gesta romanorum 23 – de basilisco et speculo

1
Gesta Romanorum 23 de basilisco et speculo Alexander regnavit, qui dominium totius mundi obtinuit. Accidit semel, quod grandem exercitum collegit et quandam civitatem obsedit; qui in eodem loco plures milites et alios sine aliquo vulnere amisit. Cum vero de hoc admiraretur, philosophos vocavit et ait eis: “Magistri, quomodo potest hoc esse, quod subito sine vulnere milites mei moriuntur?” At illi: “Mirum non est. Est quidam basilicus super murum, cuius aspectu milites inficiuntur et moriuntur.” Ait Alexander: “Et quale remedium est contra basiliscum?” Cui dixerunt: “Optimum ponatur speculum elevatum intra exercitum et murum, ubi est basiliscus; et cum basiliscus in speculo respexerit, reflexus eius intuitus ad se ipsum redibit, et sic morietur.” Et sic factum est. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 admīror (1) – to wonder at Alexander, drī – m – Alexander aliquō – adv – somewhere aspectus, ūs – m – vision, sight basilicus, ī – m – basilisk dominium, ī – n – rule, dominion ēlevō (1) – to raise grandis, e – adj – old, great īnficiō, ere, fēcī, fectum – to corrupt, infect intuitus, ūs – m – gaze, look mīrus, a, um – adj – wonderful obsideō, ēre, sēdī, sessum – to lay siege obtineō, ere, uī, tum – to have, get philosophus, ī – m – philosopher quod – conj – that reflectō, ere, flexī, flexum – to turn back, reflect rēgnō (1) – to rule remedium, ī – n – cure, medicine speculum, ī – n – mirror Title. Basiliscō – The basilisk was a monster whose gaze, like Medusa's, turned people into stone. 1. Alexander – Alexander the Great Accidit semel, quod… – It happened one time that…; this is a super medieval way of saying that. 2. cīvitātem – city; another Medieval Latin thing quī – still Alexander here in eōdem locō – in the same place; the cīvitās already mentioned 3. Cum vero… – But when… dē hōc – of this; probably ok to ignore the preposition. admīrārētur – he saw; imperfect subjunctive after cum. 4. quod – that 5. At illī – add in aiunt. 8. Optimum pōnāntur… – The best thing would be to place…; the literal option is awkward “Let the best mirror be placed…”. It's just not as idiomatic in English. ubi – on the wall 9. ēius – its, the basilisk's; proper use here, but… ad sē – to the basilisk; this shouldn't be reflexive, but it is because Medieval Latin.

Upload: peter-sipes

Post on 21-Oct-2015

780 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Another of the Gesta Romanorum annotated for students finishing up first year Latin.

TRANSCRIPT

Page 1: Gesta Romanorum 23 – de Basilisco et Speculo

Gesta Romanorum 23 de basilisco et speculo

Alexander regnavit, qui dominium totius mundi obtinuit. Accidit semel, quod grandem

exercitum collegit et quandam civitatem obsedit; qui in eodem loco plures milites et alios sine

aliquo vulnere amisit. Cum vero de hoc admiraretur, philosophos vocavit et ait eis: “Magistri,

quomodo potest hoc esse, quod subito sine vulnere milites mei moriuntur?”

At illi: “Mirum non est. Est quidam basilicus super murum, cuius aspectu milites

inficiuntur et moriuntur.”

Ait Alexander: “Et quale remedium est contra basiliscum?”

Cui dixerunt: “Optimum ponatur speculum elevatum intra exercitum et murum, ubi est

basiliscus; et cum basiliscus in speculo respexerit, reflexus eius intuitus ad se ipsum redibit, et

sic morietur.” Et sic factum est.

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

admīror (1) – to wonder atAlexander, drī – m – Alexanderaliquō – adv – somewhereaspectus, ūs – m – vision, sightbasilicus, ī – m – basiliskdominium, ī – n – rule, dominionēlevō (1) – to raisegrandis, e – adj – old, greatīnficiō, ere, fēcī, fectum – to corrupt, infectintuitus, ūs – m – gaze, look

mīrus, a, um – adj – wonderfulobsideō, ēre, sēdī, sessum – to lay siegeobtineō, ere, uī, tum – to have, getphilosophus, ī – m – philosopherquod – conj – thatreflectō, ere, flexī, flexum – to turn back, reflectrēgnō (1) – to ruleremedium, ī – n – cure, medicinespeculum, ī – n – mirror

Title. Basiliscō – The basilisk was a monster whose gaze, like Medusa's, turned people into stone.

1. Alexander – Alexander the GreatAccidit semel, quod… – It happened one time that…; this is

a super medieval way of saying that.2. cīvitātem – city; another Medieval Latin thingquī – still Alexander herein eōdem locō – in the same place; the cīvitās already

mentioned3. Cum vero… – But when…dē hōc – of this; probably ok to ignore the preposition.

admīrārētur – he saw; imperfect subjunctive after cum.4. quod – that5. At illī – add in aiunt.8. Optimum pōnāntur… – The best thing would be to

place…; the literal option is awkward “Let the best mirror be placed…”. It's just not as idiomatic in English.

ubi – on the wall9. ēius – its, the basilisk's; proper use here, but…ad sē – to the basilisk; this shouldn't be reflexive, but it is

because Medieval Latin.