Wetlands and coastal areas 1.- Evros delta

2.- Lake Ismarida, Porto Lagos, lake Vistonidaand coastal lagoons

3.- Nestos delta and coastal lagoons4.- Lake Kerkini

5.- Lakes Volvi and Koroneia 6.- Gallikos, Axios, Loudias and Aliakmonas rivers’ deltas

7.- Lakes Vegoritida, Petron, Cheimaditida and Zazari 8.- Prespa National Park

9.- Reservoirs of former lake Karla 10.- Kalamas delta

11.- Amvrakikos gulf12.- Mesolongi and Aitoliko lagoons

Mountain, cliffs and forested areas13.- National Park of Dadia-Lefkimi-Soufli forest

14.- Central Rodopi mountains15.- Mount Voras (Kaïmaktsalan), Tzena

and Pinovo mountains 16.- Mount Olympos

17.- Mount Asterousia (Kofinas), Crete

Island areas18.- Antikythira island

19.- Lesvos island20.- Naxos island

Mountain, cliffs and forested areas1.- Peneda-Gerês2.- Douro Internacional3.- Serra da Estrela4.- Tejo Internacional

Wetlands and costal areas5.- Ria de Aveiro6.- Estuário do Tejo7.- Estuário do Sado8.- Ria Formosa9.- Sapal de Castro Marim–Vila Real de Santo António

Important areas for seabirds10.- Açores11.- Madeira12.- Península de Sagres13.- Berlengas e Peniche

Steppe areas, open landscapeand agricultural sites14.- Castro Verde15.- Elvas e Campo Maior

IMPORTANT BIRDWATCHING SITES IN PORTUGAL

13

14

12

11

10

9

8

76 5

43

2

11

12

18

19

20

17

9

10

8

7

16

155

6

4

14

32

1

13

1

Mountain, cliffs and forested areas1.- Picos de Europa2.- Pyrenees and Pre-Pyrenees (Ordesa, Mallos de Ri-glos, Aiguestortes, Foz de Lumbier y Arbayun...)3.- Tenerife

Steppe areas, open landscape and agricultural sites4.- Belchite-Monegros 5.- Aragón river and plains north Bárdenas Reales6.- Countryside of Sevilla (Usuna)7.- Plains around Cáceres8.- Fuerteventura

Mediterranean countries that have adapted education and training materials.

Mountain, cliffs and forested areas1.- Cape Aspro

2.- Kensington Cliffs3.- Paphos Forest

4.- Troodos

Wetlands and coastal sites 5.- Paralimini Lake

6.- Akhna Dam7.- Oroklini Marsh

8.- Larnaka Salt Lake9.- Akrotiri Salt Lake

10.- Asprokremmos Dam11.- Evretou Dam

12.- Phassouri Reed Beds13.- Akamas Peninsula14.- Paphos Headland

15-. Cape Greco

River valleys, open landscape and agricultural sites

16.- Paphos Plain, including Diarizos, Ezousa, Ha Potami

and Xeros Valleys

16

15

11

10

Wetlands and costal areas9.- Costline migratory corridor of Cantabrian and Galician Sea (Punta de la Vaca-Cabo Peñas, Estaca de Bares, Costa da Morte, Rías Baixas...)10.- Ebro Delta11.- Villafáfila12.- Wetlands and lagoons of La Mancha13.- Doñana14.- Albufera de Valencia15.- Strait of Gibraltar

Mediterranean ecosystems (open grazy woodland “dehesa”, woodland, scrubs...)

16.- Cabañeros17.- Monfrague

18.- Cabo de Gata

83

17

15

14

16

15

1312

1413

12

11

10

9

9

8

7

7

6

6

5

5

4

4

3

2

2

1

1

18

IMPORTANT BIRDWATCHING SITES IN GREECE

IMPORTANT BIRDWATCHING SITES IN CYPRUS

IMPORTANT BIRDWATCHING SITES IN SPAIN

Bird

wat

chin

g in

the

Med

iterr

anea

n Ba

sin

Phot

ogra

phs:

Pav

los

Andr

iopo

ulos

, Jo

sé M

anue

l Arc

os,

Juan

Car

los

Atie

nza,

Nic

k Be

dau,

Sta

vros

Chr

isto

doul

ides

, Pa

ul C

ools

, Jo

sé L

uís

Oje

da N

avío

, St

ig O

lsen

, D

avid

Nye

, Jo

rdi P

riet

o an

d Ta

tava

sco.

Desi

gned

by:

Jor

di P

riet

o -

SEO

/Bir

dLif

e

ww

w.s

eo.o

rgw

ww

.spe

a.pt

ww

w.b

irdl

ife.

org

ww

w.b

irdl

ifec

ypru

s.or

gw

ww

.orn

itho

logi

ki.g

r

Wit

h th

e co

llabo

rati

on o

f Bi

rdLi

fe

Part

ners

in M

oroc

co a

nd T

unis

ia

Mai

n Th

reat

sBi

rdw

atch

ing

Med

iterr

anea

n Bi

odiv

ersi

ty

Clim

ate c

hange

Pred

icte

d w

ar-

min

g an

d ge

ne-

ral d

eser

tifi-

cati

on f

or t

he

enti

re M

edi-

terr

anea

n Ba

sin.

Illega

l hun

ting a

nd trapping

A m

ajor

thr

eat

in

man

y M

edit

erra

-ne

an c

ount

ries

.

Habitat

loss

and

des

truc

tion

The

over

expl

oita

tion

of

na-

tura

l res

ourc

es in

are

as o

verd

eve-

lope

d fo

r to

uris

m –

both

at

coas

tal a

nd in

land

si

tes-

cau

ses

stra

in o

n th

e lim

ited

wat

er,

land

an

d en

ergy

res

ourc

es.

Agri

cult

ural

cha

n-ge

s w

ith

loss

of

trad

itio

nal

prac

tice

s (e

x-te

nsiv

e m

onoc

ultu

re,

loss

of

mar

gins

) an

d m

assi

ve u

se o

f pe

stic

ides

. O

ver-

fishi

ng h

as

take

n pl

ace

in m

any

area

s.

Bird

wat

cher

’s

Cod

e of

Eth

ics

1.

The

wel

fare

of

the

bird

s th

emse

lves

mus

t al

way

s co

me

first

, w

heth

er y

ou a

re a

rin

ger,

pho

to-

grap

her,

sci

enti

st o

r bi

rdw

atch

er.

2.

The

habi

tat

of t

he b

ird

shou

ld n

ot b

e di

stur

bed.

3.

Nev

er a

ttem

pt t

o al

ter

the

bird

s’ b

ehav

iour

. N

ever

dis

turb

the

m d

urin

g th

e br

eedi

ng s

easo

n as

th

is c

ould

cau

se t

hem

to

aban

don

thei

r ne

st;

du-

ring

the

win

ter

whe

n th

ey n

eed

to c

onse

rve

thei

r en

ergy

; or

dur

ing

the

spri

ng a

nd a

utum

n m

igra

tion

pe

riod

s as

the

y m

ay b

e ti

red

from

the

ir j

ourn

ey

and

need

to

reco

ver

ener

gy b

efor

e co

ntin

uing

.

4.

If y

ou d

isco

ver

a sp

ecie

s th

at y

ou t

hink

is v

ulne

ra-

ble,

ple

ase

cont

act

your

Bir

dLif

e In

tern

atio

nal p

art-

ner.

Do

not

spre

ad t

he in

form

atio

n in

disc

rim

inat

ely.

5.

Don

’t d

istu

rb v

agra

nts

or r

are

bird

s. If

you

di

scov

er o

ne,

repo

rt t

he o

bser

vati

on t

o th

e Ra

riti

es

Com

mit

tee

of y

our

Bird

Life

Inte

rnat

iona

l par

tner

or

loca

l bir

dwat

chin

g so

ciet

y.

6.

Abid

e by

bir

d pr

otec

tion

legi

slat

ion

at a

ll ti

mes

.

7.

Don

’t t

resp

ass

on p

riva

te p

rope

rty

or e

nter

a

site

wit

hout

per

mis

sion

8.

Resp

ect

the

righ

ts o

f ot

her

visi

tors

at

all t

imes

.

9.

Shar

e yo

ur s

ight

ings

wit

h ot

her

loca

l obs

erve

rs.

10.

Beha

ve a

s yo

u w

ould

like

oth

ers

to b

ehav

e. B

e an

am

bass

ador

for

bir

dwat

cher

s.

The

grea

t di

vers

ity

of h

abit

ats,

eco

syst

ems

and

spec

ies

in t

he M

edit

erra

nean

bas

in,

whi

ch a

re a

lso

rare

or

abse

nt f

rom

oth

er n

earb

y co

untr

ies,

mak

e th

e M

edit

erra

nean

bas

in a

n un

riva

lled

dest

inat

ion

in

whi

ch t

o di

scov

er a

nd e

njoy

uni

que

spec

ies

of b

irds

.

The

inte

rest

gen

erat

ed b

y bi

rdw

atch

ing

tour

ism

is

refle

cted

in m

any

init

iati

ves.

Suc

h in

itia

tive

s ar

e ob

liged

to

pay

spec

ial a

tten

tion

to

the

risk

s an

d th

reat

s th

at t

his

type

of

tour

ism

can

itse

lf p

ose

to

the

very

res

ourc

e th

ey w

ish

to p

rom

ote

- th

e liv

ing

and

frag

ile r

esou

rce

of t

he a

rea’

s bi

rdlif

e.

The

impo

rtan

ce o

f a

top-

qual

ity

bird

wat

chin

g to

uris

m p

rodu

ct is

vit

al,

and

qual

ity

is s

ynon

ymou

s w

ith

wel

l tra

ined

, kn

owle

dgea

ble

and

inte

rest

ed

prof

essi

onal

s. T

he w

ide

rang

e of

inno

vati

ons

that

ai

m t

o en

sure

a t

ruly

eco

-fri

endl

y an

d su

stai

nabl

e bi

rdw

atch

ing

tour

ist

sect

or (

carr

ied

out

by N

GO

s,

gove

rnm

ent

auth

orit

ies,

inst

itut

ions

, co

mpa

nies

an

d fr

eela

ncer

s) s

houl

d en

sure

act

ions

tha

t re

sult

in

res

pect

for

the

res

ourc

e it

self

and

a s

usta

inab

le

appr

oach

ove

rall.

Bird

wat

chin

g to

uris

m s

houl

d no

t on

ly e

ncou

rage

th

e ob

serv

atio

n an

d en

joym

ent

of b

irds

but

als

o an

und

erst

andi

ng o

f th

eir

plac

e in

the

nat

ural

en

viro

nmen

t an

d ho

w t

hat

rela

tes

to h

uman

s an

d th

eir

use

of n

atur

al r

esou

rces

. Th

is w

ill le

ad t

o an

un

ders

tand

ing

of t

he n

eed

for

the

cons

erva

tion

of

bird

life

and

its

habi

tats

and

so

will

als

o ha

ve v

a-lu

able

kno

ck-o

n ef

fect

s fo

r lo

cal c

omm

unit

ies

and

the

coun

trys

ide

in g

ener

al.

The

Med

iter

rane

an B

asin

Hot

spot

is a

n ex

trao

rdi-

nary

pla

ce a

nd is

rem

arka

ble

for

both

its

high

le-

vel o

f bi

olog

ical

div

ersi

ty a

nd it

s sp

ecta

cula

r sc

e-ne

ry.

Its

loca

tion

at

the

inte

rsec

tion

of

two

maj

or

land

mas

ses,

Eur

asia

and

Afr

ica,

and

the

hug

e to

pogr

aphi

cal v

arie

ty a

nd a

ltit

udin

al d

iffe

renc

es—

from

sea

leve

l to

4.16

5 m

eter

s in

the

wes

t (M

o-ro

cco)

and

3.7

56 m

eter

s in

the

eas

t (T

urke

y)—

are

maj

or c

ontr

ibut

ing

fact

ors

to it

s bi

odiv

ersi

ty.

The

basi

n’s

clim

ate

is u

niqu

e, c

hara

cter

ized

by

cool

, w

et w

inte

rs a

nd h

ot,

dry

sum

mer

s. N

ever

-th

eles

s, r

ainf

all r

ange

s be

twee

n 10

0 m

illim

etre

s an

d 3.

000

mill

imet

res,

mak

ing

the

regi

on s

uita

ble

for

a w

ide

rang

e of

veg

etat

ion

type

s, a

nd it

is

rank

ed a

s th

e th

ird

rich

est

hots

pot

in t

he w

orld

in

term

s of

its

plan

t di

vers

ity

(13.

000

of it

s 30

.000

pl

ant

spec

ies

are

ende

mic

).

The

mam

mal

fau

na o

f th

e M

edit

erra

nean

Bas

in

incl

udes

mor

e th

an 3

30 s

peci

es (

87 e

ndem

ics)

.

The

avif

auna

of

the

hots

pot

cons

ists

of

600

spe-

cies

, in

clud

ing

16 e

ndem

ics,

and

the

re a

re a

si

gnifi

cant

num

ber

of s

peci

es t

hat

mig

rate

fro

m

Euro

pe t

o Af

rica

cro

ssin

g th

e M

edit

erra

nean

Ba-

sin,

at

vari

ous

poin

ts.

Ther

e ar

e 35

7 sp

ecie

s of

rep

tile

s (i

nclu

ding

tw

o sp

ecie

s of

mar

ine

turt

le)

of w

hich

170

spe

cies

ar

e en

dem

ic.

A to

tal o

f 11

5 am

phib

ian

spec

ies

occu

r in

the

ba

sin,

incl

udin

g 71

end

emic

s.

The

fres

hwat

er fi

sh i

n th

e re

gion

are

der

i-ve

d fr

om t

he r

ich

faun

as o

f Eu

rasi

a an

d Af

rica

(2

53 a

re e

ndem

ic a

mon

g th

e 40

0 sp

ecie

s of

fres

hwat

er fi

sh).

A bi

odiv

ersi

ty h

otsp

ot

Med

itera

ves

Proj

ect

Fund

ed b

y th

e Le

onar

do d

a Vi

nci

prog

ram

(Li

felo

ng

Lear

ning

Pro

gram

me)

of

the

Euro

pean

Com

mis

sion

, th

e pr

ojec

t M

edit

erav

es (

IPO

T-In

tern

atio

nal

Proj

ect

of O

rnit

holo

gica

l Tou

rism

) co

mbi

nes

the

idea

s of

con

-se

rvat

ion

and

man

agem

ent

of n

atur

al p

rote

cted

are

as

(Nat

ura

2000

, Bi

osph

ere

Rese

rves

) an

d th

e re

quir

e-m

ents

and

exp

ecta

tion

s of

bir

ding

tou

rist

s.

The

resu

lt i

s an

onl

ine

man

agem

ent

tool

to

trai

n an

d in

form

pro

fess

iona

ls in

the

tou

rism

indu

stry

on

how

to

oper

ate

in a

n en

viro

nmen

tally

sus

tain

able

way

and

ad-

vise

the

ir c

lient

s of

the

ir r

espo

nsib

iliti

es t

o th

e ar

eas

they

vis

it a

nd t

he b

irds

tha

t in

habi

t in

the

m.

It b

uild

s on

the

Ibe

rave

s pr

ojec

t de

velo

ped

by S

EO/B

irdL

ife,

SP

EA (

resp

ecti

vely

Spa

nish

and

Por

tugu

ese

Bird

Life

pa

rtne

rs o

n ea

ch c

ount

ry)

and

Bird

Life

Int

erna

tion

al.

The

proj

ect

Med

iter

aves

add

s ne

w p

artn

ers,

the

He-

lleni

c O

rnit

holo

gica

l So

ciet

y an

d Bi

rdLi

fe C

ypru

s, t

o ex

tend

the

pro

ject

thr

ough

the

Med

iter

rane

an.

The

proj

ect

Med

iter

aves

has

dev

elop

ed a

n ap

plic

atio

n fo

r Sm

artp

hone

s to

be

used

by

visi

ting

bir

dwat

cher

s.

ww

w.m

edit

erav

es.o

rg

Prin

ted

by:

NET

AIG

RAF

S.L.

Humedales y zonas costeras 1.- Delta del Evros

2.- Lago Ismarida, Porto Lagos, lago Vistoniday lagunas costeras

3.- Delta del Nestos y lagunas costeras4.- Lago Kerkini

5.- Lagos Volvi y Koroneia 6.- Deltas de Gallikos, Axios, Loudias y Aliakmonas

7.- Lagos Vegoritida, Petron, Cheimaditida y Zazari 8.- Parque Nacional de Prespa

9.- Embalses antiguo lago Karla 10.- Delta de Kalamas

11.- Golfo de Amvrakikos12.- Lagunas de Mesolongi y Aitoliko

Montañas, roquedos y áreas forestales13.- Parque Nacional de Dadia-Lefkimi-bosque de Soufli

14.- Montañas centrales de Rodopi15.- Monte Voras (Kaïmaktsalan), y montañas

de Tzena y Pinovo 16.- Monte Olympos

17.- Monte Asterousia (Kofinas), Creta

Islas18.- Isla de Antikythira

19.- Isla de Lesvos20.- Isla de Naxos

Montañas, roquedos y áreas forestales1.- Peneda-Gerês2.- Douro Internacional3.- Serra de Estrela4.- Tejo Internacional

Humedales y zonas costeras5.- Ria de Aveiro6.- Estuario do Tejo7.- Estuario do Sado8.- Ría Formosa9.- Sapal de Castro Marim–Vila Real de Santo António

Áreas importantes para aves marinas10.- Açores11.- Madeira12.- Península de Sagres13.- Berlengas y Peniche

Zonas esteparias y agrícolas14.- Castro Verde15.- Elvas y Campo Maior

PUNTOS IMPORTANTES DE OBSERVACIÓN DE AVES EN PORTUGAL

13

14

12

11

10

9

8

76 5

43

2

11

12

18

19

20

17

9

10

8

7

16

155

6

4

14

32

1

13

1

Montañas, roquedos y áreas forestales1.- Picos de Europa2.- Pirineos y Prepirineos (Ordesa, Mallos de Riglos, Aigüestortes, Foces de Lumbier y Arbayun,etc.)3.- Tenerife

Zonas esteparias y agrícolas4.- Belchite-Monegros 5.- Río Aragón y llanuras al norte de Bardenas Reales6.- Campiña de Sevilla (Osuna)7.- Llanos de Cáceres8.- Fuerteventura

Países de la cuenca mediterránea que han adaptado los materiales formativos y educativos.

Montañas, roquedos y áreas forestales1.- Cabo Aspro

2.- Acantilados de Kensington3.- Bosque de Paphos

4.- Troodos

Humedales y zonas costeras5.- Lago Paralimini

6.- Embalse de Akhna7.- Marisma de Oroklini

8.- Lago Larnaka 9.- Lago Akrotiri

10.- Embalse de Asprokremmos11.- Embalse de Evretou

12.- Marisma de Phassouri13.- Peninsula de Akamas

14.- Montes de Paphos15-. Cabo Greco

Valles fluviales, zonas abiertasy áreas agrícolas

16.- Llanos de Paphos,incluyendo los valles de Diarizos,

Ezousa, Ha Potami y Xeros

16

15

11

10

Humedales y zonas costeras9.- Corredor migratorio del mar Cantábrico y Gallego (Punta de la Vaca-Cabo Peñas, Estaca de Bares, Costa da Morte, Rías Baixas, etc.)10.- Delta del Ebro11.- Villafáfila12.- La Mancha húmeda13.- Doñana14.- Albufera de Valencia15.- Estrecho de Gibraltar

Ecosistemas mediterráneos (dehesa, bosque, matorral...)16.- Cabañeros17.- Monfragüe18.- Cabo de Gata

83

17

15

14

16

15

1312

1413

12

11

10

9

9

8

7

7

6

6

5

5

4

4

3

2

2

1

1

18

PUNTOS IMPORTANTES DE OBSERVACIÓN DE AVES EN GRECIA

PUNTOS IMPORTANTES DEOBSERVACIÓN DE AVES EN CHIPRE

PUNTOS IMPORTANTES DE OBSERVACIÓN DE AVES EN ESPAÑA

Obs

erva

ción

de

aves

en

la c

uenc

a m

edite

rrán

ea

Foto

graf

ías:

Pav

los

Andr

iopo

ulos

, Jo

sé M

anue

l Arc

os,

Juan

Car

los

Atie

nza,

Nic

k Be

dau,

Sta

vros

Chr

isto

doul

ides

, Pa

ul C

ools

, Jo

sé L

uís

Oje

da N

avío

, St

ig O

lsen

, D

avid

Nye

, Jo

rdi P

riet

o an

d Ta

tava

sco.

Dise

ñado

por

: Jo

rdi P

riet

o -

SEO

/Bir

dLif

e

ww

w.s

eo.o

rgw

ww

.spe

a.pt

ww

w.b

irdl

ife.

org

ww

w.b

irdl

ifec

ypru

s.or

gw

ww

.orn

itho

logi

ki.g

r

Con

la c

olab

orac

ión

de lo

s so

cios

de

Bir

dLif

e en

Mar

ruec

os y

Tún

ez:

Amen

azas

prin

cipa

les

Obs

erva

ción

de

aves

Biod

iver

sida

d en

el

Med

iterr

áneo

Cam

bio c

limático

Pred

icci

ón d

e ca

-le

ntam

ient

o y

dese

rtifi

caci

ón e

n ge

nera

l par

a to

da

la c

uenc

a de

l M

edit

errá

neo.

Caza

y tr

ampe

o ilegal

Una

am

enaz

a im

por-

tant

e en

muc

hos

paí-

ses

med

iter

ráne

os.

Pérdida y d

estr

ucci

ón d

e há

bita

tLa

sob

reex

plot

ació

n de

los

recu

rsos

nat

ural

es e

n la

s zo

nas

turí

s-ti

cas

exce

siva

men

te d

esar

rolla

das,

en

la c

osta

y

en e

l int

erio

r, su

pone

una

fue

rte

pres

ión

sobr

e lo

s lim

itad

os r

ecur

sos

de a

gua,

sue

lo y

ene

rgía

.

Cam

bios

agr

íco-

las

con

pérd

ida

de l

as p

ráct

icas

tra

dici

o-na

les

con

mon

ocul

tivo

ext

ensi

vo,

pérd

ida

de m

árge

nes,

así

com

o el

uso

mas

ivo

de

pest

icid

as.

La s

obre

pesc

a ta

mbi

én a

fect

a a

muc

has

zona

s.

.

Codi

go é

tico

del

obse

rvad

or d

e av

es

1.

El b

iene

star

de

las

aves

deb

e se

r pr

iori

tari

o,

tant

o si

ere

s an

illad

or,

fotó

graf

o, c

ient

ífico

u o

bser

-va

dor

de a

ves.

2.

El h

ábit

at e

s vi

tal p

ara

las

aves

y d

ebe

ser

pro-

tegi

do,

por

lo q

ue t

odas

nue

stra

s ac

tivi

dade

s de

ben

ser

resp

etuo

sas

con

él y

no

caus

arle

nin

gún

daño

.

3.

No

alte

rar

el c

ompo

rtam

ient

o de

las

aves

. D

e-be

mos

pro

cura

r no

mol

esta

rlas

en

ning

ún m

omen

-to

, ni

en

la é

poca

de

cría

(po

dría

n ab

ando

nar

sus

nido

s),

ni e

n in

vier

no (

cuan

do t

iene

n qu

e co

nser

var

su e

nerg

ía),

ni d

uran

te la

mig

raci

ón (

desg

aste

ene

r-gé

tico

impo

rtan

te).

4.

Cuan

do e

ncue

ntre

s un

a es

peci

e de

ave

en

pelig

ro,

info

rma

pero

con

cui

dado

par

a qu

e la

info

rmac

ión

no

pued

a se

r ap

rove

chad

a po

r re

cole

ctor

es d

e hu

evos

o

por

otro

s co

lect

ivos

que

pue

dan

ocas

iona

r m

oles

tias

.

5.

No

debe

s ac

osar

a la

s es

peci

es d

ivag

ante

s ni

ra

reza

s y

se d

ebe

tene

r en

cue

nta

que

la a

fluen

cia

desm

esur

ada

de o

bser

vado

res

en e

sa z

ona

pued

e oc

asio

nar

mol

esti

as (

info

rma

de la

obs

erva

ción

al

com

ité

de r

arez

as d

e SE

O/B

irdL

ife)

.

6.

Resp

eta

la n

orm

ativ

a so

bre

la p

rote

cció

n de

las

aves

en

todo

mom

ento

.

7.

Resp

eta

los

dere

chos

de

los

prop

ieta

rios

de

las

finca

s y

no e

ntre

s si

n pe

rmis

o pr

evio

.

8.

Resp

eta

los

dere

chos

de

las

pers

onas

en

la z

ona

de o

bser

vaci

ón.

9.

Com

part

e tu

s ci

tas

con

otro

s ob

serv

ador

es lo

cale

s.

10.

Com

pórt

ate

com

o te

gus

tarí

a qu

e ot

ros

se

com

port

aran

en

tu z

ona

ya q

ue e

sto

conv

iert

e a

los

obse

rvad

ores

en

emba

jado

res

de la

con

serv

ació

n de

las

aves

y d

e su

s há

bita

ts.

La g

ran

dive

rsid

ad d

e há

bita

ts,

ecos

iste

mas

y e

spe-

cies

en

la c

uenc

a de

l Med

iter

ráne

o, a

lgun

os d

e lo

s cu

ales

no

se e

ncue

ntra

n en

otr

os p

aíse

s ce

rcan

os,

hace

n de

est

a zo

na u

n de

stin

o si

n ig

ual e

n el

que

de

scub

rir

y di

sfru

tar

de e

spec

ies

únic

as d

e av

es.

Los

inte

rese

s ge

nera

dos

por

el t

uris

mo

de o

bser

va-

ción

de

aves

se

refle

ja e

n m

ucha

s in

icia

tiva

s, la

s cu

ales

est

án o

blig

adas

a p

rest

ar e

spec

ial a

tenc

ión

a lo

s ri

esgo

s y

amen

azas

que

est

e ti

po d

e tu

rism

o en

sí

pue

de s

upon

er p

ara

el f

rági

l rec

urso

que

des

ean

prom

over

: la

s av

es.

Un

prod

ucto

de

turi

smo

de o

bser

vaci

ón d

e av

es d

e al

ta c

alid

ad e

s de

vit

al im

port

anci

a, y

la c

alid

ad e

s si

nóni

mo

de p

rofe

sion

ales

inte

resa

dos

y bi

en in

for-

mad

os.

La a

mpl

ia g

ama

de in

nova

cion

es q

ue t

iene

n co

mo

obje

tivo

gar

anti

zar

un s

ecto

r de

tur

ism

o de

ob

serv

ació

n de

ave

s ve

rdad

eram

ente

eco

lógi

co y

so

sten

ible

(lle

vada

a c

abo

por

orga

niza

cion

es n

o gu

bern

amen

tale

s, a

utor

idad

es g

uber

nam

enta

les,

in

stit

ucio

nes,

em

pres

as y

aut

ónom

os)

debe

n as

egu-

rar

que

las

acci

ones

se

trad

ucen

en

el r

espe

to p

or

el r

ecur

so y

un

enfo

que

sost

enib

le e

n ge

nera

l.

El t

uris

mo

de o

bser

vaci

ón d

e av

es n

o só

lo d

ebe

fom

enta

r la

obs

erva

ción

y e

l dis

frut

e de

ést

as,

sino

ta

mbi

én u

n co

noci

mie

nto

del m

edio

nat

ural

, de

la

form

a en

que

se

rela

cion

an c

on lo

s se

res

hum

anos

y

del u

so d

e lo

s re

curs

os n

atur

ales

. Es

to c

ondu

cirá

a

una

com

pren

sión

de

la n

eces

idad

de

la c

onse

rva-

ción

de

las

aves

y s

us h

ábit

ats

y te

ndrá

tam

bién

un

valio

so e

fect

o pa

ra la

s co

mun

idad

es lo

cale

s.

La c

uenc

a m

edit

errá

nea

es u

n pu

nto

de b

iodi

ver-

sida

d ex

trao

rdin

ario

y t

ambi

én e

s no

tabl

e po

r su

s es

pect

acul

ares

pai

saje

s. S

u ub

icac

ión

en la

inte

r-se

cció

n de

dos

gra

ndes

mas

as d

e ti

erra

, Eu

rasi

a y

Áfri

ca,

y la

gra

n va

ried

ad t

opog

ráfic

a y

alti

tudi

-na

l- d

esde

el n

ivel

del

mar

has

ta lo

s 4.

165

met

ros

en e

l oes

te (

Mar

ruec

os)

y 3.

756

met

ros

en e

l est

e (T

urqu

ía)-

son

los

prin

cipa

les

fact

ores

que

con

tri-

buye

n a

su b

iodi

vers

idad

.

El c

lima

de la

cue

nca

es ú

nico

, ca

ract

eriz

ado

por

invi

erno

s fr

íos

y hú

med

os y

ver

anos

cal

uros

os y

se

cos.

No

obst

ante

, la

pre

cipi

taci

ón o

scila

ent

re

100

milí

met

ros

y 3.

000

milí

met

ros,

lo q

ue h

ace

la r

egió

n ad

ecua

da p

ara

una

gran

var

ieda

d de

ti

pos

de v

eget

ació

n; s

e co

nsid

era

la r

egió

n co

mo

el t

erce

r pu

nto

más

ric

o de

l mun

do e

n té

rmin

os

de d

iver

sida

d de

pla

ntas

(13

.000

de

sus

30.0

00

espe

cies

de

plan

tas

son

endé

mic

as).

La f

auna

de

mam

ífer

os d

e la

cue

nca

del M

edit

e-rr

áneo

incl

uye

más

de

330

espe

cies

(87

de

ella

s en

dém

icas

).

La a

vifa

una

de la

zon

a se

com

pone

de

600

espe

-ci

es,

incl

uyen

do 1

6 es

peci

es e

ndém

icas

, y

hay

un

núm

ero

sign

ifica

tivo

de

espe

cies

que

mig

ran

de

Euro

pa a

Áfr

ica

cruz

ando

la c

uenc

a de

l Med

iter

rá-

neo

en v

ario

s pu

ntos

.

Exis

ten

357

espe

cies

de

rept

iles

(inc

luye

ndo

dos

espe

cies

de

tort

ugas

mar

inas

) de

las

cual

es 1

70

espe

cies

son

end

émic

as.

Entr

e lo

s anfibios

enco

ntra

mos

en

la c

uenc

a un

to-

tal d

e 11

5 es

peci

es,

de la

s cu

ales

71

son

endé

mic

as.

Entr

e lo

s pe

ces

de a

guas

con

tine

ntal

es e

n la

re

gión

enc

ontr

amos

esp

ecie

s de

la

rica

fau

na d

e Eu

rasi

a y

Áfri

ca,

enco

ntrá

ndos

e 40

0 es

peci

es,

de

las

cual

es 2

53 s

on e

ndém

icas

.

Un p

unto

cal

ient

ede

bio

dive

rsid

ad

Proy

ecto

Med

itera

ves

Fina

ncia

do p

or e

l pro

gram

a Le

onar

do d

a Vi

nci (

Prog

ram

a de

Apr

endi

zaje

Per

man

ente

) de

la

Com

isió

n Eu

rope

a,

el p

roye

cto

Med

iter

aves

(Pr

ojec

t IP

OT

- In

tern

atio

nal

Proj

ect

of O

rnit

holo

gica

l Tou

rism

) co

mbi

na l

as id

eas

de

cons

erva

ción

y m

anej

o de

las

área

s na

tura

les

prot

egid

as

(Nat

ura

2000

, la

s re

serv

as d

e bi

osfe

ra)

con

las

nece

si-

dade

s y

expe

ctat

ivas

de

los

turi

stas

que

via

jan

para

la

obse

rvac

ión

de a

ves.

El r

esul

tado

es

una

herr

amie

nta

de

gest

ión

onlin

e pa

ra c

apac

itar

e in

form

ar a

los

pro

fesi

o-na

les

de l

a in

dust

ria

del

turi

smo

para

que

pue

dan

ope-

rar

de u

na m

aner

a am

bien

talm

ente

sos

teni

ble

y pu

edan

as

esor

ar a

sus

clie

ntes

ace

rca

de s

us r

espo

nsab

ilida

des

en la

s ár

eas

que

visi

tan

y la

s av

es q

ue h

abit

an e

n el

los.

Es u

n pr

oyec

to b

asad

o en

otr

o an

teri

or,

Iber

aves

, de

-sa

rrol

lado

por

SEO

/Bir

dLif

e, S

PEA

(soc

ios

resp

ecti

vos

de B

irdL

ife

en E

spañ

a y

Port

ugal

) y

Bird

Life

Int

erna

-ti

onal

. El

pro

yect

o M

edit

erav

es a

greg

a nu

evos

soc

ios,

la

Soc

ieda

d O

rnit

ológ

ica

Hel

énic

a y

Bird

Life

Chi

pre,

pa

ra e

xten

der

el p

roye

cto

a tr

avés

del

Med

iter

ráne

o y

adem

ás h

a de

sarr

olla

do u

na a

plic

ació

n pa

ra t

eléf

onos

in

telig

ente

s pa

ra s

er u

tiliz

ado

por

los

obse

rvad

ores

de

aves

que

vis

iten

est

os p

aíse

s.

ww

w.m

edit

erav

es.o

rg

Prin

ted

by:

NET

AIG

RAF

S.L.

Zonas húmidas e costeiras 1.- Delta do Evros

2.- Lago Ismarida, Porto Lagos, lago Vistonidae lagoas costeiras

3.- Delta do Nestos e lagoas costeiras4.- Lago Kerkini

5.- Lagos Volvi e Koroneia 6.- Delta dos rios Gallikos, Axios, Loudias e Aliakmonas

7.- Lagos Vegoritida, Petron, Cheimaditida e Zazari 8.- Parque Nacional de Prespa

9.- Albufeira do antigo lago Karla 10.- Delta de Kalamas

11.- Golfo de Amvrakikos12.- Lagoas de Mesolongi e Aitoliko

Zonas de montanha, fragas e florestas13.- Parque Nacional de Dadia-Lefkimi-floresta de Soufli

14.- Montanhas de Rodopi Central15.- Monte Voras (Kaïmaktsalan), Tzena

e Montanhas de Pinovo 16.- Monte Olimpos

17.- Monte Asterousia (Kofinas), Creta

Ilhas18.- Ilha de Antikythira

19.- Ilha de Lesvos20.- Ilha de Naxos

Zonas de montanha, fragas e florestas1.- Peneda-Gerês2.- Douro Internacional3.- Serra da Estrela4.- Tejo Internacional

Zonas húmidas e costeiras5.- Ria de Aveiro6.- Estuário do Tejo7.- Estuário do Sado8.- Ria Formosa9.- Sapal de Castro Marim–Vila Real de Santo António

Áreas importantes para aves marinhas 10.- Açores11.- Madeira12.- Península de Sagres13.- Berlengas e Peniche

Zonas estepárias e agrícolas14.- Castro Verde15.- Elvas e Campo Maior

SÍTIOS INTERESSANTES PARA A OBSERVAÇÃO DE AVESEM PORTUGAL

13

14

12

11

10

9

8

76 5

43

2

11

12

18

19

20

17

9

10

8

7

16

155

6

4

14

32

1

13

1

Zonas de montanha, fragas e florestas1.- Picos de Europa2.- Pirinéus e Pré-Pirinéus (Ordesa, Mallos de Riglos,Aiguestortes, Foz de Lumbier e Arbayun...)3.- Tenerife

Zonas estepárias e agrícolas4.- Belchite-Monegros 5.- Rio Aragón e planícies ao norte de Bárdenas Reales6.- Campina de Sevilla (Usuna)7.- Cáceres e planícies circundantes8.- Fuerteventura

Os materiais de educação e formação do Mediteraves foram adaptados para

estes países da Bacia do Mediterrâneo.

Zonas de montanha, fragas e florestas

1.- Cabo Aspro2.- Escarpas de Kensington

3.- Floresta de Paphos4.- Troodos

Zonas húmidas e costeiras 5.- Lago de Paralimini6.- Albufeira de Akhna

7.- Sapal de Oroklini8.- Lago de Larnaka9.- Lago de Akrotiri

10.- Albufeira de Asprokremmos 11.- Albufeira de Evretou

12.- Caniçais de Phassouri13.- Península de Akamas

14.- Arribas de Paphos15-. Cabo Greco

Vales fluviais e zonas agrícolas16.- Planície de Paphos,

incluindo Diarizos, Ezousa, Ha Potami e Vales de Xeros.

16

15

11

10

Zonas húmidas e costeiras9.- Zona costeira do Mar Cantábrico e do Mar da Galiza (Punta de la Vaca-Cabo Peñas, Estaca de Bares, Costa da Morte, Rías Baixas...)10.- Delta do Ebro11.- Villafáfila12.- La Mancha húmida13.- Doñana14.- Albufeira de Valência15.- Estreito de Gibraltar

Ecossistemas mediterrânicos16.- Cabañeros17.- Monfrague

18.- Cabo de Gata

83

17

15

14

16

15

1312

1413

12

11

10

9

9

8

7

7

6

6

5

5

4

4

3

2

2

1

1

18

SÍTIOS INTERESSANTES PARA A OBSERVAÇÃO DE AVES NA GRÉCIA

SÍTIOS INTERESSANTES PARA A OBSERVAÇÃO DE AVES EM CHIPRE

SÍTIOS INTERESSANTES PARA AOBSERVAÇÃO DE AVES EM ESPANHA

Obs

erva

ção

de A

ves

na

Baci

a do

Med

iterr

âneo

Foto

grafi

as:

Pavl

os A

ndri

opou

los,

Jos

é M

Anue

l Arc

os,

Juan

Car

los

Atie

nza,

Nic

k Be

dau,

Sta

vros

Chr

isto

doul

ides

, Pa

ul C

ools

, Fa

isca

, Pe

dro

Mon

teir

o, J

oao

Nun

es,

Stig

Ols

en,

Dav

id N

ye,

Jord

i Pri

eto

and

Tata

vasc

o.

Des

ign:

Jor

di P

riet

o -

SEO

/Bir

dLif

e

ww

w.s

eo.o

rgw

ww

.spe

a.pt

ww

w.b

irdl

ife.

org

ww

w.b

irdl

ifec

ypru

s.or

gw

ww

.orn

itho

logi

ki.g

r

Com

a c

olab

oraç

ão d

os p

arce

iros

da

Bir

dLif

e de

Mar

roco

s e

Tuní

sia

Prin

cipa

is A

mea

ças

Obs

erva

ção

de a

ves

Uma

regi

ão im

port

ante

par

a a

biod

iver

sida

de

Alte

raçõ

es

climáticas

Prev

isão

de

aque

cim

ento

e

dese

rtifi

caçã

o ge

ral p

ara

toda

a

Baci

a do

M

edit

errâ

neo.

Caça

ileg

ais

e arm

adilhas

Um

a da

s pr

inci

pais

am

eaça

s em

mui

tos

país

es m

edit

errâ

nico

s.

Destru

ição

do

habi

tat A so

bre-

expl

oraç

ão d

os r

e-cu

rsos

nat

urai

s ca

usa

pres

são

sobr

e os

rec

urso

s lim

itad

os d

e ág

ua,

solo

e e

nerg

ia.

A ár

ea t

em s

ido

alvo

de

uma

exce

ssiv

a ex

pans

ão

turí

stic

a, t

anto

no

litor

al c

omo

nas

zona

s in

teri

ores

.

Alte

raçõ

es d

as p

ráti

-ca

s ag

ríco

las,

com

per

da d

e pr

átic

as t

radi

cio-

nais

(cul

tivo

s ex

tens

ivos

, per

da d

e m

arge

ns) e

us

o m

assi

vo d

e pe

stic

idas

. A s

obre

-pes

ca é

um

pr

oble

ma

com

um e

m m

uita

s ár

eas.

Códi

go é

tico

para

os

obse

rvad

ores

de

aves

A gr

ande

div

ersi

dade

de

habi

tats

, ec

ossi

stem

as e

es

péci

es n

a Ba

cia

do M

edit

errâ

neo,

alg

umas

das

qua

is

rara

s ou

aus

ente

s no

utro

s pa

íses

viz

inho

s, t

orna

m e

sta

regi

ão u

m d

esti

no in

igua

láve

l par

a de

scob

rir

e de

sfru

-ta

r es

péci

es ú

nica

s de

ave

s.

O in

tere

sse

gera

do p

elo

turi

smo

de o

bser

vaçã

o de

ave

s re

flete

-se

em m

uita

s in

icia

tiva

s qu

e pr

omov

em e

sse

tipo

de

turi

smo.

Est

as in

icia

tiva

s de

vem

pre

star

esp

e-ci

al a

tenç

ão a

os r

isco

s e

às a

mea

ças

que

este

tip

o de

tu

rism

o po

de r

epre

sent

ar p

ara

o pr

ópri

o re

curs

o qu

e pr

eten

dem

pro

mov

er -

o r

ecur

so v

ivo

e fr

ágil

das

aves

da

reg

ião.

Adi

cion

alm

ente

, as

infr

aest

rutu

ras

turí

stic

as

nece

ssár

ias

para

cum

prir

est

a ex

igên

cia

têm

de

ser

de

alta

qua

lidad

e, m

etic

ulos

as n

a su

a ab

orda

gem

e e

spe-

cial

men

te a

dapt

adas

par

a cu

mpr

ir a

s ne

cess

idad

es e

ex

peta

tiva

s do

tur

ista

de

obse

rvaç

ão d

e av

es.

A im

port

ânci

a de

um

pro

duto

de

turi

smo

de o

bser

vaçã

o de

ave

s de

alt

a qu

alid

ade

é vi

tal,

e a

qua

lidad

e é

sinó

nim

o de

pro

fissi

onai

s be

m t

rein

ados

, co

nhec

edor

es

e in

tere

ssad

os. A

am

pla

vari

edad

e de

açõ

es e

inic

iati

-va

s re

aliz

adas

por

ON

G,

auto

rida

des

gove

rnam

enta

is,

inst

itui

ções

, em

pres

as e

tra

balh

ador

es in

depe

nden

tes,

de

vem

con

trib

uir

para

o d

esen

volv

imen

to d

e um

set

or

turí

stic

o de

obs

erva

ção

de a

ves

verd

adei

ram

ente

eco

-ló

gico

e s

uste

ntáv

el.

Este

tip

o de

tur

ism

o nã

o de

ve a

pena

s en

cora

jar

a ob

serv

ação

e a

apr

ecia

ção

de a

ves,

mas

tam

bém

a

perc

eção

do

luga

r no

mei

o na

tura

l e c

omo

se r

elac

iona

co

m o

s hu

man

os e

o u

so d

e re

curs

os n

atur

ais.

Isto

leva

-rá

a u

m e

nten

dim

ento

da

nece

ssid

ade

de c

onse

rvaç

ão

das

aves

e d

os s

eus

habi

tats

e t

ambé

m t

erá

efei

tos

indi

reto

s va

lioso

s pa

ra a

s co

mun

idad

es lo

cais

e o

mei

o ru

ral n

o ge

ral.

A Ba

cia

do M

edit

errâ

neo

é um

a re

gião

ext

raor

-di

nári

a, t

anto

pel

o el

evad

o ní

vel d

e di

vers

idad

e bi

ológ

ica

com

o pe

la e

spet

acul

ar e

nvol

vênc

ia.

A su

a lo

caliz

ação

na

inte

rseç

ão d

e du

as g

rand

es

mas

sas

terr

estr

es,

Eurá

sia

e Áf

rica

, e

a en

orm

e va

ried

ade

topo

gráfi

ca e

dif

eren

ças

de a

ltit

ude

—

do n

ível

da

água

do

mar

até

4.1

65 m

etro

s a

Oes

te

(Mar

roco

s) e

3.7

56 m

etro

s a

Este

(Tu

rqui

a) —

são

im

port

ante

s fa

tore

s qu

e co

ntri

buem

par

a a

biod

i-ve

rsid

ade

da r

egiã

o.

O c

lima

do M

edit

errâ

neo

é ún

ico,

car

acte

riza

do

por

inve

rnos

fri

os e

húm

idos

e v

erõe

s qu

ente

s e

seco

s. N

o en

tant

o, o

s in

terv

alos

de

prec

ipit

ação

en

tre

100

milí

met

ros

e 3.

000

milí

met

ros,

tor

-na

m a

reg

ião

adeq

uada

par

a um

a va

sta

gam

a de

ti

pos

de v

eget

ação

, es

tand

o cl

assi

ficad

a co

mo

o te

rcei

ro l

ocal

mai

s ri

co n

o m

undo

em

ter

mos

da

div

ersi

dade

de

flor

a (1

3.00

0 da

s su

as 3

0.00

0 es

péci

es d

e pl

anta

s sã

o en

dém

icas

).

A fa

una

de m

amíf

eros

da

Baci

a do

Med

iter

râne

o in

clui

mai

s de

330

esp

écie

s (8

7 en

dém

icas

).

A av

ifau

na d

a re

gião

ati

nge

as 6

00 e

spéc

ies,

in

clui

ndo

16 e

ndém

icas

, e

há u

m n

úmer

o si

gnifi

-ca

tivo

de

espé

cies

que

mig

ram

da

Euro

pa p

ara

a Áf

rica

cru

zand

o a

Baci

a M

edit

errâ

nica

, em

vár

ios

pont

os.

Há

357

espé

cies

de

répt

eis

(inc

luin

do d

uas

espé

cies

de

tart

arug

as m

arin

has)

, da

s qu

ais

170

espé

cies

são

end

émic

as.

Em t

erm

os d

e an

fíbi

os,

estã

o pr

esen

tes

cerc

a de

11

5 es

péci

es,

incl

uind

o 71

end

émic

as.

Os

peix

es d

e ág

ua d

oce

na r

egiã

o pr

ovêe

m d

as

faun

as r

icas

da

Eurá

sia

e Áf

rica

(en

tre

as 4

00 e

spé-

cies

de

peix

e de

águ

a do

ce,

253

são

endé

mic

as).

Uma

regi

ão r

ica

em

Biod

iver

sida

de

Proj

eto

Med

itera

ves

Fina

ncia

do p

elo

prog

ram

a Le

onar

do d

a Vi

nci

(Pro

gram

a de

Ap

rend

izag

em a

o Lo

ngo

da V

ida)

da

Com

issã

o Eu

rope

ia,

o pr

ojet

o M

edit

erav

es (

IPO

T-In

tern

atio

nal

Proj

ect

of O

rnit

ho-

logi

cal T

ouri

sm) c

ombi

na a

con

serv

ação

e g

estã

o de

áre

as n

a-tu

rais

pro

tegi

das

(Nat

ura

2000

, Res

erva

s de

Bio

sfer

a) c

om o

s re

quis

itos

e a

s ex

peta

tiva

s de

tur

ista

s ob

serv

ador

es d

e av

es.

O r

esul

tado

é u

ma

ferr

amen

ta d

e ge

stão

onl

ine

para

form

ar e

in

form

ar p

rofis

sion

ais

na in

dúst

ria tu

rístic

a so

bre

com

o op

erar

de

um

a fo

rma

ambi

enta

lmen

te s

uste

ntáv

el e

aco

nsel

har

os

seus

clie

ntes

qua

nto

às s

uas

resp

onsa

bilid

ades

par

a co

m a

s ár

eas q

ue v

isita

m e

as a

ves q

ue h

abita

m n

elas

. Ass

enta

no

pro-

jeto

Iber

aves

des

envo

lvid

o pe

la S

EO/B

irdLi

fe,

a SP

EA (

resp

e-tiv

amen

te p

arce

iros

espa

nhói

s e

port

ugue

ses

da B

irdLi

fe e

m

cada

paí

s) e

a B

irdLi

fe I

nter

natio

nal.

O p

roje

to M

edite

rave

s tr

az n

ovos

par

ceiro

s, a

Hel

leni

c O

rnith

olog

ical

Soc

iety

(So

cie-

dade

Orn

itoló

gica

Hel

énic

a) e

a B

irdLi

fe C

hipr

e, p

ara

alar

gar

o pr

ojet

o in

icia

l a m

ais

país

es d

o M

edite

rrân

eo. O

pro

jeto

Me-

dite

rave

s de

senv

olve

u um

a ap

licaç

ão p

ara

smar

tpho

nes

para

se

r us

ada

por

obse

rvad

ores

de

aves

que

vis

item

as

área

s Im

-po

rtan

tes

para

as A

ves

– IBA

(do

ingl

ês Im

port

ant

Bird

Are

as).

ww

w.m

edit

erav

es.o

rg

1.

O b

em-e

star

das

ave

s de

ve e

star

sem

-pr

e em

pri

mei

ro l

ugar

.

2.

O h

abit

at d

eve

ficar

tal

e q

ual

com

o fo

i en

cont

rado

.

3.

Não

alt

ere

o co

mpo

rtam

ento

das

ave

s de

nen

hum

mod

o.

4.

Inf

orm

e e

denu

ncie

se

dete

tar

algu

m

aten

tado

am

bien

tal.

5.

Res

peit

e se

mpr

e a

legi

slaç

ão s

obre

a

prot

eção

das

ave

s.

6.

Res

peit

e os

dir

eito

s do

s pr

opri

etár

ios.

7.

Res

peit

e os

dir

eito

s da

s pe

ssoa

s da

zo

na d

e ob

serv

ação

8.

Par

tilh

e as

sua

s in

form

açõe

s co

m o

u-tr

os o

bser

vado

res

loca

is.

9.

Com

port

e-se

com

o go

star

ia q

ue o

s ou

tros

se

com

port

asse

m n

a su

a zo

na.

10.

Prom

ova

o de

senv

olvi

men

to s

uste

ntáv

el

dest

a at

ivid

ade.

Impr

esso

: N

ETAI

GRA

F S.

L.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΠΟΥΛΙΩΝΣΤΗΝ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

13

14

12

11

10

9

8

76 5

43

2

11

12

18

19

20

17

9

10

8

7

16

155

6

4

14

32

1

13

1

18

155

4

14

3

16

15

11

10

83

17

15

14

16

15

1312

1413

12

11

10

9

9

8

7

7

6

6

5

5

4

4

3

2

2

1

1

18

Βουνά, γκρεμοίκαι δασωμένες εκτάσεις1. Peneda-Gerês2. Douro Internacional3. Serra da Estrela4. Tejo InternacionalΥγρότοποι και παράκτιες περιοχές5. Ria de Aveiro6. Estuário do Tejo7. Estuário do Sado8. Ria Formosa9. Sapal de Castro Marim -Vila Real de Santo AntónioΣημαντικές περιοχές για θαλασσοπούλια10. Azores11. Madeira12. Península de Sagres13. Berlengas e PenicheΣτέπες, ανοιχτές εκτάσειςκαι αγροτικές περιοχές14. Castro Verde15. Elvas e Campo Maior

Μεσογειακές χώρεςόπου εφαρμόστηκε υλικό εκπαίδευσης

και εκμάθησης

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΠΟΥΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΠΟΥΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΠΟΥΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Βουνά, γκρεμοί και δασωμένες εκτάσεις1. Picos de Europa2. Pyrenees and Pre-Pyrenees (Ordesa, Mallos de Riglos, Aiguestortes, Foz de Lumbier y Arabayun, κ.ά.)3. TenerifeΣτέππες, ανοικτές εκτάσεις και αγροτικές περιοχές4. Belchite-Monegros 5. Ποταμός Aragón και πεδιάδες βόρεια των Bárdenas Reales6. Ύπαιθρος της Σεβίλλης (Usuna)7. Πεδιάδες του Cáceres8. FuerteventuraΥγρότοποι και παράκτιες περιοχές9. Παράκτιος μεταναστευτικός διάδρομος της Θάλασσας της Γαλικίας και της Κανταβρικής Θάλασσας (Punta de la Vaca-Cabo Peñas, Estaca de Bares, Costa da Morte, Rías Baixas, κ.ά.)10. Δέλτα Ebro11. Villafáfi la12. Υγρότοποι και λιμνοθάλασσες της La Mancha13. Doñana14. Albufera de Valencia15. Στενά του ΓιβραλτάρΜεσογειακά οικοσυστήματα (ανοιχτό δάσος “dehesa”, δασικές εκτάσεις, θαμνώνες)16. Cabañeros17. Monfrague18. Cabo de Gata

Βουνά, γκρεμοί και δασωμένες εκτάσεις1. Κάβο Άσπρο

2. Kensington Cliffs3. Δάσος Πάφου

4. ΤρόοδοςΥγρότοποι και παράκτιες περιοχές

5. Λίμνη Παραλιμνίου6. Φράγμα Άχνας

7. Λίμνη Ορόκλινης8. Αλυκές Λάρνακας

9. Αλυκές Ακρωτηρίου10. Φράγμα Ασπρόκρεμου

11. Φράγμα Ευρέτου12. Λιβάδι Φασουρίου

13. Χερσόνησος Ακάμας14. Ακρωτήριο Πάφου

15. Κάβο ΓκρέκοΚοιλάδες ποταμών, ανοιχτές εκτάσεις

και αγροτικές περιοχές16. Πεδιάδα Πάφου, συμπεριλαμβανομένων

των κοιλάδων των ποταμών Διαρίζου,Έζουσα, Χα-Ποτάμι και Ξερού

Υγρότοποι και παράκτιες περιοχές 1. Δέλτα Έβρου

2. Λίμνη Ισμαρίδα, Πόρτο Λάγος, Λίμνη Βιστονίδακαι παράκτιες λιμνοθάλασσες

3. Δέλτα Νέστου και παράκτιες λιμνοθάλασσες4. Λίμνη Κερκίνη

5. Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια 6. Δέλτα ποταμών Γαλλικού, Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα

7. Λίμνες Βεγορίτιδα, Πετρών,Χειμαδίτιδα και Ζάζαρη

8. Εθνικό Πάρκο Πρεσπών9. Ταμιευτήρες πρώην Λίμνης Κάρλας

10. Δέλτα Καλαμά11. Αμβρακικός Κόλπος

12. Λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου και ΑιτωλικούΒουνά, γκρεμοί και δασωμένες εκτάσεις

13. Εθνικό Πάρκο δάσους Δαδιάς - Λευκίμης - Σουφλίου14. Όρη Κεντρικής Ροδόπης

15. Όρος Βόρας (Καϊμακτσαλάν), Όρη Τζένα και Πίνοβο16. Όρος Όλυμπος

17. Όρη Αστερούσια, ΚρήτηΝησιωτικές περιοχές

18. Αντικύθηρα19. Λέσβος20. Νάξος

Φωτογραφίες: Παύλος Ανδριόπουλος, José Manuel Arcos, Juan Carlos Atienza, Nick Bedau, Σταύρος Χριστοδουλίδης, Paul Cools, José Luís Ojeda Navío, Stig Olsen, David Nye, Jordi Prieto, Tatavasco.Σχεδιασμός: Jordi Prieto - SEO/BirdLifeΕκτύπωση: NETAIGFRAF S.L.

www.seo.org www.spea.pt www.birdlife.org

www.birdlifecyprus.orgwww.ornithologiki.gr

Με τη συνεργασία των εταίρων της BirdLife στο Μαρόκο και την Τυνησία

Παρατήρηση πουλιώνΜεσογειακή βιοποικιλότητα

Παρατήρηση πουλιώνστη Μεσόγειο

Κύριες απειλές

Απ

ώλεια & καταστροφή ενδιαιτηµάτων

Η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων σε περιοχές που

έχουν υπεραναπτυχθεί τουριστικά, τόσο σε περιοχές των ακτών όσο και της ενδοχώρας,

προκαλεί εξάντληση των περιορισμένων υδάτινων, εδαφικών και ενεργειακών πόρων.

Η αλλαγή στις χρή-σεις γης, η εγκατάλειψη των παραδοσιακών πρα-κτικών (εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες, απώλεια των φυσικών ορίων) και η μαζική χρήση ζιζανιο-κτόνων. Η υπεραλίευση αποτελεί γεγονός σε πολλές περιοχές.

Η μεγάλη ποικιλία ενδιαιτημάτων, οικοσυστημάτων και ει-δών στη λεκάνη της Μεσογείου που είναι σπάνια ή απουσι-άζουν από γειτονικές χώρες, την καθιστούν ασυναγώνιστο προορισμό χωρίς για την ανακάλυψη και απόλαυση μοναδι-κών ειδών πουλιών.

Το ενδιαφέρον που παρουσιάζει ο τουρισμός παρατήρησης πουλιών (ορνιθοτουρισμός), αντικατοπτρίζεται σε πολλές πρωτοβουλίες. Οι πρωτοβουλίες αυτές οφείλουν να δώ-σουν ιδιαίτερη προσοχή στους κινδύνους και τις απειλές που μπορεί να προκύψουν στους ίδιους τους πόρους που αυτή η μορφή τουρισμού επιθυμεί να αναδείξει: τη ζωντανή και εύθραυστη ορνιθοπανίδα της περιοχής. Η σημασία της ύπαρξης ενός τουριστικού προϊόντος παρα-τήρησης πουλιών άριστης ποιότητας είναι ζωτική και η ποι-ότητα είναι συνώνυμη των καλά εκπαιδευμένων επαγγελμα-τιών που διαθέτουν γνώση και ενδιαφέρον. Η μεγάλη γκάμα καινοτομιών που σκοπεύουν να καταστήσουν την παρατή-ρηση πουλιών ως ένα τουριστικό προϊόν πραγματικά φιλικό προς το περιβάλλον και βιώσιμο (που διεξάγονται από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, κυβερνητικές υπηρεσίες, ιδρύ-ματα, εταιρείες και ανεξάρτητους επαγγελματίες), οφείλουν να διασφαλίσουν δράσεις που θα οδηγήσουν στον σεβασμό των ίδιων των πόρων και σε μια βιώσιμη διαχείριση συνο-λικά.

Ο ορνιθοτουρισμός θα πρέπει να ενθαρρύνει τον κόσμο όχι μόνο να παρατηρεί και να απολαμβάνει τα πουλιά, αλλά και να κατανοήσει τη θέση τους στο φυσικό περιβάλλον και πώς αυτή σχετίζεται με τους ανθρώπους και τη χρήση των φυσι-κών πόρων.Αυτό θα οδηγήσει στην κατανόηση της ανάγκης προστασί-ας της ορνιθοπανίδας και των ενδιαιτημάτων της και έτσι θα έχει σημαντική επίδραση στις τοπικές κοινωνίες και την ύπαιθρο γενικότερα.

Η λεκάνη της Μεσογείου αποτελεί μια εξαιρετική περιοχή, τόσο λόγω του εντυπωσιακού της τοπίου, όσο και της πολύ πλούσιας βιοποικιλότητας. Χάρη στη γεωγραφική της θέση, στο σημείο συνάντησης της Ευρώπης με την Αφρική, της πολύ μεγάλης το-πογραφικής ποικιλότητας και των υψομετρικών δια-φορών - από το επίπεδο της θάλασσας ως τα 4.165 μέτρα στα δυτικά (Μαρόκο) και τα 3.756 μέτρα στα ανατολικά (Τουρκία), παρουσιάζει μια μεγάλη ποικι-λότητα ειδών και οικοσυστημάτων. Το κλίμα είναι μοναδικό και χαρακτηρίζεται από δρο-σερούς, υγρούς χειμώνες και ζεστά, ξηρά καλοκαί-ρια. Παρόλα αυτά, η βροχόπτωση κυμαίνεται από τα 100 έως και τα 3.000 χιλιοστά ετησίως, καθιστώ-ντας την περιοχή κατάλληλη για μεγάλο εύρος από είδη βλάστησης, καθώς βρίσκεται στην τρίτη θέση όσον αφορά την ποικιλία φυτών (13.000 από τα 30.000 καταγεγραμμένα είδη είναι ενδημικά). Η πανίδα των θηλαστικών στην λεκάνη της Μεσο-γείου περιλαμβάνει πάνω από 330 είδη, 87 από τα οποία είναι ενδημικά. Η ορνιθοπανίδα περιλαμβάνει 600 είδη, συμπερι-λαμβανομένων 16 ενδημικών, ενώ πολύ σημαντι-κός αριθμός πουλιών μεταναστεύει από την Ευρώ-πη στην Αφρική, διασχίζοντας διάφορες περιοχές της λεκάνης της Μεσογείου.Υπάρχουν επίσης 357 είδη ερπετών (συμπεριλαμ-βανομένων τριών ειδών θαλάσσιας χελώνας), εκ των οποίων τα 170 είναι ενδημικά.Στην περιοχή συναντώνται επίσης 115 είδη αμφίβι-ων, συμπεριλαμβανομένων 71 ενδημικών. Η μεγάλη ποικιλία ψαριών του γλυκού νερού στην Ευρασία και την Αφρική έχουν οδηγήσει στην ύπαρξη 400 ειδών στην περιοχή, εκ των οποίων τα 253 είναι ενδημικά.

www.mediteraves.org

Το Πρόγραµµα MediteravesΧρηματοδοτούμενο από το Πρόγραμμα Leonardo da Vinci (Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης) της Ε.Ε., το Πρόγραμμα Mediteraves (IPOT-International Birdwatching Project) συν-δυάζει την προστασία και διαχείριση των προστατευόμενων φυσικών περιοχών (Natura 2000, Αποθέματα Βιόσφαιρας) με τις απαιτήσεις και τις προσδοκίες των παρατηρητών που-λιών.Το αποτέλεσμα είναι ένα διαδικτυακό εργαλείο διαχείρισης για την εκπαίδευση και ενημέρωση των επαγγελματιών της βιομηχανίας τουρισμού, σχετικά με το πώς μπορούν να λει-τουργήσουν με έναν περιβαλλοντικά βιώσιμο τρόπο και να ενημερώσουν τους πελάτες τους για τις περιοχές που επι-σκέπτονται και τα πουλιά που ζουν σ’ αυτές. Αποτελεί συ-νέχεια του Προγράμματος Iberaves, που αναπτύχθηκε από τις Ορνιθολογικές Οργανώσεις SEO και SPEA, εταίρους της BirdLife στην Ισπανία και την Πορτογαλία αντίστοιχα) και το BirdLife International. Το Πρόγραμμα Mediteraves πρόσθεσε άλλους δύο εταίρους της BirdLife, την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και τον Πτηνολογικό Σύνδεσμο Κύπρου, προκειμένου να επεκταθεί το Πρόγραμμα στη Μεσόγειο. Στο πλαίσιο του Προγράμμα-τος αναπτύχθηκε μια εφαρμογή για Smartphones, προκει-μένου να χρησιμοποιηθεί από τους παρατηρητές πουλιών.

Μια κιβωτόςβιοποικιλότητας

Κλιµατι κή α

λλαγή

Προβλέπεται θέρμανση και ερημοποίη-ση μεγάλου μέρους της λεκάνης της Μεσογείου.

Παράνοµο κυνήγι & παγίδευση

Μεγάλο πρόβλημα σε πολλές χώρες της Μεσογείου.

Κώδικας Ηθικήςτων Παρατηρητών Πουλιών

Η ευζωία των πουλιών έχει πάντα προτεραιότητα, είτε είμαστε δακτυλιωτές, φωτογράφοι, επιστήμονες ή πα-ρατηρητές πουλιών. Δεν πρέπει ποτέ να διαταράσσουμε το ενδιαίτημα του πουλιού.Δεν προσπαθούμε να μεταβάλλουμε τη συμπεριφορά των πουλιών. Δεν τα ενοχλούμε κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε εγκατάλειψη της φωλιάς ή τον χειμώνα σε άσκοπη σπατάλη ενέργειας. Κατά την ανοιξιάτικη ή φθινοπωρινή μετανάστευση, οποιαδήποτε ενόχληση μπορεί να αποβεί μοιραία, καθώς πρέπει να αναπλη-ρώνουν τακτικά τις δυνάμεις τους πριν συνεχίσουν το ταξίδι.Αν παρατηρήσετε κάποιο είδος που θεωρείτε ότι είναι ευάλωτο, παρακαλούμε επικοινωνήστε με την Ελληνι-κή Ορνιθολογική Εταιρεία. Μην διαδίδετε τυχόν πλη-ροφορίες αδιάκριτα.Δεν ενοχλούμε σπάνια είδη. Αν ανακαλύψετε κάποιο σπάνιο είδος, αναφέρετε την παρατήρηση στην Επι-τροπή Αξιολόγησης Ορνιθολογικών Παρατηρήσεων της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.Πάντοτε να τηρείτε τους νόμους για την προστασία των πουλιών.Μην εισέρχεστε σε ιδιωτική περιουσία χωρίς άδεια. Σεβαστείτε τα δικαιώματα των άλλων επισκεπτών.Μοιραστείτε τις παρατηρήσεις σας με άλλους παρα-τηρητές.Φερθείτε όπως θα θέλατε να σας φέρονται. Γίνετε πρεσβευτές των παρατηρητών πουλιών.

10

987

6

5

4

3

2

1

Zones humides et sites côtiers 1.- Delta du Evros

2.- Lac Ismarida, Porto Lagos, lac Vistonidalagunes côtières

3.- Delta du Nestos et lagunes côtières4.- Lac Kerkini

5.- Lacs Volvi et Koroneia 6.- Deltas du Gallikos, Axios, Loudias et Aliakmonas7.- Lacs Vegoritida, Petron, Cheimaditida et Zazari

8.- Parc National de Prespa9.- Reservoirs de l’ancien lac Karla

10.- Delta du Kalamas11.- Golfe de Amvrakikos

12.- Lagunes de Mesolongi et Aitoliko

Montagnes, falaises et forêts13.- Parc National de Dadia-Lefkimi-forêt de Soufli

14.- Montagnes centrales de Rodopi15.- Mount Voras (Kaïmaktsalan), montagnes

de Tzena Pinovo 16.- Mount Olympos

17.- Mount Asterousia (Kofinas), Crète

Îles18.- Île de Antikythira

19.- Île de Lesvos20.- Île de Naxos

Montagnes, falaises et forêts1.- Peneda-Gerês2.- Douro Internacional3.- Montagnes da Estrela4.- Tejo Internacional

Zones humides et sites côtiers5.- Estuaire d’Aveiro6.- Estuaire du Tejo7.- Estuaire du Sado8.- Estuaire de Formosa9.- Sapal de Castro Marim–Vila Real de Santo António

Zones importantes pourles oiseaux marins10.- Açores11.- Madeira12.- Penínsule de Sagres13.- Berlengas e Peniche

Paysage ouvert et sitesagricoles14.- Castro Verde15.- Elvas e Campo Maior

LIEUX IMPORTANTS D’OBSERVATION D’OISEAUX AU PORTUGAL

13

14

12

11

10

9

8

76 5

43

2

11

12

18

19

20

17

9

10

8

7

16

155

6

4

14

32

1

13

1

Montagnes, falaises et forêts1.- Picos de Europa2.- Pyrénées et Pré-Pyrénées (Ordesa, Mallos de Riglos, Aiguestortes, Foz de Lumbier y Arbayun...)3.- Tenerife

Paysage ouvert et sites agricoles4.- Belchite-Monegros 5.- Fleuve Aragón et plaines au nord des Bárdenas Reales6.- Campagne de Sevilla (Usuna)7.- Plaines autour de Cáceres8.- Fuerteventura

Matériel d’éducation et de formation adaptéà ces pays du bassin méditerranéen

Montagnes, falaises et forêts1.- Cap Aspro

2.- Falaises de Kensington3.- Forêt de Paphos

4.- Troodos

Zones humides et sites côtiers5.- Lac Paralimini

6.- Barrage d’Akhna7.- Marais d’Oroklini

8.- Lac Larnaka 9.- Lac Akrotiri

10.- Barrage d’Asprokremmos 11.- Barrage d’Evretou

12.- Marais de Phassouri13.- Péninsule d’Akamas

14.- Montagnes de Paphos15-. Cap Greco

Les vallées fluviales, paysage ouvert et sites agricoles

16.- Plain de Paphos, comprises les vallées de Diarizos,

Ezousa, Ha Potami et Xeros

16

15

11

10

Zones humides et sites côtiers9.- Couloir migratoire du Cantabrique et de Galice (Punta de la Vaca-Cabo Peñas, Estaca de Bares, Costa da Morte, Rías Baixas...)10.- Delta de l’Ebre11.- Villafáfila12.- Zones humides et lagunes de La Mancha13.- Doñana14.- Albufera de Valencia15.- Détroit de Gibraltar

Écosystèmes méditerranéens(“dehesa”, garrigue, forêt...)

16.- Cabañeros17.- Monfrague

18.- Cap de Gata

83

17

15

14

16

15

1312

1413

12

11

10

9

9

8

7

7

6

6

5

5

4

4

3

2

2

1

1

18

LIEUX IMPORTANTS D’OBSERVATION D’OISEAUX EN GREECE

LIEUX IMPORTANTS D’OBSERVATION D’OISEAUX À CHYPRE

LIEUX IMPORTANTS D’OBSERVATION D’OISEAUX EN ESPAGNE

Obs

erva

tion

d’oi

seau

x su

r le

bas

sin

méd

iterr

anée

n

Phot

ogra

phie

s: P

avlo

s An

drio

poul

os,

José

Man

uel A

rcos

, Ju

an C

arlo

s At

ienz

a, N

ick

Beda

u, S

tavr

os C

hris

todo

ulid

es,

Paul

Coo

ls,

José

Luí

s O

jeda

Nav

ío,

Stig

Ols

en,

Dav

id N

ye,

Jord

i Pri

eto

and

Tata

vasc

o.

Conç

u pa

r: J

ordi

Pri

eto

- SE

O/B

irdL

ife

ww

w.s

eo.o

rgw

ww

.spe

a.pt

ww

w.b

irdl

ife.

org

ww

w.b

irdl

ifec

ypru

s.or

gw

ww

.orn

itho

logi

ki.g

r

Avec

la c

olla

bora

tion

de

part

enai

res

de B

irdL

ife

au M

aroc

et

en T

unis

ie

Prin

cipa

les

men

aces

Obs

erva

tion

d’oi

seau

xBi

odiv

ersi

té

m

édite

rran

éenn

e

Chan

gem

ent c

limatique

Réch

auff

emen

t et

dés

erti

fica-

tion

gén

éral

isée

pr

évis

pou

r to

ut

le b

assi

n M

édi-

terr

anée

n.

Chas

se e

t pièg

es illé

gales

Une

men

ace

maj

eure

da

ns d

e no

mbr

eux

pays

méd

iter

rané

ens.

Perte e

t des

truc

tion

de l’

habi

tat

La s

urex

ploi

tati

on d

es r

es-

sour

ces

natu

relle

s da

ns le

s zo

nes

surd

ével

oppé

es p

our

le t

ouri

sme,

que

ce

soie

nt d

es z

ones

côt

ière

s ou

inté

rieu

res,

cau

se

une

fort

e pr

essi

on s

ur le

s re

ssou

rces

en

eau

ains

i qu

e su

r le

s re

ssou

rces

du

sol e

t d’

éner

gie,

res

sour

-ce

s qu

i son

t lim

itée

s.

Chan

gem

ents

ag

ri-

cole

s av

ec l

a pe

rte

des

prat

ique

s tr

adi-

tion

nelle

s (p

erte

de

bord

ures

, m

onoc

ultu

-re

ext

ensi

ve..

.) e

t l’

utili

sati

on m

assi

ve d

e pe

stic

ides

. La

sur

pêch

e a

lieu

dans

de

nom

breu

x do

mai

nes.

Code

de

déon

tolo

gie

de

l’obs

erva

teur

d’o

isea

ux

1.

Le b

ien-

être

des

ois

eaux

doi

t to

ujou

rs ê

tre

prio

rita

ire,

mêm

e qu

e vo

us s

oyez

bag

ueur

, ph

oto-

grap

he,

scie

ntifi

que

ou o

rnit

holo

gue.

2.

L’ha

bita

t de

l’oi

seau

ne

doit

pas

êtr

e pe

rtur

bé.

3.

Essa

yer

de n

e ja

mai

s m

odifi

er le

com

port

emen

t de

s oi

seau

x. N

e ja

mai

s le

s dé

rang

er p

enda

nt la

sai

-so

n de

rep

rodu

ctio

n (r

isqu

e d’

aban

don

du n

id)

, ni

pe

ndan

t l’

hive

r qu

and

ils o

nt b

esoi

n de

con

serv

er

leur

éne

rgie

, ou

pen

dant

les

péri

odes

de

mig

rati

on

au p

rint

emps

ou

à l’

auto

mne

lors

qu’i

ls p

euve

nt

être

fat

igué

s de

leur

voy

age

et q

u’ils

ont

bes

oin

de

récu

pére

r av

ant

de c

onti

nuer

.

4.

Si v

ous

renc

ontr

ez u

ne e

spèc

e qu

e vo

us p

ense

z êt

re v

ulné

rabl

e, v

euill

ez s

’il v

ous

plaî

t co

ntac

ter

vo-

tre

part

enai

re B

irdL

ife

Inte

rnat

iona

l. N

e pa

s di

ffus

er

l’in

form

atio

n sa

ns d

isce

rnem

ent.

5.

Ne

pas

déra

nger

les

oise

aux

erra

nts

ou r

a-re

s. S

i vou

s en

déc

ouvr

ez u

n, v

euill

ez s

igna

ler

l’ob

serv

atio

n à

votr

e pa

rten

aire

Bir

dLif

e In

tern

atio

-na

l ou

à la

soc

iété

orn

itho

logi

que

loca

le.

6.

Resp

ecte

r to

ujou

rs la

légi

slat

ion

de p

rote

ctio

n de

s oi

seau

x.

7.

Ne

pas

entr

er s

ans

auto

risa

tion

sur

un

site

ou

une

prop

riét

é pr

ivée

.

8.

Resp

ecte

r to

ujou

rs le

s dr

oits

des

aut

res

visi

teur

s.

9.

Part

ager

vos

obs

erva

tion

s av

ec d

’aut

res

obse

r-va

teur

s lo

caux

.

10.

Com

port

ez v

ous

com

me

vous

sou

hait

erie

z qu

e le

s au

tres

se

com

port

ent.

Soy

ez u

n am

bass

adeu

r po

ur le

s or

nith

olog

ues.

La g

rand

e di

vers

ité

des

habi

tats

, de

s éc

osys

tèm

es e

t de

s es

pèce

s da

ns le

bas

sin

méd

iter

rané

en,

qui p

ar a

illeu

rs s

ont

rare

s ou

abs

ents

de

tout

aut

re p

ays

vois

in,

font

de

lui u

ne

gran

de d

esti

nati

on p

our

déco

uvri

r et

pro

fiter

d’e

spèc

es

d’oi

seau

x un

ique

s.

L’in

térê

t su

scit

é pa

r le

tou

rism

e or

nith

olog

ique

se

reflè

te

dans

de

nom

breu

ses

init

iati

ves

qui f

avor

isen

t ce

typ

e de

to

uris

me.

Ces

init

iati

ves

sont

ten

ues

d’ac

cord

er u

ne a

tten

-ti

on p

arti

culiè

re a

ux r

isqu

es e

t m

enac

es q

ue c

e ty

pe d

e to

uris

me

pour

rait

pos

er à

la r

esso

urce

mêm

e qu

’elle

s so

u-ha

iten

t pr

omou

voir

- la

ress

ourc

e fr

agile

de

l’avi

faun

e de

la

régi

on. E

n ou

tre,

l’in

fras

truc

ture

tou

risti

que

néce

ssai

re p

our

répo

ndre

à c

ette

dem

ande

doi

t êt

re d

e ha

ute

qual

ité,

mé-

ticu

leus

e da

ns s

on a

ppro

che

et s

péci

alem

ent

adap

tée

pour

ré

pond

re a

ux b

esoi

ns e

t at

tent

es d

u to

uris

te o

rnit

holo

gue.

Un

prod

uit

de t

ouri

sme

orni

thol

ogiq

ue d

e qu

alit

é es

t in

-di

spen

sabl

e, e

t la

qua

lité

est

syno

nym

e de

pro

fess

ionn

els

inté

ress

és,

bien

for

més

et

com

péte

nts.

Le

larg

e év

enta

il d’

acti

ons

et d

’init

iati

ves

qui v

isen

t à

assu

rer

un s

ecte

ur

tour

isti

que

vrai

men

t éc

olog

ique

et

dura

ble

(act

ions

et

init

iati

ves

men

ées

par

les

ON

G,

les

auto

rité

s go

uver

ne-

men

tale

s, le

s in

stit

utio

ns,

les

entr

epri

ses

et le

s tr

avai

lleur

s in

dépe

ndan

ts)

doit

vei

ller

à ce

que

les

acti

ons

réal

isée

s

soie

nt c

orre

ctes

et

ce d

ans

le r

espe

ct d

e la

res

sour

ce e

lle-

mêm

e as

soci

é à

une

appr

oche

glo

bale

men

t du

rabl

e.

Le t

ouri

sme

d’ob

serv

atio

n d’

oise

aux

devr

ait

non

seul

e-m

ent

enco

urag

er le

pla

isir

d’o

bser

ver

des

oise

aux,

mai

s ég

alem

ent

perm

ettr

e un

e co

mpr

éhen

sion

de

leur

pla

ce

dans

l’en

viro

nnem

ent

natu

rel;

il de

vrai

t au

ssi m

ontr

er

com

men

t l’h

omm

e de

vrai

t gé

rer

ses

ress

ourc

es n

atur

elle

s.

Cela

con

duir

a à

une

mei

lleur

e co

mpr

éhen

sion

de

la n

éces

-si

té d

e la

con

serv

atio

n de

l’av

ifaun

e et

de

ses

habi

tats

et,

do

nc,

aura

aus

si d

e pr

écie

ux e

ffet

s su

r le

s co

mm

unau

tés

loca

les

et s

ur la

cam

pagn

e en

gén

éral

.

Le b

assi

n m

édit

erra

néen

est

un

endr

oit

extr

aor-

dina

ire.

Il e

st r

emar

quab

le à

la f

ois

pour

sa

fort

e di

vers

ité

biol

ogiq

ue a

insi

que

par

ses

pay

sage

s sp

ecta

cula

ires

. Sa

sit

uati

on à

l’in

ters

ecti

on d

e de

ux g

rand

es m

asse

s co

ntin

enta

les,

l’Eu

rasi

e et

l’

Afri

que,

et

la g

rand

e va

riét

é to

pogr

aphi

que

avec

des

dif

fére

nces

d’a

ltit

ude

alla

nt d

u ni

veau

de

la m

er j

usqu

’à 4

.165

mèt

res

à l’

oues

t (M

aroc

) et

3.7

56 m

ètre

s à

l’es

t (T

urqu

ie)-

sont

des

fac

-te

urs

maj

eurs

con

trib

uant

à s

a bi

odiv

ersi

té.

Le c

lim

at d

u ba

ssin

est

uni

que,

car

acté

risé

par

de

s hi

vers

fra

is e

t hu

mid

es e

t de

s ét

és c

haud

s et

sec

s. N

éanm

oins

, le

s pr

écip

itat

ions

var

ient

en

tre

100

mm

et

3.00

0 m

m,

ce q

ui p

erm

et u

ne

gran

de v

arié

té d

e ty

pes

de v

égét

atio

n da

ns

la r

égio

n. E

n te

rmes

de

dive

rsit

é de

s pl

ante

s (1

3.00

0 de

ses

esp

èces

vég

étal

es 3

0.00

0 so

nt

endé

miq

ues)

, ce

bas

sin

est

clas

sé l

e tr

oisi

ème

plus

ric

he d

u m

onde

.

La f

aune

des

mam

mif

ères

du

bass

in m

édit

erra

néen

co

mpr

end

plus

de

330

espè

ces

(87

endé

miq

ues)

.

L’av

ifau

ne d

e la

zon

e se

com

pose

de

600

espè

-ce

s, d

ont

16 e

ndém

ique

s, e

t il

y a

un n

ombr

e im

port

ant

d’es

pèce

s qu

i mig

rent

de

l’Eu

rope

à

l’Af

riqu

e en

tra

vers

ant

le b

assi

n m

édit

erra

néen

en

dif

fére

nts

poin

ts.

Il y

a 35

7 es

pèce

s de

rep

tile

s (d

ont

deux

esp

èces

de

tor

tues

mar

ines

), d

ont

170

sont

end

émiq

ues.

Il y

a un

tot

al d

e 11

5 es

pèce

s d’

amph

ibie

ns d

ans

le b

assi

n do

nt 7

1 so

nt e

ndém

ique

s.

Les

pois

sons

d’e

au d

ouce

pro

vien

nent

des

ri-

ches

fau

nes

de l

’Eur

asie

et

de l

’Afr

ique

et

253

parm

i le

s 40

0 es

pèce

s so

nt e

ndém

ique

s.

Une

zone

de

très

fort

e bi

odiv

ersi

té

Med

itera

ves

Proj

etFi

nanc

é pa

r le

prog

ram

me

Leon

ardo

da

Vinc

i (Pr

ogra

mm

e d’

éduc

atio

n et

de

form

atio

n lo

ngue

dur

ée) d

e la

Com

mis

-si

on E

urop

éenn

e, le

pro

jet

Med

iter

aves

(IP

OT-

Inte

rnat

io-

nal P

roje

ct o

f Orn

itho

logi

cal T

ouri

sm) c

ombi

ne le

s idé

es d

e co

nser

vati

on e

t de

gest

ion

des

zone

s na

ture

lles

prot

égée

s (N

atur

a 20

00,

rése

rves

de

bios

phèr

e) a

vec

les

exig

ence

s et

les

atte

ntes

des

tou

rist

es o

bser

vate

urs

d’oi

seau

x.

Le r

ésul

tat

est

un o

util

de g

esti

on e

n lig

ne p

our

for-

mer

et

info

rmer

les

pro

fess

ionn

els

du t

ouri

sme

sur

la

faço

n d’

agir

de

man

ière

dur

able

et

pour

con

seill

er

leur

s cl

ient

s qu

ant

à le

urs

resp

onsa

bilit

és c

once

rnan

t le

s zo

nes

visi

tées

et

les

oise

aux

qui y

viv

ent.

Le

proj

et

est

basé

sur

un

proj

et a

ntér

ieur

, Ib

erav

es,

déve

lopp

é pa

r SE

O/B

irdL

ife,

SPE

A (r

espe

ctiv

emen

t pa

rten

aire

s es

pagn

ols

et p

ortu

gais

de

Bird

Life

) et

Bir

dLif

e In

tern

a-ti

onal

. Le

pro

jet

Med

iter

aves

s’é

tend

à t

rave

rs la

Méd

i-te

rran

ée e

t co

mpt

e de

nou

veau

x pa

rten

aire

s: la

Soc

ié-

té O

rnit

holo

giqu

e H

ellé

niqu

e et

Bir

dLif

e de

Chy

pre.

Le

proj

et M

edit

erav

es a

aus

si d

ével

oppé

une

app

licat

ion

pour

les

Sm

artp

hone

s de

stin

ée à

êtr

e ut

ilisé

e po

ur l

es

orni

thol

ogue

s qu

i vis

iten

t le

s pa

ys c

once

rnés

.

ww

w.m

edit

erav

es.o

rg

Impr

imé

par:

NET

AIG

RAF

S.L.