focused and quick (faq) issue 124 january 15, · focused and quick (faq) issue 124 digital currency...

FOCUSED AND QUICK (FAQ) Issue 124 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL. 1: CENTRAL BANK DIGITAL CURRENCY อกหนงววฒนาการของเงน

ธรรมรกษ หมนจกร, รชพร วงศาโรจน, กษดศ ตนสงวน, เกวล สนตโยดม

January 15, 2018

กลมงานยทธศาสตรองคกร และ ฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน 1

1 สญญาอจฉรยะหรอ Smart contract หมายถงโปรแกรมคอมพวเตอรทผกตดกบ cryptocurrencies โดยจะถกเขยนไวพรอมกบการท าสญญาระหวางคคา และหากมเหตการณทเกดขนตามทระบ

1. ภาพรวม cryptocurrencies ประเภทตางๆ

ในเดอนพฤศจกายน 2017 พบวาม cryptocurrencies หมนเวยนอยกวา 1 ,100 สกล ซง cryptocurrencies เหลานตางมคณสมบตทแตกตางกน ทงเทคโนโลยทใช ผออก และวตถประสงค เพอใหการวเคราะหงายและชดเจนขน อาจแบง cryptocurrencies ออกไดเปน 3 ประเภทหลกคอ

1.1 Decentralized cryptocurrencies คอ cryptocurrencies ทไมมผใดผหนงเปนผออกโดยชดเจน แตมกลไกใหสาธารณชนมโอกาสเขาเปนสวนหนงในการรบรองความถกตองของธรกรรมในระบบ โดยระบบจะออก cryptocurrencies ใหเปนผลตอบแทน ซงเปรยบไดกบการจงใจใหสาธารณชนเขามารวมผลต cryptocurrencies ออกใชซงกลไกนมชอทรจกกนทวไปวา กระบวนการท าเหมอง หรอ mining (รายละเอยดในกลอง 1 ) ทงน decentralized cryptocurrencies ในกลมนมกมการจ ากดปรมาณทจะออกแตตน เชนในกรณบทคอยน ซงเปน decentralized cryptocurrencies ทแพรหลายทสด ซงไดมการเขยนอลกอรธมก าหนดไวแตแรกวาจะมการทยอยออกจนครบ 21 ลานบทคอยน แลวจะหยดการออกโดยอตโนมต (Nakamoto, 2008) ซงการก าหนดปรมาณของบทคอยนทจะออกไดทงหมดแตตนนจะชวยสรางความมนใจใหแกผใชไดวาบทคอยนจะมจ านวนจ ากด ไมถกปลอยออกมามากเกนไปจนดอยคาลงไดงาย หลงจากทบทคอยนไดออกมาระยะหนง ไดมการออก decentralized cryptocurrencies สกลใหมๆมาเพ มเตมโดยมคณลกษณะท แตกต างกนออกไปตามวตถประสงคทตางกน เชนในกรณของ Litecoin ทมการเพมความเรวในการรบรองธรกรรมหรอ Ether ทเพมความสามารถในการผกกบสญญาอจฉรยะ (Smart Contract)1 เพอใหสามารถใช decentralized cryptocurrencies ท าธรกรรมตางๆ ไดอยางสะดวก

ไวในสญญา ระบบกจะมธรกรรมทเปนไปตามทไดระบไวในสญญา (Buterin, 2014) *Source: http://www.ghy.com/trade-compliance/bank-of-canada-weighs-implications-of-creating-digital-currency/ [accessed Jan 12, 2017]

การเกดขนของ cryptocurrencies อาจเปนอกจดเปล ยนหน งของววฒนาการของเงน ในปจจบน cryptocurrencies อาจแบงออกไดเปน 3 ประเภทหลกคอ (1) decentralized cryptocurrencies เชน บทคอยน และ Ether (2) private-entity issued cryptocurrencies เชน J-coin และ Utility Settlement Coin และ (3) central bank digital currency (CBDC) ซงธนาคารกลางหลายแหงก าลงศกษาและท าการทดลองอย แมว า decentralized cryptocurrencies เชนบทคอยนจะขาดคณสมบตของการเปนเงนทแทจรง กลาวคอไมเปนตวกลางในการซอขายแลกเปลยน และตวเกบมลคาทด แตมความเปนไปไดวาเทคโนโลย blockchain ทอยเบองหลง decentralized cryptocurrencies อ า จ ส า ม า ร ถ น า ม าประยกตใชสราง CBDC ทตอบโจทยของสงคมไดในหลายมต ในปจจบนทเทคโนโลยยงไมนง ธนาคารกลางหลายแหงก าลงศกษาความเปนไปไดของการออกใช CBDC ในบรบทตางๆ โดยเฉพาะ Wholesale CBDC เพอการช าระธรกรรมระหวางสถาบนการเงน ซงอาจเพมประสทธภาพและลดความเสยงของระบบการช าระเงนมลคาสงได แตส าหรบ Retail CBDC เพอการช าระเงนรายยอยยงมขอควรระวงอกมาก ส าหรบประเทศไทย ภาครฐอยระหวางการสงเสรมการใหบรการ e-payment ของภาคเอกชน เชนระบบพรอมเพย และ QR code ทตอบโจทยของสงคมอยแลว การพจารณาเกยวกบการออก Retail CBDC เชนในบางประเทศ จงตองชงน าหนกระหวางผลดและผลเสยส าหรบระบบเศรษฐกจการเงนไทยอยางรอบดานตอไป

*

http://www.ghy.com/trade-compliance/bank-of-canada-weighs-implications-of-creating-digital-currency/

http://www.ghy.com/trade-compliance/bank-of-canada-weighs-implications-of-creating-digital-currency/

FAQ ISSUE 124 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.1 : CENTRAL BANK DIGITAL CURRENCY อกหนงววฒนาการของเงน

JAN 15, 2017


1.2 Private-entity issued cryptocurrencies คอ cryptocurrencies ทระบผออกไดชดเจน (ตางจาก decentralized cryptocurrencies ซงมการใหสาธารณชนเขามารวมออก) ตวอยางของ Private-entity issued cryptocurrencies ทเปนทรจกกนดคอ XRP ของบรษท Ripple ซงมวตถประสงคเพอใชในธรกรรมโอนเงนระหวางประเทศ2 นอกจากนนสถาบนการเงนหลายแหงกมแนวคดทจะออก Private-entity-issued cryptocurrencies เพอวตถประสงคตางๆ กน เชน ในระดบการช าระเงนรายยอย สถาบนการเงนของญป น เชน Mizuho Financial Group และ Japan Post Bank ทอยระหวางการรวมกนพฒนา J-Coin โดยไดรบการสนบสนนจากหนวยงานก ากบดแลของญปน และมวตถประสงคเพอสนบสนนนโยบายการลดการใชเงนสดของชาวญปน โดยจะมเงนเยนหนนหลง J-Coin เตมจ านวนและสามารถแลก J-Coin เปนเงนเยนไดในอตรา 1 ตอ 1 ซง J-Coin จะสามารถอยบนแอพล เคชนบนสมารทโฟนของประชาชน เพอซอสนคาและบรการผาน QR Code (Financial Times, 2017) ขณะ เด ย วก น Mitsubishi UFJ Financial Group เองกไดพฒนา MUFG Coin บน Distributed Ledger Technology (DLT) ซงเปนเทคโนโลยทประยกตจาก blockchain (รายละเอยดใน กลอง 2) เพอทดลองใหพนกงานใชช าระธรกรรมภายในของธนาคาร (Reuters, 2017)

ในกรณของการช าระธรกรรมระหวางธนาคาร UBS, Credit Suisse, BNY Mellon, Barclays, State Street และสถาบนการเงนระหวางประเทศหลายแหง อยระหวางการรวมกนพฒนา Utility Settlement Coin (USC) โดยมวตถประสงค เพอลดคาใชจาย และลดระยะเวลาทใชในการช าระเงนมลคาสงระหวางสถาบนการเงน (Morgan Stanley Research, 2017) โดย USC นจะใชหนวยของเงนสกลทออกโดยธนาคารกลางหนนหลงเตมจ านวน เชน หากสถาบนการเงนใดเลอกทจะ

2 บรษท Ripple ก าหนดปรมาณของ XRP ไวท 100 พนลาน XRP ณ จดเรมตน และจะไมมการเพมอก (Wikipedia, 2017b)

ออก USC สกลดอลลาร สรอ. สถาบนการเงนนนจะตองม ดอลลาร สรอ. (ทออกโดยธนาคารกลางสหรฐฯ) หนนหลงเตมจ านวน แมวา private-entity issued cryptocurrencies จะมผออกชดเจน และไมจ าเปนตองมกระบวนการ mining แบบบทคอยน แต private-entity issued cryptocurrencies กมคณลกษณะส าคญหลายประการทคลาย decentralized cryptocurrencies เ ช น ความ เป น peer-to-peer (ในกรณของ USC และ J-Coins นน peers คอสถาบนการเงนตางๆ ทอย ในระบบ ซงตางจะมสวนในการ

กลอง 1 คณลกษณะส าคญของ decentralized cryptocurrencies เชนบทคอยน

1. Cryptography เปนการใชระบบเขารหสเพอปองกนมใหมการปลอมแปลง cryptocurrencies ขนมาใชเอง

2. Consensus mechanism มกลไกท จะตดสนตกลงรวมกนระหวางผเลนในระบบ วาธรกรรมแตละรายการถกตองและเกดขนจรง และใชรวมกบ cryptography เพอปองกนมใหมการปลอมแปลง cryptocurrencies

3. Peer-to-peer ผเลนในระบบแตละรายไมจ าเปนตองเชอถอซงกนและกน (trustless) ท าใหไมมการมอบหมายใหผใดผหนงท าหนาทเปนตวกลางผ ผ ก ข า ด ก า ร ออก หร อ ร บ ร อ ง ธ ร ก ร ร ม ของ decentralized cryptocurrencies แตเปดกวางใหผเลนทกรายมโอกาสในการเขารวมออกและรวมรบรองธรกรรม โดยผ เลนท ใชทรพยากรของตน (เชนคอมพวเตอรและพลงงานไฟฟา) เขารวมตรวจสอบความถกตองและการเกดขนของธรกรรม มโอกาสทจะไดรบ decentralized cryptocurrencies ทระบบออกใหเปนผลตอบแทน (นอกเหนอจากคาธรรมเนยมทจะไดตามทผช าระธรกรรมเสนอให) ซงกระบวนการนรจกกนในชอของกระบวนการท าเหมอง หรอ mining ทมา: Nakamoto (2008), Buterin (2014)

FAQ ISSUE 124 DIGITAL CURRENCY SERIES VOL.1 : CENTRAL BANK DIGITAL CURRENCY อกหนงววฒนาการของเงน JAN 15, 2018


ตรวจสอบและรบรองความถกตองและการเกดขนของธรกรรม) และการใช cryptography เปนพนฐานของระบบ

1.3 Central bank digital currencies (CBDC) ในทนหมายถง cryptocurrencies ทธนาคารกลางเปนผออกเองหรอมอบหมายใหสถาบนเงนเปนผรวมออก ปจจบนธนาคารกลางหลายแหงอยระหวางการศกษาวจยแนวทางการออก CBDC ทงในรปแบบ Retail CBDC เพอการช าระเงนรายยอย (ธนาคารกลางจนและธนาคารกลางสวเดน) และ Wholesale CBDC เพอการช าระเงน

กลอง 2 Distributed Ledger Technology (DLT) และ Blockchain

Distributed Ledger Technology (DLT) หมายถงเทคโนโลยทชวยใหฐานขอมลทมอยในแตละเจาของในระบบ ซงอาจกระจายอยตามทตางๆ สามารถตกลงกนไดถง “ความเปนจรง” ของธรกรรม โดยทเจาของฐานขอมลนนไมจ าเปนตองเชอถอซงกนและกนโดยตรง โดยเทคโนโลย blockchain ถอไดเปน DLT ประเภทหนงทสามารถน ามาประยกตใชเพอสราง CBDC ไดเนองจากการท าธรกรรมระหวางคคา 2 รายบน DLT จะเปนการบนทกธรกรรมทเกดขนลงในฐานขอมลของแตละฝายและของฐานขอมลของทกคนในระบบไปพรอมๆ กน ซงหมายความวาเมอผเลนคนหนงไดโอน CBDC ไปใหผเลนอกคนหนงแลว ทงระบบจะรบรพรอมๆกนวา CBDC หนวยนนไดถกโอนไปผเลนคนใหมแลว

ปจจบนธนาคารกลางแคนาดา ฮองกง และสงคโปร ไดทดสอบการออก Wholesale CBDC บน DLT Platform ในวงจ ากดหรอระบบปดทระบตวผเลนใน Platform ชดเจน เพอสะทอนความเปนจรงทวาผท าธรกรรม Wholesale CBDC จะตองเปนสถาบนการเงนทอยภายใตการก ากบดแลของธนาคารกลาง (การทดสอบดงกลาวคอ Project Jasper, Project Ubin และ Project Lion Rock ซงเปนของธนาคารกลางแคนาดา ธนาคารกลางสงคโปร และธนาคารกลางฮองกงตามล าดบ) ซงตางจาก blockchain ของบทคอยนทเปนระบบเปดซงอนญาตใหสาธารณชนเขามารวมไดไมจ ากด

ขอแตกตางส าคญระหวาง DLT Platform ท ใ ช ส า ห ร บ Wholesale CBDC เ ม อ เ ท ยบก บ blockchain ของบทคอยนประการหนง คอการรกษาความเปนสวนตวของธรกรรมเนองจากสถาบนการเงนมกไมตองการใหสถาบนการเงนอนลวงรรายละเอยดของธรกรรมของตน ซงการรกษาความเปนสวนตวของธรกรรมนตางจากของ blockchain ท ข อม ล เก ย วก บ ธ รกรรมจะถ กบ นท กลงบน blockchain ทสาธารณชนสามารถตรวจสอบได

(เชน ตรวจสอบวามการท าธรกรรมระหวาง wallet ใดบาง) ทงน การรกษาความเปนสวนตวของธรกรรมใน DLT Platform แบบปด ตองใชกระบวนการทคอนขางซบซอนเนองจากจ านวนผเลนทมไมมาก อาจท าใหการประเมนท าไดงายกวาวา ผเลนรายใดมแนวโนมจะท าธรกรรมใด

นอกจากความเปนสวนตวของธรกรรมแลว การทดสอบ DLT Platform ส าหรบ wholesale CBDC ยงมงเนนใหเกดความชดเจนของการเสรจสนของกระบวนการช า ระธ รกรรม (settlement finality) กลาวคอ เมอคคาไดตกลงช าระธรกรรมแลว การช าระธรกรรมจะตองไดรบการยอมรบจากทกผเลนในระบบในทนท ซงตางจากบทคอยนทใชเวลาในการยนยนธรกรรมประมาณ 10 นาทหรอมากกวานนและในทางทฤษฎบทคอยนยงไมม settlement finality ทชดเจน (เปน probabilistic finality) เนองจากขนอยกบวาธรกรรมนนไดรบการยอมรบจากผเลนสวนใหญหรอไม (หรออยใน block ของธรกรรมทอยบน chain ทยาวทสด)

ทมา: Bech and Garratt (2017); Brown, Richard Gendal, James Carlyle, Ian Grigg, and Mike Hearn (2016); Payments Canada, Bank of Canada and R3 (2017); HKMA (2017); MAS (2017a and 2017b)



ทมมลคาสงระหวางสถาบนการเงน (ธนาคารกลางแคนาดา สงคโปร และฮองกง) โดยมการประเมนถงการน าเทคโนโลย DLT ซงพฒนาจากเทคโนโลย blockchain ของบทคอยนมาประยกต ใช ซ งจะท า ให CBDC มคณลกษณะของความเปน peer-to-peer (ธนาคารกลางและสถาบนการเงนทรวมอยในวงตางรวมกนสอบทานและรบรองการเกดขนของธรกรรม CBDC) และมการใช cryptography ในการชวยรกษาความปลอดภย แตจะไมมการ mining เนองจากธนาคารกลางหรอสถาบนการเงนทไดรบมอบหมายจะเปนผออก CBDC ตามทก าหนดโดยนโยบายการเงนของธนาคารกลาง3

ส าหรบในเชงนโยบาย มการศกษาประโยชนของการออก CBDC จากหลายมมมอง เชน การชวยลดตนทนในระบบเศรษฐกจทเกดจากการใชเงนสด (Rogoff, 2016) หรอเพอเพมโอกาสการเขาถงเงนของธนาคารกลาง อาทในกรณของธนาคารกลางสวเดน ซงระบบการช าระเงนอเลกทรอนกสขยายตวแพรหลายจนประชาชนบางกลมไมสามารถเขาถงเงนของธนาคารกลางไดเทาทควร (Skingley, 2016; Sveriges Riksbank, 2017) โดยเฉพาะจากจ านวน ต ATM ทลดลง จงมการศกษาถงความเปนไปไดและนยของรปแบบของ CBDC ทจะออก เชน ธนาคารกลางควรจะออก Retail CBDC ใหแกประชาชนโดยตรงหรอมอบหมายใหสถาบนการเงนเปนตวแทนธนาคารกลาง (Broadbent, 2016) และความเปนไปไดของการใหดอกเบยจากการถอ Retail CBDC (Broadbent, 2016; Bordo and Levin, 2017) ซ งทงหมดนจะมผลตอการด าเนนนโยบายการเงน การด าเนนงานของสถาบนการเงน และระบบเศรษฐกจการเงนโดยรวม ทงน ธนาคารกลางแคนาดา สงคโปร และฮองกง ไดเรมท าการทดสอบการออก Wholesale CBDC เพอช าระเงนทมมลคาสง ระหวางสถาบนการเงน โดยใชเทคโนโลย DLT บางแลว

3 ปจจบนยงมการถกเถยงกนถงการใช DLT ในการออก CBDC เทยบการใช database แบบ centralized

ตารางท 1 ตวอยาง Cryptocurrencies ประเภทตางๆ

* อยระหวางการศกษาและทดสอบ

2. Cryptocurrencies เปนเงนหรอไม

การเกดขนของ cryptocurrencies และเทคโนโลยท เกยวของ อาจเปนอกจดเปลยนของววฒนาการของเงน ในประวตศาสตรทผานมาการเปลยนแปลงของเทคโนโลย กอใหเกดเงนตราในรปแบบใหมมาหลายครง เชน เทคโนโลยโลหะทน ามาซงการออกเหรยญกษาปณท เปนมาตรฐาน เทคโนโลยการพมพทน ามาซ งการออกธนบตร เทคโนโลย ICT ในยคเรมตนทน ามาซงการออกเงนอเลกทรอนกส เชน e-money ขณะท cryptocurrencies เกดขนจากการน าเทคโนโลยสมยใหมทงดานระบบเครอขาย การเขารหส ฐานขอมล และการประมวลผล มาผสมผสานพฒนาเปนสอกลางในการช าระเงนในรปแบบใหม (Philippon, 2015)

นยามของเงนทางเศรษฐศาสตร

การจะระบว า cryptocurrencies เปน เงนหรอไม จงขนกบประเภทของ cryptocurrencies หรออาจเทยบจากคณลกษณะทางเศรษฐศาสตร ทระบวาคณลกษณะส าคญสามประการของเงนคอ เปนตวกลางในการซอขายแลกเปลยน กลาวคอสงคมใหการยอมรบเปนตวกลางในแลกเปลยนกบสนคาและบรการ เปนหนวยวดทางบญช กลาวคอเปนหนวยวดมลคาของสนคาและบรการ (เชน เปนบาท หรอดอลลาร สรอ.)



และเปนตวเกบมลคา โดยเงนจะเปนตวสะทอนถงมลคาสนคาหรอบรการ และมลคาของสนคาหรอบรการทถกเกบไวในรปเงน จะตองสามารถน ามาใชไดในภายหลง

ในกรณของ decentralized cryptocurrencies เราจงยงไมสามารถตความวาเปนเงนตามนยามทางเศรษฐศาสตรไดชด เจน เนองจาก decentralized cryptocurrencies ยงไมเปนตวกลางในการซอขายแลกเปลยนและตวเกบมลคาทด แมความนยมของ decentralized cryptocurrencies โดยเฉพาะบทคอยนก าลงเพมขน สะทอนไดจากราคาของบทคอยนทปรบสงขนอยางรวดเรวในระยะหลง แตการใชบทคอยนในการซอขายแลกเปลยนในชวตประจ าวนยงไมแพรหลาย ทงจากความไมสะดวกในตวของเทคโนโลยเอง ตนทนของการท าธรกรรมทสง และการไมเปนทยอมรบในวงกวาง ตวอยางของความไมสะดวก คอการใชบทคอยนซอกาแฟ 1 แกว อาจตองใชเวลากวา 10 นาทหรอหลายชวโมงในการยนยนการช าระธรกรรม (ภาพ 1) เทยบกบการใชเงนสด บตรเดบต หรอบตรเครดตทยนยนการช าระธรกรรมไดในแทบจะทนท นอกจากนนการแลกเงนสดเปนบทคอยนหรอแลกบทคอยนกลบเปนเงนสดกมตนทนสง เนองจากราคาบทคอยนผนผวนมาก และการเขาถงบทคอยนทยากสงผลใหสวนตางราคารบซอขายบทคอยน (bid-ask spread) ยงอยในระดบสง (ประมาณรอยละ 10)

ภาพท 1 เวลาเฉลยในการรองรบธรกรรมของบทคอยน

ทมา: Blockchain.info: https://Blockchain.info/charts/avg-confirmation-time?timespan=1year

ทงน ในปจจบน สถาบนการเงนทวโลกสวนใหญ ย ง ไม ร บช า ระธ รกรรมในรป decentralized cryptocurrencies และในบางประเทศ เชน จนไดมการ

ประกาศหามใช decentralized cryptocurrencies เปนตวกลางในการซอขายแลกเปลยนชดเจน ผถอ decentralized cryptocurrencies สวนใหญกถอไวเพอการเก งก า ไร ส งผลใ หราคาของ decentralized cryptocurrencies ผนผวนมากจนอาจไมเปนตวเกบมลค าท ดน ก เม อพจารณาตามคณลกษณะด งกล าว Decentralized cryptocurrencies เชน บทคอยน จ งยงไมสามารถถอได วา เปนเงนตามนยามทางเศรษฐศาสตรไดสมบรณในปจจบน

ตารางท 2 เปรยบเทยบคณลกษณะความเปนเงนของ Cryptocurrencies ประเภทตางๆ ตามนยามเศรษฐศาสตร

ส าหรบ private-entity issued cryptocurrencies หากมเงนของธนาคารกลางหนนหลงเตมจ านวน ท าใหมความเสยงดานเครดตต า และสามารถแลกกลบเปนเงนของธนาคารกลางไดในอตราคงท (เชน 1 ตอ 1 ในกรณของ USC และ J-Coin) มแนวโนมวาจะสามารถตความวาเปนเงนตามนยามทางเศรษฐศาสตรไดชดเจนกวา decentralized cryptocurrencies ทงจากคณลกษณะของการเปนตวกลางในการซอขายแลกเปลยน (แมในกรณ USC อาจเปนทยอมรบเฉพาะการช าระธรกรรมขนาดใหญระหวางสถาบนการเงนทรวมอยในระบบ แตกสามารถแลกกลบเปนเงนทออกโดยธนาคารกลางไดในอตราคงทตลอดเวลา) นอกจากนน ทง USC และ J-Coin ตางกใชสกลเงนทออกโดยธนาคารกลางเปนหนวยวดทางบญช และการทสามารถแลกกลบเปนเงนทออกโดยธนาคารกลางไดในอตราคงทตลอดเวลา จงมคณลกษณะในการเกบมลคาเทยบไดกบเงนทออกโดยธนาคารกลาง

https://blockchain.info/charts/avg-confirmation-time?timespan=1year





ในกรณของ CBDC หากธนาคารกลางระบให มคาเทากบเงนทออกโดยธนาคารกลาง เราอาจตความได วา CBDC เปนเงนในทางเศรษฐศาสตรไปโดยปรยาย เนองจากจะไดรบการยอมรบเปนตวกลางในการซอขายแลกเปลยนในวงกวาง เปนหนวยวดทางบญช (เชน เปนบาทและสตางค) และเกบมลคาไดดเทยบเทาเงนทออกโดยธนาคารกลาง

3. Central Bank Digital Currencies (CBDC) ในฐานะอกววฒนาการหนงของเงน

ในเบองตนเราสามารถจ าแนก CBDC ทธนาคารกลางตางๆ อยระหวางการศกษาออกไดเปน 2 กลม คอ Retail CBDC และ Wholesale CBDC

3.1 คณลกษณะของ Retail CBDC

Retail CBDC หมายถง cryptocurrencies ทออกโดยธนาคารกลางเพอใหประชาชนและภาคธรกจใชช าระธรกรรมรายยอยระหวางกน การออก retail CBDC มองคประกอบส าคญหนงคอ “wallet” ซงประชาชนหรอภาคธรกจใชเกบกญแจอเลกทรอนกส เพอจะใชไขรหสเขาถง Retail CBDC ซง wallet ดงกลาวอาจอยในรปแอพลเคชนบนสมารทโฟน หรอบนคอมพวเตอรของประชาชนหรอภาคธรกจ

ในป จจ บ นย งไม ม ข อสร ปท ช ดเจนส าหรบรปแบบของ Retail CBDC แตอาจแบงไดเบองตนเปน 2 รปแบบหลกไดแก Direct Model ทประชาชนมบญชโดยตรงกบธนาคารกลาง และ Indirect Model ท มสถาบนการเงนตวแทนเปนตวกลางระหวางประชาชนกบธนาคารกลาง (Broadbent, 2016; Yao, 2016)

Direct Model

เปนการออก CBDC โดยธนาคารกลางใหแกประชาชนและธรกจท วไปโดยตรง (ภาพ 2a) ซ งหมายความวาประชาชนและภาคธรกจทวไปจะมบญชโดยตรงกบธนาคารกลาง ปจจบนประเทศสวเดนอยระหวางการศกษาถงความเปนไปไดทจะออก Retail

CBDC ในรปแบบ Direct Model เนองจากไดเรมเขาสความเปนสงคมไรเงนสดไปแลว (Sveriges Riksbank, 2017)

ทงน Retail CBDC แบบ Direct Model อาจเหมาะกบสวเดน เนองจากเปนประเทศทมประชากรนอย และสวนใหญใช e-payment ของภาคเอกชนอยแลว ท าใหจ านวน wallet ทธนาคารกลางจะตองบรหารจดการมไมมากจนเกนไป (แตทงนธนาคารกลางสวเดนยงอยระหวางการตดสนใจวาจะน า DLT มาใชในการออก Retail CBDC ของตนหรอไม)

ภาพท 2a ตวอยางรปแบบ Retail CBDC แบบ Direct model

อยางไรกตาม ในประเทศทมประชากรขนาด

ใหญและไมไดมการใช e-payment ของภาคเอกชนมากนก การออก Retail CBDC แบบ Direct Model ธนาคารกลางอาจมภาระในการบรหารจดการ wallet จ านวนมาก นอกจากน Retail CBDC ในรปแบบ Direct Model ยงอาจสงผลลดทอนการ intermediation ในระบบการเงน และกระทบกระบวนการสรางเงนผานระบบธนาคาร (money creation process) ได เนองจาก Retail CBDC แบบ Direct Model เปนการใหโอกาสประชาชนและภาคธรกจมาเปดบญชกบธนาคารกลางแทนการเปดบญชกบสถาบนการเงนภาคเอกชน นอกจากน Retail CBDC แบบ Direct Model ย ง มแนวโนมสงผลกระทบตอขนาดงบดลของธนาคารกลางทจะตองเพมขนมากเพอใหทนกบอปสงคตอ Retail CBDC จากประชาชนรายยอย โดย Retail CBDC ใน



รปแบบ Direct Model จะถกนบเปนหนสนของธนาคารกลางเชนเดยวกบธนบตร ซงธนาคารกลางจ าเปนจะตองหนนหลงดวยสนทรพยอนๆ เชน พนธบตรรฐบาล ซงทงหมดน หากเกดขนจรงกอาจเปนการเปลยนแปลงทส าคญของระบบการเงนในลกษณะของ “Money disruption”

Indirect Model

เปนการออก CBDC ใหแกประชาชนทวไปและภาคธรกจทธนาคารกลางมอบหมายใหภาคเอกชน (เชน สถาบนการเงน) เปนตวแทน (ภาพ 2b) ในรปแบบนธนาคารกลางและภาคเอกชนทเปนตวแทนธนาคารกลางในการออก CBDC จะมการสอบทานซงกนและกน ผานการมหนวยบน DLT ทอยในระบบเดยวกน ซงจะชวยใหมนใจไดวาการออก CBDC ของตวแทนจะเปนไปตามกฎเกณฑทธนาคารกลางก าหนดไว

การออก Retail CBDC แบบ Indirect Model จะไมเปดใหประชาชนเขาถงบญชของธนาคารกลางไดโดยตรง ท าใหผลการลดทอน Intermediation process และกระบวนการสรางเงนมนอยกวาการออก Retail CBDC แบบ Direct Model (Broadbent, 2016)

ภาพท 2b ตวอยางรปแบบ Retail CBDC แบบ Indirect model

ทผานมา ธนาคารกลางจนไดศกษาการออก Retail CBDC ท งในรปแบบ Direct และ Indirect (Yao, 2017) โ ดยประ เม น ได ว าจากขนาดของประชากร และขนาดพนทของประเทศ การออก Retail

CBDC ในรปแบบ Indirect Model อาจเหมาะสมกวา เนองจากประชากรจนมจ านวนนบพนลานคนกระจายอยในพนทขนาดใหญ หากเปน Direct Model ธนาคารกลางจนจะตองบรหารจดการ wallet จ านวนมาก อาจมผลกระทบกบขนาดของงบดลของธนาคารกลางไดพอควร ขณะทการออก Retail CBDC แบบ Indirect Model ทใหสถาบนการเงนเปนตวแทนของธนาคารกลาง จะชวยแบงเบาภาระของธนาคารกลางในการบรหารจดการในสวนของ wallet ลดผลกระทบตอขนาดของงบดลธนาคารกลาง และผลกระทบตอระบบสถาบนการเงน เทยบกบการออก Retail CBDC ในรปแบบ Direct Model

3.2 ธนาคารกลางควรออก Retail CBDC หรอไม

การออก Retail CBDC จ าเปนตองพจารณาจากหลายมต ทงจากประโยชนและความเสยง และบรบทของประเทศ ปจจบนนกวชาการและธนาคารกลางหลายแหงไดศกษาความจ าเปนของการออก Retail CBDC แตยงไมมขอสรปชดเจน โดยค านงถงประเดนหลายดาน ไดแก

3.2.1 ประโยชนของ Retail CBDC

การเขาถงบรการทางการเงน

ในประเทศทพฒนาแลวทก าลงเขาสสงคมไรเงนสด โ ดยประชาชน ได หนมา ใช e-payment ของภาคเอกชนอยางแพรหลาย การออก Retail CBDC มแนวโนมจะเพมการเขาถงเงนทออกโดยธนาคารกลาง เชน ในกรณของสวเดนทเขาสสงคมไรเงนสด ขณะทการใช บ ร ก า รบญช เ ง น ฝ ากหร อบ ต ร เครด ตก อ า จมคาธรรมเนยมและคาบรการ Retail CBDC จงจะชวยเพมการเขาถงเงนทออกโดยธนาคารกลางของประชาชนไดดขน (Skingsley, 2016; Sveriges Riksbank, 2017)

อยางไรกตาม Retail CBDC อาจสงผลกระทบตอการใ หบรการและนวตกรรมของ e-payment ภาคเอกชน เนองจากการออก Retail CBDC อาจถอเปน



การแทรกแซงกลไกตลาดในระดบหนง (Fung and Halaburda, 2016; Cowen, 2017) ในกรณของไทย ภาครฐอยระหวางการสงเสรมการใหบรการระบบ e-payment ของภาคเอกชน เชน การพฒนาระบบพรอมเพย และการช าระเงนผาน QR code เพอกระตนใหเกดการแขงขนและนวตกรรมทตอบโจทยความตองการของผบรโภค ซงตางจากประเทศสวเดนทระบบ e-payment ภาคเอกชนไดลดทอนความสามารถของประชาชนในการเขาถงเงนทออกโดยธนาคารกลาง ดงนนความจ าเปนในการออก Retail CBDC เพอการเขาถงบรการทางการเงนในประเทศไทยและประเทศเศรษฐกจเกดใหมอนๆ จงยงอาจไมเรงดวนเทากบกรณของสวเดน รวมทงตองค านงถงผลลบทอาจมตอการใหบรการและนวตกรรมของภาคเอกชนดวย

การลดตนทนในการบรหารเงนสด

การบรหารเงนสด มตนทนทเกยวของทงในสวนของตนทนการดแลรกษา การส ารองเงนสด การคดนบ คดเรยงเบอร คาเสอม การเกบรกษา การคดกรองและน าธนบตรทเสอมสภาพและช ารดออกจากระบบ (และหากพจารณาในดานของสถาบนการเงนจะตองรวมถงตนทนท เก ยวของ อนๆ เชนการจางพนกงานหนาเคานเตอร การรกษาความปลอดภยในการขนยายเงนสด และตนทนโสหยอนๆ นอกเหนอจากทกลาวขางตน) ในกรณของประเทศไทย ธรกรรมทเกยวกบเงนสดจะมตนทนในการบรหารจดการ เฉลยประมาณ 60-80 บาทตอรายการ และหากเปนรายการใหญเชนการฝากเงนสดเปนหลกแสนหรอลานบาท ตนทนตอรายการจะสงเปนหลกรอยบาท (ธรนนท 2558) ซงสมาคมธนาคารไทยประเมนวา หากลดการท าธรกรรมทเกยวกบเงนสดลงไดรอยละ 30 ภาคธนาคารจะประหยดตนทนไดประมาณ 188,000 ลานบาทใน 10 ป หรอประมาณ 20,000 ลานบาทตอป ซงตนทนทลดลงนจะสามารถสงผานมายงผบรโภคไดในรปของคาธรรมเนยมทลดลง (บญทกษ 2559) ทผานมาสถาบนการเงนและธนาคารแหง

ประเทศไทยไดพยายามรวมกนลดตนทนดงกลาวผานการสนบสนน e-payment ภาคเอกชน ทงระบบพรอมเพยและการช าระเงนดวย QR code อยางไรกตาม Fung and Halaburda (2016) ช ว าการออก Retail CBDC อาจเปนอกทางเลอกหนงท หากนโยบายการสนบสนนการใช e-payment ภาคเอกชนไมไดผลสมฤทธเทาทควร

การเพมความโปรงใสในระบบเศรษฐกจ

Rogoff (2016) ชวาธรกจผดกฎหมายและธรกจใตดนมกใชธนบตร (โดยเฉพาะธนบตรมลคาสง) ในการฟอกเงนและหลกเลยงภาษ เนองจากธนบตรมลกษณะส าคญคอ ไมสามารถระบผ ใชหรอทมาได โดยงาย (anonymity) ต า ง จ า ก ก า ร ช า ร ะ เ ง น ด ว ย ร ะ บ บอเลกทรอนกสทสามารถตดตามทมาทไปของแหลงเงนเปนทอดๆ ได ปจจบนหลายประเทศในยโรปไดประกาศยกเลกการใชธนบตรขนาดใหญ ตลอดจนการออกมาตรการเพมเตมทหามใชเงนสดในการช าระธรกรรมมลคาสง ขณะทในประเทศก าลงพฒนา ทธรกจใตดนยงมสดสวนตอ GDP อยในระดบคอนขางสงและการใช e-payment ทออกโดยภาคเอกชนยงไมแพรหลายมากนก ซง Rogoff (2016) ชวาการออก Retail CBDC ซงเปนเงนของภาครฐและอยในระบบอเลกทรอนกส จะเปนอกทางเลอกหนงทชวยเพมความโปรงใสในระบบเศรษฐกจ และชวยลดตนทนทางเศรษฐกจจากธรกจผดกฎหมายและธรกจใตดนได

3.2.2 ความเสยงของการออก Retail CBDC

ความพรอมดานเทคโนโลย

การออก Retail CBDC เกยวของกบประชาชนจ านวนมาก และหากมาทดแทนธนบตรไดจรงจะมแนวโนมทจะมธรกรรมนบลานธรกรรมตอวน ซงระบบจ าเปนตองสามารถขยายขนาดเพอรองรบธรกรรมทมแนวโนมเพมขนเรอยๆ ได ยกตวอยาง ในกรณของ บทคอยนทปจจบนมจ านวนธรกรรมทประมาณ 270,000 ธรกรรมตอวน และระบบ blockchain ของบทคอยนเอง



สามารถรองรบธรกรรมไดเพยง 7 ธรกรรมตอวนาท สงผลใหตองรอเวลาในการช าระธรกรรมแตละรายการประมาณ 10 นาท แมวาในปจจบนจะเรมมการทดสอบระบบ blockchain แบบใหมๆ ทสามารถรองรบธรกรรมไดนบหลกหมนธรกรรมตอวนาท4 แตหากน ามาใชทวไประหวางประชาชนจ านวนหลายสบลานคน กยงมความจ าเปนทจะตองมนใจวาระบบมเสถยรภาพเพยงพอกอนน ามาใชจรง

ความเสยงดานไซเบอร

แมวาในปจจบน เทคโนโลย blockchain ยงไมสามารถถกเจาะได5 แตมความเสยงดานไซเบอรในเทคโนโลยทเกยวของ เชน เทคโนโลยของ wallet ซง ภาครฐจ าเปนตองค านงถงความปลอดภยดานไซเบอรใหมาก เนองจาก wallet จะถกกระจายไปในคนหมมาก หาก wallet ถกเจาะได จะมผลลกลามและรายแรงมากกวาการระบาดของธนบตรปลอม เนองจากการระบาดของธนบตรปลอมมกจะถกจ ากดในพนทใดพนททหนงเทานน และการตรวจสอบธนบตรปลอมอาจท าไดดวยเทคนคและเทคโนโลยพนฐาน แตการระบาดของ Retail CBDC ปลอมจะสามารถแพรออกไปในระบบไดอยางรวดเรว ตรวจสอบไดยาก มผลกระทบรนแรงสงผลกระทบตอความเชอมน แกไขไดยากกวาและใชเวลานานกวามาก

ความพรอมของประชาชน

ในการใช Retail CBDC นอกจากประชาชนจ าเปนตองสามารถเขาถงอปกรณทจะใชเปน wallet ไมวาจะเปนสมารทโฟนหรอคอมพวเตอรแลว ยงจ าเปนตองมทกษะดานไอทระดบพนฐานประกอบดวย รวมทงมความเขาใจในวธการรกษาความปลอดภยของ wallet และการปองกนภยจากมจฉาชพ ดงนน กอนทจะออก

4 ตวอยางเชน Hyperledger Iroha และ hashgraph 5 ปจจบนยงไมมใครเจาะระบบ blockchain เพอสรางบทคอยนปลอมเองได แตมการเจาะ wallet ของผถอบทคอยน เพอขโมยบทคอยนออกไป แตในอนาคตมการประเมนวาการกาวกระโดดของเทคโนโลย

Retail CBDC ภาครฐจ าเปนตองสงเสรมความพรอมของประชาชนในเรองทเกยวของดงกลาวกอน

ความพรอมดานกฎหมาย

การจะออก Retail CBDC จ าเปนตองมการเตรยมพรอมดานกฎหมาย ทงในสวนของการรบรองความเปนเงนตรา (ในกรณของประเทศไทย ปจจบน พรบ. เงนตราระบใหนบเฉพาะเหรยญกษาปณและธนบตรเปนเงน) และการรกษาความลบของขอมลผใช เนองจาก Retail CDBC มนยวาธรกรรมทงหมดจะถกบนทกไวในฐานขอมล ซงตางจากการใชธนบตร แมวาการเกบขอมลธรกรรมทงหมดจะชวยใหการตรวจสอบการท าธรกจผดกฎหมายหรอธรกจสเทาเปนไปไดงาย และอาจชวยในการวางนโยบายภาครฐ เชน ชวยใหภาครฐสามารถตดตามแนวโนมของกจกรรมทางเศรษฐกจไดงายขน แตจ าเปนทตองมความชดเจนในการรกษาความเปนสวนตวของผใช Retail CBDC เพราะขอมลทมคามากนอาจเปนอนตรายตอสาธารณชนไดเชนกน หากถกน าไปใชผดวตถประสงค

ผลกระทบตอนโยบายการเงนและเสถยรภาพระบบการเงน

การออก Retail CBDC มนยตอการด าเนนนโยบายการเงนและเสถยรภาพระบบการเงนในหลายมต ทผานมามการเสนอถงความเปนไปไดของการใหดอกเบยแก Retail CBDC (เนองจาก Retail CBDC ทอยใน wallet ของประชาชนจะมคณลกษณะคลายเงนฝากของประชาชนทสถาบนการเงน ซงอาจสงผลตอเนองไปยง intermediation และ money creation process) ท าใหมแนวโนมจะสงผลกระทบตอการรบฝากเงนของธนาคารพาณชย และขนาดของงบดลของธนาคารกลาง (เนองจากการจายดอกเบยจะเปนตนทนของธนาคาร

โดยเฉพาะทมาจาก quantum computing อาจท าใหระบบการเขารหสทใชใน blockchain ปจจบนถกเจาะไดส าเรจ โดยเฉพาะหาก ไมมการเปลยนระบบการเขารหสเพอรบมอกบสถานการณดงกลาว



กลาง) แตขณะเดยวกนการใหดอกเบยแก Retail CBDC กอาจเปนอกหน ง เครองมอในการด า เนนนโยบายการเงนได เนองจากจะสงผลตอตนทนในการตดสนใจบรโภคและลงทนของประชาชนโดยตรง (Broadbent, 2016; Rogoff, 2016; Bordo and Levin, 2017) ท าใหการสงผานของนโยบายการเงนมแนวโนมจะเรวขนและมประสทธภาพมากขน (ตวอยางในทางทฤษฎ เชน หากเศรษฐกจตกต าเปนเวลานาน ธนาคารกลางสามารถลดอตราดอกเบยของ CBDC ใหตดลบ เพอกระตนการใชจาย ขณะทธนาคารกลางไมสามารถคดอตราดอกเบยตดลบไดในกรณของธนบตรออกใช)

3.3 Wholesale CBDC

Wholesale CBDC เปน cryptocurrencies ทออกโดยธนาคารกลางเพอใหสถาบนการเงนใชช าระธรกรรมมลคาสงระหวางกนโดยใช DLT ทผานมาธนาคารกลางแคนาดา ธนาคารกลางสงคโปร และธนาคารกลางฮองกง ตางท าการทดสอบการออก Wholesale CBDC เพอใหสถาบนการเงนภายใตการก า ก บด แลของตน ใช ช า ระ ธ ร ก ร รม ระหว า ง ก น (Payments Canada, Bank of Canada and R3, 2017; HKMA, 2017; MAS, 2017a and 2017b) การทดสอบ wholesale CBDC เหลานถอเปนขนตอนส าคญทจะชวยสรางความเขาใจในการทจะน า DLT มาประยกตใชในการด าเนนนโยบายระบบการช าระเงนและการด าเนนนโยบายของธนาคารกลางในตลาดการเงน นอกจากนน ยงจะชวยเพมความเขาใจถงความเปนไปไดในการประยกต ใช DLT ส าหรบการออก Retail CBDC ในอนาคตอกดวย

ท งน ในปจจบนการช าระ เงนมลคาส งระหวางสถาบนการเงนอยในรปอเลกทรอนกสอยแลว แตธนาคารกลางยงท าหนาทเปนตวกลางในการรบช าระเงนระหวางสถาบนการเงน ซงคณลกษณะเดนของ Wholesale CBDC คอแมธนาคารกลางจะเปนผออก Wholesale CBDC แตอาจไมจ าเปนตองเปนตวกลางใน

การรบช าระเงนระหวางสถาบนการเงน เนองจากระบบนมคณลกษณะของความเปน peer-to-peer ซงตางจากระบบปจจบนทธนาคารกลางเปนตวกลางผรบช าระเงนระหวางสถาบนการเงน (ภาพท 3)

ภาพท 3 เปรยบเทยบระบบปจจบนกบตวอยาง Wholesale CBDC บน DLT

ทมา: ปรบจาก MAS (2017b)

ในการทดสอบ Wholesale CBDC ทผานมา ธนาคารกลางใหสถาบนการเงนแตละแหงแลกเงนในบญชของตนทมไวทธนาคารกลางเปน digital tokens ทมมลคาเทยบเทากบเงนสกลจรง (จงเปรยบไดเปน wholesale CBDC) และอนญาตใหสถาบนการเงนใช wholesale CBDC เหลานน ช าระธรกรรมระหวางกนบน DLT Platform ซงลาสดทางธนาคารกลางสงคโปรไดเปดใหมการทดสอบการใช Wholesale CBDC ช าระธรกรรมระหวางสถาบนการเงนแบบ real time gross settlement (RTGS) บน DLT Platform โดยสถาบนการเงนไมตองสงค าสงช าระเงนมาทธนาคารกลางเพอเปนตวกลางในการท าธรกรรมให แตใหสถาบนการเงนสามารถท าธรกรรมระหวางกนไดเองโดยไมตองพงธนาคารกลาง (MAS, 2017b)

3.4 ประโยชนของ Wholesale CBDC

ป จจ บ น ย ง ไ ม ม ธนาคารกลาง ใดออก Wholesale CBDC มาใชจรง แตหลายธนาคารกลางอยระหวางการทดสอบความเปนไปไดของการใช DLT ทพฒนามาจากเทคโนโลย blockchain ของบทคอยนมาชวยในการออก Wholesale CBDC (รายละเอยดในกลอง 2) เพอศกษาถงความเปนไปไดในการชวยเพม



ประสทธภาพ ลดตนทน ลดความเสยง และชวยในการก ากบดแลระบบการเงน

การเพมประสทธภาพและลดตนทน

การใช Wholesale CBDC บน DLT platform มแนวโนมจะชวยลดขนตอน เวลา และความผดพลาดของการท าธรกรรมระหวางสถาบนการเงน เนองจากขอผดพลาดมกเกดขน เม อคค ามการลงบญชท ไมสอดคลองกน ซงการท าธรกรรมบน DLT Platform จะชวยลดขอผดพลาดในสวนดงกลาวได เนองจากธรกรรมบน DLT Platform จะยนยนตอเมอฐานขอมลของคคาแตละรายบนทกธรกรรมสอดคลองกนและสอดคลองกบทปรากฏในระบบโดยรวม ทงน การท Front Office, Mid Office และ Back Office ของคคา สามารถเหนธรกรรมไปพรอมๆกนจะชวยลดขนตอน และเวลาในการด าเนนการและสอบทานความถกตองของธรกรรมระหวางบญช ทงระหวางฝายงานในสถาบนการเงนและคคา และลดตนทนทเกยวของไดมาก

การลดความเสยง

ระบบการช าระเงนมลคาสงในปจจบนยงเปนระบบรวมศนย โดยมธนาคารกลางเปนผด าเนนการและรบช าระธรกรรมระหวางธนาคาร ซงหมายความวาระบบดงกลาวจะมความเสยงกระจกตวอยทธนาคารกลาง ดงนนการใช DLT ในการออก wholesale CBDC เพอใหสถาบนการเงนสามารถช าระธรกรรมระหวางกนไดโดยตรงโดยไมตองมารวมศนยทธนาคารกลาง ซงสามารถจะลดความเสยงของระบบการช าระเงน ซงถอเปนโครงสรางพนฐานทส าคญของประเทศได

นอกจากน บางธนาคารกลางยงไดพจารณาถงความเปนไปไดในการท าธรกรรมซอขายพนธบตรบน DLT Platform โดยใช Wholesale CBDC ในการช าระ ธรกรรม ซงหมายความวาการซอขายธรกรรมจะเกดขนในลกษณะ deliver-versus-payment (DvP) โดยการสงมอบพนธบตรและการสงมอบ Wholesale CBDC จะ

เกดขนพรอมกนในทนทเมอมการตกลงท าธรกรรมระหวางคคา ซงการท าธรกรรมในรปแบบดงกลาวนอกจากจะมประสทธภาพมากขน (เนองจากใชเวลานอยลงมากในการสงมอบสนทรพยและเงนเทยบกบในปจจบน) ยงจะชวยลดความเสยงของการไมสงมอบ และลดขอผดพลาดของการท าธรกรรมได

การก ากบดแล

การท Wholesale CBDC อยบน DLT Platform ซงสามารถเขยนสญญาอจฉรยะได มแนวโนมจะชวยใหธรกรรมทเกดขนเปนไปตามเกณฑการบรหารความเสยงภายในของสถาบนการเงนนนเอง และสอดคลองกบกฎระเบยบ ขอก าหนดของทางการโดยอตโนมตไดดขน

4. บทสรป

การเกดขนของ cryptocurrencies เปนไดวาเปนอกจดเปลยนหนงของววฒนาการของเงน ในปจจบน cryptocurrencies อาจแบงออกไดเปน 3 ประเภทหลกคอ (1) decentralized cryptocurrencies (เชน บทคอยน) (2) private-entity issued cryptocurrencies เชน J-coin และ Utility Settlement Coin และ (3) central bank digital currencies หรอ CBDC ซงเมอพจารณาในทางเศรษฐศาสตรแมวา decentralized cryptocurrencies อาจไมมคณลกษณะของเงนทสมบรณ แตเทคโนโลย blockchain ทมากบ decentralized cryptocurrencies กอาจสามารถน ามาต อยอดเปน privately issued cryptocurrencies ทมคณลกษณะของเงนทสมบรณขน หรอ central bank digital currencies ทมคณลกษณะของเงนอยางสมบรณได แตทงนการทธนาคารกลางจะออก CBDC นนยงจ าเปนตองพจารณาความเหมาะสมในหลายมต โดยในขณะนธนาคารกลางหลายแหงก าลงพจารณาถงความเปนไปไดในการออก Wholesale CBDC เพอเพมประสทธภาพและลดความเสยงของการช าระเงนระหวางสถาบนการเงน



Financial Times (2017), Japan’s big banks plan digital currency launch, https://www.ft.com/content/ca0b3892-a201-11e7-9e4f-7f5e6a7c98a2

Fung, Ben S.C. and Hanna Halaburda (2016), Central Bank Digital Currencies: A Framework for Assessing Why and How, Bank of Canada Discussion Paper No. 2016-22

Morgan Stanley Research (2017), Blockchain: Unchained?, Global Financials and Payments, June

Monetary Authority of Singpoare (2017a), Project Ubin: SGD on Distributed Ledger, July

Monetary Authority of Singapore (2017b), Project Ubin Phase 2: Re-imagining Interbank Real-Time Gross Settlement System Using Distributed Ledger Technologies, November

Nakamoto, Satoshi (2008), Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System, https://bitcoin.org/bitcoin.pdf

Payment Canada, Bank of Canada, and R3 (2017), Project Jasper: A Canadian Experiment with Distributed Ledger Technology for Domestic Interbank Payments Settlement

Reuters (2017), Japan finance sector to reap digital currency benefits, says MUFG chief, https://www.reuters.com/article/us-japan-banking-cryptocurrencies/japan-finance-sector-to-reap-digital-currency-benefits-says-mufg-chief-idUSKBN1CO1MU

Rogoff, Kenneth S. (2016), The Curse of Cash, Princeton University Press

Skingsley, Cecilia (2016), Should the Riksbank issue e-krona? Speech given at FinTech Stockholm, Berns, 16 November 2016

Sveriges Riksbank (2017), The Riksbank’s e-krona project: Report 1, September, http://www.riksbank.se/Documents/Rapporter/E-krona/2017/rapport_ekrona_170920_eng.pdf

Yao Qian (2017), PBOC Researcher: Can Cryptocurrency & Central Banks Coexist?, http://www.coindesk.com/peoples-bank-china-can-cryptocurrency-central-banks-coexist/, May

References:

ธรนนท ศรหงส (2558) บทสมภาษณ หนงสอพมพประชาชาตธรกจhttps://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1441352479

บญทกษ หวงเจรญ (2559), สมาคมธนาคารไทย 2 ปกบการผลกดนแผน 5 ป ระบบแบงกกงไทย 13 เรอง 7 เปาหมาย, ไทยพบลกา, พฤษภาคม

https://thaipublica.org/2016/05/boontuck-tba-5-year-plan/

Bech, Morten and Rodney Garratt (2017), Central bank cryptocurrencies, BIS Quarterly Review, September

Broadbent, Ben (2016), Central Bank and Digital Currencies, Speech at the London School of Economics, 2 March

Bordo, Michael D., and Andrew T. Levin (2017), Central bank digital currency and the future of monetary policy, NBER working paper No. 23711, August

Brown, Richard Gendal, James Carlyle, Ian Grigg, Mike Hearn (2016), Corda: An Introduction, R3, August.

Buterin, Vitalik (2014), A next generation smart contract and decentralized application, Ethereum White Paper, https://github.com/ethereum/wiki/wiki/White-Paper

Chapman, James, Rodney Garratt, Scott Hendry, Andrew McCormack and Wade McMahon (2017), Project Jasper: Are Distributed Wholesale Payment Systems Feasible Yet?, Bank of Canada, Financial System Review, June

Cowen, Tyler (2017), Cryptocurrencies Don't Belong in Central Banks, Bloomberg Opinion, Bloomberg, https://www.bloomberg.com/view/articles/2017-11-24/cryptocurrencies-don-t-belong-in-central-banks, November 24, 2017

https://www.ft.com/content/ca0b3892-a201-11e7-9e4f-7f5e6a7c98a2

https://www.ft.com/content/ca0b3892-a201-11e7-9e4f-7f5e6a7c98a2

https://www.reuters.com/article/us-japan-banking-cryptocurrencies/japan-finance-sector-to-reap-digital-currency-benefits-says-mufg-chief-idUSKBN1CO1MU




http://www.riksbank.se/Documents/Rapporter/E-krona/2017/rapport_ekrona_170920_eng.pdf

http://www.riksbank.se/Documents/Rapporter/E-krona/2017/rapport_ekrona_170920_eng.pdf

https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1441352479

https://www.prachachat.net/news_detail.php?newsid=1441352479



https://github.com/ethereum/wiki/wiki/White-Paper

https://github.com/ethereum/wiki/wiki/White-Paper



Contact authors : ดร. ธรรมรกษ หมนจกร รองผอ านวยการ กลมงานยทธศาสตรองคกร[email protected] ดร. รชพร วงศาโรจน ผชวยผอ านวยการ กลมงานยทธศาสตรองคกร[email protected]

กษดศ ตนสงวน ผชวยผอ านวยการ ฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน [email protected] เกวล สนตโยดม ผวเคราะหอาวโส ฝายตลาดการเงน สายตลาดการเงน [email protected]

บทความนเปนสวนหนงของการศกษารวมเรอง Central Bank Digital Currency แ ล ะ cryptcurrencies ระหวางกลมงานยทธศาสตรองคกร สายยทธศาสตรและความสมพนธองคกร และฝ ายตลาดการเงน สายตลาดการเง น คณะผเขยนขอขอบพระคณ ดร. วชรา อารมยด คณจนทวรรณ สจรตกล ดร. ทตนนท มลลกะมาส ดร. ชญาวด ชยอนนต คณวรางคณา ธ ารงรตน คณวรรณพร ลกษณะสต คณศรพมพ วมลเฉลา คณณชนาฏ ภลสนอง คณบณณร ปณณราช คณชญญา พนธจารนธ คณดาวลย อครกลวาณชย คณตลย เสรมศรวบลย และคณจรภา เรองศลปานนต ส าหรบความชวยเหลอ ค าแนะน า และค าถาม รวมทงความชวยเหลอจากทม FAQ Editor ดร. สรช แทนบญ และ ดร. นครนทร อมเรศ ทท าใหบทความนสมบรณยงขน

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]