dream: the ordinary shiite identity building discourse in

هجذهن شواره ششن، پژوهی، سال شیعه/ 018

Shiite Studies September 2020, Vol. 6, No. 18, 129-152

Dream: The Ordinary Shiite Identity Building

Discourse in the Story of Abū Muslim Nāmih1

Muslim Nāṣirī*

Ḥasan Zandīyih**

‘Alī Riḍā Sulṭānī***

(Received: 05/19/2020; Accepted: 08/21/2020)

Abstract

Each text leads its audience to a specific understanding of reality. The story of Abū

Muslim Nāmih has been the scene of confrontation of religious and intellectual

groups and currents following political power since its inception. The role of dream

and revelation in the structure of this work has caused the formation of an

ideological story in accordance with the understanding of the Shiite audience and

has played a role in the formation of subsequent works such as Jahān Gushāy

Khāqān and ‘Ᾱlam Ᾱrāy Ṣafawī. In this article, based on Fairclough's framework, we

try to examine the effect of dreams in the Shiite discourse in opposition to the Sunni

discourse in the story of Abū Muslim Nāmih, and use rhetorical arrangements to

describe, interpret and explain how the Safavid Shiites by highlighting themselves

and taking advantage of rhetorical arrangements and other tools of power, were able

to marginalize their Sunni opponent from the political and cultural scene within the

framework of the dominant discourse, leading to the expansion and political

domination over Iran. The purposeful use of dreams to achieve this goal is the

subject of this article, which will be pursued in a descriptive-analytical method

based on library resources.

Keywords: Dream, Shiism, Sunni Islam, Abū Muslim Nāmih, Fairclough, Critical

Analysis.

1. Taken from: Muslim Nāṣirī, "Relationships between Scholars and Storytellers in the

Safavid Era: Analysis and Evaluation", 2020, PhD Thesis, Supervisor: Ḥasan Zandīyih,

Faculty of Shiite Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran.

* PhD Student in Shiite Studies, University of Religions and Denominations, Qom, Iran,

[email protected].

** Assistant Professor, Department of History, University of Tehran, Tehran, Iran

(Corresponding Author), [email protected].

*** Associate Professor, Department of English, Baqir al-Olum University, Qom, Iran [email protected].


پژوهیشیعه‌952ـ929،‌ظ‌9399تاس‌‌تاتستاى،‌جذنضواس‌‌سال‌ضطن،

8به عاهب در لص اثهسلن ثخص ضیعی A گفتوبى یتبیرؤ*ؿ انط٢

***ضيا ؾا٣ ٣ **حؿ ظس٤

[31/05/1399تبسیخ پزیشؽ: 30/02/1399]تبسیخ دسیبفت:

چکیذاص به اثهؼ لن د ذ. ق ش هتی هخبطجبؾ سا ث فن خبصی اص اقعیت ػ هی

فکشی ث تجعی ت اص ق ذست بی هزجی ب جشیبى صهبى پیذایؾ، صح سیبسیی طیفای ػیبػی ثد اػت. ؾ سؤیب هکبؿف دس ػبختبس ایي اث ش ػ جت ؿ ذ اػ ت ق

گیشی آث بس ثع ذی ایذئلطیک هتبػت ثب فن هخبطت ؿیعی ؿکل ثگیشد دس ؿکل ؾ داؿ ت اػ ت. دس ای ي ؿ تبس آسای ص فی ع بلن ىگـبی خبقب جبىوچى

کؿین، هجتی ثش چبسچة فشک ف، ت أثیش سؤی ب دس گفتو بى ؿ یعی دس هخبلف ت ث ب هیسا ثشسػی، ثب اػتفبد اص تویذات ث غی ای ي به اثهؼلنگفتوبى ال ػت دس ق

کشدى فی ثب ثشجؼ تهؼئل سا تصیف، تفؼیش تجییي کین ک چگ ؿیعیبى ع ش صهذی اص تویذات ث غی دیگ ش اثضاس بی ق ذست تاؼ تذ دس چ بسچة خد، ثش

فشگی ث حبؿی ثشاذ هج ت گفتوبی غبلت، حشیف ػی خد سا اص صح ػیبػیای ذفو ذ گؼتشؽ، ػشا بم ػلط ػیبػی دس ایشاى ؿذ. اػتفبد اص سؤیب ث گ

تحلیلی هجت ی ث ش ایي ذف، هیط ایي ه بل اػت ک ث ؿی تصیفیثشای پیـجشد ای پی گشفت خاذ ؿذ. خب هبثع کتبة

به، فشک ف، تحلیل ات بدی. : سؤیب، تـیع، تؼي، اثهؼلنب کلیذاط ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ؾا زوتط٢، ا زض هط نف٢: تح٥ اضظ٤ات٣، ضپطزاظ تططفت اظ: ؿ انط٢، اؾثات ا له .1 .1399قاؾ٣، زاكا از٤ا صاة، ل، ا٤طا، س٤، زاكىس ق٥اؾتاز ضاا: حؿ ظ

[email protected] قاؾ٣، زاكا از٤ا صاة، ل، ا٤طا زاكز٢ زوتط٢ ق٥ * [email protected] تطا، ا٤طا ٤ؿس ؿ ** اؾتاز٤اض ط تاض٤د، زاكا تطا،

[email protected] *** زاك٥اض ط ظتا ا٥ؿ٣، زاكا تالطا، ل، ا٤طا

020/ ناهه لنابوهس قصه در عواهانه شیعی بخش هویت گفتواى9 رؤیا

مقذمه٦ٷٷس٪ی، اثعاض: ثطا: اٶت٣ب٬ ات٣بزات ٸ تحیط٪اصاض: ثاط ا٧ابض ٸ ٢هٻ، رسا اظ ٸرٻ ؾط٪طټب: حب٦ٱ ثط ربٲٻ ٲس ٶاط ٸ ٫ی ٸ ٪تٳبٴ٦ٷٷسٺ ضٸاث طټٷ اٶسیكٻ رٹاٲ ثكط: ٸ ثیبٴ

رٹاٲ پیطاٲٹٶی ٴ اؾ . ثٻ ٹض ٦ٯی، ٢هٻ ٶٳٹزاض ثرف ٲٽٳای اظ ٲیاطاث طټٷ٫ای ټاط قاٷبذتی ٸ ټٳچٷایٵ ټاب: طټٷ٫ای ٸ ضٸاٴ ټب: ؾٷتی ٸ ظٲیٷٻ ٢ٹ ٸ ٲٯتی اؾ ٦ٻ اضظـ

.15: 1371ٲبضظٮ، ج٦ٷس حٹازث ٸ ؾٹاٶح ارتٳبی رسیس زض ٴ اٶ٧بؼ پیسا ٲیزضثطزاضٶسٺ ٲیطاث ٲٽٳای اظ ؾاٷٵ ٸ ثبٸضټاب ٸ ضٸاثا ٣یاستی ٸ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱ٢هٻ ټب: طټٷ٫ی حٹازحی اؾ ٦ٻ اظ ظٲبٴ پیسایف ثط ضذسازټب: تبضیری ثس: ذاٹز ظٲیٷٻ

اـ زض زؾتطؼ اؾ ٸ اظ ظٲابٴ اؾ ؛ ٦تبثی ٦ٻ ضٸای هط نٹ: تحیط طاٸاٴ زاقتٻ ټاب: ٱ ضاٸیبٴ، ٲابث١ ٶیابظ ټاط ظٲبٶاٻ، ز٪ط٪اٹٶی حت پیسایف، یٷی ی هٷسیٵ ٢طٴ، ثٻ

زض ٴ ٶبٲاٻ اثٹٲؿٯٱثؿب ٶ٫بضٶسٺ انٯی اٶس. ثط ټٳیٵ اؾبؼ، هٻ طاٸاٶی زض ٴ ایزبز ٦طزٺٲبٲیٵ ٸ ٲٹيٹبت پطضٶ٩ قیی ٶ٫ٷزبٶسٺ ثبقس، اٲب ثٻ ؾجت ضٸایا ٴ زض ثؿاتط:

پطزاظاٴ ٲتٷبؾات ٸ ٢هٻ قیی ٸ ٲتٳبی٭ ثٻ تكی، ثٻ زٮی٭ تٹرٻ ٢عٮجبقبٴ نٹی، ضاٸیبٴ ټبیی ایزبز ٦طزٺ ثبقٷس. ثب ربٲٻ ټس اظ حیج ضٲبٶی ٸ ثبٸضټب: بٲٻ زض ٴ ز٪ط٪ٹٶی

ی٧ی اظ ٷبنط ٲٽٱ ٪تٳبٶی ٦ٻ ؾجت پیكجطز حٹازث انٯی ٸ طی ایٵ ٢هٻ قاسٺ ٸ اظ ٸ زی٫ط ؾٹ ضاثٻ ٲٽٳی ثب ٪صقتٻ تبضیری اؾی ٸ ٸ٢بی تبضید قایٻ زاضز، اؾاتبزٺ اظ ضیاب

ثٹزٴ ٲربجبٴ ٸ ات٣ابز ٢عٮجبقابٴ ناٹی ثاٻ ٲیرتٵ ٴ ثب ٸ٢بی تبضیری اؾ . ثٻ زٮی٭ ٹااظ هٷایٵ قا٫طز: ثاطا: ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱذٹاض٠ بزات ٸ حٹازث ق٫ ثطا: ٲكبید نٹی،

٦اٻ ثاب قاسٺ زض ټٱ تٷیاسٺ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱحٹازث زاؾتبٶی ضٸای ثٽطٺ ثطزٺ اؾ . ضیب هٷبٴ ثب ٸ طگ ٢هٻ، زهبض تعٮع٬ ؾبذتبض: ٸ ٲحتٹایی ذٹاټس قس.حص ٴ پیطٶ٩

ٸ حٹازث تبضیری ٲطتج ثب ٢ج٭، ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱزض بیضزازٴ ٶ٣ف ٢هس ایٵ ٶٹقتبض ٶكبٴ ٲٷس: ٪تٳبٴ تكای، ثاب ٸ ٦یی ثٽطٺ Faircloughجظٲبٴ ٸ ثس اظ ٴ، ثٻ قیٹٺ ط٦ی ټٱ

ا: زاضز؛ ت٣بثا٭ ٪تٳابٶی یاػٺ ٸبی٫ابٺ یٷٻ ح١ ٸ ثب٭ اؾ ٦ٻ زض ت٧ط ٲاصټجی ر ظٲایزبز زټاس ٸ ټاسف قا٧٭ ٲای ضاټب: ٲطث ایاسئٹٮٹغی٧ی یٻپب٦ٻ « اٸ/زی٫طاٴ»ٸ « ٲٵ/ٲب»ٲیبٴ .Van Dijk, 1995: 145ج٦طزٴ ٪طٸٺ ټٹیتی ذٹز، ثطا: ثٻ حبقیٻ ضاٶسٴ حطی اؾ ثطرؿتٻ


ی٫ابٺ ضیاب زض پبؾد زټیٱ ٦ٻ: ثب تٹرٻ ثٻ رب پطؾف٦ٹقیٱ ثٻ ایٵ زض ٲ٣بٮٻ پیف ضٸ ٲیؾیط ظٶس٪ی ثكط ٸ ثبٸضټب: ٲصټجی، ٪تٳبٴ ټٷطٲٷساٶٻ ثبٸضٲٷس قیی، ثب تٹرٻ ثاٻ حاٹازث

، ثاطا: ٶبٲاٻ اثٹٲؿاٯٱ ټب: تكی، اظ هٻ ٷبنط ثیابٶی ٸ ثیای زض ٢بٮات ضیاب زض ٸ ٲٹظٺ ٦طزٴ ٢سضت ذٹز ثط حطی ؾٹز رؿتٻ اؾ ؟ ټػٲٹٶی٥

‌ پیطی تحمیك

ثاٻ ؾٹزرؿاتٵ ٲكابید ٸ قابټبٴ 1388جاحٳاس:، ٹ:ضیب ٸ ؾیبؾ زض هط نا ٦تبةنٹ: اظ ضیب ثطا: ضؾیسٴ ثٻ ٲ٣بناس ؾیبؾای ٸ ٢اسضت زض ٦تات تابضیری ایاٵ هاط

ضیبټب: ایٵ 1397ٶػاز، ٶزیج« ضا: نٹ: بٮٱضیبٶ٫بض: زض ٦تبة »پطزاذتٻ اؾ . ٲ٣بٮٻ ط: ٦اٻ ضیبټاب: ایاٵ ، احا ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱ٦تبة ٸ اټسا ٴ ضا ثطضؾی ٦طزٺ اؾ . اٲب زضثبضٺ

ا: ٦اٻ ٢هٻ ٸ اؾتبزٺ اظ ٴ ثٻ ٷٹاٴ اثعاض ٸ ٷهط: ٲصټجی ضا ثطضؾای ٦ٷاس راع ٲ٣سٲاٻ ټاب جحؿیٵ اؾٳبیٯی ٶ٫بقتٻ ٲٯجی ٸرٹز ٶساضز. اظ ؾٹیی ایٵ ٶٹقتٻ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٲهحح

ټب: پٷٽابٴ ٸ ضاثاٻ اٶس. ټٳیٵ اٲط ؾجت قسٺ اؾ لایٻ ثطزٺ ثٽطٺ ٦ٳتطاظ هبضهٹة ٶط: ٦ٹقیٱ ثاب اؾاتبزٺ اظ هابضهٹة ضیری ضیبټب ٸا٦بٸ: ٸ ٶٳبیبٶسٺ ٶكٹز. زض ایٵ ٲ٣بٮٻ ٲیتب

ٸ تحیط ٸ ضاثٻ ٴ ثب ٲٷبث تابضیری ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٶط: ط٦ی، ٯ٭ ٸ زلای٭ ثیبٴ ضیب زض زٸضٺ نٹ: ضا تحٯی٭ ٸ تجییٵ ٦ٷیٱ.

چبرچة ظزی رش تحمیكاثٻ ٸ هبضهٹثی ٦ٻ ٲتٵ ثب اؾتبزٺ اظ ٷهط ظثابٴ، زازٴ ض زض ثحج ٪تٳبٶی ه٫ٹٶ٫ی ٶكبٴ٦ٷس تب ثٻ ټس ذٹز ثطؾس، ثؿیبض ٲٽٱ اؾ . ج١ ٶطیٻ یٲٲحی ٸ ثب ذبنی ضا تٹٮیس یاب زض ضقٷبؾی اؾ ، ثب ٦ك ضاثٻ ظثبٴ ٸ ٲتٵ، اظ ٶؿج ط٦ی، ٦ٻ ٲتحط اظ ٶب ظثبٴ

ضاٸیبٴ ایاٵ ٢هاٻ پای ثاطز. تٹنای تٹاٴ ثٻ پیكجطز اټسا ارتٳبی یٲ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٲتٵ : ارتٳابی هاط ټاب ٦اٷف ټب: ٲتٷی ایٵ احط زض پطتاٹ ٦ابضثطز یٻلاظثبٶی، تؿیط ٸ تجییٵ

، ٶكبٶ٫ط پیچیس٪ی ایٵ ٲتٵ اؾ .ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٸ ضاٸیبٴ ٲٮتحٯیٯ٫طاٴ ٪تٳبٴ اٶت٣بز:، اظ رٳٯٻ ط٦ی، ؾٻ ان٭ ٲٽٱ ضا زض تجیایٵ زیاس٪بٺ ذاٹز

اٶس: زٺٲجٷب: ٦بض ٢طاض زا


؛ثٻ ٸا٢یا اؾا ضارزیس٪بټی ذبل ٺ٦ٷٷس ٲزؿٱ قٹز یٲثطزٺ ٦بض ٦ٻ ثٻ یظثبٶ .1 ضٸ ٵیا اظ ا .ٶبپصیطٶاس ٪تٳبٴ اظ ٹاٲ٭ ا٢تهابز: ٸ ارتٳابی راسایی :ټب تٷٹ زض ٪ٹٶٻ .2

ٲٷاس: اؾا ٦اٻ ایاٵ تٷاٹ ټب: ارتٳبی ؾبذ ٦ٷٷسٺ ٸ ٲجیٵ تبٸت تٷٹ ظثبٶی ٲٷ٧ؽیٷاس ٸ ؾابظٲبٴ ارتٳابی ٦بض٪یط: ظثبٴ حبن٭ ٸ ثبظتابة ط ثٻ .3؛ ٷس٦ یظثبٶی ضا ایزبز ٲ

٦ابضثطز »ثٻ جبضت زی٫اط، . 51: 1384جؾٯبٶی، یٷس ارتٳبی اؾ ثٯ٧ٻ ثركی اظ ط، ٶیؿ ارتٳبی، ضٸاث ارتٳبی ٸ ٶب زاٶاف :ټب یټٹ ٺؾبظٶس ٦ٻ یظثبٴ ٲٳٹلا زض یٵ حبٮ

.54-39: 1386، ظازٺ ٸ یبحیبٴ ج٢ب٪٭ «قٹز یٲؾ ، تٹؾ ٶٽب ٶیع ؾبذتٻ ا ٸ ثبٸضټب. ضذاساز اضتجابی یاب ټٳابٴ ٢ٹااس 1اظ ٲٷط ط٦ی، ؾٻ ٲٽٹ انٯی ٸراٹز زاضز:

اظ زیاس٪بٺ ٸ:، . ضاثاٻ ٲاتٵ ثاب زی٫اط ٲتاٹٴ. 3. ٶٱ ٪تٳبٶی؛ 2زؾتٹض ٸ ؾبذتبض ظثبٶی؛ ټاط »اؾا . هاٹٴ ٪تٳابٶی زض ټط تحٯیا٭ ضذساز اضتجبی ٸ ٶٱ ٪تٳبٶی زٸ ٲحٹض ٲٽٱ

ارتٳبی ثطا: ثبظتٹٮیس یب ثٻ هبٮف ٦كایسٴ ٶاٱ ٳ٭اظ :ا ٪ٹٶٻ ٻضذساز اضتجبی ثٻ ٲٷعٮٶاٱ » تاٹاٴ یٲا تطتیات ٦اٻ ثاسیٵ . 123: 1389جیٹض٪ٷؿاٵ ٸ یٯیاپؽ، « ٦ٷس ی٪تٳبٶی ٳ٭ ٲ

ٲرتٯای زاٶؿا ٦اٻ تاب حاسٸز: ٢ٯٳاطٸ :ټاب ٪تٳبٶی ضا ٲٽٹٲی زا٬ ثط ٸرٹز ٪تٳبٴټاب ثاطا: پط٦اطزٴ ٴ ثاب ٢ٯٳطٸ: ٦ٻ ټط ٦اسا اظ ٪تٳابٴ ؛ پٹقف زاضٶس ٸاحس: ضا تح

تب ثب تٳط٦ع ثاط ٶٳای ٪تٳابٶی، 230: ټٳابٴ ج« ٦ٷس یٲبٶی ٲٹضز ٶطـ ثب زی٫طاٴ ض٢بث ٲ .قٹز: زی٫ط ټٱ طاټٱ ټب ٪تٳبٴاٲ٧بٴ تحٯی٭

ب تحٯیا٭ ٸ ثا ٦ٷس یٲٲیبٴ ٲتٵ ٸ ثب ارتٳبی ضا پط ذلأثٻ ٣یسٺ ط٦ی، ثیٷبٲتٷی اٶس. ثاسیٵ ټب ٸاثؿتٻ ثٻ تبضید ٸ ربٲٻ ٲتٵ»نساټب: ٲرتٯ ٲتٵ ضا قٷیس. ظیطا تٹاٴ یٲٴ ٪تٳابٶی ٲٳ٧اٵ :ټب ٲتٷی ضا زض ٶٱ ٲٷبثی ټؿتٷس ٦ٻ تحٯی٭ ٲیبٴٻ، ٦ٻ تبضید ٸ ربٲ بٲٷاٶاٹا ٲرتٯا ٪تٳابٴ ٺزضثبض ییټب یٲتٷی ثط قطگ ٸ تٹن تحٯی٭ ٲیبٴ، ثٷبثطایٵ. ؾبظز یٲ . 122: 1379جط٦ی، «لاٮ زاضزز

ٲٷس ظثبٴ ٸ تٹراٻ ثاٻ رعئیابت، ټٳیكاٻ ضاټای ثاطا: زض ضٸـ ط٦ی ثب تحٯی٭ ٶب زضپیاسا ٦اطز ٦اٻ ضا ٲتٵ :ټب یػ٪یٸ تٹاٴ یٲ اظ ٴثب اؾتبزٺ تحٯی٭ ٸرٹز زاضز ٦ٻ قطٸ :ټاب ب ٸ ٶٱټ ثبیس اثتسا ٪تٳبٴ. ثطا: ټٳیٵ زض ایٵ ضٸـ ٲبٶٷس یبز: ٶبزیسٺ ٲ :ټب ٢طائ

ٸ ؾاپؽ ثاطا: تحٯیا٭ اٶترابة ٦اطز ،٪تٳبٶی ضا اظ طی١ ثطضؾی اٸٮیٻ ٲتاٹٴ، قٷبؾابیی . 237: 1389جیٹض٪ٷؿٵ ٸ یٯیپؽ،


به ضیعی در اثهسلن ثخص عاهب ث عاى گفتوبى یت بیرؤتحلیل ټٷا٩ ، ٲؿائٯٻ ذاٹاة زض ط ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٲٷبؾج ٶیؿ ٢ج٭ اظ ٸضٸز ثٻ ثطضؾی ضیب زض ثی

اذتهبض ثیبٴ قٹز. ٸیػٺ ٲصټت تكی، ثٻ ثكط: ٸ ٶیع زض زیٵ اؾی، ثٻ

‌دس‌حیات‌تطشی‌ایسؤجایگا‌خاب‌‌قٷبؾابٴ ثاعض٨، ا: اظ ضٸاٴ ثطذی ثطا: ضیب ٶ٣كی زض ظٶس٪ی اٶؿبٴ ٢بئ٭ ٶیؿتٷس؛ اٲاب اسٺ اٶاس. طٸیاس ٴ ضا ثبظتابة اٲیاب٬ ٲخ٭ یٹٶا٩ ٸ طٸیاس، ثاطا: ذاٹاة اضظـ ثؿایبض ٢بئا٭

زاٶس ٦ٻ زض ٶبذٹز٪بٺ اٶؿبٴ ق٧٭ ٪طتٻ ٸ زض ذٹاة ثٻ قا٧٭ ٶٳابزیٵ ا: ٲی قسٺ ط٦ٹةؾزټٷسٺ ٶبذٹز٪بٺ شټٵ ټط اطز اؾا ؛ ثركای اظ قٹز. ثٻ ٶط یٹٶ٩، ضیب ثبظتبة بټط ٲی

قسٺ ٦ٻ ٦بٲی ثكاط: ٶیؿا ٸ ثاٻ اظ اٶسیكٻ، تحط ٶٳبیٻ ٲٹ٢تب پب٤ ٶبذٹز٪بٺ قبٲ٭ اٶجٹټی٪طتاٻ اظ جیا ٸ اظ ظیجابیی، ٸ ؾاربٸتٳٷساٶٻ ٸ اٮجتاٻ ٪ابٺ اظ كئ ا: اؾ ٶ ٶط ظٲعٲٻ

٦ٷاس ٸ ثطذبؾاتٻ اظ ذكٹٶ ٦ٻ ثٻ ٶحٹ ٲحط: اؾتسازټب: ٶٳبزؾبظ: اٶؿبٴ ضا ٶٳبیبٴ ٲای ح٧ٳاب ٸ یٯؿاٹبٴ اؾایٲی ضیاب ضا .70-35: 1378یٹٶا٩، ج ٶٳبزټب: رٳی اٶؿبٴ اؾا

٣ا٭ »ٸ « ابٮٱ ٢اسؼ »، «ٲٯ٧اٹت »، «یات ابٮٱ »زاٶٷس ٦ٻ اتهب٬ ٶؽ زٲی ثب ا: ٲی ٢ٹٺضیب نٹض: اؾ ٦ٻ ٣٭ ٲاب اظ ٣ا٭ »٪یطز. اؾ ٸ اظ حؽ ٲكتط٤ ؾطهكٳٻ ٲی« ب٬

ٸضز. ٢ٹٺ ٲریٯٻ ٴ ضا تجسی٭ ثٻ نٹض ذیبٮی ٦طزٺ ٸ حؽ ٲكتط٤، اٲ٧بٴ ب٬ ثٻ زؾ ٲی .83: 1371ؾیٷب، اثٵج« ضیتكبٴ ضا طاټٱ ٦طزٺ اؾ

ټب: ؾٹٲط: یب ثبثٯی زض ؾٻ ټعاض ؾب٬ پیف اظ ٲییز، یٷای تٻٶٹق تطیٵ ؾٷس، ٪٭ ٢سیٳیاؾ ٦ٻ ثب زیسٴ ضیب: قا٫تی ثاٻ Gilgameshجضٸای ؾطٶٹق پٽٯٹاٶی ثٻ ٶب ٪یٯ٫ٳف

ٸ: ضا تهاٹیط Uruk٪یٯ٫ٳف زض ذیب٬ تٹ ضا زیسٺ ثاٹز. زض اٸضٸ٤ ج »رٽبٴ ظیطیٵ ض . ټاب: ٲتاسز: ټؿا ٦اٻ ع ٢هاٻ زض ٢اطٴ ٶیا .29: 1330، ٪ایٯ٫ٳف ج« ذٹاثی ٶٳبیابٴ قاس

٪یط: اطاز ٲخج ٸ ٲٷی تحیط ٸااط ؾبذتبضـ ٲجتٷی ثط ضیب اؾ ، یب ایٷ٧ٻ ضیب زض تهٳیٱ زاقتٻ اؾ .

٦ٷاس. ثاطا: ٦ٯٳبتی ٶٹ ذٹاة ٸ ضیب ثٻ ٲٷب: ٲهٯح ٴ ضا تیایٵ ٲای ٶیع زض ٢طٴث٣اطٺ: ج« ؾٷٻ»اٶس تٻزض ٢طٴ، اذتهبضا ٪« ضیب»ت٧ی٥ ٲیبٴ ٶٹ ذٹاة ٸ ٲٷب: انیحی

ذٹاثی ٶٻ ؾاٷ٫یٵ ٸ ٶاٻ 11اٶب٬: ج« ٶبؼ»ذٹاة ؾٷ٫یٵ، ټٳبٴ ج« ٶٹ»ذٹاة ؾج٥، 257


64ط٢ابٴ: جذٹاة قات « ثیتٹتٻ»یب « ثیبت»ذٹاة ٢ج٭ اظ ٽط، ٸ 4اطا: ج« ٢یٯٹٮٻ»ؾج٥، ٲتاطاز ٦ٻٲسٺ « ٲٷب»قف ثبض ش٦ط قسٺ ٸ ؾٻ ثبض ټٱ ٸاغٺ « ضیب»اؾ . ثب ایٵ ټٳٻ، ٸاغٺ

ثطذای اظ ٶیع ٶٹی ذٹاة ثٻ ٲٷاب: قایطیٵ ٸ ٶی٧اٹ اؾا ٦اٻ « ثكط:»اؾ . « ضیب»ثب ايابث »اٮجتٻ جبضت .11/323: 1350جطؾی، ج اٶس تؿیط ٦طزٺ« ضیب»ٲؿطاٴ ٴ ضا ثٻ ٲٷب:

.44یٹؾ: ج ټب: پیچیسٺ اؾ ثٻ ٲٷب: ذٹاة ټٱ زض ٢طٴ ٸرٹز زاضز ٦ٻ« احیثٻ ربی٫بٺ ٢طٴ زض ٲیبٴ ٲؿٯٳبٶبٴ، تحیط٪صاض: ایاٵ ٦تابة ٲ٣اسؼ ثسٸٴ ق٥ ثب تٹرٻ

ثط ٶٹ ظیؿ ارتٳبی ٸ ٣یستی، زض ضتبض ٸ ٪تبض ٸ اٶسیكاٻ ٶٽاب تاحیط ٳیا١ زاضز. ثاب ټاب: ثیبٴ ؾط٪صق پیبٲجطاٴ ٸ ٢هٻ ثرف زض ذٹض تٹرٽی اظ ٢هم ٢طٴ تٹرٻ ثٻ ایٷ٧ٻ

ټاب: ظیؿاتی ٲاٹظ: اظ ٢اطٴ ٸ تزطثاٻ تٲٹظٶسٺ ٲجتٷی ثط ضیب اؾ ، ٲؿٯٳبٶبٴ ثاب جاط ٲٷس: اظ ثركٷس. ټٷطٲٷساٴ ٶیع ثب ثٽطٺ قبٴ ٲٷب ٲی ټب: ٢طٴ ثٻ ظٶس٪ی ټب: زاؾتبٴ قرهی ٦ٹقاٷس. ټاب: ذاٹز ٲای ټب: ضٸای ٸ ٲبټیٱ ایٵ ٦تبة ٲ٣اسؼ، زض اٶت٣اب٬ اٶسیكاٻ قیٹٺ

ټاب: ذاٹز، اظ پطزاظ: ثعض٨، ٸ ضاٸیبٴ ٸ ٶ٣بلاٴ ثس: زض ضٸایا طٹؾی ثٻ ٷٹاٴ ٢هٻپاطزاظ: ٢اطٴ ٲتاحط ثاٹزٺ ٸ ثاب اؾاتبزٺ اظ ضٸایا ٸ ؾابظٲبٴ ټاب: ٢هاٻ ؾج٥ ٸ قایٹٺ

ٳا١ طټٷا٩ اٶاس احاط: ثطٲاسٺ اظ ، ٦ٹقایسٺ ٶبٲاٻ اثٹٲؿٯٱذهٹل پطزاظ: ٢طٴ، ثٻ ٢هٻزازٴ ثاٻ ټاب: ٴ، اظ رٳٯاٻ اټٳیا اؾیٲی ثطا: شټٷی ٲربجبٴ ذٹز ثیبطیٷٷس ٦ٻ ٶكابٶٻ

٢بث٭ ضزیبثی اؾ . حٳبؾٻ٪یط: ٢ٽطٲبٴ ٴ، زض ایٵ ٴ زض تهٳیٱٶ٣ف ضیب ٸ تحیط ‌‌دس‌فشگ‌‌هزة‌ضیع‌ایسؤخاب‌‌‌گایجا

اظ ٴ اضرٳٷاستط ثب ٣ٻ قیٻ، ذٹاة تٹاٴ ایزبز ح٧ٱ قطی ضا ٶساضز ٸ زیاٵ ذاسا ٲبث١. ثب ایاٵ ټٳاٻ ٶ٣اف ضیاب ٸ ذاٹاة زض 3/482: ٦1407ٯیٷی، ج اؾ ٦ٻ زض ذٹاة زیسٺ قٹز

ټب: یطاح٧بٲی زض حٹازث تبضیری ٸ ات٣بز: قیٻ پطضٶ٩ اؾ ، تب ٶزب ٦اٻ ٣ب٬ ٲٹظٺاٶت .35: ٦1404اٹی اټاٹاظ:، ج اٲب قكٱ قییبٴ، ی٧ی اظ ټتبز رع ٶجٹت ضا ضیب زاٶؿتٻ اؾ

حتی ثركی اظ ٦تت تجیط ذٹاة، ثٻ ضٸایبت اٲب قكاٱ قاییبٴ اذتهابل یبتاٻ اؾا . زاض اٮؿی ی ٲب یتٯا١ ثاٻ ٻ، ٦تبثی زض هٽبض رٯس ثٻ ٶب حؿیٵ ٶٹض:، ٲحسث ثعض٨ قی

ٲهٹٲبٴ ٸ یطٲهٹٲبٴ ٸ تحیط ٴ ثط اٶسیكٻ قایی ٸ ٶٹقتٻ ٸ ثٻ ضیبټب: اٮطیب ٸاٮٳٷب .1342ٶٹض:، ج ظٶس٪ی ارتٳبی قییبٴ اقبضٺ ٦طزٺ اؾ


صاقاتٻ، ا: ٦اٻ ثیكاتطیٵ تاحیط ضا ثاط قاییبٴ ٸ ثبٸضټاب: ٶٽاب ٪ زض ایٵ ٲیبٴ، حبزحاٻ ٸ ٸا٢ٻ بقٹضا اؾا ٦اٻ زض ؾطٶٹقا تابضیری ٸ قرهی ٸ قٽبزت اٲب حؿیٵ

، جا١ ٲتاٹٴ تابضیری، ثاب ضیابیی اظ ارتٳبی تكی ٲحط ثٹزٺ اؾ . تٹٮس اٲب حؿیٵ ذاٹاة زیاس ٦اٻ ٭، ټٳؿط جبؼ، ٳٹ: پیابٲجط ثیٷی قس. ا پیف ربٶت پیبٲجط

: 1387ججاط:، اـ ضا زاز بز. حطت ٲػزٺ تٹٮس ٶٹازٺزض زاٲبٶف ات ٹ: اظ ثسٴ پیبٲجطاظ قٽبزت ټسٺ ٲاطز پاب٤ اظ ذبٶاساٶف زض ٦اطثی، زض ٲؿیط نیٵ، اٲب ٯی . 5/416

٢ج٭ اظ تط٤ قجبٶٻ ٲسیٷٻ، ټٷ٫ب ٶٳابظ اٲب حؿیٵ . 195: 1367ٲعاحٱ ٲٷ٣اط:، اثٵج ذجط زازضا زضیب ٦اطز ٦اٻ زض ذاٹٴ ذٹاټاس ، زض بٮٱ ضیب ایٵ ذجطٸ زب ثط ؾط ٲعاض پیبٲجط

ظٲبٴ تط٤ ٲ٧ٻ، ٦ٻ ٲحٳس حٷیٻ اظ ثطازضـ ذٹاؾ ثاٻ ٲ٧ابٴ . 152: 1376ناسٸ٠، ج ٯتیسزض ذٹاة ثٻ ٸ: ٪تٻ اؾا ذساٸٶاس زی٫ط: رع طا٠ ثطٸز، اٲب پبؾد زاز ٦ٻ پیبٲجط

پؽ اظ قٷیسٴ یاٻ ٶطؾیسٺ ثٻ ٦طثی، . 65تب: بٸٸؼ، ثی اثٵج ذٹاټس ذبٶساٶف ضا اؾیط ثجیٷس ٲیا: هكٳبٶٱ ضا ذاٹاة ضثاٹز ٸ زض ابٮٱ ضیاب ٮحٻ»ثٻ پؿط ثعض٪ف ٪ : اؾتطرب، اٲب

ضا زیس ٦ٻ ذجط زاز ایٷبٴ ضٸٶس٪بٴ قتبثبٶی ټؿتٷس ٦اٻ ٲاط٨، ٶٽاب ضا ثاٻ ؾاٹ: پیبٲجط اظ ثاطازض ؾاجت زض قت بقاٹضا حاطت ظیٷات . 4/51: 1385احیط، اثٵج «ثطز ثٽك ٲیضا پطؾیس ٸ ٸ: ٲبرطا: زضزٶب٤ طزا ضا ٦ٻ زض ذٹاة ثٻ ٸ: اٮٽاب قاسٺ ثاٹز اـ ٶبضاحتی٦اٻ اٲاب اظ ٮحٻزض ذطیٵ ،حتی زض ثس اظ ٽط بقٹضا .5/11: 1406ااخٱ، اثٵج ثبظ٪ٹ ٦طز

پاؽ اظ . 193: 1417اثٹٲرٷا، ج پیبٲجط ثٻ ذٹاثف ٲس ،ط ذؿت٫ی ؾط ثٻ قٳكیط ٪صاق ا: پاط اظ ذاٹٴ زیاس ٸ اظ ضا ثب ث٫یٷٻ جبؼ زض ضیبیی پیبٲجط حبزحٻ بقٹضا جساا اثٵ

.14/237: 1415، ؿب٦ط اثٵجحبزحٻ زضزٶب٤ بقٹضا ذجطزاض قس زاقتٵ ایٵ ضیبټب زض ٦تات تابضیری ٸ ضٸایای، ٶچٻ ٲٽٱ اؾ ٶٻ ٸا٢ی ٸ ٶٻ ؾٷسی

ی زض ؾٯؿاٯٻ ټاب: قایی ناٹ ثٯ٧ٻ اؾتبزٺ ثٻ ٷٹاٴ اثعاض: ثطا: اٶت٣ب٬ طټٷ٩ ٸ ٲٹظٺٲحٹضیا ٸ زضزٶاب٦ی حبزحاٻ ٦اطثی ثاط نٹ: اؾ ٦ٻ زا٬ ٲط٦ع: ٴ، اٲب حؿایٵ

ذٹاټی اظ ٢ابتیٴ ٪تٳبٴ ح١ ٸ ٶبح١ اؾ . ټٳؿٹ ثب ایٵ ضٸایبت، ٪تبضټبیی زضثبضٺ ذٹٴ٦ٻ ثب ٲاسٶف 63: ٢1356ٹٮٹیٻ، اثٵج اٲب اظ طی١ ٲٷت٣ٳی اظ ٶؿ٭ حطت ضٸای قسٺ اؾ

یٵ ثط٢طاض ذٹاټس قس، پؽ اظ ٶ٧ٻ ٯٱ ٸ ٶبساٮتی ټٳٻ راب ضا اطا ٪طتاٻ س٬ ٸ زاز ثط ظٲ . 2/372: 1395نسٸ٠، ج اؾ


ټب: ٧اط:، ثاٻ ٷاٹاٴ ٲاٳٹٴ ٸ ٲٹياٹ اناٯی، ٲٷزاط ثاٻ ټب ٸ ٲٹظٺ ٲبیٻ ایٵ ثٵٺ.٠. ثاٻ زؾا 132اٲیاٻ ثاٻ ؾاب٬ ا: قسٺ اؾ ٦ٻ ٶتیزٻ ٴ ثطاٶساظ: ثٷی ضٸایت٫ط: ٢هٻ

ا: ٶیؿ رع زاؾاتبٴ اٶت٣اب ثاط ٲحٹضیا ٢هٻ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱ١٣ قس. اثٹٲؿٯٱ ذطاؾبٶی ٲحا: ٦ٻ ٴ ضا ٯاٱ ٸ ذٹاټی اظ ٦كٷس٪بٴ اٲب ٲٯٹ زض ٦طثی ٸ ثطپبیی س٬ زض ربٲٻ ذٹٴ

ٶبثطاثط: طا ٪طتٻ اؾ .اٶاس ثاب تٹاٶؿاتٻ پطزاظاٴ، حتی ٲٹضذابٴ ٸ قایت٫بٴ ؾٯؿاٯٻ ناٹیٻ، ټٷطٲٷساٴ ٸ ٢هٻ

زض اٶت٣اب٬ ثبٸضټاب ٸ ا٢ٷاب « ټاب: ٶبذٹز٪ابٺ رٳای اٶؿابٶی اظ ضیاب زاقتٻ»ٲٷس: اظ ثٽطٺطساضاٶكبٴ، ٸ ثب ؾٹزرؿتٵ اظ ات٣بزات ٹاٲبٶٻ قیی، ثٻ ثٽتاطیٵ ٸراٻ زض ضاٺ ضؾایسٴ

ثٻ اټسا ذٹز ث٧ٹقٷس.ټب: ٢ج٭، زض زضثبض ؾاییٵ زټٷسٺ ٲ٣جٹٮی زض زٸضٺ ؾیط تبضیری ایٵ احط حٳبؾی ٶكبٴ

ټب: ٴ ٶكبٶ٫ط ضٸاد ٸ اټٳیا زض رٹاٲا اؾ ٸ تطرٳٻ 486: 1371 ثیٽ٣ی،جؾٷی عٶٹ: ایٵ ٢هٻ زض پیسایف ؾٯؿٯٻ نٹیٻ ٶیاع ثاب . 1/37: 1380طٹؾی، جطة ٸ تط٤ ثٹزٺ اؾ ٲؿٯ٥ ٸ بٮی ٲٹارٻ قس. ثب تٹرٻ ثٻ ٲبٲیٵ ح١ ٸ ٶبح١ ایٵ ٢هاٻ ا٢جب٬ ٢عٮجبقبٴ نٹی

ثاب ٲربٮابٴ ؾاٷی، ثاٻ زض رٷا٩ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱ ٸ ثبٸضټب: ٹاٲبٶٻ قیی، اؾتبزٺ اظ ضٸای ٢عٮجبقبٴ ؾب٦ٵ ٶابتٹٮی ؾجت ظیؿ اثتسایی ٸ ثسٸ: ٢عٮجبقبٴ ٸ ٶٹ ت٧ط قٳٷی ٸ ثسٸ:

ټاب: ، ٶ٣ف ثبضظ: زض اٶؿزب ٸ تكزی یبضاٴ نٹی ثعض٨ ٸ پیطٸظ: 12-10: 1371جؾٹٲط، .58: 1397 ٲیچ٭،ج ثس: نٹیبٴ زاق

بهیی ثیی عییاى راثطیی رخییذادبی ثزخبسییت اس ییبی اثهسییلنبیرؤتصیییف بی تبریخی ثیبهتیت

رسا: اظ تٹنی ؾبذتبض ظثبٶی ٸ ٢ٹاس زؾتٹض: ٦ٻ اظ زیس٪بٺ ط٦ی ثؿیبض ٲٽٱ ٸ پبیاٻ ضؾاس تٹنای ضیاب ٸ ٲ٧بقاٻ ٸ تاط ثاٻ ٶاط ٲای ٲطاح٭ تؿیط ٸ تجییٵ اؾ ، ٶچٻ ٲٽٱ

ټاب ٸ ثبٸضټاب: قایی اثتاسا: ٽاس ٺٲتٹٴ ٪صقتٻ ٸ پیٹٶس ٴ ثب ٲٹظ ٸرٹ: ٴ زض رؿ نٹیٻ اؾ ٦ٻ زض ایٵ ٲ٣بٮٻ ٦بضثطز زاضز. ثب ایٵ ټٳٻ، ثٻ ٹض ٪صضا هٷس ٲتٵ ضا اٶتربة، ٸ

٦ٷیٱ. قبٴ اقبضٺ ٲی ثٻ ه٫ٹٶ٫ی ؾبذتبض ظثبٶیی٥ قت حٯیٳٻ ضا زضز ظازٴ ث٫ط . اؾس ضا ذٹاة ذٹـ ضثٹزٺ ثٹز. زض ذاٹاة


ظ ظیط زاٲٵ اٸ ضٸقٷبیی پیسا قس ٦ٻ تٳاب ابٮٱ زیس ٦ٻ تٳب بٮٱ ؾیبٺ قسٺ ثٹز ٸ اهٷایٵ : ٲجاط! ایاٵ ا»ٲخب٬ ضٸظ ضٸقٵ ٪ك . نجبگ پیف ٲجاط ضا ٸ ٪ا :

: رٹاٴ! ذبٲٹـ ثبـ ٸ ایاٵ ذاٹاة ضا ثاٻ ٦ؿای ا»ٲجط ٪ : «. ا ذٹاثی زیسٺنٹضتی ثسټس ٦ٻ تٳاب ابٮٱ ٲ٫ٹ ٦ٻ تٹ ضا ذسا: تبٮی، ر٭ ریٮٻ، طظٶس ذٹة

ثب زٲیسٴ تابة «. ٸضز ٸ بٮٱ ضا اظ ذبضریبٴ ٸ ٶبؾعا پب٤ ٪طزاٶس ضا ثٻ ضاٺ ضاؾ یس ٦ٻ ذب٬ ؾجع ثط ٪ٹٶٻ ٸ ض٨ ټبقٳی ثط پیكبٶی زاضز ٦اٻ ٢اطاض پؿط: ثٻ زٶیب ٲی

.1/559: 1380طٹؾی، جاؾ ترٱ ٲطٸاٶیبٴ ضا ثطاٶساظز ټاب: ؾبذتبض زؾتٹض: ظثبٴ زض اٶتربة رٳیت ٦ٹتبٺ ټٳطاٺ ثاب ااب٬ ٲٯاٹ ٸ ٦ٯٳاٻ

ٸ ... لایٻ ظیطیٵ ٢هٻ ضا ثٻ زٸ زٶیب: ح١ ٸ ٶابح١ « پب٤/ٶبؾعا»، «ضٸقٵ/ؾیبٺ»ت٣بثٯی هٹٴ ٦ٷس. زض نحبت ٶرؿ ، ضیب: تٹٮس اثٹٲؿٯٱ یبزٸض ثبٸض اظٮی اٶؿبٶی ٲجتٷی ثط ت٣ؿیٱ ٲی

ٽٹض ٲٷزی اؾ تب رٽبٴ ضا ثٻ ؾٹ: ضٸقٷبیی ټسای ٦ٷس ٸ ؾتٳ٫طاٴ ضا اظ ٲیبٴ ثاطزاضز؛ زض ٲتٹٴ تبضیری ٸ ات٣بز: قیٻ پیكیٷٻ ٲؿتح٧ٳی زاضز. اظ ؾاٹیی، ایاٵ ضیاب ضیبیی ٦ٻ

٭ اؾ ٸ اظ ٶط ٲاٳٹٶی ثاب ٲتاٹٴ ٸ احبزیاج اظ ظثبٴ ا یبزٸض تٹٮس اٲب حؿیٵ ټب: ذطیٵ ٲٹٹز، ٢طاثا قا٫تی زاضز ٦اٻ اطز قاٷب ثاب ٣بیاس قایی ٲطتج ثب ٶكبٶٻ

اظ ٦ٷس. ٲخی ذاب٬ ؾاجع ثاط ٪ٹٶاٻ ضاؾا ی٧ای ٢طاض ٲیاضتجب ٲٷبیی ثط ضاحتی ٲیبٴ ٶٽب ثٻایٵ تٹنی اظ ؾاٹیی ٶؿاج . 19-51/3: 1403، ٲزٯؿیجاؾ ټب: ٲٽس: ٲٹٹز ٶكبٶٻ

ضؾبٶس ٸ اظ طی پیٹٶس پٷٽابٶی ٲٷت٣ٳای ثاب ذاب٬ ٲكا٧ی ثاط ٪ٹٶاٻ قطا اثٹٲؿٯٱ ضا ٲیٺ حتای زض حابض ایاٵ ٲاٹظ .266: 1411ٹؾای، جضاؾ اؾ ٦ٻ قییبٴ ٲٷتاطـ ټؿاتٷس

قاید تبضیری اثتسایی هط نٹ:، ٦ٻ ٲجتٷی ثط طی٣ نٹی ضٸای قسٺ، ٲاسٺ اؾا . ٦یٺ ؾٳٹض ثط ؾط ٸ قٳكایط ثاط ٦ٳاط ثیٷس ٦ٻ نی، رس اؾٳبی٭ ٲیطظا، زض بٮٱ ٸا٢ٻ ٲی

قٹز ٦ٻ ٲطاز ٸ:، قاید ظاټاس ٪ییٶای، زاضز تبثی اظ اٸ ؾب ٲی زاضز. ٸ٢تی ٦یٺ ضا ثطٲیاظ طظٶساٴ تٹ ٦ؿی پبزقبٺ ذٹاټس قس ٸ ٲطٸد ٲاصټت حا١ ذٹاټاس »٦ٷس: جیط ٲیهٷیٵ ت

٦ؿای ٦اٻ ٢اطاض ؛106: 1398ٶٹیؿٷسٺ ٶبٲٯٹ، ج «قس ٸ ٦ب ٦بط ضا اظ بٮٱ ثطذٹاټس اٶساذ . 32: 1351ٲهٹ، ج ثٻ زؾ ٸ: ثبقس ٲربٮبٴ قیٻجظٸا٬ ذٹاضریبٴ اؾ

ثیٷس. ضا ثٻ ذٹاة ٲی زض ضیب: ثس: ٲبزض اثٹٲؿٯٱ، حطت ظټطا حٯیٳٻ ثس اظ جبزت ذٹاثیس. زض ٸا٢ٻ زیس ٦ٻ ؾ٣ ذبٶٻ ط٢یاس ٸ زض ؾاٳبٴ ضا


٪كٹزٶس. ترتی اظ ٶٹض ٶٳبیبٴ قس. ٲیئ٥ ثٻ زٸض ٴ تر ، ٸ ٴ تر ضا ثط ٲیابٴ ذبٶٻ اٸ ثط ظٲیٵ ٶٽبزٶس. حٯیٳٻ ثط ٴ تر ذابتٹٶی زیاس ٦اٻ تاب اطـ، ٶاٹض اٸ

ی٧ی ٦ٻ ایٵ ذبتٹٴ ٦یؿ ؟ ٪ ایٵ بٳٻ ظټطا اؾا ٦كیسٺ. حٯیٳٻ پطؾیس اظٲسٺ. حٯیٳٻ پیف ض ٸ ؾی ٦طز. ذیطاٮٷؿب راٹاة ٦ٻ ثٻ رٽ تٹ ثسیٵ ذبٶٻ

: حٯیٳٻ اظ ضټ٫اصض پؿاطت زساٻ ا»زاز ٸ حٯیٳٻ ضا زض ٹـ ٪ط ٸ ٪ : ټاس ااظ ااسا ذٹ ٲ٧ٵ ٦ٻ اٸ ٲست هٽ٭ ؾب٬ پبزقابټی ذٹاټاس ٦اطز ٸ زاز ٲاب ضا

.1/589: 1380طٹؾی، ج «٪ط

ټب: تابضیری تكای ضاثاٻ ٲؿات٣یٱ زاضز؛ ٲتاٹٶی ٦اٻ زض ٶٽاب ایٵ ضیب ٶیع ثب ٲٹظٺ ټاب: ٪طتٵ اظ ٲربٮبٴ ٸ پط س٬ ٸ زاز ٦طزٴ رٽبٴ اظ ٶكابٶٻ تهطیح قسٺ اؾ ٦ٻ اٶت٣بپاطزاظ زض ایاٵ ضیاب ٴ ضا ربٶٳابیی ؛ ٢هٻ 2/483: 1381اضثٯی، ج ذطیٵ اٲب قییبٴ اؾ

ؾاپؽ ٶٳبزټب: پیكیٷی، ثب ٪صقتٻ، پیٹٶاس ثط٢اطاض، ٸ ټب ٸ طزٺ اؾ تب ثب یبزٸض: ٶكبٶٻ٦ یٷسٺ ضا تطؾیٱ ٦ٷس؛ ت٣بثٯی ٦ٻ زض ثبٸض ٸ اٶسیكٻ قیی پؽ اظ ٦كتٻ قسٴ ٲٯٹٲبٶاٻ اٲاب

ٸرٹز زاق ٸ قییبٴ ٲٷتط ثٹزٶس ضٸظ: ثطؾس تب اٶت٣بٲی ؾر اظ ٲربٮبٴ حؿیٵ ٸ ٢بتیٴ ٪طتٻ قٹز.

به تفسیز راثط رخذادبی ثزخبست اس رؤیب ثب عاهل ثیبهتی در اثهسلن

ټاب: زټٷاسٺ ٲاٹظٺ اظ ؾاٹیی تكا٧ی٭ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٲتٵ ضیب ٸ ذٹاة زض ؾبح تؿیط:ټب: قیی اؾا ، ٸ اظ طای ثاط پبیاٻ ثبٸضټاب: بٲیبٶاٻ ٲت٧ی ثٻ ٲٷبث ٸ ٲٹظٺ ات٣بز:

ټاب ٶ٣اف ٲٽٳای زض پیكاجطز ٭ تهٹ اؾ ٦ٻ ایٵ ٲٮٻضقسیبتٻ بٮیبٶٻ ٶعز ٲكبید ٸ اټزټاس. ظیاطا ٪طایبٶاٻ ضا اٲتاساز ٲای زاضز ٸ ٪تٳابٴ اٲیاسثرف ٲٷزای ٶبٲاٻ اثٹٲؿاٯٱ ضٸای

اٮٳٽس: ٸ زٹتف ضا ٶاٻ ثاطا: تؾایؽ یا٥ تطیٵ تٳٽیس ایٵ ثٹز ٦ٻ اؾٳبی٭ ضا ٢بئٱ ٲٽٱ»ٸ اٸلازـ ؾاتٱ ٦اطزٺ رٹیی اظ ٦ؿابٶی ٦اٻ ثاٻ ٯای زٸٮ ، ثٯ٧ٻ ثطا: قطٸ هط اٶت٣ب

.78: 1397ٲیچ٭، ج «ثٹزٶس ثٷٳبیبٶسټیٳٻ »زټس تب ثب ٴ ثٻ ذطز٤ ټٷ٫ط ؾبضـ ٲی« ٲٷی ؾی»ټٷ٫بٲی ٦ٻ اثٹٲؿٯٱ، تجطظیٵ

قسٴ ټٷ٫ط اظ ؾابذتٵ ٴ، پاسضـ زض ذاٹاة ثاط اٸ ثب ٶباٲیسٴ ،«٦ٷسٺ رٽٷٱ زٶیب ثك٧ٷس ٸب ایٵ تجاطظیٵ ٢اطاض اؾا ٲطٸاٶیابٴ اظ ٦ٷس ٦ٻ ث قٹز ٸ ثٻ ٷٹاٴ ټسایت٫ط ت٦یس ٲی بټط ٲی


٦ٷاس ٦اٻ اظ اطة ا: ٲای ظزٺ ضٸ: ظٲیٵ پب٤ قٹٶس. ثس پؿطـ ضا ضټٷٳٹٴ ثٻ ٹلاز ظٶ٩رٳبظٺ ؾٹاض: ثٻ ټعاض زیٷبض ذطیسٺ اؾ ؛ ٹلاز: ٦ٻ اٸ ټٱ ٶتٹاٶؿتٻ ثب ٴ هیع: ثؿابظز ٸ

اظ شٸاٮ٣ابض زیسٺ اؾ ٦ٻ ؾجعپٹقی ٶٹضاٶی ثٻ ٸ: ٪تٻ اؾ ایاٵ اٹلاز « ٸا٢ٻ»قت زض ٪یط: ٸ:، زض زضیب: ٶزا اٶساذتاٻ قاسٺ ٸ ثاس اظ اظ تطیس ٸ ٪ٹقٻ»ٯی اؾ ٦ٻ ثس ثاساٴ ٦اٻ نابحت ایاٵ اٹلاز جاساٮطحٳٵ قسٴ ة زضیب ٶهیت ٸ: قسٺ. ٢ت٭ ٸ ذك٥

اؾ . ؾتبٶٻ ذبٶٻ ضا ثك٧ب ٸ ٴ ٹلاز زض ٴ ؾطزاثٻ اؾا . ثاطزاض ٸ ٳا٭ ض ٸ ٢اسضت اتاس ٦اٻ زض ابٮٱ ضیاب اؾٳبی٭ ٶیع اتاب٠ ٲای ٵ ٲبرطا ثطا: قبٺټٳی .1/577ټٳبٴ: ج «ثجیٵ

قٹز تب ثٻ ٢ٹ٬ قید ظاټس ٪ییٶی ٲطٸد قٳكیط ثٻ ٦ٳطـ ثؿتٻ ٸ ثط ؾطـ تبد ٪صاقتٻ ٲی .32: 1395پیطظازٺ اثسا٬ ظاټس:، ج زیٵ ح١ قٹزز: ٹلا ثٻ اثٹٲؿٯٱ اؾ . تجطظیٵ اظ ٯی ایٵ ضیبټب ثیبٶ٫ط اٶت٣ب٬ ٢سضت اظ ٪تٳبٴ

اؾ ٦ٻ یبزٸض ٸ ثطؾبذتٻ شٸاٮ٣بض ٸ اثعاض رٷ٫ی ٲطٸ اٲاب قاییبٴ اؾا ٦اٻ ثاب ٴ ضا ٶبٲاٻ اثٹٲؿاٯٱ پطزاظ اظ قی ٲ٣اسؼ، ظزٺ اؾ . اؾتبزٺ ٢هٻ ٪طزٴ ٦بض ٸ ٲربٮبٴ ضا ٲیاظ ٶبٲاٻ اثٹٲؿاٯٱ ٦ٷس. اؾتبزٺ طٹؾای یاب ضاٸیابٴ ثاس: ٸاضز ؾیط ٸ رطیبٴ زی٫ط: ٲی

٦ٷاس، قاست ایاسئٹٮٹغی٥ ٲای ثاٹزٺ، ٢هاٻ ضا ثاٻ ٴ قازب ٯای اعاض: ٦ٻ ٶكب ضظٶٹیؿاٷسٺ ج ثٷاسز اؾٳبی٭ ٲای الاٲط قٳكط ٢یب ضا ثٻ ٦ٳط قبٺ ٪ٹٶٻ ٦ٻ زض ثیبثبٶی نبحت ټٳبٴ٦ٷٷاسٺ ٸ ٲٷزای اظ ٸ ایٵ ٶكبٴ اظ ایٵ ثبٸض ٣یستی ٸ ٹاٲبٶٻ زاضز ٦ٻ ٢یب 46: 1363ٶبٲٯٹ،

تاط بٴ ثطذٹضزاض اؾ . ایٵ پیٹٶس ټٷ٫ابٲی ٲؿاتح٧ٱ حٳبی ٢سضت ٲٷٹ: ٸ ات٣بز: اٲبٲثاب پیطٲاطز: ٶاٹضاٶی ٲی٢ابت « ثیكاٻ ٦كاٳیٽٵ »قسٴ ثجاط قٹز ٦ٻ اثٹٲؿٯٱ ثطا: ٦كتٻ ٲیاٲكت زض ٸا٢ٻ ٪تٷس ثٻ ٲاٵ ٦اٻ ٴ »٦ٷس ٦ٻ ؾی ؾب٬ اٶتبض ٢ٽطٲبٶف ضا ٦كیسٺ اؾ . ٲی

س. حبٮیاب، اٮحٳاسا ٦اٻ ثط: طزا ثب زٸ ٦ؽ ایٷزب ذٹاټس ٲا ٦ؽ ٦ٻ ؾی ؾب٬ اٶتبض اٸ ٲی« زیساض ٲیؿط قس ٸ ا٦ٷٹٴ ٲػزٺ ثبز ٦ٻ پبزقبټی ذطاؾبٴ ٸ ارا٭ ثجاط زض زؾا تاٹ اؾا !

اؾٳبی٭ ټاٱ ایٵ ٲبرطا اظ طی١ ی٧ی اظ پیطاٴ طی٣ زض ضاٺ تجطیع ثطا: قبٺ .1/583ټٳبٴ: جاؾ ٦ٻ ٸ تییس٦ٷٷسٺ ایٵ ذٹاة حطت ٯی 46: 1363ٶٹیؿٷسٺ ٶبٲٯٹ، ج اتس اتب٠ ٲی

.181: 1398ٶٹیؿٷسٺ ٶبٲٯٹ، ج اظ ٸ: ذٹاؾتٻ اؾ ذطٸد ٦ٷسناسٸ٠، ج تٹاٶس ذای ثبقاس ثٻ ثبٸض قییبٴ، زیسٴ ٲهٹ زض ذٹاة ٸ ثیساض: ٶٳی

ایٵ ٶكبٶ٫ط ٲٹظٺ یت ٸ قٽٹز زض اؾی ٸ تكای ٶیاع ټؿا ؛ ثابٸض ثاٻ .2/585: 1413


س٪ی قاییبٴ، ٸ زض تٷ٫ٷبټاب، ٦ٻ زض یٵ بیجی، قبټس: اؾا زض ظٶا اٮعٲبٴ نبحت« ٸا٢اٻ »ذطز٤ ټٷ٫ط ی٧ای اظ یابضاٴ اثٹٲؿاٯٱ زض ابٮٱ ٪كبیس. ٪طٺ اظ ٲك٧یتكبٴ ٲی

ذٹاټس ثٻ اثٹٲؿٯٱ ث٫ٹیس ٦ٻ ضټؿاپبض اطا٠ قاٹز اظ اٸ ٲی ثیٷس ٦ٻ حطت ٯی ٲیاثٹٲؿٯٱ ثب قاٷیسٴ ثبظت٦یاس ایاٵ .1/657ټٳبٴ: ج تب ٦بضـ ثبلا ٪یطز ٸ اٲٹضـ ٶی٧ٹ ٪طزز

ؾارٵ »٦ٷاس ٦اٻ ی٣یٵ پیاسا ٲای « ق٧ٵ اؾحب٠ ٦ٷسٺ»یب اظ ی٧ی زی٫ط اظ یبضاٶف ثٻ ٶب ضقاٹز. تاحیط ایاٵ ٸ ضټؿپبض اطا٠ ٲای 1/660ټٳبٴ: ج« اٲیطاٮٳٲٷیٵ ضا ذی ٶجبیس ٦طزٴ

تٹاٴ زیس؛ ظٲبٶی ٦اٻ اؾٳبی٭، ٲی ، ضٸای ؾط٪صق قبٺ٪كب: ذب٢بٴ رٽبٴ٪عاضٺ ضا زض زٮی ٸ تطؼ اظ ٦خطت ٲربٮبٴ زض بٮٱ ضیب حطت ٯی اؾٳبی٭ زض ټٷ٫بٲٻ ق٥ ٸ زٸ

ٶطؾابٶس ٸ ٲاصټت تكای ضا ضؾاٳی ثجركاس « زسٻ ثٻ ذابط »ذٹاټس اظ ٸ: ٲی .181: 1398جٶٹیؿٷسٺ ٶبٲٯٹ، ټاب: ٲربٮبٴ ٲتٹاظٴ ٸ ټٳؿٹ ثب ضیبټب: ٲٹا٣بٴ ٸ ثٻ ٷاٹاٴ ٲ٧ٳا٭ ٲاٹظٺ ضیبټب:

نس ٲطٸاٴ، ثٻ ٶهط ثٵ ؾیبض یابزٸض ذاٹاة ذٯیاٻ زض ٲطٸ، ٢ب ثطز. قیی، ٢هٻ ضا پیف ٲیٸ ٶكؿاتٻ قٹز؛ ثبظ ؾیس: ٦ٻ ثط ؾایٷٻ ذٯیاٻ ضار ثٻ ثبظ ؾیس ثب نس ټعاض ٲط ؾیبٺ ٲیظٸز: اظ ذطاؾابٴ قرهای ذاطٸد زټاس ٦اٻ ثاٻ حٯ٣ٹ ٸ: ضا زضیسٺ اؾ ٸ ټكساض ٲای

« ؾاط اٸ راسا ٦اٵ ټط رب اثٹتطاثی ثجیٷی، ا٪ط ثطازض ٲاٵ ثبقاس، »٪ٹیس: ذٹاټس ٦طز. ٸ: ٲیت٧طاض ټٳیٵ ذٹاة ټٷ٫ب ٸضٸز پٷٽابٶی اثٹٲؿاٯٱ ثاٻ زٲكا١ ثاطا: ٪اطتٵ . 1/586ټٳبٴ: ج

زض ذٹض تٹرٻ اؾ . ثبظ ؾیس ثب تكای زض ٲٷ٣ابض، ٲٷكٹض اظ اثطاټیٱ ثٻ زؾتٹض اٲب ثب٢ط ٪ٹیٷاس اثٹٲؿاٯٱ ؾاٹظاٶس ٦اٻ ٲجاطاٴ ٲای ظٶس ٸ ٶیٳی اظ ٴ ضا ٲی تر ٲطٸاٴ ضا تف ٲی

ثبظ ق٧بض: ټٳیكٻ زض ٶٳبز٪طایی ثاب ذٹضقایس »اؾ . ٪طتٻ ٸ ثٻ ذطاؾبٴ ثبظ ٪كتٻ ٲٷكٹض ذاٹ ٸ ثٯٷاسپطٸاظ ثاٹزٺ پیٹٶس زاقتٻ اؾ ، هٹٴ ایٵ پطٶسٺ هكٳبٴ ظضزضٶ٩ زاقاتٻ، زضٶاسٺ

ټاب: ظٶاس٪ی ٲٷاٹ: اؾا ، ثاٻ . ثبظ، ٦ٻ ٶٳبز ؾطپطؾ ٸ رٷجاٻ 546: 1389ٸاضٶط، ج« اؾ ضٸقٷبیی اظ زاٲٷف ثیطٸٴ ٲس ٸ ؾیبټی بٮٱ ضا اظ ٲیابٴ ا: تجیط ذٹاة اؾس اؾ ٦ٻ ٪ٹٶٻ

ثطز. ت٣بث٭ ذیط ٸ قط زض ضیبټب، ٶكبٴ ثبظ٪كا ثاٻ ٶبذٹز٪ابٺ رٳای اٶؿابٴ اؾا ٦اٻ ذاٹثی اظ ٴ ؾاٹز قایی ثاٻ پطزاظ ثٻ ؾجت تؿٯ ثط ٲبض ثكط: ٸ طټٷ٩ اؾیٲی ٢هٻ

رؿتٻ اؾ .


به در اثهسلنتجییي ظن گفتوبی حادث رخذادبی رؤیبهحر زټاس ٦اٻ ه٫ٹٶاٻ ؾابذتبضټب: ارتٳابی ضا تایٵ تجییٵ ٦ٷف ارتٳابی، ټاٱ ٶكابٴ ٲای

تٹاٶٷس ثط ٴ ؾبذتبضټب ث٫صاضٶاس؛ ټب هٻ تحیطات ثبظتٹٮیس: ٲی ثركٷس ٸ ټٱ ایٷ٧ٻ ٪تٳبٴ ٲی. جا١ ایاٵ 245: 1379اط٦ی، جقاٹز تحیطاتی ٦ٻ ٲٷزط ثٻ ح یب تییط ٴ ؾبذتبضټب ٲای

٦اٻ تاب حاسٸز: اؾا ٲرتٯای :ټاب ٲٽٹٲی زا٬ ثط ٸرٹز ٪تٳبٴ ٶٱ ٪تٳبٶیٺ، زیس٪بط٦اطزٴ ٴ ټب ثطا: پ ٢ٯٳطٸیی ٦ٻ ټط ٦سا اظ ٪تٳبٴ ؛٢ٯٳطٸ ٸاحس: ضا تح پٹقف زاضٶس

، ٦اٻ قابٲ٭ زٸ ٪تٳابٴ ٶبٲاٻ اثٹٲؿاٯٱ . زض ٦ٷاس یثب زی٫طاٴ ض٢بث ٲذٹز، ثب ٲبٶی ٲس ٶط: زی٫ط ټٳچٹٴ ٪تٳبٴ ٪جطیبٴ ټب ٪تٳبٴ ؾ ٸ ذطزٺانٯی قیی ٸ ؾٷی جح١ ٸ ٶبح١ ا

ایطاٶی ٸ یٽٹزیبٴ ٸ ... ټٳ٫ی ثب ضیبټب: ذٹز زض نسز ت٣ٹی ٪تٳبٶی ټؿتٷس ٦ٻ زض حب٬ سٶقٹ یٲثركیسٴ ثٻ ٪تٳبٴ زا٬ ٲط٦ع: ؾجت یی ٦ٻ ثب ٢ٹتبټبیضضقس ٸ طا٪یط: اؾ ؛ ری زض ثطاثط ٪تٳابٴ حاب٦ٱ ٸ حٹازث تبضی ټب یقرهٲٷس: اظ ٪تٳبٴ انٯی ٢هٻ ثب ثٽطٺ

تط قٹز. ٢ٹ:اٶاس پطزاظ ٸ قبیس ضاٸیبٴ ثاس: ٦ٹقایسٺ ؾطقبض اظ ضیبټبیی اؾ ٦ٻ ٢هٻ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱ

ثااب ش٦ااط ثبٸضټااب: پٷٽاابٶی ذااٹز، ٦ااٻ قاابیس ثبظ٪كااتی ثااٻ اناا٭ ت٣یااٻ اؾاا ، يااٳٵ ټاب: ثركیسٴ ثٻ ٲجبٶی ٧ط: قیی، ٴ ضا راصاة ٸ تحیط٪اصاضتط ٦ٷٷاس؛ ذاٹاة اؾتح٧ب

قٳبض: ٦ٻ هٹٴ ضٸز: پطتیٱ، لایٻ ؾبذتبض: ٸ ٲحتٹایی ٢هٻ ضا طا ٪طتاٻ ٸ قابٲ٭ ثیزټٷاس. اٶٹقایطٸاٴ ٶبٲؿاٯٳبٴ، ا٧بض پٷٽبٶی اطاز: اؾ ٦ٻ زض ٢بٮت ضیب ذٹز ضا ٶكبٴ ٲی

ذٹاټس ثٻ ٦ٳ٥ یبضاٴ زضثٷس اثٹٲؿاٯٱ ثكاتبثس ثیٷس ٦ٻ اظ ٸ: ٲی ضا ٲی زض ذٹاة، پیبٲجطزټاس ٦اٻ یابضاٴ ثٻ ؾیسٺ یبض ٷجططٸـ زض بٮٱ ٸا٢ٻ ذجط ٲای جط پیبٲ . 2/252جټٳبٴ:

ٸ اثٹبٶابٲی پیابٲجط . 2/280ټٳابٴ: ج اٶس ٸ ثٻ ٦ٳ٥ ٶیبظ زاضٶاس اثٹٲؿٯٱ ٸاضز قٽط قسٺزض ضیب ثاٻ . 3/285ټٳبٴ: ج ثیٷس ٦ٻ ثبیس ثٻ ٦ٳ٥ یبضاٴ ثطٸز ضا زض ضیب ٲی حطت ٯی

«. ؿٯٱ قطی ضا تبظٺ ٪طزاٶیاسٺ، ٶجبیاس ذای ٴ ٦اطز اثٹٲ»قٹز ٦ٻ ق٧ب٦بٴ یبزٸض: ٲیثیٷٷس ٸ ثاٻ یابض: تط ٶ٧ٻ قجی ٲطز ٹؼ ټٳ٫ی ذٹاثی ٲجتٷی ثط یبض: اثٹٲؿٯٱ ٲی ربٮتذاٹاٶی ظثابٶف ضا ثطیاسٺ ٸ ٲابٮف ضا قتبثٷس. یب یحیی زیجبثب، ٦ٻ ثٻ راط ٲٷ٣جا ٸ: ٲیقابیف ابٮٱ ذاٹاة، پیابٲجط زض «. هٻ حبن٭ اظ ایٵ ٦بض»اتس ٦ٻ اٶس، ثٻ ق٥ ٲی ثطزٺ .3/45ټٳابٴ: ج زغ ثطٸز ٸ ثطا: اثٹٲؿاٯٱ ثیا ث٫یاطز ذٹاټس ٦ٻ ثٻ ٦ٽٵ زټس ٸ اظ اٸ ٲی ٲی


قبٺ یٹٶبٶی، زض ابٮٱ ضیاب ٲربات حتی قبټبٴ ٸ طٲبٶسټبٴ یطٲؿٯٳبٴ، ټٳچٹٴ ؾساٴتٹاٴ ثاط ضا ٲی ټب تحیط ایٵ ٪عاضٺ . 4/252ټٳبٴ: ج« اثٹٲؿٯٱ زٸؾ ٲب اؾ »٪یطٶس ٦ٻ ٢طاض ٲی

اظ اٲیاطٺ ٦بض٦یاب ٧ط ٸ ثبٸضټب: ٹاٲبٶٻ زٸضٺ نٹیٻ زیس، تب ٶزب ٦اٻ حاطت ٯای ٸ حاب٦ٱ 13/43: 1363 ٶٹیؿاٷسٺ ٶابٲٯٹ، ج ذٹاټس ٦بض: ٶ٧ٷس ٦ٻ زض ٢یبٲ قطٲٷسٺ قاٹز ٲی

ٲهاٳٱ ثاٻ یابض: ٪اطزز ٸ ٢ٹیٷٯاٹ ثابظ ٲای ٪ییٴ اظ تهٳیٱ تؿٯیٱ اؾٳبی٭ ثٻ ؾٯبٴ ٠ قٹز. اثٹٲؿٯٱ ٲی

ټب: قبثرف، ؾجت ت٣ٹیا ثبٸضټابیی اؾا ټسایت٫ط، ذٹاة ټٳؿٹ ثب ایٵ ضیبټب:ټب: زٸض تب ثٻ اٲطٸظ ثطقٳطزٺ قسٺ اؾ ؛ ذٹاة ٸ ضیبټابیی ٦ٻ زض طټٷ٩ قیی اظ ظٲبٶٻ

تٹاٶس ثیبٶ٫ط ٪تٳبٴ زی٫اط: ثطذبؾاتٻ ټب: نٹیبٶٻ ٢طاث زاضز ٸ ٲی ٦ٻ ثب ا٧بض ٸ اٶسیكٻټاب: رٷا٩ زض ٮحابت ؾار ٸ یی ثبقس؛ ضیبټبیی ٦ٻ زض ٲیاساٴ ضٸی٧طز ٹاٲبٶٻ ق اظ

زض ذاٹاة زاضز پیبٲجط اتس؛ ټٷ٫بٲی ٦ٻ اثٹٲؿٯٱ زض رٷ٩ ظذٱ ثطٲی ٪یط اتب٠ ٲی ٶؽتٹاٶس ؾاپبٺ زقاٳٵ ضا ٦ٷس ٦ٻ ٲی زټس ٸ اٸ ضا ثٻ ؾٹ: احٳس ظٲزی ټسای ٲی اٸ ضا قب ٲی .2/89ټٳبٴ: ج ٶبثٹز ٦ٷستاطیٵ قٹز ٸ ٶعزی٥ قٹز ٦ٻ ق٧ٱ اثٹٲؿٯٱ پبضٺ ٲی ی ضٸای ٲیتطیٵ ذٹاة ټٷ٫بٲ ٲٽٱ

زاضٶس. ؾپبٺ ٶباٲیس ٸ زض حاب٬ ق٧ؿا ، ثاب یبضاٶف ثٻ تهٹض ٲط٨ ٸ:، ذجط ٴ ضا پٷٽبٴ ٲی٪یطز ٸ ثط زقٳٵ ٪ٹیس ٸ ٲبزٺ پی٧بض اؾ ، ٶیطٸ ٲی قٷیسٴ نسا: اثٹٲؿٯٱ ٦ٻ قٽبزتیٵ ٲی

٦ٷٷس تب ایٷ٧ٻ ٢ٽطٲبٴ ٢هٻ راب: ثبٸض ٶٳی قٹز. ذٹاثی ٦ٻ حتی یبضاٴ ٶعزی٥ ٸ: پیطٸظ ٲی . 2/394ټٳابٴ: ج زټس تب ثط ح٣بٶی ضاټف ایٳبٴ ثیبٸضٶاس اـ ٶكبٴ ٲی ظذٱ ٳی١ ضا ثط ؾیٷٻ

اؾاٳبی٭ ثاٻ ناٹضت ٲٷاٹ: ٸ ثاب زازٴ زض ٲیساٴ ضظ ایٵ ٲٹظٺ اظ طی١ ٦ٳ٥ ثاٻ قابٺ ٸ ثب ټٳطاټی ٶیطٸټب: زازٴ ضاټ٧بضټبیی ثطا: ضؾیسٴ ثٻ پیطٸظ: ثكبضت پیطٸظ: یب ثب ٶكبٴ .48: 1388احٳس:، ج زټس یجی ائٳٻ زض رٷ٩ ضخ ٲی

ثیٷٷاس٪بٴ اؾا . ٲطزټاب اٸٮیاباا ضا زض ذاٹاة ٶ٧تٻ ربٮت تٷبؾت ضیبټاب ثاب ذاٹاة زټس ثیٷس ٦ٻ ٸسٺ پیطٸظ: طظٶسـ ضا ٲی ضا ٲی ثیٷٷس ٸ ٲبزض اثٹٲؿٯٱ، حطت ظټطا ٲی ټاب ضا ټاب: ٲٽاٱ قایی، ذاٹاة : قرهای ٦ٹقس يٳٵ یابزٸض ضاٸ: ٲی . 4/55ټٳبٴ: ج

پٷساض: ثب ت٦یس ثط ایٳبٴ ثاٻ شات پٷساض: ٸ ثس ټٱ ٶٳب رٯٹٺ زټس تب ٲربت ثب ضاؾ ضاؾ ثیعایس. ضیب ثٻ ٷٹاٴ اثاعاض ٸ ٲحٳٯای ثاطا: اـ ثط ثبٸضپصیط: ٢هٻ ٣بیس زیٷی ٸ ٲصټجی


ٲربات زض ثطاثاط ٴ ٲٷسؾبظ: ثٻ ٦بض ثطزٺ قسٺ تب ٳ١ پیاسا ٦ٷاس. زض ایٵ حاب٬، اٶسیكٻتٹاٶؿا زض ربٲاٻ اټا٭ ؾاٷ ٶٳای ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٲٹي ٶ٫یطز؛ ٸ ا٪ط هٷیٵ ٶجٹز حٳبؾٻ

پصیطتٻ، قٷیسٺ ٸ ذٹاٶسٺ قٹز.ت٧یاٻ ضاٸ: ثاط ، ثاب ٶبٲاٻ اثٹٲؿٯٱټب: ضاثٻ تٷ٫بتٷ٩ ضیب ٸ ذٹاة زض اب٬ قرهی

شټٷای قاٷٹٶسٺ، تٹاٶؿاتٻ اؾا ياٳٵ ت٣ٹیا ثبٸضټب: بٲٻ، ٲتٷبؾت ثب ٣بیس ٶٽاب ٲای ټاب: ظٲیٷاٻ ٲربت ضا ثب ذٹز ټٳطاٺ ٦ٷس. ټٳچٷایٵ، ياٳٵ قاٷب٦طزٴ ٲربات ثاب پاؽ

ثاٻ ٷاٹاٴ اظ ٶٽب ، ٲصټجی قیی ٸ حٹازث تبضیری، ٲخ٭ ؾطٶٹق اٲب حؿیٵ طټٷ٫یٸیػٺ زض هط نٹیٻ ٦اٻ ثیكاتط اض٦ابٴ اٶس؛ ثٻ اثعاض: ثطا: ټٳؿٹ٦طزٴ طساضاٴ ثٽطٺ ثطزٺ

زازٶاس ٦اٻ قاٷبذ اؾیٲكابٴ ٳا١ هٷاساٶی ٴ ٸ نٹیبٶی تك٧ی٭ ٲای ٢سضت ضا ٢عٮجبقبټب: ٲحیطاٮ٣ٹ٬ ٸ ٸ٢ابی ٲابٸضایی ثعض٪ابٴ زیاٵ ٸ ٶساق ٸ ثٻ ٢هٻ ٸ قٷیسٴ ؾط٪صق

.12-10: 1371ؾٹٲط، ج ٲٷس ثٹزٶس تهٹ ی٢ٻضٸ پیف اظ ٢سضیبثی نٹیبٴ، ثعض٪بٶكبٴ ثٻ زٶجب٬ احط: ثٹزٶس ٦ٻ ایاٵ ٶ٣اف زض اظ ټٳیٵا: ثطا: اتحبز ٸ اٶؿزب ٸ تكزی ا٢ٹا ٸ ٢جبی٭ ثاسٸ: ثبقاس تاب ثاب ٶبٲٻ ؿتٻ ٸ ٲطاٴ ثطر

اٶت٣ب اظ ٲربٮبٴ، یبضاٴ ذٹز ضا حٹ٬ ٲحٹض ٸاحس: ٪طز ٸضٶس. ثب تٹراٻ ثاٻ رٷ٫ابٸض: ٸ ضٸحیٻ ؾٯحكٹض: ٢عٮجبقبٴ ثطذبؾتٻ اظ ربٲٻ ثسٸ: هبزضٶكیٵ ٸ زټ٣ابٴ ٶابتٹٮی، ٢هاٻ

تبضید، ضیب ٸ ذیب٬ ثاٹز، ربی٫ابٺ ٲٽٳای ٲیابٴ ٶٽاب زاقا . اظ ب٦ٻ ٲیرتٻ ث ،ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱټاب: ٲحیطاٮ٣اٹ٬، ٲٷاس: ٢عٮجبقابٴ ثاٻ ضٸایا ؾٹیی ثب تٹرٻ ثٻ شټٷی ثاسٸ: ٸ ی٢اٻ

ټابیی ثاٹز ضیب ٸ ذٹاة ی٧ی اظ ثٽتطیٵ ٲحٳ٭ ٲٯٹثكبٴ ثٹز؛ اظ ؾٹ: زی٫ط، ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱیس ایٵ ٶط، ٸرٹز ٦طاٲابت ثؿایبض اؾا ٦ٻ اظ زیطثبظ ثط یبضاٴ ٲكبید تهٹ ٲحط ثٹز. ٲ

اٶس. زض ٦تت طبٶی ٸ نٹیبٶٻ ثطقٳطزٺ ٦ٻثركی ثٻ زیس٪بٺ قییبٶی ٦اٻ زض ٲزٳٹ، ضیب ٸ ذٹاة ثٻ ٷٹاٴ ٪تٳبٶی ثطا: ټٹی

تح ؾتٱ حب٦ٳبٴ ٸ ؾاییٵ ظٲبٶاٻ ثٹزٶاس ٸ ارابظٺ ٸ اٲ٧ابٴ ثاطٸظ ٣بیاس ذاٹیف ضا ٽٹض یبتٻ اؾ . ثب تٹرٻ ثاٻ ضٸایا ایاٵ ٢هاٻ زض ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٶساقتٷس، اثتسا زض حٳبؾٻ

ٲصټت، ثیابٴ ٣بیاس ٸ ثبٸضټاب زض ٪یط: ؾییٵ ؾٷی هط عٶٹیبٴ ٸ ؾٯزٹ٢یبٴ ٸ ؾر ټاب: قایی قاسٺ، اٲاب ٢بٮجی یطقطیتی، ؾجت ٣ساٴ ؾٹٵ حب٦ٳابٴ زض ثیابٴ اٶسیكاٻ

ٲربجبٴ قیی ضا ثٻ ټٳطاٺ زاقتٻ اؾ .


پیف اظ پیسایف ناٹیٻ ثاب اؾاتبزٺ اظ ایاٵ تطٷاس ٶبٲٻ ٱاثٹٲؿٯپطزاظاٴ ٸ ضاٸیبٴ ٢هٻ ټبیكابٴ زض ٢ابٮجی یطٲؿات٣یٱ ٶٳابیی اٶسیكاٻ ثسٸٴ ثیابٴ قا٧بض ٣بیاس ذاٹیف ٸ ٸا٢ا

زټای ٸ ټاب ټٳچاٹٴ اثاعاض: زض ؾابظٲبٴ ټب ٸ ح٧ٹٲ اٶس زض زٸضاٴ ي ٢سضت ٦ٹقیسٺاظ ٴ ثٽطٺ ثجطٶاس ثبظ: ٦ٷٷس ٸ ثطا: پیكجطز اټسا ذٹز ٦یكبٴ ذٹیف ٶ٣ف زټی ټٱ ق٧٭ذٹاٶبٴ ایاٵ ٶ٣اف ذٹاٶبٴ ٸ بی٭ ٹض ٦ٻ پیف اظ ایٵ ٲٷب٢ت ، ټٳبٴ 288: ٦1385ٹة، ظضیٵج

.67: 1358ٶ٣م، ج ضا زض ٢طٴ قكٱ ثط ٽسٺ زاقتٷس ٶبٲاٻ اثٹٲؿاٯٱ ایٵ احتٳب٬ ٢ٹ: اؾ ٦ٻ زض اٸاذط ٢طٴ ٶٽٱ ٸ اٸای٭ ٢طٴ زټاٱ ټزاط:

زازٴ ثٻ ییا١ ناٹیبٴ ٢عٮجابـ ٸ ب پٹقفيٳٵ ٦ٳ٥ ثٻ ٢عٮجبقبٴ ٸ حب٦ٳی نٹیٻ، ثزی٫ط قٷٹٶس٪بٴ قیٻ ٸ ٲتكی، ثطا: ٲ٣بنس ؾیبؾی ٸ ٲاصټجی اؾاتبزٺ قاسٺ اؾا . ایاٵ

زض ثیبٴ ؾطٶٹق قبټبٴ ٶرؿاتیٵ ناٹ:، ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱٶ٧تٻ زض ٦تجی ٦ٻ ثب اٮ٫ٹثطزاض: اظ ناٹ: ؾطقابض اظ اٮٷؿات قٹز. ؾٯؿٯٿ ضٸقٷی زیسٺ ٲی اؾٳبی٭، ٶٹقتٻ قسٺ ثٻ ٸیػٺ قبٺ ثٻ

ح٧بیبتی اؾ ٦ٻ ثعض٪بٴ نٹ: ج١ ضیبیی ثبیس ذاٹز ضا ثاطا: ټاسای قاییبٴ ٲابزٺ ٧اٻ ثاب ایٷ ضا: ناٹ: بٮٱٸ ٪كب: ذب٢بٴ رٽبٴ .143: 1395جپیطظازٺ اثسا٬ ظاټس:، ٦طزٶس ٲیاٶس ثب ایزبز ٪تٳبٴ قایی ٸ ټؿتٷس ٦ٹقیسٺ اؾٳبی٭ ض: تبضیری زض ثیبٴ ؾط٪صق قبٺبحٲٷس: اظ ضیب، ٹا ٸ قٷٹٶس٪بٴ نٹی ٲكتب٠ ضا ثب ذٹز ټٳطاٺ ٦ٷٷس ٸ ثطا: اٶسیكٻ ثٽطٺ ثب

قیی اظ ٴ ثٽطٺ ثجطٶس.

تیج ټب: انی٭ ٲیرتٻ ثب ت٧ط ٹاٲبٶٻ قایی ضا ٲبٲیٵ ٸ ٲٹظٺ ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱقبیس ثتٹاٴ ٪

حب٦ٳیا ؾاییٵ زض زٸضٺ ا: ٲطگ ٦طزٺ ٦اٻ قاٷٹٶسٺ زض ٢بٮت ضیب ٸ ٲ٧بقٻ ثٻ ٪ٹٶٻ٢هاٻ ثاط ؾٷی، ٶتٹاٶس ٴ ضا حٳ٭ ثط تطٸیذ ت٧ط ا٢ٯی قیی ٦ٷس؛ ٸ هٹٴ رٷجٻ ؾط٪طٲی

تجییٷی ٢هٻ، ت٧اط ؾاٷی ضا تاب ظٲابٶی ٦اٻ لایٻ ظیطیٵ تؿیط: اـ ٯجٻ زاقتٻ، رٷجٻ تجٯییا: ٦اطزٺ اؾا ؛ ظیاطا زض ٪طایی ط٢ٻ ٦ٳتط زهبض تؿیط ٸ ٲربٮ اٶس ثٹزٺقییبٴ زض ا٢ٯی

بٮٱ ٸا٢ی ثٻ ذٹاة ٸ ضیب ٦ٳتط تٹرٻ قسٺ اؾ .اٲب ج١ ٶطیٻ ط٦ی، ٦ٻ ټط رٳٯٻ ٸ جبضت زض ٶاٹی ؾابذ زؾاتٹض: ٸ ٢باسٺ

٦ٷاس، ٶ٣اف زټٷسٺ ربٲٻ ټسی اؾ ٦ٻ اټسای ضا زٶجاب٬ ٲای ظثبٶی، زض ثب ذٹز، ق٧٭


ظ تابثیط: ضیب ٸ حٹازث ٸ ضاثٻ ضذساز: ایٵ رٳیت ٸ تط٦یت ذبل ٶٽب ٸ اؾاتبزٺ ا زاز »، «٦اطزٴ ذبضریبٴ ٸ ٶبؾعا پاب٤ »، بٮٱ ضا اظ «تٳب بٮٱ ضا ثٻ ضاٺ ضاؾ زضٸضزٴ»هٹٴ

ټبیی اؾا ٦اٻ اظ ٲٷاط قاییبٴ زاضا: انابٮ اقبضٺ ثٻ ٲتٵ« ٲب ضا اظ اسا ذٹاټس ٪ط اؾا ٦اٻ قاییبٴ زض اؾ ٸ ٶیع اقبضٺ ثٻ ٸا٢ٻ ٦طثی ٸ ٲسٴ ٲٷت٣ٳی ثٻ ٶاب ٲٽاس:

ټب: زی٫ط قایی ؾاجت قاسٺ اؾا اٶس. ایٵ اضتجب زؾتٹض: ٸ ظثبٶی ثب ٲتٵ ثٹزٺاٶتبضـ ٸ ؾٹ: ذبنی پیف ثاطٸز ا: زض ٢هٻ ق٧٭ ث٫یطز ٸ ضٸٶسـ ثٻ ؾٳ ٶٱ ٪تٳبٶی ٸیػٺ

پاطٸض ٽٹض ٲطز: اساٮ ا:، ٲربت ٲٷتط ٦ٻ ثب ذٹاٶف تؿیط: ٸ قٷبذ زاٶف ظٲیٷٻف اظ حس ٢عٮجبقبٴ ثٻ ایٵ ٢هٻ ثٹز ٦ٻ ثاٻ ٢اٹ٬ ٸ ٲٷت٣ٱ ثبقس. ایٵ ٶٹ ت٧ط ؾجت ی٢ٻ ثی

ثٹزٶس تب اظ ٦ؿبٶی ٦اٻ ثاٻ ٯای ٸ اٸلازـ ؾاتٱ ٦اطزٺ « ٢بئٱ اٮٳٽس:»٦بٮیٵ ٲیچ٭، ٲٷتط ثٹزٶس اٶت٣ب ث٫یطٶس.

اـ ثاب ٸ ضاثٻ تابضیری ٸ ټٳؿاٹیی ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱټب: ٸرٻ ٶٳبزیٵ زض ضیب ٸ ٲ٧بقٻ ټاب ٲتٳابیع ٦اطزٺ اؾا . زض ٲطحٯاٻ تجیایٵ ط ٢هٻثبٸضټب: ات٣بز: ٹا، ایٵ احط ضا اظ ؾبی

قاییبٴ ٢ٯٳاساز ثراف ثراف ٸ ټٹیا ٷهط ضټبیی ٷٹاٴٲكرم قس ٦ٻ ایٵ ٪عاضٺ ثٻ ٲصټت، ثطا: ټب: ارتٳبی ٲربٮ ؾٷی زیسٺ جقییبٴ زض ٲیبٴ ٪طٸٺ ٦ٻ ٪طٸٺ ؾتٱ قسٺ ٲی

.اٶس رؿتٻضټبیی ثساٴ تٳؿ٥ قاس ٸ تٳبیا٭ ٶٽاب ثاطا: ٶبٲاٻ ٱاثٹٲؿاٯ ثب تاٹرٽی ٦اٻ زض زٸضٺ ٶرؿا ناٹیٻ ثاٻ

ؾٹزرؿتٵ اظ ٴ ثٻ ٲٷٹض ضؾیسٴ ثٻ اټسا ؾیبؾی ٸ ٲصټجی، ایٵ ٢هاٻ ؾاجت ٪ؿاتطـ ٷاٹاٴ ټب ٸ ثبٸضټب: ٹاٲبٶٻ قیی، ٸ ټٳسٮی ٸ اٶؿازب ٪اطٸٺ ٲٯاٹة قاس ٸ ثاٻ ٲٹظٺ

ثرف ٲٹرت ټػٲٹٶی ٸ تؿٯ قییبٴ ثط حب٦ٳی بٮات تؿاٷٵ زض ایاطاٴ ٷهط: ضټبییطزیس. قبیس ی٧ی اظ ٹاٲ٭ ٲربٮ ٶٽب ثاب ایاٵ احاط ازثای تاطٸیذ زیاس٪بٺ هط نٹ: ٪

تٹرٽی ثٻ ٲؿبئ٭ قاطی ٪ٹ ٸ تحیطپصیط: قٷٹٶس٪بٴ ٹا ٸ ثی ٹاٲبٶٻ قیی ضاٸیبٴ ٢هٻ ثب ٸضٸز ٯٳب ثٻ ثسٶٻ زؾت٫بٺ ٢سضت نٹیبٴ ثٹزٺ اؾ .


هبثع ٢طٴ ٦طیٱ.زض: ، «ضٸی٧طزټب: بٮات زض تحٯیا٭ ٪تٳابٴ اٶت٣ابز: » .1386یبحیبٴ، ٲطیٱ ؾبزات ج ؛ظازٺ، طزٸؼ ٢ب٪٭

.54-39ل، 5، ـظثبٴ ٸ ظثبٴ قٷبؾی ، ثیطٸت: زاض نبزض.اٮ٧بٲ٭ ی اٮتبضید .1385ج اثٵ احیط، ع اٮسیٵ

.، ثیطٸت: زاض اٮ٧تبة اٮٯٳیٿاٮتٹگ . 1406ج احٳس اثٵ اخٱ، بثچی، هبح قكٱ.: ٦تتٽطاٴ، الأٲبٮی .1376ج ٢ٳی جنسٸ٠ ، ٲحٳس اثٵ ثبثٹیٻا٦جاط ابض:، تٽاطاٴ: ، تهاحیح: ٯای ٦ٳب٬ اٮسیٵ ٸ تٳب اٮٷٳٿ . 1395ج ٢ٳی جنسٸ٠ ، ٲحٳس اثٵ ثبثٹیٻ

اؾیٲیٻ.ؾؿٻ اٶتكابضات اؾایٲی ٸاثؿاتٻ ثاٻ ٲ :، ٢ٱٲٵ لایحطٺ اٮ٣یٻ . ٢1413ٳی جنسٸ٠ ، ٲحٳس ج اثٵ ثبثٹیٻ

٢ٱ. ربٲٻ ٲسضؾیٵ حٹظٺ ٯٳیٻ ، ثٻ ٦ٹقف: ٲحؿٵ ثیساضط، ٢ٱ: ثیساض.اٮٳجبحخبت . 1371جاا ثٵ جس ؾیٷب، حؿیٵ اثٵ

: احٳس ٽط:، تٽطاٴ: ٶكط رٽبٴ.تطرٳٻ، اٮٯٽٹ ٯی ٢تٯی اٮٹ تب . یجث یسؾاثٵ بٸٸؼ، ، ثیطٸت: زاض اٮ٧ط.تبضید زٲك١ . 1415ج یٯاثٵ ؿب٦ط زٲك٣ی،

اٲیٷی، ٶز: زاض اٮٳطتٹیٿ. ، ٲح١٣: جس اٮحؿیٵ٦بٲ٭ اٮعیبضات . 1356ج رط اثٵ ٢ٹٮٹیٻ،تهحیح: جساٮؿی ٲحٳس ټبضٸٴ، تطرٳاٻ: پطٸیاع اتابث٧ی، پی٧بض نیٵ، . 1370اثٵ ٲعاحٱ ٲٷ٣ط:، ٶهط ج

تٽطاٴ: اٶتكبضات ٸ ٲٹظـ اٶ٣یة اؾیٲی. ، ٲح١٣: ٲحٳسټبز: یٹؾی طٸ:، ٢ٱ: ربٲٻ ٲسضؾیٵ حٹظٺ ٯٳیاٻ ٸ٢ٿ اٮ .1417ٮٹ جاثٹٲرٷ، ٢ٱ. ، تٽطاٴ: ٶكط تبضید ایطاٴ.ضیب ٸ ؾیبؾ زض هط نٹ: . 1388جنطا ، ٶعټ ج احٳس:

.ٲ٧تجٿ ثٷی ټبقٳیتٽطاٴ: ، ٦ك اٮٳٿ ی ٲطٿ الائٳٻ .1381ج اضثٯی، ٯی ثٵ یؿی ا٦جط یبو، تٽطاٴ: ٶكط ٯٱ، زٶیب: ؾرٵ. ، تهحیح: ٯیتبضید ثیٽ٣ی . 1371ج ثیٽ٣ی، ٲحٳس

تٽطاٴ: اضٲبٴ تبضید. یٻ،نٹؾٯؿٯٿ اٮٷؿت .1395ج ٵیحؿپیطظازٺ اثسا٬ ظاټس:، ، تٽطاٴ: اٲیط٦جیط. ٸرٹ زض تهٹ رؿ . ٦1385ٹة، جساٮحؿیٵ ج ظضیٵ

٢سضت، ٪تٳبٴ ٸ ظثبٴ: ؾابظٸ٦بضټب: رطیابٴ ٢اسضت زض رٳٽاٹض: اؾایٲی . 1384انط ج ؾٯبٶی، ٯی ی.، تٽطاٴ: ٶایطاٴ

، تطرٳٻ؛ احؿابٴ اقاطا٢ی ٸ تك٧ی٭ ٸ تٹؾٻ زٸٮ نٹ: ٶ٣ف تط٦بٴ ٶبتٹٮی زض . 1371ج ؾٹٲط، بضٸ٠ ٲحٳست٣ی اٲبٲی، تٽطاٴ: ٪ؿتطٺ.

تٽطاٴ: طاټبٶی.اثطاټیٱ ٲیطثب٢ط: ٸ زی٫طاٴ، :، تطرٳٻٲزٳ اٮجیبٴ .1360-1350ج جطؾی، ٭ ، تح٣ی١: ٲحٳس اثٹاٮ٭ اثطاټیٱ، ثیطٸت: زاض اٮتطاث.تبضید اٮٳٯٹ٤ ٸاٮطؾ٭ .1387ج جط:، ٲحٳس


، تهحیح: حؿیٵ اؾٳبیٯی، تٽطاٴ: ٲیٵ ٸ ٢طٺ.ٶبٲٻ اثٹٲؿٯٱ . 1380ج ٹؾی، حؿٵط، تهحیح: جساا تٽطاٶی ٸ ٯی احٳس ٶبنح، ٢ٱ: زاض ٦تبة اٮیجٿ ٮٯحزٿ .1411جٹؾی، ٲحٳس ثٵ اٮحؿٵ اٮٳطٿ الاؾیٲی.

پاٹض، ضياب ٯی ثٽطا قجبٴبٳٻ قبیؿتٻ پیطاٴ، :، تطرٳٻتحٯی٭ اٶت٣بز: ٪تٳبٴ .1379ج ط٦ی، ٶٹضٲٵٲط٦اع تٽطاٴ: ضيب ٦بقی، شٸ٢سضا ٲ٣س، ضاٲیٵ ٦طیٳیبٴ، پیطٸظ ایعز:، ٲحٳٹز ٶیؿتبٶی، ٲحٳسرٹاز ی

.ټب ٲبٮبت ٸ تح٣ی٣بت ضؾبٶٻ، ٶ٣ى: ثاى ٲخبٮات اٮٷٹانات ای ٶ٣اى ثاى ابئح اٮاطٸاى . ٢1358عٸیٷی ضاظ:، جساٮزٯی٭ ج ٴ: اٶزٳٵ حبض ٲٯی. اٮسیٵ ٲحسث، تٽطا تهحیح: ٲیطری٬اٮ٧تات زاض :ا٦جط بض: ٸ ٲحٳس ذٹٶاس:، تٽاطاٴ ، تح٣ی١: ٯیاٮ٧بی .1407ج ی٣ٹة٦ٯیٷی، ٲحٳس ثٵ .الإؾیٲیٿ

.، ٢ٱ: ٲؾؿٿ الاٲب اٮٳٽس: اٮٳٲٵ . 1404ج ٦ٹی اټٹاظ:، حؿیٵ ظازٺ، تٽطاٴ: اذتطاٴ. . تطرٳٻ: زاٸٸز ٲٷكی1330ج ٪یٯ٫ٳف ، تطرٳٻ: ٦ی٧بٸٸؼ رٽبٶساض:، تٽطاٴ: ؾطٸـ.یطاٶیا: ټب ٢هٻثٷس: ج٣ٻ .1371یف جاٸٮطٲبضظٮ،

.احیب اٮتطاث اٮطثی زاض، ثیطٸت: ثحبض الاٶٹاض .1403ٲزٯؿی، ٲحٳست٣ی ج، ثٻ اټتٳب: ؾیس اٲیطحؿیٵ بثس:، تٽطاٴ: ثٷیبز طټٷ٩ تبضید ؾییٵ نٹیٻ . 1351ٲهٹ، ٲیطظاٲحٳس ج

ایطاٴ. ، تطرٳٻ: حؿٵ اكابض، ٸضظ: زض ایطاٴ هط نٹ:: ٢سضت، زیبٶ ، ثی ؾیبؾ . 1397ج ٲیچ٭، ٦بٮیٵ

تٽطاٴ: طټٷ٩ ربٸیس.، 13ؼ، ٶبٲاٻ تابضیری پاػٸټف ، زض: «ضا: ناٹ: ضیبٶ٫ابض: زض ٦تابة ابٮٱ . »1397ج سیؾٶػاز، ٶزی .138-123ل، 51ـ

طٸت: زاض اٮجیٿ.، ثیزاض اٮؿی ی ٲب یتٯ١ ثبٮطیب ٸاٮٳٷب .1432ٶٹض:، حؿیٵ ج ، تهحیح: یساا ق٧ط:، تٽطاٴ: ایبت.ضا: نٹ: بٮٱ . 1363ٶبٲٯٹ جٶٹیؿٷسٺ ، تجطیع: زاٶك٫بٺ تجطیع.٪كب: ذب٢بٴ رٽبٴ . 1398ٶبٲٯٹ جٶٹیؿٷسٺ .پٹض، تٽطاٴ: اؾٹضٺ اثٹاٮ٣بؾٱ اؾٳبی٭ :تطرٳٻ، ٶبٲٻ اؾبیط رٽبٴ اٶفز‌ .1389ج ض٦ؽٸاضٶط،

تٽاطاٴ: ټبز: رٯیٯای، ٻ:، تطرٳٶطیٻ ٸ ضٸـ زض تحٯی٭ ٪تٳبٴ .1389ج ، ٮٹئیعپؽیٯی ؛یبٴیٹض٪ٷؿٵ، ٲبض ٶی.

، تطرٳٻ: ٲحٳٹز ؾٯبٶیٻ، تٽطاٴ: رب.ټبیف اٶؿبٴ ٸ ؾٳج٭ . 1378ج یٹٶ٩، ٦بض٬Van Dijk, Teun A. (1995). Ideological Discourse Analysis, New Courant: English Dept,

University of Helsinki.


References

The Holy Qurān

Ᾱqā Gulzādih, Firdus; Ghīyāthīyān, Maryam Sādāt. 2007. "Rūykard-hāyi Ghālib dar

Taḥlīl-i Guftimān-i Intiqādī (Dominant Approaches in Critical Discourse

Analysis)". In: Zabān wa Zabānshināsī (Language and Linguistics), no.5, pp.39-

54. [in Farsi]

Abū Mikhnaf, Lūṭ. 1996. Waq‘ah al-Ṭaff, Researched by Muḥammad Ḥādī Yusifī

Gharawī, Qom: Qom Seminary Teachers Association.

Aḥmadī (Ṣarrāf), Nuzhat. 2009. Ruʼyā wa Sīyāsat dar ‘Aṣr-i Ṣafawī (Dreams and

Politics in the Safavid Era), Tehran: Nashr Tārīkh Iran. [in Farsi]

Anonymous Author. 1984. ‘Ᾱlam Ᾱrāyi Ṣafawī, Edited by Yadullāh Shukrī, Tehran:

Iṭṭilā‘āt.

Anonymous Author. 2019. Jahān Gushāy Khāqān, Tabrīz: Tabriz University.

Biyhaqī, Muḥammad. 1992. Tārīkh-i Biyhaqī (The History of Biyhaqī), Edited by

‘Alī Akbar Fayyāḍ, Tehran: Nashr ‘Ilm, Dunyāy-i Sukhan.

Fairclough, Norman. 2000. Taḥlīl-i Intiqādī-yi Guftimān (Critical Analysis of

Discourse), Translated by Fāṭimih Shāyistih Pīrān, Sha‘bān ‘Alī Bahrāmpūr,

Riḍā Dhūqadrā Muqaddam, Rāmīn Karīmīyān, Pīrūz Īzadī, Maḥmūd Niyistānī,

Muḥammad Jawād Ghulām Riḍā Kāshī, Tehran: Center for Media Studies and

Research. [in Farsi]

Gīlgamish. 1951. Translated by Dāwūd Munshīzādih, Tehran: Akhtarā. [in Farsi]

Ibn ‘Asākir, ʻAlī. 1994. Tārīkh Dimashq (The History of Damascus), Beirut: Dār al-

Fikr. [in Arabic]

Ibn A‘tham, Aḥmad. 1985. Al-Futūḥ, Beirut: Dār al-Kutub al-‘Ilmīyah. [in Arabic]

Ibn Athīr, ‘Izzuddīn. 2006. Al-Kāmil fī al-Tārīkh (The Completion of History),

Beirut: Dār Ṣādir. [in Arabic]

Ibn Bābiwayh Qumi (Ṣadūq), Muḥammad. 1975. Kamāl al-Dīn wa Tamām al-

Ni‘mah (Completion of Religion and Perfection of Grace), Edited by ‘Alī Akbar

al-Ghaffārī, Tehran: Islāmīyah. [in Arabic]

Ibn Bābiwayh Qumī (Ṣadūq), Muḥammad. 1992. Man Lāyaḥḍuruh al-Faqīh (The

One Who Doesn’t Have Access to a Jurist), Qom: Islamic Publications Office


Affiliated with Qom Seminary Teachers Association. [in Arabic]

Ibn Bābiwayh Qumi (Ṣadūq), Muḥammad. 1997. Al-Amālī, Tehran: Kitābchī, Sixth

Edition. [in Arabic]

Ibn Muzāhim Minqarī, Naṣr. 1991. Piykār Ṣiffīn, Edited by ‘Abdussalām

Muḥammad Hārūn, Translated by Parwīz Atābakī, Tehran: Islamic Revolution

Publications and Education. [in Arabic]

Ibn Qūliwayh, Ja‘far. 1977. Kāmil al-Zīyārāt, Researched by ‘Abdul-Ḥusiyn Amīnī,

Najaf: Dār al-Murtaḍawīyah. [in Arabic]

Ibn Sīnā, Ḥusiyn ibn ‘Abdullāh. 1992. Al-Mubāḥithāt (Discussions), Edited by

Muḥsin Bīdārfar, Qom: Bīdār. [in Arabic]

Ibn Ṭāwūs, Siyyid. n.d. Al-Luhūf ‘alā Qatlā al-Ṭufūf, Translated by Aḥmad Fahrī,

Tehran: Nashr Jahān. [in Arabic]

Irbilī, ‘Alī ibn ‘Īsā. 2002. Kashf al-Ghummah fī Ma‘rifah al-Aʼimmah, Tehran:

Maktabah Banī Hāshimī. [in Arabic]

Jorgensen, Marianne; Phillips, Louise. 2010. Naẓarīyih wa Rawish dar Taḥlīl-i

Guftimān (Discourse Analysis as Theory and Method), Translated by Hādī Jalīlī,

Tehran: Niy. [in Farsi]

Jung Carl. 1999. Insān wa Sambul-hāyash (Man and His Symbols), Translated by

Maḥmūd Sulṭānīyih, Tehran: Jām. [in Farsi] Kūfī Ahwāzī, Ḥusiyn. 1984. Al-Muʼmin (The Believer), Qom: Muʻassisah al-Imām al-

Mahdī . [in Arabic]

Kuliynī, Muḥammad ibn Yaʻqūb. 1986. Al-Kāfī, Researched by ʻAlī Akbar Ghaffārī

and Muḥammad Ᾱkhūndī , Tehran: Dār al-Kitāb al-Islāmīyah. [in Arabic]

Ma‘ṣūm, Mīrzā. 1972. Tārīkh-i Salāṭīn-i Ṣafawīyih (History of Safavid Sultans),

Edited by Siyyid Amīr Ḥusiyn ‘Ᾱbidī, Tehran: Iranian Culture Foundation. [in

Arabic]

Majlisī, Muḥammad Bāqir. 1983. Biḥār al-Anwār (Oceans of Lighs), Beirut: Dār Iḥyā’

al-Turāth al-ʻArabī. [in Arabic]

Marzolph, Ulrich. 1992. Ṭabaqih Bandī-yi Qiṣṣi-hāyi Irānī (Classification of Iranian

Stories), Translated by Kiykāwūs Jahāndārī, Tehran: Surūsh. [in Farsi]

Mitchell, Colin. 2018. Sīyāsatwarzī dar Irān-i ‘Aṣr-i Ṣafawī: Qudrat, Dīyāat, Bilāghat


(Politics in Safavid Iran: Power, Religion, Rhetoric), Translated by Ḥasan Afshār,

Tehran Farhang Jāwīd. [in Farsi]

Najafī-nizhād, Sa‘īd. 2018. "Ruʼyā Nigārī dar Kitāb ‘Ᾱlam Ᾱrāyi Ṣafawī". In:

Pazhūhish Nāmih Tārīkhī, yr.13, no.51, pp.123-138. [in Arabic]

Nūrī, Ḥusiyn. 2011. Dār al-Islām fī Mā Yata‘allaq bi al-Ruʼyā wa al-Manām, Beirut:

Dār al-Balāghah. [in Arabic]

Pīrzādih Ibḍāl Zāhidī, Ḥusiyn. 2016. Silsilah al-Nasab Ṣafawīyah (Safavid Lineage),

Tehran: Armaghān Tārīkh. [in Arabic]

Qazwīnī Rāzī, ‘Abdul-Jalīl. 1979. Naqḍ: Ba‘ḍ Mathālib al-Nawāṣib fī Naqḍ Ba‘ḍ

Faḍāʼih al-Rawāfiḍ, Edited by Mīr Jalāl al-Dīn Muḥaddith, Tehran: National

Works Association. [in Arabic]

Sulṭānī, ‘Alī Aṣghar. 2005. Qudrat, Guftimān wa Zabān: Sāzukār-hāyi Jaryān

Qudrat dar Jumhūri-yi Islāmi-yi Iran (Power, Discourse and Language:

Mechanisms of PowerFflow in the Islamic Republic of Iran), Tehran: Niy. [in

Farsi]

Sūmir, Fārūq. 1992. Naqsh-i Turkān-i Ᾱnātulī dar Tashkīl wa Tusi‘ih-yi Dulat-i

Ṣafawī (The Role of the Anatolian Turks in the Formation and Development of

the Safavid State), Translated by Iḥsān Ishrāqī and Muḥammad Taqī Imāmī,

Tehran: Gustarih. [in Farsi]

Ṭabarī, Muḥammad. 2008. Tārīkh al-Mulūk wa al-Rusul (History of Kings and

Messengers), Researched by Muḥammad Abulfaḍl Ibrāhīm, Beirut: Dār al-

Turāth. [in Arabic]

Ṭabarsī, Faḍl. 1971-1981. Majmaʻ al-Bayān (Collection of Statements), Translated

by Ibrāhīm Mīr Bāqirī et al, Tehran: Farahānī. [in Arabic]

Ṭaraṭūsī, Ḥasan. 2001. Abū Muslim Nāmih, Edited by Ḥusiyn Ismā‘īlī, Tehran:

Mu‘īn wa Qaṭrih. [in Farsi]

Ṭūsī, Muḥammad ibn al-Ḥasan. 1990. Kitāb Al-Ghaybah lil Ḥujjah (A Book on the

Occultation of the Authority), Edited by ‘Abdullāh Tihrānī and ‘Alī Aḥmad

Nāṣiḥ, Qom: Dār al-Ma‘rifah al-Islāmī. [in Arabic]

Van Dijk, Teun A. 1995. Ideological Discourse Analysis, New Courant: English

Dept, University of Helsinki.

Warner Rex. 2010. Dānish Nāmih-yi Asāṭīr-i Jahān (Encyclopedia of World


Mythology), Translated by Abulqāsim Ismā‘īlpūr, Tehran: Usṭūrih. [in Farsi]

Zarrīnkūb, ʻAbdul-Ḥusiyn, 2006. Justujū dar Taṣawwuf (Search in Sufism), Tehran:

Amīrkabīr. [in Farsi]

dream: the ordinary shiite identity building discourse in

Documents