![Page 1: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/1.jpg)
POWER FACTOR คออะไร? และ
คา PF ทดมประโยชนอยางไร?
![Page 2: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/2.jpg)
ความรเกยวกบไฟฟา
การสงจายระบบไฟฟากระแสสลบ (AC) ใหกบโหลด โดยอาศยสนามแมเหลก ถาไมมสนามแมเหลก อปกรณดงกลาวจะไมสามารถท างานได เชน หมอแปลง, มอเตอร, บลลาสต (หลอดไฟฟลออเรสเซนต) หรออปกรณอน ๆ นน ท าใหมมทางไฟฟาของกระแสมมมทตางกน (Phase Shifted) เมอเทยบกบมมทางไฟฟาของแรงดน และท าใหเกดการใชพลงงานไฟฟารแอกทฟขน (Reactive Energy) ซงพลงงานไฟฟารแอคทพ (Reactive Energy หนวยเปน KVARhr) เปนอกพลงงานหนงทตองโดนเรยกเกบในบลคาไฟเชนเดยวกบพลงงานไฟฟาจรง (Active Energy หนวยเปน KWhr กโลวตต ชวโมง) ซงพลงงานไฟฟารแอคทพ โหลดไมไดใชพลงงานในสวนน แตถา คารแอคทพมากไมด จงตองมการปรบปรงคาพลงงานไฟฟารแอคทพโดยการตดตง Capacitor Bank เพอชวยปรบลดรแอคทพ
![Page 3: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/3.jpg)
หากเปรยบเทยบพลงงานไฟฟากบแกวเบยร จากรปสรปไดวา เบยร 1 แกวนนประกอบดวยฟองและของเหลว
1. ของเหลว คอ Active Power (W) ดมไดจรง เมาดวย2. ฟองเบยร คอ Reactive Power (VAR) ดมไมได ไมเกดประโยชน
ดงนน ถาซอเบยร 1 แกว แลวไดสวนทเปนฟองมากคงไมใชเรองด
ความรเกยวกบไฟฟา
![Page 4: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/4.jpg)
ในระบบไฟฟากระแสสลบ (AC) คาก าลงไฟฟาทจายใหแกอปกรณไฟฟาม 3 สวน คอ>>> ก ำลงไฟฟำทใชงำนไดจรง (Active Power) ใชสญลกษณ “P” มหนวยเปนวตต (Watt : W) คอ ก าลงไฟฟาทจายใหกบโหลดแลวไดเปนพลงงานรปอน เชน ความรอน แสงสวาง หรอพลงงานกล>>> ก ำลงรแอคทฟ (Reactive Power) ใชสญลกษณ “Q” มหนวยเปน (VAR) คอ ก าลงไฟฟาทใชในการสรางสนามแมเหลกของมอเตอร หรอหมอแปลงไฟฟาหรอรเลย>>> ก ำลงงำนทปรำกฎ (Apparent Power) คอ ผลรวมทางเวกเตอรของ VAR และ W
POWER FACTOR คออะไร
![Page 5: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/5.jpg)
จากสมการท 2 เปนก าลงไฟฟาโดยรวมทงหมดทตองจาย โดยใชสญลกษณ “S” มหนวยเปน “วเอ” หรอ โวลท แอมป (VA) ซงคา Power Factor, PF) หรอคาตวประกอบก าลงไฟฟา คอ อตราสวนของก าลงไฟฟาทใชงานจรง (P) หารดวย คาก าลงทปรากฎ (S) ดงสมการท 1 หรอ Cosθมคาไมเกน 1 โดยทคา Power Factor เปนตวทท าใหคาใชจายตาง ๆ เพมขนหรอลดลงได เชน ถา PF ต า หมอแปลงตวใหมจายกระแสไฟใหโหลดไดนอย แรงดงตกในสายมาก การสญเสยในสายไฟและหมอแปลงจะมาก
POWER FACTOR คออะไร
![Page 6: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/6.jpg)
จากสามเหลยมก าลงไฟฟานนเราสามารถหาคาก าลงไฟฟาทง 3 สวนไดดงน
• โดยท θ คอ มมระหวาง V กบ I ไมเจาะจงวา Lead หรอ Lag เปนมมเดยวกบ θ ในสามเหลยมก าลงไฟฟา
• Cosθ มคาระหวาง 0-1 หากในระบบไฟฟม PF ต าจะท าใหเกดการสญเสยในอปรณตาง ๆ สนเปลองพลงงานโดยใชเหต
• การไฟฟาไดมมาตรการก าหนดใหผใชไฟฟาตองปรบปรงระบบใหม PF สงกวา 0.85 ขนไป เพอใหประสทธภาพของระบบไฟฟาของประเทศดขนและลดการสญเสยพลงงานโดยรวม
สามเหลยมก าลงไฟฟา
![Page 7: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/7.jpg)
โหลดทเราใชในระบบไฟฟามหลากหลายประเภท ซงโหลดแตละประเภทกจะสงผลตอระบบไฟฟาแตกตางกน ซงโหลดพนฐานมมอย 3 กลม คอ
>>> Resistive (R), >>> Inductive (L), และ >>> Capacitive (C)
โหลดมผลอยางไรตอคา POWER FACTOR
![Page 8: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/8.jpg)
โหลดควำมตำนทำน (Resistive Load, R)โหลดความตานทาน เชน หลอดไฟฟาแบบไส, เตารดไฟฟา, หมอหงขาว,
เครองท าน าอน เปนตน ซงเปนโหลดทท าใหคา Power Factor เทากบ 1 ซงกระแสและแรงดนมมมเฟสทางไฟฟาเดยวกนท าใหไมมการใชไฟฟารแอคทฟ และไมเกดการสญเสยพลงงานในระบบ
โหลดมผลอยางไรตอคา POWER FACTOR
![Page 9: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/9.jpg)
โหลดตวเหนยวน ำ (Inductive Load, L)โหลดตวเหนยวน าเปนโหลดทท าใหคา Power Factor ไมเทากบ 1 เชน มอเตอร,
บลบาสตของหลอดฟลออเรสเซนต, เครองปรบอากาศ เปนตน ความสมพนธระหวางกระแสกบแรงดนจะพบวา กระแสทสรางขนจะลาหลงแรงดนอย 90 องศาเสมอ หรอเกดมมทางไฟฟาตางกน (Phase Shifted) กระแสตามหลงแรงดนอย 90 องศา ซงหลายคนอาจจะรจกโหลดประเภทนเปนแบบ Power Factor Lagging (ลาหลง)
โหลดมผลอยางไรตอคา POWER FACTOR
![Page 10: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/10.jpg)
โหลดตวเกบประจ (Capacitive Load, C)โหลดตวเกบประจเปนโหลดทท าใหคา Power Factor ไมเทากบ 1 เชนกน สวน
ในอตสาหกรรมจะเปน Capacitor Bank ซงหากพจารณาเฉพาะโหลด C จะไดความสมพนธระหวางกระแสกบแรงดนจะพบวา กระแสทสรางขนจะน าหนาแรงดนอย 90 องศาเสมอ (Phase Shifted) กระแสน าหนาแรงดนอย 90 องศา หลายคนอาจจะรจกโหลกประเภทนเปนแบบ Power Factor Leading (น าหนา)
โหลดมผลอยางไรตอคา POWER FACTOR
![Page 11: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/11.jpg)
หมำยเหต ประเภทท 3-4 หำกเดอนใด Power Factor Lag (ลำหลง) ซงตรวจสอบไดจำก1. คา Power Factor ต ากวา 0.852. ใชไฟฟารแอคตฟ (kVAR) เกนกวา 61.97% ของการใชไฟฟาแอคตฟ (kW) (หาจากคาเฉลยใน
ทกๆ 15 นาททสงสด)3. สวนทเกนจะตองเสยคาเพาเวอรแฟคเตอรในอตรากโลวาร (kVAR) ละ 56.07 บาท 4. เศษของ kVAR ถาไมถง 0.5 kVAR ใหตดทง หรอ5. เศษของ kVAR ตงแต 0.5 kVAR ขนไปคดเปน 1 kVAR
คา POWER FACTOR ในบลคาไฟ
![Page 12: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/12.jpg)
จำกภำพตวอยำง ผใชไฟฟำตองเสยคำเสยคำปรบเพำเวอรแฟคเตอร (ดในชองสแดง [3]) 11,118.63 บำท+VAT หมำยควำมวำ โรงงำนแหงน คำเพำเวอรแฟคเตอรต ำกวำ 0.85
คา POWER FACTOR ในบลคาไฟ
Reactive Power
![Page 13: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/13.jpg)
สตรค ำนวณคำปรบคำเพำเวอรแฟคเตอร• คากโลวตต (kW) ทสงสด (ดในชองสเขยว [1]) = 487.20
• คากโลวาร (kVAR) (ดในชองสสม [2]) = 511.20
• เมอมการใชกโลวารเกน 61.97% ของ กโลวตตทสงสดหรอมคาเพาเวอรแฟคเตอรต ากวา 0.85 ซงสวนทเกนนจะถกเรยกเกบในราคาหนอยละ 56.07 บาท ดงนคำปรบคำเพำเวอรแฟคเตอร (บำท) = [กโลวำร (kVAR) – (กโลวตต (kW)*61.97/100)] *56.07
= [511.20 – (487.20*61.97/100)]*56.07= [511.20 – 301.92]*56.07= [209.28]*56.07= 209×56.07
คำปรบคำเพำเวอรแฟคเตอร = 11,718.63 บำท
คา POWER FACTOR ในบลคาไฟ
![Page 14: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/14.jpg)
สำมำรถค ำนวณหำคำปรบคำ Power Factor จำกสมกำรไดดงน
จากสมการท 1 เรายงไมทราบวา Apparent Power (S) ก าลงไฟฟาปรากฎ ซงสามารถหาคานไดจากสมการท 2 โดยท P = 487.20kW และ Q = 511.20kVAR ดงนน
Apparent Power (S) = 706.18 kVAPower Factor (PF) = 487.20 / 706.18
= 0.6899
สรปไดวำ คำคำเพำเวอรแฟคเตอรของระบบไฟฟำแหงนเทำกบ 0.6899 ซงต ำกวำ 0.85 ท ำใหโดนปรบคำเพำเวอรแฟคเตอรในบลคำไฟเปนเงนจ ำนวน 11,718.63 บำท
คา POWER FACTOR ในบลคาไฟ
![Page 15: Power Factor คืออะไร? ค่า PF ที่ดีมีประโยชน์อย่างไร? · ในระบบไฟฟ ากระแสสล บ (AC)](https://reader034.vdocument.in/reader034/viewer/2022050400/5f7dc04fb9c4f065a8435ce6/html5/thumbnails/15.jpg)
กำรม Power Factor ทสงคำเขำใกลเคยง 1 ยงเกดผลประโยชนตอเรำผใชงำนดงน• สามารถประหยดคาพลงไฟฟารแอคตฟ (กโลวาร) ซงผใชไฟฟาทมคาตวประกอบก าลงไฟฟา ทต ากวา 0.85 จะตองเสยคาปรบคาตวประกอบก าลงไฟฟา ในอตรา 56.07 บาท/กโลวาร ซงเมอผใชไฟฟาปรบคาตวประกอบก าลงไฟฟาใหมคามากกวา 0.85 จะท าใหผใชไฟฟาสามารถประหยดคาไฟฟาในสวนนลงได
• ผใชไฟฟาสามารถประหยดการลงทนในการขยายระบบไฟฟาลงได เนองจากเมอมการปรบปรงตวประกอบก าลงไฟฟาแลวจะเปนการเพมความสามารถของสายไฟฟาและหมอแปลงไฟฟาในการรบโหลด ไดเพมขน
• เมอมการปรบปรงคาตวประกอบก าลงไฟฟาแลว จะเปนการลดก าลงไฟฟาสญเสยในสายไฟฟาและหมอแปลง อกทงแรงดนไฟฟาตกจะนอยลง (แรงดนไฟฟาดขน) ซงผลขางตนจะน ามาซงประโยชนตอผใชไฟฟาทสามารถประหยดคาไฟฟาลงได และยงเปนการเพอประสทธภาพของการจายไฟฟาของระบบไฟฟา ทสามารถแสดงไดเปนรปธรรมทชดเจน
ประโยชนของ POWER FACTOR