interview with bertil lintner
TRANSCRIPT
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 1/11
ျမန မာေအရးကြၽ မ းကင သ ဘာတ းလင တနာ (Bertil Lintner) ႏင ေြတ ႔ဆ ေမးျမန းျခင း
ေ၀မ း ေြတ ႔ဆ ေမးျမန း၍ သရန ၀င း ဘာသာျပနသည
အပ င း (၁)
လင တနာသည ျမန မာေအရးႏင ပတသက ၿပ း ႏ စေပါင းမားြစ ာ ေရးသားခသ ျဖစ ၿပ း အာရေဒသ၏
ၾသဇာတ က မႀက းမားခေသာ Far Eastern Economic Review ၏ ပင တ ငေဆာင းပါးရင လည း ျဖစခ ပါသည။ ၁၉၈၅ ခႏ စ မ ၈၇ အထ သ၏ ရ မ းတ င းရင းသ ဇန းသညႏင အတ ျမန မာျပည ြတင းသ ႔ အႏ ၵ ယဘက မ ၀ငေရာကခ ၿပ း တ င းရင းသားလကနက က ငနယေျမြတင ေနထ င ကာ တ င းရင းသားေအရး ေလ လာျပစေနသ
ျဖစသည။
ြဆ ဒင လ မး သတင းစာဆရာတစေယာက ျဖစသည လင တနာသည ျမန မာႏ ငငႏင ပတသက ၿပ း စာအ ပရ စအ ပ ထက မနည း ေရးသားခ ၿပ း ၎၏ ေနာကဆ းထ တ စာအ ပ မား မ ာ Aung San Suu Kyi and
Burma's Struggle for Democracy ျဖစ ပါသည။ မၾကာေသးမ က ၎အား ျမန မာအစ းရက
အမည မည းစာရင းမ ပယ ဖကေပးခ ေသာ လည း ယခအခ န ထ ျပည ၀ငြခင ဗဇာမရရ ေသးဟ ဆ ပါသည။ ( ယခအင တာဗးက ပ ႏ ပေနခန ြတင ဗဇာရရ ခ သျဖင ေအာက တ ဘာ ၁၅ ရက က ျမန မာႏ ငငသ ႔
လာေရာကခ သည။)
ေြတ႕ဆ ေမးျမန းသ ေ၀မ းသည ထ င းႏ ငင၊ ခင းမ ငေအျခစ က ဧရာ၀တသတင းဌာနြတင သတင းေထာကအျဖစ
လ ပ က ငခ သ ျဖစ ၿပ း ယခအခါ အြလ တ တန း သတင းစာဆရာအျဖစ ရပ တညေနသ ျဖစ ကာ လင တနာအား ၾသဂ တ လ ဒ တ ယပတအြတင းက ခင းမ င ၿမ႔ ြတင ေြတ႕ဆ ေမးျမန းခ ပါသည။
MAWKUN: ျမန မာျပည က တ င းရင းသားျပနာေြတ ဟာ အင မတန ႐ႈ ပေြထ းၿပ း က င ြတ ယရ ခကခ ပါတယ။
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 2/11
အျမငေြတ လည း ေတာေတာေလး ြက ျပားပါတယ။ အဒါန ႔ ပတသက လ ႔ ဘာေျပာခင ပါသလ။
LINTNER: ဟ တ ပါတယ။ မတ က ြ ျပားတ အျမငေြတ ရ ေနပါတယ။ ေသဘာတည လကခ မႈ လည း မရ ၾကပါဘ း။ အဒအထ က တစခ က ဘာလဆ ရင လနည းစ တ င းရင းသား အ ပ စေြတက ၁၉၆၂ ခန စ မတ င မ ကာလရ႕ ဖကဒရယ ျပညေထာင စ စနစဆ က ျပနြသ ားခင ၾကတာပ ျဖစ ပါတယ။ အဒ စနစ မ ာ တ င းနယ ျပညနယေြတ
က ယ ပ ငအ ပခပ ြခင ေြတရ ၾကတယ။ ျမန မာန ငင ဟာ ြလ တ လပေရးရၿပ းတ ေနာက ဖကဒရယ မ က ကင သ းခ တယ။ ၁၉၆၂ ခန စအထေပါ။ အဒ ေနာက ဗဟ ခပ က င တ စနစ ျဖစ လာတယ။ ဖကဒရယ
ေပာက ြသ ားတယ။
ဒႏ စ ပ င းေြတ ထမ ာ စစ တပ ဟာ ဗဟ ခပ က င မႈ စနစန႔ ပတသက လ ႔ (အမ းသား) ည လာခ တစခ လ ပခ တယ။ ဖကဒရယ က လက မခဘ း။ ဒါေၾကာင ၂၀၀၈ ဖြ႕စည းပ ေအျခခ ဥေပဒၿပ းတ ေနာက မ ာလည း အမားစ ေသဘာတည မႈေြတ မရရ ခ ဘ း။ ဘာေၾကာင လဆ ေတာ လနည းစ လကနက က ငအဖ ြ ေ႕ြတ က ဒေအျခခဥေပဒက
လက မခခ ၾကဘ းေလ။ ဥပမာ- ကခင ျပညနယ က ၾကည ပါ။ အပစအခတရပခ တာ ၁၇ န စ ၾကာခ တယ။ ဘယသ မ သ တ ႔ လ ခင တ လ ကေလာမႈေြတ ြ ၊ အြခင ေအရးေြတ မရခ ၾကဘ း။ ဒါေၾကာင အပစအခတ ရပ စ တာ ပက ျပယြသ ားတယ။ အျခားတ င းရင းသား လကနက က ငေြတန ႔ လည း ဒေသဘာမ းပါပ။
ဒါက ျပနာျဖစ ေနရတ ႐ႈေထာင တစခေပါ။ ေနာက တစခ က အယအဆ အမ းမ း က ြ ျပားေနတာပါပ။ ပါ၀င တ သေြတ ကလည း အမ းမ း က ြ ျပားတယ။ ေြတ းေခၚပ ေြတ မတ ၾကဘ း။ ၿပ းေတာ က ယ စားျပေြတ က
ြက ျပားတယ။ လနည းစ တ င းရင းသားေြတ က လကခ ဖ ႔ေနရာမ ာ ြက ျပားေနၾကတယ။
ကခင ြလ တ လပေရးအြဖ႕တ ႔၊ ရ မ းျပည တပ ေမတာ၊ ကရငအမ းသားအစည းအ႐ းတ ႔ ဟာ သ တ ႔ တ င းရင းသားလ မ းစ ေအရးက သ တ ႔ ထန းခပ နယေျမမ ာ လ ပေနၾကသလ စစ တပ ကလ သ တ ႔ ပ စန ႔သ တ ႔ ေျဖရင းဖ ႔ လ ပေနတယ။ အဒါေကတာ ေဒသဆ ငရာ ျပညနယန ႔ တ င းေဒသႀက း ၀န ႀက းခပ ေြတ က တ င းရင းသားေြတ ခန ႔ လ က တာပါပ။ ကခင ျပညနယ မ ာ ေကအ ငေအန ႔ မပတသက တ ကခင တစေယာက က ၀န ႀက းခပ ခန ႔သလ ေပ ါ။ ဒ လ န ႔ အာဏာက တရား၀ငေအာင တညေဆာက တယ။ တစခ န တည းမ ာပ
တ င းရင းသားလကနက က ငအြဖ ႕ရ႕ ဥ းတညခကေြတ က လည း ပက ျပယေစမယေပါ။ ဒါေပမ လကရ ေအနအထားက ဒ လေြတ ( ၀န ႀက းခပ ေြတ) အားလ းဟာ ေအပၚကခပ က င မႈေြတေအာက မ ာပ
အလ ပ လ ပေနၾကရတာပ ျဖစ ပါတယ။
MAWKUN: ကခငန ႔ ပတသက တာေြတ ခငဗား ေရးသားခ တယ။ ေကာက စ မ းေျမဆ တ စာအ ပ လည း ထ တခ တယ။ ကခငေအရးက ခငဗား ဘယ လ ျမင လ။ ဘာေၾကာင လဆ ေတာ အစ းရက အခ ၿင မ းခမ းေရး ေကာ မတသစ ြဖ ႕ထားတယ ။ဒါက ကခင က ရညြရ ယ တာမ းလ ႔ ယဆတယ။
LINTNER: ဒါဟာ ( လကရ ၿင မ းခမ းေရးေြဆ းေႏြ းြပ ေြတ) တစ ဖ ြ ႕ခင းလ က ေသဘာမ းပါပ။ ေအာကေျခမ ာေတာ
အမ းမ းေြတ ျဖစေနတယ လ ႔ ေျပာႏ င တယ။ ရ မ းျပညနယ မ ာလည း ရ မ း ျပညေတာင ပ င းန ႔ လ ပေနတာရ တယ။ ကခင က စၥ မ ာေတာ ၾကည ရမယ ႐ႈေထာင ေြတ က မားတယ။ အရင က အပစအခတ ရပ စ ထားတယ ဆ ေပမ ကခင ျပညနယ မ ာ ေန႔ စဥ ထ ပ တ ကရငဆ င တ က ြပ ေြတရ တယ။ ဒါေၾကာင စစ တပဘက က ၿင မ းခမ းေရး လ ပ လ တ ဆႏၵ မရ ဘ း။ ဘာေၾကာင လဆ ရင အစ းရန ႔ လကနက က ငအြဖ ေ႕ြတရ႕ ၿင မ းခမ းေရးက အဓ ပၸ ာယ ြဖင ဆ ပ က တျခားသေြတန ႔ မတဘ း။ အစ းရအြတ က က ၿင မ းခမ းေရးဆ တာ လကနက က ငအြဖ ေ႕ြတ
လကနကခၿပ း အစ းရတစရပရ႕ လကေအာက က ၀ငေရာက ဖ ႔ ပ။ လကနက က ငအ ပ စေြတအြတ က ေကတာ
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 3/11
သ တ ႔ရ႕ျပညနယရရ ဖ ႔၊ က ယ ပ ငအ ပခပ ြခင ရဖ ႔ တ က ြပ ၀င လာခ တာ ဆယ စႏ စန ႔ခ ေနၿပ။ ဒါေၾကာင ေအျခခ ကက ဘ ေသဘာတည မႈ မရႏ င ၾကဘ း။
ဒါေၾကာင ေအျခေအနက ပ ခကခတယ။ ပ ခကခႏ င တယ။ ဘာေၾကာင လဆ ရင ႏ ငင ျခားက ၿင မ းခမ းေရးန ႔ ျပန လညသင ျမတေရးလ ပ ၾကတ အြဖ ေ႕ြတ အမားအျပား ပါ၀ငေနမႈေၾကာင ပါပ။ လ တ င းက ျမန မာျပည က
ြသ ားၿပ း ဒ ျပနာက ေျဖရင းခင ၾကတယ။ သ တ ႔ က အပစအခတရပ စ ဖ ႔ က စၥ ကြလ ရင ဘာမ မသဘ း။ သ ပ မၾကာေသးခင က ေနာေ၀အစ းရက ၿင မ းခမ းေရးရန ပ ေြငဆ တာ တညေထာင တယ။ အဒ မ ာ NGOs
ေြတကပါ လာၿပ း ၿင မ းခမ းေရး အဆ ျပလႊ ာေြတ က တင ၾကတယ။ သ တ ရ႕ ၿင မ းခမ းေရး အယအဆအသစ က လာေရာင းၾကတယ။ ဒ လ ေအျခေအနအရ သ တ ႔ က ကြၽနေတာ က ၿင မ းခမ းေရးက နသညေြတ လ ႔ ေခၚခင တယ။ သ တ ႔ လ ပေနပ ေြတ က ၿင မ းခမ းေရး၊ ၿင မ းခမ းေရးလ ႔ ခေဏလာကေအာ ၿပ း ြထ ကြသားမယ လေြတ ပါပ။ တကယ တမ းမ ာ ျမန မာျပညသေြတ တကယ ႀကေြတ႕ခ စားေနရတာေြတ က သ ပ ထည ြတက ပ မရပါဘ း။ ဥပမာအားျဖင ေနာေ၀ရ႕ ၿင မ းခမ းေရးအဆ ျပလႊ ာက ေလ လာႏ င ပါတယ။ ဒအဆ ျပလႊ ာဟာ
တ င းရင းသားေဒေသြတ မ ာ အပစအခတရပ စေရးေလာက ပ အဓ ကထားေနတေသဘာ ျဖစေနပါတယ။ ဒ ထ မ ာ ေျမျမႇပ မ င းဖကသ မ းဖ ႔ဆ တ အခက တစခက ပါတယ။ ဒါဟာ တ င းရင းသားလနည းစ အြဖ ေ႕ြတရ႕ ခ စစေၾကာင းက ျဖတ တေသဘာေလာက ပ ျဖစေနတယ။ ဒါေၾကာင အလ ပ မျဖစန င ပါဘ း။ ဒ လ ႏ ငင ျခား NGO
ေြတန အစ းေရြတ ဟာ၊ ဥပမာအားျဖင ေနာေ၀ရ႕ဟာေပါ။ အလ ပ မျဖစ ပါဘ း။ သ တ ႕က တ င းရင းသားျပနာ
ႀက းြထ ားေပါက ြက ြထ က လာတ ဟာက ေသဘာေမပါက ၾကဘ း။ ဘာေၾကာင ဆယ စႏ စန ႔ခ ၿပ း စစ ျဖစေနရတာလ
ဆ တာ သ တ ႔ လ း၀နားမလည ၾကဘ း။ သ တ ႔ရ႕ေအျဖရ ာမႈ က စာြရ ကေပၚမ ာ အျမင လ ဖ ႔ ပ ရ ေနတယ။ ကြၽနေတာ အျမင ဒါဟာ ပ ဆ းတယ လ ႔ ျမင တယ။ အဒ မ ာ ေအြတ႕အႀက မရ တ အႀကေပးေြတ၊ စာေရးဆရာေြတ၊
ေစ စပေရးမးေြတ ပါ၀င ပတသကေနတယ။ သ တ ႔ ဘာေြတ လ ပ၊ ဘာေြတေျပာေနတယဆ တာ ဘယသေြတန စကားေျပာေနတယဆ တာ နားမလညႏ ငေသလာက ပါပ။
MAWKUN: ဒါဆ ခငဗားက ေနာေ၀ ၿင မ းခမ းေရးအဆ တငြသင းတ အြဖ ႕မ းက ရညညႊန းခင တာေပါ။ သ တ ႔ က
အဒ လ ပ စ မ းက ပ ၿပ းေတာ ေျပာၾကတယ။ အဒေအၾကာင းက နည းနည းထပ ၿပ း ရင းျေပပးပါဥ း။ ၿပ းေတာ ခငဗားရ ႕ ႐ႈ ျမငခက က ဘယ လ ရ သလ။
LINTNER: သ တ ႔ က အခန ျဖန းတ ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥ တစခ က ထေထာင လ က တာပ။ လ တ င းဆ က
ေြငက ေတာင းခေနတယ။ က လသမဂၢအရာရ အားလ းက ေခၚမယ။
၂၀၀၇ မ ာ ႏင ထ တခရတ ခားလ စ ပတ ထရ (Charles Petrie) ( ၂၀၀၃ ေကန ႏင ထ တ မခရမအခ န ထ
ျမန မာႏ ငငဆ ငရာ က လဌာေနက ယ စားလ ယ လ ပြသ ားသ) ဟာ ျမန မာျပည မ ာ ဘာျဖစေနသလဆ တာက ေတာေတာ က မျမင တတ ြလန းတ သ ျဖစ တယ။ သေျပာဖ းတာ တစခရ တယ။ သ က သ ဃာ လႈ ပရ ားမႈ ဟာ အဓ ပၸ ာယ မရ ဘ း။ ေအရးမႀက းဘ း။ လက မခႏ ငဘ းလ ႔ဆ တယ။ ဒါေပမ ျမန မာျပည ကလေြတရ႕
ေနထ င မႈဘ၀ဟာ အြလနဆ းြရားလာေနၿပ ျဖစ လ ႔ တခ ႕လေြတ ဟာ လမ းေပၚြထ ကဆႏၵ ျပၾကတာလ ႔ သေျပာလ က တာမ ာ သ မ ားြသ ားတယေပါဗာ။
သ က ျမန မာျပညေအၾကာင းက ဘာမ မသ တ သ ပါ။ သ လ ပခ တာက ေြတ႕ဆ ေြဆ းေႏြ းမႈ တစ မ းထက မပ ပါဘ း။ ဒါမ းေြတ ကလည း လ ပခ ၾကၿပ းပါၿပ။ သ တ ႔ေြတ က ျမန မာျပည ဟာ ဗဟ ခပ က င မႈ က ဥ းစားေပးတ
ပ စ မ းြသ ားမလား၊ ဖကဒရယ ျပညေထာင စ က ြသ ားမလား ဆ တာက ပ ထပေြဆ းေႏြးေနတယ။ ဒါေပမ
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 4/11
ဒ လ အဆ ျပလႊ ႊ ာေြတ ဟာ အဓ ကျပနာျဖစ တ ၂၀၀၈ ေအျခခဥေပဒက ေတာင ရညညႊန းေျပာတာ မရ ပါဘ း။ ဒါဟာ ေအရးႀက းတ ျပနာျဖစ ပါတယ။ ဒေအျခခဥေပဒက ေအၾကာင းျပၿပ း စစ တပ က တ င းရင းသား လကနက က ငအြဖ ေ႕ြတ က အငအားသ းလာျခင းျဖစ ပါတယ။
ေနာကဆ းမ ာေတာ သ တ ႔ရ႕အဆ ျပလႊ ာဟာ လကနက က င တ က ြပ ၀ငေနတ အ ပ စေြတ က လကနကခဖ ႔
ေတာင းဆ ေနတာထက သ ပ မပ လ ပါဘ း။ ဒါက အစ းရက လ ခင ေနတာန႔ တစ ထပ တည းေကနတာေပါ ။ ၿင မ းခမ းေရးေြဆ းေႏြ းပ ြ ေနာကခေြတ က ျပန ၾကည မယဆ ရင ၁၉၆၂ အာဏာသ မ းမႈေနာက ပ င းက
လကနက က ငအြဖ ေ႕ြတန ႔ စခ ပါတယ။
၁၉၆၃၊ ၁၉၆၄ ကာေလြတေကပါ။ ကခငန အစ းရၾကားက စကားေျပာမႈ ေကတာ ၁၉၈၀ မ ာ ပထမဆ းအႀက မ။ အဒအခန က ေကအ ငအ ဥက႒ ဘရနဆ င း ရန ကနအထြသ ားၿပ း ဗ လခပ ေန၀င းန ႔ ေြတ႕တယ။ အဒေြဆးေႏြးြပ ေြတ က တ႐ တႏ ငင က ေကာေထာကေနာကခေပးခ တာပါ။
တ႐ တအစ းရက ျမန မာျပညေအရးမ ာ ေနာေ၀ႏ ငင ထက ၾသဇာသကေရာက မႈ အမားႀက းရ တယ။ ဒါေပမ လည း ေြဆးေႏြ း ည ႇႏ ႈင းြပ က ေမအာင ျမငခ ပါဘ း။ အျမင ြက ျပားမႈေေြတၾကာင မညႇ ႏ ႈင းႏ ငခ လ ႔ ျဖစ ပါတယ။ အဒါေတာ တစ ဖက က ဗဟ ခပ က င တ ႏ ငငေအနန႔ ြသားခင တယ။ တစ ဖက က ဖကဒရယ ျပညေထာင စ ေအနန
ြသားခင တယ။ ေခါင းေဆာငေြတ က သ တ ႔ က တပ႐ တသ မ းလ က ၿပ း အ မ ျပန ၾကဖ ႔ ပ ေျပာေနၾကတယ။ ဒါက
ပ ဆ းြသ ားပါတယ။ ဘာမ မထ းျခားဘ း။ ဒါေပမ တခ ေ႕ြတ က ေြငေြတ အမားႀက းရလ က ၾကတယ။ ကြၽနေတာ ေျပာခ သလ ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥ ဟာ စ းြပ ားေရးလ ပငန းစဥ ၿဖစ လာတယ။
MAWKUN: အစ းရဘက က ေစ စပည ႇႏ ႈင းေရးမး ဥ းေအာင မင းန ႔ ေနာေ၀အြဖ ႕က ြဖ ႕ၿဖးတ က တက မႈ စ မ ကန းေြတ
အဒေဒသမ ာ လ ပေပးဖ ႔ေျပာေနၾကတယ။ တ းတက မႈေြတ ရ လာရင ၿင မ းခမ းေရးက အာမခခကေပးႏ င မယ လ ႔ ျမင ၾကတယ။ ခငဗားအျမငေရာ ဘယ လ လ။
LINTNER: အဒ လ မဟ တဘ းဗ၊ သ တ ႔ တ က ြပ ၀ငေနတာ ေနာက ထပေကာင းေြတ ေဆး႐ ေြတ၊ လမ းေြတ
ရလာဖ ႕ မဟ တဘ း။ သ တ ႕ရ႕ က ယ ပ ငအ ပခပ ြခင က ေတာင းေနၾကတာပါ။ တ တားေြတ၊ လမ းေြတ
ေဆာက ျပလည း ထ းမ ာ မဟ တ ပါဘ း။ အဒ လေြတ က သ တ ႔ မ ာ သ းျခားက ယ ပ ငအမ တအသားတစခ ရ ပါတယ
ဆ တာက သ တယ။ ဒါက လ ခင တယ။ သ တ ႔ရ႕ ရပ ငြခင ေြတ သ းျခားအမ တအသား က ယ ပ င ၀ေသသ
ရ ေနတာက အသအမ တ ျပေစခင တယ။
၁၉၉၀ ေြရးေကာက ြပ က ၾကည ၾကမယ။ အဒေြရ းေကာက ြပ ဟာ တရားမ တမႈ ၊ ြလ တ လပ မႈရ တယ။ NLD က
ေနရာအမားစ မ ာ ေအာင ြပ ခခ တယ။ ဒါေပမ ရ မ းျပညနယရ႕ အမတေနရာ ေတာေတာ မားမားမ ာ ရ မ းအမ းသားဒ မ ေကရစအြဖ ႕ခပ က အမတေနရာ အမားအျပားရတယ။ ရခ င မ ာဆ ရင လ ရခ င ပါတေြတ
အႏ ငရခ ၾကပါတယ။ ဒါက ၾကည ရင သ တ ႔ မ ာ ထန းသ မ းကာြက ယရမယ သ းျခားက ယ ပ င ၀ေသသ ရ တယဆ တာ ေြတ႕ရတယ။ ျမန မာျပည တ င းရင းသားညၫြ တ မႈရရ ေရး ဘယ လ တညေဆာက မလဆ တ ေမးြခန းေဟာင းႀက း ထပ ၿပ း ထင ဟပ ျေပနတယ။
ေကာင းေြတ ထပေဆာက မယဆ ရင လည း ျမန မာစာေြတ က ပ တ င းရင းသားနယေြတ မ ာ သငခ င းတ ေအျခေအန ျဖစေနပါလ မ မယ။ ဒါေၾကာင ြဖ ႕ၿဖးေရးအစအစဥ ကလည း ၿင မ းခမ းေရးအြတ က ဘယ က မ
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 5/11
ဥ းတညႏ င မ ာ မဟ တ ပါဘ း။ ေဒသအြတင း ြဖ႕ၿဖးေအာင လ ပ ပါလ ႔ အႀကေပးရတာ အြလန ြလ ယ ပါတယ။ ဒါေပမ လေြတရ႕က ယ ပ င ျပ႒ာန းြခင ရဖ ႔ဆ တ ယ ၾကညခက ေကတာ သ းျခားေအၾကာင းတစခ ပါ။ ေအရ႕တေမာက ဥပမာအျဖစ ၾကည လ က ပါ။ ေအရ႕တေမာဟာ ၁၉၇၅ ခႏ စ မ ာ ြလ တ လပေရးေတာင းတယ။ ေပၚတ ဂ က လ နေအာက မ ာ ႏ စေပါင းရာန႔ ခ ၿပ းေနခ ရတယ။ က လ န စနစ က သ တ ႔ က လစ လ႐ႈ ထားခ တယ။ ေနာကႏ စ ၁၉၇ ၆ခႏ စ မ ာ အငဒ န းရ ားက ေအရ႕တေမာက သ မ းယခ တယ။ ေအရ႕တေမာမ ာ အဒအခန
စာမတတသ ၉၀ ရာခ ငႏႈန းရ တယ။ အငဒ န းရ ားအ ပခပ တ ၂၅ ႏ စအြတင းမ ာ စာမတတေျမာကသ ေအတာနည းြသ ားတယ။ ေကာင းေြတ၊ လမ းေြတ၊ ေဆး႐ ေြတအမားႀက းက ေဆာကေပးခ တယ။ ဒါေပမ ေအရ႕တေမာရ႕ ၈၀ ရာခ ငႏႈန းက ြလ တ လပေရးက ေတာင းဆ ေနဆ ပါပ။ ဒါေၾကာင စ းြပ ားေရးြဖ႕ၿဖးမႈ ေြတ
ရ လာ႐ န ႔ လေြတရ႕ စ တ က ေမျပာင းလႏ ငဘ းဆ တာေြတ႕ရတယ။
MAWKUN: တ င းရင းသားေြတန႔ ေြဆ းေႏြ းတ အစ းရရ႕က ယ စားလ ယ ဗ လခပ ႀက းခငၫြန ႔ က ေအရးယ ၿပ းတ ေနာက ပ င းမ ာ တ ကတ လဆ ၿပ း မရ ခ ဘ း။ ေနာက ပ င း ဒ -ဗ လခပ ႀက း ရ ျမင က တာ၀နေပးခ တယ။ ဒါေပမ
သ လည း တ င းရင းသားေြတန ႔ ေအာင ျမငေအာင ညႇ ႏ ႈင းမႈ မလ ပႏ ငခ ဘ း။ ဥ းသန းစန သမၼ တျဖစ ၿပ းေနာက ပ င း ဥ းေအာငေသာင း၊ ဥ းေအာင မင း အစရ တ သေြတ က တာ၀နေပးခ တယ။ ဒါေြတန ပတသက လ ဘယ လ သ းသပ မ လ။
LINTNER: ဒ လ အြဖ ႕ ြခ ထားတ သ တ ႔ရ႕ ေနာကဆ းပန းတ င က ဘာလဆ တာ ၾကည လ က ပါ။ ဥ းေအာငေသာင း ဒါမ မဟ တ ဥ းေအာင မင းတ ႔ က တာ၀န ယ တာ ေအရးမႀက းပါဘ း။ အစ းရဘက က ေစ စပေရးမးေြတ
ရည မန းခက က ဗဟ အစ းရရ႕ ထန းခပ မႈေအာက က အားလ းေရာက လာဖ ႔ ပ။ အဒရ႕အဓ ပၸ ာယ က
တ င းရင းသားလကနက က ငအြဖ ေ႕ြတ က အၿပ းသတ ေခမႈန းတ ေသဘာပါပ။ အစ းရကနည းမ းစ န ႔ ၿပငဘကေြတ က ရင းႏ င တယ။ ေြဆ းေႏြ းလ က၊ တ က လ က။ တ က လ က၊ ေြဆ းေႏြးလ ကေပါ။ ဒါေပမ ဥ းေအာင မင းျဖစ ျဖစ၊ ဥ းေအာငေသာင းျဖစ ျဖစ တ င းရင းသားအြဖ ေ႕ြတ က ကြၽနေတာ တ ႔ ေအျခခဥေပဒက အတ တ ေျပာင းၾကေရအာင လ ႔ ေျပာမယ ပ ေမြတ႕ေရသးပါဘ း။
သ တ ႔ စ တ ထ မ ာ ျပညနယအစ းရသစ ဟာ ျပညနယ လ ထ က က ယ စားျပေနၿပ ။ တစ ဖက မ ာ တ င းရင းသားလကနက က ငအြဖ ေ႕ြတ က ဖယ ထ တ ထားမယ။ လကနက က ငအ ပ စေြတ က ေခဖက ပစရမယ။
တစ ဖက မ ာ လကနက က ငအြဖ ေ႕ြတ က ဒါက လက မခ ၾကဘ း။ ဒ လ ေအျခေအေနြတေၾကာင ဘ ေသဘာတည မႈ မရႏ ငဘ းေပါ။
MAWKUN: ဒါဆ ခငဗား ဆ လ ခင တာက အစ းရက ၿင မ းခမ းေရးစကားြပ ေြတ လ ပ ၿပ း အခန ၀ယေနတယ လ ႔ ေျပာခင တာလား။
LINTNER: ဟ တ ပါတယ။ အခ ျဖစေနတာက ေသနတ မ းထားတ စကား၀ င းလ ျဖစေနတယ။ သ တ ႔ရ႕တာ၀န က
လကနက က ငအ ပ စေြတ က အဆ းသတ ၿပ း နယ ျခားေစာင တပ ျပညသ ႔ စစအြဖေ႕ြတေအနန ႔ အစ းရက ေျပာတ
ဥေပေဒဘာငအြတင း ၀င လာဖ ႔ ျဖစ ပါတယ။ တစ ဖက မ ာ စ တ ႀကကေြရ းထားတ ျပညနယအစ းေရြတရ တယ။ ဒါေၾကာင အစ းရက ႏ ငငေရးအရ ေျဖရင းပ ၊ ေျဖရင းနည းေြတ က ယ ယ ၾကည ၾကည မလ ပေသးဘ းလ ဆ ရမယ။
MAWKUN: မၾကာေသးခင က ဥ းေအာင မင း ေနာေ၀၊ ြဆ စဇာလန တ ႔ က ြသ ားတယ။ သ တ ႔ ျပန လာေတာ ဥ းသန းစန အစ းရက ၿင မ းခမ းေရးေကာ မတသစ တစခ ြဖ ႕တယ။ ဒါဟာ ေနာေ၀ဖအားလ ႔ ေျပာႏ င မလား။
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 6/11
LINTNER: မဟ တဘ းဗ။ ဒါက ကစားြပ တစခ၊ လည ြက က တစခ ပါပ။ ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥေြတ
ေျပာင းခငေျပာင းမယ။ သ တ ရ႕ အဆ းြစနရည မန းခက ေကတာ ေျပာင းလ မ ာ၊ ြစန ႔ ြလ ႊ တ မ ာ မဟ တ ပါဘ း။ လကနက က ငအ ပ စေြတ က ေခမႈန းၿပ း သ တ ႔ရ ႕ ထန းခပ မႈေအာက က ြဆ ြသင းဖ ႔ ပါပ။
MAWKUN: ႏ ငင တကာ၊ ဥပမာ-ေနာေ၀တ ႔ရ႕ ပါ၀င ပတသက မႈေြတေရာ ဘာထပ ေျပာခငေသးလ။ ၿင မ းခမ းေရး ရႏ င မလား။
LINTNER: ၿင မ းခမ းေရး ဘယ လ ရႏ င မလဗာ။ အခအထ ေအျခခ ျပနာရပ ေြတ က ထည ၿပ း ေမြဆ းေႏြ းေသးဘ း။ ဖကဒရယ စနစ ရ ရမယ အစား ဗဟ ခပ က င မႈ စနစ က ပထမအဆင မ ာ ဆက ထားေေနသးတယ။ ႏ ငင ျခားသားေြတေအနန႔ ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥ ရ ေနတယ လ ႔ ယ ၾကည တာဟာ ႐ းႏ မ းတ က စၥ ပ။ တကယ အမန က အဒ လ မဟ တ ပါဘ း။ အစ းရက အြလန က သ မေြမ႕တ ကစားနည းတစ မ းက
ကစားေနတာပါ။ ေလးနက တ တစ စ တစရာ ျဖစေနၿပ လ ႔ ႏ ငင ျခားသားေြတ ယ ၾကညေအာင လ ပ ျေပနၾကတာပါ။ လကနက က ငအ ပ စေြတ ေကတာ သ တ ႔ က ဖအားေပး လႈ ပရ ားေနတာပ လ ႔ သ ၾကတယ။
MAWKUN: ဒါဆ တစခ ေမးခင တာက SSA- South (ရ မ းျပည တပ ေမတာ - ေတာင ပ င း) တ ႔၊ KNU တ ႔ က
အခ ေတလာ ဥ းေအာင မင းန ႔ ေသဘာတ လက မ တ ထ းဖ ႔ စ င းျပင းေနၾကတာ ဘာေၾကာင လ။ သ တ ႔ မ ာ ဘာအကပအတည းေြတ ရ လ ႔ လ။
LINTNER: သ တ ႔ က စကား၀ င းေြတ ေကန ႏ ငငေရးအရ ေအျဖြထ က မယ လ ႔ ယ ၾကညေနပ ရတယ။ ဒါေပမ ဒ လ ဆ ရင သ တ ႔ ကခင ျပနာက ေလ လာသင တယ။ ကခငေြတ ဟာ ဒ လ အပစအခတရပ စေရးေြတ ေကန
န ငငေရးအရ ေအျဖရ ာလ ႔ ရမယဆ တ ယ ၾကညခကန ႔ လ ပခ တာ ၁၇ ႏ စ ရ ခ ပါတယ။ ဒါေပမ သ တ ႔ ဘာမ မရခဘ း။ အစ းရက သ တ ႔ လ ခင တာေြတ က သာ လ သလ ဆ းျဖတြသားခ တယ။ ဥ းေအာင မင းက
ေျပာဆ ဆကဆ လ ႔ ေကာင းတယ။ ဒါေၾကာင သန ႔ စကားေျပာရင အဆငေျပတာေလာကန ႔ ငါတ ႔ တ င းရင းသားေြတရ႕ ရည မန းခကေြတ၊ ၿင မ းခမ းေရးေြတ ရမယ လ ႔ ဆ းျဖတ လ ႕မရပါဘ း။ ဘာလ ႔ လဆ ေတာ ဥ းေအာင မင း စတ အစ းေရစ စပေရးမးေြတ ဟာ ဖကဒရယ ျပညေထာင စ အယအဆထက စာရင ၂၀၀၈ ေအျခခ
ဥေပဒက လ ကနာရသေြတ ျဖစ တယ။ တ င းရင းသားေြတရ ႔ လ မ းစ အြခင ေအရးေြတ က အာမ မခႏ င ပါဘ း။
အပ င း( ၂)
MAWKUN: တကယ လ ႔ ေအျဖမြထ ကဘ လ းလည ခာလည လ ကေနမယဆ ရင ၂၀၁၅ အြလနေခတ က ေကာ ဘယ လ မန းၾကည ႏ င မလ။ အစ းရဘက က ေကအ ငအ လ အြဖ ေ႕ြတ က ေျပာတာရ တယ။
ေနာကသ းႏ စေလာက မ ာ
ႏ ငငေရးအရ
ေြဆ းေႏြ းမယ
ဆ တာမ းေပါ
။
LINTNER: ျမန မာအစ းရက ေတာင းဆ မႈေြတ က အြလ ယ တက မလ ကေလာဘ း။ သ းႏ စအြတင းမ ာ ဘယ လ ပ
ထ ပ တ ကေြတေ႕နတ အြဖ ေ႕ြတ က ျဖစေစ ေခမႈန းဖ ႔ လ ပႏ င ပါတယ။ နည းမ းစ က သ းႏ င ပါတယ။ တ က မယ၊ ေြဆ းေႏြ းမယ၊ ပရ ယာယသ းမယ။ ြလ တ လပေရးရၿပ းကတည းက သ တ ႔ဘယ လ ေျဖရင းခ လဆ တာ ၾကည လ ကရင၊ ြလ တ လပေရးမရခင ကတည းကလ ႔ ေျပာႏ င တယ။ ျမန မာႏ ငင ဟာ ဘယ လ ႏ ငင မ း ျဖစသင တယ၊ ဘယ က ဥ းတည မလဆ တာန ႔ ပတသက လ ႔ ေအလးအနက ေြဆးေႏြ းဖ ႔ အားထ တခ တာ
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 7/11
ျမန မာသမ င းမ ာဆ ႏ စ ႀက မရ ခ တယ။
ပထမဆ းည လာခ က ပင လ ၿမ႕မ ာ လ ပခ တယ။ ဒါေပမ အဒည လာခ မ ာ တ င းရင းသားအားလ း မပါ၀ငခ ဘ း။ ကရင က ပင လ ည လာခ က သပ တေမ ာကခ တယ။ ေနာကဆ းေတာ ဗ လခပ ေအာငဆန းန ႔ အျခားတ င းရင းသားေြတ ေသဘာတ လက မ တ ထ းခ ၾကတယ။ ရ မ း၊ ကခင ၊ ခင းတ င းရင းသားေြတ ပါခ တယ။
ဒါေလာက ပ။ ျပနာေျပလည ေလာကေအာင မလ ေလာကခ ပါဘ း။ ဒါေၾကာင ြလ တ လပေရးရၿပ းတာန ႔ တ က ြပ ေြတ ေစတာ တာပါပ။
ဒ တ ယအႀက မ ႀကးပမ းမႈ က ပ ၿပ းေလးနက ေအရးႀက းတယ။ ျမန မာႏ ငင က ႏ ငင တစခေအနန ႔ ဘယ လ ြဖ႕စည းတညေဆာက ပ န ႔ ဆကရ ေနသင သလဆ တ ည လာခ လ ပခ တယ။ ဥ းႏ က ၁၉၆၂ ေအစာပ င းမ ာ ရန ကန မ ာ တ င းရင းသားေပါင းစ ေြဆ းေႏြးႏ းေႏ ာဖလ ယ ြပ လ ပခ တယ။ အဒ တန းက ျဖစ ပကေနတ ပဋ ပကၡေြတ
ေျပလညေအာင ေျဖရင းႏ င ဖ ႔ ဥ းႏ ဟာ ဖကဒရယ စနစ က ေသဘာတ ပ ရတယ။ ရင းလင းျပခင ပ ရတယ။
အဒအခန လနည းစ တ င းရင းသား လကနက က င ပဋ ပကၡေြတန ႔ မတည မၿင မ ျဖစေနတ အခ န ပါပ။ ဒႏ းေႏ ာဖလ ယ ြပ က စစ တပ က တ င းရင းသားစည းလ းညၫြ တေရးက ပက ျပားေစမယ အႏရာယ တစခ လ ႔ ႐ႈ ျမင တယ။
ဒါေၾကာင ဗ လခပ ေန၀င းက ၁၉၆၂ မတ လမ ာ အာဏာသ မ းလ က တယ။ ႏ းေႏ ာဖလ ယ ြပ မ ာ ပါ၀င တ သေြတ က လည း ဖမ းဆ းလ က တယ။ အဒအထ က တစေယာကေပာက ြသ ားတယ။ သမၼ တ စ၀ေရႊသ က
အဖမ းခရတယ။ သ းလအၾကာမ ာ သ ေထာင ထ မ ာ ဆ းြသ ားတယ။ ဖကဒရယ လစဇငေအၾကာင း ေြဆ းေႏြးမႈ
ရပ တန ႔ြသ ားခ တယ။ ဥ းေန၀င း အာဏာသ မ းလ က တာ ျပည ြတင းစစ ပ ၿပ း အရ န ျပင းြသ ားတယ။
MAWKUN: ဒအခက က ေအရးႀက းပါတယ။ ဖကဒရယ အယအဆန ႔ အာဏာသ မ းမႈ။ အခ စစ တပန ႔ အစ းရမ ာ ဥ းေဆာငေနသေြတ ဟာ မ ဆ လ ေခတ ပညာေရးမ ာ ႀက းျပင းလာၾကပါတယ။ အဒါက ဘာသင လဆ ေတာ ဖကဒရယဆ တာ ျပညေထာင စ က ၿပ ြက ေအာင လ ပ တာဆ တ ေသဘာေပါ။ တခ ႕ NLD
ေခါင းေဆာငေြတေတာင မ ဖကဒရယ ၀ါဒန ႔ ပတသက လ ႔ ေမြဆးေႏြ းခင ၾကဘ းလ ႔ သတင းေြတ ြထကေနပါတယ။ ဒ လ အျမင မ းက ဥ းေန၀င းက ြသ တြသင းထားခ ပါတယ။ ဒ လ ေအနအထားေြတ က ဘယ လ ထင ပါသလ။
LINTNER: ဖကဒရယ စနစ က ကင သ းရင တ င းျပည အစ တ စ တအျမႊ ာျမႊ ာ ြက ြသ ားလ မ မယ လ ႔ သ တ ႔ က
ေၾကာကြရ႕ေနတယ။ ဖကဒရယ စနစ ကင သ းတ တ င းျပညေြတရ႕သမ င းက ၾကည မယဆ ရင
တ င းရင းသားလနည းစေအပၚ ေအျခခ ထားတ ဖကဒရယ စနစ က ေအတာ က နည းပါးတယ။ ကယ လ ဖ းန းယား တကသ လ၊ ေလာ စအန ဂယ လ စ က ဆ မနာတစခ က ကြၽနေတာ တကခ ဖ းတယ။ ဗမာျပညေအၾကာင း ဆ မနာပါ။ ဗမာျပည ဟာ ဘာေၾကာင ဖကဒရယ စနစ မျဖစရတာလ လ ႔ ေမးတယ။
ေအမရ ကန ျပညေထာင စ ဟာ ဖကဒရယ ျပညေထာင စ၊ ဂာမန ဟာလည း ဖကဒရယ တ င းျပည ပ။ ေမလးရ ားႏ ငငေတာင မ ပ ဖကဒရယ စနစ က ကင သ းတယ လ ႔ ေျပာတယ။ ဘာေၾကာင ျမန မာျပည က
ဖကဒရယ မ က မကင သ းႏ ငရတာလ။ အဒ မ ာ ေျပာျဖစ တာက အခ ဒ ကယ လ ဖ းန းယားျပညနယ လ ကမာၻ မ ာ ရ တ လ မ းေပါင းစ က ျမငေြတေ႕နရတယ။ ေအမရ ကန ျပညေထာင စ မ ာ ျပညနယေြတ က လ မ းစေနထ ငရာအလ က ြခ ထားတာ မဟ တ ပါဘ း။ ပ လန ျပညနယ၊ ႐ရ ားျပညနယ၊ အ တလ ျပညနယ၊ အ င းရစ ျပညနယ၊ အဂၤ လ ပ ျပညနယရယ လ ႔ ြခ ထားတာ မရ ဘ း။
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 8/11
ေအမရ ကမ ာရ တ ျပညနယေြတ က ပထ၀ေအနအထားေပၚ ေအျခခ ၿပ း ြခ ထားတာပါ။ ဂာမန က ၾကည ရင လည း ေရ းေဟာင းႏ ငငေအပၚ ေအျခခ ၿပ း ျပညနယ က ြခ ထားတယ။ ေမလးရ ားဟာလည း လ မ းေရးက ေရ႕တန းတင တ ႏ ငင တစခ ပ။ လ မ းေပါင းစ ရ တယ။ ဒါေပမ တ႐ တ ျပညနယ၊ အႏၵ ယျပညနယ၊ ေမလးျပညနယရယ လ ႔ မရ ပါဘ း။ ဒါေၾကာင ကမာၻ မ ာရ တ လ မ းစ က ေအျခခ တ ဖကဒရယ စနစ ကင သ းတ
ျပညနယေြတ ဟာ ၿပြက တာက ေြတ႕ရတယ။
ယခင ဆ ဗ ယက ျပညေထာင စ ၿပြက ြသ ားတယ။ ယ ဂ ဆလားဗ းယားလည း ၿပြက ြသ ားတယ။ အႏၵ ယေကတာ လ မ းေပါင းေျမာက ျမားြစ ာ ရ ေပမယ တစႏ ငင တည းစနစ ပါပ။ ျမန မာျပညရ႕ ဖကဒရယအနာဂတ က စ တ က းၾကည မယဆ ရင ေအမရ ကန ျပညေထာင စ တ ႔၊ ေမလးရ ား၊ ဂာမန တ ႔ ပ စ က မၾကည ပါန ႔။ အႏၵ ယပ စ ဟာလည း မျပည စ ပါဘ း။ သ ႔ မ ာလည း လနည းစ တ င းရင းသားျပနာေြတ အမားႀက း ရ တယ။ ဒါေပမ ၾကည ရမယဆ ရင ေအမရ ကန ပ စ ထက အႏၵ ယပ စ က ၾကည ရလ မ မယ။
MAWKUN: အတ ကအခ၊ အထ းသျဖင ေဒေၚအာငဆန းစ ၾကညန႔ သ႕ပါတရ႕တ င းရင းသားေပၚလစ က ဘယ လ ျမင ပါသလ။
LINTNER: ကြၽနေတာ ၾကားရတာ၊ ၿပ းေတာ ကြၽနေတာန ႔ စကားေျပာခ တ သေြတ ဒ လေြတဆ က
သရေသလာက ပ ေျပာႏ င မ ာပါ။ NLD န ႔ (ေဒၚ) ေအာငဆန းစ ၾကည ဟာ လနည းစ တ င းရင းသားေြတ ေနထ ငရာ ေဒသက လေြတအမားႀက းရ႕ အႀက းအကယ ေ၀ဖနေနတာက ခေနရပါတယ။ လနည းစ တ င းရင းသားလား၊
လ မားစ လားေတာ ကြၽနေတာ မသ ပါဘ း။ ဒါေပမ တ င းရင းသားေြတရ တ ေနရာေြတဆ က ဆ းဆ း၀ါး၀ါး ေ၀ဖနေနတာေတာ သ ပါတယ။ သ တ ႔ ရငဆ ငေနရတ ေအျခေအေနပၚမ ာ လ ေလာက တ နားလညေထာက ထားမႈ မရ ဘ းလ ႔ ေ၀ဖနခေနရပါတယ။ မၾကာေသးခင က ဥပမာတစခ က ေျပာျပပါမယ။
ၾကားျဖတေြရးေကာက ြပ အြတ က မြဆယ စည း႐ းေရးလ ပ စဥ ေကပါ။ ေဒေၚအာငဆန းစ ၾကည ဘယ က ြသ ားြသ ား ဧရာမလ ထ ႀက းက ဆ းႀကေနတယ။ ျမန မာျပည မ ာ သ မဟာ ေအကာ ၾကားဆ းပ ဂၢ လ ပါပ။ သ ကခင ျပညနယ က ြသ ားတ အခါမ ာေပါ။ ျမစ ႀက းနားၿမ႕က ြသားတယ။ ခါတ င းလ ပါပ။ အဒ မ ာသ က ကခင ၀တ စ က လည း
၀တ ပါတယ။ ၿပ းေတာ လ ထ က စကားေျပာတယ။ ကခင လ ထ က သေျပာဆ တ ေအပၚမ ာ ေကနပ မႈ မရဘ
စ တ ပက ြသ ားၾကတယ။
ကခင မ ာရ တ ကြၽနေတာန႔ သ တ သေြတအားလ း အဒ ြပ က ြသ ားၾကတယ။ သ ဟာ ျဖစေနတ စစ ြပ န ႔ ပတသက လ ႔ တစ စ တစခေတာ ေျပာလ မ မယ၊ စစေျပးဒ ကၡသညေြတရ႕ ဒ ကၡေြတ၊ ကခငအပါအ၀င လနည းစ
တ င းရင းသားေြတရ႕ အကပအတည းေြတ၊ အတဒ ကၡေြတေအၾကာင းက တစခခေတာ ေျပာလ မ မယဆ တ ေမ ာ လင ခက က ယ စန ႔ ြသ ားခ ၾကတာေပါဗာ။ ၿပ းေတာ အဒေဒသကလေြတ က ယ ပ ငအ ပခပ ေရး လ ခင ေနတ
ေအၾကာင းေျပာမယ လ ႔ ေမ ာ လင ခ ၾကတယ။ ဒါေပမ သ က ဒါေြတ က ေမျပာခ ဘ း။ NLD ဟာ ကခငန ႔ တ႐ တနယ စပ က ဒ ကၡသညေြတ က ကညေထာက ပ ဖ ႔ ျပငဆငေနတယ လ ႔ အဒ တန းကလား၊ တဗ က
လႊင တာလား မသဘ း၊ ေျပာခ တယ။ ကြၽနေတာသ တ ကခင တစေယာက က အဒ တန းက facebook မ ာ ေဒါသတႀက း ေရးထားတာ ေြတ႕ရတယ။ သ က ေျပာတယ၊ ကြၽနေတာ တ ႔ ရ ာေြဖေနတာက ဒ ကၡသညေြတ က ေပးမယ ေြငေၾကးေြတ မဟ တ ပါဘ း၊ ကြၽနေတာ တ ႔ လ မ းေြတရ႕ အြခင ေအရးက ေစာင ေမ ာ ေနတာပါလ ႔ ေရးထားတယ။ သ တ ႔ ေမ ာ လင သလ ၊ သ တ ႔႐ႈ ျမင ထားတ အြခင ေအရးမ းက ေဒၚစ ေမျပာတ အြတ ကေၾကာင
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 9/11
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 10/11
လေြတ က တ င းျပညအြတင း တစ စ တ တစေဒသအျဖစ ရ ေစခငခ တယ။ သ က ြက ျပားမႈေြတ ထ မ ာ ညၫြ တ မႈ ရ တယဆ တ ေအျခခ ေအြတ းေအခၚမ းရ တ ႏ ငငေရးသမားျဖစ တယ။ ကြၽနေတာ တ ႔ ဟာ ြက ျပားျခားနားတယ။ ဒါေပမ ညၫြ တ လ ႔ရတယ ဆ တာမ းေပါ။
MAWKUN: ဒါေြတ က ၾကည ျခင းအားျဖင တ င းရင းသားေအရးဟာ ေဒေၚအာငဆန းစ ၾကညအြတ က ခကခ တ
အလ ပ ျဖစေနတယ မဟ တ လား။ အခ ေအနအထားက သ႕ေအနန အစ းရန တ င းရင းသားေြတၾကားမ ာ ေေနနရတ လ ( ၾကားလ) ေအနအထား ျဖစ ေမနဘ းလား။
LINTNER: ေအႏ းန ႔ အျမနဆ သလ သ ဟာ ေနရာတစခ မ ာ ရပ တညေရတာ မယ။ အဒေနရာဟာ လ ႀကကနည းမယ ေနရာေပါ။ အတအေကတာ ေမျပာႏ ငဘ း။ ေတာေတာခကခ မယ ေနရာပ။
MAWKUN: တ င းရင းသားေြတ အသစ ြဖ ႕ထားတ တပေပါင းစ အြဖ ႕ United Nationalities Federal Council
(UNFC) လ အြဖ ႔ မ းက ေရာ ဘယ လ ျမင ပါသလ။ ပထမမ လ စြဖ ႕တ န းက အစ းရစစ တပ က လာရင အခင းခင း ကႏ ငေအာင တ င းရင းသားလကနက က င တပ ြဖ ေ႕ြတရ႕ မဟာမ တအျဖစ ေကအ ငအ လ အြဖ ႕က
ရည မန းခ တယ။ ေနာက အစ းရန႔ စကားေျပာရင တစ ြဖ ႕ခင း ေမျပာဘ တပေပါင းစ ေအနန ႔ ေျပာမယဆ ၿပ း မရ ခ တယ။ ဒါေပမ ဒအတ င း မျဖစခဘ း။
LINTNER: ျဖစေနတ ပဋ ပကၡ က ဗမာန ႔ အျခားလ မ းစေြတရ႕ ၾကားမ ာပ ျဖစ တ ျပနာမဟ တ ပါဘ း။ အဒေလာက ထ မ႐ းစင းပါဘ း။ ျပနာအမားစ ၊ ပဋ ပကၡအမားစ မ ာ တ င းရင းသားလနည းစ အခင းခင းၾကားမ ာ
ျဖစေနတာလည း ေြတ႕ရတယ။ ကရငန ႔ရ မ းေြတ က တစ ဖက က တစ ဖက အယ အၾကည မရ ဘ း။ ရ မ းျပည မ ာ ပအ ႔ ၀အ ြကမႈ စတာဟာ ရ မ းေစာြဘ ားေြတက ြတန းလနအ ြက မႈ ေကန စတင တာ။ ဒါေၾကာင ဒ ပဋ ပကၡေြတ ဟာ တစခ၊ ႏ စခ တည းတင မဟ တဘ း။ အလႊ ာေပါင းမားြစာ ပါ၀ငေနတယ။ ဒါေြတ က ၾကည ရင
တကယ အ ပ မကဆ းပ။
အႀက းဆ း ျပညနယ တစခ ျဖစ တ ရ မ းျပညနယ က ၾကည ရင ၆၀ ရာခ ငႏႈန းေလာက က ရ မ းေြတ ျဖစ ၿပ း ကန တ ၄၀ ရာခ ငႏႈန းက အျခားတ င းရင းသားေြတ ျဖစေနတယ။ ကခင ၊ ၀၊ တ႐ တ၊ က းကန ႔- တ႐ တ၊ လားဟ၊ ပအ ႔ ၀၊
ေပဒါင၊ ေပလာင စသျဖင အျခားလ မ းေြတ အမားႀက း ရ တယ။ ရ မ းျပညနယ ဟာလည း ျမန မာအစ းရနည းတ
ျပနာမ းစ န ႔ ရငဆ ငေနရတာပ။ ဘာေၾကာင လဆ ေတာ တစႏ ငင လ းအတ င းအတာေအနန ႔ ဗမာက ၆၀
ရာခ ငႏႈန းရ ၿပ း ကန တ လ မ းစ က ၄၀ ရာခ ငႏႈန းေလာက ရ ေနလ ႔ ပါပ။ ဒ ျပနာေြတ က ေျဖရင းဖ ႔ နည းလမ းေကတာ ဒ တ ယပင လ လ ည လာခ တစခ ေခၚၿပ း ေြဆ းေႏြ းၾကဖ ႔ ပါပ။ ၿပ းေတာ တ င းရင းသားအားလ း ေသဘာတ တ ေအျခခဥေပဒအသစ တစခ က ေရးရပါမယ။ ဒါေၾကာင ကြၽနေတာ အျမင ေကတာ ျမန မာျပည မ ာ ျဖစေနတ တ င းရင းသားျပနာေြတ ရ႕ ဇာစ ျမစ က ေမျဖရင းႏ ငေသြရ႕ ပဋ ပကၡေြတ ဆကရ ေနပါမယ။
MAWKUN: မ းယစေဆး၀ါးျပနာေကရာ ဘယ လ လ။ ဒါလည း ဆက စပေနမယ ျပနာတစ ခ ပ
မဟ တ လား။
LINTNER: ျမန မာျပညရ႕ မ းယစေဆး၀ါးထ တ လ ပ မႈ ျပနာက ျပည ြတင းစစ ြပေၾကာင ျဖစ လာတ တ က႐ ကရလဒ တစခ ပါပ။ ျမန မာျပညရ႕ ဘန းထ တ လ ပ မႈ က ၿဗ တသေ ြတ မ တဆကေပးခ တာပါ။ ဘန းထ တ လ ပ မႈ ကယ ျပန ႔ လာတာဟာ ၁၉၅၀ ခႏ စေြတ မ ာ စခ တယ။ ေနာက ၆၀ ခႏ စေြတ၊ ၇၀ ခႏ စေြတအထ
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner
http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 11/11
အမားအျပား ထ တ လ ပခ တယ။ ဘန းထ တ လ ပ မႈေအၾကာင းအရင းက အာဖဂနနစၥ တန လ ပါပ။ စစ ြပ ေၾကာင လ ႔ ေျပာရမယ။ ဥပမာတစခ ျပရရင က းကန ႔ေပါ။ က းကန ႔ေဒသက ျမန မာႏ ငင မ ာ ေအကာင းဆ းလက ဖက
ြထ က တယ။ က းကန ႔ လက ဖက ဟာ နာမည ႀက းတယ။ လက ဖက ဟာ က းကန ႔ေဒသအြတ က အဓ က
၀ငေြငရသ းႏ ပါပ။ အဒေဒသမ ာ စပါးမစ က ပ းတအြတ က က းကန ႔ေြတအြတ က စားေရရ ကၡ ာ ၀ယ ဖ ႔ ေြငရမယ သ းႏ စ က ပ းဖ ႔ လ ပါတယ။ အတ တေခတ ကာလေကတာ သ တ ႔ လက ဖကေရာင းဖ ႔ လား႐ ႈ းက
ဆင းလာေလရ ပါတယ။ ဒါေၾကာင လား႐ ႈ းေျမာကဘက က အဓ က စစေဆးေရးဂ တ က AT ဂ တ လ ႔ ေခၚၾကတယ။ AT ဟာ ဘာက ေျပာသလ အခ လေြတ သ ပ မသ ၾေကတာဘ း။ AT က Animal Transport က အတ ေကာကေခၚတာပါ။ ႐ တ တရက အဒေနရာဟာ စစ ြပ ဇန တစခ ျဖစ လာတယ။ ဒေနရာက ေေြငၾကးန႔ ျဖတသန းရတာ မလ ၿခေတာ ဘ း။ ဒါေၾကာင ဒေဒသက လေြတ က ဘန းက ေျပာင းစ က ၾကတယ။ ဘာေၾကာင လဆ ေတာ လား႐ ႈ းက ဆင းလာၿပ း ေရာင းစရာမလ ေတာ တ အြတ က ေၾကာင ပါပ။ ဘန းကနသည က
ြရ ာက လာၿပ း ၀ယ တယေလ။ အာဖဂန မ ာလည း အလားတ ျပနာမ းပါပ။ စစ ြပ ေၾကာင ပ မနသ းႏ ေြတ
စ က ပ းေရာင းခဖ ႔ မျဖစႏ ငေတာ တ အခါ ဘန းက ေျပာင း စ က ၾကတာပါပ။ အဒ လ ေအျခေအနမ းမ ာ
ဘန းက စ က ပ းတာ အျခားသ းႏ ေြတ ထက ြလ ယ က တယ။ ဘန း၀ယ မယ လ က က ယ ဆ က ေအရာက လာတယ။ ြသ ားေရာင းေနစရာမလ ဘ း။ ဒ လ ေအျခေအနမ းက ေပလာငေဒသမ ာလည း ျမငေြတ႕႔ေနရတယ။ နမ ဆနေဒေသြတမ ာ အဒ လ ရငဆ ငေနရတယ။
က မင တန ဗ လခပ ေျပာတ စကားတစြခန းရ တယ။ သ က ေျပာတယ။ ြကန ျမနစ စနစရ႕ ေမကာင းဆ း၀ါးက တ က ဖ ႔အြတ က ငါတ ႔ မ ာ စစ တပ လ တယ။ စစ တပဆ တာ လကနက လ တယ။ လကနက ၀ယ ဖ ႔အြတ က
ေြငလ တယ။ ဒေတာင တန းမ ာ ေြငရမယ နည းလမ းက ဘန းစ က တာပ တ ။
MAWKUN: ျမန မာျပညရ႕ တ င းရင းသား ျပနာေြတ ေပပာက ြသ ားဖ ေအျဖေကရာ။
LINTNER: ေအျဖေကတာ ပင လ လ မ း တ င းရင းသားအားလ း ပါ၀ငႏ င တ ည လာခ တစခ န ႔ တ င းရင းသားအြခင ေအရးေြတ က အာမခႏ င တ ေအျခခဥေပဒျဖစ ဖ ႔ ပါပ။
ေ၀မ း ေြတ႔ဆ ေမးျမန း၍ သရန ၀င း ဘာသာျပနသည။