![Page 1: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/1.jpg)
Pijn en pijnbehandeling
Vincent Baartmans
5e jaars AIOS Anesthesiologie / Fellow IC
LUMC LEIDEN
![Page 2: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud
- Casus- Wat is pijn?
- Classificatie
- Waarom pijn?
- Hoe ontstaat het?
- Waarom behandelen?
- Meten van pijn
- Hoe kan je pijn bestrijden?
- WHO pijnladder
- Paracetamol
- Aspirine
- NSAID’s
- Opioïden
- Overige
- (Loco)regionale pijnbestrijding
- Take home message
1 november 20182 MC symposium
![Page 3: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/3.jpg)
Casus
Jongeman Dirk, 33jr
Vandaag met de motor gevallen
VG blanco
Letsel; miltlaceratie,
Gecompliceerde tibiaplateau#
Op SEH vergeten pijnstilling te geven
“AU, ik heb pijn”
1 november 20183 MC symposium
![Page 4: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/4.jpg)
Wat is pijn?
- Woordenboek:
- IASP (international association for the study of pain) definitie:
- Vervelend lichamelijk gevoel
- Nare emotie
![Page 5: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/5.jpg)
Wat is pijn? – Hoe classificeer je pijn?
- Tijdsduur
- Acuut vs chronisch
- Lokatie
- Bijv. Hoofdpijn, spierpijn, schouderpijn
- Etiologisch
- Bijv. pijn bij trauma, kanker, ontsteking
- Neurofysiologisch
- Nociceptieve pijn vs niet-nociceptieve pijn (ideopathisch, neuropathisch)
1 november 20185 MC symposium
![Page 6: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/6.jpg)
Wat is pijn? – Waarom hebben we pijn?
- Pijn is een zeer primitief systeem om te waarschuwen
- Lichaam registreert continue prikkels, zeer intense prikkels (temperatuur,
mechanisch, chemisch) worden als pijn doorgegeven
- Pijn kan duiden op (dreigende) schade
![Page 7: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/7.jpg)
Wat is pijn? – Hoe ontstaat pijn?
1 november 20187 MC symposium
![Page 8: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/8.jpg)
Waarom behandelen we pijn?
- Pijn is een naar gevoel
- Pijn kan het functioneren verslechteren
- Pijn postoperatief geeft meer morbiditeit
- Voorkomen van chronische pijn
![Page 9: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/9.jpg)
Meten van pijn
- Meten is belangrijk om te kunnen vervolgen
- VAS: wanneer de patiënt op een lijn zijn pijn aanwijst
- Evt. ook toepasbaar bij niet adequate patiënten (gezichtsexpressie)
![Page 10: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/10.jpg)
Meten van pijn
- NRS: wanneer de patiënt de pijn een cijfer geeft
![Page 11: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/11.jpg)
Vervolg Casus
Acute nociceptieve pijn bij fractuur van zijn been
Been is reeds geïmmobiliseerd, straks zal fixatie volgen
NRS 8, tachycard, hypertensief
Hoe gaan we zijn pijn behandelen?
![Page 12: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/12.jpg)
Hoe behandel je pijn?
1 november 201812 MC symposium
![Page 13: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/13.jpg)
Hoe behandel je pijn? - WHO
![Page 14: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/14.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Soms omgekeerd
1 november 201814 MC symposium
![Page 15: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/15.jpg)
Hoe behandel je pijn? - Paracetamol
Reeds in de 19e eeuw ontdekt, in jaren ‘60 populair geworden
Werkingsmechanisme: Niet goed opgehelderd
Dosering: 3-4dd 1000mg
Bijwerkingen: buikpijn (<1%), hoofdpijn (<1%), milde huiduitslag (<1%)
Contra-indicaties: Ernstig leverfalen, allergie
Overdosering: Leverfalen
![Page 16: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/16.jpg)
IV, oraal of rectaal?
Hoe behandel je pijn? - Paracetamol
![Page 17: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/17.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Aspirine
Reeds 2000 voor Christus bekend;
Bast van oa. schietwilg, bevat salicine
Werkzame stof: Acetylsalicylzuur
Werkingsmechanisme: Remt COX (1 + 2)
Dosering: 600-1200mg, a 2-4u, max 4800mg/dag
Bijwerkingen: Maagklachten, bloedingsproblemen, bronchospasme
Contra-indicaties: ernstige nier en leverinsufficiëntie, ernstig hartfalen,
maagklachten, gestoorde stolling
1 november 201817 MC symposium
![Page 18: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/18.jpg)
Hoe behandel je pijn? – NSAID’s
![Page 19: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/19.jpg)
Hoe behandel je pijn? – NSAID’s
![Page 20: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/20.jpg)
Hoe behandel je pijn? – NSAID’s
Werkingsmechanisme: “klassieke”:Remt niet selectief COX 1 + 2
“-Coxib”: remt selectief COX-2
Dosering: afhankelijk van type, 1-3dd
Bijwerkingen: Maagklachten, bij COX-2 minder
Contra-indicaties: Nierinsufficiëntie, maagklachten
1 november 201820 MC symposium
![Page 21: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/21.jpg)
Hoe behandel je pijn? - Metamizol
In 1922 op de markt gebracht en in jaren ’70
vrijwel van markt verdwenen vanwege agranulocytose.
In Nederland enkel IV beschikbaar.
Werkingsmechanisme: onduidelijk, mogelijk centrale
Remming prostaglandines
Dosering: 500-1000mg/x, max 4dd, max 3gr/dag
Bijwerkingen: agranulocytose, bronchospasme
Contra-indicaties: Nierfalen, beenmergdepressie
![Page 22: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/22.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Opiaten en opioïden
Reeds beschreven in het oude Egypte
Opiaten; stoffen gewonnen uit de papaver somniferum
Opioïden; alle stoffen die reageren op de opioïde receptoren
Bijwerkingen: Obstipatie, misselijkheid, duizeligheid, high
Overdosering: ademhalingsdepressie, coma
Chronisch gebruik: verslaving (lichamelijk en geestelijk)
1 november 201822 MC symposium
![Page 23: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/23.jpg)
Hoe behandel je pijn? - Opioïden
1 november 201823 MC symposium
![Page 24: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/24.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Opioïd receptor
- Mu (μ): mu-1: supraspinale analgesie; mu-2: ademhalingsdepresssie
- Analgesie, hypothermie, bradycardie, euforie, fysieke afhankelijkheid, miosis, katalepsie,
bewegingsonrust, remming van LH en testosteron-productie, afgenomen gastro-intestinale
motiliteit en baroreceptor-inhibitie (hypotensie), ademhalingsdepressie
- Kappa (k): Kappa-1 spinaal; kappa-3 cerebraal
- Sedatie, zwakke (vooral spinale) analgesie, dysforie, miosis, afgenomen motorische
activiteit, ADH-remming, afname van eetlust
- Sigma (s):
- Enterale stimulatie (geen analgesie): dysforie en hallucinaties, tachycardie, tachypnoe,
mydriasis, nausea, onrust, hypermobiliteit
- Delta (d):
- Spinale analgesie, stress-geïnduceerde analgesie, vrijzetting van groeihormoon, respiratoire
depressie, hyperthermie, remming van de LH-en testosteron-productie, hypotensie
1 november 201824 MC symposium
![Page 25: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/25.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Opioïd receptor
Natuurlijke endorfines binden aan deze receptor
Manier van natuurlijke pijnstilling
1 november 201825 MC symposium
Stof van geluk
Ook in sommige etenswaar gevonden, echter nog
geen klinische relevantie
![Page 26: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/26.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Zwakke opioïden
Zwak opiaat: Codeïne
Zwak opioïd: Tramadol
Codeïne wordt in lichaam omgezet in morfine; sommige mensen missen dit
enzym. Geen effect. Gebruik voor hoestprikkel dempen.
Max 4dd 60mg
Tramadol: Berucht om zijn misselijkheid. Werkt tevens seretonerg (centraal)
Max 400mg/dag
1 november 201826 MC symposium
![Page 27: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/27.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Sterk werkende opioïden
Opiaten: o.a. Morfine
Opioïden: o.a. methadon, fentanyl, sufentanyl, piritramide, oxynorm
Meeste middelen kun je op verschillende manieren toedienen (dermaal,
IV, IM, SC, oraal)
1 november 201827 MC symposium
![Page 28: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/28.jpg)
Hoe behandel je pijn? - Opioïden
- Effect in centraal hersenen en ruggenmerg
- Voor werking moet het eerst door de bloed-hersenbarriere
- Hoe beter in vet oplosbaar, des te sneller is werking
1 november 201828 MC symposium
![Page 29: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/29.jpg)
Hoe behandel je pijn? - Opioïden
1 november 201829 MC symposium
Opioïd Metabolisering/ eliminatie
TmaxIV
Tmax IM Tmax SC Tmax oraal Werkingsduur
Morfine Lever / Renaal 20min 30-60min 50-90min 1uur Tot 7u
Methadon Lever / renaal 1-2u 1½-2 u 4-6u
Fentanyl Lever 2-3min
- - 12-60min ½-1u
Sufentanyl Lever/darm 5min - - 20-50min ½-1u
Piritramide Lever 10min 15min 15min - 4-6u
Oxycodon Lever/nier - - - 30-90min 4-6u
![Page 30: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/30.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Wanneer je met opioïdenniet uitkomt
Ketamine
“K, Special –K, Vitamine K”
Drug in partywereld
Indicatie: opiaatsparend (niet vervangend)
Werkingsmechanisme: complex;
Waarschijnlijk grote rol voor NMDA receptor
1 november 201830 MC symposium
Dosering: 0,1mg/kg/u, evt bolus opladen. >0.5mg/kg is anesthetische dosering
Bijwerkingen: Hallucinaties, misselijkheid
Contra-indicaties: psychiatrische stoornissen, leverfunctiestoornissen
Overdosering: “K-hole”, dissociatie (anesthesie), ademhalingsdepressie
![Page 31: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/31.jpg)
Vervolg casus
NRS 4 na goed opgeladen te zijn met pijnmedicatie;
1 gr paracetamol, 75mg diclofenac, 26mg morfine, bolus ketamine (5mg) +
perfusor 0.1mg/kg/u
Anesthesie komt hem ophalen voor OK
“We zullen hem wel een epiduraal geven”
1 november 201831 MC symposium
![Page 32: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/32.jpg)
Hoe behandel je pijn? – (Loco)Regionaal
Elke zenuw kan je in theorie verdoven als je er met een naald bij kan
Met catheter plaatsing kan je dagen pijnstilling geven
Voordelen:
- Geen systemische behandeling pijn nodig
Nadelen:
- Falen techniek (+/- 5%)
- Interventie met complicaties
- Zonder catheter tijdelijke oplossing
- Motore uitval
1 november 201832 MC symposium
![Page 33: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/33.jpg)
Hoe behandel je pijn? - Epiduraal
1 november 201833 MC symposium
![Page 34: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/34.jpg)
Epiduraal; wortels raken verdoofd
1 november 201834 MC symposium
![Page 35: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/35.jpg)
Hoe behandel je pijn? - Lokale anesthetica
Lokale anesthetica voorkomen dat de perifere zenuwcellen zich kunnen
depolariseren (Na-kanaal blokkers)
Uitval zenuwen; eerst sympathisch -> pijn -> temperatuur -> proprioceptie ->
aanraking en druk -> beweging
Concentratie zorgt voor intensiteit blok, volume voor grootte
1 november 201835 MC symposium
![Page 36: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/36.jpg)
Hoe behandel je pijn? – Lokale anesthetica
Cocaïne is het eerst gebruikte lokaal anestheticum
Bijwerkingen: paresthesieën
Overdosering: “metaal” smaak, spraakstoornissen, convulsies,
hartritmestoornissen
1 november 201836 MC symposium
![Page 37: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/37.jpg)
Terug naar de casus…
Dirk komt pijnvrij terug van OK
3 dagen epiduraal in situ gehad met goede pijnstilling
Hierna kortdurend nog opiaten nodig gehad
1 november 201837 MC symposium
![Page 38: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/38.jpg)
Take home message
- Pijn is een beschermingsmechanisme
- Juiste classificatie van pijn draagt bij aan adequate behandeling
- Pijn valt goed systematisch te behandelen
1 november 201838 MC symposium
![Page 39: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/39.jpg)
Referenties
- NHG standaard pijn
- Acute pijn op de Spoedeisende Hulp: beter behandelen, NTVG 2010
- http://www.medicijnen-op-maat.nl/pijn/pijnbestrijding.htm
- The Useage of Opioids and their Adverse Effects in Gastrointestinal Practice:
A Review
- www.farmacotherapeutischkompas.nl
- www.nysora.com
- Handboek pijngeneeskunde, Huygen et al.
- Singla et al, 2016
![Page 40: Pijn en pijnbehandeling - Medium Care symposium€¦ · 2 MC symposium 1 november 2018. Casus Jongeman Dirk, 33jr Vandaag met de motor gevallen ... Op SEH vergeten pijnstilling te](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022043004/5f890bb9b57034712e6ceeec/html5/thumbnails/40.jpg)
1 november 201840 MC symposium