UNIVERZITET CRNE GORE

FAKULTET ZA SPORT I FIZIČKO VASPITANJE

Specijalističke postdiplomske primijenjene studije – Sportski

menadžment

Dragiša Dedić

STAVOVI I VJEŠTINE MENADŽERA U SPORTU CRNE GORE

(Završni rad)

Nikšić, 2016.

UNIVERSITY OF MONTEENEGRO

FACULTY FOR SPORT AND PHYSICAL EDUCATION – NIKŠIĆ

Specialist post-graduate applied studies – Sports management

Dragiša Dedić

ATTITUDES AND SKILLS OF SPORTS MANAGERS OF

MONTENEGRO

( Final paper)

Nikšić, 2016

SAŽETAK

Svaka organizacija danas, bez obzira na to čime se bavi, ima za cilj da dugoročno

opstane na turbulentnom tržištu. Ukoliko uzmemo u obzir da svaku organizaciju čine

ljudi, možemo da naslutimo koliki je njihov značaj za uspjeh same organizacije.

Shodno tome, najvažnijim elementima svake sportske organizacije možemo smatrati

sportske menadžere.

Kao i u svim ostalim oblastima, i menadžeri u sportu se međusobno razlikuju u

pogledu svojih ličnih i profesionalnih karakteristika, kao i u pogledu načina na koji

obavljaju svoj posao. Upravo zato postaje praksa da sportske organizacije rijetko

imaju samo po jednog sportskog menadžera, a mnogo češće cio tim. Da bi

menadžerski tim mogao da funkcioniše, neophodno je da se svi pojedinci, dakle, svi

sportski menadžeri sportske organizacije, slažu u pogledu načina na koji obavljaju

poslove i ostvaruju postavljene ciljeve, ali i da budu međusobno kompatibilni u

pogledu određenih vještina koje koriste na radnom mjestu i u komunikaciji sa ostalim

članovima organizacije.

Ovaj rad se prevashodno bavi vještinama koje svaki sportski menadžer treba da

posjeduje da bi adekvatno obavljao svoje svakodnevne poslovne aktivnosti na

ostvarenju kratkoročnih i dugoročnih ciljeva sportske organizacije za koju radi. Pored

toga, rad obuhvata i istraživanje, sprovedeno na sportskim menadžerima kako bi se

utvrdile koje su to vještine koje svaki uspješan menadžer u ovoj oblasti mora da

posjeduje u cilju što adekvatnijeg obavljanja svakodnevnih poslova i zadataka.

Ključne riječi: sport, menadžment, menadžer u sportu, sportska organizacija, vještine

i

ABSTRACT

Every organization today, no matter what it does, aims the long-term survival in the

turbulent market. If we consider that each organization is composed of people, we can

anticipate what is their importance for the success of the organization itself.

Consequently, the most important elements of each sport organization can be

considered the sport managers.

As in all other areas, also the sports managers differ in terms of their personal and

professional characteristics, as well as in terms of how they perform their job. That is

exactly why it becomes the practice that sports organizations rarely have only one

sports manager, but more often the whole team. In order the management team could

function, it is necessary that all individuals, therefore, all sports managers of sport

organization, agree on the way they perform activities and achieve the set goals, but

also to be compatible with each other in terms of the specific skills they use in the

workplace and in communication with other members of the organization.

This paper mainly deals with skills that each sports manager should possess in

order to adequately carry out his everyday operating activities in achieving short-term

and long-term goals of sports organizations he works for. In addition, the work also

includes the research, carried out on sports managers in order to determine the skills

that every successful manager in this field must possess aiming to perform daily

activities and tasks in a more appropriate way.

Keywords: sport, management, sports managers, sports organization, skills

ii

SADRŽAJ

1. UVODNA RAZMATRANJA ......................................................................................... 5

2. TEORIJSKI OKVIR RADA .......................................................................................... 2

2.1 Definicija osnovnih pojmova ...................................................................................... 2

2.2 Pregled dosadašnjih istraživanja ................................................................................. 4

3. PROBLEM, PREDMET I CILJEVI ISTRAŽIVANJA................................................... 7

4. HIPOTEZE ISTRAŽIVANA........................................................................................... 8

5. METOD RADA ............................................................................................................... 9

5.1 Tok i postupci istraživanja .......................................................................................... 9

5.2 Uzorak ispitanika ....................................................................................................... 9

5.3 Uzorak mjernih instrumenata ..................................................................................... 9

5.4 Opis mjernih instrumenata ......................................................................................... 9

5.5 Statistička obrada podataka ...................................................................................... 11

5.5.1 Opšti podaci ...................................................................................................... 11

5.5.2 Stepen obrazovanja i stručna kvalifikacija ....................................................... 12

5.5.3 Mišljenja i stavovi ispitanika ............................................................................ 13

6. ZAKLJUČAK ................................................................................................................ 19

LITERATURA ................................................................................................................... 21

iii

1

1. UVODNA RAZMATRANJA

Osnovni cilj upravljanja nekom organizacijom, bez obzira na njen karakter, jeste

omogućavanje njenog dugoročnog opstanka. Kako svaku organizaciju prvenstveno

čine ljudi koji je vode, nameće se zaključak da od njihovih kvalifikacija, tj. njihovih

vještina i sposobnosti, zavisi uspješno poslovanje organizacije. Sportske organizacije

se po ovome uopšte ne razlikuju od ostalih vidova organizacija, što dalje implicira da

sportski menadžeri imaju glavnu ulogu u uspješnosti ovih organizacija.

Mnogi stručnjaci u oblasti menadžmenta u sportu slažu se sa time da ova grana

menadžmenta podrazumijeva funkcije planiranja, organizovanja, vođenja i kontrole sa

ciljem realizovanja određenih sportskih i reakreativnih aktivnosti, pri čemu je

neophodno pribavljati, raspoređivati i koristiti različite vrste resursa, bilo da se radi o

ljudskim, finansijskim, materijalnim ili pak informacionim resursima koji nekoj

sportskoj organizaciji stoje na raspolaganju. Upravo to govori u prilog činjenici da se

sport danas sve više posmatra kao određeni oblik biznisa, a to s druge strane iziskuje

postojanje ljudi koji će, sprovođenjem određenih menadžerskih aktivnosti, moći

uspješno da ostvare sve postavljene strateške ciljeve u pogledu sporta, konkretne

sportske organizacije, a u krajnjoj liniji i sportske industrije.

Kako su funkcije menadžmenta u sportu, tj. već pomenuto planiranje,

organizovanje, vođenje i kontrola, kompleksne funkcije koje iziskuju potpunu

posvećenost, treba naglasiti i to da sportske organizacije nemaju samo po jednu osobu

koja obavlja funkciju sportskog menadžera. Naime, zbog raznovrsnosti i složenosti

posla, svaka sportska organizacija mora imati tim ljudi koji će se baviti njenim

upravljanjem. Naravno, tom prilikom menadžeri koriste različite vještine, od

motivacije, preuzimanja odgovornosti, preko vođenja i rješavanja konflikata, do

donošenja kapitalnih odluka za odnosnu sportsku organizaciju.

Upravo su vještine sportskih menadžera presudan faktor u pogledu ostvarenja

ciljeva sportske organizacije u kojoj rade. Naime, svaki menadžer u sportu posjeduje

specifičan skup funkcionalnih vještina koji ga razlikuje od drugih, ali upravo

zahvaljujući tim vještinama, menadžer je u mogućnosti da utiče, na manje ili više

uspješan rad i razvoj sportske organizacije u kojoj radi. Pored toga, ove vještine mu

omogućavaju i uspostavljanje odnosa i saradnje kako sa internom, tako i sa eksternom

javnošću.

Ovo istraživanje baviće se upravo analizom stavova i vještina menadžera u sportu

na području Crne Gore kako bi se utvrdilo koje su to najpoželjnije vještine u ovoj

profesiji.

2

2. TEORIJSKI OKVIR RADA

2.1. Definicija osnovnih pojmova

Menadžment u sportu je proces planiranja, organizovanja, vođenja i kontrole

djelatnosti u organizaciji čiji je cilј realizacija sportskih i rekreativnih aktivnosti, ili

proizvodnja sportskih proizvoda, odnosno pružanje sportskih usluga. Sportski

menadžment je izračunavanje provjerenih i temelјno sređenih znanja o tome kako

sportska organizacija ostvaruje svoje cilјeve na osnovu nabavlјanja, raspoređivanja i

korišćenja lјudskih, materijalnih, novčanih i informacionih resursa kojima raspolaže

(Obradović, 2014).

U menadžerskoj terminologiji, pod izrazom organizacija podrazumijeva se

namjeravana i formalizovana struktura sa jasnim razlučenjem uloga i položaja. Kao

rezultat dobro postavlјene organizacione strukture sportskog kluba ili sportskog

saveza javlјa se pobolјšano poslovanje. Sportsko udruženje jeste dobrovolјna

nedobitna organizacija zasnovana na slobodi udruživanja više fizičkih i (ili) pravnih

lica, organizovana na osnovu statuta i osnovana radi ostvarivanja zajedničkog cilјa u

oblasti sporta. Sportske organizacije mogu se, radi uređivanja i ostvarivanja

zajedničkih cilјeva i interesa, kao i zajedničkog nastupanja u oblasti sporta, udruživati

u sportska društva (Živanović, 2010).

Menadžeri u sportu definišu se kao „organizatori, upravljači nekom sportsko-

poslovnom organizacijom kojoj je cilj ostvarenje određenih sportskih i poslovnih

rezultata“ (Bartoluci, 2003).

Osnovne četiri funkcije menadžmenta koje proučavaju savremeni pristup su:

planiranje, organizovanje, vođenje i kontrola (Jovanović, 2012).

Poslovi upravlјačkog tima sportske organizacije se grupišu na: (1) poslove

operativno-uslužnog (timskog) menadžmenta i (2) poslove sportsko-poslovnog

(klupskog) menadžmenta. (Živanović, 2010).

Planiranje – Posmatrano sa aspekta sportske organizacije, treba istaći da

„planiranje uključuje određivanje smjernica na osnovu kojih će se odvijati aktivnosti

sportske organizacije“ (Vander Zwaag, 1998).

Organizovanje - Pod organizovanjem u menadžmentu se podrazumijeva

definisanje potrebnih aktivnostii dodjelјivanje aktivnosti određenim lјudskim

resursima, odnosno kadrovima na izvršenje. Organizovanje podrazumijeva i

dodjelјivanje ovlašćenja u cilјu realizacije određenih aktivnosti, kao i obezbjeđivanje

koordinacije u organizacionoj strukturi. (Jovanović, 2012). Proces kadriranja je

upravljački process koji podrazumijeva izbor i postavljanje kadrova na odgovarajuća

radna mjesta koja se definišu organizacionom strukturom kompanije (Jovanović,

2012).

3

Vođenje - Pod vođstvom se podrazumijevaju sljedeće aktivnosti: raspoređivanje

poslova i zadataka zaposlenima, određivanje načina na koji se posao obavlja,

koordiniranje kadrovima, praćenje obavljanja poslova, motivacija zaposlenih, itd.

(Jovanović, 2012). Menadžer u sportu usmjerava rad zaposlenih u sportskoj

organizaciji kako bi ispunili njene ciljeve (Masterlexis, Barr & Hums, 2009).

Kontrola - Kontrola u menadžmentu podrazumijeva mjerenje, poređenje, provjeru

trenutnog stanja i ocjenu postignutih rezultata (Jovanović, 2012).

Stav se definiše kao stečena, relativno trajna i stabilna organizacija pozitivnih ili

negativnih emocija, vrednovanja i reagovanja prema nekom objektu (Petz, 1992).

Vještina se definiše kao sposobnost da se nešto uradi dobro, a potiče iz teorijskog

i praktičnog znanja pojedinca (Kokcharov, 2015).

Komunikacija – Uspješno vođenje počiva u velikoj mjeri na uspješnoj

komunikaciji. Menadžer mora umjeti jasno i precizno da prezentuje planove i

očekivanja koja ima od zaposlenih. Proces komunikacije može se odvijati pismeno,

usmeno i kombinovano (Jovanović, 2012). Komunikacija u sportu takođe može biti

usmena, pismena i neverbalna (Obradović, 2014).

Upravljanje raznovrsnošću - Veliki problem sa kojim se sportski menadžeri danas

susreću odnosi se na raznovrsnost na radnom mjestu i potrebu da se u rad sportske

organizacije, čak i cijele sportske industrije, uključi više žena, ljudi svih boja kože i

nacionalnosti, kao i osoba sa hendikepom (Masterlexis, Barr & Hums, 2009).

Raznovrsnost – često greškom protumačena kao tradicionalni stil jednakih šansi –

odnosi se na bilo koje razlike među pojedincima, koje uključuju starosnu dob, rasu,

pol, seksualnu orijentaciju, invaliditet, obrazovanje i društveno porijeklo. Takve

razlike mogu da utiču na način na koji ljudi rade i interaguju sa drugima na random

mjestu, te odatle i potiče potreba za programima upravljanja raznovrsnošću

(Masterlexis, Barr & Hums, 2009).

Upravljanje tehnologijom – Upravljanje tehnologijom, tj.upoznatost sa najnovijim

trendovima u tehnologiji i njihova upotreba za ostvarenje konkurentskih prednosti je

nešto čemu svaki sportski menadžer treba da teži (Masterlexis, Barr & Hums, 2009).

Donošenje odluka - Odlučivanje se definiše kao process koji počinje

identifikacijom problema i iznalaženjem mogućnosti njegovog rješenja. Odlučivanje

se definiše i kao stanje ili čin izbora jedne od potencijalnih alternativa. Odlučivanje

podrazumijeva da postoji jasno razumijevanje alternativnih mogućnosti djelovanja

putem kojih se mogu ostvariti postavlјeni cilјevi uz postojeće okolnosti, ograničenja,

informacije, opremlјenost i sposobnost donosioca odluka da analizira i procijeni

efikasnost više alternative za ostvarivanje postavlјenih cilјeva (Jovanović, 2012).

4

Organizaciona politika - Politika je generalni vodič za donošenje odluka. Ona

predstavlјa skup stavova, načela, principa i kriterijuma kojima se usmjerava

odlučivanje i akcija u poslovanju sportskih organizacija. Politika reguliše ponašanje

lјudi i obezbjeđuje stabilnost u organizaciji (Živanović, 2010).

Upravljanje promjenama – Menadžment promjene predstavlјa kao sistematičan

način uvođenja promjene u situaciju, u focusu menadžmenta su pojedinci a suština je

da se obezbijedi integracija pojedinaca sa novim poslom koji treba da obavlјaju

poslije uvođenja promjene. Osnovni problem je kako na organizovan način doći do

radikalne promjene. Za to su potrebna dva uslova: imperative promjene i zajednička

vizija. Pojedinci koji prihvate i vode promjene su agenti promjena (Jovanović, 2012).

Motivacija - Motivacija se definiše kao process podsticanja, usmjeravanja i

odražavanja ponašanja zaposlenih u pravcu poslovnih cilјeva kompanije. Motivacija

zaposlenih je neophodna za ostvarivanje vizije kompanije (Jovanović, 2012). Suština

motivacije je pružiti zaposlenima ono što oni zaista očekuju od svog posla

(Obradović, 2014).

Anketa – Anketa predstavlja strukturirano ispitivanje koje se realizuje pomoću

upitnika kao sredstva za prikupljanje podataka. Anketni upitnik se sastoji od niza

pitanja na koja treba odgovoriti i prostora za upisivanje odgovora. Upitnik obično

sadrži sljedeće elemente: poziv na saradnju sa kratkim obrazloženjem ciljeva

istraživanja, objašnjenja u vezi sa popunjavanjem, podatke koji se traže (opšta i

posebna pitanja) što predstavlja najobimniji dio upitnika, podatke o ispitaniku

(Stanković & Đukić, 2009).

2.2. Pregled dosadašnjih istraživanja

Mašala, Manić i Mahmutović (2015) sproveli su istraživanje o karakteristikama i

osobinama menadžera u sportu u Bosni i Hercegovini. Istraživanje se bavi procjenom

hijerarhijskih osobina ličnosti koje treba da posjeduju menadžeri u sportu, a

sprovedeno je nad 98 ispitanika, prosječne starosne dobi 36,9 godina. Čak 56%

ispitanika već radi u nekoj od sportskih organizacija, dok je svoje mišljenje i uvid u

svoje stavove pružilo 36% ispitanika koji su studenti prvog i drugog ciklusa

studijskog programa Menadžment u sportu na Fakultetu sporta i tjelesnog vaspitanja

Univerziteta u Sarajevu. Naime, ovi ispitanici su budući menadžeri u sportu. Osnovu

istraživanja čini utvrđivanje, tj. klasifikacija menadžerskih osobina prema njihovoj

važnosti u pogledu uticaja na uspješno obavljanje poslova i aktivnosti koje se odnose

na menadžere u sportu. Doprinos istraživanja ogleda se u pružanju informacija

sportskim organizacijama o značajnim osobinama i karakteristikama koje menadžeri u

sportu treba da posjeduju kako bi adekvatno obavljali svoje poslovne aktivnosti u

okviru sportskih organizacija koje vode i kojima upravljaju. Na osnovu ovih

informacija, kadrovske službe sportskih organizacija su u mogućnosti da izaberu

5

adekvatan kadar koji će kasnije moći da razvija svoje potencijale u skladu sa

potrebama sportske organizacije u kojoj rade. Istraživanje je potvrdilo i da su osobine

menadžera uslovljene kulturom, politikom, ambijentom i organizacijom sportskog

udruženja u kojem rade.

Srića (1992) u svojoj knjizi prikazuje istraživanje karakteristika, tj. osobina koje

menadžere u sportu čine uspješnim prema mišljenju njihovih podređenih (Tabela 1).

Ovo istraživanje sprovedeno je u SAD-u, a osobine menadžera su, prema rezultatima

istraživanja, poređane na sljedeći način:

Tabela 1 Američko istraživanje o osobinama uspješnog menadžera u sportu sa

stanovišta podređenih.

R.br. Osobina Procenat (%)

1 Poštenje 87

2 Sposobnost 74

3 Dalekovidnost 67

4 Inspirativnost 61

5 Inteligencija 46

6 Iskrenost 42

7 Hrabrost 35

8 Neposrednost 33

9 Pouzdanost 31

10 Spremnost na pomoć 29

11 Spremnost na saradnju 23

12 Ambicija 18

13 Odlučnost 14

14 Odanost 10

15 Nezavisnost 8

Izvor: prilagođeno prema Srića, V. (1992.). Principi suvremenog menedžmenta. Zagreb:

Visoka poslovna škola, str. 144.

Sikavica i Bahtijarević-Šiber (2004) navode pet najvažnijih, tj. najpoželjnijih

osobina koje mora da posjeduje svaki menadžer u sportu, a one su rezultat istraživanja

sprovedenog među menadžmentima 50 hrvatskih preduzeća. Te osobine su:

odlučnost, poštenje, poslovnost, objektivnost i samostalnost.

Bartoluci i Škorić (2009) sproveli su istraživanje mišljenja potencijalnih budućih

zaposlenih u sportskim organizacijama. Istraživanje je sprovedeno nad studentima

četvrte godine Kineziološkog fakulteta Sveučilišta u Zagrebu, a ispitivano je njihovo

6

mišljenje o tome kakvi bi menadžeri u sportu trebalo da budu (Tabela 2). Ovim

istraživanjem prikupljeno je 238 upitnika, a analizirano je 197. Tom prilikom

analizirano je mišljenje 65% muškaraca i 35% žena. Od ukupnog broja ispitanika, čak

89% njih je mišljenja da lične sposobnosti najviše utiču na uspješnost menadžera u

sportu. Isti broj ispitanika smatra i da menadžeri u sportu moraju da posjeduju znanja

iz oblasti upravljanja ljudima, konkretno moraju posjedovati znanja o timskom radu i

komunikaciji s ljudima. U narednoj tabeli dat je prikaz onih karakteristika koje, na

osnovu mišljenja ispitanika, moraju posjedovati menadžeri u sportu.

Tabela 2 - Karakteristike koje mora posjedovati uspješan menadžer u sportu.

Karakteristike Mod Frekvencije moda N

Snalažljivost 1 60 197

Odlučnost 1 38 197

Poslovnost 2 47 197

Hrabrost 5 32 197

Objektivnost 7 33 197

Samostalnost 7 32 197

Entuzijazam 7 29 197

Kritičnost 8 38 197

Lična kultura i

ponašanje 9 34 197

Poštenje 10 58 197

Izvor: Bartoluci, M., Škorić, S. (2009). Karakteristike menadžera u upravljanju sportskim

organizacijama. 18. ljetnja škola kineziologa Republike Hrvatske: Metodički organizacijski

oblici rada u područjima edukacije, sporta, sportske rekreacije i kineziterapije, str. 358-363.

Prema ovom istraživanju, pet najvažnijih sposobnosti, znanja i vještina koje su

ispitanici birali odnose se na stručnost, preduzetničke sposobnosti, visoko opšte

obrazovanje, sposobnosti organizacije posla i brzinu odlučivanja. Zaključak do kojeg

su istraživači došli jeste da, pošto je većinu ovih osobina, vještina i znanja moguće

steći u toku školovanja i putem iskustva, čak 86% ispitanika smatra da školovanje i

iskustvo menadžera u sportu u najvećoj mjeri određuje njihov uspjeh u sportskoj

organizaciji i njenom upravljanju.

7

3. PROBLEM, PREDMET I CILJEVI ISTRAŽIVANJA

Problem ovog istraživanja odnosi se na analizu stavova menadžera u sportu u

Crnoj Gori u pogledu onih vještina koje su neophodne za adekvatno obavljanje ovog

posla.

Predmet ovog istraživanja predstavljaju menadžeri sportskih udruženja (treneri,

direktori i predsjednici klubova) Crne Gore i njihovi stavovi u pogledu vještina.

Cilj ovog istraživanja biće da se utvrdi koje su to najvažnije i odlučujuće vještine

koje menadžeri u sportu moraju da imaju kako bi adekvatno upravljali sportskim

organizacijama.

8

4. HIPOTEZE ISTRAŽIVANA

Uzimajući problem, predmet i cilj ovog istraživanja kao osnovu, moguće je

postaviti sljedeće hipoteze vezane za analizu stavova i vještina menadžera u sportu

Crne Gore:

HG – Uspjeh menadžera u sportu u pogledu upravljanja sportskim organizacijama

najviše zavisi od njihovih vještina i sposobnosti.

Pored glavne hipoteze, moguće je postaviti i sljedeće pomoćne hipoteze ovog

istraživanja.

H1 – Lični stav menadžera u sportu u vezi sportske organizacije u kojoj su

zaposleni utiče na njihov uspjeh u obavljanju zadataka koji su im povjereni u okviru

te organizacije.

H2 – Vještine koje se odnose na donošenje odluka i upravljanje promjenama

bitnije su od komunikacionih i interpersonalnih vještina za uspjeh menadžera u

sportu.

9

5. METOD RADA

5.1. Tok i postupci istraživanja

Kako bi se uspješno realizovalo ovo istraživanje, neophodno je prvo ustanoviti šta

je to što ispitanici smatraju odlučujućim za obavljanje funkcije menadžera u sportu,

šta je to na šta oni posebno obraćaju pažnju, kao i na koji način oni doživljavaju

sportsku organizaciju u kojoj rade. Nakon toga, neophodno je saznati koje su to

konkretno vještine koje ispitanici najviše vrednuju kod svojih sadašnjih, ali i budućih,

kolega sportskih menadžera.

Istraživanje je sprovedeno u Crnoj Gori. Metode koje su korišćene su statistička i

empirijska metoda, a anketiranje je osnovna istraživačka tehnika koja se koristila za

potrebe ovog istraživanja.

5.2. Uzorak ispitanika

Uzorak ispitanika je obuhvatio 36 ispitanika, koji obavljaju funkciju trenera,

direktora i predsjednika sportskih klubova u Crnoj Gori. Izbor ovog uzorka obavljen

je namjerno.

5.3. Uzorak mjernih instrumenata

Za potrebe ovog istraživanja i analize stavova i vještina menadžera u sportu Crne

Gore, kao mjerna tehnika primijenjen je postupak anketiranja. Tom prilikom korišćen

je osnovni instrument anketiranja, poznatiji kao anketni list ili upitnik, koji je u

prilogu rada.

5.4 Opis mjernih instrumenata

Anketni upitnik sadržao je četiri pitanja, a odgovori na pitanja bili su zatvorenog

tipa, tj. ispitanicima su bili ponuđeni određeni, unaprijed sastavljeni odgovori od kojih

su trebali da izaberu po jedan za prva tri pitanja, a u četvrtom pitanju da naprave svoj

izbor u rangiranju najvažnijih menadžerskih vještina.

Prvim pitanjem ispitivač nastoji da utvrdi stavove ispitanika o tome koje su to

odlučujuće karakteristike koje menadžeri u sportu moraju posjedovati da bi bili

uspješni:

10

a) Njegove sposobnosti i vještine upravljanja (planiranje, organizovanje,

vođenje, kontrola);

b) Prethodno iskustvo u konkretnom sportu kojim se bavi sportska

organizacija za koju menadžer radi;

c) Liga u kojoj se takmiči sportska organizacija za koju menadžer radi;

d) Sentiment (pozitivna/negativna osjećanja) navijača/simpatizera

sportske organizacije za koju menadžer radi prema samoj organizaciji.

Zatim, drugim pitanjem ispitivač nastoji da sazna šta je to na šta ispitanici

posebno obraćaju pažnju kao svojevrsni menadžeri u sportu:

a) Organizaciona struktura

b) Kadrovska politika

c) Finansije i marketing

d) Konkurencija

Trećim pitanjem se od ispitanika zahtijevalo da daju svoje mišljenje o

organizaciji za koju rade u pogledu njene zastarjelosti, odnosno savremenosti:

a) Prevaziđena (zastarjela)

b) Standardna

c) Savremena (u skladu sa svjetskim trendovima i praksama)

U četvrtom pitanju se od ispitanika zahtijevalo da od ponuđenih vještina, koje

menadžeri u sportu treba da imaju, izaberu one koje su po njihovom mišljenju

najvažnije za uspješno obavljanje ovog posla. Ispitanicima je ponuđeno više

odgovora, od kojih su morali da izaberu pet najvažnijih i da ih poređaju po važnosti (1

– najvažnija vještina, 5 – najmanje važna vještina).

1. Odnos s ljudima

2. Komunikacione vještine

3. Upravljanje raznovrsnošću

4. Upravljanje tehnologijom

5. Donošenje odluka

6. Organizaciona politika

7. Upravljanje promjenama

8. Motivacija

9. Preuzimanje inicijative

11

5.5 Statistička obrada podataka

Rezultati sprovedenog istraživanja su analizirani i prikazani grafički. Prikupljeni

podaci su upoređeni, istovjetni odgovori sabrani, a njihova procentualna vrijednost

prikazana na odgovarajućim graficima, uz adekvatno objašnjenje.

5.5.1 Opšti podaci

U prvom dijelu ankete pod nazivom „Opšti podaci“ od ispitanika se zahtijevalo da

daju određene opšte podatke o sebi, koji uključuju ime i prezime, godinu rođenja, pol

i naziv sportskog kolektiva u kojem rade. Iz ovog dijela ankete dobijen je podatak o

polnoj strukturi ispitanika (Grafik 1).

Drugi dio ankete koji se odnosi na stepen obrazovanja i stručnih kvalifikacija

ispitanika sastavljen je iz tri pitanja. Prvo od njih odnosi se na funkciju koju ispitanik

obavlja u kolektivu u kojem radi („Koju funkciju u sportskom kolektivu obavljate?“),

a ponuđeni odgovori uključuju tri opcije: (a) trener, (b) direktor – menadžer, i (c)

predsjednik (Grafik 2).

Grafik 1 Polna struktura ispitanika.

Rezultati vezani za polnu strukturu ispitanika pokazali su da je od ukupnog broja

ispitanika koji iznosi 36, čak 89% ispitanika, tj. njih 32, bilo muškog pola, dok je

samo 11%, odnosno 4 ispitanika, bilo ženskog pola.

12

5.5.2 Stepen obrazovanja i stručna kvalifikacija

Grafik 2 Funkcija koju ispitanici obavljaju u kolektivu u kojem trenutno rade.

Rezultati ankete pokazali su da od ukupnog broja ispitanika njih 11 (30.6%) radi

na poziciji trenera, 15 (41.7%) obavlja direktorsku, tj. menadžersku ulogu, dok je njih

10 (27.8%) na poziciji predsjednika sportskog udruženja u kojem rade.

Drugo pitanje u ovom dijelu odnosi se na radno iskustvo, odnosno vrijeme koje su

ispitanici proveli na izabranoj poziciji u sportskoj organizaciji u kojoj rade („Koliko

vremena se bavite ovim poslovima?“). Tom prilikom ispitanicima je ponuđeno četiri

odgovora: (a) manje od jedne godine; (b) od jedne do pet godina; (c) od pet do deset

godina; i (d) više od deset godina (Grafik 3).

Grafik 3 Vrijeme koje su ispitanici proveli na određenoj funkciji u sportskoj

organizaciji u kojoj rade.

13

Prema dobijenim rezultatima, možemo vidjeti da je najveći broj ispitanika, čak

njih 16 (44.4%), na izabranoj funkciji proveo više od deset godina, dok je njih 10

(27.8%) na izabranoj poziciji provelo između jedne i pet godina. Između pet i deset

godina na određenoj poziciji u sportskoj organizaciji provelo je 7 ispitanika (19.4%),

dok je samo 3 ispitanika (8.3%) svoju izabranu funkciju obavljalo manje od godinu

dana.

Poslednje pitanje u ovom dijelu odnosi se na stepen stručne spreme ispitanika

(„Koji stepen stručne spreme posjedujete?“). Ponuđeno je tri odgovora: (a) SSS –

srednja stručna sprema, (b) VŠS – viša stručna sprema, i (c) VSS – visoka stručna

sprema (Grafik 4).

Grafik 4 Stručna sprema ispitanika.

Najveći broj ispitanika, njih 20 (55.6%) odgovorilo je da ima visoku stručnu

spremu, dok je jednak broj ispitanika, po 8 (22.2%), odgovorilo da ima srednju i višu

stručnu spremu. Ovi rezultati upućuju na zaključak da je većina ispitanika

visokoobrazovana.

5.5.3 Mišljenja i stavovi ispitanika

U trećem, a ujedno i poslednjem dijelu ankete nalaze se pitanja koja su trebala da

doprinesu utvrđivanju mišljenja i stavova ispitanika o osobinama koje menadžeri u

sportu treba da posjeduju da bi adekvatno obavljali aktivnosti vezane za njihovu

poslovnu funkciju u sportskoj organizaciji. Ovaj dio sadrži četiri pitanja zatvorenog

karaktera, koja će u nastavku biti detaljno analizirana.

Prvo pitanje u nizu treba da ustanovi koje su to karakteristike i faktori koje

ispitanici smatraju odlučujućima za uspjeh menadžera u sportu („Koje su to

karakteristike i faktori koji su, po Vašem mišljenju, odlučujući za uspješnog

menadžera?“). Ispitanicima su ponuđeni sledeći odgovori: (a) Njegove sposobnosti i

vještine upravljanja (planiranje, organizovanje, vođenje, kontrola); (b) Prethodno

14

iskustvo u konkretnom sportu kojim se bavi sportska organizacija za koju menadžer

radi; (c) Liga u kojoj se takmiči sportska organizacija za koju menadžer radi; i (d)

Sentiment (pozitivna/negativna osjećanja) navijača/simpatizera sportske organizacije

za koju menadžer radi prema samoj organizaciji (Grafik 5).

Grafik 5 Mišljenje ispitanika o karakteristikama i faktorima koji su odlučujući za

uspjeh menadžera u sportu.

Na Grafiku 5 možemo uočiti da je čak 75% ispitanika, tj. njih 27, odgovorilo da su

za uspjeh menadžera u sportu od ključne važnosti njegove ili njene sposobnosti i

vještine upravljanja, koje se odnose na planiranje, organizovanje, vođenje i kontrolu.

Ostalih 25% od ukupnog broja ispitanika, tačnije njih 9, smatra da je za uspjeh

menadžera u sportu odlučujuće prethodno iskustvo u konkretnom sportu kojim se bavi

sportska organizacija za koju menadžer radi.

Zanimljivo je da se niko od ispitanika nije odlučio za preostala dva odgovora, tj.

da niko od ispitanika ne smatra da su liga u kojoj se sportska organizacija takmiči, kao

ni sentiment navijača i simpatizera organizacije prema samoj organizaciji bitni za

uspjeh menadžera u sportu.

Naredno pitanje u ovom dijelu imalo je za cilj da utvrdi šta je to na šta bi ispitanici

obratili posebnu pažnju prilikom vođenja sportskog kluba, odnosno saveza („Na što bi

posebno obratili pažnju u vođenju kluba/saveza?“). Ispitanicima su ponuđeni sljedeći

odgovori: (a) organizaciona struktura, (b) kadrovska politika, (c) finansije i

marketing, i (d) konkurencija (Grafik 6).

15

Grafik 6 Faktori na koje ispitanici obraćaju posebnu pažnju prilikom vođenja kluba

ili sportskog saveza.

Grafik 6 daje prikaz odgovora ispitanika u pogledu oblasti, tj. faktora na koje bi

oni obratili posebnu pažnju prilikom vođenja sportskog kluba ili saveza. Kao što

možemo vidjeti, najveći broj ispitanika, 58.3% (21 ispitanik) smatra da je najvažniji

faktor organizaciona struktura, dok se za finansije i marketing odlučilo 22.2%

ispitanika, tj. njih osmoro. Nešto manje ispitanika, 19.4% (7 ispitanika), misli da

kadrovska politika zaslužuje posebnu pažnju u procesu vođenja sportskog kluba, tj.

saveza.

Treba napomenuti i to da se niko od ispitanika nije odlučio za konkurenciju, tj. za

četvrti odgovor, što nam ukazuje na to da konkurentni klubovi, odnosno savezi ne

predstavljaju element, tj. faktor koji zaslužuje pažnju menadžera u sportu u procesu

vođenja sportskih klubova, tj. saveza.

Treće pitanje u ovom dijelu imalo je za cilj da predoči način na koji ispitanici vide

i percipiraju sportsku organizaciju u kojoj rade („Kako Vi vidite organizaciju u kojoj

radite?“). Ispitanicima su i u ovom slučaju bili ponuđeni određeni odgovori, i to: (a)

prevaziđena (zastarjela), (b) standardna, i (d) savremena (u skladu sa svjetskim

trendovima i praksama) (Grafik 7).

16

Grafik 7 Način na koji ispitanici percipiraju sportsku organizaciju u kojoj rade.

Čak 61% od ukupnog broja ispitanika, tj. njih 22, sportsku organizaciju u kojoj

radi doživljava kao standardnu. Rezultati su takođe pokazali da 28% ispitanika, tj.

njih 10, da je njihova organizacija savremena, tj. da prati i usklađuje svoje poslovanje

sa svjetskim trendovima i praksama. Najmanji broj ispitanika, tj. njih 4 (11%) smatra

da je sportska organizacija u kojoj rade prevaziđena, tj. da je zastarjela, što upućuje na

zaključak da je neophodno da se u tim organizacijama izvrše određene promjene i

prilagođavanja, kako bi one mogle da prate aktuelne i buduće trendove u ovoj

industriji.

Na kraju, poslednje pitanje u ovom dijelu, ali i u cijeloj anketi, imalo je za cilj da

utvrdi mišljenje ispitanika o tome koje su to najvažnije vještine koje menadžeri treba

da posjeduju. Ispitanicima je ponuđeno devet vještina, od kojih je trebalo da izaberu

pet najvažnijih i da im dodijele brojeve od 1 do 5 po prioritetu (1 – najvažnija

vještina, 5 – najmanje važna vještina). Ponuđene vještine bile su: (1) odnos s ljudima,

(2) komunikacione vještine, (3) upravljanje raznovrsnošću, (4) upravljanje

tehnologijom, (5) donošenje odluka, (6) organizaciona politika, (7) upravljanje

promjenama, (8) motivacija, i (9) preuzimanje inicijative (Grafik 8).

Analizom rezultata ovog pitanja, dobili smo podatak o tome koliki broj ispitanika

je izabrao određene vještine, kao i na koji način su ispitanici ocijenili izabrane

vještine po prioritetu. Prvo će biti predstavljen rezultat izbora vještina od strane

ispitanika. Cilj je uvidjeti koje su to vještine koje ispitanici najčešće biraju, jer su

upravo te vještine one koje smatraju najvažnijim.

17

Grafik 8 Procenat ispitanika koji se odlučio za određenu vještinu.

Kao što na Grafiku 8 možemo primijetiti najveći broj ispitanika, njih 86% (31

ispitanik), odlučilo se za vještinu donošenja odluka. Pored ove, druga najčešće birana

vještina bila je odnos s ljudima, pri čemu je ovu vještinu izabralo 81% ispitanika, tj.

njih 28. Komunikacione vještine izabralo je 78% ispitanika (njih 29), a identičan broj

ispitanika, 64%, tj. 23 ispitanika, izabralo je organizacionu politiku i motivaciju kao

vještine neophodne za menadžera u sportu. Za vještinu preuzimanja inicijative

odlučilo se 58% ispitanika, tj. njih 21. Identičan broj ispitanika, 22% (8), izabrao je

upravljanje raznovrsnošću i upravljanje promjenama, dok je najmanje birana vještina

bila vještina upravljanja tehnologijom koju je izabralo 19% ispitanika, tj. njih

sedmoro.

18

0%

13%

13%

13%

35%

14%

13%

7%

46%

5%

22%

25%

13%

23%

14%

0%

31%

29%

43%

30%

38%

17%

10%

14%

50%

17%

0%

24%

17%

25%

13%

19%

14%

25%

28%

18%

29%

17%

0%

43%

13%

43%

13%

17%

7%

0% 20% 40% 60% 80% 100% 120%

Preuzimanje inicijative

Motivacija

Upravljanje promjenama

Organizaciona politika

Donošenje odluka

Upravljanje tehnologijom

Upravljanje raznovrsnošću

Komunikacione vještine

Odnos s ljudima

Najvažnije vještine menadžera

1 - najvažnija vještina 2 3 - neutralna vještina 4 5 - najmanje važna vještina

Grafik 9 Najvažnije vještine menadžera u sportu prema mišljenju ispitanika.

Grafik 9 nam pokazuje na koji način ispitanici shvataju određene vještine, tj. koju

vrijednost im dodjeljuju shodno tome kako ih percipiraju. Analizom odgovora

ispitanika dobili smo rezultate koji pokazuju da od ponuđenih devet vještina koje

menadžeri u sportu treba da imaju, najveći prioritet i važnost ima odnos s ljudima,

kojoj je 46% ispitanika dodijelio najveći prioritet, a iza nje dolazi vještina donošenja

odluka sa 35% glasova ispitanika.

Suprotno tome, najmanje važne vještine su upravljanje tehnologijom i

organizaciona politika, kojima je po 43% ispitanika dodijelilo najniži prioritet. Nakon

njih, vještina sa najmanjim prioritetom prema mišljenju 29% ispitanika jeste

preuzimanje inicijative.

Vještine koje su ispitanici u najvećoj mjeri ocijenili ocjenom 3, koja označava

neutralnost ispitanika prema konkretnoj vještini, odnose se na upravljanje

raznovrsnošću (50%), preuzimanje inicijative (43%), kao i upravljanje promjenama

(38%).

Na osnovu sprovedenog istraživanja zaključuje se da ispitanici smatraju da

menadžeri u sportu moraju biti spremni i sposobni da ostvaruju adekvatne odnose s

ljudima, kao i da donose odluke onda kada se to od njih zahtijeva. Ono što je manje

bitno jeste da li će menadžeri znati da upravljaju raznovrsnošću i promjenama, dok je

najmanji prioritet dodijeljen vještinama koje menadžerima omogućuju da upravljaju

tehnologijom, preuzmu inicijativu ili kreiraju i prate određenu organizacionu politiku

sportske organizacije u kojoj rade.

19

6. ZAKLJUČAK

U ovom radu je već mnogo puta istaknuto da je za uspjeh neke sportske

organizacije od ključne važnosti zapravo stručni kadar koji je vodi, tj. sportski

menadžeri. Vještine koje oni posjeduju, ali i dodatno razvijaju, predstavljaju onaj

faktor koji će odlučujuće uticati koliko dugo će neka sportska organizacija postojati i

koliko uspješno će obavljati aktivnosti zbog kojih je i osnovana.

Jedan od ključnih djelova ovog rada čini anketa sprovedena nad 36 sportskih

menadžera koji obavljaju funkcije trenera, direktora i predsjednika sportskih klubova

u Crnoj Gori. Rezultati ankete pokazali su da je daleko veći broj pripadnika muškog

pola na svim pozicijama, koji su bili predmet ankete, što ukazuje na potrebu

povećanja broja žena u industriji sportskog menadžmenta, konkretno na pozicijama

sportskih menadžera. U pogledu funkcija koje ispitanici obavljaju u sportskim

organizacijama u kojima rade, najveći broj njih se izjasnio da obavlja funkciju

direktora, tj. menadžera, dok se skoro polovina ispitanika prema rezultatima ankete

tim poslom bavi više od 10 godina, što govori u prilog njihovom iskustvu u ovoj

oblasti. Što se tiče stručne spreme, rezultati ankete pokazali su da više od polovine

ispitanika ima visoku stručnu spremu, na osnovu čega možemo zaključiti da je

kvalifikovanost ispitanika, u pogledu formalnog obrazovanja, u ovoj oblasti na

zadovoljavajućem nivou.

U drugom dijelu ankete od ispitanika se zahtijevalo da daju svoja mišljenja u

pogledu osobina koje menadžeri u sportu treba da posjeduju kako bi bili uspješni na

ovoj funkciji. U pogledu karakteristika i faktora koji su ključni za uspješnog

menadžera u sportu, ispitanici smatraju da su planiranje, organizovanje, vođenje i

kontrola, tj. lične i profesionalne sposobnosti i vještine upravljanja menadžera

najvažnije. Anketa se takođe ticala i teme vođenja sportskog kluba, odnosno saveza, a

rezultati su pokazali da ispitanici najviše pažnje posvećuju zapravo organizacionoj

strukturi. Treba naglasiti da niko od ispitanika nije obratio pažnju na konkurenciju, što

potencijalno može donijeti probleme samoj sportskoj organizaciji. Naime, prirodno je

da konkurencija izaziva rivalitet, da podstiče jačanje i razvoj kolektiva i doprinosi

postizanju boljih sportskih rezultata i u cjelosti uspješnijem ekonomskom poslovanju.

Iz tih razloga konkurenciju treba posmatrati pozitivno i od nje treba učiti, kako na

dobrim tako i na lošim primjerima. Konkurencija je ono što svaku organizaciju drži i

čini aktivnom, tj. održava standarde kvaliteta na visokom nivou, kako bi se održala

konkurentnost na tržištu i u svijesti potrošača. Stoga treba imati u vidu da ovoj oblasti,

menadžeri u sportu, treba da posvete više pažnje.

Rezultati ankete vezani za lično shvatanje, tj. lični dojam o organizaciji za koju

ispitanici trenutno rade, pokazali su da više od polovine ispitanika smatra da je

njihova sportska organizacija standardna. Ovo upućuje na zaključak da postoji

određeni prostor za unaprjeđenje sportskih organizacija na teritoriji Crne Gore, kako

bi one osavremenile načine svog poslovanja, te pratile najnovije svjetske trendove i

primjenjivale najbolje prakse.

20

Na kraju, od ispitanika je zahtijevano da od ponuđenih izaberu najvažnije vještine

koje budući menadžeri u sportu moraju da posjeduju kako bi svojoj organizaciji

donijeli dugoročno dobre rezultate i uspjeh. Rezultati sprovedene ankete pokazali su

da se najveći broj ispitanika odlučio za vještine koje se tiču odnosa s ljudima i

donošenja odluka, na trećem mjestu našle su se komunikacione vještine, dok

upravljanje tehnologijom, promjenama i raznovrsnošću naizgled ne igraju veliku

ulogu u uspješnosti sportskih menadžera u ostvarivanju svakodnevnih poslovnih

aktivnosti i ciljeva.

Opšti zaključak koji se može donijeti jeste da je za uspješno obavljanje poslovnih

aktivnosti i zadataka na poziciji sportskog menadžera u nekoj od sportskih

organizacija neophodno posjedovanje određenih ključnih vještina, koje se

prevashodno tiču međuljudskih odnosa i komunikacije, ali i donošenja odluka na

svakodnevnom nivou. Dakle, fokus menadžera u sportu mora biti formiranje i

održavanje adekvatne organizacione kulture i međusobnih odnosa kako sa ostalim

zaposlenima, tako i sa spoljnim partnerima organizacije, radi ostvarenja što boljih

rezultata.

Ovim je potvrđena glavna hipoteza istraživanja, prema kojoj uspjeh menadžera u

sportu, u pogledu upravljanja sportskim organizacijama, najviše zavisi od njihovih

vještina i sposobnosti.

Prva pomoćna hipoteza, prema kojoj lični stav menadžera u sportu u vezi sportske

organizacije u kojoj su zaposleni utiče na njihov uspjeh u obavljanju zadataka koji su

im povjereni u okviru te organizacije, je takođe potvrđena, s obzirom na to da je veći

broj ispitanika izjavio da su njihove organizacije standardne u odnosu na neke druge

sportske organizacije u zemlji, ili, recimo u inostranstvu. Ovo navodi na zaključak da

je ispitanicima bitno kakva je organizacija u kojoj rade, kao i da u njihovim trenutnim

organizacijama postoji prostora za dodatno poboljšanje.

Druga pomoćna hipoteza, koja kazuje da su vještine koje se odnose na donošenje

odluka i upravljanje promjenama bitnije od komunikacionih i interpersonalnih

vještina za uspjeh menadžera u sportu, je opovrgnuta. Naime, sprovedeno istraživanje

je pokazalo da su za uspjeh menadžera u sportu bitne upravo komunikacione i

interpersonalne vještine, dok se vještina donošenja odluka nalazi na trećem mjestu po

važnosti, a upravljanje promjenama se nije pokazalo kao bitna vještina.

Kao što je već rečeno, svi, pa i sportski menadžeri, predstavljaju pojedince sa

sopstvenim skupom vještina i znanja, i kao takvi se moraju prilagođavati zahtjevima

radnog mjesta i okruženja u kojem rade. Kada se takvi pojedinci udruže radi

dostizanja zajedničkog cilja, rezultati ne mogu izostati, bez obzira o kojoj oblasti

menadžmenta je riječ. Kako ovdje govorimo o menadžmentu u sportu, kolektivni duh

je ono na šta nas sam pomen sportskih organizacija asocira, te je jedino logično da će,

upravo takav duh među sportskim menadžerima i ostalim zaposlenima jedne sportske

organizacije, biti jedan od presudnih faktora obezbjeđenja dugoročno pozitivnih

rezultata.

21

LITERATURA

Bartoluci, M. (2003): Ekonomika i menedžmentsporta, Zagreb, Informator

Bartoluci,M. & Škorić, S. (2009). Karakteristike menadžera u upravljanju sportskim

organizacijama. 18. Ljetnja škola kineziologa Republike Hrvatske: Metodički

organizacijski oblici rada u područjima edukacije, sporta, sportske rekreacije i

kineziterapije. Dostupno na: http://www.hrks.hr/skole/18_ljetna_skola/358-

363.pdf, datum posjete: 26.06.2016. god.

Jovanović, A. D. (2012): Osnove menadžmenta. Visoka škola strukovnih studija

Akademija fudbala. Beograd.

Kokcharov, I. (2015): Hierarchy of Skills. Ženeva, Švajcarska. Postavljeno

22.05.2015.

Masterlexis, L. P., Barr, C. A., Hums, M. A. (2009): Principles and practice of

sportmanagement, (3rd ed.), Sudbury, Mass.: Jones & Bartlett Publishers.

Mašala, A., Manić, G., Mahmutović, I. (2015).Karakteristike i osobine menadžera u

sportu. Objavljeno: maj, 2015. god. Dostupno na:

https://www.researchgate.net/publication/276931397_Karakteristike_i_osobin

e_menadzera_u_sportu, datum posjete: 26.06.2016. god.

Obradović, V. (2014): Menadžment u sportu, (skripta), Beograd,Visoka škola

strukovnih studija, Akademija fudbala, Beograd.

Petz, B. (1992). Psihologijski rječnik. Zagreb: Prosvjeta.

Sikavica, P., Bahtijarević-Šiber, F. (2004.).Menadžment.Teorija menadžmenta i veliko

empirijsko istraživanje u Hrvatskoj. Zagreb, Masmedia.

Srića, V. (1992.).Principi savremenog menedžmenta. Zagreb: Visoka poslovna škola.

Stanković, Lj. Đukić, S. (2009): Marketing, Niš: Ekonomski fakultet u Nišu.

Vander Zwaag, H. J. (1998): Policy development in sport management, (2nd ed),

Westport.

Živanović, M. (2010): Menadžment sportskih klubova i sportskih saveza, Beograd,

Visoka škola strukovnih studija, Akademija fudbala, Beograd.

http://www.hrks.hr/skole/18_ljetna_skola/358-363.pdfhttp://www.hrks.hr/skole/18_ljetna_skola/358-363.pdf

BIOGRAFIJA

Dragiša Dedić je rođen 1976. godine u Podgorici, gdje je završio osnovnu i srednju

školu. Godine 2015. diplomirao je na Fakultetu za sport i fizičko vaspitanje, odsjek

Sportsko novinarstvo, u Nikšiću (sa ocjenom A). Iste godine upisao je specijalističke

postdiplomske primijenjene studije, odsjek Sportski menadžment, i uspješno položio

sve ispite predviđene nastavnim planom.

Podaci o mentoru i studentu:

Predmet: Komunikacije u sportu Studijski program: Sportski menadžment

Mentor: Prof. dr Duško Bjelica Kandidat: Dragiša Dedić

Broj indeksa: 02/15

ANKETNI LIST STAVOVI I VJEŠTINE MENADŽERA U SPORTU CRNE GORE

OPŠTI PODACI

Ime i prezime

________________________________________

Godina rođenja _____________

Pol M Ž

Naziv sportskog kolektiva

________________________________________

STEPEN OBRAZOVANJA I STRUČNA KVALIFIKACIJA

1. Koju funkciju u sportskom kolektivu obavljate?

a) trener b) direktor - menadžer c) predsjednik

2. Koliko se vremena bavite ovim poslovima?

a) manje od jedne godine; b) od jedne do pet godina;

c) od pet do deset godina; d) više od deset godina.

3. Koji stepen stručne spreme posjedujete?

a) SSS; b) VŠS; c) VSS

2. Koje su to karakteristike i faktori koji su, po Vašem mišljenju, odlučujuće

za uspješnog menadžera?

e) Njegove sposobnosti i vještine upravljanja (planiranje, organizovanje,

vođenje, kontrola);

f) Prethodno iskustvo u konkretnom sportu kojim se bavi sportska

organizacija za koju menadžer radi;

g) Liga u kojoj se takmiči sportska organizacija za koju menadžer radi;

h) Sentiment (pozitivna/negativna osjećanja) navijača/simpatizera

sportske organizacije za koju menadžer radi prema samoj organizaciji.

3. Na što bi posebno obratili pažnju u vođenju kluba/saveza?

a) Organizaciona struktura

b) Kadrovska politika

c) Finansije i marketing

d) Konkurencija

4. Kako Vi vidite orgaizaciju u kojoj radite?

a) Prevaziđena (zastarela)

b) Standardna

c) Savremena (u skladu sa svjetskim trendovima i praksama)

5. Najvažnije vještine menadžera po Vašem mišljenju su:

(Od 9 nabrojanih vještina, izaberite 5 za koje smatrate da su najvažnije i dodijelite im

brojeve od 1 do 5 po prioritetu – 1 najvažnija vještina, 5 najmanje važna vještina.)

1. Odnos s ljudima

2. Komunikacione vještine

3. Upravljanje raznovrsnošću

4. Upravljanje tehnologijom

5. Donošenje odluka

6. Organizaciona politika

7. Upravljanje promjenama

8. Motivacija

9. Preuzimanje inicijative