educational quality indicators of primary school

ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

โดย นางยลพรรษย ศรรตน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา แบบ 2.1 ปรชญาดษฎบณฑต

ภาควชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ปการศกษา 2561 ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

EDUCATIONAL QUALITY INDICATORS OF PRIMARY SCHOOL

By

MRS. Yonlapat SIRIRAT

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Doctor of Philosophy (EDUCATIONAL ADMINISTRATION)

Department of Educational Administration Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2018 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

หวขอ ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดย ยลพรรษย ศรรตน สาขาวชา การบรหารการศกษา แบบ 2.1 ปรชญาดษฎบณฑต อาจารยทปรกษาหลก ผชวยศาสตราจารย ดร. มทนา วงถนอมศกด

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.จไรรตน นนทานช)

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ (ผชวยศาสตราจารย ดร. ประเสรฐ อนทรรกษ ) อาจารยทปรกษาหลก (ผชวยศาสตราจารย ดร. มทนา วงถนอมศกด ) อาจารยทปรกษารวม (ผชวยศาสตราจารย ดร. วรกาญจน สขสดเขยว ) ผทรงคณวฒภายใน (ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร. นพดล เจนอกษร ) ผทรงคณวฒภายนอก (ดร. วนเพญ บรสงเนน )

ง

บทคดยอภาษาไทย

57252914 : การบรหารการศกษา แบบ 2.1 ปรชญาดษฎบณฑต ค าส าคญ : ตวบงช, คณภาพการศกษา

นาง ยลพรรษย ศรรตน: ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ผชวยศาสตราจารย ดร. มทนา วงถนอมศกด

การวจยครงนมวตถประสงค 1) เพอทราบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถม

ศกษา 2) เพอทราบผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประชากรคอ โรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 28,358 โรงเรยน ก าหนดขนาดกลมตวอยาง โดยการเปดตารางประมาณขนาดกลมตวอยางของทาโร ยามาเน ทความ เชอมน 90% ไดขนาดกลมตวอยาง 97 โรงเรยน ผใหขอมลโรงเรยนละ 3 คน คอ ผอ านวยการ โรงเรยนหรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน รองผอ านวยการโรงเรยนหรอหวหนาวชาการ และหวหนากลมสาระ รวม 291 คน เครองมอท ใช ในการเกบขอมล ไดแก แบบสมภาษณ กงโครงสราง แบบสอบถามและการสนทนากลม สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ ความถ รอยละ คามชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ และการวเคราะหเนอหา

ผลการวจยพบวา

1. ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1) คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการบรหาร และการบรหารจดการ 2) คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยน และคณลกษณะผเรยน 3) คณภาพคร และ 4) คณภาพสถานศกษา

2. ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลองและถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม เชน โรงเรยนควรก าหนดนโยบายพฒนาการเรยนการสอนเพอมงไปสความ เปนเลศ ผบรหารควรมการวเคราะหขอมลเพอจดท านโยบายการศกษาระดบสถานศกษา ครควรมวธจดกระบวนการจดการเรยนรไดตามศกยภาพ นกเรยนควรแสวงหาความรในการประกอบอาชพและศกษาตอในระดบสงขน เปนตน

จ

บทคดยอภาษาองกฤษ

57252914 : Major (EDUCATIONAL ADMINISTRATION) Keyword : INDICATORS, QUALITY OF EDUCATION

MRS. YONLAPAT SIRIRAT : EDUCATIONAL QUALITY INDICATORS OF PRIMARY SCHOOL THESIS ADVISOR : ASSISTANT PROFESSOR MATTANA WANGTHANOMSAK, Ph.D.

The purposes of this research were 1) to identify the educational quality indicators of primary school, and 2) to verify the educational quality indicators of primary school. The population were 28,358 primary schools under the Office of the Basic Education Commission. The sample size of 97 was determined by Taro Yamane sample size table at the confidence level of 90%. Three respondents from each school consisted of a school director or an acting director, a deputy school director or an academic teacher and a head teacher, with the total of 291. The research Instruments used to collect the data were semi-structured interview, opinionnaire, and focus group discussion. The statistics for data analysis were frequency, percentage, arithmetic mean, standard deviation, exploratory factor analysis, and content analysis.

The findings were as follows:

1. The educational quality indicators of primary school consisted of 4 components: 1) management quality, which comprised two sub-components: administrative principles and management, 2) learner quality, which comprised two sub-components: learner competency and learner characteristics, 3) teacher quality, and 4) school quality.

2. The educational quality indicators of primary school had been verified by experts via focus group discussion as correct. The experts also suggested that school should setup an instructional policy focusing on promoting students’ excellence; a school director should conduct data analyze to setup educational policy at the school level; teachers should personalize learning to meet student’s uniqueness, students should know how to acquire knowledge to gain job skills or continue their education, and so on.

ฉ

กตตกรรมประกาศ

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส า เรจลลวงไปไดดวยด เพราะไดรบความอน เคราะหอยางดย งจาก ผชวยศาสตราจารย ดร.มทนา วงถนอมศกด อาจารยทปรกษาวทยานพนธทไดแนะน า สงสอน ใหความรกบขาพเจา และผชวยศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ อนทรรกษ ผชวยศาสตราจารย วาทพนตร ดร.นพดล เจนอกษร ผชวยศาสตราจารย ดร.วรกาญจน สขสดเขยว ดร.วนเพญ บญสงเนน ผทรงคณวฒของวทยานพนธฉบบน และคณาจารยภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ทกทานทกรณาใหความร ค าปรกษา แนวคด ชวยเหลอตลอดระยะเวลาการศกษาวทยานพนธฉบบนส าเรจสมบรณ ผวจยขอขอบพระคณทกทานเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

ขอขอบคณผอ านวยการสถานศกษาหรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการสถานศกษา รองผอ านวยการสถานศกษาหรอหวหนาวชาการ หวหนากลมสาระ จากทวประเทศทกทานทใหความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถาม ขอกราบขอบพระคณผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ทเสยสละเวลาอนมคาใหสมภาษณงานวจย ประกอบดวย ดร.ชนาธป ทยแป ดร.อาดลย พรมแสง ดร.ศภากร เมฆขยาย ดร.วไล กวางคร และ ดร.ลาวรรณ สกลกรณาอารย ขอกราบขอบพระคณผเชยวชาญตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย ไดแก รองศาสตราจารย อ านวย ทองโปรง รองศาสตราจารย ชนมณ ศลานกจ ดร.ชยนนท นลพฒน ดร.ธาดา อกษรชน และ ดร.จรวรรณ นาคพฒน ทใหความกรณาตรวจสอบ คาความเทยงตรงของแบบสอบถามงานวจย และขอกราบขอบพระคณผทรงคณวฒและผเชยวชาญ ดร.สมหมาย เทยนสมใจ นายโชคชย ฟกโต ดร.พนวนา พฒนาอดมสนคา ดร.สนนทา ปานณรงค ดร.วรลกษณ จนทนผา ดร.อรรถสทธ อนทรพบลย และ ดร.นนทรตน เกอหนน ทกรณาใหความอนเคราะหสนทนากลม (Focus Group Discussion) และใหขอเสนอแนะเพมเตมเพอความสมบรณของวทยานพนธ

ขอขอบคณเพอนพนองนกศกษาปรญญาเอก รน 12/1 เพอนพนองภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ทกทานทใหก าลงใจและชวยเหลอดวยความรกและความหวงใย มาโดยตลอด

สดทายนสงทเปนคณคาอนจะเกดประโยชนจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบให ผมพระคณ อนยงใหญ คอ คณพอปญญา คณแมสวน แตแดงเพชร และทกทานในครอบครว ตลอดจนผมพระคณทกทาน

ยลพรรษย ศรรตน

ช

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................... ง

บทคดยอภาษาองกฤษ .......................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ ................................................................................................................................ ฉ

สารบญ ................................................................................................................................................. ช

สารบญตาราง ....................................................................................................................................... ฎ

สารบญแผนภม ..................................................................................................................................... ฐ

บทท 1 บทน า ....................................................................................................................................... 1

ความเปนมาและความส าคญของปญหา .......................................................................................... 3

ปญหาของการวจย ........................................................................................................................... 9

วตถประสงคของการวจย ............................................................................................................... 19

ขอค าถามของการวจย ................................................................................................................... 19

สมมตฐานของการวจย ................................................................................................................... 19

กรอบแนวคดในการวจย ................................................................................................................ 20

นยามศพทเฉพาะ ........................................................................................................................... 26

บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ ........................................................................................................... 27

แนวคดทฤษฎเกยวกบตวบงช ........................................................................................................ 27

ความหมายตวบงช .................................................................................................................. 27

ค านยามของกลมตวบงช ......................................................................................................... 31

ลกษณะของตวบงชทางการศกษา .......................................................................................... 31

ประเภทของตวบงชทางการศกษา .......................................................................................... 35

กระบวนการพฒนาตวบงชทางการศกษา ............................................................................... 38

ซ

ประโยชนของตวบงชทางการศกษา ........................................................................................ 50

การสรางและพฒนาตวบงชทางการศกษา .............................................................................. 51

แนวคดทฤษฎเกยวกบคณภาพการศกษา ...................................................................................... 53

นโยบายส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ปงบประมาณ พ.ศ. 2559 ................ 60

เกาประเทศทมการศกษาเปนเลศ ........................................................................................... 61

ความหมายของคณภาพการศกษา ......................................................................................... 72

องคประกอบเกยวกบการพฒนาคณภาพการศกษา ............................................................... 86

การประกนคณภาพการศกษา ........................................................................................................ 92

ความหมายของการประกนคณภาพการศกษา ....................................................................... 92

ความส าคญของการประกนคณภาพการศกษา ....................................................................... 93

มาตรฐานและตวบงชในการประกนคณภาพการศกษา .......................................................... 97

แนวปฏบตในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา .......................... 107

แนวคด ทฤษฎเกยวกบโรงเรยนประถมศกษา ............................................................................ 116

ประเภทและล าดบชนของสถานศกษา ................................................................................ 117

โรงเรยนประถมศกษาญปนกบการสรางคนใหมคณสมบตตามความตองการของประเทศ .. 118

งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................................... 121

งานวจยในประเทศ .............................................................................................................. 121

งานวจยตางประเทศ ............................................................................................................ 136

บทท 3 วธด าเนนการวจย ................................................................................................................ 146

ขนตอนการด าเนนการวจย ......................................................................................................... 146

ระเบยบวธวจย ............................................................................................................................ 150

แผนแบบการวจย ................................................................................................................ 150

ประชากรและกลมตวอยาง .................................................................................................. 151

ตวแปรทศกษา ..................................................................................................................... 152

ฌ

เครองมอทใชในการวจย ...................................................................................................... 152

การสรางและพฒนาเครองมอ .............................................................................................. 153

การเกบรวบรวมขอมล ......................................................................................................... 154

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย ........................................................................ 155

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล ........................................................................................................ 157

ตอนท 1 ผลการวเคราะหตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย ... 158

1.1 ผลการวเคราะหเอกสารแนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบตวบงชคณภาพ ........................ 158

1.2 ผลการวเคราะหงานวจยและขอคนพบตาง ๆทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ของนกวชาการ ผเชยวชาญทงในและตางประเทศ ............... 172

1.3 ผลการสมภาษณผเชยวชาญและผทรงคณวฒทเกยวกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ............................................................................................... 184

1.4 สรปผลการวเคราะหเอกสาร งานวจย และการสมภาษณ ............................................ 189

1.5 ผลการวเคราะหขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ..................... 190

1.6 ผลการวเคราะหระดบความเหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ............................................................................................................. 192

1.7 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ............................................................ 199

ตอนท 2 ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา .............................. 227

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ .................................................................. 229

สรปผลการวจย ........................................................................................................................... 230

อภปรายผล ................................................................................................................................. 232

ขอเสนอแนะการวจย .................................................................................................................. 259

ขอเสนอแนะทวไป ............................................................................................................... 260

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ........................................................................................ 260

รายการอางอง .................................................................................................................................. 261

ญ

ภาคผนวก ........................................................................................................................................ 274

ภาคผนวก ก หนงสอขอสมภาษณงานวจย รายชอผเชยวชาญใหสมภาษณงานวจย และแบบสมภาษณผเชยวชาญ ........................................................................................................... 275

ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหตรวจเครองมอวจย และรายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย ตารางสรปคาดชนความสอดคลอง (IOC) .................................................................... 280

ภาคผนวก ค หนงสอขอความอนเคราะหทดลองใชเครองมอวจย และรายชอสถานศกษาทดลองใชเครองมอวจย ผลการวเคราะหคาความเชอมนของแบบสอบถาม ....................................... 293

ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหเกบรวบรวมขอมลการวจย และรายชอสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง ........................................................................................................................ 301

ภาคผนวก จ หนงสอขอความอนเคราะหเปนผเชยวชาญเขารวมสนทนากลม เพอยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา และรายชอผเชยวชาญ ................................. 315

ประวตผเขยน .................................................................................................................................. 319

ฎ

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 คะแนนเฉลยจากการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET)

ภาพรวมทงประเทศ ชน ป.6 ปการศกษา 2552 – 2558 .................................... 14

ตารางท 2 ผลการทดสอบของโครงการ PISA 2015 (ป 2558) ............................................ 15

ตารางท 3 ผลการประเมน TIMSS 2011 ระดบชนประถมศกษาปท 4 ................................ 16

ตารางท 4 ลกษณะการจดแยกประเภทตวบงช ..................................................................... 43

ตารางท 5 กรอบและตวชวดการศกษาทสะทอนถงคณภาพ ................................................. 71

ตารางท 6 การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจรเดมมงเพอผลลพธ ตามเกณฑการประกน คณภาพการศกษา ............................................................ 110

ตารางท 7 จ านวนประชากรและกลมตวอยาง ....................................................................... 151

ตารางท 8 ผลการวเคราะหเอกสาร แนวคด และทฤษฎทเกยวของกบตวบงช คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ....................................................... 159

ตารางท 9 ผลการวเคราะหงานวจยทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา .......................................................................................... 173

ตารางท 10 ผลการวเคราะหการสมภาษณผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒเกยวของกบ ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ........................................... 185

ตารางท 11 รอยละสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ........................................................... 190

ตารางท 12 คามชฌมเลขคณต ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และระดบ ความเหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา .......... 192

ตารางท 13 คา KMO and Bartlett’s Test of Sphericity .................................................. 199

ตารางท 14 คาไอเกน คารอยละของความแปรปรวนและคารอยละสะสมของ ความแปรปรวนของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา .......... 200

ตารางท 15 คาน าหนกองคประกอบ และจ านวนองคประกอบ ............................................... 202

ตารางท 16 องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ...................... 204

ฏ

ตารางท 17 องคประกอบและตวบงชทอธบายในแตละองคประกอบหลงหมนแกน ............... 205

ตารางท 18 องคประกอบท 1 .................................................................................................. 208



ตารางท 21 คาน าหนกองคประกอบยอย และจ านวนองคประกอบยอย ................................. 211

ตารางท 22 องคประกอบท 1.1 .............................................................................................. 213





ตารางท 27 คาน าหนกองคประกอบยอย และจ านวนองคประกอบยอย ................................. 219





ตารางท 32 องคประกอบและตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ............... 224

ฐ

สารบญแผนภม

หนา แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย ........................................................................................... 24

แผนภมท 2 ความสมพนธของคณภาพการศกษา .................................................................... 75

แผนภมท 3 แนวคดของโซคณภาพทางการศกษาของสถานศกษา .......................................... 76

แผนภมท 4 ขนการด าเนนการวจย .......................................................................................... 149

แผนภมท 5 แผนแบบการวจย ................................................................................................. 150

แผนภมท 6 สรปตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา .................................... 225

1

บทท 1 บทน า

การจดการศกษาใหมคณภาพ และไดมาตรฐานสอดคลองกบความตองการของบคคล และ

สงคมมความส าคญยงในการพฒนาคนในประเทศ ใหเจรญกาวทนของการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในกระแสโลกาภวฒน ทงนเพราะคณภาพการศกษาของคนในประเทศ เปนสงทจะชน าการพฒนา สงคม เศรษฐกจและการเมองในอนาคต การศกษาเปนกระบวนการทจะชวยใหมนษยไดพฒนาศกยภาพ และความสามารถในดานตาง ๆ ทงในการประกอบอาชพ และด ารงชวตอยางมความสข คณภาพการศกษาจงเปนประเดนทส าคญทสดประเดนหน งของสงคม ซ งส งคมไทยและ กระทรวงศกษาธการก าลงใหความส าคญยงเปนอนดบตน ๆ และพยายามทจะพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาทกแหงใหสงขน ดงนนองคการทางการศกษาจงตองมองในเรอง การปรบปรงคณภาพซงจ าเปนจะตองด าเนนการ สถานศกษาตองจดใหมระบบการประกนคณภาพ ภายในของสถานศกษาเพอใหผเรยนทกคนไดรบการศกษาทมคณภาพ รวมทงความรความสามารถตามคณลกษณะทพงประสงคตามหลกสตรในการศกษาขนพนฐานอยางเตมศกยภาพ ในการพฒนา คณภาพการศกษาจะเกดขนกตอเมอผบรหารสถานศกษา คร ผปกครอง คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน และผรวมงานทกคนเปลยนเจตคตหนมามองใหความส าคญเกยวกบคณภาพการท างาน เปนทม การประสานความรวมมอกน และการมความส านกรวมกนของผปกครอง รฐบาล เจาหนาท ผแทนชมชน ผน าทางธรกจ1 จากกระแสโลกาภวฒน และความเปลยนแปลงของโลกทเกดขน อยางรวดเรว ทงดานวทยาการ และความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ ท าใหแตละประเทศ ไมสามารถปดตวอย โดยล าพงตองรวมมอและพงพาอาศยซงกนและกน และการด ารงชวตของคน ในแตละประเทศมการตดตอสอสารซงกนและกนมากขน มความรวมมอในการปฏบตภารกจและ แกปญหาตาง ๆ รวมกนมากขน ในขณะเดยวกนสงคมโลกในยคปจจบนเตมไปดวยขอมลขาวสาร ท าใหคนตองคดวเคราะหแยกแยะ และมการตดสนใจทรวดเรว เพอใหทนกบเหตการณในสงคมทม ความสลบซบซอนมากขน สงเหลานน าไปสสภาวการณของการแขงขนทางเศรษฐกจ การคา และอตสาหกรรมระหวางประเทศอยางหลกเลยงไมได และเปนแรงผลกดนส าคญทท าใหหลายประเทศ ตองปฏรปการศกษา คณภาพของการจดการศกษาจงเปนตวบงชส าคญประการหนง ส าหรบ

1J. S. Arcaro, Quality in education: An implementation handbook (New York:

St. Lucie Press, 1995), 56-57.

2

ความพรอมในการเขาสศตวรรษท 21 และศกยภาพในการแขงขนในเวทโลกของแตละประเทศ ประเทศทจะอยรอดไดหรอคงความไดเปรยบกคอประเทศทมอ านาจทางความร และเปนสงคม แหงการเรยนร โรงเรยนซงถอวาเปนองคการทางการศกษา หรอหนวยงานหนงของสงคมทมบทบาท ทส าคญในการผลตบคลากร ซงเปนเดกและเยาวชนใหเปนพลเมองด มความร ความสามารถ จงจ าเปนตองเรงพฒนามาตรฐานการศกษา การจดการศกษาในสถานศกษาของรฐ และเอกชนใหทน ตอการเปลยนแปลงของโลกยคใหม การบรหารการเปลยนแปลงในโรงเรยนนน สงส าคญมาก คอ ตองมระบบการบรหารและการจดการศกษาทด เปาหมายส าคญกคอการทจะท าใหการศกษา มคณภาพมาตรฐาน มประสทธภาพและประสทธผล ทจะน าไปส การพฒนาเดกไทยใหมคณภาพ และมาตรฐานสงขนเทาเทยมหรอใกลเคยงนานาอารยประเทศ ดงนนโรงเรยนจงจ าเปนตองการ เปลยนแปลง และพฒนาการจดการเรยนร ของโรงเรยนทงระบบ คณภาพของโรงเรยนจงเปนเปาหมายหลกในการ พฒนาโรงเรยนใหมศกยภาพ มความพรอมในการพฒนาในดานตาง ๆ ใหพรอม รบมอกบสภาวการณตาง ๆ มนกเรยนทมคณภาพสามารถเปนโรงเรยนตนแบบในการบรณาการ พฒนาการศกษา มระบบการเรยนการสอนทดมอปกรณครบครน มหองสมด มการใชสอเทคโนโลย สารสนเทศและการสอสาร ตลอดจนการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม มบคลากรครทมจตวญญาณแหงความเปนคร เปดใจกวาง รบฟงปญหาตาง ๆ เพอใหเดกมความอบอน มทกษะกระบวนการคด ดวยตนเอง กลาถาม กลาพด กลาแสดงออก มมารยาททดงาม มศลธรรมอนดมคณธรรมเพอพรอม น าไปปรบใชในการด ารงชวตหรอเพอการประกอบอาชพในอนาคตตอไป ดงนนบคลากรทเปนครตองเปนครทดจะตองเอาใจใสสอดสองดแลทกขสข ชวยเหลอนกเรยนอยางใกลชดดวยความเตมใจ เปนผปลกฝงคณธรรมสงทดงามตาง ๆ ใหนกเรยนมจตส านกทดสงเหลานจะเปนเครองกลอมเกลา ใหนกเรยนเปนคนด พรอมกาวสการด ารงชวตในสงคมไดอยางมคณภาพ2

ดงนนคณภาพการศกษาจงสะทอนถงคณภาพของคนทเปนผลตผลของการจดการศกษา ซงการศกษาเปนกระบวนการทท าใหคนมความร และมคณสมบตตาง ๆ ทชวยใหคนนนอยรอด ในโลกนได เปนประโยชนตอตนเอง ครอบครวและสงคมสวนรวม อยางไรกตามในสถานการณปจจบนสถานศกษาสวนใหญยงมความเหลอมล า และความแตกตางกนทงในดานงบประมาณ คณภาพ บคลากรหรอแมแตปจจยดานผ เรยนรวมทงปจจยเอออน ๆ เชน ความรวมมอของกรรมการ สถานศกษา การสนบสนนจากชมชน และองคกรอน ๆ อยางมสวนรวมกนของคณภาพการศกษา หนวยงานหรอองคกรทอยใกลเคยงสถานศกษา และการตดตามชวยเหลออยางใกลชดจากส านกงาน

2ดเรก วรรณเศยร, “การพฒนาแบบจ าลองแบบสมบรณในการบรหารโดยใชโรงเรยน

เปนฐาน ส าหรบสถานศกษาขนพนฐาน” (วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551), 25.

3

เขตพนทการศกษาหรอหนวยงานตน สงกดในสงเหลานลวนสงผลกระทบตอคณภาพการจดการศกษา ซงปจจบนสถานศกษามอสระในการบรหารจดการศกษาดวยตนเอง มการพฒนาหลกสตร สถานศกษา คณภาพผเรยน และคณภาพการบรหารจดการจงมความแตกตางกน ซงโลกปจจบนมการ เปลยนแปลงและการแขงขนในเรองของคณภาพ โดยเฉพาะความเจรญกาวหนาทงทางดานเทคโนโลยทมบทบาทส าคญในชวตประจ าวนของมนษย สงทจะท าใหมนษยเราอยรอดไดในสงคมปจจบนจงม ความจ าเปนอยางยงทจะตองพฒนาคณภาพของมนษยในทก ๆ ระดบโดยเฉพาะอยางยงเรองของการศกษาซงเปนรากฐานอนส าคญของการด าเนนชวตของเดกและเยาวชนตลอดจนประชาชน ใหมความรความสามารถ และทกษะในการด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสขพรอมรบกบ การเปลยนแปลงในทก ๆ ดาน

ความเปนมาและความส าคญของปญหา

การศกษาเปนเครองมอส าคญในการสรางคน สรางสงคม และสรางชาต เปนกลไกหลกในการ พฒนาก าลงคนใหมคณภาพ สามารถด ารงชวตอยรวมกบบคคลอนในสงคมไดอยางเปนสข ในกระแส การเปลยนแปลงอยางรวดเรวของโลกศตวรรษท 21 เนองจากการศกษามบทบาทส าคญ ในการสราง ความไดเปรยบของประเทศเพอการแขงขนและยนหยดในเวทโลกภายใตระบบ เศรษฐกจและสงคม ทเปนพลวตประเทศตาง ๆ ทวโลกจงใหความส าคญทมเทกบการพฒนาการศกษาเพอพฒนา ทรพยากร มนษยของตนใหสามารถกาวทนการเปลยนแปลงของระบบเศรษฐกจ และสงคมของประเทศ ภมภาคและของโลก ควบคกบการธ ารงรกษาอตลกษณของประเทศ ในสวนของประเทศไทย ไดใหความส าคญกบการจดการศกษา การพฒนาศกยภาพ และขดความสามารถของคนไทยใหม ทกษะความร ความสามารถ และสมรรถนะทสอดคลองกบความตองการ ของตลาดงานและ การพฒนาประเทศ ภายใตแรงกดดนภายนอกจากกระแสโลกาภวตน และแรงกดดนภายในประเทศ ทเปนปญหาวกฤตทประเทศตองเผชญเพอใหคนไทยมคณภาพชวตทด สงคมไทยเปนสงคมคณธรรม จรยธรรมและประเทศสามารถกาวขามกบดกประเทศทมรายไดปานกลางไปสประเทศทพฒนาแลว รองรบการเปลยนแปลงของโลกทงในปจจบนและอนาคต โดยการเปลยนแปลงทส าคญและสงผล กระทบตอระบบการศกษา ระบบเศรษฐกจและสงคมของประเทศไทย 3 ซงตรงกบแผนพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 มวตถประสงคเพอใหคนไทยทกชวงวย มทกษะความร ความสามารถและพฒนาตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต การพฒนาการศกษาของชาตจงเปน ภารกจหลกในการพฒนาคน อนเปนรากฐานของการพฒนาประเทศในทกระบบ โดยมกรอบทศทาง

3ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560 -2579 (กรงเทพฯ:

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, มนาคม 2560), 1.

4

การพฒนาประเทศตามยทธศาสตรชาต ระยะ 20 ป (พ.ศ.2560–2579) และแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาตฉบบท 12 (พ.ศ.2560 – 2564) เปนกรอบในการด าเนนการ เพอใหการพฒนาประเทศในทกระบบมความสอดคลองกนและน าไปสการบรรลเปาหมายของการพฒนาประเทศ ให“มนคง มงคง และยงยน”การพฒนาคณภาพการศกษาโดย มงเนนการจดการเรยนการสอนเพอให ผ เรยนมทกษะในศตวรรษท 21 เพอใหไดความร และทกษะทจ าเปนตองใชในการด ารงชวต การประกอบอาชพ และการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ทามกลางกระแสแหง การเปลยนแปลงทกษะส าคญจ าเปนในโลกศตวรรษท 21 ประกอบดวยทกษะเรยกตามค ายอวา 3Rs + 8Cs : 3Rs ประกอบดวย อานออก (Reading) เขยนได (Writing) คดเลขเปน (Arithmetics) 8Cs ประกอบดวย ทกษะดานการคดอยางมวจารณญาณ และทกษะในการแกปญหา (Critical Thinking and Problem Solving) ทกษะดานการสรางสรรค และมนวตกรรม (Creativity and Innovation) ทกษะด านความเข า ใจต างวฒนธรรม ต างกระบวนทศน ( Cross – cultural Understanding) ทกษะดานความรวมมอ การท างานเปนทม และดานการมภาวะผน า (Collaboration Teamwork and Leadership) ทกษะดานการสอสารสารสนเทศและรเทาทนสอ(Communications, Information and Media Literacy) ทกษะดานคอมพวเตอร และเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสาร (Computing and ICT Literacy) ทกษะดานอาชพและทกษะการเรยนร (Career and Learning Skills) ความมเมตตากรณา วนย คณธรรม จรยธรรม (Compassion) การทจะพฒนาคนใหมคณภาพไดนน จ าเปนตองจดการศกษาทมคณภาพใหไดอยางทวถง เพอใหกาวทนกบกระแสการเปลยนแปลง ทส าคญทงภายในและภายนอกประเทศทปรบเปลยนรวดเรว และซบซอนมากยงขน เปนทงโอกาสและความเสยงตอการพฒนาประเทศโดยเฉพาะขอผกพนทเปนประชาคมอาเซยน เปนการสราง ภมคมกนในประเทศใหเขมแขงเพอเตรยมความพรอมในทกดาน ทงดานสงคม และระบบเศรษฐกจ ใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม สามารถพฒนาประเทศ ใหกาวหนาตอไป เพอประโยชนสขทยงยนของสงคมไทยซงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 ทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553 ระบให หนวยงานทตนสงกดและสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษา และ ใหถอวาการประกนคณภาพภายในเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาท ตองด าเนนการ อยางตอเนอง โดยมการจดท ารายงานประจ าป เสนอตอหนวยงานตนสงกดหนวยงาน รายงาน ประจ าป เสนอตอหนวยงานตนสงกดหนวยงานทเกยวของกบเปดเผยตอสาธารณชนเพอน าไป สการพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษารวมทงเพอการรองรบการประกนคณภาพภายนอก ซงในปจจบนไดมการประกาศกฎกระทรวงวาดวยระบบหลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพ การศกษา พ.ศ.2553 ในสวนของการศกษาขนพนฐานไดก าหนดใหสถานศกษาขนพนฐาน ซงจดใหมระบบการประกนคณภาพภายใน โดยมการสงเสรมสนบสนนและก ากบดแลของหนวยงานตนสงกด

5

ตามหลกเกณฑและแนวปฏบตทใหสถานศกษาด าเนนการโดยยดหลกการมสวนรวม 4 สถานศกษา ขนพนฐานเปนองคกรรากฐานทส าคญทสดของระบบการศกษาขนพนฐานของรฐ จงนบเปนหนวยงานส าคญของการจดการศกษาในระดบรากหญาเพราะสถานศกษามความสมพนธใกลชดกบชมชน ในฐานะเปนผจดกจกรรมในการเรยนการสอนเพอพฒนาเยาวชนในชาตมการจดระบบโครงสราง และ กระบวนการบรหารอยางเหมาะสมสอดคลองกบเหลกสตร การจดการเรยนการสอน การจดท า นโยบาย การประเมนผลระบบขอมลสารสนเทศ การระดมทรพยากร และการมสวนรวมจดการศกษา ของผปกครอง ชมชน ตลอดจนรวมถงการบรหาร เพอใชทรพยากรอยางมประสทธภาพทการบรหารสถานศกษาทไมมประสทธภาพและประสทธผล จงยอมสงผลตอคณภาพของคนในชาตตลอดไปถง การเกดการวกฤตคณภาพทสงคมปฏเสธไมได ซงในสวนส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) เรยกโดยยอวา สมศ.จดตงตามพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 หมวด 6 วาดวยมาตรฐานและในการประกนคณภาพการศกษาซงมฐานะเปนองคกรมหาชน ท าหนาทพฒนาเกณฑ วธการประเมนคณภาพ ภายนอก และท าการประเมนผลการจดการศกษา เพอใหมการตรวจสอบคณภาพของสถานศกษา โดยไดค านงถงความมงหมาย หลกการ และแนวการจดการศกษาในแตละระดบ ซง สมศ. ไดด าเนนการ ประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก (พ.ศ.2544 - 2548) โดยไมมการตดสนผลการประเมนแตจะเปนการประเมนเพอยนยนสภาพจรงของสถานศกษาขณะเดยวกนถอเปนการสรางความเขาใจกบ สถานศกษา เพอทจะใหปฏบตไดถกตองตามหลกประกนคณภาพการศกษา ส าหรบการประเมน คณภาพภายนอกรอบสอง (พ.ศ.2549 - 2553) เปนการประเมนตามวตถประสงคของ สมศ. โดยน า ผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรกมาใชในการพฒนาคณภาพการศกษา รวมทงประเมนผลสมฤทธทเกดขน เพอเปนการรบรองมาตรฐานการศกษาและการประเมนคณภาพภายนอก รอบสาม (พ.ศ.2554 - 2558) เปนการประเมนเพอยกระดบมาตรฐานคณภาพการศกษา โดยพจารณา จากผลผลต ผลลพธและผลกระทบมากกวากระบวนการ โดยก าหนดตวบงชเปน 3 กลม คอ กลมตวบงชพนฐาน กลมตวบงชอตลกษณ และกลมตวบงชมาตรการสงเสรม ซงไม ไดระบตวบงชวา ผบรหารสถานศกษาจะบรหารสถานศกษาอยางไร เพอใหผเรยนจะไดมการบรรลมาตรฐานดงกลาว ดงนนการด าเนนกจกรรมขององคกรในแตละเรองด าเนนการไดในระดบใด การบรรลตามวตถประสงค และเปาหมายในระดบใด ซงการทหนวยงานหรอองคกรใดมตวบงชจะชวยใหเราสามารถก าหนดนโยบายหรอตามวตถประสงคไดอยางชดเจน ชวยลดความซ าซอนในการท างาน ชวยสะทอนใหเหน ภาพการเปลยนแปลงทมผลกระทบทงจากภายในและภายนอก และตดตามการปฏบตของงานวา

4 ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560 - 2579

(กรงเทพฯ: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, มนาคม 2560), 16.

6

เปลยนแปลงไปในทางทพงประสงคหรอไม5 สอดคลองกบจอหนสโตน (Johnstone) ทไดใหความเหน ใหวาตวบงชคณภาพการศกษานน สามารถใชเปนขอมลสารสนเทศใหกบผบรหารใชเปนแนวทาง จดการศกษามคณภาพ และเปนแนวทางการพฒนาตวบงชคณภาพการบรหารสถานศกษา ปจจบน องคการตาง ๆ รวมทงหนวยงานทางการศกษา และสถานศกษา โดยทโรงเรยนคณภาพจะเปนโรงเรยนทมความมาตรฐาน ตามมาตรฐานการศกษาของชาตซงส านกงานรบรองมาตรฐาน และ การประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) ไดก าหนดเกณฑการประเมนคณภาพภายนอกของสถานศกษา ในรอบทสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) ในระดบการศกษาขนพนฐาน เพอใหสอดคลองตามพระราชบญญต ของการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 และเปนไปตามกฎกระทรวง วาดวยระบบหลกเกณฑและวธการประเมน คณภาพการศกษา พ.ศ.2553 ขอ 37 ประกอบดวย 3 กลมตวบงช คอ 1) กลมตวบงชพนฐาน ซงหมายถง ตวบงชทประเมนภายใตภารกจของสถานศกษา 2) กลมตวบงชอตลกษณซงหมายถงตวบงชทประเมนผลผลต ตามปรชญา ปณธาน พนธกจและวตถประสงคของการจดตงสถานศกษาซงรวมถงความส าเรจ ตามจดเนนและมจดเดนทสะทอนผล เปนเอกลกษณของสถานศกษา โดยไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษา หนวยงาน ตนสงกด และ 3) กลมตวบงชมาตรการสงเสรม ซงหมายถงตวบงชทประเมนผลการด าเนนงานของสถานศกษานน โดยการสถานศกษาเปนผก าหนดแนวทางในการพฒนาและมมาตรฐานการศกษา 4 มาตรฐานซงไดแก 1) มาตรฐานทวาดวยผลการจดการศกษา 2) มาตรฐานวาดวยการบรหาร จดการศกษา 3) มาตรฐานทวาดวยการจดการเรยนการสอนดวยการเนนผเรยนนนเปนส าคญ และ 4) มาตรฐานทวาดวยการประกนคณภาพภายใน6 คณภาพของการศกษาของประเทศไทยยงตอง ไดรบการพฒนาอยางตอเนอง เพอใหไดตามเกณฑมาตรฐานคณภาพการศกษา และแขงขนกบอารยประเทศได โดยเฉพาะอยางยงทโรงเรยนประถมศกษา ซงเปนองคการปฐมภมในการพฒนา คณภาพในการประเมนคณภาพการศกษาภายนอกสถานศกษา ส านกงานรบรองมาตรฐาน และ ประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) นกเรยนในภาพรวม การพฒนาโรงเรยนใหเปนองคการทมประสทธภาพนนจงเปนสงทส าคญตอการจดการศกษาซงสถานศกษาทมคณภาพ ท าใหเกด

5กระทรวงศกษาธการ, แนวทางการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา

ตามกฎกระทรวงวาดวยหลกเกณฑและวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ.2553 (กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2554).

6James N. Johnstone, Indicators of education Systems (London: Unesco, 1981), 86.

7

กระบวนการเรยนรทมคณภาพสงผลตอการศกษาทมคณภาพ7 และเซอรจโอวานน (Sergiovanni) เหนวาสถานศกษาทมคณภาพจะท าใหเกดกระบวนการเรยนรทมคณภาพ ซงสงผลตอคณภาพ นกเรยนในภาพรวม การพฒนาโรงเรยนใหเปนองคการทมประสทธภาพจงเปนสงทส าคญ 8 สอดคลองกบ แดร (Dare) กลาววาการพฒนาทรพยากรมนษยใหมคณภาพทเหมาะสม และมคณสมบต ทสอดคลองกบความตองการในการใชก าลงของประเทศ การศกษาหมายถงการเจรญ งอกงาม เพราะ การศกษานนเปนกระบวนการ พฒนาบคคลใหมความเจรญงอกงามในดานสตปญญา อารมณ สงคมและการพฒนาทกษะทจ าเปนในการด ารงชวต ถาประเทศใดประชากรมการศกษาสงประเทศนนกจะ มก าลงคนทมประสทธภาพไปดวย ดงนนในการจดการศกษาขนพนฐานส าหรบเดกทมอายชวง 3 - 18 ป นบวามความส าคญในการพฒนาทรพยากรมนษยของประเทศ เนองจากเดกตองใชชวตอยในโรงเรยนเปนวนละประมาณ 7 - 8 ชวโมง โรงเรยนจงมสวนส าคญในการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดก เปนแหลงจดการเรยนรทส าคญยงความสนใจและอดมคตในชวตการเรยนตอไป ตลอดจนชวต การท างานของเดกทกคน ประการส าคญทโรงเรยนเปนสถาบนทจะสรางเสรมประชาชนใหมสขภาพด มสต ปญญาเฉลยวฉลาดและมพฤตกรรมทมความปลอดภย สามารถด ารงชวตในสงคมไดอยางมความสขและท าประโยชน ใหแกประเทศชาตไดอยางเตมก าลงความสามารถ9 ยเนสโก พบวา มปจจย หลายประการทสงผลตอคณภาพการจดการศกษา คอดานนโยบาย เชน หองสมดททนสมย หนงสอจ านวนมากใหคนควาในสงทอยากรอยากเหน อยากท าความเขาใจมระบบ เครอขายอนเทอรเนต ทเชอมโยง หองเรยนกบโลกกวางได ดงนนหากพอ แม ผปกครอง ตองการทราบวาสถานศกษา มคณภาพในการบรหารการจดการศกษาหรอไมนนสามารถพจารณาไดจากบญญต 10 ประการ ทแสดงถงระบบการศกษาทมคณภาพดงตอไปนบญญต 10 ประการทแสดงถงระบบการศกษา ทมคณภาพ 1) หลกสตรไดรบการรบรอง 2) ผลการประเมนภาพใน (IQA) 3) ผลการการประเมนภาพ นอก (EQA) 4) สดสวน คร อาจารย: นกเรยน นกศกษา 5) อาจารยประจ าหลกสตร 6) มคณาจารยผสอนจรงตามประกาศ 7) รอยละของผส าเรจการศกษา 8) หลกสตรเปนทตองการของสงคม

7ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา, คมอการประเมนคณภาพ

ภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554–2558) ระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบ สถานศกษา พ.ศ 2554 (กรงเทพฯ: แมทซพอยท, 2554).

8Tomas J. Sergiovanni, The Principalship: A Reflective Practice Perspective, (needham Heights, MA: Allyn and Bacon, 1991), 76.

9C. Dare Thomas, “Perceived Levels of a Total Quality Management Program in An Institution of Higher Learning (Faculty)” ( Dissertation Abstracts International, 3389-A, March 1998), 58.

8

(Demand Side) 9) รอยละของผส าเรจการศกษาทสามารถเขาสวชาชพได 10) ความส าเรจในทาง วชาชพของนกศกษา10 ซงพอลลน โรส (Pauline Rose) น าเสนอทศทางคณภาพการศกษา หลงป 2015 เมอเปาหมายการพฒนาคณภาพการศกษาทก าหนดโดยสมาชกทประชมการศกษาโลก ทรเรมในป 2000 สนสดลง ซงมองวาการศกษาทมคณภาพจะตองเปนการศกษาทใหโอกาสแกทกคน อยางเทาเทยม อยางนอยเยาวชนทกคนควรไดเรยนฟรในภาคบงคบระยะเวลา 9 ป โดยบรรลเปาหมาย ตามตวชวดคณภาพการศกษาขนพนฐาน คอ การอานออกเขยนได และการค านวณเบองตน ซงเปน ปจจยของความส าเรจในการจดการศกษาทส าคญทสดในทกษะเสรมอน ๆ ควรประยกตใหเขากบระบบการศกษาและเศรษฐกจของแตละประเทศ ทงนเกณฑคณภาพการศกษาไมควรต ากวา มาตรฐานสากล เพอสรางเยาวชนทมคณภาพ เชน การประเมนผลนกเรยนระดบนานาชาต (PISA) ไมสะทอนคณภาพทางการศกษาตามเปาหมายสากล เพราะผสอบสวนนอยและมกมฐานะด เสมอนยอดภเขาน าแขงเนองจากยงมเยาวชนจ านวนมากโดยเฉพาะ ในประเทศยากจนขาดโอกาส ในการเขาถงการศกษา11

ดงนนในการพฒนาสถานศกษาใหเปนสถานศกษาทมประสทธภาพนนตองประกอบไปดวย กจกรรมโครงการทหลากหลายครบถวนทกงานของสถานศกษาอยางเปนระบบ และสอดคลองตอกน ซงความมประสทธภาพของสถานศกษานนแนวทางหนงสามารถวดไดจากจ านวนนกเรยนทมอยใน โรงเรยน ในปจจบนจะเหนไดวาโรงเรยนทมคณภาพมจ านวนนกเรยนทมากขนทกปจนไมสามารถจะ รบเขาเรยนไดหมด สวนโรงเรยนทยงขาดคณภาพนบวนจ านวนนกเรยนนนจะลดนอยลง และอาจ หมดไปจนตองยบและปดโรงเรยนหรอยงรวมกจการเข ารวมกนกบโรงเรยนอนทอยใกลเคยง ซงคณภาพของคนในชาตทงดานรางกาย สตปญญา ทกษะการคด และอน ๆ จงมความส าคญมาก ในการเสรมสรางความสามารถในการแขงขนทงทางเศรษฐกจระหวางประเทศ และการพฒนา ประเทศในทกดานใหเจรญกาวหนาไดรวมถงการปกปองเศรษฐกจของประเทศไมใหตกเปนเหยอ ของทนขามชาตซงเครองมอส าคญในการพฒนาคณภาพของคนกคอการศกษานนเอง

10ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, แนวทางปฏบตและมาตรการรกษา

286 ความปลอดภยของสถานศกษา ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2556 (กรงเทพฯ: โรงพมพส านกงานพระพทธศาสนาแหงชาต, 2556), 14-15.

11Rose, Pauline, “Three Lessons for Educational Quality in Post-2015 Goals and Targets” International Journal of Educational Development 40 (2015): 289-296.

9

ปญหาของการวจย วกฤตคณภาพการศกษาของไทยเปนเรองทวพากษวจารณกนมาก สะทอนใหเหนวาความ

พยายามของการปฏรปการเรยนรตาม พ.ร.บ. การศกษา พ.ศ.2542 ยงไมประสบผลหากปลอยให คณภาพการศกษาดอยอย เปนทแนนอนวาคณภาพของเดกและเยาวชนไทยจะเตบโตไปอยางไร คณภาพ และคงมองไมเหนอนาคตของประเทศวาจะสามารถยนหยดอยางมศกดศร ไดอยางไร ทามกลางการแขงขนอยางรนแรงของสงคมโลก ความดอยคณภาพการศกษาของไทยไมไดมาจากการ ขาดแคลนงบประมาณ เนองจากแตละปรฐไดลงทนดานการศกษาจ านวนมาก มากกวารอยละ 20 หรอประมาณ 1 ใน 5 ของงบประมาณแผนดน ซงมการอางถงวาไทยลงทนทางการศกษาสง เปนอนดบท 2 ของโลก (สสค. 2557) และเมอเทยบการลงทนเพอการศกษากบประเทศตาง ๆ ซงลงทนนอยกวาแตกลบไดผลลพธทมากกวา ประเดนดงกลาวชใหเหนถงประสทธภาพของการจดการศกษาของไทย ตวชวดทางดานปรมาณ คอมเดกและเยาวชนไทยดอยโอกาสประมาณ 5 ลานคนทอย นอกระบบ และทอยในระบบแตตองออกจากระบบการศกษา สวนทางดานคณภาพการศกษานนไมวาจะวดจากคะแนนสอบ PISA คะแนน สอบ TIMSS หรอคะแนนวดทกษะภาษาองกฤษ เดกไทย โดยเฉลยอยในอนดบทาย ๆ คะแนนดงกลาวเปนเพยงสมฤทธผลสวนหนง หากมองในมมทกวางขนการพฒนาทางดานบคลกภาพ คณลกษณะและทกษะชวต ทกษะส าหรบการประกอบอาชพเปน สงจ าเปนยง แตกปรากฏวาพฤตกรรมของเดกและเยาวชนสวนหนงยงไมพงประสงค เชน ไมใฝร ใฝเรยน ใชชวตแบบไรจดหมาย มวยรนจ านวนมากตดยาเสพตด ตดการพนน ฯลฯ ค วามดอย ประสทธภาพของการศกษาไทย ชใหเหนวารฐตองเปลยนการจดการศกษาใหม ไมวาจะเปนในเรองการจดสรรงบประมาณ การจดล าดบความส าคญของการลงทน การกระจายอ านาจลงสหนวยปฏบต เพอเพมความหลากหลายทจดการศกษาทเนนตวเดกและสนองความตองการของทองถน การระดม ก าลงเพอการจดการศกษา (All for Education) แทนการจดการในลกษณะทยดตดเชงภารกจ/หนาท (function) วาการศกษาเปนหนาทของกระทรวงศกษาธการอยางเดยว ซงมระบบบรหารทตดยดกบ กฎระเบยบสงมากกวาการบรหารเพอเปาหมาย อกทงไมจดล าดบความส าคญในการลงทนเพอเดก12 ดงนนประเทศไทยตองเผชญกบความทาทายทเปนพลวตของโลกศตวรรษท 21 ทงในสวนทเปน แรงกดดนภายนอกจากกระแสโลกาภวฒน ความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย และ แรงกดดนจากภายในจากสภาวการณของการเปลยนแปลงดานโครงสรางประชากร สงแวดลอม เศรษฐกจ สงคม และการเมอง ซงลวนสงผลกระทบตอระบบการศกษาซงเปนกลไกหลกในการพฒนาทรพยากรมนษย อนเปนรากฐานของการพฒนาประเทศ ระบบการศกษาจงตองปรบเปลยนใหสนอง

12เจอจนทร จงสถตอย, “การจดการศกษาเพอยกระดบคณภาพการเรยนรในพนทดวยพลง

เครอขาย” วารสารการศกษาไทย (สงหาคม 2557): 3-4.

10

และรองรบความทาทายดงกลาว นอกจากนระบบการศกษาเองกมปญหาหลายประการทเกดจาก ระบบคณภาพและมาตรฐานการจดการศกษากฎ ระเบยบ และการบรหารจดการทไมเหมาะสม รวมทงการด าเนนการจดการศกษาทไมสนองตอบเปาหมายการพฒนาของประเทศแมวาตลอด ระยะเวลาของการพฒนาการศกษา จะมภาพความส าเรจของการจดการศกษาปรากฏใหเหน แตสวนใหญเปนผลส าเรจ ในเชงปรมาณมากกวาเชงคณภาพ อาทการเพมอตราการเขาเรยนของ ผเรยนในระดบตาง ๆ โดยเฉพาะในระดบประถมศกษาทใกลเคยงหรอสงกวาระดบสากล จ านวน ผส าเรจการศกษาในระดบอดมศกษาท เพมมากขน การกระจายโอกาสและความเสมอภาค ทางการศกษาผานนโยบายเรยนฟร 15 ปของรฐ การผลตและพฒนาก าลงคนระดบกลางทเชอมโยง กบตลาดงานผานระบบการศกษาแบบทวภาค โดยภาพรวมระบบการศกษายงมปญหาดานคณภาพและมาตรฐานในการจดการศกษาโดยเฉพาะการพฒนาผเรยนใหมทกษะและคณลกษณะทพงประสงค และการผลตก าลงคนตามความตองการของประเทศ การจดการศกษายงขาดคณภาพและมาตรฐานในทกระดบ คณภาพการศกษาและการเรยนรของคนไทยยงอยในระดบคอนขางต า คนไทยไดรบ โอกาสทางการศกษาสงขน โดยมจ านวนปการศกษาเฉลยของประชากรวยแรงงานเพมขนอยางตอเนอง แตเมอพจารณาคะแนนผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) พบวา มคาเฉลย ต าในทกกลมสาระและผลคะแนนจากการทดสอบโครงการประเมนผลนกเรยนรวมกบนานาชาต (PISA) อยในระดบต ากวาอกหลายประเทศทมระดบการพฒนาใกลเคยงกน ปญหาเหลานเกดจาก ทขอจ ากดเรองหลกสตร และระบบการเรยนการสอน ทเนนการสอนเนอหาสาระและความจ ามากกวา การพฒนาทกษะและสมรรถนะ สงผลใหผเรยนขาดความคดสรางสรรค ปจจยสนบสนนการจดการเรยนการสอนและครทมคณภาพยงกระจายไมทวถงโดยเฉพาะในพนทหางไกล ดงนนดานคณภาพ การศกษาผลการพฒนายงไมเปนทนาพงพอใจ เนองจากผลสมฤทธทางการเรยนระดบการศกษา ขนพนฐานมคะแนนต ากวาคาเฉลยมาก และต ากวาหลายประเทศในแถบเอเชย สวนประเดนคณธรรมจรยธรรมของเดกและเยาวชนยงตองมการพฒนาเพมขนอกนอกจากนคณภาพของก าลงแรงงานอาย 15 ป ขนไปซงยงไมตรงกบความตองการของตลาดงาน การพฒนาประเทศใหเจรญกาวหนาสามารถเขาสการแขงขนในเวทโลก จ าเปนตองมกระบวนการจดการศกษาของประเทศใหมมาตรฐานทงใน ระดบประเทศ และสามารถเทยบเคยงสมรรถนะไดกบมาตรฐานนานาชาต การประกนคณภาพจงเปน กระบวนการทส าคญยงกจกรรมหนงทสถานศกษาตองด าเนนการควบคไปกบการบรหารสถานศกษา เพราะการประกนคณภาพ (Quality Assurance) เปนการด าเนนการของสถานศกษา เพอใหหลกประกน กบภาคประชาสงคมวาผลผลตทเกดขน คอ คณภาพของผเรยนจะมคณภาพเปนไปตามเปาหมายของหลกสตร มาตรฐานการศกษาของชาต และสอดคลองกบเจตนารมณของพระราชบญญตการศกษา แหงชาต ซงแนวทางเกยวกบการพฒนาคณภาพทางการศกษาโดยมการด าเนนงาน 3 ขนตอน ดงน

11

1. การควบคมคณภาพ (Quality Control) เปนการก าหนดมาตรฐานคณภาพการศกษา เพอใหสถานศกษาตลอดจนหนวยงานทเกยวของใชเปนเปาหมายและเปนเครองมอในการพฒนา ซงหลกปฏบตทวไปมาตรฐานจะก าหนดโดยอาศยคณะบคคล ผเชยวชาญหรอผมประสบการณ

2. การตรวจสอบคณภาพ (Quality Audit) เปนการตรวจสอบและตดตามผลการด าเนนการ จดการศกษาวาเปนไปตามมาตรฐานคณภาพการศกษาทก าหนดขนมากนอยเพยงใดและมขนตอน การด าเนนการทจะท าใหเชอถอไดหรอไมวาการจดการศกษาจะเปนไปอยางมคณภาพ

3. การประเมนคณภาพ (Quality Assessment) เปนการประเมนคณภาพของสถานศกษาโดยบคลากรของสถานศกษาหรอโดยหนวยงานทก ากบดแลในเขตพนทและหนวยงานตนสงกด ในสวนกลางทมหนาทก ากบดแลสถานศกษา

ตามหลกการทางการศกษานนไมเหมอนธรกจ เพราะการศกษาไมไดหวงผลก าไรเปนตวเงน แตผลทไดเปนคณภาพในดานตาง ๆ ของคน เปนกระบวนการสรางคนซงมครและผบรหารเปน บคลากรภายในจะตองรวมมอกนพฒนาเดกใหมคณภาพด และจะตองด าเนนการอยางตอเนองโดย ไมหยด ผบรหารและครในสถานศกษามการรวมกนก าหนดเปาหมายทชดเจนวาตองการพฒนาเดก ใหมคณสมบตเปนอยางไร กตองชวยกนคด ชวยกนวางแผน (Plan) วาจะตองท าอยางไร แลวชวยกนท า (Do) ชวยกนตรวจสอบ (Check) และปรบปรงแกไขขอบกพรอง (Action) เพอใหบรรลตามเปาหมาย ทก าหนดอยางตอเนอง เพอพฒนาปรบปรงคณภาพใหดขนอยตลอดเวลาโดยรวมกนท างานเปนทม การประกนคณภาพการศกษามความส าคญ 3 ประการ คอ

1. ท าใหประชาชนไดรบขอมลคณภาพการศกษาทเชอถอได ซงเกดความเชอมนและสามารถตดสนใจเลอกใชบรการทมคณภาพมาตรฐาน

2. ปองกนการจดการศกษาทไมมคณภาพ ซงจะเปนการคมครองของผบรโภคและเกดความเสมอภาคในโอกาสทจะไดรบการบรการการศกษาทมคณภาพอยางทวถง

3. ผรบผดชอบในการจดการศกษามงบรหารจดการศกษาสคณภาพมาตรฐานอยางจรงจง13 วกฤตคณภาพการศกษาของไทยเปนเรองทวพากษวจารณกนมาก สะทอนใหเหนวา

ความพยายามของการปฏรปการเรยนรตาม พ.ร.บ. การศกษา พ.ศ. 2543 ยงไมประสบผลหากปลอย ใหคณภาพการศกษาดอยอย เปนทแนนอนวาคณภาพของเดกและเยาวชนไทยจะเตบโตไปอยางไร คณภาพ และคงมองไมเหนอนาคตของประเทศวาจะสามารถยนหยดอยางมศกดศรไดอยางไร ทามกลางการแขงขนอยางรนแรงของสงคมโลก ความดอยคณภาพการศกษาของไทยไมไดมาจากการ ขาดแคลนงบประมาณ เนองจากแตละปรฐไดลงทนดานการศกษาจ านวนมาก มากกวารอยละ 20

13ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560-2579, พมพครง

ท 1, มนาคม 2560 (กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จ ากด, 2560), 67-69.

12

หรอประมาณ 1 ใน 5 ของงบประมาณแผนดน ซงมการอางถงวาไทยลงทนทางการศกษาสงเปน อนดบท 2 ของโลก และเมอเทยบการลงทนเพอการศกษากบประเทศตาง ๆ ซงลงทนนอยกวาแตกลบไดผลลพธทมากกวา ประเดนดงกลาวชใหเหนถงประสทธภาพของการจดการศกษาของไทย ตวชวด ทางดานปรมาณ คอมเดกและเยาวชนไทยดอยโอกาสประมาณ 5 ลานคนทอยนอกระบบและทอยใน ระบบแตตองออกจากระบบการศกษา สวนทางดานคณภาพการศกษานนไมวาจะวดจากคะแนนสอบ PISA คะแนนสอบ TIMSS หรอคะแนนวดทกษะภาษาองกฤษ เดกไทยโดยเฉลยอยในอนดบทาย ๆ คะแนนดงกลาว วารสารการศกษาไทย Thailand Education Journal เปนเพยงสมฤทธผลสวนหนง หากมองในมมทกวางขนการพฒนาทางดานบคลกภาพ คณลกษณะและทกษะชวต ทกษะส าหรบ การประกอบอาชพเปนสงจ าเปนยง แตกปรากฏวาพฤตกรรมของเดกและเยาวชนสวนหนง ยงไมพงประสงค เชน ไมใฝรใฝเรยนใชชวตแบบไรจดหมาย มวยรนจ านวนมากตดยาเสพตด ตดการพนน ฯลฯ ความดอยประสทธภาพของการศกษาไทยชใหเหนวารฐตองเปลยนการจด การศกษาใหม ไมวาจะเปนในเรองการจดสรรงบประมาณ การจดล าดบความส าคญของการลงทน การกระจายอ านาจลงสหนวยปฏบต เพอเพมความหลากหลายทจดการศกษาทเนนตวเดกและ สนองความตองการ ของทองถนการระดมก าลงเพอการจดการศกษา (All for Education) แทนการ จดการลกษณะทยดตดเชงภารกจ/หนาท (function) วาการศกษาเปนหนาทของกระทรวงศกษาธการ อยางเดยว ซงมระบบบรหารทตดยดกบกฎระเบยบสงมากกวาการบรหารเพอเปาหมาย อกทง ไมจดล าดบความส าคญในการลงทนเพอเดก ดงนนการพฒนาศกษาในศตวรรษท 21 ครคอตนทาง ของการเรยนร หากการบรณาการทกภาคสวนท าเพอใหครไดพฒนาอยางทวถง และยดในผลประโยชน ของเดกนกเรยนเปนทตงไมใชเพอแสวงหาผลก าไร อนาคตการศกษาไทยตองไปไกลอยางแนนอน ไดมการใหขอมลและแบงปนแนวคดอนเปนประโยชนตอวงการศกษาไทยวา “เรมแรก เลรน เอดดเคชน ไดถกกอตงดวยความตงใจทจะพฒนาคณภาพการศกษาของประเทศไทยโดยใชเทคโนโลยและเครองมอดจทลเปนตวชวยครซงเปรยบเสมอนตนทางของการเรยนร โดยตลอดระยะเวลาทได ท างานกบคร โรงเรยน ผปกครอง รวมถงผบรหารเปนจ านวนมาก สงหนงทตระหนกอยเสมอ คอ ผน า ของโรงเรยนมความจ าเปนอยางยงทจะตองเปลยน “Mindset” หรอวธคดและตองไมยดตด ขนแรก “คร” ตองยอมรบกอนวาความรทสงสมมาตงแตอดตนนไมเพยงพอทจะสรางความรอยางถาวรใหกบ เดก ๆ นกเรยนได เนองจากทกวนนมเทคโนโลย และทกษะใหม ๆ เกดขนตลอดเวลาประกอบกบโครงสรางทางสงคมและพฤตกรรมของผคนทเปลยนไปอยางรวดเรว ซงแนวคดททกคนควรตระหนก และควรปลกฝงใหแกเดกนกเรยน มดวยกน 2 แนวคดใหญ ๆ ไดแก 1) Life Long Learning หรอการรจกทจะเรยนรตลอดเวลา ทกคนสามารถหาความร ไดตลอดชวตและไมจ าเปนแคเฉพาะเวลาท เปนนกเรยนอยในหองเรยน และ 2) Growth Mindset หรอทกคนสามารถพฒนาตนเองใหดขน เรอย ๆ ได ทกคนสามารถเรยนรไดตลอดเวลา และถา 2 สงนไดรบการปลกฝงในกบทกคน การศกษา

13

จะตองไดรบการพฒนาไปในทางทด ซ งผน าทางการศกษาในโรงเรยนจะตองมการพฒนาความร ความสามารถของตนอยเสมอ และ ผบรหารหรอผอ านวยการโรงเรยนตองมความสามารถในการสรางวฒนธรรมขององคกรหรอแบบแผนของโรงเรยนเพอน าใหทกคนในสถานศกษามการพฒนาในทก ๆ ดาน ในสวนของครอาจารยควรจะตองรจกใชสอเทคโนโลยใหม ๆ เพอเพมประสทธภาพการสอนอยเสมอ และพอแมผปกครองจะตองฝกฝนการเปนทปรกษาทดใหแกบตรหลาน เพราะเวลาทเดก มปญหากลบเลอกทจะไมปรกษาพอแมเพราะความเขาใจและการสอสารทไมตรงกน ทส าคญ การพฒนาการศกษาอยางทวถงได คอ “ความรวมมอ” ความรวมมอในทนคอความรวมมอของคนท อยากเปนสวนหนงในการพฒนาการศกษาโดยเนนทประโยชนของเดกเปนทตงอยางยงยน จงตองพยายามหาสงท Win Win เพอสรางความรวมมอสรางความชวยเหลอแบงปนกน เชน โรงเรยน ขนาดใหญทมครมาก จะสงครไปชวยโรงเรยนในชนบท เพอน าเอาความรทกษะใหม ๆ ไปเผยแพร แบงปนใหแกครและนกเรยนในทหางไกลทการเขาถงความรคอนขางมขอจ ากด และอกสงหนงทเปนประโยชนและเปนตวอยางของความรวมมอทางการศกษาคอ PLC หรอชมชนการเรยนรทางวชาชพ ซงเปนชมชนแหงการแลกเปลยนเรยนรประสบการณ เพอใหเกดการพฒนารวมกนทกคนมโอกาสทจะน าความรประสบการณของตนไปชวยครคนอน เปนการแลกเปลยนความรกจะเกดทกษะแนวคด มาพฒนาการเรยนการสอน สงเหลาน คอการเปนแบบอยางของความรวมมอทจะสามารถขยาย คณภาพทางการศกษาได ทงนสงส าคญททกคนตองตระหนกนนคอปญหาการศกษาเปนปญหาของกระทรวงศกษาธการหรอของโรงเรยน เพราะปญหาดานการศกษาเปนปญหาของทกคน และทกฝาย ในสงคมทตองรวมกนแกไข ดงนนภาคเอกชน และภาคประชาสงคมทกภาคสวนจะตองมสวนเกยวของ ในการพฒนาการศกษา โดยเฉพาะอยางยงองคกรทท างานเกยวกบเดก เยาวชน และผปกครอง และการทจะท าเชนนนได กระทรวงศกษาธการจ าเปนจะตองลดก าแพงกฎหมายหรอพฒนานโยบายท เออใหภาคเอกชนเขามามสวนรวม หนงในนโยบายตวอยางทเปนประโยชนมากทงตอคร และ ตอการศกษาไทยคอโครงการ “คปองคร” ซงเปนการบรณาการทสรางการพฒนาจากพนฐานความ เปนจรงและความเปนไปได โดยการใหครไดสทธทจะใชงบประมาณทรฐสนบสนนเพอพฒนาความรความสามารถในสงทตนสนใจและจ าเปนตองใชในวชาชพ และใหภาคเอกชนทมความเชยวชาญ ในดานตาง ๆ มาพฒนาหลกสตรทตอบโจทยความตองการของคร ดงนนโครงการนสามารถเปนตนแบบ ในการขยายคณภาพการศกษาไดอยางแทจรง โดยมรฐเปนผผลกดน เอกชนเปนผขบเคลอน และผลประโยชนในทายทสดตกไปอยกบคร กบระบบการศกษาและเดกนกเรยนซงเปนอนาคตของชาต ในทสด และก าหนดแนวทางการพฒนา คอเพมโอกาสและความเสมอภาคในการเขาถงการศกษาทม คณภาพ พฒนาระบบเทคโนโลยดจทลเพอการศกษาส าหรบคนทกชวงวย พฒนาฐานขอมลดาน

14

การศกษาทมมาตรฐานเชอมโยงและเขาถงไดและมแผนงานและโครงการส าคญ เชน โครงการจดท าฐานขอมลรายบคคลทกชวงวย ดานสาธารณสข สงคม แรงงาน และการศกษาดงขอมล14

ตารางท 1 คะแนนเฉลยจากการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ภาพรวมทงประเทศ ชน ป.6 ปการศกษา 2552 – 2558

ผลการทดสอบระดบชาต O-NET ชน ป.6

พ.ศ. ภาษา ไทย

สงคมศกษา

ภาษา องกฤษ

คณต ศาสตร

วทยา ศาสตร

สขศกษา ศลปะ การงานอาชพ

2552 38.58 33.90 31.75 35.88 38.67 59.28 42.49 51.69 2553 31.22 47.07 20.99 34.85 41.56 54.31 41.10 52.52

2554 50.04 52.22 38.32 52.40 40.82 58.87 46.75 55.38

2555 45.68 44.22 36.98 35.77 37.46 54.84 52.27 53.84

2556 45.02 38.31 33.82 41.95 37.40 61.69 47.14 53.16

2557 44.88 50.67 36.02 38.06 42.13 52.20 45.61 56.32

2558 49.33 49.18 40.31 43.47 42.59

ทมา: ขอมลของสถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน)

จากตารางท 1 คะแนนเฉลยจากการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐาน (O-NET) ภาพรวมทงประเทศ ชนประถมศกษาปท 6 ปการศกษา 2552 – 2558 ผลสมฤทธทางการเรยนระดบ การศกษาขนพนฐานซงเปนการประเมนผลตามหลกสตร การศกษาขนพนฐานในระดบชนประถม ศกษาปท 6 พบวา อยในระดบทไมนาพงพอใจ เหนไดจากผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาต ขนพนฐาน (O-NET) ในกลมสาระการเรยนรหลก สวนใหญมคะแนนเฉลยต ากวารอยละ 50 เชน ในปการศกษา 2558 วชาภาษาไทย คะแนนเฉลยรอยละ 49.33 วชาสงคมศกษาคะแนนเฉลยรอยละ 49.18 วชาภาษาองกฤษ คะแนนเฉลยรอยละ 49.33 คณตศาสตร คะแนนเฉลยรอยละ 43.47 และ วทยาศาสตร คะแนนเฉลยรอยละ 42.59 คะแนน ซงสะทอนใหเหนคณภาพการศกษา มคะแนนเฉลยแตละวชาต ากวารอยละ 5015

14วารสารการศกษาไทย, การจดการศกษาเพอยกระดบคณภาพการเรยนรในพนทดวยพลง

เครอขาย, เขาถงเมอ 22 มถนายน 2560, เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/moe/upload/ news20/ FileUpload/ 39671-6848. Pdf.

15ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 - 2579, พมพครงท 1, มนาคม 2560 (กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จ ากด, 2560), 33-34.

15

คณภาพและมาตรฐานการศกษามตวชวดทส าคญ เชน สถานศกษาขนาดตาง ๆ /สถานศกษา ทตองการความชวยเหลอและพฒนาเปนพเศษอยางเรงดวนทไมผานเกณฑการประเมนคณภาพ ภายนอกลดลง คะแนนเฉลยผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐานของผเรยนทเรยน ในกลมสถานศกษาทเขาสระบบการบรหารจดการแนวใหมสงขนเปนตน

ตารางท 2 ผลการทดสอบของโครงการ PISA 2015 (ป 2558)

อนดบ ประเทศ วทยาศาสตร ทกษะการอาน คณตศาสตร 1 2 4 6 8 9 10 11

สงคโปร ญปน จน (ไทเป) จน (มาเกา) เวยดนาม ฮองกง จน (ปกกง-เซยงไฮ-เจยงซ-กวางตง) เกาหล คาเฉลยนานาชาต (OECD)

556 538 532 529 525 513 518 516 493

535 516 497 509 487 527 494 517 493

564 532 542 544 495 548 531 524 490

55 ไทย 421 409 415

63 อนโดนเซย 403 397 386

ทมา: สรปผลการประเมน PISA 2015 ในวชาวทยาศาสตร การอาน และคณตศาสตร (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2559).

จากตารางท 2 ผลการทดสอบของโครงการ PISA 2015 ความสามารถในการเรยนรของ ผเรยนเทยบกบนานาประเทศทวโลกและในอาเซยน โครงการประเมนผลนกเรยนรวมกบนานาชาต (Programme for International Student Assessment : PISA) ซงมงเนนในการประเมนความ สามารถของนกเรยนในการน าความร ดานวทยาศาสตร การอานและคณตศาสตร จากการเรยนไป ประยกตใชเพอแกปญหาในชวตหรอสถานการณจรง พบวา ผลการประเมน PISA 2015 (ป 2558) คะแนนเฉลยดานการรเรอง วทยาศาสตร การรเรองการอาน และการรเรองคณตศาสตรของนกเรยน ต ากวาคาเฉลยนานาชาต (OECD) ทกวชา โดยประเทศไทยอยในล าดบท 55 จาก 72 ประเทศ ซงต ากวาประเทศสงคโปร และเวยดนาม อยในล าดบท 1 และ 8 ตามล าดบ16

16ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 - 2579,

พมพครงท 1, มนาคม 2560 (กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จ ากด, 2560), 37.

16

นบวาประเทศไทยเปนล าดบท3 ในจ านวนของประเทศในอาเซยนทง 10 ประเทศ ดงนน ดานคณภาพการศกษาประเทศไทยยงตองไดรบการพฒนาใหไดคณภาพทดเทยบเทากบนานาประเทศ ตารางท 3 ผลการประเมน TIMSS 2011 ระดบชนประถมศกษาปท 4

หนวย : คะแนน

ประเทศ คะแนนเฉลย ป.4

คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคโปร เกาหลให ฮองกง จน-ไทเป ญปน

606 (1) 605 (2) 602 (3) 591 (4) 585 (5)

เกาหลใต สงคโปร ฟนแลนด

ญปน รสเซย

587 (1) 583 (2) 570 (3) 559 (4) 552 (5)

ไทย 458 (34) ไทย 472 (29) ทมา: สรปผลการวจยโครงการ TIMSS 2011 ชนประถมศกษาปท 4 (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร และ เทคโนโลย, 2559)

จากตารางท 3 ผลการประเมน TIMSS 2011 ระดบชนประถมศกษาปท 4 สวนการศกษา แนวโนมการจดการศกษาคณตศาสตรและวทยาศาสตรของนกเรยนไทย เทยบกบนานาชาต (Trends in International Mathematics and Science Study : TIMSS) ซงเนนการประเมนความร และทกษะคณตศาสตรและวทยาศาสตรตามหลกสตรของนกเรยน พบวา ในป 2554 นกเรยนระดบชน ประถมศกษาปท 4 ของไทย มคะแนนเฉลยคณตศาสตรและ วทยาศาสตรอยล าดบท 34 และ 29 จาก 52 ประเทศ ซงต ากวาประเทศสงคโปร โดยคณตศาสตรจดอยในกลมออนทสด ส วนวทยาศาสตร อยในกลมพอใช

ปญหาคณภาพการศกษาของไทย เมอเทยบกบประเทศอนในโลกและระดบภมภาค อาเซยน คณภาพการศกษาของประเทศไทยอย ในล าดบทาย แตกตางจากประเทศเพอนบานทมการพฒนาคณภาพการศกษาในระดบทดขน จงตองพจารณาปญหาของระบบการจดการเรยนการสอนทเปน คณภาพของประเทศไทย เพราะการศกษาเปนพนฐานของการจดการบรการสาธารณะทรฐ ตองด าเนนการ และเปนรากฐานทท าใหประชาชนมความร ความสามารถในการจะเปนก าลงส าคญ ของชาตตอไปในอนาคต ปญหาดงกลาวจงสะทอนความลมเหลวดานการจดการบรการสาธารณะของ รฐสประชาชน การควบคมและการคอยตรวจสอบมาตรฐานการจดบรการ และการไม บรรลวตถประสงคของนโยบายแหงรฐตามกฎหมาย

17

สรปวาการจดการศกษาของไทยมปญหาหลายประการ ซงยงไมสนองตอบและยงไมเออตอ การพฒนาประเทศไดสมบรณมากนก ดงนนบคคลในวงการศกษาจงไดแสวงหาวธการตาง ๆ ทจะ สรางความมนใจในคณภาพการศกษา โดยเนนการพฒนาคณภาพการศกษาของโรงเรยนซงเปน หนวยงานทมภาระหนาทความรบผดชอบตอผรบบรการทางการศกษาโดยตรง ใหมการด าเนนการ ทงดานปจจย กระบวนการและผลผลตใหมมาตรฐานการศกษาตามทก าหนด การประกนคณภาพการศกษาจงเปนมาตรฐานหนงทจะท าใหเกดความเชอมนและแกปญหาทกลาวมาได โรงเรยนจงตอง ใหความส าคญตอกระบวนการบรหารคณภาพการศกษา เพอสรางความเชอมนแกสงคมวาม ความสามารถในการจดการศกษาใหผเรยนมคณธรรม ความร มความสขตามทสงคมคาดหวงไว ปญหาโรงเรยนขนาดตาง ๆ เปนปญหาทส าคญประการหนงในการพฒนาคณภาพการศกษา เนองจาก ขาดความพรอมทงในการบรหารจดการและการจดการเรยนการสอนมขอจ ากดทงดานคร บคลากร งบประมาณ สอ วสด อปกรณการเรยนการสอน ฯลฯ ท าใหนกเรยนในโรงเรยนขาดโอกาสทจะไดรบ การศกษาทมคณภาพ ดงนนการวางยทธศาสตรการแกปญหาโรงเรยนเปนเรองส าคญทจะสงผลโดยตรงตอการยกระดบคณภาพการศกษาของประเทศขนดวย การศกษามพลงทจะพฒนาประชากร ใหมคณภาพอยางเปนรปธรรมและตอเนอง การประกนคณภาพการศกษาจงเปนการบรหารจดการ และการด าเนนกจกรรมตามภารกจปกตของสถานศกษาเพอพฒนาคณภาพผเรยนอยางตอเนอง ซงจะเปนทการสรางความมนใจใหผรบบรการการศกษา ทงยงเปนการปองกนการจดการศกษาทดอย คณภาพ และสรางสรรคการศกษาใหเปนกลไกทมพลงในการพฒนาประชากรใหมคณภาพสงยงขน เยาวชนไทยเปนทรพยากรเปนสมบตทมคาของสงคม ระบบการศกษาตองพฒนาใหสถานศกษา มคณภาพตามทสงคมคาดหวง การประกนคณภาพการศกษาเปนกลยทธทส าคญทสดอยางหนง เพราะวาเราจะสามารถพฒนาระบบตาง ๆ ในโรงเรยนใหดคอการปฏรปทกระบบ เราจะมการแกปญหา ทตรงจด คอแกทระบบไมใชโทษบคคล ดงนนคณภาพการศกษาดานผเรยนตามมาตรฐานการศกษาตามทไดกลาวมาแลวขางตนมความส าคญมากในการจดการศกษาในปจจบน เพราะการจดการศกษาทมคณภาพและไดมาตรฐานเปนสงทส าคญอยางยงส าหรบการพฒนาประเทศทงระยะสนและระยะ ยาว ปญหาคณภาพการศกษาไทย ตองแกไขทสาเหตอนเปนแกนแทของปญหา ถาแกไขไมตรงสาเหต กเหมอนน าปญหาเหลานนมาทบซอนใหมากยงขน คณภาพการศกษากยงถดถอย นานเขาการแกไขปญหากจะยากยงขนการจดการศกษา: ของประเทศไทยในปจจบนอยในยคศตวรรษท 21 ซงเปนยค ทตองพฒนาคณภาพทางการศกษา การใชหลกสตรองมาตรฐาน (Performance Standard-based Curriculum) มความส าคญอยางยง เพราะมาตรฐานคอค าอธบายคณภาพในลกษณะของมตตาง ๆ วานกเรยนรอะไร ท าอะไรได และเปนคนอยางไร ประเทศไทยเรากใชหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐานพทธศกราช 2551 ซงเปนหลกสตรองมาตรฐาน (Performance Standard-based Curriculum) ประเดนส าคญ: เมอประเทศไทยมหลกสตรองมาตรฐานอนเปนหลกสตรทด ครด

18

ผเรยนพรอมทจะรบการพฒนา แตเพราะเหตใดคณภาพการศกษาจงตกต าลงทก ๆ ป โดยเฉพาะ ผลสมฤทธทางการเรยนในกลมสาระการเรยนรหลก นบตงแตปการศกษา 2549 เปนตนมา ผลสมฤทธทางการเรยนระดบชาตต ากวารอยละ 50 และในป พ.ศ. 2554 คณภาพยงต าลงเปนแนวลาดเอยง เมอน ามาเทยบเคยงกนในแตละชวงชน ท าไมจงเปนเชนนนวเคราะห: หลกสตรองมาตรฐาน มองคประกอบส าคญคอ เนอหา มาตรฐานการเรยนร ตวชวด แนวทางการออกแบบการเรยนรตามแนว Backward Design กระบวนการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการท างานของสมองเปน เครองมอส าคญของการเรยนร และมตคณภาพทใชประเมนภาระงาน ชนงานวาผเรยนมศ กยภาพเพยงใดการน าหลกสตรไปใชจรง: สถานศกษาน าไปใชเพยงเฉพาะเนอหาองคประกอบส าคญอน ๆ กลบไมน าไปใช สาเหตเพราะไมมการสรางความเขาใจใหผบรหารสถานศกษา ผเกยวของและครผสอนใหเหนความส าคญในการน ามาตรฐานไปใชอยางมประสทธภาพแลวตองสงผลใหผเรยนไดรบ การพฒนาใหเกดคณภาพทแทจรงในตวผเรยน ตรงตามมาตรฐานการเรยนรและตวชวดทไดก าหนดไวไดครบทกตวชวดการสอนจรง: เมอครผสอนบางสวนยงไมเขาใจมาตรฐานการเรยนรและตวชวดชนป จงสอนเนนเนอหาใหจ าเนอหา จ าตวอยาง จ าค าตอบ และจ าขอสอบ อนเนองมาจากความไมเขาใจ เรองมาตรฐานการเรยนรและตวชวด รวมทงกระบวนการเรยนรตงแตเรมตน จงสอนเหมอนหลกสตรในอดตทเนนเนอหา ไมเนนกระบวนการทงทความรอยทกระบวนการตามศาสตร เนอหาเปนเพยงขอมล ปญหาเหลานจงโทษครไมได จงตองหาทางชวยเหลอและสนบสนนสรางความเขาใจกน ทงระบบตลอดแนวการเรยนจรง: ผเรยนจงเรยนแบบทองจ าเนอหา จ าตวอยาง จ าค าตอบ จ าขอสอบ จงขาดความสามารถในการคดวเคราะห การประเมนการเลอก การตดสนใจเพอเพมเสรมสรางคานยม 12 ประการ ทจะไปหลอมรวมกบการคด ผเรยนขาดความสามารถในการลงมอท าจรง หรอการแสดงทาทาง ลลาอยางมแบบแผน ผเรยนจงขาดทกษะ กระบวนการ ไมเกดความเขาใจจากการเรยนร มแต ความจ าระยะสน ผเรยนจงไมประสบความส าเรจ ไมมความรตามมาตรฐานทหลกสตรก าหนดไว การสอบวดความรรวบยอดระดบชาต O-NET: ขอสอบ O-NET เปนการสอบวดความรรวบยอดและความคดรวบยอด ขอสอบจงตองออกจากตวชวดทกระดบชนป โดยเนนผลจากทผเรยนไดท ากจกรรม การเรยนร ผานกระบวนการคดวเคราะห สงเคราะห เกดความเขาใจหลงจากคดหลงจากท า แตตอง เปนความเขาใจในระดบความคดรวบยอดและระดบหลกการซงเปนผลการเรยนรปลายทางตามแนว Backward Design ในการน าไปวเคราะหโจทยปญหาทเชอมโยงกบชวตจรง ในสถานการณใหม ๆ ผเรยนสวนใหญจงท าขอสอบไมได เพราะวธการเรยนจรงไมตรงกบแนวทางการออกขอสอบดงกลาว กลบกลายเปนวาผเรยนเรยนมาวธหนง แตไปสอบอกวธการหนง จงสงผลใหผเรยนวเคราะห และ แกปญหาโจทยไมเปนผลคะแนนสอบจงต ากวาเกณฑมาก ท าใหผลสมฤทธทางการเรยนระดบชาต อนเปนภาพรวมตกต าตามไปดวยวเคราะหใหเหนวา: การเรยนรตามหลกสตรองมาตรฐานของ ประเทศไทยสวนใหญผเรยนเรยนแบบรบสงขอมล เอกสารท าตามแบบ ขอมลดงกลาวจงไดจากคร

19

หนงสอเรยน วดโอ โทรทศน รวมถงสอตาง ๆ ทกประเภท การเรยนการสอนจงไมสมพนธกบหลกสตร องมาตรฐาน ทตองเนนใหผเรยน เรยนรดวยการปฏบตจรง หมายถงตองใหอวยวะสวนใดสวนหนง ของรางกายเคลอนไหวไปพรอมกบการเรยนรโดยการท างานของสมอง ตงแตการคดจนถงการลงมอท าดวยตวผเรยนเอง มครเปนผ Coaching ใชค าถามพาคด ลงมอท า และแกปญหา เพมเตมเสรมสราง คานยม 12 ประการ ใหเหมาะสมกบความแตกตางระหวางบคคล โดยสมพนธกบความเฉลยวฉลาด ทแตกตางกน จงจะสงผลใหผเรยนเกดความเขาใจหลงจากคด หลงจากท าเอง เกดผลส าเรจเปน ชนงาน ผลงาน ผลผลต หรอโครงงาน จงสะทอนใหเหนวาผเรยนมความรตรงตามทตวชวดก าหนด อนเปนความรทแทจรง สามารถพฒนาเองโดยหมนฝกวธเรยนรเพอเปนผสรางความรทถกตอง ปฏบต จนเปนนสยกลายเปนบคลกภาพ มภาวะความเปนผน าในทสดการน าเสนอแนวทางการปฏรปการเรยนร การพฒนาคณภาพผเรยนตามมาตรฐานการเรยนร โดยเหนภาพการพฒนาตลอดแนว เหนความ เชอมโยงสมพนธของการสรางความรทกมตทงระบบจงจะเปนการน าเสนอการแกไขปญหาทาง การศกษาไดอยางไมสบสน17 วตถประสงคของการวจย

1. เพอทราบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา 2. เพอทราบผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ขอค าถามของการวจย

1. ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษามอะไรบาง 2. การท า Focus Group Discussion ยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน

ประถมศกษาทไดจากการวจยหรอไม

สมมตฐานของการวจย 1. ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษามหลายตวบงช 2. การท า Focus Group Discussion ยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน

ประถมศกษาทไดจากการวจย

17ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560 - 2579,

พมพครงท 1, มนาคม 2560, (กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จ ากด, 2560), 38.

20

กรอบแนวคดในการวจย ในการศกษาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ผวจยไดก าหนด

กรอบแนวคดจากองคความรตามแนวคดและทฤษฎของนกวชาการ ดงน 1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบตวบงช ไดใหความหมายและแนวคดของตวบงช หมายถง

คาสถตทใหสารสนเทศเกยวกบสถานะคณภาพหรอผลการปฏบตของระบบการศกษาซงอาจจะเปนคาสถตเฉพาะเรองหรอคาสถตรวม (Single or Composite Statistics) โดยจะตองมเกณฑมาตรฐาน ส าหรบการตดสนใจ มสารสนเทศทสอดคลองกบคณลกษณะทตองการจะวด18 และหมายถงขอความทบงบอกหรอ เครองมอทใชในการตดตามการด าเนนงานหรอสภาวะของระบบ19 สารสนเทศทจะ บงบอกปรมาณเชงสมพนธ หรอสภาวะของสงทมงวดในเวลาใดเวลาหนง โดยไมจ าเปนตองบงบอก สภาวะทเจาะจงหรอชดเจน แตบงบอกหรอสะทอนภาพเชงสรปโดยทว ๆ ไปในสถานการณทสนใจเขาไปตรวจสอบอยางกวาง ๆ ซงอาจมการเปลยนแปลงไดในอนาคต20 เปนขอความทเปรยบเทยบ ความส าเรจ ในเรองใดเรองหนงหรอกจกรรมใดกจกรรมหนงซงตวบงชสามารถน ามาวดและตรวจสอบไดวาตวบงชยงมประโยชนตอการตงวตถประสงค และเปาหมายท าใหเขาใจวตถประสงค ไดงายขน21 หรอหมายถง ตวบงชทแสดงใหเหนภายนอกโดยอาศยการคาดการณในสงทเกดขน22 รวมถงตวแปร หรอองคประกอบทแสดงถงลกษณะหรอปรมาณของสงทตองการศกษา ณ ชวงเวลาหนงใชในการ ประเมนผลโดยการเปรยบเทยบคาของตวบงชกบเกณฑมาตรฐานทก าหนดไวและใชแสดง การเปลยนแปลงสงทตองการศกษา โดยการเปรยบเทยบคาของตวบงชในระยะเวลาตางกนเพอให

18 Leigh Burstein, Jeannie Oakes, & Gial Quiton, “Education indicator”

In Encyclopedia of educational research, 6th ed. (New York: Macmillan, 1992), 379. 19 David Hopkins, Marilyn Leask, Kath Aspinwall, 1989: 6-7, quote in kath

Aspinwall, Managing Evaluation in Education: A Developmental Approach (New York: Routledge, 1992), 140.

20James N. Johnstone, Indicator of Education Systems (London: Kogan Page, 1981), 6.

21 David Hopkins, Marilyn Leask, Kath Aspinwall, 1989: 6-7, quote in kath Aspinwall, Managing Evaluation in Education: A Developmental Approach (New York: Routledge, 1992), 140.

22H. F. Moed, W. Glanzel, & U. Schmoch, Handbook of Quantitative Science and Technology Research: The Use of Publication and Patent Statistics in Studies of S & T Systems (New York: Springer, 2004), 22.

21

ทราบถงความเปลยนแปลงของสภาพทตองการศกษาได23 นกวชาการน ไดแก นงลกษณ วรชชย, วโรจน สารรตนะ, ศรชย กาญจนวาส, เบอรสตายน, โอกส และกยตน (Burstein, Oakes & Guiton), เดวส (Davies), จอหนสโตน (Johnstone), ฮอพกนส และ ลคส (Hopkins & Leask), กลนเซล และชมอก (Glanzel & Schmoch), แมททรว และโจเซฟ (Mathew & Juseph)

2. แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณภาพการศกษาของโรงเรยนทมคณภาพ และมประสทธผล ควรประกอบดวยสวนประกอบ 3 ดาน คอ ดานปจจย ดานกระบวนการ และดานผลผลต ซงตอง ไดรบการตรวจสอบปจจยทเกยวของกบประสทธผลของโรงเรยนมดงตอไปน มงสมฤทธผล มภาวะผน าทางวชาการ มความสอดคลองและกลมเกลยว หลกสตรมคณภาพ ใหโอกาสในการเรยนร บรรยากาศของโรงเรยน บรรยากาศในชนเรยน การมสวนรวมของผปกครอง ศกยภาพในการประเมน การใชเวลาในการเรยนรอยางมประสทธภาพ มรปแบบการจดการเรยนการสอน มการเรยนร แบบอสระ มการรบการจดการเรยนการสอน มการใหขอมลยอนกลบและมการเสรมแรง24 เนนดาน กระบวนการ คณภาพการศกษาจะเปนการประสานระหวางการใหบรการในสงทเปนความจ าเปนท นกวชาการก าหนดและการสนองความตองการ คณภาพการศกษาสามารถพจารณาจากทศนะของบคคล 2 ฝาย คอ 1) คณภาพการศกษาตามทศนะของผไดรบบรการเปนการบรการใหสอดคลองกบ ความตองการ และความคาดหวงของผรบบรการ 2) คณภาพการศกษาตามทศนะของนกการศกษา เปนการใหความส าคญกบหลกการและตามวตถประสงคของการจดการศกษา25 และความส าเรจของ โรงเรยนทเกยวเนองกบประสทธผลม 9 ประการคอการเนนทชาตพนธและเชอชาต การมสวนรวมของผปกครอง การรวมกนวางแผนดแลนกเรยนระหวางคร ผปกครอง หลกสตรทเนนทางดานวชาการ การใชและพฒนาครอยางมประสทธภาพ การดแลนกเรยนอยางใกลชด ความรบผดชอบของนกเรยน ทมตอโรงเรยน สภาพแวดลอมทเอออ านวยและการสอนทปราศจากปญหาทางวชาการ 26 ในดานปจจยทมความเกยวของกนกบความส าเรจของโรงเรยนนนม 13 ประการ คอ มงผลสมฤทธ

23นงลกษณ วรชชย, “การพฒนาตวบงชการประเมน” (การประชมวชาการเปดขอบฟา

คณธรรม จรยธรรม ณ โรงแรมแอมบาสเดอร, 29 สงหาคม 2551). 24 Wayne K. Hoy, & Cecil G. Miskel, Educational Administration, Theory

Research and Practice, 6th ed. (New York: McGraw – Hill Inc., 2001), 301. 25R. Whatmough, “The Listening School: Sixth Formers and Staff as Customers

of Each Other,” in Quality Improvement in Education: Case Studies in Schools, Colleges and Universities (London: David Fulton, 1994), 94.

26 L. C. Stedman, “ It’s time we change the effective schools formula” Kappan 69, 3 (1987): 215-244.

22

(Achievement Orientation) มภาวะผน าทางวชาการ (Educational Leadership) มความสอดคลอง และกลมเกลยว (Consensus and Cohesion) หลกสตรมคณภาพและใหโอกาสในการเรยนร (Curriculum Quality/ Opportunity to learn) บรรยากาศของโรงเรยน (School Climate) บรรยากาศ ในชนเรยน (Classroom Climate) การมสวนรวมของผปกครอง (Parental Involvement) ศกยภาพ ในการประเมน (Evaluative Potential) การใชเวลาในการเรยนรอยางมประสทธภาพ (Effective Learning Time) มรปแบบการจดการเรยนการสอน (Structured Instruction) มการเรยนรแบบอสระ (Independent Learning) มการรบการจดการเรยนการสอน (Adaptive Instruction) และมการให ขอมลยอนกลบและมการเสรมแรงเปนตน27 นกวชาการน ไดแก อดมส (Adams), ฮอย และ มสเกล (Hoy & Miskel), ซาวลส (Sallis), เบอรรด และรบบน (Burridge & Ribbins), โอเวอรวส (Parsons Ovretveit), เฮอร (Healy), วอมส (Whatmough), รอบสน และ แมทธว (Robson & Matthew), โอลวาและเอสพนเวล (Oliva & Aspinwall), เบอมการท (Baumgart), ฮาเวร และไนท (Harvey & Knight), ซาเยด (Sayed), โกวท วรพพฒน, วจตร ศรสอาน, รตนา ดวงแกว, ส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน, คณะกรรมการดานการศกษา องคการสหประชาชาต, ส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.)

3. มาตรฐานและตวบงชในการประกนคณภาพการศกษา : การประกนคณภาพ หมายถง กลยทธทไดมการวางแผนไวอยางเปนระบบ และมการปฏบตงานทไดมการออกแบบไวโดยเฉพาะ เพอรบประกนวากระบวนการไดรบการก ากบดแล รวมถงการปฏบตงานทเปนไปตามเปาหมาย ทก าหนดไว28 การด าเนนการเกยวกบการก าหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาและกระบวนการ ตรวจสอบ หรอการประเมนวาเปนไปตามมาตรฐานคณภาพการศกษามากนอยเพยงใด29 เปนปรชญา ของสภาวะบรณาการของกจการงาน เพอใหบรรลผลทพงประสงคกลาวคอ การประกนคณภาพเปนสงทจ าเปนส าหรบระบบทกระบบ เพอเปนการสรางความเชอมนวา ผลผลตมคณภาพไดมาตรฐาน เปนทตองการของสงคม แผนงานและปฏบตการทงหลายทเปนระบบ เพอใหเกดความมนใจวา

27 Wayne K. Hoy, & Cecil G. Miskel, Educational Administration, Theory

Rescarch and Practice, 6th ed. (New York: McGraw – Hill Inc., 2001), 301. 28P, Cuttance, “Quality assurance and quality Management” Evaluation News

and Comment 2, 2 (Spring 1993): 18-23. 29Stphen J. Murgatroyd, & Morgan Colin, Total quality management and the

school (Buckingham: Open University, 1993), 45.

23

การศกษาจะสนองตอบตอคณภาพทก าหนดไว30 ส าหรบการประกนคณภาพการศกษามการน าแนวคด ของการประกนคณภาพในระบบธรกจมาใชโดยความเชอทวาการศกษา คอ “การลงทนส าหรบอนาคต ของประเทศ” ทกประเทศตองการสรางความมนใจวา สถานศกษาแตละระดบจะสามารถจดการศกษา ไดอยางมคณภาพและมมาตรฐาน เพอคณภาพของประชาชนอกทงทกประเทศมความเหนวาการลงทน ทางการศกษาตองใชงบประมาณในระดบสง รฐจงจ าเปนทจะตองค านงถงความคมคาของการลงทน เพอใหแนใจวาเงนทลงทนไปนนไดใช เพอการพฒนาผเรยนและท าใหเกดคณภาพจงมการน าระบบ ประกนคณภาพเขามาใชในการจดการศกษา31 นกวชาการน ไดแก คทเทนส (Cuttance), เมอรกาทรอย และมอรแกน (Murgatroyd & Morgan), สเตบบง (Stebbing), ไครเยอร (Cryer), ฟราเซยร (Frazier) บลเทอ และ เกสฟอรด (Boulter & Gatford)

4. การสมภาษณผทรงคณวฒ/ผเชยวชาญ และผปฏบตงานในหนวยงานทางการศกษา สงกด ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 5 คน โดยผวจยก าหนดคณสมบตของ ผทรงคณวฒ/ผเชยวชาญ กลมนซงไดแก

4.1 ผบรหารระดบนโยบายภายใตสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 1 คน

4.2 ผบรหารระดบเขตพนทการศกษาประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน จ านวน 1 คน

4.3 ผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานจ านวน 2 คน 4.4 ครเชยวชาญหรอศกษานเทศก สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

จ านวน 1 คน 5. การยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยการสนทนากลม

(Focus Group Discussion) จากผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ จ านวน 7 คน ซงผวจยไดคดเลอกแบบ เจาะจง (purposive method) โดยมเกณฑในการคดเลอกผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ คอ ผบรหาร การศกษา ผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในระดบประถมศกษา หรอมประสบการณในการท างานในระดบประถมศกษา หรอมวทยฐานะเชยวชาญ

นอกจากนผวจยยงไดใชแนวคดของผเชยวชาญและผทรงคณวฒทางการบรหารการศกษามาศกษาวจยครงนดวย และจากแนวคด ทฤษฎดงกลาวสามารถน ามาเปนกรอบแนวคดทผวจยใชเปน แนวทางในการศกษาวจยครงนโดยเขยนเปนแผนภม ดงปรากฏในแผนภมท 1

30L. Stebbing, Quality assurance: The route to efficiency and competitiveness,

3rd ed. (New York: Ellis Horwood, 1993). 31T. Bendel, L. Boulter, & K. Gatford, The benchmarking workout ( Glasgow:

Pitman, 1997), 7.

24

แผนภมท 1 กรอบแนวคดการวจย ทมา : David M. Adams, Philosophical Problems in The Law, 3rd ed. (Belmont: Wadsworth., 2000), p. 25 cited in UNICEF 2005), 123-124.

งานวจยทเกยวของทงใน ประเทศและตางประเทศ

- Ka-ho Mok - Frank J. Snyder - Ubben, Hughes and Norris - Consuelo Mameli and Luisa - Loretta Abbasi - พนวนา พฒนาอดมสนคา - เรวด เชาวนาสย - ตะวน สอกระแสร ฯลฯ

แนวคดและทฤษฎเกยวกบ ตวบงช

- Adams, David M. - Leigh Burstein

- James N. Johnstone

- Leigh Burstein, Jeannie Oakes, and Gial Quiton

- David Hopkins, Marilyn Leask - Mathew Joseph - นงลกษณ วรชชย

- ศรชย กาญจนวาส ฯลฯ

ยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ของผเชยวชาญ และผทรงคณวฒจ านวน 7 ทาน - ดร.สมหมาย เทยนสมใจ - นายโชคชย ฟกโต - ดร.พนวนา พฒนาอดมสนคา - ดร.สนนทา ปานณรงค - ดร.วรลกษณ จนทนผา - ดร.อรรถสทธ อนทรพบลย - ดร.นนทรตน เกอหนน

มาตรฐานและตวบงชในการ ประกนคณภาพการศกษา

- Wayne K. Hoy and Cecil G. - Miskel, Cuttance, P. - Murgatroyd, Stphen and Colin - Morgan Stebbing - Cryer , A., Patricia, M. - Bendel T. - สมศ., สพฐ. ฯลฯ

จากการสมภาษณความคดเหนของผเชยวชาญและผทรงคณวฒ

จ านวน 5 ทาน - ดร.ชนาธป ทยแป - ดร.อาดลย พรมแสง - ดร.ศภากร เมฆขยาย - ดร.วไล กวางคร - ดร.ลาวรรณ สกลกรณาอารย

ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน

ประถมศกษา

แนวคดและทฤษฎเกยวกบ คณภาพการศกษา

- Burridge and Ribbins - Edward Sallis - Parsons Ovretveit - Whatmough, R. - Baumgart, N. - Harvey Lee.,and Knight T. - โกวท วรพพฒน, ฯลฯ

25

: N. Baumgart, Equity, Quality and Cost in Higher Education. Bangkok: UNESCO Principle Regional office for Asia and the Pacific (U.S.A.: McGraw-Hill, 1987), 104.

: T. Bendel, L. Boulter, & K. Gatford, The benchmarking workout ( Glasgow: Pitman, 1997). 7.

: E. Burridge, & Ribins, “Promoting improvement in schools: aspects of quality in Birmongham”. In P. Ribbins and E. Burridge (eds.) Improving education: Promoting quality in school (London: Cassell, 1995), 195-196.

: R. M. Cryer, The Economics of choice, change and organization: Essays in memory of richard M.Cyert (Northamion: Edward Elgar Publishing, 2002).

: P. Cuttance, “Quality assurance and quality Management” Evaluation News and Comment 2, 2 (Spring 1993).

: David Hopkins, Marilyn Leask, & Kath Aspinwall, 1989: 6-7, quote in kath Aspinwall, Managing Evaluation in Education: A Developmental Approach (New York: Routledge, 1992), 140.

: Edward Sallis, Total Quality Management in Education (Philadelphia: Kogan Page, 1993), 24.

: Harvey Lee.,and Knight T, Transforming Higher Education. (Buckingkam. SRHE & Open University Press, 1996).

: James N. Johnstone, Indicator of Education Systems (London: Kogan Page, 1981), 6.

: Leigh Burstein, Jeannie Oakes, % Gial Quiton, “Education indicator” Encyclopedia of educational revjsearch, 6th ed. (New York: Macmillan, 1992).

: Mathew Joseph and Beatriz Juseph, “Service Quality in Education: A student Perspective” Quality Assurance in Education 5, 1 (January 1997), 15-21.

: M. Patricia, “ Successful school–community partnerships in public high school: A comparative case study” Dissertation Abstract International 2965A (1994).

: C. Parsons, “The Politics and Practice of Quality. In C. Parsons (ed),” in Quality Improvement in Education: Case Studies in Schools, Colleges and Universities (London: David Fulton, 1994), 1-9.

: J. Stphen, Murgatroyd and Colin Morgan, Total quality management and the school (Buckingham: Open University, 1993), 45.

26

: Wayne K. Hoy & Cecil G. Miskel, Educational Administration. Theory Research and Practice, 6th ed. (New York: McGraw – Hill Inc., 2001), 301.

: R. Whatmough, “The Listening School: Sixth Formers and Staff as Customers of Each Other,” in Quality Improvement in Education: Case Studies in Schools, Colleges and Universities (London: David Fulton, 1994), 94.

: โกวท วรพพฒน: ยอดนกคดและนกบรหารการศกษา , เขาถงเมอ 11 กนยายน 2560, เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/141623.

: นงลกษณ วรชชย, “การพฒนาตวบงชการประเมน” (การประชมวชาการเปดขอบฟา คณธรรม จรยธรรม ณ โรงแรมแอมบาสเดอร, 29 สงหาคม 2551).

: ศรชย กาญจนวาส, ทฤษฎการประเมน (กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550), 82. : สพฐ. ขบเคลอนยทธศาสตรปฏรปการศกษาขนพนฐาน , เขาถงเมอ 10 กนยายน 2560,

เขาถงไดจาก www.ops.moe.go.th/home/index.php?option... นยามศพทเฉพาะ

ในการวจยครงน เปนการศกษาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ซงมนยามศพทเฉพาะดงน

ตวบงชคณภาพการศกษา หมายถง คณลกษณะของการจดการศกษาอยางเปนระบบใหม มาตรฐานตามวตถประสงคทไดก าหนดไวทงดานบรหารและดานวชาการ โดยครอบคลมทงดานปจจย กระบวนการ และผลผลต เพอใหไดผลผลตทางการศกษาทมคณลกษณะทพงประสงค ทสอดคลองกบ ความตองการและเปนทพงพอใจของผเรยนและชมชน ซงสามารถทจะชใหเหนถงสภาพการณ การด าเนนงานทตองการศกษา เมอเทยบกบเกณฑและมาตรฐานทตงไว

โรงเรยนประถมศกษา หมายถง สถานทส าหรบจดการเรยนการสอน สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน เปนโรงเรยนในพนทส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา จดการศกษาตงแตระดบประถมศกษาเปนหลก แตอาจมการจดการศกษาตงแตระดบกอน ประถมศกษา หรอจดการศกษาถงระดบมธยมศกษา (โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา) จ านวน 28,358 โรงเรยน

http://www.ops.moe.go.th/home/index.php?option

27

บทท 2

วรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบงานวจย “ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถม ศกษา” ครงนเปนการขยายความคด และความเขาใจเกยวกบเรองทศกษาโดยการคนควารวบรวม วรรณกรรม ทฤษฎ แนวคด และสาระส าคญจากต ารา เอกสาร และผลงานการวจยทเกยวของทงใน ประเทศและตางประเทศซงพอสรปประเดนและสาระส าคญ เพอน ามาเปนกรอบแนวคดในการศกษา วจยประกอบดวย

แนวคดทฤษฎเกยวกบตวบงช

ความหมายตวบงช

ตวบงช หรอทใชในภาษาไทยหลาย ๆ ค า เชน ดชน ตวชบง ตวชน า เครองชวดตรงกบค าใน ภาษาองกฤษวา Indicator มผใหความหมายไว ดงน ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษาตวบงช (Indicator) หมายถงตวประกอบ ตวแปร หรอคาทสงเกตไดซงบงบอกสถานภาพ หรอสะทอนลกษณะการด าเนนงาน หรอผลการด าเนนงานทสามารถวด และสงเกตไดเพอบอกสภาพทงเชงปรมาณ และเชงคณภาพในประเดนทตองการในภาษาไทยมทใชอยหลายค าตวบงช หมายถง สงทน ามาวดหรอชใหเหนถงสภาพการณของสงทก าลงศกษาในชวงเวลาใดเวลาหนง เปนค าทสงเกตไดทงเชงปรมาณและคณภาพทบอกความหมายหรอสภาพทตองการศกษาเปนองครวมอยางกวาง ๆ โดยอาจมเงอนไขของเวลาหรอสถานทก ากบ และสามารถน าไปใชประโยชนในการก าหนดนโยบาย การวางแผนการบรหารงาน การตดตามผลการด าเนนงานและการจดล าดบการพฒนา เชน ตวชวด ดชน การน าตวบงชการด าเนนงานมาใชเรมจากวงการศกษาของตางประเทศ เชน สหรฐอเมรกา องกฤษ ไดมการพฒนาตวบงชการด าเนนงาน มาตงแตตนป 1970 เนองจากการเผชญกบปญหา การถกตดทอนงบประมาณดานการศกษา เปนเหตใหตองมการรดเขมขด ประหยดคาใชจาย และ ตองเพมมาตรการตรวจสอบการท างานของสถาบนการศกษา เพอใหสามารถจดสรรงบประมาณทถก จ ากดลงใหแกสถาบนตาง ๆไดอยางมประสทธภาพและคมคาสงสด จงท าใหเกดแนวคดทจะเพม “ภาระรบผดชอบ หรอความสามารถทตรวจสอบได (accountability)” ของสถาบนการศกษา

28

ดวยการผลกดนใหมการพฒนาตวบงชการด าเนนงานอยางจรงจง จนเปนทแพรหลายมาถงปจจบน32 ซงสอดคลองกบนงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร ไดใหความหมายไววา ตวบงชหมายถงตวแปรหรอองคประกอบทแสดงถงลกษณะหรอปรมาณของสงทตองการศกษา ณ ชวง เวลาหนง ใชในการประเมนผลโดยการเปรยบเทยบคาของตวบงชกบเกณฑมาตรฐานทก าหนดไวและ ใชแสดงการเปลยนแปลงสงทตองการศกษา โดยการเปรยบเทยบคาของตวบงชในระยะเวลาตางกน33 และวโรจน สารรตนะ ไดกลาววา ตวบงช หมายถง สงทน ามาวด หรอชใหเหนถงสภาพการณของสงท ก าลงศกษาในชวงเวลาใดเวลาหนงเปนคาทสงเกตไดทงเชงปรมาณหรอคณภาพทบอกความหมายหรอสภาพทตองการศกษาเปนองครวมอยางกวาง ๆ โดยอาจมเงอนไขของเวลาหรอสถานทและตดตามผล การด าเนนงานและการจดล าดบการพฒนา34 ดงทนงลกษณ วรชชย ยงไดใหความหมายวา ตวบงช หมายถง ตวแปรหรอองคประกอบทมคาทแสดงถงลกษณะหรอปรมาณของสภาพทตองการศกษาเฉพาะจด หรอชวงเวลาหนงคาของตวบงชระบบงบอกถงสภาพทตองการศกษาเปน องครวมอยาง กวาง ๆ แตกจะมความชดเจนเพยงพอทจะใชการเปรยบเทยบกบเกณฑทเราก าหนดไว เพอประเมนสภาพทตองการศกษาและใชการเปรยบเทยบระหวางจดหรอชวงเวลาทตางกน เพอใหทราบถง ความเปลยนแปลงของสภาพทตองการศกษาได35 และศรชย กาญจนวาส ไดใหความหมายเอาไววา ตวบงชหมายถง ตวประกอบ ตวแปร หรอคาท สงเกตไดซงใชบงชบอกสถานภาพหรอสะทอนลกษณะ การด าเนนงานหรอผลการด าเนนงาน36 สอดคลองกบสรชย จงม ไดกลาววาตวบงชเปนสารสนเทศ หรอคาทสงเกตไดเชงปรมาณหรอเปนสารสนเทศเชงคณภาพ ซงไดบงบอกสภาวะของสงทมงวด หรอ

32คมอการประเมนคณภาพภายนอกรอบสามระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบสถานศกษา

พ.ศ.2554 (กรงเทพฯ: ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) , 2553), 2.

33นงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร, การวจยและพฒนาตวบงช คณธรรมจรยธรรม: รายงานการวจยเรองท 2 ใน 4 ของชด โครงการวจยเรอง การพฒนาตวบงช คณธรรมจรยธรรม: การพฒนาและพฒนาการ (กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมและพฒนาองคความร, 2551), 7.

34วโรจน สารรตนะ, การบรหารหลกการทฤษฎ และประเดนทางการศกษา (กรงเทพฯ: ทพยวสทธ, 2551).

35นงลกษณ วรชชย, “การพฒนาตวบงชการประเมน” (การประชมวชาการเปดขอบฟา คณธรรม จรยธรรม ณ โรงแรมแอมบาสเดอร, 29 สงหาคม 2551).

36ศรชย กาญจนวาส, ทฤษฎการประเมน (กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550), 82.

29

สะทอนลกษณะรวมทงปญหาอปสรรคของการด าเนนงานอยางกวาง ๆ ในชวงเวลาใดเวลาหนง37 และนตพนธ หารศรภม กลาววา ตวบงช หมายถง สงทบงบอกเกยวกบคณลกษณะของสงใดสงหนง ในประเดน ทมงศกษาในชวงเวลาใดเวลาหนง ซงแสดงออกมาในลกษณะของขอความหรอตวแปร ใหเหนถงลกษณะการด าเนนงาน38 ดงนน วฒนชย ถรศลาเวทย ไดกลาววา ตวบงช หมายถง สารสนเทศทใชบงชบงบอกสภาพการณหรอสภาวะในลกษณะใดลกษณะหนงของสงทก าลงศกษา หรอมงวด ในชวงเวลาใดเวลาหนงซงเปนคาทสงเกตไดทงเชงปรมาณหรอคณภาพทบอกความหมาย หรอสภาพ ทตองการศกษาเปนองครวมอยางกวาง ๆ แตกจะตองมความชดเจนเพยงพอในการ ประเมนหรอมงวดในชวงเวลาใดเวลาหนงซงเปนคาทสงเกตไดทงเชงปรมาณหรอคณภาพทบอก ความหมาย หรอสภาพทตองการศกษาเปนองครวมอยางกวาง ๆ แตกจะตองมความชดเจนเพยงพอ ในการประเมนสภาพทตองการศกษา39 ซงมความสอดคลองกบเดวส (Davies) ไดใหความหมายของ ตวบงชไววา ขอความทใชบงบอกหรอเครองมอทใชในการตดตามการด าเนนงานหรอสภาวะของระบบ40 โดยทจอหนสโตน (Johnstone) กลาวไววาตวบงช หมายถง สารสนเทศทบงบอกปรมาณ เชงสมพนธ สภาวะในสงทมงวดในเวลาใดเวลาหนง โดยไมจ าเปนตองบงบอกสภาวะทเจาะจงหรอ ชดเจนแตบงบอกหรอสะทอนภาพเชงสรปโดยทวไปในสถานการณทสนใจเขาไปตรวจสอบอยางกวาง ๆ ซงอาจมการเปลยนแปลงไดในอนาคต41 ดงกบ เบอรสตายน, โอกส และกยตน (Burstein, Oakes & Guiton) ใหความหมายของ ตวบงชวาเปนคาสถตทใหสารสนเทศเกยวกบสถานะคณภาพหรอผล การปฏบตของระบบการศกษา ซงเปนคาสถตเฉพาะเรองหรอคาสถตรวม (Single or Composite Statistics) โดยจะตองมเกณฑมาตรฐานส าหรบการตดสนใจ มสารสนเทศทสอดคลองกบคณลกษณะ

37สรชย จงม, “การพฒนาตวบงชคณภาพการปฏบตงานดานการสอนของครผสอนชวงชน

ท 3-4” (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต การวจยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2553). 38นตพนธ หารศรภม, “การพฒนาตวบงชผประเมนผลงานทางวชาการขาราชการคร สงกด

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน” (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต การวจยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2553).

39วฒนชย ถรศลาเวทย, “การพฒนาตวบงชลกษณะทมการปฏรปการศกษารอบสองของสถานศกษาขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ” (ดษฎนพนธครศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลย มหาสารคาม, 2554)

40Peter Davies, The Amarican Heritage Dictionary of the English Language (New York: Amarican Heritage Publishing, 1972), 30.

41James N. Johnstone, Indicator of Education Systems (London: Kogan Page, 1981), 6.

30

ทตองการจะวด42 ซงไดมฮอพกนส และลคส (Hopkins & Leask) ไดใหความหมายตวบงชวาเปน ขอความทเปรยบเทยบในความส าเรจของเรองใดเรองหนงและกจกรรมใดกจกรรมหนง ซงตวบงช สามารถน ามาวดและตรวจสอบไดวา ตวบงชยงมประโยชนตอการตงวตถประสงคและเปาหมายท าให เขาใจวตถประสงคไดงายขน43 ดงนนจงสอดคลองกบ โมด กลนเซล และชมอก (Moed, Glanzel & Schmoch) ไดใหความหมายของตวบงชไววาเปนการวดทมการแสดงใหเหนภาพภายนอกโดยอาศยการคาดการณในสงทเกดขน44

จากความหมายของตวบงช สรปไดวาตวบงชเปนองคประกอบทก าหนดขนเพอศกษาเฉพาะ จด หรอชวงเวลาทก าหนด และใหสารสนเทศทถกตองแมนย า แสดงสภาพทศกษาเปนคาตวเลข หรอปรมาณเพอน ามาใชในการพฒนาประสทธภาพ คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ในการสรางตวบงชควรท าใหแคบลงทงนตวบงชจะตองเปนทงเชงคณภาพ และเชงปรมาณสามารถน ามาวดไดมาตรฐานและตวชวดจงเปนตวก าหนดทใชอธบาย เพอวดผลความเปลยนแปลงบงชถง สถานภาพ ใชวดเพอประเมนผลความส าเรจ ประเมนความกาวหนาของผลการด าเนนงานขององคกร มาตรฐานจงตองประกอบดวยองคประกอบยอย ตวชวดและเกณฑบงชถงความส าเร จของการ ด าเนนงาน มาตรฐานจงเปนตวก ากบ ควบคมผลทเกดขน หากผลทวดยงไมพงประสงคกอาจจะตองมการพฒนามาตรฐานใหมความเหมาะสม โดยใชภาวะวสย (Objectivity) ปทสถานทางสงคม (Social Norms) สถานการณการเปลยนแปลงทางสงคม (Social Change) มาพจารณาประกอบการใชมาตรฐานและตวชวดจงไมไดอยทการสรางมาตรฐานขนมาเทานน หากแตอยทกระบวนการพฒนา มาตรฐานใหมความเหมาะสม สอดคลองกบการเปลยนแปลงของปญหาสงคมในแตละชวงเวลา อาจกลาวไดวา มาตรฐานตวชวดและเกณฑจงมความสมพนธเชอมโยงกน กลาวคอเกณฑทดจะตอง บงชวดไดจรง มมาตรฐานเปนทยอมรบเมอน าไปใช มาตรฐานทดจะใชเปนเกณฑในการตดสนการใหคณคากบสงทตองการจะวดได

42L eigh Burstein, Jeannie Oakes, & Gial Quiton, “Education indicator”

Encyclopedia of educational revjsearch (New York: Macmillan, 1992). 43David Hopkins, Marilyn Leask, & Kath Aspinwall, 1989: 6-7, quote in Kath

Aspinwall, Managing Evaluation in Education: A Developmental Approach (New York: Routledge, 1992), 140

44H. F. Moed, W. Glanzel, & U. Schmoch, Handbook of Quantitative Science and Technology Research: The Use of Publication and Patent Statistics in Studies of S & T Systems (New York: Springer, 2004), 22.

31

ค านยามของกลมตวบงช ตวบงชการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554-2558) ระดบการศกษาขนพนฐาน

แบงออกเปน 3 กลมตวบงชคอ กลมตวบงชพนฐาน กลมตวบงชอตลกษณและกลมตวบงชมาตรการสงเสรม ดงน กลมตวบงชพนฐาน หมายถงตวบงชทประเมนภายใตภารกจของสถานศกษา โดยก าหนดตวบงชและเกณฑ การประเมนบนพนฐานททกสถานศกษาตองมและปฏบตไดซงสามารถ ชผลลพธและผลกระทบไดดและมความเชอมโยง กบการประกนคณภาพภายใน ซงเปนการพฒนามาจากรอบแรกและรอบสอง ประกอบดวย ตวบงชท 1-8 กลมตวบงชอตลกษณหมายถง ตวบงช ทประเมนผลผลตตามปรชญา ปณธาน พนธกจ และวตถประสงค ของการจดตงสถานศกษา รวมถงความส าเรจตามจดเนนและจดเดนทสงผลสะทอนเปนเอกลกษณของแตละสถานศกษาโดยไดรบ ความเหนชอบจากคณะกรรมการสถานศกษาและหนวยงานตนสงกดประกอบดวยตวบงชท 9-10 กลมตวบงชมาตรการสงเสรม หมายถง ตวบงชทประเมนผลการด าเนนงานของสถานศกษา โดย สถานศกษาเปนผก าหนดแนวทางพฒนาเพอรวมกนชแนะปองกนและแกไขปญหาสงคมตามนโยบายของรฐ ซงสามารถปรบเปลยนตามกาลเวลาและปญหาสงคมทการเปนสมาชกสงคมอาเซยน การอนรกษพลงงาน การอนรกษสงแวดลอม การปองกนอบตภย การแกปญหา ความขดแยง การสรางสงคมสนตสขและความปรองดอง ฯลฯ โดยสถานศกษาเปนผก าหนดและหนวยงานตนสงกด ใหการรบรองการก าหนดตวบงชมาตรการสงเสรมของสถานศกษา ประกอบดวยตวบงชท 11 และ 12 เปลยนไปโดยมเปาหมายทแสดงถงความเปนผชวยเหลอสงคม และแกปญหาสงคมของสถานศกษา เชน การปฏรปการศกษา การสงเสรมและสบสานโครงการตามพระราชด าร และหลกปรชญา เศรษฐกจพอเพยง การสงเสรมประชาธปไตยในสถานศกษา การปองกนสงเสพตด การพรอมรบและ ตรวจสอบได ตวบงชยงมประโยชนตอการตงวตถประสงค และเปาหมายท าใหเขาใจไดงายขน45

ลกษณะของตวบงชทางการศกษา

ลกษณะหรอคณสมบตของตวบงชทดจะตองมการแสดงคาเชงปรมาณและคณภาพเปน ตวเลขเพอน าไปเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไวไดในลกษณะหรอในคณสมบตของตวบงชทด จงไดมนกการ ศกษากลาวถงไวอยางหลากหลายพอสรปไดดงน นพดล เจนอกษร ไดอธบายวาลกษณะ ทส าคญของตวบงชตองประกอบดวยรายละเอยด ดงน

1. ตองมนยเชงปรมาณ โดยอาจจะไมจ าเปนทจะตองระบเปนตวเลขหรอสถตขอมลใด ๆ กได 2. ตองเสนอขอมลทพงประสงคทงหมดใหปรากฏชดเจน

45คมอการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) ระดบการศกษาขน

พนฐานฉบบสถานศกษา พ.ศ. 2554, (25 กนยายน ศนยขอมลขาวสาร, 2557).

32

3. ตองใหความกระจางและขอเทจจรงทงหมดแกผทเกยวของ 4. ตองมลกษณะเปนเครองมอทจ าแนกแยกแยะ ประเมนผล หรอเสนอวสยทศน ตลอดจน

ความมงหมายใหม ๆ ได46 สอดคลองกบศรชย กาญจนวาส ไดกลาวถงตวบงช สรปลกษณะตวบงชทดควรมดงน 1. ความตรง (validity) ตวบงชทดจะตองบงชไดตามคณลกษณะทตองการวดอยางถกตอง

แมนย า ตวบงชทสามารถชไดแมนย าตรงตามคณลกษณะทมงวดนนมลกษณะดงน 1.1 มความตรงประเดน (relevant) ตวบงชตองชวดใหไดตรงกบประเดนทมความ

เชอมโยงสมพนธกนหรอเกยวของโดยตรงกบคณลกษณะทมงวด เชน GPA ใชเปนตวบงชกบเรองผล สมฤทธทางการเรยนโดยทวไป เปนตน

1.2 มความเปนตวแทน (representative) ตวบงชท เราตองการความเปนตวแทน คณลกษณะทมงวด หรอมมมมองทจะครอบคลมองคประกอบส าคญของคณลกษณะทจะมงวดอยาง ครบถวน เชน อณหภมรางกายเปนตวบงชสภาวะการมไขของผชวย คณภาพของผทจะกระท าหนาท ประชาสมพนธ สามารถชวดดวยลกษณะการใหสารสนเทศซงในความรวดเรวกบการตอบสนอง ทความตองการ ลกษณะการพดจา สหนาทาทางของการใหบรการ เปนตน

2. ความเทยง (reliability) ตวบงชทดจะตองบงชคณลกษณะทมงวดไดอยางนาเชอถอคงเสน คงวา หรอบงชไดคงทเมอท าการวดซ าในชวงเวลาเดยวกน ตวบงชทสามารถชไดแบบอยางคงเสน คงวาเมอท าการวดซ านนมลกษณะดงน

2.1 มความเปนปรนย (objectivity) ตวบงชตองชวดไดอยางเปนปรนยและเปนการ ตดสนใจเกยวกบคาของตวบงชควรขนอยกบสภาวะทเปนอย หรอคณสมบตของสงนนมากกวาทจะ ขนอยกบความรสกตามอตวสย เชน การรบรประสทธภาพของหลกสตรกบอตราการส าเรจการศกษา ตามระยะเวลาของหลกสตรตางเปนตวบงชตวหนงของคณภาพหลกสตร แตอตราการส าเรจการศกษา ตามระยะเวลาของหลกสตรจะเปนตวบงชทวดไดอยางมความเปนปรนยมากกวาการรบรประสทธภาพ ของหลกสตร

2.2 มความคลาดเคลอนต า (minimum error) ตวบงชนนตองชวดไดอยางมความ คลาดเคลอนต า คาทไดจะตองมาจากแหลงขอมลนาเชอถอได เชน คะแนนผลสมฤทธจากการทดสอบ กบคะแนนผลสมฤทธจากการตอบตามปฏกรยาหรอสงเกตอยางไมเปนทางการตางเปนตวบงชตวหนงของความส าเรจของการฝกอบรมแตคะแนนผลสมฤทธจากการทดสอบจะเปนตวบงชทนาเชอถอหรอ

46นพดล เจนอกษร, “วธวเคราะหสภาพแวดลอมและชมชนเชงปรมาณ” ประมวลสาระชด

วชาประสบการณวชาชพประกาศนยบตรบณฑตทางการบรหารการศกษา เอกสารประกอบการสอนหนวยท 1-5 (กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2546).

33

มความคลาดเคลอนจากการวดต ากวา ของความส าเรจของการฝกอบรมแตคะแนนผลสมฤทธจาก การทดสอบจะเปนตวบงชทนาเชอถอ หรอมความคลาดเคลอนจากการวดต ากวา

3. ความเปนกลาง (neutrality) ตวบงชทดจะตองบงชดวยความเปนกลางปราศจากความล าเอยง (bias) ไมโนมเอยงเขาขางฝายใดฝายหนงไมชน าโดยการเนนการบงชเฉพาะลกษณะความ ส าเรจหรอความลมเหลว หรอความไมยตธรรม

4. ความไว (sensitivity) ตวบงชทดจะตองมความไวตอคณลกษณะทมงวด สามารถแสดง ความผนแปร หรอมความแตกตางระหวางหนวยอยางชดเจน โดยตวบงชจะตองมมาตรและหนวยวด ทมความละเอยดเพยงพอ เชน ตวบงชระดบการปฏบตไมควรมความผนแปรทแคบ เชน ไมปฏบต (0) และปฏบต (1) แตควรจะมระดบของการปฏบตทมการระบความแตกตางของคณภาพอยางกวางขวาง เชน ระดบ 0 ถง 10

5. สะดวกในการน าไปใช )practicality( ตวบงชทดจะตองสะดวกในการน าไปใช และไดผลด โดยมลกษณะดงน

5.1 เกบขอมลงาย )availability( เกบขอมลไดสะดวกซงสามารถเกบรวบรวมขอมล จากการตรวจนบ วด หรอสงเกตไดงายสงสดและต าสด เขาใจงายและสามารถสรางเกณฑการตดสนคณภาพไดงาย

5.2 แปลความหมายงาย (Interpretability) ตวบงชทดควรใหคาการวดทมจดสงสด และต าสดเขาใจงาย และสามารถสรางเกณฑตดสนคณภาพไดงาย47

ซงนงลกษณ วรชชย, ศจมาจ ณ วเชยร, และพศสมย อรทย ไดสรปลกษณะส าคญของตวบงชทางการศกษา ดงน

1. ตวบงชตองใหสารสนเทศเกยวกบสงหรอสภาพทศกษาอยางกวาง ๆ โดยไมจ าเปนตอง แมนย าถกตองอยางแนนอน

2. ตวบงชมลกษณะทแตกตางไปจากตวแปร ถงแมวาตวบงชนจะใหสารสนเทศทแสดงถง คณลกษณะเกยวกบสงหรอสภาพทศกษาเหมอนตวแปร แตตวแปรจะใหสารสนเทศของสงหรอสภาพทตองการศกษาเพยงดานเดยวเนองจากมลกษณะทเฉพาะเจาะจง ขณะทตวบงชเกดจากการรวมตว แปรหลาย ๆ ตวทมความสมพนธกนเขาดวยกนเพอใหเหนภาพรวมของสงหรอสภาพทตองการศกษาตวบงชจงเปนตวแปรประกอบหรอองคประกอบกไดไมจ าเปนตองมตวเดยว

3. คาของตวบงชนนตองแสดงถงปรมาณในการแปลความหมาย คาของตวบงชนจะตองน ามา เปรยบเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานทก าหนดขน ดงนนในการสรางตวบงชจะตองมการก าหนด ความหมายและเกณฑของตวบงชใหชดเจน

47ศรชย กาญจนวาส, ทฤษฎการประเมน (กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550),

84-86.

34

4. ตวบงชตองใหสารสนเทศ ณ จดเวลาหรอชวงเวลานน ๆ เมอตวบงชจากหลายชวงเวลามา เปรยบเทยบกน จะตองแสดงสภาพการเปลยนแปลงของสงของทตองการศกษาได

5. ตวบงชเปนหนวยพนฐานส าหรบการพฒนาทฤษฎ โดยการรวมตวแปรเพอสรางเปน ตวบงชแลวน าไปอธบายทฤษฎในงานวจยตาง ๆ ซงมความเหมาะสมในการน าเสนอแนวคดไดดกวาการใชตวแปรเดยว

6. ตวบงชทางการศกษาใชบอกทศทางหรอบอกสภาพการศกษาเพอใหผบรหาร นกวางแผน นกวจย และบคคลทมสวนเกยวของไดทราบถงสภาพทางการศกษาโดยทวไปซงจะเปนประโยชน ในการวางแผน และการจดวางนโยบายในอนาคตได นโยบายทางการศกษาทดถกก าหนดโดยอาศย ขอเทจจรงทางการศกษานอกจากนการวางแผนอยางจรงจงส าหรบระบบการศกษา ควรจะมขอมล ทผานการจดกระท าเพอเพมความร ความเขาใจและมคณคาในการตดสนใจ ซงการพฒนานเปนการใชเครองบงชเพอวดถงองศาหรอระดบทไดบรรลผลแลว

7. ตวบงชทางการศกษาใชในการตดตามตรวจสอบระบบการศกษา ท าใหบอกถงภาพทาง การศกษาไดงายขน เชน การศกษาโอกาสทางการศกษาในภาคตาง ๆ ในประเทศไทยจะมตวบงช ความเสมอภาคทางการศกษาส าหรบตดตามหรอตรวจสอบระบบการศกษา เปนตน

8. ตวบงชมความส าคญในดานการพฒนาระบบการศกษา การวจยถงในระบบการพฒนา การศกษาตาง ๆ เชน การวเคราะหภาคตดขวางเพอเปรยบเทยบระหวางประเทศหรอการตดตามการศกษาในระยะยาว48

โดยทจอหนสโตน (Johnstone) ไดสรปลกษณะของตวบงช เพอใหเขาใจลกษณะของตวบงช ไว 5 ประการ ดงน

1. ตวบงชไมจ าเปนตองชบอกสงตาง ๆ หรอบงบอกสงตาง ๆ ไดอยางแมนย า ตวบงช เปนเพยงตวบอกหรอตวบงชสงตาง ๆ ในลกษณะการประมาณอาจจะมากกวาหรอจะนอยกวา ความเปนจรงบาง

2. ตวบงชจะประกอบดวยตวแปรหลาย ๆ ตว ตวแปรทมความเกยวของกนเพอทจะบงบอกไวหรอบงชใหเหนถงลกษณะกวาง ๆ ของสภาพการณของระบบนน ๆ

3. ตวบงชปรมาณของสงใดควรก าหนดในลกษณะปรมาณ หรอคดเปนคาตวเลขไดไมใชก าหนดในลกษณะการบรรยายขอความลวน ๆ

48นงลกษณ วรชชย,ศจมาจ ณ วเชยร, และพศสมย อรทย, “การพฒนาตวบงชการประเมน”

(เอกสารประกอบการประชมวชาการเรอง เปดขอบฟาคณธรรม จรยธรรม โรงแรมแอมบาสเดอร, 29 สงหาคม 2551).

35

4. ตวบงชสามารถเปลยนแปลงไดไปตามกาลเวลาหนง หรอในระยะหนงซงอาจจะเปนชวง ในระยะเวลาใดกไดขนอยกบความไวของการผนแปรของระบบทน ามาก าหนดตวบงช

5. ตวบงชควรตองพฒนาจากการรวบรวมอยางคลมเปนระบบ ดวยวธการศกษาวจยเพราะ จะท าใหดชนทพฒนาขนมความนาเชอถอ49

สอดคลองกบแอชเวอรธ และ ฮารเวย (Ashworth & Harvey) และคาวแมน (Cowman) กลาวถงการพฒนาตวบงชทางการศกษาทดวาควรมลกษณะ ดงน

1. มความสอดคลองกบพนธกจของสถาบนครอบคลมบทบาทหลกของสถาบน ทงนรวมทง ครอบคลมองคประกอบ คณภาพการจดการศกษาทงปจจย การจดการศกษาของสถาบนหรอเปน การประเมนตนเอง (Self Evaluation) เพอน าผลการน าเขากระบวนการและผลผลต

2. สามารถน ามาใชควบคม ประเมนการศกษา และประเมนตนเอง 3. มความตรง (Validity) มความเชอมน (Reliability) เปนทยอมรบของบคลากรทเกยวของ

ในสถาบนมความชดเจนไมคลมเครอ (Unambiguous) และไมผนแปรงาย (Not Susceptibility)50,51 จากทนกวชาการไดกลาวมาแลวนน สรปไดวาตวบงชมลกษณะเปนขอความทบงบอกสภาพ

หรอสภาพการณในลกษณะใดลกษณะหนงตามคณลกษณะทตองการวดอยางถกตองแมนย า วดได ตรงประเดนเปนการน าขอมลตวแปรหรอขอเทจจรงทสมพนธกน เพอใหเกดคณคาทสามารถชใหเหน ลกษณะของสภาพการณนน ๆ และมความเปนปรนยน ามาเปรยบเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานท ก าหนดขนตองใหสารสนเทศ ณ จดเวลาหรอชวงเวลานน ๆ ใชบอกทศทาง หรอบอกสภาพการศกษา ใชในการตดตามตรวจสอบระบบการศกษาและมความส าคญในดานการพฒนาระบบการศกษา ประเภทของตวบงชทางการศกษา

จอหนสโตน (Johnstone) เปนผทแบงประเภทตวบงชทางการศกษา โดยอาศยแนวการใช ตวแปรตาง ๆ มาก าหนดเปนเครองบงชโดยอตราการลงทะเบยนเรยนของนกเรยนในระดบชนตาง ๆ

49James N. Johnstone, Indicator of Education Systems (London: Kogan Page,

1981), 6. 50Allan Ashworth, & Roger Charles Harvey, Assessing Quality in Further and

Higher Education (London: Jessica Kingsley Publishers, 1994). 51Seamus Cowman, “Student Evaluation: a performance indicator of Quality in

Nurse Education” Journal of Advance Nursing (1996): 24: 625-632 quoted in roger Watson and others, Nursing Research: Designs and Methods (Oxford: Churchill Livingstone, 2008).

36

เปนตน ตวบงชอาจมหลายประเภท ขนอยกบวธและเกณฑในการแบงซงอาจแบงโดยอาศยแบ งเปน 3 ประเภทคอ

1. ตวบงชตวแทน (Representative Indicators) เปนตวแปรเดยวทสะทอนใหเหนแงมม ของระบบการศกษา หรอกลาวไดวาเปนตวแปรตวหนงทบงชลกษณะใดลกษณะหนงในระบบการศกษา ตวบงชประเภทนทใชกนมากในงานวจย งานบรหารและงานวางแผน เชน อตราสวนของ นกเรยนตอประชากรในระบบการศกษาอตราการเรยนตอของนกเรยนในระดบ วธการน าไปใชหรออาศยแนวคดของวธการสรางตวบงช

2. ตวบงชเดยว (Diaggregative Indicators) เปนตวบงชทถกน ามาจ าแนกออกเปนตวเดยว ๆ แตละตวแทนทจะใชตวแปรใดตวแปรหนงเพออธบายเรองหนง ตวบงชประเภทนตองอาศยความหมาย ของแตละตวแปรเพออธบายแตละสวนหรอแตละองคประกอบของระบบการศกษา ซงถาจะน าไป อธบายเพยงบางสวนกจะเกดปญหาในความทไมถกตองตามลกษณะของระบบการศกษาไดอยาง ถกตอง

3. ตวบงชรวม (Composite Indicators) เปนการรวมตวแปรทางการศกษาจ านวนหนงเขาดวยกนมการถวงน าหนกของตวแปรแตละตว เพราะตวแปรแตละตวนนอาจมคาน าหนกไมเทากนแลวค านวณหาคาตวบงชรวมออกมา ตวบงชประเภทนจงสามารถอธบายลกษณะ หรอสถานการณของการศกษาไดดกวาการใชตวแปรเพยงตวเดยว52

สอดคลองกบนงลกษณ วรชชย, ศจมาจ ณ วเชยร, และ พศสมย อรทย ไดสงเคราะหและสรปการจดแยกประเภทของตวบงชไดเปน 8 ประเภทคอ

1. ประเภททจดตามทฤษฎระบบไดแกตวบงชดานปจจย ( Input Indicators) ตวบงช ดานกระบวนการ (Process Indicators) และตวบงชดานผลผลต (Output Indicators) ซงรวม ตวบงชทแสดงถงผลลพธผลกระทบทจะเกดขนในระบบดวย

2. ประเภททจดตามลกษณะนยามของตวบงช การสรางและการพฒนาตวบงชจะตองมการ ใหนยามตวบงชดวยกน ลกษณะของการใหนยามทแตกตางกนท าใหนกวชาการแบงประเภทตวบงช ออกเปน 2 ประเภท ไดแก ตวบงชแบบอตนย (Subjective Indicators) และตวบงชแบบปรนย (Objective Indicators)

3. ประเภททจดตามวธการสรางและพฒนาตวบงช ไดแก ตวบงชตวแทน (Representative Indicators) ตวบงชแยกยอย (Disaggregative Indicators) และตวบงช รวม ตวบงชประกอบ (Ordinal Indicators)

52 James N Johnstone, Indicators of Education Systems ( UNESCO UK:

The Anchor Press. Tiptree, Essex, 1981).

37

4. ประเภททจดตามลกษณะของตวบงชยอยทใชสรางตวบงชรวมแบงไดหลายวธ ดงเชน 4.1. จดตามระดบการวด ไดแก ตวบงชนามบญญต (Nominal Indicators) ตวบงชอนดบ

(Ordinal Indicators) ตวบงชอนตรภาค (Interval Indicators) ตวบงชอตราสวน (Ratio Indicators) ตวบงชรวมทสรางจากตวบงชยอยระดบใดจะมระดบการวดตามตวแปรนนดวย

4.2. จดตามประเภทของตวแปร ไดแก ตวบงชสตอก (Stocks Indicators) เปนตวบงช ทแสดงถงสภาวะหรอปรมาณของระบบการผลต ณ จดเวลาใดเวลาหนง และตวบงชการเลอนไหล (Flows Indicators) เปนตวบงชทสามารถแสดงถงสภาวะทเปนพลวตรในระบบการผลต ณ ชวงเวลา ใดชวงเวลาหนง

4.3. จดตามคณสมบตทางสถตของตวบงช ไดแก ตวบงชทเกยวกบเรองการแจกแจง (Distributive Indicators) สรางจากตวบงชทเปนคาสถตบอกลกษณะการกระจายของขอมล เชน สมประสทธการกระจาย และตวบงชทซงไมเกยวกบการแจกแจง (Non–Distributive Indicators) สรางจากตวบงชทเปนปรมาณ หรอเปนคาสถตบอกลกษณะคากลาง เชน คาเฉลย หรอคาสถต ประเภทคารอยละ อตราสวน

5. ประเภททจดตามลกษณะคาของตวบงช ไดแก ตวบงชสมบรณ (Absolute Indicators) คาตวบงชจะบอกปรมาณทแทจรง และมความหมายในตวเอง ซงตวบงชสมพทธหรอ ตวบงช อตราสวน (Relative or Ratio Indicators) คาของตวบงชเปนปรมาณทตองแปลความหมายเทยบเคยง กบคาอน ตวบงชสมบรณใชเปรยบเทยบไดเฉพาะระบบทมขนาดหรอศกยภาพเทาเทยมกน ถามขนาด หรอศกยภาพทไมเทาเทยมกนควรใชตวบงชสมพทธในการเปรยบเทยบ

6. ประเภททจดตามฐานการเปรยบเทยบในการแปลความหมาย ไดแก ตวบงชองกลม (Norm–Reference Indicators) เปนตวบงชทมการแปลความหมายเทยบกบกลมตวบงชองเกณฑ (Criterion–Reference Indicators) เปนตวบงชทมการแปลความหมายเทยบกบเกณฑทก าหนดไว ตวบงชองตนเอง (Self – Referenced Indicators) เปนตวบงชทมการแปลความหมายเทยบกบ สภาพเดม ณ จดหรอชวงเวลาทตางกนเปนตวบงชทบอกถงความเปลยนแปลง หรอทระดบการพฒนา

7. ประเภททจดตามลกษณะการใชตวบงช ไดแก ตวบงชแสดงความหมาย (Expressive indicators) และตวบงชท านาย (Predictive indicators)

8. ประเภททมการจดตามเนอหาสาระ หรอสาขาวชาจดไดหลายประเภท โดยทไมมหลกเกณฑ ทแนนอนตายตว ขนอยกบความสนใจและจดมงหมายในการพฒนาตวบงชเชน ตวบงชการศกษา (Education indicators) ตวบงชสงคม (Social indicators) ตวบงชคณภาพชวต (Quality of life Indicators) ตวบงชการศกษานอกระบบโรงเรยน (Non-Formal Education Indicators) สรปประเภท ของตวบงชมหลายประเภท ขนอยกบวธการและเกณฑในการแบง ถาใชตวแปรตาง ๆ ทน ามาก าหนด

38

เปนเครองชกแบงเปนตวบงชตวแทนตวบงชเดยว และตวบงชรวมหรอถาแบงตามประเภทการสงเคราะห53 กระบวนการพฒนาตวบงชทางการศกษา

กระบวนการพฒนาตวบงชมขนตอนคลายกบขนตอนในกระบวนการวดตวแปร แตมขนตอน เพมมากขนในสวนทเกยวกบการรวมตวแปรเขาเปนตวบงช และการตรวจสอบคณภาพของตวบงช ทพฒนาขน ขนตอนในกระบวนการพฒนาตวบงชทนกวชาการก าหนดไวมลกษณะคลายคลงกน มสวนแตกตางกนในบางขนตอน ซงสามารถสรปรวมเปนขนตอนทส าคญในการพฒนาต วบงช 6 ขนตอน คอ นงลกษณ วรชชย, ศจมาจ ณ วเชยร, และพศสมย อรทย ไดสรปขนตอนส าคญ ในการพฒนาตวบงชวาม 6 ขนตอน คอ

ขนตอนท 1 การก าหนดวตถประสงค (Statement Of Purposes) ขนตอนท 2 การนยามตวบงช (Definition) ขนตอนท 3 การรวบรวมขอมล (Data Collection) ขนตอนท 4 การสรางตวบงช (Construction) ขนตอนท 5 การตรวจสอบคณภาพตวบงช (Quality Check) ขนตอนท 6 การจดเขาบรบท และมการน าเสนอการรายงาน (Contextualization and

Presentation) ซงแตละขนตอนสรปไดดงน ขนตอนท 1 การก าหนดวตถประสงค (Statement Of Purposes) คอ การก าหนด

วตถประสงคของการพฒนาตวบงช นกประเมนตองก าหนดลวงหนาวาจะน าตวบงชทพฒนาขนไปใชประโยชนในเรองอะไร และอยางไร วตถประสงคส าคญในการพฒนาตวบงช คอ เพอพฒนาและ ตรวจสอบคณภาพตวบงชทพฒนาขนใหไดตวบงชทจะน าไปใชประโยชนโดยทตวบงชทพฒนาขนเพอใชประโยชนตางกน มลกษณะแตกตางกน เชน ตวบงชทพฒนาขนเพอประเมนคณภาพการศกษา ควรเปนตวบงชประเภทองเกณฑ ตวบงชเพอประเมนความกาวหนาในการด าเนนงาน ควรเปนตวบงช ประเภทองเกณฑ ตวบงชเพอประเมนความกาวหนาในการด าเนนงาน ควรเปนตวบงชประเภทองตน และตวบงชเพอใชจดจ าแนกระบบการศกษาของประเทศตาง ๆ หลายประเทศ ควรเปนตวบงช ประเภทองกลม เปนตน ดวยเหตนนกประเมนทตองการพฒนาตวบงชจงตองก าหนดวตถประสงค ในการพฒนาตวบงชใหชดเจนวาจะพฒนาตวบงชไปใชประโยชนท าอะไร และเปนประโยชนในการ

53นงลกษณ วรชชย, ศจมาจ ณวเชยร, และพศสมย อรทย, “การพฒนาตวบงชการประเมน”


39

ด าเนนงานอยางไร การก าหนดวตถประสงคของการพฒนาตวบงชทชดเจนยอมสงผลใหไดตวบงช ทมคณภาพสง และเปนประโยชนสมตามวตถประสงคทตองการ

ขนตอนท 2 การนยามตวบงช (Definition) หลงจากการก าหนดวตถประสงคในการพฒนา ตวบงชแลว งานส าคญชนแรกในกระบวนการพฒนาตวบงช คอ การก าหนดนยามตวบงช เพราะ นยามตวบงชทก าหนดขนนนจะเปนตวชน าวธการทจะตองใชในขนตอนตอไปของกระบวนการพฒนาตวบงชเนองจากตวบงช หมายถง องคประกอบทประกอบดวยตวแปรยอย ๆ รวมกนเพอแสดง สารสนเทศ หรอคณลกษณะของสงทตองการบงช ดงนนในขนตอนการนยามตวบงชน นอกจากจะ เปนการก าหนดนยามในลกษณะเดยวกบการนยามตวแปรในการวจยทวไปแลว นกประเมนตองก าหนด ดวยวาตวบงชประกอบดวยตวแปรยอยอะไร และรวมตวแปรยอยเปนตวบงชอยางไร Burstein, Oakes & Guiton แยกการนยามตวบงชเปน 2 สวน สวนแรก คอ การก าหนดกรอบความคด หรอการสรางสงกป (conceptualization) เปนการใหความหมายคณลกษณะของสงทตองการบงช โดยการก าหนด รปแบบหรอโมเดลแนวคด (conceptual model) ของสงทตองการบงชกอนวาม สวนประกอบแยกยอยเปนกมต (dimension) และก าหนดวาแตละมตประกอบดวยสงกป (concept) อะไรบาง สวนทสองยงแยกไดเปนสองสวนยอย คอ การพฒนาตวแปรสวนประกอบ หรอตวแปรยอย (development of component measures) และการสรางและก าหนดมาตร (construction and scaling) การนยามในสวนน เปนการก าหนดนยามปฏบตการตวแปรยอยตามโมเดลแนวคด และ การก าหนดวธการรวมตวแปรยอยเขาเปนตวบงชจากการนยามตวบงช นกประเมนจะได ร ปแบบ ความสมพนธโครงสราง (structural relationship model) ของตวบงช เนองจากรปแบบความสมพนธ โครงสรางของตวบงช คอ โครงสราง (structure) ทอธบายวาตวบงชประกอบดวยตวแปรยอยอะไร ตวแปรยอยมความสมพนธกบตวบงชอยางไร และตวแปรยอยแตละตวมน าหนกความส าคญตอ ตวบงชตางกนอยางไร ดงนนการก าหนดนยามตวบงชจงประกอบดวยการก าหนดรายละเอยด 3 ประการ ประการแรก คอ การก าหนดสวนประกอบ (components) หรอตวแปรยอย (component variables) ของตวบงช นกประเมนตองอาศยความรจากทฤษฎ และประสบการณศกษาตวแปรยอยทเกยวของสมพนธ (relate) และตรง (relevant) กบตวบงช แลวตดสนใจคดเลอกตวแปรยอยเหลานนวาจะใช ตวแปรยอยจ านวนเทาใด ใชตวแปรยอยประเภทใดในการพฒนาตวบงช ประการทสอง คอ การก าหนด วธการรวม (combination method) ตวแปรยอย นกประเมนตองศกษาและตดสนใจเลอกวธการ รวมตวแปรยอยใหไดตวบงช ซงโดยทวไปท าไดเปน 2 แบบ คอ การรวมตวแปรยอยดวยการบวก (addition) และการคณ (multiplication) สวนประการทสาม คอ การก าหนดน าหนก (weight) การรวมตวแปรยอยเขาเปนตวบงช นกประเมนตองก าหนดน าหนกแทนความส าคญของตวแปรยอย แตละตวในการสรางตวบงชโดยอาจก าหนดใหตวแปรยอยทกตวมน าหนกเทากน หรอตางกนได

40

การก าหนดรายละเอยดทงสามประกอบส าหรบการนยามตวบงชนน Johnstone อธบายวาท าได 3 วธ แตละวธมความเหมาะสมกบสถานการณ และมวธการในการพฒนาตวบงชแตกตางกน ดงตอไปน

2.1 การพฒนาตวบงชโดยใชนยามเชงปฏบตการ (Pragmatic Definition) นยามเชงปฏบตการ เปนนยามทใชในกรณทมการรวบรวมขอมลเกยวกบตวแปรยอยทเกยวของกบตวบงชไวพรอมแลว มฐานขอมลหรอมการสรางตวแปรประกอบจากตวแปรยอย ๆ หลายตวไวแลวนกประเมนเพยงแตใช วจารณญาณคดเลอกตวแปรจากฐานขอมลทมอยและน ามาพฒนาตวบงชโดยก าหนดวธการรวม ตวแปรยอย และก าหนดน าหนกความส าคญของตวแปรยอย วธการก าหนดนยามตวบงชวธนอาศย การตดสนใจ และประสบการณของนกประเมนเทานน ซงอาจท าใหไดนยามทล าเอยงเพราะไมม การอางองทฤษฎ หรอตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรแตอยางไร จงเปนนยามทมจดออน มากทสดเมอเทยบกบนยามแบบอน และไมคอยมผนยมใช

2.2 การพฒนาตวบงชโดยใชนยามเชงทฤษฎ (Theoretical Definition ) นยามเชงทฤษฎ เปนยามทนกประเมนใชทฤษฎรองรบสนบสนนการตดสนใจของนกวจยโดยตลอด และใชวจารณญาณของนกวจยนอยมากกวาการนยามแบบอน การนยามตวบงชโดยใชการนยามเชงทฤษฎนนอาจท าได สองแบบ แบบแรกเปนการใชทฤษฎ และเอกสารงานวจยเปนพนฐานสนบสนนทงหมดตงแต การก าหนดตวแปรยอย การก าหนดวธการรวมตวแปรยอย และการก าหนดน าหนกตวแปรยอย โดยอาจใชโมเดลหรอสตรในการสรางตวบงชตามทมผพฒนาไวแลวทงหมด แบบทสองเปนการใช ทฤษฎ และเอกสารงานวจยเปนพนฐานสนบสนนในการคดเลอกตวแปรยอย และการก าหนดวธการ รวมตวแปรยอยเทานน สวนในขนตอนการก าหนดน าหนกตวแปรยอยแตละตวนน เปนการใชความคดเหนผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญประกอบในการตดสนใจ วธแบบนใชในกรณทยงไมมผใดก าหนด สตรหรอโมเดลตวบงชไวกอน

2.3 การพฒนาตวบงชโดยใชนยามเชงประจกษ (Empirical Definition) นยามเชงประจกษ เปนนยามทมลกษณะใกลเคยงกบนยามเชงทฤษฎ เพราะเปนนยามก าหนดวาตวบงชประกอบดวย ตวแปรยอยอะไร และก าหนดรปแบบวธการรวมตวแปรใหไดตวบงชโดยมทฤษฎ เอกสารวชาการ หรองานวจยเปนพนฐาน แตการก าหนดน าหนกของตวแปรแตละตวทจะน ามารวมกนในการพฒนาตวบงช นนมไดอาศยแนวคดทฤษฎโดยตรง แตอาศยการวเคราะหขอมลเชงประจกษ การนยามแบบนมความเหมาะสม และเปนทนยมใชกนอยมาจนถงทกวนน

เมอพจารณาวธการนยามตวบงชทง 3 วธของ Johnstone ทกลาวขางตนเปรยบเทยบกบ วธการนยามตวแปร 2 วธทใชในการวจยทวไป จะเหนไดวา Johnstone ใหความส าคญกบการนยาม ระดบนามธรรมตามทฤษฎ หรอการนยามโครงสรางทมทฤษฎและเอกสารงานวจยเปนพนฐานในการ นยาม วธการนยามตวบงชทง 3 วธ โดยเฉพาะสองวธหลงของ Johnstone ลวนแตตองมทฤษฎ เปนหลกทงสน จงกลาวไดวาการนยามทกวธในสวนของการก าหนดตวแปรยอย และการก าหนด

41

วธการรวมตวแปรเปนนยามโครงสรางตามทฤษฎทงสน สวนการแบงประเภทวธการนยามนนเปน เพยงการแบงโดยใชเกณฑมาก าหนดวาน าหนกตวแปรยอยจะใชทฤษฎ หรอขอมลเชงประจกษเทานน สรปไดวานยามเชงประจกษมลกษณะเทยบเคยงไดกบนยามเชงทฤษฎ ตางกนทการก าหนดน าหนก ตวแปรยอยในวธแรกใชทฤษฎ สวนในวธหลงใชขอมลเชงประจกษ ในจ านวนวธการก าหนดนยาม ตวบงชทง 3 วธของ Johnstone ทกลาวขางตนนน วธการนยามเชงประจกษ เปนวธทนยมใชกนมากทสด ประเดนทนาสงเกตเกยวกบการก าหนดนยามเชงประจกษ คอ การก าหนดน าหนกตวแปรยอย นน ในความเปนจรงมใชการก าหนดนยามจากการศกษาเอกสารและทฤษฎ แตเปนการด าเนนการ วจยโดยใชขอมลเชงประจกษ และเมอเปรยบเทยบการก าหนดนยามเชงประจกษซงตองใชการวจย ในการนยาม กบการวจยทมการวเคราะหโมเดลความสมพนธโครงสรางเชงเสน หรอโมเดลล สเรล (linear Structural relationship model or LISREL model) จะเหนไดวามวธการสอดคลองกน เนองจากการก าหนดนยามเชงประจกษของตวบงชมงานส าคญสองสวน สวนแรกเปนการก าหนด โมเดลโครงสรางความสมพนธวาตวบงชประกอบดวยตวแปรยอยอะไร และอยางไร โดยมทฤษฎเปน พนฐานรองรบ โมเดลทไดเปนโมเดลการวด (measurement model) ทแสดงความสมพนธระหวาง ตวแปรยอยซงเปนตวแปรสงเกตได (observed variables) กบตวบงชซงเปนตวแปรแฝง (latent variables) นนเอง แตงานสวนทสอง คอการก าหนดน าหนกความส าคญของตวแปรยอยจากขอมล เชงประจกษโดยการวจย งานสวนนเปนงานวจยทใชการวเคราะหโมเดลลสเรลนนเอง กลาวคอ นกวจยตองรวบรวมขอมลไดแกตวแปรยอยทงหลายตามโมเดลทพฒนาขน แลวน ามาวเคราะหใหได คาน าหนกตวแปรยอยทจะใชในการสรางตวบงช วธการวเคราะหทนยมใชกนมากทสด คอ การวเคราะหองคประกอบ (factor analysis) ใชเมอมทฤษฎรองรบโมเดลแบบหนกแนนเขมแขง และสามารถตรวจสอบความตรงของโมเดลโดยพจารณาจากความสอดคลองระหวางโมเดลตามทฤษฎ กบขอมล เมอพบวาโมเดลมความตรง จงน าสมการแสดงความสมพนธระหวางตวแปรและคาน าหนกความส าคญของตวแปรยอยมาสรางตวแปรแฝง

ขนตอนท 3 การรวมรวมขอมล (Data Collection) เปนการด าเนนการวดตวแปรยอย ประกอบดวยการสรางเครองมอส าหรบ วด ทดลองใช การปรบปรงเครองมอการตรวจสอบคณภาพ เครองมอ การก าหนดกลมประชากรและกลมตวอยาง การออกภาคสนามเพอใชเครองมอ เกบขอมล และการตรวจสอบคณภาพของขอมลทเปนตวแปรยอย ซงจะน ามารวมเปนตวบงช

ขนตอนท 4 การสรางตวบงช (Construction) ในขนตอนนนกวจยสรางสเกล (Scaling) ตวบงชโดยน าตวแปรยอยทไดมาจากการเกบรวบรวมขอมลมาวเคราะหรวมใหไดตวบงช โดยวธการ รวมตวแปรยอยและการก าหนดน าหนกตวแปรยอยตามทไดนยามตวบงชไว

ขนตอนท 5 การตรวจสอบคณภาพตวบงช (Quality Check) เปนการวเคราะหขอมลเพอ ตรวจสอบคณภาพของตวบงชทพฒนาขนครอบคลมถงการตรวจสอบคณภาพของตวแปรยอย และ

42

ตวบงชทพฒนาขนดวย โดยจะตรวจสอบความเทยงตรง (Validity) ความเชอมน (Reliability) ความเปนไปได (Feasibility) ความเปนประโยชน (Utility) ความเหมาะสม (Appropriateness) ความเชอถอได (Credibility) ตวบงชทมคณภาพนนควรมลกษณะ ดงตอไปน

5.1 ควรมความทนสมย ทนเหตการณเหมาะสมกบเวลาและสถานท สารสนเทศทไดจาก ตวบงชตองสามารถบอกถงสถานะและแนวโนมการเปลยนแปลง หรอสภาพปญหาทจะเกดขนใน อนาคตไดทนเวลา สามารถแกปญหาทนทวงท

5.2 ควรตรงกบความตองการ หรอมจดมงหมายของการใชงานคอ ตวบงชทสรางขนเพอใชใน การก าหนดนโยบายไมควรจะมลกษณะเปนแบบเดยวกบตวบงชทสรางขนเพอใชในการบรรยายสภาพของระบบ แตอาจมตวบงชยอยบางตวเหมอนกนได

5.3 ควรมคณสมบตตามคณสมบตของการวดคอ มความเทยง มความตรง ความเปนปรนย และใชปฏบตไดจรง ซงคณสมบตขอนมความส าคญมาก

5.4 ควรมเกณฑการวดทมความเปนกลางมความเปนจรงทวไป และไดใหสารสนเทศ เชงปรมาณทใชเปรยบเทยบกนได ไมวาจะเปนการเปรยบเทยบระหวางจงหวด เปรยบเทยบระหวาง เขตในประเทศใดประเทศหนง หรอเปรยบเทยบประเทศ

ขนตอนท 6 การน าเสนอรายงาน (Contextualization and Presentation) ดงนนการพฒนาตวบงช มขนตอนการพฒนาเปนล าดบซงผวจยไดน ามาออกแบบกบงานวจยน

โดยการเรมตนดงน ขนตอนท 1 การรางตวบงชเพอเปนการรวบรวมขอมลเกยวกบตวแปรยอยทเกยวของกบ

ตวบงชโดยใชนยามเชงประจกษวาตวบงชประกอบดวยตวแปรยอยอะไร และก าหนดรปแบบวธการ รวมตวแปรใหไดตวบงชโดยใชทฤษฎระบบ

ขนตอนท 2 การสรางตวบงชเปนการวดตวแปรยอยประกอบดวยสรางเครองมอส าหรบวด การตรวจสอบคณภาพเครองมอ เพอใชเกบขอมล

ขนตอนท 3 การพฒนาตวบงชเปนการเกบรวบรวมขอมลมาวเคราะหรวมใหไดตวบงช โดยวธการรวมตวแปรยอย และการก าหนดน าหนกตวแปรยอยใชคาสถตในการหาฉนทามตของผเชยวชาญ แลวน าเสนอรายงานระหวางผพฒนาและผใชตวบงช

สรปในอดตการบรหารและการจดการศกษาเพยงแตอาศยขอมลการศกษาทจดท าอยใน รปของ “สถตการศกษา” แตเมอในเวลาทผานไปกเรมตระหนกวา“ระบบฐานขอมลและสถต การศกษาตวบงช” ไมสามารถใชประโยชนไดดเทาทควรจงไดพฒนาการศกษาทมคณภาพเพอน ามาใช แทน สงผลใหวธวทยาดานการพฒนาระบบตวบงชการศกษากาวหนาอยางรวดเรว และเปนประโยชนมากตอการบรหารและการวจย ในการบรหารใชในการก าหนดนโยบายและวตถประสงคในการ วางแผนการศกษา ใชในการก ากบตดตามตรวจสอบและประเมนผลการด าเนนงาน ทงในเรอง

43

การประกนคณภาพการแสดงความรบผดชอบตอภาระหนาท และการก าหนดเปาหมายทตรวจสอบได ตลอดจนการจดล าดบและจดประเภทระบบการศกษาเพอประโยชนในการด าเนนงานพฒนา ชวยใหไดผลการวจยมความตรงสงกวาการใชตวแปรเพยงตวเดยว หรอการใชชดตวแปร และให แนวทางการตงสมมตฐานวจยส าหรบศกษาความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวบงชการศกษาคณภาพ ของตวบงช สงหนงทจะตองใหความส าคญในการสรางและพฒนา ตวบงชกคอ “การตรวจสอบคณภาพของตวบงช ” ประกอบดวยหลกการส าคญ 2 ประการคอ

1. การตรวจสอบคณภาพของตวบงชภายใตกรอบแนวคดทางทฤษฎ ถอวามความส าคญมาก เพราะหากการพฒนาตวบงช เรมตนจากกรอบแนวคดเชงทฤษฎทขาดคณภาพแลวไมวาจะใชเทคนควธการทางสถตดอยางไร ผลทไดจากการพฒนากยอมดอยคณภาพไปดวย

2. การตรวจสอบดวยวธการทางสถต มความส าคญนอยกวา เพราะเปนเพยงการน าขอมล ทไดมาสนบสนนคณภาพของตวบงชเทานน54

นงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร ไดจดแยกประเภทของตวบงช ออกเปน 8 ประเภท รายละเอยดดงน

ตารางท 4 ลกษณะการจดแยกประเภทตวบงช

ลกษณะการจดแยก ประเภทตวบงช

ประเภทตวบงช การน าไปใช

1. การแบงประเภท ตวบงชตามทฤษฎระบบ

1.1 ตวบงชดานปจจยน าเขา (Input Indicators) 1.2 ตวบงชดานกระบวนการ (Process Indicators) 1.3 ตวบงชดานผลผลต (output

Indicators) ผลลพธและผลกระทบ (Outcome and Impact Indicators)

พจารณาตวบงชตามทฤษฎระบบ

54นงลกษณ วรชชย, ศจมาจ ณวเชยร, และพศสมย อรทย, “การพฒนาตวบงชการประเมน”


44

ตารางท 4 ลกษณะการจดแยกประเภทตวบงช (ตอ) ลกษณะการจดแยก

ประเภทตวบงช ประเภทตวบงช การน าไปใช

2. การแบงประเภท ตวบงชตามลกษณะนยามของตวบงช

2.1 ตวบงชแบบอตนย (Subjective Indications)

2.2 ตวบงชแบบปรนย (Objective Indications)

ใชในกรณทผศกษามความรเกยวกบเรองทศกษาไมมากนก หรอมการใหค าจ ากดความ ตวบงชไวกวาง ๆ ไมชดเจน ผศกษาตองใชวจารณญาณพจารณาตดสนใจนยมใชในการประเมนการตดตาม และ การเปรยบเทยบระบบระหวางประเทศ

3. การแบงประเภท ตวบงช ตามวธการสราง

3.1 ตวบงชตวแทน (Representative Indicators)

เกดจากการสรางตวแปร 1 ตว ใหเปนตวแทนของตวแปร ตวอน ทสามารถบอกสภาพหรอลกษณะหรอปรมาณของสงทตองการศกษา

3.2 ตวบงชยอย (Disaggregative Indicators)

เปนตวบงชหลายตวในชดของ ตวบงช โดยตวบงชแตละตว จะเปนอสระตอกน บอกสภาพหรอลกษณะหรอปรมาณสงทตองการศกษา เฉพาะดานใดดานหนงเทานน การบงชภาพรวมตองพจารณาจาก ตวบงชยอยทงหมดในชดของ ตวบงช

45



3.3 ตวบงชรวมหรอตวบงชประกอบ (Composite Indicators)

เกดจากการรวมตวบงชยอยหลายตวเขาดวยกนเปนตวบงชใหสารสนเทศทมความเทยงและความตรงมากกวา สองประเภทแรกนยมใชมาก ในปจจบน สวนใหญน ามาใช ในการวางแผน การก ากบตดตามและการประเมนผล การด าเนนงาน

4. การแบงประเภทตวบงช ตามลกษณะตวบงชยอยทใชสรางตวบงชรวม

4.1 การจดแยกประเภทตวบงช ตามระดบการวด ไดแก ตวบงช นามบญญต (Nominal Indicators) ตวบงชเรยงอนดบ (Ordinal Indicators) ตวบงชอนตรภาค (Interval Indicators) และตวบงช อตราสวน (Ratio Indicators) และตวบงช อตราสวน (Ratio Indicators)

ตวบงชรวมทสรางจากตวบงช ยอยจะมระดบการวดตาม ตวแปรของตวบงชยอย

4.2 การจดแยกประเภทตวบงชการศกษาตามประเภทของ ตวแปร ไดแก ตวบงชสตอก (Stock Indicators) และตวบงชการเลอนไหล (Flows Indicators)

ตวบงชสตอกจะแสดงถงสภาวะหรอ ปรมาณของระบบการผลตในจดใดจดหนง ในขณะทตวบงชการเลอนไหลจะแสดงถงสภาวะทเปนพลวตของระบบการผลตในจดใด จดหนง

46



4.3 การจดแยกประเภทตาม คณสมบตทางสถตของตวบงช ไดแก ตวบงชเกยวกบการแจกแจง (Distributive Indicators) และตวบงชไมเกยวกบการแจกแจง (Non–Distributive Indicators)

ตวบงชเกยวกบการแจกแจง เชน สมประสทธการกระจาย และตวบงชไมเกยวกบการแจกแจง เชน คาเฉลยมธยฐานของตวแปร

5. การแบงประเภทตวบงชตามลกษณะคาของตวบงช

5.1 ตวบงชสมบรณ (Absolute Indicators)

คาของตวบงชบอกปรมาณทแทจรงและมความหมายในตวเอง ใชการเปรยบเทยบระบบทมขนาดหรอศกยภาพเทาเทยมกน

5.2 ตวบงชสมพทธหรอตวบงช อตราสวน (Relative or Ratio Indicators)

คาของตวบงชเปนปรมาณทตอง แปลความหมายเทยบเคยงกบคาอนใชเปรยบเทยบระบบทมขนาดหรอศกยภาพตางกน

6. การแบงประเภทตวบงชตามฐานการเปรยบเทยบในการแปลความหมาย

6.1 ตวบงชองกลม (Norm-Referenced Indicators)

ตวบงชทแปลความหมายเทยบกบกลม

6.2 ตวบงชองเกณฑ (Criterion Referenced Indicators)

ตวบงชทแปลความหมายเทยบกบเกณฑทก าหนดไว

6.3 ตวบงชองตน (Self-Referenched Indicators)

ตวบงชทแปลความหมายเทยบกบสภาพเดม ณ จดหรอชวงเวลาท ตางกนแสดงถงความเปลยนแปลงหรอระดบการพฒนา

47



7. การแบงประเภทตวบงช ตามลกษณะการใชตวบงช

7.1 ตวบงชแสดงความหมาย (Expressive Indicators)

ใชในการบรรยายสภาพของระบบการบรหารจดการและการพฒนา การด าเนนงานในระบบการผลต

7.2 ตวบงชท านาย (Predictive Indicators)

ใชในการท านายหรอพยากรณ ปรากฏการณอนาคตในการบรหาร

8. การแบงประเภทตวบงช ตามเนอหาสาระหรอ สาขาวชา

การจดแยกประเภทตวบงชตาม เนอหาสาระหรอสาขาวชาไมมหลกเกณฑตายตวขนอยกบความสนใจและจดมงหมายในการพฒนาตวบงชตามประเดนทตองการศกษา

จดการและการพฒนาการด าเนน งาน ในระบบการผลตสามารถน า ไปใชประโยชนไดอยางหลากหลาย เชน ตวบงชการศกษา ตวบงชสงคม ตวบงชคณภาพชวต ตวบงชการพฒนา ตวบงชระดบความยากจน ตวบงชการศกษา นอกระบบโรงเรยน เปนตน

ทมา: นงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร

จากตารางท 6 อธบายไดวา เกณฑการจดแยกประเภทของตวบงชม 8 ลกษณะ ไดแก 1) การแบงประเภทตวบงชในทฤษฎระบบ 2) การแบงประเภทตวบงชตามลกษณะนยามของตวบงช 3) การแบงประเภทตวบงชตามวธการสราง 4) การแบงประเภทตวบงชตามลกษณะตวบงชยอยทใช สรางตวบงชรวม 5) การแบงประเภทตวบงชลกษณะคาของตวบงช 6) การแบงประเภทตวบงชตามฐานการเปรยบเทยบในการแปลความหมาย 7) การแบงประเภทตวบงชตามลกษณะการใชตวบงช 8) การแบงประเภทตวบงชตามเนอหาสาระหรอสาขาวชา55

55นงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร, การวจยและพฒนา ตวบงช

คณธรรมจรยธรรม: รายงานการวจยเรองท 2 ใน 4 ของชด โครงการวจยเรอง การพฒนาตวบงชคณธรรมจรยธรรม: การพฒนา และพฒนาการ (กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมและพฒนาองคความร, 2551), 7-8.

48

ความส าคญของตวบงชทางการศกษา วโรจน สารรตนะ ทไดสรปความส าคญของตวบงชวา มประโยชนมากตอการบรหาร และ

การวจยในดานการบรหาร ใชในการก าหนดนโยบาย และวตถประสงคในการวางแผนการศกษา ใชในการก ากบตดตามตรวจสอบ และประเมนผลการด าเนนงานมทงในเรองการประกนคณภาพ และ การแสดงความรบผดชอบตอภาระหนาทและการก าหนดเปาหมายทตรวจสอบได ตลอดจนการล าดบและจดประเภทระบบการศกษาเพอประโยชนในการด าเนนงานในดานการวจยชวยใหไดผลการวจย มความตรงสงกวาการใชตวแปรเพยงตวเดยว หรอการทใชชดตวแปรและใหแนวทางการตงสมมตฐานวจยส าหรบศกษาความสมพนธเชงสาเหตระหวางตวบงชการศกษา 56 สอดคลองกบ บณฑตา วงษวฒภทร ไดกลาวถงคณสมบตของตวบงชทดจะตองมลกษณะ ดงน 1) มความตรงสามารถวดใน สงทตองการจะวดได 2) มความเปนกลางไมล าเอยง 3) ไวตอการเปลยนแปลงของสถานการณ 4) มความปลอดภย หมายถงการตดสนใจขนอยกบสภาวะทเปนอยหรอเปนรปแบบของสงทจะวดหรอประเมน 5) ตความใหสะดวก 6) เฉพาะเจาะจงจะเปลยนแปลงในเฉพาะสถานการณทเกยวของกบ ตวแปรนนโดยตรงเทานน 7) เชอถอได คาทไดในเชงปรมาณและคณภาพควรสอดคลองกน หากวด ในสงเดยวกนไมวา ผวดจะเปนกลมใดจากคณสมบตของตวบงชทกลาวมาขางตนจะเหนวาตวบงชทด จะน าไปใชตรวจตดตามและประเมนผลนนจะตองมคณสมบตครบถวน57 และขณะเดยวกน สมมาตร สนทมโน ไดท าการศกษาตวบงชหลก ส าหรบการประเมนคณภาพการศกษาของสถาบนศกษา ขนพนฐานโดยการบรหารเชงสมดล เพอพฒนาตวบงชหลกส าหรบการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน และสรปเกยวกบตวบงชไววาตวบงชทดนนตองมความยดหยนสามารถทจะ ปรบเปลยนไดตามสภาพการบรบทของสถานศกษา58 และนงนช เครอจนทร ไดกลาวถงวาตวบงชไวดงน ในการก าหนดวตถประสงคและมนโยบายมกจะมตวบงชมาชวยในการก าหนดวตถประสงคและ นโยบายชวยใหทราบถงสงทตองการทใหบรรลผลชดเจน ระบผลในลกษณะทกวางมากเกนไปจนขาดความแนชดวาแผนนนตองการใหบรรลผลอยางไรบางการน าขนมาก าหนดตวบงชเพอตรวจสอบ

56วโรจน สารรตนะ, การวจยทางการบรหารการศกษา: แนวคดและกรณศกษา (ขอนแกน:

คลงนานาวทยา, 2553). 57บณฑตา วงษวฒภทร, “การพฒนามาตรฐานตวบงชและเกณฑส าหรบการประกนคณภาพ

ภายใน ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาจงหวดนครราชสมา” (วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551).

58สมมาตร สนทมโน, “การพฒนาตวบงชหลกส าหรบการประเมนคณภาพการศกษาของ สถานศกษาขนพนฐานโดยการบรหารเชงสมดล” (ดษฎนพนธการศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา, 2551).

49

ในการเปลยนแปลงในระบบการศกษาเพอวดความกาวหนาหรอพฒนาการศกษานนจะตองก าหนด ในลกษณะวาสามารถวดไดอยางสม าเสมอ และวดไดตอเนองกน สถานศกษาจะสามารถใชตวบงช ทางการศกษาเพอแทนลกษณะบางประการของระบบการศกษาในงานวจย และการล าดบระบบการศกษาเปนสงทกระตนการพฒนาและชวยจดล าดบขนการพฒนาของระบบการศกษาไดอยาง เทยงตรงและเชอถอได การใชตวบงชเพอจดล าดบระบบการศกษาจะชวยท าใหนกวางแผน ผบรหารเปรยบเทยบระหวางจงหวดในชวงเวลาเดยวกนวาจงหวดใดทมเกณฑต ากวาเกณฑเฉลยของประเทศ ซงการจดล าดบชวยชภาพรวมของแตละจงหวดไดเปนการลดความผดพลาดในการวางแผนอกดวย และความเปนกลางของตวบงช ความมลกษณะเปนกลางของตวบงชโดยมไดมลกษณะเอนเอยงท าใหผใชตวบงชสามารถก าหนดปทสถานเพอตดสนเอง59 สอดคลองกบ โจเซฟ และโจเซฟ (Joseph & Juseph) มการน าเสนอผลการวจยซงพบวา องคประกอบทเปนตวบงชคณภาพของการจดการศกษาประกอบดวย 7 องคประกอบเรยงตามล าดบความส าคญจากมากทสด ไดดงน 1. ชอเสยงทางดาน วชาการ (academic reputation) ตวบงชคอ 1) ระดบความมชอเสยง 2) ความเปนเลศของผสอนและ 3) ความเปนเลศของสงเอออ านวยดานวชาการ 2. โอกาสของอาชพ (career opportunities) ตวบงช คอ 1) ความงายตอการเขาท างานและ 2) ความเปนเลศของขอมลขาวสารเกยวกบโอกาสของ อาชพ 3. โปรแกรมการศกษา (program issues) ตวบงช คอ 1) ความหลากหลายของวชาเลอก 2) ความยดหยนในการโอนยายสาขาวชา 3) ความหลากหลายของสาขาวชาและ 4) ความยดหยน ในคณสมบตของผเรยนแตละสาขา 4. คาใชจายและเวลา (cost/time) ตวบงช คอ 1) คาใชจาย ดานการศกษาสมเหตสมผล 2) คาใชจายดานทพกสงเอออ านวย และบรการ มความเหมาะสม และ 3) ระยะเวลาของหลกสตรเหมาะสม 5. ลกษณะทางกายภาพ (physical aspects) ตวบงชคอ 1) ความเปนเลศดานทพก 2) ความเปนเลศดานสงเอออ านวยดานการกฬาและสนทนาการ และ 3) ความเปนเลศของบรเวณสนาม ของสถาบน 6. ทตงของสถาบน (location)ตวบงชความมคณภาพ คอ 1) แหลงทตงของสถาบน และ 2) ระบบการคมนาคม 7. อทธพลของครอบครวและกลมเพอน อทธพลค าพดทมาจากบคคลทวไป60

จากการทผวจยไดศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบความส าคญและประโยชน พบวา ตวบงช ชวยในการก าหนดวตถประสงคและนโยบาย จะชวยใหทราบสงทตองการใหบรรลผลชดเจนตรวจสอบ

59นงนช เครอจนทร, “การประเมนการประกนคณภาพภายในโรงเรยนทาใหญวทยา อ าเภอ

หาดใหญ จงหวดสงขลา สงกดส านกงานบรหารการศกษาเอกชนเขตพนทการศกษาสงขลา เขต 2” (วทยานพนธการวจยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2554).

60Mathew Joseph, & Beatriz Juseph, “Service Quality in Education: A student Perspective” Quality Assurance in Education 5, 1 (January 1997) 15-21.

50

การเปลยนแปลงในระบบการศกษา เพอทจะวดความกาวหนาหรอพฒนาการศกษา การใชตวบ งชเพอจดล าดบระบบการศกษา ซงตวบงชทดตองมคณลกษณะมความตรงสามารถวดในสงทตองการจะวดไดมความเปนกลางไมล าเอยงไวตอการเปลยนแปลงของสถานการณ มเฉพาะเจาะจงจะเปลยนแปลงในเฉพาะสถานการณทเกยวของกบตวแปรนนโดยตรงเทานนและนาเชอถอได ประโยชนของตวบงชทางการศกษา

นงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร ไดสรปประโยชนของตวบงชไว 4 ดาน ดงน

ดานทหนง การก าหนดนโยบายและวตถประสงคการด าเนนงาน ตวบงชท าใหการก าหนด นโยบายและวตถประสงคของระบบมความชดเจน มประโยชนตอการตรวจสอบการด าเนนงานวาได ผลตามนโยบายและวตถประสงคทก าหนดไวหรอไมและอยางไร

ดานทสอง การก ากบและการประเมนผลการด าเนนงานของระบบทตวบงชจะชวยใหการ เกบรวบรวมขอมลการด าเนนงานท าไดอยางถกตอง การเปรยบเทยบคาของตวบงชในการด าเนนงาน ท าใหสามารถศกษาสภาพของการเปลยนแปลงในระบบการตรวจสอบผลทเกดขนวาเปนไปตามท ก าหนดไวหรอไมและมผลกระทบทไมไดคาดหมายอยางไร นอกจากนตวบงชยงมประโยชนต อ การประเมน ระบบท าใหทราบวาการด าเนนงานบรรลวตถประสงคทก าหนดไวในระดบใด

ดานทสาม การจดอนดบ ระบบการสรางตวบงชเปนพนฐานในการวเคราะหท าใหผล การศกษาวจยมความตรงมากขนเปนประโยชนตอการวจยเพอสรางทฤษฎ เพอศกษาเปรยบเทยบ ระบบ และ เพอศกษาความสมพนธระหวางระบบหนงกบระบบอน ๆ คณภาพโดยตวบงชจะชวยในการก าหนดเปาหมายของการด าเนนงานในทกระดบ และเปนเครองมอในการก ากบนอกจากนตวบงช ยงมประโยชนตอการแสดงความรบผดชอบตอภาระหนาท และการประกน ตดตามและประเมนผลการด าเนนงาน และสรางระบบประกนคณภาพการด าเนนงานใหสามารถบรรลเปาหมายของ หนวยงาน และการจดระดบตวบงชมประโยชนตอการบรรยายลกษณะหรอสภาวะของระบบ ในการจดล าดบเปนการเปรยบเทยบใหเหนคณภาพของแตละระบบไดอยางชดเจน ซงจะกระตนให เกดการพฒนาใหมมาตรฐานทเทาเทยมกน

ดานทส การวจยเพอพฒนารวมถงประโยชนดานการก าหนดเปาหมายตรวจสอบได กลาวคอ การประเมนผลการด าเนนงานของระบบตองมการก าหนดเกณฑมาตรฐาน ในการประเมนทสามารถ

51

ตรวจสอบได เพอใชในการตรวจสอบวาการด าเนนงานบรรลตามเปาหมายทก าหนดไว และไดผล ตามเกณฑมาตรฐานกลางหรอไมและอยางไร เปรยบเสมอนการศกษาระยะยาว61

ดงนนนงลกษณ วรชชย, ศจมาศ ณ วเชยร และพสมย อรทย ไดสรปประโยชนของตวบงชวา ในการใชตวบงชมจดมงหมายทส าคญ 3 ประการ ดงน

1. การบรรยาย นกวชาการสามารถใชตวบงชในการบรรยายสภาพ และลกษณะของระบบ ไดอยางแมนย าเพยงพอทจะท าใหเขาใจการท างานของระบบไดเปนอยางด

2. การแสดงแนวโนมหรอมการเปลยนแปลงตวบงชคาสมบรณ หรอตวบงชองตนจะเปน ประโยชนในการศกษาลกษณะการเปลยนแปลง แนวโนมการเปลยนแปลงของระบบในชวงเวลา

3. การเปรยบเทยบตวบงชสมพทธหรอตวบงชองเกณฑซงเปนประโยชน ในการศกษา เปรยบเทยบระบบ ทงการเปรยบเทยบกบเกณฑ การเปรยบเทยบระหวางระบบของประเทศตาง ๆ หรอการเปรยบเทยบสภาพระหวางภมภาคในประเทศและประเทศหนง ตวบงชทจะพฒนาขนเพอตอบสนองความตองการใชงานทง 3 ประการ ดงกลาวแลว นกวชาการสามารถทจะน าไปใชประโยชน ได 7 ดาน คอ ดานการก าหนดนโยบายและวตถประสงคการด าเนนงาน ดานการก ากบประเมนผล การด าเนนงาน ดานการจดล าดบ/ระดบ/ประเภทระบบ ดานการวจยเพอพฒนาระบบ ดานการ ประกนคณภาพ ดานการแสดงความรบผดชอบตอภาระหนาท และดานการก าหนดเปาหมาย ทตรวจสอบได62 การสรางและพฒนาตวบงชทางการศกษา

จอรนโตน (Johnstone) วธการพฒนาตวบงชทางการศกษาประเภทตาง ๆ มหลกการพฒนา อย 2 วธ ดงน

1. เปนการจดกลมตวแปรทมความสมพนธกบสภาวะทตองการแสดงโดยยดหลกเหตผล ทางทฤษฎ แลวด าเนนการจดล าดบความส าคญของตวแปรเหลานนตามหลกเกณฑเพอสงเคราะห ขนเปนตวบงช

61นงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร, การวจยและพฒนา ตวบงช

คณธรรมจรยธรรม: รายงานการวจยเรองท 2 ใน 4 ของชด โครงการวจยเรอง การพฒนาตวบงชคณธรรมจรยธรรม: การพฒนาและพฒนาการ (กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมและพฒนาองคความร, 2551), 10-14.

62นงลกษณ วรชชย, ศจมาจ ณ วเชยร, และพศสมย อรทย, “การพฒนาตวบงชการประเมน” (เอกสารประกอบการประชมวชาการเรอง เปดขอบฟาคณธรรม จรยธรรม โรงแรมแอมบาสเดอร , 29 สงหาคม 2551).

52

2. เปนการสรางตวบงช โดยอาศยขอมลเชงประจกษ ทน ามาว เคราะหแลวจดกลม ตวแปรใชหลกเกณฑทางสถตเปนพนฐานในการสราง และกลาวถงวธการสรางและพฒนาตวบงชทางการศกษาม 3 วธ คอ

2.1 การสรางตวบงช เพอประโยชนของการใช (The Pragmatic Definition of an Indicator) การสรางตวบงชประเภทนม 2 แบบ คอ 1.1) การเลอกตวแปรจ านวนหนงทหาได หรอ ทมอยมาใชวธนเปนวธจดท าตวบงชในลกษณะทเปนตวบงชตวแทน (Representative Indicator) 1.2) การเลอกเอาตวแปรจ านวนหนงมาผสมผสานรวมกน ซงวธการรวมกนนมาจากขอ สมมตฐานบางประการวาตวแปรเหลานมความสมพนธกน การรวมตวแปรประเภทนมกก าหนดขนเพอใชใน งานวจยงานใดงานหนงโดยเฉพาะ

2.2 การสรางตวบงชโดยอาศยนยามเชงทฤษฎ (The Theoretical Definition of an Indicator) สรางโดยเลอกตวแปรทมความสมพนธกบสภาวะหรอคณลกษณะทสนใจแลวจดล าดบความส าคญของตวแปร โดยอาศยน าหนกของตวแปรตามเหตผลหรอพนฐานทางทฤษฎเพอวเคราะห ตวแปรขนเปนตวบงช

2.3 การสรางตวบงชโดยอาศยขอมลเชงประจกษ (The Empirical Definition of an Indicator) สรางโดยอาศยขอมลเชงประจกษโดยการจดกลมความสมพนธของตวแปร การก าหนดน าหนกของตวแปรใชวธการทางสถตเปนหลก เชน การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) การวเคราะหจ าแนก (Discriminant Analysis) และการวเคราะหสหสมพนธคาโนนคอล (Canonical Correlation Analysis) เปนตน

จากทกลาวมาแลวสรปไดวามวธการสรางและพฒนาตวบงชทางการศกษา ควรค านงถง การก าหนดนยามของตวแปร การคดเลอกตวแปรทเปนองคประกอบของสงทตองการศกษา การสงเคราะหตวแปรตาง ๆ เขาดวยกนและในการก าหนดน าหนกของตวแปรการสราง ตวบงชนน มขอทควรค านงอย 3 ประการ คอ 1) การคดเลอกตวแปรทจะอธบายสภาพการณทางการศกษา 2) การสงเคราะหตวแปรตาง ๆ เขาดวยกน 3) การก าหนดคาน าหนกตามล าดบความส าคญของ ตวแปร63 และอนนต นามทองตน กลาววา เทคนควธการพฒนาตวบงช สามารถด าเนนการไดทงใน เชงคณภาพและเชงปรมาณหรอใชวธผสมผสานกนระหวางเชงคณภาพ และเชงปรมาณขนอยกบ การออกแบบการวจยและเหตผลของนกวจยวาจะเลอกด าเนนการในลกษณะใด ในเชงคณภาพอาจใชการส ารวจ สงเคราะหเอกสาร การศกษาภาคสนาม การสนทนากลม ตลอดจนการวพากษวจารณหรอการตดสนของผเชยวชาญลวนเปนวธการเกบรวบรวมขอมล การคดเลอกคนหาและการตรวจสอบ

63J. N. Johnstone, Indicators of Education Systems (London: The Ancho Press,

1981).

53

ทเกยวของกบตวแปรทงสน สวนในเชงปรมาณนนอาจใชการวเคราะหองคประกอบ การวเคราะห จ าแนกกลม และการวเคราะหการถดถอยพหคณ มาด าเนนการกสามารถตรวจสอบวเคราะหคดเลอกและยนยนตวแปร ดวยวธการทางสถตไดอยางชดเจนและมความเหมาะสมเพอใหไดตวบงชทด และสามารถน าไปใชประโยชนไดตามวตถประสงคของการวจย ในการวจยไดด าเนนการออกแบบ การวจยโดยใชเทคนควธการเชงคณภาพผสมกบเทคนควธการเชงประมาณเพอด าเนนการวจย 64 และจากแนวคดของนกวชาการเกยวกบความส าคญของตวบงชดงกลาว สรปไดวา ตวบงชมความส าคญ ในการก าหนดนโยบาย การด าเนนงาน การก ากบดแล และประเมนผล และเปนเกณฑเพอการเทยบเคยง เพอน าไปสความมประสทธภาพขององคกร และประโยชนของตวบงชทางการศกษา มดงน 1) น าไปใชในการก าหนดวตถประสงคและนโยบาย 2) น าไปใชในการตดตามผลการศกษา 3) น าไปใช ในการวจยเกยวกบการพฒนาการศกษา 4) น าไปใชในการล าดบระบบการศกษา 5) ความเปนกลาง ของตวบงชน าไปใชในการก าหนดปทสถานเพอตดสน65

แนวคดทฤษฎเกยวกบคณภาพการศกษา

คณะกรรมการดานการศกษาองคการสหประชาชาต ใหนยามวา คณภาพการศกษาเปนค าท

ยากตอการอธบาย เนองจากคณภาพการศกษาเปนแนวคดหลายมต หากพจารณาตามแนวความคดการประกนคณภาพ หมายถง นโยบายระบบและกระบวนการทจะน าไปสความคงอยและการเพม คณภาพการจดการศกษาของสถาบน ระบบการประกนคณภาพเปนวถทางทสถาบนใหความมนใจ ตอตนเองและสงคมวาผลผลตคอผเรยนสามารถบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทหลกสตร

แนวคดท 1 แนวคดเกยวกบคณภาพการศกษา และแนวคดเกยวกบการศกษามรปแบบ ทหลากหลายแตค าทเขามามสวนเกยวของกบค าวา คณภาพการศกษา คอ

1. ประสทธภาพ (efficiency) 2. ประสทธผล (effectiveness) และ 3. ความรบผดชอบ (responsiveness)

64อนนต นามทองตน, “การพฒนาตวบงชสมรรถนะการบรหารการจดการเรยนรของ

ผบรหารสถานศกษาขนพนฐาน” (วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต การบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร, 2552), 27-28.

65กวสรา สวรรณบตร, “การพฒนาตวบงชความพรอมของสถานศกษาตอนโยบายการกระจายอ านาจการจดการศกษาขององคการบรหารสวนต าบล” (เคาโครงสารนพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2550), 18.

54

และคณภาพการศกษานนจะตองอยภายใตการจดการดานการศกษาทด (educational management) ดงนน การพฒนาคณภาพการศกษาควรม 6 ระยะ คอ (เรยกวา quality journey model)

ระยะท 1 การใหคณคาและประเมนตนเอง (awareness and self-assessment) ระยะท 2 การฝกอบรม การสรางทม และการสอสาร ( training, team-building and

communication) ระยะท 3 การวางแผนคณภาพ (quality planning) ระยะท 4 กระบวนการสการปฏบต(implementation process) ระยะท 5 การประเมนผลรวบยอด (comprehensive evaluation) ระยะท 6 การปรบปรงอยางตอเนอง (continues improvement) คณภาพการศกษาขนกบคณภาพการบรหารจดการ คณภาพของกลยทธในการด าเนนการ

เพอใหเกดการสนองตอผใชบรการและสภาพการณทเปลยนแปลงตลอดเวลา แนวทางการพฒนา ไมควรหยดนงเพอใหไดคณภาพสงสดของประสทธภาพทางการจดการการศกษา ซงอยบนพนฐานส าคญ คอ 1) การท างานตองเปนไปทงกระบวนการ 2) กระบวนการท างานทส าคญตองมรายละเอยดขององคการ 3) รายละเอยดทผดพลาด กระบวนการจะพลาด ผลทไดจะผดพลาดดวย 4) กระบวนการ ไมสามารถปรบปรงหรอพฒนาไดโดยปราศจากขอมล 5) ปญหาในการด าเนนการเปนเรองธรรมดา ทเกดขนไดทกกระบวนการ สมาชกตองหาทางแกไข 6) การด าเนนการในแตละกระบวนการควรใหงาย และธรรมดา จะมความเปนไปไดสการพฒนาคณภาพ 7) ปญหาเปนสงทท าใหเกดการเรมตนในการปรบปรง 8) ขณะด าเนนการแตละขนตอนของกระบวนการตองมองโอกาสทจะเกดปญหาใหมเสมอ

แนวคดท 2 แนวคดดานความเหมาะสมของจดมงหมาย (fitness for purpose)66

“ปฏรปการศกษาไทย” ในยคนจะตองวางยทธศาสตรใหเหมาะสม ยาวไกล ไลลาอนาคต คณภาพการศกษาไทยทตกต า สอเคาวาจะพายประเทศเพอนบานใกลเคยง ท าใหหลายคนตงค าถามไปถง “ระบบประกนคณภาพการศกษา” ทด าเนนการอยในวนน ยงควรมอยหรอไม ศาสตราจารย ดร.วจตร ศรสอาน ผคลกคลกบวงการศกษา กลาววา ตอนทมการวางแผนปฏรปการศกษาครงใหญ เรมในป 2540 แลวท าเปนพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงเปนแมบทของการจดการศกษาของประเทศไทย แลวกเปนแมบทของการปฏรปการศกษา 15 ปผานมาแลว นบจากการวางหลก วางโครงสรางการศกษา กพบวาคณภาพการศกษาตกต า เมอไปวดทสถานศกษากมความ

66คณะกรรมการดานการศกษา, องคการสหประชาชาต, “เอกสารประกอบการสมมนาเรอง

Higher Education in the Twenty-First Century: Vision and Action” (Dissertation Abstracts International, 1990), 13.

55

เหลอมล า ลกลนในคณภาพกนเยอะมากในทกระดบ ทกประเภท มามองพนฐานจะเหนโรงเรยน ในเมอง ในชนบทจะตางกน โรงเรยนนอกเขตหลงเขาจะตางจากโรงเรยนในเมอง ในกรงเทพฯ ซงจะม คณภาพเหนอกวาทอน “คณภาพการศกษา” จงเปนประเดนส าคญหากปลอยใหตกต า การทจะใหคณภาพของคนอนเปนผลจากการศกษาดกคงล าบาก นบตงแตวนนนจนถงวนน ทวโลกยอมรบวา การศกษาเปนปจจยส าคญของการสรางคนแลวกสรางความร แลวถาจะสรางคนสรางความร ทพดกน

ระดบแรก การศกษาจะตองท าใหประเทศพงตนเองได เชน ท าใหคนอานออกเขยนได เปนพลเมองด มอาชพ สามารถเปนก าลงส าคญท าใหเราพงตวเองไมตองพงคนอน

ระดบทสอง ตองพฒนาไดกคอโลกนเปนโลกของการแขงขน เมอมการแขงขนคนเปนปจจย ส าคญทสด ถาการศกษาพฒนาคนไมมคณภาพทจะแขงขนกบเขาไดกล าบาก ทกวนนเปนโลกของ การแขงขนทสงอยางยงโลกเปลยนแปลงเรว คณภาพการศกษาจะตองทดเทยมกบนานาประเทศ เราถงจะอยในประชาคมโลกนได ระบบการศกษาจะเขมแขง มคณภาพพฒนาคนได ศ.ดร.วจตร ศรสอาน ไดกลาววาระบบทวางเอาไวตองพงเปาไปทการกระจายอ านาจการศกษาไปยงหนวยทท าใหเกดผล การศกษากคอ สถานศกษา “สถานศกษา” ตองเขมแขงหลกส าคญทวางเอาไว กระทรวงศกษาธการ จะตองกระจายอ านาจไปยงสถานศกษาแลวกไปยงเขตพนท รวมถงองคกรปกครองสวนทองถนทใกลชดกบสถานศกษาโดยมงหวงวา ผทมสวนไดเสยกคอ ประชาชน ผปกครอง เดก จะมาอาศย สถานศกษาเปนแหลงใหเกดความร ประเดนส าคญ ผทมสวนไดเสยเหลาน กคงจะมงหวงอยากจะไดสถานศกษาทมคณภาพ อยากจะเหนวาการศกษาของบตรหลาน ไมวาจะเรยนทไหนในสถานศกษาประเทศไทย นอกจากจะไดโอกาสยงไดคณภาพทใกลเคยงกน หลกเปนเชนนแลวกรปญหาทจะเกดขน ความเหลอมล าทมอยจะแกอยางไร แนวทางทใชกคอการประกนคณภาพการศกษา อยางนอยทสด ไมวาใครจด รฐ เอกชน จะตองมหลกประกนวาคณภาพจะใกลเคยงกน “คณภาพการศกษาใกลเคยง กนไมไดหมายความวาจะตองเหมอนกน” หนวยงานทจะมาวดเรองเหลานควรเปนหนวยงานทเปนกลาง ไมมสวนไดสวนเสยโดยตรง แลวกท าโดยผทรงคณวฒ จงเปนทมาแนวคดประกนคณภาพ โดยหนวยงานทเปนกลาง ประกนคณภาพ 2 อยาง “ประกนคณภาพภายใน” สถานศกษากบหนวยงานตนสงกดจะตองมการประเมนทกป เอาผลมาเพอใชพฒนา ท าใหโรงเรยนดขน ถอเปนสวน ในการบรหารการศกษาปกต อยางทสอง “ประกนคณภาพภายนอก” ผานหนวยงานทเปนกลางท าขนมาตรวจสอบแลวรายงานผล ผลทเกดขนนาจะเปนสงทนาเชอถอได ผลทไดอาจจะสอดคลองหรอ แตกตางจากการประเมนภายในกได ผลเหมอนกยนยนถาตางกเทากบวาจะตองเอาไปพจารณาเอาผลสองอยางมาดแลวกน าไปใช ปญหาหลกจะอยทการน าผลไปใช เมอมการประเมนแลวใครน าผลไปใช กคอสถานศกษา ซงเปนผรบผดชอบในการสรางคน สรางความร นอกจากนยงเปนขอมลใหผปกครองและเดกมโอกาสจะเลอกเขาศกษาทไดมาตรฐาน “ใครกตามทเหนวาการประกนคณภาพการศกษา มจดดอย จดออนตรงไหนกมารวมหวกนปรบปรงไมใชเลก ไมมทไหนในโลกทมการจดการศกษา

56

แบบกระจายอ านาจแลวจะไมมการตดตามตรวจสอบจากหนวยงานภายนอก แลวถาไมมการตดตาม ตรวจสอบจะรไดยงไงวาผลการจดการศกษาเปนอยางไร แลวจะท าไดอยางไร จะคดหาผลอะไรมาเปนฐานของการท านโยบายในระยะยาว และการระดมการสนบสนนทจะท าใหการศกษาดขน ” ศาสตราจารย ดร.วจตร ศรสอาน กลาวไว “การปฏรปการศกษา” อนาคตของประเทศชาต นโยบาย ทดตองมาจากขอมลเชงประจกษ ไมใชมาจากความรสก ความพอใจหรอประสบการณ67

พลอากาศเอกประจน จนตอง รองนายกรฐมนตร กลาววา การประเมนคณภาพภายนอกเพอ ตรวจสอบคณภาพสถานศกษามความส าคญและจ าเปนอยางมากและตองค านงถงองคประกอบหลกในการตรวจสอบคณภาพสถานศกษาใน 3 เรอง ไดแก

1. องคประกอบดานสถานศกษาและตนสงกด ตองบรหารจดการการศกษาใหมการพฒนา คณภาพและมาตรฐานอยางตอเนอง มระบบการประกนคณภาพภายในและมแผนพฒนาสถานศกษาทงระยะสนและระยะยาว

2. องคประกอบดานเนอหาสาระของการประเมน ตองมการก าหนดเกณฑและตวบงช ทสะทอนคณภาพการจดการศกษาอาทปรมาณและคณภาพของคร และบคลากรทางการศกษา หลกสตรและกระบวนการจดการเรยนการสอนททนสมย การสอสารทมประสทธภาพ มสภาพ แวดลอมภายในสถานศกษาทเอออ านวยตอการศกษาเลาเรยน

3. องคประกอบดานระบบและกระบวนการประเมนคณภาพภายนอก ตองมการพฒนาระบบและกระบวนการประเมนคณภาพภายนอกเพอใหการตรวจสอบคณภาพสถานศกษามผลสมฤทธ อยางแทจรงผลการประเมนตรงตามสภาพความเปนจรง สถานศกษาและตนสงกดน าผลการประเมน ไปปรบปรง พฒนาและยกระดบคณภาพการศกษาอยางตอเนองและจรงจง68 หนวยงานทางการศกษาหลายหนวยงานไดตระหนกถงความส าคญของการน านวตกรรมตาง ๆ มาใชในการพฒนาคณภาพ การศกษาทงในสวนของการบรหารจดการ และกระบวนการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกด การเรยนรเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรทมประสทธภาพ หรอเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกเรยน ตามวตถประสงคของหลกสตร โกวท ประวาลพฤกษ และคณะ ไดกลาวถงกระบวนการพฒนาวา

1. ใหศกษาสภาพปญหา วเคราะหบนทกปญหาทงปรมาณและเชงคณภาพ เพอใชในการ เปรยบเทยบกบผลสดทายทไดหลงการทดลองไปแลว

2. มการออกแบบนวตกรรม

67ไทยรฐ, คณภาพการศกษาไทย ไฉนสาละวนต าเตย , เขาถงเมอ 20 สงหาคม 2560,

เขาถงไดจาก https://www.thairath.co.th/content/455337. 68สมศ. เปดปญหาการศกษา 3 ขอใหญจากการประเมน 15 ป, เขาถงเมอ 20 สงหาคม

2560, เขาถงไดจาก https://pantip.com/topic/34310646.

57

3. มการสรางหรอพฒนานวตกรรม 4. ทดลอง 5. ประเมนผลการใชนวตกรรม69

ดร.โกวท ประวาลพฤกษ เปนผรอบรปญหาและวธการแกปญหาการศกษาขนพนฐาน และการศกษาตอเนองของประเทศไทยเปนอยางดคนหนง เมอครงปฏบตงานในต าแหนงหวหนากองการศกษาผใหญ กรมสามญศกษา ไดรเรมโครงการการศกษาผใหญแบบเบดเสรจแบบไทย (Functional Literacy Thai Model) ซงมงใหผเขารบการศกษาระดบชาวบานไดรจกคดแกไขปญหาใหสอดคลองกบสภาพสถานะของตนและของกลมทเรยกวา “คดเปน” จนประสบผลส าเรจ และ ไดรบความสนใจจากประเทศตาง ๆ ทวโลกจนองคการยเนสโกยอมรบ และน าเรองนไปเผยแพร ทวโลก สรางชอเสยงใหแกประเทศไทยอยางมาก และทานไดรบฉายาจากตางประเทศวา “Mr.Khit Pen” หรอ “นายคดเปน” เมอตอนปฏบตงานทกรมการศกษานอกโรงเรยน ทานไดใหความส าคญกบ การอาน โดยตงโครงการอานหนงสอพมพประจ าหมบานขนครงแรกใน พ.ศ. 2514 โครงการนไดรบความรวมมอจากรฐบาลและประชาชนอยางมาก เปนการเผยแพรขอมลขาวสาร ท าใหชาวบานสนใจ ในการรหนงสอจากการดภาพแลวอยากรเรองนน ๆ เปนการสงเสรมใหคนรหนงสองายขน ทานยงมง กระจายการศกษาไปสชนบท ไดจดตงศนยการศกษานอกโรงเรยนประจ าภาค ประจ าจงหว ดขน โดยไดพฒนาระบบโครงสรางการศกษานอกระบบใหเปนระบบทสามารถนเทศตดตามและพฒนา การด าเนนงานไดอยางมประสทธภาพ การจดการศกษาดงกลาวถอวาประเทศไทยเปนประเทศแรก ในโลกทคดรเรมจดระบบน นอกจากนยงมโครงการครอาสาสมครสอนประจ าทเดนสอน โครงการ จดการศกษาทางวทยและไปรษณย โครงการศนยการศกษาเพอชมชนในเขตภเขา โครงการการศกษานอกโรงเรยนเพอพฒนาอาชพ โครงการแนะแนวการศกษาและอาชพ โครงการทอดผาปาหนงสอ เปนตน เมอปฏบตงานทกรมวชาการ ทานกไดน าแนวการศกษาเรอง “คดเปน” มาจดท าหลกสตรใหมทงสายสามญและสายอาชพ ทมงเนนใหนกเรยน คดเปน ท าเปน แกปญหาเปนใหเหมาะสมกบตนเอง และหมคณะ เนนการท างานเปนกลม สรางเสรมความมวนย ความขยน ความซอสตย ความอดทน รจกพงตนเอง และมองเหนชองทางประกอบอาชพ เมอมาเปนอธบดกรมสามญศกษา ทานได สรางสรรคแนวคดแนวปฏบตจนเปนวลทพดกนตดปากหลายเรอง เชน ครทพดไมได โรงเรยนเสมอนบาน หองสมดโรงเรยน อาชพอสระ ผกกางมง (ผกโรงเรยน) มนคอมปะน ธนาคารนกเรยน ฯลฯ โดยเรมจากความคดใน จดเลก ๆ แลวขยายออกไปเปนหลาย ๆ เรองอยางรอยรดกน ทานไดพสจน

69ประจน จนตอง, การพฒนานวตกรรมเพอพฒนาคณภาพการศกษา เขาถงเมอ

22 สงหาคม 2560, เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/37272.

58

ความเปนจรงตามปรชญา “การศกษาเพอชวตและสงคม” วาทกอยางลวนเปนวถการด าเนนชวตท ไมแยกสวนกน70

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดจดท ายทธศาสตรปฏรปการศกษาขนพนฐาน เปนแนวทางการจดการศกษาขนพนฐานส าหรบคนไทยทกคน เพอเปนรากฐานในการพฒนาประเทศ เพราะทรพยากรมนษยมความส าคญตอความเจรญกาวหนาของชาต ทเกดจากผเกยวของทกฝายทม สวนไดสวนเสยกบการศกษาขนพนฐาน ไดเขามามสวนรวมคด รวมท า และลงมอปฏบตอยางจรงจง จะท าใหบรรลเปาหมายคณภาพ คอผเรยนมสมรรถนะดานความร ทกษะ และคณลกษณะของเดก ไทยในศตวรรษท 21 และขบเคลอนการปฏรปการศกษาขนพนฐาน เพอสรางคนในชาตใหมคานยมหลกของคนไทย 12 ประการ ครอบคลมและสอดคลองกบลกษณะอนพงประสงคซงเปนพนฐานส าคญ ในการปลกฝงคานยม คณธรรม จรยธรรม ใหเกดขนกบเยาวชนไทยใหเปนผลส าเรจตามเจตนารมณของรฐบาล การปฏรปประเทศดานการศกษา จงเกดแนวคด "จดแตกหกในหองเรยน" เปนยทธศาสตร ส าคญของการปฏรปการศกษาขนพนฐาน 3 ดาน ไดแก ยทธศาสตรดานท 1 การปฏรปการเรยน การสอน เชน ปฏรปหลกสตร ต ารา หนงสอเรยน โดยการปรบหลกสตรปฐมวย พ.ศ.2546 ใหเหมาะสมกบผเรยน ปรบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2551 สงเสรมการพฒนา หลกสตรทองถน หลกสตรการศกษาทางเลอก การปฏรปกระบวนการเรยนร สงเสรมใหครจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ และใหครจดกระบวนการเรยนรไดเตมเวลาเตมหลกสตร การปฏรป สอเทคโนโลย นวตกรรม และแหลงเรยนรเพอการศกษา สงเสรมการผลต จดหา ใชสอนวตกรรม และการใชเทคโนโลยเพอการจดการเรยนร การปฏรปการวดและประเมนผลการเรยนร สงเสรม การวดและประเมนผลตามสภาพจรง จดท าคลงขอสอบกลางทมคณภาพและมาตรฐาน และน าผล การทดสอบไปใชในการพฒนาผเรยน การปฏรปการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน โดยพฒนาระบบการนเทศก ากบตดตามเปนแบบแอพพลเคชน ศกษานเทศก (Supervision Application) ปรบบทบาทศกษานเทศกใหเปนผนเทศอยางแทจรง ยทธศาสตรดานท 2 ปฏรป การพฒนาวชาชพ เชน การปฏรประบบการผลตและการสรรหาปรบระบบการผลตครทงปรมาณ และมคณภาพทสอดคลองกนกบความตองการของสถานศกษา สรรหาใหไดคนเกงคนดมาเปนคร การปฏรประบบการพฒนาคร เนนการท าแผนพฒนาคร ก าหนดและประเมนสมรรถนะทจ าเปน ส าหรบคร และพฒนาคร โดยระบบ Action Learning ในสถานทปฏบตงานพรอมทงวดและ ประเมนผลการพฒนาคร การปฏรประบบคาตอบแทน การปฏบตงาน และเสรมสรางขวญและก าลงใจ ซงพฒนาระบบคาตอบแทนทจงใจใหคนเกง คนด มาเปนคร พฒนาระบบการยกยอง

70โกวท วรพพฒน, ยอดนกคดและนกบรหารการศกษา, เขาถงเมอ 11 กนยายน 2560,

เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/141623.

59

เชดชเกยรตครใหสมกบวชาชพชนสง สงเสรมการพฒนาคณภาพชวตครใหสงขน การปฏรประบบ ความกาวหนาทางวชาชพ ปรบระบบการประเมนความกาวหนาทางวชาชพใหเชอมโยงกบสมรรถนะ การสอนและผลงานการสอนของคร ดานท 3 ปฏรประบบการบรหารจดการ เชน การปฏรป วฒนธรรมใหมของสถานศกษา เนนการสงเสรมใหสถานศกษาทกแหงเปนชมชนแหงการเรยนร ทางวชาชพ (Professional Learning Community = PLC) สรางระบบความรบผดชอบระหวางคร ผบรหารสถานศกษา และผปกครอง สนบสนนการสรางเครอขายความรวมมอทางการศกษา สรางภาวะผน าใหผบรหารการศกษาระดบเขตพนทการศกษา คร และผบรหารสถานศกษา การปฏรประบบการวางแผน โดยเรมจากการพฒนาระบบฐานขอมลกลาง และก าหนดแผนยทธศาสตร การพฒนาการศกษาขนพนฐาน การปฏรประบบงบประมาณเนนกระจายอ านาจการบรหาร งบประมาณไปสเขตพนทการศกษาและสถานศกษา ส ารวจความเหลอมล าในการอดหนนเงนรายบคคลกบโรงเรยน ในสงกด สพฐ. ขนาดตาง ๆ และความเหลอมล าระหวางโรงเรยน การปฏรป โครงสรางอ านาจหนาทเพมประสทธภาพการบรหารงานบคคลในระดบส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน ระดบเขตพนทการศกษา และระดบสถานศกษาขนพนฐาน การปฏรประบบ การก ากบ ตดตาม และประเมนผล เพมประสทธภาพการก ากบตดตามและประเมนผลของส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และส านกงานเขตพนทการศกษา การปฏรปโอกาสและคณภาพการศกษา เรงพฒนาคณภาพ เพมโอกาสใหประชาชนเขาถงการศกษาไดอยางเทาเทยม และเขาถง บรการการศกษาทมคณภาพ

การขบเคลอนยทธศาสตรปฏรปการศกษาขนพนฐานส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐานนน ไดท าแผนขบเคลอนยทธศาสตรระยะเรงดวนตามนโยบายเรงดวนของคณะกรรมการ นโยบายและพฒนาการศกษา (ปการศกษา 2558) เดกจบ ป.1 ตองอานออกเขยนได และตองม การประเมนผลทเปนรปธรรม การจดการศกษาขนพนฐานเสรมทกษะอาชพเดกชน ม.1- ม.6 ตองเลอกเรยนวชาเสรมเปนสาขาวชาชพเพอการวางแผนอาชพในอนาคต อกทงยงเนนดานการศกษาทางไกลผานดาวเทยม (DLTV) การจดการศกษาทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ (DLIT) เพอสราง โอกาสทางการเรยนการสอนใหไดรบการศกษาอยางเทาเทยม การพฒนาการเร ยนการสอน ภาษาองกฤษระดบการศกษาขนพนฐาน ผลตคณครทมความเขมขน อาท ครทายาท ทมความสามารถ ตอบรบการสอนของเดกไดอยางแทจรง71

71สพฐ. ขบเคลอนยทธศาสตรปฏรปการศกษาขนพนฐาน, เขาถงเมอ 10 กนยายน 2560,

เขาถงไดจาก www.ops.moe.go.th/home/index.php?option...

60

นโยบายส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ปงบประมาณ พ.ศ. 2559 การศกษาขนพนฐานเปนการศกษาเรมแรกของคนในชาต ดงนนเพอใหการศกษา

ขนพนฐาน ของประเทศไทย มคณภาพมาตรฐานระดบสากลบนพนฐานของความเปนไทย ใหนกเรยน ไดรบการพฒนาศกยภาพสงสดในตน มความรและทกษะทแขงแกรงและเหมาะสม เปนพนฐานส าคญ ในการเรยนรระดบสงขนไป และการด ารงชวตในอนาคต ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน โดยความเหนชอบของคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จงก าหนดนโยบายของส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ปงบประมาณ พ.ศ. 2559 ดงน

1. เรงรดปฏรปการศกษาขนพนฐาน ใหมการปรบปรงเปลยนแปลงระบบและกระบวนการ การจดการศกษาขนพนฐานทงระบบ ใหมประสทธภาพ ทนสมย ทนเหตการณ ทนโลก ใหส าเรจ อยางเปนรปธรรม

2. เรงพฒนาความแขงแกรงทางการศกษา ใหผเรยนทกระดบทกประเภท รวมถงเดกพการ และดอยโอกาส มความร และทกษะแหงโลกยคใหมควบคกนไป โดยเฉพาะทกษะการอาน เขยน และการคด เพอใหมความพรอมเขาสการศกษาระดบสงและโลกของการท างาน

3. เรงปรบระบบสนบสนนการจดการศกษา ทสอดคลองไปในทศทางเดยวกนมการประสาน สมพนธกบเนอหา ทกษะ และกระบวนการเรยนการสอน ประกอบไปดวยมาตรฐานและการประเมน หลกสตรและการสอน การพฒนาทางวชาชพและสภาพแวดลอมการเรยนร

4. ยกระดบความแขงแกรงมาตรฐานวชาชพครและผบรหารสถานศกษา ใหครเปนผทมความสามารถและทกษะทเหมาะสมกบการพฒนาการเรยนรของผเรยน ผบรหารสถานศกษา มความสามารถในการบรหารจดการและเปนผน าทางวชาการ ครและผบรหารสถานศกษาประพฤตตนเปนแบบอยางทดแกผเรยน สรางความมนใจและไววางใจ สงเสรมใหรบผดชอบตอผลทเกดกบนกเรยนทสอดคลองกบวชาชพ

5. เรงสรางระบบใหส านกงานเขตพนทการศกษา เปนองคกรคณภาพทแขงแกรง และม ประสทธภาพ เพอการใหบรการทดมความสามารถรบผดชอบการจดการศกษาขนพนฐานทมคณภาพและมาตรฐานไดเปนอยางด

6. เรงรดปรบปรงโรงเรยนใหเปนองคกรทมความเขมแขงมแรงบนดาลใจและมวสยทศนใน การจดการศกษาขนพนฐานทชดเจน เปนสถานศกษาคณภาพและมประสทธภาพทสามารถ จดการเรยนการสอนไดอยางมคณภาพและมาตรฐานระดบสากล

7. สรางระบบการควบคมการจดการการเปลยนแปลงทางการศกษาทมขอมล สารสนเทศและขาวสารเกยวกบกระบวนการเรยนการสอนอยางพรอมบรบรณ และมนโยบายการตดตาม ประเมนผลอยางเปนรปธรรม

61

8. สรางวฒนธรรมใหมในการท างานใหมประสทธภาพ เพอการใหบรการทดทงสวนกลาง และสวนภมภาค เรงรดการกระจายอ านาจและความรบผดชอบ สงเสรมการพฒนาเชงพนทท ทกภาคสวนเขามามสวนรวมปรบปรงระบบของโรงเรยนใหเปนแบบรวมคดรวมท า การมสวนรวมและการประสานงาน สามารถใชเครอขายการพฒนาการศกษาระหวางโรงเรยนกบโรงเรยน องคกร ปกครองสวนทองถน องคกรวชาชพ กลมบคคล องคกรเอกชน องคกรชมชน และองคกรสงคมอน

9. เรงปรบระบบการบรหารงานบคคล มงเนนความถกตองเหมาะสม เปนธรรมปราศจาก คอรรปชน ใหเปนปจจยหนนในการเสรมสรางคณภาพและประสทธภาพ ขวญและก าลงใจสรางภาวะจงใจ แรงบนดาลใจและความรบผดชอบในความส าเรจตามภาระหนาท

10. มงสรางพลเมองดทตนตวและอยรวมกบผอนในสงคมพหวฒนธรรมได และท าให การศกษาน าการแกปญหาส าคญของสงคม รวมทงปญหาการคอรรปชน

11. ทมเทมาตรการเพอยกระดบคณภาพสถานศกษาทพฒนาลาหลง และโรงเรยนขนาดเลก ทไมไดคณภาพ เพอไมใหผเรยนตองเสยโอกาสไดรบการศกษาทมคณภาพ72 เกาประเทศทมการศกษาเปนเลศ

1. ประเทศเอสโตเนย (Estonia) เอสโตเนยอยในระดบตน ๆ ของโลกในระดบดานการอาน และวชาคณตศาสตร และตดอนดบ 6 ของโลกในดานวทยาศาสตร แตหากเทยบเฉพาะในกลม ประเทศ EU เอสโตเนย คออนดบ 2-4 ในเกอบจะทกวชาทเกยวของกบสายวทย นบแตแยกตวจากสหภาพโซเวยต ดเหมอนวาเอสโตเนยจะผสมผสานความเกงกาจทางทฤษฎของนกวทยโซเวยตเขากบ เทคโนโลยสมยใหมจากฝงตะวนตกเอาไวไดอยางลงตวโดยเฉพาะในดาน IT นอกจากน เอสโตเนย ยงรบอทธพลแนวคดดานการศกษาจากตนแบบทคนไทยยกยองกนอยางฟนแลนด เขามาไวในระบบการศกษาของตวเองอกดวย

2. โปแลนด (Poland) ถาหากก าลงมองหาทเรยนในระดบตงแตประถม-มธยม โปแลนดน เปนประเทศทจะไมผดหวง โปแลนดใหความส าคญกบการศกษาของประเทศเปนอยางมาก และรฐบาลสนบสนนการพฒนาปฏรปการศกษามาตงแตป 1999 จนท าใหปจจบนประเทศนตดอนดบ ประเทศทมระบบการศกษากอนอดมศกษาเปนอนดบ 4 ของยโรปและตด top 10 ของโลก เรยกวา ถาวดกนเฉพาะการศกษาแบบ ปวช.แลว โปแลนดผลตชางฝมอและผเชยวชาญในสายงานบรการท ส าคญ ๆ ใหแกกลม EU เลยทเดยว และไมนาแปลกใจทคนงานชาวโปแลนดจะเปนทนยมในหม นายจางในประเทศยโรปตะวนตก

72กระทรวงศกษาธการ, นโยบายและแนวทางการขบเคลอนการศกษาขนพนฐาน ,

เขาถงเมอ 22 สงหาคม 2560, เขาถงไดจาก www.petburi.go.th/web/index.php?option...2559.

62

3. เกาหลใต (South Korea) ไมนาเชอวานคอประเทศทเมอประมาณป 1970 ทยงมคาเฉลย รายไดตอประชากรแค 200 เหรยญดอลลารสหรฐฯตอหวเทานน ภายในระยะเวลาเพยง 30-40 ป เกาหลใตพลกจากกรรมกรผใชแรงงานธรรมดา กลายเปนผน าดานเทคโนโลยแทบทกดาน ไมวาจะเปนอตสาหกรรมหนกอยางการผลตรถยนตหรอเรอรบ ไปจนถงซอฟตแวรและสนคาไอทตาง ๆ จนแบรนดสนคาอเลกโทรนกสทเคยถกญปนครองแชมป ปจจบนกลายเปนเกาหลใตทไดสดสวนส าคญ ในตลาด ไปแทน การพฒนาการศกษาของเกาหลใตจนปจจบนมาตรฐานอยในระดบแนวหนาของโลก เปนความพยายามของคนหลายเจเนอเรชนทพยายามปลกฝงเรองการท างานหนกโดยไมบน อดทน เพอแลกกบความส าเรจแมแตนกเรยนระดบประถมทเกาหลใตสวนใหญกเรยนพเศษจนครบ 7 วน ตอสปดาห

4. ไอรแลนด (Ireland) ในระดบการอานออก เขยนไดของชาวไอรแลนดทงชายและทงหญง มสดสวนถง 99 % ของทงประเทศและส าหรบคนทองถน การศกษาทกระดบฟรไมมคาใชจาย โดยเฉลย 10 ปหลงทผานมาไอรแลนดตด top ten ประเทศทมคณภาพการศกษาดทสดของโลก สวนหนงตองใหเครดตรฐบาลประเทศไอรแลนดทลงทนในการพฒนาการศกษามากถง 8-9 พนลานยโร ตอปทเดยว นเปนตวเลอกทดมาก หากคณก าลงมองหาทเรยนตอระดบอดมศกษาในสหราชอาณาจกร ดบลนมมหาวทยาลยทเขมแขง และตวเมองเองกตดอนดบเมองทนาอยทสดของโลกหลายสมยรวมทง ผคน ชาวไอรแลนดไดรบการยกยองจากหลายโพลลวาเปนคนทมอธยาศย และชวยเหลอนกทองเทยวตางชาตมากทสด

5. เดนมารก (Denmark) เดนมารกแบงระบบการศกษาในประเทศออกเปนหลายขน หลายแผนการศกษา เพอใหคนมสทธเลอกไดหลากหลายตามทตองการ เรมตงแตเตรยมประถม , ประถม, มธยมตน, มธยมปลาย, และการศกษาผใหญ ในสวนมธยมนนตงแตมธยมตนกแบงออกเปน ทงสายวชาการ, สายเตรยมอาชวะ, สายพาณชย, สายเทคนค, และสายแรงงานขนพนฐาน โดยคนเดนมารคตองเรยนหนงสอจนถงอาย 16 ป และเลอกไมเรยนตอหลงจากนนได แตคนกวา 82 % เลอกท จะตอไปจนถงขนมหาวทยาลย จงไมนาแปลกใจท UN จดอนดบเดนมารกเปนประเทศทแขงแกรง ในดานการศกษาในอนดบตน ๆ ของโลกทกปส าหรบชาวตางชาตการปรบตวทนเปนเรองงาย เพราะคนมากกวา 90 % พดภาษาองกฤษได และบานเมองทนสงบ ความปลอดภยตอชวตและ ทรพยสนอยในขนสง ผปกครองสามารถวางใจไดสบาย ๆ

6. อสราเอล (Israel) ถาพดถงเรองการศกษา โดยเฉพาะในดาน IT เทคโนโลย แลวไมพดถง อสราเอล ถอเปนเรองแปลกเพราะประเทศเลก ๆ ทรายลอมดวยศตรทางการเมองน คอ ผน าทคดคน เทคโนโลยในระบบนาโน และเปนผน าในดานการกอตงธรกจแบบ startup ทมจ านวนมากทสดในโลก จดทะเบยนในอสราเอล รฐบาลใหการสนบสนนพลายพนลานเหรยญตอป เพองานวจยตาง ๆ จากรายงานของหนวยงาน OECD ชาวอสราเอลตดอนดบ 2 ของโลกในฐานะชนชาตทมเปอรเซนต

63

ระดบการศกษาเฉลยทวถงสงทสดในโลก และการอานออกเขยนไดแทบจะ 100 % ทงคนอสราเอลท พดภาษาอารบคและภาษาฮบร ตางไดรบสทธเทาเทยมกน อสราเอล ถอวาเปนตวเลอกทดมาก ๆ หากคณตองการแนวคดธรกจหรอความรไอทขนสดยอด แตไมแนะน าการศกษาระดบประถมและ มธยม เพราะอยางนอยในดานความปลอดภย ทนอาจจะไมเหมาะกบผยงไมบรรลนตภาวะ

7. เบลเยยม (Belgium) ขอดทคณควรจะเลอกไปเรยนตอทประเทศเบลเยยมกคอ ทนมการ ผสมผสานลกษณะนสยและแนวคดทตางกนอยางสนเชงของกลมคน Flemish ทความหยงยโสแต หวกาวหนากบความมระเบยบวนยในตวเองสงอยางกลมทพดภาษาเยอรมน และมศลปะ อสระ เสรภาพขนสง แบบกลมคนทพดภาษาฝรงเศส เบลเยยมจงไมเหมอนใคร และมตวเล อกใหเรยนได ในระดบมหาวทยาลย หรอระดบไฮสคลมากมายหลายสาขา สวนดานทขนชอเปนพเศษคงหนไมพน ดานงานบรการ เชน บรหารจดการโรงแรม , หรอสายวทยอยางแพทยศาสตร เคม UN จดอนดบ เบลเยยมไวทอนดบ 18 ในปทผานมา

8. สาธารณรฐเชก (Czech Republic) การศกษาทเชคโดงดงในแวดวงยโรปตะวนออกมา ตงแตสมยยงเปนเชคโกสโลวาเกยเดมโดย เฉพาะทางดานคณตศาสตร และวทยาศาสตรทเขมแขง เปนรากฐานแตเดม ผคนทนใสใจในเรองของการศกษา และแมกฎหมายจะบงคบการศกษาขนพนฐาน จนถงอาย 15 ป แตคนสวนใหญกเลอกทจะเรยนตอในระดบอดมศกษาตอไป ขอดอยางหนงของ การเลอกมาเรยนทน คอ บานเมองทนสงบเงยบมาก มความสวยงามและมสถานททางประวตศาสตรมากมายใหชม นอกจากปราสาททสวยงามยงมแหลงทองเทยวทางธรรมชาตทอดมสมบรณ อกมากมาย เรยกวาไดทงวชาการและการพกผอนไปในตวอกดวย

9. ไตหวน (Taiwan) ไตหวน เปนตวเลอกทดมาก ๆ หากคณอยากไดบรรยากาศคลายญปน แตไมอยากไปเรยนตออยนาน ๆ คนเดยวทญปน เพราะคนไตหวนชอบชวยเหลอและอธยาศยดมาก แตมความเปนระเบยบวนยสงผดไปจากความเปนคนจน ปกตรฐบาลไตหวนพลกประเทศจากประเทศ ทผลตผใชแรงงานระดบลางในชวงป 1960 มาเปนประเทศผน าในดานองคความรสมยใหมและวทยาการระดบสง ในป 2006 ไตหวนถงกบตดอนดบ 1 ของโลก ในดานคณตศาสตรเลยทเดยว ขอดท ส าคญทสดอกอยาง คอ ไตหวนเปนประเทศทรกการอานหนงสอมาก ๆ โปรแกรมการเรยน เนนใหศกษาคนควา และอานหนงสอเปนอยางมาก และหองสมดถอเปนสถานทส าคญอยางหนงในการเรยนทไตหวน แมจะถกวพากษวจารณจากโลกภายนอกในเรองการเนนเรยนจนเดกไมมพกผอนและไมม เวลาคดสรางสรรคสงตาง ๆ ของตวเอง แตจรง ๆ แลว โรงเรยนและมหาวทยาลยทไตหวน มอสระ ในการจดการและรางแผน การเรยนของตวเองโดยทรฐไมไดบงคบเปนมาตรฐานแตอยางใด ท าให ไตหวนมความหลากหลายและมทางเลอกส าหรบการเรยนมากมายทงสายวทยและสายศลป

รายชอทง 9 ประเทศทกลาวมา ไมไดเปนการจดอนดบประเทศทมการศกษาดทสดของโลก อนดบ 1-9 แตเปนกลมประเทศทคนพดถงนอยกวาปกต ทงทมระบบการศกษาทดไมแพชาตด ง ๆ

64

ในดานการศกษาอยางสงคโปรหรอญปนในเอเชย หรอเยอรมน องกฤษ และฝรงเศสในยโรป ตวเลอก ทกลาวมาลสตรายชอน จงไมไดรวมประเทศอยางฟนแลนด ทคนไทยในระยะหลงตางพากนพดถงบอย ๆ ในแงแบบแผนการศกษา หากแตเพยงแนะน าในสวนประเทศอน ๆ ทจะเปนทางเลอกทเปนไป ไดหากเลอกไปเรยนตอตางประเทศ ทไมจ าเปนตองแพงมากอยางองกฤษ อเมรกา แตไดคณภาพทดอยางฟนแลนด จงเปนสงทตองพฒนาคณภาพเพอทนตอความตองการและกาวทนโลกปจจบน73

ตามทรตนา ดวงแกว ใหความหมายของคณภาพการศกษาไววาคณภาพการศกษาเปนสงทสะทอนใหเหนถงคณลกษณะของการจดการศกษาทมมาตรฐาน ท าใหเกดผลอยางยงยนแกผเรยน ตามเจตนารมณของหลกสตรและสามารถสนองความตองการของนกเรยน ผปกครองและชมชน หรออาจกลาวไดวาคณภาพการศกษาคอคณภาพของผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสง และม คณลกษณะทพงประสงคตามทหลกสตรก าหนด ทงนคณภาพของผเรยนดงกลาวเกดจากความรวมมอของทก ๆ ฝาย ไดแก พอแมผปกครองและชมชนทเอาใจใสการจดการศกษาหนวยงานระดบนโยบายและระดบปฏบต มระบบการบรหารทไดมาตรฐานซงโดยเฉพาะระดบปฏบตซงหมายถง สถานศกษา มระบบการเรยนการสอนทลงถงระดบหองเรยนอยางมคณภาพอนเปนผลมาจากการมผบรหารและ ครมออาชพ รวมทงมคณะกรรมการสถานศกษาทใหการปรกษาอยางมประสทธภาพ แนวคดเกยวกบ คณภาพการศกษาดงกลาวท าใหเขาใจวาการศกษาเปนระบบทซบซอนทมบรบททางการเมอง วฒนธรรม และเศรษฐกจ สามารถคาดการณลวงหนาได และคณภาพการศกษามตวรวมทส าคญ ไดแก บรบทกระบวนการเรยนการสอน และผลสมฤทธทเปนคณภาพของผเรยน และทส าคญ หวใจของการพฒนาคณภาพการศกษาหลกเลยงไมไดทจะกลาวไดวาเกยวของโดยตรงกบกระบวนการ จดการเรยนการสอนทมเปาหมาย คอ คณภาพของผเรยนทไมต ากวามาตรฐานทรฐก าหนดไวส าหรบความหมายของ“การพฒนาคณภาพ การศกษา” ถาอาศยแนวคด ISO 9000 Hoyle & Panther อาจกลาวไดวาการพฒนาคณภาพหรอการปรบปรงคณภาพการศกษาเปนการด าเนนการทวทง องคการเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลของกจกรรม (Activities) กระบวนการ (Processes) เพอใหเกดสทธประโยชนทงองคการ ผปกครอง และชมชน หรออาจกลาวงาย ๆ วาการพฒนาคณภาพ การศกษาเปนอะไรทท าใหเกดการเปลยนแปลง ทเปนประโยชนในการปฏบตงานทมคณภาพ และ ในการพฒนาหรอปรบปรงคณภาพการศกษาตามแนวทางของ ISO 9000 สามารถด าเนนการได 2 วธ พนฐาน ไดแก วธการควบคมทดกวา (Better Control) และวธการสรางมาตรฐานหรอนวตกรรม (Raise Standards /Innovation) ซงอธบายไดดงน

73เกาประเทศทการศกษาเปนเลศแตคณอาจไมเคยร, เขาถงเมอ 22 สงหาคม 2560, เขาถง

ไดจาก https://campus.campus-star.com/variety/11508.html.

65

1. การพฒนาหรอปรบปรงคณภาพโดยวธการควบคมทดกวา เปนกระบวนการปรบเปลยน มาตรฐานการศกษาชดเดม ไมใชกระบวนการทสงวนรกษาหรอสรางมาตรฐานใหม มาตรฐานทไดจากวธนเปนมาตรฐานทไดรบการปรบปรงผานกระบวนการของการเลอกการวเคราะห และการปรบแกไข ของผทมประสบการณในการใช

2. การพฒนาหรอปรบปรงคณภาพโดยวธการสรางมาตรฐานหรอนวตกรรม เปนกระบวนการ ทไมเกยวกบการสงวนรกษาหรอปรบปรงมาตรฐานการศกษาทมอยเดม แตจะสราง มาตรฐานขนมาใหมผานกระบวนการทเรมตนจากการศกษาความเปนไปไดและพฒนาผานกระบวนการวจยและ พฒนา (R & D) มาตรฐานทสรางขนใหมจะผานการทดลองน ามาใชงานแบบทใชมาตรฐานดงกลาวนถอวาเปนผลมาจากสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงไปทงในดานนวตกรรม เทคโนโลย การตลาดและ การจดการ74

ซงในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ไดใหความหมายของค าวาคณภาพ ไว 2 ความหมาย คอ ลกษณะความด (ลกษณะทเปนไปในทางทตองการ นาปรารถนา นาพอใจ) และ ลกษณะประจ าบคคล หรอสงของในการเรยนรของผเรยน ผลลพธทไดจากการจดการศกษาทมคณภาพจะตองสะทอนถงความรทกษะ และทศนคตทเชอมโยงกบเปาหมายในการศกษาของชาต และการมสวนรวมของสงคม75 การศกษาเปนสงทส าคญทจะชวยพฒนาคนใหมคณภาพตามทความตองการของชมชน การทคนจะมคณภาพไดนนตองอาศยการไดรบการศกษาทมคณภาพ โดยเปนท ยอมรบกนทวโลก กลยทธในการบรหารทดทสดคอการเนนเรองของการประกนคณภาพ (Quality Assurance) ซงเปนศพททางวชาการทางการศกษายมมาจากวงการธรกจอตสาหกรรม และน าเขามา ใชเพอการบรหารจดการเชงคณภาพขององคกรทางการศกษา ค าวาคณภาพการศกษาไดมผใหแนวความคดหลายทานดงเชน ซาวลส (Sallis) กลาววาคณภาพการศกษาเนนดานกระบวนการ โดยกลาววาการศกษาเปนการใหบรการมใชการผลต ดงนนคณภาพการศกษาทเกดขนจงเปนคณภาพการใหบรการ ซงมลกษณะทเปนปฏสมพนธระหวางผใหบรการและผรบบรการ นอกจากนคณภาพทเกดขนเปนสงทเกดขณะทใหบรการ การใชวธการตรวจตราเพอควบคมคณภาพจงไมทนการจงจ าเปน ทจะตองควบคม คณภาพการศกษาดวยการประเมนผลตลอดเวลาโดยมดชนชวดความส าเรจทเปน

74รตนา ดวงแกว, “การประยกตใชงานวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา” ใน ประมวลสาระ

ชดวชา การวจยการบรหารการศกษา หนวยท 14 สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทย ธรรมาธราช (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2556), 1-79.

75ราชบณฑตยสถาน, พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542 (กรงเทพฯ: นานมบคส พบลเคชน).

66

นามธรรมมากกวารปธรรม76 ดงท โอเวอรวส (Parsons Ovretveit) กลาววาคณภาพการศกษาม 3 ดาน คอ

1. คณภาพในดานของผรบบรการ หมายถง สงทผรบบรการตองการจากการศกษา 2. คณภาพในดานนกการศกษา หมายถง การบรการทางการศกษาทสอดคลองกบสงท

นกการ ศกษา ก าหนดโดยมการใชเทคนคและกระบวนการทท าใหเชอวาผลทไดสอดคล องกบ ความตองการของผรบบรการ

3. คณภาพดานการจดการหมายถง การใชทรพยากรทมอยอยางจ ากดไดอยางมประสทธภาพ กอใหเกดผลผลตและเปนไปตามแนวทางทผมอ านาจระดบสงก าหนด

ซงตามแนวคดของ พาสน (Parsons) คณภาพการศกษาจะเปนการประสานระหวาง การใหบรการในสงทเปนความจ าเปนทนกวชาการก าหนด และการสนองความตองการ ไดแก ผรบบรการโดยค านงถงการลงทนอยางประหยดและมประสทธภาพ77 และวอมส (Whatmough) ไดใหความหมายของคณภาพการศกษาทมความคลายคลงกน โดยไดระบวาคณภาพการศกษาสามารถพจารณาจากทศนะของบคคล 2 ฝาย คอ

1. คณภาพการศกษาตามทศนะของผ ไดรบบรการเปนการบรการใหสอดคลองกบ ความตองการ และความคาดหวงของผรบบรการ

2. คณภาพการศกษาตามทศนะของนกการศกษาเปนการใหความส าคญกบหลกการและ ตามวตถประสงคของการจดการศกษา78 สวน วช (Winch) จงไดแสดงความคดวาคณภาพการศกษา เปนสงทจะตองพฒนาในระยะยาว ในบางครงอาจไมสอดคลองกบความตองการในปจจบนของผปกครองแตโรงเรยนกจ าเปนจะตองมการด าเนนการเพอประโยชนของผรบบรการในระยะยาว ซงเปนไปไดทอาจไมใชสงทผปกครองพงพอใจในปจจบน79

76E. Sallis, Total Quality Management in Education (London: Kogan Page Vol.4

No.9B, September 30, 2013), 29. 77C. Parsons, “The Politics and Practice of Quality. In C. Parsons (ed),” in Quality

Improvement in Education: Case Studies in Schools, Colleges and Universities. (London: David Fulton, 1994), 1-9.

78R. Whatmough, “The Listening School: Sixth Formers and Staff as Customers of Each Other,” in Quality Improvement in Education: Case Studies in Schools, Colleges and Universities (London: David Fulton, 1994), 94.

79C. Winch, Quality and Education (Oxford: Blackwell, 1996), 17.

https://www.scirp.org/(S(i43dyn45teexjx455qlt3d2q))/journal/Home.aspx?IssueID=3721

67

ดงนนคณภาพการศกษามจดเนนทใหความส าคญกบคณภาพในเชงวชาการ ซงเปนคณภาพท เกยวของกบหลกการ วตถประสงคของการจดการศกษารวมถงจดมงหมายของหลกสตรเปนประเดน ส าคญอยางไรกตามคณภาพของการบรหารจดการ หรอกระบวนการในการจดการศกษาจงเปนสงท ส าคญทโรงเรยนตองค านงถงเชนกน ดงนนการสรางความเขาใจรวมกนระหวางนกการศกษา ผบรหาร สถานศกษา คร นกเรยนและชมชนตอระบบของคณภาพการศกษาจงเปนสงส าคญของพฤตกรรม ทพงประสงคทเกดขนกบผเรยน เกดจากกระบวนการเรยนการสอนและกระบวนการบรหารของโรงเรยน ดงน

1. ปจจยทเกยวของกบคณภาพการศกษา และการประกนคณภาพการศกษา การด าเนนการ ในระบบการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษา ดงนนจงเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารการศกษาทตองด าเนนการอยางตอเนอง และเปนนวตกรรมทใชเพอการเปลยนแปลงมการด าเนนการ ภายในสถานศกษา เพอพฒนาคณภาพการศกษาใหไดตามมาตรฐานทก าหนด ซงมปจจยทเกยวของมากมาย ในทนจะไดน าเสนอแนวคดตาง ๆ เกยวกบปจจยตาง ๆ ทสงเสรมหรออปสรรคตอการ ด าเนนการในระบบประกนคณภาพการศกษา โดยแบงออกเปน 4 กลม คอ 1) ปจจยทเกยวของกบ คณภาพการศกษาและประสทธผลของการจดการศกษา 2) ปจจยทเกยวของกบการด าเนนการ ประกนคณภาพในสถานศกษา 3) ปจจยทสงผลตอการเปลยนแปลงเพอปรบปรงคณภาพการศกษา 4) ปจจยทเกยวของกบเกณฑการด าเนนการทเปนเลศ

2. ปจจยทเกยวของกบคณภาพการศกษา และประสทธผลของการจดการศกษา การประกน คณภาพการศกษาเปนการสรางหลกประกนวาการจดการศกษาของสถานศกษาแตละแหงด าเนนการไดอยางมคณภาพตามหลกการ และวตถประสงคของการจดการศกษาเพอใหเกดความพงพอใจและ สอดคลองกบความตองการและศกยภาพของผเรยนซงเปนการจดการศกษาทกลาวไดวามประสทธผลนกวชาการทน าเสนอเกยวกบปจจยในการจดการศกษาเพอพฒนาคณภาพการศกษา มปจจยทมความ เกยวของกบการด าเนนการในระบบการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาดงนน เบอรร ด และรบบน (Burridge & Ribbins) กลาววาหลกการทส าคญในการพฒนาคณภาพการศกษาม 10 ประการ โดยมรายละเอยด ดงน

1. การพฒนาคณภาพตองสงผลกระทบตอการเรยนการสอนโดยตรงเทาทสามารถจะท าได 2. ตองสอดคลองกบความตองการของสถานศกษา และกระบวนการของการวางแผนพฒนา 3. ควรใหเกดจากความรวมมอ และการมสวนรวมในการด าเนนการในดานการก ากบ ตดตาม

และการประเมนคณภาพการศกษา 4. ควรใหเกดความรสกทรบผดชอบ และความรสกการเปนเจาของสถานศกษา 5. การจะน าสงตาง ๆ เขามาในสถานศกษาอยางมประสทธผล ตองใชวธการฝกอบรมท

เหมาะสมเกดความรความเขาใจ

68

6. การพฒนาคณภาพการศกษาจะท าใหไดดทสดในโครงสรางองคการทไวตอการตอบสนอง และมรปแบบการบรหารทเปดกวางยอมรบรวมทงมขอตกลงรวมกนของบคลากรทงหมด

7. ควรมการแบงจดสรรบทบาทและความรบผดชอบไวอยางชดเจนและแจงใหทกฝายทราบ 8. ควรก าหนดทรพยากร และการน าเทคโนโลยมาใชอยางใหเกดความเหมาะสม 9. ผมสวนเกยวของควรเขามามบทบาทการมสวนรวมในสวนทจะท าได 10. วธการพฒนาคณภาพการศกษาควรไดรบการยอมรบและความเขาใจ นอกจากนแลวควรประกอบดวยการสรางกลไก การทบทวนคณภาพในระหวางและสนสด

ของแผนพฒนาการศกษา มการปรกษาหารออยางกนในการเลอกและใชเทคนคการเกบรวบรวมขอมลวธการสรางเกณฑโดยใหจดท าขอมลทงเชงปรมาณ และคณภาพการจดท าเอกสารเกยวกบระบบ และกระบวนการเพอประโยชนในการก ากบ ตดตามการประเมนและการก าหนด จงใหมการ ทบทวนคณภาพภายในและการตรวจสอบจากภายนอกดวย80 ในขณะท เฮอร (Healy) ไดกลาวถง จดเนนในการพฒนาคณภาพการศกษา ซงถอวาเปนปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษา โดยเนนใน 2 ประเดนใหญ ๆ คอ

1. ดานทมงานตองมความเปนอสระ บคลากรในทมไดรบการสนบสนน ใหรบผดชอบไดรบ การพฒนาทกษะในการท างาน และการแกปญหารวมทงไดรบมอบอ านาจใหสามารถด าเนนการ ดานทรพยากรและงบประมาณ

2. ดานโครงสรางควรจดโครงสรางองคการใหมทสะทอนการพฒนาใหมคณภาพ มการบรหาร แบบแบนราบ รวมทงก าหนดใหมจดการคณภาพ (Quality Manager)81 ในสวนของ แฮรส และจอรน (Harris & Jon) ไดมการศกษาเปรยบเทยบโปรแกรมการปรบปรงสถานศกษาของประเทศองกฤษและประเทศแคนนาดา และไดขอสรปองคประกอบรวมกนในการปรบปรงคณภาพการศกษาใหประสบผลส าเรจ ดงน

2.1 การสนบสนนของหนวยงานภายในและภายนอกจากหนวยงานภายใน ไดแก คร และ บคลากรทพรอมจะท างานรวมกน และส าหรบหนวยงานภายนอกจะเขามามบทบาทในการเจรจาตอรองรวมกบบคลากร โดยใหการสนบสนนทรพยากรและเงนทน ใหความชวยเหลอ กระตน การด าเนนงานเพอใหเกดการเปลยนแปลง

80E. Burridge, & P. Ribins, “Promoting improvement in schools: aspects of quality

in Birmingham,” In P. Ribbins and E. Burridge (eds.) Improving education: Promoting quality in school (London: Cassell, 1995), 195-196.

81M. Healy, “BS 5750 and Beyond in a Secondary School: A Change for the Best. In C. Parsons (ed.),” in Quality Improvement In Education ( London: David Fulton, 1994), 68-69.

69

2.2 การมจดเนนทเปนเปาหมายการสอนและการเรยนร การทสถานศกษามก าหนด เปาหมายเนนทการสอนและการเรยนรจะมสวนกระตน และสนบสนนใหเกดการปรบปรงสถานศกษาในดานการสอนและการเรยนรไดเปนอยางดจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ

2.3 ขอตกลงในการพฒนาครและพฒนาวชาชพ ในการพฒนาครนนเปนหวใจของ การปรบปรงเปลยนแปลงสถานศกษาโดยมการพฒนาดานทกษะ ความรและความเขาใจใหม ๆ มการ สนบสนนใหครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหม ๆ และแบงปนความรซงกนและกน

2.4 ภาวะผน า ผน านนจะตองแสดงถงความรบผดชอบและมบทบาทตอการปรบปรง สถานศกษาโดยการสนบสนนใหเกดการมสวนรวมของครในทกระดบผน าจะผลกดนใหครรบผดชอบตอการเปลยนแปลง

2.5 การประเมนระหวาง และสนสดการท างาน เปนการประเมนปรบปรงซงเปนสงท ส าคญ และจ าเปนเพราะเปนวถทางทจะไดขอมลปอนกลบ แตทงนตองเปนการประเมนทมหลกฐานชดเจน และโปรงใส82

จะเหนไดวา แฮรสและจอรน ไดน าเสนอเพมจากท เบอรรด รบบนและเฮอร กลาวไวในเรอง การสนบสนนจากหนวยงานภายนอก ความรวมมอจากบคคลภายใน นอกจากนนยงไดใหความส าคญกบการพฒนาครและการพฒนาวชาชพ รวมทงภาวะผน าของผบรหาร กรอบแนวคดและหลกการ เกยวของ 2 ประเดน ดงน

1. ปจจยทเกยวของกบคณภาพการศกษา ผวจยใชแนวคดของเกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Award - TQA) เพอการด าเนนการทเปนเลศ (Malcolm Baldrige National Quality Award (MBNQA) ดงน 1) ดานการบรหารงานของสถานศกษา 2) ดานการน าองคกร/ ดานภาวะผน า 3) ดานการท างานเปนทม 4) ดานการวดการวเคราะหและการจดการความร 5) ดานการวางแผนเชงกลยทธ 6) ดานบคลากร 7) ดานทรพยากรการจดการเรยนการสอน

2. การด าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐานตามแนวคดของ รอบสน และ แมทธว (Robson and Matthew) ไดใหแนวคดในการปรบปรงพฒนาคณภาพทาง การศกษาวามความเกยวของกบปจจยดงตอไปน 1) การจดการของโรงเรยนและตวผบรหาร 2) กระบวนการเรยนการสอนความสมพนธระหวางคร นกเรยน และวชาชพคร 3) สภาพแวดลอม ในการสอน อาคารสถานทและคาจาง 4) การบรหารของโรงเรยนและการจดการดานการเงน 5) การพฒนาและประเมนผลการท างานของเจาหนาทและคร 6) การตดตอสอสารเพอการตดสนใจ

82 A. Harris, & Y. Jon, “Comparing School Improvement Programmes in England

and Canada” School Leadership & Management 20, 1 (February 2000): 31-32.

70

และการสงเสรมสนบสนนหลกสตรของโรงเรยน83 สอดคลองเซอรจโอวาน (Sergiovanni) ชใหเหนวา โรงเรยนทดมคณภาพท าใหผเรยนเกดการเรยนรทมคณภาพ และกญแจส าคญทมวธแกไขไปสการเปนโรงเรยนทดมคณภาพการศกษานน คอคณภาพของการบรหารโรงเรยน84 และสอดคลองกบไนตงเกล และโอนล (Nightingale and O’neil) เชอวาการศกษาทมคณภาพม 5 ประการ คอ

1. การมความมาตรฐานสง ซงมาตรฐานจะมการก าหนดเกณฑทจะใชดชนส าหรบชวด หรอ ตดสนคณภาพ (high standards)

2. การมความปราศจากขอเสยหรอขอต าหนจากผมสวนเกยวของ (zero select) และไดรบ สงทถกตองเหมาะสมเปนอนดบแรก

3. การมก าหนดจดมงหมายหรอวตถประสงคลวงหนาอยางเหมาะสม (stated purpose) 4. ความคมคา คมเงน เปนการเนนคณภาพเชงสมพนธระหวางปจจยตวปอนและผลผลต

สนองตอบตอความตองการของลกคา คมคากบการลงทนหรอไม (value for money) 5. การมความสามารถทจะมการปรบเปลยน เพอเปนประโยชนแกสงคมไดในทางท ดขน

(transformation)85 คณภาพการศกษาตามท ซาเยด (Sayed) เชอวาการมคณภาพการศกษา มการ กลาวถงทงในลกษณะทแตกตาง และในความหมายทแขงขนทางการศกษาคณภาพการศกษา ม 3 มมมอง คอ คณภาพการศกษาเปนตวก าหนดคณลกษณะของผศกษา คณภาพการศกษา เปรยบเสมอนระดบความส าเรจของการจดการศกษา คณภาพการศกษาซงเปนการมองระดบของผลสมฤทธทางการศกษาทเรยกวามาตรฐานสงสด (gold standard)86

สวนโอลวาและเอสพนเวล (Oliva & Aspinwall) ไดเสนอมมมองของคณภาพการศกษา ใน 8 มต ดงน

1. มตดานสมรรถนะ (Performance) การจดการศกษาทมคณภาพนนผเรยนจะตองม สมรรถนะในการปฏบตงานในสาขาวชาทส าเรจการศกษา

83M. Robson, & Matthews, quality in “Education: Some issues for schools and

their communities (A Concept Paper).” School Effectiveness and SiteBased Management (Bangkok: UNESCO Principal Regional Office for Asia and Pacific, 1995).

84Thomas J. Sergiovanni, & Others, Educational Governance and Administration (New Jersey: Prentice-hall, 1980), 94.

85 Nightingale & others, Achieving Quality Learning in Higher Education (London: Kogan Page, 1994), 30-31.

86Yusuf Sayed, The Concept of Quality in Education A View from South Africa, 4th ed. (Boston: Allyn and Bacon, 1997), 103.

71

2. มตดานคณลกษณะพเศษ (Factures) การจดการศกษาทมคณภาพไม ใช เปนการ จดการศกษาเพยงเพอใหผเรยนเกดทกษะทเปนคณลกษณะพเศษของสาขาวชาชพนน

3. มตดานความเทยงหรอความเชอมน (Reliability) การจดการศกษาทมคณภาพจะตอง จดการใหผเรยนไดรบความร และไดเรยนรทกษะถกตองตรงความเปนจรง และมความทนสมย

4. มตดานความตรงตามขอก าหนดตามมาตรฐานทก าหนดไว (Conformance) ในการจด การศกษาทมคณภาพนน สถาบนจะตองจดการศกษาไดตรงตามขอก าหนดตามมาตรฐานท ไดก าหนดไวเปนไปตามค ามนสญญาทไดใหกบนกศกษา

5. มตดานความคงทน (Durability) การจดการศกษาทมคณภาพจะตองใหผเรยนมความร และทกษะลกซง

6. มตดานการคนความสามารถในการใหบรการ (Serviceability) การจดการศกษาทม คณภาพจะตองท าใหผเรยนมความสามารถในการใหบรการแกสงคมในสาขาวชาชพทศกษา และสนองตอความตองการของสงคม

7. มตดานความรสกทด (Aesthetics) การศกษาทมคณภาพ ภาพพจนทปรากฏในสายตา กลมบคคลทเกยวของจะตองเปนภาพพจนทด

8. มตดานการรบรคณภาพ (Perceived Quality) การจดการศกษาทมคณภาพจะตองตรง ตามการรบรความมคณภาพของกลมบคคลทเกยวของ87

ยเนสโก (UNESCO) ไดเสนอวา การศกษาทมคณภาพสามารถพจารณาจากกรอบและตวชวดการศกษาทสะทอนถงคณภาพ ดงตารางท 5 ตารางท 5 กรอบและตวชวดการศกษาทสะทอนถงคณภาพ

กรอบพจารณา ตวชวดคณภาพการศกษา ลกษณะของผเรยน 1. นกเรยนมสขภาวะทด ภาวะโภชนาการทสมบรณ และมแรงจงใจ

ใฝสมฤทธ

กระบวนการเรยน การสอน

2. ครมคณภาพในการสอนมเทคนคการสอนทกระตอรอรน 3. การวดและประเมนผลการเรยนรนยามชดเจนโดยครอบคลมการวด ความร ทกษะ เจตคต และคณคา

87Mohammard S. Owila, & ElianM Aspinwall, “A Framework for The Dimension

of Quality in Higher Education” Quality Assurance in Education 5, 1 (January 1996): 12-20.

72

ตารางท 5 กรอบและตวชวดการศกษาทสะทอนถงคณภาพ (ตอ) กรอบพจารณา ตวชวดคณภาพการศกษา

เนอหาสาระ 4. หลกสตรสอดคลองและสนองความตองการของสงคมและทพฒนา มาจากความรและประสบการณของครและผเรยน

ระบบ 5. สงอ านวยความสะดวกและอปกรณการศกษามเพยงพอเหมาะสม 6. สภาพแวดลอมเออตอการเรยนร เปนระเบยบเรยบรอยถกสขลกษณะ และมความปลอดภย 7. การบรหารจดการแบบมสวนรวม 8. เคารพและผกพนกบชมชนทองถน และวฒนธรรม

ทมา: UNESCO, Information Literacy Resources Directory, Accessed July 16, 2017, Available from http://edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/23723-11.pdf.

จากตารางท 4 อธบายไดวา ตวชวดคณภาพการศกษานกเรยนมสขภาวะทด ภาวะโภชนาการ

ทสมบรณและมแรงจงใจใฝสมฤทธ ครมคณภาพในการสอนมเทคนคการสอนทกระตอรอรน การวด ประเมนผลการเรยนรนยามชดเจนโดยครอบคลมการวดความร ทกษะ เจตคต และคณคา หลกสตร สอดคลองและสนองความตองการของสงคมและทพฒนามาจากความรและประสบการณของครและ ผเรยน สงอ านวยความสะดวกและอปกรณการศกษามเพยงพอเหมาะสม สภาพแวดลอมเออตอ การเรยนร เปนระเบยบเรยบรอย ถกสขลกษณะ และมความปลอดภย การบรหารจดการแบบม สวนรวมเคารพและผกพนกบชมชนทองถน และวฒนธรรม88

ความหมายของคณภาพการศกษา

ในบรบทของการศกษาในค าวา “คณภาพ”มความหมาย ทหลากหลาย อดมส (Adams) ไดกลาวถงค าทความหมายเดยวกนกบคณภาพ ไดแก ประสทธภาพ ประสทธผล ความเสมอภาค ถงแมวาจะแตกตางกนแตนกการศกษาปจจบนเหนสอดคลองกนวาค าเหลานประกอบกนเปนมตพนฐานของการศกษาทมคณภาพ ดงนน คณภาพการศกษาตามแนวคดของยนเซฟจงพจารณาจาก 5 ประการ ไดแก ตวผเรยน สภาพแวดลอมในการเรยน เนอหาสาระการเรยนร กระบวนการเรยน การสอน และผลลพธ ผเรยนทมสขภาพแขงแรง มภาวะโภชนาการทดมความพรอมทจะเรยนร ไดรบการสนบสนนชวยเหลอจากครอบครว/ชมชน สภาพแวดลอมถกตามสขลกษณะ ปลอดภย ปองกน

88UNESCO, Information Literacy Resources Directory, Accessed July 16, 2017,

Available from http://edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/23723-11.pdf.

73

การคกคามทางเพศ และมการจดหาทรพยากรสงอ านวยความสะดวกอยางเพยงพอ สาระการเรยนร ตองสมพนธเชอมโยงระหวางหลกสตร หนงสอ สอ อปกรณการเรยน ทกษะพนฐานโดยเฉพาะ การอานออก เขยนได การคดค านวณ รวมถงทกษะชวตทเดกจะตองเรยนรเกยวกบสขภาพดความ ปลอดภย ความรเรองเพศศกษา การโภชนาการ การปองกนการตดเชอตาง ๆ ซงกระบวนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญในบรรยากาศหองเรยนทงในและนอกหองเรยนมการบรหารจดการทด ครมทกษะการประเมนผลการเรยนรเพอน ามาพฒนากบผเรยนลดชองวางความแตกตางในการเรยนรของผเรยน และผลลพธทไดจากการจดการศกษาทมคณภาพจะตองสะทอนถงความร ทกษะ และ ทศนคตทเชอมโยงกบเปาหมายการศกษาของชาต และการมสวนรวมของสงคม89 เบอมการท (Baumgart) กลาวถงคณภาพ (quality) หมายถง แบบของความเปนเลศสงทเหนอกวาหรอดกวา ปกตธรรมดา การก าหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาตองใหครอบคลมทงทเปนปจจยตวปอน กระบวนการ และผลผลต90 ซงฮาเวร และไนท (Harvey & Knight) มแนวความคดทเกยวกบ ความหมายของคณภาพการศกษาไวในหลายประเดนดวยกน แตพอจะประมวลผลได 5 ประการ ดงน 1. ความเปนทยอมรบ (Qualityas Exceptional) หมายถง การทมลกษณะเดนเปนการทยอมรบกน โดยทวไปในสงคม ไดแก 1) มชอเสยงจนเปนทยอมรบกนโดยทวไปในความมคณภาพ 2) มความเปนเลศในดานใดดานหนง 3) ผานกระบวนการตรวจสอบคณภาพ 2. ความสมบรณแบบหรอคงเสนคงวา (Quality as Perfection or Consistency) หมายถงการท ใหความส าคญกบกระบวนการและ การก าหนดคณลกษณะทมงไปส ความสมบรณแบบ ซงเกยวกบความสมบรณแบบใน 2 ประเดน ดวยกน คอ 1) การไมมความผดพลาดในดานการผลต (Zero Defects) 2) วฒนธรรมของคณภาพ (Quality Culture) 3. ความสามารถตอบสนองวตถประสงคในดานตาง ๆ ไดแก 1) คณลกษณะ ทผใชไดบรการก าหนดไว 2) การเหมาะสมกบวตถประสงคตรงตามภารกจ 3) ความพงพอใจของ ผใชบรการ 4. ความคมคากบเงนทจายไป 5. การเปลยนแปลงในดานการมสวนรวมของบคลากร ในสถาบนมากขน การเพมพลงใหเกดแกบคลากรในสถาบน91 รตนา ดวงแกว ตามแนวคดของ ออฟสเตต (Ofsted) นน “การพฒนาคณภาพ ไดแก 1) ยกระดบมาตรฐาน (Raise Standards) 2) เพมคณภาพ (Enhance Quality) 3) เพมประสทธภาพ (Increase Efficiency) และ 4) การบรรล

89David M. Adams, Philosophical Problems in The Law, 3rd ed. (Belmont:

Wadsworth, 2000, 25, cited in UNICEF 2005), 123-124. 90 N. Baumgart, Equity, Quality and Cost in Higher Education (Bangkok:

UNESCO Principle Regional office for Asia and the Pacific (U.S.A.: McGraw-Hill, 1987), 104. 91Lee Harvey, & P. Knight, Transforming Higher Education (Buckingkam. SRHE

& Open University Press, 1996).

74

เปาหมายในการพฒนานกเรยนทงดานคณธรรม จรยธรรม สงคมและวฒนธรรม จากความหมายทง 4 ลกษณะดงกลาวสถาบนการศกษาสามารถน ามาใชอยางเปนรปธรรมเพอเปนแนวทางในการ ตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยพจารณาทงด านกระบวนการและเปาหมายหรอผลลพธวาม การพฒนาเพมขนหรอไมเพยงใด โดยมแนวค าถามในการตรวจสอบ 4 ขอ ไดแก 1) สภาพทเปนอยใน ขณะนเปนอยางไร 2) ตองการเปลยนแปลงอะไรบาง 3) เมอเวลาผานไปจะบรหารการเปลยนแปลง ไดอยางไร และ 4) จะทราบไดอยางไรวาการบรหารการเปลยนแปลงนนประสบความส าเรจ ส าหรบ ในการพฒนาคณภาพการศกษาในบรบทของสงคมไทยซงนบตงแตมพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ.ศ. 2542 ไดมงเนนในการขยายโอกาสทางการศกษา เพอทจะใหประชาชนไดรบการศกษาอยางทวถง และมแนวคดเรองการพฒนาคณภาพการศกษาในทกระดบ ดงจะเหนไดจากการก าหนดใหม ระบบการประกนคณภาพการศกษาเพอเปนหลกประกนวาการใหบรการการศกษาของหนวยงาน การศกษาจะสามารถสนองความตองการของนกเรยน ผปกครอง ชมชน และสงคมได ดงนน สถานศกษาจงตองยดมาตรฐานคณภาพทก าหนดโดยหนวยงานตนสงกดเปนแนวทางในการปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาของตนชมชนและสงคมโดยทวไปอยางไรกตามการปฏบตใหเกดประสทธผล นนไมมสตรเฉพาะหรอแบบแผนทตายตวและกไมงายในการขบเคลอน ทงนขนกบบรบทของสงคม นน ๆ และการเปลยนแปลงของโลกในอนาคต92 ความหมายของคณภาพการศกษา จากการ สงเคราะหความหมายของค าวา “คณภาพการศกษา” เขมทอง ศรแสงเลศ ไดเสนอวาโดยทวไป คณภาพมความหมายมาจาก 3 ฝาย ไดแก ฝายนกวชาการซงจะเนนในเรอง กระบวนการผลต ทไดมาตรฐานและความรบผดชอบตอสงคม ฝายผผลตสนคาหรอการใหบรการซงจะเนนในเรองกระบวนการผลตทไดมาตรฐานและตอบสนองความพงพอใจของลกคา และฝายผบรโภคหรอ ผรบบรการซงเนนการตอบสนองความตองการของตนเองและสงคม โดยความสมพนธของค าวา คณภาพของทง 3 ฝาย เปรยบเสมอนรปสามเหลยมดานเทาทแตละดานตางมความส าคญเทาเทยมกน ดงแสดงดวยแผนภมท 2

92รตนา ดวงแกว, “การประยกตใชงานวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา,” ใน ประมวล

สาระชดวชาการวจยการบรหารการศกษา หนวยท 11 สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2556), 8-9.

75

แผนภมท 2 ความสมพนธของคณภาพการศกษา ทมา: เขมทอง ศรแสงเลศ, “การวจยเพอการพฒนาคณภาพการศกษา,” ใน ประมวลสาระชดวชา สารสนเทศ และการวจยการบรหารการศกษา หนวยท 13 (สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552).

จากแผนภมท 2 จงสรปไดวาความหมายของคณภาพการศกษาทแทจรงตองพจารณาจาก 3 มต ไดแก มาตรฐานในกระบวนการผลตหรอบรการ ความรบผดชอบตอสงคม และความพงพอใจ ของลกคา หรอผรบบรการ ดงนน สนคาทมคณภาพจงเปนสนคาทไดมาตรฐาน มความรบผดชอบตอสงคมและ เปนทพอใจของลกคาในท านองเดยวกน เมอพจารณาค าวาคณภาพ ในบรบททางการศกษา กคอ “คณภาพการศกษา” ความหมายกแตกตางกนไปตามลกษณะผทเกยวของ 3 ฝาย ไดแก สถานศกษาหรอผ ใหบรการ นกวชาการ และผรบบรการหรอผปกครองและนกเรยน ดงน 1) ดานสถานศกษา คณภาพหมายถง กระบวนการบรหารจดการศกษาทไดมาตรฐานมประสทธภาพ และกอใหเกดประสทธผลตามจดมงหมายทก าหนดไว ความพงพอใจ ความรบผดชอบตอสงคม มาตรฐานนกวชาการ 2) ดานนกวชาการ คณภาพหมายถง กระบวนการในจดการเรยนการสอนท กอใหเกดผลถาวรแกผเรยนตามมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร มสมรรถนะส าคญและคณลกษณะ ทพงประสงคตามหลกสตร 3) ดานผปกครองและนกเรยน คณภาพหมายถง การศกษาทท าใหผเรยนบรรลมาตรฐาน ตามหลกสตรทก าหนด นนแสดงถงผเรยนมพฒนาการครบสมบรณในทกดาน ไดแก สตปญญา รางกาย อารมณ - จตใจ สงคม มความสามารถในการเรยนตอระดบสง และประสบ ความส าเรจในชวต

ดงนน คณภาพการศกษาในมมมองดงกลาวจงหมายถง คณลกษณะของการจดการศกษาทม มาตรฐาน ท าใหเกดผลถาวรแกผเรยนตามเจตนารมณของหลกสตรและสามารถสนองความตองการ ของนกเรยน ผปกครองและชมชน93 อยางไรกตามเมอน าแนวคดของการบรหารแบบมงผลสมฤทธ

93เขมทอง ศรแสงเลศ, “การวจยเพอการพฒนาคณภาพการศกษา” ใน ประมวลสาระชด

วชา สารสนเทศ และการวจยการบรหารการศกษา หนวยท 13 (สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552), 7-11.

มาตรฐาน นกวชาการ ความรบผดชอบตอสงงคม

ความพงพอใจ

ผบรโภค ผผลต

76

มานยามความหมายของคณภาพการศกษาจงอาจจะกลาวไดวา คณภาพการศกษา คอ คณภาพของ ผเรยนทมผลสมฤทธทางการเรยนสงและมคณภาพด และคณภาพของผเรยนดงกลาวเกดจากความรวมมอของทก ๆ ฝาย ไดแก ความเอาใจใสของพอแมผปกครองและชมชน ระบบการบรหารทได มาตรฐาน และระบบการเรยนการสอนทมคณภาพ โดยระบบการบรหารและระบบการสอนทมคณภาพเปนผลมาจากการม ผบรหารและครมออาชพ ประกอบกบการมคณะกรรมการสถานศกษา ทใหการค าปรกษาอยางมประสทธภาพ ดงแสดงในแผนภมท 3

แผนภมท 3 แนวคดของโซคณภาพทางการศกษาของสถานศกษา ทมา: เขมทอง ศรแสงเลศ, “การวจยเพอการพฒนาคณภาพการศกษา,” ใน ประมวลสาระชดวชา สารสนเทศ และการวจยการบรหารการศกษา หนวยท 13 (สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552).

จากแผนภมท 2 และ 3 แนวคดทงสองแนวคด จะเหนไดวามความคลายคลงกนเพราะตองให

ความส าคญของทงกระบวนการและเปาหมายจะแตกตางกนกเพยงจะเนนทกระบวนการกอนหรอเปาหมายกอน นอกจากนในมมมองทเนนทตวนกเรยนเปนเปาหมายหลกไดด ชใหเหนวาคณภาพของ ผเรยนตองเกดจากการมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยในการรวมกนจดการศกษาซงสอดคลองกบ นโยบายการจดการศกษาในปจจบน การพฒนาคณภาพการศกษาเปนค าทใชในความหมายแตกตางกน ใน 4 ลกษณะดงท ออฟสเตต (Ofsted) ไดกลาวไวไดแก 1) การยกระดบมาตรฐาน (raise standars) 2) การเพมคณภาพ (enhance quality) 3) การเพมประสทธภาพ (increase efficiency) 4) การบรรล ความส าเรจมากขนในการพฒนานกเรยนทงดานคณธรรมจรยธรรม สงคมและวฒนธรรม จากความหมาย ทง 4 ลกษณะดงกลาว โรงเรยนไดน ามาใชเปนแนวทางในการตรวจสอบคณภาพการศกษาโดยพจารณา

ระบบการบรหารและการเรยนการสอนไดมาตรฐาน

ผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงและมคณภาพด

พอแม ผปกครองและ

ชมชนเอาใจใส

คณะกรรมการสถานศกษา เชยวชาญ

ผบรหารและคร มออาชพ

77

ทงดานกระบวนการและเปาหมายหรอผลลพธวามการพฒนาเพมขนหรอไมเพยงใด โดยมแนวค าถาม ในการตรวจสอบ 4 ขอ ดงน 1) โรงเรยนในขณะนเปนอยางไร 2) เราตองการเปลยนแปลงอะไรบาง 3) เราจะบรหารการเปลยนแปลงไดอยางไรเมอเวลาผานไป 4) เราจะทราบไดอยางไรวาการบรหาร การเปลยนแปลงนนประสบความส าเรจ การพฒนาคณภาพการศกษาใหเกดประสทธผลนน ไมมสตร เฉพาะหรอแบบแผนทตายตวและกไมงายในการขบเคลอน โดยเฉพาะโรงเรยนทขาดแคลน ความพรอมดานทรพยากร และอยหางไกล อยางไรกตามมบทเรยนมากมายทแสดงใหเหนวาสาเหต ดงกลาวไมใชอปสรรคเสมอไป ถาโรงเรยนมการวางแผนการพฒนาทรอบคอบระมดระวงและสมเหตสมผล พรอมกบมคณะคร ผบรหาร นกเรยน ผปกครองและหนวยงานตนสงกดทมงมน ในการพฒนาคณภาพผเรยน กสามารถบรรลเปาหมายของการพฒนาไดซงจะไดกลาวตอไป ผทจะ ไดรบประโยชนจากการทโรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษามหลากหลายกลม แตกลมทไดรบผลโดยตรงมากกวากลมอนม 4 กลม ไดแก

1. นกเรยน เปนกลมแรกและกลมส าคญทจะไดรบผลประโยชนจากการพฒนาคณภาพของโรงเรยน เพราะเปนกลมทเปนเปาหมายหลกของการเปลยนแปลงโดยจะไดรบประโยชนจากประสบการณ จากกระบวนการจดการเรยนการสอนของโรงเรยน

2. คร เปนกลมทไดรบประโยชน เพราะไดรบการจงใจจากหลากหลายรปแบบ และมความ พงพอใจในการท างานมากขน

3. ผปกครองและหนวยงานตนสงกด เปนกลมทมความมนใจในคณภาพการศกษาของโรงเรยนมากขนและเหนวาคมคากบงบประมาณทลงทน

4. คณะผบรหารโรงเรยน เปนกลมทมความพงพอใจทสามารถขบเคลอนใหคณภาพ ของโรงเรยนไดบรรลตามมาตรฐานทก าหนดและมความพงพอใจททกฝายรวมมอกนท างานอยางเขมแขง94

และ เชง (Cheng) กลมองคประกอบของปจจยน าเขา กระบวนการ และผลผลตของระบบการศกษาโดยด าเนนการใหบรรลตามความคาดหวงของผทมสวนเกยวของทงภายในและภายนอกองคการ กลาวโดยสรป คณภาพการศกษาหมายถงคณลกษณะทพงประสงคทมความเปนเลศทางดานตาง ๆ ทงดานการบรหารและดานวชาการ โดยผานกระบวนการผลตและเปนระบบซงประกอบดวยปจจยน าเขา กระบวนการและผลผลตตามกรรมวธ การวดดวยเครองมอทมประสทธภาพและเปนท


สาระชดวชา การวจยการบรหารการศกษา หนวยท 14 สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2556), 9-10.

78

ยอมรบของสงคม คณภาพการศกษาหมายถง คณลกษณะทพงประสงคทมความเปนเลศทางดานตาง ๆ ทงดานการบรหารและดานวชาการของสงคม95

ในชวงไมกปทผานมาความหวงใยของรฐบาลเกยวกบคณภาพของการศกษาไดปรากฏชดขน ในนโยบายของพวกเขา หลายคนเปนค าตอบทไดรบค าถามอะไรคอคณภาพในการศกษา บางคนมความหมายคลายคลงกนกบคนอน ๆ แตกตางกนในรายละเอยดเลก ๆ หลายคนมความแตกตาง อยางมากทกลาวไวในหลาย ๆ ดาน แนวความคดเกยวกบคณภาพในการศกษาโดยทวไปจะครอบคลมโครงสรางการศกษากระบวนการและผลลพธ พจนานกรมก าหนดคณภาพเปนชดของคณสมบต คณลกษณะและเงอนไขทมอยในวตถและสามารถแยกความแตกตางจากวตถทคลายกนไดโดยจดใหม ความเทาเทยมกนดขนหรอแยลง หรอเปนแอตทรบวต ทอนญาตใหคณยอมรบอนมตหรอลบลางวตถตามมาตรฐานอางอง ดงนนคณภาพการศกษาหมายถงความคดในการเปรยบเทยบ อาจกลาวไดวาวตถมคณภาพถาคณลกษณะของวตถดกวาวตถนนทไมไดครอบครอง อนญาตใหยนยนหรอไมไดมอย ในระดบเทากนภายในกรอบของระบบการศกษา ยอมรบการตความทขนอยกบความคดในดานคณภาพการศกษาอยางหลากหลายทระบบเหลานตองมตอสงคม การศกษาทมคณภาพหมายถงคณภาพการศกษาทงสองดานทชวยใหการเรยนรทมประสทธภาพของเนอหาทคาดการณไวในแผน หลกสตร เปนสงทท าใหการไดมาซงวฒนธรรมทางวทยาศาสตร หรอวรรณคด หรอคนทพฒนาขดความสามารถดานเทคนคสงสด เพอรองรบระบบการผลตหรอแมแตทสงเสรมจตวญญาณทส าคญ และเสรมสรางความเขมแขงในการเปลยนแปลงความเปนจรงทางสงคม เชน การถกใชเพอกลาวอางถง ประสทธภาพประสทธผล และความเกยวของของภาคการศกษาและในกรณ สวนใหญระบบ “คณภาพการศกษา” ในทางกลบกนค าวาการศกษาและสถาบนการศกษามการกลาวถงคณภาพ การตดสนเกยวกบคณคา และคณธรรมเปนสงทจ าเปนอยางยงส าหรบการศกษา “คณภาพ ในการศกษา” ความเขาใจทถกตองยงขนเกยวกบดานการศกษา กระบวนการประเมนคณภาพส าหรบ ความหมายคณภาพของสถานศกษา 1. มงพฒนา : คณภาพการศกษา คอ คณภาพผเรยน ซงหมายถง การทสถานศกษาสามารถพฒนาผเรยนใหเปนคนด เกง และมความสขมคณธรรม น าความร และม ผลสมฤทธทางการเรยนด 2. สะทอน : คณภาพของระบบการจดการศกษา 1) ปจจยทางการศกษา 2) กระบวนการทางการศกษา 3) ผลผลตทางการศกษา 3. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 : การทสถานศกษาสามารถปฏบตงานบรรลมาตรฐานการจดการศกษา 4. พระราชบญญต การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2545 : การพฒนามนษยใหมความสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา

95Yin Cheong Cheng, & Tam Wai Ming Frank, “Multi-model of quality in

education” Quality Assurance in Education 5, 1 (1997): 22-31.

79

ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถด ารงชวตอยรวมกนอยางม ความสข96

คณภาพการศกษา หมายถง คณลกษณะท พงประสงคตามปณธานและภารกจของการจดการศกษาตามนโยบายการพฒนาการศกษาของประเทศ ตลอดจนปณธานและภารกจเฉพาะในการจดการศกษาของแตละสถาบน ดชนบงชคณภาพ หมายถง ตวบงชวาการด าเนนงานในแตละองคประกอบคณภาพเปนไปตามเกณฑ และมาตรฐานการศกษาทก าหนด97

คณภาพการศกษา คอ คณภาพผเรยน ซงหมายถงการทสถานศกษาสามารถพฒนาผเรยน ใหเปนคนด เกง และมความสข มคณธรรมน าความร และมผลสมฤทธทางการเรยนด98

สมศ. : คณภาพการศกษา หาแนวทางทจะท าใหเกดการพฒนาคณภาพการศกษา ของ ประเทศไทยใหดขนทดเทยมกบนานาชาตจากการแลกเปลยนเรยนรเพอการขบเคลอนการประเมนคณภาพภายนอกและการพฒนาคณภาพการศกษา โดยเปนการระดมความคดเหนจากผทรงคณวฒ ทเกยวของกบวงการดานการศกษา “คณภาพการศกษา” เปนนามธรรม หากเขาใจความหมาย ไมตรงกนแลวเมอน าลงมาสการปฏบต กจะแตกออกไปในแตละทศทาง สดทายกอาจวนอยในอาง ในสงคมไทยยงมความสบสนระหวางค าวา “คณภาพคน” กบค าวา “คณภาพการศกษา” ทผานมา สงคมมกจะกลาวโทษกนวา คนดหรอคนไมดเปนเพราะการศกษา แทจรงแลวการศกษาเปนสวนหนง ของกระบวนการสรางคณภาพคน เนองจากคณภาพคนเกยวของกบหลายปจจยทเขามามสวน เกยวของไมวาจะเปนครอบครว สงคม สงแวดลอม ดงนน ท าอยางไรทท าใหสงคมเขาใจประเดนน ใหชดเจนและแยกแยะใหถกตองส าคญทสด คอ กระบวนการสรางคน ซงเปนเรองใหญ แตทผานมาประเทศไทยท าแบบแยกสวนตางฝายตางพฒนา ในสวนทเกยวของกบตนเองท าอยางไรทจะใหทกฝาย เขามามสวนรวมกบกระบวนการ “สรางคน” ตงแต พอ แม ผปกครอง ทจะตองดแลเอาใจใสบตรหลานของตน จากนนจงเปนสถานศกษาทรบชวงตอในการสรางคนใหเปนคนทมความร ความสามารถ จนกระทงเขาสระบบการท างาน องคกรตาง ๆ เพอใหเปนคนคณภาพของสงคมกจะตองมระบบ การสรางคน สรางคานยมและวฒนธรรมในการท างานทถกตองดวยเชนกน ถงเวลาแลวทจะตอง

96ความหมายคณภาพของสถานศกษา , เขาถงเมอ 25 สงหาคม 2560, เขาถงไดจาก

http://www.xmind.net/m/mSKY. 97ส านกงานประกนคณภาพ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล , เขาถงเมอ

23 สงหาคม 2560, เขาถงไดจาก https://www.eg.mahidol.ac.th/qa/index.php?option=com_ content&view=article&id=70&Itemid=102.

98ความหมายคณภาพของสถานศกษา , เขาถงเมอ 23 สงหาคม 2560, เขาถงไดจาก Xmind Onlinne Library ,www.xmind.net/m/mSKY.

80

ชวยกนในการท างานใหประเดนตาง ๆ มความกระจางและชดเจนยงขน เพอททกคนในฐานะทเปนสวนหนงทเกยวของกบการท าใหเกดคณภาพในสงคมจะไดเขาใจถงบทบาทและหนาทของตนในการทจะเขามาชวยกนสรางและพฒนาคนใหเกดขน เพอทจะสงผลถงคณภาพทยงยนตอไป99 เหนชอบราง Road Map ดงน 1) ปญหาครประเดนทพบ คอการผลตและพฒนาคร การขาดแคลนคร คณภาพครและหนสนคร 2) ปญหาการเรยนร ประเดนทพบคอ คณภาพการศกษาและคณภาพของผเรยนตกต า โดยเฉพาะกรณทเดกอานไมออกเขยนไมได 3) ปญหาหลกสตรการเรยนการสอน กระบวนการจดการ เรยนร และการวดผลประเมนผล ตวอยางเชน การเรยนการสอนวชาประวตศาสตรและหนาท ความเปนพลเมอง ซงไดรบความส าคญนอยมากในปจจบน จงจ าเปนตองปรบปรงหลกสตรใหมเนอหา สาระวชาประวตศาสตร และหนาทความเปนพลเมองนนแยกมาโดยเฉพาะ เปนตน 4) ปญหาระบบการบรหารจดการ ประเดนทพบ เชน ปญหาโครงสรางการบรหารจดการการศกษา เปนตน 5) ปญหา การกระจายอ านาจการบรหาร และจดการศกษาจากสวนกลางสเขตพนทการศกษาและสถานศกษา แมจะมกฎหมายก าหนดหลกเกณฑและวธการกระจายอ านาจ การบรหารและการจดการศกษา แลวกตาม แตหนวยทน าไปปฏบตยงไมมความเปนอสระและคลองตวในการบรหารงาน และ จดการศกษาเทาทควร 6) ปญหาการกระจายโอกาสและคณภาพการศกษา เชน การจดการศกษา โดยภาครฐของไทยมการรวมศนยโดยสวนกลาง แมจะเปดโอกาสใหทองถนพฒนาหลกสตรไดเอง แตในทางปฏบตนน ส านกงานเขตพนทการศกษา สวนใหญยงไมใหความส าคญกบการพฒนาหลกสตร ทองถน และหลกสตรสถานศกษารวมทงเกดความเหลอมล า และความไมเปนธรรมทางการศกษา ในพนทจงหวดชายแดนภาคใต และโรงเรยนชายขอบโดยเฉพาะโรงเรยนขนาดเลก การศกษาของ เดกยากจนและเดกดอยโอกาส ซงเปนปจจยทท าใหเกดปญหาความไมเทาเทยมกนในคณภาพของ การศกษาเปนตน และยงมปญหาการผลตและพฒนาก าลงคนเพอเพมศกยภาพ การแขงขนโดยพบวาหลกสตรอาชวศกษาและอดมศกษา ปจจบนไมสามารถตอบสนองความตองการเพอผลตและ พฒนาก าลงคนใหมประสทธภาพและศกยภาพในการแขงขนกบนานาประเทศได100

ศาสตราจารย นพ.วจารณ พานช วเคราะหปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของไทย ดงน 1) หลกสตรของการจดการเรยนการสอนเนนครเปนศนยกลาง ขาดการคดวเคราะห และการเรยนร ท าใหผเรยนไมสามารถคดเปน แกปญหาเปน โดยไมสงเสรมใหผเรยนเกดการเรยนร และไมสราง

99ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) ทมา: หนงสอ

พมพคมชดลก http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID =19489&Key = hotnews ลงวนท 15 มกราคม 2561.

100เหนชอบราง Road Map, เขาถงเมอ 15 มกราคม 2560, เขาถงไดจาก http://www. edreform.moe.go.th/index. php/79-2014-07-04-06-59-46/89-road-map.

http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID%20=19489&Key%20=%20hotnews%20ลง

http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID%20=19489&Key%20=%20hotnews%20ลง

http://www/

81

การเรยนแบบเปนกลมโครงการหรวทยาการกระบวนการ 2) การใชระบบประเมนการจดการศกษา แบบเนนไดเนนตกเปนหลกละเลยคณคาการประเมนเพอพฒนา 3) การใชระบบการเลอนวทยฐานะคร แบบ“ท าผลงาน”ซงปรากฏในกระดาษมากกวาผลสมฤทธของผเรยน 4) การเขาสต าแหนงและ การด ารงผบรหารโรงเรยนมแนวคดวาไมตองมความรเกยวกบการเรยนการสอน รวมทงการเรยกรอง และการจายเงนเพอต าแหนงทางการศกษา ตงแตระดบผบรหารระดบสง จนถงระดบปฏบตการท าใหผด ารงต าแหนงผบรหารไมไดมาจากบคคลทมความรความสามารถตามผลงานทส าคญคอการเมอง เขาแสวงหาผลประโยชนจากวงการการศกษา101

ศาสตราจารย ดร.เกรยงศกด เจรญวงศศกด ไดวเคราะหถงปจจยภายนอกทสงผลตอ การจดการศกษาของไทยอนจะเกยวเนองกบคณภาพการศกษา ดงน 1 ) ปจจยดานเทคโนโลย การจดการศกษาตองมการเพมเตมความรเกยวกบเทคโนโลยใหม ๆ ในหลกสตรการเรยนการสอน และปรบปรงใหทนตอการเปลยนแปลงเทคโนโลย เพราะหากการจดการศกษาไมทนกบเทคโนโลย ทเจรญกาวหนาอยางรวดเรวจงท าใหการศกษาไมพฒนา 2) ปจจยดานการเมอง การเมองไทย มเงอนไขบางประการทเปนอปสรรค จะสงผลใหการปฏรปการศกษาไทยไมกาวหนาหรอประสบความส าเรจเทาทควร สงผลตอการสานตอนโยบายทางดานการศกษาเปนอยางมาก เนองจากสภาวะ ทางการเมองของไทยมการเปลยนแปลงอยเสมอ การด าเนนงานของบคลากรหรอผบรหารในระดบตาง ๆ เกดการโยกยายเปลยนแปลงไมมความตอเนอง 3) ปจจยดานวฒนธรรมขาดการมสวนรวม สงคมไทยในปจจบนขาดความเหนยวแนน ขาดความรวมแรงรวมใจ คนในสงคมจงมองการศกษาวา เปนเรองของรฐบาลไมเกยวกบตนเอง รวมไปถงการทสงคมไทยยงมลกษณะสงคมอปถมภ เหนแก พวกพองมากกวาสวนรวมและการมความคดทแตกตางเปนสงไมดมองผทคดแตกตางเปนศตร และพยายามหกลางความคดซงมกกระท าโดยใชอารมณม ไดใชเหตผลเปนทตง ซงเปนอปสรรคตอ การพฒนาผเรยนทปจจบนมงสรางคนใหคดเปน ท าเปน คณภาพอนเปนมาตรฐานทงหลายเหลาน อยในความควบคมและก ากบของรฐ ดงนนเมอการจดการของรฐ ในทางการควบคมดแลไมม ประสทธภาพ การบรหารจดการดานการศกษาของชาตจงไมอาจบรรลผลได ขดตอบทบญญตของ กฎหมายทก าหนดหลกเกณฑของการจดการบรการสาธารณะทรฐตองรบผดชอบ และตองม การปรบปรงพฒนาเพอเปนประโยชนสงสดแกประชาชน102

คณภาพการศกษา (Quality of Education) หมายถง การบงชคณลกษณะทมความเปนเลศ ทางดานตาง ๆ ทงดานการบรหารและดานวชาการโดยผานกระบวนการผลตเปนระบบ ประกอบดวย

101วจารณ พานช, สงความสข สคณภาพการศกษา (กรงเทพฯ: ซโน พบลชชง, 2555). 102เกรยงศกด เจรญวงคศกด , วเคราะห 5 ปจจยภายนอกทมผลตอการศกษาไทย,

เขาถงเมอ 15 มกราคม 2560, เขาถงไดจาก http://www.kriengsak.com/node/1040.

82

ปจจยน าเขา กระบวนการและผลผลตตามกรรมวธการวดดวยเครองมอทมประสทธภาพ และเปนท ยอมรบของสงคมซงมนกวชาการหลายทานไดใหความหมายของคณภาพการศกษาดงน

จราพร พงศอาจารย กลาววา คณภาพการศกษา หมายถง ผส าเรจการศกษามคณลกษณะ ทไดมาตรฐานตามจดมงหมายของหลกสตร และตรงตามความตองการของสงคม สวมล วองวาณช กลาววาคณภาพการศกษาหมายถงสงทคาดหวงไวหรอสงทเราตองการจะใหเกดซงตองเปนไปตามความตองการของลกคาคอ นกเรยน พอแม ผปกครองหรออาจเรยกวาผมสวนเกยวของ ส านกงานทดสอบทางการศกษากรมวชาการไดใหความหมายวา คณภาพการศกษา หมายถงการทผเรยนเกดคณลกษณะตาง ๆ ครบถวนตามความคาดหวงของหลกสตร สมกล ถาวรกจ ไดกลาววา คณภาพการศกษา คอการท าใหผมสวนเกยวของไดแก ผปกครอง นกศกษา บณฑต ชมชนและสงคมพงพอใจประทบใจมนใจในคณภาพของนกศกษาตามมาตรฐานทก าหนดไวอทมพร จามรมาน ไดใหความหมายวาคณภาพการศกษาหมายถง ผลการบรหารจดการของสถานศกษาทเออใหเกดระบบกลไกการด าเนนงาน เพอใหไดผลผลตตามภารกจของสถาบนการศกษามคณภาพตามระดบมาตรฐานทก าหนด ซงรวมถงการจดสภาพแวดลอมการบรหารกลมบคคลและการจดการดานการเงนดวย103 และคณภาพการศกษา หมายถง คณภาพทเนนการอบรมการพฒนาคณภาพหรอการจดการศกษา และผลทไดรบจากการจดการศกษาวาไดผลตามมาตรฐานทก าหนดไวหรอไมสงทเปนตวบงชคณภาพการศกษาคอลกษณะหรอคณสมบตของนกศกษาผเรยนทจบการศกษาตามหลกสตรแตละหลกสตรแลวยงตองไปท างานประกอบอาชพแลวประสบผลส าเรจจนเปนทยอมรบของสงคมเชอมนในคณลกษณะและ ผลการจดการศกษานนดวย104 ปจจยทมผลตอคณภาพการศกษาของไทยทตองการปฏรป ดงน 1) คณภาพของหลกสตรและระบบจดการเรยนการสอนของแตละสถาบนทงของรฐและเอกชน โดยทการบรหารจดการรายวชาทจดใหผเรยนตงแตระดบพนฐานจนถงระดบบณฑตศกษา ตองเปน รายวชาทมเนอหาทางวชาการทชวยใหผเรยนสามารถคดวเคราะหอยางเปนระบบได และสามารถ ท าใหผเรยนมความพรอมตอการปฏบตงานไดทนทตามศาสตรวชานน ๆ ภายหลงทไดส าเรจการศกษา ทงนรฐตองเรงแกไขประเดนเรองความเลอมล าของมาตรฐานของสถาบนทางการศกษา ซงไมเพยง ควบคมมาตรฐานของสถาบนการศกษาภาคเอกชนเทานน ยงคงตองควบคมสถาบนการศกษาในสงกด ของรฐหรอสถาบนการศกษาในก ากบของรฐบาลดวย และหนวยงานทมหนาทควบคมดแล การจดระบบการเรยนการสอนใหมคณภาพโดยตรง ตองไมละเลยแมไดผานการประเมนมาแลวกตาม

103มหาวทยาลยรามค าแหง, คณภาพการศกษา (Quality of Education 2556-2557), 56. 104ดารารตน จนทรกาย, “ปจจยทมอทธพลตอการยกระดบคณภาพการศกษาของ

สถานศกษา ขนพนฐานในประเทศไทย” (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ, 2557).

83

2) คณภาพของผสอนหรอวชาชพความเปนครในสถาบนการศกษาหลายแหง บางสวนมไดมคณวฒ ดานครศาสตรซงไมไดผานการศกษาในดานระบบการจดการเรยนการสอนโดยตรง ดงนนผสอนทมได ศกษาวชาชพครมาโดยตรงอาจมความเชยวชาญหรอความช านาญไมเพยงพอ อนอาจสงผลกระทบตอคณภาพการสอนได เพราะเปนปจจย ทท าใหผเรยนสามารถเขาใจและน าความรไปใชได ทงนผสอน ยงตองหมนพฒนาตนเองอยเสมอ โดยตองหาแนวทางและรปแบบการถายทอดทหลากหลายและ มความเขาใจ เอาใจใส ซงหนาทดงกลาวเปนภาระทยงใหญ นอกเหนอจากคณภาพของผสอนทตองเสยสละและพฒนาตนเองอย เสมอแลว นอกจากนนผสอนยงมภาระงานอยางอนนอกเหนอจาก งานสอนและงานวชาการ ตวอยางเชน ผสอนยงรบภาระงานทางดานการประกนคณภาพการศกษา ซงเปนภารกจอกประการหนงทจะตองปฏบตตามกรอบมาตรฐานการศกษาของส านกงาน คณะกรรมการการอดมศกษา และส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา ในสถานการณปจจบนยงขาดอตราก าลงผสอน ไมวาจะเปนคร อาจารย ในสถาบนการศกษาอยเปน จ านวนมาก ในการนสถาบนการศกษาสวนใหญจะใชวธการใหบคคลภายนอกซงมความร ความเชยวชาญ และมผลงานเปนทยอมรบในศาสตรสาขาวชานน ๆ มาชวยสอนโดยเรยกวา “อาจารยพเศษ” ซงปญหาทพบคอ อาจารยพเศษสวนใหญมภาระงานประจ าอยแลว ดงนนการเตรยมความพรอม ทางดานการสอนอาจขาดตกบกพรอง และอาจจดการเรยนการสอนตอผเรยนไมครอบคลมตามกรอบ มาตรฐานการศกษาของหลกสตร อกทงอาจารยพเศษไมสามารถอยประจ าในสถาบน ดงนนเมอนกศกษาประสบปญหาในเนอหาการเรยนการสอน จงไมอาจขอค าแนะน าไดทนท 3) คณภาพชวต ของผเรยน แมการจดการเรยนการสอนจะด าเนนตามกรอบมาตรฐานการศกษาของแนวนโยบาย แหงรฐ แตหากตวของผเรยน พรอมตอการเรยน ระบบการจดการทดกไมอาจบรรลผลได ซงหาก มองถงคณภาพของผเรยน ปจจยทมผลกระทบตอมาตรฐานการจดการเรยนทเปนมาตรฐาน คอปจจย ดานภมหลงของผเรยนทมผลกระทบตอ ระบบการศกษาเปนอยางมากโดยเฉพาะดานครอบครวของ ผเรยน ไมวาจะเปนทางดานความพรอมของผปกครอง ทงดานวยวฒและคณวฒ รวมถงความสามารถในการดแล อบรมสงสอน การใหเวลาใกลชดตอผเรยน นอกจากนยงมปจจยทางดานสถานะของครอบครว รายรบรายจาย อาชพ ฯลฯ ซงอาจท าใหผเรยนเองขาดโอกาสทางการศกษา เหตเพราะ ผปกครองมปญหาทางดานการเงนทจะชวยสนบสนน นอกเหนอจากทกลาวมาส าหรบตวผเรยน ผเขยนยงมองถงสถานศกษาเดมของผเรยนกอนจะไปสในระดบทสงขน โดยหากสถานศกษาเดม จดการเรยนการสอนทบกพรองทางดานมาตรฐานการเรยนรของผเรยนจะสรางปญหาแกผเรยนเพราะ ความเหลอมล าทางดานมาตรฐานทางการจดการเรยนการสอน ท าใหเมอผเรยนผานการเรยน ทหลากหลายสถาบน จะพบปญหาการท าความเขาใจหรอมพนฐานทไม เพยงพอตอการเรยน ในระดบชนทสง โดยปญหาทพบมากคอผเรยนมมาตรฐานการเขยนและการอานในระดบต า

84

นอกจากนกระทรวงศกษาธการไดวเคราะหแผนปฏรปการศกษาและพบปจจยทสงผลตอคณภาพ การศกษาของไทย105

สวนในดานคณลกษณะอนพงประสงค หมายถง คณภาพของผเรยนดานคณธรรม จรยธรรม คานยมทก าหนดขนโดยพจารณาจากสภาพของสงคม และการเปลยนแปลงของโลกยคปจจบน ซงท าใหมความจ าเปนตองเนนและปลกฝงลกษณะดงกลาวใหเกดขนในตวผเรยน ทกคนเพอชวยให ผเรยนเกดการพฒนาในองครวมทงดานสตปญญาและคณธรรม อนจะน าไปสความเจรญกาวหนาและความมนคงสงบสขในสงคม หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ก าหนด คณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการ ดงน 1.รกชาต ศาสน กษตรย 2.ซอสตยสจรต 3. มวนย 4. ใฝเรยนร 5. อยอยางพอเพยง 6. มงมนในการท างาน 7. รกความเปนไทย 8. มจตสาธารณะ ไดแก

1. รกชาต ศาสน กษตรย ประกอบดวยตวชวด 4 ขอ ไดแก 1.1) เปนพลเมองดของชาตพฤตกรรมบงช เชน ยนตรงเคารพธงชาต รองเพลงชาตและอธบายความหมายของเพลงชาตไดถกตอง 1.2) ธ ารงไวซงความเปนไทย พฤตกรรมบงช เชน เขารวม สงเสรม สนบสนนกจกรรมทสรางความ สามคค ปรองดองทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชนและสงคม 1.3) ศรทธา ยดมนปฏบตตนตามหลก ของศาสนา พฤตกรรมบงช เชน เขารวมกจกรรมทางศาสนาทตนเองนบถอ (ศาสนาพทธ) และปฏบตตนตามหลกของศาสนาทตนนบถอ 1.4) เคารพเทดทนสถาบนพระมหากษตรย พฤตกรรมบงช เชน มสวนรวมหรอจดกจกรรมทเกยวกบสถาบนพระมหากษตรย

2. ซอสตยสจรต ประกอบดวยตวชวด 2 ขอ ไดแก 2.1) ประพฤตตรงตามความเปนจรงตอ ตนเองทงทางกาย วาจา ใจ พฤตกรรมบงช เชน ใหขอมลทถกตองและเปนจรง ปราศจากความล าเอยง และปฏบตตนโดยค านงถงความถกตอง ละอายและเกรงกลวตอการกระท าผดและปฏบตตามค ามน สญญา 2.2) ประพฤตตรงตามความเปนจรงตอตนเองทงทางกาย วาจา ใจ พฤตกรรมบงช เชน ไมถอเอาสงของหรอผลงานของผอนมาเปนของตนเอง ปฏบตตนตอผอนดวยความซอตรงและ ไมหาประโยชนในทางทไมถกตอง

3. มวนย ประกอบดวยตวชวด 1 ขอ 3.1) ปฏบตตามขอตกลง กฎเกณฑ ระเบยบขอบงคบ ของครอบครว โรงเรยนและสงคม ไมละเมดสทธของผอนและตรงตอเวลาในการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ในชวตประจ าวนและรบผดชอบในการท างาน

4. ใฝเรยนร ประกอบดวยตวชวด 2 ขอ ไดแก 4.1) ตงใจเพยรพยายามในการเรยน และ เขารวมกจกรรมการเรยนร พฤตกรรมบงช เชน ตงใจเรยน เอาใจใสและมความเพยรพยายาม ในการเรยนรและสนใจเขารวมกจกรรมการเรยนรตาง ๆ 4.2) แสวงหาความรจากแหลงเรยนรตาง ๆ

105ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต, นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต ฉบบท 8

(พ.ศ. 2555-2559) (กรงเทพฯ, 2557).

http://hathaitipthongmoon.blogspot.com/2013/08/1.html








85

ทงภายในและภายนอกโรงเรยนดวยการเลอกใชสออยางเหมาะสม บนทกความร วเคราะห ตรวจสอบ จากสงท เรยนร สรปเปนองคความรและแลกเปลยนความรดวยวธการตาง ๆ เพอน าไปใชใน ชวตประจ าวน

5. อยอยางพอเพยง ประกอบดวยตวชวด 2 ขอ ไดแก 5.1) ด าเนนชวตพอประมาณ มเหตผล รอบคอบ มคณธรรม พฤตกรรมบงช เชน ใชทรพยสนของตนเอง เชน เงน สงของเครองใชอยางประหยดคมคาและเกบรกษาดแลอยางด รวมทงการใชเวลาอยางเหมาะสม ใชทรพยากรของสวนรวม อยางประหยดคมคาและเกบรกษาดแลอยางด ปฏบตตนและตดสนใจดวยความรอบคอบ มเหตผลและไมเอาเปรยบผอนและไมท าใหผอนเดอดรอน พรอมใหอภยเมอผอนกระท าผด 5.2) มภมคมกน ในตวทด ปรบตวเพออยในสงคมไดอยางมความสข พฤตกรรมบงช เชน วางแผนการเรยน การท างาน และการใชชวตประจ าวนบนพนฐานของความร ขอมลขาวสารและรเทาทนการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม ยอมรบและปรบตวเพออยรวมกบผอนไดอยางมความสข

6. มงมนในการท างาน ประกอบดวยตวชวด 2 ขอ ไดแก 6.1) เอาใจใสตอการปฏบตหนาท ทไดรบมอบหมาย ตงใจและปฏบตหนาทการงาน พฤตกรรมบงช เชนทมเทท างาน อดทน ไมยอทอตอ ปญหาและอปสรรคการท างาน พยายามแกปญหาและอปสรรคในการท างานใหส าเรจ และชนชมผลงานดวยความภาคถมใจ

7. รกความเปนไทย ประกอบดวยตวชวด 3 ขอ ไดแก 7.1) ภาคภมใจในขนบธรรมเนยม ประเพณ ศลปะวฒนธรรมไทย มความกตญญกตเวท พฤตกรรมบงชเชนแตงกายและมมารยาทงดงาม แบบไทย มสมมาคารวะ กตญญกตเวทผมพระคณ รวมกจกรรมทเกยวของกบประเพณ ศลปะ วฒนธรรมไทย 7.2) เหนคณคาและใชภาษาไทยในการสอสารไดอยางถกตองเหมาะสมและชกชวน แนะน าใหผอนเหนคณคาของการใชภาษาไทยทถกตอง 7.3) อนรกษและสบทอดภมปญญาไทย พฤตกรรมบงช เชน น าภมปญญาไทยมาใชใหเหมาะสมในวถชวต รวมกจกรรมทเกยวของกบ ภมปญญาไทย และแนะน ามสวนรวมในการสบทอดภมปญญาไทย

8. มจตสาธารณะ ประกอบดวยตวชวด 2 ขอ ไดแก 8.1) ชวยเหลอผอนดวยความเตมใจ และ พงพอใจโดยไมหวงผลตอบแทน พฤตกรรมบงช เชน ชวยพอแม ผปกครอง ครท างานดวยความเตมใจ อาสาท างานใหผอนดวยก าลงกาย ก าลงใจและก าลงสตปญญาโดยไมหวงผลตอบแทน และแบงปน สงของ ทรพยสน และอน ๆ ชวยแกปญหาหรอสรางความสขใหกบผอน 8.2) เขารวมกจกรรมทเปน ประโยชนตอโรงเรยน ชมชนและสงคม พฤตกรรมทบงชเชน ดแลรกษาสาธารณสมบตและสงแวดลอมดวยความเตมใจ เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชนและสงคม และเขารวมกจกรรมเพอแกปญหาหรอรวมสรางสงทดงามของสวนรวมตามสถานการณทเกดขนดวยความกระตอรอรน106

106คณลกษณะอนพงประสงค 8 ประการ, เขาถงเมอ 20 มกราคม 2560, เขาถงไดจาก

http://hathaitipthongmoon.blogspot.com/.

86

กลาวโดยสรป ความหมายของคณภาพการศกษา : คณภาพการศกษา (Quality of Education) หมายถง การบงชคณลกษณะทมความเปนเลศทางดานตาง ๆ ทงดานการบรหารและดานวชาการ โดยผานกระบวนการการผลตเปนระบบ ประกอบดวยปจจยน าเขากระบวนการและผลผลตตามกรรมวธการวดดวยเครองมอทมประสทธภาพเปนทยอมรบของสงคม ผส าเรจการศกษามคณลกษณะ ทไดมาตรฐานตามจดมงหมายของหลกสตรและตรงตามความตองการของสงคม และคณภาพการศกษายงหมายถง ผลการบรหารจดการของสถานศกษาทเออใหเกดระบบกลไก การด าเนนงาน เพอใหไดผลผลตตามภารกจของสถาบนการศกษา มคณภาพตามระดบมาตรฐานทก าหนด ซงรวมถงการจดสภาพแวดลอม การบรหารกลมบคคลและการจดการดานการเงนดวย โดยสรปคณภาพ การศกษา หมายถง ผลการบรหารจดการของสถานศกษา และการให ผเรยนมคณลกษณะทได คณภาพตามระดบมาตรฐานทก าหนดตรงตามความตองการของสงคม โดยผเรยนเปนพลเมองด ของชาต ธ ารงไวซงความเปนไทยมการปฏบตตนตอผอนดวยความซอตรงและไมหาประโยชนในทางท ไมถกตอง การด าเนนชวตอยางพอประมาณ มเหตผล รอบคอบ มคณธรรม ปจจยทมผลตอคณภาพการศกษาของไทย การศกษาเปนรากฐานของทกชวตและทกชวตจะดไดดวยการศกษาทมคณภาพ มาตรฐานการศกษาทดตองเกดจากการใหความส าคญของผทเกยวของทกฝาย เพอการพฒนาอยางไม หยดนงเมอคณภาพการศกษาดแลวประเทศชาตจะดยงขนไป ซงในปจจบนคณภาพการศกษาของไทย ยงดอยคณภาพ โดยปรากฏตามหลกฐานการวดผลประเมนผลของหนวยงานตาง ๆ ทไมอาจตอบสนอง ตอระบบการจดการศกษาตามนโยบายของรฐทวางไว ดงนนจงตองด าเนนการปฏรปการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตอยางเปนรปธรรม ครหรอบคลากรทางการศกษาตองไดการพฒนา วชาชพ หลกสตรตองเนนเนอหามากกวากระบวนการและยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนในทกระดบใหมระดบสงขนโดยเฉพาะการศกษาขนพนฐาน และสงเสรมใหเดกไทยคด วเคราะหอยาง เปนระบบ เพมทกษะการเรยนร ในหลกสตร เนนผเรยนแสวงหาความรอยางตอเนอง นอกจากนน การจดการศกษาส าหรบเดกทมความสามารถพเศษและดอยโอกาสใหมความหลากหลายเพยงพอกบ ความตองการอนเปนการบรการสาธารณะทางดานการศกษาทมมาตรฐานและมคณภาพ องคประกอบเกยวกบการพฒนาคณภาพการศกษา

องคประกอบคณภาพ หมายถง ปจจยหลกในการด าเนนงานของสถาบนทมผลตอคณภาพ การศกษาดชนบงชคณภาพ หมายถง ตวบงชวาการด าเนนงานในแตละองคประกอบคณภาพเปนไปตามเกณฑและมาตรฐานการศกษาทก าหนด การพฒนาคณภาพการศกษาเกยวของกบการเปลยนแปลง กระบวนการจดการศกษาและผลลพธ อยางไรกตามยงไมสามารถลงขอสรปเกยวกบองคประกอบและและแนวทางปฏบตไดอยางชดเจน เนองจากขนอยกบความสนใจและความเชอของนกการศกษา แตละคนทมตอผลการเรยนรของนกเรยน (learning outcomes) ในยคทสงคมก าลงเปลยนแปลงไป

87

องคประกอบของโมเดลการพฒนาคณภาพการศกษาทมงเนนทการเรยนรของนกเรยนเปนส าคญ ใน 2 แนวคด ไดแก รปแบบสประสาน (The four circles model) และรปแบบการยกระดบคณภาพการศกษาแบบองครวม โดยแนวคดแรกเหมาะส าหรบระดบโรงเรยนและลงถงระดบหองเรยนซงเปน แนวทางททงผบรหารโรงเรยนและครควรใหความสนใจอยางยง สวนแนวคดทสองนกการศกษาทสนใจการพฒนาคณภาพการศกษา สามารถประยกตใชไดทงในระดบเขตพนทการศกษาและระดบ โรงเรยน ซงประยกตใชแนวคดการพฒนาการเรยนรในศตวรรษท 21 ซงเปนขอเสนอจากงานวจยของสถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย หรอ TDRI โดยTDRI เสนอวาหวใจส าคญของการพฒนา คณภาพการศกษาอยทการสรางระบบความรบผดชอบ (accountability) ของทกฝายในสงคมนบ ตงแตภาคประชาคม ภาครฐบาล และกระทรวงศกษาธการ โดยเฉพาะอยางยง หนวยปฏบต ซงหมายถงโรงเรยนตองมความรบผดชอบโดยตรงตอผปกครองและนกเรยนมากขน ควรมหลกสตรวธการสอน วธการวดผลตามแนวคดทกษะแหงศตวรรษท 21 ใหสอดคลองกบวสยทศนเปนหนวยหลกในการพฒนาคณภาพการศกษาและมอสระในการบรหารจดการ ไมวาจะเปนเรองของการออกแบบ และเจตนารมณของโรงเรยนซงตองตอบสนองตอสภาพปญหาและความตองการของผปกครองและชมชน รวมถงการฝกอบรมพฒนาคร และการประเมนคณภาพสถานศกษาภายใน โดยมการปฏรป ระบบการจดท าและเผยแพรขอมลเกยวกบคณภาพของสถานศกษาตอสาธารณะเพอชวยการตดสนใจของผปกครองในการคดเลอกโรงเรยน โดยเฉพาะอยางยงตองปรบวธการจดสรรงบประมาณใหมความ เหมาะสมกบนกเรยนและโรงเรยนทมความจ าเปนพเศษ เพอสรางความเสมอภาคและความเปนธรรม ในการจดการศกษา การพฒนาคณภาพการศกษายคใหมจงควรด าเนนการรวมกนทง 5 องคประกอบไดแก 1) หลกสตร สอการสอนและเทคโนโลย 2) ระบบการประเมนผลผเรยน 3) ระบบประเมนและ พฒนาคณภาพคร 4) ระบบการประเมนคณภาพสถานศกษา และ 5) ระบบการเงนเพอการศกษา ทงนการพฒนาคณภาพการศกษาตามแนวคดนตองด าเนนไปทงสองระดบคอระดบประ เทศทตอง สรางความรบผดชอบของสงคมโดยเนนบทบาทของรฐเปนส าคญ และระดบสถานศกษาในฐานะเปนหนวยหลกทมความเปนอสระในการจดการเรยนการสอน และการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนอยางเชอถอได สามารถอธบายองคประกอบการพฒนาคณภาพการศกษาเพอพฒนาการเรยนร ในศตวรรษท 21 ดงน

1. หลกสตร สอการสอน และเทคโนโลย เปนองคประกอบส าคญทเกยวกบการจดการเรยนร โดยแสดงใหเหนถงองคประกอบของหลกสตรทงเนอหา สมรรถนะ (ทกษะ) และคณลกษณะท พงประสงคของนกเรยนทมความสอดคลองกบทกษะแหงศตวรรษท 21 โดยหลกสตรมโครงสราง กระชบ มความยดหยนเนนกระบวนการคดขนสงและบรณาการดงเชน การเรยนรผานโครงงาน

2. ระบบการประเมนผลผเรยน เปนองคประกอบทเกยวกบการวดคณภาพผเรยนโดยใช การทดสอบมาตรฐานในระดบประเทศ ซงควรเปนการทดสอบเพอวดความรความเขาใจและทกษะ

88

(literacy-based test) โดยประยกตเนอหาเขากบโจทยจรงในชวตประจ าวนได และการน าผล การทดสอบมาตรฐานระดบประเทศ ไปสรางความรบผดชอบใหเกดขนในระบบการศกษา เชน การประเมนผลงานของคร การประเมนสถานศกษาเพอพฒนาคณภาพและเขาชวยเหลอสถานศกษา ทมปญหา รวมถงการประเมนผลและใหรางวลแกผบรหารสถานศกษา นอกจากนยงเกยวกบการม ระบบสาระสนเทศเพอเปนฐานขอมลในการก าหนดนโยบายของรฐ และการเลอกสถานศกษาของผปกครอง ส าหรบในระดบโรงเรยน นอกจากนการวดและประเมนผลนกเรยนในระดบหองเรยนควรม วธหลากหลายโดยเฉพาะอยางยงเนนการประเมนผลเพอเสรมสรางการเรยนร และวเคราะหผเรยน

3. ระบบประเมนและพฒนาคณภาพคร เปนองคประกอบทเกยวกบการพฒนาครแบบใหม ซงสนบสนนใหเกดระบบชมชนเรยนรทางวชาการรวมกน (Professional Learning Community) แทนการฝกอบรมครทรฐเปนผก าหนดใหเปลยนบทบาทมาเปนผก ากบดแลคณภาพ และสงเสรม การจดการความรโดยใหโรงเรยนเปนหนวยพฒนาหลก ไดรบการจดสรรงบประมาณและมอ านาจ ในการตดสนใจเลอกหลกสตรและผอบรมเอง ใหความส าคญกบการน าความรไปสการปฏบตจรง นอกจากน ระบบการประเมนครเพอใหผลตอบแทนตองขนอยกบพฒนาการของผลการทดสอบมาตรฐานระดบประเทศของนกเรยน ทงนก าหนดใหมการประเมนคงสภาพวทยฐานะทก 5 ป และปรบลดงานธรการของครลงใหเนนหนาทในการสอนเปนส าคญ

4. ระบบการประเมนคณภาพสถานศกษา เปนองคประกอบเกยวกบระบบการประเมน คณภาพ ภายในของโรงเรยนซงเปนหนวยหลกในการประเมนเพอพฒนาคณภาพ สวนระบบ การประเมนคณภาพสถานศกษาภายนอก โดยส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ การศกษา (สมศ.) เปนหนวยสนบสนนดานความรใหแกโรงเรยน ก ากบคณภาพของโรงเรยนและประเมนโรงเรยนตามระดบปญหา (riskbased inspection) เพอใหความชวยเหลออยางเหมาะสม

5. ระบบการเงนเพอการศกษา เปนองคประกอบเกยวกบการจดสรรทรพยากรในระบบ การศกษา เพอสรางความรบผดชอบและลดความเหลอมล าระหวางพนท โดยมการใชขอมลผลการประเมนผเรยนซงเปนคะแนนการทดสอบมาตรฐานขนต าของนกเรยนในการพจารณาจดสรรเงน อดหนนใหแกโรงเรยนในเขตพนททดอยโอกาสอยางเหมาะสมรวมทงใชประเมนผลการท างานและใหรางวลแกผบรหาร และควรปรบเปลยนงบประมาณดานการศกษาไปสระบบการเงนดานอปสงค คอตวผเรยนมากขนเพอใหสอดคลองกบการสรางความรบผดชอบทางการศกษา107 และมความสอดคลอง กบ แซมมอนส, ฮลแมนและมอรตมอร (Sammons, Hillman & Mortimore) ไดศกษาการพฒนา


สาระชดวชาการวจยการบรหารการศกษาหนวยท 11 สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลย สโขทยธรรมาธราช (นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2556), 9-10.

89

องคประกอบทสงผลถงความส าเรจหรอความมประสทธผลของโรงเรยน ในการศกษา พบวาม 11 องคประกอบทเกยวของกบคณภาพการศกษา คอ 1. ความเปนผบรหารมออาชพ ประกอบดวย 1) มความมนคงและความชดเจนของวตถประสงคขององคการ และบรหารเชงรกสรางทมงานบรหาร ของโรงเรยน 2) การมสวนรวมของครในการบรหารจดการหลกสตรในการตดสนใจ และการใช นโยบายตาง ๆ 3) สรางครใหเปนผน าในทางวชาการ 2. การมวสยทศนและมเปาหมายรวมกน ประกอบดวย 1) ความเปนเอกภาพของเปาหมายโรงเรยน 2) มการปฏบตอยางตอเนองเพอความกาวหนาของนกเรยน 3) มความเคารพในสถาบน 3. มสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร ไดแก 1) มสภาพแวดลอมเปนระบบระเบยบ 2) มสภาพแวดลอมทดงดดความสนใจตอการเรยนการสอน 4. การเรยนการสอนทเขมแขง ไดแก 1) การใชเวลาทเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนการสอนและ ในการบรหาร 2) เนนความเปนเลศทางวชาการ 5. มแผนการเรยนการสอนทมวตถประสงคชดเจน ไดแก 1) ความมประสทธภาพของแผนการสอนในการเตรยมการสอน 2) มจดประสงคทชดเจนของ แผนการสอน 3) บทเรยนทเหมาะสมกบนกเรยน 4) การใชวธการสอนทหลากหลาย 6. มความคาดหวง ตอโรงเรยน และนกเรยนในระดบสง ไดแก 1) ครและนกเรยนมความคาดหวงในระดบสงรวมกนทวถง ทงโรงเรยน 2) มการสอสารและเสรมแรงเพอใหความคาดหวงสความเปนจรง 3) มการคดการปฏบต ทท าใหไปสความคาดหวง 7. มการเสรมแรงคร ประกอบดวย 1) การใหความเปนธรรมในการใหรางวล และ การลงโทษ 2) ชแจงและใหทราบผลการพฒนา หรอการปรบปรง 8. มการตดตามความกาวหนา ของนกเรยน และการพฒนาปรบปรงโรงเรยน 9. นกเรยนมความรบผดชอบ 10. มความรวมมอ ระหวางโรงเรยนและผปกครอง 11. เปนองคกรแหงการเรยนร108 และฮอย และ มสเกล (Hoy & Miskel) ไดศกษาและพบวาโรงเรยนทมคณภาพ และมประสทธผลควรประกอบดวยสวนประกอบ 3 ดาน คอ ดานปจจย ดานกระบวนการ และดานผลทไดรบ ซงตองไดรบการตรวจสอบ ปจจยท เกยวของกบประสทธผลของโรงเรยนมดงตอไปน การมงสมฤทธผล มภาวะผน าทางวชาการ มความ สอดคลองและกลมเกลยว หลกสตรมคณภาพ และใหโอกาสในการเรยนร บรรยากาศของโรงเรยน บรรยากาศในชนเรยน การมสวนรวมของผปกครอง ศกยภาพในการประเมน การใชเวลาในการเรยนรอยางมประสทธภาพ มรปแบบการจดการเรยนการสอน มการเรยนรแบบอสระ มการจดการเรยน การสอน มการใหขอมลยอนกลบและมการเสรมแรง109

108P. Sammonds, J. Hillman, & P. Mortimore, “Key characteristics of effective

school a review of school effectiveness research” ( A report by the institute of education for the office for standards in education, 1995), 8.

109Wayne K. Hoy, & Cecil G. Miskel, Educational Administration: Theory Rescarch and Practice, 6th ed. (New York: McGraw – Hill Inc., 2001), 301.

90

นอกจากน ธระ รญเจรญ ไดกลาวถงองคประกอบทส าคญ คอ หลกการบรหาร ในการศกษา แนวคด ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวกบการบรหารองคการเพอพฒนาระบบการบรหาร ทมงประสทธผลในโรงเรยนแกนน าจดการเรยนการสอน หลกการบรหาร ทสอดคลองกบเปาหมาย และวตถประสงคของการจดการศกษาในโรงเรยนเพอคณภาพการศกษา คอหลกธรรมาภบาล (Good Governance) หรอการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด เปนแนวทางส าคญในการจดระเบยบใหสงคมทงภาครฐ ภาคธรกจเอกชน และภาคประชาชนซงครอบคลมไปถงฝายวชาการ ฝายปฏบตการ ฝายราชการ และฝายธรกจสามารถอยรวมกนอยางสงบสข มความรรกสามคคและรวมกนเปนพลงกอใหเกดการพฒนาอยางยงยน และเปนสวนสงเสรมความเขมแขง หรอสรางภมคมกนแกประเทศ เพอบรรเทาปองกนหรอแกไขเยยวยาภาวะวกฤตภยอนตรายทหากจะมมาในอนาคต เพราะสงคม จะรสกถงความไมยตธรรม ความโปรงใส และความมสวนรวมอนเปนคณลกษณะส าคญของศกดศร ความเปนมนษย และการปกครองแบบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข สอดคลองกบความเปนไทย รฐธรรมนญ และกระแสโลกยคปจจบน การสรางระบบบรหารกจการบานเมองและ สงคมทดตามระเบยบนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบ บรหารกจการบานเมองและส งคมทด พ.ศ. 2542 ประกอบดวยหลกพนฐาน 6 ประการ ดงน

1. หลกนตธรรม ไดแก การตรากฎหมาย กฎ ขอบงคบตาง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรมเปนท ยอมรบของสงคมและสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎขอบงคบเหลานนโดยถอวาเปนการปกครองภายใตกฎหมายมใชตามอ าเภอใจ หรออ านาจของตวบคคล

2. หลกคณธรรม ไดแก การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดถอ หลกนในการปฏบตหนาทใหเปนตวอยางแกสงคม และสงเสรมสนบสนนใหประชาชนพฒนาตนเองไปพรอมกน เพอใหคนไทยมความซอสตย จรงใจ ขยน อดทนมระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรตจนเปน นสยประจ าชาต

3. หลกความโปรงใส ไดแก การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาตโดยปรบกลไก ในการท างานขององคกรทกวงการใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชน อยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวก และมกระบวนการใหประชาชนตรวจสอบความถกตองชดเจนได

4. หลกความมสวนรวม ไดแก การเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหน ในการตดสนใจปญหาส าคญของประเทศ ไมวาดวยการใหความคดเหน การไตสวน สาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออน ๆ

5. หลกความรบผดชอบ ไดแก การตระหนกในสทธหนาท ความส านกในความรบผดชอบตอ สงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมอง และกระตอรอรนในการแกปญหา ตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตาง และความกลาทจะยอมรบผลจากการกระท าของตน

91

6. หลกความคมคา ไดแก การบรหารจดการและใชทรพยากรทมจ ากดเพอใหเกดประโยชน สงสดแกสวนรวม โดยรณรงคใหคนไทยมความประหยด ใชของอยางคมคาสรางสรรคสนคา และ บรการทมคณภาพสามารถแขงขนไดในเวทโลก และรกษาพฒนาทรพยากรธรรมชาตใหสมบรณยงยน

หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชด ารส ชแนะแนวทาง การด าเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 25 ป กอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนย าแนวทางการแกไขเพอใหรอดพนและสามารถด ารงอยได อยางมนคง และยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอ การมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการน าวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและ การด าเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตโดยเฉพาะ เจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจในทกระดบใหมส านกคณธรรมความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสมในการด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และกวางขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางดซงองคประกอบของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ความพอประมาณ หมายถงความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไม เบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ ความมเหตผล หมายถงการตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนนจะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณา จากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนค านงถงผลทคาดวาจะเกดขน จากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบ การมภมคมกนทดในตว หมายถงการเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกลเงอนไข การตดสนใจและการ ด าเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยงตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน 1. เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตาง ๆ ทเกยวของ อยางรอบดานความรอบคอบทจะน าความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต 2. เงอนไข คณธรรมทจะตองเสรมสรางประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตและ มความอดทน มความเพยรใชสตปญญาในการด าเนนชวต การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School–Based Management) ในมาตรฐาน การศกษาชาตไดก าหนดแนวทางการบรหาร จดการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนฐานเพอน าไปสการจดการศกษาทไดมาตรฐานและมคณภาพ

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตไดสรปหลกการทวไปในการบรหารโดยใช โรงเรยนเปนฐานไว 6 หลกการ คอ มเหตผล พอประมาณ มภมคมกนในตวทด เงอนไขความร (รอบร รอบคอบ ระมดระวง) เงอนไขคณธรรม (ซอสตยสจรต สตปญญา ขยนอดทน แบงปน) การกระจาย

92

อ านาจ คอ อ านาจการจดการศกษาใหกบประชาชนส าหรบประเทศไทย จะมการกระจายอ านาจจาก สวนกลางและเขตพนทการศกษาไปยงสถานศกษา การบรหารตนเอง คอ สถานศกษามอสระในการ ตดสนใจดวยตนเองมากขนภายใตการบรหารในรปขององคคณะบคคล การบรหารแบบมสวนรวม ผทเกยวของสามารถมสวนรวมก าหนดนโยบายและแผน ตดสนใจก าหนดหลกสตรทองถนรวมคด รวมท า ฯลฯ ภาวะผน าแบบเกอหนน เปนภาวะผน าทเปนการสนบสนนและอ านวยความสะดวก การพฒนาทงระบบปรบทงโครงสรางและวฒนธรรมองคกรโดยการเปลยนแปลงตอง ใหระบบทงหมด เหนดวยและสนบสนนความรบผดชอบทตรวจสอบได โรงเรยนตองพรอมใหมการตรวจสอบเพอใหการบรหารและจดการศกษาเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน เปนนวตกรรมทางการบรหารทใหสถานศกษามอสระในการบรหารและจดการเรยนการสอนและ ทส าคญคอ เปนการคนอ านาจใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการจดการศกษาอยางแทจรง110

จงสรปไดวา การพฒนาคณภาพการศกษาเปนกระบวนการเปลยนแปลง หรอปรบปรง พฒนาการจดการศกษาเพอใหไดผลลพธตามทคาดหวงซงเปนมาตรฐานทก าหนดไว อนจะน ามาซง ความพอใจของผปกครอง ชมชน และสงคมโดยทวไป ในการพฒนาคณภาพการศกษาเพอพฒนา การเรยนรในศตวรรษท 21 ตองอาศยความรบผดชอบรวมทงในระดบประเทศ และระดบสถานศกษาโดยค านงถงองคประกอบ 5 ประการ ไดแก การจดการเรยนร (หลกสตร สอการสอน และเทคโนโลย) การประเมนผลผเรยน การประเมนและพฒนาคณภาพคร การประเมนคณภาพสถานศกษา และ การจดสรรงบประมาณเพอความเสมอภาคทางการศกษาและม 11 องคประกอบทเกยวของกบคณภาพ การศกษาไดกลาวไวขางตนซงสงผลถงความส าเรจหรอความมประสทธผลของโรงเรยนสวนประกอบ 3 ดาน คอ ดานปจจย ดานกระบวนการ และดานผลทไดรบ

การประกนคณภาพการศกษา ความหมายของการประกนคณภาพการศกษา

การประกนคณภาพการศกษา หมายถง การบรหารจดการและการด าเนนกจกรรมตาม ภารกจปกตของสถานศกษา เพอพฒนาคณภาพของผเรยนอยางตอเนอง สรางความมนใจให ผรบบรการทางการศกษา ทงผรบบรการโดยตรง ไดแก ผเรยน ผปกครอง และผรบบรการทางออม ไดแก สถานประกอบการ ประชาชน และสงคมโดยรวม ส าหรบการประกนคณภาพการศกษาแมวา จะมความคลายคลงกบการประกนคณภาพโดยทว ๆ ไป แตดวยความแตกตางกนในระบบและเปาหมาย

110ธระ รญเจรญ, ความเปนมออาชพในการจดและบรหารการศกษายคปฏรปการศกษา

(กรงเทพฯ: ขาวฟาง, 2550), 166.

93

อาจนยามความหมายของการประกนคณภาพการศกษาไวเฉพาะดงน เมอรกาทรอยด และ มอรแกน (Murgatroyd & Morgan) ระบวาการประกนคณภาพการศกษาเปนการด าเนนการเกยวกบการก าหนดมาตรฐานคณภาพการศกษาและกระบวนการตรวจสอบ หรอการประเมนวาคณภาพการศกษาเปนไปตามมาตรฐานคณภาพการศกษามากนอยเพยงไร111 ทงน ฟราเซยร (Frazier) ไดกลาวเนนวา การประกนคณภาพการศกษาเปนกระบวนการ ทมเปาหมายทไมใชการตรวจสอบหลงจากสนสดกระบวนการ แตเปนการใหความส าคญกบการปองกนขอผดพลาด โดยใชการวเคราะหกระบวนการ อยางเปนระบบและมการออกแบบกระบวนการเพอทจะสามารถรวบรวมขอมลทจะใชในการประเมนและควบคมปญหาเพอการตดสนใจและสามารถใหขอมลแกผทเกยวของได กลาวโดยสรปการประกน คณภาพการศกษาเปนการท ากจกรรม หรอการปฏบตภารกจหลกอยางมระบบตามแบบแผนทก าหนดไวโดยมการควบคมคณภาพ (quality control) การตรวจสอบคณภาพ (quality auditing) และ การประเมนคณภาพ (quality assessment) ตลอดจนการรบรองคณภาพ (quality accreditation) จนท าใหเกดความมนใจในคณภาพและมาตรฐานของระบบและกระบวนการผลต ผลผลตและผลลพธของการจดการศกษา การประกนคณภาพการศกษาประกอบดวยการประกนคณภาพภายใน และ การประกนคณภาพภายนอก ทงนการประกนคณภาพการศกษาจะเปนกจกรรมตามปกตของ สถานศกษาเพอพฒนาคณภาพของผลผลตอยางตอเนองโดยอยบนพนฐานการปองกนไมใหเกด การท างานทไมมประสทธภาพและผลผลตไมมคณภาพ และการสงเสรมของการด าเนนงาน เพอให เกดประสทธภาพสงผลตอผลผลตทมคณภาพ112

ความส าคญของการประกนคณภาพการศกษา

โลกในยคปจจบนเปนยคโลกาภวตนทมความเจรญกาวหนาดานเทคโนโลยสารสนเทศและ การเปลยนแปลงอยางรวดเรว จงจ าเปนทแตละประเทศตองเรยนรทจะปรบตวใหทนกบ การเปลยนแปลงทเกดขนอยตลอดเวลาและเตรยมพรอมทจะเผชญกบความทาทายจากกระแสโลก โดยปจจยส าคญทจะเผชญการเปลยนแปลงและความทาทายดงกลาว คอคณภาพของคน ดงนน การจดการศกษาทมคณภาพจงเปนเรองทมความจ าเปนอยางยงเพอพฒนาคนใหมคณภาพ มศกยภาพสามารถเรยนรและปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรว มจรยธรรม คณธรรม รจกพงตนเองและสามารถด ารงชวตอยไดอยางเปนสข แมวาในระยะเวลาทผานมา

111Stphen Murgatroyd, & Morgan Colin, Total quality management and the

school (Buckingham: Open University, 1993), 45. 112A. Frazier, A roadmap for quality transformation in education (Boca Raton:

St. Lucie Press, 1997), 116-117.

94

ไดมความพยายามในการพฒนาคณภาพการศกษาไทยเพอพฒนาคณภาพคนไทยมาโดยตลอด แตผลการจดการศกษายงไมบรรลวตถประสงคเทาทควร ดงจะเหนไดจากการทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนทผานมาโดยการประเมนของ PISA ซงพบวาคะแนนเฉลยของวชาตาง ๆ โดยเฉพาะวชา คณตศาสตร การอาน และวทยาศาสตร นกเรยนมคะแนนเฉลยต ากวา คาเฉลย OECD จากทกลาว ขางตนแสดงใหเหนถงคณภาพของการศกษาซงจ าเปนจะตองไดรบการพฒนาปรบปรงใหดขนไมวาจะเปนดานสตปญญา ความร ความสามารถ จรยธรรม คณธรรม รฐบาลไดมความพยายามพฒนา คณภาพทางการศกษาของประเทศโดยจดใหมการประกนคณภาพการศกษา เพอใหเกดกลไกในการ ตรวจสอบและกระตนใหหนวยงานทางการศกษามการควบคมคณภาพการศกษาและพฒนาตลอดเวลา โดยมการตราพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 เพอใหหนวยงานทเกยวของ มการด าเนนการประกนคณภาพ ซงการประกนคณภาพการศกษาเปนกระบวนการทจะสงเสรม ใหเกดคณภาพในการจดการศกษาและเปนสงทจะยนยนวา สถาบนจดการศกษาทมคณภาพเพอ การพฒนาผลผลตทยงยน ดงนนการประกนคณภาพการศกษา มความส าคญ 3 ประการ คอ 1) ปองกนการจดการศกษาทไมมคณภาพ ซงจะเปนการคมครองผบรโภคและเกดความเสมอภาค ในโอกาสทจะไดรบการบรการทางการศกษาทมคณภาพอยางทวถง 2) ท าใหประชาชนไดรบขอมลคณภาพการศกษาทเชอถอได เกดความเชอมนและสามารถตดสนใจเลอกใชบรการทมคณภาพ มาตรฐาน 3) ท าใหผรบผดชอบในการจดการศกษามงบรหารจดการศกษาสคณภาพและมาตรฐานอยางจรงจง ซงมผลใหการศกษามพลงทจะพฒนาประชากรใหมคณภาพอยางเปนรปธรรมและ ตอเนอง นอกจากความส าคญหลก 3 ประการดงกลาว การประกนคณภาพยงมผลตอผเกยวของ ในระดบตาง ๆ ดงน 1) ท าใหผเรยนและผปกครองมหลกประกนและความมนใจวาสถานศกษาจะจด การศกษาทมคณภาพเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด 2) ชวยสงเสรมใหผสอนมการท างานอยางเปนระบบเนนคณภาพ มความเปนมออาชพ มประสทธภาพ มความรบผดชอบ สามารถตรวจสอบไดม การพฒนาตนเองและผเรยนอยางตอเนองและเปนทยอมรบของผปกครองและชมชน 3) มสวน สงเสรมใหผบรหารไดใชภาวะผน า และความรความสามารถในการบรหารอยางเปนระบบ โปรงใส ตรวจสอบได เพอพฒนาสถานศกษาใหมคณภาพ และเปนทยอมรบของสงคมและชมชน 4) เปนแนวทางในการท างานของกรรมการสถานศกษาใหท าหนาทตามบทบาทหนาทไดอยาง เหมาะสม กอใหเกดการพฒนาคณภาพสถานศกษา และคณภาพการศกษาเพอพฒนาเยาวชนใหม คณภาพตามทสงคมคาดหวง 5) ชวยใหหนวยงานทก ากบมแนวทางในการก ากบดแลการด าเนนการของสถานศกษาใหเกดคณภาพ 6) ชวยใหหนวยงานทรบผลผลตจากการศกษาในแตละระดบไดผล ผลตมคณภาพเขาสระบบ ซงอาจเปนทงการศกษาตอหรอการประกอบอาชพ 7) ชวยสรางคนทมคณภาพเปนคนดมความรความสามารถออกไปรบใชชมชน สงคมและประเทศชาต การประกน คณภาพการศกษาจงเปนการบรหารจดการและการด าเนนกจกรรมตามภารกจของสถานศกษาเพอ

95

พฒนาคณภาพของผเรยน อยางตอเนอง ซงจะเปนการสรางความมนใจใหผรบบรการการศกษา ทงยงเปนการปองกนการจดการศกษาทดอยคณภาพและสรางสรรคการศกษาใหเปนกลไกทมพลง ในการพฒนาประชากรใหมคณภาพสงยงขนมความส าคญ 3 ประการ คอ 1) ท าใหประชาชนไดรบขอมลคณภาพการศกษาทเชอถอได เกดความเชอมนและสามารถ ตดสนใจเลอกใชบรการทมคณภาพ มาตรฐาน 2) ปองกนการจดการศกษาทไมมคณภาพ ซงจะเปนการคมครองผบรโภคและเกด ความเสมอภาคในโอกาสทจะไดรบการบรการการศกษาทมคณภาพอยางทวถง 3) ท าใหผรบผดชอบในการจดการศกษามงบรหารจดการศกษาสคณภาพและมาตรฐานอยางจรงจง ซงมผลใหการศกษา มพลงทจะพฒนาประชากรใหมคณภาพอยางเปนรปธรรมและการตอเนอง การประกนคณภาพการศกษาจงเปนการบรหารจดการ และการด าเนนกจกรรมตามภารกจปกตของสถานศกษาเพอพฒนาคณภาพของผเรยนอยางตอเนอง ซงจะเปนการสรางความมนใจใหผรบบรการการศกษา ทงยงเปนการปองกนการจดการศกษาทดอยคณภาพและสรางสรรคการศกษา ใหเปนกลไกทมพลง ในการพฒนาประชากรใหมคณภาพสงยงขน113 และการจดการคณภาพการศกษาสอดคลองกบ แพทรเชย (Patricia) ไดท าการศกษาประเมนการกาวไปสการประกนคณภาพการศกษาและมการ ควบคมการปฏบตในประเทศเยอรมน สวเดน ฝรงเศส นวซแลนด และออสเตรเลย พบวา มการ เปลยนแปลงทเกดขนอยางชดเจนในระบบการประกนคณภาพการศกษา กลไกทางสงคมชวยใหเกดการเปลยนแปลงในเยอรมนมการเปลยนแปลงอยางมากจากจงหวดหนงไปยงจงหวดหนง การประกน คณภาพการศกษาและควบคมการประเมนถอเปนสงส าคญของครทตองรบผดชอบตออาชพของตน ในประเทศนวซแลนดใหความส าคญกบการประเมนจากบคคลภายนอกทเกย วกบสถานศกษา ไดน าเอาระบบการสอนมาตรฐานกลางซงน าไปสการยอมรบทเปนมาตรฐานในประเทศออสเตรเลย มการน าเอาระบบการประเมนผลโดยใชขอสอบมาตรฐาน มการเตรยมการอยางมแบบแผนสการควบคม คณภาพและการประเมนคณภาพการศกษา114 ความเปนมาของการประกนคณภาพการศกษา

การประกนคณภาพโดยทวไปมจดเรมตนมาตงแตกอนสงครามโลกครงทสองในสหรฐอเมรกา โดยเรมจากภาคธรกจและภาคอตสาหกรรม โดยมความพยายามทจะท าใหสนคา และผลตภณฑ ทกชนมคณภาพเทาเทยมกนเพอใหลกคาและผใชบรการ เกดความเชอมนรวมทงเปนการประกน

113สภทรา เออวงศ, การประกนคณภาพการศกษา, เขาถงเมอ 16 กรกฎาคม 2560, เขาถง

ไดจาก http://edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/23723_10.pdf. 114M. Patricia, “Successful school–community partnerships in public high school:

A comparative case study” Dissertation Abstract International 2965A (1994): 62.

96

ผลผลตทางอตสาหกรรมและเปนการควบคมทางสถต ภายหลงสงครามโลกครงท 2 ประเทศ สหรฐอเมรกาไดสง Prof. Dr. Edwards Demming มาเปนทปรกษาเกยวกบการประกนคณภาพ สนคาในประเทศญปน Edwards Demming ไดน าเอาวงจรคณภาพ (Quality Control Circles: QCC) ซงเนนกระบวนการ วางแผน กระบวนการท างาน กระบวนการประเมน และกระบวนการเปรยบเทยบไปพฒนาระบบอตสาหกรรมของประเทศญปนจนประสบผลส าเรจ ซงตอมาไดพฒนา ระบบประเมนคณภาพใหครบทงระบบ ซงเรยกวากระบวนการบรหารคณภาพทงระบบ (Total Quality Management: TQM) ในประเทศญปนไดน า TQM มาผสมผสานกบวฒนธรรมเดมของญปนเปนวฒนธรรมการประกนคณภาพทกจดอยางตอเนองแบบ Kaizen ตอมากลมประเทศในยโรป ไดเรมน าระบบประกนคณภาพมาใชเรยกวา International Standard Organization (ISO) ซงเนน การประเมนภายนอกมาใช และในประเทศสหรฐอเมรกาไดตงหนวยงานระดบชาตในดานมาตรฐานคณภาพขน คอ Malcolm Baldrige National Quality Award การพฒนาคณภาพมพฒนาการ มาเปนล าดบ โดยมแนวคดในการพฒนาคณภาพซงแบงเปน 4 ระยะ คอ 1) ยคของการเนนการ ตรวจสอบสนคา (inspection) เปนการเนนความส าคญของการตรวจสอบเพอหาขอบกพรองของผลผลตและน าไปสการแกไข 2) ยคของการเนนการควบคมคณภาพ (quality control) เปนการเนน การควบคมในกระบวนผลตใหไดผลผลตทมคณสมบตตามเกณฑทก าหนด ซงถอเปนขนตอนส าคญ ในการประกนคณภาพ 3) ยคการเนนการประกนคณภาพ (quality assurance) เปนยคทเนนถง การสรางกลไกและกระบวนการตาง ๆ ทจะน าไปสความมคณภาพ เพอชวยใหผเกยวของมความมนใจ ในผลผลตวาจะเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด 4) ยคของการเนนการบรหารแบบมงคณภาพทงองคการ (Total Quality Management) เปนการเนนระบบบรหารจดการทงหมดในองคการทใหความส าคญตอการปรบปรงคณภาพอยางตอเนองในทกสวนของกจกรรมทเกดขนในองคการ ซงถอไดวาเปน ความกาวหนาของการพฒนาคณภาพในยคทตอจากการประกนคณภาพ เมอมองคการใดจะกาวถง ขนนองคการจะสามารถแสวงหาความกาวหนาเพอน าองคการไปสความเปนเลศไดในทสด115 เบนเดล บลเทอ และ เกสฟอรด (Bendel, Boulter & Gatford) ส าหรบการประกนคณภาพการศกษามการ น าแนวคดของการประกนคณภาพในระบบธรกจมาใชโดยความเชอทวาการศกษา คอ “การลงทนส าหรบอนาคตของประเทศ”ทกประเทศตองการสรางความมนใจวา สถานศกษาแตละระดบจะ สามารถจดการศกษาไดอยางมคณภาพและมมาตรฐาน เพอคณภาพของประชาชนอกทงทกประเทศ มความเหนวาการลงทนทางการศกษาตองใชงบประมาณในระดบสง รฐจงจ าเปนทจะตองค านงถง

115สภทรา เออวงศ, การประกนคณภาพการศกษา , เขาถงเมอ 16 กรกฎาคม 2560,

เขาถงไดจาก http://edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/23723_10.pdf.

97

ความคมคาของการลงทนเพอใหแนใจวาเงนทลงทนไปนนไดใช เพอการพฒนาผเรยนและท าใหเกดคณภาพจงมการน าระบบประกนคณภาพเขามาใชในการจดการศกษา116 มาตรฐานและตวบงชในการประกนคณภาพการศกษา

มาตรฐานการศกษา หมายถง ขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะคณภาพทพงประสงคและ มาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษาทกแหง และเพอใชเปนหลกในการเทยบเคยงส าหรบ การสงเสรมและก ากบดแล การตรวจสอบ การประเมนผลและการประกนคณภาพท าการศกษามาตรฐานและตวบงชคณภาพการศกษาจากอดมการณ และหลกการในการจดการศกษาของชาต ซงเปนการจดใหมการศกษาตลอดชวต และสรางสงคมไทยใหเปนสงคมแหงการเรยนร การศกษาเพอสรางคณภาพชวตและสงคม บรณาการอยางสมดลระหวางปญญาธรรม คณธรรมและวฒนธรรม เปนการศกษาตลอดชวตเพอคนไทยทงปวงมงสรางพนฐานทดในวยเดกปลกฝงความเปนสมาชกทดของสงคมในวยการศกษาขนพนฐาน และพฒนาความร ความสามารถเพอการท างานทมคณภาพ โดยใหสงคมทก ภาคสวนมสวนรวมในการจดการศกษาใหตรงตามความตองการของผเรยน และสามารถตรวจสอบไดอยางมนใจวาการศกษาเปนกระบวนการพฒนาชวต และสงคมเปนปจจยส าคญ ในการพฒนาประเทศอยางยงยน ใหสามารถพงตนเองและพงกนเองแขงขนไดรวมทงสามารถแขงขน ไดในระดบนานาชาต โดยมาตรฐานชาตไดก าหนดมาตรฐานไว 3 มาตรฐาน 11 ตวบงชนน ซงจะ ประกอบดวยมาตรฐานท 1 คณลกษณะของคนไทยทพงประสงคทงในฐานะพลเมองและพลโลก คนไทยเปนคนเกง คนด และมความสข โดยทเปาหมายของการจดการศกษาอยทการพฒนาคนไทย ทกคนใหเปน “คนเกง คนดและมความสข” โดยมการพฒนาทเหมาะสมกบชวงวย เตมตามศกยภาพและตรงตามความตองการ ทงในดานสขภาพรางกาย และจตใจ ทงปญญา ความรและทกษะ คณธรรมและจตส านกทพงประสงค คณลกษณะของคนไทยทพงประสงคประกอบดวยเบญจคณหรอ คณ 5 ประการไดแก 1) คณลกษณ มรปลกษณ (สขภาพ บคลกภาพ) กจลกษณ (พฤตกรรม ทกษะ ความสามารถ) ด 2) คณคา มประสบการณจากการเรยนร สมพนธเชอมโยงกบการพฒนาชวต 3) คณประโยชน มชวตทเปนประโยชนตอตนเองและสวนรวม รวมสรางและใหสงดแกสงคม 4) คณภาพ มชวตรมเยนเปนสข พออยพอกน เปนสมาชกครอบครว พลเมองและพลโลกทด 5) คณธรรม มความด เขาถงความงามและความจรง ด าเนนชวตโดยกายสจรต วจสจรต และ มโนสจรต จากคณลกษณะทตองการดงกลาว ก าหนดเปนตวบงชในมาตรฐานท 5 ตวบงช คอตวบงช 1 ก าลงกายก าลงใจทสมบรณ คนไทยสวนใหญมสขภาพกาย และจตทดมพฒนาการ ดานรางกาย

116T. Bendel, L. Boulter, & K. Gatford, The benchmarking workout ( Glasgow:

Pitman, 1997), 7.

98

สมอง สตปญญา และดานจตใจ เจรญเตบโตอยางสมบรณตามเกณฑการพฒนาในแตละชวงวย ตวบงช 2 ความรและทกษะทจ าเปนและเพยงพอในการด ารงชวตและการพฒนาสงคม คนไทย สวนใหญไดเรยนรเตมตามศกยภาพของตนเอง คนไทยสวนใหญมงานท าและน าความรไปใช ในการ สรางงาน และสรางประโยชนใหสงคมชมชน หรอสงคมคนไทยสวนใหญมการใชหรอสรางภมปญญา ทเปนประโยชนตอสวนรวม ตวบงช 3 ทกษะการเรยนรและการปรบตวคนไทยสวนใหญสามารถ เรยนรไดดวยตนเอง รกการเรยนร รทนโลก และปรบตวได ตวบงช 4 ทกษะทางสงคม คนไทย สวนใหญมทกษะและความสามารถทจ าเปนตอการด าเนนชวตในสงคมอยางมความสข และสามารถ อยรวมกนไดอยางสนตสข ตวบงช 5 คณธรรมจตสาธารณะและจตส านกในความเปนพลเมองไทย และพลโลก คนไทย สวนใหญด าเนนชวตโดยกายสจรต วจสจรต และมโนส จรต มาตรฐานท 2 แนวการจดการศกษา จดการเรยนรทมงพฒนาผเรยนเปนส าคญและการบรหารโดยใชสถานศกษาเปนฐาน 3 ตวบงช ตวบงช 1 การจดหลกสตรการเรยนรและสภาพแวดลอมทสงเสรมใหผเรยน ไดพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ ตวบงช 2 การพฒนาผบรหาร คร คณาจารยและ บคลากรทางการศกษาอยางเปนระบบและมคณภาพ ตวบงช 3 การบรหารจดการทใชสถานศกษาเปนฐาน มาตรฐานท 3 แนวทางการสรางสงคมแหงการเรยนร/สงคมแหงความร 3 ตวบงช ตวบงช 1 การบรการวชาการและสรางความรวมมอระหวางสถานศกษากบชมชนใหเปนสงคมแหงการเรยนร/สงคมแหงความร ตวบงช 2 การศกษาวจย สรางเสรมสนบสนนแหลงการเรยนรและกลไกการเรยนร ตวบงช 3 การสรางและการจดการความรในทกระดบและทกมตของสงคม สาระแหงมาตรฐาน ศกษาชาต 3 ประการน าไปสการก าหนดมาตรฐานการศกษาในแตละระดบซงมความแตกตางกน ตามอดมการณแหงการศกษาในระดบนน ๆ มาตรฐานทใชส าหรบการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา เปนมาตรฐานทก าหนดขน โดยหนวยงานตนสงกดและสถานศกษา โดยมาตรฐานทใช ในการประเมนคณภาพภายในสถานศกษาแตละระดบ จะมความแตกตางกนตามลกษณะและ อดมการณในการจดการศกษาในแตละระดบ โดยมความสอดคลองกบมาตรฐานระดบชาต ซงสรป มาตรฐานในแตละระดบไดดงน มาตรฐานการศกษาระดบพนฐาน ประกอบดวย 15 มาตรฐาน 65 ตวบงช ซงเปนมาตรฐาน ดานผเรยน 6 มาตรฐาน มาตรฐานดานการจดการศกษา 6 มาตรฐาน มาตรฐานดานการสรางสงคมแหงการเรยนร 1 มาตรฐาน มาตรฐานดานของสถานศกษา 1 มาตรฐาน และ มาตรฐานดานมาตรการสงเสรม 1 มาตรฐาน ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพ การศกษา (องคการมหาชน) การประเมนคณภาพภายนอกเปนการประเมนผลการจดการศกษาเพอตรวจสอบ คณภาพของสถานศกษาโดยหนวยงานหรอบคคลภายนอกสถานศกษา เพอมงใหการ พฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาดยงขน ซงตองเรมตนจากการทสถานศกษา มระบบการประกนคณภาพภายใน เพอวางแผนพฒนาคณภาพของตนเอง ด าเนนการปรบปรงคณภาพมการก ากบตดตามคณภาพ และมระบบประเมนตนเองกอนตอจากนนจงรบการประเมน

99

คณภาพภายนอกโดยสมศ.ซงจะด าเนนการพจารณา และตรวจสอบจากผลการประเมนคณภาพ ภายในของสถานศกษา การประเมนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอกจงควร สอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกน เพราะตางมงสมาตรฐานหรอคณภาพทคาดหวงใหเกดขน แกผเรยน โดยมวตถประสงคของการประเมนคณภาพภายนอก กระทรวงศกษาธการไดออกกฎกระทรวงศกษาธการวาดวยระบบหลกเกณฑ วธการประกนคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา ระดบการศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2546 และ พ.ศ. 2553 ขนเพอเปนแนวทางใหหนวยงานตนสงกด และสถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานใชเปนศนยแนวทางในสนบสนนสงเสรม และด าเนนงานพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในสถานศกษาใหเขมแขง โดยเนนกระบวนการด าเนนงานท ใหผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ในชมชน องคกรปกครองสวนทองถนและองคกรธรกจตาง ๆ เขามามสวนรวมในการก าหนดคณภาพของผเรยนอนจะสงผลใหผเรยนเปนบคคลทมคณภาพตามเปาหมายของหลกสตรและสงคม รวมทงใหมสวนรวมในการก ากบตดตามการบรหารจดการ และ การเรยนการสอนเพอใหสถานศกษาสามารถด าเนนงานตามระบบประกนคณภาพภายในอยางเปนระบบ และเกดความยงยน กฎกระทรวงศกษาธการวาดวยระบบหลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2553 หมวดท 1 ขอ 3 ระบบการประกนคณภาพภายใน เพอการพฒนาคณภาพ การศกษา และพฒนามาตรฐานการศกษาทกระดบตองประกอบดวยการประเมนคณภาพภายใน มการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา และมการพฒนาคณภาพการศกษา ดงนนสถานศกษา จงตองจดระบบการประกนคณภาพภายในตามหลกเกณฑ และแนวทางปฏบตเกยวกบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาทเนนการมสวนรวมของชมชน และหนวยงานทเกยวของทงภาครฐ และเอกชน มาตรฐานและตวบงชในการประกนคณภาพการศกษา พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ก าหนดเกยวกบการประกนคณภาพการศกษาไวในหมวด 6 มาตรฐานการศกษา หมายถง ขอก าหนดเกยวกบคณลกษณะทพงประสงคและมาตรฐานทตองการใหเกดขนในสถานศกษา แลวยงใชเปนหลกการเทยบเคยงส าหรบการสงเสรม ก ากบดแล ตรวจสอบ การประเมนผล ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต ไดพฒนามาตรฐานการศกษาในระดบการศกษาขนพนฐาน เพอใชเปนกรอบในการประเมนคณภาพภายนอก และเปนแนวทางใหหนวยงานในสงกดและสถานศกษามงพฒนาการจดการศกษา ใหมคณภาพตามมาตรฐานตาง ๆ เพอใหบรรลเปาหมายตามท ก าหนดไวในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 ซงมมาตรฐานการศกษาทง 27 มาตรฐาน 91 ตวบงช แตในชวง 5 ปแรกหรอรอบแรกของการประเมนภายนอก ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) ไดคดเลอกมาตรฐานเพยง 14 มาตรฐาน 53 ตวบงช เพอใชในการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรก และเปนแนวทางใหหนวยงานและ สถานศกษาไดพฒนาการจดการศกษาใหมคณภาพตามมาตรฐานตาง ๆ โดยจดแบงมาตรฐานออกเปน

100

3 ดาน ดงน 1) มาตรฐานดานผเรยน ม 7 มาตรฐาน 22 ตวบงช 2) มาตรฐานดานผบรหาร ม 5 มาตรฐาน 26 ตวบงช 3) มาตรฐานดานคร ม 2 มาตรฐาน 5 ตวบงช

การประเมนคณภาพจากภายนอกรอบแรก (2545 - 2549) เปนการประเมนการด าเนนงาน ตามมาตรฐานทสะทอนถงความสามารถในการบรหารงานของผบรหารสถานศกษา ดงนนขอมลสารสนเทศทรายงานตอสาธารณชน โดยสรปการรายงานผลการประเมนตามมาตรฐานศนยการเรยนร ดจทล และทรพยากรสารสนเทศ การศกษาจะใหขอมลเกยวกบคณภาพของผเรยน คร และผบรหาร การศกษา ทงนคณภาพของครสวนหนงจะสะทอนจากคณภาพของผเรยน และคณภาพของผบรหารสวนหนงจะสะทอนจากคณภาพของผเรยน และคณภาพของบคลากรในโรงเรยนตลอดจนคณภาพ ของการบรหารจดการของผบรหารทจะท าใหเกดปจจย และกระบวนการทสงผลตอการจดการเรยน การสอนและการพฒนาผเรยนไดตามมาตรฐานทก าหนด

การประเมนคณภาพภายนอกรอบสอง (พ.ศ. 2549 - 2553) ตงแตเดอนมถนายน 2549 เปนตนไปเปนการประเมนตามวตถประสงคของ สมศ.ทระบไวในพระราชกฤษฎกาของการจดตง สมศ. โดยน าผลการประเมนคณภาพภายนอกรอบแรกมาใชในการพฒนาคณภาพการศกษา รวมทง ประเมนผลสมฤทธทเกดขนเพอการรบรองมาตรฐานการศกษาประกอบดวย 14 มาตรฐานดงน

มาตรฐานดานผเรยน ม 7 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 1 ผเรยนมคณธรรม จรยธรรม และ คานยมทพงประสงค มาตรฐานท 2 ผเรยนมสขนสย สขภาพกาย และสขภาพจตทด มาตรฐานท 3 ผเรยนมสนทรยภาพ และลกษณะนสยดานศลปะ ดนตรและกฬา มาตรฐานท 4 ผเรยนมความสามารถ ในการคดวเคราะห คดสงเคราะห มวจารณญาณ มความคดสรางสรรค คดไตรตรองและมวสยทศน มาตรฐานท 5 ผเรยนมความรและทกษะทจ าเปนตามหลกสตร มาตรฐานท 6 ผเรยนมทกษะในการ แสวงหาความรดวยตนเอง รกการเรยนรและ พฒนาตนเองอยางตอเนอง มาตรฐานท 7 ผเรยนมทกษะในการท างาน รกการท างาน สามารถท างานรวมกบผอนได และมเจตคตทดตออาชพสจรต มาตรฐานดานคร ม 2 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 8 ครมคณวฒ/ความรความสามารถตรงกบงานทรบผดชอบและมครเพยงพอ มาตรฐานท 9 ครมความสามารถในการจดการเรยนการสอนอยางม ประสทธภาพและเนนผเรยนเปนส าคญ มาตรฐานดานผบรหาร ม 5 มาตรฐาน ไดแก มาตรฐานท 10 ผบรหารมภาวะผน าและมความสามารถในการบรหารจดการ มาตรฐานท 11 สถานศกษามการจด องคกร โครงสรางและการบรหารงานอยางเปน ระบบครบวงจร ใหบรรลเปาหมายการศกษา ศนยการเรยนรดจทล และทรพยากรสารสนเทศ มาตรฐานท 12 สถานศกษามการจดกจกรรมและ การเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนส าคญ มาตรฐานท 13 สถานศกษามหลกสตรทเ หมาะสมกบผเรยนและทองถน มสอการเรยนการสอนทเออตอการเรยนร มาตรฐานท 14 สถานศกษาสงเสรม ความสมพนธและความรวมมอกบชมชนในการพฒนาการศกษา

101

การประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ.2554 – 2558) เปนการประเมนเพอยกระดบ มาตรฐานคณภาพการศกษา โดยพจารณาจากผลผลต ผลลพธและผลกระทบมากกวากระบวนการโดยค านงถงความแตกตางของแตละสถานศกษาซงการประเมนคณภาพภายนอก และการประเมนชา ส าหรบสถานศกษาในรอบสามน จะตองด าเนนการใหเสรจสนภายในเดอนกนยายน พ.ศ. 2558 เทานนตามหมวด 6 วาดวยมาตรฐานและการประกนคณภาพการศกษาแหงพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ.2545 ก าหนดใหสถานศกษาทกแหงตองไดรบ การประเมนคณภาพภายนอกอยางนอยหนงครงในทกหาปนบตงแตการประเมนครงสดทาย และ เสนอผลการประเมนตอหนวยงานทเกยวของและสาธารณชนซง สมศ.ไดด าเนนการประเมนคณภาพ ภายนอกรอบแรก (พ.ศ. 2544 - 2548) และประเมนคณภาพภายนอกรอบสอง (พ.ศ. 2549 - 2553) ขณะนอยการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) เสรจสน ซงยงคงหลกการ ส าคญของการประเมนคณภาพภายนอก ตามทก าหนดในกฎกระทรวงวาดวยระบบหลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ.2553 หมวด 3 ทไดระบวาการประกนคณภาพภายนอก ใหค านงถงจดมงหมายและหลกการ ดงตอไปน 1) เพอใหมการพฒนาคณภาพการศกษา 2) ยดหลก ความเทยงตรง เปนธรรม และโปรงใส มหลกฐานขอมลตามสภาพความเปนจรงและมความรบผดชอบทตรวจสอบได 3) สรางความสมดลระหวางเสรภาพทางการศกษากบจดมงหมายและหลกการศกษาของชาต โดยใหมเอกภาพเชงนโยบาย ซงสถานศกษาสามารถก าหนดเปาหมายเฉพาะและพฒนา คณภาพการศกษาใหเตมตามศกยภาพของสถานศกษาและผเรยน 4) สงเสรมสนบสนน และรวมมอกบสถานศกษาในการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา 5 ) สงเสรมการม สวนรวมในการประเมนคณภาพ และพฒนาการจดการศกษาของรฐ เอกชน องคกรปกครอง สวนทองถน บคคล ครอบครว องคกรชมชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการ และ สถาบนสงคมอน ศนยการเรยนรดจทลและทรพยากรสารสนเทศ 6) ค านงถงความเปนอสระเสรภาพทางวชาการ เอกลกษณ ปรชญา ปณธาน/วสยทศน พนธกจ และเปาหมายของสถานศกษา ทงน กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลกเกณฑ และวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ. 2553 ก าหนดใหสมศ.ท าการประเมนคณภาพภายนอกสถานศกษาแตละแหงตามมาตรฐานการศกษาของชาตและ ครอบคลมหลกเกณฑในเรองตาง ๆ ดงน

1. มาตรฐานทวาดวยผลการจดการศกษาในแตละระดบและประเภทการศกษา 2. มาตรฐานทวาดวยการบรหารจดการศกษา 3. มาตรฐานทวาดวยการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ 4. มาตรฐานทวาดวยการประกนคณภาพภายใน

102

การประเมนคณภาพภายนอกรอบสามระดบการศกษาขนพนฐาน สมศ.ไดก าหนดตวบงช จ านวน 12 ตวบงช ซงครอบคลมทง 4 มาตรฐานตามทกฎกระทรวงฯ ก าหนด โดยแบงเปน 3 กลม ตวบงช ไดแก กลมตวบงชพนฐาน จ านวน 8 ตวบงช กลมตวบงชอตลกษณ จ านวน 2 ตวบงช และ กลมตวบงชมาตรการสงเสรม จ านวน 2 ตวบงช117 ซงมผลใหสถานศกษาทผานการรบรองคณภาพมาตรฐานจากการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) จ าแนกตามระดบการศกษา ดงน ระดบการศกษาขนพนฐานและระดบอาชวศกษาขอมลป 2554 - 2558 ระดบอดมศกษา ขอมลป 2554–2557 และ กศน .ขอมลป 2554–2558 ขอมล ณ วนท 15 กมภาพนธ 2559 ทมา: ขอมล ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) (สมศ.) รอยละของ สถานศกษาทผานการรบรองคณภาพมาตรฐานจากการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ .ศ . 2554 - 2558) จ าแนกตามระดบการศกษาในการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม ของส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) พบวาสถานศกษา ระดบกอนประถมศกษาประถมศกษามธยมศกษา อาชวศกษา อดมศกษา และการศกษานอกโรงเรยน ระดบอ าเภอ ไดรบการรบรองมาตรฐานรอยละ 96.81, 77.47, 79.49, 95.27 และ 98.81 ตามล าดบหากพจารณาสถานศกษาทผานการรบรอง พบวาผลการประเมนทสะทอนคณภาพผเรยนยงไมเปนท นาพงพอใจเหนไดจากผลการประเมนตามตวบงชทมคาเฉลยระดบพอใช ในระดบประถมศกษาถงมธยมศกษาไดแก ตวบงชดานผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยน สวนประเภทอาชวศกษา ไดแก ตวบงชดานผลงานทเปนโครงงานทางวชาชพหรอสงประดษฐของผเรยนทไดน าไปใชประโยชน ดานผลงานทเปนนวตกรรมสงประดษฐ งานสรางสรรคหรองานวจยของครทไดน าไปใชประโยชนและ ดานผเรยนผานการทดสอบมาตรฐานทางวชาชพจากองคกรทเปนทยอมรบ และระดบอดมศกษา ไดแก ตวบงชดานงานวจยหรองานสรางสรรคทไดรบการตพมพหรอเผยแพรดานผลงานวชาการ ทไดรบการรบรองคณภาพ และดานผลงานของผส าเรจการศกษาระดบปรญญาเอกทไดรบการตพมพ หรอเผยแพร แสดงใหเหนวาการบรหารจดการของสถานศกษายงไมสามารถสงผลใหผ เรยน มผลสมฤทธทด ผเรยนยงขาดทกษะการคนควา ความคดสรางสรรคทางนวตกรรมและสงประดษฐ ตลอดจนการสรางงานวจยทมคณภาพ และสามารถน าไปใชประโยชนไดจรง118

117ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา, คมอการประเมนคณภาพ

ภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554–2558) ระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบสถานศกษา พ.ศ 2554. (กรงเทพฯ: แมทซพอยท, 2554).

118ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ , แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ.2560-2579, พมพครงท 1 (กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค จ ากด, 2560), 58-59.

103

ตามทกระทรวงศกษาธการมนโยบายใหปฏรประบบการประเมนและประกนคณภาพ การศกษาทงภายใน และภายนอกของทกระดบกอนจะมการประเมนคณภาพในรอบตอไป และสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศไดเสนอใหชะลอการประเมนทงภายในและภายนอก เพอใหผทมสวน เกยวของมความเขาใจ และทราบแนวทางการปฏบตไปในทศทางเดยวกนนน สพฐ .ไดด าเนนการปรบและพฒนามาตรฐานดงกลาวโดยสอดคลองตามนโยบายของรฐ จดเนนของการปฏรปการศกษาและสภาวการณทเปลยนแปลงไป โดยมแนวคดวามาตรฐานทก าหนดตองสามารถพฒนาผเรยนใหบรรลได ประเมนไดอยางเปนรปธรรม กระชบ สามารถสะทอนคณภาพการศกษาไดอยางแทจร ง เนนการประเมนสภาพจรงไมยงยาก สรางมาตรฐานระบบการประเมนเพอลดภาระการจดเกบขอมล และลดการจดท าเอกสารในการใชประเมนมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพ ภายในของสถานศกษา ฉบบลงวนท 11 ตลาคม พ.ศ.2559 โดยทานรฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ (พลเอกดาวพงษ รตนสวรรณ) ไดมการลงนามในประกาศกระทรวงศกษาธการไปแลวนนม จ านวน 4 มาตรฐาน คอ มาตรฐานท 1 คณภาพของผ เรยน 1) ผลสมฤทธทางวชาการของผ เรยน 2) คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทตองเนนผเรยนเปนส าคญ มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล ใหใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐานฉบบน เพอเปนหลกในการเทยบเคยงของสถานศกษา หนวยงานตนสงกด และส านกงานเขตพนท การศกษาทงประถมศกษา และมธยมศกษา ในการพฒนาสงเสรม สนบสนน ก ากบดแล และตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา ทงนใหใชกบสถานศกษาทเปดสอนระดบการศกษาขนพนฐานทกสงกด สถานศกษาระดบการศกษาขนพนฐานสามารถใชมาตรฐานการ ศกษาขนพนฐานฯ ฉบบลงวนท 11 ตลาคม พ .ศ. 2559 เปนกรอบในการวางแผนและพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา ตงแตการก าหนดมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา การจดท าแผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาและแผนปฏบตการประจ าปทมงสมาตรฐานการศกษาของสถานศกษา รวมถง การจดท ารายงานการประเมนตนเองของสถานศกษา โดยด าเนนการวเคราะหเชอมโยงของแผนงาน/โครงการ/กจกรรมทไดด าเนนการตามกรอบมาตรฐานการศกษาขนพนฐานฯ ฉบบใหม และปรบ แผนพฒนาคณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาและแผนปฏบตการประจ าปเพอมงมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาภายใตกรอบ 4 มาตรฐานทกระทรวงฯ ไดประกาศใช มาตรฐานการศกษาขนพนฐานฯ ฉบบนมความสอดคลองกบมาตรฐานเพอการประเมนคณภาพภายนอกรอบสท สมศ. จะน าไปใชเปนกรอบมาตรฐานในการประเมนคณภาพภายนอกรอบสทจะเกดขนตอไป

มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน 1.1 ผลสมฤทธทางวชาการของผเรยน 1) ความสามารถ การคดค านวณตามระดบชนในการอาน เขยน การสอสาร 2) ความสามารถในการคดวเคราะห คดวจารณญาณ อภปรายแลกเปลยนความคดเหนและแกปญหา 3) ความสามารถในการใชเทคโนโลย

104

สารสนเทศและการสอสาร 4) ความกาวหนาทางการเรยนตามหลกสตร 5) ความพรอมในการศกษา ตอ 6) ผลสมฤทธทางการเรยนและพฒนาการจากผลการสอบวดระดบชาต 7) การฝกงานหรอ การท างาน 1.2 คณลกษณะทพงประสงคของผ เรยน 1) มคณลกษณะและคานยมทดตามท สถานศกษาก าหนด โดยไมขดกบกฎหมายและวฒนธรรมอนดของสงคม 2) ความภมใจในทองถน และความเปนไทย 3) ยอมรบทจะอยรวมกนบนความแตกตางและความหลากหลาย 4) สขภาวะ ทางรางกายและลกษณะจตสงคม

มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและการจดการของผบรหารสถานศกษา 2.1 การม เปาหมาย วสยทศน และพนธกจ ทสถานศกษาก าหนดชดเจน 2.2 การวางแผนพฒนาคณภาพการจด การศกษาของสถานศกษา 1) การวางแผนและด าเนนงานพฒนาวชาการทเนนคณภาพของผเรยน รอบดานทกกลมเปาหมาย และด าเนนการอยางเปนรปธรรม 2) การวางแผนและด าเนนงานพฒนาคร และบคลากรใหมความเชยวชาญทางวชาชพ 3) การวางแผนและการจดการขอมลสารสนเทศ อยางเปนระบบ 4) การวางแผนและจดสภาพแวดลอมทางกายภาพและสงคมทเออตอการจด การเรยนรอยางมคณภาพ 2.3 การมสวนรวมของผเกยวของทกฝาย และการรวมรบผดชอบตอผล การจดการศกษาใหมคณภาพและไดมาตรฐาน 2.4 การก ากบ ตดตามประเมนผลการบรหารและ การจดการศกษา

มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนท เนนผ เรยนเปนส าคญ 3.1 การม กระบวนการเรยนการสอนทสรางโอกาสใหผเรยนทกคนมสวนรวม 3.2 การจดการเรยนการสอนท ยดโยงกบบรบทของชมชนและทองถน 3.3 การตรวจสอบและประเมนความรความเขาใจของผเรยนอยางเปนระบบ และมประสทธภาพ

มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล การใชระบบประกนคณภาพ ภายในเพอยกระดบคณภาพการจดการศกษาใหดยงขน ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) การประเมนคณภาพภายนอกเปนการประเมนผลการจด การศกษาเพอตรวจสอบคณภาพของสถานศกษาโดยหนวยงานหรอบคคลภายนอกสถานศกษา เพอมงใหการพฒนาคณภาพ และมาตรฐานการศกษาของสถานศกษาดยงขน ซงตองเรมตนจากการท สถานศกษามระบบการประกนคณภาพภายใน เพอวางแผนพฒนาคณภาพของตนเอง ด าเนนการ ปรบปรงคณภาพมการก ากบตดตามคณภาพ และมระบบประเมนตนเองกอน ตอจากนนจงรบ การประเมนคณภาพภายนอกโดยสมศ. ซงจะด าเนนการพจารณาและตรวจสอบจากผลการประเมนคณภาพภายในของสถานศกษา การประเมนคณภาพภายในและการประเมนคณภาพภายนอกจงควร

105

สอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกน เพราะตางทจะมงสมาตรฐานหรอคณภาพทคาดหวงให เกดขนแกผเรยน โดยมวตถประสงคของการประเมนคณภาพภายนอก119

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) หรอ “สมศ.” เปดผลการศกษาโมเดลการประเมนของ 4 ประเทศชนน า ไดแก สงคโปร, ญปน, สหรฐอเมรกา และนวซแลนด ซงลวนมความแตกตางตามบรบทของประเทศ แตส าหรบประเทศไทยสามารถน าแนวคด ดงกลาว สะทอนสการปรบเปลยนใหเหมาะสมกบกรอบการด าเนนงานการประเมนคณภาพการศกษา ทง 4 ประเทศ ลวนเปนแนวทางการน าไปสมาตรฐานของการประเมนคณภาพการศกษาระดบสากลท ครอบคลมหลาย ๆ มตไมวาจะเปนหลกสตรการเรยนการสอน การบรหารจดการของสถานศกษา และการประเมนคณภาพการศกษาจนท าใหทง 4 ประเทศไดรบความไววางใจจากสถานศกษาทวโลกเพราะการศกษาดงกลาวท าใหทราบถงบรบท และแนวทางการประเมนท เขมขนและชดเจน ดงตอไปน

1. ญปน เปนประเทศทมมาตรฐานดานการศกษาในระดบสง โดยไดรบการจดอนดบใหเปน ประเทศทมคณภาพการศกษาอนดบ 2 ของโลก โดยระบบการศกษาของญปนแบงออกเปน 3 ระดบ ประกอบดวย ระดบ 1 ปฐมวย ประถมศกษา และมธยมศกษา ระดบ 2 อาชวศกษา โดยมการประเมน ทงในระดบสถาบนและระดบหลกสตร ระดบ 3 อดมศกษาโดยทง 3 ระดบถกก าหนดใหสถานศกษาทกแหงตองจดท ารายงานการประเมนตนเองเสนอตอกระทรวงศกษา วฒนธรรม กฬา วทยาศาสตร และเทคโนโลย (Ministy of Education, Culture, Sports, Science and Technology หรอ MEXIT) โดยพจารณาจากเอกสารรายงานของสถานศกษา และการเขาตรวจประเมนเพอยนยนผลการประเมน ของตนเอง โดยการประเมนคณภาพภายนอกของญปนดานการอาชวศกษา และอดมศกษา มอายการรบรองมาตรฐานระดบสถานศกษา 7 ป และการรบรองมาตรฐานระดบหลกสตรมอายการรบรอง 5 ป

2. สงคโปร มคณภาพการศกษาอยอนดบท 3 ของโลกและอนดบ 1 ในอาเซยน โดยรฐบาล สงคโปรใหความส าคญกบการศกษา โดยเฉพาะหลกสตร และระบบการเรยนการสอน ซงแบงออกเปน 3 ระดบ คอ Framework (SPARK) ซงเปนระบบทสะทอนมาตรฐานของหลกสตร วธการสอนสขภาพ ความสะอาด และความปลอดภย โดยปจจบนมสถานศกษาปฐมวยทผานการรบรองแลว 534 แหง ดงตอไปน

119“ประกาศกระทรวงศกษาธการ มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน 2559 เรอง ใหใชมาตรฐาน

การศกษาขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา,” เขาถงเมอ 1 พฤษภาคม 2560, เขาถงไดจาก htt://www.pccpl.ac.th/~plan/ประกาศ-ศธ.-มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน-2559.docx.

106

2.1 ขนปฐมวย มระบบรบรองมาตรฐาน Singapore Pre-School Accreditation การประกนคณภาพการศกษาจะรบรองมาตรฐานเพยง 3 ป เทานน

2.2 ขนพนฐาน (ประถมศกษา-มธยมศกษา) โดยใช ระบบ School Excellence Model (SEM) หรอตนแบบการประเมนความเปนเลศของโรงเรยนในการบรหาร และการจดการเรยนการสอน แบบองครวมทน าเอาแบบอยางมาจากองกฤษ ซงระบบดงกลาวมเกณฑการประเมน 9 ขอ เชน ความเปนผน า, การวางแผนกลยทธ, ความสามารถ และคณธรรมของเจาหนาท เปนตน

2.3 ขนอนปรญญาและสายอาชพโดยใชระบบ Edu Trust เปนการรบรองมาตรฐาน แบบสมครใจ ทใหการรบรองมาตรฐานโดยสภาการศกษาซงสถาบนการศกษาภาค เอกชนตองผาน การรบรองกอนถงจะเปดการเรยนการสอนไดเพราะถอเปนเงอนไขหนงของการรบสมครนกศกษาตางชาต ใหนกศกษาไดรบใบรบรองคณสมบตทถกตองกอนทจะเขามาเรยนในสงคโปร

3. สหรฐอเมรกา เปนอกประเทศหนงทใหญ และมระบบการศกษาหลากหลายแตกตางกน ออกไปขนอยกบแตละรฐ โดยอยภายใตระบบการศกษาทเปนไปในทศทางเดยวกนนนเหนไดจากการประกนคณภาพการศกษาอยในอนดบท 14 ของโลก ซงขนตอนการประเมนของสหรฐเปน 2 ชวง คอ

3.1 การศกษาขนพนฐาน โดยการบรหารจดการโรงเรยนในแตละรฐจะตองปฏบตตาม มาตรฐานการเรยนการสอนภายใตการดแลของรฐบาลแตละมลรฐ หรอทเรยกวา Common Core Standards ซงมาตรฐานดงกลาว จะระบรายละเอยดเกยวกบเนอหากบทกรายวชาทนกเรยนควรจะไดรบในสวนของโรงเรยนเอกชนจะท าการประเมนคณภาพจากองคกรภายนอกซงเปนองคกรกลาง ระดบประเทศเชน National Council for Private School Accreditation (NCPSA) โดยการประเมน แบงออกเปน 2 ประเภท คอการประเมนระยะยาว และการประเมนหลก ซงจะเนนการดจากผลสมฤทธ การศกษาในวชาคณตศาสตร และการอานของนกเรยน โดยจะท าการประเมนในทก ๆ 4 ป

3.2 อดมศกษาโดยมการประเมนผล พจารณาผลสมฤทธทางการเรยนรของนกศกษา เปนหลก ซงจะประเมนโดยหนวยงานหรอองคกรกลางอสระทไดรบการรบรองจากรฐบาลกลาง โดยการประเมนตามบรบทของสถานศกษา ประกอบดวยรายงานการประเมนตนเอง การลงพนท เพอหาจดแขง และจดออนกอนจะน าไปสการเสรมสรางศกยภาพของตวเอง

4. นวซแลนด ถอไดวาเปนอกหนงประเทศทมการรบรองคณภาพและเปนทยอมรบ โดยตดอนดบท 16 ของโลก ซงระบบการประเมนสามารถแบงเปน 2 ระดบ คอ

4.1 ระดบขนพนฐาน โดยผานการประเมนจาก Education Review Office (ERO) ซงเปนหนวยงานของรฐทประเมน และรายงานมาตรฐานการศกษาของนกเรยนในโรงเรยนปฐมวย ประถมศกษา และมธยมศกษาโดยเฉพาะตรวจสอบศนยพฒนาเดก และโรงเรยนเปนประจ าทก ๆ 3 ป

107

4.2 อดมศกษา โดยส านกงานรบรองคณวฒทางการศกษา New Zealand Qualifications Authority (NZQA) เปนหนวยงานทไดก าหนดมาตรฐาน คณลกษณะของผจบการศกษาทกระดบ เปนเครองมอทใชในการประเมนตนเองในการรกษา และปรบปรงคณภาพ120 แนวปฏบตในการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาภายในสถานศกษา

แนวทางในการด าเนนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาอาจมการด าเนนการโดย บคลากรในระดบตาง ๆ ของสถานศกษา ทงระดบผบรหารสถานศกษาซงจะเปนผตดตามตรวจสอบการปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจ าปเปนระยะ ๆ อยางตอเนองดวยตนเองผปฏบตงานรายงาน การปฏบตงาน ตามแผนปฏบตการประจ าปเปนระยะตามทสถานศกษาก าหนด และรายงาน การปฏบตงานตามแผนปฏบตการประจ าป รวมทงโดยคณะกรรมการตดตามตรวจสอบคณภาพ การศกษาของสถานศกษาทไดรบแตงตงใหเปนผตดตามตรวจสอบการปฏบตงานตามแผนปฏบตการ ประจ าปเปนระยะตามทสถานศกษาก าหนดซงการด าเนนการมดงน 1. สรางความตระหนกความเขาใจเกยวกบการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาแกคร ทกคนซงเปนผปฏบตงานในสถานศกษา 2. ก าหนดใหมการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาเปนรายกจกรรมของทกฝายทกงาน และทกคนในโรงเรยน 3. วางระบบเครอขายการท างาน และมอบหมายงานตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา แกคณะผปฏบตงานแตละคณะด าเนนการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาเปนระยะ ๆ ตลอดชวงเวลาทปฏบต โดยก าหนดเรองทจะตรวจสอบไวในปฏทนปฏบตงาน 4. ด าเนนการตดตาม ตรวจสอบคณภาพการศกษา 5. สรปผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาของคณะผปฏบตงาน 6. น าผลการตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษาไปใชในการปรบปรงพฒนางานของสถานศกษา ใหมคณภาพยงขน

จรญ จบบง และคนอน ๆ ไดศกษา พบวา รปแบบการพฒนาคณภาพการศกษาตาม ยทธศาสตรการพฒนาโรงเรยนดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย 4 ยทธศาสตรหลก ไดแก ยทธศาสตรท 1 การพฒนาระบบวางแผนและการบรหารจดการยทธศาสตรท 2 การพฒนาระบบการเรยนการสอน และการประกนคณภาพการศกษา ยทธศาสตรท 3 การเสรมสรางความพรอมและความเขมแขงของโรงเรยน และยทธศาสตรท 4 การสงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดการศกษา แตละยทธศาสตรมสาระส าคญ ดงน

120ประชาชาตธรกจ, มองโมเดล 4 ประเทศ สรางมาตรฐานการศกษาไทย , เขาถงเมอ

22 มถนายน 2560, เขาถงไดจาก http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid= 1474962175.

108

ยทธศาสตรท 1 พฒนาระบบวางแผนและการบรหารจดการ ประกอบดวย 1) การพฒนา ทกษะความช านาญในการใชคอมพวเตอรใหกบคร 2) การเพมประสทธภาพ และปรมาณการใชเทคโนโลยคอมพวเตอรในการปฏบตงานใหกบคร 3) การจดท าแผนปฏบตการของโรงเรยนในแตละป อยางเปนระบบ 4) มระบบขอมลสารสนเทศทครอบคลมเพยงพอและเปนปจจบน 5) การมโครงสรางการแบงงานรบผดชอบอยางชดเจน 6) การสรางแรงจงใจ ขวญก าลงใจใหกบบคลากร

ยทธศาสตรท 2 พฒนาระบบการเรยนการสอนและการประกนคณภาพการศกษา ประกอบดวย 1) การสรางหรอผลตสอเพอใชในการเรยนการสอน 2) การบรณาการการสอนโดยใช แผนการสอนคละชน 3) การสงเสรมใหครไดเขารบการอบรมเพอพฒนา 4) การนเทศ ก ากบ ตดตามของผบรหารอยางใกลชด

ยทธศาสตรท 3 เสรมสรางความพรอมและความเขมแขงของโรงเรยน ประกอบดวย 1) การหมนเวยนการสอนของครตามความรความสามารถและความถนด 2) การปรบปรงสถานท สภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของนกเรยน 3) การใชแผนการสอนคละชน 4) การมระบบดแลชวยเหลอนกเรยนทครอบคลมครบทกดาน

ยทธศาสตรท 4 สงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดการศกษา ประกอบดวย 1) การสรางและพฒนาเครอขายผปกครองใหเขมแขง พรอมทจะเขามาชวยเหลอโรงเรยนในการพฒนา คณภาพการศกษา 2) การระดมทรพยากรเพอพฒนาคณภาพการศกษา

จากขนตอนในการพฒนาคณภาพการศกษาตามยทธศาสตร การพฒนาโรงเรยน สามารถ สรปรปแบบไดดงน

ขนท 1 เรมจากการพฒนาครในโรงเรยนใหมคณภาพ โดยด าเนนการในดานความช านาญใน ทกษะดานสารสนเทศ การสรางขวญและก าลงใจ และพฒนาโครงสรางการท างานทเหมาะสม โดยใชยทธศาสตรการพฒนาระบบวางแผนและการบรหารจดการ

ขนท 2 การพฒนาระบบงาน โดยด าเนนการในดานการผลตสอ การใชแผนการสอนคละชน การนเทศ และการสงเสรมใหครไดเขารบการอบรม โดยใชยทธศาสตรการพฒนาระบบการเรยน การสอนและการประกนคณภาพการศกษา

ขนท 3 การมสวนรวมโดยด าเนนการในดานเครอขายชมชนและทรพยากร โดยใชยทธศาสตร สงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดการศกษา

ขนท 4 การเสรมสรางศกยภาพโดยด าเนนการในดานการหมนเวยนการสอนของคร สถานท และระบบดแลชวยเหลอนกเรยน โดยใชยทธศาสตรการเสรมสรางความพรอมและความเขมแขงของ โรงเรยน

109

ขนท 5 ท าใหโรงเรยนเกดคณภาพ ดงน คณภาพคร คณภาพการบรหารจดการ คณภาพ นกเรยน และคณภาพระบบการเรยนการสอน121

ดงนน ส านกงานรบรองมาตรฐาน และประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) กลาวไว คณภาพการศกษาเปนหวใจส าคญทจะเปนรากฐานของการพฒนาคนในชาตใหมทงคณธรรม และความคดสรางสรรค เปนพลงในการขบเคลอนการพฒนาประเทศในทก ๆ ดาน ใหกาวทนโลก การแขงขนทไมหยดนงในการจดการศกษาทมคณภาพจ าเปนตองมระบบการด าเนนงาน ทครบวงจร โดยอาศยระบบการประกนคณภาพ การศกษาเปนกลไกขบเคลอน สถานศกษาจงตองยดมาตรฐาน คณภาพทก าหนดโดยหนวยงานตนสงกดเปนแนวทางในการปรบปรงพฒนาคณภาพการศกษาของตน เพอเปนหลกประกนวากระบวนการบรหารจดการศกษาของสถานศกษาบรรลตามมาตรฐานคณภาพท ไดก าหนดไวตลอดเวลาพรอมทงมการทบทวนตรวจสอบรบรองคณภาพมาตรฐานจากหนวยงานอสระภายนอกเปนระยะ จงเหนไดวาการพฒนาคณภาพการศกษาในแนวคดของตางประเทศ และในบรบท ของสงคมไทยมความสอดคลองกนในประเดนทเกยวกบเปนกระบวนการ “เปลยนแปลง” หรอ “ปรบปรงหรอพฒนา”ในการจดการศกษาเพอใหไดผลลพธตามทคาดหวงซงเปนมาตรฐานทก าหนดไว อนทจะน ามาซงความพงพอใจของผปกครองชมชนและสงคมโดยทวไป122 การด าเนนงานประกน คณภาพการศกษา ตามวงจรเดมมงเพอผลลพธตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษามาใช ในสถาบนการศกษา จากแนวคดเกยวกบวงจรเดมมง สามารถสรปไดวาการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจรเดมมงประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน 1. การวางแผน คอ การวาง เปาหมาย และวตถประสงค การวางแผนการด าเนนการในระบบประกนคณภาพทชดเจน 2. การด าเนนการ คอ การปฏบตงานใหบรรลตามแผนงานทวางไว 3. การตรวจสอบและการประเมนคณภาพการศกษา คอ การตรวจสอบระบบและกลไกของการด าเนนงาน รวมทงผลการปฏบตงานวาเปนไปตามเปาหมายและวตถประสงคหรอไม 4. การน าผลการประเมนมาปรบปรงงาน คอการวางมาตรการการปรบปรง ระบบและกลไกในการด าเนนการเพอใหเกดการพฒนาทดขน การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจรเดมมงเพอผลลพธตามเกณฑการประกน คณภาพการศกษา ดงรายละเอยด ในตารางท 6

121จรญ จบบง และคนอน ๆ, “รปแบบการพฒนาคณภาพการศกษาตามยทธศาสตรการ

พฒนาโรงเรยนขนาดเลกดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน” (ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2555).

122ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน) , รายงานสบเนองการประชมวชาการ 10 ป สมศ.ทศทางประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม พ.ศ. 2554-2558 (กรงเทพฯ: 2554).

110

ตารางท 6 การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจรเดมมงเพอผลลพธตามเกณฑการประกน คณภาพการศกษา

วงจรเดมมง การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษา

การวางแผน คอ การวาง เปาหมาย และวตถประสงค การวางแผนการด าเนนการ ในระบบประกนคณภาพทชดเจน

1) จดท าและปรบปรงเกณฑการประกนคณภาพการศกษาของ สถาบนใหสอดคลองกบเกณฑการประกนคณภาพการศกษาภายในและภายนอก และจดท าคมอการประกนคณภาพการศกษาเพอเปนแนวทางในการปฏบต

2) จดท าแผนปฏบตการของงานประกนคณภาพการศกษาและแผนปฏบตการประจ าปของสถาบนใหสอดคลองตามเกณฑ การประกนคณภาพการศกษา

3) จดสรรงบประมาณสนบสนนการด าเนนงานดานการประกน คณภาพการศกษา

4) ก าหนดนโยบายและโครงสรางการบรหารงานดานการประกน คณภาพการศกษาทชดเจน

5) ก าหนดระบบ และกลไกควบคม ตรวจสอบ และประเมนผลการด าเนนงานดานการประกนคณภาพการศกษาในทกพนธกจ

6) แตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาโดยชมชนมสวนรวมเพอวางแผนก ากบ ตดตาม และประเมนผล

7) ชแจงท าความเขาใจบทบาทหนาทของทกฝายคอคณะกรรมการ ทกคนใน การประกนคณภาพภายในสถาบน

8) วางแผนเผยแพรประชาสมพนธจากเกณฑการประกนคณภาพ การศกษา คมอการประกนคณภาพการศกษา แผนปฏบตการของงานประกนคณภาพการศกษา และแผนปฏบตการประจ าปของสถาบน

9) วางแผนจดประชมชแจงแกบคลากรใหเหนความส าคญของการประกนคณภาพการศกษา

10) วางแผนสงเสรมใหบคลากรไดเขารบการฝกอบรม เพอใหม ความรความเขาใจ และพรอมทจะด าเนนงานประกนคณภาพการศกษา

11) วางแผนประชมและอบรมคณะท างานใหมความรความเขาใจ ในการประเมนคณภาพการศกษา

12) วางแผนการรบการประเมนคณภาพการศกษาจากหนวยงาน ภายในและภายนอก

111

ตารางท 6 การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจรเดมมงเพอผลลพธตามเกณฑการประกน คณภาพการศกษา (ตอ)

วงจรเดมมง การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษา

การด าเนนการ คอการปฏบต งานใหบรรลตามแผนงานทวางไว

1) ประชม ชแจง ทบทวนเกณฑการประกนคณภาพการศกษา ของสถาบน ขอมลสารสนเทศ งบประมาณ และผลงานวชาการแผนปฏบตการประจ าป

2) พฒนาบคลากรทกฝายใหมความรความเขาใจ และมเจตคตทด ในการประกนคณภาพการศกษาอยางสม าเสมอ

3) ถายทอดความรความเขาใจในตวชวดดานการประกนคณภาพ การศกษาแกบคลากร

4) จดสงอ านวยความสะดวกและสนบสนนทรพยากรเพอใหการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพ เชน เอกสาร วสดอปกรณเทคโนโลยนวตกรรม อาคาร สถานทสงแวดลอม และงบประมาณ

5) จดแหลงเรยนรสอและเทคโนโลยทางการศกษาทเหมาะสมส าหรบใชในการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษา

6) การด าเนนงานตามแผนงานปฏบตการ/โครงการของสถาบน 7) ด าเนนงานตามระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษา 8) ด าเนนงานตามแผนปฏบตการของงานประกนคณภาพการศกษา

ของสถาบน 9) ก ากบ ตดตาม และดแลเพอกระตนและสงเสรมใหมการด าเนนการ

ตามแผน 10) จดท าแผนพฒนาปรบปรงตามขอเสนอแนะของคณะ กรรมการ

ตรวจประเมนคณภาพภายในตามระยะเวลาทก าหนด 11) นเทศการด าเนนงานประกนคณภาพภายในอยางสม าเสมอ

และตอเนอง 12) จดเกบขอมลเกยวกบการด า เนนงานของสถาบนอยางเปนระบบ

ทมา: วารสารวทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร ปท 26 ฉบบท 1 กนยายน 2557 - กมภาพนธ 2558.

จากตารางท 6 เปนการด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจรเดมมงเพอผลลพธ ตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษา 1) การวางแผน คอ การวางเปาหมายและวตถประสงคการ วางแผนการด าเนนการในระบบประกนคณภาพทชดเจน 2) การด าเนนการ คอการปฏบตงานใหบรรล

112

ตามแผนงานทวางไว 3) การตรวจสอบและการประเมนคณภาพการศกษา คอ การตรวจสอบระบบ และกลไกของการด าเนนงานรวมทงผลการปฏบตงานวาเปนไปตามเปาหมายและวตถประสงคหรอไม 4) การน าผลการประเมนมาปรบปรงงาน คอการวางมาตรการการปรบปรง ระบบและกลไกในการ ด าเนนการ เพอใหเกดการพฒนาทดขน123 “สมศ.ไดมการพฒนาตวบงชการประเมน ก าหนดเปน ตวบงชไดแกตวบงชพนฐานสามมต ไดตวบงชอตลกษณและตวบงชมาตรฐานการสงเสรม โดยการประเมนจะตองไมเพมภาระกบสถานศกษา แตเนนการประเมนผลผลตและผลลพธของสถานศกษา หรอคณภาพของผเรยนเปนส าคญ" ทงน ศาสตราจารย ดร.ชาญณรงค พรรงโรจน ผอ านวยการ สมศ. ไดอธบายถงการประเมนสถานศกษา ซงถกแบงได 4 กลม กลมแรก คอ สถานศกษาระดบเวลดคลาส เปนกลมสถานศกษาทมการตดตอแลกเปลยนกบนานาชาต คณภาพจดอยในระดบมาตรฐานสากล ซงไมวา สมศ.จะประเมนเมอไร พบวามคณภาพดมากเสมอ กลมนจงเปนกลมทไมนาเปนหวงเลย สวนกลมทสอง เปนกลมทมความพรอมทกเวลา หมายถงไมวา สมศ.ประเมนวนเวลาใดกลมนจะพรอม ตลอดเวลา มกเปนกลมทมความเขาใจ กลมนอยในระดบด และรอการพฒนาตวเองไปอยในกลม ดมาก หากมกลมนเพมขนจะเปนสญญาณบอกทดไดวาสถานศกษามคณภาพมากขน กลมทสามคอ กลมทตองนดหมายเวลาทจะเขาไปประเมน กลมนคอกลมทตองการเวลาเพอปลกผกช จะเปนทอยในระดบคณภาพพอใช และกลมสดทายคอ กลมทไมพรอมประเมน ซงเปนเรองทนาหวงเพราะไปประเมน เมอไรกไมผานและมกจะมขออางวาการ ท สมศ.ไปประเมนสถานศกษาท าใหแยงเวลาครไปจากนกเรยน ซงความเปนจรงแลวไมใช ประเมนอยางนอยหนงครงในทก 5 ป โดยผลการประเมนจะมอย 5 ระดบ ไดแก 1 ดเยยม 2 ดมาก 3 ด 4 พอใช และ5 ปรบปรง ซงหากสถานศกษาใดไดรบผลการประเมนออกมาอยในระดบพอใช หรอ ปรบปรง จะตองท าการพฒนา โดยสถานศกษาแหงนนจะตองท าแผน วาจะพฒนาเรองใดบาง เพอเสนอของบประมาณสนบสนนจากตนสงกด ซงจะท าใหการพฒนาเปน รปธรรมมากขน

กระทรวงศกษาธการ ไดก าหนดการวดและประเมนผลการเรยนรแบงออกเปน 4 ระดบ ไดแก ระดบชนเรยน ระดบสถานศกษา ระดบเขตพนทการศกษา และระดบชาต มรายละเอยดดงน

1. การประเมนระดบชนเรยน การประเมนระดบชนเรยนเปนการวดและประเมนผลทอยใน กระบวนการจดการเรยนรโดยผสอนด าเนนการเปนปกตและสม าเสมอ ในการจดการเรยนการสอน และใชเทคนคการประเมนอยางหลากหลาย เชน การซกถาม การสงเกต การตรวจการบาน การประเมนโครงงาน การประเมนชนงาน/ภาระงาน แฟมสะสมงาน การใชแบบทดสอบ ฯลฯ โดยผสอนเปนผประเมนเองหรอเปดโอกาสใหผเรยนประเมนตนเอง เพอนประเมนเพอน ผปกครองรวม

123ผจดการออนไลน ASTV, ภารกจ สมศ.กบพฒนาการศกษาไทย นสต-นกศกษาไดอะไร,

เขาถงเมอ 21 สงหาคม 2560, เขาถงไดจาก ViewNews.aspx?NewsID=9560000136672.

113

ประเมน ในกรณทไมผานตวชวดใหมการด าเนนการสอนซอมเสรมขน การประเมนระดบชนเรยน เปนการตรวจสอบวา ผเรยนมพฒนาการความกาวหนาในการเรยนรอนเปนผลมาจากการจดกจกรรม การเรยนการสอนหรอไม และมากนอยเพยงใด มสงทจะตองไดรบการพฒนาปรบปรงและสง เสรม ในดานใด นอกจากนยงเปนขอมลใหผสอนใชปรบปรงการเรยนการสอน ของตนดวย ทงนโดยสอดคลอง กบมาตรฐานการเรยนรและตวชวด

2. การประเมนระดบสถานศกษา เปนการประเมนทสถานศกษาด าเนนการเพอตดสนผล การเรยนของผเรยนเปนรายป/รายภาค ไดแก ผลการประเมนการอาน คดวเคราะหและเขยน คณลกษณะอนพงประสงค และกจกรรมพฒนาผเรยน โดยท าใหไดขอมลเกยวกบการจดการศกษา ของสถานศกษาวาสงผลตอการเรยนรของผเรยนตามเปาหมายหรอไม ผเรยนมจดพฒนาในดานใด รวมทงสามารถน าผลการเรยนของผเรยนในสถานศกษาเปรยบเทยบกบเกณฑระดบชาต ผลการประเมน ระดบสถานศกษาจะเปนขอมลและสารสนเทศ เพอการปรบปรงนโยบาย หลกสตร โครงการ หรอ วธการจดการเรยนการสอน ตลอดจนเพอการจดท าแผนพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ตามแนวทางการประกนคณภาพการศกษาและการรายงาน ผลการจดการศกษาตอคณะกรรมการสถานศกษา ส านกงานเขตพนทการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผปกครอง และชมชน

3. การประเมนระดบเขตพนทการศกษา เปนการประเมนคณภาพผเรยนในระดบเขตพนท การศกษาตามมาตรฐานการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เพอใชเปนขอมลพนฐานในการพฒนาคณภาพการศกษาของเขตพนทการศกษา ตามภาระความรบผดชอบ สามารถ ด าเนนการโดยประเมนคณภาพ ผลสมฤทธของผเรยนดวยขอสอบมาตรฐานทจดท าและด าเนนการ โดยเขตพนทการศกษา หรอดวยความรวมมอกบหนวยงานตนสงกด ในการด า เนนการจดสอบ นอกจากนยงไดจากการตรวจสอบทบทวนขอมล จากการประเมนระดบสถานศกษาในเขตพนท การศกษา

4. การประเมนระดบชาต เปนการประเมนคณภาพผเรยนในระดบชาตตามมาตรฐาน การเรยนรตาม หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน สถานศกษาตองจดใหผเรยนทกคนทเรยน ในชนประถมศกษาปท 3 ชนประถมศกษาปท 6 ชนมธยมศกษาปท 3 และชนมธยมศกษาปท 6 เขารบการประเมน โดยผลจากการ ประเมนใชเปนขอมลในการเทยบเคยงคณภาพการศกษาในระดบ ตาง ๆ เพอน าไปใชในการวางแผน ยกระดบคณภาพการจดการศกษา ตลอดจนเปนขอมลสนบสนนการตดสนใจในระดบนโยบายของประเทศ ขอมลการประเมนในระดบตาง ๆ ขางตน เปนประโยชน ตอสถานศกษาในการ ตรวจสอบทบทวนพฒนาคณภาพผเรยน ถอเปนภาระความรบผดชอบของสถานศกษาทจะตองจดระบบ ดแลชวยเหลอ ปรบปรงแกไข สงเสรมสนบสนนเพอใหผเรยนไดพฒนา อยางเตมตามศกยภาพบนพนฐาน ความแตกตางระหวางบคคลทจ าแนกตามสภาพปญหาและ

114

ความตองการ ไดแก กลมผเรยนทวไป กลมผเรยนทมความสามารถพเศษ กลมผเรยนทมผลสมฤทธ ทางการเรยนต า กลมผ เรยนทมปญหาดานวนยและพฤตกรรม กลมผ เรยนทปฏเสธโรงเรยน กลมผเรยนทมปญหาทางเศรษฐกจและสงคม กลมพการทางรางกายและสตปญญา เปนตน ขอมลจาก การประเมนจงเปนหวใจของสถานศกษาในการด าเนนการ ชวยเหลอผเรยนไดทนทวงท และเปดโอกาส ใหผเรยนไดรบการพฒนาและประสบความส าเรจในการเรยน

สถานศกษาในฐานะผรบผดชอบจดการศกษา จะตองจดท าระเบยบวาดวยการวดและ ประเมนผลการเรยนของสถานศกษาใหสอดคลองและเปนไปตามหลกเกณฑและแนวปฏบตทเปน ขอก าหนดของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน เพอใหบคลากรทเกยวของทกฝายถอปฏบตรวมกน การวดและประเมนผลการเรยนร ตามพฒนาการหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เปนกระบวนการเกบรวบรวม ตรวจสอบตความผลการเรยนร และพฒนาการดานตาง ๆ ของผเรยนตามมาตรฐานการเรยนร/ตวชวดของหลกสตร น าผลไปปรบปรงจดการเรยนรและ ใช เปนขอมลส าหรบการตดสนผลการเรยน สถานศกษาตองมกระบวนการจดการทเปนระบบ เพอใหการด าเนนการวดและประเมนผลการเรยนรเปนไปอยางมคณภาพและประสทธภาพ ผลการประเมน ตรงตามสภาพความร ความสามารถทแทจรงของผเรยนวดและประเมนผลการเรยนร รวมทงสามารถรองรบการประเมนภายในและการประเมนภายนอกถกตองตามหลกการระบบประกนคณภาพ การศกษาได สถานศกษาจงควรก าหนดหลกการวดและประเมนผลการเรยนรเพอเปนแนวทาง ในการตดสนใจเกยวกบ การวดและประเมนผลการเรยนรของสถานศกษา ดงน

1) สถานศกษาเปนผรบผดชอบการประเมนผลการเรยนรของผเรยน โดยเปดโอกาสให ทกฝายทเกยวของมสวนรวม 2) การวดและประเมนผลการเรยนรตองสอดคลองและครอบคลม มาตรฐานการเรยนร/ตวชวดตามกลมสาระการเรยนรทก าหนดในหลกสตรและจดใหมการประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยนคณลกษณะอนพงประสงค ตลอดจนกจกรรมพฒนาผ เรยน 3) การประเมนผเรยนพจารณาจากพฒนาการของผเรยน ความประพฤต การสงเกตพฤตกรรม การเรยนร การรวมกจกรรมและการทดสอบควบคไปในกระบวนการเรยนการสอน ตามความเหมาะสม ของแตละระดบและรปแบบการศกษา 4) การวดและประเมนผลการเรยนรเปนสวนหนงของ กระบวนการจดการเรยนการสอนตองด าเนนการดวยเทคนควธการทหลากหลาย เพอใหสามารถวด และประเมนผลผเรยนไดอยางรอบดานทงดานความร ความคด กระบวนการ พฤตกรรมและเจตคต เหมาะสมกบสงทตองการวด ธรรมชาตวชาและระดบชนของผเรยน โดยตงอยบนพนฐานความเทยงตรง ยตธรรม และเชอถอได 5) การประเมนผลการเรยนร มจดมงหมายเพอปรบปรงพฒนาผเรยน พฒนาการจดการเรยนรและตดสนผลการเรยน 6) เปดโอกาสใหผเรยนและผมสวนเกยวของ ตรวจสอบผลการประเมนผลการเรยนร 7) ใหมการเทยบโอนผลการเรยนระหวางสถานศกษาและรปแบบการศกษาตาง ๆ 8) ใหสถานศกษาจดท าเอกสารหลกฐานการศกษา เพอเปนหลกฐาน

115

การประเมนผลการเรยนรรายงานผลการเรยน แสดงวฒการศกษาและรบรองผลการเรยนของผเรยน จากการก าหนดการวดและประเมนผลการเรยนรทแบงออกเปน 4 ระดบ ไดแก ระดบชนเรยน ระดบสถานศกษา ระดบเขตพนทการศกษา และระดบชาต แสดงใหเหนถงความสมพนธ และความส าคญ ของการประเมนทตางกมจดมงหมายแตกตางกน และมเปาหมายปลายทางเดยวกนคอ การพฒนา คณภาพและศกยภาพของผเรยนใหเปนไปตามคณลกษณะและคณสมบตของหลกสตรทไดก าหนดขน124

สรป คนคอปจจยแหงการสรางสรรค คนทมคณภาพยอมเปนผลมาจากการศกษาทมคณภาพ คณภาพการศกษาเปนหวใจส าคญทจะเปนรากฐานของการพฒนาคนในชาต ใหมทงคณธรรมและ ความคดสรางสรรคเปนพลงในการขบเคลอนการพฒนาประเทศในทก ๆ ดานใหกาวทนโลกการแขงขน ทไมหยดนง ในการจดการศกษาทมคณภาพจ าเปนตองมระบบการด าเนนงานทครบวงจร โดยอาศย ระบบการประกนคณภาพการศกษาเปนกลไกขบเคลอนก าหนดใหมระบบการประกนคณภาพการ ศกษา เพอพฒนาคณภาพและมาตรฐานการศกษาทกระดบ ประกอบดวยระบบการประกนคณภาพ การศกษาภายในและระบบการประกนคณภาพการศกษาภายนอก ในสวนทเกยวของโดยตรงกบสถาบนการศกษา ก าหนดในมาตรา 48 โดยใหสถานศกษาจดใหมระบบการประกนคณภาพการศกษา ภายใน และถอวาเปนสวนหนงของกระบวนการบรหารจดการทตองด าเนนการอยางตอเนองเพอน าไป สการพฒนาและการมมาตรฐานการศกษา การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาเพอผลลพธ ตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษาเปนนโยบายและเปาหมายหลกของสถาบนการศกษาทกแหง ทงน เพอใหเปนไปตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 แกไขเพมเตมฉบบท 2 พ.ศ. 2545 และเพอใหเกดการพฒนาคณภาพการศกษาในทกพนธกจ การด าเนนงานของการประกน คณภาพการ ศกษาโดยเฉพาะระบบการประกนคณภาพภายในทมคณภาพนน ตองเปนสวนหนงของการบรหารจดการโดยท าใหเปนงานประจ า เนนใหรวมกนวางแผนรวมกนปฏบตรวมกนตรวจสอบและ รวมกนปรบปรงแกไขโดยใชหลกการบรหารตามวงจรเดมมงเปนแนวทางหนงส าหรบการด าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาใหมประสทธภาพสงผลใหไดผลลพธ ตามเกณฑการประกนคณภาพ การศกษา และคณภาพการศกษาทไดมาตรฐานอยางตอเนองและยงยน อยางไรกตามการด าเนนการ

124ทดสอบทางการศกษาแหงชาต, สถาบน (องคการมหาชน), ชดการเรยนรดวยตนเองเรอง

การวด และประเมนผลการเรยนรของนกเรยนเลมท 1 หลกการวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยน (กรงเทพฯ: สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน), 2551).

116

เพอใหผลการด าเนนงานนนเปนไปตามเปาหมายตองด าเนนการตามวงจรโดยน าผลการตรวจสอบมารวมกนวางแผนปฏบตและปรบปรงแกไขการด าเนนงานทยงไมบรรลเปาหมายอยางตอเนอง125

แนวคด ทฤษฎเกยวกบโรงเรยนประถมศกษา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 และ (แกไขเพมเตมฉบบท 2) พ .ศ. 2545

พระราชบญญตน มบทบญญตบางประกาศเกยวกบการจ ากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา 29 ประกอบกบมาตรา 50 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ .ศ . 2550 บญญตให กระท าได โดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมายใหผมอ านาจปฏบตตามพระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ .ศ . 2542 และ (แกไขเพมเตมฉบบท 2) พ .ศ. 2545 ซงมสาระส าคญ ดงน 10 มาตรา 4 ในพระราชบญญตน “การศกษา” หมายความวา กระบวนการเรยนรเพอความเจรญงอกงามของ บคคลและสงคม โดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสาน ทางวฒนธรรม การสรางสรรค จรรโลง ความกาวหนาทางวชาการ การสรางองคความรอนเกดจาการจดสภาพแวดลอม สงคม การเรยนรและ ปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต “การศกษาขนพนฐาน” หมายความวา การศกษากอนระดบอดมศกษา “สถานศกษา” หมายความวา สถานพฒนาเดกปฐมวย โรงเรยน ศนยการเรยน วทยาลย สถาบน มหาวทยาลย หนวยงานทางการศกษา หรอ หนวยงานอน ของรฐหรอของเอกชนทมอ านาจหนาทหรอมวตถประสงคในการจดการศกษา “สถานศกษา ขนพนฐาน” หมายความวา สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐาน มาตรา 10 ก าหนดใหการจด การศกษาตองจดใหบคคลมสทธและโอกาสเสมอกนในการรบการศกษาขนพนฐาน ไมนอยกวา สบสองปทรฐตองจดใหอยางทวถงและมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย โดยก าหนดบทบาทหนาทของ คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน ตามมาตรา 40 ใหมหนาทก ากบสถานศกษาใหปฏบตหนาทอยางครบถวน ชอบดวยกฎหมาย ตลอดจนสงเสรมกจการของสถานศกษาใหปฏบตหนาทอยางครบถวน ชอบดวยกฎหมาย ตลอดจนสงเสรมกจการของสถานศกษาและรายงานผลการด า เนนงานตอ คณะกรรมการเขตพนทการศกษา

การศกษาระดบประถม หมายถง การศกษาภาคบงคบทมงวางรากฐานเพอใหผเรยนไดพฒนา คณลกษณะทพงประสงคทงในดานคณธรรม จรยธรรม ความร และความสามารถขนพนฐานโดยปกต ใชเวลาเรยน 6 ปเรมตงแตชนประถมศกษาปท 1 – 6

125นจวรรณ วรวฒโนดม และคนอน ๆ, การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจร

เดมมงเพอผลลพธตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษา , เขาถงเมอ 22 มถนายน 2560, เขาถงไดจาก file:///C:/Users/ASUS/Downloads/26421-34327-1-PB%20(3).pdf.

117

สถานศกษา หมายถง หนวยงานตามกฎหมายทมหนาทหรอมวตถประสงคในการจด การศกษา ไมวาจะเปนของภาครฐหรอภาคเอกชน เชน โรงเรยน วทยาลย มหาวทยาลย หรอ หนวยงานการศกษาอน ๆ

โรงเรยน หมายถง สถานทส าหรบจดการเรยนการสอนในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

โรงเรยนสาขา หมายถง โรงเรยนทจดตงขนเพอรองรบความตองการของชมชนหรอทองถน ทตองการใหบตรหลานไดศกษาเลาเรยนในโรงเรยน ทตงอย ในทองถนของตนเอง แตไมมโรงเรยน ตงอย กอนไดรบอนญาตใหเปดเปนโรงเรยนสาขา

ประเภทโรงเรยน หมายถง การจดประเภทโรงเรยนโดยแบงตามระดบการศกษาทจดเปน หลก หรอตามวตถประสงคทจดการศกษาแบงเปน 4 ประเภท คอ

1. ประถมศกษา คอโรงเรยนในพนทส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา ซงเปน โรงเรยนทจดการศกษาระดบประถมศกษาเปนหลกแตอาจมการจดการศกษาตงแตระดบกอนประถมศกษาหรอจดการศกษาถงระดบมธยมศกษา (โรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา)

2. มธยมศกษา คอโรงเรยนในพนทส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา ซงเปนโรงเรยน ทจดการศกษาระดบมธยมศกษาเปนหลกแตอาจมการจดการศกษาตงแตระดบกอนประถมศกษา หรอระดบประถมศกษา

3. ศกษาสงเคราะห คอโรงเรยนทจดการศกษาใหแกผดอยโอกาส ซงเปนการจดการศกษา ทมงจดใหแกบคคลทรฐจ าเปนตองใหการสงเคราะหเปนพเศษ ทงนเพอมงใหเกดความเสมอภาค ทางการศกษาแกผยากไรหรอผทเสยเปรยบทางการศกษาในลกษณะตาง ๆ โดยจดเปนโรงเรยนเฉพาะ

4. การศกษาพเศษ คอโรงเรยนทจดการศกษาใหแกผพการ ซงเปนการจดการศกษาทมงให ผเรยนทมความบกพรองทางรางกาย สตปญญาจตใจ อารมณไดเรยนรอยางเหมาะสมกบสภาพ รางกายจตใจและความสามารถ โดยจดเปนโรงเรยนเฉพาะการศกษาระดบกอนประถมศกษา หมายถง การจดการศกษาใหแกเดกทมอาย 3 – 6 ป เพอเปนการวางรากฐานชวตและการเตรยม ความพรอมของเดกทงรางกายและจตใจ สตปญญาอารมณบคลกภาพ และการอยรวมในสงคมโดยปกตใชเวลาเรยนตงแตชนอนบาล 1 – 2

ประเภทและล าดบชนของสถานศกษา

1. โรงเรยนอนบาล เปนโรงเรยนทเปดสอนในระดบอนบาล ซงอาจจะเปนโรงเรยนของเอกชน หรอของรฐกได บางโรงเรยนอาจเปดสอนระดบประถมศกษารวมดวย หรออาจจะสอนถงระดบ มธยมศกษาได

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%96%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2

118

2. โรงเรยนประถมศกษา เปนโรงเรยนทเปดสอนตงแตระดบชน ป.1 จนถง ป.6 หรอชน ม.3 ซงโรงเรยนประเภทนจะเรยกวา โรงเรยนขยายโอกาสเชนโรงเรยนประถมศกษาธรรมศาสตรฯลฯ (แตไมนบโรงเรยนฤทธยะวรรณาลยเพราะทางโรงเรยนไดแยกไวเปนสวน ๆ คอ สวนอนบาล , สวนประถมศกษาและมธยมศกษา)

3. โรงเรยนมธยมศกษา เปนโรงเรยนท เปดสอนในระดบมธยมศกษาทงตอนตนและ ตอนปลาย

4. โรงเรยนพระปรยตธรรม เปนโรงเรยนทเปดสอนในระดบมธยมศกษาทงตอนตนและ ตอนปลาย ของพระภกษและสามเณร

5. วทยาลยอาชวศกษา วทยาลยเทคนค และ วทยาลยการอาชพ เปนสถาบนทเปดสอน วชาการสายอาชพ เชน การชางไฟฟา การชางโทรคมนาคม คหกรรม เปนตน

6. มหาวทยาลย เปนสถานศกษาทสอนในระดบอดมศกษา แบงประเภทวชาออกเปนคณะ ตาง ๆ

7. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ชอเดมคอ สถาบนเทคโนโลยราชมงคล เปดสอนเกยวกบ วทยาศาสตรและเทคโนโลย

8. มหาวทยาลยราชภฏ ชอเดมคอ วทยาลยคร แตเดมจะสอนในวชาเกยวกบการเรยน การสอน แตในปจจบนจะมความคลายคลงกบมหาวทยาลยในปจจบน

9. มหาวทยาลยสงฆ เปดสอนเกยวกบวชาการทางพระพทธศาสนาและศาสตรแขนงอน ๆ126

โรงเรยนประถมศกษาญปนกบการสรางคนใหมคณสมบตตามความตองการของประเทศ โรงเรยนมบทบาทส าคญในสรางคนใหเปนคนดและมระเบยบนอกเหนอไปจากการใหความร

เพอพฒนาคนใหมคณสมบตตามความตองการของประเทศ มหลายอยางทเปนระบบทดของโรงเรยน ประถมศกษาญปนดงน

1. การเรยนแบบไมมความเครยดในหองเรยนและเนนใหเดกเรยนรจากประสบการณตรง ระบบโรงเรยนญปนเนนสงเสรมการเรยนรทสนกจากการสมผสประสบการณตรงนอกหองเรยนและ ใชธรรมชาตเปนแบบเรยน เชน การปลกตนไมและบนทกการเปลยนแปลงตลอดชวงอายของตนไม การศกษาวงจรชวตแมลงโดยการเลยงดพฒนาการของหนอนจากไขจนเปนแมลง การน าเดก ๆ ไปทศนศกษานอกโรงเรยนในทกฤดกาลเพอใหเดกไดสมผสกบสงมชวตในธรรมชาต การใหเดกพบปะ เจาของกจการตาง ๆเพอเรยนรดานอาชพตาง ๆ ซงสรางความสนกไปพรอมกบการเรยนร นอกจากน

126ค านยามโรงเรยน, เขาถงเมอ 22 มถนายน 2560, เขาถงไดจาก http://www.bopp-

obec.info/home/wp-content/uploads/2012/03/definition.pdf.

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1

https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1

https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84&action=edit&redlink=1

https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9E&action=edit&redlink=1


https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A5

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A5

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%8F

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9


https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1

119

ในวชาวทยาศาสตรโรงเรยนมกมอปกรณเสรมการเรยนแจกใหเดกทกคนไดใชเสรมความเขาใจในการ เรยนวทยศาสตรอยางถองแท ทงนในระดบประถมตนคอระดบประถม 1-3 จะไมมการสอบปลายภาค เพอจดระดบคะแนนของนกเรยน แตจะมการประเมนพฤตกรรมการเรยนใหผปกครองไดทราบ

2. การสงเสรมความกลาแสดงออก โรงเรยนจะสงเสรมใหเดกทกคนมความกลาทจะ แสดงออกตอหนาผอนเพอสรางความมนใจและวฒภาวะในตวเดก เดกทกคนจะถกผลกดนใหรวมท า กจกรรมตาง ๆ เชน งานแสดงทโรงเรยนทใหเดกทกคนรวมแสดงแมวาแตละคนจะมบทพดเพยงไม กค า การแสดงดนตรและรองเพลงของเดกแตละชนปตอหนาผปกครองและนกเรยนทงโรงเรยน นอกจากนกยงมการเปดโอกาสใหเดกไดพดแสดงออกหนาชนเรยนอยางสม าเสมอ

3. เสรมสรางการออกก าลงกาย นอกจากการออกกฎใหเดกทกคนเดนไปโรงเรยนเองโดยไม อนญาตใหผปกครองขบรถไปสงลกแลว โรงเรยนจะเนนการออกก าลงกายเพอสขภาพทแขงแรง โดยในหนงสปดาหเดกประถมจะมคาบเรยนพละสามครงตอสปดาหทใหเดกเลนกฬาทเหมาะสมกบวย เชน กรฑา เกมสบอลและกระโดดเชอก เปนตน การมกจกรรมการออกก าลงกายรวมกนทงโรงเรยนในตอนเชาสปดาหละหนงครง การสอนวายน าในชวงหนารอนและชวงปดเทอมภาคฤดรอนและการให เดกทกคนรวมซอมและแขงขนกฬาของโรงเรยน เปนตน

4. อาหารกลางวนทมคณคาทางโภชนาการ และการสรางระเบยบวนยตลอดจนความอดทน จากมออาหารกลางวน ในโรงเรยนเมนอาหารกลางวนจะถกก าหนดโดยนกโภชนาการซงจะมรายละเอยด ของสวนประกอบทใชปรงอาหาร ปรมาณโปรตนและพลงงานทไดรบในแตละวน โดยตารางเมนอาหาร จะถกก าหนดใหไมซ ากนในแตละวนเปนรายเดอนเพอแจงใหผปกครองทราบ ตอนพกเทยงเดกทกคน ตางถอถาดเขาควรอรบอาหารจากการบรการของเพอนทเปนเวรบรการอาหารกลางวน เมอไดรบอาหารแลวกจะกลบมานงรอทโตะอยางเรยบรอยเพอรอรบประทานอาหารพรอมกน โดยมเวลา รบประทานอาหารเพยง 20 นาท เสรจแลวจงน าถาดอาหารไปเกบเขาทอยางเรยบรอย

5. การเสรมสรางระเบยบวนย โรงเรยนเปนสถานทส าคญทชวยสรางระเบยบวนยใหแกเดก ๆ ทเหนไดอยางชดเจน คอ การใหเดกเขาแถวและเดนเรยงแถวอยางเปนระเบยบไปในทตาง ๆ ไมวาจะ เปลยนหองเรยนหรอไป ทศนะศกษาในสถานทตาง ๆ ในระหวางการเรยนหนงสอกจะฝกใหเดกพดเมอคณครเปดโอกาสใหพดแสดงความคดเหนถามค าถามและตอบค าถาม และฝกใหเดกตงใจฟง ไมพดแทรกในขณะทคณครก าลงพด อปกรณการเรยนทกอยางจะมชอและนามสกลตดไว รวมถง ชนวางของและชนวางรองเทาทมชอของนกเรยนตดอยอยางชดเจน เปนตน

6. การสรางหนาทความรบผดชอบใหกบเดก นอกจากหนาทเรยนหนงสอแลวโรงเรยนจะแบง หนาทใหเดก ๆ ไดท า เชน ในแตละอาทตยจะมเดกประมาณ 4–5 คน เปนเวรดแลตกอาหารกลางวนและเสรฟนมใหกบเพอนในหองเรยน การก าหนดหนาทตาง ๆ ในหองเรยนใหเดกไดท าอยางตอเนอง

120

ในแตละเทอม การใหเดกชวยกนท าความสะอาดบรเวณรอบ ๆ โรงเรยนทกสปดาห การก าหนดใหเดก มหนาทดแลสงตาง ๆ ในโรงเรยน เชน ดแลเตมสบในอางลางมอ ดแลสตวเลยงในโรงเรยน เปนตน

7. การดแลสขภาพของเดกอยางดเพอใหโตเปนผใหญทมสขภาพทแขงแรง ทกปทขนชนเรยน ใหมกจะมการตรวจสขภาพของเดกอยางละเอยดรวมถงการวดสายตา การตรวจสขภาพหและสขภาพของชองปาก ทกเทอมจะมการชงน าหนกวดสวนสงและบนทกไวในสมดบนทกสขภาพของเดก ซงถกเกบไวทโรงเรยนและจะใหเดกน ากลบบานมาใหพอแมดเฉพาะหลงจากการตรวจสขภาพ ในแตละครง นอกจากนทกเทอมจะมการตรวจสขภาพฟนของเดก ๆ และหากมความผดปกตของฟน กจะมกระดาษเพอแจงใหผปกครองทราบเพอพาเดกไปพบทนตแพทย

8. การสรางความใสใจตอสงคมและคนรอบขาง ในแตละชนปจะมกจกรรมทเสรมสราง ความใสใจตอสงคมใหแกเดก เชน การจดกจกรรมทใหรนพท าหนาทดแลและใหความบนเทงแก รนนองรวมถงเดกเลกวยกอนอนบาลจากสถานดแลเดกเลกใกลโรงเรยน การใหเดกไดรบประทาน อาหารรวมกนกบปยาทถกเชญมารบประทานอาหารรวมกบเดกทโรงเรยน และการใหเดกไปสถานดแลคนชราเพอท ากจกรรมรวมกน เปนตน ดงกลาวขางตนเปนเพยงสวนหนงของประสบการณ ในโรงเรยนระดบชนประถมศกษาทไมใหเดกคร าเครงเรยนรวชาการจากต าราเพยงอยางเดยว แตยง เสรมการสรางทกษะชวตซงเกดจากการการเรยนรสงแวดลอมและธรรมชาตใกลตวไปพรอมเสรมสรางความมระเบยบวนย ความรบผดชอบและความใสใจตอสงคม แมวาในยคปจจบนเดกในเมองใหญ ๆ เชนโตเกยวมการแขงขนทางการเรยนทสง แตในโรงเรยนกยงคงเนนใหเดกไดเรยนรทางวชาการ ไปพรอม ๆ กบการเรยนรประสบการณตาง ๆ ทจะชวยเสรมสรางคนใหมคณภาพตามความตองการของประเทศ127

สรปบทบาทหนาทของโรงเรยนประถมศกษา ไดแกการวางรากฐานในการด าเนนชวต และเรยนรในระบอบประชาธปไตยทมการพฒนาอยตลอดเวลา โดยจะเนนใหเดกนกเรยนมความคดรเรม, รจกพงตวเองและมวนย โรงเรยนประถมศกษา มหนาทในการพฒนาบคลากรเพอการชวยเหลอเดกแตละคน มความตองการใหบคลากรของโรงเรยนนนคอยชวยเหลอใหเดกแตละคนรจกสรางจดมงหมายดานการศกษาของตวเองดวยความรวมมอกนระหวางผปกครองและ ครผสอนควบคกนไป ภายในโรงเรยนประถมศกษาจะเนนในความสข ความพงพอใจและความปลอดภยของเดกนกเรยน และตองเขาถงความแตกตางอนเนองมาจากการอบรมเลยงด เพศ, ทอยอาศย, ชนชนวรรณะ และศาสนาหรอความพการทพพลภาพ

127โรงเรยนประถมศกษาญปนกบการสรางคนใหมคณสมบตตามความตองการของ

ประเทศ, เขาถงเมอ 22 มถนายน 2560. เขาถงไดจาก https://anngle.org/th/j-lifestyle/jap-elementary-school.html.

121

งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ

วฒชย เนยมเทศ ไดศกษาวจยเรองการวเคราะหปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของ โครงการจดการเรยนการสอนตามหลกสตร กระทรวงศกษาธการ การวจยครงน มวตถประสงคเพอวเคราะหปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของโครงการจดการเรยนการสอนตามหลกสตร กระทรวงศกษาธการเปนภาษาองกฤษ (English Program) ในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวง ศกษาธการ โดยรวบรวมขอมล ผลการวจย พบวา 1) ตวบงชคณภาพการศกษาม 4 ตวแปร คอ 1.1) ดานทกษะการใชภาษาองกฤษทงดานการสอสาร และการแสวงหาความรของนกเรยน 1.2) ดานผลสมฤทธทางการเรยนตามหลกสตรของนกเรยน 1.3) ดานทกษะการใชชวตในสงคมและการเรยนรวฒนธรรมไทย และตางชาตของนกเรยน และ 1.4) ดานคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน 2) ปจจยทสงผลโดยตรงตอคณภาพการศกษา ม 3 ตวแปร คอ 2.1) กระบวนการดานบรหารซงไดแก การสรางเครอขายทางการศกษา การจด โครงสรางการบรหาร การก าหนดนโยบายการประกนคณภาพ การมสวนรวมของชมชน การพฒนาบคลากร และการสงเสรมคณภาพผเรยน 2.2) สภาพแวดลอมภายนอก ซงไดแก อทธพลทางเศรษฐกจ สภาพสงคม เทคโนโลยและนโยบาย รฐบาลและ 2.3) ปจจยน าเขาดานทรพยากรวตถ ซงไดแก แหลงเรยนร หลกสตร และสอการสอน 3) ปจจยทสงผลโดยออม โดยการผานตวแปรอน ๆ ม 3 ตวแปร คอ 3.1) สภาพแวดลอมภายนอก สงผลโดยทางออม ผานปจจยน าเขาดานทรพยากรวตถ ปจจยน าเขาดานทรพยากรบคคล และกระบวนการดานการจดการเรยนการสอน 3.2) ปจจยน าเขา ดานทรพยากรวตถสงผลโดยทางออม ผานกระบวนการดานการจดการเรยนการสอน ปจจยน าเขา ดานทรพยากรบคคล และกระบวนการดานบรหาร 3.3) ปจจยน าเขาดานทรพยากรบคคล ไดสงผลโดยทางออมซงผานกระบวนการดานบรหาร128

เจตนา เมองมล ไดศกษารปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย พฤตกรรมการบรหารของผบรหารสถานศกษา การจดการองคกร การบรหารงานวชาการ การบรหารงานงบประมาณซงประกอบดวยเรองการบรหารงบประมาณแบบมสวนรวมและ

128วฒชย เนยมเทศ, "การวเคราะหปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของโครงการจดการ

เรยนการสอนตามหลกสตร กระทรวงศกษาธการเปนภาษาองกฤษในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขน พนฐาน กระทรวงศกษาธการ ) "วทยานพนธปรญญาครศาสตร(ดษฎบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552), 33.

122

มงเนนผลงานดานวชาการ และระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษาใหมประสทธภาพสง คมคา และโปรงใส129

บดนทร ธรรมสงวาล ไดศกษาการพฒนาตวบงชคณภาพโรงเรยนวถพทธ มวตถประสงคเพอ พฒนาตวบงชคณภาพโรงเรยนวถพทธ พบวาไดตวบงชคณภาพโรงเรยนวถพทธ ดานกระบวนการ และองคประกอบหลกดานผลผลต จากการทผวจยศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบการศกษาตวบงช และการพฒนาตวบงช การศกษาความสมพนธของตวบงชทงในและนอกระบบ เพอการเตรยมก าหนด ของกรอบงานวจยวาตวบงชทใชอยในการประเมนคณภาพสถานศกษาวามความเหมาะสม และสามารถใชการไดตามบรบทของโรงเรยนศกษาสงเคราะหหรอไมและมากนอยเพยงใด โดยเฉพาะ อยางยงผวจยมความเหนวาดวยประสบการณของตนเองในการประกนคณภาพการศกษา ตวบงช การประกนคณภาพจงควรมการตรวจสอบความตรงของมาตรฐานและตรวจสอบความเปนไปได เพอใหสอดคลองกบคณลกษณะทพงประสงคของนกเรยนเปนเปาหมายในการพฒนา เนองจาก งานวจยในวรรณกรรมไดระบไวชดเจนถงความส าคญของตวบงชทสะทอนประสทธภาพของ การพฒนาการการจดการศกษา130

ปรชา จนทว, ประวทย เอราวณ และ ธรวฒ อากล ศกษาปจจยหลก ปจจยรอง และตวชวด ความเสยงในโรงเรยนของไทยในสามระดบ คอ โรงเรยน หองเรยน และนกเรยน เพอเปนแนวทาง ส าหรบสถาบนศกษาและฝายทเกยวของน าไปปรบใชพฒนาโรงเรยน อนเปนปจจยส าคญในการยกระดบคณภาพการศกษาของโรงเรยนในไทย อยางไรกตาม การศกษาปจจยเสยงในการศกษา จ าเปนตองปรบปรงใหทนตอสถานการณและบรบท ณ เวลานนจากการศกษาพบวา สถานศกษาของไทยมปจจยเสยงหลก 37 ตว ปจจยเสยงรอง 133 ตว และมตวชวดความเสยงทางการศกษา 298 ตว โดยในระดบโรงเรยนมปจจยเสยง (รวมทงปจจยรองและตวชวดความเสยง) เชน ความส าเรจของงาน อบตเหตและความไมปลอดภยกายภาพ งบประมาณ ทรพยากร ในระดบหองเรยน เชน หลกสตร คร หองเรยน สอการเรยนการสอน การจดการตารางสอน และในระดบนกเรยน เชน รางกายและสภาพจตใจ ทศนคต เชอชาต ศาสนาและภาษา ชมชนและทอยอาศย ครอบครว เปนตน131

129เจตนา เมองมล, “รปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษาขนพนฐาน

ขนาดเลก” วารสารการบรหารการศกษา (2552). 130บดนท ธรรมสงวาล, “การพฒนาตวบงชคณภาพโรงเรยนวถพทธ” (ดษฎนพนธการศกษา

ดษฎบณฑต การวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2553). 131Preecha Chantawee, Prawit Erawan, & Theerawut Akakul, “Indicators and

Factors of Educational Risk Assessment and Control System for Thai Schools Context” Education 131, 3 (Spring 2011): 486-496.

123

พนสน ประค ามนทร ไดศกษาการพฒนาสความเปนโรงเรยนคณภาพ ประกอบดวย 1) คร ผบรหารและบคลากรทางการศกษาเปนมออาชพ และมจ านวนเพยงพอ 2) จดกระบวนการ เรยนร เนนผเรยนเปนส าคญทสด 3) การประกนคณภาพการศกษาใหมประสทธภาพและเปนสวนของ ระบบ บรหารโรงเรยน 4) หลกสตรเหมาะสมกบผเรยนและทองถน 5) สภาพแวดลอมภายในและภายนอก ของโรงเรยนด132

จรชญา พดศร เรอง ศกษาตวบงชสากลของการนเทศโรงเรยน ผลการวจยพบวา องคประกอบของตวบงชสากลของการนเทศโรงเรยน ประกอบดวย 7 องคประกอบ เรยงตามคา น าหนกองคประกอบทไดจากมากไปหานอย คอ 1) การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอน 2) การสงเสรมพฒนาผ เรยน 3) การสรางเครอขายรวมพฒนา 4) การบรหารจดการระบบงาน 5) การพฒนาระบบนเทศภายใน 6) การบรหารการเงนและงบประมาณ และ 7) การบรหารบคลากรแบบมสวนรวม ซงองคประกอบตวบงชสากลของการนเทศโรงเรยน สอดคลองกบสมมตฐานการวจย ทก าหนดไววา ตวบงชสากลของการนเทศในโรงเรยนมลกษณะเปนพหองคประกอบ และสอดคลอง กบกบแนวคดของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ทไดน าเสนอมาตรฐานการนเทศ ทเปนสากลของไทยทประกอบดวย 7 องคประกอบในการขบเคลอน133

อรรณพ พงษวฒน และ พชร รปวจตรา ศกษาถงเสนทางการปฏรปการศกษาของไทยตงแต การปฏรปการศกษาครงแรกตงแตสมยรชกาลท 5 ครงทสองชวงป 1974-1978 และครงทสาม ชวงป 1999-2009 เพอท าความเขาใจวาท าไมการปฏรปการศกษาของไทยจงลมเหลว และท าใหคณภาพการศกษาของไทยนนต าเมอเทยบกบนานาประเทศจากการศกษาพบวาตวชวดความส าเรจของ การศกษาของไทยหลายตวมลกษณะเปนนามธรรม เชน นกเรยนมความสข มศลธรรม มความภาคภมใจในตนเอง ซงขาดวธการวดทเปนมาตรฐาน และไดวดคาออกมาอยางชดเจนนนเปนไปได ยากดงนนผเขยนจงเหนวา แบบทดสอบทองกบมาตรฐานการศกษาระดบชาตและนานาชาต เปนหนงในตวชวดทสามารถวดคณภาพการศกษาของไทยได การก าหนดตวชวดคณภาพการศกษาของไทย ควรมาจากการระดมสมองจากทกฝายทเกยวของและสามารถวดคาไดในเชงปรมาณและเปนทยอมรบโดยทวไป134

132พนสน ประค ามนทร, “การพฒนาสความเปนโรงเรยนคณภาพ” (ปรญญานพนธ

ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร, 2555). 133จรชญา พดศรเรอง “ตวบงชสากลของการนเทศโรงเรยน” (วทยานพนธปรญญาปรชญา

ดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2555), 242. 134Annop Pongwat, & Phetcharee Rupavijetra, “The Problematique of Quality

Education in Thailand” (Chiang Mai University, Thailand, 1 March 2011), 127-139.

124

ขจรศกด บราพนธ ไดท าการศกษาคณภาพการศกษาของโรงเรยนขนาดเลกในไทยทม นกเรยนนอยกวา 120 คน ในชวงปการศกษา 2553-2554 ดวยการรวบรวมขอมลจากผลการทดสอบ O-NET ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 แลวท าการวเคราะหในเชงปรมาณ ผลการศกษาพบวา ประการแรก นกเรยนในโรงเรยนขนาดเลกมผลคะแนนสอบ O-NET สงในวชาสขศกษา และคะแนนต าในวชาภาษาตางประเทศ แสดงใหเหนวา ไทยจ าเปนตองปรบปรงการสอนภาษาตางประเทศ ประการทสอง คะแนน O-NET ชวงป 2553-2554 ดขนกวาเดม อนเปนผลจากการเพมนวตกรรม การเรยนการสอน เชน การสอนเชงบรณาการ การสอนดวยคอมพวเตอร การสอนทางไกล และ การสรางเครอขายการเรยนร อกทงเพอยกระดบคณภาพการศกษาของโรงเรยนขนาดเลกควรม (1) การประสานความรวมมอกบทกฝายทมเกยวของไมวาจะเปนผบรหารโรงเรยน ผปกครอง นกเรยน ชมชน และหนวยงานก ากบดแลอยางเขตการศกษาในพนท (2) การสอนโดยเดกเปนศนยกลาง และ (3) การเสรมสรางทกษะทงในดานการฟง อาน พด เขยน และศลปะ เพอเปนเครองมอในการทรจกตนเองของนกเรยน เหลานเปนปจจยส าคญทจะชวยยกระดบคณภาพการศกษาของโรงเรยน ประถมศกษาขนาดเลกประการสดทาย การประยกตแนวทางการเรยนการสอนตามแตละภมภาค เปนอกปจจยทจะชวยยกระดบคณภาพการศกษา เพราะจากการผลคะแนนสอบ O-NET นกเรยนจาก ภาคเหนอและภาคใตมผลคะแนนต ากวาพนทอนปญหานอาจแกไขไดดวยการหาแนวทางและนโยบายการศกษาทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของแตละพนทผานการระดมสมองของผมสวนไดสวนเสย135

อทธพทธ สวทนพรกล วเคราะหและสงเคราะหกลยทธการน าผลการทดสอบทาง การศกษา ระดบชาตขนพนฐานไปใชในการพฒนาคณภาพผเรยนโดยศกษาจากพหกรณศกษาทมผลการทดสอบทางการศกษาระดบดจ านวน 10 โรงเรยน ระเบยบวธวจยแบบกรณศกษา (case study research) โดยวธการศกษาเชงคณภาพ ผลการวจยพบวากลยทธการน าผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตไปใชในการพฒนาคณภาพผเรยนม 3 ดาน ประกอบดวยกลยทธดานท 1 คอ กลยทธดานการบรหาร จดการพบวาในทกโรงเรยนเมอไดรบผลการทดสอบทางการศกษามาแลว โรงเรยนท าการประชมชแจงใหขอมลสารสนเทศและรายงานผลการทดสอบแกครในแตละกลมสาระการ เรยนรเพอใหทราบ ผลการศกษาของปการศกษาทผานมาในภาพรวมและรายกลมสาระการเรยนรรวมถง รายตวช วดจากนนจงวเคราะหขอสอบ O-NET ตามตวชวดของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เพอวเคราะหลกษณะของขอสอบและทศทางของการออกขอสอบในแตละกลม สาระการเรยนรในบางโรงเรยนไดเพมกระบวนการปฏบตตามผลเมอแตละกลมสาระการเรยนร ไดรบสารสนเทศและมการวเคราะหขอสอบรายตวชวดแลวโรงเรยนมการปรบการจดการเรยนรตามตวชวด

135Khajornsak Buaraphan, “Educational Quality of Small Schools in Thailand”

European Journal of Social Sciences 41, 1 (December 2013): 130-147.

125

ในบางโรงเรยนเนนเรองของการสงเสรมทกษะการคดวเคราะหเปนพเศษบางโรงเรยนมการปรบปรง และ พฒนาเทคนคการเรยนการสอนรวมถงการปรบปรงหลกสตรสถานศกษาใหสอดคลองกบ ผลการทดสอบ กลาวคอในกลมสาระการเรยนรใดทนกเรยนมผลสมฤทธไมเปนไปตามเปาหมายของ โรงเรยนโรงเรยนไดเพมรายวชาเพมเตม เพอใหนกเรยนไดเรยนเสรม เพอความเขมแขงทางวชาการ ในบางโรงเรยนมการจดบคลากรทเหมาะสมกบการเรยนการสอนในแตละกลมสาระการเรยนรหรอ ในแตละระดบชนและบางโรงเรยนใชคะแนน O-NET เปนเงอนไขในการเลอนชนเรยนเพอศกษาตอ ในโรงเรยนเดม กลยทธในดานท 2 คอการพฒนานกเรยนพบวาในทกโรงเรยนเมอไดรบผลการทดสอบทางการศกษามาแลว โรงเรยนท าการชแจงใหขอมลสารสนเทศและรายงานผลการทดสอบแกนกเรยน รวมถงการแนะแนวทางการเรยนหรอการศกษาตอ เพอใหนกเรยนไดเหนและคนพบศกยภาพของตนและเปนขอมลยอนกลบใหแกนกเรยนการเตรยมตวและเตรยมความพรอมในการเรยนและการศกษา ตอในระดบทสงขน นอกจากนในบางโรงเรยนมการจดสอนเสรมทบทวนเนอหาเพอเตรยมความพรอม ในการสอบโดยเชญวทยากรทมชอเสยงหรอครในโรงเรยนเครอขายสอนเนอหากอนการสอบและถอเปนโครงการพฒนาและยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเพอใหมผลการสอบทสงขนและ ผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาต เปนปจจยทส าคญปจจยหนงในการสรางความตระหนกแก นกเรยนในแงของมมมองดานชอเสยงของโรงเรยนหรอผลการทดสอบของรนพในปทผานมาทท าไวไดด โรงเรยนสวนใหญจงไดเนนย าใหนกเรยนท าขอสอบอยางเตมทตามศกยภาพทมและ กลยทธในดาน ท 3 คอการพฒนาครพบวาโรงเรยนไดสงเสรมใหครท าการวจยในชนเรยนเพอแกปญหาและพฒนาผเรยนโดยบางโรงเรยนเนนการสงเสรมและพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนโดยเฉพาะเพอใหครพฒนา เทคนคและวธการสอนและนกเรยนไดรบการพฒนาอยางเตมท และในบางโรงเรยนมกระบวนการ พฒนาครโดยการประเมนการสอนของครเปนระยะ เพอก ากบใหเปนไปตามทศทางและมาตรฐานของโรงเรยนและบางโรงเรยนมการสรางแรงจงใจใหกบครผสอนในการมอบรางวลหรอยกยองเชดชเกยรต ในกรณทนกเรยนไดผลการทดสอบทดหรอไดคะแนนเตมเพอใหครเกดความภาคภมใจและมก าลงใจในการปฏบตงานในหนาทตอไป ทงนผวจยไดสรปกลยทธการน าผลการทดสอบไปใชไดคอ

การบรหารจดการ - การประชมใหสารสนเทศแกครผสอน - การวเคราะหลกษณะและรปแบบขอสอบ - การพฒนา/ปรบปรงหลกสตรและการเรยนการสอน - การใชเปนเงอนไขในการเลอนชนเรยน/การศกษาตอ

การพฒนาคร - การประเมนการสอนของครและการสรางแรงจงใจใหคร - การวจยในชนเรยนเพอแกไขและพฒนาผเรยน

การพฒนาผเรยน - การใหขอมลสารสนเทศแกนกเรยน - การแนะแนวทางการเรยนและการศกษาตอ

126

- การสรางความตระหนกแรงจงใจเสรมแรง - การทบทวนเตรยมความพรอมในการสอบ136

มงกรแกว ดรณศลป ศกษาการพฒนาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพ ในชมชนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยน ไดตวบงชทแตกตางจาก ตวบงชของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) คอ นอกจากไดตวบงชทประเมนผบรหาร ครผสอน และนกเรยนแลว การวจยนยงไดตวบงช ทเกยวกบการประเมนความรวมมอระหวางโรงเรยนและชมชนเชน ดานชมชน แหงการเรยนร และดานโรงเรยนดชมชนมคณภาพ เพราะการจดการศกษาในปจจบนใหเนนแกการมสวนรวม หากชมชนเปนองคกรแหงการเรยนรแลวยอมจะเปนแบบอยางทดกบผเรยนตอไป ผเรยนจะ เกดพฤตกรรมเลยนแบบ ถาชมชนเขมแขงสงคมมคณภาพ ยอมสงผลซงกนและกนนนคอโรงเรยนจะม คณภาพไดนนตองไดรบการสนบสนนจากชมชนเปนอยางด จงควรตองมตวบงชทประเมนทงโรงเรยน และชมชน ควบคกนเพอทจะใหเกดความรวมมอแบบมสวนรวมจร งตอบสนองพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 29137

นสนธ รงเดช สมทร ช านาญ และ ธร สนทรายทธ ศกษาการพฒนาตวบงชการบรหารโดยใช โรงเรยนเปนฐานในสถานศกษาขนพนฐาน ไดศกษาการพฒนาตวบงชการบรหารโดยใช โรงเรยน เปนฐานในสถานศกษาขนพนฐาน พบวา องคประกอบการบรหารโดยใชโรงเรยน เปนฐานมทงหมด 5 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการกระจายอ านาจ มตวบงช 35 ตวบงช 2) หลกการบรหารตนเอง มตวบงช 16 ตวบงช 3) หลกการมสวนรวม มตวบงช 30 ตวบงช 4) หลกการคนอ านาจการจด การศกษาใหประชาชนมตวบงช10 ตวบงช 5) หลกการตรวจสอบและถวงดล มตวบงช 10 ตวบงช โดยใชโปรแกรม LISREL 8.80 วเคราะหขอมลเพอหาน าหนกคะแนนความจ าเปนของตวบงชและ การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน การพฒนาตวบงชคณภาพการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน มดงน การพฒนาตวบงชการ บรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน โดยน าจากองคประกอบทสงเคราะห ตวบงชการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานจากผเชยวชาญทง 17 คน ไดขอมลจากการยนยนของ

136อทธพทธ สวทนพรกล, “การวเคราะหและสงเคราะหกลยทธการน าผลการทดสอบทาง

การศกษาระดบชาตขนพนฐานไปใชในการพฒนาคณภาพผเรยน :พหกรณศกษาโรงเรยนทมผล การทดสอบทางการศกษาในระดบด” (สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน), 2556).

137มงกรแกว ดรณศลป, “การพฒนาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพในชมชน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน” (วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2556), 162

127

กลมตวอยาง จ านวน 365 คน เปนผพจารณาในแตละองคประกอบเพอน ามาเปนแนวทางพฒนา สถานศกษาใหมประสทธภาพและประสทธผลสงสด ในการด าเนนการจดการศกษาตอไป พบวา องคประกอบทง 5 ดาน ซงเปนตวแปรแฝงนอก ไดแกการ กระจายอ านาจ 1) การบรหารตนเอง 2) การมสวนรวม 3) การคนอ านาจการจดการศกษาใหประชาชน 4) การตรวจสอบและการถวงดล 5) เปนองคประกอบทแทจรงของการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ทกองคประกอบมคาน าหนก องคประกอบ ในระดบทยอมรบได (มากกวา .30) การกระจายอ านาจ เทากบ .99 การมสวนรวมเทากบ .98 การบรหารตนเอง เทากบ .97 การคนอ านาจการจดการศกษาใหกบประชาชนเทากบ .95 และการตรวจสอบและถวงดล เทากบ .82 และองคประกอบตวแปรสงเกตไดตวแปรแฝงใน ซงแบงเปน 11 ดานซงเปนตวบงชในการบรหารโดยใช โรงเรยนเปนฐานเปนองคประกอบทแทจรง ทง 11 ดาน138

นายปรชา จนทรมณ ศกษาตวบงชความส าเรจในการบรหารงานวชาการ ศนยการศกษา นอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอมวตถประสงคเพอทราบ 1) ตวบงชความส าเรจในการ บรหารงานวชาการของ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอ 2) องคประกอบความส าเรจในการบรหาร บรหารงานวชาการของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตาม อธยาศยอ าเภอ และ 3) ยนยนตวบงชขององคประกอบความส าเรจในการบรหารงานวชาการของศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยอ าเภอ กลมตวอยางทใชศกษา คอ ศนยการศกษา นอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอ จ านวน 227 แหง สถตทใชประกอบดวย คาความถ คารอยละมชฌมเลขคณต สวนเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ ผลการวจย พบวา

1. ตวบงชความส าเรจในการบรหารงานวชาการของศนยการศกษานอกระบบและ การศกษา ตามอธยาศย อ าเภอในแตละองคประกอบ ประกอบดวย 1) ความมงมนเพอจดการเรยนร ม 10 ตวบงช 2) ความเปนมออาชพของบคลากร ม 9 ตวบงช 3) งานวจยในองคกร ม 8 ตวบงช 4) การใหความ ส าคญกบผเรยนม 10 ตวบงช 5) การใหความส าคญกบบคลากร ม 6 ตวบงช 6) ผลการด าเนนการม 6 ตวบงช 7) คณภาพขององคกร ม 5 ตวบงช 8) การนเทศ ม 3 ตวบงช และ 9) เทคโนโลยทางการศกษา ม 4 ตวบงช

2. องคประกอบความส าเรจในการบรหารงานวชาการของศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยอ าเภอ ม 9 องคประกอบ ประกอบดวย 1) ความมงมนเพอทจะจดการเรยนร 2) ความเปนมออาชพของบคลากร 3) งานวจยในองคกร 4) การใหความส าคญกบผเรยน 5) การให

138นสนธ รงเดช, สมทร ช านาญ และธร สนทรายทธ, “การพฒนาตวบงชการบรหารโดยใช

โรงเรยนเปนฐานในสถานศกษาขนพนฐาน” (ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2556), 35.

128

ความส าคญกบบคลากร 6) ผลการด าเนนการ 7) คณภาพขององคกร 8) การนเทศ และ 9) เทคโนโลย ทางการศกษา

3. การยนยนตวบงชความส าเรจในการบรหารงานวชาการของศนยการศกษานอกระบบ และ การศกษาตามอธยาศยอ าเภอ ทผเชยวชาญ 9 ทาน มความคดเหนเกยวกบองคประกอบและตวบงชความส าเรจในการบรหารงานวชาการของศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอ วามความเหมาะสม เปนไปได เปนประโยชน และถกตองครอบคลม139

วสนต ปานทอง ไดศกษาวจยเรอง “รปแบบการพฒนาครเพอศษยในสถานศกษา สงกด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา” พบวา คณลกษณะครเพอศษยในสถานศกษา ประกอบดวยคณสมบตทส าคญ 5 ดาน ไดแก ดานคณธรรม ดานการจดการเรยนร ดานความรและทกษะ ดานเครอขายการจดการเรยนร และดานการพฒนา และประเมนผลการพฒนา โดยมปจจย ทสงผลตอการพฒนาครเพอศษย 9 ปจจย คอ เจตคตตอวชาชพคร ความรทางวชาชพ แรงจงใจ ใฝสมฤทธ การพฒนาตนเอง การจดกระบวนการ เรยนร ภาวะผน าทางวชาการ ทมงานวฒนธรรม การเรยนร ผมสวนไดสวนเสย และวธการพฒนาม 15 วธ คอ การฝกอบรม การดตวอยางโดยการ ฝงตว การศกษาจากคมอ การฝกอบรมเชงปฏบตการ การพฒนาตนเองใหมหลกวชา หลกคด หลกปฏบต การพฒนาตนเองโดยแสวงหาความรรอบดาน แลวสรปขอเทจจรง การศกษาความส าเรจของผรวมงานและเพอนรวมวชาชพ การจดการความร การเปนทปรกษา การสอนงาน การเปนพเลยง การเปนกลยาณมตร รทกขรสข กจกรรมการคยกบเพอนครเพอพฒนาการเรยนการสอน การเสวนา เปนเนองนตยสรางกลมทหลากหลายขยายชมชน และกจกรรมแลกเปลยนภายในโรงเรยนและระหวางโรงเรยนกบชมชน ทงน มองคประกอบส าคญ 3 สวน ของรปแบบการพฒนาครเพอศษย ในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา คอ องคประกอบเชงระบบ กระบวนการ พฒนาและระดบการพฒนาในองคประกอบ เชงระบบนนมงสผลผลตซงเนนคณลกษณะของครเพอ ศษย 3 ดาน ไดแก ดานการปฏบตตนดานความรและทกษะและดานการปฏบตงาน ทสงผลไปยง คณลกษณะและทกษะผเรยน สวนกระบวนการพฒนาครเพอศษยม 5 ขนตอน คอ วนจฉยความ ตองการจ าเปน ก าหนดจดประสงคและขอบขาย ก าหนดวธการพฒนา ด าเนนการพฒนา ประเมนผลการพฒนา และระดบการพฒนาครเพอศษยม 3 ระดบ คอ ระดบบคคล ระดบกลมและระดบองคการ

139ปรชา จนทรมณ, “ตวบงชความส าเรจในการบรหารงานวชาการ ศนยการศกษานอกระบบ

และการศกษาตามอธยาศยอ าเภอ” (วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2556), 147.

129

และพบวาผลการประเมนรปแบบการพฒนาคร เพอศษยในสถานศกษา มความเปนไปไดในการน าไป ปฏบตอยในระดบมากและมประโยชนอยในระดบมากทสด140

จตตานนท สขสวสด ศกษาการวเคราะหตวบงชของปจจยความภกดตอองคการของบคลากร ในสถานศกษาขนพนฐาน คอ 1) การสรางแรงจงใจในการท างาน 2) การเปนสมาชกทด 3) การก าหนด เปาหมายทชดเจน 4) การสอสารและการประสานงาน 5) การใชอ านาจอยางถกตอง 6) ความเชอมนและไววางใจกน 7) การสรางชอเสยงทดและเปนทรจก และ 8) ระบบการท างานทด โดยทการสราง แรงจงใจในการท างานเปนตวบงชแรก สามารถอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 50.481 รองลงมา คอตวบงชการเปนสมาชกทด และการก าหนดเปาหมายทชดเจน สามารถอธบายความแปรปรวน ไดรอยละ 4.976 และ 4.158 ตามล าดบ และในภาพรวมสามารถอธบายความแปรปรวนไดรอยละ 74.842 อกทงผเชยวชาญยงไดเสนอแนะวา ปจจยดานการสรางแรงจงใจในการท างานตองควบคไปกบดานความเตมใจในการเปนสมาชกทด และดานระบบการท างานทด สวนดานความเชอมนและ ไววางใจกนนน ตองใหความส าคญกบองคประกอบของสมาชกทกคน การสรางแรงจงใจ และผบรหารควรเปนตวอยางในดานการบรหารจดการแบบธรรมาภบาลทด141

สมรฐ แกวสงข ศกษาองคประกอบและตวบงชการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเขต พฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต เนองจากเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตม ลกษณะทางกายภาพ ภาษา วฒนธรรม และศาสนาทแตกตางกบพนทอน ๆ ทตองมรปแบบการ บรหารสถานศกษาทแตกตางจากการบรหารสถานศกษาทวไป โดยผบรหารมบทบาทส าคญในการ บรการงาน โดยการบรหารงานนนตองมประสทธภาพสอดคลองกบงานวจยของสมท (Smith) ไดการวจยเรอง การพรรณนาเกยวกบพฤตกรรมทมประสทธผลและประสทธภาพของครใหญ โรงเรยน ผลการวจยพบวา พฤตกรรมของครใหญทท าใหงานเกดประสทธผลนน เรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ 1) ดานสรางสมพนธภาพระหวางผบรหารระดบสงกวาคณะกรรมการ 2) ดานวางแผนและรวมมออยางใกลชดกบคณะครนโรงเรยน 3) ดานสรางความเขาใจในการตดตอทดระหวางบานกบ โรงเรยน 4) ดานกระตนใหครมการพฒนาทงดานอาชพและดานสวนตว 5) ดานท าใหมความมนคง และ ความเชอมนในตนเองสงในบรรยากาศของโรงเรยน 6) ดานท างานตามโครงการพฒนาตาง ๆ ของ

140วสนต ปานทอง, “รปแบบการพฒนาครเพอศษยในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษา” วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 15, ฉบบพเศษ (2556): บทคดยอ.

141จตตานนท สขสวสด, “การวเคราะหตวบงชของปจจยความภกดตอองคการของบคลากรในสถานศกษาขนพนฐาน” (วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2556), บทคดยอ.

130

โรงเรยนอยางตอเนอง 7) ดานท างานอยางมสมพนธภาพอนดยงกบชมชน 8) ดานเปนผน าในทาง วชาการ142

พนวนา พฒนาอดมสนคา ศกษารปแบบกระบวนการบรหารทสงผลตอการพฒนาคณภาพ การศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน ประกอบดวย 10 ตวประกอบ ไดแก การวางแผน การจด องคการ การบรหารงานบคคล การอ านวยการ การกระตนการท างาน การประสานงาน การควบคม การจดท างบประมาณการเงน การเสนอรายงานและประเมนผลและคณภาพการศกษา รปแบบ กระบวนการบรหารทสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน พบวา ตวแปร สงเกตไดสวนใหญมคาเฉลยอยในระดบมาก มคาสวนเบยงเบนมาตรฐานใกลเคยงกน ตวแปรทม คาเฉลยสงสด คอ ตวแปรการวางแผน รองลงมา คอ การจดองคการ สวนตวแปรทมคาเฉลยต าสดคอ ตวแปรการบรหารงานบคคล รองลงมาคอการควบคมและการอ านวยการ สวนตวแปรคณภาพ การศกษามคาเฉลยระดบมากเชนกน ตวแปรสงเกตไดของรปแบบกระบวนการบรหารทสงผลตอ การพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน มความสมพนธกนเปนไปในทางเดยวกนและ มความความสมพนธกนอยางมนยส าคญ143

วฒศกด เหลกค า ศกษาการประเมนตวบงชการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของ โรงเรยนศกษาสงเคราะหในเขตภาคเหนอ สงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ศกษา พบวา จากการศกษาขอมลเชงคณภาพเกยวกบสาเหตทตวบงช มคาความเหมาะสมและการใชไดตามสภาพ อยในระดบทตองปรบปรงในการวจยครงน พบวาสาเหตทท าใหผลการประเมนในตวบงชมผลการ ประเมนสถานศกษาซงเปนโรงเรยนทตองปรบปรง คอขอจ ากด และความแตกตางดานบรบทของเฉพาะแตกตางจากโรงเรยนสงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ ลกษณะทวไปจากการวจยควรม การศกษาการประเมนเพอสะทอนบรบทของโรงเรยนในสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน เพอพฒนารปแบบการพฒนาตวบงชใหสามารถน าไปใชกบโรงเรยนทวไปได และจาก การสมภาษณเชงลกพบวาควรมการปรบตวบงชการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ของโรงเรยน ศกษาสงเคราะหใหเหมาะสมและสามารถใชไดตามสภาพจรงกบบรบทเฉพาะของโรงเรยนศกษาสงเคราะหจากผลของการวเคราะหทงขอมลเชงปรมาณ และขอมลเชงคณภาพ จากการวจย

142สมรฐ แกวสงข, “องคประกอบและตวบงชการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเขตพฒนา

พเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต” (วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2557), 163.

143พนวนา พฒนาอดมสนคา, “รปแบบกระบวนการบรหารทสงผลตอการพฒนาคณภาพ การศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน” (ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาการบรหารเพอ การพฒนาการศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร, 2557), บทคดยอ.

131

การประเมนตวบงชการประกนคณภาพภายในสถานศกษา ท าใหผวจยพบวาการจะด าเนนการพฒนา คณภาพการจดการศกษาของสถานศกษาใหมประสทธภาพนน ตองมการวเคราะหสภาพบรบทเฉพาะ ของสถานศกษากอนเพอเปนขอมลและแนวทางในการวางแผนการพฒนาการจดการศกษาใหสอดคลอง เหมาะสมกบบรบทของผเรยนและบรบทของสถานศกษา ตลอดจนการก าหนดตวบงชในการชวด ความส าเรจของการด าเนนงานตวบงชทก าหนดควรเปนตวบงชทสะทอนบรบทเฉพาะสถานศกษา ไดเปนอยางดจงจะสามารถชวดประสทธผลของการบรหารจดการสถานศกษาไดอยางเทยงตรง และเชอถอได ปญหาการด าเนนงานดานการประกนคณภาพการศกษาสวนหนงมาจากบรบทของ สถานศกษาทไมสอดคลองกบเกณฑการประเมน และตวบงชทใชในการชวดความส าเรจของ การพฒนาคณภาพการศกษาของผเรยน และบรบทของสถานศกษา ตลอดจนการก าหนดของตวบงช ในการชวดความส าเรจของการด าเนนงานตวบงชทก าหนดควรเปนตวบงชทสะทอนบรบทเฉพาะสวน ศกษาไดเปนอยางด จงจะสามารถชวดประสทธผลของการบรหารจดการสถานศกษาไดอยางเทยงตรงและเชอถอได144

สทธยา เปรองพทยาธร, โกวท ธสาพตา และกนกกร สมพศ ศกษาระบบการจดการคณภาพ แบบองครวม เปนระบบทเหมาะแกการน ามาพฒนาคณภาพโรงเรยนประถมศกษาในไทย ไดมการ วางแผนยทธศาสตรระบบยอย ปจจยน าเขาไดแก ความเปนผน าขององคกรและทรพยากรขององคกร รวมทงพจารณาขนตอนทส าคญทเกยวของกบผทมสวนไดสวนเสยไดแก นกเรยน การจดการ การวเคราะห และไดมาตรฐานองคความรระบบยอยทเนนบคลากร และดานกระบวนการตลอดจน ปจจยน าออกอยางผลสมฤทธทางการศกษา ผลการศกษา พบวา 1) ผบรหารโรงเรยนนนจะตองม ภาวะความเปนผน าสงและ 2) มความสามารถในการพฒนาคณภาพโรงเรยน 3) จดการสภาพแวดลอม และทรพยากรทงภายในและภายนอกโรงเรยน ขณะเดยวกนการบรรลเปาหมายคณภาพการศกษา ผบรหารโรงเรยนตองวางแผนยทธศาสตรและแผนการด าเนนงานรายป โดยสอดคลองกบเปาหมาย ของผมสวนไดสวนเสยทเนนความส าคญกบการพฒนานกเรยน รวมทงการพฒนาแบบองครวมทม นยส าคญตอการพฒนาคณภาพการศกษา145

144วฒศกด เหลกค า, “การประเมนตวบงชการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยน

ศกษาสงเคราะหในเขตภาคเหนอ สงกดส านกบรหารงานการศกษาพเศษ” (ดษฎนพนธศกษาศาสตร ดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยรงสต 2557), 236-237.

145Setthiya Prueangphitchayathon, Kowat Tesaputa, & Kanokorn Somprach, “Application of Total Quality Management System in Thai Primary Schools” Educational Research and Reviews (11 June 2015): 1535-1546.

132

ชลนดา อนทรเจรญ ศกษาตวบงชความส าเรจของหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2533) ในโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต โดยท า การพฒนาดวยการวเคราะหองคประกอบ สกดตวประกอบดวยวธ Principal Componnt Analysis และหมนแกนตวประกอบแบบออโธโกนอลดวยวธแวรแมกซ ผลการวจย พบวา ตวบงชความส าเรจ ของหลกสตรประถมศกษา ประกอบดวยตวบงชหลก 13 ตวบงช ไดแก 1) ดานกระบวนการสอนของคร 2) ดานปจจยสนบสนน 3) ดานความสมพนธกบชมชน 4) ดานประสทธภาพในการบรหาร 5) ดานคณลกษณะของผบรหาร 6) ดานการจดบรรยากาศภายในหองเรยนทเออตอการเรยนร 7) ดานคณลกษณะของคร 8) ดานผลสมฤทธของนกเรยน 9) ดานการวดผลและประเมนผลของคร 10) ดานการสนบสนนสงเสรมงานวชาการนกเรยน 11) ดานนกเรยนในโรงเรยนประถมศกษา 12) ดานความรและประสบการณของผบรหาร 13) ดานขอมลสารสนเทศ สรปการน าเสนอขอมล ในดานหลกการ แนวคดและทฤษฎจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของกบตวบงชน สามารถน าเอา หลกการพฒนาตวบงชมาใชในการวจยในครงนไดเปนอยางดตงแตความหมายของตวบงช ท าใหผวจยสรปประเดนของค าวา “ตวบงช” ไดชดเจนรวมถงการเนนทลกษณะ ประเภท คณสมบตและเกณฑ ของตวบงชทด ท าใหไดแนวทางในการพฒนาตวบงช ทเกยวกบภาวะผน าการเปลยนแปลงไดถกตองเหมาะสมและทเปนประโยชนสงสดในการวจยครงนคอ กระบวนการพฒนาตวบงชทถกตอง รวมถงมวธการเลอกและลด ตวบงช ซงท าใหงานวจยในครงนเปนงานวจยทมความชดเจน และ การตรงประเดนของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาไดมากยงขนจากการศกษา ตวบงชความส าเรจของหลกสตรประถมศกษา146

ภคพล อนรกษเลขา การพฒนาตวบงชคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนมาตรฐานสากล ผลการพฒนาตวบงชคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนมาตรฐานสากล จากผทรงคณวฒ พบวา มตวบงชทใชเปนตวบงชคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนมาตรฐานสากล จ านวนทงสน 21 ตวบงช ครอบคลมองคประกอบหลก 3 ดาน ไดแก 1) ดานปจจยน าเขา ประกอบดวยตวบงช จ านวน 6ตวบงช 2) ดานกระบวนการ ประกอบดวยตวบงช จ านวน 11 ตวบงชและ 3) ดานผลผลต ประกอบดวย ตวบงช จ านวน 4 ตวบงช (2) ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนอนดบทสอง

146ชลนดา อนทรเจรญ, “การศกษาตวบงชความส าเรจของการใชหลกสตรประถมศกษา

พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรม การการประถมศกษาแหงชาต” (วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2558), 278.

133

ของโมเดลตวบงชคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนมาตรฐานสากล พบวา โมเดลมความสอดคลองกบ ขอมล เชงประจกษ 147

ปราชญา รตพลท แนวทางการสงเสรมครดานการท าวจยในชนเรยนของครในโรงเรยน บานสนตสข อ าเภอแมจน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงรายเขต 3 พบวา สภาพการท าวจยในชนเรยน มการท าวจยดานการวเคราะหผเรยนรายบคคล เฉพาะครประจ าชน ครทกคนจดท าแผนการจดการเรยนรและการสอนของตนเอง มการท าการวจยและการพฒนา นวตกรรมในการเรยนรทงเตมรปแบบและวจยหนาเดยว สวนสภาพการสงเสรมโรงเรยนมการก าหนด เปาหมายการปฏบตงานวจยในชนเรยนรายปและมการก าหนดครพเลยงใหบคลากร ใหครมโอกาสแลกเปลยนความคดเหนดานความรและประสบการณในการท าวจยในชนเรยน จดหาอปกรณ สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ เพอสงเสรมการท าวจยในชนเรยน เชน เครองคอมพวเตอร กระดาษ อดส าเนา ปจจยส าคญทมผลตอการท าวจยในชนเรยนตามทฤษฎปจจยคของ Herzberg ดานปจจย จงใจ 5 ดาน ประเดนทเหน วาเปนระดบปจจยทสงผลตอการด าเนนงานมาก คอ ดานนโยบายบรหาร ขององคกร สวนแนวทางการสงเสรมการท าวจยในชนเรยนของคร คอ โรงเรยนควรมการก าหนดนโยบายดานการวจยทชดเจน มการพฒนางานวจยโดยเชญวทยากรทมความรมาใหการอบรมสงเสรม ใหครท าผลงานประกวดในระดบตาง ๆ และนเทศตดตามผลการด าเนนงานดานการวจยในโรงเรยนเปนระยะ148

เรวด เชาวนาสย ศกษาปจจยจ าแนกคณภาพการศกษาของสถานศกษาระดบประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในกลมจงหวดภาคใตฝงอาวไทย พบวา ปจจยทสามารถจ าแนกคณภาพการศกษาของสถานศกษาระดบประถมศกษา กลมทมคณภาพการศกษาสง และกลมทมคณภาพการศกษาต า ประกอบดวย 6 ปจจย 18 ตวแปร คอ 1) ปจจยดานโรงเรยน ม 4 ตวแปร ไดแก (1.1) แหลงการเรยนร (1.2) เทคโนโลยสารสนเทศ (1.3) บรรยากาศโรงเรยน (1.4) วฒนธรรมโรงเรยน 2) ปจจยในดานผบรหารโรงเรยน ม 4 ตวแปร ไดแก (2.1) ภาวะผน า การเปลยนแปลง (2.2) ภาวะผน าในทางวชาการ (2.3) ภาวะผน าทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ และ (2.4) พฤตกรรมการบรหาร 3) ปจจยดานครผสอนม 3 ตวแปร ไดแก (3.1) ความสามารถทาง

147ภคพล อนรกษ เลขา, "การพฒนาตวบงชคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยน

มาตรฐานสากล” (ปรญญาครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต การวจยและประเมนผลทางการศกษา สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง, 2558), บทคดยอ.

148ปราชญา รตพลท, “แนวทางการสงเสรมครดานการท าวจยในชนเรยนของครในโรงเรยนบานสนตสข อ าเภอแมจน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย เขต 3” (หลกสตร ครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย, 2558), บทคดยอ.

134

เทคโนโลยสารสนเทศ (3.2) การวจยในชนเรยนและ (3.3) พฤตกรรมการสอน 4) ปจจยดานนกเรยนม 2 ตวแปร ไดแก 4.1) ความสามารถทางเทคโนโลยสารสนเทศและ (4.2) พฤตกรรมการเรยน 5) ปจจย ดานชมชน ม 2 ตวแปร ไดแก (5.1) การมสวนรวมในการบรหาร และ(5.2) การสนบสนนของภาคเครอขาย 6) ปจจยดานสภาพแวดลอมภายนอกม 3 ตวแปร ไดแก (6.1) ดานสงคมและวฒนธรรม (6.2) ดานสภาพทางเศรษฐกจ (6.3) ดานการเมอง และ(6.4) กฎหมายโดยมปจจยทสามารถจ าแนกคณภาพการศกษาของสถานศกษาในระดบประถมศกษาสงทสดใน 5 อนดบแรก คอ ปจจยดานโรงเรยน ตวแปรเทคโนโลยสารสนเทศ รองลงมาปจจยดานผบรหาร ตวแปรภาวะผน าทางวชาการ ปจจยดาน ครผสอน ตวแปรพฤตกรรมการสอนและตวแปรความสามารถทางดานเทคโนโลย และสารสนเทศ อนดบท 5 ปจจยดานผบรหาร ตวแปรภาวะผน าทางเทคโนโลยสารสนเทศ ตามล าดบ149

มงกรแกว ดรณศลป, ผองศร วาณชยศภวงศ และชวลต เกดทพย ศกษาการพฒนาตวบงช คณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพในชมชน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานพบวาตวบงชคณภาพการศกษา โรงเรยนคณภาพในชมชน ประกอบดวย 3 องคประกอบหลก 7 องคประกอบยอย และ 56 ตวบงช คอดานปจจยม 2 องคประกอบยอย 12 ตวบงช ดานกระบวนการ ม 2 องคประกอบยอย 20 ตวบงช และดานผลผลตม 3 องคประกอบยอย 24 ตวบงช ผลการวจยนไดตวบงชทแตกตางจากตวบงชของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและส านกงานรบรอง มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา คอนอกจากไดตวบงชทประเมนผบรหาร ครผสอนและนกเรยนแลว การวจยนยงไดตวบงชทเกยวกบการประเมนความรวมมอระหวางโรงเรยนและชมชน เชน ดานชมชนแหงการเรยนร และดานโรงเรยนดชมชนมคณภาพ เพราะการจดการศกษาในปจจบนใหเนนการมสวนรวม หากชมชนเปนองคกรแหงการเรยนรแลวยอมจะเปนแบบอยางทดกบผเรยน ตอไป ผเรยนจะเกดพฤตกรรมเลยนแบบ ถาชมชนเขมแขงสงคมมคณภาพ ยอมสงผลซงกนและกนนนคอโรงเรยนจะมคณภาพไดนนตองไดรบการสนบสนนจากชมชนเปนอยางด จงควรตองมตวบงช ประเมนทงโรงเรยนและชมชนควบคกนเพอทจะใหเกดความรวมมอแบบมสวนรวมจรง ตอบสนอง พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 29150

149เรวด เชาวนาสย, “ปจจยจ าแนกคณภาพการศกษาของสถานศกษาระดบประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในกลมจงหวดภาคใตฝงอาวไทย” (วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยหาดใหญ, 2559), บทคดยอ.

150มงกรแกว ดรณศลป, ผองศร วาณชยศภวงศ และชวลต เกดทพย , “การพฒนาตวบงช คณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพในชมชน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 27, 2 (พฤษภาคม - สงหาคม 2559): 114-125.

135

ตะวน สอกระแส วจยเรอง “ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนเอกชนสความเปนเลศ” พบวา 1. สภาพทเปนอยของการบรหารจดการโรงเรยนเอกชนสความเปนเลศ คอ 1.1) ผบรหาร มความเปนผน าและเปนผบรหารมออาชพ สรางขวญและแรงจงใจแกคร 1.2) มระบบนเทศทม ประสทธภาพ 1.3) ปรบครใหเหมาะสมกบวชาและชนเรยน 1.4) ลดจ านวนผบรหารระดบสงมาท าการสอน 1.5) อบรมภาษาองกฤษใหกบครใหม 1.6) เนนจรรยาบรรณคร 1.7) ลดสายงานบงคบบญชา 1.8) เนนธรกจศกษา ด าเนนการกอนคแขง 1.9) เนนความเปนเลศในการใหบรการ 1.10) บรหารแบบม สวนรวม 1.11) จดสงแวดลอมใหรมรน สวยงาม นาอย นาเรยน 1.12) ใชเทคโนโลยในการบรหารและใชนวตกรรมในการเรยนการสอน 1.13) เนนคณภาพของคร 1.14) มการใชแหลงเรยนรภายนอก 1.15) มการวดและประเมนผลตามสภาพจรง (1.16) จดหาแหลงเงนภายนอก 2. ปญหาการบรหาร จดการโรงเรยนเอกชนสความเปนเลศ คอ 2.1) โรงเรยนเอกชนสวนใหญรบนกเรยนจากเดกทมผลสมฤทธทางการเรยนต า 2.2) มนกเรยนสมครเขาเรยนลดลง 2.3) สอการเรยนการสอน และ อปกรณการสอนมไมเพยงพอ 2.4) ขาดงบประมาณในการลงทน 2.5) ระบบสวสดการไมมคณภาพ 2.6) ขวญและก าลงใจครลดลง 2.7) ไมมโครงการจดอบรมสมมนาส าหรบโรงเรยนเอกชน 2.8) รฐเปน ผก าหนดเงนเดอนของครเอกชน 2.9) ครผสอนโรงเรยนเอกชนจะตองมใบประกอบวชาชพ 2.9) ครท มอายมากมปญหาในการจดท าสอ ICT 2.10) นโยบายภาครฐเกยวกบการจดการศกษาของเอกชนไมชดเจน และ 2.11) ครโรงเรยนเอกชนตองท าหนาทหลายอยางนอกเหนอจากงานสอน 3. ยทธศาสตร การบรหารจดการโรงเรยนเอกชนสความเปนเลศ คอ “INTERACTIVE Strategy” ประกอบดวย 11 ยทธศาสตรยอย คอ 3.1) การใชนวตกรรม (Innovation) 3.2) การสรางเครอขาย (Network) 3.3) การใชเทคนคเชงบรหาร (Administrative Techniques) 3.4) การใหความส าคญกบภาษาองกฤษ (English Language) และสงแวดลอม (Environment) 3.5) การใหความส าคญกบการสรางความสมพนธ (Relationship) การปรบโครงสรางใหมและการปฏรป (Re-Organize and Reform) และการท าวจยเชงทดลองทไดผลรวดเรว (Research) 3.6) การใหความส าคญกบวชาการและผลสมฤทธทาง การเรยนทกดาน (Academic and Achievement) การวดและประเมนผลตามสภาพจรง (Authentic Evaluation) 3.7) การใหความส าคญกบการลงทนและหลกสตร (Cost and Curriculum) 3.8) การให ความส าคญกบภาษาไทย (Thai Language) 3.9) การใหความส าคญกบการจงใจบคลากร (Incentive) 3.10) การใหความส าคญกบการสรางคานยมรวม (Value) และ 3.11) การจดการเรยนการสอนทเนน คณธรรม จรยธรรม (Ethics)151 ควรจดการเรยนการสอนทสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม และม การพฒนาระบบวดและประเมนผลผเรยนดานจตพสยทชดเจน

151ตะวน สอกระแสร, “ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนเอกชน” วารสารวชาการ

Veridian E-Journal 3 (กนยายน -ธนวาคม), เขาถงเมอ 30 มถนายน 2560, เขาถงไดจาก https://tci-thaijo.org/index.php/Veridian-E-Journal/article/view/30793/26586.

136

สธดารตน เมธวรตน ปองสน วเศษสร และพฤทธ สรบรรณพทกษ ศกษายกระดบคณภาพคร ในโรงเรยนประถมศกษา เพราะประเทศทมระบบการศกษาทมประสทธภาพลวนประสบส าเรจในการ ยกระดบคณภาพคร จากการศกษาพบวา ไทยตองปรบปรงการศกษาเพอเพมขดความสามารถในการ แขงขนระหวางประเทศ โดยหนวยงานหลกของระบบการศกษาไทยอยางส านกงานเลขาธการสภา การศกษา (สกศ.) ในหนวยงานหลกประสานความรวมมอตองแสดงความรบผดชอบในฐานะครสภา จ าเปนตองปรบปรงภาพลกษณของใบประกอบวชาชพครใหไดรบการยอมรบโดยทวไป และมขนตอน ทมประสทธภาพในการรบรองคร ส านกงานขาราชการครและบคลากรทางการศกษา (ก.ค.ศ.) ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ควรรวมมอกนเพอปรบปรงระบบคดเลอกนกศกษาคณะศกษาศาสตรตลอดจนขนตอนการคดเลอกคร โรงเรยนประถมศกษา ควรใหความส าคญผลการศกษา และความรความสามารถของผสมคร นอกจากน มหาวทยาลยในฐานะหนวยงานทผลตครและบคลากรการศกษาและคณะศกษาศาสตรกบ โรงเรยนประถมศกษาควรรวมมอกนก าหนดหลกสตร เพอแกปญหาอยางตรงจด หวใจทส าคญของการยกระดบคณภาพคร คอ การประสานความรวมมอกนในระหวางหนวยงานตาง ๆ เพราะแมวา แตละฝายจะมหนาทความรบผดชอบทแตกตางกน และจ าเปนจะตองมเปาหมายรวมกน คอ การยกระดบคณภาพคร152 งานวจยตางประเทศ

ส านกการศกษาแหงรฐนวเจอรซ (New Jersey State Department of Education) ศกษา เรอง “City schools of Excellence : School improvement grant program” พบวา สถานศกษาทมคณภาพสงนนตองประกอบดวย 1) ภาวะผน าทเขมแขง 2) การมงเนนไปทกจกรรมการศกษาท ส าคญ 3) ใหความส าคญกบบานและสถานศกษา 4) การชแนะการพฒนาของนกเรยน 5) สรางการ คาดหวงของครในเรองการพฒนานกเรยนและ 6) สรางบรรยากาศในการเรยนอยางเปนระเบยบ153

ซลวา และ ดานา (Silva & Dana) ไดศกษาเรอง การนเทศแบบรวมมอในโรงเรยน สระดบมออาชพ ผลการวจย ไดเสนอรปแบบความรวมมอโดยเนนการตรวจสอบและการใชขอมล

152 Sutidarat Mattavarat, Pongsin Viseshsiri, & Pruet Siribanpitak, “Proposed

Policy for Preparation of High-quality Primary School Teachers in Thailand” Kasetsart Journal of Social Sciences (2017): 1-6.

153 New Jersey State Department of Education, “City school of Excellence: School improvement grant program” Award recipients, 1989, Available from: ERIC File : 342847.

137

เพอพฒนาโรงเรยนทพฒนาสมออาชพ ม 4 ขนตอน คอ 1) ขนเตรยมความพรอม 2) การนเทศ โดยตรง 3) ผลการนเทศ และ 4) ความตองการของคร ซงการนเทศตองยดหลกทง 4 ประก าร ในการนเทศตองก าหนดบทบาทหนาทของผนเทศอยางชดเจน ดงนนการศกษารปแบบของการนเทศ จงจ าเปนตองก าหนดกระบวนทชดเจนและทกขนตอนตองประสานสมพนธ และเชอมโยงกนอยางเปนระบบ154

โมค (Mok) ศกษาเรอง “Decentralization of education in Singapore : A case study of the School Excellence Model” ไดมวตถประสงคเพอตรวจสอบและศกษาปรชญาและหลกการของรปแบบความเปนเลศของสถานศกษา (School Excellence Model : SEM) ในประเทศ สงคโปร พบวา รปแบบความเปนเลศของสถานศกษา นนประกอบดวย 1) นโยบายการกระจายอ านาจ 2) ผน าสถานศกษาใชภาวะผน าทมงเนนบรหารทงมลคาและคณคา 3) มงผลการปฏบตงานท เปนเลศ 4) การมงเนนการเรยนรของนกเรยน 5) การมความรบผดชอบตอสงคมสง 6) การใชระบบการบรหารเชงกลยทธ 7) มวธการพฒนาและใชประโยชนเตมทในการผลกดนใหบคลากรท างาน เตมศกยภาพ และ 8) มระบบตรวจสอบทบ/ทวนการปฏบตงานหลกและผลผลตของสถานศกษา155

หนวยงานตรวจสอบการศกษาแหงประเทศสกอตแลนด (HM Inspectorate of Education) ไดน าหลกการการบรหารเชงคณภาพ (Quality Management in Education : QMIE) มาประยกตใชในการประเมนคณภาพการศกษา โดยก าหนด 6 ค าถาม คอ 1) ผลลพธทส าคญทตองการผลสมฤทธ (What key outcomes have we achieved?) 2) ผลการปฏบตบรรลตามความตองการของ ผ ม ส ว น ไ ด ส ว น เ ส ย อ ย า ง ไ ร (How well do we meet the needs for our stakeholders?) 3) กระบวนการในการสงมอบผลผลตทางการศกษามการปฏบตไดดมากนอยเพยงใด (How good is our delivery of education processes?) 4) ภาวะผน าขององคกรเปนอยางไร (How good is our leadership?) และ 5) อะไรคอขดความสามารถในการพฒนาองคกร (What is our capacity for improvement?) 6) กระบวนการบรหารจดการขององคกรดมากนอยเพยงใด (How good is our management?) จงเปนแนวทางการบรหารโรงเรยนสโรงเรยนมาตรฐานสากล156

154Y. D. Silva, & F. N. Dana, “ Collaborative Supervision in the Professional

Development School” Dissertation Abstracts International 16 (2001): 45-A. 155Ka-ho Mok, “Decentralizationa and Marketization of Education in Singapore:

A case study of the excellence model” Journal of Educational Administration 41 (November 4, 2003): 12-22.

156 HM Inspectorate of Education, “Quality Management in Education: Self-evaluation for quality improvement” (2006), 10-13.

138

ฮกส และนอรรส (Hughes & Norris) ศกษาเรอง สงเคราะหองคประกอบโรงเรยนทม ผลส าเรจสง ซงประกอบดวย 1) การเปนผน าการเรยนการสอน (instructional leaderslip) 2) การม ภารกจทชดเจน ( school missionclear ) 3) การมความคาดหวงความส าเรจสงกวามาตรฐาน (high expectations for success) 4) การเพมโอกาสทจะเรยนรและเวลาในการท างาน (opportunity to learn and time on task) 5) การหมนตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยน (frequent monitoring of student progress) 6) การมความสมพนธระหวางบานและโรงเรยนทด (home/school relation) และ 6) การสรางสภาพแวดลอมปลอดภยและเปนระเบยบ (safe and orderly environment)157

โอลวาแดร (Oluwadare) ไดศกษาเรอง สมรรถนะทจ าเปนส าหรบผบรหารเพอการบรหาร โรงเรยนทมประสทธภาพในไนจเรย ผลการศกษาพบวา 1) ผบรหารทมความเหนวาทกษะบคลากรท แนใจวามประสทธภาพ ผบรหารมความส าคญตอการบรหารงาน ไนจเรยสอนดานการท างานในฝายหรอต าแหนงทตางกน สามารถท างานรวมกนไดอยางราบรนเพอบรรลเปาหมายของโรงเรยนทตงไว 2) มทกษะการบรหารงานบคคลมความส าคญตอการบรหารงานทมประสทธภาพ คอ ผบรหาร มอบหมายงานไดตรงตามความสามารถของคร ผบรหารตองวางตวเปนกลางเมอเกดความขดแยงและ 3) ผบรหารชมเชยผทท าดในทสาธารณะ และต าหนผทท าไมดในททไมเปดเผยและทกษะดานการเงน คอผบรหารมความโปรงใสและมความยตธรรมดานการเงน158

ซลเดอร (Snyder) ไดศกษาเรอง การปรบปรงคณภาพระดบประถมศกษาโดยใชโปรแกรม การพฒนาทางอารมณและบคลกภาพ : การจบคแบบกลมตวอยางแบบสมควบคมในฮาวาย บทคดยอความเปนมา: ความปลอดภยในโรงเรยนและคณภาพสงผลตอการเรยนรและความส าเรจของนกเรยน การศกษานไดตรวจสอบผลของโปรแกรมการศกษาเชงบวกเกยวกบอารมณและบคลกภาพของโรงเรยนประถมศกษาเรองการกระท าในเชงบวกกบครผปกครองและผเรยนในโรงเรยนทมวฒ การศกษาและมวฒภาวะในการจบคการทดลองแบบสมตวอยางแบบคลสเตอร การทดลองเชง พฤตกรรม ประกอบดวยความหลากหลายทางเชอชาต โรงเรยนด าเนนการตงแตป 2545-2546 วธการ : ขอมลจดหมายเหตระดบโรงเรยนทจดท าโดยกรมวชาการศกษาแหงรฐฮาวายไดถกน ามาใชในการตรวจสอบผลของโปรแกรมท 1 ปหลงการพจารณาคด ขอมลของครผปกครองและนกเรยน ไดรบการวเคราะหเพอหาตวชวดคณภาพของโรงเรยนเชนความปลอดภยของนกเรยนความอยด มสวนรวมและความพงพอใจตลอดจนคณภาพของโรงเรยนโดยรวม การทดสอบ t-test ทจบคใช

157G. C. Ubben, L. W. Hvghes, & C. JH. Norris, The Principal: creative leadership

for excellence in school, 6th ed. (United States: Pearson Education, 2007), 26-31. 158Adegbemile Oluwadare, “Principals Competency Needs for Effective Schools

Administration In Nigeria” Journal of Education and Practice (2011): 15 23.

139

ส าหรบการวเคราะหเบองตนและการวเคราะหความไวรวมถงการทดสอบการเปลยนแปลงและการสม ตวอยางแบบจ าลองการเตบโตของเสนโคง ผลการศกษา: การวเคราะหเปรยบเทยบการเปลยนแปลงจากระยะเรมตนถง 1 ปหลงการทดลองพบวาโรงเรยนทเขารบการศกษามคณภาพโรงเรยนทดขนเมอ เทยบกบโรงเรยนทไดรบการรบรองโดยครผปกครองผปกครองและนกเรยนทมผลการเรยนดขน 21%, 13% และ 16% ตามล าดบ รายงานของครผปกครองและนกเรยนเกยวกบตวชวดคณภาพของโรงเรยน แตละแหงแสดงใหเหนถงการปรบปรงความปลอดภยและความพงพอใจของนกเรยนการมสวนรวม ความพงพอใจการใหความชวยเหลอของนกเรยนทมคณภาพการใหความส าคญและความยงยนการเรยนรตามมาตรฐานความเปนมออาชพและความสามารถของระบบและการประสานงานกบทม รายงานของครยงแสดงใหเหนถงการตอบสนองทดขนของระบบสรป: คณภาพโรงเรยนดขนอยางมากโดยใหหลกฐานวาโปรแกรมการศกษาทางอารมณ และการเรยนรดานอารมณทางสงคมในโรงเรยน สามารถเพมคณภาพของโรงเรยนและชวยใหการเปลยนแปลงทงโรงเรยน159

ลารสน (Larson) ไดศกษาเรองการประเมนผบรหารโรงเรยนในรฐมนนโซตา จากการศกษา พบวา รปแบบการประเมนผลงานของผบรหารประกอบไปดวยสมรรถนะหลก 7 ดาน 1) ภาวะผน า เชงยทธศาสตร (Strategic leadership) ไดแก การก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาประสงคของ 2) ภาวะผน าดานการสอน (Instructional leadership) ไดแก การก าหนดมาตรฐานทางวชาชพ ส าหรบการจดการเรยนการสอนและผลการเรยนรของผเรยนไวในระดบสง 3) บรหารภาวะผน า ดานการเรยน (Managerial leadership) ไดแก การสงเสรมผลสมฤทธและความส าเรจของผเรยน 4) ภาวะผน าดานวฒนธรรม (Cultural leadership) ไดแก ความเขาใจวฒนธรรมของโรงเรยน ผเรยน และชมชนมบรรทดฐานดานวฒนธรรมเชงบวก 5) ภาวะผน าดานการสอสาร (Communications leadership) ไดแก ความสามารถในการสอสารทชดเจนและมประสทธภาพทงการสอสารภายในและ ภายนอกโดยใชทาทางทเหมาะสมกบผฟงทแตกตางกน 6) ภาวะผน ากบบคลากรในโรงเรยน (School community leadership) ไดแก กระบวนการในการสรางความสมพนธทดกบบคลากรในโรงเรยน เพอสรางความรสกการเปนเจาของรวมกน 7) ภาวะผน าดานจรยธรรมและวชาชพ (Ethical and professional leadership) ไดแก ความรวมมอกบบคลากรและชมชนเพอสรางความเทาเทยม ทางการศกษาและการแสดงออกถงความเปนมออาชพ160

159 Frank J. Snyder, “Researcharticle Improving Elementary School Quality

Through the Use of a Social-Emotional and Character Development Program: A Matched-Pair, Cluster-Randomized, Controlled Trial in Hawai” Journal of School Health 82 (January 2012, American School Health Association January, 2012), abstract.

160 Lisa Larson, Evaluating Minnesota’s School Principals 2012, Accessed January 12, 2017, Available from http:// www.house.mn/hrd/hrd.htm.

140

มามล และโมลนาร (Mameli & Molinari) ไดศกษาเรอง การแสวงหาคณภาพการศกษา ในแวดวงการอภปรายในหองเรยน : มงเนนไปทการจดเกบขอมลขนาดเลกภาควชาวรรณคด ประวตศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยปารมา อตาล ความส าคญของการรบรคณภาพการศกษาทไดรบการระบไวในการพดคยในชวตประจ าวนและเพอคนหาสงเหลานในการบรรยายและ ปฏสมพนธของหองเรยน โดยเฉพาะอยางยงเราใหเหตผลวาส าหรบกระบวนการเรยนในหองเรยนทมประสทธภาพมคณภาพควรเปดกวาง และเขาถงไดโดยชดของการจดเกบขอมลขนาดเลกซงสอดคลอง กบการเปลยนแปลงในทองถนทท าใหเกดการโตตอบใหม ๆ ในมมมองนระบบการเรยนในหองเรยน อาจมการเรยนการสอนและมความสมพนธกนโดยการใหความเหนชอบการปฏบตงานครผสอน และนกเรยนทตองการปรบเปลยนตามเงอนไขวตถประสงคและความตองการ คลงขอมลประกอบดวย ชดของบทเรยนทบนทกวดโอในโรงเรยนประถมศกษาในอตาล หนวยการวเคราะหคอล าดบ การโตตอบเชงเฉพาะทเขยนขนในแงของเปาหมายและการวางแนว มการวเคราะหรายละเอยดของ บทเรยนสามบทซงไดรบเลอกใหเปนตวแทนของบททองบทเปดและบทเรยนทเปนประโยชนไดตามล าดบ บทความสรปตวบงชทดเกยวกบคณภาพการศกษาสอดคลองกบความสามารถของ ผเขารวมในการมสวนรวมในการเรยนการสอนแบบ microtransitions ทสงเสรมการเรยนการสอนเปนกระบวนการทมการเชอมโยงกน161

ซโอบาน และ โอสตาฟ (Ciobanu & Ostafe) ไดศกษาเรองความพงพอใจของนกเรยน กระบวนการเรยนการสอนประสบการณการเรยนร เปนความพงพอใจของนกเรยนและผลทเกดขน ในกระบวนการเรยนการสอน ความพงพอใจของนกเรยนไดรบการยอมรบอยางกวางขวางวาเปน ตวบงชคณภาพการเรยนรและการสอนของนกเรยน การศกษานมจดมงหมายเพอเนนความพงพอใจ ของนกเรยนทมตอการเรยนการสอนในชนอนบาลและประถมศกษาในคณะจตวทยาและวทยาศาสตรการศกษาเพอวดความพงพอใจของนกเรยนเราใชแบบสอบถามมาตราสวน Likert 4 จด แบบสอบถาม ม 4 มตคอหลกสตร/กจกรรมการสมมนาการตอบกลบและการประเมนทรพยากรการเรยนรและ การพฒนาทกษะ ผลการศกษาแสดงใหเหนวานกเรยนจากความเชยวชาญดานการเรยนการสอน ระดบปฐมวยและระดบอนบาลมกพอใจกบประสบการณการเรยนร แตในขณะเดยวกนพวกเขา

161Consuelo Mameli, & Luisa Molinari, “Seeking educational quality in the

unfolding of classroom discourse: a focus on microtransitions” ( Department of Arts, Literature, History and Social Studies, University of Parma, Parma, Italy (Received 23 August 2012; final version received 23 January 2013).

141

กใหเหตผลวามเวลาในการปรบปรงเมอพดถงชวโมงการฝกฝนและการพฒนาทกษะส าหรบอาชพ ในอนาคตของพวกเขา162

เมอลเลอร และ เดสทโล (Moeller & Dattilo) ศกษาการใชตวบงชคณภาพในการออกแบบ การวจยแบบกรณศกษาทใชในการศกษาพเศษ: การทบทวนระบบมหาวทยาลยแหงรฐเพนซลเวเนย มหาวทยาลยแฟรงครส แหงมลรฐอลลนอยสความรนแรงทเกดขนนเกยวของกบการออกแบบการวจยแบบกรณศกษาเดยวโดยใชตวชวดคณภาพทพฒนาขนโดย Horner et al. โดยเฉพาะอยางยง บทความนอธบายถงวธการทบทวนวรรณกรรมไดใชตวชวดคณภาพและเกณฑตามหลกฐานของ Horner et al. ทบทวนวรรณกรรมจ านวน 10 เรองเพอใหแนใจวาทมทบทวนวรรณกรรม ใชเกณฑท แนะน าโดย Horner et al. เปนไปตามเกณฑการปฏบตตามหลกฐาน 5-3-20 (EBP) (การศกษาท ด าเนนการผานทมวจยทแตกตางกนสามแหงซงมผเขารวมอยางนอย 20 คน) เพอประเมนความ เขมงวดดานระเบยบวธการแบบกรณศกษาเดยว และใชเกณฑ 5-3-20 เพอพจารณาวาตวแปรอสระไดผลการตรวจสอบทเพยงพอหรอไม การศกษานพบวา 33% ของการออกแบบกรณศกษาทผาน การตรวจสอบแลวมคณสมบตตรงตามเกณฑของเกณฑคณภาพของ Horner et al. จากการทบทวน วรรณกรรม 3 ขอสรปวาแนวทางปฏบตทผานการตรวจสอบมคณสมบตตรงตามเกณฑ EBP มการกลาวถงขอเสนอแนะเกยวกบเกณฑบงชคณภาพและ EBP ของทมทบทวนวรรณกรรมรวมถง แนวทางในการวจยในอนาคต วารสาร Wiley ประจ าป 2557163

อบบาซ (Abbasi) ศกษาวจยเรอง Building a World Class Islamic School : Teaching with your Strengths จากผลการศกษาพบวาตวชวดทแสดงการเปนโรงเรยนมาตรฐานสากลระดบโลกประกอบดวย 5 ลกษณะส าคญ ดงนคอ 1) การมผน าทเขมแขง 2 ) มการคดเลอกครทมความร ความสามารถ สมรรถนะหรอศกยภาพระดบสง 3) มความซอสตยตอองคกร 4) มหลกสตรสถานศกษา ทดเยยม และ 5) มแหลงเรยนรทหลากหลาย164

162Alina Ciobanu, & Livia Ostafe “ Student Satisfaction and its Implications in

the process of teaching Livia Ostafe” Rumanian universities 7, 4 (2014). 163Jeremy D. Moeller, & John Dattilo, “Applying Quality Indicators to single-case

research designs used in special education: a systematic review” (Wiley Periodicals, Inc, 2014).

164Loretta Abbasi, Building a World Class Islamic School : Teaching with your Stregths, Accessed July 1, 2014 Available from http://www.thesla.org/page.php/ Publications Articles Papers.

142

นทนดา คาย และคนอน ๆ (Ntinda, Kayi, and others) ศกษาคณภาพของตวชวดการเรยนร ทไดรบจากครอยในโรงเรยนประถมบอตสวานา: การศกษาเชงส ารวจ มมมองทางดานการศกษา การศกษาครงนเปนการศกษาความคดเหนของครเกยวกบตวชวดคณภาพในโรงเรยนประถมบอตสวานา ตวอยางของครประถมศกษาทเมอง Gaborone, บอตสวานา (N = 72, หญง = 56; ชาย = 16; อาย เฉลย = 39 ป; SD = 7.17 ป; ปเฉลยของการบรการ = 15.6; SD = 8 ป) , โรงเรยนของรฐ = 65%, โรงเรยนเอกชน = 35%) เสรจสนการส ารวจความคดเหนของตวชวดคณภาพการศกษาทเกยวของกบสถานศกษาของตน วเคราะหขอมลโดยใชโรงเรยนเอกชนและโรงเรยนของรฐทแตกตางกน ผลการวจย พบวา ครในโรงเรยนของรฐสนบสนนการใชครผสอนเปนตวชวดคณภาพ ทส าคญใน ขณะทบคคลในโรงเรยนเอกชนไดพจารณาการเขาถงสอการเรยนรอยางมนยส าคญมากกวาตวแปรบรบทอน ๆ ประเภทของโรงเรยนมผลตอการรบรคณภาพของตวชวดการเรยนในโรงเรยนประถม บอตสวานา การศกษาของครโรงเรยนเอกชนแหลงขอมลทางการศกษาการวจยแบบผสมผสาน ครโรงเรยนประถมศกษาการสมภาษณกงโครงสราง แบบสอบถามเครองชงน าหนกและสมภาษณ , การเรยนการสอนทควบคมโดยผเรยน, การบาน, หลกสตรศนยกลางส าหรบนกเรยน, ระบบการจดสง, ชมชนของการปฏบต, แนวปฏบตทางการศกษา, การประเมนผลทางการศกษาคณะครศาสตร ชมชน ของการปฏบต, แนวปฏบตทางการศกษา, การประเมนผลทางการศกษาคณะครศาสตรการศกษาของ มหาวทยาลยฟรสเตท แอฟรกาใต165

สไวการท และคนอน ๆ (Sweigart & others) ศกษาการประเมนฐานหลกฐานส าหรบ การตอบสนองตอความคดเหนของครตอการยกยองชมเชยของครโดยใชตวชวดคณภาพของ CEC บทคดยอแมวาจะมพยานหลกฐานมากมายทสนบสนนการใชการสรรเสรญของครเพอปรบปรงผลการเรยนของนกเรยน แตกยงคงใชไมไดในทางปฏบต วธหนงในการปรบปรงแกไขปญหานคอการใช ประโยชนจากการตอบสนองตอขอเสนอแนะ แมวาการศกษาบางชนจะชใหเหนวาการใชค าตอบตอขอเสนอแนะเปนแนวทางทมประสทธภาพในการเพมการใชค ายกยองของคร แตคณภาพของ ฐานความรยงไมไดรบการตรวจสอบ วตถประสงคของการศกษาครงนคอเพอตรวจสอบฐานขอมลปจจบนทเกยวของกบการใชขอเสนอแนะส าหรบการตอบรบขอเสนอแนะเพอเพมการใชการสรรเสรญ ของครเพอพจารณาวาจะจดเปนแบบฝกหดตามหลกฐานหรอไมไดมการทบทวน การทบทวนอยางเปนระบบในแตละครงและการศกษาแตละชนไดรบการประเมนโดยใชมาตรฐานของ Council for Exceptional Children (CEC) ส าหรบการปฏบตตามหลกฐานในการศกษาพเศษ (เชน ตวชวด

165Ntinda Kayi, & others, “ Teacher-Reported Quality of Schooling Indicators

in Botswana Primary Schools: An Exploratory Study” ( University of the Free State Faculty of Education South Africa., Mar 2015), 117-130.

143

คณภาพ) การศกษาเฉพาะกรณจ านวน 14 ฉบบไดรบการทบทวนความเขมงวดของระเบยบวธการใน 21 ตวชวดคณภาพ ผลการวจยชใหเหนวาการตอบสนองตอขอเสนอแนะเปนการปฏบตทมแนวโนม ในการเพมการสรรเสรญของคร อยางไรกตามการศกษาไมได พบวา มคณภาพตามมาตรฐานในการ จ าแนกการปฏบตเปนหลกฐาน การวจยในอนาคตควรเนนการด าเนนการศกษาทเปนไปตามมาตรฐานทก าหนดโดย CEC เพอสรางการสนบสนนเชงประจกษส าหรบการใชขอเสนอแนะแบบมสวนรวม (perfor mance feedback) เปนวธการในการเพมการใชค ายกยองของคร166

ไจ ชอ (Jye Shyr) ไดศกษาเรอง การพฒนาตวชวดสมรรถนะภาวะผน าทางเทคโนโลยส าหรบ ผบรหารในโรงเรยนไฮสคล (K-12) ในไตหวน ผลการศกษาพบวา ตวชวดสมรรถนะภาวะผน าทางเทคโนโลยส าหรบผบรหารในโรงเรยนไฮสคล (K-12) ในไตหวนไดตวชวดสมรรถนะจ านวน 6 ดาน คอ 1) ดานภาวะผน าและมวสยทศน 2) ดานการเรยนรและการสอน 3) มความเชยวชาญดานการปฏบต 4) ดานการท างานอยางมขนตอน 5) ดานการวดและประเมนผล 6) ดานจรยธรรม167

อบดล ฮาลม (Abdul Halim) ไดศกษาเรอง นวตกรรมการบรหารจดการดานการศกษาและ ภาวะผน า:สมรรถนะทสงผลในระดบสงตอผน าของโรงเรยนในมาเลเซย ผลการศกษาพบวา สมรรถนะทสงผลตอผน าของโรงเรยนในมาเลเซย ไดแก 1) การจดการกบความเปลยนแปลง (Managing Change) 2) การมงเนนทคณภาพของงาน (Quality Focus) 3) การจดการดานเทคโนโลยและ การสอสาร (Managing of ICT) 4) การตดสนใจ (Decision Making) 5) การแกปญหา (Problem Solving) 6) การจดการดานการปฏบตงาน (Performance Management) 7) การพฒนาโรงเรยน (School Improvement) และ 8) การเสรมสรางศกยภาพ (Capacity Building)168

กลมโรงเรยนฟลสตน (Fulston School) เสนอรปแบบความเปนเลศส าหรบสถานศกษา ประกอบดวยหลก 6 ประการ ดงน 1. ภาวะผน า คอ 1.1) ความทาทายของผน า 1.2) การสอสาร

166C. A. Sweigart, & others, “ An Evaluation of the Evidence Base for Per for

mance Feedback to Improve Teacher Praise Using CEC’s Quality Indicators” Education and Treatment of Children College of Education and Human Development 39, 4 (University of Louisville, 2016): 419-444.

167 Wen - Jye Shyr, “ Developing the Principal Technology Leadership Competency Indicators for Technical High Schools in K-12 in Taiwan” Journal of Mathematics Science and Technology Education 13, 6 (October 2016): 2085-2089.

168 Rosnarizah Abdul Halim, “Innovation in Educational Management and Leadership: High Impact Competency for Malaysian School Leaders” Journal of Mathematics Science and Technology Education 13, 6 (October 2016): 2090-2093.

144

คณคาและความเชอของระบบ 1.3) การก าหนดทศทางและวตถประสงคชดเจน 1.4) การก าหนด ตวชวดผลการปฏบตงานทสนบสนนผลสมฤทธนกเรยนและสนองความคาดหวงผมสวนไดสวนเสย 1.5) การประชาสมพนธนวตกรรมการเรยนรและความรบผดชอบตอสงคม 2. การวางแผนกลยทธ คอ 2.1) การตรวจสอบความตองการและความคาดหวงของนกเรยนผมสวนไดเสย ความสามารถและความตองการของพนกงาน 2.2) การใชประโยชนจากทรพยากรทมอยและการเปลยนแปลงสภาพ แวดลอม 2.3) การนยามวตถประสงค 2.4) การวดผลการปฏบตงาน เปาหมายและกลยทธส าหรบ แตละเปาหมาย 2.5) การมงไปยงทศทางเดยวกนของแผนกลยทธของสถานศกษา และแผนกตาง ๆ และ 2.6) การจดสรรทรพยากรตามแผนกลยทธ 3. การมงเนนนกเรยนและผมสวนไดเสย คอ 3.1) การมผตองการและความคาดหวงของนกเรยน 3.2) ก าหนดความสวนไดเสย 3.3) การสราง ความสมพนธทด 3.4) การจดหาการบรการทด เยยม 3.5) การก าหนดระดบความพงพอใจ 4. การวางแผนการศกษาและกระบวนการสนบสนน คอ 4.1) การวางแผนการปรบปรงการศกษากระบวนการสนบสนนอยางตอเนองสม าเสมอ 4.2) การก าจดโปรแกรมและกระบวนการทไร ประสทธภาพและไมจ าเปน 4.3) การน าแบบอยางของสถานศกษาทดมาเปรยบเทยบเพอปรบปรง ผลการปฏบตงานของสถานศกษา และ 5. ผลลพธการปฏบตงาน คอ 5.1) ผลงานทตรงหรอเหนอกวา เปาหมายทวางไว และ 5.2) ผลงานทตรงหรอเหนอกวาสถานศกษาทเปนแบบอยางและสามารถเปน แบบอยางใหกบองคกรอนได และ 6. ทรพยากรบคคล คอ 6.1) การขยายความสามารถของพนกงานและการพฒนาบคคล 6.2) และรบผดชอบในระบบการปรบปรงมอบอ านาจใหพนกงานไดมสวน ในสถานศกษา 6.3) การมงมนในหนาททไดรบมอบหมาย 6.4) การพฒนาบคลากรสนบสนนการใหรางวลทสามารถตอบสนองวตถประสงคของสถานศกษา 6.5) การสนบสนนชองทางการสอสาร ความรวมมอและ 6.6) การแบงปนความรระหวางแผนกและสถานศกษาและการก าหนดระดบความ พงพอใจของพนกงาน169

มลาโตก (Muratoglu) ไดศกษาเรอง ระดบสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาในการ ด าเนนการจดการความร ตามความคดเหนของผบรหารสถานศกษา และครทจ าแนกตามเพศ จากการศกษา พบวา ผบรหารสถานศกษาทมสมรรถนะจะสงผลในการด าเนนการจดการความร 8 ดาน คอ 1) กจกรรมการเรยนร 2) กระบวนการท างานเปนทม 3) การสรางฐานความร 4) การสราง แผนทความคด 5) ทกษะการเปรยบเทยบ 6) ความรทางเทคโนโลย 7) ความรสศนยกลาง และ

169Fulston School, Excellence model, เขาถงเมอ 22 มถนายน 2560, เขาถงไดจาก

http://www.fulstonschools.org.dept/prodev/leadership/model.shtm.

145

8) ความรบผดชอบ และโดยทวไปโรงเรยนสวนใหญมกลยทธในการด าเนนการจดการความร ทไมเพยงพอ170

สรป

จากการศกษาวรรณกรรมทเกยวของกบการวจย เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน ประถมศกษาประกอบดวย แนวคด ทฤษฎ เอกสาร และผลงานวจยทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ตวบงชท าใหทราบวา ตวบงช มอกค าในภาษาไทย ทมความหมาย เชนเดยวกน เชน ค าวา ดชน ตวชน า เครองชวด มความหมายตรงกบค าในภาษาองกฤษวา Indicator โดยรวมหมายถงขอความหรอตวแปรทส าคญทบงบอกสภาพหรอ สภาวการณในลกษณะใดลกษณะหนงในเชงปรมาณหรอคณภาพของสภาพการณนน ๆ เปนการน าเอาขอมลตวบงช หรอ ขอเทจจรงมาสมพนธกนเพอใหเกดคณคาทสามารถชใหเหนลกษณะของสภาพการณนน ๆ ได สถานศกษาจงตองยดมาตรฐานคณภาพทก าหนดโดยหนวยงานตนสงกดเปนแนวทางในการปรบปรง พฒนาคณภาพการศกษาของตน เพอเปนหลกประกนวากระบวนการบรหารจดการศกษาของสถานศกษาบรรลตามมาตรฐานคณภาพทไดก าหนดไวตลอดเวลา พรอมทงมการทบทวนตรวจสอบ รบรองคณภาพมาตรฐานจากหนวยงานอสระภายนอกเปนระยะ จงเหนไดวาคณภาพการศกษา ในแนวคดของตางประเทศ และในบรบทของสงคมไทยมความสอดคลองกนในประเดนทเกยวกบเปนกระบวนการในการจดการศกษาเพอใหไดผลลพธตามทคาดหวง ซงเปนมาตรฐานทก าหนดไวนนอนท จะน ามาซงความพงพอใจของผปกครองชมชนและสงคมโดยทวไป อยางไรกตามการปฏบตใหเกดประสทธผลนนไมมสตรเฉพาะหรอแบบแผนทตายตวและกไมงายในการขบเคลอน ทงนขนกบบรบท ของสงคมนน ๆ และการเปลยนแปลงของโลกในอนาคต หวใจทส าคญของการยกระดบคณภาพทางการศกษา คอ การประสานความรวมมอกนในระหวางหนวยงานตาง ๆ เพราะแมวาแตละฝายจะ มหนาทความรบผดชอบทแตกตางกนและจ าเปนจะตองมเปาหมายรวมกน ดงนนองคประกอบทส าคญคอ การทมผน าทเขมแขง มการวางแผนกลยทธ วางแผนการศกษาและกระบวนการสนบสนน การคดเลอกครทมความรความสามารถมสมรรถนะหรอศกยภาพระดบสง มความซอสตยตอองคกร มหลกสตรสถานศกษาทดเยยม มแหลงเรยนรทหลากหลายใชสอนวตกรรมทหลากหลาย การมสวนรวมของผมสวนไดสวนเสยมความพงพอใจตอการจดการศกษา เปนตน กจะท าใหคณภาพการศกษาสงขนตามผลทคาดหวงตอไป

170F Ozmen. V Muratoglu, The Competency levels of School Principles In

Implement Knowledge Management Strategies The View of Principles And Teacher According to Gender Variable (2010), Accessed May 29, 2017. Available from http://www.iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/viewFile/4581/4665.

146

บทท 3

วธด าเนนการวจย การวจยเรอง “ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา” โดยมวตถประสงค

ในการวจย คอ 1) เพอทราบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาและ 2) เพอทราบ ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ซงเปนการวจยทใชวธการวจย แบบผสม (mixed methodology)171 โดยใชเทคนคการวจยเชงปรมาณ (quantitative research) และเชงคณภาพ (qualitative research) โดยมรายละเอยดของขนตอนการด าเนนงานวจยและ ระเบยบวธวจย ดงตอไปน

ขนตอนการด าเนนการวจย

เพอใหการวจยในครงนด าเนนการไปอยางมประสทธภาพถกตองตามระเบยบวธวจยและ บรรลวตถประสงคตามทผวจยก าหนดไวขางตน จงไดล าดบขนตอนการด าเนนการวจยไว 3 ขนตอนดงน ขนตอนท 1 การเตรยมโครงการวจย

ผวจยจดเตรยมโครงการวจยตามระเบยบวธการด าเนนการวจย โดยศกษาวเคราะหขอมล เกยวกบคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา รวมถงการศกษาแนวคด หลกการและทฤษฎ ทงจากเอกสาร ต ารา บทความ งานวจยทงภายในประเทศและตางประเทศ รวมถงฐานขอมลในระบบ อนเตอรเนตประเภทออนไลนทเกยวของกบแนวคดหลกในการด าเนนการวจย นอกจากนทางผวจยยงไดมการขอค าแนะน าจากอาจารยทปรกษา รวมถงการขอความเหนชอบในการจดท าโครงรางวจย จากนนจงรบขอเสนอแนะเพอน ามาประยกตใชในกระบวนการปรบปรงขอบกพรองตาง ๆ ให ลดนอยลงและมความสมบรณมากทสด ภายหลงจากททางผวจยไดมการด าเนนการวจยในขนตอนแรกผานล าดบขนตอนทไดกลาวไปขางตนเรยบรอยแลว จากนนน าผลทไดจากการศกษามาจดท า โครงรางวจย แกไขขอบกพรองตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา กรรมการควบคมวทยานพนธผทรงคณวฒ และเสนออนมตโครงรางงานวจยตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

171 Abbas Tahakkori, & Charies Tedlie, Mixed Methodology: Combining

Qualitative and Quantitative Approaches (Thousand Oaks, Califomia: Sage, 1998), 21.

147

ขนตอนท 2 ด าเนนการวจย เปนการศกษาแนวคด ทฤษฎ เพอสรางและพฒนาเครองมอเบองตน น าเครองมอไปทดลอง

ใชปรบปรงคณภาพเครองมอ น าเครองมอทสมบรณไปเกบขอมลจากกลมตวอยาง น าขอมลทได มาทดสอบความถกตอง วเคราะหขอมลและแปลผลขอมล แลววเคราะหผลการวจยซงสามารถ ก าหนดขนตอนและวธการด าเนนการวจยไดเปน 4 ขนตอน ดงน

ขนท 1 ศกษาตวบงช ผวจยไดก าหนดวธด าเนนการวจย ดงน 1.1 ศกษา ต ารา เอกสาร บทความและงานวจยทเกยวของกบตวบงชคณภาพ

การศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทงในประเทศและตางประเทศ 1.2 ศกษาวเคราะหเอกสาร และงานวจยทเกยวของทไดรบการวเคราะหเนอหา

ในขอท 1.1 และจากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของกบตวบงช คณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา น าขอสรปทไดมาสงเคราะห (content synthesis) เพอใหไดตวบงชทตองการ แลวน าผลทไดไปพฒนาเปนแบบสมภาษณกงโครงสราง (semi-structured interview) โดยปรกษา อาจารยทปรกษาและปรบแกตามค าแนะน า

1.3 น าแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง (semi-structured interview) สมภาษณ ผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน ใชวธสมภาษณแบบปฏสมพนธ (interactive interview) โดยผวจยใชวธคดเลอกผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ แบบเจาะจง (purposive method) ผวจยมเกณฑในการคดเลอกผเชยวชาญ ดงตอไปน

1.3.1 ผบรหารระดบนโยบายภายใตสงกดของ ส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน จ านวน 1 คน

1.3.2 ผบรหารระดบส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 1 คน

1.3.3 ผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 2 คน

1.3.4 ครเชยวชาญหรอศกษานเทศก สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน จ านวน 1 คน

1.4 วเคราะหเนอหาทไดจากการสมภาษณ เพอใหไดตวบงชทเกยวของกบคณภาพ การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา แลวสรปเปนกรอบในการสรางแบบสอบถามและปรบแกตามขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษา

1.5 สรปตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา จากการวเคราะหต ารา เอกสาร งานวจย และการสมภาษณมาวเคราะหและสงเคราะห สรปเปนตวบงชน าไปสรางเปน ขอค าถามในแบบสอบถาม

148

ขนท 2. การสรางและพฒนาเครองมอ ผวจยไดก าหนดวธการด าเนนการวจย ดงน 2.1 น าตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา มาสรางเปนเครองมอ

การวจย ในรปแบบสอบถามความคดเหนชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบของ ลเครท (Likert’s rating scale)172

2.2 ตรวจสอบคณภาพเครองมอวจย โดยตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา ( content validity) ด ว ย ด ช น ค ว ามส อดคล อ งท เ ร ย ก ว า IOC (index of item objective congruence) ซงพจารณาคา IOC ทมคามากกวา 0.5 ขนไป โดยผเชยวชาญ 5 คน

2.3 วเคราะหหาความเชอมน (reliability) โดยการน าแบบสอบถามไปทดลองใช (try out) กบประชากรทไมใชกลมตวอยางเดยวกบการวจยครงน ซงเปนโรงเรยนประถมศกษา

จ านวน 10 โรงเรยน จ านวน 30 ฉบบ ดวยการค านวณคาสมประสทธแอลฟา (α-coefficient) ดวยสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient)

ขนท 3 การเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล โดยมวธการด าเนนการวจยดงน 3.1 สงแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางโรงเรยนประถมศกษาทงประเทศ โดยใช

วธการสมแบบแบงประเภท (Stratified random sampling) คอ โรงเรยนประถมศกษา จ านวน 97 โรงเรยน โดยท าการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง และเมอไดรบแบบสอบถามกลบคนมาแลว ผวจยท าการตรวจสอบความถกตองครบถวนของแบบสอบถาม เพอน าไปวเคราะหขอมลตอไป

3.2 วเคราะหขอมลดวยสถตความถ (frequency : f) รอยละ (percentage : %) มชฌมเลขคณต (arithmetic mean : X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.)

3.3 วเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory factor analysis : EFA) ดวยวธ การสกดปจจย (Principal Component Analysis : PCA) โดยใชโปรแกรมส าเรจรป เพอใหได องคประกอบส าคญของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ขนท 4 การยนยนผลการวจย จากผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ซงผวจยคดเลอกแบบเจาะจง (purposive sampling) จ านวน 7 คน โดยการสนทนากลม Focus Group Discussion) พจารณา เกยวกบความสอดคลอง ความถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม สรปได ดงแผนภม ท 4

172Rensis Likert, The Human Organization: Its Management and Values

(New York: McGraw – Hill, 1967), 179.

149

ขนตอนการด าเนนการวจย

แผนภมท 4 ขนการด าเนนการวจย

ขนท 4 การยนยนผลการวจย

ยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

จากผเชยวชาญและผทรงคณวฒ จ านวน 7 คน โดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion) พจารณาเกยวกบ ความสอดคลอง ความถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม

ตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยน


ขนท 2 สรางและพฒนา เครองมอการวจย

1. น าตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา มาสรางเปนเครองมอการวจย ในรปแบบสอบถามความคดเหนชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5 ระดบของลเครท (Likert’s rating scale)

2. ตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 2.1 หาความเทยงตรงเชงเนอหา (IOC) ของเครองมอ

2.2 หาความเชอมนของเครองมอ

แบบสอบถามทสมบรณ/ มคณภาพ

ขนตอนด าเนนการ

ขนท 1 ศกษาตวบงช

วธการ

1. ศกษา แนวคด ทฤษฎและงานวจยเกยวกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

2. สมภาษณผเชยวชาญและผทรงคณวฒเกยวกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

3. การวเคราะหเนอหา (Content analysis)

ผลทไดรบ

ตวบงชคณภาพการศกษา

ขนท 3 การเกบรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมล

1. สงแบบสอบถามไปยงกลมตวอยางโรงเรยนประถมศกษา ทงประเทศ โดยใชวธการสมแบบแบงประเภท (Stratified random sampling)

2. วเคราะหดวยสถต ความถ (frequency) รอยละ(percentage ) มชฌมเลขคณต (arithmetic mean : ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D)

3. วเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (exploratory factor analysis : EFA)

องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา

150

ขนตอนท 3 การรายงานผลการวจย ผวจยรวบรวมผลการวเคราะหขอมล สรปขอคนพบทไดจากการวจย อภปรายผลและ

ขอเสนอแนะ จากนนจดท ารางรายงานผลการวจย น าเสนอคณะกรรมการผควบคมวทยานพนธ ตรวจสอบความถกตอง ปรบปรง แกไขขอบกพรองตามทคณะกรรมการผควบคมวทยานพนธ เสนอแนะ จดท ารายงานการวจยฉบบสมบรณเสนอบณฑตวทยาลย เพอขออนมตเปนสวนหนงของ การศกษาตามหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษาตอไป

ระเบยบวธวจย เพอใหงานวจยนเกดประสทธภาพสงสดและเปนไปตามวตถประสงคของการวจย ผวจยจงได

ก าหนดรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบระเบยบวธการวจย โดยประกอบดวยแผนแบบการวจย ประชากรเปาหมาย กลมตวอยางผใหขอมล ตวแปรทศกษา เครองมอทใชในการวจย การสรางและพฒนา เครองมอ การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และสถตทใชในการวจย ซงมรายละเอยด ดงน แผนแบบการวจย

เพอใหงานวจยครงน เปนไปตามวตถประสงคของการวจยเชงพรรณนา (descriptive research) ทมแผนแบบการวจย แบบกลมตวอยางเดยวศกษาสภาวการณไมมการทดลอง (the one shot, non-experimental case study design) สามารถเขยนแสดงเปนแผนผงได (Diagram) ดงน

เมอ R หมายถง กลมตวอยางทใชในการวจย X หมายถง ตวแปรทศกษา O หมายถง ขอมลทไดจากการศกษา

แผนภมท 5 แผนแบบการวจย

O

R X

151

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร การวจยครงนประชากร ไดแก โรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 28,358 โรงเรยน กลมตวอยาง การศกษาวจยครงนกลมตวอยาง ไดแก โรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน จ านวน 97 โรงเรยน ทไดจากการเปดตารางประมาณขนาดกลมตวอยาง ตารางทาโร ยามาเน (Taro Yamane)173 ก าหนดระดบความเชอมนท 90% โดยใชวธการ สมแบบแบงประเภท (Stratified random sampling) จ าแนกตามภมภาค

ผใหขอมล ประกอบดวย ผอ านวยการโรงเรยนหรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการ โรงเรยน รองผอ านวยการโรงเรยนหรอหวหนาวชาการ หวหนากลมสาระ โรงเรยนละ 3 คน จ านวน 97 โรงเรยน รวมผใหขอมลจ านวน 291 คน ดงทแสดงไวในตารางท 7

ตารางท 7 จ านวนประชากรและกลมตวอยาง

ท ภมภาค

ประชากร (โรงเรยน)

กลมตวอยาง (โรงเรยน)

ผใหขอมล (คน)

จ านวน จ านวน ผอ านวยการ โรงเรยน

หวหนาวชาการ

หวหนากลมสาระ

รวมทงหมด

1. ภาคเหนอ 6,292 21 21 21 21 63

2. ภาคตะวนออก เฉยงเหนอ

12,502 42 42 42 42 126

3. ภาคกลาง 3,995 15 15 15 15 45

4. ภาคตะวนออก 1,593 6 6 6 6 18

5. ภาคใต 3,976 13 13 13 13 39

รวม 28,358 97 97 97 97 291

ขอมล: ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กลมสารสนเทศ ส านกนโยบายและแผนการ ศกษาขนพนฐาน ปการศกษา 2558.

173Taro Yamane, Statistics: An Introduction Analysis (New York: Harper & Row,

Publishing, 1967), 888.

152

ตวแปรทศกษา การวจยครงน ตวแปรทศกษาคอ ตวแปรพนฐานและตวแปรทเกยวของกบตวบงชคณภาพ

การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ซงมรายละเอยด ดงน 1. ตวแปรพนฐานเปนตวแปรทเกยวกบขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม คอ เพศ อาย

วฒการศกษา ต าแหนงหนาทในสถานศกษา และประสบการณในต าแหนงปจจบน 2. ตวแปรทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาซงไดจาก

การสรปความคดเหนของผเชยวชาญ ผทรงคณวฒและผลการวจย เอกสารแนวคด ทฤษฎ งานวจย ทงจากในประเทศและตางประเทศ

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนม 3 ประเภท 1) แบบสมภาษณกงโครงสราง 2) แบบสอบถามความคดเหน 3) การสนทนากลม (Focus Group Discussion) มรายละเอยด ดงน

1. แบบสมภาษณกงโครงสราง (Semi-structured interview) เพอสอบถามความคดเหน จากผเชยวชาญและผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน คอ ผบรหารระดบนโยบาย ผบรหารส านกงาน เขตพนทการศกษาประถมศกษา ผบรหารสถานศกษา และครเชยวชาญหรอศกษานเทศก สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน แบงเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพของผเชยวชาญ ตอนท 2 ความคดเหนของผใหสมภาษณเกยวกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน

ประถมศกษา 2. แบบสอบถามความคดเหน (questionnaire) เพอเกบขอมลจากกลมตวอยาง แบงเปน 2 ตอน คอ

ตอนท 1 ขอมลสถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย วฒการศกษาต าแหนงหนาทในสถานศกษา และประสบการณในต าแหนงปจจบน มลกษณะเปน Check list

ตอนท 2 ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาเปนแบบสอบถามลกษณะประมาณคา 5 ระดบ ของลเครท (Likert’s five Rating scale)174

ระดบ 5 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบมากทสด ก าหนดใหมคาน าหนกเทากบ 5 คะแนน

ระดบ 4 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบมาก ก าหนดใหมคาน าหนกเทากบ 4 คะแนน

174Rensis Likert, The Human Organization: Its Management and Values

(New York: McGraw – Hill, 1967), 179.

153

ระดบ 3 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบกลาง ก าหนดใหมคาน าหนกเทากบ 3 คะแนน

ระดบ 2 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบนอย ก าหนดใหมคาน าหนกเทากบ 2 คะแนน

ระดบ 1 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบนอยทสด ก าหนด ใหมคาน าหนกเทากบ 1 คะแนน

3. ยนยนผลการวจย ของผเชยวชาญและผทรงคณวฒจ านวน 7 คน โดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion) ความสอดคลอง ความถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม การสรางและพฒนาเครองมอ

ผวจยด าเนนการสรางและพฒนาเครองมอการวจย โดยจ าแนกตามประเภทของเครองมอวจย ดงตอไปน

1. แบบสมภาษณกงโครงสราง (Semi-structure interview) ด าเนนการ ดงน 1.1 วเคราะหเอกสาร (Content Analysis) จากต ารา เอกสาร แนวคดทเกยวกบคณภาพ

การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เพอใหไดกรอบในการสรางแบบสมภาษณกงโครงสราง (Semi-structure interview)

1.2 สรางแบบสมภาษณแบบกงโครงสราง (semi-structured interview) 1.3 น าแบบสมภาษณกงโครงสราง (Semi-Structured Interview) ทจดสรางขนเสนอตอ

อาจารยทปรกษาวทยานพนธพจารณาตรวจสอบ และแกไขตามขอเสนอแนะ 2. แบบสอบถามความคดเหน (questionnaire) เพอทราบตวบงชคณภาพการศกษาของ

โรงเรยนประถมศกษา โดยด าเนนการสรางและพฒนาแบบสอบถามแบบมาตราสวนประมาณคา (rating scale) ตามแนวคดของลเคอรท (Likert scale) ซงสามารถแบงออกเปน 5 ระดบ โดยม ขนตอน ดงน

2.1 น าตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา มาพฒนาเปนเครองมอ การวจยในลกษณะแบบสอบถามความคดเหน (questionnaire)

2.2 น าเครองมอวจยทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ใหผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน ตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจยดานความเทยงตรง เชงเนอหา (Content Validity) ดวยการพจารณาคาดชนความสอดคลองทเรยกวา IOC (Index of Item–Objective Congruence) ซงพจารณาขอกระทงค าถามทมคา IOC มากกวา 0.5 ขนไป ผลการตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจยดานความเทยงตรงเชงเนอหา พบวา แบบสอบถามมคา

154

IOC เปนไปตามเกณฑ 120 ขอ มคา IOC อยระหวาง 0.60 – 1.00 และผวจยไดปรบปรง แกไข ส านวนภาษาทใช ตลอดจนเนอหาใหสอดคลองกบวตถประสงค นยามของตวแปร และน ามาสราง เครองมอวจยจ านวน 120 ขอ

2.3 ตรวจสอบคณภาพของเครองมอวจยทงฉบบดานความเชอมน โดยการทดลองใช (Try Out) กบโรงเรยนประถมศกษาทไมใชกลมตวอยาง แตมลกษณะเหมอนกลมตวอยางทกประการ จ านวน 10 โรงเรยน โรงเรยนละ 3 คน รวมผใหขอมลจ านวน 30 คน วเคราะหหาคาความเชอมน

(Reliability) ของแบบสอบถามดวยการค านวณคาสมประสทธแอลฟา (α – Coefficient) ตามวธการ ของครอนบาค (Cronbach)175 มคาความเชอมน .9761

3. การยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ของผ เชยวชาญ/ ผทรงคณวฒ จ านวน 7 คน โดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion)

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยจะด าเนนการเกบรวบรวมขอมลการด าเนนการวจย ดงน 1. ท าหนงสอถงภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร เพอออกหนงสอ

ขอความรวมมอจากผทรงคณวฒและผเชยวชาญในการสมภาษณแบบสมภาษณกงโครงสราง (semi-structured interview) โดยใชวธการสมภาษณผบรหารระดบสงของส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน นกวชาการ ผอ านวยการโรงเรยน

2. ท าหนงสอถงภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร เพอออกหนงสอ ขอความรวมมอจากผบรหารสถานศกษาเพอทดลองเครองมอทใชในการวจย

3. ท าหนงสอค ารองถงบณฑตวทยาลยผานทางภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลย ศลปากร เพอออกหนงสอขอความรวมมอจากผอ านวยการโรงเรยนทเปนกลมตวอยาง จ านวน 97 โรงเรยน เพอด าเนนการเกบขอมล

4. การเกบขอมลแบบสอบถาม (questionnaire) ผวจยจดสงและรบคนแบบสอบถาม ดวยตนเอง ส าหรบโรงเรยนทสามารถด าเนนการได แตส าหรบโรงเรยนทตดขดดวยขอจ ากด ในดานเวลาและระยะทาง ผวจยใชวธการสงและรบคนทางไปรษณยโดยวธการลงทะเบยน

5. ท าหนงสอถงภาควชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยศลปากร เพอออกหนงสอ ขอความรวมมอจากผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ ในการเกบขอมลการสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอทราบผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

175Lee J. Cronbach, Essentials of Psychological Test, 4th ed. (New York: Harper

& Row, 1984), 126.

155

การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวจย เพอใหการวจยครงนเปนไปอยางถกตองตามระเบยบวธวจย ผวจยรวบรวมขอมลทกขนตอน

และน ามาวเคราะหโดยใชสถตในการวจย ดงน 1. การวเคราะหเนอหา (content analysis) จากการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

และวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณผเชยวชาญ โดยน าขอมลมาสรปเปนตวแปรทศกษา 2. การวเคราะหขอมลสถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย

วฒการศกษา ต าแหนงหนาทในสถานศกษา และประสบการณในต าแหนงปจจบน โดยใชวธวเคราะห ขอมลดวยความถ (frequency) และรอยละ (percentage)

3. การวเคราะหขอมลตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยใชมชฌม เลขคณต (arithmetic mean : X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.) จากนนจงน าคามชฌมเลขคณต มาเปรยบเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best)176 ดงน

คาเฉลย 4.50–5.00 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบมากทสด คาเฉลย 3.50–4.49 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบมาก คาเฉลย 2.50–3.49 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบปานกลาง คาเฉลย 1.50–2.49 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบนอย คาเฉลย 1.00–1.49 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบนอยทสด

4. การวเคราะหองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยใชการ วเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis : EFA) ใชการวเคราะหความสมพนธ ระหวางตวบงชทน ามาวเคราะหดวยสถตทดสอบ Kaiser-Meyer- Olkin Measure of Sampling Adequacy and Bartlett’s Test การสกดองคประกอบดวยวธวเคราะหองคประกอบหลก (Factor Extraction Method : Principal Component Analysis : PCA) และการหมนแกนแบบ แวรแมกซ (Varimax Rotation) ซงเกณฑการเลอกตวบงชทเขาอยในองคประกอบ พจารณาจากคาความแปรปรวน ของตวบงช (Eigenvalue) ซงมากกวา 1 และถอเอาคาน าหนกองคประกอบ (Factor Loading) ของ ตวบงชแตละตวขององคประกอบนนตองมคาตงแต 0.5 ขนไป และอธบาย ตวบงชตงแต 3 ตวบงช ขนไป ตามวธของไกเซอร (Kaiser)177

5. การวเคราะหตวบงช ใชการวเคราะหเนอหา (Content analysis) ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

176John W. Best, Research in Education (New Jersey: Prentice-Hall Inc, 1970), 190. 177 Kaiser quoted in Barbara G. Tabachink, & Linda S.Fidell, Using Multivariate

Statistics (New York Haper & Row, 1983), 411.

156

สรป

การวจยเรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (Educational Quality Indicators Of Primary School) ซงเปนการวจยทใชวธการวจยแบบผสม (mixed methodology) วตถประสงคในการวจย คอ 1) เพอทราบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา และ 2) เพอทราบผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ซงผวจยไดด าเนนการตามขนตอน 4 ขนตอน คอ ขนท 1 ศกษาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ขนท 2 สรางและพฒนาเครองมอการวจย ขนท 3 การเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ขนท 4 การยนยนผลการวจย ประชากร ไดแก โรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน จ านวน 28,358 โรงเรยน ใชกลมตวอยางจ านวน 97 โรงเรยน ทก าหนดจาก การเปดตาราง ทาโร ยามาเน (Taro Yamane) ทความเชอมน 90 % และใชวธการสมแบบแบง ประเภท (Stratified random sampling) ผ ใหขอมลคอ ผอ านวยการโรงเรยนหรอรกษาการ ในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน จ านวน 97 คน รองผอ านวยการโรงเรยนหรอหวหนาวชาการ จ านวน 97 คน และหวหนากลมสาระ จ านวน 97 คน รวมผใหขอมล 291 คน เครองมอทใชใน การวจย ประกอบดวยแบบสมภาษณกงโครงสราง (semi-structured interview) แบบสอบถาม (questionnaire) และยนยน ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion) การเกบรวบรวมขอมลแบบสอบถามใชวธการเกบรวบรวมดวยตนเอง และสงทางไปรษณยโดยวธการลงทะเบยน สถตทใชในการวจยประกอบดวยความถ ( frequency) รอยละ (percentage) มชฌมเลขคณต (arithmetic mean : X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis) โดยใชโปรแกรม ส าเรจรป และการวเคราะหเนอหา (Content analysis)

157

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การวจยครงนมวตถประสงคเพอทราบ 1) ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา 2) ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาเพอใหเปนไปตามวตถประสงคของการวจย ผวจยไดรวบรวมผลการวจยและวเคราะหขอมลเชงประจกษทงหมด โดยไดเสนอผล การวเคราะหขอมลในรปแบบของตาราง และแผนภมประกอบค าบรรยาย ทงนผวจยไดแบง การวเคราะหขอมลเปนไปตามวตถประสงคของการวจยเปน 2 ตอน มรายละเอยดดงน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย 1.1 ผลการวเคราะหเอกสารแนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบคณภาพการศกษาของโรงเรยน

ประถมศกษา ของนกวชาการ ผเชยวชาญทงภายในประเทศและตางประเทศ 1.2 ผลการวเคราะหเอกสารจากผลงานวจยทเกยวของกบคณภาพการศกษาของโรงเรยน

ประถมศกษา ทงภายในประเทศไทย และตางประเทศ 1.3 ผลการวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณผเชยวชาญและผทรงคณวฒเกยวกบ

คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา 1.4 ผลการวเคราะหขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย

วฒการศกษา ต าแหนงหนาทในสถานศกษา และประสบการณในต าแหนงปจจบน 1.5 ผลการวเคราะหระดบความเหนดวยของแบบสอบถามเกยวกบตวแปรคณภาพการศกษา

ของโรงเรยนประถมศกษา 1.6 ผลการวเคราะหตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ดวยการวเคราะห

องคประกอบเชงส ารวจ (exploratory factor analysis)

ตอนท 2 ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ขนตอนนเปนการน าผลทไดจากการวเคราะหตวบงช คณภาพการศกษาของโรงเรยน

ประถมศกษา ใหผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒซงผวจยคดเลอกแบบเจาะจง (purposive sampling) จ านวน 7 คน โดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอพจารณายนยนผลการวจย วามความสอดคลอง ความถกตอง พรอมทงขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

158

ตอนท 1 ผลการวเคราะหตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย 1.1 ผลการวเคราะหเอกสารแนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบตวบงชคณภาพ

การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ของนกวชาการ ผเชยวชาญทงภายในประเทศและตางประเทศ

ผวจยไดก าหนดสญลกษณอกษรภาษาองกฤษแทนผสรางผลงาน เอกสาร และใช เครองหมาย ✓ แทนสาระส าคญทน าไปใชจากการศกษาวเคราะห แนวคด ทฤษฎเอกสารทเกยวของ ประกอบการศกษาดงน ซงสรปไดดงรายละเอยดในตารางท 8

A : Edward Sallis (1993) B : Parsons Ovretveit (1994) C : R. Whatmough (1994) D : M. Healy (1994) E : Nightingale and O’neil. (1994) F : E. Burridge and Ribins (1995) G : M. Robson and Matthews. (1995) H : Sammonds P. Hillman, J. Mortimore and P. (1995) I : Mohammard S. Oliva, & Elian M. Aspinwall (1996) J : Harvey Lee. & Knight T. (1996) K : Yusuf Sayed. (1997) L : A. Frazier (1997) M : A. Harris and Y. Jon (2000) N : Wayne K. Hoy and Cecil G. Miskel (2001) O : Adams, David M. (2005) P : UNESCO (2017) Q : ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (1990) R : รตนา ดวงแกว (2556) S : ดร.วจตร ศรสอาน (2560) T : พลอากาศเอกประจน จนตอง (2560) U : ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2560) V : โกวท วรพพฒน (2560)

159

ตารางท 8 ผลการวเคราะหเอกสาร แนวคด และทฤษฎทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ขอ ประเดน A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V

1 โรงเรยนควบคมคณภาพการศกษาดวยการประเมนผล

2 โรงเรยนจดกระบวนการเรยนการสอนอยางเหมาะสม

3 โรงเรยนใชทรพยากรทมอยอยางจ ากดไดอยางมประสทธภาพ

4 โรงเรยนมโครงสรางองคการใหมทสะทอนการพฒนาอยางมคณภาพ

5 โรงเรยนดมคณภาพเกดจากการบรหารโรงเรยนทด

6 นกเรยนมสวนรวมก าหนดเกณฑทจะใชตดสนคณภาพ

7 โรงเรยนไดรบความพงพอใจจากผมสวนไดสวนเสย

8 โรงเรยนด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนไดตรงตามเปาหมายทก าหนด

160

ตารางท 8 ผลการวเคราะหเอกสาร แนวคด และทฤษฎทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ)


9 ครมการน าเทคโนโลยมาใชอยางทนสมย

10 โรงเรยนมการประเมนผลการท างานของครและบคลากรทางการศกษา

11 ผบรหารสามารถตดสนใจและใหขอมลแกผทเกยวของได

12 ผบรหารเปนผบรหารมออาชพ

13 โรงเรยนมสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร

14 ครมแผนการเรยนการสอนทมวตถประสงคชดเจน

15 ผบรหารมการเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร

16 นกเรยนไดรบความรมทกษะถกตองตรงความเปนจรง

17 นกเรยนไดรบความรตรงกบความตองการของตนเอง

161



18 ครวเคราะหกระบวน การเรยนการสอนอยางเปนระบบ

19 โรงเรยนปฏบตภารกจหลกอยางมระบบตามแบบแผนทก าหนด

20 โรงเรยนสงเสรมการด าเนนงานทสงผลตอคณภาพการศกษา

21 ครมการประเมน และควบคมปญหานกเรยนได

22 ผบรหารมการตดสนใจและสามารถใหขอมลแกผทเกยวของได

23 โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรและเงนทนชวยเหลอการด าเนนงานจากหนวยงานตาง ๆ

24 ครมจดเนนทเปนเปาหมายการสอนและการเรยนร

25 โรงเรยนปรบปรงสถานศกษาในดานการสอนและ การเรยนร

162



26 ผบรหารสนบสนนครแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหม ๆ

27 โรงเรยนมการประเมนผลการท างานมหลกฐานชดเจนและโปรงใส

28 ผบรหารมภาวะผน า

29 ผบรหารมงสมฤทธผลมภาวะผน าทางวชาการ

30 โรงเรยนประเมนและพฒนาคณภาพครสมออาชพ

31 โรงเรยนประเมนคณภาพสถานศกษาอยางตอเนอง

32 โรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษาการเรยนรศตวรรษ ท 21

33 โรงเรยนจดสรรงบประมาณเพอความเสมอภาคทางการศกษา

163



34 โรงเรยนมสภาพแวดลอมถกสขลกษณะและปลอดภย

35 โรงเรยนมสงอ านวยความสะดวก อยางเพยงพอ

36 ครมทกษะการประเมนผลการเรยนรเพอพฒนาผเรยน

37 ครจดกระบวนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ

38 นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ

39 ครจดการเรยนการสอนเนนทกษะ เจตคต คณคา

40 โรงเรยนมการประกนคณภาพการศกษา

41 โรงเรยนมการประเมนผลตรงตามสภาพความเปนจรง

42 โรงเรยนปรบปรงพฒนาและยกระดบผลสมฤทธ

164



43 ครสรางและพฒนานวตกรรมในการจดการเรยนการสอน

44 นกเรยนเกดการเรยนรทมประสทธภาพ

45 โรงเรยนศกษาสภาพปญหาวเคราะหทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ

46 โรงเรยนมการเผยแพรขอมลขาวสาร

47 นกเรยนมนสยรกการอานหนงสอและคนควาหาความร

48 ครจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ

49 โรงเรยนสรางเครอขายความรวมมอทางการศกษา

50 โรงเรยนจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยม

51 โรงเรยนมคณภาพตามมาตรฐานระดบสากล

165



52 โรงเรยนมการประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ

53 ผบรหารมการบรหารงานบคคลมงเนนความถกตองเหมาะสมเปนธรรม

54 ผบรหารเสรมสรางประสทธภาพขวญและก าลงใจทกคน

55 ผบรหารมการบรหารทเนนดานกระบวนการ

56 ครใชเทคนคกระบวน การในการจดการเรยนการสอน

57 โรงเรยนใชทรพยากรทมอยางจ ากดอยางมประสทธภาพ

58 โรงเรยนใหบรการเพอสนองความตองการของผเรยน

59 โรงเรยนเคารพผกพนกบชมชนและวฒนธรรมทองถน

166



60 โรงเรยนก าหนดจดมงหมายและวตถประสงคไวกอนอยางเหมาะสม

61 ผบรหารมการบรหารทเปดกวางยอมรบรวมกน

62 ผบรหารมการก ากบ ตดตามและการประเมนผล

63 นกเรยนมความรบผดชอบในการเปนเจาของสถานศกษา

64 ครน าเทคโนโลยมาใชอยางเหมาะสมกบผเรยน

65 นกเรยนมบทบาทอยางมสวนรวม ในสวนทจะท าได

66 โรงเรยนมการทบทวนคณภาพทงภายในมตรวจสอบจากภายนอก

67 ครมการจดสภาพ แวดลอมอยางด ในการสอน

167



68 โรงเรยนมการจดการดานการเงนอยางโปรงใส

69 โรงเรยนจดการศกษาตรงตามมาตรฐานทไดก าหนดไว

70 โรงเรยนมคณภาพเปนทยอมรบกนโดยทวไปในสงคม

71 โรงเรยนจดกจกรรมเนนการมสวนรวมของทกฝาย

72 ครใหความส าคญกบกระบวนการและคณลกษณะของนกเรยน

73 ผบรหารเนนดานการมสวนรวมของบคลากร

74 โรงเรยนจดกจกรรมตองมความคมคากบเงนทจายไป

75 ครวเคราะหกระบวน การสอนอยางเปนระบบ

168



76 โรงเรยนมการประเมนและควบคมปญหาได

77 ผบรหารสนบสนนใหเกดการมสวนรวมของบคลากร

78 โรงเรยนสงเสรมการด าเนนงานเพอผลผลตทมคณภาพ

79 โรงเรยนประเมนผลการท างานมหลกฐานชดเจนและโปรงใส

80 ผบรหารสนบสนนการพฒนาครและพฒนาวชาชพ

81 โรงเรยนมการบรหารจดการงานดานตาง ๆ ส าเรจ

82 ผบรหารมงสมฤทธผล

83 ครมกระบวนการสอนทสอดคลองกบหลกสตร

84 โรงเรยนประเมนและพฒนาคณภาพครสมออาชพ

169



85 โรงเรยนประเมนคณภาพสถานศกษาอยางตอเนอง

86 โรงเรยนมการฝก อบรมการสรางทมงานและการสอสาร

87 ครน าขอมลนกเรยนทกคนมาพฒนาการเรยนการสอน

88 นกเรยนทมคณภาพจะสะทอนใหเหนคณลกษณะการ ศกษาทมมาตรฐาน

89 ผบรหารเนนการพฒนาเรองของการประกนคณภาพ

90 นกเรยนเปนปจจยส าคญทสดทมการแขงขน

91 ครเปนปจจยส าคญของการสรางคนสรางความร

92 โรงเรยนมการจดการศกษาแบบกระจายอ านาจ

170



93 โรงเรยนมแผน พฒนาระยะสน ระยะยาว

94 โรงเรยนมการปฏรปกระบวนการเรยนร

95 โรงเรยนจดกระบวน การเรยนรไดเตมเวลาเตมหลกสตร

96 โรงเรยนจดการศกษาทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ

97 โรงเรยนพฒนาภาษา องกฤษระดบการศกษาขนพนฐาน

98 โรงเรยนสรางเครอขายความรวมมอทางการศกษา

99 ครมความสามารถจดการสอนไดผลอยางแทจรง

100 นกเรยนม ประสทธภาพ ทนสมยทนเหตการณ ทนโลก

101 นกเรยนตนตวและ อยรวมผอนในสงคมวฒนธรรมได

171



102 โรงเรยนไดรบความพงพอใจจากผปกครอง

103 นกเรยนมการพฒนาภาษาองกฤษ ในระดบด

จากตารางท 8 พบวา ผลการวเคราะหเอกสารจากแนวคด ทฤษฎ ทเกยวของกบตวบงช

คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ของนกวชาการ ผเชยวชาญทงในและตางประเทศ สรปผลการวเคราะหได 103 ตวแปร

172

1.2 ผลการวเคราะหงานวจยและขอคนพบตาง ๆทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ของนกวชาการ ผเชยวชาญทงในและตางประเทศ

ผวจยไดก าหนดสญลกษณอกษรภาษาองกฤษแทนผสรางผลงานเอกสาร และงานวจยทเกยวของและใชเครองหมาย ✓ แทนสาระส าคญจากการศกษาวเคราะหงานวจยทเกยวของ ซงสรปไดดงรายละเอยดในตารางท 9

A : Adegbemile Oluwadare (2011) B : Lisa Larson (2012) C : Frank J. Snyder (2012) D : Consuelo Mameli and Luisa (2013) E : Loretta Abbasi (2014) F : Livia Ostafe Alina Ciobanu (2014) G : Jeremy D. Moeller and John Dattilo (2014) H : Ntinda, Kayi, and others (2015) I : Chris A. Sweigart and others (2016) J : Rosnarizah Abdul Halim (2016) K : Fulston School (2017) L : ขจรศกด บราพนธ (2556) M : มงกรแกว ดรณศลป (2556) N : นสนธ รงเดช (2556) O : ปรชา จนทรมณ (2556) P : พนวนา พฒนาอดมสนคา (2557) Q : วฒศกด เหลกค า (2557) R : สทธยา เปรองพทยาธร และคนอน ๆ (2558) S : ชลนดา อนทรเจรญ (2558) T : เรวด เชาวนาสย (2559) U : ตะวน สอกระแส (2560)

173

ตารางท 9 ผลการวเคราะหงานวจยทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ขอ ประเดน A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U

1 ผบรหารมภาวะผน าทเขมแขง

2 โรงเรยนมงเนนไปทกจกรรมทส าคญ

3 ครสรางบรรยากาศใน การเรยนอยางเปนระเบยบ

4 โรงเรยนเปนผน าในการจดเรยนการสอน

5 โรงเรยนมความคาดหวงความส าเรจสงกวามาตรฐาน

6 โรงเรยนจดกจกรรมเพมโอกาสการเรยนร

7 โรงเรยนตรวจ สอบความกาวหนาของนกเรยน

8 โรงเรยนจดสภาพ แวดลอมปลอดภย

9 โรงเรยนสรางความสมพนธทดกบชมชนและหนวยงาน

10 ผบรหารสนบสนนการปฏบตงานครผสอน

11 โรงเรยนสงเสรมการเรยนการสอนทเชอมโยงกน

174

ตารางท 9 ผลการวเคราะหงานวจยทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ) ขอ ประเดน A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U

12 ครปรบเปลยนการสอนตามวตถประสงคและความตองการของผเรยน

13 โรงเรยนวดความ พงพอใจนกเรยนจากการเรยนการสอน

14 โรงเรยนคดเลอกครทมความร สมรรถนะหรอศกยภาพระดบสง

15 โรงเรยนมหลกสตรสถานศกษาทดเยยม

16 โรงเรยนมแหลงเรยนรทหลากหลาย

17 โรงเรยนสรางกจกรรมใหซอสตยตอองคกร

18 ผบรหารใชการบรหารเนนการท างานเปนทม

19 ครจดการเรยนการสอนเปนกระบวนการ ทเชอมโยงกน

20 โรงเรยนจดการศกษาตามมาตรฐานก าหนด

21 โรงเรยนสนบสนนทรพยากรการศกษา

22 ครใชสอการเรยน การสอนทมคณภาพ

175


23 โรงเรยนใชแบบ ทดสอบทองกบมาตรฐานการศกษาระดบชาต

24 โรงเรยนก าหนดตวชวดมาจาก การระดมสมอง

25 โรงเรยนเปนทยอมรบในคณภาพการศกษา

26 โรงเรยนประสานความรวมมอทกฝาย

27 ผบรหารใชหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

28 ครมความเปนมออาชพ

29 ผบรหารวางแผนทดในการบรหารงาน

30 โรงเรยนวเคราะหบรบทขององคกร

31 โรงเรยนก าหนดตวบงชในการชวดความส าเรจ

32 ผบรหารจดการสถานศกษาไดเทยง ตรงและเชอถอได

176


33 ผบรหารมภาวะ ความเปนผน าสง

34 โรงเรยนจดการสภาพแวดลอมและทรพยากรทด

35 ครพฒนานกเรยนสความเปนเลศ

36 ครจดบรรยากาศภายในหองเรยนเออตอการเรยนร

37 ผบรหารมภาวะผน าการเปลยนแปลง

38 ผบรหารมภาวะผน าในทางวชาการ

39 ผบรหารมภาวะผน าทางดานเทคโนโลยสารสนเทศ

40 ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยพฒนาคณภาพการเรยนร

41 โรงเรยนประเมนความรวมมอของโรงเรยนและชมชน

42 โรงเรยนก าหนดปรชญา วสยทศน พนธกจ เปาประสงค กลยทธ

177


43 โรงเรยนมแผนพฒนาการจดการศกษาของสถานศกษา

44 โรงเรยนประสานความรวมมอกบวทยากรเพอถายทอดความร

45 โรงเรยนระดมทรพยากรเพอใชในการพฒนาการศกษา

46 โรงเรยนจดระบบ การดแลชวยเหลอนกเรยน

47 โรงเรยนปรบสดสวนเวลาสอนเพมเวลาเรยนร

48 ผบรหารใชหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

49 โรงเรยนจดกจกรรมดเดนทเปน Best Practice

50 นกเรยนมนสย รกการอานและคนควาหาความร

51 โรงเรยนสนบสนนครผสอนเปนตวชวดคณภาพ

178

ตารางท 9 ผลการวเคราะหงานวจยทเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ) ขอ ประเดน A B C D E F G H J I K L M N O P Q R S T U

52 ครพฒนาทกษะอาชพ ในอนาคต

53 โรงเรยนควบคมการจดท างบประมาณ

54 ผบรหารสนบสนนครท างานเชงประจกษ

55 โรงเรยนมความปลอดภยทางกายภาพ

56 โรงเรยนเสนอรายงานและประเมนผล

57 โรงเรยนวเคราะหสภาพบรบทองคกร

58 ผบรหารวางแผน การพฒนา การจดการศกษา

59 โรงเรยนก าหนด ตวบงชในการชวดความส าเรจ

60 โรงเรยนบรหารสถาน ศกษาไดเทยงตรงและเชอถอได

61 ผบรหารโรงเรยน มภาวะเปนผน าสง

62 ผบรหารมความ สามารถในการพฒนาคณภาพโรงเรยน

179


63 โรงเรยนจดการสภาพแวดลอมและทรพยากรทด

64 โรงเรยนวางแผนยทธศาสตรและแผนการด าเนนงาน

65 โรงเรยนมการพฒนานกเรยนสความ เปนเลศ

66 โรงเรยนมการพฒนาแบบองครวม

67 โรงเรยนวดคณภาพคณลกษณะของผบรหาร

68 ครมการจดบรรยากาศภายในหองเรยน

69 โรงเรยนมการวดคณลกษณะของคร

70 โรงเรยนมการวดผลสมฤทธของนกเรยน

71 ครมการวดผลและประเมนผลทกครง

72 โรงเรยนสนบสนนสงเสรมงานวชาการนกเรยน

73 ผบรหารมความรและประสบการณ

180


74 โรงเรยนมขอมลสารสนเทศ

75 โรงเรยนมประสทธ ภาพในการบรหาร

76 ครมการจดกระบวน การสอน

77 ผบรหารสรางความ สมพนธกบชมชน

78 ผบรหารจดแหลงเรยนรในโรงเรยน

79 ผบรหารเนนบรหารดานกระบวนการ

80 ผบรหารเนนดานผลผลต

81 นกเรยนมนสย รกการอานการเรยนร

82 โรงเรยนจดกจกรรมดเดนทเปน Best Practice

83 นกเรยนรกการคนควาหาความร

84 ครบนทกขอตกลงความรวมมอกบองคกรในชมชน

85 โรงเรยนมบคลากรเปนแบบอยางทดแกชมชน

181


86 ครมทกษะการวจยพฒนารปแบบ การเรยนรใหม ๆ

87 โรงเรยนประสานความรวมมอกบวทยากรเพอถายทอดความร

88 โรงเรยนมการระดมทรพยากรเพอน ามา ใชในการพฒนา การจดการศกษา

89 โรงเรยนจดการศกษาเพอยกระดบผลสมฤทธ

90 ผบรหารใชเทคโนโลยและขอมลสารสนเทศบรหารงาน

91 ครมการใชวธการสอนทหลากหลาย

92 ครจดกระบวนการเรยนรทเนนการคดวเคราะห

93 ครสอนใหผเรยนฝกสมาธเปนคนดมคณธรรม

94 ครจดระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถง

182


95 โรงเรยนปรบสดสวนเวลาสอนเพมเวลาเรยนร

96 โรงเรยนมการนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงด าเนนชวต

97 ผบรหารรวมมอกบชมชนจดใหม แหลงเรยนร

98 ผบรหารมความเปนผน าและเปนผบรหารมออาชพ

99 ผบรหารสรางขวญและแรงจงใจแกคร

100 โรงเรยนมระบบนเทศมประสทธภาพ

101 ผบรหารจดครใหตรงกบวชาและชนเรยน

102 โรงเรยนลดจ านวนผบรหารระดบสงมาท าการสอน

103 โรงเรยนอบรมภาษา องกฤษใหกบครใหม

104 โรงเรยนเนนจรรยาบรรณคร

105 โรงเรยนวดและประเมนผลสภาพจรง

183


106 โรงเรยนใหความ ส าคญกบภาษาไทย

107 โรงเรยนเนนความเปนเลศการใหบรการ

108 ผบรหารมการบรหารแบบมสวนรวม

109 โรงเรยนปรบสภาพ แวดลอมใหรมรน

110 ผบรหารใชเทคโนโลยในการบรหาร

111 ครใชนวตกรรม ในการเรยนการสอน

112 โรงเรยนเนนคณภาพของคร

113 ครมการใชแหลงเรยนรภายนอก

114 ครมการวดและประเมนผลตามจรง

115 โรงเรยนจดหา แหลงเงนภายนอก

116 โรงเรยนปรบโครง สรางใหมและการปฏรปการศกษา

117 ครท าวจยเชงทดลองทไดผลรวดเรว

118 โรงเรยนเนนผลสมฤทธการเรยน

184


119 โรงเรยนการใหความส าคญกบการสรางคานยมรวม

120 ครจดการสอนทเนนคณธรรม จรยธรรม

จากตารางท 9 พบวา ผลการวเคราะหงานวจย และขอคนพบตาง ๆ ทเกยวของกบ

ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาของนกวชาการ ผเชยวชาญทงในและตางประเทศ สรปผลการวเคราะหงานวจยทเกยวของได 120 ตวแปร

1.3 ผลการสมภาษณผเชยวชาญและผทรงคณวฒทเกยวกบตวบงชคณภาพการศกษา

ของโรงเรยนประถมศกษา การสมภาษณผเชยวชาญและผทรงคณวฒเกยวกบตวบงชคณภาพการศกษาของ

โรงเรยนประถมศกษา ผวจยไดก าหนดสญลกษณอกษรภาษาองกฤษแทนการสมภาษณผทรงคณวฒและ

ผเชยวชาญ และใชเครองหมาย ✓แทนสาระส าคญทน าไปใชจากผลการสมภาษณผทรงคณวฒและผเชยวชาญเกยวกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาซงสรปผลการสงเคราะห การสมภาษณผเชยวชาญ รายละเอยดดงตารางท 10

A : ดร.ชนาธป ทยแป B : ดร.อาดลย พรมแสง C : ดร.ศภากร เมฆขยาย D : ดร.วไล กวางคร E : ดร.ลาวรรณ สกลกรณาอารย

185

ตารางท 10 ผลการวเคราะหการสมภาษณผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ขอ ประเดน A B C D E

1 โรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษาเพอการเรยนรในศตวรรษ ท 21

2 โรงเรยนพฒนาปรบปรงอาคารสถานททเออตอการเรยนร

3 โรงเรยนพฒนาปรบปรงวสดอปกรณตาง ๆใหทนสมย

4 โรงเรยนเปนแบบอยางทดของโรงเรยนอน

5 โรงเรยนพฒนาทกดานอยางตอเนอง

6 โรงเรยนมระบบสารสนเทศทด ถกตอง รวดเรว

7 โรงเรยนสงเสรมศกยภาพดานภาษาสสากล

8 โรงเรยนจดแหลงเรยนรทเออกบผเรยนอยางปลอดภย

9 โรงเรยนมสวนรวมกจกรรมของชมชน

10 โรงเรยนมการจดท ารายงานผลการด าเนนงานเผยแพรใหเปน ทยอมรบ

11 โรงเรยนมการบรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได

12 โรงเรยนจดท าหลกสตรสถานศกษาใหเหมาะสมกบบรบท

13 โรงเรยนสนบสนนการสรางเครอขายความรวมมอทางการศกษาจากทกภาคสวน


15 โรงเรยนอ านวยความสะดวกดานเทคโนโลยการเรยนการสอน

16 โรงเรยนสนบสนนงบประมาณใหครเพอใชในการพฒนาตนเอง

17 โรงเรยนจดระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถง

18 โรงเรยนมระบบใหบรการสอทสามารถเขาถงการบรการไดงาย

19 โรงเรยนมโครงสรางการบรหารงานทชดเจน

20 โรงเรยนประชมผปกครองใหรถงกจกรรมการเรยนการสอนอยางตอเนอง

21 โรงเรยนจดท าเครองมอแบบทดสอบแกไขปญหาในการจด การเรยนการสอน

186

ตารางท 10 ผลการวเคราะหการสมภาษณผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒเกยวของกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ)


22 โรงเรยนก าหนดตวบงชในการชวดความส าเรจคณภาพการเรยนการสอน

23 โรงเรยนวเคราะหสภาพบรบทขององคกรอยางมสวนรวมของ ทกฝายทเกยวของ

24 โรงเรยนจดกจกรรมดเดนทเปน Best Practice เปนแบบอยางได

25 โรงเรยนประสานความรวมมอกบหนวยงานอนพฒนาคณภาพ

26 ผบรหารใชการสอสารหลายรปแบบ/ชองทาง


28 ผบรหารมการวางแผนทดในการบรหารสถานศกษา

29 ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน

30 ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ

31 ผบรหารมการบรหารจดการแบบมสวนรวมของทกฝาย

32 ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการในองคการ

33 ผบรหารด าเนนการบรหารโดยยดคณภาพเปนเปาหมายสงสด

34 ผบรหารใชการบรหารเนนการท างานเปนทม

35 ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถ

36 ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล

37 ผบรหารใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน

38 ผบรหารใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา

39 ผบรหารพฒนาโรงเรยนสความเปนเลศ

40 ผบรหารมระบบการประกนคณภาพการศกษา

41 ผบรหารมวธการบรณาการกระบวนการบรหารบคคล

42 ผบรหารสงเสรมการพฒนาศกยภาพดานนวตกรรมการเรยน การสอน

43 ผบรหารตดตามความกาวหนาการจดกระบวนการเรยนการสอน

44 ผบรหารใชหลกบรหารของหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง.

45 ผบรหารสนบสนนใหเกดการมสวนรวมของครในทกระดบ

187



46 ผบรหารสงเสรมเชดชผเรยนดานคณธรรม

47 ผบรหารใชงานวจยเปนฐานในการพฒนาองคกร

48 ผบรหารแจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอเหตการณ

49 ผบรหารจดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน


51 ครอทศตนเพอความส าเรจของโรงเรยน

52 ครตองมความรความเชยวชาญดานการสอน 53 ครตองมการพฒนาตนเองและพฒนาวชาชพ

54 ครพฒนาความรรอบดานสความเปนเลศ 55 ครมเทคนคทหลากหลายในการจดการเรยนการสอน

56 ครรกษาจรรยาบรรณของวชาชพ

57 ครท างานดวยความทมเทเสยสละและมความรบผดชอบ

58 ครสงเสรมผเรยนไดเรยนรตรงกบความสามารถ

59 ครจดกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย

60 ครน าเทคโนโลยมาใชในกระบวนการเรยนการสอน

61 ครวดและประเมนผลตามตวชวด

62 ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง

63 ครใชแหลงเรยนรเพมทกษะการเรยนร

64 ครจดท าสอการเรยนรทหลากหลายตอบสนองความแตกตางของผเรยน

65 ครน าผลการประเมนการเรยนมาใชในการพฒนาผเรยน

66 ครสงเสรมผเรยนไดน าเสนอและเผยแพรผลงาน

67 ครมความเชยวชาญดานการสอน

68 ครสามารถแกปญหาของผเรยนได

69 ครมความสขในการปฏบตหนาทใหเจรญกาวหนา

70 นกเรยนมคณลกษณะเปนเลศทางดานตาง ๆ

71 นกเรยนคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆรอบตว

188



72 นกเรยนรจกหนาทและปฏบตตนเปนพลเมองทด

73 นกเรยนมจตส านกทดในการปฏบตตนตอสงแวดลอม

74 นกเรยนรจกใชเหตผลในการท าความเขาใจเรองราวตาง ๆ

75 นกเรยนรจกตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย

76 นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆรอบตว

77 นกเรยนวเคราะห สงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา

78 นกเรยนพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน 79 นกเรยนใช ICT เพอใหการสอสารบรรลเปาหมาย

80 นกเรยนท างานรวมกบผอนและปรบตวไดดอยางสรางสรรค

81 นกเรยนมศกยภาพในการสอสารตอกนเพอชวยเหลอกน 82 นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ

83 นกเรยนไดรบความดแลชวยเหลอและสนบสนนอยางด

84 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบชาต

85 นกเรยนมศกยภาพในการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา

86 นกเรยนอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร

87 นกเรยนมศกยภาพในการแขงขน

88 นกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร

89 นกเรยนมความรคคณธรรม

90 นกเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ

91 นกเรยนมคณลกษณะมความใฝรใฝเรยน


93 นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารในการเรยนรไดตามศกยภาพของตนเอง

94 นกเรยนสามารถใชความคดสรางสรรคใหม ๆเพอประโยชนตนเองและสงคม

95 นกเรยนสามารถน าเสนอผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของ

189



96 นกเรยนสามารถน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในชวตประจ าวนได

97 นกเรยนสามารถเปนแบบอยางทดและน าชอเสยงมาใหโรงเรยน

98 นกเรยนสามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน

99 นกเรยนสามารถท าความดโดยมจตสาธารณะ

จากตารางท 10 สรปไดวา จากการสมภาษณผเชยวชาญและผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน

เกยวกบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาไดตวแปรรวมทงสน 99 ตวบงช ซงผวจย จะไดน าขอมลดงกลาวมาท าการวเคราะหรวมกบแนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบตวบงช คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เพอใชเปนขอกระทงค าถามในการสรางและพฒนาเครองมอวจยตอไป

1.4 สรปผลการวเคราะหเอกสาร งานวจย และการสมภาษณ

การวเคราะหเอกสาร จากแนวคด ทฤษฎทเกยวของไดรวม 103 ตวบงช การวเคราะห งานวจย และขอคนพบตาง ๆ ทเกยวของไดรวม 120 ตวบงช และจากการสมภาษณผเชยวชาญและ ผทรงคณวฒ ไดรวม 99 ตวบงช ผวจยจงไดน าขอมลมาบรณาการเขาดวยกนและน ามาจดสรางเปน ขอค าถามไดจ านวนทงสน 120 ขอ และเมอน ามาตรวจสอบความตรงเชงเนอหาและหาคาดชนความสอดคลองตามวตถประสงค (index of item objective congruence : IOC) ของเครองมอ พบวา แบบสอบถามมคา IOC เปนไปตามเกณฑทมคามากกวา 0.6 ขนไป จ านวน 120 ขอ ผวจยไดปรบปรงแกไขส านวนภาษาทใช ตลอดจนเนอหาใหสอดคลองกบจดประสงคและนยามของตวแปร และน าไป ทดลองใชกบประชากรทไมใชกลมตวอยาง จ านวน 10 โรงเรยน ผใหขอมลคอ ผอ านวยการโรงเรยน หรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน รองผอ านวยการโรงเรยนหรอหวหนาวชาการ และหวหนากลมสาระ รวมได 30 คน และหาคาความเชอมนของแบบสอบถาม (reliability) โดยใชวธ สมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha coefficient) ไดคาความเชอมนเทากบ .9761 เพอน าไปใชสอบถามกบกลมตวอยางตอไป

190

1.5 ผลการวเคราะหขอมลทวไปเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ อาย วฒการศกษา ต าแหนงหนาทในสถานศกษา และประสบการณ

ในต าแหนงปจจบน ดงน การวจยนผวจยเกบขอมลกลมตวอยางไดแก โรงเรยนในสงกดส านกงานคณะกรรมการ

การศกษาขนพนฐาน ในระดบประถมศกษา เปนจ านวน 97 โรงเรยน ผใหขอมลโรงเรยนละ 3 คน คอ ผอ านวยการโรงเรยนหรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน จ านวน 97 คน รองผอ านวยการ โรงเรยน หรอหวหนาวชาการ จ านวน 97 คน และหวหนากลมสาระ จ านวน 97 คน รวม 291 ฉบบ สงแบบสอบถามทมขอค าถาม จ านวน 120 ขอ ไปยงกลมตวอยาง ไดรบแบบสอบถามความคดเหน กลบคนมา 258 ฉบบ คดเปนรอยละ 88.66 และเปนแบบสอบถามทมความสมบรณทงหมด ผวจย น าแบบสอบถามมาวเคราะหผล ดงน

สถานภาพทวไปของผตอบแบบสอบถาม เมอแยกพจารณาตาม เพศ อาย ระดบ การศกษา สงสด ต าแหนงหนาทในโรงเรยน โดยการแจกแจงความถ (frequency) และหาคารอยละ (percentage) ดงรายละเอยดในตารางท 11

ตารางท 11 รอยละสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม

ตวแปร จ านวน รอยละ 1. เพศ ชาย หญง

105 153

40.70 59.30

รวม 258 100.00 2. อาย ต ากวา 30 ป 30 – 35 ป 36 – 40 ป 41 – 45 ป 46 – 50 ป 51 ปขนไป

12 34 35 39 22 116

4.65 13.18 13.56 15.12 8.53 44.96

รวม 258 100.00

191

ตารางท 11 รอยละสถานภาพของผตอบแบบสอบถาม (ตอ) ตวแปร จ านวน รอยละ

3. ระดบการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อน ๆ

107 145 6

41.50 56.20 2.30

รวม 258 100.00

4. ต าแหนงหนาทในโรงเรยน ผอ านวยการโรงเรยนหรอรกษาการในต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยน รองผอ านวยการโรงเรยนหรอหวหนาวชาการ หวหนากลมสาระ

86

86 86

33.33

33.33 33.33

รวม 258 100.00 5. ประสบการณในต าแหนงปจจบน ต ากวา 5 ป 6 – 10 ป 11 – 15 ป 16 – 20 ป 21 – 25 ป 26 ปขนไป

44 53 32 30 28 71

17.06 20.54 12.40 11.63 10.85 27.52

รวม 258 100.00

จากตารางท 11 พบวาผตอบแบบสอบถามในโรงเรยนประถมศกษา 258 คน สวนใหญ เปนเพศหญง จ านวน 153 คน คดเปนรอยละ 59.30 เปนเพศชาย จ านวน 105 คน คดเปนรอยละ 40.70 อายสวนใหญเปนอาย 51 ปขนไป จ านวน 116 คน คดเปนรอยละ 45.00 อาย 41 – 45 ป จ านวน 39 คน คดเปนรอยละ 15.10 อาย 36 – 40 ป จ านวน 35 คน คดเปนรอยละ 13.60 อาย 30 – 35 ป จ านวน 34 คน คดเปนรอยละ 13.20 อาย 46 – 50 ป จ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 8.50 และอายต ากวา 30 ป จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 4.70 ระดบการศกษา มการศกษาระดบ ปรญญาโท จ านวน 145 คน คดเปนรอยละ 56.20 ปรญญาตร จ านวน 107 คน คดเปนรอยละ 41.50

192

ปรญญาเอก จ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 2.30 และอน ๆ จ านวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.40 ต าแหนงหนาทในสถานศกษา ผตอบแบบสอบถาม มต าแหนงหนาทเปนผอ านวยการโรงเรยนหรอ รกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน จ านวน 86 คน คดเปนรอยละ 33.33 รองผอ านวยการ โรงเรยนหรอหวหนาวชาการ จ านวน 86 คน คดเปนรอยละ 33.33 หวหนากลมสาระ จ านวน 86 คน คดเปนรอยละ 33.33 ประสบการณในต าแหนงปจจบน ตงแต 26 ปขนไป จ านวน 71 คน คดเปน รอยละ 27.50 ตงแต 6-10 ป จ านวน 53 คน คดเปนรอยละ 20.50 ต ากวา 5 ป จ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 17.10 ตงแต 11 - 15 ป จ านวน 32 คน คดเปนรอยละ 12.40 ตงแต 16 - 20 ป จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 11.60 ตงแต 21-25 ป จ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 10.90

1.6 ผลการวเคราะหระดบความเหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

วเคราะหจากคามชฌมเลขคณต ( ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และน าไปเทยบกบเกณฑตามแนวคดของเบสท (Best) รายละเอยดดงตารางท 12

ตารางท 12 คามชฌมเลขคณต ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และระดบความเหนดวยวาเปน

ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (n=258)

ท ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา X S.D. ระดบความ เหนดวยวาเปนตวบงช

1 โรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษาเพอการเรยนรในศตวรรษท 21

4.10 0.67 มาก

2 โรงเรยนพฒนาปรบปรงอาคารสถานททเออตอการเรยนร 4.28 0.69 มาก 3 โรงเรยนพฒนาปรบปรงวสดอปกรณตาง ๆใหทนสมย 4.10 0.67 มาก 4 โรงเรยนเปนแบบอยางทดใหแกโรงเรยนอน 3.95 0.75 มาก 5 โรงเรยนไดพฒนางานทกดานอยางตอเนอง 4.17 0.65 มาก 6 โรงเรยนมระบบสารสนเทศทด ถกตอง รวดเรวเปนปจจบน 4.04 0.69 มาก 7 โรงเรยนวเคราะหผลการเรยนการสอนเพอยกระดบ

ผลสมฤทธ 4.23 0.68 มาก

8 โรงเรยนสงเสรมศกยภาพนกเรยนดานภาษาสสากล 3.79 0.81 มาก 9 โรงเรยนจดการศกษาทเปนไปตามมาตรฐานก าหนด 4.22 0.64 มาก

193

ตารางท 12 คามชฌมเลขคณต ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และระดบความเหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศก

(n=258)


10 โรงเรยนก าหนดปรชญา วสยทศน พนธกจ และเปาประสงค 4.48 0.61 มาก 11 โรงเรยนจดท ารายงานผลการด าเนนงานเผยแพรตอ

สาธารณชน 4.07 0.73 มาก

12 โรงเรยนบรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใส ตรวจสอบได

4.41 0.69 มาก

13 โรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยน การสอนอยางตอเนอง

4.34 0.63 มาก

14 โรงเรยนจดท าหลกสตรสถานศกษาใหเหมาะสมกบบรบท 4.36 0.68 มาก 15 โรงเรยนจดท าแผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ 4.43 0.64 มาก 16 โรงเรยนมการตดตามประเมนผลการท างานของครและ

บคลากรทางการศกษา 4.26 0.63 มาก


4.18 0.62 มาก

18 โรงเรยนจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอานอยางตอเนอง 4.25 0.73 มาก 19 โรงเรยนมสงอ านวยความสะดวกดานเทคโนโลยในการเรยน

การสอน 4.16 0.71 มาก

20 โรงเรยนสนบสนนงบประมาณใหครเพอใชในการพฒนาตนเอง

4.10 0.72 มาก

21 โรงเรยนจดสภาพแวดลอมทดและมความปลอดภย 4.35 0.67 มาก 22 โรงเรยนสงเสรมการด าเนนงานทสงผลตอคณภาพการศกษา 4.32 0.62 มาก 23 โรงเรยนมคณะกรรมการสถานศกษาใหความเหนชอบและ

สนบสนนการด าเนนงาน 4.43 0.67 มาก

24 โรงเรยนไดรบความพงพอใจจากผมสวนไดสวนเสย 4.02 0.72 มาก

194


(n=258)


25 โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชนและหนวยงานอน ๆ

4.01 0.79 มาก

26 โรงเรยนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง 4.25 0.75 มาก 27 โรงเรยนจดแหลงคนควาสงเสรมการเรยนรอยางหลากหลาย 4.07 0.69 มาก 28 โรงเรยนปรบสดสวนเวลาสอนในหองเรยนเพมเวลาเรยนร 4.19 0.65 มาก 29 โรงเรยนมการปฏรปกระบวนการเรยนร 4.13 0.63 มาก 30 โรงเรยนสนบสนนการสรางเครอขายความรวมมอทาง

การศกษาจากทกภาคสวน 4.12 0.73 มาก

31 โรงเรยนมการจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยม 3.92 0.99 มาก 32 โรงเรยนจดระบบการดแลชวยเหลอนกเรยนอยางทวถง 4.40 0.67 มาก 33 โรงเรยนมระบบการใหบรการสอทสามารถเขาถงและบรการ

ไดงาย 4.08 0.68 มาก

34 โรงเรยนมโครงสรางการบรหารงานทชดเจน 4.35 0.72 มาก 35 ผบรหารมคณลกษณะเปนผน า 4.49 0.62 มาก 36 ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบ

ความสามารถ 4.36 0.69 มาก

37 ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยน การสอนอยางมสวนรวม

4.35 0.67 มาก

38 ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ 4.37 0.65 มาก 39 ผบรหารใชการสอสารหลายรปแบบ/ชองทาง 4.31 0.63 มาก 40 ผบรหารใชหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 4.36 0.65 มาก 41 ผบรหารมการวางแผนทดในการบรหารสถานศกษา 4.36 0.66 มาก 42 ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน 4.28 0.69 มาก 43 ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ 4.40 0.64 มาก

195


(n=258)


44 ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการในองคการ 4.23 0.65 มาก 45 ผบรหารด าเนนการบรหารโดยยดคณภาพเปนเปาหมาย

สงสด 4.35 0.64 มาก

46 ผบรหารใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม 4.42 0.69 มาก 47 ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถของ

บคลากร 4.41 0.64 มาก

48 ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 4.46 0.64 มาก 49 ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน 4.46 0.62 มาก 50 ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทมคณภาพ 4.45 0.61 มาก 51 ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา 4.40 0.65 มาก 52 ผบรหารสามารถตดสนใจและใหขอมลแกผทเกยวของได 4.38 0.63 มาก 53 ผบรหารมวธการบรณาการกระบวนการบรหารบคคล 4.29 0.60 มาก 54 ผบรหารสงเสรมศกยภาพใหพฒนานวตกรรมการเรยน

การสอน 4.29 0.62 มาก

55 ผบรหารตดตามความกาวหนาในการจดกระบวนการเรยน การสอน

4.36 0.64 มาก

56 ผบรหารใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน 4.31 0.67 มาก 57 ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง. 4.36 0.64 มาก

58 ผบรหารสงเสรมเชดชผเรยนดานคณธรรม 4.50 0.59 มากทสด 59 ผบรหารใชงานวจยเปนฐานในการพฒนาองคกร 3.98 0.73 มาก 60 ผบรหารแจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอ

เหตการณ 4.43 0.63 มาก

196


(n=258)


61 ผบรหารสนบสนนครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหม ๆ

4.36 0.65 มาก

62 ผบรหารใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา 4.37 0.61 มาก 63 ผบรหารจดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวางครกบ

นกเรยน 4.40 0.62 มาก

64 ผบรหารเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร 4.21 0.69 มาก 65 ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการเรยนร 4.17 0.69 มาก 66 ครมแผนการเรยนการสอนทมวตถประสงคชดเจน 4.24 0.66 มาก 67 ครอทศตนเพอความส าเรจของโรงเรยน 4.37 0.67 มาก 68 ครพฒนาตนเองและพฒนาวชาชพ 4.46 0.62 มาก 69 ครจดการเรยนรทสอดแทรกจรยธรรมทกวชา 4.45 0.67 มาก 70 ครพฒนาความรผเรยนรอบดานสความเปนเลศ 4.21 0.69 มาก 71 ครมเทคนคทหลากหลายในการจดการเรยนการสอน 4.19 0.66 มาก 72 ครรกษาจรรยาบรรณของวชาชพ 4.60 0.62 มากทสด 73 ครอทศแรงกาย แรงใจปฏบตหนาทในงานของตนให

บรรลผล 4.45 0.64 มาก

74 ครท างานดวยความทมเทเสยสละและมความรบผดชอบ 4.44 0.68 มาก 75 ครสงเสรมผเรยนไดเรยนรตรงกบความสามารถ 4.30 0.66 มาก 76 ครใชวธการสอนแบบตาง ๆ อยางมประสทธภาพ 4.28 0.65 มาก 77 ครน าเทคโนโลยมาใชในกระบวนการเรยนการสอน 4.17 0.68 มาก 78 ครวดและประเมนผลนกเรยนตามตวชวด 4.38 0.69 มาก 79 ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง 4.36 0.70 มาก 80 ครใชแหลงเรยนรในการเพมทกษะการเรยนร 4.21 0.65 มาก

197


(n=258)


81 ครจดท าสอการเรยนรทหลากหลายตามความแตกตางของผเรยน

4.05 0.74 มาก

82 ครน าผลการประเมนการเรยนมาใชในการพฒนาผเรยน 4.24 0.63 มาก 83 ครสงเสรมผเรยนไดน าเสนอและเผยแพรผลงาน 3.99 0.75 มาก 84 ครมความเชยวชาญดานการสอน 4.09 0.68 มาก 85 ครสามารถแกปญหาของผเรยนได 4.22 0.63 มาก 86 ครมความสขในการปฏบตหนาทใหเจรญกาวหนา 4.35 0.65 มาก 87 ครสรางและพฒนานวตกรรมในการจดการเรยนการสอน 4.08 0.74 มาก 88 นกเรยนมคณลกษณะเปนเลศทางดานตาง ๆ 3.95 0.75 มาก 89 นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆรอบตว 3.93 0.74 มาก 90 นกเรยนรจกหนาทและปฏบตตนเปนพลเมองทด 4.16 0.65 มาก 91 นกเรยนมจตส านกทดในการปฏบตตนตอสงแวดลอม 4.12 0.71 มาก 92 นกเรยนรจกใชเหตผลในการท าความเขาใจเรองราวตาง ๆ 4.00 0.70 มาก 93 นกเรยนรจกตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย 3.99 0.68 มาก 94 นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร 3.97 0.78 มาก 95 นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใช

แกปญหา 3.91 0.79 มาก

96 นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน 3.80 0.73 มาก 97 นกเรยนสามารถใช ICT เพอใหการสอสารบรรลเปาหมาย 3.91 0.74 มาก 98 นกเรยนสามารถท างานรวมกบผอนและปรบตวไดดอยาง

สรางสรรค 4.06 0.68 มาก

99 นกเรยนมศกยภาพในการสอสารเพอชวยเหลอกน 4.07 0.65 มาก 100 นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ 4.20 0.72 มาก 101 นกเรยนไดรบความดแลชวยเหลอและสนบสนนอยางด 4.38 0.70 มาก

198


(n=258)


102 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบชาต 3.63 0.99 มาก 103 นกเรยนมศกยภาพในการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา 3.24 0.98 ปานกลาง 104 นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐาน

หลกสตร 3.71 0.76 มาก

105 นกเรยนมศกยภาพในการแขงขน 3.72 0.75 มาก 106 นกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร 3.90 0.76 มาก 107 นกเรยนมความรคคณธรรม 4.17 0.65 มาก 108 นกเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ 3.83 0.77 มาก 109 นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน 3.93 0.74 มาก 110 นกเรยนไดรบความรตรงกบความตองการของตนเอง 4.07 0.71 มาก 111 นกเรยนมผลงานสรางสรรคองคความรใหม 3.80 0.72 มาก 112 นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารการเรยนรไดตามศกยภาพ 3.91 0.72 มาก 113 นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหม ๆเพอประโยชนตนเอง

และสงคม 3.87 0.73 มาก

114 นกเรยนมสวนรวมก าหนดเกณฑทจะใชตดสนคณภาพ 3.69 0.82 มาก 115 นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 3.96 0.71 มาก 116 นกเรยนสามารถน าเสนอผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของ 3.77 0.78 มาก 117 นกเรยนน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

ไปใช 4.10 0.70 มาก


4.08 0.65 มาก

119 นกเรยนสามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน 3.98 0.69 มาก 120 นกเรยนสามารถท าความดโดยมจตสาธารณะ 4.30 0.71 มาก

199

1.7 ผลการวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ผวจยไดรวบรวมขอมลทไดน ามาวเคราะหเพอหาองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) โดยใชโปรแกรมส าเรจรปตรวจสอบโดยสถตตวบงชมความสมพนธกนโดย พจารณาจากคา KMO and Bartlett’s Test โดยคา Kaiser–Meyer–Olkin Measure of Sampling Adequacy (MSA) อยระหวาง 0 ถง 1 และสถตทดสอบ Bartlett’s Test of Sphericity ใชทดสอบตวบงชตาง ๆ วามความสมพนธกนหรอไมจากการวเคราะหองคประกอบไดผล ดงตารางท 13 ตารางท 13 คา KMO and Bartlett’s Test of Sphericity Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy

.944

Bartlett’s Test of Sphericity Approx. Chi- Square 30782.568 df 7140 Sig .000

จากตารางท 13 คา KMO (Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy)

เทากบ .944 แสดงวาตวบงชทง 120 ตวบงช ของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เปนจ านวนขอมลทมความเพยงพอและมความเหมาะสม สามารถใชสถตการวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ระดบด ทงนเพราะคา KMO มคามากกวา 0.5 และเขาใกล 1 และเมอทดสอบ สมมตฐานดวยการทดสอบ Bartlett’s Test of Sphericity พบในลกษณะเดยวกน คอ คา Chi- Square = 30782.568 คา Significance = .000 ซงนอยกวา .05 จงปฏเสธ 0H และยอมรบ

1H ซงแสดงวาคาแมกทรกซสมประสทธสหสมพนธของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน ประถมศกษาทง 120 ตวบงช มความสมพนธกนท าใหขอมลนน าไปวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ได

การวเคราะหในขนตอนนเปนการวเคราะหองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา หลงจากทผวจยไดรบแบบสอบถามกลบเกยวกบความคดเหนดานตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา จ านวน 258 ฉบบ จากทงสน 291 ฉบบ คดเปนรอยละ 88.66 ผวจยวเคราะหขอมลดวยการใชการสกดองคประกอบ (Factor Extraction) ดวยวธวเคราะห สวนประกอบหลก (Principal Component Analysis : PCA) ดวยการหมนแกนแบบต งฉาก (orthogonal rotation) และการหมนแกนดวยวธวารแมกซ (varimax extraction) โดยขอตกลง

200

เบองตนในการศกษาครงนใชเกณฑในการเลอกองคประกอบ ดงน 1) มคาน าหนกองคประกอบ (factor loading) ตงแต 0.50 ขนไป 2) มคาไอเกน (eigen values) มากกวา 1 ตามเกณฑของ ไคเซอร (Kaiser’s criterion) และ 3) มตวบงชอธบายองคประกอบมากกวา 3 ตวขนไป เมอพจารณา ตามเกณฑดงกลาว ไดจ านวนองคประกอบและคาความแปรปรวนของตวบงช สามารถจดกลมองคประกอบได จ านวน 19 องคประกอบ ดงตารางท 14

ตารางท 14 คาไอเกน คารอยละของความแปรปรวนและคารอยละสะสมของความแปรปรวนของ


องคป

ระกอ

บ (C

ompo

nent

)

Extraction Sums of Squared Loadings Rotation Sums of Squared Loadings

คาคว

ามแป

รปรว

น

(eige

n va

lues

)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (%

of V

arian

ce)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

คาคว

ามแป

รปรว

น (e

igenv

alues

)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (%

of V

arian

ce)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

1 51.654 43.045 43.045 23.690 19.742 19.742 2 7.336 6.114 49.159 18.699 15.583 35.325 3 3.321 2.767 51.926 7.924 6.603 41.928 4 2.371 1.976 53.902 5.637 4.697 46.625 5 1.868 1.557 55.459 5.472 4.560 51.185 6 2.009 1.674 58.419 3.405 2.837 52.754 7 1.843 1.536 59.955 2.723 2.269 55.023 8 1.807 1.506 61.461 2.538 2.115 57.138 9 1.711 1.426 62.886 2.275 1.896 59.034 10 1.483 1.236 64.122 2.203 1.836 60.870 11 1.437 1.198 65.320 2.034 1.695 62.565 12 1.374 1.145 66.465 1.986 1.655 64.220 13 1.323 1.103 67.568 1.831 1.526 65.745 14 1.236 1.030 68.598 1.735 1.446 67.191 15 1.200 1.000 69.598 1.664 1.387 68.578 16 1.165 .971 70.568 1.515 1.263 69.840

201

ตารางท 14 คาไอเกน คารอยละของความแปรปรวนและคารอยละสะสมของความแปรปรวนของ ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ)

องคป

ระกอ

บ(Co

mpo

nent

)

Extraction Sums of Squared Loadings Rotation Sums of Squared Loadings คา

ความ

แปรป

รวน

(eige

n va

lues

)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (p

erce

nt o

f Var

iance

)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

คาคว

ามแป

รปรว

น (e

igenv

alues

)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (p

erce

nt o

f Var

iance

)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

17 1.088 .907 71.475 1.444 1.203 71.044 18 1.058 .882 72.357 1.370 1.142 72.185 19 1.045 .871 73.228 1.251 1.042 73.228

จากตารางท 14 พบวา เมอพจารณาเฉพาะองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของ

โรงเรยนประถมศกษา ทมคาความแปรปรวนหรอคาไอเกน (eigenvalue) 1 ขนไป ไดจ านวน องคประกอบ ทงสน 19 องคประกอบ (component) คารอยละความแปรปรวน (percent of variance) ระหวาง 1.042– 19.330 และคารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) เทากบ รอยละ 73.228 ลกษณะนแสดงวาองคประกอบทง 19 องคประกอบ สามารถ อธบายความแปรปรวนขององคประกอบไดเทากบรอยละ 73.228

แตเมอพจารณาเกณฑในการศกษาครงนใชเกณฑในการเลอกองคประกอบ คอ 1) มคา น าหนกองคประกอบ (factor loading) ตงแต 0.50 ขนไป 2) มคาไอเกน (eigen values) มากกวา 1.00 ตามเกณฑของไคเซอร (Kaiser’s criterion) และ 3) มตวบงชอธบายองคประกอบมากกวา 3 ตวขนไป พบวา 4 องคประกอบทมคณลกษณะเปนไปตามเกณฑ สวนองคประกอบทเหลอไมเปนไป ตามเกณฑพจารณา ท าใหตวบงชในการพจารณาเหลอเพยง 65 ตวบงช จากตวบงชทงหมด 120 ตวบงช ซงจ าแนกไดดงตารางท 15

202

ตารางท 15 คาน าหนกองคประกอบ และจ านวนองคประกอบ

ตวบงช คาน าหนกองคประกอบ (factor loading)

1 2 3 4

V48 0.742 V50 0.739 V52 0.737 V46 0.734 V55 0.723 V49 0.722 V43 0.713 V41 0.710 V63 0.701 V35 0.700 V40 0.700 V53 0.698 V38 0.671 V54 0.664 V58 0.661 V62 0.657 V45 0.647 V64 0.646 V47 0.644 V51 0.638 V60 0.636 V56 0.635 V57 0.621 V42 0.618 V36 0.612 V61 0.604 V39 0.598

203

ตารางท 15 คาน าหนกองคประกอบ และจ านวนองคประกอบ (ตอ)


1 2 3 4

V37 0.581 V65 0.577 V44 0.571

V95 0.784

V105 0.758

V108 0.757

V103 0.755

V112 0.746

V104 0.739

V109 0.732

V111 0.703

V113 0.701

V96 0.692

V94 0.656

V106 0.649

V102 0.646

V114 0.628

V89 0.625

V88 0.618

V110 0.610

V93 0.586

V120 0.568

V117 0.565

V119 0.564

V116 0.559

V100 0.552

204

ตารางท 15 คาน าหนกองคประกอบ และจ านวนองคประกอบ (ตอ)


1 2 3 4

V101 0.534

V115 0.533

V118 0.519

V78 0.554

V79 0.537

V77 0.506

V12 0.553

V25 0.541

V24 0.541

V15 0.521

V26 0.516

V13 0.509

รวม 65 ตวบงช 30 ตวบงช 26 ตวบงช 3 ตวบงช 6 ตวบงช

จากตารางท 15 พบวา องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ม 4 องคประกอบ จ านวน 65 ตวบงชคอ องคประกอบท 1 จ านวน 30 ตวบงช องคประกอบท 2 จ านวน 26 ตวบงช องคประกอบท 3 จ านวน 3 ตวบงช และองคประกอบท 4 จ านวน 6 ตวบงช และมรายละเอยดแตละองคประกอบ ดงตารางท 16 ตารางท 16 องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ล าดบท องคประกอบ (factor loading) จ านวน ตวบงช

คาน าหนก องคประกอบ

1 องคประกอบท 1 30 0.571 – 0.742 2 องคประกอบท 2 26 0.519 – 0.784 3 องคประกอบท 3 3 0.506 – 0.554 4 องคประกอบท 4 6 0.509 – 0.553

รวม 65 0.506 – 0.784

205

จากตารางท 16 พบวา องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ตามเกณฑการคดเลอกองคประกอบม 4 องคประกอบ 65 ตวบงช คอ องคประกอบท 1 จ านวน 30 ตวบงช คา factor loadings อยระหวาง 0.571 – 0.742 องคประกอบท 2 จ านวน 26 ตวบงช คา factor loadings อยระหวาง 0.519 – 0.784 องคประกอบท 3 จ านวน 3 ตวบงช คา factor loadings อยระหวาง 0.506 – 0.554 องคประกอบท 4 จ านวน 6 ตวบงช คา factor loadings อยระหวาง 0.509 – 0.553 นอกจากนน าหนกองคประกอบและตวบงชทอธบายในแตละองคประกอบ หลงหมนแกน แสดงรายละเอยดในตารางท 17

ตารางท 17 องคประกอบและตวบงชทอธบายในแตละองคประกอบหลงหมนแกน

ท ตวบงช ขอความ น าหนก

องคประกอบ 1 V48 ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 0.742 2 V50 ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทมคณภาพ 0.739 3 V52 ผบรหารสามารถตดสนใจและใหขอมลแกผทเกยวของได 0.737 4 V46 ผบรหารใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม 0.734 5 V55 ผบรหารตดตามความกาวหนาในการจดกระบวนการเรยน

การสอน 0.723

6 V49 ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน 0.722 7 V43 ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ 0.713 8 V41 ผบรหารมการวางแผนทดในการบรหารสถานศกษา 0.710 9 V63 ผบรหารจดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน 0.701

10 V35 ผบรหารมคณลกษณะเปนผน า 0.700

11 V40 ผบรหารใชหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 0.700

12 V53 ผบรหารมวธการบรณาการกระบวนการบรหารบคคล 0.698

13 V38 ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ 0.671

14 V54 ผบรหารสงเสรมศกยภาพใหพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน 0.664

15 V58 ผบรหารสงเสรมเชดชผเรยนดานคณธรรม 0.661

16 V62 ผบรหารใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา 0.657

17 V45 ผบรหารด าเนนการบรหารโดยยดคณภาพเปนเปาหมายสงสด 0.647

18 V64 ผบรหารเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร 0.646

206

ตารางท 17 องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ)


องคประกอบ 19 V47 ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถของ

บคลากร 0.644

20 V51 ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา 0.638

21 V60 ผบรหารแจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอเหตการณ 0.636

22 V56 ผบรหารใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน 0.635 23 V57 ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. 0.621 24 V42 ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน 0.618 25 V36 ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ 0.612 26 V61 ผบรหารสนบสนนครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอน

ใหม ๆ 0.604

27 V39 ผบรหารใชการสอสารหลายรปแบบ/ชองทาง 0.598 28 V37 ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยนการสอน

อยางมสวนรวม 0.581

29 V65 ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการเรยนร 0.577 30 V44 ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการในองคการ 0.571 31 V95 นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา 0.784 32 V105 นกเรยนมศกยภาพในการแขงขน 0.758 33 V108 นกเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ 0.757 34 V103 นกเรยนมศกยภาพในการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา 0.755 35 V112 นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารการเรยนรไดตามศกยภาพ 0.746

36 V104 นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร 0.739 37 V109 นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน 0.732

38 V111 นกเรยนมผลงานสรางสรรคองคความรใหม 0.703 39 V113 นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหม ๆเพอประโยชนตนเองและ

สงคม 0.701

40 V96 นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน 0.692 41 V94 นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร 0.656

207

ตารางท 17 องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ)


องคประกอบ 42 V106 นกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร 0.649 43 V102 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบชาต 0.646 44 V114 นกเรยนมสวนรวมก าหนดเกณฑทจะใชตดสนคณภาพ 0.628 45 V89 นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆ รอบตว 0.625 46 V88 นกเรยนมคณลกษณะเปนเลศทางดานตาง ๆ 0.618 47 V110 นกเรยนไดรบความรตรงกบความตองการของตนเอง 0.610 48 V93 นกเรยนรจกตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย 0.586 49 V120 นกเรยนสามารถท าความดโดยมจตสาธารณะ 0.568 50 V117 นกเรยนน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช 0.565 51 V119 นกเรยนสามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน 0.564 52 V116 นกเรยนสามารถน าเสนอผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของ 0.559 53 V100 นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ 0.552 54 V101 นกเรยนไดรบความดแลชวยเหลอและสนบสนนอยางด 0.534 55 V115 นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 0.533

56 V118 นกเรยนสามารถเปนแบบอยางทดและน าชอเสยงมาใหโรงเรยน 0.519 57 V78 ครวดและประเมนผลนกเรยนตามตวชวด 0.554 58 V79 ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง 0.537 59 V77 ครน าเทคโนโลยมาใชในกระบวนการเรยนการสอน 0.506 60 V12 โรงเรยนบรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได 0.553 61 V25 โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชนและหนวยงาน

อน ๆ 0.541

62 V24 โรงเรยนไดรบความพงพอใจจากผมสวนไดสวนเสย 0.541

63 V15 โรงเรยนจดท าแผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ 0.521 64 V26 โรงเรยนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง 0.516

65 V13 โรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยนการสอนอยางตอเนอง

0.509

208

จากตารางท 17 พบวา องคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ตามเกณฑการคดเลอกองคประกอบม 4 องคประกอบคอ องคประกอบท 1 จ านวน 30 ตวบงช องคประกอบท 2 จ านวน 26 ตวบงช องคประกอบท 3 จ านวน 3 ตวบงช องคประกอบท 4 จ านวน 6 ตวบงช รวม 65 ตวบงช นอกจากนน าหนกองคประกอบและตวบงชทอธบายในแตละองคประกอบหลงหมนแกน แสดงรายละเอยดในตารางท 18 ตารางท 18 องคประกอบท 1


องคประกอบ 1 V48 ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 0.742 2 V50 ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทมคณภาพ 0.739 3 V52 ผบรหารสามารถตดสนใจและใหขอมลแกผทเกยวของได 0.737 4 V46 ผบรหารใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม 0.734 5 V55 ผบรหารตดตามความกาวหนาในการจดกระบวนการเรยน

การสอน 0.723

6 V49 ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน 0.722 7 V43 ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ 0.713 8 V41 ผบรหารมการวางแผนทดในการบรหารสถานศกษา 0.710 9 V63 ผบรหารจดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน 0.701


11 V40 ผบรหารใชหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 0.700

12 V53 ผบรหารมวธการบรณาการกระบวนการบรหารบคคล 0.698

13 V38 ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ 0.671


15 V58 ผบรหารสงเสรมเชดชผเรยนดานคณธรรม 0.661

16 V62 ผบรหารใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา 0.657

17 V45 ผบรหารด าเนนการบรหารโดยยดคณภาพเปนเปาหมายสงสด 0.647

18 V64 ผบรหารเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร 0.646

19 V47 ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถบคลากร 0.644

209

ตารางท 18 องคประกอบท 1 (ตอ)


องคประกอบ 20 V51 ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา 0.638

21 V60 ผบรหารแจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอเหตการณ 0.636

22 V56 ผบรหารใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน 0.635

23 V57 ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง. 0.621

24 V42 ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน 0.618

25 V36 ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ

0.612

26 V61 ผบรหารสนบสนนครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหม ๆ

0.604

27 V39 ผบรหารใชการสอสารหลายรปแบบ/ชองทาง 0.598 28 V37 ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยน

การสอนอยางมสวนรวม 0.581

29 V65 ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการเรยนร 0.577 30 V44 ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการในองคการ 0.571 คาความแปรปรวนหรอคาไอเกน (eigenvalue) 23.196 คารอยละความแปรปรวน (percent of variance) 19.330 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 19.330

จากตารางท 18 พบวา องคประกอบท 1 อธบายดวยตวบงชส าคญ จ านวน 30 ตวบงช หลงหมนแกน ไดแกตวบงชท V48, V50, V52, V46, V55, V49, V43, V41, V63, V35, V40, V53, V38, V54, V58, V62, V45, V64, V47, V51, V60, V56, V57, V42, V36, V61, V39, V37, V65 และ V44 ซงมคาน าหนกตวแปรในองคประกอบ (factor loading) อยระหวาง 0.571 - 0.742 มคา ความแปรปรวนของตวแปร (eigenvalues) เทากบ 23.196 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) เทากบ 19.330 และคารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative % of variance) เทากบ 19.330 ซงเมอเทยบคาความแปรปรวนของตวบงชกบองคประกอบอน ๆ พบวา องคประกอบมความส าคญเปนอนดบ 1 กลาวคอ ตวบงชทง 30 ตวบงช เปนตวบงชทรวมกนอธบายองคประกอบนไดดทสด และเมอแยกพจารณาเปนรายขอ พบวา ตวบงชท มความเกยวของกบ การด าเนนการตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ผวจยจงก าหนดชอตวบงชแฝง

210

องคประกอบท 1 นวา “คณภาพการบรหาร” ผวจยไดรวบรวมขอมลทได น ามาวเคราะหเพอหาองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) โดยใชโปรแกรมส าเรจรปตรวจสอบ โดยสถตตวบ งชมความสมพนธกนโดยพจารณาจากคา KMO and Bartlett’s Test โดยคา Kaiser–Meyer–Olkin Measure of Sampling Adequacy (MSA) อยระหวาง 0 ถง 1 และสถตทดสอบ Bartlett’s Test of Sphericity ใชทดสอบตวบงชตาง ๆ วามความสมพนธกนหรอไมจากการวเคราะห องคประกอบท 1 ไดผลดงตารางท 19

ตารางท 19 คา KMO and Bartlett’s Test of Sphericity Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy .964


จากตารางท 19 คา KMO (Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy) เทากบ .964 แสดงวาตวบงชทง 30 ตวบงช ขององคประกอบท 1 ของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เปนจ านวนขอมลทมความเพยงพอและมความเหมาะสม สามารถใชสถต การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ระดบด ทงนเพราะคา KMO มคามากกวา 0.5 และ เขาใกล 1 และเมอทดสอบสมมตฐานดวยการทดสอบ Bartlett’s Test of Sphericity พบในลกษณะ เดยวกน คอ คา Chi- Square = 6557.797 คา Significance = .000 ซงนอยกวา .05 จงปฏเสธ H0 และยอมรบ H1 ซงแสดงวาคาแมกทรกซสมประสทธสหสมพนธของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทง 30 ตวบงช มความสมพนธกนท าใหขอมลนน าไปวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ได

การวเคราะหในขนตอนนเปนการวเคราะหองคประกอบท 1 ของตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ผวจยวเคราะหขอมลดวยการใชการสกดองคประกอบ (Factor Extraction) ดวยวธวเคราะหสวนประกอบหลก (Principal Component Analysis : PCA) ดวยการ หมนแกนแบบตงฉาก (orthogonal rotation) และการหมนแกนดวยวธวารแมกซ (varimax extraction) โดยขอตกลงเบองตนในการศกษาครงนใชเกณฑในการเลอกองคประกอบ ดงน 1) มคา น าหนกองคประกอบ (factor loading) ตงแต 0.50 ขนไป 2) มคาไอเกน (eigen values) มากกวา 1 ตามเกณฑของไคเซอร (Kaiser’s criterion) และ 3) มตวบงชอธบายองคประกอบมากกวา 3 ตวขนไป เมอพจารณาตามเกณฑดงกลาว ไดจ านวนองคประกอบและคาความแปรปรวนของตวบงช สามารถจดกลมองคประกอบได จ านวน 2 องคประกอบ ดงตารางท 20

211

ตารางท 20 คาไอเกน คารอยละของความแปรปรวนและคารอยละสะสมของความแปรปรวนของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

องคป

ระกอ

บ(Co

mpo

nent

)

Extraction Sums of Squared Loadings Rotation Sums of Squared Loadings คา

ความ

แปรป

รวน

(eige

n va

lues

)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (%

of V

arian

ce)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

คาคว

ามแป

รปรว

น (e

igenv

alues

)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (%

of V

arian

ce)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

1 17.400 56.128 56.128 9.492 30.620 30.620 2 .589 1.900 58.028 8.496 27.408 58.028

จากตารางท 20 พบวา เมอพจารณาเฉพาะองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของ

โรงเรยนประถมศกษา ขององคประกอบท 1 ทมคาความแปรปรวนหรอคาไอเกน (eigenvalue) 1 ขนไป ไดจ านวนองคประกอบทงสน 2 องคประกอบ (component) คารอยละความแปรปรวน (percent of variance) ระหวาง 27.408 – 30.620 และคารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) เทากบ รอยละ 58.028 ลกษณะนแสดงวาองคประกอบ ทง 2 องคประกอบ สามารถอธบายความแปรปรวนขององคประกอบไดเทากบรอยละ 58.028

แตเมอพจารณาเกณฑในการศกษาครงนใชเกณฑในการเลอกองคประกอบ คอ 1) มคา น าหนกองคประกอบ (factor loading) ตงแต 0.50 ขนไป 2) มคาไอเกน (eigen values) มากกวา 1.00 ตามเกณฑของไคเซอร (Kaiser’s criterion) และ 3) มตวบงชอธบายองคประกอบมากกวา 3 ตวขนไป พบวา 2 องคประกอบยอย ทมคณลกษณะเปนไปตามเกณฑ ซงจ าแนกไดดงตารางท 21

ตารางท 21 คาน าหนกองคประกอบยอย และจ านวนองคประกอบยอย


1.1 1.2

V57 0.699 V40 0.675 V60 0.659 V64 0.657

212

ตารางท 21 คาน าหนกองคประกอบยอย และจ านวนองคประกอบยอย (ตอ)


1.1 1.2

V63 0.633 V38 0.622 V45 0.610 V37 0.605 V51 0.603 V42 0.602 V65 0.595 V62 0.593 V50 0.585 V61 0.565 V53 0.552 V39 0.521 V58 0.508 V47 0.714 V36 0.693 V43 0.678 V55 0.671 V35 0.642 V56 0.626 V48 0.618 V46 0.598 V52 0.594 V41 0.582 V49 0.555 V54 0.546 V44 0.534

รวม 30 ตวบงช 17 ตวบงช 13 ตวบงช

213

จากตารางท 21 พบวา องคประกอบท 1 มจ านวน 30 ตวบงช ม 2 องคประกอบยอย คอ องคประกอบท 1.1 จ านวน 17 ตวบงช องคประกอบท 1.2 จ านวน 13 ตวบงช และมรายละเอยด แตละองคประกอบ ดงตารางท 22

ตารางท 22 องคประกอบท 1.1


องคประกอบ 1 V57 ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 0.699 2 V40 ผบรหารใชหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 0.675 3 V60 ผบรหารแจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอ

เหตการณ 0.659

4 V64 ผบรหารเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร 0.657 5 V63 ผบรหารจดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวางครกบ

นกเรยน 0.633

6 V38 ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ 0.622 7 V45 ผบรหารด าเนนการบรหารโดยยดคณภาพเปนเปาหมายสงสด 0.610 8 V37 ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยน

การสอนอยางมสวนรวม 0.605

9 V51 ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา 0.603 10 V42 ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน 0.602

11 V65 ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการจดการ 0.595 12 V62 ผบรหารใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา 0.593 13 V50 ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทมคณภาพ 0.585 14 V61 ผบรหารสนบสนนครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบ

การสอนใหม ๆ 0.565

15 V53 ผบรหารมวธการบรณาการกระบวนการบรหารบคคล 0.552 16 V39 ผบรหารใชการสอสารหลายรปแบบ/ชองทาง 0.521 17 V58 ผบรหารสงเสรมเชดชผเรยนดานคณธรรม 0.508 คาความแปรปรวน (eigenvalues) 9.492 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) 30.620 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 30.620

214

จากตารางท 22 พบวา องคประกอบท 1.1 อธบายดวยตวบงชส าคญ จ านวน 17 ตวบงช หลงหมนแกน ไดแกตวบงชท V57, V40, V60, V64, V63, V38, V45, V37, V51, V42, V65, V62, V50, V61, V53, V39 และ V58 ซ งมคาน าหนกองคประกอบ ( factor loading) อยระหวาง 0.508 - 0.699 มคาความแปรปรวนของตวบงช (eigenvalues) เทากบ 9.492 คารอยละของ ความแปรปรวน (percent of variance) เทากบ 30.620 และคารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) เทากบ 30.620 ซงเมอเทยบคาความแปรปรวนของตวบงชกบองคประกอบอน ๆ พบวา องคประกอบมความส าคญเปนอนดบ 1 กลาวคอ ตวบงชทง 17 ตวบงช เปนตวบงชทรวมกนอธบายองคประกอบนไดดทสด และองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวน ของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ไดรอยละ 30.620 ซงเมอเปรยบเทยบคา ความแปรปรวน (eigenvalue) ของตวบงชกบองคประกอบอน ๆ องคประกอบยอยนมความส าคญทสดผวจยตงชอองคประกอบนวา “หลกการบรหาร” ตารางท 23 องคประกอบท 1.2


องคประกอบ 1 V47 ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถบคลากร 0.714

2 V36 ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ

0.693

3 V43 ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ 0.678

4 V55 ผบรหารตดตามความกาวหนาในการจดกระบวนการเรยน การสอน

0.671


6 V56 ผบรหารใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน 0.626

7 V48 ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 0.618

8 V46 ผบรหารใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม 0.598

9 V52 ผบรหารสามารถตดสนใจและใหขอมลแกผทเกยวของได 0.594

10 V41 ผบรหารมการวางแผนทดในการบรหารสถานศกษา 0.582

11 V49 ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน 0.555


215

ตารางท 23 องคประกอบท 1.2 (ตอ)


องคประกอบ 13 V44 ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการในองคการ 0.534

คาความแปรปรวน (eigenvalues) 1.956 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) 7.521 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 61.461

จากตารางท 23 พบวา องคประกอบท 1.2 อธบายดวยตวบงชส าคญ จ านวน 13 ตวบงช

หลงหมนแกนไดแก ตวบงชท V47, A V36, V43, V55, V35, V56, V48, V46, V52, V41, V49, V54 และ V44 ซงมคาน าหนกตวบงชในองคประกอบ (factor loading) อยระหวาง 0.534 - 0.714 มคาความแปรปรวน (eigenvalues) ของตวบงช เทากบ 1.956 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) เทากบ 7.521 และคารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) เทากบ 61.461 ลกษณะนแสดงวาตวบงชทง 13 ตวบงช เปนตวบงชทรวมกนบรรยาย องคประกอบไดดทสดและองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนของตวบงช คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ไดรอยละ 61.461 ซงเมอเปรยบเทยบคาความแปรปรวน (eigenvalue) ของตวบงชกบองคประกอบอน ๆ องคประกอบยอยนมความส าคญ ผวจยตงชอองคประกอบนวา “การบรหารจดการ”

ตารางท 24 องคประกอบท 2


องคประกอบ 1 V95 นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา 0.784 2 V105 นกเรยนมศกยภาพในการแขงขน 0.758 3 V108 นกเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ 0.757 4 V103 นกเรยนมศกยภาพในการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา 0.755 5 V112 นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารการเรยนรไดตามศกยภาพ 0.746 6 V104 นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร 0.739 7 V109 นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน 0.732 8 V111 นกเรยนมผลงานสรางสรรคองคความรใหม 0.703

216

ตารางท 24 องคประกอบท 2 (ตอ)


องคประกอบ 9 V113 นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหม ๆ เพอประโยชนตนเองและ

สงคม 0.701

10 V96 นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน 0.692 11 V94 นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร 0.656 12 V106 นกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร 0.649 13 V102 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบชาต 0.646 14 V114 นกเรยนมสวนรวมก าหนดเกณฑทจะใชตดสนคณภาพ 0.628 15 V89 นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆ รอบตว 0.625 16 V88 นกเรยนมคณลกษณะเปนเลศทางดานตาง ๆ 0.618 17 V110 นกเรยนไดรบความรตรงกบความตองการของตนเอง 0.610 18 V93 นกเรยนรจกตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย 0.586 19 V120 นกเรยนสามารถท าความดโดยมจตสาธารณะ 0.568 20 V117 นกเรยนน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช 0.565 21 V119 นกเรยนสามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน 0.564 22 V116 นกเรยนสามารถน าเสนอผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของ 0.559 23 V100 นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ 0.552 24 V101 นกเรยนไดรบความดแลชวยเหลอและสนบสนนอยางด 0.534 25 V115 นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 0.533 26 V118 นกเรยนสามารถเปนแบบอยางทดและน าชอเสยงมาใหโรงเรยน 0.519 คาความแปรปรวน (eigenvalues) 18.281 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) 15.234 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 34.565

จากตารางท 24 พบวา องคประกอบท 2 อธบายดวยตวบงชส าคญ จ านวน 26 ตวบงช

หลงหมนแกน ไดแกตวบงชท V95, V105, V108, V103, V112, V104, V109, V111, V113, V96, V94, V106, V102, V114, V89, V88, V110, V93, V120, V117, V119, V116, V100, V101, V115 และ V118 ซงมคาน าหนกตวแปรในองคประกอบ (factor loading) อยระหวาง 0.519 - 0.784 มคา

217

ความแปรปรวนของตวแปร (eigenvalues) เทากบ 18.281 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) เทากบ 15.234 และคารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative % of variance) เทากบ 34.565 ซงเมอเทยบคาความแปรปรวนของตวบงชกบองคประกอบอน ๆ พบวา องคประกอบมความส าคญเปนอนดบ 1 กลาวคอ ตวบงชทง 26 ตวบงช เปนตวบงชทรวมกนอธบายองคประกอบน ไดดทสด และเมอแยกพจารณาเปนรายขอ พบวา ตวบงชทมความเกยวของกบการด าเนนการตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ผวจยจงก าหนดชอตวบงชแฝงองคประกอบท 2 นวา “คณภาพผเรยน” ผวจยไดรวบรวมขอมลทได น ามาวเคราะหเพอหาองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis: EFA) โดยใช โปรแกรมส าเรจรปตรวจสอบโดยสถตตวบงชม ความสมพนธกนโดยพจารณาจากคา KMO and Bartlett’s Test โดยคา Kaiser–Meyer–Olkin Measure of Sampling Adequacy (MSA) อยระหวาง 0 ถง 1 และสถตทดสอบ Bartlett’s Test of Sphericity ใชทดสอบตวบงชตาง ๆ วามความสมพนธกนหรอไมจากการวเคราะหองคประกอบท 2 ไดผลดงตารางท 25

ตารางท 25 คา KMO and Bartlett’s Test of Sphericity Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy .954


จากตารางท 25 คา KMO (Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy)

เทากบ .954 แสดงวาตวบงชทง 26 ตวบงช ขององคประกอบท 2 ของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เปนจ านวนขอมลทมความเพยงพอและมความเหมาะสม สามารถใชสถต การวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ระดบด ทงนเพราะคา KMO มคามากกวา 0.5 และ เขาใกล 1 และเมอทดสอบสมมตฐานดวยการทดสอบ Bartlett’s Test of Sphericity พบในลกษณะเดยวกน คอ คา Chi- Square = 5423.616 คา Significance = .000 ซงนอยกวา .05 จงปฏเสธ H0 และยอมรบ H1 ซงแสดงวาคาแมกทรกซสมประสทธสหสมพนธของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทง 26 ตวบงช มความสมพนธกนท าใหขอมลนน าไปวเคราะหองคประกอบ (Factor Analysis) ได

การวเคราะหในขนตอนนเปนการวเคราะหองคประกอบท 2 ของตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ผวจยวเคราะหขอมลดวยการใชการสกดองคประกอบ

218

(Factor Extraction) ดวยวธวเคราะหสวนประกอบหลก (Principal Component Analysis : PCA) ดวยการหมนแกนแบบตงฉาก (orthogonal rotation) และการหมนแกนดวยวธวารแมกซ (varimax extraction) โดยขอตกลงเบองตนในการศกษาครงนใชเกณฑในการเลอกองคประกอบ ดงน 1) มคา น าหนกองคประกอบ (factor loading) ตงแต 0.50 ขนไป 2) มคาไอเกน (eigen values) มากกวา 1 ตามเกณฑของไคเซอร (Kaiser’s criterion) และ 3) มตวบงชอธบายองคประกอบมากกวา 3 ตวขนไป เมอพจารณาตามเกณฑดงกลาว ไดจ านวนองคประกอบและคาความแปรปรวนของตวบงช สามารถ จดกลมองคประกอบได จ านวน 2 องคประกอบ ดงตารางท 26 ตารางท 26 คาไอเกน คารอยละของความแปรปรวนและคารอยละสะสมของความแปรปรวนของ


องคป

ระกอ

บ(Co

mpo

nent

)

Extraction Sums of Squared Loadings Rotation Sums of Squared Loadings

คาคว

ามแป

รปรว

น (e

igen

valu

es)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (%

of V

arian

ce)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

คาคว

ามแป

รปรว

น (e

igenv

alues

)

คารอ

ยละข

องคว

ามแป

รปรว

น (%

of V

arian

ce)

คารอ

ยละส

ะสมข

องคว

ามแป

รปรว

น (C

umul

ative

% o

f var

iance

)

1 13.637 52.449 52.449 6.339 24.380 24.380 2 1.780 6.846 59.295 5.619 21.613 45.992 3 .609 2.342 61.637 4.068 15.645 61.637

จากตารางท 26 พบวา เมอพจารณาเฉพาะองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา ขององคประกอบท 2 ทมคาความแปรปรวนหรอคาไอเกน (eigenvalue) 1 ขนไป ไดจ านวนองคประกอบ ทงสน 3 องคประกอบ (component) คารอยละความแปรปรวน (percent of variance) ระหวาง 15.645 – 24.380 และคารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) เทากบ รอยละ 61.637 ลกษณะนแสดงวาองคประกอบทง 3 องคประกอบ สามารถอธบายความแปรปรวนขององคประกอบไดเทากบรอยละ 61.637 แตเมอ พจารณาเกณฑในการศกษาครงนใชเกณฑในการเลอกองคประกอบ คอ 1) มคาน าหนกองคประกอบ (factor loading) ตงแต 0.50 ขนไป 2) มคาไอเกน (eigen values) มากกวา 1.00 ตามเกณฑของ ไคเซอร (Kaiser’s criterion) และ 3) มตวบงชอธบายองคประกอบมากกวา 3 ตวขนไป พบวา 2 องคประกอบยอย ทมคณลกษณะเปนไปตามเกณฑ ซงจ าแนกไดดงตารางท 27

219

ตารางท 27 คาน าหนกองคประกอบยอย และจ านวนองคประกอบยอย


2.1 2.2 V103 0.739 V95 0.713 V104 0.693 V105 0.681 V94 0.659 V109 0.645 V89 0.625 V114 0.622 V102 0.620 V88 0.612 V112 0.598 V108 0.586 V96 0.556 V106 0.546 V111 0.540 V113 0.517 V100 0.739 V101 0.734 V117 0.713 V120 0.686 V119 0.675 V118 0.662 V110 0.563 V116 0.547 V115 0.544 V93 0.504

รวม 26 ตวบงช 16 ตวบงช 10 ตวบงช

220

จากตารางท 27 พบวา องคประกอบท 2 มจ านวน 26 ตวบงช ม 2 องคประกอบยอย คอ องคประกอบท 2.1 จ านวน 16 ตวบงช องคประกอบท 2.2 จ านวน 10 ตวบงช และมรายละเอยด แตละองคประกอบ ดงตารางท 28 ตารางท 28 องคประกอบท 2.1


องคประกอบ

1 V103 นกเรยนมศกยภาพในการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา 0.739

2 V95 นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา 0.713 3 V104 นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร 0.693 4 V105 นกเรยนมศกยภาพในการแขงขน 0.681 5 V94 นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร 0.659 6 V109 นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน 0.645 7 V89 นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆรอบตว 0.625 8 V114 นกเรยนมสวนรวมก าหนดเกณฑทจะใชตดสนคณภาพ 0.622 9 V102 นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบชาต 0.620 10 V88 นกเรยนมคณลกษณะเปนเลศทางดานตาง ๆ 0.612 11 V112 นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารการเรยนรไดตามศกยภาพ 0.598 12 V108 นกเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ 0.586

13 V96 นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน 0.556 14 V106 นกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร 0.546 15 V111 นกเรยนมผลงานสรางสรรคองคความรใหม 0.540 16 V113 นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหม ๆเพอประโยชนตนเองและ

สงคม 0.517


221

จากตารางท 28 พบวา องคประกอบท 2.1 มตวบงชส าคญ จ านวน 16 ตวบงช ไดแก ตวบ งชท V103, V95, V104, V105, V94, V109, V89, V114, V102, V88, V112, V108, V96, V106, V111, และ V113 ซงมคาน าหนกตวบงชในองคประกอบ อยระหวาง 0.517 - 0.739 มคา ความแปรปรวน (eigenvalue) 6.339 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) 24.380 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 24.380 ลกษณะ นแสดงวาตวบงชทง 16 ตวบงช เปนตวบงชทรวมกนบรรยายองคประกอบไดดทสดและองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ไดรอยละ 24.380 ซงเมอเปรยบเทยบคาความแปรปรวน (eigenvalue) ของตวบงชกบองคประกอบอน ๆ องคประกอบยอยนมความส าคญ ผวจยตงชอองคประกอบนวา “ศกยภาพผเรยน” ตารางท 29 องคประกอบท 2.2


องคประกอบ 1 V100 นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ 0.739 2 V101 นกเรยนไดรบความดแลชวยเหลอและสนบสนนอยางด 0.734 3 V117 นกเรยนน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช 0.713 4 V120 นกเรยนสามารถท าความดโดยมจตสาธารณะ 0.686 5 V119 นกเรยนสามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน 0.675 6 V118 นกเรยนสามารถเปนแบบอยางทดและน าชอเสยงมาใหโรงเรยน 0.662 7 V110 นกเรยนไดรบความรตรงกบความตองการของตนเอง 0.563 8 V116 นกเรยนสามารถน าเสนอผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของ 0.547 9 V115 นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 0.544 10 V93 นกเรยนรจกตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย 0.504 คาความแปรปรวน (eigenvalues) 5.619 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) 21.613 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 45.992

จากตารางท 29 พบวา องคประกอบท 2.2 มตวบงชส าคญ จ านวน 10 ตวบงช ไดแก

ตวบงชท V100, V101, V117, V120, V119, V118, V110, V116, V115 และ V93 ซงมคาน าหนก ตวบงชในองคประกอบอยระหวาง 0.646 - 0.785 มคาความแปรปรวน(eigenvalue) 5.699 คารอยละ

222

ของความแปรปรวน (percent of variance) 21.613 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 45.992 ลกษณะนแสดงวา ตวบงชทง 10 ตวบงช เปนตวบงช ทรวมกนบรรยายองคประกอบไดดทสดและองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนของตวบงช คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ไดรอยละ 45.992 ซงเมอเปรยบเทยบคาความแปรปรวน ของตวแปร (eigenvalue) กบองคประกอบอน ๆ องคประกอบยอยนมความส าคญ ผวจยตงชอองคประกอบนวา “คณลกษณะผเรยน”



องคประกอบ 1 V78 ครวดและประเมนผลนกเรยนตามตวชวด 0.554 2 V79 ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง 0.537 3 V77 ครน าเทคโนโลยมาใชในกระบวนการเรยนการสอน 0.506


จากตารางท 30 พบวา องคประกอบท 3 มตวบงชส าคญ จ านวน 3 ตวบงช ไดแก ตวบงช

ท V78, V79 และ V77 ซงมคาน าหนกตวบงชในองคประกอบอยระหวาง 0.506 - 0.554 มคาความ แปรปรวน (eigenvalue) 8.622 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) 7.185 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 41.750 ลกษณะนแสดงวา ตวบงชทง 3 ตวบงช เปนตวบงชทรวมกนบรรยายองคประกอบไดดทสดและองคประกอบนสามารถ อธบายความแปรปรวนของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ไดรอยละ 41.750 ซงเมอเปรยบเทยบคาความแปรปรวน (eigenvalue) ของตวบงชกบองคประกอบอน ๆ องคประกอบ ยอยนมความส าคญ ผวจยตงชอองคประกอบนวา “คณภาพคร”

223



องคประกอบ 1 V12 โรงเรยนบรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได 0.553 2 V25 โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชนและหนวยงาน

อน ๆ 0.541

3 V24 โรงเรยนไดรบความพงพอใจจากผมสวนไดสวนเสย 0.541 4 V15 โรงเรยนจดท าแผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ 0.521 5 V26 โรงเรยนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง 0.516 6 V13 โรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยนการสอน

อยางตอเนอง 0.509


จากตารางท 31 พบวา องคประกอบท 4 มตวบงชส าคญ จ านวน 6 ตวบงช ไดแก ตวบงชท V12, V25, V24, V15, V26 และ V13 ซ งมคาน าหนกตวบงช ในตวบงชอยระหวาง 0.509 - 0.553 มคาความแปรปรวน (eigenvalue) 5.866 คารอยละของความแปรปรวน (percent of variance) 4.888 คารอยละสะสมของความแปรปรวน (cumulative percent of variance) 46.638 ลกษณะนแสดงวา ตวบงชทง 6 ตวบงช เปนตวบงชทรวมกนบรรยายองคประกอบไดดทสด และองคประกอบนสามารถอธบายความแปรปรวนของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ไดรอยละ 46.638 ซงเมอเปรยบเทยบคาความแปรปรวนของตวบงช (eigenvalue) กบองคประกอบอน ๆ ซ งองคประกอบยอยนมความส าคญ ผวจยต งชอองคประกอบนวา “คณภาพสถานศกษา”

จากการวเคราะหตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาจ านวน 120 ตวบงช ดวยสถตการว เคราะหองคประกอบเช งส ารวจ (Exploratory Factor Analysis : EFA) พบว า องคประกอบท เปนไปตามขอตกลงเบองตน แตละองคประกอบ (Component) มคาไอเกน (Eigenvalue) มากกวา 1.00 ตามแนวคดของ (Kaiser’s criterion) คาน าหนกตวบงชแตละตว (Factor Loading) มากกวา 0.50 และในแตละองคประกอบมตวบงชอธบายมากกวา 3 ตวขนไป ซงสรปไดวา ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา จ านวน 120 ตวแปร สามารถ วเคราะหองคประกอบได 4 องคประกอบ และองคประกอบยอย 4 องคประกอบ จ านวนตวบงช 65 ตวบงชรายละเอยดดงตารางท 32

224

ตารางท 32 องคประกอบและตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

องคประกอบ ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา จ านวน ตวบงช

รวม ตวบงช

1

คณภาพการบรหาร 30 1.1 หลกการบรหาร 17

1.2 การบรหารจดการ 13

2

คณภาพผเรยน 26 2.1 ศกยภาพผเรยน

2.2 คณลกษณะผเรยน

3 คณภาพคร 3 3 4 คณภาพสถานศกษา 6 6

รวม 65

จากตารางท 32 พบวา ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา มจ านวน

องคประกอบ 4 องคประกอบ และองคประกอบยอย 4 องคประกอบ จ านวนตวบงช 65 ตวบงช คอ องคประกอบท 1 คณภาพการบรหาร 1.1 หลกการบรหาร จ านวน 17 ตวบงช 1.2 การบรหาร จดการ จ านวน 13 ตวบงช องคประกอบท 2 คณภาพผ เรยน 2.1 ศกยภาพผ เรยนจ านวน 16 ตวบงช 2.2 คณลกษณะผเรยน จ านวน 10 ตวบงช องคประกอบท 3 คณภาพคร จ านวน 3 ตวบงชองคประกอบท 4 คณภาพสถานศกษา จ านวน 6 ตวบงช ดงแผนภาพท 6

225

แผนภาพท 6 สรปตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

จากแผนภาพท 6 สรปตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถม ศกษาจาก กลมตวอยาง พบวา มองคประกอบ จ านวน 4 องคประกอบ คอ 1) คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการบรหารและการบรหารจดการ 2) คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยนและคณลกษณะผเรยน 3) คณภาพคร และ 4) คณภาพสถานศกษา จ านวน 65 ตวบงช ดงน

องคประกอบท 1 คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 30 ตวบงช ซงแบงออกเปน 2 องคประกอบยอย คอ องคประกอบท 1.1 หลกการบรหาร ประกอบดวย 17 ตวบงช คอ 1) ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2) ผบรหารใชหลกการบรหารโดยใช โรงเรยนเปนฐาน3) ผบรหารแจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอเหตการณ 4) ผบรหารเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร 5) ผบรหารจดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวา งครกบ นกเรยน 6) ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ 7) ผบรหารด าเนนการบรหาร

3. คณภาพคร (3 ตวบงช)

4. คณภาพสถานศกษา (6 ตวบงช)

1. คณภาพการบรหาร (30 ตวบงช)

1.1 หลกการบรหาร (17 ตวบงช)

1.2 การบรหารจดการ (13 ตวบงช)

2.2 คณลกษณะผเรยน (10 ตวบงช)

2. คณภาพผเรยน (26 ตวบงช)

2.1 ศกยภาพผเรยน (16 ตวบงช)

ตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยน


226

โดยยดคณภาพเปนเปาหมายสงสด 8) ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยน การสอนอยางมสวนรวม 9) ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา 10) ผบรหารมการนเทศ เพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน 11) ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการจดการ 12) ผบรหารใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา 13) ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทมคณภาพ 14) ผบรหารสนบสนนครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหม ๆ 15) ผบรหารมวธการบรณาการกระบวนการบรหารบคคล 16) ผบรหารใชการสอสารหลายรปแบบ/ ชองทาง 17) ผบรหารสงเสรม เชดชผเรยนดานคณธรรม องคประกอบท 1.2 การบรหารจดการ ประกอบดวย 13 ตวบงช คอ 1) ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถบคลากร 2) ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ 3) ผบรหารมภาวะผน าทาง วชาการ 4) ผบรหารตดตามความกาวหนาในการจดกระบวนการเรยนการสอน 5) ผบรหาร มคณลกษณะเปนผน า 6) ผบรหารใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน 7) ผบรหารใชหลกการ บรหารตามหลกธรรมาภบาล 8) ผบรหารใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม 9) ผบรหาร สามารถตดสนใจและใหขอมลแกผทเกยวของได 10) ผบรหารมการวางแผนทดในกา รบรหาร สถานศกษา 11) ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน 12) ผบรหารสงเสรมศกยภาพใหพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน 13) ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการในองคการ

องคประกอบท 2 คณภาพผเรยน ประกอบดวย 26 ตวบงช ซงแบงออกเปน 2 องคประกอบ ยอย คอ องคประกอบท 2.1 ศกยภาพผเรยน ประกอบดวย 16 ตวบงช คอ 1) นกเรยนมศกยภาพใ นการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา 2) นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา 3) นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร 4) นกเรยนมศกยภาพใน การแขงขน 5) นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร 6) นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน 7) นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆ รอบตว 8) นกเรยนมสวนรวมก าหนดเกณฑทจะใช ตดสนคณภาพ 9) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบชาต 10) นกเรยนมคณลกษณะเปนเลศทางดานตาง ๆ 11) นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารการเรยนรไดตามศกยภาพ 12) นกเรยนม ความสามารถในการคดอยางเปนระบบ 13) นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน 14) นกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร 15) นกเรยนมผลงานสรางสรรคองค ความรใหม 16) นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหมๆเพอประโยชนตนเองและสงคม องคประกอบท 2.2 คณลกษณะผเรยน ประกอบดวย 10 ตวบงช คอ 1) นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการท สมบรณ 2) นกเรยนไดรบความดแลชวยเหลอและสนบสนนอยางด 3) นกเรยนน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช 4) นกเรยนสามารถท าความดโดยมจตสาธารณะ 5) นกเรยน สามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน 6) นกเรยนสามารถเปนแบบอยางทดและน าชอเสยง มาใหโรงเรยน 7) นกเรยนไดรบความรตรงกบความตองการของตนเอง 8) นกเรยนสามารถน าเสนอ

227

ผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของ 9) นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 10) นกเรยนรจก ตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย

องคประกอบท 3 คณภาพคร ประกอบดวย 3 ตวบงช คอ 1) ครวดและประเมนผล นกเรยนตามตวชวด 2) ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง 3) ครน าเทคโนโลย มาใชในกระบวนการเรยนการสอน

องคประกอบท 4 คณภาพสถานศกษา ประกอบดวย 6 ตวบงช คอ 1) โรงเรยนบรหาร จดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได 2) โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชน และหนวยงานอน ๆ 3) โรงเรยนไดรบความพงพอใจจากผมสวนไดสวนเสย 4) โรงเรยนจดท า แผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ 5) โรงเรยนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง 6) โรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยนการสอนอยางตอเนอง

ตอนท 2 ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ผลการวเคราะหตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1) คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการบรหาร และการบรหารจดการ 2) คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยน และคณลกษณะผเรยน 3) คณภาพคร และ 4) คณภาพสถานศกษา ผลการยนยนตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลองและถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ดงน

องคประกอบท 1 คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการ บรหาร และการบรหารจดการ ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลองและถกตอง พรอมทง ใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอ 1) ผบรหารควรตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลการจด การเรยนการสอนอยางตอเนอง 2) ผบรหารควรมการก าหนดวสยทศนทชดเจนในการจดการศกษา 3) ผบรหารควรมการวางแผนการท างานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายทวางไว 4) ผบรหารควรมการ วเคราะหขอมลเพอจดท านโยบายการศกษาระดบสถานศกษา 5) ผบรหารควรประเมนผลการด าเนนงานของบคลากรตามต าแหนงงานเพอความเหมาะสม 6) ผบรหารควรใชเทคโนโลยทเหมาะสม เพอลดตนทน/เพมผลผลต 7) ผบรหารควรมการบรหารทมประสทธผลและผเกยวของพงพอใจ 8) ผบรหารควรสรางความเขาใจ แกไขปญหาโดยใชระบบดแลชวยเหลออยางทวถง 1.2 การบรหารจดการ คอ 1) ผบรหารควรมการสอสารทศทางวสยทศนสการปฏบต 2) ผบรหารควรจดระบบ การเรยนรใหมบรรยากาศเออตอการเรยนรรวมกน 3) ผบรหารควรมการกระจายอ านาจตาม โครงสรางการบรหาร 4) ผบรหารควรมการมอบหมายงานใหตามความถนดของบคลากร 5) ผบรหาร

228

ควรมการก าหนดบทบาทหนาทของผมสวนรวมอยางชดเจน 6) ผบรหารควรแสวงหาความรจดระบบ หมวดหมความส าคญเชอมโยงเปนองคความรทหลากหลาย

องคประกอบท 2 คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยน และคณลกษณะผ เรยน ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลองและถกตอง พรอมทง ใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอ 1) นกเรยนควรไดรบรางวลจากการแขงขนระดบจงหวด ภาค ประเทศ 2) นกเรยนควรมความรความเขาใจในองคความรตามระดบชน 3) นกเรยนควรม ความมนใจกลาแสดงออกอยางเหมาะสมและใหเกยรตผอน 4) นกเรยนควรใชกระบวนการสบเสาะหา ความรและแกไขปญหาทหลากหลาย 2.2 คณลกษณะผเรยน คอ 1) นกเรยนควรมความรบผดชอบและปฏบตไดตามระเบยบ 2) นกเรยนควรมความภมใจในทองถนและความเปนไทย 3) นกเรยนควร อนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต 4) นกเรยนควรแสวงหาความรประกอบอาชพและ ศกษาตอในระดบสงขน

องคประกอบท 3 คณภาพคร ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน ประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลองและถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอ 1) ครควรน าผลการประเมนมาวเคราะห เพอก าหนดเปาหมายการพฒนาผเรยน 2) ครควรใชเครองมอทเหมาะสมกบการประเมนการเรยน ของผเรยน 3) ครควรมวธจดกระบวนการจดการเรยนรไดตามศกยภาพ 4) ครควรมประสทธผล ของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ 5) ครควรมการวดผลประเมนผลทกครง ในการเรยนการสอนเพอดผลการพฒนา 6) ครควรใชสอเทคโนโลยในการวดและประ เมนผลเพอ ความรวดเรวรผลไดไว 7) ครควรน าภมปญญาทองถนในการจดการเรยนการสอน

องคประกอบท 4 คณภาพสถานศกษา ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลอง และถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอ 1) โรงเรยนควรจดท ารายงาน ประจ าปทเปนรายงานประเมนคณภาพภายใน 2) โรงเรยนควรพฒนาการศกษาเปนทพงพอใจของ ผปกครองและสงนกเรยนเขาเรยน 3) โรงเรยนควรก าหนดนโยบายพฒนาการเรยนการสอนเพอ มงไปสความเปนเลศ 4) โรงเรยนควรก าหนดมาตรการตาง ๆ ปรบปรงและพฒนาเพอมงสสถานศกษาทมคณภาพ 5) โรงเรยนควรใชระบบประกนคณภาพภายในเพอยกระดบคณภาพการศกษาใหสงขน

229

บทท 5

สรปผลการวจย อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การวจยเรอง“ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา”มวตถประสงค เพอทราบ 1) ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา 2) ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา ก าหนดขนตอนและวธการด าเนนการวจยไดเปน 4 ขนตอน ดงน ขนท 1 ศกษา ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ดวยเทคนคการวเคราะหเอกสาร และ การสมภาษณผเชยวชาญ จ านวน 5 คน ดวยแบบสมภาษณกงโครงสราง ขนท 2 การสรางและพฒนาเครองมอในการวจย ดวยการสรางแบบสอบถามความคดเหนเพอเกบขอมล โดยน าแบบสอบถามให ผทรงคณวฒ จ านวน 5 คน ตรวจสอบคณภาพ น าแบบสอบถามฉบบสมบรณทตรวจสอบคณภาพแลวไปทดลองใชกบโรงเรยนประถมศกษา จ านวน 10 โรงเรยน โรงเรยนละ 3 คน รวมผใหขอมลจ านวน 30 คน วเคราะหหาคาความเชอมน (Reliability) ของแบบสอบถามดวยการค านวณคาสมประสทธ

แอลฟา (α –Coefficient) ตามวธการของครอนบาค (Cronbach) มคาความเชอมนของแบบสอบถาม ทงฉบบเทากบ .9761 ขนท 3 การเกบรวบรวมขอมลและการวเคราะหขอมล โดยเกบขอมลกบกลมตวอยาง โรงเรยนประถมศกษาทง 5 ภาค โดยใชวธการสมแบบแบงประเภท (Stratified random sampling) คอ โรงเรยนประถมศกษา จ านวน 97 โรงเรยน โรงเรยนละ 3 คน ผใหขอมลคอ ผอ านวยการ โรงเรยนหรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน รองผอ านวยการโรงเรยนหรอหวหนาวชาการ และหวหนากลมสาระ รวมผใหขอมล 291 คน ไดรบแบบสอบถามฉบบสมบรณกลบคนมา จ านวน 258 ฉบบ คดเปนรอยละ 88.66 การวเคราะหขอมลดวยสถตตอไปน คอ ความถ (frequency : f) รอยละ (percentage : %) มชฌมเลขคณต (arithmetic mean : X ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (standard deviation : S.D.) การวเคราะหองคประกอบเชงส ารวจ (Exploratory Factor Analysis : EFA) โดยใชโปรแกรมส าเรจรป ขนท 4 การยนยนผลการวจย จากผเชยวชาญและผทรงคณวฒ จ านวน 7 คน โดยการสนทนากลม (Focus Group Discussion) พจารณาเกยวกบความสอดคลอง ความถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ของตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนประถมศกษา

230

สรปผลการวจย การวจยเรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา สรปผลการวจยตาม

วตถประสงคของการวจย ดงน 1. ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย 4 องคประกอบ

65 ตวบงช คอ 1.1 องคประกอบท 1 คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 30 ตวบงช ซงแบงออกเปน

2 องคประกอบยอย คอ 1.1.1 องคประกอบท 1.1 หลกการบรหาร ประกอบดวย 17 ตวบงช คอ 1) ผบรหาร

ใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง 2) ผบรหารใชหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน 3) ผบรหารแจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอเหตการณ 4) ผบรหารเสรมแรงคร เปนองคกรแหงการเรยนร 5) ผบรหารจดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน 6) ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ 7) ผบรหารด าเนนการบรหารโดยยดคณภาพเปน เปาหมายสงสด 8) ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางมสวนรวม 9) ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา 10) ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพ การเรยนการสอน 11) ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการจดการ 12) ผบรหาร ใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา 13) ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงาน ทมคณภาพ 14) ผบรหารสนบสนนครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหม ๆ 15) ผบรหาร มวธการบรณาการกระบวนการบรหารบคคล 16) ผบรหารใชการสอสารหลายรปแบบ/ชองทาง 17) ผบรหารสงเสรมเชดชผเรยนดานคณธรรม

1.1.2 องคประกอบท 1.2 การบรหารจดการ ประกอบดวย 13 ตวบงช คอ 1) ผบรหาร มอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถบคลากร 2) ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอน และตรงกบความสามารถ 3) ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ 4) ผบรหารตดตามความ กาวหนาใน การจดกระบวนการเรยนการสอน 5) ผบรหารมคณลกษณะเปนผน า 6) ผบรหารใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน 7) ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล 8) ผบรหารใชการบรหารโดย เนนการท างานเปนทม 9) ผบรหารสามารถตดสนใจและใหขอมลแกผทเกยวของได 10) ผบรหารม การวางแผนทดในการบรหารสถานศกษา 11) ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน 12) ผบรหารสงเสรมศกยภาพใหพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน 13) ผบรหารน าเทคโนโลยมาใช ในการบรหารจดการในองคการ

231

1.2 องคประกอบท 2 คณภาพผ เรยน ประกอบดวย 26 ตวบงช ซ งแบงออกเปน 2 องคประกอบยอย คอ

1.2.1 องคประกอบท 2.1 ศกยภาพผเรยน ประกอบดวย 16 ตวบงช คอ 1) นกเรยน มศกยภาพในการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา 2) นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา 3) นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร 4) นกเรยนม ศกยภาพในการแขงขน 5) นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร 6) นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน 7) นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆ รอบตว 8) นกเรยนมสวนรวมก าหนด เกณฑทจะใชตดสนคณภาพ 9) นกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบชาต 10) นกเรยนม คณลกษณะเปนเลศทางดานตาง ๆ 11) นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารการเรยนรไดตามศกยภาพ 12) นกเรยนมความสามารถในการคดอยางเปนระบบ 13) นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหน ไดอยางชดเจน 14) นกเรยนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร 15) นกเรยนมผลงานสรางสรรคองคความรใหม 16) นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหม ๆเพอประโยชนตนเองและสงคม

1.2.2 องคประกอบท 2.2 คณลกษณะผ เรยน ประกอบดวย 10 ตวบงช คอ 1) นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ 2) นกเรยนไดรบความดแลชวยเหลอและสนบสนนอยางด 3) นกเรยนน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช 4) นกเรยน สามารถท าความดโดยมจตสาธารณะ 5) นกเรยนสามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน 6) นกเรยนสามารถเปนแบบอยางทดและน าชอเสยงมาใหโรงเรยน 7) นกเรยนไดรบความรตรงกบ ความตองการของตนเอง 8) นกเรยนสามารถน าเสนอผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของ 9) นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 10) นกเรยนรจกตดสนใจโดยใชทางเลอกทหลากหลาย

1.3 องคประกอบท 3 คณภาพคร ประกอบดวย 3 ตวบงช คอ 1) ครวดและประเมนผล นกเรยนตามตวชวด 2) ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง 3) ครน าเทคโนโลยมาใช ในกระบวนการเรยนการสอน

1.4 องคประกอบท 4 คณภาพสถานศกษา ประกอบดวย 6 ตวบงช คอ 1) โรงเรยน บรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได 2) โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชนและหนวยงานอน ๆ 3) โรงเรยนไดรบความพงพอใจจากผมสวนไดสวนเสย 4) โรงเรยนจดท า แผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ 5) โรงเรยนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง 6) โรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยนการสอนอยางตอเนอง

2. ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ผลการยนยนองคประกอบของตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

จากผเชยวชาญและผทรงคณวฒผลการวจยพบวา 1. ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน ประถมศกษา ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1) คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบ

232

ยอย คอ หลกการบรหาร และการบรหารจดการ 2) คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผ เรยนและคณลกษณะผ เรยน 3) คณภาพคร และ 4) คณภาพสถานศกษา 2. ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลองและถกตอง พรอมทงใหขอคดเหนและขอเสนอแนะ เพมเตม

อภปรายผล ผลการวจยเรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา สามารถอภปรายผล

ตามวตถประสงคของการวจย คอ 1) เพอทราบตวแปรคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา 2) เพอทราบผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวยตวบงชหลายตว มความสอดคลองกบแนวคด ทฤษฎ และผลการวจยของนกวชาการภายในประเทศ และตางประเทศ สามารถอภปรายผลในแตละ องคประกอบได ดงน

1. ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1) คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการบรหาร และการบรหารจดการ 2) คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยน และคณลกษณะผเรยน 3) องคประกอบท 3 คณภาพคร และ 4) องคประกอบท 4 คณภาพสถานศกษา ซงผลการวจยสอดคลอง กบสมมตฐานขอท 1 คอ ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษามหลายตวบงช ทงน อาจเนองมาจาก ผบรหารสถานศกษาจะมคณภาพไดขนอยกบการบรหารงานทมประสทธภาพ ผบรหารสถานศกษาตองมภาวะผน า เพอจะน าพาองคกรใหกาวไปในกระแสแหงการปฏรปไดอยาง มประสทธภาพ ผบรหารสถานศกษาจะตองหาแนวทางเพอยกระดบคณภาพการศกษาสมาตรฐาน และ เปนไปตามแนวทางการปฏรปการศกษา เพอใหเปนโรงเรยนมคณภาพ จดการศกษาตามแนวปฏรป เนนเรองประสทธภาพและประสทธผล ใหความส าคญตอผรบบรการ หลกการบรหารตองอาศยวธการ และนวตกรรมใหม ๆ มาใชใหทนตอการเปลยนแปลง ผบรหารสถานศกษาจะตองมความร ความสามารถ มทกษะในการบรหารการศกษา จงจะท าใหการจดการศกษามคณภาพ เกดผลตอการม ประสทธภาพในหลกการบรหารการศกษาในโรงเรยน ซงสอดคลองตามแนวคดของรอบสน และ แมทธว (Robson & Matthew) ไดใหแนวคดในการปรบปรงพฒนาคณภาพทางการศกษาวามความ เกยวของกบปจจยดงตอไปน 1) การจดการของโรงเรยนและตวผบรหาร 2) กระบวนการเรยนการสอน ความสมพนธระหวางคร นกเรยน และวชาชพคร 3) สภาพแวดลอมในการสอน อาคารสถานทและ คาจาง 4) การบรหารของโรงเรยนและการจดการดานการเงน 5) การพฒนาและประเมนผลการท างาน

233

ของเจาหนาทและคร 6) การตดตอสอสารเพอการตดสนใจและการสงเสรมสนบสนนหลกสตร ของโรงเรยน จงสอดคลองกบแนวคดของแฮรสและจอรน (Harris & Jon) ไดกลาวไว ในเรอง การสนบสนนจากหนวยงานภายนอก ความรวมมอจากบคคลภายใน นอกจากนนยงไดใหความส าคญ กบการพฒนาครและการพฒนาวชาชพ รวมทงภาวะผ น าของผบรหาร กรอบแนวคดและหลกการเกยวของ 2 ประเดน ดงน 1. ปจจยทเกยวของกบคณภาพการศกษา เพอการด าเนนการทเปนเลศ ดงน 1) ดานการบรหารงานของสถานศกษา 2) ดานการน าองคกร/ดานภาวะผน า 3) ดานการท างานเปนทม 4) ดานการวดการวเคราะหและการจดการความร 5) ดานการวางแผนเชงกลยทธ 6) ดานบคลากร 7) ดานทรพยากรการจดการเรยนการสอน 2. การด าเนนงานการประกนคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน ไดสอดคลองกบงานวจยของ พนวนา พฒนาอดมสนคา ศกษารปแบบ กระบวนการบรหารทสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน ไดแก การวางแผน การจดองคการ การบรหารงานบคคล การอ านวยการ การกระตนการท างาน การประสานงาน การควบคมการจดท างบประมาณการเงน การเสนอรายงานและประเมนผล และคณภาพการศกษา รปแบบกระบวนการบรหารทสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษา ของสถานศกษาขนพนฐาน พบวา ตวแปรทมคาเฉลยสงสด คอ ตวแปรการวางแผน รองลงมา คอ การจดองคการ สวนตวแปรทมคาเฉลยต าสดคอ ตวแปรการบรหารงานบคคล รองลงมาคอ การควบคมและการอ านวยการ สวนตวแปรคณภาพการศกษามคาเฉลยระดบมากเชนกน ตวแปร สงเกตไดของรปแบบกระบวนการบรหารทสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของสถานศกษา ขนพนฐาน มความสมพนธกนเปนไปในทางเดยวกน และสอดคลองกบงานวจยของ ตะวน สอกระแส ทไดกลาวไว “ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนสความเปนเลศ” คอ 1) สภาพทเปนอยของ การบรหารจดการโรงเรยนสความเปนเลศ คอ ผบรหารมความเปนผน าและเปนผบรหารมออาชพ สรางขวญและแรงจงใจแกคร มระบบนเทศทมประสทธภาพ ปรบครใหเหมาะสมกบวชาและชนเรยน เนนจรรยาบรรณคร เนนความเปนเลศในการใหบรการ บรหารแบบมสวนรวม จดสงแวดลอมใหรมรน สวยงาม นาอย นาเรยน ใชเทคโนโลยในการบรหารและใชนวตกรรมในการเรยนการสอน เนนคณภาพของคร มการใชแหลงเรยนรภายนอก มการวดและประเมนผลตามสภาพจรง 2) ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนสความเปนเลศ ประกอบดวย การใชนวตกรรม (Innovation) การสรางเครอขาย (Network) การใชเทคนคเชงบรหาร และสงแวดลอม การให ความส าคญกบการสรางความสมพนธ การปรบโครงสรางใหมและการปฏรป และการท าวจยเชงทดลองทไดผลรวดเรว การใหความส าคญกบวชาการและผลสมฤทธทางการเรยนทกการวดและ ประเมนผลตามสภาพจรง การใหความส าคญกบการจงใจบคลากร การใหความส าคญกบการสรางคานยมรวมและการจดการเรยนการสอน และมการพฒนาระบบวดและประเมนผลผเรยนดานจตพสย ทชดเจน จากแนวคดทฤษฎและผลการศกษาทไดกลาวมาขางตนสามารถยนยนและรบรองไดวา

234

คณภาพการบรหารซงถอไดวาเปนองคประกอบส าคญของคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ดงนน ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ในแตละองคประกอบสามารถอภปรายผล ไดดงน

1. องคประกอบท 1 คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการบรหาร และการบรหารจดการ จ านวน 30 ตวบงช ดงน

1.1 องคประกอบท 1.1 หลกการบรหาร ประกอบดวย 17 ตวบงช ซงผเชยวชาญ และผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง เพราะเปนองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทม ความส าคญมากทสดทสามารถอธบายไดมากกวาในหลกการบรหาร ทงนอาจเนองมาจาก หลกการบรหาร เปนหวใจส าคญทจะตองใชความรความสามารถ วธการทจะท าใหการบรหารจดการบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ การบรหารจดการของผบรหารโรงเรยนประถมศกษา ทคนพบในงานวจยเลมน ไดแก ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพย ง ใชหลกการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน แจงขาวสารทเปนประโยชนตอครอยางทนตอเหตการณ เสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร จดกจกรรมสรางความสมพนธทดระหวางครกบนกเรยน มการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ ด าเนนการบรหารโดยยดคณภาพเปนเปาหมายสงสด ประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางมสวนรวม จดระบบการประกนคณภาพ การศกษา มการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน สงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการจดการ ใชจายในการปฏบตงานโดยค านงถงความคมคา ด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทม คณภาพ สนบสนนครไดแสดงความเชยวชาญในรปแบบการสอนใหม ๆ มวธการบรณาการ กระบวนการบรหารบคคล ใชการสอสารหลายรปแบบ/ชองทาง และสงเสรมเชดชผ เรยน ดานคณธรรม ซงสอดคลองกบค ากลาวของ แฮรส และจอรน (Harris & Jon) ไดมการศกษา เปรยบเทยบโปรแกรมการปรบปรงสถานศกษาของประเทศองกฤษและประเทศแคนนาดา และ ไดขอสรปองคประกอบรวมกนในการปรบปรงคณภาพการศกษาใหประสบผลส าเรจ ในการพฒนาครและพฒนาวชาชพ ในการพฒนาครนนเปนหวใจของการปรบปรงเปลยนแปลงสถานศกษาโดยม การพฒนาดานทกษะ ความรและความเขาใจใหม ๆ มการสนบสนนใหครไดแสดงความเชยวชาญ ในรปแบบการสอนใหม ๆ จดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ แบงปนความรซงกนและกน ผบรหารมภาวะผน า มความรบผดชอบและมบทบาทตอการปรบปรงสถานศกษาโดย การสนบสนนใหเกดการมสวนรวมในทกระดบ และสอดคลองกบค ากลาวของ บลเทอ และ เกสฟอรด (Boulter & Gatford)) ส าหรบการประกนคณภาพการศกษามการน าแนวคดของ การประกนคณภาพในระบบธรกจมาใชโดยความเชอทวาการศกษา คอ “การลงทนส าหรบอนาคต ของประเทศ”ทกประเทศตองการสรางความมนใจวา สถานศกษาแตละระดบจะสามารถจดการศกษา

235

ไดอยางมคณภาพและมมาตรฐาน เพอคณภาพของประชาชนอกทงทกประเทศมความเหนวา การลงทนทางการศกษาตองใชงบประมาณในระดบสง รฐจงจ าเปนทจะตองค านงถงความคมคาของ การลงทนเพอใหแนใจวาเงนทลงทนไปนนไดใช เพอการพฒนาผเรยนและท าใหเกดคณภาพจงม การน าระบบประกนคณภาพเขามาใชในการจดการศกษา และสอดคลองกบค ากลาวของ ฮลแมน และมอรตมอร (Hillman & Mortimore) ไดศกษาการพฒนาองคประกอบทสงผลถงความส าเรจ หรอความมประสทธผลของโรงเรยนในการศกษาทเกยวของกบคณภาพการศกษาคอ ความเปน ผบรหารมออาชพประกอบดวยมความมนคงและความชดเจนของวตถประสงคขององคการ และ บรหารเชงรกสรางทมงานบรหารของโรงเรยน การมสวนรวมของครในการบรหารจดการหลกสตร ในการตดสนใจ และการใชนโยบายตาง ๆ สรางครใหเปนผน าในทางวชาการ การมวสยทศนและมเปาหมายรวมกน ประกอบดวยความเปนเอกภาพของเปาหมายโรงเรยนมการปฏบตอยางตอเนองเพอ ความกาวหนาของนกเรยน มความเคารพในสถาบนมสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร ไดแก การมสภาพแวดลอมเปนระบบระเบยบทดงดดความสนใจตอการเรยนการสอน จดกระบวนการเรยน การสอนทเขมแขง ไดแก การใชเวลาทเหมาะสมกบกจกรรมการเรยนการสอนและในการบรหารเนนความเปนเลศทางวชาการ มแผนการเรยนการสอนทมวตถประสงคชดเจน ไดแก ความมประสทธภาพ ของแผนการสอนในการเตรยมการสอนมจดประสงคทชดเจน บทเรยนทเหมาะสมกบนกเรยน การใช วธการสอนทหลากหลาย มความคาดหวงตอโรงเรยนและนกเรยนในระดบสง ไดแกครและนกเรยน มความคาดหวงในระดบสงรวมกนทวถงทงโรงเรยน มการสอสารและเสรมแรงเพอใหความคาดหวง สความเปนจรง มการคดการปฏบตทท าใหไปสความคาดหวง มการเสรมแรงคร ดวยการใหความเปนธรรมในการใหรางวลและการลงโทษ ชแจงและใหทราบผลการพฒนาหรอการปรบปรง มการตดตาม ความกาวหนาของนกเรยน และการพฒนาปรบปรงโรงเรยน นกเรยนมความรบผดชอบ มความรวมมอระหวางโรงเรยนและผปกครอง และเปนองคกรแหงการเรยนร ซงสอดคลองกบค ากลาวของ ธระ รญเจรญ ไดกลาวถงองคประกอบทส าคญ คอหลกการบรหารในการศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวกบการบรหารองคการเพอพฒนาระบบการบรหารทมงประสทธผลในโรงเรยนแกนน าจดการเรยนการสอนหลกการบรหารทสอดคลองกบเปาหมายและวตถประสงคของ การจดการศกษาในโรงเรยนเพอคณภาพการศกษาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ปรชญาท พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชด ารสชแนะแนวทางการด าเนนชวตแกพสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 25 ป กอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนย า แนวทางการแกไขเพอใหรอดพนและสามารถด ารงอยไดอยางมนคง และยงยนภายใตกร ะแส โลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจ าเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจาก การเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนจะตองอาศยความร ความรอบคอบ และความระมดระวง

236

อยางยงในการน าวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการด าเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกนจะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาตโดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎ และนกธรกจ ในทกระดบ ใหมส านกคณธรรมความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ในการด าเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญาและความรอบคอบ เพอใหสมดลและพรอมตอการรองรบ การเปลยนแปลงอยางรวดเรว และกวางขวางทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจาก โลกภายนอกไดเปนอยางดซงองคประกอบของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนนจะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนค านงถง ผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบ การมภมคมกนทดในตว หมายถงการเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกล และไกลเงอนไข การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยงตองอาศย ทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน 1) เงอนไขความร ประกอบดวยความรอบรเกยวกบวชาการตาง ๆ ท เกยวของอยางรอบดานความรอบคอบทจะน าความร เหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการ วางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต 2) เงอนไขคณธรรมทจะตองเสรมสราง ประกอบดวยมความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตและมความอดทน มความเพยรใช สตปญญาในการด าเนนชวต การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน (School–Based Management) ในมาตรฐาน การศกษาชาตไดก าหนดแนวทางการบรหารจดการศกษาโดยใชโรงเรยนเปนฐาน เพอน าไปสการจด การศกษาทไดมาตรฐานและมคณภาพ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ไดสรปหลกการ ทวไปในการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานไว 6 หลกการ คอ มเหตผล พอประมาณ มภมคมกนในตวทด เงอนไขความร (รอบร รอบคอบ ระมดระวง) เงอนไขคณธรรม (ซอสตยสจรต สตปญญา ขยนอดทน แบงปน) การกระจายอ านาจ คอ อ านาจการจดการศกษาใหกบประชาชนส าหรบประเทศไทย จะมการกระจายอ านาจจากสวนกลางและเขตพนทการศกษาไปยงสถานศกษา การบรหารตนเอง คอ สถานศกษามอสระในการตดสนใจดวยตนเองมากขน ภายใตการบรหารในรป ขององคคณะบคคล การบรหารแบบมสวนรวม ผทเกยวของสามารถมสวนรวมก าหนดนโยบายและแผน ตดสนใจก าหนดหลกสตรทองถนรวมคดรวมท า ฯลฯ ภาวะผน าแบบเกอหนน เปนภาวะผน าท เปนการสนบสนนและอ านวยความสะดวก การพฒนาทงระบบปรบทงโครงสรางและวฒนธรรมองคกรโดยการเปลยนแปลงตอง ใหระบบทงหมดเหนดวยและสนบสนนความรบผดชอบทตรวจสอบได โรงเรยนตองพรอมใหมการตรวจสอบเพอใหการบรหารและจดการศกษาเปนไปตามมาตรฐานท และตามแนวคดทฤษฎของส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตไดสรปหลกการทวไปในการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานไว 6 หลกการ คอ มเหตผล พอประมาณ มภมคมกนในตวทด เงอนไข

237

ความร (รอบร รอบคอบ ระมดระวง) เงอนไขคณธรรม (ซอสตยสจรต สตปญญา ขยนอดทน แบงปน) การกระจายอ านาจ คอ อ านาจการจดการศกษาใหกบประชาชนส าหรบประเทศไทย จะมการกระจายอ านาจจากสวนกลางและเขตพนทการศกษาไปยงสถานศกษา การบรหารตนเอง คอ สถานศกษา มอสระในการตดสนใจดวยตนเองมากขนภายใตการบรหารในรปขององคคณะบคคล การบรหารแบบ มสวนรวม ผทเกยวของสามารถมสวนรวมก าหนดนโยบายและแผน ตดสนใจก าหนดหลกสตรทองถนรวมคดรวมท า ฯลฯ ภาวะผน าแบบเกอหนน เปนภาวะผน าทเปนการสนบสนนและอ านวยความ สะดวก การพฒนาทงระบบปรบทงโครงสรางและวฒนธรรมองคกรโดยการเปลยนแปลงตองใหระบบทงหมดเหนดวยและสนบสนนความรบผดชอบทตรวจสอบได โรงเรยนตองพรอมใหมการตรวจสอบเพอใหการบรหารและจดการศกษาเปนไปตามมาตรฐานทก าหนด การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน เปนนวตกรรมทางการบรหารทใหสถานศกษามอสระในการบรหารและจดการเรยนการสอนและ ทส าคญคอ เปนการคนอ านาจใหประชาชนไดเขามามสวนรวมในการจดการศกษาอยางแทจรง ซงสอดคลองกบงานวจยของลารสน (Larson) ไดศกษาเรองการประเมนผบรหารโรงเรยนในรฐ มนนโซตา จากการศกษาพบวา รปแบบการประเมนผลงานของผบรหารประกอบไปดวยสมรรถนะ หลก 7 ดาน 1) ภาวะผน าเชงยทธศาสตร ไดแก การก าหนดวสยทศน พนธกจและเปาประสงค 2) ภาวะผน าดานการสอน ไดแก การก าหนดมาตรฐานทางวชาชพส าหรบการจดการเรยนการสอนและผลการเรยนรของผเรยนไวในระดบสง 3) ภาวะผน าดานการบรหาร ไดแก การสงเสรมผลสมฤทธ และความส าเรจของผเรยน 4) ภาวะผน าดานวฒนธรรม ไดแก ความเขาใจวฒนธรรมของโรงเรยน ผเรยนและชมชนมบรรทดฐานดานวฒนธรรมเชงบวก 5) ภาวะผน าดานการสอสาร ความสามารถใน การสอสารทชดเจนและมประสทธภาพทงการสอสารภายในและภายนอกโดยใชทาทางทเหมาะสมกบผฟงทแตกตางกน 6) ในโรงเรยนภาวะผน ากบบคลากร (School community leadership) ไดแก กระบวนการในการสรางความสมพนธทดกบบคลากรในโรงเรยนเพอสรางความรสกการเปนเจาของ รวมกน 7) ภาวะผน าดานจรยธรรมและวชาชพ (Ethical and professional leadership) ไดแก ความรวมมอกบบคลากรและชมชนเพอสรางความเทาเทยมทางการศกษาและการแสดงออกถง ความเปนมออาชพ จงสอดคลองกบงานวจยของฮกส และนอรรส (Hughes & Norris) สงเคราะหองคประกอบโรงเรยนทมผลส าเรจสง ซงประกอบดวย 1) การเปนผน าการเรยนการสอน 2) การม ภารกจทชดเจน 3) การมความคาดหวงความส าเรจสงกวามาตรฐาน 4) การเพมโอกาสทจะเรยนรและเวลาในการท างาน 5) การหมนตรวจสอบความกาวหนาของนกเรยน 6) การมความสมพนธระหวางบานและโรงเรยนทด และ 6) การสรางสภาพแวดลอมปลอดภยและเปนระเบยบและสอดคลองกบงานวจยของ ซลวา และ ดานา (Silva & Dana) ไดศกษาเรองการนเทศแบบรวมมอในโรงเรยนสระดบมออาชพ ผลการวจย ไดเสนอรปแบบความรวมมอโดยเนนการตรวจสอบและการใชขอมล เพอพฒนา โรงเรยนทพฒนาสมออาชพ ม 4 ขนตอน คอ 1) ขนเตรยมความพรอม 2) การนเทศ โดยตรง

238

3) ผลการนเทศ และ 4) ความตองการของคร ซงการนเทศตองยดหลกทง 4 ประการ ในการนเทศตองก าหนดบทบาทหนาทของผนเทศอยางชดเจน ดงนนการศกษารปแบบของการนเทศจงจ าเปนตอง ก าหนดกระบวนทชดเจนและทกขนตอนตองประสานสมพนธ และเชอมโยงกนอยางเปนระบบ และสอดคลองกบงานวจยของนสนธ รงเดช สมทร ช านาญ และ ธร สนทรายทธ ศกษาการพฒนาตวบงช การบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานในสถานศกษาขนพนฐาน ไดศกษาการพฒนาตวบงชการบรหารโดยใช โรงเรยนเปนฐานในสถานศกษาขนพนฐาน พบวา องคประกอบการบรหารโดยใชโรงเรยน เปนฐานมทงหมด 5 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการกระจายอ านาจ มตวบงช 35 ตวบงช 2) หลกการบรหารตนเอง มตวบงช 16 ตวบงช 3) หลกการมสวนรวม มตวบงช 30 ตวบงช 4) หลกการคนอ านาจ การจดการศกษาใหประชาชนมตวบงช10 ตวบงช 5) หลกการตรวจสอบและถวงดล มตวบงช 10 ตวบงช โดยใชโปรแกรม LISREL 8.80 วเคราะหขอมลเพอหาน าหนกคะแนนความจ าเปนของ ตวบงชและการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน การพฒนาตวบงชคณภาพการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน มดงน การพฒนาตวบงชการ บรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน โดยน าจากองคประกอบท สงเคราะหตวบงชการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานจากผเชยวชาญทง 17 คน ไดขอมลจาก การยนยนของกลมตวอยาง จ านวน 365 คน เปนผพจารณาใน แตละองคประกอบเพอน ามาเปน แนวทางพฒนาสถานศกษาใหมประสทธภาพและประสทธผลสงสด ในการด าเนนการจดการศกษาตอไปพบวาองคประกอบทง 5 ดาน ซงเปนตวแปรแฝงนอก ไดแกการ กระจายอ านาจ 1) การบรหาร ตนเอง 2) การมสวนรวม 3) การคนอ านาจการจดการศกษาใหประชาชน 4) การตรวจสอบและ การถวงดล 5) เปนองคประกอบทแทจรงของการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน

1.2 องคประกอบท 1.2 การบรหารจดการ ประกอบดวย 13 ตวบงช ผเชยวชาญ และผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง เพราะเปนองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทมความส าคญทสามารถอธบายไดในการบรหารจดการ ทงนอาจเนอง มาจาก ปจจยส าคญในการ เสรมสรางการเรยนรในโรงเรยนคอ ระบบการบรหารจดการทม ประสทธภาพ และการมสวนรวม ดงนน ผบรหารสถานศกษาในยคปฏรปในการศกษาจงตองมศาสตรและศลปในการบรหารจดการ เพราะตองเปนผน าและผประสานความรวมมอจากทกฝายทมความสามารถท าใหเกดการเปลยนแปลง ในเรองการเรยนการสอนและการเรยนร รวมทงประสานสมพนธ ระดมและจดสรรทรพยากร ไดอยางมประสทธภาพ ซงเปนคณลกษณะทส าคญทจะท าใหการบรหารจดการศกษาบรรลเปาหมาย ทตงไว และผบรหารสถานศกษาเปรยบไดวาเปนจอมทพส าคญทจะน าพาองคกรใหกาวไปในกระแส แหงการปฏรปไดอยางมเกยรตและศกดศร ผบรหารสถานศกษาในยคแหงการเปลยนแปลงทางบรบท (Context) หลากหลายสวนนน นาจะเปรยบไดกบ“ ผบรหารมออาชพ ” จงจะเหมาะสมกบ สภาพการณปจจบนทจะท าหนาทส าคญใหไปส เปาหมายทพงปร ะสงคโดยการก าหนดเปน

239

ยทธศาสตรการจดการศกษาสการปฏบตทแสดงใหเหนศกยภาพ คณภาพ เกดประสทธภาพสงสด ในการบรหารจดการศกษาภายในสถานศกษา ทคนพบในงานวจยเลมน ไดแก การบรหารจดการ ทผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถบคลากร จดคร ไดเหมาะสมกบวชาทสอน และตรงกบความสามารถ ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ ผบรหารตดตามความกาวหนาในการ จดกระบวนการเรยนการสอน มคณลกษณะเปนผน า ใชการสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน ใชหลกการ บรหารตามหลกธรรมาภบาล ใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม สามารถตดสนใจและใหขอมล แกผทเกยวของได มการวางแผนทดในการบรหารสถานศกษา สรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธ กบทกคน สงเสรมศกยภาพใหพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน และน าเทคโนโลยมาใชในการ บรหารจดการในองคการ สอดคลองกบค ากลาวของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กลาววาการท างานเปนทมเปนกลยทธทมประสทธภาพรปแบบหนงของการบรหารจดการยคใหม และเปนทยอมรบกนในปจจบนวาเปนวธการบรหารจดการงานทกอใหเกดประโยชนทงในระดบ มตระดบบคคลและระดบหนวยงานมากทสดแบบหนง การท างานเปนทมเปนการท างานทเปดโอกาส ใหสมาชกทกคนองคกรไดมสวนรวมในการบรหารงาน มสวนรวมในการวางแผนการท างานรวม แกปญหาทอาจเกดขน สมาชกทกคนในองคกรจงเกดความรสกมสวนรวมใกลชดองคกร รบรถงปญหา และมสวนรวมในการแกไขปญหาและการตดสนใจ การด าเนนงานในลกษณะนจงเปนการเสรมสรางความสามคคในหมคณะ ท าใหสมาชกขององคกรรกการท างานผกพนตองาน สามารถคาดการณ อนาคตขององคกรหรอหนวยงานไดชดเจน เพราะตนเองไดมสวนรวมรบผดชอบตอปรมาณคณภาพของงานหรอผลผลตขององคกร การท างานเปนทมยงเปนการสรางขวญ สรางความพงพอใจในการ ท างาน เพอใหเปนไปตามเปาหมายทตองการด าเนนการ ดวยเหตนการบรหารงานขององคกรควรใหความส าคญของการท างานเปนทมและควรยดหลกในการท างานรวมกน การท างานเปนทมซงมความพรอมเพรยงและประสานการท างานเปนอยางดโดยมเปาหมายสงสดรวมกน คอการด าเนนงานให บรรลตามวตถประสงคทวางไว สรางความพงพอใจใหแกผรบบรการ ซงการท างานเปนทมตองอาศยความสามคคกลมเกลยวกนของสมาชก และพรอมทจะรวมมอกนท าทกสงทกอยางทจะใหผลงาน ออกมามคณภาพ ดงนนกระบวนการสรางทมงานจงเปนขนตอนส าคญทผทเกยวของไมวาจะเปนผบรหารระดบตาง ๆ คณคร คณะกรรมการสถานศกษาตองเรยนรและเขาใจระบบการท างานเปนทม เพอใหเกดความตระหนก และน าไปปฏบตจนเกดเปนทกษะทตกผลกเพอใหสามารถท างานเปนทมทด ได รวมถงการมทกษะทพรอมรบการเปลยนแปลงหรอการปรบเปลยนบทบาทของสมาชกแตละคนเพอทจะไดฝกทกษะดานตาง ๆ ทงการเปนผน าและผตามและดานอน ๆ ทจ าเปน การสรางทมงานจะ ส าเรจไดตองอาศยภาวะผน า และกลยทธของผบรหารในการสรางทมงาน ดงนนหากผบรหารใหความส าคญตอทมงานและสรางทมงานทมคณภาพขนมา ทมงานนนจะชวยสรางคนทมประสทธภาพ ขนมา ทงนเพราะการท างานเปนทมจะท าใหสมาชกเกดการเรยนรซงกนและกน และเหนแบบอยางใน

240

การท างานของเพอนรวมงาน สถานการณดงกลาวท าใหสถานศกษามบคลากรทมคณภาพเพมขน และจะชวยพฒนาสถานศกษาใหเจรญกาวหนายงขน จงสอดคลองกบงานวจยของ สมรฐ แกวสงข ศกษาองคประกอบและตวบงชการบรหารสถานศกษาขนพนฐานในเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใต เนองจากเขตพฒนาพเศษเฉพาะกจจงหวดชายแดนภาคใตมลกษณะทางกายภาพ ภาษา วฒนธรรม และศาสนาทแตกตางกบพนทอน ๆ ทตองมรปแบบการ บรหารสถานศกษาท แตกตางจากการบรหารสถานศกษาทวไป โดยผบรหารมบทบาทส าคญในการบรหารงาน โดย การบรหารงานนนตองมประสทธภาพสอดคลองกบงานวจยของสมท (Smith) ไดศกษาวจยเรอง การพรรณนาเกยวกบพฤตกรรมทมประสทธผลและประสทธภาพของครใหญโรงเรยน ผลการวจย พบวา พฤตกรรมของครใหญทท าใหงานเกดประสทธผลนน เรยงล าดบจากมากไปหานอย คอ 1) ดานสรางสมพนธภาพระหวางผบรหารระดบสงกวาคณะกรรมการ 2) ดานวางแผนและรวมมอ อยางใกลชดกบคณะครในโรงเรยน 3) ดานสรางความเขาใจในการตดตอทดระหวางบานกบโรงเรยน 4) ดานกระตนใหครมการพฒนาทงดานอาชพและดานสวนตว 5) ดานท าใหมความมนคง และความ เชอมนในตนเองสงในบรรยากาศของโรงเรยน 6) ดานท างานตามโครงการพฒนาตาง ๆ ของโรงเรยนอยางตอเนอง 7) ดานท างานอยางมสมพนธภาพอนดยงกบชมชน 8) ดานเปนผน าในทางวชาการ ซงสอดคลองกบงานวจยของเจตนา เมองมล ไดศกษารปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษาขนพนฐานประกอบดวย พฤตกรรมการบรหารของผบรหารสถานศกษา การจดการองคกร การบรหารงานวชาการ การบรหารงานงบประมาณซงประกอบดวยเรองการบรหารงบประมาณแบบม สวนรวมและมงเนนผลงานดานวชาการ และระดมทรพยากรและการลงทนเพอการศกษาใหม ประสทธภาพสงคมคาและโปรงใส จงสอดคลองกบค ากลาวของธระ รญเจรญ ไดกลาวถงองคประกอบทส าคญ คอ หลกการบรหารในการศกษาแนวคด ทฤษฎ เอกสาร และงานวจยทเกยวกบการบรหารองคการเพอพฒนาระบบการบรหารทมงประสทธผลในโรงเรยนแกนน าจดการเรยนการสอนหลกการ บรหารทสอดคลองกบเปาหมายและวตถประสงคของการจดการศกษาในโรงเรยนเพอคณภาพการ ศกษา คอหลกธรรมาภบาล (Good Governance) หรอการบรหารกจการบานเมองและสงคมทด เปนแนวทางส าคญในการจดระเบยบใหสงคมท งภาครฐ ภาคธรกจเอกชน และภาคประชาชนซงครอบคลมไปถงฝายวชาการ ฝายปฏบตการ ฝายราชการ และฝายธรกจสามารถอยรวมกนอยางสงบ สข มความรรกสามคคและรวมกนเปนพลงกอใหเกดการพฒนาอยางยงยน และเปนสวนสงเสรมความเขมแขง หรอสรางภมคมกนแกประเทศเพอบรรเทาปองกนหรอแกไขเยยวยาภาวะวกฤตภยอนตราย ทหากจะมมาในอนาคตเพราะสงคมจะรสกถงความไมยตธรรมความโปรงใส และความมสวนรวม อนเปนคณลกษณะส าคญของศกดศรความเปนมนษย และการปกครองแบบประชาธปไตยอนม พระมหากษตรยเปนประมข สอดคลองกบความเปนไทย รฐธรรมนญ และกระแสโลกยคปจจบน การสรางระบบบรหารกจการบานเมองและสงคมทดตามระเบยบนายกรฐมนตรวาดวยการสรางระบบ

241

บรหารกจการบานเมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 ประกอบดวยหลกพนฐาน 6 ประการ ดงน 1) หลกนตธรรม ไดแก การตรากฎหมาย กฎขอบงคบตาง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรมเปนทยอมรบของสงคมและสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตตามกฎหมาย กฎขอบงคบเหลานนโดยถอวาเปนการ ปกครองภายใตกฎหมายมใชตามอ าเภอใจหรออ านาจของตวบคคล 2) หลกคณธรรม ไดแก การยดมนในความถกตองดงาม โดยรณรงคใหเจาหนาทของรฐยดถอหลกนในการปฏบตหนาทใหเปน ตวอยางแกสงคม และสงเสรมสนบสนนใหประชาชน พฒนาตนเองไปพรอมกนเพอใหคนไทยม ความซอสตย จรงใจ ขยน อดทนมระเบยบวนย ประกอบอาชพสจรตจนเปนนสยประจ าชาต 3) หลกความโปรงใส ไดแก การสรางความไววางใจซงกนและกนของคนในชาตโดย ปรบกลไกในการ ท างานของทกองคกรใหมความโปรงใส มการเปดเผยขอมลขาวสารทเปนประโยชนอยางตรงไปตรงมาดวยภาษาทเขาใจงาย ประชาชนเขาถงขอมลขาวสารไดสะดวก และมกระบวนการใหประชาชน ตรวจสอบความถกตองชดเจนได 4) หลกความมสวนรวม ไดแกการเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมรบรและเสนอความเหนในการตดสนใจปญหาส าคญของประเทศ ไมวาดวยการใหความคดเหน การไตสวน สาธารณะ การประชาพจารณ การแสดงประชามตหรออน ๆ 5) หลกความรบผดชอบ ไดแก การตระหนกในสทธหนาท ความส านกในความรบผดชอบตอสงคม การใสใจปญหาสาธารณะของบานเมอง และกระตอรอรนในการแก ปญหา ตลอดจนการเคารพในความคดเหนทแตกตาง และ ความกลาทจะยอมรบผลจากการกระท าของตน 6) หลกความคมคา ไดแกการบรหารจดการและใชทรพยากรทมจ ากดเพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม และสอดคลองกบงานวจยของสทธยา เปรองพทยาธร, โกวท ธสาพตา และ กนกกร สมพศ ศกษาระบบการจดการคณภาพแบบองครวม เปนระบบทเหมาะแกการน ามาพฒนาคณภาพโรงเรยนประถมศกษาในไทย ไดมการวางแผน ยทธศาสตรระบบยอย ปจจยน าเขาไดแก ความเปนผน าขององคกรและทรพยากรขององคกรรวมทง พจารณาขนตอนทส าคญทเกยวของกบผทมสวนไดสวนเสยไดแก นกเรยน การจดการ การวเคราะห และไดมาตรฐาน องคความรระบบยอยทเนนบคลากร และดานกระบวนการตลอดจนปจจยน าออก อยางผลสมฤทธทางการศกษา ผลการศกษาพบวา 1) ผบรหารโรงเรยนนนจะตองมภาวะความเปนผน าสงและ 2) มความสามารถในการพฒนาคณภาพโรงเรยน 3) จดการสภาพแวดลอมและทรพยากร ทงภายในและภายนอกโรงเรยน ขณะเดยวกนการบรรลเปาหมายคณภาพการศกษา ผบรหารโรงเรยนตองวางแผนยทธศาสตรและแผนการด าเนนงานรายป โดยสอดคลองกบเปาหมายของผมสวนได สวนเสยทเนนความส าคญกบการพฒนานกเรยน รวมทงการพฒนาแบบองครวมทมนยส าคญตอ การพฒนาคณภาพการศกษาและสอดคลองกบงานวจยของ มลาโตก (Muratoglu) ไดศกษาเรอง ระดบสมรรถนะของผบรหารสถานศกษาในการด าเนนการจดการความร ตามความคดเหนของ ผบรหารสถานศกษา และครทจ าแนกตามเพศ จากการศกษา พบวา ผบรหารสถานศกษาทม สมรรถนะจะสงผลในการด าเนนการจดการความร 8 ดาน คอ 1) กจกรรมการเรยนร 2) กระบวนการ

242

ท างานเปนทม 3) การสรางฐานความร 4) การสรางแผนทความคด 5) ทกษะการเปรยบเทยบ 6) ความรทางเทคโนโลย 7) ความรสศนยกลาง และ 8) ความรบผดชอบ และโดยทวไปโรงเรยน สวนใหญมกลยทธในการด าเนนการจดการความรทไมเพยงพอ และสอดคลองกบงานวจยของไจ ชอ (Jye Shyr) ไดศกษาเรอง การพฒนาตวชวดสมรรถนะภาวะผน าทางเทคโนโลยส าหรบผบรหาร ในโรงเรยนไฮสคล (K-12) ในไตหวน ผลการศกษาพบวา ตวชวดสมรรถนะภาวะผน าทางเทคโนโลยส าหรบผบรหารในโรงเรยน ไฮสคล (K-12) ในไตหวนไดตวชวดสมรรถนะจ านวน 6 ดาน คอ 1) ดานภาวะผน าและมวสยทศน 2) ดานการเรยนรและการสอน 3) มความเชยวชาญดานการปฏบต 4) ดานการท างานอยางมขนตอน 5) ดานการวดและประเมนผล 6) ดานจรยธรรม

2. องคประกอบท 2 คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยน และคณลกษณะผเรยน จ านวน 26 ตวบงช คอ

2.1 องคประกอบท 2.1 ศกยภาพผเรยน ประกอบดวย 16 ตวบงช ผ เชยวชาญ และผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง เพราะเปนองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทมความส าคญ ทสามารถอธบายในดานศกยภาพผเรยนทมความเปนเลศดานตาง ๆ ทงนเนองจาก การจดกระบวนการ เรยนการสอนเนนผเรยนเปนส าคญ เพอใหผเรยนมผลการเรยนรทแสดงออกถงความร ความสามารถ ทกษะตามหลกสตรสถานศกษา และมพฒนาการในดานการอาน คดวเคราะหและเขยน สมรรถนะ ทส าคญ และคณลกษณะทพงประสงค ทคนพบในงานวจยเลมน ไดแกนกเรยนมศกยภาพในการใชภาษาไดอยางนอย 3 ภาษา สามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา สามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร มศกยภาพในการแขงขน มนสยรกการอาน และคนควาหาความร มคณลกษณะใฝรใฝเรยน สามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆ รอบตว มสวนรวมก าหนดเกณฑทจะใชตดสนคณภาพ มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาระดบ ชาต มคณลกษณะเปนเลศ ทางดานตาง ๆ แสวงหาขอมลขาวสารการเรยนรไดตามศกยภาพ มความ สามารถในการคดอยางเปน ระบบ สามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน มความสามารถในการใชเทคโนโลยในการเรยนร มผลงานสรางสรรคองคความรใหม ใชความคดสรางสรรคใหม ๆ เพอประโยชนตนเอง และสงคม ซงสอดคลองกบค ากลาวของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กลาววา การวเคราะหและสงเคราะหเปนทกษะการคดเปนตวดงเอาทกษะดานความร (Technical Skill) มาใชใหเกดประโยชน ไดเหมาะสมกบสถานการณมากทสด และทกษะการคดเปน “ตนทาง” ของทกษะดานคน (Human Skill) ผบรหารทจะประสบความส าเรจนนตองสามารถใชทกษะการคดไดอยางหลากหลาย ในการคดบคคลจ าเปนตองมทกษะพนฐานหลายประการในการด าเนนการคด อาทเชน ความสามารถในการจ าแนกความสามารถในการจดกลม ความสามารถในการสงเกตการรวบรวมขอมล และการตงสมมตฐาน ซงโดยทว ๆ ไปแลวมการจดทกษะการคดไว 2 ระดบ ไดแก ทกษะการคดขนพนฐาน ประกอบดวย

243

การสอสาร การอธบาย การสงเกต การตงค าถาม การรวบรวมขอมล การจดหมวดหม การตความ การเชอมโยง การใชเหตผล การจ าแนกความแตกตาง การจดล าดบการเปรยบเทยบ การแปล ความหมาย การขยายความ และการสรปความ เปนตน และทกษะการคดขนสง ประกอบดวย การนยาม การผสมผสาน การสราง การปรบโครงสราง การหาความเชอพนฐาน การวเคราะห การจดระบบ การจดโครงสราง การหาแบบแผน การท านาย การตงสมมตฐาน การก าหนดเกณฑ การประยกต การทดสอบ สมมตฐาน และการพสจน ซงทกษะเหลานลวนเปนสงส าคญในการ บรหารงานในยคปจจบนทเทคโนโลยเขามามบทบาทในการศกษาเปนอยางมาก จงสรปไดวาทกษะทางความรความคด เปนความรและความช านาญในการใชความร ความคด ปญญา และวสยทศน ในการบรหารงานของโรงเรยนใหมประสทธภาพและประสทธผล สามารถปรบปรงเปลยนแปลง วธการท างานใหทนตอโลกทางการศกษาในยคปจจบน ดงนนการพฒนาทกษะการคด จงมความส าคญ อยางยงในการพฒนาประเทศใหมความเจรญกาวหนา จงสอดคลองกบค ากลาวของ เขมทอง ศรแสงเลศ ไดเสนอวาโดยทวไปคณภาพมาจาก 3 ฝาย ไดแก ฝายนกวชาการซงจะเนนในเรอง กระบวนการผลตทไดมาตรฐานและความรบผดชอบตอสงคม ฝายผผลตสนคาหรอการใหบรการ ซ งจะเนนในเรองกระบวนการผลตท ไดมาตรฐานและตอบสนองความพงพอใจของลกคา และฝายผบรโภคหรอผรบบรการซงเนนการตอบสนองความตองการเพอประโยชนของตนเองและ สงคม ซ งสอดคลองกบค ากลาวของ โกวท ประวาลพฤกษ เปนผรอบรปญหาและวธการ แกปญหาการศกษาขนพนฐานและการศกษาตอเนองของประเทศไทยเปนอยางดคนหน ง เมอปฏบตงานทกรมวชาการ ทานกไดน าแนวการศกษาเรอง “คดเปน” มาจดท าหลกสตรใหม ทงสายสามญและสายอาชพ ทมงเนนใหนกเรยน คดเปน ท าเปน แกปญหาเปนใหเหมาะสมกบตนเองและหมคณะ เนนการท างานเปนกลม สรางเสรมความมวนย ความขยน ความซอสตย ความอดทน รจกพงตนเอง ใฝรใฝเรยน และมองเหนชองทางประกอบอาชพ ซงสอดคลองกบหลกการขอกระทรวงศกษาธการ มจ านวน 4 มาตรฐาน คอ มาตรฐานท 1 คณภาพของผเรยน 1) ผลสมฤทธ ทางวชาการของผเรยน 2) คณลกษณะทพงประสงคของผเรยน มาตรฐานท 2 กระบวนการบรหารและ การจดการของผบรหารสถานศกษา มาตรฐานท 3 กระบวนการจดการเรยนการสอนทตองเนนผเรยน เปนส าคญ มาตรฐานท 4 ระบบการประกนคณภาพภายในทมประสทธผล ใหใชมาตรฐานการศกษาขนพนฐานเพอเปนหลกในการเทยบเคยงของสถานศกษา หนวยงานตนสงกดในการพฒนา สงเสรมสนบสนน ก ากบดแลและตดตามตรวจสอบคณภาพการศกษา อกทงยงสอดคลองกบ ค ากลาวของ ซาเยด (Sayed) เชอวาคณภาพการศกษามการกลาวถงทงในลกษณะทแตกตาง และ ในความหมายทแขงขนทางการศกษาคณภาพการศกษาม 3 มมมองคอ คณภาพการศกษา เปนตวก าหนดคณลกษณะของผศกษา คณภาพการศกษาเปรยบเสมอนระดบความส าเรจของ การจดการศกษา คณภาพการศกษาซ ง เปนการมองระดบของผลสมฤทธทางการศกษา

244

ทเรยกวามาตรฐานสงสด (gold standard) ซงสอดคลองกบงานวจยของ มามล และโมลนาร (Mameli & Molinari) ไดศกษาเรอง การแสวงหาคณภาพการศกษาในแวดวงการอภปรายในหองเรยน : มงเนนไปทการจดเกบขอมลขนาดเลกภาควชาวรรณคดประวตศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลย ปารมา อตาล ความส าคญของการรบรคณภาพการศกษาทไดรบการระบไวในการพดคยใน ชวตประจ าวนและเพอคนหาสงเหลานในการบรรยายและปฏสมพนธของหองเรยน โดยเฉพาะ อยางยงเราใหเหตผลวาส าหรบกระบวนการเรยนในหองเรยนทมประสทธภาพมคณภาพควรเปดกวาง และเขาถงไดโดยชดของการจดเกบขอมลขนาดเลกซงสอดคลองกบการเปลยนแปลงในทองถน ทท าใหเกดการโตตอบใหม ๆ ในมมมองนระบบการเรยนในหองเรยนอาจมการเรยนการสอนและ มความสมพนธกนโดยการใหความเหนชอบการปฏบตงานครผสอน และนกเรยนทตองการ ปรบเปลยนตามเงอนไขวตถประสงคและความตองการ คลงขอมลประกอบดวยชดของบทเรยน ทบนทกวดโอในโรงเรยนประถมศกษาในอตาล หนวยการวเคราะหคอล าดบการโตตอบเชงเฉพาะ ทเขยนขนในแงของเปาหมายและการวางแนว มการวเคราะหรายละเอยดของบทเรยนสามบท ซงไดรบเลอกใหเปนตวแทนของบททองบทเปดและบทเรยนทเปนประโยชนไดตามล าดบ บทความ สรปตวบงชทดเกยวกบคณภาพการศกษาสอดคลองกบความสามารถของผเขารวมในการมสวนรวม ในการเรยนการสอนแบบ microtransitions ทสงเสรมการเรยนการสอนเปนกระบวนการทมการ เชอมโยงกน และสอดคลองกบงานวจยของ อทธพทธ สวทนพรกล วเคราะหและสงเคราะห กลยทธ การน าผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตขนพนฐานไปใชในการพฒนาคณภาพผเรยน โดยศกษาจากพหกรณศกษาทมผลการทดสอบทางการศกษาระดบดจ านวน 10 โรงเรยนระเบยบวธวจยแบบ กรณศกษา (case study research) โดยวธการศกษาเชงคณภาพ ผลการวจยพบวากลยทธการน าผลการทดสอบทางการศกษาระดบชาตไปใชในการพฒนาคณภาพผเรยนม 3 ดาน ประกอบดวยกลยทธ ดานท 1 คอ กลยทธดานการบรหาร กลยทธในดานท 2 คอการพฒนานกเรยน พบวาการพฒนาและยกระดบผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนเพอใหมผลการสอบทสงขนและผลการทดสอบทาง การศกษาระดบชาตสงกวาระดบชาต กลยทธในดานท 3 คอการพฒนาครพบวาโรงเรยนไดสงเสรม ใหครท าการวจยในชนเรยนเพอแกปญหาและพฒนาผเรยนผวจยไดสรปกลยทธการน าผลการทดสอบ ไปใชได และสอดคลองกบงานวจยของวฒชย เนยมเทศ ไดศกษาวจยเรองการวเคราะหปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของโครงการจดการเรยนการสอนตามหลกสตร กระทรวงศกษาธการ การวจย ครงนมวตถประสงคเพอวเคราะหปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของโครงการจดการเรยน การสอนตามหลกสตรกระทรวงศกษาธการเปนภาษาองกฤษ (English Program) ผลการวจย พบวา ดานทกษะการใชภาษาองกฤษทงดานการสอสารและการแสวงหาความรของนกเรยน ดานผลสมฤทธทางการเรยนตามหลกสตรของนกเรยน ดานทกษะการใชชวตในสงคมและการเรยนรวฒนธรรมไทย และตางชาตของนกเรยน และดานคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน ปจจยทสงผลโดยตรงตอ

245

คณภาพการศกษา คอ กระบวนการดานบรหารซงไดแก การสรางเครอขายทางการศกษา การจด โครงสรางการบรหาร การก าหนดนโยบายการประกนคณภาพ การมสวนรวมของชมชน การพฒนาบคลากร และการสงเสรมคณภาพผเรยน สภาพแวดลอมภายนอก ซงไดแก อทธพลทางเศรษฐกจ สภาพสงคม เทคโนโลย นโยบายรฐบาล และปจจยน าเขาดานทรพยากรวตถซงไดแก แหลงเรยนร หลกสตร และสอการสอน ปจจยทสงผลโดยออม คอ สภาพแวดลอมภายนอกสงผลโดยทางออม ผานปจจยน าเขาดานทรพยากรวตถ ปจจยน าเขาดานทรพยากรบคคล และกระบวนการดานการ จดการเรยนการสอน

2.2 องคประกอบท 2.2 คณลกษณะผเรยน ประกอบดวย 10 ตวบงช ผเชยวชาญและ ผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และ ถกตอง เพราะเปนองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทมความส าคญ ทเกยวของกบคณลกษณะผเรยนในดานสขภาพอนามย การไดรบการดแลชวยเหลอ ไดรบความรตาง ๆ ทงนเนองจาก มการวเคราะหหลกสตรการศกษาขนพนฐาน วเคราะหผเรยน ออกแบบแผนการจดการ เรยนร และการประเมนผลการเรยนรแตละหนวย มการผลตและพฒนานวตกรรม พฒนาแหลงเรยนร การจดการเรยนร นเทศตดตาม/แลกเปลยนเรยนร ประเมนผลการเรยนร การพฒนาการจดการเรยนร การวจยพฒนาการเรยนการสอนอยางตอเนอง และบนทกสรปผลรายงาน ในการจด การเรยนร ในกลมสาระตาง ๆ มกระบวนการและวธการทหลากหลาย โดยผสอนตองค านงถงพฒนาการทางดาน รางกายและสตปญญา วธการเรยนร ความสนใจ และความสามารถของผเรยนอยางตอเนอง ในแตละ ชวงชนมวธการจดการเรยนการสอนทหลากหลาย เชน การเรยนรดวยตวเอง เรยนรรวมกน เรยนร จากธรรมชาต เรยนรจากการปฏบตจรง เรยนรแบบบรณาการการเรยนรผานสอตาง ๆ รวมทง ภมปญญาชาวบานทชวยในการถายทอดประสบการณใหนกเรยนไดเรยนรตามสอทนกเรยนสนใจ มการวดและประเมนผลตามสภาพจรง และใชการวจยเปนสวนหนงของกระบวนการเรยนร ทคนพบ ในงานวจยเลมน ไดแก นกเรยนมสขภาวะทดมภาวะโภชนาการทสมบรณ ไดรบความดแลชวยเหลอ และสนบสนนอยางด น าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช สามารถท าความด โดยมจตสาธารณะ สามารถดแล รกษา วสดอปกรณในโรงเรยน สามารถเปนแบบอยางทดและ น าชอเสยงมาใหโรงเรยน ไดรบความรตรงกบความตองการของตนเอง สามารถน าเสนอผลงาน เผยแพรตอผมสวนเกยวของ นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ และรจกตดสนใจโดยใชทางเลอก ทหลากหลาย จงสอดคลองกบค ากลาวของ ยเนสโก (UNESCO) ไดเสนอวา การศกษาทมคณภาพ สามารถพจารณาจากกรอบและตวชวดการศกษาทสะทอนถงคณภาพนกเรยนมสขภาวะทด ภาวะ โภชนาการทสมบรณและมแรงจงใจ ใฝสมฤทธ ครมคณภาพในการสอนมเทคนคการสอนท กระตอรอรน การวดประเมนผลการเรยนรนยามชดเจนโดยครอบคลมการวดความร ทกษะ เจตคต และคณคา หลกสตร สอดคลองและสนองความตองการของสงคมและทพฒนามาจากความรและ

246

ประสบการณของครและผเรยน สงอ านวยความสะดวกและอปกรณการศกษามเพยงพอเหมาะสม ดแลรกษาวสดอปกรณและสภาพแวดลอมเออตอการเรยนร เปนระเบยบเรยบรอย ถกสขลกษณะ และมความปลอดภย การบรหารจดการแบบมสวนรวมเคารพและผกพนกบชมชนทองถน และ วฒนธรรมซงสอดคลองกบคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยน คอ 1. อยอยางพอเพยง นกเรยนน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช ไดแก 1.1) ด าเนนชวตพอประมาณ มเหตผล รอบคอบ มคณธรรม พฤตกรรมบงช เชน ใชทรพยสนของตนเอง เชน เงน สงของเครองใชอยาง ประหยดคมคาและเกบรกษาดแลอยางด รวมทงการใชเวลาอยางเหมาะสม ใชทรพยากรของสวนรวมอยางประหยดคมคาและเกบรกษาดแลอยางด ปฏบตตนและตดสนใจดวยความรอบคอบ มเหตผล และไมเอาเปรยบผอนและไมท าใหผอนเดอดรอน พรอมใหอภยเมอผอนกระท าผด 1.2) มภมคมกน ในตวทด ปรบตวเพออยในสงคมไดอยางมความสข พฤตกรรมบงช เชน วางแผนการเรยน การท างาน และการใชชวตประจ าวน บนพนฐานของความร ขอมลขาวสารและรเทาทนการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม ยอมรบและปรบตวเพออยรวมกบผอนไดอยางมความสข 2. มจตสาธารณะ ไดแก 2.1) ชวยเหลอผอนดวยความเตมใจ และพงพอใจโดยไมหวงผลตอบแทน พฤตกรรมบงช เชน ชวย พอแม ผปกครอง ครท างานดวยความเตมใจ อาสาท างานใหผอนดวยก าลงกายก าลงใจและ ก าลงสตปญญาโดยไมหวงผลตอบแทน และแบงปนสงของทรพยสนและอน ๆ ชวยแกปญหาหรอสรางความสขใหกบผอน 2.2) เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชนและสงคม พฤตกรรมท บงชเชน ดแลรกษาสาธารณสมบตและสงแวดลอมดวยความเตมใจ เขารวมกจกรรมทเปนประโยชนตอโรงเรยน ชมชนและสงคมและเขารวมกจกรรมเพอแกปญหาหรอรวมสรางสงทดงามของสวนรวมตามสถานการณทเกดขนดวยความกระตอรอรน ซงสอดคลองกบงานวจยของ ซโอบานและโอสตาฟ (Ciobanu & Ostafe) ไดศกษาเรองความพงพอใจของนกเรยนกระบวนการเรยนการสอน ประสบการณการเรยนร เปนความพงพอใจของนกเรยนและผลทเกดขนในกระบวนการเรยนการสอน ความพงพอใจของนกเรยนไดรบการยอมรบอยางกวางขวางวาเปนตวบงชคณภาพการเรยนรและ การสอนของนกเรยน การศกษานมจดมงหมายเพอเนนความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยน การสอนในชนอนบาลและประถมศกษาในคณะจตวทยาและวทยาศาสตรการศกษาเพอวดความ พงพอใจของนกเรยนเราใชแบบสอบถามมาตราสวน Likert 4 จดแบบสอบถามม 4 มตคอหลกสตร/กจกรรมการสมมนาการตอบกลบและการประเมนทรพยากรการเรยนรและการพฒนาทกษะ ผลการศกษาแสดงใหเหนวานกเรยนจากความเชยวชาญดานการเรยนการสอนมกพอใจกบประสบการณการเรยนรน าเสนอผลงานเผยแพรตอผมสวนเกยวของและเรยนรไดอยางมประสทธภาพ แตในขณะเดยวกนพวกเขากใหเหตผลวามเวลาในการปรบปรงชวโมงการฝกฝนและการพฒนาทกษะส าหรบอาชพในอนาคตของพวกเขาสอดคลองกบงานวจยของอรรณพ พงษวฒน และ พชร รปวจตรา ศกษาถงเสนทางการปฏรปการศกษาของไทยตงแตการปฏรปการศกษาครงแรกตงแตสมยรชกาลท 5

247

ครงทสองชวงป 1974 - 1978 และครงทสาม ชวงป 1999 - 2009 เพอท าความเขาใจวาท าไมการปฏรปการศกษาของไทยจากการศกษาพบวาตวชวดความส าเรจของการศกษาของไทยหลายตว มลกษณะเปนนามธรรม เชน นกเรยนมความสข มศลธรรม มความภาคภมใจในตนเอง มจตสาธารณะ เปนแบบอยางทดและน าชอเสยงมาใหโรงเรยน ดงนนจงเหนวา แบบทดสอบทองกบมาตรฐาน การศกษาระดบชาตและนานาชาต เปนหนงในตวชวดทสามารถวดคณภาพการศกษาของไทยได การก าหนดตวชวดคณภาพการศกษาของไทยควรมาจากการระดมสมองจากทกฝายทเกยวของและสามารถวดคาไดในเชงปรมาณและเปนทยอมรบโดยทวไป

3. องคประกอบท 3 คณภาพคร ประกอบดวย 3 ตวบงช ผเชยวชาญและผทรงคณวฒ เหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง เพราะเปนองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทมความส าคญ ครเปนผสรางถายทอดวชาความร การใชเทคนคการสอนรปแบบหลากหลาย ทงน เนองจาก ในกระบวนการจดการศกษา เดก และ คร ถอวาเปนกลมบคคลทมความส าคญมากทสด เพราะเดก เปนผลผลตของระบบการศกษา ในขณะทคร คอบคลากรซงประกอบอาชพหลกทางดานการเรยน การสอน และการสงเสรมการเรยนรของผเรยน เปนบคลากรทมบทบาทส าคญในกระบวนการ จดการศกษา เพราะเปนผทอยใกลชดผ เรยนมากทสดโดยเฉพาะอยางยงในรฐธรรมนญแหง ราชอาณาจกรไทย พ.ศ.2560 มาตรา 54 ไดก าหนดจดมงหมายของการศกษาไววา “การศกษาทงปวง ตองมงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มวนย ภมใจในชาต สามารถเชยวชาญไดตามความถนดของตน มความรบผดชอบตอครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต” คนทจะท าใหจดมงหมายดงกลาวประสบผลส าเรจ กนาจะไดแกคร ทคนพบในงานวจยเลมน ไดแก ครวดและประเมนผลนกเรยน ตามตวชวด เนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง น าเทคโนโลยมาใชในกระบวนการ เรยนการสอน ซงสอดคลองกบค ากลาวของ ยเนสโก (UNESCO) ไดเสนอวาการศกษาทมคณภาพสามารถพจารณาจากกรอบและตวชวดการศกษาทสะทอนถงคณภาพครในการสอนมเทคนค การสอนทกระตอรอรน การวดประเมนผลการเรยนรนยามชดเจนโดยครอบคลมการวดความร ทกษะ เจตคต และคณคา หลกสตรสอดคลองและสนองความตองการของสงคมและทพฒนามาจากความร และประสบการณของครและผเรยน การบรหารจดการแบบมสวนรวมเคารพและ ผกพนกบชมชนทองถน และวฒนธรรม จงสอดคลองกบหลกการ แนวคดของโกวท ประวาลพฤกษ และคณะหนวยงาน ทางการศกษาหลายหนวยงานไดตระหนกถงความส าคญของการน านวตกรรมตาง ๆ มาใชในการพฒนาคณภาพการศกษาทงในสวนของการบรหารจดการ และกระบวนการเรยนการสอนเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรทมประสทธภาพ หรอเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกเรยนตามวตถประสงค ของหลกสตรจงไดกลาวถงกระบวนการพฒนาดงน 1) ใหศกษาสภาพปญหา วเคราะหบนทกปญหา ทงปรมาณและเชงคณภาพ เพอใชในการเปรยบเทยบกบผลสดทายทไดหลงการทดลองไปแลว

248

2) มการออกแบบนวตกรรม 3) มการสรางหรอพฒนานวตกรรม 4) ทดลอง 5) ประเมนผลการใช นวตกรรม และสอดคลองกบแนวคดของ เกรยงศกด เจรญวงศศกด ไดวเคราะหถงปจจยภายนอก ทสงผลตอการจดการศกษาของไทยอนจะเกยวเนองกบคณภาพการศกษา เชน ปจจยดานเทคโนโลย การจดการศกษาตองมการเพมเตมความร เกยวกบเทคโนโลยใหม ๆ ในหลกสตรการเรยนการสอน และปรบปรงใหทนตอการเปลยนแปลงเทคโนโลย เพราะหากการจดการศกษาไมทนกบเทคโนโลย ทเจรญกาวหนาอยางรวดเรวจงท าใหการศกษาไมพฒนา จงสอดคลองกบงานวจยของ ปราชญา รตพลท แนวทางการสงเสรมครดานการท าวจยในชนเรยนของครในโรงเรยนบานสนตสข อ าเภอแมจน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย เขต 3 พบวา สภาพการท าวจย ในชนเรยน มการท าวจยดานการวเคราะหผเรยนรายบคคล เฉพาะครประจ าชน ครทกคนจดท าแผนการจดการเรยนรและการสอนของตนเอง มการท าการวจยและการพฒนานวตกรรมในการเรยนร ทงเตมรปแบบและวจยหนาเดยว สวนสภาพการสงเสรมโรงเรยนมการก าหนดเปาหมายการปฏบต งานวจยในชนเรยนรายป และมการก าหนดครพเลยงใหบคลากร ใหครมโอกาสแลกเปลยนความ คดเหนดานความรและประสบการณในการท าวจยในชนเรยน จดหาอปกรณ สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ เพอสงเสรมการท าวจยในชนเรยน เชน เครองคอมพวเตอร กระดาษอดส าเนา ปจจย ส าคญทมผลตอการท าวจยในชนเรยนตามทฤษฎปจจยคของ Herzberg ดานปจจยจงใจ 5 ดาน ประเดนทเหนวาเปนระดบปจจยทสงผลตอการด าเนนงานมาก คอ ดานนโยบายบรหารขององคกร และมคาเฉลยต าสด คอ ดานความสมพนธระหวางบคคล สวนแนวทางการสงเสรมการท าวจย ในชนเรยนของคร คอ โรงเรยนควรมการก าหนดนโยบายดานการวจยทชดเจน มการพฒนางานวจย โดยเชญวทยากรทมความรมาใหการอบรมสงเสรมใหครท าผลงานประกวดในระดบตาง ๆ และนเทศ ตดตามผลการด าเนนงานดานการวจยในโรงเรยนเปนระยะ จงสอดคลองกบงานวจยของธดารตน เมธวรตน ปองสนวเศษศร และพฤทธ สรบรรณพทกษ ไดศกษายกระดบคณภาพครในโรงเรยน ประถมศกษา เพราะประเทศทมระบบการศกษาทมประสทธภาพลวนประสบส าเรจในการยกระดบคณภาพครจากการศกษา หวใจทส าคญของการยกระดบคณภาพคร คอ การประสานความรวมมอกน ในระหวางหนวยงานตาง ๆ เพราะแมวาแตละฝายจะมหนาทความรบผดชอบทแตกตางกน และจ าเปนจะตองมเปาหมายรวมกนคอ การยกระดบคณภาพครใหมความเชยวชาญดานการสอน และ สอดคลองกบงานวจยของ พนสน ประค ามนทร ไดศกษาการพฒนาสความเปนโรงเรยนคณภาพ ประกอบดวย 1) คร ผบรหารและบคลากรทางการศกษาเปนมออาชพ และมจ านวนเพยงพอ 2) จดกระบวนการเรยนร เนนผ เรยนเปนส าคญทสด 3) การประกนคณภาพการศกษาใหม ประสทธภาพและเปนสวนของระบบบรหารโรงเรยน 4) หลกสตรเหมาะสมกบผเรยนและทองถน 5) สภาพแวดลอมภายในและภายนอกของโรงเรยนดสอดคลองกบหลกการ จงสอดคลองกบงานวจย ของจรญ จบบง พบวารปแบบการพฒนาโรงเรยน สามารถสรปรปแบบไดดงน ขนท 1 เรมจาก

249

การพฒนาครในโรงเรยนใหมคณภาพ โดยด าเนนการในดานความช านาญในทกษะดานสารสนเทศ การสรางขวญและก าลงใจ และพฒนาโครงสรางการท างานทเหมาะสม โดยใชยทธศาสตรการพฒนาระบบวางแผนและการบรหารจดการ ขนท 2 การพฒนาระบบงาน โดยด าเนนการในดานการผลตสอ การใชแผนการสอนคละชน การนเทศ และการสงเสรมใหครไดเขารบการอบรม โดยใชยทธศาสตร การพฒนาระบบการเรยนการสอนและการประกนคณภาพการศกษา ขนท 3 การมสวนรวมโดย ด าเนนการในดานเครอขายชมชนและทรพยากรโดยใชยทธศาสตร สงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดการศกษา ขนท 4 การเสรมสรางศกยภาพโดยด าเนนการในดานการหมนเวยนการสอน ของคร สถานทและระบบดแลชวยเหลอนกเรยน โดยใชยทธศาสตรการเสรมสรางความพรอมและความเขมแขงของโรงเรยน ขนท 5 ท าใหโรงเรยนเกดคณภาพ ดงน คณภาพคร คณภาพการบรหาร จดการคณภาพนกเรยน และคณภาพระบบการเรยนการสอน และสอดคลองกบงานวจยของ สไวการทและคนอน ๆ (Sweigart & others) ศกษาการประเมนฐานหลกฐานส าหรบการตอบสนองตอความคดเหนของครตอการยกยองชมเชยของครโดยใชตวชวดคณภาพ จากแนวคด ทฤษฎและผลการศกษาทไดกลาวมาสามารถยนยนและรบรองไดวา คณภาพครซงถอไดวาเปนองคประกอบส าคญของคณภาพครของโรงเรยนประถมศกษา

4. 4. องคประกอบท 4 คณภาพสถานศกษา ประกอบดวย 6 ตวบงช ผ เชยวชาญ และผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง เพราะเปนองคประกอบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทม ความส าคญในดานการบรหารจดการในสถานศกษา ซงตองใชความรวมมอจากทกฝายอยางมสวนรวม ทงนเนองจาก โรงเรยนดมคณภาพควรเปนโรงเรยนทไดพฒนาตนเองใหมคณภาพตามมาตรฐาน ดวยกระบวนการทหลากหลายตามบรบท ทรพยากรและศกยภาพทโรงเรยนมอย โดยการจะพฒนาโรงเรยนใหเปนโรงเรยนดมคณภาพตองอาศยความรวมมอจากผเกยวของทกฝาย ผน าชมชน ผปกครอง ประชาชน และหนวยงานองคกรในทองถน โรงเรยนควรมการก าหนดทศทางและเปาหมายของโรงเรยนใหชดเจน และด าเนนงานตามทศทางทโรงเรยนก าหนดไว ซงมงไปทนกเรยน คอ สอนให เปนคนดมปญญา มศล สมาธ และมองภาพใหเกดในอนาคตรวมกน ก าหนดกจกรรมเพอใหเกด การพฒนารวมกน ทคนพบในงานวจยเลมน ไดแก โรงเรยนบรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได ไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชนและหนวยงานอน ๆ ไดรบความพงพอใจจาก ผมสวนไดสวนเสย จดท าแผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ มสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง และโรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยนการสอนอยางตอเนอง ซงสอดคลองกบงานวจยของกลมโรงเรยนฟลสตน (Fulston School) เสนอรปแบบความเปนเลศส าหรบสถานศกษาประกอบดวยการก าหนดตวชวดผลการปฏบตงานทสนบสนนผลสมฤทธนกเรยน และสนองความคาดหวงผมสวนได สวนเสย การประชาสมพนธนวตกรรมการเรยนรและความ

250

รบผดชอบ การใชประโยชนจากทรพยากรทมอย การเปลยนแปลงสภาพแวดลอม การวดผล การปฏบตงาน การสรางความสมพนธทด ก าหนดระดบความพงพอใจ การปรบปรงพฒนาการศกษากระบวนการสนบสนนอยางตอเนองสม าเสมอ การน าแบบอยางของสถานศกษาทดมาเปรยบเทยบ เพอปรบปรงผลการปฏบตงานของสถานศกษาเปนแบบอยางใหกบองคกรอนได ซงสอดคลองกบ แนวคดของ รตนา ดวงแกว ไดเสนอการพฒนาคณภาพการศกษาตามแนวคดทงสองระดบ คอ ระดบประเทศทตองสรางความรบผดชอบของสงคมโดยเนนบทบาทของรฐเปนส าคญ และระดบ สถานศกษาในฐานะเปนหนวยหลกทมความเปนอสระในการจดการเรยนการสอน และการพฒนาคณภาพการเรยนการสอนอยางเชอถอได สามารถอธบายองคประกอบการพฒนาคณภาพการศกษา เพอพฒนาการเรยนรในศตวรรษท 21 ดงน 1) หลกสตร สอการสอน และเทคโนโลย เปนองคประกอบส าคญทเกยวกบการจดการเรยนรโดยแสดงใหเหนถงองคประกอบของหลกสตรทงเนอหา สมรรถนะ (ทกษะ) และคณลกษณะทพงประสงคของนกเรยนทมความสอดคลองกบทกษะแหงศตวรรษท 21 โดยหลกสตรมโครงสรางกระชบ มความยดหยน เนนกระบวนการคดขนสงและบรณาการ เชน การเรยนรผานโครงงาน 2) ระบบการประเมนผลผเรยน เปนองคประกอบทเกยวกบการวดคณภาพ ผเรยนโดยใชการทดสอบมาตรฐานในระดบประเทศ ซงควรเปนการทดสอบเพอวดความรความเขาใจและทกษะ (literacy-based test) โดยประยกตเนอหาเขากบโจทยจรงในชวตประจ าวนได และ การน าผลการทดสอบมาตรฐานระดบประเทศ ไปสรางความรบผดชอบใหเกดขนในระบบการศกษา นอกจากนการวดและประเมนผลนกเรยนในระดบหองเรยนควรมวธหลากหลายโดยเฉพาะอย างยง เนนการประเมนผลเพอเสรมสรางการเรยนรและวเคราะหผเรยน 3.ระบบประเมนและพฒนาคณภาพคร เปนองคประกอบทเกยวกบการพฒนาครแบบใหม ซงสนบสนนใหเกดระบบชมชนเรยนรทางวชาการรวมกนแทนการฝกอบรมครทรฐเปนผก าหนดใหเปลยนบทบาทมาเปนผก ากบดแลคณภาพ และสงเสรมการจดการความรโดยใหโรงเรยนเปนหนวยพฒนาหลก ไดรบการจดสรรงบประมาณ และมอ านาจในการตดสนใจเลอกหลกสตรและผอบรมเอง ใหความส าคญกบการน าความรไปสการปฏบตจรง นอกจากนระบบการประเมนครเพอใหผลตอบแทนตองขนอยกบพฒนาการของผลการทดสอบ มาตรฐานระดบประเทศของนกเรยน ทงนก าหนดใหมการประเมนคงสภาพวทยฐานะทก 5 ป และปรบลดงานธรการของครลงใหเนนหนาทในการสอนเปนส าคญ ซงสอดคลองกบแนวคดของ ฮอย และ มสเกล (Hoy & Miskel) ไดศกษาและพบวาโรงเรยนทมคณภาพ และมประสทธผลควรประกอบดวย สวนประกอบ 3 ดาน คอ ดานปจจย ดานกระบวนการ และดานผลทไดรบ ซงตองไดรบการตรวจสอบ ปจจยทเกยวของกบประสทธผลของโรงเรยนมดงตอไปน การมงสมฤทธผล มภาวะผน าทางวชาการ มความสอดคลองและกลมเกลยว หลกสตรมคณภาพและใหโอกาสในการเรยนร บรรยากาศของโรงเรยน บรรยากาศในชนเรยน การมสวนรวมของผปกครอง ศกยภาพในการประเมน การใชเวลา ในการเรยนรอยางมประสทธภาพ มรปแบบการจดการเรยนการสอน มการเรยนรแบบอสระ มการ

251

จดการเรยนการสอน มการใหขอมลยอนกลบและมการเสรมแรง ซงสอดคลองกบค ากลาวของ ประจน จนตอง กลาววาการประเมนคณภาพภายนอกเพอตรวจสอบคณภาพสถานศกษา มความส าคญและจ าเปนอยางมากและตองค านงถงองคประกอบหลกในการตรวจสอบคณภาพสถานศกษาใน 3 เรองไดแก 1) องคประกอบดานสถานศกษาและตนสงกดตองบรหารจดการ การศกษาใหมการพฒนาคณภาพและมาตรฐานอยางตอเนอง มระบบการประกนคณภาพภายในและมแผนพฒนาสถานศกษาทงระยะสนและระยะยาว 2) องคประกอบดานเนอหาสาระของการประเมน ตองมการก าหนดเกณฑและตวบงชทสะทอนคณภาพการจดการศกษาอาทปรมาณและคณภาพ ของคร และบคลากรทางการศกษา หลกสตรและกระบวนการจดการเรยนการสอนททนสมย การสอสารทมประสทธภาพ มสภาพ แวดลอมภายในสถานศกษาทเอออ านวยตอการศกษาเลาเรยน 3) องคประกอบดานระบบและกระบวนการประเมนคณภาพภายนอก ตองมการพฒนาระบบและกระบวนการประเมนคณภาพภายนอกเพอใหการตรวจสอบคณภาพสถานศกษามผลสมฤทธ อยางแทจรงผลการประเมนตรงตามสภาพความเปนจรง สถานศกษาและตนสงกดน าผลการประเมนไปปรบปรง พฒนาและยกระดบคณภาพการศกษาอยางตอเนองและจรงจง จงสอดคลองกบ ยทธศาสตรปฏรปการศกษาขนพนฐาน ของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดจดท ายทธศาสตรปฏรปการศกษาขนพนฐาน เปนแนวทางการจดการศกษาขนพนฐานส าหรบคนไทยทกคน เพอเปนรากฐานในการพฒนาประเทศ เพราะทรพยากรมนษยมความส าคญตอความเจรญกาวหนาของชาต ทเกดจากผเกยวของทกฝายทมสวนไดสวนเสยกบการศกษาขนพนฐาน ไดเขามามสวนรวม คดรวมท าและลงมอปฏบตอยางจรงจง จะท าใหบรรลเปาหมายคณภาพ คอผเรยนม สมรรถนะ ดานความร ทกษะ และคณลกษณะของเดก ไทยในศตวรรษท 21 และขบเคลอนการปฏรปการศกษา ขนพนฐาน เพอสรางคนในชาตใหมคานยมหลกของคนไทย 12 ประการ ครอบคลม และสอดคลองกบ ลกษณะอนพงประสงคซงเปนพนฐานส าคญในการปลกฝงคานยม คณธรรม จรยธรรม ใหเกดขน กบเยาวชนไทยใหเปนผลส าเรจตามเจตนารมณของรฐบาล การปฏรปประเทศดานการศ กษา เปนยทธศาสตรส าคญของการปฏรปการศกษาขนพนฐาน 3 ดาน ไดแก การปฏรปกระบวนการเรยนร สงเสรมใหครจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ และใหครจดกระบวนการเรยนรไดเตมเวลา เตมหลกสตร การปฏรปสอเทคโนโลยนวตกรรม และแหลงเรยนรเพอการศกษา สงเสรมการผลต จดหา ใชสอนวตกรรม และการใชเทคโนโลยเพอการจดการเรยนร การปฏรปการวดและประเมน ผลการเรยนร สงเสรมการวดและประเมนผลตามสภาพจรง จดท าคลงขอสอบกลางทมคณภาพและมาตรฐาน และน าผลการทดสอบไปใชในการพฒนาผเรยน การปฏรปการนเทศเพอพฒนาคณภาพ การเรยนการสอน โดยพฒนาระบบการนเทศก ากบตดตามเปนแบบแอพพลเคชน ศกษานเทศก (Supervision Application) ปรบบทบาทศกษานเทศกใหเปนผนเทศอยางแทจรง ปฏรปการพฒนา วชาชพ เชน การปฏรประบบการผลตและการสรรหาปรบระบบการผลตครทงปรมาณ และมคณภาพ

252

ทสอดคลองกนกบความตองการของสถานศกษา สรรหาใหไดคนเกงคนดมาเปนคร การปฏรประบบการพฒนาคร เนนการท าแผนพฒนาคร ก าหนดและประเมนสมรรถนะทจ าเปนส าหรบคร และพฒนา ครโดยระบบ Action Learning ในสถานทปฏบตงานพรอมทงวดและประเมนผลการพฒนาคร ปฏรประบบการบรหารจดการ เชน การปฏรปวฒนธรรมใหมของสถานศกษา เนนการสงเสรมใหสถานศกษาทกแหงเปนชมชนแหงการเรยนรทางวชาชพ (Professional Learning Community = PLC) สรางระบบความรบผดชอบระหวางคร ผบรหารสถานศกษา และผปกครอง สนบสนนการสรางเครอขายความรวมมอทางการศกษา การปฏรประบบการวางแผน โดยเรมจากการพฒนาระบบฐานขอมลกลาง และก าหนดแผนยทธศาสตรการพฒนาการศกษาขนพนฐาน การปฏรประบบงบประมาณ การปฏรปโครงสรางอ านาจหนาท เพมประสทธภาพการบรหารงานบคคลในระดบส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน ระดบเขตพนทการศกษา และระดบสถานศกษาขนพนฐาน การปฏรประบบ การก ากบ ตดตาม และประเมนผล เพมประสทธภาพการก ากบตดตามและประเมนผลของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน และส านกงานเขตพนทการศกษา การปฏรปโอกาสและคณภาพการศกษา เรงพฒนาคณภาพ เพมโอกาสใหประชาชนเขาถงการศกษาไดอยางเทาเทยม และเขาถง บรการการศกษาทมคณภาพ อกทงสอดคลองกบงานวจยของจรญ จบบงและคนอน ๆ ไดศกษา พบวารปแบบการพฒนาคณภาพการ ศกษาตามยทธศาสตรการพฒนาโรงเรยนดวยกระบวนการวจยเชง ปฏบตการแบบมสวนรวม สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดแก การพฒนาระบบวางแผนและการบรหารจดการ การพฒนาระบบการเรยนการสอนและการประกนคณภาพการศกษา การเสรมสรางความพรอมและความเขมแขงของโรงเรยน และการสงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดการศกษา ดงน 1. พฒนาระบบวางแผนและการบรหารจดการ 1) การพฒนาทกษะ ความช านาญในการใชคอมพวเตอรใหกบคร 2) การเพมประสทธภาพ และปรมาณการใชเทคโนโลยคอมพวเตอรในการปฏบตงานใหกบคร 3) การจดท าแผนปฏบตการของโรงเรยนในแตละปอยางเปน ระบบ 4) มระบบขอมลสารสนเทศทครอบคลมเพยงพอและเปนปจจบน 5) การมโครงสรางการแบง งานรบผดชอบอยางชดเจน 6) การสรางแรงจงใจ ขวญก าลงใจใหกบบคลากร 2. พฒนาระบบ การเรยนการสอนและการประกนคณภาพการศกษา 1) การสรางหรอผลตสอเพอใชในการเรยน การสอน 2) การบรณาการการสอนโดยใชแผนการสอนคละชน 3) การสงเสรมใหครไดเขารบการอบรมเพอพฒนา 4) การนเทศ ก ากบ ตดตามของผบรหารอยางใกลชด 3. เสรมสรางความพรอมและ ความเขมแขงของโรงเรยน 1) การหมนเวยนการสอนของครตามความรความสามารถและความถนด 2) การปรบปรงสถานท สภาพแวดลอมทเออตอการเรยนรของนกเรยน 3) การใชแผนการสอน คละชน 4) การมระบบดแลชวยเหลอนกเรยนทครอบคลมครบทกดาน 4. สงเสรมการมสวนรวม จากทกภาคสวนในการจดการศกษา 1) การสรางและพฒนาเครอขายผปกครองใหเขมแขง พรอมทจะเขามาชวยเหลอโรงเรยน ในการพฒนาคณภาพการศกษา 2) การระดมทรพยากรเพอพฒนาคณภาพ

253

การศกษา ซงสอดคลองกบงานวจยของพนสน ประค ามนทร ไดศกษาการพฒนาสความเปนโรงเรยน คณภาพ ประกอบดวย 1) คร ผบรหารและบคลากรทางการศกษาเปนมออาชพ และมจ านวนเพยงพอ 2) จดกระบวนการเรยนร เนนผเรยนเปนส าคญทสด 3) การประกนคณภาพการศกษาใหมประสทธภาพ และเปนสวนของระบบบรหารโรงเรยน 4) หลกสตรเหมาะสมกบผเรยนและทองถน 5) สภาพแวดลอมภายในและภายนอกของโรงเรยนด และสอดคลองกบงานวจยของอบบาซ (Abbasi) ศกษาวจยเรอง Building a World Class Islamic School : Teaching with your Strengths จากผลการศกษา พบวาตวชวดทแสดงการเปนโรงเรยนมาตรฐานสากลระดบโลกประกอบดวย 5 ลกษณะส าคญ ดงนคอ 1) การมผน าทเขมแขง 2 ) มการคดเลอกครทมความร ความสามารถ สมรรถนะหรอศกยภาพระดบสง 3) มความซอสตยตอองคกร 4) มหลกสตรสถานศกษาทดเยยม และ 5) มแหลงเรยนรทหลากหลาย

2. ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ซงผลการวจย

สอดคลองกบสมมตฐานขอท 2 คอการท า Focus Group Discussion ยนยนตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทไดจากการวจย ซงประกอบดวย 4 องคประกอบ คอ 1) คณภาพ การบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการบรหาร และการบรหารจดการ 2) คณภาพ ผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยนและคณลกษณะผเรยน 3) คณภาพคร และ 4) คณภาพสถานศกษา ผลการยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา โดยผเชยวชาญและผทรงคณวฒดวยการสนทนากลม พบวา มความสอดคลองและถกตอง พรอมทง ใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม ไดแก

องคประกอบท 1 คณภาพการบรหาร ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ หลกการ บรหาร และการบรหารจดการ ซงผเชยวชาญและผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง นอกจากนผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ไดใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอ ผบรหารควรตดตาม ตรวจสอบ ประเมนผลการจดการ เรยนการสอนอยางตอเนอง มการก าหนดวสยทศนทชดเจนในการจดการศกษา มการวางแผนการ ท างานรวมกนเพอใหบรรลเปาหมายทวางไว วเคราะหขอมลเพอจดท านโยบายการศกษาระดบสถานศกษา ประเมนผลการด าเนนงานของบคลากรตามต าแหนงงานเพอความเหมาะสม ควรใช เทคโนโลยทเหมาะสมเพอลดตนทนและเพมผลผลต มการบรหารทมประสทธผลและผเกยวของ พงพอใจ และสรางความเขาใจ แกไขปญหาโดยใชระบบดแลชวยเหลออยางทวถง และหลกการ บรหาร คอ ผบรหารควรมการสอสารทศทางวสยทศนสการปฏบต ควรจดระบบการเรยนรใหม บรรยากาศเออตอการเรยนรรวมกน มการกระจายอ านาจตามโครงสรางการบรหาร มการมอบหมาย งานใหตามความถนดของบคลากร มการก าหนดบทบาทหนาทของผมสวนรวมอยางชดเจน และ ผบรหารควรแสวงหาความรจดระบบหมวดหมความส าคญเชอมโยงเปนองคความรทหลากหลาย

254

ซงสอดคลองกบงานวจยของ โมค (Mok) ไดศกษาเรอง “Decentralization of education in Singapore: A case study of the School Excellence Model” ไดมวตถประสงคเพอตรวจสอบและศกษาปรชญาและหลกการของรปแบบความเปนเลศของสถานศกษา ในประเทศสงคโปร พบวา รปแบบความเปนเลศของสถานศกษานนประกอบดวย 1) นโยบายการกระจายอ านาจ 2) ผน า สถานศกษาใชภาวะผน าทมงเนนบรหารทงมลคาและคณคา 3) มงผลการปฏบตงานทเปนเลศ 4) การมงเนนการเรยนรของนกเรยน 5) การมความรบผดชอบตอสงคมสง 6) การใชระบบการบรหารเชงกลยทธ 7) มวธการพฒนาและใชประโยชนเตมทในการผลกดนใหบคลากรท างานเตมศกยภาพ และ 8) มระบบตรวจสอบ ทบทวนการปฏบตงานหลกและผลผลตของสถานศกษาจงสอดคลองกบ ค ากลาวของ สมกล ถาวรกจ ไดกลาววา คณภาพการศกษา คอการท าใหผมสวนเกยวของ ไดแก ผปกครอง นกเรยนนกศกษา ชมชนและสงคมพงพอใจประทบใจมนใจในคณภาพของนกศกษา ตามมาตรฐานทก าหนดไว สถานศกษาทมคณภาพสงนนตองประกอบดวย 1) ภาวะผน าทเข มแขง 2) การมงเนนไปทกจกรรมการศกษาทส าคญ 3) ใหความส าคญกบบานและสถานศกษา 4) การชแนะ การพฒนาของนกเรยน 5) สรางการคาดหวงของครในเรองการพฒนานกเรยนและ 6) สรางบรรยากาศ ในการเรยนอยางเปนระเบยบ จงสอดคลองกบงานวจยของ จตตานนท สขส วสด ไดศกษา การวเคราะหตวบงชของปจจยความภกดตอองคการของบคลากรในสถานศกษาขนพนฐาน คอ 1) การสรางแรงจงใจในการท างาน 2) การเปนสมาชกทด 3) การก าหนดเปาหมายทชดเจน 4) การสอสารและการประสานงาน 5) การใชอ านาจอยางถกตอง 6) ความเชอม นและไววางใจกน 7) การสรางชอเสยงทดและเปนทรจก และ 8) ระบบการท างานทด โดยทการสรางแรงจงใจ ในการท างานเปนตวบงชแรก รองลงมา คอตวบงชการเปนสมาชกทด และการก าหนดเปาหมายท ชดเจน อกทงผเชยวชาญยงไดเสนอแนะวา ปจจยดานการสรางแรงจงใจในการท างานตองควบคไปกบ ดานความเตมใจในการเปนสมาชกทด และดานระบบการท างานทด สวนดานความเชอมนและไววางใจกนนน ตองใหความส าคญกบองคประกอบของสมาชกทกคน การสรางแรงจงใจ และผบรหาร ควรเปนตวอยางในดานการบรหารจดการแบบธรรมาภบาลทด

องคประกอบท 2 คณภาพผเรยน ประกอบดวย 2 องคประกอบยอย คอ ศกยภาพผเรยน และคณลกษณะผเรยน ซงผเชยวชาญและผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง นอกจากนผ เชยวชาญและผท รงคณวฒ ไดใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอ 1) นกเรยนควรไดรบรางวลจากการแขงขนระดบจงหวด ภาค ประเทศ มความรความเขาใจในองคความรตามระดบชน ควรมความมนใจกลาแสดงออกอยาง เหมาะสมและใหเกยรตผอน ใชกระบวนการสบเสาะหาความรและแก ไขปญหาทหลากหลาย ควรมความรบผดชอบและปฏบตไดตามระเบยบ มความภมใจในทองถนและความเปนไทย ควรอนรกษสงแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต และแสวงหาความรประกอบอาชพและศกษาตอ

255

ในระดบสงขน ซงสอดคลองกบแนวคดค ากลาวของ โอลวาและเอสพนเวล (Oliva & Aspinwall) ไดเสนอมมมองของคณภาพการศกษาใน 8 มต ดงน 1) มตดานสมรรถนะ (Performance) การจดการศกษาทมคณภาพนนผเรยนจะตองมสมรรถนะในการปฏบตงานในสาขาวชาทส าเรจ การศกษา 2) มตดานคณลกษณะพเศษ การจดการศกษาทมคณภาพไมใชเปนการจดการศกษาเพยงเพอใหผเรยนเกดทกษะทเปนคณลกษณะพเศษของสาขาวชาชพนน 3) มตดานความเทยงหรอ ความเชอมน การจดการศกษาทมคณภาพจะตองจดการใหผเรยนไดรบความร และไดเรยนร ทกษะ ถกตองตรงความเปนจรง และมความทนสมย 4) มตดานความตรงตามขอก าหนดตามมาตรฐานท ก าหนดไว ในการจดการศกษาทมคณภาพนน สถาบนจะตองจดการศกษาไดตรงตามขอก าหนดตาม มาตรฐานทไดก าหนดไวเปนไปตามค ามนสญญาทไดใหกบนกศกษา 5) มตดานความคงทน การจดการ ศกษาทมคณภาพจะตองใหผเรยนมความรและทกษะลกซง 6) มตดานการคนความสามารถในการ ใหบรการ การจดการศกษาทมคณภาพจะตองท าใหผเรยนมความสามารถในการใหบรการแกสงคม ในสาขาวชาชพทศกษา และสนองตอความตองการของสงคม 7) มตดานความรสกทด การศกษาทม คณภาพ ภาพพจนทปรากฏในสายตา 8) มตดานการรบรคณภาพ การจดการศกษาทมคณภาพจะตองตรงตามการรบรความมคณภาพของกลมบคคลทเกยวของจงสอดคลองกบแนวความคดของโรงเรยน ประถมศกษาญปนกบการสรางคนใหมคณสมบตตามความตองการของประเทศ คอ 1) การเรยนแบบ ไมมความเครยดในหองเรยนและเนนใหเดกเรยนรจากประสบการณตรง 2) การสงเสรมความกลา แสดงออก 3) เสรมสรางการออกก าลงกาย 4) อาหารกลางวนทมคณคาทางโภชนาการ 5) การเสรมสราง ระเบยบวนย 6) การสรางหนาทความรบผดชอบใหกบเดก 7) การดแลสขภาพของเดกอยางดเพอใหโตเปนผใหญทมสขภาพทแขงแรง 8) การสรางความใสใจตอสงคมและคนรอบขาง และสอดคลองกบ งานวจยของ อรรณพ พงษวฒน และ พชร รปวจตรา ไดศกษาถงเสนทางการปฏรปการศกษาของไทย ตงแตการปฏรปการศกษาครงแรกตงแตสมยรชกาลท 5 ครงทสองชวงป 1974-1978 และครงทสาม ชวงป 1999-2009 เพอท าความเขาใจวาท าไมการปฏรปการศกษาของไทยจงลมเหลว และท าให คณภาพการศกษาของไทยนนต าเมอเทยบกบนานาประเทศจากการศกษา พบวา ตวชวดความส าเรจของการศกษาของไทยหลายตวมลกษณะเปนนามธรรม เชน นกเรยนมความสข มศลธรรม มความ ภาคภมใจในตนเอง ซงขาดวธการวดทเปนมาตรฐาน และไดวดคาออกมาอยางชดเจนนนเปนไปไดยาก ดงนนผเขยนจงเหนวา แบบทดสอบทองกบมาตรฐานการศกษาระดบชาตและนานาชาต เปนหนงในตวชวดทสามารถวดคณภาพการศกษาของไทยได การก าหนดตวช วดคณภาพการศกษา ของไทยควรมาจากการระดมสมองจากทกฝายทเกยวของและสามารถวดคาไดในเชงปรมาณและ เปนทยอมรบโดยทวไป ซงสอดคลองกบค ากลาวของเบอรรด และรบบน (Burridge & Ribbins) กลาววาหลกการทส าคญในการพฒนาคณภาพการศกษาม 10 ประการ โดยมรายละเอยด ดงน 1) การพฒนาคณภาพตองสงผลกระทบตอการเรยนการสอนโดยตรงเทาทสามารถจะท าได

256

2) ตองสอดคลองกบความตองการของสถานศกษา และกระบวนการของการวางแผนพฒนา 3) ควรใหเกดจากความรวมมอ และการมสวนรวมในการด าเนนการในดานการก ากบ ตดตามและ การประเมนคณภาพการศกษา 4) ควรใหเกดความรสกทรบผดชอบ และความรสกการเปนเจาของสถานศกษา 5) การจะน าสงตาง ๆ เขามาในสถานศกษาอยางมประสทธผล ตองใชวธการฝกอบรม ทเหมาะสมเกดความรความเขาใจ 6) การพฒนาคณภาพการศกษาจะท าใหไดดทสดในโครงสราง องคการทไวตอการตอบสนอง และมรปแบบการบรหารทเปดกวางยอมรบรวมทงมขอตกลงรวมกน ของบคลากรทงหมด 7) ควรมการแบงจดสรรบทบาทและความรบผดชอบไวอยางชดเจนและแจง ใหทกฝายทราบ 8) ควรก าหนดทรพยากร และการน าเทคโนโลยมาใชอยางใหเกดความเหมาะสม 9) ผมสวนเกยวของควรเขามามบทบาทการมสวนรวมในสวนทจะท าได 10) วธการพฒนาคณภาพ การศกษาควรไดรบการยอมรบและความเขาใจ จงสอดคลองกบค ากลาวของ สพฐ. ขบเคลอน ยทธศาสตรปฏรปการศกษาขนพนฐาน ไดท าแผนขบเคลอนยทธศาสตรระยะเรงดวนตามนโยบาย เรงดวนของคณะกรรมการ นโยบายและพฒนาการศกษา (ปการศกษา 2558) เดกจบ ป.1 ตองอานออก เขยนได และตองมการประเมนผลทเปนรปธรรม การจดการศกษาขนพนฐานเสรมทกษะอาชพเดก ชน ม.1- ม.6 ตองเลอกเรยนวชาเสรมเปนสาขาวชาชพเพอการวางแผนอาชพในอนาคต อกทงยงเนน ดานการศกษาทางไกลผานดาวเทยม (DLTV) การจดการศกษาทางไกลผานเทคโนโลยสารสนเทศ (DLIT) เพอสรางโอกาสทางการเรยนการสอนใหไดรบการศกษาอยางเทาเทยม การพฒนาการเรยนการสอนภาษาองกฤษระดบการศกษาขนพนฐาน ผลตคณครทมความเขมขน อาท ครทายาท ทมความสามารถตอบรบการสอนของเดกไดอยางแทจรง จงสอดคลองกบงานวจยของ ขจรศกด บราพนธ ไดท าการศกษาคณภาพการศกษาของโรงเรยนขนาดเลกในไทยทมนกเรยนนอยกวา 120 คน ในชวงปการศกษา 2553-2554 ดวยการรวบรวมขอมลจากผลการทดสอบ O-NET ของ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 แลวท าการวเคราะหในเชงปรมาณ ผลการศกษาพบวา ประการแรก นกเรยนในโรงเรยนขนาดเลกมผลคะแนนสอบ O-NET สงในวชาสขศกษา และคะแนนต าในวชา ภาษาตางประเทศ แสดงใหเหนวา ไทยจ าเปนตองปรบปรงการสอนภาษาตางประเทศประการทสอง คะแนน O-NET ชวงป 2553-2554 ดขนกวาเดม อนเปนผลจากการเพมนวตกรรมการเรยนการสอน เชน การสอนเชงบรณาการ การสอนดวยคอมพวเตอร การสอนทางไกล และการสรางเครอขาย การเรยนร การประยกตแนวทางการเรยนการสอนตามแตละภมภาคเปนอกปจจยทจะชวยยกระดบคณภาพการศกษา เพราะจากการผลคะแนนสอบ O-NET นกเรยนจากภาคเหนอและภาคใตมผล คะแนนต ากวาพนทอนปญหานอาจแกไขไดดวยการหาแนวทางและนโยบายการศกษาทเหมาะสมกบ สภาพแวดลอมของแตละพนทผานการระดมสมองของผมสวนไดสวนเสย

257

องคประกอบท 3 คณภาพคร ซงผเชยวชาญและผทรงคณวฒเหนดวยกบองคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง นอกจากนผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ไดใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอ ครควรน าผลการประเมนมาวเคราะหเพอ ก าหนดเปาหมายการพฒนาผเรยน ใชเครองมอทเหมาะสมกบการประเมนการเรยนของผเรยน มวธ จดกระบวนการจดการเรยนรไดตามศกยภาพ มประสทธผลของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ มการวดผลประเมนผลทกครงในการเรยนการสอนเพอดผลการพฒนา ควรใชสอเทคโนโลย ในการวดและประเมนผลเพอความรวดเรวรผลไดไว และครควรน าภมปญญาทองถนในการจด การเรยนการสอน ซงสอดคลองกบค ากลาวของแอชเวอรธ และ ฮารเวย (Ashworth & Harvey) และ คาวแมน (Cowman) กลาวถงการพฒนาตวบงชทางการศกษาทดวาควรมลกษณะ ดงน 1) มความ สอดคลองกบพนธกจของสถาบนครอบคลมบทบาทหลกของสถาบน ทงนรวมทงครอบคลมองคประกอบ คณภาพการจดการศกษาทงปจจย การจดการศกษาของสถาบนหรอเปนการประเมนตนเอง (Self เพอน าผลการน าเขากระบวนการและผลผลต 2) สามารถน ามาใชควบคม ประเมนการศกษา และประเมนตนเอง 3) มความตรง มความเชอมน เปนทยอมรบของบคลากรทเกยวของในสถาบน มความชดเจนไมคลมเครอ และไมผนแปรงาย และสอดคลองกบงานวจยของ วสนต ปานทอง ไดศกษาวจยเรอง “รปแบบการพฒนาครเพอศษยในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถม ศกษา” พบวา คณลกษณะครเพอศษยในสถานศกษา ประกอบดวยคณสมบตทส าคญ 5 ดาน ไดแก ดานคณธรรม ดานการจดการเรยนร ดานความรและทกษะ ดานเครอขายการจดการเรยนร และดานการพฒนา และประเมนผลการพฒนา โดยมปจจยทสงผลตอการพฒนาครเพอศษย 9 ปจจย คอ เจตคตตอวชาชพคร ความรทางวชาชพ แรงจงใจใฝสมฤทธ การพฒนาตนเอง การจดกระบวนการ เรยนร ภาวะผน าทางวชาการ ทมงานวฒนธรรมการเรยนร ผมสวนไดสวนเสย และวธการพฒนาม 15 วธ คอ การฝกอบรม การดตวอยางโดยการฝงตว การศกษาจากคมอ การฝกอบรมเชงปฏบตการ การพฒนาตนเองใหมหลกวชา หลกคด หลกปฏบต การพฒนาตนเองโดยแสวงหาความรรอบดาน แลวสรปขอ เทจจรง การศกษาความส าเรจของผรวมงานและเพอนรวมวชาชพ การจดการความร การเปนทปรกษา การสอนงาน การเปนพเลยง การเปนกลยาณมตร รทกขรสข กจกรรมการคยกบ เพอนครเพอพฒนาการเรยนการสอน การเสวนาเปนเนองนตยสรางกลมทหลากหลายขยายชมชน และกจกรรมแลกเปลยนภายในโรงเรยนและระหวางโรงเรยนกบชมชน ทงน มองคประกอบส าคญ 3 สวน ของรปแบบการพฒนาครเพอศษยในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษา คอ องคประกอบเชงระบบ กระบวนการพฒนาและระดบการพฒนาในองคประกอบ เชงระบบนนมงสผลผลตซงเนนคณลกษณะของครเพอศษย 3 ดาน ไดแก ดานการปฏบตตน ดานความรและทกษะและดานการปฏบตงาน ทสงผลไปยงคณลกษณะและทกษะผ เรยน สวนกระบวนการพฒนาครเพอศษยม 5 ขนตอน คอ วนจฉยความตองการจ าเปน ก าหนดจดประสงค

258

และขอบขาย ก าหนดวธการพฒนา ด าเนนการพฒนา ประเมนผลการพฒนา และสอดคลองกบงานวจยของ ชลนดา อนทรเจรญ ไดศกษาตวบงชความส าเรจของหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ.2533) ในโรงเรยนสงกดส านกงานคณะกรรมการประถมศกษาแหงชาต โดยท าการพฒนาดวยการวเคราะหองคประกอบ สกดตวประกอบดวยวธ Principal Componnt Analysis ผลการวจย พบวา ตวบงชความส าเรจของหลกสตรประถมศกษา ประกอบดวยตวบงชหลก 13 ตวบงช ไดแก 1) ดานกระบวนการสอนของคร 2) ดานปจจยสนบสนน 3) ดานความสมพนธกบ ชมชน 4) ดานประสทธภาพในการบรหาร 5) ดานคณลกษณะของผบรหาร 6) ดานการจดบรรยากาศภายในหองเรยนทเออตอการเรยนร 7) ดานคณลกษณะของคร 8) ดานผลสมฤทธของนกเร ยน 9) ดานการวดผลและประเมนผลของคร 10) ดานการสนบสนนสงเสรมงานวชาการนกเรยน 11) ดานนกเรยนในโรงเรยนประถมศกษา 12) ดานความรและประสบการณของผบรหาร 13) ดานขอมลสารสนเทศ

องคประกอบท 4 คณภาพสถานศกษา ซงผเชยวชาญและผทรงคณวฒเหนดวยกบ องคประกอบน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒยนยนวามความสอดคลอง และถกตอง นอกจากน ผเชยวชาญและผทรงคณวฒ ไดใหขอคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม คอโรงเรยนควรจดท ารายงานประจ าปทเปนรายงานประเมนคณภาพภายใน ควรพฒนาการศกษาเปนทพงพอใจของผปกครอง และสงนกเรยนเขาเรยน ควรก าหนดนโยบายพฒนาการเรยนการสอนเพอมงไปสความเปนเลศ ควรก าหนดมาตรการตาง ๆ ปรบปรงและพฒนาเพอมงสสถานศกษาทมคณภาพ และ โรงเรยนควรใช ระบบประกนคณภาพภายในเพอยกระดบคณภาพการศกษาใหสงขน ซงสอดคลองกบค ากลาวของโจเซฟ และโจเซฟ (Joseph & Juseph ) มการน าเสนอผลการวจยซงพบวา องคประกอบทเปน ตวบงชคณภาพของการจดการศกษาประกอบดวย 7 องคประกอบเรยงตามล าดบความส าคญจากมากทสด ไดดงน 1. ชอเสยงทางดานวชาการ ตวบงชคอ 1) ระดบความมช อเสยง 2) ความเปนเลศ ของผสอนและ 3) ความเปนเลศของสงเอออ านวยดานวชาการ 2. โอกาสของอาชพ ตวบงช คอ 1) ความงายตอการเขาท างานและ 2) ความเปนเลศของขอมลขาวสารเกยวกบโอกาสของอาชพ 3. โปรแกรมการศกษา ตวบงช คอ 1) ความหลากหลายของวชาเลอก 2) ความยดหยนในการโอนยายสาขาวชา 3) ความหลากหลายของสาขาวชาและ 4) ความยดหยนในคณสมบตของผเรยนแตละสาขา 4. คาใชจายและเวลา ตวบงช คอ 1) คาใชจายดานการศกษาสมเหตสมผล 2) คาใชจ ายดานทพก สงเอออ านวยและบรการ มความเหมาะสม และ 3) ระยะเวลาของหลกสตรเหมาะสม 5. ลกษณะ ทางกายภาพ ตวบงชคอ 1) ความเปนเลศดานทพก 2) ความเปนเลศดานสงเอออ านวยดานการกฬา และสนทนาการ และ 3) ความเปนเลศของบรเวณสนามของสถาบน 6. ทตงของสถาบน ตวบงชความมคณภาพ คอ 1) แหลงทตงของสถาบน และ 2) ระบบการคมนาคม 7. อทธพลของครอบครวและกลมเพอน อทธพลค าพดทมาจากบคคลทวไป จงสอดคลองกบงานวจยของ จรญ จบบง และคนอน ๆ

259

ไดศกษา พบวา รปแบบการพฒนาคณภาพการศกษาตามยทธศาสตร การพฒนาโรงเรยน ดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน ประกอบดวย 4 ยทธศาสตรหลก ไดแก ยทธศาสตรท 1 การพฒนาระบบวางแผนและ การบรหารจดการยทธศาสตรท 2 การพฒนาระบบการเรยนการสอนและการประกนคณภาพ การศกษา ยทธศาสตรท 3 การเสรมสรางความพรอมและความเขมแขงของโรงเรยน และยทธศาสตรท 4 การสงเสรมการมสวนรวมจากทกภาคสวนในการจดการศกษา จงสอดคลองกบงานวจยของ จรชญา พดศรเรอง ศกษาตวบงชสากลของการนเทศโรงเรยน ผลการวจยพบวา องคประกอบของ ตวบงชสากลของการนเทศโรงเรยน ประกอบดวย 7 องคประกอบ เรยงตามคาน าหนกองคประกอบ ทไดจากมากไปหานอย คอ 1) การพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนการสอน 2) การสงเสรมพฒนาผเรยน 3) การสรางเครอขายรวมพฒนา 4) การบรหารจดการระบบงาน 5) การพฒนาระบบนเทศ ภายใน 6) การบรหารการเงนและงบประมาณ และ 7) การบรหารบคลากรแบบมสวนรวม และ สอดคลองกบงานวจยของ มงกรแกว ดรณศลป ไดศกษาการพฒนาตวบงชคณภาพการศกษาของ โรงเรยนคณภาพในชมชนสงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ผลการวจยนได ตวบงชทแตกตางจากตวบงชของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและส านกงานรบรอง มาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) คอนอกจากไดตวบงชทประเมนผบรหาร ครผสอนและนกเรยนแลวการวจยนยงไดตวบงช ทเกยวกบการประเมนความรวมมอระหวางโรงเรยนและ ชมชน เพราะการจดการศกษาในปจจบนใหเนนการมสวนรวม หากชมชนเปนองคกรแหงการเรยนรแลวยอมจะเปนแบบอยางทดกบผเรยนตอไป ผเรยนจะเกดพฤตกรรมเลยนแบบ ถ าชมชนเขมแขง สงคมมคณภาพยอมสงผลซงกนและกน คอโรงเรยนจะมคณภาพไดนนตองไดรบการสนบสนนจากชมชนเปนอยางด จงควรตองมตวบงชทประเมนทงโรงเรยนและชมชน ควบค กนเพอทจะใหเกด ความรวมมอแบบมสวนรวมจรง

ขอเสนอแนะการวจย

การวจยเรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ไดขอคนพบทเปน

ประโยชนตอโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ซงผวจย มขอเสนอแนะส าหรบโรงเรยนประถมศกษา และผทมสวนเกยวของกบการจดการศกษาในระดบประถมศกษา สามารถน าขอคนพบทไดนไปประยกตใชในเชงนโยบายและการน าไปปฏบตกบหนวยงานของตนในบรบทดงตอไปน

260

ขอเสนอแนะทวไป 1. หนวยงานตนสงกด ควรน าผลการวจยนไปเปนสวนหนงของแนวทางการบรหารพฒนา

องคกร พฒนาคร พฒนาผเรยน เพอสนบสนนสงเสรมคณภาพการศกษา โดยการสรางความเขาใจและสรางความส าคญของการยกระดบคณภาพการศกษา

2. ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาหรอหนวยงานตนสงกด ควรสงเสรมสนบสนน ใหมการประเมนคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาปละ 1 ครง เพอน าไปใชในการพฒนาใหเตมตามศกยภาพของโรงเรยน

3. โรงเรยนประถมศกษา สามารถน าประเดนตวบงชในองคประกอบ ทคนพบในงานวจย ครงน ไปใชในการพฒนาคณภาพของโรงเรยน

4. ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เปรยบเสมอนเครองมอในการน าทาง สการประเมนคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

5. การประเมนคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา จากตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เปนการประเมนโดยใชคะแนนเชงปรมาณ และเทยบคาเป าหมาย ซงก าหนดจากฐานขอมลในอดต ซงมความสอดคลองกบสภาพเปนจรง ดงนนผลการประเมนจงมความชดเจนและเปนรปธรรมมากขน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1. การวจยในครงนผวจยเกบรวบรวมขอมลจากโรงเรยนประถมศกษาทง 5 ภาคของประเทศ ไทย ดงนนการวจยครงตอไปควรมการขยายขอบเขตของกลมทศกษาทงจากผบรหาร ผสอนและผเรยน ในระดบมธยมศกษาตอนตน

2. ควรทดลองตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาจากผลการวจยในครงน ไปทดลองใชพฒนาสถานศกษา เพอพจารณาวาตวแปรใดทมความเหมาะสมและเปนไปได รวมถง เปนประโยชนในการด าเนนงานอยางแทจรง และศกษาถงปญหาอปสรรคตอการด าเนนงาน

3. ควรจดท าตวบงชคณภาพการศกษาในประเดนอนทสนใจ โดยใชแนวทางการจดท า ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

4. ควรมการท าวจยรปแบบน เพอเปนแนวทางในการพฒนาตวแปรอน ๆ เชน ประสทธภาพ ในการบรหารงานของผอ านวยการโรงเรยนประถมศกษา เปนตน

261

รายการอางอง

รายการอางอง

ภาษาไทย กระทรวงศกษาธการ. นโยบายและแนวทางการขบเคลอนการศกษาขนพนฐาน . เขาถงเมอ

22 สงหาคม 2560. เขาถงไดจาก www.petburi.go.th/web/index.php?option.2559. กระทรวงศกษาธการ. แนวทางการพฒนาระบบการประกนคณภาพภายในของสถานศกษาตาม

กฎกระทรวงวาดวยหลกเกณฑและวธการประกนคณภาพการศกษา พ.ศ.2553. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2554.

กวสรา สวรรณบตร. “การพฒนาตวบงชความพรอมของสถานศกษาตอนโยบายการกระจายอ านาจ การจดการศกษาขององคการบรหารสวนต าบล.” เคาโครงสารนพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2550.

การพฒนานวตกรรมเพอพฒนาคณภาพการศกษา . เขาถงเมอ 22 สงหาคม 2560, เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/37272.

เกรยงศกด เจรญวงคศกด . วเคราะห 5 ปจจยภายนอกทมผลตอการศกษาไทย . เขาถงเมอ 15 มกราคม 2560. เขาถงไดจาก http://www.kriengsak.com/node/1040.

เกาประเทศทการศกษาเปนเลศแตคณอาจไมเคยร . เขาถงเมอ 22 สงหาคม 2560. เขาถงไดจาก https://campus.campus-star.com/variety/11508.html.

โกวท วรพพฒน. ยอดนกคดและนกบรหารการศกษา. เขาถงเมอ 11 กนยายน 2560. เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/141623.

เขมทอง ศรแสงเลศ. “การวจยเพอการพฒนาคณภาพการศกษา” ใน ประมวลสาระชดวชา สารสนเทศ และการวจยการบรหารการศกษา หนวยท 13. สาขาวชาศกษาศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2552.

คณะกรรมการดานการศกษา, องคการสหประชาชาต. “เอกสารประกอบการสมมนาเรอง Higher Education in the Twenty-First Century: Vision and Action.” Dissertation Abstracts International, 1990.

ค า น ย า ม โ ร ง เ ร ย น . เ ข า ถ ง เ ม อ 22 ม ถ น า ยน 2560. เ ข า ถ ง ไ ด จ า ก http://www.bopp- obec.info/home/wp-content/uploads/2012/03/definition.pdf.

คณล กษณะอ นพ ง ประสงค 8 ประการ . เ ข า ถ ง เ ม อ 20 มกราคม 2560. เ ข า ถ ง ไ ด จ าก http://hathaitipthongmoon.blogspot.com/.

https://www.gotoknow.org/posts/37272

http://www.kriengsak.com/node/1040

262

คมอการประเมนคณภาพภายนอกรอบสามระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบสถานศกษา พ.ศ. 2554. กรงเทพฯ: ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการ มหาชน), 2553.

"คมอการประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม (พ.ศ. 2554 - 2558) ระดบการศกษาขนพนฐานฉบบสถานศกษา พ.ศ. 2554." 25 กนยายน ศนยขอมลขาวสาร, 2557.

จรญ จบบง และคนอน ๆ. “รปแบบการพฒนาคณภาพการศกษาตามยทธศาสตรการพฒนาโรงเรยน ขนาดเลกดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม สงกดส านกงานคณะกรรมการ การศกษาขนพนฐาน.” ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2555.

จตตานนท สขสวสด. “การวเคราะหตวบงชของปจจยความภกดตอองคการของบคลากรในสถานศกษา ขนพนฐาน.” วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2556.

จรชญา พดศรเรอง. “ตวบงชสากลของการนเทศโรงเรยน” วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2555.

เจตนา เมองมล. “รปแบบการบรหารสความเปนเลศของสถานศกษาขนพนฐานขนาดเลก. ” วารสารการบรหารการศกษา (2552).

เจอจนทร จงสถตอย. “การจดการศกษาเพอยกระดบคณภาพการเรยนรในพนทดวยพลงเครอขาย.” วารสารการศกษาไทย (สงหาคม 2557).

ชลนดา อนทรเจรญ. “การศกษาตวบงชความส าเรจของการใชหลกสตรประถมศกษา พทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533) ในโรงเรยนประถมศกษา สงกดส านกงานคณะกรรมการ การประถมศกษาแหงชาต.” วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2558.

ดารารตน จนทรกาย. “ปจจยทมอทธพลตอการยกระดบคณภาพการศกษาของสถานศกษาขนพนฐาน ในประเทศไทย” วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏอตรดตถ, 2557.

ดเรก วรรณเศยร. “การพฒนาแบบจ าลองแบบสมบรณในการบรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐานส าหรบ สถานศกษาขนพนฐาน.” วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2551.

ตะวน สอกระแสร. “ยทธศาสตรการบรหารจดการโรงเรยนเอกชน.” วารสารวชาการ Veridian E-Journal 6, 3 (กนยายน-ธนวาคม): 124.

263

ไทยรฐ. คณภาพการศกษาไทย ไฉนสาละวนต าเตย . เขาถงเมอ 20 สงหาคม 2560. เขาถงไดจาก https://www.thairath.co.th/content/455337.

ธระ รญเจรญ. ความเปนมออาชพในการจดและบรหารการศกษายคปฏรปการศกษา . กรงเทพฯ: ขาวฟาง, 2550.

นงนช เครอจนทร. “การประเมนการประกนคณภาพภายในโรงเรยนทาใหญวทยา อ าเภอหาดใหญ จงหวดสงขลา สงกดส านกงานบรหารการศกษาเอกชน เขตพนทการศกษาสงขลา เขต 2.” วทยานพนธการวจยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2554.

นงลกษณ วรชชย. “การพฒนาตวบงชการประเมน” การประชมวชาการเปดขอบฟา คณธรรม จรยธรรม ณ โรงแรมแอมบาสเดอร, 29 สงหาคม 2551.

นงลกษณ วรชชย, ชยตม ภรมยสมบต และศจมาจ ณ วเชยร. การวจยและพฒนา ตวบงชคณธรรม จรยธรรม: โครงการวจยเรอง การพฒนาตวบงชคณธรรมจรยธรรม: การพฒนา และ พฒนาการ. กรงเทพฯ: ศนยสงเสรมและพฒนาองคความร, 2551.

นงลกษณ วรชชย, ศจมาจ ณ วเชยร, และพศสมย อรทย. “การพฒนาตวบงชการประเมน.” เอกสาร ประกอบการประชมวชาการเรอง เปดขอบฟาคณธรรม จรยธรรม โรงแรมแอมบาสเดอร , 29 สงหาคม 2551.

นพดล เจนอกษร. “วธวเคราะหสภาพแวดลอมและชมชนเชงปรมาณ.” ประมวลสาระชดวชา ประสบการณวชาชพประกาศนยบตรบณฑตทางการบรหารการศกษา เอกสารประกอบ การสอนหนวยท 1-5. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

นจวรรณ วรวฒโนดม และคนอน ๆ. การด าเนนงานประกนคณภาพการศกษาตามวงจรเดมมงเพอผลลพธตามเกณฑการประกนคณภาพการศกษา . เขาถงเมอ 22 มถนายน 2560. เขาถง ไดจาก file:///C:/Users/ASUS/Downloads/26421-34327-1-PB%20(3).pdf.

นตพนธ หารศรภม. “การพฒนาตวบงชผประเมนผลงานทางวชาการขาราชการคร สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.” วทยานพนธการศกษามหาบณฑต การวจยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2553.

นสนธ รงเดช, สมทร ช านาญ และธร สนทรายทธ. “การพฒนาตวบงชการบรหารโดยใช โรงเรยนเปน ฐานในสถานศกษาขนพนฐาน” ดษฎนพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา, 2556.

บดนท ธรรมสงวาล. “การพฒนาตวบงชคณภาพโรงเรยนวถพทธ.” ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต การวจยและพฒนาหลกสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2553.

264

บณฑตา วงษวฒภทร. “การพฒนามาตรฐานตวบงชและเกณฑส าหรบการประกนคณภาพภายใน ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาจงหวดนครราชสมา.” วทยานพนธศกษาศาสตรมหาบณฑต หลกสตรและการสอน มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2551.

ประกาศกระทรวงศกษาธการ. มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน 2559 เรอง ใหใชมาตรฐานการศกษา ขนพนฐาน เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา . เขาถงเมอ 1 พฤษภาคม 2560. เขาถงไดจาก http://www.pccpl.ac.th/~plan/ประกาศ-ศธ.-มาตรฐานการศกษาขนพนฐาน-2559.docxประชาชาตธรกจ.

ปราชญา รตพลท. “แนวทางการสงเสรมครดานการท าวจยในชนเรยนของครในโรงเรยนบานสนตสข อ าเภอแมจน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย เขต 3.” หลกสตรครศาสตร มหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย 2558, บทคดยอ.

ปรชา จนทรมณ. “ตวบงชความส าเรจในการบรหารงานวชาการ ศนยการศกษานอกระบบและ การศกษาตามอธยาศยอ าเภอ.” วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยศลปากร, 2556.

ผจดการออนไลน ASTV. ภารกจ สมศ. นกศกษาไดอะไร-กบพฒนาการศกษาไทย นสต. เขาถงเมอ 21 ส งหาคม 2560, เ ข าถ ง ได จ าก http://www.manager.co.th/Campus/ViewNews. aspx?NewsID=9560000136672.

พนวนา พฒนาอดมสนคา. “รปแบบกระบวนการบรหารทสงผลตอการพฒนาคณภาพการศกษาของ สถานศกษาขนพนฐาน.” ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต สาขาการบรหารเพอการพฒนา การศกษา มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร, 2557.

พนสน ประค ามนทร. “การพฒนาสความเปนโรงเรยนคณภาพ.” ปรญญานพนธ ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร, 2555.

ภคพล อนรกษเลขา. “การพฒนาตวบงชคณภาพการจดการศกษาของโรงเรยนมาตรฐานสากล.” ปรญญาครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต การวจยและประเมนผลทางการศกษา สถาบน เทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง, 2558.

มงกรแกว ดรณศลป. “การพฒนาตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนคณภาพในชมชน สงกด ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน.” วทยานพนธครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา การบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร, 2556.

มงกรแกว ดรณศลป , ผองศร วาณชยศภวงศ และชวลต เกดทพย. “การพฒนาตวบงชคณภาพ การศกษาของโรงเรยนคณภาพในชมชน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา ขนพนฐาน.” วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน 27, 2 (พฤษภาคม-สงหาคม 2559).

http://www.pccpl.ac.th/~plan/

265

มองโมเดล 4 ประเทศ สรางมาตรฐานการศกษาไทย. เขาถงเมอ 22 มถนายน 2560. เขาถงไดจาก http://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid =1474962175.

รตนา ดวงแกว. “การประยกตใชงานวจยเพอพฒนาคณภาพการศกษา.” ประมวลสาระชดวชาการ วจยการบรหารการศกษา หนวยท 14 สาขาวชาศกษาศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. นนทบร: ส านกพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2556.

ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. กรงเทพฯ: นานมบคส พบลเคชน. เรวด เชาวนาสย. “ปจจยจ าแนกคณภาพการศกษาของสถานศกษาระดบประถมศกษา สงกด

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในกลมจงหวดภาคใตฝงอาวไทย.” วทยานพนธ ครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย หาดใหญ, 2559.

โรงเรยนประถมศกษาญปนกบการสรางคนใหมคณสมบตตามความตองการของประเทศ . เข าถ ง เม อ 22 มถนายน 2560. เข าถ ง ไดจาก https://anngle.org/th/j-lifestyle/jap- elementary-school.html.

วสนต ปานทอง, “รปแบบการพฒนาครเพอศษยในสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนท การศกษา ประถมศกษา” วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร 15, ฉบบพเศษ (2556): บทคดยอ.

วฒนชย ถรศลาเวทย. “การพฒนาตวบงชลกษณะทมการปฏรปการศกษารอบสองของสถานศกษา ขนพนฐาน สงกดกระทรวงศกษาธการ.” ดษฎนพนธครศาสตรดษฎบณฑต มหาวทยาลย มหาสารคาม, 2554.

วารสารการศกษาไทย. การจดการศกษาเพอยกระดบคณภาพการเรยนรในพนทดวยพลงเครอขาย . เข าถ ง เม อ 22 มถนายน 2560. เข าถ ง ไดจากhttp://www.moe.go.th/moe/upload/ news20/FileUpload/39671-6848.pdf.

วจารณ พานช. สงความสข สคณภาพการศกษา. กรงเทพฯ: ซโน พบลชชง, 2555. วโรจน สารรตนะ. การบรหารหลกการทฤษฎ และประเดนทางการศกษา . กรงเทพฯ: ทพยวสทธ,

2551. วโรจน สารรตนะ. การวจยทางการบรหารการศกษา: แนวคดและกรณศกษา . ขอนแกน: คลงนานา

วทยา, 2553. วฒชย เนยมเทศ. “การวเคราะหปจจยทสงผลตอคณภาพการศกษาของโครงการจดการเรยนการสอน

ตามหลกสตร กระทรวงศกษาธการเปนภาษาองกฤษในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขน พนฐาน กระทรวงศกษาธการ." วทยานพนธปรญญาครศาสตร ดษฎบณฑต สาขาวชาบรหารการศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2552.

http://www.moe.go.th/moe/upload/

266

วฒศกด เหลกค า. “การประเมนตวบงชการประกนคณภาพภายในสถานศกษาของโรงเรยนศกษา สงเคราะห ในเขตภาคเหนอ สงกดส านกบรหารงานการศกษาพ เศษ. ” ดษฎนพนธ ศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการศกษา คณะศกษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย รงสต, 2557.

ศรชย กาญจนวาส. ทฤษฎการประเมน. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2550. สมมาตร สนทมโน. “การพฒนาตวบงชหลกส าหรบการประเมนคณภาพการศกษาของสถานศกษา

ขนพนฐานโดยการบรหารเชงสมดล.” ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต การบรหารการศกษา มหาวทยาลยบรพา, 2551.

สมศ. เปดปญหาการศกษา 3 ขอใหญจากการประเมน 15 ป. เขาถงเมอ 20 สงหาคม 2560. เขาถงไดจาก https://pantip.com/topic/34310646.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. แนวทางปฏบตและมาตรการรกษา 286 ความปลอดภยของสถานศกษา ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2556. กรงเทพฯ: โรงพมพส านกงาน พระพทธศาสนาแหงชาต, 2556.

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา. คมอการประเมนคณภาพภายนอกรอบ สาม (พ.ศ. 2554–2558) ระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบสถานศกษา พ.ศ 2554. กรงเทพฯ: แมทซพอยท, 2554.

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). คมอการประเมน คณภาพภายนอกรอบสามระดบการศกษาขนพนฐาน ฉบบสถานศกษา พ.ศ.2554. กรงเทพฯ, 2553.

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). “คณภาพศษย: เปาหมายการประเมน.” เอกสารการประชมทางวชาการระดบชาตประจ าป 2555 ณ ศนยนทรรศการ และการประชมไบเทค, กรงเทพมหานคร. ระหวางวนท 10 -11 พฤษภาคม 2555.

ส านกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (องคการมหาชน). รายงานสบเนอง การประชมวชาการ 10 ป สมศ.ทศทางประเมนคณภาพภายนอกรอบสาม พ.ศ. 2554-2558. กรงเทพฯ, 2554.

สภทรา เออวงศ. การประกนคณภาพการศกษา . เขาถงเมอ 16 กรกฎาคม 2560. เขาถงไดจาก http://edu.stou.ac.th/EDU/UploadedFile/23723_10.pdf

สรชย จงม. “การพฒนาตวบงชคณภาพการปฏบตงานดานการสอนของครผสอนชวงชนท 3-4.” วทยานพนธการศกษามหาบณฑต การวจยการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2553.

https://pantip.com/topic/34310646

267

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. แผนการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2560-2579. พมพครงท 1. กรงเทพฯ: บรษทพรกหวานกราฟฟค จ ากด, 2560.

เหนชอบราง Road Map. เขาถงเมอ 15 มกราคม 2560. เขาถงไดจาก http://www.edreform. moe.go.th/index.php/79-2014-07-04-06-59-46/89-road-map.

อนนต นามทองตน. “การพฒนาตวบงชสมรรถนะการบรหารการจดการเรยนรของผบรหารสถานศกษา ขนพนฐาน.” วทยานพนธการศกษาดษฎบณฑต การบรหารการศกษา มหาวทยาลยนเรศวร , 2552.

อทธพทธ สวทนพรกล. “การวเคราะหและสงเคราะหกลยทธการน าผลการทดสอบทางการศกษา ระดบชาตขนพนฐานไปใชในการพฒนาคณภาพผเรยน: พหกรณศกษาโรงเรยนทมผลการ ทดสอบทางการศกษาในระดบด.” สถาบนทดสอบทางการศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) , มนาคม 2556.

ภาษาองกฤษ Abbasi, L. Building a World Class Islamic School: Teaching with your Stregths. Accessed

July 1, 2014. Available from http://www.thesla.org/page.php/PublicationsArticles Papers.

Adams, D. M. Philosophical Problems in The Law. 3rd ed. Belmont: Wadsworth, 2000. Albert-Green, D. “Teachers’, Parents’ and Students’ Perceptions of Effectice School

Characteristics of Two Urban Exemplary Open-Enrollment Charter School.” A Dissertation of Doctor of Philosophy foe the Degree Texas A & M University, 2005.

Annop, P., & Phetcharee, R. “The Problematique of Quality Education in Thailand: Material/Quantitative vs Abstract/Qualitative.” CICE Series 4, 1 (March 2011).

Arcaro, J. S. Quality in education: An implementation handbook. New York: St. Lucie Press, 1995.

Ashworth, A., & Harvey, R. C. Assessing Quality in Further and Higher Education. London: Jessica Kingsley Publishers, 1994.

Aspinwall, K. Managing Evaluation in Education: A Developmental Approach. New York: Routledge, 1992.

Austin, E. G., & Reynolds, D. J. “Managing for improved school effectiveness: An international survey.” School Organization 10, 2-3 (1990).

http://www.thesla.org/page.php/Publications

268

Bendel, T., Boulter, L., & Gatford, K. The benchmarking workout. Glasgow: Pitman, 1997. Best, J. W. Research in Education. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall Inc., 1970. Buaraphan, K. “Educational Quality of Small Schools in Thailand.” European Journal of

Social Sciences 41, 1 (December 2013). Burridge, E., & Ribins, P. “Promoting improvement in schools: aspects of quality in

Birmingham.” In P. Ribbins and E. Burridge (eds.) Improving education: Promoting quality in school. London: Cassell, 1995.

Burstein, L., Oakes, J., & Quiton, G. “Education indicator” Encyclopedia of educational revjsearch. 6th ed. New York: Macmillan, 1992.

Chantawee, P., Erawan, P., & Akakul, T. “Indicators and Factors of Educational Risk Assessment and Control System for Thai Schools Context.” Education 131, 3 (Spring 2011).

Cheng, Y. C., & Tam, W. M. “Multi-model of quality in education.” Quality Assurance in Education 5, 1 (1997).

Chrispeels, P., & Ann, H. A. “Study of factor contributing to achieving and Sustaining school effective in elementary schools.” Dissertation Abstracts International 2209 (1991).

Cronbach, L. J. Essentials of Psychological Testing. 4th ed. New York: Harper & Row, 1984. Cryer, R. M. “The Economics of choice, change and organization: Essays in memory of

richard M. Cyert.” Northamion: Edward Elgar Publishing, 2002. Cowman, S. “Student Evaluation: a performance indicator of Quality in Nurse Education.”

Journal of Advance Nursing (1996): 24: 625-632. quoted in roger Watson and others, Nursing Research: Designs and Methods. Oxford: Churchill Livingstone, 2008.

Cuttance, P. “Quality assurance and quality Management.” Evaluation News & Comment 2, 2 (Spring 1993).

Dare, T. C. “Perceived Levels of a Total Quality Management Program in An Institution of Higher Learning (Faculty).” Dissertation Abstracts International 58 (March 1998).

Davies, P. The Amarican Heritage Dictionary of the English Language. New York: Amarican Heritage Publishing, 1972.

269

Ellis, R. Quality Assurance for University Teaching Great Britain. NSW: Richmond North Publish, 1993.

Equity, B. N. “Quality and Cost in Higher Education” Bangkok: UNESCO Principle Regional offkice for Asia and the Pacific. U.S.A.: McGraw-Hill, 1987.

Frazier, A. A roadmap for quality transformation in education. Boca Raton: St. Lucie Press, 1997.

Glickman, C. D., & others. Supervision and Instructional Leadership a developmental approach. U.S.A.: allyn and bacon, fifth edition, 2001.

Halim, R. A. “Innovation in Educational Management and Leadership: High Impact Competency for Malaysian School Leaders.” Journal of Mathematics Science and Technology Educati 13, 6 (October 2016).

Harris, A., & Jon, Y. “Comparing School Improvement Programmes in England and Canada.” School Leadership & Management 20, 1 (February 2000).

Harvey, L. & Knight, P. Transforming Higher Education. Buckingham, Open University Press and Society for Research into Higher Education, 1996.

Healy, M. “BS 5750 and Beyond in a Secondary School: A Change for the Best. ” In C. Parsons (ed.).” in Quality Improvement in Education. London: David Fulton, 1994.

Heck, R. H., & others. “Instructional Leadership and School Achievement Violation of a Casual Model.” Education Administration Quarterly 26, 2 (May 2000).

HM Inspectorate of Education. “Quality Management in Education: Self-evaluation for quality improvement.” n.p., 2006.

Hopkins, D., Leask, M., & Aspinwall, K., 1989: 6-7, quote in kath Aspinwall. Managing Evaluation in Education: A Developmental Approach. New York: Routledge, 1992.

Hoy, W. K., & Miskel, C. G. Educational Administration. Theory Rescarch and Practice. 6th ed. New York: McGraw – Hill Inc., 2001.

Izumi, L. T. They Have Overcome: High-Poverty, High-Performing Schools in California. California: Pacific Research Inst, 2002.

Johnstone, J. N. Indicators of Education Systems. UNESCO UK: The Anchor Press. Tiptree, Essex, 1981.

270

Joseph, M., & Beatriz, J. “Service Quality in Education: A student Perspective.” Quality Assurance in Education 5, 1 (January 1997).

Kaiser, cited in Barbara G. Tabachnik & Linda S. Fidell. Using Multivariate Statisyics. New York: Row Publishing, 2001.

Larson, L. Evaluating Minnesota’s School Principals 2012. Accessed January 12, 2017. Available from http:// www.house.mn/hrd/hrd.htm.

Likert, R. The Human Organization: Its Management and Value. New York: McGraw-Hill Book, 1967.

Liston, C. Managing quality and standards. Buckingham: Open University Press, 1999. Lunenburg, F., & Ornstein, A. C. Educational administration: Concepts and Practices.

2nd ed. New York: Wadsworth, 1996. Mameli, C., & Molinari, L. “Seeking educational quality in the unfolding of classroom

discourse: a focus on microtransitions.” Department of Arts, Literature, History and Social Studies, University of Parma, Parma, Italy (Received 23 August 2012; final version received 23 January 2013).

Marmon, D. H. “Core Competencies of Professional Service Providers in Federally Funded Education Programs.” Ph.D. Dissertation, The University of Tennessee, 2002.

Mattavarat, S., Viseshsiri, P., & Siribanpitak, P. “Proposed Policy for Preparation of High-quality Primary School Teachers in Thailand” Kasetsart Journal of Social Sciences (2017).

Moed, H. F. Glanzel, W., & Schmoch, U. Handbook of Quantitative Science and Technology Research: The Use of Publication and Patent Statistics in Studies of S & T Systems. New York: Springer, 2004.

Moeller, J. D., & Dattilo, J. P. “Applying Quality Indicators to single-case research designs used in special education: a systematic review” Wiley Periodicals, Inc, 2014.

Mok, Ka-ho. “Decentralizationa and Marketization of Education in Singapore: A case study of the excellence model.” Journal of Educational Administration 41 (November 4, 2003).

Murgatroyd, S. J., & Colin, M. Total quality management and the school. Buckingham: Open University, 1944.

271

New Jersey State Department of Education. “City school of Excellence: School improvement grant program,” Award recipients, 1989. Available from: ERIC File : 342847.

Nightingale, P., & Mike O’ Neil. Achieving Quality Learning in Higher Education. London: Kogan Page, 1994.

Noble-Nano, A. B. O. “Competencies of Information Technology Education Program in Region 1: Implementation to Quality Education.” Dissertation, Saint Louis University Bonifacio St., Baguio City, 2008.

Ntinda, K., & others. “Teacher-Reported Quality of Schooling Indicators in Botswana Primary Schools: An Exploratory Study.” University of the Free State Faculty of Education South Africa., Mar 2015.

Oakes, J. Educational Indicators: A Guide for Policy Makes. New Brunswik: Center for Policy Research in Education, Rutges University, 1986.

Ofsted. Improving schools. London: HMSO, 1994. Oluwadare, A. “Principals Competency Needs for Effective Schools Administration in

Nigeria.” Journal of Education and Practice (2011). Owila, M. S., & Aspinwall, E. M. “A Framework for The Dimensions of Quality in Higher

Education.” Quality Assurance in Education 5, 1 (January 1996). Ozmen, F., & Muratoglu, V. The Competency levels of School Principles In Implement

Knowledge Management Strategies The View of Principles And Teacher According to Gender Variable (2 0 1 0 ) . Accessed 2 9 May 2 0 1 7 . Available from http://www.iiste.org/Journals/index.php/JEP/article/viewFile/4581/4665.

Parsons, C. “The Politics and Practice of Quality. In C. Parsons (ed),” in Quality Improvement in Education: Case Studies in Schools, Colleges and Universities. London: David Fulton, 1994.

Patricia, M. “Successful school–community partnerships in public high school: A comparative case study.” Dissertation Abstract International 2965A (1994).

Prueangphitchayathon, S., Tesaputa, K., & Somprach, K. “Application of Total Quality Management System in Thai Primary Schools.” Educational Research and Reviews 10, 11 (June 2015).

272

Robson, M., & Matthews, R. “Quality in Education: Some issues for schools and their communities (A Concept Paper).” School Effectiveness and Site Based Management. Bangkok: UNESCO Principal Regional Office for Asia and Pacific, 1995.

Rose, P. “Three Lessons for Educational Quality in Post-2015 Goals and Targets.” International Journal of Educational Development 40 (2015).

Sallis, E. Total Quality Management in Education. London: Kogan Page Vol.4 No.9B, September 30, 2013.

Sammonds, P., Hillman, J., & Mortimore, P. “Key Characteristics of Effective school: A review of school Effectiveness Research.” Institute of Education, University of London, 1995. has been cited by the following article: American Journal of Educational Research 3, 5 (2015).

Sayed, Y. The Concept of Quality in Education A View from South Africa. 4th ed. Boston: Allyn and Bacon, 1997.

Scheerens, J., & Bosker, R. The foundations of educational effectiveness. Oxford: Pergamon, 2008.

School, F. Excellence model. เข าถ ง เม อ 22 มถนายน 2560. เข าถ ง ไดจาก http://www. fulstonschools.org.dept/prodev/leadership/model.shtm.

Sergiovanni, T. J. The Principalship: A Reflective Practice Perspective. 2nd ed. needham Heights, MA: Allyn and Bacon, 1991.

Silva, Y. D., & Dana, F. N. “Collaborative Supervision in the Professional Development School.” Dissertation Abstracts International 16 (2001).

Snyder, F. J. “Researcharticle Improving Elementary School Quality Through the Use of a Social-Emotional and Character Development Program: A Matched-Pair, Cluster-Randomized, Controlled Trial in Hawai.” Journal of School Health, 85 (January 2012), American School Health Association January (2012): abstract.

Stebbing, L. Quality assurance: The route to efficiency and competitiveness. 3rd ed. New York: Ellis Horwood, 1993.

Stedman, L. C. “It’s time we change the effective schools formula.” Kappan 69, 3 (1987).

273

Sweigart, C. A., & others. “An Evaluation of the Evidence Base for Per for Mance Feedback to Improve Teacher Praise Using CEC’s Quality Indicators.” Education and Treatment of Children College of Education and Human Development 39, 4 (University of Louisville, 2016).

Tahakkori, A., & Tedlie, C. Mixed Methodology: Combining Qualitative and Quantitative Approaches. Thousand Oaks, Califomia:Sage, 1998.

Ubben, G. C., Hvghes, L. W., & Norris, C. JH. The Principal: creative leadership for excellence in school. 6th ed. United States: Pearson Education, 2007.

UNESCO. Information Literacy Resources Directory. Accessed May 15, 2015. Available from http://www.infolitglobal.info.

Wen - Jye Shyr. “Developing the Principal Technology Leadership Competency Indicators for Technical High Schools in K-12 in Taiwan.” Journal of Mathematics Science and Technology Educatio 13, 6 (October 2016).

Whatmough, R. “The Listening School: Sixth Formers and Staff as Customers of Each Other.” in Quality Improvement in Education: Case Studies in Schools, Colleges and Universities. London: David Fulton, 1994.

Wiboonuppatum, R. “Evaluating the Quality of an Elementary School in Rural Thailand: Villagers’ Perspectives.” International Education Journal 3, 2 (2002).

Winch, C. Quality and Education. Oxford: Blackwell, 1996. Winkler, D. R., & Yeo, B. Identifying the impact of education decentralization on

the quality of education. Washington, DC: United States Agency for International Development (USAID). Accessed February 4, 2014. Available from http://www.epdc.org/0educationdata-research/identifying-impact-education-decentralization-quality-education.

Yamane, T. Statistics: An Introduction Analysis. New York: Harper & Row, Publishing, 1967.

http://www.infolitglobal.info/

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก หนงสอขอสมภาษณงานวจย

รายชอผเชยวชาญใหสมภาษณงานวจย และแบบสมภาษณผเชยวชาญ

277

รายชอผเชยวชาญและผทรงคณวฒทใหสมภาษณ

1. ดร.ชนาธป ทยแป รองผอ านวยการส านกทดสอบทางการศกษา และผอ านวยการ กลมประเมนคณภาพการศกษา ส านกทดสอบทางการศกษา ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 2. ดร.อาดลย พรมแสง ผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 3. ดร.ศภากร เมฆขยาย ผอ านวยการโรงเรยนวดวงกวเวการาม ส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 3 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน 4. ดร.วไล กวางคร ผอ านวยการโรงเรยนวดโพธศรสขาราม ส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 1 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

5. ดร.ลาวรรณ สกลกรณาอารย ครเชยวชาญ โรงเรยนอนบาลวดปาเลไลยก ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 1 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา

278

แบบสมภาษณผเชยวชาญ เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

( EDUCATIONAL QUALITY INDICATORS OF PRIMARY SCHOOL ) …………………………………………………….

ค าชแจง แบบสมภาษณนมวตถประสงคเพอใชเปนเครองมอในการสมภาษณผเชยวชาญ ในการ

รวบรวมขอมลตวบงชตาง ๆ ส าหรบวทยานพนธ เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ( EDUCATIONAL QUALITY INDICATORS OF PRIMARY SCHOOL) ขอมลหรอ ตวบงชทไดรบจากการสมภาษณของทานมคายงตอการด าเนนการวจยครงน และจะเปนประโยชน อยางมากตอการพฒนาคณภาพการศกษา ผวจยจะไดน าไปส งเคราะหและก าหนดเปนกรอบ ในการวจยขนตอไป

แบบสมภาษณ ประกอบดวย 2 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพของผเชยวชาญ ตอนท 2 ขอค าถามในการสมภาษณส าหรบการพจารณาก าหนดตวบงชเพอเปนกรอบในการวจย

ผวจยหวงเปนอยางย งวาจะไดรบความอน เคราะหในการสมภาษณเปนอยางดย ง

จงขอขอบพระคณอยางสงมา ณ โอกาสน

(นางยลพรรษย ศรรตน) นกศกษาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

ภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร

279

แบบสมภาษณ เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

( EDUCATIONAL QUALITY INDICATORS OF PRIMARY SCHOOL) ค าชแจง

การศกษาเรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย ศลปากร ขอความกรณาทานไดโปรดตอบแบบสมภาษณเพอเปนประโยชนในการวจย ตอนท 1 ขอมลเกยวกบสถานภาพของผเชยวชาญ ชอ..................................................................... นามสกล................................................................... ต าแหนง............................................................ สงกดหนวยงาน........................................................ วฒการศกษา...................................................... สาขา........................................................................ ตอนท 2 ความคดเหนของผใหสมภาษณ 1. ทานคดวาคณภาพการศกษามตวบงช มปจจยอะไรบางทเปนตวชวาการศกษามคณภาพ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

ลงชอ..........................................................ผใหสมภาษณ (……………………………..…………………)

ภาคผนวก ข หนงสอขอความอนเคราะหตรวจเครองมอวจย

และรายชอผเชยวชาญตรวจเครองมอวจย ตารางสรปคาดชนความสอดคลอง (IOC)

282

รายชอผเชยวชาญและผทรงคณวฒตรวจเครองมอวจย

1. รองศาสตราจารย อ านวย ทองโปรง อาจารยประจ าภาควชาบรหารการศกษาและ อดมศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

2. รองศาสตราจารย ชนมณ ศลานกจ อาจารยประจ าภาควชาบรหารการศกษาและอดมศกษา

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง

3. ดร.ชยนนท นลพฒน รองผอ านวยการส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษากาญจนบร เขต 4 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

4. ดร.ธาดา อกษรชน ผอ านวยการโรงเรยนบานปลายแหลม อ าเภอเกาะสมย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 1 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

5. ดร.จรวรรณ นาคพฒน ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา

กาญจนบร เขต 1 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

283

ตารางวเคราะหความคดเหนของผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ขอท ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยน


ความคดเหนของผทรงคณวฒ (คนท) คา

IOC แปลผล

1 2 3 4 5

1 โรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษาเพอการเรยนรในศตวรรษท 21

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

2 โรงเรยนพฒนาปรบปรงอาคารสถานททเออตอการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

3 โรงเรยนพฒนาปรบปรงวสดอปกรณตาง ๆ ใหทนสมย

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

4 โรงเรยนเปนแบบอยางทดแกโรงเรยนอน 0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได

5 โรงเรยนไดพฒนางานทกดานอยางตอเนอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

6 โรงเรยนมระบบสารสนเทศทด ถกตอง รวดเรวเปนปจจบน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

7 โรงเรยนวเคราะหผลการเรยนการสอนเพอยกระดบผลสมฤทธ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

8 โรงเรยนสงเสรมศกยภาพนกเรยนดานภาษาสสากล

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

9 โรงเรยนจดการศกษาทเปนไปตามมาตรฐานก าหนด

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

10 โรงเรยนก าหนดปรชญา วสยทศน พนธกจ และเปาประสงค

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

11 โรงเรยนจดท ารายงานผลการด าเนนงานเผยแพรตอสาธารณชน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

12 โรงเรยนไดบรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

13 โรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยนการสอนอยางตอเนอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

284

ตารางวเคราะหความคดเหนของผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา (ตอ)




IOC แปลผล

1 2 3 4 5


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

15 โรงเรยนจดท าแผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

16 โรงเรยนมการตดตามประเมนผลการท างานของครและบคลากรทางการศกษา

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

18 โรงเรยนจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอานอยางตอเนอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

19 โรงเรยนมสงอ านวยความสะดวกดานเทคโนโลยในการเรยนการสอน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

20 โรงเรยนสนบสนนงบประมาณใหกบครเพอใชในการพฒนาตนเอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

21 โรงเรยนจดสภาพแวดลอมทดและมความปลอดภย

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

23 โรงเรยนมคณะกรรมการสถานศกษาใหความเหนชอบและสนบสนนการด าเนนงาน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

25 โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชนและหนวยงานอน ๆ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

285

ตารางวเคราะหความคดเหนของผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา(ตอ)




IOC แปลผล

1 2 3 4 5

26 โรงเรยนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

27 โรงเรยนจดแหลงคนควาสงเสรมการเรยนรอยางหลากหลาย

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

28 โรงเรยนปรบสดสวนเวลาสอนในหองเรยนเพมเวลาเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

29 โรงเรยนมการปฏรปกระบวนการเรยนร +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได 30 โรงเรยนสนบสนนการสรางเครอขาย

ความรวมมอทางการศกษาจากทก ภาคสวน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

31 โรงเรยนมการจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยม

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

33 โรงเรยนมระบบการใหบรการสอทสามารถเขาถงและบรการไดงาย

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

35 ผบรหารมคณลกษณะเปนผน า +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

36 ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

37 ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางมสวนรวม

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

38 ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

286





IOC แปลผล

1 2 3 4 5


0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

42 ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพ การเรยนการสอน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

43 ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได 44 ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการ

บรหารจดการในองคการ +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

46 ผบรหารใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

47 ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถของบคลากร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

48 ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลก ธรรมาภบาล

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

49 ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

50 ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทมคณภาพ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

51 ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา

0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได

287





IOC แปลผล

1 2 3 4 5


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

54 ผบรหารสงเสรมศกยภาพใหพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

55 ผบรหารตดตามความกาวหนาในการจดกระบวนการเรยนการสอน

0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได


0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได

57 ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง.

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได

288





IOC แปลผล

1 2 3 4 5

64 ผบรหารเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

65 ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการจดการเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

67 ครอทศตนเพอความส าเรจของโรงเรยน +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได 68 ครพฒนาตนเองและพฒนาวชาชพ +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได 69 ครจดการเรยนรทสอดแทรกจรยธรรม

ทกวชา +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

70 ครพฒนาความรผเรยนรอบดานส ความเปนเลศ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

71 ครมเทคนคทหลากหลายในการจดการเรยนการสอน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

72 ครรกษาจรรยาบรรณของวชาชพ +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

73 ครอทศแรงกาย แรงใจปฏบตหนาทในงานของตนใหบรรลผล

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

74 ครท างานดวยความทมเทเสยสละและ มความรบผดชอบ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

76 ครใชวธการสอนแบบตาง ๆ อยางมประสทธภาพ

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

289





IOC แปลผล

1 2 3 4 5

78 ครวดและประเมนผลตามตวชวด +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได 79 ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยน

อยางตอเนอง +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

80 ครใชแหลงเรยนรในการเพมทกษะ การเรยนร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

82 ครน าผลการประเมนการเรยนมาใช ในการพฒนาผเรยน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

84 ครมความเชยวชาญดานการสอน +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได 85 ครสามารถแกปญหาของผเรยนได +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได 86 ครมความสขในการปฏบตหนาทให

เจรญ กาวหนา -1 +1 +1 +1 +1 0.6 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

89 นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆรอบตว

0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

290





IOC แปลผล

1 2 3 4 5


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

94 นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

95 นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

96 นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

97 นกเรยนสามารถใช ICT เพอใหการสอสารบรรลเปาหมาย

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

98 นกเรยนสามารถท างานรวมกบผอนและปรบตวไดดอยางสรางสรรค

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

99 นกเรยนมศกยภาพในการสอสารเพอชวยเหลอกน

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได

291





IOC แปลผล

1 2 3 4 5

104 นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

105 นกเรยนมศกยภาพในการแขงขน 0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได


0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได

107 นกเรยนมความรคคณธรรม +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

109 นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน +1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

111 นกเรยนมผลงานสรางสรรคองคความรใหม

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

112 นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารในการเรยนรไดตามศกยภาพของตน

0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได

113 นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหม ๆเพอประโยชนตนเองและสงคม

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

115 นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ 0 +1 +1 +1 +1 0.8 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

117 นกเรยนสามารถน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใช

+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

292




ความคดเหนของผทรงคณวฒ (คนท)

คา IOC

แปลผล 1 2 3 4 5


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได


+1 +1 +1 +1 +1 1.0 ใชได

ภาคผนวก ค หนงสอขอความอนเคราะหทดลองใชเครองมอวจย

และรายชอสถานศกษาทดลองใชเครองมอวจย ผลการวเคราะหคาความเชอมนของแบบสอบถาม

295

รายชอโรงเรยนททดลองใชเครองมอวจย ภาคกลาง

1. โรงเรยนบานเขากรวด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2 2. โรงเรยนบานวงยาว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต 1

ภาคใต

3. โรงเรยนบานสนตสข ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสราษฎรธาน เขต 1 4. โรงเรยนอนบาลพงงา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพงงา

ภาคตะวนออก

5. โรงเรยนบานพยน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 6. โรงเรยนบานเนนดนแดง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1

ภาคเหนอ

7. โรงเรยนบานสองแควเหนอ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าปาง เขต 2 8. โรงเรยนบานทาผา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าปาง เขต 2

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

9. โรงเรยนวดสระแกว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1 10. โรงเรยนบานหนองเตา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสรนทร เขต 1

296

Reliability ****** Method 1 (space saver) will be used for this analysis ******

R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) Item-total Statistics

Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item

Deleted Deleted Correlation Deleted ขอ0001 510.0667 1387.7195 .4931 .9759 ขอ0002 509.7000 1406.9759 .0904 .9763 ขอ0003 510.2000 1392.8552 .3946 .9760 ขอ0004 510.4667 1406.1885 .0928 .9764 ขอ0005 510.2000 1388.9931 .6110 .9758 ขอ0006 510.3000 1378.0793 .6830 .9757 ขอ0007 510.0000 1384.5517 .6600 .9758 ขอ0008 510.4667 1391.4299 .3681 .9761 ขอ0009 510.1333 1396.1195 .4289 .9760 ขอ0010 509.7333 1396.2023 .3892 .9760 ขอ0011 510.2000 1376.0966 .6533 .9757 ขอ0012 509.8667 1394.8092 .3403 .9761 ขอ0013 509.9000 1387.2655 .4655 .9760 ขอ0014 509.9000 1378.0931 .6046 .9758 ขอ0015 509.8667 1388.8092 .4696 .9760 ขอ0016 510.0333 1387.6195 .5328 .9759 ขอ0017 510.2333 1379.9092 .6480 .9758 ขอ0018 509.9000 1384.0241 .5306 .9759 ขอ0019 510.1667 1386.6264 .5678 .9759 ขอ0020 510.1000 1397.1966 .4521 .9760 ขอ0021 509.7667 1384.2540 .4845 .9760 ขอ0022 509.9000 1382.5759 .6091 .9758 ขอ0023 509.7667 1385.8402 .5865 .9758

297


Scale Scale Corrected Mean Variance Item- Alpha if Item if Item Total if Item Deleted Deleted Correlation Deleted

ขอ0024 510.2333 1390.4609 .4670 .9760 ขอ0025 510.2667 1371.0989 .6961 .9757 ขอ0026 509.8667 1377.2920 .6620 .9757 ขอ0027 510.2000 1393.9586 .4121 .9760 ขอ0028 510.0667 1396.6161 .3781 .9760 ขอ0029 510.2000 1376.6483 .6929 .9757 ขอ0030 510.2000 1391.6828 .3847 .9761 ขอ0031 509.8333 1384.4195 .4518 .9760 ขอ0032 509.7000 1382.9759 .6641 .9758 ขอ0033 510.2333 1393.5644 .4443 .9760 ขอ0034 509.8667 1387.2230 .4633 .9760 ขอ0035 509.7000 1384.2172 .6342 .9758 ขอ0036 509.9333 1385.6506 .5025 .9759 ขอ0037 509.9000 1387.2655 .5068 .9759 ขอ0038 509.9667 1390.7230 .4427 .9760 ขอ0039 509.9000 1386.9897 .4710 .9760 ขอ0040 509.8667 1382.7402 .6010 .9758 ขอ0041 509.9333 1391.4437 .4667 .9760 ขอ0042 509.9333 1391.3747 .4684 .9760 ขอ0043 509.8667 1387.2920 .5024 .9759 ขอ0044 509.9667 1385.4126 .4759 .9760 ขอ0045 509.9667 1387.5506 .5712 .9759 ขอ0046 509.8000 1382.0276 .6758 .9758 ขอ0047 509.9667 1386.8609 .5883 .9758 ขอ0048 509.9333 1385.0989 .5137 .9759

298



ขอ0049 509.9000 1381.1966 .5462 .9759 ขอ0050 509.6667 1389.8851 .5743 .9759 ขอ0051 509.9333 1386.3402 .5908 .9758 ขอ0052 509.8000 1387.7517 .5402 .9759 ขอ0053 509.9000 1397.0586 .3707 .9760 ขอ0054 509.9333 1387.1678 .5707 .9759 ขอ0055 509.8333 1378.2816 .6947 .9757 ขอ0056 509.8333 1392.5575 .4275 .9760 ขอ0057 509.8333 1392.2126 .3944 .9760 ขอ0058 509.7333 1385.9954 .5860 .9758 ขอ0059 510.3333 1402.0230 .1892 .9763 ขอ0060 509.8000 1398.3034 .3300 .9761 ขอ0061 509.8333 1403.5230 .1929 .9762 ขอ0062 509.8667 1411.2920 -.0114 .9764 ขอ0063 509.7333 1393.5816 .4056 .9760 ขอ0064 509.8000 1399.0621 .2738 .9762 ขอ0065 509.8000 1386.6483 .5132 .9759 ขอ0066 509.9667 1398.6540 .2974 .9761 ขอ0067 509.7667 1379.7713 .7307 .9757 ขอ0068 509.6333 1387.2747 .5781 .9759 ขอ0069 509.6333 1392.7230 .4434 .9760 ขอ0070 509.8333 1383.2471 .6480 .9758 ขอ0071 509.8000 1388.1655 .5304 .9759 ขอ0072 509.5333 1405.3609 .1726 .9762 ขอ0073 509.6667 1390.2989 .5629 .9759

299



ขอ0074 509.7333 1396.7540 .3744 .9760 ขอ0075 509.9667 1384.7920 .6396 .9758 ขอ0076 509.7333 1383.2368 .6518 .9758 ขอ0077 509.9333 1379.5126 .6835 .9757 ขอ0078 509.7333 1391.2368 .5219 .9759 ขอ0079 509.8333 1382.1437 .6743 .9758 ขอ0080 509.9333 1396.4782 .3930 .9760 ขอ0081 510.0333 1383.6885 .6242 .9758 ขอ0082 509.9000 1390.1621 .5572 .9759 ขอ0083 510.1333 1374.3954 .6991 .9757 ขอ0084 510.0667 1381.3057 .6321 .9758 ขอ0085 509.9667 1393.4816 .4862 .9760 ขอ0086 509.7667 1384.0471 .6290 .9758 ขอ0087 510.1333 1380.0506 .6982 .9757 ขอ0088 510.3000 1397.7345 .2969 .9761 ขอ0089 510.2667 1383.9264 .4674 .9760 ขอ0090 509.8667 1386.3264 .5781 .9759 ขอ0091 509.8667 1375.7747 .7525 .9757 ขอ0092 510.1667 1394.8333 .4962 .9760 ขอ0093 510.2333 1393.5644 .3952 .9760 ขอ0094 510.1333 1367.9126 .7721 .9756 ขอ0095 510.3333 1383.0575 .4829 .9760 ขอ0096 510.3333 1386.6437 .4824 .9760 ขอ0097 510.2000 1381.6828 .5115 .9759 ขอ0098 510.1000 1385.4724 .6179 .9758

300



ขอ0099 510.0667 1395.6506 .4753 .9760 ขอ0100 509.9000 1386.0931 .5890 .9758 ขอ0101 509.7667 1393.4264 .4601 .9760 ขอ0102 510.7667 1380.6678 .4079 .9762 ขอ0103 510.9000 1386.5069 .3046 .9764 ขอ0104 510.4333 1376.8057 .5852 .9758 ขอ0105 510.4667 1387.2920 .4183 .9760 ขอ0106 510.2667 1377.6506 .6651 .9757 ขอ0107 510.0333 1390.5851 .5215 .9759 ขอ0108 510.4333 1385.4264 .4342 .9760 ขอ0109 510.1333 1380.3264 .5834 .9758 ขอ0110 510.1333 1374.1885 .7032 .9757 ขอ0111 510.5000 1387.6379 .4654 .9760 ขอ0112 510.2333 1375.6333 .6824 .9757 ขอ0113 510.2667 1377.7885 .7217 .9757 ขอ0114 510.5333 1379.8437 .4788 .9760 ขอ0115 510.2333 1397.1506 .3124 .9761 ขอ0116 510.2667 1403.1678 .2099 .9762 ขอ0117 510.0667 1394.6161 .3811 .9760 ขอ0118 510.1667 1401.1782 .2999 .9761 ขอ0119 510.1000 1392.4379 .5103 .9759 ขอ0120 509.8333 1393.1092 .4685 .9760

R E L I A B I L I T Y A N A L Y S I S - S C A L E (A L P H A) Reliability Coefficients N of Cases = 30.0 N of Items =120 Alpha = .9761

ภาคผนวก ง หนงสอขอความอนเคราะหเกบรวบรวมขอมลการวจย

และรายชอสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง

303

รายชอสถานศกษาทเปนกลมตวอยาง เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ท โรงเรยน สงกด ภาคเหนอ 21 โรงเรยน 1 โรงเรยนอนบาลเชยงราย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย เขต 1 2 โรงเรยนบานกลวย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงราย เขต 2 3 โรงเรยนวดหวยแกว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 1 4 โรงเรยนเชงดอยสเทพ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต 1 5 โรงเรยนบานแมเฟอง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าปาง เขต 1 6 โรงเรยนวดศรชม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 1 7 โรงเรยนบานผาตาย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาล าพน เขต 2 8 โรงเรยนชมชนบานปางหม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาแมฮองสอน เขต 1 9 โรงเรยนอนบาลแมสะเรยง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาแมฮองสอน เขต 2 10 โรงเรยนบานสองแคว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต 1 11 โรงเรยนบานปาง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพะเยา เขต 1 12 โรงเรยนอนบาลแมใจ

(บานศรถอย) ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพะเยา เขต 1

13 โรงเรยนอนบาลแพร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาแพร เขต 1 14 โรงเรยนบานนาตม

(ครราษฎรวทยานสรณ) ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาแพร เขต 2

15 โรงเรยนชมชนเมองปากฝาง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอตรดตถ เขต 1 16 โรงเรยนวดอรญญการาม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอตรดตถ เขต 1 17 โรงเรยนบานวงน าเยน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1 18 โรงเรยนบานแมกดสามทา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาตาก เขต 1 19 โรงเรยนบานสวนขวญ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอทยธาน เขต 1 20 โรงเรยนอนบาลสโขทย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสโขทย เขต 1 21 โรงเรยนวดทาทอง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครสวรรค เขต 1 22 โรงเรยนชมชนบานพรหมนมต ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน เขต 1 23 โรงเรยนเบญจมตรวทยาคม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาขอนแกน เขต 2 24 โรงเรยนหลกเมอง

มหาสารคาม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 1

304

ท โรงเรยน สงกด 25 โรงเรยนบานเกานอยหนอง

เสงหนลาด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามหาสารคาม เขต 1

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 42 โรงเรยน

26 โรงเรยนกานเหลองดง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามกดาหาร 27 โรงเรยนรมเกลา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามกดาหาร 28 โรงเรยนบานภลอม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษามกดาหาร 29 โรงเรยนบงพญาปราบ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1 30 โรงเรยนบานหนองพลวง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 1 31 โรงเรยนจกราชราษฎรสามคค ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 32 โรงเรยนบานตมราษฎรบรณะ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 2 33 โรงเรยนบานดอนแสนสข ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 3 34 โรงเรยนประชาราษฎรสามคค ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 4 35 โรงเรยนบานพระมะขาม

สามคค ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครราชสมา เขต 5

36 โรงเรยนอนบาลบรรมย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต 1 37 โรงเรยนวดบานกนทรารมย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต 2 38 โรงเรยนวดกานเหลอง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต 3 39 โรงเรยนบานดอนสมบรณ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต 3 40 โรงเรยนบานยางบอภรมย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสรนทร เขต 2 41 โรงเรยนรฐประชาสามคค ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสรนทร เขต 3 42 โรงเรยนบานโนนคณ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 1 43 โรงเรยนบานบรพา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 1 44 โรงเรยนบานโก ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาศรสะเกษ เขต 2 45 โรงเรยนประชาสามคค ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 1 46 โรงเรยนบานมวงเฒา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 2 47 โรงเรยนชมชนหวยไผ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 3 48 โรงเรยนบานหวยขะยง

(ครพานชวทยาคาร) ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอบลราชธาน เขต 4

49 โรงเรยนบานพลไว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษายโสธร เขต 1

305

ท โรงเรยน สงกด 50 โรงเรยนค าเขอนแกว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษายโสธร เขต 1 51 โรงเรยนบานสองคร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษายโสธร เขต 2 52 โรงเรยนวดพทโธวาท ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 1 53 โรงเรยนศาลาสามคค ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต 2 54 โรงเรยนอนบาลเมอง

นครนายก (ศรประชานคร) ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครนายก เขต 1

55 โรงเรยนวดวงทพยพนธาราม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครนายก เขต 1 56 โรงเรยนบานหวยทราย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบงกาฬ เขต 1 57 โรงเรยนบานภเขาขาม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอ านาจเจรญ เขต 1 58 โรงเรยนมตรภาพ 6 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 1 59 โรงเรยนอนบาลกมภวาป ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 1 60 โรงเรยนบานดอนแกว ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 2 61 โรงเรยนบานพราวเหนอ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาหนองคาย เขต 1 62 โรงเรยนบานโนนฤาษ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาหนองคาย เขต 2 63 โรงเรยนบานคอ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษารอยเอด เขต 1 ภาคกลาง 15 โรงเรยน 64 โรงเรยนบานทามะกา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2 65 โรงเรยนวดดาปานนมต

มตรภาพท 142 ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2

66 โรงเรยนบานตลงใต ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2 67 โรงเรยนบานหนองตายอด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2 68 โรงเรยนบานหนองจน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 4 69 โรงเรยนวดราษฎรศรทธาธรรม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 1 70 โรงเรยนวดสงฆจายเถร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสพรรณบร เขต 1 71 โรงเรยนวดเกาะวงไทร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 72 โรงเรยนประถมฐานบน

ก าแพงแสน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1

73 โรงเรยนวดหนองกระทม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครปฐม เขต 1 74 โรงเรยนวดบวงาม ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาราชบร เขต 1

306

ท โรงเรยน สงกด 75 โรงเรยนวดเขาขลง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาราชบร เขต 1 76 โรงเรยนบานเขายอย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเพชรบร เขต 1 77 โรงเรยนอนบาล

บางสะพานนอย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธเขต 1

78 โรงเรยนวดทาเกวยน (ศกษาประชาสรรค)

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานนทบร เขต 1

ภาคตะวนออก 6 โรงเรยน 79 โรงเรยนวดบานฉาง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 1 80 โรงเรยนบานเขาหวยมะหาด ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาระยอง เขต 2 81 โรงเรยนวดเกาะขวาง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาจนทบร เขต 1 82 โรงเรยนวดชนะสงสาร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาฉะเชงเทรา เขต 1 83 โรงเรยนอนบาลศรมหาโพธ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปราจนบร เขต 1 84 โรงเรยนบานทพหลวง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสระแกว เขต 1 ภาคใต 13 โรงเรยน 85 โรงเรยนบานทงชมพล ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลง เขต 1 86 โรงเรยนบานสวน ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลง เขต 1 87 วดโพเดจพมพนวทยา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลง เขต 1 88 วดควนแร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลง เขต 1 89 วดทาส าเภาใต ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพทลง เขต 1 90 โรงเรยนบานเกาะกลาง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากระบ 91 โรงเรยนวดพระมหาธาต ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครศรธรรมราช

เขต 1 92 โรงเรยนวดบางใหญ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครศรธรรมราช

เขต 1 93 โรงเรยนบานบางทอง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาภเกต 94 โรงเรยนบานเกตร ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสตล เขต 2 95 โรงเรยนเมองพงงา ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาพงงา 96 โรงเรยนบานบางคอย ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชมพร เขต 1 97 โรงเรยนบานสาคอ ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษายะลา เขต

307

แบบสอบถาม เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ค าชแจง

1. แบบสอบถามฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงคเพอทราบตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

2. ผตอบแบบสอบถามฉบบน เปนบคลากรในสถานศกษาจ านวน 3 ทาน ดงน 2.1 ผอ านวยการโรงเรยนหรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน 2.2 รองผอ านวยการโรงเรยนหรอหวหนาวชาการ 2.3 หวหนากลมสาระ

3. แบบสอบถามฉบบนม 2 ตอน ไดแก ตอนท 1 สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ตอนท 2 คณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ผวจยขอขอบพระคณทานไว ณ โอกาสน ส าหรบความรวมมอในการตอบแบบสอบถามในครงน

นางยลพรรษย ศรรตน นกศกษาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา


308

ตอนท 1 สถานภาพสวนตวของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง โปรดท าเครองหมาย ลงในชอง ทตรงกบสถานภาพของทาน

1. เพศ ชาย หญง

2. อาย (เศษปทเกน 6 เดอน ใหนบเพมอกหนงป) ต ากวา 30 ป 30 – 35 ป 36 – 40 ป 41 – 45 ป 46 – 50 ป 51 ปขนไป

3. วฒการศกษา ปรญญาตร ปรญญาโท ปรญญาเอก อน ๆ ระบ..............................

4. ต าแหนงหนาทในสถานศกษา ผอ านวยการโรงเรยน หรอรกษาการในต าแหนงผอ านวยการโรงเรยน รองผอ านวยการโรงเรยน หรอหวหนาวชาการ หวหนากลมสาระ

5. ประสบการณในต าแหนงปจจบน ต ากวา 5 ป 6 – 10 ป 11 – 15 ป 16 – 20 ป 21 – 25 ป 26 ปขนไป

309

ตอนท 2 ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ค าชแจง โปรดพจารณาขอความและท าเครองหมาย ลงในชองคะแนนทตรงกบสภาพความเปน

จรงของสถานศกษาของทานเพยงค าตอบเดยว โดยพจารณาดงน ระดบ 1 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบนอยทสดก าหนดให

มคาน าหนกเทากบ 1 คะแนน ระดบ 2 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบนอย ก าหนดให

มคาน าหนกเทากบ 2 คะแนน ระดบ 3 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบกลาง ก าหนดให

มคาน าหนกเทากบ 3 คะแนน ระดบ 4 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบมาก ก าหนดให

มคาน าหนกเทากบ 4 คะแนน ระดบ 5 หมายถง เหนดวยวาเปนตวบงชคณภาพการศกษาในระดบมากทสด ก าหนดให

มคาน าหนกเทากบ 5 คะแนน

ขอ ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ระดบความคดเหน

1 2 3 4 5

1 โรงเรยนพฒนาคณภาพการศกษาเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 2 โรงเรยนพฒนาปรบปรงอาคารสถานททเออตอการเรยนร 3 โรงเรยนพฒนาปรบปรงวสดอปกรณตาง ๆ ใหทนสมย 4 โรงเรยนเปนแบบอยางทดใหแกโรงเรยนอน

5 โรงเรยนไดพฒนางานทกดานอยางตอเนอง

6 โรงเรยนมระบบสารสนเทศทด ถกตอง รวดเรวเปนปจจบน

7 โรงเรยนวเคราะหผลการเรยนการสอนเพอยกระดบผลสมฤทธ

8 โรงเรยนสงเสรมศกยภาพนกเรยนดานภาษาสสากล

9 โรงเรยนจดการศกษาทเปนไปตามมาตรฐานก าหนด

10 โรงเรยนก าหนดปรชญา วสยทศน พนธกจ และเปาประสงค

11 โรงเรยนจดท ารายงานผลการด าเนนงานเผยแพรตอสาธารณชน

12 โรงเรยนไดบรหารจดการในองคกรดวยความโปรงใสตรวจสอบได

310


1 2 3 4 5

13 โรงเรยนวางแผนรวมกนเพอพฒนากระบวนการเรยนการสอนอยางตอเนอง


15 โรงเรยนจดท าแผนพฒนาการศกษารวมทงแผนปฏบตการ

16 โรงเรยนมการตดตามประเมนผลการท างานของครและบคลากรทางการศกษา

17 โรงเรยนด าเนนกจกรรมการเรยนการสอนไดตรงตามเปาหมาย ทก าหนด

18 โรงเรยนจดกจกรรมสงเสรมนสยรกการอานอยางตอเนอง

19 โรงเรยนมสงอ านวยความสะดวกดานเทคโนโลยในการเรยน การสอน

20 โรงเรยนสนบสนนงบประมาณใหกบครเพอใชในการพฒนาตนเอง

21 โรงเรยนจดสภาพแวดลอมทดและมความปลอดภย


23 โรงเรยนมคณะกรรมการสถานศกษาใหความเหนชอบและสนบสนนการด าเนนงาน


25 โรงเรยนไดรบการสนบสนนทรพยากรจากชมชนและหนวยงาน อน ๆ

26 โรงเรยนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนอยางตอเนอง

27 โรงเรยนจดแหลงคนควาสงเสรมการเรยนรอยางหลากหลาย

28 โรงเรยนปรบสดสวนเวลาสอนในหองเรยนเพมเวลาเรยนร


30 โรงเรยนสนบสนนการสรางเครอขายความรวมมอทางการศกษาจากทกภาคสวน

31 โรงเรยนมการจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยม

311


1 2 3 4 5


33 โรงเรยนมระบบการใหบรการสอทสามารถเขาถงและบรการไดงาย


35 ผบรหารมคณลกษณะเปนผน า

36 ผบรหารจดครไดเหมาะสมกบวชาทสอนและตรงกบความสามารถ

37 ผบรหารประชมผปกครองใหรถงการจดกจกรรมการเรยนการสอนอยางมสวนรวม

38 ผบรหารมการบรหารโรงเรยนดวยระบบคณภาพ




42 ผบรหารมการนเทศเพอพฒนาคณภาพการเรยนการสอน

43 ผบรหารมภาวะผน าทางวชาการ

44 ผบรหารน าเทคโนโลยมาใชในการบรหารจดการในองคการ


46 ผบรหารใชการบรหารโดยเนนการท างานเปนทม

47 ผบรหารมอบหมายงานใหตรงกบความรความสามารถของบคลากร

48 ผบรหารใชหลกการบรหารตามหลกธรรมาภบาล

49 ผบรหารสรางแรงจงใจดวยการมปฏสมพนธกบทกคน

50 ผบรหารด าเนนการบรหารงานใหเกดผลงานทมคณภาพ

51 ผบรหารจดระบบการประกนคณภาพการศกษา



54 ผบรหารสงเสรมศกยภาพใหพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน

55 ผบรหารตดตามความกาวหนาในการจดกระบวนการเรยนการสอน


312


1 2 3 4 5

57 ผบรหารใชการบรหารตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง.







64 ผบรหารเสรมแรงครเปนองคกรแหงการเรยนร

65 ผบรหารสงเสรมใหครท าวจยเพอพฒนาคณภาพการจดการเรยนร


67 ครอทศตนเพอความส าเรจของโรงเรยน

68 ครพฒนาตนเองและพฒนาวชาชพ

69 ครจดการเรยนรทสอดแทรกจรยธรรมทกวชา

70 ครพฒนาความรผเรยนรอบดานสความเปนเลศ

71 ครมเทคนคทหลากหลายในการจดการเรยนการสอน

72 ครรกษาจรรยาบรรณของวชาชพ

73 ครอทศแรงกาย แรงใจปฏบตหนาทในงานของตนใหบรรลผล

74 ครท างานดวยความทมเทเสยสละและมความรบผดชอบ


76 ครใชวธการสอนแบบตาง ๆ อยางมประสทธภาพ


78 ครวดและประเมนผลตามตวชวด

79 ครเนนการวดผลประเมนผลของผเรยนอยางตอเนอง

80 ครใชแหลงเรยนรในการเพมทกษะการเรยนร


313


1 2 3 4 5

82 ครน าผลการประเมนการเรยนมาใชในการพฒนาผเรยน


84 ครมความเชยวชาญดานการสอน

85 ครสามารถแกปญหาของผเรยนได

86 ครมความสขในการปฏบตหนาทใหเจรญกาวหนา



89 นกเรยนสามารถคดเชอมโยงตนเองกบสงตาง ๆ รอบตว





94 นกเรยนมนสยรกการอาน และคนควาหาความร

95 นกเรยนสามารถวเคราะหสงเคราะหขอมลเพอน าไปใชแกปญหา

96 นกเรยนสามารถพดแสดงความคดเหนไดอยางชดเจน

97 นกเรยนสามารถใช ICT เพอใหการสอสารบรรลเปาหมาย

98 นกเรยนสามารถท างานรวมกบผอนและปรบตวไดดอยางสรางสรรค

99 นกเรยนมศกยภาพในการสอสารเพอชวยเหลอกน





104 นกเรยนสามารถอาน คด วเคราะหไดตามมาตรฐานหลกสตร

105 นกเรยนมศกยภาพในการแขงขน


314


1 2 3 4 5

107 นกเรยนมความรคคณธรรม


109 นกเรยนมคณลกษณะใฝรใฝเรยน


111 นกเรยนมผลงานสรางสรรคองคความรใหม

112 นกเรยนแสวงหาขอมลขาวสารในการเรยนรไดตามศกยภาพของตน

113 นกเรยนใชความคดสรางสรรคใหม ๆเพอประโยชนตนเองและสงคม


115 นกเรยนเรยนรไดอยางมประสทธภาพ


117 นกเรยนสามารถน าความรตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไปใช




ขอขอบคณทกทานเปนอยางสง

ภาคผนวก จ หนงสอขอความอนเคราะหเปนผเชยวชาญเขารวมสนทนากลม เพอยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

และรายชอผเชยวชาญ

317

รายชอผเชยวชาญ/ผทรงคณวฒ การสนทนากลม (Focus Group Discussion)

เพอยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา .........................................................

1. ดร.สมหมาย เทยนสมใจ ผอ านวยส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสมทรสงคราม สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

2. นายโชคชย ฟกโต ผอ านวยการเชยวชาญโรงเรยนพระแทนดงรง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาญจนบร เขต 2 สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3. ดร.พนวนา พฒนาอดมสนคา ศกษานเทศกส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา กาญจนบร เขต 2 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน

4. ดร.สนนทา ปานณรงค ผอ านวยการโรงเรยนวดเหนอ ส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษาราชบร เขต 2 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

5. ดร.วรลกษณ จนทนผา ผอ านวยการโรงเรยนบานทองมงคล ส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต 1 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

6. ดร.อรรถสทธ อนทรพบลย ผอ านวยการโรงเรยนอนบาลนครปฐม ส านกงานเขตพนท การศกษาประถมศกษานครปฐมเขต 1 สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

7. ดร.นนทรตน เกอหนน ผอ านวยการโรงเรยนบานวงยาว ส านกงานเขตพนทการศกษา ประถมศกษาประจวบครขนธ เขต 1 สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

318

การสนทนากลม (Focus Group Discussion) เรอง ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา

ค าชแจง 1. การสนทนากลมผเชยวชาญฉบบนจดท าขนโดยมวตถประสงค เพอทราบผลการยนยน

ตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา 2. การสนทนากลม (Focus Group Discussion)

เพอยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา จากขอคนพบงานวจย การสนทนากลม ประกอบดวย ผบรหารการศกษา ผบรหารสถานศกษา สงกดส านกงาน คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ในระดบประถมศกษา หรอมประสบการณในการท างานระดบ ประถมศกษา หรอมวทยฐานะเชยวชาญ จ านวน 7 คน

3. ขอค าถามในการสนทนากลม (Focus Group Discussion) การท า Focus Group Discussion ยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษาทไดจากการวจยหรอไม

จากขอคนพบ น าผลการวเคราะหตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา มาสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ในฐานะททานเปนผเชยวชาญ ขอความกรณาทกทานไดสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพอยนยนตวบงชคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา จากองคประกอบคณภาพการศกษาของโรงเรยนประถมศกษา ประกอบดวย 4 องคประกอบ และองคประกอบยอย 4 องคประกอบ และตวบงช 65 ตวบงช

ผวจยขอขอบพระคณทกทานในการสนทนากลม (Focus Group Discussion) เปนอยางสง

มา ณ โอกาสน

นางยลพรรษย ศรรตน นกศกษาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา


319

ประวตผเขยน

ประวตผเขยน

ชอ-สกล นางยลพรรษ ศรรตน วน เดอน ป เกด 6 ตลาคม 2505 สถานทเกด จงหวดกาญจนบร วฒการศกษา พ.ศ. 2528 ส าเรจการศกษาครศาสตรบณฑต

วชาเอกการประถมศกษา วทยาลยครกาญจนบร พ.ศ. 2551 ส าเรจการศกษาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา มหาวทยาลยรามค าแหง พ.ศ. 2557 - ปจจบน ก าลงศกษาตามหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหาร การศกษา ภาควชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร ประวตการท างาน พ.ศ. 2524 – 2528 คร โรงเรยนบานพตะเคยน อ าเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร พ.ศ. 2529 – 2551 คร โรงเรยนบานหลมหน อ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร พ.ศ. 2552 – 2555 ผอ านวยการโรงเรยนบานนาใหม อ าเภอหวยกระเจา จงหวดกาญจนบร พ.ศ. 2556 – ปจจบน ผอ านวยการโรงเรยนบานซอง อ าเภอหวยกระเจา จงหวดกาญจนบร สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา กาญจนบร เขต 2

ทอยปจจบน 197 หมท 2 ต าบลหนองโรง อ าเภอพนมทวน จงหวดกาญจนบร 71140

educational quality indicators of primary school

Documents