Download - Hathayog Pradipika
- 1 -
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTEXXX ©2011 Muktabodha Indological Research Institute All Rights Reserved.XX E-texts may be viewed only online or downloaded for private study.X E-texts may not, under any circumstances, be copied, republished,X reproduced, distributed or sold, either in original or altered form, withoutX the express permission of Muktabodha Indological Research Institute in writing.XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX e-text created by muktabodha indological research instituteXX title: ha.thayogapradiipikaa with commentary called jyotsnaX author: svaatmaaraamaX commentator: brahmaanandaXX printed bombay, 1882XX data entered by the staff of muktabodha under the supervision of mark s. g. dyczkowskiXXXX revision 0 sept. 18, 2011XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
hQyaegàdIipka,
By!
:vaTmaram
ivw! caeMmeNty!R c‘edœ JyaeTõ By!
- 2 -
rüanNd
irNtedœ #n! AaeMby! #n! 1882
. ïI>.
hQyaegàdIipka,
sa c
shjan<ds<tanic<tami[SvaTmaramyaegINÔivricta
äüanNdk«tJyaeTõa=iÉxya qIkya sml<k«ta
dXy»‚laeTpÚjqaz<kraTmjïIxrk«tya
mnae=iÉlai; *? Éa;aVyaOyyaepeta,
muMb-$ngre
in[RysagrsmaOye muÔ[m<Çalye
- 3 -
ved 4 ivy0 Ösu 8 vsuxa 1 àimte zalIvahnzke 1804
sva-$jypurinvaisna dXy»‚laeTpÚen JyaeitivRda
ïIxre[
o<fªÉa-$nagrÉa-$desa-$sahaYyen muÔapiyTva
àkaizta,
#ma< c 1867 s<OyakrajinymSy 25 s<Oya<zanusare[
leoaêFa< k«Tva ¢<wkÇaR sveR=ixkara>
SvaxIna> Swaipta>,
maELy< sax¡ êPykÖym!. 2.
. ïI>.
. hQyaegàdIipka.
. qIkaÉa;a_ya< smeta.
àwmaepdez>,
- 4 -
. mUl.
ïI-Aaidnaway nmae=Stu tSmE yenaepidòa hQyaegiv*a.
ivæajte àaeÚtrajyaegmaraeFuimCDaerixraeih[Iv. 1.
. qIka.
ïIg[ezay nm>.
gué< nTva izv< sa]aÓ+üan<den tNyte.
hQàdIipkaJyaeTõa yaegmagRàkaizka. 1.
#danI—tnana< subaexawRmSya> suiv}ay
gaer]isÏa<thadRm!, mya
meézaiôàmuOyaiÉyaegaTS)…q< kWyte=Ty<tgUFaeip
Éav>. 2.
mumu]ujnihtaw¡ rajyaegÖara kEvLy)la<
hQàdIipka< ivixTsu> prmkaéi[k>
SvaTmaramyaegI—ÔStTàTyUhinv&Äye
hQyaegàvtRkïImdaidnawnmSkarl][< m<gl<
- 5 -
tavdacrit. ïI-AaidnawayeTyaidna. tSmE
ïI-Aaidnaway nmaeiSTvTyNvy>, AaidíasaE nawí
Aaidnaw> sveRñr> izv #TywR>, ïIman! Aaidnaw>
tSmE zI-Aaidnaway, ïIzBd AaidyRSy s> ïI-Aaid>
ïI-AaidíasaE nawí ïI-Aaidnaw> tSmE
ïI-Aaidnaway, ïInaway iv:[v #it vawR>,
ïI-AaidnawayeTyÇ y[aÉavStu, Aip masm"<
k…yaRCD<daeÉ<g< TyjeiÌraimit D<daeivda<
s<àdayaʽar[saEóva½eit baeXy<, vStutStu
As<ihtpaQSvIkaraep]ya ïI-Aaidnawayeit
paQSvIkare=àv&ÄinTyivXyuÎeZytavCDedkana³a<tTv!
@n
p. 2)
. mUl.
à[My ïIgué< naw< SvaTmarame[ yaeigna. kevl<
rajyaegay hQiv*aepidZyte. 2.
. qIka.
piriniótTvs<Évat!
- 6 -
s<àTyudaT†t†òa<tÖySyapI†iGv;yvE;MyaiÚTys!
AaihTy-É<gjintdae;Sy
zaiBdkannumtTva½as<m&òivxeya<ztaêpdae;Sy
saihTykarEé´Tve=ip KvicÄErip SvIk«tTven
zaiBdkacayERrekaijTyadaE kmRxarySvIkare[
svRwana†tTva½ la"vaitzy #it suixyae ivÉavy<tu,
nm> àVhIÉavae=Stu, àawRnaya< laeqœ, tSmE kSmE
#Type]ayamah. yeneit. yen Aaidnawen %pidòa
igirjayE hQyaegiv*a hí Qí hQaE sUyRc<ÔaE
tyaeyaeRgae hQyaeg> @ten hQzBdvaCyyae>
sUyRc<ÔaOyyae> àa[apanyaerEKyl][> àa[ayamae
hQyaeg #it hQyaegSy l][< isÏ<, twacae´<
gaer]nawen isÏisÏa<tpÏtaE, hkar> kIitRt>
sUyRókarí<Ô %Cyte,
sUyaR½<ÔmsaeyaeRgaÏQyaegae ing*t #it, tTàitpaidka
iv*a hQyaegiv*a hQyaegzaôimit yavt!, igirjayE
Aaidnawk«tae hQiv*aepdezae mhakalyaegzaôadaE
àisÏ>, àk;eR[ %Út> àaeÚt>
m<ÇyaeghQyaegadInamxrÉUimnamuÄrÉUimTvaÔajyaegs!
y àaeÚtTv<, rajyaegí
svRv&iÄinraexl][ae=s<à}atyaeg>,
timCDaemuRmu]aerixraeih[Iv, Aixéýte=nyeTyixraeih[I
- 7 -
in>ïe[Iv ivæajte ivze;e[ æajte zaeÉte, ywa
àaeÚtsaExmaraeFuimCDaerixraeih{ynayasen saExàaipka
Évit @v< hQdIipkaip
àaeÚtrajyaegmaraeFuimCDaernayasen rajyaegàaipka
ÉvtIit, %pmal<kar>, #<Ôv¿aOy< v&Äm!. 1.
@v< prmguénmSkarl][< m<gl< k«Tva iv¹ba÷Lye
m<glba÷LySyaPypei]tTvaTSvguénmSkaraTmk<
p. 3)
. mUl.
æa<Tya b÷mtXva<te rajyaegmjantam!.
. qIka.
m<glmacrÚSy ¢<wSy iv;yàyaejnadINàdzRyit,
ïIm<t< gué< ïIgué< naw< ïIguénaw< Svguéimit
yavt!, à[My àk;eR[ Éi´pUvRk< nTva SvaTmarame[
yaeigna yaegae=SyaStIit ten, kevl< rajyaegay kevl<
rajyaegaw¡ hQiv*aepidZyt #TyNvy>, hQiv*aya
rajyaeg @v muOy< )l< n isÏy #it kevlpdSyaiÉàay>
- 8 -
, isÏySTvanu;<igKy>, @ten rajyaeg)lsihtae
hQyaegae=Sy ¢<wSy iv;y>, rajyaegÖara kEvLy<
caSy )l<, tTkamíaixkarI, ¢<wiv;yyae>
àitpa*àitpadkÉav> s<b<x>, ¢<wSy kEvLySy
c àyaeJyàyaejkÉav> s<b<x>, ¢<waiÉxeySy
s)lyaegSy kEvLySy c saXysaxnÉav> s<b<x
#Tyu´m!. 2.
nnu m<Çyaegsgu[XyaninguR[XyanmuÔaidiÉrev
rajyaegisÏaE ik< hQiv*aepdezeneTyaz<Ky
VyuiTwticÄana< m<ÇyaegaidÉI rajyaegaisÏehRQyaegadev
rajyaegisiÏ< vdn! ¢<w< àitjanIte. æa<Tyeit.
m<Çyaegaidb÷mtêpe Xva<te gaFa<xkare ya
æa<itæRmStya, tEStEépayE rajyaegaw¡ àv&ÄSy
tÇtÇ tdlaÉat!, vúyit c, ivnarajyaeg #Tyaidna,
twa rajyaeg< Ajanta< n jan<tI=Tyjan<t> te;a<
Ajanta< pu<sa< rajyaeg}animit ze;>, kraetIit kr>
k«paya> kr> k«pakr> k«paya Aakr #it va ta†z>,
Anen hQàdIipkakr[e A}anuk<pEv hetuirTyu´<,
SvaTmNyarmte #it SvaTmaram> hQSy hQyaegSy
àdIipkev àkazkTvat! hQàdIipka ta<, Awva hQ
@v àdIipka rajyaegàkazkTvat! ta< xÄe ivxÄe
- 9 -
kraetIit yavt!, SvaTmaram #Tynen }anSy sÝmÉUimka<
àaÝae
p. 4)
. mUl.
hQàdIipka< xÄe SvaTmaram> k«pakr>. 3.
. qIka.
äüivÖiró #Tyu´<, twa c ïuit>, AaTm³If
AaTmrit> i³yavane; äüivda< viró #it, sÝ
ÉUmyíae´a yaegvaisóe, }anÉUim> zuÉeCDaOya
àwma smudaùta, ivcar[a iÖtIya SyaÄ&tIya
tnumansa, sTvapiÄítuwIR SyaÄtae=s<si´naimka,
prawaRÉaivnI ;óI sÝmI tuyRga Sm&ta, ASyawR>,
zuÉeCDa #TyaOya ySya> sa zuÉeCDaOya,
ivvekvEraGyyuta zmaidpUivRka tIìmumu]a àwma
}anSy ÉUim> ÉUimka %daùta kiwta yaeigiÉirit ze;>
. 1.
ivcar[a ïv[mnnaiTmka iÖtIya }anÉUim> Syat!. 2
- 10 -
.
AnekawR¢ahk< mnae yda=nekawaRNpirTyJy
sdekawRv&iÄàvahvÑvit tda tnu manse< ySya< sa
tnumansa inidXyasnêpa t&tIya }anÉUim> Syaidit
ze;>. 3.
#maiStö> saxnÉUimka>, Aasu ÉUim;u saxk #TyuCyte,
its&iÉÉURimkaiÉ> zuÏsTve<=t>kr[e=h<
äüa=SmITyakairka=prae]v&iÄêpa sTvapiÄnaimka
ctuwIR }anÉUim> Syat!, ctuwIRy< )lÉUim>, ASya<
yaegI äüividTyuCyte, #y< s<à}atyaegÉUimka. 4.
vúyma[aiStöae=s<à}atyaegÉUmy>,
sTvapÄern<tra sTvapiÄs<i}kaya< ÉUmavupiSwtasu
isiÏ;u As<s´Syas<si´naimka p<cmI }anÉUim>
Syat!, ASya< yaegI Svymev VyuiÄóte, @ta< ÉUim< àaÝae
äüivÖr #TyuCyte. 5.
präüaitir´mw¡ n Éavyit ySya< sa
prawaRÉaivnI ;óI }anÉUim> Syat!, ASya< yaegI
pràbaeixt @v VyuiTwtae Évit, @ta< àaÝae
- 11 -
äüivÖrIyainTyuCyte. 6.
tuyRga nam sÝmI ÉUim> Sm&ta, ASya< yaegI Svt> prtae
va n VyuTwan< àaßaeit, @ta< àaÝae äüivÖiró
#TyuCyte, tÇ àma[ÉUta ïuitrÇEvae´a, pUvRmymev
jIvNmu´ #TyuCyte s @va=Ç SvaTmarampdenae´ #Tyl<
bø´en. 3.
p. 5)
. mUl.
hQiv*a< ih mTSye<Ôgaer]a*a ivjante.
SvaTmaramae=wva yaegI janIte tTàsadt>. 4.
. qIka.
mhTseivtTvaÏQiv*a< àz<sNSvSyaip
mhTskazaÏQiv*alaÉaÌaErv< *aetyit.
hQiv*a< hIit. hIit àisÏ< mTSye<Ôí gaer]í
taE Aa*aE ye;a< te mTSye<Ôgaer]a*a> Aa*zBden
jal<xrnawÉt&RhirgaepIc<ÔàÉ&tyae ¢aýa>, te
hQiv*a< hQyaegiv*a< ivjante ivze;e[
- 12 -
saxnl][Éed)lEjaRn<tITywR>, SvaTmaram>
SvaTmaramnama, Awva zBdsmu½ye, yaegI yaegvan!
tTàsadt> gaer]àsada¾anIt #TyNvy>, prmmhta
äü[apIy< iv*a seivteTyÇ yaeigya}vLKySm&it>,
ihr{ygÉaeR yaegSy v´a naNy> puratn>, v´«Tv< c
mansVyaparpUvRk< ÉvtIit mansae Vyaparae=waRdagm>
, twa c ïuit>, yNmnsa Xyayit tÖaca vdtIit,
Égvtey< iv*a ÉagvtanuÏvadIn! àTyu´a, izvStu
yaegI àisÏ @v, @v< c svaeRÄmEäRüiv:[uizvE>
seivtey< iv*a, n c äüsUÇk«ta Vyasen yaegI inrak«t
#it z<knIy<, àk«itSvat<ÈyiviÑÉeRda<zmaÇSy
inrakr[at!, n tu Éavnaivze;êpyaegSy, Éavnayaí
svRs<mtTvaÄa<
p. 6)
. mUl.
ïI-AaidnawmTSye<Ôzabran<dÉErva>. caEr<gI
mIngaer]ivêpa]iblezya>. 5.
. qIka.
- 13 -
ivna suoSyaPys<Évat!, twae´< ÉgvÌItasu, naiSt
buiÏryu´Sy n cayu=´Sy Éavna, n caÉavyt>
za<itrza<tSy k…t> suoimit, naray[tIwERrPyu´<,
Svat<ÈysTyTvmuo< àxane sTy< cicÑedgt< c
vaKyE>, Vyasae inracò n ÉavnaOy< yaeg< Svy<
inimRtäüsUÇE>, Aip caTmàd< yaeg<
VyakraeNmitmaNSvy<, Éa:yaid;u ttStÇ
AacayRàmuoEmRt>, mtae yaegae Égvta
gItayamixkae=Nyt>, k«t> zukaidiÉStSmadÇ
s<tae=itsadra #it, vede;u y}e;u tp>su cEv dane;u
yTpu{y)l< àidò<, ATyeit tTsvRimd< ividTva yaegI
pr< SwanmupEit ca*imit ÉgvÊ´e>, ik< b÷n,
ij}asurip yaegSy zBdäüaitvtRt #it vdta Égvta
yaegij}asaerPyaETk«ò(< vi[Rt< ikmut yaeign>,
nardaidÉ´ïeóEyaR}vLKyaid}ainmuOyEíaSya>
sevnaÑ´}ainnamPyivéÏeTyuprMyte. 4.
hQyaege àv&iÄ< jniytu< hQiv*ya àaÝEñyaRn!
isÏanah. ïI-AaidnaweTyaidna. Aaidnaw> izv>
sveR;a< nawana< àwmae naw>, ttae naws<àday>
àv&Ä #it naws<àdaiynae vd<it, mTSye<ÔaOyí
Aaidnawiz:y>, AÇEv< ik<vd<tI, kdaicdaidnaw>
- 14 -
kiSm<iídœÖIpe iSwt>, tÇ ivjnimit mTva igirjayE
yaegmupidòvan!, tIrsmIpnIrSw> kín mTSy> t<
yaegaepdez< ïuTva @ka¢icÄae inílkayae=vtSwe, t<
ta†z< †:qœvanen yaeg> ïut #it t< mTva
k«paluraidnawae
p. 7)
. mUl.
m<wanae ÉErvae yaegI isiÏbuRÏí k<wif>.
kaer<qk> suran<d> isÏpadí cpRiq>. 6.
kanerI pUJypadí inTynawae inr<jn>. kpalI
ib<Ênawí kakc<fIñraþy>. 7.
. qIka.
jlen àaei]tvan!, s c àae][maÇaiÎVykayae mTSye<Ô>
isÏae=ÉUt!, tmev mTSye<Ônaw #it vd<it, zabrnama
kiíiTsÏ> Aan<dÉErvnamaNy>,
@te;aimtretrÖ<Ö>, iDÚhStpad< pu<STv<
ih<ÊSwanÉa;aya< caEr<gIit vd<it,
- 15 -
kdaicdaidnawa‘BxyaegSy Éuv< pyRqtae
mTSye<ÔnawSy k«pavlaeknmaÇaTk…Çicdr{ye
iSwtíaEr<Gy<k…irthStpadae bÉUv, s c tTk«pya
s<jathStpadae=himit mTva tTpadyae> ài[pTy
mmanu¢h< k…ivRit àaiwRtvan!, mTSye<Ôae=ip
tmnug&hItvan! tSyanu¢ha½aEr<gIit àisÏ> isÏ>
sae=ÉUt!, mInae mInnaw> gaer]ae gaer]naw>
ivêpa]nama iblezynama c, caEr<gIàÉ&tIna<
Ö<Ösmas>. 5.
m<wan> ÉErv> yaegIit m<wanàÉ&tIna< sveR;a<
ivze;[<. 6.
kakc<fIñr #Tyaþyae nam ySy s twa, ANye Spòa>
. 7.
p. 8)
. mUl.
A‘am> àÉudeví "aefa caelI c iq<iqi[>. ÉanukI
nardeví o{f> kapailkStwa. 8.
- 16 -
#Tyadyae mhaisÏa hQyaegàÉavt>. o{fiyTva
kald<f< äüa<fe ivcr<it te. 9.
Aze;taptÝana< smaïymQae hQ>.
Aze;yaegyu´anamaxarkmQae hQ>. 10.
. qIka.
twazBd> smu½ye. 8.
#it pUvaeR´a Aadyae ye;a<te twa, AaidzBden taranawadyae
¢aýa>, mha<tí te isÏaí AàithtEñyaR #TywR>
, hQyaegSy àÉavaTsamWyaRidit hQyaegàÉavt>,
p<cMyaStisl!, kalae m&Tyu> tSy d<fn< d<f>
dehàa[ivyaeganukªlae Vyapar> t< o<fiyTva iDTva
m&Tyu< ijTveTywR>, äüa<fmXye ivcr<it
ivze;e[aVyahtgTya cr<tITywR>, tÊ´< Éagvte,
yaegeñra[a< gitma÷r<tbRihiôlaeKya>
pvna<traTmnaimit. 9.
hQSyaze;tapnazkTvmze;yaegsaxkTv< c
mQkmQêpke[ah. Aze;eit. Aze;a>
- 17 -
AaXyaiTmkaixÉaEitkaixdEivkÉeden iÇivxa>,
tÇaXyaiTmk< iÖivx<, zarIr< mans< c, tÇ
zarIr< Ê>o< Vyaixj< mans< Ê>o< kamaidj<,
AaixÉaEitk< VyaºspaRidjint< AaixdEivk< ¢haidjint<
, te c te tapaí tEStÝana< s<tÝana< pu<sa< hQae
hQyaeg> sMygaïyt #it smaïy> Aaïy>
AaïyÉUtae mQ> mQ @v, twa hQ>
Aze;yaegyu´ana< Aze;yaegyu´a>
m<ÇyaegkmRyaegaidyu´aSte;amaxarÉUt> kmQ> @v<,
iÇivxtaptÝana< pu<sa< Aaïyae hQ>, ywa c
ivñaxar> kmQ> @v< iniolyaeignamaxarae hQ
#TywR>. 10.
p. 9)
. mUl.
hQiv*a pr< gaePya yaeigna isiÏimCDta. ÉveÖIyRvtI
guÝa invIRyaR tu àkaizta. 11.
. qIka.
Awaioliv*ape]ya hQiv*aya AitgaePyTvmah.
- 18 -
hQiv*eit. isiÏmi[ma*EñyRimCDta yÖa isiÏ<
kEvLyisiÏimCDta va<Dta yaeigna hQyaegiv*a
prmTy<t< gaePya gaepnIya gaepnahaRStIit, tÇ hetumah,
ytae guÝa hQiv*a vIyRvTyàithtEñyRjnnsmwaR
Syat!, kEvLyjnnsmwaR kEvLyisiÏjnnsmwaR va Syat!
, Aw yaegaixkarI, ijta]ay za<tay s´ay mu´aE
ivhInay dae;Ers´ay mu´aE, AhInay dae;etrEé´kÇeR
àdeyae n deyae hQíetrSmE, ya}vLKy>,
ivXyu´kmRs<yu´> kams<kLpvijRt>, ymEí
inymEyuR´> svRs<givvijRt>, k«tiv*ae ijt³aex>
sTyxmRpray[>, guézuïU;[rt>
ipt&mat&pray[>, SvaïmSw> sdacarae ivÖiÑí
suizi]t #it, izîaedrrtayEv n dey< ve;xair[ #it
k…Çict!, AÇ yaegic<tami[kara>, y*ip,
äaü[]iÇyivza< ôI zUÔa[a< c pavn<,
za<tye kmR[amNy*aegaÚaiSt ivmu´y #Tyaid
pura[vaKye;u àai[maÇSy yaege=ixkar %pl_yte, twaip
mae]êpk< )l< yaege ivr´SyEv Évit, AtStSyEv
yaegaixkar %ict>, twa c vayus<ihtaya<, †òe
twanuïivke ivr´< iv;ye mn>, ySy
tSyaixkarae=iSmNyaege naNySy kSyict!, sureñracayR>,
#hamuÇ ivr´Sy s<sar< àijhast>, ij}asaerev kSyaip
- 19 -
yaege=iSmÚixkairteTya÷>, v&ÏErPyu´<, nEtÎey<
ÊivRnItay jatu
p. 10)
. mUl.
suraJye xaimRke deze suiÉ]e inépÔve.
xnu>àma[py¡t< izlai¶jlvijRte. @ka<te
miQkamXye SwatVy< hQyaeigna. 12.
. qIka.
}an< guÝ< tiÏ sMyK)lay, ASwane ih SwaPymanEv
vaca< devI kaepaiÚdRheÚae icrayeit. 11.
Ah hQa_yasyaeGy< dezmah saxeRn. suraJy #it.
ra}> kmR Éavae va raJy< tCDaeÉn< yiSmNs
suraJyStiSmNsuraJye, ywa raja twa àjeit mhÊ´e>,
ra}> zaeÉnTvaTàjanamip zaeÉnTv< sUict<, xaimRke
xmRvit, Anen hQa_yaisnae=nukªlaharaidlaÉ> sUict>
, suiÉ] #Tynenanayasen t‘aÉ> sUict>, inépÔve
caErVyaºa*upÔvrihte, @ten dezSy
- 20 -
dI"RkalvasyaeGyta sUicta, xnu;> àma[<
xnu>àma[< ctuhRStmaÇ< tTpy¡t<
izlai¶jlvijRte izla àStr> Ai¶vRiû> jl< taey<
tEvRijRte rihte, yÇasn< ttítuhRStmaÇe
izlai¶jlain n SyuirTywR>, ten zItae:[ivkaraÉav>
sUict>, @ka<te ivjne, Anen
jnsmagmaÉavaTklha*Éav> sUict>, jns<mdeR
p. 11)
. mUl.
ALpÖarmr<ØgtRivvr< naTyu½nIcayt< sMyg!
gaemysa<ÔilÝmml< in>ze;j<tUiH!Htm!. baT*e
m<fpveidkªpéicr< àakars<veiòt< àae´<
yaegmQSy l][imd< isÏEhRQa_yaisiÉ>. 13.
. qIka.
tu klhaidk< Syadev, tÊ´< Éagvte, vase bøna<
klhae ÉveÖataR ÖyaerpIit, ta†ze miQkamXye, ALpae
mQae miQka, ALpIyis kn!, tSya> mXye hQyaeigna
hQa_yasI yaegI hQyaegI ten, zakpaiwRvaidvTsmas>
- 21 -
, SwatVy< Swatu< yaeGy<, miQkamXy #Tynen
zItatpaidjint¬ezaÉav> sUict>, AÇ
yu´aharivhare[ hQyaegSy isÏye, #Tyx¡
keniciT]ÝTvaÚVyaOyat<, mUlðaekanamev VyaOyan<,
@vm¢e=ip ye mya n VyaOyata> ðaeka
hQàdIipkayamupl_yer<Ste sveR i]Ýa #it baeÏVy<.
12.
Aw mQl][mah, ALpÖarimit, ALpÖar<
yiSm<StÄa†z<, r<Øae gva]aid> gtaeR inçàdez>
ivvrae mU;kaidibl< te n s<it yiSm<StÄaÎz<, ATyu½<
c tÚIc< caTyu½nIc< t½ tdayt< caTyu½nIcayt<,
ivze;[< ivze:ye[ b÷limTyÇ
b÷l¢h[aiÖze;[ana< kmRxary>,
nnU½nIcaytzBdana< iÉÚawRkana< kw<
kmRxary>, tTpué;> smanaixkr[> kmRxary #it
t‘][aidit ceÚ, mQe te;a<
samanaixkr{yas<Évat!, n caTyu½nIcayt<
naTyu½nIcayt< nzBden smasaÚlaepaÉav> neit
p&wKpd< va, ATyu½e Aaraeh[e ïm> SyaditnIce=vraeh[e
ïmae Évet!, ATyayte Ër<
†iògRCDeÄiÚrakr[awRmu´< naTyu½nIcaytimit,
- 22 -
sMyKsmIcIntya gaemyen gaepurI;e[ sa<Ô< ywa Évit
twa ilÝ<, Aml< inmRl< in>ze;a iniola ye j<tvae
mzkmTk…[a*aStEéiH!Ht< Ty´< riht< baýe
mQaÓih>àdeze m<fp> zalaivze;> veid> pir:k«ta
ÉUim> kªpae jlazyivze;> tE éicr< rm[Iy<
àakare[ vr[en sMyGveiòt< pirtae
p. 12)
. mUl.
@v<ivxe mQe iSwTva svRic<taivvijRt>,
guêpidòmageR[ yaegmev sm_yset!. 14.
. qIka.
iÉiÄyu´imTywR>, hQa_yaisiÉ>
hQyaega_ysnzIlE> isÏE>, #d<
pUvaeR´mLpÖaraidk< yaegmQSy l][< Svêp<
àae´< kiwt<, n<idkeñrpura[e Tvev<
mQl][mu´<,
m<idr< rMyivNyas< mnae}< g<xvaist<,
- 23 -
xUpamaedaidsuriÉ k…sumaeTkrm<ift<,
muintIwRndIv&]piÒnIzElzaeiÉt<, icÇkmRinbÏ<
c icÇÉediviciÇt<, k…yaR*aegg&h< xImaNsurMy<
zuÉvTmRna, †:qœva icÇgta<ZDa<taNmunINyait mn>
zm<, isÏaN†:qœva icÇgtaNmitr_yu*me Évet!, mXye
yaegg&hSyaw iloeTs<sarm<fl<, Zmzan< c
mha"aer< nrka<í iloeTKvict!, taN†:qœva
ÉI;[akaraNs<sare sarvijRte, Anvsadae Évit yaegI
isÏ(iÉla;uk>, pZy<í Vyaixtan!
j<tUÚtaNmÄa<ílÖ+[an!. 13.
mQl][mu®va mQe yTktRVy< tdah. @v<ivx #it.
@v< pUvaeR´a ivxa àkarae ySy s twa pUvaeR´l][
#TywR>, tiSm<iSwTva iSwit< k«Tva svaR
yaií<taStaiÉivRze;e[ vijRtae rihtae=ze;icNtariht>,
gué[aepidòae yae magR> hQa_yasàkarêpSten sda
inTy< yaegmeva_yset!, @vzBdena_yasa<trSy yaege
iv¹krTv< sUict<, tÊ´< yaegbIje,
mé¾yae ySy isÏSt< sevet gué< sda, guév±àsaden
k…yaRTàa[jy< bux>, rajyaege,
- 24 -
veda<ttkaeRi´iÉragmEí nanaivxE> zaôkd<bkEí
, XyanaidiÉ> sTkr[EnR gMyií<tami[T*eRkgué<
ivhay, Sk<dpura[e, AacayaR*aegsvRSvmvaPy iSwrxI>
Svy<, ywae´< lÉte
p. 13)
. mUl.
ATyahar> àyasí àjLpae inym¢h>. jns<gí
laELy< c ;ifσyaeRgae ivnZyit. 15.
%TsahaTsahsaÏEyaRÄÅv}ana½ iníyat!.
jns<gpirTyagat! ;ifœÉyaeRg> àisÏ(it. 16.
. qIka.
ten àaßaeTyip c inv&Rit<, sureñracayR>,
guéàsada‘Éte yaegmòa<gs<yut<,
izvàsada‘Éte yaegisiÏ< c zañtI—,
ïuití,
- 25 -
ySy deve pra Éi´yRwadeve twa guraE, tSyEte kiwta
ýwaR> àkaz<te mhaTmn #it,
AacayRvaNpué;ae vedeit c. 14.
Aw yaega_yasàitb<xkanah. ATyahar #it.
Aitziyt Aaharae=Tyahar> ]uxape]yaixkÉaejn<,
àyas> ïmjnnanukªlae Vyapar> àk«òaejLp> àjLpae
bփa;[< zItaedken
àat>õann´Éaejn)laharaidêpinymSy ¢h[<
inym¢h>, jnana< s<gae jns<g>, kamaidjnkTvat!,
laelSy Éav> laELy< ca<cLy<,
;iÑrTyaharaidiÉr_yasàitb<xat!, yaegae ivnZyit
ivze;e[ nZyit. 15.
Aw yaegisiÏkranah. %Tsahaidit. iv;yàv[< ict<
inraeTSyaMyeveTyu*m %Tsah>, saXyTvasaXyTve pirÉaVy
shsa àv&iÄ> sahs<, yav¾Ivn< seTSyTyeveTyoedae
xEy¡, iv;ya m>&:[ajlvds<t> äüEvsTyimit
vaStivk<
- 26 -
p. 14)
Aw yminyma>. Aih<sa sTymStey< äücy¡ ]ma
x&it>. dyajRv< imtahar> zaEc< cEv yma dz. 1.
tp> s<tae; AaiStKy< danmIñrpUjnm!.
isÏa<tvaKyïv[< hImtI c tpae ÷tm!. 2.
inyma dz s<àae´a yaegzaôivzardE>. hQSy
àwma<gTvadasn< pUvRmuCyte. k…yaRÄdasn<
SwEyRmaraeGy< ca<gla"vm!. 17.
. qIka.
}an< tÅv}an< yaegana< vaStivk< }an< va,
zaôguévaKye;u ivñasae iníy> ïÏeit yavt!,
jnana< yaega_yasàitkªlana< y> s<gStSy pirTyagat!,
;iÑreiÉyaeRg> àk;eR[aivl<ben isÏ(tITywR>. 16.
Aadavasnkwne s<git< samaNytStT)l< cah.
hQSyeit. hQSy, Aasn< k…<Ék< icÇ< muÔaOy<
kr[< twa, Aw nadanus<xanimit vúyma[ain
- 27 -
cTvay¡gain, àTyaharaidsmaXy<tana<
nadanus<xane<=tÉaRv>, tNmXye AasnSy
àwma<gTvaTpUvRmasnmuCyt #it s<b<x>,
tdasnSwEy¡ dehSy
mnsíaÂLyêprjaexmRnazkTven iSwrta< k…yaRt!,
Aasnen rjae h<tIit vaKyat!, AaraeGy<
icÄiv]epkraegaÉav>, raegSy icÄiv]epkTvmu´<
pat<jlsUÇe,
VyaixéTwans<zyàmadalSyaivritæa<itdzRnalBxÉ!
^im-kTva=nviSwtTvain
p. 15)
. mUl.
visóa*Eí muiniÉmRTSye<Ôa*Eí yaeigiÉ>.
A<gIk«taNyasnain kWy<te kainicNmya. 18.
janUvaeRr<tre sMykœ k«Tva padtle %Ée. \jukay>
smasIn> SviStk< tTàc]te. 19.
. qIka.
- 28 -
icÄiv]epaSte<=traya #it, A<gana< la"v< l"uTv<
gaErvêptmaexmRnazkTvmPyetenae´<,
ckaraT]uÖ¯Ï(aidkmip baeXy<. 17.
visóaids<mtasnmXye ïeóain myaeCy<t #Tyah.
visóa*Eirit. visó Aa*ae ye;a< ya}vLKyadIna<
tEmuRiniÉmRnnzIlE>, ckaraNm<ÇaidprE>, mTSye<Ô
Aa*ae ye;a< jal<xrnawadIna< tE>, yaeRigiÉ>
hQa_yaisiÉ>, ckaraNmuÔaidprE>, A<gIk«tain
cturzITyasnain tNmXye kainict! ïeóain mya kWy<te
, y*PyuÉyaerip mnnhQa_yasaEStStwaip
visóadIna< mnn< muOy< mTSye<ÔadIna<
hQa_yasae muOy #it p&wG¢h[<. 18.
tÇ sukrTvaTàwm< SviStkasnmah. janUvaeRirit. janu
c ^éí, AÇ januzBden janus<inihtae j<"aàdezae
¢aý>, j<"aevaeRirit paQStu saxIyan!, tyaer<tre mXye
%Ée padyaeStle tlàdezaE k«Tva \jukay> smkay>, yÇ
smasInae ÉveÄdasn< SviStk< SviStkaOy< àc]te
vd<it yaeign #it ze;>, ïIxre[ae´<,
^êj<"a<traxay àpde janumXyge, yaeignae
ydvSwan< SviStk< tiÖÊbuRxa>. 19.
- 29 -
p. 16)
. mUl.
sVye di][guL)< tu p&ópañeR inyaejyet!. di][e=ip
twa sVy< gaemuo< gaemuoak«it. 20.
@k< pad< twEkiSmiNvNyseÊéi[ iSwtm!. #triSm<Stwa
caeé< vIrasnim=tIirtm!. 21.
gud< inéÏ( guL)a_ya< VyuT³me[ smaiht>.
kªmaRsn< Évedetidit yaegivdae ivÊ>. 22.
. qIka.
gaemuoasnmah. sVy #it. sVye vame p&óSy pañeR
s<àdayaTkqerxaeÉage di][< guL)< intra< yaejyet!,
gaemuoSyak«ityRSy tÄa†z< gaemuos<}kmasn< Évet!
. 20.
vIrasnmah. @kimit. @k< di][< pad<, twa
padpUr[e, @kiSmNvamaeéi[ iSwt< ivNyset!, #triSmNvame
- 30 -
pade ^é< di][< ivNyset!, tÖIrasnimtIirt< kiwt<
. 21.
kªmaRsnmah. gudimit. guL)a_ya< gud< inéÏ( inyMy
VyuT³me[ yÇ sMygaiht> iSwtae Évet!, @tTkªmaRsn<
Évet!, #it yaegivdae ivÊirTyNvy>. 22.
p. 17)
. mUl.
pÒasn< tu s<SwaPy janUvaeRr<tre kraE. inveZy ÉUmaE
s<SwaPy VyaemSw< k…Š…qasnm!. 23.
k…Š…qasnb<xSwae dae_ya¡ s<bXy k<xram!.
ÉveTkªmRvÊÄan @tÊÄankªmRkm!. 24.
pada<guóaE tu pai[_ya< g&hITva ïv[avix.
xnurak;R[< k…yaRÏnurasnmuCyte. 25.
. qIka.
k…Š…qasnmah. pÒasn< iTvit. pÒasn< tu ^vaeRépir
- 31 -
%Äancr[Swapnêp< sMykœ SwapiyTva, janupden
janus<inihtae j<"aàdez>, t½ ^éí janUê
tyaer<tre mXye kraE inveZy ÉUmaE s<SwaPy,
kraivTyÇaip s<bXyte, VyaemSw< oSw<
pÒasns†z< yÄTk…Š…qasn<. 23.
%ÄankªmaRsnmah. k…Š…qasneit. k…Š…qasnSy yae
b<x> pUvRðaekae´StiSmn! iSwt> dae_ya¡ ba÷_ya<
¢Iva< s<bXy kªmRvÊÄanae
yiSmNÉvedetdasnmuÄankªmRk< nam. 24.
xnurasnmah. pada<guóaE iTvit. pai[_ya<
padyaer<guóaE g&hITva ïv[avix k[Rpy¡t<
xnu; Aak;R[< ywa Évit twa k…yaRt!,
g&hIta<guómek< pai[< àsairt< k«Tva
g&hIta<guóimtr< pai[< k[Rpy¡tmak…<ict<
k…yaRidTywR>, @tÏnurasnmuCyte. 25.
p. 18)
. mUl.
vamaeémUlaipRtd]pad< janaebRihveRiòtvampadm!.
- 32 -
àg&ý itóeTpirvitRta<g> ïImTSynawaeidtmasn<
Syat!. 26.
mTSye<ÔpIQ< jQràdIiÝ<
àc<féGm<flo<fnaôm!. A_yast>
k…<filnIàbaex< c<ÔiSwrTv< c ddait pu<sam!. 27.
. qIka.
mTSye<Ôasnmah. vamaeémUle=ipRt> Swaiptae yae
d]pad> t< s<àdayaTp&ótaegtvampai[na
guL)SyaepirÉage pirg&ý,
janaedRi][padjanaebRih>àdeze veiòtae yae vampadSt<
vampadjanaebRihveRiòtdi][pai[na<guóe àg&ý,
pirvitRta<g> vamÉagen p&ótae muo< ywa Syadev<
pirvitRt< pravitRtm<g< yen s twa ta†zae yÇ
itóet! iSwit< k…yaRÄdasn< mTSye<Ônawenaeidt<
kiwt< Syat!, tÊidtTvaÄÚamkmev vd<it, @v<
d]aeémUlaipRtvampad< p&ótaegtdi][pai[na
àg&ý vamjanaebRihveRiòtd]pad<
di][padjanaebRihveRiòtvampai[na àg&ý,
d]Éagen p&ótae muo< ywa Syadev<
- 33 -
pirvitRta<gía_yset!. 26.
mTSye<ÔasnSy )lmah. mTSye<Ôeit. àc<f<
Ê>sh< éja< raega[a< m<fl< smUh> tSy o<fne
Dedne=ômôimv ta†z< mTSye<ÔpIQ<
mTSye<Ôasn<, A_yast> àTyhmavtRnêpad_yasat!
p. 19)
. mUl.
àsayR padaE Éuiv d<fêpaE dae_ya¡ pda¢iÖty<
g&hITva. janUpir NyStllaqdezae vseidd<
piímtanma÷>. 28.
#it piímtanmasna¢(< pvn< piímvaihn< kraeit.
%dy< jQranlSy k…yaRÊdre kaZyRmraegta< c pu<sam!.
29.
. qIka.
pu<sa< jQrSy jQra¶e> àk«òa< dIiÝ< v&iÏ<
ddait, twa k…<filNya Aaxarz´e> àbaex<
- 34 -
inÔaÉav< twa c<ÔSy talun %pirÉage iSwtSy inTy<
]rt> iSwrTv< ]r[aÉav< c ddatITywR>. 27.
piímtanasnmah. àsayeRit. Éuiv ÉUmaE d<fSy
êpimv êp< yyaeStaE d<fakaraE iðòguL)aE àsayR
àsairtaE k«Tva, dae_yaRmak…<icttjRnI_ya< Éuja_ya<
pdae> pdyaeía¢e=¢ÉagaE tyaeiÖRty<
Öym<guóàdezyuGm< bladak;R[pUvRk< ywa
jaNvxaeÉagSy ÉUmeéTwan< n SyaÄwa g&hITva,
janaeépir NyStae llaqdezae yen ta†zae yÇ vset!, #d<
piímtannamkmasnma÷>. 28.
Aw tT)l<. #tIit. #it pUvaeR´masne:v¢(< muOy<
piímtan< pvn< àa[< piímvaihn< piímen
piímmageR[ su;uçamageR[ vhtIit piímvahI t<
ta†z< kraeit, jQranlSy jQre yae=nlae=i¶StSyaedy<
v&iÏ< k…yaRt!, %dre mXyàdeze kaZy¡ k«zTv< k…yaRt!
, AraegtamaraeGy< ckaraÚafavlnaidsaMy< k…yaRt!. 29.
p. 20)
. mUl.
- 35 -
xramvò_y krÖyen tTkªpRrSwaiptnaiÉpañR>.
%½asnae d<fvÊiTwt> SyaNmyUrmetTàvd<it pIQm!.
30.
hrit sklraeganazu guLmaedradIniÉÉvit c dae;anasn<
ïImyUrm!. b÷ kdznÉu´< ÉSm k…yaRdze;< jnyit
jQrai¶< jaryeTkalkªqm!. 31.
. qIka.
Aw myUrasnmah. xraimit. krÖyen kryaeÖRy<
yuGm< ten xra< ÉUim< Avò_yavl<By àsairta<gulI
ÉUims<l¶tlaE siÚihtaE kraE k«TveTywR>, tSy
krÖySy kªpRryaeÉuRjmXys<ixÉagyae> Swaipte x&te
naÉe> pañeR pañRÉagaE yen s %½asn %½muÚtmasn<
ySyEta†z> oe zUNye d<fvÎ<fen tuLymuiTwt
^Xv¡ iSwtae yÇ Évit, tNmayUr< myUrSyed<
tTs<b<ixTvaÄÚamk< àvd<it yaeign #it ze;>. 30.
myUrasngu[anah. hrtIit. guLmae raegivze;> %dr<
jlaedr< te AadI ye;a< PlIhadIna< te twa taNsklraegan!
skla ye raegaStanazu Hiqit hrit nazyit,
- 36 -
ïImyUrmasnimit svRÇ s<bXyte,
dae;aNvatipÄk)analSyda<íaiÉÉvit itrSkraeit,
bþitziyt< kdzn< kdÚ< yÑ‚´< tdze;<
smSt< ÉSm k…yaRTpacyeidTywR>, jQrai¶<
jQranl< jnyit àaÊÉaRvyit, kalkªq< iv;<
kalkªqvdpkarkaÚ< prSt< jarye¾I[¡
k…yaRTpacyeidTywR>. 31.
p. 21)
. mUl.
%Äan< zvvуmaE zyn< tCDvasnm!. zvasn<
ïa<ithr< icÄivïa<itkarkm!. 32.
cturzITyasnain izven kiwtain c. te_yítu:kmaday
sarÉUt< ävIMyhm!. 33.
isÏ< pÒ< twa is<h< ÉÔ< ceit ctuòym!.
ïeó< tÇaip c suoe itóeiTsÏasne sda. 34.
. qIka.
- 37 -
zvasnmahaxeRn. %Äanimit. zven m&tzrIre[
tuLy< zvvÊÄan< ÉUims<l¶< p&ó< ywa
SyaÄwa zyn< inÔayaimv siÚvezae yÄCDvasn<
zvaOymasn<, zvasnàyaejnmah, %ÄraxeRn,
zvasn< ïa<ithr< ïa<it< hQa_yasïm<
hrtIit ïa<ithr< icÄSy ivïa<itivRïamStSya>
kark<. 32.
vúyma[asnctuòySy ïeóTv< vdÚah.
cturzItIit. izveneñre[
cturixkazIits<OyakaNyasnain kiwtain
ckara½turzIitl]ai[ c, tÊ´< gaer]nawen,
Aasnain c tav<it yav<Tyae jIvjaty>,
@te;amiolaNÉedaiNvjanait mheñr>, cturzIitl]ai[
@kEk< smudaT†t<, tt> izven pIQana< ;aefzaen<
zt< k«timit,
te_y> izvae´<cturzIitl]asnana< mXye àzStain
yain cturzITyasnain te_y Aaday g&hITva, sarÉUt<
ïeóÉUt< ctu:kmh< ävImITyNvy>. 33.
- 38 -
tdev ctu:k< naça inidRzit. isÏimit. isÏ<
isÏasn<, pÒ<
p. 22)
. mUl.
yaeinSwankm<iºmUl"iqt< k«Tva †F< ivNyseNme<F+e
padmwEkmevT†dye k«Tva hnu< suiSwrm!. Swa[u>
s<yimte<iÔyae=cl†za pZyeÑ+‚vaer<tr<
ýetNmae]kpaqÉedjnk< isÏasn< àaeCyte. 35.
. qIka.
pÒasn<, is<h< is<hasn<, ÉÔ< ÉÔasn<, #it
ctuòy< ïeómitzyen àzSy< tÇaip ctuòye
suoe suokre isÏasne sda itóet!, @ten isÏasn<
ctuòyePyuTk«òimit sUict<. 34.
AasnctuòyePyuTk«òTvaTàwm< isÏasnmah.
yaeinSwankimit. yaeinSwanmev yaeinSwank< SvaweR
kàTyy>, gudaepSwyaemRXymàdeze pd< yaeinSwan< tt!,
A<iºvaRmír[StSy mUlen pai:[RÉagen "iqt<
- 39 -
s<l¶< k«Tva, Swana<tr< @k< pad< di][< pad<
meF+e<iÔySyaepirÉage †F< ywa SyaÄwa ivNyset!
ùdye ùdysmIpe hnu< icbuk< suiSwr< sMyiKSwr< k«Tva
hnuùdyyaeítur<gulm<tr< ywa Évit twa k«Tveit
rhSy<, s<yimtain iv;ye_y> prav&ÄanI—iÔyai[ yen
s twa, Acla ya †kœ †iòStwa æuvaer<tr< mXy<
pZyet!, ih àisÏ< mae]Sy yTkpaq< àitb<xk< tSy
Éed< naz< jnytIit ta†z< isÏana< yaeigna<,
AaSte=ÇaSyte=neneit va Aasn< isÏasnnamkimd<
ÉveidTywR>. 35.
p. 23)
. mUl.
mta<tre tu. me<F+aÊpir ivNySy sVy< guL)< twaepir
. guL)a<tr< c ini]Py isÏasnimd< Évet!. 36.
@tiTsÏasn< àa÷rNye v¿asn< ivÊ>. mu´asn<
vd<Tyeke àa÷guRÝasn< pre. 37.
ymei:vv imtaharmih<sa< inymei:vv. muOy<
svaRsne:vek< isÏa> isÏasn< ivÊ>. 38.
- 40 -
. qIka.
mTSye<Ôs<mt< isÏasnmu®va=Nys<mt< v´…mah.
mta<tre iTvit. tdev dzRyit. me<F+aidit.
me<F+aÊpSwaÊpyURXvRÉage sVy< vamguL)< ivNySy
twa sVyvÊpir muOypadSyaepir n tu sVyguL)Sy,
guL)a<tr< di][guL)< c ini]Py vseidit ze;>, #d<
isÏasn< mta<traiÉmtimTyÉed #TywR>. 36.
tÇ àwm< mhaisÏs<mtimit SpòIktuRmSyEv
mtÉedaÚamÉedanah. @tidit. @tTpUvaeR´< isÏasn<
isÏasnnamk< àa÷>, keicidTyXyahar>, ANye
v¿asn< v¿asns<}k< ivÊ> jan<it, @ke mu´asn<
mu´asnaiÉx< vd<it, pre guÝasn< guÝasnaOy<
àa÷>, AÇasnaiÉ}a, yÇ vampadpai:[¡ yaeinSwane
inyaeJy di][padpai:[RmeR<F+aÊpir SwaPyte
tiTsÏasn<, yÇ vampadpai:[¡ yaeinSwane inyaeJy
di][padpai:[Rme<F+aÊpir SwaPyte tÖ¿asn<,
yÇ tu di][sVypai:[RÖymupyRxaeÉagen s<yaeJy
yaeinSwanen s<yaeJyte tNmu´asn<, yÇ c
pUvRvTs<yu´< pai:[RÖy< me<F+aÊpir inxIyte
- 41 -
tÌ‚Ýasnimit. 37.
Aw sÝiÉ> ðaekE> isÏasn< àz<s<it.
ymei:vTyaidiÉ>. yme;u imtaharimv,
p. 24)
. mUl.
cturzIitpIQe;u isÏmev sda_yset!.
ÖasÝitshöa[a< nafIna< mlzaexnm!. 39.
AaTmXyayI imtaharI yavÖadzvTsrm!. sda
isxasna_yasa*aegI in:piÄmaßuyat!. 40.
ikmNyEbR÷iÉ> pIQE> isÏe isÏasne sit. àa[ainle
savxane bÏe kevlk…<Éke. 41.
. qIka.
imtaharae vúyma[>, suiõGxmxurahar #Tyaidna,
inyme;u Aih<saimv, svaRi[ yaNyasnain te;u isÏa> @k<
isÏasn< muOy< ivÊirit s<b<x>. 38.
- 42 -
. cturzItIit. cturixkazIits<Oyakain yain pIQain
te;u isÏmev isÏasnmev sda svRda_yset!, isÏasnSy
sda_yase hetugÉ¡ ivze;[< ÖasÝitshöa[a<
nafIna< mlzaexn< zaexk<. 39.
AaTmXyayIit. AaTman< XyaytITyaTmXyayI
imtaharae=SyaStIit imtaharI yav<tae Öadz vTsra>
yavdœÖadzvTsr<, yavdvxar[ #TyVyyIÉav>
smas>, ÖadzvTsrpy¡timTywR>, sda svRda
isÏasnSya_yasa*aegI yaega_yasI in:piÄ<
yaegisiÏmaßuyaTàaßuyat! yaega<tra_yasm<tre[
isÏasna_yasmaÇe[ isiÏ< àaßuyaidTywR>. 40.
ikmNyEirit. isÏasne isÏe sTyNyEbR÷iÉ>
pIQErasnE> ik< n ikmpITywR>
p. 25)
. mUl.
%Tp*te inrayasaTSvymevaeNmnI kla. twEkiSmÚev †Fe
isÏe isÏasne sit b<xÇymnayasaTSvymevaepjayte. 42
- 43 -
.
nasn< isÏs†z< n k…<É> kevlaepm>. n oecrIsma
muÔa n nads†zae ly>. 43.
Aw pÒasn<. vamaeêpir di][< c cr[< s<SwaPy
vam< twa d]aeêpir piímen ivixna x&Tva kra_ya<
†Fm!.
. qIka.
savxane àa[ainle àa[vayaE kevlk…<Éke bÏe sit. 41
.
%NmnI %NmNyvSwa sa kleva’adkTva½<Ôleoev
inrayasadnayasaTSvymevaeTp*t %deit. tweit.
twae´àkare[EkiSmÚev isÏe †Fe bÏe sit b<xÇy<
mUlb<xaefœfIyanb<xjal<xrb<xêpmnayasat!,
pai:[RmageR[ s<mIf(
yaeinmak…<cyeÌ‚dimTyaidvúyma[mUlb<xaid:vayasSt<
ivnEv Svymevaepjayte Svt @vaeTp*t #TywR>. 42.
- 44 -
nasnimit. isÏen isÏasnen s†zmasn< naStIit
ze;>, kevlen kevlk…<ÉkenaepmIyt #it kevlaepm>
k…<É> k…<Ékae naiSt, oecrImuÔasma muÔa naiSt
nds†zae lyae lyhetunaRiSt. 43.
ymasn< v´…mup³mte. Aweit. pÒasnmah.
vamaeêprIit. vamae y ^éStSyaepir di][<, ckar>
padpUr[e, s<SwaPy sMyguÄan< SwapiyTva
p. 26)
. mUl.
A<guóaET†dye inxay icbuk<
nasa¢malaekyedet™aixivnazkair yimna< pÒasn<
àaeCyte. 44.
%ÄanaE cr[aE k«Tva ^és<SwaE àyÆt>. ^émXye
twaeÄanaE pa[I k«Tva ttae †zaE. 45.
nasa¢e ivNyseÔajd<tmUle tu ijþya.
- 45 -
. qIka.
vam< sVy< cr[< twa di][cr[vÎ]ae di][ae y
^éStSyaepir s<SwaPy piímen Éagen p&óÉageneit,
ivixivRxan< kryaeirTywaRt!, ten kra_ya< hSta_ya<
†F< ywa SyaÄwa pada<guóaE x&Tva g&hITva,
di][< kr< p&ót> k«Tva,
vamaeéiSwtdi][cr[a<guó< g&hITva vamkr<
p&ót> k«Tva, di][aeéiSwtvamcr[a<guó<
g&hITveTywR>, ùdye ùdysmIpe, samIipkaxare sÝmI
, icbuk< hnu< inxayaersítur<gula<tre icbuk< inxayeit
rhSy<, nasa¢< naiska¢malaekyeTpZye*ÇEt*imna<
yaeigna< VyaxeivRnaz< kraetIit Vyaixivnazkair
pÒasnmetÚamk< àaeCyte isÏEirit ze;>. 44.
mTSye<ÔnawaiÉmt< pÒasnmah. %Äanaivit. %ÄanaE
%és<l¶p&óÉagaE cr[aE padaE àyÆt>
àk«òa*ÆaËés<SwavUvaeR> sMykœ itót
#TyUés<SwaE ta†zaE k«Tva, ^vaeRmRXye %émXye, twa
caweR, pa[I kravuÄanaE k«Tva,
^és<SwaeÄanpadaeÉypai:[Rs<l¶p&ó< sVy<
pai[muÄan< k«Tva tÊpir di][< pai[< caeÄan<
- 46 -
k«TveTywR>, ttStdn<tr< †zaE †òI. 45.
nasa¢e naiska¢e ivNyseiÖze;e[ iníltya NyseidTywR>
. rajd<tana<
p. 27)
. mUl.
%Ä<_y icbuk< v]SyuTwaPy pvn< znE>. 46.
#d< pÒasn< àae´< svRVYwaPy pvn< znE>. 46. >
. rajd<tana< †òI-. 45. inmuÄan< Aaixivnaznm!
. ÊlRÉ< yen kenaip xImta l_yte Éuiv. 47.
k«Tva s<puiqtaE kraE †Ftr< bXva tu pÒasn<
gaF< v]is siÚxay icbuk< Xyay<í t½etis.
var< varmpanmUXvRminl< àaeTsaryNpUirt<
Ny<cNàa[mupEit baexmtul< zi´àÉavaÚr>. 48.
. qIka.
d<ò+a[a< sVydi][Éage iSwtana< mUle %Ée
- 47 -
mUlSwane ijþya %Ä<_y ^Xv¡St<ÉiyTva,
guémuoadvg<tVyae=y< ijþab<x> icbuk…< v]is
inxayeit ze;>, znEm¡d<m<d< pvn< vayumuTwaPy,
Anen mUlb<x> àae´>, mUlb<xae=ip
guémuoadevavg<tVy>, vStutStu ijþab<xenEvay<
cirtawR #it hQrhSyivd>. 46.
@v< yÇaSyte tidd< pÒasn< pÒasnaiÉxan< àae´<
, Aasn}Eirit ze;>, kI†z< sveR;a< VyaxIna<
ivze;e[ nazn< yenkenaip ÉaGyhInen ÊlRÉ<, xImta
Éuiv ÉUmaE l_yte àaPyte. 47.
@t½ mhayaeigs<mtimit SpòiytumNydip pÒasne
k«Tyivze;mah. k«Tveit. s<puiqtaE s<puqIk«taE
kravuTs<gSwaivit ze;>, †Ftrmitzyen †F<
suiSwr< pÒasn< bXva k«TveTywR>, icbuk< hnu<
gaF< †F< ywa Syat! twa v]is v]>smIpe
siÚxay s<iniht< k«Tva ctur<gula<tre[eit
yaeigs<àdayaJ}ey<, jal<xrb<x< k«TveTywR>,
tTSvSveòdevtaêp< äü va, Aae<tTsidit indeRzae
p. 28)
- 48 -
. mUl.
pÒasne iSwtae yaegI nafIÖare[ pUirtm!. maét<
xarye*Stu s mu´ae naÇ s<zy>. 49.
Aw is<hasn<.
guL)aE c v&;[Syax> sIvNya> pañRyae> i]pet!.
di][e sVyguL)< tu d]guL)< tu sVyke. 50.
. qIka.
äü[iôivx> Sm&t #it ÉgvÊ´e>, cetis icÄe Xyayn!
ic<tyn!, Apanminl< Apanvayu< ^Xv¡
àaeTsaryNmUlb<x< k«Tva su;uçamageR[ àa[mUXv¡
nyn! pUirt< pUrke[ A<txaRirt< àa[<
Ny<cÚIcErxae<=cn! gmyn!, A<tÉaRivt{yw¡=cit>,
àa[apanyaerEKy< k«TveTywR>, nr> pumantul< baex<
inépm}an< zi´àÉavaCDi´raxarzi´> k…<filnI
tSya> àÉavaTsamWyaRÊpEit àaßaeit, àa[apanyaerEKye
k…{filnIbaexae Évit, k…{filnIbaexe su;uçamageR[ àa[ae
äür<Ø< gCDit, tÇ gte icÄSwEy¡ Évit,
- 49 -
icÄSwEyeR s<ymadaTmsa]aTkarae ÉvtITywR>. 48.
pÒasn #it. pÒasne iSwtae yaegI yaega_yasI pUirt<
pUrke[a<tnIRt< maét< vayu< su;uçamageR[
mUxaRn< nITveit ze;>, xaryet! iSwrI k…yaRt! s mu´>
AÇ s<zyae naStITyNvy>. 49.
is<hasnmah. guL)aE ceit. v&;[Syax> AxaeÉage
sIvNya> pañRyae> sIvNya %ÉyÉagyae> i]pet! àeryet!
Swapyedœ #it yavt!, guL)Swapnàkarmevah.
p. 29)
. mUl.
hStaE tu jaNvae> s<SwaPy Sva<gulI> s<àsayR c.
VyaÄv±ae inrI]et nasa¢< susmaiht>. 51.
is<hasn< ÉvedetTpUijt< yaeigpu<gvE>.
b<xiÇtys<xan< k…éte casnaeÄmm!. 52.
Aw ÉÔasn<.
- 50 -
guL)aE c v&;[Syax> sIvNya> pañRyae> i]pet!.
sVyguL)< twa sVye d]guL)< tu di][e. 53.
. qIka.
di][ #it sIvNya di][e Éage sVyguL)< Swapyet!,
sVyke sIvNya> sVyÉage di][guL)< Swapyet!. 50.
hStaivit. jaNvaeépir hStaE tu s<SwaPy sMykœ
janus<l¶tlaE ywa Syata< twa SwapiyTva,
Sva<gulI> hSta<gulI> s<àsayR sMykœ àsariyTva,
Vya´v³> s<àsairtlli¾þmuo> susmaiht>
@ka¢icÄ> nasa¢< naiska¢< yiSmiÚrI]et. 51.
@tt! is<hasn< Évet!, kI†z< yaeigpu<gvE>
yaeigïeóE> pUijt< àStutmasne;UÄm< is<hasn<
b<xana< mUlb<xadIna< iÇty< tSy s<xan<
s<inxan< k…éte. 52.
ÉÔasnmah. guL)aivit. v&;[Syax> sIvNya>
pañRyae> sIvNya %Éyt>, guL)aE pad¢<wI i]pet!,
]ep[àkarmevah, sVyguL)imit, sVye sIvNya> pañeR
- 51 -
sVyguL)< i]pet!, twa padpUr[e, d]guL)< tu
di][e sIvNya> pañeR i]pet!. 53.
p. 30)
. mUl.
pañRpadaE c pai[_ya< †F< bXva suinílm!.
ÉÔasn< ÉvedetTsvRVyaixivnaznm!. 54.
gaer]asnimTya÷ird< vE isÏyaeign>. @vmasnb<xe;u
yaegI—Ôae ivgtïm>. 55.
A_yseÚaifkazuiÏ< muÔaidpvni³yam!. Aasn< k…<Ék<
icÇ< muÔaOy< kr[< twa. 56.
. qIka.
pañRpadaE c pañRsmIpgtaE padaE pai[_ya<
Éuja_ya< †F< bXva,
prSprs<l¶a<guil_yamudrs<l¶tla_ya< pai[_ya<
bXveTywR>, @tÑÔasn< Évet!, kI†z< sveR;a<
VyaxIna< ivze;e[ nazn<. 54.
- 52 -
gaer]eit. isÏaí te yaeigní isÏyaeign> #d<
ÉÔasn< gaer]asnimTya÷>, gaer]e[
àayzae=_yStTvaÌaer]asnimiÄ vd<it, AasnaNyu´ain,
te;u yTktRVy< tdah, @vimit, @vmu´e:vasnb<xe;u
b<xnàkare;u ivgt> ïmae ySy s ivgtïm Aasnana<
b<xe;u ïmriht>, yaeignaim<Ôae yaegI—Ô>. 55.
naifkana< nafIna< zuiÏ<, àa[< ceidfya
ipbeiÚyimtimit vúyma[êpa muÔa AaidyRSya>
sUyRÉedadeSta†zI—, pvnSy àa[vayae> i³ya<
àa[ayamêpa< ca_yset!, Aw hQa_ysn³mmah.
Aasnimit. Aasnmu´l][< icÇ< nanaivx< k…<Ék<
sUyRÉednmu¾apITyaidvúyma[<, muÔa #TyaOya ySy
tNmuÔaOy<, mhamuÔaidêpkr[< hQisÏaE
àk«òaepkark<, twacaweR. 56.
p. 31)
. mUl.
Aw nadanus<xanm_yasanu³mae hQe. äücarI
imtaharI TyagI yaegpray[>. ABdaËXv¡ Évet! isÏae
- 53 -
naÇ kayaR ivcar[a. 57.
suiõGxmxuraharítuwa¡zivvijRt>. ÉuJyte
izvs<àITyE imtahar> s %Cyte. 58.
. qIka.
AwEtTÇyanuóanan<tr<
nadSyanahtXvnernus<xanmnuic<tn< hQe
hQyaege=_yasae=_yasn< tSyanu³m> paEvaRpyR³m>,
hQisÏervixmah. äücarIit. äücyRvan! imtaharae
vúyma[> sae=SyaStIit imtaharI TyagI danzIlae
iv;ypirTyagI va yaegpray[> yaega_yasnpr>,
ABdaÖ;aRËXv¡ isÏ> isÏhQae Évet!, AÇae´e=weR
ivcar[a SyaÚ veit s<zyàyu´a n kayaR,
@tiÚiítmeveTywR>. 57.
pUvRðaeke imtaharITyu´< tÇ yaeigna< kI†zae imtahar
#Type]ayamah. suiõGxeit. suiõGxae=itiõGx> s casaE
mxurí ta†z
Aaharítuwa¡zivvijRtítuwRÉagriht>,
tÊ´miÉyu´e, ÖaE ÉagaE pUryedÚEStaeyenEk< àpUryet!,
- 54 -
vayae> s<cr[awaRy ctuwRmvze;yeidit, izvae jIv>
$ñrae va, Éae´a devae mheñr #it vcnat!, tSy s<àITyE
sMykœ àITyw¡ yae ÉuJyte s imtahar #TyuCyte. 58.
p. 32)
. mUl.
kqœvMltIú[lv[ae:[hrItzaksaEvIrtElitls;Rpm*!
AmTSyan!.
Aajaidma<sdixt³k…lTwkaelip{yakih<gulzuna*mpWym
A÷>. 59.
Éaejnmiht< iv*aTpunrSyae:[Ik«t< é]m!.
Aitlv[mMlyu´< kdznzakaeTkq< vJyRm!. 60.
. qIka.
Aw yaeignampWymah Öa_ya<. kqœvIit. kqu karve‘
#Tyaid AMl< ic<ca)laid tIú[< mrIcaid lv[<
àisÏ< %:[< gufaid hrItzak< pÇzak< saEvIr<
ka<ijk< tEl< itls;Rpaidõeh> itla> àisÏa>
s;Rpa> isÏawaR> m*< sura mTSyae H;>,
- 55 -
@;aiÉtretrÖ<Ö>, @tanpWyana÷>, AjSyedmaj<
tdaidyRSy saEkradeStdajaid t½ tNma<s< cajaidma<s<
dix ÊGxpir[amivze;> t³< g&hItsar< dix
k…lTwaidiÖRdlivze;> kael< kaeLya> )l< bdr<,
kk¡xUbRdrI kaeilirTymr>, ip{yak< itlip<f< ih<gu
ramQ< lzun<, @;aimtretrÖ<Ö>, @taNya*ain ySy
Ätwa, Aa*zBden
pla<fug&<jnmadkÔVyma;aÚaidk< ¢aý<,
ApWymiht<, yaeignaimit ze;>, Aa÷yaeRign #TyXyahar>.
59.
Éaejnimit. píadi¶s<yaegenae:[Ik«t< yÑaejn<
sUpaednraeiqkaid é]< "&taidhIn< Aitziyt< lv[<
yiSm<Stditlv[< yÖa lv[mit³a<t mitlv[<
cakªva #it laeke àisÏ< zak< yv]araidk< c,
lv[Sy svRwa vjRnIyTvaÊÄrp]>
p. 33)
. mUl.
viûôIpiwsevanamadaE vjRnmacret!. twaih
gaer]vcn<.
- 56 -
vjRye΂jRnàa<t< viûôIpiwsevnm!.
àat>õanaepvasaid kay¬ezivix< twa. 61.
. qIka.
saxu>, twa c dÄaÇey>, Aw vJyaRin vúyaim
yaegiv¹krai[ c, lv[< s;Rp< caMlmu¢< tIú[<
c é]k<, AtIv Éaejn< TyaJymitinÔaitÉa;[imit,
Sk<dpura[e=ip, TyjeTkqœvMllv[< ]IrÉaejI sda
Éveidit, AMlyu´mMlÔVye[ yu´<, AMlÔVye[ yu´mip
TyaJy< ikmut sa]adMl<, AÇ t&tIypd< pll< va
itlip<fimit keicTpQ<it tSyaymwR>, pll< ma<s<
itlip<f< ip{yak< kdzn< kdÚ< yavnalkaeÔvaid
zak< ivihtetrzakmaÇ< %Tkq< ivdaih imrcIit laeke
àisÏ<, imrca #it ih<ÊSwanÉa;aya<,
kdznadIna< smaharÖ<Ö>, Aitlv[aidk< vJy¡
vjRnah¡, Êòimit paQe Êò< pUitpyuRi;taid,
Aihtimit yaejnIy<. 60.
@v< yaeigna< sda vJyaRNyuÅka_yaskale vJyaRNyahaxeRn
. vûIit. viûí ôI c p<waí te;a< seva
- 57 -
viûsevnôIs<gtIwRyaÇagmnaidêpaStasa<
vjRnmadav_yaskal Aacret!, isÏe=_yase tu kdaict!,
zIte viûsevn< g&hSwSy \taE SvÉayaRgmn<
tIwRyaÇadaE magRgmn< c n ini;ÏimTyaidpden sUCyte
, tÇ àma[< gaer]vcnmvtaryit. twahIit.
tTpQit. vjRyeidit. ÊjRnàa<t< ÊjRnsmIpvas<,
ÊjRnàIitimit KvicTpaQ>, viûôIpiwsevn<
VyaOyat< àat>õan< %pvasíaidyRSy )laharade>
t½ tyae> smaharÖ<Ö>, àwma_yaisn> àat>õane
zItivkaraeTpÄe>, %pvasaidna ipÄa*uTpÄe>,
kay¬ezivix< kay¬ezkr< ivix< i³ya<
b÷sUyRnmSkaraidêpa< b÷ÉaraeÖhnaidêpa< c, twa
smu½ye, AÇ àitpd< vjRyeidit i³yas<b<x>. 61.
p. 34)
. mUl.
gaexUmzailyv;aiòkzaeÉnaÚ<
]IraJyo<fnvnItistamxUin.
zu<QIpqaelk)laidkp<czak< muÌaididVymudk< c
ymI—ÔpWym!. 62.
- 58 -
può< sumxur< iõGx< gVy< xatuàpae;[m!.
mnaeiÉli;t< yaeGy< yaegI Éaejnmacret!. 63.
. qIka.
Aw yaeigpWymah. gaexUmeTyaidna. gaexUmaí zalyí
yvaí ;aiòka> ;ò(a idnEyeR pCy<te
t<Êlivze;aSte zaeÉnmÚ< pivÇaÚ< ZyamaknIvaraid
t½Ete;a< smaharÖ<Ö>, ]Ir< ÊGxmaJy< "&t<
o{f> zkRra nvnIt< miwtdixsar> ista tIìpdI
o<fzkRreit laeke àisÏa imsrIit ih<ÊSwanÉa;aya<
, mxu ]aEÔ< @;aimtretrÖ<Ö>, zu<QI àisÏa
pqael)l< prvr #it Éa;aya< àisÏ< zak<
tdaidyRSy kaezatKyadeStTpqaelk)laidk<
ze;aiÖÉa;eit kàTyy>, p<cana< zakana<
smahar> p<czak<, tÊ´< vE*ke,
svRzakmca]u:y< ca]u:y< zakp<ck<,
jIv<tIvaStumULya]I me"nadpunnRva #it, muÌa
iÖdlivze;a AaidyRSy tNmuÌaid, Aaidpden AaFkI ¢aýa
, idVy< indaeR;mudk< jl<, ym @;amStIit yimn>
tei:v<Ôae devïeóae yae yaegI—ÔStSy pWy< iht<. 62.
- 59 -
Aw yaeignae Éaejninymmah. puòimit. può<
dehpuiòkrmaednaid
p. 35)
. mUl.
yuva v&Ïae=itv&Ïae va Vyaixtae ÊbRlae=ip va.
A_yasaiTsiÏmaßaeit svRyaege:vt<iÔt>. 64.
i³yayu´Sy isiÏ> Syadi³ySy kw< Évet!. n
zaôpaQmaÇe[ yaegisiÏ> àjayte. 65.
. qIka.
sumxur< zkRraidsiht< iõGx< s"&t< gVy<
gaeÊGx"&taidyu´< gVyalaÉe maih;< ÊGxaid ¢aý<,
xatuàpae;[< lfœfukapUpaid mnaeiÉli;t< puòaid;u
yNmnaeéickr< tdev yaeigna Éae´Vy<, mnaeiÉli;tmip
ikmiviht< Éae´Vy< neTyah, yaeGyimit, ivihtmeveTywR>,
yaegI Éaejn< pUvaeR´ivze;[ivizòmacreTk…yaRidTywR>
, n tu s´…ÉijRtaÚaidna invaRh< k…yaRidit Éav>. 63.
- 60 -
yaega_yaisnae vyaeivze;araeGya*pe]a naStITyah. yuveit.
yuva té[> v&Ïae v&ÏavSwa< àaÝ>
Aitv&Ïae=itvaÏRk< gtae va,
A_yasadasnk…<ÉkadInam_ysnaiTsiÏ<
smaixtT)lêpamaßaeit, A_yasàkarmev vdiNvizniò
. svRyaegei:vit. sveR;u yaege;u yaega<ge:vt<iÔtae=nls>
, yaega<ga_yasaiTsiÏmaßaetITywR>, jIvnsaxne
k«i;vai[JyadaE jIvnzBdàyaegvTsa]aTpr<prya va
yaegsaxne;u yaega<ge;u yaegzBdàyaeg>. 64.
A_yasadev isiÏÉRvtIit †FyÚah Öa_ya<.
i³yamu´Syeit. i³ya yaega<ganuóanêpa tya yu´Sy
isiÏyaeRgisiÏ> Syat!, Ai³ySy yaega<ganuóanrihtSy
kw< ÉveÚ kwmpITywR>, nnu yaegzaôaXyynen
yaegisiÏ>
p. 36)
. mUl.
n ve;xar[< isÏe> kar[< n c tTkwa. i³yEv
kar[< isÏe> sTymetÚ s<zy>. 66.
- 61 -
pIQain k…<ÉkaiíÇa idVyain kr[ain c. svaR{yip
hQa_yase rajyaeg)lavix. 67.
. #it
ïIshjan<ds<tanic<tami[SvaTmaramyaegI—Ôivrictay!
Aa< hQàdIipkayamasnivixkwn<nam àwmaepdez>.
1.
. qIka.
SyaÚeTyah. neit. zaôSy yaegzaôSy paQmaÇe[
kevlen paQen yaegSy isiÏnR àjayte nEv jayt #TywR>
. 65.
neit. ve;Sy ka;ayvôade> xar[< isÏeyaeRgisÏe>
kar[< n, tSy yaegSy kwa va kar[< n, ik< tihR
isÏe> kar[imTyt Aah. i³yEveit. 66.
yaega<ganuóanSyavixmah. pIQanIit.
pIQaNyasnain icÇa Anekivxa> k…<Éka> sUyRÉedady>
idVyaNyuTk«òain kar[ain mhamuÔadIin hQisÏaE
àk«òaepkarkTv< kar[Tv< hQa_yase svaRi[
- 62 -
pIQk…<Ékkr[ain rajyaeg)lavix rajyaeg @v )l<
tdvix tTpy¡t< ktRVyanIit ze;>. 67.
#it ïIhQàdIipkaya< JyaeTõaiÉxaya<
äüan<dk«taya< àwmaepdez>. 1.
iÖtIyaepdez>
. mUl.
Awasne †Fe yaegI vzI ihtimtazn>.
guêpidòmageR[ àa[ayamaNsm_yset!. 1.
cle vate cl< icÄ< iníle iníl< Évet!. yaegI
Swa[uTvmaßaeit ttae vayu< inraexyet!. 2.
yavÖayu> iSwtae dehe tav¾IvnmuCyte. mr[< tSy
in:³a<itSttae vayu< inraexyet!. 3.
. qIka.
Awasnaepdezan<tr< àa[ayamaNv´…mup³mte. Aweit.
- 63 -
Aweit m<glawR>, Aasne †Fe sit vzI ijta]> iht<
pWy< c tiNmt< c pUvaeRpdezae´l][< tÄa
†zmzn< ySy s ihtimtazn> gué[aepidòae yae magR>
àa[ayama_yasàkarSten àa[ayaman!
vúyma[aNsMyguTsahsahsxEyaRidiÉr_yset!, †Fe
iSwre k…Š…qaidivvijRte isÏasnadaivit va yaejna. 1.
àyaejnmnuiÎZy n m<dae=ip àvtRt #it mhÊ´e>
àyaejnaÉaven àv&TyÉavaTàa[ayamàyaejnmah. cle
vat #it. vate cle iSt ict< cl< Évet!, iníle vate
iníl< Évei½ÄimTyÇaip s<bXyte, vate icÄe c iníle
yaegI Swa[uTv< iSwrdI"RjIivTvimit yavt!, $zTv<
vaßaeit, ttStSmaÖayu< àa[< inraexyeTk…<Éyet!. 2.
yavdœ #it. dehe zrIre yavt! kal< vayu> àa[> iSwt>
tavTkalpy¡t< jIvnmuCyte laekE>,
p. 38)
. mUl.
mlak…lasu nafI;u maétae nEv mXyg>. kw<
SyaÊNmnIÉav> kayRisiÏ> kw< Évet!. 4.
- 64 -
zuiÏmeit yda sv¡ nafIc³< mlak…lm!. tdEv jayte
yaegI àa[s<¢h[e ]m>. 5.
àa[ayam< tt> k…yaRiÚTy< saiTvkya ixya.
. qIka.
dehàa[s<yaegSyEv jIvnpdawRTvat!, tSy àa[Sy
in:³a<itdeRhaiÖyaege mr[muCyte, ttStSmaÖayu<
inraexyet!. 3.
mlzuÏehRQisiÏjnkTv< Vyitreke[ah. mlak…laiSvit
. nafI;u mlErak…lasu VyaÝasu stI;u maét> àa[ae
mXyg> su;uçamagRvahI nEv Syat!, Aip tu zuÏmlaSvev
mXygae ÉvtITywR>, %NmnIÉav %NmNya Éavae Évn<
kw< SyaÚ kwmpITywR>, kayRSy kEvLyêpSy
isiÏinR:pit> kw< ÉveÚ kw<icdpITywR>. 4.
ANvyenaip mlzuÏehRQisiÏhetuTvmah. zuiÏmetIit.
yda yiSmNkale mlErak…l< VyaÝ< sv¡ smSt<
nafIna< c³< smUh> zuiÏ< mlraihTymeit àaßaeit
- 65 -
tdEv tiSmÚev kale yaegI yaega_yasI àa[Sy ¢h[e
]m> smwaeR jayte. 5.
mlzuiÏ> kw< ÉvtITyaka<]aya< tCDaexk<
àa[ayammah. àa[ayamimit, ytae mlzuiÏ<ivna
àa[s<¢h[e ]mae n Évit
ttStSmadIñrài[xanaeTsahsahsaid
p. 39)
. mUl.
ywa su;uçanafISwa mla> zuiÏ< àya<it c. 6.
bÏpÒasnae yaegI àa[< c<Ôe[ pUryet!. xariyTva
ywazi´ ÉUy> sUyeR[ recyet!. 7.
àa[< sUyeR[ cak«:y pUryeÊdr< znE>.
ivixvTk…<Ék< k«Tva puní<Ôe[ recyet!. 8.
. qIka.
àyÆaiÉÉUtiv]epalSyaidrajstamsxmRya saiTvkya
- 66 -
àkazàsadzIlya ixya buÏ(a inTy< àa[ayam<
k…yaRt!, ywa yen àkare[ su;uçanaf(a< iSwta mla>
zuiÏmpgm< àya<it nZy<tITywR>. 6.
mlzaexkàa[ayamàkarmah Öa_ya<. bÏpÒasn
#it. bÏ< pÒasn< yen ta†zae yaegI àa[<
àa[vayu< c<Ôe[ c<Ônaf(efya pUryet!,
zi´mnit³My ywazi´ xariyTva k…<ÉiyTva, ÉUy>
pun> sUyeR[ sUyRnaf(a ip<glya recyet!, baývayae>
àyÆivze;aÊpadan< pUrk>,
jal<xraidb<xpUvRk< àa[inraex> k…<Ék>,
k…<iÉtSy vayae> àyÆivze;aÌmn< reck>,
àa[ayama<greckpUrkyaereveme l][e #it,
Éôav‘aehkarSy recpUraE ss<æmaivit
gaE[reckpUrkyaenaRVyaiÝ>, tyaelRúyTvaÉavat!. 7.
àa[imit. sUyeR[ sUyRnaf(a ip<glya àa[mak«:y
g&hITva znEm¡d<m<dmudr< jQr< pUryet!,
ivixvÓ<xpUvRk< k…<Ék< k«Tva
punÉURyí<Ôe[efya recyet!. 8.
p. 40)
- 67 -
. mUl.
yen TyjeÄen pITva xaryeditraext>. recye½ ttae=Nye<n
znErev n vegt>. 9.
àa[< ceidfya ipbeiÚyimt< ÉUyae=NyyarecyeTpITva
ip<glya smIr[mwae bXva TyjeÖamya.
sUyaRc<Ômsaernen ivixna_yas< sda tNvta< zuÏa
naifg[a Év<it yimna masÇyaËXvRt>. 10.
. qIka.
%´e àa[ayame ivze;mah. yeneit. yen c<Ôe[ sUyeR[
vaTyjeÔerecyeÄen pITva tenEv pUripTva,
Aitraextae=itzaiyten raexen Svedk<paidjnnpy¡ten,
savRivÉi´kStisl!, yen pUrkSttae=Nyen znE recyeÚ tu
vegt>, vegaÔecne blhain> Syat!, yen pUrk> k«tSten
reckae n ktRVy>, yen reck> k«tStenEv pUrk> ktRVy
#it Éav>. 9.
bÏpÒasn #Tya*u´mw¡ ip<fIk«Tyanuvdn!
àa[ayamSyava<tr)lmah. àa[imit. ceidfya
- 68 -
vamnaf(a àa[< ipbet! pUryet! tihR inyimt< k…<iÉt<
àa[< ÉUy> punrNyya ip<glya recyet!, ip<glya
d]naf(a smIr[< vayu< pITva pUriyTvawae
pUr[an<tr< bXva k…<ÉiyTva vamyefya TyjeÔerecyet!
, sUyRí c<Ômaí sUyaRc<ÔmsaE tyae>,
devtaÖ<ÖeceTyan'œ, Anenae´en ivixna àkare[ sda
inTym_yas< c<Ôe[apUyR k…<ÉiyTva sUyeR[
recyeTsUyeR[apUyR k…<ÉiyTva c<Ôe[ recyeidTyakark<
tNvta< ivStaryta< yimna< ymvta< nafIg[a
nafIsmUha masÇyaËXvRtae masana< Çy< tSmaÊpir
zuÏa mlrihta Év<it. 10.
. Éa;a.
p. 41)
. mUl.
àatmRXy<idne saymxRraÇe c k…<Ékan!.
znErzIitpy¡t< ctuvaRr< sm_yset!. 11.
knIyis Évet! Sved> k<pae Évit mXyme.
- 69 -
. qIka.
Aw àa[ayama_yaskal< tdvix< cah. àatirit.
àatré[aedymar_y sUyaeRdyaÏiqkaÇypy¡te
àat>kale mXy<idne mXyaûe p<cxa ivÉ´Sy idnSy
mXyÉage say<s<Xya
iÇnafIàimtakaRStadxStaËXv¡ ceTyu´l][e
s<Xyakale raÇerxRmxRraÇ< tiSmÚxRraÇe
raÇemRXye mUøtRÖye c
znErzIitpy¡tmzIits<Oyavix ctuvaRr<
varctuòy< kalaXvnaerTy<ts<yaege #it iÖtIya,
ctu;uR kale:vekEkiSmNkale=zIitàa[ayama> kayaR>,
AxRraÇe ktuRmz´íeiTÇs<Xy< ktRVya #it s<àday>
, ctuvaRr< k«taíeiÎneidne 320
iv<zTyixkztÇypirimta> àa[ayama Év<it.
varÇy< k«taíe½Tvair<zdixkztÖy 240 pirimta
Év<it. 11.
kinómXymaeÄmana< àa[ayamana< ³me[
Vyapkivze;mah. knIysIit. knIyis kinóe
àa[ayame Sved> àSvedae ÉveÑvit, Svedanumey>
kinó>, mXyme àa[ayame k<pae Évit, k<panumeyae
- 70 -
mXym>, %Äme àa[ayame Swan<
p. 42)
. mUl.
%Äme Swanmaßaeit ttae vayu< inb<xyet!. 12.
. qIka.
äür<Ømaßaeit, SwanàaÞynumey %Äm>,
ttStSmaÖayu< àa[< inb<xyeiÚtra< b<xyet!,
kinóadIna< l][mu´< il<gpura[e, àa[ayamSy
man< tu maÇaÖadzk< Sm&t<, nIcae ÖadzmaÇStu
sk«Ê˜at $irt>, mXymStu
iÖé˜atítuiv¡zitmaÇk>, muOyStu yiôé˜at>
;iqœÇ<zNmaÇ %Cyte, àSvedk<pnaeTwanjnkí
ywa³m<, Aan<dae jayte caÇ inÔa xUmStwEv c,
raema<cae Xvins<ivi}r<gmaeqnk<pn<,
ïv[SvedjLpa*< s<ivNmUDa¡ jye*da. tdaeÄm #it
àae´> àa[ayam> suzaeÉn #it, xUmiíÄa<daeln<,
gaer]ae=ip, Axme Öadz àae´a mXyme iÖgu[a> Sm&ta>,
%Äme iÇgu[a maÇa> àa[ayame iÖjaeÄmE>,
- 71 -
%˜atl][< tu, àa[enaeTsyRma[en Apan> pIf(te
yda, gTva caeXv¡ invteRt @tʘatl][<,
maÇamah ya}vLKy>, A<guóa<guilmae]<
iÇiôjaRnupirmajRn<, talÇymip àa}a
maÇas<}a< àc]te, Sk<dpura[e, @kñasmyI
maÇa àa[ayamae ing*te, @t™aOyat< yaegic<tam[aE,
inÔavz<gtSy pu<sae yavta kalenEk> ñasae
gCDTyagCDit c tavTkalàa[ayamSy maÇeTyuCyt #it,
AxRñasaixkÖadzñasaviCDÚ> kal>
àa[ayamkal>, ;iÑ> ñasErek< pl< Évit, @v<
c saxRñasplÖyaTmk> kal> àa[ayamkal> isÏ>
, saxRÖadzmaÇaimt> àa[ayamae y> s @vaeÄm>
àa[ayam #TyuCyte, n c
pUvaeRdaT†til<gpura[gaer]vaKyivraex>, tÇ
ÖadzmaÇkSy àa[ayamSyaxmTvae´eirit z<knIy<,
janu< àdi][Ik…yaRÚÔ‚t< n ivl<ibt<,
àd*aCDaeiqka< yavÄavNmaÇeit gIyt #it Sk<dpura[at!
, A<guóa<guilmae]< c janaeí pirmajRn<,
àd*aCDaeiqka< yavt! tavNmaÇeit gIyte #it c
Sk<dpura[at!, A<guóae maÇa s<Oyayte tdeit
dÄaÇeyvcna½,
il<gpura[gaer]aidvaKye:vekCDaeiqkaviCDÚSy kalSy
- 72 -
maÇaTven ivvi]tTvat!, ya}vLKyaidvaKye;u
DaeiqkaÇyaviCDÚSy
p. 43)
. mUl.
jlen ïmjaten gaÇmdRnmacret!. †Fta l"uta cEv
ten gaÇSy jayte. 13.
. qIka.
kalSy maÇaTven ivv][at! iÇgu[SyaxmSyaeÄmTv<
tÇaPyu´imTyivraex>, sveR;u yaegsaxne;u àa[ayamae
muOyStiTsÏaE àTyaharadIna< isÏe>, tdisÏaE
àTyahara*isÏeí, vStutStu àa[ayam @v
àTyaharaidzBdEinRg*te, twa cae´< yaegic<tam[aE,
àa[ayam @va_yas³me[ vxRman>
àTyaharXyanxar[asmaix<zBdEéCyt #it, tÊ´<
Sk<dpura[e,
àa[ayamiÖ;qœken àTyahar %daùt>,
àTyahariÖ;qœke[ xar[a pirkIitRta,
- 73 -
ÉvedIñrs<gTyE Xyan< Öadzxar[<,
XyanÖadzkenEv smaixriÉxIyte, yTsmaxaE pr<
Jyaeitrn<t< Svàkazk<, tiSmN†òe
i³yaka<fyatayat< invtRt #it, twa, xar[a
p<cnafIiÉXyaRn< Syat! ;iònaifk<, idnÖadzken
SyaTsmaix> àa[s<ymaidit c, gaer]aidiÉrPyevmevae´<
, AÇEv< VyvSwa, ik<icËniÖcTvair<ziÖplaTmk>
kinóàa[ayamkal>, AymevEkCDaeiqkaviCDÚSy
kalSy maÇaTvivv]ya ÖadzmaÇk> kal>,
ik<icËncturzIitivplaTmkae mXymàa[ayamkal>,
AymekCDaeiqkaviCDÚSy kalSy maÇaTvivv]ya
ctuiv¡zitmaÇk>, p<civ<zTyuÄrztivplaTmk
%Äm> àa[ayamkal>, AymekCDaeiqkaviCDÚSy kalSy
maÇaTvivv]ya ;iqœÇ<zNmaÇkkal>,
DaeiqkaÇyaviCDÚSy kalSy maÇaTvivv]ya tu
ÖadzmaÇk @v, b<xpUvRk<
p<civ<zTyuÄrztivplpy¡t< yda
àa[ayamSwEy¡ Évit tda àa[ae äür<Ø< gCDit
, äür<Ø< gt> àa[ae yda p<civ<zitplpy¡t<
itóit tda àTyahar>, yda p<c"iqkapy¡t<
itóit tda xar[a, yda ;iò"iqkapy¡t<
- 74 -
itóit tda Xyan<, yda Öadzidnpy¡t< itóit
tda smaixÉRvtIit sv¡ rm[Iy<. 12.
àa[ayaman_yst> Svede jate ivze;mah. jleneit.
ïmaTàa[ayama_yasïma¾at<
p. 44)
. mUl.
A_yaskale àwme zSt< ]IraJyÉaejnm!. ttae=_yase
†FIÉUte n ta†i'œnym¢h>. 14.
ywa is<hae gjae Vyaºae ÉveÖZy> znE> znE>. twEv
seivtae vayurNywa h<it saxkm!. 15.
àa[ayamaidyu´en svRraeg]yae Évet!. Ayu´a_yasyaegen
svRraegsmuÑv>. 16.
. qIka.
ten jlen àSveden gaÇSy zrIrSy mdRn<
tEla_y<gvdacreTk…yaRt!, ten mdRnen gaÇSy †Fta
- 75 -
daF(¡ l"uta jaf(aÉavae jayte àaÊÉRvit. 13.
Aw àwmaeÄra_yasyae> ]Iraidinymanah. A_yaskal
#it. ]Ir< ÊGxmaJy< "&t< t*u´< Éaejn<
]IraJyÉaejn<, zakpaiwRvaidvTsmas>, kevle k…<Éke
isÏe=_yasae †Fae Évit SpòmNyt!. 14.
is<haidvCDnErev àa[< vzyeÚ shseTyah. yweit.
ywa yen àkare[ is<hae m&ge<Ôae gjae vnhStI Vyaº>
zaËRl> znE> znErev vZy> SvaxInae ÉveÚ shsa
twEv tenEv àkare[ seivtae=_yStae vayu> àa[ae vZyae
Évet!, ANywa shsa g&ýma[> saxkm_yaisn< h<it
is<haidvt!. 15.
yu´ayu´yae> )lmah. àa[ayameneit.
Aaharaidyui´pUvRkae jal<xraidb<xyui´ivizò>
àa[ayamae yu´ #TyuCyte, ten svRraeg]y> sveR;a<
raega[a<
p. 45)
. mUl.
- 76 -
ihŠa ñasí kasí izr>k[aRi]vedna>. Év<it
ivivxa raega> pvnSy àkaept>. 17.
yu´< yu´< TyjeÖayu< yu´< yu´< c pUryet!. yu´<
yu´< c b×Iyadev< isiÏmvaßuyat!. 18.
yda tu nafIzuiÏ> Syat! twa icûain baýt>. kaySy
k«zta ka<itStda jayet iniítm!. 19.
. qIka.
]yae nazae Évet!, ATyu´ %´yui´rihtae yae=_yasSt*u´en
àa[ayamen svRraegsmuÑv> sveR;a< raega[a<
sMyguÑv %TpiÄÉRvet!. 16.
Ayu´en àa[ayamen ke raega Év<tIType]ayamah.
ihŠeit. ihŠañaskasa raegivze;a> izrí k[aER
cai][I c izr>k[aRi] izr>k[aRi]i[ vedna>
izr>k[aRi]vedna ivivxa nanaivxa raega Jvrady>,
pvnSy vayae> àkaeptae Év<it. 17.
yt> pvnSy àkaeptae ivivxa raega Év<Tyt>.
- 77 -
yu´<yu´imit. vayu< àa[< yu´< yu´< Tyjet!,
recnkale znE>znErev recyeÚ vegt #TywR>, yu´<
yu´< n caLp< naixk< c pUryet!, yu´< yu´< c
jal<xrb<xaidyu´< b×IyaTk…<Éyet!,
@vm_yse½eiTsiÏ< hQisiÏmvaßuyat!. 18.
yu´< àa[ayamm_ystae jaymanaya
nafIzuÏelR][mah Öa_ya<. ydaiTvit. yda tu
yiSmn! kale tu nafIna< zuiÏmRlraihTy< Syat! tda baýtae
baýain,
p. 46)
. mUl.
yweòxar[< vayaernlSy àdIpnm!.
nadaiÉVyi´raraeGy< jayte naifzaexnat!. 20.
medðe:maixk> pUv¡ ;qœ kmaRi[ smacret!. ANyStu
nacreÄain dae;a[a< smÉavt>. 21.
xaEitbRiStStwa neitôaqk< naEilk< twa.
kpalÉaitíEtain ;qœ kmaRi[ àc]te. 22.
- 78 -
kmR;qœkimd< gaePy< "qzaexnkarkm!.
. qIka.
savRivÉi´kStis>, icûain l][ain
twazBdena<tra{yip icûain Év<tITywR>, taNyevah
. kaySyeit. kaySy dehSy k«zta kaZy¡ ka<it>
suéicinRiít< jayet. 19.
vayae> àa[Sy yweò< b÷var< xar[< k…<Éke;u,
AnlSy jQra¶e> àdIpn< àk«òa dIiÝnaRdSy
XvneriÉVyi´> àakq(maraeGymraegta
naifzaexnaÚafIna< zaexnaNmlraihTya¾ayte. 20.
meda*aixKye %paya<trmah. medðe:maixk #it. medí
ðe:ma c medðe:ma[aE tavixkaE ySy s ta†z>
pué;>, pUv¡ àa[ayama_yasaTàa'œntu
àa[ayama_yaskale ;qœ kmaRi[ vúyma[ain
smacreTsMygacret!, ANyStu medðe:maixKyrihtStu tain
;qœ kmaRi[ nacret!, tÇ hetumah, dae;a[a<
vatipÄk)ana< smSy Éav> smÉav> smTv<
- 79 -
tSmaÎae;a[a< smTvaidTywR>. 21.
;qœkmaR{yupidzit. xaEitirit. Spò<. 22.
. Éa;a.
p. 47)
. mUl.
ivicÇgu[s<xaiy pUJyte yaeigpu<gvE>. 23.
tÇ xaEit>.
ctur<gulivStar< hStp<cdzaytm!. guêpidòmageR[
is´< vô< znE¢Rset!. 24.
pun> àTyahre½EtÊidt< xaEitkmR tt!.
. qIka.
#d< rhSyimTyah. kmR;qœkimit. "qSy zrIrSy
zaexn< mlapnyn< kraetIit
- 80 -
"qzaexnkarkimdmuiÎò< kmR[a< ;qœk<
xaETyaidk< gaePy< gaepnIy<, yt>. ivicÇgu[s<xayIit
. ivicÇ< ivl][< gu[< ;qœkmRêp< s<xatu<
ktu¡ zIlmSyeit ivicÇgu[s<xaiy
yaeigpu<gvEyaeRigïeóE> pUJyte siT³yte, gaepnaÉave tu
;qœkmRkmNyErip iviht< Syaidit yaeign> pUJyTvÉav>
às¾eteit Éav>, @tenedmev kmR;qœkSy muOy< )limit
sUict<, medðe:maidnazSy àa[ayamErip s<Évat!,
tÊ´<, ;qœkmRyaegmaßaeit pvna_yastTpr #it
pUvaeRÄr¢<wSyaPyevmev SvarSya½. 23.
xaEitkmaRh. ctur<gulimit. ctu[aRm<gulana<
smaharítur<gul< ctur<gul< ivStarae ySy ta†z<
hStana< p<cdzErayt< dI"¡ is´< jlaÔ¡
ik<icÊ:[< vô< pq< t½ sUúm< nUtnae:[I;ade>
o<f< ¢aý<, gué[aepidòae yae magaeR
vô¢snàkarSten znEm¡d<m<d< ik<iciTk<icÍset!
, iÖtIye idne hStÖy< t&tIye idne hStÇy<, @v<
idnv&Ï(a hStmaÇmixk< ¢set!. 24.
tSy àa<t< rajd<tmXye hQe s<l¶< k«Tva
naElIkmR[aedrSwvô< sMykœ caliyTva, pun> znE>
- 81 -
àTyahre½ tÖômuiÌreiÚ:kasye½, tÏaEitkmaeRidt<
kiwt< isÏE>,
p. 48)
. mUl.
kasñasPlIhk…ó< k)raega<í iv<zit>. 25.
xaEitkmRàÉaven àya<Tyev n s<zy>. naiÉd¹jle
payaE NyStnalaeTkqasn>. 26.
. qIka.
xaEitkkmR[> )lmah. kasñaseit. kasí ñasí
PlIhí k…ó< c, smaharÖ<Ö>, kasadyae
raegivze;a> iv<zits<Oyaka> k)raegaí 25.
xaEitkkmR[> àÉaven gCD<Tyev n s<zy>
iniítmetidTywR>, Aw biStkmaRh. naiÉd¹eit.
naiÉpirma[< naiÉd¹<, pirma[e d¹c! àTyy>,
tiSmÚaiÉd¹e naiÉpirma[e jle n*aidtaeye payuguRd<
tiSm<NyStae nalae v<znalae yen
- 82 -
kiniókaàvezyaeGyr<Øyu´< ;f<guldI"¡
v<znal< g&hITva ctur<gul< payaE àvezyet!,
A<guilÖyimt< bih> Swapyet!, %Tkqmasn< ySy s
%Tkqasn>, pai:[RÖye iS)caE ivNySy pada<guiliÉ>
iSwitéTkqasn<, AaxarSyak…<cn< ywa jlm<t>
àivzeÄwa s<kaecn< k…yaRt!, A<t> àivò< jl<
naEilkkmR[a caliyTva Tyjet!, ]aln< biStkmaeRCyte,
xaEitbiStkmRÖy< ÉaejnaTàagev ktRVy<, tdn<tr<
Éaejne ivl<bae=ip n kayR>, keicÄu, pUv¡mUlaxare[
vayaerak;R[m_yStjle iSwTva payaE
nalàveznm<tre[Ev biStkmaR_ys<it, twa kr[e
sv¡ jl< bihnaRyait, Atae
nanaraegxatu]yaids<Éva½ twa biStkmR nEv ivxey<
, ikmNywa SvaTmaram> payaE NyStnal #it äUyat!. 26.
p. 49)
. mUl.
Aaxarak…<cn< k…yaRt! ]aln< biStkmR tt!.
guLmPlIhaedr< caip vatipÄk)aeÑva>.
biStkmRàÉaven ]Iy<te sklamya>. 27.
- 83 -
xaiTv<iÔya<t>kr[àsad< d*a½ ka<it<
dhnàdIiÝm!. Aze;dae;aepcy< inhNyad_ySyman<
jlbiStkmR. 28.
. qIka.
biStkmRgu[anah Öa_ya<. guLmPlIhaedrimit. guLmí
PlIhí raegivze;avudr< jlaedr< c te;a<
smaharÖ<Ö>, vatí ipÄ< c k)í te_y %Ñva
@kEkSmadυa_ya< sveR_yae va jata> skla> svR Aamya
raega biStkmR[> àÉav> samWy¡ ten ]Iy<te
nZy<it. 27.
xaiTvit. A_ySymanmnuóIyman< jle biStkmR
jlbiStkmR kt&R d*adnuóatuirit ze;>, xatvae
rsas&'œma<smedaeiSwm¾azu³ai[ xatv #Tyu´a #<iÔyai[
vaKpai[padyayUpSwain p<c kmeR<iÔyai[
ïaeÇTv‹]uijRþaºa[ain p<c }ane<iÔyai[ c
ANt>kr[ain mnaebuiÏicÄah<karêpai[ te;a<
pirtapiv]epzaekmaehgaErvavr[dENyaidrajstamsxmR-v!
#invtRnen suoàkazla"vaidsaiTvkxmaRivÉaRv>
àsadSt< ka<it< *uit< dhnSy jQra¶e> àdIiÝ<
- 84 -
àk«òa< dIiÝ< c, twa, Aze;a> smSta ye dae;a
vatipÄk)aSte;amupcy<, @tdpcySyaPyupl][<,
%pcyapcyaE inhNyaiÚtra< hNyat!, dae;saMyêpmaraeGy<
k…yaRidTywR>. 28.
p. 50)
. mUl.
Aw neit>.
sUÇ< ivtiSt suiõGx< nasanale àvezyet!.
muoaiÚgRmye½E;a neit> isÏEinRg*te. 29.
kpalzaeixnI cEv idVy†iòàdaiynI.
jÇUXvRjatraegaE"< neitrazu inh<it c. 30.
. qIka.
Aw neitkmaRh. sUÇimit. ivtiSt ivtiStimt<
ivtiStirTyupl][mixkSyaip, yavta sUÇe[ sMykœ
neitkmR Évet! tavdœ ¢aý<, suiõGx< suóu iõGx<
¢<Wyaidriht< sUÇ< t½ nvxa dzxa p<cdzxa
- 85 -
va gui[t< su†F< ¢aý<, nasa naiska sEv nal>
siCDÔTvaÄiSmNàvezyet!, muoaiÚgRmyeiÚ:kasyet!,
tTàkarSTvev<, sUÇàa<t< nasanale
àveZyetrnasapuqm<guLya inéXy pUrk< k…yaRt!, puní
muoen recyet!, pun>punrev< k…vRtae muoe sUÇàa<tmayait
, tTsUÇàa<t< nasabih>SwsUÇàa<t< c g&hITva
znEíalyeidit, ckaradekiSmÚasanale
àveZyetriSmiÚgRmyeidTyu´< tTàkarSTvekiSmÚasanale
sUÇàa<t< àveZyetrnasapuqm<guLya inéXy pUrk<
k…yaRTpíaidtrnasanalen recyet!, pun>punrev< k…vRt
#trnasanalesUÇàa<tmayait tSy pUvRv½aln<
k…yaRidit, Ay< àkarStu b÷var< k…vRt> kdaicÑvit,
@;ae´a isÏEri[maidgu[s<pÚE>, tÊ´<,
AvaÝaògu[EñyaR> isÏa> siÑinRêipta #it
neitinRg*te neitirit kWyte. 29.
neitgu[anah. kpalzaeixnIit. kpal< zaexyit zuÏ<
mlriht< kraetIit kpalzaeixnI,
ckaraÚasanaladInamip, @vzBdae=vxar[e, idVya<
p. 51)
. mUl.
- 86 -
inrI]eiÚíl†za sUúmlúy< smaiht>.
Aïus<patpy¡tmacayERôaqk< Sm&tm!. 31.
maecn< neÇraega[a< t<ÔadIna< kpaqkm!.
yÆtôaqk< gaePy< ywa haqkpeqkm!. 32.
. qIka.
sUúmpdawR¢aih[I— †iò< àk;eR[ ddatIit
idVy†iòàdaiynI neiti³ya jÇu[ae>
Sk<xs<XyaeêXvRmupirÉage jatae jÇUXvRjat> s casaE
raega[amae"í tmazu Hiqit inh<it, ckar> padpUr[e
, Sk<xae Éujizrae<=sae=ôI s<xI tSyEv jÇu[ITymr>
. 30.
Çaqkmah. inrI]eidit. smaiht> @ka¢icÄ> iníla
casaE †‹ †iòStya sUúm< c t‘úy< c
sUúmlúymïU[a< sMykœ pat> ptn< tTpy¡t<,
Anen inrI][Syavixé´>, inrIúyet! pZyet!,
AacayERmRTSye<ÔaidiÉird< Çaqk< ÇaqkkmR Sm&t<
kiwt<. 31.
- 87 -
Çaqkgu[anah. maecnimit. neÇSy raega neÇraegaSte;a<
maecn< nazk< t<Ôa AaidyeR;amalSyadIna< te;a<
kpaqk< kpaqvd<txaRykmiÉÉavkimTywR>,
t<Ôa tamsiíÄv&iÄivze;>, Çaqk< ÇaqkaOy<
kmR yÆt> àyÆt> àyÆaÌaePy< gaepnIy<, gaepne
†òa<tmah. yweit. haqkSy suv[RSy peqk<
peqI #it laeke àisÏ< ywa yen àkare[ gaePyte tÖt!. 32
.
p. 52)
. mUl.
AwnaEil>.
Am<davtRvegen tu<d< sVyapsVyt>. nta<sae
æamyede;a naEil> isÏE> àcúyte. 33.
m<dai¶s<dIpnpacnaids<xaipkan<dkrI sdEv.
Aze;dae;amyzae;[I c hQi³yamaEiliry< cnaEil>. 34
.
- 88 -
Éôav‘aehkarSy recpUraE ss<æmaE.
. qIka.
naEilkmaRh. Am<deit. ntaE nèIÉUtav<saE Sk<xaE ySy
s nta<s> pumanm<dae=itziytae y AavtRStSyev
jlæmSyev vegae jvSten tu<dmudr<, ipc<fk…]I
jQraedr< tu<d< StnaE k…caivTymr>, sVy< capsVy<
c sVyapsVye di][vamÉagaE tyae> sVyapsVyt>,
sÝMyweR tis>, æamyeÑ+m<t< àeryet!, isÏEre;a
naEil> àcúyte kWyte. 33.
naEilgu[anah. m<da¶Iit.
m<díasavi¶jRQrai¶StSy dIpn< sMyGdIpn< c
pacn< c Éu´aÚpirpakí m<dai¶s<dIpnpacne te
AaidnI ySy tNm<dai¶s<dIpnpacnaid tSy s<xaipka
ivxaÇI, AaidzBden mlzuXyaid, sdEv
svRdEvan<dkrI suokrI, Aze;a> smStaí te
dae;aí vatady Aamyaí raegaSte;a< zae;[I
zae;[kÇIR hQSy i³ya[a< xaETyadIna<
maEilmaERilirvaeÄma xaEitbSTyaenaERilsape]Tvat!, #ymu´a
naEil>. 34.
- 89 -
kpalÉait< tÌ‚[< cah. Éôavidit. laehkarSy
Éôa¶exRmnsaxnIÉUt<
p. 53)
. mUl.
kpalÉaitivRrVyata k)dae;ivzae;[I. 35.
;qœkmRingRtSwaELyk)dae;mlaidk>. àa[ayam< tt>
k…yaRdnayasen isÏ(it. 36.
àa[ayamErev sveR àzu:y<it mla #it. AacayaR[a< tu
ke;a< icdNyTkmR n s<mtm!. 37.
. qIka.
cmR tÖTs<æme[ shvtRmanaE ss<æmavm<daE yaE
recpUraE reckpUrkaE kpalÉaitirit ivOyata, kI†zI
k)dae;ivzae;[I k)Sy dae;a iv<zitÉediÉÚa>,
tÊ´< indane, k)raegaí iv<zitirit, te;a< ivzae;[I
ivnaiznI. 35.
- 90 -
;qœkmR[a< àa[ayamTvaepkarkTvmah. ;qœkmeRit.
;qœkmRiÉxaERitàÉ&itiÉinRgRta>, SwaELy< SwUlSy
Éav> SwUlTv<, k)dae;a iv<zits<Oyaka mladyí
ySy s twa, ze;aiÖÉa;eit kàTyy>, AaidzBden
ipÄady>, àa[ayam< k…yaRt!,
ttStSmaT;qœkmRpUvRkaTàa[ayamadnayasenaïme[
isÏ(it yaeg #it ze;>, ;qœkmaRkr[e tu àa[ayame
ïmaixKy< Syaidit Éav>. 36.
mtÉeden ;qœkmR[amnupyaegmah. àa[ayamEirit.
àa[ayamErev, @vzBd> ;qœkmRVyvCDedawR>, sveR
mla> àzu:y<it, mla #Tyupl][<
SwaELyk)ipÄadInaimit hetae> ke;a<icdacayaR[a<
ya}vLKyadInamNyTkmR ;qœkmR n s<mt< naiÉmt<,
AacayRl][mu´< vayupura[e, Aaicnaeit c
zaôawRmacareTSwapyedip, Svymacrte
ySmadacayRSten caeCyt #it. 37.
p. 54)
. mUl.
- 91 -
%drgtpdawRmuÖm<it pvnmpanmudIyR k<Qnale.
³mpircyvZynaifc³a gjkr[Iit ing*te hQ}E>
. 38.
äüadyae=ip iÇdza> pvna_yastTpra>.
AÉUvÚ<tkÉyaÄSmaTpvnm_yset!. 39.
yavÓÏae méÎehe yavi½Ä< inrak…lm!.
yavίiòæuRvaemRXye tavTkalÉy< k…t>. 40.
. qIka.
gjkr[Imah. %drgtimit. Apan< pvnmpanvayu<
k<Qnale k<Qae nal #v
k<QnalStiSmÚudIyaeRiT]Pyaedre gt> àaÝ> s casaE
pdawRí Éu´pItaÚjlaidSt< pryaeÖm<TyuiÌr<it
yya yaeign #TyXyahar>, ³me[ y>
pircyae=_yasStenavZy< SvaxIn< nafIna< c³<
ySya< sa twa, sa i³ya
hQ}EhRQyaega*iÉ}EgRjkr[Iit ing*te kWyte,
³mpircyvZynaifmagR #it KvicTpaQStSyaymwR>
³mpircyen vZyae naf(a> z<ioNya magR>
- 92 -
k<Qpy¡tae ySya< sa twa. 38.
àa[ayamae=vZym_ysnIy>
svaeRÄmEr_yStTvaNmha)lTva½eit sUcyÚah ctuiÉR>.
äüady #it. äüa AaidyeR;a< te äüadySte=ip
ikmutaNy #TywR>. iÇdza deva> A<tytITy<tk>
kalStSmaÑym<tkÉy< tSmaTpvnSy àa[vayaer_yasae
reckpUrkk…<ÉkÉediÉÚàa[ayamanuóanêpStiSm<s!
tTpra Avihta AÉUvÚasn!,
tSmaTpvnm_yseTàa[m_yset!. 39.
yavidit. yav*avTkalpy¡t< méTàa[ainlae dehe
zrIre bÏ> ñasaeCDœvasi³yazUNy>,
p. 55)
. mUl.
ivixvTàa[s<yamEnaRfIc³e ivzaeixte. su;uçavdn<
iÉTva suoaiÖzit maét>. 41.
maéte mXys<care mn>SwEy¡ àjayte. yae
mn>suiSwrIÉav> sEvavSwa mnaeNmnI. 42.
- 93 -
tiTsÏye ivxan}aiíÇaNk…v¡it k…<Ékan!.
. qIka.
yavi½Äm<t>kr[< inrak…lmivi]Ý< smaiht<,
yavÑ+‚vaemRXye †iòr<t>kr[v&iÄ>, †izrÇ
}ansamaNyawR>, tavÄavTkalpy¡t< klytIit
kalae<=tkStSmaÑv> k…t>, n k…tae=pITywR>, twa c
vúyit, oa*te n c kalen baXyte n c kmR[a,
saXyte n s kenaip yaegI yu´> smaixneit SvaxInae ÉvtI
TywR>. 40.
ivixvidit.
ivixvTàa[s<yamErasnjal<xrb<xaidivixyu´àa[a
ya-mEnaRfIc³e nafIna< c³< smUhStiSmiNvzaeixte
inmRle sit maétae vayu> su;uça #faip<glyaemRXySwa
nafI tSya vdn< muo< iÉTva suoadnayasaiÖzit
su;uça<tirit ze;>. 41.
maét #it. mXye su;uçamXyes<car> sMy‹r[<
gmn< mUxRpy¡t< ySy s mXys<carStiSmn! sit
- 94 -
mns> SwEy¡ Xyeyakarv&iÄàvahae jayte àaÊÉRvit,
yae mns> suiSwrIÉav> suóuiSwrIÉvn< sEv
mnaeNmNyvSwa, mnaeNmnIzBd %NmnIpyaRy>, twa¢e
vúyit, rajyaeg> smaixíeTyaidna. 42.
ivicÇe;u k…<Ékesu àv&iÄ< jniytu< te;a<
muOy)lmva<tr)l< cah. tiTsÏy #it.
p. 56)
. mUl.
ivicÇk…<Éka_yasaiÖicÇa< isiÏmaßuyat!. 43.
Aw k…<ÉkÉeda>.
sUyRÉednmu¾ayI sITkarI sItlI twa. Éiôka
æamrI mUCDaR PlaivnITyò k…<Éka>. 44.
pUrka<te tu ktRVyae b<xae jal<xraiÉx>. k…<Éka<te
reckadaE ktRVyStUifœfyank>. 45.
. qIka.
- 95 -
ivxan< k…<ÉkanuóanàkarSt¾an<tIit
ivxan}aStiTsÏy %NmNyvSwaisÏye
icÇaNsUyRÉednaidÉeden nanaivxaNk…<ÉkaNk…v¡it
ivicÇaí te k…<Ékaí
ivicÇk…<ÉkaSte;am_yasadnuóanaiÖicÇami[maidÉede
n nanaivxa< ivl][a< va jNmaE;ixm<Çtpaejata<,
tÊ´< Éagvte, jNmaE;ixtpaEm<ÇEyaRvtIirh isÏy>
, yaegenaßaeit ta> svaRnaNyEyaeRggit< ìjeidit,
AaßuyaTàTyaharaidpr<pryeit Éav>. 43.
Awaòk…<ÉkaÚamiÉinRidRzit. sUyRÉednimit.
Spò<. 44.
Aw hQisÏavnNyisÏa< parmh<sI—
svRk…<Éksaxar[yui´mah iÇiÉ>. pUrka<t #it.
jal<xr #TyiÉxa nam ySy s jal<xraiÉxae b<xae
b×ait àa[vayuimit b<x> k<Qak…<cnpUvRk<
icbukSy ùid Swapn< jal<xrb<x> pUrka<te
pUrkSya<te pUrkan<tr< Hiqit ktRVy>,
tuzBdaTk…<ÉkadavuifœfyankStu k…<Éka<te k…ÉkSya<te
ik<icTk…<Ékze;e reckSyadaE reckadaE reckaTpUv¡
- 96 -
ktRVy>, àyÆivze;e[
p. 57)
. mUl.
AxStaTk…<cnenazu k<Qs<kaecne k«te. mXye
piímtanen SyaTàa[ae äünaifg>. 46.
. qIka.
naiÉàdezSy p&ót Aak;R[muifœfyanb<x>. 45.
AxStaidit. k<QSy s<kaecn< k<Qs<kaecn<
tiSmNk«te sit jal<xrb<xe k«te stITywR>,
AañVyvihtaeÄrmevaxStadx>àdezadak…<cnenaxarak…,
Mcnen mUlb<xeneTywR>, mXye naiÉàdeze
piímt>p&ótStan< tannmak;R[<
tenaeifœfyanb<xeneTywR>, %´rITya k«ten b<xÇye[
àa[ae vayuäRünafI— su;uça< gCDtIit äünaifg>
su;uçanaifgamI SyaidTywR>, AÇed< rhSy<, yid
ïIguémuoai¾þab<x> sMykœ pir}atStihR
ijþab<xpUvRken jal<xrb<xenEv àa[ayam>
- 97 -
isXyit, vayuàkaepenEvmxatuvpu>k«zTv< vdne
àsÚteTyadIin svaRi[ l][ain jay<t #it
mUlb<xaeifœfyanb<xaE naepyu´aE,
tyaeijRþab<xpUvRke[ jal<xrb<xenaNywa isÏTvat!
, ijþab<xae n ividtíedxStaTk…<cneneit ðaekae´rITya
àa[ayama> ktRVya>, Çyae=ip b<xa
guémuoaJ}atVya>, mUlb<xStu sMyg}atae
nanaraegaeTpadk>, twa ih, yid mUlb<xe k«te xatu]yae
ivò<Éae=i¶ma<*< nadma<*<
guiqkasmUhakarmjSyev purI;< Syat! tda mUlb<x>
sMykœ n }at #it baeXy<, yid tu xatupuiò> sMykœ
mlzuiÏri¶dIiÝ> sMykœ nadaiÉVyi´í Syat! tda }ey<
mUlb<x> sMykœ jat #it. 46.
p. 58)
. mUl.
ApanmUXvRmuTwaPy àa[< k<Qadxae nyet!. yaegI
jraivmu´> sn! ;aefzaBdvyae Évet!. 47.
Aasne suode yaegI bXva cEvasn< tt>.
- 98 -
. qIka.
Apanimit. ApanmpanvayumUXvRmuTwaPyaxarak…<cnen
àa[< àa[vayu< k<Qadx> AxaeÉage nyeTàapye*>
s yaegI yaegae=SyaiSt A_ySyTveneit yaegI yaega_yasI jrya
vaxRken ivmu´ae ivze;e[ mu´> sn!, ;aefzanamBdana<
smahar> ;aefzaBd< ;aefzaBd< vyae ySy s ta†zae
Évet!, y*ip pUrka<te tu ktRVy #Tyaidna Çya[a<
ðaekanamek @vawR> pyRvSyit twaip pUrka<te tu ktRVy
#Tynen b<xana< kal %´>, AxStaTk…<cneneTynen
b<xana< Svêpmu´<, ApanmUXvRmuTwaPyeTynen
b<xana< )lmu´imit ivze;>, jal<xrb<xe
mUlb<xe c k«te naÉerxaeÉag Aak;R[aOyae b<x
%ifœfyanb<xae ÉvTyeveTyiSmn! ðaeke nae´>, twacae´<
}aneñre[ gIta;óaXyayVyaOyaya<, mUlb<xe
jal<xrb<xe c k«te naÉerxaeÉag Aak;R[aOyae
b<x> Svymev ÉvtIit. 47.
yaega_yas³m< vúye yaeigna< yaegisÏye, %;>kale
smuTway àat>kale=wva bux>. 1.
gué< s<Sm&Ty izris ùdye Sveòdevta<, zaEc< k«Tva
- 99 -
d<tzuiÏ< ivdXyaÑSmxar[<. 2.
zucaE deze mQe rMye àitóaPyasn< m&Ê, tÇaepivZy
s<Sm&Ty mnsa guémIñr<. 3.
dezklaE c s<kITyR s<kLPy ivixpUvRk<,
A*eTyaid ïIprmeñràsadpUvRk<
smaixtT)lisÏ(wRmasnpUvRkan! àa[ayamadIn! kir:ye
,
An<t< à[medœ dev< nagez< pIQisÏye. 4.
mi[æajT)[ashöivx&tivñ<Éram<flayan<tay
nagrajay nm>,
ttae=_ysedasnain ïme jate ñasn<, A<te sm_yset! tt!
tu ïmaÉave tu na_yset!. 5.
p. 59)
. mUl.
- 100 -
d]naf(a smak«:y bih>Sw< pvn< znE>. 48.
. qIka.
kr[I— ivprItaOya< k…<ÉkaTpUvRm_yset!,
jal<xràsadaw¡ k…<ÉkaTpUvRyaegt>. 6.
ivxayacmn< k«Tva kma¡g< àa[s<ym<,
yaegI—ÔadIÚmSk«Ty kaEmaR½ izvvaKyt>. 7.
kªmRpura[e izvvaKy<,
nmSk«Tyaw yaegI—ÔaNsiz:ya<í ivnayk<, gué<
cEvaw ma< yaegI yu<jIt susmaiht>. 8.
bXva_yase isÏpIQ< k…<Ékab<xpUvRk<, àwme
dz ktRVya> p<cv&Xya idneidne. 9.
kayaR AzIitpy¡t< k…<Éka> susmaihtE>, yaegI—Ô>
àwm< k…yaRd_yas< c<ÔsUyRyae>. 10.
AnulaemivlaemaOymet< àa÷mRnIi;[>, sUyRÉednm_ySy
- 101 -
b<xpUvRkmekxI>. 11.
%¾aiyn< tt> k…yaRt! sITkarI— zItlI— tt>,
Éiôka< c sm_ySy k…yaRdNyaÚvapran!. 12.
muÔa> sm_yseÓ‚Xva guév±a*wa³m<, tt>
pÒasn< bXva k…yaRÚadanuic<tn<. 13.
A_yas< skl< k…yaRdIñrapR[ma†t>,
A_yasaÊiTwt> õan< k…yaRÊ:[en vair[a. 14.
õaTva smapyeiÚTy< kmR s<]ept> suxI>,
mXyaûe=ip twa_ySy ik<iciÖïMy Éaejn<. 15.
k…vIRt yaeigna< pWympWy< n kdacn, @la< vaip
lv<g< va Éaejna<te c É]yet!. 16.
keicTkpURrimCD<it ta<bUl< zaeÉn< twa, cU[eRn
riht< zSt< pvna_yasyaeigna<. 17.
#it ic<tam[evaRKy< SvarSy< Éjte nih, keicTpden ySmat!
tu tyae> zItae:[hetuna. 18.
- 102 -
Éaejnan<tr< k…yaRNmae]zaôavlaekn<,
pura[ïv[< vaip nams<kItRn< ivÉae>. 19.
say<s<Xyaivix< k«Tva yaeg< pUvRvd_yset!, yda
iÇ"iqkaze;ae idvsae=_yasmacret!. 20.
A_yasan<tr< kayaR say<s<Xya sda buxE>,
AxRraÇe hQa_yas< ivdXyaTpUvRv*mI. 21.
ivprIta< tu kr[I— say<kalaxRraÇyae>,
na_yseÑaejnaËXv¡ yt> sa n àzSyte. 22.
AwaeÎezanu³m[< k…<ÉkaiNvv]uStÇàwmaeidt<
p. 60)
. mUl.
Aakezadanoa¢a½ inraexavix k…<Éyet!. tt> znE>
sVynaf(a recyeTpvn< znE>. 49.
. qIka.
- 103 -
sUyRÉedn< tÌ‚[a<íah iÇiÉ>. Aasn #it. suo<
ddatIit suod< tiSmNsuode, zucaE deze àitóaPy
iSwrmasnmaTmn>, naTyuiCÀt< naitnIc<
cElaijnk…zaeÄrimTyu´l][e iviv´deze suoasnSw>
zuic> sm¢Ivizr>zrIr #it ïuteí cElaijnk…zaeÄr
Aasne, AaSte=iSmiÚTyasn< AaSyte=neneit va tiSmn! yaegI
yaega_yasI, Aasn< SviStkvIrisÏpÒa*Nytm<
muOyTvaiTsÏasnmev va bXvEv b<xnen s<pa*Ev
k«TvEveTywR>, tt Aasnb<xan<tr< d]a
di][ÉagSwa ya nafI ip<gla tya bih>Sw<
dehaÓihvRtRman< pvn< vayu< znEm¡d<m<dmak«:y
ip<glya m<d<m<d< pUrk< k«TveTywR>. 48.
Aakezaidit. kezanamyaRdIk«Tyakez<
tSmaÚoa¢anamyaRdIk«TyeTyanoa¢< tSma½ inraexSy
vayaervraexSyavixmRyaRda yiSmNkmRi[ tÄwa k…<Éyet!,
kezpy¡t< noa¢py¡t< c vayaeinRraexae ywa
ÉveÄwaitàyÆen k…<Ék< k…yaRidTywR>, nnu
hQaiÚéÏ> àa[ae=y< raemkªpe;u in>sret!, deh<
ivdaryTye; k…óaid jnyTyip, tt> àTyaiptVyae=saE
³me[ar{yhiStvt!, vNyae gjae gjairvaR ³me[ m&Êtaimyat!
- 104 -
, kraeit zaSt&indeRzaÚ c t< pirl<"yet!, twa àa[ae
ùidSwae=y< yaeigna< ³myaegt>, g&hIt> seVymanStu
ivï<ÉmupgCDtIit
p. 61)
. mUl.
kpalzaexn< vatdae;¹< k«imdae;ùt!. pun> punird<
kay¡ sUyRÉednmuÄmm!. 50.
Awae¾ayI.
muo< s<yMy nafI_yamak«:y pvn< znE>. ywa
lgit k<QaÄu ùdyavix sSvnm!. 51.
. qIka.
vaKyivéÏimit àyÆen k…<Ék< k…yaRidit kwmu´imit
ceÚ, hQaiÚéÏ> àa[ae=yimit vaKySy bladicre[
àa[jy< kir:yamIit buXyar<É>.
@v< c bþa_yasas´prTvaT³me[ar{yhiStvidit
- 105 -
†òa<tSvarSya½, At-@v sUyaRc<Ômsaer_yase
xariyTva ywazi´ inxaryeidit inraext #it cae´<
s<gCDte, tSmaTk…<ÉkSTvitàyÆpUvRk< ktRVy>,
ywaywaityÆen k…<Ék> i³yte twa, twa
tiSmNgu[aixKy< Évet!, ywaywa c iziwl> k…<Ék>
SyaÄwatwa, gu[aLpTv< Syat!, AÇ yaeignamnuÉvae=ip
man<, pUrkStu znE> znE> kayR> vegaÖa ktRVy>,
vegadip k«te pUrke dae;aÉavat!, reckStu znE> znErev
ktRVy>, vegaTk«te recke blhainàs<gat!, tt>
znE>znErev recyeÚ tu vegt>, #Tya*nekxa
¢<wkarae´eí, ttae inraexavix k…<Ékan<tr<
znEznEm¡d<md< sVye vamÉage iSwta nafI
sVynafI tya sVynaf(a #fya pvn< vayu<
recyeÓihinR>saryet!, pun> znEirTyui´Stu znErev
recyeidTyvxar[awaR, tÊ´<, ivSmye c iv;adec dENye
cEvavxar[e, twa àsadne h;eR vaKymek< iÖéCyt #it
. 49.
kpalzaexnimit. kpalSy mStkSy zaexn< zuiÏkr<
vatja dae;avatdae;a AzIitàkaraStan! h<tIit
vatdae;¹< k«mI[amudre jatana< dae;ae ivkarSt<
hrtIit k«imdae;ùt!, pun>punÉURyaeRÉUy> kay¡,
- 106 -
sUyeR[apUyR k…<ÉiyTva c<Ôe[ recnimit
rITyedmuÄmmuTk«ò< sUyRÉedn< sUyRÉednaOymu´<
yaeigiÉirit ze;>. 50.
%¾aiynmah saxeRn. muoimit. muomaSy< s<yMy
s<yt< k«Tva muÔiyTveTywR>,
p. 62)
. mUl.
pUvRvTk…<Éye<Tàa[< recyeidfya tt>.
ðe:mdae;hr< k<Qe dehanlivvxRnm!. 52.
nafIjlaedraxatugtdae;ivnaznm!. gCDta itóta
kayRmu¾aYyaOy< tu k…<Ékm!. 53.
. qIka.
k<QaÄu k<Qadar_y ùdyavix
ùdymvixyRiSmNkmRi[ tÄwa Svnen siht<
ywaSyaÄwa, %Ée i³yaivze;[e, lgit ið:yit pvn
#TywaRt!, twa ten àkare[ nafI_yaimfaip<gla_ya<
- 107 -
pvn< vayu< znEm¡dmak«:yak«ò< k«Tva
pUriyTveTywR>. 51.
àa[< pUvRvTpUveR[ sUyRÉednen tuLy< pUvRvt!,
Aakezadanoa¢a½ inraexavix k…<ÉyeidTyu´rITya
k…<ÉyeÔaexyet!, tt> k…<Ékan<trimfya vamnaf(a
recyeÅyjet!, %¾aiygu[anah saxRðaeken.
ðe:mdae;hrimit. k<Qe k<Qàdeze ðe:m[ae dae;a>
ðe:mdae;a> kasadyStan! hrtIit ðe:mdae;hrSt<
dehanlSy dehe mXygtanlSy jaQrSy ivvxRn<
ivze;e[ vxRn< dIpnimTywR>. 52.
nafIit. nafI izra jl< pItmudkmudr<
tu<dmasm<taÎehe vtRmana xatv Aaxatv>,
@;aimtretrÖ<Ö>, te;u gt> àaÝae yae dae;ae ivkarSt<
ivze;e[ nazytIit nafIjlaedraxatugtdae;ivnazn<,
gCDta gmn< k…vRta itóta iSwten vaip pu<sa
%¾aYyaOymu¾ayITyaOya ySy tt!, tu #TynenaSy
vEizò(< *aetyit, kay¡ ktRVy<, %¾apIit
KvicTpaQ>, gCDta itóta tu b<xriht> ktRVy>,
k…<ÉkzBdiôil<g>, pui‘<gpaQe tu ivze;[e:vip
pui‘<g> paQ> kayR>. 53.
- 108 -
p. 63)
. mUl.
Aw sITkarI.
sITka< k…yaRt! twa v±e ºa[enEv ivj&<iÉkam!.
@vm_yasyaegen kamdevae iÖtIyk>. 54.
yaeignIc³samaNy> s&iòs<harkark>. n ]uxa n
t&;a inÔa nEvalSy< àjayte. 55.
. qIka.
sITkarI—k…<Ékmah. sITkarimit. v±e muoe sITka<
sIdev sITka sIidit zBd> sITkarSta< k…yaRt!,
Aaeóyaer<tre s<l¶ya ijþya sITkarpUvRk< muoen
pUrk< k…yaRidTywR>, ºa[enEv
naiskyEveTynenaeÉa_ya< nasapuqa_ya< reck> kayR
#Tyu´<, @vzBden v±Sy VyvCDed>, v±e[
vayaeinR>sar[< Tv_yasan<trmip n kay¡,
blhainkrTvat!, ivj&<iÉka< reck< k…yaRidTyÇaip
- 109 -
s<bXyte, k…<ÉkSTvnu´ae=ip sITkayaR>
k…<ÉkTvadevavg<tVy>, Aw sITkayaR> àz<sa,
@vmu´àkare[a_yas> paEn> puNyenanuóan< s @v
yaeg> yaegsaxnTvaÄen iÖtIy @v iÖtIyk> kamdev>
k<dpR>, êplav{yaitzyen kamdevsa†Zyat!. 54.
yaeignIna< c³< yaeignIc³< yaeignIsmUh>, tSy samaNy>
s<seVy> s&iò> àp<caeTpiÄ> s<harSt‘y> tyae>
kark> ktaR, ]uxa Éae´…imCDa n, t&;a jlpaneCDa n
, inÔa su;uiÝnR, AalSy< kayicÄgaErvaTàv&TyÉav>,
kaygaErv< k)aidna icÄgaErv< tmaegu[en, nEv àjayte
nEv àaÊÉRvit, @vm_yasyaegeneit àjayt #it c
àitvaKy< s<bXyte. 55.
p. 64)
. mUl.
ÉveTsTv< c dehSy svaeRpÔvvijRt>. Anen ivixna sTy<
yaegI—Ôae ÉUimm<fle. 56.
Aw zItlI.
- 110 -
ijþya vayumak«:y pUvRvTk…<Ésaxnm!.
znkEºaR[r<Øa_ya< recyeTpvn< suxI>. 57.
guLmPlIhaidkan! raegan! Jvr< ipÄ< ]uxa< t&;am!.
iv;ai[ zItlInam k…<iÉkey< inh<it ih. 58.
. qIka.
Éveidit. dehSy zrIrSy sTv< bl< c Évet!, Anenae´en
ivixna_yasivixna yaegI—Ôae yaeignaim<Ô #v yaegI—Ôae
Éuimm<fle svERépÔvEvRijRt> svaeRpÔvvijRtae
ÉveTsTy<, svRvaKy< savxar[imit Nyayat!, yÊ´<
)l<tTsTymeveTywR>. 56.
zItlIk…<Ékmah. ijþyeit ijþyaeóyaebRihinRgRtya
ivh<gmaxrc<cus†zya vayumak«:y znE> pUrk<
k«TveTywR>, pUvRvTsUyRÉednvTk…<ÉSy k…<ÉkSy
saxn< ivxan< k«TveTyXyahar>, suxI> zaeÉna
xIyRSy s> ºa[Sy r<Øe ta_ya<
nasapuqivvra_ya< znkE> znErev,
AVyysvRnaçaimTykc!, pvn< vayu< recyet!. 57.
- 111 -
zItlIgu[anah. guLmí PlIhí guLmPlIhaE
raegivze;avadI ye;a< te guLmPlIhaidkaStan! raeganamyan!
Jvr< JvraOy< raeg< ipÄ< ipÄivkar< ]uxa<
Éae´…imCDa< t&;a< jlpaneCDa< iv;ai[
spaRidiv;jintivkaran!, zItlInameit
àisÏaiwRkmVyy<, #ymu´a k…<iÉka inh<it intra<
h<it, k…<ÉzBd> ôIil<gae=ip,
p. 65)
. mUl.
Aw Éiôka.
^vaeRépir s<SwaPy zuÉe padtle %Ée. pÒasn<
ÉvedetTsvRpapà[aznm!. 59.
sMykœ pÒasn< bXva sm¢Ivaedr< suxI>. muo<
s<yMy yÆen ºa[< ºa[en recyet!. 60.
ywa lgit ùTk<Qe kpalavix sSvnm!. vegen
pUrye½aip ùTpÒavix maétm!. 61.
- 112 -
. qIka.
il<gae=ip, twac ïIh;R>, %dSy
k…<ÉIrwzatk…<Éja #it. 58.
Éôak…<ÉkSy pÒasnpUvRkmevanuóanaÄdadaE
pÒasnmah. ^vaeRirit. %pyuRÄane zuÉe zuÏe %Ée Öe
padyaeStle=x>àdeze ^vaeR> s<SwaPy sMykœ SwapipTva
vset!, @tTpÒasn< Évet!, kI†z< sveR;a< papana<
àk;eR[ nazn<, AÇaeprITyVyymuÄanvack<, twa c
karke;u mnaermaya< %pyuRpir buÏInaimTyÇaepir
buÏInaimTySyaeÄanbuÏInaimit VyaOyan< k«t<. 59.
Éiôkak…<Ékmah. sMyigit. ¢Iva c %dr< c
¢Ivaedr<, àa{y<gTvadekvÑav>, sm< ¢Ivaedr<
ySy s sm¢Ivaedr> suiSwta xIyRSy s suxI> pÒasn<
sMykœ iSwr< bXva muo< s<yMy s<yt< k«Tva yÆen
àyÆen ºa[en ºa[SyEktre[ r<Øe[ àa[<
zrIra<t> iSwt< vayu< recyet!. 60.
reckàkarmah. yweit. ù½ k<Qí ùTk<Q<
tiSmn! ùTk<Qe, smaharÖ<Ö>, kpalavix
- 113 -
kpalpy¡t< Svnen siht< sSvn< ywa Syat! twa yen
àkare[
p. 66)
. mUl.
punivRrecyeÄÖTpUrye½ pun> pun>. ywEv laehkare[
Éôa vegen caLyte. 62.
twEv SvzrIrSw< calyeTpvn< ixya. yda ïmae
Évedœ dehe tda sUyeR[ pUryet!. 63.
ywaedr< Évet! pU[Rminlen twa l"u. xaryeÚaiska<
mXyatjRnI_ya< ivna †Fm!. 64.
. qIka.
lgit àa[ #it ze;> twa recyet!, ùTpÒmvixyRiSmn!
kmRi[ tt! ùTpÒavix vegen trsa maét< vayu< pUryet!,
capIit padpUr[aw¡. 61.
. punirit. tÖt! pUvRvt! punivRrecyet! pun> pun>
- 114 -
pUrye½eTyNvy>, %´e=weR †òa<tmah. ywEveit.
laehkare[ laehivkara[a< kÇaR
Éôa¶exRmnsaxnIÉUt< cmR ywEv yen àkare[
vegen caLyte. 62.
twEv tenEv àkare[ SvzrIrSw< SvzrIre iSwt<
pvn< àa[< ixya buXya calyet!,
reckpUrkyaeinRr<travtRnen calnSyavixmah. yda
ïm #it. yda yiSmn! kale dehe zrIre ïmae
reckpUrkyaeinRr<travtRnenayasae Évet! tda tiSmn! kale,
ywa yen àkare[ pvnen l"u i]àmevaedr< pU[¡
Évet! twa ten àkare[ sUyRnaf(a pUryet!,
l"ui]àmr< Ô‚timTymr>. 63.
pUrkan<tr< yTktRVy< tdah. xaryeidit.
mXytjRnI_ya< mXymatjRnI_ya<
ivna<guóanaimkakiniókaiÉnaRiska< †F< xaryet!
, A<guóen di][nasapuq<
inéXyanaimkakinióka_ya< vamnasapuq< inéXy
naiska< †F< g&ŸIyaidTywR>. 64.
p. 67)
- 115 -
. mUl.
ivixvTk…<Ék< k«Tva recyeidfyainlm!.
vatipÄðe:mhr< zrIrai¶ivvxRnm!. 65.
. qIka.
ivixvidit. b<xpUvRk< k…<Ék< k«Tvefya
c<Ônaf(a=inl< vayu< recyet!, Éôak…<ÉkSyev<
pirpaqI, vamnaiskapuq<
di][Éujanaimkakinióka_ya< inéXy
di][naiskapuqen ÉôavÖegen reckpUrka> kayaR>,
ïme jate tenEv nasapuqen pUrk< k«Tva<guóen
di][< nasapuq< inéXy ywazi´ k…<Ék< xaryet!,
píaidfya recyet!, pundRi][nasapuqm<guóen
inéXy vamnaiskapuqen ÉôavH!Hiqit reckpUrka>
ktRVya>, ïme jate tenEv naiskapuqen pUrk<
k«Tvanaimkakinióka_ya< vamnaiskapuq< inéXy
ywazi´ k…<Ék< k«Tva ip<glya recyeidTyeka rIit>,
vamnaiskapuqmnaimkakinióka_ya<
di][anaiskapuqen pUrk< k«Tva HiqTy<guóen
inéXy vamnasapuqen recyet!, @v< ztxa k«Tva ïme
- 116 -
jate tenEv pUryet!, b<xpUvRk< k«Tvefya recyet!,
pundRi][nasapuqm<guóen inéXy vamnasapuqen
pUrk< k«Tva Hiqit
vamnaiskapuqmnaimkakinióka_ya< inéXy ip<glya
recyedœ Éôavt!, pun>punrev< k«Tva
reckpUrkav&iÄïme jate vamnasapuqen pUrk<
k«Tvanaimkakinióka_ya< x&Tva k…<Ék< k«Tva
ip<glya recyeidit iÖtIya rIit>, Éiôkagu[anah.
vatipÄeit. vatí ipÄ< c ðe:ma c
vatipÄðe:ma[Stan! hrtIit ta†z< zrIre dehe
yae=i¶jRQranlStSy ivze;e[ vxRn< dIpn<. 65.
p. 68)
. mUl.
k…<flIbaexk< i]à< pvn< suod< ihtm!.
äünafImuoe s<Swk)a*gRlnaznm!. 66.
. qIka.
i]à< zIº< k…<fLya> suÝaya baexk< baexkt&R
punatIit pvn< pivÇkark< suo< ddatIit suod< iht<
- 117 -
iÇdae;hrTvaTsveR;a< iht< svRda c iht< sveR;a<
k…<Ékana< svRda ihtTve=ip sUyRÉednae¾aiynavu:[aE
àaye[ zIte ihtaE, zITkarI zItLyaE zItle àaye[ae:[e
ihte, Éôak…<Ék> smzItae:[> svRda iht> sveR;a<
k…<Ékana< svRraeghrTve=ip sUyRÉedn< àaye[
vathr<, %¾ayI àaye[ ðe:mhr>, sITkarI
zItLyaEàaye[ ipÄhre, ÉôaOy> k…<Ék> iÇdae;hr
#it baeXy<, äünafI su;uça äüàapkTvat!, twa c
ïuit>, zt< cEka c ùdySy nafyStasa<
mUxaRnmiÉin>s&tEka, tyaeXvRmayÚm&tTvmeit
iv:vgNya %T³m[e Év<it, tSya muoe=¢Éage s<Sw>
sMykœ iSwtae y> k)aidêpae=gRl>
àa[gitàitb<xkStSy nazn< nazkt&R. 66.
p. 69)
. mUl.
sMyGgaÇsmuуt¢<iwÇyivÉedkm!. ivze;e[Ev
ktRVy< ÉôaOy< k…<Ék< iTvdm!. 67.
Aw æamrI.
- 118 -
vega˜ae;< pUrk< É&<gnad< É&<gInad< reck<
m<dm<dm!. yaegI—Ôa[amevm_yasyaegai½Äe jata
kaicdan<dlIla. 68.
. qIka.
sMykœ †FIÉUt< gaÇe gaÇmXye su;uçayamev
sMyguуt< smuуt< jat< yÍ<wIna< Çy<
¢<iwÇy< äü¢<iwiv:[u¢<iwéÔ¢<iwêp< tSy
ivze;e[ Éedjnk<, At-@v #d< Éôa #TyaOya ySyeit
ÉôaOy< k…<Ék< tu ivze;e[Ev ktRVy< AvZy
ktRVyimTywR>, sUyRÉednadyStu ywas<Év<
ktRVya>. 67.
æamrIk…<Ékmah. vegaidit. vegaÄrsa "ae;<
szBd< ywa Syat! twa É&<gSy æmrSy nad #v nadae
yiSmNkmRi[ ÄÄwa pUrk< k«Tva, É&<Gyae
æmyRStasa< nad #v nadae yiSm<StÄwa m<d<m<d<
reck< k…yaRt!, pUrkan<tr< k…<ÉStu æamyaR>
k…<ÉkTvadev isÏae ivze;a½ nae´>, pUrkreckyaeStu
ivze;ae=StIit tavevae´aE, @vmu´rITya_ysnm_yasStSy
yaegae yui´StSma*aegI—Ôa[a< icÄe kaicdinvaRCya Aan<de
- 119 -
lIla ³Ifa Aan<dlIla jataeTpÚa Évit. 68.
p. 70)
. mUl.
Aw mUDaR.
pUrka<te gaFtr< bXva jal<xr< znE>.
recyeNmUDRnaOyey< mnaemUDaR suoàda. 69.
Aw PlaivnI.
A<t> àvitRtaedarmaétapUirtaedr>. pySygaxe=ip
suoaTPlvte pÒpÇvt!. 70.
àa[ayamiôxa àae´ae recpUrkk…<ÉkE>, siht>
kevlíeit k…<Ékae iÖivxae mt>. 71.
. qIka.
mUDaRk…<Ékmah. pUrka<t #it.
pUrkSya<te=vsane=itzyen gaFtr< jal<xraOy<
- 120 -
b<x< bXva znEm¡d<m<d< recyet!, #y< k…iÉka
mUDRnaOya mUDRna #TyaOya yt #it mUDRnaOya
kI†zI mnae mUDRytIit mnaemUDaR @ten mUDRnaya
iv¢hdzRnpUvRk< )lmu´<, pun> kI†zI suoàda
suo< àddatIit suoàda. 69.
PlaivnIk…<Ékmaha. A<tirit. A<t> zrIra<t>
àvitRt> pUirt %darae=itziytae yae maét>
smIrStenasm<taTpUirtmudr< yen s
pumangaxe=PytlSpzeR=ip pyis jle pÒpÇvTpÒpÇe[
tuLy< suoadnayasat! Plvte trit gCDit. 70.
Aw àa[ayamÉedanah. àa[ayam #it. àa[Sy
zrIra<t>s<cairvayaeraymn< inraexnmayam>
àa[ayam>, àa[ayaml][mu´< gaer]nawen,
àa[> SvdehjIvayurayamStiÚraexnimit, reckí
pUrkí k…<Ékí tEÉeRdEiôxa
p. 71)
. mUl.
yavt! kevlisiÏ> Syat! siht< tavd_yset!. reck<
- 121 -
pUrk< mu´a suo< yÖayuxar[m!. 72.
. qIka.
iÇàkark> reckàa[ayam> pUrkàa[ayam>
k…<Ékàa[ayamíeit, reckl][mah, ya}vLKy>,
vihyRÔecn< vayaeédraÔeck> Sm&t #it
reckàa[ayaml][<, in:³My nasaivvradze;<
àa[< bih> zUNyimvainlen, inéXy s<itóit
éÏvayu> s reckaenam mhainraex>, pUrkl][<,
baýadapUr[< vayaeédre pUrkae ih s>,
pUrkàa[ayaml][<, baýe iSwt< àa[puqen
vayumak«:y tenEv znE> sm<tat!, nafIí svaR>
pirpUrye*> s pUrkae nam mhainraex>, k…<Ékl][<
, s<pUyR k…<ÉvÖayaexaRr[< k…<Ékae Évet!, Ay<
k…<ÉkStu pUrkàa[ayamadiÉÚ> iÉÚStu, n reckae nEv
c pUrkae=Ç nasapuqe s<iSwtmev vayu<, suiníl<
xaryte ³me[ k…<ÉaOymetTàvd<it tJ}a>. Aw
àkara<tre[ àa[ayam< ivÉjte. siht #it. k…<Ékae
iÖivx>, siht> kevlíeit, mtae=iÉmtae yaeignaimit ze;>
, tÇ sihtae iÖivx>, reckpUvRk> k…<ÉkpUvRkí,
tÊ´<, AareCyapUyR va k…yaRt! s vE sihtk…<Ék>, tÇ
- 122 -
reckpUvRkae reckàa[ayamadiÉÚ>, pUrkpUvRk>
k…<Ék> pUrkàa[ayamadiÉÚ> kevlk…<Ék>
k…<Ékàa[ayamadiÉÚ>, àagu´a> sUyRÉednady>
pUrkpUvRkSy k…<ÉkSy }atVya>. 71.
sihtk…<Éka_yasSyavixmah. yavidit. kevlSy
kevlk…<ÉkSy isiÏ>
p. 72)
. mUl.
àa[ayamae=yimTyu´> s vE kevlk…<Ék>. k…<Éke kevle
isÏe recpUrkvijRte. 73.
n tSy ÊlRÉ< ik<iciTÇ;u laeke;u iv*te. z´>
kevlk…<Éen yweò< vayuxar[at!. 74.
rajyaegpd< caip lÉte naÇ s<zy>.
k…<ÉkaTk…<flIbaex> k…<flIbaextae Évet!. 75.
. qIka.
- 123 -
kevlisiÏyaRvTpy¡t< SyaÄavTpy¡t< sihtk…<Ék<
sUyRÉedaidkm_ysednuitóet!, su;uçaÉedan<tr< yda
su;uça<t"RqzBda Év<it tda kevlk…<Ék> isÏ(it
tdn<tr< sihtk…<Éka dz iv<zit va kayaR>
AzIits<OyapUitR> kevlk…<ÉkErev ktRVya, sit
samWyeR kevlk…<Éka AzIterixka> kayaR>,
kevlk…<ÉkSy l][mah. reckimit. reck< pUrk<
mu´a Ty´a suomnayas< ywa Syat! twa vayaexaRr[<
vayuxar[< yt!. 72.
. sva #it. imiït> kevlk…<Ék> àa[ayam #Tyymu´>
kevl< àz<s<it. kevl #it. recae reck> recí
pUrkí recpUrkaE ta_ya< vijRte rihte kevle k…<Éke
isÏe sit. 73.
tSy yaeigniô;u laeke;u ÊlRÉ< Ê:àap< ik<iciTkmip
yweò< yweCD< vayaexaRr[< vaip n iv*te tSy
sv¡ sulÉimTywR>. z´ #it. kevlk…<Éken
k…<Éka_yasen z´> smwaeR yweò< yweCD<
vayaexaRr[< tSmaÖayuxar[at!. 74.
rajyaegpd< rajyaegaTmk< pd< lÉte, AÇ s<zyae n,
- 124 -
iniítmetidTywR>, k…<Éka_yasSy pr<prya
kEvLyhetuTvmah. k…<Ékaidit.
k…<ÉkaTk…<Éka_yasaTk…<fLyaxarzi´StSya
p. 73)
. mUl.
AngRla su;uça c hQisiÏí jayte. hQ< ivna
rajyaegae rajyaeg< ivna hQ>. n isXyit ttae
yuGmmain:pÄe> sm_yset!. 76.
k…<Ékàa[raexa<te k…yaRi½Ä< inraïym!.
@vm_yasyaegen rajyaegpd< ìjet!. 77.
. qIka.
baexae inÔaÉ<gae Évet!, k…<fLya baex>
k…<flIbaexStSmaTk…<flIbaext>. 75.
su;uçanaf(ngRla k)a*gRlrihta Évet!, hQSy
hQa_yasSy isiÏ> àTyaharaidpr<prya kEvLyêpa
isiÏjaRyte, hQyaegrajyaegsaxnyae>
- 125 -
prSpraepkayaeRpkarkTvmah. hQ< ivneit. hQ<
hQyaeg< ivna rajyaegae n isXyit rajyaeg< ivna hQae n
isXyit ttae=NyrtSy isiÏnaRiSt, tSmaiÚ:piÄ<
rajyaegisiÏmamyaRdIk«Ty ya in:piÄStSya
rajyaegisiÏpy¡t< yuGm<
hQyaegrajyaegÖym_ysednuitóet!, hQaitir´e
sa]aTpr<prya va rajyaegsaxne=Ç rajyaegzBd>,
jIvnsaxne la<gle jIvnzBdàyaegvt!, rajyaegsaxn<
ctuwaeRpdeze
vúyma[muNmnIza<ÉvImuÔaidêpmprae]anuÉUtavu´,
m! p<cdza<gêp< dza<gêp< c, vaKysuxayamu´<
†ZyanuivÏaidêp< c. 76.
hQa_yasaÔajyaegàaiÝàkarmah. k…<Ékeit.
k…<Éken àa[Sy yae raexStSya<te mXye icÄm<t>kr[<
inraïy< k…yaRt!, s<à}atsmaxaE jataya<
äüakariSwte> pr< vEraGye[ ivly< k…yaRidTywR>,
@vmu´rITya_yasSy yaegae yui´Sten, yaeg>
s<hnnaepayXyans<gityui´i:vit kaez>, rajyaegpd<
rajyaegaTmk< pd< ìjeTàaßuyat!. 77.
p. 74)
- 126 -
. mUl.
vpu> k«zTv< vdneàsÚta nadS)…qTv< nyne suinmRle
. Araegta ib<Êjyae=i¶dIpn<
nafIivzuiÏhRqyaegl][m!. 78.
#it hQàdIipkaya< iÖtIyaepdez>. 2.
. qIka.
hQisiÏ}apkmah. vpu>k«zTvimit. vpu;ae dehSy
k«zTv< kaZy¡ vdne muoe às<Úta àsadae nadSy
Xvne> S)…qTv< àakq(< nyne neÇe suòu inmRle AraegSy
Éavae=raegta AaraeGy< ib<daexaRtaejRy> ]yaÉavêp>
A¶eraEdyRSy dIpn< dIiÝnaRfIna< ivze;e[
zuiÏmRlapgm> @tÏQSy hQa_yasisÏeÉaRivNya
lúyte=neneit l][<. 78.
. #it ïIhQàdIipkaVyaOyaya<=JyaeTõaiÉxaya<
äüan<dk«taya< iÖtIyaepdez>. 2.
t&tIyaepdez>
- 127 -
. mUl.
szElvnxaÇI[a< ywaxarae=ihnayk>. sveR;a<
yaegt<Ça[a< twaxarae ih k…<flI. 1.
suÝa guéàsaden yda jagitR k…<flI. tda svaRi[
pÒain iÉ*<te ¢<wyae=ip c. 2.
àa[Sy zUNypdvI twa rajpwayte. tda icÄ<
inral<b< tda kalSy v<cnm!. 3.
. qIka.
Awk…<fLya> svRyaegaïyTvmah. szEleit. zElaí
vnain c zElvnain tE> shvtRmana> szElvnaStaí
ta xaÈyí ÉUmyStasa<, xaÈya @kTve=ip
dezÉedaÑedmaday b÷vcn<, AhIna< spaR[a< naykae
netaihnayk> ze;ae ywa yÖdaxar AaïyStwa tÖt!,
sveR;a< yaegSy t<Çai[ yaegt<Çai[ yaegaepayaSte;a<
k…<fLyaxarzi´raïy>, k…<flIbaex< ivna
svRyaegaepayana< vEYyWyaRidit Éav>. 1.
- 128 -
k…<flIbaexSy )lmah Öa_ya<. suÝeit. suÝa
k…<flI gurae> àsaden yda jagitR buXyte tda svaRi[
pÒain ;qœc³ai[ iÉ*<te iÉÚain Év<it, ¢<wyae=ip
c äü¢<iwiv:[u¢<iwéÔ¢<wyae iÉ*<te Éed<
àaßuv<tITyNvy>. 2.
àa[Syeit. tda zUNypdvI su;uça àa[Sy vayae
ra}a< p<wa rajpw< rajpwimvacrit rajywayte
rajmagaRyte, suoen gmns<Évat!, tda
icÄmal<bnmaïyStSmaiÚgRt< inral<b< inivR;y<
Évit, tda kalSy m&Tyaev¡cn< àtar[< Évit. 3.
p. 76)
. mUl.
su;uça zUNypdvI äür<Ø< mhapw>. Zmzan<
za<ÉvI mXymagRíeTyekvacka>. 4.
tSmat! svRàyÆen àbaexiytumIñrIm!. äüÖarmuoe
suÝa< muÔa_yas< smacret!. 5.
- 129 -
mhamuÔa mhab<xae mhavexí oecrI. %f(an<
mUlb<xí b<xae jal<xraiÉx>. 6.
kr[I ivprItaOya v¿aelI zi´calnm!. #d< ih
muÔadzk< jramr[naznm!. 7.
. qIka.
su;uçapyaRyanah. su;uçeit. #Tyu´a> zBda @kSy
@kawRSy vacka> @kvacka>, pyaRya #TywR>, Spò>
ðaekawR>. 4.
tSmaidit. ySmaTk…<flIbaexenEv ;qœc³Éedaidk< Évit
tSmat! svRàyÆen sveR[ àyÆen äü
si½dan<dl][< tSy Öar< àaÞyupay> su;uça
tSya muoe=¢Éage muoen su;uçaÖar< ipxay
suÝamIñrI— k…<flI— àbaexiytu< àk;eR[ baexiytu<
muÔa[a< mhamuÔadInam_yasmav&iÄ<
smacreTsMygacret!. 5.
muÔa %iÎzit, mhamuÔeTyaidna saxeRn. saxaRwR>
Spò>. 6.
- 130 -
muÔa)lmah saxRÖa_ya<. #dimit. #dmu´<
muÔa[a<dzk< jra c mr[< c
p. 77)
. mUl.
Aaidnawaeidt< idVymòEñyRàdaykm!. v‘É<
svRisÏana< ÊlRÉ< métamip. 8.
. qIka.
jramr[e tyaenaRzn< invark<. 7.
Aaidnawen z<Éunaeidt< kiwt<, idiv Év< idVymuÄm<,
AòaE c taNyEñyaRi[ caòEñyaRi[
Ai[mamihmagirmali"maàaiÝàakaMyeztaviztaOyain,
tÇai[ma s<kLpmaÇe[ àk«Typgme prma[uvÎehSy
sUúmta, 1, mihma àk«TyapUre[akazaidvNmhÑav>,
2, girma l"utrSyaip tUlade> pvRtaidvÌ‚éÉav>, 3,
li"ma guétrSyaip pvRtadeStUlaidv‘"uÉav>, 4,
àaiÝ> svRÉavsaiÚXy<, ywa ÉUimSw @va<guLy¢e[
- 131 -
Sp&zit c<Ôms<, 5, àakaMyimCDaniÉ"at>, ywa
%dk #v ÉUmaE inm¾TyuNm¾it c, 6, $zta
ÉUtÉaEitkana< àÉvaPyys<Swanivze;samWy¡, 7,
vizTv< ÉUtÉaEitkana< SvaxInkr[<, 8, te;a<
àdayk< àk;eR[ ddatIit twa t< sveR c te isÏaí
kipladySte;a< v‘É< iày< méta< devanamip
ÊlRÉ< Ê:àap< ikmutaNye;aimTywR>. 8.
p. 78)
. mUl.
gaepnIy< àyÆen ywa rÆkr<fkm!. kSyicÚEv
v´Vy< k…lôIsurt< ywa. 9.
Aw mhamuÔa.
padmUlen vamen yaein< s<pIf( di][<. àsairt<
pd< k«Tva kra_ya< xaryedœ †Fm!. 10.
k<Qe b<x< smaraePy xaryeÖayumUXvRt>. ywa
d<fht> spaeR d<fakar> àjayte. 11.
- 132 -
. qIka.
gaepnIyimit. àyÆen àk«òen yÆen gaepnIy<,
gaepnIyTve †òa<tmah. yweit. rÆana<
hIrkadIna< kr<fk< rÆkr<fk< ywa yen
àkare[ gaePyte tÖt!, kSyaip jnmaÇSy yÖa kSyaip
äü[ae=ip nEv v´Vy< nEv vaCy< ikmutaNySy, tÇ
†òa<t>, k…liôy> surt< k…lôIsurt< s<gmn<
ywa yÖt!. 9.
muÔaid;u àwmaeiÎòTven mhamuÔa< tavdah.
padmUleneit. vamen sVyen padSy mUl< padmUl<
pai:[RSten padmUlen vampadpai:[RneTywR>, yaein<
yaeinSwan< gudme<F+yaemRXyÉag<
s<pIf(ak…<ictvampadpai:[Rna yaeinSwan< †F<
s<yaeJyeTywR>, di][< sVyetr< pd< cr[<
àsairt< ÉUims<l¶pai:[RkmUXva¡guilk<
d<fvTk«Tva kra_ya<
s<àdayadak…<ictkrtjRnI_ya< †F< gaF<
xaryed<guóàdeze g&ŸIyat!. 10.
k<Qe k<Qdeze b<xn< sMygaraePy k«Tva,
- 133 -
jal<xrb<x< k«TveTywR>, vayu< pvnmUXvRt
p. 79)
. mUl.
\JvIÉUta twa zi´> k…<flI shsa Évet!. tda sa
mr[avSwa jayte iÖpuqaïya. 12.
tt> znE>znErev recyeÚEv vegt>. mhamuÔa< c
tenEv vd<it ivbuxaeÄma>. 13.
#y< olu mhamuÔa mhaisÏE> àdizRta. mha¬ezadyae
dae;a> ]Iy<te mr[ady>.
. qIka.
%pir su;uçaya< xaryet!, Anen mUlb<x< sUict>, s tu
yaeins<pIfnen ijþab<xnen cirtawR #it sa<àdaiyka>
, ywa d<fen htStaiftae d<fht> spR> k…{flI
d<fakar> d<fSyakar #vakarae ySy s ta†z>,
d<fakar< Ty´a srl #TywR>, àk;eR[ jayte Évit
. 11.
- 134 -
twa k…<fLyaxarzi´> shsa zIºmev, \JvI
s<p*te twaÉUta \JvIÉUta srla Évet!, tdaseit.
Öe puqe #faip<gle Aaïyae ySya> sa mr[avSwa jayte,
k…<flIbaexe sit su;uçaya< àivòe àa[e Öyae>
àa[ivyaegat!. 12.
ttStdn<tr< znE>znErev recyet!, vayuimit s<bXyte
, vegtStu vegaÚ recyet!, vegtae recne blhainàs<gat!,
oiLvit vaKyal<kare, #y< mhamuÔa
mhaisÏEraidnawaidiÉ> àdizRta àk;eR[ dizRta.
13.
mhamuÔaya ANvwRmah, mha<tí te ¬ezaí mha¬eza
Aiv*aiSmtaragÖe;aiÉinveza>
p. 80)
. mUl.
mhamuÔa< c tenEv vd<it ivbuxaeÄma>. 14.
c<Ôa<ge tu sm_ySy sUya¡ge punr_yset!. yavÄuLya
- 135 -
Évet! s<Oya ttae muÔa< ivsjRyet!. 15.
. qIka.
p<c t Aadyae ye;a< te tTkayaR[a< zaekmaehadIna< te
dae;a> ]Iy<te, mr[maidyeR;a< jradIna< te=ip c
]Iy<te nZy<it, ytStenEv hetuna ivizòa buxa
ivbuxaSte;UÄma ivbuxaeÄma mhamuÔa< vd<it,
mha¬ezaNmr[adI—í dae;aNmuÔyit zmytIit
mhamuÔeit VyuTpÄeirTywR>. 14.
mhamuÔa_yas³mmah. c<Ôa<g #it. c<Ôe[
c<Ônaf(aepli]tm<g< c<Ôa<g< tiSmn! c<Ôa<ge
vama<ge, tu zBd> padpUr[e, sMyg_ySy sUyeR[
ip<glyaepli]tm<g< sUya¡g< tiSmn! sUya¡ge
d]a<ge punvaRma<ga_yasan<tr<
yav*avTkalpy¡t< tuLya vama<ge
k…<Éka_yass<Oyasma s<Oya ÉveÄavd_yset!, tt>
s<OyasaMyan<tr< muÔa< mhamuÔa< ivsjRyet!, AÇay<
³m>, Aak…<ictvampadpai:[R yaeinSwane s<yaeJy
àsairtdi][pada<guómak…<icttjRnI_ya<
g&hITva_yasae vama<ge=_yas>, AiSmÚ_yase pUirtae
- 136 -
vayuvaRma<ge itóit, Aak…<ictd]padpai:[R yaeinSwane
s<yaeJy àsairtvampada<guómak…<icttjRnI_ya<
g&hITva_yasae d]a<ge=_yas>, AiSmÚ_yase pUirtae
vayudR]a<ge itóit. 15.
p. 81)
. mUl.
nih pWympWy< va rsa> sveR=ip nIrsa>. Aip Éu´<
iv;< "aer< pIyU;mip jIyRit. 16.
]yk…ógudavtRguLmajI[Rpuraegma>. tSy dae;a>
]y< ya<it mhamuÔa< tu yae=_yset!. 17.
kiwtey< mhamuÔa mhaisiÏkra n&[am!. gaepnIya
àyÆen n deya ySykSyict!. 18.
. qIka.
mhamuÔagu[anah iÇiÉ>. nhIit.
ihySmaNmhamuÔa_yaisn #TyXyahar>, pWympWy< va n
, pWyapWyivcarae naStITywR>, tSmat! sveR Éu´a rsa>
- 137 -
kqœvMladyae jIy¡t #it ivÉi´ivpir[amenaNvy>,
nIrsa> ingRtae rsae ye_ySte yatyama> pdawaR jIy¡te,
"aerimit ÊjRr< Éu´mÚ< iv;< úvefmip
pIyU;imvam&timv jIyRit jI[¡ Évit, ikmutaNyidit
Éav>. 16.
y> puman! mhamuÔam_yseÄSy ]yae rajraeg>
k…ógudavtRguLma raegivze;a>, AjI[¡
Éu´aÚapirpakStain puraegmaNy¢esrai[ ye;a<
mhaedrJvradIna< twa ta†za dae;a dae;jinta raega>
]y< naz< ya<it àaßuv<it. 17.
mhamuÔamups<hrn! tSya gaePyTvmah. kiwteit. #yme;a
mhamuÔa kiwtae´a,
p. 82)
. mUl.
pai:[¡ vamSy padSy yaeinSwane inyaejyet!. vamaeêpir
s<SwaPy di][< cr[< twa. 19.
#it mhab<x>.
- 138 -
pUriyTva ttae vayu< ùdye cubuk< †Fm!. in:pIf(
vayumak…<Cy mnae mXye inyaejyet!. 20.
xariyTva ywazi´ recyedinl< znE>. sVya<ge tu
sm_ySy d]a<ge punr_yset!. 21.
. qIka.
myeit ze;>, kI†zI n&[am_ysta< nra[a<
mhTyí ta> isÏyíai[ma*aStasa< krI kÇIRy<,
àk«òae yÆ> àyÆSten àyÆen gaepnIya gaepnahaR
ySykSyic*SykSyaPynixkair[ae=s<b<xSy, samaNye
;óI, n deya datu< yaeGya n ÉvtITywR>. 18.
mhab<xmah. pai:[Rimit. vamSy sVySy padSy
cr[Sy pai:[R guL)yaerxaeÉag<, tÍ<wI guL)aE puman!
pai:[RStyaerx #Tymr>, yaeinSwane gudme<F+yaer<trale
inyaejyeiÚtra< yaejyet!, vam> sVyae y ^éStSyaepir di][<
cr[< pad< s<SwaPy sMykœ SwapiyTva, twazBd>
padpUr[e. 19.
- 139 -
pUriyTveit. ttStdn<tr< vayu< pUriyTva ùdye cubuk<
†F< in:pIf( gaF< s<SwaPy, @ten
jal<xrb<x> àae´>, yaein<
gudme<F+yaer<tralmak…<Cy, Anen mUlb<x> sUict>,
s tu ijþab<xen gtawRTvaÚ ktRVy>, mn> Sva<t<
mXye mXynaf(a< inyaejyeTàvtRyet!. 20.
xariyTveit. zi´mnit³My ywazi´ xariyTva
k…<ÉiyTva znEm¡d<m<dminl<
p. 83)
. mUl.
mtmÇ tu ke;a<icTk<Qb<x< ivvjRyet!.
rajd<tSwijþaya b<x> zStae Éveidit. 22.
Ay< tu svRnafInamUXv¡ gitinraexk>. Ay< olu
mhab<xae mhaisiÏàdayk>. 23.
kalpazmhab<xivmaecnivc][>.
. qIka.
- 140 -
vayu< recyet!, sVya<ge vama<ge sm_ySy sMygavTyR
d]a<ge di][a<ge punyaRvÄuLyamev s<Oya<
tavd_yset!. 21.
Aw jal<xrb<xe k<Qs<kaecSyanupyaegmah. mtimit
. ke;a<icÅvacayaR[aimd< mt<, ik<tidTyah, AÇ
jal<xrb<xe k<QSy b<xn< b<x>,
s<kaecSt<ivvjRyeiÖze;e[ vjRyet!, k…t> ytae
d<tana<rajanae d<trajanae rajd<ta rajd<te;u
itó<tIit rajd<tSwa rajd<tSwa casaE ijþa c
tSya< rajd<tSwijþaya< b<xStÊpirÉagSy
s<b<x> zSt>, k<Qak…<cnape]ya àzStae Éveidit
hetae>. 22.
Ay<iTvit. Ay< tu rajd<tSwijþaya< b<xStu svaRí
ta naf(í svRnaf(ae ÖasÝitshös<OyakaStasa<
su;uçaitir´anamUXvRmupir vayaegRitêXvRgitStSya
inraexk> àitb<xk>, @ten b×ait ih izrajalimit
jal<xrae´< )lmnenEv isÏimit sUict<, mhab<xSy
)lmah. Ay< oiLvit. Aymu´> olu àisÏ>
mhaisÏI> àk;eR[ ddatIit twa. 23.
- 141 -
kalSy m&Tyae> pazae vagura ten yae mhab<xae b<xn< tSy
ivze;e[ maecne
p. 84)
. mUl.
iÇve[Is<gm< xÄe kedar< àapyeNmn>. 24.
êplav{ys<pÚa ywa ôI pué;< ivna.
mhamuÔamhab<xaE in:)laE vexvijRtaE. 25.
Aw mhavex>.
mhab<xiSwtae yaegI k«Tva pUrkmekxI>. vayUna<
gitmav&Ty inÉ&t< k<QmuÔya. 26.
. qIka.
mae][e ivc][> àvI[>, its&[a< ndIna< ve[I
smuday> s @v s<gm> àyagSt< xÄe ivxÄe,
kedaræuvaemRXye izvSwan< kedarzBdvaCy< t< mn>
- 142 -
Sva<t< àapyet!, gitbuÏITyaidna A[aE ktuRmRnsae [aE
kmRTv<. 24.
mhavex< v´…madaE tSyaeTk;Rtavdah. êpeit. êp<
saE<dy¡ c]u>iàyae gu[ae lav{y< ka<itivze;>,
tÊ´<, mu´a)le;u DayayaStrlTvimva<tr<,
àitÉait yd<ge;u t‘av{yimhaeCyt #it, ta_ya<
s<pÚa ivizòa ôI yuvtI pué;< ÉtaRr< ivna ywa
ya†zI in:)la twa mhamuÔa c mhab<xí taE
mhavexen, ivnaip àTyypUvaeRÄrpdyaelaeRpae v´Vy #it
Éa:ykarae´emRhCDBdSy laep>, vijRtaE rihtaE in:)laE
VywaRivTywR>. 25.
mhavexmah. mhab<xeit. mhab<xe
mhab<xmuÔaya< iSwtae mhab<xiSwt> @ka @ka¢a
xIyRSy s @ka¢xIyaeRgI yaega_yasI pUrk<
nasapuqa_ya< vayae¢Rh[m! k«Tva k<Qe muÔa
k<QmuÔa tya jal<xrmuÔya vayUna< àa[adIna<
gitmUXvaRxaegmnaidêpa<
p. 85)
. mUl.
- 143 -
smhStyugae ÉUmaE iS)caE s<tafyeCDnE>.
puqÖymit³My vayu> S)…rit mXyg>. 27.
saemsUyaRi¶s<b<xae jayte cam&tay vE. m&tavSwa
smuTpÚa ttae vayu< ivrecyet!. 28.
mhavexae=ym_yasaNmhaisiÏàdayk>.
. qIka.
inÉ&t< iníl< ywa Évit twav&Ty inéXy k…<Ék<
k«TveTywR>. 26.
smhSteit. ÉUmaE Éuiv hStyaeyuRg< hStyug< sm<
hStyug< ySy s smhStyug> ÉUims<l¶tlaE srlaE hStaE
ySy ta†z> siÚTywR>, iS)caE kiqàaewaE, iôya<
iS)caE kiqàaewaivTymr>,
ÉUims<l¶tlyaehRStyaervl<bnen
yaeinSwans<l¶pai:[Rna vampaden sh ÉUme>
ik<icÊTwaiptaE znEm¡d< s<tafyeTsMykœ tafyet!,
ÉUmavev puqyaeÖRyimfaip<glyaeyuRGmmit³Myae‘<¸y
- 144 -
mXye su;uçamXye gCDtIit mXygae vayu> S)…rit. 27.
saemí sUyRíai¶í saemsUyaR¶y>
saemsUyaRi¶zBdEStdixióta naf( #fa ip<glasu;uça
¢aýaSte;a< s<b<x>, tÖayus<b<xaÄe;a<
s<b<x>, Am&tay mae]ay jayte, vE #it iníye=Vyy<
, m&tSy àa[ivyu´SyavSwa m&tavSwa smuTpÚa Évit,
#faip<glyae> àa[s<caraÉavat!, ttStdn<tr<
vayu< ivrecyeÚaiskapuqa_ya< znESTyjet!. 28.
mhavex #it. Ay<
mhavexae=_yasaTpun>punravtRnaNmhaisÏyae=i[ma*aSta
sa<
p. 86)
. mUl.
vlIplItvep¹> seVyte saxkaeÄmE>. 29.
@tTÇy< mhaguý< jram&Tyuivnaznm!. viûv&iÏkr<
cEv ýi[maidgu[àdm!. 30.
- 145 -
Aòxa i³yte cEv yame yame idne idne.
pu{ys<Éars<xaiy papaE"iÉÊr< sda.
. qIka.
àdayk> àk;eR[ smxRk>, vlI jrya cmRs<kaec>
pilt< jrsa keze;u zaEKLy< vep> k<pStan! h<tIit
vlIpiltvep¹>, At-@v saxke:v_yais;UÄma>
saxkaeÄmaStE> seVyte=_ySyt #TywR>. 29.
mhamuÔadIna< its&[amitgaePyTvmah. @tidit. @tTÇy<
mhamuÔaidÇy< mhaguýmitrhSy<, AÇ hetugÉaRi[
ivze;[ain ihySma¾ra vaxRk< m&Tyuírm>
àa[dehivyaeg> tyaeivRze;e[ nazn< vûejaRQrSy
v&iÏdIRiÝStSya> kr< kt&R Ai[ma AaidyeR;a<
te=i[madySte c te gu[aí tan! àk;eR[
ddatITyi[maidgu[àd<, ckar
AaraeGyib<Êjyaidsmu½yawR> @vzBdae=vxar[awR>. 30
.
AwEtTÇySy p&wkœ saxnivze;mah. Aòxeit. idne
idne àitidn<, yame yame àhre àhre paEn>puNye iÖvRcn<
- 146 -
, AòiÉ> àkarEròxa i³yte, czBdae=vxar[e,
@tTÇyimTyÇaip s<bXyte, kI†z< pu{ys<Éar>
smUhStSy s<xaiy ivxaiy pun> kI†z< papanamae">
pUr> smUh #it yavt!, tSy iÉÊr< k…ilzimv nazn<
sda svRda yda_ySt< tdEv papnazn<.
p. 87)
. mUl.
sMykœ iz]avtamev< SvLp< àwmsaxnm!. 31.
Aw oecrI.
kpalk…hre ijþa àivòa ivprItga. æuvaer<tgRta
†iòmuRÔa Évit oecrI. 32.
DedncalndaehE> kla< ³me[ vxRyet! tavt!. sa
yavÑ+ƒmXy< Sp&zit tda oecrIisiÏ>. 33.
. qIka.
sMykœ s<àdaiykI iz]a guêpdezae iv*te ye;a< te twa
- 147 -
, @v< idne idne yame yame=òxeTyu´rITya pUvRsaxn<
SvLpSvLpmev kay¡. 31.
oecrI— ivv]uradaE tTSvêpmah. kpaleit. kpale
mUi×R k…hr< sui;r< tiSmNkpalk…hre ivprIt< àtIp<
gCDtIit ivprItga pra'œmuoIÉUta ijþa rsna Syat!,
æuvaer<tgRta æuvaemRXye àivòa †iòdRzRn< Syat!,
sa oecrI muÔa Évit, kpalk…hre ijþaàvezpUvRk<
æuvaer<tdRzRn< oecrIit l][< isÏ<. 32.
oecrIisÏelR][mah. Dedneit. Dedn< Anupdmev
vúyma[<, caln< hStyaer<guótjRnI_ya< rsna<
g&hITva sVyapsVyt> pirvtRn< daeh>
kryaer<guótjRnI_ya< gaedaehnvÄÎaehn< tE> kla<
ijþa< tavÖxRyeÎI"a¡ k…yaRt! tavt!, ikyt!, yavt! sa
kla æUmXy< bihæuRvaemRXy< Sp&zit yda tda
oecyaR> isiÏ> oecrIisiÏÉRvit. 33.
p. 88)
. mUl.
õuhIpÇinÉ< zôm! sutIú[< iõGxinmRlm!. smaday
- 148 -
ttSten raemmaÇ< smuiCDnet!. 34.
tt> sE<xvpWya_ya< cUi[Rta_ya< àk;Ryet!. pun>
sÝidne àaÝe raemmaÇ< smuiCDnet!. 35.
@v< ³me[ ;{mas< inTy< yu´> smacret!.
;{masaÔsnamUlizlab<x> à[Zyit. 36.
. qIka.
tTsaxnmah. õuhIit. õuhI gufa tSya> pÇ< dl<
õuhIpÇe[ s†z< õuhIpÇinÉ< sutIú[mittIú[<
iõGx< c tiÚmRl< c iõGxinmRl< zô<
Dednsaxn< smaday sMygaday g&hITva tt>
zô¢h[an<tr< ten zôe[ raemàma[< raemmaÇ<
smuiCDÚeTsMyguiCDneiCD*at!, rsnamUlizraimit
kmaRXyahar>, imïeyaPyw is<÷<fae v¿öukœ ôI õuhI
gufeTymr>. 34.
ttZDednan<tr< cUi[Rta_ya< cU[IRk«ta_ya<
sE<xv< is<xudezaeÑv< lv[< pWy< hrItkI—
ta_ya< à";RyeTàk;eR[ ";RyeiCDÚ< izraàdez<
- 149 -
, sÝidnpy¡t< Dedn< sE<xvpWya_ya< ";R[<
c say<àativRxey<, yaega_yaisnae
lv[in;exaToidrpWyacU[¡ g&Ÿ<it, mUle
sE<xvaei´Stu hQa_yasaTpUv¡ oecrIsaxnaiÉàaye[
, sÝana< idnana< smahar> sÝidn< tiSmn! àaÝe gte
sit Aòme idn #TywaRt!, ye àaÞywaRSte gTywaR>,
pUv¡ Dednape]yaixk< raemmaÇ< smuiCDnet!. 35.
@vimit. @v< ³me[ pUv¡ raemmaÇCDedn<
sÝidnpy¡t< tavdev say<àatZDedn<
p. 89)
. mUl.
kla< pra'œmuoI— k«Tva iÇpwe piryaejyet!. sa Évet!
oecrI muÔa Vyaemc³< tÊCyte. 37.
rsnamUXvRga< k«Tva ][axRmip itóit.
iv;EivRmuCyte yaegI Vyaixm&TyujraidiÉ>. 38.
. qIka.
- 150 -
";R[< c, Aòme idne=ixk< DednimTyu´³me[
;{mas< ;{maspy¡t< inTyyu´> sn!
smacreTsMygacret!, Dedn";R[e #it kmaRXyahar>,
;{masadn<tr< rsna ijþa tSya mUlmxaeÉagae
rsnamUl< tÇ ya izra kpalk…hrrsnas<yaege
àitb<ixkaÉUta nafI tya b<xae b<xn< à[Zyit
àk;eR[ nZyit. 36.
Dednaidna ijþav&ÏaE yTktRVy< tdah. klaimit.
kla< ijþa< pra'œmuomaSy< ySya> sa twa ta<
pra'œmuoI— àTy'œmuoI— k«Tva its&[a< nafIna<
p<wa> iÇpwStiSmn! iÇpwe kpalk…hre piryaejyeTs<yaejyet!
, sa iÇpwe piryaejnêpa oecrI muÔa t™aemc³imTyuCyte
, Vyaemc³zBdenaeCyte. 37.
Aw oecrIgu[a>. rsnaimit. ^Xv¡ talUpir ivvr<
gCDtIit ta< ta†zI— rsna< ijþa< k«Tva ][ax¡
][Sy muøtRSy Ax¡ ][ax¡ "iqkamaÇmip
oecrI muÔa itóit ceÄihR yaegI iv;E>
spRv&iíkaidiv;EivRmuCyte ivze;e[ muCyte,
VyaixxaRtuvE;My< m&Tyuírm> àa[dehivyaegae jra
v&ÏavSwa ta Aadyae ye;a< vLyadIna< tEí ivmuCyte,
- 151 -
%Tsve c àkaeóe c muøteR inyme twa, ][zBdae
VyvSwaya< smye=ip ing*t #it nanawR>. 38.
p. 90)
. mUl.
n raegae mr[< t<Ôa n inÔa n ]uxa t&;a. n c
mUDaR Évet! tSy yae muÔa< veiÄ oecrIm!. 39.
pIf(te n s raege[ ilPyte n c kmR[a. baXyte n s
kalen yae muÔa< veiÄ oecrIm!. 40.
icÄ< crit oe ySmai¾þa crit oe gta. tenE;a oecrI
nam muÔa isÏEinRêipta. 41.
oecyaR muiÔt< yen ivvr< l<ibkaeXvRt>. n tSy ]rte
ib<Ê> kaimNyaðei;tSy c. 42.
. qIka.
n raeg #it. y> oecrI— muÔa< veiÄ tSy raegae n mr[< n
t<Ôa tamsa<t>kr[v&iÄivze;> n inÔa n ]uxa n
- 152 -
t&;a ippasa n mUDaR icÄSy
tmsaiÉÉUtavSwaivze;í n Évet!. 39.
pIf(t #it. y> oecrI— muÔa< veiÄ s raege[ Jvraidna
n yaeJyte. 40.
icÄimit. ySmaÏetaeiíÄm<t>kr[< oe
æuvaer<trvkaze crit ijþa oe tÇEv gta stI crit,
ten hetuna @;a kiwta muÔa oecrI nam oecrIit àisÏa
, nameit àisÏavVyy<, isÏE> kiplaidiÉinRêipta, oe
æuvaer<tVyaeRiç crit gCDit icÄ< ijþa c ySya< sa
oecrITyvyvz> sa VyuTpaidta, %´e;u iÇ;u ðaeke;u
VyaXyadIna< punéi´Stu te;a< ðaekana< s<g&hItTvaÚ
dae;ay. 41.
oecyeRit. yen yaeigna oecyaR muÔya l<ibkaya ^XvRimit
l<ibkaeXvRt>.
p. 91)
. mUl.
ciltae=ip yda ib<Ê> s<àaÝae yaeinm<flm!. ìjTyUXv¡
- 153 -
ùt> z®ya inbÏae yaeinmuÔya. 43.
^XvRijþ> iSwrae ÉUTva saempan< kraeit y>. masaxeRn
n s<dehae m&Tyu< jyit yaegivt!. 44.
inTy< saemklapU[¡ zrIre ySy yaeign>.
. qIka.
savRivÉi´kStis>, l<ibka talU tSya ^XvRt %pirÉage
iSwt< ivvr< iDÔ< muiÔt< ipiht<, kaimNya
yuvTyaðei;tSyail<igtSyaip, c zBdae=PyweR, tSy
ib<ÊvIRy¡ n ]rte n Solit. 42.
cilt #it. ciltae=ip Soiltae=ip ib<ÊyRda yiSmn! kale
yaeinm<fl< yaeinSwan< s<àaÝ> s<gtStdEv
yaeinmuÔya meF+ak…<cnêpya, @ten v¿aelI muÔa sUicta,
inbÏae intra< bÏ> z®yak;R[z®yaùt> àk«ò
^Xv¡ ìjit, su;uçamageR[ ib<ÊSwan< gCDit. 43.
^XvRijþ #it. ^XvaRl<ibkaeXvRivvraeNmuoa ijþa ySy s
^XvRijþ> iSwrae inílae ÉUTva, saemSy
- 154 -
l<ibkaeXvRivvrgiltc<Ôam&tSy pan< saempan< y>
puman! kraeit, yaeg< veÄIit yaegivt! s masSyax¡ masax¡
ten masaxeRn p]e[ m&Tyu< mr[< jyit AiÉÉvit, n
s<deh> iniítmetidTywR>. 44.
inTyimit. ySy yaeign> zrIr< inTy< àitidn<
saemklapU[¡ c<Ôklam&tpU[¡
p. 92)
. mUl.
t]ke[aip dòSy iv;< tSy n spRit. 45.
#<xnain ywa viûStElviÄ¡ c dIpk>. twa
saemklapU[¡ dehI deh< n mu<cit. 46.
gaema<s< É]yeiÚTy< ipbedmrvaé[Im!. k…lIn< tmh<
mNye #tre k…l"atka>. 47.
. qIka.
tSy t]ke[ spRivze;e[aip dòSy d<iztSy yaeign>
- 155 -
zrIre iv;< grl< t¾Ny< Ê>o< n spRit n àsrit
. 45.
ywa viû> #<xnain kaóadIin n mu<cit dIpkae dIp>
tElvit¡ c tElyu´a< vtI¡ n mu<cit, twa
saemklapU[¡ c<Ôklam&tapU[¡ deh< zrIr< dehI
jIvaem mu<cit n Tyjit. 46.
gaema<simit. gaema<spirÉai;k< vúyma[< yae
É]yeiÚTy< àitidnmmrvaé[Imip vúyma[a<
ipbeÄ< yaeign<, Ahimit ¢<wkaraei´>, k…le jat> k…lIn>
t< sTk…laeTpÚ< mNye, tÊ´< äüvEvteR,
k«tawaER iptraE ten xNyae dez> k…l< c tt!, jayte yaegvan!
yÇ dÄm]Yyta< ìjet!.
†ò> s<Éai;t> Sp&ò> pu<àk«TyaeivRvekvan!,
Évkaeiqztapat< punait v&ijn< n&[a<.
äüa<fpura[e,
g&hSwana< shöe[ vanàSwzten c,
- 156 -
äücairshöe[ yaega_yasI iviz:yte.
rajyaege vamdev<àit izvvaKy<,
rajyaegSy mahaTMy< kae ivjanait tÅvt>, tJ}anI vste
yÇ s dez> pu{yÉajn<.
dzRnadcRnadSy iÇsÝk…ls<yuta>, A}a mui´pd<
ya<it ik<punStTpray[a>.
A<tyaeRg< bihyaeRg< yae janait ivze;t>,
p. 93)
. mUl.
gaezBdenaeidta ijþa tTàvezae ih taluin. gaema<sÉ][<
tÄu mhapatknaznm!. 48.
ijþaàvezs<ÉUtviûnaeTpaidt> olu. c<ÔaTövit y>
sar> s Syadmrvaé[I. 49.
cu<b<tI yid l<ibka¢minz< ijþarsSp<idnI s]ara
- 157 -
. qIka.
Tvya myaPysaE b<x> ze;EveR*Stu ik< punirit,
kªmRpura[e,
@kkal< iÖkal< va iÇkal< inTymev va, ye yu<jte
mhayaeg< iv}eyaSte mheñra #it.
#tre vúyma[gaema<sÉ][amrvaé[Ipanrihta
AyaeignSte k…l"atka> k…lnazka> sTk…le jatSy jNmnae
vEYyWyaRt!. 47.
gaema<szBdawRmah. gaezBdeneit, gaezBden gae-#Tyakarken
zBden gaepdeneTywR>, ijþa rsnaeidta kiwta, talunIit
samIipkaxare sÝmI, talusmIpaeXvRivvre tSya ijþaya>
àvezae gaema<sÉ][< gaema<sÉ][zBdvaCy< tÄu
ta†z< gaema<sÉ][< tu mhapatkana<
Sv[RSteyadIna< nazn<. 48.
Amrvaé[IzBdawRmah. ijþeit. ijþaya> àvezae
l<ibkaeXvRivvre àvezn< tSmat! s<ÉUtae yae viûé:ma
- 158 -
tenaeTpaidtae in:paidt>, AÇ viûzBdenaE:{ymuplúyte,
y> sar> c<ÔaÑ+‚vaer<tvaRmÉagSwaTsaemaTövit glit
sa Amrvaé[I Syadmrvaé[IpdvaCya Évet!. 49.
cu<b<tIit. yid ce‘<ibka¢< l<ibkaeXvRivvr<
cu<b<tI Sp&z<tI, Ainz< inr<tr<,
p. 94)
. mUl.
kqukaMlÊGxs†zI mXvaJytuLya twa. VyaxIna<
hr[< jra<tkr[< zôagmaedIr[< tSy
SyadmrTvmògui[t< isÏa<gnak;R[m!. 50.
mU×R> ;aefzpÇpÒgilt< àa[advaÝ<
hQaËXvaRSyae rsna< inyMy ivvre zi´< pra< ic<tyn!
. %Tk‘aelklajl< c ivml< xaramy< y> ipbeiÚVyaRix>
s m&[alkaemlvpuyaeRgI icr< jIvit. 51.
. qIka.
At-@v rsSy saemklam&tSy Sp<d> Sp<dn<
- 159 -
àöv[mSyamStIitrsSp<idnI ySy ijþa, ]are[
lv[rsen sihta s]ara kquk< mircaid AaMl<
ic<ca)laid ÊGx< pyStE> s†zI smana, mxu
]aEÔmaJy< "&t< ta_ya< tuLya sma, twazBd>
smu½ye, @tEivRze;[E
rsSyanekrsTvaNmxurTvaiTõGxTva½ ijþaya Aip
rsSp<dne twaTvmu´<, tihR tSy VyaxIna< raega[a<
hr[mpgmae jraya v&ÏavSwaya A<tkr[< nazn<
zôa[amayuxanamagm> Svaimmuoagmn< tSyaedIr[<
invar[<, AòaE gu[a Aai[madySte ASy s<jata
#Tyògui[tmmrTvmmrÉav> isÏanam<gna>
isÏa<gna> isÏaí ta A<gnaíeit va
tasama;R[mak;R[zi´> Syat!. 50.
mU×R #it. rsna< ijþa< ivvre kpalk…hre inyMy
s<yaeJy, %XvRmuÄanmaSy< ySy s>,
p. 95)
. mUl.
yTàaley< àihtsui;r< meémUxa¡trSw< tiSm<StTv<
àvdit suxIStNmuo< inçganam!. c<ÔaTsar> övit
- 160 -
vpu;Sten m&TyunRra[a< tÓ×IyaTsukr[mwae naNywa
kayisiÏ>. 52.
. qIka.
^XvaRSy #Tynen ivprItkr[I sUicta, pra< zi´<
k…<filnI— ic<tyn! Xyayn! sn! àa[aNsaxnÉUtan!,
;aefz pÇai[ dlain ySy tt! ;aefzpÇ< t½ tTpÒ<
k<QSwane vtRman< tiSmn! gilt<
hQaÏQyaegadvaÝ< àaÝ<ivml< inmRl< xaramy<
xaraêpmuTk‘aelmuÄr<g< c tTklajl< saemklars<
y> puman! ipbet! xyeTs yaegI ingRta Vyaxyae Jvradyae ySmat!
s inVyaRix> sn! yÖa ingRta ivivxa AaixmaRnsI Vywa
ySmaTs ta†z> sn! m&[al< ivsimv kaeml< m&Ê vpu>
zrIr< ySy s m&[alkaemlvpuí sn! icr< dI"Rkal<
jIvit àa[an! xaryit, hQaÏQyaegat!,
àa[aTsaxnÉUtadvaÝimit va yaejna, àa[Eirit
KvicTpaQ>. 51.
yTàaleyeit. mévTsvaeRÚta su;uça meéStSy
mUxaeRpirÉagStSya<tre mXye itótIit
meémUxa¡trSw< yTàaley< saemklajl< àiht<
- 161 -
iniht< yiSm<StÄwa t½ tTsui;r< ivvr< tiSmiNvvre
suxI> zaeÉna rjStmae_yamniÉÉUtsTva xIbuRiÏyRSy
s>, tTvmaTmtTv< àvdit àk;eR[ vdit, tSya>
izoaya mXye prmaTma VyviSwt #it ïute>, AaTmnae
ivÉuTve oecrImuÔaya< tÇaiÉVyi´StiSm<StTvimTyu´<,
p. 96)
. mUl.
sui;r< }anjnk< p<cöaet> smiNvtm!. itóte
oecrI muÔa tiSmn! zUNye inr<jne. 53.
@k< s&iòmy< bIjmeka muÔa c oecrI. @kae devae
inral<b @kavSwa mnaeNmnI. 54.
. qIka.
inçgana<
g<gaymunasrSvtInmRdaidzBdvaCyanaimfaip<gla
su;uçaga<xarIàÉ&tIna< tÄiSmiNvvre tTsmIpe
muom¢miSt c<ÔaTsaemaÖpu;> zrIrSy sar> övit
]rit ten c<Ôsar]r[en nra[a< mnu:ya[a<
- 162 -
m&TyumRr[< Évit, AtaehetaeStTpUvaeRidt< sukr[<
zaeÉn< kr[< oecrImuÔaOy< b×Iyat!, sukr[e bÏe
c<Ôsaröv[aÉavaNm&TyunR Syaidit Éav>, ANywa
sukr[b<xnaÉave kaySy dehSy isÏI
êplav{yblv¿s<hnnêpa n Syat!. 52.
sui;rimit. p<c yain öaeta<sIfadIna< àvahaStE>
smiNvt< sMygnugt<, sÝöaet>smiNvtimit KvicTpaQ>
, }anjnkmlaEikkbaeixtaTmsa]aTkarjnk< yTsui;r<
ivvr< tiSmNsui;re<=jnmiv*a tTkay¡ zaekmaehaid c
ingRt< ySmaÄiÚr<jn< tiSmiÚr<jne zUNye
sui;ravkaze oecrI muÔa itóte iSwrIÉvit,
àkaznSweyaOyyaeíeTyaTmnepd<. 53.
@kimit. s&iòmy< s&iòêp< à[vaOy< bIjmek<
muOy<, tÊ´< ma<fªKyaepin;id, AaeimTyetd]rimd<
svRimit, oecrI muÔa @ka muOya, inral<b Aal<bnzUNy
@kae muOyae dev>, Aal<bnpirTyagenaTmn> SvêpavSwanat!
, %NmNyvSwEka muOya, @ke muOyaNykevla #Tymr>,
bIjaid;u à[vaidvNmuÔasu oecrI muOyeTywR>. 54.
p. 97)
- 163 -
. mUl.
AwaefœfIyanb<x>.
bÏae yen su;uçaya< àa[StUfœfIyte yt>.
tSmaÊfœfIynaOyae=y< yaeigiÉ> smudaùt>. 55.
%fœfIn< k…éte ySmadivïa<t< mhaog>. %fœfIyan<
tdev SyaÄÇ b<xae=iÉxIyte. 56.
%dre piím< tan< naÉeêXv¡ c karyet!. %fœfIyanae
ýsaE b<xae m&Tyumat<gkesrI. 57.
. qIka.
%fœfIyanb<x< ivv]uStavÊfœfIyanzBdawRmah.
bÏ #it. ytae ySmaÏetaeyeRn b<xen bÏae inéÏ>
àa[> su;uçaya< mXynaf(amufœfIyte su;uça<
ivhaysa gCDit tSmaTkar[ady< b<xae
yaeigiÉmRTSye<ÔaidiÉéfœfIynmaOyaiÉxa ySy s
%fœfIynaOy> smudaT†t> sMyGVyuTpTyaedaT†t> kiwt>
, su;uçayamufœfIyte=nen bÏ> àa[ #TyufœfIyn<,
- 164 -
%TpUvaRfœfIi'œvhaysa gtaivTySmaTkr[e Lyuqœ. 55.
%fœfInimit. mha<íasaE ogí mhaog> àa[>,
svRda dehavkaze gitmTvat!, ySmaÓ<xadivïa<t<
ywa SyaÄwaefœfIn< ivh<gmgit< k…éte,
su;uçayaimTyXyahay¡, tdev
b<xivze;mufœfIyanmufœfIyannamk< Syat!, tÇ
tiSmiNv;ye b<xae=iÉxIyte b<xSvêp< kWyte myeit
ze;>. 56.
%ifœfyanb<xmah. %dr #it. %dre tu<de naÉeêXv¡
ckaradx> %pirÉage=xaeÉage c piím< tan<
piímmak;R[< naÉeêXvaRxaeÉagaE ywa
p&ós<l¶aE Syata< twa tan< tann<namak;R[<
karyeTk…yaRt!, i[jwaeR=ivvi]t>, AsaE
naÉeêXvaRxaeÉagyaeStannêp %fœfIyan %fœfIyanaOyae
b<x>, kI†z> m&Tyurev mat<gae gjStSy kesrI is<h>
is<h #v invtRk>. 57.
p. 98)
. mUl.
- 165 -
%ifœfyan< tu shj< gué[a kiwt< sda. A_yseTstt<
yStu v&Ïae=ip té[ayte. 58.
naÉeêXvRmxíaip tan< k…yaRTàyÆt>.
;{masm_yseNm&Tyu< jyTyev n s<zy>. 59.
sveR;amev b<xanamuÄmae ýuifœfyank>. %ifœfyane
†Fe b<xe mui´> SvaÉaivkI Évet!. 60.
. qIka.
%fœfIyan< iTvit. guéihRtaepdeòa ten gué[a %fœfIyan<
tu sda svRda shj< SvaÉaivk< kiwt< àa[Sy
bihgRmn<, svRda svRSyEv jaymanTvat!, yStu y>
pué;Stu stt< inr<trm_yset!, %fœfIyanimTyÇaip
s<bXyte, s tu v&Ïae=ip Swivrae=ip té[ayte té[
#vacrit té[ayte. 58.
naÉeirit. naÉeéXvRmupirÉage=xíaPyxaeÉage=ip
àyÆt> àk«òae yÆ> àyÆStSmaTàyÆt>,
yÆivze;aÄan< piímtan< k…yaRt!,
pUvaRxeRnaefœfIyanSvêpmu´<, Aw tTàz<sa,
- 166 -
;{mas< ;{maspy¡t<, %fœfIyanimTyXyahar>,
A_yseTpun>punrnuóeTs m&Tyu< jyTyev s<zyae n, AÇ
s<dehae naStITywR>. 59.
sveR;aimit. sveR;a< b<xana< mXye %ifœfyank>
%ifœfyanb<x @v, SvaweR kàTyy>, %Äm> %Tk«ò>
ihySmaÊifœfyane b<xe †Fe sit SvaÉaivkI
SvÉavisÏEv mui´ÉRvet!, %ifœfyanb<xe k«te
ivh<gmgTya su;uçaya< àa[Sy mUi×R gmnat!, smaxaE
mae]maßaetIit vaKyaTshjEv mui´> Syaidit Éav>. 60.
p. 99)
. mUl.
Aw mUlb<x>.
pai:[RÉagen s<pIf( yaeinmak…<cyeÌ‚dm!.
ApanmUXvRmak«:y mUlb<xae=iÉxIyte. 61.
Axaegitmpan< va ^XvRg< k…éte blat!. Aak…<cnen t<
àa÷mURlb<x< ih yaeign>. 62.
- 167 -
gud< pa:{yaR tu s<pIf( vayumak…<cyeÓlat!.
. qIka.
mUlb<xmah. pai:[RÉageneit. pa:[eRÉaRgae
guL)yaerx>àdezSten yaein< yaeinSwan<
gudmeF+yaemRXyÉag< s<pIf( sMykœ pIfiyTva gud<
payumak…<cyeTs<kaecyet!, Apanmxaegit<
vayumUXvRmupyaRk«:yak«ò< k«Tva
mUlb<xae=iÉxIyte kWyte, pai:[RÉagen
yaeinSwans<pIfnpUvRk< gudSyak…<cn< mUlb<x
#TyuCyt #TywR>. 61.
Axaegitimit. y> Axaegit< Axae=vaRGgityRSys twa
tmpanmpanvayumak…<cnen mUlaxarSy s<kaecnen
blaÏQaËXv¡ gCDtITyUXvRgStmUXvRg<
su;uçayamUXvRgmnzIl< k…éte, vE #it iníye=Vyy<,
yaeignae yaega_yaisnSt< mUlb<x< mUlSy mUlSwanSy
b<xn< mUlb<xSt< mUlb<ximTyNvw¡ àa÷>,
Anen mUlb<xzBdawR %´>, pUvRðaeken tu tSy
b<xnàkar %´ #TypaEné®y<. 62.
- 168 -
Aw yaegbIjae´rITya mUlb<xmah. gudimit.
pa:{yaeRguRL)yaerxaeÉagen gud< vayu< s<pIf( sMykœ
pIfiyTva s<yaeJyeTywR>, tuzBd> pUvRSmadSy
p. 100)
. mUl.
var<var< ywa caeXv¡ smayait smIr[>. 63.
àa[apanaE nadib<Ë mUlb<xen cEktam!. gTva yaegSy
s<isiÏ< yCDtae naÇ s<zy>. 64.
Apanàa[yaerEKy< ]yae mUÇpurI;yae>.
. qIka.
ivze;Tv*aetk>, ywa yen àkare[ smIr[ae
vayuêXv¡ su;uçaya %pirÉage yait gCDit twa ten
àkare[ blaÏQaÖar<var<
pun>punvaRyumpanmak…<cyeÌ‚dSyak…<cnenak;Ryet!, Ay<
mUlb<x #it vaKyaXyahar>. 63.
- 169 -
Aw mUlb<xgu[anah. àa[apanaivit.
àa[íapaní àa[apanavUXvaRxaegtI vayU,
nadae=nahtXvin> ib<ÊrnuSvarStaE mUlb<xenEkta<
gTvEkIÉUy yaegSy s<isiÏ> sMykœ isiÏSta<
yaegs<isiÏ< yCDtae ddt>, A_yaisn #it ze;>,
AÇaiSmÚweR s<zyae n, s<dehae naStITywR>, Ay<
Éav>, mUlb<xe k«te=pan> àa[en shEkIÉUy
su;uçaya< àivzit, ttae nadaiÉVyi´ÉRvit ttae naden
sh àa[apanaE ùdyaepir gTva nadSy ib<Êna shEKy<
ib<Ênaxay mUi×R gCDt>, ttae yaegisiÏ>. 64.
Apanàa[yaeirit. stt<
mUlb<xnaNmUlb<xmuÔakr[adpanàa[yaerEKy<
p. 101)
. mUl.
yuva Évit v&Ïae=ip stt< mUlb<xnat!. 65.
Apane ^XvRge jate àyate viûm<flm!. tda=nlizoa
dI"aR jayte vayuna=hta. 66.
- 170 -
ttae yatae vû(panaE àa[mu:[Svêpkm!.
tenaTy<tàdIÝStu Jvlnae dehjStwa. 67.
. qIka.
Évit, mUÇpurI;yae> s<ictyae> ]y> ptn< Évit,
v&Ïae=ip Swivrae=ip yuva té[ae Évit. 65.
Apan #it. mUlb<xnadpane AxaegmnzIle vayaE ^XvRge
^Xv¡gCDtITyUXvRgStiSmNta†ze sit viûm<fle
vûem¡fl< iÇkae[< naÉerxaeÉage=iSt, tÊ´<
ya}vLKyen, dehmXye izioSwan< tÝja<bUndàÉ<,
iÇkae[< tu mnu:ya[a< cturö< ctu:pda<, m<fl< tu
pt<gana< sTymetÓ+vIim te, tNmXye tu izoa tNvI sda
itóit pavke #it, tda tiSmn! kale vayuna Apanenahta
s<gta sTynlizoa jQrai¶izoa dI"aR Aayta jayte
, vxRt #it KvicTpaQ>. 66.
tt #it. ttStdn<tr< viûíapaní vû(panaE,
%:[< Svêp< ySy s twa tmnl<
izoadE¸yaRÊ:[Svêp< àa[mUXvRgitminl< yatae
gCDt>, ttae=nlizoadE¸yaRÊ:[Svêpkaidit va
- 171 -
yaejna, ten àa[s<gmnen dehe jatae dehjae
Jvlnae=i¶rTy<tmixk< dIÝae Évit, tweit padpUr[e,
ApanSyaeXvRgmne dIÝ @v Jvln> àa[s<gTya=Ty<t<
àdIÝae ÉvtITywR>. 67.
p. 102)
. mUl.
ten k…<filnI suÝa s<tÝa s<àbuXyte. d<fahta
Éuj<gIv inñSy \juta< ìjet!. 68.
ibl< àivòev ttae äünaf(<tr< ìjet!. tSmaiÚTy<
mUlb<x> ktRVyae yaeigiÉ> sda. 69.
k<Qmak…<Cy ùdye Swapyei½buk< †Fm!. b<xae
jal<xraOyae=y< jram&Tyuivnazk>. 70.
. qIka.
teneit. ten JvlnSyaTy<t< àdIpnen s<tÝa sMykœ
tÝa stI suÝa iniÔta k…<filnI zi´> s<àbuXyte
sMykœ àbuÏa Évit, d<fenahta d<fahta casaE
- 172 -
Éuj<gIv sipR[Iv inñSy inñas< k«Tva \juta<
srlta< ìjeÌCDet!. 68.
ibl< àivòeit. ttae \jutaàaÞyn<tr< ibl< ivvr<
àivòa Éuj<gIv äünafI su;uça tSya A<tr<
mXy< gCDeÄSmaÏetaeyaeRigiÉyaeRga_yaisiÉmURlb<xae
inTy< àitidn< sda svRiSmn! kale ktRVy> ktu¡ yaeGy>.
69.
jal<xrb<xmah. k<Qimit. k<Qe gle iblmak…<Cy
ùdye v]>smIpe ctur<gula<tirtàdeze cubuk< hnu<
†F< iSwr< Swapyet! iSwt< k…yaRt!, Ay<
k<Qak…<cnpUvRk<
ctur<gula<tirtùdysmIpe=xaenmnyÆpUvRk<
cubukSwapnêpae jal<xr #TyaOya yt #it jal<xraOyae
jal<xrnama b<x>, kI†z> jra v&ÏavSwa
m&TyumRr[< tyaeivRnazkae ivze;e[ nazytIit ivnazkae
ivnazktaR. 70.
p. 103)
. mUl.
- 173 -
b×ait ih izrajalmxaegaim nÉaejlm!. ttae jal<xrae
b<x> k<QÊ>oaE"nazn>. 71.
jal<xre k«te b<xe k<Qs<kaecl][e. n pIyU;<
ptTy¶aE n ca vayu> àk…Pyit. 72.
k<Qs<kaecnenEv Öe naf(aE St<ÉyeίFm!.
. qIka.
jal<xrpdSyawRmah. b×atIit. ihySmaiCDra[a<
nafIna< jal< smuday< b×ait, Axae g<tu<
zIlmSyeTyxaegamI nÉs> kpalk…hrSy jlmm&t< c
b×ait àitb×ait, ttStSma¾al<xrae
jal<xrnamkae=NvwaeR b<x> jal< dzajal< jlana<
smUhae jal< xrtIit jal<xr>, ik†z> k<Qe
glàdeze yae Ê>oaE"ae ivkarjatae Ê>osmUhStSy naznae
nazktaR. 71.
jal<xrgu[anah. jal<xr #it. k<QSy gliblSy
s<kaecn< s<kaec Aak…<cn< tdev l][< Svêp< ySy
s k<Qs<kaecl][> tiSmn! ta†ze jal<xre
- 174 -
jal<xrs<}ke b<xe k«te sit pIyU;mm&tm¶aE
jaQre=nle n ptit n srit, vayuí àa[í n k…Pyit
naf(<tre vayaegRmn< àkaepSt< n kraetITywR>. 72.
k<Qs<kaecneneit. †F< gaF< k<Qs<kaecnenEv
k<Qs<kaecnmaÇe[ Öe naf(aE #faip<gle St<Éyedy<
jal<xr #it kt&RpdaXyahar>, #d< k<QSwane
iSwt<
p. 104)
. mUl.
mXyc³imd< }ey< ;aefzaxarb<xnm!. 73.
mUlSwan< smak…<Cy %ifœfyan< tu karyet!. #fa< c
ip<gla< bXva vahyeTpiíme piw. 74.
AnenEv ivxanen àyait pvnae lym!. ttae n jayte
m&TyujRraraegaidk< twa. 75.
. qIka.
- 175 -
ivzuÏaOy< c³< mXyc³< mXym< c³< }ey<,
kI†z< ;aefzaxarb<xn< ;aefzs<Oyaka ye
Aaxara A<guóaxaraidäür<Øa<taSte;a< b<xn<
b<xnkark<, A<guóguL)janUésIvnIil<gnaÉy>,
ùÍIva k<Qdezí l<ibka naiska twa, æUmXy<
c llaq< c mUxaR c äür<Øk<, @ete ih
;aefzaxara> kiwta yaeigpu<gvE>, te:vaxare;u
xar[aya> )livze;Stu gaer]isÏa<tadvg<tVy>.
73.
%´Sy b<xÇySyaepyaegmah, mUlSwanimit.
mUlSwanmaxarÉUtmaxarSwan< smak…<Cy
sMygak…<Cy %ifœfyan< piímtanêp< b<x< karyet!
k…yaRt!, i[jwaeR=ivvi]t>, #fa< ip<gla< g<ga<
ymuna< c bXva, jal<xrb<xeneTywR>,
k<Qs<kaecnenEv Öe naf(aE St<ÉyeidTyu´e>, piíme
piw su;uçamageR vahyeÌmyeTàa[imit ze;>. 74.
Aneneit. AnenEvae´enEv ivxanenEv pvn> àa[ae ly<
SwEy¡ àyait, gTyÉavpUvRk< r<Øe iSwit> àa[Sy
ly>, tt> àa[Sy lyaNm&TyujRraraegaidk<,
- 176 -
p. 105)
. mUl.
b<xÇyimd< ïeó< mhaisÏEí seivtm!. sveR;a<
hQt<Ça[a< saxn< yaeignae ivÊ>. 76.
yiTk<icTövte c<Ôadm&t< idVyêip[>. tTsv¡
¢ste sUyRSten ip<fae jrayut>. 77.
. qIka.
twa caweR, n jayte naeÑvit, Aaidpden
vlIpiltt<ÔalSyaidk< ¢aý<. 75.
b<xÇyimit. #d< pUvaeR´< b<xÇy< ïeó<
;aefzaxarb<xe=itàzSt<
mhaisÏEmRTSye<ÔaidiÉíkaraÖisóaidmuiniÉ> seivt<
sveR;a< hQt<Ça[a< hQaepayana< saxn<
isiÏjnk< yaeignae gaer]a*a ivÊjaRn<it. 76.
ivprItkr[I— ivv]uStÊpaeÏatTven ip<fSy
jrakr[< tavdah. yiTk<icidit. idVymuTk«ò<
- 177 -
suxamy< êp< ySy s twa
tSmaiÎVyêip[í<ÔaTsaemaÄalumUlSwa*iTk<ic*iTkmPy!
Am&t< pIyU;< övte ptit tTsv¡ sv¡ tTpIyU;<
sUyaeR naiÉSwae=nlaTmk> ¢ste ¢asIkraeit, tÊ´<
gaer]nawen, naiÉdeze iSwtae inTy< ÉaSkrae dhnaTmk>,
Am&taTma iSwtae inTy< talumUle c c<Ôma>,
v;RTyxaemuoí<Ôae ¢sTyUXvRmuoae riv>, kr[< t½
ktRVy< yen pIyU;maPyt #it, ten
sUyRkt&Rkam&t¢asnen ip<fae dehae jrayut> jrsa yu´ae
Évit. 77.
p. 106)
. mUl.
tÇaiSt kr[< idVy< sUyRSy muov<cnm!. guêpdeztae
}ey< n tu zaôawRkaeiqiÉ>. 78.
^Xv¡ naÉerxStalaeêXv¡ Éanurx> zzI. kr[I
ivprItaOya guévaKyen l_yte. 79.
inTym_yasyu´Sy jQrai¶ivvixRnI. Aaharae b÷lStSy
s<pa*> saxkSy c. 80.
- 178 -
. qIka.
tÇeit. tÇ tiÖ;ye sUyRSy naiÉSwanlSy muo<
v<Cyte=neneit ta†z< idVymuÄm< kr[<
vúyma[muÔaOymiSt tÌ‚êpdezt> guêpdezaJ}ey<
}atu< zKy<, zaôawaRna< kaeiqiÉ> n tu nEv
}atu< zKy<. 78.
ivprItkr[Imah. ^Xv¡ naÉeirit. ^XvRmupirÉage
naiÉyRSy s ^XvRnaiÉStSyaeXvRnaÉerx> AxaeÉage talu
taluSwan< ySy sae=xStaluStSyaxStalaeyaeRign
^XvRmupirÉage ÉanudRhnaTmk> sUyaeR Évit, Ax>
AxaeÉage zZym&taTma c<Ôae Évit, àwma<tpaQe tu
yda ^XvRnaiÉrxStaluyaeRgI Évit tdaeXv¡ Éanurx>
zzI Évit, ydatdapdyaerXyahare[aNvy>, #y<
ivprItaOya ivprItnaimka kr[I,
^XvaRx>iSwtyaeí<ÔsUyRyaerx-^XvRkr[enaNvwaR
guévaKyen guraevaRKyenEv l_yte àaPyte naNywa. 79.
inTyimit. inTy< àitidnm_yasae~A_ysn< tiSmn!
yu´SyavihtSy jQrai¶édrai¶StSy
- 179 -
p. 107)
. mUl.
ALpaharae yid Évedi¶dRhit tT][at!.
Ax>izraíaeXvRpad> ][< SyaTàwme idne. 81.
][a½ ik<icdixkm_yse½ idne idne. vilt< pilt<
cEv ;{masaeXv¡ n †Zyte. yammaÇ< tu yae
inTym_yseTs tu kalijt!. 82.
. iqka.
ivvixRnI ivze;e[ vixRnIit ivprItkr[Iivze;[<,
tSy saxkSy ivprItkr{y_yaisn Aaharae Éaejn< b÷lae
yweCD> s<pa*> s<padnIy>, cpadpUr[e. 80.
ALpahar #it. y*Lpahar> ALpae Éae´…imòaÚSyaharae
Éaejn< ySy ta†zae Évet! Syat! tda=i¶jRQranlae deh<
][maÇadœ dhet!, zIº< dheidTywR>
^XvaRx>iSwtyaeí<ÔsUyRyaerx-^XvRkr[i³yamah.
Ax>izra #it. Ax> AxaeÉage ÉUmaE izrae ySy
- 180 -
sae=x>izra> kra_ya< kiqàdezmvl<Vy
ba÷mUladar_y kªpRrpy¡ta_ya< ba÷_ya<
Sk<xa_ya< glp&óÉagizr>p&óÉaga_ya< c
ÉUimmvò_yax> izra Évet!, ^XvRmupy¡tir]e
padaE ySy s ^XvRpad> àwmidne Aar<Éidne ][<
][maÇ< Syat!. 8.
idne idne àitidn< ][aiTk<icdixk< iÖ][< iÇ][<
@kidnv&Xya=_ysed_yas< k…yaRt!.
ivprItkr[Igu[anah. viltimit. vilt< cmRs<kaec>
pilt< keze;u zaEKLy< c, ;{[a< masana< smahar>
;{mas< tSmaËXvRmupir nEv
p. 108)
. mUl.
Aw v¿aelI.
SveCDya vtRmanae=ip yaegae´EinRymEivRna. v¿aelI— yae
ivjanait s yaegI isiÏÉajnm!. 83.
tÇ vStuÖy< vúye ÊlRÉ< ySy kSyict!. ]Ir<
- 181 -
cEk< iÖtIy< tu narI c vzvitRnI. 84.
. qIka.
†Zyte nEvavlaeKyte, saxkSy deh #it vaKyaXyahar>.
yStu saxkae yammaÇ< àhrmaÇ< inTym_yseTs tu
kalijTkal< m&Tyu< jytIit kalijNm&Tyujeta Évet!, @ten
yaegSy àarBxkmRàitb<xkTvmip sUict<, tÊ´<
iv:[uxmeR, Svdehar<ÉkSyaip kmR[> s<]yavh>,
yae yaeg> p&iwvIpal z&[u tSyaip l][imit
iv*ar{yErip jIvNmu´avu´<, ywa
àarBxkmRtÅv}anaTàbl< twa tSmadip kmR[ae
yaega_yas> àbl>, At-@v yaeignamuÎalkvIthVyadIna<
SveCDya dehTyag %pp*t #it, Éagvte=Pyu´<, deh<
jýaTsmaixneit. 82.
v¿aeLya< àv&iÄ< jniytumadaE tT)lmah. SveCDyeit.
yae=_yasI v¿aelI— v¿aelImuÔa< ivjanait ivze;e[
SvanuÉven janait s yaegI yaege yaegzaôe %´a
yaegae´aStEyaeRgae´EinRymEäRücyaRidiÉivRna \te SveCDya
injeCDya vtRmanae=ip VyvhrÚip isiÏÉajn<
isÏInami[madIna< Éajn< paÇ< Évit. 83.
- 182 -
tTsaxnaepyaeig vStuÖymah. tÇeit. tÇ v¿aeLyÉase
vStunaeÖRy< vStuÖy<
p. 109)
. mUl.
mehnen znE> sMygUXvaRk…<cnm_yset!. pué;ae=Pywva
narI v¿aelIisiÏmaßuyat!. 85.
yÆt> zStnalen )ªTkar< v¿k<dre. znE> znE>
àk…vIRt vayus<carkar[at!. 86.
. qIka.
vúye kwiy:ye, kI†z< vStuÖy< ySykSyict!
ySykSyaip xnhInSy ÊlRÉ< Ê>oen lBxu< zKy<
Ê>oenaip lBxumzKyimit va, Ê>SyaTkòin;exyaeirit
kaezat!. ik< tÖStuÖyimType]ayamah. ]Irimit.
@k< vStu ]Ir< panaw¡
mehnan<trim<iÔynEbRLyaÄÓlaw¡ ]Irpan< yu´<
, keicÄu A_yaskale Aak;R[awRimTya÷>, tSya<tgRtSy
- 183 -
"nIÉave ingRmnas<ÉvaÄdyu´<, iÖtIy< tu vStu
vzvitRnI SvaxIna narI vinta. 84.
v¿aelImuÔaàkarmah. mehneneit. mehnen
ôIs<gan<tr< ib<dae> ]r[en saxnÉUten pué;>
pumanwva nayRip yaei;dip znEm¡d< sMykœ
yÆpUvRkmUXvaRk…<cnmUXvRmupyaRk…<cn<
meF+ak…<cnen
iv<daeêpyaRk;R[m_yseÖ¿aelImuÔaisiÏmaßuyaiTsiÏ<
gCDet!. 85.
Aw v¿aeLya> pUva¡gài³yamah. yÆt #it. zSt>
àzStae yae nalSten zStnalen sIskaidinimRten nalen
znE> znEm¡d< ywa¶exRmnaw¡ )…Tkar> i³yte
ta†z< )ªTkar< v¿k<dre me<F+ivvre vayae>
s<car> sMyGv¿k<dre cr[< gmn<
tTkar[aÄÏetae> àk…vIRt àk;eR[ pun> pun> k…vIRt
, Aw v¿aelIsaxnài³ya.
p. 110)
. mUl.
- 184 -
narIÉge ptiÓ<Êm_yasenaeXvRmahret!. cilt< c inj<
ibNÊmUXvRmak«k«:y r]yet!. 87.
. qIka.
sIskinimRta< iõGxa< me<F+àvezyaeGya<
ctudRza<gulmaÇa< zlaka< kariyTva tSya me<F+e
àveznm_yset!, àwmidne @ka<gulmaÇa< àvezyet!,
iÖtIyidne ™<gulmaÇa< t&tIyidne Èy<gulmaÇa<,
@v< ³me[ v&ÏaE Öadza<gulmaÇàveze me<F+magR>
zuÏae Évit, punSta†zI— ctudRza<gulmaÇa<
™<gulmaÇv³amUXvRmuoa< kariyTva ta<
Öadza<gulmaÇa< àvezyet!, v³mUXvRmuo<
™<gulmaÇ< bih> Swapyet!, tt> suv[RkarSy
Ai¶xmnsaxnIÉUtnals†z< nal< g&hITva td¢<
me<F+àveiztÖadza<gulSy nalSy
v³aeXvRmuo™<gulmXye àveZy )ªTkar< k…yaRt!, ten
sMykœ magRzuiÏÉRvit, ttae jlSy
me<F+e[ak;R[m_yset!, jlak;R[e isÏe
pUvaeR´ðaekrITya ib<daeêXvaRk;R[m_yset!,
ib<Öak;R[e isÏe v¿aelImuÔaisiÏ>, #y<
ijtàa[SyEv isÏ(it naNySy,
- 185 -
oecrImuÔaàa[jyaeÉyisÏaE tu sMykœ Évit. 86.
@v<v¿aeLy_yase isÏe tÊÄr< saxnmah. narIÉg #it
. narIÉge ôIyaenaE
p. 111)
. mUl.
@v< s<r]yeiÓ<Ê< m&Tyu< jyit yaegivt!. mr[<
ib<Êpaten jIvn< ib<Êxar[at!. 88.
sug<xae yaeignae dehe jayte ib<Êxar[at!. yaviÓ<Ê> iSwrae
dehe tavTkalÉy< k…t>. 89.
. qIka.
pttIitptn! pt<íasaE ib<Êí ptiÓ<ÊSt< ptiÓ<Ê<
ritkale pt<t< ib<Êm_yasen
v¿aelImuÔa_yasenaeXvRmupyaRhredak;Ryet!,
ptnaTpUvRmev, yid ptnaTpUv¡ ib<daerak;R[< n Syat!
tihR pittmak;RyeidTyah. cilt< ceit. cilt< narIÉge
pitt< inj< SvkIy< ib<Ê< ckaraÄÔj>
- 186 -
^XvRmupyaRk«:yaùTy r]yet! Swapyet!. 87.
v¿aelIgu[anah. @vimit. @vmu´rITya ib<Ê< y>
s<r]yet! sMykœ r]yet! s yaegiv*aegaiÉ}ae m&Tyu<
jyTyiÉÉvit, ytae ib<dae> zu³Sy paten ptnen mr[<
Évit, ib<daexaRr[< ib<Êxar[<
tSmaiÓ<Êxar[a¾Ivn< Évit, tSmaiÓ<Ê<
s<r]yeidTywR>. 88.
sugNx #it. yaeignae v¿aeLya_yaisnae dehe ib<dae> zu³Sy
xar[< ib<Êxar[< tSmat! sug<x> zaeÉnae g<xae
jayte àaÊÉRvit, dehe yaviÓ<Ê> iSwrStavTkalÉy<
m&TyuÉy< k…t>, n k…tae=pITywR>. 89.
p. 112)
. mUl.
icÄayt< n&[a< zu³< zu³ayt< c jIivtm!.
tSmaCDu³< mníEv r][Iy< àyÆt>. 90.
\tumTya rjae=Pyev< bIj< ib<Ê< c r]yet!.
me<F+e[ak;RyeËXv¡ sMyg_yasyaegivt!. 91.
- 187 -
shjaeilíamraeilvR¿aeLya Éed @kt>. jle suÉSm ini]Py
dGxgaemys<Évm!. 92.
. qIka.
icÄaytimit. ihySmaÚ&[a< zu³< vIy¡ icÄayt<
icÄe cle clTvai½Äe iSwre iSwrTvai½ÄaxIn< jIivt<
jIvn< zu³ayt< zu³e iSwre jIvnaCDu³e nòe mr[<
zu³axIn< tSmaCDu³< ib<Ê< mní mans< c
àk«òa*Æaidit àyÆt> r][Iymev, AvZy<
r][IyimTywR>, @vzBdae iÉÚ³m>. 90.
\tumTya #it. @v< pUvaeR´ena_yasen \tuivR*te ySya>
sa-\tumtI tSya \tumTya \tuõataya> iôyae ret> inj<
SvkIy< ib<Ê< c r]yet!, pUvaeR´a_yas< dzRyit.
me<F+e[eit. A_yasae v¿aeLy_yas> s @v yaegae
yaegsaxnTvaÄ< veÄITy_yasyaegivt! me<F+e[
guýe<iÔye[ sMyGyÆpUvRkmUXvRmupyaRk;Ryet!, rjae
ib<Ê< ceit kmaRXyahar>, Ay< ðaek> i]Ý>. 91.
shjaeLymraeLyaE ivv]uStyaevR¿aelIivze;Tvmah.
- 188 -
shjaeilíeit. v¿aeLya Éedae ivze;> shjaeilrmraeilí,
tÇ hetu> @kt> @kTvadek)lTvaidTywR>,
@kzBdaÑavàxanaTp<cMyaStis>, shjaeilmah.
jlei:vit. gae> purI;ai[ gaemyain dGxain c tain gaemyain
c dGxgaemyain te;u s<Év
p. 13)
. mUl.
v¿aelImEwunaËXv¡ ôIpu<sae> Sva<glepnm!. AasInyae>
suoenEv mu´Vyaparyae> ][at!. 93.
shjaeiliry< àae´a ïÏeya yaeigiÉ> sda. Ay< zuÉkrae
yaegae Éaegyu´ae=ip mui´d>. 94.
Ay< yaeg> pu{yvta< xIra[a< tÅvdizRnam!.
inmRTsra[a< isXyet n tu mTsrzailnam!. 95.
. qIka.
%TpiÄyRSy tÎGxgaemys<Év< zaeÉn< ÉSm ivÉUit>
tt! jle taeye ini]Py taeyimï< k«TvaeÄr %ÄrðaekenaNveit.
- 189 -
92.
v¿aelIit. v¿aelImuÔaw¡ mEwun< tSmaËXvRmn<tr<
suoenEvan<denEvasInyaeépivòyae>
][aÔTyuTsvaNmu´STy´ae Vyaparae riti³ya ya_ya< taE
mu´VyaparaE tyaemuR´Vyaparyae> ôI c puma<í
ôIpu<saE tyae> ôIpu<sae> Sva<glepn< zaeÉnaNy<gain
Sva<gain mUxRllaqneÇùdySk<xÉujadIin te;u
lepn<. 93.
shjaeilirit. #ymu´a i³ya shjaeilirit àae´a kiwta
yaeigiÉmRTSye<ÔaidiÉ>, kI†zI— sda ïÏeya svRda
ïÏatu< yaeGya, Ay< shjaeLyaOyae yaeg %pay> zuÉkr>
zuÉ< ïey> kraetIit zuÉkr>, yaeg>
s<hnnaepayXyans<gityui´i:vTyiÉxanat!, kI†zae yaeg>
Éaegen yae´ae=ip mui´dae mae]d>. 94.
Ay< yaeg #it Aymu´ae yaeg> pu{y< iv*te ye;a< te
pu{yv<t> suk«itnSte;a<
p. 14)
. mUl.
- 190 -
AwamraelI.
ipÄaeLb[TvaTàwma<buxara< ivhay
in>sartya<Tyxara. in;eVyte zItlmXyxara
kapailke o<fmte=mraelI. 16.
AmrI— y> ipbeiÚTy< nSy< k…vRn! idne idne.
v¿aelIm_yseTsMygmraelIit kWyte. 17.
. qIka.
pu{yvta< xIra[a< xEyRvta< tÅv< vaStivk<
pZy<tIit tÅvdizRnSte;a< tÅvdizRna<
mTsraiÚ:³a<ta inmRTsraSte;a<
inmRTsra[amNygu[Öe;rihtana<, mTsrae=Nygu[Öe;
#Tymr>, ta†zana< pu<sa< isXyet isiÏ< gCDet!,
mTsrzailna< mTsrvta< tu n isXyet!. 95.
AmraelImah. ipÄaeLb[Tvaidit. ipÄenaeLbe[aeTkqa
ipÄaeLb[a tSya Éav> ipÄaeLv[Tv< tSmat!, ywa àwma
pUvaR ya<=bun> izva<bunae xara ta< ivhay
- 191 -
izva<buingRmnsmye ik<icTpUva¡ xara< Ty®va,
ingRt> sarae ySya> sa in>sara tSya Éavae in>sarta tya
in>sartya insarTvena<Tyxara A<Tya crma ya xara
ta< ivhay ik<icd<Tya< xara< Ty®va, zItla
ipÄaiddae;sarTvrihta ya mXyxara mXyma xara sa
in;eVyte intra< seVyte, o<faeyaegivze;ae mtae=iÉmtae ySy
s o<fmtStiSmn! o<fmte kapailkSyay< kapailkStiSmn!
kapailke o<fkapailks<àday #TywR>, AmraelI
àisÏeit ze;>. 96.
AmraelIimit. AmrI— izva<bu y> puman! inTy< ipbet!, nSy<
k…vRn! ñase
p. 115)
. mUl.
A_yasaiÚ>s&ta< ca<ÔI— ivÉUTya sh imïyet!.
xaryeÊÄma<ge;u idVy†iò> àjayte. 98.
pu<sae ib<Ê< smak…<Cy sMyg_yaspaqvat!. yid narI
rjae r]eÖ¿aeLya saip yaeignI. 99.
- 192 -
. qIka.
namyaR ºa[a<t¢Rh[< k…vRn! sn! idneidne àitidn<
v¿aelI— mehnen znEirit ðaekenae´a<
sMyg_yseTsa=mraelIit kWyte, kapailkEirit ze;>,
AmrIpatamrI, nSypUivRka v¿aeLymraelIzBdenaeCyt
#TywR>. 97.
A_yasaidit. A_yasadmraeLy_yasaiÚ>s&ta< ingRta<
ca<ÔI— c<ÔSyey< ca<ÔI ta< ca<ÔI— suxa<
ivÉUTya ÉSmna sh sak< imïyeTs<yaejyet!, %Äma<ge;u
izr> kpalneÇSk<xk<QùdyÉujaid;u xaryet!,
ÉSmimiïta< ca<ÔIimit ze;> idVya
AtItanagtvtRmanVyvihtivàk«òpdawRdzRnyaeGya
†iòyRSy sidVy†iòidRVy†kœ àjayte àk;eR[ jayte
, AmrIsevnàkarivze;a> izva<bukLyadvg<tVya>. 98
.
pu<sae v¿aelIsaxnmu®va nayaRStdah. pu<sae ib<Êimit.
sMyg_yasSy sMyg_ysnSy paqv< pquTv<
tSmaTpu<s> pué;Sy ib<Ê< vIy¡ smak…<Cy
sMygak«:y narI ôI yid rjae v¿aeLya v¿aelImuÔya
- 193 -
r]et!, saip narI yaeignI àzStyaegvtI }eya, pu<sae
ib<Êsmayu´imit paQe tu @tÔjsae ivze;[<. 99.
p. 116)
. mUl.
tSya> ik<icÔjae naz< n gCDit n s<zy>. tSya>
zrIre nadí ib<Êtamev gCDit. 100.
s ib<ÊStÔjíEv @kIÉUy SvdehgaE. v¿aeLy_yasyaegen
svRisiÏ< àyCDt>. 1.
. qIka.
narIk«taya v¿aeLya> )lmah. tSya #it. tSya
v¿aeLy_ysnzIlaya nayaR rj> ik<ict! ikmip SvLpmip
naz< n gCDit nò< n Évit ptn< n
àaßaetITywR>, AÇ s<zyae n s<dehae n, tSya nayaR>
zrIre nadí ib<Êtamev gCDit mUlaxaraÊiTwtae
nadaeT†dyaepir ib<ÊÉav< gCDit,
ibNÊnashEkIÉvtITywR>, Am&tisÏaE, bIj< c
paEé;< àae´< rjí ôIsmuÑv<, AnyaebaRýyaegen
- 194 -
s&iò> s<jayte n&[a<, yda_y<tryaeg> SyaÄda
yaegIit gIyte, ib<Êí<Ômy> àae´ae rj> sUyRmy<
twa, Anyae> s<gmadev jayte prm< pd<, SvgRdae
mae]dae ib<ÊxRmRdae=xmRdStwa, tNmXye devta>
svaRiStò<te sUúmêpt #it. 100.
ib<Êirit. s pu<sae ib<ÊStÔjae nayaRrjíEv
v¿aelImuÔaya A_yasae v¿aeLy_yas> s @v yaegStenEkIÉUy
imilTva SvdehgaE Svdehe gtaE svRisiÏ< àyCDt> dÄ>.
1.
p. 117)
. mUl.
r]edak…<cnaËXv¡ ya rj> sa ih yaeignI.
AtItanagt< veiÄ oecrI c ÉveÏ+‚vm!. 2.
dehisiÏ< c lÉte v¿aeLy_yasyaegt>. Ay< pu{ykrae yaegae
Éaege Éu´e=ip mui´d>. 3.
Aw zi´caln<. k…iqla<gI k…{filnI Éu<j<gI
zi´rIñrI. k…{fLyé<xtI cEte zBda>
- 195 -
pyaRyvacka>. 4.
. qIka.
r]eidit. ya nayaRk…<cna*aeins<kaecnaËXvRmupirSwane
nITva rjae r]et!, hIit àisÏ< yaegzaôe, sa
yaeigNytItanagt< ÉUt< Éiv:y< c vStu veiÄ janait
Øuvimit iniít< oe<=tir]e crtIit oecy¡tir]crI
Évet!. 2.
dehisiÏimit. v¿aeLya A_yasSy yaegae yui´StSmaÎehSy
isiÏ< êplav{yblv¿s<hnTvêpa< lÉ<te, Ay<
yaegaev¿aeLy_yasyaeg> pu{ykrae=†òivze;jnk>,
kI†zae yaeg> ÉuJyt #it Éaegae iv;yStiSmn! Éu´e=ip mui´dae
mae]d>. 3.
zi´caln< ivv]uStÊpaeÏattya k…<flIpyaRyan! tya
mae]ÖarivÉednaidk< cah sÝiÉ>. k…iqla<gIit.
k…iqla<gI 1 k…{filnI 2 Éuj<gI 3 zi´> 4 $ñrI 5
k…{flI 6 Aé<xtI 7 cEte sÝ zBda> pyaRyvacka
@kawRvacka>. 4.
- 196 -
p. 118)
. mUl.
%˜aqyeTkpaq< tu ywa k…<ickya hQat!, k…{flINya
twa yaegI mae]Öar< ivÉedyet!. 5.
yen mageR[ g<tVy< äüSwan< inramym!.
muoenaCDa* tdœÖar< àsuÝa prmeñrI. 6.
k<daeXv¡ k…{flI zi´> suÝa mae]ay yaeignam!.
b<xnay c mUFana< ySta< veiÄ s yaegivt!. 7.
. qIka.
%˜aqyeidit. ywa yen àkare[ punan! k…<ickya
kpaqagRlaeTsar[saxnIÉUtya
hQaÓlaTkpaqmrrmu˜aqyeÊTsaryet!, hQaidit
dehlIdIpNyayenaeÉyÇ s<bXyte, twa ten àkare[
yaegI hQaÏQa_yasaTk…{filNya z®ya mae]Öar<
mae]Sy Öar< àapk< su;uçamag¡ ivÉedyeiÖze;e[
Éedyet!, tyaeXvRmayÚm&tTvmetIit ïute>. 5.
- 197 -
yeneit. Aamyae raegjNy< Ê>o< Ê>omaÇaepl][<
tSmaiÚgRt< inramy< Ê>omaÇriht< äüSwan<
äüaivÉaRvjnk< Swan< äüSwan< äür<Ø<,
tSya> izoaya mXye prmaTma VyviSwt #it ïute>, yen
mageR[ su;uçamgeR[ g<tVy< gmnahRmiSt tdœÖar<
tSy magRSy Öar< àvezmag¡ muoenaSyenaCDa* éXva
prmeñrI k…{filnI, àsuÝa iniÔtaiSt. 6.
k<daeXvR #it. k…{flI zi´> k<daeXveR k<dSyaepirÉage
yaeigna< mae]ay suÝa mUFana< b<xnay suÝa,
yaeignSta< caliyTva mu´a Év<it,
mUFaStd}anaÓÏaiStó<tIit Éav>, ta<
k…{filnI— yae veiÄ s yaegivt!, sveR;a< yaegt<Ça[a<
k…<fLyaïyTvaidTywR>. 7.
p. 119)
. mUl.
k…<flI k…iqlakara spRvTpirkIitRta. sa zi´íailta
yen s yu´ae naÇ s<zy>. 8.
g<gaymunyaemRXye balr<fa tpiSvnI. vlaTkare[
- 198 -
g&ŸIyaÄiÖ:[ae> prm< pdm!. 9.
#fa ÉgvtI g<ga ip<gla ymuna ndI.
#faip<glyaemRXye balr<fa c k…<flI. 10.
. qIka.
k…{flIit. k…<flI zi´> spRvÑ‚jgvTk…iql Aakar>
Svêp< ySya> sa k…iqlakara pirkIitRta kiwta yaeigiÉ>
, sa k…<flI zi´yeRn pu<sa cailta mUlaxaraËXv¡
nIta s mu´ae=}anb<xaiÚv&Ä>, AÇaiSmÚweR s<zyae
n s<dehae naStITywR>, tyaeXvRmayÚm&tTvmetIit ïute>
. 8.
g<gaymunyaeirit. g<gaymunyaeraxaraxeyÉaven
tyaeÉaRvnaÌ<gaymunyaerÉeden ÉavnaÖa g<gaymune
#faip<gle tyaemRXye su;uçamageR tpiSvnI— inrzniSwte>
, balr<fa< valr<fazBdvaCya< k…{flI—
blaTkare[ hQen g&ŸIyat!, tÄSya g<gaymunyaemRXye
¢h[< iv:[aehRreVyaRpkSyaTmnae va prm< pd<
prmpdàapk<. 9.
- 199 -
g<gaymunaidpdawRmah. #feit. #fa vamin>ñasa
nafI ÉgvTyEñyaRids<pÚa g<ga g<gapdvaCya
ip<gla di][in>ñasa ymuna ymunazBdvaCya
p. 120)
. mUl.
puCDe àg&ý ÉujgI— suÝamuÓaexye½ tam!. inÔa< ivhay
sa zi´êXvRmuiÄóte hQat!. 11.
AviSwta cEv )[avtI sa àatí say< àhraxRmaÇm!
. àpUyR sUyaRTpirxanyu®ya àg&ý inTy< pircalnIya
. 12.
^Xv¡ ivtiStmaÇ< tu ivStar< ctur<gulm!.
. qIka.
nfI, #faip<glyaemRXye mXygta ya k…{flI sa
balr<fa balr<fazBdvaCya. 110.
zi´calnmah. puCDe #it. suÝa< iniÔta< Éuj<gI—
- 200 -
ta< k…{flInI— puCDe àg&hITvaeÓaexyeTàbaexyeTsa
zi´> k…{flI inÔa< ivhay hQaËXv¡ itót
#TyNvy>, @tÔhSy< tu guémuoadvg<tVy<. 11.
AviSwta #it. AviSwtavaRkœ iSwta mUlaxariSwta
)[avtI Éuj<gI sa k…{flI sUyaRdapUyR
sUyaRTpUr[< k«Tva pirxane yui´Stya pirxanyu®ya
àg&ý g&hITva, say< sUyaRStsmye àat>
sUyaeRdyvelaya< inTymhrh> àhrSy yamSyax¡
àhrax¡ àhraxRmev àhraxRmaÇ<
mu÷tRÖymaÇ< pircalnIya pirtíaliytu< yaeGya,
pirxanyui´deRizkaÓaeXya. 12.
k<ds<pIfnen zi´caln< ivv]uradaE k<dSy Swan<
Svêp< cah. ^XvRimit.
p. 121)
. mUl.
m&Êl< xvl< àae´< veiòta<brl][m!. 13.
sit v¿asne padaE kra_ya< xaryeίFm!.
- 201 -
guL)dezsmIpe c k<d< tÇ àpIfyet!. 14.
v¿asne iSwtae yaegI caliyTva c k…{flIm!.
. qIka.
mUlSwanaiÖtiStmaÇ< ivtiStàma[mUXvRmupir
naiÉmeF+yaemRXye, @ten k<dSy Swanmu´<, twacae´<
gaer]ztke, ^Xv¡ meF+adxae naÉe> k<dyaein>
oga<fvt!, tÇ naf(> smuTpÚa> shöa[a<
ÖsÝitirit, ya}vLKy>, gudaÄu ™<gulaËXv¡
meF+aÄu ™<guladx>, dehmXy< tnaemRXy<
mnujanaimtIirt<, k<dSwan< mnu:ya[a<
dehmXyaÚva<gul<, ctur<gulivStarmayam< c twa
ivx<, A<fak«itvdakarÉUi;t< c TvgaidiÉ>,
ctu:pda< itría< c iÖjana< tu<dmXygimit,
guda™<gulaepyeRka<gul< mXy< tSmaÚva<gul<
k<dSwan< imilTva Öadza<gulàma[< ivtiStmaÇ<
jat<, ctu[aRm<gulIna< smaharítur<gul<
ctur<gulàma[< ivStar<, ivStarae
dE¸yRSyaPyupl][<, ctur<gul< dI"R c m&Êl<
kaeml< xvl< zuæ< veiòt< veònakarIk«t<
- 202 -
yd<br< vô< tSy l][< Svêpimv l][<
Svêp< ySy ta†z< àae´< kiwt<, k<dSvêp<
yaeigiÉirit ze;>. 13.
stIit. v¿asne k«te sit kra_ya< hSta_ya< guL)aE
pad¢<wI tyaedeRzaE àdezaE tyae> smIpe guL)a_ya<
ik<icÊpir, tÍ<wI "uiqke guL)aivTymr>, padaE
cr[aE †F< gaF< xaryet! g&ŸIyat!,
ckaraϯta_ya< pada_ya< tÇ k<dSwane k<d<
àpIfyeTàkrœ,@[ pIfyet!, guL)aËXv¡ kra_ya<
padaE g&hITva naÉerxae Éage k<d< pIfyeidTywR>. 14
.
v¿asn #it. v¿asne iSwtae yaegI k…{flI— caliyTva
zi´calnmuÔa<
p. 122)
. mUl.
k…yaRdn<tr< Éôa< k…<flImazu baexyet!. 15.
Éanaerak…<cn< k…yaRTk…{flI— calyeÄt>.
- 203 -
m&Tyuv±gtSyaip tSy m&TyuÉy< k…t>. 16.
muøtRÖypy¡t< inÉRy< calnadsaE. ^XvRmak«:yte
ik<icTsu;uçaya< smuÌta. 17.
ten k…{flIin tSya> su;uçaya muo< Øuvm!. jhait
tSmaTàa[ae=y< su;uça< ìjit Svt>. 18.
. qIka.
k«TveTywR>, An<tr< zi´calnan<tr< Éôa<
ÉôaOy< k…MÉk< k…yaRt!, @v< rITya k…{flI—
z´Imazu zIº< baexyeTàbuÏa< k…yaRt!, v¿asne
zi´calnSy pUv¡ ivxane=ip punvR¿asnaeppadn<
zi´calnan<tr< Éôaya< v¿asnmev ktRVyimit
inymaw¡. 15.
Éanaeirit. ÉanaenaRiÉdezSwSy sUyRSyak…<cn< k…yaRt!,
naÉerak…<cnenEv tSyak…cn< Évit, ttae
Éanaerak…<cnaTk…<flI— zi´< calyet!, m&TyaevR³<
muo< gtSyaip àaÝSyaip tSy pu<sae m&TyuÉy< kalÉy<
k…t>, n k…tae=pITywR>. 16.
- 204 -
muøtRÖyimiÝ. muøtRyaeÖRy< yuGm<
"iqkactuòyaTmk< tTpyRNt< tdvix inÉRy<
in>z<k< calnadsaE zi´> su;uçaya< smuÌta stI
ik<icËXvRmak«:yte Aak«òa Évit. 17.
teneit. tenaeXvRmak;R[en k…{flI tSya> àisÏaya>
su;uçaya muo< àvez-
p. 123)
. mUl.
tSmaTs<calyeiÚTy< suosuÝamé<xtIm!. tSya>
s<calnenEv yaegI raegE> àmuCyte. 19.
yen s<cailta zi´> s yaegI isiÏÉajnm!. ikmÇ
b÷nae´en kal< jyit lIlya. 20.
äücyRrtSyEv inTy< ihtimtaizn>. m<flaίZyte
isiÏ> k…<fLy_yasyaeign>. 21.
. qIka.
- 205 -
mag¡ Øuv< iniít< jhait Tyjit,
tSmaNmagRTyagady< àa[vayu> Svt> Svymev su;uça<
ìjit gCDit, su;uçamuoaTàagev k…<filNya
ingRtTvaidit Éav>. 18.
tSmaidit. ySmaCDi´calnen àa[> su;uça< ìjit
tSmTsuoen suÝa suosuÝa ta< suosuÝamé<xtI—
zi´< inTy< àitidn< s<calyeTsMykœ calyet!, tSya>
z´e> s<calnenEv s<calnmaÇe[ yaegI raegE>
kasñasjraidiÉ> àmuCyte àk;eR[ mu´ae Évit. 19.
yeneit. yen yaeigna zi´> k…<flI s<cailta s yaegI
isÏInami[madIna< Éajn< paÇ< Évit, AÇaiSmÚweR
bø´en b÷àz<snen ik<, n ikmpITywR>, kal<
m&Tyu< lIlya ³IfyanayasenEv jyTyiÉÉvtITywR>.
20.
äücyeRit. äücy¡ ïaeÇaidiÉ> shaepSws<ymStiSmn!
rtSy tTprSy inTy<
p. 124)
- 206 -
. mUl.
k…<flI— caliyTva tu Éôa< k…yaRiÖze;t>.
@vm_ystae inTy< yimnae ymÉI> k…t>. 22.
ÖasÝitshöa[a< nafIna< mlzaexne. k…t>
à]alnaepay> k…<fLy_ysna†te. 23.
#y< tu mXyma nafI †Fa_yasen yaeignam!.
. qIka.
svRda iht< pWy< imt< ctuwa¡zvijRtmîatIit tSy
k…<fLy_yas> zi´calna_yas> s @v yaeg> sae=SyaStIit
s twa tSy m<flacTvair<ziÎnaTmkadn<tr< isiÏ>
àa[ayamisiφRZyte,
nasadi][magRvaihpvnaTàa[ae=itdI"IRk«tí<ÔaÉ,
hœ pirpUirtam&ttnu> àaG"<iqkayaStt>, iDTva
kalivzalviûvzg<æUr<ØnafIgt< tTkay< k…éte
punnRvtr< iDÚ< Øuv< Sk<xvt!. 21.
k…<flIimit. k…<flI— caliyTva zi´caln< k«Tva,
- 207 -
Awan<trmev Éôa< ÉôaOy< k…<Ék< k…yaRt!,
inTy< àitidn<, @vmu´àkare[a_ystae yimnae yaeignae
ymÉIyRmaÑy< k…t>, nk…tae=pITywR>, yaeignae
dehTyagSy SvaxInTvaidit taTpy¡. 22.
ÖasÝtI Öa_yamixka sÝit> ÖasÝits<Oyakain
shöai[ ÖasÝitshöai[ te;a< tTs<Oyakana<
nafIna< mlzaexne ktRVye sit
k…<fLy_ysnaCDi´calna_yasa†te ivna k…t>
à]alnaepay>, n k…tae=ip, zi´calna_yasenEv
svaRsa< nafIna< mlzaexn< ÉvtITyiÉàay>. 23.
#y< iTvit. #y< mXyma nafI su;uça yaeigna<
†Fa_yasenasn< SviStkaid
p. 125)
. mUl.
Aasnàa[s<yammuÔaiÉ> srla Évet!. 24.
A_yase tu ivinÔa[a< mnae x&Tva smaixna. éÔa[I va
yda muÔa ÉÔa< isiÏ< àyCDit. 25.
- 208 -
rajyaeg< ivna p&WvI rajyaeg< ivna inza. rajyaeg< ivna
muÔa ivicÇaip n zaeÉte. 26.
. qIka.
àa[s<yam> àa[ayam> muÔa mhamuÔaidka tE> srla
\JvI Évet!. 24.
A_yas #it. smaixnetrv&iÄinraexêpe[Eka¢(e[ mnae
x&Tva<t>kr[< xar[ainó< k«Tva_yase mn>
iSwtaE yÆe ivgta inÔa ye;a< te twa te;a<,
inÔapdmalSyaepl][<, AnlsanaimTywR>, éÔa[I
za<ÉvI muÔa va Awva praNya %NmNyaidka ÉÔa<
zuÉa< isiÏ< yaegisiÏ< àyCDit ddait, @ten
hQyaegaepkarkae rajyaeg> àae´>. 25.
rajyaeg< ivna AasnadIna< vEyWyRmaEpcairkðe;e[ah.
rajyaegimit.
v&Ty<trinraexpUvRkaTmgaecrxaravaihkinivRkLpkv&tI
rajyaeg>, hQ< ivnarajyaeg #TyÇ
sUictStTsaxna_yasae va t< ivna tm&te p&WvIzBden
- 209 -
SwEyRgu[> rajyaegadasn< lúyte, rajyaeg< ivna
prmpué;awR)laisÏeirit hetur¢e=ip yaejnIy>,
rajyaeg< ivna inzev inza k…<Ékae n rajte inzaya<
àaye[ rajjns<caraÉavat!, inzazBden
àa[s<caraÉavl][> k…<Ékae lúyte, rajyaeg>
ivna muÔa mhamuÔaidêpa ivicÇaip ivivxaip ivl][aip
va n rajte n zaeÉte, p]a<tre, ra}ae n&pSy yaegae
rajyaegae rajs<b<xSt< ivna p&WvI ÉUimnR rajte,
zaStar< ivna ÉUmaE nanaepÔvs<Évat!, raja
p.126)
. mUl.
maêtSy ivix< sv¡ mnaeyu´< sm_yset!. #trÇ n
ktRVya mnaev&iÄmRnIi;[a. 27.
#it muÔa dz àae´a Aaidnawen z<Éuna. @kEka tasu
yimna< mhaisiÏàdaiynI. 28.
%pdez< ih muÔa[a< yae dÄe sa<àdaiykm!. s @v
ïIgué> SvamI sa]adIñr @v s>. 29.
- 210 -
. qIka.
c<Ô>, saemae=Smak< äaü[ana< rajeit ïute>, tSy
yaeg< s<b<x< ivna inza raiÇnR rajte, rajyaeg< ivna
n&ps<b<x< ivna muÔa rajiÉ> pÇe;u
i³yma[iíNhivze;>, ivicÇaip, p&WvIp]e
rÆaidjnkTven ivl][aip, inzap]e
¢hn]ÇaidiÉivRicÇaip, muÔap]e reoaiÉivRicÇaip n
rajte. 26.
maétSyeit. maétSy vayae> sv¡ ivix<
k…<ÉkmuÔaivxan< mnaeyu´< mnsa yu´<
sm_yseTsMyg_yset!, mnIi;[a buiÏmta pu<sa #trÇ
maétSy ivxerNyiSmiNv;ye mnaev&iÄmRnsae v&iÄ> àv&iÄnR
ktRVya n kayaR. 27.
muÔa %ps<hrit. #tIit. Aaidnawen sveRñre[
z<Éuna z< suo< ÉvTySmaidit z<ÉuSten,
#Tyu´rITya dz dzs<Oyaka muÔa> àae´a> kiwta>,
tasu muÔasu mXye @kEkaip àTyemkip yakacn muÔa yimna<
ymvta< yaeigna< mhaisiÏàdaiyNyi[maidàdaÇI va. 28
.
- 211 -
muÔaepdeòar< gué< àz<sit. %pdezimit. y>
pumaNmuÔa[a< mhamuÔadIna<
p. 127)
. mUl.
tSy vaKyprae ÉUTva muÔa_yase smaiht>. Ai[maidgu[E>
sax¡ lÉte kalv<cnm!. 130.
#it ïISvaTmramyaegI—Ôivrictaya< hQàdIipkaya<
muÔaivxan<nam t&tIyaepdez>. 3.
. qIka.
s<àdaya*aeigna< guépr<praêpadagt<
sa<àdaiykmupdez< dÄe ddait, s @v s pumanev
ïIgué> ïImn! gué> svRgué_y> ïeó #TywR>,
SvamI àÉu> s @v sa]aTàTy] $ñr @v s>,
$ñraÉIÚ @v s #TywR>. 29.
tSyeit. tSy muÔa[amupdeòuguRraevaRKyprae
- 212 -
vaKymasnk…<Éka*nuóaniv;yk<
yu´aharivharceòaidiv;yk< c tiSmn! prStTpr>
tTpríadrvan!, Aadrí ivihttp>kr[< ÉUTva
s<ÉUy muÔa[a< mhamuÔadInam_yas>
paEn>puNyenavtRn< tiSmn! muÔa_yase smaiht> savxan>
pué;ae=i[maidgu[Eri[maidisiÏiÉ> sax¡ sak< kalSy
m&Tyaev¡cn< àtar[< lÉte àaßaeit. 130.
#it ïIhQàdIipkaVyaOyaya< äüan<dk«taya<
JyaeTõaiÉxaya< muÔakwn<nam t&tIyaepdez>. 3.
ctuwaeRpdez>
. mUl.
nm> izvay gurvenadib<ÊklaTmne. inr<jnpd< yait
inTy< yÇ pray[>. 1.
AwedanI— àvúyaim smaix³mmuÄmm!. m&Tyu¹< c
suoaepay< äüan<dkr< prm!. 2.
. qIka.
- 213 -
àwmiÖtIyt&tIyaepdezae´anamasnk…<ÉkmuÔa[a<
)lÉUt< rajyaeg< ivv]u> SvaTmaram> ïeya<is
b÷iv¹anIit tÇ iv¹ba÷LySy s<ÉvaÄiÚv&Äye
izvaiÉÚguénmSkaraTmk< m<glmacrit. nm #it.
izvay suoêpayeñraiÉÚay va, tÊ´<, nmSte naw
Égvn! izvay guéêip[ #it, gurve deizkay yÖa gurve
sva¡tyaRimtya iniolaepdeò+e izvayeñray, twa c
pat<jlsUÇ<, s pUveR;amip gué> kalenanvCDedat!,
nm> àVhIÉavae=Stu, kI†zay izvay gurve
nadib<ÊklaTmne ka<Sy"<qainhaRdvdnur[[< nad>
, ib<ÊrnuSvaraeÄrÉavI Xvin>, kla nadEkdezSta AaTma
Svêp< ySy s twa tSmE, nadib<ÊklaTmna
vtRmanayeTywR>, tÇ nadib<ÊklaTmin izve guraE inTy<
àitidn< pray[ae=viht> puman!, @ten
nadanus<xanpray[ #Tyu´< pUvRpaden
guéizvyaerÉedí sUict>, A<jn< mayaepaixStÔiht<
inr<jn< zuÏ< p*te gMyte yaeigiÉirit pd< äü yait
àaßaeit, twa c vúyit,
nadanus<xansmaixÉajimTyaidna. 1.
smaix³m< àitjanIte. Aweit.
- 214 -
Awasnk…<ÉkmuÔakwnan<trimdanImiSmÚvsre
smaix³m< àTyaharaidêp< àvúyaim àk;eR[
ivivCy vúyamITyNvy>, kI†z< smaix³m<, %Äm<
ïI-Aaidnawae´s<padnkaeiqsmaixàkare;UTk«ò<,
pun> kI†z< m&Tyu< kal< h<it invarytIit m&Tyu¹<
SveCDya dehTyagjnk<
tÅv}anaedymnaenazvasna]yE> suoSy
jIvNmui´muoSyaepay< àaiÝsaxn< pun> kI†z< pr<
äüan<dkr< àarBxkmR]ye sit
jIväü[aerÉedenaTy<itkäüan<dàaiÝêpivdehmui´krœ
A<, tÇ inraex> smaixna icÄSy
ss<Skaraze;v&iÄinraexe za<t"aermUFavSwainv&ÄaE,
jIvÚeveh ivÖan! h;Rzaeka_ya< ivmuCyt
#TyaidïuTyu´inivRkarSvêpaviSwitêpajIvNmui´ÉRvit,
prmmui´Stu àaÝÉaega<te=<t>kr[gu[ana<
àitàsvenaEpaixkêpaTy<itkinv&ÄavaTy<itk<
SvêpavSwan< àitàsvisÏ<,
VyuTwaninraexsmaixs<Skara mnis lIy<te,
mnae=iSmtayamiSmta mhit mhan! àxan #it icÄgu[ana<
àitàsv> àitsgR> Svkar[e ly>, nnu> jIvNmu´Sy
VyuTwane äaü[ae=h<
mnu:yae=himTyaidVyvhardzRnai½ÄaidiÉraEpaixkÉavjn
- 215 -
-nadMlen ÊGxSyEv SvêpCyuit> Syaidit ceÚ,
s<à}atsmaxavnuÉUtaTms<SkarSy taiTvkTviníyat!
, AtaiTvkaNywaÉavSyaivkairTvaàyaejkTvat!, AMlen
ÊGxSy dixÉavStu taiTvk #it, †òa<tvE;Mya½
pué;Sy Tv<t>kr[aepaixkae=h< äaü[ #TyaidVyvhar>
S)iqkSy jpak…sumsiÚxanaepaixêpk @v n taiTvk>,
jpak…sumapgme S)iqkSy SvSvêpiSwitvd<t>kr[Sy
sklv&iÄinraexe SvêpaviSwitrCyutEv pué;Sy. 2.
p. 130)
. mUl.
rajyaegsmaixí %NmnI c mnaeNmnI. AmrTv< lyStTv<
zUNyazUNy< pr< pdm!. 3.
AmnSk< twa ÖEt< inral<b< inr<jnm!. jIvNmui´í
shja tuyaR ceTyekvacka>. 4.
sille sE<xv< yÖTsaMy< Éjit yaeg>.
twaTmmnsaerEKy< smaixriÉxIyte. 5.
yda s<]Iyte àa[ae mans< c àlIyte. tda
- 216 -
smrsTv< c smaixriÉxIyte. 6.
tTsm< c ÖyaerEKy< jIvaTmprmaTmnae>.
ànòsvRs<kLp> smaix> sae=iÉxIyte. 7.
. qIka.
smaixpyaRyaiNvze;e[ah. rajyaeg #Tyaidna ðaekÖyen
. Spò<. 3. 4. iÇiÉ> smaixmah. sill #it.
yÖ*wa sE<xv< is<xudezaeÑv< lv[< sille jle
yaegt> s<yaegaTsaMy< sillsaMy< sillEKyTv< Éjit
àaßaeit twa tÖdaTma c mníaTmmnsI
tyaeraTmmnsaerEKymekakarta, AaTmin xairt< mn
AaTmakar< sdaTmsaMy< Éjit ta†zmaTmmnsaerEKy<
smaixriÉxIyte smaixzBdenaeCyt #TywR>. 5. 6. 7.
p. 131)
. mUl.
rajyaegSy mahaTMy< kae va janait tÅvt>. }an<
mui´> iSwit> isiÏguRévaKyen l_yte. 8.
- 217 -
ÊlRÉae iv;yTyagae ÊlRÉ< tÅvdzRnm!. ÊlRÉa
shjavSwa sÌ‚rae> ké[a< ivna. 9.
ivivxErasnE> k…<ÉEivRicÇE> kr[Erip. àbuÏaya<
mhaz´aE àa[> zUNye àlIyte. 10.
. qIka.
Aw rajyaegàz<sa. rajyaegSyeit.
rajyaegSyan<trmevae´Sy mahaTMy< àÉav< tÅvtae
vStut> kae va janait, n kae=ip janatITywR>, tÅvtae
v´…mzKyTve=Pyekdezen rajyaegàÉavmah, }an<
SvSvêpaprae]anuÉve mui´ivRdehmui´>
iSwitinRivRkarSvêpaviSwitêpa jIvNmui´>
isiÏri[maidguRévaKyen guévcsa l_yte, rajyaegaidit
ze;>. 8.
ÊlRÉ #it. ivze;e[ ip{v<TyvbN×<it àmatar<
Svs<geneit iv;ya @eihkadarady Aamui:mka>
suxadySte;a< Tyagae ÉaegeCDaÉavae ÊlRÉ>,
tÅvdzRnmaTmaprae]anuÉv> ÊlRÉ< shjavSwa
tuyaRvSwa sÌ‚rae>, †iò> iSwra ySy ivnEv †Zyimit
- 218 -
vúyma[l][Sy ké[a< dya< ivneit svRÇ
s<b<Xyte ÊlRÉa lBxumzKya Ê> SyaTkòin;exyaeirit
kaez>, guék«pya tu sv¡ sulÉimit Éav>. 9.
ivivxEirit.
ivivxErnekivxErasnEmRTSye<ÔaidpIQEicRicÇEnaRnaivx
#> k…<ÉkE>, ivicÇEirit kakai]gaelkNyayenaeÉyÇ
s<bXyte. ivicÇErnekàkarkE>
p.132)
. mUl.
%TpÚzi´baexSy Ty´in>ze;kmR[>. yaeign>
shjavSwa Svymev àjayte. 11.
su;uçavaihin àa[e zUNye ivzit manse. tda svaRi[
kmaRi[ inmURlyit yaegivt!. 12.
. qIka.
kr[EhRQisÏaE
àk«òaepkarkEmRhamuÔaidiÉmRhaz´aE k…{filNya<
- 219 -
àbuÏaya< gtinÔaya< sTya< àa[ae vayu> zUNye
äür<Øe àlIyte àly< àaßaeit, VyaparaÉav>
àa[Sy àly>. 10.
%TpÚeit. %TpÚae jat> zi´baex> k…<flIbaexae ySy tSy
Ty´ain pirùtain in>ze;ai[ sm¢ai[ kmaRi[ yen tSy
yaeign>, Aasnen kaiykVyapare Ty´e àa[e<iÔye;u
VyapariStóit,
àTyaharxar[aXyans<à}atsmaixiÉmaRniskVyaparœ
@ Ty´e buÏaE VyapariStóit, As<gae ýy< pué; #it
ïuterpir[amI zuÏ> pué;> sTvgu[aiTmka pir[aimnI
buiÏirit. 11.
prvEraGye[ dI"Rkals<à}ata_yasenEv va
buiÏVyapare pirTy´e inivRkarSvêpaviSwitÉRvit sEv
shjavSwa tuyaRvSwa jIvNmui´> Svymev àyÆa<tr<
ivnEv àjayte àaÊÉRvit, yen Tyjis tÅyjeit in>s<g>
à}ya Éveidit c ïute>, su;uçeit. àa[e vayaE
su;uçavaihin mXynafIàvaihin sit
p. 133)
. mUl.
- 220 -
Amray nmStu_y< sae=ipkalSTvya ijt>. pitt< vdne
ySy jgdet½racrm!. 13.
icÄe smTvmapÚe vayaE ìjit mXyme. tdamraelI v¿aelI
shjaelI àjayte. 14.
}an< k…tae mnis s<ÉvtIh tavTàa[ae=ip jIvit mnae
ièyte n yavt!.
. qIka.
manse=<t>kr[e zUNye dezkalvStupirCDedhIne äüi[
ivzit sit tda tiSmn! kale yaegivi½Äv&iÄinraex}>
svaRi[ kmaRi[ sàarBxain inmURlainkraeit inmURlyit
inmURlzBdaÄTkraetIit i[c!. 12.
smaXy_yasen àarBxkmR[ae=PyiÉÉvai¾tkal< yaeign<
nmSkraeit. Amrayeit. n ièyt #Tymr> tSma Amray
icr<jIivne tu_y< yaeigne nm>, sae=ip ÊvaRrae=ip kalae
m&TyuSTvya yaeigna ijtae=iÉÉUt> #d<, vaKy< nmSkr[e
hetu>, s k> ySy kalSy vdne muoe @tίZyman<
- 221 -
cracr< Swavrj<gm< jgTs<sar> pitt>, sae=ip
jgÑ]kae=pITywR>. 13.
pUvaeR´mmraeLyaidk< smaixisÏavev isÏ(tIit
smaixinêp[an<tr< smaixisÏaE tiTsiÏirTyah. icÄ
#it. icÄe=<Nt>kr[e smTv< Xyeyakarv&iÄàvahTv<
AapÚe àaÝe sit vayaE àa[e mXyme su;uçaya< ìjit
stIit icÄsmTve hetu>, tda tiSmn! kale AmraelI v¿aelI
shjaelI c pUvaeR´a> àjay<te naijtàa[Sy n
caijticÄSy isÏ(<tIit Éav>. 14.
hQa_yas< ivna }an< mae]í n isÏ(tITyah.
}animit. yavTàa[ae
p. 134)
. mUl.
àa[ae mnae Öyimd< ivly< nye*ae mae]< s gCDit nrae n
kw<icdNy>. 15.
. qIka.
- 222 -
jIvit, AipzBdaid<iÔyai[ jIv<it n tu ièy<te, yavNmnae
n ièyte ik<tu jIvTyev, #faip<gla_ya< vhn< àa[Sy
jIvn< SvSviv;y¢h[im<iÔya[a< jIvn<
nanaiv;yakarv&ÅyuTpadn< mnsae jIvn<
tÄÑavtÄNmr[mÇ ivvi]t<, nnu SvêptSte;a<
nazStavNmnSy<t>kr[e }anmaTmaprae]anuÉv>
k…t> s<Évit n, ktaRip àa[e<iÔymnaev&ÄIna<
}anàitb<xkTvaidit Éav>, àa[ae mn> #d< Öy< yae
yaegI ivly< naz< nyeTs
mae]maTy<itkSvêpavSwanl][< gCDit àaßaeit,
äür<Øe inVyaRpariSwit> àa[Sy ly>,
Xyeyakaravezat!, iv;ya<tre[apare[ mnsae lyae=Ny>,
AlInàa[ae=lInmnaí kw<icÊpayztenaip n mae]<
àaßaetITywR>, tÊ´< yaegbIje, nanaivxEivRcarEStu n
saXy< jayte mn>, tSmaÄSy jy> àay> àa[Sy jy
@v hIit, nanamagER> suoÊ>oàay< kEvLy< prm<
pd< isÏmageR[ l_yet naNywa izvÉai;timit c,
isÏmagaeR yaegmagR>, @ten yaeg< ivna }an< mae]í n
isÏ(tIit isÏ< ïuitSm&tIithaspura[aid;u ced<
àisÏ<, twaih Aw tÎzRna_yupayae yaeg #it
tÎzRnmaTmdzRn<, AXyaTmyaegaixgmen dev< mTva
xIrae h;RzaekaE jhatIit, ïÏaÉi´Xyanyaegadved #it
- 223 -
yda p<cavitó<te }anain mnsa sh, buiÏí n
ivceòet tama÷> prma< git<, ta< yaegimit mNy<te
iSwraim<Ôyxar[a<. AàmÄStda ÉvtIit,
ydaTmtTven tu äütTv< dyaepmeneh yu´> àpZyet!, Aj<
Øuv< svRtÅvEivRzuÏ< }aTva dev< muCyte
svRpazE>, äü[e Tva mhs AaeimTyaTman< yu<jIteit
iÇéÚt> SwaPy smzrIr> T†dI—iÔyai[ mnsa
siÚveZy äüaVhyen àtret
p. 135)
vÖan! öaeta is svaRi[ ÉyavhanIit, AaeimTyev< Xyayw
AaTmanimTya*a> ïuty>, yitxmRàkr[e mnu>,
ÉUtÉaVyanve]et yaegen prmaTmn>, dehÖy< ivhayazu
mu´ae Évit b<xnat!, ya}vLKySm&taE,
#Jyacardmaih<sadanSvaXyaykmR[a<, Ay< tu prmae
xmaeR y*aegenaTmdzRn<, mhi;Rmat<g>,
Ai¶òaemaidkan! svaRn! ivhay iÖjsÄm>, yaega_yasrt>
za<t> pr< äüaixgCDit, äaü[]iÇyivza<
ôIzuÔa[a< c pavn<, za<tye kmR[amNy*aegaÚaiSt
ivmu´ye, d]Sm&taE Vyitrekmuoenae´<, Svs<ve*< ih
tÓ+ü k…marI ôIsuo< ywa, AyaegI nEv janait
jaTy<xae ih ywa "qimTya*a> Sm&ty>, mhaÉarte
- 224 -
yaegmageR Vyas>, Aip vgaRvk«òStu narI va
xmRka<i][I, tavPyeten mageR[ gCDeta< prma<
git<, yid va svRxmR}ae yid vaPyk«tI puman!, yid va
xaimRk> ïeóae yidva papk«Äm>, yidva pué;Vyaºae
yid va ¬EVyxark>, nr> seVy mhaÊ>o<
jramr[sagr<, Aip ij}asmanae=ip zBdäüaitvtRt
#it, ÉgvÌItaya<, yu<jÚev< sdaTman< yaegI
inytmans>, za<it< invaR[prma<
mTs<SwamixgCDit, yTsa<OyE> àaPyte SwanimTyaid
ca AaidTypura[e, yaegaTs<jayte }an< yaegae mYyekicÄta,
Sk<dpura[e, AaTm}anen mui´> SyaĽ yaega†te nih, s
c yaegiír< kalm_yasadev isÏ(it. kªmRpura[e
izvvaKy<, At> pr< àvúyaim yaeg< prmÊlRÉ<,
yenaTman< àpZy<it Éanum<timveñr<, yaegai¶dRhit
i]àmze;< papp<jr<, àsÚ< jayte }an<
}anaiÚvaR[m&CDit, géfpura[e, twa ytet
mitmaNywa SyaiÚv&RiÄ> pra, yaegen l_yte sa tu n
caNyen tu kenict!, Évtapen tÝana< yaegae ih prmaE;x<,
pravràs´a xIyRSyinveRds<Éva, s c yaegaimna
dGxsmSt¬ezs<cy>, invaR[< prm< inTy<
àaßaeTyev n s<zy>. s<àaÝyaegisiÏStupU[aeR
ySTvaTmdzRnat!, n ik<icίZyte kay¡ tenEv skl<
- 225 -
k«t<, AaTmaram> sda pU[R> suomaTy<itk< gt>,
AtStSyaip inveRd> pran<dmySy c, tpsa ÉaivtaTmanae
yaeign> s<yte<iÔya>, àtr<it mhaTmanae yaegenEv
mha[Rv<, iv:[uxmeR;u, yCÀey> svRÉUtana<
ôI[amPyupkark<, Aip kIqpt<gana< tÚ> ïey>
pr< vd, #Tyu´> kipl> pUv¡ devEdeRvi;RiÉStwa,
yaeg @v pr< ïeySte;aimTyu´van! pura, vaisóe Ê>sha
ram s<sariv;vegiv;Uicka, yaeggaéfmÙe[
pavnenaepzaMyit, nnu
tÅvmSyaidvaKyErPyprae]àma[< ÉvtIit
ikmwRmitïmsaYye yaege àyas> kayR>,
p. 136)
n c vaKyjNy}anSyaprae]Tve àma[as<Év #it vaCy<
, tÅvmSyaidvaKyjNy< }anmprae]<,
Aprae]iv;ykTvat!, ca]u;"qaidàTy]vidTynumanSy
àma[Tvat!, n c iv;ygtaprae]TvSy
nIêpTvaÏeTvisiÏiritvaCy<,
A}aniv;yicÅvtÄadaTMyapÚTvaNytrêpSy tSy
suinêpTvat!, ywa ih "qadaE
c]u>siÚk;eR[a<t>kr[v&iÄdzaya<
tdixóancEtNya}aninv&ÄaE
- 226 -
t½EtNySya}aniv;yta
t˜qSya}aniv;ycEtNytadaTMyapÚTv<
caprae]Tv<, twa tÅvmSyaidvaKyen
zuÏcEtNyakara<t>kr[v&ÅyuTwapne sit td}anSy
inv&ÄTvenEv
tÅvSya}aniv;yTva½EtNySyaprae]Tvimit n
heTvisiÏ>, na caàyaejkTv< }angMyTvaprae]Tv<
àTy]prae]iv;ykTven àyaejkTvat!, niTv<iÔyjNyTv<
mns #<iÔyTvaÉaven suoaidprTve VyiÉcarat!,
AwvaiÉVy´cEtNyaiÉÚtyaÉasmanTv<
iv;ySyaprae]Tv<, AiÉVy´Tv< c inv&Åyavr[kTv<
prae]v&iÄSwle vavr[inv&ÅyÉavÚaitVyaiÝ>,
spaRidæmjnkdae;vtStu nay< spR> ik<tu r¾aEirit
vaKyen jaymana v&iÄStu navr[< invtuRytIit tÇ
prae] @v iv;y>, veda<tvaKyjNy< c
}anmavr[invtRkTvadprae]mev tNmnnade>
pUvRmuTpÚ<,
}aninvtRkàma[as<Éavnaiddae;samaNyaÉavivizò
SyEv tSya}aninvtRkTvat!, ik<c t< TvaEpin;d<
pué;< p&CDamIit ïuitàitpÚmupin;NmaÇagMyTv<
yaeggMyTvenaeppÚ< Syat!,
tSmaÄTvmSyaidvaKyadevaprae]imit ceÚ,
- 227 -
AnumanSyaàyaejkTvat!, nc àTy]<àit
iné´a]samaNy< àtI—iÔyTven kar[tya
t¾NyTvSyEv àyaejkTvaiÚTyainTysaxar[àTy]Tve tu
n ik<icTàyaejkTvimit tNmte tu àTy]ivze;e #<iÔy<
kar[< tiÖze;e c zBdivze; #Tyev<
kayRkar[ÉavÖy< Syat!, n c mnsae=in<iÔyTv< mns
#<iÔyTve baxkaÉavaid<iÔya[a< mnaenaw #it
mnu:yimvaeiÎZy mnu:ya[amy< rajeTyaidvidiÔ<ye:vev
ik<icÊTk;¡ ävIit, n tu tSyaPyin<iÔyTv< tÅv< c
;qSvo{faepaixivze; @v, At-@v kmeR<iÔy< tupaYvaid
mnaeneÇaid xI—iÔ<yimit àTy]<
SyadE<iÔykmàTy]mtI—iÔyimit c
zi´àma[ÉUtkaeze=pI—iÔyaàma[k}anSyaàTy]t!
v< vdn! mns #<iÔyTv}apkTv< s<gCDte, #<iÔyai[
dzEk< ceit gItavcn< mns #<iÔyTve àma[<, ik< c
tÅvmSyaidvaKyjNy< }an< zaBd<,
zBdjNyTva*jeteTyaidvaKyjNy}anvidTynenaprae]ivraex!
#zaBdTvsaxken sTàitp]>, n cedmàyaejk<,
zaBd<àTyev zBdSy jnkTven la"vmUlkanukªltkaRt!,
p. 137)
TvNmte tu zBdadip àTy]SvIkare[
- 228 -
kayRkar[ÉavÖykLpne gaErv<, Aip c
mnninidXyasna_ya< pUvRmPyuTpÚ<, tv mteprae]mip
na}aninvtRkimTy}aninv&iÄ<àit bax}anTvenEv
hetuTvimit gaErv<, mm tu
smaXy_yaspirpakenas<Éavnaidsklmlrihtena<t>kr
[ena-Tmin †òe sit dzRnmaÇadeva}ane inv&Äe n
kiíÌaErvavkaz>, @; sveR;u ÉUte;u gUFaeTma n
àkazte, †Zyte Tv¢(ya buXya sUúmya
sUúmdizRiÉ>, yCDeÖa'œmnsI àa}
#Tyar_ya}aninv&ÅywRken m&TyumuoaTàumuCyt #Ty<ten
kQvi‘Swm&TyUpdezen s<mtae=ywR #it n kiídÇ
ivvad>, #it yid tu mnnade> pUvRmuTpÚ< }an<
prae]meveit n àitbÏTvk«tgaErvimit mtmaiÔyte tdip
ïv[aidiÉmRn>s<Skare
isÏe=VyvihtaeÄrmaTmdzRns<ÉvaÄÊÄr<
vaKySmr[aidkLpn< mhÌaErvapadkmev nnu n vy<
kevlen tkeR[ zBdjNy}anSyaprae]Tv< vdam> ik<tu
ïuTyaip, twaih, t< TvaEpin;d< pué;< p&CDamIit
ïuTya caEpin;dTv< pué;Sy
naepin;¾NybuiÏiv;yTvmaÇ<
àTy]aidgMyePyaEpin;dTve VyvharapÄe>, ywa ih
Öadzkpale=òana< kpalana< sTve=ip
- 229 -
Öadzkpals<Sk«tenaòakpalaidVyvhar> ywa
iÖpuÇadavekpuÇaidVyvhar>, twaÇaip naNyÇ twa
Vyvhar #it, %pin;NmaÇgMyTvmev àTyyawR>,
t½mnaegMyTve=nuppÚimit ceÚ, nih àTyyenaepin;iÑÚ<
sv¡ kar[Tven VyavTyRte, zBdaprae]vaidna
TvyaPyaTmprI]e mn-AadIna< kr[TvSya<gIkarat!,
ik<tu pura[aidzBda<trmev ïaetVy> ïuitvaKye_y #it
Smr[aTs cawaeR mmaip s<mt #it n ik<icdett!,
àma[a<trVyav&ÄaE taTpyRkLpn< caTmprae]e zBdSy
àma[Tve isÏ @v v´…muict<,
sBda<trVyav&iÄtaTpy¡ tu
ïuTyaids<mtTvaTkLpiytumuictmev, @v< iSwte
mnsEvanuÔòVy
mnsEvedmaÝVyaimTyaidïutyae=Pya<jSyen àitpaidta
Éveyu>, yÄu kEiíÊ´<, dzRnv&iÄ<àit
mnaemaÇSyaepadanTvprayÄ ïutyae n ivéXy<t #it
tdtIvivcarash<, yt> àma[aka<]aya<
àv&ÄaSta> kwmupadanpraÉveyu>, kam> s<kLpae
ivicikTseTyaidïuTya savxar[ya svaRsa< v&ÄIna<
mnaemaÇaepadankTve baeixte
Aaka<]aÉavenaepadantaTpyRkTven v[Riytu< kw<
zKyern!, pUv¡ iÖtIyvLya< à[vSy
- 230 -
äübaexkTvenae´eStSyaPyprae]hetuTvimit z<ka<
p. 138)
invariytu< mnsEvanuÔòVyimTyaid
savxar[vaKyanITyev v[Riytu< zKyain
SyuirTylmitvaGjalen, vStutStu yaeigna< smaxaE
Ërivàk«òpdawR}an< svRzaôàisÏ< n
prae]<, tdanI— prae]sam¢(Éavat!, naip Smr[<
te;a< pUvRiviz:yannuÉvat!, naip
suoaid}anvTsai]êp<, ApisÏa<tat!,
naPyàma[k< àmasamaNye kr[inymat!, naip
c]uraidjNy< te;amsiÚk;aRt! tSmaNmaniskI àmEv sa
vaCyeit mns #<iÔyTv< àma[Tv< c ËrmpNhvmeveit,
ye=ip yaegïuTyae> smu½y< kLpy<it te;amip
pUvaeR´Ë;[g[StdvSw @v,
tSma*aegjNys<SkarsicvmnaemaÇgMy AaTmeit isÏ<, n c
kaimnI— Éavytae VyvihtkaimnIsa]aTkarSyev
ÉavnajNyTvenaTmsa]aTkarSyaàmaTvàs<g>,
Abaixtiv;yTvaTdae;jNyTvaÉava½,
kaimnIsa]aTkarSy tu
baixtiv;yTvaÎae;jNyTva½aàama{y< n,
ÉavnajNyTvat!, n c Éavnasmaxe}aRpkTve
- 231 -
àma[a<trapat>, tSya
mn>shkairTvaTàma[inêp[ainpu[EnERyaiykaidiÉrip
yaegjàTy]SyalaEikkàTy]e=<tÉaRv> k«t>,
yaegjalaEikksiÚk;eR[ yaeignae
Vyvihtivàk«òsUúmawRmaTmanmip ywaw¡ pZy<it
, twa c pat<jle sUÇe, \t<Éra tÇ à}a
ïutanumanà}a_yamNyiv;yaivze;awRTvaÄÇ
smaxaE ya à}aSya> ïut< ïv[< zaBdbaex>,
Anumnnmnuman< yaEi´k}an<
tÔƒpà}a_yamNyiv;ya iv;ya> k«t>,
ivze;awRTvat!, ivze;ae inivRkLpae=waeR iv;yae ySya> sa
twa tSya ÉavStwaTv<
tSmaCDBdSyapdawRtavCDedkpurSkare[EvanumanSy
VyapkTvavCDedkpurSkare[Ev xIjnkTvinymen tÍh[e
yaeGyivze:ymaÇprTvaidTywR>, AÇbadray[k«t<
Éa:y<, ïutmagmiv}an< tTsamaNyiv;y< nýagmen
zKyae ivze;ae=iÉxatu< kSmaÚih ivze;e[ k«ts<ket>
zBd-#Tyar_y smaixà}ain¢aRý @v sivze;ae
ÉUtsUúmgtae va pué;gtae veit, yaegbIje, }aninóae
ivr´ae=ip xmR}ae=ip ijte<iÔy>, ivna yaegen devae=ip n
mae]< lÉte iàye, ik<c tdev s´> sh kmR[eit il¼<
mnae yÇ ini;´mSyeit ïute>, kar[< gu[s<gae=Sy
- 232 -
sds*aeinjNmsu #it Sm&teí dehavsansmye yÇ
raga*uÓ‚Ïae Évit tamev yaein< jIv> àaßaetIit
yaeghInSy jNma<tr< Syadev mr[smye
smuуtvE¬VySyayaeigna variytumzKyTvat!, tÊ´<
yaegbIje, dehavsansmye icÄe y*iÖÉavyet!, tÄdev
Éve¾Iv #Tyev< jNmkar[<,
p. 139)
deha<te ik< Éve¾Nm tÚ jan<it manva>, tSmaJ}an<
c vEraGy< jpí kevl< ïm>, ippIilka yda l¶a dehe
}anaiÖmuCyte AsaE ik< v&iíkEdRòae deha<te va kw<
suoI, yaeigna< tu yaegblena<tkale=PyaTmÉavnya mae]
@veit n Sya¾Nma<tr<, @tÊ´< Égvta, àya[kale
mnsa=clen É®ya yu´ae yaegblen cEv #Tyaidna, zt<
cEka ùdySy naf( #Tyaid ïuteí, nc
tÅvmSyaidvaKySyaprae]}anjnkTve tiÖcarSy
vEYyWyRmeveit zKy<, vaKyivcarjNy}anSy
yaegÖara=prae]}ansaxnTvat!, AÇ c yaegbIje,
gaErIñrs<vadae mhaniSt tt> ik<ici‘Oyte,
deVyuvac,
- 233 -
}ainnStu m&ta ye vE te;a< Évit kI†zI, git> kwy
devez kaé{yam&tvairxe.
$ñr %vac,
deha<te }ainna pu{yaTpapaT)lmvaPyte, ya†z< tu
ÉveÄÑ‚®va }anI punÉRvet!, píaTpu{yen lÉte
isÏen sh s<git<, tt> isÏSy k«pya yaegI Évit
naNywa, ttae nZyit s<sarae naNywa izvÉai;t<.
deVyuvac.
}anadev ih mae]< c vd<it }ainn> sda. n kw<
isÏyaegen yaeg> ik< mae]dae Évet!.
$ñr %vac.
}anenEv ih mae]ae ih te;a< vaKy< tu naNywa. sveR
vd<it ofœgen jyae Évit tihR ik<, ivna yuÏen vIyeR[
kw< jymvaßuyat!, twa yaegen riht< }an< mae]ay nae
Évet!, nnu jnkadIna<
yaegm<tre[aPyàitbÏ}anmae]yae> ïv[aTkw<
- 234 -
yaegadevaàitbÏ}an< mae]íeit cet!, %Cyte, te;a<
pUvRjNmanuiótyaegjs<SkaraJ}anàaiÝirit pura[adaE
ïUyte, twaih, jEgI;Vyae ywa ivàae ywa
cEvaistady>, ]iÇya jnka*aStu tulaxaradyae ivz>,
s<àaÝa> prma< isiÏ< pUvaR_yStSvyaegt>,
xmRVyaxady> sÝ zUÔa> pElvkady>, mEÇeyI
sulÉa za¼IR za<iflI c tpiSvnI, @te caNye c bhvae
nIcyaeingta Aip, }aninóa< pra< àaÝa>
pUvaR_yStSvyaegt #it, ik<c,
pUvRjNmanuiótyaega_yaspu{ytartMyen keicÓ+üTv<
keicÓ+üpuÇTv< keicÎevi;RTv< keicÓ+üi;RTv<
keicNmuinTv< keicÑ´Tv< c àaÝa> s<it,
tÇaepdezm<tre[EvaTmsa]aTkarv<tae Éveyu>, twaih
, ihr{ygÉRvisónardsnTk…marvamdevzukadyae
jNmisÏa #Tyev pura[aid;u ïUyte, yÄu äaü[ @v
mae]aixkarIit ïUyte pura[adaE tdyaeigpr<, tÊ´<
géfpura[e, yaegaByasae n&[a< ye;a< naiSt
jNma<tra†t>, yaegSy àaÝye te;a<
p. 140)
. mUl.
- 235 -
}aTva su;uçasÑed< k«Tva vayu< c mXygm!, iSwTva
sdEv suSwane äür<Øe inraexyet!. 16.
sUyaRc<ÔmsaE xÄ> kal< raiÇ<idvaTmkm!. Éae±I
su;uça kalSy guýmetÊdaùtm!. 17.
. qIka.
zUÔvEzaidk³m>, ôITvaCDUÔTvm_yeit ttae
vEZyTvmaßuyat!, ttí ]iÇyae ivà> k«pahInSttae
Évet!, AnUcan> Sm&tae yJva kmRNyasI tt> pr<, ttae
}ainTvm_yeit yaegI mui´< ³malÉeidit,
zUÔvEZyaid³ma*aegI ÉUTva mui´< lÉeidTywR>,
#Tw< c yaege svaRixkarïv[a*aegaeTpÚtÅv}anen svR
@v muCy<t #it isÏ<, yaeignStu æòSyaip n
zUÔaid³m>, zucIna< ïImta< gehe
yaegæòae=iÉjayte. Awva yaeignameveTyaid
ÉgvÖcnaidTyl<. 15.
àa[mnsaelRy< ivna mae]ae n isXytITyu´<, tÇ
àa[lyen mnsae=ip ly> isXytIit t‘yrIitmah.
}aTveit. sdEv svRdEv suSwane zaeÉne Swane suraJye
- 236 -
xaMkeR dez #Tya*u´l][e iSwTva iSwit< k«Tva vsit
k«TveTywR>, su;uçamXynafI tSya> sÑed< zaeÉn<
Éednàkar< }aTva guémuoaiÖidTva vayu< àa[<
mXyg< mXynafI s<cair{y< k«Tva äür<Øe
mUxaRvkaze inraexyeiÚtra< éÏ< k…yaRt!, àa[Sy
äür<Øe inraexae ly> àa[lye jate mnae=ip lIyte,
tÊ´< vaisóe, A_yasen pirSp<de àa[ana<
]ymagte mn> àzmmayait invaR[mviz:yt #it,
àa[mnsaelRye> sit
Éavnaivze;êpsmaixshk«tena<t>kr[enabaixtaTms
A]at!-karae Évit tda jIvÚev mu´> pué;ae Évit. 16.
àa[lye kaljyae ÉvtITyah. sUyaRc<Ômsaivit.
sUyRí c<Ômaí sUyaR-
p. 141)
. mUl.
ÖasÝitshöai[ nafIÖarai[ p<jre. su;uça
za<ÉvI zi´> ze;aSTvev inrwRka>. 18.
. qIka.
- 237 -
c<ÔmsaE, devtaÖ<Öe ceTyan'œ, raiÇí idva c
raiÇ<idv<, ActureTyaidna inpaitt>, raiÇ<idv< AaTma
Svêp< ySy s raiÇ<idvaTmkSt< raiÇ<idvaTmk< kal<
smy< xÄae ivxÄ> k…ét>, su;uça srSvtI kalSy
sUyaRc<Ômae_ya< k«tSy raiÇ<idvaTmkSy smySy
Éae±I Éi]ka ivnaizka, @tÌ‚ý< rhSymudaùt<
kiwt<, Ay< Éav>, sax¡ "iqkaÖy< sUyaeR vhit
sax¡ "iqkaÖy< c<Ôae vhit, yda sUyaeR vhit tda
idnmuCyte, yda c<Ôae vhit tda raiÇéCyte,
p<c"iqkamXye raiÇ<idvaTmk> kalae Évit,
laEikkahaeraÇmXye yaeigna< ÖadzahaeraÇaTmk>
kalVyvharae Évit, ta†zkalmanen
jIvanamayumaRnmiSt, yda su;uçamageR[
vayuäRür<Øe lInae Évit tda raiÇ<idvaTmkSy
kalSyaÉavaÊ´< Éae±I su;uça kalSyeit,
yavÓ+ür<Øe vayulIRyte tav*aeign AayuvRxRte,
dI"Rkala_yStsmaixyaeRgI pUvRmev mr[kal< }aTva
äür<Øe vayu< nITva kal< invaryit SveCDya
dehTyag< c kraetIit. 17.
ÖasÝtIit. p<jre p<jrviCDraiSwiÉbRÏe zrIre
- 238 -
Öa_yamixkasÝit>
p. 142)
. mUl.
vayu> pirictae ySmadi¶na sh k…<flIm!. baexiyTva
su;uçaya< àivzedinraext>. 19.
su;uçavaihin àa[e isÏ(Tyev mnaeNmnI. ANywa
iTvtra_yasa> àyasayEv yaeignam!. 20.
. qIka.
ÖasÝit> ÖasÝits<Oyakain shöai[
ÖasÝitshöai[ nafIna< izra[a< Öarai[
vayuàvezmagaR> s<it su;uça mXynafI za<ÉvI
zi´riSt z< suo< ÉvTySmaÑ´anaimit
z<ÉurIñrStSyey< za<ÉvI, Xyanen
z<ÉuàapkTvat!, z<ÉaeraivÉaRvjnkTvaÖa za<ÉvI
, yÖa z< suoêpae Évit itótIit z<ÉuraTma
tSyey< za<ÉvI
icdiÉVyi´SwanTvaÏ(anenaTmsa]aTkarhetuTva½,
- 239 -
ze;a #faip<gladyStu inrwRka @v ingRtae=wR>
àyaejn< yasa< ta inrwRka> pUvaeR´àyaejnaÉavat!. 18
.
vayuirit. ySmaTpirictae=_yStae vayuStSmadi¶na jQrai¶
sh k…<flI— zi´< baexiyTva
Ainraextae=àitb<xaTsu;uçaya< srSvTya< àivzet! vayae>
su;uçaàvezawRm_yas> ktRVy #TywR>. 19.
su;uçeit. àa[e su;uçavaihin sit mnaeNmnI %NmNyvSwa
isÏ(Tyev, ANywa àa[e su;uçavaihNysit tu
#tra_yasa> su;uçetra_yasa yaeigna< yaega_yaisna<
àysayEv ïmayEv Év<tITywR>. 20.
p. 143)
. mUl.
pvnae bXyte yen mnStenEv bXyte. mní bXyte yen
pvnSten bXyte. 21.
hetuÖy< tu icÄSy vasna c smIr[>. tyaeivRnò
@kiSmNtaE Öavip ivnZyt>. 22.
- 240 -
. qIka.
pvn #it. yen yaeigna pvn> àa[vayubRXyte bÏ>
i³yte tenEv yaeignamnae bXyte, yen mnae bXyte ten pvnae
bXyte, mn> pvnyaerektre bÏe %Éy< bÏ<
ÉvtITywR>. 21.
hetuÖy< tu icÄSyeit. icÄSy àv&taE hetuÖy<
kar[ÖymiSt ik<tidTyah, vasna ÉavnaOy<
s<Skar> smIr[> àa[vayuí
tyaevaRsnasmIr[yaerekiSmiNvnòe sit ]I[e sit taE
Öavip ivnZyt>, Aymazy>, vasna]ye smIr[icÄe
]I[e Évt>, smIr[e icÄvasne ]I[e Évt>, icÄe
]I[e smIr[vasne ]I[e Évt>, tÊ´< vaisóe,
Öe bIje ram icÄSy àa[Sp<dnvasne, @kiSm<í
tyaenRòe i]à< Öe Aip nZyt>, tÇEv Vyitreke[ae´<,
yaviÖlIn< n mnae n tavÖasna]y>, n ]I[a
vasna yavi½Ä< tavÚ zaMyit, n yav*ait iv}an<
n tavi½ts<zy>, yavÚ icÄaepzmae n tavÄÅvvedn<
, yavÚ vasnanazStavÄÅvagm> k…t>, yavÚ
tÅvs<àaiÝnR tavÖasna]y>, tÅv}an< mnaenazae
- 241 -
vasna]y @v c, imw> kar[ta< gTva Ê>saXyain
iSwtaNyt>, Çy @te sm< yavÚ Sv_ySta mu÷muR÷>,
tavÚ tÅvs<àaiÝÉRvTyip smaiïtE>. 22.
p. 144)
. mUl.
mnae yÇ ivlIyet pvnStÇ lIyte. pvnae lIyte yÇ
mnStÇ ivlIyte. 23.
ÊGxa<buvTs<imiltavuÉaE taE tuLyi³yaE mansmaétaE ih.
ytae méÄÇ mn>àv&iÄyRtae mnStÇ méTàv&iÄ>. 24
.
tÇEknazadprSy naz @kàv&Äerpràv&it>.
AXvStyaeíe<iÔyvgRv&iÄ> àXvStyaemaeR]pdSy isiÏ>
. 25.
. qIka.
mn #it. yÇ ySMÚaxare mnae lIyte tÇ tiSmÚaxare
pvnae ivlIyt #TyNvy>. 23.
- 242 -
ÊGxa<buvidit. ÊGxa<buvT]IrnIrvTs<imiltaE sMykœ
imiltaE tavuÉaE Öavip mansmaétaE mans< c métí
mansmaétaE icÄàa[aE tuLyi³yaE tuLya sma i³ya
àv&iÄyRyaeSta†zaE Évt>, tuLyi³yTvmevah, yt #it,
yt> yÇ savRivÉi´kStis>, yiSmn! c³e méÖayu>
àvtRte tÇ tiSmn! c³e mn>àv&iÄ> mns>
àv&iÄÉRvit, ytae yiSmn! c³e mn> àvtRte tÇ tiSmn!
c³e méTàv&iÄ> vayae> àv&iÄÉRvtITywR>, tÊ´<
vaisóe, AivnaÉaivnI inTy< j<tUna< àa[cetsI,
k…sumamaedviNmïe itltEl< #vaiSwte, k…étí ivnazen
kay¡ mae]aOymuÄmimit. 24.
tÇeit. tÇ tyaemaRnsmaétyaemRXye @kSy mansSy
maétSy va naza‘-
p. 145)
. mUl.
rsSy mnsíEv c<clTv< SvÉavt>, rsae bÏae mnae
bÏ< ikÚ isÏ(it ÉUtle. 26.
- 243 -
mUiDRtae hrte VyaxINm&tae jIvyit Svym!. bÏ>
oecrta< xÄe rsae vayuí pavRit. 27.
. qIka.
yadprSyaNySy maétSy mansSy va nazae lyae Évit,
@kàv&ÄerekSy mansSy maétSy va
àv&ÄeVyaRparadpràv&iÄrprSy maétSy mansSy va
àv&iÄVyaRparae Évit, AXvStyaerlInyaemaRnsmaétyae>
staeir<iÔyvgRv&iÄir<iÔysmudaySy SvSviv;ye
àv&iÄÉRvit, àXvStyae> àlInyaeStyae> staemaeR]pdSy
mae]aOypdSy isiÏinR:piÄÉRvit, tyaelRye pué;Sy
Svêpe=vSwanaidTywR>, tÇaip saXy> pvnSy naz>
;f<gyaegaidin;ev[en, mnaeivnazStu gurae>
àsadaiÚme;maÇe[ susaXy @v, yaegbIje
mUlðaekSyaymuÄr> ðaek>. 25.
rsSyeit. rsSy pardSy mnsae mansSy Éavt>
SvÉava½<clTv< ca<cLymiSt, rs> pardae
bÏíeNmniíÄ< bÏ< Évit, ttae ÉUtle p&iwvItle
ik< n isÏ(it sv¡ isÏ(tITywR>. 26.
- 244 -
tdevah. mUiDRt #it. Aae;ixivze;yaegen gtcaplae rsae
mUiDRt> k…<Éka<te reckinv&Äae vayumURiDRt #TyuCyte, he
pavRtIit pavRtIsubaexayeñr vaKy<, mUiDRtae rs>
parsae vayu> àa[í VyaxIn! raegan! hrte nazyit,
ÉSmIÉUtae rsae äür<Øe lInae vayuí m&t> SvymaTmna
SvsamWyeRneTywR>, jIvyit dI"Rkal< jIvn< kraeit,
i³yaivze;e[ guiqkakark«tae rs> bÏae æUmXyadaE
xar[aivze;e[ x&tae vayuí bÏ>
oecrtamakazgit< xÄe ivxte kraetITywR>,
p. 146)
. mUl.
mn> SwEyeR iSwrae vayuSttae ib<Ê> iSwrae Évet!.
ib<ÊSwEyaRTsda sTv< ip<fSwEy¡ àjayte. 28.
#<iÔya[a< mnae nawae mnaenawStu maét>. maétSy lyae
naw> s lyae nadmaiït>. 29.
sae=ymevaStu mae]aOyae maStu vaip mta<tre. mn>
àa[lye kiídan<d> s<àvtRte. 30.
- 245 -
. qIka.
tÊ´< gaer]kztke, yiÑÚa<jnpu<jsiÚÉimd<
v&Ä< æuvaer<tre tÅv< vayumy< pkarsiht< tÇeñrae
devta, àa[< tÇ ivlaPy p<c"iqk< icÄaiNvt<
xaryede;a oe gmn< kraeit yimna< SyaÖayuna xar[eit
. 27.
mn>SwEyR #it. mns> SwEyeR sit vayu> àa[> iSwrae
Évet!, ttae vayuSwEyaRiÓ<ÊvIRy¡ iSwrae Évet!, ib<dae>
SwEyaRTsda svRda sTv< bl< ip<dSwEy¡ dehSwEy¡
àjayte. 28.
#<iÔya[aimit. #<iÔya[a< ïaeÇadIna<
mnae=t>kr[< naw> àvtRk>, mnaenawae mnsae nawae
maét> àa[>, maétSy àa[Sy lyae mnaeivlyae naw>,
s lyae mnaely> nadmaiïtae nade mnae lIyt #TywR>. 29.
sae=yimit. sae=ymev icÄly @v mae]aOyae mae]pdvaCy>,
mta<tre=Nymte maStu va, icÄlySy su;uÝavip
sTvaNmn>àa[yaelRye sit kiídinvaRCy>
- 246 -
p. 147)
. mUl.
ànòñasinñas> àXvStiv;y¢h>. iníeòae
inivRkarí lyae jyit yaeignam!. 31.
%iCDÚsvRs<kLpae in>ze;aze;ceiòt>. SvavgMyae
ly> kae=ip jayte vaggaecr>. 32.
. qIka.
Aan<d> s<àvtRte sMykœ àv&tae Évit,
AinvaRCyan<daivÉaRve jIvNmui´suo< ÉvTyeveit Éav>.
30.
ànòeit. ñasí inñasí ñasinñasaE ànòaE
lInaE ñasinñasaE yiSmn! s twa
baývayaer<t>àvezn< ñas> A<t>iSwtSy
vayaebRihinRSsr[< inñas> àXvSt> àk;eR[ XvStae
nòae iv;ya[a< zBdadIna< ¢hae ¢h[< yiSmn! ingRta
ceòa kayi³ya yiSmn! ingRtae ivkarae=<t>kr[i³ya yiSmn!
@ta†zae yaeigna<
- 247 -
lyae=<t>kr[v&ÄeXyeRyakarav&iÄjRyit svaeRTk;eR[
vtRte. 31.
%iCDÚeit. %iCDÚa nòa> sveR s<kLpa mn>pir[ama
yiSmn! s twa ingRt> ze;ae ye_yStain in>ze;a{yze;ai[
ceiòtain yiSmn! s twa SvenEvavg<tu< baeÏ‚< zKy>
SvavgMy> vacamgaecrae iv;y> kae=ip ivl][ae ly> jayte
yaeigna< àaÊÉRvit. 32.
p. 148)
. mUl.
yÇ †iòlRyStÇ ÉUte<iÔysnatnI. sa
zi´jIRvÉUtana< Öe Alúye ly< gte. 33.
lyae ly #it àa÷> kI†z< lyl][m!.
ApunvaRsnaeTwana‘yae iv;yivSm&it>. 34.
vedzaôpura[ain samaNygi[ka #v. @kEv za<ÉvI
muÔa guÝa k…lvxUirv. 35.
. qIka.
- 248 -
yÇ †iòirit. yÇ yiSmiNv;ye äüi[
†iòr<t>kr[v&iÄStÇEv lyae Évit, ÉUtain
p&iQVyadIin #<iÔyai[ ïaeÇadIin snatnain zañtain
ySya< sa sTkayRvade=iv*aya< kayRjatSy sÅvat!,
jIvÉUtana< àai[na< zi´ivR*a #me Öe Alúye äüi[
ly< gte yaeignaimit ze;>. 33.
ly #it. ly #it àa÷vRd<it bhv>, lySy l][<
lySvêp< kI†zimit àîpUvRk< lySvêpmah.
Apunirit.
ApunvaRsnaeTwanaTpunvaRsnaSwanaÉavaiÖ;yivSm&itivR;
ya[a< zBdadIna< XyeyakarSy iv;ySy va ivSm&itlRyae
lyzBdawR> #TywR>. 34.
vedeit. vedaíTvar> zaôai[ ;qœ pura[aNyòadz
samaNya gi[ka #v veZya #v, b÷pué;gMyTvat!, @ka
za<ÉvI muÔEv k…lvxUirv k…lôIv guÝa,
pué;ivze;gMyTvat!. 35.
p. 149)
. mUl.
- 249 -
A<tlRúy< bih†RiòinRme;aeNme;vijRta. @;a sa
za<ÉvI muÔa vedzaôe;u gaeipta. 36.
A<tlRúyivlInicÄpvnae yaegI yda vtRte †ò(a
iníltarya bihrx> pZyÚpZyÚip. muÔey< olu
za<ÉvI Évit sa lBxa àsadaÌ‚rae>
zUNyazUNyivl][< S)…rit tÄÅv< pr< za<Évm!.
37.
. qIka.
icÄlyay àa[lysaxnIÉUta< muÔa< ivv]uStÇ
za<ÉvI— muÔamah. A<tlRúyimit. A<t>
Aaxaraidäür<Øa<te;u c³e;u mXye SvaiÉmte c³e
lúym<t>kr[v&iÄ>, bihÎeRhaÓih>àdeze †iò>
c]u>s<bNx>, kI†zI †iò> inme;aeNme;vijRta
inme;> púms<yaeg> %Nme;> púms<yaegivðe;>
ta_ya< vijRta rihta icÄSy Xyeyakaraveze
inme;aeNme;vijRta †iòÉRvit, sae´E;a muÔa za<ÉvI
z<Éaeiry< za<ÉvI izviàya izvaiÉÉaRvjinka va
Évit, kI†zI vedzaôe;u gaeipt vede;u \gaid;u
- 250 -
zaÇe;u sa<Oypat<jlaid;u gaeipta ri]ta. 36.
za<ÉvI— muÔamiÉnIy dzRyit. A<tlRúyimit. yda
ySyamvSwayam<t> AnahtpÒadaE y‘úy<
sgu[eñrmUTyaRidk< tÅvmSyaidvaKylúy<
jIveñraiÉÚmh<äüaSmIit
p. 150)
. mUl.
ïIza<ÉVyaí oecyaR AvSwaxamÉedt>.
Évei½Älyan<d> zUNye icTsuoêip[I. 38.
tare Jyaeiti; s<yaeJy ik<icÊÚmyeÑ‚vaE.
. qIka.
vaKyawRÉUt< äü va tiSmiNvlInaE ivze;e[ lInaE
icÄpvnaE mnaemaétaE ySy s twa yaegI vtRte iníltarya
iníla iSwra tara knIinka ySya< ta†Zya †ò(a
bihdeRhaÓih>àdeze pZyÚip c]u>s<b<x< k…vRÚip
ApZyn! baýiv;y¢h[mk…vRn! vtRte AaSte, oiLvit
- 251 -
vaKyal<kare, #y mu´a za<ÉvI muÔa za<ÉvInaimka
muÔyit ¬ezainit muÔa guraedeRizkSy
àsadaTàIitpUvRkadnu¢ha‘Bxa àaÝaceÄiddimit
v´…mzKy< za<Év< za<ÉvImuÔaya< Éasman<
pd< p*te gMyte yaeigiÉirit pdmaTmSvêp<
zUNyazUNyivl][< Xyeyakarv&Äe>
sÑavaCDUNyivl][< tSya Aip
ÉanaÉavadzUNyivl][< tÅv< vaStivk< vStu
S)…rit àtIyte, twacae´<, ANtlR]mnNyxIrivrt<
pZyNmuda s<ymI †ò(uNme;inme;vijRtimy< muÔa
ÉveCDaMÉvI. guÝey< igirzen t<ÇivÊ;a t<Çe;u
tÅvaiwRname;a Sya*imna< mnaelykrI mui´àda ÊlRÉa
. 1. ^XvR†iòrxae†iòêXvRvexae ýx>izra>,
raxay<Çivxanen jIvNmu´ae ÉveiT]taE. 2. 37.
ïIza<ÉVya #it. ïIza<ÉVya> ïImTya>
za<ÉvImuÔaya> oecrImuÔayaíavSwaxamÉedt>
AvSwa=viSwitxaRm Swan< tyaeÉeRdaCDa<ÉVya<
bih†Rò(a bih>iSwit> oecya¡
æUmXy†ò(a=viSwit>, za<ÉVya<
ùdyÉavnadez> oecya¡ æUmXy @v dez>,
tyaeÉeRda_ya< zUNye dezkalvStupirCDedzUNye
- 252 -
sjatIyivjatIySvgtÉedzUNye ya icTsuoêipi[
icdan<dSvêip{yaTmin icÄlyan<dae ÉveTSyat!,
ïIza<ÉvIoecyaeRrvSwaxamêpsaxna<ze Éed> ntu
icÄlyan<dêp)la<z #itÉav>. 38.
%NmnImuÔamah. tare #it. tare neÇyae> knIinke Jyaeit;I
taryaenaRsa¢e
p. 151)
. mUl.
pUvRyaeg< mnaeyujÚuNmnIkark> ][at!. 39.
keicdagmjalen keiciÚgms<k…lE>. keicÄkeR[ muý<it
nEv jan<it tarkm!. 40.
AxaeRNmIiltlaecn> iSwrmna
nasa¢dÄe][í<ÔakaRvip
lIntamupnyiÚSp<dÉaven y>. JyaetIêpmze;-
. qIka.
- 253 -
yaejnaTàkazmane tejis s<yaeJy s<yu´e k«Tva æuvaE
ik<icTSvLpmuÚyeËXv¡ nyet!, pUvR>
pUvaeR´ae=<tlRúybih†RiòirTyakarkae yaegae yui´yRiSmn!
tÄa†z< mnae=<t>kr[< yu<jn! yu´< k…vRn! yaegI
][aNmuøtaRÊNmnIkark %NmNyvSwakarkae Évit. 39.
%NmnIm<tra=NyStr[aepayae naStITyah. keicidit.
keicCDaôt<Çaidivd> AagCD<it buiÏmaraeh<TywaR @_y
#Tyagma> zaôt<ÇadySte;a<
jalEjaRlvÓ<xnsaxnEStÊ´E> )lEmuRT*<it maeh<
àaßuv<it, tÇas´a bXy<t #it Éav>, keicÖEidka
ingms<k…lEinRgmana< ingmae´ana< s<k…lE>
)lba÷LyEmuRT*<it, keicÖEzei;kadyStkeR[
SvkiLptyui´ivze;e[ muT*<it, tarytIit tarkSt<
tark< tr[aepay< nEv jan<it, %´aeNmNyev
tr[aepaySt< n jan<tITywR>. 40.
AxaeRNmIilteit. Ax¡-%NmIilte AxaeRNmIilte AxaeRNmIilte laecne
yen
p. 152)
. mUl.
- 254 -
bIjmiol< dedIPyman< pr< tÅv< tTpdmeit vStu
prm< vaCy< ikmÇaixkm!. 41.
idva n pUjyei‘<g< raÇaE cEv n pUjyet!. svRda
pUjyei‘<g< idvaraiÇinraext>. 42.
. qIka.
s AxaeRNmIiltlaecn> AxaeR˜aiqtlaecn> #TywR>, iSwr<
iníl< mnae ySy s iSwrmna nasaya naiskaya
A¢e=¢Éage naiskaya< Öadza<gulpy¡te va dÄe
àihte $][e yen s nasa¢dÄe][>, twah
visó>, Öadza<gulpy¡te nasa¢e ivmle=<bre,
s<ivίzae> àzaMy<Tyae> àa[Sp<dae inéXyt #it,
inSp<dSy inílSy Éavae inSp<dÉav> kayeR<iÔymnsa<
inílTv< ten c<ÔakaER c<ÔsUyaRvip lInta< lInSy
Éavae lInta lyStmupnyNàapyn! kayeR<iÔymnsa<
inílTven àa[s<carmip St<ÉyiÚTywR>, tÊ´<
àakœ, mnae yÇ iblIyeteTyaidpUvaeR´ ivze;[s<pÚae yaegI
JyaetIêp< JyaetIirvaiolàkazk< êp< ySy s twa
tmze;bIjmakaza*uTpiÄÖara svRkar[miol<
- 255 -
pU[¡ dedIPymanmitzyen dIPyt #it dedIPyman<
tÄwa Svàkazk< pr< kayeR<iÔymnsa< sai][<
tÅvmnaraeipt< vaStivkimTywR>, tiddimit v´…mzKy<
p*te gMyte yaeigiÉirit pd< prm< svaeRTk«ò< vStu
AaTmSvêp< @it àaßaeit, %NmNyvSwaya< SvSvêpaviSwtae
yaegI ÉvtITywR>, AÇaixk< ik< vaCy<, Apr< vStu
àaßaetITyÇ ik< v´VyimTywR>. 41.
%NmnIÉavnaya> kalinymaÉavmah. idva neit. idva
sUyRs<care il<g<
p. 153)
. mUl.
Aw oecrI. sVydi][naifSwae mXye crit maét>.
itóte oecrI muÔa tiSmn! Swane n s<zy>. 43.
#faip<glyaemRXye zUNy< cEvainl< ¢set!. itóte
oecrI muÔa tÇ sTy< pun> pun>. 44.
. qIka.
- 256 -
svRkar[maTman<, @tSmadaTmn Aakaz> s<ÉUt
#Tyaidïute>, n pUjyet! n Éavyet!, XyanmevaTmpUjn<,
tÊ´< vaisóe, Xyanaephar @vaTma XyanmSy
mhacRn<, ivna tenetre[aymaTma l_yt @v nae #it, raÇaE
c<Ôs<care c nEv pUjyeÚEv Éavyet! c<ÔsUyRs<care
icÄSwEyaRÉavat!, cle vate cl< icÄimTyu´Tvat!,
idvaraiÇinraext> sUyRc<ÔaE inéXy, LyBlaepe p<cmI
tSyaStisl!, svRda svRiSmn! kale il<g< AaTman<
pUjyeÑavyet!, sUyRc<ÔyaeinRraexe k«te su;uça<tgRte
àa[e mn>SwEyaRt!, tÊ´<, su;uça<tgRte vayaE
mn>SwEy¡ àjayt #it. 42.
oecrImah. sVyeit. sVydid[naifSwae
vamtidtrnaifSwae maétae vayuyRÇ mXye crit
yiSmNmXyàdeze gCDit tiSmn! Swane tiSmn! àdeze oecrI
muÔa itóte iSwra Évit,
àkaznSweyaOyyaeíeTyaTmnepd<, n s<zy> %´e=weR
s<dehae naStITywR>. 43.
#faip<glyaeirit. #faip<glyae> sVydi][naf(aemRXye
yCDUNy< o< kt&R Ainl< àa[vayu< yÇ ¢set!, zUNye
àa[Sy iSwrIÉav @v ¢as>, tÇ tiSmn! zUNye oecrI
- 257 -
muÔa itóte, pun> pun> sTyimit yaejna. 44.
p. 154)
. mUl.
sUyaRc<ÔmsaemRXye inral<ba<tr< pun>. s<iSwta
Vyaemc³e ya sa muÔa nam oecrI. 45.
saema*Çaeidta xara sa]aTsa izvv‘Éa. pUryedtula<
idVya< su;uça< piíme muoe. 46.
purSta½Ev pUyeRt iniíta oecrI Évet!. A_ySta oecrI
muÔaPyuNmnI s<àjayte. 47.
. qIka.
sUyaRc<Ômsaeirit. sUyaRc<Ômsaeirfaip<glyaemRXye
inral<b< yd<trmvkazStÇ, pun> padpUr[e,
Vyaeça< oana< c³e smudaye, ÉUmXye svRoana<
smNvyat!, tÊ´< p<cöaet> smiNvt #it, ya s<iSwta
sa muÔa oecrInam. 45.
- 258 -
saemaidit. saema½<Ôa*Ç ySya< oecya¡
xara=m&txara %idtaeуta sa oecrI sa]aiCDvv‘Éa
izvSy iàyeit pUveR[aNvy>, Atula< inmRla< inépma<
idVya< svRnaf(uÄma< su;uça< piíme muoe pUryet!,
ijþyeit ze;>. 46.
purSta½Eveit. purSta½Ev pUvRtae=ip pUyeRt, su;uça<
àa[eneit ze;>, yid tihR iniíta=s<idGxa oecrI
oecyaROya muÔa Éveidit, yid tu purStaTàa[en n pUyeRt
ijþamaÇe[ piímt> pUyeRt tihR mUFavSwajinka, n
iniíta oecrI Syaidit Éav>, oecrImuÔaPy_ySta stI
%NmnI s<àjayte icÄSy XyeyakaravezaÄuyaRvSwa
ÉvtITywR>. 47.
p. 155)
. mUl.
æuvaemRXye izvSwan< mnStÇ ivlIyte. }atVy<
tTpd< tuy¡ tÇ kalae n iv*te. 48.
A_yseToecrI— tav*avTSya*aeginiÔt>.
s<àaÝyaeginÔSy kalae naiSt kdacn. 49.
- 259 -
inral<b< mn> k«Tva n ik<icdip ic<tyet!,
sbaýa_y<tre Vyaeiç "qviÄóit Øuvm!. 50.
. qIka.
æuvaeirit. æuvaemRXye æuvaer<trale izvSwan<
izvSyeñrSy Swan< izvSy suoêpSyaTmnae=vSwanimit
ze;>, tÇ tiSmn! izve mnae lIyte
izvakarv&iÄàvahvÑvit ti½Älyêp< tuy¡ pd<
ja¢TSvßsu;uiÝ_yítuwaROy< }atVy<, tÇ tiSmn!
pde kalae m&TyunR iv*te, yÖa
sUyRc<Ôyaein<raexadayu>]ykark> kal> smyae n
iv*t #TywR>, tÊ´<, ÉaeT³I su;uça kalSyeit. 48.
A_yseidit. tavToecrI muÔam_yset!, yav*aeginiÔt>,
yaeg> svRv&iÄinraex> sEv inÔa yaeginÔa =Sy s<jata #it
yaeginiÔt> ta†z> Syat!, s<àaÝa yaeginÔa yen s
s<àaÝyaeginÔStSy kdacn kiSm<iídip smye kalae
m&TyunaRiSt. 49.
inral<bimit. yae inral<bmal<bzUNy< mn> k«Tva
- 260 -
ik<icdip n ic<tyet! oecrImuÔaya< jaymanaya<
äüakaramip v&iÄ< prvEraGye[ pirTyjeidTywR>, s
yaegI baýa_y<tre baýebihÉRve Aa_y<tre=_y<tÉRve c
VyaeMNyakaze "qviÄóit Øuv<,
p. 156)
. mUl.
baývayuyRwa lInStwa mXye n s<zy>. SvSwane
iSwrtameit pvnae mnsa sh. 51.
@vm_ysmanSy vayumageR idvainzm!. A_yasa¾IyRte
vayumRnStÇEv lIyte. 52.
Am&tE> PlavyeÎehmapadtlmStkm!.
. qIka.
iniítmett!, ywakaze "qae bihr<tíakazpU[aeR Évit
twa oecyaRmal<bnpirTyagen yaegI äü[a
pU[RiStótITywR>. 50.
- 261 -
baýeit. baýae dehaÓihÉRvae vayuyRwa lInae Évit ocyaR
, tSya<t> àv&TyÉavat! twa mXyae dehmXyvtIR
vayulIRnae Évit, tSy bih>àv&ÅyÉavat!, n s<zy>,
AiSmÚweR s<dehae naStITywR>, SwIyte
iSwrIÉUyte=iSmiÚit Swan< SvSy àa[Sy Swan<
SwEyaRixóan< äür<Ø< tÇ mnsa icÄen sh
pvn> àa[> iSwrta< iníltameit àaßaeit. 51.
@vmu´àkare[ vayumageR àa[mageR su;uçayaimTywR>,
idvainz< raiÇ<idvm_ysmanSya_yas< k…vRtae
yaeignae=_yasa*Ç yiSmÚaxare vayu> àa[ae jIyRte
]Iyte lIyt #TywR>, tÇEv vayaelRyaixóane
mniít< lIyte jIyRt-#TywR>. 52.
Am&tEirit. Am&tE> sui;ringRtE> padtl< c mStk< c
padtlmStk< Ö<Öí
p. 157)
. mUl.
isÏ(Tyev mhakayae mhablpra³m>. 53. #it oecrI.
- 262 -
zi´mXye mn> k«Tva zi´< mansmXygam!. mnsa mn
AalaeKy xaryeTprm< pdm!. 54.
omXye k…é caTmanmaTmmXye c o< k…é. sv¡ c
omy< k«Tva n ik<icdip ic<tyet!. 55.
. qIka.
àai[tUyRsena<ganaimTyekvÑav>,
padtlmStkmiÉVyaPyeTyapadtlmStk<
dehmaPlavyedaPlaivt< k…yaRt!, mhanuTk«ò> kayae ySy s
mhakay> mha<taE blpra³maE ySyeTyeta†zae yaegI
isÏ(Tyev, Am&taPlavnen isÏae ÉvTyev. 53.
zi´irit. zi´> k…<filnI tSya mXye mn> k«Tva
tSya< mnae x&Tva tdakar< mn> k«TveTywR>, zi´<
mansmXyga< k«Tva, zi´XyanavezaCDi´<
mnSyekIk«Ty ten k…<flI— baexiyTveit yavt!,
àbuÏaviûyaegen mnsa méta sheit gaer]ae´e>,
mnsa<t>kr[en mn AalaeKy buiÏ< mnsa=vlaeknen
iSwrIk«TveTywR>, prm< pd< svaeRTk«ò< Svêp<
xaryeÏar[aiv;y< k…yaRidTywR>. 54.
- 263 -
omXy #it. oimv pU[¡ äü o< tNmXye AaTman<
SvSvêp< k…é, äüahimit ÉavyeTywR>, AaTmmXye
SvSvêpe c o< pU[¡ äü k…é, Ah< äüeit c
ÉavyeTywR>, sv¡ c omy< k«Tva äümy< ivÉaVy
ikmip n ic<tyet!, Ah< äüeit Xyanmip pirTyjeidTywR>.
55.
p. 158)
. mUl.
A<t> zUNyae bih> zUNy> zUNy> k…<É #va<bre. A<t>
pU[aeR bih> pU[R> pU[R> k…<É #va[Rve. 56.
baýic<ta n ktRVya twEva<tric<tnm!. svRic<ta<
pirTyJy n ik<icdip ic<tyet!. 57.
s<kLpmaÇklnEv jgTsm¢< s<kLpmaÇklnEv mnae-
. qIka.
@v< smaihtSy Svêpe iSwitmah. A<t>zUNy #it. A<t>
- 264 -
A<t>kr[e zUNy>,
äüaitir´v&ÄerÉavaidœÖtIyzUNy>,
bihr<t>kr[aÓihripzUNy>, iÖtIyadzRnat! A<bre
Aakaze k…<Éae "qae ywa<tbRih>zUNyStÖd<t>kr[e
ùdakaze vayupU[R> äüakarv&Äe>
sÑavaÓ+üvasTvadœ,
bih>pU[aeR=<t>kr[aÓihùRdvkazaÓihvaR pU[R>,
sÄya äüaitir´v&ÄerÉavaÓ+üpU[RTvaÖa, A[Rve
smuÔe k…<Éae "qae ywa svRtae jlpU[aeR ÉvTyev<
smaixinóae yaegI äüpU[aeR ÉvtITywR>. 56.
baýic<teit. smaihten yaeigneTyXyahar>, baýic<ta
baýiv;ya ic<ta n ktRVya twEv
baýic<takr[vda<tric<tnma<tra[a< mnsa
pirkiLptanamazamaedksaExvaiqkadIna< ic<tn< n
ktRVyimit il<givpir[amenaNvy>, svRic<ta<
baýa_y<tric<tn< pirTyJy ik<icdip n
ic<tyeTprvEraGye[aTmakarv&iÄmip pirTyjet!, tÅyage
SvêpaviSwitêpa jIvNmui´ÉRvtIit Éav>. 57.
baýa_y<tric<tapirTyage za<ití ÉvtITyÇ
visóvaKy< àma[yit, s<kLpeit,
- 265 -
p. 159)
. mUl.
ivlas>. s<kLpmaÇmitmuTs&j inivRkLpmaiïTy
iníymvaßuih ram za<itm!. 58.
kpURrmnle yÖTsE<xv< sille ywa, twa
s<xIyman< c mnStÅve ivlIyte. 59.
}ey< sv¡ àtIt< c }an< c mn %Cyte.
. qIka.
s<kLpae maniskae Vyapar> s @v s<kLpmaÇ< tSy klnEv
rcnEved< †Zyman< sm¢< jgt!, baýàp<cae
mnaemaÇkiLpt #TywR>, mnsae mansSy ivlasae
nanaiv;yakarkLpna AazamaedksaExvaiqkaidkLpnaêpae
ivlas> s<kLpmaÇklnEv, mans> àp<cae=ip
s<kLpmaÇrcnEveTywR>, s<kLpmaÇe
vaýa_y<tràp<ce ya mit> sTyTvbuiÏStamuTs&j, tihR
ik< ktRVyimTyt Aah, inivRkLpeit, ivizòkLpna ivkLp>
- 266 -
, AaTmin
kt&RTvÉaeTk«TvsuioTvsjatIyivjatIySvgtÉeddezkalvs!
tupirCDed-kLpnaêp> tSmaiÚ:³a<tae
inivRkLpStmaTmanmaiïTy xar[aidiv;y< k«Tva he ram
iníyms<idGx< za<it< prmae pritmvaßuih, tt>
suomip àaPSysIit Éav>, tÊ´< Égvta Vyitreke[,
n caÉavyt> za<itrza<tSy k…t> suoimit. 58.
kpURrimit. yÖ*wa=nle=¢aE s<xIyman<
s<yaeJyman< kpURr< ivlIyte ivze;e[ lIyte lIn<
Évit, AGNyakar< Évit, ywa sille jle s<xIyman<
sE<xv< lv[< ivlIyte lv[akar< pirTyJy jlakar<
Évit twa tÖÄÅve AaTmin s<xIyman< kayRma[<
mnae ivlIyte AaTmakar< Évit. 59.
mnsae ivlye jate ÖEtmip lIyt #Tyah iÇiÉ>. }eyimit.
sv¡ skl<
p. 160)
. mUl.
}an< }ey< sm< nò< naNy> p<wa iÖtIyk>. 60
- 267 -
.
mnae†Zyimd< sv¡ yiTk<icTscracrm!. mnsae
ýuNmnIÉavadœÖEt< nEvaepl_yte. 61.
}eyvStupirTyagaiÖly< yait mansm!. mnsae ivlye jate
kEvLymviz:yte. 62.
. qIka.
}ey< }anah¡ àtIt< c }at< c }an< c #d<
sv¡ mn %Cyte, svRSy
mn>kLpnamaÇTvaNmn>zBdenaeCyte, }an< }ey< c
sm< mnae ivlIyte mnsa sax¡ nò< yid tihR
iÖtIyk> iÖtIy @v iÖtIyk> p<wa mnaeiv;yae naiSt,
ÖEt< naStIit )iltawR>. 30.
mnae†Zyimit. #dmupl_yman< yiTk<ic*iTkmip cr<
j<gmmcr< Swavr< cr< cacr< c cracre ta_ya<
shvtRt #it scracr< y¾gÄTsv¡ mnae†Zy< mnsa
†Zy<, mn>s<kLpmaÇimTywR>, mn>kLpnasTve
àtIteStdÉave caàtIteæRm @v sv¡ jgt!, æmSy
- 268 -
àtItkzrITvat!, n c baEÏmtàs<g>,
æmaixóanSy äü[> sTyTva_yupgmat!, mns
%NmnIÉavaiÖlyaÖEt< Éed> nEvaepl_yte nEv àtIyte
, ÖEtæmhetaemRn> s<kLpSyaÉvat!, ih tÏetavVyy<
. 61.
}eyimit. }eyy< }aniv;y< yÖStu sv¡ cracr<
y†Zy< tSy pirTyagaÚamêpaTmkSy tSy
pirvjRnaidœÖly< si½dan<dêpaTmakar< Évit, mnsae
ivlye jate sit kEvLy< kevlSyaTmnae Éav>
kEvLymviz:yte, AiÖtIyaTmSvêpmvizò<
ÉvtITywR>. 62.
p. 161)
. mUl.
@v< nanaivxaepaya> sMykœ SvanuÉvaiNvta>.
smaixmagaR> kiwta> pUvaRcayERmRhaTmiÉ>. 63.
su;uçayE k…<filNyE suxayE c<ÔjNmne. mnaeNmNyE
nmStu_y< mhaz®yE icdaTmne. 64.
- 269 -
AzKytÅvbaexana< mUFanamip s<mtm!.
@vimit. @vm<tlRúy< bih†RiòirTya*u´àkare[
mhan! smaixpirzIlnzuÏ AaTma<t>kr[< ye;a< te
mhaTmanStEmRhaTmiÉ> pUveR c te AacayaRí pUvaRcayaR
mTSye<ÔadyStE> smaxeiíÄv&iÄinraexSy magaR>
àaÞyupaya> kiwta>, kI†za> smaixmagaR>,
nanaivxaepaya> nanaivxa %paya> saxnain ye;a< te
twa sMykœ smIcIntya s<zyivpyRyraihTyen y>
SvanuÉv AaTmanuÉvStenaiNvta yu´a>. 63.
su;uçaid_y> k«tk«TySta> à[mit. su;uçayE #it.
su;uça mXynafI tSyE k…<filNyE Aaxarz®yE
c<ÔaÑ+ƒmXySwa¾Nm ySyaStSyE suxayE pIyU;ayE
mnaeNmNyE tuyaRvSwayE ic½EtNymaTma Svêp< ySya> sa
twa tSyE mhtI jfana< kayeR<iÔymnsa<
cEtNys<padkTvaTsvaeRÄma ya zi´iíCDi´>
pué;êpa tSyE, tu_yimit àTyek< s<bXyte, nm>
àVhIÉavae=Stu. 64.
nanaivxan! smaXyupayanu®va nadanus<xanuêp<
muOyaepay< àitjanIte
- 270 -
p. 162)
. mUl.
àae´< gaer]nawen nadaepasnmuCyte. 65.
ïI-Aaidnawen spadkaeiqlyàkara> kiwta jy<it.
nadanus<xankmekmev mNyamhe muOytm< lyanam!. 66.
mu´asne iSwtae yaegI muÔa< s<xay za<ÉvIm!.
z&[uyaÎi][e k[eR nadm<tSwmekxI>. 67.
. qIka.
nIte. AzKyeit. AVyuTpÚTvadzKyStÅvbaexStÅv}an<
ye;a< te twa te;a< mUFanamnxItana< s<mt<,
AipzBdaiTkmutaxItanaimit gMyte, gaer]nawen
àae´imTynen mhÊ´TvaÊpadeyTv< gMyte,
nadSyanahtXvneépasne=nus<xanêp< sevnmuCyte
kWyte. 65.
ïI-Aaidnaweneit. ïI-Aaidnawen izven kiwta> àae´a>
- 271 -
paden ctuwa¡zen sh vtRmana> kaeiqs<Oyaka
lyàkaraiíÄlysaxnÉeda jy<TyuTk;eR[ vt¡te
vy< tu nadanus<xank< nadanuic<tnmev @k< kevl<
lyana< lysaxnana< mXye muOytmmitzyen muOy<
mNyamhe janImhe %Tk«òana< lysaxnana< mXye
%Tk«òtmTvaÌaer]aiÉmtTva½ nadanus<xanmev
AvZy< ivxeyimit Éav>. 66.
za<ÉvImuÔaya nadanus<xanmah. mu´asn #it.
mu´asne isÏasne iSwtae yaegI za<ÉvI—
muÔam<tlRúy< bih†RiòirTyaidnae´a< s<xay k«Tva
, @kxIreka¢ict> sn! di][e
k[eR=<tSwsu;uçanaf(a< s<tmev nad< z&[uyat!,
p. 163)
. mUl.
ïv[puqenynyuglºa[muoana< inraexn< kayRm!.
zuÏsu;uçasr[aE S)…qmml> ïUyte nad>. 68.
Aar<Éí "qíEv twa pircyae=ip c. in:piÄ>
svRyaege;u SyadvSwactuòym!. 69.
- 272 -
Awar<ÉavSwa. äü¢<weÉRveÑedae T*an<d>
zUNys<Év>.
. qIka.
tÊ´< iÇpurasarsmu½ye, AadaE
mÄailmalajintrvsmStars<SkarkarI nadae=saE
va<izkSyainlÉirtlsÖ<zin>SvantuLy>,
"<qanadanukarI tdnu c jlixXvanxIrae gÉIrae
gjRNpjRNy"ae;> pr #h k…hre vtRte äünaf(a #it. 67
.
pra'œmuoImuÔya nadanus<xanmah. ïv[puqe
nynyaeneRÇyaeyuRgl< yuGm< àa[zBden ºa[puqe
muomaSyme;a<, Ö<Öe àa{y<gTvadekvÑave àaÝe=ip
svRSyaip Ö<ÖEkvÑavSy vEkiLpkTvaÚ Évit, te;a<
inraexn< kra<guiliÉ> kay¡, inraexn< ceTw<,
A<guóa_yamuÉaE k[aER tjRnI_ya< c c]u;I,
nasapuqaE twaNya_ya< àCDa* kr[ain ceit,
ckaraÄdNya_ya< muo< àCDa*eit smu½Iyte, zuÏa
àa[ayamEmRlrihta ya su;uçasri[>
- 273 -
su;uçapÏitStSyammlae nad> S)…q< Vy´< ïUyte.
68.
Aw nadSy ctöae=vSwa> àah. AarMÉíeit.
Aar<ÉavSwa"qavSwapircyavSwain:pTyvSwa #it,
svRyaege;u sveR;u icÄv&iÄinraexaepaye;u za<ÉVyaid;u
VyvSwactuòy< Syat!, ccEvtwaipca>
padpUr[awaR>. 69.
tÇar<ÉavSwamah. äü¢<weirit.
äü¢<wernahtc³e vtRmanaya Éed>
p. 164)
. mUl.
ivicÇ> Kv[kae dehe =naht> ïUyte Xvin>. 70.
idVydehí tejSvI idVyg<xSTvraegvan!. s<pU[Rùdy>
zUNy Aar<Éae yaegvan! Évet!. 71.
Aw "qavSwa. iÖtIyaya< "qIk«Ty vayuÉRvit
mXyg>. †Fasnae Éve*aegI }anI devsmStda. 72.
- 274 -
. qIka.
àa[ayama_yasen Éedn< yda ÉveÄdeit
yÄdaerXyahar>, Aan<dytITyan<d> Aan<djnk>
zUNye ùdakaze s<ÉvtIit zUNys<Évae ùdakazaeTpÚae
ivicÇae nanaivx> Kv[ae ÉU;[innd> s @v Kv[k>,
ÉU;[innds†z #TywR>, ÉU;[ana< tu iz<ijt<,
inKva[ae inKv[> Kva[> Kv[> Kv[nimTypITymr>,
Anahtae Xvinrnahtae inhaRdae dehe dehmXye ïUyte
ïv[iv;yae ÉvtITywR>. 70.
idVydeh #it. zUNye ùdakaze y Aar<Éae nadar<ÉStiSmn!
sit ùdakazivzuÏakazæUmXyakaza>
zUNyaitzUNymhazUNyzBdEVyRviÿy<te yaeigiÉ>,
s<pU[Rùdy> àa[vayuna sMykœ pU[¡ ùdy< ySy s
twa Aan<den pU[eR ùdye yaegvan! yaegI idVyae
êplav{ybls<pÚae dehae ySy s idVydeh> tejSvI
àtapvan! idVyg<x> idVy %Ämae g<xae ySy s twa
Araegvan! raegrihtae Éveidit s<b<x>. 71.
"qavSwamah. iÖtIyamIit. iÖtIyaya<
- 275 -
"qavSwaya< vayu> àa[> "qIk«Ty AaTmna
shapan< nadib<Ê cEkIk«Ty mXymae mXyc³gt>
k<QSwane mXyc³<,
p. 165)
. mUl.
iv:[u¢<weSttae ÉedaTprman<dsUck>. AitzUNye
ivmdRí ÉerIzBdStwa Évet!. 73.
t&tIyaya< tu iv}eyae ivhayaemdRlXvin>. mhazUNy<
tda yait svRisiÏsmaïym!. 74.
. qIka.
tÊ´mÇEv jal<xrb<xe mXyc³imd< }ey<
;aefzaxar<b<xnimit, ydaÉveidTyXyahar>,
tdaSyamvSwaya< yaegI yaega_yasI †Fmasn< ySy s
†Fasn< iSwrasnae }anI pUvaRpe]ya
k…zlbuiÏdeRvsmae êplav{yaixKyaÎev tuLyae Évet!,
tÊ´mIñrae´e rajyaege, àa[apanaE nadib<Ë
jIvaTmprmaTmnae>, imilTva "qte ySmaÄSmaTs "q
- 276 -
%Cyt #it. 72.
iv:[u¢<wEirit. ttae äüg<iwÉednan<tr<
iv:[u¢<we> k<Qe vtRmanaya
ÉedaTk…<ÉkEmeRdnaTprman<dSy Éaivnae äüan<dSy
sUckae }apk>, AitzUNye k<wavkaze
ivmdaeR=neknads<mdaeR ÉeyaR> zBd #v zBdae ÉerIzBdae
ÉerInadí tda tiSmNkale Évet!. 73.
pircyavSwamah saxRÖa_ya<. t&tIyaya<
pircyavSwaya< ivhayaemdRlXvinivRhayis æUmXyakaze
mdRlSy va*ivze;Sy Xvinirv XvinivR}eyae ivze;e[
}anahaeR Évit, tda tSyamvSwaya<
svRisiÏsmaïy< svaRsa< isÏInaRmi[madIna<
smaïy< Swan<, tÇ s<ymadi[maidàaÝe>
mhazUNy< æUmXyakaz< yit gCDit àa[ #it ze;>
. 74.
p. 166)
. mUl.
icÄan<d< tda ijTva shjan<ds<Év>.
- 277 -
dae;Ê>ojraVyaix]uxainÔaivvijRt>. 75.
éÔ¢<iw< yda iÉTva zvRpIQgtae=inl>. in:pÄaE
vE[v> zBd> Kv[ÖI[aKv[ae Évet!. 76.
@kIÉUt< tda icÄ< rajyaegaiÉxankm!.
. qIka.
icÄan<dimit. icÄan<d<
nadiv;ya<t>kr[v&iÄjNy< suo< ijTvaiÉÉUy
shjan<ds<Év> shjan<d> SvaÉaivkaTmsuo< tSy
s<Év AaivÉaRv> s dae;a vatiptk)a Ê>o< t¾Nya
vedna AaXyaiTmkaid c jra v&ÏavSwa VyaixJvRraid>
]uxa buÉu]a inÔa Svap @tEivRvijRtae rihtStda yaegI
ÉvtIit. 75.
tda kdeType]ayamah. éÔeit. yda éÔ¢<iw< iÉTva
, Aa}ac³e éÔ¢<iw> zvRSyeñrSy pIQ< Swa<
æUmXy< tÇ gt> àaÝae=inl> àa[ae Évit tda
in:pTyvSwamah. in:pÄaivit. in:pÄaE
in:pTyvSwaya<, äür<Øe gte àa[e in:yTyvSwa
- 278 -
Évit, vE[v> ve[aery< vE[vae v<zs<b<xI zBdae
innad> Kv[<tI zBdaymana ya vI[a tSya> Kv[>
zBdae Évet!. 76.
tda tSyamvSwaya<
icÄm<t>kr[mekIÉUtmekiv;yIÉUt<,
iv;yiv;iy[aerÉedaepcarat!, tÔajyaegaiÉxank< rajyaeg
#TyiÉxan< ySy tÔajyaegaiÉxank<
p. 167)
. mUl.
s&iòs<harktaRsaE yaegIñrsmae Évet!. 77.
AStu va maStu va mui´rÇEvao<ift< suom!.
lyaeÑvimd< saEOy< rajyaegadvaPyte. 78.
rajyaegmjan<t> kevl< hQkimR[>. @tan_yaisnae
mNye àyas)lvijRtan!. 79.
%NmNyvaÝye zIº< æUXyan< mm s<mtm!.
rajyaegpd< àaÝ< suoaepayae=Lpcetsam!. s*>
- 279 -
àTyys<xayI jayte nadjae ly>. 80.
. qIka.
icÄSyEka¢tEv rajyaeg #TywR>. s&iòs<hareit. AsaE
nadanus<xanprae yaegI s&iòs<harktaR s&iò<
s<har< c kraetIit ta†z>. At-@veñrsm $ñrtuLyae
Évet!. 77.
AStu veit. rajyaegimit. %ÉaE àaGVyaOyataE. 78. 79.
%NmNyvaÝy #it. ïIº< TvirtmuNmNya %NmNyvSwaya
AvaÝye àaÞyw¡ æUXyan< æuvaeXyaRn< æUmXye
Xyan< mm SvaTmaramSy s<mt<, rajyaegae yaegana< raja
tdev pd< rajyaegpd< tuyaRvSwaOy àaßu lBxu<
pUvaeR´æUXyanêp> suoaepay> suosaXy> %pay
suoaepay> ALpcetsamLpbuÏInamip
ikmutaNye;aimTyiÉàay>, nadj> nada¾atae
lyiíÄivly> s*> zIº< àTyy< àtIt<
s<dxatIit àTyys<xayI àtIitkrae jayte àaÊÉRvit
. 80.
- 280 -
p. 168)
. mUl.
nadanus<xansmaixÉaja< yaegIñra[a< ùid
vxRmanm!. Aan<dmek< vcsamgMy< janait t<
ïIguénaw @k>. 81.
k[aER ipxay hSta_ya< y< z&[aeit Xvin< muin>. tÇ
icÄ< iSwrIk…yaR*aviTSwrpd< ìjte. 82.
nadanus<xaneit.
nadSyanahtXvnernus<xanmnuic<tn< ten
smaixiíÄEka¢(< t< Éj<tIit
nadanus<xansmaixÉajSte;a< yaeig;u
yaegyu´e:vIñra> smwaRSte;a< ùid hœfye vxRt #it
vxRmanSt< vxRman< vcsa< vacamgMy<, #dimit
v´…mzKy< t< yaegzaôàisÏmek<
muOyman<dmaLhadmekae=nNy> ïIguénw> ïIman!
guérev nawae jnait veiÄ, @ten nadanus<xanan<dae
guégMy @veit sUict<. 81.
nadanus<xanaTàTyaharaid³me[ smaixmah.
- 281 -
k[aRivTyaidiÉ>. muinmRnzIlae yaegI hSta_yaimTynen
hSta<guóaE lúyete, ta_ya< k[aER ïaeÇe ipxay,
hSta<guóaE ïaeÇivvryae> k«TveTywR>, y<
Xvinmnahtin>Svn< z&[aeTyak[Ryit tÇ tiSmn! XvnaE
icÄ< iSwrIk…yaRdiSwr< iSwr< s<p*man< k…yaRt!,
yaviTSwr< pd< iSwrpd< tuyaROy< gCDet!, tÊ´<,
tuyaRvSwaicdiÉVyjknadSy vedn< àae´imit
nadanus<xanen vayuSwEyRmi[madyae=ip Év<tIit, %´<
c iÇpurasarsmu½ye, ivijtae ÉvtIh ten vayu> shjae ySy
smuiTwt> à[ad>, Ai[maidgu[a Év<it tSyaimtpu{y<
c mhagu[aedySy, surrajtnUjvEirr<Øe ivinéXy
Svkra<guilÖyen, jlxeirv xIrnadm<t> àsr<t<
shsa z&[aeit mTyR #it, surraj #<ÔStSy
tnUjae=juRnStSy vErI k[RStÔ<Øe SpòmNyt!. 82.
p. 169)
. mUl.
A_ySymanae nadae=y< baýmav&[ute Xvinm!.
p]aiÖ]epmiol< ijTva yaegI suoI Évet!. 83.
ïUyte àwma_yase nadae nanaivxae mhan!. ttae=_yase
- 282 -
vxRmane ïUyte sUúmsU]k>. 84.
AadaE jlixjImUtÉerIHHRrs<Éva>. mXye
mdRlz<oaeTwa "<qakahljaStwa. 85.
. qIka.
_ySyman #it A_ySymanae=nus<xIymanae=y<
nadae=nahtaOyae baý< Xvin< bihÉRv< zBdmav&[ute
ïuTyaeivR;y<, yaegI nada_yasI p]aNmasaxaRdiol<
sv¡ iv]ep< icÄca<cLy< ijTva=iÉÉUy suoI Svan<dae
Évet!. 85.
ïUyt #it. àwma_yase pUvaR_yase nanaivxae=nekivxae
mhan! jlixjImUtÉeyaRids†zae nadae=nahtSvn> ïUyte
Aak{yRte, ttae=n<trm_yase nadanus<xana_yase
vxRmane sit sUúmsUK<Ak> sUúm> sUúm @v ïUyte
ïv[iv;yae Évit. 84.
nanaivx< nadmah Öa_ya<. Aadaivit. AadaE
vayaeäRür<Øgmnsmye jlix> smuÔae jImUtae me"ae ÉerI
va*ivze;>, ÉerI ôI Ê<ÊiÉ> pumainTymr>, HHRrae
- 283 -
va*ivze;>, va*àÉeda fmémfœfuif<ifmHHRra>
, mdRl> p[vae=Nye=pITymr>, jlixàmuoe_y> s<Év
#v s<Éavae ye;a< te twa mXye äür<Øe vayae>
SwEyaRn<tr< mdRlae va*ivze;> z<oae
jljSta_yamuTwa #v mdRlz<oaeTwa>, "<qakahlaE
va*ivze;aE ta_ya< jata #v "<qakahlja>. 85.
p. 170)
. mUl.
A<te tu ik<ik[Iv<zvI[aæmrin>Svna>. #it
nanaivxa nada> ïUy<te dehmXyga>. 86.
mhit ïUyma[e=ip me"ÉeyaRidke XvnaE. tÇ
sUúmaTsUúmtr< nadmev pram&zet!. 87.
"nmuTs&Jy va sUúme sUúmmuTs&Jy va "ne.
rmma[mip i]Ý< mnae naNyÇ calyet!. 88.
. qIka.
A<te iTvit. A<te tu àa[Sy äür<Øe
- 284 -
b÷SwEyaRn<tr< tu ik<ik[I ]uÔ"<iqka v<zae ve[u
vI[a t<ÇI æmrae mxup> te;a< in>Svna #it pUvaeR´a>
nanaivxa Anekàkarka dehSy mXye gta> àaÝa>
ïUy<te. 86.
mhtIit. me"í ÉerI c te AadI ySy s
me"ÉeyaRidkStimn!, me"ÉerIzBdaE t¾Nyin"aeR;praE,
mhit b÷le XvnaE innade ïUyma[e Aak{yRmane sTyip tÇ
te;u nade;u sUúmaTsUúmtrmitsUúm< Aadmev
pram&zei½<tyet!, sUúmSy nadSy
icrSwaiyTvaÄÇas´icÄiír< iSwrmitÉRveidit Éav>
. 87.
"nimit. "n< mha<t< nad< me"ÉeyaRidkmuTs&Jy "ne
va nade rmma[<
"nsUúmaNytrnad¢h[pirTyaga_ya< ³If<tmip
i]Ý< rjsaTy<tc<cl< mnae=NyÇ iv;ya<tre n
calyeÚ àeryet!, i]Ý< mnae iv;ya<tras´< n
smaxIyte nade;u rmma[< tu smaxIyt #it Éav>. 88
.
p. 171)
- 285 -
. mUl.
yÇk…Çaip va nade lgit àwm< mn>. tÇEv
suiSwrIÉUy ten sax¡ ivlIyte. 89.
mkr<d< ipbn! É&<gae g<x< nape]te ywa.
nadas´< twa icÄ< iv;yaÚih ka<]te. 90.
mnaemÄgje<ÔSy iv;yae*ancair[>. inymne smwaeR=y<
innadinizta<k…z>. 91.
. qIka.
AÇeit. va Awva yÇk…Çaip nade yiSmNkiSm<ií˜ne
sUúme va nade àwm< pUv¡ mnae lgit l¶< Évit
tÇEv tiSmÚev nade suiSwrIÉUy sMykœ iSwr< ÉUTva ten
naden sax¡ sak< ivlIyte lIn< ÉvtITywR>, AÇ
pUvRvaKyen àTyaharae iÖtIyen xar[a t&tIyen
XyanÖara smaixé´>. 89.
mkr<dimit. mkr<d< pu:prs< ipbn! xyn! É&<gae
æmrae g<x< ywa nape]te neCDit twa nadas´<
- 286 -
nad Aas´< icÄm<t>kr[< iv;yan!
iv;{v<Tyvb×<it àmatar< Svs<geneit iv;ya>
ö‹<dnvintadyStan! n ka<]te neCDit. hIit iníye
. 90.
mn #it. iv;y> zBdaidrevae*an< vn< tÇ crtIit
iv;yae*ancarI tSy mn @v mÄgje<Ôae, ÊinRvarTvat!,
tSy innad @vanahtXvinrev inizta<k…z>
tIú[a<k…z> inymen pravtRne smwR> z´>, @tE>
ðaekE>, crta< c]uradIna< iv;ye;u ywa³m<,
yTàTyahr[< te;a< àTyahar> àkIitRt>,
#<iÔya[a< iv;ye_y> àTyahr[< àTyahar
#Tyu´l][> àTyahar> àae´>. 91.
p. 172)
. mUl.
bÏ< tu nadb<xen mn> s<Ty´caplm!, àyait
sutra<SwEy¡ iDÚp]>ogae ywa. 92.
svRic<ta pirTyJy savxanen cetsa. nad @vanus<xeyae
yaegsaèaJyimCDta. 93.
- 287 -
nadae=<tr<gsar<gBxnne vagurayte.
A<tr<gk…r<gSy vxe Vyaxayte=ip c. 94.
bÏ< iTvit. nad @v b<x> bXyte=neneit b<x>
b<xnsaxn< ten Svz®ya SvaxInkr[en bÏ<
b<xnimv àaÝ<, nadxar[adavas´imTywR>,
At-@v sMykœ Ty´< capl< ][e][e
iv;y¢h[pirTyagêp< yen tÄwa mn> sutra<
SwEy¡ àyait intra< xar[ameit, tÇ †òa<tmah
, iDÚaE p]aE ySy ta†z> oe g½tIit og> p]I
ywa, @ten, àa[ayamen pvn< àTyahare[ ce<iÔy<,
vzIk«Ty tt> k…yaRi½ÄSwEy¡ zuÉaïye, zuÉaïye
icÄSwapn< xar[eTyu´l][a xar[a àae´a. 92.
svRic<taimit. sveR;a< baýa_y<triv;ya[a< ya
ic<ta ic<tn< ta< pirTyJy Ty®va savxanenEka¢e[
cetsa yaegana< saèaJy< sèajae Éav>,
yaegzBdae=zaR*j<t>, rajyaeigTvimit yavt!, #CDta
va<Dta pu<sa nad @vanah
tXvinrevanus<xeyae=nuic<tnIy>, nadakarv&itàvah>
ktRVy #TywR> @ten
- 288 -
tÔƒpàTyyEka¢(s<titíaNyinSp&ha, tÏ(an<
àwmEr<gE> ;iÑinR:pa*te n&p, tÇ
àTyyEktanta XyanimTyu´l][< Xyanmu´<. 93.
nadae=<tr<geit. nad> A<tr<g< mn @v sar<gae
m&gStSy b<xne ca<cLyhr[e vagurayte vagurevacrit
vagura jal<, ywa vagura b<xnen sar<gSy ca<cLy<
p. 173)
. mUl.
A<tr<gSy yimnae vaijn> pir"ayte. nadaepaiStrtae
inTymvxayaR ih yaeigna. 95.
bÏ< ivmu´cacLy< nadg<xkjar[at!. mn>
pardmaßaeit inral<baOyoe=qnm!. 96.
hrit twa nadae=<tr<gSy Svz®ya ca<cLy<
hrtITywR>, A<tr<g< mn @v sar<gae hir[StSy
b<xne nanav&ÅyuTpadnapnynmev mnsae b<xStiSmn!
Vyaxayte Vyax #vacrit, ywa Vyaxae vagurabÏ<
m&g< h<it @v< nadae=ip Svas´< mnae h<tITywR>. 94
- 289 -
.
A<tr<gSyeit. yimnae yaeignae=<tr<g< mnStSy
cplTvaÖaijnae=ñSy pir"ayte vaijzalaÖarpir"
#vacrit nad #it ze;>, ywa vaijzalapir"ae
vaijnae=NyÇ git< é[iÏ twa nadae=<tr<gSyeTywR>,
At>kar[a*aeigna nadSyaepaiStépasna inTy<
àTyhmvxayaRvxar[Iya, hIit iníye=Vyy<. 95.
bÏimit. nad @v g<xk %pxatuivze;Sten jar[<
jar[Ikr[< nadg<xks<b<xen ca<cLyhr[<
tSmaÓÏ< nadEkas´< p]e guiqkak«it< àaÝ<
At-@v ivmu´< Ty´<
ca<cLymnekiv;yakarpir[amêp< yen, p]e
ivmu´laELy< mn> pard< mn @v pard< c<cl<
inral<b< äü tdevaOya ySy tiÚral<baOy< tdev
p. 174)
. mUl.
nadïv[t> ]Iàm<tr<gÉuj<gm>. ivSm&Ty
svRmeka¢> k…ÇicÚih xavit. 97.
- 290 -
kaóe àvitRtae viû> kaóen sh zaMyit. nade
àvitRt< icÄ< naden sh lIyte. 98.
"<qaidnads´StBxa<t>kr[hir[Sy. àhr[mip
sukr< zrs<xanàvI[íet!. 99.
. qIka.
ompiriCDÚTvaÄiSmÚqn< gmn> tdakarv&iÄàvah<
, p]e Aakazgmn< àaßaeit, ywa bÏ<
pardmakazgmn< kraeit @v< bÏ< mnae
äüakarv&iÄàvahmiviCDÚ< kraetITywR>. 96.
nadeit. nadSyanahtSvnSy ïv[t> ïv[at! i]à<
Ô‚tm<tr<g< mn @v Éuj<gm<
spRíplTvaÚadiàyTva½ Éuj<gmêpTv< mns>,
sv¡ ivñ< ivSm&Ty ivSm&itiv;y< k«TvEka¢ae
nadakarv&iÄàavahvan! sNk…Çaip iv;ya<tre nih xavit
nEv xavn< kraeit, XyanaeÄrE> ðaekE>, tSyEv
kLpnahIn< Svêp¢h[< ih yt!, mnsa Xyanin:pa*>
smaix> sae=iÉxIyt #it
- 291 -
iv:[upura[ae´l][StdevawRmaÇinÉaRs<
SvêpzUNyimv smaixirit pat<jlsUÇae´l][en c
s<à}atl][> smaixé´>. 97.
kaó #it. kaóe daéi[ àvitRt> àJvailtae viû>
kaóen sh zaMyit Jvalaêp< pirTyJy
tNmaÇêpe[avitóte ywa twa, nade àvitRt<
icÄ< naden sh lIyte,
rajstamsv&iÄnazaTsTvmaÇavze;< s<Skarze;< c
Évit, tÇ c mEÇay[Iym<Ç>, ywa inir<xnae viû>
SvayaenavupzaMyit, twa v&iÄ]yai½Ä<
SvyaenavupzaMytIit. 98.
"<qaidit. "<qa AaidyeR;a<
z<omdRlHHRrÊ<ÊiÉjImUtadIna< te
"<qadySte;a<
p. 175)
. mUl.
AnahtSy zBdSy XvinyR %pl_yte. xner<tgRt<
}eySya<tgRt< mn>. mnStÇ ly< yait tiÖ:[ae>
- 292 -
prm< pdm!. 100.
tavdakazs<kLpae yavCDBd> àvtRte. in>zBd<
tTpr< äü prmaTmeit gIyte. 1.
. qIka.
nadSte;u s´>, At-@v StBxae inílae yae=<t>kr[mev
hir[ae m&gStSy àhr[<
nanav&iÄàitb<xnm<t>kr[p]e, hir[p]e tu
àhr[< hnnmip zrvÎ+‚tgaimnae vayae>
s<xansu;uçamageR[ äür<Øe inraexnp]e zrSy
ba[Sy s<xan< xnui; yaejn< tiSmn! àvI[>
k…zlíeTsukr< suoen ktu¡ zKy<. 99.
AnahtSyeit. AnahtSy zBdSyanahtSvnSy yae
XvininRhaRd %pl_yte ïUyte tSy Xvner<tgRt< }ey<
Jyaeit> SvàkazcEtNy< }eySya<tgRt<
}eyakartampÚ< mnae=<t>kr[< tÇ }eye mnae
ivly< yait prvEraGye[ sklv&iÄzUNy< s<Skarze;<
Évit, tiÖ:[aeivRÉaeraTmn>
prmm<t>kr[v&ÅyupaixraihTyaiÚépaixk< p*te
- 293 -
gMyte yaeigiÉirit pd< Svêp<. 100.
tavidit. yavCDBdae=nahtXvin> àvtRte ïUyte
tavdakazSy sMyŠLpn< Évit,
zBdSyakazgu[TvaÌ‚[gui[naeÉeRdaÖa mnsa sh zBdSy
ivlyaiÚ>zBd< zBdriht< yTpr< äü
pr<äüzBdvacy< prmaTmeit gIyte prmaTmzBden s
%Cyte, svRv&iÄivlye y> Svêpe[aviSwt> s @v
präüprmaTmzBda_yamuCyt #it Éav>. 1.
p. 176)
. mUl.
yiTk<icÚadêpe[ ïUyte zi´rev sa. yStTva<tae
inrakar> s @v prmeñr>. 2.
sveR hQlyaepaya rajyaegSy isÏye. rajyaegsmaêF>
pué;> kalv<ck>. 3.
tÅv< bIj< hQ> ]eÇmaEdasINy< jl< iÇiÉ>.
%NmnI kLplitka s* @v àvtRte. 4.
- 294 -
. qIka.
yiTk<icidit. nadêpe[anahtXvinêpe[ yiTk<icÀƒyte
Aak{yRte sa zi´rev yStTva<tStTvanam<tae lyae yiSmn!
s> twa inrakar Aakarriht> s @v prmeñr>
svRv&tI]ye SvêpaviSwtae y> s AaTmeTywR>, kaóe
àvitRtae viûirTyaidiÉ> ðaekE>
rajyaegaprpyaRyae=s<à}at> smaixé´>. 2.
sveR #it. hQí lyí hQlyaE tyaeépaya
hQlyaepaya hQaepaya Aasnk…<ÉkmuÔaêpa lyaepaya
nadanus<xanza<ÉvImuÔady>, rajyaegSy mns>
svRv&iÄinraexl][Sy isÏye in:pÄye àae´a #it ze;>
, rajyaegsmaêF> sMygaêF> àaÝvan! y> pué;>
s kalv<ck> kal< m&Tyu< v<cyit jytIit ta†z>
Syaidit ze;>. 3.
tÅvimit. tÅv< icÄ< bIj<
bIjvÊNmNyvSwa<k…rakare[ pir[mmanTvat! hQ>
àa[apanyaerEKyl][> àa[ayam> ]eÇe #v
àa[ayame %NmnIkLplitkaeTpÄeraEdasINy<
- 295 -
p. 177)
. mUl.
sda nadanus<xanat! ]Iy<te paps<cya>. inr<jne
ivlIyete iniít< icÄmaétaE. 5.
z<oÊ<ÊiÉnad< c n z&[aeit kdacn.
kaóv¾ayte deh %NmNyavSwya Øuvm!. 6.
svaRvSwaivinmuR´> svRic<taivvijRt>. m&tviÄó te
yaegI s mu´ae naÇ s<zy>. 7.
. qIka.
prvEraGy< jl< tSya %TpiÄkar[Tvat!,
prvEraGyhetuk> s<Skarivze;iíÄSyas<à}at #it
t‘][at!, @tEiôiÉéNmNys<à}atavSwa sEv
kLplitka skleòsaxnTvaTs* @v ïIºmev àvtRte
àv&Äa Évit %TpÚa Évit. 4.
sdeit. sda svRda
nadanus<xanaÚadanuic<tnaTpaps<cya> papsmUha>
- 296 -
]Iy<te nZy<it inr<jne inguR[e cEtNye iniít< Øuv<
icÄmaétaE mn>àa[aE ivlIyte ivlInaE Évt>. 5.
%NmNyvSwa< àaÝSy yaeign> iSwitmahaòiÉ>,
z<oÊ<ÊÉIit. z<oae jljae
Ê<ÊiÉvaR*ivze;StyaenaRd< "ae;< kdacn kiSm<iídip
smye n z&[aeit, z<oÊ<ÊÉITyupl][< nadmaÇSy
%NmNyvSwya dehae Øuv< kaóv¾ayte,
iníeòTvaidTywR>. 6.
ja¢TSvßsu;uiÝmUDaRmr[l][a> p<c
VyuTwanavSwaStaiÉivRze;e[ mu´ae riht> svaR
yaií<ta> Sm&tyStaiÉivRvijRtae ivrihtae y> yaeg>
sklv&iÄinraexae=SyatIit
p. 178)
. mUl.
oa*te n c kalen baXyte n c kmR[a. saXyte n s
kenaip yaegI yu´> smaixna. 8.
n g<x< n rs< êp< n c Spz¡ n in>Svnm!.
- 297 -
naTman< n pr< veiÄ yaegI yu´> smaixna. 9.
icÄ< n suÝ< naeja¢TSm&itivSm&itvijRtm!.
. qIka.
yaegI tuyaRvSwavan! s mu´ae jIvÚev mu´>,
sklv&iÄinraexe AaTmn> SvêpavSwnat!, tÊ´<
pat<jle sUÇe, tda Ôòu> Svêpe=vSwanimit
SpòmNyt!. 7.
oa*t #it. smaixna yu´ae yaegI kalen m&Tyuna n oa*te
n Éúyte n hNyt #TywR>, kmR[a k«ten
zuÉenazuÉen va n baXyte jNmmr[aidjnne n ¬eZyte,
twa c smaixàkr[e pat<jlsUÇ<, tt>
¬ezkmRinv&iÄirit, kenaip pué;a<tre[ y<Çm<Çaidna
va n saXyte saxiytu< zKyte. 8.
n g<xiMt. smaixna yu´ae yaegI g<x< suriÉmsuriÉ<
va n rs< mxuraMllv[kquk;ayit´Éedat! ;ifœvx<
n êp< zu¬nIlpItr´hirtkipzicÇÉedaTsÝivx< n
Spz¡ zItmu:[mnu:[azIt< va n in>Svn<
- 298 -
z<oÊ<ÊiÉjlixjImUtaidinnad< baýma_y<tr< va
n AaTman< deh< n pr< pué;a<tr< veÄIit svRÇaNveit
, AaTma dehe x&taE jIve SvÉave prmaTmnITymr>. 9.
icÄimit. ySy yaeigniíÄm<t>kr[< n suÝ<,
AavrkSy tmsae=ÉavaiTÇgu[e=<t>kr[e
p. 179)
. mUl.
n caStmeit naedeit ySyasaE mu´ @v< s>. 10.
n ivjanait zItae:[< n Ê>o< n suo< twa. n man<
napman< c yaegI yu´> smaixna. 11.
SvSwae ja¢dvSwaya< suÝv*ae=vitóte.
in>ñasaeCDœvashIní iniít< mu´< @v s>. 12.
yda sTvrjsI AiÉÉUy smStkr[avrk< tm AaivÉRvit
tda<t>kr[Sy iv;yakarpir[amaÉavaÄTsuÝimTyuCyte
, nae ja¢t! #<iÔyErwR¢h[aÉavat!, Sm&ití ivSm&ití
Sm&itivSm&tI ta_ya< vijRt<,
- 299 -
v&iÄsamaNyaÉavaÊÓaexkaÉava½ Sm&itvijRt<,
Sm&Tynukªls<karaÉavaiÖSm&itvijRt<, n caSt<
nazmeit àaßaeit, s<Skarze;Sy icÄSy sÅvat!,
naedeTyuÑvit, v&ÅynuTpadnat! sae=saE mu´ @v jIvNmu´ @v
. 10.
n ivjanatIit. smaixna yu´ae yaegI zIt< c %:[< c
zItae:[<, smaharÖ<Ö>, zItmu:[< va pdaw¡
n Ê>o< Ê>ojnk< prk«t< tafnaidk< n suo<
suosaxn< suriÉc<dna*nulepnaidk<, twa caweR,
man< prk«t< sTkar< n Apmanmnadr< c n
ivjanatIit i³yapd< àitvaKymNveit. 11.
SvSw #it. SvSw> àsÚe<iÔya<t>kr[>, @ten
t<ÔamUDaRidVyav&iÄ>, ja¢dvSwayaimTynen
Svßsu;uÞyaeinRv&iÄ>, suÝvt! suÝen tuLy<
kaye<iÔyVyaparzUNyae yae yaegI Avitóte iSwtae Évit,
smvàiv_y> Sw #TyaTmnepd<, inñasaeCDœvashIn>
baývayae> kaeóe ¢h[< inñas> kaeóiSwtSy
vayaebRihinR>sar[muCDœvasSta_ya< hIníavitót
#TyÇaip s<bXyte. siniít<
- 300 -
p. 180)
. mUl.
AvXy> svRzôa[amzKy> svRdeûam!. A¢aýae
m<Çy<Ça[a< yaegI yu´> smaixna. 13.
. qIka.
in>s<idGx< mu´ @v, jIvNmu´Svêpmu´< dÄaÇeye[,
inguR[Xyans<pÚ> smaix< c ttae=_yset!,
idnÖadzkenEv smaxI— smvaßuyat!, vayu< inéXy
mexavI jIvNmu´ae Évet! Øuvimit. 12.
AvXy-#it. smaixna yu´ae yaegI, svRzôa[aimit
s<b<xsamaNye ;óI, svRzôEirTywR>, AvXyae
yu´ae h<tumzKy #TywR>, svRdeihnaimTyÇaip
s<b<xmaÇivvkœ=ya< ;óI, AzKy> svRdeihiÉ>
blen zKyae n ÉvtITywR>, mÙy<Ça[a<
vzIkr[mar[ae½aqnaid)lEm¡Çy<ÇEr¢aý>
vzEktuRmzKy>, @v< àaÝyaegSy yaeignae iv¹a bhv>
smaya<it, tiÚvar[aw¡ tJ}anSyapei]tÅvaÄe=ip
àdZy¡te, dÄaÇey>, AalSy< àwmae iv¹ae iÖtIySy
- 301 -
àkWyte, pUvaeR´xUtRgaeóI c t&tIyae mÙsaxn<,
ctuwaeR xatuvad> Syaidit yaegivdae ivÊirit,
mak¡feypura[e, %psgaR> àvt¡te †òa ýaTmin
yaeign>, ye ta<Ste s<àvúyaim smasen inbaex me,
kaMya> i³yaStwa kamaNmnu:yae yae=iÉva<Dit, iôyae
dan)l< iv*a< maya< k…Py< xn< vsu,
devTvmmrezTv< rsaynvy> i³ya<, meé< àytn<
y}< jlaGNyavezn< twa, ïaÏana< zi´danana<
)lain inymaStwa, twaepvasaTpUtaR½ devipÇcRnadip,
Aitiw_yí kmR_y %ps&òae=iÉva<Dit, iv¹imTw<
àvteRt yÆa*aegI invtRyet!, äüas<ig mn>
k…vRÚupsgER> àmuCyt #it, pÒpura[e,
ydEiÉr<trayEnR i]Pyte=Sy ih mans<, tda¢e,
tmvaßaeit pr< äüaitÊlRÉ<, yaegÉaSkre, saiTvkI—
x&itmal<By yaegI sTven suiSwr>, inguR[< mnsa
XyayÚupsgER> àmuCyte, @v< yaegmupasIn>
z³aidpdinSp&h>, isXyaidvasnaTyagI jIvNsu´ae
ÉveNmuinirit, ivStrSy iÉya nae´a> s<it iv¹a ýnekz>
, Xyaneniv:[uhryaevaRr[Iya ih yaeigneit. 13.
p. 181)
. mUl.
- 302 -
yavÚEv àivzit crNmaétae mXymageR yaviÓ<ÊnR Évit
†Fàa[vatàb<xat!.
. qIka.
Ayaeigna< }an< inrak…vRn! yaeignamev }an< ÉvtITyah.
yavidit. mXymageR su;uçaya< crn! gCDn! maét>
àa[vayu> yavt! yavTkalpy¡t< n àivzit àk;eR[
äür<Øpy¡t< n ivzit, äür<Ø< gtSy
SwEyaRÓ+ür<Ø<gTva n iSwrae ÉvtITywR>,
su;uçayams<crn!, vayurisÏ #TyuCyte,
tÊ´mm&tisÏaE, yaviÏmagRgae vayuinRílae nEv
mXyg>, AisÏ< t< ivjanIyaÖayu< kmRvzanugimit,
àa[yit jIvytIit àa[> s casaE vatí àa[vat>
tSy àb<xaTk…<Éken iSwrIkr[aiÓ<ÊvIy¡ †F>
iSwrae n Évit àa[vatSwEyeR ib<ÊSwEyRmu´mÇEv àakœ
, mn>SwEyeR iSwrae vayuSttae ib<Ê> iSwrae Éveidit,
tdÉave TvisÏTv< yaeign>, %´mm&tisÏaE,
tavÓÏae=PyisÏae=saE nr> sa<sairkae mt>, yavÑvit
dehSwae rse<Ôae äüêpk>, AisiÏ< t<
ivjanIyaÚrmäücair[<, jramr[s<kI[¡
- 303 -
svR¬ezsmaïyimit, yavÄTv< icÄ< Xyane XyeyicÄ<
n shjs†z< SvaÉaivkXyeyakarv&iÄàvahaÚEv
jayte nEv Évit àa[vatàb<xaidit
dehlIdIpNyayenaÇaip s<bXyte, vayuSwEyeR
icÄSwEyRmu´mm&tisÏaE, ydasaE iïyte vayumRXyma<
mXyyaegt>, tda ib<ÊiíicÄ< c ièyte vayuna sh,
tdÉave=ýisÏTvmu´mm&tisÏaE, yavTàSy<dte icÄ<
baýa_y<trvStu;u, AisÏ< tiÖjanIyai½Ä<
kmRgu[aiNvtimit, tav*J}an< zaBd< vdit kiídœ
tidd< }an< kw< d<ÉimWyaàlap< d<Éen
}ankwnenah< laeke pUJyae Éiv:yaimit ixya imWyaàlapae
imWyaÉa;[< d<ÉpUvRk< imWyaÉa;[imTywR>,
àa[ib<ÊicÄana< jyaÉave
}anSyaÉavaTs<s&itÊRvaRra, tÊ´mm&tisÏaE,
clTye; yda vayuStdaib<Êíl> Sm&t>, ib<Êílit
ySya<ge icÄ< tSyEv c<cl<, cle ib<daE cle icÄe cle
vayaE c svRda, jayte ièyte laek> sTy< sTyimd< vc #it
, yaegbIje=Pyu´< icÄ< ànò< yid Éaste vE tÇ
àtItae métae=ip naz>, n va yid SyaÚ tu tSy zaô<
naTmàtIitnR guénR mae] #it, @ten àa[ib<Êmnsa< jye
tu }anÖara
- 304 -
p. 182)
. mUl.
yavÏ(ane shjs†z< jayte nEv tÅv< tavJ}an<
vdit tidd< d<ÉimWyaàlap>. 14.
#it
ïIshjan<ds<tanic<tami[SvaTmaramyaegI—Ôivrictay!
Aa< hQàdIipkaya< smaixl][<nam ctuwaeRpdez>
. 4.
mUlðaeks<Oya. 393. ïIk«:[apR[mStu.
. qIka.
yaeignae mui´> Syadeveit sUict<, tÊ´mm&tisÏaE,
yamvSwa< ìjeÖayuiv¡ÊStamixgCDit, ywaih saXyte
vayuStwa ib<Êàsaxn<, mUiDRtae hrit Vyaix< v&Ï>
oecrta< nyet!, svRisiÏkrae lInae inílae mui´dayk>
ywavSwa ÉveiÓ<daeiíÄavSwa twa twa, nnu,
yaegaôyae mya àae´a n&[a< ïeyaeivixTsya, }an< kmR
c Éi´í naepayae=Nyae=iSt k…Çicidit ÉgvÊ´aôyae
- 305 -
mae]aepayaSte;u sTsu kw< yaeg @v mae]aepayTvenae´ #it ceÚ
te;a< yaega<ge:v<tÉaRvat!, twaih, AaTma va Are
ÔòVy> ïaetVyae m<tVyae inidXyaistVy #it ïuTya
prmpué;awRsaxnaTmsa]aTkarhetutya
ïv[mnninidXyasnaNyu´ain tÇ ïv[mnne
inyma<ggRte SvaXyaye=<tÉRvt>, SvaXyayí
mae]zaôa[amXyyyn<, s c
taTpyaRwRiníypyRvsayae ¢aý>,
taTpyaRwRin[Ryí ïv[mnna_ya< ÉvtIit
ïv[mnnyae> SvaXyaye=<tÉaRv>, inymivvr[e
ya}vLKyen, isÏa<tïv[< àae´< veda<tïv[<
buxEirit Spòmev ïv[Sy inyma<tgRité´a,
AxItved< sUÇ< va pura[< seithask<, pde:vXyyn<
yí sda_yasae jp> Sm&t #it
yui´iÉrnvrtmnuic<tnl][Sy sda_yasêpSy
mnnSyaip inyma<tgRité´a,
ivjatIyàTyyinraexpUvRksjatIyàTyyàvahêpSy
inidXyasnSy %´l][e Xyane=<tÉaRv>,
tSyaiptTpirpakêpsmaixnaTmsa]aTkarÖara
mae]hetuTvmIñrapR[buXya
in:kamkmaRnuóanl][Sy kmRyaegSy tp>
SvaXyayeñrài[xanain i³yayaeg #it pt<jilàae´e
- 306 -
inyma<tgRte i³yayaege=<tÉaRv>, tÇ tp
%´mIñrgItaya<,
$NcaeMPlete