Fear / Anxiety / Sợ Hãi Calgary, Canada October 22, 2016

2 Ti mô thê 1:7

Vì Đức Chúa Trời chẳng ban cho chúng ta tâm thần nhút nhát, bèn là tâm thần mạnh mẽ, có tình thương yêu và dè giữ.

For God hath not given us the spirit of fear; but of power,

and of love, and of a sound mind.

Đừng sợ chi: do not fear 189 lần trong KT

Định Đề

Nếu chúng ta biết kẻ thù một cách rỏ

ràng, từ cấu tạo, hình dáng cho đến cá

tính và phương cách sinh hoạt của chúng

thì chúng ta dể dàng để đối phó và đánh

bại chúng.

Sự sợ hãi và lo sợ cũng vậy

Những sự sợ hãi

Some of human fear Arachnophobia Spiders Nhện

Aerophobia flying Bay

Acrophobia height Cao

Claustrophobia confined spaces chật chội

Dentophobia Dentists Nha sĩ

Glossophobia Public speaking Nói trước đám đông

Hamartophobia sinning phạm tội

Pentheraphobia Mother in law Mẹ vợ / chồng

Ecclesiophobia church Nhà thờ

Ternophobia being tickled by feathers lông gà làm nhột

Venustraphobia Beautiful women Các cô

Xanthophobia color Yellow màu vàng

Anuptaphobia Staying single ở độc thân

Blennophobia slime Nhớt

Gamophobia marriage hôn phối

Asthenophobia Fainting xỉu

Bacillophobia Germ vi trung

Turophobia Cheese Bơ

Emetophobia Vomiting ói

Hai bề mặt của sự sợ hãi

Tiêu cực: Ngăn cản chúng ta có thể sống một

cách đầy trọn trong ơn của Chúa

Tích cực: thúc đẩy chúng ta để trở nên tốt

lành hơn.

“

”

Anxiety kills relatively few people but

man people would welcome death as an

alternative to paralysis and suffering

resulting from anxiety in its severe forms David Barlow Anxiety and its disorder 2004

Những đều gây ra sự lo lắng / sợ hãi

Sức khoẻ

Sức khoẻ của người thân

Tài chánh

Việc làm

Tiếng động của máy xe

Basement bị nước ngập

Tuổi cao

Sợ thất thế

Sợ Tương lai

Sợ Dấn thân

Sợ thất bại

Sợ cô đơn

Sợ Chết

sợ tất cả mọi sư

Trịu Chứng / Sx

Cảm giác khó chịu

Đau bụng

Đau đầu

Chóng mặt

Đau trong các chi thể

Khó thở

Khó nuốt

Khó đi lại

Thuốc để trị những chứng bịnh Lo lắng

và sợ hãi

Thorazine

Imipramine

Desipramine

Chlorpheniramine

Nardil

Buspar

Prozac

Zoloft

Praxil

Centrax

St John’s Worst

Zolpridem

Valium

Klonopin

Wellbutrin

Effexor

Celexa

Leapro

Cymbalta

Luvox

Tramadone

Levoxyl

Propremolol

Tranxene

Serax

Librium

Ativan

Xanax

Fight or Flight

Chiến đấu hay bỏ chạy

Là phương cách đối nại căn bản khi gặp phải sự sợ hãi

“

”

The only thing we have to

fear is fear itself

FDR Franklin D. Roosavelt

Tự điển

An unpleasant emotion caused

by the belief that someone or

something is dangerous likely to

cause pain or threat and anxiety

(A feeling of worry nervousness

and unease, typically about an

event or something with an

uncertain outcome seem

relatively synonymous

Một cảm giác rất khó chịu gây ra

bởi một sự tin tưởng rằng có một

người hay một vật nguy hiểm xắp

xẩy ra và gây ra một sự đau đớn

và lo lắng / sợ hại (có nghĩa là một

cảm giác lo sợ nhất là một sự việc

sẽ xẩy ra với một kết quả vô lường)

Freud

Fear and anxiety

Fear is concrete object

The lion that is chasing you

Properly / healthy

Anxiety does not

Often irrational

sợ hãi / lo sợ

Sợ hãi một vật thực trạng

Sư tử rượt

Một cảm giác thực tế và đúng

đắn

Anxiety / lo sợ

Thường là một cám giác không

chứng minh hay lý luận được.

Tâm lý học lâm sàn (Dx)

1980

Panic disorder

Post trauma stress disorder

Specific phobia

Obsessive compulsive disorder

Social anxiety disorder

Agoraphobia

General anxiety disorder

Anxiety can impede

your relationship

Impair your

performance

constrict your life

Limit your possibilities

sự lo sợ có thể ngăn cảm hoặc đoạn tuyệt sự liên hệ

Hư hoại công lực

nghẹt ngòi cuộc sống

Giới hạn những tìm năng

Anatomy

Cơ thể học nảo bộ

fMRI

Có thể chụp hình nảo bộ đang khi

sự lo sợ áp đảo cuộc sống

Amygdala là trung tâm đối tác sự

sợ hải

Cơ thể vật lý thay đổi trong lúc lo sợ or hay sợ hãi đúng mức

Da tái ( giữ máu)

Tuyến mồ hôi chảy (giãi nhiệt)

Tóc dựng đứng (giữ nhiệt0

thở hổn hển (thêm khí)

Tim đập nhanh (thêm máu lên

nảo

Tiểu / đại tiện

Mắt mở to (tăng cường)

Glucose / xử dụng đường của

Gan tăng lên

Thính giác tăng cường

Bao tử và ruột non bộ phận tiêu

hoá ngưng làm việc

Tuyến nước miếng ngừng chảy

Đường trong nước tiểu gia tăng

Tiểu tiện

Đại tiện

Ói mửa

Fear = appropriate reaction

Anxiety = inappropriate reaction

Thần kinh hệ

Nervous system

Hypothalamus

Corticortropin releasing Factor CRF

Pituitary gland

Release Adrenocorticotropin Hormones (ACTH)

Ảnh hưởng trên thận

Tuyến Adrenal glands

Release Adrenaline (Norepinephrine and Cortisol)

Thêm đường vào máu làm nhiên liệu để sanh tồn

Lo âu nhiều hay là cảm giác sơ hãi

Cortisol tăng nhiều và lâu

Ảnh hưởng đến sức khoẻ

Áp xuất tang cao

Nhiểm thể hạ xuống (immune)

Hipocampus (trí nhớ) teo lại

Appropriate = for survival

Inappropriate = early death

Social anxiety disorder Bịnh Lo sợ xã hội

Trước 1980 không có

Sau 1980 – 2000 tại Hoa kỳ có 10-20 triệu người bị bịnh này

Hôm nay 10% dân số là 30 Triệu

23% số người bị bịnh lo sợ xã hội này đã tự tử.

Stage fright

Tê liệt trước công chúng

Trong cuộc trình diển người bị tê liệt trước công chúng.

Không những muốn trình diển xuất sắc mà còn muốn kháng thính

giả ngưởng mộ

Trong lúc trình diển thì sự lo lắng này tràn ngập nên đã bị tê liệt .

Sự lo sợ người khác không ngưỡng mộ

để vượt qua người phải bỏ qua sự sợ bị mắt cở (shame)

Mắt cở và cảm giác tự ti có địa chỉ rỏ rệt trong nảo bộ

ở giữa (interconnection between) Amyglada và Medial Frontal

Cortex

Người lo lắng không ngường lo lắng

Những câu trong đầu:

Nếu như vầy, như kia

Tôi có làm đều này đúng không?

Tôi có thấy điên rồ không?

Người khác có thấy tôi run không

Tôi có bị mất việc không?

Những ý tưởng này khiến cho người lo lắng rơi vào trong những gì họ lo lắng.

Tự trấn an

internal dialogue Vì biết trước những trịu chứng này cho nên:

Khi bị panic attack với những câu hỏi nêu trên:

tự trấn an

Mình tốt và đẹp lắm

Đã bao nhiêu lần rồi mình cũng đã bi những tư tưởng này ám hại

Đã bao lần tưởng không qua được rồi mình cũng qua

Hãy an tâm thở cách nhẹ nhàng chậm rải. Hít vào thở ra

Tâm thần dịu xuống

Mình thật tốt và đẹp

Chúa yêu mình và sẽ bảo hộ mọi hoàn cảnh

Hãu bướt ra và làm đều mình đã chuẩn bị .

Thuốc trị liệu

Imipramine

Ngũ ngon

Ăn ngon

1957 Benzodiazapine

1975 valium (1/5 women in the US)

1981 Xanax

GABA Gamma Amino Butyric Acid Inhibit Neurons

CNS

Calm nerve activities

Studies and Experiments Bowlby

Lo bị phân cách

Separation Anxiety

Sự lo sợ đầu tiên là phân cách khỏi người mẹ / hay

là người chăm sóc

Sự khắn khít ban đầu giữa mẹ - con sẽ định hướng cho cả đời sống lành mạnh của đứa trẻ.

sự hiện diện của Mẹ / người chăm sóc bảo đảm cho sự an toàn và êm ấm

Mất / thiếu sự hiện diện này con trẻ cảm giác bị ở

trong hoàn cảnh nguy hiểm và không được bình an.

Có ba cách liên hệ Gắn Bó - ảnh hưởng trên con trẻ

1- Secure attachment Gắn bó An Toàn

Kết quả :

chế độ Lo lắng ít và thấp

Tình cảm và liên hệ lành mạnh trong tuổi thành nhơn

Không phải luôn luôn hay là nhiều hơn (quantity)

Nhưng có những sự gắn bó ý nghĩa tốt hơn (quality)

Bày tỏ tình cảm và đáp ứng mau chóng.

Kết quả Con trẻ: vui hơn, chú tâm, kiên trì, tự chủ,

thương người, sống vui thú

2- Ambivalent Attachment Gắn bó hời hợt

Trình độ căn thẳng cao / high Pschological arousal

trẻ luôn luôn coi chừng mẹ / monitor

Nên không quan tâm đến sự tìm kiếm khác

Tương lai lo lắng nhiều

Lúc thì yêu thương,

Lúc thì bỏ

Lúc thì không để ý đến

Kết quả: cười ít hơn, không bày tỏ ưng ý, dể bị gảy đổ khi bị áp lực, bị ảnh hưởng dầu là việc rất nhỏ.

3- Avoidance attachment không có sự gắn bó

Chạy trốn khỏi mẹ / người chăm sóc

Thành nhân thì không muốn gần guỉ ai hết

Defense mechanism = phương án để bảo vệ

Cảm tình lạnh nhạt và tê cứng để không bị ảnh

hưởng của sự ruồng bỏ

Kết quả thành nhân: ganh tị, nghi ngờ, lo lắng, luôn

luôn tìm kím tình cảm thắc chặc bền vững nhưng

không được thành công trong tìnhcảm đó. Vì nghĩ

rằng người kia sẽ không bền vững

Tình thương tự nhiên

Harry Harlow 1958

Một nhóm khỉ mẹ bị bịnh dịch và chết sau khi

sanh con.

8 con khỉ con được biệt riêng nuôi ở trong hai cái chuồng không có vi trùng

Một chuồng thì có tấm vải lót dưới sàng

Một chuồng thì không có vải lót

Con trong chuồng có vải lót thì mạnh khỏe hơn vì

nó thường hay ôm vải này.

Thử nghiệm thứ hai: là cho bú

Có hai bà mẹ giả

1- Bằng lưới sắc và có nấm vú bằng nhựa

2- bằng gổ có vải bọc và nấm vú bằng nhựa

Kết quả cả 8 khỉ con đều chọn bú với bà mẹ thứ

hai và không con nào chọn bà mẹ thứ nhất.

Ôm nhiều : trẻ có ý muốn tìm tòi nhiều hơn trong

môi trường

Ôm ít: trẻ không có ý muốn tìm tòi trong môi

trường

Không thể nào thay thế tình cảm và sự gắn gó

giữa mẹ /con trong những lúc còn nhỏ được.

Khỉ con trong cuộc thí nghịêm thứ nhất sau này

lớn lên mất mát và đau thương rất nhiều.

Chúng nó không thể có sự liên hệ với trẻ cùng

tuổi

Liên hệ xả hội và tình cảm không bình thường

Có đưá đã giết con của nó

Tính tình Rất khó khăn

VFD Variable Foraging demand

Columbia university 1984 Học về những người mẹ

Thay đổi hoàn cảnh tìm thức ăn và sự ảnh hưởng sự liên hệ với trẻ

2 tuần đầu tiên thức ăn khắp nơi tìm rất dể - ít bị Stress

2 tuần sau thức ăn bằng trước nhưng dấu kín bị nhiều stress

Kết quả

Ít stress người mẹ bày tỏ tình cảm nhiều hơn và đáp ứng mau hơn

Nhiều stress người mẹ bà tỏ tình cảm ít hơn và đáp ứng chậm hơn.

Mười năm sau

Nhóm thứ nhất vẩn ít stress hormone

hơn nhóm thứ hai

Đời thứ ba (grand children of VFD

mother)

Vẩn có nhiều Cortisol hơn lúc mới

sanh ra.

Ảnh hưởng tới nhiều thế hệ