interview with bertil lintner

11
7/31/2019 Interview With Bertil Lintner http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 1/11   ျမန္မာ့ေအရးကၽမ္းက င္ သူ  ဘာတီးလင့   ္တ္နာ (Bertil Lintner) င္   ့ တ႔ဆံ   ုေမးျမန္းျခင္း ၀မိ   ုး တ႔ဆံ   ုေမးျမန္း၍ သူရိန္၀င္း ဘာသာျပန္သည္  အပိ   ုင္း ()  လင္   ့တ္နာသည္   ျမန္မာ့ေအရးႏွင္   ့  ပတ္သက္ၿပီး  စ္ေပါင္းမားြ စ ာ ရးသားခ ့သူျဖစ္ၿပီး အာရွေဒသ၏  ၾသဇာတိကၠမႀကီးမားခ ့ေသာ Far Eastern Economic Review   ပင္တိ   ုင္ေဆာင္းပါးရွင္လည္း  ျဖစ္ခ   ့ပါသည္။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွ  ၈၇ အထိ  သူ၏ ရွမ္းတု   ိင္းရင္းသူ  ဇနီးသည္ႏွင္   ့အတူ   ျမန္မာျပည္ တင္းသိ   ု အိႏိ   ၵယဘက္မွ  ၀င္ေရာက္ခ ့ၿပီး  တိ   ုင္းရင္းသားလက္နက္ကိ   ုင္နယ္ေျမြ တင္  နထိ   ုင္ကာ  တိ   ုင္းရင္းသားေအရး  လ့လာျပစုေနသူ   ျဖစ္သည္။    ီဒင္လူမိး  သတင္းစာဆရာတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္   ့  လင္   ့တ္နာသည္   ျမန္မာႏိ   ုင္ငံႏွင္   ့ပတ္သက္ၿပီး  စာအုပ္ရွစ္အုပ္ထက္မနည္း ရးသားခ ့ၿပီး ၎၏ နာက္ဆံ   ုးထုတ္  စာအုပ္မား   မွာ Aung San Suu Kyi and Burma's Struggle for Democracy ျဖစ္ပါသည္။  မၾကာေသးမီက ၎အား   ျမန္မာအစိ   ုးရက အမည္မည္းစာရင္းမွ   ပယ္ဖက္ေပးခ   ့ေသာ္လည္း  ယခုအခိန္ထိ   ျပည္၀င္ ခင္   ့ဗီဇာမရရွ   ိေသးဟု  ဆိ   ုပါသည္။ (  ယခုအင္တာဗ းကိ  ု  ပံ   ုႏွ   ိပ္ေနခိန္ တင္ ဗီဇာရရွ   ိခ   ့သျဖင္   ့ အာက္တု   ိဘာ ၁၅ ရက္က  ျမန္မာႏု   ိင္ငံသိ   ု  လာေရာက္ခ   ့သည္။ ) တ႕ဆံ   ုေမးျမန္းသူ  ၀မိ   ုးသည္   ထိ   ုင္းႏိ   ုင္ငံ၊ ခင္ းမိ   ုင္ေအျခစိ   ုက္ ဧရာ၀တီသတင္းဌာနြ တင္  သတင္းေထာက္အျဖစ္   လုပ္ကိ   ုင္ခ   ့သူျဖစ္ၿပီး  ယခုအခါ  အြ လတ္တန္း သတင္းစာဆရာအျဖစ္  ရပ္တည္ေနသူျဖစ္ကာ  လင္   ့တ္နာအား   ၾသဂုတ္လ ဒုတိယပတ္အြ တင္းက ခင္ းမု   ိင္ၿမိ ႔ တင္  တ႕ဆံ   ုေမးျမန္းခ   ့ပါသည္။ MAWKUN: ျမန္မာျပည္က  တု   ု   ိင္းရင္းသားျပ နာေြ  ဟာ အင္မတန္  ႐ႈပ္ေြ ထးၿပီး  ကု   ု   ိင္ တယ္ရ ခက္ခ ပါတယ္။ 

Upload: ko-latt

Post on 04-Apr-2018

220 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 1/11

 

 ျမန မာေအရးကြၽ မ းကင သ ဘာတ းလင   တနာ (Bertil Lintner) ႏင   ေြတ ႔ဆ  ေမးျမန းျခင း 

ေ၀မ   း ေြတ ႔ဆ  ေမးျမန း၍ သရန ၀င း ဘာသာျပနသည 

အပ  င း (၁)

 လင   တနာသည  ျမန မာေအရးႏင    ပတသက ၿပ း ႏ စေပါင းမားြစ ာ ေရးသားခသ ျဖစ ၿပ း အာရေဒသ၏ 

 ၾသဇာတ က မႀက းမားခေသာ Far Eastern Economic Review ၏  ပင တ  ငေဆာင းပါးရင လည း  ျဖစခ   ပါသည။ ၁၉၈၅ ခႏ စ မ  ၈၇ အထ သ၏ ရ မ းတ  င းရင းသ ဇန းသညႏင  အတ  ျမန မာျပည ြတင းသ   ႔ အႏ  ၵ ယဘက မ  ၀ငေရာကခ ၿပ း  တ  င းရင းသားလကနက က  ငနယေျမြတင ေနထ  င ကာ  တ  င းရင းသားေအရး ေလ လာျပစေနသ 

 ျဖစသည။ 

ြဆ  ဒင လ မး  သတင းစာဆရာတစေယာက ျဖစသည    လင   တနာသည  ျမန မာႏ  ငငႏင   ပတသက ၿပ း  စာအ ပရ စအ ပ ထက မနည း ေရးသားခ ၿပ း ၎၏ ေနာကဆ   းထ တ  စာအ ပ မား   မ ာ Aung San Suu Kyi and

Burma's Struggle for Democracy ျဖစ ပါသည။  မၾကာေသးမ က ၎အား  ျမန မာအစ   းရက 

အမည မည းစာရင းမ  ပယ ဖကေပးခ  ေသာ လည း  ယခအခ န ထ  ျပည ၀ငြခင  ဗဇာမရရ  ေသးဟ ဆ   ပါသည။ ( ယခအင တာဗးက    ပ  ႏ   ပေနခန ြတင ဗဇာရရ  ခ  သျဖင   ေအာက တ  ဘာ ၁၅ ရက က  ျမန မာႏ  ငငသ   ႔ 

 လာေရာကခ  သည။)

ေြတ႕ဆ  ေမးျမန းသ ေ၀မ   းသည  ထ  င းႏ  ငင၊ ခင းမ  ငေအျခစ   က ဧရာ၀တသတင းဌာနြတင သတင းေထာကအျဖစ 

 လ ပ က  ငခ  သ ျဖစ ၿပ း  ယခအခါ အြလ တ တန း သတင းစာဆရာအျဖစ ရပ တညေနသ ျဖစ ကာ  လင   တနာအား  ၾသဂ တ လ ဒ တ ယပတအြတင းက ခင းမ  င ၿမ႔ ြတင ေြတ႕ဆ  ေမးျမန းခ   ပါသည။ 

MAWKUN: ျမန မာျပည က  တ    င းရင းသားျပနာေြတ  ဟာ အင မတန ႐ႈ ပေြထ းၿပ း  က    င ြတ ယရ ခကခ ပါတယ။ 

Page 2: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 2/11

အျမငေြတ လည း ေတာေတာေလး  ြက    ျပားပါတယ။ အဒါန ႔  ပတသက လ   ႔ ဘာေျပာခင ပါသလ။ 

LINTNER: ဟ တ ပါတယ။  မတ က ြ  ျပားတ  အျမငေြတ ရ  ေနပါတယ။ ေသဘာတည  လကခ မႈ လည း  မရ   ၾကပါဘ း။ အဒအထ က  တစခ က ဘာလဆ  ရင  လနည းစ တ  င းရင းသား အ ပ စေြတက ၁၉၆၂ ခန စ မတ  င မ ကာလရ႕  ဖကဒရယ ျပညေထာင စ  စနစဆ က    ျပနြသ ားခင ၾကတာပ ျဖစ ပါတယ။ အဒ စနစ မ ာ  တ  င းနယ ျပညနယေြတ 

 က     ယ ပ  ငအ ပခပ ြခင   ေြတရ   ၾကတယ။  ျမန မာန  ငင ဟာ  ြလ တ လပေရးရၿပ းတ  ေနာက  ဖကဒရယ မ က    ကင  သ   းခ   တယ။ ၁၉၆၂ ခန စအထေပါ။ အဒ ေနာက ဗဟ  ခပ က  င တ   စနစ  ျဖစ လာတယ။  ဖကဒရယ 

ေပာက ြသ ားတယ။ 

ဒႏ စ ပ    င းေြတ ထမ ာ  စစ တပ ဟာ ဗဟ  ခပ က  င မႈ စနစန႔  ပတသက လ   ႔ (အမ းသား) ည လာခ တစခ  လ ပခ   တယ။  ဖကဒရယ က      လက မခဘ း။ ဒါေၾကာင    ၂၀၀၈  ဖြ႕စည းပ  ေအျခခ ဥေပဒၿပ းတ  ေနာက မ ာလည း အမားစ   ေသဘာတည မႈေြတ  မရရ  ခ  ဘ း။ ဘာေၾကာင   လဆ  ေတာ  လနည းစ  လကနက က  ငအဖ ြ ေ႕ြတ က ဒေအျခခဥေပဒက     

 လက မခခ   ၾကဘ းေလ။ ဥပမာ- ကခင ျပညနယ က    ၾကည   ပါ။ အပစအခတရပခ   တာ ၁၇ န စ ၾကာခ   တယ။ ဘယသ မ သ တ   ႔ လ  ခင တ    လ   ကေလာမႈေြတ ြ ၊ အြခင  ေအရးေြတ  မရခ ၾကဘ း။ ဒါေၾကာင   အပစအခတ ရပ စ တာ  ပက ျပယြသ ားတယ။ အျခားတ  င းရင းသား  လကနက က  ငေြတန ႔ လည း ဒေသဘာမ းပါပ။ 

ဒါက  ျပနာျဖစ ေနရတ   ႐ႈေထာင   တစခေပါ။ ေနာက တစခ က အယအဆ အမ းမ း  က ြ  ျပားေနတာပါပ။  ပါ၀င တ  သေြတ ကလည း အမ းမ း  က ြ  ျပားတယ။ ေြတ းေခၚပ  ေြတ  မတ ၾကဘ း။  ၿပ းေတာ  က   ယ စားျပေြတ က 

 ြက    ျပားတယ။  လနည းစ  တ  င းရင းသားေြတ က    လကခ ဖ   ႔ေနရာမ ာ  ြက    ျပားေနၾကတယ။ 

 ကခင ြလ တ လပေရးအြဖ႕တ     ႔၊ ရ မ းျပည တပ ေမတာ၊  ကရငအမ းသားအစည းအ႐     းတ   ႔   ဟာ သ တ     ႔ တ    င းရင းသားလ မ းစ  ေအရးက     သ တ     ႔ ထန းခပ နယေျမမ ာ  လ   ပေနၾကသလ      စစ တပ ကလ သ တ     ႔ ပ     စန ႔သ တ   ႔ ေျဖရင းဖ     ႔ လ   ပေနတယ။ အဒါေကတာ ေဒသဆ    ငရာ  ျပညနယန ႔ တ    င းေဒသႀက း  ၀န ႀက းခပ ေြတ က      တ    င းရင းသားေြတ ခန ႔ လ   က တာပါပ။  ကခင ျပညနယ မ ာ ေကအ    ငေအန ႔  မပတသက တ     ကခင တစေယာက က      ၀န ႀက းခပ ခန ႔သလ    ေပ  ါ။ ဒ လ    န ႔ အာဏာက      တရား၀ငေအာင  တညေဆာက တယ။  တစခ န တည းမ ာပ 

 တ    င းရင းသားလကနက က    ငအြဖ   ႕ရ႕ ဥ းတညခကေြတ က     လည း  ပက ျပယေစမယေပါ။ ဒါေပမ    လကရ  ေအနအထားက ဒ လေြတ ( ၀န ႀက းခပ ေြတ) အားလ     းဟာ ေအပၚကခပ က    င မႈေြတေအာက မ ာပ 

အလ   ပ လ   ပေနၾကရတာပ  ျဖစ ပါတယ။ 

MAWKUN: ကခငန ႔ ပတသက တာေြတ ခငဗား  ေရးသားခ တယ။ ေကာက စ မ းေျမဆ   တ    စာအ ပ လည း  ထ တခ   တယ။  ကခငေအရးက   ခငဗား  ဘယ လ   ျမင လ။ ဘာေၾကာင   လဆ  ေတာ အစ   းရက အခ ၿင မ းခမ းေရး ေကာ မတသစ  ြဖ   ႕ထားတယ   ။ဒါက  ကခင က   ရညြရ ယ တာမ းလ   ႔  ယဆတယ။ 

LINTNER: ဒါဟာ ( လကရ    ၿင မ းခမ းေရးေြဆ းေႏြ းြပ   ေြတ) တစ ဖ ြ ႕ခင းလ   က ေသဘာမ းပါပ။ ေအာကေျခမ ာေတာ 

အမ းမ းေြတ  ျဖစေနတယ လ   ႔ ေျပာႏ  င တယ။ ရ မ းျပညနယ မ ာလည း ရ မ း  ျပညေတာင ပ    င းန ႔  လ   ပေနတာရ   တယ။  ကခင က စၥ မ ာေတာ  ၾကည  ရမယ   ႐ႈေထာင  ေြတ က  မားတယ။ အရင က အပစအခတ ရပ စ ထားတယ ဆ  ေပမ    ကခင ျပညနယ မ ာ ေန႔ စဥ  ထ ပ တ   ကရငဆ  င တ   က ြပ   ေြတရ   တယ။ ဒါေၾကာင    စစ တပဘက က  ၿင မ းခမ းေရး  လ ပ လ   တ   ဆႏၵ မရ  ဘ း။ ဘာေၾကာင   လဆ  ရင အစ   းရန ႔  လကနက က  ငအြဖ   ေ႕ြတရ႕  ၿင မ းခမ းေရးက   အဓ ပၸ ာယ ြဖင  ဆ   ပ   က  တျခားသေြတန ႔  မတဘ း။ အစ   းရအြတ က က  ၿင မ းခမ းေရးဆ   တာ  လကနက က  ငအြဖ   ေ႕ြတ 

 လကနကခၿပ း အစ   းရတစရပရ႕  လကေအာက က    ၀ငေရာက ဖ   ႔ ပ။  လကနက က  ငအ ပ စေြတအြတ က ေကတာ 

Page 3: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 3/11

သ တ   ႔ရ႕ျပညနယရရ   ဖ   ႔၊  က   ယ ပ  ငအ ပခပ ြခင  ရဖ   ႔  တ   က ြပ    ၀င လာခ   တာ ဆယ စႏ စန ႔ခ ေနၿပ။ ဒါေၾကာင   ေအျခခ ကက  ဘ  ေသဘာတည မႈ  မရႏ  င ၾကဘ း။ 

ဒါေၾကာင   ေအျခေအနက  ပ  ခကခတယ။  ပ  ခကခႏ  င တယ။ ဘာေၾကာင   လဆ  ရင ႏ  ငင ျခားက  ၿင မ းခမ းေရးန ႔  ျပန လညသင   ျမတေရးလ   ပ ၾကတ   အြဖ   ေ႕ြတ အမားအျပား   ပါ၀ငေနမႈေၾကာင   ပါပ။  လ တ  င းက  ျမန မာျပည က   

ြသ ားၿပ း ဒ ျပနာက    ေျဖရင းခင ၾကတယ။ သ တ   ႔ က အပစအခတရပ စ ဖ   ႔  က စၥ ကြလ   ရင ဘာမ မသဘ း။ သ ပ မၾကာေသးခင က ေနာေ၀အစ     းရက  ၿင မ းခမ းေရးရန ပ    ေြငဆ     တာ  တညေထာင တယ။ အဒ မ ာ NGOs

ေြတကပါ  လာၿပ း  ၿင မ းခမ းေရး အဆ     ျပလႊ ာေြတ က      တင ၾကတယ။ သ တ    ရ႕  ၿင မ းခမ းေရး အယအဆအသစ က      လာေရာင းၾကတယ။ ဒ လ     ေအျခေအနအရ သ တ   ႔ က      ကြၽနေတာ က  ၿင မ းခမ းေရးက  နသညေြတ လ     ႔ ေခၚခင တယ။ သ တ   ႔ လ   ပေနပ    ေြတ က  ၿင မ းခမ းေရး၊  ၿင မ းခမ းေရးလ     ႔ ခေဏလာကေအာ ၿပ း  ြထ ကြသားမယ    လေြတ ပါပ။  တကယ တမ းမ ာ  ျမန မာျပညသေြတ  တကယ ႀကေြတ႕ခ စားေနရတာေြတ က     သ ပ ထည   ြတက ပ     မရပါဘ း။ ဥပမာအားျဖင   ေနာေ၀ရ႕  ၿင မ းခမ းေရးအဆ     ျပလႊ ာက     ေလ လာႏ    င ပါတယ။ ဒအဆ     ျပလႊ ာဟာ 

 တ    င းရင းသားေဒေသြတ မ ာ အပစအခတရပ စေရးေလာက ပ အဓ ကထားေနတေသဘာ  ျဖစေနပါတယ။ ဒ ထ မ ာ ေျမျမႇပ မ    င းဖကသ မ းဖ     ႔ဆ     တ   အခက တစခက   ပါတယ။ ဒါဟာ  တ    င းရင းသားလနည းစ  အြဖ   ေ႕ြတရ႕ ခ စစေၾကာင းက      ျဖတ တေသဘာေလာက ပ  ျဖစေနတယ။ ဒါေၾကာင   အလ   ပ မျဖစန    င ပါဘ း။ ဒ လ    ႏ    ငင ျခား NGO

ေြတန    အစ     းေရြတ ဟာ၊ ဥပမာအားျဖင   ေနာေ၀ရ႕ဟာေပါ။ အလ   ပ မျဖစ ပါဘ း။ သ တ    ႕က  တ    င းရင းသားျပနာ  

 ႀက းြထ ားေပါက ြက     ြထ က လာတ   ဟာက     ေသဘာေမပါက ၾကဘ း။ ဘာေၾကာင   ဆယ စႏ စန ႔ခ ၿပ း  စစ ျဖစေနရတာလ 

ဆ   တာ သ တ   ႔  လ   း၀နားမလည ၾကဘ း။ သ တ     ႔ရ႕ေအျဖရ ာမႈ က  စာြရ ကေပၚမ ာ အျမင လ ဖ     ႔ ပ ရ  ေနတယ။  ကြၽနေတာ  အျမင ဒါဟာ  ပ  ဆ   းတယ လ   ႔  ျမင တယ။ အဒ မ ာ ေအြတ႕အႀက မရ   တ   အႀကေပးေြတ၊  စာေရးဆရာေြတ၊ 

ေစ စပေရးမးေြတ   ပါ၀င ပတသကေနတယ။ သ တ     ႔ ဘာေြတ လ   ပ၊ ဘာေြတေျပာေနတယဆ     တာ ဘယသေြတန     စကားေျပာေနတယဆ     တာ နားမလညႏ    ငေသလာက ပါပ။ 

MAWKUN: ဒါဆ   ခငဗားက  ေနာေ၀  ၿင မ းခမ းေရးအဆ   တငြသင းတ   အြဖ   ႕မ းက   ရညညႊန းခင တာေပါ။ သ တ   ႔ က 

အဒ လ   ပ   စ မ းက    ပ   ၿပ းေတာ ေျပာၾကတယ။ အဒေအၾကာင းက   နည းနည းထပ ၿပ း ရင းျေပပးပါဥ း။  ၿပ းေတာ ခငဗားရ ႕ ႐ႈ ျမငခက က ဘယ လ  ရ  သလ။ 

LINTNER: သ တ   ႔ က အခန ျဖန းတ    ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥ တစခ က    ထေထာင လ   က တာပ။  လ တ  င းဆ က 

ေြငက   ေတာင းခေနတယ။  က လသမဂၢအရာရ   အားလ   းက   ေခၚမယ။ 

 ၂၀၀၇  မ ာ ႏင ထ တခရတ   ခားလ စ ပတ ထရ (Charles Petrie) ( ၂၀၀၃  ေကန ႏင ထ တ မခရမအခ န ထ 

 ျမန   မာႏ  ငငဆ  ငရာ  က လဌာေနက   ယ စားလ ယ  လ ပြသ ားသ) ဟာ  ျမန မာျပည မ ာ ဘာျဖစေနသလဆ   တာက   ေတာေတာ   က    မျမင တတ ြလန းတ  သ ျဖစ တယ။ သေျပာဖ းတာ  တစခရ   တယ။ သ က သ ဃာ လႈ ပရ ားမႈ ဟာ အဓ ပၸ ာယ မရ  ဘ း။ ေအရးမႀက းဘ း။  လက မခႏ  ငဘ းလ   ႔ဆ   တယ။ ဒါေပမ  ျမန မာျပည ကလေြတရ႕ 

ေနထ  င မႈဘ၀ဟာ အြလနဆ   းြရားလာေနၿပ ျဖစ လ   ႔  တခ ႕လေြတ ဟာ  လမ းေပၚြထ ကဆႏၵ ျပၾကတာလ   ႔ သေျပာလ   က တာမ ာ သ မ ားြသ ားတယေပါဗာ။  

သ က  ျမန မာျပညေအၾကာင းက   ဘာမ မသ တ  သ ပါ။ သ  လ ပခ   တာက ေြတ႕ဆ  ေြဆ းေႏြ းမႈ တစ မ းထက  မပ   ပါဘ း။ ဒါမ းေြတ ကလည း  လ ပခ   ၾကၿပ းပါၿပ။ သ တ     ႔ေြတ က  ျမန မာျပည ဟာ ဗဟ    ခပ က    င မႈ က     ဥ းစားေပးတ 

 ပ     စ မ းြသ ားမလား၊  ဖကဒရယ ျပညေထာင စ   က     ြသ ားမလား ဆ     တာက     ပ  ထပေြဆ းေႏြးေနတယ။ ဒါေပမ 

Page 4: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 4/11

ဒ လ    အဆ     ျပလႊ   ႊ ာေြတ ဟာ အဓ ကျပနာျဖစ  တ    ၂၀၀၈ ေအျခခဥေပဒက    ေတာင ရညညႊန းေျပာတာ  မရ   ပါဘ း။ ဒါဟာ ေအရးႀက းတ    ျပနာျဖစ  ပါတယ။ ဒေအျခခဥေပဒက     ေအၾကာင းျပၿပ း  စစ တပ က  တ    င းရင းသား  လကနက က    ငအြဖ   ေ႕ြတ က     အငအားသ     းလာျခင းျဖစ ပါတယ။ 

ေနာကဆ   းမ ာေတာ သ တ   ႔ရ႕အဆ   ျပလႊ ာဟာ  လကနက က  င တ   က ြပ    ၀ငေနတ   အ ပ စေြတ က    လကနကခဖ   ႔ 

ေတာင းဆ  ေနတာထက သ ပ မပ   လ ပါဘ း။ ဒါက အစ   းရက  လ  ခင ေနတာန႔  တစ ထပ တည းေကနတာေပါ ။  ၿင   မ းခမ းေရးေြဆ းေႏြ းပ ြ  ေနာကခေြတ က      ျပန ၾကည   မယဆ    ရင ၁၉၆၂ အာဏာသ မ းမႈေနာက ပ    င းက 

 လကနက က    ငအြဖ   ေ႕ြတန ႔  စခ   ပါတယ။ 

၁၉၆၃၊ ၁၉၆၄  ကာေလြတေကပါ။  ကခငန    အစ     းရၾကားက  စကားေျပာမႈ ေကတာ ၁၉၈၀  မ ာ  ပထမဆ   းအႀက မ။ အဒအခန က ေကအ  ငအ  ဥက႒ ဘရနဆ    င း ရန ကနအထြသ ားၿပ း ဗ   လခပ ေန၀င းန ႔ ေြတ႕တယ။ အဒေြဆးေႏြးြပ   ေြတ က    တ႐ တႏ    ငင က ေကာေထာကေနာကခေပးခ   တာပါ။ 

 တ႐ တအစ   းရက  ျမန မာျပညေအရးမ ာ ေနာေ၀ႏ  ငင ထက  ၾသဇာသကေရာက မႈ အမားႀက းရ   တယ။ ဒါေပမ လည း ေြဆးေႏြ း ည  ႇႏ  ႈင းြပ    က  ေမအာင ျမငခ   ပါဘ း။ အျမင ြက   ျပားမႈေေြတၾကာင    မညႇ  ႏ  ႈင းႏ    ငခ   လ     ႔  ျဖစ ပါတယ။ အဒါေတာ  တစ ဖက က ဗဟ    ခပ က    င တ   ႏ    ငငေအနန႔ ြသားခင တယ။  တစ ဖက က  ဖကဒရယ ျပညေထာင စ  ေအနန 

  ြသားခင တယ။ ေခါင းေဆာငေြတ က သ တ   ႔ က    တပ႐   တသ မ းလ   က ၿပ း အ မ ျပန ၾကဖ   ႔ ပ ေျပာေနၾကတယ။ ဒါက 

 ပ  ဆ   းြသ ားပါတယ။ ဘာမ  မထ းျခားဘ း။ ဒါေပမ    တခ ေ႕ြတ က ေြငေြတ အမားႀက းရလ   က ၾကတယ။  ကြၽနေတာ ေျပာခ  သလ    ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥ ဟာ  စ းြပ ားေရးလ ပငန းစဥ  ၿဖစ လာတယ။ 

MAWKUN: အစ   းရဘက က ေစ စပည  ႇႏ  ႈင းေရးမး  ဥ းေအာင မင းန ႔ ေနာေ၀အြဖ   ႕က  ြဖ  ႕ၿဖးတ   က တက မႈ စ မ ကန းေြတ 

အဒေဒသမ ာ  လ ပေပးဖ   ႔ေျပာေနၾကတယ။  တ   းတက မႈေြတ ရ   လာရင  ၿင မ းခမ းေရးက   အာမခခကေပးႏ  င မယ လ   ႔  ျမင ၾကတယ။ ခငဗားအျမငေရာ ဘယ လ   လ။ 

LINTNER: အဒ လ    မဟ   တဘ းဗ၊  သ တ   ႔  တ   က ြပ    ၀ငေနတာ ေနာက ထပေကာင းေြတ ေဆး႐  ေြတ၊  လမ းေြတ 

ရလာဖ  ႕  မဟ တဘ း။ သ တ  ႕ရ႕  က   ယ ပ  ငအ ပခပ ြခင   က   ေတာင းေနၾကတာပါ။  တ တားေြတ၊  လမ းေြတ 

ေဆာက ျပလည း  ထ းမ ာ  မဟ တ ပါဘ း။ အဒ လေြတ က သ တ   ႔ မ ာ သ းျခားက   ယ ပ  ငအမ တအသားတစခ ရ   ပါတယ 

ဆ   တာက   သ တယ။ ဒါက    လ  ခင တယ။ သ တ   ႔ရ႕ ရပ    ငြခင    ေြတ သ းျခားအမ တအသား  က   ယ ပ  င ၀ေသသ 

ရ  ေနတာက   အသအမ တ ျပေစခင တယ။ 

၁၉၉၀ ေြရးေကာက ြပ    က    ၾကည   ၾကမယ။ အဒေြရ းေကာက ြပ    ဟာ  တရားမ တမႈ ၊  ြလ တ လပ မႈရ   တယ။ NLD က 

ေနရာအမားစ မ ာ ေအာင ြပ   ခခ တယ။ ဒါေပမ ရ မ းျပညနယရ႕ အမတေနရာ ေတာေတာ မားမားမ ာ ရ မ းအမ းသားဒ မ   ေကရစအြဖ   ႕ခပ က အမတေနရာ အမားအျပားရတယ။ ရခ    င မ ာဆ    ရင လ ရခ    င ပါတေြတ 

အႏ    ငရခ   ၾကပါတယ။ ဒါက   ၾကည  ရင သ တ   ႔ မ ာ  ထန းသ မ းကာြက ယရမယ   သ းျခားက   ယ ပ  င ၀ေသသ ရ   တယဆ   တာ ေြတ႕ရတယ။  ျမန မာျပည  တ  င းရင းသားညၫြ တ မႈရရ  ေရး ဘယ လ   တညေဆာက မလဆ   တ   ေမးြခန းေဟာင းႀက း  ထပ ၿပ း  ထင ဟပ ျေပနတယ။ 

ေကာင းေြတ  ထပေဆာက မယဆ    ရင လည း  ျမန မာစာေြတ က     ပ  တ    င းရင းသားနယေြတ မ ာ သငခ    င းတ   ေအျခေအန  ျဖစေနပါလ မ   မယ။ ဒါေၾကာင    ြဖ  ႕ၿဖးေရးအစအစဥ ကလည း  ၿင မ းခမ းေရးအြတ က ဘယ က     မ 

Page 5: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 5/11

ဥ းတညႏ    င မ ာ  မဟ   တ ပါဘ း။ ေဒသအြတင း  ြဖ႕ၿဖးေအာင လ ပ ပါလ   ႔ အႀကေပးရတာ အြလန ြလ ယ ပါတယ။ ဒါေပမ    လေြတရ႕က     ယ ပ    င ျပ႒ာန းြခင  ရဖ     ႔ဆ     တ    ယ     ၾကညခက ေကတာ သ းျခားေအၾကာင းတစခ   ပါ။ ေအရ႕တေမာက   ဥပမာအျဖစ  ၾကည   လ   က ပါ။ ေအရ႕တေမာဟာ ၁၉၇၅ ခႏ စ မ ာ  ြလ တ လပေရးေတာင းတယ။ ေပၚတ ဂ က   လ  နေအာက မ ာ ႏ စေပါင းရာန႔ ခ ၿပ းေနခ  ရတယ။  က   လ  န စနစ က သ တ   ႔ က    လစ လ႐ႈ  ထားခ တယ။ ေနာကႏ စ ၁၉၇  ၆ခႏ စ မ ာ အငဒ  န းရ ားက ေအရ႕တေမာက   သ မ းယခ   တယ။ ေအရ႕တေမာမ ာ အဒအခန 

 စာမတတသ  ၉၀ ရာခ  ငႏႈန းရ   တယ။ အငဒ  န းရ ားအ ပခပ တ    ၂၅ ႏ စအြတင းမ ာ  စာမတတေျမာကသ ေအတာနည းြသ ားတယ။ ေကာင းေြတ၊  လမ းေြတ၊ ေဆး႐  ေြတအမားႀက းက   ေဆာကေပးခ   တယ။ ဒါေပမ   ေအရ႕တေမာရ႕  ၈၀ ရာခ  ငႏႈန းက  ြလ တ လပေရးက   ေတာင းဆ  ေနဆ ပါပ။ ဒါေၾကာင    စ းြပ ားေရးြဖ႕ၿဖးမႈ ေြတ 

ရ   လာ႐  န ႔  လေြတရ႕  စ တ က    ေမျပာင းလႏ  ငဘ းဆ   တာေြတ႕ရတယ။ 

MAWKUN: တ    င းရင းသားေြတန႔ ေြဆ းေႏြ းတ   အစ     းရရ႕က     ယ စားလ ယ ဗ     လခပ ႀက းခငၫြန ႔ က     ေအရးယ ၿပ းတ   ေနာက ပ    င းမ ာ  တ ကတ   လဆ     ၿပ း  မရ  ခ  ဘ း။ ေနာက ပ    င း ဒ  -ဗ     လခပ ႀက း ရ ျမင   က      တာ၀နေပးခ   တယ။ ဒါေပမ   

သ လည း  တ    င းရင းသားေြတန ႔ ေအာင ျမငေအာင ညႇ  ႏ  ႈင းမႈ  မလ   ပႏ    ငခ  ဘ း။ ဥ းသန းစန သမၼ တျဖစ ၿပ းေနာက ပ    င း ဥ းေအာငေသာင း၊ ဥ းေအာင မင း အစရ   တ   သေြတ က    တာ၀နေပးခ တယ။ ဒါေြတန     ပတသက လ        ဘယ လ    သ     းသပ မ လ။ 

LINTNER: ဒ လ  အြဖ   ႕ ြခ   ထားတ   သ တ   ႔ရ႕ ေနာကဆ   းပန းတ  င က ဘာလဆ   တာ  ၾကည   လ   က ပါ။ ဥ းေအာငေသာင း ဒါမ မဟ   တ ဥ းေအာင မင းတ     ႔ က  တာ၀န ယ တာ ေအရးမႀက းပါဘ း။ အစ       းရဘက က ေစ စပေရးမးေြတ  

ရည မန းခက က ဗဟ    အစ   းရရ႕  ထန းခပ မႈေအာက က   အားလ     းေရာက လာဖ     ႔ ပ။ အဒရ႕အဓ ပၸ ာယ က 

 တ    င းရင းသားလကနက က    ငအြဖ   ေ႕ြတ က     အၿပ းသတ ေခမႈန းတ  ေသဘာပါပ။ အစ   းရကနည းမ းစ  န ႔  ၿပငဘကေြတ က   ရင းႏ  င တယ။ ေြဆ းေႏြ းလ   က၊  တ   က လ   က။  တ   က လ   က၊ ေြဆ းေႏြးလ   ကေပါ။ ဒါေပမ ဥ းေအာင မင းျဖစ ျဖစ၊ ဥ းေအာငေသာင းျဖစ ျဖစ  တ    င းရင းသားအြဖ   ေ႕ြတ က      ကြၽနေတာ တ     ႔ ေအျခခဥေပဒက     အတ တ ေျပာင းၾကေရအာင လ     ႔ ေျပာမယ   ပ      ေမြတ႕ေရသးပါဘ း။ 

သ တ   ႔ စ တ ထ မ ာ  ျပညနယအစ   းရသစ ဟာ  ျပညနယ လ ထ က    က   ယ စားျပေနၿပ ။  တစ ဖက မ ာ  တ  င းရင းသားလကနက က  ငအြဖ   ေ႕ြတ က      ဖယ ထ   တ ထားမယ။  လကနက က  ငအ ပ စေြတ က   ေခဖက ပစရမယ။ 

 တစ ဖက မ ာ  လကနက က    ငအြဖ   ေ႕ြတ က ဒါက      လက မခ ၾကဘ း။ ဒ လ    ေအျခေအေနြတေၾကာင   ဘ  ေသဘာတည မႈ  မရႏ  ငဘ းေပါ။ 

MAWKUN: ဒါဆ       ခငဗား  ဆ     လ    ခင တာက အစ     းရက  ၿင မ းခမ းေရးစကားြပ   ေြတ  လ   ပ ၿပ း အခန ၀ယေနတယ လ     ႔ ေျပာခင တာလား။ 

LINTNER: ဟ   တ ပါတယ။ အခ   ျဖစေနတာက ေသနတ မ     းထားတ    စကား၀    င းလ      ျဖစေနတယ။ သ တ   ႔ရ႕တာ၀န က 

 လကနက က  ငအ ပ စေြတ က   အဆ   းသတ ၿပ း နယ ျခားေစာင   တပ  ျပညသ ႔ စစအြဖေ႕ြတေအနန ႔ အစ   းရက ေျပာတ 

ဥေပေဒဘာငအြတင း  ၀င လာဖ     ႔  ျဖစ ပါတယ။  တစ ဖက မ ာ  စ တ ႀကကေြရ းထားတ  ျပညနယအစ     းေရြတရ   တယ။ ဒါေၾကာင   အစ   းရက ႏ  ငငေရးအရ ေျဖရင းပ  ၊ ေျဖရင းနည းေြတ က    ယ     ယ     ၾကည ၾကည  မလ   ပေသးဘ းလ       ဆ    ရမယ။ 

MAWKUN: မၾကာေသးခင က ဥ းေအာင မင း ေနာေ၀၊ ြဆ စဇာလန တ   ႔ က   ြသ ားတယ။ သ တ   ႔ ျပန လာေတာ ဥ းသန းစန အစ   းရက  ၿင မ းခမ းေရးေကာ မတသစ တစခ  ြဖ   ႕တယ။ ဒါဟာ ေနာေ၀ဖအားလ   ႔ ေျပာႏ  င မလား။ 

Page 6: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 6/11

 

LINTNER: မဟ တဘ းဗ။  ဒါက  ကစားြပ    တစခ၊  လည   ြက က တစခ ပါပ။  ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥေြတ 

ေျပာင းခငေျပာင းမယ။ သ တ  ရ႕ အဆ   းြစနရည မန းခက ေကတာ ေျပာင းလ မ ာ၊  ြစန ႔ ြလ   ႊ တ မ ာ  မဟ တ ပါဘ း။  လကနက က  ငအ ပ စေြတ က   ေခမႈန းၿပ း သ တ   ႔ရ   ႕  ထန းခပ မႈေအာက က   ြဆ   ြသင းဖ   ႔ ပါပ။ 

MAWKUN: ႏ    ငင တကာ၊ ဥပမာ-ေနာေ၀တ     ႔ရ႕  ပါ၀င ပတသက မႈေြတေရာ ဘာထပ ေျပာခငေသးလ။  ၿင မ းခမ းေရး ရႏ    င မလား။ 

LINTNER: ၿင မ းခမ းေရး ဘယ လ  ရႏ  င မလဗာ။  အခအထ ေအျခခ  ျပနာရပ ေြတ က    ထည   ၿပ း  ေမြဆ းေႏြ းေသးဘ း။  ဖကဒရယ စနစ ရ  ရမယ  အစား ဗဟ  ခပ က  င မႈ စနစ က      ပထမအဆင   မ ာ ဆက ထားေေနသးတယ။ ႏ  ငင ျခားသားေြတေအနန႔  ၿင မ းခမ းေရးလ ပငန းစဥ ရ  ေနတယ လ   ႔  ယ   ၾကည တာဟာ ႐ းႏ မ းတ   က စၥ ပ။  တကယ  အမန က အဒ လ   မဟ တ ပါဘ း။ အစ   းရက အြလန က   သ မေြမ႕တ    ကစားနည းတစ မ းက   

 ကစားေနတာပါ။ ေလးနက တ    တစ စ   တစရာ  ျဖစေနၿပ လ   ႔ ႏ      ငင ျခားသားေြတ  ယ   ၾကညေအာင  လ ပ ျေပနၾကတာပါ။  လကနက က  ငအ ပ စေြတ ေကတာ သ တ   ႔ က    ဖအားေပး  လႈ ပရ ားေနတာပ လ   ႔ သ ၾကတယ။ 

MAWKUN: ဒါဆ      တစခ  ေမးခင တာက SSA- South (ရ မ းျပည တပ ေမတာ - ေတာင ပ  င း) တ     ႔၊ KNU တ     ႔ က 

အခ   ေတလာ ဥ းေအာင မင းန ႔ ေသဘာတ လက မ တ ထ     းဖ     ႔  စ    င းျပင းေနၾကတာ ဘာေၾကာင   လ။ သ တ     ႔ မ ာ ဘာအကပအတည းေြတ ရ   လ     ႔ လ။ 

LINTNER: သ တ     ႔ က  စကား၀  င းေြတ ေကန ႏ    ငငေရးအရ ေအျဖြထ က မယ လ     ႔  ယ   ၾကညေနပ    ရတယ။ ဒါေပမ ဒ လ    ဆ    ရင သ တ     ႔  ကခင ျပနာက      ေလ လာသင   တယ။  ကခငေြတ ဟာ ဒ လ     အပစအခတရပ စေရးေြတ ေကန 

န  ငငေရးအရ ေအျဖရ ာလ     ႔ ရမယဆ     တ    ယ     ၾကညခကန ႔ လ   ပခ   တာ ၁၇ ႏ စ ရ  ခ   ပါတယ။ ဒါေပမ   သ တ   ႔ ဘာမ မရခဘ း။ အစ   းရက သ တ     ႔ လ    ခင တာေြတ က    သာ  လ    သလ     ဆ     းျဖတြသားခ   တယ။ ဥ းေအာင မင းက 

ေျပာဆ  ဆကဆ လ   ႔ ေကာင းတယ။ ဒါေၾကာင   သန ႔ စကားေျပာရင အဆငေျပတာေလာကန ႔ ငါတ     ႔  တ    င းရင းသားေြတရ႕ ရည မန းခကေြတ၊  ၿင မ းခမ းေရးေြတ ရမယ လ     ႔ ဆ     းျဖတ လ    ႕မရပါဘ း။ ဘာလ     ႔ လဆ    ေတာ ဥ းေအာင မင း  စတ   အစ     းေရစ စပေရးမးေြတ ဟာ  ဖကဒရယ  ျပညေထာင စ   အယအဆထက စာရင  ၂၀၀၈ ေအျခခ 

ဥေပဒက      လ     ကနာရသေြတ ျဖစ တယ။  တ    င းရင းသားေြတရ  ႔  လ မ းစ  အြခင  ေအရးေြတ က     အာမ  မခႏ    င ပါဘ း။ 

အပ  င း( ၂)

MAWKUN: တကယ လ     ႔ ေအျဖမြထ ကဘ  လ     းလည ခာလည လ     ကေနမယဆ    ရင  ၂၀၁၅ အြလနေခတ က      ေကာ ဘယ လ      မန းၾကည  ႏ    င မလ။ အစ     းရဘက က ေကအ    ငအ     လ     အြဖ   ေ႕ြတ က     ေျပာတာရ   တယ။ 

ေနာကသ     းႏ စေလာက မ ာ 

ႏ    ငငေရးအရ 

ေြဆ းေႏြ းမယ 

ဆ     တာမ းေပါ 

  ။ 

LINTNER: ျမန မာအစ   းရက ေတာင းဆ   မႈေြတ က   အြလ ယ တက  မလ   ကေလာဘ း။ သ     းႏ စအြတင းမ ာ ဘယ လ     ပ 

 ထ ပ တ     ကေြတေ႕နတ  အြဖ   ေ႕ြတ က     ျဖစေစ ေခမႈန းဖ     ႔  လ   ပႏ    င ပါတယ။ နည းမ းစ   က   သ   းႏ  င ပါတယ။  တ   က မယ၊ ေြဆ းေႏြ းမယ၊  ပရ ယာယသ   းမယ။  ြလ တ လပေရးရၿပ းကတည းက သ တ   ႔ဘယ လ   ေျဖရင းခ   လဆ   တာ  ၾကည   လ   ကရင၊  ြလ တ လပေရးမရခင ကတည းကလ   ႔ ေျပာႏ  င တယ။  ျမန မာႏ  ငင ဟာ ဘယ လ  ႏ  ငင မ း  ျဖစသင   တယ၊ ဘယ က  ဥ းတည မလဆ   တာန ႔  ပတသက လ   ႔ ေအလးအနက ေြဆးေႏြ းဖ   ႔ အားထ တခ   တာ 

Page 7: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 7/11

 ျမန မာသမ  င းမ ာဆ   ႏ စ ႀက မရ  ခ   တယ။ 

 ပထမဆ   းည လာခ က  ပင လ   ၿမ႕မ ာ  လ ပခ   တယ။ ဒါေပမ   အဒည လာခ မ ာ  တ  င းရင းသားအားလ   း  မပါ၀ငခ  ဘ း။  ကရင က  ပင လ  ည လာခ က   သပ တေမ ာကခ   တယ။ ေနာကဆ   းေတာ ဗ   လခပ ေအာငဆန းန ႔ အျခားတ  င းရင းသားေြတ ေသဘာတ  လက မ တ ထ   းခ   ၾကတယ။ ရ မ း၊  ကခင ၊ ခင းတ  င းရင းသားေြတ  ပါခ   တယ။ 

ဒါေလာက ပ။  ျပနာေျပလည ေလာကေအာင  မလ  ေလာကခ   ပါဘ း။ ဒါေၾကာင    ြလ တ လပေရးရၿပ းတာန ႔  တ   က ြပ   ေြတ  ေစတာ တာပါပ။ 

ဒ တ ယအႀက မ  ႀကးပမ းမႈ က  ပ   ၿပ းေလးနက ေအရးႀက းတယ။  ျမန မာႏ  ငင က   ႏ  ငင တစခေအနန ႔ ဘယ လ   ြဖ႕စည းတညေဆာက ပ  န ႔ ဆကရ  ေနသင  သလဆ   တ   ည လာခ လ ပခ   တယ။ ဥ းႏ က ၁၉၆၂ ေအစာပ  င းမ ာ ရန ကန မ ာ  တ  င းရင းသားေပါင းစ   ေြဆ းေႏြးႏ   းေႏ ာဖလ ယ ြပ    လ ပခ   တယ။ အဒ တန းက  ျဖစ ပကေနတ   ပဋ ပကၡေြတ 

ေျပလညေအာင ေျဖရင းႏ  င ဖ   ႔ ဥ းႏ ဟာ  ဖကဒရယ စနစ က   ေသဘာတ ပ  ရတယ။ ရင းလင းျပခင ပ  ရတယ။ 

အဒအခန  လနည းစ တ  င းရင းသား  လကနက က    င  ပဋ ပကၡေြတန ႔  မတည မၿင မ  ျဖစေနတ  အခ န ပါပ။ ဒႏ   းေႏ ာဖလ ယ ြပ    က    စစ တပ က  တ  င းရင းသားစည းလ   းညၫြ တေရးက    ပက ျပားေစမယ   အႏရာယ တစခ လ   ႔ ႐ႈ ျမင တယ။ 

ဒါေၾကာင   ဗ   လခပ ေန၀င းက ၁၉၆၂  မတ လမ ာ အာဏာသ မ းလ   က တယ။ ႏ   းေႏ ာဖလ ယ ြပ    မ ာ  ပါ၀င တ  သေြတ က   လည း  ဖမ းဆ းလ   က တယ။ အဒအထ က  တစေယာကေပာက ြသ ားတယ။ သမၼ တ  စ၀ေရႊသ   က 

အဖမ းခရတယ။ သ   းလအၾကာမ ာ သ ေထာင ထ မ ာ ဆ   းြသ ားတယ။  ဖကဒရယ လစဇငေအၾကာင း ေြဆ းေႏြးမႈ 

ရပ တန ႔ြသ ားခ တယ။ ဥ းေန၀င း အာဏာသ မ းလ   က တာ  ျပည ြတင းစစ  ပ   ၿပ း အရ  န ျပင းြသ ားတယ။ 

MAWKUN: ဒအခက က ေအရးႀက းပါတယ။  ဖကဒရယ အယအဆန ႔ အာဏာသ မ းမႈ။ အခ    စစ တပန ႔ အစ     းရမ ာ ဥ းေဆာငေနသေြတ ဟာ  မ ဆ  လ ေခတ ပညာေရးမ ာ  ႀက းျပင းလာၾကပါတယ။ အဒါက ဘာသင လဆ    ေတာ  ဖကဒရယဆ     တာ  ျပညေထာင စ   က      ၿပ ြက   ေအာင လ   ပ တာဆ     တ   ေသဘာေပါ။  တခ ႕ NLD

ေခါင းေဆာငေြတေတာင မ  ဖကဒရယ ၀ါဒန ႔  ပတသက လ     ႔  ေမြဆးေႏြ းခင ၾကဘ းလ     ႔ သတင းေြတ  ြထကေနပါတယ။ ဒ လ    အျမင မ းက     ဥ းေန၀င းက ြသ တြသင းထားခ   ပါတယ။ ဒ လ     ေအနအထားေြတ က     ဘယ လ     ထင ပါသလ။ 

LINTNER: ဖကဒရယ စနစ က    ကင  သ   းရင  တ  င းျပည အစ တ စ တအျမႊ ာျမႊ ာ  ြက   ြသ ားလ မ   မယ လ   ႔ သ တ   ႔ က 

ေၾကာကြရ႕ေနတယ။  ဖကဒရယ စနစ ကင  သ   းတ    တ  င းျပညေြတရ႕သမ  င းက    ၾကည   မယဆ  ရင 

 တ  င းရင းသားလနည းစေအပၚ ေအျခခ ထားတ    ဖကဒရယ စနစ က ေအတာ   က   နည းပါးတယ။  ကယ လ ဖ   းန းယား  တကသ   လ၊ ေလာ စအန ဂယ လ စ က ဆ မနာတစခ က    ကြၽနေတာ  တကခ   ဖ းတယ။ ဗမာျပညေအၾကာင း ဆ မနာပါ။ ဗမာျပည ဟာ ဘာေၾကာင    ဖကဒရယ စနစ  မျဖစရတာလ လ   ႔ ေမးတယ။ 

ေအမရ ကန ျပညေထာင စ ဟာ  ဖကဒရယ ျပညေထာင စ၊  ဂာမန ဟာလည း  ဖကဒရယ တ  င းျပည ပ။  ေမလးရ ားႏ  ငငေတာင မ ပ  ဖကဒရယ စနစ က    ကင  သ   းတယ လ   ႔ ေျပာတယ။ ဘာေၾကာင    ျမန မာျပည က 

 ဖကဒရယ မ က    မကင  သ   းႏ  ငရတာလ။ အဒ မ ာ ေျပာျဖစ တာက အခ ဒ ကယ လ ဖ   းန းယားျပညနယ လ    ကမာၻ မ ာ ရ   တ   လ မ းေပါင းစ   က    ျမငေြတေ႕နရတယ။ ေအမရ ကန ျပညေထာင စ မ ာ  ျပညနယေြတ က    လ မ းစေနထ  ငရာအလ   က ြခ    ထားတာ  မဟ တ ပါဘ း။  ပ   လန ျပညနယ၊ ႐ရ ားျပညနယ၊ အ တလ ျပညနယ၊ အ  င းရစ ျပညနယ၊ အဂၤ လ ပ ျပညနယရယ လ   ႔ ြခ    ထားတာ  မရ  ဘ း။ 

Page 8: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 8/11

 

ေအမရ ကမ ာရ   တ    ျပညနယေြတ က  ပထ၀ေအနအထားေပၚ ေအျခခ ၿပ း ြခ    ထားတာပါ။  ဂာမန က    ၾကည  ရင လည း ေရ းေဟာင းႏ  ငငေအပၚ ေအျခခ ၿပ း  ျပညနယ က   ြခ ထားတယ။  ေမလးရ ားဟာလည း  လ မ းေရးက   ေရ႕တန းတင တ   ႏ  ငင တစခ ပ။  လ မ းေပါင းစ  ရ   တယ။ ဒါေပမ    တ႐ တ ျပညနယ၊ အႏၵ   ယျပညနယ၊  ေမလးျပညနယရယ လ   ႔  မရ   ပါဘ း။ ဒါေၾကာင    ကမာၻ မ ာရ   တ    လ မ းစ က   ေအျခခ တ    ဖကဒရယ စနစ ကင  သ   းတ   

 ျပညနယေြတ ဟာ  ၿပြက    တာက   ေြတ႕ရတယ။ 

 ယခင ဆ  ဗ ယက ျပညေထာင စ  ၿပြက   ြသ ားတယ။  ယ ဂ  ဆလားဗ းယားလည း  ၿပြက   ြသ ားတယ။ အႏၵ   ယေကတာ  လ မ းေပါင းေျမာက ျမားြစ ာ ရ  ေပမယ    တစႏ  ငင တည းစနစ ပါပ။  ျမန မာျပညရ႕  ဖကဒရယအနာဂတ က    စ တ က းၾကည   မယဆ  ရင ေအမရ ကန ျပညေထာင စ တ   ႔၊  ေမလးရ ား၊  ဂာမန တ   ႔ ပ   စ က    မၾကည   ပါန ႔။ အႏၵ   ယပ   စ ဟာလည း  မျပည   စ   ပါဘ း။ သ ႔ မ ာလည း  လနည းစ  တ  င းရင းသားျပနာေြတ  အမားႀက း ရ   တယ။ ဒါေပမ    ၾကည  ရမယဆ  ရင ေအမရ ကန ပ   စ ထက အႏၵ   ယပ   စ က    ၾကည  ရလ မ   မယ။ 

MAWKUN: အတ     ကအခ၊ အထ းသျဖင   ေဒေၚအာငဆန းစ   ၾကညန႔ သ႕ပါတရ႕တ    င းရင းသားေပၚလစ က     ဘယ လ     ျမင ပါသလ။ 

LINTNER: ကြၽနေတာ ၾကားရတာ၊  ၿပ းေတာ  ကြၽနေတာန ႔  စကားေျပာခ   တ  သေြတ ဒ လေြတဆ က 

သရေသလာက ပ ေျပာႏ  င မ ာပါ။ NLD န ႔ (ေဒၚ) ေအာငဆန းစ ၾကည ဟာ  လနည းစ  တ  င းရင းသားေြတ ေနထ  ငရာ ေဒသက  လေြတအမားႀက းရ႕ အႀက းအကယ  ေ၀ဖနေနတာက   ခေနရပါတယ။  လနည းစ  တ  င းရင းသားလား၊ 

 လ မားစ လားေတာ  ကြၽနေတာ မသ ပါဘ း။ ဒါေပမ  တ  င းရင းသားေြတရ   တ   ေနရာေြတဆ က ဆ   းဆ   း၀ါး၀ါး ေ၀ဖနေနတာေတာ သ ပါတယ။ သ တ   ႔ ရငဆ  ငေနရတ ေအျခေအေနပၚမ ာ  လ  ေလာက တ   နားလညေထာက ထားမႈ  မရ  ဘ းလ   ႔ ေ၀ဖနခေနရပါတယ။  မၾကာေသးခင က ဥပမာတစခ က   ေျပာျပပါမယ။ 

 ၾကားျဖတေြရးေကာက ြပ   အြတ က  မြဆယ စည း႐   းေရးလ ပ စဥ ေကပါ။ ေဒေၚအာငဆန းစ ၾကည ဘယ က  ြသ ားြသ ား ဧရာမလ ထ ႀက းက ဆ းႀကေနတယ။  ျမန မာျပည မ ာ သ မဟာ ေအကာ ၾကားဆ   းပ ဂၢ  လ ပါပ။ သ  ကခင ျပညနယ က   ြသ ားတ  အခါမ ာေပါ။  ျမစ ႀက းနားၿမ႕က   ြသားတယ။ ခါတ  င းလ   ပါပ။ အဒ မ ာသ က  ကခင ၀တ စ   က   လည း 

 ၀တ ပါတယ။  ၿပ းေတာ  လ ထ က    စကားေျပာတယ။  ကခင လ ထ က သေျပာဆ   တ  ေအပၚမ ာ ေကနပ မႈ မရဘ 

 စ တ ပက ြသ ားၾကတယ။ 

 ကခင မ ာရ   တ    ကြၽနေတာန႔ သ တ သေြတအားလ   း အဒ ြပ    က   ြသ ားၾကတယ။ သ ဟာ  ျဖစေနတ  စစ ြပ   န ႔  ပတသက လ   ႔  တစ စ   တစခေတာ ေျပာလ မ   မယ၊  စစေျပးဒ ကၡသညေြတရ႕ ဒ ကၡေြတ၊  ကခငအပါအ၀င  လနည းစ 

 တ  င းရင းသားေြတရ႕ အကပအတည းေြတ၊ အတဒ ကၡေြတေအၾကာင းက    တစခခေတာ ေျပာလ မ   မယဆ   တ   ေမ ာ လင  ခက က   ယ စန ႔ ြသ ားခ   ၾကတာေပါဗာ။   ၿပ းေတာ အဒေဒသကလေြတ  က   ယ ပ  ငအ ပခပ ေရး  လ  ခင ေနတ 

ေအၾကာင းေျပာမယ လ   ႔ ေမ ာ လင  ခ   ၾကတယ။ ဒါေပမ သ က ဒါေြတ က    ေမျပာခ  ဘ း။ NLD ဟာ  ကခငန ႔  တ႐ တနယ စပ က ဒ ကၡသညေြတ က    ကညေထာက ပ   ဖ   ႔  ျပငဆငေနတယ လ   ႔ အဒ တန းကလား၊  တဗ က 

 လႊင   တာလား  မသဘ း၊ ေျပာခ   တယ။  ကြၽနေတာသ တ    ကခင တစေယာက က အဒ တန းက facebook  မ ာ ေဒါသတႀက း ေရးထားတာ ေြတ႕ရတယ။ သ က ေျပာတယ၊  ကြၽနေတာ တ   ႔ ရ ာေြဖေနတာက ဒ ကၡသညေြတ က   ေပးမယ   ေြငေၾကးေြတ  မဟ တ ပါဘ း၊  ကြၽနေတာ တ   ႔ လ မ းေြတရ႕ အြခင  ေအရးက   ေစာင  ေမ ာ ေနတာပါလ   ႔ ေရးထားတယ။ သ တ   ႔ ေမ ာ လင  သလ  ၊ သ တ   ႔႐ႈ ျမင ထားတ   အြခင  ေအရးမ းက   ေဒၚစ  ေမျပာတ  အြတ ကေၾကာင   

Page 9: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 9/11

Page 10: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 10/11

 လေြတ က      တ    င းျပညအြတင း  တစ စ တ တစေဒသအျဖစ ရ  ေစခငခ   တယ။ သ က  ြက    ျပားမႈေြတ ထ မ ာ ညၫြ တ မႈ ရ   တယဆ     တ   ေအျခခ ေအြတ းေအခၚမ းရ   တ   ႏ    ငငေရးသမားျဖစ တယ။  ကြၽနေတာ တ   ႔ ဟာ  ြက    ျပားျခားနားတယ။ ဒါေပမ ညၫြ တ လ     ႔ရတယ ဆ     တာမ းေပါ။ 

MAWKUN: ဒါေြတ က      ၾကည   ျခင းအားျဖင    တ    င းရင းသားေအရးဟာ ေဒေၚအာငဆန းစ   ၾကညအြတ က ခကခ တ   

အလ   ပ ျဖစေနတယ  မဟ   တ လား။ အခ  ေအနအထားက သ႕ေအနန    အစ     းရန     တ    င းရင းသားေြတၾကားမ ာ ေေနနရတ လ ( ၾကားလ) ေအနအထား  ျဖစ ေမနဘ းလား။ 

LINTNER: ေအႏ းန ႔ အျမနဆ  သလ   သ ဟာ ေနရာတစခ မ ာ ရပ တညေရတာ မယ။ အဒေနရာဟာ  လ ႀကကနည းမယ  ေနရာေပါ။ အတအေကတာ   ေမျပာႏ  ငဘ း။ ေတာေတာခကခ မယ   ေနရာပ။ 

MAWKUN: တ    င းရင းသားေြတ အသစ ြဖ   ႕ထားတ  တပေပါင းစ  အြဖ   ႕ United Nationalities Federal Council

(UNFC) လ     အြဖ    ႔ မ းက    ေရာ ဘယ လ     ျမင ပါသလ။  ပထမမ လ  စြဖ   ႕တ  န းက အစ     းရစစ တပ က  လာရင အခင းခင း  ကႏ    ငေအာင  တ    င းရင းသားလကနက က    င တပ ြဖ   ေ႕ြတရ႕  မဟာမ တအျဖစ ေကအ    ငအ     လ    အြဖ   ႕က 

ရည မန းခ   တယ။ ေနာက အစ     းရန႔  စကားေျပာရင  တစ ြဖ   ႕ခင း  ေမျပာဘ  တပေပါင းစ  ေအနန ႔ ေျပာမယဆ     ၿပ း  မရ  ခ   တယ။ ဒါေပမ ဒအတ    င း  မျဖစခဘ း။ 

LINTNER: ျဖစေနတ    ပဋ ပကၡ က ဗမာန ႔ အျခားလ မ းစေြတရ႕  ၾကားမ ာပ ျဖစ တ    ျပနာမဟ  တ ပါဘ း။ အဒေလာက ထ  မ႐   းစင းပါဘ း။  ျပနာအမားစ ၊  ပဋ ပကၡအမားစ မ ာ  တ  င းရင းသားလနည းစ အခင းခင းၾကားမ ာ 

 ျဖစေနတာလည း ေြတ႕ရတယ။  ကရငန ႔ရ မ းေြတ က  တစ ဖက က    တစ ဖက အယ  အၾကည မရ  ဘ း။ ရ မ းျပည မ ာ  ပအ   ႔ ၀အ   ြကမႈ   စတာဟာ ရ မ းေစာြဘ ားေြတက    ြတန းလနအ   ြက မႈ ေကန  စတင တာ။ ဒါေၾကာင   ဒ ပဋ ပကၡေြတ ဟာ  တစခ၊ ႏ စခ တည းတင  မဟ တဘ း။ အလႊ ာေပါင းမားြစာ   ပါ၀ငေနတယ။ ဒါေြတ က    ၾကည  ရင 

 တကယ  အ ပ မကဆ   းပ။ 

အႀက းဆ   း  ျပညနယ တစခ ျဖစ တ   ရ မ းျပညနယ က    ၾကည  ရင  ၆၀ ရာခ  ငႏႈန းေလာက က ရ မ းေြတ ျဖစ ၿပ း  ကန တ   ၄၀ ရာခ  ငႏႈန းက အျခားတ  င းရင းသားေြတ  ျဖစေနတယ။  ကခင ၊  ၀၊  တ႐ တ၊  က   းကန ႔- တ႐ တ၊  လားဟ၊  ပအ   ႔ ၀၊ 

 ေပဒါင၊  ေပလာင  စသျဖင   အျခားလ မ းေြတ အမားႀက း ရ   တယ။ ရ မ းျပညနယ ဟာလည း  ျမန မာအစ   းရနည းတ 

 ျပနာမ  းစ  န ႔ ရငဆ  ငေနရတာပ။ ဘာေၾကာင   လဆ  ေတာ  တစႏ  ငင လ   းအတ  င းအတာေအနန ႔ ဗမာက  ၆၀ 

ရာခ  ငႏႈန းရ   ၿပ း  ကန တ    လ မ းစ က ၄၀ ရာခ  ငႏႈန းေလာက ရ  ေနလ   ႔ ပါပ။ ဒ ျပနာေြတ  က     ေျဖရင းဖ   ႔ နည းလမ းေကတာ ဒ   တ ယပင လ     လ     ည လာခ တစခ  ေခၚၿပ း ေြဆ းေႏြ းၾကဖ     ႔ ပါပ။  ၿပ းေတာ  တ    င းရင းသားအားလ     း ေသဘာတ တ   ေအျခခဥေပဒအသစ တစခ   က     ေရးရပါမယ။ ဒါေၾကာင    ကြၽနေတာ  အျမင ေကတာ  ျမန မာျပည မ ာ  ျဖစေနတ    တ    င းရင းသားျပနာေြတ ရ႕ ဇာစ ျမစ က      ေမျဖရင းႏ    ငေသြရ႕  ပဋ ပကၡေြတ ဆကရ  ေနပါမယ။ 

MAWKUN: မ းယစေဆး၀ါးျပနာေကရာ  ဘယ လ   လ။ ဒါလည း ဆက စပေနမယ    ျပနာတစ ခ ပ 

 မဟ တ လား။ 

LINTNER: ျမန မာျပညရ႕  မ းယစေဆး၀ါးထ တ လ ပ မႈ  ျပနာက   ျပည ြတင းစစ ြပေၾကာင   ျဖစ လာတ    တ   က႐   ကရလဒ တစခ ပါပ။  ျမန မာျပညရ႕ ဘန းထ တ လ ပ မႈ က  ၿဗ တသေ ြတ   မ တဆကေပးခ တာပါ။ ဘန းထ တ လ ပ မႈ  ကယ ျပန ႔ လာတာဟာ ၁၉၅၀ ခႏ စေြတ မ ာ  စခ တယ။ ေနာက  ၆၀ ခႏ စေြတ၊  ၇၀ ခႏ စေြတအထ 

Page 11: Interview With Bertil Lintner

7/31/2019 Interview With Bertil Lintner

http://slidepdf.com/reader/full/interview-with-bertil-lintner 11/11

အမားအျပား   ထ တ လ ပခ   တယ။ ဘန းထ တ လ ပ မႈေအၾကာင းအရင းက အာဖဂနနစၥ တန လ   ပါပ။  စစ ြပ   ေၾကာင   လ   ႔ ေျပာရမယ။ ဥပမာတစခ ျပရရင  က   းကန ႔ေပါ။  က   းကန ႔ေဒသက  ျမန မာႏ  ငင မ ာ ေအကာင းဆ   းလက ဖက 

 ြထ က တယ။  က   းကန ႔ လက ဖက ဟာ နာမည ႀက းတယ။  လက ဖက ဟာ  က   းကန ႔ေဒသအြတ က အဓ က 

 ၀ငေြငရသ းႏ   ပါပ။ အဒေဒသမ ာ  စပါးမစ   က ပ းတအြတ က  က   းကန ႔ေြတအြတ က  စားေရရ ကၡ ာ  ၀ယ ဖ   ႔ ေြငရမယ  သ းႏ    စ   က ပ းဖ   ႔ လ   ပါတယ။ အတ တေခတ ကာလေကတာ သ တ   ႔  လက ဖကေရာင းဖ   ႔  လား႐  ႈ းက   

ဆင းလာေလရ   ပါတယ။ ဒါေၾကာင    လား႐  ႈ းေျမာကဘက က အဓ က  စစေဆးေရးဂ တ က   AT ဂ တ လ   ႔ ေခၚၾကတယ။  AT ဟာ ဘာက  ေျပာသလ အခ လေြတ သ ပ မသ ၾေကတာဘ း။ AT က Animal Transport က   အတ  ေကာကေခၚတာပါ။ ႐ တ တရက အဒေနရာဟာ  စစ ြပ   ဇန တစခ ျဖစ လာတယ။ ဒေနရာက   ေေြငၾကးန႔  ျဖတသန းရတာ  မလ   ၿခေတာ ဘ း။ ဒါေၾကာင   ဒေဒသက  လေြတ က ဘန းက   ေျပာင းစ   က ၾကတယ။ ဘာေၾကာင   လဆ  ေတာ  လား႐  ႈ းက   ဆင းလာၿပ း ေရာင းစရာမလ  ေတာ တ  အြတ က ေၾကာင   ပါပ။ ဘန းကနသည က 

ြရ ာက    လာၿပ း  ၀ယ တယေလ။ အာဖဂန မ ာလည း အလားတ  ျပနာမ  းပါပ။  စစ ြပ   ေၾကာင    ပ   မနသ းႏ  ေြတ 

 စ   က ပ းေရာင းခဖ   ႔  မျဖစႏ  ငေတာ တ  အခါ ဘန းက  ေျပာင း  စ   က ၾကတာပါပ။ အဒ လ  ေအျခေအနမ းမ ာ 

ဘန းက   စ   က ပ းတာ အျခားသ းႏ  ေြတ ထက  ြလ ယ က တယ။ ဘန း၀ယ မယ   လ က  က   ယ  ဆ က   ေအရာက လာတယ။ ြသ ားေရာင းေနစရာမလ  ဘ း။ ဒ လ  ေအျခေအနမ းက    ေပလာငေဒသမ ာလည း  ျမငေြတ႕႔ေနရတယ။ နမ  ဆနေဒေသြတမ ာ အဒ လ   ရငဆ  ငေနရတယ။ 

 က မင တန ဗ   လခပ ေျပာတ    စကားတစြခန းရ   တယ။ သ က ေျပာတယ။  ြကန ျမနစ စနစရ႕  ေမကာင းဆ   း၀ါးက    တ   က ဖ   ႔အြတ က ငါတ   ႔ မ ာ  စစ တပ  လ   တယ။  စစ တပဆ   တာ  လကနက လ   တယ။  လကနက ၀ယ ဖ   ႔အြတ က 

ေြငလ   တယ။ ဒေတာင တန းမ ာ ေြငရမယ   နည းလမ းက ဘန းစ   က တာပ တ  ။ 

MAWKUN: ျမန မာျပညရ႕  တ    င းရင းသား  ျပနာေြတ   ေပပာက ြသ ားဖ       ေအျဖေကရာ။ 

LINTNER: ေအျဖေကတာ  ပင လ     လ     မ း  တ    င းရင းသားအားလ     း  ပါ၀ငႏ    င တ   ည လာခ တစခ  န ႔  တ    င းရင းသားအြခင  ေအရးေြတ က     အာမခႏ    င တ   ေအျခခဥေပဒျဖစ ဖ     ႔ ပါပ။ 

ေ၀မ   း ေြတ႔ဆ  ေမးျမန း၍ သရန ၀င း ဘာသာျပနသည။