interfacility transfer operation center · 2019. 5. 22. ·...
TRANSCRIPT
INTERFACILITY TRANSFEROPERATION CENTER
ÈÙ¹Â�»¯ÔºÑµÔ¡Òéءà©Ô¹ÃÐËNjҧʶҹ¾ÂÒºÒÅÈÙ¹Â�»¯ÔºÑµÔ¡Òéءà©Ô¹ÃÐËNjҧʶҹ¾ÂÒºÒÅ (Interfacility Transfer Operation Center)
2
EMERGENCY Prevention
ชอหนงสอ : ศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
Interfacility Transfer Operation Center
พมพครงแรก : กมภาพนธ 2559
ISBN : 978-616-91895-9-6
บรรณาธการ
นางสาวกมลทพย แซเลา นพ.ธานนทร โลเกศกระว
พญ.สมจนตนา เอยมสรรพางค
กองบรรณาธการ
ดร.ประภาพร สวรตนชย
นางสาววมลวรรณ กมลบร
นางนนทนลน นาคะกล
นายสวภทร อภญญานนท
นางสาวอำาพน รจนสธ
และคณะทำางาน
ทปรกษา
นพ.อนชา เศรษฐเสถยร พ.อ.นพ.สรจต สนทรธรรม
นพ.ภมนทร ศลาพนธ นพ.นเรนทร โชตรสนรมตร
จดพมพโดย :
สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต (สพฉ.)
88/40 หมท 4 ซอยสาธารณสข 6 ถนนตวานนท ตำาบลตลาดขวญ
อำาเภอเมอง จงหวดนนทบร 11000
ออกแบบและจดพมพท : บรษท อลทเมท พรนตง จำากด 087 555 7932
E-mail : [email protected]
3
EMERGENCY Prevention
ศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล (Interfacility Transfer Operation
Center) คณะทำางานเลมนไดจดทำาขน เพอใหภาพของระบบปฏบตการฉกเฉนสำาหรบ
ศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลใหมความชดเจนมากยงขนในการ
สงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล โดยเรมจากระดบนโยบาย ปฏบตการทเรม
ตงแตการจำาแนกระดบความเฉยบพลนของอาการผ ป วย แนวทางการบรหาร
พฒนาทรพยากร วธปฏบตในการสงตอผปวย การประเมนคณภาพ การรายงาน
การสงตอผปวย และการตดตามประเมนผล ในภาพรวมของระดบสถานพยาบาล
จงหวด และเครอขายบรการสขภาพ เพอใหเกดวงจรการพฒนา และปรบปรง
คณภาพในการปฏบตการฉกเฉน ในทนไดกลาวถงศนยปฏบตการฉกเฉนระหวาง
สถานพยาบาล ในสถานการณความไมสงบของจงหวดชายแดนภาคใต นอกจากน
ยงมแผนทจะพฒนา ในระยะตอไปอกหลายประเดน เช น ระบบสารสนเทศการ
สงตอผปวยฉกเฉน ระบบการคนหาสถานพยาบาลปลายทางทมศกยภาพในการ
ดแลผปวยฉกเฉน ระบบการคนหาสถานพยาบาลปลายทางทมศกยภาพในการดแล
ผปวยฉกเฉนและศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล เปนตน
คณะผจดทำาหวงเปนอยางยงวาศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
เลมน จะเปนคมอทนำาไปใชในการพฒนาศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
ระบบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลเพอเปนการคมครองสทธ
ผปวยฉกเฉนใหไดรบการบำาบดรกษาเฉพาะอยางมประสทธภาพและทนเวลา และหากทาน
มขอเสนอแนะทตองการปรบปรง โปรดเสนอแนะมายงสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต
[email protected] คณะผจดท�ำ กมภำพนธ2559
ค�ำน�ำ
4
EMERGENCY Prevention
สำรบญ
บทท1 บทน�ำ • ทมาและความสำาคญ
• วตถประสงค
• นยามศพท
• ขอบเขต
• ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
บทท2 ทบทวนวรรณกรรม • ทบทวนวรรณกรรม
บทท3 โครงสรำงกำรท�ำงำนดำนตำงๆ • โครงสรางศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
• โครงสรางสายบงคบบญชา/การประสานงานการรบสงตอผปวย
• กรอบอตรากำาลงประจำาศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
• คณสมบตและบทบาทหนาทของบคลากรทปฏบตงานประจำา
ศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
• โครงสรางกายภาพของศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
o สถานท ทตง
o พนทและสภาพแวดลอม
o วสด/อปกรณประจำาศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
• ระบบสารสนเทศ
บทท4 ระบบประสำนงำนกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำลบทท5 แบบรำยงำนขอมลกำรสงตอผปวยบทท6 BecauseWeCareบรรณำนกรมภำคผนวก
55
6
7
7
10
1212
1818
19
23
23
39
39
39
40
41
4652606770
5
EMERGENCY Prevention
ควำมเปนมำสถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต ไดจดท�าคมอ “การปฏบตการสงตอผปวย
ฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล” เพอเปนแนวทางในการพฒนาระบบปฏบตการ
ฉกเฉนในการสงตอผปวย โดยมเนอหาตงแตระดบนโยบาย การบรหารจดการ
การปฏบตการ และแนวทางพฒนาทรพยากร วธปฏบตในการสงตอผปวยฉกเฉน
การประเมนคณภาพ การสรปผลรายงานการสงตอผปวยฉกเฉน และการตดตาม
ประเมนผลในภาพรวมของระดบสถานพยาบาล จงหวด และเครอขายบรการสขภาพ
หลงจากนนไดตพมพเผยแพรใหแกสถานพยาบาล และสถาบนการศกษาทเกยวของ
ทวประเทศ ไดมการทดลองใชในการปฏบตงาน พบวา กลไกในการขบเคลอนและ
พฒนาระบบปฏบตการสงตอผ ปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลไดอยางม
ประสทธภาพนน จ�าเปนตองมการพฒนาศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
อยางเปนรปธรรม
บทท1บทน�ำ
6
EMERGENCY Prevention
ศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล (Interfacility Transfer Operation
Center) เปนหวใจส�าคญของการพฒนาระบบปฏบตการฉกเฉนระหวางสถาน
พยาบาล โดยมบทบาทในการบรหารจดการเชงระบบ และประสานงานรบสงตอ
ผปวยใหเกดความเชอมโยง รวดเรว ราบรน ไรรอยตอ เพอใหผปวยไดรบการดแล
อยางมประสทธภาพ ปลอดภย ลดอตราการเสยชวตและทพลภาพ จงเปนทมาของ
การพฒนาศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลในประเทศไทยตามนโยบาย
ของกระทรวงสาธารณสข ป พ.ศ. 2545 (อางอง : การปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉน
ระหวางสถานพยาบาล Interfacility Patient Transfer)(2557) แตจากการส�ารวจ
การจดตงและบรหารจดการศนยสงตอฯ จากภมภาคตางๆ ทวประเทศ พบวา
มความหลากหลาย ตงแตนโยบายระดบพนท การก�าหนดผรบผดชอบ บทบาทหนาท
อตราก�าลง ความกาวหนาของบคลากร สถานท พนท โครงสราง การใชระบบ
สารสนเทศ รวมไปถงแนวปฏบตในการสงตอผปวยฉกเฉน
ตามพระราชบญญตการแพทยฉกเฉนป พ.ศ. 2551 ก�าหนดใหผปวยฉกเฉน
ไดรบการคมครองสทธการเขาถงระบบการแพทยฉกเฉนอยางทวถง เทาเทยม และ
ไดมาตรฐาน สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาตจงมหนาทในการขบเคลอนใหระบบ
ปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลเปนไปอยางมประสทธภาพ โดยการพฒนา
แนวปฏบตส�าหรบศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลใหเปนไปในทศทาง
เดยวกน
วตถประสงค1. เพอเปนแนวทางในการจดตงศนยปฏบตการฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลท
ไดมาตรฐานส�าหรบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
2. เพอเปนแนวทางในการพฒนาระบบบรหารจดการของศนยปฏบตการฉกเฉน
ระหวางสถานพยาบาลส�าหรบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
ใหมประสทธภาพ
7
EMERGENCY Prevention
นยำมศพทความหมายของนยามตางๆ ทเกยวของกบการพฒนาศนยปฏบตการฉกเฉน
ระหวางสถานพยาบาลในประเทศไทย มดงน
1. ศนยปฏบตกำรฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำล (InterfacilityTransfer OperationCenter) หมายถง หนวยบรการทจดตงขน เพอบรหารจดการและประสาน
งานผปวยในระบบสงตอเฉพาะกรณฉกเฉนในกระบวนการสงตอและการรบสงตอ
รวมถงการบรหารจดการขอมลและน�ามาพฒนาคณภาพในดานตางๆ เพอใหผปวย
ในระบบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลไดรบการดแลอยาง
เหมาะสมและปลอดภย
2.ระบบปฏบตกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำล(InterfacilitytransferSystem) หมายถง กระบวนการในการพฒนาระบบสงตอผปวยฉกเฉน
ตงแตระดบนโยบาย โครงสราง การบรหารจดการ การพฒนาบคลากร การสงตอ
ขอมล การสอสาร การปฏบตการฉกเฉน (การเตรยมการกอนการสงตอ การดแล
ระหวางการสงตอ และการสงมอบผปวยฉกเฉนแกสถานพยาบาลปลายทาง)
รวมทงการก�ากบตดตามและประเมนผล เพอใหผปวยฉกเฉนไดรบการดแลทได
มาตรฐานและมความปลอดภย (อางอง : การปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวาง
สถานพยาบาล Interfacility Patient Transfer)(2557)
3.ระบบประสำนงำนกำรสงตอผ ป วยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำล
หมายถง กระบวนการดานตางๆ ทเปนองคประกอบในการประสานงานในปฏบตการ
สงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล ซงประกอบดวยขอมลดานตาง ๆ ไดแก
การเตรยมความพรอมดานบคลากร ชองทางการสอสาร อปกรณ แนวทาง
การประสานงาน ความรวมมอ เพอใหการประสานงานในปฏบตการสงตอผปวย
ฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลเปนไปอยางมประสทธภาพ
8
EMERGENCY Prevention
4.ผปวยฉกเฉน หมายถง บคคลซงได
ร บบาด เจ บห รอ มอาการป วย
กะทนหน ซงเปนภยนตรายตอ
การด�ารงชวตหรอการท�างาน
ของอวยวะส�าคญ จ�าเปนตอง
ไดรบการประเมน การจดการ
และการบ�าบดรกษาอยางทน
ทวงทเพอปองกนการเสยชวต
หรอการรนแรงขนของการบาด
เจบหรออาการปวยนน (อางอง :
พ.ร.บ. การแพทยฉกเฉน)(2551)
5.ผปวยสงตอฉกเฉนหมายถง ผปวยฉกเฉน
ซงจ�าเปนตองไดรบการสงตอไปยงสถานพยาบาลทมศกยภาพเหมาะสมกบสภาพ
การเจบปวย ภายใน 24 ชวโมง นบตงแตแพทยตดสนใจสงตอผ ปวยฉกเฉน
(Decision to Transfer) หรอตามดลพนจของแพทยผรกษา โดยค�านงถงความ
ปลอดภยของผปวยเปนหลก
6.กำรสงตอ (ReferOut) หมายถง การสงตอผปวยไปยงสถานพยาบาล
ทมศกยภาพสงกวา หรอสถานพยาบาลทมศกยภาพในการดแลรกษา ดวยเหตผล
ในการสงตอ เชน เกนศกยภาพ เพอการวนจฉย/รกษา ขาดเครองมอทางการแพทย
ขาดผเชยวชาญเฉพาะดาน สงตอตามสทธการรกษา หรอเปนความประสงคของ
ผปวย/ญาต เปนตน
7.กำรรบสงตอ(ReferIn)หมายถง การรบสงตอผปวยจากสถานพยาบาลอน
ดวยเหตผลในการรบสงตอ เชน เกนศกยภาพ เพอการวนจฉย/รกษา ขาดเครองมอ
ทางการแพทย ขาดผเชยวชาญเฉพาะดาน สงตอตามสทธการรกษา หรอเปนความ
9
EMERGENCY Prevention
ประสงคของผปวย/ญาต เปนตน
8.กำรสงกลบ(ReferBack/ReferoutReturn)หมายถง การสงผปวย
กลบไปยงสถานพยาบาลตนทาง หลงจากไดรบการวนจฉยและไดรบการบ�าบดรกษา
จ�าเพาะ (Definitive Care) เรยบรอยแลว
9.กำรรบกลบ (ReferReceive /Refer inReturn) หมายถง การรบ
ผปวยกลบจากสถานพยาบาลแหงหนง หลงจากไดรบการวนจฉยและไดรบการบ�าบด
รกษาจ�าเพาะ (Definitive Care) เรยบรอยแลว
10. ระบบสำรสนเทศในปฏบตกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำล ( In t e r f ac i l i t y Trans f e r I n fo rma t i on System,ITIS) หมายถง การน�า
เทคโนโลยมาใชในการประสาน
ขอมลการสงตอผปวยเพอให
ผปวยไดรบการดแลรกษาอยาง
ตอเนอง และบรหารจดการ
ขอมลเพอน�าข อมลไปพฒนาระบบ
เครอขายสขภาพ
11. กำรส�ำรวจศกยภำพสถำนพยำบำล (Hospital Capacity) หมายถง
การคนหาขอมลความพรอมและศกยภาพสถานพยาบาลในการดแลรกษาผปวย
ดานบคลากร แพทยเฉพาะทาง เตยงรองรบผปวย อปกรณ ครภณฑการแพทย
ยาและเวชภณฑ ในสถานการณปกต
10
EMERGENCY Prevention
12.กำรส�ำรวจศกยภำพสถำนพยำบำล(SurgeCapacity) หมายถง การคนหา
ขอมลเตรยมความพรอมของสถานพยาบาลในดานบคลากร แพทยเฉพาะทาง เตยง
รองรบผปวย อปกรณ ครภณฑการแพทย ยาและเวชภณฑ ในสถานการณ
สาธารณภย
ขอบเขตศนยประสานงานการรบสงตอผปวย ส�าหรบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉน
ระหวางสถานพยาบาลในประเทศไทย
ประโยชนทคำดวำจะไดรบ1. มแนวทางในการจดตงและพฒนาศนยประสานงานการรบสงตอผปวย
ส�าหรบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
2. ผปวยฉกเฉนไดรบการประสานงานการสงตออยางมประสทธภาพ
11
EMERGENCY Prevention
12
EMERGENCY Prevention
การศกษาเพอจดท�ามาตรฐาน และคณภาพบรการของศนยสงตอผปวย
(Referral Center) ส�าหรบผปวยฉกเฉน โดยคณะท�างานไดทบทวนวรรณกรรม
แนวคด และเอกสารทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ
สถำนกำรณกำรด�ำเนนงำนของศนยสงตอผปวยระหวำงสถำนพยำบำล ในประเทศไทย
จากผลการส�ารวจการด�าเนนงานของศนยสงตอผปวยของสถาบนการแพทย
ฉกเฉนแหงชาต (2558) พบวา รอยละ 84.96 ของสถานพยาบาลทวประเทศ
มการจดตงศนยสงตอผปวยตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสข แตมการแยก
ศนยสงตอเปนสดสวนเพยงรอยละ 11.32 และมผปฏบตงานจรงตลอด 24 ชวโมง
เพยงรอยละ 59.04 โดยทผบรหารไมไดก�าหนดโครงสราง อตราก�าลง และรปแบบ
บทท 2ทบทวน
วรรณกรรม
13
EMERGENCY Prevention
การบรหารงานภายในศนยทชดเจน สงผลใหผทไดรบมอบหมายใหปฏบตหนาท
ภายในศนยสงตอมการพฒนาระบบภายใตบรบทของสถานพยาบาลแตละระดบ
และตามศกยภาพของผบรหารศนยสงตอ ซงพบวามความหลากหลายทงในดาน
สถานทปฏบตงาน โครงสรางการบรหาร สายบงคบบญชา การสนบสนนจาก
ผบรหาร และระบบการควบคม ก�ากบตดตาม สมรรถนะของผทปฏบตงาน ขอบเขต
และความรบผดชอบของบคลากรภายในศนย ขนตอนและวธการปฏบตงาน
การรบสงตอผปวย ในการพฒนาศนยสงตอผปวยมความแตกตางกน อกทง
ผบรหารไมใหความส�าคญในการจดตง ด�าเนนการ และตดตามผลการด�าเนนงาน
ของศนยสงตอผปวย จงท�าใหสถานการณของศนยสงตอผปวยในประเทศไทย
ไมไดรบการพฒนาเทาทควร อกทงการตงศนยสงตอผปวยเพยงเพอตอบสนองตอ
นโยบายของผบรหารทงระดบโรงพยาบาล จงหวด และเครอขายบรการ และยงไมม
การก�าหนดมาตรฐานของระบบปฏบตการสงตอผปวยทเปนรปธรรม และสถาน
พยาบาลสามารถปฏบตไดจรง อาจสรปไดวาผบรหารทกระดบมความส�าคญ
ตอการก�าหนดนโยบายจดตง ด�าเนนการ และตดตามผลการด�าเนนงานของ
ศนยสงตอผปวย
งำนวจยทเกยวของKUMIKOOMAHAและคณะ(1998) ไดศกษาเรอง Study of a patient referral system in the Republic of
Honduras (ผปวยในระบบสงตอในประเทศฮอนดรส) โดยเปนการศกษาทวประเทศ
เปนครงแรกในระบบการสงตอผปวยทไดด�าเนนการในฮอนดรส และครอบคลม
ทงหมด 25 โรงพยาบาลของรฐ พบวา อตราการสงตอผปวยจะสงขนเมอผบรหาร
ใหความส�าคญของระบบการสงตอ และพบวาระบบการสงตอผปวย ยงไมไดรบการ
พฒนาเทาทควร ปญหาหลก คอ
14
EMERGENCY Prevention
1) อตราการสงตอต�าในทกระดบของสถานบรการสขภาพ
2) มการลดขนตอนโดยไมผานสถานบรการระดบปฐมภมและทตยภม
3) ระบบขอมลสขภาพไมเพยงพอส�าหรบการสงตอผปวย
4) บคลากรสาธารณสขขาดความเขาใจศพททางการแพทยทเกยวกบการสงตอ
ขอเสนอแนะจากการศกษา คอ
1) การจดใหมบรการสขภาพทจ�าเปนในสถานบรการสขภาพปฐมภม
2) พฒนาระบบสารสนเทศและฐานขอมลผปวยเพอการสงตอทมประสทธภาพ
3) อ�านวยความสะดวกใหมการตอบรบการสงตอ
4) จดใหมการอภปรายรวมกนเกยวกบผปวยทสงตอระหวางสถาบน
5) ใหความรผปวยเกยวกบบรการสขภาพในสถานบรการแตละระดบ
6) การปรบโครงสรางเครอขายบรการสขภาพในสองเมองใหญ
CReid,CMoorthy,KForshaw(2003) ศกษาเรอง Referral patterns :
An audit into referral practice
a m o n g d o c t o r s o n
emergency medicine
(รปแบบการสงตอ : การ
ตรวจสอบการปฏบตงาน
สงตอของแพทยดานการ
แพทยฉกเฉน) จากการตรวจ
สอบสรปไดว า แพทยเวร
อบตเหตและฉกเฉนเปนแพทย
จบใหมและมประสบการณคอนขาง
15
EMERGENCY Prevention
นอย ท�าใหไมไดรบการยอมรบจากแพทยเฉพาะทาง สงผลใหเกดความกดดน และ
ความยงยากในการสงตอผปวย ดงนนจงจ�าเปนตองพฒนาทกษะในการสอสารเพอ
สงตอผปวยระหวางสถานพยาบาลใหเปนระบบและผปวยเกดความปลอดภย
ขอเสนอแนะจากการศกษาครงน คอ
1) ควรจดใหมการเรยนการสอนเรองการสงตอผปวยใหกบแพทยอบตเหต
ฉกเฉนใหม และอาจจะสอนตงแตอยในโรงเรยนแพทย
2) ท�าความเขาใจกบแพทยเวรอบตเหตและฉกเฉน กบแพทยเฉพาะทาง
เกยวกบนโยบายของโรงพยาบาลดานการสงตอ
3) มแนวทางทชดเจนในการก�าหนดบทบาทของแพทยเวรอบตเหตและฉกเฉน
และบทบาทของแพทยเฉพาะทางในการยอมรบผปวย
4) ใหความรแพทยเฉพาะทางเกยวกบการยอมรบการสงตอ
5) การสรางความสมพนธทดระหวางแพทยเวรอบตเหตและฉกเฉนกบทม
สขภาพอนๆ ในโรงพยาบาล
T.M.Akande(2004)มการศกษาเรอง Referral system in nigeria : Study of a tertiary health
facility (ระบบการสงตอในไนจเรย การศกษาในระดบตตยภม) ผลการศกษาอาจ
สรปไดวาการสงตอผปวยโดยไมผานระบบ สงผลใหเกดปญหาความแออดของ
ผปวยและขาดประสทธภาพในการบรหารจดการทรพยากรในโรงพยาบาลระดบ
ต ต ย ภ ม ด ง น น จ ง ม ค ว า ม จ� า เ ป น ต อ ง ส ร า ง ค ว า ม เ ช อ ม น ใ ห ก บ
ผ ปวยในการใชบรการโรงพยาบาลตงแตระดบปฐมภม และทตยภมตามระบบ
กอนเขาใชบรการในโรงพยาบาลระดบตตยภม
16
EMERGENCY Prevention
MaisieWangและคณะ(2004)ศกษาเรอง Personal health information management system and
its application in referral management (ระบบการจดการขอมลสขภาพ
สวนบคคลและการประยกตใชในการบรหารจดการการสงตอ) ผลการศกษาพบวา
รอยละ 85 ของผตอบแบบสอบถามมความความพงพอใจกบการใชงานและ
รอยละ 94 มความพงพอใจโดยรวมตอกระบวนการสงตอออนไลน ทท�าใหไดรบ
ความสะดวกในการสงตอขอมลและการใหค�าปรกษาของแพทยเกยวกบผปวย
ระหวางสถานพยาบาล
PaulBossynsและคณะ(2006) ไดศกษาเรอง Monitoring the referral system through benchmarking
in rural Niger : An evaluation of the functional relation between health
centres and the district hospital สรปไดวา รปแบบการสงตอผปวยแสดงใหเหน
วาวธการรกษาในสถานบรการระดบปฐมภมและทตยภม ในปจจบนยงไมสอดคลอง
กบความตองการของประชาชน และอตราการสงตอยงชใหเหนวา ศนยสขภาพ
ในชนบททมการวางระบบการใหบรการทดสามารถใหการรกษาพยาบาลในเขตพนท
ไดอยางครอบคลม
GiulianoMariottia,MariaGentilinib,ValterDaporca(2013) ไดท�าการศกษาเรอง Improving referral activity on primary-second-
ary care interface using an electronic decision support system
(การปรบปรงการสงตอระหวางหนวยบรการปฐมภมและทตยภม โดยใชระบบ
อเลกทรอนกสสนบสนนการตดสนใจ) ผลการศกษาสรปไดวา ระบบอเลกทรอนกส
ไดชวยสนบสนนและการตดสนใจสงตอใหผลเชงบวกในการสงเสรมขอตกลงระหวาง
17
EMERGENCY Prevention
แพทยในหนวยบรการปฐมภมกบแพทยเฉพาะทางในการตดสนใจใหการรกษาทาง
คลนก
SERACInterfacilitytransferguideline: ไดเสนอประเดนการดแลผปวยบาดเจบรนแรงไดอยางรวดเรว ประกอบดวย
1) การก�าหนดนโยบายทชดเจน
2) การก�าหนดเกณฑของผปวยทตองสงตออยางชดเจน
3) การก�าหนดนโยบายควบคมการสงตอในประเดนของยานพาหนะ อปกรณ
ทางการแพทยทจ�าเปนและเจาหนาทผปฏบตงาน และควรมการก�าหนดขอบเขตของ
พนทในการสงตอ เชน ไมมการสงตอขามรฐ ในขณะท American college of
Emergency Physician ไดมขอเสนอแนะใหมการออก
กฎหมายควบคมส�าหรบการสงตอผปวย และมการ
พ ฒ น า แ น ว ป ฏ บ ต ก า ร ด แ ล
ผปวย (Patient care protocols), การให
ค�าปรกษาทางการแพทยทางโทรศพท (on-line
medical direction) และการประเมนผล
การรกษาส�าหรบการสงตอ
* ขอจ�ากด
จากการรายงานการจดตงและด�าเนนงานของศนยสงตอมจ�านวนจ�ากด สวนใหญ
เอกสารทคนพบเปนการศกษา และวจยทเกยวกบการดแลผปวยระหวาง
การสงตอในรายโรคทส�าคญ
18
EMERGENCY Prevention
บทท3โครงสรำงกำรท�ำงำน
ดำนตำงๆ
การบรหารจดการในระบบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถาน
พยาบาล นอกจากการดแลผปวยกอนสงตอ ระหวางสงตอ และหลงสงตออยาง
มคณภาพและเหมาะสมแลว ยงจ�าเปนตองมระบบการตดตอประสานงานในการ
รบสงตอผปวยอยางมประสทธภาพโดยศนยประสานงานการรบสงตอผปวย ซง
ศนยฯ จะท�าหนาทไดเตมศกยภาพตอเมอมการก�าหนดโครงสรางอยางชดเจนตงแต
ระดบกระทรวง ระดบเขต ระดบจงหวด และระดบสถานพยาบาล โดยอยในรปของ
คณะกรรมการด�าเนนการพฒนาระบบหรอมผรบผดชอบทก�าหนดบทบาทหนาท
อยางชดเจน ซงประกอบดวยบคลากรประจ�าศนยสงตอ ระบบปฏบตการ แนวทาง
เพอมใหเกดความสบสนในการปฏบตการของเจาหนาท และท�าใหการพฒนาเปนไป
ในทศทางเดยวกน มการก�ากบตดตาม ประเมนผลระบบสงตอใหมประสทธภาพ
19
EMERGENCY Prevention
โครงสรำงศนยประสำนงำนกำรรบสงตอผปวยระดบจงหวด
นายแพทยสาธารณสขจงหวด
ส�านกงานสาธารณสขจงหวด
โรงพยาบาลชมชน
ศนยประสำนงำนกำรรบสงตอผปวยระดบจงหวด
ศนยประสำนงำนกำรรบสงตอผปวยระดบโรงพยำบำล
โรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป
สถานพยาบาลอนๆ นอกสงกด
คณะกรรมการสงตอระดบจงหวด
สำยบงคบบญชำสายบงคบบญชา อางองตามกรอบกระทรวงสาธารณสขฉบบราง ป พ.ศ.
2558 ตามขอเสนอของคณะอนกรรมการดานการพฒนาระบบสงตอ และศนย
สงตอผปวยฉกเฉน และจากขอมลสนบสนนทไดจากการเกบขอมลเชงคณภาพ
(Focus Group) ทง 4 ภาค
20
EMERGENCY Prevention
โครงสรำงสำยบงคบบญชำ/กำรประสำนงำนกำรรบสงตอผปวย
โรงพยาบาลศนย / โรงพยาบาลทวไป
ระดบ Advance - Level Hospital [A] / ระดบ Standard - Level Hospital [S]
ผอ�านวยการโรงพยาบาล
หวหนาพยาบาล รอง ผอ.ฝายการแพทย
พยาบาลประจ�าศนยฯ
นวก.คอมพวเตอร /
เจาหนาท IT
เจาหนาทธรการ /
บนทกขอมล
พยาบาลหวหนาศนยฯ/พยาบาลหวหนา ER แพทยหวหนากลมงานเวชศาสตรฉกเฉน /
แพทยทไดรบมอบหมาย
พยาบาลผรบผดชอบงานรบสงตอผปวยฉกเฉน
ประธานและเลขาแตละ Service Plan
นกวชาการสาธารณสข / เวชสถต
กลมงานสารสนเทศ
พยาบาลผรบผดชอบงานรบสงตอผปวยทวไป
พยาบาลผประสานงานการรบสงตอประจ�าหอผปวย
ฝายงานบรหารโรงพยาบาล
กลมงานสนบสนนทเกยวของ เชน เวชระเบยน,
ศนยสทธ, หองยา, การเงน, LAB, X-Ray ฯลฯ
หนวยงานภายนอกโรงพยาบาล
21
EMERGENCY Prevention
โรงพยาบาลระดบทวไปขนาดเลก, โรงพยาบาลชมชนแมขาย
(ระดบ Middle - Level Hospital [M1, M2])
ผอ�านวยการโรงพยาบาล
หวหนาพยาบาล
พยาบาลประจ�าศนยฯ
เจาหนาทบนทกฯ / ธรการ
*พยาบาลหวหนางานอบตเหตและฉกเฉน แพทยผรบผดชอบงานรบสงตอ
พยาบาลผรบผดชอบงานรบสงตอผปวยฉกเฉน
ประธานและเลขาแตละ Service Plan
นกวชาการสาธารณสข / เวชสถต
งานสารสนเทศ
พยาบาลผรบผดชอบงานรบสงตอผปวยทวไป
พยาบาลผประสานงานการรบสงตอประจ�าหอผปวย
งานบรหารโรงพยาบาล
กลมงานสนบสนนทเกยวของ เชน เวชระเบยน,
ศนยสทธ, หองยา, การเงน, LAB, X-Ray ฯลฯ
หนวยงานภายนอกโรงพยาบาล
หมายเหต * พยาบาลหวหนางานอบตเหตและฉกเฉน ท�าหนาทเปนหวหนาศนยโดยต�าแหนง
22
EMERGENCY Prevention
โรงพยาบาลระดบตน (ระดบ First – Level Hospital [F1, F2, F3,])
ผอ�านวยการโรงพยาบาล
หวหนาพยาบาล
*พยาบาลหวหนางานอบตเหตและฉกเฉน
แพทยผรบผดชอบงานรบสงตอผปวย พยาบาลผรบผดชอบงานรบสงตอผปวยฉกเฉน
ประธานและเลขาแตละ Service Plan
นกวชาการสาธารณสข / เวชสถต
งานสารสนเทศ
พยาบาลผรบผดชอบงานรบสงตอผปวยทวไป
พยาบาลผประสานงานการรบสงตอประจ�าหอผปวย
งานบรหารโรงพยาบาล
กลมงานสนบสนนทเกยวของ เชน เวชระเบยน,
ศนยสทธ, หองยา, การเงน, LAB, X-Ray ฯลฯ
หนวยงานภายนอกโรงพยาบาล
หมายเหต * พยาบาลหวหนางานอบตเหตและฉกเฉน ท�าหนาทเปนหวหนาศนยโดยต�าแหนง
23
EMERGENCY Prevention
กรอบอตรำก�ำลงประจ�ำศนยประสำนงำนกำรรบสงตอผปวย
คณสมบตและบทบำทหนำทของบคลำกรทปฏบตงำนประจ�ำศนยประสำนงำนกำรรบสงตอผปวย
บคลำกรทปฏบตงำนในศนยสงตอบทบำทหนำททวไปมบทบาทหนาทในการพฒนาระบบสงตอผปวย ทงกระบวนการสงตอ (Refer
out), การรบสงตอ (Refer in), การสงกลบ (Refer back), การรบกลบ (Refer
receive) และการขอรบค�าปรกษาในการดแลผปวย (Consulting) ภายใน/นอก
เครอขายจงหวด เครอขายเขตบรการสขภาพ
1. แพทยหวหนาศนย 1 1 - - -
2. แพทยเวรรบปรกษา 1 1 1 1 1
3. พยาบาลหวหนาศนย 1 1 1 1 1
4. พยาบาลประจ�าศนย
4.1 ในเวลาราชการ 2 1 1 1 1
4.2 นอกเวลาราชการ 1 1 1* 1* -
5. เจาหนาทธรการ/บนทกขอมล 2 1 1* - -
6. เจาหนาท IT/นกวชาการคอมฯ 1 1 1 1
A S M1 M2 Fบคลำกร ระดบสถำนพยำบำล
หมายเหต : *พยาบาลผรบผดชอบงาน/ผทไดรบมอบหมาย
1
24
EMERGENCY Prevention
1. ส�ารวจศกยภาพสถานพยาบาล (Hospital capacity) ใหเปนปจจบน
(Real-time)
2. บรหารจดการดานทรพยากร
3. จดใหมระบบ Referral audit
4. พฒนาคณภาพการดแลผปวยในระบบสงตออยางตอเนอง
5. น�าขอมลจากระบบสารสนเทศในการปฏบตการฉกเฉนระหวางสถาน
พยาบาล ITIS สะทอนกลบยงผบรหารและผเกยวของ
6. ตดตามและประเมนผลการด�าเนนงานหรอพนททรบผดชอบทงในภาวะปกต
และภาวะภยพบตเพอใหการปฏบตงานมความสะดวก รวดเรว และมประสทธภาพ
บทบำทหนำทในกรณปฏบตกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำล1. ประสานงานปรกษาแพทยเฉพาะทางและทมบคลากรผเชยวชาญ
2. รวมประเมนอาการ/ระดบความฉกเฉนของผปวยกบทมรกษาของสถาน
พยาบาลตนทาง
3. ใหค�าแนะน�าสถานพยาบาลตนทางกอนสงตอ
4. ประสานงานเจาหนาทในหนวยงานทเกยวของ เชน หองฉกเฉนสถาน
พยาบาลปลายทาง หอผปวยทรองรบ เจาหนาทศนยเปล รกษาความปลอดภย
เปนตน
5. รวมเฝาระวง/ตดตามอาการผปวยระหวางสงตอ
6. ก�ากบ ตดตาม เพอใหผปวยไดรบการดแลอยางตอเนอง ไรรอยตอ
7. ประสานงานหนวยงานทเกยวของ หากผปวยมอาการทรดลงหรอมอาการ
เปลยนแปลง
8. ประสานงานรวมกบศนยรบแจงเหตและสงการในกรณปฏบตการฉกเฉน
และจ�าเปนตองสงผปวยขามเขตบรการ
25
EMERGENCY Prevention
9. เอออ�านวยความสะดวกในการยกเคลอนยายเมอผปวยมาถง ประเมน
อาการ และประเมนคณภาพการสงตอ
10. เตรยมวสด อปกรณการแพทย หากจ�าเปนตองแลกเปลยน
บคลำกรประจ�ำศนยสงตอผปวย ระดบปฏบตกำรในโรงพยำบำลขนำดใหญ(รพศ./รพท.)
การบรหารจดการบคคลากรประจ�าศนยสงตอผปวยควรมเจาหนาทประจ�า
ตลอด 24 ชวโมง โดยในเวลาราชการควรมเจาหนาทประจ�าเพอใหเกดความตอเนอง
ในการพฒนาระบบ (Full time) และมเจาหนาทรบผดชอบอยางนอยเวรละ 1 คน
โดยบคลากรประจ�าศนย (เจาหนาทประสานงานแตละเวร) และควรมเจาหนาททท�า
หนาทประจ�าศนยสงตอ ดงตารางแสดงต�าแหนง คณสมบต บทบาทหนาท ของ
บคลากรทปฏบตงานในศนยสงตอผปวย
26
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
แพทยหวหนำศนย
แพทยเวรทรบปรกษำ
แพทยทมความรดานนโยบาย
สขภาพและการบรหารจดการ
ศนยสงตอ
1. แพทยเวชศาสตรฉกเฉน
หรอ
2. แพทยทไดรบมอบหมาย ท
ผานการอบรมหลกสตร
Interfacility Transfer
1. รบและน�าเสนอนโยบาย
การพฒนาระบบสงตอผปวย
2. วางแผน ก�ากบ ตดตาม
การปฏบตงานตามแผน
3. บรหารจดการทรพยากร
ในระบบใหมประสทธภาพ
4. ใหค�าปรกษา แกไขปญหา
ทเกดขนในระบบสงตอ
5. วเคราะห สงเคราะห ขอมล
และน�าสการพฒนาคณภาพ
1. รบประสานงานผปวย
ฉกเฉนวกฤตและ Fast Track
ในปฏบตการสงตอผปวย
ฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล
ตามขอตกลงของแตละเครอ
ขายบรการ
2. ใหค�าปรกษาดานการดแล
รกษา แกสถานพยาบาล
ตนทางทมศกยภาพนอยกวา
ตามเงอนไข/ขอตกลง
3. ใหค�าปรกษาแกพยาบาล
ศนยสงตอ
ต�ำแหนง(Position)
27
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
เปนพยาบาลวชาชพทม
ประสบการณในดานการ
พยาบาลผปวยมากกวา 5 ป
ขนไป
1. มภาวะผน�า (Leadership)
2. ผานการอบรมหลกสตร
ดานการบรหารจดการระบบ
การสงตอ และผานการปฏบต
งานในบทบาทพยาบาลประจ�า
ศนยสงตอ
3. มทกษะและความรในการ
ท�าวจยและการวเคราะหสถต
เบองตน
4. มทกษะการเขยนโครงการ
และการเขยนแผนงานเชง
กลยทธ เพอใชในการพฒนางาน
4. มค�าสงแผนการรกษา
(On-line medical
direction) ตามการรองขอ
ของทมทน�าสงผปวย
5. ประเมนคณภาพการดแลผ
ปวยในระบบสงตอ
ดำนบรหำร1. รวมก�าหนดแนวทาง และ
ตวชวดผลการด�าเนนงานให
สอดคลองกบนโยบายใน
ระดบโรงพยาบาล จงหวด
เขตบรการสขภาพ และระดบ
กระทรวง
2. รวมพฒนาแนวทางการ
สงตอผปวยในเครอขาย
บรการ/จดท�าคมอฯ
3. รวบรวม/วเคราะหสถต
ขอมลดานปรมาณและ
คณภาพน�าเสนอผบรหารและ
ผทเกยวของทราบ
4. รวมจดประชมคณะ
กรรมการระบบสงตอระดบ
พยำบำลหวหนำศนย
ต�ำแหนง(Position)
28
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
5. มความคดรเรม สรางสรรค
ในการพฒนางาน ตาม
สมรรถนะหลกเชงวชาชพ
(Professional competency)
และสมรรถนะในงาน
(Functional competency)
ไดแก
1. ความรและทกษะทจ�าเปน
ส�าหรบการปฏบตงาน
(Know-How) ทศนยสงตอ
(Referral center) ไดแก
1.1 ความรในการปฏบตงาน
ของศนยสงตอ
- ขนตอนการปฏบตงาน
ในศนยสงตอ ทงการ Refer in,
Refer out, Refer back และ
Refer receive ทงผปวย
ฉกเฉนและผปวยทวไป
- ความรพนฐานทาง
คลนกทกสาขา รวมทงการ
จดจ�าแนกประเภทผปวยใน
ระบบสงตอ (Level of
จงหวด อยางนอยปละ 2 ครง
5. รวมจดประชมคณะกรรมการ
ระบบสงตอภายในโรงพยาบาล
อยางนอยปละ 2 ครง
6. พฒนาคณภาพการดแล
ผปวยในระบบสงตอใหม
ประสทธภาพ เชน Referral
Audit, MM/Interesting
conference, การท�า
นวตกรรม และการท�าวจย
เปนตน
7. จดท�าแผนงาน/โครงการ
เพอพฒนาคณภาพ
การสงตอผปวย
8. เขารวมประชมในระดบเขต
และอนๆ ตามทไดรบมอบหมาย
9. จดท�าทะเบยนส�ารวจ
ศกยภาพสถานพยาบาล
ทงภาวะปกตและภยพบต
(Hospital/Surge Capacity)
10. พฒนาระบบสงตอ
รวมกบคณะกรรมการภายใน
ต�ำแหนง(Position)
29
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
Acuity) โดยจะตองใช
องคความรดงกลาวในการ
ประสานสงตอผปวยแตละราย
เพอใหสงผปวยอยางถกตอง
ตามระดบความฉกเฉน แผนก
และระดบศกยภาพของสถาน
พยาบาล
- ความรเกยวกบระบบ
งานหองตรวจและคลนก
ตางๆ ทรบบรการแตละสถาน
พยาบาล
- ความรเกยวกบโรคและ
การลงรหส ICD-10
1.2 ความรในการบรหาร
จดการ ไดแก
- ความรในการบรหาร
จดการผปวยเฉพาะดาน เชน
New born, Open heart
surgery และชองทางดวน
พเศษ เชน STEMI fast
track, Stroke fast track,
Trauma fast track
โรงพยาบาล คณะกรรมการ
ระดบจงหวด และระดบเขต
บรการสขภาพ
11. ส�ารวจความพงพอใจ
ของผใหบรการและผรบ
บรการ
12. เตรยมความพรอม
รองรบการเขาตรวจเยยม
การประเมนจากองคกรตางๆ
13. ควบคม ก�ากบ ตดตาม
การปฏบตงานของบคลากร
ในศนยสงตอ
ดำนวชำกำร1. พฒนาความรอยางตอเนอง
2. ศกษาดงานในระบบสงตอ
3. พฒนาความรดานวชาการ
ใหกบบคลากรภายในระบบสงตอ
4. สงเสรมการศกษาวจย/
การน�าผลงานวจยมาใช
พฒนานวตกรรม
ต�ำแหนง(Position)
30
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
- ความรในการบรหาร
จดการส�าหรบเคลอนยายและ
ล�าเลยงผปวย
- ความรดานสทธการ
รกษาของผปวย
- ความรในการบรหาร
จดการกรณอบตภยกลมชน
หรอสาธารณภย
- ความรเบองตนดาน
การบรหารจดการผปวยคด
2. ความรและทกษะทางดาน
การคดและการตดสนใจ
(Problem Solving) ไดแก
2.1 ความสามารถในการคด
ทครอบคลมใหเหมาะสมกบ
ความเจบปวยและตามบรบท
ของผปวย (Conceptualized
thinking)
2.2 ความสามารถในการ
ตดสนใจ (Decision making)
2.3 ความสามารถทางดาน
จรยธรรม (Integrity)
ดำนบรกำร1. จดการความเสยง (Risk
Management)
2. ใหค�าปรกษาดานการ
ปฏบตงานของเจาหนาท
3. จดการความขดแยง
(Conflict Management)
ต�ำแหนง(Position)
31
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
2.4 มความสามารถในการ
แกไขปญหา (Problem
Solving)
2.5 มความสามารถในการ
ก�าหนดแนวทางหรอวธการ
ในการจดการกบปญหาตางๆ
อยางมประสทธภาพ
3. ดานภาระความผดชอบ
(Accountability) ซงเปน
การรบผดชอบตอผล
การปฏบตงานและผลลพธ
ทอาจจะเกดขน
3.1 มอสระในการปฏบตงาน
(Freedom to act) โดยอย
ภายใตแนวทางปฏบต
(Guideline) ทวางไว
3.2 มการวดผลส�าเรจของ
การด�าเนนงาน (Job Impact
on End Result)
4. ทกษะดานอนๆ ทจ�าเปน
4.1 ทกษะการสอสารและ
การประสานงาน (Commu-
ต�ำแหนง(Position)
32
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
nication and Collabora-
tion)
4.2 ทกษะในการบรหารความ
ขดแยง (Conflict Manage-
ment)
4.3 ทกษะการเจรจาตอรอง
(Negotiation)
4.4 ทกษะในการน�าเสนอ
(Presentation)
4.5 ทกษะการจงใจ
(Motivation)
4.6 ทกษะดานมนษยสมพนธ
(Human Relationship)
4.7 ทกษะในการสรางเครอ
ขาย (Networking)
4.8 ทกษะการใชคอมพวเตอร
พนฐาน
4.9 ทกษะการใชภาษา
ตางประเทศ โดยเฉพาะภาษา
องกฤษ
5. เจตคต (Attitude)
5.1 มพฤตกรรมบรการทด
ต�ำแหนง(Position)
33
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
1. ตรวจสอบความพรอมใช
ของเครองมอ อปกรณ
สอสาร เทคโนโลย ทใชใน
การประสานการสงตอผปวย
2. ตรวจสอบความพรอมและ
ศกยภาพสถานพยาบาล
ในการรบสงตอผปวย
(Hospital Capacity)
3. ประสานการรบสงตอ
ผปวยตามแนวทางทก�าหนด
ภายในจงหวด /เครอขาย
บรการ
4. ตรวจสอบ บนทกขอมล
และรายงานปญหาทเกดจาก
ประสานงานประจ�าวน
5. รวบรวมและประเมน
คณภาพการสงตอผปวย
6. รวมประเมนระดบความ
เฉยบพลนของอาการผปวย
(Level of Acuity)
(Excellence service
behavior)
เปนพยาบาลวชาชพทม
ประสบการณในดานการ
พยาบาลผปวยมากกวา 3 ป
ขนไป และควรมสมรรถนะ
หลกเชงวชาชพ
(Professional competency)
และ สมรรถนะในงาน
(Functional competency)
พยำบำลประจ�ำศนย
ต�ำแหนง(Position)
34
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
มวฒปรญาตร สาขา
คอมพวเตอร หรอเทยบเทา
1. มความรความสามารถ
ในการแกไขปญหาทเกดขน
ในระบบสารสนเทศ
2. มความคดรเรมสรางสรรค
ในการประยกตใชสารสนเทศ
ในระบบสงตอ
3. มความรความสามารถและ
ทกษะในการบรหารจดการ
ขอมล (Data Management)
4. สามารถแกไขปญหา
ในระบบสารสนเทศไดอยาง
รวดเรว
7. ใหค�าปรกษาดานการ
บรหารจดการทรพยากร
ใหเหมาะสมกบระดบความ
เฉยบพลนของอาการผปวย
ดำนกำรปฏบตกำร 1. เตรยมความพรอมและ
ตดตงระบบสารสนเทศดาน
การสงตอ
2. ทดสอบคณสมบตดาน
เทคนคของระบบ เพอใหระบบ
มเสถยรภาพตลอดการใชงาน
3. ประมวลผลและปรบปรง
แกไขแฟมขอมล เพอใหขอมล
ทไดถกตองแมนย�ามากทสด
4. เขยนชดค�าสงตามขอ
ก�าหนดของระบบงาน
ประยกต และระบบขอมลทได
วางแผนไวแลว เพอสนบสนน
การปฏบตงานเทคโนโลย
สารสนเทศใหด�าเนนไปได
อยางราบรน
5. เขยนชดค�าสง ทดสอบ
นกวชำกำรคอมพวเตอร/เจำหนำทIT
ต�ำแหนง(Position)
35
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
ความถกตองของค�าสง แกไข
ขอผดพลาดของค�าสง เพอ
ใหระบบปฏบตการท�างาน
ไดอยางถกตองแมนย�าและ
มประสทธภาพมากทสด
6. ชวยรวบรวมขอมลและ
วเคราะหความตองการของ
ระบบงานประยกต และระบบ
ขอมลของหนวยงานทไม
ซบซอน เพอพฒนาระบบงาน
เทคโนโลยสารสนเทศ
ในหนวยงานใหมประสทธภาพ
และตรงตามความตองการ
ของหนวยงานมากทสด
7. ชวยรวบรวมขอมลและ
วเคราะห ออกแบบ และ
พฒนาระบบงานประยกต
เพอใหไดระบบงานประยกต
ทตรงตามคณลกษณะและ
ความตองการของหนวยงาน
8. รวบรวมขอมลประกอบ
การก�าหนดคณลกษณะ
ต�ำแหนง(Position)
36
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
เฉพาะของเครอง
คอมพวเตอรและอปกรณ
ระบบเครอขาย ระบบงาน
ประยกตและระบบสารสนเทศ
การจดการระบบการท�างาน
เครอง การตดตงระบบเครอง
เพอใหไดอปกรณ
คอมพวเตอรทเปนมาตรฐาน
เดยวกนทงหนวยงาน และ
ตรงตามความตองการ
ลกษณะการใชงานของ
หนวยงาน
ดำนกำรวำงแผน
1.วางแผนการท�างาน
ทรบผดชอบรวมด�าเนนการ
วางแผนการท�างานของ
หนวยงานหรอโครงการเพอ
ใหการด�าเนนงานเปนไปตาม
เปาหมายผลสมฤทธทก�าหนด
ดำนกำรประสำนงำน
1. ประสานงานท�างานรวมกน
ทงภายในและภายนอกทมงาน
ต�ำแหนง(Position)
37
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)
หรอหนวยงาน เพอใหเกด
ความรวมมอและผลสมฤทธ
ตามทก�าหนดไว
2. ชแจงและใหรายละเอยด
เกยวกบขอมล ขอเทจจรง แก
บคคลหรอหนวยงานท
เกยวของ เพอสรางความ
เขาใจหรอความรวมมอ
ในการด�าเนนงานตามทไดรบ
มอบหมาย
ดำนกำรบรกำร 1. ชวยจดท�าคมอระบบและ
คมอผใช เพออ�านวยความ
สะดวกแกผใชใหสามารถ
ใชงานคอมพวเตอรไดดวย
ตนเอง
2. ด�าเนนการฝกอบรมหรอ
ถายทอดความร สนบสนน
การใชระบบงานทพฒนาแก
เจาหนาทผใชงาน หรอ
เจาหนาทระดบรองลงมา
3. ปฏบตงานรวมกบผใชใน
ต�ำแหนง(Position)
38
EMERGENCY Prevention
คณสมบต บทบำท/หนำท (JobSpecfication) (JobDescription)ต�ำแหนง
การน�าระบบไปใชในการปฏบต
งาน เพอชวยเหลอผใชหากม
ปญหาหรอขอสงสยในการใช
งานเครองคอมพวเตอร และ
ปฏบตงานอนทเกยวของตาม
ทไดรบมอบหมาย
1. บนทกขอมลการประสาน
งานการสงตอ
2. ท�าหนาทธรการประจ�าศนย
สงตอ
3. ท�าหนาทตามทไดรบมอบ
หมายจากพยาบาลประจ�า
ศนยสงตอ
4. ตดตอประสานงานกบ
หนวยงานทเกยวของ ในดาน
เอกสารตางๆ
มวฒศกษาระดบอยางนอย
ปวส. หรอเทยบเทา
1. มความร ความสามารถ
ทกษะ ในการใชคอมพวเตอร
เปนอยางด
2. มความรเกยวกบระบบงาน
สารบรรณ
3. มความรเกยวกบสทธการ
รกษา
4. มทกษะในการตดตอ
สอสารทด
เจำหนำทธรกำร/เจำหนำทบนทกขอมล
ต�ำแหนง(Position)
39
EMERGENCY Prevention
โครงสรำงกำยภำพของศนยประสำนงำนกำรรบสงตอผปวย
สถำนททตงสถานทตงของศนยสงตอ ควรตงอยในลกษณะดงตอไปน
1. ควรอยในต�าแหนงของอาคารทสามารถมองเหนรถพยาบาลไดอยางชดเจน และ
สามารถออกไปรบผปวยเมอมาถงเพออ�านวยความสะดวกในการเคลอนยายและ
ประเมนอาการ/ประเมนคณภาพการสงตอ
2. อยในบรเวณทสามารถตดตอประสานงานไดอยางสะดวก
3. มปายแสดงหนวยงานอยางชดเจน
4. ควรมหองน�าอยในตวหรอใกลกบหองน�า
พนทและสภำพแวดลอม พนทควรจดสรรใหเพยงพอและเหมาะสมในการปฏบตงาน โดยควรมพนทอยาง
นอย 24 ตารางเมตรตอผปฏบตงาน 4 คน (พนท 6 ตารางเมตร : ผปฏบตงาน
1 คน) และควรจดการสภาพแวดลอมใหทปราศจากภยคกคาม ไมมอนตราย
(Danger) และความเสยงใดๆ (Risk) โดยเฉพาะอยางยงสงคกคามสขภาพทาง
กายภาพ ดงน ความรอน (Heat) เสยงดง (Noise) ความเครยด (Stress) และ
คณภาพอากาศภายในส�านกงาน (Indoor Air Quality)
แมวาในทางปฏบตนนอาจจะไมสามารถควบคมอนตรายหรอความเสยงในการ
ท�างานทมผลตอสขภาพ การบาดเจบ การพการ การตายไดทงหมด แตจ�าเปนตอง
มการด�าเนนงาน มการก�าหนดกจกรรมดานความปลอดภยเพอใหเกดอนตรายหรอ
ความเสยงนอยสดเทาทจะท�าได
* หมายเหต ดรายละเอยดในการจดสงแวดลอมในทท�างาน ตามแนวปฏบตดาน
ความปลอดภยของผปฏบตในระบบการแพทยฉกเฉน (Safety)(2557)
40
EMERGENCY Prevention
วสด/อปกรณประจ�ำศนยสงตอ1. โทรศพทอยางนอย 2 สาย ส�าหรบการตดตอภายในและภายนอกโรงพยาบาล
2. เครองโทรสาร อยางนอย 1 เครอง
3. วทยสอสารส�าหรบใชในการตดตอประสานงานรถพยาบาลในเครอขาย
4. เครองคอมพวเตอรส�าหรบใชงานภายในศนยสงตอ ดงน
a. เชอมอนเตอรเนต
b. เชอมโปรแกรมในระบบสงตอส�าหรบใชกรณผปวยฉกเฉน
c. เชอมโปรแกรมในระบบสงตอส�าหรบใชกรณผปวยทวไป
d. งานธรการ
5. LCD monitor แสดงรายชอ/ขอมลเบองตน/พกด ผปวยรบ Refer in
6. เครองพมพเอกสาร และ/หรอเครองถายเอกสาร
7. โตะ/เคานเตอรพรอมเกาอ ซงมความสงทเหมาะสมส�าหรบปฏบตงาน ไมกอใหการ
เมอยลาจากการปฏบตงาน
8. แบบสมดบนทกส�าหรบการประสานงานการสงตอ Refer in, Refer out,
Refer back และ Refer Receive
9. สมดบนทกเหตการณ
10. อปกรณส�านกงานอนๆ เชน อปกรณเครองเขยน คลปหนบกระดาษ ปากกาเคม
11. กระดานส�าหรบบนทกเหตการณส�าคญ
41
EMERGENCY Prevention
ระบบเทคโนโลยและสำรสนเทศระบบเทคโนโลยและสารสนเทศมบทบาทส�าคญและท�าใหเกดการเปลยนแปลง
วธการด�าเนนงานภายในองคกรเปนอยางมาก แตละองคกรไดน�าเอาเทคโนโลย
สารสนเทศมาประยกตใชในงานและพฒนาระบบสารสนเทศใหมศกยภาพสงขนเพอ
ขยายขอบเขตจากการรวบรวมขอมลภายในองคกรไปสการเชอมโยงกบแหลงขอมล
อนทงภายในประเทศและระดบนานาชาต การบรการสาธารณสขในประเทศไทยไดน�า
เทคโนโลยสารสนเทศมาใชในระบบการสงตอผ ป วย โดยมการใชระบบ IT
(InformationTechnology) มาประกอบการด�าเนนงานรบสงตอผปวยท�าใหการ
ประสานการสงตอผปวยใหมประสทธภาพยงขน
โทรศพทส�าหรบตดตอภายนอก 2 2 1 1
สถานพยาบาล
โทรศพทส�าหรบตดตอภายใน 2 2 1 1
สถานพยาบาล
เครองโทรสาร 1 1 1 1
วทยสอสาร 1 1 1 1
คอมพวเตอร 4 3 2 1
เครองพมพเอกสารและ/ 2 1 1 1
หรอเครองถายเอกสาร
เคานเตอร/โตะ และเกาอ 4/4 3/3 2/2 1/1
LCD monitor 1 1 1 -
A S M Fวสด/อปกรณ ระดบสถำนพยำบำล
หมายเหต : ระดบ F อาจจะใชอปกรณรวมกบหองฉกเฉน
42
EMERGENCY Prevention
การใชเทคโนโลยสารสนเทศในระบบการสงตอสงผปวยในประเทศไทยไดรบ
การปรบปรงเพอเพมประสทธภาพการท�างานมากขน ดวยการพฒนาระบบ
การสงตอผปวยในรปแบบทหลากหลาย โดยเฉพาะอยางยงการจดการและ
ประมวลผลสารสนเทศ ทงในสวนของสถานพยาบาลและองคกรทดแลงานทาง
สขภาพอนๆ ใหสามารถเชอมตอกบระบบการตดสนใจทางคลนก (Clinical
Decision Support System : CDSS) ทมอยในองคกรได ซงหากเชอมโยง
องคประกอบหรอระบบยอยทกระบบสามารถท�างานรวมกนได จะท�าใหการจดการ
ระบบสารสนเทศเกยวกบระบบสขภาพ มความส�าคญในฐานะทเปนฐานของการ
ด�าเนนงาน และเปนเครองมอสนบสนนการท�างานรวมกนระหวางองคกรตางๆ ภายใน
ระบบสขภาพของประเทศ
การบรการสขภาพในเขตบรการสขภาพ มเปาหมายในการพฒนาระบบบรการ
สขภาพเพอใหสามารถจดบรการสขภาพทมคณภาพ และเกดการใชทรพยากรทม
อยอยางจ�ากดอยางมประสทธภาพ ตลอดจนเปนระบบบรการสขภาพทมศกยภาพ
รองรบปญหาทางการแพทยและสาธารณสขทมความซบซอนในระดบพนท โดยแบง
ระบบบรการสขภาพออกเปน 3 ระดบ ไดแก บรการระดบปฐมภม (Primary Care)
บรการระดบทตยภม (Secondary Care) และบรการระดบตตยภม (Tertiary Care)
และใหบรการแตละระดบทแตกตางกน มการเชอมโยงดวยระบบสงตอ (Referral
System) รวมถงการพฒนาความเชยวชาญระดบสง สรางระบบทเชอมโยงกนเปน
เครอขายทงภายในจงหวด ภายในเขต และเปนเครอขายระดบประเทศ มการจดสรร
ทรพยากรสนบสนนตามบทบาทหนาทของบรการแตละระดบ จดระบบบรการสขภาพ
ในรปแบบเครอขาย แทนการขยายโรงพยาบาล โดยใชหลกการ “เครอขำยบรกำร ทไรรอยตอ” (Seamless Health Service Network) ทสามารถเชอมโยงบรการ
ทง 3 ระดบเขาดวยกนใหเปนไปตามสภาพขอเทจจรงทางภมศาสตรและการคมนาคม
โดยไมมเสนแบงของการปกครองหรอการแบงเขตตรวจราชการ เปนตวขวางกน
43
EMERGENCY Prevention
จดใหม “เครอขำยบรกำรระดบจงหวด” (Provincial Health Service Network)
ทสามารถรองรบการสงตอตามมาตรฐานระดบจงหวดไดอยางสมบรณอยางนอย
1 เครอขาย โดยเครอขายจะตองพฒนาประสทธภาพในการใหบรการของเครอขาย
ใหสงขนตามมาตรฐานทก�าหนด ประกอบดวยโรงพยาบาลทวไปทอยในระดบ
มาตรฐานเปนแมขาย และรบผดชอบการจดบรการของโรงพยาบาลระดบทตยภม
และเครอขายบรการปฐมภม เครอขายอาจสงตอผปวยไปนอกเครอขายเทาทจ�าเปน
หรอในรายทเกนขดความสามารถเทานน จงมการจด “ระดบโรงพยำบำลรบผปวยสงตอ” (Referral Hospital Cascade) ของระบบบรการเปน 3 ระดบ เพอใช
ทรพยากรภายในเครอขายทมอยางจ�ากดใหมประสทธภาพสงสด หลกเลยง
การลงทนทซ�าซอน
การพฒนาระบบระบบสารสนเทศการสงตอผปวยมการพฒนาโดยไดรบ
การปรบปรงเพอเพมประสทธภาพการท�างานมากขนตามล�าดบ จากเดม
โรงพยาบาลสวนใหญใชเอกสารกระดาษ (Paper Based) ซงเปนขอมลของผปวย
และกระบวนการท�างานสงตอในระบบ ไดแก ขอมลการตดสนใจของแพทย การสรป
ผลการรกษา การประสานงานการสงตอขอมลทางโทรศพท การสงโทรสาร
การใชใบสงตอ การเตรยมขอมลผปวย และการน�าสงผปวย จากโรงพยาบาลตนทาง
และสงตอไปใหโรงพยาบาลปลายทางทจะรบผปวยรกษาตอ จากนนโรงพยาบาล
ตางๆ ไดน�าระบบสารสนเทศโรงพยาบาล (Hospital Information System, HIS)
มาใชงาน ซงมหลากหลายระบบ เชน โปรแกรม HOSxP, โปรแกรม HospitalOS,
โปรแกรม EMR Soft, โปรแกรม SSB เปนตน และเรมสรางและพฒนาระบบ
สารสนเทศเพอการสงตอผ ป วยระหวางสถานพยาบาลอยางเปนรปธรรม
ผลการด�าเนนงานทผานมาพบวา การปฏเสธการสงตอผปวยในทกระดบลดลง แต
การปฏเสธการสงตอผปวยขามเขตและสวนกลางพบมากทสดในเกอบทกจงหวด
ซงตองใชเวลาในการประสานงานนาน และยงพบวากระบวนการท�างานในระบบ
44
EMERGENCY Prevention
สงตอผปวยไมมกำรเชอมโยงขอมลระหวำงกนจงท�ำใหเกดผลกระทบดงน1. ความลาชาในการตดตอโรงพยาบาล อาจท�าใหผปวยทพพลภาพหรอ
เสยชวตได เพราะตองใชโทรศพทตดตอโรงพยาบาลตางๆ จนกวาจะพบโรงพยาบาล
ทพรอมรบผปวยรกษาตอ หากเปนกรณฉกเฉนผปวยหนก ตองรอเวลานานอาจม
ผลกระทบตอชวตผปวยได
2. ขอมลผปวยไมมความถกตอง และไมครบถวน
3. ไมมขอมลการส�ารวจศกยภาพสถานพยาบาล (Hospital Capacity) เพอ
ชวยการพจารณาตดสนใจในการสงตอผปวยฉกเฉน
จากปญหาและผลกระทบดงกลาวขางตน คณะท�างานไดมองเหนความส�าคญ
ของการพฒนาระบบการแลกเปลยนสารสนเทศและขอมลทางการแพทยในระบบ
สงตอผปวยผานเวบเซอรวส เพอเปนโปรแกรมตวกลางทสามารถเชอมโยงแตละ
โปรแกรมเขาหากนไดทกระบบ และพฒนาตอเนองเพอรองรบระบบการสงตอผปวย
ทวไปและผปวยกลมโรคหลกทส�าคญ และ/หรอตองการสงตอเพอรบการรกษา
ทเรงดวน ไดแก โรคหวใจขาดเลอด โรคหลอดเลอดในสมองแตก อบตเหต ทารก
แรกเกด เปนตน ซงโปรแกรมดงกลาวสามารถแสดงขอมลเฉพาะโรคจากฐานขอมล
ของโรงพยาบาลผานเวบเซอรวส เพอใหสามารถแลกเปลยนขอมลประวตการรกษา
ผลการวนจฉยโรค และขอมลอนๆ ของผปวย ระหวางโปรแกรม รวมทงพฒนาระบบ
สนบสนนการแลกเปลยนข อมลสขภาพอนๆ โดยจดเกบข อมลในรปแบบ
อเลกทรอนกส (Electronic Patient Record) ใหสามารถสอสารกนไดโดยไมตอง
ปรบเปลยนระบบสารสนเทศทมอยเดมหรอลงทนพฒนาระบบสารสนเทศใหม
เปนการพฒนาระบบการสงตอผปวยและการบรการดานสาธารณสขใหมมาตรฐาน
และมประสทธภาพมากยงขน
45
EMERGENCY Prevention
เทคโนโลยสารสนเทศไดรบการน�ามาใชในการพฒนา ดานสขภาพอยาง
กวางขวาง และท�าใหงานการสงตอผปวยมความกาวหนาอยางรวดเรว โดยสถาน
พยาบาลสามารถปรบระบบการบรหารงาน และน�าเทคโนโลย สารสนเทศมาใชในงาน
ตางๆ ในการสนบสนนการรกษาพยาบาล โดยการเชอมโยงระบบคอมพวเตอรของ
สถานพยาบาลตาง ๆ เขาดวยกน สามารถสรางเครอขายขอมลทางการแพทย เชน
ขอมลแพทยเชยวชาญเฉพาะทาง จ�านวนเตยง จ�านวนเครองชวยหายใจ เครองอบ
ทารกแรกเกด เปนตน การแลกเปลยนขอมลของผปวยสามารถใหค�าปรกษาทางไกล
โดยแพทยผเชยวชาญเฉพาะทาง และเทคโนโลยสารสนเทศ จะชวยใหแพทยสามารถ
เหนหนา หรอทาทางของผปวยได ชวยใหสงขอมลทเปนเอกสาร หรอภาพเพอ
ประกอบการพจารณาดแลรกษาของแพทยได
46
EMERGENCY Prevention
บทท4ระบบประสำนงำนกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำล
ระบบประสานงานการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล หมายถง
กระบวนการดานตางๆ ทเปนองคประกอบในการประสานงานในปฏบตการสงตอ
ผ ปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาล ซงประกอบดวยขอมลดานตางๆ ไดแก
การเตรยมความพรอมดานบคลากร ชองทางการสอสาร อปกรณ แนวทาง
การประสานงาน ความรวมมอ เพอใหการประสานงานในปฏบตการสงตอผปวย
ฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลเปนไปอยางมประสทธภาพ
วตถประสงค1. เพอเปนแนวทางในการพฒนาระบบประสานงานการสงตอผปวยฉกเฉน
ระหวางสถานพยาบาล
2. เพอใชเปนแนวทางในปฎบตงานการประสานงานการสงตอผปวยฉกเฉน
ระหวางสถานพยาบาล สำาหรบบคลากรในศนยประสานงานการรบสงตอผปวย
47
EMERGENCY Prevention
ขอบเขตเนอหาในบทนครอบคลม ระบบการประสานงานการสงตอผปวยฉกเฉน
ระหวางสถานพยาบาลทางบก สำาหรบการลำาเลยงผปวยทางนำาและอากาศ จำาเปน
ตองอาศยคมอการประสานงานเฉพาะ
องคประกอบของระบบประสำนงำนกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำล
1.นโยบำยแผนและขอก�ำหนดกำรประสำนงำน(โดยใหครอบคลมทงสถานการณ
ปกต และสาธารณภย)
1.1 แผนของเครอขายบรการสขภาพทระบถงศกยภาพของสถานพยาบาล
แตละเครอขาย แตละสาขา
1.2 มการกำาหนดขอบเขต ขอตกลง วธการ และขนตอนการประสานงาน
การสงตอผปวยฉกเฉนใหมความชดเจน โดยมการจดทำารวมกบคณะทำางานแตละ
สาขาของระบบบรการสขภาพ
1.3 ผปวยฉกเฉนทกรายทมการสงตอไดรบการบนทก และประเมนผลคณภาพ
การดแลในระบบสงตอเพอสามารถนำามาวเคราะห และประเมนผลเพอนำาส
การพฒนาคณภาพได
2.ดำนบคลำกร2.1 จดทำาทะเบยนขอมลแพทยและทมรกษาเฉพาะทางระดบประเทศ ระดบเขต
และระดบจงหวดใหสอดคลองกบแผนพฒนาระบบบรการสขภาพ (Service Plan)
ไดแก หวใจและหลอดเลอด, มะเรง, อบตเหตและฉกเฉน, มารดา/ทารกแรกเกด,
จตเวช, บรการปฐมภม ทตยภม และสขภาพองครวม, ทนตกรรม, ตาและไต, NCD
(Non Communicable Disease) DM, HT, COPD, Stroke, 5 สาขาหลก
(สตนรเวชกรรม ศลยกรรม อายรกรรม กมารเวชกรรม ออรโธปดกส) และแพทย
แผนไทย
48
EMERGENCY Prevention
2.2 จดทำาทะเบยนศนยสงตอ และผรบผดชอบศนยสงตอระดบประเทศ
ระดบเขต ระดบจงหวด และระดบสถานพยาบาลทสามารถตดตอประสานงาน
ไดหลายชองทาง และรวดเรว เชน โทรศพท, โทรสาร, วทยสอสาร, E- Mail, SMS,
Social media application เปนตน
2.3 ตารางเวรแพทยและทมรกษาเฉพาะทางของแตละสถานพยาบาลทมขอมล
เปนปจจบน
2.4 มแนวทางการบรหารจดการบคลากรในการสงตอผปวยเฉพาะทาง
3.ดำนสทธกำรรกษำและคำใชจำยตำงๆในระบบสงตอ3.1 สถานพยาบาลมระบบการตรวจสอบสทธการรกษาของผปวยแตละราย
ทมความรวดเรว และแมนยำาเพอใชเปนเกณฑประกอบการพจารณาการสงตอผปวย
แตละราย
3.2 สถานพยาบาลกำาหนดระเบยบเกยวกบคาใชจายในดานตางๆ ตามสทธ
การรกษาไวอยางชดเจน เชน คารถพยาบาล คา
ตอบแทนบคลากรนำาสงผปวยทกระดบ
3.3 มระบบบรหารจดการ
ดานเอกสารตามระเบยบหรอ
กฏหมายทเกยวของ เชน การขอ
อนญาตใชรถพยาบาล การเบก
จาย คาตอบแทน การคมครอง
ความปลอดภยของเจาหนาท ผ
ปวย และผตดตาม
49
EMERGENCY Prevention
4.ดำนวสดอปกรณครภณฑกำรแพทยยำและเวชภณฑ4.1 มระบบการตรวจสอบความพรอมในการใชงาน และแผนบำารงรกษาของ
อปกรณสอสารทกชนดในศนยสงตอ
4.2 มการจดทำาทำาเนยบศกยภาพความพรอมดานอปกรณทางการแพทย
ยาและเวชภณฑทสำาคญสำาหรบการรกษาผปวยฉกเฉนเฉพาะดาน เชน เครอง
เอกซเรยคอมพวเตอร เครองชวยหายใจ ตอบทารกแรกเกด ยาละลายลมเลอดทาง
หลอดเลอดดำา เซรม ยาตานพษ เปนตน
4.3 มแผนรองรบกรณระบบสอสารขดของ
4.4 มแนวทางการบรหารจดการครภณฑการแพทย ยาและเวชภณฑกรณ
มการขอสนบสนนจากสถานพยาบาลตางๆ
5.กำรน�ำเทคโนโลยมำใชเพอกำรสอสำรประสำนงำนและกำรเกบขอมล5.1 มการประยกตใชระบบสารสนเทศในการประสานงานการสงตอผปวย
ฉกเฉนไดอยางรวดเรว
5.2 มคมอการใชงานระบบสารสนเทศสำาหรบผปฏบตงาน
5.3 มนกวชาการคอมพวเตอรทมความรความสามารถ สามารถแกไขปญหา
การใชงานไดตลอด 24 ชวโมง
5.4 มแผนรองรบเมอระบบสารสนเทศขดของ
5.5 มแผนพฒนาระบบสารสนเทศใหเปนปจจบนเพอใหผปฏบตงานสามารถ
ใชงานไดอยางมประสทธภาพ
50
EMERGENCY Prevention
6.ขนตอนกำรประสำนงำนกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงสถำนพยำบำลเพอใหการประสานงานการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางพยาบาลเปนไปอยาง
รวดเรวและมประสทธภาพ บคลากรประจำาศนยสงตอสามารถนำาไปประยกตใช ดงน
1) เตรยมผปวย
2) แพทย/พยาบาลประเมนผปวย
3) ประสานโรงพยาบาลปลายทาง
4) ประสานทมสงตอ
5) พยาบาลตนทาง-ปลายทาง
a. รวมประเมน Level Acuity ขอมลดานคลนก/การรกษา Hospital Capacity
i. กรณไมเสถยรภาพ ประสานแพทยเฉพาะทาง Consult
ii. กรณทไมสามารถรบไปใหประสานโรงพยาบาลทมศกยภาพสงกวา
51
EMERGENCY Prevention
แผนผงแสดง:กำรประสำนงำนกำรสงตอผปวยฉกเฉนระหวำงโรงพยำบำล
ชดเจน
อาการปลอดภย
ขอมลไมชดเจน
สงตอคนไขไมปลอดภย
ใหเบอรแพทยเฉพาะทาง หรอ
ใหคยกบแพทยเฉพาะทาง
คย 3 สายเพอรบทราบขอมล
รวมกนระหวางผประสานและศนยสงตอ
แพทยหองฉกเฉน (ER)
แพทยเวชศาสตรฉกเฉน (EP)
แพทยเฉพาะทาง
สถานพยาบาลตนทางสถานพยาบาลตนทาง สถานพยาบาลปลายทางสถานพยาบาลปลายทาง
Refer Out Refer In
เตรยมผปวย
รวมประเมน pl
ประสานโรงพยาบาลปลายทาง
/ทมสงตอ
Consult
52
EMERGENCY Prevention
บทท5รำยงำนขอมล
การรายงานขอมลเปนการสะทอนกลบผลของการปฏบตการสงตอผปวย
ทงในดานปรมาณ และในดานคณภาพ ทไดจาก ก า ร ต ด ต อ ป ร ะ ส า น ง า น แ ล ะ
การปฏบตการสงตอผปวย ครอบคลมทงกระบวนการ Refer in, Refer out,
Refer back, Refer receive โดยสามารถจดทำาเปนรปแบบตางๆ ไดหลากหลาย
ทงนขนอยกบแนวคดการบรหารจดการดานขอมลของผรบผดชอบ หรอผบรหาร
แตละสถานพยาบาล ทงนขอมลทรายงานควรสะทอนใหเหนผลของการดำาเนนการ
ในระบบทสามารถนำาไปสการพฒนาไดอยางเปนรปธรรม สอดคลองกบนโยบาย
สขภาพ
53
EMERGENCY Prevention
วตถประสงค1. เพอใชเปนแนวทางในการจดทำารายงานขอมลในระบบสงตอผปวยระหวาง
สถานพยาบาล ไดอยางครอบคลมทงเชงปรมาณ และคณภาพ
2. เพอใชเปนแนวทางในการนำาเสนอขอมลในระบบสงตอ รายงานแกผบรหาร
และผทเกยวของ
ขอบเขตเนอหาในบทนครอบคลม รปแบบ วธการนำาเสนอขอมลทงเชงปรมาณ และ
คณภาพสำาหรบปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวางสถานพยาบาลเทานน
ตวอยางการแสดงรปแบบรายงานขอมลปฏบตการสงตอผปวยฉกเฉนระหวาง
สถานพยาบาล
ตำรำงท1:จ�ำนวนผปวยทสงตอ(Referout)และรบสงตอ(Referin)ตำมพนท/เครอขำยบรกำรสขภำพ
ภายในจงหวด
นอกจงหวด/ในเขตบรการสขภาพ
นอกเขตบรการสขภาพ
สวนกลาง
รวมทงหมด
พนท/เครอขำยบรกำรสขภำพผปวยฉกเฉน ผปวยทวไป
Referin(รำย)
Referin(รำย)
Referout(รำย)
Referout(รำย)
54
EMERGENCY Prevention
ตำรำงท2:จ�ำนวนผปวยทสงตอ(R
eferout)จ�ำแนกตำมสถำนพ
ยำบำล
ตำรำงท3:จ�ำนวนผปวยทสงตอ(R
eferout)จ�ำแนกตำมเหตผลกำรสงตอ
สงกด
ส�านก
งาน
ปลด
ผปวยฉกเฉน
จ�ำนวนผปวย(รำย)
ผปวยทวไป
สวนก
ลาง
เอกช
นห
นวยง
านรฐ
อน
สงกด
มหาว
ทยาล
ย
กระท
รวง
สาธา
รณสข
อน
สงกด
ส�านก
งาน
ปลด
เอกช
นห
นวยง
านรฐ
อน
ภำยในเขตบรกำรสขภำพ
นอกเขตบรกำรสขภำพ
สงกด
มหาว
ทยาล
ย
กระท
รวง
สาธา
รณสข
อน
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
เครอ
งมอ
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
เครอ
งมอ
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
การแ
พทย
เฉพ
าะทา
ง
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
การแ
พทย
เฉพ
าะทา
ง
ผปวยฉกเฉน
จ�ำนวน
ผปวย
(รำย)
ผปวยทวไป
เปนค
วาม
ประส
งคขอ
ง
ผปว
ย แล
ะ/
หรอ
ญาต
เปนค
วาม
ประส
งคขอ
ง
ผปว
ย แล
ะ/
หรอ
ญาต
เพอ
ใชสท
ธ
การร
กษา
เพอ
ใชสท
ธ
การร
กษา
ภำยในเขตบรกำรสขภำพ
นอกเขตบรกำรสขภำพ
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
การว
นจฉย
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
การว
นจฉย
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
เครอ
ง
ชวยห
ายใจ
เกนศ
กยภา
พ
ดาน
เครอ
ง
ชวยห
ายใจ
55
EMERGENCY Prevention
ตำรำงท4:จ�ำนวนผปวยทสงตอ(Referout)จ�ำแนกตำมServiceplan
ตำรำงท5:5ล�ำดบโรค
แรกทมกำรสงตอนอกเขตบรกำรสขภำพ(R
eferout)ผ
ปวยฉกเฉน
11
5.1
5.1
5.5
5.5
33
5.3
5.3
77
1010
22
5.2
5.2
66
99
44
5.4
5.4
88
1111
ผปวยฉกเฉน
จ�ำนวน
ผปวย
(รำย)
ผปวยทวไป
ภำยในเขตบรกำรสขภำพ
นอกเขตบรกำรสขภำพ
ค�ำอธบำย
1 -
หวใ
จและ
หลอ
ดเล
อด
2 -
มะเ
รง 3
- อ
บตเห
ต 4
- ท
ารกแ
รกเก
ด 5
- 5
สาข
าหลก
5.1
- ส
ตกร
รม 5
.2 -
ศลย
กรรม
5.3
- อ
ายรก
รรม
5.4
- กม
ารเว
ชกรร
ม 5.
5 อ
อรโ
ธปด
กส)
6 -
จตเว
ช 7
- ต
าและ
ไต 8
- ท
นตกร
รม 9
- บ
รการ
ปฐมภ
ม ทต
ยภม
และส
ขภาพ
องค
รวม
10 -
NC
D 1
1 -
อนๆ
(ต
ามทก
ระทร
วงสา
ธารณ
สขก�า
หนด
)
รอยละ(เทยบกบผปวยในปฏบตกำรสงตอ
ผปวยฉกเฉนแบบReferoutทงหมด)
จ�ำนวน
(รำย)
ล�ำดบ 1 2 3 4 5
กลมโรค
56
EMERGENCY Prevention
ตำรำงท6:5ล�ำดบโรคแรกทมกำรสงตอนอกเขตบรกำรสขภำพ(Referout)ผปวยทวไป
ตำรำงท6:5ล�ำดบโรคแรกทมกำรรบสงตอนอกเขตบรกำรสขภำพ(Referin)
ตำรำงท7:จ�ำนวนผปวยสงตอ(ReferOut)จ�ำแนกตำมสถำนพยำบำล
รอยละ(เทยบกบผปวยในปฏบตกำรสงตอผปวยฉกเฉนแบบReferoutทงหมด)
จ�ำนวน(รำย)
ล�ำดบ
1
2
3
4
5
กลมโรค
รอยละ(เทยบกบผปวยในปฏบตกำรสงตอผปวยฉกเฉนแบบReferinทงหมด)
จ�ำนวน(รำย)
ล�ำดบ
1
2
3
4
5
กลมโรค
ผปวยทวไป
จ�ำนวน(รำย)
จ�ำนวน(รำย)
อตรำสงตอ(รำยตอแสนประชำกร)
อตรำสงตอ(รำยตอแสนประชำกร)
สถำนพยำบำล
รพช.1
รพช.2
รพช.3
รพช...
ผปวยฉกเฉน
57
EMERGENCY Prevention
ตำรำงท8:ประเภทผปวยTrauma/Non-trauma
ตำรำงท9:ประเภทผปวยฉกเฉนจ�ำแนกตำมระดบควำมเฉยบพลนของอำกำรผปวย(Levelofacuity)
ผปวยทวไป
จ�ำนวนผปวย(รำย)
จ�ำนวนผปวย(รำย)
รอยละ
100
จ�ำนวน(รำย)
รอยละ(เทยบกบจ�ำนวนผปวยทงหมด)
รอยละ(เทยบกบจ�ำนวนผปวยทงหมด)
ประเภท
ประเภท
Trauma
Non-trauma
LevelI: ผปวยไรเสถยรภาพ
LevelII: ผปวยมเสถยรภาพ มความเสยงตอการทรดลงเฉยบพลนสง
LevelIII: ผปวยมเสถยรภาพ มความเสยงตอการทรดลงเฉยบพลนปานกลาง
LevelIV: ผปวยมเสถยรภาพ มความเสยงตอการทรดลงเฉยบพลนต�า
LevelV: ผปวยมเสถยรภาพ ไมมความเสยงตอการทรดลงเฉยบพลน
รวมทงหมด
ผปวยฉกเฉน
58
EMERGENCY Prevention
ตำรำงท10:จ�ำนวนผปวยReferoutตำมServiceplanจ�ำแนกตำมพนท/เครอขำยบรกำรสขภำพ
รวมผปวยทวไป(รำย)
ผปวยทวไป(รำย)
ผปวยฉกเฉน(รำย)
ผปวยฉกเฉน(รำย)
นอกเขตในเขต
สำขำตำมระบบบรกำรสขภำพล�ำดบ
1 โรคหวใจ
2 โรคมะเรง
3 อบตเหตและฉกเฉน
4 ทารกแรกเกด
5 สขภาพจต จตเวช และยาเสพตด
6 5 สาขาหลก
1) สตนรเวชกรรม
2) ศลยกรรม
3) อายรกรรม
4) กมารเวชกรรม
5) ออรโธปดกส
7 บรการปฐมภมและสขภาพอ�าเภอ
8 สขภาพชองปาก
9 ไต
10 ตา
11 โรคไมตดตอ
12 แพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอก
13 อนๆ ตามทกระทรวงสาธารณสขก�าหนด
รวมทงหมด
59
EMERGENCY Prevention
ตำรำงท11:กำรประเมนคณภำพ9ดำนภำพรวมภำยในจงหวด
รอยละรอยละรอยละรอยละ
ไมท�ำท�ำไมเหมำะสมท�ำเหมำะสมไมจ�ำเปน
จ�ำนวนจ�ำนวนจ�ำนวนจ�ำนวน
กำรประเมนคณภำพ9ดำนภำพรวมภำยในจงหวด
หวขอประเมน
1. Airway care
2. Breathing/Oxygen support
3. Fluid therapy/resuscitation
4. Monitor EKG
5. Monitor SpO2
6. Bleeding control
7. Spine immobilization
8. Pelvic splint
9. Extremities splint
รพช....รพช....รพช....รพช.... รพช....รพช....รพช....รพช....
รอยละกำรดแลผปวยระหวำงน�ำสงทไมเหมำะสม/ไมท�ำ9ดำนจ�ำแนกตำมสถำนพยำบำล
หวขอประเมน
1. Airway care
2. Breathing/Oxygen support
3. Fluid therapy/resuscitation
4. Monitor EKG
5. Monitor SpO2
6. Bleeding control
7. Spine immobilization
8. Pelvic splint
9. Extremities splint
ตำรำงท12:รอยละกำรดแลผปวยระหวำงน�ำสงทไมเหมำะสมหรอไมท�ำ9ดำนจ�ำแนกตำมสถำนพยำบำล
60
EMERGENCY Prevention
กำรบรกำรลกคำCustomerServiceปจจบนการใหบรการทดมคณภาพ เปนหวใจส�าคญของธรกจบรการ ดงนน
บคลากรทปฏบตงานในธรกจบรการ จงตองมจตใจรกในงานบรการ (Service
Mind) บรการลกคาดวยความเตมใจ ทมเท และ เสยสละ เพอท�าใหลกคาไดรบบรการ
ทด ประทบใจและบอกตอ
ลกคำCustomersค�านยามลกคา ท มหาตมะ คานธ ไดกลาวไว คอ แขกคนทส�าคญทสดทไดมา
เยอนเรา ณ สถานทแหงนเขามไดมาเพอพงพงเรา เราตางหากทตองพงพงอาศย
เขา เขามใชบคคลทมาขดจงหวะการปฏบตงานของพวกเราหากแตวา การรบใชเขา
คอ วตถประสงคแหงงานของพวกเรา เขามใชบคคลแปลกหนา แตเขาคอสวนหนง
บทท6Becausewecare
โดย คณสนต ไผสนจ�าลองศร
61
EMERGENCY Prevention
ของสถานทแหงนบรการจากพวกเรา มใชการสงเคราะหเขาเขาตางหากทก�าลง
สงเคราะหพวกเราดวยการยอมใหพวกเรามโอกาสรบใชเขา
ลกคำแบงออกไดเปน2ประเภท1. ลกคาภายใน >> คนในองคกรตองใหบรการภายในกนเองดกอน
จงบรการลกคาภายนอกไดด
2. ลกคาภายนอก >> ผมอปการคณขององคกรเรา
ควำมส�ำคญกบลกคำและกำรสอสำรในงำนบรกำร ลกคาเปนหนงในตวชวดผลงาน
หากลกคาไมพอใจบรการทมอบให มโอกาสจะรองเรยนบอกตอไปยงเพอนๆ
คนอน
ค�ารองเรยนหรอการบอกตอในทางลบสะทอนใหเหนถงผลการท�างาน
วามประสทธภาพมากนอยแคไหน
ลกคามทางเลอก ผใหบรการทตอบสนองความตองการไดดทสด เทานน
ลกคาถงจะเลอกใชบรการ
ลกคาเปลยนใจไดตลอดเวลา
ลกคำภำยนอกเหงอกตองแขงแรง
ฟนจะไมหลดรวง
ลกคำภำยใน
62
EMERGENCY Prevention
คณสมบตคนท�ำงำน:ดำนสอสำรแบบมออำชพ1. มมมมองทด
2. เขาใจศกดศรตวเองและลกคา
3. กลาใหบรการทเกนความคาดหวงกบลกคา
4. สรางพลง EQ
5. Build ค�าพดใหเปน
1.มมมมองทดผใหบรการควรจะมทศนคต และมองโลกในแงด
เชน “มองแตสงทตวเองม ไมมองสงทตวเองขาด” เปนคนทมน�าใจ และคดบวก
2.เขำใจศกดศรตวเองและลกคำบทบาทหนาทของเรา ตองเขาใจบาทบาทของตนเอง มความรบผดชอบ และ
ท�าหนาทของตนเองใหดทสด
The show must go on
63
EMERGENCY Prevention
พฤตกรรมของลกคำทมตอกำรใหบรกำรทวๆไปแบงได4แบบคอ
ควำมไมพอใจของผใชบรกำรองคการบรการทกแหงใหความส�าคญกบลกคาทไมพงพอใจมาก เพราะ…
การบอกตอส�าคญ
ผใชบรการท “พอใจ” จะบอกตอกบผอนอก 6 คน
ผใชบรการท “ไมพอใจ” จะบอกตอกบผอนอก 8 - 11 คน
มการศกษาออกมาวา “65 - 85 % ของลกคาทบอกวาตน ‘พอใจ’ กบบรการ
ของเรา ยงมโอกาสเปลยนไปใชบรการขององคกรอน”
3.กลำใหบรกำรทเกนควำมคำดหวงกบลกคำ• กลาวค�า “สวสด” ทกทายดวยรอยยม อยางสภาพ (say “Sawasdee”,
polite Thai greeting with fully smile)
• ใหความเคารพนบถอแกผใหญ (Pay Respect to customer)
• น�าเสยงออนนอม ถอมตน (Soft and Respectful voice)
• รบฟงอยางตงใจขณะลกคาพด (Pay attention to customer)
• ไมพดแทรก สวน ขณะลกคาพด (Don’t’ interrupt while customer
speak)
1. มนใจ… เลอกใชบรการ
2. พอใจ… เกดการใชบรการซ�า
3. ประทบใจ… มการบอกตอ
4. ซาบซง… มการปกปอง เมอมคนอนวาราย
64
EMERGENCY Prevention
• ขานรบ อยางสภาพ (Politely Respondence)
• มน�าใจ ชวยเหลอ และชวยแกปญหาใหแกลกคา (Kindly help and solving
problem)
• กลาวค�า “ขอโทษ” เมอลกคาตอวา แลวจงชแจงใหลกคาเขาใจ (Say “Apol-
ogize” with sorrowful when customer complaint and fast solving their
problem)
• กลาวค�า “ขอบคณ” ทใชบรการ และ “สวสด” เพอกลาวลาลกคา (Say
“Thank You” and “Sawasdee” with smile before ending the call)
• รบปากแลวตองด�าเนนการตามใหได (Do as your promise)
ล�ำดบควำมส�ำคญของลกษณะกำรบรกำร
65
EMERGENCY Prevention
เทคนคกำรฟงอยำงมประสทธภำพ• ตงใจและจบประเดนใหได
• ไมรบดวนสรป
• ไมขดจงหวะเมอลกคาพด
• บนทกขอความทส�าคญ
• คดในมมมองของลกคา
• ถามเมอตองการความถกตอง
• ไมตอตานความคดของลกคา
• สงเกตหรอตความจากเสยงลกคา
4.สรำงพลงEQวธดบไฟลกคา
H earthemout : ตงใจรบฟง …สงทลกคาตองการ
E mpathize : แสดงความเหนอกเหนใจอยางจรงใจ/เหมาะสม
A pologize: ขออภย (ถงแมไมใชความผดของบรษทกตาม
เพราะการขอโทษจะท�าใหลกคาหายโกรธเรวขน)
T akeresponsibilityaction : รบผดชอบในการแกไข
66
EMERGENCY Prevention
5.Buildค�ำพดใหเปนตวอยำงค�ำพดควรหลกเลยง
ฝาย..เคาไมรบสายคะ
ดฉนยงหาเอกสารไมเจอคะ
คนทคณถามหาไมอยคะ
ฝาย…เคาก�าลงประชมอย รบกวนไมไดคะ
ตวอยำงค�ำพดทเหมำะสม กรณาถอสายรอสกครนะคะ ขณะนฝายทคณ… ตองการตดตอ
ก�าลงรบสายผบรการทานอนอยคะ
ดฉนขอตรวจสอบเอกสาร และขออนญาตตดตอกลบในภายหลง
สะดวกมยคะ
ยงไมสามารถตดตอฝายทคณตองการสอบถามได
ขออนญาตขอหมายเลขใหตดตอกลบ สะดวกมยคะ
67
EMERGENCY Prevention
เอกสำรอำงอง
ภำษำไทยกรมสนบสนนบรการสขภาพ. (2550). แนวทางพฒนาระบบบรการทตยภมและตตยภม
(พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร : ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ�ากด.
กรมสนบสนนบรการสขภาพ. (ราง) แนวทางพฒนาระบบสงตอตามการจดระดบสถาน
บรการสาธารณสขในระบบเครอขายบรการ. (เอกสารฉบบราง).
สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต. (2552). พระราชบญญตการแพทยฉกเฉน พ.ศ.
2551 (พมพครงท 2). นนทบร : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต.
สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต. (2555). ประกาศคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน
เรอง หลกเกณฑการประเมนเพอคดแยกระดบความฉกเฉนและมาตรฐานการปฏบต
การฉกเฉน พ.ศ.2554 และประกาศคณะกรรมการการแพทยฉกเฉน เรอง ขอก�าหนดวา
ดวยสถานพยาบาล พ.ศ. 2554. นนทบร : สถาบนการแพทยฉกเฉนแหงชาต.
ส�านกงานปลดกระทรวงสาธารณสขและส�านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต. (2553).
แนวทางการพฒนาระบบสงตอ. กรงเทพมหานคร : ส�านกงานพระพทธศาสนาแหง
ชาต.
68
EMERGENCY Prevention
เอกสำรอำงอง
ภำษำองกฤษAlbert K Hsiao and Jerris R Hedges. (1993). Role of the Emergency Medical
Services System in Region wide Health Monitoring and Referral. Annals
of Emergency Medicine. November 1993 22:(11)
C Reid, C Moorthy, K Forshaw. (2003). Referral patterns: an audit into referral
practice among doctors in emergency medicine. สบคนจาก http://emj.bmj.com
Giuliano Mariottia, Maria Gentilinib, Valter Daporca. (2013) Improving referral
activity on primary–secondary careinterface using an electronic decision
support system. สบคนจาก www.ijmijournal.com
KUMIKO OMAHA, et al. (1998). Study of a Patient Referral System in the
Republic of Honduras. Health policy and planning; 13(4): 433-445
Maisie Wang และคณะ (2004). Personal Health Information Management System
and its Application in Referral Management. IEEE Transactions on
Information Technology in Biomedicine, vol. 8, no. 3, September 2004
69
EMERGENCY Prevention
Paul Bossyns และคณะ. (2006). Monitoring the referral system through bench
marking in rural Niger: an evaluation of the functional relation between
health centres and the district hospital. สบคนจาก https://bmchealthservres.
biomedcentral.com/articles/10.1186/ 1472-6963-6-51
National Highway Traffic Safety Administration. (2006) Guide for Interfacility
Patient Transfer. DOT Publication HS 810599. Washington DC.
Robert A. Swor DO, et al. (1998). Medical Direction of Interfacility Patient
Transfers. American college of Emergency Physicians. Annals of
Emergency Medicine 1998 January; 31(1): 154
Theodore J. Iwashyna, MD, PhD. (2012). The incomplete infrastructure for
interhospital patient transfer. Journal of Critical care Medicine,
2012 vol.40, No.8
T. M. Akande. (2004). Referral system in Nigeria: Study of a Tertiary health
facility. Annals of African Medicine. Vol.3, No. 3; 2004: 130 – 133
70
EMERGENCY Prevention
71
EMERGENCY Prevention
72
EMERGENCY Prevention
73
EMERGENCY Prevention
74
EMERGENCY Prevention