et reg n ni ost eg n mn may 15 in assembly biel 60 khuo

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 GAS NEWS BUNGMUAL INDANE GV Booking:all before 05/5/18 Delivery: 14/5/2018 Time:9AM - 11AM Stock: 106 only Hmasawnna Thar Vol - 33/203 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy thlaphur (may) 14, 2018 thaw|anni (monday) GAS NEWS Agency : SAS Booking : 22nd. March. , 2018 to 12th April, 2018 delivery :14-05-2018 (MOn) Time : 9AM ll stock last stOCK : 306 @rate:Rs. 761/- GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking: 31st May to 2nd June, 2018 (advance booking) delivery : 14-05-2018 (MOn) Time : 9AM - 11:00AM Stock : 306 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI May 17 Counseling class \hang dingin an hriettir CCPUR: Ministry of Ru- ral Development hnuoia DDU-GKY First phase training dinga Churachan- dpur le Pherzawl district a inthawk thlangsuok can- didates hai chu May 17, 2018, 10:00AM in Wang- bal, Thoubal District-a Counselling class \hang seng dingin Mr Mocha chun an hriettir a, thu chieng lem 9862751229 a indawn thei ning a tih. Fe le hungna mani intum ding a ni a, Counselling a hin Original documents chawi ding a nih. CCPur le Pherzawl District a inthawk Coun- selling class \hang dinga ko hai chu Hospitality-ah Cynthia Ramthienghlim; Crystal Kim Famhoite, Juliana N; Pauhoiching; Ramhlimum; Chinza- niang; Mr Seiminkam; Kimdeilian; Lamhoikim; K. Mercy; Chongmoi; Esther Remruotkim; Han- nah D. Sinate hai an ni a. Apparel-ah Zosangkim; Carolyn Lalrammawi; La- lengvar; Mr Chinzasiam; Lamkhonem; Niengngaiht- ing; Kimngaihnuam Gang- te le Florence Lalnunhlim hai an nih. Health & FW Minister khuol- lienin a \hang ding CCPUR: GNM Train- ing School, CCPur chun May 15, 2018, 11AM khin ‘Capping, Lamp lighting & Oath taking Ceremony’ hmang an ta, hi huna hin L. Jayanta Kumar Singh, Min- ister (Health & FW), Govt. of Manipur khuollienin \hang a ta, V. Hangkhan- lian, Minister (Agri. Vety & AH); Dr K. Rajo Singh, Director, Health & FW) hai guest of honour le function- al president in \hang an ta, Chief Host in Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur; Dr Kimngaihching Simte, CMO/CCPur le Dr Vum- chinpau Tonsing, Medl. Supdt. District hospital hai \hang an tih. B.Ed inchuk thei CCpur: DM College of Teacher Education, Mani- pur-ah Directorate of Edu- cation (S) hnuoia thawk Graduate (science & Arts) hai ta dingin kum 2 sunga dingin 2018-20 session a dingin B.Ed. inchuk thei a ni a, B.Ed. course inchuk nuom han May 28, 2018 chenin No objection cer- tificate, Regular appoint- ment order, EIN, Graduate certificate, Date of birth certificate etc hai kilde sain Directorate ah Application peklut thei ning a tih. Raja Goukho- thang Memo- rial CCPUR: Ropiang Foun- dation Trust (RFT) huoi- hawtnain May 19, 2018 a inthawk Public Ground, CCPur-ah Raja Goukho- thang Guite Football Me- morial 2018 (RGG Football Memorial 2018) \an ning a tih. Opening ceremony a chun Dr. J Suresh Babu, Chief Secretary, Govt. of Manipur khuollienin \hang a tih. Hi tournament-a cham- pion in Rs. 2 lakh, runner up in Rs. 1 lakh dawng an tih. Manipur State Level Hmar Mar- tyrs’ Day programme siemfel CCpur: Hmar Martyrs’ Trophy Organizing Board (HMARTOB) huoihawtna hnuoiah May 16, 2018 khin Saikawt playground, CCPur-ah 28th Hmar Martyrs’ Day-cum-The 15th State Level Hmar Martyrs’ Trophy final inkhel ning a tih. Hi huna hin Pu R. Lal- zirliana, Minister (Home, Prisons & Sainik Welfare Resettlement, Power & Electricity, Rural Develop- ment, Excise & Narcotics), Mizoram khuollienin \hang a ta, Pu Ginsuanhau Zou, MLA, Manipur & Chair- man, MANIREDA Guest of Honour le Functional President in Pu Vungza- gin Valte, MLA, Manipur & Chairman, MTDC \ hang a ta, Chief Host in Dr Chaltonlien Amo, MLA, Manipur \hang a tih. Programme hi 10:30 (arrival of Public) le 11:00AM (arrival of Guest) ning a tih. Programme hi Session I le II a \he a ni a, Session I-ah Compares in Miss Priscilla Darngawn le Miss Lawmnakim Hrangate hai \hang an ta, hun hawng \awng\aina Rev. Dr V. Lalnghakthang, General Secretary, HCLF in nei a tih. Hun hmang sung hin Blessed Choir; Nk Lalengvari Sinate, Jeneth L. Varte le Serafim Voices han hla sak an ta, Chief Host in welcome address hril a ta, Mr Lalvullien, Chairman, HMARTOB in keynote address hril a ta, Hmar Returnee haia inthawk Condolence salute neiin Rev. Rohminglien Pakhuongte, Chairman, HCLF in Intersessory prayer nei a ta, KKL, YPA, YMA le HYA han hnam lam inentirna le NCC Rayburn College in Saluta- tion and Parade nei an ta, HMARTOB in Gun Salute nei an tih. Alan Famhoite, Secretary, HMARTOB in Presentation hun hmang a ta, Guest haia inthawk thuhril ngaithlakna um a ta, Pu Lalhrietzing Famhoite, Vice Chairman, HMAR- TOB in vote of Thanks hrilin Rev. Lalhmingthang Vamhoite, PS, Saikawt Presbytery, EFCI in closing prayer nei a tih. Session II chu football match, prize semna le Flag down neiin hun hmang zo ning a tih. Sinlung Royal Rid- ers (SRS) chun May 16, 2018, 6AM a inthawk hin Moirang-Saikawt inkar Hmar Martyrs’ Tribute Ride nei an tih. Machet Order withdraw tah CCPUR: Vengnuam, New Lamka-a inthawk Vengnu- am South suokdawk dinga April 12, 2018 a Thangboi Gangte, SDO, CCPur in S. Kamkhankhup hmin- ga Machet Order (dated 12.04.2018) an suo naa khawsung roinrelna mimal hminga um a ditnaw leia Court a hekna (complaint) (Writ Petition [Writ Petition (c) No. 304 of 2018] chu M. Gouzamang Guite, MDC, New Lamka East kuoma ngenna siem a ni dung- zuiin ADC Ministry buoi leia camping a um mek nisienkhawm Court case withdraw a ni theina dinga hma a lak hnungin Veng- nuam South machete Order Court a complaint pending a um chu withdraw nitain ei thu dawngna chun a hril. Havildar Kondan Ojit Singh Suspended imphal: Manipur Police Training Centre, Pangei a Police Constable training lai mek hai laia mi pahni, Satminthang of Tamenglong District le Lammuansang of Tuining, Churachandpur District hai na taka vaw hliemtu Training Instructor Havildar No. 6140 Konsam Ojit Singh chu zanikhan a sina inthawk suspended a nih. Vuok hliema um hai hi an dam \hat hmapo chu bed rest dingin Director, MPTC, Pangei chun thusuok a siem. Ojit Konsam hi tuta hma khawm khan training lai mi pakhat a vuok hliem leiin hun sawt takel suspended in a lo um ta a, suspended-a a umna hlipa 5th MR, Tamen- glong a posting pek, chu hnunga MPTC Attached-a hung um a nih. May 15 in Assembly Biel 60 Khuo Haiah ‘Go to Village’ nei ding imphal: May 1 a in- thawka hlen \an tah, Ma- nipur khawte kilkhawr takhai chen sawrkarin kut a rawlna dinga develop- ment program “Go to Vil- lage’ (Khungang Chatse) official-a hlen suokna \um thumna ding chu May 15 khin Assembly biel 60-a khuo thlang suokhai ah thaw nawk a tih tiin DIPR thusuok chun a hril. Official thusuok hril dan chun, Thawlenni zatin sawrkar department a ho- tuhai chu khawte pakhatah fein, sawrkar scheme um- hai mipuiin an sawr \ang- kai thei dinghai hrilfietna le welfare scheme thawpek theihai thawpek nghal pei dinga tir hlak an nih. Chief Minister Mr N. Biren Singh a ‘brain-child’ ‘Go to Village’ hin mirethei le hnuoihnung, khawte le tlangrama umhai, sawrkar welfare scheme dawng phak ve lo le hrie phak ve lohain an hrieta an ham\ hatpui ve theina dinga hril- hrietna le an khuo ngeia zu pekna ding program a nih. “Sawrkar program hran hran housing scheme, pension scheme, etc hai khawm thawpek ning an ta. An harsatnahai chu a hmun le hunah sukfel nghal thei chu sukfel nghal pei ning an ta, sawrkar hmasawnna program hai chu ‘citizen- friendly manner’ takin an kawtkhar ngeia pek an ni ding a nih” tiin a hril. Hi mission hnuoia hin sawrkar service hran hran hieng, Aadhar service, ani- mal vaccination and treat- ment, health check up, opening of bank account/ PMJDY and other banking services, birth/death/mar- riage certificates peksuok, electoral rolls enrolment/ correction, distribution of school supplies, distri- bution of seedlings and samplings/tree plantation, rethei le hmeithai hai finan- cial assistance pek, IGNDP/ IGNOAP/MOAP/IGNWP hnuoia pension le old age pek, ruol banlo, hmeithai le farmers hai Mission for Integrated Development of Horticulture Department hnuoia \hangpuina pek, soil testing thaw le Health Cards pek le, Agriculture Depart- ment/Horticulture Depart- ment/RKVY officials haia inthawka thurawn hai pek ning an tih. Chubakah, CM hmalak- na dang hieng, Chief Min- ister-gi Hakselgi Tengbang (CMHT), Chief Minister-gi Sotharabasingi Tengbang (CMST) le ‘Lairik Tam- hansi - No Child Left Be- hind’ haia application lo pe tahai spot verification le application sumissionhai >>sunzawmna phek 4-ah Sawrkarin fund a release intak hlak leia sin hrat thei lo niin a hril: Kenichi imphal: Asian Devel- opment Bank (ADB) fund hmanga Manipur-a project thawa um hai a nuom anga a fe hrat thei nawna san chu contractors hai kuoma fund a hung release intak hlak lei a nih tiin ADB a India rama lu tak Kenichi Yo- koyama chun zanita senior editors \henkhat an hmu- pui huna a hril. Mr Kenichi chun ADB fund hmanga lampui siema um hai le project manage- ment system hai a enfel vawng ta thu a hril, a bik takin ADB hnuoia Mani- pur-a sin thawna a fe hrat thei nawna san enfel dinga Manipur a hung a ni thu hri- lin, state sawrkarin fund a release dan a muong ta luo leia sinthawna hrat thei lo a ni thu a hril Mr Kenichi chun a hril. Hi chungchanga hin Manipur CM N. Biren Singh le Chief Secretary hai khawm inhmupuiin thil umdan a hril ta a, lo enkai dingin an hril niin Kenichi chun a hril. Mr Kenichi in a hril pei- naah, thla 6 sung contractor hai fund pek an ni naw thun iengtin am sin hrat thei hrim a ta tiin indawnna a siem. ADB fund hmangin tuhin Manipur-ah lampui pathum Tupul-Bishnupur; Thoubal – Kasom Khullen le Imphal- Tamenglong via Kangchup siem mek a ni thu a hril. ADB chun Asian High- way a Imphal-Moreh road siemna ding khawm funding inpeisaa um a ni thu, hi thila ding hin DPR khawm zosa a ni ta a. ADB le Manipur sawrkar chun tukum sung Imphal-Moreh Road siemna ding dollar 150 million hung pek dingin agreement an ziek ta thu editors hai kuomah a hril bawk. Imphal Ring road chun- gchanga indawnna dawnin ADB chu hi thila fund pek dinga inpeisa a ni thu a hril a, sienkhawm sawrkarin a thara proposal a peklut a \ul ding thu Kenichi chun a hril. Chief of Naval Staff a hung inzin imphal: Zan khat Imphal-a riek dingin zan- ikhan Admiral Sunil Lan- ba, PVSM, AVSM, ADC, Chairman of the Chiefs of Staff Committee & Chief of Naval Staff le a nuh- mei Reena Lanba hai chu Imphal an hungtlung. Za- nikhan Bishnupur District sunga Moirang hmuna INA Memorial Museum le Sendra hmun hai an va sir. Hi zo 4PM vel khan Raj Bhavan, Imphal-ah fein Manipur Governor Jagdish Mukhia an hmu- pui. Sunil Lanba le a nuh- mei hai hi vawisun hin Moreh-ah an inzin ding nia hril a nih. Imphal khawpuia an cham sungin Kangla, Ima Keithel le Go- vindaji Temple hai khawm an sir ding nia hril a nih. Muongna um theina dingin inlaichinna \ha tak a pawimaw: Radheshyam imphal: Education Min- ister Pu Thokchom Rad- heshyam chun Manipur a hnam chi tum tumhai inkara inremna le muongna a um theina dingin inlaichinna \ha tak nei hi a pawimaw a nih tiin a hril. Pu Radheshy- am hin All Manipur Art & Culture and Sports Devel- opment Society (AMAC- SDS) in Asha hall Com- plex, North AOC hmuna ‘18th Peace and Communal Harmony & AMACSDS Awards’ a huoihawt huna khuollien ni puma hi thu hi a hril a nih. Lungril ruok le sinthaw buoina nei lo hin thil \hanaw tamtak a ra suok thei leiin, mi tinin inrim ta- kin sin an thaw ding a nih tiin Pu Radheshyam chun a hril bawk. Hi huna hin Manipur state le kawng tum tuma vantlanghai dawmsangtu mi bikhai chawimawna inh- lan an nih. Pu Radheshy- am in a hril peina a chun, vantlang laia danglamna mak tak intlun ding chun a \ha tieng ngawt ngaituo hlak ding a nih tiin a hril. Midang ta dinga an hringna inlantu Mother Teresa le Nelson Mandela hai hnung hi mi hlawtling ni ding chun zui ding a nih. Hmangaina lungril put a, inremna le thlier bik nei lovin dan- glamna siem a hmasawn tum ding a nih tiin Pu Rad- heshyam chun a hril. Pollution Control Board & Khadi & Village Chair- man le Oinam A/C MLA Pu L. Radhakishore Singh chun, mihriem hai hin lun- gril ngaituona inthuk tak neiin, khawvela mihriem le hringna nei ransa danghai khawmin an thiltum muol- suo tumin theitawp an suuo hlak ti hi an hriet ding a nih tiin a hril. Ei khawsakna sukhawitu dingin thing le ruo hai humhal a, environ- ment hi mihriem hriselna ta dinga \ha tak a ni zie hi hriet tlat ding a nih tiin Pu Radhakishore Singh chun a hril bawk. Rengkai Revival Crusade 2018 Hlawtling taka zo CCPUR: Rengkai ICI Kohran-in Revival Crusade 2018, “Mi Sukhar Nawk Rawh” ti thupui hmanga May 9-13 a nei chu Pathienni zan khan, khaw hran hrana Kohran dang danga inthawka mipui fe khawm- haiin Rev. Vanlalzuata a inthawkin Pathien thu “Kristien nun tamtaka ra” ti an ngaithlak zo hnungin Rev Lalneikhup Hmar, Presbytery Sec- retary, Tui\haphai-in a lo khar. A tawpni hin Pathienni zing, sun le zan inkhawm a nih a. Reng- kai ICI Local Committee-in Speak- er le a ruolpa Upa Kunga hai zan- tieng bu an fakpui a. Inpawltlangna neiin Thangsuopuon insiltir ve ve an nih. “Hmarhai hi Kohran/pawl chite te ni loa lien tak pakhata in um khawm vawng theina ding kawt chu Rengkai hin lungril lientak pu- tin iengtiklai khawm in hawng zing ding a nih; Kohran pui in ni leiin” tiin an fui. Zanah kohran dang danga mihai Biekin sip thurin inkhawm a ni a. Rev. Vanlalzuata chun, tulai Ringtu nun dal ta’k zie le det nawzie hri- lin, changtiengin fakruk thil la zin- gin vawitieng thawlawm ei pek a, Biekin sungah \hungna tlar hmasa sa ei la hei chang/inchu nawk a. Pa- thien mi indiktak Thlarau Thieng- hlim neituhai thaw thei ding chi chu an nawh, tiin a hril. Isu a hungna san chu ‘nun tam- tak’ ei neina ding a nih a. Kristien ringtu chu iengti kawng khawmin, ieng hunah khawm ‘nun tamtak’ nei ding le lungawi pei ching ding ei nizie thiem takin a hril a. “Chier chier nekin, ruo a sur leh ruo sur laia thaw ding thawa um thiema, ni a sa leh ni sat laia thaw chi thawa nundan thiem hi ringtu nun dan ding chu a nih” tiin a hril. Rev Vanlalzuata hi Thawlenni a inthawkin Vaiphei Presbyterian hai lai rawng la bawl a ta, Nilaini or Ningani May 16/17 khin Aizawl tieng an vuong kir nawk ding niin chanchin ei lo hriet. |hangruola nuhmei laka suolna do din- gin an rel imphal: Zani khan Ma- nipur Press Club, Imphal-ah Socialist Students’ Union Manipur (SSUM), Manipur Proletariat Peoples’ Demo- cratic Union (MPPDU) le Proletariat Feminist Move- ment (POFM) han joint meet- ing an nei a, Manipur state sunga insuolluina le nuhmei laka suolna hrim hrim do tlang dingin thu an rel. Meet- ing huna chun politics a thu- neituhai inrawlna suolna tum tum sawrkarin a ngaitha hlak chu an ngaimaw thu an hril a, Bahujan Samaj Party (BSP) Unit President Kavita chun, nuhmei chunga suolna nei le MLA dama tlang tling tahai sawrkarin a humhim chu mak le pawi a ti thu a hril Hi huna hin State Legal department member hlui le Congress representative Na- meirakpam Jayentakumar khawm a \hang a, Congress in sawrkarna a chel sungin nuhmei laka suolna a ngaitha ngai naw thu a hril. Joint meeting chu February 13 huna kum 14 mi pasal 4 in an suolhrawnna, ‘Thanga gang rape case’ le inzawma nei a ni a, pawl 3 palai hai chun hmatienga hi ang thil a tlung nawk a ni chun theitawp suoa \hangruol dingin an rel a nih. Assam interest kha hum theinaw chun inban ka tih: Sonowal, Assam CM Guwahati: Citizen- ship (Amendment) Bill chungchanga dodalna nasa tak um chungchanga ieng- khawm \awng kam nei lova a to zing hnungah Assam Chief minister Sarbananda Sonowal chun chanchinbu- mihai inhmupuiin, Assam mipui hai interest a hum zonaw chun Chief Minister ni zing tlak a ninaw thu hri- lin, Assam mipui hai nina a hum theinaw chun Chief Minister a ninaa inthawk an ban ding thu a hril. The Citizenship (Amend- ment) Bill, 2016, hi Sawrkar thlungpuiin dan loa Paki- stan, Bangladesh le Afghani- stan haia inthawk Hindus, Jains, Christians, Parsis le Buddhish hai India mi nina (citizenship) pek theina ding le residency period kum 11 a inthawk kum 6 a sukhnuoi- na dinga sawrkar thlungpuiin rawtna a hung siem a ni a. Hi chungchanga hin senior citizens le intellectuals hai a la rawn ding thu Mr Sonowal chun a hril. Hi Bill chungchanga joint parliamentary com- mittee (JPC) in public hearings an nei hnunga Bill chungchanga Mr Sonowal in \awngkam a nei hmasa takna a nih. Hi Bill hi Brahmapu- tra Valley le Barak Val- ley a cheng hai lai ngaidan an kal a, Brahmaputra Val- ley mipui chun an dodal a, sienkhawm Barak Valley a cheng hai chun an Bill hi an thlawp a nih. Hi Bill chungchanga hin state mipui ditnaw zawngin iengkhawm thaw nawng kan tih. Sawrkar thlungpui- in IM (DT) Act, a zam huna khan mipui ngaidan lakna dingin JPC indin a ninaw a, tuhin ka ngenna angin JPC hungin public hearing nei mek a ni a, hearing hi zo a la ninaw leiin JPC chun thutlukna iengkhawm an la siem nawh tiin Sonowal chun a hril a, hearing nei dingin an la hung nawk el thei thu a hril bawk. Mr Sonowal hin petition a file leiin kum 2005 khan Supreme Court chun Ille- gal Migrants (Determina- tion by Tribunal) Act chu a lo hnawl pha ta a, hi lei hin mipui chun Sonowal hi ‘jatiya Nayak’ (National hero) ti hming an lo pek hiel a nih. Hieng laizing hin Meghalaya sawrkar chun Bills hi lungruol takin an dodal a, hi taka inthawk Assam sawrkar \o\awka a la um zing leia mipuiin dodal- na hi an hung nei \an a nih. Sawrkarnaa BJP in a \hangruolpui Asom Gana Parishad (AGP) chun hi Bill passed a ni chun co- alition sawrkara inthawk an suok ding thu an hril. >>sunzawmna phek 4-ah

Upload: others

Post on 28-Feb-2022

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377

GAS NEWS

BUNGMUAL INDANE GV Booking:all before 05/5/18 Delivery: 14/5/2018 Time:9AM - 11AM Stock: 106 only

Hmasawnna Thar Vol - 33/203 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

thlaphur (may) 14, 2018 thaw|anni (monday)

GAS NEWS Agency : SASBooking : 22nd. March. , 2018 to 12th April, 2018delivery :14-05-2018 (MOn) Time : 9AM till stock laststOCK : 306 @rate:Rs. 761/-

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 31st May to 2nd June, 2018 (advance booking) delivery : 14-05-2018 (MOn) Time : 9AM - 11:00AMStock : 306

NEWS TOMkiMcHANcHIN LAKTAWI

May 17 Counseling class \hang dingin an hriettir

CCPur: Ministry of Ru-ral Development hnuoia DDU-GKY First phase training dinga Churachan-dpur le Pherzawl district a inthawk thlangsuok can-didates hai chu May 17, 2018, 10:00AM in Wang-bal, Thoubal District-a Counselling class \hang seng dingin Mr Mocha chun an hriettir a, thu chieng lem 9862751229 a indawn thei ning a tih. Fe le hungna mani intum ding a ni a, Counselling a hin Original documents chawi ding a nih. CCPur le Pherzawl

District a inthawk Coun-selling class \hang dinga ko hai chu Hospitality-ah Cynthia Ramthienghlim; Crystal Kim Famhoite, Juliana N; Pauhoiching; Ramhlimum; Chinza-niang; Mr Seiminkam; Kimdeilian; Lamhoikim; K. Mercy; Chongmoi; Esther Remruotkim; Han-nah D. Sinate hai an ni a. Apparel-ah Zosangkim; Carolyn Lalrammawi; La-lengvar; Mr Chinzasiam; Lamkhonem; Niengngaiht-ing; Kimngaihnuam Gang-te le Florence Lalnunhlim hai an nih.

Health & FW Minister khuol-lienin a \hang ding

CCPur: GNM Train-ing School, CCPur chun May 15, 2018, 11AM khin ‘Capping, Lamp lighting & Oath taking Ceremony’ hmang an ta, hi huna hin L. Jayanta Kumar Singh, Min-ister (Health & FW), Govt. of Manipur khuollienin \hang a ta, V. Hangkhan-lian, Minister (Agri. Vety

& AH); Dr K. Rajo Singh, Director, Health & FW) hai guest of honour le function-al president in \hang an ta, Chief Host in Shyam Lal Poonia, IAS, DC, CCPur; Dr Kimngaihching Simte, CMO/CCPur le Dr Vum-chinpau Tonsing, Medl. Supdt. District hospital hai \hang an tih.

B.Ed inchuk theiCCpur: DM College of Teacher Education, Mani-pur-ah Directorate of Edu-cation (S) hnuoia thawk Graduate (science & Arts) hai ta dingin kum 2 sunga dingin 2018-20 session a dingin B.Ed. inchuk thei a ni a, B.Ed. course inchuk nuom han May 28, 2018 chenin No objection cer-tificate, Regular appoint-ment order, EIN, Graduate certificate, Date of birth certificate etc hai kilde sain Directorate ah Application peklut thei ning a tih.

Raja Goukho-thang Memo-

rialCCPur: Ropiang Foun-dation Trust (RFT) huoi-hawtnain May 19, 2018 a inthawk Public Ground, CCPur-ah Raja Goukho-thang Guite Football Me-morial 2018 (RGG Football Memorial 2018) \an ning a tih. Opening ceremony a chun Dr. J Suresh Babu, Chief Secretary, Govt. of Manipur khuollienin \hang a tih. Hi tournament-a cham-pion in Rs. 2 lakh, runner up in Rs. 1 lakh dawng an tih.

Manipur State Level Hmar Mar-tyrs’ Day programme siemfel

CCpur: Hmar Martyrs’ Trophy Organizing Board (HMARTOB) huoihawtna hnuoiah May 16, 2018 khin Saikawt playground, CCPur-ah 28th Hmar Martyrs’ Day-cum-The 15th State Level Hmar Martyrs’ Trophy final inkhel ning a tih. Hi huna hin Pu R. Lal-zirliana, Minister (Home, Prisons & Sainik Welfare Resettlement, Power & Electricity, Rural Develop-ment, Excise & Narcotics), Mizoram khuollienin \hang a ta, Pu Ginsuanhau Zou, MLA, Manipur & Chair-man, MANIREDA Guest of Honour le Functional President in Pu Vungza-gin Valte, MLA, Manipur & Chairman, MTDC \hang a ta, Chief Host in Dr Chaltonlien Amo, MLA, Manipur \hang a tih. Programme hi 10:30 (arrival of Public) le 11:00AM (arrival of Guest) ning a tih. Programme hi Session I le II a \he a ni a, Session I-ah Compares in Miss Priscilla Darngawn le Miss Lawmnakim Hrangate hai \hang an ta, hun hawng \awng\aina Rev. Dr V. Lalnghakthang, General Secretary, HCLF in nei a tih. Hun hmang sung

hin Blessed Choir; Nk Lalengvari Sinate, Jeneth L. Varte le Serafim Voices han hla sak an ta, Chief Host in welcome address hril a ta, Mr Lalvullien, Chairman, HMARTOB in keynote address hril a ta, Hmar Returnee haia inthawk Condolence salute neiin Rev. Rohminglien Pakhuongte, Chairman, HCLF in Intersessory prayer nei a ta, KKL, YPA, YMA le HYA han hnam lam inentirna le NCC Rayburn College in Saluta-tion and Parade nei an ta, HMARTOB in Gun Salute nei an tih. Alan Famhoite, Secretary, HMARTOB in Presentation hun hmang a ta, Guest haia inthawk thuhril ngaithlakna um a ta, Pu Lalhrietzing Famhoite, Vice Chairman, HMAR-TOB in vote of Thanks hrilin Rev. Lalhmingthang Vamhoite, PS, Saikawt Presbytery, EFCI in closing prayer nei a tih. Session II chu football match, prize semna le Flag down neiin hun hmang zo ning a tih. Sinlung Royal Rid-ers (SRS) chun May 16, 2018, 6AM a inthawk hin Moirang-Saikawt inkar Hmar Martyrs’ Tribute Ride nei an tih.

Machet Order withdraw tah

CCPur: Vengnuam, New Lamka-a inthawk Vengnu-am South suokdawk dinga April 12, 2018 a Thangboi Gangte, SDO, CCPur in S. Kamkhankhup hmin-ga Machet Order (dated 12.04.2018) an suo naa khawsung roinrelna mimal hminga um a ditnaw leia Court a hekna (complaint) (Writ Petition [Writ Petition (c) No. 304 of 2018] chu M. Gouzamang Guite, MDC, New Lamka East kuoma ngenna siem a ni dung-zuiin ADC Ministry buoi leia camping a um mek nisienkhawm Court case withdraw a ni theina dinga hma a lak hnungin Veng-nuam South machete Order Court a complaint pending a um chu withdraw nitain ei thu dawngna chun a hril.

Havildar Kondan Ojit Singh Suspendedimphal: Manipur Police Training Centre, Pangei a Police Constable training lai mek hai laia mi pahni, Satminthang of Tamenglong District le Lammuansang of Tuining, Churachandpur District hai na taka vaw hliemtu Training Instructor Havildar No. 6140 Konsam Ojit Singh chu zanikhan a sina inthawk suspended a nih.

Vuok hliema um hai hi an dam \hat hmapo chu bed rest dingin Director, MPTC, Pangei chun thusuok a siem. Ojit Konsam hi tuta hma khawm khan training lai mi pakhat a vuok hliem leiin hun sawt takel suspended in a lo um ta a, suspended-a a umna hlipa 5th MR, Tamen-glong a posting pek, chu hnunga MPTC Attached-a hung um a nih.

May 15 in Assembly Biel 60 Khuo Haiah ‘Go to Village’ nei dingimphal: May 1 a in-thawka hlen \an tah, Ma-nipur khawte kilkhawr takhai chen sawrkarin kut a rawlna dinga develop-ment program “Go to Vil-lage’ (Khungang Chatse) official-a hlen suokna \um thumna ding chu May 15 khin Assembly biel 60-a khuo thlang suokhai ah thaw nawk a tih tiin DIPR thusuok chun a hril. Official thusuok hril dan chun, Thawlenni zatin sawrkar department a ho-tuhai chu khawte pakhatah fein, sawrkar scheme um-hai mipuiin an sawr \ang-kai thei dinghai hrilfietna le welfare scheme thawpek theihai thawpek nghal pei dinga tir hlak an nih. Chief Minister Mr N. Biren Singh a ‘brain-child’ ‘Go to Village’ hin mirethei le hnuoihnung, khawte le

tlangrama umhai, sawrkar welfare scheme dawng phak ve lo le hrie phak ve lohain an hrieta an ham\hatpui ve theina dinga hril-hrietna le an khuo ngeia zu pekna ding program a nih. “Sawrkar program hran hran housing scheme, pension scheme, etc hai khawm thawpek ning an ta. An harsatnahai chu a hmun le hunah sukfel nghal thei chu sukfel nghal pei ning an ta, sawrkar hmasawnna program hai chu ‘citizen-

friendly manner’ takin an kawtkhar ngeia pek an ni ding a nih” tiin a hril. Hi mission hnuoia hin sawrkar service hran hran hieng, Aadhar service, ani-mal vaccination and treat-ment, health check up, opening of bank account/PMJDY and other banking services, birth/death/mar-riage certificates peksuok, electoral rolls enrolment/correction, distribution of school supplies, distri-bution of seedlings and

samplings/tree plantation, rethei le hmeithai hai finan-cial assistance pek, IGNDP/IGNOAP/MOAP/IGNWP hnuoia pension le old age pek, ruol banlo, hmeithai le farmers hai Mission for Integrated Development of Horticulture Department hnuoia \hangpuina pek, soil testing thaw le Health Cards pek le, Agriculture Depart-ment/Horticulture Depart-ment/RKVY officials haia inthawka thurawn hai pek ning an tih. Chubakah, CM hmalak-na dang hieng, Chief Min-ister-gi Hakselgi Tengbang (CMHT), Chief Minister-gi Sotharabasingi Tengbang (CMST) le ‘Lairik Tam-hansi - No Child Left Be-hind’ haia application lo pe tahai spot verification le application sumissionhai >>sunzawmna phek 4-ah

Sawrkarin fund a release intak hlak leia sin hrat thei lo niin a hril: Kenichiimphal: Asian Devel-opment Bank (ADB) fund hmanga Manipur-a project thawa um hai a nuom anga a fe hrat thei nawna san chu contractors hai kuoma fund a hung release intak hlak lei a nih tiin ADB a India rama lu tak Kenichi Yo-koyama chun zanita senior editors \henkhat an hmu-pui huna a hril. Mr Kenichi chun ADB fund hmanga lampui siema um hai le project manage-ment system hai a enfel vawng ta thu a hril, a bik takin ADB hnuoia Mani-pur-a sin thawna a fe hrat thei nawna san enfel dinga Manipur a hung a ni thu hri-lin, state sawrkarin fund a

release dan a muong ta luo leia sinthawna hrat thei lo a ni thu a hril Mr Kenichi chun a hril. Hi chungchanga hin Manipur CM N. Biren Singh le Chief Secretary hai khawm inhmupuiin thil umdan a hril ta a, lo enkai dingin an hril niin Kenichi

chun a hril. Mr Kenichi in a hril pei-naah, thla 6 sung contractor hai fund pek an ni naw thun iengtin am sin hrat thei hrim a ta tiin indawnna a siem. ADB fund hmangin tuhin Manipur-ah lampui pathum Tupul-Bishnupur; Thoubal – Kasom Khullen le Imphal-

Tamenglong via Kangchup siem mek a ni thu a hril. ADB chun Asian High-way a Imphal-Moreh road siemna ding khawm funding inpeisaa um a ni thu, hi thila ding hin DPR khawm zosa a ni ta a. ADB le Manipur sawrkar chun tukum sung Imphal-Moreh Road siemna ding dollar 150 million hung pek dingin agreement an ziek ta thu editors hai kuomah a hril bawk. Imphal Ring road chun-gchanga indawnna dawnin ADB chu hi thila fund pek dinga inpeisa a ni thu a hril a, sienkhawm sawrkarin a thara proposal a peklut a \ul ding thu Kenichi chun a hril.

Chief of Naval Staff a hung inzin

imphal: Zan khat Imphal-a riek dingin zan-ikhan Admiral Sunil Lan-ba, PVSM, AVSM, ADC, Chairman of the Chiefs of Staff Committee & Chief of Naval Staff le a nuh-mei Reena Lanba hai chu Imphal an hungtlung. Za-nikhan Bishnupur District sunga Moirang hmuna INA Memorial Museum le Sendra hmun hai an va

sir. Hi zo 4PM vel khan Raj Bhavan, Imphal-ah fein Manipur Governor Jagdish Mukhia an hmu-pui. Sunil Lanba le a nuh-mei hai hi vawisun hin Moreh-ah an inzin ding nia hril a nih. Imphal khawpuia an cham sungin Kangla, Ima Keithel le Go-vindaji Temple hai khawm an sir ding nia hril a nih.

Muongna um theina dingin inlaichinna \ha tak a pawimaw: Radheshyam

imphal: Education Min-ister Pu Thokchom Rad-heshyam chun Manipur a hnam chi tum tumhai inkara inremna le muongna a um theina dingin inlaichinna \ha tak nei hi a pawimaw a nih tiin a hril. Pu Radheshy-am hin All Manipur Art & Culture and Sports Devel-opment Society (AMAC-SDS) in Asha hall Com-plex, North AOC hmuna ‘18th Peace and Communal Harmony & AMACSDS Awards’ a huoihawt huna khuollien ni puma hi thu hi a hril a nih. Lungril ruok le sinthaw buoina nei lo hin thil \hanaw tamtak a ra suok thei leiin, mi tinin inrim ta-kin sin an thaw ding a nih tiin Pu Radheshyam chun a hril bawk. Hi huna hin Manipur state le kawng tum tuma vantlanghai dawmsangtu mi bikhai chawimawna inh-lan an nih. Pu Radheshy-

am in a hril peina a chun, vantlang laia danglamna mak tak intlun ding chun a \ha tieng ngawt ngaituo hlak ding a nih tiin a hril. Midang ta dinga an hringna inlantu Mother Teresa le Nelson Mandela hai hnung hi mi hlawtling ni ding chun zui ding a nih. Hmangaina lungril put a, inremna le thlier bik nei lovin dan-glamna siem a hmasawn tum ding a nih tiin Pu Rad-heshyam chun a hril. Pollution Control Board & Khadi & Village Chair-

man le Oinam A/C MLA Pu L. Radhakishore Singh chun, mihriem hai hin lun-gril ngaituona inthuk tak neiin, khawvela mihriem le hringna nei ransa danghai khawmin an thiltum muol-suo tumin theitawp an suuo hlak ti hi an hriet ding a nih tiin a hril. Ei khawsakna sukhawitu dingin thing le ruo hai humhal a, environ-ment hi mihriem hriselna ta dinga \ha tak a ni zie hi hriet tlat ding a nih tiin Pu Radhakishore Singh chun a hril bawk.

Rengkai Revival Crusade 2018 Hlawtling taka zoCCPur: Rengkai ICI Kohran-in Revival Crusade 2018, “Mi Sukhar Nawk Rawh” ti thupui hmanga May 9-13 a nei chu Pathienni zan khan, khaw hran hrana Kohran dang danga inthawka mipui fe khawm-haiin Rev. Vanlalzuata a inthawkin Pathien thu “Kristien nun tamtaka ra” ti an ngaithlak zo hnungin Rev Lalneikhup Hmar, Presbytery Sec-retary, Tui\haphai-in a lo khar. A tawpni hin Pathienni zing, sun le zan inkhawm a nih a. Reng-

kai ICI Local Committee-in Speak-er le a ruolpa Upa Kunga hai zan-tieng bu an fakpui a. Inpawltlangna neiin Thangsuopuon insiltir ve ve an nih. “Hmarhai hi Kohran/pawl chite te ni loa lien tak pakhata in um khawm vawng theina ding kawt chu Rengkai hin lungril lientak pu-tin iengtiklai khawm in hawng zing ding a nih; Kohran pui in ni leiin” tiin an fui. Zanah kohran dang danga mihai Biekin sip thurin inkhawm a ni a.

Rev. Vanlalzuata chun, tulai Ringtu nun dal ta’k zie le det nawzie hri-lin, changtiengin fakruk thil la zin-gin vawitieng thawlawm ei pek a, Biekin sungah \hungna tlar hmasa sa ei la hei chang/inchu nawk a. Pa-thien mi indiktak Thlarau Thieng-hlim neituhai thaw thei ding chi chu an nawh, tiin a hril. Isu a hungna san chu ‘nun tam-tak’ ei neina ding a nih a. Kristien ringtu chu iengti kawng khawmin, ieng hunah khawm ‘nun tamtak’

nei ding le lungawi pei ching ding ei nizie thiem takin a hril a. “Chier chier nekin, ruo a sur leh ruo sur laia thaw ding thawa um thiema, ni a sa leh ni sat laia thaw chi thawa nundan thiem hi ringtu nun dan ding chu a nih” tiin a hril. Rev Vanlalzuata hi Thawlenni a inthawkin Vaiphei Presbyterian hai lai rawng la bawl a ta, Nilaini or Ningani May 16/17 khin Aizawl tieng an vuong kir nawk ding niin chanchin ei lo hriet.

|hangruola nuhmei laka

suolna do din-gin an rel

imphal: Zani khan Ma-nipur Press Club, Imphal-ah Socialist Students’ Union Manipur (SSUM), Manipur Proletariat Peoples’ Demo-cratic Union (MPPDU) le Proletariat Feminist Move-ment (POFM) han joint meet-ing an nei a, Manipur state sunga insuolluina le nuhmei laka suolna hrim hrim do tlang dingin thu an rel. Meet-ing huna chun politics a thu-neituhai inrawlna suolna tum tum sawrkarin a ngaitha hlak chu an ngaimaw thu an hril a, Bahujan Samaj Party (BSP) Unit President Kavita chun, nuhmei chunga suolna nei le MLA dama tlang tling tahai sawrkarin a humhim chu mak le pawi a ti thu a hril Hi huna hin State Legal department member hlui le Congress representative Na-meirakpam Jayentakumar khawm a \hang a, Congress in sawrkarna a chel sungin nuhmei laka suolna a ngaitha ngai naw thu a hril. Joint meeting chu February 13 huna kum 14 mi pasal 4 in an suolhrawnna, ‘Thanga gang rape case’ le inzawma nei a ni a, pawl 3 palai hai chun hmatienga hi ang thil a tlung nawk a ni chun theitawp suoa \hangruol dingin an rel a nih.

Assam interest kha hum theinaw chun inban ka tih: Sonowal, Assam CM

Guwahati: Citizen-ship (Amendment) Bill chungchanga dodalna nasa tak um chungchanga ieng-khawm \awng kam nei lova a to zing hnungah Assam Chief minister Sarbananda Sonowal chun chanchinbu-mihai inhmupuiin, Assam mipui hai interest a hum zonaw chun Chief Minister ni zing tlak a ninaw thu hri-lin, Assam mipui hai nina a hum theinaw chun Chief Minister a ninaa inthawk an ban ding thu a hril. The Citizenship (Amend-ment) Bill, 2016, hi Sawrkar thlungpuiin dan loa Paki-stan, Bangladesh le Afghani-stan haia inthawk Hindus, Jains, Christians, Parsis le Buddhish hai India mi nina (citizenship) pek theina ding le residency period kum 11 a inthawk kum 6 a sukhnuoi-na dinga sawrkar thlungpuiin rawtna a hung siem a ni a. Hi chungchanga hin senior

citizens le intellectuals hai a la rawn ding thu Mr Sonowal chun a hril. Hi Bill chungchanga joint parliamentary com-mittee (JPC) in public hearings an nei hnunga Bill chungchanga Mr Sonowal in \awngkam a nei hmasa takna a nih. Hi Bill hi Brahmapu-tra Valley le Barak Val-ley a cheng hai lai ngaidan an kal a, Brahmaputra Val-ley mipui chun an dodal a, sienkhawm Barak Valley a cheng hai chun an Bill hi an thlawp a nih. Hi Bill chungchanga hin state mipui ditnaw zawngin iengkhawm thaw nawng kan tih. Sawrkar thlungpui-in IM (DT) Act, a zam huna khan mipui ngaidan lakna dingin JPC indin a ninaw a, tuhin ka ngenna angin JPC hungin public hearing nei mek a ni a, hearing hi zo a la ninaw leiin JPC chun

thutlukna iengkhawm an la siem nawh tiin Sonowal chun a hril a, hearing nei dingin an la hung nawk el thei thu a hril bawk. Mr Sonowal hin petition a file leiin kum 2005 khan Supreme Court chun Ille-gal Migrants (Determina-tion by Tribunal) Act chu a lo hnawl pha ta a, hi lei hin mipui chun Sonowal hi ‘jatiya Nayak’ (National hero) ti hming an lo pek hiel a nih. Hieng laizing hin Meghalaya sawrkar chun Bills hi lungruol takin an dodal a, hi taka inthawk Assam sawrkar \o\awka a la um zing leia mipuiin dodal-na hi an hung nei \an a nih. Sawrkarnaa BJP in a \hangruolpui Asom Gana Parishad (AGP) chun hi Bill passed a ni chun co-alition sawrkara inthawk an suok ding thu an hril. >>sunzawmna phek 4-ah

Hmasawnna Thar2thlaphur (may) 14, 2018 thaw|anni (monday) artiClE/hEalth & EmploymEnt nEwS

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Co-Editorlalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

Editorial

VAWISUN THUPUINaupanghai, Lalpaa chun in nu le pahai thu zawm ro, chuchu thil indik a ni si a; “I nu le pa chawimawi rawh,” (chuchu thupek tiem nei hmasa tak a nih.) “Chuongchun i ta dingin \hang a ta, hnuoiah damsawt bawk i tih.”

- Efesi 6:1-3

Ngaisang zawngZohnathlakhai hi ei ngaisang zawng le ei thil in-vawi zawngah chun thaw dinga inchuktir hran ei ngai naw a, a rem le a rem naw khawm nisienla, khawpui le thingtlang haiah khawm mihai thaw dan entawna thaw ve pei hnam ei nih. Ei ngaisang zawng le ei invawi zawnghai chu ei khukpui hlut hlut a, ei ram le ei hnamin a \hatpui am ti tiengpan-gah ruok chun ngaituona ei seng tlawm hle awm ie. A hmaa inthawk tuchen hin ei ngaisang zawng lak vung hi ei ching hle tawl niin an lang. Chun, mania thil thar le danglam thaw tum nekin mihai thaw dan le ching dan hi ei entawn nuom hle niin an lang. Ram chungchang le hnam hmasawn tasa hai chu, mi 3/4 an umkhawm ta chun mihai la nei lo ang, mi hai la thaw lo le mi hai la siem suok lo siem suok tumin an ngaituona, an thiemna, an varna le an hrietna hai an hmang hlak. Chuleia chu hmasawn le in\hanglien duok duok an nih. Dit dan le ngaidan an ang naw ang bawkin ei ngaisang zawng hi an ang tawl naw hle. |henkhat chun hlasakthiem dam, Youth Idol, Youth Icon dam, Missi dam, lam thiem tam, Modelling dam, sportsperson dam, hmel\ha dam, ngo le pangti nam \ha dam, vun inno le inchei nal dam ei ngaisang hle. Hiengang thil hai ei ngaisang hi a sie naw a, ngaisang ding a nih. Amiruokchu, ei thil ngaisang-hai hung ni ve thei dinga hmalak a \ul. Ngaisang ringawt kha a huntawk nawh. Mihai ni thei ang chu ni ve thei ngei ei tum ding a nih. Sap thuvarin tumna a um chun lampui a um a ti hi hriet tlat ding a nih. Kawng hran hran haiah hma ei sawn ang bawkin ei changkang pei a. Tuolsunga sumdawng-hai khawmin an dawr thuomhnaw hrilmawi le in-pakna dingin hlasakthiemhai dam, Miss a thlanghai dam, Youth Idol-hai dam, Youth Icon-hai dam, Sports tienga mi hlawtling chuongchuonghai dam, fiemthu thaw thiemhai dam, Model le inchei nalhai dam an hmang hlak. Hiengang mihai hi mi challang le mi inlar (Celebrity) tia ko an nih. Ei ni laia Ce-lebrity tam taka ei neihai chu hlasakthiemhai hi an ni ring a um. Iengang celebrity khawm ni inla mihai hin ei chungah indawnna an nei nghal hlak. Chu indawnna chu, mithi ina leng le khawvarnaa dam, thlan chonaah dam, \halai pawl thil thawnaa dam, khawtlang, kohran le hnam thil thawna haiah a \hang hlak am? Mihai entawntlakin a nun a hmang am? tihai a hug ni hlak. ngaisang tlak lo mi inlar annawleh mi challang ni hi inlau um takel a nih. Mi challang annawleh mi inlar ni hi a \ha ie. Tulaia \halaihai lai khawm mi challang le mi inlar ni nuom ei tam tah. Ei inlar tumna hi a \ha naw-zawng ni loin a \ha zawng vawng ni thei sienla nuom a um. A \ha nawzawnga mi challang ni hi chu nuom a um nawh. Ei mimal, ei ram le ei hnam ta ding khawmin a \ha nawh. Drugs addict, Zu addict, thabo, faru, mi indik lo, mi ringum lo le khelhlipa inlar dam hi a \ha naw a. Hiengang thil haia mi inlar ni tum lo hram hram ding a nih. A \ha tiengpanga mi inlar le mi challang ei tam po leh ei mimal, ei insung, ei kohran, ei khawtlang, ei ram le ei hnam hi hma hung sawn a ta, hnam changkang ei hung ni thei ding a nih. Hiengang zawng khawm hin ngaituo ta inla. Miss dam, Mister dam, fiemthu thaw thiem dam, Model inlar ve tak dam, lam thiem dam, sports tienga thiemna nei dam, hlasakthiem dam, kum tina music video thar siem thei dam le thiemna chi hran hran nei dam ei ni thei ie. Chun, mi pumduong \ha, mi hmel\ha, mi var le remhrie khawm ei ni thei. Nisienlakhawm, ei nina chi hran hran hai lei hin mi iengang am ei ni a ti hi ei ngaituo chik hle a \ul a nih. Mi inlar le mi challang ni si, mani inchawm zo lo ei ni chun ngaisangna ding hrim um nawng ei ta, mihai nuizatbur chau ei ni ding a nih. Mi inlar le mi challang hai chu mani le mani inchawm zo ding, mi intodel ni ding le mi hausa ni thei dinga ngai an nih. Mi tuelkhawmin lekhathiem ni ei nuom, nisien-lakhawm lekha inchukhai po po lekhathiem an ni vawng kher nawh. Degree insang le Certificate chu nei thei a nih. Thiemna tak tak neina ruok chu a ni nawh. A tawizawng takin Competitive exam a hlawtling theihai chu lekhathiem an nih. Hiengang mihai hi mi ngaisang um an nih. Ram le hnam \huoitu \ha ni ding khawmin lekhathiem ni a ngai. Tulaia ding chun Pathien rawngbawlna kawngah khawm mi hawizau deu le inchukna tiengah khawm mihai chungen thei an ni chun ei inzain ei ngaisang deu hlak. Dit dan le ngaisang hran seng ei nei ang bawkin ngaisang zawng khawm an ang nawh. Hi lei hin ngaisang ding indik tia inhril thei ding bik ei um nawh. Amiruokchu, ei ngaisang zawng hi chu a \ha le an dik tiengpang ni thei sienla a \ha ring a um. Chun, mihai ngaisang theia um tum ngei ngei ding a nih.

Assam BJP OB meeting neiGuwahati: Assam BJP Officer bearers (OB) han zani khan state BJP office, Guwahati-ah party General Secretary Ram Madhav in-rawina in meeting an nei. Meeting a chun State BJP President Ranjeet Kumar Das khawm a \hang a, ‘Cit-izenship Act’ chungchang meeting a chun an ngaituo tak a nih. Chu lai zingin, Citizenship Amendment Bill hi Asom Gana Pari-

shad (AGP) chun theitaw-pin a dodal thung. Zanita an Executive President Ke-shab Mahanta in chanchin-bumihai hmaa thu a hrilna a chun, AGP chun state mipuihai suksietu ding ieng thil khawm thaw naw nih tiin a hril. An \hanghmun thua Chief Minister Sar-banand Sonowal in \awng-bau a nei chu an lawm thu Mr. Mahanta chun a hril sa bawk.

WB panchayat inthlang a um ding; BJP \huoitu Rs. 10 lakh le manKolKata: Vawituk dar 7:00 AM le zantieng dar 5:00 PM inkar sung hin West Bengal Panchayat inthlangna um a tih. Inthlangna chu fel le thienghlim taka nei tum a ni leiin, zanita inthawk khan khawpui le hmun tum tumah security a khau ta hle a, vote thlaktu hai zawm ding Election Commission in thupek tum tum an suo bawk. Hi inthlangna hi political parties \huoitu \henkhat chun 2019 Lok Sabha election leh

an tinzawm a, theitawpin campaign huna inthawk \hang an lak a nih. Vawisuna inthlangna um ding chu zilla parishads 621, panchayat samitis 6,157 le gram panchayats 31,827 hai an nih. Inthlang huna security sinthaw dingin security personnel 1,500 vel hmang an ni a, chuong hai chu Assam, Odisha, Sik-kim le Andhra Pradesh state Forces an nih. Vawisuna vote tlahai chu May 17, 2018 khin tiem ning an tih.

Chuong lai zing chun, zani khan West Bengal police han BJP Jalpai-guri district secretary Shubhankar Ghosh, Alipurduar district leader Raju Ghosh le midang pakhat chu Alipurduar district-ah sumfai Rs. 10 lakh leh an man. State BJP president Dilip Ghosh chun pawisa chu BJP party ta a nih tiin a hril a, amiruok-chu, hrentanga suichiengna la nei ning a tih tiin Superintendent of Po-lice Avaru Rabindranath chun a hril.

A pasalin a ngaisak naw leiin a ser a tan pekGuwahati: Assam cap-ital Guwahati a inthawka 285 km vela hla Dhubri town a khawsa Momina Khatun (20) chun a pasal Sofiur Rahman (30) in a ngaisak nawh tia intumin May 12, 2018 zan khan chemte hmangin a ser a tan pek. Momina in a pasal ser a ^t pek hnung chun a tlanhmang a, amiruok-chu, an in kawl han manin police-ah an peklut. Rah-man a ser chu a bawng thla tawp naw a chu a ngirhmun derthawng takin Guwahati hospital a enkawl mek a nih tiin Ajit Kumar Rai, officer in-charge, Dhubri police station chun a hril. Rahman le Momina hai chu thla 6 vel liemtah a in-

nei an ni a, Rahman chun Momina chu hmun danga sie in a ngaisak ngai naw nia hril a nih. Rahman hin nuhmei hmasa a nei a, a nuhmei hmasa le a nauhai bula chun a hun tam lem a hmang a, Momina ruok chu a khata inumtirin sin rimsi takin a thaw hlak thung. A tawpa Momina chu an sum zo ta ngang naw leiin a pasal thuhne a phuba lak dan a ngaituo tah a nih. May 12, 2018 zan khan Momina chun Rahman chu riekpui din-gin a ngenin a ngen a, zana a imu inhnik lai tak chun chemte ngei takin a ser chu a ^t pek a nih tiin Longnit Terong, SP, Dhubri district chun a hril.

RUOLPA KAIHAU LE A BAIBULBy-

L. Keivom

April 30, 2018 Inrinni kha ni pawimaw, thla âr kâi zăn, Buddha sakhuo zuitu ram tam takin Gautama Siddharta piengna ni-a an inser, Buddha Purnima an ti, India sawrkar khawma umni kham hiela an ser a nih. Chawhnung dar thumah Apostles’ Methodist Church, R.K.Puram Sector-4 ah prokram pawimaw a um leiin, ina ngaina taka mi hung kantu HCFD Nuhmei Pawlhai chu nuom ang khawma inpawlpui hman loin sunbu ka fakpui sawk sawk a, a hun taka prokram nang hman tumin dar hni le a chenve-ah ka suok a. Hi prokram hi March 14, 2018-a muol liem tah, ka ruolpa Kaihau Vaiphei inlet le sut Vaiphei Holy Bible thar tlangzarna hun ser a nuhmei Pi Nemzakim Vaiphei le Delhi-a cheng a nauhai, mohai, tu le tehai le sung le kuo hnaivai haiin an buotsai, mellung pawimaw chu a nih. Hi Baibul hi Vaiphei \awnga Version an nei palina niin an hril. Mimal inlet le sut, phek 1334, Thomson Press, Faridabad-a kawpi 2000 an sut, Bible Society of India sut pangngai neka a dung inches khat vela tawi lem, 1.2 inches-a sa, 720 grams vela rik, inrêl thauh el, mit la tak, lekhabu changkang siena khaw lai khawm sie inla insitum lo a nih. Suong a um takzet. Sawrkara nina pawimaw le insang tak tak a lo chel tah hai nekin a mihai lungrilah an \awng ngeia chatuon rohlu inphŭmna Baibul a maksanpek hin thu hril rawn lem a ta, hi lekhabua inthawka bohmangna ruoma intang chatuon hringna thara luthai chu van lal\hungpha hmaa a lallukhum sukmawitu hung ni pei an tih. Mi tin hi ei theina kawng zawng senga Pathienin ama sukropuitu le chawimawitua hmang dinga a ruot ei nih. Hmang thei dinga insiem le hmang thei der lo dinga insiem ei um.Thilpek ei dawngna tieng inbûr loa ei dawng nawna tienga inhmang rak tum ei um bawk. A pawimaw tak chu Pathiena inthawka suok ngaituona lungvar nei a, mani inhnikna zawng le theina zawng thil bawzui ngar ngar dinga tumruna, taimakna, tuorselna, teireina le huoisenna nei a nih.Theina hau hle inla khawm tumruna ei nei naw amanih le a sukpungna dinga taimakna ei nei si naw chun umzie a um nawh. Ni khat thila Rome khawpui bawl thei a ni nawh. A hmatiema a lungte hlek khawm hmai loa rem tung a ngai. Ieng angin hrat la khawm, sazuk pûta thaw thei a ni nawh. Hlawtlingna iengkim hi mawl tea inthawka in\an vawng a nih. Chu thu indikzie chu unaupa Kaihau nuna inthawkin hang thlir ei tih. Churachandpur inthawka km 54 vela hla khaw chite Maite-ah October 21, 1940 khan piengin a hung seilien a. 1948 khan Maite Middle School-ah lutin, 1954 khan Pawlruk a zo a. Churachandpur Mission Junior High School-ah NEIGM chawmna thla khatah cheng sawm hmuin Pawlriet a zo a, chu taka inthawk chun Govt. Aided Churachandpur High School-ah Pawl 9-10 a thaw a, kum khat a tlawl hnungin 1961 khan Matriculation a tling a. Imphalah sunah Clerk sin thawin zanah College a kai a, B.A a zo a. Chuong lai chun Guwahati University hnuoiah Prof. Gangmumei Kamei-in D. M. College-ah zanah MA (History) inchukna a hawng a, sunah sin thawin zanah a kai a. 1967 khan M.A a zo a, clerk sin maksanin Churachandpur College-ah Lecturer sin a thaw a. Chu pum zing chun Civil Services Exam a bei ngat ngat a, kum 1975 khan Indian Defence Accounts Service (IDAS) a hmu a. A penson hnung 2011/12 khan Baibul inlet a \an a, sut zo a ni hnung, sienkhawm tlangzar hman loin March 14, 2018 khan Delhi-ah muol a liem a, a tukah a inpui umna Sillongah phur tungin chu taka chun an vui liem a nih. Ruolpa Kaihau leh hin D.M.College a ka kai laia inthawka inhre tah, inchukna tieng kum hnia inthlau le college kai hmun khat lo kan nia chu inngaina tak el, ka thu le hla mi hlutpuitu a ni a. IDAS a hmu \um khawm khan ka kuomah hung tlunga intarviu, a tling thu khawm thirhruia hang hrila lawmpui hmasataktu ka ni a, lawm thu khawm vawi tam a hril ka hriet tah a, lawmpui man a um khawp el. Zoram Khawvel le lekhabu hrang hrang, Travelogues ka ziekhai hi mi hlutpuitu le hmai nei loa tiemtu a ni bakah, ruol êng lain, Jabalpura a um laiin India ram hmun hrang hranga a’n zinna le inchik tlak le entawn tlak nia a hriethai chu a bu-in a siem ve nghe nghe a. Kum 2002-a ka penson chara Baibul inlet sin \an a, kum 2004-a Thuthlung Thar, Sam & Thuvar inkawp, kum 2007-ah Baibul pumpui a hung suok khan nasa taka mi lawmpuitu le tiemtu a ni bakah, ka thaw dan anga mania Baibul inlet le sut rawngbawlnaa inhmang dinga inpêk a lo tumna chu nasa takin a sukhrat pha thu a mi hril

hlak a. Kan inhmu chang hrim hrim hin thil dang ngaisak loin Baibul inlet thuah kan lut nghal a, zawna a hau thei a, ka hriet phak ve ang ang ka hril fie hlak a. Baibul thu a buoipui laia pakhat chu Jakob-in a u Esau malsawmna dawng ding a lo haijek vawng \uma Esau lungsen-beidawng inrûmin, “Pa, malsawmna pakhat chauh a ni i nei? Kei khawm mal mi sawm ve hrâm rawh” a ti zoa Isak dawnna, I chĕngna hmun chu, Pil hâng um nawna ning a ta, Van daidaw tla ngai naw nihti-a kan sie, Vaiphei Holy Bible hmasa taka “Ngaitia, la umna ding chu lei phatlona gam, chung lam van daichîm kiaklona mun hi ding ahi” ti-a an inlet, KJV-a, “Behold, thy dwelling shall be the fatness of the earth, and the dews of heaven from above” (I chengna hmun ding chu hnuoi \hatna hmun le van daidaw tlakna hmun ning a tih) ti-a an sie chu a nih. A letling chiein NIV/NRSV/ESV le inlet thar po po deuthawah chun “Your dwelling will be away from the earth’s richness, away from the dew of heaven above” an hung ti vawng a. Ka ruolpa ruok chun KJV tieng awnin, “Ngaitia la chenna ding chu lei phatna (lei hausakna) leh vaan daitui tamna hinna” tiin a sie a, Vaiphei khawvel a \he phawk el a nih. Chu chun a Baibul inlet hlutna hi tawk buoi naw hrăm sien ka nuom. Baibul tlangzar ni hin thu a nuom nuom hril theina hun an hawng leiin ka va ngir ve a. Kum 1957 laia Rengkaia Kaii (Lienchongkung nuhmei hmasa) hai ina Pu Siakjalam a um lai, tuolpâra nisa lum awi puma Vaiphei \awnga Baibul an let lai ka tungngha hun lai dam chu ka mitthlaah a hung inlang leiin ka hril suok a. Besana a hmang tak chu Lusei Baibul a nih. Chuonga nasa taka lo inrimpuituhai zarin Vaiphei \awnga Thuthlung Thar & Sam inkawp chu 1961 khan a hung suok a, Baibul pumpui ruok chu 2006 khan a hung suok chauh a nih. Kum 12 hnunga mawikhai taka hung suok ka ruolpa Baibul inlet le sut hi Vaiphei \awnga Baibul suok palina niin an hril. A hung inlang tlat leiin, unau Vaipheihai hi Zo hnathlakhai histawri-a mellung pawimaw hluotu laia mi ni dinga Khuonu ruot an lo nizie thu ka hril sa a. Zo hnathlakhai thlatu bul nia hnam tam lemin an hril chu Suantak a nih. Kawlrama Zo hnathlakhai laia hnam changkang tak ni ding Sizang (Siyin) hai le Mizoram indintu Sailo lal sungkuoin an thlatu bul an sui khawm Suantak a nih. Suantak chu Vaipheihai thlatu bul a nih. Zohnathlakhai khawvel thara hnam hla, hla lenglawng le kristmas hla phuok rawn tak Upa Rokunga (1914-69) khawm khah a hnam an indawn changa a dawnna chu, “Hmar-ah pawh Vaiphei ngat” ti a nih. Mandalaya ka’n zin hmasa tak \uma zanbu kil dinga mi fieltu Rev. Chhunvela nuhmei Lali chu a hnam hming kan dawn leh, ‘Hmarah pawh Vaiphei ngat’ a ti ve. Ka hril pei a. Manipur simthlang biela gospel hung putluttuhai chu Watkin Roberts hung \huoitu Vaiphei tlangval pahnih, Thangkhai le Lungpau an nih. An hung \huoina khuo khawm Singsuon pahnama mi Kamkhawlun inlalna Senvon a nih. An hnung thuola hunga rawngbawlna hung \antuhai lai khawm khan Hmar mi pakhat khawm an um nawh. Gospel Centenary ei lawm \um khawm khan bul tak nina Hmarhaiin haijek a, ‘Hmar Gospel Centenary’ innitir phêt an tum leiin, unau Vaipheihai hnăr a kîr a, Souvenir iemani zat ei buotsaia ei thu le hlahai khawm a khuongruol naw pha a nih. Baibul inlet hautakzie le hlimumzie hre phak khawpa lut chilh phaktu chun inlet thar a ieng khawm zierang ding awm chu sawt naw te sunga a zuk phet pher phuorin ngaidan a nei thei nghal ka ring. Ieng varson khawma inlet harsa an ti tlang, insêlna tawp lo um theina, mani indik ti dan zawng le inchuktirna an fepui dan awn zawnga inlet, iemani zat a um a, chuonghai chu entirna \ha tak an ni thei. Chuonghai laia pakhat chu UPC Kohran pawl thuring laia pakhat innghatnaa an nei Thilthawhai 2:38 a nih. Ka ruolpa Baibul inlet hi ka zuk bi thek thuok a, thu khir le inlet harsa iemani zat, tawi fel le hriet fie awlsam rawnga a’n let ka hmuin ka lawm a, a la hung hmangtu dinghai an vangnei hlein ka hriet. Famkim dinga beiseituhai ruok chun beisei thlawn an tih. Ieng varson khawm hi a \ha tak le famkim a um naw a, a um thei bawk nawh. Chuleiin, varson tam tak nei le kawl a \ha. Pakhata ei fie naw khah a dangah ei fie uor thei.

(May 5, 2018 Saturday, Delhi).

|ek-in loneitu 3 a deng hlumhydEraBad: Zani khan Mancherial district, Telangana-ah ruopui le thil inthuo nasatak a tlung a, an khat tawkin \>k a tla zing bawk. Chu hun laia lozau a sinthaw loneitu 3, R. Ra-jaiah, K. Bapu le J. Ramesh hai chu vangduoi thlak ta-kin \>k-in a deng hlum. Lo-neitu pathum hai hi bu an ^t hnung la vuok lo chu ruo a

sur leia inkhum dinga loa fe an nih. Telangana a chun ni 5 liemtah a inthawk khan ruopui, thli le \>k hi inzing utin a tlung nia hril a nih. Chu lai zingin, Met Depart-ment chun Telangana hmun tum tumah vawisun khawm ruo a la sur zawm ding niin a hrillawk a, boruok dei dan chu 42 le 44 degrees Celsius inkar ding niin a hril bawk.

President Kovind Rajasthan-ah

Jaipur: President Ram Nath Kovind chu President a ni hnunga Rajasthan an zin hmasatakna dingin zani khan ni 2 cham dingin Jaipur-ah an zin. President chu Gov-ernor Kalyan Singh le Chief Minister Vasundhara Raje han Jaipur Airport-ah an lo tuok a, sipai han venghimna sin an thaw bawk. Zani zan-tieng khan President chu Bir-la auditorium, Nagar Nigam Jaipur-ah function hmanga lo lawmlut a ni a, hi huna

fekhawm han ruoi an kiltlang nghal. Function a chun Vice President hlui Bharon Singh Shekhawat, ‘Jansangh Shri Sunder’ founder member Sunder Singh Bhandari le India ta dinga mi pawimaw \henkhathai inza suklangna nei a nih. President chun vawisun hin Ajmer pan a ta, Pushkar Sarovar le Brahma Temple, Pushkar hai kan a ta, Ajmer hmuna Sufi saint Khwaja Moinuddin Chisti sir bawk a tih.

Awareness on blood donation neiimphal: Zani khan College of Nursing, RIMS, Imphal le Department of Immunohematology & Blood Transfusion (IHBT), RIMS, Imphal hmalaknain awareness programme on ‘voluntary blood donation’ huoihawt a nih. Programme chu State Blood Cell, NHM, Manipur sponsor-na a nei a ni a, Prof. A. Barindra Sharma, Head, IHBT le Prof. A. Jamuna Devi, Principal, College of Nursing han thisen pek \hat zie le mihriem ta dinga harsatna a ni naw thu an hril. Awareness programme chu Nurses Week, 2018 hmangna le inzawma huoihawt a ni a, hun hmangna-ah Florence Nightingale inza suklangna nei niin, hungtlung ding May 15, 2018 hin hi programme le inzawmin blood donation camp huoihawt nawk ning a tih.

Ka election tawpna a ni tah: SiddaramaiahBEnGaluru: Chief Minister Sid-daramaiah chun May 12, 2018 a Karnataka Assembly election a khan Congress in hratna a chang ngei ding thu huoisen takin a puong a, tuta \um hi election a ka ngir tawpna, “ka elec-tion tawpna a ni tah” tiin a hril bawk. Mr. Siddaramaiah chun Chamundesh-wari constituency a reporter han thu an indawn huna hi thu hi a hril a nih. Biel pahni-ah Mr. Siddaramaiah chu a ngir a, a ngirna biel pakhat Badami, north Karnataka chu boruok a lum hle a, mipui an buoi nuk nuk huna report-er han thu chu an indawn a nih.

Mr. Siddaramaiah chu Dalit CM an um ding am ti zawna indawn a ni a, “party in Dalit CM nei dinga \ha a ti chun a pawi naw vawng a, ka sawisel nawh” tiin a hril. Inthlangna-ah Congress chu party mala hrattak a ni ding thu hrilin, PM hlui HD Deve

Gowda inrawi JD (S) leh inzawmin sawrkarna an siem a ring thu Mr. Sid-daramaiah chun a hril. Exit polls han BJP hrat lem dinga an hrillawk vawngna thua chun, “Exit opinion polls hai chu inthlang hnung ni 2 sunga insukhlimna ding mei meia thaw an ni a, poll of polls chu inhlieu thiem lova vadung kai dinga hril a, tui inthuk dan hre si lova feet 4 chau a nih tia hrilhmu ang a nih” tiin Mr. Siddaramaiah chun a hril. Assembly election a hin a pumpuia vote tla chu 70% a ni a, May 15, 2018 hin result puong ning a tih.

laKtawi

3thlaphur (may) 14, 2018 thaw|anni (monday) national/intErnational & advErtiSEmEnt Hmasawnna Thar

eVAnGelICAl COlleGe OF tHeOlOGyCHUrACHAndpUr, MAnIpUr

(Accredited by AtA)

Applications are invited for the various courses as per details shown below:Courses Offered:Dip. Th. for Cl-X passed.B.Th. for Cl- XII/Dip. Th. passed.M. Div. for Secular or B.Th. GraduatesM. Th. (Missiology)* for B.D. or M.Div. Graduates (seats are limited)Important datelines:Last Date of Submission of Forms : July 9, 2018Date of Entrance Examination : July 10, 2018Registration of Old and new students : July 11-13, 2018

Admission Forms are available at the office during of-fice hours, or can be downloaded from our website http://ectindia.com.

please contact:The Principal,Evangelical College of TheologyP.O.Box-34, Nehru Marg, Rengkai,Churachandpur- 795128Manipur, India.Phone: + 919612055348Email: [email protected]*New program yet to be accredited by ATA (1

2,14

,16)

MV AZAD PHUSAM KUOMA LAWMTHU HRILNAPile natna nei ka ni a, ka Pile natna a hung zuol changa kan hnawm huna ka ek ka san rak rak changin ka tawl a hung in-dawk tla a, ka kutin ka khik lut changin a satin a sa huou huou a, a na hle hlak. Hi zo hin ni 3/4 vel chu inhnawm thei loin ka um a, thisen dam a hung suok a, a sungah a hnai khawm a hung um hlak. Hi huna hin ka lu le ka ring tha hai a hung kham hlak. Ka beidawngin Pu MV Azad Phusam ka pan a, tuhin chu a mi enkawl dam der tah. Ka lawm hle a, ama le Pathien kuomah hi Chanchinbu fe thleng hin lawmthu ka hung hril. Pu MV Azad Phusam hih Centre Road, Opp: J.P. Selection near Police Traffic Point, CCpur a pan thei le contact numbers 7628890261/9089738275 haiah rawn thei a nih.

Lawmthu hriltu,Sd/-Boboi,

Hmarveng, CCPur

THI CHAMPHA

Kumhlun In pana lo inlawi hmasa, kan hmangai kan nu Mrs. Ngulrosang thi champha 11 na (May 14,

2018) hung inhersuok hin kan ngaina a zuol.

A nauhai: Upa N. Tuolien le a nuhmei, Upa Lalropui le a nuhmei, Upa L. Thanzam le a nuhmei, Mr. Ramthanglien le a nuhmei, Mrs Lungtuokzo, Mrs Lalramsiem.

Indonesia ramah terrorist han thichil bomb hmangin Biekin an bei; mi 11 an thi, 41 an hliemSuraBaya: Indone-sia rama khawpui lien-tak pahnina Surabaya khawpuia chun Pathienni khan Kristien sakhuo zui-tu inkhawma fe hai beina dinga motorcycle a chu-ong thichil bomb phurtu han Biekin pathum zetah bomb an sukpuok leiin mi 11 in thina an tuok bakah mi 40 chuongin hliemna an tuok. Thu dawngna dang chun mihriem thina tuok hi 13 vel niin a hril. Santa Maria Roman Catholic Church, Sura-baya hmuna bomb hi suk-puok hmasa tak a ni a, hi huna hin bomb paitu \hangin mi 4 in thina an tuok niin police spokes-man Frans Barung Man-gera chun Chanchinthar la khawmtu hai kuomah a hril. Hi zo hin bomb

pahnina chu Christian Church of Diponegoro le a pathumna chu Pan-tekosta Church a sukpuok nawk niin Mangera chun a hril. Hi thil tlung le inza-wm hin President Joko “Jokowi” Widodo chun Surabaya pan nghalin thil umdan a hmunah a enfel tiin Mangera chun a hril bawk. Kum 2000 khawm

khan Christmas urlawk ni (Christmas Eve) in terror-ist han bomb an sukpuok leiin mi 15 in thina an tuok bakah midang 100 deuthaw in hliemna an lo tuok ta a, hi hnungah tuta mi hi Kris-tien sakhuo zuitu hai beina leia mihriem thi tamna tak a nih. Indonesia rama 90% Muslim ram niin minori-ties, a bikin Christian hai chu helpawl hai hin bei an

tum rawp ta hlak hrim a nih. Bomb sukpuoktu hi thichil bomb paitu mi 5 vel ni an ring thu senior police official chun a hril a, bomb sukpuoktu hai lai hin nau-pang \huoi nuhmei pahni an \hangsa niin official thusuok chun a hril. Mita hmutu pakhat chun nuhmei naupang keihruoi pakhat chun bag 2 khaiin Diponegoro biekin hi a pan

a hmu thu a hril. Biekin inhuonna bul a duty offi-cer pakhat chun a lo dang a, sienkhawm a lut lui tho a, a lut hnung hin civil mi pakhat an zuk kuo a, cho zo chun bomb hi a puok ta ng-hal niin civilian guard pak-hat Antonius chun a hril. Bomb puok hin Biekin bula motor parking-a motor innghat hai chu nasa takin a kangsiet tawl. Indonesian Church As-

sociation chun hi thil tlung hi nasa takin an dem thu an puong a, an lung a sen hle thu an hril a, sienkhawm mipui hai chu thuneitu han an hung suizui nghak din-gin an ngen. Indonesia foreign min-ister khawmin hi thil tlung hi a dem thu hrilin thi le hliemna tuok hai a tuorpui le sunpui thu a puong. Indonesia rama Chris-tian um hai hi a tamlem chu ethnic Chinese minority an ni a, Indonesia rama mi-hriem 260 million um hai lai Christian population chu 9 percent vel chau an nih. Biekin beitu hai hi ieng pawl am ti chieng taka hriet la ninaw sienkhawm Jemaah Ansharut Daulah (JAD) pawl ni dinga ring-hla an nih.

N. Korea in tuta thla tawpah Nuclear test side a suksiet ta ding SEoul: South Korea rama Winter Olympic Games huna North Korea team inkhelmi an va \hang hnun-ga in eptuo zing zing North le South Korea inlaichinna hung \ha peia South Ko-rea in US le North Korea ram hai inbiek dinga hma a lakna chun ra \ha a hung in-suo pei a. Hi le inzawm hin US President Donald Trump le North Korea \huoitu Kim Jong Un han June 12, 2018 khin inbiekna an nei ding a nih. Trump le Kim Jong Un han inbiekna an nei ding le inzawm hin inbiekna nei hma May 23-25 inkar vel khin North Korea chun

Puggye-ri hmuna nuclear test site chu suksiet a tum. Hi chungthua US Presi-dent Donald Trump chun North Korea thutlukna chu lawmum tiin Kim Jong Un chungah lawmthu a hril. Hieng laizing hin Pyongyang (N. Korea) chun United States kap phak ding missile siem a tumna \han-

gin ralthuom siemna kawnga a hmalakna a chawlsan ding le dingnaw mipui hrieta pu-onglangna a la nei hri nawh. Punggye-ri a hin North Ko-rea nuclear test hmun 6 zet a um a nih. Kim Jong Un chun tuta hma khan North Korea nuclear force chu zo a nita leiin North Korea in test site

a mamaw ta nawh tiin a lo hril a nih. Nuclear test sites suksiet ding bakah observation fa-cilities le research institutes hai khawm guards hai leh sukbo vawng an ni ding thu Pyongyang foreign minis-ter chun a hril a. Langtlang taka Nuclear test sites suksi-et a ni theina dingin China, Russia, United States, Brit-ain le South Korea han an cover phal ning a ta, a umna hmun hi mihriem cheng lo na tlang pilril takel a ni leiin space or hmun indai taw-knaw leiin foreign journal-ist khawm thlangsuok bik tlawmte chau an \hang phal a ni ding a nih.

Afghanistan-a helpawl le SF inkaptuonaah mi 4 thi

KaBul: Afghanistan –a Ja-lalabad khawpuia State Ac-count office building a chun zanikhan helpawl han bomb an sukpuok bakah Afghani-stan sipai le helpawl hai nasa takin an inkaptuo a, hi

thil tlungah mi 4 in thina an tuok bakah midang 20 velin hliemna an tuok. State finance office buildinga bomb puok zo hnunga helpawl le security forces hai hi inkaptuo niin Nangarhar provincial gov-ernor Attahullah Khogyani spokesperson chun a hril.

Thichil bomb paitu pak-hatin state finance building gate lai bomb a sukpuok a, helpawl dang han hnawtzuiin building sunga hin an lut a, a hnungin building sunga khawm bomb an sukpuok bawk. Hi thu ei sut chena hin ralthuom \ha tak tak chawi helpawl 4 hai chu Police hai leh an lan kaptuo zing. Helpawl hai hi ieng pawl am an nia ti hriet a la ni nawh. January thla khawm khan Jalalabad hmuna aid group Save the Children office chu silai chawi han an bei leiin mi 5 in thina an tuok bakah midang 25 in hliemna an lo tuok ta a nih.

china in aircraft carrier sea trials inBEiJinG: China chun ama khata aircraft carrier lawng a siem hmasa tak chu Pathienni khan Sea tri-als in an tawlsuoktir tah. Aircraft Carrier China in a siem pahnina niin tuta mi hi ama khata a design le siem niin kum 2020 hmain

Navy hmang dinga inhlan a tum. Lawng hi 50,000 met-ric tonne a rik niin zani zingkar dar 7 (local time) khan Dalian Shipbuilding Industry, Liaoning prov-ince-a inthawk sea trials in a suok a nih.

President hlui Ahmed inzana a pek

nEw dElhi: President Ram Nath Kovind chun President hlui Fakhruddin Ali Ahmed a piengchampha a tlung le inzawmin, zani khan Rashtrapati Bhavan, New Delhi-ah par inhlana inzana, ‘floral tribute’ an hlan. Mr. Ahmed chu In-dia President a panga-na le President office a thi a pahnina a ni a, a ruong chu Parliament huom sung Sun-hari Masjid, Sansad Chowk, New Delhi a ph<m a nih.

Maoist 2 kaphlumBuBanEwSwar: Zani zingkar dar 1:00 AM vel khan Security Forces le state Police \hangruol han dappui an thawna-ah Mao-ist leh an inkaptuo a, Maoist members 2 kaphlum an nih. Security Forces hai chun Belpara block, Bolangir dis-trict, Odisha ramhnuoi laia dappui an thaw a ni a, zani thimbut chen khan dappui an sunzawm a, that le man dang an nei belsa ta nawh.

India le Nepal in inlaichinna sukhmasawn dingin thuthlung

nEw dElhi: India le Nepal ram chun inang tlangna nei a, inza tawn le inring-zona nei pum zingin rambung pahni han an hlawkpuina dinga inlaichinna thlung nghet an remtih. Himalayan region a ni 2 cham dinga inzin Prime Minister Narendra Modi le Nepal PM KP Sharma Oli han inbiekna an nei huna thuthlung chu an ziek a ni a, in-biekna an nei zovin press statement an siem bawk. India le Nepal chun inlaichinna an neihai a tam thei ang ennawn a, hlawkna tamtak nei dinga sinthaw tlang dingin an

remti bawk. An inbiek huna chun PM Modi in trade le economics thlura inzawmna sukhrat a pawimaw thu a hril. Economic ngirhmun siem\hatna dinga connectivity dawmsang a pawimaw thu khawm PM Modi chun uor takin a hril. PM Modi le Nepal PM in thuthlung an ziek huna chun, air, land le tui hmanga inpawna sukhmasawn dingin rem an ti bawk. PM Modi chu PM a ni hnunga Nepal ram vawi thum an zinna a ni tah a, tuta \uma an zinna chun India le Nepal inkar sukhnai zuolin, Nepal rama a cham sunga a thilthaw le inbiekna an nei han ra tamtak a la nei dinga beisei a nih. PM Modi khaw-min Nepal an zinna chu inchik tlak tak a nih tiin a twitter account-ah a post a, Nepal ram \huoituhai le inbiekna an nei zovin PM Modi chu New Delhi tieng a hung kir nawk a nih.

Army Chief ni 5 sung Colombo-ah

nEw dElhi: Chief of Army Staff General Bi-pin Rawat chu Sri Lanka capital Colombo a ni 5 sung cham dingin zani khan New Delhi a suok-san. Army Chief chun Sri Lankan President Maithri-pala Sirisena, Prime Min-ister Ranil Wickremsinghe

le Sri Lanka military heads hai inhmupui a tih. Inbiek-na an nei huna chun India le Sri Lanka in military thlura an inzawmna suknghet dinga ring a ni a, rambung pahni han an hlawkpui ding thupui tum tum hmangin inbiekna nei bawk an tih. India chun Sri Lanka sipai officer sangtel training a lo pek tah a, hi chungthu khawm an inbiekna-ah hril-lang dinga ring a nih. Army Chief chun Sri Lanka sipai han inbiekpawna a hmang dinga an siem ‘communica-tion lb’ tlangzar bawk a tih.

Drugs a sumdawngtu 2 man

Jammu: Zani khan Jammu and Kashmir hmun pahni-ah drugs a sumdawngtu 2 man anni a, pakhat chu nuhmei a nih. Zingtieng khan Kheora village, Rajouri town-ah police han damdawi inruit-hei m<m 408, strips 17 le a neitunu an man a, zantieng khan Kishtwar town-ah in-ruitheia sumdawng hlak tho Nisar Ahmad of Kuchhan an man bawk. Inruithei le a neituhai chu Narcotic Drugs and Psychotropic Sub-stances (NDPS) Act besana thubuoi siem khum le hren-tang an nih.

2017 sungin Sikkim-ah khuolzinmi 14.25 lakhGanGtoK: Sikkim a chun 2017 kum khan kum hlui nekin khuolzinmi 77% an-ghu in an tam lem a, 2017 sung po khan khuolzinmi 14.25 lakh in Sikkim an sir a, 2016 khan 8.6 lakh chau an ni thung. Hi-malayan state Sikkim hi Northeast states hai laia khuolzinmi lut rawnna tak a ni a, tuta data hi state Tourism Department in a suklang dungzuia insuo a nih. Khuolzinmihai laia a tam lem chu Darjeeling tlang hmu le sir nuom an ni a, nikum June le September thla sunga

ni 100 sung ‘strike’ kha um naw sien chu khuolzinmi hi an tam lem dinga hril a nih. Khuolzinmihai chun Darjeeling, Gangtok le Siliguri hai an sir tlangpui hlak a nih. Tukum hin Sikkim sawrkar chun ramsung le ramdangmi 20 lakh vel an lut theina din-gin \hang a lak mek a, tourist hmun hieng China ramri laia ‘Nathula pass’, Changu Lake bakah v<r tlang tamna Lachung le Lachen, North District hai chu Tourism Department in suklarin a sukhmasawn zing.

Goa Congress in full-fledged CM an phutpanaJi: Goa Chief Minister Manohar Parrikar a damnaw le inzawmin, zani khan Goa Congress chun CM damnaw le a of-fice hluo thei lo nei ringawt chu dittawk lovin, BJP national President Amit Shah chu Goa state a dingin full-fledged Chief Minister ruot pek dingin an ph<t. Mr. Par-rikar chu cancer natna leia US hospital a enkawl mek a nih. Congress hai chun zanita Goa hmuna Mr. Shah an zin laia ph<tna hi an nei a ni a, Panaji khawpui a tlung tawmin Con-gress President Girish Chodankar inrawina

in darkar 1 vel \hungbumin nuorna an nei bawk. Congress President chun Mr. Shah le documents pawimaw iengkhawm signed lo dingin Chief Secretary le Director Gen-eral of Police hai a vau bawk. Congress chun CM um naw kara BJP President hin an state rorelna a chalai an inlau a, chul-eiin, nuorna neiin Mr. Shah chu a thilthaw tum in\hultir an tum a nih. Mr. Shah chu zani khan Panaji-ah an zin a, buoina taluo iengkhawm a tlung nawh. Mr. Parrikar chu Mumbai hospital a hun iemanichen enkawl a ni hnunga a doctor in US-ah a sawn a nih.

Ramzan sung terrorist hai tharum insuo chawlsan dingin hril ro: Dr. Jitendra SinghnEw dElhi: Minister of State in PMO Dr. Jiten-dra Singh chun sawrkar le ceasefire agreement nei ter-rorist han Ramzan thla sunga tharum insuona chawlsan hai sien a nuom thu a hril. Dr. Jitendra Singh chun, Quran inchuktirna \ha taka dawng-hai chun thla thienghlim, Ramzan sung hin tharum an insuo ngai nawh tiin a hril. Dr. Singh chu function pawimaw taka \hangin zani

khan Jammu-ah a um a, chu huna chanchinbumi han an inpawlpui huna hi thu hi a hril a nih. Ceasefire dan hin sietna intlun lovin, thil\ha a suok theina dinga siem a ni lem tiin Dr. Singh chun a hril bawk. Dr. Singh chun ramri zula ceasefire dan bawsiet vet le, helpawl han tharum an insuo rawp hlak chu a ngaimaw thu a hril. Ceasefire hrim hrim chun a pawlpui a huom

vawng hlak a, mimal pakhat chau a ni ngai nawh a, chu-leiin, ceasefire dan hnuoia

um pawl han a dan an zawm ding a nih. Home Minister Rajnath Singh khawmin

ceasefire dan bawsietna hi a ngaimaw hle a nih tiin Dr. Singh chun a hril. Social media hmangin Kashmir \halaihai cho phur hlak an nih ti thua chun, “Pakistan in ‘studios’ si-emin thuvuongva nasatakin a thedar zing a, amiruokc-hun, central sawrkar chun Kashmir hmun le a mipuihai humhim tumin theitawpin \hang a lak zing a nih” tiin Dr. Singh chun a hril.

Bus chesuol-ah mi 14 thi

Shimla: Himachal Pradesh Sirmaur district-ah zani khan passenger phurtu Bus a chesuol a, a sunga chuong mi 14 thiin midang 12 velin hliemna an tuok. Bus chun lampui a hraw liem a, tlang a in-thawk an hlum tla pei a, Nai Neti panchayat bul laia ca-nal sungah a thla lut a nih. Hliemna tuokhai chu Re-gional Hospital, Solan a en-kawl mek an nih. Bus chu a starring a fail leia chesuol ni dinga ring a nih.

Ui-in nuhmeite se hlum

Sitapur: Jharkhand a Maheshpur Village-ah zani khan khawlai Ui hawn kha-tin nuhmeite kum 12 mi an se hlum. Khawlai Ui in nau-pang an that hi Jharkhand state sungah thla 6 sunga \um 12 a tlungna a ni tah. Zanita Ui in naupang an se hlumna chu Khairabad police station huom sunga um a ni a, nuhmeitenu chu Reena niin, a beitu Ui chu 6 le 8 inkar vel an nih. Hi ang buoina hi a tlung ta nawna dingin district thuneitu han hma an lak zing tiin SP Anand Kulkarni chun a hril.

office of the

hmar StudEntS’ aSSoCiationGeneral headquarters

(Regd. Nos. : Manipur - 820/67; Assam-Meghalaya - 29/67; Mizoram - 6/88)

HSA/GHQ/17-18/GEN/PR/05 Date : 13th May 2018

thupuonGHun iemani chen liemtaa inthawk khan Hmar hnam sunga Association upa pawl tak Hmar Students Asso-ciation (HSA) suk hmel hem tum a \hang khaw an um a, an theina kawng dang dangah khel le thutak inpaw-lin HSA suk hmingsietna dingin hieng mi-hai hin an la thaw sunzawng zing hlak a. HSA chun dawn thlak le uksak thlaka a ngai naw leiin a la tosan pei hlak. Amiruokchu, hi thil hi bansan tum lova hma la an la um pei hi HSA chun pawi a tiin a hrietthiem ta naw hle. May 5, 2018 a HSA Churachandpur JHQ Election felfai taka palai fekhawm haiin an nei zo hnung le result suok zo ta hnung chu, Vote thuphmang le sukchingpen anga thu indiklo le khêl let der mipui hriet hawia (Social Media le khawlaidungah) HSA sukhmingse nuom haiin an hung thaw nawk ta hi HSA GHQ chun a demin a ngaimaw hle. Hieng anga intumna le in sukhmingsiet tumna thil a hung um thar nawk hi hnam hmangaitu hai thaw ding chi niin HSA chun a ngai naw a, mi tukhawma hieng ang thu hrisello le in suk hmingsiet tumna hai hi thaw sunzawm lo dingin a’n hriettir. Churachandpur JHQ election a thlang tling hai hi HSA GHQ chun a lawmpui hle a, ram le hnam ta dinga theitawp a sin thawpui ding in ditsakna an hlan a nih. HSA CCPur JHQ Election 2018 le inzawma ringhla-na le hrietchieng nuomna nei hai chun, hnam hmasawn lem le changkang lem hai thaw dan entawnin Election Commission kuomah intlun le ngaiven lem dingin mipui ei inhriettir a nih.

HSA dam zing raw se!

Sd/- l rothanglien Khawbung President, HSA General Headquarters

Vice President a hung tlung tahnEw dElhi: Latin America ram-bung haia ni 3 sung cham dinga inzin Vice President, M Venkaiah Naidu chu rambung pathum, Guatemala, Panama le Peru hai a sir zo hnungin zani khan

New Delhi a hung tlung nawk tah. Mr. Naidu chun rambung 3 a \huoitu hai ‘delegation level tlaks’ a neipui seng a, an inbiekna le inzawmin MoUs 7 ziek an nih.

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSthlaphur (may) 14, 2018 thaw|anni (monday)

sun ZAWMnA.......

Taylor Swift ‘Reputation Tour

loS anGElES: A fans haiin an nghakhla em em Taylor Swift ‘Reputation Tour’ chu Zirtawpni zan khan levi Stadium, Santa Clara, California ah a \an a. Malpui inlang zak zak a concert-naa hin fans 50, 000 neka tam an fekhawm niin The Mercury News chun a ziek. “Bad Blood” saklartu Taylor Swift hin a ‘Reputation Tour ’ a \ anna t ak chu Thawlenni khan Arizona, Glendale ah a nih a. An larna pakhat ‘Firework Songtress’ an ti hiel phana angin Rul (Chawngkawr) lim lien deu leh fireworks tamtak leh concert a \an a, a pui dum dum hle. Tuta a conert tour tak hi chu a hla le album “Look What You Made Me Do” ti promote na ding a nih a. Concert neia ram a fang mek laiin social media haiah kum iemani zat an hmelma pui tah Katy Perry kuomah khawm ngaidam inhnina angin ‘inremna thu’ hai a post a, Katy Perry leh an inrem tah nia hril a nih bawk. Tour a fe hmain Katy Perry leh an inrem tah ti hi a fans han hrie hai sien a nuom leiin social media ah Katy le an inrem thu hi a post kher a

nih. A manager chu, “A fans han thil umdan hrie hai sien a nuom leia thaw a nih” tiin a hril. Katy Perry khawmin a pawm ngei a nih ti suklangna dingin, an erpui em em Taylor comment ah “Ni tin, hun a thar ang peiin remchang thar an her suok pei a, thil thar hmu ding le hun thar hmang ding a um pei hi a ropui a nih. Hringnun kawng thar danga hmu pei hi hringnun sukhawitu a nih” tiin an inlaichinna siem\hat nawka um thuah a hril ve.Tuta \uma Taylor Swift a concert-a a hlasak dinghai le a album-a hla umhai chu hienghai hi an nih, hla 24 laia 12na chen:1. …Ready For It?2. I Did Something Bad3. Gorgeous4. Style5. Love Story6. You Belong With Me7. Look What You Made Me Do8. End Game9. King Of My Heart10. Delicate11. Shake It Off (with Camila Cabello and Charli XCX)12. Dancing With Our Hands Tied.

Sunny Leone-in Nauhai Himna Ding A Ngaituo HmasatakmumBai: thawk khat laia adult actress tia khawvel hrietlar le Google a nunghak zawng rawntak le sexy tak tia record kai Sunny Leone chun Mother’s Day umzie khawm a hriet pei tah a hawi. Thil dang po po nekin a nauhai hmakhuo a ngaituo hmasatak tah niin a hril. Ni kum 2017 khan a pasal Daniel Wwber leh nau pathum an nei tah ti thu puong a nih a. A dang an neisa ta naw ding maw ti zawna dawnin, neisa an tum ta naw niin a hril a. “A dang nei sa nekin nei tasahai \ha taka enkawl hi a pawimaw tah lem” tiin a hril. A nauhai a ngaituo lei hin an umna, chengna hmun khuo le venghai chen khawm a ngaimaw niin a hril a. “naupanghai seilienna ding hmun le hun khawm a pawimaw a. Khuo le veng hai laia him taka an uma an in\hanglien thei a pawimaw a nih” tin a hril. Sunny Leonne hi a hming tak

chu Karenjijt Kaur Vohra a nih a. Canada le US mi nina khawm nei ve ve a nih a. Inhma chun, a nunghak lai, adult actress, makhata insuklungawi thiem le pasal hip thiem em em a nih. Tulai hin ZEE5 ah :Karenjit kaur – The Untold Story of Sunny Leone” ti an buoipui mek a, a phur ta hle niin a hril a. A chanchin liemtah hnung hril hi an zak ngai nawh.

“A tir chun ka nun hlui chanchin hei phawrlanga Show siem ding chu ka ngam nawh a. Kan zak a. Anachu, producer hai thiltum ka hriet chun ka nuom tah a nih. Inhnikna ka nei \an tah a, a \ha zawng vawnga thil a fe ka beisei” tiin Indo-Canadian citizen chun a hril. Show ah hin iem a um ding ti thuah, “In ring naw tak ning a tih. Hi hi chu ka hringnun chanchin indiktak

ding a nih a . Ngai nuom um zawng le in beisei ang chu ni naw nih” tiin thutak a ni ding zie a hril. A hma khan “Mostly Sunny” ti Canadian documentary a lo nei tah a, inangna a nei ding am ti thuah, “Mi tamtak hi an curious-in hriet nuom inzen an hau a. Chuleiin, an hriet nuom nuom chu ka hril pek vawng ding a nih. ka baua inthawka suok ngeiin an hriet ding a nih. Chu chu a nih tuta documentary chu” tiin a dawn. “Tuta Show “Karenjit Kaur...” hi Season pahnia \he ning a ta, Season khatah Episode 20 pei um a tih. Ka chanchin po po laia a hmawr bawk (tip of the iceberg) chau a la ni ding a nih” tiin a hril. Sunny Leone hi adult film a chang hnungin film takah “Big Boss” le “Jism 2” haiah (2012) a hung inlar a. Kannada, Bengali, Marathi, Telugu le Tamil film hai khawm a lo chang ta bawk.

Serie A:Inter Milan ta dingin champions League beiseina bo

milan: Inter Milan chun zani zingkar khan San Siro Stadium-ah Sassuolo a mikhuol a, a mikhuol Sas-suolo chun 2-1 a an hneban leiin Champions League khel phak ngei tuma an in-beiseina chu a tawp tah. Goal hmasa minutes 25 naah Matteo Politano in Sassulo ta dinga goal thunin first-half chenah Sassuolo chun Inter Milan hi 1-0 in an hne a, Second-half min-utes 72 naah Domenico Be-radi chun Sassuolo ta din-gin goal a hung thun belsa nawk a, minutes 80 naah Rafinha chun Inter Milan ta dingin goal khat a hung thun ve hram a, sienkhawm an goal bat an thungkir zo tanaw leiin Inter Milan chu an tlawm ta a nih. Ball Possession chu Inter Milan 74% le Sassuolo 26% a nih. Sassuolo in Inter Milan

an hne lei hin games 36-ah points 73 hmua pathumna ni mek Roma chu season thara Champions League khel thei dingin an qualify ti a hung suknghet ta thung a nih. Inter Milan hin games 37-ah points 69 hmuin a pangana an ni a, Lazio chun games 36-ah points 69 hmuin palina an ni a, hi lei hin zanita Sassuolo an hne zonaw hi Inter Milan ta ding chun Champions League a dingin a pawi sei hle a nih.

Champions League qualify zo ta lo ding ngirh-muna an um lei hin inkhel tawpna mutrik a hung inri meu chun players tam tak chun an tuornain an bien-gah mitthli a luong zawi zawi el a nih. Champions League khel ding hin top 4 chen ni phak a \ul a, tuhin palina ni mek Lazio le an karah points 2 a la tla a, hi lei hin Lazio chu Champions League qualify thei ding lem ngirhmuna an hung um ta a nih.

Bundesliga:Hamburg chu a vawikhatna dingin Bundesliga a inthawk relegated an ni tahHamburg: Kum 1983 European Cup winners le Bundesliga founding member Hamburg chun Inrinni zan khan Volk-sparkstadion ah Borusia Monchengladbach 2-1 in an hne a, sienkhawm rele-gation thei ve zing Wolfs-burg in Cologne 4-1-a an lo hne leiin season 55 hnungah a vawikhatna din-gin Bundesliga a inthawk relegated an lo nitah. Hamburg hi kum 1963 a Bundesliga \an a nia inthawk relegated la ni ngai lo a ni leiin players hai chau ni loin fans hai khawmin an tuorna hle a, stadium sungah flares (meiser) an denglut leiin stadium sung a khu chum

chum a, sienkhawm Police le Sakawr chung chuong pawl chen field sunga tlan-lutin an dang nghal leiin buoina em chu a suok naw a, sienkhawm fans han field sunga meiser (flares) an denglut lei hin inkhel minutes iemanizat chu sukchawl pha a nih. Hamburg hi Bundes-liga champions vawi 6 zet lo nitah an ni bakah relega-

tion a la um ngai lo an ni leiin “Dinosaur” tia ko an ni bawk a nih. Bundesliga season fe meka hin Hamburg chun points 31 hmuin a mawng-dap tak dawttu an ni a, Wolfsburg in Cologne an hung hne leiin Wolfsburg chun games 34-ah points 33 hmuin bottom three-a \hangin Hamburg hi an hnuoia umin relegated in

an hung um ta a nih. Tuhin Wolfsburg chun dan dungzuiin Relegation an ni ding le dingnaw thuah Bundesliga side 2 a Hol-stein Kiel leh leg 1 le 2 play-off inkhel an ta, chu taka a hrat lem lem season thara Bundesliga an khel thei ding a nih. Holstein Kiel hi season nuhnung taka kha third tier a in-thawk Bundesliga side 2

a kaisang an nih. Inrinni zan result dang haiah Werder in Mainz 2-1 in a hne a, SC Freigurg in FC Augsburg 2-0 in a hne a, Schalke 04 in Eintracht 1-0 in a hne a, Bayer chun Hannover 96 chu 3-2 in a hne a, Hof-fenheim in Dortmund 3-1 in a hne a, RB Leipzig in Hertha 6-2 in an hne a, VfB Stuttgart chun cham-pion Bayern Munic 4-1 in an hne. Hieng laizing hin Bay-ern Munich chun VfB Stuttgart hne naw hai sienkhawm a vawi 6-na dinga Bundesliga title/champion an lak lawmin players han Beer an lo in-buok khum tawl.

La Liga:Real Madrid in celta Vigo 6-0 in an hne; Real Sociedad, Alaves, Atl. Madrid le Villarreal an hratmadrid: Real Madrid chun Liverpool le Cham-pions League final an khel hmaa warm up game-ah Inrinni zan khan an home ground Santiago Bernabeu stadium-ah Celta Vigo chu 6-0 in an hne a, Gareth Bale chun goal 2 zet a thun nghe nghe. Chun, Atletico Ma-drid khawmin Marselille le Europa League final an khel ding ni 3/ 4 la umah warm up game in Getafe 1-0 in an hne bawk. Real Madrid le Celta Vigo inkhel huna hin goal hmasa

tak Gareth bale in minutes 13 naah a thun a, hi zo minutes 30 naah goal a thun nawk a nih. Real Madrid ta dinga goal thuntu dang hai chu Isco

(32); Achraf Hakimi (52); Sergi Gomez 74’ (OG) le Toni Kroos (81) hai an nih. Atletico Madrid chun Marseille an hne lei hin

games 37-ah points 78 hmuin league table-ah a pahnina an la hau zawm pei a, Real Madrid chun games 37-ah points 75 hmuin a pathumna an nih. Inrinni zana La Liga match dang haiah Real So-ciedad in Leganes 43-2 in an hne a, Alaves in Athletic Bilbao 3-1 in an hne a, Eibar in Las palmas 1-0 in a hne a, Valencia in Girona 1-0 in an hne a, Villarreal chun De-portivo 4-2 in a hne a, Real Betis le Sevilla 2-2 in an in-draw bawk.

Petra Kvitova in Madrid

Open Title a lak

madrid: Czech mi 10th seed Petra Kvitova chun Inrinni zan khan Madrid Open Tennis final ah Neth-erlands mi Kiki Bertens chu 7-6 (8/6), 4-6, 6-3 a hnein a vawithumna dingin Madrid Open title a lak. Petra Kvitova hin kum 2011 le 2015 hai khawm khan Madrid Open title a lo lak ta a, tukum 2018 sung hin titles 4 a lak ta a nih.

Cannes Film Festival ah Deepika Le Kangana An Chepui Tak

CannES: Bollywood nunghak hai khawm an lo mei mei ta naw hle. Hollywood tienga hming ser \an ve mek Deepika Pandukone le Kangana Ranaut hai chu tu kum Cannes Fi lm Fest ival 2018 ah an inchei danah a chepuitak an nih. Indian Vai nunghak indiktak Kangana Ranaut le Deepika Pandukone hai hin inchei dan maksak tak, fashonable vieu si hmangin Red Carpet an hung hrawa, mi mit an lak tak bakah ‘attention’ an nei tak a nih. Tuta mi hi an pahnia dingin Cannes Film Festival Red Carpet an hraw vawi hnina ve ve a ni tah.

Kangana chu a styleist leia hrietlar a ni angin, dan naranin zakuol fuol le puonbil insing (Gown) hai mei mei a hak nuom ta nawh a. Catsuit, Nedo ti, Nedret Tacioglu designed ngat chu a hung hak a nih. Mengte hmeltha deu a hawi khawp el. A make-up le an cheina leh Mengte huoi a hawi. Deepika Pandukone khawm, Ashi Studio hai design Summer/Spring Collection-a mi, pink color origami Gown (zakuo fuol) a hak a. Gown dang dang hakhai leh chu an ang nawh. Tuta Deepika inlangna hi French Roviera (Cannes 2018) an lang tawpna ding an tah. Deepika incheina a puithuna dang chu a Gown bakah, Lorraince Schwartz diamond nabe chu a nih. Lunghlu maktaduoi tel man nabe hei be chun

mitmeng khu sai saia lam lawn chu awl hleng a tih, annawleh, lawm taluoa khek deu ran khawm awm a tih. K h a w h n u n g a Instagram-a a share dan chun, “Dreams really do come to me” tiin a beiseina duthusam po a hmu pei niin a hril. A ni pui taka dingin Deepika chun Alberta Ferreti design Golden Gown a la thlang nawk a, a la pholar pek bawk. Deepika hi a nuom nuoma inchei a nih nawh a, brand dang dang represent a nih. Incheina zakuo le puonbil le nabe hai bakah, Cosmetic inlar tak pakhat ta ding khawma contract neia inpholang a nih. Deepika hi Ashwarwa Rai Bachchan le Sona Kappor han a hnung hung zui an tih. Indian lanuhai an che tak tak ding a hawi.

Pakistan in US Diplomat ram suosan a khap pekiSlamaBad: Pakistan chun Islamabad khawpuia motor eksiden tlungnaa \hang ve US palai Colonel Joseph Emanuel Hall chu Pakistan ram suoksan a khap pek. Colonel Hall hin April 7, 2018 khan Is-lamabad khawpuiah traffic signal bawkanin mi pahni chuongna bike a baw leiin pakha-tin thina a tuok a. Hi thil tlung le inzawm hin eksidena thina tuoktu pa chun Islam-abad High Court-ah inpunin Pakistan ram suoksan thei lo dingin a ngen a, chu le inza-wma Federal Investigation Agency (FIA) in Pakistan ram a suoksan theina dinga clearance an pek nuom naw a nih. Zani hmasa khan Colonel Hall phur ding hin US vuongna chu Rawalpindi hmuna Nur Khan Airbase a hung \um a, sienkhawm Pakistan-a inthawk a vuong-suok theina ding clearance FIA in a pek

nuomnaw leiin vuongna hi passenger boin a vuongkir nawk a nih. US chun a diplomat (a ram palai) Paki-stan in a hrentang thungletnain Wash-ington-a embassy a um Pakistan diplomat pakhat le New York, Los Angeles, Texas le Chicago haia consulates haia Pakistan diplomats hai chu an posting-na hmuna inthawk khawpui miles 25 (40kms) pel loa um dingin thutlukna a siem ve.

Iran in mi 8 thi dingin an chungthu a reltEhran: Nikuma Parlia-ment le Iran revolutionary leader Ayatolla Ruhollah Khomeini beitu helpawl 5 hai \hangpuitua intumna le inzawmin Tehran Revolu-tionary Court chun zanikhan mi 8 hai chu thi dingin an

chungthu a rel. Nikum June thlaa Par-liament le Shrine bei huna khan mi 18 in thina an tuok bakah midang 50 in hliem-na an tuok a, a beitu tak hai chu security forces han an kaphlum vawng a nih.

Hieng mi 8 hai chungthu ngaituona hi thla hmasaa in-thawka \an a ni a, thi dinga thiemnaw inchangtira um hai hin ni 20 sung appeal thaw theina hun an nei tiin Court thuneitu tak Mousa Ghazanfarabadi chun a hril.

khawm thaw ning a ta. A thei thei chu a hmun (spot) ah thaw (Card) pek ning an tih. Sawrkar thlungpui scheme hran hran, Pradhan Mantri AwaasYojana hnuoia in bawlna ding, Pradhan Mantri Ujjwala Yo-jana hnuoia LPG pekna, Pradhan Mantri Ujjala Yojana hnuoia LED bulb hai free-a pekna le thil dang danghai khawm a hmu-nah hmu thei le hlen ni bawk an tih. Hienghai baka hin, thil dang dang, ram chungchang thu record siem le, NFSM hnuoia ration card le, Textile Promotion Scheme hnuoia weaver/artisan card le Yarn Passbook pek, MOBC, TA and Hills, Commerce and Industries, Social Wel-fare, MAHUD, Rural Development and Panchayati Raj le, ramri zula khuo umhai ta dinga BADP hnuoia skill development training, meivar la nei lo inhai Saubhagya scheme hnuoia sukvar, RKVY le MIDH hnuoia \hangpuinahai pek ni bawk an tih. Chun, Sub-Mission on Agricultural Mechanisation, PMKSY for agricultural inputs, certified seeds, green house, poly house, sprayer, pump sets, etc. (Agri/Hor-ti), seedling/samplings for tree plantation, fish feeds, Swachh Bharat Abhiyan hnu-oia toilet bawl, PMEGP Loan, JSY/ JSSK/

RBSK hai khawm thaw ning an tih. Sawrkar kuoma khuo le mipuiin har-satna le hmasawnna ding thil an intlun, infrastructure development, water supply/roads/school building/health facility/micro irrigation, hnina an pekhai khawm bawzui ning a tih. Ni kuma sawrkar beneficiary dinga th-lang suok tah \hangpuina la hmu lohai, tu kuma sum la sem suoklohai ta dinga sem-suokna hunah khawm hmang ning a ta. Tu kuma dinghai chu document hai verifica-tion thaw beneficiaries dinghai thlangsuok zo phat leh pek pei ning an tih. “Go to Village’ hi hlen \an ni a inthawk khan a hlawtling em em a, kha ni khat sung khan application hran hran 60, 339 a lut hman a nih. Chief Minister-in ‘Go to Vil-lage’ Laphupat Ter, Imphal West District ah May 1-a a hawng zo a inthawk khan, official takin May 8 khan Mongjam khuo, Imphal East district a hawng bawk. Hi program le inzawma Pherzawl dis-trict, abikin Vangai tlang tienga fe dinghai khawm Thawtanni hin an Vangai le Pher-zawl District pan an ta, sawrkar department \henkhat thawktu hai chu a lo fe tah khawm an um niin chanchin ei lo hriet. (DIPR)

May 15 in Assembly Biel 60 Khuo Haiah ‘Go to Village’

Inrinni khan AGP chun Bill thua hin sig-nature campaign an \an a, mi nuoi 50 signa-ture laa JPC kuoma thawn an tum a nih. Congress Party khawmin Bill hi an dodal a, Assam Accord 1985 kal a nih tiin an hril bakah National Register of Citizens (NRC) update a sukbuoi pha ding a nih tiin an hril bawk. Mr Sonowal ngenna angin JPC chun May 7-9, 2018 sung khan BJP parlia-mentarian Rajendra Agarwal inrawi JPC member 18 chu Assam-a hungin feedback an hung lak a nih. Bill hi Citizenship Act, 1955 siem\hatna dinga Lok Sabha-a phar lo nita a nih.

Hi Bill hi Prime Minister Narendra Modi in kum 2014 Lok Sabha Election huna kha BJP sawrkarkarna an hung siem chun sukpuitling dinga a lo tiem a ni a, iem a hugn ang pei ding ti chu hun in a la hugn hril ding a nih. Bangladesh le ramri nei Manipur le Tripura mipui khawmin an dodal a nih. Assam rama chun phalna nei loa hung lut Bangladesh Muslim Assam rama an hung lut dangna dingin kum 1985 khan Assam Accord ziek a ni a, hi Accord dungzui hin kum 1971 hnunga Assam lut hai phawt chu dan kal (illegal migrants) hung lut anga ngai ding ti a nih.

Assam interest kha hum theinaw chun inban ka tih

Ammunition Production Project a dingin Rs. 15,000 crnEw dElhi: Indian Army chun hun sawt tak a ngaituo hnungin, project lientham tak “Ammunition Production Project”, Rs. 15,000 crore vel sengna ding chu \an din-gin thutlukna a siem tah. Hi project hi Army hai hmang ding tanks \hangin ralthuom tum tum siemna ding a ni a, zofel a ni pha chun, ralthuom leia Indian Army han harsatna an tuok hlak suktawp ni tang a nih. Projects sinthawna a hin private companies 11 \hang an ta, implementation thawna chu Army le Defence Ministry senior officials han enkai an tih. Tuta Indian Army in project implement

a thaw ding hi Army projects hai lai chu a lientak ding a la ni a, project thiltum tak chu, iengtiklai khawm Army hai indo dinga ral\huom \ha tak le inringtir zing le ramdang siem ralthuom laklut suktawp hai an nih. Ralthuom siem dinghai laia a langsar zuol deuhai chu rockets, air defence system, artil-lery guns, infantry combat vehicles, grenade launchers le silai chi tum tumhai an nih. Indian Army hi khawvel a Army hai laia a lientak dawttu ni tah a hril a ni a, hi le inzaw-min, Army Chief General Bipin Rawat chun project zo kar a nghakhla hle a, thuneituhai a mawr zing hlak niin ei thu lakna chun a hril.