environmental management plan format ......municipalities: stip, karbinci, sveti nikole, kumanovo...

MACEDONIAN TRANSMISSION SYSTEM OPERATOR

REPUBLIC OF MACEDONIA

ELECTRIC POWER DEVELOPMENT PROJECT

ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN FORMAT

FOR

”CONSTRUCTION OF 400 KV OVERHEAD TRANSMISSION LINE S/S STIP (MACEDONIA) – S/S NIS (SERBIA) ”

SECTION:

S/S STIP – MACEDONIAN-SERBIAN BORDER

December, 2010

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

wb371432

Typewritten Text

E2638 V3

ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN FORMAT CONSTRUCTION OF 400 KV OVERHEAD TRANSMISSION LINE S/S STIP (MACEDONIA) – MACEDNOIAN SERBIAN BORDER

A. Project Description The overhead 400 kV transmission line for connecting the power grids of the Republic of Macedonia and the Republic of Serbia will significantly improve the quality and flexibility of the power supply in the region.This cross-border connection will improve the conditions for a safe and secure transfer of greater power potential between the two countries.The construction and future operation of this transmission line between Macedonia and Serbia, in combination with implementation of projects for the new 400 kV transmission lines to Greece (Bitola – Florina) and to Bulgaria (Stip-Chervena Mogila) will strengthen the entire capacity of the power system corridor North-South.The planned transmission line will be designed and constructed in compliance with the current Regulation on the Technical Rules for Construction of Overhead Power Lines with Nominal Voltage of 1kV to 400 kV, as well as the current standards, rules and regulations applicable in the Republic of Macedonia. The entire life cycle of the project includes the following phases:

o Selection of an adequate corridor for the route of the transmission lineThis phase has been realised through (i) identifying the potential alternative routes, (ii) assessment of the feasibility thereof and (iii) selection of the most favourable alternative.

o This phase is underway (being undertaken by an electrical contractor appointed by MEPSO) and includes preparation of relevant planning documentation, including technical and design documentation and analysis of the environment aspects. The planning documentation will be prepared in accordance with the requirements of the current Macedonian and international legislation for these type of facilities.

o Construction phase. Activities of this phase will include construction activities and installation of the necessary infrastructure and equipment.

o Operational phase . This project phase will include actual operation of the transmission line, including maintenance and control.

o Decommisioning and closure of installation. This phase will include measures for recultivation and future use of the area, as well as measures for managing the impact on the environment during the post-project period.

All the components of the interconnection 400kV transmission line SS Stip – Macedonian-Serbian broder (towers, foundation, conductors, protective wires and insulators) and their elements will be designed, produced, tested and installed according to the standards of the 400 kV grid in Macedonia. The entire equipment must be designed and constructed in the manner that will ensure safe operation in the ambient conditions that exist in the area where the transmission line is to be built, and under various energy transfers and voltageconditions that might occur during the operaton of the transmission grid. The basic technical parameters of the transmission line are presented in the following table: Table – Review of technical parameters of the 400kV interconnection transmission line Parameter Characteristic Nominal voltage 400 kV Type of towers Steel-bar hot zinc-coated, with horizontally placed conductors, two per phase and two

protective wires Foundation Typical solutions, depending on the engineering and geo-mechanical parameters of the

ground. Protection against corrosion of anchor segment, 50 cm above the level of the terrain.

Conductor √ Number per phases: 2 √ Material: AlFe


√ Section: 490/65 mm2 √ Maximum work strain: According to valid regulations

Protective wire Two earth-lead wires in horizontal lowland: • First: Alumoweld hawser with diameter of 126.1 mm2, labeled AWG 19/9 • Second: Protective hawser with optic fiber, OPGW with 48 fibers (Mechanical and electric characteristics will correspond to classic protective hawser)

Insulators • Type of insulator: - On the line: Phase, massive, porcelain insulator of the type 75/21+20=160 or glass

hanging insulators U-160 - On the portal: Glass hanging, of the type U-160

• Type of insulator chain: According to the regulations Earthing of towers • Specific resistance of the ground: According to the terrain measurements of specific

places and use of typical earthing • Material: Circular zinc-coated steel • Dimensions: Minimum diameter �∅10 mm

Connective equipment Connective materials for the planned insulators are hot zinc-coated. Climate parameters √ Wind pressure: 75 daN/m2

√ Burden from ice and snow: 1,6 x 0,18√d daN/m2 √ External temperature:

- Maximum + 40 °С - Minimum - 20 °С

Safety hight At least 1 m higher than the prescribed in the Regulation, ,to take into account conductor fatigue, intensive construction of near-by facilities, use of agricultural machinery, etc.

The corridor of the route for the transmission line is in Eastern Macedonia, on the territory of five municipalities: Stip, Karbinci, Sveti Nikole, Kumanovo and Staro Nagorichane. The route runs from the newly planned portal in the existing SS 400/110kV Stip, in the area “Ramnishte” to the area “Jelena Glava” at the Macedonian-Serbian border. The route is approximately 70 km long. According to its morphology, the route of the transmission line passes through several valleys, while part of the route passes through low mountain regions.


B. EIA Study PROJECT JUSTIFICATION AND CONLCUSION

INTRODUCTION This part includes an assessment of how the project for establishment of 400 kV interconnective transmission line between Macedonia and Serbia, contributes to the efforts of Republic of Macedonia to achieve the objectives of sustainable development. It also includes a review of the project data and information that support and justify the project implementation. Primary benefits of the project can be summarized as follows:

• Improvement of the conditions for transfer of eletricity between Macedonia and Serbia. • Improvement of the quality, reliability and flexibility of the power supply systems in the region. • Increasing the overall capacity of electric energy corridor north - south. • Improving power line voltage profiles of electrical systems. • Reduction of the energy overloads of the existing power supply grid.

SUSTAINABLE DEVELOPMENT The basic principles of the sustainable development concept include:

• "Precautionary Principle" according to which, if there is reasonable suspicion that a particular activity may cause harmful effects on the environment, necessary measures for protection are taken, before scientific evidence shows that such adverse consequences could occur.

• Inter-generational equity, whereby the present generation should ensure the maintenance and promotion of healthy, diverse, and productive environment for future generations.

• Conservation of biodiversity and ecological integrity. The reasons that juastify the project regarding the principles of sustainable development are described below.

Precautionary Principle MEPSO adopted the precautionary principle, through the process of designing the transmission line and proposed measures for mitigation of potential environmental impacts. MEPSO will conduct monitoring of environmental impacts. In the event of an outbreak and recording deviations in terms of expected conditions they will investigate them, and implement appropriate measures for prevention of adverse effects on the environment. The proposed transmission line will use proven modern technology, with known impacts and effects on the environment, which in turn, allow known and effective measures and procedures for management and control.

Inter-generation equity The proposed transmission line will contribute to meeting the current and future demand for energy in the region.


The successful implementation of the project for establishment of 400 kV interconnective transmission line, according to the guidelines given in this study, will provide safer and more stable electricity supply for future generations, without environmental degradation. It will contribute to improving the situation and conditions for further economic development and increased social benefits.

Conservation of biodiversity and ecological integrity During the implementation of various project phases, certain measures for reduction of impacts on biodiversity will be implemented. Accordingly, the proposed project will not cause significant impacts on biodiversity and ecological integrity of the area along the route of the transmission line. ENVIRONMENTAL IMPACT ASSESSMENT According to the requirements stipulated in the Law on Environment and the relevant secondary legislation, the planning process of the project for construction of interconnective transmission line includes analysis environmental protection aspects. The main results of the evaluation of environmental impacts are provided in continuation. According to the results of the analysis, where necessary, measures will be taken to reduce impacts and to contribute toward sustainable environmental management.

Electro - magnetic fields EMF are result of the generation, transmission, distribution, and use of electricity. They are present in the vicinity of the operating electrical equipment. The intensity of the electric field is measured in the unit "volt per meter" (V / m), and varies in function of the differences of the potentials between the conductors, land and nearby objects. The magnetic fields are described using the concept of density flux (magnetic induction). These fields are measured in unit "Tesla" (T). The intensity of the EMF from transmission installations depends on the voltage level of the line, and progressively decreases with the increase of the distance from the conductor.

Previous measurements of the values of EMF by various institutions, for relatively low security level of phase conductor, from 10 meters above the ground, determined an electric field of 6.7 kV / m, and magnetic induction of 42.9 μT. Taking into account the defined limit values for exposure to EMF, it can be concluded that this, and higher altitudes of the phase conductor, the temporary presence of people in the vicinity of 400 kV transmission line, is not likely to have a harmful effect on their health. Through implementation of appropriate design and operational measures, MEPSO will provide conditions for elimination of the effects of EMF on human health. These measures include: (i) proper selection of locations for towers / spreading of the route in terms of settlements, (ii) respecting the technical specifications for minimum height of conductors, and (iii) monitoring and measuring the levels of EMF - control the eventual exceeding of the limit values of exposure, during the operational phase of the transmission line.

Flora and fauna With the implementation of appropriate measures and activities in the phases of design, construction, and operation, the transmission line will not cause serious negative effect on biotope composition of the area, natural habitats, flora and fauna.


Due to careful planning of the route of the transmission line, the need for clearing vegetation, trees and forest covers is was reduced to a minimum.

Geology and soil Expected impacts of the transmission line on the geological structures and soil in the phase of construction would be in the form of degradation and soil erosion, and violation of certain geological formations. The risk of erosion of soil is limited, mainly to localities where the towers will be prepared, assembled, and installed. With the implementation of good construction practice, the likely impacts will be controlled, and are not expected to cause serious adverse effects.

Air quality The potential impacts from dust emissions on local air quality during the construction phase will be reduced through the proposed measures. During its operation, the transmission line will have no harmful gas emissions into the ambient air.

Hydrology and water quality The potential impacts on the quality of surface water may occur as a result of erosion and sedimentation, and inadequate waste management. Measures have been proposed, to reduce potential impacts, and their implementation will allow a negligible impact effect on water quality. During the construction of the transmission line, no impact on groundwater is expected, because the construction works include shallow pits.

Noise Emission of noise during the construction phase is imminent. Having in mind the distance of most of the individual locations of the towers from the settlements, and the fact that the issue of construction noise is short term and of discontinued nature, significant and irreversible impact on the environment and local population is not expected. Through adoption of good construction practice, the noise levels will be within the emission limit values. During its operational phase, the transmission line will generate harmful noise emmisions in the immediate surroundings and environment. In this phase, there is possible occurrence of disturbing noise due to the corona effect, i.e. electrical discharges around the conductor cables. The corona effect is a common phenomenon associated with all energy transmission lines. The noise from the corona effect is directly depending on certain physical parameters of the environment, particularly the presence of forest belts, morphology of the terrain, etc. The corona effect in the transmissions lines has been explored in detail in the recent decades. Consequently, the corona effect is known, and when designing the transmission lines, measures for its minimization are implemented, particularly for high-voltage transmission lines with voltage levels above 300 kV. Proper choice of conductor dimensions for the transmission line will reduce the localized electric blast on the air on the surface of the conductor, and will further reduce the surface gradient on the same level that would cause very small and negligible corona activity.

Visual aspects

At certain sites, the new 400 kV interconnective transmission line causes limited visual changes to the existing landscape and scenery. Because of (i) the relatively thin design of the towers and (ii) the principle of selection


of the route corridor, which is parallel with already existing structures / transmission line, as well as (iii) significant distances from settlements, the visual effect of the transmission line will be insignificant. Noticeable visual change will occur only at points where the transmission line crosses with roads and places of bridging deep valleys and ravines.

Cultural heritage If artifacts are found during excavations, or there are indications that on certain sites along the route of the transmission line there is an archaeological good, the construction work will be terminated. The specific sites will be secured and temporarily protected to avoid any negative implications for their security and status.

Waste management During its life cycle, the transmission line will create different types and fractions of waste, including municipal waste, packaging waste and waste from construction activities. Additionally, creation of minor quantities of certain fractions of hazardous waste is expected. During its life cycle, the transmission line will have an established and implemented optimal approach for waste management. This approach will be in compliance with the requirements and obligations set out in the Macedonian legislation in the field of waste management. CONCLUSION The interconnective 400 kV transmission line between Macedonia and Serbia represents an important energy initiative and effort to improving the quality, reliability and flexibility of electricity supply in the region. Bearing in mind the results of the study for environmental impact assessment, and the principles of sustainable development, the construction and operation of the interconnective 400 kV transmission line is justified because:

Environmental issues related to all stages of the life cycle of the transmission line are fully identified and taken into account.

The assessment of the environmental impacts is based on best available information and consideration of cumulative impacts.

The identified likely impacts can be eliminated or reduced and, therefore, the proposed transmission line is not a threat for serious or irreversible damage to the environment.

The proposed transmission line will not cause impacts on biodiversity and ecological integrity of the area.

The environmental impacts associated with the proposed project are identified, and addressed in this study according to the requirements of the Macedonian regulation for EIA, best international practices and guidelines in the EIA scoping report, submitted by the Ministry of Environment and Physical Planning. MEPSO will implement the proposed measures for reduction of the environmental impacts, to ensure that the effects are maintained at acceptable levels throughout the life cycle of the interconnective transmission line. During the preparation of this study, no significant negative impacts on environment and human health were determined. The identified impacts are standard, and can be avoided or reduced through the implementation of appropriate measures and controls.

ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN FORMAT CONSTRUCTION OF 400 KV OVERHEAD TRANSMISSION LINE S/S STIP (MACEDONIA) – MACEDNOIAN S

ERBIAN BORDER

A. MITIGATION PLAN Project phase Issue Mitigation measure Cost of Mitigation

(If Substantial) Responsibility Start date End date

Human health

Human health (electro - magnetic fields)

• Appropriate selection of the towers locations / spreading of the route in relation to settlements

• Compliance with technical specifications for minimum height of the conductors

Designer / Investor

Biological diversity

Habitats with: • halophytic vegetation • hilly pastures on limestone

In the process of planning / designing of the access roads and tower locations, to avoid sites on which significant habitats have been registered.

Designer / Investor

• Endemic species of flora • IUCN Species list

In the process of planning / designing of the access roads to avoid sites with determined coordinates on which endemic species and globally important species have been registered.

Designer / Investor

Ground fauna of vertebrates and invertebrates

Planning / designing of the access roads through maximum use of existing roads. If this is impossible, then they can be planned into habitats with poor vegetation.

Designer / Investor

Desig

n

• Fauna of Birds • Birds of Prey: (i) Golden Eagle in the v.

Orel (ii) Imperial eagle in the v.

D. Gjugjance • Vicinity of wetlands

(r.Pchinja)

Design measures for reduction of the danger of collision with birds, according the recommendations of relevant international documents and guidelines. • Conductors and isolators • Diverters and flashing diverters for birds.

Designer / Investor through an expert organization


Project phase Issue Mitigation measure Cost of Mitigation

(If Substantial) Responsibility ∗) Start date End date

• Geology, soils • Quality of surface waters • Erosion

Adoption of good construction practice and construction zones management

contractor / investor

according to the procurement plan / construction dinamics


• Air quality • Dust emissions

• Adoption of good construction practice and construction zones management

• Dispersion of water at construction areas, for reduction of emissions of dust.




Waste management • Selection / reuse, recycling target waste

fractions • Removal of other factions by a licensed

service provider contractor /

investor



Noise

• Adoption of good construction practice. • Taking additional operational activities

and measures for compliance of the noise levels with the emission limit values.



according to the procurement plan / construction dinamics Co

nstru

ction

/ 1

Cultural and archeological heritage

If artifacts are found during excavations, or there are indications that on certain sites along the route of the transmission line there is an archaeological good, the construction work will be terminated, and the competent public institution for protection of cultural heritage will be promptly notified. The work contractor shall be obliged to comply with Macedonian legal requirements in a case of accidental archeological discovery.







Biological diversity

General measures

• Use of existing access roads. • Prohibition and prevention of activities that

would annoy the autochthonous flora and fauna, particulary (i) the collection of medicinal plants, mushrooms and fruits, (ii) collecting snails, (iii) disturbance and hunting of game, birds, etc., (iv) collection of eggs from birds and other.

• Prohibition of starting a fire. • Fencing construction zones with heavy

machinery.




• Habitats with halophytic vegetation

• Habitats with hilly pastures on limestone

Careful execution of the construction work at localities where on contact, the two communities - Astragalo-Morinetum and Chrysopogon gryllus comm. mosaicly develop. For construction purpose, the surfaces on which community Chrysopogon gryllus has been developed can be used. This habitat is not endangered and is widely spread in Macedonia. Compulsory presence of a botanist in the field of construction activities is recommended.




Cons

tructi

on / 2

Endemic species: • Salvia jurisicii, (IUCN) • Onobrychis megalophylla • Verbascum lesnovoensis

Avoidance of construction works, for the preservation of populations of these endemic species. If construction work is inevitable, measures for dislocation of populations of similar items with similar, ecological conditions have to be taken. Compulsory presence of a botanist in the field of construction activities is recommended.







Cons

tructi

on / 3

Fauna of vertebrates and invertebrates, with emphasis on species of national and European importance

• Execution of measures designed to reduce hazards to birds

• Construction of pits for foundaments according precise dynamics.

• To avoid leaving open pits for a longer period, because of the possibility for immigration of reptiles, mammals or insects.




• Quality of surface waters and soil

• Erosion

• Maintenance of access roads • Prevention of leakage of fuels, oils,

chemicals. investor continuously

Noise Regular control of transmission line conductors and vibration absorbers, to eliminate the potential impact of noise due to corona effect.

investor continuously

Electro-magnetic fileds

Monitoring and measuring the levels of EMF - control the eventual exceeding of the limit values for exposure. Macedonia has no regulation regarding EMF. The recommendations of ICNPR and EU will be followed.

investor / licenced company for EMF measurement

continuously

Oper

ation

• Fauna of Birds • Birds of Prey: (iii) Golden Eagle in the v.

Orel (iv) Imperial eagle in the v.

D. Gjugjance • Vicinity of wetlands

(r.Pchinja)

• Control of the efficiency of the measures / devices for reduction of the hazards to birds

• Continuous monitoring (at least the first 3-5 years) of the impact on the fauna of birds.

investor investor from an expert organization

continuously

∗) Responsibilities of the contractor will be specified in the tender documentation for construction works

ENVIRONMENTAL MANAGEMENT PLAN FORMAT CONSTRUCTION OF 400 KV OVERHEAD TRANSMISSION LINE S/S STIP (MACEDONIA) – MACEDNOIAN

SERBIAN BORDER

B. MONITORING PLAN for OHTL

Project phase

What parameter is to be monitored?

Where is the parameter to

be monitored?

How is the parameter to be monitored/ type

of monitoring equipment?

When is the parameter to

be monitored-frequency of

measurement or continuous?

Monitoring Cost What is the cost of

equipment or contractor charges

to perform monitoring?

Responsibility Start date End date

Human health: • Design measures to reduce

the risk of electro-magnetic fields (EMF)

along the route (near the settlements)

Control of the project documentation

stage of detailed design Designer /

Investor continuously in the phase of detailed design

Desig

n Biodiversity: • Utilization of existing

access roads / planning of new roads

• Micro locating of the towers • Design measures to reduce

the danger of collision with birds

along the route (determined sites)

Control of the project documentation

stage of detailed design Designer /

Investor continuously in the phase of detailed design


Project phase



be monitored?










• Geology, soils • Quality of surface waters • Erosion

along the route Visual construction phase

• Air quality • Dust emissions along the route Visual

construction phase (dry and windy periods)

Waste management along the route Visual construction phase

Noise along the route Instrument for measuring noise

during intensive construction activities

Investor (technical supervision)

Cultural and archeological heritage along the route Visual construction phase

Investor / (Administration for cultural heritage)

Cons

tructi

on

Biodiversity: • fragmentation of habitats • construction of access

roads / tower in the area of vulnerable habitats

• conservation of populations of endemic species

• installation of measures (equipment) for reduction of the impacts on birds

along the route (at certain critical localities)

Visual / Expert advices

seasonal (vegetation periods of plants, etc.) / in relevant construction stages

Investor / (Administration for Environment – MEPP)

Acco

rding

plan

/ con

struc

tion d

ynam

ics

Acco

rding

plan

/ con

struc

tion d

ynam

ics


Project phase



be monitored?










• Surface water quality and soils

• Erosion along the route Visual periodicly

(once a year) continuosly continuosly

Noise

along the route at locations where audio-noise from corona effect has been reported

Instrument for measuring noise

upon compliant by concerned party

Investor (Maintainance Unit)

Electro-magnetic fields (EMF) along the route Equipment for measuring EMF

after putting it into function / if necessary, if the standards for EMF are not met

Investor (company licenced for EMF measurement)

Oper

ation

Biodiversity: • Monitoring the effect of

measures (equipment) for reduction of the impacts on birds (number of collisions / electrocution with fatal outcome for birds)

along the route (determined critical localities)

Visual seasonal Investor (Administration for Environment – MEPP)

continuosly continuosly


C. Consultation with Local NGOs and project-affected groups

• Public Announcment (Appendix 1) On 24. February 2010 investor AD MEPSO has submitted a draft EIA study of the

construction of overhead transmission line 400 kV S/S Stip – Macedonian Serbian Border to the Ministry of Environment and Physical Planning. According to legal requirements the competent authority - MoEPP made available a draft version of the Study on the premises of the Office of Public Relations of the MoEPP and their web site and inform the public about maintaining the public hearing and an opportunity to provide insight and comments by public on the draft version of the study.

• Public Meetings First meeting

Date:May, 11, 2010. Time: 16:00 hour Location: Assembly Hall, Municipality Stip,

Second meeting Date:July, 21, 2010. Time: 16:00 hour Location: Assembly Hall, City of Sveti Nikole,

• List of people who attend on the Public Hearning (Appendix 2)

• Meeting Program

1. Introduction – Vlatko Cvetanovski from MoEPP in Stip, Zoran Bosev from MoEPP in Sveti Nikole 2. In the name of investor - Elizabeta Siljanovska – Atanasova, MEPSO 3. Presentation of consultants (Appendix 3) 4. Discusion - All

• Meeting Minutes (Appendix 4)

• Reports on the adequacy of the EIA study by the commission from the MEPP(Appendix 5)

• Resolution related to granting of No Objection on Environment Impact Assessment Study for Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border(Appendix 6)


D. Reporting

The contractor has full obligation of the implementation of the EMP, which also includes

subcontracting of specialized consultants (for example botanist) or monitoring companies (for example noise monitoring) and conveying the content of the EMP to the workers on the site. The contractor will report to supervising engineer on the implementation and status of the same. The supervising engineer will during its regular site visits monitor the implementation of the EMP as per mitigation and monitoring tables. The supervising engineer will provide quarterly reports to MEPSO. The report can also contain photographs as proof of implementation of adequate mitigation or monitoring measures In addition to reporting on EMP, the supervising engineer will report on any public complaint or public issues that might be raised during construction phase as well as major issues, changes or occurrences besides those identified in the EMP, immediately as they are aware of the possibility of such issues arising

MEPSO will provide semi-annual reports to the Bank on the status of the subprojects with respect to the environmental safeguards. This report will clearly indicate if any issues aside from those identified in the EMP arose, or not. The report will follow the outline given in Appendix 7.


Appendix 1


Public Announcement


Appendix 2


List of people who attend on the Public Meeting

List of the people who attend on the Public meeting in municipality Stip, 11 of May 2010

List of the people who attend on the Public meeting in municipality Sv.Nikole, 21 of July 2010


Appendix 3

www.wyg.com

Date

WYG InternationalInfrastructure Projects in the Western Balkans

Albania Bosnia &

Herzegovina

Croatia Macedonia Kosovo Montenegro Serbia

www.wyg.com

Оцена на влијанието врз

животната средина

од интерконективен

400 kV далекувод

ТС Штип (Maк) – ТС Ниш (Срб)

секција:

ТС Штип – мак-срп граница

www.wyg.com

Носител на проект

� Предлагач и инвеститор на проектот е

МЕПСО - Македонскиот електро преносен систем

оператор.

� Светската Банка ја разгледува можноста да се

вклучи во финансирање на имплементацијата на

проектот.

www.wyg.com

Експертски тим за изработка на ОВЖС

� М-р Константин Сидеровски, консултант за животна средина, одговорен експерт за ОВЖС

� Академик проф. Д-р Владо Матевски, експерт за биолошкаразновидност (хабитати и флора)

� Проф. Д-р Бранко Мицевски, експерт за биолошкаразновидност (фауна)

� Г-дин Митко Димов, експерт за геологија и води

www.wyg.com

Придобивки од проектот

Придобивките од проектот се следните:

� Унапредување на условите за пренос на електрична енергија и моќностпомеѓу електроенергетските системи на Македонија и Србија.

� Подобрување на квалитетот, доверливоста и флексибилноста наелектроенергетскиот систем за снабдување со електрична енергија ворегионот.

� Зголемување на севкупниот преносен капацитет на електро-енергетскиоткоридор север - југ.

� Унапредување на напонските прилики на електроенергетските системи.

� Редуцирање на присуството на енергетските преоптоварувања напостојната електро-преносна мрежа.

www.wyg.com

Планирање на проектот во контекст на аспектите наживотната средина

� Проектниот предлог за изградба на 400 kV интерконективен далекуводмеѓу Македонија и Србија е вклучен во Уредбата за определување на

проектите и за критериумите врз основа на кои се утврдува

потребата за спроведување на постапката за оцена на влијанијата

врз животната средина, во Прилог I, точка 17 – Поставување надалекуводи и други електроенергетски објекти со 110 kV или повисоконапонско ниво и со должина повеќе од 15 km.

� Надлежен орган за спроведување на постапката за ОВЖС еМинистерството за животна средина и просторно планирање, кое гоизвести инвеститорот - МЕПСО за потребата од спроведување на ОВЖСи го определи обемот на студијата за ОВЖС.

� Студијата е изготвена согласно утврдениот обем од страна на МЖСПП истандардите за ОВЖС на Светската Банка.

www.wyg.com

Консултации и објавување на документите за ОВЖС

� Известувањето за намера за спроведување на проектот еобјавено на:

� Интернет страницата на МЕПСО (www.mepso.com.mk)

� Интернет страницата на МЖСПП (www.moepp.gov.mk)

� Извештајот за обемот на ОВЖС е објавен на:

� Интернет страницата на МЖСПП (www.moepp.gov.mk)

� Студијата за ОВЖС:

� е објавена на интернет страницата на МЖСПП (www.moepp.gov.mk)

� изложана на увид на јавноста во Канцеларијата за комуникација сојавност при МЖСПП

� доставена на увид до општините на чија територија ќе се спроведувапроектот

� Соодветно, на интернет страницата на МЖСПП ќе бидат објавени:

� Записниците од одржаните јавни расправи

� Прегледот на адекватноста на студијата за ОВЖС, и

� Решението за спроведување на проектот

www.wyg.com

Разгледани алтернативи

Во подготвителната фазана проектот, во 2008 година, MEПСО спроведепостапка за за избор наоптимална траса напланираниот 400 kV далекувод.

Резултатите од овојпроцес се дадени воизвештајот:

“Избор на оптималенкоридор на траса за 400 kV интерконективендалекувод ТС Штип –македонско – српскаграница”.

www.wyg.com

Цели на Студија за ОВЖС

Основна цел:

� Идентификација на базните услови на животната

средина, како и основните социо-економски услови воподрачјето каде ќе се спроведува проектот

� Предвидување и опис на веројатните ефекти / влијанија

од проектот

� Предлог мерки за намалување на влијанијата, каде тоае неопходно

� План за управување со животната средина

www.wyg.com

Животен циклус на Проектот

� Избор на соодветен коридор на трасата на далекуводот. Оваа фаза ереализирана, преку (i) идентификување на потенцијални алтернативни траси, (ii) евалуација на физибилноста на истите и (iii) избор на најповолнаалтернатива.

� Фаза на планирање и проектирање. Оваа фаза е во тек и истата опфаќаизработка на соодветна планска документација, вклучително техничко-проектнадокументација и анализа на аспектите на животната средина. Планскатадокументација ќе биде изработена согласно барањата на позитивнатамакедонска и интернационална регулатива за овој вид на објекти.

� Фаза на изградба. Активностите во оваа фаза ќе вклучат активности заизградба и инсталирање на потребна инфраструктура и опрема.

� Оперативна фаза. Оваа проектна фаза ќе вклучи практично функционирање навоспоставениот далекуводот, вклучително одржување и контрола на истиот.

� Престанување со работа и затворање на инсталацијата. Оваа фаза ќепредвиди мерки за рекултивација и идно користење на просторот, како и меркиза управување со влијанијата врз ж.средина во пост-проектниот период.

www.wyg.com

Географски опсегна 400 kV ДВ

� Општини:� Штип

� Карбинци

� Свети Николе

� Куманово

� Старо Нагоричане

� Должина: 70 km

� Население воблизина накоридорот на ДВ: 4.307 жители, илипомалку од 2.5 % однаселението наопштините.

www.wyg.com

Главни влијанија

� Фаза на изградба:

� Бучава

� Квалитет на воздух

� Биолошка разновидност

� Управување со цврт отпад

� Влијание врз води

� Оперативна фаза:

� Електро-магнетни полиња

� Биодиверзитет

� Визуелни аспекти

www.wyg.com

Опис на влијанија и на мерки за намалување

� Електро-магнетни полиња (ЕМП) / 1:

� ЕМП се резултат на производство, пренос, дистрибуција и користење наелектрична енергија. ЕМП се присутни во околината на оперативна електричнаопрема.

� Далекуводите создаваат ниско-фреквентни ЕМП

� Јачината на ЕМП од ДВ зависи од напонското ниво на истите, и прогресивно сенамалува со зголемување на растојанието од проводниците.

� Во изминатиот период од околу 25 години, извршени се интензивни истражувањаза утврдување на влијанието и штетноста на овие полиња во однос на здравјетона луѓето. Сепак, досега не се докажани директни негативни здравствени ефекти.

� Во Република Македонија не постои национална регулатива за ЕМП од ниско-фреквентни извори.

� Гранични вредности на долготрајно изложување на ЕМП споредМеѓународната комисија за заштита од нејонизирачка радијација (ICNIRP), прифатени од ЕУ, WHO, итн.:

Изложување на јавност Индустриско изложување електрично поле магнетно поле електрично поле магнетно поле 5 kV/m 100 µT 10 kV/m 500 µT

www.wyg.com

Јачина на ЕП (kV/m)

1 kV/m

3 kV/m

6.7 kV/m

0

2

4

6

8

10

0 15 25

Растојание од ДВ (метри)

ЕП

(k

V/m

)



Типичен интензитет на ЕМП во близина на 400 kV ДВ

(за височина на проводник од 10 метри на тлото):

/1,0 kV/m25 метри од ДВ

/3,0 kV/m15 метри од ДВ

42,9 µT6,7 kV/mВо зона на ДВ

МПЕПРастојание од ДВ

www.wyg.com



� Мерки за намалување на потенцијалните влијанија од ЕМП:

� Проектантски решенија:

� Соодветен избор на локации на столбови / протегање на траса во однос на

населените места. Поголемиот дел од утврдената траса на интерконективниот 400 kV далекувод не поминува во непосредна близина на резиденцијални зони, населени местаи градови.

� Почитување на барањата за минимални височини на фазните проводници, што ќеовозможи задоволување на нивоата на гранично изложување на ЕМП утврдени одстрана на ICNIRP.

� Во фазата на оперативност на далекуводот, МЕПСО ќе спроведува активности

за следење и мерење на нивоата на ЕМП на одредени потенцијално критичнилокалитети и контрола на евентуално надминување на граничните вредности наизложување.

www.wyg.com


� Биолошка разновидност и еколошки ресурси – ФЛОРА:

� Фаза на изградба�Отстранување на вегетација за потребите на градежните активности,

пристапните патишта и безбедна работа на далекуводот. Се очекува оваотстранување да биде минимално и ограничено, пред се во правец назадоволување на барањата за сигурносни растојанија, пропишани созаконската регулатива за ДВ.

�Потенцијален негативен ефект – ако пристапни патишта и столбовиминуваат низ популациите на значајните хабитатни типови и ендемичнивидови, при што би можело да се случи фрагментација или целоснадеградација на нивните станишта.

�Мерки:

� добра градежна пракса

� забрана за вознемирување на флората

� специфични мерки на локалитети каде се идентификувани ранливирастителни заедници и ендемични видови

� Оперативна фаза

� Не се очекуваат влијанија врз растителните заедници и флората

www.wyg.com


� Биолошка разновидност и еколошки ресурси – ФАУНА / 1:

� Фаза на изградба

�Вознемирување и загуба на живеалишта / хранилишта / ловишта. Промените се од времен карактер и нема да предизивикаат значителни илинеповратни влијанија врз фауната.

�Мерки: добра градежна пракса и забрана за вознемирување на дивиот свет.

� Оперативна фаза (следен слајд)

�Потенцијален негативен ефект – врз фауна на птици

�Потенцијален негативен ефект – врз водни живеалишта

www.wyg.com

Опис на влијанија и намерки за намалување

� Биолошка разновидност иеколошки ресурси – ФАУНА / 2:

� Гнезда на загрозени грабливи птици:

� Златен орел (с.Орел)

� Царски орел (с.Долно Ѓуѓанце)

� Близина на водни живеалишта:

� Акумулација Мавровица

� Пресек на траса на ДВ и р.Пчиња –потенцијална опасност при пролетна иесенска миграција на миграторниптици.

� Мерки:

� Проектантски решенија – дивертери заптици на утврдени секции на ДВ

� Мониторинг на влијанијата врзптиците во првичниот оперативенпериод на ДВ

www.wyg.com


� Визуелни аспекти:


�На одредени локалитети, ДВ ќе предизвика ограничени визуелнипромени на постојниот предел и пејсаж.

�Забележливи визуелни промени ќе се појават на местата навкрстување на далекуводот со патишта и на местата на премостувањена длабоки долови и јаруги.

�Во Просторниот план на Република Македонија 2002 – 2020 не сеевидентирани прогласени или предлог заштитени подрачја напределска разновидност во блиското опкружување на далекуводот.

�Поради (i) релативно тенкиот дизајн на далекуводните столбови и (ii) принципот за избор на коридор на траса паралелен со веќе постојниструктури / далекуводи, како и поради (iii) значителните растојанија однаселените места, се очекува визуелниот ефект од далекуводот дабиде ограничен.

www.wyg.com


� Бучава:


� Главни извори на штетна бучава: (i) градежна механизација и опрема, и (ii) ракување со градежни материјали.

�Нивото на овој вид на бучава достигнува до 80 - 90 dB (A).

�Ако се има во предвид оддалеченоста на ДВ од населените места и фактотдека работењето на наведените извори не е континуирано, генерирањетона штетна бучава ќе биде повремено и нема да предизвика значајновлијание врз животната средина и локалното население.

�Мерки: добра градежна пракса


�Не се очекува континиурана емисија на бучава

� Корона ефект (мерки):

� Проектантски мерки за минимизирање на ефектот на корона

� Редовна контрола на далекуводните проводници и амортизерите навибрации

www.wyg.com


� Квалитет на воздух и клима:


� Аеро-полутанти од издувните системи на градежната механизација и возилата затранспорт (NOx, SO2, CO, итн.)

� Фугитивна емисија на прашина, која е резултат на воспоставување наградилиштето, пристапни патишта, транспорт и ракување со градежниматеријали, земјени работи, изведба на бетонските фундаменти на столбовскаконструкција и др.

� Во текот на фазата на изградба нема да се појават емисии на мирис.

� Ако се има во предвид оддалеченоста на ДВ од населените места и фактот декаработењето на наведените извори не е континуирано, се очекува ова влијаниетоврз квалитетот на воздухот да биде незначително.

� Мерки: добра градежна пракса


� Не се очекува емисија во воздух, ниту промени на климатските параметри воподрачјето

www.wyg.com


� Квалитет на води:


�Евентуална ерозија на седиментите и потенцијално загадување наповршинските води преку зголемување на нивото на цврстисуспендирани честички во нив.

�Истекување на гориво или масло од возила.

�Отстранување / фрлање на отпад во површинските води.

�Не се очекува влијание врз подземните води (плитки земјени ископи... )

�Мерки: добра градежна пракса


�ДВ нема да испушта штетни полутанти во водите

�Мерки: При одржување и контрола на ДВ, персоналот ќе бидезадолжен да се придржува на барањата за комунален ред во однос нафрлање на отпад во близина на површински води и во однос наевентуални ситуации на истекување на гориво или масло од возилата.

www.wyg.com


� Управување со отпад:


� Градежен отпад. Имајќи го в предвид фактот дека поголемиот дел од вкупниотобем на градежни активности ќе биде од монтажен тип, количеството на градеженотпад нема да биде значително.

� Комунален отпад. Овој отпад ќе се создава од страна на работната сила.

� Дополнително, се очекува создавање на незначителни количини на одреденифракции на опасен отпад (лакови, бои, заштитни средства).

� Техничкото одржување на градежната механизација и другите возила нема да сеспроведува во рамките на локцијата. Од тие причини не се очекува создавање наотпад карактеристичен за овој вид на активност (искористени гуми, акумулатори имасла од возила и друго).

� Мерки: добра градежна пракса и план за управување со отпад од страна наградежниот оператор


� Потрошни материјали, резервни делови и опрема.

� Мерки: План за управување со отпад од страна на МЕПСО

www.wyg.com

Матрица на влијанија

www.wyg.com

Матрица на влијанија (продолжение)

www.wyg.com

План за управување со животната средина

Во текот на фазите на изградба и оперативност на далекуводот ќе бидеспроведуван План за управување со животната средина (ПУЖС).

ПУЖС е формулиран согласно стандардите на Светската Банка и гиадресира следните аспекти:

A. План и опис на мерките за намалување на влијанијата врз животната

средина до прифатливо ниво. Секоја мерка е накратко опишана воконтекст на веројатното влијание, и временскиот опсег на имплементацијана истата.

B. Програма за мониторинг на спроведување на мерките и за оцена на

нивната ефикасност. Програмата дава јасна индикација на поврзаностана идентификуваните веројатни влијанија со параметрите кои треба да семерат, мерните методи кои ќе се користат, локациите на точките замониторинг, фреквенцијата на мерењата и временската рамка на истите.

C. Институционални аранжмани. Утврдена е институционалната

одговорноста за спроведување на мерките и на активностите замониторинг (градежен оператор и инвеститор (МЕПСО). ПУЖС, исто така, ги идентификува надлежните државни институции за одредениспецифични области во управувањето со ж.средина

www.wyg.com

План за управување со животната средина

� Фаза на проектирање и изградба:� Избраните проектант и, во понатамошна фаза, изведувач на изградбата на

далекуводот, ќе бидат задолжени за понатамошно детализирање на прашањатаза заштита на животната средина, во зависност од напредокот на нивото напланирање, до практичното започнување на изградбата (детали за складирањена градежни и други материјали, пристапни патишта за транспорт, локалитетиза склопување / монтажа на далекуводни столбови, управување си отпад, планза транспорт, итн).

� Утврдените барања за заштита на животната средина ќе бидат обврзувачки

дел на договорните услови за изведувачот на изградбата. Истиот ќе бидедоговорно обврзан, за време на целиот процес на градење, да усвои и следидобра градежна пракса во однос на животната средина, и да го одржува наминимум веројатното влијание врз вегетацијата, почвите, подземните иповршинските води, воздухот, дивиот свет и пределот, вклучувајќи влијание врзнаселените места и локалните заедници.

� Оперативна фаза:� Управувањето со животната средина за време на оперативната фаза на ДВ,

генерално ќе се состои од мониторинг на ефикасноста на мерките вградени припроектирањето (дизајнот) и мониторинг на оперативните перформанси надалекуводот. Оперативното управување и мониторинг ќе биде организирано ивоспоставено од страна на МЕПСО.

www.wyg.com

Заклучок и оправданост на проектот

Интерконективниот 400 kV далекувод помеѓу Македонија и Србија претставувазначајна енергетска иницијатива за унапредување на квалитетот, доверливоста ифлексибилноста на снабдувањето со електрична енергија во регионот.

Имајќи ги во предвид резултатите на студијата за оцена на влијанието врзживотната средина и принципите на одржливиот развој, изградбата и оперативностана интерконективниот 400 kV далекувод е оправдана, бидејќи:

� Аспектите на животната средина поврзани со сите фази на животниот циклус надалекуводот се целосно утврдени и земени во предвид.

� Процената на влијанијата врз животната средина е базирана на најдобро достапниинформации и разгледување на кумулативни влијанија.

� Идентификуваните веројатни влијанија можат да бидат елиминирани или намалени и, според тоа, предложениот далекувод не претставува закана за сериозна или неповратнаштета врз животната средина.

� Предложениот далекувод нема да предизвика влијанија врз биолошката разновидност иеколошкиот интегритет на подрачјето.

МЕПСО ќе ги спроведе предложените мерки за намалување на

влијанијата врз животната средина со цел да обезбеди дека влијанијата

се одржуваат на прифатливо ниво во текот на целиот животен циклус на

400 kV далекувод од Штип до македонско-српската граница.

www.wyg.com

Благодарам на вниманието !!!

М-р Константин Сидеровски

Сениор консултант за животна средина

Одговорно лице за Студијата за ОВЖС од 400 kV ДВ Штип -- мак-срб граница

контакт: + 389 75 240 885

www.wyg.com

WYG InternationalInfrastructure Projects in the Western Balkans

Albania Bosnia &

Herzegovina

Croatia Macedonia Kosovo Montenegro Serbia

www.wyg.com

Оцена на влијанието врз

животната средина

од интерконективен

400 kV далекувод

ТС Штип (Maк) – ТС Ниш (Срб)

секција:

ТС Штип – мак-срп граница

- БИОЛОШКА РАЗНОВИДНОСТ -

Академик Проф Д-р Владо Матевски

Проф Д-р Бранко Мицевски

М-р Константин Сидеровски

www.wyg.com

Референтни точки

на ДВ

www.wyg.com

� ФЛОРА:

� Регистрирани се над 250 растителни таксони (есенски аспект), кои

влегуваат во состав на разни растителни заедници и хабитатни

типови кои се развиваат по должина на трасата на далекуводот

� Растенија со најголема ботаничка вредност се следните македонски

ендемични видови:

� Salvia jurisicii Košanin (World Red List, 1998)

� Verbascum lesnovoensis Micev.

� Onobrychys megalophylla Boiss.

� Alkanna pulmonaria Grisebach (World Red List, 1998)

Истите треба да бидат предмет на посебно внимание од

аспект на заштитата во сите фази од проектирањето,

изградбата и функционирањето на далекуводот.

Биолошката разновидност и еколошки ресурси во подрачјето

www.wyg.com

� ФЛОРА:

Salvia jurisicii Košanin -

јуришиќева жалфија

Регистриран на два локалитета подолжина на трасата – помеѓу РТ1 иРТ2 (Чардаклија - Јанков Рид), како ипомеѓу РТ4 и РТ5 Долна Копа (помеѓус. Врсаково и с. Судич).

www.wyg.com

www.wyg.com

� ФЛОРА:

� Verbascum lesnovoensis Micev. -

лесновски лопен

� Ендемичен вид

� Во текот на теренскитеистражувања регистриран е наследните локалитети по должинана трасата: (1) помеѓу РТ8 и РТ9 (Цуцулица - во висина на с. Немањица) и (2) помеѓу РТ9 и РТ10 (Шипо - во висина над с. Орел: Николева Нива - Кула).

www.wyg.com

� ФЛОРА:

� Onobrychys megalophylla Boiss. –

крупнолисна есперзета

Ендемичен вид со ограниченораспространување. Во текот натеренските истражувањарегистриран е само на еденлокалитет по должина на трасата –помеѓу РТ5 и РТ6 (Бучиште - над с. Мустафино кон с. Стануловци).

www.wyg.com

� ФЛОРА:

� EUNIS 1530 – Panonic salt stepes and salt marshes

Панонски солени степи и солени мочуришта мочуришта

Во рамките на овој хабитат се развива заедницата - ass. Camphorosmetum

monspeliacaе Micev. 1965. Оваа ретка халофитска заедница се развива напросторот помеѓу Штип и Свети Николе, на станишта со засолени почви воОвче Поле. Поради силното антропогено влијание, а заради добивање нанови обработливи површини, стаништата на кои таа се развива се преоруваати таа е силно загрозена. Карактеристичен вид на асоцијацијата еCamphorosmа monspeliaca, еден многу значаен вид кој ја спречува ерозијатана стаништата каде се развива ова растение. По должина на трасата надалекуводот популации од оваа заедница се присутни помеѓу РТ1 - РТ2, помеѓу РТ6 - РТ7, како и помеѓу РТ8 - РТ9.

www.wyg.com

www.wyg.com

� ФЛОРА:

� EUNIS 6210 – Semi-natural dry grasslands and scrubland facies on

calcareous substrates (Festuco Brometalia, *important Orchids sites)

� Полуприродни суви брдски пасишта и грмушковидни состоини на варовничкаподлога (Festuco Brometalia, *значајни станишта на орхидеи)

� Овој хабитат ги опфаќа заедниците од појасот на брдските пасишта наваровничка подлога кои се простираат на големи површини на територијата наРепублика Македонија. Во составот на овој хабитат влегува ендемичнатарастителна заедница ass. Astragalo-Morinetum Micevski 1971. ЗаедницатаAstragalo-Morinetum Micevski 1971 се развива во централните делови наРепублика Македонија, во степоликото подрачје (помеѓу Велес, Штип иНеготино). Се развива на палеогени лапори, на карбонатна почва, на силноеродирани станишта, каде што покрива големи површини. По должина натрасата популации од оваа заедница се присутни помеѓу РТ1 - РТ5, како ипомеѓу РТ8 - РТ9.

www.wyg.com

www.wyg.com

� ФЛОРА:

� EUNIS 6210 – Semi-natural dry grasslands and scrubland facies on

calcareous substrates (Festuco Brometalia, *important Orchids sites)

� Полуприродни суви брдски пасишта и грмушковидни состоини на варовничкаподлога (Festuco Brometalia, *значајни станишта на орхидеи)

� Овој хабитат ги опфаќа заедниците од појасот на брдските пасишта наваровничка подлога кои се простираат на големи површини на територијатана Република Македонија. Во составот на овој хабитат влегува ендемичнатарастителна заедница ass. Astragalo-Morinetum Micevski 1971. ЗаедницатаAstragalo-Morinetum Micevski 1971 се развива во централните делови наРепублика Македонија, во степоликото подрачје (помеѓу Велес, Штип иНеготино). Се развива на палеогени лапори, на карбонатна почва, на силноеродирани станишта, каде што покрива големи површини. По должина натрасата популации од оваа заедница се присутни помеѓу РТ1 - РТ5, како ипомеѓу РТ8 - РТ9.

www.wyg.com

� ФАУНА:

Во текот на оперативната фаза, најголем потенцијален негативен ефект, далекуводите имаат врз групата на птици. Од таа причина, во текот на ОВЖС, на нив е посветено најголемо внимание преку идентификација на критичнителокалитети по должина на трасата на 400 kV далекувод Штип – македонско-српска граница:

� Гнезда на загрозени грабливи птици

� Близина на водни живеалишта, кои се лоциарни во самиот коридор на ДВ или нарастојание до 3 km од него. Водните живеалишта привлекуваат значаен квантум наптици преку целата година, а особено во периодот на миграции. Тие претставуваатмали краци на моравско-вардарскиот миграциски пат за преселба на птиците низМакедонија.

Овие локалитети се дадени во продолжение.

www.wyg.com

� ФАУНА:

� Гнезда на загрозениграбливи птици:


N: 41-56-50 / E: 21-59-50 / 500 мнв

www.wyg.com

� ФАУНА:


� Царски орел (с.Д.Ѓуѓанце) - N:41-57-08 / Е:21-57-39 / 421 мнв

www.wyg.com

� ФАУНА:



www.wyg.com

� ФАУНА:


� Пресек на траса на ДВ и р.Пчиња – потенцијална опасност припролетна и есенска миграција на миграторни птици

www.wyg.com


� Биолошка разновидност и еколошки ресурси – ФЛОРА:

� Фаза на изградба�Отстранување на вегетација за потребите на градежните активности,

пристапните патишта и безбедна работа на далекуводот. Се очекува оваотстранување да биде минимално и ограничено, пред се во правец назадоволување на барањата за сигурносни растојанија, пропишани созаконската регулатива за ДВ.

�Потенцијален негативен ефект – ако пристапни патишта и столбовиминуваат низ популациите на значајните хабитатни типови и ендемичнивидови, при што би можело да се случи фрагментација или целоснадеградација на нивните станишта.

�Мерки:

� добра градежна пракса

� забрана за вознемирување на флората

� специфични мерки на локалитети каде се идентификувани ранливирастителни заедници и ендемични видови


� Не се очекуваат влијанија врз растителните заедници и флората

www.wyg.com


� Биолошка разновидност и еколошки ресурси – ФАУНА:


�Вознемирување и загуба на живеалишта / хранилишта / ловишта. Промените се од времен карактер и нема да предизивикаат значителни илинеповратни влијанија врз фауната.

�Мерки: добра градежна пракса и забрана за вознемирување на дивиот свет.

� Оперативна фаза (следен слајд)

�Потенцијален негативен ефект – врз фауна на птици

�Потенцијален негативен ефект – врз водни живеалишта

www.wyg.com

Опис на влијанија и намерки за намалување

� Биолошка разновидност иеколошки ресурси – ФАУНА:



� Царски орел (с.Долно Ѓуѓанце)



� Пресек на траса на ДВ и р.Пчиња –потенцијална опасност при пролетна иесенска миграција на миграторниптици.

� Мерки:

� Проектантски решенија – дивертери заптици на утврдени секции на ДВ(следен слајд)

� Мониторинг на влијанијата врзптиците во првичниот оперативенпериод на ДВ

www.wyg.com


Типични далекуводни дивертери за птици


Appendix 4


MINUTES FROM PUBLIC HEARING

related to Environment Impact Assessment Study to 400 kV Interconnection SS Shtip (MK) – SS Nish (SRB)

Section: SS Shtip – Macedonian-Serbian border

On May 11, 2010, in the room no. 2 of Shtip municipality, public hearing related to Environment Impact Assessment Study (EIAS) to 400 kV Interconnection SS Shtip (MK) – SS Nish (SRB) Section: SS Shtip – Macedonian-Serbian border was hold. The public hearing started at 4 o’clock p.m. which was organized by the Ministry of Environment and Physical Planning in cooperation with the AD MEPSO Employer and support provided by Shtip municipality. Persons present at that hearing: • Vlatko Cvetanovski, an adviser in Environment Impact Assessment division within the Ministry of Environment

and Physical Planning, • Biljana Spirovska, an adviser in Environment Impact Assessment division within the Ministry of Environment

and Physical Planning, • Elizabeta Siljanovska- Atanasova, head of department, representing AD MEPSO Employer, • Branka Stanoevska, a representative by AD MEPSO Employer, • Konstantin Siderovski, an adviser, senior expert for production of the Study- WIG International • Snezana Gjorgjieva, a senior official in Public Relations Dept. within Ministry of Environment and Physical

Planning • Representatives from Shtip municipality • Stakeholders/citizens concerned

Agenda of Public Hearing Opening and Introduction 1. The Public hearing was opened by Mr. Cvetanovski, an adviser in Environment Impact Assessment division

within the Ministry of Environment and Physical Planning. After introducing of all present representatives by the Ministry, the Employer and the producer of the Study, he stated that the public hearing was duly notified to the daily press, local media and the concerned municipalities, and later given the floor to the representative from the Employer.

2. Mrs. Siljanovska- Atanasova, a representative by AD MEPSO Employer, shortly explained the reasons related to the project implementation and importance. She stated that the Project was financed by the World Bank and own company’s funds, which is the first interconnective transmission line with R, Serbia for which after investigation it was recognized that the most convenient starting point for the transmission line in the power system of RM would be SS Shtip.

3. Presentation of Environment Impact Assessment Study Mr. Siderovski, an environment adviser, a senior expert for production of the Study, introduced the team participating in its production:

- Academic prof. Vlado Matevski, Ph.D. an expert in biodiversity (habitats and flora), - Prof Branko Micevski, Ph. D. an expert in biologic biodiversity (fauna), - Mr. Mitko Dimov an expert in geology and waters and gave a presentation of it.

At the beginning of the presentation he pointed out the Project benefits as follows:


Promotion of conditions for electricity and power transmission between the power systems of Macedonia and

Serbia. Quality improvement, reliability and flexibility of power system for electricity supply in the region. Increase in the total transmission capacity to the power corridor in direction north-south. Promotion of voltage conditions to power systems Reduction in presence of power overloads to the existing electricity transmission network.

Based on the Project type and size, the Ministry of Environment and Physical Planning obliged the Employer to draw up EIA. The Study was produced in compliance with the defined scope by the Ministry of Environment and Physical Planning and the World Bank standards related to environment impact assessment. Its basic goal is as follows: Identification of basic environment conditions including basic social and economic conditions in the region where the Project will be implemented, Assumption and description of probable effects/impacts from the Project, Draft measures related to reduction in impacts, if necessary, and Environment Management Plan. It focuses on analysis of main impacts in the most important stages as follows:

a. In stage under construction were analyzed: - noise, air quality, biodiversities, solid waste management, and water influence; b) Operating stage: - electric magnetic fields, - biodiversities, - visual aspects.

The 70 km route of this OHTL section runs through Shtip, Karbinci, Sv. Nikole, Kumanovo, and Staro Nagorichani municipalities. The route runs mainly through non-forested and unsettled region. The area where the route runs, apart from the registered locations of significant flora and fauna, protective measures to mitigate and reduce the potential adverse influences were suggested, for which the Employer obliges itself to respect. Also under the stages of construction and OHTL operation, an Environment Management Plan will be implemented, prepared in compliance with the World Bank standards and includes a detail monitoring program. Taking into account the results, of the EIA and the principles of sustainable development, the construction and operation of 400 kV interconnection is reasonable because:

• Environment aspects associated with all stages in the OHTL life cycle are fully established and considered; • Environment impact assessment is based on the best accessible information and review of cumulative

influences; • Probable impacts identified can be eliminated, or decreased, hence, the proposed transmission line may not

be a threat for a serious, or an unrecoverable damage on environment; • the proposed transmission line will not affect the biodiversity and ecological integrity of the region.

AD MEPSO shall implement the proposed measures related to reduction of environment impacts for the purpose of ensuring the impacts to be maintained at an acceptable level during the entire lifetime of 400 kV OHTL from Shtip to Macedonian-Serbian border.


Mr. Cvetanovski before starting with the discussion informed that all interested parties might have a look at the Study on the Ministry internet site and comment upon it. Discussion:

Mr. Lazo Bogatinov, an inspector in Shtip municipality Taking into account the so far experience on site suggested that the Employer should be active in the supervision during construction, especially excavations of soil, which the Employer would dispose in accordance with permits received from the municipality. Mr. Atanasova from AD MEPSO replied that all measures would be included in the Tender as a condition to project contractor and neither any procedure would be neglected and the obligatory supervision, as well.

Mr Zoran Zarinski from Vinozito … The Study does not determines harmful effects on human health, and what will become if during the operation of the transmission line effects are determined on the small number of eagles which are of endangered type… Mr. Siderovski replied that the Employer was liable to respect the Environment Management Plan and monitor the impact. Measures were envisages to disable the eagles to hit in the line. Prof. Micevski added: … R. Macedonia has 18 units of the Car Eagle type. The influence is projected for a zone of 3 km from the route and spacers for birds are envisaged, that is a world practice… The answer to Mrs. Atanasova from AD MEPSO that even so far monitoring has been made i.e. reports prepared within the procedure relative to transmission line maintenance, statistics has been maintained for eventual hits into transmission lines. Prof. Micevski requested to be noted in the Minutes that monitoring needs to be carried out by competent experts specialized in a certain field.

Mrs. Jordanka Kalajdziska from ED Vinozito pointed out in her discussion the positive side of construction for such an infrastructure project in east Macedonia, but also she emphasized the necessity of monitoring especially in that small number of villages, which start to become visited from week-end visitors. Mr. Milan Talevski from AD MEPSO Maintenance Dept. made a comparison with the OHTL towards Bulgaria. …This route runs through a plain terrain and this is ,,easier” in comparison with a terrain, inhabitance, and vegetation. Routes are maintained on regular bases and the impacts from the transmission lines are insignificant…

Mrs Senka Andreeva, an inspector of environment in Shtip expressed her admiration to the project completeness and quality of the Study. Also she pointed out the benefits from the project implementation especially for the fact that the abandoned villages to be visited and settled infrastructure, they need roads, and especially water and electricity supply. Other persons did not take part in the discussion, and the public hearing was closed by Mr. Cvetanovski at 6:00 o’clock p.m.

Recording secretary, Snezana Gjorgjieva


MINUTES FROM PUBLIC HEARING

related to Environment Impact Assessment Study for 400 kV Interconnection SS Shtip (MK) – SS Nish (SRB)

Section: SS Shtip – Macedonian-Serbian border

On July 21, 2007, in the room no. 2 of the Sv. Nikole municipality, the second public hearing related to Environment Impact Assessment Study (EIAS) for 400 kV Interconnection SS Shtip (MK) – SS Nish (SRB) Section: SS Shtip – Macedonian-Serbian border was hold. The public hearing started at 4 o’clock p.m. which was organized by the Ministry of Environment and Physical Planning in cooperation with the AD MEPSO Employer and support provided by Sv. Nikole municipality. Persons present at that hearing: • Zoran Boshev, a head of Environment Impact Assessment division within the Ministry of Environment and

Physical Planning • Biljana Spirovska, an adviser in Environment Impact Assessment division • Elizabeta Siljanovska- Atanasova, a head of department, representing AD MEPSO Employer • Boro Stoilov, a representative by AD MEPSO Employer • Konstantin Siderovski, an adviser, a senior expert for production of the Study- WIG International • Snezana Gjorgjieva, a senior official in Public Relations Dept. within Ministry of Environment and

PhysicalPlanning • Representatives from Sv. Nikole municipality • Stakeholders/citizens concerned

Agenda of Public Hearing Opening and Introduction 4. The Public hearing was opened by Mr. Boshev, a head of Environment Impact Assessment division within the

Ministry of Environment and Physical Planning. After introducing of all present representatives from the Ministry, the Employer and the producer of the Study, he stated that the public hearing was duly notified to the daily press, local media and the concerned municipalities, and later gave the floor to the representative from the Employer.

5. Mrs. Siljanovska- Atanasova, a representative from AD MEPSO Employer, shortly explained the reasons related to the project implementation and its importance. She stated that the Project was financed by the World Bank and own company’s funds, which is the first interconnective transmission line with R, Serbia for which after the investigation it was recognized that the most convenient starting point for the route would be SS Shtip.

6. Presentation of Environment Impact Assessment Study Mr. Siderovski, an environment adviser, a senior expert for production of the Study, introduced the team participating in its production:

- Academic prof. Vlado Matevski, Ph.D. an expert in biodiversities (habitats and flora), - Prof Branko Micevski, Ph. D. an expert in biodiversities (fauna), - Mr. Mitko Dimov an expert in geology and waters and presented the Study.

At the beginning of presentation he point out the Project benefits as follows:

Promotion of conditions for electricity and power transmission between the power systems of Macedonia and Serbia.


Quality improvement, reliability and flexibility of power system for electricity supply in the region. Increase in the total transmission capacity to the power corridor in direction north-south. Promotion of voltage conditions to power systems Reduction in power overloads to the existing transmission network.

Based on the Project type and size, the Ministry of Environment and Physical Planning obliged the Employer to draw up EIA. The Study was produced in compliance with the defined scope by Ministry of Environment and Physical Planning and the World Bank standards related to environment impact assessment, Its basic goal is as follows: Identification of basic conditions of environment including basic social and economic conditions in the region where the Project will be implemented, Assumption and description of probable effects/impacts from the Project, Draft measures related to reduction in impacts, if necessary, and Environment Management Plan. It focuses on analysis of main impacts in the most important stages as follows:

a. In stage under construction were analyzed: - noise, air quality, biodiversities, solid waste management, and water influence; b) Operating stage: - electric magnetic fields, - biodiversities, - visual aspects.

The 70 km route of this OHTL section runs through Shtip, Karbinci, Sv. Nikole, Kumanovo, and Staro Nagorichani municipalities. The route runs mainly through non-forested and unsettled region. The area where the route runs, apart from the registered locations of significant flora and fauna, it suggests protective measures to mitigate and reduce the potential adverse influences, for which the Employer obliges itself to respect. Also under the stages of construction and OHTL operation, an Environment Management Plan will be implemented, prepared in compliance with the World Bank standards and will include a detail monitoring program. Taking into account the results, the EIAS and the principles of sustainable development, the construction and operation of 400 kV interconnection is reasonable because :

• Of environment aspects associated with all stages in the OHTL life cycle which are fully established and considered;

• Environment impact assessment is based on the best accessible information and review of cumulative influences;

• Probable impacts identified can be eliminated, or decreased, hence, the proposed transmission line may not be a threat for a serious, or unrecoverable damage on environment;

• the proposed transmission line will not affect the biodiversity and ecological integrity of the region. AD MEPSO shall implement the proposed measures related to reduction of environment impacts for the purpose of ensuring the impacts to be maintained at an acceptable level during the entire lifetime of 400 kV OHTL from Shtip to Macedonian-Serbian border. Ms. Spirovska before starting with the discussion informed that all interested parties may have a look at the Study on the Ministry internet site and comment upon it.


Discussion:

Mr. Zoran Avramov, an engineer in charge of safety at work The discussion has provided an impression that the electric magnetic waves have no adverse influence; however, it is familiar that they have an adverse effect over human health. - Mr. Siderovski replied that misunderstanding is in question. It is true that a magnetic field has an adverse effect over people, however, at close distance and permanent exposure. The investigations made so far worldwide and in the region have not proved a direct correlation between EMP from OHTLs and people’s health. The EIAS provides concrete design measures, which will enable in the operating stage of OHTL to set the strength of EMP in the framework of limit values of exposure as defined under ICNIR. During the transmission lines designing, AD MEPSO observes the technical requirements with regard to minimum distances and heights. In addition, according to the EIAS, AD MEPSO will make measurement of EMP to certain locations along the transmission line.

Other persons did not take part in the discussion, and the public hearing was finished by Mrs. Spirovska at 5:30 o’clock p.m. Recording secretary, Snezana Gjorgjieva

Додаток 4 - Фотографии од одржани јавни расправи


Appendix 5


Public Annoucement for the report on the adequacy of the EIA study prepared by the commission from the Ministry of Environment and Physical Planning –

Macedonian language Albanian language


Appendix 6


Republic of Macedonia Ministry of Environment and Physical Planning Archive no. 11-7747/4 Date November 11, 1010 To: AD MEPSO bb Orce Nikolov St. Skopje Subject: Submission of Resolution related to granting of No Objection on Environment Impact Assessment Study for the Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border RE: You ref no. 09-5461 of July 29, 2010 Dear Madam/ Sir, Find attached the Resolution related to granting of No Objection on Environment Impact Assessment Study for Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border.

Minister, Nexhati Jakupi, Ph.D.


Republic of Macedonia Ministry of Environment and Physical Planning Pursuant to Article 87 item 1 of the Law on Environment (Official Gazette of RM nos. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10 and 124/10), the Minister of Environment and Physical Planning on November 11, 2010 made the following

R E S O L U T I O N

1. This Resolution provides No Objection to the request with respect to implementing the Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border Project

2. The Environment Impact Assessment Study in relation to 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border satisfies the requirements with regard to environment protection BY using measures to prevent and reduce harmful impacts on environment.

3. This Resolution enters into force following the day on which it has been made, and will be published within five (5) business days upon the date of being made in one daily newspaper at least, accessible to the entire territory of RM on the internet site including on the Announcement Table in the Ministry of Environment and Physical Planning.

Clarification

Pursuant to the Law on Environment (Official Gazette of RM nos. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10 and 124/’10) on July 29, 2010, AD MEPSO submitted to the Ministry of Environment and Physical Planning the Environment Impact Assessment Study for Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border Project with number 11-7747/1. The Study has been prepared by WYG International in the framework of the Infrastructure Capacity for Western Balkans Project with the designated person in charge, Mr. Konstantin Siderovski, MS. The Study examines and develops the following aspects: visual aspects, electric magnetic radiation, cumulative impacts, topography, hydrology, biodiversity, quality of ambient air, safety and health, social and economic aspects, public infrastructure and services, natural, cultural and historic treasury, noise and vibrations, waste, pollution of soil. The planned 400 kV interconnection to connect the power systems of R. Macedonia and R. Serbia will significantly improve quality and flexibility of electricity supply in this region. This cross border interconnection will improve the conditions for a safe, reliable, and increased electricity transfer and power between the two countries. The total length of transmission line will be approximately 70 km. The route will stretch from the newly scheduled gantry in the existing SS 400/100 kV Shtip in the Ramnishte location up to the surrounding of the Jelena Glava location on the Macedonian – Serbian border. Pursuant to Article 91 under the Law on Environment (Official Gazette of RM nos. 53/05, 81/05, 24/07, 159/08, 83/09, 48/10 and 124/10), on May 11, 2010 in Shtip municipality at 2 o’clock p.m. and on July 21, 2010 in Sveti Nikole municipality at 2 o’clock p.m. a public hearing was hold in relation to the Environment Impact Assessment Study for Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border Project . The Commission in charge of preparing the Report on Conformity of the Environment Impact Assessment Study for the Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) –


section SS Shtip Macedonian – Serbian border Project, established by the minister of environment and physical planning after the public hearings conducted, under the Regulations on the format, substance, procedure and method of preparing the Report on Conformity of Environment Impact Assessment Study (Official Gazette of RM no. 33/06) on October 26, 2010 produced the Report and submitted it to the minister of environment and physical planning. The Commission on preparing the Report as to Conformity of Environment Impact Assessment Study for Construction of 400 kV Interconnection SS Shtip (R. Macedonia) – SS Nish (R. Serbia) – section SS Shtip Macedonian – Serbian border Project, reviewed the sources and types of possible degradations and pollutions based on which the protective measures for basic media are dimensioned and defined. The projected protective measures are applicable and will satisfy the general requirements. The Report was published in two daily newspapers, accessible to the entire territory of the R. Macedonia and on the internet site of the Ministry of Environment and Physical Planning. Based on the above stated it has been decided as specified in the Resolution. Legal Remedy: Against this Resolution the concerned legal or natural entities including the associations of citizens set up to protect and promote environment may loge a complaint to the Commission of the Government of RM to solve the administration works in the second instance in the field of environment, within 15 days following the issue of this Resolution

Minister, Nexhati Jakupi, Ph.D.


Appendix 7


Semi Annual Environmental Safeguards Report Template

Introduction Provide general information on the project, dates, and project components. (This part in general can be re-used in each report unless significant changes to the project components have occured). Environmental Management In one to two paragraphs describe the responsibilities within the implementation unit on handling environmental issues, record and data keeping and how the responsibilities listed in the EMP were transferred or implemented. Project Status Briefly describe the status of each sub-component and progress in percentage of the whole. Permit Status Briefly state the status of the permitting procedure with regard to local laws and expected dates. (New permits – scan and place in Annex of this Report). Implementation and Monitoring Provide updates on activities – going through each component, environmental impacts listed in the EMP and briefly explain what activities were conducted to ensure proper mitigation of environmental impacts. Also note if any non-foreseen issues arose during implementation and in what manner they have been resolved. If there have been no issues outside of those identified in the EMP, please state so! Photos from the project site can be included as an Annex to this Report, referenced in this chapter. Public Involvement Mention involvement of the public through public consultations, disclosure of pertinent information and means in which the project-affected public were able to state their concerns.

environmental management plan format ......municipalities: stip, karbinci, sveti nikole, kumanovo...

Documents