erythrocytic+megakaryocytic series
DESCRIPTION
เอกสารประกอบการสอนสำหรับชั่วโมงปฏิบัติการโลหิตวิทยา 1 สัปดาห์ที่ 6 เรื่อง "Erythrocytic+Megakaryocytic Series" สำหรับนิสิตเทคนิคการแพทย์ ชั้นปีที่ 3TRANSCRIPT
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 2050
ไมครอน
Cytoplasm: -ติ�ดส้�น��าเง�น -ม� pseudopods ชั�ดเจน -พบ granules
Nucleus: -ม� n ucleusเด�ย์ว , กลม - chromatinละเอ�ย์ด -พบ nucleoli ไดหลาย์อ�น
Megakaryoblast
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 2050
ไมครอน
Cytoplasm: -ติ�ดส้�น��าเง�นจางลง -ม� pseudopods -พบ granules -ส้ราง platelets ได
Nucleus: -พบ - 24 lobes - chromatin หย์าบข%�น -พบ nucleoli หลงเหล&ออย์ �บาง
Promegakaryocyte
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 30300
ไมครอน
Cytoplasm: -ติ�ดส้�น��าเง�นจางลง -ม� pseudopods -พบ granules มาก -ส้ราง platelets ไดเก&อบรอบ cell
Nucleus: -พบ 4 , 8, 1 6 ,
32 lobes - chromatin หย์าบจ�บติ�ว เห'น parachromatin ชั�ดเจน
Megakaryocyte
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 1 4 ไมครอน
Cytoplasm: -ติ�ดส้�น��าเง�นจางใส้ -ม� granules ติรงกลาง แบ�งได 2 ส้�วนค&อ ส้�วนกลาง เร�ย์กGranulomere หร&อ Chromomere ส้�วนรอบ เร�ย์กHyalomere
Platelet or thrombocyte
Giant platelet
Platelet satellitism
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 1418
ไมครอน
Cytoplasm: - ติ�ดน��าเง�นเขม-ไม�เร�ย์บ - พบ perinuclear zone - ส้�วนใหญ่�พบ pseudopod
Nucleus: - ขนาดใหญ่� กลม เก&อบเติ'ม cell - chromatin ละเอ�ย์ด - พบ nucleoli 1-2 อ�น
Pronormoblast
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 1015
ไมครอน
Cytoplasm: - ติ�ดน��าเง�นเขมมากข%�น - พบ perinuclear zone - อาจพบ pseudopod
Nucleus: - กลม ม�ขนาดเล'กลงกว�า Pronormoblast - chromatin หย์าบข%�น เร�+มจ�บติ�วเป็-นจ��า - อาจพบ nucleoli หลงเหล&อ
Basophilic normoblast
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 814 ไมครอนCytoplasm: - ติ�ดน��าเง�นเขมจางลง - เร�+มม�ส้�ม�วง-ชัมพ เน&+องจากเห'นส้ารส้�แดง ของ hemoglobin Nucleus: - กลม ม�ขนาดเล'กลง - chromatin หย์าบข%�นมาก จ�บติ�วเป็-นจ��าชั�ดเจน ติ�ดส้�น��าเง�น-ม�วง
Polychromatic normoblast or Polychromatophilic normoblast
ระยะสุ�ดท้�ายท้�แบ่�งตั�วเพิ่��มจำ�านวนได�
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 710 ไมครอนCytoplasm: - ติ�ดส้�ชัมพ -ม�วงค�อนขาง เร�ย์บใกลเค�ย์งก�บ เม'ดเล&อดแดงติ�วแก�ป็กติ� Nucleus: - กลม ม�ขนาดเล'กลงมาก - chromatin หย์าบมากข%�น จ�บติ�วอ�ดก�นแน�นติ�ดก�นมาก จนเป็-นเน&�อเด�ย์วก�น ส้�น��าเง�น-ม�วงเขมมาก เก&อบไม�เห'น parachromatin
Orthochromatic normoblastor Nucleated red cell ( NRC )
- Size: ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง - 710
ไมครอน / ไม�ม� nucleusCytoplasm:
-ย์อมดวย์ส้� Wright’stain ติ�ดส้�ชัมพ ม�วง ค�อนขางเร�ย์บมาก เร�ย์ก Polychromasia
-ถ้าย์อมดวย์ส้� Supravital stain จะเห'นล�กษณะของเส้น reticulin อย์ �ภาย์ใน จ%งเร�ย์กว�า Reticulocyte
Inclusion bodies
Polychromasia (Reticulocyte)
Wright’stain Supravital stain
Size: - ขนาดเส้นผ่�าศู นย์�กลาง
- 6777 ไมครอน
Cytoplasm: -ส้�ชัมพ -แดงของ hemoglobin
-ล�กษณะ biconcave เวาติรงกลางเซลล�ทั้��ง 2 ขาง ย์อมติ�ดส้�ชัมพ แดง ส้�ค�อย์ๆจางลงเม&+อด เขา
มาบร�เวณติรงกลางเซลล� ติรงกลางไม�ติ�ดส้�
(central paler)
Erythrocyte (Red blood cell)
การเป็ล�+ย์นแป็ลงร ป็ร�าง
ของเม'ดเล&อดแดง จนทั้�าให
เก�ดล�กษณะทั้�+ผ่�ดป็กติ�ติ�างๆน��น
ม�การแบ�งการเป็ล�+ย์นแป็ลงออก
เป็-นหลาย์ล�กษณะ ไดแก� 1. Anisocytosis (( ((((( (( ((
Size)
2.((((((((((((((
(Abnormal inShape)
3. Color &( ((((((((((( 4. Red cell inclusions
Normocyte เม�ดเลื�อดแดงปกตั�มบ่�!มกลืางเรยกว�า biconcave การตั�ดสุจำะจำางท้�กลืางเซลืลื$ เรยก central paler (pallor) ขนาดของเซลืลื$คื�อ:
- wet preparation 8.4 mm- dried blood film 7.2-7.4
mm - surface area 140 mm2
- ด�านข�าง -สุ�วนหนา 2.4 mm - สุ�วนบ่�!มกลืาง 1 mm สุามารถผ่�าน filter ขนาด 3 mm ได� จำะผ่�านไม�ได�เม��อมป+ญหาของการเก�ด elastic deformation แลืะ plastic formation
Erythrocyte (Red blood cell)
เป-นเม�ดเลื�อดแดงท้�มลื�กษณะร0ปร• ถ�าคื�อนข�างกลืมคืลื�ายไข�ไก�เรยก Ovalocyte • ถ�ายาวเรยก Elliptocyte • ป็กติ�พบ < 1% ถ�าพิ่บ่มากกว�าปกตั� เก�ดจำากสุาเหตั�ด�งน1 พิ่บ่ < 10 % - Megaloblastic anemia - Iron deficiency - Myelofibrosis พิ่บ่ > 50 % - Hereditary elliptocytosis
Elliptocyte หร&อ Ovalocyte
เป-นเม�ดเลื�อดแดงท้�มลื�กษณะกลืมไม�เป-น biconcave
สุ�วนใหญ�จำะมขนาดเลื�กกว�าปกตั�เรยกmicrospherocyte
เม�ดเลื�อดแดงพิ่วกน1ม�กจำะมอาย�สุ�1น พิ่�1นท้�ผ่�วลืดลืงแลืะมผ่น�งเซลืลื$หนา
มากกว�าปกตั� พิ่บ่ได�เลื�กน�อยในภาวะ:
- Hemolytic mechanism
จำากสุาเหตั� chemical & bacterial toxins
พิ่บ่จำ�านวนมากใน: Hereditary
spherocytosis
Spherocyte
เป-นเม�ดเลื�อดแดงท้�มลื�กษณะเป-นร0ปหยดน�1าตัา ไม�พิ่บ่ใน
คืนปกตั� เม�ดเลื�อดแดงม inclusion อย0�ภายในเซลืลื$ เม��อผ่�านเข�าไปในม�าม จำ4งถ0ก
รดผ่�าน sinusoid (pitting function of spleen) ท้�าให�
inclusion ตั�ดอย0�ในม�าม สุ�วนของเม�ดเลื�อดแดงท้�หลื�ดออกมาจำ4งมลื�กษณะ
เรยวแหลืมด�านหน4�ง พิ่บ่ได�ในภาวะ
- Thalassemia - Drug induced “Heinz
bodies” - Extramedullary
erythropoiesis - Myeloid metaplasia “
Myelofibrosis ”
Tear drop cell
เป-นเม�ดเลื�อดแดงท้�มลื�กษณะเป-นร0ปเคืยวเก�ดข41นเน��องจำากเม�ด
เลื�อดแดงน�1นม hemoglobin ซ4�งเม��อออกซ�เจำนลืดน�อยลืงจำะท้�าให�เก�ด
การ polymerize ของ hemoglobins เป-นแท้�งยาวซ�อนก�นภายในเม�ดเลื�อดแดง ซ4�งจำะสุ�งผ่ลื
ให�เซลืลื$เม�ดเลื�อดแดงย�ดตัามลื�กษณะแท้�ง polymer น1
พิ่บ่ได�ใน “Hb S disease”
Sickle cell
มคืวามเว�าด�านเดยวแลืะมผ่น�งบ่าง เม��อวางแบ่นลืงจำะพิ่�บ่ซ�อนตัรงกลืางท้�าให�ด0ท้4บ่ข41น จำนมลื�กษณะคืลื�ายร0ปเป5า สุาเหตั�การเก�ด target cell เป-นเพิ่ราะพิ่�1นท้�ผ่�วของเม�ดเลื�อดเพิ่��มข41นอย�างไม�ได�สุ�ดสุ�วนก�บ่ปร�มาตัร พิ่บ่ได�ในภาวะ:- - Obstructive liver disease - Deficiency of enzyme LCAT “Lecithin-choresterol acyl transferase” - Iron deficiency anemia พิ่บ่น�อย พิ่บ่มากใน Thalassemia
Target cell
เป-นเซลืลื$เม�ดแดงท้�มลื�กษณะเป-นร0ปถ�วยหร�อมร�องคืลื�ายปากอย0�บ่ร�เวณกลืางเซลืลื$ เน��องจำากเซลืลื$มคืวามเว�าด�านเดยวจำ4งท้�าให�เซลืลื$ด0หนาข41น stomatocyte จำะพิ่บ่ได�ในกรณท้�เซลืลื$เม�ดเลื�อดแดงอย0�ในภาวะท้�มสุภาพิ่เป-นกรด หร�อได�ร�บ่
สุารประกอบ่ประเภท้แคืตัไอออน
พิ่บ่ได�ในภาวะ: - Liver disease - Alcohol intake พิ่บ่มากใน Hereditary
stomatocytosis
Stomatocyte
เป-นเซลืลื$ท้�เห�ยวแลืะมหนามขนาดเลื�กปลืายแหลืม มคืวามยาวเท้�าๆก�น ประมาณ 10-30 อ�น อย0�รอบ่เซลืลื$อย�างสุม��าเสุมอ สุ�วนใหญ�เก�ดจำาก artifact เน��องจำาก pH เป-นด�าง พิ่บ่ปกตั�ได�เลื�กน�อย อาจำพิ่บ่ได�ในภาวะ Uremia Pyruvate-kinase deficiency, New born with liver disease Bleeding peptic ulcer, Cancer of stomach
Crenated cell
เป-นเม�ดเลื�อดแดงท้�พิ่บ่สุ�วนย��น - 320 อ�น มคืวามยาวไม�เท้�าก�น ด0ด�วยกลื�อง EM ปลืายมน สุ�วนกลื�องจำ�ลืท้รรศน$ธรรมดาปลืายจำะแหลืม พิ่บ่ได�เลื�กน�อยใน - Alcoholic liver cirrhosis - Hepatitis พิ่บ่มากใน
ผ่0�ป9วย Congenital acanthocytosis
(betalipoprotein)
Acanthocyte (Spur cell)
คื�อเม�ดเลื�อดแดงท้�มป�9ม (notch) ย��นออกไปเซลืลื$ 1-2 ป�9มหร�อมากกว�า ท้�าให�มองด0คืลื�ายเขาสุ�ตัว$ กลืไกการเก�ด keratocyte คื�อเม�ดเลื�อดแดงกระท้บ่ผ่น�งเสุ�นเลื�อดท้�ถ0กท้�าลืายหร�อกระท้บ่สุ��งแปลืกปลือม เช่�น fibrin strand ผ่น�งเซลืลื$จำะแตักออกแลืะเม��อเซลืลื$หลื�ดออกจำากสุ��งแปลืกปลือมผ่น�งเซลืลื$จำะเช่��อมก�นได�ใหม� พิ่บ่ได�ใน - Uremia - Glomerulonephritis - DIC (Disseminated intravascular coagulation) - ผ่0�ท้�ใสุ�ลื�1นห�วใจำเท้ยม
Keratocyte
เป-นช่�1นสุ�วนของเม�ดเลื�อดแดง (red cell fragment) ท้�มขนาดเลื�ก ร0ปร�างไม�แน�นอน เก�ดจำากเม�ดเลื�อดแดงไหลืผ่�านผ่น�งเสุ�นเลื�อดท้�ม fibrin หร�อกระแท้กสุ��งแปลืกปลือม ผ่น�งเม�ดเลื�อดจำะถ0กท้�าลืาย ท้�าให�เซลืลื$แตักออกเป-นช่�1น ๆ บ่างช่�1นมผ่น�งเย��อห��มน�อยไม�ได�สุ�ดสุ�วนก�บ่ปร�มาตัรของช่�1นสุ�วนน�1น จำ4ง มลื�กษณะกลืมแลืะมขนาดเลื�กเรยก spheroschizocyte หร�อ microspherocyte พิ่บ่ได�ใน - Hemoglobin instability in thalassemia - DIC
Schistocyte
Rouleaux formation
Red blood cell aggregation