การพฒนาฝมอแรงงานใน สถานประกอบกจการ [Skills Training in the Workplace] 

รายงานการสมมนา โดยกรมพฒนาฝมอแรงงานรวมกบสานกงาน แรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก ระหวางวนท ๒๓­๒๔ มนาคม ๒๕๕๓ ณ หองประชมปกรณ องศสงห กรมพฒนาฝมอแรงงาน 

๒๕๕๓ 

สานกพฒนาผฝกและเทคโนโลยการฝก กรมพฒนาฝมอแรงงาน 

มนาคม ๒๕๕๓

รายงานการสมมนาเชงปฏบตการ 

เรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ ILO/SKILLS­AP/Japan/DSD Thailand National 

Technical Workshop and Study Programme on Skills Training in the Workplace 

วนท ๒๓-๒๔ มนาคม ๒๕๕๓ ณ หองประชม ปกรณ องศสงห กรมพฒนาฝมอแรงงาน 

โดย กรมพฒนาฝมอแรงงาน 

กระทรวงแรงงาน

คานา 

การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ นบวนจะทวความสาคญยงขน เพราะสถาน ประกอบกจการคอผททราบถงลกษณะของแรงงานฝมอทตนเองตองการไดดทสด กรมพฒนาฝมอแรงงานจง ไดรวมกบสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก จดสมมนาเชงปฏบตการ เรองการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ  ระหวาง วนท  ๒๓ – ๒๔  มนาคม  ๒๕๕๓ ณ หองประชมปกรณ องศสงห  กรมพฒนาฝมอแรงงาน โดยมวตถประสงค เพอใหฝายลกจาง  ฝายนายจาง และภาครฐ ไดรบความรเกยวกบการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ มโอกาสแลกเปลยน ประสบการณ เรยนรรวมกน และรวมแสดงความคดเหนอนเปนประโยชนตอการประกอบกจการของ นายจาง และการทางานของลกจาง โดยไดรบงบประมาณสนบสนนจากรฐบาลญปน จานวน ๗,๐๐๐ ดอลลารสหรฐอเมรกา  ผเขารวมสมมนา เปนเจาหนาทกรมพฒนาฝมอแรงงานทเกยวของโดยตรงในการ สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๕  จานวน ๒๙ คน ผแทนสภาองคการนายจาง จานวน ๘ คน  ผแทนสภาองคการลกจาง  จานวน ๑๐ คน และมผ สงเกตการณซงเปนผบรหารและเจาหนาทกรมพฒนาฝมอแรงงาน จานวน ๕๘ คน รวมผเขารวมสมมนาและ ผสงเกตการณ จานวนทงสน ๑๐๕ คน 

การสมมนาเชงปฏบตการดงกลาวมการบรรยายและการเสวนาทางวชาการโดยผเชยวชาญจาก สานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก   ผเชยวชาญจากประเทศญปน ผแทนสภา องคการนายจาง ผแทนสภาองคการลกจาง ผบรหารกรมพฒนาฝมอแรงงาน และมการแบงกลมสมมนาใน ประเดนตางๆ จานวนทงสน ๑๑ หวขอ รายงานฉบบน จงไดรวบรวมคาบรรยาย จากวทยากร ผเชยวชาญ ตลอดจนผลการประชมกลม จดทาเปนรปเลม เพอใหทงฝายนายจาง ฝายลกจาง และเจาหนาทของกรม พฒนาฝมอแรงงาน ไดนาไปพฒนาและสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการตาม พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๕ ใหมประสทธภาพยงขนตอไป 

รายงานการสมมนาเชงปฏบตการเลมน สาเรจไดดวยความรวมมอรวมใจของขาราชการและ เจาหนาทสานกพฒนาผฝกและเทคโนโลยการฝก  และคณะผเชยวชาญจากสานกงานแรงงานระหวาง ประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก  กรมพฒนาฝมอแรงงาน จงขอขอบคณไว ณ โอกาสน  และหวงเปน อยางยงวา รายงานการสมมนาเชงปฏบตการ  เรอง “การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ” เลมน จะเปนแนวทางใหแกทกฝายทเกยวของนาไปพฒนาระบบการฝกอบรมฝมอแรงงานในสถานประกอบ กจการใหเกดประโยชนตอไป 

(นายนคร  ศลปอาชา) กรมพฒนาฝมอแรงงาน 

มนาคม ๒๕๕๓

ก 

คานา 

การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ นบวนจะทวความสาคญยงขน เพราะสถานประกอบ กจการคอผททราบถงลกษณะของแรงงานฝมอทตนเองตองการไดดทสด  กรมพฒนาฝมอแรงงานจงไดรวมกบ สานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก จดสมมนาเชงปฏบตการเรอง  การพฒนาฝมอ แรงงานในสถานประกอบกจการ ระหวาง วนท  ๒๓ – ๒๔  มนาคม  ๒๕๕๓ ณ  หองประชม ปกรณ องศสงห กรมพฒนาฝมอแรงงาน โดยมวตถประสงค เพอใหฝายลกจาง  ฝายนายจางและภาครฐไดรบความรเกยวกบการ พฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ มโอกาสแลกเปลยนประสบการณ เรยนรรวมกน และรวมแสดง ความคดเหนอนเปนประโยชนตอการประกอบกจการของนายจาง และการทางานของลกจาง โดยไดรบ งบประมาณสนบสนนจากรฐบาลญปน จานวน ๗,๐๐๐ ดอลลารสหรฐอเมรกา  ผเขารวมสมมนา เปนเจาหนาท กรมพฒนาฝมอแรงงานทเกยวของโดยตรงในการสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานตามพระราชบญญตสงเสรม การพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๕  จานวน ๒๙ คน ผแทนสภาองคการนายจาง จานวน ๘ คน  ผแทนสภา องคการลกจาง  จานวน ๑๐ คน และมผสงเกตการณซงเปนผบรหารและเจาหนาทกรมพฒนาฝมอแรงงาน จานวน ๕๘ คน รวมผเขารวมสมมนาและผสงเกตการณ จานวนทงสน ๑๐๕ คน 

การสมมนาเชงปฏบตการดงกลาวมการบรรยายและการเสวนาทางวชาการโดยผเชยวชาญจาก สานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก   ผเชยวชาญจากประเทศญปน ผแทนสภา องคการนายจาง ผแทนสภาองคการลกจาง ผบรหารกรมพฒนาฝมอแรงงาน และมการแบงกลมสมมนาใน ประเดนตางๆ จานวนทงสน ๑๑ หวขอ รายงานฉบบน จงไดการรวบรวมคาบรรยาย จากวทยากร ผเชยวชาญ ตลอดจนผลการประชมกลม จดทาเปนรปเลม เพอใหทงฝายนายจาง ฝายลกจาง และเจาหนาทของกรมพฒนา ฝมอแรงงาน ไดนาไปพฒนาและสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ ตามพระราชบญญต สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๕ ใหมประสทธภาพยงขนตอไป 

รายงานการสมมนาเชงปฏบตการเลมน สาเรจไดดวยความรวมมอรวมใจของขาราชการและ เจาหนาทสานกพฒนาผฝกและเทคโนโลยการฝก   และคณะผเชยวชาญจากสานกงานแรงงานระหวางประเทศ ประจาภมภาคเอเซยแปซฟก   กรมพฒนาฝมอแรงงาน จงขอขอบคณไว ณ โอกาสน  และหวงเปนอยางยงวา รายงานการสมมนาเชงปฏบตการ  เรอง “การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ” เลมน จะเปน แนวทางใหแกทกฝายทเกยวของนาไปพฒนาระบบการฝกอบรมฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการใหเกด ประโยชนตอไป 

(นายนคร  ศลปอาชา) กรมพฒนาฝมอแรงงาน 

มนาคม ๒๕๕๓

ข 

คากลาวรายงานของนายสนโดษ เตมแสวงเลศ ผอานวยการสานกพฒนาผฝกและเทคโนโลยการฝก ในพธเปดการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง “การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ” 

วนองคารท ๒๓มนาคม ๒๕๕๓  เวลา ๐๙.๐๐ น. ณ หองประชมปกรณ องศสงห ชน ๑๐ อาคารกรมพฒนาฝมอแรงงาน 

เรยน  อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน ทานนคร ศลปอาชา ทเคารพ ในนามของผจดสมมนาและผเขารวมสมมนาเชงปฏบตการ เรอง “การพฒนาฝมอแรงงานในสถาน 

ประกอบกจการ” กระผมขอขอบพระคณทานอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงานเปนอยางยงทกรณาใหเกยรตมาเปน ประธาน ในพธเปดการสมมนา ในวนน 

การจดสมมนา  เรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการซงจดขนในระหวางวนท ๒๓-๒๔ มนาคม ๒๕๕๓  กรมพฒนาฝมอแรงงานไดรวมกบสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาค เอเซยแปซฟก ซงมสานกงานตงอยทกรงเทพมหานคร ไดรวมกนจดขนดวยการสนบสนนงบประมาณจาก รฐบาลญปน วตถประสงคทสาคญ คอ 

๑.  เพอเสรมสรางความร ความเขาใจ และประโยชนทไดรบจากการพฒนาฝมอแรงงานในสถาน ประกอบกจการใหไตรภาค  อนประกอบ ฝายลกจาง ฝายนายจาง และเจาหนาทของรฐโดยเฉพาะเจาหนาทของ กรมพฒนาฝมอแรงงาน ซงรบผดชอบในเรองนโดยตรงไดทราบและเขาใจอยางชดเจนยงขน 

๒. เพอใหไตรภาคดงกลาวมโอกาสแลกเปลยนความคดเหน  และประสบการณในการฝกอบรมฝมอ แรงงานในสถานประกอบกจการ 

ประเดนการสมมนาทงหมดไดรบความรวมมอจากสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาค เอเซยแปซฟกกาหนดขน โดยมงตอบสนองตอวตถประสงคทตงไว ประเดนทสาคญ อาท ความเขาใจเกยวกบ การพฒนาฝมอแรงงานและระบบการฝกอบรมตามสมรรถนะ มมมองของ  ILO  และแนวโนมสากลเรอง การพฒนาฝมอแรงงาน กรณศกษา:การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการของประเทศญปน การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการในประเทศไทย รปแบบการจดฝกอบรมและการประเมนผลเพอ สงเสรมการเรยนรในสถานประกอบกจการ  แนวทางการพฒนาครฝกทดาเนนการในตางประเทศ เปนตน รปแบบการสมมนาจะมการบรรยายโดยวทยากรแบงกลมสมมนา และการอภปรายแสดงความคดเหนรวมกน คณะวทยากร ประกอบดวย ผเชยวชาญจากสานกงานแรงงานระหวางประเทศฯ ผเชยวชาญจากประเทศญปน ผบรหารของกรมพฒนาฝมอแรงงาน ผบรหารจากสภาองคการนายจาง และสภาองคการลกจาง มการจดลามชวย แปลภาษาใหผเขารวมสมมนาและวทยากรไดเขาใจ ตลอดการสมมนา 

ผเขารวมสมมนาประกอบดวย  ผบรหารจากสภาองคการนายจาง สภาองคการลกจาง  ผบรหารของ กรมพฒนาฝมอแรงงานทงในสวนกลางและจากสถาบนพฒนาฝมอแรงงานภาค ๑๒ แหง ผอานวยการกอง สงเสรมการการฝมอแรงงานและเจาหนาททเกยวของ และหวหนาหนวยงานกรมพฒนา ฝมอแรงงาน รวมทงสน ๑๐๕ คน  แยกเปนผรวมสมมนาจานวน ๔๗ คน  และผสงเกตการณซงเปนเจาหนาทของกรมพฒนา ฝมอแรงงานจานวน ๕๘ คน และวทยากรจานวน ๑๐ คน  หลงจากเสรจสนการสมมนาในครงน  จะรวบรวมผล การจดสมมนาทาเปนรายงาน สรปผลการสมมนาจดสงใหผเขารวมสมมนาตอไป

ค 

คากลาวของนายนคร  ศลปอาชา อธบด กรมพฒนาฝมอแรงงาน ประธานในพธเปดการสมมนาเชงปฏบตการ 

เรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการวนองคารท  ๒๓  มนาคม  ๒๕๕๓  เวลา ๐๙.๐๐ น. ณ หองประชมปกรณ องศสงห ชน ๑๐  อาคารกรมพฒนาฝมอแรงงาน 

ทานผอานวยการสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาอนภมภาคเอเชยตะวนออก คณBill Salter ทานผเชยวชาญสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก คณ Ray Grannall  ทานผเชยวชาญประจา อนภมภาคเอเชยตะวนออกคณ Carmela  Torres  ทานผเชยวชาญจากประเทศญปนคณ Nobuo Matsubara ทาน ผบรหารกรมพฒนาฝมอแรงงาน ผเขารวมสมมนาจากสภาองคการนายจาง สภาองคการลกจาง ทานวทยากร และเจาหนาททกทาน 

ผมมความยนดเปนอยางยง  ทไดรบเกยรตมาเปนประธานในพธเปดการสมมนาเชงปฏบตการเรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ ซงเปนการสมมนาเชงปฏบตการทรวมกนจดขนระหวาง สานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาค เอเซยแปซฟก  และกรมพฒนาฝมอแรงงานในวนน 

ในยคโลกาภวตน  การคาเสรและเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ไดกลายเปนความทาทาย ตอระบบการทางานของกาลงแรงงานในสถานประกอบกจการ ทงนเพราะยงมสถานประกอบกจการอกเปน จานวนมากทพนกงานสวนใหญยงคงใชทกษะฝมอแบบดงเดมในการปฏบตงาน  การพฒนาฝมอแรงงานได กลายเปนปจจยสาคญประการหนงในการยกระดบทกษะฝมอของแรงงานใหสามารถปรบตวกบเทคโนโลย ใหมๆ ทเปลยนแปลงอยางรวดเรวไดดขน  การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการปจจบนเปน มาตรการทมประสทธภาพมากทสดประการหนงในการพฒนายกระดบฝมอแรงงานใหตรงกบความตองการ ของสถานประกอบกจการเพราะสถานประกอบกจการหรอนายจางจะรดทสดวา จะฝกใคร ฝกใหกบหนวยไหน ฝกอยางไร และใชเวลาเทาไหร  ทสาคญการฝกในสถานประกอบกจการสามารถทาไดงาย  เพราะมความ คลองตวสง  เพราะลกจางไมตองเดนทางไปไหน  สามารถกาหนดและเลอกเวลาไดสะดวก  จากประโยชนทชดเจนท กลาวน รฐบาลจงใหความสาคญและสงเสรมกลยทธดานการพฒนาฝมอแรงงานในนสถานประกอบกจการมา ตงแตปพทธศกราช๒๕๔๕ โดยการประกาศใชพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๕  ซงม ผลบงคบใชตงแตวนท ๒๙ มกราคม ๒๕๔๖  อยางไรกตาม กวา ๔ ปทผานมา  แมกรมพฒนาฝมอแรงงานจะได พยายามบรหารพระราชบญญตฉบบดงกลาว โดยสงเสรมใหสถานประกอบกจการดาเนนการฝกอบรมทกษะฝมอ แรงงานในหลกสตรตางๆ ใหแกลกจางของตน  ทงหลกสตรฝกเตรยมเขาทางาน หลกสตรยกระดบฝมอแรงงาน และหลกสตรฝกเปลยนสาขาอาชพ  ดวยการใชมาตรการจงใจทางภาษ  โดยใหไดรบการยกเวนภาษเงนไดในอตรา รอยละรอยของคาใชจายทใชไป  ในการฝกอบรมฝมอแรงงานและยงใหไดรบสทธประโยชนอนๆ ตาม พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๕ อกดวย  แตถงกระนนสถานประกอบกจการทมลกจาง ตงแต ๑๐๐ คนขนไป  ซงอยในขายบงคบทตองจดฝกอบรมฝมอแรงงานใหแกลกจางของตนประมาณรอยละ ๓๕

ง 

กยงขาดแรงจงใจในการดาเนนการพฒนาฝมอแรงงานลกจางของตนเอง  โดยบางสวนยงไมปฏบตตามกฎหมาย และบางสวนยนดทจะจายเงน สมทบเขากองทนพฒนาฝมอแรงงานแทนการจดฝกอบรมใหแกลกจางของตนตามท กฎหมายกาหนด 

การมปญหาอปสรรคขางตน  ถอเปนเรองปกตทมการเรมใชมาตรการของภาครฐ  แตถาหากทกฝาย ไดรบ ทราบถงประโยชนซงมมากมายตอทกฝาย อาท การสรางภาพพจนทดคอพนธะของบรษททจะพฒนาบคลากรของตน เพอรกษาพนกงานทมคณภาพเอาไว  ในสวนของพนกงานจะมความรสกพงพอใจในงานมากขนตลอดจนรสกวา ตนเองมคณคามากกวาเดม  สงเหลานจะชวยลดสดสวนของการหลกเลยงหรอไมปฏบตตามกฎหมายได 

นอกจากนน  การสมมนาเชงปฏบตการ เรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการครงน  จงเปน โอกาสอนดในการทจะสงเสรมความร ความเขาใจในรายละเอยดของเรองนใหมากขนกวาเดมแกฝายนายจาง ฝายลกจาง  ผมจงหวงเปนอยางยงวาทกฝายในไตรภาคจะไดรบขอมลทเปนประโยชน  และมโอกาสแลกเปลยน ความคดเหนระหวางกน  เพอการกาหนดทศทางในการพฒนากาลงแรงงานของประเทศใหมศกยภาพมผลตภาพ สงขน  และสามารถแขงขนไดในตลาดโลกตอไป  ผมตองขอขอบคณสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจา ภมภาคเอเซยแปซฟก  คณะผเชยวชาญ  รฐบาลญปนทสนบสนนทางดานการเงนในการจดครงน  และวทยากร ชาวญปนทไดใหความสาคญตอเรองนและไดรวมกบกรมพฒนาฝมอแรงงานจดการสมมนาเชงปฏบตการเรอง “การพฒนาฝมอแรงงาน ในสถานประกอบกจการ” ขนในครงน 

บดน  ไดเวลาอนสมควรแลว  ผมขอเปดการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง “การพฒนาฝมอแรงงาน ในสถานประกอบกจการ” และขออานวยพรใหการสมมนาบรรลวตถประสงคทกาหนดไวทกประการ

จ 

คากลาวของ Mr. Bill Salter ผอานวยการประจาอนภมภาคเอเซยตะวนออก สานกงานแรงงานระหวางประเทศ ประจาภมภาคเอเซยแปซฟก (Director, SRO, Bangkok) 

ในพธเปดการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการวนองคารท  ๒๓  มนาคม  ๒๕๕๓  เวลา ๐๙.๐๐ น. 

ณ หองประชมปกรณ องศสงห ชน ๑๐  อาคารกรมพฒนาฝมอแรงงาน 

คณนคร ศลปอาชา อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน ม.ล.ปณฑทรก สมต รองอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน ผเขารวมสมมนาไตรภาคและผเขารวมสมมนาทกทาน 

สวสดครบ ในนามของสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเซยแปซฟก ผมมความยนดทได 

ตอนรบทกทานในการสมมนาเรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ 

กอนอน ผมขอขอบคณกรมพฒนาฝมอแรงงานในความพยายามจดการสมมนาในครงน และขอขอบคณผเขารวมสมมนาไตรภาค ทสละเวลาเพอเขารวมสมมนาและแลกเปลยนความคดเหนในหวขอ สาคญเกยวกบการเรยนรในสถานประกอบกจการ 

จากสภาวการณแขงขนทางเศรษฐกจท เ พมมากขน  รวมท งการเพ มขนของประชากร การเปลยนแปลงของงานอาชพและเทคโนโลย  กอใหเกดการเปลยนแปลงทศนคตตอการศกษาและฝกอบรม การศกษาและฝกอบรม  ไมเพยงแตจากดเฉพาะในสถาบนการศกษาเทานน  แตสามารถเรยนรไดในสถานท ทางาน  สถานประกอบกจการ หนวยงานราชการ องคกร ชมชนตางๆ  รวมทงการเรยนรดวยตนเอง ความเปลยนแปลงเหลานมผลใหระดบทกษะฝมอแรงงานของลกจางตองมการพฒนาอยางตอ เนอง ดวยกระบวนการเรยนรตลอดชวต  ขอแนะขององคการแรงงานระหวางประเทศในการพฒนาทรพยากรมนษย ฉบบท ๑๙๕ ไดตระหนกในเรองนและเนนยาวา  สถานประกอบกจการตางๆ ตองเพมบทบาทเปนศนยกลางใน การสงเสรมและลงทนในการฝกอบรมและศกษาเรยนรอยางตอเนอง  ซงรฐบาลไมสามารถสนบสนนการ ฝกอบรมทางวชาการทจาเปนในการทางานใหแกกาลงแรงงานของประเทศไดตลอดเวลา 

ประเดนทถกเถยงกนอยางมาก ซงพบเปนประจาของภาคอตสาหกรรมและนายจางคอ ทกษะฝมอ ของแรงงานไมตรงกบความตองการ นายจางมกพบกบปญหาคนทางานททกษะฝมอไมสอดคลองกบงาน แนวทางหนงทจะแกปญหาดงกลาวตองมการเสวนาในเรองนในทกระดบ โดยเฉพาะกบสถาบนฝกอบรม แรงงานในทองถนจนถงระดบชาต  เพอใหมนใจวา การฝกอบรมตองตรงกบความตองการของตลาดแรงงาน

ฉ 

นายจางยงตองใชโอกาสนในการชวยยกระดบทกษะฝมอของครฝกใหมประสบการณเพมขน หรอการชวย จดการใหเกดประโยชนรวมกนทกฝาย 

ในภาวะเศรษฐกจถดถอยเชนในปจจบนน นายจางมโอกาสในการทบทวนการฝกอบรมและ การเรยนรในสถานประกอบกจการ  การเรยนรในสถานททางานเกดขนไดเสมอ  และเปนสงทนายจางควรให ความสาคญสงสดจนแนใจวา  คนงานสามารถเรยนรในสงทถกตองและมทกษะฝมอแรงงานทหลากหลาย ซงจะชวยลดการควบคมการทางานและสามารถเพมประสทธภาพการทางานได 

สถานททางานเปนททดสาหรบผประกอบกจการในการพฒนาการจดการดานแรงงานสมพนธ ซงสามารถสรางผลตภาพและสรางงานทมคณคาได  ฝายจดการและผแทนลกจางตองกระตนลกจางให ตระหนกถงการพฒนาตนเอง ซงเปนสงสงเสรมการสรางผลผลต  นายจางและลกจางควรยกประเดนการพฒนา ทกษะฝมอแรงงานโดยการเสวนารวมกนในททางาน  ในภาพรวมภาครฐ องคกรนายจาง องคกรลกจาง และ ภาคสงคมตองสรางวฒนธรรมของการเรยนรและจะสามารถทาทายกบความเปลยนแปลงได 

ผมมนใจวา ประเทศไทยมประสบการณทหลากหลายในการนาเสนอและแลกเปลยนซงกนและกน ผมหวงวาการสมมนา ๒ วนน จะทาใหทกๆทานไดมโอกาสในการเรยนรรปแบบใหมของการพฒนา  และรวม หารอในมมมองหลากหลายโดยมกจกรรมรวมกน 

ผมหวงวาทกทานจะประสบความสาเรจจากการสมมนาในครงน

1

การแนะนาการพฒนาฝมอแรงงานและการฝกอบรมตามสมรรถนะ ( Mr.Ray Grannall)

สาหรบหวขอการพฒนาฝมอแรงงานและการฝกอบรมตามสมรรถนะ จะพดคยและ

แลกเปลยนความคดเหนกนใน 3 ประเดนคอ

1. นโยบาย แนวคดของ องคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour

Organization: ILO) และการจดลาดบความสาคญ วา เราจะกาหนดอยางไรและเกยวของกบการ

เรยนรในททางานอยางไร

2. การตงคาถามเกยวกบบทบาทภาครฐในการสงเสรมการจดการการเรยนรในสถาน

ประกอบกจการวาองคกรภาครฐ นายจางและลกจางมสวนรวมอยางไร

3. การแนะนาการฝกอบรมฐานสมรรถนะ (Competency Based Training) กรณศกษาใน

ประเทศฟลปปนส ซงมศนยฝกอบรมของหนวยงานราชการ

กรอบแนวนโยบายขององคการแรงงานระหวางประเทศ ( ILO) ในขอแนะของ ILO ฉบบ

ท 195 ค.ศ. 2004 (ILO Recommendation 195) ในการประชมเรอง บทบาทของผ ประกอบการใน

การจดการฝกอบรมและ การเปดโอกาส ในการเรยนรในสถานททางาน ซงมใชเปนเรองใหม แตวา

เปนเรองใหมทจะทาใหเปนทางการ ซงคนสวนใหญมกเขาใจผดคดวา การฝกอบรมจะตองเรยนใน

สถานศกษาเทานน แตไมไดตระหนกวาเราสามารถเรยนรอยทกวนในสถานททางาน

องคการแรงงานระหวางประเทศ ประจา ภมภาคเอเซยแปซฟ ก (Regional Skills and

Employability Programme in Asia and the Pacific: SKILLS-AP) มประเทศสมาชกจานวน 33

ประเทศ ILO จงสงเสรมใหสมาชกดาเนน การฝกอบรมในสถานประกอบการ ตามความเหมาะสม

ตามกรอบของกฎหมาย ทงในเรองการคมครองสงคม การใชแรงงานเดก การพฒนาฝมอแรงงาน

รวมทงเรองคนพการ แตละประเทศสามารถจดลา ดบความสาคญรวมไวในโครงการของประเทศ

ตนเองได ILO ไดดาเนนการโครงการนตงแตเดอนมกราคม 2553 และจะดาเนนการ อยางเปน

ทางการตอเนองไปอก 3 ป

โปรแกรมการพฒนาทกษะและ โอกาสในการจางงานของ ILO ในภมภาคเอเซยแปซฟ กน

จะกลาวถงระบบแหงชาตในเรองของการฝกอบรมอยางเปนทางการ การเสรมสราง ขดสมรรถนะ

หรอขดความสามารถ หรอศกยภาพ ในแตละประเทศ เพอโอกาสในการจางงาน การเรยนรใน

สถานททางานเปนสงสาคญมากโดยเฉพาะในภาค เศรษฐกจ ทอยนอกระบบ จะตองมการจางงาน

อยางไมเปนทางการ ในขณะเดยวกน ลกจางตองการพฒนา ตนเองเพอ โอกาสในการดารงชวตท ม

คณภาพ สงขนทวภมภาคเอเชยและแปซฟก และโยงไปถงการฝกอบรม การจางงาน เรามตลาด

แรงงาน รปแ บบตาง ๆ ในระบบ แตยง ไมเปนท ชดเจนวา ผทไดรบการฝกอบรมมการจางงาน

อยางไรบาง ซงเปนสงทเราพยายามปรบปรงทวภมภาคน เพอใหเกดความมนใจวาเมอไดรบการ

2

ฝกอบรมแลว จะ มโอกาสในการจางงานหรอสอดคลองกบความต องการในงานตาง ๆ ดวย

สดทายจะ กลาวครอบคลมถ งคนพการและผมขอบกพรองตาง ๆ ทางรางกาย เพอใหคน

กลมนมโอกาส มสวน รวมในการพฒนาทกษะและ ไดรบ โอกาส ในการจางงานดวย หลาย ๆ

ประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟ ก มการจางงาน ตาระ ดบ การว างงานการขาดแคลนแ รงงานฝมอ

บางครงการฝกอบรมไมสอดคล องกบความตองการ ในสองปทแลวเรามการฝกอบรม ทเกาหล ใต

พบวา หลาย ๆ ประเทศ ไดพจารณา ถงปญหาทวาทาอยางไรถงจะฝกอบรมไดสอดคลองกบความ

ตองการของนายจาง ลกจาง เพอการฝกฝนทกษะตาง ๆ ในขณะเดยวกนมความขาดแค ลนในเรอง

ของวทยากร ครฝก รวมทงประสบการณตาง ๆ ในอาชพ การ ทางาน ผล ทตามมา คอ เราไมม

ประสบการณทเ หมาะสม ถกตองทจะมาใหการฝกอบรม ในสถานประกอบกจการ ทสามารถใหได

เชนเดยวกบในหองเรยน อกเรองหนงเราพยายามสงเสรมสถานภาพของการเรยนหรอการศกษ าใน

สถานประกอบกจการ ซงในประเทศไทย เมอเราพดถงการศกษาในภาคอาชวศกษา เราจะพดถงใน

เรองของ การเรยนในโรงเรยนหรอในสถานศกษา อาจจะไมใชโดยกระทรวงแรงงาน ทาใหเกด

ความไมเขาใจทชดเจนในการฝกอบรมทกษะฝมอวาไมจาเปนตองเขาไปใน สถาบนอาชวศกษา ซง

สามารถทาไดและมประ โยชนดวย ดงนนจง จาเปนตอง นาหลาย ๆ ฝายมารวม มอกน เพอใหมการ

พฒนาทสอดคลองกน เสมอนการเรยนรในชนเรยนเชนกน ในขณะนมการวจยทครอบคลมใน 3

เรองน แสดงผลใหเหนเปนความสมพนธอนดบแรกทจะใหมองคกรทใหการฝกอบรมตางๆ เพอให

มการทางานรวมกน เชน กระทรวงศกษาธการ กระทรวงแรงงาน กระทรวงเกษตร กระทรวง

สาธารณะสข กระทรวงกฬา และอน ๆ มาทางานรวมกนทงในภมภาคน เพอใหการศกษาฝกอบรม

ใหทกคนมโอกาส จางงาน มการปรบปรงการศกษาโดยผานการสอสารทสาคญ และตอง มการ

แลกเปลยนความคดเหนขององคกรตาง ๆทใหการฝกอบรมและสถานประกอบการตางๆ ซงจะตอง

มมาตรฐานความสามารถ หรอสมรรถนะท ตองการโดยสถานประกอบการ เปนผจดทา เรองสดทาย

ใหมการพฒนาทกษะฝมอ โดยเฉพาะอยางยงใหรฐบาลถอเปนนโยบาย สาคญ อยางเชนรฐบาลม

นโยบายในเรองสงแวดลอมกควรมนโยบายแหงชาตในเรองพฒนาฝมอแรงงานดวย พยายาม

ประสานกบนโยบายพฒนาแหงชาตใหมการฝกอบรมเชอมโยงกบการจางงาน เกยวของกนอยาง

ใกลชดเมอฝกอบรมแลวควรใชประโยชนไดในการจางงานจรง ใน 3 ประเดนน จะตองนามาตง

คาถามวา บทบาทภาครฐ นายจางและลกจางในการฝกอบรม ควรจะเปนอยางไร เราจาเปนตอง

พดคยกนอยางชดเจน เพราะเปนไปไมไดทรฐบาลจะจดใหมการฝกอบรมไดตรงตามความตองการ

ทกประการ ฝายนายจางตองใหมความรวมมอรฐบาลในการฝกอบรมไดอยางมประสทธภาพ

รวมมอกนในกรอบของการพฒนาฝมอตางๆ

ในคาถามทวา มกประเทศไดดาเนนการ เรองน ไทยเปนประเทศหนงทไดดาเนนการ กรณ

ประเทศสงคโปรไดเนนการฝกอบรมใหคนในประเทศอยางนอยมทกษะทเหมาะสมทจะเขาสการ

3

จางงานอาจไมเจาะจงเรองใดเรองหนงแตตองมนใจวาม ฝมออยางนอย ในเรองใดเรองหนงทพรอม

สาหรบ การทางาน รฐบาลเองจะตองมบทบาทอยางนอย คอทา ใหทกคนสามารถอานออก เขยน

หนงสอ นบเลขได คานวณเปน เพอความเตรยมพรอมเขาส การทางานในอนาคต และตามบทบาท

ของรฐบาลถามตอไปวา ประชากร 10% ทพการไมอยางใดอยางหนง กรณในประเทศไทยมคน

พการอยพอสมควร เปนไปไดหรอไมทจะทาใหเขามโอกาสในการจางงาน มผลการศกษามากมาย ท

แสดงวา เมอคนพการได รบการจางงาน เขาจะกลาย เปนคนททางานให ดทสด เพอตองการเกบงาน

ของเขาไว และตองการพสจนใหเหนวาเขาเปนคนพการกสามารถทางานไดเชนเดยวกบคนอน ๆ ท

ไมพการ เรองนมความสาคญมากขนในภมภาคนโดยเฉพาะในชวงวกฤตเศรษฐกจ เรองของการ

ฝกอบรมใหม ฝกอบรมเพมเตม สาหรบคนงานทถกปลดออกจากงาน รฐบาลของประเทศตางๆ

ตองมบทบาทสาคญในการด แล รฐบาลตองทาเองทงหมดหรอไม รฐบาลอาจไมตองทา เองทงหมด

แตอยางนอยตองรเรม ในสงตางๆ สวนทรฐบาลตองเปนผดาเนนการ เองอาจมการกาหนดกรอบ ให

มอบประกาศนยบตร วฒบตร กาหนดมาตรฐานฝมอ ขดความสามารถตางๆ ถากาหนดกรอบอยางน

ไดแลว อยางนอยจะทาใหมแนวทางทชดเจนทจะประเมนไดวา ขณะนคนงาน ทมอยมระดบฝมออย

ในระดบใด อยางไร ในขณะนรฐบาลหลายๆ แหง อาจคดวาไมสาคญ ยงไมจาเปนทสดในเรองของ

การประเมนหรอการรบรองทกษะ ฝมอ บางรฐบาลเหนวา สาคญมากจงเขามามบทบาทอยางจรงจง

ฉะนนรฐบาลควรพจารณาวาควรมบทบาทอยางไร รวมทงองคกรนายจาง ลกจางตองเขามารวม

พจารณาวา จะตองมบทบาทอยางไร โดยเฉพาะในเรองการ เรยนรในททางานอยางไร สนบสนน

สถานประกอบ กจการใหพฒนาการเรยนร อยางมประสทธผลมากขน ในสถานประกอบกจการ ให

การฝกอบรมควบคกนไปดวยในสถานททางาน รวมทงสรางความเปนหนสวน และพนธมตรกนทง

นายจาง ลกจาง รฐบาลในเรองเหลาน

ตวอยาง ศนย การฝกอบรม ทฟลปปนส ซงมการฝกอบรมตามฐานสมรรถนะ เปนพนฐาน

เพอบงชใหทราบวา เมอเราเรยกวามาตรฐานสมรรถนะ, มาตรฐานฝมอ, ความชานาญ , ความร ซงคา

นแปลไดหลายอยาง กลาวคอ คณจะตองมความสาม ารถอะไรบางในงาน เพอสามารถทางานนนๆ

ได หรอทาภารกจอยางนนไดดวยขดความสามารถตามทตองการหรอ อาจมการกาหนดมาตรฐาน

การทางานตามทตองการ คานงถงความปลอดภย ประสทธภาพ การประเมนผล มแนวปฏบตเพอให

เขาแสดงออกวามสมรรถนะ ความสามารถ ความชานาญอะไร อยางไร ตามทตองการ เราสามารถ

นาไปใชในหลายๆ อาชพ ในภาคอตสาหกรรมตางๆ เพอการฝกอบรม

ประเทศ ออสเตรเลยไดจดเปนชดการฝกอบรม หรอ Training Package สวนประเทศ

ฟลปปนสเร ยกวา กฎ ระเบยบวาดวยการฝกอบรม จะเรยกชอวาอะไรกตาม การปฏบตเปนไปใน

แนวทางเดยวกน อยางเชนวา ดวยกฎ ระเบยบของการฝกอบรมของฟลปปนส ประกอบดวยเรอง

ตางๆ กาหนดเปนชด เรองแรกมการกาหนดมาตรฐานขดความสามารถ ความร ความชานาญนาไปส

4

การฝกอบรมท มมาตรฐาน มคมอเปนรอย ๆ เลม วาดวยความชานาญ การมฝมอนน ประกอบดวย

อะไรบาง สมรรถนะ ทเปนพนฐาน เชน สามารถสอสารกบเพอนรวมงาน การทางานเปนทม การ

ใหบรการท มคณภาพกบลกคา ได สมรรถนะ หรอความสามารถทเป นหวใจสาคญ เชน ถาอยใน

รานอาหารกสามารถจดหาอาหาร เครองดมใหลกคาตามทตองการได ทาออกมาเปนชด และยงม

การกาหนดคณวฒ คณสมบตตางๆ ซงเปนเรองยากทจะอธบายโดยละเอยด มทงหมด 15 รายการ

ดวยกน บางอยางเปนเรองมาตรฐานยกระดบขนไป บางอยางประกอบดวยทกษะหลายอยางรวมกน

เปนสมรรถนะหลกหรอมาตรฐานหลก ซงไมใชหลกสตร แตเปนการอธบายวาจาเปนจะตองม

ความร ทกษะฝมออะไรบางในสถานประกอบกจการ ถาเปนหลกสตรจะตองมการพฒนาเปนลาดบ

ตามขนตอนวาจะตองทาอะไรบาง ระบเจาะลงไปวาถาตองเรยนรอยางนมทกษะอะไร เพอสรางขด

ความสามารถ และเมอมการประเมนไดตามนน จะไดวฒบตรรบรองความสามารถนนๆ เชนใน

สวนการฝกอบรมอาชพสตรของฟลปปนส มสวนการฝกอบรมสตรโดยเฉพาะ เชน การฝกอบรม

การทาครว การบรการในรานอาหารตางๆ อาชพทเหมาะกบสตร มโครงการฝกอบรม มชอท

ชดเจน มแผนภมตางๆ ทบงบอกผเขารบการฝกอบรม มการแยกแยะขดความสามารถตางๆและ

แผนภมตดตามความกาวหนา คนทเขามาสามารถพสจนใหเหนวามสมรรถนะตามทปรากฏกไม

ตองฝกอบรม สามารถผานหรอขามไปรแกรมนไปไดเลย เนนในเรองของการเรยนร ไมมคร ไมม

นกเรยน ครในทนทาหนาทสนบสนนอานวยความสะดวก ไมมหลกส ตรทชดเจน แตมแผนการ

เรยนหรอ บทเรยน แหลงทรพยากรการเรยนร อาจใหครฝกมาชวยฝกหรออาจให เพอนรวมงานชวย

ฝก เรยนรทง ภาคทฤษฎและ ภาคทกษะไปพรอมๆ กน ครเปนผทาหนาทอานวยความส ะดวกใน

ขณะเดยวกน เปนผประเมนผลดวย อยางใน กรณของ ประเทศ ฟลปปนส ถาจาเปนตองมการ

ประเมนผลในทกษะใดทกษะหนง ผฝกหรอครฝกกจะทาหนาทเปนผทดสอบ ตงคาถามหรอให

ทดลองทา อาจมเกณฑวด 3 ขอดวยกน ถาใครผานเก ณฑการประเมนนไดกจะไดรบใบรบ รองวาม

ทกษะตามน มความสามารถตามน และถาไมผาน การประเมนไมใชคาวาตก เพราะไมใชเรองของ

การสอบ แตหมายความวายงไมมทกษะพอพรงนอาจมาทดสอบอกครง ซงอาจผานกได จงแตกตาง

จากการเรยนรในชนเรยน ซงมการสอบ แตไมผานแสดงวาสอบตก ผเรย นสามารถเรยนรในเรอง

ตางๆ ในเวลาทตางๆกนได ตามความจาเปนแ ละความตองการ ในบางตวอยางม หองฝกปฏบตงาน

(workshop) แบงการฝกในหองตางๆ เชน มปญหาบางอยางมผลกระทบตอกลมคนงานสก 6 คนท

ทางานอยในเรองใดเรองหนง ทางสถานประกอบกจการคดวานาจะเอาคนเหลานมารบการฝกอบรม

ในจดนนๆ ณ ทนนๆ อาจจะเปนศนยการเรยนร หรอทใดๆกได ในขณะเดยวกนถาใคร ทมทกษะ

ความรเดมทเปนพนฐานมากอน แลว กอาจฝกไดเรวกวาคนทไมมพนฐาน แตละคนอาจจะเรมจาก

การมขดความสามารถทไมเทากน รายละเอยดเราจะไดพดคยแลกเปลยนความคดเหนตอไป

6

การเรยนรในสถานประกอบกจการในมมมองของ ILO และแนวโนมในระดบสากล

(โดย Ms.Carmela I.Torres)

ความสาคญของการเรยนรในสถานประกอบกจการ

เนองมาจากการเปลยนแปลงของเทคโนโลยในยคปจจบน เปนผลใหรปแบบการทางาน

เปลยนแปลงไป มความซบซอนมากยงขน ดงนนสถานประกอบกจการ/นายจางและลกจางจงตองม

การเรยนรเทคโนโลยเหลานนเพอรบมอกบการเปลยนแปลงตางๆทจะเกดขนโดยการเรยนรจะตอง

ตอบสนองกบความตองการในการฝกอบรมของอตสาหกรรมทมความยดหยนและคลองตว

องคกรเพอการเรยนรทประสบความสาเรจนน จะตองพจารณาดจากสงตางๆ เหลาน ไดแก

1. พนธกจขององคกรทมตอการฝกอบรมและการเรยนรในสถานประกอบกจการ โดย

องคกรจะตองสนบสนนใหหนวยงาน/บรษทไดใหความสาคญกบการฝกอบรม ใหมาก

ขน เพอพฒนาคนงานใหอยกบองคกร

2. แนวทางการเรยนรแบบบ รณาการ จะตองรความตองการ ของการผลต ความตองการ

ทางธรกจ มการฝกอบรมในการปฏบตงานอยางเปนทางการและมการจดเกบขอมล

สถตตางๆ ไว รวมทงตองมการเป นหนสวนและสรางสมพนธกบหนวยงานทให

การศกษาและฝกอบรม

3. ทราบถงความตองการของลกจางในดานภาษา การอานออกเขยนได และดานการ

คานวณ เราควรดทกระบวนการเรยนรของคนมากก วาดทผลของการทดสอบของแต

ละคน และองคกรตองอานวยความสะดวกใหคนงาน/ลกจางเกดการเรยนร

4. การบรหารจดการพนธกจและความเขาใจในกระบวนการ เราตองทราบปญหาของ

อตสาหกรรม ผ บรหารตองม ความมงมนและจรงใจในการสนบสนนใหลกจางมการ

เรยนรมการพฒนาทกษะอยางจรงจง

การบรหารการเรยนร

ตองมระบบและโครงสรางสาหรบการเรยนร มการออกแบบแล ะพฒนาทรพยากรสาหรบ

การเรยนร และมการออกแบบและพฒนากจกรรมการเรยนร และโปรแกรมการฝกอบรมใหมๆ ควร

มความรวมมอเฉพาะดานกบหนวยงานอนเพอการเรยนรในสถานประกอบกจการ และมการ

วางแผน ดาเนนการ และประเมนผลเพอการประเมนผลการฝกอบรม

7

การเปนหนสวนการเรยนร

มความจาเปนเนองจากเปนสวนททาใหเกดคณภาพในการเรยนรและการฝกอบร ม ทาให

ระบบการศกษาและฝกอบรมดานเทคนคและอาชพ (Technical and Vocational Education and

Training: TVET) สนองตอบความตองการและมาตรฐานของตลาดแรงงานทเกยวของ เปนการ

สงเสรมการบรการ การพฒนาตลาดใหม การวจยและพฒนา และการเกดนวตกรรมทดยงขน

ประโยชนของการเปนหนสวน

1.ดานเศรษฐกจ : เปนการเพมผลตภาพและความสามารถในการแขงขน

2.สงคม : พฒนาการดานสงคมและวฒนธรรมจะเปนประโยชนตอประชากรทมการศกษาด

3.ภาครฐสรางสรรคแนวทางระยะยาวสาหรบการใหบรการสาธารณะโดยภาครฐ

4.เออใหมหนวยงานใหมและหนวยงานทปรบปรงใหม กระบวนการใหมๆทม

ประสทธภาพและประสทธผลในการทางาน

5.แบงปนความรและแนวปฏบตทดทสด

6.เปนปจจยเรงการปฏรปของภาคธรกจ

7. มการออกนโยบาย เกยวกบการฝกอบรมดานเทคนคและอาชพ

ตวอยางงานวจยของ ILO

1. ตวอยางงานวจยเรอง “การทาทายความเชอเกาๆเกยวกบการเรยนรและการฝกอบรมใน

รฐวสาหกจขนาดยอม : นยสาหรบนโยบายสาธารณะ ” (โดย David Aston, John Sung, Arwen

Raddon และ Trevor Riordan :2006)

เพอความอยรอดในการแขงขนทวโลกทเพมขน วสาหกจตองปรบปรงทกษะแรงงานอยาง

ตอเนอง เนนการเรยนรในในสถานประกอบกจการ ซงมความสาคญ มากขนทกขณะ เพอการ

แขงขนจงตองมการพฒนาทกษะฝมออยางตอเนองเพอใหมผลตภาพทเพมขน มมาตรฐานระดบ

นานาชาต เพมมลคาผลตภณฑเพอการบรก ารตวเองและ คนหาตลาดใหม และตองใชผดาเนนการ

ฝกอบรมภายนอกเพอพฒนาบคลากรของตนเองใหมประสทธภาพมากทสด

การสารวจโดยวธสมภาษณในประเทศมอรเชยส ผลการวจยพบวาวสาหกจรอยละ70 มการ

เรยนร เกดขนในสถานประกอบการ และรฐวสาหกจ รอยละ 30 มการเรยนร รอยละ 90 เกดขนใน

สถานททางาน

สาหรบในประเทศไทย นน ผลการสารวจโดยวธสมภาษณ พบวา ระดบปฏบตการรอยละ

70 ระดบหวหนางานรอยละ 50 และระดบบรหารรอยละ 20 เกดการเรยนรอยางไมเปนทางการใน

สถานประกอบกจการ

8

จากผลการสารวจของงานวจยในเรองน จะเหนไดว าไดวามมมองแบบเดม เปลยนแปลงไป

อยางชาๆ โดยการเรยนรจากประสบการณ เปนสงสาคญทสด และการเรยนรจากการปฏบตจรงม

ประโยชนมากทสด สวนในมมมองใหมนน รปแบบขององคกรการทางานทเปลยนไปนนกาลงให

ความสาคญกบการเรยนรในสถานประกอบกจการอยางมาก ความตองการการเรยนรและการ

ฝกอบรมมความ แตกตางกนของลกจาง ตามปจจยหลายตวเชนการทางาน เทคโนโลย ผลตภณฑ

กลยทธ ยทธศาสตรการแขงขน โดยเฉพาะอยางยงขนาดของวสาหกจ กเปนสงทจะตองพจารณา

จากผลการวจยพบวา วสาหกจขนาด ใหญใชแนวทางการเรยนรและฝกอบรมทเปนกจลกษณะและม

โครงสรางชดเจน ยกตวอยาประเทศมอรเชยส วสาหกจขนาดใหญรอยละ 22 ใชการเรยนรอยางเปน

ทางการ ซงมฝายบคคลทจดการดานการฝกอบรมโดยตรง ขณะทวสาหกจขนาดยอมมอย รอยละ 5

2.การวจยในองคกรทมสมรรถนะสง (High Performance Work Organizations:HPWO)

ผลการวจยพบวา ความไวเนอเชอใจกนระหวางฝายบรหารและคนงานเปนปจจยทสาคญยง

ลกจาง /คนงาน ตองเขาถงการเรยนรอยางตอเนอง องคกร ตองสรางความไวเน อเชอใจและ พฒนา

ความรวมมอรวมทงการเปนหนสวนในการดาเนนงาน ลกจางตองมความสามารถมากกวา 1 อยาง

มการหมนเวยนการทางานและมอบหมาหนาทความรบผดชอบมากขน โดย ภาครฐ ตองขยาย

นโยบายการฝก อบรม ตามความตองการในการเรยนร จะตองสรางบทบาททมศกยภาพ มความ

เขมแขง สาหรบอ งคกรนายจาง /ลกจาง /โดยพจารณาความตองการ และความแตกตางตาม

ขนาดวสาหกจ

ตวอยางการเรยนรในสถานประกอบกจการในประเทศ

1.ประเทศมาเลเซย (Human Resource Development Fund : HRDF)

มการกอตงกองทนพฒนาทรพยากรมนษย ใ นป ค .ศ. 1992 มโครงการกองทนเงน สมทบ

โดยหกเงนรอยละ 1 จากบญชเงนเดอน สาหรบบรษททม พนกงานมากกวา 10 คน โดยนายจาง

สามารถขออนมต ใช เงน สงสดรอยละ 75 ของกองทนเงนสมทบ สาหรบเปน คาใชจาย ใน

การฝกอบรม ในกระบวนการขออนมตใชเงนนคอนขางยงยาก

2. ประเทศสงคโปร (Skills Development Fund: SDF)

เรมตนในป ค .ศ.1979 โดยมโครงการกองทน พฒนาฝมอแรงงาน หกเงนสมทบรอยละ 1

จากบญชเงนเดอน บรษทใหเงนสนบสนนรอยละ30-70 ของคาใชจายในการฝกอบรม การฝกอบรม

สาหรบทกษะทสามารถออกใบรบรองไดมความสาคญ ชวยขยายการฝกอบรมของบรษทไดมาก

9

3.ประเทศฟจ Training and Productivity Authority of Fiji (TPAF)

มโครงการกองทนเงนสมทบ เกบเงนรอยละ 1 จากนายจาง พนกงาน สามารถเบกคนเงน

สมทบของตนไดสงสดถงรอยละ 90 สวนมากนายจางรายใหญจะมการเบกค นมากกวา SME เงน

สมทบจะรองรบ คาใชจายทกสวนโดยไมตองพงพาเงนทนสาธารณะ

4.ประเทศนวซแลนด (Industry Training Programme: ITO)

มการกอตงองคกรฝกอบรม กวา 40 แหง โดย ITO ชวยเหลอบรษทในการประเมน

ความตองการการฝกอบรม และสามารถทาสญญากบ หนวยงานทเปนหนสวนการฝกอบรมเพอจด

การเรยนรในสถานประกอบกจการหรอการฝกอบรมภายนอกได

5.สหราชอาณาจกร (Sector Skills Councils)

เรมตนจากเปนองคกรการฝกอบรมทางดานอตสาหกรรม (Industry Training Programme:

ITO) โดยม ITO ในระดบชาต ตอมาพฒนาเปน Sector Skills Councils รบผดชอบในการกาหนด

ลกษณะความสามารถในสาขาอาชพและสงเสรมการฝกอบรมในกลมอตสาหกรรมของตน

6.ประเทศเยอรมน (Dual System)

เปนการศกษาทฤษฎในวทยาลยและฝกอบรมภาคปฏบตในสถานประกอบกจการ

องคประกอบของระบบ Dual System มการรวมไวในระบบการฝกอบรมของหลายประเทศ

7.โครงการเรยนรของสหภาพแรงงานสหราชอาณาจกร

เปนโครงการทไดรบเงนสน บสนนจากรฐ บาล บรหารจดการโดยสภาสหภาพแรงงาน

(Trades Union Congress: TUC) มวตถประสงคเพอสนบสนนการใหแรงงานทไดมสวนรวม ในการ

เรยนรโดยเฉพาะแรงงานใหมผทตองการพฒนาความสามารถหรอทกษะพนฐานเพอการทางาน

8.โครงการฝกอบรมในประเทศฟนแลนด

สวนใหญเปนการฝกอบรมสาหรบผใหญ ฝกตามความสามารถ โดยฝกทฤษฎ 20 % และ

ฝกในสถานประกอบกจการ 80%

9.SME ในประเทศสเปน

มการฝกอบรมอยางไมเปนทางการโดยพนกงาน ซงทางานในสวนปฏบตการ นอยลง

(อาจเลอนขนเปนผบรหารระดบตน) เปนผสอนงานอยางไมเปนทางการ

10.ประเทศสวเดน( Advanced Vocational Training: AVT)

ความสนใจหลก ของการฝกอบรม แบบ Advanced Vocational Training คอพฒนา

ความสามารถเชงวเคราะห ในความรบผดชอบตอหนาทซงตองการการ กากบดแลขนสงและสถาน

ประกอบกจการตองสนบสนนและจดปจจยทเออตอการเรยนรในระดบน โดยมแ นวทางการอบรม

อยางเปนระบบ

9

การเรยนรในสถานประกอบกจการ: กรณศกษาในประเทศญปน

(Mr. Nobuo MATSUBARA, Deputy-Director, Overseas Cooperation Division, Human Resources

Development Bureau, Ministry of Health Labour and Welfare of Japan)

กฎหมายสงเสรมการพฒนาทรพยากรมนษย (HRD Promotion Laws)

ประเทศญปนมกฎหมายทใหการสงเสรมการพฒนาศกยภาพของแรงงาน หรอพนกงานใน

องคกรตางๆ ของประเทศญปนเอง ทตราขนโดยกระทรวงสาธารณสข แรงงาน และสวสดการ ของ

ญปนFดยมมาตราทกลาวถงการพฒนาทรพยากรมนษย คอ

มาตราท 4 ไดกลาวถงความรบผดชอบของผทเกยวของ ไดแก

ฝายนายจาง จะตองดาเนนการ :

1.ใหการฝกอบรมดานอาชพทจาเปนแกพนกงาน

2.ใหความชวยเหลอทจาเปนเพอใหคนงานมโอกาสไดรบการศกษา การฝกอบรมหรอการ

ทดสอบดานอาชพ เปนตน

ฝายรฐบาลและรฐบาลทองถน จะตองดาเนนการ :

1.ใหการสงเสรมการพฒนาทรพยากรมนษยทดาเนนการโดยนายจาง

2.ใหมการสงเสรมการเรยนดานอาชวศกษาและการฝกอบรมอาชพ (VET) และใหมการ

ทดสอบทกษะฝมอในภาคอตสาหกรรม เปนตน .

มาตราท 6 ไดกลาวถงบทบาทของ กระทรวงสาธารณสขแรงงานและสวสดการของญปน ไววา

เมอเหนวา จาเปนจะตองมการนาแผนขนพนฐานของการพฒนาทรพยากรมนษยมาใช

จะตองใหขอแนะนาทเปนประโยชนแกองคกรของนายจางทเกยวของ เพอใหมการฝกอบรมดาน

อาชพและสนบสนนใหมการใชมาตรการอนๆ เพอสงสรมการพฒนาและปร บปรงความสามารถ

ทางดาน อาชพของแรง งานทเกยวของ หลงจากไดรบฟงขอคดเหนจากสภานโยบายแรงงานแลว

กฎหมายดงกลาวยงใหการสนบสนนหนวยงานและบคคลตางๆ ทเกยวของ ดงน

การใหการสนบสนนฝายนายจาง ไดแก

1.เงนอดหนน

ประเภท ก : การศกษาและฝกอบรมดานเทคนค และอาช พ (Technical Vocational and

Education Training: TVET) ดงกลาว ทดาเนนการโดยนายจางนน สามารถรบเงนอดหนนไดโดย

เปนไปตามขอกาหนดและเงอนไข คอ

1) มวตถประสงคของการฝกอบรมดานอาชพทชดเจน

2) มแผนการพฒนาทรพยากรมนษยภายในบรษทเอง

10

3) มการฝกอบรมนอกเหนอไปจากการฝกอบรมภายในหนวยงาน (Off-The Job

Training: OJT) ทมระยะเวลาการฝกอบรมมากกวา 10 ชวโมง

เงนอดหนนดงกลาว มเงอนไขการให ดงน

- ให 1 ใน 4 ของคาใชจายทจาเปนสาหรบการฝกอบรม (ถาเปนองคกรธรกจขนาด

ยอมหรอ SME จะไดเงนอดหนน 1ใน3) และ

- ให 1 ใน 4 ของคาจางในการจดการฝกอบรมตลอดหลกสตรการฝกอบรม (ถาเปน

องคกรธรกจขนาดยอมหรอ SME จะไดเงนอดหนน 1ใน3)

ประเภท ข:มาตรการทอนญาตใหนายจางสามารถดาเนนการตางๆได เชน

1.อนญาตใหคนงานสามารถลาหยดได (มากกวา 1 เดอน) เพอพฒนาทกษะอาชพ

ของตนเองได

2.สามารถกาหนดใหพนกงานเขารบการทดสอบทกษะในอาชพได

2.การฝกอบรมดานอาชพทมการรบรอง

นอกจากนกฎหมายดงกลาวยงใหการสนบสนนฝายนายจาง ในเรองการจด

ฝกอบรมอาชพใหคนงานและพนกงานในองคกร โดยตองอยภายใตเงอนไขตางๆ สรปไดดงน

1.หลกสตรการฝกอบรมดานอาชพทกาหนดขนมานน ตองสอดคลองกบ

หลกเกณฑทรฐบาลกาหนด โดยมองคประกอบ เชน หวขอหลกสตร ระยะเวลาการฝกอบรม

หนวยงานทดาเนนการฝกอบรม เปนตน

2.ให 1 ใน 3 ของคาใชจายทเกดขน จะไ ดรบเงนอดหนนจากทางดานรฐบาล

แหงชาต และรฐบาลทองถน (2 ใน 3 เปนเงนสมทบทงหมด)

3. หนวยงานภาคเอกชน ทง 1,254 แหงจะไดรบเงนอดหนนในปงบประมาณ 2006

ในหลกสตรตางๆทเปดฝกเชนกน

ตวอยาง โครงสรางระบบประกนการจางงานของประเทศญปน

(แผนภาพหนาถดไป)

11

โครงสรางระบบประกนการจางงานของประเทศญปน

12

คาใชจายตางๆ ของนายจางทเกยวของกบการศกษาและฝกอบร มดานเทคนคและอาชพ

(Technical Vocational and Education Training: TVET) สรปเปนตารางไดดงน

จานวนผใหบรการ

TVET

คาใชจายจาก

บรษทเอกชน

17,000 ¥ 400 B

สาธารณะ

รฐบาล

32%

3%

10%

100% รฐบาลทองถน

22%

ภาคสวนท 3 (กงภาครฐ)

องคกรอสระ (วทยาลย

วทยาลยวชาชพ) 8% Bit

องคกรดาน

การศกษา

มหาวทยาลย บณฑต

วทยาลย 35%

7%

bit

30%

วทยาลยวชาชพ 28% 70%

ภาคเอกชน

กลมการเงน สมาคม

บรษท

36%

7%

90%

Bit

ＮＰＯ, สหภาพ

แรงงาน 11% 10%

หอการคาและสภา

อตสาหกรรม, สมาคม

นายจาง

7% 30%

บรษทจากด 25% 60%

13

แนวโนมในปจจบนเกยวกบการฝกอบรมภายในองคกรของประเทศญปน

มการศกษา และงาน วจยของประเทศญปนทเกยวของกบการพฒนาทรพยากรมนษย เรอง

การวจยทวไปวาดวยการพฒนาทรพยากรมนษยป 2008 ของกระทรวงสาธารณสขและสวสดการ

แรงงาน ซงไดทาการสารวจหนวยงานตางๆ ทเปนหนวยงานรฐวสาหกจจานวน 7,879 แหง และ

บคคลตางๆ จานวน 19,869 คน ผลการวจยพบวา

1. นโยบาย ของการพฒนาทรพยากรมนษยของรฐวสาหกจ มกจะเนนท “การ

ประสานงานความรบผดชอบ ”, “ขบเคลอนโดยสายการผลต ” และ “เปาหมาย

สาหรบคนงานทกคน”

2. มการพฒนาตนเอง ซงเปนสวนหนงของการสงเสรมการพฒนาอาชพ

3. รอยละ70 ของรฐวสาหกจตองเผชญกบปญหาเกยวกบการพฒนาทรพยากรมนษย

4. ประเดนปญหา เรอง การถายทอดทกษะอาชพ อนเนองมาจากการเกษยณอายของ

พนกงานในยคเบบบม

5. มธรกจประมาณรอยละ 76.6 ตองใชวธการฝกอบรมนอกเวลาปฏบตงานสาหรบ

พนกงานประจา

6. มธรกจประมาณรอยละ 59.4 ใชการฝกอบรมในขณะปฏบตงานอยางเปนระบบ

ใหกบพนกงานประจาทวไปในปงบประมาณ2007

7. การพฒนาทรพยากรมนษยสาหรบพนกงานประจาทวไปนน ถอเปน “ความ

รบผดชอบขององคกร ” หรอ เปนความรบผดชอบขององคกรเปนหลก ” มบรษท

คดเปนรอยละ 64.2 ทตอบวาเปน “ความรบผดชอบของคนงานแตละคน ” หรอ

“ความรบผดชอบของคนงานแตละคนเปนหลก” คดเปนรอยละ 35.9

8. สาหรบการศกษาทางดานการอาชวศกษาและการฝกอบรมอาชพใหกบพนกงาน

ประจาทวไป มบรษทคดเปนรอยละ 66.8 ทม “บทบาทผนามาจากสานกงานใหญ ”

และคดเปนรอยละ 33.2 ทม “บทบาทผนามาจากสายงาน”

9. สาหรบวธการเรยนการสอนทางดานการอาชวศกษาและการฝกอ บรมอาชพของ

พนกงานประจาทวไป มบรษท คดเปนรอยละ 74.4 ทเนน “วธการฝกอบรมขณะ

ปฏบตงาน (On-The Job Training)”

10. สาหรบนโยบายดานการอาชวศกษาและการฝกอบรมอาชพของ พนกงานประจา ม

บรษทคดเปนรอยละ 54.4(ผลการสารวจ เมอ ค .ศ.2006:56.4) ทเนนรปแบบการ

ฝกอบรม “แบบการศกษาและฝกอบรมภายในองคกร” และ มบรษทคดเปนรอยละ

45.6 (ผลการสารวจ เมอ ค.ศ.2006:43.7) เนนรปแบบการฝกอบรม “แบบการศกษา

และฝกอบรมโดยหนวยงานภายนอก”

14

11. มภาคธรกจรอยละ 90 ทรายงานวา มการแจงแกพนกงานวา ตองการความสามารถ

อะไรบางจากตวพนกงาน โดยทรอยละ 46.3 (ผลการสารวจทผานมา : 41.5) พบวา

“เราไดแจงแกพนกงานของเรา ” และมรอยละ 42.2(ผลการสารวจทผานมา :45.4)

พบวา “เราไดแจงแกพนกงานของเราในระดบหนง”

12. สดสวนของธรกจทนาการประเมนความสามารถทางดานอาชพมาใช โดยคดเปน

รอยละ 60.3

13. สาหรบการ ใหการรบรองคณสมบต ตางๆ (สามารถเลอกตอบไดหลายขอ ) โดยม

ผลการสารวจ เชน พบวา รอยล ะ55.3 ทม “การทดสอบทกษะ ” รอยละ34.6 ทม

“การใหการรบรองคณสมบตดวยวธอนๆ โดยภาครฐ ” และ มรอยละ 33.3 ท “ให

การรบรองคณสมบตโดยภาคเอกชนทอนมตโดยองคกรเอกชน”

14. สาหรบการสารวจในประเดน การรบทราบเกยวกบความสามารถทตองการจาก

คนงาน ผลการสา รวจ พบวา มพนกงานประจารอยละ 25.6 ทบอกวา “เราไดรบ

แจงใหทราบถงความตองการอยางเพยงพอ” มรอยละ51.9 ทบอกวา “เราไดรบแจง

ใหทราบถงความตองการในระดบหนง ” นนกหมายความวา มคนงานถงรอยละ

77.5 ทไดรบแจงใหทราบถงความตองการในอาชพ

15. มภาคธรกจรอยละ 79.2 ผลการสารวจทผานมา:79.7 พบวา “เราใหการสนบสนน ”

การพฒนาตนเองของพนกงานประจา

16. อตราสวนของพนกงานทเขาสกระบวนการพฒนาตนเอง ในปงบประมาณ 2007

นน คดเปนรอยละ 58.1 และมพนกงานทเขาสกระบวนการพฒนาตนเอง โดยม

พนกงานประจาทไดรบการ ชวยเหลอดานคาใชจายคดเปนรอยละ 29.8 และ คด

เปนรอยละ 18.4 สาหรบพนกงานชวคราว

15

การออกแบบการเรยนการสอนและทรพยากรทใชในการประเมนผลเพอสนบสนนการเรยนรใน

สถานประกอบกจการ

กรอบแนวคดของความสามารถทางดานอาชพของผปฏบตงาน ซงแบงควา มสามารถ

ออกเปนดานตางๆ ไดตามภาพทแสดง ตอไปน

ความสามารถของผปฏบตงานนน ประกอบไปดวยดานทกษะ และดานความร ซงไดจาก

การฝกฝนและเกดจากการพฒนาและประการณการทางานทตอเนอง และสามารถวดพฤตกรรมนน

ได ซงจดเปนองคประกอบของ สมรรถนะ นนเอง สมรรถนะเปนองคประกอบสาคญของบคคล

ยกตวอยางเชน ทศนะคตในการทางานทด โดยสามารถพฒนาใหเกดการเปลยนแปลงเปนรายบคคล

ได นอกจากนนยงมองคประกอบททาใหบคคลมศกยภาพในการปฏบตงานอยางอนอก เชน การ

สรางแรงจ งใจ บคลกภาพทด ควา มจงรกภ กดตอองคกร และคานยม เปนตน เราสามารถเรยกเอา

ความสามารถและสมรรถนะออกมาไดทกคน ดวย การใชการฝกอบรมและการพฒนา ซง เปน

เครองมอสาคญในการหาผลลพธทตองการในอาชพนนเอง โดยทสมรรถนะและความสามารถของ

บคคลสามารถพฒนาและเปลยนแปลงกนได การทด สอบความสามารถเปนการวดความรและ

ทกษะของบคคลทเกดจากการฝกอบรมและการเรยนรในสถานประกอบการนนเอง ประเทศญปน

ไดกาหนดสมรรถนะหลก เชน ความรเบองตน ความสามารถในการคานวณ ทกษะดานการสอสาร

การทางานเปนทม ทกษะในการแกปญหา เปนตน

16

วฏจกรการพฒนาทกษะในสถานประกอบกจการ (การบรหารดวยโมเดล PDCA)

17

กรณศกษา：แผนภมระบบพฒนาทรพยากรมนษย

ความรวมมอกบบรษทเอกชนและสถาบนฝกอบรมดานอาชพ

18

กระบวนการ PDCA สาหรบการบรหารการฝกอบรม

โครงสรางการฝกอบรมแบบหนวยของระบบ

19

20

ประเทศไทยจะสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการอยางไร

(โดย ม.ล.ปณฑรก สมต รองอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน)

การพฒนาฝมอแรงงานนนจดเปนนโยบายระดบชาตทรฐบาลใหความสาคญโดยกาหนดไว

ในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 10 (พ.ศ. 2550-2555) โดยกาหนดยทธศาสตรการ

ดาเนนงานไวอยางชดเจน ไดแก

1.พฒนาคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร

2.พฒนาสมรรถน ะและทกษะ ฝมอแรงงานใหรองรบการแขงขนของประเทศโดยเพมพน

ความร และทกษะในการทางาน

3.สรางระบบการเรยนรและฝกอบรมเพอส รางผลตภาพแรงงานทงการคด วเคราะห

สรางสรรค แกปญหา ตดสนใจ ทางานเปนทม มจรยธรรม สามารถรองรบและปรบตวใหทนกบ

เทคโนโลยสมยใหมและสงคมแหงการเรยนร

ซงรฐบาลไดประกาศนโยบายอยางชดเจนวา “พฒนาและฝกอบรมแรงงานทกระดบใหม

ความรและทกษะฝมอทมมาตรฐานสอดคลองกบการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยและความตองการ

ของตลาดแรงงาน โดยการเพมขดความสามารถของสถาบนและศนยพฒนาฝมอแรงงานทมอยทว

ประเทศ ในการฝกอบรมฝมอแรงงาน สงเสรมการมสวนรวมจากภาคเอกชนในลกษณะโรงเรยนใน

โรงงานและการบรณาการกบสถาบนการศกษาภาครฐและเอกชนในการพฒนาฝมอแรงงาน ” และ

ใหความสาคญกบการเรยนรตลอดชวต

แผนพฒนาแรงงานของกระทรวงแรงงาน

1.จดหาและบรรจงานใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงาน

2.พฒนาศกยภาพกาลงแรงงานใหมความร สมรรถนะในการทางานและคณภาพสอดคลอง

กบความตองการของตลาดแรงงาน

3.พฒนาระบบขอมลขาวสารตลาดแรงงาน

กฎหมายทเกยวของกบการพฒนาฝมอแรงงาน

พระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ.2545 สงเสรมใหสถานประกอบ

กจการมสวนรวมในการพฒนาฝมอแรงงาน ซงสงเสรมและสนบสนนสถานประกอบกจกา รทม

ลกจางตงแต 100 คน ขนไป ใหจดฝกอบรมทกษะความรใหแกลกจางของตนเองไมนอยกวา

ครงหนงของลกจางทงหมด โดยจะไดรบ ไดรบสทธประโยชน ในการลดหยอน ภาษ ทเกดจาก

คาใชจายในการฝกอบรม และสทธประโยชนอนๆ ทสนบสนนการดาเนนการของภาคเอกชน

21

การดาเนนการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบการในประเทศไทย

1.รปแบบในปจจบน

- ดาเนนการเองในสถานประกอบการ(ภายในและภายนอกสถานประกอบกจการ)

- ดาเนนการรวมกบภาครฐ เชน กรมพฒนาฝมอแรงงาน กรมสงเสรมอตสาหกรรม

- ดาเนนการรวมกบสถาบนการศกษา เชน สานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

- ดาเนนการรวมกบสภาองคกการนายจาง/ลกจาง

2.การสนบสนนของรฐบาล ดงน

- การสนบสนนทางดานงบประมาณ วทยากร หลกสตร

- สทธประโยชนทางภาษตามพระราชบญญตสงเสรมการพฒนาฝมอแรงงานพ.ศ.

2545

- ยกเวนเงนไดรอยละ100 ของรายจายทเปนคาใชจายในการ ฝกอบรมตาม พ.ร.บ.2545

- สามารถจางแรงงานตางดาวซงเปนชางฝมอหรอผชานาญการ เพอเปนครฝกได

- ยกเวนภาษอากรขาเขาและภาษมลคาเพมสาหรบเครองจกร อปกรณทใชในการฝก

สถานประกอบกจการทอยภายใตขอบงคบตาม พ.ร.บ.สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ.2545

ผประกอบกจการซงมลกจางตงแต 100 คนขนไป ทอยในขายบงคบทกทองทตองจดใหม

การฝกอบรมฝมอแรงงานในแตละปปฏทน ในสดสวนไมนอยกวารอยละ 50 ของลกจางทงหมด ถา

ไมจดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานหรอจดฝกอบรมแตไมครบตามสดส วนทกาหนด ตองสงเงน

สมทบเขากองทนพฒนาฝมอแรงงานในอตรารอยละ 1 ของคาจางทใชเปนฐานในการคานวณเงน

สมทบโดยคานวณจากจานวนลกจางทไมไดจดใหมการฝกอบรมฝมอแรงงานตามสดสวนกาหนด

และใหผ ประกอบกจการซงอยในขายบงคบยนแบบแสดงการสงเงนสมทบกองทนพฒนาฝมอ

แรงงานภายในเดอนมนาคมของปถดไปทกป

บทบาทในการสนบสนนขององคการนายจาง

สงเสรม การพฒนาศกยภาพลกจาง เพอการทางาน โดยใหเขารบการฝกอบรมในหลกสตร

ใหมๆ และไดจดหางบประมาณเ พอสนบสนนโครงการพฒนาศกยภาพบคลากรระดบตางๆ ใน

สถานประกอบกจการ

บทบาทในการสนบสนนขององคการลกจาง

สงเสรมใหลกจางเขารวมโครงการพฒนาศกยภาพโดยเขารวมฝกอบรมในหลกสตรตางๆ

และมสวนรวมในการพจารณาหลกสตรการฝก และยงจดหางบประมาณในสนบสนน ในโครงการ

ตางๆ

การฝกอบรมและระบบการจางงาน

22

ในการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการของประเทศไทยนน ประกอบไปดวย

1.การแนะแนวอาชพตามกรอบของกรมจดหางาน

2.ระบบการฝกอบรมอาชพตามแนวทางการปฏบตของกรมพฒนาฝมอแรงงาน ซงจดทา

หลกสตรการฝกอบรม ตามความตองก ารของตลาดแรงงานทงแรงงานใหมและ แรงงาน ตองการ

ยกระดบฝมอ

3.การประเมนผลการฝกอบรม โดยผผานการฝกตามหลกเกณฑจะไดรบวฒบตร

4.การทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานโดยวดความร ทกษะ และทศคตในการทางานตาม

ขอกาหนดในมาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาต หรอมาตรฐานฝมอแรง งานเฉพาะโดยผผานการ

ทดสอบมาตรฐานฝมอแรงงานจะไดรบวฒบตรรบรอง

การเขาสระบบการจางงาน

1.โดยผานการฝกงานในสถานประกอบกจการ แลวเขาสการจางงานตอเนอง

2.ผานระบบการฝกอบรมรวมกบสถานประกอบการ

3.ผานระบบการจดหางานของกรมพฒนาฝมอแรงงาน

4.เขาสระบบการจางงานในตลาดแรงงานโดยตรง

23

การฝกอบรมและการประเมนทกษะฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ

(Mr.Ray Grannall :Regional Senior Specialist for Skills Development for Asia Pacific Regional)

การเรยนรในสถานททางาน (Workplace Learning)

การเรยนรในททางานนนสามารถทาไดตลอดเวลาโดยสามารถพ ฒนาปรบปร ง

กระบวนการเรยนรใหดขนไดถาหากมการสนบสนนใหพนกงานมโอกาสในการเรยนร ซงหาก

พนกงานและเจาของกจการสามารถเขาใจถงความสาคญและความจาเปนของการเรยนร กจะชวย

สงเสรมกระบวนการเรยนรในททางานทาไดดยงขน

แนวทางการจดการเรยนรในททางานซงใชไดผลด

1.การวางแผนการจดการเรยนรทด ดวยวธการทถกตอง และสามารถวดผลความคบหนา

ในการเรยนรของผเรยนได เชนถาลกจางสามารถใชเครองจกรไดอยางถกตองกสามารถลดตนทน

ในการดาเนนการและกอใหเกดความปลอดภยในการทางานควบคกนไปดวย

2.จดใหมการทดสอบเพอ ไดใบรบรอง /วฒบตร พนกงานจะเกดความพงพอใจในการ

ทางานมากขน

ดงนนการเรยนรในททางานจะทาใหลกจางหรอพนกงานเกดความเคารพและเชอมนใน

ตนเอง ชวยลดความไมพงพอใจทเกดจากการทางานใหนอยลง สามารถแกปญหาได ถกตอง สงผล

ใหบรการลก คาไดดขนและเกดความพงพอใจตอ ตนเอง มตวอยางของบรษทโตโยตา บรษทแมค

โดนล บรษทแควนตส ทจดการเรยนรในททางาน โดยมการมอบใบประกาศนยบตร /วฒบตร และม

การสอบเพอใหมอบใบรบรองแกพนกงานดวยซงถอวาเปนองคกรแหงการเรยนรอยางจรงจง

ตวอยางการจดการเรยนรในททางาน

1.ในขนตนใหพนกงานทางานทมขนตอนปฏบตคอนขางงาย หลงจากนนคอยเพม ความ

ยากและซบซอนขนเรอยๆโดยจดใหปฏบตงานใกลกบคนทมประสบการณสงกวา และเรยนรจาก

คนเหลานน

2.ใหพนกงานทางานรวมกนเปนกลมและเรยนรไปพรอมๆ กน เชนในประเทศญปนใช

รปแบบทเรยกวา Quality Circle: QC โดยใหพนกงานทางานรวมกนเปนกลม มการแลกเปลยน

ความคดเหนและประสบการณ กนเพอปรบปรง กระบวนการ ขนตอนในการทางาน บางองคกรใช

คนทมประสบการณมากกวา สวมบทบาทเปนครฝกหรอเปนพเลยงใหคนอน เมอ พนกงานมปญหา

ในการทางานกขอคาปรกษาจากคนนน บางทใหพนกงานสวมเครองแบบสตางกนเพอแสดงสถานะ

ของคนๆนน โดยคนทเปนครฝกหรอพเลยงไปดวยจะสวมเครองแบบดวยสทตางออกไป

24

3.จดหลกสตรการอบรมสนๆ ขนในททางานเชน เมอบรษทซอเครองจกร ใหมกใหผแทน

จาหนาย จดอบรมวธการใชเครองจกร หรออาจทาคมอประกอบ แลวรวมพดคยถงขนตอนการ

ทางานหรอ จดใหมหองเกบคมอ เอกสารตางๆ ทซงพนกงานสามารถเขาถงขอมลตางๆ ได

4.จดทา หรอ จดหา สอการฝกแบบ E-Learning เพอใหพนกงานสามารถศกษาความร

เพมเตมดวยตนเองได

การพฒนาปรบปรงกระบวนการเรยนรในททางาน

ในการคดสรางสรรควธการตางๆ เพอพฒนาปรบปรงกระบวนการเรยนรในททางานมขอ

ควรพจารณาดงน

1.ศกษารปแบบและขนตอนใน กระบวนการทางาน โดยขอมลจากหวหนางาน จดทาเปน

Work Operation Chart (แผนภมการปฏบตงาน ) แผนปายคาแนะนาขนตอนการทางาน คมอการ

ปฏบตงาน เปนตน หรอจดใหมหองเกบคมอ เอกสารตางๆ ทพนกงานสามารถเขาถงได เพอ

สามารถหาขอบกพรองในกระบวนการทางานนนๆ และปรบปรงแกไข ไดถกจด

2.ระบทกษะความสามารถทจาเปนตองใชในการปฏบตงานโดยผานการวเคราะหความ

จาเปนในการฝก (Training need) รวมทงทศนคตทพงประสงคในแตละตาแหนงหนาท เพอให

พนกงานหรอลกจางทราบและเรยนรเพอพฒนาตนเองใหมคณสมบตนนๆ

3.การพฒนาทกษะความสามารถพนฐานเปนสงสาคญ พนกงานทสามารถอานออกเขยนได

คานวณได กจะใชความรพนฐานนเรยนรพฒนาเพมความสามารถของตนเองในระดบทสงขนไดด

ยงขนไป

4.สนบสนนสรางแรงจงในการเรยนรดวยตนเอง (Encourage self - learning) มวธท

หลากหลายซงสามารถสรางแรงจงใจใหเกดการเรยนรดวยตนเองในททางาน ตวอยางเชน

4.1) ใหการยกยองเปนพนกงานดเดนแหงเดอนหรอพนกงานดเดนแหงป

4.2) จดหา หนงสอ ว ารสาร สอวดโอ คอมพวเตอร เพอใหพนกงานไดมโอกาส

ทราบถงความกาวหนา รวมถงนวตกรรมใหมทเกดขน ในแวดวงอตสาหกรรมทเกยวของ

4.3) ควรสนบสนนพนกงานไดมโอกาสเขารวมสมมนา ฝกอบรมหลกสตรตางๆ ในวงการ

อตสาหกรรมทดาเนนกจการเพอใหพนกงานไดพฒนาตนเองอยตลอดเวลา

4.4) หวหนางานบางคนอาจไมใชครฝกทด ดงนนตองมการประเมน ความสามารถในการ

สอนงาน รวมทงวสด สอททนสมยหรอไม ตองจดหาเพมเตมหรอไม

4.5) พดคยแลกเปลยนกนระหวางพนกงานถงวธการปรบปรงกระบวนการเรยนรเพราะ เมอ

เรมทางานกเรยนรจากการทางาน เวลาผานไปกยงคงเรยนรตลอดเวลา บางครงการอบรมเพมเตมก

ไมตรงกบหนาท ทปฏบตงาน พนกงานกยงตองเรยนรจากการทางานอยนนเอง

25

5.การฝกอบรมใหหวหนางาน (Provide training for supervisors) จากประสบการณของ

ผบรรยายซงไดจดหลกสตรฝกอบรมใหพนกงานในหลายๆประเทศนน วตถประสงคของการจด

ฝกอบรมกคอเพอให หวหนางานสามารถฝกฝนหรอสอนงานพนกงานในระดบปฏบตการลงไปได

และตองเปนพเลยงสอนงานใหกบพนกงานใหมดวย ซงหวหนางานเหลานนจาเปนตองมทกษะ การ

สอสาร การถายทอดทด

6.การโยกยาย สบเปลยนตาแหนงหรอททางาน ในแถบประเทศหมเกาะแปซฟกนนทก

3 ป จะตองมการสบเปลยนตาแหนง งาน หรอโยกยายททางาน ซงตองมแผนดาเนนการอยาง

เหมาะสมทา ใหพนกงาน ไดเรยนร และเหนความเชอมโยง ในงานแตละสวน ทาอยางไร ถงจะ ให

พนกงานเหนภาพรวมการทางานขององคกรทงหมดได ถามการหมนเวยนงานไดเหมาะสมจะเกด

ประโยชนมากแตหากไมมความเชอมโยงในการสบเปลยน (เชนถกเปลยนตาแหนงมาฝายบญชแลว

รอบตอมากยายไปแผนกอนซงไมเชอมโยงกน ) กถอวาใชไมได

7.ศกษาจากแหลงตางๆเพอพฒนารปแบบการเรยนร

7.1) ไปศกษาดงานยงบรษทใกลเคยง ซงดาเนนงานคลายคลงกนซงแตละทอาจม

กลยทธ แบบแผนในการฝกอบรมแตกตางกนไป พนกงานกสามารถเรยนรจากบรษทเหลานนได

7.2) ศกษาเรยนรจากหนงสอตาราตางๆ

8.รปแบบการประเมนการเรยนรในททางาน สามารถทาไดหลากรปแบบ เชน ทารายงาน

สถานการณ ประจาวน (Critical incident report) , การตงคาถามไปมา , การใชแบบสอบถามในการ

ประเมน, การหาขอผดพลาด , การรวมกลมอภปราย , การสงเกตการณ , และการทาโครงการนารอง

(Test project) ซงรวมเอาทกษะความสามารถหลายๆอยาง บรรจไวในโครงการ ซงหลายๆ ประเทศ

นาไปใช ผลการประเมนกออกมาไดผลด เชน บรษท TOYOTA ใหหนวยงานภายนอกจดฝกอบรม

ใหโดยท TOYOTA ประเมนผลเอง

การประเมนผลการเรยนรในททางานจาเปนตองม การบนทกขนตอนการทางานตางๆ โดย

อาจบนทกเปนวดโอ เกบไวเพอนามาตรวจสอบกระบวนการทางานและจะเปนประโยชนมาก

นามาใชจดทา เปนมาตรฐาน แหงชาตได นอกจากนการตรวจตดตามและรบรองคณภาพ สถาน

ประกอบกา รมกใชผตรวจประเมนผล ทเปนหนวยงานภายนอก โดยการประเมน ผลมมาตรฐาน

เชอถอได

9.ความเปนหนสวน สถานประกอบ กการตองเปนหนสวนกบองคกรจดฝกอบรม จะตอง

ใหขอมลเกยวกบ Training needs และ Competency Gap เพอใหองคกรจดฝกอบรมสามารถจด

หลกสตรทเหมาะสมได และทงสองฝายตองทราบรายละเอยดการทางานซ งกนและกนเพอให

สามารถรวมกนจดการเรยนรใหแกพนกงานไดเปนอยางด

26

ทกษะทสาคญในสถานประกอบกจการ

( Ms.Camela I.Torresl)

ทกษะ สาคญ คอ ความร ความชานาญหลกทพนกงานสามารถทางานไดอยางมนคง ม

ความกาวหนาในการทางาน สามารถรบมอกบความเปลยนแปลงทเกดขน และสามารถเขาส

ตลาดแรงงานไดอยางมนใจ

ทกษะสาคญซ งจาเปนตองใชในททางานนนทสามารถใชไดอยางกวางขวางทงในการ

ทางาน ความสมพนธกบเพอนรวมงาน เปนความสามารถของบคคลททางานไดอยางม

ประสทธภาพและประสทธผล สามารถทางานรวมกบผอน และทางานเปนทมได และหากสามารถ

แกไขปญหาในการทางานได กถอว าเปนความสามารถในการดารงชวตทวไปดวย ชวยใหบคคล

ปรบตวกบการเปลยนแปลงทเกดขนในอนาคตได สงทสาคญคอจะรวมเอาทกษะทสาคญตางๆ นน

มาจดใหมการพฒนาทกษะแตละบคคลในททางานไดอยางไร

แนวทางพฒนาทกษะทสาคญ

แนวทางในการพฒนาทกษะสาคญใหกบพนกงานนนมหลายประการดวยกนไดแก

- โลกาภวตน การเกดขนของเศรษฐกจรปแบบใหมๆ

- แรงกดดนททาใหคนตองเรยนรอยางตอเนอง

- ความตองการมงานme ตองการมความสามารถ และความกาวหนาในททางาน

- ความตองการเพมขดความสามารถในการแขงขน

ตวอยางทกษะสาคญทนายจางตองการพนกงาน ดงน

- ความรบผดชอบ ปฏบตงานอยางโปรงใส สามารถตรวจสอบได

- มงมนสรางคณภาพ ทางานหลกเพอเพมผลตภาพของการผลตได

- ชวยเหลอผอน (เพอนรวมงาน) ได

- มความคดและการกระทาอยางนกธรกจ

- ซอสตย มคณธรรม เปนตวอยางทดแกผอน

- ยอมรบตวเอง ยอมรบผอนอยางทคนผนนเปน เขาใจในเรองความหลากหลายทงตว

บคคลและสภาพแวดลอม

คาเรยกทแตกตางกน

ทกษะสาคญมคาเรยกทแตกตางกนออกไป หลายคนเกดความสบสนระหวางคาวาทกษะ

สาคญกบทกษะทจาเปนหรอคาอนๆ เชน ทกษะพนฐาน ทกษะในมมกวาง ความสามารถพนฐาน

ความเชยวชาญขนพนฐาน ทกษะทวไป ทกษะชวต ทกษะสงคม เปนตน ซงในความเปนจรงนนคอ

27

เปนเรองเดยวกน แตแตกตางกนตามคาทใชเรยกของแตละประเทศ โดย ขอยกตวอยางคาเรยกของ

แตละประเทศ ดงน

1.ในประเทศออสเตรเลย ใชคาวา Key Competency มรายละเอยดความสามารถ เชน

- การเกบ การวเคราะห และ การจดระเบยบขอมล

- การสอสารแนวคด

- การวางแผนจดระเบยบกจกรรม

- การทางานรวมกบผอน การทางานเปนทม

- การใชความคดเทคนคทางดานคณตศาสตร

- การแกปญหา

- การใชเทคโนโลยและคอมพวเตอร

2. ในสหราชอาณาจกรใชคาวา Core Skill หรอทกษะหลก มรายละเอยดความสามารถ เชน

- ทกษะสวนตวเรองการสอสาร

- ความสามารถสวนบคคลในการเรยนรการทางาน

- มทกษะในเรองของตวเลข การคานวณ

- การแกไขปญหา

- การใชเทคโนโลยสารสนเทศ

- การทางานรวมกบผอน

3. ในประเทศสงคโปรใชคาวาทกษะสาหรบการทางานโดยมรายละเอยดความสามารถ เชน

- ความสามารถในการอานออกเขยนได

- การแกไขปญหา

- การสอสาร

- ความรวมมอกบฝายบรหาร

- การเรยนรตลอดชวต

- มความคดในระดบนานาชาต

- ความสามารถในการดแลตนเอง มทกษะในการดารงชวตทเกยวของในการ

ทางาน

4. ในประเทศอเมรกา ใชคาวา Know How ในการทางาน มรายละเอยดความสามารถ เชน

- การทางานรวมกบผอน

- การทางานเปนทม

- ความสามารถดานเทคโนโลยสารสนเทศ

28

รปแบบสาคญ 3 ประการของทกษะสาคญ

จากผลการศกษาของบรษทแหงหนงในกลมประเทศพฒนาแลวนน พบวาทกษะสาคญม

รปแบบสาคญ 3 ลกษณะ คอ

1.ความสามารถหลก ไดแก การสอสาร การทางานเปนทม การวางแผน การจดระเบยบ

โปรงใสตรวจสอบได มความคดสรางสรรค มการรบรหรอสามารถตามทนเทคโนโลย

2. ความสามารถในการบรหารจดการ ไดแก ภาวะผนา การจดการสมรรถนะในททางาน

3. คานยม ทศนคต ไดแก ความซอสตย มศลธรรม มความเปนมออาชพ ยอมร บความ

แตกตางระหวางบคคลและสภาพแวดลอม

ซงจากตวอยางแสดงใหเหนวาม ทกษะสาคญทนามาพจารณาใชอยเสมอ ไดแก การคดเชง

วเคราะห ความสามารถในการแกปญหา การคดอยางสรางสรรค การมทกษะในการสอสา ร การ

เขาถงขอมลขาวสาร การทางานเปนทม ทกษะในการใชเทคโนโลย การเรยนรดวยตนเอง ความ

เขาใจในความหลากหลายของสงแวดลอม คน สงคม ทงหมดทไดกลาวมาแลวนน มความสาคญ

มากตอการทางานในอนาคต

เนองจากมการเปลยนแปลงกระบวนทศนในการฝกอบรมใหเปนสงคมแหงการเรยนร ตอง

เปดกวาง เรองกระบวน การการเรยนรใหมๆ รปแบบการเรยนการสอนทเปลยนไป โดยให

ความสาคญท การเรยนทจะร ฝกหดทจะเรยนร มเปาหมายทกาหนดเองได ผสอนมบทบาทเปนผ

อานวยความสะดวก ชวยเหลอ การสอนเปดกวางขน มความยดหยน เชน เรยนรจากคนอน องคกร

อน เรยนรทไหนกได ซงสรปไดวา สงทไดจากการพฒนาทกษะสาคญ คอ พนกงานม ทกษะเพอ

การทางานและดารงชวตในสงคมทเปนโลกาภวตน การทางานในแตละภาคธรกจกไมเหมอนกน

นายจางเปนคนกาหนดทกษะสาคญทตองใชในกจการของตนเอง

การนาเสนอขอมลเพมเตม โดย คณโนบโอะ มะทซบาระ

Mr.Nobuo Matsubara เคยรวมประชมกบ ILO ในฐานะตวแทนของรฐสมาชก ณ กรงเจน

วา ประเทศสวซเซอรแลนด เม อป 2008 ทประชมมแนวคดมากมาย เรองทกษะสาคญ สามารถ

รวบรวมเขยนเปนพจนานกรมได เลย โดยไดขอสรปคอ “ความพรอมพนฐานในการทางาน ” โดย

บางสวนไดรบจากการศกษาขนพนฐาน บางสวนไดการศกษาในระดบมธยมศกษา/ระดบอดมศกษา

บางสวนไดจากการเรยนรนอกโรงเรยน และไดประสบการณจากการฝกงานหรอเรยนรในททางาน

แตสงสาคญทสด คอการเรยนรตลอดชวต

การนาเสนอขอมลเพมเตม โดยคณพชชา วฒนลกข

การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ อยในวสยนทนายจางสามารถทาได หากม

ขอตดขดกสามารถขอรบการสนบสนนจากภาครฐได เชน เดอะ มอลล กรป รวมกบกรมพฒนาฝมอ

29

แรงงาน จดอบรมหลกสตร Training the Trainerโดยตองรวา Training need ของตวเองคออะไรและ

ตองการใหพนกงานมทกษะความสามารถในระดบใด ทกษะหลกของพนกงาน เดอะ มอลล กรป ก

คอ การบรการลกคา และตองจดหลกสตรสาหรบ หวหนางาน (Supervisor)ดวยและสดทาย เดอะ

มอลล กรป ยงจดการศกษาในหางสรรพสนคาแกพนกงานดวย โดยจดเปนศนยการศกษานอก

โรงเรยน( กศน.) , ศนยมหาวทยาลยราชภฎสวนดสต เปนตน โดยเปาประสงคของการจดการเรยนร

นไมใชเปนการทาเพอ เดอะ มอลล กรป แตเพอพฒนาบคลากรของประเทศใหมคณภาพ

30

การมสวนรวมในการสนบสนนการเรยนรในสถานประกอบกจการ

(Mr.Ray Grannall :Regional Senior Specialist for Skills Development for Asia Pacific Regional)

ประเทศตางๆ ทวโลกนยม ใชการ เปนหนสวนในการจดการฝกอบรม เพอ พฒนาฝมอ

แรงงานในสถานประกอบ กจการของตนเอง รปแบบของการเปนหนสวนเปนระดบเชน ระหวาง

บคคลและบคคล ระหวางองคกรตอองคกร หรอระหวางบรษทตางๆ กบองคกร ฝกอบรม เปนตน ม

การบนทกเปนเอกสารและประกาศใหทราบวาใครเปนหนสวนกบใคร มการรวมประชมหารอเพอ

จดระบบโครงสรางการดาเนนงานอก ดวย ลกษ ณะการดาเนนงานแบบเปนหนสวนนสงผลให

สามารถดาเนนการจดโปรแกรมการฝกอบรมไดตามความตองการของ นายจางและลกจางไดเปน

อยางด นอกจากนยงนาระบบการประเมนสมรรถนะเพอประเมนทกษะความสามารถในการทางาน

ของพนกงานเทยบกบมาตรฐานสมรรถนะแหงชาตของแตละประเทศอกดวย

ขอสงเกตก ารมสวนรวมของภาครฐ คอชวงขณะทภาครฐใหการสนบสนน จะมการจด

กจกรรมมากมาย แตอยในชวงชะลอหรอหยดใหการสนบสนน กจกรรมตางๆ กหยดดาเนนการไป

ดวย ทาให พฒนา ฝมอแรงงานไม ยงยนดงนน การเปนหนสวนสามารถชวยแกปญหาเหล านได

หนสวนมหลากหลายรปแบบ เชน สถาบนฝกอบรมทองถน สภาหอการคา บรษททดาเนนงาน

เฉพาะทาง โดยอาจเปนหนสวนกนแบบชวคราว หากวาตางฝายจะ รกษาความสมพนธไวใหยงยน

ไดกจะเกดประโยชนตอการพฒนาฝมอแรงงานเปนอยางมาก

โดยทสถานประกอบกจการขนาดใหญไมนยมรบนกศกษาฝกงานเปนกลมใหญเขาฝกงาน

แตการเปนหนสวนชวยได เชน บรษท TOYOTA ในประเทศออสเตรเลย รวมมอกบ วทยาลยใน

ทองถนและ “สถาบนฝกอบรมผฝกงาน” โดยนกศกษาจากวทยาลยทองถนจะเขาอบรมเปนผฝกงาน

ทสถาบนดงกลาว ในชวงเวลา 2 ป สดทายของหลกสตรการศกษา บรษท TOYOTA กเลอกรบ รบ

พนกงานใหมจากสถาบนฝกอบรมผฝกงาน ซงลดภาระการแบกรบนกศกษาฝกงานเปนกลมและ

สามารถคดเลอกพนกงานทตองการไดดวย

การมสวนรวมในการสนบสนนการเรยนรในสถานประกอบกจการ

(Mr.Dragan Radic : senior specialist in employers’ activities SRO-Bangkok)

ในมมมองของผเชยวชาญอาวโสดานกจกรรมนายจาง ของ ILO นน เคยตอบคาถาม ทวา

ทาไมนายจางจะตองลงทนเพอการพฒนาทกษะฝมอใหแกพนกงานของตน คาตอบคอเมอลกจางม

ทกษะฝมอทดขน ก ยอมทาใหเกดผลตผล ผลตภาพทดขนดวย ผลตอบแทนของการดาเนนงานกด

ขน และในการ พฒนาทกษะฝมอแกลกจางนน จะประกอบไปดวย 2 ประการ คอ 1) การเรยนร

ตลอดชวต 2) การเรยนรในสถานประกอบกจการ และมคนให นยามคาวาทกษะ ไวมากมาย โดย

สวนตว นน ทกษะกคอ ความร ความสามารถ ทศนคตและความรสกเตมใจทจะใชความร

31

ความสามารถเหลานนในการทางาน เชน ความสามารถในการสอสาร ความรทางเทคนคเฉพาะทาง

การปรบตว

การเรยนรตลอดชวต รฐบาลของหลายประเทศตางมความเหนพองตองกนวาการเรยนร

เปนสงทประชาชนพ ลเมองตองทากนตลอดชวต สวนการเรยนรแบบเกาดวยวธนงฟงในหองเรยน

ทองจาเพอทาขอสอบ ไมใชเปนการเรยนรเพยงวธเดยวอกในยคโลกาภวตนอกตอไป มเหตผลหลาย

ประการทคนเราควรมการเรยนรตลอดชวต ดงน

1.โลกของการทางานนน ใชความรจากในหองเรยนเพยงอยางเดยวไมเพยงพออกตอไป ซง

ในปจจบนไมมใครสามารถทาอยางนนไดอก จาเปนตองเรยนรเพมเตมในททางานดวย

2.การเรยนรในปจจบนและแนวโนมในอนาคตนน เปนการเรยนรเพอ ตอบสนองความ

ตองการของเศรษฐกจโลก มเทคโนโลยเกดขนใหมๆ มา กมาย ซงจาเปนตองปรบทกษะ

ความสามารถ เพอใหสามารถดาเนนกจการตอไปได และการเรยนรตลอดชวตเปนสงเดยวทจะ ได

วามทกษะฝมอททนสมย ตามทนนวตกรรมตางๆ ไดเสมอ

3.ควรมนโยบายจากภาครฐและบคลากรทเกยวของในกระบวนการเรยนรตลอดชวต โดย

ทกฝายตองรวมมอกน วางนโยบาย เพอดาเนนการรวมกน

4.การเรยนรตลอดชวตเปนความรบผดชอบของแตละบคคล อาจพดไดวาการเรยนรใน

สถานประกอบกจการเปนหนาทของนายจางทจะตองสนบสนนสงเสรม แตสาหรบการเรยนรตลอด

ชวตแลวเปนภาระหนาทความรบผดชอบ ของปจเจกชนอยางแทจรง ซงเปนไปไมไดทนายจางหรอ

สถานประกอบกจการจะตองมารบประกนการใหการเรยนรตลอดชวตแกลกจางได

การเรยนรในสถานประกอบกจการ มขอถกเถยงกนมากมายวาในการดาเนนธรกจสวนใด

มความสาคญสงสด ผถอหน ลกคา หรอ ลกจาง Mr.Dragan Radic มความเหนวา ลกจางสาคญทสด

เพราะคณภาพผลตภณฑ หรอผลตภาพทางการผลตทดเกดจากลกจางปฏบตงานทงสน เมอสนคาด

ลกคากมความพงพอใจ เกดผลทางเศรษฐกจ ดงนนสถานประกอบกจการใชวาจะเปลยนเฉพาะ

เครองจกร หนสวน หรอรปแบ บของผลตภณฑเทานน ตองพฒนาทกษะของลกจางดวย และ ไม

เฉพาะทาง เทคนคอยางเดยว ตองเพมเตมทกษะดานอนๆ รวมดวย เชน ทกษะทางภาษา

ความ สามารถในการเรยนร การปรบตว การแกปญหา เปนตน ซงทงหมดนไดชใหเหนถง

ความสาคญของการเรยนรในสถานประกอ บกจการ เปนตวทขบเคลอนธรกจใหสามารถแขงขนได

ในตลาด

32

จะจดการเรยนรในสถานประกอบการใหสาเรจไดอยางไร

1.สถานประกอบ กจการจาเปนตองม การ ตดตอและรวมมอกบสหภาพแรงงานอยาง

สมาเสมอและตอเนองเพอใหไดรบความรวมมอเตมทจากสวนลกจาง

2.จะตองมแผนการฝกอบรมทสอดคลองกบนโยบายของสถานประกอบกจการนน โดย

กาหนดและวางยทธศาสตรแนวทางการฝกอบรมไวดวย นายจางทวไปมกมองผลการปฏบตงานใน

ระยะสนเพราะหวง ผลการดาเนนกจการทรวดเรว ดงนนการจดการ ฝก อบรมกตองมความ

สมเหตสมผลในทางธรกจดวย

3.งานวจ ยในเอเชย ออสเตรเลย นวซแลนดและยโรป ซงศกษาถงผลดของการฝกอบรม

ผลการวจยสวนใหญบอกวา การฝกอบรมทาใหการดาเนนงานไดผลตภาพเพมขน 5-6 % และการ

ฝกอบรมจะสงผลในระยะยาวเสมอ

4.ทศนคตของนายจางในการทาธรกจ เชน ความหวาดระแวงของน ายจาง ตองมความ

เชอมนในตวลกจางวาเมอเขาผานการฝกอบรมแลวกตองสามารถปฏบตงานไดและหากวายงทาได

ไมดนกกยงตองจดฝกอบรมอยางตอเนอง

5.ควรประเมนผลการทางานและมมาตรการดานแรงจงใจในการฝกอบรม ลกจางทไดเขา

รบการฝกอบรมจะเพมความตงใจในการทางาน เหนคณคาในตนเองมากขน มความพงพอใจในการ

ทางานของตนเอง

6.หากนายจางไมเหนความสาคญของการฝกอบรม เมอนนการประกอบกจการอาจทาไดไม

ดเทาทควรคแขงอาจกาวหนาไปกวาเรามาก เพราะเคาเหนความสาคญของการฝกอบรมใหแก

ลกจางนนเอง

การฝกอบรมในสถานประกอบกจการสงผลดมากมายแตทาไมนายจางยงไมทา

1.ตนทนในการดาเนนการสงทง การคดวเคราะห หารปแบบการฝกอบรม เงนงบประมาณ

เสยเวลาการทางาน เปนตน

2.หากจางองคการภายนอกจดฝกอบรมให กมคาใชจายสง และยงตองหาคนมาทางานแทน

พนกงานทสงไปฝกอบรม เกดความยงยาก

3.วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ไมมงบประมาณดาเนนการ ในสวนนภาครฐควรม

มาตรการสนบสนนใหพนกงานหรอลกจางของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไดมโอกาสเขา

รบการฝกอบรมได

33

4.ขาดขอมลขาวสารในการฝกอบรม (หนวยงานใดจดฝกอบรมไดด คาใชจายเปนอยางไร

ฝกอบรมทไหนด ในสถานประกอบกจการหรอภายนอกดกวากน )

5.นายจางกลวลกจางลาออกเสยงบประมาณการฝกอบรมไปฟรๆ โดยเฉพาะ SME

ขอเสนอตอรฐบาลในการสนบสนนการฝกอบรมในสถานประกอบกจการ

เมอมคาถามวา ใครควรรบผดชอบตนทนดานกา รพฒนามนษย รฐบาลนนเองทจะตองจด

ใหลกจางไดมทกษะพนฐานในการเรยนรไดตลอดชวต เพราะเราจายภาษใหรฐ รฐตองจดการศกษา

พนฐานใหประชาชน หากประชาชนไมมความรพนฐาน กถอวารฐลมเหลวทางดานการจด

การศกษา สาหรบแรงงานกตองสนบสนนสงเสรมทงในดานการจดฝกอบรม การตงกองทนใหกยม

เพอการศกษา การจดการฝกอบรม เพอใหลกจางมการเรยนรอยางตอเนองนนเอง นายจางเองกม

ความสาคญไมนอยแตทสาคญทสดกคอ ปจเจก- บคคลนน เอง ดงนนลกจางจงถอเปนสวนสาคญ

ทสดในการดาเนนธรกจเพราะนอกจากทาใหธรกจรงเรองแลวยงเปนการพฒนาชาตดวย

การมสวนรวมในการสนบสนนการเรยนรในสถานประกอบกจการ

(Mr.Pong – Sul Ahn : Senior Specialist on Worker Activity :ILO SRO Bangkok)

ฝายลกจางคอสหภาพแรงงานเปนผจดกจกรรมการเรยนร ซงรวมเปนหนสวนกบหนวยงาน

ทองถน สภานายจาง และองคกรอนๆ มรายละเอยดดงน

1.สหภาพแรงงานในประเทศสงคโปรจดการฝกอบรมใหแกแรงงานหนมสาว ในชวง

ประสบปญหาเศรษฐกจตกตา โดยจดเปนความรวมมอของไตรภาค ถอเปนกลยทธหนงของการใน

การแกไขปญหาในขณะนน

2.ในประเทศศรลงกา หลงจากประสบเหตสนาม เหลาคนงานรวมตวกนและจดฝกอบรม

ใหคนงานดวยกนเอง โดยทสหภาพแรงงานสามารถตดตามประเมนผลการฝกผานศนยกลางของ

องคการสหภาพแรงงาน มความพยายาม ชวยเหลอกนอยางเตมท จากหลายภาคสวน เชน สหภาพ

แรงงานทเปนสมาช กของ ILO จานวน 10 สหภาพแตละทสงพนกงานมารวมอบรม 80 คน รวม

ทงหมด 800 คน จะม 200 ทไดเขาอบรมหลกสตรครฝกหรอการเปนวทยากรสอนงาน จดใหอบรม

หลกสตร ตางๆในหลายสาขา ทงระยะสน ระยะยาว ตามความจาเปนในขณะนน ภายหลงจบฝก

พนกงานเหลานนกขยายผลออก ไป โดยระดมผคนในระดบทองถน มารวมพดคย หาแนวทางการ

แกไขปญหาในชมชนนน และยงระดมทนเพอใชในการจดฝกอบรม ทายทสดทงหมดกเปนหนสวน

กน หลงจากนนสหภาพแรงงานกไดคดเลอกคน 600 คนกลบเขาทางานอกครง และคนงานเหลานก

ยงไดรบการฝกอบรมในสถานประกอบกจการเพมเตมและมการเรยนรอยางตอเนอง เปนการเรยนร

จากการทางาน (on the job training) ปญหาทมกเจอคอคนมความร และทกษะการทางานด แตไมม

34

ทกษะในการถายทอดสอนงาน ซงสวนนสหภาพแรงงานกตดตอขอความรวมมอไปยง หนสวนใน

งานทองถน เพอรวมกนวางแนวทางการแกปญหาและจดฝกอบรมรวมกน ดงนนหนสวนซงเปน

องคกรเลกๆในทองถนมความสาคญมากๆ ในการฝกอบรมฝมอแรงงาน

ในบางสถานทมศกยภาพสงในการจดฝกอบรม โดยเปนหนวยเคลอนทเพอเดนทางไป

รวมมอกบหนวยงานทองถนใน การจดการ ฝกอบรมและใหบรการ ฝกอบรมทกษะพนฐาน การเขา

สงคมซงมประโยชน มาก นอกจากน สหภาพแรงงานยงถอวาเปนพนธกจ ทจะตองผลกดนให

คนงานไดงานทา

สดทายการเรยนรในททางานเปนจด เรมตนของการ สมานสมพนธกนทางสงคมระหวาง

ภาคสวนตางๆ ทาใหเกดการปรบปรงในการจางงาน สรางโอกาสในการทางานของลกจาง และใน

ยค โลกาภวตนซงมการแขงขนสงมาก มการลดงานเพอลดตนทน ดงนน ถา คนงานม ขด

ความสามารถในการทางานสรางผลตภาพไดดขนกจะเปนผลดทาใหทกฝายไดรบประโยชนรวมกน

นอกจากนการเรยนรในททางานจะตองมความผสมผสานกลมกลนกบเรองของแรงงานสมพนธดวย

คอทงสามฝายมสมพนธภาพทดตอกน ดงนนการลงทนในการพฒนาฝมอแรงงานจดเปนการลงทน

ในระยะยาวเพอความยงยนในการพฒนาเศรษฐกจของชาต

การมสวนรวมในการสนบสนนการเรยนรในสถานประกอบกจการ

(คณพนส ไทยลวน: ตวแทนจากสภาองคการลกจาง)

ไดแสดงความเหนทแตกตางไปจากแนวทางของ ILO ดงน

ความแตกตางของโครงสรางอตสาหกรรม

โครงสรางทางอตสาหกรรมของประเทศไทยไมเหมอนกบ ประเทศอนๆ สงคมไทยม

แรงงานในภาคเกษตรกรรมประมาณ 60 เปอรเซนต อก 20 เปอรเซนต เปนแรงงานในภาค

อตสาหกรรม ซงตงเปาภายหลงเกษยณคอกลบไปยงภาคการเกษตร ดงนนแรงงานเหลานจงมชวง

ระยะเวลาสนๆ ในภาคอตสาหกรรม ทาหนาทอยางตลอดการทางาน และไม คอยตองการพฒนา

ฝมอแรงงานใดๆ และโครงสรางอตสาหกรรมกมการเปลยนแปลง ตลอดเวลาขณะน ม 2 ประเดนท

เหนชดเจน คอ

1.โครงสรางเดมในภาคอตสาหกรรมแรงงานจะเกษยณเมออาย 60 ป แตขณะนเปลยนเปน

เกษยณเมออาย 55 ป ลดลงไปถง 5 ป

2.เรองระบบการจายคาจาง จากฝายลงทนโดยเฉพาะ FDI (Foreign Direct Investment) จาย

คาจางดวยฐานคาจางทตามากเชน อตราจางท 6,000 บาท แตจะเพมตวบวกใหลกจาง เชนใหคา

ครองชพ คารถ คาทพก คาอาหาร รวมแลวรบเงนเดอน 10,000 บาท หากมองผวเผนลกจา งจะไดรบ

เงนเดอนสง แตจรงๆ แลว เมอจายโบนสกจะคดทอตราคาจาง 6,000 และทสาคญงบในการพฒนา

ฝมอแรงงานกไมไดรวมอยในฐานคาจางนดวย

35

อปสรรคของการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ

1.โครงสรางอตสาหกรรมของประเทศไทยไมมความสอดคลองกบความกาวหนา ในการ

ลงทน จากประสบการณไปศกษาดงานมาทวโลก พบวาประเทศไทยตองมการปรบ เปลยน

แนวความคด วธการใหเหมาะสมกบตนเอง การทาตามแนวทางของ ILO ทาไดคอนขางยาก

2.ฝาย การ ลงทนในอตสาหกรรมของไทย ม 2 แบบ คอ 1)ลงทนโดยคนไทย (Local

Investment) และ 2) ฝายลงทนจากตางชาต (Foreign direct Investment :FDI) โดยประเทศไทยเปน

ฝายเจาภาพ มกเกดปญหาคอ หากฝายเจาภาพมเงอนไขหรอขอจากดในการลงทนมาก FDI เหลาน

กจ ะเคลยนยายฐานการลงทนไปทอน เชน ลาว จน เวยดนาม เปนตน ถาภาครฐออนแอไมสามารถ

สรางกฎเกณฑ กตกา ดานการพฒนาฝมอแรงงานใหผลงทนปฏบต ตามได จะทาใหขอ เรยกรองตอ

สถานประกอบ กจการจดฝกอบรมกมขอจากด ยกเวนบรษทใหญ เชน TOYOTA HONDA ซงม

ระบบการพฒนาแรงงานในสถานประกอบกจการของตนเองทดอยแลว

3.เทคโนโลยเปนตวกาหนดกฎเกณฑในการเขามาลงทน การเปลยนแปลงอยางรวดเรว การ

แขงขนสงมาก จนตามไมทน เกดความเบอหนาย มการพฒนาแรงงานไปกไมไดนามาใช

4.ประเทศมความออนแอในเชงระบบ ควรสราง กฎเกณฑ ขอกาหนดให 10 % ของเงน

ลงทนตองใชในการพฒนาฝมอแรงงาน เพราะตนทนดานคาจางแรงงานคดเปน 1.5 % ของการ

ลงทน นอกนนกเป นคาวสด ภาษ คาขนสง อนๆ และบรษทใหญๆอาจยงมงบ 0.1% เพอพฒนา

ทกษะแรงงานซงเปนเทค โนโลยเฉพาะทจาเปนตองจดใหมการฝกอบรม เชน เทคโนโลยของ

รถยนตรนใหมซงตองสงชางไปอบรมเปนการเฉพาะและชางกไมสามารถนาความรนไปใชทอนได

5.ยกตวอยางของฝายลงทนจากกลมประเทศไตหวน จน เกาหลใต บรษท เหลาน แมแตการ

ตอรองขอขนคาจางเพยง 1 บาท กทาไดยาก แตหากกฎหมายประกาศปรบคาแรงขนตาเพมขนอก 3

บาท กตกลงทนทโดย อางวา ยนดทาตาม กฎหมาย ดงนนเรองของบประมาณเพอการพฒนาฝมอ

แรงงานยงเปนไปไดยาก จะมกแตบรษทของประเทศญปนเทานน

7.สงสาคญทสดคอ การ ทาฐานขอมลเกยวกบภาคอตสาหกรรม ภาครฐสามารถตอบได

หรอไม เชนวา โรงงานขนาดใหญขนาดเลกทงหมด 400 ,000 กวาโรงงานนน ประกอบกจการ

ประเภทใดบาง และโรงงานอตสาหกรรม ประเทภอเลกทรอนกก A, ประเภทยานยนต , เหลกกลา

ฯลฯ มจานวนกโรงงาน เมอไมมฐานขอมลของภาคอตสาหกรรม การพฒนาฝมอแรงงานกไร

ทศทาง การเลอกเขาศกษาตอของเยาวชนกเชนกน จบออกมา กไมสามารถทางานได เปนตน

ขอเสนอแนะตอการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ

1.ภาครฐควรจดตงสถาบนเฉพาะทางท เปนแกนกลางพฒนาฐานขอมลอตสาหกรรม เพอ

วางแผนผลตกาลงคนรองรบดานอตสาหกรรม และพฒนาระบบมาตรฐานวชาชพ เพอใชเปน

แนวทางในพฒนาบคคลากรตามมาตรฐานทกาหนด สรางแนวทางการประกอบอาชพแกประชาชน

36

ตองมฐานขอมลและเผยแพรใหประชาชนไดรบทราบเพอวางแผนการเรยน การศกษา การฝกอบรม

เพอการทางานได

2.ภาครฐ (กระทรวงแรงงาน ) ตองมขอมล ภาคอตสาหกรรม เชน ขณะนมโรงงานเหลก

จานวนกโรง ตองการกาลงคนในการดาเนนงานเทาไหร ตองใชเทคโนโลยดานใดบางในโรงงาน

ฯลฯ

3.เพมความเขมแขง ของกลไกภาครฐ เพอให สามารถ ตอรองกบฝายการลงทนได ถง

เงอนไข กฎเกณฑ เชน มขอตกลงวาจะถายโอนเทคโนโลยใหแกประเทศเจาภาพภายหลงการ

ดาเนนการ 5 ป ตองชดเจน เดดขาด ตองไดเทคโนโลยมใชความชานาญข องพนกงานเทานน เชน

พนกงานถอดชนสวนรถยนตยหอ หนงไดอยางรวดเรวแตถาใหไ ปถอดชนสวนยหออนกไมมความ

ชานาญ และบรรจการพฒนาฝมอแรงงานเปนสวนหนงของการลงทนดวย

การมสวนรวมในการสนบสนนการเรยนรในสถานประกอบกจการ

(คณสรวน รมฉตรทอง : เลขาธการสภาองคการนายจาง: ECOT)

จาก การบรรยายจากฝายลกจาง ขอใหทกภาคส วนอยาเพงทอแท โดย ยอมรบวาสถาน

ประกอบกจการบางท เปนเชนนนจรง แตนายจางหรอสถานประกอบ กจการสามารถเอออานวยสง

ใดไดบางเพอการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ แนนอนวาตองมผลกาไรเกดขนกอน

ทกอยางจงจะด ดทงงาน ดทงคน ซงในภาพของบรษ ทใหญ เชน TOYOTA HONDA หรอ SCG

ของไทยนนมภาพทดมาก ใหเหนอยแตในอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกซงยงไมแขงแรง

พอ โครงสรางขององคกรเปลยนแปลงเชน พนกงานลดลง ขนาดกเลกลง หากมทศนคตทวา การ

พฒนาพนกงานเปนกญแจทกาวสความกาวหนาอยางยงยน คนนอยแตเกง กจการกกาวหนาได และ

ยงตองรจกจดสรรทรพยากรเพอใหสามารถจดการพฒนาทกษะของ พนกงานได ตองพฒนาทกษะ

พนกงานในระดบกลางและระดบลางดวย โดยไมเนนทระดบสงเพยงอยางเดยว ควรมการ

หมนเวยนเปลยนงาน จาเปนตองวางแผนพฒนาบคคลในท กปและในฐานะนายจางกมความ

คาดหวงใหลกจางมการเรยนรพฒนาตนเองดวย สวนนายจางกมมาตรการจงใจ ใหรางวล

สนบสนนใหทนไปเรยน

ปญหาทพบ

ปญหามกเกดขนในโรงงานขนาดเลก มคนงานไมถง 20 คน หรอบางท กไมถง 10 คน ไม

สามารถจดสรรเวลาไปฝกอบรม หา กไปฝกกขาดงาน งานกไมเสรจ องคกรกเลกจาเปนตองใชเงน

หมนเวยนธรกจ ขาดงบประมาณสนบสนน อกทง พรบ .สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ.2545

ของภาครฐกสงเสรมเฉพาะสถานประกอบกจการทมขนาด 100 คนขนไป ไมครอบคลมทวถง

ดงนนการพฒนาฝมอแรงงานในองค กรขนาดเลกขนอยกบความสมครใจและทศนคตของนายจาง

37

ซงมความเชอเดมๆ เชน ลกจางทรมากใชยาก สงไปอบรมเกงแลวมทอนมาทาบทาม หรอ ไมตอง

ไปฝกอบรมแตจางคนเกงเสยเลย เปนตน

การพฒนาฝมอแรงงานสมประโยชนกนทกฝาย (Win –Win Way)

มการสรางแรงจงใจนายจางใหเหนคณคาการเรยนรในองคการ ผลการทางานดขน , ผลผลต

ดขน, ผลกาไรดขน และจงใจลกจางใหเหนคณคาการเรยนรใน ททางาน เรยนเพอเสรมคณคาเพอ

ความกาวหนาของตน สดทายโนมนาวรฐบาลใหสงเสรมการพฒนามนษยทางาน โดยพฒนาทกษะ

“ใหม ๆ” ใหสอดรบกบความตองการของตลาดแรงงานโลกยคโลกาภวตน

ความรวมมอในการพฒนาฝมอแรงงานระหวางองคกรนายจางกบองคกรในประเทศ

โดยทาขอตกลง(MOU) กบกรมพฒนาฝมอแรงงาน หลกสตร HR108 (อบรมหลกสตร

การบรหารจดการบคคลในสถานประกอบการทม 108 ปญหา โดยใชเวลาอบรม 108 ชวโมง และ

หลกสตรเกยวกบ Logistic

ความรวมมอในการพฒนาฝมอแรงงานระหวางองคกรนายจางกบตางประเทศ

โดยฝกอบรมเทคโนโลยสารสนเทศกบการบรหารงานบคคล APEC-IT (Asia-Pacific

Economic Cooperation)

บทบาท ECOTในการสงเสรมการเรยนรในสถานประกอบการ

พนธ ะกจคอ เราจะกาวไปดวยกน ตงมนและทจะดาเนนงานวจยและพฒนาบคลากร

เชอมนในความรวมมอความเปนหนสวนระหวางสมาชก รวมทงตระหนกถงความจาเปนในการ

สรางความเขาใจเกยวกบการพฒนาฝมอแรงงาน แนวความคด กระบวนการ และ ผลทเกดขน

38

การอภปรายกลมยอย ไตรภาคจะสงเสรมการเรยนรในสถานประกอบการไดอยางไร

คณสรวน รมฉตรทอง : ผแทนฝายนายจาง

คณสรวน ขออางถงคาพดของ Mr. Dragan Redic ทพดวา ฟรไรเดอรซงหมายถง การ กน

แรงคนอนหลายธรกจอตสาหกรรมมผลสาเรจในองครวม แตไมรเลยวาใครมสวนในความสาเรจ

นนแคไหน เปนภาพโดยรวมวาคนทออกแรงนอยกทาดวย จรงๆแลวจะตองดวาการปฏบตหนาท

ของแตละคนเตมสมรรถภาพไหม ถาไมเตมเพราะไมเตมใจทา หรอเพราะไมมสมรรถภาพในการ

ทางานนน แลวใครควรรบผดชอบทาใหคนนนเกงขน และชวยใหสถานประกอบ กจการมกาไรขน

ดวย

ทาไมภาคเอกชนตองใหความสาคญกบการพฒนาทกษะใน สถานประกอบกจการ

ภาคธรกจไทยสวนใหญเปนขนาดกลางและขนาดเลก ธรกจขนาดกลางถงใหญบางประเภท

อตสาหกรรมกมระบบสงเสรมการเรยนรในสถานประกอบ กจการทดอยแลว แตขนาดเลกถงกลาง

ระบบสงเสรมการเรยนรในสถานประกอบ กจการยงไมเขมแขง จาเปนตองวางแผน ทา Road Map

ทกป ตองมแนวทางในการพฒนาและมการประเมน ดวย นายจางบางรายใหแรงจงใจกบพนกงานท

ตองการพฒนาตวเอง เชนออกคาใช จายใหไป ฝกอบรม หรอมรางวลใหกบพนกงานทเปนผใฝร

ประจาองคการ ตวอยาง บรษท แพนดา จวเวลล ซงให อาจารยจากวทยาลย ชางทองหลวงเขามา

สอนชางในโรงงาน เปนการใหโอกาสกบพนกงาน เพราะเชอวาการเรยนรทาใหคนฉลาดขนและจด

ใหเรยน กศน. เพอปรบวฒการศกษาไปดวย

ปจจยแหงความสาเรจของการเรยนรในองคกร คอ ทศนคต ทศนคตของนายจางและ

ลกจางตอง ปรบใหตรงกน และตองใหเหนความกาวหนาในงาน ซงวฒนธรรมองคการกตองเออ

ดวย เมอทกอยางพรอม นายจางกตองสอสารกบลกจางและภาครฐ โดยตอ งบอกความตอง การให

ภาครฐรบร และใหภาครฐทาการสนบสนน

ผลการอภปรายกลมยอย : กลมท 1

บทบาทของไตรภาคในการสงเสรมการเรยนรในสถานประกอบ กจการ อนดบ แรก คอ

ภาครฐเปนผกาหนดนโยบาย สงททาไวคอการออก พรบ.สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ .ศ.2545

เพอใหนายจาง จดฝกอบรมใหกบลกจาง หากไมสามารถ จดฝกอบรมได เอง รฐสามารถชวยจดหา

สถานท หลกสตร และวทยากรใหได ถาไมทากจะตองสงเงนเขากองทนพฒนาฝมอแรงงาน การ

ฝกอบรม ควรเปนการเพมประสทธภาพ เพมความรทกษะในการปฏบตงาน ตวอยาง เชน ต งแต

ประกาศ พรบ.สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน พ.ศ. 2545โรงแรมสยามคอนตเนนตลของบประมาณ

สาหรบฝกอบรมภาษาองกฤษใหกบพนกงานไดงายขน พรบ.นมวตถประสงคเพอการฝกอบรมเพอ

เพมขดความสามารถในการปฏบตงานใหกบพนกงาน ไมไดมวตถประสงคเพอเพมพนเ งนกองทน

39

พฒนาฝมอแรงงาน ในปแรกท สงเสรมใหใช พรบ .ฉบบน สถาบนพฒนาฝมอแรงงาน ภาค 8

นครสวรรค มเงน สมทบเขากองทนจานวนมาก แตปทสองเมอสถานประกอบ กจการเรมเขาใจถง

วตถประสงค เงนสมทบเขากองทนเปนศนย ภาครฐควรมความจรงใจตามทฝายลกจางไดกลาวไว

ในสวนของลกจาง ถานาย จางมแผนฝกอบรมตลอดป ลกจางกสามารถเลอกหลกสตร

ฝกอบรมทจะพฒนาความสามารถของตวเองได การทางานไปดวยฝกอบรมไปดวย เปนเรองทเกน

กาลง การฝกอบรมไมจาเปนวาจะตองเขาชนเรยน การทางานโดยการสงเกตผทเกงกวากเปนการ

เพมทกษะอยางหนง ลกจางตองมสวนรวมในการวางแผนการฝกอบรมกบนายจาง ลกจางตองการ

คาตอบแทนทสงขน กตองพยายามพฒนาผลงานเพอใหคมกบการขนคาตอบแทน ดงนน ลกจางจง

ตองมความกระตอรอรนในการพฒนาตนเองดวย

ผลการอภปรายกลมยอย : กลมท 2

การสงเสรมจากภาครฐโดยทวไปกจะคลายกลม ท 1 แตตวแทนจากสพภ .1 สมทรปราการ

ขอเสรมเพมเตม คอ 1) ควรสงเสรมการฝกอบรมให สถานประกอบกจการขนาดกลางและเลกกอน

แตกไมไดละเลยขนาดใหญ 2) ตาม พรบ.สงเสรมฯ ในเขตของสมทรปราการมโรงงานทมคนงาน

มากกวา100 คนอย 1,475 แหง ยงไมเขามาฝกอบรมม 122 แหง จากการตดตามกพบวาบาง บรษท

ไมมทอย ซงทาง สพภ.1 สมทรปราการ พยายามทจะสงเสรม พรบ .ฉบบนเพอใหผประกอบกจการ

เหนความสาคญของการฝกอบรม และมการจดการประชมอยางนอยปละ 2 ครง เพอเปนการกระตน

ตวแท นฝายลก จาง ไดขอพดถง ฝาย นายจาง ถงสาเหตหลกทนายจางไมตองการจดการ

ฝกอบรม เพราะตองการลดตนทนดานเงนและเวลา คดวาสญเปลาในการสงลกจางเขา ฝกอบรม

เพราะไมสามารถ นามาพฒนาองคกรไดเทาทควร จงอยากใหนายจางสรางจตสานก ถอวาลกจาง

เปนหนสวนจรงๆ ใหผลกาไรสะทอนกลบไปยงลกจางบาง ไมใชเพยงแคตอบแทนในรปของคาจาง

และสวสดการเทานน นายจางควรปรบเปลยนทศนคตใหเชอวา การฝกอบรมใหกบลกจางเปนการ

เพมผลผลตและพฒนาองคกร ใหลกจางมสวนรวมในการจดหลกสตรฝกอบรม ควรจดทาแผนการ

ฝกอบรมใน 1 ปทชดเจน หลายบรษทมเพยงแผนการฝกตามขอบงคบจากภาครฐเทานน เชน

หลกสตรอาชวอนามยและความปลอดภย

สถานประกอบกจการบางแหงรบพนกงาน Outsource ใหทางานเปนจานวน ชน เชน 500

ชนงาน แมเวลาลวงเลยก ตองทาใหเสรจโด ยไมไดรบโอท พนฐานของวฒนธรรม กเปนเรองสาคญ

ประเทศกลมแขกจะไมอยากจายเงนเพอฝกอบรมมากทสด รองลงมาคอจน ไตหวนและบรษทคน

ไทย ถดมากบรษทฝรง ดทสด คอญปน สดทายคอ นายจางจะตองสรางแรงจงใจในเรองของการ

สงเสรมการฝกอบรม เมอฝกอบรมมาแล วตองตอยอดใหกบผทฝกอบรม ตอ งทาใหลกจางม

ตาแหนงกาวหนาหลงจากทผานการฝกอบรม

40

ผลการอภปรายกลมยอย : กลมท 3

มขอสรปคลายกบกลมท 1 และ 2 มขอ เสนอเพมเตมวา การเรยนรเปนมากกวาการ

ฝกอบรม ไตรภาคเปรยบเสมอน คน 2 คน มดขาดวยกน ทาใหตองเดน 3 ขาไปดวยกน ในภาพรวม

นนการสงเสรมการฝกอบรมในสถานประกอบ กจการ ภาครฐตองเปน แกนนา ดงนนภาครฐตอง

พยายามใชพรบ .สงเสรมการฝกอบรมฝมอแรงงาน พ .ศ.2545 ใหเกดประโยชนมากทสด และ

นอกจากพร บ.ฉบบนแ ลวภาครฐจะตองหานวตกรรมอ นๆมาเสรมเพอใหการฝกอบรมในสถาน

ประกอบ กจการขบเคลอนไปได ภาครฐควรจะเปนศนยขอ มลเรองการฝกอบรมใหกบสถาน

ประกอบ กจการดวย นอกจาก นยงควรมทตการพฒนาฝมอแรงงาน โดยใชชองทางของสภา

อตสาหกรรมและหอการคา รวมทงการจดตงไตรภาคในระดบภมภาค

41

การออกแบบการเรยนการสอน การเรยนรและวธประเมนผลเพอสนบสนนการเรยนรในสถาน

ประกอบกจการ

( Ms.Carmela I.Torres, Mr.Nabuo Matsubara, นางพชชา วฒนลกข )

Ms.Carmela I.Torres: เราควรมการสงเสรมวฒนธรรมในการเรยนรแบบไมแบงแยก

ใครกสามารถเขาไปเรยนได มสภาพแวดลอมทสงเสรมการเรยนร ปลอดภย ดตอสขภาพ ชวยทาให

เกดความคดใหมๆในการพฒนาการทางาน และตองมการออกแบบกระบวนการเรยนการสอน อาจ

ใชเปนคมอการฝกอบรม โดยใหเปนไปตามความตองการของผเรยน ผฝก และนายจาง ตองมการ

พฒนาอ ปกรณฝกและสอการฝก ซง รวมไปถงระบบ e-learning และ ตองมมาตรฐานของ

ความสามารถ สดทายตองทาการประเมนไดดวย

คมอของผรบการฝก จะตองมกจกรรมตางๆโดยใหเนนผเรยนเปนหลก โดยใหกจกรรม

ตอบสนองตอความตองการทเราจะฝก บอกขนตอนการฝกให กบผเขาฝก และทายสดกตอง มการ

ประเมนผล และในคมอกควรบอกวาใหหาความรเพมเตมไดจากแหลงความรใดบาง วตถประสงค

การฝก และรายละเอยดกจกรรม

การฝกอบรมควรมความยดหยนสง นาไปสการออกใบรบรองระดบชาต ทาใหเกดการ

พฒนาอยางแทจรงทงบ คคลและองคกร จาเปนตอง แสดงผลทเปนรปธรรม การประเมนผลควร

บอกอยางชดเจนวาจะประเมนผลดานใดบาง อยางไร ใครเปนผประเมน และการประเมนผลตอง

ปรบใหทนสมยอยตลอดเวลา การประเมนผลจะตองม Bench Mark หรอเกณฑมาตรฐานการ

ประเมนดวย หลกการสาคญคอตองใชมาตรฐานการประเมนในระดบชาต (ถาม) ของประเทศไทยม

มาตรฐานฝมอแรงงานแหงชาตในบางสาขาวชาชพ ผประเมนควรเปนผมความรความสามารถใน

สาขานนๆและใหคาแนะนาในการประเมนผล รวมทงการออกแบบการฝกอบรมไดดวย

Mr.Matsubara : รสกเหนใจรฐบาล ไทย ทมผขอรองใหทาสงตางๆมากมาย รวมทง

ผเชยวชาญจาก ILOทานหนงไดขอใหรฐบาลไทยบงคบใชพรบ .สงเสรมการพฒนาฝมอแรงงาน

พ.ศ.2545 อยางจรงจง แตทญปน จะไมทาเชนนน เพราะ เราจะสรางพลวตรในการทางาน ใน

ประเทศญปนจะไมมเรองของหวหนาบงคบลกนองใหทางาน แตจะเปนการ อยากทจะเรยนรซงกน

และกนมากกวา ดงนนเรากดวาใครควรทจะเปนผนาในการฝกอบรม เพราะสถานประกอบกจการ

ของญปนคดวา การเรยนรจากการทางานเปนสงทดทสด ไมจาเปนตองมาฝก แตจะสอนใหโดยตรง

ในททางานเลย

สถานประกอบกจการของญปนหากตองการฝกอบรม จะขอใหรฐบาลชวยเหลอสนบสนน

โดย ถอวาเปนหนสวนทางสงคม รฐบาลไมมอานาจใหนายจางหรอลกจางทาการฝกอบรม ม

บทบาทเพยงอานวยความสะดวกและสนบสนน ชวยเหลอบางในบางกรณ

42

ตวอยางการเรยนรในสถานป ระกอบกจการในประเทศญปน บรษทรถยนตยกษใหญแหง

หนงใชสถานททางานเปนทฝกอบรม เพราะสามารถระบไดวาตองการทกษะดานไหน ฝกถงระดบ

ใด หวหนางานบางคนจะมหนาทมาประเมนผล แตถาหากเราตองการเปลยนแปลงอยางจรงจง การ

ทาเพยงแคนยงไมเพยงพอ

การทเทคโนโลยเปลยนแปลงไปเรวมาก การกาวใหทนเทคโนโลยนบวาเปนเปาหมาย

หนงของการฝกอบรมโดยการใหฝกจรงในสถานททางาน และจาเปนตองมตวชวดขดความสามารถ

ของพนกงานซงถอเปนเรองทยากทสดทจะทาใหเหมาะสมสอดคลองกนได ขณะนกาลงดา เนนการ

ในบรษทใหญๆ

สวนบรษทขนาดกลางและเลกจะทาได หรอไม คาตอบกคอ เกอบทาได ซงจะตองขอรบ

การสนบสนนจากรฐบาลบาง เชน ทนฝกอบรมแกพนกงาน แตขอเทจจรงคอพนกงานรอยละ70 ใช

เงนทนตวเอง มเพยงรอยละ30 ทขอเงนทนสนบสนนการฝกอบรมจากบรษท

ทญปนมระบบทเรยกวา “ทาเพอสนองความตองการของลกคา ” ซงในทน ลกคาคอ

พนกงานผเขาฝกอบรม เชน พนกงานผเขาฝกอบรมจะตกลงกบวทยากรผฝกวาตองการใหฝกหรอะ

เรยนอะไร เพอเปนการพฒนาสมรรถนะในการทางาน ซ งทาใหบรษทไดรบฟ งความคดเหนจาก

พนกงานและไดรวาพนกงานอยากเรยน รเรองอะไร สามารถทตอบสนองความจาเปน ดานตางๆได

กรณมหลกสตรตนแบบอยแลวจะไดเพมสงทจาเปนตองฝกในหลกสตรดวย ซงจะตองทาความตก

ลงกนระหวางบรษทและสถาบนฝกอบรม ความจาเปนในการฝกอบรมแตละบรษทจะตองเปนผ

บงชเอง หรออาจจะคดหลกสตรเอง บางครงอาจฝกอบรมแบบตวตอตวตามความจาเปนและ

ลกษณะเฉพาะของงาน เพอปรบปรงความสามารถของแตละบคคลโดยเฉพาะ นอก จากนในระดบ

ภมภาค กจะมสภาการฝกอบรม ดงนนจงมการเช อมโยงกนมากจากภาครฐและเอกชนทจะทางาน

รวมกน สดทายทญปนยงมระบบการฝกอบรมทรพยากรมนษยตลอดชวตอกดวย

คณพชชา วฒนาลกข : สถานประกอบกจการตองรวาจะฝกอบรมอะไรใหพนกงาน มหลก

สากลเรองคาใชจายในการฝกอบรมวาเปนกเปอรเซนตข องเงนเดอน กเปอรเซนตของยอดขาย หรอ

กเปอรเซนตของกาไร ซงถอวาตนทนดวย ทเดอะมอลลเชอวาพนกงานเปนทรพยากรทมคา

ขององคกร ตองพฒนา การฝกอบรมของเดอะมอลลจะองตาม หลกสากล แนวโนมของสงคม

แนวโนมทางดาน HR ดงน

1. การฝกอบรมแบบ 360 องศา คอ สอบถามขอมลจาก พนกงาน หวหนางาน และสาคญ

ทสดคอผใชบรการ เดอะมอลล มระบบ Service Management และคดวาจะทาระบบ Service ถง

ระดบ World Class ดวย

2. Competency ตองชดเจน เดอะมอลลมพนกงาน หลายตาแหนงงาน ตองม Competency

หรอ สมรรถนะการทางานทชดเจน ไมเฉพาะดานวชาการเทานน ตองมดานทกษะดวย ฝายชาง เชน

43

ชางไฟ ตองรในหลกการและทาไดจรง ตามระดบความสามารถ (Level)ทกาหนด พนกงานใหมทา

ไดระดบหนง พอทางานไป 3 ป ตองม Competency เพมขนและตองม Training Roadmap ทชดเจน

วาจะตองพฒนาพนกงานอยางไร

3. นายจางมแผนพฒนา คนในองคกรอยางไร ท เดอะมอลลมแผน Talent Pool คอ เกบคน

เกงไว เมอคนเกงนขาดทกษะใดตองเสรมเพมใหเขา เขากเปนคนใน Talent Pool

4. องคกรตองร ปญหาและการปรบปรง เชน ทกคนสอสารกนไดเขาใจชดเจน ไมม Gray

area ความขดแยงกไมเกด เชน ลกคาชาวตางชาตไม ชอบใหพนกงานจบเนอตองตวลกของเขา ซง

เปนเรอง Course Culture

5. Work Life Balance หรอความสมดลของชวตกบการทางาน ซงไมวานายจางหรอลกจา ง

ทกคนกลวนตองการความสมดลในชวต

เดอะมอลลมหลกสตรฝกอบรม มากมาย มวทยากร ของหนวยงานประมาณ 60 คน สง

สาคญคอใหพนกงานเหนวาฝกแลวไดอะไร บางครง ไมใชตาแหนงหรอเงนเดอน แต เปน

ประสบการณและความสามารถหลายดานทเพมขน ยงไดทาหลายงานยงเปนโอกาสดไดฝกทางาน

ตองคานงถง ความแตกตางของบคลากร วฒ เพศ ทสาคญคอชวง อาย ยคเบบบม เจเนอเรชนเอกซ

เจเนอเรชนวาย มความนกคดแตกตางกน ตอ งใชวธทเหมาะสม และไม จาเปนตองจดในชนเรยน

เทานน อาจทาในรปแบบผานเวบไซตหรอแมกกาซน และมการสรางแรงจงใจ คอจดสอบ คะแนน

สอบจะมผลตอการปรบเงนเดอน ปรบโบนส พจารณาความดความชอบ สงเหลานสามารถทาได

เพอพฒนา เดอะมอลลใหเปนองคกรแหงการเรยนรและเรยนรตลอดชวตดวย

สดทายคอการประเมนผล วาฝกแลวไดอะไร กเปนการประเมนแบบ 360 องศา ดวย

เชนกน ประเมนผลหลกสตรตองชดเจน ประเมนผลวทยากร การประเมนผลผเขารบการอบรมวา

ทาไดหรอไมได ทาไดแคไหน อยในเวลาทกาหนดหรอเปลา ในสวนของโรงงานหลงการ

ฝกอบรม การสรางผลผลตดขนหรอไม ความสญเสยเปนเท าไหร และใบประเมนผลและใบแสดง

ความคดเหนของผใชบรการ ซงเดอะมอลลกยงไมประสบผลสาเรจ เนองจากมใบแสดงความ

คดเหนเขยนมาวา พนกงานมองลกคาดวยสายตาดถก เรยกลกคาวา ”พ” ซงลกคาบอกวาฉนไมได

เปนพเธอ ฉนไมไดเปนญาตเธอ ตองปรบเปนเรยกวา คณผหญง คณผชาย ทกสงทกอยางเปนโจทย

เชอกทมดกนเปนปมกคอยๆแก ปญหาเรองไมมเวลาไปอบรม ไมตองการไปอบรม กใหไปแกท

สาเหต ถาทกสงทาดวยใจ ทาดวยความตงใจ กจะสาเรจลลวงไปได

45

แนวทางการพฒนาครฝก – ประสบการณของตางประเทศ

(Mr.Ray Grannall)

หากคนงานขาดทศนคตทดเรองการเรยนรในสถานประกอบกจการ กทาใหไมเอาจรงเอาจง

ขาดชวตชวา โดยเลาถงการพฒนาครฝกในออสเตรเลย ซงนาสนใจทสดในภมภาคน ซงทนนครไม

จาเปนตองม ใบปรญญามากมายทตองม คอประสบการณใน งานสาขานนๆ เชน การสอนทาครว ก

ตองใชเชพทม ความ สามารถมาสอน ไมใชใชผจบปรญญา คหกรรมศาสตร มาสอน แนะนาใหด

ขอมลเรองนในเวบไซต www.ncver.edu.au

ในองกฤษก จะมลกษณะทแตกตางออกไป จะม ENTO ใหขอมลขาวสาร คาแนะนา และ

การสนบสนนตางๆเกยวกบการฝกอบรมวชาชพตางๆในสหราชอาณาจกร และยงมการเรยนรดวย

ระบบออนไลน ถามตอบ กน (Chat) ในเรองของการฝกอบรม โดยสามารถเขาไปดไดใน

เวบไซต www.ento.co.uk

ในฟลปปนส ผประเมนผล และศนยประเมนผลไดรบรองโดย TESDA (

Technical

Education and Skills Development Authority) ซงทงวทยากรและผประเมนผลตองมขด

ความสามารถทงในเรองของเทคโนโลยและวธการฝกอบรมทจาเปนตองใช

0

ในสงคโปร โดยทวไป ทงวทยากรและผประเมนผลตองไปขนทะเบยน และไดรบวฒบตร

หรอใบรบรอง รวมทงตองมทกษะในสาขานนๆ หรอความสามารถอนๆตามทไดถกกาหนดขน

0

ในศรลงกา จะมคณะกรรมการอาชวศกษาแหงชาต เปนหนวยงานทสงเ สรมการฝกฝมอ

แรงงานใหมมาตรฐานอยางคงเสนคงวา และตรวจสอบวาชวงททางานยงคงมมาตรฐานทสมาเสมอ

หรอไม มการทบทวนวาครฝกยงคงมคณสมบตทเหมาะสมในวชานนๆหรอไม ถาครฝกไม

สามารถทาไดตามเกณฑทกาหนด กจะตองถกยดใบรบรองคน และไมสามารถทจะเปนครฝกไดอก

ตอไป

0 เรองตอมากคอ จะทาอยางไรใหครฝก มความทนสมยอยเสมอ วทยากรหรอผประเมนผล

จาเปนอยางยงทจะตองเปนคนทนสมย ตามทนเทคโนโลย บางแหงจะมคนจา กสมาคมผประกอบ

วชาชพเปนวทยากรหรอผประเมนผล บาง องคกรกไมอยากสงคนทมา ฝกอบรมกลบไปทางานเดม

เนองจาก คนนนมความสามารถมากขน เกงขน นาทจะ ทางานทไดคาตอบแทนทมากกวาเดม ใน

ประเทศ นวซแลนดและอออสเตรเลยมคณะกรรมการ ระดบชาต ควบคมดแลก ารทางาน

อตสาหกรรม ม10 สภาอตสาหกรรม ซงสภาเหลานจะมารวมกบคนงานในการกาหนดมาตรฐาน

การฝกอบรม หรอทกษะทจาเปน ปรกษาหารอกนถงความตองการทแทจรง การทางานกบผทม

ประสบการณมากกวากจะมผลด การทางานกบองคกรใหญๆ เชน สยามพารากอน เอมโพเรย ม

46

อาจจะไมจาเปนตองกงวลเรองการฝกอบรม เนองจากบรษทมเตรยมพรอมไวแลว แตการทางาน

กบบรษทเลกๆอาจจะตองปรบเปลยนไปตามความเหมาะสม

0 นอกจากน หลายประเทศในเอเชยพยายามใชครเตมเวลามาสอน ซงจรงๆแลวอาจจะไม

จาเปน อาจใชคนททางานในสาขานนๆมาสอนกได ในออสเตรเลยใชผททางานไมเตมเวลามาสอน

เชนในสปดาห อาจมาสอน 2-3 วน ถาใชครไมเตมเวลา กไมตองจางประจา หรอถาตองการให

ผจดการกบหวหนางานมสวนรวมในการฝกอบรม กกาหนดใหมหนาทสอนหรอฝกอบรมไวดวย 0

47

ผลการอภปรายกลมยอย แนวทางการพฒนาครฝก

ตามกาหนดแผนปฏบตการ ดงน

1. การใชวธการทหลากหลายในการหาความตองการการฝกอบรมในสถานประกอบ

กจการ สามารถสรปไดดงน

1.1 ม Job Description ในแตละงาน แตละตาแหนง

1.2 สงเกตผลผลตของงานวาไดเปนอยางไร ผลผลตตามมาตรฐานหรอไม

1.3 หากผลผลตไมเปนไปตามมาตรฐานกใชวธสมภาษณ ในหลายกลม ผปฏบต

และหวหนาหวหนาถงสภาพปญหา

1.4 นาขอมลมารางหลกสตรเพอใหไดตามความตองการ เพอพฒนาฝมอแรงงาน

ใหดขน

2.ประเดนความรวมมอระหวางประเทศ

2.1สงพนกงานเขาไปอบรมในตางประเทศทเปนบรษทแม

2.2 วธการจดการบรหารเครองมอ และการบรการ ทางดานเทคโนโลย การพฒนา

ครฝกในและตางประเทศรวมกน รวมถงการพฒนาหลกสตรตางๆรวมกน

2.3 สมมนา ในตางประเทศเพอเทยบเคยงองคความรเพอ เปนตวอยางทดในการ

ปรบใชในการพฒนาฝมอแรงงาน

2.4 ศกษาดงานระหวางประเทศ จากประสบการณตรง ของการพฒนาอาชพตางๆ

ของประเทศทกาวหนาหรอประเทศทกาลงพฒนาทาใหเกดการพฒนาฝมอแรงงานทดได

3.เรองความรวมมอในการแลกเปลยนขอมลและประสบการณดานทกษะฝมอแรงงาน

ดานชาง เครองจกร ตองศกษาเรองกฎหมายเฉพาะงาน ฝกอบรมทกษะเฉพาะทาง

แขงขนฝมอแรงงาน ศกษาขอมลในระบบไอ ท การสงเสรมการอานวารสารทกษะฝมอ

แรงงาน การคนหาขอมลโดยเทคโนโลยสารสนเทศ

4.เรองการเปลยนแปลงกฎระเบยบของรฐ

4.1ปรบปรงพรบ. 2545 ขอใหบรษททมลกจางตงแต 50 คน เขารวมในการ

ฝกอบรมฝมอแรงงานได

4.2 เรองศนยขอมล ระบบฝมอเทคโนโลยสารสนเทศ ขอใหสามารถคนหาขอมล

วทยากรทางเวบไซต วทยากรเฉพาะทางเพอนาไปใชในการพฒนาทกษะตอไป

ภาคผนวก

47

กาหนดการสมมนา เรอง การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ

จดโดย กรมพฒนาฝมอแรงงานและสานกงานแรงงานระหวางประเทศประจาภมภาคเอเชยแปซฟก

วนท ๒๓-๒๔ มนาคม ๒๕๕๓ ณ หองประชมปกรณ องศสงห วนองคาร ท ๒๓ มนาคม ๒๕๕๓

๐๘.๓๐-๐๙.๐๐ ลงทะเบยน

๐๙.๐๐-๐๙.๓๐ กลาวเปดการสมมนา

โดย นายนคร ศลปอาชา อธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน

และ Mr. Bill Salter ,Director, ILO SRO-Bangkok

๐๙.๓๐-๑๐.๐๐ แนะนาผเขารวมสมมนา

กลาวแนะนารายการและลาดบหวขอการสมมนา

เชญผเขารวมสมมนาถายภาพหม

คดเลอกผดาเนนรายการและผอภปรายในแตละหวขอการสมมนา

ผดาเนนรายการ : ผแทนกรมพฒนาฝมอแรงงาน

๑๐.๐๐-๑๐.๓๐ พกรบประทานอาหารวาง

๑๐.๓๐-๑๑.๐๐ การสมมนาเชงปฏบตการ สวนท 1a การแนะนาการพฒนาฝมอแรงงาน

และการฝกอบรมตามสมรรถนะ

โดย Mr.Ray Grannall, Regional Senior Adviser on Skills

Development, ILO ROAP

ผดาเนนรายการ : นายสนโดษ เตมแสวงเลศ ผอานวยการสานกพฒนา

ผฝกและเทคโนโลยการฝก

๑๑.๐๐-๑๑.๓๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 1b การเรยนรในสถานประกอบกจการใน

มมมองของ ILO และแนวโนมในระดบสากล

โดย Ms. Carmela I. Torres, Senior Skills & Employability Specialist,

SRO - Bangkok

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายลกจาง

๑๑.๓๐-๑๒.๐๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 2a การเรยนรในสถานประกอบกจการ:

กรณศกษาในประเทศญปน

โดย Mr.Nobuo MATSUBARA, Deputy-Director, Overseas

Cooperation. Division, Human Resources Development Bureau,

Ministry of Health Labour and Welfare of Japan

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายรฐบาล

48

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ พกรบประทานอาหารกลางวน

๑๓.๐๐-๑๔.๐๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 2b ประเทศไทยสงเสรมการพฒนาฝมอ

แรงงานในสถานประกอบกจการอยางไร

โดย ม.ล. ปณฑรก สมต รองอธบดกรมพฒนาฝมอแรงงาน

- แนวทางการพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการทดาเนนการ

ในประเทศไทย

- แนวทางการฝกอบรมในสถานประกอบกจการซงสนบสนนโดย ภาครฐ

องคกรนายจาง และองคกรลกจาง

- โครงสรางและขอมลขาวสารตลาดแรงงาน

- ระบบการประเมนฝมอแรงงาน

ถาม-ตอบ และเปดการอภปรายแลกเปลยนความคดเหน

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายนายจาง

๑๔.๐๐-๑๕.๐๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 3 การฝกอบรมและการประเมนทกษะ

ฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ

โดย Mr.Ray Grannall

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายนายจาง

๑๕.๐๐-๑๕.๓๐ พกรบประทานอาหารวาง

๑๕.๓๐-๑๖.๓๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 4 ทกษะทสาคญในสถานประกอบกจการ

โดย Ms. Carmela I. Torres

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายลกจาง

วนพธ ท ๒๔ มนาคม ๒๕๕๓

๐๙.๐๐-๑๐.๐๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 5 การมสวนรวมในการสนบสนนการเรยนร

ในสถานประกอบกจการ โดย

Mr. Ray Grannall , นางสรวน รมฉตรทอง ผแทนองคการนายจาง

นายพนส ไทยลวน ผแทนองคการลกจาง

Mr.Pong-Sul Ahn, Senior Specialist on Workers’ Activities, ILO

SRO-Bangkok

Mr. Dragan Radic , Senior Specialist on Employers’ Activities, ILO

SRO-Bangkok

๑๐.๐๐-๑๐.๓๐ พกรบประทานอาหารวาง

49

๑๐.๓๐-๑๒.๐๐ อภปรายกลม ยอย เรอง ไตรภาคจะสงเสรมการเรยนรในสถานประกอบ

กจการไดอยางไร

แบงกลมยอย 3 กลมและนาเสนอผลจากการประชมกลมยอยในท

ประชมใหญ

ผดาเนนรายการ : ผแทนภาครฐ

๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ พกรบประทานอาหารกลางวน

๑๓.๐๐-๑๓.๓๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 6 การออกแบบการสอน การเรยนรและวธ

ประเมนผลเพอสนบสนนการเรยนรในสถานประกอบกจการ

โดย Ms. Carmela I. Torres

Mr.Nabuo MATSUBARA

บรษทเดอะมอลลกรป จากด โดย นางพชชา วฒนลกข

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายลกจาง

๑๓.๓๐-๑๔.๐๐ การเสวนาทางวชาการ สวนท 7: แนวทางการพฒนาครฝก : ประสบการณ

จากตางประเทศ

โดย Mr.Ray Grannall

๑๔.๐๐-๑๕.๐๐ แบงกลมยอยอภปราย : การกาหนดแผนปฏบตการ

- การใชวธการทหลากหลายในการหาความตองการในการฝกอบรมใน

สถานประกอบกจการ

- ความรวมมอระหวางประเทศ

- ความรวมมอในการแลกเปลยน ขอมลและประสบการณในดานทกษะ

ฝมอแรงงาน

- การเปลยนแปลงกฎระเบยบของรฐ

- สงทตองการใหภาครฐสนบสนน

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายรฐบาล

๑๕.๐๐-๑๕.๓๐ พกรบประทานอาหารวาง

๑๕.๓๐-๑๖.๐๐ นาเสนอผลการประชมกลมยอย

ผดาเนนรายการ : ผแทนฝายรฐบาล

นาเสนอผลการประชมกลมโดยประธานแตละกลม (กลมละ 10 นาท)

๑๖.๐๐-๑๖.๓๐ ปดการสมมนา

กลาวปดการสมมนาโดยผแทนจากภาครฐ สภาองค การนายจาง และสภา

องคการลกจาง

หมายเหต **** กาหนดการอาจเปลยนแปลงไดตามความจาเปน

50 

การประชมเชงปฏบตการ ILO/SKILLS-AP/ประเทศไทย เรอง  การฝกอบรมฝมอในสถานประกอบการ 

ความเปนมา 

องคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO) ตระหนกดวารฐบาลประเทศตาง ๆ ไมสามารถ จดการฝกอบรมทางเทคนคอนเปนสงจาเปนสาหรบกาลงแรงงานของชาตไดทงหมด  โดยทการ เรยนรสวนใหญจะตองเกดขนในททางาน  การเรยนรในททางานกาลงไดรบความสนใจและทว ความสาคญยงขนในภมภาคเอเชยแปซฟก  ตามขอแนะของไอแอลโอวาดวยการพฒนาทรพยากร มนษย : การศกษา การฝกอบรมและการเรยนรตลอดชวต (ฉบบท 195) ค.ศ.2004 (พ.ศ. 2547) นน สถานประกอบการมบทบาทสาคญยงขนในการสงเสรมการลงทนเพอใหการฝกอบรมและการ เรยนรในททางานและจากการทางาน  ตลอดจนการจดใหมโครงการฝกอบรม อนง ขอแนะฉบบน ยงมงเนนถงความสาคญในการทบคคลพงใชโอกาสทไดรบเพอการศกษา การฝกอบรมและการ เรยนรตลอดชวต เพอประโยชนแหงตน รวมทงสนบสนนใหรฐสมาชกยอมรบการเรยนรดงกลาว เปนทางการดวย 

ประเดนสาคญในการสมมนา 1.การเรยนรในททางานคออะไร 2.โครงสรางเพอการเรยนรในททางาน 3.มาตรฐานฝมอ และความสามารถ 4.ฝมอและความสามารถทจาเปนสาหรบผจดการและหวหนางาน 5.ฝมอและความสามารถทจาเปนสาหรบวทยากร 6.การประเมนผล การเรยนรในททางาน 7.หลกการวาดวยการยอมรบการเรยนรเดม (RPL) 8.การแลกเปลยนความคดเหนและการรวมเจรจาตอรอง 9.การเปนหนสวนเพอสนบสนนการเรยนรในททางาน 10.รปแบบ “ทพงประสงค” ในการเรยนรในททางาน 11.การสนบสนนโดยรฐบาลเพอการเรยนรในททางาน 12.การสนบสนนโดยนายจางเพอการเรยนรในททางาน 13.การสนบสนนโดยองคกรคนงานเพอการเรยนรในททางาน 14.เอกสารอางองและขอมลดานเทคนค 

ซงแตละมประเดนมรายละเอยดดงน

51 

1.การเรยนรในททางานคออะไร  ตามวตถประสงคของเอกสารฉบบน การเรยนรในท ทางานหมายถง “การไดรบความรหรอทกษะดวยวธอนเปนทางการและไมเปนทางการ ตามความ ตองการของททางาน ซงรวมทงการฝกอบรมในงาน (OJT) อยางเปนทางการ และการเรยนรในท ทางานอยางไมเปนทางการ” แตไมรวม ถงการฝกอบรมทไดรบกอนหนาการจางงาน หรอการศกษา ตามหลกสตรท เปนทางการจากสถาบนการศกษา 

การจดใหมการเรยนรในททางานทาไดหลายวธ ดงตวอยางตอไปน 

•  คนงานผมฝมอชวยชแนะผฝกปฏบตในการทางานนน ๆ •  มอบหมายใหคนงานเรมทางานทงาย เพอกาวหนาไปสงานทยากขน (พรอมทงเพม ความรบผดชอบตามขนตอน) •  ผฝกงานทางานเคยงคกบคนงานผมประสบการณ เพอดเปนตวอยางและเรยนร •  มอบหมายใหคนงานหนงคนหรอมากกวาทาหนาทเปนผใหคาแนะนาหรอทปรกษา สาหรบผฝกงานหรอคนงานอน ๆ •  องคกรนนจดการฝกอบรมหลกสตรระยะสนในสถานประกอบการ (วทยากรหรอครฝก อาจเปนบคคลขององคกรหรอผบรรยายจากภายนอก) •  องคกรจดใหมขอมลขาวสารหรอการสอสารเพอใหการเรยนร •  สนบสนนใหลกจางเรยนรดวยตวเอง (จากทรพยากรทองคกรจดให) เชน โดยการอาน หนงสอ คมอปฏบตงาน วดทศน การเรยนรจากคอมพวเตอร และ e-learning เปนตน •  การฝกอบรมวธการใชเครองจกรอปกรณใหมโดยซพพลายเออร •  ลกจางเรยนรอยางไมเปนทางการจากการพดคยกบลกคา ซพพลายเออร และ บคคลภายนอกอน ๆ •  คนงานจบกลมรวมกนพจารณาหาทางปรบปรงกระบวนการผลต (ไมวาจะในรปแบบท เปนทางการซงเปนสวนหนงของวงจรคณภาพ (QC) หรออยางไมเปนทางการ) 

2.โครงสรางเพอการเรยนรในททางาน การเรยนรในททางานนนเกดขนเองโดยธรรมชาตในทกสถานการณจากการทางาน ทวา 

ยอมเปนประโยชนตอทงนายจางและลกจางมากกวา หากจดใหมการเรยนรอยางเปนระบบและ สอดคลองกบความตองการ  โครงสรางเพอการเรยนรในททางานอาจมงเพอพฒนาทกษะอยางใด อยางหนงทองคกรตองการโดยตรง  ซงหากสามารถสรางกระบวนการเรยนรไดภายในองคกรเอง ยอมไมจาเปนตองอาศยการฝกอบรมฝมอจากองคกรภายนอก 

สถานประกอบการสามารถจดใหมการเรยนรในททางานไดโดยไมสรางปญหาให กระบวนการผลตตามปกต  โดยสามารถทาใหเปนสวนหนงของกระบวนการผลตได  เพอให คนงานฝกปฏบตโดยอปกรณทจะตองใชในการทางานโดยตรง (โดยไมตองใชอปกรณหรอ เครองมอยหออนหรอแบบอนของสถาบนฝกอบรม)

52 

ประโยชนอนทจะไดรบคอ •  ชวยดงดดลกจางรายใหม  หากองคกรมชอเสยงเปนทรจกของชมชนนน ในเรองการ พฒนาฝมอแรงงานคณภาพสงใหพนกงาน •  ชวยเกบรกษาลกจาง (คณภาพสง) หากลกจางรดวาตนไดรบการพฒนาทกษะ •  ชวยสงเสรมและเผยแพรวฒนธรรมและคานยมขององคกร •  คนงานจะมความพงพอใจในการทางานเพมขน อนเปนผลจากการพฒนาทกษะ รวมทง จะรสกวาตนเองมคาและมภาพลกษณทดขน •  การพฒนาฝมอและทกษะของคนงานจะชวยสงเสรมสมพนธภาพในการรวมเจรจา ตอรองสาหรบการจางงานในปจจบน •  คนงานจะมทกษะและฝมอซงจะชวยใหมการจางงานอยางตอเนอง 3.มาตรฐานฝมอและความสามารถ จาเปนตองกาหนดใหมคาอธบายทชดเจนในเรองการเรยนรในททางาน เพอชวยใหรฐบาล 

คนงานและนายจางรวมกนวางแผนปฏบตการไดตามวตถประสงค  นบแตทศวรรษ 1980 เปนตนมา ไดมการนาคาวา “ความสามารถ”  “ความชานาญ”  “มาตรฐานความสามารถ”  หรอ “มาตรฐาน ฝมอ” มาอธบายองคประกอบของงาน หรอ ความรและทศนคตทบคคลจาเปนตองมในการทางาน หรอประกอบอาชพ เพอใหไดผลงานในระดบทตองการ 

ไมวาจะอธบายดวยคาพดใด สาระสาคญคอการบงชวา “บคคลนนสามารถทาอะไรไดบาง” ไมใชเพยงวา เขาไดรบการฝกอบรมในดานใดบาง  เปนทรดวาคนเราสามารถมฝมอไดดวยหลายวธ อาท ดวยการเรยนรจากการทางาน ดวยการอานหนงสอ ดวยการเขารบการฝกอบรม ดวยการ ฝกอบรมตนเอง หรอ โดยประสบการณชวต 

การประเมนความสามารถมงบงชวา บคคลนน “มความชานาญ” หรอ  “ยงไมมความ ชานาญ” ทงน โดยไมมการกาหนดคะแนนผานการประเมน เชน รอยละ 50 (หรอทานองนน) บรษทขนาดใหญหลายแหงกาหนดเกณฑวดความสามารถ เพอบงชทกษะและฝมอตามความ ตองการของททางาน เชนเดยวกบทมการกาหนด “มาตรฐานความสามารถ”  หรอ “มาตรฐานฝมอ” แหงชาตโดยหลายประเทศในภมภาคเอเชยแปซฟค โดยมการจดรวมเปนกลมหรอหมวดหมตาง ๆ กน เชน ตามสายงานอาชพ ตามประเภทอตสาหกรรม หรอตามขอกาหนดอน ๆ ในโครงการ ILO’s SKILLS  –  AP  มการจดมาตรฐานอยางงายไวหลายรปแบบ โดยเรยกรวมกนวา มาตรฐานความ ชานาญแหงภมภาค (Regional Model Competency Standards (RMCS)) 

อนง  ยงมการนามาตรฐานความชานาญในอกหลายรปแบบมาใชปฏบต โดยประกอบดวย รายละเอยดตาง ๆ ดงตอไปน 

•  ประจกษพยาน •  การใชอปกรณบางอยางโดยเฉพาะ

53 

•  องคประกอบ “ทจาเปน” ปกตแลวจะเกยวของกบอาชวอนามยและความปลอดภย •  ขอเสนอแนะวธการประเมนผล •  ขอกาหนดสาหรบวทยากรหรอครฝกและผประเมนผล •  เปนอาท ฯลฯ 

4.ความสามารถทจาเปนสาหรบผจดการและหวหนางาน การฝกอบรมเพยงอยางเดยวยอมไมกอประโยชนแกบรษทใดอยางเตมท  นอกเสยจากวา 

ผจดการฝายนน ๆ จะสามารถใชทกษะหรอฝมอไดอยางมประสทธภาพ  ดวยเหตนหลายประเทศจง ไดกาหนดใหมมาตรฐานความสามารถสาหรบหวหนางาน หรอ “ผจดการแนวหนา” ไวดวย  ซง ประกอบดวย คณสมบตดงตอไปน 

•  สามารถพฒนาทกษะหรอฝมอใหกบทมงานของตน •  สามารถบรหารจดการการเรยนรใหกบทมงานของตน •  สามารถสนบสนนใหทมงานจดการกบการเรยนรของตน •  ตดตามตรวจสอบ 

คณสมบตดงกลาวขางตนควรเปนสวนหนงของลกษณะงานของผจดการและหวหนางาน (ไมวา ลกษณะงานดงกลาวจะกาหนดโดยฐานความสามารถหรอไมกตาม) 

5.ฝมอและความสามารถทจาเปนสาหรบวทยากร สถานประกอบการขนาดใหญหรอขนาดกลางมกมเจาหนาทผรบผดชอบในการจดการ 

ฝกอบรม เพอการเรยนรหรอการทางานโดยเฉพาะ  โดยทเจาหนาทดงกลาวตองม ความสามารถ และคณสมบตคลายคลงกบทกาหนดไวในคมอการฝกอบรมและการประเมนผลของออสเตรเลย (Australian Training Package on Training and Assessment) เพอปฏบตภารกจ ดงตอไปน 

•  การปลกฝงและสงเสรมวฒนธรรมการเรยนร •  การทาใหสงแวดลอมในการเรยนรปลอดภยและถกสขลกษณะ •  การออกแบบและพฒนาโครงการการเรยนร •  การวางแผนและจดระบบการถายทอดและเรยนรแบบกลม •  การเอออานวยใหเกดการเรยนรจากการทางาน •  การอานวยความสะดวกเพอการเรยนรของแตละบคคล •  การวางแผนและการจดระบบการประเมนผล •  การประเมนความสามารถ •  การเขารวมรบรองการประเมนผล

54 

6.การประเมนผลการเรยนรในททางาน การประเมนสมฤทธผลของการเรยนรในททางานเปนสงสาคญยง  เพอดวามการพฒนา 

ทกษะและฝมอตามทตองการหรอไม  และผเขารบการประเมนมการพฒนาทกษะและฝมอหรอไม ดงทไดกลาวมาแลววา  การประเมนความสามารถหมายถง การตดสนวาบคคลใดบคคล 

หนง “มความชานาญงาน” หรอ “ยงไมมความชานาญงาน”  ซงการทใครคนหนง “ยงไมมความ ชานาญงาน” เปนแนวคดทตรงกนขามกบการสอบตก  ดงนน ทศนคตนจงเปนผลดในหลาย ประเทศทผคนยงไมอาจสลดวฒนธรรมเรองการ “ตก” ของคน กลาวคอ ผทยงไมมความชานาญ งานยงคงทางานตอไป และเมอมประสบการณมากขน บคคลนนกจะผานการประเมนในครงตอไป อนง โครงการสนบสนนการเรยนรนอาจปรบเปลยนเพอใหความชวยเหลอเฉพาะทางตามทตองการ ได 

การประเมนผลในททางานเปนกระบวนการเกบรวบรวมประจกษพยาน เพอนามาพจารณา ตดสนวา บคคลนนมการเรยนรหรอความสามารถตามมาตรฐานทกาหนดไวหรอไม  ทงน โดยม การจดทาเอกสารอธบายวธการและผลการประเมน  โดยเฉพาะอยางยงในกรณทมการมอบวฒบตร อยางเปนทางการ วธการประเมนผลควรมงทการบรรลวตถประสงค โปรงใส และปราศจากการ เลอกปฏบต (รวมทงไมมอคตในเรองหญง – ชาย) สาหรบประเทศทมกรอบแนวปฏบตเรองการ ประเมนผล  สถานประกอบการควรพจารณาถงความชานาญหรอความสามารถทสอดคลองกนดวย 

เมอมการเรยนร เกดขนในททางาน จงควรตองมการประเมนผลในททางานเชนกน เพราะวาคงเปนเรองยงยากไมนอย หากตองมการจดสภาพแวดลอมทเหมาะสม เพอทาการทดสอบ ในหองเรยนหรอทอนใด 

วธประเมนผลทาไดหลายทาง ซงรวมถง •  การเฝาสงเกต •  การจาลองสถานการณ •  การตงคาถาม (“ทาไมคณถงทาวธน”  “คณจะทาอยางไรถา...”) •  การตดสนจากคณภาพของผลตภณฑททาขน •  การจบผด (มการมอบหมายใหคนงานหาขอผดพลาดและลงมอแกไข) •  การแสดงบทบาทสมมต(เปนตนวา ในงานใหบรการแกลกคาบางกรณ ผประเมนผลอาจ ใชการแสดงบทบาทสมมตเปนลกคาทกาลงโกรธมากเพอดวาคนงานจะมปฏกรยาเชนไร) ปกตแลวผประเมนผลจะมาจากสถานประกอบการเดยวกนหรอจากองคกรทใหการ 

ฝกอบรม ภายนอกในเครอขายเดยวกน  หากมการมอบประกาศนยบตรอยางเปนทางการทงน ผประเมนผลอาจเปนผจดการในสายงานนน (โดยเปนผจดการโดยตรงของผเขารบการประเมน หรอผจดการจากหนวยงานอนในองคกรนน)  ผประเมนผลสามารถศกษาขอมลไดจากเอกสาร

55 

จานวนมากวาดวย การฝกอบรมผประเมนผลในสถานประกอบการโดยดไดจาก “เอกสารอางอง และขอมลดานเทคนค”  ในเอกสารฉบบน 

ในการตรวจตดตามและรบรองคณภาพโดยการประเมนผลทมมาตรฐานเชอถอไดนน สถานประกอบกจการโดยทวไปมกใชผตรวจประเมนผลซงเปนบคคลภายนอก 

7.หลกการวาดวยการยอมรบการเรยนรเดม (RPL) หลกการวาดวยการยอมรบการเรยนรเดม (Recognition of Prior Learning  (RPL)) หมายถง 

การยอมรบและใหการรบรองตอการเรยนรกอนหนานนของผเขารบการประเมน ในบางประเทศม การนาคาวา “การยอมรบความสามารถในปจจบน (Recognition of Current Competencies (RCC)” มาใชเพอบงชโดยชดเจนวา เปนการวดความสามารถของคนงาน และมไดมงวดการเรยนร ดงนน จดมงเนนในกรณนจง มใชการวดวาบคคลนนสรางทกษะหรอฝมอโดย “วธ” ใด  ทวาเพอวดหรอ ประเมนทกษะหรอฝมอทบคคลนนมอยในปจจบน 

การนาหลกการวาดวยการยอมรบในความรเดม (RPL) มาใชในสถานประกอบการหรอท ทางานนน เปนการมงบงชทกษะหรอฝมอทลกจางมความชานาญเพยงพอเพอการบรรจเขาทางาน ในตาแหนงใดตาแหนงหนง  โดยไมจาเปนตองใหการฝกอบรมอยางใดโดยเฉพาะ  ซงชวยลด คาใชจายในการฝกอบรมดงกลาวและสามารถกาหนดใหมการเรยนรและพฒนาทกษะดานอนในท ทางานสาหรบลกจางผนนเปนการเพมเตมดวย 

หากความสามารถทสถานประกอบการกาหนดไวนนตรงกบคณสมบตบางประการตาม หลกเกณฑการประเมนแหงชาต หรอการใหการรบรองโดยระบบใดระบบหนง  อาจชวยใหคนงาน ตระหนกวาตนมขดความสามารถตามหลกเกณฑนนไมนอยแลว  สวนใหญกรณดงกลาว จะสราง แรงจงใจใหคนงานเขารบการประเมนความสามารถดานอนอก เพอใหไดรบการรบรองโดย สมบรณ 

•  หากมผไดรบการยอมรบในทกษะและฝมอเพมมากขน รฐบาลยอมสามารถสงเสรม กาลงแรงงานทมทกษะและฝมอ  เพอดงดดการลงทนจากตางประเทศเพมขนได •  นายจาง  สามารถไดรบประโยชนจากระบบ  RPL เพราะสามารถบรรจคนงาน เขาทางานในตาแหนงตาง ๆ ไดอยางเหมาะสมกบความสามารถ  ตลอดจนสามารถลงทน เพอการฝกอบรมไดอยางมประสทธภาพยงขน  อนง คนงานสวนใหญยอมตองการทางาน กบองคกร ซงยอมรบทกษะและฝมอของตนตอไป อกทง ยงสามารถขอรบใบรบรอง ความสามารถของตนดวย  ดงนน ระบบ RPL จงอาจสงผลใหสถานประกอบการสามารถ จดหาและเกบรกษาพนกงานทดไวไดตลอดไป  รวมทงชวยสรางชอเสยงวาเปนนายจางทด อกดวย

56 

•  คนงาน  จะไดรบการยอมรบในทกษะและฝมอ ซงจะชวยใหสามารถไดทางานทด กวาเดมในองคกรเดมหรอองคกรอน ๆ 

8.การแลกเปลยนความคดเหนและการรวมเจรจาตอรอง ในการวางแผนและออกแบบโครงการเรยนรในททางานนน ผวางแผนควรตระหนกดวยวา 

จาเปนตองมการแลกเปลยนความคดเหน และการรวมเจรจาตอรองทมประสทธผล ระหวางองคกร นายจางและองคกรลกจางในระดบชาต ระดบภมภาคและระดบทองถนดวย เพอใหแตละฝาย พจารณารวมกนวาจะสามารถสงเสรมและขยายขอบเขตการเรยนรในททางานไดอยางไร 

ตามคานยามของไอแอลโอนน การแลกเปลยนความคดเหน (Social  dialogue)  ระหวาง หนสวนทางสงคม ครอบคลมถงการเจรจาตอรองในทกรปแบบ ไมวาจะเปนการปรกษาหารอและ หรอแลกเปลยนขอมลขาวสารระหวางสองฝาย หรอสามฝายคอตวแทนของรฐบาลของนายจางและ ของลกจาง  ในประเดนทวไปทเกยวของกบผลประโยชนดานเศรษฐกจและนโยบายทางสงคม ทงน อาจดาเนนการในลกษณะไตรภาค โดยมรฐบาลเปนฝายทางการในการแลกเปลยนความ คดเหนหรอการเจรจานน   หรออาจเปนกระบวนการทวภาคระหวางฝายแรงงานและฝายจดการ (หรอระหวางสหภาพแรงงานกบองคกรนายจาง) โดยมหรอไมมรฐบาลเขามาเกยวของทางออม เปาหมายหลกของการแลกเปลยนความคดเหนดงกลาว คอการสงเสรมฉนทามตตามกระบวนการ ประชาธปไตยในหมผมสวนไดสวนเสยสาคญ  ในโลกแหงการทางาน  การสรางฉนทามตดงกลาว มความสาคญตอการทางานในหลายดาน ซงรวมถงการฝกอบรมและการพฒนา ดงนน จงครอบคลมถงการเรยนรในททางานดวย 

9.การเปนหนสวนเพอสนบสนนการเรยนรในททางาน สถานประกอบการอาจเปนผจดใหมการเรยนรในททางานเอง หรอโดยอาจใหการเรยนร 

บางสวนหรอเพมเตมโดยการเปนหนสวนกบองคกรฝกอบรมหนงแหงหรอมากกวา (รวมทงองคกร ฝกอบรมของรฐบาลและภาคเอกชน หรอศนยพฒนาฝมอแรงงาน) 

หากมการบรหารจดการความเปนหนสวนดงกลาวอยางมประสทธผล สถานประกอบการยอมไดรบ ประโยชนนานาประการดงน 

•  ฝายจดการของสถานประกอบการจะสามารถมงเนนงานหลกไดอยางเตมท โดยไม จาเปนตองเขามาดแลรายละเอยดในการจดการฝกอบรม •  ผเชยวชาญจากองคกรฝกอบรมจะสามารถรวมกาหนดโครงการกบสถานประกอบการ เพอใหการฝกอบรมกบลกจางกลมนนโดยเฉพาะ •  สามารถปรบเปลยนหรอกาหนดหลกสตรฝกอบรมใหมของสถาบน ใหตรงตามความ ตองการของสถานประกอบการ

57 

•  เจาหนาทของสถาบนฝกอบรมสามารถประเมนผลความสามารถของลกนอง (ทงกอน และหลงการฝกอบรม)  อกทงยงสามารถออกใบรบรองหรอวฒบตรรบรองทกษะหรอฝมอ เปนทางการดวย  ในบางกรณลกจางยงสามารถไดรบวฒบตรหรอใบรบรองระดบชาตจาก การเรยนรในททางานเชนกน •  สามารถจดโครงการฝกอบรมเพอการเรยนรเฉพาะทางตามความตองการใหลกจางกลม เลกได  ทงน โดยทางองคกรฝกอบรมจะจดใหมผเชยวชาญดานการรหนงสอ ตวเลขและ การนบจานวน ตลอดจนความตองการเรยนรเฉพาะทางอน ๆ •  ผจดการฝกอบรมอาจเขาถงแหลงทรพยากรในการเรยนรอยางกวางขวาง โดยทสถาน ประกอบการไมจาเปนตองใชเวลามาพฒนาหรอสรางขนใหม  ผใหการฝกอบรมหรอ สถาบนทเขารวมเปนหนสวนยอมไดรบประโยชนเชนกน  เนองจากเปนการเปดโอกาสให วทยากรหรอครฝกไดรบรขอมลปจจบนดานความตองการการฝกอบรมของอตสาหกรรม และการประกอบการของอตสาหกรรมนน •  ไมจาเปนตองจดซออปกรณราคาแพงเพยงเพอวตถประสงคในการฝกอบรมเทานน อนง  จาเปนอยางยงทจะตองจดใหมการรวมเปนหนสวนอยางมประสทธภาพโดยทกฝาย ตางรบรบทบาทและความรบผดชอบของตน  ดงนน จงตองคานงถงประเดนตาง ๆ ดงตอไปน •  ระดบความตองการของลกคาเปรยบเทยบกบหลกสตรทมอยของสถาบน •  ปรมาณและประเภทของทรพยากรในการเรยนรทตองจดใหม •  จานวนวทยากรหรอครฝกตลอดจนเจาหนาททมอย โดยคานงถงการทางานตามเวลาท แนนอนและทยดหยนไดตามความตองการของสถานประกอบการเปนตนวาจะสามารถ จดการฝกอบรมในชวงเวลาพกรอนขององคกรทใหการฝกอบรมไดหรอไม •  การเขาถงบรเวณททาการของบรษทรวมทงหองฝกอบรมเพอการฝกอบรมและการ ประเมนผล •  จะมการมอบวฒบตรหรอประกาศนยบตรใหลกจางหรอไม •  การประเมนผลตามมาตรฐานความสามารถแหงชาตนน  จะไดรบการรบรองระดบชาต หรอไม •  มการฝกอบรมสาหรบผจดการหรอไม •  มการพฒนาแผนการฝกอบรมขององคกร  ตลอดจนโครงการเรยนรสาหรบลกจางแตละ คนหรอไม •  ระดบการจดเกบบนทกการประเมนผล •  วธการในการบนทกเวลาทใชในการฝกอบรม  การประเมนผล หรอการออกแบบ โครงการการเรยนร

58 

ระบบหนสวนท เปนทางการมประสทธผลตอองคกรขนาดใหญและขนาดกลางมาก ในขณะทคาใชจายในการจดการฝกอบรมเพอพฒนาคนงานเปนรายบคคลอาจสงเกนไปสาหรบ สถานประกอบการขนาดเลก  สวนใหญแลวสถานประกอบการขนาดเลก มปญหาเฉพาะดานบาง ประการในการจดการฝกอบรม  (มการกลาวถงวธปฏบตโดยละเอยดบางเรองในเอกสาร  ILO 2008 ตามทปรากฏในเอกสารอางอง) ทางออกประการหนงคอหากสถานประกอบการขนาดเลกอย รวมกนเปนกลม อาจเปนไปไดทจะรวมตวกนเพอเปนหนสวนกบองคกรฝกอบรมหนงแหงหรอ มากกวา 

10.รปแบบ  “ทพงประสงค” ของการเรยนรในททางาน 

บรษททจดเปนตนแบบหรอ “ดาวทอง”  ดานการเรยนรในททางาน  ลวนมลกษณะบาง ประการหรอสวนใหญดงตอไปน 

นโยบายและปรชญาของบรษท 

•  การถอเปนพนธกจทจะจดใหมการเรยนรและฝกอบรมในททางาน  และยดหลกการทวา ความสาเรจของธรกจขนอยกบทกษะและฝมอของบคลากร •  การกาหนดใหการฝกอบรมเปนสวนหนงของแผนกลยทธธรกจ •  การมงมนสรางโอกาสในการเรยนร  แทนทจะเกดขนเองโดยไมมแผนงานและ  “โดย บงเอญ” •  การใหคณคาของการเรยนร  โดยมใชมงหมายเพยงใหไดเรยนรทกษะอยางใดอยางหนง แต  “เรยนรเพอการเรยน” •  การถอวาการฝกสอน  ตดตามผล  และการพฒนาเจาหนาทนนเปนสวนหนงของกจวตร ในการทางาน •  การยอมรบวาคนงานบางคนอาจไมประสบความสาเรจในการเรยนรมากอนและคนงาน นนตองการความชวยเหลอใหสามารถรหนงสอและตวเลขรวมทงการนบจานวน •  การเปนหนสวนกบวทยากรหรอครฝกภายนอกเพอความชวยเหลอในการประเมนผล การพฒนาแผนและจดหาทรพยากรสนบสนนการเรยนร •  การเชอมโยงและบรณาการการเรยนรกบกจกรรมอนขององคกร  โดยไมแยกดาเนนการ โดยลาพงหรอโดยอสสระ 

การวางแผนการเรยนรในททางาน 

•  ใหคนงานหรอผเรยนรรวมทงผจดการในสายงานและหวหนางานมสวนรวมในการวาง แผนการเรยนรของแตละบคคล

59 

•  มระบบเพอบงชและยอมรบทกษะและฝมอของคนงานหรอผเรยนรอยางเปนทางการ กอนหนาการเรยนร  สวนใหญการประเมนผลความสามารถหรอทกษะดงกลาวจะกระทา ในสถานประกอบการ •  จดทาแผนพฒนารายบคคล  โดยความเหนพองดวยของคนงานหรอผเรยนรโดยกาหนด วธทจะสนองตอบความตองการในการเรยนรทงระยะสนและระยะยาว  ซงมใชเพยงเพอ บรรลเปาหมายและยทธศาสตรของบรษทเทานน  แตเพอเปาหมายในการพฒนางานอาชพ ของคนงานดวย •  การมสวนรวมโดยวทยากรและครฝกมออาชพ  (อาจเปนผฝกอบรมจากฝายฝกอบรม หากองคกรมฝายฝกอบรมทรวมเปนหนสวน)  ในการบงชทางเลอกสาหรบการพฒนา บคลากรตอไป •  จดใหมระบบจดเกบขอมลทด  ทงสาหรบทกษะทตองการและทกษะทพฒนาแลว 

การนาการเรยนรในททางานไปปฏบต 

•  มการผสมผสานการฝกฝนทเปนทางการทงในและนอกงาน  ตลอดจนมโอกาสในการ เรยนรหลากหลาย  ประกอบดวยกจกรรมตางๆและทรพยากรทางเทคนค •  มการมอบหมายใหคนงานทมประสบการณสงทาหนาทเปนครฝกหรอผถายทอดวชา ดวยการยอมรบในขดความสามารถน  อนงควรใหการฝกอบรมกบผทาหนาทพ เลยง ดงกลาวเพอใหสามารถชวยชแนะใหผเรยนรจกหาทางออกและแกปญหาทซบซอนไดดวย ตวเอง  โดยไมเพยงเปนผบอกวธแกปญหา  ทงนสถานประกอบการหลายแหงจดใหครฝก หรอพเลยงดงกลาวตดปายเครองหมายหรอสวมเสอผาพเศษ •  การเรยนรในททางานตองเกยวของกบการทางานอยางใดอยางหนงโดยเฉพาะ  อาท กระบวนการปรบปรงคณภาพ  การแนะนาเทคโนโลยใหม ฯลฯ  เพอใหการเรยนรในงาน เปนประโยชนโดยตรงและ  “นาเชอถอ” •  มหลกปฏบตในการออกแบบงานเพอใหเกดกระบวนการเรยนรและการพฒนา นอกเหนอจากวธการฝกอบรมตามรปแบบเดมๆ •  เชอมโยงการเรยนรในงานกบขอกาหนดคณสมบตดานวชาชพของประเทศนนๆ เพอใหบคคลผไดรบการประเมนวามความสามารถในททางานมสทธไดรบใบรบรองและ ประกาศนยบตร  หรอวฒบตรตามความสามารถ  ซงเปนทยอมรบในวงการภายนอกดวย 

มองคกรจานวนมากทปฏบตตามหลกการอนพงประสงควาดวยการเรยนรในททางาน ขางตนหลายขอ ถงแมจะไมไดปฏบตตามทงหมดทวาทงองคกรเองและคนงานตางไดรบ ผลดรวมกนทงสองฝาย 

การเขามสวนรวมของผพการ

60 

คนงานประมาณรอยละ 10 ของกาลงแรงงานทมศกยภาพเปนผพการอยางใดอยางหนง ทวาผพการเหลานจานวนมากไมมโอกาสเขารบการฝกอบรมและสญเสยโอกาสในการจางงาน คนพการหมายถงผทมความบกพรองทางกายภาพ  ทางจตใจและสตปญญา  ตลอดจนประสาท สมผสเปนเวลายาวนาน  ซงทาใหเปนอปสรรคและขดขวางการเขามสวนรวมในสงคมอยางเตมท โดยมประสทธผลเทาเทยมกบบคคลอน  ขอบเขตของความพการมหลากหลาย  ซงในหลายกรณ เปนความพการซาซอน  อยางไรกตามเหนไดวาคนพการจานวนมากไมไดรบโอกาสในการทางาน เพอสรางผลผลตตามขดความสามารถ 

โดยแทจรงแลวรฐบาล  คนงานและนายจางตางมศกยภาพอนมหาศาลทจะชวยกนแกไข สถานการณนดวยการสนบสนนใหมมาตรการตางๆ  ตลอดจนใหการฝกอบรมในททางานสาหรบผ พการ  ในบางกรณนนอาจตองมการปรบสภาพหรอสงแวดลอมในททางานเพอการฝกอบรม  การ เขาถงและเพออานวยความสะดวกใหคนงาน  อยางไรกตามมผลการศกษาวจยทบงชวาการลงทน ฝกอบรมผพการ  ทาใหเกดผลดในระยะยาวตอทงนายจางและคนงานดวย 

ไอแอลโอมสงตพมพและทรพยากรทางเทคนคมากมายเพอชวยใหนายจางสามารถ ปรบเปลยนสงแวดลอมเพอจดการฝกอบรมในททางาน  และเพอใหมการนาอนสญญาป ค.ศ. 2008 ขององคการสหประชาชาต  วาดวยสทธของคนพการ  (2008 United Nation Convention  on  the Rights of People with Disabilities) ซงกาหนดขน “เพอสงเสรม  คมครอง  และสรางหลกประกน ใหผพการไดรบสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐานโดยเตมทและเทาเทยมกบบคคลทวไป ตลอดจนเพอสงเสรมความเคารพตอศกดศรโดยกาเนดของผพการดวย” 

11.การสนบสนนโดยรฐบาลเพอการเรยนรในททางาน 

รฐบาลมบทบาทสาคญทงโดยการลงทนโดยตรงและการกาหนดเงอนไขใหผอน (โดยเฉพาะอยางยงนายจาง)  ดาเนนการเพอพฒนาทกษะและฝมอ  ทงนรฐบาลตองคานงถง องคประกอบและปจจยหลายประการ  และสามารถใหการสนบสนนในหลายดานเพอการเรยนรใน ททางานดงน 

•  การกาหนดใหการเรยนรในททางานเปนองคประกอบทจาเปนและเปนทยอมรบใน ระบบการฝกอบรมวชาชพและการใหการศกษา •  มอบทนดาเนนการแกองคกรทใหการฝกอบรมตามมาตรฐานความสามารถและ คณสมบตแหงชาต •  สนบสนนเครอขายวชาชพเพอสงเสรมความเชยวชาญของวทยากรและครฝก •  ใชกลไกทางการเงนและภาษเพอสงเสรมใหนายจาง  พฒนาทกษะและฝมอของกาลง แรงงานของตน  อาทดวยการลดหยอนภาษสาหรบการลงทนเพอการฝกอบรมซงในหลาย ประเทศมระบบการหกภาษตามกฎหมาย

61 

•  ใหความชวยเหลอตอองคกรทองถน  (อาทหอการคา)  เพอพฒนาโครงการสนบสนน การเรยนรในททางาน •  ชวยเหลอใหองคกรในภาคธรกจจดทาโครงการสงเสรมการเรยนรในททางานระดบ ทองถน •  สรางหลกประกนใหมโอกาสในการเรยนรเพอการจางงานอยางกวางขวาง  รวมทง สาหรบกลมผดอยโอกาส •  ตรากฎหมายหรอสนบสนนใหมโครงการเรยนรในททางาน  เพอแกปญหาเรอง การศกษาขนพนฐานสาหรบผใหญ  โดยเฉพาะอยางยงเพอการรหนงสอ  เรยนรเลขและ การนบจานวน  ตลอดจนทกษะและความรพนฐานอนๆ •  มการกาหนดโครงสรางคณสมบตหรอมาตรฐานงานอาชพโดยรฐบาล หรอโดยการ สนบสนนใหนายจางเปนผกาหนด  (บนฐานความสามารถหรอความชานาญงาน  หรอโดย คณสมบตอน) •  กาหนดใหคณสมบตอนเปนมาตรฐานงานอาชพแหงชาต  ครอบคลมถงการเรยนรเดม และความสามารถหรอฝมอในปจจบน •  กาหนดใหคณสมบตอนเปนมาตรฐานงานอาชพครอบคลมถงการเรยนรในททางานดวย ไมใชเพยงใหมการฝกอบรมเปนทางการนอกงานเทานน •  กาหนดใหระบบการเรยนรในททางานแหงชาตมมาตรฐานทประกอบดวยหลกการ สงเสรม  “งานทมคณคา”  ของไอแอลโอ  ดวยเงอนไขวาดวยเสรภาพ  ศกดศรของมนษย และการเขารวมอยในสงคม (social inclusion) •  ใหการสนบสนนทางการเงนตอโครงการนารองเพอการเรยนรในททางานในภาค เศรษฐกจทมความสาคญเปนอนดบแรก  หรอบรษททมบทบาทสาคญ •  สนบสนนใหมการจดตงเครอขายองคกรเพอแลกเปลยนกรณตวอยางแหงความสาเรจ ของการเรยนรในททางาน •  กาหนดใหนโยบาย  กฎหมาย  และการสนบสนนทางการเงนทเกยวของกบคนงานทง มวลและผมศกยภาพทจะเขาเปนคนงาน  ครอบคลมถงกลมผดอยโอกาสดวย •  กาหนดใหมาตรการจงใจทางการเงนของรฐบาลเพอสนบสนนการพฒนาทกษะและ ฝมอ  เปนแนวปฏบตทเหมาะสมกบการเรยนรในททางาน  ไมใชเฉพาะกบการฝกอบรม เปนทางการนอกงานเทานน •  ทบทวนคณภาพของโครงสรางการฝกอบรมในปจจบนเพอพจารณาวาจาเปนตองมการ พฒนาเพมเตมหรอไม •  ตองมการนาผลสาเรจและกรณศกษาของการเรยนรในททางานมาตพมพเผยแพรใน สอมวลชน •  พจารณาจดทาโครงการแรงงานฝกหด  (หากยงไมม)  หรอทบทวน  (หากมอยแลว) ตลอดจนกาหนดสดสวนโครงการตามฐานการเรยนรในททางาน

62 

•  สนบสนนการพฒนาเอกสารในการเรยนรซงสอดคลองกบการพฒนาทกษะเพอการจาง งาน 

ตวอยางโครงการทรเรมโดยรฐบาลคอ 

•  กองทนพฒนาฝมอของสงคโปร  (Singapore Skills Development Fund (SDF) ) ซงหก จากเงนภาษคาจางและเงนสนบสนนรอยละ 1 คดเปนมลคาเทากบรอยละ 30-70 ของ คาใชจายในการ  ฝกอบรม  การฝกอบรมมงสรางทกษะตามระบบการใหประกาศนยบตร รบรองเปนอนดบแรก  ซงปจจบนคอธรกจ  SME  งานภาคบรการ  คนงานทมทกษะนอย และคนงานสงวย  โครงการ SDF  สงผลใหมการขยายการฝกอบรมในสถานประกอบการ อยางกวางขวาง •  องคการฝกอบรมและเพมผลผลตแหงฟจ  (Training and Productivity Authority of Fiji :  TPAF)  ดาเนนโครงการดวยการลดหยอนภาษและโครงการใหเงนสนบสนนในอตรา รอยละ 1 สาหรบนายจาง  ซงนายจางสามารถนามาใชลดหยอนภาษไดถงรอยละ 90 ของ คาใชจาย อนเปนผลใหนายจางรายใหญพากนมงใชโครงการลดหยอนภาษน ในขณะทม SME เขารวมดวยไมมากนก •  ในอนโดนเซย ภาคการธนาคารไดรบการลดหยอนภาษจากคาใชจายดานแรงงานรอยละ 2.5 เพอกจการดานการเรยนร  รวมทงเพอการเรยนรในททางานดวย •  ในเกาหลกระทรวงแรงงานสนบสนนใหมการฝกอบรมอาชพในสถานประกอบการ ขนาดเลกและขนาดกลาง  (SME)  โดยใหเงนอดหนนเมอสถานประกอบการ  SME เขารวมเปนหนสวนกบผใหบรการฝกอบรม  เพอเปนคาใชจายสาหรบสงอานวยความ สะดวก  วสดอปกรณและบคลากร  เงนสนบสนนนสามารถนาไปใชจายเพอการจด การศกษาในสถานประกอบการ SME  หรอเพอคาใชจายในการเขาเปนหนสวนกบองคกร ฝกอบรมตางๆ •  ในชวงทศวรรษ 1970 รฐเวอรจเนยในสหรฐใหทนอดหนนโดยตรงตอนายจางเพอการ จดบรการในสถานประกอบการ  แตอยางไรกตามการดาเนนกจการดงกลาวลวนลมเลกไป เมอรฐยตการใหเงนอดหนน  ดงนนจงมการจดเงนอดหนนใหผทจดการศกษาผใหญท ทางานรวมกบนายจาง  ทวาโครงการระดบทองถนดงกลาวนไมสามารถสนองตอบทง ความตองการแรงงานฝมอของนายจาง และการสรางแรงจงใจ  ดงนนตอมาในทศวรรษ 1990 จงมการปรบเปลยนแผนโครงการนโดยนาเงนไปใชกาหนดอตราจางผอานวยการ โครงการพฒนาลกจางในวทยาลยประจาทองถนตางๆตามทกาหนด  เพอใหทาหนาทจด โครงการการศกษาโดยอธบายถงคณประโยชนทจะเกดกบนายจาง  และจดเตรยมนกการ ศกษาผใหญเพอใหบรการแกนายจาง

63 

•  ในออสเตรเลยมหนวยงานใหบรการฝกอบรมทกษะและฝมอคอ  Service  Skills Australia  (www.serviceskills.com.au)  เพอสนบสนนการพฒนากาลงแรงงานโดยชวย อานวยความสะดวกในการเขารวมเปนหนสวนระหวาง  นายจาง ลกจาง สหภาพแรงงาน และองคกรฝกอบรมตางๆ  เพอสนบสนนการอาชวศกษาและการฝกอบรมตามความจาเปน และตองการของอตสาหกรรมตางๆ  โดยชวยใหสถานประกอบการสามารถเขาถงคนงานท มทกษะและฝมอตามทตองการไดทนเวลา •  รฐบาลนวซแลนดใหทนสนบสนนการฝกอบรมแกองคการฝกอบรมภาคอตสาหกรรม (Industry Training Organizations (ITOs) ) มากกวา 40 แหงในภาคเศรษฐกจสาคญตางๆ ITOs  ทางานรวมกบสถานประกอบการแตละแหงเพอการประเมนความตองการการ ฝกอบรม  และจดการตดตอหนสวนการฝกอบรมเพอใหดาเนนโครงการเรยนรในททางาน (หรอการอบรมภายนอก)  โครงการฝกอบรมดงกลาวดาเนนการภายใตกรอบการให ประกาศนยบตรรบรองคณวฒแหงชาตของนวซแลนด  ซงมองคกรฝกอบรมในภาคกจการ สาคญตางๆเขารวมดวยกวา 40 แหงดงทกลาวมาแลว •  ในญปนมกระบวนการของกระทรวงสขภาพ แรงงาน และสวสดการ  (Ministry)  of Health  ,  Labour  and  Welfare)  เพอออกใบรบรองสาหรบการทดสอบทกษะและฝมอ ภายในสถานประกอบการ  ระบบทดสอบทกษะและฝมอแหงชาตครอบคลมงานอาชพ ตางๆรวม 137  ประเภทโดยแบงออกเปนสระดบ  (ระดบดเยยม  ทหนง  ทสอง  และทสาม) โครงการดงกลาวไดออกใบรบรองหรอ  “วฒบตรแรงงานฝมอ”  ใหผผานการทดสอบแลว รวม 4,000,000 คน •  รฐบาลฟลปปนสมอบหมายใหสานกงานการศกษาเทคนคและพฒนาฝมอ  (Technical Education and Skills Development Authority (TESDA) ) ทาหนาทใหการรบรองกลมงาน อตสาหกรรม  (Industry Working Groups (IWGs)  ) เพอดาเนนโครงการประเมนผลทกษะ และฝมอในสาขาอาชพตางๆ  โครงการนเรมดาเนนการในเศรษฐกจหลายภาคโดยเฉพาะ อยางยงคอภาคสขภาพ  การเกษตรและการประมง  การทองเทยวและเทคโนโลย สารสนเทศรวมทงมการขยายครอบคลมไปในภาคธรกจอนๆดวย •  ในสหราชอาณาจกรมโครงการ  “Train  to  Gain  (ฝกฝนเพอผลได)”  เพอใหการ ฝกอบรมแกคนงานผมทกษะตาในสถานประกอบการขนาดเลกเพอใหไดรบคณวฒดาน อาชวศกษาอยางเปนทางการ  รวมทงใหเงนชดเชยตอนายจางสาหรบเวลาทางานทตองใช ในการฝกอบรม  อนงยงมโครงการ  “Learn Direct  (เรยนทางตรง)”  เพอจดหาเอกสาร ประกอบการเรยนรโดยเฉพาะดวยระบบคอมพวเตอรซงเกยวของกบการจางงานโดย ประกอบดวย (1) คมอการเรยนรหนงสอและการนบจานวนเลข  (2) การทางานเปนทม  (3) คมอเฉพาะภาคกจการ  เชน  การผลตสนคา  การคาปลกเปนตน  นายจางสามารถนา เอกสารดงกลาวไปใชเพอการเรยนรในททางาน  อกทงองคกรฝกอบรมหรอบคคลทสนใจ กสามารถใชประโยชนจากเอกสารตางๆดงกลาวได  นอกจากนรฐบาลสหราชอาณาจกรยง

64 

จดตง  “กองทนเพอการเรยนรของสหภาพ”  เพอใหความชวยเหลอแกสหภาพในการทา หนาทเปนองคกรเพอการเรยนรโดยเปดโอกาสในการเรยนรใหแกมวลสมาชก  รวมทงเพม ประสทธภาพใหแกนโยบายการเรยนรและพฒนาทกษะหรอฝมอดวย  ภาคกจการทมง สงเสรมเปนพเศษไดแก  การพมพ  การขนสง  การขายปลก  คนงานคาจางตาในรฐบาล ทองถน  และการตอนรบและโรงแรม •  โครงการคนงานฝกหดในฟนแลนดมงพฒนาความชานาญเปนหลก  โดยมเพยงรอยละ 20 เทานนทเปนการฝกอบรมในชนเรยน  สวนอกรอยละ  80  เปนการฝกหดในททางาน 

12.การสนบสนนโดยนายจางเพอการเรยนรในททางาน 

มกจกรรมหลายประการทนายจางแตละรายสามารถลงมอปฏบตเพอสงเสรมการเรยนรใน ททางาน  ยงกวานนองคกรนายจางยงสามารถสงเสรมการเรยนรในททางานไดดงตอไปน 

•  การเขารวมในคณะไตรภาคทประกอบดวยฝายรฐบาลและองคกรของคนงานเพอบงช ทกษะทตองการและวธการพฒนาทกษะและฝมอ •  จดตง  “ฝายฝกอบรมในภาคกจการ (sector  working  councils)”เพอกาหนดอนดบ ความสาคญตามความตองการและการฝกอบรมในแตละอตสาหกรรม  (รวมทงการเรยนร ในททางาน)  ตามความจาเปน •  องคกรนายจางสามารถใหความสนบสนนตอสมาชกในการจดประชมเชงปฏบตการทง ในระดบชาตและทองถน  เพอพจารณาปญหาเรองการเรยนรในททางานและวธการทด ทสดในการทาใหการเรยนรในททางานประสบความสาเรจ •  องคกรนายจางสามารถสนบสนนใหองคกรสมาชกเปลยนกระบวนการคดจาก ความเหนทวาการเรยนรในททางานเปนคาใชจายมาสการลงทน •  นายจางแตละรายสามารถจดใหมโครงสรางเพอการเรยนรระหวางเพอนรวมงานได โดยยอมรบวาตนแบบทดทสดสาหรบคนงานนน  คอเพอนคนงานผมฝมอและความ ชานาญงาน •  ในกรณทนายจางหวนเกรงวาการเรยนรในททางานจะเปนผลใหคนงานผสามารถเรยนร และยกระดบฝมอลาออกไปทางานทอน  นายจางสามารถปองกนไดดวยการมงเนนการ เรยนรทกษะเฉพาะดานในททางานมากกวาการฝกทกษะทวไป •  นายจางควรพจารณาขยายสงอานวยความสะดวกและการเรยนรตลอดจนความชานาญ งานจากบรษทไปสสาธารณชนดวย •  ในกรณทบรษทเปนกจการในกลมองคกรระหวางประเทศ  หรอเปนสมาชกขององคกร ระหวางประเทศ  บรษทนนจะไดรบประโยชนจากประสบการณเรยนรในททางานของ หนสวนระหวางประเทศดงกลาว  อาท ในกจการจาหนายอาหาร  ซงผแทนจาหนายระดบ

65 

ทองถนสามารถนาประสบการณและทรพยากรขององคกรใหญมาสนบสนนการเรยนรใน ททางาน  ตลอดจนโอกาสในการแลกเปลยนพนกงาน •  นายจางสามารถสนบสนนใหลกจางเรยนรไดดวยตวเอง  ดงนนองคกรจงจดใหลกจางม ทรพยากรในการเรยนรเชนหนงสอตารา  คมอ  วดทศน  คอมพวเตอร  พรอมดวย ตารางเวลา  รวมทงเอกสารประกอบ  “การเรยนรแบบเปด”  หรอ  “แบบยดหยน”  เพอ สนบสนนใหลกจางพฒนาความรและทกษะของตน  บางกรณอาจมศนยกลางทรพยากร ซงนายจางบางรายอาจจดใหมเวลาเรยนรสาหรบลกจาง  แตบางรายกอาจเพยงจดหา ทรพยากรใหโดยลกจางตองใชเวลาสวนตวเพอการน •  นายจางโดยเฉพาะเจาของกจการขนาดเลกอาจจดโครงการฝกอบรมรวมกนเปนกลม เพอการพฒนาทกษะและฝมอของลกจาง •  นายจางสามารถกาหนดวธการออกแบบงานตามทกลาวไวขางตน  และปฏบตตาม วธการทเหมาะสมดวยวตถประสงคคขนาน  คอเพอปรบปรงการทางานและพฒนาการ เรยนรในททางานควบคกนไป •  องคกรนายจางสามารถเผยแพรตวอยางการเรยนรในททางานพรอมทงกรณศกษาของ ความสาเรจ  ในจดหมายขาวหรอวารสารขององคกร •  การชมเชยและมอบรางวลการเรยนรทประสบความสาเรจใหลกจาง •  การยดถอแนวคดแหงการเปน องคกรเพอการเรยนร •  นายจางแตละรายควรทาการวเคราะหความตองการการฝกอบรม  ทงในระดบองคกร โดยรวมและรายบคคล  เพอใชเปนฐานการพฒนาโครงการเรยนรรวมทงการเรยนรในท ทางานดวย •  การพจารณาถงโอกาสของการเรยนรสาหรบคนงาน  นอกเหนอจากการฝกอบรมฝมอ หรอทกษะเฉพาะทางในททางาน 

ตวอยางการดาเนนการโดยนายจาง 

•  ในฟลปปนส  สถาบนฝกอบรมทางเทคนคโกกงเหวยซงจดตงโดยกลมบรษท โกกง เหวย  เพอเปนศนยฝกอบรมดานอตสาหกรรมในกจการ  ไดเปดใหบรการแกสาธารณชน ดวย  อกตวอยางหนงคอสถาบนมลนธเมอราลโด  ซงใหการฝกอบรมดานทกษะและฝมอ ทางเทคนคตางๆแกสาธารณชนทวไปและบรษทตางๆดวย 

13.การสนบสนนโดยองคกรคนงานเพอการเรยนรในททางาน 

องคกรคนงานมบทบาทคขนานในการเรยนรในททางาน คอ  1) สนบสนนใหคนใช ประโยชนจากโอกาสเพอการเรยนรในททางานและการเรยนรตลอดชวต 2) สนบสนนการเจรจา ตอรองเพอขยายโอกาสดงกลาวภายในกรอบการรวมเจรจาตอรอง รวมทงสาหรบผพการดวย

66 

โดยเฉพาะอยางยง  องคกรคนงานสามารถดาเนนการดงตอไปน 

•  สนบสนนใหเรองการเรยนรในททางานเปนประเดนหนงในการรวมเจรจาตอรอง เพอใหนายจางเปนผ จดใหมโครงการพฒนาทกษะและฝมอ  โดยไมใชเปนเพยงการ ฝกอบรมเปนทางการ  นอกงานเทานน •  สนบสนนใหนายจางกาหนดโครงการเรยนรในททางานซงครอบคลมถงทกษะในการ ดารงชวตและเรองทวไปท จาเปนตองเรยนร    เชนการแกปญหาและการตดสนใจ โดยการรวมเจรจาตอรอง •  ในกรอบการรวมเจรจาตอรอง  กาหนดใหองคกรขามชาตจดใหมโอกาสในการเรยนร สาหรบประเทศเจาบาน  ซงรวมทงการเรยนรในททางาน  เทยบเทากบทจดใหมในประเทศ ของตนเอง •  เจรจาตอรองใหมการยอมรบการเรยนรในททางานและมการรบรองคณวฒ  โดยถอเปน สวนหนงของคณวฒตามมาตรฐานแหงชาต •  เจรจาตอรองใหโครงการเรยนรในททางานมรปแบบในการเรยนรหลากหลาย  เพอให เหมาะสมกบคนงานตางเพศตางวยทงหญงและชาย •  สนบสนนการรวมเจรจาตอรองเพอใหนายจางจดการศกษาในททางาน  ตามโครงการท รวมถงการใหการศกษาแกผใหญขนพนฐาน  ทประกอบดวยการเรยนรหนงสอและเลข รวมทงการนบจานวน  ทงนเพอปรบปรงทกษะใหกลมคนผดอยโอกาสเชนแรงงานยายถน หรอแรงงานตางดาว ฯลฯ •  มงเนนแนวโนมระหวางประเทศแหงยคนเรอง  “ผเรยนเปนศนยกลาง  (learner- centered)”  แทนทจะใช  “ครเปนศนยกลาง  (teacher-centered)”  ในการใหโอกาสเพอการ เรยนร •  เผยแพรการรบรและชมเชยตวอยางทดเรองการเรยนรในททางาน •  ทบทวนนโยบายวาดวยขอบเขตและเนอหาของงาน  องคกรคนงานบางแหงซงเคยยด แนวคดเดมทวาคนงานควรทางานหนาทใดหนาทหนงโดยเฉพาะไดเปลยนมมมองใหมวา การมความเชยวชาญในงานหลากหลาย  ยอมเปนผลดแกสมาชก •  ทบทวนดวาการเขามสวนรวมในการประกวดแรงงานฝมอแหงชาต  จะเกดประโยชน สงสดแกสมาชกอยางไร •  พฒนาทกษะใหบคคลทมบทบาทในองคกรคนงาน  (รวมทงเจาหนาทเตมเวลา  และ ตวแทนไมเตมเวลาของสถานประกอบการ)  ซงรวมทงการฝกอบรมและการเรยนรในท ทางานดวย •  สงเสรมแนวคดเรอง  “คนงาน – ผเรยนร”

67 

ตวอยางการรเรมโครงการเรยนรโดยองคกรคนงาน 

•  สภาแรงงานแหงราชอาณาจกร  (UK  Trade  Union  Congress)  ไดจดตงองคกร UnionLearn  (สหภาพเรยนร)  เพอปฏบตภารกจในเรอง  “การเพมพนโอกาสในชวตของ คนงาน  และสงเสรมปากเสยงในททางานโดยการเรยนรดวยคณภาพสงของสหภาพ”  ซง มงหมายเพอ  “ชวยใหสหภาพเปนองคกรแหงการเรยนร”  และเพอ  “วจยการจดอนดบ ความสาคญของสหภาพเรองการเรยนรและทกษะ  การบงชและแบงปนการปฏบตทด  การ สงเสรมขอตกลงเรองการเรยนร  การสนบสนนใหสมาชกสหภาพมการเรยนรและทกษะ และชวยกาหนดขอตกลงเรองทกษะในแตละภาคกจการ”  ทงนโดยกาหนดเปาหมายวาจะ ใหการฝกอบรมและใหใบรบรองคณวฒแกผแทนสหภาพจานวน  22,000 คน  และผเรยนร จากสหภาพจานวน  250,000 คนภายในป พ.ศ. 2553 •  ในป พ.ศ. 2549  สหพนธสหภาพแรงงานแหงประเทศจน  (All – China Federation of Trade Unions)  จดการประกวดฝมอแรงงานแหงชาตสาหรบคนงาน  รวมกบหนวยงานท เกยวของของรฐบาล

68 

เอกสารอางองและขอมลดานเทคนค มทรพยากรและขอมลทวไปภายใตหวขอ  SKILLS – AP จากผปฏบตโครงการฝายตางๆด 

ไดจาก  http://skills-apilobkk.or.th/join_form  แหลงขอมลอนๆดไดจาก 

•  Joumal of  Workplace Learning •  American Society for Training and Development ww.astd.org •  European Training Village www.trainingvillage.gr/etv •  European Centre for the Development of Vocational Training (Cedefop) www.ce3defop.europa.eu •  ILO http://www.ilo.org/public/english/dialigue/ •  National Centre for Vocational Education Research (Australia) www.ncver.edu.au •  Union Learning Fund (UK) www.unionlearningfund.org.uk •  Ashton, D., Sung, J., Raddon, A., and Riordan, T (2007) “{Challenging the Myths about Learning and Training in Small Enterprises: Implications for Public Policy, International Labour Office. •  Harris, H., (2000), “Defining the Future or Reliving the Past?: Unions, Employers and the Challenge of Workplace Learning” Office for Educational Research and Improvement (USA), available from Education Resources Information Centre at http://eric.ed.gov/ERICDods/data/ericdocs2sql/content_storage_01/0000019b/80/16/2b/8 8.pdf •  UnionLearn (UK)  “Negotiating Learning Agreements”. www.unionlearn.org.uk/agreements

ภาพบรรยากาศงานสมมนา

76

ชอ - นามสกล ตาแหนง หนวยงาน โทรศพท โทรสาร e-mail

๑๐๖ Mr.Bill Salter regional DirectorILO Sub Regional Office for East Asia,

Bangkok๐-๒๒๘๘-๒๒๑๙ ๐-๒๒๗๗-๓๐๕๘

๑๐๗ Mr.Raymond Grannall Senior Speciclist on Skills Development and Regional Skills and Employability Programme

ILO Asia Pacific Regional Office (ROAP) ๐-๒๒๘๘-๑๘๕๕ ๐-๒๒๘๘-๑๐๘๖ grannall@ilo.org

๑๐๘ Ms.Carmella Torres Senior Skills & Employability Specialist ILO SRO Bangkok ๐-๒๒๘๘-๑๘๕๕ ๐-๒๒๘๘-๓๐๔๓

๑๐๙ Mr.Nobuo MatsubaraDeputy-Director,Overseas Cooperation Division

Overseas Cooperation Division,Human Resources Development Bureau Ministry of Health Labour and Welfare of Japan

๑๑๐ Mr.Pong-sul Ahn Senior Speciclist on Workers' Activities, ILO SRO Bangkok ๐-๒๒๔๕-๑๘๒๐ ๐-๒๒๔๘-๓๔๔๙

๑๑๑ Mr.Dragan Redic Senior Speciclist on Employers' Activities, ILO SRO Bangkok ๐-๒๒๘๘-๑๗๓๙ ๐-๒๒๘๘-๓๐๔๓

๑๑๒ Ms.Siriwan Romchattong Secretary (ECOT) ๐-๒๓๘๕-๘๕๗๗ ๐-๒๓๘๕-๘๕๗๗

๑๑๓ Ms.Picha Wattanaluckkee HR Manager The Mall Group Co,Ltd ๐-๒๓๑๘-๒๔๘๐ ๐-๒๓๑๘-๒๔๘๐

๑๑๔Ms.Wipusara Rugworakijkul

Programme OfficerRegional Skills and Employability

Programme for Asia and the Pacific๐-๒๒๘๘-๒๔๗๘ ๐-๒๒๘๘-๑๐๘๖ wipusara@ilo.org

๑๑๕ Ms.Jittima Srisuknam Programme Officer ILO SRO Bangkok ๐-๒๒๘๘-๑๗๓๙ ๐-๒๒๘๘-๓๐๔๓ jittima@ilo.org

รายนามวทยากรและเจาหนาท ILO

เรอง "การพฒนาฝมอแรงงานในสถานประกอบกจการ" ระหวางวนท ๒๓ – ๒๔ มนาคม ๒๕๕๓

ณ หองประชมปกรณ องศสงห ชน ๑๐ กรมพฒนาฝมอแรงงาน