health research translation: state of the art review and case studies

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการศกษาองคความรดานการแปรผลการศกษาวจยสขภาพ

ไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ

(Review and Synthesis of Health Research Translation: Concept and its Application)

Health Research Translation: State-of-the-Art, Case Studies, and Its Application

ภทรวณย วรธนารตน ธระวฒน วรธนารตน

ธระ วรธนารตน

ส น บ ส น น โ ด ย ส ถ า บ น ว จ ย ร ะ บ บ ส า ธ า ร ณ ส ข

องคความร กรณศกษาดานการแปรผล การศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตระดบ

นโยบายสาธารณะ และการประยกตใช

1 | P a g e

องคความร กรณศกษาดานการแปรผล

การศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบต

ระดบนโยบายสาธารณะ และการประยกตใช

โดย : ภทรวณย วรธนารตน , ธระวฒน วรธนารตน , ธระ วรธนารตน

ISBN : 978-974-7533-26-2 พมพครงท 1 : 2555 จดพมพและเผยแพรโดย : ธระ วรธนารตน

ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย โทรศพท : 0-2252-7864 โทรสาร : 0-2256-4292 เวบไซด : http://www.facebook.com/thiraw E-mail : [email protected] สนบสนนโดย : สถาบนวจยระบบสาธารณสข จดจาหนายโดย : ธระ วรธนารตน

ภาควชาเวชศาสตรปองกนและสงคม คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ราคา 200 บาท

2 | P a g e

คานา

หนงสอเลมนเปนผลตผลตอยอดจากโครงการศกษาองคความรดานการแปรผลการศกษา วจยสขภาพไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะทไดรบทนสนบสนนจากสถาบนวจยระบบ

สาธารณสข โดยหวงจะทาการทบทวนองคความรเกยวกบการนาขอมล/องคความร/ผลการศกษาวจยไปตอยอดสการปฏบตเชงนโยบาย ทางคณะผ นพนธไดทาการศกษาโดยอาศยการทบทวนวรรณกรรม เชงทฤษฎทเกยวของกบหวขอดงกลาว รวมกบการคดเลอกกรณศกษาในประเทศไทย และตางประเทศ ทแสดงใหเหนความสาเรจในการแปรความรสการปฏบตในรปแบบนโยบายสาธารณะ โดยกรณศกษาตางๆ มทงกรณทดาเนนการในระดบประเทศ และในระดบโลก จากการทบทวนกรณศกษาตางๆ ทางคณะผ นพนธไดดาเนนการวเคราะหและสงเคราะหกรอบแนวคดทอาศยปจจยแหงความสาเรจ

จากกรณศกษาทม โดยหวงจะใหผอานสามารถนาไปประยกตใชในทางปฏบตตามบรบท ของตนเองไดในอนาคต

สดทายน คณะผ นพนธขอขอบคณ นพ.พงษพสทธ จงอดมสข ผ อานวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข และทพ.จเร วชาไทย ผจดการงานวจย สถาบนวจยระบบสาธารณสข ทกรณาใหโอกาสใน

การดาเนนโครงการวจยน รวมถงคาแนะนาทเปนประโยชนตอการพฒนาโครงการวจยตงแตเรมกระบวนการวจยจนเสรจสมบรณ

ผศ.ดร.พญ.ภทรวณย วรธนารตน

ธระวฒน วรธนารตน

นพ.ธระ วรธนารตน

14 กมภาพนธ 2555

ขอขอบคขอขอบใจ

ดาเน

คณคณพอคณจนองคน (เดกนนงานวจยจน

กตตกร

ณแมทไดกรณกชายธระวฒนนลลวง และให

รรมประกาศ

ณาถายทอดแน วรธนารตนหคาแนะนาใ

ศ

แนวคด และปน) ทสละเวลาในการจดทาห

ประสบการณใอนมคาใหพอหนาปกหนงสอ

3 | P a

ใหแกพวกเราอแมไดสามารอ

a g e

า รถ

4 | P a g e

สารบญ หวขอ หนา

ความสาคญของการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบต 5 รปแบบการสรางนโยบาย 7 รปแบบการใชงานวจย 9 การนาผลการศกษาวจยไปสการวางนโยบายโดยอางองหลกฐานเชงประจกษ 11 ลกษณะของผผลตผลงานวจย 17 ลกษณะของผกาหนดนโยบาย 18 แนวทางการแกปญหาเพอปดชองวางระหวางผผลตผลงานวจยและผใชงานวจย 19 แนวทางสาหรบผผลตผลงานวจยในการผลตผลงานวจยเพอใหสามารถนาไปใชจรง 21 ปจจยเกอหนนใหเกดการใชผลงานวจย 22 กลยทธทจะทาใหผผลตผลงานวจยสามารถตอบสนองความตองการของผใชผลงานวจยหรอผกาหนดนโยบาย

23

กรณศกษา 24

บทวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางกรณศกษา 60 สกดองคความรสนโยบาย 65 ดชน 68

5 | P a g e

องคความรและกรณศกษาดานการแปรผลการศกษาวจยสขภาพ ไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ

(Health Research Translation: Concept and its Application) ความสาคญของการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบต :

กระแสโลกาภวตนในรอบสองทศวรรษทผานมากอใหเกดผลกระทบตอการพฒนาของสงคมโลกอยางหลกเลยงไมได ดงจะเหนไดจากการเปลยนแปลงของระบบตางๆ ในประเทศ ทงดานเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และเทคโนโลย รวมไปถงระบบสาธารณสข แตละประเทศไดมการเนนการลงทนเพอเพมศกยภาพในการแขงขนของตนเอง เชน การเพมการศกษาวจยเพอใหไดผลการวจยทสามารถนาไปตอยอดในเชงพาณชย ในขณะเดยวกนกมแนวคดทจะหาทางขยายผลไปสการปฏบตผานกลไกการพฒนาในระดบนโยบายทงในระดบประเทศ ระดบภมภาค และระดบโลก เพอใหตอบสนองตอความตองการของประชาชน และประชาคมโลกไปพรอมกน

เปนทนาสงเกตวาการลงทนในการศกษาวจยดานสขภาพตงแตอดตจนถงปจจบน มความหลากหลาย ผลผลตและผลลพธทไดจากงานวจยตางๆ นน บางกไดรบการรวบรวมในระดบสถาบน ณ แหลงทน สถาบนการศกษา หรอทอนๆ อยางกระจดกระจาย และไมสามารถนามาใชประโยชนไดอยางเตมทหรอทนเหตการณ จนกระทงเมอเรวๆ นไดมการรเรมของแหลงทนตางๆ ในการเกบรวบรวมฐานขอมลการศกษาวจยเขาดวยกน 1 อยางไรกตามคงตองใชเวลาในการพฒนาและบรณาการฐานขอมลเหลานนเขาดวยกนอยางสมบรณ ในขณะเดยวกน ชองวางของการแปรองคความรทไดจากการศกษาวจยสการปฏบตระดบสาธารณะนน ยงคงเปนคาถามสาคญของประเทศ และสงคมโลก 2 เพอจะไขขอของใจทวา เหตใดผลงานศกษาวจยบางชนจงสามารถนาไปตอยอดปฏบตในระดบสาธารณะ ทงระดบประเทศ ระดบภมภาค และระดบโลกได แตผลงานศกษาวจยอกจานวนมากททาเสรจแลวกไดรบการเปรยบเปรยวาถกนาไปแขวนไวบนหง ซงบางสวนคงเปนเหตผลในเชงคณภาพของผลงาน แตบางสวนทมคณภาพดแตยงไมไดรบการนาไปปฏบตไดอยางแทจรง

1 http://nstda.or.th/index.php/news/1483-thai‐research‐center Accessed on 2nd November 2010

2 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/bookshelf/br.fcgi?book=nap12558&part=conclusion Accessed on 2nd

November 2010

6 | P a g e

โครงการศกษาองคความรและกรณศกษาดานการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ จงไดรบการพฒนาขน เพอทาการเปรยบเทยบบทเรยนในระดบประเทศ และระดบนานาชาต โดยหวงใหผลผลตจากการศกษานเปนองคความรและทาหนาทเปนหนงในเครองมอทจะชวยใหเกดความเขาใจและนาไปสการพฒนานโยบายสาธารณะดานสขภาพทมประสทธภาพ มความเหมาะสมและทนเหตการณไดในอนาคต

ค.ศ. 200Making นโยบายแบบไดแ

1.

2.

3 Hanney

assessme

ร

ในทางปฏบต02 Hanney โดยทาสาธารณะ แก Rational m

จดการกบปญ

Incrementa

ยอดใหดยงข

ชวยในการส

สนใจของผ ท

ไดสวนเสยภ

y et al. The ut

ent. Health Re

รปแบบการ

ตแลว รปแบและคณะ3 ไดาการวเคราะหและไดนาเสน

model :

ญหาหรอตอบ

alists mode

ขน โดยอาศยห

รางหรอตดสน

ทเกยวของ คณ

ายในองคกร

ilisation of he

esearch Policy

รสรางนโย

บบในการสราดทาการศกษหปจจยทมผลนอผลสรปวา

เปนรป

ตองการ

เพอหาแ

จากวธก

บสนองตอโจท

el :

เ

ช

ม

น

หลายปจจยท

นใจเชงนโยบ

ณคาของนโยบ

และความคา

ealth research

y and Systems

บาย (Polic

างนโยบายมรษาเรอง The Uลตอการนาผลดวยเรองรปแ

แบบทผ กาหน

รแกไข จากนน

แนวทางแกปญ

การแกปญหา

ทยทตงไวตอน

ปนรปแบบท

ชดเจน แตการ

มาชวยในการ

นโยบายทมอย

ทมาเกยวของ

บาย เชน คณล

บายตอผ มสว

าดหวงสวนบ

in policy‐mak

s 2002;1:2.

cy making

รปแบบในการUtilisation ofลการศกษาวจแบบการสราง

นดนโยบายเป

นจดใหมการ

ญหาทเปนไป

าแตละวธ แล

นตน

ผ กาหนดนโย

รสรางนโยบา

กาหนดนโยบ

ยเดมในระบบ

งเกอหนนแบบ

ลกษณะของอ

วนไดสวนเสย

คคล

king: concepts

models)

รดาเนนการหf Health Resจยไปใชในกรนโยบายเหลา

ปนผตงโจทยห

รทบทวนขอมล

ปไดทงหมด ร

ะเลอกวธทดท

ยบายไมไดกา

ยและการใชอ

บายนน อาศย

บนนๆ และทา

บปะตดปะตอ

องคความรตา

ย ลกษณะตาแ

s, examples a

7 | P a

หลากหลาย search in Pระบวนการกาานน ทงหม

หรอปญหาท

ลทมอยในระ

วมทงผลกระ

ทสดในการ

หนดเปาหมา

องคความรเพ

ยการตอยอดจ

าการพฒนาต

อหรอตอยอด

างๆ ทมอย ค

แหนงของผ ม

nd methods o

a g e

ในปolicy าหนดด 4

บบ

ะทบ

ายท

พอ

จาก

ตอ

เพอ

วาม

สวน

of

3.

4.

วตถประปฏบต โอนๆ

Network m

Garbage c

อยางไรกด ขะสงคแอบแฝงโดยพบวาในช

model :

can model:

ขนตอนการนง นโยบายทชวตจรงนน ข

:

าองคความรสทเตรยมการไวขนตอนการดา

เปนรปแบ

ระหวางก

เชน กลมน

ประสทธภ

ใชร

ไมเป

สการปฏบตแวแลวและวธกาเนนการสวน

บบทมการเรม

ลมผ กาหนดน

นกวชาการหร

ภาพในการสร

รปแบบททาก

ปนระบบ ไมม

และการตดสนการดาเนนกานมากจะใชวธ

ตนดวยการห

นโยบายและบ

รอนกวจย เพ

รางและตดสน

ารตดสนใจส

มขนตอนทชด

นใจนาผลการรถอเปนตวแปธ Rational m

8 | P a

หากลวธเชอม

บคคลภายนอ

พอเพม

นใจเชงนโยบ

รางนโยบายอ

ดเจน

รวจยไปใชแมปรทสาคญใน

model มากกว

a g e

มโยง

อก

าย

อยาง

มจะมนทางวาวธ

แนวทางสาธารณ

1.

2.

4 Weiss C

รป

รปแบบการใทเปนประโยช

ณะ รปแบบการใ Knowledge

Problem-s

CH. The many

ปแบบการใ

ใชงานวจยไดรชนตอการนา

ใชงานวจยมท

e-driven/Cl

solving/Poli

y meanings of

ใชงานวจย

รบการทบทวผลการวจยด

ทฤษฎกลาวถง

lassic/Puris

cy-driven/E

research utili

(Research

นโดย Weissาน social

งดงน

st model :

การท

ปฏบ

Engineerin

ผใชผล

เปนผด

zation. Public

h utilization

s และคณะ science

ทาวจยกอให

บต (ภาคบงคบ

g model :

ลงานวจยเปน

ดาเนนการวจ

c Administratio

n models)

ในปค.ศ.197ไปใชในกา

เกดองคความ

บ)

นผ กาหนดปญ

ยเพอประเมน

on Review 19

9 | P a

794 เขาไดนาเารกาหนดนโย

มรทนาไปสกา

ญหาใหนกวจ

นและหาวธแก

79;39(5):426‐

a g e

เสนอยบาย

าร

ย

กไข

‐31.

3.

4.

5.

Interactive

Enlightenm

Political m

e/Social inte

ment/Perco

model :

eraction m

olation/Lime

เปนการน

model :

เปนกา

ผลงาน

ตองกา

estone mo

เปนรปแบบ

สามารถใชผ

นาผลการศก

รประสานกน

นวจยเพอแลก

รของทงสองฝ

odel :

บทเสาะหาวธก

ผลการวจย

ษามาเปนเค

นระหวางนกว

เปลยนทศนค

ฝาย

การทหลากห

รองมอในการ

10 | P a

จยและผใช

คตและความ

หลายเพอให

รกาหนดนโยบ

a g e

บาย

การ

ผลการวคณะ 5

นโยบายการสมภมปจจยทปจจยทเ

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

นกวจยแ

เหมาะส

(11 จาก

5 Innvae

systemat

รนาผลการ

โดยปกตแลวจยไปใช (fac ไดทาการศกวาสามารถทภาษณผ กาหนทเออและปจจเออตอการนา การตดตอระ

ผลการวจยม


ผลการวจยย

นโยบาย


ชมชนหรอผใ


ปจจยทเออตและผกาหน

สม (13 จาก 2 24 การศกษ

r S, Vist G, Tro

tic review. J H

รศกษาวจยไ(E

ว การนาผลงcilitating facกษาทบทวนอางานรวมกนนดนโยบายทงจยทเปนอปสาผลการวจยไป

ะหวางนกวจย

มความสอดคล

มขอสรปและค

ยนยนและสนบ

มคณภาพด

ใชมความตอง

มขอมลทมประ

ตอการนาผลวดนโยบาย 24 การศกษาษา)

ommald M, et

ealth Serv Re

ไปสการวาvidence-ba

งานวจยไปสนctor) และปจอยางมระบบ นไดหรอไม โดงหมด 2,041รรคตอการนปใชประกอบ

ยและผ กาหนด

ลอง (Releva

คาแนะนาทช

บสนนนโยบา

งการผลงานว

ะสทธภาพ

วจยไปใช ท(13 จาก า) รองล

t al. Health po

s Policy 2002;

างนโยบายโased Policy

นโยบายสาธาจจยทเปนอป

(systematiดยทาการรวบ ราย เกยวกบาผลวจยสนโบดวย

ดนโยบายเปน

ance) และตร

ดเจน

ายทมอยแลวห

วจย

ทไดรบการกล24 การศกษงมาไดแก ผ

olicy makers’ p

;7:239‐44.

โดยอางองy Making)

ารณะไดนนมสรรค (frictioc review) บรวมการศกษบทศนคตของยบายสาธารณ

นการสวนตว

รงเงอนเวลาท

หรอตรงกบค

าวถงมากทสษา) ความส

ผลการวจยสน

perceptions of

หลกฐานเช

มกจะมทงปจจon/obstacleเกยวกบนก

ษาทงหมด 2งการนาผลกาณะจานวนมา

ทเหมาะสม (T

วามสนใจขอ

สด คอ กา

สอดคลอง

นบสนนแนว

f their use of

11 | P a

ชงประจกษ

จยทเออตอกา) Innvaer วจยและผ กา24 การศกษารวจยไปใช พากมาย

Timeliness)

งผ กาหนด

ารตดตอระห

และเงอนเววนโยบายทม

evidence: a

a g e

ษ

ารนาและ

าหนดษาทมพบวาโดย

หวาง

วลาท

มอย

กาหนดนผลการวสอดคลออยแลว

การนาผผลตผลง

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

6 Nutley

Available2010.

นอกจากน นโยบายและกจยไปใชมควอง ตรงกบเง อยางไรกด Nลการวจยไปใงานวจยทมคณ ผ กาหนดนโย

ผ เชยวชาญแ

ผ รวมวจยเปน


ผลการวจยน

ผลกดนใหขอ

จดใหมการส

จดสงผลการ

ภายนอกไดป

เผยแพรขอม

กระตนใหเกด

สถต นกเศรษ

มการจดสรร

จดเจาหนาท

เชอมโยงแผน

สรรหานกวจ

ผกอบรมใหเจ

S, Davies H, W

e online at htt

Nutley และการปฏบต ามสอดคลองอนเวลาทเหม

Nutley และคใช ทงดานนณภาพดงน

ยบายมความ

และใชปฏบตไ

นผ รวมผลตห

มขอมลทสามา

นาไปสการปฏ

อมลเชงประจ

สนบสนนดาน

รวเคราะหของ

ประเมน

ลใหสาธารณ

ดความรวมม

ษฐศาสตร

ความรวมมอ

ตรวจสอบภา

นการวจยและ

ยจากภายนอ

จาหนาทใชห

Walter I. Evide

p://www.evid

ะคณะ 6 ไดโดยสกดบทเ งกบการศกษมาะสม และผ

ณะไดเสนอปนโยบาย ก

เชอวาหลกฐา

ไดจรง

หลกฐานขอมล

ารถนาไปสกา

ฏบตและสามา

จกษดานนโยบ

นหลกฐานเชงป

งรฐ เชน รปแ

ณชนไดรบรเพ

อระหวางผ ทอ

อระหวางผ กาห

ายในในกระบ

ะพฒนากบแผ

อกมารวมงาน

หลกฐานเชงป

ence based po

dencenetwork

ทาการศกษาเรยนจากประาของ Innvaeผลการวจยมข

ปจจยอนๆ เพารใชหลกฐาน

านจากการวจ

ลทนาเชอถอ

ารปฏบตอยา

ารถยกเลกกา

บายไดรบการ

ประจกษจาก

บบการคาดป

อใหเกดการผ

อยในกระบวน

หนดนโยบาย

บวนการกาหน

ผนการดาเนน

นในฐานะคคว

ระจกษ

olicy and pract

k.org/Docume

าประเดนการะเทศองกฤษ er และคณะ ขอสรปทสนบ

มเตมจากกานเชงประจกษ

จยเปนสงสาค

างจรงจง

ารปฏบตไดโด

รตพมพ

กหนวยงาน

ประมาณการใ

ผลกดนสนโยบ

นการผลตผล

ยและผตรวจส

นดนโยบายทก

นงานขององค

วามรวมมอม

tice: cross sec

ents/wp9b.pd

ใชหลกฐานเชพบวาปจจ

โดยพบวากาบสนนความค

รศกษาตางๆษและกระบวน

คญในการถวง

ดยไมเกดควา

ในอนาคต ให

บาย

ลงานวจย ไดแ

สอบภายใน

กระดบ

คกร

ากกวาเปนกา

ctors lessons f

df. Accessed o

12 | P a

ชงประจกษในยทมผลตอกาารวจยตองมคดหรอนโยบา

ๆ ทมนาจะมผนการทนาไปส

งดลกบ

ามเสยหาย

หกบผ เชยวชา

แก นกวจย น

ารจางงาน

from the UK.

n 2nd Novem

a g e

นการารนาความายทม

ผลตอสการ

าญ

ก

ber,

13 | P a g e

สาหรบปจจยทเปนอปสรรคตอการนาผลการวจยไปใช นอกจากจะเกดจากความลมเหลวของการดาเนนการวจยแลว Innvaer และคณะไดสรปปญหาดานความสมพนธและปญหาทางการเมองดงน

1. ขาดความสมพนธสวนบคคลระหวางผ กาหนดนโยบายกบนกวจย

2. ผลการวจยไมสอดคลองและมปญหาเรองเงอนเวลา

3. นกวจยและผ กาหนดนโยบายไมเชอใจซงกนและกน

4. ปญหาดานอานาจและงบประมาณ

5. ผลการวจยมคณภาพตา

6. ปญหาความมนคงทางการเมองหรอมการเปลยนขวทางการเมอง

ปจจยทเปนอปสรรคทสาคญไดแก การขาดการตดตอสอสารระหวางนกวจยและผ กาหนดนโยบาย (11 จาก 24 การศกษา) รองลงมาเปนผลการวจยไมสอดคลองและปญหาเรองเงอนเวลา (9 จาก 24 การศกษา) และการททงสองฝายไมเชอใจกน (8 จาก 24 การศกษา)

ในปค.ศ. 2004 Cable 7 ไดสรปปจจยทจากดความสามารถในการตดสนใจใชหลกฐานเชง

ประจกษเปน 5’S ไดแก speed, superficiality, spin, secrecy และ scientific ignorance เนองจาก ผ กาหนดนโยบายตองการการตดสนใจทรวดเรว รวบรด มความเปนสวนตว และไมชอบขอมลทางวทยาศาสตร ในขณะทในปค.ศ. 2004 Davies8 แสดงใหเหนวาการใหผ กาหนดนโยบายใชหลกฐาน เชงประจกษมากกวาการตดสนใจโดยใชความคดเหนเปนฐาน ทาใหเกดแรงกดดนและกนเวลานาน

นอกจากนยงแสดงปจจยทมผลตอการตดสนใจของผ กาหนดนโยบายซงไดแก หลกฐานเชง

ประจกษ ประสบการณ การตดสนใจ ทรพยากร คณคาของผลงาน ลกษณะนสยและวฒนธรรม นายหนาหรอกลมผ มอทธพล การปฏบตและความเปนไปได

7 Cable V. Evidence and UK politics. Available online at:

http://www.odi.org.uk/Rapid/Meetings/Evidence/Presentation_3/Cable.html Accessed on 2nd November, 2010. 8 Davies P. Is evidence‐based government possible? Available online at:

http://www.policyhub.gov.uk/home/jerryleelecture1202041.pdf Accessed on 2nd November 2010.

14 | P a g e

จากปญหาและอปสรรคดงกลาวไดมทฤษฎมากมายททาการอธบายชองวางระหวางผผลตผลงานวจยและผใชผลงานวจยวาเกดจากกลมเหลานมลกษณะอปนสยและการดาเนนงานทแตกตางกน มเปาประสงคตอตนเองและการแกปญหาระดบชาตทไมตรงกน ทาใหมปญหาความเขาใจในการสอสาร โดยทฤษฎนเรยกวา The Two Community theory โดย Caplan ในปค.ศ. 19799 ทฤษฎดงกลาวไดรบการตอยอดโดย Shonkoff ในปค.ศ. 200010 เปน The Three Culture theory เนองจากพบวามผใชผลงานวจยมความแตกตางกน โดยแบงเปนผ กาหนดนโยบาย และผปฏบต ซง Bogenschneider ในปค.ศ. 2006 11 ไดทาการขยายทฤษฎดงกลาวเปน Elaborated Multi-culture

theory ซงอธบายลกษณะของผผลตผลงานวจย ผ กาหนดนโยบายและผปฏบต ในดานขอมล การทางานและวธการเขยนผลงาน โดยนกวจยมกตงคาถาม สนใจรายละเอยดในหวขอทเฉพาะเจาะจง มกระบวนการทางานทระมดระวงและใชเวลานาน มวธการนาเสนอผลงานวจยเชงลก เตมไปดวยศพทเทคนค ในขณะทผ กาหนดนโยบายสนใจคาตอบทสงเสรมการกาหนดนโยบาย ชอบการทางานทรวดเรว ชอบวธการนาเสนอทกระชบเขาใจงาย สวนผปฏบตสนใจการตงคาถามเพอหาคาตอบ เนนกระบวนการดาเนนการทมความเปนไปไดสงและนาไปใชไดเหมาะกบกลมเปาหมาย ใชภาษาทงทาง เทคนคบางครงเพอสอสารกบทงนกวจยและผ กาหนดนโยบายเทคนคบางครงเพอสอสารกบทงนกวจย

9 Caplan N. The two‐communities theory and knowledge utilization. American Behavioural Scientist

1979;22(3):459‐70. 10

Shonkoff JP. Science, policy, and practice: Three cultures in search of a shared mission. Child

Development 2000;7(1):181‐7. 11

Bogenschneider K, Olson JR, Mills J, Linney KD. How can we connect research with state policymaking?

Lessons from the Wisconsin Family Impact Seminars. In K. Bogenschneider, Family policy matters: How policy making affects families and what professionals can do. 2nd ed, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. 2006:245‐76.

The Two Community Theory

The Three Culture Theory

Elaborated Multi‐culture

Theory

15 | P a g e

จากชองวางระหวางการผลตองคความรและการนาผลไปสการกาหนดนโยบายสาธารณะ ไดมความพยายามในการลดหรอแกไขปญหาดงกลาว ดงน

1. ตวแทนสงตอความร (Knowledge

brokerage) โดย Choi12 ไดเสนอวธการแปรสาร

ทไดจากการวจยใหเหมาะสมกบผใชผลงานโดย

มคนกลางทาหนาทน วธนมตวอยางของการ

ประสบความสาเรจ ไดแก The European Observatory on Health Systems and

Policies13, Milbank Memorial Fund14, Health Evidence Network by World Health

Organization15, Canadian Health Services Research Foundation16, Canandian

Institute of Health Research (CIHR)17, World Health Organization (WHO)18, Cochrane

Collaboration19, Centre for Knowledge transfer20, Canadian Coalition for Global

Health Research21 เปนตน

12

Choi BCK, Pang T, Lin V, Puska P, et al. Can scientists and policy makers work together? Evidence Based

Public Health Policy and Practice. J Epidemiol Community Health 2005;9:632‐7. 13

The European Observatory on Health Systems and Policies.

http://www.euro.who.int/observatory/toppage. Accessed on 2nd November, 2010. 14

Gibson M. Drug cost containment. Milbank Memorial Fund.

http://www.familiesusa.org/site/DocServer/01.23.04_Gibson.ppt?docID=2592 Accessed on 2nd November, 2010. 15

World Health Organisation. Regional Office for Europe. Health Evidence Network (HEN).

http://www.euro.who.int/HEN. Accessed on 2nd November, 2010. 16

Canadian Health Service Research Foundation http://www.chsrf.ca/home e.php Accessed on 2nd

November, 2010. 17

Canadian Institute of Health Research (CIHR) http://www.cihr‐irsc.gc.ca/ Accessed on 2nd November,

2010. 18

World Health Organization http://www.who.int/kms/en/ 19

The Cochrane Collaboration http://www.cochrane.org/index0.htm 20

Centre for Knowledge Transfer http://www.ckt.ca/ 21

Canadian Coalition for Global health Research http://www.ccghr.ca/

2.

นนมควานโยบาย

22

http:/

การทาการศ

government

ขอ

ความเชอมโยามซบซอน จานน เกดจากล

//www.defend

ศกษาวจยโด

t22)

อสรปของกา

ยงของการนาากการทบทวนลกษณะหรอค

dingscience.o

ดยองคกรรฐ

ารกาหนดนโ

าผลการศกษานวรรณกรรมคณสมบตขอ

rg/Scientists‐

ทกาหนดนโ

โยบายโดยใช

าไปใชในการพบวาชองวางผวจยทมคว

in‐Governme

โยบายเอง (D

ชหลกฐานเช

รวางแผนกาหงระหวางผผลวามแตกตางจ

nt‐Project.cfm

Doing the sc


หนดนโยบาย ลตผลงานวจจากผ กาหนด

m

16 | P a

cience withi

และปฏบตจรยกบผ กาหนดนโยบาย ดงน

a g e

n

รงดน

1.

2.

3.

4.

ผลตผลงาน

รอบคอบและ

ความเปนจรง

เกนไป

รายงานผลก


กาหนดโจทย


วจยในสาขา

ถดมา

นไดไมทนตอ

ะถกตองครบถ

งและตอบคา

การศกษาเป

นวจยมเปาป

ยการวจยและ

นวจยโดยอาง

ทเชยวชาญห

ลกษณะ

อเงอนเวลาท

ถวนตามกระ

าถามการวจย

ปนเชงทฤษฎ

เ

ต

ป

ผ

น

ระสงคของก

ะดาเนนการวจ

งองจากหลก

หรอสนใจ โดย

ะของผผลต

ทเหมาะสม เ

บวนการศกษ

ยไดมากทสด

ฎทาใหนาไป

เนองจากผผล

ตามหลกการ

ประเดน แตย


นาสนใจและส

การวจยชดเจ

จยเพอตอบค

กฐานเชงประ

ยคานงถงนโย

ตผลงานวจ

เนองจากงาน

ษาวจยทด เพ

ทาใหผลงาน

ปสการปฏบต

ลตผลงานวจย

แมจะสามาร

ยงตองการการ

บายเขาใจเป

สามารถนาไป

จน เนองจาก

คาถามดงกลา

ะจกษและช

ยบายหรอปญ

ย

นวจยเปนงานท

อใหไดผลกา

นทไดมกตอบโ

ตไดยาก

ยเปนนกวชาก

รถตอบคาถา

รแปลผลเพอก

ปนรปธรรมมา

ปใชไดจรง

กผผลตผลงาน

าว

อเสยงเปนห

ญหาของประเท

17 | P a

ทละเอยด

รศกษาทตรง

โจทยแตลาชา

การ อางองขอ

มการวจยได

การปฏบตหร

ากขน จงจะ

นวจยเปนผ

หลก จงมกทา

ทศเปนลาดบ

a g e

ตาม

า

อมล

ตรง

รอให

า

บ

18 | P a g e

ลกษณะของผกาหนดนโยบาย 1. ไดรบอทธพลจากฝายบรหาร ทาใหการตดสนใจนาผลงานวจยมาใชมความซบซอน

2. ตองการคาตอบหรอขอสรปทชดเจน เพอผลกดนนโยบายอยางรวดเรวและทนตอเหตการณ

3. ไมมขอสรปของเปาหมายหรอวตถประสงคทชดเจนในเรองทตองการกาหนดนโยบาย

4. นโยบายขนกบอานาจหนาทและงบประมาณทม

ผลงานว

1.

3.

จากปญหาดจยดงน The Two Co

ชองวางระหว

ผผลตผลงาน

Elaborated

กลาวถงชนด

ทางานทแตก

สาหรบนาไป

นกวจยและผ

ทกลมวชาชพ

เชอมโยงหาก

งกลาวไดมท

ommunity T

วางความเขาใ

นวจยและผใช

2. T

ขอจากดท

makers)

ชองวางใน

Multi-culture

ดขอมลทผ กาห

กตาง และแน

ปใชในการกาห

ผ กาหนดนโยบ

พประกอบดว

กมหนวยงาน

ฤษฎทพยาย

Theory (Cap

ใจและการสอ

ชผลงานวจย

The Three C

ทางการสอสา

และผ ดาเนน

นการนาไปสก

e Theory (B


วทางการเขย


4

(Bog

กบก

วางน

บาย หากเปน

ยนกวชาการ

สวนกลางทเป

ามอธบายชอ

lan, 1979) ก

อสารระหวาง

Culture Theo

ารแลว ยงแบง

นโยบาย (po

การปฏบตทช

ogenschnei

ยตองการ วฒ

ยนผลงานวจย

ย

4. Commu

genschneid

กลมวชาชพทม

นโยบายและก

นหนวยงานขอ

ซงเนนการผล

ปน Think Ta

องวางระหวาง

กลาวถง

กลม

ory (Shonkof

งผใชงานวจย

olicy adminis

ชดเจนขน

ider, 2006)

ฒนธรรมในกา

ยทพงประสงค

nity Dissona

er, 2010) กล

มความแตกต

การปฏบต โด

องรฐบาลจะเ

ลตผลงานวจย

ank หรอเปนผ

งผผลตผลงาน

ff, 2000) นอก

ยเปนผ กาหนด

strators) ซงแ

ร

ค

ance Theory

ลาวถงวฒนธ

ตางกนทางแน

ดยสถาบนปร

เนนการใชผล

ย ทงสองกลม

ผผลกดนนโยบ

19 | P a

นวจยกบผใช

กเหนอจาก

ดนโยบาย (po

แสดงใหเหน

y

รรมของสถาบ

นวความคด ก

ะกอบดวย

ลงานวจย ในข

มอาจมความ

บาย

a g e

ช

olicy

บน

การ

ขณะ

แนวท

1.

2.

3.

4.

ทางการแก ผลงานวจย

แนวทางกา

ผลงานวจย

สามารถนา

ปฏบตไดใ

มเปาประส

นโยบายได


นโยบายม

การกาหน

ปญหาเพอ

ยทมตองท

ารวจยลวง

ยควรเปน

าไปใชไดต

ในวงกวาง

สงคของกา

ด

ยทไดตองม

แนวโนมใช

ดนโยบาย

อปดชองวา

นตอสถาน

หนากบผใ

action-orie

ตามทผใชผ

ารนาผลงาน

มคณภาพแ

ชขอมลทม

างระหวางผ

นการณ โดย

ใชผลงานวจ

ented หรอ

ลงานวจยต

นวจยไปใช

และนาไปใช

หลกฐานเช

ผผลตผลงา

ยอาจมการ

จยหรอผกา

อเปนงานวจ

ตองการ ใช

ชทชดเจนแ

ชไดจรง เน


านวจยและ

รประเมนห

าหนดนโยบ

จยเชงปฏบ

ชภาษาทเข

และ/หรอใช

นองจากผก

ษมากขนเพ

20 | P a

ะผใชงานวจ

หรอคาดการ

บาย

บตการ เพอ

ขาใจงาย น

ชกาหนด

กาหนด

พอประกอบ

a g e

จย

รณ

อให

าไป

บใน

1.

2.

3.

แนว

มผลงานวจย

คานงถงนโยบ

และวธดาเนน

เพอใหสามา

ผลตผลงานว

กบผ ทจะนาผ

นาเสนอผลง

วทางสาหร

ยทพรอมและท

บายในระดบ

นการทเหมาะ

รถปรบใชผลง

วจยทมคณคา

ผลงานไปใชแ

าน

รบผผลตผลเพอใหสาม

ทนตอสถานก

มหภาคหรอร

ะสมกบทรพย

งานดงกลาวใ

าและคณภาพ

และมการปอน

ลงานวจยใมารถนาไป

การณปจจบน

ระดบประเทศ

ยากรทมในกล

ในสภาวะตาง

พสง แตใชภา

นขอมลยอนก

นการผลตปใชจรง

นอยางตอเนอ

ศ เนนการวจย

ลมเปาหมาย

งๆไดจรง

ษาและการส

กลบจากผใชง


อง

ยมงเปาทแสด

มกลยทธในก

สอสารทเขาใจ

งาน เพอทาก

21 | P a

ย

ดงวธการปฏบ

การบรหารจด

จงาย เหมาะส

ารปรบปรงวธ

a g e

บต

ดการ

สม

ธการ

22 | P a g e

ปจจยเกอหนนใหเกดการใชผลงานวจย

1. Dissemination : นาเสนอหรอเผยแพรผลงานวจยสผ ใชผลงานวจยระดบในตางๆอยาง

เหมาะสม

2. Interaction : พฒนาความรวมมอระหวางผผลตผลงานวจยกบผ กาหนดนโยบายและผใหทน

3. Social influence : คานงถงอทธพลจากผ เชยวชาญและผวจารณ โดยใหขอมลการวจยและ

ชกจงใหเหนคณคาของผลงานนนๆ

4. Facilitation : จดใหมการนาผลงานวจยไปใชทงทางเทคนค ทางการเงน ทางองคกรและการ

สนบสนนทางจตใจ

5. Reinforcement : นาวธการหลากหลายรวมทงการใหรางวลเพอกระตนการปฏบตทเหมาะสม

23 | P a g e

1. จดหวขอการนาผลการวจยไปใชเปนคาถามการวจย เปนการพฒนาคาถามการวจย

รวมกน โดยมงเนนวธการทผ กาหนดนโยบายใชหรอไมใชผลงานวจยในกลมประชากร

เปาหมาย คนหากลยทธการวจยทจะนาไปใชในอนาคต รเรมการเสวนาเพอเชอมโยงระหวาง

กลมผผลตผลงานวจยและผใชผลงานวจย ชชวนหนวยงานใหมเขามาศกษาการใชผลงานวจย

พฒนาโครงสรางพนฐานเพอสนบสนนการทาวจยและพฒนากลยทธเพอสนบสนนการใช

ผลการวจยสการกาหนดนโยบาย

2. เปลยนวฒนธรรมของผผลตผลงานวจย เปนการพฒนานกวจยใหทราบประเดนคาถาม

ของผ กาหนดนโยบายสนใจ ตรวจสอบการใหการสนบสนนการวจยมงเปาสนโยบายของ

สถาบนตางๆ พฒนาวธการฝกอบรมและเวบไซตสาหรบผ ทสนใจผลตผลงานวจยเชงนโยบาย

และผผลตผลงานทวไป กระตนใหคณะตางๆในมหาวทยาลยผลตผลงานวจยรวมกบนกศกษา

และสามารถขอรบทนจากผ กาหนดนโยบาย จดหลกสตรเนนการทาวจยเพอกาหนดนโยบาย

เปดโอกาสใหนกศกษาไดฝกงานกบผ กาหนดนโยบาย สนบสนนการเรยนการสอนทผนวก

ความคดระหวางการวจยเชงนโยบายและงานวจยอนๆในวงกวาง

3. เปลยนวฒนธรรมของผนาผลงานวจยไปใช โดยมหนวยงานกลางทเพมประสทธภาพของ

ผ กาหนดนโยบายในการเขาถงผลงานวจยและเกดความเขาใจผลการวจย พฒนาวธการ

ฝกอบรมเพอชวยใหผ กาหนดนโยบายสามารถสอสารกบนกวจยได มงเนนการแปลผลการวจย

ใหเหมาะสมกบผ กาหนดนโยบาย ปรบปรงการเผยแพรผลงานวจยสผ กาหนดนโยบาย และจด

ใหมการเสวนาระหวางผ กาหนดนโยบายกบนกวจยเพอกาหนดทศทางการวจยในอนาคต

4. คนหาการเปลยนแปลงอยางเปนระบบ เปดโอกาสใหผผลตผลงานวจยและผใช

ผลงานวจยไดพบปะกนและเสรมสรางความสมพนธอนด จดเวทกระตนการสอสารระหวาง

กลมดงกลาว เพมประสทธภาพในการใหการสนบสนนการวจยเชงนโยบายและการนาไปใชทง

ภาครฐและเอกชน กระตนผใหทนใหเปลยนทศนคตจากการใหการสนบสนนเฉพาะสงใหมๆ

เปนการใหการสนบสนนนโยบายทตองใชความพยายามกวาจะเหนผลตามทคาดหวง และให

การสนบสนนการกาหนดนโยบายจากหลกฐานเชงประจกษใหเปนวาระแหงชาต

กลยทธทจะทาใหผผลตผลงานวจยสามารถตอบสนองความตองการของผใชผลงานวจยหรอผกาหนดนโยบาย

กรณศก

แหลงขอDevelop ผนพนธ:

ความเป

ใหบรกานนรฐไดจากนนในอย กอ1992 อสขภาพ โครงการใหญเปนโครงการ

กรณศ ไป

กษาท 1 : การ

อมล: Knowlepment. Bulle

: Viroj T, Suw

ปนมา

ในรอบกวาสรไดครอบคลใหสวสดการในปค.ศ. 197นทจะขยายสกดวย สาห

(Voluntary รดงกลาวไมปนผ ทมโรคประรนตองลมเลก

ศกษาดาปสการปฏ

รวางแผนดาน

edge-basedetin of the W

wit W, Sangu

องทศวรรษทมทกกลมประรกษาพยาบา75 ไดเรมมกสทธดงกลาวไหรบกลมทยงไ health caประสบความสะจาตวอยแลวกไปในทสด

านการแฏบตในร

นสาธารณสข

d Changes tWorld Health

uan N.

ทผานมา รฐะชากร การพาลแกขาราชการใหการรกษไปยงกลมผสงไมมหลกประกard) ใหประสาเรจเนองจาว ในขณะท

ปรผลการะดบนโ

ขในประเทศไท

o Health Sys Organizatio

ฐบาลไทยไดพพฒนาดงกลาการซงเปนเจาษาพยาบาลโดงอาย เดกทอกนดานสขภาะชาชนไดซอเากปญหางบปทผ ทยงมสขภ

ารศกษาโยบายส

ทย

stems: the Ton, October

พยายามในกาวเปนแบบคอาหนาทรฐโดยดยไมคดคาใชอายตากวา 1าพ รฐบาลไดเพอใหไดสทธประมาณ เพภาพดไมสนใจ

าวจยสขาธารณะ

Thai Experie 2004: 82(10

ารพฒนาระบอยเปนคอยไปยครอบคลมถงชจายใหแกปร2 ป รวมไปถดมการดาเนนธรกษาพยาบาราะประชาชนจทจะซอบตร

24 | P a

ภาพ ะ

ence in Polic0); 750-56.

บสาธารณสขป โดยในระยะงครอบครว ระชาชนผ มราถงผพการในปนงานโครงการาล แตปรากนทซอบตรน ดงกลาว ท

a g e

cy

ขเพอะแรก

ายไดปค.ศ. รบตรกฏวาสวนทาให

25 | P a g e

ในปค.ศ. 1990 ไดมระบบการประกนสงคมเพอครอบคลมสวสดการรกษาพยาบาลใหแกผ ทางานในสถานประกอบการเอกชนตางๆ โดยมการรวมจายกนสามฝายคอ ภาครฐ สถานประกอบการ และผประกนตน อยางไรกตามกยงพบวาระบบตางๆ ทมอย ยงไมสามารถครอบคลมประชากรทงประเทศได โดยมประชากรกวา 30% ทยงไมมสทธรกษาพยาบาลใดๆ จนกระทงในเดอนตลาคม ปค.ศ. 2001 รฐบาลจงไดมนโยบายหลกประกนสขภาพถวนหนา (Universal health care coverage: UC) ใหแกประชาชน โดยครอบคลมกลมผ มรายไดนอย บตรสขภาพ และกลมประชาชนอก 30% ทยงไมมสทธรกษาพยาบาลใดๆ

อยางไรกตาม กอนทจะมนโยบายดาเนนการเรองหลกประกนสขภาพถวนหนานน ในปค.ศ. 1991 ไดมการจดตงสถาบนวจยระบบสาธารณสข ซงเปนองคกรภายใตการกากบของรฐ และเชอมตอกบกระทรวงสาธารณสขขน โดยมบทบาทในการทาการศกษาวจยเกยวกบระบบสาธารณสขโดยหวงจะนาผลการศกษาไปใชประโยชนในการพฒนาระบบสาธารณสขของประเทศ และทาการเตรยมพรอมดานองคความรเพอพรอมนาไปใชยามทมโอกาส

ผลจากการศกษาวจยเกยวกบระบบสาธารณสขทสาคญ และนามาใชเปนเขมทศกาหนดกลยทธการปฏรประบบสาธารณสขในดานสทธการรกษาพยาบาลนน มมาจากหลายแหลง เชน ผลการศกษาตดตามดชนชวดความยากจนของประเทศซงพบวา คาใชจายในการรกษาทางการแพทยนนมผลทาใหประชาชนอยในระดบทยากจนเพมขน 0.65% (เพมจาก 10.87% ไปเปน 11.52%) นอกจากนยงมการศกษาการใชจายของครวเรอนแลว พบวาคาใชจายของครวเรอนสาหรบคารกษาพยาบาลในจานวนเงนทสงกวา 25% ของรายไดทกนไวสาหรบคาใชจายทไมใชอาหาร (non-food consumption) อยในระดบทสงประมาณ 4.6% ในปค.ศ. 1996 และลดลงเหลอ 3.8% ในป 2000 อนเปนผลจากระบบการรกษาพยาบาลทใหสทธแกผ มรายไดนอยและบตรสขภาพ แตกยงอยในระดบทสง

ขอมลสาคญอกชนหนงคอภาวะการเพมขนอยางรวดเรวของคาใชจายภาครฐสาหรบสวสดการรกษาพยาบาลของขาราชการ ตงแตปค.ศ. 1988-2002 ทงๆ ทมการลดขนาดอตรากาลงของขาราชการลง (ดงรป) โดยภาพรวมแลวพบวาคาใชจายตอหวประชากรสาหรบขาราชการสงกวาผ มรายไดนอยถง 10 เทา (4,000 บาทสาหรบขาราชการ และ 400 บาทสาหรบผ มรายไดนอย)

คมคาใชรกษาพยใหบรกาการใชจารกษาพย คาใชจายแหงชาตการตงระกฎระเบย เปนระบบ

ปรากฏการณชจายในการรกยาบาลทเปนแรทางการแพทายยาปฏชวนยาบาลได มาตอมาไดเกดวยในการรกษา หรอการจาะบบการรวมจยบไมไดรบควในขณะเดยวบทเหมาจาย

ณดงกลาวเปนกษาพยาบาลแบบ fee-foทยทเกนความนะ และยากเกนความจวกฤตการณทาพยาบาลในยคาใชจายสจายคารกษาพวามสนใจในทวกน ระบบปรรายหว (Cap

นสงตอกยาถงล ประor-service นมจาเปน สอดาประเภทอนเชาเปน ทางการเงนขอรปแบบตางๆวนเกนสาหรบพยาบาล แตทางปฏบต ระกนสงคม ไดpitation cont

งความไมเทาะกอบกบวามนนไมสามารดคลองกบกาชน ยาลด

องประเทศ ทๆ เพมเตม บการพกรกษตการดาเนนก

ดรบการศกษract model)

าเทยม และคมการศกษาในถคมคาใชจารสารวจในปรดไขมน ใน

ทาใหรฐบาลปเชน การไมคษาตวในหองพารไมประสบค

ษาตดตามประ ทมขอดคอจ

ความลมเหลวนตางประเทศยได และมระเทศไทยในนกลมขาราชก

ประกาศนโยบครอบคลมยาพเศษ เปนตนความสาเรจเท

ะเมนผลจากนะทาใหโรงพย

26 | P a

วของระบบในศทพบวาระบบการใชจายยานขณะนนทพบการทมสทธเบ

บายในการควานอกบญชยาน นอกจากนทาทควรเนอง

นกวจย แลวพยาบาลและแพ

a g e

นการบการาหรอบวามบกคา

บคมาหลกนยงมงจาก

พบวาพทย

27 | P a g e

ตองระมดระวงคาใชจายในการรกษาไมใหเกนจาเปน และไมเกนงบทไดรบการเหมาจายมา เพอเลยงการขาดทน แตอาจมขอเสยคอ โอกาสทจะถกเบยงเบนจากการบรหารจดการจนทาใหใหบรการรกษาทตากวามาตรฐาน แตเปนทนาสนใจวา ผลการศกษาพบวาโดยรวมแลวผ รบบรการมความพงพอใจตอระบบประกนสงคม โดยมคณภาพเปนทยอมรบไดจากผ รบบรการ จากผลการศกษาตางๆ ดงกลาวจงเปนทมาของขอสรปโดยทกฝายทเกยวของในระบบสาธารณสขวา การปฏรประบบสวสดการรกษาพยาบาลจาก fee-for-service model ไปเปน capitation contract model นาจะทาใหเกดผลดของประเทศ กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต

ในชวงเวลาดงกลาว มกลมทมบทบาทในการผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงระบบหลกประกนสขภาพอย 4 กลมใหญๆ กลมแรก คอ กลมนกวจยซงชวยทาการศกษาวจยโดยรวบรวมองคความร และพฒนาขอเสนอในการปรบปรงระบบ กลมทสอง คอ นกการเมองซงมบทบาทในการสรางและตดสนใจเชงนโยบาย กลมทสาม คอ นกปฏรประบบซงสวนใหญเปนกลมขาราชการหรอเจาหนาทของรฐภายในกระทรวงสาธารณสข รวมกบตวแทนของกลม NGO และกลมทส คอ ภาคประชาสงคมทประกอบดวยตวแทนภาคสวนตางๆ ในประเทศซงมบทบาทในการเคลอนไหวกดดนนกการเมอง รวมกบสอสารมวลชนทมบทบาทเผยแพรขอมลขาวสารใหแกสาธารณะ

กระบวนการปฏรปไดเรมขนในชวงเวลาทกาลงจะมการเลอกตง โดยมการแขงขนกนอยางรนแรงระหวางพรรคการเมองสองขว กลมนกปฏรประบบไดพยายามนาเสนอขอมลการศกษาทม โดยเลอกใชขอมลทสะทอนถงผลดของการบรหารจดการภายใตรฐบาลชดเดม ใหแกพรรคทเปนรฐบาล เชน แนวโนมการลดลงของคาใชจายในครวเรอนทจายคารกษาพยาบาลเปนจานวนเกนกวา 25% ของรายไดทกนไวสาหรบคาใชจายทไมใชอาหาร พรอมนาเสนอขอเสนอแนะเพอทาใหลดลงในอนาคต โดยอยภายใตกรอบแนวคดการปฏรประบบสวสดการรกษาพยาบาล ในขณะเดยวกนกนาเสนอขอมลองคความรทมอย พรอมนาเสนอแนวคดการปฏรปดงกลาวใหแกพรรคการเมองอกขวหนงเพอพจารณาเปนนโยบายในชวงหาเสยงเลอกตงเชนกน

ในขณะเดยวกน สถาบนวจยระบบสาธารณสขกไดทาการศกษาวจยความเปนไปไดของหลกประกนสขภาพถวนหนา และลกษณะการระดมทรพยากรเขาสระบบ โดยดาเนนการในชวงระยะเวลา 6 เดอนกอนจะมการเลอกตง ผลการศกษาพบวาระบบหลกประกนสขภาพถวนหนานนมความเปนไปไดในเชงทรพยากร จงไดมการนาเสนอผลการศกษาดงกลาวไปใหแกพรรคการเมองทงสองขว ปรากฏวาพรรคทเปนรฐบาลเดมกอนเลอกตงไมไดนาไปใชเปนนโยบายเพอดาเนนการ แตอก

พรรคหนนโยบาย ผลกระท และตอรครวเรอนอาหาร จ

ตอความความสาวชาการ นาไปปร

นงซงตอมาชนหลก และผล

ทบทเกดขน

นโยบายหลกระบบสวสดกานทจายคารกษจากเดม 3.8%

นอกจากนระมมนคงของสถาเรจในกระบว ฝายปฏบตกระยกตใชวธก

นะการเลอกต กดนจนเปนผ

กประกนสขภารรกษาพยาบษาพยาบาลเป% ในป 2000

ะบบดงกลาวยถานภาพทางวนการปฏรปราร ฝายนโยบารดงกลาวใน

ง ไดนาไปใผลสาเรจในท

าพถวนหนา บาลโดยรวมขปนจานวนเกน ไปเปน 3% ใ

ยงสามารถเปการเงนการคระบบสาธารณบาย และจากนการพฒนาร

ใชเปนนโยบาสด

นามาซงกาของประเทศ นกวา 25% ในป 2002 (ด

ปนหนงในกลไคลงของประเทณสข โดยควกประชาสงคมระบบสาธารณ

ายหาเสยง แ

ารเปลยนแปลดงจะเหนได

ของรายไดทงรป)

ไกทชวยควบคทศ วามรวมมอขอม อนเปนแบบณสขของตนได

และดาเนนกา

ลงในเชงบวก จากการลดลทกนไวสาหรบ

คมคาใชจายภรวมถงการเองภาคสวนตบอยางใหประดในอนาคต

28 | P a

ารเปนหนงใน

ทงตอประชงของคาใชจาบคาใชจายทไ

ภาครฐ อนสเปนแบบอยางตางๆ ทงจากเทศอนๆ สาม

a g e

นสาม

ชาชน ายในไมใช

สงผลงของกฝายมารถ

29 | P a g e

ปจจยแหงความสาเรจ

กรณศกษาเรองการวางแผนดานสาธารณสขในประเทศไทยน ไดเนนยาใหประจกษถงสจธรรมในสงคมวาดวยเรององคความรเพยงอยางเดยวอาจไมกอใหเกดการเปลยนแปลงใดๆ ในสงคมได หากปราศจากสะพานเชอมตอองคความรนนไปสการปฏบต ดงจะเหนไดวากลมนกปฏรป หรอฝายปฏบตการ ซงประกอบดวยเจาหนาทรฐในกระทรวงสาธารณสขรวมกบตวแทน NGO เปนเรยวแรงสาคญในการดาเนนบทบาทสงตอองคความรจากการศกษาวจย โดยยอยสลายหรอหยบจบสวนทเหมาะสม เพอไปนาเสนอตอผตดสนใจเชงนโยบาย คอนกการเมองในแตละพรรค เพอนาไปพจารณาผลกดน ตอยอดเปนนโยบายและแผนปฏบตอยางเปนรปธรรม โดยตองใหเกดความมนใจตอผตดสนใจเชงนโยบายวา ขอมลเชงประจกษนนเชอถอได เปนประโยชน สามารถเชอมตอและพฒนาเปนนโยบายทปฏบตไดจรง และทสาคญคอเปนทยอมรบของสงคม โดยกรณศกษานยงไดแสดงใหเหนถงบทบาทของกลมประชาสงคมและสอสารมวลชนทถอเปนอกแรงหนงในการสอสารขอมลสสาธารณะ ซงทาใหประชาชนเปนอกแรงหนงทจะสนบสนนและผลกดนใหเกดนโยบายหลกประกนสขภาพถวนหนาขนในสงคม ดงทประจกษชดจากผลการเลอกตงทประชาชนมสทธในการลงคะแนนเลอกนนเอง

โดยสรปคอ องคความรตางๆ จะมประโยชนและนามาซงการเปลยนแปลงได กตอเมอหนาตางแหงโอกาสนนเปดกวางใหสามารถประยกตใชได การจะทาใหมโอกาสอาจทาไดหลายวธ หนงในวธการเหลานน คอผานกระบวนการเคลอนไหวผลกดนจากภาคสวนประชาสงคม และทางการเมอง อยางไรกตามปจจยพนฐานแหงความสาเรจนน ตองประกอบกนอยางลงตว เชนเดยวกบในกรณศกษานทใชการสนบสนนทางการเมองเปนเชอเพลงขบเคลอนการปฏรป ใชขอมลหรอองคความรทไดจากการศกษาวจยเปนเสมอนเขมทศในการกากบทศทาง และใชการเคลอนไหวทางสงคมเปนเหมอนสารกระตนใหเกดกระบวนการปฏรป

กรณศก

แหลงขอ2007. h ผนพนธ:

ความเป

บกพรองคกคามท38.6 ลกระจายมากกวานนมควาตดเชอโด

ระบาดขตงคณะกขอมลกากลมพนกเพศสมพ

กษาท 2 : กา

อมล: Case http://www.c

: Center for

ปนมา

โรคเอดสงจากการตดเชทรนแรงทสดขานคนทวโลกอยแทบทกพนาสองในสามขามชกของการดยยงมชวตอ

รฐบาลไทองโรคเอดสนกรรมการวาดารระบาดผานกงานบรการ พนธ ผบรจาค

รปองกนโรคเ

Studies in Gcgdev.org/se

Global Deve

ส (AIDS: Aชอเอชไอว (Hของมวลมนษก ถงแมวาคนนททวโลก แของประชากรทรตดเชอเอชไอยกวา 560,00ทยไดเรมตระนน เปนการระดวยการปองกนทางระบบเฝ

(Sex worคโลหต กลมผ

เอดสและโรค

Global Healtection/initiat

elopment

Acquired IHIV: Humanษย ในป 200นทตดเชอเอชแมแตในทวปเทตดเชอดงกอวเปนอนดบ00 คน ะหนกถงปญหะบาดในกลมกนและแกไขปาระวงโรค (Srkers) ผ ปวเสพยาเสพต

ตดตอทางเพ

h: Millions Stives/_active

mmunodeficn Immunode05 ไดมการคาชไอวสวนใหญเอเชยกคาดวลาวอาศยอยสองของกลม

หาโรคเอดสตงมผ เสพยาเสพปญหาเอดสแSentinel survวยชายทมาตรดทใชเขมฉดย

พศสมพนธในป

Saved. Centee/millionssav

ciency Syneficiency Virาดประมาณวญจะอยในแถวามผตดเชอไปยในประเทศอนมประเทศในแถ

งแตปค.ศ. ตดทใชเขมฉหงชาต โด

veillance) ในรวจทสถานพยา

ประเทศไทย

er for Globaved/studies/

ndrome) หรus) เปนหนงวามผตดเชอเบแอฟรกา ปแลวกวา 8นเดย สาหถบเอเชยแปซ

1988 โดดยา ในระยดยเรมมแผนปนกลมเสยงตอยาบาลดวยเ

30 | P a

al Developm

รอภาวะภมคในโรคทเปนภอชไอวไปแลวแตการตดเชอ

8.3 ลานคน รบในประเทศซฟค โดยม

ยชวงแรกของะเวลานนไดมปฏบตการตดอการตดเชอ ไเรองโรคตดตอ

a g e

ent,

คมกนภาวะวกวา อกไดโดย

ศไทยมคนท

งการมการดตามไดแก อทาง

31 | P a g e

ในระหวางปค.ศ. 1989-90 จากการตดตามขอมลพบวาสดสวนของผตดเชอเอชไอวในกลมพนกงานบรการไดเพมขนถงสามเทา จาก 3.5% ไปเปน 9.3% และเพมไปเปน 21.6% ในป 1991 นอกจากนในชวงเวลาเดยวกนกพบวาความชกของการตดเชอเอชไอวในกลมทหารเกณฑเพมขนถง 6 เทา จากเดม 0.5% ในป 1988 ไปเปน 3% ในป 1991 โดยพบวาชายหนมจานวนมากนยมไปเทยวสถานบรการและมเพศสมพนธอนเปนเหตใหเกดการตดเชอ จากขอมลการเฝาระวงโรคเอดสดงกลาวทาใหหนวยงานภาครฐทรบผดชอบโดยตรงคอ กระทรวงสาธารณสข เรมหามาตรการควบคม ปองกนและแกไขปญหาเอดสอยางเรงดวน กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต

ในชวงเวลานนไดมขาราชการสาธารณสขหลายทานเรมดาเนนการหากลวธในการตอบสนองตอปญหาการระบาดของโรคเอดสในประเทศไทย หนงในนนคอ นายแพทยววฒน โรจนพทยากร ซงขณะนนดารงตาแหนงเปนผ อานวยการสานกงานควบคมและปองกนโรคตดตอในเขตจงหวดราชบร ทานไดมความเหนแยงกบแนวคดดงเดมทจะใหหามาตรการปองกนไมใหประชาชนไปมเพศสมพนธกบพนกงานบรการ โดยทานมเหตผลวา “เปนไปไดยากทจะหามไมใหคนไปมเพศสมพนธกบพนกงานบรการ สงสาคญทสดคอการหาทางใหเขามเพศสมพนธแบบปลอดภย” ซงวธททาใหมเพศสมพนธอยางปลอดภยและไดรบการศกษาวจยดานประสทธภาพและประสทธผลแลวคอการใชถงยางอนามยนนเอง

นพ.ววฒนทราบดวาแนวคดดงกลาวจาเปนตองไดรบการสนบสนนเชงนโยบายจากผ มอานาจในบานเมอง (Political leadership) เนองจากอาชพพนกงานบรการ (เดมเรยก “โสเภณ”) ยงไมเปนทยอมรบและผดกฎหมายในประเทศไทย จงไดทาการปรกษาหารอกบผวาราชการจงหวดราชบร จนกระทงไดรบการยอมรบวาการปองกนการแพรระบาดของโรคเอดสเปนสงทจาเปนตองทาเปนอนดบแรก จากนนจงหวดราชบรจงไดเรมดาเนนนโยบายรณรงคใหมการใชถงยางอนามย 100% ในสถานบรการทกแหงในจงหวด (“No Condom, No Sex” campaign) ถงแมวาในระยะแรกของการดาเนนการ จะมความวตกกงวลของเจาของสถานบรการวา สวนใหญแลวผมาใชบรการจะไมชอบใสถงยางอนามย ดงนนการบงคบใชถงยางอนามยอาจทาใหผมาใชบรการไปใชบรการทสถานบรการแหงอนแทน แตมาตรการดงกลาวของจงหวดราชบร ทบงคบใชในสถานบรการทกแหงเทาเทยมกน ทาใหความวตกกงวลดงกลาวหมดไป

ในการดาเนนมาตรการรณรงคถงยางอนามย 100% นน เจาหนาทรฐ (กระทรวงสาธารณสข) จะทาการประชมรวมกบเจาของสถานบรการ โดยทาการใหขอมลเกยวกบโรคเอดส และวธการใชถงยางอนามยทถกตอง รวมถงประโยชนทจะเกดขน โดยมเจาหนาทตารวจชวยเหลอในการนดประชม

32 | P a g e

ระยะแรก ซงถอเปนวธชวยกดดนใหเจาของสถานบรการยอมใหความรวมมอ นอกจากนยงไดมการจดเตรยมถงยางอนามยใหแกสถานบรการและพนกงานบรการฟรอกดวย

ในขณะเดยวกน ไดมการสอบถามผ ปวยชายทมารกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธตามคลนกตางๆ เกยวกบสถานบรการทไดไปใชบรการ โดยถอวาเปนแหลงทนาจะทาใหเกดการตดเชอ และนาจะเปนตวชวดวาการรณรงคใชถงยางอนามยในสถานบรการแหงนนลมเหลว นอกจากนโรคตดเชอทางเพศสมพนธทเกดขนในหญงบรการกถอเปนตวชวดวาไมไดใชถงยางอนามยในการมเพศสมพนธ ในกรณขางตน เจาหนาทสาธารณสขจะเดนทางไปทสถานบรการดงกลาว เพอใหขอมลและแนะนาเพมเตมเกยวกบการใชถงยางอนามย ถงแมวาตามกฎหมายแลว เจาหนาทตารวจจะสามารถปดสถานบรการนนๆ หากไมดาเนนการตามนโยบาย แตในทางปฏบตแลวอาจเปนผลเสยมากกวาผลด เนองจากการปดอาจทาใหมการลกลอบใหบรการ และไมยอมรวมมอในการรณรงคปองกนและควบคมโรค อนกอใหผลกระทบดานลบตามมาอยางมากในพนท

จากการดาเนนการตามนโยบายดงกลาว ไดรบผลตอบสนองอยางรวดเรว โดยอบตการณของโรคตดตอทางเพศสมพนธ เชน หนองใน ในพนกงานบรการและผมาใชบรการในจงหวดราชบรลดลงอยางมากในเวลาไมกเดอน จากความสาเรจในจงหวดราชบร นพ.ววฒนไดดาเนนการถายทอดประสบการณทได ใหแกจงหวดอก 13 จงหวด เพอจงใจใหดาเนนการในป ค.ศ. 1989-90

สาหรบการควบคม ปองกนและแกไขปญหาโรคเอดสระดบประเทศในระยะแรกนน สวนใหญเปนการประชาสมพนธผานทางสอมวลชนโดยการใหความร ทงทางวทยและโทรทศน โดยมงเปาไปทกลมผชายเพอใหเหนถงอนตรายทเกดขนหากไมใชถงยางอนามยเวลามเพศสมพนธกบพนกงานบรการ นอกจากนกยงมการฝกทกษะของพนกงานบรการใหสามารถเจรจากบผมาใชบรการใหใชถงยางอนามย รวมถงวธการใชทถกตอง โดยทาการสอนโดยความรวมมอระหวางเจาหนาทรฐจากกระทรวงสาธารณสข กบเจาหนาทจาก NGO (Non-government organization)

จนกระทงปค.ศ. 1991 นายกรฐมนตร ในฐานะประธานคณะกรรมการวาดวยการปองกนและแกไขปญหาเอดสแหงชาตไดอนมตใหดาเนนนโยบายรณรงคการใชถงยางอนามย 100% โดยถอเปนนโยบายแหงชาต กอนหนาทจะมการนาเสนอเรองนใหแกนายกรฐมนตรพจารณานน ขาราชการสาธารณสขกมความกงวลวาอาจไมไดรบการอนมต จงไดมการปรกษาหารอนอกรอบหลายครงกบคณะกรรมการ และผ มสวนไดสวนเสยตางๆ จนกระทงไดรบการสนบสนน จงนาเรองนเขาสการพจารณาจนไดรบการอนมตในทสด

จากการสนบสนนเชงนโยบายดงกลาว ทาใหทกจงหวดดาเนนการตามนโยบายไปในทศทางเดยวกน และทาใหมงบประมาณสนบสนนสาหรบการควบคมปองกนโรคเอดสจากภาครฐเพมขนจาก 2.63 ลานเหรยญสหรฐในป 1991 เพมขนเปน 82 ลานเหรยญสหรฐในป 1996 โดยมการแจกจายถงยางอนามยกวา 60 ลานชนในแตละป

33 | P a g e

ผลกระทบทเกดขน ผลจากการผลกดนใหเกดนโยบายรณรงคการใชถงยางอนามย 100% นน ทาใหมการเพมขนของอตราการใชถงยางอนามยในสถานบรการ จากเดม 14% ในป 1989 ไปเปนมากกวา 90% ในป 1992 โดยมการตดตามขอมลจากการทาการสารวจในกลมผชายและหญงบรการในแตละปของกองระบาดวทยา กระทรวงสาธารณสข และมผลตอเนองมาถงจานวนผ ทตดเชอเอชไอวรายใหม ทลดลงกวา 80% จากป 1991 ถงป 2001 จากการคาดประมาณของคณะทางานดานการคาดประมาณสถานการณโรคเอดสของกระทรวงสาธารณสข (Thai Working Group on HIV/AIDS Projection) สาหรบความชกของการตดเชอเอชไอวในกลมเสยงตางๆ กพบวา ในกลมทหารเกณฑกมอตราความชกทลดลงจาก 4% ในป 1993 เหลอเพยง 2.7% ในป 1994 และ 0.5% ในป 2001 ในขณะทความชกของการตดเชอเอชไอวในกลมผ ปวยทมารกษาโรคตดเชอทางเพศสมพนธกลดลงครงหนงจากชวงป 1994 ถงป 2002

นอกจากการลดลงของอตราการตดเชอเอชไอวรายใหมแลว ยงพบวาอบตการณของโรคตด

เชอทางเพศสมพนธ เชน หนองในแท หนองในเทยม ซฟลส และอนๆ กลดลงอยางมาก โดยพบจานวนผ ปวยลดลงจาก 200,000 รายในป 1989 เหลอเพยง 27,597 รายในป 1994 และเหลอนอยกวา 15,000 รายในป 2001 และอตราดงกลาวกมแนวโนมแปรไปตามกบอตราการใชถงยางอนามยทรายงานอกดวย

34 | P a g e

นอกจากบทเรยนความสาเรจของประเทศไทยจากการแปรองคความรเปนนโยบายระดบชาตเพอรณรงคการใชถงยางอนามย 100% น สถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล รวมกบ UNAIDS และกระทรวงสาธารณสข ไดรวมกนศกษาตดตามประเมนผลการดาเนนนโยบายดงกลาวเพอใหแนใจถงอรรถประโยชนทเกดขนในทางปฏบตของนโยบายดงกลาวในระดบประเทศ รวมถงธนาคารโลกไดทาการทบทวนสถานการณและรายงานถงความสาเรจของประเทศไทย ในฐานะทเปนเพยงหนงในไมกประเทศทดาเนนการควบคมปองกนโรคเอดสไดอยางด โดยสามารถปองกนการตดเชอเอชไอวไดอยางนอย 200,000 รายในรอบทศวรรษป 1990 ถงแมวาจะไมสามารถบงบอกถงปจจยจาเพาะทกอใหเกดความสาเรจไดอยางชดเจนเนองจากเปนการดาเนนนโยบายในสถานการณจรงในสงคมโดยไมมกลมควบคมกตาม นพ.ววฒนและคณะไดทาการสรปวา นโยบายรณรงคการใชถงยางอนามย 100% กบการใหความรผานทางวธตางๆ จะสามารถเสรมผลกนไดเปนอยางด ดงจะเหนไดจากหลายประเทศททาเพยงการใหความร กจะควบคมโรคเอดสไดเพยงระดบหนง ซงนอยกวาทประเทศไทยดาเนนการ สาหรบผลกระทบระยะยาวทเกดขนจากนโยบายดงกลาวนน ไดมรายงานการศกษาอยางตอเนองหลายเรอง เชน การตดตามอตราการใชยาปฏชวนะเพอรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธ และอตราการไปรบการรกษาโรคตดตอทางเพศสมพนธในคลนคตางๆ ในภาครฐ โดยมหาวทยาลยมหดล

35 | P a g e

โดยทาการสารวจระยะ 5 ป ในกลมเภสชกรและพนกงานบรการ กยงพบวา มการลดลงของอตราการใชยาปฏชวนะและอตราการเขารบบรการตรวจรกษาโรคอยางตอเนอง ถงแมวาจะไมสามารถตอบไดวามการถายโอนการไปรบบรการไปสภาคเอกชนหรอไม อยางไรกด ความสาเรจของประเทศไทยนน แมไดรบการยอมรบ และนาไปปฏบตในหลายประเทศ และไดรบผลดเชนเดยวกน เชนในประเทศกมพชา ตงแตป 1998 จนสามารถลดความชกของการตดเชอเอชไอวไดถง 30% และเพมอตราการใชถงยางอนามยจาก 53% ไปเปน 96% ไดในรอบการดาเนนงาน 5 ป แตกระทรวงสาธารณสขของประเทศไทยกยอมรบวานโยบายดงกลาวไดแสดงผลเปนทประจกษในกลมพนกงานบรการตามสถานบรการเทานน แตไดผลนอยในกลมทมเพศสมพนธแบบไมใชเชงพาณชย (Casual, non-commercial sex) ปจจยแหงความสาเรจ

หากลองสกดปจจยทเออตอความสาเรจจากบทเรยนในการควบคมปองกนโรคเอดสของประเทศไทย นาจะมาจากหลายอยาง ไดแก การทสถานบรการในพนทอยอยางเปนระบบทเออตอการตดตอประสานงานและควบคมในชวงเวลาดงกลาว การทางานรวมกนอยางพรอมเพรยงของบคลากรสาธารณสขหลากสาขา ทงเจาหนาทสาธารณสข นกระบาดวทยา และนกสถต รวมถงการทางานรวมกนเปนอยางดระหวางเจาหนาทสาธารณสข เจาหนาทตารวจ ผวาราชการจงหวด และภาคสวนอน เชน NGOs และการแสดงบทบาทของผ นาประเทศทสนบสนนทงเชงนโยบายและทรพยากรทเออตอการดาเนนการนนเอง

ทงนทงนน หากวเคราะหกระบวนการแปรองคความรสการปฏบตในกรณศกษาดงกลาว จะพบวากรณศกษานไดใหความสาคญตอการวางแผนการดาเนนงานเปนอยางยง ตงแตการวเคราะหผ มสวนไดสวนเสย (Stakeholder analysis) การสรางใหเกดการมสวนรวมวางแผนและดาเนนงาน (Participation) ทงจากการตดตอระยะตนเพอปรกษาหารอกบผ มอานาจเชงนโยบายระดบจงหวด พรอมการวางแผนปฏบตงานรวมกบภาคสวนอนทไมใชสาธารณสข (Multi-sectoral engagement) เชน ตารวจ และ NGO กอนทจะศกษาตดตาม ประเมนผลจนแนใจวาไดผลด กอนจะขยายผลไปจงหวดอนๆ ผานกระบวนการแลกเปลยนเรยนร (Knowledge sharing and dissemination) และนาเสนอสเวทระดบชาต โดยทาการเตรยมพรอมผานการปอนขอมลตางๆ ทสาคญสเวทยอยระดบคณะกรรมการแตละคน (Lobbying) จนแนใจวาสามารถนาเสนอสเวทระดบชาตไดในทสด

กรณศก


ความเป

พฒนา แการเสยชกวา 20%

อตราการบประทจะชวยทประสบปวตามนเอรบประทไดรบปรมIU ตอวนระวงการ


อมล: Case http://www.c

: Center for

ปนมา

ภาวะขาและทาใหเดกชวตของเดกก%อกดวย

ในชวงตนรเสยชวตได ทานอาหารทมทาใหไดรบวตาปญหาการขาอใหแกเดกหรทานวตามนเอมาณ 200,00น นอกจากนรไดรบวตามน

รลดอตรากา


Global Deve

ดวตามนเอ พกเสยชวตมากกวา 20-24%

นทศวรรษ 1โดยมการศ

มวตามนเอสงามนเอทเพยงดวตามนเออรอผใหญในพเสรม ปรมาณ00 IU ทก 4-น กลมทควรนเอในปรมาณ

รเสยชวตของ

Global Healtection/initiat

elopment

พบเปนจานวนกกวา 800,00 จากโรคหด ท

980 ไดมผลศกษาสองเรอง เชน แครอทงพอ แตในยางมาก พนททมปญหณ 100,000 -6 เดอน สารไดรบวตามนณทมากเกนไป

งเดกขาดวตา

h: Millions Stives/_active

นมากถง 21%0 คนตอป นอทองเสย และม

การศกษาวจองทดาเนนกาท ผกโขม พชผนหลายพนททดงนนจงมกาาการขาดวตาIU (Internatiาหรบผใหญ คนเอเสรมไดแกป อาจทาใหเก

มนเอในประ

Saved. Centee/millionssav

% ของเดกกออกจากนภาวมาลาเรย รว

ยพบวาการเสารในประเทศเผกใบเขยว ผลทวโลก โดารศกษาวจยแามนเอ โดยแional units) ควรไดรบวตากหญงตงครรภกดปญหาควา

เทศเนปาล

er for Globaved/studies/

อนวยเรยนในะขาดวตามนมถงการเสยช

สรมวตามนเอเนปาล ในทลไมสกสเหลอยเฉพาะประและมขอแนะแนะนาใหเดกและเดกอายามนเออยางนภ และหญงทามพการของล

36 | P a

al Developm

ประเทศกาลงนเอยงมสวนในชวตของมารด

อในเดกจะชวทางปฏบต อง ไข นม แลเทศกาลงพฒะนาใหทาการกอาย 6-11 เ 12-59 เดอนนอย 4,000-5ทใหนมลก แตลกขณะตงคร

a g e

ent,

งนดา

วยลดการ

ละตบ ฒนากเสรมเดอนนควร5,000 ตตองรรภ

37 | P a g e

จากขอคนพบดงกลาว พรอมทงผลการศกษาในรปแบบ meta-analysis ทยนยนถงประโยชนของการเสรมวตามนเอ ประเทศเนปาลจงไดมนโยบายจดตงโครงการระดบชาตเสรมวตามนเอใหแกเดกจานวนหลายลานคนตอป ทงนเนองจากในประเทศเนปาลพบปญหาการขาดวตามนเอจนเปนผลทาใหเกดภาวะตาแหง (Xerophthalmia) หรอภาวะขาดวตามนเออยางรนแรงถง 2-8% ในเดกกอนวยเรยน อนเนองมาจากปญหาความยากจนในประชากร และสภาพแวดลอมของประเทศทไมสามารถปลกผกทมวตามนเอสงได โดยอยางนอย 28% ของประชากรในประเทศมฐานะยากจนมากจนไมสามารถหาอาหารทเพยงพอตอการดารงชวต รวมทงยงมการกดกนสทธในการดารงชพ ทาใหเดกและสตรอาจไมสามารถเขาถงอาหารและปจจยพนฐานไดอยางเพยงพอ

กอนทศวรรษท 1980 ปญหาการขาดวตามนเอยงไมเปนทรบรของผ เกยวของภายในประเทศมากนก จนกระทงดร.อลเฟรด ซอมเมอร แพทยนกวจยจากประเทศสหรฐอเมรกาและคณะไดศกษาในประเทศอนโดนเซยจนพบปญหาตาบอดกลางคนและตาแหงในเดกจานวนมากจนนามาสการเสยชวต และหาความสมพนธจนตงสมมตฐานวานาจะเกดจากการขาดวตามนเอ จากนนจงมการศกษาตอยอดโดยดร.เคท เวสต โดยดาเนนการในประเทศอนโดนเซยและเนปาลจนสามารถพสจนไดวาการเสรมวตามนเอในเดกสามารถชวยลดอตราการตายไดถง 30% ผลการศกษาดงกลาวไดรบการยนยนจากการศกษาอนทดาเนนการในเวลาไลเลยกนอกดวย กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต

เนองจากการศกษาวจยทดาเนนการนน ทาในประชากรศกษาจานวนมากถง 30,000 รายและไดมการทาการศกษาหลายโครงการ ไดผลสอดคลองกน จงมสวนทาใหเพมความนาเชอถอของผลการศกษา จนทาใหหนวยงานสาคญในประเทศ เชน กระทรวงสาธารณสข รวมกบ NGO, WHO, UNICEF, และ USAID รวมกนพฒนาโครงการระดบชาตเพอเสรมวตามนเอ โดยผานการประชมหารอ แลกเปลยนขอมลวชาการ และรวมกนทาแผนปฏบตการรวมกน ในกระบวนการพฒนาโครงการระดบชาตดงกลาว ไดมการบรรจแผนโครงการไวภายใตแผนพฒนาประเทศฉบบท 8 ของรฐบาลภายใตพระบรมราชปถมภ ซงเปนแผนงานประเภท 5 ป

จากการสนบสนนงบประมาณขององคกรระหวางประเทศ คอ USAID และ UNICEF ประเทศเนปาลไดเรมดาเนนโครงการเสรมวตามนเอ ตงแตปค.ศ. 1993 โดยมงหวงใหลดอตราการเสยชวตและอตราการเจบปวยของเดกอาย 6-60 เดอนดวยการเสรมวตามนเอ ปรมาณ 200,000 IU จานวนสองครงตอป ในพนท 32 อาเภอนารอง จากจานวนอาเภอทงสน 75 อาเภอทวประเทศ และการปรบเปลยนพฤตกรรมการใชชวต เพอเพมการรบประทานอาหารทมวตามนเอเพยงพอ รวมถงรณรงคการใหนมแมในพนท 32 อาเภอจาก 75 อาเภอทวประเทศอกดวย ระหวางการดาเนนงานดงกลาว ได

38 | P a g e

มการจดตงองคกร NGO ในชอ The Nepali Technical Assistance Group (TAG) เพอหวงจะชวยเสรมการทางานของภาครฐ ทงในกระบวนการปฏบตงานรวมกน การฝกอบรม การตดตามประเมนผล และการกระตนเตอน นอกจากนยงมองคกรตางประเทศอนๆ มารวมสนบสนนการดาเนนงานอกดวย เชน AUSAID และ CIDA เปนตน

อยางไรกตาม โครงสรางและบรบทแวดลอมพนฐานในชมชนของประเทศเนปาลในชวงเวลานน ไมเออตอการดาเนนการตามนโยบายดงกลาวมากนก เชน สถานอนามยในชมชนมจานวนจากด บคลากรมความรและมจานวนไมเพยงพอ ปญหาการละเวนการปฏบตหนาทของบคลากร เปนตน ดงนนการกลยทธการดาเนนงานของโครงการในตอนแรกจงใชวงจรของอาสาสมครสาธารณสขในระดบชมชนเปนกลไกหลกทจะขบเคลอน เนองจากมจานวนถง 36,000 คน กระจายในพนททวประเทศ โดยไดรบมอบหมายใหทาการแจกจายวตามนเอใหแกกลมเปาหมายทตงไว แตจากการดาเนนงานพบวามปญหาอยางมากในรอบปแรก เนองจากอาสาสมครสาธารณสขนนไมไดรบการยอมรบนบถอจากประชาชน เนองจากมความรนอย รวมทงอาสาสมครจานวนมากไมไดสนใจทจะรวมมอดาเนนการตามนโยบายเพราะไมเหนความสาคญ ทงๆ ทไดรบงบประมาณคาตอบแทนจากรฐคนละ 2 ดอลลารสหรฐ ตอเดอนในชวงขวบปแรก

ดงนน จงไดมการปรบกลยทธการดาเนนงาน โดยอาศย NGO คอกลม TAG ในการมาชวยเสรมกระบวนการดาเนนงาน กลาวคอ ผ นาของกลม TAG ไดเลงเหนถงปญหาดงกลาว จงคดหาวธในการจงใจอาสาสมครสาธารณสขใหทางาน โดยใชการใหโอกาสแสดงความคดเหนในการปรบกระบวนการดาเนนงาน (Opportunity) การฝกอบรมความรใหแกอาสาสมครเพอทาใหเกดความยอมรบนบถอจากประชาชนมากขน (Respect) การกลาวชมเชยและใหเกยรตในเวทตางๆ เพอใหเกดความภาคภมใจ (Recognition) และการจงใจใหระลกวาการดาเนนการดงกลาวเปนการชวยชวตเดกซงเปนลกหลานของตนเองในชมชน ซงถอเปนการแกไขปญหาในชมชนดวยแรงและความรบผดชอบของตนเอง (Ownership)

ภายหลงจากดาเนนการตามกลยทธดงกลาวแลว ปรากฏวาไดรบผลการดาเนนงานสาเรจตามทไดตงไวในแผนทง 32 อาเภอ รฐบาลจงไดทาการขยายผลเพมขนปละ 8-10 อาเภอ จนกระทงครบทง 75 อาเภอทวประเทศในป 1997 ผลกระทบทเกดขน จากการดาเนนนโยบายระดบชาตดงกลาว ไดมการประเมนคาใชจายทเกดขน ในป 1997 และ 2000 เพอนามาประกอบการพจารณาความคมคาของนโยบายน พบวาการใหวตามนเอเสรมจานวน 2 ครงตอป ตองลงทนประมาณ 1.25 ดอลลารสหรฐตอเดกหนงคน ทงนไมรวมคาเสยเวลาของ

39 | P a g e

อาสาสมครสาธารณสข ซงหากเปรยบเทยบกบการดาเนนนโยบายสาธารณสขอนๆ เชน การรณรงคใหเลยงลกดวยนมแม การตดตามภาวการณเจรญเตบโต และการเสรมอาหาร micronutrient ชนดอนๆ ซงตองลงทนสงกวานโยบายนถง 4 เทา จากการคานวณ cost-effectiveness พบวา นโยบายนใชจายไป 327-397 เหรยญสหรฐ per death averted และ 11-12 เหรยญสหรฐ per disability adjusted life-year (DALY) การดาเนนการตามนโยบายดงกลาวสามารถครอบคลมเดกอาย 6-59 เดอนไดถง 81% โดยสามารถปองกนมใหเดกเกดภาวะตาบอดไดถง 2,000 คนตอป โดยมผลการตดตามประเมนแบบ quasi-experimental พบวาสามารถลดอตราการตายในเดกไดถงครงหนง โดยทาการเปรยบเทยบระหวางอาเภอทมการเสรมวตามนเอ กบอาเภอทไมไดรบการเสรมวตามนเอในชวงเวลาเดยวกน อยางไรกตาม ยงคงเปนทสงสยและนาตดตามตอไปวา นโยบายระดบชาตนจะสามารถดาเนนการตอไปไดอยางยงยนหรอไมทามกลางความไมแนนอนดานขวการเมองของรฐบาลทอาจสนบสนนหรอไมสนบสนนในอนาคต นอกจากน ในชวงเวลาทผานมาประเทศเนปาลไดเรมมการคดระบบคาตอบแทนอาสาสมครสาธารณสขในรปแบบของ Endowment Fund ซงจดตงและควบคมโดยคณะกรรมการพฒนาหมบาน โดยอาศยการไดรบงบประมาณกอนหนงจากรฐ นาเขาบญชและนาดอกเบยทเกดขนมาใชจาย สนบสนนใหแกอาสาสมครในเครอขาย ซงกอใหเกดความพงพอใจของอาสาสมครระดบหนง แมกระนน กยงเปนทสงสยในความยงยนของผลดทเกดขน รวมทงการบรหารจดการกองทนดงกลาวขนอยกบคณะกรรมการพฒนาหมบานในแตละพนทวาบรหารไดดเพยงไรอกดวย ปจจยแหงความสาเรจ

กรณศกษานโยบายการเสรมวตามนเอในประเทศเนปาลน แสดงใหเหนถงความสาเรจในการแปรองคความรจากงานวจยไปสระดบนโยบาย โดยอาศยปจจยหลายประการ ไดแก ความนาเชอถอขององคความร ผนวกกบขนาดและความรนแรงของปญหาการขาดวตามนเอในประเทศ เพอสรางใหเกดความตระหนกถงปญหาและการยอมรบในกลมผสรางนโยบาย

อยางไรกด แมไดมการสรางนโยบายใหเกดขนแลว แตบทเรยนทพบในระหวางการดาเนนนโยบายคอการปรบแตงวงจรการดาเนนงานทมอยโดยผานการใชอาสาสมครสาธารณสขในพนท โดยใชกลยทธ 4 ประการคอ การใหโอกาสมสวนรวมแสดงความคดเหน การพฒนาศกยภาพโดยการฝกอบรมเพอหวงสรางความเชอมนและนบถอของประชาชนตออาสาสมครสาธารณสข การยกยองชมเชยใหเกดความรสกภาคภมใจในภารกจทดาเนนการ และการสรางความรสกเปนเจาของปญหาและเปนผ ดาเนนการแกไขปญหาดวยตนเอง ทงนทงนนจดเดนอกประการหนง คอการดาเนนการโดย

40 | P a g e

มไดใชระบบคาตอบแทนจงใจมาเปนหลกการดาเนนงาน แตใชกลยทธอนมาชวยปรบแตง พรอมทงการถายโอนบทบาทภาครฐไปส NGO ใหมารวมกนปรบระบบการดาเนนงาน พรอมทงการวางระบบการตดตามประเมนนโยบายทดาเนนการไปแลว เพอดความคมคาโดยเปรยบเทยบกบนโยบายอนๆ มาประกอบการตดสนใจเชงนโยบายในระยะตอมา

กรณศก

แหลงขอinto Dec2006: 84 ผนพนธ:

ความเป

สหรฐอเม(ดงรปท แวดลอมเปนอยานนๆ โดยไดสวนเสสวนเสยในโยบาย


อมล: Creatincentralized P4(8); 669-72

: Lori SA, Rh

ปนมา

Populatมรกา ไดทา 1)โดยอาศยมโดยเฉพาะองดแลว จะยใชหนทางทสยในพนท ในการรวมกนของฝายปฏบ

รวางแผนดาน

ng WindowsPlanning in 2.

honda RS, R

tion Referาการพฒนาโปฏสมพนธทยางยงจากผะทาใหเกดโอกยอมรบกนไดทงนประโยชนสราง พฒบตการ และก

นสาธารณสข

s of OpportuKenya. Bulle

Roger-Mark

rence Burโมเดลตนแบบซบซอนระหวมอานาจระดกาสในการพฒดโดยทกฝาย ทนทจะไดรบค

ฒนา และผการไดรบความ

ขในประเทศเค

unity for Policetin of the W

DS, Fariyal F

reau (PRBบทจะอธบายวางปญหาทมบตางๆ ซงฒนากลวธเพทงฝายผ มอาควรจะเปนประลกดนนโยบามรเชงวชากา

คนยา

cy Change: World Health

FF, and Nan

B) เปนหนวปรากฏการณมอยในพนท หงหากพจารณพอสรางสรรคนานาจ ฝายปฏะโยชนทงในแายทจะเกดผลรทจาเปนสาห

Incorporatinh Organizatio

ncy VY.

วยงานวชากาณการเปลยนแหนทางแกไขปณาปฏสมพนธนโยบายทตอฏบตการ และแงการมสวนรลตอตนเอง หรบผ มอานา

41 | P a

ng Evidenceon, August

ารอสระในประแปลงของนโยปญหา และบธของปจจยทงอบสนองตอปญะประชาชนผ มรวมของผ มสวรวมถงการเร

าจ

a g e

e

ะเทศยบาย บรบทงสามญหามสวนวนไดรยนร

ประเมนรวมกบกDHS) ประเทศใหบรกาและเลงผสาธารณสาธารณ กลยทธ

กระบวนการศกษ16 ครง เขาใจงาขาวเพอก

ในปค.ศ. 2ผลการใหบรกการสารวจดานและไดทากาเคนยา เ ร คณภาพ แผลเลศทจะนาณสขทงระดบอณสขในประเท

ธการแปรองค

ในชวงแรกคณนการเรยนรจาษาในรปแบบก พรอมกบกาย รวมไปกบกระตนใหเกด

001 PRB การสาธารณนประชากรแลารสารวจกลมกยวกบการดและระดบการาเสนอไปสมออานวยการแลศ

คความรสกา

ณะทางานไดากผลการศกษการจดการปรารจดเตรยมเอบการเผยแพรดความตระหน

ไดรวมกบกรสข (Kenya ละสขภาพแหมตวอยางจากดาเนนการใหบรใชบรการ ผอผ ทเกยวของละระดบปฏบ

ารปฏบต

ดมการวางแผนษาและเชอมโระชมยอยๆ แอกสารและสอรผานทางสอสนกของสาธาร

ระทรวงสาธา Service Pหงชาต (Natioกสถานบรการบรการสาธารผลการประเมนง เชน ผบตการ เพอ

นทจะสนบสนโยงไปยงแนวและการนาเสอประเภทตางสารมวลชนท รณะควบคกน

รณสข ประProvision Aonal Demogรสาธารณสขจรณสข ทงนทไดมาจากสรางและตด อใหไดนาไปใช

นนใหเกดกจกคดเชงนโยบานอในเวทในพงๆ ทนาเสนอทงในรปแบบสนไป

เทศเคนยา Assessment: graphic andจานวนทงสนงในเรองความการสารวจน สนใจเชงนโยชประโยชนใน

กรรมทจะกระาย โดพนทตางๆ ทอผลสรปการศสอในชมชน

42 | P a

ในการดาเนน KSPA) โด

d Health Surน 388 แหมเพยงพอของ ไดมการวเครยบาย เจาหนการพฒนาร

ะตนใหเกดดยการกระจาวประเทศ จาศกษาในรปแและการจดแ

a g e

นการดยทาrvey: หงในงการราะหหนาทระบบ

ายผลานวน แบบทแถลง

43 | P a g e

จากนนไดมการประชมในระดบภมภาค โดยความรวมมอระหวาง PRB กบเจาหนาทรฐของประเทศเคนยา ในรปแบบทแตกตางจากการปฏบตในอดตทเปนการจดประชมเพอนาเสนอผลงานใหแกเพยงเจาหนาทรฐฝายเดยว โดยคณะทางานไดมการจดการประชมโดยการมงเปาทจะบรณาการผลการศกษานเขาสกระบวนการวางแผนของกระทรวงสาธารณสขเพอพฒนานโยบายทเนนการปรบปรงระบบสาธารณสข ผานความรวมมอของทกภาคสวนในสงคม การประชมแบงจดใน 4 ภมภาค และตงทมงานทประกอบดวยหลายฝาย เชน เจาหนาทการแพทยและสาธารณสขในพนท นกสขศกษา ตวแทน NGO ตวแทนแพทยจากภาคเอกชน รวมถงตวแทนทเกยวของกบการวางแผนและพฒนาระบบจากกระทรวงอนๆ

หลงจากทไดมการประชมตามภมภาคตางๆ เพอนาเสนอสาระสาคญทไดจากการศกษาแลว ไดมการเปดโอกาสใหทกฝายใหความคดเหน และทาการพจารณาประเดนเรงดวน เพอมารวมกนผลกดนในเชงนโยบายและแผนปฏบตการเพอตอบสนองตอประเดนปญหาตางๆ ตอไป จากกระบวนการขางตน ไดประเดนปญหาเรงดวนคอ สขภาวะของมารดา สขภาวะของเดก การวางแผนครอบครว และโรคตดตอทางเพศสมพนธ จากนนไดมการรวมกนพฒนาแผนการดาเนนงานระดบพนทเพอตอบสนองตอปญหา โดยทประชมไดมอบหมายใหเจาหนาทสาธารณสขระดบพนทเปนแกนนาในการพฒนาแผน

หลงจากรวมกนพฒนาแผนปฏบตการในระดบพนทแลว พบวามแผนทไดรบการพฒนาขนโดยองขอมลหรอหลกฐานเชงประจกษ จานวนทงสน 70 แผน โดยทกแผนไดรบการยอมรบจากตวแทนในแตละทม และพสจนแลววาตรงตามประเดนปญหาทสาคญในพนท ผลกระทบทเกดขน แผนปฏบตการในระดบพนท ทง 70 แผนไดรบการรวบรวมและนาเสนอตอระดบกระทรวงสาธารณสขเพอนาเขาสแผนประจาป และทาเรองของบประมาณ พรอมขอมลสนบสนนจากการศกษาวจย และไดรบการอนมตงบประมาณสนบสนนทงหมด ในปงบประมาณ ค.ศ. 2002 และถอเปนบทเรยนแหงความสาเรจทเกดขนจากกระบวนการทเปนความรวมมอจากภาคประชาสงคมเปนครงแรกในประเทศเคนยา จนทาใหมการประยกตวธการดงกลาวตอมาในการดาเนนงานเรองจาเพาะตางๆ ในเวลาตอมา ถงแมจะมการยอมรบวาตองมการลงทนลงแรงมากกวากระบวนการสรางนโยบายและแผนปฏบตการแบบเดมกตาม

44 | P a g e

ปจจยแหงความสาเรจ

กรณศกษาเรองการวางแผนดานสาธารณสขในประเทศเคนยาน แมจะเปนเรองทหลายประเทศเคยดาเนนการหรอกาลงดาเนนการในรปแบบนแลวกตาม แตกไดใหบทเรยนหลายอยาง ไดแก

1. โอกาสของการพฒนาทเกดขนจากการเปดโอกาสใหองคกรวชาการภายนอกมารวมศกษาวจย โดยผนวกกบกจกรรมทดาเนนการอยแลว เชน การท PRB มารวมดาเนนการศกษา KSPA รวมกบกจกรรมการสารวจดานประชากรและสขภาพทกระทรวงสาธารณสขของประเทศเคนยา แทนทจะเปนการดาเนนการแยกกจกรรมซงอาจทาใหตองลงทนทรพยากรมากขน หรออาจไมไดรบการตอบรบจากกลมเปาหมาย

2. การวางแผนการนาเสนอผลงานวชาการสกลมเปาหมายทกภาคสวน โดยกลยทธทหลากหลายในเวลาเดยวกน เชน การใชวธการจดประชม รวมกบการผลตสอทเหมาะสมกบกลมเปาหมายทจาเพาะ และผานสอสารมวลชนทมในแตละพนท

3. ในสวนของกระบวนการผลกดนไปสระดบนโยบาย กรณศกษานไดนาเสนอวธการขบเคลอนนโยบายผานเวทประชาคม ทประกอบดวย ภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน รวมกบการเสาะหาความรวมมอแบบบรณาการกบกระทรวงอนๆ ทเกยวของไปพรอมๆ กน

4. กรณศกษาน ยงไดแสดงเปนตวอยางของความสาเรจทมการพฒนาแผนปฏบตการระดบพนท ทตอบสนองตอประเดนปญหาของพนทอยางแทจรง (Area based operation plans) โดยอาศยขอมลหรอหลกฐานเชงประจกษทไดจากการศกษาวจยมาสนบสนน มไดมการพฒนานโยบายหลกของชาตกอนเชนในอดต จากนนคอยมการนาเสนอและรวบรวมเขาสระดบกระทรวงเพอเสนอของบประมาณสนบสนนในเวลาตอมา

กรณศก

แหลงขอCanadia ผนพนธ:

ความเป

มากถง สาเหตจาจากขอมปญหาก(FCTC) ดาเนนกหามสบบดาเนนกวชาการเของแตล

ประเมนนInternatการแปรทงระดบ


อมล: Knowlan Institutes

: Gepffrey T

ปนมา

การแพร5 ลานคนในากบหร และมลดงกลาวจงารแพรระบาด โดยตงแารเพอตอบสบหรในพนทสารโดยยดถอเปนหลก ถงละประเทศมา

อยางไรกนโยบายวาดtional Tobacผลการศกษาผสรางนโยบ

รตอสกบการ

ledge to Acts of Health R

F, University

ระบาดของบนแตละป ในะมการคาดปรงมความรวมมดของบหร เรแตอดตจนถงนองตอปญหสาธารณะ กการพฒนากรงแมวา ณ ปกนก กตาม มหาวทวยเรองการค

cco Control าและประเมนาย นกวชาก

รแพรระบาดข

tion: An EndResearch (C

y of Waterlo

หรถอเปนปญนศตวรรษท 2ระมาณวานามอกนในระดบยกวา The Wปจจบน ไดหาบหร เชน การแบนการโรอบความรวมปจจบนไมได

ทยาลยวอเตอวบคมปญหาPolicy Eval

นนโยบายเพอาร และกลม

ของบหรในเวท

d-of-Grant KIHR), 2010.

o and Ontar

ญหาระดบโลก20 ทผานมาจะมคนเสยชบประชาคมโลWHO Frameดมการออกนโการออกฉลาฆษณา และมมอโดยยดเอมการดาเนน

อรล ในประเทาบหรในระดบuation Projeใหนาไปใชปรปฏบตการสน

ทโลก

Knowledge T

rio Institute f

ก โดยเปมคนเสยชวตชวตมากถง 1ลกเพอสรางกework Convโยบายระดบนากเตอนเกยวกะการขนภาษบอาขอมลหรอหการศกษาเพอ

ทศแคนาดา ไบนานาชาตขนect (ITC Proระโยชนในทกนบสนนนโยบ

Translation C

for Cancer R

นสาเหตการตตอยางนอย 11 พนลานคนกรอบความรวention on Tนานาชาตเพอกบพษภยของบหร เปนตน หลกฐานเชงปอประเมนเปร

ดมการดาเนนนในปค.ศ.

oject) โดยโครกกลมของผ มบาย โครงกา

45 | P a

Casebook.

Research

ตายของประช00 ลานคนโนในศตวรรษทวมมอเพอควบTobacco Coอใหแตละประงบหร กฎห โดย FCTCประจกษทางรยบเทยบนโย

นโครงการตด2002 ในชอรงการนมงทจสวนไดสวนเสาร ITC ไดรบ

a g e

ชากรโดยมท 21 บคมontrol ะเทศหมายC ไดดานยบาย

ดตามอของ จะทาสย บการ

46 | P a g e

สนบสนนงบประมาณจากประเทศตางๆ จานวน 4 ประเทศในระยะแรก ไดแก ประเทศแคนาดา สหรฐอเมรกา สหราชอาณาจกร และออสเตรเลย และไดดาเนนการขยายผลจนสามารถทาการสารวจกลมประชากรทสบบหรไดมากถง 70% ทวโลกใน 20 ประเทศ ณ ปจจบน และยงถอเปนโครงการระดบนานาชาตเพยงโครงการเดยวทมงประเมนนโยบายการควบคมบหรภายใตกรอบความรวมมอ FCTC กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต

นอกเหนอจากวถปฏบตแบบดงเดม เชนการเผยแพรผลการศกษาไปยงผ ทเกยวของโดยตรงแลว ทม ITC ไดพยายามเผยแพรองคความรทไดจากการศกษาในภาษาทเขาใจงายและเหมาะสมกบแตละกลมเปาหมาย นอกจากนยงไดนาเสนอคาวจารณเพมเตมของผ ทใชองคความรดงกลาวอกดวย

จากการสนบสนนงบประมาณของ CIHR โครงการ ITC ไดทาการขยายกลมเปาหมายไปยงตางประเทศโดยทาการทารายงานระดบประเทศ ใหแกประเทศฝรงเศส จน เยอรมน เนเธอรแลนด และไทยอกดวย

นอกเหนอรายงานดานวชาการแลว ITC ไดทารายงานเกยวกบฉลากเตอนสาหรบผบรโภค โดยสอดแทรกผลการศกษาในรปแบบของรปภาพตางๆ เพอใชในการรณรงควนปลอดบหรโลกในป 2009 เพอแจกจายใหแกประชาชนผสนใจและสอสารมวลชนทเกยวของในระดบนานาชาต โดยรายงานดงกลาวไดรบการแปลเปนภาษาจน โดยสานกงานควบคมบหรแหงชาตของประเทศจน เพอใชในการรณรงคในประเทศจนอยางกวางขวาง

วงจรการแปรองคความรสการปฏบตของโครงการ ITC น สวนใหญใชกระบวนการแลกเปลยนเรยนรผานวงจรการเผยแพรขอมลอนหลากหลายดงทไดกลาวไวขางตน ตวอยางของความสาเรจและความไมสาเรจในการดาเนนงานเพอควบคมปญหาบหร ไดรบการถายทอดในกลมประเทศเปาหมายทเปนเครอขายอยางทวถง ไมวาจะเปนเรองผลการสารวจความคดเหนของประชาชนประเทศฝรงเศสในป 2008 ทเหนดวยกบการหามสบบหรในคาเฟ บาร และรานอาหาร ซงไดรบการถายทอดไปสระดบนโยบายผานทางรายงานวชาการ และนามาซงการออกนโยบายหามสบบหรระดบชาต และไดรบการตดตามประเมนผลในระยะตอมาจนพบวานโยบายดงกลาวสามารถทาใหลดอตราการสบบหรลงอยางมนยสาคญ พรอมกบการทาใหเกดอตราการสนบสนนนโยบายหามสบบหรในทสาธารณะเพมขนทงในกลมผ ไมสบบหรและทสบบหรอกดวย หากพจารณาตวอยางในประเทศฝรงเศสน อาจถอวาเปนกระบวนการเชอมตอแบบวงลองานวจยสนโยบายสงานวจยนนเอง (Research to Policy to Research Cycle)

นอกจากนยงไดมการตดตามสถานการณทเปนผลจากนโยบายในประเทศอนๆ เชน การทประเทศไทยไดมนโยบายตดภาพเตอนขางซองบหรตงแตป 2006 ทาใหมผลใหผสบบหรเกดความ

47 | P a g e

ตระหนกตอผลเสยตอสขภาพและมความอยากทจะเลกสบมากขน หรอแมแตในประเทศจนทมการศกษาพบวา การใชตวอกษรเปนคาเตอนทซองบหรอยางเดยวนนไมไดผล รวมถงมการวจยสารวจประชาชนแลวพบวามเสยงสนบสนนใหออกนโยบายหามสบบหรในทสาธารณะมากขน และในประเทศเนเธอรแลนดและเยอรมนมการการศกษาเปรยบเทยบนโยบายหามสบบหรทไมเครงครดจะไดผลนอยกวาการดาเนนนโยบายแบบเครงครดในประเทศไอรแลนดและฝรงเศส องคความรทไดจากงานวจยของประเทศตางๆขางตน ไดรบการถายทอดสกนและกนในประเทศทเปนเครอขายความรวมมอ เพอนาไปพฒนาตอยอดการดาเนนการควบคมปญหาบหรของแตละประเทศไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยมจดเนนทงในเรองคณภาพขององคความร ความหลากหลายของชองทางการเผยแพรและความเหมาะสมของเนอหากบความตองการของกลมเปาหมาย รวมถงความรวมมอหรอการมสวนรวมของกลมผ มสวนไดสวนเสยในแตละกระบวนการ โดยมการสรางวงจรตางๆ ใหเออตอการดาเนนการดงกลาว เชน การจดเวทประชมเพอแลกเปลยนเรยนรระหวางกน การจดเวทประชาสมพนธสสาธารณะเพอหวงผลโดยตรงตอประชาชน และหวงผลโดยออมใหประชาชนเปนแรงรวมผลกดนดานนโยบายอกทางหนง ผลกระทบทเกดขน ผลกระทบทเหนจากการเลอกดาเนนการโดยวงจรดงกลาว คอการเปลยนแปลงในดานนโยบายควบคมบหรของแตละประเทศในเวทโลก การปรบปรงเปลยนแปลงของนโยบายทออกมาจากการตกลงระหวางประเทศภายใตกรอบความรวมมอ FCTC รวมถงภาคสมาชกในเวทโลกทหนมาใหความรวมมอรณรงคตอตานบหรกนเพมขนและจรงจงมากขน แตสงททกคนกาลงเฝารอดในอนาคตคอ อตราการสบบหรของโลกทลดลง และอตราการเสยชวตหรอเจบปวยอนมสาเหตจากบหรทลดลงนนเอง ปจจยแหงความสาเรจ วงจรการสอสารองคความร รวมถงขอเสนอแนะเชงนโยบายของโครงการ ITC ถอเปนตวอยางหนงของความสาเรจในการแปรความรไปสระดบนโยบายทงระดบชาตและนานาชาต ผานการตโจทยเรองการสงขอมลองคความรใหเหมาะกบความตองการและลกษณะของกลมเปาหมาย ผานชองทางการตลาดอนหลากหลาย รวมถงการสรางมลคาเพมของสนคา (องคความร) โดยเพมเตมคาวจารณของผใชความร เพอทาใหสมบรณและเปนทยอมรบมากขน และเปนการแสดงใหเหนถงการมสวนรวมของทกผ มสวนไดสวนเสย อนจะนามาซงนาหนกและความนาเชอถอ ทจะชวยใหผสรางนโยบายเลงเหนความสาคญของตวสนคานมากขนกวามาจากฝายวชาการเพยงฝายเดยว

กรณศก

แหลงขอthe Wor ผนพนธ:

ความเป ศกษาวจ19% เคกวาทแพทาการสซมเศราห 25 ป จาดาเนนกทมาจาก ในประเทกากบ ต

กษาท 6 : ระบ

อมล: From Rrld Health O

: Harpham T

ปนมา

ปญหาดานสจยพบวา 33ยมความรสกพทยในเวยดนารวจระดบชาหรอโรคกงวลนอกจากนยงานวน 5,584 จวตรในชวตปกเชอชาตของชโดยปกตแลวทศเวยดนาม ตดตามนโยบา

บบดแลสขภา

Research Evrganization,

T and Tuan T

สขภาพจตในป3% ของผหญกอยากฆาตวนามเคยคาดปาตในมารดาทล มากถง 20%งไดมการศกษ คน พบวามประจาวนได ชนกลมนอย วหนวยงานทม ไดแก สมชชาาย คณะกรร

าพจตในประเ

vidence to P, August 200

T.

ประเทศเวยดญงทมาใชบรกตาย โดยขอมประมาณเอาไทมลกอายไม

% โดยใชเครอษาระดบชาตใมความชกของ ประมาณ 2 จะพบวามควมบทบาทในการะดบชาตดรมการกลางด

เทศเวยดนาม

Policy: Menta06: 84(8); 66

นามถอเปนปการทคลนกทมลดงกลาวถไว ซงคาดไวเพเกน 1 ป จาองมอทไดรบกในชมชน โดงการเคยมอา25% ในจานวามชกของอาการจดการนโานสขภาพจตดานวทยาศาส

ม

al Health Ca64-8.

ปญหาสขภาพทวไปในเมองโอวาสงกวาปพยง 1% จากานวน 2,000 การตรวจสอบดยทาการสารการเสยใจหรนวนดงกลาว าการดงกลาวยบายเกยวกบต (National Aสตรและการศ

are in Viet N

พทสาคญ โฮจมนทมอากระเทศทพฒนกการศกษาด ราย พบวามบมาตรฐานแลวจประชาชนรอหมดหวงจนหากพจารณวถง 34% บระบบบรกาAssembly) ซศกษา (Cent

48 | P a

am. Bulletin

โดยมผลการซมเศรา นาแลว และยงกลาวจงไดมมความชกขอลว อายระหวาง นทาใหไมสามณาเฉพาะเพศ

ารดานสขภาพซงทาหนาทในtral Commis

a g e

n of

ลการและ ยงสงมการองโรค

14-มารถหญง

พจตนการssion

49 | P a g e

for Science and Education) ซงจะทาหนาทในการพฒนานโยบายดานสขภาพ กรมการแพทย (Department of Curative Medicine) ซงอยในกระทรวงสาธารณสข โดยทาหนาทรบผดชอบในการพฒนานโยบายดานการรกษาและการปองกนโรค สถาบนนโยบายและยทธศาสตรดานสขภาพ (The Health Strategy and Policy Institute) ซงสงกดกระทรวงสาธารณสข โดยทาหนาทปอนขอมลเชงประจกษใหแกหนวยงานตางๆ เพอพฒนานโยบาย และคณะกรรมการระดบชาตดานประชากร ครอบครว และเดก (National Committee for Population, Families, and Children) ซงเปนองคกรภาครฐททาหนาทประสานงานกบทกภาคสวนในเรองเกยวกบประชากร ครอบครวและเดก นอกจากน ยงมองคกรตางประเทศทเขามาเกยวของกบระบบสขภาพในเวยดนาม ไดแก องคการอนามยโลก และมหาวทยาลยจากตางประเทศ ตงแตอดตจนกระทงถงปค.ศ. 2004 นโยบายดานสขภาพจตในประเทศเวยดนาม มงเนนการรกษาเฉพาะโรคจตเภท และโรคลมชก ภายในสถานพยาบาลเทานน โดยไมมนโยบายดานการสงเสรมสขภาพจตและการปองกนโรคทางจตใจอนๆ เลย รวมถงยงไมเคยมการสรางนโยบายระดบพนทใดๆ ทเกยวของกบสขภาพจตอกดวย กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต

ในชวงปลายปค.ศ. 2004 หนวยงาน NGO ทมชอวา The Research and Training Center for Community Development ไดนาเสนอขอมลการศกษาวจยเกยวกบสขภาพจตในทประชมของสมชชาระดบชาตดานกจการสงคม โดยมผ เขารวมประชมประมาณ 60 คนซงมาจากหลายภาคสวน ไดแก สมาชกวฒสภา นกการเมอง รฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษา และผ ทมสวนไดสวนเสยดานกจการสงคมทมาจากจงหวดตางๆ จานวน 22 จงหวด จากทงหมด 64 จงหวดทวประเทศ หนวยงาน NGO ดงกลาวไดนาเสนอขอมลดานสขภาพจตออกมาในประเดนทเกยวของกบปญหาความยากจน ซงไดรบการวเคราะหมาเปนอยางดแลววาตรงกบความสนใจของสมาชกวฒสภา นอกจากนการประชมดงกลาวจงใจทจะจดนอกเมองหลวงเพอใหแนใจวาผ เขารวมประชมจะไมสามารถออกจากทประชมไปทางานประจาของตนเองไดงายๆ

หลงจากจบการประชม ไดมการสารวจความคดเหนของผ เขารวมประชม พบวานกการเมองรสกสนใจในเรองดงกลาวเปนอยางมาก และรสกยนดทไดรบทราบขอมลโดยใชเวลามงไปยงประเดนเดยวกนไดตลอดทงวน ทาใหนาจะสามารถนาขอมลดงกลาวไปใชในการพฒนานโยบาย รวมถงการวางแผนตดตาม กากบกจกรรมทเกยวของไดดยงขน

นอกจากน NGO ยงไดนาเสนอขอมลดานสขภาพจตดงกลาวใหแกคณะกรรมการระดบชาตดานประชากร ครอบครวและเดก จานวน 80 คน ในชวงเวลาทคณะกรรมการกาลงรางแผนปฏบตการ

50 | P a g e

ระยะ 5 ป (2006-10) และพยายามทจะตพมพผลการศกษาดานสขภาพจตในแมและเดก ลงในหนงสอพมพประจาวนภายหลงจากการประชม โดยไดเรยบเรยงบทความไมใหกระทบกระเทอนจนกอใหเกดผลกระทบทจะทาใหเกดการแบงแยกหรอกดกนทางสงคมกบผ ทมปญหาสขภาพจต

อยางไรกตาม เปนทนาสงเกตวา หนวยงาน NGO นไดเคยมผลงานทเคยทางานรวมกบหนวยงานรฐตางๆ ในเรองอน จนเปนทเชอถอและมผลงานเปนรปธรรมมากอนหนาน เชน การปอนขอมลเกยวกบปญหาทพโภชนาการในเดก และการขาดธาตเหลกในผหญงและเดก จนทาใหเกดการเปลยนแปลงดานนโยบาย นอกจากนโครงสรางของหนวยงานยงคานงถงชองทางเชอมตอกบภาครฐ โดยทาการเชญเจาหนาทอาวโสจากภาครฐมาเปนกรรมการทปรกษาของหนวยงาน ผลกระทบทเกดขน ดวยลกษณะตางๆ เหลานจงทาใหขอมลทนาเสนอไดรบการตอบรบเขาสกระบวนการพฒนานโยบายระดบชาตทตอบสนองตอปญหาสขภาพจตในผหญงและเดก ในรปแบบตางๆ เชน การทาการคดกรองสขภาพจตในกลมผหญงและเดก รวมทงการจดใหเกดระบบการดแลรกษาโรคทางจตเวชในระดบชมชน พรอมการเกดกจกรรมสรางเสรมสขภาพจตอกดวย ปจจยแหงความสาเรจ

กรณศกษาเรองระบบดแลสขภาพจตในประเทศเวยดนามนยงไดทาการวเคราะหหาปจจยทมผลตอการนาองคความรทไดจากการศกษาวจยไปสการปฏบตและการผลกดนเชงนโยบาย โดยทาการสมภาษณกลมผ มสวนไดสวนเสย เชน ตวแทนของคณะกรรมการระดบชาตฯ สมาชกอาวโสของสถาบนนโยบายฯ ตวแทนองคการอนามยโลกในฐานะผใหทน รวมถงนกวจยจากสถาบนสขภาพจตแหงชาต ผลการสมภาษณพบปจจยทนาจะเกอหนนใหผสรางและพฒนานโยบายนาองคความรไปใชดงทเหนในกรณศกษา ดงน

1. ปจจยทอยในบรบทของการเมอง พบวากรณศกษานไดแสดงใหเหนถงการฉวยโอกาสนาเสนอขอมลทอยในความสนใจของกลมเปาหมาย ในชวงเวลาทเหมาะสม ไดแกการนาเสนอขอมลสขภาพจตทนาไปเชอมโยงกบประเดนความยากจนซงเปนทสนใจของนกการเมองและสมาชกวฒสภา รวมทงการนาเสนอขอมลในชวงเวลาทคณะกรรมการระดบชาตกาลงอยในชวงพฒนาแผนพอด นอกจากนยงไดแสดงถงปรากฏการณทมหนวยงานรฐหลายระดบทดาเนนงานหรอตดตอกบนกวจยหรอผ นาเสนอขอมล ทาใหมโอกาสสาเรจมากขน

51 | P a g e

2. ลกษณะของขอมลทนาเสนอ ขอมลทนาเสนอตองเปนขอมลทเชอถอได ผานกระบวนการศกษาทถกตองเหมาะสม ผวจยไมมผลประโยชนแอบแฝง และขอมลดงกลาวไดรบการนาเสนอผานชองทางอนหลากหลาย ทงเวทวชาการ และสอสารมวลชน

3. ชองทางเชอมโยงระหวางผ นาเสนอขอมลและฝายนโยบาย จะเหนไดวากรณศกษานไดแสดงใหเหนวาผ นาเสนอขอมลมความสมพนธหรอมชองทางตดตอกบฝายนโยบายมากอนหนาน ทาใหงายตอการผลกดนไปสกระบวนการพฒนานโยบายได นอกจากนการมโครงสราง เชน คณะกรรมการระดบชาตฯ อยแลวนน กเออตอการทผ นาเสนอขอมลจะมเวทในการนาเสนอตอผ เกยวของไดมากขน

4. ปจจยภายนอก ขอมลทนาเสนอนน หากมองคกรภายนอก เชน องคการอนามยโลก และมหาวทยาลยจากตางประเทศ รวมดาเนนการหรอสนบสนนกจะทาใหฝายนโยบายเหนความสาคญไดมากขน

กรณศก


ความเป มการคาประเทศก เปนวธกอหวาตกเหลอเพยเปนทแพทสดในศทศวรรษ ในปค.ศขณะนนสาธารณRehydra


อมล: Case Shttp://www.c

: Center for

ปนมา

โรคทองรวงเปดประมาณวากาลงพฒนา การรกษาภาารรกษาทไดรกโรคในทพกพยง 4% เมอเทพรหลายทวโลศตวรรษท 20 ษท 1970 และประเทศอยป. 1977 พบวาอตราการตาย

ณสขของประเทation Salts (

รปองกนการ


Global Deve

ปนสาเหตททามเดกทารกเ โดยเฉลยแลววะขาดนาโดยรบการพฒนาพงของผอพยพทยบกบ 20-3ลก จนกระทงอ เพราะสามาะถอเปนมาตปตถอเปนประากวาครงหนงยของทารกโดทศอยปตไดรORS) ใหแกป

เสยชวตจากโ

lobal Healthection/initiat

elopment

ทาใหเกดการเเสยชวตจากภวเดกในประเยใหสารนาทาาขนตงแตป คพในหลายปร0% ในกลมทองคการอนามรถปองกนการฐานการรกษะเทศทอยในแงของการเสยชดยเฉลยคอ 10รบความชวยเประชาชน แต

โรคทองรวงใน

h: Millions Satives/_active

เสยชวตจากภภาวะนระหวาทศกาลงพฒางการรบประค.ศ. 1970s ซระเทศ และพบทไดรบสารนามยโลกขนานารเสยชวตจากษาสาหรบโรคแถบแอฟรกา ชวตของเดกท00 ตอ 1,000เหลอจาก UNตพบวามเพยง

นประเทศอยป

aved. Centee/millionssav

ภาวะขาดนาไาง 1.4-2.5 ลานาจะเปนโรคะทาน (Oral Rซงเปนชวงทมบวาสามารถชาทางหลอดเลนามวา ORTกโรคทองรวงไคทองรวงจนถซงพบปญหาทารกในอยปต0 ทารกแรกคลNICEF โดยทาง 10-20% ขอ

ปต

er for Globalved/studies/

ได โดยเฉพาะานคนตอป สคทองเสยกนปRehydration มการระบาดขชวยลดอตรากอด และไดรบ

T นาจะเปนกาไดมากกวา 5ถงปจจบน าโรคทองรวงเตเกดจากโรคลอดทมชวต าการแจกจายองผ ทเปนโรค

52 | P a

l Developme

ะในเดกทารกวนใหญอยในปละ 3 ครง Therapy: Oองโรคการเสยชวตใบการนาไปใชารคนพบทสา5 ลานคนใน

เปนจานวนมาทองรวง โดย กระทรวงย Oral ทองรวงเทาน

a g e

ent,

น

ORT)

ใหชจนาคญ

าก ณ

นนท

53 | P a g e

ใช ORS ทาใหม ORS เหลอเกบไวเปนจานวนมาก นอกจากนจากการสารวจพบวา มารดาสวนใหญไมมความตระหนกและไมรถงประโยชนของ ORS โดยนยมไปซอยาหยดอาการทองเสยมารบประทานมากกวา รวมถงแพทยผ รกษาเองกมกจะแนะนาใหมารดาหยดปอนนา นม และอาหาร ใหแกเดก ซงกทาใหเกดความเสยงตอภาวะขาดนามากขน กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต

เจาหนาทกระทรวงสาธารณสข ตระหนกถงปญหาทเกดขน และเลงเหนวาการจะนาเอาวธการรกษาโดย ORS ไปสการปฏบตไดนน จาเปนตองไดรบความรวมมอจากทกฝาย ตงแตระดบนโยบายไปจนถงประชาชนผ เปนกลมเปาหมายหลก จงไดทาการศกษาระดบพนท ใน 29 หมบานแถบชนบท ในปค.ศ. 1980 ในชอโครงการพฒนาการบรการสขภาพในชนบท โดยใหพยาบาลทาการสอนมารดาเกยวกบวธการให ORS ทบาน รวมถงการใหความรแกแพทยเกยวกบการรกษาดวย ORT จากการดาเนนงานพบวาสามารถลดอตราการเสยชวตในเดกได 38% เมอเทยบกบหมบานทไมไดรบความรดงกลาว นอกจากนยงพบวาอตราการเสยชวตจากโรคทองรวงในชวงทมการระบาดลดลงถง 45%

จากผลการดาเนนโครงการดงกลาว รฐบาลอยปตจงไดมนโยบายใหมการใช ORT ทวทงประเทศ ครอบคลมประชากรทง 41 ลานคน โดยทาการจดตงโครงการควบคมโรคทองรวงแหงชาต (National Control of Diarrheal Diseases Project: NCDDP) ในปค.ศ. 1981 โดยไดรบงบประมาณสนบสนนจาก USAID และทมงานสนบสนนดานวชาการ จาก John Snow Incorporated การดาเนนงานของโครงการดงกลาวเกดขนโดยไดรบความรวมมอจากภาคสวนตางๆ ไดแก กระทรวงสาธารณสข หนวยงานภาครฐอนๆ หนวยงานเอกชน สมาคมวชาชพ และองคกรตางประเทศ คอ องคการอนามยโลก และ UNICEF โดยมการตงเปาหมายไว 5 ประการ คอ

1. อตราการเสยชวตจากโรคทองรวงในเดกอายตากวา 5 ป ลดลงอยางนอย 25% 2. สรางความตระหนกในการใช ORT ในมารดาใหไดอยางนอย 90% 3. มารดาตองมความรความเขาใจในการใช ORT อยางนอย 75% 4. ลดอตราการเสยชวตจากโรคทองรวงในโรงพยาบาลใหไมเกน 5% 5. เพมอตราการใช ORT ในกลมผ ทเปนโรคทองรวงชนดรนแรงใหไดไมตากวา 50% ในการดาเนนงานของ NCDDP ใหไดตามเปาหมายทตงไวในขณะนนถอเปนเรองทยาก

และทาทาย โดยจะตองทาการเปลยนทศนคตและพฤตกรรมของมารดาและแพทยผ รกษา รวมทงยงตองทาการสารอง ORS ใหมปรมาณทเพยงพอแกความตองการของประเทศ NCDDP จงไดวางแผนปรบนโยบายและแผนการดาเนนการโดยอาศยขอมลตางๆ ตามสถานการณ และไดแบงองคประกอบ

54 | P a g e

การวางแผนดาเนนงานเปน 4 สวน ไดแก การออกแบบผลตภณฑและสรางตราผลตภณฑ (Product design and branding) การผลตและแจกจาย (Production and distribution) การฝกอบรม (Training) และการตลาดและการโฆษณา (Marketing and promotion)

ในการออกแบบผลตภณฑนน ไดมการทาการสารวจตลาด (Market research) พบวา ORS ท UNICEF แจกจายนนใชสาหรบละลายนาปรมาตร 1 ลตร ซงประชาชนสวนใหญในอยปตไมมภาชนะทจไดเพยงพอ รวมทงการทมารดาสวนใหญมความรสกวานาในปรมาตร 1 ลตรนนใหญเกนกวาทจะใหเดกดมได NCDDP จงไดออกแบบผลตภณฑ ORS ในขนาดทเลกลง เพอใชละลายนาปรมาตร 200 มลลลตร และมการผลตถวยปรมาตร 200 มลลลตรพรอมตราสญลกษณโครงการ โดยแจกจายผานทางรานขายยาและศนยสาธารณสขทวประเทศ นอกจากนในกรณทไมมถวยดงกลาว ยงไดวางแผนแนะนาใหมารดาใชขวดโซดาเลกทมอยทวไปตามครวเรอนมาใชแทนถวยไดอกดวย เนองจากมปรมาตรเทากน อยางไรกตาม NCDDP ตระหนกดวา ORS ทาหนาทปองกนภาวะขาดนา แตไมไดชวยใหหยดถายเหมอนยาแกทองเสยทวไป จงไดวางแผนการวางตาแหนงผลตภณฑใหถกตองเพอปองกนไมใหเกดความเขาใจผด โดยใชคาอธบายของ ORS ในภาษาอาหรบวา “Mahloul Moalgett et Gafaff” ซงแปลวา “สารละลายทรกษาภาวะขาดนา (Solution for treating dehydration)” โดยเปนทรจกกนในนาม “สารละลาย (Solution)” และใชชอผลตภณฑวา “Gafaff” ซงมความหมายวา “ฤดแลง” รวมทงการสรางตราสญลกษณเปนรปมารดากาลงปอนนาใหแกเดก ซงตราผลตภณฑนเปนทจดจาไดทวประเทศในระยะเวลาตอมา

จากการตดตามอตราการใช ORS อยางใกลชด ประกอบกบขอมลดานอตราการปวยเปนโรคทองรวง ทาใหสามารถคาดประมาณปรมาณความตองการ ORS ได โดย NCDDP ไดทาการผลต ORS ใหมปรมาณเพยงพอสาหรบความตองการระดบประเทศอยางนอย 3 เดอน กระบวนการผลตทมนนอาศยความรวมมอกบภาคเอกชนทชวยผลตบรรจภณฑสงใหในราคาทน โดย NCDDP และ UNICEF รวมกนรบผดชอบคาใชจายใหแกทงภาครฐและเอกชน ORS ทผลตขนมานนไดรบการแจกจายไปยงกลมเปาหมายผานหลายชองทาง นอกจากผานทางศนยสาธารณสขภาครฐ และรานคาของภาคเอกชนแลว จากการสารวจตดตามการใช ORS พบวามปญหาในชนบทเกยวกบระยะทางระหวางบานกบทแจกจาย ORS ทมระยะทางไกลกนมาก NCDDP จงไดมการปรบแผนการดาเนนงาน โดยทาการเกณฑผแจกจายระดบชาวบาน (Depot holder) โดยมทงในรปแบบอาสาสมครทไมตองการผลตอบแทน และแบบทมการจายคาตอบแทนเลกนอย เพอใหผแจกจายระดบชาวบานซงอาศยอยในพนทอยแลว เปนนายหนาทจะนา ORS แจกจายใหกบชาวบานในพนทนนเอง สวนใหญแลวกจะเปนกลมผ นาชมชน อาสาสมครสาธารณสข และหมอตาแย นอกจากนยงพบปญหาดานความรวมมอของรานขายยาทจะชวยแจกจาย ORS เนองจากขายยาแกทองเสยจะไดกาไร ในขณะทจาย ORS ใหฟร

55 | P a g e

ทาใหมการปรบมาตรการโดย NCDDP แจกถวยใหแกรานขายยาฟร โดยแนะนาใหรานขายยาขายถวยพรอมแถม ORS ใหแกชาวบาน กทาใหไดรบความรวมมอจากรานขายยาทวไปเปนอยางด

สาหรบการฝกอบรมนน ถอเปนปจจยประการสาคญทจะเปนตวชวยตดสนวานโยบายทรฐบาลสนบสนนใหมการใช ORS จะสาเรจหรอไม NCDDP ไดมการจดอบรมอาสาสมครสาธารณสขเพอใหสามารถวนจฉยโรคทองรวงและภาวะขาดนา รวมถงวธการใช ORS ใหถกตอง นอกจากนกยงมการผลตสอในรปแบบสอสงพมพ และวดทศน มการจดประชม โดยเนนถงความสาคญของการใช ORS และรณรงคเพอลดการใชยาแกทองเสยหรอยาหยดถาย และความสาคญของการรกษาสขอนามยและการใหนมลก ซงจะชวยปองกนการเกดโรคทองรวงได

สวนประกอบทสาคญอยางมาก คอการวางแผนการตลาดเชงสงคมและการประชาสมพนธผานสอในรปแบบตางๆ NCDDP ไดตงกลมเปาหมายในการสอสารไว ดงนคอ กลมมารดาทมลกอายนอยกวา 3 ป กลมวชาชพสขภาพ เภสชกร และกลมสอสารมวลชน โดยไดทาการจดทาขอความทเกยวกบอนตรายของโรคทองรวง สาเหต และวธการควบคม ปองกน และแกไขปญหาดงกลาวในรปแบบขอความสนๆ เขาใจงาย เหมาะสมกบแตละกลมเปาหมาย โดยทาการประชาสมพนธผานชองทางตางๆ รวมถงทางโทรทศนซงไดรบความนยมเปนอยางมาก เนองจากอยปตเพงมโทรทศนเขามาในชวงตนทศวรรษ 1980 ผนวกกบการขอความรวมมอจากดาราทเปนทรจกของประชาชนเพอมาชวยประชาสมพนธ ทาใหไดรบการตอบรบเปนอยางด ผลกระทบทเกดขน หลงจากดาเนนการตามนโยบายและแผนทวางไว เปนระยะเวลา 10 ป พบวาเปาหมายทกอยางทตงไวบรรลผลสาเรจ ในชวง 5 ปแรกพบวามการแจกจาย ORS มากขนกวาตอนแรกถง 4 เทา จานวนเดกทเปนโรคทองรวงและมาพบแพทยทคลนกมเพมขน จากเดม 630,000 คนในปค.ศ. 1983 เพมขนเปน 1.4 ลานในป 1985 และมการสารวจพบวามารดามความรเรอง ORS ประมาณ 99% ในป 1986 นอกจากนยงพบวาภายหลงจากดาเนนนโยบายรณรงคการใช ORS แลว ทาใหอตราการเสยชวตของเดกทารกลดลง 36% และอตราเสยชวตในเดก ลดลง 43% เมอเปรยบเทยบระหวางป 1982 และ 1987 ในขณะเดยวกนอตราการเสยชวตจากโรคทองรวงกลดลง 82% ในเดกทารก และ 62% ในเดก โดยมการคาดประมาณวา นโยบายดงกลาวทาใหลดจานวนเดกทเสยชวตจากโรคทองรวงไดถง 300,000 ราย ในระหวางป 1982 และ 1989 อยางไรกตาม การดาเนนนโยบายดงกลาว แมจะประสบผลสาเรจอยางชดเจนในภาพรวม แตหากวเคราะหลงในแตละภาคสวน จะพบวาการตอบสนองตอนโยบาย ORT นน ในภาคเอกชนมการตอบสนองชากวาภาครฐ ทงๆ ทแพทยในภาคเอกชนในประเทศอยปตนนจะดแลคนไขมากถง 75%

56 | P a g e

ของจานวนคนไขทงหมด ซงเปนทนาเสยดาย นอกจากนปจจยทเหนวาเปนอปสรรคในการดาเนนนโยบายอยางชดเจนคอการตลาดของยาแกทองเสยหรอยาหยดถาย ซงครองตลาดมาแตเดม โดยมผลกระทบตอการตอบรบการใช ORS ของทงประชาชน แพทยผดแล รวมถงรานขายยานนเอง ดงนนจาเปนตองมการศกษาเจาะลกถงปจจยทเกยวของมากขนเพอปรบปรงนโยบายและการดาเนนงานใหมประสทธภาพยงขนตอไป ปจจยแหงความสาเรจ

กรณศกษาเรองการปองกนการเสยชวตจากโรคทองรวงในประเทศอยปตน มปจจยทเออตอความสาเรจคอ หนง มการใชขอมลองคความรจากการศกษาวจยมาชวยพฒนานโยบาย ดงจะเหนไดจากขอมลทชดเจนในเรองประโยชนของ ORT อนเปนตนกาเนดของแนวคดทจะนามาใชในประเทศอยปต แตหลงจากดาเนนการแลวไมประสบความสาเรจ กไดมความพยายามทจะดาเนนการศกษาวจยกระบวนการตางๆ ภายในประเทศ เพอนามาปรบปรงนโยบายและแผนการดาเนนงาน ในเชง Action และ Operation research รวมกบการใชผลการศกษาทไมไดจากดเฉพาะการวจยทางการแพทยเทานน แตมการนาการวจยทางการตลาดมาเพอสารวจความพงพอใจและวถชวตประชากร จนนามาปรบแตงผลตภณฑทเปนทยอมรบ และเขาถงวถชวตประจาวนของประชาชนได นอกจากน ยงมการวจยในลกษณะประเมนผล ซงไดผลการศกษาเพอนามาปรบปรงการดาเนนการไดอกดวย ประการทสองคอ การสรางนโยบายและแผนการดาเนนงานทมความยดหยน ทาใหสามารถปรบเปลยนใหเหมาะสมตามสถานการณได โดยยงคงยดถอเปาหมายเปนหลกในการดาเนนงาน

หากมองถงทมาของขอมลระหวางการดาเนนนโยบายทนามาซงความสาเรจในกรณศกษาน คงปฏเสธไมไดเลยวา ผลจากการวจยเชงสงคม และการตลาด ซงสะทอนถงความชอบ และวถชวตของประชากรนน เปนพระเอกของเรอง มากกวาผลการวจยทางวทยาศาสตรการแพทยทพสจนวา ORT ไดผลดในการรกษาโรคทองรวงเสยอก ดงนนนจงเปนตวอยางของการประยกตองคความรแบบพหศาสตรในการนามาสรางนโยบายและปรบปรงกระบวนการดาเนนนโยบายทางดานสาธารณสขไดเปนอยางด

กรณศก

แหลงขอCanadia ผนพนธ:

ความเป

ควบคม Tubercuประเทศ ไอวจากแ

จากสถาศกษาวจทเปนโรงโครงการประเทศก

ปองกนกไดรบการโภชนากการถกท


อมล: Knowlan Institutes

: Mira Johri,

ปนมา

ในปค.ศ. 20ปองกน และ

ulosis, and M หนงในเปาแมสลก (Prevในชวงเวลานาบนวจยสขภาจยโดยดาเนนงพยาบาลแหร PMTCT กวเตมาลาตอจากการศกษการตดเชอเอชรใหบรการปรารและใหบรกทารายรางกาย

รปองกนการ

ledge to Acts of Health R

University o

05 ประเทศกะแกไขปญหาโMalaria: GFAหมายหลกคอvention of Mนน ดร.มรา โจาพแหงแคนานงานตามหลกงชาตของประในโรงพยา

อไป ษาวจย พบวชไอวไปสลก รกษาและเจาการปรกษาแกยในครอบครว

ตดเชอเอชไอ

tion: An EndResearch (C

of Montreal

กวเตมาลาไดรโรคเอดส วณATM) เพอใหอการสรางนโ

Mother to Chจร จากมหาวาดา (Canadก PMTCT ในะเทศกวเตมาบาลแหงน

วาโครงการไดสามารถปอง

าะเลอดตรวจจกผหญงจานววใหแกผหญง

วจากแมสลก

d-of-Grant KIHR), 2010.

รบงบประมาณโรค และมาดาเนนการควโยบายและกาhild Transmisวทยาลยมอนทian Instituteนโรงพยาบาลาลา โเพอนาไปพฒ

ดใหยาตานไวงกนการตดเชจานวนทงสนวน 2,500 คนจานวน 750

กในประเทศก

Knowledge T

ณสนบสนนจลาเรย (Globวบคม ปองกนารดาเนนการssion of HIVทรออล ประเes of Healt San Juan dโดยหวงทจะไฒนาและผลก

รสแกหญงตงชอเอชไอวในเน 4,500 คน พรอมทงได คนอกดวย

กวเตมาลา

Translation C

จากกองทนโลbal Fund to น และแกไขปเรองการปอง

V: PMTCT) เทศแคนาดาไh Research

de Dios ซงเปไดเปรยบเทยกดนเชงนโยบ

งครรภจานวนเดกได 10 คน โดยไดทาดใหบรการปร

57 | P a

Casebook.

ลก เพอดาเนนFight HIV/Aปญหาโรคเอดกนการตดเชอ

ไดรบทนสนบh: CIHR) เพปนหนงในสองยบประสทธผลบายระดบชาต

น 23 คน คน โดยมผหาการคดกรองกษาเกยวกบ

a g e

นการAIDS, ดสในอเอช

บสนนพอมางแหงลของตของ

เพอญงทงดานกรณ

58 | P a g e

ผลการศกษาทไดรบการกลนกรองเพอหวงทจะนาเสนอไปสระดบนโยบายและผ มสวนไดสวน

เสย มดงตอไปน 1. การใหยาตานไวรสแกหญงตงครรภเพอปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลกตามหลก

PMTCT โดยดาเนนการในโรงพยาบาล San Juan de Dios ในประเทศกวเตมาลานนไดผลด เทยบเทากบผลทไดดาเนนการในประเทศอนๆ โดยสามารถลดอตราการตดเชอจากเดม 30% ใหเหลอเพยง 2% เทานน และการใหยาตานไวรสเพอปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลก และเพอรกษามารดาทตดเชอเอชไอวนเปนทยอมรบเปนอยางดในกลมผ ปวย

2. จากการศกษาพบวา ในรอบ 12 เดอนทผานมา กลมผหญงทตดเชอเอชไอวมปญหาการทารายรางกาย การประทษรายทางวาจา และการประทษรายทางเพศ จากคสมรสหรอคนอน คอนขางมาก นอกจากนยงพบวา การมประวตถกประทษรายทางเพศในวยเดกจะเปนตวทานายโอกาสทจะถกประทษรายในรปแบบตางๆ ตอนเปนผใหญได และการถกประทษรายในรปแบบตางๆ กทาใหมความเสยงทจะแทงสง

3. การศกษานไดคนพบปจจยเสยงตอการตดเชอเอชไอว โดยเฉพาะการทผหญงสวนใหญตดเชอจากคสมรสหรอคนอน โดยไดนาเสนอรปแบบการปองกนการตดเชอเอชไอวทครอบคลมประชากรกลมเสยงตางๆ สาหรบประเทศกวเตมาลา ผลการศกษาดงกลาวถอเปนองคความรทสาคญและไดรบการคาดหมายวาจะยงประโยชน

ใหแกประเทศกวเตมาลาเปนอยางมาก เนองจาก ณ เวลานนประเทศกวเตมาลายงไมเคยมการพฒนาระบบการตดตามเฝาระวงโรคเอดส รวมถงนโยบายทเกยวของกบการควบคมและปองกนแกตดเชอเอชไอวจากแมสลก นอกจากนบรการสาธารณสขทตอบสนองตอปญหาเฉพาะอยางเชนการประทษรายทางรางกาย จตใจและทางเพศ กมอยนอยมาก กลยทธการแปรองคความรสการปฏบต

ทมงานวจยไดวางแผนในการนาเสนอผลการศกษาใหแกผ มสวนไดสวนเสยทกฝาย โดยเฉพาะอยางยงในภาคสวนของผสรางและพฒนานโยบายดานสาธารณสขของประเทศกวเตมาลา โดยไดทาการจดกจกรรมนาเสนอขอมลผานการเลยงอาหารเยน (Dinner activity) โดยเชญตวแทนจากทกภาคสวน จานวนทงสน 120 คน ไดแก กลมผสราง พฒนา และตดสนใจเชงนโยบาย ตวแทนจาก NGO กลมแพทย กลมนกขบเคลอนมวลชน (Activist) กลมผ สอขาว กลมผ ปวย และผ ทเชยวชาญและเกยวของกบโรคเอดส ปญหาการประทษรายในครอบครว และสขภาพของมารดาและเดกในประเทศ

59 | P a g e

บรรยากาศภายในงานกจกรรมน เปนการนาเสนอขอมลทผานการยอยสลายออกมาในรปแบบภาษาทเขาใจไดงายสาหรบทกภาคสวน โดยมทงภาษาองกฤษและภาษาสเปน หลงจากจบการนาเสนอ ทางผจดกจกรรมไดจดใหมการอภปราย โดยเชญตวแทนสาคญจากแตละภาคสวนใหรวมแสดงความคดเหน โดยไดมการเรยกวธดงกลาวนวาเปน เวทแลกเปลยนองคความรจากการศกษาวจย (Research exchange model) โดยเปนลกษณะการดาเนนทรกษาสมดลยระหวางบรรยากาศวชาการและการสรางสมพนธภาพระหวางกนทไมเครงเครยดจนเกนไป โดยใชทมงานทจดกจกรรมเปนตวเชอมและสรางบรรยากาศของการแลกเปลยนวฒนธรรมในรปแบบของขอมลการศกษาทหวงจะใหไดรบการสนบสนนและผลกดนตอไปในเชงนโยบายและการปฏบตอยางเปนรปธรรม

อยางไรกตาม พนฐานสาคญทขาดเสยไมไดเลย คอการคลกคลของทมงานวจยกบตวแทนภาคสวนตางๆ โดยเฉพาะภาคสวนนโยบาย ตงแตเรมกระบวนการศกษาวจย อนจะนามาซงการสรางสายสมพนธและความคนเคย และมพลงสนบสนนความนาเชอถอของขอมลและโอกาสทจะนาเอาขอมลไปใชในอนาคต ผลกระทบทเกดขน ถงแมวาจะไมไดมการประเมนผลกระทบโดยตรงจากการจดกจกรรมแลกเปลยนดงกลาว แตเปนทนาสงเกตวา ตวแทนจากภาคสวนตางๆ ไดใหความเหนตรงกนวา ไดประโยชนจากเวทการคนขอมลสสงคมในลกษณะน นอกเหนอจากประโยชนทไดจากตวขอมลทไดรบตระเตรยมมานาเสนออยางเหมาะสมแลว ยงถอเปนเวททเชอมโยงภาคสวนทไมเคยทางานรวมกนอยางจรงจง ใหมารจกกนและวางแผนทางานรวมกนไดในอนาคต ในปจจบน ประเทศกวเตมาลาไดมการพฒนานโยบายเพอตอบสนองตอปญหาการตดเชอเอชไอวจากแมสลก การประทษรายภายในครวเรอน และมการพฒนาระบบเฝาระวงการตดเชอเอชไอวระดบประเทศ ซงสวนหนงมาจากองคความรทไดจากการศกษาวจยของทมงานดงกลาว

60 | P a g e

ปจจยแหงความสาเรจ จากกรณศกษาในประเทศกวเตมาลา ถงแมจะมลกษณะทแตกตางจากกรณศกษาอน ตรงทโครงการมไดจบลงทความสาเรจในการผลกดนสนโยบายภายในระยะเวลาของโครงการ แตไดใหบทเรยนบางอยางทเหนไดชด คอ การททมศกษาวจยไดจบประเดนการศกษาทสามารถสะทอนถงปญหาสาคญทแทจรงภายในประเทศกวเตมาลาได นอกเหนอไปจากการดาเนนงานวจยทมประสทธภาพจนไดผลการศกษามาแลว ยงไดมการวางแผนผลกดนไปสระดบนโยบาย โดยจดกจกรรมทสามารถสรางสมดลยระหวางวฒนธรรมพนฐานทแตละกลมเปาหมายอาจมแตกตางกน ซงหากมการจดเวททเปนวชาการลวนๆ อาจทาใหเกดความเบอหนายหรอไมสามารถดงดดตวแทนจากภาคสวนทมใชดานวชาการมารวมได ทมงานจงจดเวทกงวชาการในรปแบบเวทแลกเปลยนเรยนรโดยเลยงอาหารเยน และใชการนาเสนอขอมลทไดรบการยอยสลายออกมาในรปแบบทเขาใจไดงาย หลายภาษา สาหรบทกกลมเปาหมาย และสดทายคอการเปดโอกาสใหแตละภาคสวนไดมบทบาทแสดงออกซงความคดเหนตอประเดนตางๆ ดงกลาว ซงทาใหเออตอการสานตอและผลกดนไปสระดบนโยบายตอไป

61 | P a g e

บทวเคราะหเชงเปรยบเทยบระหวางกรณศกษา (Comparative analysis among case studies)

จากกรณศกษาขางตน จะพบวาทงกรณศกษาจากประเทศไทยและจากตางประเทศ ไดใหบทเรยนเกยวกบปจจยแหงความสาเรจทเหมอนและแตกตางกน โดยสามารถนามาวเคราะหเปรยบเทยบโดยพจารณาถงบทบาทของแตละผ มสวนไดสวนเสยและกระบวนการสนบสนนการแปรองคความรสความสาเรจของนโยบายสาธารณะได พรอมทงการเปรยบเทยบลกษณะปจจยเกอหนนทมบทบาทในแตละกรณศกษา ดงตารางขางลางน

62 | P a g e

กรณศกษา

บทบาทของแตละผมสวนไดสวนเสย กระบวนการสนบสนนการแปรความรส

ความสาเรจของนโยบาย นกวชาการ ผสราง/

ตดสนใจเชง

นโยบาย

ผปฏบต/ดาเนนนโยบาย

NGO สาธารณะ การวจยระหวางดาเนนนโยบาย

กจกรรมการถายทอดขอมลส

กลมเปาหมาย

ประเท

ศไทย

การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศไทย +++ +++ +++ +++ +++ +++ +++ การปองกนโรคเอดสและโรคตดตอทางเพศสมพนธใน

ประเทศไทย ++ +++ +++ ++ +++ ++ +++

ตางประเทศ

การลดอตราการเสยชวตของเดกขาดวตามนเอในประเทศเนปาล

+++ ++ ++ +++ + ++ +++

การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศเคนยา +++ +++ +++ + + ++ +++ การตอสกบการแพรระบาดของบหรในเวทโลก +++ +++ +++ ++ ++ ++ +++ ระบบดแลสขภาพจตในประเทศเวยดนาม ++ +++ +++ +++ ++ ++ +++

การปองกนการเสยชวตจากโรคทองรวงในประเทศอยปต +++ +++ +++ ++ + +++ +++ การปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลกในประเทศ

กวเตมาลา +++ ++ ++ + + ++ +++

หมายเหต: + = นอย, ++ = ปานกลาง, +++ = มาก

63 | P a g e

กรณศกษา

ปจจยเกอหนน ลกษณะผลการ

ศกษาวจยทด

ความนาเชอถอของผนาเสนอขอมล

ความใกลชดระหวางผนาเสนอและกลมเปาหมาย

ความสนใจแรกเรมของฝายนโยบาย

ความรวมมอของทกภาคสวน

แรงกดดนจาก

สาธารณะ

เงอนเวลาท

เหมาะสม

แรงผลกดน/สนบสนนจาก


ประเท

ศไทย

การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศไทย +++ ++ + + +++ +++ +++ ++ การปองกนโรคเอดสและโรคตดตอทาง

เพศสมพนธในประเทศไทย ++ ++ ++ + +++ +++ +++ +++


การลดอตราการเสยชวตของเดกขาดวตามนเอในประเทศเนปาล

+++ +++ + ++ +++ + +++ +++

การวางแผนดานสาธารณสขในประเทศเคนยา +++ +++ ++ ++ +++ + ++ +++ การตอสกบการแพรระบาดของบหรในเวทโลก +++ +++ + ++ +++ ++ +++ +++ ระบบดแลสขภาพจตในประเทศเวยดนาม ++ +++ +++ + ++ + ++ ++ การปองกนการเสยชวตจากโรคทองรวงใน

ประเทศอยปต +++ +++ + +++ ++ ++ +++ +++

การปองกนการตดเชอเอชไอวจากแมสลกในประเทศกวเตมาลา

+++ ++ + + ++ + ++ +++

หมายเหต: + = นอย, ++ = ปานกลาง, +++ = มาก

64 | P a g e

จากการเปรยบเทยบระหวางกรณศกษาขางตน จะพบวาบทบาทของแตละผ มสวนไดสวนเสยกระบวนการสนบสนนการแปรองคความรสการปฏบตระดบนโยบายสาธารณะ และลกษณะปจจยเกอหนนทมบทบาทตอการสรางและตดสนใจเชงนโยบายใหสาเรจนน ทสาคญนาจะประกอบดวย

1. การแสดงออกซงบทบาทของ 3 กลมหลก ไดแก นกวชาการ ผสราง/กาหนด/ตดสนใจเชง

นโยบาย และผปฏบต/ดาเนนนโยบาย

2. การวางแผนสาหรบกจกรรมการถายทอดขอมล/องคความรจากการศกษาวจย ไปส

กลมเปาหมายอยางเหมาะสม ทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ

3. กระบวนการสนบสนนตอยอดในลกษณะการศกษาวจย และประเมนผลระหวางดาเนน

นโยบาย หรอการสรางกงลอแบบ Research to Policy to Research

4. สาหรบปจจยเกอหนนสาคญทพบไดรวมกนในกรณศกษา คอ ลกษณะผลการศกษาวจยทด

ความนาเชอถอของผ นาเสนอขอมล ความรวมมอของทกภาคสวน เงอนเวลาทเหมาะสม และ

แรงผลกดน/สนบสนนจากตางประเทศ

ดงนนหากนาองคความรเชงทฤษฎและขอมลทวเคราะหไดจากกรณศกษาตางๆ ขางตน มารวมกน และสงเคราะหเปนกรอบแนวคดวาดวยเรองสมมตฐานเกยวกบเหตผล และกลวธทนาไปสความสาเรจในการแปรผลการศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตในระดบนโยบายสาธารณะ จะไดดงแผนภมขางลางน

65 | P a g e

นกวจย/วชาการ

ผสราง/กาหนด/

ตดสนใจเชงนโยบาย

ผปฏบต/ดาเนนนโยบาย

การวางแผนสาหรบกจกรรมการถายทอด

ขอมล

การศกษาวจย และประเมนผลระหวางดาเนน

นโยบาย

ความนาเชอถอของผนาเสนอ

ขอมล

แรงผลกดน/สนบสนนจากตางประเทศ

ความสาเรจในการแปรผลการ

ศกษาวจยสขภาพไปสการปฏบตใน

ระดบนโยบาย

เงอนเวลาทเหมาะสม

ความรวมมอของทกภาคสวน

กลมสาคญทควรมบทบาท

กระบวนการวกฤต ปจจยเกอหนน

ลกษณะผลการศกษาวจยทด

ภาคประชา ชน

ตดสนใจภาพรวมบรณาการะยะหล

จะสามาในระดบ

2.

ในเชงการจดจเชงนโยบายนมของประเทศ ารเขากนได โงจากการศก หากเราทากาารถสงเคราะหนโยบายสาธ

1

ผผลตรวมง

เรยกวา Fam

ดาเนนนโยบ

The Welfare

แนวความคด

คณภาพสง แ

นาสนใจและ

องคกรทมคว

ดการโครงสรานน หากตองก จาเปนตองชโดยเรมไดตงแษาวจยเสรจส

ารสกดองคควหกลวธทจะนาารณะ ไดดงน

1. ผผลตพบ

านกบผใชผ

mily impact s

าย ผ มอานาจ

e Peer Assis

ด คนหาหวขอ

แบงปนองคค

ะเชอมโยงกบท

วามสนใจรวม

สกดองค

างของระบบกการมงใหเกดชวยกนปรบแตแตกอนเรมกาสนแลว

วามรภาคทฤาไปสความสน

บผใชผลงาน

กาหนดนโย

ขอดเนองจา

ระยะเวลาท

เกดการใชผ

ผลงาน ม mo

seminar con

จในการตดสน

stance Netw

อทเหนความส

วามรกบผ กา

ทศทางในอน

มกน

ความรสนโ

การวจยใหเชอความคมคาขตงใหโครงสรารศกษาวจย

ษฎ และปาเรจในการแป

น เชน การปร

บายหรอหนว

ากทราบความ

กาหนด ขอจ

ลงานวจยเฉพ

del ทใชวธกา

cept โดยใหน

นใจของหนว

work (WELPL

สาคญตรงกน

าหนดนโยบาย

นาคต วธนยงม

โยบาย

อมตอกบกระของการลงทนางและกระบว ระหวางการด

ประสบการณเปรผลการศก

ระชมวชาการ

วยงานทตองก

มตองการทงห

ากดคอการพ

พาะราย

ารนมาแลวใน

นกวจยเขามา

ยงาน และกล

LAN) concep

น ชวยประเมน

ยกบสาธารณ

มขอจากดเรอ

บวนการสรางนดานการศกษวนการทงหลาดาเนนการศก

เชงปฏบตจากษาวจยสขภา

ร การประชมข

การนาผลงาน

หวขอ ผลทตอ

พบปะเปนไปต

นตางประเทศ

าชวยเหลอผ ก

ลมวชาชพ วธ

pt เปนการแล

นและแปลผล

ณะ คาดประม

องความรวมม

66 | P a

ง พฒนา และษาวจยในายใหสามารถกษาวจย จนถ

กกรณศกษาตาพไปสการปฏ

ของหนวยงาน

นวจยไปใช วธ

องการไดรบแ

ตามโอกาส ท

ศ เชน วธแรก

กาหนดนโยบ

ธการทสองเรย

ลกเปลยน

ลงานวจยทม

าณหวขอท

มอทเกดขนเฉ

a g e

ะ

ถถง

ตางๆ ฏบต

นผ

ธนม

และ

ทาให

าย ผ

ยกวา

ฉพาะ

3.

4.

ผจดการการ

ผลงานวจย โ

วจยเสนอกบ

ผลงานวจยเข

ไดงาย พรอม

นโยบาย นกว

การลงทนดา

Supermarke

ปญหาการลง

ความเปนไป

ตามศกยภาพ

ผจดการงาน

งานวจยทวไป

ประชาชน นก

สนแลว มระบ

ตางๆ เพอเพ

ผลงานวจยไป

ขอมลในแตล

ใหถกใจผบรโ

ละเรองไปใช

เทานน แตสา

รวจย เปนกา

โดยทาหนาท

บผใหทนและผ

ขามาบนทกไ

มทงแปลผลงา

วชาการ นกว

านทรพยากร

et model เปน

งทนดานทรพ

ไดหลายทาง

พ ความสนใจ

นวจยหลายหน

ป เพอใหเกด

กวชาการ กล

บบการฝกอบ

มประสทธภา

ปใชไดอยางส

ละระดบ เสมอ

โภค มระบบป

ในดานใดบา

ามารถทาในล

ารจดตงหนวย

สารวจความ

ผผลตผลงาน

ไวในฐานขอม

านวจยเปนภ

วจย ประชาชน

นการตอยอด

พยากรทอาศย

เชน การสรา

จ และความเช

นวยงานใหเป

การใชผลงาน

ลมวชาชพ นก

บรมและแลกเ

าพในการสอส

สงสด ผจดกา

อนการสารวจ

ปอนขอมลยอ

ง แนวคดนม

ลกษณะความ

ยงานทมหนา

ตองการของผ

วจย นอกจาก

มล โดยจดหม

าษาทเหมาะ

นและผใชผลง

จากแนวคดร

ยการดาเนนก

างเครอขายพน

ชยวชาญ ทา

นระดบประเท

นวจยระดบอง

กวจยแหลงทน

จา

สน

ดา

ผล

สา

ครอ

เปลยนเรยนรใ

สารระหวางผ

ารในระบบนต

จตลาดเพอนา

อนกลบจากผ

มไดจากดในก

มรวมมอระหว

ทเชอมโยงผผ


กนผจดการก

วดหมใหคนห

สมกบผใชแต

งานวจยทวไป

ระบบผจดการ

การจากหนวย

นธมตรเพอรว

การรวบรวมร

ทศ โดยมงเน

งคกร ทองถน

นผ กาหนดนโ

าเปนตองมกา

นใจ หวของาน

าเนนการวจย

ลการวจยสผ ใ

ามารถทาการ

อบคลมทงทก

ในการแปรผล

ผลตและผใช

ตองสารวจแล

าสนคาเขามา

ผใชผลงาน แส

การสรางความ

วางภาครฐแล

ผลตผลงานว

บาย กาหนด

ารวจยควรทา

หาผลงานวจย

ตละระดบตงแ

ป วธการนยง

รการวจย โดย

ยงานใดหนวย

วมลงทน และ

ระบบการจดก

นนทงงานวจย

นและระดบชา

ยบายและผป

ารลงทะเบยน

นวจย แหลงท

ย ผลงานวจย

ใชผลงานวจย

รคนหาขอมล

กาลงดาเนนก

ลการวจยสกา

ชผลงานวจยใ

ละทราบความ

าจดจาหนาย

สดงสถตการน

มรวมมอระห

ละเอกชนอกด

67 | P a

จยและผใช

หวขอสาหรบ

าการหา

ยรวมทงแหลง

แตผ กาหนด

มขอจากดเรอ

ยหวงทจะเอา

ยงานหนง ซง

ะแบงการจดก

การงานวจยท

ยเชงนโยบายแ

าต ในหม

ปฏบต วธการ

นหวขอนโยบา

ทนวจย การ

การแปล

ยระดบตางๆ

ทสนใจได

การอยและทเ

ารปฏบตในร

ใหสามารถนา

มตองการของ

ใน superma

นาผลงานวจย

วางหนวยงาน

ดวย

a g e

บการ

งทน

อง

าชนะ

ม

การ

ทม

และ

รน

ายท

เสรจ

ะดบ

า

งผใช

arket

ยแต

นรฐ

68 | P a g e

ดชนภาษาองกฤษ

C

Classic model 9 Community dissonance theory 19

E Elaborated Multi-culture theory 14

19 Engineering model 9 Enlightenment model 10 Evidence-based policy making 11

F Family impact seminar concept 66

G Garbage can model 8

I Incrementalist model 7 Interactive model 10

K Knowledge brokerage 15 Knowledge-driven model 9

L Limestone model 10

N Network model 8

P Percolation model 10 Policy making models 7 Policy-driven model 9 Political model 10 Problem-solving model 9 Purist model 9

R Rational model 7 Research exchange model 59 Research to policy to research cycle 46 Research utilization models 9

S Social interaction model 10

T The Three Culture theory 14 19 The Two Community theory 14 19 The Welfare Peer Assistance 66 Network concept (WELPLAN)

คณะแ

ผ

คณะ

วฒบ

อาจารยภาควชาออ

แพทยศาสตรโรมหาวทยา

ผศ.ดร.พญ.ภทรแพทยศา(เกยรตนย

ะแพทยศาตรโรมหาวทย

บตรผเชยวชาญปรญญาเอก

(ระบาดว

ยแพทย อรโธปดกส รงพยาบาลรามาลยมหดล

รวณย วรธนารสตรบณฑต ยมอนดบ 1) รงพยาบาลรามยาลยมหดล ญดานออรโธปดกดษฎบณฑต ทยาคลนก)

มาธบด

รตน

มาธบด

กสเดก

ภาควช

จ

คณะแพ

อนมตบตรว

อาจารยแชาเวชศาสตรป

คณะแพทยจฬาลงกรณมห

นพ.ธระ วรธแพทยศาสตร(เกยรตนยมอ

พทยศาตรโรงพมหาวทยาลย

รผเชยวชาญดาวทยาศาสตรมห

(ระบาดวทยา

69 | P a

แพทย ปองกนและสงคศาสตร หาวทยาลย

ธนารตน รบณฑต อนดบ 1) พยาบาลรามาธบยมหดล านเวชศาสตรปหาบณฑต าคลนก)

a g e

ม

บด

องกน

รายละเอย

ดสาหรบตด

ดตอผนพนธ

Emkeen2544@

T089-13

Epataraw

02-2

Emthiraw@h

T083-75

mail: @gmail.comTel: 39-3563

Email: [email protected]

Tel: 201-1589

mail: hotmail.com Tel: 52-1020

70 | P a

m

om

a g e

71 | P a g e

...ในความเปนจรง แมสารทเกดจากการศกษาวจยหวขอปญหาทมเหตผลในการดาเนนการทด จะมคณคาในตวเองอยแลว หากนกวชาการพยายามเตรยมสารดวยวธการทถกตอง ปรบแตงสารใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย วางแผนกระบวนการนาสงสารนนใหถกคน ถกท ถกเวลา ในธรรมเนยมปฏบตทเหมาะสม โดยวเคราะหการเปดรบหรอความตองการแตละฝายกอนเรมกระบวนการสงสารนน กจะเพมโอกาสทเราจะใช

ประโยชนจากงานวชาการตางๆ ไดมากขนอยางนกไมถง...

72 | P a g e

ส น บ ส น น โ ด ย ส ถ า บ น ว จ ย ร ะ บ บ ส า ธ า ร ณ ส ข

...ในความเปนจรง แมสารทเกดจากการศกษาวจยหวขอปญหาทมเหตผลในการดาเนนการทด จะมคณคาในตวเองอยแลว หาก

นกวชาการพยายามเตรยมสารดวยวธการทถกตอง ปรบแตงสารใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย วางแผนกระบวนการนาสงสารนนใหถกคน ถกท ถกเวลา ในธรรมเนยมปฏบตทเหมาะสม โดยวเคราะหการเปดรบหรอความตองการแตละฝายกอนเรม

กระบวนการสงสารนน กจะเพมโอกาสทเราจะใชประโยชนจากงานวชาการตางๆ ไดมากขนอยางนกไมถง...

ภทรวณย วรธนารตน

ธระวฒน วรธนารตน

ธระ วรธนารตน

14 กมภาพนธ 2555

health research translation: state of the art review and case studies

Health & Medicine

p aa g e

g e innvaer

p ndmethodsoa g e olicy

tftheiruseof11 p

examplesa7 p

american p

n2ndnovema g e ber

scm16 p acience withia