![Page 1: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/1.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost
Podgotveno od Vlatko Andonov, ^len na CEA-Centar za ekonomski analizi
![Page 2: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/2.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Voved
• Koristena metodologija• Institucionalna postavenost na pazarot
na kapital• Analiza i tolkuvawe na dobienite
rezultati od istra`uvaweto• Zaklu~oci od istra`uvaweto
![Page 3: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/3.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Metodologija• Ispituvawe preku intervju so specijalno dizajniran
pra{alnik sostaven od 21 pra{awe• Primerok od 50 kompanii vo Makedonija
– Prehranbena indistrija– Lesna industrija– Metalna industrija– Hemiska industrija– Grade`na industrija– Avtomobilska industrija– Tekstilna industrija– Zemjodelska industrija
• Kompaniite se izbirani vrz osnova na slednive kriteriumi:
– So kolkava dodadena vrednost doprinesuvaat vo BDP– Regionalna zastapenost vo vkupniot BDP– Sektorska zastapenost
![Page 4: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/4.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Institucionalna postavenost na pazarot na kapital
• Makedonska berza na Hartii od Vrednost– Organizator na pazarot– Osnovana 1995 kako neprofitna organizacija, 2001
funkcionira na profitna osnova
• Komisija za Hartii od vrednost– Regulator na finsnsiskot Pazar vo Makedonija– Formirana vo 1992 godina
• Centralen depozitar za hartii od vrednost– Formiran vo 2001 godina – Hartiite od vrednost dobivaat dematerijalizirana forma
![Page 5: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/5.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 6: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/6.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 7: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/7.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Koj na~in na dolgoro~no finasirawe na aktivnostite vo Va{ata organizacija go preferirate ?
52
2
2
6
34
4
0 10 20 30 40 50 60
Pozajmici (krediti) od banki
Akcii (emituvawe na hartii odvrednost)
Korporativni obvrznici (emituvawe nahartii od vrednost)
Soinvestitorstvo
Sopstveni izvori (reinvestirawe nadobivkata)
drugo
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 8: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/8.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 9: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/9.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 10: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/10.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
• Oceni gi site pre~ki pri finasirawe so bankarski pozajmici vo Va{iot sektor
![Page 11: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/11.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 12: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/12.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 13: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/13.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 14: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/14.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 15: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/15.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Glavni pre~ki na kompanijata za finansirawe preku emisija na hartii od vrednost se:
![Page 16: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/16.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
Dali planirate da ja finansirate Va{ata kompanija preku prvi~na ili dopolnitelna emisija na harii od
vrednost?
2
6
2
16
2
72
0 10 20 30 40 50 60 70 80
Da, vo slednata godina, so akcii
Vo slednite tri godini, so akcii
Vo slednite tri godini, so korprativniobvrznici
Vo slednite pet godini, so akcii
Vo slednite pet godini, so korprativniobvrznici
Ne
![Page 17: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/17.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
![Page 18: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/18.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
Dali planirate Va{ata kompanija da kotira na Makedonskata berza?
60
8
6
6
2
18
0 10 20 30 40 50 60 70
Ne planirame
Planirame, no ne znaeme koi sepreduslovite za toa
Planirame i sakame da najdeme konsultanti
Planirame i naskoro }e anga`iramekonsultanti
Pri kraj sme so procedurata i naskoro }ekotirame na berzata
nema odgovor
![Page 19: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/19.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Analiza i tolkuvawe na dobienite rezultati
38
62
Dali ste zainteresirani da u~estvuvate na obuka za: Transformacija na kapitalot od DOO/DOOEL
vo AD
da
ne
![Page 20: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/20.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Zaklu~ociMal procent od kompaniite imaat finasiski oddeli (se poistovetuvaat so smetkovodstvenite)84% koristele sopstveni sredstva za zapo~nuvawe na biznisot, 76% koristat ili koristele bankarski kreditikako izvori na finansiraweNitu edna kompanija ne izdala korporativni obvrznici iako 97% imaat potreba od dopolnitelen kapital42% ne znaat dali mo`at da soberat kapital preku izdavawe na HV, a 44% se nepodgotveniTro{okot za pribirawe na sredstva prestavuva najva`nata promenliva pri donesuvawe na odluka za finasirawe {to mo`e da pretstavuva motiv za alternativni izvori na finasiraweOd druga strana brzinata na dobivawe na sredstva preku bankarski krediti gi favorizira istite
![Page 21: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/21.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Zaklu~ociSamo 8% smetaat deka pazarite na kapital se najva`ni za finasirawe i odr`uvawe na razvojot na kompanijata52% gi ocenuvaat uslovite za finasirawe preku bankite so sredna ocenka (1-5)86% smetat deka najgolema pre~ka za finasirawe preku krediti se visokite kamatni stapki, a najmala kreditosposobnosta/kreditniot rejting Najgolem del od kompaniite nemo`at da gi ocenat uslovite za izdavawe na HV bidej}i ne se zapoznaeni so istiteOd onie {to se zapoznaeni 22% smetaat deka procedurite se relativno komplicirani, a dopolnitelni 2% smetaat deka se prekomplicirani42% smetaat deka otvorenosta preku izvestuvawe ne pretstavuva pre~ka, a za 6% toa e golema pre~ka
![Page 22: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/22.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
Zaklu~ociMenaxmentot se pla{i od potencijalno menuvawe na sopstveni~kata struktura vo slu~aj na emisija na akcii
Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital e na nisko nivo, {to uka`uva na potrebata od obuki, informirawe za podignuvawe na svesta kaj makedonskite kompanii za alternativnite na~ini na finasirawe i Finansiski Menaxment voop{to
Iako kompaniite smetaat deka visokite kamatni stapki se pre~ka, vo isto vreme istite ne se zasegnati so nivniot krediten rejting i pak gi izbiraat bankarskite krediti kako izvor na finasirawe, uka`uva na mo`nosta za pregovarawe so bankite za visinata na kamatnite stapki
![Page 23: Finasirawe preku zadol`uvawe ili emisija na hartii od vrednost prezentacija 18ti dekemvri... · Makedonska berza na Hartii od Vrednost ... ¾Znaeweto za makedonskiot pazar na kapital](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022051009/5a78c1e87f8b9a4f1b8bc9a6/html5/thumbnails/23.jpg)
BUSINESS ENVIRONMENT
ACTIVITY
CEA kontakti• Za pove}e informacii:• www.cea.org.mk• www.lsg-data.org.mk•
• Centar za ekonomski analizi-CEA Bul. Jane Sandanski 63/3 1000 Skopje Makedonija
• Telefon: +389 (70) 834 636 Faks: +389 (2) 2444 766
• Marjan Nikolov Pretsedatel E-mail: [email protected]