enongqai
DESCRIPTION
Monthly e-magazine with focus on SA Police and SA National Security HistoryTRANSCRIPT
1
THE e-NONGQAI
Un-official Police Gazette for VETERANS of the former
South African Police Force and for those interested in the
history of our Police and South Africa’s National Security
September 2011; Vol 2 no 9
DIE e-NONGQAI
Nie-amptelike Polisiekoerant vir VETERANE van die ou Suid-Afrikaanse
Polisiemag en vir diegene wat belangstel in die geskiedenis van ons polisie en
nasionale veiligheid
September 2011; Vol 2 Nr 9
Sub-insp MJ de Jager, Transvaal Police, Mei 1911
Beskermheer – genl Johan van der Merwe - Patron
Samesteller – Hennie Heymans - Compiler
2
Contents / Inhoud
1.1 Meditation Sept 2011 ............................................................................................................... 7
1.2 Front Cover ................................................................................................................................... 7
1.3 Ad Hoc Publications ..................................................................................................................... 7
1.4 Editorial......................................................................................................................................... 7
1.4.1 Police Image ............................................................................................................................... 7
1.4.2 Police History ............................................................................................................................. 8
1.4.3 Conflict between Duty and Conscience ..................................................................................... 8
2. Personalia ............................................................................................................................................ 8
2.1 Deaths / Afsterwe .......................................................................................................................... 8
2.1.1 Mev Elsa Stofberg ...................................................................................................................... 8
2.1.3 Reservist Eddie Dorington ......................................................................................................... 9
2.1.4 Lt-kol Daan Wessels .................................................................................................................. 9
2.1.5 Brig BF “Ampie” Kotze ........................................................................................................... 10
2.2 Siekboek & SAP 26 .................................................................................................................... 10
2.3 Birthdays / Verjaarsdagwense ..................................................................................................... 10
2.4 In Memoriam .............................................................................................................................. 11
2.4.1 Sers AF Heymans .................................................................................................................... 11
2.4.2 Lt-kol CJA “Carel” Nel............................................................................................................ 11
2.5 Honours & Awards / Eerbewyse & Toekennings ....................................................................... 12
2.5.1 Commendation No. 15588 (M) 2/D/Sergt DJ Huggett ............................................................ 12
2.5.2 Commendation No. 18416 (F) Const. HIJ Sadie ..................................................................... 12
2.5.3 Commendation No. 23085 (F) D/Const. Joseph Mtetwa ......................................................... 12
2.6 Roll of Honour / Ererol ............................................................................................................... 13
2.6.1 Piet Hawkins ............................................................................................................................ 13
2.6.2 Cape Mounted Police – Kimberley .......................................................................................... 13
3
3. Friends missing and found! / SAP 55 Vermiste persone ................................................................. 15
3.1 Gideon Vlok voorheen te Hillbrow en nou blykbaar by KRS Queenstown .................... 15
4. Reunions / Reunies / Events / Gebeure ............................................................................................. 15
4.1 Die jaarlikse Skaapbraai van die SA Polisie se Oud-SAP-Lede Trust ....................................... 15
5. Personality of the month/ Persoonlikheid van die maand ................................................................ 16
5.1 JH du Toit – sportman & speurder .............................................................................................. 16
6.0. Personalities & Biografical Dictionary/ Persoonlikhede / Biografiese woordeboek ..................... 16
6.1 A/O & RSM Fred Geldenhuis – Hanlie van Straaten ................................................................. 16
6.3 Capt JWB Smith (SAP) & Capt MJ Uys (SAAF)- 1943 ss Dunedin Star, Rockey Point .......... 18
6.4 Sakkie van Zyl en Sakkie van Zyl .......................................................................................... 19
6.5 Sub-inspt MJ de Jager – Lt-kol Hendrik Smit ............................................................................ 19
6.6 Genl-maj en mev JAB Loubscher oud-SSO te Kompol x94 ...................................................... 21
6.7 Brig Stan Gillham, min Mathews en Andre Nell – Lt-kol Hendrik Smit .................................. 21
6.8 Speurder-sersant (wyle) Martin Luther Stassen – Dana Kruger ................................................. 22
6.9 A/O OJ Fourie ............................................................................................................................. 23
6.10 SAP Kamele .............................................................................................................................. 23
7. We remember / Ons onthou ............................................................................................................. 23
7.1 Insidentrapport: Die bom op die speelterrein van Eendracht Laerskool in Pretoria -
Chris van Ginkel............................................................................................................................. 23
7.2 Komiese gebeure tydens Tin-opleiding in die SAP Hondeskool/Messina - Dana Kruger ......... 29
7.3 “Die Burger" 12 Mei 1947 - Johan Ferreira ............................................................................... 31
7.4 Toffie Risk lewer repliek ............................................................................................................ 32
7.5 Die Polisie in Brugge: België / Politie Brugge: André T Lanckriet........................................... 36
8. Vested interests of Veterans /Aangeleentherde wat ons direk raak .................................................. 37
TREURIGHEID OP NOTE .............................................................................................................. 37
8.1 Polmed ........................................................................................................................................ 38
4
8.2 Sale of Books in Aid of the Trust ............................................................................................... 38
8.3. Vraag: Medaljes nie ontvang of toegeken, wat nou? ................................................................. 38
• Dankie kol Hendrik!!!! ........................................................................................................... 38
8.4 Injuries on duty / Beserings aandiens ......................................................................................... 38
8.4.1 Aandiensbesering en pensioen aangeleenthede vir lede van die SA Polisie – Dana Kruger ... 38
9. National Security History / Nasionale Veiligheidsgeskiedenis ........................................................ 41
9.1.1 Value for valour – HBH ........................................................................................................... 41
9.3.2 The current status of the SADF in South Africa – Brig-Gen Daan Nell .................................. 48
9.3.3 President Klas Fregatte van die SA Vloot ............................................................................... 52
9.3.4 Die Bankbeleg en genl Mike Geldenhuys – Toffie Risk ......................................................... 58
9.4 This is how we remember the NSMS & SSSC / So onthou ons die NVBS & SSVR................. 59
9.5 This is how we remember the Anglo-Boer War / So onthou ons Anglo-Boereoorlog .............. 59
9.5.1 Part Four – Italians in the Anglo-Boer War – Andre Martinaglia ........................................... 59
9.6 Liberation before Education? ...................................................................................................... 62
Vuller : VSA Ruimtetuig en Vegvliegtuig ........................................................................................ 63
9.7 Brig BF Kotze: Kompol x302 se Organigram ............................................................................ 64
10 Heraldry, Uniforms, Colours, Flags, Medals, Memorials / Heraldiek, uniforms, vaandels, vlae,
medaljes, gedenktekens ......................................................................................................................... 65
10.1 Canes for Officers and W/O’s in the Police .............................................................................. 65
11 National Security News / Nuus en nasionale veiligheid .................................................................. 66
11.1 Contact with Col V Naidoo, SAPS Media .............................................................................. 66
11.2 News from Secunda – Paul Els ................................................................................................. 67
11.3 Dagga field in Mexico – Lt-Gen Roy During ........................................................................... 67
11.4 Positive Police News ................................................................................................................. 69
Vuller – nuwe Casspir Mk6 – Krygkor ............................................................................................ 70
11.4.1 Women Police Uniforms – Malawi, Mozambicque, Angola and South Africa ..................... 70
5
11.5 Negative Image of the South African Police Service ................................................................ 71
11.6 Immoral Acts by Police ............................................................................................................ 72
11.7 Reinstate the SAPS anti-corruption unit - Kohler Barnard ....................................................... 73
11.8 Mediaverklaring deur die VF+ .................................................................................................. 74
11.9 SAPS Image – another set of awful pictures ............................................................................. 75
11.10 Israel Police - Mounted Divison - Lital Eizenboim ................................................................ 79
11.11 SAPS promotions by race – Minister Nathi Mthethwa ........................................................... 79
11.11 SAW: Dít weerspieël nie werklikheid van Oshakati ............................................................... 85
11.12 London Riot – Jeff Manning ................................................................................................... 86
Vuller: Oudtshoorn – Jacques Greeff ................................................................................................ 89
12. The library / Die boekrak ............................................................................................................... 90
12.1 Shadows in the Sand ................................................................................................................. 90
12.2 Review in New Era ................................................................................................................... 93
12.2 The Hot “Cold War” – Vladimir Shubin .................................................................................. 94
12.3 Gedenkboek van MJ de Jager – AP Smit .................................................................................. 95
12.4 Die Lang Generaal – A Elsdon ................................................................................................. 96
12.4.1 ‘n Klippie in die Skoen oor die Lang Generaal en die Moord op Dr HF Verwoerd – Hennie
Heymans ........................................................................................................................................... 97
13. Sport ................................................................................................................................................ 97
13.1 Polisie Rugby in Johannesburg en Pretoria ............................................................................... 99
13.2 Witwatersrand Suid-Afrikaanse Polisie Rugbyvoetbalklub .................................................... 103
13.3 Ons Dames kan ook visvang! – Dalene Steenkamp ................................................................ 105
13.4 1985 SAP Comrades Atlete - Toffie Risk ............................................................................... 105
13.5 Sers Kennedy Kane McArthur ................................................................................................ 106
13.5.1 Ken McArthur - From Wikipedia, the free encyclopaedia................................................... 106
13.6 Sandton 201109 – Koot van Schalkwyk ................................................................................. 109
6
14. Humour in Uniform ..................................................................................................................... 110
14.1 Do you feel lost? ..................................................................................................................... 110
14.2 Illegal Parking? ....................................................................................................................... 110
14.3 Maaaa! Help I got all these nasty policemen chasing me.....! ................................................. 111
14.4 When Insults Had Class .......................................................................................................... 111
14.5 Only in Texas my friends... Only in Texas .... Too bad... – Jeff Manning .............................. 112
15. Anecdotes, A Point to Ponder: Paraprosdokians........................................................................... 113
15.2 “Diecks” Dietrichsen - A point to ponder ............................................................................... 114
15.3 Liberalism ............................................................................................................................... 114
16. Oor die Nongqai se Drumpel ........................................................................................................ 114
17. News from all over - The Police Post Bag / Nuus van Heinde en Verre, Polisie-possak edm .... 114
17.1 Burglary in Florida – Piet van Zyl .......................................................................................... 114
17.2 Spitskop - Wakkerstroom: Willie du Plessis ........................................................................... 115
17.3 Old friends - Andre Martinaglia, Cape Town ......................................................................... 115
17.4 Logic 101 – from Jeff Manning in the UK ............................................................................. 115
17.5 DeWalt Nail Gun – Paul Els ................................................................................................... 116
17.6 Groetnis uit Tanzanië - Piet van Zyl ....................................................................................... 116
18.1 Versameling van ou SAP-items .............................................................................................. 117
18.2 Wanted Photographs & Documents & Books ......................................................................... 117
19. THE MARKET PLACE / DIE MARK ......................................................................................... 117
20. Wanted / Gesoek ....................................................................................................................... 118
21. Stop Press: My Reistog na die Verlede – J van Wyk .................................................................... 118
22. Indemnity / Vrywaring .................................................................................................................. 130
23. Next edition ................................................................................................................................... 131
24. Conclusion / Slot ........................................................................................................................... 131
7
1.1 Meditation Sept 2011
I was once rebuked on Facebook by a Christian non-preacher about a comment I
made about the character of a deceased Muslim leader, although the comment was
true, it was inappropriate. For a period of time I was offended and prayed
about my offence and while I was praying a Scripture came to mind and I
realised that I was a liar in the face of God: 1 John 1:8 “If we say that
we have no sin, we deceive ourselves, and the truth is not in us.”
The doings of God always is confusing to man, but who God is, is always the same,
search out God, for God possesses wisdom it is impossible to search out wisdom
without searching out God first.
Be concerned about whom God is, not what He do and how He does it.
Rom 11:33 O! The depth of the riches and the wisdom and the knowledge of God!
How Unsearchable are His judgments, and His untraceable are His ways!
Be Blessed.
Herman le Roux
1.2 Front Cover
Lt-Col Hendrik Smit has done a lot of research on the South African Police Dog Depot / Dog
School. The cover depicts Sub Insp MJ de Jager of the Transvaal Police. Sub Insp MJ de Jager
was responsible for the importation of the first police dogs that formed the nucleus of the
SAP Police Dog School which was first situated at Irene a century ago.
1.3 Ad Hoc Publications
1.4 Editorial
It has been a rather a difficult and trying time with so many of our Veterans passing away!
Death always comes a shock! However I have learnt a lesson – we should all see that out
safety nets are in order. We all know of former policemen and other security force members
who are living alone. We should regularly communicate with these members and they in
turn, with their contacts.
The Police have been receiving negative publicity all round lately with photographs of
policemen sleeping on duty, drinking etc. [The same day I walked passed a SANDF vehicle
and saw a soldier in full uniform fast asleep in a defence force vehicle.]
1.4.1 Police Image
Unfortunately our SAPS’ image has been tarnished – there is only one way to improve the
image the rendering of excellent and intelligent policing. Many people with whom I deal
mistrust the police and the word “cho-cho” is used very often.
8
1.4.2 Police History
Leon Bezuidenhout1 has helped to publish a book in Afrikaans and English that was written
by a disabled Black member of the former Koevoet Police Unit – Sisingi Kamongo. This is
ground breaking work as it is the first time a black fighter from the former security forces
has written a book in either Afrikaans or English.
I have had serious discussions with black persons regarding black members of former police
forces in Southern Africa. As far as this subject goes, academicians have only covered the
ears of the hippopotamus that is visible above the surface of the river! There is much work to
be done in this regard!
1.4.3 Conflict between Duty and Conscience
During both world wars many Afrikaners in the police and defence force had to choose
between duty and their conscience. During WW2 two officers of both the defence force and
the police refused to take the “Red Oath” – when the National Party came to power they
were eventually raised to general rank. I refer to General Rudolph Hiemstra and General CI
Rademeyer. How much more complex is the situation amongst the various non-white
groups?
We have to interview former Black members who fought on our side and their adversaries.
There are remarkable stories in this regard! There are stories now coming to light of Black
Freedom Fighter-Brother vs Black Policeman-Brother and the role of Black members in the
security forces during the various coups d'état2 in e.g. Bophuthatswana, Lesotho, and Ciskei.
2. Personalia
2.1 Deaths / Afsterwe
• Genl –maj JC van Niekerk – sien spesiale uitgawe van die eNongqai, Vol 2 No 8F; • Brig Duveen Botha– sien spesiale uitgawe van die eNongqai, Vol 2 No 8D en 8F; • Brig Paul Hattingh– sien spesiale uitgawe van die eNongqai, Vol 2 No 8F; • Kapt MJ “Sakkie” van Zyl– sien spesiale uitgawe van die eNongqai, Vol 2 No 8F; en • A/O en RSM FJW Geldenhuis– sien spesiale uitgawe van die eNongqai, Vol 2 No 8F.
2.1.1 Mev Elsa Stofberg
Mevrou Elsa Stofberg is op 7 Augustus 2011 oorlede. Sy was die jongste dogter van
dr NJ van der Merwe en senator Tibbie Visser, wat die jongste dogter was van
pres MT Steyn. Sy het opgegroei op die bekende familieplaas, Onze Rust,
suid van Bloemfontein. Sy het aan Stellenbosch gestudeer en was getroud
met ds Kosie Stofberg wat haar reeds in 1984 ontval het. Sy laat vyf kinders
en 23 kleinkinders en 6 agterkleinkinders agter, waaronder Nico Stofberg,
1 Leon Bezuidenhout performed his National Service in the SA Police - HBH 2 Coups d'état are common in Africa; between 1952 and 2000, thirty-three countries experienced 85 such depositions - http://en.wikipedia.org/wiki/Coup_d%27%C3%A9tat
9
oudburgemeester van Pretoria, en Theuns Stofberg, oud-Springbok rugbyspeler.
Sy was ‘n goeie beeldhouer en haar laaste werk was van Pres. Steyn op
Scot, sy perd wat hom deur die Anglo-Boereoorlog gedra het. Die
werk was geïnspireer deur die laaste boek wat oor pres Steyn se
lewe geskryf is deur MCE van Schoor. Sy het ook menige
skilderstukke geproduseer waarvan sommige by die kliniek van
die Oog, aftreeoord, naby Naboomspruit (Mookgopong), waar sy
woonagtig was vanaf 2010, uitgestal word. Sy wou altyd dinge
wat haar geïnspireer, of haar verbeelding aangegryp het, vasvang in
haar kunswerk. Elke stuk was vir haar dus ‘n kosbare kleinood. Haar
grootste vreugde was egter haar kinders en kleinkinders aangesien sy ‘n
passie gehad het vir kinders. Sy was bekend as die “Storie Ouma”, want sy het met gemak
menige sprokies vertel en sommiges sommer opgemaak. Sy was ‘n liefdevolle ma, ouma en
oumagrootjie, met ‘n entoesiasme vir die lewe. Sy laat ‘n groot leemte by almal wat haar
geken het.
• Wyle ds Kosie Stofberg was onder meer NG Kerk predikant te Fynnlands, Durban
(SAP King’s Rest-wyk) en mev Stofberg was ‘n onderwyseres te Dirkie Uys op die
Bluff waar ‘n paar polisiemanne as skoliere deur haar opgevoed is.
• As kleindogter van pres MT Steyn en van ons grootste presidente – het ek onlangs
die voorreg gehad om na ‘n voordrag te luister van bykans 90 minute oor die ou
President! - HBH
2.1.3 Reservist Eddie Dorington
Reservist Eddie Dorington – SAP King’s Rest – 2 September 2011.
2.1.4 Lt-kol Daan Wessels
Oom Daan Wessels – 3 September 2011 te Durban. Lt-kol Daan Wessels was een van daardie klassieke speurders van die “ou skool” wat die Suid-Afrikaanse Polisie tot groot eer gestrek het! Hy was een die ondersoekbeamptes toe lede te Cato Manor vermoor is. Hy was later ’n veiligheidsman en ondersoeker van formaat.
• Sy plaas is genaamd “Kiesbeen” in Swinburne-distr – hy is een van ons familie (Van Reenen, Swinburne, Harrismith, Durban) se lewenslangevriende. Saluut!
10
2.1.5 Brig BF “Ampie” Kotze
Ons eer sy nagedagtenis!
Luit-genl Hennie Westraat berig dat ons ou
vriend en kollega brig Kotze op 27 Mei
2011 oorlede is. Dit is die eerste berig wat
beide van ons oor sy dood ontvang het.
Hy was later by “keurings” te Kompol x
302. Oom Ampie se amptelike
handtekening was soort van wêreldwyd
geregistreer as hoof van SAP-keurings.
Een maal nader die kommissaris vir Oom
Ampie oor ‘n SAP-gedragsertifikaat. Oom
Ampie verwittig die kommissaris dat die
onderwerp geen kriminele rekord het of
glad nie van veiligheidsbelang is nie. Die
kommissaris dring toe daarop aan om die
sertifikaat self te teken, ten spyte van Oom
Ampie se beswaar.
Nie lank nie, toe kom die sertifikaat terug –
“Signature unknown” – toe moes Oom
Ampie weer teken!
Later hoof van seksie “A” by Veiligheid.
Hy was ‘n uiters nougesette en lojale
kollega met ‘n groot sin vir humor. Brig
Kotze en die uwe was in twee
“opspraakwekkende” poetse te hoof-
kantoor betrokke. Meer hieroor later!
2.2 Siekboek & SAP 26
Royce Merton rapporteer dat die bekende “Mof” Myburgh (onlangs) in intensief opgeneem
is.
2.3 Birthdays / Verjaarsdagwense
Wed- Aug 24, 2011
Herman Sadie
11
Thu -Aug 25, 2011
Sun Aug 28, 2011
2.4 In Memoriam
2.4.1 Sers AF Heymans
Wyle sers AF Heymans – ons dink aan ons vader en oupa wat ons ontval het op 30
September 2009. Ons eer sy nagedagtenis. “Ons mis u, maar weet dat daar waar u nou is, u
gelukkig is. Ek sien reikhalsend uit na die oomblik as ons weer ontmoet!”
2.4.2 Lt-kol CJA “Carel” Nel
Langs oudsers Heymans, op die foto sit Oom Carel Nel, afgetree as kolonel, en ook sederdien oorlede. Oom Carel het beide sy seuns oorleef! Oom Carel was onder andere ’n speuroffisier te Durban-Sentraal, Welkom en Athlone. [Hy was te Welkom in die tyd van genl Hendrik van den Bergh.] Ons eer ook sy nagedagtenis!
Johan van der Merwe
Jean Van den Rul
Carole Gerber
12
2.5 Honours & Awards / Eerbewyse & Toekennings
2.5.1 Commendation No. 15588 (M) 2/D/Sergt DJ Huggett3
No. 15588 (M) 2/D/Sergt. D. J. Huggett4, Cape Western Division is commended for his cool
courage and tenacity in total disregard of his own personal safety.
Receiving information that a native criminal, who had knocked down a European woman
and decamped with her handbag, had taken refuge in the Liesbeek Swamp, D / Sergt
Huggett unhesitatingly divested himself of his clothing, except for his trousers, and waded
in. The swamp is covered with reeds; the water was bitingly cold, muddy and reached up to
his breast in places.
Nothing daunted, D/Sergt. Huggett, who had been warned that the native was armed with a
knife, relentlessly searched for almost three hours for his quarry until he tracked him down,
and arrested him.
The native, an old criminal with a long criminal history, was later sentenced to a long term
of imprisonment and lashes.
2.5.2 Commendation No. 18416 (F) Const. HIJ Sadie5
No. 18416 (F) Const. HIJ Sadie6, No 46 District, Durban, Natal Division, is commended for
brave and fearless conduct, at great personal risk, in effecting the arrest, after an exciting
chase over roof-tops and ledges of high buildings at 10.30 p.m. and after having twice been
fired at with a Webley revolver at point-blank range, of a dangerous native criminal who
was wanted on 13 charges of housebreaking and theft.
2.5.3 Commendation No. 23085 (F) D/Const. Joseph Mtetwa7
No. 23085 (F) D/Const. Joseph Mtetwa, Natal Division, is commended for his outstanding
devotion to duty when attacked by a desperate criminal. D/Const. Mtetwa had been placed
in a store at night time to watch intruders. The place was in stygian darkness.
Hearing a noise, he flashed his torch and was at once attacked by a powerfully built native.
When all was over and aid summoned, it was discovered that the place was blood-
bespattered and his adversary lying in a pool of blood-mortally wounded.
The Minister of Justice has also, in terms of Regulation 25, approved of the payment of a
reward of £5 for this Native Detective Constable's extraordinary devotion to duty.
3 Force Orders (General) No 19/19946 par 3 4 Father of Maj-Gen Daantjie Huggett 5 Force Orders (General) No 19/19946 par 3 6 He was known as Basie Sadie and was a well-known sportsman right up to the 1960’s 7 Force Orders (General) No 19/19946 par 3
13
2.6 Roll of Honour / Ererol
2.6.1 Piet Hawkins
Koos Brits het die volgende foto ingestuur:
2.6.2 Cape Mounted Police – Kimberley
Patrick Coetzee stuur die volgende foto’s:
14
15
3. Friends missing and found! / SAP 55 Vermiste persone
3.1 Gideon Vlok voorheen te Hillbrow en nou blykbaar by KRS
Queenstown
Hennie, dankie, ek was saam met hom op KO-kursus. Sy pa se 30 jaar verdienste medalje het tussen my goed geland en sal ek dit graag aan sy familie wil terug besorg. My nommer is 0823716794 Stoney Steenekamp Tel: 012 685-8308 Fax: 086 6235 316
4. Reunions / Reunies / Events / Gebeure
4.1 Die jaarlikse Skaapbraai van die SA Polisie se Oud-SAP-Lede Trust
• Daar verskyn DV ’n spesiale uitgawe na afloop van die braai! Ons sal foto’s plaas van
ou vriende en kollegas!
16
5. Personality of the month/ Persoonlikheid van die maand
5.1 JH du Toit – sportman & speurder
Hierdie is Andre du Toit se vader. Hy was ’n bekende bokser en sportman in die Vrystaat en
later ’n speurder hier in Pretoria.
6.0. Personalities & Biografical Dictionary/ Persoonlikhede /
Biografiese woordeboek
6.1 A/O & RSM Fred Geldenhuis – Hanlie van Straaten
FRED GELDENHUIS SE LAASTE REIS
Toe jy vry en ongebonde buite die ou gebroke liggaam kon staan Waarheen het jy eerste gegaan?
Het jy op jou kinderspoortjies teruggeloop Na jou ouerhuis vir ʼn stukkie van jou ma se heerlike brood?
Of het jy op die SDB se paradegrond gaan aantree Sodat “Pappa” Brits jou andermaal krediet kon gee?
En het die twee Great Danes stertswaaiend kom groet Voor jy na die depot is om vir Wally te ontmoet?
17
Of het jy op die vleuels van die wind Jou weg na Durban se hawe gevind
Waar die Mauritanië wagtend voor anker lê? Maar eers moes jy ʼn paar minute saam met die Andersons hê
En op die paradegrond gaan aantree Vir die afskeidsboodskap wat generaal Smuts vir julle sou gee
En dan die reis na die westelike woestyn Bardia, Solum, El Alamein..
En sowaar Die hoender was sekerlik nog daar!
Tobruk …..gevange geneem sonder verweer Maar een mislukte ontsnappingspoging kon jou veggees nie keer
Toe Griekeland ….vryheid andermaal As partisani het jy die vyand duur laat betaal
Weer gevang en na Italië gestuur Waar jy sou bly vir byna so lank as wat die oorlog nog sou duur
Haglike omstandighede, weer ontsnap, in die berge geskuil Vriende ontmoet wat jy vir niks sou verruil Hulle het gedeel die min kos wat daar was
Selfs troetelkonyntjies van die kinders is geslag Toe het jy die berge oorgesteek
Jy het deur Duitse verdedigingslyne gebreek ʼn Amerikaanse patrollie het jou pad gekruis
In drie dae het hulle jou die kuns van valskermspring gewys Kos, klere en wapens sou die partisani’s nou hê Om die Duitsers en Fasciste die stryd aan te sê
Donker soos ʼn Italianer en jy kon die taal van Toskane praat Die rooi nekdoeke sou jy aanvoer, toe hulle jou in die nag uit die lug neerlaat
Eers baie jare later sou jy die prys betaal Vir die landing in die berge, daardie bitter harde val.
Jou lewe was een van uiterstes – van honger, versengende hitte, van slaap in die bitterkou Van vriende wat jou verraai en jy weet nie wie jy kan vertrou
Maar helaas na die laaste tafereel Hier op aarde voor jou geestesoog afspeel
Het jy hulle almal sien nader Al daardie baie spesiale vriende om jou sien vergader
Al die oorlogkamerade en partisani’s en selfs ʼn Duitser of twee Kom almal nader om jou ʼn warm handdruk te gee
Mike en Wally en Jim, Johacini en die res En ou Charlie skree “Prost” as hy ʼn bier aanbied om die dors te les.
En hier op aarde laat jy ʼn groot leemte. ʼn baie groot verlang Maar terwyl ons wag op die weersiens, is daar soveel mooi herinneringe om te troos tot
dan.. 6.2 Nantes Kelder en lt-genl JJ Viktor
18
Die legendariese genl JJ Viktor en Nantes Kelder onlangs op Brits afgeneem – Nantes vertel:
“My pa en oupa het onder die Generaal gewerk...hy het vandag vir my kinders vertel hoe hy
my gesien het in doeke tyd .... Hy is al 82 jaar oud maar steeds vlymskerp. Hy vra my wie
my oupa is? Toe ek sê sy van is Koen, toe sê hy dadelik: “Oubaas Koen en jou pa was op
Stockpoort.” Met 'n vonkel in die oog vertel vir my kinders hoe groot ek was toe hy my laas
gesien het. Terwyl ons so gesels toe vra ek hom of dit hy is wat so streng is oor die “Viktor”
en “Victor”-storie. Hy lê toe nou sommer familie uit daaroor. Ons het baie lekker gekuier.
Hy is nie baie lief vir die politici nie en maak nie daarvan ‘n geheim nie. Paar wyshede met
my gedeel wat my natuurlik gaan laat wakker lê vanaand. Hy het byvoorbeeld nooit in sy
lewe gestem nie...sê hy was 'n professionele polisieman en verbind hom aan geen politieke
party nie.”
6.3 Capt JWB Smith (SAP) & Capt MJ
Uys (SAAF)- 1943 ss Dunedin Star,
Rockey Point
19
6.4 Sakkie van Zyl en Sakkie van Zyl
MJ ‘Sakkie’ van Zyl van die V-Tak te
Pietermaritzburg, Oos-Kaap, Koevoet ook
oudlid van die SAW. Sakkie van Zyl8 afgeneem by die SAP
Wentworth Enkelkwartiere in Durban.
Hy was die naelloper van die 1960’s!
6.5 Sub-inspt MJ de Jager – Lt-kol Hendrik Smit
Sub-insp MJ
de Jager &
die honde
wat deur
hom
ingevoer is.
Maxim
Sersant Bosco, SAP
Koporaal Petty, SAP.
8 Daar was ’n SAP-lid, IG van Zyl wat Sprinbokkleure gekry het vir atletiek – miskien is dit hy? - HBH
20
Vragbrief van Maxim, Bosco en Petty
21
6.6 Genl-maj en mev JAB Loubscher oud-SSO te Kompol x949
Fotogeneem toe die egpaar 60 jaar getroud was! Lauberville in die destydse Walvisbaai is na
hom vernoem. Wonder of Lauberville nog staan?
6.7 Brig Stan Gillham, min Mathews en Andre Nell – Lt-kol Hendrik Smit
9 Foto – Caren Laubscher
22
6.8 Speurder-sersant (wyle) Martin Luther Stassen – Dana Kruger
Genl Gideon Joubert oorhandig ’n wisseltrofee aan s/sers ML Stassen – brig Albert Steytler
kyk toe. Let op hoe die hond Martin se hoed in sy bek vashou.10
10 As jong mannetjie was ek konst ML Stassen se bemanning op “M61 – Wentworth” – dit was ’n wit Studebaker Lark! Martin
het my vertel dat sy suster met my vader se neef getroud is. So is die SAP maar een groot familie!
23
6.9 A/O OJ Fourie 6.10 SAP Kamele
Dana Kruger en die kamele
Ons soek meer inligting oor a/o OJ Fourie: Wie het hom geken?
7. We remember / Ons onthou
7.1 Insidentrapport: Die bom op die speelterrein van Eendracht Laerskool in Pretoria -
Chris van Ginkel
Ek is ‘n blanke Afrikaanssprekende burger van Suid Afrika, Christiaan Max Van Ginkel,
Identiteitsnommer: 600823 5100 085 en verklaar hiermee so goed as wat ek die insident kan
herroep dat ek ‘n tydbom op die skoolterrein van Eendracht Laerskool in Pretoria (Fig 1 & 2)
in die jaar 1972 onskadelik gestel het en moontlik die lewens van my skoolmaats gered het
deur dit te doen. In die proses het ek waarskynlik my eie lewe in gevaar gestel maar onder
die omstandighede was daar volgens my redenering destyds nie ‘n ander opsie nie.
24
Hierdie verklaring het ek in 2011 vrywillig geskryf omdat ek wou vasstel hoeveel detail ek
steeds kon onthou van ‘n insident wat in my laerskooldae in Pretoria afgespeel het. Verder
was daar lewens-beinvloedende gevolge aan die insident verbonde; gebeure wat ek nou eers
in perspektief sien en kan probeer verstaan.
Fig 1 Die Terrein van Laerskool Eendracht in Bosmanstraat, Pretoria soos dit vandag daar
uitsien.
Destyds was ons deur Suid Afrikaanse Polisie verbied om daaroor te praat en die
motivering vir die geheimhouding was destyds geldig (die voorkoming van ‘n nasionale
paniek) en ek en my ouers het daarby gehou. Dinge het egter sodanig verander in Suid
Afrika dat ek tans meen dat die inligting kan meehelp om die geheue te verfris van mense
wat blykbaar vergeet het van die laakbare metodes wat die ANC en die SAKP en hul
finansiers gevolg het en steeds volg en voorstaan.
Ek verklaar dan vrywillig soos volg:
In 1972 was ek ‘n leerling in standerd 4 (tans genoem Graad 6 ) aan Laerskool Eendracht in die
middestad van Pretoria (Fig 1 & 2). Indien ek korrek onthou was die straatadres
Bosmanstraat 89 (punt 6 op Fig 2 dui Bosmanstraat aan). Die skool, meen ek, funksioneer
steeds as primêre skool. Die skoolwapen was hande wat groet op ‘n groen skild met ‘n goue
raam en die leuse daaronder was: Eendracht Maakt Mag, ook die leuse van die ou ZAR.
25
Patriotisme was op daardie stadium nog ‘n trotse karaktertrek en die skoolhoof, mnr. Mike
Roos het van elke Eendrachter ook ‘n trotse landsburger gemaak. Hy het ons aktief laat
meedoen aan die Padveiligheidsveldtog, die Hou ons Land Skoon veldtog, Ons Groen Erfenis jaar
en Waterjaar wat saamgeval het met die voltooiing van die Hendrik Verwoerddam in die
Oranjerivier. Hy was ook die Kommandant van die Eendracht Voortrekkerkommando.
Elke oggend voor skool was daar aangetree op die area gemerk 3 in Fig. 2. Hier was geopen
met skriflesing en gebed, aankondigings gedoen waarna ‘n vlaghysingseremonie
plaasgevind het. Ons het elke oggend die belofte vanuit ons volkslied, Die Stem, as skool hier
voor die vlagpaal plegtig en hardop herhaal:
“Ons sal lewe, ons sal sterwe, ons vir jou Suid Afrika!”
Ek was reeds in 1971 verkies om die volgende jaar, 1972, as lid van die skolierpatrollie, wat
moes toesien dat die skoolkinders die besige straathoeke rondom die skool veilig oorsteek,
te dien. Dit was ‘n verantwoordelike werk en dissipline was van kardinale belang. Ons moes
ook mense in uniform strek of indien baret op die kop, op aandag kom en salueer. Dit is in
die meeste gevalle met ‘n saluut beantwoord wat die hart nogal laat swel het. Met ‘n
begrafnisstoet wat verbygaan het die hoekleier almal op aandag gebring en die lykswa was as
laaste eerbetoon gesalueer. Ek doen dit steeds waar moontlik.
Dit was belangrik dat ons as skolier- of padpatrollie voor die ander kinders by die skool
moes wees. Aantreetyd vir die skolierpatrollie was om 07h00. Ons het in 4 spanne van vier
lede elk na die vier straathoeke ontplooi. Die meisies-padpatrollie het dieselfde werk as die
seuns gedoen maar ons het weekliks afgewissel en die groepe was dus op geslagsbasis,
weekliks, geskei.
Aangesien ons in een van die voorstede, Pretoria Tuine, gewoon het, het dit nogal organisasie
geverg om soggens betyds by die skool te kom. Ek moes die munisipale bus neem wat my
eintlik ‘n volle uur te vroeg reeds by die skool besorg het (rondom 06h00). Ek was aan die
begin soms deur ‘n polisieman in siviele klere, ‘n mnr “Van” Van Niekerk, werksaam in Genl.
Keevy se kantoor, as welwillendheidsgebaar, by die bushalte opgelaai en dan weer in die
middestad afgelaai. Hierdie geleentheidsrit was nie altyd beskikbaar nie en meestal moes ek
die munisipale bus neem.
Ek het een oggend ‘n ou oom op ‘n busbankie regoor die staatsdrukkery aangetref met sy
kop onnatuurlik agteroor. Dit was seker die eerste dooie mens wat ek gesien het en gelukkig
was daar gou volwassenes op die toneel om oor te neem.
So het dit dan gebeur dat ek een oggend (Aprilmaand?), soos dikwels, die eerste kind op die
skoolgronde was. Die toegangshek vir skoliere was ongeveer by die area gemerk as 1 in Fig.
2. Ek het onder ‘n Plumbago-struik (blou klewerige blommetjies) in die gebied langs die
krieketnette die apparaat opgemerk (Punt 2, Fig 2). Dit was die in die direkte area waar die
26
seuns voor skool, gedurende pouses en na skool albaster gespeel en tol gegooi het (Geel
sirkel rondom punt 2, Fig 2). Daar was gewoonlik ‘n samedromming van seuns gedurende
hierdie periodes en 30 en meer seuns was gewoonlik daar aan die speel. Daar beland
dikwels albasters onder hierdie struike en so ‘n verlore albaster is nooit te versmaai nie!
Indien ek nie doelbewus die takkies weggedruk het om vir albasters te soek nie, sou ek die
apparaat waarskynlik nie opgemerk het nie.
Fig 2 Die detail van die plekke tydens die insident
Ek het twee metaalkassies (sowat 20cm x 10cm x 20cm en 20cm x 30cm x 20cm) wat deur ‘n
elektriese koord verbind was gesien. Op die een was daar ‘n analoog-horlosiegesig van
sowat 4cm in deursnee sigbaar. Beide was bekleed met houtgrein-geëmboseerde
plastiekagtige plakpapier van die tipe wat soms in laaie of kombuiskaste gebruik was. Die
houtgrein-motief het die apparaat redelik goed gekamoefleer onder die Plumbago-struik. Die
struik het rondom ‘n jong Jakarandaboom met stamdeursnee van sowat 20cm gegroei (Punt
2, Fig 2). Dit is vandag waarskynlik een van die groot bome binne die sirkel.
Die tweede kassie het geen sigbare toebehore gehad nie, maar was groter, en sou ek later
ondervind, nogal swaar. Die elektriese koord was swart van kleur, sowat 30cm lank en het
die twee kassies met twee klein ronde multiproppe verbind. Ek kon die samestelling nie
identifiseer as ‘n radio, klankversterker of enige van die elektroniese apparate waarmee ek
goed vertroud was nie.
27
Die horlosiegesiggie en die feit dat die twee gedeeltes gekoppel was het my egter op my
hoede gestel. Dit het my herinner aan ‘n episode in die destydse Staal Burger Afrikaanse
Radiodiens-reeks wat deur die bekende radioman, Fanus Rautenbach, geskryf was. Daar was
in ‘n spesifieke episode ‘n tydbom onskadelik gestel deurdat die tydmeganisme van die
ploftoestel betyds ontkoppel was. Die Harris-bom was ook nog gereeld in gesprekke genoem.
Daar was nou net een gedagte in my kop en dit was om te verhoed dat hierdie moontlike
bom my skoolmaatjies wat binnekort hier gaan vergader aan flarde skiet.
Ek het plat gaan lê, onder die struik ingekruip, en my arms rondom en verby die 20cm
Jakarandastam na die “bom” samestelling uitgesteek. Ek het gereken om vanuit hierdie
posisie die geleierkonneksie tussen die twee gedeeltes te ontkoppel. Ek het gehoop dat die
boomstam in geval van ‘n ontploffing my bors en gesig tot ‘n mate sou beskerm en die
ergste sou wees dat ek my arms of hande kon verloor. Die risiko moes ek neem; ek moes dit
net waag. Daar was nog geen personeel wat my kon help op die terrein nie. Deur vinnig op
te tree kon ek verhoed dat enige nuuskierige skoolmaats in gevaar gestel word.
Die geleierkoord het na ‘n gesukkel losgekom by die swaarder houer. Ek moes dit versigtig
heen-en-weer beweeg totdat dit bes gegee het. Ek neem die swaarder houer versigtig in my
hande en staan op daarmee. Geen verdere gedagte aan ‘n teenligmeganisme, tweede afsetter
of persoon met radiosender wat dit te eniger tyd kan afsit kom by my op nie. Genadig tog
die onkunde van die jeug. Ek stap so gelykmatig as ek kan met die “bom” na die krieketblad
(Punt 4, Fig 2) in die middel van die rugbyveld, en sit dit versigtig neer. Ek hardloop terug
na die “tydmeganisme”, tel dit op, en stap daarmee na die hoof se kantoor (Punt 5, Fig 2),
om my storie te staaf. My groot bekommernis is om skoolmaats weg te hou van die
rugbyveld. Gelukkig was daar ‘n reël dat niemand soggens as die gras nog nat gedou is
daarop mag rondhardloop nie. Ek het gehoop dat daardie reël die oggend nagekom sou
word!
Ek onthou skielik dat die skoolhoof mnr. Mike Roos op lang studieverlof is. Hy sou geweet
het wat om te doen. Die adjunkhoof is mnr. Barry Jacobs. Ook hy is nog nie op kantoor nie.
Die skoolsekretaresse, mev Mickey Fourie kom saam met my by die toe deur aan. Terwyl ek
aan die verbaasde vrou probeer verduidelik waarmee ek besig is kom mnr Jacobs met sy
leertassie daar aangestap. Ek verduidelik vinnig aan hom die situasie. Hy was ‘n effe
verfynde oujongkêrel en in plaas van tot hulp te wees hardloop hy eers weg van my af. Ek
oortuig hom uiteindelik dat wat ek by my het waarskynlik die ligter tydmeganisme is en dat
ek eintlik bekommerd is oor die swaarder gedeelte buite op die krieketblad. God sy dank -
op ‘n afstand het die “bom” met die bruin houtafwerking op die krieketblad seker baie soos
‘n baksteen gelyk en geen aandag getrek nie. Die SAP was in daardie jare nog eervol bejeen
as wetstoepassers en ek beduie aan mev Fourie dat ons die Polisie moet skakel. Sy begin
vervaard rondskarrel vir ‘n nommer terwyl mnr Jacobs doodsbleek staan en toekyk.
28
Ek onthou skielik dat een van die jonger skoliere, Abraham du Plooy, se vader in die polisie is
en stel voor dat sy hom skakel aangesien sy kantoor iewers in die stad moet wees. Kolonel
Neelsie du Plooy was altyd baie hulpvaardig en het dikwels die rolprentprojektor tydens
Vrydagaande se skoolflieke hanteer. Hy het ook al met ons oor terrorisme kom praat en was
die aangewese persoon om te skakel ook aangesien die skool sy foonnommer byderhand
sou hê.
Binne minute was daar verskeie polisie-offisiere in siviele drag op die toneel. ‘n Groepie het
onmiddelik die “bom” gaan ondersoek en dit later in ‘n grys houer geplaas en versigtig
verwyder. Daarna het hul my in die omgewing van die vindplek ondervra oor die wyse van
wegsteek, hoe ek dit gevind het?, hoe laat dit was?, hoekom ek daar was?, of ek enigiemand
in die omgewing sien rondstaan het?, was daar voertuie geparkeer?, het enigiemand my
gesien of met my gepraat op pad skool toe? Daarna is die omgewing gefynkam vir enige
ander leidrade of spore. Hulle het my selfs gevra om in die een boom wat soort van ‘n
driehoekmik gevorm het op te klim en te kyk of ek iets van daar bo af kon sien. Daar was
niks verder nie. Nadat hulle fotos van die omgewing geneem het wou hul by my weet wie
almal van die ontdekking weet.
Daarna het hulle my vader, mnr Oswald van Ginkel, rekenmeester by die Buitestedelike Raad
(Peri Urban) geskakel en na die skool ontbied. Almal wat van hierdie insident geweet het is
in die hoof se kantoor bymekaargemaak en die deur is toegemaak. Daar is deur ‘n
donkerkop polisie-offisier in siviele kleredrag, moontlik ‘n Kol. Du Preez, ernstig met ons
gepraat. Niemand mag hieroor uitpraat nie.
“Dit kan landswyd paniek veroorsaak indien dit bekend moes word dat ‘n bom in die
hoofstad by ‘n skool gestel was…uitpraat kon ook die ondersoek in die wiele ry”. My vader
is die swye opgelê. Die adjunkhoof sowel as enigeen van ons moes indien ons spesifiek
daaroor gekonfronteer word meld dat dit moontlik ‘n gesteelde radio of iets was. Ons moes
liefs nie daaroor praat nie en daarvan probeer vergeet. Kol. Du Plooy het my goed laat
verstaan dat ek dit nie eers met my maats, broer of suster mag bespreek nie en beslis ook nie
met enige onderwyser nie. Hierdie gebeure het myns insiens bevestig dat ek korrek opgetree
het en dat dit wel ‘n ploftoestel was. Indien dit iets anders sou gewees het sou dit in elk
geval geen afbreek aan die edele motief vir my optrede gedoen het nie. Ek was trots op my
optrede, maar ek mag nie met enigiemand daaroor praat nie...
Ek kon die spesifieke oggend om 07h00 nie aantree as lid van die skolierpatrollie nie
aangesien die ondervraging en ondersoek toe steeds aan die gang was. Ek mog ook nie aan
die betrokke voog-onderwyser, mnr De Jager, verduidelik waarom ek nie op my pos as lid
van die skolierpatrollie was nie. Hy het dit as growwe pligsversuim beskou en alles in sy
vermoë gedoen het om my te verhoed om die volgende jaar ‘n prefek te word.
Na hierdie insident het hy my lewe hel gemaak in die klas sowel as in die skolierpatrollie.
Ek het gedink dat hy een van daardie onderwysers was wat homself verder in die sielkunde
29
van opvoeding gaan bekwaam het totdat hy niks meer van kinderopvoeding verstaan het
nie. Ek dink steeds so. Deur die toedoen van ander onderwysers wat tog vertroue in my
behou het, veral die skoolhoofde (mnre Mike Roos en Barry Jacobs) asook my
Voortrekkeroffisier, mev Janette Ehlers, het ek wel prefek geword die volgende jaar.
Mnr. De Jager se houding het ongelukkig eers reg aan die einde van my laerskooltermyn
verander. Toe ek teen die einde van my standerd vyf jaar, op die laaste skooldag, aan hom ‘n
blik koekies as geskenk gee het hy skielik bewoë geword en gesê dat hy nie kan glo dat ek
dit vir hom bring na wat hy aan my gedoen het nie. Ek was destyds ietwat uit die veld
geslaan oor hierdie laatverwerfde kentering. Hy is vandag reeds oorlede en ek sou graag
aan hom wou verduidelik wat my op daardie dag verhoed het om op my pos te wees…
Hierdie word gestel as die waarheid soos wat ek dit onthou en verstaan het en daar bestaan
geen rede waarom ek oor enige aspek daarvan nie by die waarheid sou hou nie. My moeder,
mev. San van Ginkel, wat uiteraard ook bewus was van die gebeure op hierdie dag, het deur
hierdie relaas gelees en stem saam dat dit die verhaal weergee soos wat sy dit ook herroep.
Geteken: _______________________________ te Pretoria op hierdie
CM Van Ginkel
2e dag van September 2011
Getuies:
• Dankie Chris – dis nodig om die geskiedenis te notuleer! Die mens vergeet gou. Hier
is ‘n geval waar ‘n skool, in alle waarskynlikheid “geteiken” is. Hierdie insident is ‘n
bewys dat “voorligting aan die publiek” gewerk het. Jammer jy kan nie meer ‘n ‘n
medalje hiervoor kry nie! – HBH
7.2 Komiese gebeure tydens Tin-opleiding in die SAP Hondeskool/Messina
- Dana Kruger
As jong hondeman was ek gedurende 1980 genomineer om die 6 weke T.I.N.-hondekursus in die hondeskool en Messina te deurloop. ons was seker so 30 + ouens en 2 luitenante (Danny Keyter en Vorster - hy was van Bloemfontein) was saam met ons op kursus. Die offisiere moes saam met die junior lede die kursus deurloop, omrede hulle saam met die lede en polisiehonde op die Oos en Wesgrens ontplooi was en moes onder meer toesien dat die polisiehonde geoefen en getoets word....ens. Daarom het hulle saam met ons gegaan om die lede te leer ken.
30
Hier is 'n foto van my en Daan Keyter na die kursus waar ek oor die Bedford-trok
gedrapeer was..nie meer duidelik nie, maar darem daar.11
Ou "Boetie "Wessels12 - self 'n legende onder hondegeledere was die A/O- instrukteur en het ons maar lekker gas gegee. Nou vir diegene wat my nie ken nie, ek is en was die langste polisieman in die SAP tot my aftrede (6.11) (ek het 'n ander storie wat ek later sal vertel, ek was eers 7 voet ... maar dit is 'n lang storie .... sal later skryf). Nodeloos om te sê, dat as jong man kon ek net nie genoeg kos te ete kry nie... bly altyd honger. Maar nou ja, nou is ons op die T.I.N.-kursus en na die 6 weke was ons dadelik op die Oos- en Wes- grens uitgeplaas. Die laaste 2 weke van die kursus het ons praktiese opleiding te Messina deurloop ... alles wat ons geleer het was nou prakties toegepas ... opvolg, OP's, bos-deursoeking, spoorloop, agtervolging ens. ons bly in 'n biwwie in veld, geen toilet, ratpack was al wat jy vir 2 weke kry....en dit is waar ek 'n sielkundige knock gevang het ... daai kos was te min vir my "chassis". Ek het daagliks my kollegas se "Tarzan" bars en Pronutro-pap gekry (ek eet dit nie eers vandag nie, maar daar was dit 'n ander storie) net om my aan die gang te hou. Maar ek oorleef net - net. Het selfs daaraan gedink om die polisiehond van sy Epol te beroof ... honger pyne, ai ... nie lekker nie.
11 ‘n Slegte foto is beter as geen foto! - HBH 12 Daar word baie geskryf oor Boetie Wessels – wie het ‘n foto van hom? - HBH
31
Nou om terug te kom by my aanvanklike storie met luit. Danny Keyter ... Boetie Wessels het ons nou mooi geleer oor voertuigbeweging en kontak prosedures. Ek onthou hulle het so 'n wit Bedford trok met oop bak gehad vir die oefeninge. Hy het so 'n bankie in die middel gehad en ons groep moes toe rug teen rug agterop sit. Nou staar jy na die kant en daar gaan ons met Boetie wat bestuur en luitenante Keyter en Vorster voor by hom. Ek sit toe net agter die drywer op die bak. Nou ons het geleer dat sou jy nou in 'n kontak situasie kom dan skreeu jy “kontak”, spring van bewegende trok en onmiddelik neem jy dekking (rondom verdediging)e n beskerm en verdedig jou makkers. Nou soos ek gesê het dit is wat ons geleer was .... maar dit werk toe nie so in die praktyk nie. Die trok beweeg so teen 25 km /per uur op so 'n kronkel paadjie erg bebos en so aan, toe luit Danny Keyter onverwags uitklim in die ry en op die trap by die kajuit staan en hy gooi toe 'n donderbuis agter op die bak en skree: “KONTAK!!!! Toe was daar konsternasie! Niemand doen wat hulle geleer was nie behalwe ek! Die donderbuis tref die klap agter en spring tussen die groep malende en verskrikte polisiemanne. Gelukkig was die polisiehonde agter gelaat vir die oefening...sou chaos gewees het as die lot ook nog saam was. Ek was getrou aan my opleiding en was al besig om uit my posisie reg te maak vir die sprong ... om my gat weg te val. Ons was mos gedissiplineer en voer opdragte getrou uit, toe die groep verskrikte manne almal na my kant hardloop en my sodoende van die trok stamp ... nou moet jy die prentjie in jou gedagtes regkry ... ek val af maar my bene - van knieë af bly bo op die trok ... ek hang oor die kant en kan nêrens ... die lot druk my bene vas. Boetie Wessels spring ook uit en daar gaan die trok met my al hangende en al die manne in die hoek .... die donderbuis ontplof ...chaos ... die trok loop teen so 25km per uur van pad en vat kortpad bos toe .... nie watse bos nie maar 'n haak-en-steekbos. Ek skeur, krap, haak ... en verduur menige pyne in die "kontak" op ... dit smaak my ek was deur 'n leeu aangeval of deur die terroriste opgekerf is, net ek kom uit die kontak ... verwond. Die enigste manier om my hier uit te kry , was om die trok in trurat te sit en my daaruit te ry. My cammou was aan repe. Die klomp skrik toe en was seker maar bang vir probleme.... daai aand en vir 'n paar dae daarna het ek extra ratpacks gekry en blikke koeldrankstroop wat jy met water verdun. Die klomp het seker gereken as sy maag vol is, is hy “ok” .... Die paadjie het toe daarna KRUGERLAAN geheet ...
7.3 “Die Burger" 12 Mei 1947 - Johan Ferreira
Toe ons tussen 1984 en 1988 ses maande in Pretoria en dan ses maande in die Kaap gewoon het, het Die Burger blykbaar hul store leeggemaak en ‘n klomp ou uitgawes verkoop. Ons kon Die Burger van Maandag 12 Mei 1947, wat op die dag van my goeie vrou se geboortedag uitgegee is, in die hande kry.
Dit maak nogal interessante leesstof uit.
32
Die hoofberig is ‘n artikel deur die Burger se verteenwoordiger in Europa, waarin hy meld dat die Russe slegter daaraan toe is as die Unie se naturelle. “Die lewenspeil,” skryf hy “is so konsekwent laag dat die gewone Rus, ook in vredestyd blykbaar slegter woon en slegter eet as die naturel in die Unie en daarby tot groter hoogte verplig is om met die toestand tevrede te wees – en blykbaar ook beter bereid is om sy lot te sluk.”
Op die voorblad is daar ook ‘n ander artikel met twee foto’s in groot letters: Twintigduisend op Coetzenburg. Die artikel meld dan van die 46ste Intervarsity tussen die Maties en die Ikeys, wat ten spyte van gietende reën, deur ‘n geesdriftige skare bygewoon is. Van die eindtelling word egter geen melding gemaak nie. Daar word darem genoem dat dit ‘n aanskoulike wedstryd was.
‘n Ander berig meld dat die Koningsgesin met die slagskip HMS Vanguard in die Portsmouth-hawe aangekom het en dat die Koning deur die Hertog van Glouchester verwelkom is, die koningsgesin amptelik verwelkom is na hul besoek aan die Unie van Suid-Afrika.
Nog ‘n klein SAPA beriggie is dat meneer WB Madeley13 LV, wat aan hartmoeilikheid ly, se toestand onveranderd en steeds kritiek is.
Die beriggie wat vir my nogal interessant was, is dat sersant CF van Staden van Klipplaat en sy gesin met vier weke vakansie na Bloemfontein vertrek het.
Daar is verder ‘n klein beriggie dat ‘n vermiste vliegtuig in Dar-es-Salaam, wat op ‘n vlug tussen Salisbury en Dar-es-Salaam ‘n noodlanding moes doen, 25 myl ten weste van Songea in die suidwestelike hoek van Tanganjika, gevind is. Kolonel Chesley Peterson, Amerikaanse leër en lugvaart-attaché, was een van die passasiers. Niemand het in die voorval omgekom nie.
‘n Mens sal elke bladsy een-vir-een moet bekyk, want destyds was daar min fotos en baie geskrewe teks in die koerante, maar dit is nogal interessant om na die advertensies van daardie tyd te kyk. Meeste van die artikels wat geadverteer word, is vandag in die vergetelheid.
7.4 Toffie Risk lewer repliek
Saluut Brigadier, Hoop dit gaan goed. Dankie soos altyd weer ‘n uitstekende weergawe vir die Augustus e Nongqai. Die foto en storie op bladsy 47, par 7.2 SAP en Mortiere van lt-genl JG Le Roux Stemmet het my weer laat verlang na my beste en goeie ou dae toe ek nog as jong polisieman diens verrig het in Rhodesië, Ovamboland en Koakoland.
13 Minister in die Smuts-kabinet - HBH
33
Saam met ons op die foto sittend voor was twee lede van die bouspan wat verantwoordelik was vir die bou van meer ‘n veiliger en meer modern basis waar ons later vandaan geopereer het. (Kolonel Mouton het heel dikwels met die chopper kom inspeksie doen ) Die lid op die foto staande links agter was luit Van Rensburg, dan sers Mike Syffret van Orkney, en sers (Tango Romeo) Risk voor regs met sy roer. Adjudant Erik Kriel vanaf John Vorsterplein het die foto geneem.(1974) Ons was die eerste groep van lede wat op Maleoskop mortier-opleiding ontvang het wat aangebied is deur SA Polisie instrukteurs in 1974 en direk daarna het ons ook diens verrig in Rhodesië. Golf Kompanie
Dit was ook die eerste groep waar die eerste swart SA Polisie lede saam met ons diens in Rhodesië verrig het in 1974. Binga as hoofbasis. (Golf Kompanie). In hierdie geval was daar 36 swart lede met ons te Sebungwe, ‘n Blanke luitenant, een adjudant-offisier en twee sersante met ‘n mediese beampte (SAW) wat gesekondeer was aan die SAP .
34
Ek het ook die voorreg gehad om onder leiding van lt genl JG Le Roux Stemmet, toe ‘n kolonel vanaf Welkom diens te verrig het in 1978 waar ons ook die eerste groep SAP lede was waar opgeleide Ovambo’s vir die eerste keer saam met ons diens verrig het. Lt Kol Jelliman (DK) Pretoria was tweede in bevel. Ons het die basis by die weermag oorgeneem. Die eerste SAP kontak is ook deur hierdie groep gemaak na oorname van die weermag gebied. Daar was vier verskillende pelotonne wat te Okankolo diens verrig het in 1978. (Alpha kompanie) Op die foto is my “Buddy” David Andreas waar ons by ‘n Voortrekker ossewa se wiel staan wat in die bos gekry is.14 As ek reg onthou is dit saam terug geneem na die RSA deur kaptein Claassen ( Vanaf Durban – Judo Kampioen) ons destydse eenheidspeleton bevelvoerder. Die beste van hierdie lede wat saam met ons gewerk het, is gekies en ingedeel en ingelyf in die verskillende vertakkinge van die SAP, onder andere van hulle is ook na Koevoet toe, net nadat dit gestig is.
14 Hierdie foto is nie ontvang nie!~ HBH
35
Dit was ook die eerste groep van tineenheid waar ons as veiligheidstakmanne saam ingedeel is om met tineenheid te werk. (1978 ) Ons veiligheidstak manne was beken as “Katvoete“ soos per aanhangsel.
Indien ek reg onthou moes ons van Oshakati met Alpha kompanie se tin eenheid gewerk het, maar dit so gebeur saam met hulle na die basis is vanaf die lughawe en teen die tyd dat veiligheidstak vervoer vir ons gereël het was ons alreeds ingetrek in die tente wat opgerig is. En so ook saam met hulle patrollie gestap en inligting elk met ‘n Ovambo buddy ingesamel en onmiddelik opgevolg met hoogs gemotiveerde tineenheidmanne wat geskrik vir niks nie! (Daar was ‘n peleton met Durban-manne, Pretoria- manne en die Johannesburg-manne) Johannesburg se manne was die eerste groep wat kontak gemaak het na oorname van die weermag rooi gebied. Ek glo die motivering was ook gedeeltelik agv van die positiewe lesing/toespraak wat kol Neels du Plooy vir ons voor ons vertrek na Ovamboland by die SAP Kollege gegee het. SAP Boot: Die foto hiermee op Kariba meer is heel waarskynlik dieselfde een wat gebreek het soos gemeld in jou storie.
36
SAP Boot: Hier was Jimmy Renske die skipper waar ons by Mlibizi aangedoen het (Mike Johnson was die eienaar van die hotel/oord) Tiervis was volop en ons het altyd ‘n visstok of twee as backup tydens die bootpatrollie byderhand gehad . Kaokoland/Rocky Point is ‘n storie vir later.15 Groete TR
Vlnr: Toffie Risk, Genl
Magda Stander en mev Risk.
7.5 Die Polisie in Brugge: België / Politie Brugge: André T Lanckriet
15 Ons wag, ons wag daarvoor Tango Romeo! - HBH
37
8. Vested interests of Veterans /Aangeleentherde wat ons
direk raak
TREURIGHEID OP NOTE
Die tema vir die maand is “TREURIGHEID OP NOTE” wanneer dit by SAP-veterane se
belange kom! Nog nooit in die geskiedenis het ons so baie “generaals” in die staatsdiens
en polisie gehad nie. Neem International Development & Cooperation (ou dept. van
buitelandse sake – daar alleen sit 15 ADG’s – dit is gelyk aan 15 luit-genl’s.)
Mag ek sê?
38
Nog nooit in die geskiedenis van Suid-Afrika was dienslewering so swak nie. Wat doen
hierdie DG’s, ADG’s, generaals en direkteure werklik?
Watter waarde voeg hulle by tot dienslewering?
Probeer gerus om ’n generaal te skakel. Generaals/DG’s/ADG’s en direkteurs edm word
“afgekamp” of “afgehok” en beskerm deur stafoffisiere en sekretarisse – as hulle nie in
vergaderings is nie, dan is hulle AMD!
Het staatsamptenare – dienaars van die publiek - so belangrik geword dat hulle tred
verloor het met wat op die grond aangaan?
Mag ek sê?
Tref ‘n vergelyking met vreemdelinge in Suid-Afrika. Kyk wat geniet hulle alles! Gratis
medies in staatshospitale! Hulle kom selfs oor die grens en word hier gebore en geniet
maatskaplike voordele ten koste van ons eie mense.
8.1 Polmed
No news is good news!16
8.2 Sale of Books in Aid of the Trust
I have books available.
8.3. Vraag: Medaljes nie ontvang of toegeken, wat nou?
Please forward all enquiries related to Medals, Long Service Certificates and Mon/Non
Monetary Awards in future to the above e-mail address. Warm Regards Col Elmarie Tifin Sub Section Head: Reward Systems Tel: (012) 393 1487 Fax: (012) 393 1400
• Dankie kol Hendrik!!!!
8.4 Injuries on duty / Beserings aandiens
8.4.1 Aandiensbesering en pensioen aangeleenthede vir lede van die SA
Polisie – Dana Kruger
Ek is raadop - ek was op 31 Augustus 2008 op mediese gronde uit die polisie gekeur. Ek
was gedurende my loopbaan in verskeie insidente betrokke waarby ek beseer was en telkens
was hierdie beserings gerapporteer en afgehandel.
16 Sien Dana se klagte - HBH
39
Sedert my keuring in die SAPD het ek vasgestel by Polisie Hoofkantoor in Pretoria dat my
mediese lêer outomaties na 2 jaar afgesluit word en dat ek alle mediese behandeling moet
staak totdat my mediese leer weer heropen word.
Nou na 3 jaar is dit nog steeds net 'n droom tot op hede het ek nog niks van die SAPD en die
Vergoedingskommissaris gehoor nie...
Ek het wel so 'n jaar of twee gelede nadat ek navraag gedoen het in Pretoria 'n skrywe
ontvang om my mee te deel dat die SAPD die aangeleentheid gereeld met die Dept. van
Arbeid opneem maar dat die dept. nie eers op die SAPD se skrywes reageer nie.
Verskonings word deur die Polisie op telefoniese navrae aan jou opgediep en niks kom
daarvan nie...As die SAPD. sukkel, nou hoeveel te meer moet ons sukkel dat iemand net op
skrywes moet reageer. Hulle het tot vir my 'n afskrif van Wetgewing gestuur wat die
Werkgewer beskerm deur net mediese behandeling vir 'n tydperk van 2 jaar te voorsien.
Die SAPD-bestuur het die verantwoordelikheid om al sy werkers se belange te moet
beskerm. Ek was al op geleenthede genoodsaak om Polmed te gebruik vir ondersoek en
medikasie terwyl dit eintlik 'n aandiensbesering was en dus deur die dept. van Arbeid
gehanteer moet word.
Laasgenoemde antwoord nie eers hulle telefoon nie...ek het met Polisie Hoofkantoor gepraat
en gesê dat dit maar 'n tydsame proses is en dat indien jy wel iemand by die
vergoedingskommissaris opspoor is die kanse groot dat jy meegedeel word dat hulle niks
van jou op leer het nie en dat dit verlore is. Die aangeleentheid is totaal onaanvaarbaar. Ek
wag nou al 3 jaar en verneem via die grapevine dat lede tot so lank as 6 jaar wag vir
terugvoering. My probleem is egter wag ek nog 2 jaar en word dan meegedeel dat my
dokumente verlore is dan gaan dit nog jare neem om êrens te kan kom...
Is daar iemand wat deur die pad geloop het en hulp kan aanbied ? - telefoon nommers en
name van wie om te kontak, asb. Dit is nou wat jy kry na jare se getroue diens in SAPD en
nou is jy nie eers 'n nommer nie en het jou werkgewer van weleer geen saak met jou nie...dit
sluit die feit dat my ADB (“IOD”) leer ook 3 jaar gelede gesluit was terwyl ek nog op daardie
stadium mediese behandeling ontvang het.
My advies aan enige werkende en dienende lid - pas jou mooi op en moet nie oorhaastig jou
werk doen nie...jou werkgewer gaan jou nie bystaan nie in gevalle waar jy langer as 2 jaar
afhanklik is van mediese behandeling- die wet verbied werkgewers om voort te gaan met
behandeling en sal oorweging net geskenk word aan gevalle waar 'n spesiale versoek van 'n
spesialis ingedien word waar hy wil opereer.
Ek weet van oud lede wat erge pyn verduur en wie sukkel om behandeling te ontvang - die
Staat het nie 'n saak met jou nie. Laat weet asb..groete
40
(Miskien moet ek 'n fb groep stig vir lede met soortgelyke probleme...Dana)
Kommentaar deur HBH: Ek sit met ‘n soortgelyke tameletjie. My stiefseun, no 0412248-8
insp A van den Bergh, het onlangs indirek agv beserings aandiens opgedoen, gesterf. Hy
was by die blitspatrollie en by die hoofwegpatrollie hier in Pretoria en uit die aard van sy
werk telkemale beseer en is later afgekeur.
[Wie onthou nog? “Ons sal lewe ons sal sterwe, Ons vir jou Suid-Afrika! Dit laat maar ‘n wrang smaak in die mond! Hoe het Oom Vegter altyd gesê? “Ons sal lewe, jy sal sterwe!”] Hoe op aarde kan jy ‘n uitvoerende polisieman wees – gewapende rowers arresteer,
inbrekers in die nag inhardloop, gekaapte voertuie injaag sonder om in botsings en in die
uitvoering van jou pligte ernstig beseer te raak?
Die kind is sy 40’s oorlede. Sy kort lewe het uit pyn bestaan. (Hy het eenkeer in ‘n
middernagtelike jaagtog sy nek in Zambesirylaan gebreek toe hul Opel patrolliemotor ‘n
hond raakgery het! Hy was ‘n jaar afsiek.)
Hy het duisende rande se pille gebruik en homself gedurig ingespuit in die nek om die pyn
te verdoof. Ons sit met verskeie doktors rekeninge wat ons moet betaal – hy het in die
hospitaal gesterf! Wie gaan ons help en sê hierdie gedeelte van die rekening is direk agv
besering aandiens en hierdie is as gevolg van besering vandiens?
Om alles te kroon het die SAPD hom een voornag gearresteer toe hy probeer het om vier
vermeende inbrekers op sy perseel te arresteer! Sy stil-alarm is geaktiveer. Hy het in
noodweer opgetree en moes skiet omdat die kriminele nie gehoor wou gee nie! Die SAPD
het die skote gehoor en was gou op die toneel! Hy is egter geboei met sy hande agter sy rug!
Hy het die SAPD mooi gevra om nie sy hande agter sy rug te boei nie – agv sy vorige
beserings - hulle het geweet hy is ‘n oudlid maar het die versoek geweier. Sy skouer is
“geskeur” ten einde sy hande agter sy rug te boei!!!! Die klag teen hom is teruggetrek en hy
moes direk na die hofsaak ‘n operasie op sy skouer ondergaan.
(Die onkundige aanklagtekantoor-offisier het nie sy basiese AK-pligte geken nie! Dit was van
oudsher af altyd die aanklagkantoorsersant se diskresie om klagtes te aanvaar of klagtes te
weier! Is hierdie basies verantwoordelikheid nagekom, sou die oud-inspekteur nie aangehou
gewees het nie en die aanklag teen hom sou in elk geval geweier gewees het.)
Ek moes hom noodwendig uit die selle “uitpraat” vanwaar verhoorafwagtend was. Hy my op
sy selfoon geskakel vanuit die polisieselle! Hy het oor die pyn gekla. Hy sê dit help nie om te
kla nie – die SAPD doen niks nie! Die kaptein in bevel van die aanklagkantoor was onbewus
van die “prisonier” se pyn omdat sy “te besig” was om die selle te besoek, het sy verklaar!
As konstabel alreeds was ek ‘n deurwinterde AKS en het my werk en Staande Orders geken!
Wanneer offisiere stasies besoek het was die eerste taak om die selle te besoek! En nou?
41
Die vermeende inbrekers? Nee, hulle is nie agtervolg nie! Ek kon duidelik sien hoe hul
toegang tot die perseel bekom het.
Is daar ‘n aanranding saak teen die SAPD ingedien? “Nee, Oom Hennie ek is bang vir
viktimisasie!”
Weereens het Polmed die vrugtelose mediese uitgawes betaal wat die staat veroorsaak het!!!
Toe ek hom “uit die selle uit gepraat” het, sê hy vir my: “Oom Hennie, hier het ek baie
skelms toegesluit en om te dink ek moes hier gaan sit vir bykans 12 uur!”
Intussen sit ek met ‘n boedel vol probleme – ons betaal solank mediese rekenings waar ons
kan – want dis seker die regte ding om te doen? Die staat en die werkgewer behoort mos sy
plig te ken!
Dana was ‘n senior-superintendent, as hy so sukkel hoeveel te meer sukkel ‘n wit sersant
en ‘n wit inspekteur wat afgetree het?
9. National Security History / Nasionale
Veiligheidsgeskiedenis
9. 1 This is how we remember the police / So onthou ons die polisie
9.1.1 Value for valour – HBH
My father and I were both policemen in Durban. I remember as a youngster, one year I received a higher monthly increase than he got! He got 10c per diem! I took the following press cutting from The
Natal Mercury and pasted it – unfortunately, without a date, in my scrapbook! The paymaster depicted in the cartoon is how I always portrayed the Commissioner of Inland Revenue in my mind! (Or the chairman of the Public Service Commission!)
42
However this amusing cartoon brings back many happy memories, because in those days – the 1960’s – we were so rich - but we had no
money!
9.2 This is how we remember the Railways Police / So onthou ons die SA Spoorwegpolisie
- NTR
9.3 This is how we remember the SADF / So onthou ons die SA Weermag
9.3.1 Huldeblyk deur genl CL Viljoen by die gedenkdiens van wyle genl Magnus
Malan op 27 julie 2011 (Getranskribeer soos gelewer)
Geagte mev Malan, kinders, kleinkinders, familie, liewe vriende en mede oudsoldate. Ek
wil graag vir mev Malan en die familie baie dankie sê dat hulle vir ons die geleentheid gegee
het om op hierdie wyse saam afskeid te neem, dat ons vir oulaas nog die kameraadskap en
die liefde waarvan u so pas gehoor het, kan geniet. Daar was ongelooflike lojaliteit in die
land, maar veral binne die weermag, die staandemag, die burgermag, die kommando’s,
Krygkor en die burgerlikes wat vir die weermag gewerk het. Hulle het ‘n reuse taak verrig
in ‘n krisistyd in Suid-Afrika.
43
Ons ervaar ook vandag, soos die dominee beklemtoon het, ons liefde teenoor die Here. Genl
Malan sou dit só wou gehad het - dat ons weet dat dit die liefde teenoor die Here en die
onderlinge liefde tussen mekaar is, wat die deurslag gee.
As weermag van die land het ons vir genl Malan gesteun in die belangrike taak wat hy
uitgevoer het. Vandag is dit my taak om hulde aan hom te bring. Dit is amper ‘n
onmoontlike opdrag. Hy het ‘n boek geskryf en ek sou graag vir u uit die boek wou
voorlees, maar dit sal té lank neem. Ek wil egter baie graag die gewaardeerde geleentheid
benut om ‘n bietjie meer perspektief te gee oor die waarde van genl Malan se bydrae in
hierdie belangrike tyd waarin ons lewe. Wanneer ek praat van die ‘perspektief van hierdie
tyd’ impliseer ek dat niemand genl Malan kan beoordeel, beskryf of anders verstaan as
binne die konteks van die uiters kritieke tyd waarin hy bevoorreg of belas was met die
verskriklike taak op hande nie.
Nou moet u my verskoon. Ek gaan nie vandag ‘n aantal mooi byvoeglike naamwoorde
gebruik of met woorde speel om u te beïndruk nie. Ek gaan my huldeblyk baseer op die
waarde van genl Malan se bydrae in die praktyk. In die tyd toe genl Malan as ‘n jong
offisier by die SAW aangesluit het, was die harde, kritieke, klassieke militêre oorlogvoering
wat in die eerste helfte van die vorige eeu ontstaan het, nog aan die orde van die dag. Dit
was eintlik, in ‘n sin, ‘n makliker tipe oorlogvoering as later. Die modus operandi was soos
volg: daar is ‘n botsing, die regering besluit om tot militêre aksie oor te gaan en dit word
aan die militaris (generaal of veldmaarskalk), wat hulle aanstel,opgedra. Hy hanteer die
beslegting en hy wen of verloor. As hy wen, oorhandig hy die saak terug aan die politici
wat die saak dan polities verder voer. Maar in die tweede helfte van die vorige eeu het
hierdie metode verander. Dit was die einde van die Tweede Wêreldoorlog en die begin
van die vrees vir die ontwikkeling van kernwapens. Tog net nie weer ‘n groot oorlog nie -
tog nie weer die gebruik van kernwapens nie! Ten spyte van hierdie vrees vir totale
vernietiging, het botsings en konflikte nie minder geword nie. Die groot moondhede het nie
openlik by die kleiner streeksbotsings betrokke geraak nie, maar het die vrees vir, en
gedagtes aan kernwapens uitgebuit om hulle ideologie en blokvorming te bevorder en die
konflikte aan te hits. So het oorlogvoering, in die tyd wat genl Malan tot die weermag
toegetree het, ‘n baie belangrike tydvak ingegaan. Dit het bestaan uit ondergrondse, makro-
konflikte en streeksgebonde mikro-konflikte. Hier verwys ek veral na Afrika - eers Kuba se
rol in Afrika en daarna na die algemene begrip van ‘n ‘koue oorlog’ wat in daardie tyd
ontstaan het.
Min het Magnus Malan, die destydse jong offisier van wie ons vandag afskeid neem, besef
dat hy só intens betrokke sou raak en dat die kompleksiteit van die kleiner oorloë vir hom in
sy wese sy hele lewe lank sou agtervolg. Onthou dat genl Malan kort na die Tweede
Wêreldoorlog by die weermag aangesluit het . Die algemene, heersende gees in die SA
Weermag in daardie stadium, was die erfenis van hierdie oorlog. Dit het die wapentuig en
die taktiese doktrines ingesluit. In daardie stadium was SA politici egter in konflik met die
44
wêreld. Dit weet ons. Suid-Afrikaanse politici in die land was dikwels oningelig mbt die
wyse waarop hierdie militêre konflik of algehele konflik sou ontwikkel en hoe hulle hul
daarvoor moes gereed maak. Die persepsie in die land toe genl Malan as Hoof van die
Weermag oorgeneem het, was dat die weermag enigiets kon regkry. Die algemene persepsie
was dat die land en sy mense vreesloos kon voortgaan met hulle gewone lewenswyse omdat
daar ‘n weermag was wat sou sorg. Genl Malan was toe ‘n jong offisier in daardie weermag.
Daar is mettertyd geglo dat die weermag onoorwinlik was en dat politici daarom maar kon
dink en doen soos hulle wou.
Onder bogenoemde omstandighede vorder genl Malan baie vinnig na die hoogste rang en
as ‘n leier van sy tyd ontwikkel hy die missie om SA te beskerm. Hy was ‘n realistiese
offisier en het besef dat hy tyd moes wen d.m.v. streeksbotsings in Suider-Afrika, die
buurlande, in SWA en later ook in SA te hanteer. Genl Malan het hierdie situasie bestudeer
en sy bevindinge aan die weermag oorgedra. Nie een van die ander staatsdepartemente het
werklik besef wat die kern van die konflik was wat ons beleef het nie. In die tydperk wat
hy van Bev Kmdmt SWA tot H Leër, tot Hoof van die Weermag en tot Minister gevorder
het, was sy primêre taak om te verseker dat die weermag nie die militêre stryd moes verloor
nie. Dit sou fataal wees. Ten spyte van die opvatting dat die militêre stryd slegs 20% van die
konflik uitmaak, sou dit beteken dat daardie 20% ons totaal sou kon uitknikker. Genl Malan
se opvolg-verantwoordelikheid of tweede taak was beslis politieke beïnvloeding. Ons het ‘n
politieke stryd gestry wat teeninsurgensie oorloë ingesluit het. Die politieke hantering van
konflik was belangrik en daarom moes genl Malan reeds as ‘n offisier, as Hoof van die
Weermag en later as Minister van Verdediging, sterk optree, sy politieke invloed laat geld
en advies gee in die hoop dat die politieke beheer in die land dit sou aanvaar. Hy moes
strukture koördineer om te verseker dat die volle potensiaal van Suid-Afrika, nie net die
militêre potensiaal nie, aangewend word om Suid-Afrika te beskerm en tyd te wen tot tyd
en wyl ons in staat was om politieke oplossings te vind. Dit was sy primêre taak en dit het
genl Malan gedoen.
Dit is onmoontlik om deur middel van enkele voorbeelde genl Malan se totale rol te beskryf,
maar ek wil graag, sonder omslagtigheid, begin deur oor Malan as die spanleier te praat.
Dit was een van sy sterkste eienskappe. Hy het hom toegespits op kommunikasie met sy
spanne. Hy het met hulle gestoei en geargumenteer om inligting uit hulle te kry totdat ‘n
oplossing gevind kon word. Daarna het hy dan voortgegaan. Hy was besonder lief vir
spanbou- oefeninge.
He really had fun in getting us all together and starting with team building exercises. But
basically he was already milking us for information, discussing it first and thereafter
ensuring that he could direct the Defence Force and advise Government.
Sy tweede sterkste eienskap was waarskynlik sy rol as politieke skakel. Ek het gesê dat
insurgensie hier oor politiek gegaan het. As ‘n weermagsleier het genl Malan hierdie rol
45
uitstekend gespeel. Hy het hierdie weermag, saam met ons uitgebou tot die beste Weermag
in Afrika, wat sy take volledig kon uitvoer. Dit was wonderlik om hom in dié verband te
sien en ek is oortuig dat ons weermag in staat was om vir baie lank voort te gaan. Ek kom
net nou weer terug hierna. Die politieke skakelwerk wat genl Malan moes doen, was krities
belangrik. Nie die land óf die politici was op hoogte van die eise wat so ‘n teeninsurgensie
stryd gestel het nie. Politieke skakelwerk het o.a. die stigting van ‘n
veiligheidsbestuurstelsel ingesluit . Die Staatsveiligheidsraad en koördinering op alle vlakke
het verseker dat die weermag vir Suid-Afrika op militêre vlak kon bystaan, maar het ook
verseker dat ons genoeg tyd sou wen om uiteindelik die politieke dinge aan die kop te vat.
Dan was daar Magnus Malan, die dryfveer van burgersake. Ek was bevoorreg om eendag ‘n
besoek in die eertydse Rhodesië af te lê tydens ‘n streekskonflik. Die stryd het presies
gegaan oor wat ons later in Suid-Afrika ervaar het. Toe ek met die offisiere gesels het, het
hulle my die volgende meegedeel: “There was a tribal trust land, where we had peace. In
fact, it was difficult for the terrorists or guerrillas to move into this trust land”. I asked them
why it was that the rest of the region, except for this one piece of land, was overrun. They
replied that it was because of the efficiency of the administrative system.
Dit is dan waar ons en genl Malan besef het dat alles moontlik gedoen moes word en alle
moontlike departemente ingespan moes word om die gesindhede tussen al die mense van
die land só goed as moontlik te maak. Ons was maar terdeë bewus van tekortkominge in
die administratiewe doeltreffendheid, die sogenaamde dienslewering wat tans só ‘n kwessie
in Suid-Afrika is. Effektiewe administrasie is belangrik om die massas tevrede te hou. Só
het genl Malan dan ook besef dat dit belangrik is om hierdie gesindheid te verbeter . Hy het
persoonlik geweldig belanggestel in die wyse waarop die gesindhede verander kon word en
mense ‘gewen’ kon word. Hy het mense aangestel, hy het burgersakediens gedoen en van
die burgermag en kommando’s gebruik wat spesifieke tegnieke en kennis gehad het. Baie
van u wat in die weermag was, sal onthou hoe hy van die kommando’s Katima Mulilo toe
gestuur het en ek wens u kon saam met my gesien het watter invloed iemand soos kmdt
Dirk du Toit, ‘n eenvoudige boer, op die belangrike meningsvormers in die Oos-Caprivi
gehad het. Verder het hy opleiding bevorder. Die hulp mbt Onderstepoort se dienste, die
verbetering van omgewingsinisiatiewe met betrekking tot geneeskundige dienste, mediese
hulp, ens. was nog een van genl Malan se sterkpunte. Hy het nie geskroom om daaroor te
praat en pogings aan te wend om die hele land en alle staatsdepartemente te betrek en te
motiveer om die dienste op daardie gebied te verbeter nie.
Verder is daar ook genl Malan, die Krygkor-vennoot. U sal onthou dat ek verwys het na die
verouderde wapentuig in die weermag toe genl Malan as ‘n junior offisier aangesluit het.
Onder genl Malan was die aanvanklike bekommernis teeninsurgensie. Dit was eers later
met die Kubaanse bedreiging in Angola dat ons begin besef het dat ons ons ook vir meer as
net teeninsurgensie moes voorberei, dws iets soos konvensionele oorlogvoering. Om die
omstandighede en norme wat in die Tweede Wêreldoorlog in Europa en Noord-Afrika
46
gegeld het later in Angola aan te wend, wat duisende kilometers daarvandaan geleë is, is ‘n
resep vir mislukking. Onder genl Malan se leiding het die topstruktuur van leër voorgestel
dat die taktiese doktrine van die Tweede Wêreldoorlog verwerp moet word en dat ons ons
vir Afrika gereed moes maak. Ons moes ‘n meer mobiele gevegstegniek ontwikkel met
groter vuurkrag. Ons wapentuig moes van só ‘n aard wees dat ons blitsvinnig kon reageer
op moontlike konfrontasies in SWA of elders in SA.
Ons moes nuwe wapens ontwikkel. ‘n Tenk kon nie hiervandaan na Suidwes op sy ruspers
ry nie. Ons het die nodige mobiliteit in die tenkmag ingebou en weet u, jare later, in 1987,
het hierdie wapens die Suid-Afrikaanse Weermag in staat gestel om die grootste militêre
oorwinnings te behaal toe die Kubane gedink het hulle kon met hul brigades die suid-ooste
van Angola inval waar ons vir Savimbi ondersteun het. Hierdie wonderlike oorwinning
was te danke aan verskeie faktore nl. ons nuwe taktiek en uitstekende samewerking met
Krygkor t.o.v. die ontwerp en ontwikkeling van wapens wat beter kanonne, tenks en beter
infanteriegevegsvoertuie ingesluit het. Ons het ook die vermoë gehad om logistiese
ondersteuning te gee. Statiese gevegte soos die van die Tweede Wêreldoorlog was iets van
die verlede met die nuwe mobiele oorlogvoeringstegniek wat groter vuurkrag ingesluit het.
Die wonderlike bydrae het genl Malan deur sy goeie verwantskap met sy vriend
Kommandant Piet Marais by Krygkor bewerkstellig.
Maar daar was ook Malan – die operasionele koördineerder. Genl Malan is dikwels beskou
en ook in die openbaar uitgekryt as iemand wat ‘n té sterk invloed probeer uitoefen het. Die
algemene persepsie was dat hy die land probeer militariseer. Dit was nie só nie. Genl
Malan was in daardie stadium die beste ingelig, maar die weermag het self elke
insurgensie-oorlog wat plaasgevind het, bestudeer. Daarom kon genl Malan saakmakende
inligting na die politici deurgee en het hy die operasionele koördineerder geword. Hy is
dikwels deur ander departemente gekritiseer dat hy in hulle sake sou inmeng, maar dit was
nie só nie. Dit was ‘n opregte poging van genl Malan om in Suid-Afrika en ook in SWA,
hierdie saak beter te probeer hanteer.
Nou wil ek praat oor genl Malan, die politieke realis. U weet, hy het wesentlike invloed in
SWA gehad - eers as bevelvoerder, later as Hoof van die Leër en later as Minister - op die
verloop van die oorlog. Hy het uiteindelik stabiliteit bewerkstellig en op die regte tyd begin
met onderhandelinge. Ek verwys ook na die Turnhalle-pogings wat plaasgevind het. Toe
hy eers Resolusie 435 ondersteun het en daar tot implementering oorgegaan word, het die
SWAPO guerrillavegters skielik ‘n vinnige insurgensie probeer uitoefen net om die indruk
te skep dat hulle ‘n militêre oorwinning in SWA sou kon behaal. Hy het hulle ‘n goeie
militêre les geleer wat weer die rustigheid en stabiliteit herstel het. Daardeur het hy bewys
dat om ‘n politieke oplossing te bewerkstellig, die finale antwoord was.
47
Ons huldig genl Malan vir hierdie suksesse wat hy in SWA bewerkstellig het. SWA is
vandag een van die lande wat redelik stabiel is sodat daar ‘n toekoms vir sy mense en
hulle kinders kan wees.
Ek wil nou, miskien ten koste van myself, vinnig vir u meer vertel oor Malan as die
politieke realis. U weet, ons het Renamo ondersteun en ons was op daardie stadium nog nie
groot vriende met Frelimo nie. Toe stel hulle skielik voor dat die Komati-verdrag
onderteken moet word. Die verdrag was basies ‘n skietstilstand. Ek was nie baie tevrede
daarmee nie. Ek wou in nie in daardie stadium daarby betrokke raak nie en het allerhande
draaie gegooi om uit die bywoning van die Komati-verdrag samesprekings te kom. Genl
Malan het my gou deurgekyk, en vir my beveel om daar te wees. En ek moet vandag erken,
ek was daar en ek het Samora Machel ontmoet, hom gegroet en ons het redelik goed oor die
weg gekom. Daarna was die verhouding tussen my en Mosambiek heeltemal anders en
Mosambiek sal, hopelik ook soos SWA, stabiliseer en rustig word. Genl Malan was ‘n groter
realis as ek en hy het besef hoe belangrik politieke aanpassing en die gebruik van die
weermag vir politieke doeleindes in ‘n koue oorlog was.
Ek beklemtoon dat genl Malan se leiding in SWA vir ons tyd gewen het. Dit was bitter
nodig. Die mense van SWA was nie gereed om werklik oor ‘n konstitusie te onderhandel
nie. Daar was tyd nodig. Ek het eenkeer ‘n lang argument met mnr Mudge gehad omdat
ons daar bo veg en hulle hier onder by die Turnhalle sit en praat en toe wil hulle boonop
verlof neem vir ‘n maand. Toe ek vir hulle noem dat dit nie só kan aangaan nie, het hy vir
my ‘n baie waar ding gesê. Hy het gesê dat die mense in SWA nog nie gereed was nie en
wat hier in die Turnhalle besluit word, moet in SWA versprei word. So het SWA uiteindelik
sukses bereik en het genl Malan ‘n uiters belangrike rol daarin gespeel.
Ten slotte verwys ek na ons eie situasie en na die SA Weermag in die tydperk waarin genl
Malan gedien het. Let wel, hy was van die 1950’s af tot en met die einde van die tagtigerjare
betrokke - ‘n uiters belangrike tydperk. Genl Malan het ook, wat SA betref, die standpunt
gehandhaaf dat ons moet tyd wen totdat die finale oplossing gevind kon word. Genl Malan
het nie vir een oomblik gehuiwer om ons gedagtes aan die kabinet oor te dra nie. Ek
herinner my aan een geleentheid waar die Verdedigingsbevelsraad ‘n voorlegging aan die
kabinet gedoen het, en hulle verseker het dat die weermag baie sterk was en dat ons nie ‘n
probleem gehad het om aan te hou nie, maar ‘n insurgensie-oorlog word polities gewen. Hy
het amper die onmoontlike gedoen deur ons as soldate toe te laat om vir die kabinet te sê,
dat ons só lank as moontlik sal aanhou, maar elke jaar wat dit langer neem om ‘n politieke
oplossing te bewerkstellig, gaan daar vir seker aan die einde van daardie jaar, minder
strategiese opsies vir daardie oplossing wees. Genl Malan was toe Minister gewees, en ek
dink dit was ook ‘n risiko wat hy geneem het om toe te laat dat ‘n aantal ‘arrogante’
generaals dit aan die kabinet oordra. Ek noem dit net om te beklemtoon hoe sterk genl
Malan in sy oortuiging was oor die rigting waarin ons moes beweeg in hierdie kritieke tyd.
48
Toe kom ons in 1994 ons eie situasie, en ek is bevrees dat die lojaliteit van die weermag en
die bydrae wat genl Malan gelewer het, eintlik daar geëindig het. Dit spyt my om te se dat
genl Malan en 21 generaals op die politieke offertafel geplaas is. Hulle is vir een of ander
“voordeel” verruil. Ek hoop, en wil hiermee afsluit, dat die manier waarop genl Malan se
invloed hier teen die einde weggevat is, ten spyte van sy groot bydrae oor soveel jare, nie
nog van SA ‘n baie meer onstabiele land sal maak as wat Mosambiek, Angola en SWA nou is
nie .
Dames en Here baie dankie vir die geleentheid dat ek kon praat. Genl Malan was ‘n groot
vriend en ‘n effektiewe generaal, en hy het SA gelei soos hy op daardie spesifieke stadium
dit goedgedink het. Ons moet hom daarvoor huldig. Ons moet onthou wat die dominee
gesê het - laat ons liefde vir mekaar, ons onderlinge gesindhede, ons wat hierdie stryd
deurgemaak het, laat dit groei en nooit verdwyn nie.
• Ingestuur deur genl Gert Opperman – baie dankie!
• Vir die rekord: Operasie Koevoet het sy oorsprong by genl Magnus Malan gehad. Hy
was inderdaad ‘n politieke realis. Vanuit ‘n nasionale veiligheids- en historiese
oogpunt is dit egter jammer dat daar glad nie na rol van die SA Polisie verwys word
nie.
• Ten spyte van subkultuur verskille en ander verskille het die SA Polisie en SA
Weermag egter altyd baie goed saamgewerk. Wat res 435 en 1 April 1989 betref is
daar swaar gesteun op die SA Polisie se Koevoet-gevegspanne en SA Polisie se
inligtingsvermoë, hier en in die buiteland.
• Ons huldig genl Malan saam met alle veterane wat die hoogste offer gebring het! -
HBH
9.3.2 The current status of the SADF in South Africa – Brig-Gen Daan Nell
Many books on the contemporary history of the South African Defence Force (SADF) have
been written since it was renamed to the South African National Defence Force (SANDF) by
an act of Parliament in 1994. In spite of this history which covers most of the activities from
1962 up to 1994, which provides the reader with the reasons behind SADF actions,
operations launched, and the outcome, the SADF is publicly assaulted and criticised by
various individuals, political groups and some of its previous opponents for its alleged
malpractices, atrocities, it’s cruel perpetuation of apartheid, its alleged obliteration of the so-
called refugee camp at Cassinga and its assumed defeat at Cuito Cuanavale. It has become
clear that it is nothing else than a single-minded plot to undermine everything the SADF
achieved during its relative short existence in the period 1961 to 1994.
Why is this verbal and written assaults launched against the SADF? There is no simple
answer to the question and there is probably more than one motive. We have to take into
account the declared enemies of the SADF during its existence, the conflict history between
49
the SADF and these enemies and the outcome of these recorded encounters. This might give
us an idea of the motives.
There is no history of military conflict between the SADF and MK and/or APLA. Neither
MK nor APLA liberated the country by an armed struggle; instead the ANC came into
power through peaceful negotiations. Internal political unrest did lead to the death of
agitators and innocent people also died during these clashes with the SA Police. The so-
called struggle was not a military conflict and perhaps the apathy towards the SADF is
related to this absence of military conflict. Since they did not defeat the SADF, because of the
absence of military conflict, it might be a kind of reaction to deal with this.
The genial relations between the former members of the South West Africa Territorial Force
(SWATF), the SADF and the South West Africa People’s Organisation (SWAPO), including
its armed wing the Peoples Liberation Army of Namibia (PLAN) can only be the result of
many years of military conflict during which time both sides came to respect each other as
worthy combatants. With the independence of Namibia these previous enemies made peace,
not only politically but as universal soldiers fighting for a cause in which both sides believed
to be just. Perhaps the attitude towards the SADF would have been different is there was a
history of military conflict with MK and APLA.
In its reference to specific historical events the ANC displays a desire to be associated with
military events in which it did not participate. Various visits to Angola and the various
battlefields where the SADF was engaged in conflict prove this aspiration to possess an
anchor with the past; indeed it seems that the ANC wants to create history and in the
process it aligns itself with factions like the MPLA and even the Cuban military. It is actually
amusing considering the fact MK and these factions do not share any mutual battlefield
experience. The ANC even placed the names of fallen Cuban soldiers on the Memorial Wall
at Freedom Park and paid tribute to them in the united struggle against apartheid, which of
course is an outright lie and humiliates the Cubans since they did not fight in any struggle
against apartheid. In this process of creating history the ANC has no choice but to renounce
the SADF and everything achieved by the SADF.
There are perhaps more political factors present in the apathy towards the SADF than
military factors. The ANC views the SADF, including the other components of the previous
security forces as the custodian of apartheid, choosing to misguide the world and
themselves by closing their eyes to the real threat to world peace and the Western
democracies during the cold war and that the SADF was primarily tasked to protect the
sovereignty of the state. The deployment of the SADF in support of the SA Police during the
1980s is most probably the rationale in support of this view by the ANC. They were of
course not part of the West but supported by communist countries and did indeed strive to
make the country ungovernable during the 1980s. In spite the fact that former communist
50
states acknowledge the cold war and its effect on Western governments and their armed
forces, nonetheless the ANC prefer to renounce this effect on South Africa.
The more dangerous political viewpoint that governs the attitude towards the SADF is that
in 2007 during the ANC conference at Polokwane, President Thabo Mbeki, in his opening
address told the congress that the ANC should not lose sight of their revolutionary
objectives. Thabo Mbeki is recognized not to mince his words and his appeal to the congress
should therefore be seen as sincere and not just the usual rhetoric. This statement was made
13 years into the new democracy and one can only speculate on the real motive; however the
statement boldly demonstrates the attitude of the ANC towards any pre-1994 institutions,
more explicitly the previous security forces. The other dangerous motive may be the
realisation that the ANC is a revolutionary organisation clinging to an anti-West ideology
with revolutionary objectives and with the ultimate aim to change Western democratic
principles; which will of course also change the way in which the military is tasked,
employed and organised. In this regard the culture, customs and doctrine inherited from the
SADF has no place.
In the Business Day of 23 September 2008 an article appeared which summarised the
statement issued by the SACP on the SANDF. The following extract requires attention:
Quote: The party argued that the alliance had allowed the arms deal controversy “to become
the centre piece while abandoning serious strategic and technical military analysis to think-tanks
dominated by former apartheid-era military intelligence operatives and officers. Relevant although
this may be, it needed “ideological filtering at the very least”, unquote. The analysis of the current
situation in the SANDF in the statement by the SACP is supported; however, the reference
to the former apartheid-era members rings an alarm bell. Once again one can only ponder
on the real motive for this reference; is the military strategic, tactical and technical planning
under the guidance of former SADF and apartheid-era officers and operatives a danger to
the aim and objectives of the alliance? If this is the opinion of the SACP, what do they
perceive as the danger? Is it the legacy of the SADF as a military force practising Western
oriented customs, doctrine and procedures? The ideological filtering as the least possible
effort implies a military culture alien to the Constitution and the objectives of the Freedom
Charter. Are they in the process of breaking down the Western doctrine of parliamentary
approval of military force? Whatever the true motive is, the aim to break all ties with the
culture, doctrine and customs of the SADF becomes clear in the statement; and the frequent
reference to the SADF 14 years into the new democracy displays some impatience in
achieving this aim. This hostile attitude against anything related to the SADF demonstrates
an attitude that whatever the outcome, denial of the achievements of the SADF, and the
rejection of the knowledge and expertise passed on to the SANDF and vindictive
propaganda aimed at the SADF must continue.
During the 23 years of military conflict in which the SADF was engaged, the political
objectives of the previous government in its efforts to manage change that was inevitable,
51
considering Resolution 435 of the UN and the internal events in South Africa, were not made
public and secrecy was practised on the principle of “the need to know” to such an extent
that even some cabinet ministers and senior officers in the SADF were not informed about
planned operations and actions. The population was kept in the dark to prevent perceived
panic. In retrospective this policy was a failure since the SADF did not engage in a “popular
war”; the Western countries knew more about the real threat and the reasons for our
military actions than the population. This may have been the beginning of the alienation of
the SADF from its own home base. The ANC most likely formed its own perceptions on the
SANDF from false impressions fashioned by the media and the populace and added its own
revolutionary views to continue in the struggle to which there seems to be no end.
The media in South Africa is the communication channel in the written and visual assault on
the SADF. Newspapers decline to place any articles or comments which display a positive
approach towards the SADF. They are indeed striving to be political correct. Freedom of the
press is being limited to the needs of the owners of newspapers and magazines and
probably the target groups which the media perceives to be totally anti-SADF. In retrospect
there were never close ties between the SADF and the media essentially because of the
media blackouts during various operations conducted by the SADF, and on occasions when
the media was invited they declined. In press releases and during press conferences, SADF
spokespersons, as well as the senior generals clinically conveyed the military facts, which
were often misrepresented by journalists. The outcome of this relationship between the
media and the SADF is that the media was and is ignorant and indifferent to the SADF.
The TV documentary “Grensoorlog” produced for KykNet demonstrates that even without
purposeful intent to harm the image of the SADF, errors in the chain of production resulted
in errors when viewed and wrong perceptions are being formed by viewers. These errors
range from technical minor errors like reading errors by the commentator that resulted in
wrong facts which in turn confuses the viewer and in many cases totally misguides the
viewer. KykNet is however also guilty of apathy towards the SADF and this is
demonstrated by 30-minute episodes often cut to less than 17 minutes viewing time and in
the final editing conveniently omitting the important parts and showing insignificant inputs
by politicians, often not directly related to the storyline.
Looking back it has become quite clear that the SADF achieved its aim and objectives and
above all did win the land battle. It can be argued that we lost the propaganda war which
was characterised by the evasive and often deceptive press releases of the previous
government as well as the accusations and lies propagated by the foreign press and our
opponents. We never failed to tell the truth only once, and then many times too late after the
foreign press and our enemies told the lie ten times.
The SADF stepped back to make room for the SANDF. It did so with pride and honour and
believed that the SANDF will preserve the true military culture which is so important to
52
maintain discipline and accomplish superior standards, to encourage loyalty to the country
and to develop into a renowned military force in Africa. All the previous elements of the
SADF were retained in the SANDF and these elements served with the same loyalty as they
served in the SADF. This fact is totally rejected by the ANC and nothing will ever convince
them to think, act or judge otherwise. In this senseless hostile attitude towards the SADF it is
alienating the majority of the white male population older than 34 years, who were called up
for military service until national service was brought to an end in 1992.
Why then is it so important to rectify the false statements, lies and propaganda about the
SADF? The soldiers, airmen, sailors, medics and civilians in service of the SADF subjected
themselves to the government of the day without being involved in party politics; these men
and women whether black, white, coloured or Asian served their country and even now
they carry on as good law abiding citizens. They deserve better than the hostile attitude
directed against the SADF, and thus directed at them as individuals. In our military culture,
the country is greater than the government and loyalty is not judged by your likes or
dislikes to political parties. When you salute the national flag, it is not the piece of cloth, but
the ideals, principles, and peoples of the country that is honoured. Hopefully the ANC and
other anti-SADF propagandists will eventually realise this.
Although all previous members of the SADF aim to address military aspects in defending
the SADF, we invariably find ourselves on the political stage. The false accusations and lies
have a political motive, is propagated by political groups and in putting the record straight
these political motives will have to be dealt with.
It is obvious that the persons and groups that shout these lies and false allegations find it
convenient to totally disregard historical facts and has no scruples to even contradict the
facts and replace it with their own twisted chain of events to support their deformed
objectives.
Let us hope and pray that the SANDF will realise that a professional military force to protect
the sovereignty of the state is only feasible through proper training and good leadership. Let
us also hope that the ANC will realise the difference between the state and the ruling
political party.
Daan Nell
9.3.3 President Klas Fregatte van die SA Vloot
(‘n Artikel in Afrikaans en Engels deur JohanJ)
As gevolg van die veroudering van die Suid Afrikaanse Vloot se Lock-klas fregatte wat
gedateer het uit die Tweede Wêreld Oorlog het die SA Regering in die 1950’s gekyk na nuwe
fregatte wat aan die Suid Afrikaanse Maritieme toestande sou voldoen.
53
Aangesien SA ‘n goeie verhouding met Brittanje gehad en dié se
vloot tradisies geken het, is ses Whitby tipe 12 fregatte as deel van
die Simonstad Vloot Ooreenkoms tussen Suid Afrika en die
Verenigde Koningryk, by laasgemelde bestel. As gevolg van die
destydse gevaar van hoë spoed Russiese duikbote is hierdie
vaartuie deur Brittanje gebou vir Anti Duikboot Oorlogvoering [ASW]. Dit het goed ingepas
in die Suid Afrikaanse Maritieme omstandighede en see toestande. Die vaartuie het ’n
uitstekende romp gehad om vinnig in onstuimige see en swak weer toestande te vaar en
spoed te behou. Eers is net drie fregatte bestel en na voormalige Presidente van die Boere
Republieke vernoem, naamlik na President Kruger [F150], President Steyn [F147] en
President Pretorius [F145]. Die ‘vlooties’ het hulle ‘PK’, ‘PS of Steyn’ en die ‘PP’ gedoop. Na
die fregatte afgelewer is, is die res van die bestelling as gevolg van kostes deur SA
gekanselleer.
Die eerste van die drie fregatte, SAS President Kruger is op 20 Oktober 1960, ter Scotstoun in
Glasgow te water gelaat en op 3 Oktober 1962, in kommissie geplaas. SAS President Steyn
het daarna gevolg en is ter water gelaat op 23 November 1961, te Linthouse, Glasgow en op
26 April 1963, in kommissie geplaas. Die derde fregat SAS President Pretorius is ter water
gelaat op 28 September 1962, ook in Scotstoun en op 4 Maart 1964, in kommissie geplaas. Dit
was pragtige vaartbelynde moderne skepe en die trots van die SA Vloot.
Die Eienskappe van die vaartuie was as volg:
Waterverplasing: 2800ton met volle vrag Lengte: 112.8m Dekbalk: 12.5m Diepgang: 5.3m Spoed: 29 knope Vaarbereik teiken: 7200km met ’n 12 knope spoed Aandrywing: Y-100 plant; 2x Babcock en Wilcox ketels[boilers]; 2x English Electric stoom turbines van 30,000shp op 2x-asse Wapentuig: 1x Wasp helikopter; 1x dubbelloop 115mm kanon; 2x 40mm Bofors lugafweerkanonne; 6x Mk22 torpedo buise [2x trippel] vir Anti-Duikboot [A/D] torpedo’s; 1x Limbo 3-buis A/D mortiere. Bemanning: 19 Offisiere en 190 seemanne Om teikens vêr van die vloot ter see aan te val is ’n ‘MATCH’ [ Manned Torpedo Carrying Helicopter] van Brittanje bestel, naamlik die Westland Wasp helikopter. Dit was ’n liggewig helikopter klein genoeg om van ’n klein vliegdek af te opereer met diepte bomme ’n paar aanpeil [homing] A/D torpedo’s. Die fregatte is tussen 1968 en 1976 her-konstrukteur met ’n vliegdek en helikopter loods om die helikopters te akkommodeer. Dié program het ook nuwe elektroniese suite ingesluit met ‘n lug reddings radar, ‘n kanon vuur kontrole stelsel, ECM/ESM stelsels [electronic counter measures/ electronic support measures] en ‘n gevorderde kommunikasie stelsel. Dié helikopters is deur 22 Eskader van die Suid Afrikaanse Lugmag bedryf. SAS President Kruger is op 5 Augustus 1969, weer in
54
kommissie geplaas na sy her-konstruksie en SAS President Steyn in 1970 gevolg deur SAS
President Pretorius in 1976. In 1972 was dit die eerste keer dat hierdie skrywer as jong man met rekenaars te doen gekry het tydens sy geskut kursus en was hy baie beïndruk met die gerekenariseerde geskutstelsel van die 115mm dubbelloop kanon. Dié fregatte het behalwe vloot oefeninge met ander lande se vlote ook aan verskeie
operasionele, humanitêre en diplomatieke vaarte deel geneem tydens hulle dienstyd in die
SA Vloot.
Since SAS President Pretorius arrived in 1964 in South Africa, three years passed before the
SA Navy undertook a series of new diplomatic initiatives. Growing international isolation
led to the SAN investigating new possibilities, and on 24 October 1967, the frigates
Pretorius, Kruger along with the replenishment ship SAS Tafelberg left for South America
where they participated in naval manoeuvres with the Argentinean Navy.
Following these possibilities a fleet depart in October 1968, for an important flag-showing
cruise to Australia. Almost three decades after the frigate HMSAS Transvaal displayed the
South African flag in Australian waters, SAS President Steyn, Pretorius and Tafelberg left
Simonstown, sailing directly for Fremantle and from there to Sydney and then back to
Fremantle on the return voyage to Simonstown.
The next year on 14 October 1969, SAS President Pretorius, the destroyer SAS Simon van der
Stel, minesweepers SAS Port Elizabeth, Walvisbaai and replenishment ship SAS
Tafelberg sailed from Simonstown on a visit to the Angolan harbours of Mocãmedes,
Luanda and Lobito.
Then again on 28 January 1971, SAS President Kruger left Simonstown to escort the first new submarine, SAS Maria van Riebeeck on its voyage to South Africa. On its way to Toulon, France, the warship visited Luanda, Las Palmas, Lisbon, Naples and Augusta in Sicily. On 24 March, the frigate and the submarine left Toulon sailing to Simonstown via Gibraltar, Porto Grande on St Vincent in the Cape Verde Islands, Luanda and Walvis Bay.
Later that year on 1 September 1971, SAS President Steyn departed to serve as escort for the SA Navy's second submarine, SAS Emily Hobhouse. Steyn visited Lisbon, Hamburg, Kiel, Portsmouth and Portland on its voyage to Toulon and on its return voyage, with the new submarine, it visited Cadiz in Spain, Porto Grande, Luanda and Walvis Bay. On 10 April 1972, Steyn once again departed from Simonstown to serve as escort for the last submarine SAS Johanna van der Merwe. On the frigate's voyage to Toulon it visited Porto Grande and Las Palmas and on its return voyage, to South Africa, the same harbours were visited. More than twenty years would pass before a South African grey diplomat again sailed in European waters.
From 29 March to 7 April 1973, SAS President Kruger, Steyn and submarine SAS Johanna
van der Merwe visited Lourenço Marques. The latter voyage was the last visit to a
Portuguese colony before Mozambique and Angola became independent. With pro-
communist governments in place in the stated two countries, South Africa's grey diplomats
55
would in future not be welcome in these ports; indeed the RSA experienced increasing
pressure on all fronts.
Die Vlagskip van die Vloot SAS Paul Kruger het in 1976 aan ’n Internasionale Vloot Revue in
New York deelgeneem as deel van die Amerikaanse onafhanklikheidsfees. Dit was die
eerste Suid-Afrikaanse vloot vaartuig wat Amerika besoek het. Die vaartuig het op 4 Junie
saam met 53 ander skepe van 22 lande aan die revue in New York hawe deelgeneem en op 6
Julie het die bemanning van ‘PK’ deur die strate van New York marsjeer. Die afgetrede
politikus Tony Blair was die amptelike fotograaf op daardie reis.
Van die mense in die RSA was nooit bewus van die rol wat hierdie fregatte in die RSA se
stryd, teen Kommunistiese oorname aan die suidelike punt van Afrika en die Bosoorlog
gespeel het nie. Tydens Operasie Savannah in 1975 het die twee fregatte SAS Kruger en
Steyn artilleriste ontruim by die hawe van Ambriz noord van Luanda. Na die Slag van
Quifangondo is dié area gekies vir die ontruiming. Op die nag van 28 November 1975, het
Steyn se bemanning met ’n Wasp helikopter en opblaasbare Zodiac bote 26 lede van die
artillerie van die strand ontruim. SAS President Kruger het die dekking verskaf vir die
ontruiming. Generaal Constant Viljoen het later gesê dat dit die ergste nag was van sy
operasionele loopbaan.
’n Ramp tref egter die Suid-Afrikaanse Vloot met die botsing ter see tussen SAS President
Kruger onder bevel van Vlootkaptein de Lange en SAS Tafelberg in die vroeër oggend ure
van 18 Februarie 1982. Drie skepe was besig met anti-duikboot oefeninge en van die
ingewikkelde maneuvers het behels dat die twee fregatte, Kruger en Pretorius sirkels om
Tafelberg moes vaar. Die voorkasteel [bowl] van Tafelberg het met die bakboord kant van
die Kruger gebots teenaan die senior manskappe se kwartiere wat tot gevolg gehad het dat
16 manskappe hulle lewens verloor het. ‘n Kollega en vriend van dié skrywer is ook in die
botsing oorlede. ’n Wasp helikopter van Pretorius het verskeie bemannings lede uit die see
gered. As gevolg van die wapen boikot teen Suid-Afrika kon Kruger nie vervang word nie
en moes die Vloot net met Pretorius klaarkom aangesien Steyn daardie tyd uit kommissie
was. SAS President Steyn het nooit terug gekeer na aktiewe diens nie.
Net soos die Presidente waarna die fregatte vernoem is, het die fregatte ook uit die Suid-
Afrikaanse Militêre geskiedenis verdwyn. SAS President Steyn het later as ’n teiken in ’n
Vloot geskut oefening, onder die see verdwyn terwyl SAS President Pretorius in 1990, as
skroot metaal verkoop is.
In the diplomatic world, warships indeed play an important role and the presence of a foreign warship in a harbour can be viewed as the most visible and tangible sign of bilateral (or multilateral) friendship ties (and therefore of good diplomatic ties). When warships participate with two or more countries in combined manoeuvres or in humanitarian or peace-keeping operations, the participating warships and/or submarines are in a position to generate mutual understanding and trust between the participating navies and countries.
56
Naval vessels indeed have significant symbolic meaning. No significant Navy's diplomatic role can therefore be underrated. Warships that are deployed as grey diplomats are not merely floating cocktail-party venues, but rather invaluable diplomatic tools in the service of their country.
It is therefore appropriate that the rendering of diplomatic assistance forms part of the SA Navy’s mission. In the past 80 years, the SAN has played its diplomatic role in excellent fashion, sometimes under difficult circumstances.
Dié fregatte Eskader is later met die Valour klas fregatte vervang wat van Duitsland bekom
is in die omstrede wapen aankope van die huidige regering. Hulle is SAS Amatola, SAS
Isandlwana, SAS Spioenkop en SAS Mendi. Mag hulle in rustige waters vaar.
SAS Pres Kruger, SAS Pres Pretorius and Pres Steyn
SAS Pres Kruger in New York
57
Wasp on SAS Pres Pretorius
58
Verwysings :
• War in Angola; Helmoed-Römer Heitman • South African War Machine; Helmoed-Römer Heitman • Aircraft of the South African Air force; Herman Potgieter en Willem Steenkamp • Wikepidia-History of the SA Navy • Foto’s uit JohanJ se versameling en 22 Eskader SALM
©JohanJ16/07/2011
9.3.4 Die Bankbeleg en genl Mike Geldenhuys – Toffie Risk
Brigadier, ek het gedink ek moet hierdie foto weer vir jou aanstuur nadat ek gister vir Generaal Geldenhuys by die begrafnisdiens gesien het. Dit het my ook laat terug dink na Bankbeleg van 1980.Ek was nog verbonde aan die V/tak Pretoria ( N- TVL) en op bystand gewees.
Ek was om een of ander rede by X302 hoofkantoor se ontvangs toe die berig deurk oor die beleg. Daar het ek gewag omrede instruksies ontvang is dat niemand na die toneel moes gaan weens wat alreeds aan die gang was by die bank. Generaal Viktor het ook by X302 aangekom en gevra wat maak ek by die ontvangs.
Ek deel hom toe mee dat ek op bystand was.Daar is ek toe saam met hom, as motorbestuurder met sy geel 3 Liter Ford Cortina na die toneel. Teenstrydig met die instruksies wat ek ontvang het om nie soontoe te gaan nie, is ons sonder enige probleme deur al die versperrings wat opgerig is tot by die Volkskasbank. (Die Pretoria verkeersmanne wat die versperrings opgerig het, het ons geken.)
Ek kan ook bevestig dat Genraal Gerdenhuys wel ook op die toneel was .
Groete
TR
Aktueel ( Soos op die internet verkry deur TR):
Slagoffer `soek genesing' met bankbeleg-getuienis
PRETORIA. ``Ek beskou dit as die laaste deel van my genesing. Ek is kwaad vir niemand nie. Ek het hierheen gekom om vrede te maak met myself.'' Só het me. Annamaria Landman, een van 25 gyselaars wat in die Volkskas beleg in 1980 in Silverton aangehou en vermink is, gister voor die Waarheids-en-versoeningskommissie hier getuig. Sy het getuig dat sestien jaar se pyn en wroeging nou eers na vore gekom het. Dit was eers voor haar verskyning by die WVK dat alles teruggekom het.
59
``Ek is nou met siekteverlof en het reeds ses skokbehandelings ontvang.'' Sy het getuig dat sy bang was haar werkgewer sal haar as emosioneel onstabiel beskou en dat dit haar bevorderings sou beïnvloed. Sy het vertel hoe ANC``terroriste''die bank dié betrokke dag binnegestorm en mense in kassierhokkies aangehou het.
Die gyselaars het eers 'n uur later besef dat dit nie 'n bankroof was nie. Een van die aanvallers het gesê hulle soek nie geld nie, hulle wil vry wees. Hulle het onder meer die vrylating van mnr. Nelson Mandela geëis en gevra om mnr. John Vorster, toe Staatspresident, te sien.
Me. Landman, toe 'n senior amptenaar by die bank, het as tussenganger tussen die Polisie en die aanhouers opgetree. Die drama het sewe uur geduur. Die taakmag het later inbeweeg. Vyftig skote is geskiet en 'n handgranaat is gegooi. Twee mense is dood en twaalf beseer.
Me. Landman se elmboog is weggeskiet en sy moes twaalf operasies ondergaan. Sy het vertel dat twee van die drie mans wat hulle aangehou het, ``emosioneel'' was en selfs liedjies gesing het. Die een wat haar aangehou het, was baie aggressief.
“Toe ek hom vra hoekom hulle dit doen, het hy gesê sy ma werk vir my teen R4 per maand. Ek kan universiteit toe gaan en hy nie. `
“Hulle was nie geharde misdadigers nie, hulle was vryheidsvegters.'' Mnr. Wynand Malan, WVK kommissaris, het gesê haar getuienis was roerend. ``Daar is baie ander wat dit nog nie so verwerk het nie,'' het hy gesê.
Mnr. Willem de Klerk het ook getuig oor die dood van sy vrou, Annatjie (38), gedurende die beleg. ``Dit was 'n lafhartige daad teen mense wat niks met politiek te doen gehad het nie. Ek wil weet wie dié daad beplan het,'' het hy gesê. Sy vrou het 'n dag ná die beleg aan haar wonde beswyk. Hy is alleen agtergelaat met drie kinders. Hy was toe 'n kaptein in die Polisie wat gehelp het om die gebou af te sper. Hy het gesien hoe sy swaar gewonde vrou laaste uitgedra word.
• Genl Geldenhuys, as kommissaris, het van Kaapstad af gevlieg om op die toneel
teenwoordig te wees - HBH
9.4 This is how we remember the NSMS & SSSC / So onthou ons die NVBS &
SSVR
- NTR
9.5 This is how we remember the Anglo-Boer War / So onthou ons Anglo-
Boereoorlog
9.5.1 Part Four – Italians in the Anglo-Boer War – Andre Martinaglia
‘’On September 1st, 1900, the Boers formed a Council of War to agree on the reorganization of their forces under a new commander. Ricchiardi was unanimously nominated as
60
‘’Operational Commander’’ of all foreign units, who numbered about 1,000 men. Some of the Boer generals on the War Council proposed that I be made Commander-in-Chief of all the Boer Forces, but others opposed this motion, as they did not want a foreigner leading them. During this time 3,000 English Prisoners of War were freed. They made an enthusiastic speech and then wildly cheered Kruger, Botha and the Transvaal. Thirty of them, all Irishmen, decided to join Ricchiardi’s volunteers. Two volunteers, Callisto Orsi and B. Rota, had been ordered to reconnoitre a nearby height and to shepherd a large flock of sheep from there to the general’s camp. They stayed two nights, and at dawn on the third day, Orsi left his companion to fetch rations. Rota had become aware of the presence of a group of enemy soldiers at the base of the mountain. Three of them and an officer eventually started following a path up the mountain, moving cautiously as they went. Rota, hiding himself behind a large bush waited until they were about 50 meters away, and then opened fire on them, killing the officer and wounding a trooper. The two other soldiers fled, allowing Rota to collect a revolver, a rifle and a pair of binoculars. On his way back to camp he was stopped by a large detachment of English soldiers and taken prisoner. The officer in charge of the group then ordered an Australian to escort Rota to their General at Waterval Onder. The Australian on route maltreated Orsi, making him sprint and then riding him down with his horse. Rota, however, had in his possession a compass; with this he attracted the attention of the enemy soldier luring him closer, and when the opportunity came, pulled him from the saddle, and then lifting himself quickly into his saddle, escaping into the nearby woods. On the 6th of Septenber Ricchiardi entrusted by General Louis Botha with the delivery of a document from President Paul Kruger personally, left camp with unarmed volunteers, including a ‘’White Flag of Truce’’. Some miles ahead they were stopped by Captain Cruikshanks Royal Engineers, who blindfolded them. On arrival at the enemy camp, they were warmly welcomed by General Pole-Carew, who was surprised having to meet Ricchiardi a Italian Officer, fighting against them. Ricchiardi responded by telling him, that he had nothing personal against the English, having many friends amongst their officers, but bore no sympathy for their government’s policies and their selfish politicians who wanted everything for themselves. For this reason Ricchiardi explained, he was prepared to fight for the Boer cause.They were given a warm meal, some Chianti wine, and cigars by Pole-Carew, which he insisted they take with them. The English soldiers as they rode away were very curious to see what they looked like, as they had heard much about them. Buller finally took Lydenburg, but with great loss, costing him 6,000 men. General Gravett, besieged at Spitskop for more than a month finally was ordered by Botha to surrender to the English. The bridge on the Godvaan was blown up by Schiffi, who, with his Italians, formed the rear guard for the retreat to Hectorspruit. During the last few months the plight of the Boer women and children was of great concern. Over 10,000 of them had been transported by train and ox wagon to Machadadorp, then from there to Middelburg, and from there finally reaching Barberton. They were left there with enough supplies to last them at least a
61
year. These, however, had been callously commandeered by the English troops, after their occupation of the town, thus leaving the poor wretches without any food. On the 16th September, 1900, chaired by Schalk Burger, and held at Hectorspruit in the presence of all the Boer commanders and Generals, including Ricchiardi, afterwhich a meeting of 4,000 citizens in the town square to place, and addressed by Ben Viljoen. ‘’To think that we can carry on like this without grievous losses would be an illusion, the only logical solution now is to divide ourselves in small groups and employ guerrilla type tactics against the enemy’’.’’All volunteers, men without horses, and mounts that were too weak were to reach Komatipoort, to be deployed there for the last time’’. General Louis Botha and General Lukas Meyer with 100 Z.A.R. Policemen took leave of the volunteers with much regret, especially in the case of the Italian Legion, which had been under their command for most of its existence, earning their respect and admiration. Visibly moved, that slowly passed in review of the volunteers. Taking Ricchiardi by the hand they exclaimed: ‘’Good-bye brothers and ‘’Thank You, thank you, thank you!’’ On the 22nd of September, Paul Kruger ordered the volunteer corps to disband, from Lourenco Marques, Mozambique, where he was presently at the time. Twenty Italians including Guglielmo Martinaglia however did not cross the border and rode northwards and joined the Boer Commando groups, and kept on fighting to the bitter end. Ricchiardi was later arrested by the Portuguese authorities in Lourenco Marques, when visiting Kruger to advise him to hold onto the positions at Komatipoort. Later he was released after promising not to return to the Transvaal again. President Paul Kruger purchased the necessary ticket for the volunteers to board the passenger ship ‘’Styria’’, which left Lourenco Marques on the 31st October for Trieste, then part of Austria. Captain Peter Badesich was however to have some hair raising experiences, with the Italian and Irish volunteers on board, making an experience for him as never seen before. On reaching the English Protectorate of Zanzibar, off the coast of the German East Africa, provided the volunteers to seize the time spent their to voice the necessary grievances against the British in general. The flags of the Boer Republic were hoisted on the Styria’s mast, and the French warship, ‘’D’Estaing’’, returned the salute, while the English displayed a hostile indifference. The following incident took place on the 24th October in Port Said. An Italian vessel greeted their arrival, with music played by the ship’s band, while the volunteers to spite the English, flew the standard of ‘’Free Ireland’’, and hung huge placards over the side of the Styria with slogans, reading ‘’205,000 against 40,000’’, ‘’Magersfontein and Spioenkop’’ and ‘’Bury your dead!’’ Thereafter loudly jeering at passing English ships. The local French press already adverse to England’s dominion in Egypt, gave the manifestation a lot of coverage in their newspapers, so much so that they soon complained to the Austrian authorities. A few weeks later, to avoid similar incidents, they succeeded in having President Kruger, then on his way to Europe into exile aboard the Dutch cruiser ‘’Gelderland’’, confined to his cabin. On arrival Trieste , the 31st October, Ricchiardi and other members of the assistance committee distributed railway tickets and money, which
62
they had never received before, to those who needed it to reach their final destinations. Michael Davitt, a pro-Boer War American, in 1902 made mention of Ricchiardi and the Italian Legion. ‘’Their Colonel was Camillo Ricchiardi, a very handsome, soldierly young fellow, as brave as was he good looking. Colonel Ricchiardi took part in all the battles along the Tugela and enjoyed the confidence of General Louis Both is Supreme Commander. While the battle of Colenso was in progress he exposed to the enemy, sitting on a shangar on top of Fort Wylie during the fury of the English artillery attack, and smoking cigarettes in contemptuous disregard of the English gunners’’. ‘’Always keep near the Boers in battle if you do not want to be hit by the English artillerists, was his favourite advice”. With Best Regards, Andre Martinaglia.
9.6 Liberation before Education?
The following photograph is not funny! This is a terrible accusation against the followers of
the adage “Liberation before Education”. “We want jobs not penis (sic)” It should read: We
want jobs not pennies.” This photograph is too pitiful for words:
63
Vuller : VSA Ruimtetuig, VSA Vegvliegtuig en SALM-vliegtuig
Leon Mellet-versameling
64
9.7 Brig BF Kotze: Kompol x302 se Organigram
Hier is ’n geredigeerde weergawe van die Veiligheidstak, Kompol x302 se “spinnekop” –
Brig Kotze was later hoof van A1 - HBH
65
10 Heraldry, Uniforms, Colours, Flags, Medals, Memorials /
Heraldiek, uniforms, vaandels, vlae, medaljes, gedenktekens
10.1 Canes for Officers and W/O’s in the Police
Die SAP se stokkie! - HBH
Die Skot dra ‘n manskapsstok
Nalv ‘n navraag oor stokkiedril skryf genl Deon Fourie soos volg:
Daar was, terloops, verskeie soorte “canes martial’. Hulle het met die lus van opper offisiere verander - Julle praat seker van die wat met leer oorgetrek is en wat offisier en adjudant- offisiere gedra het?
Maar toe julle seuns was – of voor - het manskappe ook “canes, martial” gedra. Dit was rottang met ‘n metaal kop waarop die algemene diens kenteken of die eenheidskenteken gedra is. Manskappe se dril was anders as die van offisiere en AOs. Die ‘cane’ was ook langer.
Hier is foto’s. Die Skot dra ‘n manskapsstok.
Deon
66
WEL EN WEE VAN DIE MILITÊRE VETERANE : BERIG 33/2011
STOKKIESDRIL IN SWA
25. Agtergrond
Eddie Holloway van die Namibiese Polisie (NAMPOL) het vir Hennie Heymans van die ZARPe gevra oor raad. NAMPOL gebruik steeds die stokkie en Eddie moet die handleiding vir stokkiesdril skryf, maar niemand vanaf Hentiesbaai tot Ondangwa het ‘n clue nie. Stuur dit asseblief vir Hennie by [email protected] indien een van ons lede steeds oor ons handleiding beskik.
26. Deon Fourie
“Die ‘Drill, Canes, Martial’, sal seker in die Manual of Infantry Training, 1940, in die boekie oor Platoon and Company Drill wees. Ek het een maar is ten midde van ‘n herpak van kaste en kan dit nie raak sien nie. Die SAW het die stokkie in 1973 of vroeër vir finansiële redes afgeskaf”.
11 National Security News / Nuus en nasionale veiligheid
11.1 Contact with Col V Naidoo, SAPS Media
There are 1000’s of good policemen. The name of the SAPS is sometimes degraded by one or
two isolated incidents. Col V Naidoo of the SAPS Media was contacted and he was asked to
place eNongqai on their mailing list in order to publish successes of the SAPS for the
information of our Veterans.
• Silence. No word from the Good Colonel, not even the curtsey of a reply!
67
11.2 News from Secunda – Paul Els
11.3 Dagga field in Mexico – Lt-Gen Roy During
68
69
11.4 Positive Police News
70
Vuller – nuwe Casspir Mk6 – Krygkor
11.4.1 Women Police Uniforms – Malawi, Mozambicque, Angola and South
Africa
[I must be honest, I like the Malawi uniform. However it’s the first time I have seen a lady
commissioned officer with a Sam Browne – HBH]
71
11.5 Negative Image of the South African Police Service
72
For many days I have seen the Police Guards of the State President/Bryntirion in Eastwood
Street act in a most unprofessional manner. They play at the gate, laze in the sun and sit and
talk! The president life is not in safe hands!
Did I take a picture? You must be kidding!! They will shoot me as a suspected spy if would
dare to take a picture of them! Look what they did to a runner who gave the presidential
escort the famous finger!
In the days of Roy During you had to be dressed in winter attire and no creases in your
pants or tunic! I am glad I have no photographs as I am afraid Gen During will suffer a heart
attack if he sees his old station and squad!
11.6 Immoral Acts by Police
MEDIA STATEMENT FROM THE NATIONAL MEDIA CENTRE CORPORATE COMMUNICATION, SOUTH AFRICAN POLICE SERVICE To: All media Embargo: For immediate release Date: Tuesday, 16 August 2011 POLICE TOP MANAGEMNET CONDEMNS IMORAL ACTS The South African Police top management has strongly condemned the immoral acts illustrated in newspapers earlier this week. The despicable behavior by the Correctional Services member and police reservist female has not only brought the SAPS into disrepute but it has also embarrassed her colleagues and other police men and women. “The immediate dismissal of the reservist is indeed very encouraging and this is indicative of how seriously we view such immorality,” said acting National Commissioner, Lieutenant General Godfrey Lebeya. The remedial action will no doubt serve as a strong warning to all our members of the consequences for not upholding the moral and ethical values of the SAPS as it is entrenched in our code of conduct. While the SAPS neither condones nor tolerates such actions by the reservist, it also has to be said that the publication of such pictures in recent newspapers was insensitive as it was
73
exposed to children who are underage. Media contact: Colonel Vishnu Naidoo National Media Centre +27124006573
+27825674153 [email protected] www.saps.gov.za
• What is the old legal adage? In flagrante delicto! [This is a child-safe edition]
11.7 Reinstate the SAPS anti-corruption unit - Kohler Barnard
Dianne Kohler Barnard - 01 September 2011 DA MP says the unit was closed down by Jackie Selebi for doing its job too well
Call for Minister to re-instate the anti-corruption unit in the SAPS
The Democratic Alliance (DA) wishes to express its strongest support for the campaign on professional policing launched by the Institute for Security Studies (ISS) today. The campaign aims to tackle corruption in the SAPS and reward good policing (see report - PDF).
In support of this initiative I have written to the Minister of Police, Nathi Mthethwa to request that he re-instate the SAPS anti-corruption unit as a matter of urgency. The ISS report on police corruption, accompanying this campaign, notes the successes of the SAPS anti corruption unit. In one year alone the unit arrested over a thousand corrupt police officers, and investigated over 6 000 corruption allegations. This unit was shut down in 2002 by Jacki Selebi, who was himself convicted of fraud in 2006. Like the Scorpions, the SAPS anti-corruption unit was a victim of its own success.
74
To our great shame we are again in a situation where the head of the SAPS is embroiled in a corruption scandal. Corruption in the police will only be rooted out when those at the top are held to account.
We, also, therefore re-iterate our call to the President to follow the Public Protector's recommendations against Police Commissioner Bheki Cele for his involvement in the SAPS lease scandal. As long as no action is taken on this matter the police will continue be seen as corrupt and ineffective.
Police corruption destroys public trust in our law enforcement agencies and tarnishes the entire police service. It is not right that the majority of our hard-working police officers are tarred with the same brush as those who abuse their power.
We have to start rebuilding public trust in the police. Re-instating the previously effective anti-corruption unit will go a long way.
Statement issued by Dianne Kohler Barnard MP, DA Shadow Minister of Police, September 1 2011
http://www.politicsweb.co.za/politicsweb/view/politicsweb/en/page72308?oid=253995&sn=Marketingweb+detail&pid=90389
11.8 Mediaverklaring deur die VF+
MEDIAVERKLARING: ONWETTIGE SAMEDROMMINGS BESORG 'N GROOT KOPSEER
VIR INWONERS VAN DIE WESMOOT, PRETORIA : RDL PHILIP VAN STADEN,
TSHWANE METRO, VF+STREEKLEIER PRETORIA: 22 AUG 2011
MEDIAVERKLARING
ONDERWERP :ONWETTIGE SAMEDROMMINGS BESORG ‘N GROOT KOPSEER VIR
INWONERS VAN DIE WESMOOT, PRETORIA
UITGEREIK DEUR : Raadslid Philip van Staden HOEDANIGHEID : VF+ Streekleier, Pretoria, Tshwane Metroraad DATUM : 22 Augustus 2011
Die onwettige samedrommings by die spoorlyn in Van der Hoffweg, Pretoria Tuine is besig om ‘n groot kopseer vir inwoners in die Wes-moot, Pretoria te besorg.
75
Volgens Raadslid Philip van Staden van die Vryheidsfront Plus is hierdie situasie besig om hand uit te ruk en is die skuldige partye besig om die omgewing te beskadig. Volgens Van Staden het hy die afgelope maand verskeie klagtes van inwoners ontvang oor die situasie. Raadslid Van Staden is tans besig met die raad se Afdeling vir Bywette om hierdie soort van praktyke hok te slaan. Volgens die klagtes wat ontvang is word vullis op die treinspoor gestort wat slegte reuke veroorsaak en ‘n gesondheidsrisiko vir die inwoners inhou. Die inwoners kla ook dat onwettige samedrommings van mense daar plaasvind waarna daar vuur gemaak word en ook onwettig drank misbruik word. Hierdie voorvalle vind plaas vanaf Donderdae tot Sondae na 17:00 in die middae. Gesteelde kabels word ook hier skoongebrand.
Van Staden het reeds in 2010 beswaar gemaak teen Spoornet wat weier om die spoorlyn toe te kamp of om die grond aan die Metroraad te verkoop sodat hierdie soort van praktyk nie kan plaasvind nie. Spoornet gebruik al vir jare nie meer die spoorlyn nie en word dus nou ‘n plek van misdaadbedrywighede. Volgens die raad se bywette oor Brandweerdienste, artikel 09(1) en (2) , is dit onwettig om onbeheerde vure in die ope lug te maak wat ‘n gevaar inhou vir inwoners, diere, geboue en huise. Geen persoon mag sonder die skriftelike toestemming van die brandweer enige materiaal verbrand sonder dat dit in ‘n oond geskied nie.
Raadslid Philip van Staden
Tel: 084 015 4722 / (012) 665 0564
E-pos: [email protected]
• Wat het hierdie met nasionale veiligheid te make? Ons moet die basiese dinge in die
samelewing reg doen. Sit en dink vir ’n oomblik of moet iemand weer in New York
gaan kyk? Dit is hierdie mense wat onder meer die koperdraad steel sodat ons nie
kan bel nie – wat die land se kommunikasie lamlê. Wat die Gautrein se koperdraad
steel. Orals oor Pretoria is daar kampeerders onder die bome en langs die riviere.
Hulle hang hul wasgoed oop en bloot op. Daar is geen toilet geriewe vir hierdie
mense nie! Die mense was bv oop en bloot op Kerkplein! Baie van hierdie mense
maak papier, glas, yster en ander metale bymekaar. Ander stroop leë huise van hul
bedrading, steel koper krane en die koper handvatsels by vensters. Die Metropolisie
moet teen hierdie vagabonde, landlopers, sluipslapers, diewe, bedelaars, drinkers,
gomsnuifers en rowers optree! Hulle opereer ongemerkte en onveilige stootkarretjies
op ons paaie – in stryd met die padverkeerswet - mens ry hulle amper raak in die
verkeer!
• Hoe lyk dit met ’n bietjie misdaadvoorkoming en wetstoepassing? – HBH
11.9 SAPS Image – another set of awful pictures
These pictures are going around the globe and do not inspire any confidence in the police:
76
Quis custodiet ipsos custodes?
77
78
Bored in the police station? Three sleeping on duty! If you snooze you lose!
For a long time I have said the police is too large an organisation and ineffective –
they must be in the streets on foot! Not three in a boring charge office! Command
and control is obviously lacking!
It is hoped the Security Guards are awake? Who checks on them?
79
11.10 Israel Police - Mounted Divison - Lital Eizenboim
My new Frisian pony!!! His name is Heshed, in Hebrew the meaning is “water fall” - Lital
11.11 SAPS promotions by race – Minister Nathi Mthethwa
25 August 2011
80
Tables provided listing appointments also by province, gender and rank
36/1/4/1/201100156
NATIONAL ASSEMBLY
FOR WRITTEN REPLY
QUESTION NO 2036
DATE OF PUBLICATION IN INTERNAL QUESTION PAPER: 5 AUGUST 2011
(INTERNAL QUESTION PAPER NO 21- 2011)
2036. Adv L H Max (DA) to ask the Minister of Police:
(1) How many promotions have taken place within (a) his department and (b) the SA Police Service (SAPS) during the period 1 April 2009 to 31 May 2011 (i) in each province and (ii) at the national head office;
(2) for each such promoted member, (a) to which (i) rank and (ii) position was the member promoted, (b) what is the (i) name, (ii) race and (iii) gender of the member, (c) what are the qualifications of the member, (d) which (i) rank and (ii) position did the member hold prior to being promoted, (e) how many years has the member held the specified position before being promoted and (f) what is the total number of years of service of the member;
(3) how many of these promotions were (a) subjected and (b) not subjected to advertisements and interviews?
NW2282E
REPLY:
(1)(a), (b) (i) (ii) and (2) (a) (i), (b) (ii) (iii) Personnel attached to the Ministry of Police and Secretariat of Police are not promoted but appointed in terms of the prescripts provided for in the Public Service Regulations, 2001. The following number of SAPS members were promoted and appointed (SMS members) during the period 1 April 2009 to 31 May 2011 in each province and at National Head Office (all divisions).
PROVINCE: EASTERN CAPE
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL
81
Lt General/level 15
0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maj General/level 14
2 0 0 0 0 0 0 0 2
Brigadier/level 13
0 0 0 0 5 0 0 0 5
Colonel 0 1 0 0 0 0 0 0 1 Lt Colonel 8 1 1 3 6 3 1 1 24 Major 58 5 0 4 11 2 0 2 82 Captain 162 6 0 5 57 14 0 6 250 Lieutenant 233 38 0 37 161 41 0 26 536 Warrant Officer 125 20 0 9 41 5 2 2 204 Sergeant 87 26 1 31 16 9 0 14 184 TOTAL 675 97 2 89 297 74 3 51 1288
PROVINCE: FREE STATE
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maj General/level 14
1 0 0 0 0 0 0 0 1
Brigadier/level 13
1 1 1 0 3 0 0 0 6
Colonel 2 0 0 0 1 0 0 0 3 Lt Colonel 2 0 0 0 2 0 0 0 4 Major 20 1 0 2 12 2 0 6 43 Captain 49 4 0 0 28 3 0 1 85 Lieutenant 203 6 1 15 69 6 0 27 327 Warrant Officer 5 0 0 1 3 0 0 0 9 Sergeant 59 3 0 22 21 2 0 12 119 TOTAL 342 15 2 40 139 13 0 46 597
PROVINCE: GAUTENG
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maj General/level 14
7 0 0 0 3 0 0 0 10
Brigadier/level 13
3 0 0 0 0 1 0 0 4
Colonel 2 0 0 0 3 0 0 0 5 Lt Colonel 27 6 5 4 45 6 0 7 100 Major 33 0 0 6 19 1 0 2 61 Captain 217 24 15 26 118 3 2 49 454 Lieutenant 476 2 0 26 109 1 0 27 641
82
Warrant Officer 22 2 0 4 11 0 1 2 42 Sergeant 164 9 11 42 78 5 1 17 327 TOTAL 951 43 31 108 386 17 4 104 1644
PROVINCE: KWAZULU-NATAL
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
0 0 0 0 1 0 0 0 1
Maj General/level 14
4 0 0 1 1 0 1 0 7
Brigadier/level 13
6 0 0 1 9 0 0 1 17
Colonel 1 0 1 1 4 2 0 0 9 Lt Colonel 16 1 3 2 12 1 1 1 37 Major 45 2 7 2 13 0 7 3 79 Captain 199 10 23 12 69 6 33 26 378 Lieutenant 550 4 46 19 68 4 47 12 750 Warrant Officer 64 1 15 5 37 0 3 3 128 Sergeant 140 15 29 8 52 5 6 7 262 TOTAL 1025 33 124 51 266 18 98 53 1668
PROVINCE: LIMPOPO
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maj General/level 14
1 0 0 0 1 0 0 0 2
Brigadier/level 13
4 0 0 0 5 0 0 0 9
Colonel 3 0 0 1 5 0 0 0 9 Lt Colonel 5 1 0 1 7 0 0 0 14 Major 80 0 0 1 8 0 0 0 89 Captain 268 0 0 1 46 0 0 5 320 Lieutenant 562 0 0 3 88 0 0 7 660 Warrant Officer 15 0 0 1 4 0 0 0 20 Sergeant 34 4 3 9 45 2 1 7 105 TOTAL 972 5 3 17 209 2 1 19 1228
PROVINCE: MPUMALANGA
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
1 0 0 0 0 0 0 0 1
Maj General/level 14
3 0 0 0 1 0 0 0 4
83
Brigadier/level 13
5 1 1 0 3 1 0 1 12
Colonel 0 0 0 0 3 0 0 0 3 Lt Colonel 4 2 0 1 7 0 0 0 14 Major 23 0 0 1 4 0 0 0 28 Captain 52 0 0 5 14 0 1 8 80 Lieutenant 96 0 0 7 26 0 0 5 134 Warrant Officer 6 0 0 1 1 0 0 1 9 Sergeant 85 2 0 6 22 1 0 2 118 TOTAL 275 5 1 21 81 2 1 17 403
PROVINCE: NORTHERN CAPE
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
0 0 0 0 0 0 0 1 1
Maj General/level 14
1 0 0 0 2 0 0 0 3
Brigadier/level 13
1 0 0 0 2 1 0 0 4
Colonel 0 0 0 0 2 0 0 0 2 Lt Colonel 2 1 0 0 2 1 0 0 6 Major 1 3 0 0 3 4 0 2 13 Captain 13 3 0 2 3 3 0 1 25 Lieutenant 13 15 0 7 12 33 0 5 85 Warrant Officer 3 4 0 2 1 0 0 0 10 Sergeant 40 31 1 13 11 12 0 4 112 TOTAL 74 57 1 24 38 54 0 13 261
PROVINCE: NORTH WEST
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maj General/level 14
2 0 1 0 0 0 0 0 3
Brigadier/level 13
1 0 0 0 5 1 0 0 7
Colonel 2 0 0 0 2 0 0 0 4 Lt Colonel 6 0 0 4 10 2 0 0 22 Major 39 0 0 1 20 0 0 0 60 Captain 112 0 1 11 82 1 1 14 222 Lieutenant 170 0 0 5 183 0 0 5 363 Warrant Officer 18 0 0 3 2 0 0 0 23 Sergeant 53 4 1 9 18 4 0 4 93 TOTAL 403 4 3 33 322 8 1 23 797
84
PROVINCE: WESTERN CAPE
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level15
0 0 0 0 0 0 0 0 0
Maj General/level 14
1 3 1 1 1 1 0 0 8
Brigadier/level 13
2 3 0 1 4 2 1 3 16
Colonel 4 1 0 2 7 3 0 0 17 Lt Colonel 7 9 0 2 9 9 2 5 43 Major 0 14 0 7 3 12 0 6 42 Captain 8 33 2 12 14 25 0 18 112 Lieutenant 3 101 0 50 11 82 1 56 304 Warrant Officer 23 78 0 17 11 5 0 2 136 Sergeant 98 160 1 42 26 87 2 33 449 TOTAL 146 402 4 134 86 226 6 123 1127
NATIONAL HEAD OFFICE
Level / Rank AM CM IM WM AF CF IF WF TOTAL Lt General/level 15
7 0 0 0 3 0 0 0 10
Maj General/level 14
11 1 0 1 5 0 1 0 19
Brigadier/level 13
14 0 0 4 12 2 0 2 34
Colonel 26 4 3 3 14 2 2 7 61 Lt Colonel 53 9 5 14 53 5 2 21 162 Major 9 0 0 3 12 2 0 3 29 Captain 131 20 6 32 81 10 7 44 331 Lieutenant 62 6 1 17 37 5 2 8 138 Warrant Officer 245 17 15 28 150 15 5 26 501 Sergeant 1391 76 41 36 81 19 0 26 1670 TOTAL 1949 133 71 138 448 60 19 137 2955
(2) (a) (ii), (b) (i), (c), (d), (e) and (f) The name, qualifications, rank, position held prior to being promoted, years held in the position before being promoted and the total number of years service for each promoted member, is not readily available and can only be determined through a comprehensive administrative process.
(3) (a) and (b) Promotion to the rank of Sergeant occurs in terms of grade progression and members are promoted in their current posts to the rank of Sergeant. The promotions to Warrant Officer, Captain, Lieutenant Colonel and Colonel occurred mainly in terms of the National Instruction on Promotions which provide for advertisement of posts - interviews were held for posts at Lieutenant Colonel and Colonel level and at other levels as determined by the relevant Provincial / Divisional Commissioner.
85
Promotions to Lieutenant and Major (and some promotions to Captain) occurred in terms of an agreement concluded in the Safety and Security Sectoral Bargaining Council, SSSBC Agreement 2/2011 dated 5 April 2011 - these promotions were not subjected to advertisements and interviews. In addition to the aforesaid, a total of 85 promotions occurred in terms of the provisions provided for in Regulation 45(9) of the SAPS Employment Regulations 2008, which were not subjected to advertisements and interviews.
Reply to question 2036 approved by the Minister
Issued by Parliament, August 25 2011
Ref:
http://www.politicsweb.co.za/politicsweb/view/politicsweb/en/page72308?oid=252697&sn=
Marketingweb+detail&pid=90389
11.11 SAW: Dít weerspieël nie werklikheid van Oshakati
deur Johann Vorster van Eldoraigne skryf 2011-07-30 00:37 In die onlangse uitsending van Hartland op kykNET het een van die akteurs sy lot bekla oor sy ervaring tydens die grensoorlog by die Ogong-basis van die SA Leër in Owamboland. Volgens hom het hy skuldgevoelens oor sy betrokkenheid by die marteling en mishandeling van gevangenes van Swapo se militêre vleuel Plan. Die gevangenes is glo in ’n draadkamp binne die basis aangehou. Dié verhaal is duidelik nie op die werklikheid gegrond nie. Die huidige regering in Suid-Afrika sal egter alles in sy vermoë doen om wit mense se geskiedenis voor 1994 te minag – veral om die SA weermag se status en prestasies af te breek. Gevangenes van Plan is nie tydens die bosoorlog by enige van die buite-basisse aangehou nie en is so vinnig moontlik na HK Sektor 10 in Oshakati afgevoer, sodat inligting van taktiese belang bepaal en opgevolg kon word. ’n Ondervragingslokaal het by Oshakati bestaan waar professionele ondervragingstegnieke ingespan is om opvolgbare inligting van taktiese belang te bekom. In dié omstandighede is marteling teenproduktief, aangesien gevangenes geneig is om te vertel wat hulle glo ondervraers graag wil hoor. Ná ondervraging is gevangenes vir vervolging aan Swapol oorhandig. Interessant genoeg het wyle Coen Beukes, die hoofondervraer by Oshakati, se groot fisieke voorkoms ’n positiewe uitwerking op die ondervraging gehad. Dit is insiggewend dat Plan en die Namibiese Weermag (NDF), waarin Plan opgeneem is, ná die oorlog nooit enige aantygings van marteling deur die SAW gemaak het nie. Leiers van die SAW, soos genls. Geldenhuys en Meiring, asook talle individuele veterane van die SAW,
86
handhaaf goeie verhoudinge met die NDF wat op wedersydse respek gegrond is. Dit is teenstrydig met die huidige situasie in Suid-Afrika, waar die SAW klaarblyklik steeds as die vyand bejeën word. Hartland is ’n pragtige reeks en dit is dramaturge en skrywers, soos Deon Opperman, se goeie reg om situasies vir hul verhale te skets. Dit sou egter beter wees om nie mee te doen aan die vernietiging ons geskiedenis nie. Regisseurs moet probeer om aantygings van oorlogsmisdade te bevestig voordat dit gebruik word. http://www.beeld.com/MyBeeld/Briewe/Dit-weerspieel-nie-werklikheid-van-Oshakati-20110729
11.12 London Riot – Jeff Manning
A rioter in London poses in front of a burning van Photo: GETTY
By Philip Johnston
8:47PM BST 09 Aug 2011
When rioters rampaged through the suburbs of Paris six years ago, Nicolas Sarkozy, then
France’s interior minister, called them racaille. While this can mean “rabble” or “riff-raff”, it
also translates as “scum”.
You cannot imagine a British politician using that term to describe the youths who have
turned London into a war zone. Yet it is the word that will have been on the lips of all
87
decent people as they watched – appalled, shocked and ashamed – while the capital and,
later, other cities were trashed by elements of their criminally inclined underclass. Epithets
like “rabble” or “riff-raff” are too mild for the lawless, feckless, mindless and amoral thugs
who forced passers-by to strip naked while they stole their clothes; or who torched a
furniture warehouse that had withstood the Blitz; or who ransacked shops across London.
What else do you call them?
If ever we wanted proof that Britain has been divided into two nations, then here it was. But
hasn’t it always been? You did not need to look far beneath the surface at any time over the
past 200 years or more to find people ready to loot and rob and steal. After all, the London
mob is hardly a new phenomenon. The word itself was coined in the late 17th century as the
city’s population grew and aggressive crowds, fuelled by alcohol and perceived grievance,
took to the streets with alarming regularity.
Although there were law enforcement officers – salaried watchmen – to patrol the streets,
they were too few to make a difference, or influence bad behaviour decisively. So, in order
to counter the mob, the Metropolitan Police was established in 1829 by Sir Robert Peel, and
gradually the disorder subsided. While sporadic crowd violence broke out on occasion, it
was not until the late 1950s and the Notting Hill race riots that further widespread trouble
occurred. Since then, there have been disturbances linked to protests over the poll tax,
policing in Brixton, and, most recently, student fees.
Yet the riots we are seeing now are fundamentally different from those that have gone
before. They might, ostensibly, have been triggered by the police shooting of Mark Duggan,
a notorious gangster, in north London; but they are fuelled by pure greed, by a belief that
something can be had for nothing. The usual brakes on such behaviour – either an
appreciation that it is wrong, or by the prospect that the culprit will be caught and punished
– are largely absent.
For this, we have to thank four decades of politically correct policing, and a gradual
breakdown of the informal network of authority figures that once provided an additional
element of control over the bad behaviour of young people. Adults are now reluctant, or too
scared, to step in and stop things getting out of hand, or to impose a wider moral code – and
in any case, they are no longer listened to. Deference to age and authority has been eroded
by years of genuflection to the twin gods of multiculturalism and community cohesion.
The police, bludgeoned by criticism for the way they handled the Brixton riots 30 years ago
and the Stephen Lawrence murder in 1994, have become more like social workers than
upholders of law and order. And the places that have really suffered as a result are the most
deprived: they have to bear the brunt of the criminality and the fear, squalor and alienation
that accompanies it.
88
In recent years, a myth has been allowed to grow up – motivated in part by the approach of
the Olympic Games – that London is one of the world’s safest big cities. In terms of its
murder rate, that may be true. But no one living in the capital is unaware of the existence of
a minority ready to descend into lawlessness at the drop of a hat. There has long been a
disconnection between this reality and the self-congratulation of police and politicians
inspired by dodgy crime statistics and phoney targets: the truth is the capital has far more
crime than 40 years ago, and parts of the city are no-go areas for the police.
Part of the problem is that the breakdown of the family (or an unwillingness to form one)
has left a generation of feral adolescents without fathers or any adult males to act as role
models. Parents rarely know what their children are doing, and exercise little power or
authority over them. Instead, their loyalty is to the gang and to its codes, rather than to the
prevailing moral orthodoxies of the majority of the population. Low-level criminality is a
way of life – as, for some, are drugs, robbery and routine armed violence.
These young people know that if they are caught committing an offence, they are unlikely to
be punished, or certainly not as severely as was once the case. If Britain today jailed the
same ratio of people relative to the number of the most serious offences – burglary, robbery
and violence – as it did in 1954, there would not be 80,000 behind bars, but 300,000. It may
well be true, as penal reformers maintain, that there are some people in jail who ought not to
be; but by the same token, there are an awful lot who should be who aren’t.
Another big change is the official attitude to crimes against property: they are no longer
considered important. Burglaries have a pitifully low clear-up rate. Under the fixed-penalty
notice system for shoplifting introduced by the last government, the police are expected to
levy a fine of £80 if the items stolen cost less than £200. There was a time when theft was
regarded as a serious crime, and it still carries a maximum jail term of seven years on
indictment. Yet thieves are now being treated in the same way as motorists whose cars have
remained too long in a parking space. To the exasperation of retailers, the deterrents to
shoplifting have virtually disappeared over the years. The industrial-scale looting and
recreational rioting that have taken place around London are the ultimate expression of this
lax attitude.
To find out what has gone wrong, we do not need to delve too deeply into the specific
causes of the appalling events of the past few days, or establish commissions and inquiries.
We know what has gone wrong. The police lost control of the streets not in Tottenham, last
weekend, but many years ago. Arguably, their failure to intervene robustly on Saturday and
to let the looters carry on unmolested for hours owed much to the non-confrontational
nostrums that have guided the policing of ethnically diverse areas, with disastrous
consequences. On this occasion, they let the impression develop that here was a chance to
89
plunder with impunity. Once that had taken a grip across the capital, and elsewhere, it
became far more difficult – if not impossible – for the police to regain control.
There will be a temptation to beat ourselves up as a society for not doing enough to address
problems faced by these groups, especially the inadequate education and consequent lack of
qualifications that makes it hard for them to get jobs, which largely go to immigrant workers
from eastern Europe. That should be resisted. Billions of pounds have been spent trying to
improve schools and regenerate run-down areas. The suggestion from some Left-wing
politicians, such as Ken Livingstone, that the riots were due to the impact of Government
spending cuts is grotesque. If anything, the biggest problem has been the creation of a sense
of entitlement sustained by an overly generous (and no longer affordable) welfare system,
which expects nothing in return for the benefits dispensed.
Mercifully, some of these issues are being addressed by the Government – though not
without sustained opposition from those who helped to created the mess in the first place.
David Cameron was commendably tough in his rhetoric yesterday, after cutting short his
holiday to return to London. The Prime Minister has promised a robust police response and
condign punishment for all those involved in the rioting. This is what all decent people wish
to see – but it will mean reversing a culture that is now deeply rooted in our national life.
Mr Cameron’s first duty is to keep order and protect property. That is the contract the
people have with the state, which prevents us from taking the law into our own hands. That
is what policing by consent means. The dreadful events of the past few days have shown
how far that contract has broken down.
Vuller: Oudtshoorn – Jacques Greeff
90
12. The library / Die boekrak
12.1 Shadows in the Sand
91
92
93
12.2 Review in New Era
12.3 Genl Gert Opperman oor die Afrikaanse boek:
94
Beste Hennie en Leon
Ek het pas Sisingi Kamongo en Leon se Skadus in die Sand gelees en wil hulle van harte gelukwens daarmee. Leon, ek glo dit het geweldige emosionele en fisiese eise aan jou gestel en daarom aan jou, in besonder, veels geluk! Dra asb my gelukwense ook aan Shorty en die ander bydraers oor.
Ek het, na aanleiding van inligting wat vroeër ontvang is, gewonder of daar (nog) êrens erkenning gegee word vir die gesneuwelde Koevoet-lede wat op pp. 281 – 286 van die boek gelys word? Indien nie, sou ek dit oorweeg om iets daaromtrent te doen, tensy iemand anders reeds daarmee besig is?
Jul terugvoer sal waardeer word.
Vriendelike groete
Gert Opperman, Besturende Direkteur, Die Erfenisstigting
• Dankie Generaal Opperman – ons weet u kan iets doen! Dit sal waardeer word!!! – HBH
12.2 The Hot “Cold War” – Vladimir Shubin
Hennie Heymans: Can we ID the
officers on the cover?
Manuel Resende Ferreira: Hennie,
Caption in the book: Soviet officer
General Kurochkin, Angolan
minister of Defence "Pedale" and
Cuban general "Polo"
Maxim Gladkov: General
Kurochkin was Soviet Chief
Military Advisor in approx 1982-85
Hennie Heymans: Спасибо за
информацию! Это мило с вашей
стороны! Оставаться в хорошем
состоянии и заботиться.
95
12.3 Gedenkboek van MJ de Jager – AP Smit
96
12.4 Die Lang Generaal – A Elsdon
97
12.4.1 ‘n Klippie in die Skoen oor die Lang Generaal en die Moord op Dr HF
Verwoerd – Hennie Heymans
Ek wil graag billik, eerlik en regverdig in my kritiek wees. Ek is geïrriteerd, verskoon al die "EKKE" - maar ek is vies. Ek luister nou na ‘n radiostasie op die internet. Hier is 'n program oor die moord op dr HF Verwoerd wat uitgesaai word.
Ek stel al vir jare in die geskiedenis belang - veral die geskiedenis van die veiligheidstak en sy dinge. Dis nie van gister af nie!!!! Ek stel intensief daarin belang!
Oor baie jare het ek baie nou saam met verskeie veiligheidsmanne gewerk, ek ken ministers, polisie- en weermag generaals, politici en senior inligtingsmanne - ek het immers ook in die staatsveiligheidsraad se opset gewerk. Om 'n voorbeeld te noem: ek het al ure met genl Mike Geldenhuys, genl Jannie Geldenhuys en ook Oom Pieter Swanepoel gesels.
As genl DK Genis se stafoffisier het ek baie dae lank met hom gesels! Hy was op ‘n stadium dr Verwoerd se lyfwag. Ek het die post mortem-verslag van dr Verwoerd gelees en die foto’s van sy lyk gesien na die post mortem!
Ook met genl Johan van der Merwe gesels, vir wie al indringende vrae gestel het en ewe eerlike antwoorde daarop gekry het. Ek het ook al baie met genl JG le Roux Stemmet gesels oor die polisie se geskiedenis!
Genl Mike Geldenhuys was die hoof van RI en as sulks het hy baie nou saam met genl Vd Bergh gewerk. Ons help tans sy boek skryf. Ek ken genl Mike baie goed! (Ek het nooit by hom gekruip nie! Inteendeel hy wou altyd my gxt skop as hy my gesien het!)
Ek is baie jammer dat hulle generaal Van den Bergh aftakel. Ek sien hom as die "redder" van Suid-Afrika gedurende die moeilike sestiger jare van die vorige eeu!!!!
Nou kom 'n junior, oudlid, van die Mag en hy skryf 'n boek. Die inligting in die boek is nie geëvalueer nie! Hy skryf maar ‘n geskiedkundige roman of so iets – nou word die “feite” as die evangelie opgedis.
Kom ‘n junior oudlid en vertel verder op die draadloos in ‘n onderhoud dat hy inligting het dat dr Verwoerd deur generaal Van den Bergh vermoor is! Hy skryf sy boek as fiksie om sy bronne te beskerm, so beweer hy. Hy was nie eens in die Mag toe dr Verwoerd of genl van den Bergh gedien het nie. Hy het nie eens vir genl van den Bergh ontmoet nie! Hy weet nie wat genl Van den Bergh vir hierdie land gedoen het nie!
Ek het die boek natuurlik bespreek met diegene wat sou weet! Die kommentaar word weerhou!
Die “Rietbok”-vliegtuig is ook deel van die sameswering!!!
Ek kan met redelike gesag oor die ontstaansgeskiedenis van die Ossewabrandwag en die Broederbond gesels – ek het hulle “dossiere” deurgelees – ook die wat deur die Smuts-
98
regering en Afdeling Militêre Inligting van die Unie Verdedigingsmag opgestel is. (Maj Harry Klein, kol EG Malherbe en kol Thwaites)
Mense wat nie lid is van die Afrikaner-Broederbond nie, maak oningeligte uitsprake en bring ook die Broederbond onder verdenking – en ook vir adv John Vorster en, en, en, en ... Man, indien jy nie toegang het tot feite nie – kan jy mos nie ingeligte kommentaar lewer nie!
Ek kry die indruk dat van my mede-Afrikaners jaloers voel omdat hulle nie by die eksklusiewe klubs betrek is nie en nou verder aangesluit het by diegene wat alles wat Afrikaans en ons kultuur betrek, verdag probeer maak!
Natuurlik, is daar kritiek teen die Broederbond, die NG Kerk en die Belastingbetalers-vereniging op Pampoenpoort! So, is daar ook maar kritiek op die SAKP, die ANC en die ANC se jeugliga! ... en op ons Springbokspan!
(Ek is nie, en was nie ‘n lid van die Broederbond nie.)
Dis mos lekker om die af te kraak en te deel in die vreugde van ons vyande! Dis mos lekker om genl Vd Berg verdag te maak ...
Onthou maar dat baie mense gestry het om ons taal en kultuur te bewaar ... Brig “Fred” van Niekerk – het gedurende 1938 tydens die hoeksteenlegging van die VTM die VB in Afrikaans geskryf! Dit was op Marshall-plein hy was amper geskors. (Dink maar as konst Mazibuko die VB in Zulu sou skryf op Hercules!!)
Terug na die moord op dr Verwoerd: Ons het nie in ‘n polisiestaat gelewe nie. Vorm Z204 was eers ontwerp na die moord en toe het die keuringsproses in alle erns begin. Genl Vd Berg word verdag gemaak dat hy o.m. in getuienis beweer het dat hy nooit kon voorsien het dat dr Verwoerd in die Parlement vermoor sou word nie!
Genl Johan Ferreira sal beaam – die Speaker en ‘n paar ander knape het Mag oor Lewe en Dood as dit by die Parlement kom. Die SAP het geen sê nie!
Dan mag ek ook maar meld dat ek Tsafendas se lêers gelees het! Daar was niks prima facie om hom met kommunisme te verbind nie! Nou maak ek op my geheue staat: sy Vader was Portugees en sy Moeder ‘n Kleurling, boonop was hy Rooms en daar was besoeke van Mosambiek na Swaziland en die Unie.
In die ou dae was alles “oop” – die Uniegebou was oop – enigeen kon inloop. (As kind het ons die Uniegebou besoek, ons is na die kantoor van die EM geneem en ek het op dr Verwoerd se stoel gesit agter sy lessenaar). Wachthuis was “oop” – ek het ‘n verslag ingesit dat enige ou in Wachthuis kon instap en Kompol dood kon skiet – daar was geen wagte nie!
Natuurlik is elke mens geregtig op sy mening maar om helde – soos genl Vd Bergh - af te kraak is skandelik en laakbaar! Nog ‘n ding – rang beteken niks - behalwe wanneer jy vanuit ‘n sekere hoek na iemand se relaas van die gebeure kyk! Maw brig J vd Merwe as veiligheidshoof is baie meer gesaghebbend oor sekere feite as luit Swanepoel van die V-Tak.
99
Dit moet onthou word daar was ook ‘n paar cowboys in die Mag wat maar redelik roekeloos met feite kon werk! (Soos ‘n joernalis eenmaal gesê het: “Waarom ‘n goeie storie opmors met feite!”)
Ek is werklik teleurgesteld dat mense kom en genl Van den Bergh onder verdenking plaas! Die Generaal is dood – hy kan dus nie belaster word nie! Maar werklik; as oud-veiligheidstakman vind ek dit skreiend!
Nou kom ons by die feite:
Die persone met wie ek gesels het, het almal dekades of langer in die veiligheidstak of intelligensiediens gedien het en is deeglik vertroud was elke faset wat daarmee verband hou.
Hulle het geen belang hoegenaamd om genl Van den Bergh te beskerm of enige feite te verdoesel nie. Hierdie senior manne verwerp almal die aantygings as belaglik! Enige persoon wat vertroud is met geheime organisasies en bewegings sal weet dat waar meer as twee persone by enige komplot betrokke is, dit een of ander tyd op die lappe gaan kom.
Dit is prakties onmoontlik om ‘n komplot te smee waarby ‘n geestelike versteurde persoon betrokke is en te hoop dat dit sou slaag of geheim gaan bly. Niemand kan die doen en late van ‘n geestelike versteurde voorspel nie.
Indien ‘n mens na die bedrywighede van intelligensiedienste oor die wêreld kyk, bv MI 5, MI 6, CIA, KGB, ens. en daarop let hoe die een na die ander hoogs gesofistikeerde komplot ontmasker is, besef ‘n mens dat een of ander tyd kom die feite op die lappe.
In die geval van die bewerings teen genl. Van den Bergh is nog nie ‘n enkele feit blootgelê nie. Bloot ‘n klomp bewerings wat in enige ingeligte kring as snert beskou word.
Ek daag enige persoon om enige feit wat gestaaf kan word in hierdie verband, voor te lê.
Enige grondige feite dat genl Vd Bergh en adv John Vorster vir dr Verwoerd sou vermoor het, sal welkom wees. Nie “konjeksies” [conjecture], nie verdagmakery nie, nie raai nie, maar feite, sal verwelkom word! Bewys dit!
Debatvoering is noodsaaklik – maar moddergooiery is uit!!! Waar is ons trots?
13. Sport
13.1 Polisie Rugby in Johannesburg en Pretoria
Oom Hennie 1. Baie dankie vir die verwysing na Andrew Lesch toe. Ek het hom gekontak en reëlings getref.
100
2. eNonqai - Aangeheg vind asseblief inligting en fotos ten opsigte van Polisie Rugby in Jhb en Pta tot en met 1989. Die inligting kom uit die TRVU se 100 jaar gedenkboek (1889 - 1989). Groete Mark Newham
Bekendes is brig WCE “Sampie” Prinsloo, kol WB Truter17, genl JH du Plooy , brig Alwyn
Burger en kapt P Retief
17 Kol Truter is die man wat mnr Mandela gearresteer het te Howick. Sy doter woon al vir jare in
dieselfde straat - sy het belowe om ook foto’s vir ons te laat kry – HBH.
101
Bekendes is brig WCE “Sampie” Prinsloo, kol WB Truter, genl JH du Plooy , brig Alwyn
Burger en kapt P Retief
Iemand verlang na Suid-Afrika –
yskas vol biltong en Klipdrif!!!
No names, no packdrill!
102
Pretoria Polisie Rugbyvoetbalklub 1935
Voor: WB Truter; JJ Kriel; FR Vieweg; en HG du Plooy.
Eerste Ry: CE Richter; AE van Niekerk; lt-kol JH Jones; lt-kol SJ Lendrum; LC Strachan; lt-
kol GR Baston; lt L vd Linde; AS Swart; J Notnagel; AP Joubert; en AW Ortlepp.
Tweede Ry: PJ Greyling; EJ Smith; BJ du Toit; JN Viljoen; PJ van Rensburg; PF Retief; JD
Steyn; GH Meyer; LA Terblanche; CD Pretorius; en HE Vos.
Derde Ry: MB Brink; HJ van Heerden; TA MacGillicuddy; GS Terblanche; HS Kruger; JV
Bosch; E Olivier; RJ Vorster; WJ Lourens; JP Etsebeth; SW Crowther; en HL Smuts.
Vierde Ry: AF Burger; JC Lotter; JL Coetzee; JP Schreuder; WJ Smit; JT Krynauw; AF
Dreyer; GN van Wyk; JC Olivier; G Retief; en W Versteeg.
Vyfde Ry: JH Loots; WCE Prinsloo; JA Broodryk; JM Watson; HB van Rensburg; PN
Toerien; WS Magnus; EJ Maritz; CG Nel; HJ Geyser; en JH Liebenberg
103
13.2 Witwatersrand Suid-Afrikaanse Polisie Rugbyvoetbalklub
Die eerste amptelike rugbyklub van die Suid-Afrikaanse Polisie in Johannesburg is gedurende 1926 gestig met die naam “Johannesburg Distrik Rugbyklub” en met ene Maj. Brink (?) as die eerste voorsitter. Die klub het in die tweede en derde ligas van die Transvaalse Rugbyvoetbalunie deelgeneem. Die klub het slegs een rugbyveld tot sy beskikking gehad, wat geleë was in Rissikstraat aan die suidekant van die huidige kantore van die Ontvanger van Inkomste. Hoogtepunte uit die geskiedenis 1940 - Weens die Tweede Wêreldoorlog, is polisie deelname stopgesit. 1943 - Speel Polisie weer en het slegs agttien spelers. Hulle wen die tweede liga-kompetisie. 1945 - Polisie word bevorder en neem aan die Presidentsliga deel. 1948 - Polisie klop die sterk span van Diggers in die eindstryd 9-3 en wen die Presidentsliga. 1949 - Word bevorder tot die Pirates-Grootuitdaagkompetisie. Diggers verower die trofeë en Polisie eindig saam met Wesrand tweede. ‘n Interessante aspek van die span is dat ‘n voormalige kommissaris, generaal Mike Geldenhuys, een van die span se senters was.
104
1963 - Polisie word afgeskuif na die Baileybekerliga en verower die beker. Die tweede span wen sy liga en die derde span eindig tweede. 1964 - Polisie verower weereens die Baileybeker, wen ‘n promosiewedstryd teen die destydse ERPM en word weer na die Pirates-Grootuitdaagreeks bevorder. 1985 - Word die eerste Polisiespan om ‘n oorsese toer te onderneem en wel na die Republiek van Sjina. Ses wedstryde word gespeel waarvan hul vier wen, een gelykop speel en een verloor. 1986 - Witwatersrand Polisie word die eerste wenner van die Teljoyprys – ‘n videokassetopnemer – wat toegeken word aan die span wat die beste rugby in die Trekliga speel. 1987 - Polisie word die eerste houers van die trofee as “Transvaal se Klub van die Jaar.” Die eerste span eindig agste uit sestien klubs, die tweede-, derde- en vierde spanne deel hul onderskeie ligas en die O/20 span eindig derde na Goudstad en RAU. Daar was verskeie lede wat spanne bo klubvlak verteenwoordig het maar die mees bekende is onder andere: Springbok -Jan Prinsloo Provinsiaal -Chris Nel -Jan Horn -Thys Human -Parra Rheeder -Ludick Bieldt -Tobias du Toit -Gert Schutte -Arrie de Beer -Henry de Meillon -Brig. GN Erasmus was die vise-president van die TRVU.
105
13.3 Ons Dames kan ook visvang! – Dalene Steenkamp18
13.4 1985 SAP Comrades Atlete19 - Toffie Risk
18 Sy was self in die polisie en is die dogter van “Groot-Dirk" Coetzee - HBH 19 Mens wonder onwillekeurig wat van die artefakte geword het wat te Hammanskraal uitgestal was? - HBH
106
13.5 Sers20 Kennedy Kane McArthur
Geagte mnr. Heymans
Ek het u adres raakgeloop met ‘n soektog na artikels wat in The Nongqai verskyn het. Ek doen navorsing oor Kennedy Kane McArthur, wat in 1912 die Olimpiese Marathon in Stockholm gewen het. Dit is aanstaande jaar die eeufeesviering hiervan. Ek het met ‘n internet-soektog afgekom op ‘n verwysing wat in uitgawe no. 472 van Mei 2005 van die nuusbrief van die GGSA verskyn het oor ‘n gedenkteken (“memorial”) ter ere van McArthur wat deur die SA Polisie in Grahamstad opgerig is. Die eerste artikel daaroor het blykbaar in Mei 1916 in The Nongqai verskyn. Niemand in Grahamstad by die Albany-museum of die Genealogiese Genootskap weet egter iets van so ‘n gedenkteken nie.
Het u dalk ‘n idee oor hoe ek meer te wete kan kom, en selfs ‘n foto in die hande kan kry? Ek weet nie of die gedenkteken nog bestaan nie.
Dankie vir u aandag.
Die uwe,
Riël Hauman
13.5.1 Ken McArthur - From Wikipedia, the free encyclopaedia
Men's athletics,
Olympic Games
Gold 1912 Stockholm Marathon
20 SA Polisiesportgedenkalbum, 1988: p 17 en 22.
107
Ken McArthur (Kennedy Kane McArthur; February 10, 1881 – June 13, 1960) is most noted as a track and field athlete and winner of the marathon at the 1912 Summer Olympics.
Born in Dervock, County Antrim, Ireland, McArthur was recognised as a promising athlete as a teenager, but he didn't pursue an athletics career until after emigrating to South Africa in 1901 at the age of 20.
After joining the Johannesburg Police Force in 1906, McArthur begun to take athletics seriously. Soon he had won the Transvaal half and one mile championships, the five mile track championship and also two national cross country championships.
McArthur ran his first marathon late in the 1908 season, and surprisingly beat the Olympic silver medallist Charles Hefferon. He also won the national one and ten mile championships.
The Stockholm Olympic marathon took place in sweltering heat. Representing South Africa in the event, McArthur and his teammate Christian Gitsham ran together and soon took the lead. Confident of victory, Gitsham stopped for water, expecting his colleague to join him, as agreed. Instead McArthur ran on, stretching his lead and taking him to certain victory over Gitsham by 58 seconds.
In the next season, McArthur injured his foot in an accident and was forced to retire from athletics. He ran six marathon races (including the Olympic marathon) throughout his career and never lost one. Ken McArthur died in Potchefstroom at the age of 79.
External links
• Ken McArthur at Sports-Reference.com • Kennedy McArthur at the South African Sport and Arts Hall of Fame
Ref: http://en.wikipedia.org/wiki/Ken_McArthur
108
• This scan was received with thanks from Marlene Swanepoel of the SAPS Museum.
• Wie kan meer lig werp op sers KK McArthur, asb?
109
13.6 Sandton 201109 – Koot van Schalkwyk
110
14. Humour in Uniform
14.1 Do you feel lost?
“Where have al the singboards gone, every one of them?”
14.2 Illegal Parking?
111
14.3 Maaaa! Help I got all these nasty policemen chasing me.....!
Die beste SMS wat 'n man kan stuur is: "Skat ek is besig met my laaste bier, sal so oor 'n
halfuur by die huis wees. As ek dan nog nie daar is nie - lees net die SMS weer, liefde."
14.4 When Insults Had Class
These glorious insults are from an era before the English language got boiled down to 4-
letter words:
• The exchange between Churchill & Lady Astor: She said, "If you were my husband
I'd give you poison." He said, "If you were my wife, I'd drink it."
• A Member of Parliament to Disraeli: "Sir, you will either die on the gallows or of
some unspeakable disease." "That depends, Sir," said Disraeli, "whether I embrace
your policies or your mistress."
• "He had delusions of adequacy." - Walter Kerr
• "He has all the virtues I dislike and none of the vices I admire." - Winston Churchill
• "I have never killed a man, but I have read many obituaries with great pleasure."
Clarence Darrow
• "He has never been known to use a word that might send a reader to the dictionary."
- William Faulkner (about Ernest Hemingway).
112
• "Thank you for sending me a copy of your book; I'll waste no time reading it." -
Moses Hadas
• "I didn't attend the funeral, but I sent a nice letter saying I approved of it." - Mark
Twain
• "He has no enemies, but is intensely disliked by his friends." - Oscar Wilde
• "I am enclosing two tickets to the first night of my new play; bring a friend.... if you
have one." - George Bernard Shaw to Winston Churchill
• "Cannot possibly attend first night, will attend second... if there is one." - Winston
Churchill, in response.
• "I feel so miserable without you; it's almost like having you here." - Stephen Bishop
• "He is a self-made man and worships his creator." - John Bright
• "I've just learned about his illness. Let's hope it's nothing trivial." - Irvin S. Cobb
• "He is not only dull himself; he is the cause of dullness in others." - Samuel Johnson
• "He is simply a shiver looking for a spine to run up." - Paul Keating
• "In order to avoid being called a flirt, she always yielded easily." - Charles, Count
Talleyrand
• "He loves nature in spite of what it did to him." - Forrest Tucker
• "Why do you sit there looking like an envelope without any address on it?" - Mark
Twain
• "His mother should have thrown him away and kept the stork." - Mae West
• "Some cause happiness wherever they go; others, whenever they go." - Oscar Wilde
• "He uses statistics as a drunken man uses lamp-posts... for support rather than
illumination." - Andrew Lang (1844-1912)
• "He has Van Gogh's ear for music." - Billy Wilder
• "I've had a perfectly wonderful evening. But this wasn't it." - Groucho Marx
14.5 Only in Texas my friends... Only in Texas .... Too bad... – Jeff Manning
A lawyer runs a stop sign and gets pulled over by a sheriff's deputy. He thinks that he is
smarter than the deputy because he is a lawyer from New York and is certain that he has a
better education then any cop from Houston, TX. He decides to prove this to himself and
have some fun at the Texas deputy's expense.
113
The deputy says, 'License and registration, please.'
'What for?' says the lawyer...
The deputy says, 'You didn't come to a complete stop at the stop sign.'
Then the lawyer says, 'I slowed down, and no one was coming.'
'You still didn't come to a complete stop, Says the deputy. License and registration, please.'
The lawyer says, 'What's the difference?'
'The difference is you have to come to complete stop, that's the law. License and registration,
please!' the Deputy repeats.
Lawyer says, 'If you can show me the legal difference between slow down and stop, I'll give
you my license and registration; and you give me the ticket... If not, you let me go and don't
give me the ticket.'
'That sounds fair. Please exit your vehicle, sir,' the deputy says.
At this point, the deputy takes out his nightstick and starts beating the crap out of the
lawyer and says, 'Do you want me to stop, or just slow down?'
15. Anecdotes, A Point to Ponder: Paraprosdokians
• Life without God is like an unsharpened pencil - it has no point.
• Die swakkeling kan nooit vergewe nie, dog vergifnis is 'n eienskap van die sterke!!
114
15.2 “Diecks” Dietrichsen - A point to ponder
An excerpt from a longer e-mail “Diecks” Dietrichsen sent: "You cannot legislate the poor into freedom by legislating the wealthy out of freedom. What one person receives without working for, another person must work for without receiving. The government cannot give to anybody anything that the government does not first take from somebody else. When half of the people get the idea that they do not have to work because the other half is going to take care of them, and when the other half gets the idea that it does no good to work because somebody else is going to get what they work for, that my dear friend, is about the end of any nation. You cannot multiply wealth by dividing it." Dr. Adrian Rogers, 1931
15.3 Liberalism
One of the greatest problems liberalism faces is its desperate shortage of adherents who
recognize the brutal reality of an illiberal world, and who know that it is not possible to
preserve freedom and everything that goes with it unless the defenders are as hard, single-
minded and, when it becomes necessary, ruthless as our enemies - Bernard Levin in The
Times
16. Oor die Nongqai se Drumpel
- NTR
17. News from all over - The Police Post Bag / Nuus van
Heinde en Verre, Polisie-possak edm
17.1 Burglary in Florida – Piet van Zyl
(You just can't make this stuff up!!)
When southern Florida resident Nathan Radlich's house was burglarized recently, thieves ignored his wide screen plasma TV, his VCR, and even left his Rolex watch. What they did take, however, was a "generic white cardboard box filled with a grayish-white powder." (That's the way the police report described it.)
A spokesman for the Fort Lauderdale police said, that "it looked similar to high grade cocaine and they'd probably thought they'd hit the big time."
Later, Nathan stood in front of numerous TV cameras and pleaded with the burglars: "Please return the cremated remains of my sister, Gertrude. She died three years ago."
The next morning, the bullet-riddled corpse of a local drug dealer known as Hoochie Pevens was found on Nathan's doorstep. The cardboard box was there too; about half of Gertrude's ashes remained. Taped to the box was this note which said:
"Hoochie sold us the bogus blow, so we wasted Hoochie. Sorry we snorted your sister. No hard feelings. Have a nice day."
115
• For the real story look Hoochie Pevens up on Snopes: http://snopes.com/
17.2 Spitskop - Wakkerstroom: Willie du Plessis
Willie het ‘n foto van die laaste sneeu te Wakkerstroom gestuur. Dit was in Augustus. Die
eerste swaeltjies is ook hier opgemerk! Welkom lente!
17.3 Old friends - Andre Martinaglia, Cape Town
Thank you Hennie, for yet another copy of your wonderful ‘’e-Nongqai’’. I have recently traced some old colleagues like Tiny Nortje,Billy Cox and Louis Lubbe, all exJV Square policemen. On contacting Billy Cox, a short while later I was informed by him, that he and another colleague of mine ‘’Ross’’ Rosseau, who had been visiting him in Port Elizabeth, was present when he received the message, and was about to board a flight back to Johannesburg. ‘’Ross’’, and I were members of the Aliens C.I.D. Branch at JV Square. Both of us are probably the last of the remaining senior members of that unit who are still alive. Another member Manuel Caroto lives near me in Landsdowne in Cape Town. I can write quite an interesting story about our experiences. May God be with you and your family in this very difficult time.
Best Regards, Andre Martinaglia.
17.4 Logic 101 – from Jeff Manning in the UK
An interesting letter in the Australian Shooter Magazine: "If you consider that there has been
an average of 160 000 US troops in Iraq during the past 22 months, and a total of 2 112
deaths, that gives a firearm death rate of 60 per 100 000 soldiers. The firearm death rate in
Washington, DC, is 80.6 per 100 000 for the same period. That means you are about 25 per
cent more likely to be shot and killed in the US capital, which has some of the strictest gun
control laws in the US, than you are in Iraq.
116
Conclusion: The US should pull out of Washington.
17.5 DeWalt Nail Gun – Paul Els
A must have in every home in America! For everyone who would rather not have a gun in
the house! In view of the recent Supreme Court ruling, sales of this new product may
skyrocket. Washington thinks they are going to take away our guns, so check this out. I like
it!
NAIL GUNS! AND, you don't even have to REGISTER them or have LICENSES for them!
AND, you don't have to worry about them being CONCEALED!
Just a LOT of good stuff to do with THIS!
Once in awhile something so totally cool comes out that even a guy who doesn't normally
even know what he'd like for Father's Day or Christmas would immediately ask for it:
Thank you, DeWalt!!!
New Nail Gun, made by DeWalt
It can drive a 16-D nail through a 2x4 at 200 yards. This makes construction a breeze, you
can sit in your lawn chair and build a fence. Just get your wife to hold the fence boards in
place while you sit back, and relax and when she has the board in the right place, just fire
away.
With the hundred round magazine, you can build the fence with a minimum of reloading.
After a day of fence building with the new DeWalt Rapid fire nail gun, the wife will not ask
you to build or fix anything else, probably, ever again.
17.6 Groetnis uit Tanzanië - Piet van Zyl
117
Brig Hennie,
Groot vragskip en vissersboot vaar voor my hotel verby in Dar-es-Salaam.
Ek vlieg eerskomende Sondag weer terug na SA aangesien die seismiese werk hier eers op
lange baan geskuif is. Ek sal dus nou beslis die braai kan bywoon op 17 September.
Dankie, ek wou ook nog laat weet het dat ek die nuutste Nongqai baie geniet het.
Walk Tall
Piet.
18. Networking & “Let’s support one another”/ Netwerk & “Kom ons ondersteun Mekaar”
18.1 Versameling van ou SAP-items
Dana Kruger en Mark Newham maak ou polisie-goeters bymekaar!
18.2 Wanted Photographs & Documents & Books
Hennie Heymans is looking for old photographs, old albums, old documents, scrapbooks,
books on national security, the SA Police, other Police Forces and police magazines
especially Nongqai’s before 1942! DVD’s about the former SAP activities, newspaper
cuttings on police history as well as “SAP & military music” will be welcome.
19. THE MARKET PLACE / DIE MARK
- NTR
118
20. Wanted / Gesoek
Gesoek: Geliefde Generaal deur PW Grobbelaar: Hierdie boek oor die lewe van genl JMB Hertzog wat een van Suid-Afrika se groot leiers was! Hy is een van die mense wat ontsettende baie vermag het vir Suid-Afrika – tog is daar maar relatief min oor hom geskryf. Kontak – [email protected]
Wanted: Ross, D; May, R & Hook, R: The Royal
Canadian Mounted Police 1873 – 1987, ISBN 0-85045-834-X. Printed in Hong Kong – Osprey Publication: Men-at-Arms Series. During 1989 Brig Steve du Toit passed on a few pages that were copied from the above booklet. Contact – [email protected]
21. Stop Press: My Reistog na die Verlede – J van Wyk
MY REISTOG NA DIE VERLEDE: MY SKOOL LOOPBAAN EN MY POLISIE LOOPBAAN Ek het ’n nostalgiese reis genaamd “Die Rondte van Vader Cloete’’ beplan 6 maande vooruit vanaf Kaapstad deur die Vrystaat, na Natal en die Drakensberge. Daarna die Transkei, Ooskus langs via Bonnievale terug na Kaapstad. My eerste ontmoeting was met my skoolvriend George Funck nou 70. (Ek, Jan van Wyk, is nou 73.) Ons het saam groot geword, en later albei by die Suid-Afrikaanse Polisie aangesluit. George het tot die rang van Kaptein in die OVS gevorder, op pensioen gegaan en op sy plaas in Phillipolis afgetree. Hy het sedertdien die Balju vir daardie omgewing geword en werk nog steeds.
119
Naby Bloemfontein, en ek op Shannon skoolgegaan. Die Skool se naam het 3 keer verander, en heet nou die Primêre Skool ‘Koot Nieman’. Die skool akkommodeer 1200 leerlinge van alle rasse en het 32 Wit onderwysers. Eer is gebring aan een van my Juffrouens in Std 3 – ‘n Me. V. E. Hultzer. Met die skool leuse ‘VORENTOE BOONTOE’, was dit ’n voorreg om na al dié jare weer ’n besoek aan die skool te bring.
120
Waar ek my polisieloopbaan begin het:
Na kollege opleiding en wel op 10/05/1957 het ek my polisiebaan by die Sentraal-polisiekantoor in Loopstraat, Pietermaritzburg begin. Ek het begin met rondtediens (beat-
stap) in die strate saam met ’n swart konstabel. Fietspatrollie (Cycle Patrol) om leë huise te besoek was ’n voorreg. Na 2 jaar se volharding is ek bevorder na bemanningslid op ’n
121
Patrolliewa – wat ‘n vreugde!
S/A/Off E A van Wyk het my vergesel deur die gebou. Van Loop-str. is ek verplaas na Scottsville langs die renbaan. Ons was gehuisves in die Alexandraweg Kaserne. Vier lede kon enige kamer kies op die boonste vloer en my kamer maat was Padda Rheeder, ‘n Natal rugby speler saam met Keith Oxlee. Die onderkant van die gebou was S/A/Off. Jan Stander ondersoekbeampte vir Apartheid Wetgewing. Hy het later offisier geword.
Vandag is Alexandra weg een van die grootste polisiestasies in Pietermaritzburg. Hiervandaan het ek na Nottingham Road gereis en daar weggedraai na die manjifieke Drakensberge.
122
Foto is nou onlangs geneem, toe die groot sneeu geval het. Foto vertel die storie. Nadat ek Sersant geword het, is ek vanaf Pietermaritzburg na SAP Lotheni verplaas. Die Polisiestasie was op ‘n plaas genoemd ‘Borrerey’ geleë. Dit is sedertdien gesloop en die eienaar is tans besig om ‘n nuwe gebou op dié plek op te rig. SAP Lotheni het mettertyd verskuif tot naby die Handelshuis en dié perseel huisves vandag die Veediefstaleenheid. In my tyd was ons vervoermiddel ‘n Landrover en 3 perde. Perdestalle in die agtergrond. Eienaars lewe vandag nog.
123
Die eienaars van die plaas is Duncun en Anne Maclean. (90 en 78jr) Ek was ook te Himeville gestasioneer saam met adj-off WKnight, later Kol te SAP. Hoofkantoor, Pretoria. Coleford, te Bushman’s Nek is later gesluit, en Himeville uitgebrei. Bushman’s Nek is later weer heropen’
124
Bushmansnek c1950 – 1960:
So het Bushmansnek in 1960 daar uit gesien. Sersant Kitching was alleen daar gestasioneer. Sy seun is oud-brig Kitching. Hy het onlangs in Port-Natal as ‘n brigadier afgetree. Bushmansnek is weer in 1976 geopen en kaptein Thinus Botha is tans die Bevelvoerder. Tans funksioneer Bushmansnek as ‘n Grenspos vir die beheer van slegs voetgangers en Perderuiters/vrag. Botha het geskiedkundige foto’s in sy kantoor van polisiemanne sedert 1920. Foto’s wat hy by Robin Church bekom het - wat vroeër die plaas ‘New England’ bewoon het. Botha het die foto’s op die plaas ontdek. Ongelukkig moes ek foto’s van foto’s neem - derhalwe die verswakte kwaliteit. Nooit geweet dat daar in daardie vroeër tye reeds gevestigde polisiestasies in hierdie omgewing was nie. Kyk na die uniforms en berede drag. Dit wil voorkom asof hulle in sinkplaatgeboue gehuisves was. Kinders is ook daar groot gemaak. Kapt. Botha deel mee dat hulle meestal by oorgrens misdaad betrokke is, maar bedien ook, vanselfsprekend, die plaaslike gemeenskap. Hulle werk nog steeds met perde en het ‘n getalsterkte van ongeveer 20 lede.
125
126
127
Coleford Polisiestasie soos hy gelyk het toe ek daar gestasioneer was. Die stasie is later toegemaak.
Die ou stasie is ontwikkel tot die ‘’Coleford Natuur Reservaat soos dit vandag nog daar uitsien. Hy het ‘n nuwe dak gekry. Alexanderbaai se era 1965-66
Ek het mede oudkollegas opgesoek wat in Alexanderbaai saam met my gewerk en die bergute ‘Ou Groot Wiel opgepas het. Ek het Andre Nel in Ladysmith Natal opgespoor.
128
(Indien iemand belangstel, ek het almal se telefoonnommers). Na 45 jaar het hy my dadelik herken. Ek moes seker ‘n hardegat sersant gewees het dat almal my nou nog dadelik herken? Op my roete het ek ook ‘n legendariese persoonlikheid gaan opsoek - Dirk C. (Bokbek)
Linde. Hy het op Worcester afgetree, en hom op die druiwe bedryf toegespits. Hy is tans werksaam by ‘n uitvoer onderneming in Bonnievale genaamd Oudekraal. Hy was lank in Umtata in die Mobiele Eenheid gestasioneer en vir Umtata Rugby gespeel. Daar het hy sy bynaam gekry. Na afloop van ‘n goeie rugbywedstryd het die kolonel-in-bevel hom aan sy baard gegryp en gelukgewens met die volgende woorde - “Mooi Bokbek”. Hy was saam met ons in Alexanderbaai en het ook daar vir Namakwaland uitgedraf. Hy is tans ietwat groter as ons huidige slotte! Floors Coetzee was die stoutse man in Alexanderbaai. Baie goeie rugbyspeler en het hom later in Paarl gevestig. Hy woon nou in Durbanville. Gedurende my soektog na oud-Alexanderbaai SAP lede het ek nog ‘n oud-lid na 45 jaar raak geloop - Rudi du Plooy, Raadslid vir Malmesbury. Woon tans in Roos straat 16, Riebeek Kasteel.
129
130
Fluit-fluit my storie is uit! Dankie Jan – Loopstraat se polisiestasie was eers die NGR-hoofkantoor. (Natal Government Railways). ‘n Pragtige gebou! Genl Hennie de Witt het in die kaserne op die tweede vloer gewoon. In die laat 1970’s was die Natal Veiligheidstak op die tweede vloer – my kantoor het op Loopstraat uitgekyk. (In die “ou” dae het Pietermaritzburg se eie onafhanklike munisipale- of gemeente polisie gehad.) Alexandraweg is die ou Natal Police se hoofkantoor gewees. Pragtige historiese gebou! Die SAP het Pietermaritzburg vanaf Alexanderweg bedien totdat hulle die gemeente polisie oorgeneem het. Die NGR gebou is toe later bekom om as Sentraal polisiestasie te dien. Het jy miskien die kaptein Botha se telefoonnommer? Ek sal graag met hom wil skakel aangesien ek graag afgetasde kopieë van sy oorspronklike foto’s wil bekom.
Last word from Piet-Patu: A Police Officer in the UK
Question
How do you tell the difference between a British Police Officer, an Australian Police Officer
and an American Police Officer?
Answer
First - Lets pose the following question: You're on duty by yourself walking on a deserted
street late at night. Suddenly, an armed man with a huge knife comes around the corner,
locks eyes with you, screams obscenities, raises the knife, and lunges at you. You are
carrying a Glock .40, and you are an expert shot, however you have only a split second to
react before he reaches you.
What do you do?
British Police Officer
Firstly the officer must consider the man's Human Rights. 1) Does the man look poor or oppressed? 2) Is he newly arrived in this country and does not yet understand the law? 3) Have I ever done anything to him that would inspire him to attack? 4) Am I dressed provocatively? 5) Could I run away? 6) Could I possibly swing my gun like a club and knock the knife out of his hand? 7) Should I try and negotiate with him to discuss his wrong doings? 8) Does the Glock have appropriate safety built into it? 9) Why am I carrying a loaded gun anyway, and what kind of message does this send to society? 10) Does he definitely want to kill me, or would he be content just to wound me?
131
11) If I were to grab his knees and hold on, would he still want to stab and kill me? 12) If I raise my gun and he turns and runs away, do I get blamed if he falls over, knocks his head and kills himself? 13) If I shoot and wound him, and lose the subsequent court case, does he have the opportunity to sue me, cost me my job, my credibility and the loss of my family home?
AUSTRALIAN POLICE OFFICER
BANG! AMERICAN POLICE OFFICER BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! BANG! click'.... (Sergeant arrives at scene later and remarks: 'Nice grouping!
22. Indemnity / Vrywaring
Die e-Nongqai bevat die uiteenlopende en diverse persoonlike menings van verskillende korrespondente en die opsteller van e-Nongqai kan nie vir enige deel van die inhoud daarvan in sy persoonlike hoedanigheid verantwoordelik gehou word nie.
The e-Nongqai contains various and sundry personal opinions of different correspondents and the compiler of e-Nongqai cannot be held responsible for any of their comments.
Enige advertensies of enige sake voortspruitend is tussen u en die ander party.
23. Next edition / Volgende uitgawe Special Edition: DV soon after the Sheep-braai of 17 September 2011
Spesiale uitgawe: DV na 17 September 2011 na afloop van die SAP skaapbraai.
24. Conclusion / Slot
Greetings,
Walk Tall. Take care. Salute!
Your Van Driver and Section Sergeant: No 43630 Hennie Heymans. © 2011