greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia... · web viewΜουσικά...

Π.3.2.5 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε

30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Αρχαία Ελληνική ΓραμματείαΓ΄ Γυμνασίου

Θεματική ενότητα:Ευριπίδη «Ελένη», 1o Στάσιμο:

στιχ. 1220-1285

Τίτλος:«Μια αντιπολεμική κραυγή από την αρχαιότητα»

Συγγραφή: ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Εφαρμογή: ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Θεσσαλονίκη 2014

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς πόρους. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.1. Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη.ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣΥπεύθυνοι υπο-ομάδας εργασίας αρχαίας ελληνικής γλώσσας δευτεροβάθμιας: Λάμπρος Πόλκας,Κοσμάς ΤουλούμηςΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ http :// www . greeklanguage . gr Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, ΘεσσαλονίκηΤηλ.: 2310 459101 , Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣΥπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού

& Αθλητισμού

MIS: 296579 – Π.3.2.5: Πιλοτική εφαρμογή σεναρίωνΓ΄ Γυμνασίου «Μια αντιπολεμική κραυγή από την αρχαιότητα»

Σελίδα 2 από 39

http://www.greeklanguage.gr/

mailto:[email protected]

Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος Μια αντιπολεμική κραυγή από την αρχαιότητα

Εφαρμογή σεναρίου

Μαρία Παναγιώτου

Δημιουργία σεναρίου

Μαρία Παναγιώτου

Διδακτικό αντικείμενοΑρχαία Ελληνική Γραμματεία

ΤάξηΓ΄ Γυμνασίου

ΧρονολογίαΑπό 18-03-2014 έως 04-04-2014.

Σχολική μονάδαΓυμνάσιο Αμφίκλειας

Διδακτική / θεματική ενότητα

Ευριπίδη «Ελένη», 1ο Στάσιμο: στιχ. 1220-1285.

ΔιαθεματικόΝαι

Εμπλεκόμενα γνωστικά αντικείμενα Ι. Φιλολογικής Ζώνης

Αρχαία Ελληνική Γραμματεία (από μετάφραση)

Ιστορία

Νεοελληνική Λογοτεχνία

ΙΙ. Άλλα γνωστικά αντικείμενα

Εικαστικά





Μουσική

Πληροφορική

Φιλοσοφία

ΙΙΙ. Ημιτυπικές και άτυπες διαδικασίες εκπαίδευσης

Θεατρική Αγωγή

Χρονική διάρκεια 6 διδακτικές ώρες

ΧώροςΙ. Φυσικός χώρος:

Εντός σχολείου: εργαστήριο πληροφορικής.

ΙΙ. Εικονικός χώρος: ιστολόγιο/ιστοσελίδα τάξης.

Προϋποθέσεις υλοποίησης για δάσκαλο και μαθητή Ταυτότητα μαθητών:

Προϋποθέσεις αποτελούν η εξοικείωση τους με την ελεύθερη και κατευθυνόμενη

πλοήγηση στο διαδίκτυο, με την ομαδοσυνεργατική μέθοδο και τις συνεργατικές

δραστηριότητες και με τη χρήση συγκεκριμένων λογισμικών, όπως Επεξεργαστή

Κειμένου (Word), Λογισμικό Παρουσίασης (PowerPoint), Λογισμικό μετατροπής

βίντεο σε ήχο (Freemake Video Converter) και γενικότερα με τα διαδικτυακά

εργαλεία του Web 2.0. για τη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων και παρουσιάσεων

στον ηλεκτρονικό υπολογιστή (με αξιοποίηση των εγγράφων Google).

Ταυτότητα εκπαιδευτικού και προεργασία:

Ως προϋποθέσεις θεωρούνται η εξοικείωσή του με τη χρήση λογισμικών

επεξεργασίας βίντεο, εικόνας και ήχου, με την αξιοποίηση των συνεργατικών

εγγράφων Google και γενικότερα όλων των εργαλείων που προτείνονται στο σενάριο,

καθώς και η ενδεχόμενη συνεργασία του με τον καθηγητή πληροφορικής για τη

χρήση του εργαστηρίου πληροφορικής. Ο εκπαιδευτικός καθόλη τη διαδικασία είναι

καθοδηγητής και αρωγός. Συμβουλεύει και παρεμβαίνει, για να λύσει απορίες και να





προωθήσει τη συζήτηση και συνεργασία των ομάδων, ενθαρρύνει και επιβραβεύει

κάθε προσπάθεια συμβάλλοντας στην ομαλή διεξαγωγή της όλης δραστηριότητας.

Υλικοτεχνική υποδομή σχολικής μονάδας:

Ηλεκτρονικοί υπολογιστές, σύνδεση στο διαδίκτυο, ιστολόγιο, βιντεοπροβολέας.

Εφαρμογή στην τάξηΤο συγκεκριμένο σενάριο εφαρμόστηκε στην τάξη.

Το σενάριο στηρίζεται

Μαρία Παναγιώτου: «Μια αντιπολεμική κραυγή από την αρχαιότητα», Αρχαία

Ελληνική Γραμματεία, Δραματική ποίηση: Ευριπίδη «Ελένη»,Γ΄ Γυμνασίου, 2013.

Το σενάριο αντλεί

-

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ / ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Οι μαθητές, εμπλεκόμενοι σε δημιουργικές δραστηριότητες που ευνοούν τη φαντασία

και την πρωτοβουλία, αντιμετωπίζουν το χορικό ως κατεξοχήν λυρικό μέρος της

τραγωδίας, ανιχνεύουν τη συναισθηματική κατάσταση του Χορού και επιχειρούν να

αξιολογήσουν το συναίσθημα και τη «διάνοια» που εκφράζονται μέσω της έκφρασης

του προσώπου, της κίνησης και της ένδυσης των μελών του, καθώς και της μουσικής

υπόκρουσης. Παράλληλα, με τη νοηματική προσέγγιση του κειμένου αξιοποιούν

οπτικοακουστικό υλικό από παλιότερες και σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις της

«Ελένης» ανατρέχοντας στο διαδίκτυο, στο ψηφιοποιημένο αρχείο του Εθνικού

Θεάτρου και του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Η όλη διαδικασία τους

επιτρέπει να αντιληφθούν ότι το δραματικό έργο καταξιώνεται με την παράσταση/

διδασκαλία του και να διερευνήσουν τόσο τη σχέση του κειμένου με την παράστασή

του όσο και τις διαφορές ανάμεσα στην αρχαία παράσταση και στις σύγχρονες

αναβιώσεις της.





Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύλληψη και θεωρητικό πλαίσιο

Το συγκεκριμένο σενάριο διδασκαλίας κινείται στο πλαίσιο και τη λογική της

Μάθησης με Σχεδιασμό (“Design”) και των πολυγραμματισμών (Cope & Kalantzis

2000, Kalantzis & Cope 2008, Kress & van Leeuwen 2001). Οι μαθητές

συνεργαζόμενοι σε ομάδες προσεγγίζουν το μεταφρασμένο κείμενο μέσα από μια

σύγχρονη θεώρηση, η οποία εστιάζει τόσο στον κλασικό γραμματισμό (μύηση των

μαθητών στα λυρικά στοιχεία του χορικού) όσο και στο νέο γραμματισμό (δημιουργία

πολυτροπικών κειμένων, παρουσιάσεων κ.α.). Η ολιγόλεπτη παρακολούθηση του

βιντεοσκοπημένου χορικού από την παράσταση του ΚΘΒΕ το 2008, που θα

συζητηθεί στη συνέχεια εισάγει τα παιδιά στη θεατρική διάσταση της τραγωδίας. Με

αυτό τον τρόπο έχουμε ολιστική προσέγγιση της γνώσης. Παράλληλα, η επιλεκτική

ανάγνωση και αξιοποίηση σχετικών ψηφιακών πόρων που καλούνται να κάνουν όλες

οι ομάδες συντελούν στην καλλιέργεια της προσοχής, ενώ η σύγκριση εικόνων/

φωτογραφιών από διαφορετικές θεατρικές παραστάσεις υποβοηθά την ανάπτυξη της

κριτικής σκέψης και τη διαμόρφωση καλλιτεχνικών κριτηρίων για την κατανόηση και

κριτική μιας θεατρικής παράστασης. Έτσι, παρέχεται στους μαθητές η ευκαιρία να

μετέχουν, έστω και αμυδρά, σε μια πολλαπλή αισθητική εμπειρία και να νιώσουν

αισθητική απόλαυση.

Ο ρόλος του διδάσκοντος κινείται στα όρια της υποβοηθούμενης ανακάλυψης

σύμφωνα με την παιδαγωγική θεωρία της ζώνης επικείμενης ανάπτυξης του μαθητή

(Κοινωνικός εποικοδομισμός του Vygotsky). Την ίδια στιγμή έχει τον ρόλο του

δημιουργού, καθώς χωρίς να ξεφεύγει από το Πρόγραμμα Σπουδών (ΔΕΠΠΣ -ΑΠΣ)

εμπλουτίζει και «ζωντανεύει» το κείμενο συνδέοντάς το με τις ανάγκες και τα

δεδομένα της σύγχρονης εποχής. Ενθαρρύνει την πρωτοβουλία και αυτενέργεια των

μαθητών και κινείται περισσότερο στον χώρο της αόρατης παιδαγωγικής πρακτικής

(Κουτσογιάννης & Αλεξίου 2012, 15-16).





http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-C112/document/4be414caornb/4be414c5x8pe/4be414c5pj9g.pdf

Η διαθεματική προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου θεωρείται αυτονόητη,

αφού εμπλέκονται ποικίλα γνωστικά αντικείμενα (Λογοτεχνία, Εικαστικά,

Πληροφορική, Ιστορία) αλλά και τέχνες (θέατρο, φωτογραφία, μουσική). Ακόμα,

επιχειρείται η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, καθώς εξετάζονται θέματα που

απασχολούν τον άνθρωπο διαχρονικά, όπως η ματαιότητα του πολέμου, η φύση του

θείου και τα όρια της δυνατότητάς του να καθορίζει ο ίδιος τη μοίρα του.

Τέλος, οι δραστηριότητες των Φύλλων Εργασίας έχουν σκοπό να

ανακαλύπτουν οι μαθητές μόνοι τους νέες ιδέες και να φτάνουν μέσω της

ομαδοσυνεργατικής μεθόδου στη διατύπωση τελικών συμπερασμάτων.

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ-ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις πρότυπα, στάσεις ζωής

Οι μαθητές/ μαθήτριες επιδιώκεται:

Να αντιληφθούν ότι το θέατρο είναι ένα σύνθετο καλλιτεχνικό είδος που έχει

άμεση σχέση με την κοινωνική, πολιτική και ιστορική πραγματικότητα της

εποχής που δημιουργείται.

Να διερευνήσουν παλιότερες και σύγχρονες θεατρικές εκδοχές του

συγκεκριμένου χορικού και να αντιληφθούν τη δυνατότητα κάθε καλλιτέχνη

να αξιοποιεί την παράδοση του αρχαιοελληνικού δράματος δημιουργικά

ανανεώνοντάς την.

Να καλλιεργηθεί η ευαισθησία των μαθητών και η αγάπη για την Τέχνη μέσω

της βιωματικής προσέγγισης του λυρικού κειμένου και της εμπλοκής τους σε

θεατρικές δραστηριότητες.

Να προσεγγίσουν τη σκέψη και τους προβληματισμούς του Ευριπίδη και των

συγχρόνων του για τα κοινωνικά, πολιτικά και ηθικά προβλήματα που

απασχολούσαν την πνευματική ζωή της Αθήνας κατά τη διάρκεια του





Πελοποννησιακού πολέμου και να εκτιμήσουν τη θεολογία και τον ουμανισμό

του τραγικού ποιητή.

Να συνειδητοποιήσουν ότι οι πολεμικές συρράξεις σε κάθε εποχή

εξυπηρετούν αντικρουόμενα ιδιοτελή συμφέροντα κάποιων ισχυρών του

πλανήτη και να ενστερνιστούν το αντιπολεμικό μήνυμα του Ευριπίδη.

Να αντιληφθούν τη διαχρονικότητα της μεταφυσικής ανησυχίας του

ανθρώπου, της αναζήτησης της ουσίας του θείου και της δυνατότητάς του να

καθορίζει ο ίδιος τη μοίρα του.

Να αντιληφθούν τη διάσταση ανάμεσα στο «είναι» και το «φαίνεσθαι» και

την ανάγκη αμφισβήτησης και κριτικής επεξεργασίας των πληροφοριών που

δέχονται στην καθημερινότητά τους.

Να εκτιμήσουν την επικοινωνία και τη συνεργασία με τα άλλα μέλη της

ομάδας κατά τη μαθησιακή διαδικασία.

Γνώσεις για τη γλώσσα


Να βιώσουν την ποιητική λειτουργία της γλώσσας.

Να ασκηθούν στον περιληπτικό λόγο.

Να ασκηθούν στον προφορικό λόγο και τη συζήτηση μέσα στα πλαίσια της

ομάδας.

Να αποκωδικοποιούν και να παράγουν πολυτροπικά κείμενα με τη χρήση

Τ.Π.Ε. διαμορφώνοντας το ύφος τους ανάλογα με την περίσταση

επικοινωνίας.

Γραμματισμοί


Να εξοικειωθούν με το γραμματειακό είδος της τραγωδίας με έμφαση στο

λυρικό στοιχείο και ειδικότερα στη λειτουργία του Χορικού και να

αντιληφθούν τη θεατρική του διάσταση (κλασικός γραμματισμός).





Να προσεγγίσουν βιωματικά και συναισθηματικά το κείμενο με

κατευθυνόμενη αυτενέργεια.

Να επισημάνουν τις διαφορές ανάμεσα στην αρχαία παράδοση και την

αναβίωση του έργου από σύγχρονες θεατρικές σκηνές (κριτικός

γραμματισμός).

Να εξοικειωθούν με την ανάγνωση εικόνων, βίντεο και ήχων και την

επαγωγική εξαγωγή συμπερασμάτων και πρόσληψη της γνώσης (οπτικός και

ακουστικός γραμματισμός).

Να εξασκηθούν στην αξιοποίηση του διαδικτύου και των υπηρεσιών του Web

2.0, προσεγγίζοντας κριτικά τις πληροφορίες και επιλέγοντας την κατάλληλη

για την εργασία τους (νέος γραμματισμός).

Να δημιουργήσουν νέους ψηφιακούς πόρους αξιοποιώντας το ιστολόγιο της

τάξης στο οποίο αναρτώνται τα πολυτροπικά κείμενα που παράγουν.

Διδακτικές πρακτικές

Οι μαθητές/ μαθήτριες αναμένεται:

Να αντιμετωπίζουν τα αρχαιοελληνικά κείμενα ως κείμενα ζωντανά,

που συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο σύγχρονο

πολιτισμικό περιβάλλον.

Να συνειδητοποιήσουν τα κριτήρια ανάγνωσης και αποτίμησης ενός

θεατρικού έργου, ώστε να αποκτήσουν θεατρική παιδεία.

Να περάσουν από τη βιωματική προσέγγιση και σε πιο απαιτητικές μορφές

στοχασμού και αποτίμησης ενός θεατρικού/καλλιτεχνικού έργου,

επισημαίνοντας βασικά συστατικά μέρη της τραγωδίας: «διάνοια», «όψη»,

«μέλος» κ.ά.

Να προσεγγίζουν κριτικά το υλικό που συλλέγουν και να αντιληφθούν την

αξία της διερεύνησης, της κριτικής αποτίμησης και της σύγκρισης.





Να εξοικειωθούν με την ομαδοσυνεργατική εργασία κατά την

παραγωγή υλικού και την παρουσίασή του μέσα στην τάξη ( στήριξη

απόψεων, επιχειρηματολογία, αξιολόγηση, διαχείριση της διαφωνίας).

Τέλος, να γίνουν και οι ίδιοι «"δημιουργοί» παράγοντας καλλιτεχνικά έργα.





Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Η αρχαία τραγωδία - και κυρίως τα λυρικά της μέρη - αντιμετωπίζεται συνήθως ως

ένα ακόμα φιλολογικό μάθημα, το οποίο οι διδάσκοντες διαχειρίζονται

κειμενοκεντρικά και όχι θεατροκεντρικά, λόγω του περιορισμένου διδακτικού

χρόνου, της ελλιπούς θεατρικής παιδείας των εκπαιδευτικών και της απουσίας

καλλιτεχνικού βιώματος των μαθητών. Έτσι, οι μαθητές δεν έχουν την ευκαιρία

ολιστικής και βιωματικής προσέγγισης της δραματικής ποίησης, δεν αντιλαμβάνονται

ότι το Στάσιμο είναι άσμα που τραγουδιόταν και συνοδευόταν από όρχηση του

Χορού στο αρχαίο θέατρο, ούτε νιώθουν κάποια αισθητική απόλαυση. Με το παρόν

σενάριο τους δίνεται η δυνατότητα να μυηθούν στη φιλοσοφία και τον λυρισμό του

ευριπίδειου έργου και να καλλιεργήσουν τα αισθητικά τους κριτήρια

παρακολουθώντας την αναβίωσή του από μεταγενέστερες θεατρικές σκηνές.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Το Α΄ Στάσιμο της «Ελένης» εντάσσεται στη διδακτέα ύλη. Στη συγκεκριμένη

διδακτική πρόταση γίνεται επέκταση της διδασκαλίας κι αφιερώνονται επιπλέον

διδακτικές ώρες σε σχέση με τις προβλεπόμενες από το Αναλυτικό Πρόγραμμα.

Συμφωνεί με τα νέα αναλυτικά προγράμματα σπουδών, γιατί προωθεί την

ανακαλυπτική - ενεργητική μάθηση και όχι τη στείρα απομνημόνευση.

Συγχρόνως, συνδέεται με τους γενικούς στόχους του ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ για τη

διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών από μετάφραση, καθώς και με τους διδακτικούς

στόχους και τους θεματικούς πυρήνες που ορίζονται στο Βιβλίο του Εκπαιδευτικού

(σελ. 74-80).

Αξιοποίηση των ΤΠΕΣτο συγκεκριμένο σενάριο οι ΤΠΕ τίθενται στη διάθεση των μαθητών με στόχο την

αφύπνιση του συναισθήματος και της καλλιτεχνικής τους ευαισθησίας και την





http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-C112/document/4be414caornb/4be414d2bb89/4be41509ps6x.pdf

http://ebooks.edu.gr/courses/DSGYM-C112/document/4be414caornb/4be414c5x8pe/4be414c5pj9g.pdf

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C112/347/2321,8891/

ενίσχυση της δημιουργικότητά τους. Οι μαθητές επισκέπτονται ανοιχτά περιβάλλοντα

μάθησης (Αρχείο Εθνικού Θεάτρου και Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος,

ψηφιακή βιβλιοθήκη του Περσέα) που ενισχύουν την ουσιαστική διερεύνηση στο

διαδίκτυο και, συγχρόνως, τους βοηθούν να συνειδητοποιήσουν τα «όριά τους», ότι

απαιτείται και ελεύθερη αναζήτηση στο διαδίκτυο, για να συγκεντρώσουν το

απαραίτητο υλικό για τις εργασίες τους. Παράλληλα, βλέπουν φωτογραφίες,

αγγειογραφίες και αποσπάσματα από βιντεοσκοπημένες παραστάσεις, ακούν ηχητικά

ντοκουμέντα τα συγκρίνουν μεταξύ τους και εξάγουν την πληροφορία επαγωγικά

(οπτικοακουστικός γραμματισμός).Επιπλέον, χρησιμοποιούν τα έγγραφα Google και

τις δυνατότητες που παρέχουν για από κοινού επεξεργασία και συνδιαμόρφωση.

Επομένως, αναπτύσσουν γνωστικές δεξιότητες υψηλού επιπέδου,

εξοικειώνονται με τον χειρισμό του ηλεκτρονικού υπολογιστή, τη χρήση νέων

λογισμικών και εφαρμογών και, στο τέλος, δημιουργούν πολυτροπικά κείμενα

(ταινίες, παρουσιάσεις, σχέδια κοστουμιών, μακέτες σκηνικού, κ.ά.) ανάλογα με την

προσωπική τους επιλογή, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους.

Κείμενα

Κείμενα σχολικών εγχειριδίων

Δραματική ποίηση Γ΄ Γυμνασίου - Ευριπίδη «Ελένη»:

Α΄ Στάσιμο , στιχ. 1220-1285.

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (Β΄ Γενικού Λυκείου):

Σεφέρης,Γ. «Ελένη»

Κείμενα εκτός σχολικών εγχειριδίων

Σεφέρης,Γ. «Ελένη» [πηγή: “ nektarios.gr” ιστοχώρος στο Κέντρο

Λειτουργίας και Διαχείρισης Δικτύου του Εθνικού Καποδιστριακού

Πανεπιστημίου Αθηνών]..





http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/various.htm

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSB106/544/3563,14867/

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-C112/347/2321,8891/

Τραγωδία και σατυρικό δράμα ως το τέλος του 5ου π.Χ. αιώνα. Στο Κακριδής, Φ. Ι.

2005. «Αρχαία Ελληνική Γραμματολογία». Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη

Μέση Εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: ΚΕΕ / ΙΝΣ (Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη) [Ψηφίδες

για την Ελληνική Γλώσσα – Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας].

Υποστηρικτικό/εκπαιδευτικό υλικό

Βίντεο

Αρχαίων ήχων άρμοσις - Α' μέρος, Αρχαίων ήχων άρμοσις - Β' μέρος [Υπουργείο

Παιδείας - Διεύθυνση Εκπαιδευτικής Τηλεόρασης 2007, Σκηνοθεσία: Τζανέτος

Κομνηνέας, έρευνα κειμένων: Καραβόλου Ειρήνη, αφήγηση: Γιάννης, Ζαφείρης,

μουσική έρευνα, σύνθεση, επιμέλεια & κατασκευή οργάνων: Παναγιώτης, Στέφος,

μουσική απόδοση από το συγκρότημα «Λύραυλος». [πηγή: Εκπαιδευτική

Τηλεόραση].

Ευριπίδη «Ελένη» Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Μονή Λαζαριστών - Σκηνή

Σωκράτης Καραντινός, 29/03/2009, Α' Στάσιμο, Χορός-Μενέλαος-Θεοκλύμενος

2'56'', μετάφραση: Σοφία Νικολαΐδου, σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος,

σκηνικά: Σοφία, Παπαδοπούλου, κοστούμια: Σοφία, Παπαδοπούλου, χορογραφία:

Κώστας,Γεράρδος, μουσική επιμέλεια: Κοσμάς, Ευφραιμίδης. [πηγή: Αρχείο

Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος].

Ευριπίδη «Ελένη» trailer παράστασης, Θέατρο Θυμέλη, σκηνοθεσία: Έλλη,

Βοζικιάδου, μουσική: Διονύσης, Κούτσης, σκηνικά: Χάρης, Σεπεντζής, κοστούμια:

Έλσα, Βώκου.[πηγή: YouTube].

Ευριπίδη «Ελένη» Βίντεο από τις πρόβες, Θέατρο Κνωσός, 2009, μετάφραση:

Τάσος, Λέρτας, σκηνοθεσία: Λάμπρος, Τσάγκας, μουσική: Νίκος, Ξανθούλης,

χορογραφία: Θάλεια, Παπαδοπούλου, σκηνικά: Δέσποινα, Βολίδη. [πηγή: YouTube].

Ευριπίδη «Ελένη» Βίντεο & φωτογραφίες ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας σε συνεργασία με

το ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου, 2013, μετάφραση: Δημ., Δημητριάδης, σκηνοθεσία: στο





http://www.tharrosnews.gr/news/content/%CE%B7-%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CF%84%CE%B1-%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%B5-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%AD%CE%BD%CE%B7-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF

https://www.youtube.com/watch?v=VYBtQ7kz6XI

https://www.youtube.com/watch?v=FSt-gSXRX9w

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=27&sf_p1=6225,&pg=1&item=7458

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=27&sf_p1=6225,&pg=1&item=7458

http://www.edutv.gr/deyterobathmia/arxaion-ixon-armosis-v-meros

http://www.edutv.gr/deyterobathmia/arxaion-ixon-armosis-a-meros

http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/grammatologia/page_047.html

Βασίλης, Νικολαΐδης, σκηνικά-κοστούμια: Νικ., Σαριδάκης, μουσική: – μουσική

διδασκαλία Νίκος Ξανθούλης, χορογραφία: Αγγελική, Στελλάτου. [πηγή: «Θάρρος

news.gr»].

Ευριπίδη «Ελένη». 3΄52΄΄ .2006- 2007. Μετάφραση: Κ.Χ., Μύρης, σκηνοθεσία:

Γιάννης, Μαργαρίτης, σκηνικά: Δημήτρης Κακριδάς, κοστούμια: Ελένη,

Μανωλοπούλου μουσική: Χρήστος, Θηβαίος. .[πηγή: YouTube].

Φωτογραφίες / Εικόνες

Ευριπίδη «Ελένη» Μακέτες Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Εταιρεία

Μακεδονικών Σπουδών - Κεντρική Σκηνή, 19/11/1982,Πρώτη Παρουσίαση: Καβάλα,

Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, 07/08/1982, σκηνοθεσία: Ανδρέας, Βουτσινάς,

μετάφραση: Δώρα, Μοάτσου - Βάρναλη, σκηνικά: Διονύσης, Φωτόπουλος,

κοστούμια: Διονύσης, Φωτόπουλος, σύνθεση: Γιώργος, Κουρουπός, χορογραφία:

Έρση, Πήττα. [πηγή: Αρχείο Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος].

Ευριπίδη «Ελένη» Μακέτες. Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, Μονή Λαζαριστών

- Σκηνή Σωκράτης Καραντινός, 29/03/2009Σοφία Νικολαΐδου, σκηνοθεσία: Γιάννης

Παρασκευόπουλος, σκηνικά: Σοφία, Παπαδοπούλου, κοστούμια: Σοφία,

Παπαδοπούλου, χορογραφία: Κώστας, Γεράρδος, μουσική επιμέλεια: Κοσμάς,

Ευφραιμίδης. [πηγή: Αρχείο Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος].

Ευριπίδη «Ελένη» Φωτογραφίες Εθνικό Θέατρο, Κεντρική Σκηνή, 1962,

μετάφραση: Θρασύβουλος Σταύρου, σκηνοθεσία: Τάκης Μουζενίδης,

σκηνογραφία:Κλεόβουλος Κλώνης, ενδυματολόγος: Αντώνης Φωκάς, συνθέτης:

Αργύρης Κουνάδης, χορογράφος: Τατιάνα Βαρούτη.[πηγή: Ψηφιοποιημένο Αρχείο

Εθνικού Θεάτρου].

Ευριπίδη «Ελένη» Φωτογραφίες Εθνικό Θέατρο, Κεντρική Σκηνή, 1977,

μετάφραση: Τάσος Ρούσσος, σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός, συνθέτης: Ιάννης

Ξενάκης, σκηνογραφική επιμέλεια: Κλεόβουλος Κλώνης, ενδυματολόγος: Αλέκος





http://www.nt-archive.gr/playDetails.aspx?playID=829

http://www.nt-archive.gr/playDetails.aspx?playID=84

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225&mode=24

http://www.ntng.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=3932&mode=24

https://www.youtube.com/watch?v=d8f_t7aqDVo

Φασιανός, χορογραφία: Ντόρα Τσάτσου- Συμεωνίδου. [πηγή: Ψηφιοποιημένο Αρχείο

Εθνικού Θεάτρου].

Ευριπίδη «Ελένη». Παραστάσεις Αρχαίου Δράματος για τη Δευτεροβάθμια

Εκπαίδευση από την Εταιρία Θεάτρου «Η ΑΛΛΗ ΠΛΕΥΡΑ» , μετάφραση: Τάσος,

Ρούσσος, σκηνοθεσία: Άρης, Μιχόπουλος, σκηνικά: Άρης, Μιχόπουλος, κοστούμια:

Σταματία, Αντωνάτου, χορογραφία: Κώστας, Αντωνάτος, μουσική: Χρίστος

Θεοδώρου. [πηγή: Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης].

Τραγούδια-Ηχητικά αποσπάσματα

Ευριπίδη «Ελένη» Ηχητικό απόσπασμα με φωτογραφίες. Εθνικό Θέατρο,

Επίδαυρος, 1977, μετάφραση: Τάσος Ρούσσος, σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός,

συνθέτης: Ιάννης Ξενάκης, σκηνογραφική επιμέλεια: Κλεόβουλος Κλώνης,

ενδυματολόγος: Αλέκος Φασιανός, χορογραφία: Ντόρα Τσάτσου- Συμεωνίδου.

[πηγή: YouTube].

Ευριπίδη «Ελένη» Ήχος - Χορικό του πολέμου. Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος,

Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών - Κεντρική Σκηνή, 19/11/1982,Πρώτη Παρουσίαση:

Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, 07/08/1982, σκηνοθεσία: Ανδρέας, Βουτσινάς,

μετάφραση: Δώρα, Μοάτσου - Βάρναλη, σκηνικά: Διονύσης, Φωτόπουλος,

κοστούμια: Διονύσης, Φωτόπουλος, σύνθεση: Γιώργος, Κουρουπός, χορογραφία:

Έρση, Πήττα. [πηγή: Αρχείο Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος].

Ιστοσελίδες

Γιώργος Κουρουπός Βιογραφικό Σημείωμα [Ιστοσελίδα του Γιώργου Κουρουπού

στον ιστότοπο του Ινστιτούτου Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής - ΙΕΜΑ].

Γιώργος Κουρουπός [Ψηφιακό πρόγραμμα «ΜελΟδύσσεια: μια μουσική ιστορία για

νέους», Σύλλογος Οι Φίλοι της Μουσικής - Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της

Ελλάδας Λίλιαν Βουδούρη].





http://melodisia.mmb.org.gr/GreekMusic/list.asp?c=236

http://composers.musicportal.gr/?c=kouroupos

http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=23&col=26&sf_p1=3932,&pg=1&item=34828

https://www.youtube.com/watch?v=neF6EfZKBLU

http://www.mcf.gr/el/whats_on/?ev=eleni_toi_eiripidi_apo_tin_etairia_theatroi_i_alli_pleira

Εισαγωγή στην «Ελένη» του Ευριπίδη . Χρονολογική Τοποθέτηση και Πολιτική

Κατάσταση [πηγή: «Λεξιφιλία» Ιστολόγιο της εκπαιδευτικού Αναστασίας

Χουρσανίδου].

Η «Ελένη» των δύο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. [πηγή: “culturenow.gr”].

Μαρκαντωνάτος, Α. Γ. «Οι θεοί της τραγωδίας» [πηγή: εφημερίδα «Το Βήμα»

23/11/2003].

Μουσικά Όργανα [«Τέρπανδρος» Κυπριακή Ορχήστρα Αρχαίων Ελληνικών

Μουσικών Οργάνων].

Σιάφκος, Χ. «Η Κύπρος του Σεφέρη» [πηγή: εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» ,

7/4/2013].

Διδακτική πορεία / στάδια /φάσεις

Α΄ Φάση:





http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=355551

http://terpandros.com/index.php?option=com_zoo&view=frontpage&Itemid=5&lang=el

http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=155382

http://www.culturenow.gr/22469/nikos-ksanthoylhs-h-elenh-twn-dyo-dhpethe

http://lexifilia.blogspot.gr/2012/09/blog-post_30.html

1η ώρα στη σχολική αίθουσα

Mύηση στη θεατρική διάσταση της τραγωδίας, κατανόηση του όρου «στάσιμο»

και ένταξή του στο σύνολο του έργου.

Βασική μέριμνα της εκπαιδευτικού ήταν να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές από την

αρχή ότι το κείμενο που θα μελετήσουν είναι προορισμένο για παράσταση. Αρχικά,

προσπάθησε να υποβάλλει τη θεατρική ατμόσφαιρα καλώντας την ολομέλεια της

τάξης να περιεργαστεί το φωτογραφικό υλικό του σχολικού εγχειριδίου (σελ. 87, 89

και 90). Στη συνέχεια, με κατευθυνόμενες ερωτήσεις ανακάλεσε στη μνήμη των

μαθητών ό,τι διδάχθηκαν στην Εισαγωγή και κυρίως για τα λυρικά μέρη της

τραγωδίας και το στάσιμο. Ακολούθησε η εκφραστική ανάγνωση του κειμένου από

τη διδάσκουσα και η γλωσσική εξομάλυνσή του. Οι παραπάνω δραστηριότητες

πραγματοποιήθηκαν μέσα στη σχολική αίθουσα. Τέλος, εστίασε την προσοχή των

παιδιών στα βασικά θέματα του χορικού, τη νοηματική τους συνάφεια με τα θέματα

του Β΄ Επεισοδίου και τον λειτουργικό του ρόλο μέσα στην τραγωδία, καθοδηγώντας

τη συζήτηση γύρω από τα εξής θέματα: α) την ανάγκη για συναισθηματική

αποφόρτιση των θεατών μετά την ένταση που συσσωρεύτηκε στο Β΄ Επεισόδιο, β)

την ανάγκη να ενταθεί το ενδιαφέρον τους για την έκβαση του σχεδίου απόδρασης

και γ) την ανάγκη να εξασφαλιστεί χρόνος στους υποκριτές, για να αλλάξουν σκευή

και να καλυφθεί η εξωσκηνική δράση.

Β΄ Φάση:

2η, 3η, 4η και 5η ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής

Συγκρότηση ομάδων και ανάθεση αποστολής σε καθεμιά με διαφορετικά Φύλλα

Εργασίας.

Στη συνέχεια, η εκπαιδευτικός παρουσίασε συνολικά το σενάριο - πρόγραμμα, ώστε

να γνωρίζουν όλοι οι μαθητές το περιεχόμενό του και τους επιδιωκόμενους στόχους

και δημιουργήθηκαν πέντε ομάδες των τριών ατόμων, καθεμιά από τις οποίες





ανέλαβε να φέρει σε πέρας συγκεκριμένες δραστηριότητες ανάλογα με το Φύλλο

Εργασίας που της δόθηκε. Παράλληλα, κάθε ομάδα «βαφτίστηκε» με ένα

συγκεκριμένο όνομα: Πολεμικοί Ανταποκριτές - Θεολόγοι και Ιστορικοί –

Σκηνοθέτες - Χορογράφοι και Ενδυματολόγοι - Μουσικοί, και τα μέλη τους

κλήθηκαν να αναδείξουν ένα ιδιαίτερο συστατικό της αρχαίας τραγωδίας («διάνοια»,

κίνηση, ένδυση κ.α.). Πρωταρχικός στόχος ήταν, αφού τα μέλη των ομάδων

συγκεντρώσουν οπτικοακουστικό υλικό από το διαδίκτυο, να αντιληφθούν με

βιωματικό τρόπο ότι το αρχαίο δράμα είναι ένα σύνθετο καλλιτεχνικό γεγονός στο

οποίο εκτός από την τέχνη του λόγου συμμετέχουν και άλλες τέχνες (θέατρο, χορός,

μουσική) και να δημιουργήσουν νέους ψηφιακούς πόρους, που θα αναρτηθούν στο

ιστολόγιο της τάξης.

Οι μαθητές της πρώτης ομάδας, οι πολεμικοί ανταποκριτές, επισήμαναν το

θρηνητικό χαρακτήρα του άσματος και σχολίασαν το πένθος και τη θλίψη των

γυναικών τόσο στην Τροία όσο και στην Ελλάδα. Συγκρίνοντας τις αναφορές του

Ευριπίδη στις συνέπειες του Τρωικού πολέμου αντιλήφθηκαν το αντιπολεμικό

μήνυμα του τραγικού ποιητή, ότι δηλαδή ουσιαστικά οι γυναίκες είναι τα

ανυπεράσπιστα θύματα του πολέμου και ότι τελικά στον πόλεμο δεν υπάρχουν

νικητές και ηττημένοι, παρά μόνο θάνατος, καταστροφές και πένθος. Επιπρόσθετα,

εμβάθυναν στην ανάλυση των αιτιών των πολέμων διαχρονικά και αντιλήφθηκαν τη

ματαιότητά του, ώστε να υιοθετήσουν μια φιλειρηνική στάση ζωής. Στο τέλος,

δημιούργησαν μια παρουσίαση διαφανειών.

Οι μαθητές της δεύτερης ομάδας, οι θεολόγοι και ιστορικοί, διερεύνησαν τις

απόψεις του ποιητή για τους θεούς και την πολιτική κατάσταση της εποχής του και

αντιλήφθηκαν την επίδραση του σοφιστικού κινήματος στη σκέψη του, καθώς και το

πολιτικό πλαίσιο της εποχής της διδασκαλίας της τραγωδίας. Διατύπωσαν τις

προσωπικές τους εκτιμήσεις για την προσωπικότητα του τραγικού ποιητή και το

δριμύ «κατηγορώ» του εναντίον των εμπνευστών της Σικελικής εκστρατείας,





συνειδητοποιώντας ότι η τέχνη είναι πέρα και πάνω από όλα πράξη πολιτική. Στη

συνέχεια, δημιούργησαν ένα πολυτροπικό κείμενο, αξιοποιώντας τις πληροφορίες

που κατέγραψαν και το φωτογραφικό υλικό που συνέλεξαν.

Οι μαθητές της τρίτης ομάδας, οι σκηνοθέτες, συγκέντρωσαν φωτογραφίες/

μακέτες σκηνικών από το Ψηφιοποιημένο Αρχείο του Κρατικού Θεάτρου

(παραστάσεις 1962 και 1977) και από το Αρχείο του ΚΘΒΕ (1982 και 2008). Στη

συνέχεια, αναζήτησαν φωτογραφικό υλικό στο διαδίκτυο από σύγχρονες θεατρικές

παραστάσεις και συνέκριναν τη σκηνογραφία ως προς το ύφος, τη διαφοροποίησή της

ανάλογα με τον χρόνο δημιουργίας της και το κοινό στο οποίο απευθύνεται.

Διατύπωσαν την εκτίμησή τους για τα παραπάνω σκηνικά και δημιούργησαν μία

παρουσίαση διαφανειών.

Οι μαθητές της τέταρτης ομάδας, οι ενδυματολόγοι και χορογράφοι,

συγκέντρωσαν αγγειογραφίες με χορευτικές φιγούρες από την Ψηφιακή βιβλιοθήκη

του Περσέα και φωτογραφίες του δραματικού Χορού από διαφορετικές παραστάσεις,

παλιότερες και πιο σύγχρονες. Στη συνέχεια, με κατευθυνόμενες ερωτήσεις

κατανόησαν την ταυτότητα του Χορού, συνέκριναν την ενδυματολογική του

εμφάνιση σε διαφορετικές παραστάσεις και δημιούργησαν μία παρουσίαση

διαφανειών. Τέλος, ανέλαβαν ως σύγχρονοι ενδυματολόγοι να επιμεληθούν τη

σκηνική εμφάνιση του χορού και πρότειναν τη δική τους ενδυματολογική εκδοχή.

Οι μαθητές της πέμπτης ομάδας, οι μουσικοί, συνέλλεξαν εικόνες και

πληροφορίες για τα μουσικά όργανα της αρχαιότητας, άκουσαν τους ήχους τους και

παρακολούθησαν μελοποιημένα αποσπάσματα από παλιότερες και σύγχρονες

παραστάσεις της «Ελένης» (με εστίαση στο Α΄ Στάσιμο). Συγχρόνως, γνώρισαν

μερικούς επαγγελματίες μουσικοσυνθέτες, συγκεντρώνοντας πληροφορίες από το

διαδίκτυο και αντιλήφθηκαν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κατά τη μουσική

επιμέλεια της αναβίωσης του θεατρικού έργου. Τέλος, δημιούργησαν ένα





πολυτροπικό κείμενο για τα μουσικά όργανα των αρχαίων Ελλήνων και τις

προσωπικότητες αξιόλογων συνθετών.

Κατά την τελευταία ώρα αυτής της φάσης, οι μαθητές παρουσίασαν στην

ολομέλεια της τάξης τα αποτελέσματα των ερευνών τους και τις απόψεις τους και

αξιολόγησαν τις εργασίες τους. Η αξιολόγηση πραγματοποιήθηκε με βάση τρεις

άξονες: την αυτοαξιολόγηση των ομάδων, την ετεροαξιολόγηση από τις άλλες

ομάδες, καθώς και την αξιολόγηση από τη διδάσκουσα. Με αυτόν τον τρόπο

επιχειρήθηκε να ελεγχθούν αφενός ο βαθμός κατανόησης των διδαχθέντων και

απόκτησης δεξιοτήτων και αφετέρου η ποιότητα και αποτελεσματικότητα των

παρουσιάσεων. Τα κριτήρια αξιολόγησης στηρίχτηκαν στους άξονες της επιτυχούς

συνεργασίας των ομάδων, της επίτευξης των στόχων, της πρωτοτυπίας και της

επικοινωνιακής επιτυχίας των παρουσιάσεων και των πολυτροπικών κειμένων.

Γ΄ Φάση:

6η ώρα στο εργαστήριο πληροφορικής.

Παρουσίαση των εργασιών των ομάδων στην ολομέλεια της τάξης.

Οι μαθητές όλων των ομάδων παρουσίασαν τις εργασίες τους και αξιολογήθηκε το

έργο της καθεμιάς τόσο από τα μέλη της (αυτοαξιολόγηση) σχετικά με τη γνώση που

αποκτήθηκε, την αισθητική συγκίνηση που βιώθηκε και το βαθμό συνεργασίας που

αναπτύχθηκε μεταξύ τους, όσο και από τις άλλες ομάδες (ετεροαξιολόγηση) σχετικά

με την ποιότητα και την επικοινωνιακή επιτυχία των παρουσιάσεων.

Στο τέλος, οι εργασίες αναρτήθηκαν στο ιστολόγιο της τάξης, στο οποίο

μπορούν να έχουν πρόσβαση και οι υπόλοιποι μαθητές του σχολείου, καθώς και

άλλοι εξερευνητές του διαδικτύου.





ΣΤ. ΦΥΛΛΟ/Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ

1ο Φύλλο Εργασίας - Πολεμικοί Ανταποκριτές.

Τα στάσιμα τα τραγουδούσε ο χορός, όταν πια είχε πάρει τη θέση του (στάσιν) στην

ορχήστρα και τα συνόδευε με χορευτικές κινήσεις. Γράφονται στη δωρική διάλεκτο

από σεβασμό στην παράδοση του διθυράμβου και σε διαφορετικά μέτρα. Ο Χορός

στη συγκεκριμένη τραγωδία αποτελείται από δεκαπέντε νέες Ελληνίδες με φτωχική

περιβολή, αφού είναι σκλάβες στην Αίγυπτο μαζί με την ωραία Ελένη.

Η αποστολή σας είναι να σχολιάσετε τις ιδέες («διάνοια») που εκφράζουν οι

γυναίκες του χορού στην α΄ και β΄ στροφή και να εκφράσετε τις απόψεις σας για

τα αίτια και τις συνέπειες του πολέμου.

1. Προσπαθήστε να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις δημιουργώντας ένα

σύντομο κείμενο με τον Επεξεργαστή Κειμένου(Word).

o Στην αρχή της α΄ στροφής ο Χορός επικαλείται την αηδόνα. Γιατί χρειάζεται

τη βοήθειά της;

o Σε ποια πρόσωπα αναφέρονται οι γυναίκες του Χορού; Σκεφθείτε γιατί;

o Παρατηρήστε σε πόσους στίχους αναφέρονται τα πρόσωπα αυτά στην α΄

στροφή και σε πόσους στη β΄ στροφή. Ποιο μήνυμα θέλει να μας μεταφέρει ο

ποιητής;

o Ποιες ήταν οι αιτίες του Τρωϊκού πολέμου; Θυμηθείτε και την αμάχη των

θεαινών Ήρας και Αφροδίτης για το βραβείο «περί της καλλίστης».

2. Αναζητήστε στο διαδίκτυο δύο εικόνες

για τον Τρωικό πόλεμο και

αποθηκεύστε τις σε ένα φάκελο με

τίτλο «Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΧΤΕΣ» στην





Επιφάνεια Εργασίας.

3. Τώρα διαβάστε το ποίημα «Ελένη» του Γ. Σεφέρη..

Ποιες ομοιότητες παρατηρείτε; πώς λειτουργεί η Ελένη ως σύμβολο στο Α΄

Στάσιμο και στο ποίημα του Σεφέρη;

4. Αναζητήστε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τον πόλεμο στον οποίο

αναφέρεται ο Γ. Σεφέρης. Ενδεικτικά, μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο «Η

Κύπρος του Σεφέρη».

Εσείς γνωρίζετε πολέμους που έγιναν στη σύγχρονη εποχή χωρίς ουσιαστικό

λόγο; Αναζητήστε πληροφορίες στο διαδίκτυο, καταγράψτε δύο έως τρία

παραδείγματα, συγκεντρώστε και αποθηκεύστε σχετικές εικόνες σε φάκελο με

την ονομασία «Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ».

Συζητήστε μεταξύ σας για ποιους λόγους γίνονται οι πόλεμοι στην εποχή μας και

καταγράψτε τις απόψεις σας σε ένα σύντομο κείμενο.

5. Αξιοποιήστε τις εικόνες που αποθηκεύσατε προηγουμένως, για να

εμπλουτίσετε τα κείμενά σας ή δημιουργήστε μία παρουσίαση διαφανειών με

το PowerPoint ή ένα βίντεο με το MovieMaker.

6. Υποθέστε ότι εργάζεστε ως δημοσιογράφος σε μια εφημερίδα ή σε τηλεοπτικό

σταθμό και βρίσκεστε στην εμπόλεμη ζώνη. Γράψτε ένα σύντομο άρθρο ως

πολεμικοί ανταποκριτές για τη φρίκη του πολέμου που βιώνετε καθημερινά.

7. Παρουσιάστε τα αποτελέσματα της εργασίας σας στον διαδραστικό πίνακα με

στόχο την ανταλλαγή απόψεων με τους συμμαθητές σας και ενδεχόμενες

διορθώσεις και στη συνέχεια αναρτήστε τις στο ιστολόγιο της τάξης.

8. Η αποστολή σας ολοκληρώθηκε. Καιρός να απολαύσετε και λίγο Θέατρο!

Δείτε βιντεοσκοπημένο το Α΄ Στάσιμο από τον χορό του ΚΘΒΕ το 2008.





https://www.youtube.com/watch?v=52adwq9PnsY



http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/george_seferis/various.htm

2ο Φύλλο Εργασίας -Θεολόγοι και Ιστορικοί

Ο σκηνοθέτης Κάρολος Κουν έγραψε για τον χορό: «Πρωταρχικός παράγοντας του

αρχαίου θεάτρου θα είναι πάντοτε ο χορός. Νοηματικά και λεκτικά, ηχητικά και

μουσικά, κινησιακά και πλαστικά ο χορός διαμορφώνει το κλίμα του έργου, φωτίζει

τους ήρωες και προβάλλει με το πάθος του τα μηνύματα του ποιητή».

Η αποστολή σας είναι να μελετήσετε τις θρησκευτικές απόψεις του Ευριπίδη και

το ιστορικό-πολιτικό πλαίσιο κατά την εποχή συγγραφής του έργου.

1. Αναζητήστε στο διαδίκτυο μία εικόνα του Ευριπίδη, μία εικόνα για τη

Σικελική εκστρατεία και δύο φωτογραφίες του Χορού από θεατρικές

παραστάσεις της «Ελένης» (παλιότερες ή σύγχρονες) και αποθηκεύστε τις σε

έναν φάκελο με την ονομασία «Ο Ευριπίδης και η εποχή του».

2. Τώρα εντοπίστε και καταγράψτε σημεία του κειμένου στα οποία ανιχνεύονται

οι θρησκευτικοί προβληματισμοί και αναζητήσεις του τραγικού ποιητή. Ποιες

επιδράσεις δέχτηκε; Γιατί επιλέγει πρόσωπα λαϊκά και ταπεινά, όπως τις

ελληνίδες δούλες του Χορού ή τον Αγγελιοφόρο στο προηγούμενο επεισόδιο,

ως εκφραστές των σκέψεών του;

Δικαιολογούνται οι χαρακτηρισμοί «σοφός» και «από σκηνής φιλόσοφος» που του

αποδίδουν μεταγενέστεροι συγγραφείς;

3. Αναζητήστε στο διαδίκτυο πληροφορίες για τη θεολογία του. Ενδεικτικά,

μπορείτε να επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες:

o Τραγωδία και σατυρικό δράμα ως το τέλος του 5ου π.Χ. αιώνα-

Ευριπίδης .

o «Οι θεοί της τραγωδίας»

Ποια είναι η δική σας άποψη; Μπορεί να κατηγορηθεί ως άθεος, γιατί προσβάλλει

το θρησκευτικό συναίσθημα των αθηναίων θεατών του 5ου αι. π.Χ.; Γράψτε μία

σύντομη παράγραφο χρησιμοποιώντας τον Επεξεργαστή κειμένου (Word).





http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=155382



Η Ελένη και ο

Πάρης

4. Στην α΄ αντιστροφή καταδικάστηκε η

ματαιότητα του Τρωϊκού πολέμου, αφού έγινε

για ένα «είδωλο», «για ένα πουκάμισο

αδειανό», προξενώντας ολέθριες συνέπειες

τόσο στην ηρωίδα του δράματος όσο και σε

νικητές και ηττημένους.

Στη β΄ αντιστροφή ποια εναλλακτική λύση προτείνει ο τραγικός ποιητής;

(Προσέξτε ιδιαίτερα τους στίχους 1278-1280: «μονάχα με τα λόγια τέλος να

δώσουνε στην έχθρα»).

Ποιους καταγγέλλει σε αυτούς τους στίχους; Για την απάντησή σας θυμηθείτε την

πολιτική κατάσταση στην Αθήνα τον 5ο αι. π.Χ. - και ιδιαίτερα το 413/412 π.Χ.

που διδάσκεται η τραγωδία - και γράψτε ένα σύντομο κείμενο.

Μπορείτε να αναζητήσετε πληροφορίες στο διαδίκτυο. Ενδεικτικά, επισκεφθείτε

την ιστοσελίδα: Εισαγωγή στην «Ελένη» του Ευριπίδη .

5. Δημιουργήστε μία παρουσίαση στο Power Point αξιοποιώντας τις

πληροφορίες και τις εικόνες που συγκεντρώσατε προηγουμένως.

6. Υποθέστε ότι είστε αθηναίοι πολίτες και παρακολουθείτε την παράσταση της

«Ελένης». Ποια λόγια του συγκεκριμένου τραγουδιού των γυναικών σας

«αγγίζουν» περισσότερο;



διορθώσεις και στη συνέχεια αναρτήστε τις στο ιστολόγιο της τάξης.








http://lexifilia.blogspot.gr/2012/09/blog-post_30.html

3ο Φύλλο Εργασίας - Σκηνοθέτες

Η αποστολή σας είναι να συγκεντρώσετε φωτογραφίες και μακέτες σκηνικών

από θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης» σε διαφορετικές χρονικές περιόδους,

να τις αξιολογήσετε και, τέλος, να κάνετε τη δική σας σκηνοθετική πρόταση.

1. Επισκεφθείτε το Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου [ακολουθήστε τα παρακάτω

βήματα: Έργα → Ε → Ελένη → οπτικοακουστικό υλικό: φωτογραφίες]

αντιγράψτε και αποθηκεύστε σε φάκελο μία φωτογραφία του σκηνικού που

χρησιμοποιήθηκε α) για την παράσταση της «Ελένης» το 1962 και β) για την

ομώνυμη παράσταση το 1977. Κάτω από κάθε φωτογραφία γράψτε μια

λεζάντα με τη χρονολογία και το όνομα του σκηνοθέτη.

2. Επισκεφθείτε το Αρχείο Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος [Αρχείο →

Ψηφιακή Βιβλιοθήκη → Φωτογραφίες μακετών σκηνικών και κουστουμιών]

αντιγράψτε και αποθηκεύστε από μία φωτογραφία/ μακέτα σκηνικού γ) για

την παράσταση της «Ελένης» το 1982 και δ) για την παράσταση του 2008

(υπάρχει και τρισδιάστατη μακέτα). Κάτω από κάθε φωτογραφία γράψτε μια

λεζάντα με τη χρονολογία της παράστασης και το όνομα του σκηνοθέτη.

3. Αναζητήστε στο διαδίκτυο σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης»

και συγκεντρώστε φωτογραφίες των σκηνικών που χρησιμοποιούνται. Κάτω

από κάθε φωτογραφία γράψτε μια λεζάντα με τη χρονολογία της παράστασης

και το όνομα του σκηνοθέτη.

Ενδεικτικά, μπορείτε να επισκεφθείτε το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το

Θέατρο «Θυμέλη» της Έλλης Βοζικιάδου, το Θέατρο «Κνωσός» κ.ά.:

o Ευριπίδη «Ελένη» . 3΄52΄΄

o Ευριπίδη «Ελένη»

o Ευριπίδη «Ελένη» trailer παράστασης

o Ευριπίδη «Ελένη» Βίντεο από τις πρόβες






http://www.theatroknossos.gr/#/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE-01-00/


http://www.thymelitheater.com/pialpharhoalphasigmatau940sigmaepsiloniotasigmaf-gammaiotaalpha-sigmachiomicronlambdaepsilon943alpha.html



https://www.youtube.com/watch?v=d8f_t7aqDVo

http://www.ntng.gr/

http://www.nt-archive.gr/

o Ευριπίδη «Ελένη» Βίντεο & φωτογραφίες

ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

4. Tώρα παρατηρήστε τις φωτογραφίες που

συγκεντρώσατε και σχολιάστε τη σκηνογραφία:

α) Ο σκηνογράφος προσπαθεί να αναπαραστήσει

πιστά τον τόπο, τα κτίρια, τα αντικείμενα κ.ά. →

ρεαλιστικό σκηνικό ή χρησιμοποιεί σύμβολα και τα

αποδίδει με μεταφορικό τρόπο → συμβολικό-

αφαιρετικό σκηνικό.

β) Χρησιμοποιεί πολιτιστικά στοιχεία της αρχαίας εποχής → κλασικό σκηνικό ή

της

σύγχρονης εποχής → μοντέρνο σκηνικό.

γ) Το ύφος είναι πομπώδες με έντονο το στοιχείο της υπερβολής ή λιτό και

απέριττο.

δ) Παρατηρείτε κάποια διαφορά ή εξέλιξη στα σκηνικά ανάλογα με τη δεκαετία

που δημιουργούνται και το κοινό στο οποίο απευθύνονται;

Εσείς ποιο σκηνικό προτιμάτε και γιατί;

5. Δημιουργήστε μία παρουσίαση διαφανειών στο Power Point αξιοποιώντας τις

πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώσατε προηγουμένως.

Υποθέστε ότι αναλαμβάνετε να σκηνοθετήσετε μια σύγχρονη θεατρική

παράσταση της «Ελένης». Περιγράψτε το σκηνικό που θα προτείνετε και αν

μπορείτε σχεδιάστε το.


στόχο την ανταλλαγή απόψεων με τους συμμαθητές σας και, στη συνέχεια,

αναρτήστε την στο ιστολόγιο της τάξης.









4ο Φύλλο Εργασίας - Ενδυματολόγοι και Χορογράφοι.

Η αποστολή σας είναι να συγκεντρώσετε παραστάσεις με χορευτικές φιγούρες

από αγγεία και γλυπτά της αρχαιότητας και, στη συνέχεια, φωτογραφίες του

τραγικού Χορού από διαφορετικές θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης», να

συγκρίνετε τη σκηνική του παρουσία και να κατανοήσετε την ταυτότητα του.

Άρρηκτα συνδεδεμένη με τη σκηνική παρουσία του χορού στο αρχαίο δράμα είναι η

κίνηση/ όρχηση. Ωστόσο, σήμερα ο χορογράφος μπορεί να την προσεγγίσει μόνο

μέσα από έμμεσες πηγές, όπως τις παραστάσεις αγγείων. Έτσι, η χορογραφία

αποτελεί για αυτόν γόνιμο πεδίο καλλιτεχνικής έκφρασης και πειραματισμού, που

άλλοτε θεωρείται επιτυχής και ευρηματική, άλλοτε στηλιτεύεται ως αισθητικά

άκομψη ή προσβλητική και άλλοτε χαρακτηρίζεται απλά ως ενδιαφέρουσα και

νεωτεριστική.

1. Επισκεφθείτε την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Περσέα, βρείτε και αποθηκεύστε

παραστάσεις με χορευτικές φιγούρες από αγγεία και γλυπτά της αρχαιότητας

σε ένα φάκελο με τίτλο «Ο ΧΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ». [Ακολουθείστε

τα βήματα: Συλλογές/Κείμενα → Τέχνη και Αρχαιολογία Browser Artifact →

Γλυπτική & Βάζο → αναζήτηση: Λέξη-Κλειδί → Δράσεις → χορός]

2. Επισκεφθείτε το Αρχείο του Εθνικού Θεάτρου και αναζητείστε τη θεατρική

παράσταση της «Ελένης» στο Θέατρο της Επιδαύρου το 1962.

Αντιγράψτε μία φωτογραφία του τραγικού χορού

και αποθηκεύστε τη σε ένα φάκελο με τίτλο «Ο

ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ «ΕΛΕΝΗΣ» ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ».

Στη συνέχεια, αναζητήστε την παράσταση του

1977 και αποθηκεύστε μία φωτογραφία του

χορού στον ίδιο φάκελο.

Γράψτε κάτω από κάθε φωτογραφία μια λεζάντα με τη χρονολογία της

παράστασης και τα ονόματα του σκηνοθέτη και του ενδυματολόγου.






http://translate.google.gr/translate?hl=el&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570

3. Να συγκρίνετε τις δύο φωτογραφίες και να απαντήσετε στις παρακάτω

ερωτήσεις:

o Πώς είναι ντυμένες οι γυναίκες του χορού; (παρόμοια ή διαφορετικά

κοστούμια, χρώμα σκούρο ή ανοιχτό, ενδυμασία πολυτελής ή

φτωχική;)

o Πώς είναι η έκφραση των προσώπων;

o Ποια η στάση του σώματος και οι χειρονομίες τους;

o Γιατί νομίζετε ότι οι τραγικοί χοροί συγκροτούνται, σχεδόν

αποκλειστικά, από γυναίκες ή γέρους άντρες;

Σκεφθείτε τη φυσική δύναμη και το ψυχικό σθένος που μπορεί να διαθέτει ένας

τέτοιος χορός, ώστε να επηρεάζει την πορεία των γεγονότων. Ακόμη σκεφθείτε

και το κοινωνικό του κύρος, ώστε να εκφράζει απόψεις ή να παρέχει συμβουλές,

αλλάζοντας τη συμπεριφορά των ηρώων.

4. Γράψτε ένα σύντομο κείμενο για την ταυτότητα του τραγικού χορού

χρησιμοποιώντας τον Επεξεργαστή Κειμένου (Word).

5. Επισκεφθείτε το Αρχείο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος [Αρχείο →

Ψηφιακή Βιβλιοθήκη → Φωτογραφίες] και αναζητήστε φωτογραφίες του

χορού από την παράσταση της «Ελένης» το 1982, επιλέξτε μία, γράψτε

λεζάντα με τη χρονολογία της παράστασης και τα ονόματα του σκηνοθέτη και

του ενδυματολόγου και αποθηκεύστε τη στον προηγούμενο φάκελο.

6. Τώρα, αναζητήστε φωτογραφίες του χορού από την ομώνυμη παράσταση του

2008 στο ίδιο Αρχείο και αποθηκεύστε μία από αυτές σε φάκελο με το όνομα

«Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ», αφού πρώτα

γράψετε τη χρονολογία της παράστασης και τα ονόματα του σκηνοθέτη και

του ενδυματολόγου. Μπορείτε να βοηθηθείτε και από την ιστοσελίδα

«Ευριπίδη Ελένη».





http://euripideseleni.blogspot.gr/

http://www.ntng.gr/

7. Να συγκρίνετε την ενδυματολογική εμφάνιση του χορού με βάση τις

φωτογραφίες που συγκεντρώσατε:

o Σε ποιες φωτογραφίες τα κοστούμια του χορού έχουν κλασική γραμμή

και σε ποιες πιο σύγχρονη/μοντέρνα;

o Σε ποιες είναι απέριττα και λιτά και σε ποιες υπάρχει το στοιχείο της

υπερβολής;

o Ποια ενδυμασία του χορού προτιμάτε εσείς και γιατί;

8. Αναζητήστε ακόμα πιο σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις της ευριπίδειας

«Ελένης» στο διαδίκτυο και συγκεντρώστε φωτογραφίες του Χορού (μία

φωτογραφία κάθε φορά). Γράψτε λεζάντα με τη χρονολογία του έργου, τα

ονόματα του σκηνοθέτη και του ενδυματολόγου και αποθηκεύστε τις στο

φάκελο με το όνομα «Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ «ΕΛΕΝΗΣ» ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ

ΕΠΟΧΗ».

Ενδεικτικά, μπορείτε να επισκεφθείτε το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, το

Θέατρο Κνωσός, το Θέατρο Θυμέλη της Έλλης Βοζικιάδου ή και το ΔΗΠΕΘΕ

Καλαμάτας Αγρινίου.

9. Δημιουργείστε μία παρουσίαση διαφανειών στο Power Point με τις

πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό που συγκεντρώσατε προηγουμένως ή

φτιάξτε μια δική σας ταινία χρησιμοποιώντας το Movie Maker ή ό,τι μπορείτε

εσείς οι ίδιοι να φανταστείτε (συνδυασμός κειμένου, εικόνας, ήχου, βίντεο).

10. Υποθέστε ότι αναλαμβάνετε ως ενδυματολόγοι να ντύσετε τον Χορό για μια

σύγχρονη θεατρική παράσταση της «Ελένης». Περιγράψτε πώς θα ντύσετε

τις γυναίκες, λαμβάνοντας υπόψη σας την κοινωνική θέση και την

ψυχολογική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Αν μπορείτε, σχεδιάστε τα

κοστούμια.





http://www.thymelitheater.com/

http://www.theatroknossos.gr/#/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE-01-00/




διορθώσεις και στη συνέχεια αναρτήστε την στο ιστολόγιο της τάξης.

12. Η αποστολή σας ολοκληρώθηκε. Καιρός ν’ απολαύσετε Θέατρο!

Παρακολουθήστε το Α΄ Στάσιμο από τον χορό του ΚΘΒΕ το 2008 και trailer από

τις παραστάσεις της «Ελένης» στο Θέατρο Κνωσός και στο Θέατρο Θυμέλη,

στα οποία φαίνεται και η κίνηση του χορού.







5ο Φύλλο Εργασίας - Μουσικοί.

O Αριστοτέλης, στο έργο του «Περὶ Ποιητικής» δίνει τον εξής ορισμό της

τραγωδίας: «Ἔστιν οὖν τραγῳδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος

ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδῶν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι'

ἀπαγγελίας, δι' ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν».

Τι σημαίνουν η φράση «ἡδυσμένῳ λόγῳ» και η λέξη «μέλος»;

Ο συνθέτης που αναλαμβάνει τη μουσική επένδυση μιας τραγωδίας πειραματίζεται με

ποικίλα εκφραστικά μέσα, προκειμένου να τη συνταιριάξει με το ήθος και το ύφος

της σκηνοθεσίας της.

Η αποστολή σας είναι να συγκεντρώσετε πληροφορίες για τη μουσική των

αρχαίων Ελλήνων και να αξιολογήσετε τη μουσική επένδυση των χορικών σε

διαφορετικές θεατρικές παραστάσεις της «Ελένης».

1. Επισκεφθείτε την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Περσέα [Ακολουθήστε τα εξής

βήματα: Συλλογές/Κείμενα → Τέχνη και Αρχαιολογία Browser Artifact →

Βάζο → αναζήτηση: Λέξη-Κλειδί → Δράσεις → παίζοντας] βρείτε

παραστάσεις με μουσικά όργανα σε αγγεία της αρχαιότητας, επιλέξτε μία

εικόνα για κάθε όργανο και γράψτε μία λεζάντα με την ονομασία του.

Αποθηκεύστε τις σε ένα φάκελο με το όνομα «ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΩΝ

ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ».

2. Αναζητείστε στο διαδίκτυο πληροφορίες για το καθένα από αυτά και

καταγράψτε τις. Tώρα, ακούστε και τους ήχους τους στην ιστοσελίδα

«Τέρπανδρος», Κυπριακή Ορχήστρα Αρχαίων Ελληνικών Μουσικών

Οργάνων.

3. Αναζητήστε στο Ψηφιοποιημένο αρχείο του Εθνικού Θεάτρου [Παραστάσεις

→ Ε → Οπτικοακουστικό Υλικό → Δημοσιεύματα] την παράσταση της

«Ελένης» στο θέατρο Επιδαύρου το 1977 σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού






http://terpandros.com/index.php?option=com_zoo&view=frontpage&Itemid=5&lang=el

http://translate.google.gr/translate?hl=el&sl=en&u=http://www.perseus.tufts.edu/&prev=/search%3Fq%3D%25CE%25B2%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25B9%25CE%25BF%25CE%25B8%25CE%25AE%25CE%25BA%25CE%25B7%2B%25CF%2580%25CE%25B5%25CF%2581%25CF%2583%25CE%25AD%25CE%25B1%25CF%2582%26biw%3D1366%26bih%3D570

και διαβάστε τη συνέντευξη του συνθέτη Ιάννη Ξενάκη για τη μουσική της

ομώνυμης παράστασης στην εφημερίδα «Τα Νέα» (16/7/1977).

Ποιες δυσκολίες αντιμετωπίζουν οι συντελεστές της παράστασης, και ιδίως οι

μουσικοσυνθέτες, στην προσπάθειά τους να αναστηλώσουν την αρχαία τραγωδία

επί σκηνής; Ποιες επιλογές δηλώνει ότι έκανε ο ίδιος για την απόδοση των

χορικών και γιατί; Βρείτε πληροφορίες για τον συνθέτη και μία φωτογραφία του

και γράψτε ένα σύντομο βιογραφικό του.

4. Ακούστε το Α΄ Στάσιμο από ηχητικό ντοκουμέντο της εποχής (0:25:42-

0:30:60).

5. Μεταβείτε στο Αρχείο του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος [Αρχείο →

Ψηφιακή Βιβλιοθήκη → Αρχεία Ήχου], αναζητήστε την παράσταση της

«Ελένης» το 1982 και ακούστε Δείγματα από τη μουσική επένδυση του

έργου - και ιδιαίτερα το Χορικό του πολέμου {track 11, 29΄΄}. Βρείτε

πληροφορίες για τον συνθέτη και μία φωτογραφία του και γράψτε ένα

σύντομο βιογραφικό του.

Ενδεικτικά μπορείτε να επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες: Βιογραφία και έργα του

μουσικού Γιώργου Κουρουπού.

6. Αναζητήστε την παράσταση της «Ελένης» το 2008 του ΚΘΒΕ και ακούστε

τη μουσική του Α΄ Στάσιμου.

7. Βρείτε πληροφορίες για τον συνθέτη και μία φωτογραφία του και γράψτε ένα

σύντομο βιογραφικό του.

Ενδεικτικά, μπορείτε να να διαβάσετε και το άρθρο: «Η «Ελένη» ως θεατρικό

στοίχημα» της Γιάννας Τσόκου στην εφημερίδα «Αγγελιοφόρος» (25/01/2009).





http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225&mode=19&item=35185

http://www.ntng.gr/Default.aspx?lang=el-GR&page=2&production=6225&mode=19&item=35185


http://melodisia.mmb.org.gr/GreekMusic/list.asp?c=236

http://composers.musicportal.gr/?c=kouroupos

http://www.ntng.gr/

https://www.youtube.com/watch?v=neF6EfZKBLU

Ιδιαίτερα αξιόλογη είναι η συνεισφορά του

καλλιτεχνικού Διευθυντή του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ

Καλαμάτας, Νίκου Ξανθούλη, ο οποίος ερευνά με

πάθος την αρχαία ελληνική μουσική και

ανακατασκευάζει αρχαία μουσικά όργανα.

Παράλληλα, έχει αναλάβει τη μουσική επένδυση των θεατρικών παραστάσεων

της «Ελένης» στο Θέατρο Κνωσός σε σκηνοθεσία Λάμπρου Τσάγκα, καθώς και

την ομώνυμη παράσταση από τα ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας και Αγρινίου σε

σκηνοθεσία του Βασίλη Νικολαΐδη (2013).

8. Διαβάστε τη συνέντευξή του στο Γρηγόρη Χαλιακόπουλο και γράψτε ένα

σύντομο κείμενο με τις απόψεις του για τον ρόλο της μουσικής στο θέατρο

και τα όργανα που χρησιμοποίησε για να συνταιριάξει τη μουσική με το ύφος

και το ήθος της σκηνοθεσίας. Τέλος, αποθηκεύστε μια φωτογραφία του.

9. Ακούστε δείγματα της μουσικής του στις παρακάτω ιστοσελίδες:

o Ευριπίδου «Ελένη» , θέατρο Κνωσός (2009).

o Ευριπίδη «Ελένη» , ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Καλαμάτας (2013).

Ποιες από τις μουσικές αποδόσεις που ακούσατε σας άρεσε περισσότερο και

γιατί;

10. Δημιουργήστε μία παρουσίαση διαφανειών στο PowerPoint αξιοποιώντας το

πληροφοριακό και οπτικό υλικό που συγκεντρώσατε προηγουμένως.

Εναλλακτικά, μπορείτε να εμπλουτίσετε τα κείμενά σας με φωτογραφίες.

11. Υποθέστε ότι αναλαμβάνετε τη μουσική επένδυση μιας σύγχρονης θεατρικής

παράστασης της «Ελένης». Τι είδος μουσικής θα επιλέγατε για το Α΄

Στάσιμο; Μπορείτε να επιλέξετε ελεύθερα είτε αρχαία ελληνική μουσική ή

κάποιο σύγχρονο/ μοντέρνο μουσικό κομμάτι, αφού λάβετε υπόψη σας και το

κοινό στο οποίο απευθύνεστε.







http://www.culturenow.gr/22469/nikos-ksanthoylhs-h-elenh-twn-dyo-dhpethe



διορθώσεις και τέλος αναρτήστε την στο ιστολόγιο της τάξης.





Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

H εκπαιδευτικός που εφάρμοσε το συγκεκριμένο σενάριο παράκαμψε τις

δραστηριότητες που προτείνονταν για τη Γ΄ Φάση στο αρχικό σενάριο, επειδή

επιθυμούσε τη συντόμευσή του λόγω της χρονικής πίεσης.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Οι μαθητές, μολονότι αντιμετώπιζαν τεχνικές δυσκολίες κατά την πλοήγησή τους στο

διαδίκτυο, εξαιτίας των απαρχαιωμένων Η/Υ που υπάρχουν στο εργαστήριο

πληροφορικής, έδειχναν ευχαριστημένοι κατά την εφαρμογή του σεναρίου,

συνεργάζονταν άψογα μεταξύ τους και επιμελούνταν με ζήλο τις παρουσιάσεις τους,

καθώς τους είχε ανακοινωθεί ότι θα παρουσιαστούν στην εκδήλωση της σχολικής

μονάδας κατά τη λήξη του διδακτικού έτους. Όπως διαπίστωσε η διδάσκουσα,

αρκετά παιδιά αντιμετώπιζαν δυσκολίες στη χρήση του κειμενογράφου, ενώ σχεδόν

όλα αγνοούσαν τη λειτουργία των λογισμικών PowerPoint και Movie Maker. Έτσι,

αφιέρωσε μία διδακτική ώρα για την παρουσίαση του σκοπού χρήσης και του τρόπου

λειτουργίας τους και οι μαθητές εξοικειώθηκαν σημαντικά δημιουργώντας

εξαιρετικές παρουσιάσεις διαφανειών.

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αυδή. Α. & Μ. Χατζηγεωργίου. 2007. Η τέχνη του δράματος στην εκπαίδευση. 48

προτάσεις για εργαστήρια θεατρικής αγωγής. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Βακαλούδη, Α. 2003. Διδάσκοντας και Μαθαίνοντας με τις Νέες Τεχνολογίες. Θεωρία

και Πράξη. Αθήνα: Πατάκης.

Βαρδή, Ε. 2008. Η μέθοδος προσέγγισης της αττικής τραγωδίας από τον ακαδημαϊκό-

σκηνοθέτη Σπ. Α. Ευαγγελάτο όπως προκύπτει από τη μελέτη τεσσάρων

παραγωγών του (Βάκχες, 14-15 Αυγούστου 1993, Ίων 16-17 Αυγούστου 1996,





Ιφιγένεια εν Ταύροις, 18-19 Ιουλίου 1997, Ελένη, 23-24 Ιουλίου 1999) για το

Αμφι-Θέατρο και σε σχέση με την κριτική υποδοχή τους. Διπλωματική Εργασία,

Πανεπιστήμιο Πατρών. Πάτρα.

nemertes . lis . upatras . gr / jspui / bitstream /10889/2242/3/ Nimertis _ Vardi . pdf

Kalantzis M. & B. Cope. 2008. Νέα Μάθηση. Μετασχηματιστικοί Σχεδιασμοί για την

Παιδαγωγική και την Αξιολόγηση.

http :// neamathisi . com / learning - by - design / [28/05/2014]

Κολίτση, Φ. 2011-2012. Πλαίσιο σχεδιασμού και αναφοράς σεναρίου στο σχολείο.

Σύγκριση τεσσάρων θεατρικών παραστάσεων της Ελένης του Ευριπίδη, με αφορμή

τη 2η Σκηνή του Προλόγου: ‘Ελένη & Τεύκρος’ (στ. 83-191). ΠΑΚΕ Κεντρικής &

Δυτικής Μακεδονίας.

http://bepip-pakeep.cti.gr/mahara/view/view.php?id=3537

[28/05/2014]

Κουτσογιάννης, Δ. Ακριτίδου, Μ. & Σ. Αντωνοπούλου. 2010. « Διαδραστικά

συστήματα διδασκαλίας. Η αξιοποίησή τους στα φιλολογικά μαθήματα». Στο

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση και την εφαρμογή των ΤΠΕ στη

διδακτική πράξη. Επιμορφωτικό Υλικό για την Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών

στα ΚΣΕ. Κλάδος ΠΕ 02. Πάτρα: ΕΑΙΤΥ.

http://blogs.sch.gr/polharit/files/2011/11/diadrastikoipe02final-100913082431-phpapp01.pdf

[28/05/2014]

Κουτσογιάννης, Δ. & Μ. Παυλίδου. 2012. Μελέτη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη

και την εφαρμογή σεναρίων στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: για διαθεματικές

δραστηριότητες στο πλαίσιο της ζώνης φιλολογικών μαθημάτων και με άλλα

γνωστικά αντικείμενα, για ημιτυπικές και άτυπες σχολικές πρακτικές, με







http://bepip-pakeep.cti.gr/mahara/view/view.php?id=3537

http://neamathisi.com/learning-by-design/

http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/2242/3/Nimertis_Vardi.pdf

διαδραστικούς πίνακες και φορητούς υπολογιστές. Θεσσαλονίκη: Κέντρο

Ελληνικής Γλώσσας.

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/melete_gia_ta_diathematika_senaria_koutsogiannes-paulidou.pdf

[28/05/2014]

Lesky, A. 1988. Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας. Μτφρ. Α. Γ.

Τσοπανάκης. 5η έκδοση αναθεωρημένη. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Κυριακίδη.

Ματσαγγούρας, Η. 2008. Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα:

Γρηγόρης.

Bigge,M. L. & S. S. Shermis. 2009. Θεωρίες Μάθησης για Εκπαιδευτικούς. Μτφρ.

Αρβανίτης Φοίβος. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.

Murray, G. 1974. Ο Ευριπίδης και η εποχή του. Μτφρ. Κ. Ν. Παπανικολάου Αθήνα:

Εκδόσεις Εστία.

Μυρογιάννη, Έ. & Δ. Μαυροσκούφης (επιμ.) 2004. Φιλόλογοι στον υπολογιστή. Μια

επιμόρφωση, δεκαπέντε διδακτικές προτάσεις και εννενήντα εννέα φύλλα εργασίας.

Αθήνα: Καλειδοσκόπιο.

Νικολακάκης, Η. 1993. Η ιδέα περί Θεού στις τραγωδίες του Ευριπίδη. Συμβολή στη

μελέτη της αρχαίας ελληνικής θρησκείας. Θεσσαλονίκη: εκδόσεις Κυρομάνος.

Πόλκας, Λ. & Κ. Τουλούμης. 2012. Μελέτη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη, και την

εφαρμογή σεναρίων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για τη διδασκαλία της

αρχαίας ελληνικής γλώσσας και γραμματείας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, 18-

22. Θεσσαλονίκη: ΚΕΓ.







http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/

3.1.3ancient_greek_polkas-touloumis_0.pdf [28/05/2014]

Romilly de, J. 1996. Αρχαία Ελληνική τραγωδία στο πέρασμα του χρόνου. Μτφρ.

Αθηνά-Μπάμπη Αθανασίου, Κατερίνα Μηλιαρέση. Αθήνα: Το Άστυ.

Σηφάκης Μ. Γρηγόρης. 2011. «Μέτρο, Μέλος, Όψεις: Η σημασία τους για τη

σκηνική ερμηνεία της τραγωδίας.» Λογεῖον τ.1 2011.

http :// www . logeion . upatras . gr / images / SIFAKIS _ Logeion _ fin _ COLOUR _2. pdf

[28/05/2014]

Taplin, O. 2003. Η αρχαία ελληνική τραγωδία σε σκηνική παρουσίαση. Μτφρ. Β. Δ.

Ασημομύτης. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαδήμας.

Τραυλού, Π. 2008. «Ελένη του Ευριπίδη». Critique Ηλεκτρονικό περιοδικό για την

Τέχνη και τα Γράμματα, σελ. 138.

http://www.critique.gr/index.php?&page=article&id=1090 [28/05/2014]

Φουντοπούλου, Μ.-Ζ. 2011. Αρχαία Ελληνικά: Θεωρητικό Κείμενο και Σενάριο-

Σχέδιο Διδασκαλίας.

http://users.sch.gr/basilal/pe02.pdf [28/05/2014]

Χουρμουζιάδης, Ν. 1991. Όροι και μετασχηματισμοί στην αρχαία ελληνική τραγωδία.

Αθήνα: Εκδόσεις Γνώση.

Χουρμουζιάδης Χ. Νίκος. 1998. Περί Χορού. Για το ομαδικό στοιχείο του αρχαίου

δράματος. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.

Vygotsky, L. 2008. Γλώσσα και Σκέψη. Μτφρ. Μ. & Α. Ρόδη. Αθήνα: Γνώση.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

-





http://users.sch.gr/basilal/pe02.pdf%20

http://www.critique.gr/index.php?&page=article&id=1090

http://www.logeion.upatras.gr/images/SIFAKIS_Logeion_fin_COLOUR_2.pdf

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3ancient_greek_polkas-touloumis_0.pdf

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3ancient_greek_polkas-touloumis_0.pdf

greek-language.grproteas.greek-language.gr/files/document/arxeia... · web viewΜουσικά...

Documents