human rights forum vol. ix no. 1

1HUMAN RIGHTS FORUM

2 HUMAN RIGHTS FORUM

TABLE OFCONTENTS

4

Editorial Board • NYMIA PIMENTEL-SIMBULAN DR. P.H. • SONNY MELENCIO • GINA DELA CRUZ Editor - JM VILLERO Art Director - ARNEL RIVAL • Illustrator - EUGENE BACASMAS

The Human Rights Forum is published by the Philippine Human Rights Information Center (PhilRights) with office address at 53-B Maliksi St., Barangay Pinyahan, Quezon City • Telefax: 433-1714 • Tel. No.: 426-4048 • E-mail:[email protected] • Website: http://philrights.org • ISSN 0117-552-1

12

17

18

#rememberML@40: PagkiLaLa. katotohanan. hustisya. Ni Edgardo Cabalitan, Jr.

BaLitang hR

hR tRiVia

FaCts anD FiguREs

262728

Rh: REPRoDuCtiVE hEaLth o RuMaRagasang haLiBas ng Pagkakahati-hati? ni Aida F. Santos

aLaMin ang inyong Mga kaRaPatan

Mayo uno ng Pag-asa at PagkakaisaNi Sonny Melencio

JMVillero

Rapha-el Olegario

Jay Azucena

Jay Azucena 23 atM Position PaPER on Eo 79

3HUMAN RIGHTS FORUM

EDITORYAL

Di na dapat maulit paAng bAtAs militar ay isang yugto sa kasaysayan ng

Pilipinas kung saan nabalot sa dilim, takot at pangamba ang mamamayang Pilipino. Humarap at nagdanas ang

daang libong mamayan sa mga karumaldumal na pagpapahirap at tortyur, iligal na pag-aresto at pagkakulong, sapilitang pagkawala, masaker, at iba pang uri ng paglabag sa karapatang pantao.

subalit mas mahalagang tandaan at kilalanin ang paglaban, paninindigan at kabayanihang ipinamalas ng maraming mamamayan – kabataan, estudyante, manggagawa, magsasaka, mamamayang katutubo, kababaihan at maralitang-lunsod – sa 14 na taong naghari ang panganib, karahasan, panlilinlang at paninindak sa buong kapuluan. Kaya naman taun-taon, sa pagsapit ng septyembre 21, ay marapat na gunitain ang deklarasyon ng batas militar at patuloy na ipaalala sa mamamayan, laluna sa mga kabataan, ang sinapit ng bansa sa ilalim ng isang diktadurya. Importanteng ikintal sa isip at diwa ng mamamayan na kailanman ang paghahari ng isang diktador

at ng militar ay hindi dapat maulit at maranasan ng bansa; na kailangang maging mapagmatyag at lubos na tutulan ang anumang pagtatangka ng mga lider ng bansa na ipataw muli ang batas militar.

sa septyembre 21, 2012, gugunitain ng sambayanang Pilipino ang ika-40 taong anibersaryo ng pagkapataw ng batas militar. gamitin natin ang okasyong ito upang balikan ang ating kasaysayan at ipaalala sa ating mamamayan na ang kasalukuyan ay may mahigpit na koneksyon sa pinagdaanan ng bansa. Ang pursigidong pagtaguyod at pagtatanggol sa karapatang pantao ngayon ng mamamayan ay bunga ng mga hindi-malilimutang kalapastanganan, kalupitan at kahayupang dinanas noong panahon ng batas militar. HIgit sa lahat, gamitin natin ang okasyong ito upang parangalan ang mga bayani at martir noong panahon ng batas militar. Humugot tayo ng lakas at inspirasyon mula sa kanilang mga sakripisyo’t kagitingan sa pagbalangkas ng ating minimithing hinaharap. n


Balita ng Daily Express tungkol sa

pagpataw ng batas militar noong

Septyembre 21, 1972

The Negros Nine pose behind

the iron gate of cell 7 at Bacolod

Provincial Jail. Lidio “Boy” Mangao,

Geronimo Perez, Fr. Brian Gore, Fr. Vicente

Dangan, Fr. Niall O’Brien, Ernesto Tajunes,

Jesus Arzaga, Conrado Muhal and Peter Cuales

5HUMAN RIGHTS FORUM

#rememberML@40: Pagkilala.

katotohanan. hustisya.n Ni Edgardo Cabalitan, Jr.

MakaLiPas ang 40 taon, paano natin masasabing nalagpasan na natin ang madilim na yugto ng ating kasaysayan kung ang sugat na dulot ng nakaraang pagmama-

labis at paglabag sa mga karapatang pantao ay hindi pa nabibigyan ng hustisya, at sa halip ay pinasisi-nungalingan pa ng iba?

ang malala pa ay nagpa-patuloy pa rin ang paglabag sa karapatang pantao, habang tila pa sinasadyang mabaon sa limot ang kasaysayan at aral ng kabayanihan ng mga mamamayang lumaban sa Batas-Militar 40 taon na ang nakararaan.

kaya noong ika-21 ng Mar-so, nagsama-sama ang mga organisasyong pangkarapa-tang pantao, mga institusyon, people’s organizations, akad-emya at ilang mga indibidwal para sa paglulunsad ng “#re-memberML@40 campaign.”

ang “#rememberML@40 campaign” o Remember Mar-tial Law ay kampanyang edu-kasyon, pag-alala at pagbibi-gay-pugay sa mga bayaning lumaban sa Batas Militar.

Layunin ng kampanyang ito na ipanawagan sa mama-mayan na panindigan ang tu-nay na kasaysayan upang hin-di na maulit ang anumang uri ng pagmamalabis sa karapa-

tang pantao; makapagsama-sama ng 40,000 mulat na tinig ng kabataan na aalala, mag-mumulat at mag-eengganyo sa mamamayan at iba pang kabataan hinggil sa katoto-hanan at aral ng paglaban sa Batas-Militar; at itulak ang hustisya para sa mga biktima ng Batas Militar.

ang kampanya ay kombi-nasyon ng iba’t-ibang tradisyu-nal at popular na mga gawain na hinahangad na umabot sa mas malawak na bilang ng mamamayan, lalo na sa mga kabataan.

sinimulan ito sa “We Run, We Remember” noong ika-21 ng Marso ng Philippine alli-ance of human Rights ad-vocates (PahRa) at ng mga kasapi nitong organisasyon.

sa pangunguna ni Fr. Robert Reyes, ang paggunita at pagtakbo ay nagsimula sa makasaysayang Mendiola Bridge sa Malacañang at dumulo sa Commission on

Photos : Task Force Detainees of the Philippines


human Rights (ChRP) Compound sa Lungsod ng Quezon.

sinundan ito ng isang “Family Day” noong ika-21 ng abril, sa sunken garden ng unibersidad ng Pilipinas sa Diliman, Lungsod ng Que-zon. Dito ay nagkita-kita ang mga nagsusulong ng karapa-tang pantao at ang mga bik-tima ng paglabag nito.

sinariwa nila ang kanilang mga karanasan, naglaro, tu-makbo, nagpalipad ng sa-ranggola at nangako na hindi papayag na malimot ang kabayanihan ng paglaban sa Batas Militar.

noong huling linggo ng buwan ng Mayo naman, bi-lang pakikiisa sa international Week of the Disappeared, tumulak ang grupo sa Camp Crame at Camp aguinaldo.

Bilang simbolikong pag-alala sa lahat ng biktima ng sapilitang pagkawala, pagku-long at pagpatay, isinagawa ng grupo ang “We Run, We Remember” sa dalawang kampo na pinagpiitan ng maraming mga aktibistang hinuli at iwinala nuong Mar-tial law.

samantala nitong buwan ng hunyo naman ay sabay-sabay na inalala ang mga naging biktima ng tortyur. kasabay ng international Day in support of Victims of tor-ture noong ika-26 ng hunyo, nakiisa sa taunang “Basta Run against torture” o BRat Vi ang mga tagapagtanggol ng karapatang pantao sa pa-ngunguna ng united against torture Coalition (uatC).

sa Mindanao naman, ni-tong ika-21 ng hulyo, ini-lunsad ang kampanya sa pangunguna ng task Force

7HUMAN RIGHTS FORUM

CASES OF HUMAN RIGHTS VIOLATIONS DOCUMENTED BY THE TASK FORCE DETAINEES OF THE PHILIPPINES (TFDP)september 21, 1972 – February 25, 1986(Data as of February 22, 2002)

Detainees of the Philippines (tFDP)-Mindanao, Families of Victims of involuntary Dis-appearance (FinD), amnesty international, kilusan para sa Pambansang Demokrasya (kPD), Partido Manggagawa (PM), Freedom from Debt Co-alition (FDC)-Mindanao, at akbayan.

sa tila sinasadyang pagka-kataon, ang ika-40 anibersaryo ng pagkakadeklara ng Martial Law ay natapat sa panahon na ang Pangulo ng bansa ay anak ng da-lawa sa mga k i n i l a l a n g personalidad na lumaban sa diktadur-yang Marcos,

sina dating senador Benigno aquino at dating Presidente Corazon aquino.

ang pagiging aquino kaya ni P-noy ang magbibigay ng hustisyang matagal nang mailap para sa mga biktima ng Batas Militar?

hustisya para sa mga biktima

“Layon nating bigyan ng kaukulang kompensasyon ang mga biktima ng Mar-tial Law,“ sabi ni Pangulong aquino sa kanyang state of the nation address (sona) noong 2011.

sa ika-23 ng hulyo, mu-ling haharap si P-noy sa ta-ong bayan para sa kanyang sona. nakakalungkot na


Cases of DisappearancesDocumented by TFDP

makalipas ang isang taon, walang kinahinatnan ang kanyang deklarasyon.

ang kaluluwa ng mung-kahing batas na Compensa-tion act for human Rights Victims of Martial Law ay ang ultimong pagpapataw ng hustisyang nararapat lamang sa mga biktima.

kabilang dito ang pag-kilala ng pamahalaan sa mga biktima sa pamamagitan ng paggawa ng mga marker o bantayog, pagbibigay ng rehabilitasyon at sinserong pag-alalay sa mga biktima ng karahasan ng Estado at higit sa lahat ay ang pagpapanagot sa mga naging arkitekto ng Batas Militar.

ayon sa ulat ng Presiden-tial Commission on good government (PCgg), inilaan nila para sa Compensation act ang halagang PhP10 bil-yon mula sa PhP86 bilyong halagang isinumite nila sa Bu-reau of treasury mula sa na-kumpiskang nakaw na yaman ng mga Marcos.

Matagal na mula nang imungkahi ang nasabing ba-tas, ngunit hanggang sa ngay-on, nananatiling mailap ang hustisya para sa mga biktima ng Martial law. habang ito ay pumasa na sa Mababang kapulungan ng kongreso, nabinbin naman ito sa sena-do.

kung hindi badyet ang problema, ano ang sagka sa pagsasabatas nito?

hindi nga maiwasang isipin na kaya ito nabibinbin ay dahil ang pagsasabatas nito ay mangangahulugan ng pag-amin ng pamahalaan sa lahat ng mga paglabag

398

Ang “#rememberML@40 campaign” o Remember Martial Law ay kampanyang edukasyon, pag-alala at pagbibigay-pugay sa mga bayaning lumaban sa Batas Militar.

Rapha-el Olegario

9HUMAN RIGHTS FORUM

PAHRA, TFDP, CHR, PCGG, FIND, Claimants1081, TBak Pilipi-nas, Bantayog ng mga Bayani Foundation, FES/CYAN, KPD, PM, Sanlakas, AHRC, DLSU Prof. Xiao, Susan Quimpo, Um-alab-AK

Iba pang Grupong Sumusuporta: PhilRights, MAG, Balay, HRD-Pilipinas, Amnesty International Pilipinas, Lean Ale-jandro Foundation, Juana Change, CLRD, HRonlinePH.com, KPML, BMP, FDC, PCICC, AMA, CMA

Mga Grupo sa Mindanao: TFDP-Mindanao, FIND-Mindan-ao, AI, KPD, PM, FDC and Akbayan Mga Grupo ng Kabataan: Youth for Rights, University Student Council-UP Diliman, UP Diliman League of College Councils, Kaisa-UP Diliman, Alyan-sa UP Diliman, PLM-Kampi, UPM, PUP, CYAN, SalinLahi, Y4R in CSB, Marikina Polytechnic College, University of Makati, St Josephs College and Pamantasan ng Lungsod ng Maynila, Akbayan Youth, PM youth, Youth for Nationalism and Democ-racy, Sanlakas Youth, Stand-UP.

Mga Kabataan sa Komunidad: Y4R in Payatas QC, Ca-gayan, Bulacan, and Manila, Partido Lakas ng Masa Youth –Manila and Quezon City.

Iba pang Grupo ng Kabataan: IAMSAM-UST, Move-UP UPLB, Edsa People Power Foundation NCR-Youth, Bukluran-PLM

sa mga tunay na kuwento ng kalagayan ng bansa sa ilalim ng Batas Militar. hindi rin naituturo ngayon sa paaralan ang konteksto at malalimang kuwento hinggil sa madilim na bahaging ito ng ating ka-saysayan.

noong ika-16 ng abril ng taong ito, inilunsad ng tFDP ang #rememberML@40 on-line campaign. sa pamamagi-tan ng popular na networking site na Facebook, tatangkain ng kampanya na maabot ang mga kabataang sinasabi ng istatistika ay aktibo sa pag-gamit nito.

sasabayan ito ng mga tradisyunal na porma ng pag-papalaganap ng kaalaman at impormasyon, tulad ng mga forum, photo exhibits, film show-

sa karapatang pantaong na-ganap noong Martial Law. Pwede rin namang kaya hindi ito naisasabatas ay dahil nasa posisyon ngayon ang mga kilalang may kaugnayan sa Batas Militar.

Mas mabigat na inhustisya pa ang kawalan ng pagpapa-halaga sa mga sakripisyo ng mga biktima at ang pagpipilit ng iba na baluktutin ang ka-saysayan. habang ang ilan sa mga promotor ay nananatili at patuloy na nagpapakasasa sa kapangyarihan, ang mga biktima ay patuloy pa ring naghihikahos.

ipaalam sa kabataan ang katotohanan

ang henerasyon ngayon ay kapos sa kaalaman hinggil

Mga Miyembro ng #rememberMl@40 campaign Coordinating Committee


ing at petition signing sa mga paaralan at mga komunidad.

Layunin ng online campaign na magsilbing daanan ng mga impormasyon hinggil sa Mar-tial Law.

ang pangunahing laman nito ay ang mga kuwento ng kabayanihan ng mga ka-bataang noon ay nagsilbing tagabandila ng paglaban sa diktadurya at ng mga katoto-hanang pilit binabaluktot ng iilan.

ang mga kuwento at katotohanan ay magsisil-bing inspirasyon sa kabataan upang makilahok at makiba-hagi sa mga usaping panlipu-nan.

ipapaalam ang kahalaga-han ng mga pagkilos upang magtanggol sa karapatan na makikita sa kwento nila Li-liosa hilao ng Pamantasan ng Lungsod ng Maynila, Ed-gar Jopson ng ateneo, Lean alejandro at ng marami pang bayani ng unibersidad ng Pilipinas at iba pang mga

kabataang naging bahagi ng pagtutulak ng pagbabago.

sila ang mga tunay na ba-yani, kasama ng mga mang-gagawa, magsasaka at iba pang sektor na siyang nag-

Rapha-el Olegario

11HUMAN RIGHTS FORUM

bigay-daan sa pagputok ng People Power noong 1986. sila ang mga dahilan sa pag-laya natin mula sa tanikala ng Batas Militar.

ang aral ng Martial lawnaranasan man ng ta-

umbayan ang kabangisan at pagmamalabis ng Estado sa panahon ng Batas Mili-tar, naging daan naman ito upang tumaas ang kamu-latan ng malawak na hanay ng mamamayan hinggil sa isyu ng pagtatanggol sa karapatang pantao.

Bukod sa naging lantaran itong halimbawa upang mai-paunawa sa mamamayan na ang Estado ay dapat na sini-singil sa kanyang obligasyong irespeto, proteksiyunan at isakatuparan ang karapatang pantao, ay iniluwal nito ang maraming bayani.

higit sa lahat ay ang ka-mulatang dapat laging han-da ang lahat sa pagsalag sa anumang pagtatangkang mu-0ling magamit ang Batas Militar para magpahirap sa sambayanan.

sa ika-21 ng septyembre 2012, nilalayong ang pag-alala sa ika-40 anibersaryo ng

pagdeklara ng Martial Law ay maging daan upang makilala ang mga bayaning lumaban dito, ang pagtindig sa ka-saysayan ng pagtatanggol sa karapatang pantao at pagtu-lak ng hustisya para sa lahat ng biktima.

‘ika nga ng isang manu-nulat na si Faye Myenne ng, “Remembering the past gives power to the present.” n

Jay Azucena

Rapha-el Olegario


Rh:

JM Villero


RepRodUcTIve HeALTH o RUMARAGASANG HALIBAS NG pAGkAkAHATI-HATI?

Anti-RH Rizalito David threatens and assaults RH ad-vocate inside the House of Representatives (May 24, 2011) Quezon City, Philippines — A pro-RH advocate

was recording RH Bill interpellations inside the House of Rep-resentatives (HOR) when an anti-RH advocate made threats of violence and ultimately resorted to it.

Kenneth Keng, the RH advocacy director of Filipino Free-thinkers, was threatened and then assaulted by Rizalito David, former senatorial candidate of the Ang Kapatiran Party and re-source person of Pro Life Philippines.

It started with a brief exchange about how the RH Bill was part of America’s imperialist plot. David spoke loudly so that Keng would hear his accusation: those who didn’t agree that the Kissinger Population Report was imperialist was “bobo” (stupid). Keng replied that he has read the report and that he didn’t think it was stupid. David replied, “Like I said, bobo.” Keng ignored the comment and continued to record the hear-ing.

Later, while Rep. Garcia was discussing the allegedly imperi-alist funding of RH advocates, David told Keng about the

questionable nature of the funding that RH advocacy groups received from foreigners. Keng replied that the Catholic Church and the anti-RH side also received for-eign funding and that this was also questionable.

At this statement David started to get angry. He in-vited Ken to go outside with him (doon tayo sa labas) where he would make it absolutely clear how question-

able the RH funding was when it was only the two of them (pag tayong dalawa na lang). The threat-

ening tone and adversarial choice of words carried with it an implicit threat of violence.

Keng pointed his cameraphone from the hearing to David to protect himself and

gather evidence for these threats.At this, David became furious. He

stood up from where he sat 3 or 4 seats away, shouted some unintel-

ligible words, and walked towards Keng with his arms slightly raised, as

if prepared to throw fists. The people behind him managed to restrain him, so he pretended to have calmed down and sat be-side Keng. Seated and unrestrained, David hit Keng’s cameraphone, which was next to Keng’s face, with the back of his hand, sending the cameraphone flying into Keng’s glasses.

David then stood up and walked out of the hall. Witnesses from the row behind picked up Keng’s phone and gave it to him.

h t t p : / / f i l i p i n o f r e e t h i n k e r s .org/2011/05/25/anti-rh-assaults-rh-advo-cate-inside-the-house-of-representatives/

n Ni Aida F. Santos

ang Mga debate at diskusyon tungkol sa nakahapag na ba-tas na popular na kilala sa “Rh Bill,” na may iba’t ibang bersyon at iba’t-ibang awtor

sa Mababang kapulungan ng kamara de Representante at senado, ay nagdulot ng maigting na iringan sa pagitan ng simbahang katoliko at mga tagata-guyod ng Rh Bill. Di mabilang na maaanghang na sagutan sa iba’t ibang lagusan ng midya at social networking sites ang lason na umaa-ligid sa debateng ito. Magkakaibigan, magkakapamilya, magkakasimbahan, magkakakomunidad ay nahahati nito.

nang mauso ang Oc-cupy Wall Street sa Esta-dos unidos, nagkaroon ng sariling “occupy” ang mga tagapagtaguyod ng Rh Bill sa harap ng kongreso. May kantahan, konsyerto, sayawan, hiyawan, kantyawan hanggang mada-ling araw. May sunod-sunod na mobi-lisasyon at protesta sa lansangan o sa iba’t ibang lugar na maaaring magpa-hayag. Maging ang social activist na si


Carlos Celdran ay humaharap pa sa mga kasong isinampa ng mga awtoridad, kabilang na ang simbahang katoliko, dahil sa kanyang ngayo’y pamosong protesta na kilala bilang “Padre Damaso”, ang pagtuya niya sa di-umano’y makitid at ma-pang-aping tindig ng simbahan sa isyu ng karapatang pangre-produktibo para sa kababaihan at kabataan na may benepisyo naman para sa kalalakihan.

Maaaring tingnan ang ngayo’y naglilipanang mga pana ng sari-saring punto de bista bilang katangian ng masigasig na demokrasya. ngunit sa maigting na pag-salungat ng simbahang kato-liko, may mga ginagawa ito na hindi bahagi ng demokrasya, tulad ng mapanlait na mga kataga laban sa mga tagapag-taguyod ng Rh Bill na pinara-raan sa mga sermon mula sa pulpito at malupit na paghus-ga sa kanyang mga “tupang itim” na sumusuway o dili kaya’y tuwirang bumabatikos sa masigasig at matapang na tindig ng kanyang Pastol.

MakaiLang BEsEs na sinabi ni Pnoy, presidente ng re-

publika, na ayon siya sa Rh Bill. hindi maaaring hindi

siya umayon sapagkat may mga batas na nagbibigay ng mga karapatan sa kababai-han sa kumprehensibong pa-ngangalaga mula sa Estado sa isang banda, at pagbawi ng kababaihan sa kanilang mga karapatan, at maging karapa-tan sa kanilang katawan, sa kabilang banda.

ang Magna Carta of Women (Republic act no. 9710) na ipinasa noong ika-14 ng agosto 2009 ay naglalayong pangalagaan ang mga karapa-tan ng kababaihang Pilipino. ayon sa preambulo nito:

Kinukondena ng Estado ang diskriminasyon laban sa kababai-han sa lahat ng porma nito at babalikatin nito ang lahat ng pamamaraan sa pinakamadaling panahon ang patakaran ng pag-aalis ng diskriminasyon laban sa kababaihan bilang pagtugon sa Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women (CEDAW) at iba pang pandaigdigang instru-mento na naaayon sa mga batas ng Pilipinas. Ibibigay ng Estado sa kababaihan ang mga karapa-tan, proteksyon at oportunidad na maaaring makamit ng bawat kasapi ng lipunan. (Malayang salin mula sa orihinal na in-gles)

isang probisyon ng ba-

tas ay makikita sa seksyon 17 na may titulong Compre-hensive Health Services. isina-saad nito na magbibigay ng kumprehensibong serbisyong pangkalusugan na sensitibo sa kultura at kalagayan ng kababaihan, at tumutugon sa kabuuang sirkulo ng kanyang buhay (life cycle). Bagama’t

may mga ilang pasubali tu-lad ng proteksyon laban sa nakasasamang gamot (hazard-ous drugs), mga devices, inter-vention at iba pang substances, may pahaging ang probis-yong ito sa paggamit ng iba’t ibang kontrasepsyon, kasama na ang kondom (na maaaring tingnan bilang isang interven-


na raw kaysa sa wala, sabi ng marami.

sa isang pagtingin, ang MCW ay ang pagsinop sa mga karapatan ng kababaihan. ito ang pamantayang-sukat ng kung anu-ano ang timba-ngan ng ating mga karapa-tan. sa ngayon ang MCW ay kailangan pang ipopolarisa at maintindihan ng mga ahen-sya mismo ng pamahalaan at lalong-lalo na ng kababaihan at sambayanan. Maisusulong lang ang batas at tunay ni-tong mapapangalagaan ang kabababaihan kung ito ay magiging buhay na bahagi ng kanilang pang-araw-araw na pagharap sa mga kara-hasan, pagduhagi sa kanilang dignidad at walang habas na diskriminasyon dahil sa sim-pleng kadahilanan: sila ay babae.

May 13 mga karapatang nakaikot para makamit ang sekswal at pangreprodukti-bong kapantayan ng kababai-han:

1. Karapatang mabuhay (The Right to Life)

ang ibig sabihin nito, bu-kod sa literal na pakahulu-gan, ay walang babae na mabibingit ang buhay dahil sa pagbubuntis, dahil sa kan-yang kasarian (gender) o dahil

sa kawalan o kakulangan ng impormasyon o kaalaman sa kalusugan at serbisyo. kasa-ma rito ang karapatan na matamasa ang ligtas at naka-kalugod na seks.

2. Karapatan sa kalayaan at seguridad ng pagkatao (The Right to Liberty and Security of the Person)

kinikilala nito ang karapa-tan ng kabababaihan na hindi mapilit o piliting magbuntis, magpatali (forced sterilization) o sapilitang aborsyon o pag-lalaglag. .

3. Karapatan sa Pagkaka-pantay-pantay at Kalayaan mula sa lahat ng Klase ng Diskrimi-nasyon (The Right to Equality, and to be free from all Forms of Discrimination)

kasama rito ang kalayaan mula sa diskriminasyon da-hil sa kanyang sekswalidad at mga desisyon tungkol sa kanyang katawan, pagbubun-tis o hindi, panganganak at pangkalahatang pagkuntrol sa kanyang reproductive life choices.

4. Karapatan sa Pribadong Buhay (The Right to Privacy)

ang ibig sabihin nito ay ang pagiging kompidensyal o lihim (confidentiality) sa lahat ng mga serbisyong pangkalusugan at serbisyong pang-reproduk-

tion) at maging ng pildoras o ibang pamamaraan na ki-nukunsidera bilang kabilang dito.

sa mas malalim na pagtingin, tila may kabalintu-an ang umano’y kumpre-hensibong serbisyong pang-kalusugan. sa pagdaragdag ng katagang “Provided” sa

probisyong ito na isang pag-papasubali, tila may pagpipigil pa rin sa lubusang pagkuntrol ng kababaihan mula sa tunay na malayang pagpapasiya sa kanilang katawan, katauhan at kinabukasan. naging matindi ang pagsalungat ng simba-hang katoliko sa pagpasa ng MCW. Madiin ang kababaiha’t organisasyon na nagtaguyod sa batas na kanilang pagpa-pahalaga sa kumprehensibong pagdedesisyon ng kababaihan sa kanilang katawan at mga karapatan. ngunit tulad ng isang sugal, ang pagpapasa ng batas ay isang roletang hindi mo alam kung anong kulay ang titigilan ng nakakahilong pag-inog.

kung ang mga nau-nang batas para sa pagkalinga sa mga

karapatan ng kababaihan ay hindi maayos na naipapatu-pad, ngayon ay dinagdagan pa ng MCW na isang higit na kumprehensibong batas para sa mga karapatan ng kababaihan, anong garan-tiya na higit na ang panana-gutan ng Estado sa kanyang kababaihan?

Pero narito na ang batas, sa ayaw man natin o hindi, pi-lantod man o tuwid. Mabuti

Phot

os: J

ay A

zuce

na


tibo, kasama na kung saan at paano ang lagay ng pasilidad, pribadong impormasyong ib-inabahagi ng pasyente at mga rekord o ulat kaugnay ng kan-yang lagay-kalusugan.

5. Karapatan sa Kalayaang Mag-isip (The Right to Freedom of Thought)

ang paturing dito ay kom-pidensyal o lihim ang impor-masyon sa kung saan at paano ang lumalapit o gumagamit ng pasilidad pangkalusugan at pang-reproduktibo, priba-dong impormasyong ibi-nabahagi ng pasyente at mga rekord o ulat kaugnay ng kan-yang lagay-kalusugan.

6. Karapatan sa Impormas-yon at Edukasyon (The Right to Information and Education)

kasama rito ang madaling paglapit o pagkuha (access) sa buo o kumpletong impor-masyon sa mga benepisyo, pa-nganib at kung gaano kaepek-tibo ang lahat ng pamamaraan para sa pagkuntrol ng perti-lidad o pagbubuntis, para la-hat ng desisyon na gagawin ay batay sa buo, malaya at pinag-isipang pagsang-ayon o pagpayag (informed consent).

7. Karapatan sa Pagpili kung Mag-aasawa o Hindi, at ang Pagtataguyod at Pagpaplano ng Pamilya (The Right to Choose Whether or Not to Marry and to Found and Plan a Family

Bahagi nito ang karapa-tan ng mga tao na mabigyang proteksyon laban sa mga rekisitos sa sapilitang pagpa-pakasal na walang sariling pa-hintulot. kasama rin dito ang karapatan na maging malaya, mamuhay mag-isa at di kasal o magpakasal nang walang diskriminasyon o pananakot.

8. Karapatang Magdesisyon kung Magkakaroon ng mga Anak o Hindi at Kailan (The Right

to Decide Whether or When to Have Children)

kasama rito ang karapa-tan ng mga tao na malaya’t responsableng magdesisyon kung ilan ang gustong bilang ng mga anak, at kung paano ang pag-eespasyo ng panga-nganak, at ang madaling pag-lapit o pagkuha (access) ng kaugnay na mga impormas-yon at edukasyon.

9. Karapatan sa Panganga-laga at Proteksyon sa Kalusugan (The Right to Health Care and Health Protection)

kasama rito ang karapa-tan ng mga kliyente sa pinakamataas na kalidad ng serbisyo’t programa sa kalu-sugan, at ang karapatan na maging malaya mula sa ma-panganib na mga kaugaliang pangkasulugan.

10. Karapatan sa mga Be-nepisyo ng Progreso o Pag-unlad ng Syensya (The Right to the Benefits of Scientific Progress)

Bahagi nito ang karapatan sa mga bagong teknolohiyang pangkalusugan at pang-re-produktibo na ligtas, epektibo at katanggap-tanggap sa mga kliyente.

11. Karapatan sa Kalayaan na Magpulong-pulong o Asem-bliya at Paglahok sa Pulitika (The Right to Freedom of Assem-

bly and Political Participation)kabilang dito ang karapa-

tan ng lahat ng tao na implu-wensyahan ang mga komu-nidad at mga gobyerno na gawing prayoridad ang mga karapatan sa sekswal at pang-reproduktibong kalusugan.

12. Karapatan na maging Malaya mula sa Tortyur o Pag-paparusa at Di maayos na Pag-trato (The Right to be Free From Torture and Ill-Treatment)

kabilang dito ang mga karapatan ng kababaihan, ka-lalakihan at kabataan na ma-bigyang proteksyon mula sa karahasan, sexual exploitation at pang-aabuso.

13. Karapatan sa Kaunlaran (The Right to Development)

kabilang dito ang karapa-tan ng lahat ng indibidwal na makuha ang lahat ng oportunidad at benepisyo ng kaunlaran lalong lalo na sa mga desisyong nakakaapekto sa kanyang buhay.

ang PagPasa sa Rh Bill at ang masinop, maayos at madaliang

pagpapatupad ng mga batas na nangangalaga sa karapa-tang pantao ng kababaihan at kanilang pamilya’t komu-nidad ay isang bagay na likas na karapatan ng sinumang

tao. nailuwal ang sinuman sa mundong ito nang taglay na ang mga karapatan, at kahit na ang Estado ang nagbibigay buhay sa mga likas na karapa-tang ito sa pamamagitan ng pagpapasa ng mga batas at pagtatayo ng mga istruktura, pagsasaayos ng mga proseso at programa para sa maayos na pagganap nito ng kanyang responsabilidad, sa kahuli-hulihan, ang mamamayan pa rin, at lalo na ang kababaihan, ang mapagpasya.

Wika nga ng isang pilosopo’t pantas, ang karapa-tan ng sambayanan ay higit na mahalaga kaysa sa mga nanunungkulan na buktot, makitid ang isip at mapang-api. karapatan natin na pangalagaan ang ating sarili, pamilya, komunidad at kina-bukasan. ito ang esensya ng karapatang pantao.

ang Rh Bill ay naglala-yong bigyan ng espasyo ang Estado na maging responsab-leng tagapangalaga ng kan-yang nasasakupan. ngunit kung ito ay ipagkakait sa akin ng mga konserbatibo’t laban sa kababaihan at pagkakapan-tay-pantay at hustisya, hindi ko ibibigay ang kontrol sa ak-ing katawan at katauhan para ito sirain at salaulain.

sabi ko nga, kung ayaw ng Estado at simbahan na pangalagaan ko ang aking katawan, kalusugan at inte-gridad bilang tao sa pama-magitan ng mga batas at maayos na pagpapatupad nito, sino ang makapipigil sa akin kung ako ang umang-kin nito para sa aking sarili hangga’t walang ibang tao akong sinasaktan?

Wala. ako pa rin ang may-ari ng aking katawan at buhay at kinabukasan. n

Jay Azucena


kaRapaTaNalaMiN aNg iNyONg Mga

May Mga batas sa Pilipinas na kumikilala at nagtataguyod ng mga karapatan ng kababaihan, at naglalayong parusahan ang

sinumang lalabag sa mga karapatang ito. ilan sa mga ito ang sumusunod:

3. RA 7877 (Anti-Sexual Ha-rassment Act of 1995)

Maraming nagsasabing may kakulangan ang batas na ito pagdating sa depinisyon, da-hil tatlo lamang ang kinikilala

nitong klase ng aktong sexual ha-rassment. saklaw lamang ng batas na ito ang sexual harassment na nangyari sa trabaho, sa paaralan

at yung training-related.

4. RA 8353 (“The Anti-Rape Law of 1997”)Pinalawak ng batas na ito ang depinisyon ng krimeng

panggagahasa. kasama sa depinisyon ng panggagahasa ang tinatawag na “marital rape” o panggagahasa ng asawa. ni-reclassify nito ang panggagahasa, mula sa pagiging “crime against chastity” o paglabag sa puri (sinaunang depinisyong minana pa sa kodigo penal ng mga Espanyol), ginawa itong “crime against persons” (paglabag sa pagkatao).

isang Maiksing sulyaPMga Batas para sa kapakanan ng kababaihan:

1. Saligang Batas (1987)artikulo 13 (Katarungang

Panlipunan at mga Karapa-tang Pantao), seksyon 14. Dapat pangalagaan ng Es-tado ang mga kababai-hang nagtatrabaho sa pamamagitan ng ligtas at nakapagpapalusog na mga kalagayan sa pagtatrabaho, nagsasaalang-alang ng kanilang mga gawain bilang ina, at ng mga kaluwagan at mga pagkakataon na nagpapatingkad sa kanilang ikagagal-ing at ikagiginhawa upang matamo ang kanilang ganap na potensyal sa paglilingkod.

2. RA 6725 Pinagtibay ng batas na ito ang pag-

babawal sa diskriminasyon sa kababaihan pagdating sa mga tuntunin at kundisyon

sa pagtatrabaho. sa ilalim ng batas na ito, ang mga sumusunod ay mga akto ng diskriminasyon:

a) Pagbibigay ng mas mababang kumpensasyon (sahod at iba pang be-

nepisyo) sa isang babaeng empleya-do, kumpara sa ibibigay sa isang lal-aking empleyado, kung ang trabaho

ay magkapareho;b) Pagpabor sa lalaking empleyado

pagdating sa pag-angat ng ranggo (pro-motion), mga oportunidad tulad ng is-

kolarship at pagsasanay, na ang tang-ing dahilan sa desisyon ay ang kasar-ian ng empleyado.

sa bagong depinisyon, kinikilala ang krimeng panggaga-hasa bilang paglabag sa karapatang pantao ng babae, pagla-bag sa kanyang karapatan sa buhay, seguridad, kalusugan. Pinalawak din ng batas ang sirkumstansya ng panggagaha-sa: ang paggamit ng dahas, pagbabanta at pananakot; ang paggamit ng mapanlinlang na pakana (“fraudulent machi-nation”) o pag-abuso ng kapangyarihan (“grave abuse of authority”) ; kung ang biktima ay wala sa posisyong mag-pasiya (“deprived of reason”) o kaya’y walang malay.


5. RA 8505 (“Rape Victim Assistance and Protection Act of 1998”)

Layon ng batas na mabigyan ng tu-long at proteksyon ang mga biktima ng panggaga-hasa. inaatasan ang mga ahensya ng gobyerno, sa tulong ng ngos, na magtulungan upang makapagtayo at mangasiwa ng isang rape crisis center sa bawat probinsya at siyudad, na siyang mag-poprotekta sa mga biktima at tutulong sa litigasyon ng kaso at sa kanilang pagpapag-aling.

sinasabi din ng batas na ang pulis, dok-tor at piskal na hahawak sa kaso ay dapat mga babae. Maaaring hindi babae ang ha-hawak na hukom, pero ang kaso ay haha-wakan ng Family Court, kung saan ang mga hukom ay dapat nagkaroon ng pagsasanay sa “gender-based violence.”

kaRapaTaNalaMiN aNg iNyONg Mga

no o n g n a g d a -ang Mayo uno, ipi-n a m a l a s

ng may 30,000 mang-gagawa na hindi pa ga-nap na naisasadlak sa pagkakahati-hati ang ki-lusang paggawa sa bansa. sa gitna ng init ng uma-gang iyon, nagdaos ng mahabang martsa ang mga manggagawa na ang ulo ay nasa Morayta (nicanor Reyes st.) at ang paanan ay nasa Wel-come Rotonda.

sa kauna-unahang pagka-kataon pagkatapos ng ilang dekada, nagkapit-bisig ang

n Ni Sonny Melencio

batas, ang VaWC ay anumang akto o ser-ye ng mga akto na nagresulta, o maaaring magresulta, sa pisikal, sekswal o sikolo-hikal na kapahamakan o pagpapahirap, o ekonomikong pagpapahirap, tulad ng pag-babanta, panggagahis, pambubugbog, pa-mimilit/koersyon, panliligalig, o arbitrary-ong pagtanggal ng kalayaan.

Binibigyan ng proteksyon ang sinumang maghahain ng reklamong may kaugnay sa VaWC (kasama ang kanyang pamilya).

7. RA 9710 (“The Magna Carta of Wom-en”)

isinabatas noong 2009, ito ang pinaka-kumprehensibong batas hinggil sa karapa-tang pantao ng kababaihan. kinikilala at pi-noprotektahan ng Magna Carta ang karapa-tan ng kababaihan sa tahanan, sa trabaho at sa lahat ng aspeto ng lipunan, tungo sa pag-susulong ng kagalingan ng lahat ng babae. ilan sa mga tampok na probisyon nito ay ang layong padamihin ang bilang ng kababaihan sa mga posisyon sa gobyerno, ang pagtatayo sa bawat barangay ng isang violence against women (VAW) desk, pagbibi-gay ng in-sentibo sa mga partido na may women’s agenda, at pagbabawal ng mapanghamak na pagsasalarawan ng kababaihan sa mga pelikula at sa midya.

sinasabi ng batas na ito na ang karapatan ng kababaihan ay karapa-tang pantao. n

6. RA 9262 (“Anti-Violence against Women and their Children Act of 2004″)

Layon ng batas na ito na bigyang pro-teksyon ang mga kababaihan at kanilang mga anak mula sa pang-aabuso ng kanilang mga kabiyak/karelasyon o dating kabiyak/kare-lasyon.

Parurusahan ang sinumang gumawa ng tinatawag na VaWC (violence against women and their children). sa ilalim ng


Mayo unong Pag-asa at Pagkakaisamga manggagawa na nag-mula sa iba’t ibang sentro ng paggawa, pederasyon at mga unyon.

“Rainbow coalition,” sabi ng iba, dahil makikita rin ang iba’t ibang kulay sa kasuotan ng mga nagsipag-

m a r t s a . ang ilan ay na-k a k u l a y a s u l , t a n d a

ng bandila ng kanilang labor center. Mayroon ding mga nakaputi na may mga logo ng kanilang unyon. at marami rin ang mga nakapula, mula bandila hanggang kasuotan – simbolo naman ng mga militanteng grupo na nasa loob ng koalis-yon.

ang pagkakai-sang ito ay tinawag sa angkop na pa-ngalang Nagkai-sa. Magkakaiba

man ang

kanilang apilasyon at ideolo-hiya, 40 labor centers, national unions at labor federations ang nagpasyang magsama-sama “bilang tugon sa hamon ng panahon” at para “ibalik ang ganap na proteksyon at digni-dad ng manggagawa tungo sa marangal na trabaho.”

ang mga organisasyong bumubuo nito ay sumaklaw mula sa tinaguriang mga

kanan at kaliwang bahagi ng ki-

lusang paggawa sa bansa. nari-

yan ang trade union Center of the Philippines (tuCP) na ngayo’y nahati sa dalawa. ang tuCP sa pa-mumuno ni Democr i to Mendoza ay naging bahagi ng nagkaisa, s a m a n t a -lang ang

Jay Azucena


grupo ng dating senador Er-nesto herrera ay naghahanap pa ng magiging kakampi. nasa nagkaisa rin ang mga pederasyon at labor centers na gaya ng FFW (Federation of Free Workers), aPL (alliance of Progressive Labor), BMP (Bukluran ng Manggagawang Pilipino), nCL (national Con-federation of Labor), PaLEa (unyon sa PaL), agLo, Ma-kabayan, at marami pang iba.

Manipesto ng pagkakaisasa araw ng Mayo 1, inila-

bas ng nagkaisa ang manipes-to ng kanilang pagkakaisa. nanindigan ang koalisyon na ipaglaban ang anim na kagyat na karaingan ng mga mang-gagawa sa bansa:

1. Ang pagwawakas sa lahat ng uri ng kontraktwali-sasyon sa pagawaan. Bahagi ng kahilingang ito ang pag-certify ni Pangulong aquino ng house Bill 4853, o ang con-solidated version ng security of tenure bill na sumasaklaw sa mga manggagawa sa priba-dong sektor. sa pampub-likong sektor, hiniling naman ang pagpasa sa senate Bill 2875 para sa katiyakan sa tra-baho at pagtigil sa Executive order 366 na nagtatanggal ng maraming empleyado sa ngalan ng “rationalization” sa trabaho.

2. Ang pagrepaso sa mga patakaran ng liberalisasyon, deregulasyon at pribati-sasyon, laluna ang Oil De-regulation Law. hiniling din na itigil na ang pribatisasyon ng mga natitirang ari-arian ng gobyerno, gaya ng national Power Corporation, mga pampublikong ospital at local water districts. hiningi din ang pag-amyenda sa EPiRa (Elec-tric Power industry Reform

act) at pagrepaso sa kabuuan ng Public-Private Partnership Program (PPP) ng gobyerno.

3. Ang ratipikasyon ng ILO Convention 189 hinggil sa disenteng trabaho para sa domestic workers (mga kasam-bahay), at ang pagsasabatas ng Magna Carta for Domestic Workers.

4. Ang agarang pagtaas ng sahod sa halagang P90.00 sa pamamagitan ng Regional tripartite Wage and Pro-ductivity Board o P 125.00 sa pamamagitan ng pamban-

sang batas. 5. Ang pagpapatigil sa de-

molisyon sa maralitang ko-munidad hanggang walang abot-kaya at disenteng paba-hay na paglilipatan.

6. Ang pagpapatupad ng Magna Carta of Women, laluna ang mga probisyon kaugnay ng kanilang repre-sentasyon, karapatan sa kabu-hayan, pautang, puhunan at gynecological surgery benefits. kabilang sa hiningi ang agad na pagsasabatas ng Repro-ductive health Bill.

a-Men: aquino Mensa mismong rali ng mga

manggagawa sa Mendiola, bumaba sa Malakanyang ang mga kinatawan ni Pangulong aquino na tinawag na a-Men o aquino Men ng marami – sina Budget secretary Flo-ren-cio abad, Presidential spokes-person Edwin Lacierda, at Po-litical affairs adviser Ronald Llamas. ito’y para ipahayag ang naging kasagutan ng pangulo sa manipestong ipi-

nadala nang maaga sa Mala-kanyang. Bago ito, ipinapa-hiwatig ng Malakanyang na mayroon itong “magandang balita” sa mga manggagawa.

natigalgal ang mga nagra-rali nang magsalita si abad at sabihin na walang bagong dagdag sa sahod at pag-aara-lan pa ng pangulo ang lahat ng mga kahilingan ng nag-kaisa. sa halip, ang magaga-wa lamang ng pangulo ay ang maagang pagpapalabas sa hunyo 1 (sa halip na hulyo 1) ng salary increase sa ilalim ng salary standardization law ng mga manggagawang publiko at ang pagkakaloob ng P11.2 billion na educational assistance fund sa mga kasapi ng sss at gsis.

halatang nasiphayo sa kawalang-aksyon ng pangulo ang isang malaking grupo ng mga MMDa street sweepers na dumalo sa rali. sinabi ng isa sa kanila na binabayaran lamang sila ng P254.55 kada araw bilang mga kontraktwal na manggagawa, at sa sahod

Jay Azucena


na kakarampot, kanila pa ang walis, ang dustpan, at ang uni-porme. “Pangako na naman,” buntong-hininga ng isang magwawalis.

sinabi naman ni Leody de guzman, pangulo ng BMP at lider ng nagkaisa, na walang kagana-gana ang “magan-dang balita” ng pangulo. “ang maganda lamang sa balita ay ang inihandang pagkain sa breakfast meeting ni Pangulong aquino sa ilang lider ng un-yon na nagpunta sa Malakan-yang,” dagdag niya.

Maanghang na almusalMarami sa mga lider ng

nagkaisa ay hindi na nag-abalang dumalo sa breakfast meeting na ipinatawag sa Ma-lakanyang noong umaga ng Mayo 1. Pero sa mga dumalo, ang masarap na almusal ay nahaluan ng anghang ng ta-lumpati ni Pangulong aqui-no.

sa talumpati ng pangulo, tahasan nitong tinanggihan ang pagkakaloob ng dagdag na sahod sa manggagawa. ayon kay aquino, ang hini-hinging P125 across-the-board minimum wage para sa 40 mil-yong manggagawa ay mag-babawas ng P1.43 trilyon sa ekonomiya na nag-aakyat lamang ng P9-trilyon na kita kada taon. Panangis ni noynoy, “Paano makaka-recover ang mga negosyante sa ganitong increase? Malamang magtataas lang sila ng presyo at magbaba-was ng trabahador.”

iginiit din ni aquino na ang minimum wage sa Pilipi-nas, na nasa pagitan ng $9 to $10 kada araw, ay mas mai-nam kaysa $2.4 hanggang $3.2 sa Vietnam o $3 hanggang $5.3 sa indonesia. Dapat pa nga raw magpasalamat ang

mga manggagawang Pilipino sa kanilang natatanggap, ani aquino.

Bagama’t umuwi ang mga manggagawa na walang na-tanggap na anumang ganan-sya mula sa pangulo, ang rali sa Mendiola – ang pinakama-laking martsa at pagtitipon ng manggagawa sa mahabang panahon – ay nagbigay ng bagong pag-asa sa marami. ang pagkakaisang ito ay nag-patuloy sa piket na ginawa ng ilang kinatawan ng nagkaisa sa pulong ng board of gover-nors ng asian Development Bank (aDB) sa PiCC, Manila noong May 4, 2012. Binatikos ng nagkaisa ang neoliberal na

mga patakaran ng gobyerno na idinidikta ng mga insti-tusyong gaya ng aDB.

utak-kapitalistaang argumentong ginamit

ni Pangulong aquino sa pag-tanggi sa kahilingang wage increase ng mga manggagawa ay pinabulaanan din ng mara-ming grupo.

una, sinabi nila na ka-hit ang kwenta ni aquino ay mali dahil ibinatay ito sa 40 milyong labor force sa Pilipi-nas. ang lakas paggawa ay mahahati pa sa dalawa: ang wage and salary workers (mga manggagawang industriyal) at ang mas malaking bilang

ng non-wage and salary workers. kabilang sa huli ang unpaid family workers at tinatawag na mga self-employed workers, na karamihan ay mga vendors at tricycle drivers. nasa 15.7 mil-yon lamang ang wage and sal-ary workers, o 40% lamang ng labor force.

ikalawa, ang argumento na ang increase ay makababa-was sa ekonomiya ay palusot lamang ng mga utak-kapita-lista na gaya ng marami sa gobyerno.

Para sa mga kapitalista, ang bawat piso na maiaam-bon sa manggagawa ay ak-saya sa ekonomiya. Pero ang kabaligtaran nito ang totoo – bawat piso na hinahamig ng kapitalista ang tunay na aksaya. Walang duda na anumang dagdag sa kakaya-hang mamili (purchasing pow-er) ng manggagawa ay dag-dag din sa kanyang produk-tibidad. ang malusog at kon-tentong manggagawa ay mas produktibo kaysa gutom na manggagawa. sa paglaki ng kanyang kita, napararami din ang produksyon ng subsidiary goods at serbisyo sa ekonomi-ya na nagbibigay ng pagka-kakitaan sa maraming iba pa, gaya ng mga vendors at tricycle drivers.

sa kabilang banda, hindi nag-aakyat ng produktibidad sa industriya ang mga kapi-talista. ang kanilang personal na mga gastos ay hindi nag-papalago ng aktibidad pang-ekonomiya, laluna kung ang kanilang kita ay ilalagay la-mang sa dollar deposits sa mga bangko o ibibili ng mga im-ported na luho.

Dapat alam din ni Pnoy na hindi puwedeng ikumpara ang sahod ng manggagawang Pilipino at ng manggagawa

Jay Azucena


sa Vietnam. sa Vietnam, ang pagkain at upa sa bahay ay subsidized ng gobyerno; ang edukasyon ay libre; may lupa ang mga tao (kaya hindi sila namamatay sa gutom); may universal health care doon; at marami pang mga benepisyo na hindi tinatamasa ng mang-gagawa sa Pilipinas. kahit sa indonesia, ang pagkain ay relatibong mura kaysa Pilipi-nas. huwag nang banggitin pa ang presyo ng elektrisidad sa Pilipinas na siyang pinaka-mahal sa asya.

sa maraming mga pag-aaral, ipinakikita na ang da-hilan kung bakit hindi naeeng-ganyong mag-invest ang mga dayuhang korporasyon sa Pi-lipinas ay hindi dahil sa sahod ng mga manggagawa, kundi dahil sa mga sumusunod: mataas na presyo ng elektri-sidad, kawalan ng istabilidad sa pulitika, at sobrang graft and corruption sa gobyerno. ito ang dahilan kung bakit pini-pili ng maraming investors na magtungo sa Malaysia, singa-pore o hongkong kahit doble o triple ang pasahod doon sa mga manggagawa.

sa pinakabuod, ang wage increase ay isa ring paraan ng redistribusyon ng yaman sa ekonomiya. ayon sa For-tune magazine, umakyat na sa 40 ang bilang ng mga bil-yonaryong Pilipino. gayun-man, dapat itapat dito ang 40 milyong Pilipino na naka-lublob naman sa kahirapan o nakatuntong sa tinatawag na poverty line. kung matino ang gobyerno, at tunay na ti-natahak ng mga pinuno nito ang “tuwid na daan,” dapat ginagawa nito ang lahat ng makakaya para alpasan ang ganitong kasuka-sukang katotohanan.

at isang paraan para dito ang pagtataas ng sahod ng mga manggagawa at pag-papalawak ng panlipunang benepisyo sa mahihirap. ang redistribusyon na ito ng ya-man ay dapat tustusan ng malaking pagbubuwis sa mga dambuhalang korporasyon at malalaking kapitalista.

inihabol na umentoMalamang nahimasmasan

nang kaunti ang Malakanyang nang atasan nito na pag-ara-lan ng Regional Wage Board and Productivity Council ang kahit katiting na pagtaas ng sweldo. noong Mayo 18, nag- order ang nCR wage board ng P30 na dagdag sa cost of liv-ing allowance (CoLa) ng mga mangggawa. Pero matatang-gap lamang ito nila sa dala-wang bagsak – P20 noong hunyo 3, habang ang natiti-rang P10 ay ipagkakaloob naman mula nobyembre 1, 2012.

Dahil dito, tumaas ang minimum wage ngayong hun-yo sa P446 kada araw, na ma-giging P456 pagtuntong ng nobyembre.

ang katiting na umento ay binatikos pa rin ng mga mang-gagawa sa kamaynilaan. nagpiket ang mga kasapi ng

Bukluran ng Manggagawang Pilipino (BMP) sa gusali ng nCR wage board sa Malate, Maynila, isang araw matapos ilabas ang kautusan.

ayon kay Romy Castillo, tagapagsalita ng BMP, “ang kautasan ay isang insulto sa mga manggagawa. ang in-crease ay hindi pa sapat ma-kabili man lamang ng isang kilo ng bigas. Maliwanag na ang wage order ay hindi isang paraan para sa economic re-lief. Barya-barya lamang ito, at marami pang exemptions,” diin niya.

isa sa mga exemptions sa minimum wage order ay ang pasahod para sa mga negos-yong nagparehistro bilang ba-rangay micro business enterprise. ang minimum na pasahod nila ay nasa P259.36 lamang batay sa itinakda ng national Statistics Office noong nakara-ang taon.

idinagdag din ng isang li-

der ng BMP sa nCR, si gie Re-lova, na ang inaalala lamang ng regional wage board ay kung may “capacity to pay” ang mga kapitalista. “Bakit hindi ang ‘capacity to buy’ ng mga manggagawa ang kanilang tingnan?” diin ni Relova. idi-nagdag din ni Relova na ang P446 na minimum wage ay ma-layong-malayo sa P990 daily cost of living para sa pamil-yang may anim katao.

hinaharap ng nagkaisaMarami ngayon ang nag-

tatanong kung mapapana-tili ba ng nagkaisa ang hanay nito sa harap ng mga pagka-kaiba sa ideolohiya at pam-pulitikang apilasyon ng mga kasapi nito. ang saklaw ng pagkakaiba sa ideolohiya ay mula sa pananaw ng tradisyu-nal na unyonismo hanggang sa pagbabago ng kapitalistang sistema tungong sosyalismo. kinakatawan ng pagkakaiba sa apilasyon ang pagkandili ng ilang unyon sa mga parti-dong politikal o kaya’y party list na magkakaribal din sa halalan.

Panahon lamang ang makapagsasabi kung ano ang kahihinatnan ng nag-kaisa. ang mahalaga ngayon ay naipundar nito ang isang pagkakaisa sa mga isyung may kagyat na katangian, bagamat may istratehikong nilalaman. kung tunay na ipagpapatuloy ng koalisyon ang kampanya halimbawa laban sa kontraktwalisasyon at sa neoliberal na mga pa-takaran ng pamahalaan, mahaba pa ang lalakbayin ng nagkaisa. at marami pa ang mga unyon na kaila-ngan nitong hikaya-tin para sumulong at mag-tagumpay. n

Sa pinakabuod, ang wage increase ay isa ring paraan ng redistribusyon ng yaman sa ekonomiya.

Jay Azucena


atM Position Paper on Executive order 79, s. 2012

a L o n g way from solving the mining is-sue, and is

far from the meaningful reforms in the mining industry that we were expecting.

Passage of a new minerals management law is the neces-sary path, and the right thing to prioritize;

the Eo has failed to ad-dress the substantial issues: 1) shifting the policy from “earning profits from mining” to a “rational management of our mineral resources”; 2) Ensuring that mining complies with sustainable development, human rights, poverty-eradication and the full human potential; and 3) give reprieve to com-munities and the natural re-sources they live off, from the real threats of destructive mining.

We are cautious, and mildly optimistic that pressing issues and concerns will have tem-porary remedies. some small steps on the right direction.

alyansa tigil Mina (atM) will engage the relevant gov-ernment agencies to ensure that communities and the people are rightfully consulted and benefiting from mining, if they have decided to accept mining.

on indigenous cultural communities (iCCs/iPs), the initial reaction from our members is that of uneasi-ness. Mining projects are only temporarily checked, as exist-ing contracts and permits are still considered binding. We take comfort that there is an attempt to find out if social acceptance and free, prior and informed consent (FPiC) is

strictly complied with.We will maintain our vigi-

lance in ensuring that the new guidelines on FPiC are strictly enforced in mining projects. We will also monitor how the government and the mining companies will deal with the iPs, as we are cautious of the “details” that will be contained in the implementing Rules and Regulations of this Eo.

We will sustain our part-nership with local govern-

ment units (Lgus) who have decided to reject or oppose mining. We believe that they have the Constitutional man-date, the legal authority and the moral ascendancy to de-termine the mode, type and pace of local development in their areas. as such, their stance on accepting or reject-ing mining as a part of their local development should be given premium.

some of our members are

heavily involved in transpar-ency and accountability work in extractives. We will encour-age them to intensify and up-scale their engagement with government and the industry to push forward the agenda of greater transparency in the mining industry, including the proposed commitment by the President to enroll in the Extractive industries trans-parency initiative (Eiti).

We recognize the value of the following new policies:

1. Review of mining con-tracts and mining operations

2. no go Zones3. Working for legislations

to increase government share from proceeds of mining

4. Eiti5. Recognizing local au-

tonomy6. a moratorium on new

mining applications7. Cost-Benefit Analysis

and an improved Environ-mental impact assessment

Jay AzucenaPhilRights Photobank

PhilRights Photobank


system (Eia)8. using the various maps

of government and other stakeholders as a reference for decision to mine or not

But we believe that the above-mentioned sections are misleading, where provisions for social and environmental safeguards are watered down because of the compromise and nuances in the language of the document.

We reiterate our disagree-ment, discomfort and doubt with the following sections/provisions on Eo 79:

Sec. 1. Areas Closed to Mining

there is a catch-all phrase that provides an explicit “way-out” for the mining in-dustry and the government to turn a blind eye to the current problematic mining projects.

“Mining contract, agree-ments and concessions ap-proved before the effectivity of this order shall continue to be valid, binding, and en-forceable so long as they strictly comply with existing laws, rules, and regulations and the terms and conditions of the grant thereof. For this purpose, review and monitor-ing of such compliance shall be undertaken periodically.”

this section practically absolves all mining compa-nies and projects of any re-sponsibility from complying with the “reforms” being ini-tiated in Eo 79. it is also un-clear when, who and how the “review and monitoring” of these current mining projects will be undertaken.

We recommend that aLL current mining projects be subjected to this review and monitoring exercise, to be done within 90 days of the

effectivity of Eo 79. the com-munities as part of these “re-view and monitoring teams. should there be evidence that these mining contracts, agree-ments and concessions are not compliant, then revocation or rescinding of these agree-ments, contracts should be done as soon as possible.

We specifically recom-mend that all identified and mapped key Biodiversity ar-eas (kBas) should be part of the no go Zones for mining. Critical watersheds should also be closed for mining, whether they are declared by legislation or not. the eco-system function and service of a watershed does not cease to be whether it is legislated, proclaimed by an authority or otherwise.

Sec. 2: Full Enforcement of Environmental Standards in Mining

the provision is an excel-lent policy in PaPER. how-ever, previous experience and current reality lends doubt to the capacity of the Depart-ment of Environment and natural Resources (DEnR) to actually perform its regula-tory function. DEnR lacks the people, expertise and equip-ment to effectively perform its job. DEnR is also not immune

to graft and corruption, espe-cially at the regional and local levels, which prevents the ef-ficient and effective regula-tion of the mining industry.

We recommend that all mining projects be specifically subjected to a detailed evalu-ation of their compliance to their Environmental impact statement and established en-vironmental standards. aside from Lgus, communities and civil society must be involved in the enforcement of environ-mental standards.

Sec 3: Review of the Per-formance of Existing Mining Operations and Cleansing of Non-Moving Mining Right Holders

We recommend that the multi-stakeholder team for this review must have a Co-Chair or Co-Convenor from the local government unit and civil soci-ety that is affected or impacted by the mining project.

Sec. 4: Grant of Mineral Agreements Pending New Legislation

the passage of a new leg-islation rationalizing revenue sharing schemes and mecha-nisms is a complex and com-plicated matter. to date, we are not aware of any conscious effort from the government to

study and propose a new rev-enue sharing scheme.

We are greatly disturbed with the phrase in this sec-tion “possible renegotiation of terms and conditions ( of exist-ing mining contracts and agree-ments, which shall in all cases be MutuaLLy aCCEPtaBLE to the government and the min-ing contractor”. once again, the communities are glaringly left out in this equation.

Sec. 5: Establishment of Mineral Reservations

a clear timetable for the completion and production of the national industrialization Plan (niP) is not established.

again, this section provides an “excuse clause” – “this shall be without prejudice to the agreements, contracts, rights and obligations previously en-tered into by and between the government and mining con-tractors and operators”.

Sec. 9: The Mining In-dustry Coordinating Council (MICC)

there is no space for the participation or involvement of affected communities or civil society organizations to this policy-making and imple-menting body.

We strongly recommend that community or Cso rep-resentation be ensured in the MiCC.

Sec. 11: Measures to Im-prove Small-Scale Mining Activities

this section merely reiter-ates already existing provisions of laws and policies. there is no value-added in terms of mechanisms, procedures and systems that will enforce the in-tent to have small-scale mining comply with Ra 7076 or small-

Jay Azucena


scale Mining act.We recommended that

DEnR, in close coordina-tion with concerned Lgus, immediately close all illegal small-scale mines throughout the country. in parallel, al-ternative livelihood to these displaced small-scale miners should be introduced.

Sec. 12: Consistency of Lo-cal Ordinances with the Con-stitution and National Laws

We welcome the shift of perspectives on this section. however, atM maintains that Lgus clearly have the Con-stitutional mandate, the legal authority and the moral ascen-dancy to accept or reject mining application and operations. sec 16 and 17 of the local govern-ment Code ( Mandates and general Welfare provisions) are very clear of this.

in addition, DEnR ( and other national government agencies) must recognize and respect the existing ordinanc-es, resolutions and local or-ders of Lgus that reject, resist, oppose or impose strict and reasonable limits to mining operations and applications in their respective localities.

Sec. 13: Creating One-stop Shop for all Mining Applica-tions and Procedures.

this one-stop shop will im-pact on the independence and objectivity of the national Com-mission on indigenous Peoples (nCiP). securing the FPiC for mining applications and opera-tions must not be subjected to this “fast-tracking” tactic.

the one-stop shop ap-proach alson runs contrary to the principle of decentraliza-tion and deconcentration, as embedded in the local gov-ernment Code.

this procedure also increas-es the probability for graft and corruption, especially without a strong regulatory check-and-balance system in place.

Sec. 14: Improving Trans-parency in the industry and joining the EITI

We fully support the gov-ernment on this initiative. however, Eiti is only con-cerned and focused on trans-parency on i) the payment of taxes by mining companies to the government and ii) the al-location of government of these proceeds’/gains from mining to development programs and projects to the communities .

atM recommends that transparency in the whole val-ue-chain of mining must be im-plemented. For this to happen, transparency must include i) disclosure of mining contracts and all related mining docu-ments, PRioR to signing or granting of mining agreements; ii) in decision-making whether a specific mining projects is a “go or no-go”; and iii) clear definition and blueprint of the roles of minerals in natural management of the country.

Sec. 15: Centralized Data-base for the Mining Industry

only data from the indus-try and government agencies and instrumentalities are to be included in this database. this is biased and not an objective procedure of data gathering, archiving and collation.

Pertinent information such as documented human rights violation, customary and tra-ditional social systems, legal cases or track record of mining companies in other countries or other in-country mining projects, may not be necessar-ily available from the govern-

ment or willfully disclosed by the mining company.

We recommended that the MiCC ensure that all inputs from all stakeholders be con-sidered and incorporated in this database.

While Full Cost-Benefits analysis (CBa) is mentioned in this section, it is unclear whether CBa is going to be made as requirement for each mining application. the recommendation of atM is to ensure that CBa must be done for each of the mining application and existing min-ing projects and operations.

We recommend that re-source valuation must also be done in each of the mining site, whether the mine project is in application or operation stage already. in turn, these resource valuations should be incorpo-rated or factored in to the Cost-Benefit Analysis exercises.

Sec. 16: Integrated Map System to include Mining Related Maps

only maps and date from government agencies and in-strumentalities are to be in-cluded in the database. this is a very limited policy. aca-deme and some civil society organizations sometimes, have better and updated maps than government, and these must be also considered and incorporated in the database.

the government must en-sure that all available maps from academe and civil soci-ety must be considered and incorporated into this map-ping system.

Sec.17: Use of the Pro-grammatic Environment Im-pact Assessment

this section is aspirational. it lacks concrete basis, as there

is no existing clear policy defi-nition of what PEia is, and how to implement it.

this section also calls for amendments of rules and regulations of the Eia system. this has been a decades-long call and demand from envi-ronmental groups, and no se-rious effort has been invested in this. We do not see any compelling reason why this Eo or this time-period should be any different.

We do not see a clear timetable for the instruction to DEnR-Environmental Management Bureau (DEnR-EMB) “to study the use and implementation of the PEia.”

at best, this section is a clear example of giving a “false-sense” of security that necessary and urgent reforms are being put in place, while in truth, it is not the case.

We recommend that DEnR-EMB revise the Eia protocols, and institute a more transparent manner in the conduct, review and issuance of Environmental Compliance Certificates (ECCs).

Sec. 19: Implementing Rules and Regulations (IRRs)

since there is no space for participation of communities or Csos in the MiCC, we strongly demand that community rep-resentatives or Csos represen-tatives must be involved in the crafting and inssuance of the iRR for this Eo.

Sec. 21: Repealing ClauseEo 79 failed to explicity re-

peal Eo 270-a. to avoid any misconceptions or misinter-pretations of the mining pol-icy, Eo 270-a and its result-ing national Minerals action Plan (nMaP) in 2006, must be clearly rejected and set aside.


Balitang hR

HALOS 600 katutubong nanini-rahan sa iba’t ibang barangay ng Kasibu, Nueva Vizcaya ang

nagsagawa ng kilos protesta sa harap ng munisipyo, upang ipaalam sa mga lokal na opisyal ang kanilang pagtutol sa pagpasok ng malakihang pagmi-mina sa kanilang mga komunidad at ang pagtatayo ng Diduyon Dam. Ang mga katutubo ay mga miyembro ng Salakniban ti Lubong, Aglawlaw ken Karbengan Dagiti Umili ti Nueva Viz-caya (SALAKNIB), Kasibu Inter-Tribal Response for Ecological Development (KIRED) at Didipio Earth Savers’ Mul-tipurpose Association (DESAMA).

INILAHAD ng mga kasapi ng Maporac Aeta Organization (MAO) ang kanilang karana-

san at mga kagyat na pangang-ailangan pagkatapos ng pana-nalasa ng tuloy-tuloy na ulang dala ng habagat nitong mga unang linggo ng Agosto. Nag-sagawa ng isang “Assessment Mission” sa mga komunidad ng Aeta sa Cabangan, Zambales ang Alyansa Tigil Mina (ATM), Koalisyon ng Katutubo at Sa-

Biktima ng pagmimina

NAGSAGAWA ka-makailan ng fact-finding mission ang

ilang NGOs at grupong pang-kalikasan upang matukoy ang mga paglabag sa karapatang pantao na nagaganap kaug-nay sa operasyon ng pagmim-ina ng chromite sa Salcedo, Eastern Samar. Ang FFM ay isinagawa bunsod ng pagka-kapaslang kay Francisco “Ka Ansing” Canayong, residente ng Carapdapan, Salcedo, E. Samar, presidente ng Carap-dapan Movement for Deve-lopment Association (CAMA-DA) na siyang nangunguna sa kampanya upang pa-ngalagaan ang kapaligiran at pigilan ang malawakang pagmimina sa lugar. Napag-alamang ginagamit ng ma-laking kompanya ng mina ang mga residente upang magsagawa ng small-scale mining, nang sa gayon ay maisawan ng kompanya ang responsibilidad sa anumang negatibong epekto ng pag-mimina. n

Agarang tulong

ment and Development Assis-tance (PREDA) Foundation at PhilRights, sa tulong ng Chris-tian Aid, upang tukuyin ang mga kagyat at pangmatagalang pangangailangan ng mga tao sa komunidad. Ang habagat ni-tong Agosto 2012 ay nagdulot ng pagkasira ng mga kabaha-yan at kabuhayan sa mga iba’t ibang parte ng Metro Manila at Luzon, kasama na ang Caba-ngan, Zambales. n

mahan ng Pilipinas (KASAPI), People’s Recovery, Empower-

Mga katutubo ayaw sa mina

Rapha-el Olegario

Rapha-el Olegario

Photos: PhilRights Photobank


hR tRiVia

KALYE WANGWANG

THE INTERNATIONAL com-munity commemorates the International Day of

the Disappeared on August 30 to draw attention to individuals who have gone missing amidst situations of armed conflict and violence, and whose fates remain uncertain. The com-memoration also seeks to high-light the efforts of organizations and institutions campaigning against enforced disappear-ances and extending support to families of the disappeared in their search for the where-abouts of their loved ones.

The UN Working Group on Enforced or Involuntary Disappearances has noted that “Unfortunately, enforced disappearances continue to be used by some States as a tool to deal with situations of conflict or internal unrest.” To end this practice, the Working Group has urged all States to “continue promoting and giv-ing full effect to the UN Dec-laration on the Protection of All Persons from Enforced Disappearance, especially

n THE RIGHT WORDS

“People who don’t know whether those who have vanished are alive or dead are leading lives of uncertain-ty. In some cases, they have been waiting for decades, and it often happens that they suffer from emotional and social isolation. Sometimes, they’re even shunned as bearers of bad luck, and women can be stigmatized because they are left without the protection of a male family member.”

Marianne Pecassou, International Committee of the Red Cross

n THE RigHT DATE

INTeRNATIoNAL dAy of THe vIcTIMS of eNfoRced DiSAppeARAnceS, AuguSt 30

the definition of enforced dis-appearance as a separate and autonomous criminal offence in national legislation.”

The International Conven-tion for the Protection of all Persons from Enforced Disap-pearance entered into force on December 23, 2010. The Convention is the first universal human rights instrument that stipulates categorically that “No one shall be subjected to en-forced disappearance.” It like-wise recognizes the right of all persons affected by enforced disappearance “to know the truth about the circumstances of this crime, the progress and results of the investigation and the fate of the disappeared per-son.”

Source: http://www.ohchr.org

Jay Azucena


PHILIPPINE HUMAN RIGHTSINFORMATION CENTER (PHILRIGHTS)53-B Maliksi St. Barangay Pinyahan1100 Quezon City

bUsInEss MAIL EntEREDAs 3RD CLAss (PM)Permit no.: PM-07-03-nCR

aNNOUNCEMENTSince April 2004, the Philippine Human Rights Information Center (PhilRights) has been accepting interns from local and international institutions and universities. This Internship Program is open to college students, researchers or professionals who want to expand their experience in human rights work. Interns are assigned to one of PhilRights’ four institutional programs: information, research, training, and monitoring/documentation.

For details, please contact Mr. Pepito D. Frias, PhilRights Training Associate, at 433-1714 and 426-4048; E-mail: [email protected].

F a C T S A N D F i g U R E S

Dr. Romulo Virola, Secretary General of the National Statistical Coordination Board, recently weighed in on the debates raging around the impact of the mining industry on the country’s economy. The article (“Can Gold Mining Revitalize the Mining Industry? Or Should It?”), posted on NSCB’s web site, sought to clarify, using official statistics, the economic contribution of the mining industry. Among the significant findings presented are:

Does the economy really benefit from the mining industry?

Among the economic sectors or indus-tries, Mining & Quarrying contributed the least to the total economy...aver-aging only about 0.9% to total GDP...during the period 1998-2010.

Mining & Quarrying does not con-tribute much to employment gen-eration. From 1998-2010, the sector accounted for a mere 0.4% to total employment in the country, generat-ing an average annual employment of 130,000.

Approved foreign direct investments (FDIs) in the Mining & Quarrying sec-tor is on the average relatively small, accounting for only 2.6% of the total approved FDIs.

Growth Rate of Mining & Quarrying, in Constant 1985 Prices (vis-a-vis GDP Growth Rate)

Share of Mining & Quarrying to GDP, in Constant 1985 Prices

Source: www.nscb.gov.ph

Source: www.nscb.gov.ph

human rights forum vol. ix no. 1

Documents