f. schauer fakulta chemická vut · sample a4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000...

43
-HGQRGLPHQ]LRQiOQtNHPtN F. Schauer Fakulta chemická VUT skupina fyziky O. Salyk, M. Weiter, I. Ku itka , N. Dokoupil, 02WHYHO a P. Horváth Polysilyleny þHVN\– polysilylenes (anglicky)

Upload: others

Post on 18-Nov-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

����������������� ���� �

F. SchauerFakulta chemická VUT

skupina fyzikyO. Salyk, M. Weiter, I. Ku�itka , N. Dokoupil,

�����������a P. Horváth

Polysilyleny ��������– polysilylenes (anglicky)

Page 2: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Téze

���������� ���� ����������dimenzionalitou ?

����������� ���� ������������dimenzionalitou

3. Vlastnosti vedoucí k aplikacím

���������������

5. Degradace, metastabilita – rezisty?

Page 3: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

���������

Page 4: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

��!����"���#���$�����������!��!�

��������

���

���

���

���

��

��

��

��

� � �

� ����������

!" �

�" �%&���������

����

'&(�) *+*��, �

Page 5: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

������������

*���-���!����������!��

.+ *

(/01

�� � �234 �4�4�444

�� ��

��-���!����!��������!��

�4

�4

�4

�4

�4

�4

"4

"�

"�

"5

"3

"�4

�2�4 �254

+ *

.6.����./+*7� 8*�� �9:; 8/7

Page 6: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

������������������

7\SVWUXNWXU\

%LRORJLFNiVWUXNWXUD

6\QWHWLFNiVWUXNWXUD

6WUXNWXUD Y\WYR�HQiPLNURREUiE�QtP

������������� !�"�����#����$�

HU\WKURF\W\

EDNWHULH

EXQ�þQi MiGUDVDYF$

GpOND WDEiNRYpKRPR]DLNRYpKRYLUX

ULERVRP

KHPRJORELQ

LQ]XOLQ

�$���

���

��

��

��

��

��P

^IXOOHUHQF

��

s

s

s

FKROHVWHURO

QDIWDOHQ

EHQ]HQ

GpOND&�&YD]E\

WUDQ]LVWRU

GUiW

KUDQLFH UR]OLãHQtX IRWROLWRJUDILH

NYDQWRYp WHþN\

KUDQLFH UR]OLãHQtXHOHNWURQRYp OLWRJUDILH

ãt�ND WXQHORYDFt EDULpU\X -RVHSKVRQRYDVXSUDYRGLYpKRS�HFKRGX

,QIUDþHUYHQp

YLGLWHOQp

$����% ���&"

'()*���+

���()*���+�

��

���

Page 7: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Text proorientaci

Page 8: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

2. Chemie 1D-<)� ���� �

Page 9: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Silicons with different dimensionality

1D 2D 3D

�,�-���$����.�/#�,��/,��##�,�01��,��23���4�5�65

Page 10: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

3Delectronstructure

/�%UXV � /XPLQHVFHQFH RI 6LOLFRQ 0DWHULDOV� &KDKLQV� 6KHHWV�1DQRZLUHV� 0LFURFU\VWDOV� DQG 3RURXV 6LOLFRQ�-�3K\V�&KHP� �������������

Page 11: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

2Delectronstructure

/�%UXV � /XPLQHVFHQFH RI 6LOLFRQ 0DWHULDOV� &KDKLQV� 6KHHWV�1DQRZLUHV� 0LFURFU\VWDOV� DQG 3RURXV 6LOLFRQ�-�3K\V�&KHP� �������������

Page 12: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

1Delectronstructure

/�%UXV � /XPLQHVFHQFH RI 6LOLFRQ 0DWHULDOV� &KDKLQV� 6KHHWV�1DQRZLUHV� 0LFURFU\VWDOV� DQG 3RURXV 6LOLFRQ�-�3K\V�&KHP� �������������

Page 13: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

VIP

Page 14: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Garrelt P. vandder Laan, et al, Charge Carrier Mobilities in SutbstiutedPolysilylenes: Influence of Backbone Conformation,

J.Phys. Chem. 100 (1996),5470

Page 15: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

3. Vlastnosti a aplikace

Page 16: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Text proorientaci

Page 17: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

�)��� *+*��, �������!�%�9.�=���������>���!���������!��!�

��$=��#���$��$���> ��$=������$��$���> ��$����?$��$���

TUNED

LUMINESCENCE

Page 18: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Text proorientaci

Page 19: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

�)����!��"��#���$���$=��"������$��$���>

<� 1DND\DPD� .�+LURRND�.� 2ND DQG 5� :HVW� ����

ORDERING

Page 20: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

��

���

Page 21: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

S. Nespurek, F. Schauer, and A. Kadashchuk : Visible Photoluminescence in Polysilanes, Chemical Monthly 132(2001),159-168,

Page 22: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Fotoelektronové spektroskopie

0 1 0 0 2 0 0 3 0 0 4 0 0 5 0 0 6 0 0

S i 2 sS i 2 p

C 1 s

Inte

ns

ity

[a.u

.]

B i n d i n g e n e r g y [ e V ]

H e II

201510

A D 2

A

A D 1Inte

nsity

[

a.u.

]

Binding energy [eV]

Fig. 2: A survey XPS spectrum from the pristine PMPSi; mind the absence of oxygen related lines [4]Fig.3: UV induced valence band spectra of the pristine PMPSi surface (A) and after (D1) and (D2) degradation steps using Xe I resonant irradiation [4]

[4] J. Zemek, P. Jiricek, N. Dokoupil, F. Schauer, S. Nespurek: Electron spectroscopy of poly [methyl-phenylsilylene] films, to be published 2002.

Page 23: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

�����������������

Page 24: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

9.�������#�����

0�6X]XNL� < �1DND WD� + � 1DJ DL� .� *R WR� 2 � 1LVKLPXUD � 7� 2NXWDQL�0DWHU� 6FL �(QJLQHHU� $����� ������

Page 25: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

�������.)

Page 26: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

RFdischarge

&��,�-��@�(��,� ���@���� ��� �@�8��� �����@������������ !��<<=�223>�32A

Page 27: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

7KLV ZRUN LV VXS SRUWHG E\ (X URSHD Q&RPPLVV LR Q

SURJUDPPH &267 � ��

1�����B��C���!$��������/����!����.) ��!��D����B��C���!$��������/����!����.)

'HSRVLWLRQFKDPEHU

6XEVWUDWHKROGHU

3XPSLQJ

0DJQHW LF FRLOV

'LVFKDUJHFKDPEHU

:DYHJXLGH 7XQLQJSLVWRQ

'LUHFWLRQDOFRXSOHU

0DJQHWURQ0RQRPHU +H

�+0 �08/�&,*E9/ �9 /)

Page 28: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

<44 �44 F44

a)σ − σ∗

π − π∗

60 + 5

60 + 10

60 + 30

60 + 20

pH2

+ pmonomer

( Pa )

�+����?!����������=�������>

D�����-����λ�=����>

2�� ��� 5�� �� 3��

#�

�?!�����=σ∗−σ>

�+�

"��PRQRPHU

=����>

54�G�F

54�G��454�G��454�G�<4

���+�������������=����>

D�����-������λ�=��>

��������$��$�����"���������!��!�����!���������

Page 29: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

- !��7�&��# ������(��� �$� ���!��!�

VDPSOH IORZUDWH RI+�

�VFFP��

�SUHVVXUH RI +� �3D�

GHSRVLWLRQ

SUHVVXUH

�3D�

SDUWLDO

SUHVVXUH RI

PRQRPHU

�3D�

VXEVWUDWH

WHPSHUDWXUH

�.�

0:� ����� �� � ��� � ���

0:� ����� �� �� ³

0:� ����� �� � ³

0:� �������� ����� ����� ��� � ���

0:� �������� ����� ����� ��� � ���

�F4 <44 <F4 �44 �F4 F44 FF4 544 5F4 A44 AF4

��������$�=����>

���'�����'�����'�<���'�����'�F

D�����-������λH��I

Page 30: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

7KLVZRUN LVVXSSRUWHGE\ (XURSHDQ&RPPLVVLRQSURJUDPPH&267 ���

���

���

���

���

���

���������

���������������������������

)OXRUHVFHQFHVSHFWUD

� SODVPDSUHSDUHG03K6L

;�����

LQWHQ]LW\

D�X�

H[FLWDWLRQZDYHOHQJWKλ�QP HPLVVLRQZDYHOHQJWK

λ�QP

��� ��� ��� ��� ��� ��� ��� ������

���

���

���

���

���

���

���

���

HPLVVLRQZDYHOHQJWK >QP@ HQHUJ\ >H9@

H[FLWDWLRQZDYHOHQJWK>QP@HQHUJ\>H9@

��� � ��� � ���

���

���

���

��8 �%��9$��!��#������(��$� ���!��!�

P.Horvath, F.Schauer, I.Kuritka, O.Salyk, M.Weiter, N.Dokoupil, S.Nespurek and V. Fidler: Luminescence in organic silicons prepared from organic precursors in plasma discharges, Chemical Monthly 132(2001),177-184 ,

Page 31: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

,��������!�������"�������������!��� �

F. Schauer, I. Kuritka, N. Dokoupil and P. Horvath: Nanostructural effects in plasmatically prepared polysilylanes , to be published in Physica E, 2002

Page 32: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

5. Degradace, metastabilitavs fotorezisty

Page 33: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

350 400 450 500 550 600 6500

20000

40000

60000

t=0t=15 mint=30 mint=45 min

photoluminescenceemission spectra:

λexc =350nm

sample A4

cou

nts

[s-1]

350 400 450 500 550 600 6500

20000

40000

60000

80000

cou

nts

[s-1]

emission spectra:λexc =325 nm

tdeg = 5, 10, 25, 40, 50 min

degradation at � = 325 nm

Si

C H3

n

Degradation of luminescence in PMPSi

Page 34: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Degradation of luminescence in PMPSi

A. Kadashchuk, S. Nespurek, N.Ostapenko, Yu. Skryshevskii and V. Zaika: Mol. Cryst.Liq. Cryst. 355(2001),413

Page 35: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

R. Handlí�, F. Schauer, S.Nešp�rek, I. Ku�itka, M. Weiter, and P.Schauer: Meta- stability in poly( methylsilylene) induced by UV radiation and electron beam, J. Non-Crystall. Solids (Hol.)227-230 (1998),669,

Degradation of transport in PMPSi

Page 36: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

R. Handlí�, F. Schauer, S.Nešp�rek, I. Ku�itka, M. Weiter, and P.Schauer: Meta- stability in poly( methylsilylene) induced by UV radiation and electron beam, J. Non-Crystall. Solids (Hol.)227-230 (1998),669,

Degradation of kathodoluminescence in PMPSi

Page 37: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Molecular weight degradation in PMPSi

Page 38: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

'HEHQ &KHQ DQG +X LS LQJ +X � 6WX GLHV RQ WKH EHK DYLRX U RI SK RWRGHJU DGDW LRQ RISRO\ �F\FORKH[\ OP HWK \OVLOD QH��0DFU RPRO� &KHP � 3K\V � ��� ����� �� ����

Degradation of PMPSi

Page 39: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Metastability in luminescence - PMPSi

Page 40: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

350 400 450 500 550 600 6500

20000

40000

60000

t=0t=15 mint=30 mint=45 min

photoluminescenceemission spectra:

λexc=350nmsample A4

cou

nts

[s-1

]

Nanostructural model

Page 41: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Nanostructural model

Page 42: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

J�����

Page 43: F. Schauer Fakulta chemická VUT · sample A4-1 counts [s] 350 400 450 500 550 600 650 0 20000 40000 60000 80000-1 counts [s] emission spectra: λexc =325 nm t deg = 5, 10, 25, 40,

Text pro orientaci