electrical system design handbook
TRANSCRIPT
![Page 1: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/1.jpg)
คมอการออกแบบระบบไฟฟา Electrical System Design Handbook
![Page 2: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/2.jpg)
สารบญ
หนา บทท 1 สายไฟฟา 2
1.1 บทน า 2 1.2 สวนประกอบของสายไฟฟา 2 1.3 ประเภทของสายไฟฟา 3 1.4 สายควบ 9
บทท 2 ทอรอยสาย 14 2.1 บทน า 14 2.2 ชนดของทอรอยสาย 14 2.3 ขอก าหนดในการค านวณ 23
บทท 3 เซอรกตเบรกเกอร 33 3.1 บทน า 33 3.2 พกดกระแสของ circuit breaker 33 3.4 แผงยอย ( Panelboards) 39
บทท 4 หมอแปลงไฟฟา 45 4.1 บทน า 45 4.2 ชนดของหมอแปลง 45 4.3 การปองกนหมอแปลง 46 4.4 การตดตงหมอแปลง 47 4.5 การตรวจสภาพทวไปของหมอแปลง 48 4.6 ขอปฏบตเกยวกบหมอแปลงไฟฟา 48 4.7 นงรานหมอแปลง 50 4.8 ลานหมอแปลง (Transformer Yard ) 51 4.9 การก าหนดขนาดหมอแปลง 54 4.10 ขอก าหนดในการค านวณ 54 4.11 การก าหนดขนาดหมอแปลง 54
![Page 3: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/3.jpg)
บทท 5 การตอลงดน 57 5.1 บทน า 57 5.2 ประเภทของการตอลงดน 57 5.3 การตอลงดนของระบบไฟฟา (System grounding) 57 5.4 การตอลงดนของบรภณฑไฟฟา (Service Equipment Grounding) 63 5.5 การตอลงดนของอปกรณไฟฟา (Equipment Grounding) 66
บทท 6 มอเตอรไฟฟา 746.1 บทน า 74 6.2 ชนดของมอเตอรไฟฟา 74 6.3 การปองกนการลดวงจรของมอเตอรไฟฟา 76 6.4 วงจรสายปอนมอเตอร 76 6.5 ขอก าหนดในการค านวณ 78
บทท 7 การออกแบบระบบไฟฟา 89 7.1 บทน า 89 7.2 วงจรยอย 89 7.3 สายปอน 90 7.4 สายประธาน 91 7.5 การเผอโหลด 92 7.6 การจดท ารายการโหลด (Load Schedule) 92
บทท 8 การตดตงระบบไฟฟา 107 8.1 การตดตงมกฎเกณฑ 107 8.2 การตดตงทอ RMC 108 8.3 บชชง (Bushing) 110 8.4 การเดนสายเปดหรอเดนลอยในระบบแรงดนสง 112 8.5 การฝงดนใตอาคาร (Underground Cable Building) 114 8.6 การตอสายหรอตอแยก (Splices and Tap) 115
![Page 4: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/4.jpg)
8.7 วงจรยอย (Branch Circuit, BC) 117 8.8 สายลอฟา 119 8.9 ระยะในการตดตงอปกรณ 122
ภาคผนวก 126 ภาคผนวก ก. ตารางทเกยวของกบสายไฟฟา 126
ภาคผนวก ข. ตารางเกยวของกบทอรอยสาย 132 ภาคผนวก ค. ตารางทเกยวของกบเซอรกตเบรกเกอร 142 ภาคผนวก ง. ตารางทเกยวของกบหมอแปลงไฟฟา 143 ภาคผนวก จ. ตารางทเกยวของกบการตอหลกดน 144 ภาคผนวก ฉ. ตารางทเกยวของกบการค านวณโหลด 145
![Page 5: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/5.jpg)
คมอการออกแบบระบบไฟฟา
Electrical System Design Handbook
![Page 6: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/6.jpg)
สายไฟฟา 2
บทท 1 สายไฟฟา
1.1 บทน า สายไฟฟาท าหนาทน าพลงงานไฟฟาจากแหลงผลต สงไปยงอปกรณหรอบรภณฑไฟฟาตาง ๆ
และในปจจบนสายไฟฟานนกจะมมากมายหลายแบบหลายชนด ขนอยกบรปแบบการใชงานและการตดตง สวนการน าสายไฟฟาไปใชในงานตดตงนน จะตองพจารณาจากปจจยหลาย ๆ ดาน เพอใหเกดความเหมาะสมประหยด ปลอดภย และเชอถอได
1.2 สวนประกอบของสายไฟฟา สายไฟฟา ประกอบดวยสวนทส าคญ 2 สวนคอ ตวน าและฉนวน ตวน า ตวน าของสายไฟฟาท ามาจากโลหะทมความน าไฟฟาสง อาจเปนตวน าเดยวหรอตวน าต
เกลยวไดแก ทองแดง และอะลมเนยม ซงมขอด-ขอเสย ดงน ทองแดง ขอด มความน าไฟฟาสงมาก แขงแรง เหนยว ทนตอการกดกรอนไดด ขอเสย น าหนกมาก ราคาแพง จงไมเหมาะกบงานแรงดนสง แตเหมาะกบงานในอาคาร อะลมเนยม ขอด อะลมเนยมจะเบาและราคาถก จงเหมาะกบงานภายนอกอาคารและงานแรงดนสง ขอเสย อะลมเนยมถาทงไวในอากาศ จะเกดออกไซดเปนฉนวน ท าใหเชอมตอไดยาก ฉนวน ท าหนาทหอหมตวน า เพอปองกนการสมผสโดยตรงระหวางตวน าหรอตวน ากบสวนทตอ
ลงดน ในระหวางทตวน า น ากระแสไฟฟาจะเกดพลงงานสญเสยในรปความรอน ซงจะถายเทไปยงเนอฉนวน ความสามารถในการทนตอความรอนของฉนวน จะเปนตวก าหนดความสามารถในการทนความรอนของสายไฟฟานนเอง การเลอกใชชนดของฉนวน จะขนกบอณหภมใชงาน แรงดนของระบบ และสภาพแวดลอมในการตดตง วสดทนยมใชเปนฉนวนมากทสดในขณะนคอ Polyvinyl Chloride (PVC) และ Cross Linked -Polyethylene (XLPE)
![Page 7: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/7.jpg)
สายไฟฟา 3
1.3 ประเภทของสายไฟฟา 1.3.1 สายไฟฟาแรงดนสง เปนตวน าตเกลยวมขนาดใหญ แบงออกเปน 2 ประเภท 1.3.1.1 สายเปลอย สายชนดนนยมใชกบแรงดนสงและมกท าจากสายอะลมเนยมเพราะน าหนกเบา และราคาถก แตสาย
อะลมเนยมลวนสามารถรบแรงดงไดต า จงไดพฒนาใหสามารถรบแรงดงใหสงขน โดยเสรมแกนเหลกหรอวสดอน สายเปลอยทนยมใชปจจบนไดแก
- สายอะลมเนยมตเกลยวเปลอย (AAC) - สายอะลมเนยมผสม (AAAC) - สายอะลมเนยมแกนเหลก (ACSR)
1.3.1.1.1 สายอะลมเนยมตเกลยวเปลอย (AAC - All Aluminum Conductor) เปนตวน าอะลมเนยมลวนตเกลยวเปนชนๆ รบแรงดงไดต า จงไมสามารถขงสายใหมระยะหางมาก ๆ
ได ปกตความยาวชวงเสาตองไมเกน50 เมตร ยกเวนสายทมขนาด 95 mm2 ขนไปสามารถมระยะชวงเสามากถง100 เมตร
รปท 1.1 แสดงสายอะลมเนยมตเกลยวเปลอย
1.3.1.1.2 สายอะลมเนยมผสม (AAAC - All Aluminum Alloy Conductor) สายชนดนมสวนผสมของอลมเนยม แมกนเซยมและซลกอน ซงมความเหนยวและรบแรงดงไดสงกวา
สายอะลมเนยมลวน จงสามารถขงสายไดหางมากขน นยมใชบรเวณชายทะเลเพราะสามารถทนการกดกรอนของไอเกลอไดด
![Page 8: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/8.jpg)
สายไฟฟา 4
1.3.1.1.3 สายอะลมเนยมแกนเหลก (ACSR - Aluminum Conductor Steel Reinforced) เปนสายอะลมเนยมตเกลยวและมสายเหลกอยตรงกลางเพอใหสามารถรบแรงดงไดสงขน ท าใหขยาย
ระยะหางชวงเสาไดมากขน แตจะไมใชสายชนดนบรเวณชายทะเล เพราะจะเกดการกดกรอนจากไอเกลอ
รปท 1.2 แสดงสายอะลมเนยมแกนเหลก
1.3.1.2 สายหมฉนวน ในการเดนสายไฟฟาแรงดนสงผานบรเวณทมผคนอาศย เพอความปลอดภยจะตองใชสายไฟฟาแรงดนสงทหมฉนวนและทส าคญเปนการชวยลดการลดวงจรจากสตวและจากกงไมทจะสมผสกบสายไฟฟาอกดวย ท าใหระบบไฟฟามความเชอถอสงขน สายไฟฟาแรงดนสงหมสามารถแบงไดดงน
- สาย Partial Insulated Cable (PIC) - สาย Space Aerial Cable (SAC) - สาย Preassembly Aerial Cable - สาย Cross-linked Polyethylene (XLPE)
1.3.1.2.1 สาย Partial Insulated Cable (PIC) โครงสรางประกอบดวยตวน าอะลมเนยมตเกลยวอดแนน หมดวยฉนวน XLPE (Cross-linked
Polyethylene) หรอ PE (Polyethylene) แลวแตความเหมาะสม 1 ชน ปจจบนนยมใชฉนวน XLPE ถงแมมฉนวนหม กไมสามารถแตะตองสายได เพราะฉนวนบางมาก ซงจะชวยลดการเกดลดวงจร ของสายเปลอยเทานน ใชเดนในอากาศผานลกถวยแทนสายเปลอย
รปท 1.3 แสดงสาย PIC
![Page 9: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/9.jpg)
สายไฟฟา 5
1.3.1.2.2 สาย Space Aerial Cable (SAC) โครงสรางประกอบดวยตวน าอะลมเนยมตเกลยวหมดวยฉนวน XLPE เชนเดยวกบสาย PIC แตจะม
เปลอก (Sheath) ทท าจาก XLPE หมฉนวนอกชนหนง แตไมมชลด จงไมสามารถกนสนามไฟฟาทออกจากตวน าได และถงแมจะมเปลอกหม กไมควรสมผสสายโดยตรง เพราะมความเขมสนามไฟฟาสงในการใชงาน จ าเปนตองตดตงบนฉนวนไฟฟาอกทหนง และตองใชฉนวนทเรยกวา spacer ทเหมาะสมกบแรงดนเปนตวรองรบ และเพอจ ากดระยะหางระหวางสาย แมวาจะสามารถวางไวใกลกนไดมากกวาสาย PIC แตตองไมเกนคาจ ากดคาหนงและตองใช Messenger Wire เปนตวรบน าหนกและชวยดงสายไว Messenger Wire จะตอลงดนท าหนาทเปนสาย Overhead Ground Wire ดวย
รปท 1.4 แสดงสาย SAC
1.3.1.2.3 สาย Preassembly Aerial Cable สายชนดนจดเปนสาย fully insulated มโครงสรางคลายสาย XLPE และสามารถวางใกลกนได จงใช
สายชนดนในบรเวณทม ระยะหางจากตวอาคารจ ากด หรอผานบรเวณทมคนอาศยอย 1.3.1.2.4 สาย Cross-linked Polyethylene (XLPE) สายชนดนจดเปนสาย fully insulated มกใชงานเดนลอย เนองจากทนตอสภาพดนฟาอากาศ สายชนด
นสามารถเดนลอย ในอากาศหรอฝงดนกได แตนยมฝงใตดน เนองจากมความแขงแรง ทนทานสามารถทนตอความชนไดด
รปท 1.5 แสดงสาย XLPE
![Page 10: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/10.jpg)
สายไฟฟา 6
1.3.2 สายไฟฟาแรงดนต า เปนสายไฟฟาทใชกบแรงดนไมเกน 750 V. เปนสายหมฉนวน ท าดวยทองแดงหรออะลมเนยม โดยทวไปเปนสายทองแดงสายขนาดเลกจะเปนตวน าเดยว แตสายขนาดใหญเปนตวน าตเกลยว วสดฉนวนทใชกบสายแรงดนต าคอ Polyvinyl Chloride (PVC) และ Cross-linked Polyethylene (XLPE) สามารถแบงไดดงน
- วเอเอฟ (VAF) - ทเอชดบเบลย (THW) - เอนวายวาย (NYY) - วซท (VCT)
1.3.2.1 วเอเอฟ (VAF) สามารถทนแรงดนได 300 V มทงชนดทเปนสายเดยว สายค และทมสายดนอยดวย ถาเปนสายเดยว จะเปนสายกลม และถาเปนชนด 2 แกน หรอ 3 แกน จะเปนสายแบน ตวน านอกจาก จะมฉนวนหม แลวยงมเปลอกหมอกชนหนง สายคจะนยมรดดวยเขมขดรดสาย (Clip) ใชในบานอยอาศยทวไป สายชนดนหามใชในวงจร 3 เฟส ทมแรงดน 380 V
รปท 1.6 สาย VAF
การใชงาน
สายกลม สายแบน เดนลอย เดนเกาะผนง เดนเกาะผนง เดนซอนในผนง เดนซอนในผนง
หามเดนฝงโดยตรง หามฝงดนโดยตรง *** หมายเหต การไฟฟานครหลวงยอมใหเดนรอยทอฝงดนได แตตองปองกนไมใหน าเขาทอ และปองกนไมใหสายมโอกาสแชน า
![Page 11: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/11.jpg)
สายไฟฟา 7
1.3.2.2 ทเอชดบเบลย (THW) สายไฟฟาชนดนทนแรงดน 750 V เปนสายเดยว นยมใชกนอยางกวางขวาง โดยเฉพาะในโรงงานอตสาหกรรม เนองจากใชในวงจรไฟฟา 3 เฟส ได ปกตจะเดนรอยในทอรอยสาย
รปท 1.7 แสดงสาย THW
การใชงาน - เดนลอย ตองยดดวยวสดฉนวน (insulator) - เดนในชองเดนสาย ในสถานทแหง - หามเดนฝงดนโดยตรง
1.3.2.3 เอนวายวาย (NYY) มทงชนดแกนเดยว และหลายแกน สายหลายแกน กจะเปนสายชนดกลมสายชนดนทนแรงดนท 750 V นยมใชอยางกวางขวางเชนกน เนองจากวาม ความทนตอสภาพแวดลอม เพราะมเปลอกหมอกชนหนง บางทเรยกวาเปนสายฉนวน 3 ชน ความจรงแลว สายชนดนมฉนวนชนเดยว อกสองชนทเหลอเปนเปลอก เปลอกชนในท าหนาทเปนแบบ (Form) ใหสายแตละแกนทตเกลยวเขาดวยกน มลกษณะกลม แลวจงมเปลอกนอกหม อกชนหนง ปองกนความเสยหายทางกายภาพ
รปท 1.8 แสดงสาย NYY
![Page 12: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/12.jpg)
สายไฟฟา 8
การใชงาน
ใชงานทวไป เดนรอยทอฝงดน หรอเดนฝงโดยตรงชนดของสาย NYY แบงตามลกษณะของสายโดยแบงออกไดดงน
- NYY ชนดสายเดยว สายชนดนเปนสายทมเปลอกเพยงชนเดยว ท าหนาทปองกนความเสยหายทางกายภาพ ไมตองมเปลอกชนใน
- NYY ชนด 2 แกน 3 แกน และ 4 แกน ซงแลวแตความตองการของการใชงาน สายชนดนจะมเปลอสองชนดงกลาวมาแลวขางตน
- NYY ชนด 4 แกน มสายนวทรลรวมอยดวย เรยกวาเปนสาย NYY - N คอมสายไฟอย 3 เสน และมสายนวทรลอกหนงเสน มขนาดพนทหนาตดประมาณครงหนง ของสายไฟ จงเหมาะทจะใชในวงจร 3 phase 4 สาย
- NYY ชนด NYY - GRD คอเปนสายชนด 2 แกน 3 แกน และ 4 แกน ทมสายดน ( Ground ) รวมอยดวยอกเสนหนงเสน จงเหมาะทจะใชตอเขากบอปกรณไฟฟาทตองตอลงดน
1.3.2.4 วซท (VCT) เปนสายกลมม ทงชนดหนงแกน 2 แกน 3 แกนและ 4 แกนทนแรงดนท 750 V มฉนวนและเปลอกเชนกน มขอพเศษกวากคอ ตวน าจะประกอบไปดวย ทองแดงฝอยเสนเลก ๆ ท าใหมขอดคอ ออนตวและ ทนตอสภาพการสนสะเทอนไดด เหมาะทจะใชเปน สายเดนเขาเครองจกร ทมการสนสะเทอนขณะใชงาน สายชนดน ใชงานไดทวไปเหมอนสายชนด NYY สาย VCT มหลายแบบตามรปทรงโดยแบงไดทงแบบ VCT - GRD ซงม 2 แกน 3 แกนและ 4 แกน และมสายดนเดนรวมไปดวยอกเสนหนง เพอใหเหมาะส าหรบใชเครองอปกรณไฟฟาทตองตอลงดน
รปท 1.9 แสดงสาย VCT
![Page 13: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/13.jpg)
สายไฟฟา 9
การใชงาน ใชงานทวไป เดนรอยทอฝงดน
1.4 สายควบ สายควบคอการใชสายตงแต 2 เสนขนไปเพอรวมกนจายโหลดในวงจรเดยวกน โดยเฉพาะในวงจรทม
การใชไฟฟาปรมาณมาก ๆ ซงพกดกระแสของสายเสนเดยวอาจไมพอทจะรองรบกระแสทงหมดในวงจรได จงตองใชสายหลายเสนตอขนานกน โดยปลายทง 2 ดาน ของเฟสเดยวกนตองตอเขาดวยกน
ขอก าหนดในการใชสายควบมดงนคอ - ใชกบตวน าทมขนาดตงแต 50 mm2 ขนไป - ตองเปนสายชนดเดยวกนเชน THW เหมอนกนทกเสน - ตองมความยาวเทากน - ตองมลกษณะการเดนสายเหมอนกน สายควบมกใชในกรณทเปนสายเมนเชน เดนจากหมอแปลงไฟฟามายงตสวทซบอรด ส าหรบ
ระบบไฟฟาแรงสงการใชสายควบมกจะมอปกรณคนสาย (bundle spacer) ตดตงเปนระยะเพอปองกนสายพนกน จ านวนสายควบอาจใช 2, 3 หรอ 4 เสน กได
1.5 ขอก าหนดในการค านวณ 1. กระแสโหลด ( IL )
ระบบ 1 เฟส = PV
ระบบ 3 เฟส = 3VS
![Page 14: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/14.jpg)
สายไฟฟา 10
2. พกดกระแสของสายไฟฟา ( IC ) โหลดตอเนอง ( Continuous Load ) คอโหลดไฟฟาทใชงานตดตอกนตงแต 3 ชวโมงขนไป
เชน โหลดดวงโคมในส านกงาน เครองปรบอากาศ เปนตน เพอใหระบบไฟฟามความปลอดภยและเชอถอไดสง บรภณฑไฟฟาส าคญๆเชน เซอรกตเบรกเกอร สายไฟฟา หมอแปลงไฟฟา เปนตน จะเผอพกดอก 25% ส าหรบโหลดตอเนอง IC 1.25 x IL
โหลดไมตอเนอง ( Noncontinuous Load ) คอโหลดไฟฟาทใชงานตดตอกนไมถง 3 ชวโมง เชน เตาไฟฟา เปนตน
IC 1 x IL โดยทวไปในการพจารณาเกยวกบการเผอพกดกระแสของสายไฟฟา ถาไมทราบวาแนชดวาเปนโหลด
ชนดใด ใหพจารณาบรภณฑไฟฟาเปนโหลดตอเนอง 3. ถาโหลด 3 เฟสสมดล มขนาดมากกวา 40% ของโหลดทงหมด อาจใชขนาดสายนวทรลเทากบ
ประมาณ 50% ของสายเฟสได ( Half Neutral )
![Page 15: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/15.jpg)
สายไฟฟา 11
ตวอยางท 1.1 จงหาขนาดสายไฟฟา THW เดนในทอโลหะรอยสายในอากาศ ส าหรบอปกรณไฟฟาดงน ก. เครองท าน ารอนขนาด 6000W/220V บรเวณทมอณหภม 40oC ข. เครอง Microwave ขนาด 2200VA /220V ค.โหลดขดลวดความรอน 6500W/220V บรเวณทมอณหภม 50oC
วธท า ก. เครองท าน ารองขนาด 6000W/220V ท 40oC
IL = 6000 220
= 27.27 A เมอพจารณาเปนโหลดตอเนอง
IC 1.25 x 27.27 A = 34.09 A
บรเวณทมอณหภม 40oC จากตารางท 1.1.2 มตวคณเทากบ 1 = 1 x 34.09 A = 34.09 A
จากตารางท 1.1 วธ ค ไดสาย THW ขนาด 2 x 10 mm2 (43A)
ข. เครอง Microwave ขนาด 2200VA /220V
IL = 2200 220
= 10 A เมอพจารณาเปนโหลดไมตอเนอง
IC 1 x 10 = 10 A
จากตารางท 1.1 วธ ค ไดสาย THW ขนาด 2 x 1 mm2 (11A)
ตามมาตรฐานใหเลอกใชสายไฟฟาขนาดเลกสด 2.5 mm2 (18 A) ดงนนเลอกใช 2 x 2.5 mm2
![Page 16: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/16.jpg)
สายไฟฟา 12
ค. โหลดขดลวดความรอน 6500 W/220 V ท 50oC
IL = 6500 220
= 29.55 A เมอพจารณาเปนโหลดตอเนอง
IC 1.25 x 29.55 A = 36.93 A
บรเวณทมอณหภม 50oC จากตารางท 1.1.2 มตวคณเทากบ 0.82 = 0.82 x 36.93 A = 30.28 A
จากตารางท 1.1 วธ ค ไดสาย THW ขนาด 2 x 6 mm2
ตอบ ก. ใชสาย THW 2 x 10 mm2 ข. ใชสาย THW 2 x 2.5 mm2 ค.สาย THW ขนาด 2 x 6 mm2
![Page 17: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/17.jpg)
สายไฟฟา 13
ตวอยางท 1.2 หมอแปลงไฟฟาขนาด 1000 kVA 380/230 V ถาใชสายไฟฟา NYY, 1/C เดนในทอโลหะฝงใตดน จงหาขนาดสายไฟฟา
วธท า
In = 31000 x 10
3 x 380 = 1519.35 A
ขนาดสายประธานเผออก 25% โดยถอวาหมอแปลงเปนโหลดตอเนอง IC 1.25 x 1519.35 A = 1899.19 A
ถาใชสายไฟฟา 6 เสน ตอเฟส สายแตละเสนตองน ากระแส
I = 1899.196
= 316.54 A
จากตารางท 1.1 วธ ง
ใชขนาดสายนวทรลเทากบประมาณ 50% ของสายเฟสได ( Half Neutral )
ไดสายไฟฟา THW ขนาด = 23 x 150 mm6 21 x70 mm
ตอบ เลอกสายไฟฟา THW ขนาด = 23 x 150 mm6 21 x70 mm
![Page 18: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/18.jpg)
สายไฟฟา 14
บทท 2 ทอรอยสาย
2.1 บทน า การใชทอในงานไฟฟามจดประสงคเพอปองกนอนตรายทอาจเกดกบสายไฟ และใหเหมาะสมกบการ
เดนสายในแตละพนท ทอสายอาจจะท ามาจากวสดทเปนโลหะ เชน เหลก อะลมเนยม หรอวสดทเปนอโลหะเชนพลาสตกหรอแอสเบสโตส
2.2 ชนดของทอรอยสาย ทอสายทนยมใชกนในปจจบนมดงน
- ทอโลหะบาง ( Electrical Metallic Tubing; EMT ) - ทอโลหะหนาปานกลาง ( Intermediate Metal Conduit; IMC ) - ทอโลหะหนา ( Rigid Steel Conduit; RSC ) - ทอโลหะออน ( Flexible Metal Conduit ) - ทอ PVC ( Poly Vinyl Chloride ) - ทอ HDPE ( High Density PolyEthylene ) - รางเดนสาย ( Wireways ) - รางเคเบล ( Cable Trays )
2.2.1 ทอโลหะบาง ( Electrical Metallic Tubing; EMT ) ท าดวยแผนเหลกกลาชนดรดรอนหรอรดเยน หรอแผนเหลกกลาเคลอบสงกะส ผวภายในเคลอบดวยอนาเมล ท าใหผวทอเรยบทงภายใน และภายนอกทอ และมความมนวาว ปลายทอเรยบทง 2 ดานไมสามารถท าเกลยวได มาตรฐานก าหนดใหใชตวอกษรสเขยวระบชนด และขนาดของทอ เรยกกนทวไปวาทอ EMT ปจจบนมขนาดตงแต 1/2" - 2" และยาวทอนละ10 ฟตหรอประมาณ 3 เมตร
รปท 2.1 แสดงทอโลหะบาง (EMT)
![Page 19: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/19.jpg)
ทอรอยสาย 15
ทอ EMT ใชเดนลอยในอากาศ หรอฝงในผนงคอนกรตได แตหามฝงดน หรอฝงในพนคอนกรต ในสถานทอนตราย ระบบแรงสง หรอบรเวณ ทอาจเกดความเสยหายทางกายภาพ ขนาดทอทมขายในทองตลาดคอ 1/2" 3/4", 1", 1 1/4", 1 1/2", 2" การดดทอชนดนใช bender ทมขนาดเทากบขนาดทอ
2.2.2 ทอโลหะหนาปานกลาง ( Intermediate Metal Conduit; IMC ) ท าดวยแผนเหลกกลาชนดรดรอนหรอรดเยน หรอแผนเหลกกลาเคลอบสงกะส ผวภายในเคลอบดวยอนาเมล ท าใหผวทอเรยบทงภายใน และภายนอกทอ และมความมนวาว มความหนากวาทอ EMT ปลายทอท าเกลยวไวทง 2 ดาน มาตรฐานก าหนดใหใชตวอกษรสสม (บางครงอาจเหนเปนสแดง) ระบชนดและขนาดของทอ เรยกกนทวไปวาทอ IMC มขนาดตงแต 1/2" - 4" และยาวทอนละ 10 ฟต หรอประมาณ 3 เมตร
รปท 2.2 แสดงทอโลหะหนาปานกลาง (IMC)
ทอ IMC ใชเดนนอกอาคาร หรอฝงในผนง-พนคอนกรตได ขนาดทอทมขายในทองตลาดคอ 1/2" , 3/4" 1" , 1 1/4" , 1 1/2" , 2" , 2 1/2" , 3" , 3 1/2" และ 4" การดดทอชนดนใช hickey ทมขนาดเทากน
![Page 20: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/20.jpg)
ทอรอยสาย 16
2.2.3 ทอโลหะหนา ( Rigid Steel Conduit; RSC ) ท าดวยแผนเหลกกลาชนดรดรอนหรอรดเยน หรอแผนเหลกกลาเคลอบสงกะสทงผวภายนอกและภายใน ท าใหผวทอเรยบทงภายใน และภายนอกทอ แตผวจะดานกวาและหนากวาทอ EMT และ IMC ปลายทอท าเกลยวไวทง 2 ดาน มาตรฐานก าหนดใหใชตวอกษรสด า ระบชนดและขนาดของทอ เรยกกนทวไปวาทอ RSC มขนาดตงแต 1/2" - 6" และยาวทอนละ 10 ฟตหรอประมาณ 3 เมตร ดงรป
รปท 2.3 แสดงทอโลหะหนา (RSC)
ทอ RSC ใชเดนนอกอาคาร หรอฝงในผนง-พนคอนกรตได ขนาดทอทมขายในทองตลาดคอ 1/2" , 3/4" 1" , 1 1/4" , 1 1/2" , 2" , 2 1/2" , 3" , 3 1/2", 4" ,5" และ 6" การดดทอชนดนใช hickey หรอเครองดดทอ ไฮดรอลกทมขนาดเทากน ส าหรบทอทมขนาดใหญ อาจใชขอโคงส าเรจรปคลายกบขอโคงส าเรจรปของทอ IMC ทวางขายทวไปไดเชน ขอโคง 90 องศา
![Page 21: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/21.jpg)
ทอรอยสาย 17
2.2.4 ทอโลหะออน ( Flexible Metal Conduit ) ท าดวยแผนเหลกกลาเคลอบสงกะสทงผวภายนอกและภายใน เปนทอทมความออนตว โคงงอไปมาได เหมาะส าหรบตอเขากบดวงโคม มอเตอรหรอเครองจกรกลทมการสนสะเทอน มขนาดตงแต 1/2" - 4"
รปท 2.4 แสดงทอโลหะออน
ทอโลหะออน ใชเดนในสถานทแหงและเขาถงได หามใชเดนในสถานทเปยก , ในชองขนลง , ในหองเกบแบตเตอร , ในสถานทอนตราย , ฝงดนหรอฝงในคอนกรต ขนาดทอทมขายในทองตลาดคอ 1/2" , 3/4" , 1" , 1 1/4" , 1 1/2" , 2" , 2 1/2" ,3" และ 4" ทอโลหะออนทใชตองมขนาดไมเลกกวา 1/2" ยกเวนทอโลหะออนทประกอบมากบขวหลอดไฟฟา และมความยาวไมเกน 180 เซนตเมตร การจบยดทอชนดนตองมระยะหางระหวางอปกรณไมเกน 1.50 เมตร และหางจากกลองตอสาย ไมเกน 30 เซนตเมตร และหามใชทอโลหะออนเปนตวน า แทนสายดน
รปท 2.5 แสดงทอโลหะออน
![Page 22: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/22.jpg)
ทอรอยสาย 18
ทอโลหะออนกนน า เปนทอโลหะออนทมเปลอก PVC หมดานนอกเพอกนความชน ไมใหเขาไปภายในทอได ใชงานในบรเวณทตองการความออนตวของทอเพอปองกนสายไฟฟา ช ารด จากไอของเหลวหรอของแขงหรอในทอนตราย หามใชในบรเวณทอณหภมใชงานของ สายไฟฟาสงมากจนท าใหทอเสยหายมขนาดตงแต 1/2" - 4"
2.2.5 ทอ PVC ( Poly Vinyl Chloride ) ท าดวยพลาสตกพวซ ทมคณสมบตตานเปลวไฟ แตขอเสยคอขณะทถกไฟไหมจะมกาซพษทเปนอนตรายตอคนเราออกมาดวย และไมทนตอแสงอลตราไวโอเลตท าใหทอกรอบเมอโดนแดดเปนเวลานาน ทใชในงานไฟฟามสเหลอง มขนาดตงแต 1/2" - 4" และยาวทอนละ 4 เมตร
รปท 2.6 แสดงทอ PVC
ทอ PVC ใชเดนลอยในอากาศ หรอฝงในผนงคอนกรตได แตหามใชใน บรเวณทอาจเกดความเสยหายทางกายภาพ ขนาดทอทมขายในทองตลาด คอ 3/8" , 1/2" , 3/4" , 1" , 1 1/4" , 1 1/2" , 2" , 2 1/2" , 3" และ 4" ส า ห ร บ ท อ ข น า ด 3"แ ล ะ 4"ม ค ว า ม ย า ว 2ข น า ด ค อ 4แ ล ะ 6เ ม ต ร ข น อ ย ผ ผ ล ต
2.2.6 ทอ HDPE ( High Density PolyEthylene ) ท าดวยพลาสตก polyethylene ชนด high densityทมคณสมบตตานเปลวไฟ มความแขงแรงสง ยดหยนตวไดด มทงแบบผวเรยบ และแบบลกฟก ใชเดนสายบนผวในทโลง, บนฝาในอาคาร, เดนสายใตดนทงแรงดนต าและ แรงดนสงปานกลาง ทนตอแรงกดอดไดด ขอไดเปรยบของทอชนดน คอความออนตวจงไมตองดดทอท าใหเดนทอไดสะดวกรวดเรว ขนาดของทอ มตงแต 1/2" ขนไป
![Page 23: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/23.jpg)
ทอรอยสาย 19
รปท 2.7 แสดงทอ HDPE แบบผวเรยบ
รปท 2.8 แสดงทอ HDPE แบบลกฟก
ขอดของทอ HDPE - งายตอการโคงงอ- แขงแกรงและน าหนกเบา
- ตานทานตอการผกรอนและทนทกสภาพดนฟาอากาศ - ยดหยนและทนตอแรงกดทบไดด - มแรงเสยดทานภายในทอต า จงรอยสายในทอไดงายขน
![Page 24: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/24.jpg)
ทอรอยสาย 20
2.2.7 รางเดนสาย ( Wireways ) รางเดนสายตองใชงานในทเปดโลงเทานน ตองสามารถเขาถงไดหลงจากตดตงแลว ถาเปนชนดใชภายนอกอาคารตองกนฝนได และไมใชในททมอนตรายทางกายภาพ การตดตงรางเดนสายตองมการจบยดทมนคงแขงแรงทกระยะหางกนไมเกน 1.50 เมตร และไมอนญาตใหตอรางเดนสาย ณ จดทผานผนงหรอพนและไมอนญาตใหใชรางเดนสายเปนตวน าส าหรบตอลงดน
รปท 2.9 แสดงรางเดนสาย
รางเดนสายท าดวย Aluzinc sheet และ Galvanized sheet เคลอบผวแบบพนดวยสฝน Epoxy ( Epoxy powder paint ) วางสายเมนขนาดเลกและสายสญญาณขนาดเลก ใชตดตงภายในอาคาร ตวอยางขอมลทวไปของรางเดนสาย (wireway) ชนดนคอ
รายละเอยด ขนาด ( mm ) ความกวาง 70 - 500 mm. ความยาว 2440 mm. ความสง 50 - 200 mm. ความหนา 1.0 - 2.0 mm.
![Page 25: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/25.jpg)
ทอรอยสาย 21
2.2.8 รางเคเบล ( Cable Trays ) Cable Tray และ Wire way นยมใชในการเดนสายไฟฟาในงานอตสาหกรรม มขอดคอการตดตงงาย สะดวกรวดเรว และสามารถวางสายไดเปนจ านวนมาก ระบายอากาศไดด ใชไดทงระบบไฟฟาแรงดนสงปานกลางและแรงดนต า ท าดวยเหลกแผนบาง เคลอบผวไดหลายแบบใหเหมาะสมกบ cable tray แตละชนดไดแก Aluzinc, Electrogalvanized, Hot dip galvanized, Epoxy powder paint และ Galvanized sheet ปองกนการเกดสนมไดด ทใชงานทวไปแบงออกไดดงน
- รางเคเบลแบบบนได ( Ladder type ) - รางเคเบลแบบมชองระบายอากาศ ( Perforated Type ) - รางเคเบลแบบดานลางทบ ( Solid Bottom Type )
2.2.8.1 รางเคเบลแบบบนได (Ladder type) ท าดวยเหลกแผนบางเคลอบผวแบบสงกะสจมรอน ( Hot dip galvanized ) และพนดวยสฝน Epoxy ( Epoxy powder paint ) เหมาะส าหรบวางสายเมนขนาดใหญและงานนอกอาคารทกสภาวะแวดลอม
รปท 2.10 แสดงรางเคเบลแบบบนได
![Page 26: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/26.jpg)
ทอรอยสาย 22
2.2.8.2 รางเคเบลแบบมชองระบายอากาศ ( Perforated Type ) ท าดวยเหลกแผนบางเคลอบผวแบบสงกะสจมรอน ( Hot dip galvanized ) และพนดวยสฝน Epoxy ( Epoxy powder paint ) วางสายไดทงสายเมนขนาดใหญและสายสญญาณขนาดเลก ปกตใชตดตงภายในอาคาร
รปท 2.11 แสดงรางเคเบลแบบมชองระบายอากาศ
รายละเอยด ขนาด ความกวาง 200 - 1000 mm. ความยาว 2240 mm. ความสง 100 mm. ความหนา 1.0 - 3.0 mm.
2.2.8.3 รางเคเบลแบบดานลางทบ ( Solid Bottom Type ) รางเคเบลชนดนเปนชนสวนเดยวกนโดยตลอด ดานลางจะเปนแผนโลหะทบมกจะใชกบสายไฟฟาทวไปทมขนาดเลก แตรางเคเบลชนดนสามารถเคลอนยาย เพมเตม เปลยนแปลง จ านวนของสายไฟฟาไดสะดวก
![Page 27: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/27.jpg)
ทอรอยสาย 23
2.3 ขอก าหนดในการค านวณ 1. ขนาดพนทหนาตดรวมฉนวนและเปลอก
= 2
4D
( ใชในกรณทไมมตารางขนาดพนทหนาตดของสายไฟฟา )
2. 40 % ของพนทหนาตด ( ส าหรบทอรอยสาย ) = พนทหนาตดทงหมด x 0.4 ………………………… ( mm2 )
3. 20 % ของพนทภาคตดขวาง ( ส าหรบรางเดนสาย )= พนทภาคตดขวาง x 0.2 …………………………….. ( mm2 )
4. การเผอท 25 % ( ส าหรบรางเคเบล ) = 1.25 x C ( C คอ ขนาดของพนทหนาตด )……. ( mm2 )
![Page 28: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/28.jpg)
ทอรอยสาย 24
ตวอยางท 2.1 จงหาขนาดทอรอยสายเพอใชในการรอยสายไฟฟา THW จ านวน 5 เสน ดงน - 3 x 120 mm2 - 1 x 50 mm2 - G – 16 mm2
วธท า จากตารางท 2.3 แสดงขนาดพนทหนาตดและเสนผานศนยกลางของสายตารางท 1.1 - สายไฟฟาขนาด 120 mm2 มพนทหนาตด = (3 x 298.7) = 896.1 mm2 - สายไฟฟาขนาด 50 mm2 มพนทหนาตด = (1 x 143.1) = 143.1 mm2 - สายไฟฟาขนาด 16 mm2 มพนทหนาตด = (1 x 55.4) = 55.4 mm2
มพนทหนาตดรวมทงหมด = (896.1 + 143.1 + 55.4) mm2 = 1094.6 mm2
ตารางท 2.1 ขนาดพนทหนาตดของทอรอยสาย ท 40 % ของพนทหนาตด = 866 mm2 ไดทอขนาด 50 mm2, ( 2") ท 40 % ของพนทหนาตด = 1236 mm2 ไดทอขนาด 65 mm2, ( 2 1/2" ) เมอพจารณาขนาดพนทของทอรอยสายจะเหนไดวาททอรอยสายขนาด 65 mm2, (2 1/2")
มพนทเหมาะสมกบขนาดของสายไฟฟา ตอบ ดงนน เลอกใชทอขนาด 65 mm2, (2 1/2")
ตวอยางท 2.2 ตองการรอยสายไฟฟา THW ขนาด 7 x 25 mm2 ในทอรอยสาย จะตองใชทอรอยสายขนาดเทาได วธท า หาขนาดทอรอยสายโดยการค านวณ จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา
สายไฟฟาขนาด 25 mm2 มพนทหนาตด = (7 x 86.6) mm2 = 606.2 mm2
พนทหนาตดรวมทงหมด = 606.2 mm2 จากตารางท 2.1 ขนาดพนทหนาตดของทอรอยสาย
ท 40 % ของพนทหนาตด = 866 mm2 ไดทอรอยสายขนาด 50 mm2, (2") ตอบ ดงนนเลอกใชทอรอยสายขนาด 50 mm2, (2")
![Page 29: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/29.jpg)
ทอรอยสาย 25
วธท 2 หาขนาดทอรอยสายโดยวธตาราง ( วธนใชในกรณทเปนสายชนดเดยวกนและขนาดเทากน ) ตารางท 2.4 จ านวนสงสดของสายไฟฟาตามมาตรฐาน มอก. 11 – 2531 สายหมฉนวนแกนเดยว (THW)
ขนาดสายไฟฟา ( mm2 )
จ านวนสงสดของสายไฟฟาขนาดเดยวกนในทอรอยสาย
1/2" 3/4" 1" 1 1/4" 1 1/2" 2" 2 1/2" 3" 3 1/2" 4" 5" 6"
1 7 13 20 33 - - - - - - - -
1.5 6 11 17 28 44 - - - - - - -
2.5 4 8 13 22 34 - - - - - - -
4 3 5 9 15 23 36 - - - - - -
6 2 4 7 12 19 29 - - - - - -
10 1 3 4 7 12 19 32 - - - - -
16 1 1 3 5 9 14 23 36 - - - -
25 1 1 1 3 5 9 15 23 29 - - -
35 - 1 1 3 4 7 12 19 24 30 - -
50 - - 1 1 3 5 9 14 17 21 34 -
70 - - 1 1 2 4 7 10 13 16 26 37
95 - - 1 1 1 3 5 7 10 12 19 27
120 - - - 1 1 2 4 6 8 10 16 23
150 - - - 1 1 1 3 5 7 8 13 19
185 - - - - 1 1 2 4 5 6 10 15
240 - - - - 1 1 1 3 4 5 8 12
300 - - - - - 1 1 2 3 4 6 10
400 - - - - - 1 1 1 2 3 5 8
500 - - - - - - 1 1 1 2 4 6
ตอบ ดงนน จากตารางท 2.4 เลอกใชทอขนาด 50 mm2, (2") สามารถเดนในทอรอยสายไดสงสด จ านวนทงหมด 9 เสน
![Page 30: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/30.jpg)
ทอรอยสาย 26
ตวอยางท 2.3 รางเดนสาย (Wireways) รางหนงตองบรรจสายดงตอไปน สายไฟฟา THW ขนาด
- 20 x 2.5 mm2 - 10 x 4 mm2 - 5 x 10 mm2 สายไฟฟา NYY, 1/C
- 4 x 6 mm2 - 2 x 16 mm2
อยากทราบวารางเดนสายรางนจะตองมขนาดเทาได
วธท า จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผาศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา สายไฟฟา THW
- สายไฟฟาขนาด 2.5 mm2 มพนทหนาตด = (20 x 14.5) mm2 = 290 mm2
- สายไฟฟาขนาด 4 mm2 มพนทหนาตด = (10 x 21.2) mm2 = 212 mm2
- สายไฟฟาขนาด 10 mm2 มพนทหนาตด = (5 x 40.7) mm2 = 203.5 mm2
สายไฟฟา NYY, 1/C - สายไฟฟาขนาด 6 mm2 มพนทหนาตด = (4 x 95.0) mm2
= 380 mm2 - สายไฟฟาขนาด 16 mm2 มพนทหนาตด = (2 x 132.7) mm2
= 265.4 mm2
![Page 31: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/31.jpg)
ทอรอยสาย 27
มพนทหนาตดรวมทงหมด = (290 + 212 + 203.5 + 380 + 265.4) mm2 = 1350.9 mm2
พจารณาขนาดรางเดนสาย ท 20% ของพนทหนาตดของ 50 x 100 mm = 1000 mm2
ท 20% ของพนทหนาตดของ 75 x 100 mm = 1500 mm2
เมอพจารณาพนทของรางเดนสายจะเหนไดวาทรางเดนสายขนาด 75 x 100 mm มพนทเหมาะสม กบขนาดสายไฟฟา
ตอบ ดงนน เลอกรางเดนสายขนาด 75 x 100 mm
ตวอยางท 2.4 บานหลงหนงใชสายไฟฟา THW ขนาด 20 x 4 mm2 ในการวางสายไฟฟาบนรางเดนสาย (Wireways) อยากทราบวาจะตองใชรางเดนสายขนาดเทาใดจงจะสามารถรองรบสายไฟฟา THW ได วธท 1 การหาขนาดรางเดนสายโดยวธการค านวณ จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผาศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา โดยเลอกพจารณาทสายไฟฟา THW
สายไฟฟาขนาด 4 mm2 มพนทหนาตด = (20 x 21.2) mm2 = 424 mm2
เลอกพจารณาขนาดรางเดนสายทขนาด 50 x 50 mm มพนทภาคตดขวาง = 2500 mm2
ท 20 % ของพนทภาคตดขวาง = (0.2 x 2500) mm2 = 500 mm2
ตอบ ดงนนเมอพจารณาถงความเหมาะสมของพนทหนาตดกบพนทภาคตดขวางระหวางสายไฟฟากบรางเดนสายจงเลอกใชรางเดนสายขนาด 50 x 50 mm
![Page 32: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/32.jpg)
ทอรอยสาย 28
วธท 2 การหาขนาดรางเดนสายโดยวธตาราง
ขนาดสายไฟฟา
( mm 2 )
จ านวนสงสดของสายไฟฟา THW ในรางเดนสาย
50x50 50x100 75x100 100x100 100x150 150x150 200x200 200x300
1 52 104 - - - - - - 1.5 44 88 - - - - - - 2.5 34 68 103 137 - - - - 4 23 47 70 94 - - - - 6 18 37 56 75 113 - - - 10 12 24 36 49 73 110 - - 16 9 18 27 36 54 81 144 - 25 5 11 17 23 34 51 92 - 35 4 9 14 19 28 43 76 115 50 3 6 10 13 20 31 55 83 70 2 5 7 10 15 23 42 63 95 1 3 5 7 11 17 31 47 120 1 3 5 6 10 15 26 40 150 1 2 4 5 8 12 22 33 185 1 2 3 4 6 9 17 26 240 - 1 2 3 5 7 13 20 300 - 1 2 2 4 6 11 16 400 - 1 1 2 3 5 9 13 500 - - 1 1 2 3 7 10
จากตารางจะเหนไดวาสายไฟฟา THW ทขนาดรางเดนสาย 50 x 50 mm สามารถวางสายไฟฟาไดทงหมด 23 เสนและเมอพจารณาถงความเหมาะสมแลวจงสามารถเลอกใชรางเดนสายขนาด 50 x 50 mm ได
ตอบ ดงนนเลอกใชรางเดนสายขนาด 50 x 50 mm
![Page 33: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/33.jpg)
ทอรอยสาย 29
ตวอยางท 2.5 อาคารแหงหนงตองการเดนสายไฟฟาชนด NYY, 3/C ขนาด 10 x 120 mm2 ในรางเคเบล อยากทราบวา ตองใชรางเคเบลขนาดเทาไรจงจะสามารถรองรบสายไฟฟาดงกลาวได วธท า พจารณาตารางท 2.8 สายเคเบลหลายแกนในระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนได หรอ แบบรางมชองระบายอากาศ
จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา สายไฟฟา ขนาด 120 mm2 มเสนผานศนยกลาง = ( 10 x 50.5 ) mm2
= 505 mm2 เผอพนท 25% = (505 x 1.25) mm2
= 631.25 mm2 เมอพจารณาพนทของรางเคเบลตามตารางท 2.9 จงเลอกรางขนาด 700 mm หรอ 750 mm ตามความเหมาะสม
ตอบ ดงนนเลอกรางเคเบลขนาด 700 mm หรอ 750 mm
ตวอยางท 2.6 ในรางเคเบลของโรงงานอตสาหกรรมแหงหนงวางสายไฟฟา NYY, 3/C ขนาด 5 x 70 mm2 และ 15 x 50 mm2 จงหาขนาดของรางเคเบล วธท า พจารณาตารางท 2.8 สายเคเบลหลายแกนในระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนได หรอแบบรางมชองระบายอากาศ จากตารางท 2.3ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา - สายไฟฟาขนาด 70 mm2 มพนทหนาตด = ( 5 x 1288.2 ) mm2
= 6441 mm2 - สายไฟฟาขนาด 50 mm2 มพนทหนาตด = (15 x 1017.9 ) mm2
= 15268.5 mm2 รวมพนทหนาตดทงหมด = (6441 + 15268.5) mm2
= 21709.5 mm2
![Page 34: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/34.jpg)
ทอรอยสาย 30
ตารางท 2.9 พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลหลายแกนระบบแรงต าในรางเคเบลแบบบนไดแบบ รางมชองระบายอากาศ หรอแบบดานลางทบ
ทความกวาง 600 mm ชองท 1 มพนท 1800 mm2 ทความกวาง 750 mm ชองท 1 มพนท 22500 mm2
เมอพจารณาพนทของรางเคเบลจงเลอกรางขนาดความกวาง 750 mm ตอบ ดงนนเลอกรางเคเบลขนาด 750 mm
ตวอยางท 2.7 โรงงานแหงใชสายไฟฟา NYY, 3/C ขนาด 10 x 70 mm2 และ 5 x 120 mm2 วางบนรางเคเบล ถาใชรางเคเบลแบบบนได จะตองใชขนาดเทาใด วธท า พจารณาจากตารางท 2.8 สายเคเบลหลายแกนระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนได แบบรางมชองระบายอากาศหรอแบบดานลางทบ
จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา - สายไฟฟาขนาด 70 mm2 มพนทหนาตด = (10×1288.2) mm2
= 12882 mm2 - สายไฟฟาขนาด 120 mm2 มเสนผานศนยกลาง = 50.5 mm2 Sd คอ ผลรวมของเสนผานศนยกลาง = (5×50.5) mm2
= 252.2 mm2 12,882 A – (30.5×252.5) mm2 A = 12,882 + (30.5×252.5) mm2 A = 20583.25 mm2
พจารณาตารางท 2.9 พนทสงสดส าหรบวางสายเคเบลหลายแกนในระบบแรงต า วางในรางเคเบล แบบบนได หรอ แบบรางมชองระบายอากาศ ในชองท1 และชองท 2
ทความกวาง 600 mm มพนท 18000 mm2 ทความกวาง 750 mm มพนท 22500 mm2
เมอพจารณาพนทของรางเคเบลจงเลอกรางขนาดความกวาง 750 mm ตอบ ดงนน เลอกรางเคเบลแบบบนไดขนาด 750 mm
![Page 35: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/35.jpg)
ทอรอยสาย 31
ตวอยางท 2.8 จะตองใชรางเคเบลขนาดเทาใดหากตองวางสายไฟฟา NYY,1/C ขนาด 15×70 mm2 บนรางเคเบล วธท า พจารณาตารางท 2.10 สายเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนไดหรอแบบรางมชอง ระบายอากาศ
จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา สาย NYY,1/C ขนาด 70 mm2 มเสนผาศนยกลาง
= 15×19 mm = 285 mm
เผอพนท 25% = 285×125 = 356.25 mm
จากตารางท 2.11 พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าในรางเคเบลแบบบนไดหรอแบบรางมชองระบายอากาศ
ตอบ ดงนน เลอกใชรางเคเบลขนาด 400 mm หรอ 450 mm ตามความเหมาะสม
ตวอยางท 2.9 ในการออกแบบระบบไฟฟาของอาคารแหงหนงไดขนาดสายไฟฟาทจะสามารถวางบนรางเคเบล เปนสาย THW ขนาด 15×120 mm2 และ 12×240 mm2 อยากทราบวาจะเลอกใชรางเคเบลขนาดเทาใด วธท า พจารณาจากตารางท 2.10 สายเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนไดหรอแบบรางม
ชองระบายอากาศ จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา
สาย THWขนาด 120 mm2 มขนาดพนทหนาตด = 15×298.7 mm2
= 4480.5 mm2 ขนาด 240 mm2 มขนาดพนทหนาตด
= 12×572.6 mm2 = 6871.2 mm2
รวมพนทหนาตดทงหมด = 11351.7 mm2 จากตารางท 2.11 พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าในรางเคเบล แบบบนไดหรอแบบรางมชองระบายอากาศ
ตอบ ดงนน เลอกใชรางเคเบลขนาด 450 mm
![Page 36: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/36.jpg)
ทอรอยสาย 32
ตวอยางท 2.10 อาคารเรยนรวม 5 ชนในมหาวทยาลยแหงหนง ใชหมอแปลงขนาด 800 kVA22 kV/400-230 V ถาใชสาย THW เปนสายประธานจะตองใชรางเคเบลขนาดเทาใด
วธท า In = 3800 ×10
3 × 400 = 1154.7 A
ขนาดสายประธานเผออก 25% ใหถอวาหมอแปลงเปนโหลดตอเนอง Ic = 1.25 × 1154.7 A = 1443.37 A
ใชสายไฟฟา 3เสนตอเฟส
I = 1443.37
3 = 481.123 A
สายแตละเสนตองน ากระแส = 481.123 A
ไดสายไฟฟาขนาด 2
23 × 400mm
31 ×185mm
จะไดสาย THW ขนาด 9×400 mm2 และ 3×240 mm2 พจารณาตารางท 2.10 สายเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนไดหรอแบบรางม ชองระบายอากาศ
จากตารางท 2.3 ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา สาย THW ขนาด 185 mm2 มขนาดพนทหนาตด = 3×452.4 mm2
= 1357.2 mm ขนาด 400mm2 มขนาดเสนผาศนยกลาง = 33.5 mm
Sd = ขนาดของเสนผาศนยกลางทงหมด = 33.5×9 = 301.5 mm
1315.2 ≤ A- (27.9×301.5) A = 1315.2+ (27.9×301.5)
A ≥ 9727.05 mm2 จากตารางท 2.11 พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าในรางเคเบลแบบบนได
หรอแบบรางมชองระบายอากา ตอบ เลอกรางเคเบลขนาด 400 mm หรอ 450 mm ตามความเหมาะสม
![Page 37: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/37.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 33
บทท 3 เซอรกตเบรกเกอร
3.1 บทน า เซอรกตเบรกเกอร หมายถง อปกรณทท างาน เปดและปดวงจรไฟฟา แบบไมอตโนมต แตสามารถเปด
วงจรไดอตโนมต ถามกระแสไหลผาน เกนกวาคาทก าหนด โดยไมมความเสยหายเกดขน
3.2 พกดกระแสของ circuit breaker ทควรรจกม 3 ตวคอ Ampere Trip (AT) เปนพกดกระแส handle rating ซงบอกใหรวาสามารถทนกระแสใชงานในภาวะ
ปกตไดสงสดเทาใด มกแสดงคาไวท name plate หรอดามโยกของเซอรกตเบรคเกอร ซงมาตรฐานของ NEC 1990 paragraph 240-6 ก าหนดดงน 15, 60, 70, 80, 90, 100, 110, 125, 150, 175, 200, 225, 250, 300, 350, 400, 450, 600, 700, 800, 1000, 1200, 1600, 2000, 2500, 3000, 4000, 5000, 6000 A
ในกรณทขนาดอปกรณของผผลตบางรายไมมคาตรงกบคาทก าหนด กสามารถเลอกใชคาทสงขนไปแทนได สงควรรเพมเตมกคอ พกดการทนกระแสของเซอรกตเบรคเกอรถกแบงออกเปน 2 กลมคอ
- standard circuit breaker ในทนหมายถงชนด thermal magnetic ซงถาน าเอา เซอรกตเบรก เกอรชนดนไปใชกบโหลดตอเนอง จะปลดวงจรท 80 % ของพกดกระแส เซอรกตเบรคเกอร
- 100% rated เซอรกตเบรคเกอร แบบนถาน าไปใชกบโหลดตอเนอง จะตดวงจรทพกดกระแสของเซอรกตเบรคเกอร แตจะมเฉพาะสนคาของอเมรกาเทานน
Ampere Frame (AF) พกดกระแสโครง ซงหมายถงพกดการทนกระแสสงสดของเบรคเกอรในรนนนๆ Ampere Frame มประโยชนคอ สามารถเปลยนพกด Ampere Trip ไดโดยทขนาด (มต) ของเบรคเกอรยงคงเทาเดม คา AF ตามมาตรฐาน NEMA มดงน 50, 100, 225, 250, 400, 600, 800, 1000, 1200, 1600, 2000, 2500, 4000, 5000 AF
![Page 38: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/38.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 34
Interrupting Capacity (IC) เปนพกดการทนกระแสลดวงจรสงสดโดยปลอดภยของเบรคเกอรนนๆ โดยปกตก าหนดคาการทนกระแสเปน KA คา IC จะบอกใหรวาเบรคเกอรทใชนนมความปลอดภยมากนอยเพยงใด การเลอกคากระแส IC จะตองรคากระแสลดวงจร ณ จดนนๆ เสยกอน ตามมาตรฐาน IEC947-2 แลวสามารถแบงเปน 4 ประเภทคอ
- Icu - Icm - Icw - Ics
3.3 เซอรกตเบรกเกอรแรงดนต า หมายถง เซอรกตเบรกเกอร ทใชกบแรงดนไฟฟานอยกวา 1000 V โดยสามารถแบงออกไดหลายชนด ไดแก 1. Molded Case Circuit Breaker (MCCB) 2. Air Circuit Breaker1. Mold Case Circuit BreakerMold Case Circuit Breaker หมายถง breaker ทถกหอหมมดชดโดย mold 2 สวน มกท าดวย
phenolic ซงเปนฉนวนไฟฟาสามารถทนแรงดนใชงานได breaker แบบน มหนาทหลก 2 ประการคอท าหนาทเปนสวทซเปด-ปดดวยมอ และเปดวงจรโดยอตโนมต เมอมกระแสไหลเกน หรอเกดลดวงจร โดย breaker จะอยในภาวะ trip ซงอยกงกลางระหวางต าแหนง ON และ OFF เราสามารถ reset ใหมไดโดย กดคนโยกใหอย ในต าแหนง OFF เสยกอน แลวคอยโยกไปต าแหนง ON การท างานแบบนเรยกวา quick make , quick break ลกษณะของ breaker แบบนทพบเหนโดยทวไปคอ
รปท 3.1 Mold Case Circuit Breaker
![Page 39: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/39.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 35
MCCB อาจแบงตามการใชงานไดดงน MCCB ขนาดเลก ( Miniature Circuit Breaker : MCB )
MCB มใชส าหรบตดตงในแผงจายไฟ ( Panelboard ) หรอแผงจายไฟของทอยอาศย (Consumer Unit) เพอปองกนระบบไฟฟาของบาน ส านกงาน หรออตสาหกรรม และส าหรบมาตรฐานทใชสวนมากส าหรบ MCB จะเปนมาตรฐาน ICE 60898
คณสมบตของ MCB มดงน 1. มทง 1, 2 และ 3 ขว 2. ม AF คอ 50 AF หรอ 63 AF 3. ม IC ตงแต 3 kA ถง 10 kA
MCB ทมการปองกนการลดวงจรลงดนมความไว 10 mA, 30 mA ส าหรบปองกนไฟดด
MCCB ขนาดมาตรฐาน (Standard Circuit Breaker) MCCB ชนดนมขนาดตงแต 100 AF ถง 2500 AF และมใหเลอกใชอยหลายระดบเปน MCCB ทมไม
สงมากนก เชน18 kA, 25 kA และ 30 kA เหมาะส าหรบงานระบบไฟฟาขนาดเลก MCCB แบบ IC สง ( High Interrupting Capacity Circuit Breaker) เปน MCCB ทม IC สงกวา Standard CB มนาดของ IC หลายระดบ ไดแก 25 kA, 35 kA, 50 kA,
65 kA, 100 kA MCCB แบบนใชในทซงมกระแสลดวงจรสงเกนกวาทจะใช Circuit Breaker แบบมาตรฐานได MCCB แบบก าจดกระแสลดวงจร ( Current Limiting Circuit Breaker :CLCB ) Current Limiting Circuit Breaker เปน Circuit Breaker ทม IC สงมาก 100 kA ถง 200 kA ท
400/415 V การทม IC สงจะสามารถตดกระแสวงจรไดเรวมาก คอภายใน 5 ms การท Current Limiting Circuit Breaker สามารถลดกระแสยอด และพลงงานผานไดนน ท าใหเราสามารถใช Circuit Breaker ขนาดเลกทม IC ต าในวงจรไฟฟาซงมกระแสลดวงจรสงกวา IC ของ Circuit Breaker ได โดยม Current Limiting Circuit Breaker คมอยตนทาง
![Page 40: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/40.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 36
2. Air Circuit Breaker (ACB )เปนเบรคเกอรทใชกบแรงดน < 1000 V มขนาดใหญใชเปน MCB โดยทวไปมพกดกระแสตงแต
225-6300 A และม interrupting capacity สงตงแต 35-150 KA โครงสรางทวไปท าดวยเหลกมชองดบอารก (Arcing chamber) ทใหญโตแขงแรงเพอใหสามารถรบกระแสลดวงจรจ านวนมากได ACB ทมขายในทองตลาด มกใชอปกรณอเลกทรอนกสตรวจจบและวเคราะหกระแสเพอสงปลดวงจร
รปท 3.2 Circuit Breaker ขนด ACB
ส าหรบ LV Air CB ยหอ MERLIN GERIN ไดแบงออกเปน 3 กลม ใหเหมาะสมกบงานแตละประเภท - N1 : standard - H1, H2 : high performance
- L1 : current limiting แตละประเภทจะมคา breaking capacity ทแตกตางกนเชน
Breaking Capacity ( KA rms , Ics = Icu, 220/415 V according to IEC 947-2 ) current rating (A) 800-1600 2000/2500 3200 4000 5000 6300
Type N1 40 55 - - - - H1 65 75 75 75 100 100 H2 100 100 100 100 125 125 L1 130 130 - - - -
Degree of pollution (IEC947-2)
IV IV IV IV IV IV
![Page 41: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/41.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 37
ACB ม 2 ชนดคอ Fixed type และ Draw out type คอ
ACB แบบ Draw out type เปนเบรคเกอรชนดชกออก ซงตดตงบนฐานรางเลอน สามารถถอดเปลยนและซอม ไดสะดวกรวดเรว เบรคเกอรอกชนดหนง คอ direct current breaker มใชกบชนด draw out เทานน เพอขยายความสามารถการทนกระแสของเบรคเกอร มลกษณะดงรป
Draw out type
Direct current CB
รปท 3.3 ACB แบบ Drawout type
![Page 42: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/42.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 38
ACB แบบ Fixed type เปนเบรคเกอรชนดยดตดกบท ซงทจรงแลวกคอสวนทเคลอนท ของเบรคเกอรแบบ drawout โดยเพมปกโลหะ (fixing bracket) ประกบดานขางทง 2 ดาน มลกษณะดงรป
รปท 3.4 ACB แบบ Fixed type
ขอเปรยบเทยบระหวาง MCCB กบ ACB 1. ACB เปนแบบเปดสามารถเพมเตมบรภณฑชวยตางๆ เขาไปไดอยางสะดวก แตชนสวนของ
MCCB ทงหมดอยภายใน Molded Plastic จะปรบตงจากโรงงาน การเพมผลตภณฑภายหลงท าไมได 2. MCCB ไมจ าเปนตองมการบ ารงรกษาเนองจากความชน ฝนและวสดแปลกปลอมเขาถง ชนสวน
ไดยาก แต ACB ตองมการบ ารงรกษาเปนประจ า 3. ACB ถกออกแบบใหแขงแรง ทนการลดวงจรไดสงม Short Time Rating ( lcw) คอสามารถ ทน
กระแสลดวงจรไดนาน ถง 1 sec แต MCCB ทนกระแสลดวงจรไดนาน 10 – 20 ms เทานน ดงนน MCCB จงตองตดกระแสลดวงจรไดอยางรวดเรว
![Page 43: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/43.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 39
3.4 แผงยอย ( Panelboards) แผงยอย คอ บรภณฑไฟฟาทรบไฟจากสายปอนหรอสายประธาน แลวจดการแยกไฟฟาทไดรบ
ออกเปนวงจรยอยหลายวงจรยอยเพอจายไฟฟาใหโหลดตอไป
การจดเรยง busbar ของ Load center ภายใน load center จะประกอบดวยแทงตวน า (bus bar) เรยงจากซายไปขวาคอเฟส A, B, C ตามล าดบ
และมการเรยง ล าดบวงจรจากซายไปขวาและบนลงลางดงรป
รปท 3.5 โครงสรางของ Load center
การเลอก Load center มาใชงานนนจะมวงจรยอยไดไมเกน 42 วงจรยอย และควรจดใหมการจายโหลดประเภทตางๆ แยกกนเชน วงจรยอยแสงสวาง, วงจรยอยเตารบ, วงจรยอยเครองใชไฟฟา วงจรยอยเฉพาะเปนตน ส าหรบวงจรยอยแสงสวางและเตารบ ทวไป โหลดในวงจรยอยนนไมควรเกน 60% ซงถอเปนการ เผอโหลดในอนาคต แตรวมแลวไมเกน 80% ของพกดวงจรยอย กรณทเปน load center 3 เฟส การจดวงจรยอยใหสมดล จะชวยใหการใชไฟฟามประสทธภาพ ดงนนจงควรตอโหลด เรยงกนดงนคอ ตอเขาทวงจรหมายเลข 1, 3, 5 ตามดวย 2, 4, 6 และ 7, 9, 11 ไปเรอยๆ โดยแตละวงจรพยายามแบงโหลด ใหมคาเทากนหรอใกลเคยงกนหลงจากจดวงจรยอยของโหลดตางๆ ครบแลว ตองจดใหม วงจรยอยส ารองและวงจรยอยวาง โดยวงจรยอยส ารองเปนวงจร ทม miniature CB ตดตงอยแตไมมการจายไฟและไมมสายไฟ ตออยกบ CB สวนวงจรยอยวางจะ
![Page 44: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/44.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 40
ไมม CB ตดตงแตอยางใด จะเหนเปนชองวางเทานน ใน Load center ตวหนงๆ ควรม วงจรยอยส ารองและวงจรยอยวางประมาณ 20% จากนนใหรวม โหลดในแตละเฟส ยกเวนวงจรยอยวางและตรวจสอบดวามคา ใกลเคยงกนหรอไม ระบบสมดลทดนนแตละเฟสควรตางกน ไมเกน 20% ถาตางกนมากกวานควรจดสลบวงจรเสยใหม ใหสมดล
แผงยอยจะแบงตามประเภทการใชงานดงน แผงยอยทใชส าหรบงานทวๆ ไป ( Load center ) Load center เหมาะส าหรบควบคมระบบไฟฟาในอาคาร ขนาดกลางและใหญ หรอโรงงาน
อตสาหกรรม Load center ทใชกบไฟฟา 1 เฟส 2 สาย จะมลกษณะคลายกบ Consumer Unit แตโดยสวนใหญแลว Load center จะใชกบไฟฟา 3 เฟส 4 สาย มากกวามจ านวนวงจรยอยใหเลอกหลายขนาดมตงแตขนาด 12, 18, 24, 24, 30, 36 จนถง 42 วงจร Load center แบงออกเปน 2 ชนดคอ
- Main Lugs - Main Breaker
Load center แบบ Main Lugs
รปท 3.6 Load center แบบ Main Lugs
![Page 45: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/45.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 41
Load center แบบ Main Lugs จะม lug ตอสายซงใชตอกบสายเมนทง 3 เฟส และ terminal ส าหรบตอสายนวทรอล โดยไมมตวควบคมหลก (Main CB.) การจายกระแสของ load center ชนดน จะจายผาน busbar ไปยง miniature circuit breaker ซงมากหรอนอยขนอยกบ ความสามารถในการทนกระแสของ busbar เชน 100A , 225A เปนตน การเลอกใชงานใหพจารณาจากจ านวนวงจรยอย ทตองการ ไดแก 12,18,24,30,36 และ 42 วงจรยอย ( 1 วงจรยอย สามารถ ใส miniature CB. แบบ 1 ขว ได 1 ตว ) โดยกระแสใชงาน ทงหมดไมควรเกน 80% ของพกด Load center เชน เลอกพกด busbar 100 A กระแสใชงานโดยรวมไมควรเกน 80 A แตเนองจาก Load centerชนดนไมมตวควบคมหลก การใชงาน จงมกใชควบคกบ safety switch หรอใชรวมกบอปกรณควบคมหลกอยางใดอยางหนงเสมอ
Load center แบบ Main circuit breaker
รปท 3.7 Load center แบบ Main circuit breaker
Load center แบบ Main circuit breaker คลายกบแบบ Main lugs แตจะม Main CB แบบ 3 ขว ท าหนาทเปนตวควบคมหลกในการจายกระแสผาน busbar ไปยง miniature circuit breaker โดยพกดการทนกระแสสงสด ของ Main CB ตองไมเกนพกดการทนกระแสของ busbar เชน รนทมพกด busbar 100A สามารถเลอก Main CB ไดตงแต 15A, 20A, 30A, 40A, 50A, 60A, 70A, 80A, 90A และ 100A เปนตน การเลอกใชงานนอกจากจะพจารณาจ านวนวงจรยอย ซงเหมอนกบ แบบ Main lugs แลว ตองเลอกขนาด Main CB ใหเหมาะสมดวย
![Page 46: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/46.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 42
แผงยอยส าหรบทอยอาศย ( Consumer Unit ) เปนแผงไฟฟาส าเรจรปนยมใชในบานและ/หรอส านกงานขนาดเลกทใชไฟฟาระบบ 1 เฟส 2 สาย
220 โวลท มจ านวนวงจรยอยหลายขนาดไดแกขนาด 4,6,8,12,16 วงจรยอยตวเซอรกตเบรกเกอรหรอ Main CB ทอยใน Consumer Unit จะมขนาดของ Ampere Trip ใหเลอกใชดงนคอ 16A, 20A, 32A, 45A, 63A, 70A, 80A, 100A มขนาดของ Ampere Frame คอ 100 A Main CB บางรนมการปองกนกระแสรวประมาณ 30 mA ซงราคากจะสงกวารนทไมมการปองกน คา IC ของ Main CB จะมคา 10 kA
รปท 3.8 Consumer Unit
Consumer Unit ประกอบดวยเมนเบรคเกอร (2 ขว) และเบรคเกอรยอย (1 ขว) ทเสยบตออยกบ bus bar มขวตอสายนวทรอล และขวตอสายกราวด ทนยมใชทวไปมจ านวนวงจรยอยตงแต 4-16 วงจรยอย
![Page 47: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/47.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 43
รปท 3.9 โครงสรางของ consumer unit
รปดานบนแสดงรายละเอยดภายในของ consumer unit
- หมายเลข1 = เมนเบรคเกอร 2 ขว ใหเลอกขนาดตามมเตอรของการไฟฟา (สงสดไมเกน 100 A) - หมายเลข2 = bus bar ส าหรบวงจรขนาด 100 A - หมายเลข3 = Neutral Lug (N) - หมายเลข4 = Ground bar (G) - หมายเลข5 = miniature CB. แบบ 1 ขว ส าหรบวงจรยอย - หมายเลข6 = Earth leakage miniature CB. แบบ 1 ขว (เปนเบรคเกอรชนดกนไฟดด อาจใช หรอไมกได)
![Page 48: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/48.jpg)
เซอรกตเบรกเกอร 44
การเลอก consumer unit มาใชงานใหพจารณาจากจ านวนวงจรยอยทตองการและควรเผอไว 1-2 วงจร
ส าหรบโหลดในอนาคต การซอ consumer จะไดรบเพยงตว consumer และเมนเบรคเกอรเทานน ไมมเบรคเกอรยอยแตอยางใด โดยขนาดของเมนเบรคเกอรสามารถ เลอกไดตามตองการแตไมเกน 100 A ทงนขนาดของเมนจะมผลตอราคาของ consumer ดวย
การตดตงเบรคเกอรลงใน consumer ตองเปดฝาครอบออกกอนแลวจงเสยบเมนเบรคเกอรลงในชองดานซายมอสด ซงสายมไฟ (สาย line) จะตออยดานขวาของเบรคเกอร สวนสายนวทรอลจะตอดานซายมอของเบรคเกอร (ดรปประกอบ) หากตอผดจะท าใหมไฟฟา คางในวงจร เพราะเบรคเกอรจะตดสายนวทรอลแทน ซงมอนตรายมาก อาจสงเกตจดตอสายงายๆ คอจะมตวอกษร L และ N ก ากบไว
รปท 3.10 การตดตง CB ลงใน consumer
![Page 49: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/49.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 45
` บทท 4 หมอแปลงไฟฟา
4.1 บทน า เปนอปกรณทใชเปลยนระดบแรงดนใหสงขนหรอต าลงตามตองการ ภายในประกอบดวยขดลวด
2 ชดคอ ขดลวดปฐมภม (Primary winding) และ ขดลวดทตยภม (Secondary winding) แตส าหรบหมอแปลงก าลง (Power Transformer) ขนาดใหญบางตวอาจมขดลวดทสามเพมขนคอขด Tertiary winding ซงมขนาดเลกกวาขด Primary และ Secondary และแรงดนทแปลงออกมาจะมคาต ากวาขด Secondary
รปท 4.1 หมอแปลงไฟฟา
4.2 ชนดของหมอแปลง 1. หมอแปลงไฟฟาก าลง (Power Transformer) 2. หมอแปลงจ าหนาย (Distribution Transformer) 3. หมอแปลงส าหรบเครองมอวด (Instrument Transformer)4. หมอแปลงส าหรบความถสง (High frequency Transformer)
![Page 50: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/50.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 46
ส าหรบหมอแปลงจ าหนายทใชงานทวไปของการไฟฟาสวนภมภาคแบงออกเปน 2 ระบบคอ1. ระบบ 1 เฟส 3 สาย มใชงาน 4 ขนาดคอ 10 KVA, 20 KVA, 30 KVA, 50 kVA 2. ระบบ 3 เฟส 4 สาย มหลายขนาดไดแก 30, 50, 100, 160, 250, 315, 400, 500, 1000, 1250, 1500,
2500 kVA หมอแปลงทตดตงเพอจายกระแสไฟฟาทวไปของการไฟฟาสวนภมภาคก าหนดใหใชไดตงแตขนาด 10 kVA. 1 เฟส จนถง 250 kVA. 3 เฟส (ยกเวน 30 kVA. 3 เฟส) นอกเหนอจากนเปนหมอแปลงทตดตงใหผใชไฟเฉพาะราย
4.3 การปองกนหมอแปลง หมอแปลงจ าหนายทวไปจะมคา percent impedance คอนขางต าคอ 4 - 6 % ดวยจดประสงคเพอ
ตองการใหม Voltage Regulation ดคอ ไมวาโหลดของหมอแปลงจะมมากหรอนอยเพยงใด แรงดนของหมอแปลงกไมเปลยนแปลงมาก ยงมความสม าเสมอของแรงดน แตผลทตามมาคอจะท าใหกระแสลดวงจรคอนขางสงมากจงตองปองกนหมอแปลง โดยการตดตงฟวสทงดานแรงสงและแรงต า ซงมหลกการคราวๆ ดงน
1. หมอแปลงแตละตว ตองมอปกรณปองกนโดยอสระ2. พกดฟวสแรงสงของหมอแปลง ควรมขนาด 2-3 เทา ของกระแสเตมพกดหมอแปลง
รปท 4.2 ฟวสแรงสง (Dropout Fuse)
![Page 51: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/51.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 47
รปท 4.3 ฟวสแรงต า
วตถประสงคของการใสฟวสคอปองกนการลดวงจร และการท างานอยางสมพนธกน (Co-ordination) ระหวางฟวสแรงสงและแรงต า ไมใชปองกนการ over load ของหมอแปลง เพราะฟวสจะขาดทกระแสประมาณ 2 เทาของพกดฟวส โดยตองการใหฟวสในระบบแรงต าขาดกอนถาหากเกดการลดวงจรในระบบแรงต าขน
4.4 การตดตงหมอแปลง หมอแปลงไฟฟาแบงการตดตงออกเปน 2 แบบคอ 1. การตดตงภายในอาคาร2. การตดตงภายนอกอาคาร
4.4.1 การตดตงภายในอาคาร การตดตงหมอแปลงภายในอาคาร ตดตงได 2 แบบคอ 1. ตดตงในบรเวณทจดไวส าหรบการตดตงหมอแปลงโดยเฉพาะ2. ตดตงในหองหมอแปลง
4.4.2 การตดตงภายนอกอาคาร การตดตงหมอแปลงภายนอกอาคาร ตดตงได 4 แบบคอ 1. ตดตงบนนงรานหมอแปลง2. ตดตงบนลานหมอแปลง
![Page 52: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/52.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 48
3. ตดตงบนยกพน4. ตดตงในเครองหอหม
มาตรฐานการตดตงหมอแปลงไฟฟา การตดตงหมอแปลงของการไฟฟาสวนภมภาคม 3 แบบคอ 1. แบบแขวนใชส าหรบตดตงหมอแปลง 1 เฟส ขนาดตงแต 10-160 kVA 2. แบบนงรานใชส าหรบตดตงหมอแปลง 3 เฟส ขนาดตงแต 50-250 kVA (กฟภ) และตงแต 50 – 500แบบตงพนใชส าหรบตดตงหมอแปลง 3 เฟส ขนาดตงแต 315-2,000 kVA
3. แบบตงพนใชส าหรบตดตงหมอแปลง 3 เฟส ขนาดตงแต 315-2,000 kVA
4.5 การตรวจสภาพทวไปของหมอแปลง 1. ตรวจสอบการตดตงใหถกตองตามมาตรฐาน2. ตรวจสอบลอฟาแรงสง, dropout, ฟวสสวตซแรงต า ใหอยในสภาพครบถวนและขนาดถกตองตาม
พกด3. ตรวจดทดดความชนโดยสงเกตทสของ silica gel ถาเปนสชมพแสดงวาเสอมสภาพ ตองเปลยนใหม4. ตรวจสอบหวตอทบชชงหมอแปลงไมใหหลวมเพอกนการอารก5. ตรวจซลของหมอแปลงทงหมด เพอปองกนน ามนหมอแปลงไหลซมออกมา6. ตรวจดระดบน ามนทถงอะไหล 7. ตรวจสอบกราวดตางๆ ของหมอแปลงและระบบปองกน ใหอยในสภาพเรยบรอยถกตองตาม มาตรฐาน 8. ตรวจสอบขนาดสายแรงต าและจ านวนสายทออกจากบชชงแรงต าถงฟวสแรงต า 9. ตรวจสอบคานนงรานหมอแปลง10. ตรวจสอบความตานทานของสายดนและลอฟาแรงสงใหอยในพกดไมเกน 5 โอหม
4.6 ขอปฏบตเกยวกบหมอแปลงไฟฟา 4.6.1 การปลดไฟฟาออกจากหมอแปลง 1.ควรใชไมชกฟวสปลด dropout fuse เทานน ไมควรใชไมชนดอนแทนและไมชกฟวสตองอยในสภาพดไมเปยกชน และตองใสถงมอยางและถงมอหนงทกครง
![Page 53: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/53.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 49
2. ยนอยในทมนคงมใหเสยการทรงตว ขณะทยกไมชกฟวสหรอไมชกฟวสโนมลงขณะชกออก3. การปลดแรงสงออก ควรชกดวยความเรวพอประมาณ เพอลดการอารกทเกดขน อนเปนเหต ใหหนาสมผสช ารด และใหชกเฟสทอยหางจากเสากอน4. กรณอปกรณปองกนดานแรงต าของหมอแปลงใชคทเอาทแรงต าแบบฟวสธรรมดา ใหปลดแรงสง กอนแลวจงปลดแรงต า เพราะการอารกขณะชกทแรงต าจะเปนอนตรายแกผชกมากกวาแรงสงเนองจากผปฏบตอยใกลอปกรณแรงต ามาก 5. กรณอปกรณปองกนดานแรงต าของหมอแปลงใช LT switch แบบการไฟฟาสวนภมภาค ใหปลดดานแรงต ากอน 6. ท ากราวด และ ชอตแรงต าระบบจ าหนาย เพอปองกนแรงดนไฟฟาจายยอนกลบจากผใชไฟ
4.6.2 การสบไฟฟาเขาหมอแปลง
1. ปลดสายชอตและกราวดทท าไวในระบบจ าหนาย2. กรณอปกรณปองกนดานแรงต าของหมอแปลงใชคทเอาทแรงต าแบบฟวสธรรมดาใหสบสวตซ
คท เอาทแรงต ากอนสบแรงสง 3. กรณอปกรณปองกนดานแรงต าของหมอแปลงใช LT switch แบบการไฟฟาสวนภมภาค ใหสบ
สวตชแรงต าหลงสบแรงสง 4. การสบจายแรงสง-แรงต า ตองท าดวยความระมดระวง เทยงตรงและรวดเรวใหไดในครงเดยวเพอ
ไมใหเกดอารกมาก และใหสบจายเฟสทอยใกลเสากอน
![Page 54: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/54.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 50
4.7 นงรานหมอแปลง หมอแปลงไฟฟาสามารถตดตงบนเสาได การตดตงหมอแปลงบนเสาไฟฟาขอส าคญทจะลมไมไดคอ
ความแขงแรงของเสาไฟฟา ปกตหมอแปลงของผใชไฟฟาจะเปนหมอแปลงทมขนาดใหญ น าหนกมากในการตดตงจงตองใชเสาไฟฟารบน าหนกถงสองตนโดยมคานเชอมถงกน และน าเอาหมอแปลงวางบนคานนซงนยมเรยกวานงรานหมอแปลง นงรานหมอแปลงทมใชอยทวไปแงตามความสามารถในการรบน าหนกได 2 ขนาดคอ
1. ขนาดรบน าหนก 4.5 ตน2. ขนาดรบน าหนก 6.5 ตนขนาดรบน าหนกของหมอแปลงนตองสอดคลองกนทงหมดทงชดของนงรานหมอแปลงเชน ฐานเสา
คาน และตวเสาไฟฟาเอง
![Page 55: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/55.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 51
รปท 4.4 นงรานหมอแปลง
4.8 ลานหมอแปลง ( TransformerYard )
ลานหมอแปลงเปนบรเวณหรอพนทส าหรบตดตงหมอแปลงทอยภายนอกอาคาร หมอแปลงมทอยภายนอกอาคารตองอยในทลอมซงอาจเปนรวหรอก าแพงกได เพอใหเขาไดเฉพาะผทมหนาทเกยวของเทานนมขอก าหนดทส าคญคอ
4.8.1 ระยะหาง ระยะหางระหวางรวหรอผนง กบสวนทมไฟฟาแรงสงหรอหมอแปลง หรอระยะหางระหวางหมอ
แปลงเปนไปตามตารางท 7.1
![Page 56: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/56.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 52
ตารางท 7.1 ระยะหางต าสดส าหรบการตดตงหมอแปลงบนลานหมอแปลง ระยะหางระหวาง ระยะหาง (เมตร)
แรงดนไมเกน 33 เคว รวหรอผนง กบสวนทมไฟฟาแรงสง 1.20
รวหรอผนง กบหมอแปลง 1.0 หมอแปลง 0.60
4.8.2 ขอก าหนดอน ๆ 1. ความสงของรวหรอก าแพง ตองสงไมนอยกวา 2.0 เมตร2. ปายเตอน ตองมแผนปายหรอสญลกษณเตอนใหระวงอนตรายจากไฟฟาแรงสง ตดตงไวในบรเวณ
ทเหนไดชดเจน 3. พนทของลานหมอแปลง นอกเหนอจากสวนทตดตงเครองอปกรณตองใสหนเบอร 2 หนาอยาง
นอย 100 มม. เพอใหน ามนหมอแปลงซมลงใตหนเมอเกดรว หรอเมอหมอแปลงระเบดและเกดเพลงไหมน ามนหมอแปลง
![Page 57: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/57.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 53
1.0 .
2.50 . 2
รปท 4.5 แบบลานหมอแปลง
การขนปฏบตงานบนนงรานหมอแปลง 1. ตองระวงการจายยอนทางของกระแสจากดานแรงต า ดงนนเมอปลดสวตซดานแรงสง-แรงต าแลว
ตองตอลงดนดานแรงต าดวย เพอใหแนใจวาไมมกระแสไหลยอนไดอก 2. ตองไมสมผสตวถงหมอแปลง หรอยนบนหมอแปลงขณะปฏบตงานใกลแนวสายทยงม
กระแสไฟฟา 3. ระวงน ามนหมอแปลงทอาจรวซมบนนงรานและท าใหลนขณะปฏบตงาน
![Page 58: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/58.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 54
4.9 การก าหนดขนาดหมอแปลง ส าหรบกระแสโหลดเตมทของหมอแปลงไฟฟาค านวณจากแรงดนไฟฟาสงสดคอ แรงดนเมอไมม
โหลด ขอมลในการคดพกดแรงดนของหมอแปลงไฟฟาของแตละหนวยงานมดงน
การไฟฟานครหลวง - มระบบแรงดนเปน 12 kV/240 – 416 V - กระแสโหลดเตมพกดคดท 416 V
การไฟฟาสวนภมภาค - มระบบแรงดนเปน 12 kV/240 – 400 V - กระแสโหลดเตมพกดคดท 400 V - กระแสของหมอแปลงแรงดนใชงาน 380 V
สตรทใชในการออกแบบหมอแปลง
kVA = L3V I
หรอ kVA = L3V I 1.25 ( หมอแปลงจายโหลด 80 % )
4.10 ขอก าหนดในการค านวณ 1. ในการออกแบบหมอแปลงจายโหลดเตมพกด
kVA = L3V I
2. ในการออกแบบหมอแปลงจายโหลด 80 % kVA = L3V I 1.25
![Page 59: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/59.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 55
3. การก าหนดระบบแรงดนไฟฟา- การไฟฟานครหลวงจายโหลดเตมพกด 416 V - การไฟฟาสวนภมภาคจายโหลดเตมพกด 400 V
ตวอยาง 4.1 การหาขนาดฟวสแรงสงของหมอแปลง หมอแปลงขนาด 50 kVA 3 เฟส 4 สาย 22,000 - 400/230 V. จงหาขนาดฟวสแรงสงทเหมาะสม วธท า
ค านวณหากระแสเตมพกดดานแรงสง = 50 kVA / (1.732 22 KV) = 1.3 A
เลอกใสฟวสขนาด 3 A.
ตวอยาง 4.2 หมอแปลงไฟฟาขนาด 800 kVA ในระบบ 3 เฟส 4 สาย จงหาพกดกระแสโหลดเตมทของหมอแปลง ตามระบบแรงดนไฟฟาของการไฟฟานครหลวงและการไฟฟาสวนภมภาค วธท า ส าหรบการไฟฟานครหลวง ( จายโหลดเตมท 416 V )
จาก kVA = L3V I
IL = 3800 10
3 416
= 1110.32 A
ส าหรบการไฟฟาสวนภมภาค ( จายโหลดเตมท 400 V ) kVA = L3V I
IL = 3800 10
3 400
= 1154.73 A ตอบ ส าหรบการไฟฟานครหลวง 1110.32 A ส าหรบการไฟฟาสวนภมภาค 1154.73 A
![Page 60: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/60.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 56
ตวอยาง 4.3 สถานประกอบการแหงหนงมการใชโหลดทงหมด 750 kVA ในระบบ 3 เฟส 4 สาย แรงดนไฟฟา 380 V จงก าหนดขนาดหมอแปลงไฟฟาทง 2 แบบ ( ส าหรบการไฟฟาสวนภมภาค )
วธท า หา IL = 3750 10
3 380
= 1139.54 A
ขนาดหมอแปลงทจายโหลดเตมพกด จาก kVA = L3V I
= 3 400 1139.54 = 789.47 kVA
เลอกใชหมอแปลงขนาด 800 kVA
ขนาดหมอแปลงทจายโหลด 80 % จาก kVA = L3V I 1.25
= 3 400 1139.54 1.25 = 986.84 kVA
ตอบ ขนาดหมอแปลงทจายโหลดเตมพกด = 800 kVA ขนาดหมอแปลงทจายโหลด 80 % = 1000 kVA
![Page 61: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/61.jpg)
การตอลงดน 57
บทท 5 การตอลงดน
5.1 บทน า การตอลงดน หมายถงการตอสวนของระบบไฟฟา หรอสวนทเปนโลหะเขากบดน เพอใหสวนทตอ
นนมศกยไฟฟาเทากบดน
ประโยชนของการตอลงดน 1. ปองกนอนตรายทจะเกดกบบคคลทไปสมผสกบสวนทเปนโลหะ ของอปกรณไฟฟาโดยบงเอญ ถา
หากสวนนนมแรงดนไฟฟา เนองจากมกระแสรวไหล หรอการเหนยวน าทางไฟฟา 2. ปองกนอนตรายทจะเกดกบอปกรณ หรอระบบไฟฟาเมอมกระแสลดวงจรลงดน
5.2 ประเภทของการตอลงดน 1. การตอลงดนของระบบไฟฟา (System grounding)2. การตอลงดนของบรภณฑไฟฟา (Equipment grounding)
5.3 การตอลงดนของระบบไฟฟา (System grounding) การตอลงดนของระบบไฟฟา หมายถง เปนการตอสวนใดสวนหนงของระบบไฟฟา ซงมกระแสไหล
ผาน เชน จดนวทรล (Neutral point) ลงดน จดประสงคของการตอลงดน 1. จ ากดแรงดนเกนของระบบไฟฟาซงอาจเกดจากฟาผา, เสรจในสายหรอสมผสกบสายแรงสงโดย บงเอญ 2. ใหคาแรงดนเทยบกบดนขณะระบบท างานปกตมคาคงตว3. ชวยใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานไดเรวขนเมอเกดการลดวงจรลงดน
![Page 62: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/62.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 58
5.3.1 การตอลงดนในระบบไฟฟากระแสสลบ (AC System Grounding) แบงออกเปน 3 กลมคอ 1. ระบบทมแรงดนต ากวา 50 โวลต2. ระบบทมแรงดนระหวาง 50 - 1000 โวลท 3. ระบบทมแรงดน 1000 โวลทขนไปกรณทใชระบบแรงดนระหวาง 50 - 1000 โวลท ซงพบเหนกนมากทสดมรปแบบการตอลงดนดงรป
H
N
ระบบ 1 เฟส 2 สาย
H1
N
H2N
L
ระบบ 1 เฟส 3 สาย
BCN
ระบบ 3 เฟส 4 สาย รปท 5.1 การตอลงดนของระบบไฟฟากระแสสลบทมแรงดนตงแต 50 - 1000 โวลท
![Page 63: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/63.jpg)
การตอลงดน 59
5.3.2 สายตอหลกดน (Grounding Electrode Conductor) สายตอหลกดน คอ ตวน าทใชตอระหวางหลกดนกบสวนทสามดงน 1. สายทมการตอลงดน (Grounded Conductor) 2. สายดนของบรภณฑไฟฟา (Equipment Grounding Conductor) 3. สายตอฝากทบรภณฑประธาน (Main Bonding Jumper)
า อ ก
า อ ( า ร )
บร ระ า
า ร
า อ บร ไฟฟ า
า อ าก
ก
รปท 5.2 สายตอหลกดน
ชนดของสายตอหลกดน สายตอหลกดนตองมคณสมบตดงน - เปนตวน าทองแดง ตวน าเดยว หรอตเกลยวหมฉนวน - ตองมฉนวนหม - ตองเปนสายเสนเดยวยาวตอเนองตลอด ไมมการตดตอ แตถาเปนบสบารอนญาตใหมการตอได
![Page 64: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/64.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 60
การตอสายตอหลกดนเขากบหลกดน สายตอหลกดนจะตองไมมการตดตอใด ๆ ทงสน โดยทวไปการตอหลกดนเขากบหลกดนนน จะตอง
เปนการตอทเขาถงได และเปนการตอลงดนทใชไดผลด แตถาระบบหลกดนเปนแบบฝงใตดน การตอกไมจ าเปนตองเปนแบบเขาถงไดเชน ระบบหลกดนทตอกลกเขาไปในดน และระบบหลกดนทฝงตวอยในคอนกรต เปนตน เพอการวดความตานทานดน และบ ารงรกษา ควรตอหลกดนเขากบ Grounding Pit ดงรปท 5.3
Steel Cover
Copper Ground RodSteel Reinforcement
รปท 5.3 Grounding Pit
การตอสายตอหลกดนเขากบหลกดนอาจท าไดโดย - การเชอมตดดวยความรอน ( Exothermic Welding ) - หสาย หวตอแบบบบอด - ประกบตอสาย - สงอนทระบใหใชเพอการน - หามตอโดยการบดกรเปนหลก
![Page 65: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/65.jpg)
การตอลงดน 61
ชนดของสายตอหลกดน สายตอหลกดนตองมคณสมบตดงน - เปนตวทองแดงเดยวหรอตเกลยว - ตองหมฉนวน - ตองเปนสายเดยวยาวตลอด ไมมการตดตอ แตถาเปนบสบารอนญาตใหมการตอได การตอสายตอหลกดนเขากบหลกดน วธทดทสด คอ วธ Exothermic Welding ดงแสดงในรปท 5.4
Cable
Cable
Cable
Graphite mold
Lip
Ground Rod
Tape Hole
Weld Metal
Starting Powder
รปท 5.4 Exothermic Welding
![Page 66: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/66.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 62
ขนาดสายดนของระบบ (System grounding conductor) ใหพจารณาตามขนาดสายเมน (ทองแดง) เขาอาคารซงเปนไปตามกฏของการไฟฟาทง กฟน. และ
กฟภ. ดงตาราง
ตารางท 5.1 ขนาดต าสดของสายดนของระบบ (System grounding conductor)
ขนาดใหญสดของสายเมนทองแดง ; sq.mm
ขนาดเลกสดของสายดนทองแดง ; sq.mm
ไมเกน 35 35 - 50 70 - 95
120 - 185 240 - 300 400 - 500 เกน 500
10 16 25 35 50 70 95
5.3.3 สายทมการตอลงดน (Grounded Conductor) สายทมการตอลงดน คอ สายของวงจรไฟฟาทมสวนหนงสวนใดตอถงดน กรณทเกดกระแสลดวงจร
ลงสายทมการตอลงดนจะท าหนาทเปนสายดนของอปกรณดวย เพอน ากระแสลดวงจรกลบไปยงแหลงจายไฟไฟฟาทวไป สายทมการตอลงดนคอ สายนวทรล แตไมจ าเปนตองเปนสายนวทรลเสมอไป ดงรปท 5.5
![Page 67: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/67.jpg)
การตอลงดน 63
า อ ก
า อ ( า ร )
บร ระ า
า ร
า อ บร ไฟฟ า
า อ าก
ก
รปท 5.5 สายทมการตอลงดน
ขนาดของสายตอฝากหลก 1. ใหใชขนาดเดยวกบขนาดสายดนของระบบ (ตามตารางดานบน)2. กรณทสายเฟสมขนาดพนทหนาตดโตกวา 500 ตร.มม ใหใชขนาดสายไมต ากวา 12.5% ของ
พนทหนาตดสายเฟส (ส าหรบสายควบใหคดพนทหนาตดรวมของสายทกเสน)
5.4 การตอลงดนของบรภณฑไฟฟา (Service Equipment Grounding) เปนการตอโครงโลหะและสายศนยทเมนสวตซลงดน โดยเมนสวตซจะเปนจดรวมสายดนซงประกอบดวย
1. สายดนอปกรณ (Equipment Grounding Conductor)2. สายทมการตอลงดน (Grounded Conductor) 3. สายตอฝากหลก (Main Bonding Jumper)
![Page 68: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/68.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 64
4. สายตอหลกดน (Grounding Electrode Conductors)
การตอลงดนของเมนสวตซตองท าดานไฟเขาเสมอ ถาหากสถานประกอบการนนรบไฟผานหมอแปลงทตดตง นอกอาคารซงมก าแพงกนจะตองมการตอ
ลงดน 2 จดคอ หมอแปลง 1 จด และทเมนสวตซอก 1 จด ในสวนของการตอฝากหลกซงเปนการตอโครงโลหะของเมนสวตซเขากบตวน าทมการตอลงดนทอาจเปนบสบารสายดน, บสบารสายศนย หรอสายศนย มจดประสงคเพอน ากระแสรวไหลทอาจเกดจากการเหนยวน าทเมนสวตซลงดน เพอปองกนอนตรายแกบคคล ทไปสมผส กบสวนทเปนโลหะของเมนสวตซนน อกทงยงน ากระแสลดวงจรไปยงแหลงจายไฟ เมอเกดลดวงจรขนทางดานโหลดอกดวย ส าหรบการตอลงดนของบานพกอาศยทวไปสามารถท าไดทงทเปนแผงคทเอาท และแผงคอนซมเมอรยนต
1. กรณทเมนสวตซเปนแผงคทเอาฑใหตอสายดนออกจากสายนวทรลดานไฟเขาดงรป ส าหรบบานพกอาศยทวไปทใชสายเมนทองแข
นาดไมเกน 35 ตร.มม เดนเขาแผงคทเอาท ใหใชสายดนทองแดงขนาด 10 ตร.มม (สาย THW) สวนสายเมนขนาดใหญกวานใหเปนไปตามคา ทก าหนดในตารางขางบน
รปท 5.2 เมนสวตซเปนแผงคทเอาฑ
![Page 69: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/69.jpg)
การตอลงดน 65
2. กรณทแผงสวตซเปนคอนซมเมอรยนต (Consumer Unit)ใหเดนสายนวทรลไปพกไวทขวตอสายดนแลวจงเดนสายจากขวตอสายดนอกเสนหนง ไปยงขว N ท
ระบไวดานลาง ของเมนเบรคเกอร สวนสายทตอกบหลกดน (ground rod) ใหเดนไปเชอมตอกบสายนวทรลทขวตอหลกดนดงรป
รปท 5.3 คอนซมเมอรยนต (Consumer Unit)
ทง 2 กรณใหใชหลกดนขนาดเสนผาศนยกลาง 5/8 นว ความยาว 2.40 เมตร ตอกลงไปในดน (มความชนและดนแนนพอควร) โดยการขดหลมกวางประมาณ 30 เซนตเมตร ลก 30 เซนตเมตร เอาหลกดนตอกลงไปใหปลายดานบนอยสงจากกนหลมประมาณ 15 เซนตเมตร แลวตอสายเขากบหลกดนโดยการใชแคลมปรปหวใจ (Ground Clamp) ขนใหแนน แลวจงใชดนกลบหลม ใหเรยบรอย
![Page 70: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/70.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 66
รปท 5.4 การรอยสายตอหลกดน
เมนสวตซทจายไฟใหอาคาร 2 หลงขนไป สถานประกอบการทมอาคารหลายหลงแตมเมนสวตซจายไฟชดเดยว การตอลงดนใหเปนไปตาม
ขอก าหนดดงนคอ 1. อาคารเมน ใหเปนไปตามขอก าหนดของการตอลงดนทเมนสวตซ2. อาคารหลงอน ตองมหลกดนเปนของตนเอง และตองตอลงดนเชนเดยวกบเมนสวตซ ยกเวนอาคาร หลงอนมวงจรยอย เพยงวงจรเดยวไมตองมหลกดนได
5.5 การตอลงดนของอปกรณไฟฟา (Equipment Grounding) การตอลงดนของอปกรณไฟฟา หมายถง การตอสวนทเปนโลหะทไมมกระแสไหลผานของ
สถานประกอบการใหถงกนตลอด แลวตอลงดน จดประสงคของการตอลงดนของอปกรณไฟฟา
1. เพอใหสวนโลหะทตอถงกนตลอดมศกยไฟฟา เปนศนย ปองกนไฟดด2. เพอใหอปกรณปองกนกระแสเกนท างานไดเรวขน เมอมกระแสรวไหลลงโครงโลหะ3. เปนทางผานใหกระแสรวไหลลงดน
![Page 71: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/71.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 67
5.5.1 อปกรณไฟฟาทตองตอลงดน 1. เครองหอหมทเปนโลหะของสายไฟฟา แผงเมนสวตซ โครงและรางปนจนทใชไฟฟา
โครงของตลฟต ลวดสลงยกของทใชไฟฟา 2. สงกนทเปนโลหะ รวมทงเครองหอหมของอปกรณไฟฟาในระบบแรงสง3. อปกรณไฟฟาทยดตดอยกบทและทตออยกบสายไฟฟาทเดนอยางถาวร สวนทเปน
โลหะเปดโลงซงปกตไมมไฟฟา แตอาจมไฟรวได ตองตอลงดนถาอยในสภาพตามขอใดขอหนงดงน
3.1 อยหางจากพนหรอโลหะทตอลงดนไมเกน 8 ฟตในแนวตง หรอ 5 ฟตในแนวนอนและบคคลอาจสมผสได (ถามวธปองกนไมให บคคลสมผสไดกไมตองตอลงดน)
3.2 สมผสทางไฟฟากบโลหะอนๆ และบคคลอาจสมผสได 3.3 อยในสภาพเปยกชนและไมไดมการแยกใหอยตางหาก
4. อปกรณไฟฟาส าหรบยดตดอยกบทดงตอไปน ตองตอสวนทเปนโลหะเปดโลงและปกตไมม กระแสรวลงดน
4.1 โ ค ร ง ข อ ง แ ผ ง ส ว ต ซ 4.2 โครงของมอเตอรชนดยดตดกบท
4.3 กลองเครองควบคมมอเตอร ถาเปนสวตซธรรมดาและมฉนวนรองทฝาดานในกไ ม ต อ ง ต อ ล ง ด น
4.4 อปกรณไฟฟาของลฟตและปนจน 4.5 ปายโฆษณา เครองฉายภาพยนตร เครองสบน า
5. อปกรณไฟฟาทใชเตาเสยบ สวนทเปนโลหะเปดโลงของอปกรณไฟฟาตองตอลงดนเมอม ส ภ า พ ต า ม ข อ ใ ด ข อ ห น ง ด ง น 5.1 แรงดนเทยบกบดนเกน 150 โวลท ยกเวนมการปองกนอยางอนหรอมฉนวนอยางด
5.2 อ ป ก รณ ไ ฟฟ า ท ง ท ใ ช ใ นท อ ย อ า ศ ย แ ล ะท อ น ๆ เ ช น - ต เ ย น ต แ ช แ ข ง เ ค ร อ ง ป ร บ อ า ก า ศ - เครองซกผา เครองอบผา เครองลางจาน เครองสบน าทง - เ คร อ งประมวลผลขอมล เคร อ งใช ไฟฟ า ในต เ ล ย งปลา - เครองมอทท างานดวยมอเตอร เชนสวานไฟฟา
![Page 72: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/72.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 68
- เครองตดหญา เครองขดถ - เครองมอทใชในสถานทเปยกชนเปนพนดนหรอเปนโลหะ - โคมไฟฟาชนดหยบยกได
5.5.2 สายดนของอปกรณไฟฟา หมายถงสายทตอสวนทเปนโลหะทไมมกระแสไหลผานของอปกรณไฟฟา ทอสายไฟ และสงหอหม
อนๆ เขากบสายตอหลกดนทเมนสวตซ ขนาดสายดนของอปกรณไฟฟาใหเปนไปตามขอก าหนดดงน 1. เลอกขนาดสายดนตามขนาดเครองปองกนกระแสเกนตามตาราง2. เมอเดนสายควบ ถามสายดนของอปกรณใหเดนขนานกนไปในแตละทอสาย และขนาดสายดนใหคดตามพกด เครองปองกนกระแสเกน
3. เมอมมากกวา 1 วงจรเดนในทอสาย อาจใชสายดนรวมกนไดและใหคดขนาดสายดนตามพกดเครองปองกนกระแสเกนตวโตทสด
4. สายดนของอปกรณไฟฟา ไมจ าเปนตองโตกวาสายเฟส
![Page 73: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/73.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 69
ตารางท 5.2 ขนาดต าสดของสายดนของบรภณฑไฟฟา
พกดหรอขนาดปรบตง ของเครองปองกนกระแสเกน (A)
ขนาดต าสดของสายดน(ทองแดง) ของอปกรณไฟฟา(sq.mm)
16 20 40 70 100 200 400 500 800
1000 1250 2000 2500 4000 6000
1.5* 2.5* 4* 6* 10 16 25 35 50 70 95 120 185 240 400
หมายเหต * ขนาดต าสดของสายดนของบรภณฑไฟฟาใชส าหรบทอยอาศยหรออาคารของผใชไฟ ทอยหางจากหมอแปลง ระบบจ าหนายระยะไมเกน 100 เมตร
![Page 74: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/74.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 70
สวนประกอบของดนหลกดน (Grounding Electrode) ความจ าเปนของการตรวจหาสภาพดน สงทมกพบเสมอของสภาพดนคอ บรเวณเดยวกนอาจมสภาพดนแตกตางกนมาก จงตองตรวจวด
หลายๆ จด เพอใหไดขอมล ทถกตองโดยใชเครองวดความตานทานดน ซงมรายละเอยดวธการวดแตกตางกนไปตามทผผลตก าหนด โดยกระท าทความลก ไมเกน 3 เมตร ส าหรบพนทขนาดใหญควรตรวจวดสภาพดนอยางนอย 10 จด
การลดคาความตานทานของการตอลงดน กรณทพบวาคาความตานทานของการตอลงดนสงกวาทก าหนด จ าเปนตองหาวธลดความตานทานลง
อาจใชวธการเพม ความน าจ าเพาะของดนหรอเพมพนทสมผสดนของหลกดน ซงแตละวธจะมขอจ ากดในการใชงานจงตองเลอกใชใหเหมาะสม ในประเทศไทยอณหภมสวนใหญสงกวาศนยองศา การเปลยนแปลงของอณหภมมผลกระทบไมมากนก อาจตดทงไปได ยกเวนบางสถานททมอณหภมต ากวาปกตเชน ยอดเขาสง การลดความตานทานดนท าไดหลายวธดงน
1. โดยการปรบปรงสภาพดน2. โดยการปรบปรงหลกดน ดวยการเพมพนทสมผสดน เชน เปลยนรปราง ขนาด และเพมจ านวน หลกดน3. โดยการเพมความยาวหลกดน4. โดยการเพมขนาดเสนผาศนยกลางหลกดน5.โดยการเพมจ านวนหลกดน
![Page 75: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/75.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 71
หลกดน ( Ground Rod ) หลกดนทเราพบกนทาไปในทองตลาดคอหลกดนทองแดง เหลกหมดวยทองแดง หรอเหลกชบ
สงกะสมลกษณะเปนแทงกลมขนาดเสนผานศนยกลาง 5/8 นว ( 16 มม. ) ยาว 8 ฟต แตความจรงแลวยงมหลกดนชนดอน ๆ อกทท าหนาทเปนหลกดนไดเชนเดยวกน หลกดนทก าหนดเปนมาตรฐานไวในกฎการเดนสายและตดตงอปกรณไฟฟาของการไฟฟานครหลวงมดงน
1. แทงเหลกอาบโลหะขนดกนผกรอน แทงเหลกหมทองแดง แทงทองแดง ทมขนาดเสนผานศนยกลางไมนอยกวา 16 มม. ยาวไมนอยกวา 2.40 เมตร ปลายขางหนงปกลกลงดนไมนอยกวา 2.40 เมตร
2. แผนโลหะทมพนทสมผสดนไมนอยกวา 1800 ตร.มม. ถาเปนเหลกอาบโลหะชนดผกรอนตองหนาไมนอยกวา 6 มม. ถาเปนโลหะอนททนตอการผกรอนตองหนาไมนอยกวา 1.5 มม. ฝงลกจากผวดนไมนอยกวา 1.6 เมตร
3. โครงอาคารทเปนโลหะ วดคาความตานทานระหวางหลกดนกบดนไมเกน 5 โอหม4. หลกดนชนดอนตองไดรบความเหนชอบจากการไฟฟานครหลวงกอนในกฎการเดนสายและการตดตงอปกรณไฟฟาของการไฟฟานครหลวง ก าหนดคาความตานทาน
ระหวางหลกดนกบดนไวไมเกน 5 โอหม จดทตอดนเขากบหลกดนตองอยในทซงเขาถงได และการตอตองมนคง แขงแรง แตถาจดตอนฝงอยในคอนกรต ตอกหรอฝงในดน กไมจ าเปนตองใหเขาถงได
Copper Pin
Divin Head
Rod
Rod
Spike
รปท 5.5 Ground Rod
![Page 76: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/76.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 72
ขอก าหนดในการค านวณ ขนาดสายเฟรม
จ านวนสายควบ ขนาดสายไฟฟา ………………..( mm2 )
ตวอยางท 5.1 หางสรรพสนคาในเขตการไฟฟานครหลวงใชหมอแปลงขนาด 800 kVA 22 kV/400 – 230 V เฟสจะตองใชสายตอหลกดนขนาดเทาใด วธท า
In = 3800×10 = 1154.70
3×400 A
ขนาดสายประธานเผออก 25% ใหหมอแปลงเปนโหลดตอเนอง IC = 1.25 x 1154.70 A = 1443.37 A
ใชสายไฟฟา 5 เสนตอเฟส สายแตละเสนตอน ากระแส
I = 1443.375 A
= 288.76 A
ไดสาย THW ขนาด 23×185mm5 21×95 mm
ขนาดสายเฟสรวม 5 x 185 mm2 = 925 mm2 จากตารางท 5.1 ขนาดต าสดของสายตอหลกดนของระบบไฟฟากระแสสลบ ทขนาดตวน าประธาน
เกน 500 mm2
ตอบ ใชสายตอหลกดนขนาด 95 mm2
![Page 77: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/77.jpg)
หมอแปลงไฟฟา 73
ตวอยางท 5.2 อาคารอเนกประสงค ใชไฟฟามเตอรขนาด 30 (100A) 3 เฟส 4 สาย ใชสายไฟฟา THW ขนาด 4 x 50 mm2 จะใชสายตอหลกดนขนาดเทาใด วธท า
พจารณาจากตารางท 5.1 ขนาดต าสดของสายตอหลกดนของระบบไฟฟา AC ท สายประธานขนาด 50 mm2 ใชสายตอหลกดนขนาด 16 mm2 หรอพจารณาจากตารางท 5.23 ขนาดสายไฟฟาส าหรบการเดนสายในอาคาร
ตอบ ใชสายตอหลกดนขนาด 16 mm2
![Page 78: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/78.jpg)
มอเตอรไฟฟา 74
บทท 6 มอเตอรไฟฟา
6.1 บทน า มอเตอรเปนโหลดทส าคญในระบบไฟฟา โหลดไฟฟาสวนใหญจะมมอเตอรเปนองคประกอบเชน
เครองจกกรภายในโรงงาน ปมน า เครองปรบอากาศ เปนตน โหลดทเปนมอเตอรไฟฟาจะมการก าหนดขนาดสายไฟฟา และพกดเครองปองกนกระแสเกนแตกตาง
ไปจากโหลดแสงสวาง และเครองใชไฟฟาอน มอเตอรทมใชในประเทศไทยมแหลงผลต มาจากหลายประเทศดวยกน ซงมมาตรฐานการผลต
แตกตางกนออกไป การออกแบบและการตดตงนยดเอามอเตอรทผลตตามมาตรฐานของประเทศสหรฐอเมรกาเปนเกณฑ มอเตอรทผลตตามมาตรฐานอนๆ สามารถเปรยบเทยบกนได การออกแบบวงจรมอเตอรในทใชส าหรบมอเตอรใชงานทวไป มอเตอรทออกแบบเพอใชงานเฉพาะอยางมขอก าหนด เพมเตมอกซงตองดในเรองนนเปนการเฉพาะ
6.2 ชนดของมอเตอรไฟฟา การแบงชนดของมอเตอรอาจแบงไดหลายแบบเชน
- แบงตามชนดของกระแสไฟฟา - แบงตามขนาดแรงดนไฟฟา - แบงตามลกษณะการท างาน
6.2.1 แบงตามชนดของกระแสไฟฟา มอเตอรไฟฟาแบงตามชนดของกระแสไฟฟาได 2 แบบ
- มอเตอรไฟฟากระแสตรง - มอเตอรไฟฟากระแสสลบ
![Page 79: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/79.jpg)
มอเตอรไฟฟา 75
6.2.2 แบงตามขนาดของแรงดนไฟฟา มอเตอรไฟฟาแบงตามขนาดแรงดนไฟฟาได 2 แบบ
- มอเตอรไฟฟาแรงต า คอ แรงดนไฟฟาไมเกน 750 V - มอเตอรไฟฟาแรงสง คอ แรงดนไฟฟาตงแต 750 V ขนไป
6.2.3 แบงตามลกษณะการท างาน มอเตอรไฟฟาทใชกนอยในปจจบน สามารถแบงตามลกษณะการท างานได 3 ชนด
- มอเตอรไฟฟาเหนยวน า (Induction Motor) - มอเตอรไฟฟาซงโครนส (Synchronous Motor) - มอเตอรไฟฟากระแสตรง (DC Motor)
6.2.3.1 มอเตอรไฟฟาเหนยวน า (Induction Motor) เปนมอเตอรทนยมใชกนมากทสด มความทนทาน ราคาถก และทส าคญคอไมตองมการบ ารงรกษา
มาก มอเตอรไฟฟาเหนยวน ามทงชนด 1 เฟส และชนด 3 เฟส สามารถแบงไดอก 2 ชนด ตามลกษณะของโรเตอร คอ
- โรเตอรแบบกรงกระรอก (Squirrel Cage Rotor) - โรเตอรแบบวาวดโรเตอร (Wound Rotor)
6.2.3.2 มอเตอรไฟฟาซงโครนส (Squirrel Cage Rotor) เปนมอเตอรชนด 3 เฟส จะหมนทความเรวจ ากดคาหนงเรยกวาความเรวซงโครนส (Synchronous
Speed)
6.2.3.3 มอเตอรไฟฟากระแสตรง (DC Motor) เปนมอเตอรไฟฟาทใชกบไฟฟากระแสตรง และทส าคญสามารถปรบความเรวไดดและแรงบดเรมตนสง แตในปจจบนมความตองการใชมอเตอรไฟฟาทมก าลงขนาดใหญขน ดงนนเพอใหมประสทธภาพทดขนจง ใชแรงดนสงจายใหมอเตอร โดยทวไปมอเตอรแรงดนสงจะมขนาดตงแต 100 kW ขนไป
![Page 80: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/80.jpg)
มอเตอรไฟฟา 76
6.3 การปองกนการลดวงจรของมอเตอรไฟฟา บรภณฑปองกนการลดวงจรทนยมใชกนม 2 ชนด คอ ฟวส (Fuse) และ เซอรกตเบรกเกอร
(Circuit Breaker) ฟวส (Fuse) ฟวสทใชในการปองกนการลดวงจรของมอเตอรไฟฟาม 2 ประเภท คอ - ฟวสท างานไว (Non time-Delay Fuse) คอ ฟวสทใชกนในวงจรจ าหนาย ทวไป เชนGL Fuse ฟวส ท างานไว ตามกฎการเดนสายยอมใหใชขนาดถดขนไป คอ ใชขนาด 160A แตเพอการปองกนทด ขนควรเลอกใชขนาดเลกลงเชน 125A, 100A หรอ 80A - ฟวสหนวงเวลา (Time-Delay Fuse) คอฟวสทออกแบบไวเพอใชงานกบวงจรมอเตอรโดยเฉพาะ เชน AM Fuse สามารถปองกนไดดกวาแบบแรก การเลอกใชฟวสจะเลอกทขนาดถดขนไปได คอ 80A หรอถดลงมาคอ 63A หรอ 50A
6.4 วงจรสายปอนมอเตอร การออกแบบงวงจรสายปอน ทใชกบมอเตอรหลายตว หรอ มอเตอรรวมกบโหลดชนดอน เชนไฟฟา
แสงสวาง โหลดเตารบ จะตองค านงถงเรองดงตอไปน - ขนาดสายปอน - การปองกนสายปอน - แรงดนตก
6.4.1 ขนาดพกดสายปอน และ การปองกนสายปอน การหาขนาดสายปอน และ ขนาดบรภณฑปองกนสายของวงจรมอเตอร อาจแบงเปน 2 กรณ คอ
มอเตอรหลายตวและมอเตอรรวมกบโหลดอน กรณมอเตอรหลายตว พกดกระแสสายปอน 1.25 พกดกระแสมอเตอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ
IF 1.25 In, MAX + ∑ IR ขนาดบรภณฑปองกน พกดบรภณฑปองกนตวทโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ
CBf CBMAX + IR
![Page 81: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/81.jpg)
มอเตอรไฟฟา 77
กรณมอเตอรกบโหลดอนๆ - โหลดอนเปนชนดตอเนอง พกดกระแสสายปอน 1.25 พกดกระแสมอเตอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ
IF 1.25In, MAX + ∑ IR + 1.25 IL1 ขนาดบรภณฑปองกน บรภณฑปองกนตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ
+ 1.25 พกดโหลดตอเนอง CBF CBMAX + ∑ IR + 1.25 IL1
- โหลดอนเปนชนดไมตอเนอง พกดกระแสสายปอน พกดกระมอเตอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ
+ พกดกระแสโหลดไมตอเนอง IF 1.25In, MAX + ∑ IR + IL2
ขนาดบรภณฑปองกน พกดบรภณฑปองกนตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ + พกดกระแสมอเตอรไมตอเนอง
CBF CBMAX + ∑ IR + IL2
โดยท IF = พกดกระแสสายปอน (A) In, MAX = พกดกระแสมอเตอรตวโตทสด (A) ∑ IR = ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ (A) IL1 = พกดกระแสโหลดตอเนอง (A) IL2 = พกดกระแสโหลดไมตอเนอง (A) CBF = ขนาดเครองปองกนสายปอน (A) CBMAX = ขนาดเครองปองกนมอเตอรตวทใหญทสด (A)
![Page 82: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/82.jpg)
มอเตอรไฟฟา 78
6.4.2 สายนวทรลและสายดน มอเตอรหลายตวสวนมากจะรบไฟฟาจาก Motor Control Center (MCC) ดงนนท MCC จะมคอนแทก
เตอรตดตงอยมากมาย แรงดนของวงจรควบคมของคอนแทกเตอรเหลาน จะเปน 220-230 V ดงนนสายปอนทจายไฟให MCC จงตองมสายนวทรลดวย ขนาดสายนวทรลทตองการนนจะขนาดเลก เนองจากกระแสทใชมคานอยมาก แตตองไมเลกกวาสายดน โดยทวไปจะใชสายนวทรลเทากบประมาณ 50 % ของสายเฟส ส าหรบสายดนนนใหใชตามตารางสายดนของเครองบรภณฑไฟฟา ซงคดตามพกดของ เซอรกตเบรกเกอรของสายปอน
6.4.3 แรงดนตก ในการหาขนาดสายปอน นอกจากจะตองค านงถงพกดน ากระแสแลว ยงตองค านงถงแรงดนตกดวย
โดยทแรงดนตกทยอมรบไดนนจะมคาตางกนไป เนองจากสภาพการใชงาน และ การจดเรยงโหลดมอเตอร ส าหรบแรงดนตกทยอมรบไดนน จะตองมคาไมเกน 5 % โดยจากแหลงจายไปถงศนยกลางการ
ควบคมมอเตอร (Motor Control Center) จะมแรงดนตกไดไมเกน 3% สวนจากศนยกลางการควบคมมอเตอรไปจนถงตวมอเตอร จะมแรงดนตกไมเกน 2%
6.5 ขอก าหนดในการค านวณ 1. กรณมอเตอรหลายตว
สายปอน 1.25 พกดกระแสมอเตอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอร ทเหลอ
เซอรกจเบรกเกอร พกดเซอรกตเบรกเกอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ
2. กรณมอเตอรกบโหลดอน ๆ - โหลดอนเปนโหลดตอเนอง สายปอน 1.25 พกดกระแสมอเตอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแส
มอเตอรทเหลอ + 1.25 พกดกระแสโหลดตอเนอง เซอรกจเบรกเกอร พกดเซอรกตเบรกเกอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแสมอเตอรทเหลอ
+ 1.25 พกดกระแสโหลดตอเนอง
![Page 83: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/83.jpg)
มอเตอรไฟฟา 79
- โหลดอนเปนชนดไมตอเนอง สายปอน พกดกระแสมอเตอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแส
มอเตอรทเหลอ+ พกดกระแสโหลดไมตอเนอง เซอรกจเบรกเกอร พกดเซอรกตเบรกเกอรตวโตทสด + ผลรวมพกดกระแส
มอเตอรทเหลอ + พกดกระแสโหลดไมตอเนอง
ตวอยางท 6.1 มอเตอรแบบเหนยวน าขนาด 9 kW 3 เฟส 4 ขวแมเหลกทแรงดน 380 V ความถ 50 Hz จงหา 1. ขนาดสาย NYY , 3C เดนในทออโลหะฝงใตดน2. ขนาดทอรอยสาย3. ขนาดปรบตง Circuit Breaker 4. ขนาดสายทอหลกดน
วธท า ขนาดกระแสพกด
= 1.25 x In = 1.25 x 18.5
= 23.12 A 1. ขนาดสาย NYY, 3C เดนในทออโลหะฝงใตดน
จากตารางท 1.1 เลอกสาย NYY, 3C ขนาด 3 x 4 mm2
2. ขนาดทอรอยสาย จากตารางท 2.4
เลอกทอ PVC ขนาด 1 1/2"
![Page 84: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/84.jpg)
มอเตอรไฟฟา 80
3. ขนาดปรบตง CB = 2.5 x In = 2.5 x 18.5 = 46.25 A
เลอกใช CB 40 AT IOL = 1.15 x In
= 1.15 x 18.5 = 21.27 A
4. ขนาดสายทอหลกดน จากตารางท 5.2 เลอกสายขนาด G – 2.5 mm2
ตวอยางท 6.2 ฟารมแหงหนงใช Motor Control Center (MCC) 20 ตว เพอใชในการควบคมระบบในฟารม โดยมรายละเอยดของมอเตอร ดงน
มอเตอร 5.5 kW 400 V จ านวน 8 ตว START แบบ DOL มอเตอร 7.5 kW 400 V จ านวน 5 ตว START แบบ DOL มอเตอร 15 kW 400 V จ านวน 2 ตว START แบบ DOL มอเตอร 22 kW 400 V จ านวน 5 ตว START แบบ DOL
จงหา 1. ขนาดสายไฟฟาแบบเดนในทอโลหะฝงดน2. ขนาดทอรอยสาย3. ขนาดสายดน 4. ขนาดบรภณฑปองกน5. เขยน Single line Diagram
![Page 85: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/85.jpg)
มอเตอรไฟฟา 81
วธท า มอเตอรขนาด 5.5 kW 400 V (11 A)
จากตารางท 6.3 ขนาดสายไฟฟา
NYY, 1/C, 3 × 2.5 mm2 ขนาดทอรอยสาย
IMC, 1 1/4" ขนาดสายตอหลกดน
G-1.5 mm2 ขนาดบรภณฑปองกน
Fuse = 25 A Circuit Breaker = 25 AT
มอเตอรขนาด 7.5 kW 400 V (14.8) จากตารางท 6.3
ขนาดสายไฟฟา 6.3 NYY, 1/C, 3 × 2.5 mm2
ขนาดทอรอยสาย IMC, 1 1/4"
ขนาดสายตอหลกดน G-2.5 mm2
ขนาดบรภณฑปองกน Fuse = 35 A
Circuit Breaker = 30 AT มอเตอรขนาด 15 kW 400 V (28.5 A)
จากตารางท 6.3 ขนาดสายไฟฟา
![Page 86: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/86.jpg)
มอเตอรไฟฟา 82
NYY, 1/C, 3×6 mm2 ขนาดทอรอยสาย
IMC, 1 1/2" ขนาดสายตอหลกดน
G-4 mm2
ขนาดบรภณฑปองกน Fuse = 50 A
Circuit Breaker = 60 AT มอเตอรขนาด 22 kW 400 V (42 A)
จากตารางท 6.3 ขนาดสายไฟฟา
NYY, 1/C, 3×10 mm2 ขนาดทอรอยสาย
IMC, 1 1/2" ขนาดสายตอหลกดน
G-6 mm2
ขนาดบรภณฑปองกนFuse = 80 A Circuit Breaker = 80 AT
ขนาดสายปอน IF ≥ 1.25 In, MAX + ∑IR ≥ 1.25 × (42× 5) + ((11× 8) + (14.8× 5) + (28.5× 2)) ≥ 481.5 A
THW 23×150mm
2 21×70mm
……………….จากตารางท 1.1
![Page 87: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/87.jpg)
มอเตอรไฟฟา 83
ขนาดทอรอยสาย IMC, Ø 2 x 2 1/2" ……………..…จากตารางท 2.4 ขนาดสายดน
G-35 mm2 ขนาดบรภณฑปองกน
CBF ≤ CBMAX + ∑IR
≤ (80 × 5) + ((11×8) + (14.8×5) + (28.5×2)) ≤ 619 ใชบรภณฑปองกน
Fuse = 500 A Circuit Breaker = 600 AT
![Page 88: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/88.jpg)
มอเตอรไฟฟา 84
M
DOL
600 AT
SPARE28 kW 3P15 kW 3P7.5 kW 3P5.5 kW 3P
SWB
MCCB 3P30 AT
DOL DOL DOL
M M M
IMC, 2 2 1",2
2"2(3 150/1 50) mm, G-35mm
MCCB 3P100 AT
MCCB 3P80 AT
MCCB 3P60 AT
MCCB 3P25 AT
3 2.5
, G-1
.5, m
m N
YY1C
4IM
C,
1 1"
3 2.5
, G-2
.5, m
m N
YY1C
IMC,
1 1
" 4
3 6,
G-4,
mm N
YY1C
IMC,
1 1
" 2
3 10
, G-6
, mm
NYY
1C
IMC,
1 1
" 2
Single line Diagram
ตวอยางท 6.3 โรงงานแหงหนงมระบบปมน าส าหรบบอบ าบดน าเสย และส าหรบเปนระบบควบคมการท างานภายในโรงงาน โดยใช Motor Control Center (MCC) จายไฟใหกบมอเตอร 15 ตว ดงน
มอเตอร 2.2 kW 400 V จ านวน 5 ตว START แบบ DOL มอเตอร 7.5 kW 400 V จ านวน 5 ตว START แบบ Yมอเตอร 11 kW 400 V จ านวน 3 ตว START แบบ Yมอเตอร 15 kW 400 V จ านวน 2 ตว START แบบ Y
![Page 89: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/89.jpg)
มอเตอรไฟฟา 85
จงหา 1. ขนาดสายไฟฟาเดนในทอโลหะฝงใตดน2. ขนานทอรอยสาย3. ขนาดสายดน 4. ขนาบรภณฑปองกน5. ขนาดสายปอน, ทอรอยสาย, สายดน, บรภณฑปองกน6. Single line Diagram
วธท า มอเตอร 2.2 kW 400 V (4.8 A)
จากตารางท 6.3 ขนาดสายไฟฟา
NYY, 1/C 3×2.5 mm 2 ขนาดทอรอยสาย
IMC, Ø 1 1/4"ขนาดสายดน
G-1.5 mm 2
ขนาดบรภณฑปองกน Fuse = 16 A Circuit Breaker = 15 AT
มอเตอร 7.2 kW 400 V (14.8 A) จากตารางท 6.3
ขนาดสายไฟฟา NYY, 1/C 6×2.5 mm 2
ขนาดทอรอยสาย IMC, Ø 1 1/2"
ขนาดสายดน G-2.5mm 2
![Page 90: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/90.jpg)
มอเตอรไฟฟา 86
ขนาดบรภณฑปองกน Fuse = 35 A Circuit Breaker = 30 AT
มอเตอร 11 kW 400 V (21 A) จากตารางท 6.3
ขนาดสายไฟฟา NYY, 1/C 6×4 mm 2
ขนาดทอรอยสาย IMC, Ø 1 1/2"
ขนาดสายดน G-4 mm 2
ขนาดบรภณฑปองกน Fuse = 35 A Circuit Breaker = 50 AT
มอเตอร 15 kW 400 V (28.5 A) จากตารางท 6.3
ขนาดสายไฟฟา NYY, 1/C 6×6 mm 2
ขนาดทอรอยสาย IMC, Ø 2"
ขนาดสายดน G-4 mm 2
ขนาดบรภณฑปองกน Fuse = 50 A Circuit Breaker = 60 AT
ขนาดสายปอน IF ≥ 1.25 In, MAX + ∑IR
![Page 91: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/91.jpg)
มอเตอรไฟฟา 87
≥ 1.25 × (28.5× 2) + ((5× 4.8) + (14.8× 5) + (21× 3)) ≥ 232.25 A THW 3×150 mm2 (251 A)
1×70 mm2 (148 A) ………….จากตารางท 1.1 ขนาดทอรอยสาย
IMC, Ø 3" หรอ IMC, Ø 2 1/2"
IMC, Ø 1" ……….…............จากตารางท 2.4 ขนาดสายดน
G-35 mm2 ………………….จากตารางท 5.1 ขนาดบรภณฑปองกน
CBF ≤ CBMAX + ∑IR
≤ (60 ×2) + ((5×4.8) + (14.8×5) + (21×3)) ≤ 281 A CB 250 AT …………...จากตารางท 3.3
![Page 92: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/92.jpg)
มอเตอรไฟฟา 88
M
DOL
250 AT
SPARE28 kW 3P15 kW 3P7.5 kW 3P5.5 kW 3P
MCC
DOL DOL DOL
M M M
3 , G-35mm150mm
MCCB 3P25 AT
MCCB 3P30 AT
MCCB 3P50 AT
MCCB 3P60 AT
MCCB 3P100 AT
6 6
3 NY
Y1C
2.5, G
-1.5,
mm
6 2.5
, G-2.
5, mm
NYY1
C
IMC,
1 1" 2
IMC,
1 1" 2
IMC,
1 1
" 4 NYY
1C4,
G-4,
mm
6, G-
4, mm
NYY
1CIM
C, 2
"
150,1 IMC, 3"
Single line Diagram
![Page 93: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/93.jpg)
มอเตอรไฟฟา 89
บทท 7 การออกแบบระบบไฟฟา
7.1 บทน า การออกแบบระบบไฟฟาคอ การค านวณโหลดเพอก าหนดขนาดของวงจรไฟฟา เครองปองกนกระแส
เกน และสายไฟฟา รวมทงขอก าหนดการตดตงทเกยวของส าหรบในคมอการออกแบบระบบไฟฟาเลมนจะน าเสนอหวขอการออกแบบดงน - สายวงจรไฟฟายอย
- สายปอย - สายประธาน
7.2 วงจรยอย วงจรยอย หมายถง ตวน าของวงจรระหวาง เครองปองกนกระแสเกนสดทายกบจดตอไฟฟา ส าหรบใน
วงจรไฟฟาจะมสวนของวงจรยอยอยเพยงสวนเดยว คอสวนทตอกบโหลดเทานน แบงไดเปน 3 ประเภท 7.2.1 โหลดไฟฟาแสงสวาง คอ หลอดไฟฟาทตดตงใชงานอยทวไป โดยเวลาน ามาคดค านวณจะใชแสดงเปนขนาด VA
7.2.2 โหลดเตารบใชงานทวไป สามารถแบงไดเปน 2 ประเภท - เตารบใชงานทวไป คอ เตารบทตดตงทวไปตามอาคาร โดยคดโหลดเตารบเปนจดๆ เปน ขนาด VA - เตารบททราบโหลดแนนอน คอ คดจากขนาดของโหลดทใชงานอยจรง เชน ตเยน เครองซกผา
7.2.3 โหลดอน ๆ หมายถง โหลดตดตงถาวรทตอใชงานอยในวงจรไฟฟานอกเหนอจากโหลดแสงสวาง และโหลด
เตารบเชน เครองท าน าอน เครองปรบอากาศ และเครองจกรตางๆ
![Page 94: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/94.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 90
การก าหนดสายไฟฟาส าหรบวงจรยอย ส าหรบสายไฟฟาของวงจรยอยจะตองมขนาดตงแต 2.5 mm2 สวนสายไฟฟาทตอแยกเขาเตารบจดเดยวตองมขนาดตงแต 1.5 mm2 และสายไฟฟาทตอแยกเขาดวงโคมชดเดยวตองมขนาดตงแต 0.5 mm2
ส าหรบพกดของเครองปองกนกระแสเกน = 1.25 โหลดในวงจรยอย
7.3 สายปอน สายปอน หมายถง ตวน าของวงจรระหวาง เมนสวตช ( Main Switch ) กบเครองปองกนกระแสเกน
ของวงจรยอย จงเปนสายไฟฟาทจายไฟฟาใหวงจรยอยตงแต 2 วงจรขนไป การก าหนดสายปอนจงเปนการก าหนดขนาดสายไฟฟา และเครองปอนกนกระแสเกนของวงจรสายปอน
ส าหรบพกดของเครองปองกนกระแสเกน = 1.25 โหลดของสายปอน
การก าหนดสายไฟฟาส าหรบสายปอน สายไฟฟาทจะใชเปนสายปอนตองมขนาดตงแต 4 mm2 ขนไป
การก าหนดขนาดสายนวทรล - กรณกระแสโหลดไมสมดลสงสดไมเกน 200 A ขนาดกระแสของสายนวทรลตองไมนอยกวา
กระแสโหลดสงสด - กรณกระแสโหลดไมสมดลสงสดเกน 200 A ขนาดกระแสของสายนวทรลตองไมต ากวา 200 A +
70 % ของสวนเกน 200 A - ถาโหลดไมสมดลเปนโหลดประเภทหลอดดสชารจ เชนหลอดฟลออเรสเซนต อปกรณเกยวกบ
การประมวลผลดวยคอมพวเตอร หรออปกรณทท าใหมกระแสฮารมอนกสในสายนวทรล ขนาดสายตองมกระแสไมต ากวาโหลดไมสมดลนน
![Page 95: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/95.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 91
7.4 สายประธาน สายประธานหรอสายเมน หมายถงสายไฟฟาทตออยระหวางเครองวดหนวยไฟฟาของการไฟฟากบ
เมนสวตช หรอระหวางหมอแปลงไฟฟากบเมนสวตช เมนสวตช หมายถงอปกรณส าหรบสบปลดวงจรทอยระหวางสายเมนหรอสายประธานกบสายภายใน
โดยเปนการตดวงจรภายในทงหมดออกจากระบบและปองกนการใชกระแสเกน ส าหรบสายประธานสามารถแยกเปนสายประธานส าหรบระบบแรงต า และสายประธานส าหรบระบบ
แรงสงดงน
7.4.1 สายประธานส าหรบระบบแรงต า 1. สายประธานชนดเดนในอากาศ
- การไฟฟานครหลวง ก าหนดใหเปนสายไฟฟาทองแดงหมฉนวนชนดทเหมาะสมกบ ลกษณะการตดตง มขนาดตงแต 4 mm2 ขนไป
- การไฟฟาสวนภมภาค ก าหนดใหเปนสายไฟฟาอลเนยมไดเฉพาะสวนทอยภายนอก อาคาร กรณเดนในทอรอยสายตองมขนาดกระแสไมต ากวา 1.25 เทาของโหลด 2.. สายประธานชนดเดนใตดน จะตองเปนสายไฟฟาทองแดงหมฉนวน เหมาะสมกบงานตดตงมขนาดตงแต 10 mm2 ขนไป
7.4.2 สายประธารส าหรบระบบแรงสง - สายประธานชนดเดนในอากาศ
เปนสายทองแดงหรออลมเนยม สามารถรบกระแสโหลดได - สายประธานชนดเดนใตดน เปนสายทองแดงหมฉนวนชนดทเหมาะสมกนงานตดตง สามารถรบกระแสโหลดได
7.4.3 สายนวทรล ในระบบ 3 เฟส 4 สาย จะตองมพนทหนาตดของสายตงแต 12.5 % ของสายเฟสกรณทสาย
เสนเฟสเดนเปนระบบเฟสละหลายเสน การคดขนาดสายเสนเฟสใหรวมพนทหนาตดของสายทกเสนในเฟสเดยวกนเขาดวยกน
![Page 96: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/96.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 92
7.5 การเผอโหลด การเผอโหลดในอนาคตขนอยกบผออกแบบระบบไฟฟา โดยทวไปจะเผอไวประมาณ 20 – 30%
Demand Load = 0.8 Total connected load
7.6 การจดท ารายการโหลด (Load Schedule) 1. ท าการค านวณหาโหลดของวงจรยอยตางๆ โดยเรมจากวงจรยอยไฟฟาแสงสวาง วงจรยอยเตารบ
วงจรยอยโหลดเฉพาะ วงจรยอยเครองปรบอากาศ และวงจรยอยมอเตอร 2. ท าการจดวงจรยอยไฟฟาแสงสวาง โดยใหใชเลขหมายวงจรยอยตามล าดบ คอ 1 (A), 3 (B), 5 (C)
ตามดวย 2 (A), 4(B), 6 (C) และ 7 (A), 9 (B), 11 (C) และตอไปเรอยๆ ท าจนครบ วงจรยอยไฟฟาแสงสวางการทใหหมายเลขวงจรยอยเปนไปตามล าดบขางตนกเพอทจะเปนการท าโหลดไฟฟาแสงสวางเกดความสมดลระหวางเฟส
3. ท าการจดวงจรยอยเตารบ โดยใหหมายเลขวงจรยอยตอจากหมายเลขวงจรยอยไฟฟาแสงสวาง และพยายามจดใหเกดความสมดลกนเองเทาทจะท าได
4. ท าการจดวงจรยอยของโหลดเฉพาะถามโหลดเฉพาะหลายชดกใหพยายามจดโหลดใหเกดความสมดลกน
5. ท าการจดวงจรยอยของเครองปรบอากาศ ใหเกดความสมดล6. ท าการจดวงจรยอยของมอเตอร ไดแก วงจรบรภณฑไฟฟาตางๆ ทใชมอเตอรเปนตวขบ ไดแก ปม
เปนตน 7. หลงจากทไดท าการจดวงจรยอยของโหลดตางๆ จนครบแลว กจะตองจดใหมวงจรยอยส ารอง
( Spare Branch Circuit ) และ วงจรยอยวาง (Space Branch Circuit ) โดยวงจรยอยส ารองเปนวงจรยอยทม CB ตดตงอยแตจะไมมการจายโหลด จงไมตองตดตงสายไฟฟา สวนวงจรยอยจะไมม CB ตดตงอย มแตชวงวางเทานนโดยในการออกแบบควรใหมวงจรยอยส ารองและวงจรยอยวางประมาณ 20 – 30% ของวงจรทงหมด ทงนจะตองค านงถงขนาดของแผงยอยดวย ซงแผงยอยจะมจ านวนวงจรมาตรฐานเปน 12, 18, 24, 30, 36 และ 42 วงจร
8. ท าการรวมโหลดของแตละเฟสแลวตรวจดวาโหลดของแตละเฟสสมดลหรอไม โดยการสมดลทดคอมความแตกตางกนไมเกน 20% ถาโหลดไมสมดลใหท าการจดสลบหมายเลขวงจรเพอใหโหลดแตละเฟส มความสมดลกนดขนจากนนกรวมโหลดแตละเฟสเขาดวยกนไดเปนโหลดตดตงทงหมด ( Total Connected Load )
![Page 97: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/97.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 93
9. จากโหลดตดตงทงหมดทได สามารถน าไปค านวณหาขนาดของสายปอน และขนาดของ CB ทปองกนสายปอนนนตอไป
PANEL BOARD LOAD SCHEDULEPANEL L2ACAPACITY 18 CKTCONNECTED TO
LOCATIONMOUNTION SURFACEMAIN LUG
RACE WAYWIREBRANCH CB.CONNECTED LOAD (VA)DESCRIPTIONCCT
NO.
LIGHTING LIGHTING LIGHTING LIGHTING LIGHTING LIGHTING LIGHTING LIGHTING LIGHTINGRECEPTACLERECEPTACLERECEPTACLERECEPTACLERECEPTACLERECEPTACLE
SPACE SPACE SPACE
1357911131517
468
1012141618
2
A B C1200
12001560
9602760
19202700
960960
749569
610
610610
610
1POLE AT AF TYPE ( INCH )
11111111111111
10101010
1010
161616
161616161616
505050505050505050505050505050
2 - 2.5
2 - 4.0/G - 2.5
THWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHWTHW
15(1/2 ")15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )15(1/2 " )
TOTAL CONNECTED LOAD
(VA)
6219 6099 5660
14838
MCCB 3P32 AT / 100 AF
MAIN FEEDER4 -10.0 / G - 4 ; THW
RACEWAY25(1 " ) IMC
SIZE(Sq.mm.)
2 - 4.0/G - 2.52 - 4.0/G - 2.52 - 4.0/G - 2.52 - 4.0/G - 2.52 - 4.0/G - 2.5
2 - 2.52 - 2.52 - 2.52 - 2.52 - 2.52 - 2.52 - 2.52 - 2.5
การค านวณขนาดสายปอนและบรภณฑปองกน ระบบไฟฟา 3 เฟส 4 สาย 380/220 V สมมตให Total Connected Load = L kVA
IL L 1000
3 380
= 1.52 L พกดกระแสสายปอนอาจพจารณาตามโหลดลกษณะตางๆ ดงน 1) โหลดทงหมดเปนแบบไมตอเนอง
![Page 98: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/98.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 94
IF = 1 1.52 L = 1.52 L
2) โหลดทงหมดเปนแบบตอเนองIF = 1.25 1.52 L = 1.90 L
เนองจากโหลดรวมจากรายการโหลดจะประกอบไปดวยโหลดหลายชนด ทงแบบตอเนองและไมตอเนอง ดงทกลาวไปแลวเพอเปนการเผอโหลดในอนาคต จะถอวาเปนโหลดตอเนองทงหมด
IF = 1.90 L บรภณฑปองกน
CB = IF ใชขนาดสงขนถดไปของ CB ในกรณทผออกแบบระบบไฟฟาตองการเผอโหลดส าหรบอนาคตมากกวาน กสามารถท าไดดงน
IF = 2.00 L
ตวอยางท 7.1 อาคารหลงหนงมโหลดไฟฟาดงน - ดวงโคมหลอดฟลออเรสเซนต (FA) 1x36 W 23 ชด - ดวงโคมหลอดฟลออเรสเซนต (FA1) 1x18 W 12 ชด - ดวงโคมไฟ DOWN LIGHT (A3) 1x11 W 42 ชด - ดวงโคมกงชนดกนน า (B) 1x15 W 10 ชด - เตารบเดยวใชงานทวไป 50 ชด - เครองท าน ารอนขนาด 1500 W 1 ชด - เครองปรบอากาศขนาด 18000 BTU 5 ชด จงหา 1.ขนาดสายเมนเขาอาคาร (Service Conductor) NYY เดนในทออโลหะฝงใตดน 2. ขนาดทออโลหะส าหรบสายเมนเขาอาคาร 3. ขนาด Circuit Breaker
4. ขนาดสายตอหลกดน 5. ขนาดมเตอร
![Page 99: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/99.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 95
วธท า โหลดไฟฟาแสงสวาง จากตารางท 7.2.1
ดวงโคมหลอดฟลออเรสเซนต (AF) 1x36 W = 23x10 = 2300 VA ดวงโคมหลอดฟลออเรสเซนต (FA1) 1x18 W = 12x90 = 1080 VA
จากตารางท 7.2.2 ดวงโคมไฟ DOWN LIGHT (A3) 1x11 W = 42x20 = 840 VA ดวงโคมกงชนดกนน า (B) 1x15 W = 15x10 = 150 VA
รวม = 4370 VA โหลดเตารบเดยวใชงานทวไปจากตารางท7.12 = 50x180 = 9000 VA
10 kVA แรก D.F. 100% = 9000x1 = 9000 VA รวม = 9000 VA
เครองท าน ารอนขนาด 1500 Wจากตารางท 7.13 = 1500x1 = 1500 VA 2 ตวแรก D.F. 100% = 1500x1 = 1500 VA
รวม = 1500 VA เครองปรบอากาศขนาด 18000 BTUจากตารางท 7.13 = 1700x5 = 8500 VA
โหลดทอยอาศย D.F. 100% = 8500x1 = 8500 VA รวม = 8500 VA
โหลดรวมทงหมด = 21830 VA
![Page 100: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/100.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 96
ค านวณหา 1. ขนาดสายเมนเขาอาคาร
I = 21830220 x 1.25
= 124.03 A เลอกสาย NYY, 1/C ขนาด 2x50 mm2 2. ขนาดทอรอยสาย จากตารางท 2.5 เลอกขนาด ทอรอยสาย PVC, Ø 2" 3. ขนาด Circuit Breaker
จากขนาดพกดกระแสของสาย NYY, 1/C 50 mm2 (129A) จากตารางท 3.2 สามารถเลอกใช Circuit Breaker
- 100 AT / 100 AF - 125 AT / 225 AF
จากตารางท 3.3 สามารถเลอกใช Circuit Breaker - 125 AT / 125 AF - 125 AT / 160 AF
** การเลอกใช Circuit Brecker ตองค านงถงขนาดพกดของสาย 4. ขนาดสายตอหลกดน จากตารางท 4.1
เลอกขนาดตวน าประธาน (ตวน าทองแดง) ระหวาง 35 – 50 ไดขนาด สายตอหลกดนเทากบ 16 mm2 5. ขนาดมเตอร พจารณาจากตารางท 7.15 ไดขนาดเครองวดหนวยไฟฟา เลอกขนาดเครองวดหนวยไฟฟา 50 (150)
![Page 101: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/101.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 97
ตวอยางท 7.2 หอพกแหงหนงใชระบบไฟฟา 380/400 V ม 15 ชน ๆ ละ 24 หอง ในแตละหอง มโหลดไฟฟาดงน
1.โหลดไฟฟาภายในหอง-โหลดไฟฟาฟลออเรสเซนต 1x36 W 1 ชด - โคม DOWN LIGHT 1x11 W 10 ชด - เตารบใชงานทวไป 8 ชด - เครองท าน ารอนขนาด 1500 W 1 ชด - เครองปรบอากาศขนาด 18000 BTU 1 ชด
2.โหลดไฟฟาสวนกลาง- ลฟตขนาด 160 kg ทความเรวสงสด 2 เครอง - ปมน า ขนาดมอเตอร 3700 W/5 HP 4 เครอง -โคมไฟฟา DOWN LIGHT 1x11 W 390 ชด - ไฟฉกเฉน 60 ชด
จงค านวณหา 1.โหลดของแตละหอง
- สายไฟฟา - ทอรอยสาย - Circuit Breaker
2.โหลดของแตละชน- สายปอน - ทอรอยสายหรอราง Wireways - Circuit Breaker
![Page 102: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/102.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 98
3.โหลดของทงอาคาร- สายประธาน - ทอรอยสายหรอราง Wireways - Circuit Breaker
วธท า 1. โหลดไฟฟาแตละหอง จากตารางท 5.21 (LPF)
- โคมไฟฟาหลอดฟลออเรสเซนต 1x36 W = 100x1 = 100 VA - โคมไฟ DOWN LIGHT 1x11 W = 20x1 = 200 VA - เตารบใชงานทวไป = 180x8 = 1440 VA - เครองท าน ารอนขนาด 1500 W = 1500x1 = 1800 VA - เครองปรบอากาศขนาด 18000 BTU = 1700x1 = 1700 VA
รวม = 4940 VA
ขนาดสายไฟฟา I = 4940 ×1.25220 = 28.06 A
จากตารางท 1.1, 2.4, 3.2 เลอกขนาดสายไฟฟา THW 2x6 mm2 (31A) ขนาดทอรอยสาย EMT, 1/2"
และ Circuit Breaker 30 AT/100 AF 2. โหลดของแตละชน
จากตารางท 7.11 - โหลดไฟฟาแสงสวาง = 300x24 = 7200 VA 2000 VA แรก D.F. 100% = 2000 VA (7200 – 2000) D.F. 35% = 1820 VA
รวม = 3820 VA
![Page 103: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/103.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 99
3. โหลดไฟฟาสวนกลาง- ลฟต ขนาด 1600 kg ทความเรวสงสด จากตารางท 7.6.2 = (2x52) VA
= 104 VA - ปมน า ขนาดมอเตอร 3.7 kW/5 HP จากตารางท 7.3 = (4x5130) VA
= 20520 VA - โคมไฟฟา DOWN LIGHT 1x11 W จากตารางท 7.2.2 = (390x20) VA
= 7800 VA - ไฟฉกเฉน คดท 180 VA = (60x180) VA
= 10800 VA รวม = 39224 VA
โหลดของหองทงหมด - โหลดไฟฟาแสงสวาง = (15 x 24 x 300) VA = 108000 VA จากตารางท7.11
2000 VA แรก D.F. 100% = 2000 VA (108000 – 2000) D.F. 38% = 37100 VA
รวม = 39100 VA - โหลดเตารบใชงานทวไป = (15 x 24 x 1440) VA = 518400 VA
คด 100% = 518400 VA รวม = 518400 VA
![Page 104: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/104.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 100
- โหลดเครองท าน ารอน 1500 W = 1500 VA จากตารางท 7.13 2 เครองแรกคด D.F. 100% = (2x1500) = 3000 VA
(360 – 2) D.F. 35% = (358 x 1500 x 0.25) VA = 134250 VA รวม = 137250 VA
- เครองปรบอากาศ = (15 x 24 x 1700) VA = 612000 VA จากตารางท 7.13
คด 100% = 612000 VA รวม = 612000 VA
รวมโหลดของหองทงหมด = 1306750 V
โหลดของอาคาร = โหลดหองทงหมด + โหลดไฟฟาสวนกลาง = 1306750 + 39224
= 1345974 VA เผอโหลดในอนาคต Demand factor 0.8 = (1345974 x 0.8) VA
= 1076779.2 VA เลอกใชหมอแปลง 1000 kVA หรอ 1250 kVA ตามความเหมาะสม
ขนาดสายไฟฟา =1076779.2
3 × 380 x 1.25
= 2045 A ใชสายไฟฟา 8 เสนตอเฟส สายแตละเสนตอน า
= 2045
8 = 255.62 A
![Page 105: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/105.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 101
จากตารางท 1.1, 2.5, 3.5, 4.1
เลอกขนาดสาย NYY, 1/C = 23×120mm8 21×50 mm
ขนาดทอรอยสายแบบฝงดน สายขนาด 120 mm2 IMC, 3" 6 เสน สายขนาด 50 mm2 IMC, 3" 1 เสน
ขนาดของ Main Circuit Breaker ถาเลอกหมอแปลงขนาด 1000 kVA คาปรบตง CB (AT) = (1500 – 1800) 1250 kVA คาปรบตง CB (AT) = (1900 – 2200)
ขนาดสายตอหลกดน ขนาดสายเฟสรวม 8 x 120 = 960 mm2 ใชสายตอหลกดนขนาด 95 mm2
![Page 106: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/106.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 102
ตวอยางท 7.3 อาคารส านกงานแหงหนงใชแรงดนไฟฟา 380/400V จายไฟฟาใหโหลดดงน (Main Distribution),MDB
แผง Load (VA) A B C
LP1-A 19000 LP1-B 20000 LP1-C 20000 LP1-D 20000 LP1-E 19000 LP1-F 19000 LP1-G 21000 LP1-H 21000 LP1-I 21000 Total connected Load
60000 60000 60000
จงเขยน Single line Diagram วธท า
LP1-A=E=F = 19000 VA
ขนาดสายไฟฟา = 319×10 × 1.25
3×380= 36.08 A
THW 4×10 mm2 (43A) …....จากตารางท 1.1 ขนาดทอรอยสาย
IMC, Ø 1"………………….จากตารางท 2.4 ขนาด Circuit Breaker
40AT/100AF………………จากตารางท 3.2
![Page 107: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/107.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 103
LP1-B=C=D = 20000 V
ขนาดสายไฟฟา = 320×10 × 1.25
3×380 = 37.98 A
THW 4×10 mm2 (43A) ……....จากตารางท 1.1 ขนาดทอรอยสาย
IMC, Ø 1"……………......….จากตารางท 2.4 ขนาด Circuit Breaker
40AT/100AF…………..……จากตารางท 3.2
LP1-G=H=I= 21000 VA
ขนาดสายไฟฟา = 321×10 × 1.25
3×380 = 39.88 A. THW 4×10 mm2 (43A) …....จากตารางท 1.1
ขนาดทอรอยสาย IMC, Ø 1"ใ …………….…..จากตารางท 2.4
ขนาด Circuit Breaker 40AT/100AF………….…....จากตารางท 3.2
ทขนาดสาย 10 mm2 ใชสายตอหลกดน 4 mm2…..…จากตารางท 5.3
Demand factor = 0.7 × Total connected load = 0.7 × 180 kVA ….จากตารางท 5.13 = 126 kVA
ขนาดสายไฟฟา = 3162×10 × 1.25
3×380= 239.3 A
![Page 108: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/108.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 104
THW 4×150 mm2 (251 A)…………….จากตารางท 1.1 ขนาดทอรอยสาย
IMC, Ø 3"……………………………….จากตารางท 2.4 ขนาด Circuit Breaker
สามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสมดงน 225AT/225AF………………จากตารางท 3.2 250AT/250AF………………จากตารางท 3.2
ขนาดสายตอหลกดน G-35 mm2, THW……………………..…จากตารางท 5.2
250 AT/250AF
SPARE SPARELP1-A
LP1-B LP1-C LP1-D LP1-E LP1-F LP1-G LP1-H LP1-I
4 150, G-35mm.THWIMC, 3"
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
40AT100AF
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
IMC
, 1"
4 10
, G-4
, mm
THW
![Page 109: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/109.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 105
ตวอยางท 7.4 อาคารเรยนของมหาวทยาลยแหงหนงใชโหลดไฟฟาดงน - โหลดแสงสวาง 100 kVA - โหลดเตารบใชงานทวไป 80 kVA - เครองปรบอากาศ 120 kVA - โหลดแสงสวางสวนกลาง 95 kVA
จงหาขนาดหมอแปลงของอาคารเรยนแหงน วธท า
จากตารางท 7.11 - โหลดแสงสวาง = 100 kVA × 100 % = 100 kVA
รวม = 100 kVA - โหลดเตารบใชงานทวไป = 80 kVA
10 kVA แรก D.F. 100 % = 10 kVA (80-10) kVA D.F.50 % = 35 kVA
รวม = 45 kVA - เครองปรบอากาศ = 120 kVA × 100 % = 120 kVA
รวม = 120 kVA - โหลดแสงสวางสวนกลาง = 95 kVA × 100 % = 95 kVA
รวม = 95 kVA รวมโหลด(kVA) ทงหมด = 360 kVA
กระแสโหลด = 3360 × 10 ×1.253 ×380
= 683.70 A
![Page 110: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/110.jpg)
การออกแบบระบบไฟฟา 106
ขนาดพกดแรงดนส าหรบหมอแปลงจากการไฟฟานครหลวง 12 kV/ 240-416 V ขนาดหมอแปลง = 360 VI
1000= 360 × 416V × 683.70A
1000= 492.628 kVA
จากตารางท 4.1 เลอกใชหมอแปลง ขนาด 500 kVA
![Page 111: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/111.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 107
บทท 8 การตดตงระบบไฟฟา
8.1 การตดตงมกฎเกณฑดงน ในสถานทเปยก (Wet Location) สวนประกอบทใชยดทอ เชน Bolt Strap และ Screw ตองเปนชนดท
ทนตอการผกรอนได ถาตดตงในททมการผกรอน (Cinder Fill) ทอจะตองเปนชนดททดตอการผกรอนได หรอหมทอดวยคอนกรตหนาอยางนอย 2 นว ในการตอทอเขากบเครองประกอบ จะตองใชบชชง (Bushing) เพอปองกนฉนวนของสายไฟฟาเสยหาย ถามการดดโคง มมดดโคงของทอระหวางจดดงสาย รวมกนจะตองไมเกน 360 องศา
นอกจากน ในการเดนทอจะตองมการยดทมนคงแขงแรง ทกระยะไมเกน 3 m และหางจากกลองไฟฟาหรอจดตอไฟไมเกน 900 mm สวนการดดทอแบบคอมาระยะกอนและหลงคอมาตองมระยะไมนอยกวา 10 cm.
อนญาต รวมได 90+90+90 = 360 องศา
3 m.900 mm.
![Page 112: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/112.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 108
8.2 การตดตงทอ RMC การตอสายหรอการตอแยก จะตองท าในกลองไฟฟา (Boxes) ทสามารถเปดไดเทานนโดยปรมาตรของ
สาย ฉนวน และหวตอสาย รวมกนจะตองไมเกน 75% ของปรมาตรของกลองไฟฟา
การเดนสายเปดหรอเดนลอย (Open Wiring) การเดนสายเปด หรอ เดนสายลอย หมายถง การเดนสายในทเปดโลงบนลกถวย หรอตมโดยอาจเปน
สายเมนหรอสายปอน ทงในระบบแรงดนต า และ ระบบแรงดนสง และใชไดทงภายในและภายนอก และภายนอกอาคาร แตการตดตงภายในอาคารอนญาตเฉพาะในโรงงานอตสาหกรรม, งานเกษตรกรรม และงานแสดงสนคา เทานน
การเดนสายเปดหรอเดนลอยในระบบแรงดนต า - สายไฟฟา
สายไฟฟาทใชส าหรบการเดนสายเปดหรอเดนลอยจะตองเปนดงน - ตองเปนชนดหมฉนวนเทานน - ตองเปนชนดหนงแกน เทานน - ขนาดของสายไฟ จะพจารณาแยกเปนภายในอาคารและภายนอกอาคาร ดงน
ภายในอาคาร บนตม ขนาดสายใหญทสด 70 sqmm. บนลกถวย ขนาดสายใหญทสด ไมก าหนด
ภายนอกอาคาร บนตม ขนาดสายทเลกทสด 2.5 sqmm. บนลกถวย จะขนอยกบระยะหางระหวางจดจบยด ดงน
ไมเกน 10m ขนาดสายเลกทสด 2.5 sqmm. 11-25m ขนาดสายเลกทสด 4 sqmm. 26-40m ขนาดสายเลกทสด 6 qmm.
- ระยะหางระหวางสายไฟฟากบพน ระยะหางต าสดระหวางสายไฟฟากบพน ก าหนดไวดงตาราง
-
![Page 113: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/113.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 109
- ระยะระหวางจดจบยด, ระยะหางระหวางสายไฟฟากบสายไฟฟา, ระยะหางระหวางสายไฟฟากบสงกอสราง
ไดก าหนดไวในตารางระยะหางส าหรบการตดตงภายในอาคาร และระยะหางส าหรบการตดตงภายนอกอาคาร ดงน
ตารางระยะหางส าหรบการตดตงภายในอาคาร การตดตง ระยะสงสดระหวางจด
จบยด (m) ระยะต าสดระหวางสายไฟฟา
กบสายไฟฟา (mm) ระยะต าสดระหวางสายไฟฟา
กบสงกอสราง (mm) บนตม บนลกถวย
2.5 5
100 150
25 50
ระยะหางส าหรบการตดตงภายนอกอาคาร การตดตง ระยะสงสดระหวาง
จดจบยด (m) ระยะต าสดระหวางสายไฟฟา
กบสายไฟฟา (mm) ระยะต าสดระหวางสายไฟฟา
กบสงกอสราง (mm) บนตม บนลกถวย
5 ไมเกน 10
11-40
100 150 200
25 50 50
รป การอดทอสาย
![Page 114: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/114.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 110
8.3 บชชง (Bushing) บรเวณทสายเคเบลฝงดนออกจากทอสาย จะตองมบชชง เพอปองกนสายเคเบลขดกบขอบทอสาย ซง
จะท าใหฉนวนของสายเคเบลเสยหายได
รป บชชง
การตดตงใตดนในระบบแรงดนสง ขอก าหนดส าหรบการตดตงใตดนในระบบแรงดนสง โดยทวไปจะเหมอนกบระบบแรงดนต าแตมขอ
แตกตางในเรองของความลกในการตดตง ดงน - ความลกไมนอยกวา 900 mm ส าหรบทกวธเดนสาย -
900 mm
รป ความลกในการตดตงใตดนนาระบบแรงดนสง
![Page 115: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/115.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 111
o เคเบลแรงดนสงฝงดนโดยตรงo เคเบลแรงดนสงในทอรอยสายo เคเบลแรงดนสงในทอรอยสายฝงใตดนหมคอนกรต (Duct Bank)
- การฝงดนโดยตรง ตองมคอนกรตหนาไมนอยกวา 100 mm ปดทบเหนอสายเคเบล 300-450 mm และแผนคอนกรตกวางคลมสายเคเบลขางละ 150 mm
100 mm.
150 mm. 150 mm.
300-450 mm.
รป การฝงดนโดยตรง
- ควรมปายระบแนวใตดนทมองเหนไดชดเจน ทกระยะไมเกน 50 m
![Page 116: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/116.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 112
8.4 การเดนสายเปดหรอเดนลอยในระบบแรงดนสง - การใชสายยดโยง (Guy Wire) จะตองใชลกถวยสายยดโยง (Guy Wire Insulator) ดวย โดยลกถวยสายยดโยงน จะตองอยสงจากพนไมนอยกวา 2.40 m
2.40 m.
รป การใชสายยดโยงและลกถวยสายยดโยง
- ลวดผกสาย (The Wire) จะตองมขนาดไมเลกกวา 6 sqmm. - ระยะหางระหวางสายไฟฟากบพน และ ระหางระหวางสายไฟฟากบสงกอสรางแสดงในตาราง
ตามล าดบ
![Page 117: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/117.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 113
ตารางระยะหางต าสดตามแนวดงของสายไฟฟาเหนอพนในระบบแรงดนสง
สงทอยใตสายไฟฟา ระยะหาง (m) ทางสญจรและพนทซงไมไดจดไวส าหรบรถยนตและรถบรรทกผาน ทางสญจรและพนทซงจดไวใหรถยนตผานแตไมใชรถบรรทก ทางสญจรและพนทอนๆ ทใหทงรถยนตและรถบรรทกผานได คลองหรแหลงน าทอยในความรบผดชอบของกรมชลประทานหรอกรมเจาทา คลองหรอแหลงน าทอยในความรบผดชอบของหนวยราชการอนหรอ เปนของเอกชน
4.60 6.10 6.10 6.50 6.20
ตาราง ระยะหางต าสดระหวางสายไฟฟาเปลอย แรงดน 12 kV และ 24 kV กบสงกอสราง (ยกเวนสะพาน) เมอสายไฟฟาไมไดยดตดกบสงกอสราง
ระยะหางระหวางสายไฟฟากบอาคาร ระยะหาง (m) ตามแนวนอน ( หมายเหต 3) 1. กบผนงและสวนของอาคาร (หมายเหต 1) 2. กบหนาตางทไมมทกน3. กบระเบยงและบรเวณทมคนเดน (หมายเหต 2) ตามแนวดง 1. อยเหนอหรอใตหลงคา หรอสวนของอาคารทไมมคนเดน (หมายเหต 2) 2. อยเหนอหรอใตระเบยงและหลงคาทมคนเดน (หมายเหต 2)
1.80 1.80 1.80
3.00 4.60
หมายเหต 1. ในซงทซงการตดตงไมมทวางพอ อาจลดระหางลดได แตตองไมนอยกวา 0.9 m และในกรณนจะตองมการหมสายดวยฉนวนทปองการเกดการลดวงจรลงดนได เนองจากสายอาจสมผสกบอาคารโดยบงเอญ
2. อาคารและบรเวณทมคนเดน หมายถง บรเวณทประตหรอชองทางอนทบคคลสามารถผานไปถงบรเวณนนได
![Page 118: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/118.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 114
8.5 การฝงดนใตอาคาร (Underground Cable Building) เคเบลฝงดนผานบรเวณใตอาคารจะตองใชวธเดนในทอรอยสาย หามฝงดนโดยตรงและทอสายนจะตอง
ยาวเลยผนงอาคารออกไป
รป การฝงดนใตอาคาร
การปองกนความเสยหาย (Protection from Damage) การฝงดนโดยตรง ต าแหนงทสายเคเบลโผลขนจากดน จะตองมการปองสายโดยใชทอสาย โดยม
ขอก าหนดดงน - สวนของทอสายทอยเหนอพนดน ยาวไมนอยกวา 1800 mm - สวนของทอสายทฝงจมดน ยาวไมนอยกวา 450 mm
![Page 119: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/119.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 115
1800 mm.
450 mm.
รป ปองกนความเสยหาย
8.6 การตอสายหรอตอแยก (Splices and Tap) การตอสายหรอตอแยกใดๆ จะตองท าในกลองตอสายเทานน แตถาเดนในราง (Trench) การตอสายหรอ
ตอแยก ไมตองใชกลองตอสายกได แตตองวธทการไฟฟาฯ รบรอง
การกลบ (Backfill) การกลบสายเคเบลหรอทอสายทฝงใตดน วสดทใชกลบจะตองไมมคม หรอสงทท าใหเกดการผกรอน
ไดโดยทวไปจะนยมใชทราย การอดทอสาย (Raceways Sealing) เพอปองกนความชนเขาไปในทอรอยสาย จะตองมการอดทปลายของทอ ซงอาจจะอดทงสองปลาย
หรอปลายใดปลายหนงกได ตามความเหมาะสม
อปกรณไฟฟา อปกรณทใชพลงงานไฟฟาในการท างานมอยมากมาย และขนาดไฟฟากแปรไปตามชนดของอปกรณ
โหลดทแนนอนของอปกณไฟฟาสามารถดไดจากปายพกด (Name Plate) คาโหลดของอปกรณไฟฟาโดยประมาณแสดงดงตารางโหลดของอปกรณไฟฟา
![Page 120: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/120.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 116
ตารางโหลดของอปกรณไฟฟา
อปกรณไฟฟาทใช ก าลง (W)เครองดดฝน เครองปนผลไม เตาอบขนาดเลก กระทะไฟฟา ตท าน าเยนแบบตงพน เครองซกผา หมอหงขาว
- 1 ลตร - 1.5 ลตร - 4 ลตร
เครองท าน ารอน (อางอาบน า) - Lo - Med - Hi
โทรทศน - 14 นว
- 21 นว - 28 นว
ตเยน - 2.1 คว ( ลกบาศกฟต) - 5.6 ” - 7.1 ” - 10 ” - 13.6 ”
พดลมตงโตะ 12 นว
850-1300 270 820
1300 100 430
500 600
1400
1500 2000 3500
58 81
145
50 90
150 150 175
22-39
![Page 121: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/121.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 117
ตารางอปกรณไฟฟา (ตอ)
อปกรณไฟฟาทใช ก าลงไฟฟา (W) พดลมตดผนง 12 นว พดลมตดเพดาน 16 นว
พดลมตงพน 16 นว
22-39 42-68 42-68
8.7 วงจรยอย (Branch Circuit, BC)วงจรยอย คอ สวนของวงจรไฟฟา ทตอมาจากอปกรณปองกนตวสดทายกบจดตอโหลดโดยมร
อปกรณปองกนน จะมหนาทปองกนสายวงจรยอยนนเทานน
วงจรยอยอาจแบงตามลกษณะการจายโหลดไดคอ - วงจรยอยแสงสวางหรอเครองใชไฟฟา (Lighting or Appliance Circuit) - วงจรยอยมอเตอร (Motor Branch Circuit)
ตารางลกในการตดตงใตดน
วธเดนสาย ความลก (mm) ฝงดนโดยตรง ทอโลหะหนา และ ปานกลาง ทอโลหะ และ ทอสายอนๆ
600 150 450
![Page 122: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/122.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 118
รป ความลกในการตดตงใตดนในระบบแรงดนต า - ถาใชแผนคอนกรตทบอกชน แผนคอนกรตตองหนาไมนอยกวา 50 mm และสามารถลดความ
ลกได 150 mm ยกเวนกรณทอโลหะหนา และ ทอโลหะหนาปานกลาง
(RMC) (IMC)
PVC
150 mm.
300 mm.
450 mm.
50 mm.
รป ความลกเมอมแผนคอนกรต - ส าหรบบรเวณทมรถวงผาน ความลกจะตองไมนอยกวา 600 mm
600 mm.
รป การตดตงใตดน บรเวณทมรถวงผาน
![Page 123: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/123.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 119
8.8 สายลอฟา การตดตงหลกสายดน ในปจจบนนยมใชหลกสายดนเปนแทงเหลกกลมหมดวยทองแดงเพอปองกนการผกรอนของเหลก
ตอกลงไปในดน จ านวนของหลกดนมากหรอนอยขนอยกบคาความตานทานทางไฟฟาของระบบ และในกรณทตองการหลกสายดนมากกวา 1 ตน National Electrical Code (NEC) ก าหนดใหมระยะหางระหวางตนไมนอยกนกวา 6 ฟต หรอ 1.80 เมตร ทงนเปนการปองกนการเกด Step voltage ซงเปนอนตรายตอบคลทเขาใกลกบหลกสายดนการกระจายหลกสายดนใหหางกนจะชวยใหการกระจายประจไฟฟาสดนไดด เปนวงกวางท าใหลดคา Step voltage โดยปกตมกจะก าหนดใหใชระยะ 3 เมตร
การใชหลกสายดนแบบตาขายถกเปนตารางไมนอยกวา 2.40 × 2.40 เมตร (strip electrode) ซงมขอก าหนดอยในมาตรฐานขององกฤษ ระบบนนอกจากจะชวยในระบบปองกนฟาผาแลวมบางทานแจงวา เปนระบบทเหมาะสมกบอาคารทมการใชเครองคอมพวเตอรดวย
ระบบปองกนฟาผาในอาคารสงแบบ Faraday cage ระบบปองกนฟาผาทนยมใชกนมากในปจจบนส าหรบอาคารสงๆ ซงประหยดคาใชจายในดานตวน า
ลงดนโดยไมใชสายทองแดงหรอสายตวน าอนเพมขนมาอก มหลกการดงตอไปน
3.003.00
3.00
3.00
รป ผงการตอกหลกสายดน (1) ใชเหลกโครงสรางตามแนวดง (เหลกเสรมเสา) เปนตวน าลงดน โดยเหลกเสรมนตองตอเชอม
อยางแขงแรงและตอเนองทางไฟฟาตลอดความสงของอาคารอยางนอยตองเปนเสาทง 4 มมของอาคารแตถาอาคารมขนาดกวางมากจ าเปนตองใชเสาหลายตนซงมระยะหางไมเกน 30 เมตรตามมาตรฐานขององกฤษ และระยะหางไมเกน 18 เมตรตามมาตรฐาน NFPA
![Page 124: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/124.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 120
(2) ทกๆ ระดบความสงของอาคาร 30 เมตร ตองมการเชอมเหลกเสรมอาคานรอบนอกเปนวงกลม และเชอมตอเหลกตามขอ (1)
(3) เสาเขมซงปกตจะมเสนลวดเหลกเสรมและตอกลกลงไปในดนมาก ท าใหคาความตานทานของการลงดนต ามาก ดงนนเสนลวดนสามารถใชแทนหลกสายดนไดดโดยการเชอมเสนลวดนเขากบเหลกเสรมเสาเขม
หลกลอฟาแนวราบ ในบางกรณสถาปนกไมตองการใหมหลกลอฟาปรากฏทบนสดของอาคาร เราอาจใชระบบหลกลอฟา
แนวราบได โดยการใชแถบตวน าดงกลาวตองมคาความน าไฟฟาเทยบเทากบทองแดงทมพนทหนาตดขนาด 50 ตารางมลลเมตร
ส าหรบตวน าลงดนของหลกดนของหลงลอไฟฟาแบบนสามารถจะใชไดทงระบบธรรมดา หรอ Faraday cage ตามทไดกลาวมาแลวรวมทงหลกสายดนดวย
a
a
a
รป การวางแถบตวน าบนหลงคาระยะ a ตองไมเกน 18 เมตร
![Page 125: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/125.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 121
2.5
รป แสดงการปองกนสายขณะขนสผวดน
การตดตงสายตวน าลงดน นอกจากจะตดตงสายตวน าลงดนใหมคาความตานทานรวมทงหมดไมเกน 10 โอหมแลวยงตองค านง
เสนทางดนของประจไฟฟาทจะตองใหสนทสดอกดวย ดงนนมาตรฐานทวไปจงมการก าหนดจ านวนเสนทางของตวน าลงดนไว ซงตามาตรฐานองกฤษก าหนดไววา
(1) พนทของหลงคาอาคารไมเกน 100 ตารางตองมตวน าลงดน 1 ชด ถาเกนจากพนดนเพมตวน าลงดนอก 1 ชด และเพมขนเรอยไปในขนาดพนขนทกๆ ชวง 300 ตารางเมตร หรอ
(2) ก าหนดใหมตวน าลงดนทกๆ ระยะ 30 เมตร ของเสนรอบอาคาร (หลงคา)
นอกจากนนแลวอาคารสงๆ เกนกวา 30 เมตร อาจจ าเปนตองเพมหลกลอฟาในชวงกลางๆ ระดบความสงของอาคารซงอาจถกฟาผาได
![Page 126: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/126.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 122
50 .
0.45 .0.15 .
รป ตวอยางการเดนสายใตดน
8.9 ระยะในการตดตงอปกรณ
150 cm
120 cm
30 cm
รป ระยะในการตดตงเตารบ และสวตช
![Page 127: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/127.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 123
PB
Wire way
Panel Board
180 cm.
รป ระยะในการตดตง Panel Board
handy box raceways
connector
รป ลกษณะในการตดตง Handy boxes
![Page 128: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/128.jpg)
การตดตงระบบไฟฟา 124
handy box racewaysconnector
flexible metal coduit
lamp
รป ลกษณะในการตดตงดวงโคม
60 m.
3.00m.3.00m.100 m.
WALL PVC PIPE
C-CHANNEL
รป ลกษณะการตดตงหลกดน Ground Rod
![Page 129: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/129.jpg)
าคผ ก
![Page 130: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/130.jpg)
ภาคผนวก 126
1. ตารางทเกยวของกบสายไฟฟาตารางท 1.1 ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวน PVC ตาม มอก.11–2531 อณหภมตวน า
ขนาด70 oC แรงดน 300 V และ 750 V อณหภมโดยรอบ 40 oC (ส าหรบวธการเดนสายแบบ ก–ค) และ 30 oC
(ส าหรบวธการเดนสายแบบ ง และ จ)
ขนาดสายไฟฟา (mm2)
ขนาดกระแสไฟฟา (A)
วธการเดนสาย
D
0.5 D
ก ข
ค
ง
จ ทอโลหะ ทออโลหะ ทอโลหะ ทออโลหะ
0.5 9 8 8 7 10 9 - 1 14 11 11 10 15 13 21
1.5 17 15 14 13 18 16 26 2.5 23 20 18 17 24 21 34 4 31 27 24 23 32 28 45 6 42 35 31 30 42 36 56
10 60 50 43 42 58 50 75 16 81 66 56 54 77 65 97 25 111 89 77 74 103 87 125 35 137 110 95 91 126 105 150 50 169 - 119 114 156 129 177 70 217 - 148 141 195 160 216 95 271 - 187 180 242 200 259 120 316 - 214 205 279 228 294 150 364 - 251 236 322 259 330
![Page 131: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/131.jpg)
ภาคผนวก 127
ตารางท 1.1 (ตอ) ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวน PVC ตาม มอก.11–2531 อณหภมตวน าขนาด70 oC
แรงดน 300 V และ 750 V อณหภมโดยรอบ 40 oC (ส าหรบวธการเดนสายแบบ ก–ค) และ 30 oC (ส าหรบวธการเดนสายแบบ ง และ จ)
ขนาดสายไฟฟา (mm2)
ขนาดกระแสไฟฟา (A)
วธการเดนสาย
D
0.5 D
ก ข
ค
ง
จ ทอโลหะ ทออโลหะ ทอโลหะ ทออโลหะ
185 424 - 287 269 370 296 372 240 509 - 344 329 440 352 431 300 592 - 400 373 508 400 487 400 696 - 474 416 599 455 552 500 818 - 541 469 684 516 623
![Page 132: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/132.jpg)
ภาคผนวก 128
ตารางท 1.1.1 ชนดของตวน าและรปแบบการตดตง วธท ชนดของตวน าและรปแบบการตดตง ชอสาย
ก - สายแกนเดยวหมฉนวนเดนในอากาศ - การเดนสายบนผวของอาคาร
THW/NYY
ข - สายแบบหมฉนวนมเปลอกเดนเกาะผนง - การเดนสายเปดบนวสดฉนวนภายในอาคาร
VAF
ค - สายแกนเดยวหมฉนวนไมเกน 3 เสนหรอสายหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 แกน เดนในทอในอากาศ ในทอฝงในผนงปนฉาบ หรอในทอในฝาเพดาน - การเดนสายในทอสายบนผวภายในอาคาร หรอในทอสายฝงในพนคอนกรต ผนงปนฉาบ
THW
ง - สายหมแกนเดยวหมฉนวนไมเกน 3 เสน หรอสายหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 แกน เดนในทอฝงดน - การเดนสายในทอฝงดน
NYY
จ - สายแกนเดยวหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 เสนหรอสายหมฉนวนมเปลอกไมเกน 3 แกน ฝงดนโดยตรง - การเดนสายฝงดนโดยตรง
NYY
ตารางท 1.1.2 แสดงตวคณทอณหภมโดยรอบตางจาก 40 oC (ส าหรบวธการเดนสาย ก-ค) หรอ 30 oC (ส าหรบการเดนสาย ง และ จ) อณหภมโดยรอบ
( oC ) ตวคณ
วธการเดนสาย ก-ค (การเดนสายในอากาศ)
วธการเดนสาย ง และ จ (การเดนสายใตดน)
21-25 - 1.06
26-30 - 1 31-35 1.08 0.94 36-40 1 0.87
41-45 0.91 0.79 46-50 0.82 0.71 51-55 0.71 -
56-60 0.58 -
![Page 133: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/133.jpg)
ภาคผนวก 129
ตารางท 1.2 ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวน PVC ตาม มอก.11–2531 อณหภมตวน า 70 oC ขนาดแรงดน 300 V และ 750 V อณหภมโดยรอบ 40 oC วางในรางเคเบล
ขนาดสายไฟฟา (mm2)
ขนาดกระแสไฟฟา (A)
วธการเดนสาย
*D
ก ข 2.15D
ค ง จ ฉ
1 - - - - 11 10
1.5 - - - - 14 13
2.5 - - - - 18 17
4 - - - - 24 23
6 - - - - 31 29
10 - - - - 43 41
16 - - - - 56 53
25 - - - - 77 73
35 - - - - 95 90
50 169 110 143 101 119 113 70 217 141 183 130 148 140 95 271 176 230 163 187 178 120 316 205 267 190 214 203 150 364 237 308 218 251 238 185 424 276 360 254 287 273 240 509 331 432 305 344 327 300 592 444 504 414 400 393 400 696 522 593 487 - - 500 818 613 699 572 - -
D = เสนผานศนยกลางของสายไฟฟา
![Page 134: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/134.jpg)
ภาคผนวก 130
ตารางท 1.2.1 ชนดของตวน าและรปแบบการตดตง วธการเดนสาย ชนดของตวน าและรปแบบการตดตง ชอสาย
ก สายแกนเดยวหมฉนวนวางเรยงกนชนเดยวบนรางเคเบล มระยะหางระหวางสาย ไมนอยกวาเสนผานศนยกลางของเสนโตทอยใกลกน
THW/NYY
ข สายแกนเดยวหมฉนวนวางบนรางเคเบลไมมระยะหางระหวางสายวางเรยงกน หรอซอนกน
THW/NYY
ค สายแกนเดยวหมฉนวนวางซอนกนเปนสามเหลยมวางบนแกนเคเบล มระยะหางระหวางกลมสายไมนอยกวา 2.15 เทาของเสนผานศนยกลางของสายแตละเสน
THW/NYY
ง สายแกนเดยวหมฉนวนวางบนรางเคเบลมฝาปดไมมระยะหางระหวางสายวางเรยงกน หรอซอนกน
THW/NYY
จ สายหลายแกนวางบนรางเคเบลวางเรยงกนหรอซอนกน THW/NYY ฉ สายหลายแกนวางเรยงกนบนรางเคเบลมฝาปดทบยาวเกน 1.80 เมตร วางเรยงกน
หรอซอนกน THW/NYY
ตารางท 1.2.2 แสดงตวคณทอณหภมโดยรอบตางจาก 40 oC อณหภมโดยรอบ ( oC ) ตวคณ
36-40 1
41-45 0.91
46-50 0.82
51-55 0.71
56-60 0.58
![Page 135: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/135.jpg)
ภาคผนวก 131
ตารางท 1.3 ขนาดกระแสของสายไฟฟาทองแดงหมฉนวนครอสลงคโพลเอททลน อณหภมตวน า 90 oC ขนาด 600 Vอณหภมโดยรอบ 40 oC (ส าหรบเดนสานในอากาศ) และ 30 oC (ส าหรบการเดนสายใตดน)
ขนาดสายไฟฟา (mm2)
ขนาดกระแสไฟฟา (A)
ลกษณะการใชงาน
ก ข ค ง
สายเดยว เดนในอากาศ
สายเดยว 3 เสน เดนในทอโลหะ
ในอากาศ
สายเดยว 3 เสน เดนในทอฝงดน
สายเดยวไมเกน 3 เสน หรอสายหลายแกนไม
เกน3แกน ฝงดนโดยตรง
ทอ โลหะ
ทอ อโลหะ
2.5 4 6
10 16 25 35 50 70 95 120 150 185 240 300 400 500
36 47 60 82 110 148 184 224 286 356 417 481 559 672 782 921
1080
25 33 42 56 76
100 123 153 191 239 275 322 368 440 510 604 686
31 41 52 70 93
123 151 184 230 285 329 380 436 518 615 734 855
28 36 46 61 81 107 130 156 197 241 277 318 363 430 501 586 685
44 57 71 94 122 156 187 221 270 325 368 413 466 539 607 687 773
![Page 136: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/136.jpg)
ภาคผนวก 132
ตารางท 1.3.1 แสดงตวคณทอณหภมโดยรอบตางจาก 40 oC (ส าหรบการเดนสายในอากาศ)หรอ 30 oC (ส าหรบการเดนสายใตดน)
อณหภมโดยรอบ ( oC )
ตวคณ
การเดนสานในอากาศ การเดนสายใตดน
21-25 26-30 31-35 36-40 41-45 46-50 51-55 56-60
- -
1.05 1
0.95 089 084 0.78
1.04 1
0.96 0.91 0. 87 0. 82
--
2. ตารางเกยวของกบทอรอยสาย
ตารางท 2.1 ขนาดพนทหนาตดของทอรอยสาย ขนาด (นว)
เสนผานศนยกลางภายใน นว (mm)
พ.ท.หนาตด100% (mm2)
1 ตวน า 53%
(mm2)
2 ตวน า 31%
(mm2)
3 ตวน า 40%
(mm2) 1/2 3/4 1
1 1/4 1 1/2
2 2 1/2
3 3 1/2
4 5 6
0.622 (15.80) 0.824 (20.93) 1.049 (26.65) 1.380 (35.05) 1.610 (40.89) 2.067 (52.50) 2.469 (62.71) 3.068 (77.93) 3.548 (90.12) 4.026 (102.26) 5.047 (128.19) 6.065 (154.05)
196 344 558 965
1313 2165 3089 4769 6379 8213 12906 18639
104 182 296 512 696
1148 1637 2528 3381 4353 6840 9879
61 107 173 299 407 671 958 1478 1978 2546 4001 5778
78 138 223 386 505 866 1236 1908 2552 3285 5162 7456
![Page 137: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/137.jpg)
ภาคผนวก 133
ตารางท 2.2 แสดงพนทภาคตดขวางในของทอรอยสายไฟฟาทผลตตาม มอก.770-2531 ขนาดทอรอยสาย (mm),นว
พนทภาคตดขวางภายใน (mm2)
ชนดทอรอยสาย
ทอโลหะบาง (EMT) ทอโลหะหนาปานกลาง (IMC) ทอโลหะหนา (RSC)
15 (1/2) 195 230 201 20 (3/4) 343 390 355 25 (1) 555 637 572
32 (1 1/4) 967 1,091 986 40 (1 1/2) 1,313 1,467 1,338
50 (2) 2,164 2,382 2,196 65 (2 1/2) 3,776 3,367 3,137
80 (3) 5,706 5,175 4,837 90 (3 1/2) 7,447 6,907 6,458
100 (4) 9,520 8,871 8,309 125 (5) - - 13,041 150 (6) - - 18,786
![Page 138: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/138.jpg)
ภาคผนวก 134
ตารางท 2.3 ขนาดเสนผานศนยกลางและพนทหนาตดของสายไฟฟา ขนาด
สายไฟฟา (mm2)
THW NYY, 1/C NYY, 3/C NYY, 3P 4N
เสนผาน ศนยกลาง
(mm)
พนท หนาตด (mm2)
เสนผาน ศนยกลาง
(mm)
พนท หนาตด (mm2)
เสนผาน ศนยกลาง
(mm)
พนท หนาตด (mm2)
เสนผาน ศนยกลาง
(mm)
พนท หนาตด (mm2)
0.5 1
1.5 2.5 4 6 10 16 25 35 50 70 95
120 150 185 240 300 400 500
3 3.5 3.8 4.3 5.2 5.8 7.2 8.4 10.5 11.5 13.5 15.5 18
19.5 21.5 24 27 30
33.5 38
7.1 9.6
11.3 14.5 21.2 26.4 40.7 55.4 86.6 103.9 143.1 188.7 254.5 298.7 363.1 452.4 572.6 706.9 881.4
1134.1
- 8.8 9.2 9.8
10.5 11 12 13
14.5 16 17 19
21.5 23 26 28
31.5 35
38.5 43
- 60.8 66.5 75.4 86.6 95
113.1 132.7 165.1 201.1 227
283.5 363.1 415.5 531
615.8 779.3 962.1
1164.2 1452.2
- 13
13.5 15
16.5 18
20.5 24.5 28.5 31.5 36
40.5 46
50.5 56
61.5 69 76 - -
- 132.7 143.1 176.7 213.8 254.5 330.1 471.4 638
779.3 1017.9 1288.2 1662 2003 2463
2970.6 3739.3 4536.5
- -
- - - - -
19 23
26.5 31 35
39.5 44.5 51.5 56 62 68
76.5 84 - -
- - - - -
283.5 415.5 551.5 754.8 962.1 1225
1555.3 2083.1 2463
3019.1 3631.7 4596.3 5608
- -
![Page 139: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/139.jpg)
ภาคผนวก 135
ตารางท 2.4 จ านวนสงสดของสายไฟฟาตามมาตรฐาน มอก. 11–2531 สายหมฉนวนแกนเดยว (THW) ทมขนาดเทากนทกเสนในทอโลหะตาม มอก.770–2531
ขนาดสายไฟฟา (mm2)
จ านวนสงสดของสายไฟฟาขนาดเดยวกนในทอรอยสาย
1/2" 3/4" 1" 1 1/4" 1 1/2" 2" 2 1/2" 3" 3 1/2" 4" 5" 6"
1 7 13 20 33 - - - - - - - -
1.5 6 11 17 28 44 - - - - - - -
2.5 4 8 13 22 34 - - - - - - -
4 3 5 9 15 23 36 - - - - - -
6 2 4 7 12 19 29 - - - - - -
10 1 3 4 7 12 19 32 - - - - -
16 1 1 3 5 9 14 23 36 - - - -
25 1 1 1 3 5 9 15 23 29 - - -
35 - 1 1 3 4 7 12 19 24 30 - -
50 - - 1 1 3 5 9 14 17 21 34 -
70 - - 1 1 2 4 7 10 13 16 26 37
95 - - 1 1 1 3 5 7 10 12 19 27
120 - - - 1 1 2 4 6 8 10 16 23
150 - - - 1 1 1 3 5 7 8 13 19
185 - - - - 1 1 2 4 5 6 10 15
240 - - - - 1 1 1 3 4 5 8 12
300 - - - - - 1 1 2 3 4 6 10
400 - - - - - 1 1 1 2 3 5 8
500 - - - - - - 1 1 1 2 4 6
![Page 140: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/140.jpg)
ภาคผนวก 136
ตารางท 2.5 จ านวนสงสดของสายไฟฟาตามมาตรฐาน มอก. 11–2531 สายหมฉนวนแกนเดยว (NYY) ทมขนาดเทากนทกเสนในทอโลหะตาม มอก.770–2531
ขนาดสายไฟฟา (mm2)
จ านวนสงสดของสายไฟฟาขนาดเดยวกนในทอรอยสาย
1/2" 3/4" 1" 1 1/4" 1 ½" 2" 2 1/2" 3" 3 1/2" 4" 5" 6"
1 1 1 3 5 8 12 21 33 - - - -
1.5 1 1 2 4 7 11 19 30 - - - -
2.5 1 1 2 4 7 10 17 26 33 - - -
4 1 1 1 3 6 9 15 23 29 36 - -
6 - 1 1 3 5 8 13 21 26 33 - -
10 - 1 1 2 4 6 11 17 22 27 - -
16 - 1 1 1 3 5 10 15 19 23 36 -
25 - 1 1 1 3 4 8 12 15 19 29 -
35 - - 1 1 1 3 8 10 12 15 24 35
50 - - 1 1 1 3 6 8 10 13 21 31
70 - - - 1 1 2 5 7 8 11 17 24
95 - - - 1 1 1 4 5 7 8 13 19
120 - - - 1 1 1 3 4 5 7 11 17
150 - - - 1 1 3 3 4 5 9 13
185 - - - - 1 1 1 3 3 5 7 11
240 - - - - - 1 1 1 3 4 6 9
300 - - - - - 1 1 1 2 3 5 7
400 - - - - - - 1 1 1 2 4 6
500 - - - - - - 1 1 1 1 3 4
![Page 141: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/141.jpg)
ภาคผนวก 137
ตารางท 2.6 จ านวนสงสดของสายไฟฟา THW ในรางเดนสาย (Wire ways) ขนาดสายไฟฟา
(mm2) จ านวนสงสดของสายไฟฟาในรางเดนสาย
50x50 50x100 75x100 100x100 100x150 150x150 200x200 200x300
1.0 1.5 2.5 4 6 10 16 25 35 50 70 95
120 150 185 240 300 400 500
52 44 34 23 18 12 9 5 4 3 2 1 1 1 1 - - - -
104 88 68 47 37 24 18 11 9 6 5 3 3 2 2 1 1 1 -
- -
103 70 56 36 27 17 14 10 7 5 5 4 3 2 2 1 1
- -
137 94 75 49 36 23 19 13 10 7 6 5 4 3 2 2 1
- - - -
113 73 54 34 28 20 15 11 10 8 6 5 4 3 2
- - - - -
110 81 51 43 31 23 17 15 12 9 7 6 5 3
- - - - - -
144 92 76 55 42 31 26 22 17 13 11 9 7
- - - - - - - -
115 83 63 47 40 33 26 20 16 13 10
![Page 142: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/142.jpg)
ภาคผนวก 138
ตารางท 2.7 จ านวนสงสดของสายไฟฟา NYY ในรางเดนสาย (Wireways) ขนาดสายไฟฟา
(mm2) จ านวนสงสดของสายไฟฟาในรางเดนสาย
50x50 50x100 75x100 100x100 150x100 150x150 200x200 200x300
1.0 1.5 2.5 4 6 10 16 25 35 50 70 95
120 150 185 240 300 400 500
8 7 6 5 4 3 3 2 2 1 1 1 - - - - - - -
16 15 13 11 10 8 7 6 4 4 3 2 2 1 1 1 1 - -
24 22 19 17 15 13 11 9 7 6 5 4 3 2 2 1 1 1 1
32 30 26 23 21 17 15 12 9 8 7 5 4 3 3 2 2 1 1
49 45 39 34 31 26 22 18 14 13 10 8 7 5 4 3 3 2 2
74 67 59 51 47 39 33 27 22 19 15 12 10 8 7 5 4 3 3
131 120 106 92 84 70 60 48 39 35 28 22 19 15 12 10 8 6 5
- - -
138 126 106 90 72 59 52 42 33 28 22 19 15 12 10 8
![Page 143: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/143.jpg)
ภาคผนวก 139
ตารางท 2.8 สายเคเบลหลายแกนระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนไดแบบรางมชองระบายอากาศ หรอแบบดานลางทบ
ขนาดสายเคเบล (mm2)
วธการคด
รางเคเบลแบบบนไดหรอแบบรางมชองระบายอากาศ รางเคเบลแบบดานลางทบ
1. 1.ขนาด < 95 2.
สายเคเบลทมขนาดเลกกวา 95 mm2 ผลรวมของพนทหนาตดของสายทงหมดตองไมมากกวาพนทสงสดทอนญาตใหวางสายได ตามทก าหนดในตารางท 2.9 ชองท 1
สายเคเบลทมขนาดเลกกวา 95 mm2 ผลรวมของพนทหนาตดของสายทงหมดตองไมมากกวาพนทสงสดทอนญาตใหวางสายได ตามทก าหนดในตาราง ท 2.9 ชองท 3
2.ขนาด 95 สายเคเบลตงแต 95 mm2 ขนไปผลรวมของเสนผานศนยกลางของสายทงหมดตองไมเกนขนาดความกวางของรางเคเบลและใหวางเรยงไดชนเดยวเทานน
สายเคเบลตงแต 95 mm2 ขนไป ผลรวมของเสนผานศนยกลางของสายทงหมดตองไมเกนขนาดความกวางของรางเคเบลและใหวางเรยงไดชนเดยวเทานน
3.ขนาดตาม 1,2 สายเคเบลทมขนาดตามขอ 1) และ ขอ 2) รวมกน ของพนทหนาตดของสายทมขนาดเลกกวา 95 mm2 ทงหมดตองไมเกนพนทสงสดทอนญาตใหวางสายไดตามทก าหนดไวในตารางท 2.9 ชองท 2 และสายเคเบลทมขนาดตงแต 95 mm2 ขนไปตองวางเรยงกนโดยไมมสายอนมาวางทบ
สายเคเบลทมขนาดตามขอ1และขอ2รวมกนของพนทหนาตดของสายทมขนาดเลกกวา 95 mm2 ทงหมดตองไมเกนพนทสงสดทอนญาตใหวางสายไดตามทก าหนดไวในตารางท 2.9 ชองท 4 และสายเคเบลทมขนาดตงแต 95 mm2 ขนไป ตองวางเรยงกนโดยไมมสายอนมาวางทบ
![Page 144: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/144.jpg)
ภาคผนวก 140
ตารางท 2.9 พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลหลายแกนระบบแรงต าในรางเคเบลแบบบนได แบบรางมชองระบายอากาศ หรอแบบดานลางทบ ความกวางภายใน
ของรางเคเบล (mm)
รางเคเบลแบบบนไดหรอมชองระบายอากาศ
รางเคเบลแบบดานลางทบ
ชองท 1 (mm2)
ชองท 2* (mm2)
ชองท 3 (mm2)
ชองท 4 (mm2)
150 4500 4500 - (30.5 Sd) ** 3500 3500 - (25.4 Sd) ** 300 9000 9000 - (30.5 Sd) 7000 7000 - (25.4 Sd) 450 13500 13500 - (30.5 Sd) 10500 10500 - (25.4 Sd) 600 18000 18000 - (30.5 Sd) 14000 14000 - (25.4 Sd) 750 22500 22500 - (30.5 Sd) 17500 17500 - (25.4 Sd) 900 27000 27000 - (30.5 Sd) 21000 21000 - (25.4 Sd)
หมายเหต * พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลใน 2 และ 4 ใหใชวธค านวณ ตวอยางเชน รางเคเบล มความกวาง 150 mm จะไดพนทสงสดในการวางเคเบลตามชองท 2 เทากบ 4500 – (30.5 Sd) mm2 ** Sd หมายถงผลรวมเสนผาศนยกลางเปน mm รวมฉนวนและเปลอกเคเบลหลายแกนทกเสน ทมขนาด 95 mm2 ขนไป ซงตดตงรวมกบสายเคเบลทมขนาดเลกกวาในรางเคเบลเดยวกน
ตารางท 2.10 สายเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าวางในรางเคเบลแบบบนไดหรอแบบรางมชองระบายอากาศ
ขนาดสายเคเบล (mm2)
วธการคด
1.ขนาด 50-95 สายเคเบลทมขนาดตงแต 50-95 mm2 ผลรวมของเสนผานศนยกลางของสายทงหมด จะตองไมเกนขนาดความกวางของรางเคเบล และใหวางเรยงไดชนเดยว หรอวางเปนรปสามเหลยมเทานน
2.ขนาด 120-300 สายเคเบลทมขนาดตงแต 120-300 mm2 ผลรวมของพนทหนาตดของสายทงหมด ตองไมมากกวาพนทสงสด ทอนญาตใหวางสายไดตามทก าหนดไวตามตารางท 2.11 ชองท 1
3.ขนาด 400 กรณท 1. สายเคเบลทมขนาดตงแต 400 mm2 ผลรวมของเสนผานศนยกลางของสายทงหมด จะตองไมเกนขนาดความกวางของรางเคเบล กรณท 2. สายเคเบลทมขนาดตงแต 400 mm2 วางรวมกนกบสายเคเบลขนาดเลกกวา 400 mm2 ผลรวมของพนทหนาตดของสายทมขนาดเลกกวา 400 mm2 ทงหมด ตองไมมากกวาพนทสงสด ทอนญาตใหวางสายได ตามทก าหนดไวตามตารางท 2.11 ชองท 2
![Page 145: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/145.jpg)
ภาคผนวก 141
ตารางท 2.11 พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลแกนเดยวระบบแรงต าในรางเคเบลแบบบนได หรอแบบรางมชองระบายอากาศ
ความกวางภายในของรางเคเบล (mm)
ชองท 1 ( mm2)
ชองท 2 * ( mm2)
150 4000 4000 - (27.9 Sd) ** 300 8500 8500 - (27.9 Sd) 450 12500 12500 - (27.9 Sd) 600 16500 16500 - (27.9 Sd) 750 21000 21000 - (27.9 Sd) 150 4000 4000 - 27.9 Sd) **
หมายเหต * พนทหนาตดสงสดส าหรบวางเคเบลใน 2 ใหใชวธค านวณ ตวอยางเชน รางเคเบลมความกวาง 150 mm จะไดพนทสงสดใน การวางเคเบลเทากบ 4000 – (27.9 Sd) mm2
** Sd หมายถงผลรวมเสนผานศนยกลางเปน mm รวมฉนวนและเปลอกเคเบลแกนเดยวทมขนาด 400 mm2 ขนไปซงตดตงรวมกบสายเคเบลทมขนาดเลกกวาในรางเคเบลเดยวกน
![Page 146: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/146.jpg)
ภาคผนวก 142
3. ตารางทเกยวของกบเซอรกตเบรกเกอร
ตารางท 3.1 เซอรกตเบรกเกอรส าหรบแผงยอยส าหรบทอยอาศย แอมแปรเฟลม (AF) แอมแปรทรป (AT)
100 16, 20, 32, 45, 63, 70, 80, 100
ตารางท 3.2 แผงยอยทใชส าหรบงานทวไป แอมแปรเฟลม
(AF) แอมแปรทรป (AT)
100 15, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 90, 100 225 125, 150, 175, 200, 225
ตารางท 3.3 แอมแปรเฟลมและแอมแปรทรปของเซอรกตเบรกเกอรชนดโมลดเคส แอมแปรเฟลม
(AF) แอมแปรทรป
(AT) พกดตดกระแสลดวงจร(IC)เปน kA
220/230 โวลต 380/415 โวลต
125 10,12.5,16,20,25,32,40,50,63,80,100,125 25 16
160 16,20,25,32,40,50,63,80,100,125,160 25 16
250 200,250 65 35
400 320,400 65 35
630 630 65 35
800 800 65 35
1250 1000,1250 85 50
1600 1600 85 50
หมายเหต 1. คาแอมแปรทรปและพกดกระแสลดวงจร อาจเปลยนแปลงไดตามบรษทผผลต 2. เซอรกตเบรกเกอรขนาดสงๆ มกผลตเปนแบบอเลกทรอนกสทสามารถปรบแอมแปรทรปไดหลายคา ตามตองการ
![Page 147: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/147.jpg)
ภาคผนวก 143
4. ตารางทเกยวของกบหมอแปลงไฟฟา
ตารางท 4.1 คากระแสลดวงจรทขวแรงต าของหมอแปลง (400/230 V)
ขนาดพกดหมอแปลง (kVA)
คากระแสลดวงจร (kA)
ความจลดวงจร (MVA)
350 500 Infinite Bus
315 11.9 12.0 12.2 400 15.1 15.2 15.5 500 18.7 18.9 19.4 630 23.3 23.7 24.5 800 20.1 20.3 21.0
1000 24.9 25.3 26.2 1250 30.7 31.3 32.8 1600 38.6 39.6 41.9 2000 47.4 48.8 52.4 2500 57.7 59.9 55.5
ตารางท 4.2 ขนาด CB ทใชกบหมอแปลงทดานแรงต า (400/230 V) ขนาดพกดหมอแปลง
(kVA) กระแสพกด
(A) 125 %
ของกระแสพกด (A)
คาปรบตง CB (AT)
AF (A)
คาพกด กระแสลดวงจร
(kA)
315 454 568 500–550 630 18 400 577 721 600–700 800 22 500 722 903 800–900 1000 25 630 909 1136 1000–1100 1250 30 800 1155 1443 1250–1400 1600 35 1000 1443 1804 1500–1800 2000 30 1250 1804 2255 1900–2200 2500 42 1600 2309 2886 2400–2800 3200 50 2000 2889 3609 2900–3600 4000 65 2500 3608 4510 3700-4500 5000 80
![Page 148: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/148.jpg)
ภาคผนวก 144
5. ตารางทเกยวของกบการตอหลกดน ตารางท 5.1 ขนาดต าสดของสายตอหลกดนของระบบไฟฟากระแสสลบ
ขนาดตวน าประธาน (ตวน าทองแดง) ( mm2)
ขนาดต าสดของสายตอหลกดน (ตวน าทองแดง) ( mm2)
ไมเกน 35 35 – 50 70 – 95
120 – 185 240 – 300 400 – 500 เกน 500
10* 16 25 35 50 70 95
หมายเหต * แนะน าใหตดตงในทอโลหะหนา ทอโลหะหนาปานกลาง ทอโลหะบาง หรอทออโลหะ
ตารางท 5.2 ขนาดต าสดของสายดนของระบบบรภณฑไฟฟา พกดหรอขนาดปรบตงของเครองปองกนกระแส
(A) ขนาดต าสดของสายดนของระบบบรภณฑไฟฟา
(ตวน าทองแดง) ( mm2)
15 20 60
100 200 300 500 600 1000 1200 1600 2000 2500 3000 4000 6000
2.5* 4* 6* 10 16 25 35 50 70 95
120 150 185 240 300 400
![Page 149: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/149.jpg)
ภาคผนวก 145
หมายเหต * ขนาดต าสดของสายดนของบรภณฑไฟฟาใชส าหรบทอยอาศยหรออาคารของผใชไฟ ทอยหางจากหมอแปลง ระบบจ าหนายระยะไมเกน 100 เมตร
ตารางท 5.3 ขนาดสายไฟฟาชนดทมสายดนตาม มอก. 11-2531 ขนาดสายไฟพรอมสายดน(mm2) สายดนใชสายเดยว (THW) ฉนวนสเขยว (mm2)
สายไฟ สายดน ขนาดสายดน
2.5 1.5 2.5 4.0 2.5 2.5 6.0 4.0 4.0
10.0 4.0 4.0 16.0 6.0 6.0 25.0 6.0 6.0 35.0 10.0 10.0
หมายเหต ในกรณทสายดนเดนดวยสายเดยว ส าหรบสายเสนไฟตงแตขนาด 2.5 mm2ลงไปขอแนะน า ใหใชขนาดสายดนเทากบขนาดสายเสนไฟ
6.ตารางทเกยวของกบการค านวณโหลดหลอดไฟฟาแสงสวาง 6.1 หลอดไส (Incandescent Lamp)
โหลด (VA) = W 6.2 หลอดฟลออเรสเซนต (Fluorescent Lamp)
![Page 150: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/150.jpg)
ภาคผนวก 146
ตารางท 6.2.1 หลอดฟลออเรสเซนต (Fluorescent Lamp) ,FL
ก าลงไฟฟา (W)
โหลด (VA)
LPF บลลาสต HPF บลลาสต
18(20) 36(40)
90 100
40 60
ตารางท 6.2.2 คาหลอดประหยดไฟฟา ก าลงไฟฟาของโหลด
(W) โหลด (VA)
9 11 15 20
หลอด PL 5,7,11
15 20 25 35
40
![Page 151: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/151.jpg)
ภาคผนวก 147
6.3 คาโหลดของหลอด HID (High Intensity Discharge) HID ไดแก หลอดแสงจนทร (High Pressure Mercury)
หลอดโซเดยมความดนไอสง (High Pressur Sodium) หลอดเมทลฮาไลด (Metal Halide)
6.4 เตารบ (Receptacle) เตารบทใชแตละชดมทงแบบเตารบเดยว ค และเตารบ 3 หวจาย แตในการคดโหลดใหคดตอชด
โหลดเตารบ = 180 VA / ชด
6.5 เครองปรบอากาศ (Air - Conditioning) โหลดของระบบปรบอากาศ (kVA) = (1.5 – 1.8) x ตนความเยน
ตารางท 6.5.1 คาโหลดของเครองปรบอากาศแบบแยกสวน (Split Type) 1 เฟส 230 V ความจ (Capacity)
โหลด (kVA) ตนความเยน (TR) BTUH
1 1.5 2 3
12,000 18,000 24,000 36,000
1.50 1.70 2.60 4.20
ก าลงไฟฟา (W)
โหลด (VA)
LPF บลลาสต HPF บลลาสต
80 125 250 400 700
1000
180 260 500 750
1250 1900
100 160 300 500 850 1200
![Page 152: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/152.jpg)
ภาคผนวก 148
ตารางท 6.5.2 คาโหลดของเครองปรบอากาศแบบแยกสวน (Split Type) 3 เฟส 400 V ความจ (Capacity)
โหลด (kVA) ตนความเยน (TR) BTUH
4 5 6 7 8 9 10
12.5 15 20 25 30 35 40 50
48,000 60,000 72,000 84,000 96,000 108,000 120,000 150,000 180,000 240,000 300,000 360,000 420,000 480,000 600,000
6.12 7.83 9.74 12.18 12.97 14.02 16.45 18.82 22.90 35.54 50.35 55.75 57.92 70.43 92.93
ตารางท 6.5.3 คาโหลดของเครองปรบอากาศ Package (Air Cooled) 3 เฟส 400 V ความจ (Capacity)
โหลด (kVA) ตนความเยน (TR) BTUH
7.5 9 11 13 16 18
90,000 108,000 132,000 156,000 192,000 216,000
10.40 14.48 17.44 22.18 25.34 26.39
![Page 153: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/153.jpg)
ภาคผนวก 149
ตารางท 6.5.4 คาโหลดของเครองปรบอากาศ Package (Water Cooled) 3 เฟส 400 V ความจ (Capacity)
โหลด (kVA) ตนความเยน (TR) BTUH
5 7.5 10 15 20 25 30 35 45 55
60,000 90,000 120,000 180,000 240,000 300,000 360,000 420,000 540,000 660,000
7.90 8.42 11.65 17.51 23.56 32.91 40.15 52.65 62.53 77.01
6.6 ระบบขนสงแนวดง แบงเปน 3 แบบไดแก 1.โหลดของลฟต 2.โหลดของบนไดเลอน 3.โหลดของปนจน ตารางท 6.6.1 คา D.F.ส าหรบโหลดของลฟตหลายตว
จ านวนลฟต คา D.F.
1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 หรอมากกวา
1.00 0.95 0.90 0.85 0.82 0.79 0.77 0.75 0.73 0.72
![Page 154: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/154.jpg)
ภาคผนวก 150
ตารางท 6.6.2 คาโหลดของลฟต 3 เฟส 400 V ขนาดน าหนก (kg)
(จ านวนคน) ความเรว m / min
โหลด (kVA)
600 (9)
45 60 90
105
5 6 7 7
750 (11)
45 60 90
105
6 7 8 8
900 (13)
45 60 90
105 120 150
6 8 10 11 20 24
1000 (15)
60 90
105 120 150 180 210 240
8 11 12 20 24 27 31 34
![Page 155: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/155.jpg)
ภาคผนวก 151
ตารางท 6.6.2 (ตอ) คาโหลดของลฟต 3 เฟส 400 V ขนาดน าหนก (kg)
(จ านวนคน) ความเรว m / min
โหลด (kVA)
1150 (17)
90 105 120 150 180 210 240
11 12 22 27 30 34 38
1350 (20)
90 105 120 150 180 210 240
14 16 26 31 36 40 44
1600 (24)
90 105 120 150 180 210 240
15 19 30 36 41 47 52
1800 (26)
120 150 180 210 240
34 40 45 56 60
![Page 156: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/156.jpg)
ภาคผนวก 152
ตารางท 6.6.3 คาโหลดของบนไดเลอน 3 เฟส 400 V ความกวาง
(mm) ระยะขน
(mm) โหลด (kVA)
800
3000 4000 11 4500 5000 5500 6000
15
1000
3000 3500 11 4000 4500 5000 5500
15
6000 20
ตารางท 6.6.4 คาโหลดของปนจน 3 เฟส 400 V ขนาดการยกน าหนก (Ton) โหลด (kVA)
0.5 1 2
3.2 5 8 10
12.5 16 20 25 32 40 50
2.3 2.6 4 9 13 19 19 28 29 29 53 55 55 56
![Page 157: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/157.jpg)
ภาคผนวก 153
ตารางท 6.7 ขนาดตวน าและเครองปองกนกระแสเกนของวงจรยอย เครองปองกนกระแสเกน
(A) ขนาดสายตวน าเดนในทอโลหะ
( mm2)
15 20 25 30 40 50
2.5 (18 A) 4 (24 A) 6 (31 A) 6 (31 A)
10 (43 A) 16 (56 A)
ตารางท 6.8 จ านวนดวงโคม FL 2 x 36 W ใชงานท 60 %
วงจรยอย จ านวนชดดวงโคม
LPF HPF
15 (A) 20 (A)
10 13
16 22
ตารางท 6.9 จ านวนดวงโคม HID ใชงานท 70 %
วงจรยอย จ านวนชดดวงโคม
250 W 400 W 700 W 1000 W
LPF HPF LPF HPF LPF HPF LPF HPF
20 A 30 A 40 A
6 - -
10 - -
4 6 8
6 9 12
2 3 5
3 5 7
- 2 3
- 4 5
![Page 158: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/158.jpg)
ภาคผนวก 154
ตารางท 6.10 จ านวนวงจรยอยทใชในแผงวงจรยอย แผงวงจรยอย Active Spare Space
12 7 – 9 2 – 3 1 – 2 18 10 – 14 2 – 4 2 – 4
24 14 – 19 3 – 5 2 – 5
30 18 – 24 3 – 6 3 – 6 36 21 – 28 4 – 8 4 – 7
42 25 – 33 5 - 9 4 - 8
ตารางท 6.11 ดมานดแฟกเตอรส าหรบโหลดแสงสวาง ชนดของอาคาร ขนาดของไฟแสงสวาง (VA) ดมานดแฟกเตอร(%)
ทพกอาศย ไมเกน 2,000 สวนเกน 2,000
100 35
*โรงพยาบาล ไมเกน 50,000 สวนเกน 50,000
40 20
*โรงแรมรวมถงหองชดทไมมสวนใหผอยอาศยประกอบอาหารได
ไมเกน 20,000 20,001-100,000 สวนเกน 100,000
50 40 30
โรงเกบพสด ไมเกน 12,500 สวนเกน 12,500
100 50
อาคารประเภทอน ทกขนาด 100 * ดมานดแฟกเตอรตามตารางน หามใชส าหรบสายปอนในสถานทบางแหงของโรงพยาบาล หรอโรงแรมซงบางขณะ
ไฟฟาแสงสวางจะตองใชพรอมกนเชน ในหองผาตด หองอาหารหรอหองโถง ฯลฯ
ตารางท 6.12 ดมานดแฟกเตอรส าหรบโหลดของเตารบในสถานทไมใชทอยอาศย โหลดของเตารบ (คดโหลดเตารบละ 180 VA) ดมานดแฟกเตอร (%)
10 KW แรก เกน 10 KW
100 50
![Page 159: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/159.jpg)
ภาคผนวก 155
ตารางท 6.13 ดมานดแฟกเตอรส าหรบเครองไฟฟาทวไป ขอ ชนดของอาคาร ประเภทของโหลด ดมานดแฟกเตอร
1 อาคารทอยอาศย เครองหงตมอาหาร 10 แอมแปร + รอยละ30 ของสวนทเกน 10 แอมแปร เครองท าน ารอน พกดกระแสสงสดของสองเครองแรกทใชงาน + รอยละ25
ของเครองทเหลอทงหมด เครองปรบอากาศ รอยละ100
2 อาคารส านกงานและรานคารวมถงหางสรรพสนคา
เครองหงตมอาหาร พกดกระแสสงสดของเครองทใหญทสด + รอยละ80 ของเครองใหญรองลงมา + รอยละ60 ของเครองทเหลอทงหมด
เครองท าน ารอน รอยละ100 ของเครองตวแรกทใหญทสด + รอยละ25 ของเครองทเหลอทงหมด
เครองปรบอากาศ รอยละ100 3 โรงแรมและอาคาร
ประเภทอน เครองหงตมอาหาร เหมอนขอ 2 เครองท าน ารอน เหมอนขอ 2 เครองปรบอากาศประเภทแยกแตละหอง
รอยละ 75
ตารางท 6.14 คา Demand Factor จ านวนแผงจายไฟฟา D.F.
1 2 – 3 4 – 6 7 – 10
มากกวา 10
1.00 0.90 0.80 0.70 0.60
![Page 160: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/160.jpg)
ภาคผนวก 156
ตารางท 6.15 พกดสงสดของเครองปองกนกระเกน และโหลดสงสดตามขนาด เครองวดหนวยไฟฟา (ส าหรบการไฟฟานครหลวง)
ขนาดเครองวดหนวยไฟฟา (A)
พกดสงสดของเครองปองกนกระแสเกน (A)
โหลดสงสด (A)
5 (15) 16 10 15 (45) 50 30
30 (100) 100 75 50 (150) 125 100
200 200 250
150 200
400 300 400 500
250 300 400
ตารางท 6.16 ขนาดสายไฟฟา Safety Switch, Cutoutและ Catridge ส าหรบตวน าภายในอาคาร (ส าหรบการไฟฟาสวนภมภาค)
ขนาดเครองวดหนวยไฟฟา (A)
ขนาดของ โหลด (A)
ขนาดตวน าประธาน เลกทสดทใช(m2)
บรภณฑประธาน
Safety Switch LBS
Cutout Catridge
CB
สายอะลมเนยม
สาย ทองแดง
ขนาดSwitchต าสด (A)
ขนาดFuse สงสด (A)
ขนาด Cutout ต าสด (A)
Fuse สงสด (A)
ขนาด ปรบตงสงสด
5 (15) 12 10 4 30 15 20 16 15 - 16 15 (45) 36 25 10 60 40-50 60 35 - 50 40 – 50 30 (100) 80 50 35 100 100 - - 100
![Page 161: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/161.jpg)
ภาคผนวก 157
ตารางท 6.17 ขนาดสายไฟฟาส าหรบการเดนสายในอากาศและเดนในทอโลหะในอากาศตามขนาดของ เครองวดหนวยไฟฟาระบบการจายไฟฟา 380/220 Vของการไฟฟานครหลวง
ขนาดเครองวดหนวยไฟฟา
(A)
เดนในอากาศ เดนในทอโลหะในอากาศ พกดสงสดของเครองปองกนกระแสเกน
(AT)
ขนาดสายเฟส THW ( mm2)
ขนาดสาย ตอหลกดน ( mm2)
ขนาดสายเฟส THW ( mm2)
ขนาดสาย ตอหลกดน ( mm2)
ขนาดทอ mm (นว)
Phase (A)
1 5 (15) 2 x 4 10 2 x 4 10 15 mm (1/2") 16 15 (45) 2 x 10 10 2 x 16 10 25 mm (1") 50
30 (100) 2 x 25 10 2 x 50 16 40 mm (1 1/2" ) 100 50 (150) 2 x 50 16 2 x 70 25 40 mm (1 1/2" ) 125
3
15 (45) 4 x 10 10 4 x 16 10 32 mm (1 1/4") 50 30 (100) 4 x 25 10 4 x 50 16 50 mm (2") 100 50 (150) 4 x 50 16 4 x 70 25 50 mm (2") 125
200 4 x 95 25 4 x 150 35 80 mm (3") 250 400 4 x 240 50 2 x ( 4 x 150 ) 50 2 x 80 mm
(2 x 3") 500
![Page 162: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/162.jpg)
ภาคผนวก 158
ตารางท 6.18 ขนาดสายไฟฟาส าหรบการเดนสายฝงดนและเดนในทอโลหะฝงดนตามขนาดของเครองวดหนวย ไฟฟาระบบการจายไฟฟา 380/220 V ของการไฟฟานครหลวง
ขนาดเครองวดหนวยไฟฟา
(A)
เดนในอากาศ เดนในทอโลหะในอากาศ พกดสงสดของเครองปองกนกระแสเกน
(AT)
ขนาดสายเฟส THW ( mm2)
ขนาดสาย ตอหลกดน ( mm2)
ขนาดสาเฟส THW ( mm2)
ขนาดสาย ตอหลกดน ( mm2)
ขนาดทอ mm (นว)
Phase (A)
1 5 (15) 2 x 10 10 2 x 10 10 32 mm (1 1/4" ) 16
15 (45) 2 x 10 10 2 x 10 10 32 mm (1 1/4" ) 50 30 (100) 2 x 25 10 2 x 25 10 40 mm (1 1/2" ) 100 50 (150) 2 x 35 16 2 x 50 16 50 mm (2") 125
3
15 (45) 4 x 10 10 4 x 10 10 40 mm (1 1/2" ) 50 30 (100) 4 x 25 10 4 x 25 10 50 mm ( 2" ) 100 50 (150) 4 x 35 16 4 x 50 16 65 mm (2 1/2" ) 125
200 4 x 95 25 4 x 120 35 80 mm (3") 250 400 4 x 400 70 2(4 x 120) 50 2 x 80 mm
(2 x 3") 500
ตารางท 6.19 พกดกระแสมอเตอรเหนยวน า 1 เฟส และ 3 เฟส มอเตอร 1 เฟส มอเตอร 3 เฟส 4 ขว, 50 Hz
kW HP 230V คดเปน
(A)
240V คดเปน
(A)
kW HP 230V คดเปน
(A)
380V คดเปน
(A
400V คดเปน
(A)
0.37 0.5 3.9 3.6 0.37 0.5 2 1.0 0.98 0.55 0.75 5.2 4.8 0.55 0.75 2.8 1.6 1.5
0.75 1 6.6 6.1 0.75 1 3.6 2 1.9 1.1 1.5 9.6 8.8 1.1 1.5 5.2 2.6 2.5 1.5 2 12.7 11.7 1.5 2 6.8 3.5 3.4 1.8 2.5 15.7 14.4 2.2 3 9.6 5 4.8 2.2 3 18.6 17.1 3 4 11.5 6.6 6.3
![Page 163: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/163.jpg)
ภาคผนวก 159
ตารางท 6.19 (ตอ) พกดกระแสมอเตอรเหนยวน า 1 เฟส และ 3 เฟส มอเตอร 1 เฟส มอเตอร 3 เฟส 4 ขว, 50 Hz
kW HP 230V คดเปน
(A)
240V คดเปน
(A)
kW HP 230V คดเปน
(A)
380V คดเปน
(A
400V คดเปน
(A)
3 4 24.3 22.2 3.7 5 15.2 7.7 7.4 4 5.5 29.6 27.1 4 5.5 - 8.5 8.1
4.4 6 34.7 31.8 5.5 7.5 22 11.5 11 5.2 7 39.8 36.5 7.5 10 28 15.5 14.8 5.5 7.5 42.2 38.7 9 12 - 18.5 18.1 6 8 44.5 40.8 11 15 42 22 21 7 9 49.5 45.4 15 20 54 30 28.5
7.5 10 54.4 50 18.5 25 68 37 35 - - - - 22 30 80 44 42 - - - - 30 40 104 59 57 - - - - 37 50 130 72 69 - - - - 45 60 154 85 81 - - - - 55 75 192 104 100 - - - - 75 100 248 138 131 - - - - 90 125 312 170 162 - - - - 110 150 360 205 195
- - - - 132 180 - 245 233 - - - - 147 200 480 273 222 - - - - 160 220 - 300 285 - - - - 185 250 600 342 -
- - - - 200 270 - 370 352
![Page 164: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/164.jpg)
ภาคผนวก 160
ตารางท 6.20 พกดกระแสมอเตอรกระแสตรง kW
(HP) พกดกระแส (A)
90 V 120 V 180 V 240 V 500 V 550 V
0.19 (1/4) 4.0 3.1 2.0 1.6 - - 0.25 (1/3) 5.2 4.1 2.6 2.0 - - 0.37 (1/2) 6.8 5.4 3.4 2.7 - - 0.55 (3/4) 9.6 7.6 4.8 3.8 - - 0.75 (1) 12.2 9.5 6.1 4.7 - -
1.1 (1 1/2) - 13.2 8.3 6.6 - - 1.5 (2) - 17 10.8 8.8 - - 2.2 (3) - 25 16 12.2 - - 3.7 (5) - 40 27 20 - -
5.5 (7 1/2) - 5.8 - 29 13.6 12.2 7.5 (10) - 76 - 38 18 16 11 (15) - - - 55 27 24 15 (20) - - - 72 34 31
18.5 (25) - - - 89 43 38 22 (30) - - - 106 51 46 30 (40) - - - 140 67 61 37 (50) - - - 173 83 75 45 (60) - - - 206 99 90 55 (75) - - - 255 123 111
75 (100) - - - 341 164 148 90 (125) - - - 425 205 185 110 (150) - - - 506 246 222 147 (200) - - - 675 330 294
![Page 165: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/165.jpg)
ภาคผนวก 161
ตารางท 6.21 ขนาดสาย และ บรภณฑปองกนส าหรบมอเตอร 3 เฟส,400 V พกด
มอเตอร กระแส พกด In (A)(1.15 In)
ก าลง ไฟฟา
(kVA)
ขนาดของสายไฟฟา บรภณฑปองกน
kW
Hp ในอากาศ ในทอโลหะ ในทอฝงใตดน ขนาดสาย
THW ขนาดสาย
THW ขนาดสาย
THW ขนาดสาย
THW ขนาดทอ
IMC
ฟวส (A)
CB (AT)
0.37
0.5 0.98 (1.13)
0.68 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
4 15
0.55
0.75 1.5 (1.73)
1.04 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
4 15
0.75
1.0 1.9 (2.19)
1.32 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
4 15
1.1
1.5 2.5 (2.88)
1.73 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
6 15
1.5
2.0 3.4 (3.91)
2.36 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
10 15
2.2
3.0 4.8 (5.52)
3.33 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
16 15
3.7
5.0 7.4 (8.51)
5.13 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
20 20
5.5
7.5 11 (12.7)
7.62 3x2.5, G-1.5
3x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
3x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
25 20
7.5
10 14.8 (17.0)
10.3 3x2.5, G-2.5
3x2.5, G-2.5
20 mm 3/4"
3x2.5, G-2.5
32 mm 1 1/4"
35 30
11
15 21 (24.2)
14.5 3x4, G-4
3x6, G-4
20 mm 3/4"
3x4, G-4
40 mm 1 1/2"
35 50
15
20 28.5 (32.8)
19.7 3x6, G-4
3x10, G-4
25 mm 1"
3x6, G-4
40 mm 1 1/2"
50 60
![Page 166: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/166.jpg)
ภาคผนวก 162
ตารางท 6.21 (ตอ) ขนาดสาย และ บรภณฑปองกนส าหรบมอเตอร 3 เฟส, 400 V
พกดมอเตอร กระแส พกด In (A)
(1.15 In)
ก าลง ไฟฟา
(kVA)
ขนาดของสายไฟฟา บรภณฑปองกน
kW Hp ในอากาศ ในทอโลหะ ในทอฝงใตดน
ขนาดสาย
THW
ขนาดสาย
THW
ขนาดทอ IMC
ขนาดสาย
NYY
ขนาดทอ IMC
ฟวส (A)
CB (AT)
18.5 25 35 (40.3)
24.2 3x10, G-6
3x16, G-6
32 mm 1 1/4"
3x10, G-6
40 mm 1 1/2"
53 80
22 30 42 (48.3)
29.1 3x10, G-6
3x16, G-6
32 mm 1 1/4"
3x10, G-6
40 mm 1 1/2"
80 80
30 40 57 (65.6)
39.5 3x16, G-6
3x25, G-6
40 mm 1 1/2"
3x16, G-6
50 mm 2"
100 90
37 50 69 (79.37)
47.8 3x25, G-10
3x35, G-10
40 mm 1 1/2"
3x25, G-10
50 mm 2"
100 110
45 60 81 (93.2)
56.1 3x25, G-10
3x50, G-10
50 mm 2"
3x35, G-10
65 mm 2 1/2"
125 125
55 75 100 (115)
69.3 3x35, G-16
3x70, G-16
50 mm 2"
3x50, G-16
65 mm 2 1/2"
160 150
75 100 131 (151)
90.8 3x70, G-16
3x95, G-16
65 mm 2 1/2"
3x70, G-16
65 mm 2 1/2"
200 225
90 125 162 (186)
112 3x70, G-16
3x120, G-16
65 mm 2 1/2"
3x95, G-16
80 mm 3"
200 250
110 150 195 (224)
135 3x95, G-25
3x185, G-25
80 mm 3"
3x120, G-25
80 mm 3"
250 300
132 175 233 (268)
161 3x120, G-25
3x240, G-25
90 mm 3 1/2"
3x150, G-25
90 mm 3 1/2"
315 400
160 220 285 (328)
197 3x185, G-25
3x300, G-25
90 mm 3 1/2"
3x240, G-25
100 mm 4" 400 400
2 (3x95, G-25)
2x65 mm 2x2 1/2"
2 (3x70, G-25)
2x65 mm 2x2 1/2"
200 270 352
(405) 225 3x240, G-35
3x400, G-35
100 mm 4"
3x300, G-35
125 mm 5" 500 600
![Page 167: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/167.jpg)
ภาคผนวก 162
ตารางท 6.22 ขนาดสาย และบรภณฑปองกนส าหรบมอเตอร 3 เฟส, 400V ตอแบบสตาร-เดลตา พกด
มอเตอร กระแส พกด In (A) (1.15 In)
ก าลง ไฟฟา
(kVA)
ขนาดของสายไฟฟา บรภณฑปองกน
kW
Hp ในทอโลหะ ใน CABLETRAY
ขนาดสาย THW/NYY
ขนาดทอTHW(IMC)
ขนาดทอ NYY(IMC)
ขนาดสาย THW/NYY
ขนาดทอ NYY
ฟวส (A)
CB (A)
7.5
10 14.8 (17.0)
10.3 6x2.5, G-2.5
20 mm 3/4"
40 mm 1 1/2"
- 2(3/C,2.5) G-2.5
35 30
11
15 21 (14.15)
14.5 G-4
6x4, G-4
25 mm 1"
40 mm 1 1/2"
- 2(3/C,2.5) G-2.5
35 50
15
20 28.5 (32.8)
19.7 6x6, G-4
25 mm 1"
50 mm 2"
- 2(3/C,4) G-4
50 60
18.5
25 35 (40.3)
24.2 6x10, G-6
32 mm 1 1/4"
32 mm 1 1/4"
- 2(3/C,6) G-4
63 80
22
30 24.0 (48.3)
29.1 6x10, G-6
32 mm 1 1/4"
32 mm 1 1/4"
- 2(3/C,6) G-4
80 80
30
40 57.8 (65.6)
39.5 6x16, G-6
32 mm 1 1/4"
40 mm 1 1/2"
- 2(3/C,10) G-6
100 90
37
50 69 (79.37)
47.8 6x25, G-10
50 mm 2"
40 mm 1 1/2"
- 2(3/C,16) G-6
100 110
45
60 81 (93.3)
56.1 6x25, G-10
50 mm 2"
65 mm 2 1/2"
- 2(3/C,25) G-10
125 125
55
75 100 (115 )
69.3 6x35, G-10
50 mm 2"
80 mm 3"
- 2(3/C,25) G-10
160 150
75
100 131 (151 )
90.8 6x50, G-25
65 mm 2 1/2"
80 mm 3"
6x50, G-16
2(3/C,35) G-10
200 225
90
125 162 (186 )
112 6x70, G-25
65 mm 2 1/2"
80 mm 3"
6x70, G-25
2(1/3x50) G-16
200 250
110
150 195 (224 )
135 6x95, G-25
80 mm 3"
90 mm 3 1/2"
6x70, G-25
2(1/3x70) G-25
250 300
![Page 168: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/168.jpg)
ภาคผนวก 163
ตารางท 6.22 (ตอ) ขนาดสาย และบรภณฑปองกนส าหรบมอเตอร 3 เฟส, 400V ตอแบบสตาร-เดลตา พกด
มอเตอร กระแส พกด In (A) (1.15 In)
ก าลง ไฟฟา
(kVA)
ขนาดของสายไฟฟา บรภณฑปองกน
kW
Hp ในทอโลหะ ใน CABLETRAY
ขนาดสาย THW/NYY
ขนาดทอTHW(IMC)
ขนาดทอ NYY(IMC)
ขนาดสาย THW/NYY
ขนาดทอ NYY
ฟวส (A)
CB (A)
132
175
233 (268 )
161 6x120, G-35
80 mm 3"
90 mm 3 1/2"
6x95, G-25
2(1/3x95) G-25
315 400
160
220
285 (328 )
197 6x185, G-35
100 mm 4"
125 mm 5"
6x150, G-35
2(1/3x120) G-35
400 400
200
270
352 (405 )
225 6x240, G-55
125 mm 5"
150 mm 6"
6x185, G-35
2(1/3x185) G-35
500 600
![Page 169: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/169.jpg)
ภาคผนวก 164
ตารางท 6.23 ขนาดสาย และ บรภณฑปองกนส าหรบมอเตอร 1 เฟส, 230 V พกดมอเตอร กระแส
พกด In (A)
(1.15 In)
ก าลง ไฟฟา
(kVA)
ขนาดของสายไฟฟา บรภณฑปองกน
kW Hp ในอากาศ ในทอโลหะ ในทอฝงใตดน
ขนาดสาย
THW
ขนาดสาย THW
ขนาดทอ IMC
ขนาดสาย NYY
ขนาดทอ IMC
ฟวส (A)
CB (AT)
0.37 0.5 3.9 (4.5)
0.90 2x2.5, G-1.5
2x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
2x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
10 15
0.55 0.75 5.2 (6.0)
1.20 2x2.5, G-1.5
2x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
2x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
16 15
0.75 1.0 6.6 (7.6)
1.52 2x2.5, G-1.5
2x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
2x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
16 15
1.10 1.5 9.6 (11.0)
2.21 2x2.5, G-1.5
2x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
2x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
20 20
1.50 2.0 12.7 (14.6)
2.92 2x2.5, G-1.5
2x2.5, G-1.5
15 mm 1/2"
2x2.5, G-1.5
32 mm 1 1/4"
25 30
2.2 3.0 18.6 (21.4)
4.28 2x4, G-4
2x4, G-4
15 mm 1/2"
2x2.5, G-4
32 mm 1 1/4"
35 40
3.0 4.0 24.3 (27.9)
5.59 2x4, G-4
2x4, G-4
20 mm 3/4"
2x4, G-4
32 mm 1 1/4"
50 50
4.0 5.0 29.6 (34.0)
6.81 2x6, G-4
2x6, G-4
20 mm 3/4"
2x6, G-4
32 mm 1 1/4"
50 60
4.4 6.0 34.7 (40.0)
7.78 2x10, G-4
2x10, G-4
25 mm 1"
2x10, G-4
40 mm 1 1/2"
63 70
5.5 7.5 42.2 (48.5)
9.71 2x10, G-6
2x10, G-6
25 mm 1"
2x10, G-6
40 mm 1 1/2"
63 70
6.0 8.0 44.5 (51.2)
10.2 2x10, G-6
2x10, G-6
25 mm 1"
2x10, G-6
40 mm 1 1/2"
80 90
7.0 9.0 49.5 (57.0)
11.4 2x16, G-6
2x16, G-6
32 mm 1 1/4"
2x16, G-6
40 mm 1 1/2"
80 90
7.5 10.0 54.4 (63.0)
12.5 2x16, G-6
2x25, G-6
32 mm 1 1/4"
2x16, G-6
40 mm 1 1/2"
100 90
![Page 170: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/170.jpg)
บรรณานกรม
1. ประสทธ พทยพฒน. การออกแบบระบบไฟฟา. พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ทซจ พรนตง, 2548.
2. ลอชย ทองนล. การออกแบบและตดตงระบบไฟฟา. พมพครงท 15. กรงเทพมหานคร : สมาคมเสรม- เทคโนโลย (ไทย-ญปน), ท แอร บ โปรดกส, 2550.
3. สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ. มาตรฐานการตดตงทางไฟฟา ส าหรบประเทศไทย พ.ศ. 2545 มาตรฐาน ว.ส.ท. 2001-45. กรงเทพมหานคร : สมาคมวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย ในพระบรมราชปถมภ, 2545.
4. คมอวศวกรรมไฟฟา. กรงเทพมหานคร : น าอกษรการพมพ, 2549.5. คมอการออกแบบ และตดตงระบบไฟฟา. กรงเทพมหานคร.6. www.nectec.or.th
![Page 171: Electrical System Design Handbook](https://reader033.vdocument.in/reader033/viewer/2022050214/626e616f4514f1118340029b/html5/thumbnails/171.jpg)
ภาคผนวก 137
ตารางท 2.6 จ านวนสงสดของสายไฟฟา CVแรงต า ( XLPE 90 องศา ) ในทอรอยสาย
ขนาดสายไฟฟา (mm2)
จ านวนสงสดของสายไฟฟาขนาดเดยวกนในทอรอยสาย
1/2" 3/4" 1" 1 1/4" 1 ½" 2" 2 1/2" 3" 3 1/2" 4" 5" 6"
1 - - - - - - - - - - - -
1.5 - - - - - - - - - - - -
2.5 1 3 5 8 13 21 36 - - - - -
4 1 2 4 7 11 18 30 - - - - -
6 1 1 3 6 9 15 25 39 - - - -
10 1 1 3 5 8 13 22 33 - - - -
16 1 1 2 4 6 10 17 26 33 - - -
25 - 1 1 3 4 7 12 19 24 29 - -
35 - 1 1 1 3 6 10 15 20 24 38 -
50 - 1 1 1 3 4 8 12 15 19 30 -
70 - - 1 1 1 3 6 9 12 15 23 34
95 - - - 1 1 2 5 7 9 11 18 26
120 - - - 1 1 1 4 6 7 9 15 22
150 - - - 1 1 1 3 5 6 7 12 17
185 - - - - 1 1 2 4 5 6 10 14
240 - - - - 1 1 1 3 4 5 7 11
300 - - - - - 1 1 2 3 4 6 9
400 - - - - - 1 1 1 2 3 5 7
500 - - - - - - - - - - - -