Transcript
  • 3

    D I S S E R T A T I O

    A R I S T O T l i L I G A M S U M M I B O N I N O T I O N E M

    E X P O N E N S .

    , » . ' QUAM

    VEXI A AM PL. FACULT. PHILOS LPSAL.• 9

    V. P.

    m a g . F R E D R I C U S G E O R G I U S A F Z E L 1 U SS I II*. REG. C A K U L I J O H A N N I S

    E T

    V I L H E L M Ü S E Ii B L 0 MS T IP . N E SSE L .

    ROSLA G O - U FL A K D I.

    ' /IN A U D IT G U STA V . D IE IX DECEM BRIS M DCCCXXXVII.i »

    II. A. M. S.

    P. III.

    K J P S A I i l A E ,

    E X C U D E B A N T R E G I A E A C A D E M IA E T Y P O G R A P H E

  • X " •» -

    D e H u l d a s t e F ö r äl d r a r

    e g n a ( 1 1

    a f

    Sonlig vördnad, kiirlek och tacksamhet.

  • N u n c vero , quoniam hoc no3 etiam trac ta re coep im us , b o n u m illud universale e t I d e a l e , sive ideam boni (ttjv iâs- un xou ùyu&où), considerabim us 1 0 ). H o c ig i tu r ipsum p e r se

    dem alii volunt, ex eo perSpiciiur, quod divitiae utiles dum taxat «Intj et q u i tales p ro p te r aliud expetantur y x ç , x x l x W o v x x p iv ' ) . A tqui finis bonorumtalis esse d ebet, u t ad eum om nia bona referri opo rtea t: ipsum autem n u s q u m . [N icorn. 1. c. 8 .] Sed ab bis sim ilibusque nugis orationem revocare o p o rte t, s e laborem ac teinpora pe «bunus.

    I o ) Hac ideae Plalouicaé sagacissim i recognitione, quam universam , nisi quae ideam boni spectet, exponere nostro instituto est alienum , Aristoteles ip se , dolente F la toue , se sincerum ejus discipulum p raestitit: m inim e quidem ta le m , qu i jurans in verba m agistri nihil m utaret: (nam hic erat Speuctppus :) sed qui rationem am agistro acceptam proferret et am plificaret. Ratio igitur A ristotelica Platonicae in -tim à cohaeret connexione, et vera ejus continuatio est: id , quod ex hac ipsa ideae recognitione cognoscere Iicçt. Q uod quum ita s i t , eo magis m ira m u r, h o c , quasi semen rationis A ristotelicae, a plerisque praetermissum esse. S ic , u t eos re lin q u am , qui universam Aristotelis philosophiam exposuerunt, Carolus ille M icheletus in opella suo supra cita to , (idque, u t inscriptione ostentat, eâ m eute conscripserit, u t ethicen A ristotelicain ad systema absolutum ex ig ere t,) ne uno quidem verbo hanc rem , gravissim am dixerim , com m em oravit. Q uod quidem ei m elius success i t , quippe quum notionem sum m i boni jam concretam peteret; nobis v e ro , qui notionem m agis m agisque adcrescentom observare volum us, ne m inim am qu idem explicationis partem om ittere licet. —— V eruin tam en p riu s , quam hoc a d g re d ia r ,de aliå r e , huic conjuncta, breviter d icam : de famosà illa Aristotelis erga Plato«nem insolentia. Crimen hocce in iq u u m , ni fallim ur, a Diogene L aertio m an av it, q u i , uti adso let, de Aristotele mftlta fabulatur. Ille nem pe d ic it: ' A n i i r v i S iYlXxruvos i n ntçiovTof* u7 re ( fix ilv ixuvov t i x t t v , A p trro T iX ys t)jxx< u n e X x x - n a i , x x S x t r ig t i r x vooXxoict y i r v y B iv r x rtjv [L ib. V , c. 1 , sect. 4«E d . S t.] A t v e ro , ueque in isto (fixffiv auctoritas est id o n ea , ex qua res aliqua certa efficiatur, e t , fide testimonio tam vago non abrogata, judicium hoc ita accipidebere v idetur, u t potius redoleat indignationem Platonis erga discipulum m agnamsui spem com m oven tem , quam anim uin Aristotelis erga doctorem , quo per vigioti annos fam iliarissim e usus fuisset, ingratum testetur. Q uam quidem susp icionem , eïsi eam satis probaverit illud x x f f f r t j l l X x tuivoc i r i n tp iovros , suffidcire licet alio Platonis de A ristotele judicio , quod hic ipse Diogenes refe rt: (fixai "kiytiv r e vTJXx t x v x , f fv y x f iy o v r x xi to v (sc. ZivoKr.xryv ) ’A p ijro r tX s / , T y /uiv /xvxitos

  • ■. x - t - >’ -

    , i

    bonum (ctvxb ro aya&ov) tale esse p erh ib e tu r , u t e t p r im u m

    ßit omnium b o n o r u m , e t caussa ejus boni ta t i s , q u am poss i

    den t re l iqua bona (c5 vttuqxei, iw tk txqwxw rfvui xwv ùyud-wv aal

    tco aîxioj, tt} naQOvaiu tchç «Hotç xoïi uyu&ov sh a t) . At u t r u m »

    que in ideam boni convenire dicunt. N am omne b o n u m

    eatenus est b o n u m , qua tenus ideae particeps est (aaxù /tero-

    a ai ofioioxtjTU èaeivt]ç xaX'ku u y a ß u eirui)'. e t , sublatu idea

    pa r t i c ip an te , par t iceps qu oque bonum tol la tur necesse est

    JuvatQOVfiévov xov fisxe^ofidvov, uvaiQtLO&cu aal iù fiEicyovxu xrfi Idd-

    uç). E r g o idea et caussa es t , et prima omnium bonorum.

    Q u o d si idea omnium bo noru m prima est caussa , ea dem i*-

    p su m quo qu e per se bonum est (üjots t h a ï avxb xb uya&bv xt]v

    idéuv tov àya&oïi). Boni enim idea par i te r , ac re l i quae , ab

    iis , cu m quibus boni ta tem suam par t ic ipat , est separa ta et

    seorsim habi ta t (ywçtoxrjv ehu t xwv fttxfybrxcov, warteq nul xuç

    uXXaç îdéaç): id es t , idea boni in se et sibi ipsa est i ) —

    super id quoque q u ad ra t, quod supra dixim us de recognitione ideae a

    b Arlstolefe

    suscepta. Q uam quam , n e diutius his nugis im m orem ur, adponcre libe

    t ipsa A ii-

    stotelis verba , m eram spirautia benignitatem , quae huic disceptationi p r

    aefatu r, d i

    cens: T o i i xot^oXov, ß iX r io v Vius i fT iaxi^xcr^xi - x u i i o m a ç y i x t

    nus "Kiyt-

    r x s , x a ln io irgosxvTovs rtjs ro/«vr>;r yivo/ui^tjs ^yiyrrtcos, iiu. r i (piXo

    vs uv ig xs

    tltotyuytTv TOL tViq, A o iê i t i àv Ferais ß t X n o v x x i tir7» i t i cr

    uitv §>ot y t

    Tt}s ocXtj^elxs r.it! T« c i x u x oivxtgtTv, x W to S r i XXI (pl\01l(pJ V? ‘jiTX

    e, Aytt-

    Q)o7t y os g o v r o ‘ v (pi’X o iV f 'otrsov it g o r t /x et v r y v

    [N icom . I ,

    6 , $. l . J Cfr. T en n em an n , Gesch. d. Pliilos. 3 :r T h . p . 2 7 ; H itler

    , Gesch. d.

    P hilos. 3 :r T h . p . 5 - 1 1 . Q uorum uterque antiquos hujus crim inis

    auctores e-

    num erat om nes, et ille iuscite uügatur, hic solita verbositate "rem pertra

    ctat.

    i ) Sic interpretati sum us locum hunc gravissim um , quem leviter, perturb

    atum

    reperies iu E thica Eudem eà I , 8, p . lo G . D icit igitur A risto teles

    , ideam a

    P latone ita fuisse conform atam , n t ea esset u n i v e r s a l i s , et quà talis

    in s e et

    s i b i esset. Q uam quam ideam Platonicam ex ipsis auctoris verbis specta

    re noti li

    ce t, nisi nos incepto exciderem us, nulli tam en dubitam us, hanc veiain

    fuisse T la-

    tonis sententiam ; praesertim quum auctorem tam praeclarum et l,im ce

    rtum habea

    m us. A t objicis A ristoteli interpretationem m alignam . T um vero van

    iloquentiam

    levem ineptissim am que effutis. A t certe sententiam Platonis non lite iule

    llexisse y i-

  • U t igi tur primuin de univer sa hac id ea r u m doct r in a , qui- s en t i am , paucis dicam, ea est sermocinat io inanis (XéytTcu Xo- yixMç nul xsrœç) 2). P o n am u s au tem esse cum universas i d e as , turn maxime ideam b o n i , nihil tamen ea nd vi tam b e a tam et actiones honestas p rode r i t (yi) n o r ’ ovâè j(o^aiftog nçoç Çotrjv uyu&Tjv, ovds nçoç tùç nQu&iç). Sed dialec ticorum m o r e con c luda tu r ratio. P r im u m ig i tu r , u t a ce r to proposi to o r d i a m u r , in quibus pr ius est et pos ter ius , eo r u m - co m m u n e aliquid p r a e t e r haec ipsa , idqu e sepa ra tum , cogitari n o n potes t . Q u o d ni ita se h a b e r e t , esset a l iquid , qu od p r i m o sit prius. I l lud n em p e , qu od commune esset et s e p a r a t u m , p r im o prius necessario s i t , s iquidem, eo sub la to , p r im u m q u o q u e tol la tur necesse est. S ic , si dup lum mul tipl icium sit p r i m u m , mul tip lex i l lud , quod omnibus mul tipl icibus co m m u n i te r con t inet u r , sepa ra r i non licet (o ix ê id^sTa i t o noXlanXocoiov to xoirrj mrrjyoQOVfiEVOV tivui ycoQiorov) : quippe q u o d , si s ep a re tu r , duplo ef i t p r i u s : primo igitur p r iu s , quod es t ab su rdum. Q u o d si idea s it hoc ip sum , quod omnibusdetur. A quo n am \ D it im m ortales! senteutia Platonis recte m telligi p o te rit, îp ta - ■ n iam ne Aristoteles quidem ipse , qui a Platone ipso praesenti per annos viginti serm one philosophiam ejus acceperat, eam assecutus est ! — Sed de Lis prfullo infra.

    a ) De universå idearum doctrina uberius disputat in Metaphysicis : I , 6 , ubi in principium rationis Platonicae in q u irit, quom odo differat a num eris Pythagoricis;I , 7 , p . 2 6 sqq. O I Si t u s iS i u s « I T toc i T i S t y t v o i , m f o o r o v y i v ^ y r o v v r t s T u v S i t i d v o v r u /v X u ß iT v toc î u î r l o c t , s 'r igu t o v t o i s î g u r q v ù g t d y o v ix.oy. ieoi*, mtrittg si' r i s tx çiÿytjcroci ß m X o y s v o s , sX ut tovuv y i v o t r o , * , oîoiro y y S vvy f f i -

  • s a

    com muniter continetur, et eam esse separatam nihilo minus

    d ixe r i s , pe r inde er i t , ao si illud mul tiplex co m m une s ep a ra

    t u m const ituisses. Ho e au tem ipsis quoque aur ibus est a b

    s u r d u m : veluti si d ixisses , u n u m aliquid et i d em simul in

    a l ieno esse et in se ipsum esse. N eque vero doct r ina haec

    e o r u m , in quibus p r i u s est e t p o s t e r iu s , ul lam ideam p r o

    b a t : sic, ne n u m e r o r u m q u id e m ullam esse ideam ea a d

    mit t i t . Jarn vero b o n u m subesse d ic i tur, e t in substant ia

    ( iv tco x i ! e t in re la t ione

    (iIv tcj> n ç o 'ç t v ) . At i d , quod pe r se et sibi es t , sive subs tan

    t i a , e o , quod ad a l iud r e f e r t u r e t al ieno e s t , suâpte n a

    t u r a es t pr ius (q ovoia nçôxoyov xy ç v a e i , xov ttqoç t v ) . N a m

    h o c accidens est e i , qu od p e r se et sibi est ( o v f i ß eßtjxoxv t o ï

    ovxog), et idci rco eo poster ius . Ig i tu r in bono prius est e t

    pos te r i u s ; n e q u e est ulla idea hisce quidem bonis communis ,

    ea dem que separa ta (alar* o lx «V ei'rj xoivy xiç in i tovxojv Idea) 5).

    N u n c v e r o , quon iam bo n u m multi farie acc ip i tu r , modi ejus

    to t idem s u n t , a tque modi t o o Esse (noXXayàtç Xéyexai xul laayûç

    rw ovxv xùyu&ôv). N a in , ut t o Esse significat au t subs tant i am

    ( t o t v iotv)? au t qual i ta tem ( t o noiôv) , a ut quant i t a tem (iô

    ♦nroffoV), au t re la t ionem ( t o n ço'ç n ) , au t to quando ( t o îroie),

    a u t ro ubi ( t o txoïi), au t al iud q u id d am : ita b o n u m sub s in

    gul is his modis se offert. M o d u s nimirum ille bon i , quem

    appe l lamus s u b s tan t i am , es t D e u s et mens (voïç): qual i ta

    t e m , v i r t u s : q u an t i t a t em , m odus ( t o fiéxQiov): re la t io ne m, u -

    t i l i tas : xo q u a n d o , occasio: xo u b i , d iv e r so r iu m : et simili ter

    in rel iquis. J a m vero perspicuum es t , commune a l iquid ,

    q u o d universa le sit et u n u m (xoivôv tv xa&oXov xul Sv), n eq u e

    in roi E s s e , n e q u e in b o n o , , requir i debe re . Es to enim:

    a t id non omnibua c o n t i n e r e t u r ca tegor i is , sed uni d um -

    5 ) Nicora. I , 6 , §. 3 ; Cfr. Eudexn. f , 8 , p . 1 0 8 in . vE n iv "trois tî-

    / « * ■ 4 f y h '

    W X g X * * V 0 * p O T ip Q ¥ KOi,l W T Ê P G V ) * . X . A# M » ■■ 9 f i yOCg TL

    OlXQUQjJVvrf

    vyxd à y) nui V

  • 2,5

    l a x a t categoriae «ubesse t, necesse est (àU t èv piç. povg). E rg o id ea boni non est 4 ). P o n am u s autem esse ideam b o n i , quon iam ea om nia , q u o ru m u n a est id ea , u n a q u oque d isciplina com plec ti tu r (xcu? xaxù /utar idtuv /

  • dixer is , nihil esse p e r se bon u m prae te r ideam (ovd lv , n

    k i v

    t % îàtuç): es to , sed tu m ideam habebis inanem (ware fxûx

    mov

    i'ax ut ro eïdoç). Q u o d si ig i tur haec maxime in n u m ero e

    o

    r u m , quae p e r se bona sunt , col locari d e b e n t , u n a e a d

    e m -

    que boni tat is ratio ( tov xuyu&ov }.oyov cv utcuoiv uvxoïç

    xbv a v-

    T01') in his singulis par i te r eluceat , necesse es t: si modo

    o~

    mnia pe r se bona uni ideae subjecta sint. A t vero sapienti

    ae ,

    visionis, c e te ro ru m que per se b o n o r u m , alia et d ispar

    est

    r a t i o , qua bona sunt ( trsçoi xul diacpeçovxsç oî hoyoi xuvxy

    ï] uyu-

    &û). H o r u m ig i tu r , qu ae per se bona s un t , commun e q u

    o d

    d am bo n u m non es t , quod i ta sit c o m p ar a tu m , u t in

    una

    idea si tum esset (oùx euxiv «ça xb uyu&bv xotvov xt xuxù jina

    v l -

    ùiuv) 6). Quoc irca dubi taveri t quispiam, quorsum p e r t i n

    ea t

    i llud i p s u i n q u i d q u e ( to uix o é m a ïo v ) , e t quidnam sit i l

    lud

    i p s u m b o n u m ( to uvxouya&ov). H o c ig i tur i p s u m (xo

    av~

    to ) cu ique ideo adjungere v iden tu r , u t eo ipso ra tio cuj

    us-

    q u e communis sit significata (îiçô xxeiTat. nybg tov kôyov xbv x

    oi-

    rov): id e s t , ipsum quidque i ta est qu idque, si hoc a e te rn

    um

    es t , e t qua tale in se e t sibi est ( ott «/

  • m u n e a singulis, q u o r u m est c o m m u n e , sep a ra r i , e t ex hoc mnnclo expo r ta tum ideae boni subj ici , convenit . S ingula e con tr a r io bona commun i te r possident bonum il lud c o m m u n e , e t i d in omnibus simul ines t , neq ue seorsim habi ta t ( coots oidz di] t h xonov ùyu&ùv xavzo iSj idéa’ n uoi yuQ vnoc^eo xoirdv) 7).

    7) Miconi. 1. 1. §• 5 - 7. Cfr. Etrdem. 1. 1. p. 1 0 8 m ed . "E ti to/vov (fixtriv txvro* t ?yr*$ov . X. r . X. Magna Moralia I , 1 , p . 3 med. A«-y iTXi y x ç x y x 5 6 V , y 'Vo upicrr iv h ix x trr tp t u v oitwv ’ t o v r o Si s j t i to S i x r y » etvrov (pvatv u l g t - t I v ' y nv t«XX« / u t r x o xovtoi o c yx S x i o n ' to v r o Si t a r t y i S i x t «ya^ov , l l o r r p o v o lv v i t i o -fys iS i x s rov ù y x S o v Sr7, y ov , «XX us to xoivgv iv u n x -

  • H a e ig itur sunt d u b i ta t io n e s , q u ae o b s tan t , quom inus

    co n ced a tu r esse aliquid i p s u m b o n u m (auro xi dya&ov). E x

    qu ibus manifesto a p p a re re v id etu r , b onum illud u n i v e r s a l e

    (to xu&ohov), u tpo te ex ipsis bonis a b s t r a c tu m , exile aliquid

    ctara: eam solam esse veram et concretam, quae menti (v i£ ) occurr

    it et cogitatione

    percipitur, vel potias, veritatem omnino in una cogitatioue esse po

    sitam {ß

    x x ovTx n u t iaxt ««»roc): cogitationis autem eam esse rationem,

    ut ea in veir-

    tate illa crassa essentialiter insit, id est, ejus essentiam, sive notion

    em constituat:

    notionem igitar rei essentialem (ovaixv) in hac ipsà re inesse, et in

    eâ esse requi

    rendam , neque libera, ut dicitur, reflexione fletam ei extrinsecus adh

    ibendam : quod

    quidem cogitatione (mentis agitatione) fit ( i w x p t i frus ta r i r x voyrx

    o vovs’ a X \ ’

    i v r t \ t ^ t l o f ovii*> rtÿ'tv x t /M17 roji). Ecce principium, a quo om

    nis speculatio,

    non minus ea, quae rerum naturalium, quam quae spiritualium ver

    itatem attingere

    vult, proficiscatur necesse est! Quae cam ita s in t, in laude Hegelii

    id praecipuum

    pono, quod principium hoc prorsus obliteralum in pristinam dignit

    atem restituerit,

    et quasi inscriptionem universae suae philosophiae imposuerit apopbtegra

    a illud : SB 0 S

    v e r n ü n f t i g i f t , b a é i f t t v i t f l i d j ; u n b r o a S t u i

    r t U c f y i f t , feafl

    i f t V e r n ü n f t i g » [V ide Eucyclopadie d. pbilos. W isseuscli

    aften p. 8 . Dritte

    Ausgabe. H eidelberg, i 8 3 o . ] —— De hac autem ideae regression

    e in veritatem oon-

    cre tam , cujus auctorem esse laus est A risto telis, ipse sui nego

    tii sibi conscius ita

    d isserit: Avo i f f r i y , « x n xv otjroiujl TZuxgxxti i i t t x lu s > xovs

    r t x x x r i x o v s Xo-

    y o v s , XXI t 0 o p l £ t f f $ x t x x St o X o u (revocasse om nia ad no

    tio n em , sen xoivct

    Xoyov) . AXX 0 /xi* Tiuxftxrtis x x x x $ ô \ o v , ov ^ u f u r x

    iirc /s«, o v i i rov i

    ofKT/uovs‘ (neque rationem comm unem , neque notionem cujusq

    ue esse 6eparalam a

    rebus ipsis voluit.) of i ' (sc. Platonici) i%uoi(rxv, x x i x x r i i s

    î r * tut ovtut i i t -

    x f n pow y igsv irx t ' . [M etaphys, X H , 4 , p. 2 6 7 . ] Ideam ig it

    u r, quae a Platone

    in exsilium deducta fuera t, in concretam veritatem revocare,

    id suum innuit esse

    negotium . Q uam quam p laribus in hac r e , quae om nium pa

    ene gravissima est,

    com m orari opellae institutio vetat, non possumus tam en , quin

    eam exem plo , u t

    d ic itu r, conereto illustrem us, ex quo judicare possis, quo m o

    do Aristoteles hui*

    principio suo singnla adeoram odaverit. Placet ig itur adum brare

    ejus x i ç i 'V v x t . t

    d ispu tationem , quam ab eo capite o rd itu r, u t ratio auimae

    m axim e com m u n is,

    sive notio ejus, »it definita (jrls xv ti'n xoivôxxxos \ i y i i xt/s <

    l>v%ns). Hanc a u -

    tein raliouaii« auimae oom m unem ita definitam vu lt, u t anima si

    t v t ÿ u r t i i » x t \ i ‘

    % n x u isu x ro f (ÿvaixov 0 oyxvixov* Sed notio haec animae univ

    ersalis est et a b s

    tracta (toivav emi notxris vx*i:, x«5oX ov). A t quaeritur noti

    o animae concreta:

    quae quidem singularis e s t, et idcirco ex singulis aniinae pote

    ntiis, sive auun is ,

    erueuda. Q uaeuara igitur sunt auim ae poteuliae ( i v t x p t i i ) ?

    Tres sta tu im us: r i

  • esse et j e ju n u m , id est , ideam boni ineram r sse abs l r ac t io - ne in : bonum vero illud c o m m u n e ( to xotrjj m rr jo ^ o i^ s ro v dyu-duv) vere exs lare non nisi in bis ipsis bonis , quo ru m est c o m m u n e , neque ab iis sepa rar i et in se ipsum concludi l icere. V e r u m tamen bonu m hoc c o m m u n e , qu am quam ve * r u m es t , neq ue sub acîionc-m cadi t , nequ e ab homine o b -

    5 g i i m x o v , to x t f f S y T i x o v . to g lu vc},T ix c v. I n his ig i tu r s ingulis an im ae p o te n tiis no t io au im ae concreta i u c s t , neque e x t ra lias ulla est : e t , u t quaeque an im ae p o te n t ia suo loco est ipsa a n i m a , i ta no t io cujusque po ten t iae suo loco est notio ipsius an im ae . D e hac ne m p e '’m u t u a a n im a r u m in te r se ra t ione haec habet g ra v is sim a v e rb a : Ay Xo v ovv o r i tov uvtc v r p o xo v tTs xv i i y Xoyos y y % y s r t x x i o%Tiy.oiToi ’ o v z i y i p c ^ y / x x irotpx r o T ç iyuvov i c t i x x i t x i( f ) t£yS) c v r vj y r x v J o e ^ v ^ y n x § x tocs t i g y y t v x s . Y i v o n o i c \ x x i i n i tw v cr^y /ux t iuv Xo- yos x o i v l s y os i ( p x f / u o c t ‘ / x iv i t x f f i v , î'itos i i ov i ivos i g t u i c^ÿy-XTOS» 'O /x o ix s i i XXI i n i t o u s t i ç y /x i v u i s ip v^xT s . A i o y o X o T o v Ç y v i 7v t o v x o i v o v X a - y ov X X I i it i t o v t eu v X X I i Ç) i r i g « v • os o v i t y 'o s l a t i r w v o v t w v f i i o s X ô y o s , o v i i x x t u t o o î x t ï o v x x i l i . T o y . o v t l i o s , x C p t v r a s t o v r o i o v T f y . T l u p x n 7 \ y v t u . s i i i ' % t ‘ r y n t § ‘ tûov a % y y x r u i v x x i toc m g i Tyv \ l i v % y v ‘ x t i y x ç f * r y f Ç f £ y s v n x ç ^ a i v v x y t t r o n ç ô r t ç o v , i n i r e t u v a w / u x T u i v y x x i tidv i y < J / v % a v * d o v t sv t i t g u y u i i y j x i v , T f i y u v o v ' i v u î f f S y T i x y i i , t o 5ç n t T x o v . " Ç l a T t x u $ i x c a r re * y T t j r i o v , r t s i x a c T o v i / v y ^ y ' oTov , t / s ( p v - t o v > u x î t / s o t v S g w n o v , y S y ç l o v . — — Q t i / u i v ov v o n t ç l t o v t u v è x x - OTOV X o y o s oIto< c Î x i i o t x t o s x x i n i ç l ,cyos o m n ibus au im is f igur isque c o m m u n i te r inest ( i(f>xgyo

  • tin eri potest (oùx d v tïr j ttquxtov oviï't x t ^ t 'jv n r d ç o m o ) ' ; q u ippe

    quod singulis bonis simul inhabi te t , et non nisi in omnibu s

    communi te r inven ia tur N a m , u t ars medicina non ei ho-

    n o , quod huic cum ulià quavis ar te est commune (zo o i o i o v v

    v n â o ^ o v ) , sed sanitati o p e r a t u r , ita re l iquarum artium suum

    quaeque bonum pecul iare sequi tur. A r s igitur non es t , quae

    bonum illud co m m u n e assequi ten da t : multo minus, si esset

    aliquid ab ipsis bonis sep a ra tum et in se ip-uin con< lusum

    (yco y io ro r x i u ù i o r.a& ’ u v i c ) , qualis est idea boni Q u o p r o p t e r

    d imit tamus tum bo n u m un iversa le , sive ideam bon i , t u m

    bonuin co m m une ; quippe q u u m illud ver itate prorsus careat :

    h o c a u t em , quamvis v e r u m, sub actionem humanam iion

    cadat . Nunc enim nos id bonum q u ae r im u s , quod finis si t

    universae actionis h u ma n a e , et qua tale s u mmu m, quod

    ho mo consequi possit (zo cbg r iXog dyadbv «iv>owirw, xul ro d\ )*-

    n x o v Twr Tz^axrwr) 8).

    8) Niconi. I , 6 , § . 1 2 - i 6 : ’a X \ ’ Yaws r x v r x ,u»V x(ptoiov ro vvv * f/se-

    HdßoV' yùp v r io avroüv, x \ 7i*js xv tY*t ÇiXoao(f>'xs tsv.tiorep v. Oxolws ;r

    tl jxt xàxyxro*, iïtlgt* rts iïvalv op^x7s Yaxs Yyov ro r^ymvoy. 'Qjxoiws ai *«i


Top Related