executive summary of eia - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता...

45
Executive Summary of EIA PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                               1 | Page  पयावरण आघात ãयांकनाचा संिÜत अहवाल सɮयिèथतीतील पी. एन. पी. बंदराÍया िवèतािरकीकरण आिण आध िनकीकरण कãपा बाबत कãप èथळ धरमतर खाडी , शहाबाज गाव , ता. अिलबाग, ि. रायगड, महाराç èत कता पी. एन. पी. मेरीटाईम सिåहसेस . ि. अहवाल सादर कतȶ महाबळ एनåहायरो इंिजिनयस . ि. Üलॉट : एफ-7, रèता . 21, वागळे इèटेट, ठाणे () 400604 फोन : (022) 25620658/3139/1663/3154; [email protected]

Upload: ngonguyet

Post on 29-Aug-2019

225 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                1 | P a g e  

पयार्वरण आघात मु यांकनाचा संिक्ष त अहवाल

स यि थतीतील पी. एन. पी. बंदरा या िव तािरकीकरण आिण आधिुनकीकरण प्रक पा

बाबत

प्रक प थळ

धरमतर खाडी , शहाबाज गाव , ता. अिलबाग, िज. रायगड, महारा ट्र

प्र तुत कतार्

पी. एन. पी. मेरीटाईम सि हर्सेस प्रा. िल .

अहवाल सादर कत

महाबळ एन हायरो इंिजिनयसर् प्रा. िल. लॉट : एफ-7, र ता क्र. 21, वागळे इ टेट, ठाणे(प) 400604

फोन : (022) 25620658/3139/1663/3154; [email protected]

Page 2: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              2 | P a g e  

पिरचय

प्र तावना:  बंदरे आिण या या सबंंिधत पायाभतू सिुवधांचे मह व एक रा ट्र आिण या या अथर् यव थे या िवकासात मह वाची भिूमका बजावते. देशाचे सकल घरेल ू उ पादन (जीडीपी) वाढिव यात भारतीय बंदर क्षेत्र मह वपूणर् भिूमका बजावते.  

आिथर्क आिण क्षेत्रीय सतंुिलत िवकासा या टीने पिरवहन क्षेत्र हा एक मजबूत घटक आहे तसेच जागितक आिथर्क बाजारातील रा ट्रीय एकत्रीकरणावर मोठा प्रभाव आहे. समदु्रपयर्टन यापारात भारताचा समदृ्ध इितहास आहे.  िकनारपट्टी या आिथर्क उलाढालींम ये बंदरांचा बहूमु य वाटा आहे. समदु्र आिण जमीन वाहतूक दर यान मह वपूणर् जोडणी हणनू तसेच िकनायार्वरील आिथर्क िक्रयां या समथर्नासाठी बंदर मह वाचे आहेत. भार वाहून ने यासाठी सागरी वाहतूक ही इतर प्रणालीं या तुलनेत व त आिण सवार्त प्रभावी वाहतूक यव था आहे. उ योगांना तयार माल िनयार्त आिण क चा माल आयात कर या या सरुिक्षत आिण व त मा यमांची आव यकता आहे. हणनूच मखु्य बंदरां या पिरसरात बहुतेक उ योग तटीय बे टम ये ि थत आहेत. या उ योगामळेु कमर्चायार्ं या जीवनावर आिण अप्र यक्ष लाभांवर प्रभाव पडतो. महारा ट्र रा यात दोन प्रमखु आिण 48 िकरकोळ बंदरांसह 720 िकमीची तटबंदी आहे.  

पी. एन. पी. मेरीटाईम सि हर्सेस प्रा. िल. (पीएनपी) यां या सवर्-हवामान बहुउ ेशीय बंदरा या िव तािरकीकरण प्रक पाचे थान धरमतर खाडी या पि चमेकडील िकनारपट्टीवर  शहाबाज गाव, रायगड, महारा ट्र येथे कर याचे आयोिजले आहे. स यि थतीतील प्रक पाला भारत सरकार या पयार्वरण आिण वन मतं्रलयाकडून (MoEF) िकनारपट्टी या िनयमन क्षेत्रचा परवाना (J16011/38/2001-IA III dt. 06.10.2003) िमळाला आहे.  पीएनपी पोटर्म ये तीन (3) अनलोिडगं बथर् (मो या मालवाहू हाताळणीसाठी 32 मीटर लांबी आिण 10 मीटर ं दी) असलेली िव यमान सिुवधा आहे आिण 20 वषार्ंहून अिधक काळपासनू टील या कामकाजासाठी टील कॉइल हाताळ यासाठी िकनायार्वरील के्रनला एक (1) बथर् िनि चत  केला आहे  जे  ४ दशलक्ष टन प्रितवषर् काग स हाताळते.   

स या पीएनपी  अदंाजे ४  दशलक्ष टन प्रितवषर्  या हॉ यूम पयर्ंत  कोळसा,  टील कॉइ स आिण िसमट हाताळते. वाढती यावसाियक मागणी पूणर् कर यासाठी पीएनपीने

Page 3: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              3 | P a g e  

काग हाताळ याची क्षमता ५ दशलक्ष टन प्रितवषर् पासनू १९ दशलक्ष टन प्रितवषर् पयर्ंत क न  स यि थतीतील बंदराचे िव तािरकीकरण आिण आधुिनकीकरण कर याचे आयोिजले आहे. िव ताराची गरज 

पीएनपी बंदर हे महारा ट्रातील एकमेव लहान बंदर आहे जे तीनही मागार्ंनी जोडले गेले आहे. (र ता, सागरी आिण रेल). या बंदराचा सागरी मागार्ने येणार्या मालवाहू जहाजांसाठी सिक्रयपणे वापर केला जात आहे,  यामळेु प्रदषूण कमी होते आिण देशात इंधनाची बचत आिण खचर् कमी होतो. बंदरावरील मालवाहतूक हाताळणी क ट स,  हरफेज आिण कद्र सरकार, रा य सरकार आिण थािनक सरकारी सं थां या िविवध करां या टीने मह वपूणर् महसलू उ प न करते.  

स या पीएनपी धरमतर बंदर मो या प्रमाणावर (कोळसा, िसमट) आिण खिंडत प्रमाणात ( टील कॉइ स) मालवाहू हाताळते.  िह मालवाहतूक नॉन यांित्रक पद्धतीने अि त वात असले या मूलभतू बेथ- ट्रक्चरसारख्या सरंचनांवर हाताळले जातात आिण र ते तसेच रे वे मागार्ंवर िनवार्िसत केले जातात.  येथे कोळसा मो या प्रमाणावर हाताळला जातो, यात कॅि ट ह (सं थागत) तसेच टॉक आिण िवक्री कोळसा यांचा समावेश आहे. 

जवळच असले या िसमट प्रक पामधून थो या प्रमाणात िसमट ची हाताळणी होते. स या अि त वात असले या बंदरगाहांम ये 60 ह. क्षेत्राम ये या मालवाहू जहाजांचे सचंय व साठवण कर यासाठी मलूभूत सिुवधा आहेत.  भारत सरकार या मेक इन इंिडया या पुढाकारानसुार, पी. एन. पी. मेरीटाईम सि हर्सेस प्रा. िल.,  कॅि ट ह तसेच कॉमिशर्यल काग म ये वाढ हो याची पिरक पना आहे आिण 

हणनु बंदरांचे आधुिनकीकरण / यंत्रण आिण िव तारा वारे पोटर् क्षमता वाढव याची योजना आहे.  पीएनपी  ने भिव यकाळात द्रवपदाथर् हाताळ याचे योिजले आहे.  या प्रयोजनाथर्,  पीएनपी  ने स यि थतीतील बंदर जवळील 135 हेक्टर अितिरक्त जमीन िमळवली आहे आिण अशा प्रकारे मालवाहू हाताळणी, यंत्रसामग्रीची हाताळणी,  टोरेज याडर्,  रे वे आिण र ते सरंचन  यांचा  प दतशीर आराखडा िवकिसत केला आहे. या यितिरक्त, पोटर् हे रे वे सिुवधा असलेले ित्र-मोडल पोटर् आहे. िव तारासाठी प्र तािवत जमीन आंिशक या िनजर्न जमीन आहे. प्र तािवत िव तारासाठी िव तािरकीकरणा या जागेम ये कोठेही व ती नाही,  यामळेु प्रक पम ये पुनवर्सनाची गरज नाही. 

Page 4: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              4 | P a g e  

प्रक प थान: पीएनपी बंदर अबंा नदी या पि चम िकनायार्वर ि थत आहे  (धरमतर खाडी)

मुबंई पोटर् लेटरेज क्षेत्रापासनू समुारे 25 सागरी मलै आिण जेएनपीटी (जवाहरलाल नेह पोटर् ट्र ट) पोटर्पासनू 18 सागरी मलै. आतील अकँरोरेजपासनू समुारे 14 सागरी मलै आिण बा य अकँरोरेजपासनू 25 सागरी मलै आहे.  प्रक प थानाचे अक्षाशं व रेखांश 18041’59’’ उ तर आिण 73001’33’’ पुवर् आहे. पीएनपी पोटर्चे थान आकृती क्र. 1 म ये प्र तुत केले आहे. 

प्रक पाची जोडणी हा प्रक प रा य मागर् नं 88 शी चांग या प्रकारे जोडलेल आहे जो रा ट्रीय मागर् 66 ला 4 िकमी अतंरावर जोडतो. अिलबाग शहर साइटपासनू 20 िकमी अतंरावर आिण मुबंईपासनू 75 िकमी अतंरावर आहे. जवळचे रे वे थानक पेण 8.5 िकमी अतंरावर आहे आिण जवळचे िवमानतळ मुबंई 90 िकमी अतंरावर आहे.  बंदर या सीमेव न जाणारी मखु्य रे वे पेण टेशनला जोडते.  पीएनपीने बंदर क्षेत्रात दोन रे वे िसिडगं िवकिसत केले आहेत. 

 

Page 5: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              5 | P a g e  

िव यमान आिण प्र तािवत प्रक प तपशील

िव यमान क्षमता / क्षेत्र ५ दशलक्ष टन प्रितवषर् (कोळसा, स फर, िसमट,  लेग, रॉक फॉ फेट, बॉक्साईट,  टील कोइल,)   िव यमान क्षेत्रः 60 हेक्टर

प्र तािवत क्षमता / क्षेत्र

५ दशलक्ष टन प्रितवषर् पासनू १९ दशलक्ष टन प्रितवषर् 

पीएनपी आणखी 135 हेक्टर िमळिव या या प्रिक्रयेत आहे (िव यमान क्षेत्रा यितिरक्त)

Page 6: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                6 | P a g e  

आकृित क्र. 1: प्रक प थानाचा नकाशा

 

Page 7: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              7 | P a g e  

आकृित क्र. 2: प्रक पाची जोडणी

Page 8: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                8 | P a g e  

िवकासाची गरज

पीएनपी बंदर चे िव तार आिण आधुिनकीकरण महारा ट्र रा या या क्षमतेची पूतर्ता करेल आिण यामळेुच रा य आिण क्षेत्रा या अथर् यव थेला चालना िमळेल. पीएनपी बंदर या िवकासासाठी रा ट्रीय / प्रादेिशक र ते आिण रे वे वाहतूक नेटवकर् चे िनकट व हा एक मोठा फायदा आहे.

प्र तािवत प्रक प प्र ताव िक्रयाकलाप क्र. बंदर वर प्र तािवत मालवाहतूक क्षमते या आधारे पयार्वरणीय प्रभाव मू यमापन अ यास (EIA) अिधसचूना 2006 या अनुसचूीची ेणी 'अ' (पो र्स, बंदर, बॅक वॉटर, ड्रिेजगं) या 7 (ई) 19 एमटीपीए आहेत, याम ये या सिुवधांना मतं्रालयाकडून पूवर् पयार्वरण मजंरूी आव यक असते. पयार्वरण, वन आिण हवामान बदल (एमओईएफ आिण सीसी), भारत सरकार तज्ञां या मू यांकन सिमतीने (EAC) मजंूर केले या सदंभार्नुसार केले या पयार्वरणीय प्रभाव मू यमापन अ यासावर आधािरत आहे. िकनारपट्टी िनयमन के्षत्र (CRZ) आयए (IA), आयबी (IB) आिण ततृीय क्षेत्रातील उपरोक्त प्र तािवत िक्रयाकलापांतगर्त िकनारपट्टी िनयमन क्षेत्र (CRZ) अिधसचूना, 2011 अंतगर्त सीआरझडे िक्लअर स आव यक आहे. प्र ताव 122 एमसीझएेमए (MCZMA) बैठक (आयटम नं. 25 िदनांक 30.10.2017) म ये िवचारात घेतला गेला आिण एमओएम (OM) नुसार सीआरझडे या टीकोनातून प्रक पाची िशफारस एमओईएफ आिण सीसी (MoEF&CC), िद ली येथे केली गेली.

एमओईएफ आिण सीसी वारा 22 माचर् 2018 रोजी पत्र क्रमांक 10-70 / 2016-आयए -3 वारे जारी के यानुसार एमओईएफ आिण सीसी या ईएसीने मजंरू केले या सदंभर् अटी (ToR) प्रमाणे हा ईआयए अ यास तयार कर यात आला आहे.

पीएनपी मािरटइम सेवा प्रा. िल. िविवध अ यासांसाठी खालील प्रिति ठत स लागार िनयुक्त केले आहेत:

मरीन जवैिविवधता मू यांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुबंई िव यापीठ, मुबंई. तपशीलवार प्रक प अहवाल: बीएमटी क स टं स इंिडया प्रा. िलिमटेड,

अहमदाबाद

Page 9: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              9 | P a g e  

एचटीएल, एलटीएल आिण सीआरझडे डमॅेरेक्शन टडी: िरमोट सेि सगं सं थान (आयआरएस), अ णा िव यापीठ, चे नई

तपशीलवार रहदारी अहवाल: जीएमडी क स टं स, मुबंई.

ज्ञात एचटीएलचे अतंर सवक्षण लॉट सीमां या सदंभार्त मोजले गेले आिण मळू नकाशावर ह तांतिरत कर यात आले. प्रक प क्षेत्रातील िव यमान जमीन वापर आिण भ-ू व प सीआरझडे ेणी ओळख यासाठी वापरले गेले आहे.

सीआरझडे अिधसचूना 2011 प्रमाणे पिरि थतीनुसार सीआरझडेम ये प्र तािवत बंदरगाह िवकास कर याची परवानगी आहे कारण यासाठी वाटरफं्रट आिण इंटरिटडायझल झोन सिुवधा आव यक आहेत.

प्रक प ठळक मु े

अि त वात असलेली रचना

िव यमान बंडारगहृ सिुवधा 60 हेक्टर क्षेत्रात िवकिसत केली गेली आहे. अि त वात असले या बदंराचा आराखडा आकृती 3 म ये दशर्िवला गेला आहे. बंदरगाह उज या बाजसू वाटरफं्रट आहे, दिक्षणेकडील रे वे आहे आिण उ तरेकड ेएक लहान खाडी आहे. तटबंदी वाटरफं्रट या बाजलूा ि थत आहेत; मालवाहू टोरेजसाठी बॅकअप क्षेत्र यानंतर. धरमार येथे अि त वात असले या बंदयार्त चार (4) जेटीज (आकृती 4) आहेत जे पिरचालन (बथर् 1 ते 4) आहेत. यापैकी, बथर् 1-3 हे लॉक जेटीज आहेत जे मो या मालवाहू हाताळ यासाठी वापरले जातात आिण बथर् 4 म ये मिूरगं डॉि फ स आहेत. िचत्रा 4 म ये दशर्िव याप्रमाणे टील कॉइ स हाताळ यासाठी िकनायार्वरील िकनायार्कड ेएक िनि चत जहाज आहे.

पीएनपीने िव तीय वषर् (एफवाय) '16 म ये 3.8 एमटीपीए (~ 4 एमटीपीए) मालवाहतुक हाताळली. याम ये 3.2 एमटीपीए कोळसा, 0.56 एमटीपीए टील कॉइल आिण 0.03 एमटीपीए इतर काग (सीमट, बॉक्साईट, लॅग) समािव ट आहेत.

यापैकी 1.71 एमटीपीए मालवाहतुक, मखु्यतः कोळसा, रे वेने िनवार्िसत केला होता तर 1.25 एमटीपीए कोळसा, िसमट आिण टील कॉइल मालवाहतुकीस र ते देऊन बाहेर काढ यात आले.

Page 10: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              10 | P a g e  

टोरेज क्षेत्रे

कोळसा टोरेज क्षेत्र जेटी या मागे आिण रे वे मागार् या बाजलूा आहेत. प्र येक यापारीसाठी पासर्ल आकार 25,000 टी लक्षात घेता कोळशाचे छोटे लॉटम ये साठवले जाते. टील कॉइ स या टोरेजसाठी, रे वे लॉट या पि चम बाजसू बथर् 4 या खाली शेड उपल ध आहे.

िव यमान उपयुक्तता आिण सरंचने

बंदर सह उपल ध असले या उपयुक्ततांम ये हे समािव ट होते: ~ प्रशासकीय इमारत ~ सीमाशु क इमारत ~ गेट कॉ लेक्स ~ दु ती शडे ~ सब टेशन इमारत ~ रे वे िनयतं्रण कक्ष ~ वजनकद्री ~ ओ हरहेड वॉटर टँक ~ िव युत जिनत्र े

साइटवर उपल ध उपकरणे तपशील

उपकरणे वणर्न वतर्मान साम यर् भारो तोलन /

क्षमता बादली क्षमता

उ खनक 16 2 टन 2.5 m3 पेलोडसर् 7 3 टन 3.0 m3 पेलोडसर् 13 5 टन 4.5 m3

िनि चत जहाज िकनारा के्रन

1 30 टन

Page 11: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              11 | P a g e  

पाणीपुरवठा

बंदर चा पाणीपुरवठा एमआयडीसी पाणीपुरवठा योजनातून प्रा त झाला आहे. 1 लाख िलटसर्चे िव यमान ओ हरहेड वॉटर टँक आहे. ऑपरेशन ट यात एकूण 73 केएलडी (डोमेि टकसाठी 33 केएलडी आिण ड ट सपे्रशनसाठी 40 केएलडी) पाणी आव यक असेल.

िव युत आव यकता

स या बंदरांना रा य मडंळाकडून वीज िमळत आहे. या यितिरक्त, बॅकअप वीज पुरवठासाठी प्र येकी 80 के हीए आिण 160 के हीएचे दोन डीजल जनरेटर सचं आहेत. ऑपरेशन ट यात आमची मागणी 6.7 मेगावटॅ असेल आिण 500 के हीए डीजी सेट िदली जाईल.

प्र तािवत रचना सागरी बाजलूा पायाभतू सिुवधा

िवकिसत होणा-या बथर्चा तपशील खालील प्रमाणे आहे:

~ 8 ब क बथर् ~ 2 लोह आिण टील उ पादन िबथर् ~ द्रव मालवाहू हाताळ यासाठी ~ 4 बथर् ~ 200 मीटर कंटेनर बथर् जिमनीवरील पायाभतू सिुवधा

~ टोरेज क्षेत्र: र याने हलिव यात येणारा कोळसा: र याने हलिव यात येणार्या कोळशाचे टोरेज बथर् या जवळ ि थत असेल यासाठी 15 हेक्टर क्षेत्र प्रदान केले जाईल. पिरभ्रमण कर यासाठी अतंगर्त र ते 15 मीटर ं द असतील. धूळ दडपशाहीसाठी अतंगर्त र यांसह पाणी िशपं या पुरव या जातील. पिरभ्रमण कर यासाठी अतंगर्त र ते 15 मीटर ं द असतील. ड ट पे्रपे्रशनसाठी, जलप्रवाहकांना आतील र यावर बसिव यात येईल.

Page 12: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              12 | P a g e  

~ रे वेने हलिव यात येणारा कोळसा: टोरेज प्र तािवत रे वे साइिडगं या बाजूला ि थत असेल. 17 हेक्टर क्षेत्र प्र तािवत केले जाईल. लॉ सम ये 15 मी. ं द र ता तयार कर यात येईल. प्र येक लॉटला रे वे िसिडगंचा थेट प्रवेश असेल. ~ लोहा आिण टील उ पादने: लोह आिण टील उ पादनां या साठवणीसाठी स याचे शेड व खुले क्षेत्र वापरले जातील. ~ बंदर आधािरत उ योग: बंदर या पि चम भागावर बंदर आधािरत उ योगांसाठी लॉट िवकिसत केले जाईल. बंदर आधािरत उ योगासाठी 40 एकर क्षेत्र प्र तािवत आहे. या लॉटला रे वे आिण र याव न प्रवेश आहे. ~ िसमट िसलोस: भिव यात िसमट िसलो या िवकासासाठी 5 हेक्टर क्षेत्र ठेव यात आले आहे. ~ द्रव साठवणीची टाकी: बंदर या उ तर-पि चम भागावर नवीन वाटरफं्रटजवळ िलिक्वड टँक फामर् सिुवधा उपल ध केली जाईल. द्रव साठवणीची टाकी ला पाईपलाइन वारे बथर्सशी जोड या जातील. ~ कंटेनसर्: कंटेनर हाताळ यासाठी समुारे 6 हेक्टर टोरेज प्रदान केले जाईल. ~ ब क काग : मो या प्रमाणात काग साठिव यासाठी 3.5 हेक्टर क्षेत्र प्रदान केले जाईल. ~ ट्रक पािकर्ं ग: ट्रक पािकर्ं गसाठी सुमारे 3 हेक्टर क्षेत्र प्रदान केले जाईल.

Page 13: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                13 | P a g e  

आकृित क्र. 3: िव यमान आराखडा

 

Page 14: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              14 | P a g e  

आकृित क्र. 4: िव यमान जेटींचे छायािचत्र े 

Berths

1

2

3

4

2 3

1

4

Page 15: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                15 | P a g e  

प्र तािवत प्रक प तपशील

अनु. क्र.

घटक तपशील

1 समदु्रा या तलुनेत भमूीवरील समथर्क मालकीची जमीन

िव यमान: 60 हेक्टर प्र तािवत: 135 हेक्टर

2 ना याची ं दी धरमार जेटी येथे अ बा नदीची 500 मीटरची ं दी आहे आिण 4.3 सागरीमलै नदी या प्रवाहा या िदशेने ि थत असले या मानकुले गावापयर्ंत हळूहळू 900 मीटरपयर्ंत वाढते.

3 भगूभार्तील लॉट दर यान पा याची सीमा

2000 मीटर

4. िव यमान मालवाहू जहाज लोड कर यासाठी असलेला उतार

31 मीटर लांबीचे व 10 मीटर ं दी असलेले 3 बथर् मो या आकारा या मालवाहू जहाज िरक्त कर यासाठी आहे. टील कॉइल हाताळ यासाठी के्रन या िकनारपट्टीवर 1 बीर िनि चत केली आहे.

5 प्र तािवत मालवाहू हाताळणी जेट्टी

8 मो या बथर् 2 बथर्

लोह आिण टील उ पादन हाताळ यासाठी

द्रव मालवाहू हाताळ यासाठी 4 बथर्

200 मीटर आकाराचा कंटेनर हाताळ यासाठी बथर्

6 ड्रिेजगं प्रमाण 5.3 मीटर सी डी एवढे ड्रिेजगं बथर् या समोरचा बाजलूा कर यात येणार आहे

Dredging required is upto the existing channel approx. 200 m from existing 3 m to 5.3 m CD to accommodate the new barges,

अदंाजे 10,00,000 m3 ड्रिेजगं प्रमाण आहे आिण

Page 16: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              16 | P a g e  

ते आम या पोटर् मधील िकनारपट्टी िनयमन क्षेत्राचा (CRZ) बाहेर असले या जागेचा िवकासासाठी वापर यात येणार आहे

7 लोकसखं्या 740 सखं्या (कमर्चारी, कामगार , visitor)

8 पाणी आव यकता 73 घनमीटर (महारा ट्र औ योिगक िवकास महामडंळ + टँकर पाणी)

9 घन कचरा 148 िकलो प्रितिदन 10 िवजेची गरज प्रक प उभारणी काळात: 2,000

िक. हो.ॲ. काम चाल ूअसताना :6.7 MW

• वीज पुरवठा ोत: (महारा ट्र रा य िव युत िवतरण कंपनी िलिमटेड आिण िव युत जिनत्रे)

11 िव युत जिनत्रे 1 x 80 िक. हो.ॲ., 1 x 160 िक. हो.ॲ.( िव यमान), & 1 x 500 िक. हो.ॲ. (प्र तािवत)

12 सांडपाणी िनिमर्ती प्रिक्रया 50 घनमीटर क्षमतेचा सांडपाणी प्रिक्रया प्रक प दे यात येईल. प्रिक्रया केले या पा याचा वापर लॉिशगंसाठी, बंदर गहृ म ये बागकाम आिण िनमार्ण होणारी धूळ कमी कर यासाठी केला जाईल.

13 प्रक पाचा खचर् 1,058.34 कोटी पये

Page 17: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                17 | P a g e  

आकृित क्र.5: प्र तािवत आराखडा

• 15m&25mwideinternalRoadsareproposedwithinthePortpremises

Around35Hagreenbeltarea

Page 18: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                18 | P a g e  

आधाररेखा पयार्वरण िनरीक्षण प्र तािवत साइट या आसपासची पयार्वरणीय पिरि थती िनि चत कर यासाठी अ यास क्षेत्रा वारे आधारभूत पयार्वरणीय ि थती गोळा केली गेली आहे. प्रोजेक्ट साइट या जवळपास 10 िकमी ित्र या अ यास केला गेला आहे.

आकृती 6: अ यास क्षेत्र (10 िकमी ित्र या)

प्र तािवत पीएनपी पोटर् अंबा नदी या उज या िकनायार्वर ( हणजे धरमतर क्रीक) मुंबई पोटर् लेटेरेज क्षेत्रापासून 25 सागरी मैल (एनएम) आिण 18 सागरी मैल जेएनपीटी पोटर्वर आहे. आतील अँकरोरेजपासून सुमारे 14 एनएम आिण बा य अँकरोरेजपासून 25 एनएम आहे. िव तारासाठी प्र तािवत जमीन आंिशक या िनजर्न जमीन आहे. प्र तािवत प्रक प रा य महामागर्. 88 शी जोडलेली आहे जो रा ट्रीय महामागर् 66 ला 4 िकमी अंतरावर जोडतो. अिलबाग शहर साइटपासून 20 िकमी अंतरावर आिण मुंबईपासून 75 िकमी अंतरावर आहे. जवळचे रे वे टेशन 12.75 िकमी पेन आहे आिण जवळचे िवमानतळ 90 िकमी मुंबई आहे. साइटम ये िव यमान रे वे कनेिक्टि हटी अस याने कोण याही नवीन कनेिक्टि हटीची आव यकता नाही. मािहतीचा ोत

Page 19: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              19 | P a g e  

िडसबर 2016 ते फेब्रुवारी 2017 या एका िहवा या या मोसमात मािहती संकिलत केलेली आहे. अ यासगटाने िविवध पयार्वरण संबंिधत घटकांकडून प्राथिमक तथा द:ुयम व पाची मािहती संकिलत केली आहे. हवामानशा त्र, हवेची व पा याची गुणव ता, सागरी पा यातील गाळ व गुणव ता, वनी, मदृा, जमीन तसेच जौिवक व सामािजक अथर् िवषयक वातावरण संबंधीत मािहती जागेवरील सवक्षणे व प्रयोग व िविवध त्रोता वारे िव यमान पिरि थतीत सकंलीत केली आहे. स या या आधारभतू पयार्वरणातील गणुव ता िवषयक पयार्वरणा या मह वा या बाबी खालीलप्रमाणे आहेत. हवामान शा त्र: 1. तापमान उपरोक्त िनरीक्षण कालावधीत दररोज िकमान आिण कमाल तपमान साइटवर न दिवले गेले आहेत आिण ते तक्ता 4-4 म ये दशर्िवले गेले आहेत. अ यास कालावधीत अनुक्रमे 32.50 सी आिण 23.20 सी पयर्वेक्षी िकमान आिण िकमान तापमान आहे. 2. वारा वेग आिण िदशा िनरीक्षण कालावधी दर यान, सरासरी वायु गती, 17 िडसबरला 9.1 मी / एस 17 मे, 9 .5 मी / सेकंद आिण फेब्रुवारी, 2018 म ये 9 .4 मी / सेकंद दर यान होती. कालावधी दर यान एकूण वायुचा वेग होता 9 .3 िकमी / तास होता. मखु्य वायू िदशािनदश सपंूणर् कालावधीसाठी उ तर-पूवर् पासनू आहेत. जानेवारी ते मे म ये मखु्य वाय ुिदशा उ तर-पि चम आहे. ते हळूहळू दिक्षण पि चम िदशेने जाते आिण जनूपयर्ंत ते उ तर पि चम ते दिक्षण पि चम होते. जनू, जलु ैआिण ऑग ट मिह यांदर यान, वायमुागार्व न वारा सटुतो. स टबरपासनू वायु िदशा बदलणे सु होते आिण िडसबर पयर्ंत पु हा मखु्य क्षेत्र पूव तर िदशा बनते. 3. पजर् यमान : रायगड िज यात सरासरी वािषर्क पाऊस 2924.19 िममी (वषर् 2000 ते 2017 पयर्ंत) आहे. सरासरी, प्रक प क्षेत्राम ये दरवषीर् 95 पावसाचे िदवस असतात. 4. आद्रर्ता :

Page 20: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              20 | P a g e  

सपंूणर् वषर्भर आद्रर्ता जा त असते. जनू ते स टबर या कालावधीत आद्रर्ता 81% ते 9 0% पयर्ंत आहे. उवर्िरत वषार्त आद्रर्ता 58% ते 80% पयर्ंत बदलते. वषार्तील सरासरी आद्रर्ता 73% आहे.

Page 21: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              21 | P a g e  

सभोवताल या हवेची गुणव ता : वर या व खाल या िदशेने वाहणारे वारे यानात घेऊन अ यास क्षेत्रातील 7 िठकाणी हवेची गणुव ता मोज यात आली. सु म धुलीकण (PM10 to PM2.5) स फर डायॉक्साईड (SO2), नायट्रोजन ऑक्साईड (NO), काबर्न मोनोक्साइड (CO) आिण अि थर सिद्रय सयंुगे यांचे कद्रीत भारमान मोज यात आले. अ यासक्षेत्रातील सभोवलता या हवेची गुणव ता दशर्क ि थती खाली िदलेली आहे.

सभोवताल या हेवेचे सवर्साधारण िव लेषण अनु. थान PM10

(μg/m3) PM2.5 (μg/m3)

SO2 (μg/m3)

NOX (μg/m3)

CO (mg/m3)

AQI

1 प्रक प थान 90.3 42.8 13.0 15.8 1.2 90

2 धेरंड गाव 60.5 32.1 9.2 12.5 1.2 61

3 पेझारी गाव 50.9 25.5 8.5 10.8 0.9 51

4 पेण गाव 71.2 35.2 20.1 27.8 1.0 71

5 पीएनपी ऑटोमोबाईल, वडखळ नाका

76.9 37.7 26.0 31.7 1.3 77

6 धाकटे शहापूर, धाकटे गाव

51.8 29.0 8.6 11.6 0.6 52

7 मोठे भाल गाव

47.7 24.9 8.5 10.6 0.7 48

#(AQI:Good(0–50);Satisfactory(51–100);moderatelypolluted(101–200);Poor(201–300);VeryPoor(301–400);Severe(401‐500))

सवर्साधारण िनरीक्षणातील सरासरी िदवसभराचे िन कषर् व रा ट्रीय मानकांनुसार अहर्ता खालील प्रमाणे आहे.

Page 22: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              22 | P a g e  

प्रक प थानी न दलेले सु म कण PM10 to PM2.5 चे कमाल आकड े हे रा ट्रीय अहर्ते या अनुक्रमे 100 μg/m3 आिण 60 μg/m3 मयार्देत आहेत.

सवर् मोजणी िठकाणातील स फर डायॉक्साईडची उ चतम पातळी 26.0 μg/m3 असनू रा ट्रीय मानकां या 80 μg/m3 मयार्देत आहेत.

मोजलेली उ चतम नायट्रोजन ऑक्साईड पातळी 31.7 μg/m3 ही रा ट्रीय मानक 80 μg/m3 या मयार्देत आहे.

सवर्च िठकाणी मोजलेली काबर्न मोनॉक्साइडची पातळी ही रा ट्रीय मानका या 2.0 μg/m3 मयार्देत आहे.

सवर् िठकाणी अि थर सिद्रय घटक हे नग य व पाचे आहेत. वनी गणुव ता : अ यासा या क्षेत्रातील िव यमान वातावरणाचा आवाज जाणनू घे यासाठी सभोवताल या आवाज पातळीचे िनरीक्षण योग्य आवाज पातळी मीटर वाप न अ यास क्षेत्रातील सात (07) प्रितिनधी थानांवर केले गेले. असे लक्षात येत ेकी िदवसा या आिण रात्री या वेळी सवर् िठकाणी समकक्ष शोर पातळी औ योिगक, िनवासी आिण यावसाियक क्षेत्रांसाठी सीपीसीबी मानकांम ये असते. • िदवसा या काळात वनी पातळी (एलडी) 52.8 ते 54.5 डीबी (ए) दर यान आिण रात्री या समतु य आवाज पातळी (एलएन) दर यान िनवासी क्षेत्रात 42.8 ते 44.2 डीबी (ए) दर यान होते. • औ योिगक क्षेत्राम ये िदवसा या समतु य आवाज पातळी (एलडी) 72.6 डीबी (ए) आिण रात्री समतु य आवाज पातळी (एलएन) 66.4 डीबी (ए). • यावसाियक क्षेत्रात, िदवसा या समतु य आवाज पातळी (एलडी) 63.2 डीबी (ए) आिण रात्री समतु य आवाज पातळी (एलएन) 54.2 डीबी (अ). पा याची गणुव ता: या क्षेत्रातील पा या या गुणव तेिवषयी क पना िमळिव यासाठी, िविवध पात यांकिरता पृ ठभागाचे िव लेषण पृ ठभाग आिण भगूभार्तील पाणी   ोतांमधून केले गेले. पृ ठीय पा याचे व भूभागातील पा याचे 5 िठकाणचे नमुने घेऊन िव लेषण कर यात आले.

सवर् टेशन या भ-ूजल गुणव ते या पिरणामांची तुलना पोटर् ऑफ अॅ ड हाबर्र, पयार्वरणीय वन आिण हवामान बदल , पयार्वरणीय प्रभाव मूलमापन अ यास मागर्दशर्क त वे जोडपत्रीका 4 या अनुसार

Page 23: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              23 | P a g e  

संगिठत समुदाय पाणी पुरवठासाठी वापरणार्या (पृ ठभाग आिण ग्राउंड वॉटर) प्राथिमक कारणासाठी वापर या जाणायार् क या पा याचे िनकष असले या मानदंडां या प्रमाणाशी तुलना कर यात आली आहे

पा याचे नमुने पीएच (pH) मू य 6.50 - 8.11 या दर यान आहेत, जे 6.5 ते 8.5 या परवानगी मयार्देत आहे. एकूण कठीणता 133-175 िमलीग्राम / लीन पासून होते, जे पा याचे मऊपणा दशर्वते. कमी कॅि शयम आिण मॅग्नेिशयम मू ये देखील पा या या मऊपणा साठी कारणीभूत आहेत. हेवी मेटलचे प्रमाण कमी आहे, जे कोण याही मेटल प्रदषूण त्रोताची अनुपि थती दशर्िवते. पा याम ये िजवाणू संख्या पण नाही आढळून आली. अ यासा या क्षते्राम ये पृ ठभाग या तलाव आिण सरोवरातील पा याचे नमुने गोळा केले गेले. पा याचे सवर् नमनेु 7 ते 9 (pH) पीएच दशर्वता आहेत. जे दशर्वते की पा याचे प्रमाण थो या प्रमाणात क्षारीय आहे. ढक्कटे शाहापूर गावात एकूण िजवाणंूची संख्या 14 MPN / 100 ml आिण धेरंध गावात 14 MPN / 100 ml िनदशर्नास आली आहे. हे दोन नमनेु पिरणाम पा याचे प्रदषूण दशर्वतात. सागरी पाणी (पृ ठीय पाणी) बंदराचा प्र तािवत प्रक पाचा जवळपास सात िनवडलेला िठकाण या समुद्री पा याची गुणव ता तपास यात आली िनि कन सँ लर वाप न समदु्रा या पा याचे नमुने आिण खोलीचे नमुने गोळा केले गेले आिण दोन िलटर जेरी लाि टक कॅनम ये गोळा क न िव लेषणासाठी प्रयोगशाळेकड ेदे यात आले. सागरी पा याची गुणव ता ही सागरी िकनारपट्टी वापर प्रमाणा या गुणवता मयार्दाचंा आत आहे (जल गुणव ता मानदंड वगर् एसड यू -4). उपग्रह छायािचत्रावर आधािरत जमीन वापर / जमीन आ छादन जमीन वापर अ यासासाठी िवचारात घेतलेला एकूण क्षेत्र 31425 हेक्टर (~ 10 िकमी ित्र या) आहे. यापैकी शेती जमीन आिण ड गराळ प्रदेशाचे क्षेत्र अनुक्रमे 25.8% आिण 25.5% आहे, 15.2% वन पती, खुली जमीन आिण मानवी वसाहत अनुक्रमे 7.5% आिण 8.5% आहे आिण क्षेत्रा या सुमारे 4.3% भाग पा याखाली आहे. बाकीचे कांदळ वन (2.8%), माशीर् एिरया (3.5%), िटडल लॅट (6.8%) इतके आहे. वगर्वारी क्षेत्र (हेक्टर) क्षेत्र (चौिकमी)  क्षेत्र % शेतजमीन 8107.3 81.1 25.8

रिहवासी 2664.6 26.6 8.5

ड गराळ प्रदेश 8026.7 80.3 25.5

कांदळ वन 888.5 8.9 2.8

Page 24: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              24 | P a g e  

माशीर् क्षेत्र 1103.2 11.0 3.5

खुली जमीन 2372.1 23.7 7.5

िटडल लॅट 2142.4 21.4 6.8

वकृ्ष 4763.1 47.6 15.2

पाणी 1357.2 13.6 4.3

एकूण 31425.1 314.3 100

 

वन पती आिण प्रािणमात्र

अ यासा या क्षेत्राम ये वेगवेग या िठकाणी वन पती व प्राणी यांच ेिव ततृ अ यास केले गेले. संपूणर् अ यास क्षेत्रा या पनुक्रर् चनानंतर नमुना थाने िनवडले गेले आहेत यात थलीय वन पतींसाठी 15 आिण कांदळ वन वन पतींचे 6 िठकाणे मूलमापनासाठी िनवड यात आले आहेत 

 

 

Page 25: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              25 | P a g e  

रहदारी चे सवक्षण

रहदारी चे सवक्षण रा य महामागर् 88(अिलबाग-पेण), मुबंई गोआ मागर् आिण मसाद बेड ेमागर् येथे कर यात आलेले. उपरोक्त र यांवरील िव यमान रहदारी सवक्षणाची तपासणी कर यासाठी रहदारी सवक्षण आयोिजत कर यात आले आहे जे प्र तािवत िव तार / िवकास यांचे पिरणाम दशर्िवते. मू यांकनम ये समािव ट केले या अ यासाचे दोन मखु्य भाग होते, वतर्मान पिर य आिण प्र तािवत िवकासामळेु रहदारीवरील प्रभाव. िव यमान वाहतूक प्रवाहाचा शोध घे यासाठी आिण र या या उवर्िरत क्षमतेची जाणीव कर यासाठी 24 तास या कालावधीत सवक्षण कर यात आले.\

आसपास या र यावर िव यमान रहदारी आिण प्रवासाचा नमनुा याब ल बेस डटेा मािहती गोळा कर यासाठी रहदारी सवक्षणे आव यक आहेत. प्रोजेक्ट थानापासनू 5 िकमी ित्र याम ये रोड नेटवकर् रहदारी अ यासासाठी िवचारात घेतले जाते.

प्रारंिभक िव लेषणावर आधािरत असे लक्षात आले की:

अिलबाग-पेण मागार्वर सकाळची रहदारी सकाळी 9ते 10 म ये (1154PCU) आिण सं याकाळची रहदारी सं याकाळी 6ते7 (1417PCU) अशी आढळली

मुंबई गोआ मागार्वर सकाळची रहदारी सकाळी 9 ते 10 म ये (1920 PCU)आिण सं याकाळची रहदारी सं याकाळी 6ते7 (2358PCU) अशी आढळली

मसाद बेड े मागार्वर सकाळची रहदारी सकाळी 9 ते 10 म ये (41 PCU) आिण सं याकाळची रहदारी सं याकाळी 6ते7 (50PCU) अशी आढळली

िट्रप प्रजनन दर िट्रप जनरेशन रे स वारे केले जाते जे प्र तािवत िव तार युिनटमधून तयार केले या िट्रपची संख्या मोज यासाठी िवकिसत केले जातात. या क्षेत्रातील िव यमान प्रवासा या नमु यांची समीक्षा के यानंतर साइटसाठी एकुण िट्रप िवतरण िवकिसत केले गेले. यु प न / आकिषर्त झाले या रहदारीची संख्या प्रवेश आिण िनगर्मन दो ही िवतरणाची पिरभािषत पॅटनर् असेल.  5 िकमी ित्र याम ये र या या नेटवकर् वरील रहदारीचे िव लेषण केले गेले आिण पिरणाम दशर्िवतात की स या या र यावर स या या सेवे या (Level of Service, LoS) िवचारानुसार अितिरक्त रहदारी भार हाताळ यासाठी पुरेसे आहे आिण खालील प्रमुख इ फ्रा प्रक प आहेत जे वाढ या रहदारी प्रभावास कमी करतील

Page 26: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              26 | P a g e  

• अलीबाग पेन रोडचे आठ लेन (िवरार-अिलबाग म टीमोडाल कॉरीडॉर)• वडखल लाईओवर• चार लेन मुंबई - गोवा रोड

सामािजक-आिथर्क पयार्वरण

प्र तािवत प्रक प रायगड िज यात असुन अ यास क्षेत्राम ये 96 गाव समािव ट आहेत.2011 या जनगणनेनुसार अ यास क्षेत्राची एकूण लोकसंख्या 1,33,098 आहे. अनुसूिचत जाती अनुक्रमे क्रमशः सुमारे 3% आिण 7%.लोकसंख्या साक्षरता दर 76% आहे. एकूण लोकसंख्ये या 56% लोकसंख्या कायर्रतआहे. एकूण कायर्रत लोकसंख्येपैकी क्रमशः मुख्य आिण िकरकोळ कामगार एकूण लोकसंख्ये या 76%आिण 23%आहेत. या प्र तािवत बंदराचा या क्षेत्रा या सामािजक व आिथर्क पिरि थतीवर सकारा मक प्रभाव पड याची शक्यता आहे.

रोजगार संधी आिण उ प न िनिमर्तीसाठी मागर् यामळेु या क्षेत्रातील सामािजक पायाभूत सुिवधा सुधार याची शक्यता आहे. प्र यक्ष आिण अप्र यक्ष रोजगारामुळे लोकांना िमळकत िमळेल.

Page 27: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                27 | P a g e  

अपेिक्षत पिरणाम : बांधकाम कद्रा या दर यान िविवध प्रक प िक्रया कलापांचे संभा य प्रभाव आिण उपाय - बांधकाम ट पा दर यान

अनु. कामकाज सभंा य घटक सभंा य पिरणाम योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी

1 ड्रिेजंग समुद्री पाणी आिण समुद्री पयार्वरणशा त्र

ड्रजेसर्, बाजस आिण वकर् बो समधून िनजर्िलत सामग्री (तेलकट कचरा, सेनेटरी कचरा) यामुळे समुद्री पा या या गुणव तेत बदल

पाणथळपणा वाढवून पा या या गुणव तेत बदल.

सांडपा या या िनलबंनामुळे िवसिजर्त ऑिक्सजनम ये घट

सव तम उपल ध तंत्रज्ञान / उपकरणे वापर यावर जोर

ड्रिेजंग आिण िव हेवाट वर योग्य िनयोजन

द्रव / घन कचर्या या संग्रहासाठी बाजस / वकर् बो सम ये लॉप टाक्या िद या जातील.

समुद्रात कचरा टाक याचे प्रितबंध तेल गळती िनयंत्रण उपाय वीकारले

जातील पयार्वरणीय देखरेख कायर्क्रमा या अनुसार

समुद्री पयार्वरणीय देखरेख, ड्रिेजंग सु हो या या एक आठव यापूवीर् सु केली जाईल आिण संपूणर् ड्रिेजंग कालावधी दर यान केली जाईल.

सवर् ड्रिेजंग िक्रयाकलापांमधून प्रवाहािव द्ध आिण प्रवाह िदशनेे जाणार्या

पा या या कॉलमचे परीक्षण आिण

Dredging Contractor

and PNPMSPL

Page 28: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              28 | P a g e  

अनु. कामकाज सभंा य घटक सभंा य पिरणाम योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी

िव लेषण. कांदळवन जवळील कांदळवना वरील प्रभाव कांदळवन हे खाडी या दो ही िकनारी

वसलेले आहेत आिण अ यासानुसार, यावर कोणतेही मह वपूणर् प्रभाव पडत नाही.

ड्रिेजंग दर यान कांदळवन पिरसरात पाणी गुणव ता तपासणी केली जाईल

DredgingContractor

andPNPMSPL

2 प्र तािवत जेटी बांधकाम

सागरी पा याची गुणव ता

ड्रायि हंग, बाधंकाम, वाहतूक इ. सारख्या नागरी कायार्ंमुळे पा यावर व समुद्री जीवन प्रभािवत करणायार् प्रकाशसं लेषणा या िक्रयाकलापांवर कणां या पिरणामाचा प्रभाव.

ड्रजेसर्, बाजस आिण वकर् बो समधून िनजर्िलत सामग्री (तेलकट कचरा, सेनेटरी कचरा) यामुळे समुद्री पा या या गुणव तेत बदल

सांडपा या या िनलंबनामुळे िवसिजर्त ऑिक्सजनम ये घट

पा या या पयार्वरणावरील प्रभाव टाळ यासाठी टाळ यासाठी बांधकाम सामग्री, मल, बांधकाम कचरा आिण खोदले या माती या मालाची िनजर्लीकरण रोख यात येईल

संपूणर् देखरेख कायर्क्रमादर यान आधारभूत तरासह गढुळता पातळी तपासली जाईल खाडी आिण प्रवाहाम ये टाकावू प पदाथर् सोडून देणे प्रितबंिधत केले जाईल.

तेल गळती िनयंत्रण उपाय वीकारले जातील

द्रव / घन कचर्या या संग्रहासाठी बाजस / वकर् बो सम ये लॉप टाक्या िद या

Construction

Contractor/

PNPMSPL

Page 29: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              29 | P a g e  

अनु. कामकाज सभंा य घटक सभंा य पिरणाम योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी

जातील.

3 वाहतूक आिण बांधकाम उपक्रम

हवा गुणव ता वाहने/िव युत जिनत्रे मधून िनगर्मन उ सजर्न

भौितक हालचाली दर यान वायु चािलत धूळ

सामग्रीची उतार व साइट तयार करताना उडणारा धुरळा

उ सजर्ना या मानकांचे पालन कर यासाठी सवर् वाहने आिण बांधकाम यंत्रणा िनयिमतपणे तपासली जाईल

साठलेले घाण काढून टाक यासाठी बांधकाम उपकरणे आिण वाहतूक वाहनां या िनयिमत धुलाई

बांधकाम सािह य, उपकरणे, साधने, भूगभीर्य उपकरणे, इ यादीं या संग्रहासाठी पुरेश ेबांधकाम याडर् प्रदान कर यात येईल

सामग्रीचा हालचाल कमीतकमी कमी घाई या तासामं ये असेल.

धूळ दडपशाहीसाठी पाणी िशपंडले जाईल वाहतूक वाहनांसाठी टारपॉिलन क हसर्

आिण वेगवान िनयमांचा वापर िवकासा मक कायार्त सहभागी असले या

कमर्चायार्ंना पयार्वरण जाग कता उपक्रम दे यात येईल

िव यमान वन पतींचे नुकसान (अस यास) िवकासासाठी प्र तािवत जमीन ही पडीक

Page 30: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              30 | P a g e  

अनु. कामकाज सभंा य घटक सभंा य पिरणाम योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी

पायाभूत सुिवधा आिण वन पती

जमीन अस याने वन पतीचे नुकसान झालेले नाही

वनी खालील िक्रयाकलाप पासून वनी प्रदषूण

• वाहने • बांधकाम सािह य • िव युत जिनत्र े• यंत्रसामग्री • मालवाहू जहाजां या बांधकाम

दर यान होणार आवाज

कद्रीय / रा य प्रदषूण िनयंत्रण मंडळ सीपीसीबी / एसपीसीबी वारे िनधार्िरत मयार्दा पातळी या खाली शोर पातळी ठेवली जाईल

यंत्रसामग्री / बांधकाम उपकरणे 75 डीबीपेक्षा कमी (ए) त्रोत शोर पातळी या िविनदशांनुसार असतील.

िनयमन मानदंड पूणर् करणायार् सु यवि थत बांधकाम उपकरणे वापरली जातील

विनक िनयंत्रणे, इ सुलेशन आिण कंपन डपंसर् सारख्या तंत्रांचा वापर क न शोर कमी केले जाईल

• शोर प्रभाव कमी कर यासाठी उ च शोर िनिमर्ती िक्रयाकलाप िदवसा या (6.00 ते रात्री 10 वाजता) िनधार्िरत के या जातील

आवाज टाळ यासाठी वैयिक्तक सुरक्षा उपकरणांचा वापर केला जाईल

िनयिमत अंतरावर वातावरणीय शोर पातळीचे परीक्षण केले जाईल

Page 31: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              31 | P a g e  

अनु. कामकाज सभंा य घटक सभंा य पिरणाम योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी

4 घन कचरा

यव थापन

मातीची गुणव ता उपचारांिशवाय जिमनीवर घन कचर्या या िव हेवाट

Composted bio-degradable waste will be used as manure in greenbelt.

इतर पुननर्वीनीकरणीय िवकला जाईल. साइटवर यु प न केलेला टाकाऊ कचरा

गोळा क न बांधकाम कचर्यापासून वेगळा ठेवला जाईल

बांधकाम जागेवर कचरा जाळ यास मनाई

PNPMSPL

5 जल संसाधने

जल प्रदषूण पाणी जलाशयावर प्रभाव बांधकाम उपक्रमांसाठी आव यक पाणी टँकर या पाणी पुरवठादाराकडून िदले जाईल.

वाहतूक दर यान नुकसान टाळणे / कमी करणे

पा याचा योग्य वापर बांधकामा या िठकाणापासनू जवळ या

नैसिगर्क प्रवाहाकड ेप्रदिूषत पा याची चालना टाळ यासाठी काळजी घेतली जाईल

म वसाहतीतून उ पािदत सांडपाणी, सांडपाणी प्रिक्रया प्रक पा म ये हाताळले जाईल आिण प्रिक्रया केलेले पाणी धूळ दडपशाही उपायांसाठी वापरले जाईल.

PNPMSPL

6 धोकादायक मानवी सुरक्षा घातक पदाथर् हाताळ यामुळे जखमी कामगारांसाठी प्रथमोपचारांसह PNPMSPL

Page 32: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              32 | P a g e  

अनु. कामकाज सभंा य घटक सभंा य पिरणाम योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी

सािह याची हाताळनी

आिण मालम ता नुकसान

लागलेली आग वै यकीय सुिवधा उपल ध असतील

7 मासेमारी म छीमार आिण

मासेमारी गाव

बांधकाम कायार्ंमुळे मासेमारीवर पिरणाम

कामा या प्रारंभा या आधी म य यवसाय समुदायाशी संवाद साधला जाईल

मासे प्रजनन काल (जून आिण जुलै) दर यान िकनायार्वरील िक्रयाकलाप टाळणे

PNPMSPL

प्रक पा या कायर्वाहीमुळे होणारे अपेिक्षत पिरणाम आिण संभा य पिरणामा या उपशमनासाठी योजलेले उपाय खाली िदलेले आहेत.

अनु. क्र. िक्रयाकलाप  प्रभाव  योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी १. काग हाताळणी, डीजी

सेट,  टोरेज एिरया आिण वाहतूक वाहने 

हवेची गणुव ता.  

• डीजी सेटमधून (उजार् अपयश दर यान) उ सजर्न,

वाहन उ सजर्न

• काग हाताळणीतून उ सजर्न  

बाजसमधून जेटीवरील माल हाताळणीसाठी ग्रब अनलोडसर् व बंिद त क्लॅम शले बकेट असले या क्रन वापरात असतील. जेटी / बेथर् ते टॉक याडर् दर यान काग हालचालीसाठी बंद क हेयर िस टीमम ये केली जाइल.

कमी स फर असले या िडझलेचा वापर सचुिव यात आला आहे. 

वारा रोधक पड याचा वापर अ पकालीन धुलीकरण िव तार रोख यासाठी कर यात

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

Page 33: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              33 | P a g e  

अनु. क्र. िक्रयाकलाप  प्रभाव  योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी येईल.

अ पकालीन धुलीकरण रोख यासाठी ताडपत्रीचा वापर होईल.

ट्रक वाहतूकीचे िनयमन होईल. हिरपट्टा िनिमर्ती.  कोळसा मालवाहतुक हाताळ यासाठी

क हेयर िस टीमचा वापर केला जाइल  मालाचा साठा व उ खनन केले या क्षेत्रात

मातीचे कण हवेत िमसळू नये हणनू पा याचा फवारा मारला जाईल.

कोळसा व इतर काग या िक्रयाकलापां या लोिडगं व अनलोिडगं प्रिक्रयेदर यान एसपीएमची सांद्रता कमी कर यासाठी पा याचा फवारा केला जाईल (वॉटर फोगसर्चा वापर).  

  आवाज  • उपकरणे हाताळणी आिण वाहनां या हालचालीमळुे

आवाजाची पातळी ही कद्रीय व रा य प्रदषुण िनयंत्रण मडंळाने िदले या मयार्देपेक्षा कमी राखली जाईल.

िनदिशत 75 डिेसब स पेक्षा कमी आवाज िनिमर्तीची यत्रे व उपकरणे घेतली जातील.

आव यक िठकाणी वनी रोधक बंदी तपणा

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

Page 34: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              34 | P a g e  

अनु. क्र. िक्रयाकलाप  प्रभाव  योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी अवलबं होईल.

आव यक िठकाणी कमर्चार्यांना वैयिक्तक सरुक्षा उपकरणे िदली जातील.

हिरपट्टा िनिमर्ती.   वाहतुक िनिमर्ती   काग हाताळणी आिण

वाहतूक वाहने  ट्रक्स या हालचालीसाठी समिपर्त रोड

नेटवकर् . ट्रक हालचाली िनयिमत करणे

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

२.  सांडपाणी तसेच द्रवपदाथर्/तेल व इतर मालाची सांडलवंड

सागरी पा याची गणुव ता सागरी पा यातील बदल 

प्रिक्रयेखेरीज सोडले या टाकाऊ पा याने व सांडपा याने सागरी पा याचे व मातीचे प्रदषुण होते. तथािप िनयोिजत सांडपाणी प्रिक्रयेने प्रदषुण कमी होऊन धुलीकरण दबावासाठी, हिरतपट्टय्ासाठी व धुलाईसाठी पाणी उपल ध होईल.

शोषक पॅड, झारणी इ. तेल सांडलवंड िनयत्रण उपकरणांचा वापर असेल.

धोका यव थापन िनयोजनातील सांडलवंड सभंव उपशमन पद्धतीिवषयी मािहती सदर क्षेत्रात दशर्िवली जाईल. सराव कवायती िनयिमत घे यात येतील.

पावसा यात कोळसा सा यातील पा याचा योग्य िनचरा केला जाईल. हे पाणी

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

Page 35: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              35 | P a g e  

अनु. क्र. िक्रयाकलाप  प्रभाव  योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी ि थरता ख याम ये आणनू यातील थूल कण खाडीम ये जा यापासनू प्रितबंध होईल व पाणी िनचरा होईल.

३   पा याची गणुव ता

 

स या या पाणी त्रोतावरील पिरणाम

प्रितिदन ७३ िकलोिलटसर्ची प्रक प चालतानाची पा याची गरज असनू ती महारा ट्र औ योिगक िवकास महामडंळ माफर् त केली जाईल आिण लगत या गावामधून टँकर वारे भागिवली जाईल.

जल उपचार सयंंत्र, टोरेज व िवतरण नेटवकर् िवकिसत केले जाईल.

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

४   सांडपाणी िनचरा/ पा याची गणुव ता 

साठवणकू क्षेत्रातील व बंदर पिरसरातील पा या या िनचर्याचा पिरणाम 

वकर् शॉप िवभागातील वाहणार्या पा यातील तेल व वंगण वेगळे कर यासाठी पा यावर प्रिक्रया केली जाईल.

बंदर आिण बंदर कॉलनी पिरसरात सांडपाणी प्रिक्रया प्रक प बांध यात येईल

सांडपाणी प्रिक्रयेनंतरचे पाणी धुलाई, हिरतपट्टा आिण धुलीकरण शमनासाठी वापरले जाईल.

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

५   घन कचरा यव थापन/ भगूभार्तील पाणी व

प्रिक्रये खेरीज जमीनीवर घनकचरा टाक याचे पिरणाम 

बंदर व सलंग्न सिुवधासाठी एकित्रत घनकचरा यव थापनाचे िनयोजन आहे.

जवै िवघटक सिडक कचर्याचा वापर

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

Page 36: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              36 | P a g e  

अनु. क्र. िक्रयाकलाप  प्रभाव  योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी मातीची गणुव ता  हिरतपट्टा िनिमर्तीत खतासाठी केला जाईल

अ य फेर वापराचा घन कचरा िवकला जाईल.

६   घातक कचरा हाताळणी/ उ पादनां या हाताळणीमळुे होणारे अिग्नशमन अपघात

मानवी जीवन व सपं तीचा िवनाश

घातक व तुचा साठा हा अिधकृत व िनदिशत पद्धतीने केला जाईल.

वापरलेले तेल यांसारख्या घातक व तु प्रदषुण िनयंत्रण मडंळा या अिधकृत िवतरकाकड ेिद या जातील.

प्रथमोपचारासह वै यकीय सिुवधा काम करणार्या बािधत कमर्चार्यांना उपल ध असेल.

आप कािलन अलामर्, अिग्नशमनाचे पा याचे होज पाईप व अग्नीशामक उपकरणे ठेव यात येतील.

जा तीत जा त प्रमाणात सांडगळतीचे एकित्रकरण कर याचा प्रय न असेल.

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

७   बंदरातील कामकाज पिरसरातील सामािजक तरावरील अथर् यव था

बंदरा या कामाकाजातून थेट 450-500 जणांना रोजगार िमळेल. शैक्षिणक पात्रता व कौश यानुसार थािनकांना प्राधा य िदले जाईल. अशा रोजगार सधंीसह या प्रक पामळुे पिरसरातील सामािजक

पी.एन.पी.एम.एस.पी.एल. 

Page 37: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              37 | P a g e  

अनु. क्र. िक्रयाकलाप  प्रभाव  योजलेले उपशमन उपाय जबाबदार एज सी तरावरील अथर् यव था उंचावेल.

Page 38: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                                38 | P a g e  

पयार्वरण यव थापन िनयोजन :

प्र तािवत प्रक प उभारणीकाळात व कायर् काळातील घातक पिरणामांची ित ता कमी कर यासाठी खालील प्रमाणे पयार्वरण यव थापन िनयोजन केलेले आहे.

प्रक प उभारणीकाळातील पयार्वरण यव थापन िनयोजन

अनु.क्र. पयार्वरण घटक उपशमनाचे उपाय 1. सभोवताल या हवेची

गणुव ता िन कासाचे दु पिरणाम कमी कर यासाठी

उ सजर्ना या िनयमावलीचे पालन केले जाईल. सवर् वाहने व उभारणी कामातील यतं्रांची उ सजर्न

मयार्देसाठी िनयिमत तपासणी होईल. उभारणी कामातील यंत्रे, उपकरणे जमीन खोदाई

यंत्र ेठेव यासाठी पुरेसे क्षेत्र पुरिवले जाईल. घाई कामा या वेळे यतीिरक्त अ य वेळेत

मालाची/ सािह याची वाहतुक होईल. उडणार्या धुळीकरणा या शमनासाठी पा याचा

फवारा मारला जाईल. प्रक प िवकासातील कमर्चार्यासाठी पयार्वरण

प्रबोधनाचे कायर्क्रम घे यात येईल. 2. वनी/आवाज कद्रीय व रा य प्रदषुण िनयतं्रण मडंळाने िदले या

मयार्देपेक्षा वनी पातळी कमी राख यात येईल. िनयमनानुसार 75 डिेसबल या मयार्देत यंत्रांची व

उपकरणाची िनवड केली जाईल. मयार्िदत आवाज पातळीसाठी सिु थतीतील

यंत्रसामगु्रीचा वापर केला जाईल. जा त आवाज देणारे एखादे उपकरण

शक्यतेप्रमाणे याचा आवाज सवेंदनिशल िठकाणापासून दरू वळेल असे ठेव यात येईल.

आवाजी उपकरणासाठी आवाजा या शमनासाठी रोधक आिण कंपन िनयंत्रणा या योग्य तंत्राचा वापर केला जाईल.

Page 39: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              39 | P a g e  

उ च आवाजाचे कामकाज िदवसा सकाळी 6 वा. पासनू रात्री 10 वाजेपयर्ंत केले जाईल.

मयार्देपेक्षा अिधक आवाजी क्षेत्रात काम करणार्या कमर्चार्यांना कानपट्टी, कानातील बुच इ. सरंक्षक उपकरणे िदली जातील.

पिरसरातील वनी पातळी िनयिमतपणे तपास यात येतील.

3. पाणी उभारणी काळातील पा याची गरज निजक या गावातून टँकर वारे भागिवली जाईल.

वाहतूकी दर यान होणारा पा याचा िवनाश कमी करता येईल व टाळता येईल.

पा याचा वापर िकफायतिशरपणे केला जाईल. 4. जमीन जवै िवघटक सडीत कचर्याचा वापर हिरतपट्टा

िनिमर्तीत खतासाठी केला जाईल. अ य फेरवापराचा घन कचरा िवकला जाईल. क्षेत्रावरील अ य या य व तु वेग या क न

कचरा कंुडीत साठिव या जातील व बांधकाम कचर्यापासनू वेग या ठेव यात येतील.

बांधकाम क्षेत्रावर या य व तु जाळ याला प्रितबंध असेल.

उभारणी काळात भगूभर् पा याचे प्रदषुण टाळ यासाठी काळजी घेतली जाईल.

5. सागरी पयार्वरण गाळ हे दषुीत पा यचे मखु्य कारण ठरते. बांधकाम प्रिक्रयेने पा या या गणुव तेवर पिरणाम होतो. बांधकाम प्रसगंी योग्य कायर् पद्धतीचा वापर केला जाईल. धुलीकरण प्रसार प्रितबंधासाठी पडदे वापरले जातील. जोरदार वारे, प्रवाह व भरतीचा िवचार क न कामाचे िनयोजन केले जाईल.

क्षेत्रावरील बांधकाम सािह य, दगड माती, बांधकामाचा कचरा, उ खनन केलेली माती इ.

Page 40: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              40 | P a g e  

निजक या सागरी पा याचे प्रदषुण टाळ यासाठी सागरी क्षेत्रात सोडले जाणार नाही.

बांधकाम समयीची टाकाऊ दगडमाती सागरी िनयमन क्षेत्राबाहेरील जमीन सपाटीकरण व र या या भरणीसाठी वापरली जाईल.

िनरीक्षण काळात अिभसरण तर आधारभतू पातळीशी तपासला जाईल.

प्रिक्रया न केलेले पाणी खाडीपात्रात व ओहोळात सोड यास प्रितबंध असेल.

ऑइल ि पल िनयतं्रण उपाय वीकारले जातील पयार्वरण तपासणी कायर्क्रमानुसार सागरी

पयार्वरणाची तपासणी होईल. वेळोवेळी आधारभतू ि थतीपासनूची फारकत न दली जाईल व उपशमनाचे उपाय होतील.

6. म छीमारी व म छीमारी गावे

काम सु कर यापूवीर् म छीमार वगार्कडे सपंकर् ठेवला जाईल.

येणार्या जहाजांचा मागर् िनि चत क न म छीमाराना कळिव यात येईल.

जनू ते जलुै या म यो पादना या कालाविधत िकनारी भागात आघात करणार्या कामकाज प्रणाली टाळ यात येतील.

7. सरुक्षा उपाय बंदर क्षेत्रात पुरेसे िप याचे पाणी, तसेच प्रसाधन व नानगहृांची सोय असेल.

वैयिक्तक वापराची सरंक्षक व सरुक्षा साधने पुरिव यात येतील.

बांधकाम क्षेत्रातील कमर्चार्यासाठी प्रथमोपचार सिुवधा पुरिव यात येतील.

कामगार व कमर्चारी वगार्साठी िनयिमत आरोग्य तपासणी कर यात येईल.

प्रके्षत्रावर िनयिमत जंतु/िकटकनाशक फवारणी

Page 41: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              41 | P a g e  

केली जाईल. कामगार व कमर्चारी वगार्साठी अग्नीशामक व

सरुक्षािवषयी शैक्षिणक व प्रबोधनाचे कायर्क्रम आख यात येतील.

सरुक्षा अिधकार्यामाफर् त कमर्चार्यांना वषार्तून दोन वेळा सरुक्षा िवषयक प्रिशक्षण िदले जाईल.

काम चालू असतानाचे पयार्वरण यव थापन िनयोजन सभोवतालची हवा : बॉक्साईट, जांभा दगड, कोळसा अशा माल हाताळणीतील धुळ आिण जनरेटसर् व वाहनाचे उ सजर्न हे हवे या प्रदषुणाचे मखु्य कारण आहे. कमी स फर असले या िडझलेचा वापर, ट्रक वाहतुकीचे िनयमन, ताडपत्रीचे अ छादन, गॅ्रब अनलोडसर् व बंिद त क्लॅ पशेल बकेटचा वापर यामळेु वातावरणातील धुळीचे उ सजर्न टाळता येत.े कोळसा, बॉक्साईट खिनज असा माल चढिवणे उतरिव याचे वेळी धुलीकण उ सजर्ना या उपशमनासाठी शुट व हॉपरचा वापर असेल. वाहतुक यव थेतील वाहनांना गित िनयंत्रक बसिवलेले असतील. धुलीकणांचे किद्रकरण कमी कर यासाठी िनयंत्रण यव था असेल. प्रके्षत्रावरील माल साठा व उ खनन केले या मातीचे धुलीकण हवेत पस नये यासाठी पा याचा फवारा मारला जाईल.

बाजर्मधून जेटीवर माल उतरिव यासाठी गॅ्रब अनलोडर अथवा बंिद त क्लॅप शेल बकेटसह के्रनचा वापर होईल. बाजर्व न जेटीवर माल उतरताना गॅ्रब अनलोडर व क्लॅ प शेल बकेट या वापराने धुळ, सांडलवंड व हाताळणीतील नुकसान कमी होईल.

द्रव प माल हाताळणीसाठी बंदर िवभागात टाक्या बांधले या असतील व या टाक्या आधार चौकटीसह पाईप लाई स वारे जेटी पाशी जोडले या असतील.

वनी पयार्वरण : यंत्र सामगु्री आिण जनरेटर सेट हा आवाजाचा मखु्य त्रोत आहे. आवाज िनिमर्ती होणार्या यंत्राकड े काम करणार्यांना कानातील लग व अ य सरुक्षा उपकरणे पुरिव यात येतील. यापक व पाचा प्र तािवत हिरतपट्टा देखील आवाजाची पातळी कमी कर यास मदत करेल.

सागरी पा याचे पयार्वरण :

Page 42: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              42 | P a g e  

प्रिक्रयेखेरीज सोड यास घमताड व टाक्यातील टाकाऊ पा याने व सांडपा याने सागरी पा याचे व मातीचे प्रदषुण होते. तथािप िनयोिजत सांडपाणी प्रिक्रयेने प्रदषुण कमी होऊन धुलीकण दबावासाठी, हिरतपट्टय्ासाठी व धुलाईसाठी पाणी उपल ध होईल. हाताळणी दर यान सांडलवंड झा यास शक्यतो जा तीत जा त एकित्रकरण केले जाईल. रोधक बुम झारणी, शोषक पॅड इ. सांडलवंड िनयतं्रण साधने गळती एकत्र कर यासाठी वापरली जातील. कायर्क्षम सकंलना करीता तेल गळती या त पर प्रितसादासाठी आकि मक तेल गळती िनयोजन आखलेले असेल. पावसा यात कोळसा सा यातील पा याचा योग्य िनचरा केला जाईल. हे पाणी ि थरता ख याम ये आणनू यातील थलू कण खाडीम ये जा यापासनू प्रितबंध होईल व पाणी िनचरा होईल.

जहाजाना प्रिक्रया केले या सांडपा याखेरीज टाकाऊ घमताड पाणी, टाकाऊ तेल िकनार्यानिजक तसेच बंदरातील पा यात सोड यास प्रितबंध आहे.

घमताड व टाक्यामधील पाणी वेगळे साठवून गाळून यावर प्रिक्रया होते. प्रिक्रयेनंतर पाणी साठवून धुलीकण दबावासाठी वापर यात येते.

आकि मक तेल गळती िनयोजन क न याचा वापर तेल गळती या उपशमनासाठी होतो. िनचरा मािलका वारे साठा क्षेत्र सरंिक्षत केले जाते व या योगे येथील िनचर्याचे िम ण

होत नाही. किद्रय प्रदषुण िनयंत्रण मडंळा या सकेंतानुसार प्रके्षत्रावर बहुसमावेशक हिरतपट्टा िनमार्ण

कर यात येईल. थािनक वन पतीं प्रजाती या लागवडी वारे पक्षी िनवासाची वाढ कर यात येईल. प्रक पा या कामकाजातून सागरी पयार्वरणावर िकंवा सृ टीिवज्ञानावर होणारे िशलकी

आघात पहा यासाठी थािनक क्षेत्राची िनयिमत तपासणी कर यात येईल. पा याचे पयार्वरण : कामकाज चाल ु असताना पा याची गरज प्रितिदन 73 िकलोिलटसर् असनू ती महारा ट्र औ योिगक िवकास महामडंळा या पाणीपुरवठा आिण टँकर वारे पुरिवली जाईल. बंदर व बंदर वसाहतीम ये सांडपाणी प्रिक्रया यंत्रणा बसिव यात येईल. प्रिक्रया केले या पा याचा वापर धुलाईसाठी, हिरतपट्टा आिण धुलीकण दबावासाठी कर यात येईल. जहाजदु ती व तोडणी कामातील घमताड व टाक्यामधील घाण पाणी वेगळे साठवून, गाळून यावर प्रिक्रया केली जाईल. प्रिक्रया केलेले पाणी टाकीम ये साठवून धुलीकण दबावासाठी वापर यात येईल.

जिमनीवरील पयार्वरण :

Page 43: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              43 | P a g e  

िव यमान बंदरगाह सिुवधा 60 हेक्टर क्षेत्रात िवकिसत केली गेली आहे. पीएनपी बंदरांचे प्र तािवत िवकास 195 हेक्टर क्षेत्राम ये िनयोिजत केले गेले आहे, याम ये आता ख ज, अशंतः िनजर्न जमीन आहे. पीएनपी स या अि त वात असले या 60 हेक्टर क्षेत्रािशवाय अितिरक्त 135 हेक्टर िमळिव या या प्रिक्रयेत आहे.  पीएनपी बंदरगाह वाढव यासाठी लागणार्या जिमनीवर कोणतीही वसाहत नस यास प्र तािवत िवकासात पुनवर्सन आिण पुनवर्सनिवषयक मु े पुन ि थत नाहीत. किद्रय व रा य प्रदषुण िनयंत्रण मडंळा या िनयमानुसार हवेतील उ सजर्न िनयतं्रण पद्धती बसवून वापरात आण या जातील. िनयमानसुार बा य पाणी प्रिक्रया यंत्रणा बसवून वापर कर यात येईल. घनकचर्याची िनयमानुसार िव हेवाट लाव यात येईल. यामळेु प्रक पा या जमीनीवरील पयार्वरणावर कोणतीही िवपिरत पिरणाम होणार नाही. घातक कचरा साठवून याची िनयमानुसार हाताळणी कर यात येईल.

घातक कचरा (वापरलेले तेल व वापरलेले िव युत घटक) : घातक कचरा रा य व कद्रीय प्रदषुण िनयंत्रण मडंळा या मा यताप्रा त अिधकृत िवतरकाकडे िदला जाईल. प्रथमोपचारासह वै यिकय सिुवधा बािधत कमर्चार्यांना पुरिव या जातील. आप कालीन अलामर्, अग्नीशामक होज पाईप व अग्नीशामक उपकरणे ठेव यात येतील. प्रके्षत्रावरील व बाहेरील आप कालीन ि थतीसाठी प्रभावशाली आप ती यव थापन िनयोजन केले जाईल. जा तीत जा त प्रमाणात सांडगळती या एकत्रीकरणासाठी आप कालीन तेल गळती िनयोजन आखले जाईल.

Page 44: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              44 | P a g e  

हिरतपट्टा िनिमर्ती : हिरतपट्टा िनिमर्तीमधून पुढे हवेतील उ सजर्न मयार्दा, वनी प्रदषुणातील कपात, सृ टी िवज्ञानाचा समतोल, मातीची धूप/झीज रोखणे व पयार्वरण स दयर्वदृ्धी यामधून पयार्वरण गणुव तेत वाढ होईल.

यवसाियक सुरक्षा व आरोग्य : प्रक पाचे कामकाज चाल ुअसताना थेट आिण अप्र यक्ष 450-500 जणाना रोजगार सधंी लाभेल.

भारतीय कारखाने िनयम 1948 नुसार कायदे व सरुक्षा प्रणाली पाळ यात येतील. प्रके्षत्रावर िनयिमतपणे धोके िवषयक मु यांकन केले जाईल. प्र येक धोके िवषयक मु यांकनाचा हेतु हणजे धोक्याची अजमावणी, धोक्याची ित ता, धोका िनवारणाची उपाययोजना व पुवीर् या मु यांकनाची पडताळणी असा आहे. अनुमािनत धोके, प्रितबंधाची पद्धत व अपघाती नुकसानीचे िनयतं्रण इ. माहीती कमर्चार्याना पो टसर्, फलक व अतंगर्त सवंाद साधून कळिव यात येईल. प्रशासिकय व मखु्य इमारतीम ये िनयतं्रण कक्ष ठेव यात येईल. मह वा या िठकाणी प्रथोमपचार कदे्र ठेव यात येतील. प्रखर उ णता व प्रकाशापासनू चेहरा व डो यां या सरुके्षसाठी मखुवटे व च मे वापर यासाठी कमर्चार्यांना सक्ती केली जाईल. कमर्चार्यां या हातां या सरुके्षसाठी आग िवरोधक हात मौजांचा वापर असेल. कमर्चार्यांना गॅस सरंक्षक मखुवटे व आग सरंक्षक अगंरखे िदले जातील. कामकाजाचे वेळी कमर्चार्यांना सरुक्षा पटे्ट, बुट आिण िशर त्राणे पुरिवली जातील.

पयार्वरण यव थापन आिण तपासणी : सवर् इ सीत येय साध यासाठी सवर् जबाबदारी ि वकारणारा पयार्वरण यव थापन कक्ष थापन होईल व बंदर पयार्वरण यव थापन क्षेत्रातील उ च िशिक्षत व अनुभवी विर ठ यव थापक/प्रबंधक नेमनू याला पुरेसा कमर्चारी वगर् िदला जाईल.

पयार्वरण यव थापन कक्षाची मखु्य कतर् ये व जबाबदारी खालील प्रमाणे असेल.

पयार्वरण यव थापन िनयोजनाची अमंलबजावणी करणे. पयार्वरणीय सम यांचे िनराकरण व धोके ओळखणे.

Page 45: Executive Summary of EIA - mpcb.gov.in · मरीन जैविविवधता मूयांकन: जीवन िवज्ञान िवभाग, मुंबई िवयापीठ,

Executive Summary of EIA 

PNP MARITIME SERVICES PVT. LTD.                                                                              45 | P a g e  

पयार्वरण यव थापन िनयोजनात िद यानसुार पयार्वरणीय आघात अजमावणी या प्रभावाचे आिण उपशमना या उपायांचे मु यांकन करणे.

पयार्वरण व वन मतं्रालय तसेच अ य रा य व किद्रय प्रदषुण िनयतं्रण मडंळाकड ेप्रदषुण प्रितबंध व िनयंत्रणासाठी सम वय राखून काम करणे.

सवर् सबंंधीत िरती िनयमां या िनयम पालनाची खात्री देणे. प्रदषुण िनयतं्रण उपकरणां या िनयिमत वापराची व देखभालीची खात्री करणे. मा य पिरिश ठानुसार पयार्वरण घटकां या तपासणीस आरंभ करणे. मा य पिरिश ठानुसार तपासणीचा आढावा घेणे व अथर्बोधन करणे. तपासणी या िन कषार्चे व िन कषर् िविहत मयार्दे बाहेर आढळ यास केले या

उपाययोजनांचा आढावा घेणे व अथर्बोधन करणे. पयार्वरण िवषयी जनते या तक्रारी व केले या उपाय योजनांची न द ठेवणे. प्रक पा या कामकाजातून उद्भवणा-या पयार्वरणावरील आघातां या उपशमनासाठी पयार्वरण यव थापन कक्षाने केलेली कायर्क्षम अमलंबजावणी व सु म िनिरक्षणे हे सयुोग्य सं था मक यंत्रणे दारे सा य आहे. पयार्वरण यव थापन व पयार्वरण तपासणी िनयोजना या सवर् गरजा पुरिव यासाठी अदंाज पत्रकात पये १०३ लाख (भांडवली खचर्) आिण प्रितवषीर् . १२१.५ लाख (देखभाल व कामकाजासाठी खचर्) याची सोय कर यात आली आहे.