journal of humanities and social sciences … · journal of mahasarakham university humanities and...

121
JOURNAL OF MAHASARAKHAM UNIVERSITY HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม ห า ส า ร ค า ม มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ปีท่ 38 ฉบับที่ 6 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2562 Volume 38 Number 6 November - December 2019 วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม อยู่ในฐานข้อมูล TCI The Construction of Work Pieces Used to Create form Measurements, Turning, and Forming Work Pieces in a Course of Basic Machine Tools for Students with a Vocational Certificate. Kosin Chaimongkol, Artit Athan, Apantee Poonputta....................................................................................................................................................1 Development of Reading and Writing English by Management Using Cooperative Learning Management of Pratomsuksa VI Yaninthorn Chaisong, Titiworada Polyiem ...................................................................................................................................................................... 10 Rape and Obscenity by Intrusion Nicha Pongkhualao ................................................................................................................................................................................................................ 22 Public Private Partnerships in Thai Electric Rail Transit System Buranajit Keawsrimol............................................................................................................................................................................................................. 32 The Virtue of Human Resources Development of School Administrators’ Ethics in Thailand 4.0 Era Patipan Kittinanthawat, Theerangkoon Warabamrungkul .......................................................................................................................................... 44 Teacher Development Program for Learning Design to Enhance Creativity in Students at Schools under the Secondary Education Service Area Office 21 Patteera Pleumjit, Napatsawan Thanaphonganan ........................................................................................................................................................ 56 Formation of Pali and Sanskrit Compound Words in Traibhumikatha Sarawut Lordee, Pongsiri Aonnog ..................................................................................................................................................................................... 66 Consumers , Attitudes Towards Online Marketing Communication of Consumer Products and Service in Mueang District, Kanchanaburi Province Suphalak Chintrakan, Kanpitcha Roungreung, Tanapon Rattanawongham, Suttiya Nisantunyu................................................................................................................................................................................................................. 79 Teacher Development Program for Measurement and Evaluation of Schools under the Secondary Education Service Area Office 26 Sittichai Jaisuk, Napatsawan Thanaphonganan ............................................................................................................................................................ 92 Practical Guidelines for Improving the Quality of Life of Elderly People by Community Yupaporn Yupas, Apagorn Prachantasena.................................................................................................................................................................... 104 การสร้างแบบวัดภาคปฏิบัติการกลึงขึ้นรูปชิ้นงานในรายวิชางานเครองมือกลเบื้องต้น สำาหรับนักเรียนระดับชั้นประกาศนียบัตรวิชาชีพ โกสินทร์ ไชยมงคล, อาทิตย์ อาจหาญ, อพันตรี พูลพุทธา .......................................................................................................................................................... 1 การพัฒนาความสามารถด้านการอ่านและการเขียนภาษาอังกฤษโดยการจัดการเรียนรู้แบบกลุ่มร่วมมือของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีท่ 6 ญาณินทร ไชยสงค์, ฐิติวรดา พลเยี่ยม ..................................................................................................................................................................................... 10 ข่มขืนกระทำาชำาเราและอนาจารโดยการล่วงล้ำา ณิชา ป้องขวาเลา ....................................................................................................................................................................................................................... 22 การจัดการร่วมระหว่างภาครัฐและเอกชนในระบบรถไฟฟ้าขนส่งของไทย บูรณจิตร แก้วศรีมล ................................................................................................................................................................................................................... 32 คุณธรรมของผู้บริหารสถานศึกษาในการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ยุคไทยแลนด์ 4.0 ปฏิภาณ กิตตินันทวัฒน์, ธีรังกูร วรบำารุงกุล ........................................................................................................................................................................... 44 โปรแกรมพัฒนาครูด้านการออกแบบการเรียนรู้เพอส่งเสริมการคิดสร้างสรรค์ของนักเรียน สำาหรับโรงเรียนสังกัดสำานักงานเขตพื้นทีการศึกษามัธยมศึกษาเขต 21 ภัทร์ธีรา ปลื้มจิตต์, ณภัสวรรณ ธนาพงษ์อนันท์ ....................................................................................................................................................................... 56 การสร้างคำาสมาสในไตรภูมิกถา ศราวุธ หล่อดี, พงค์ศิริ อ้นนอก ................................................................................................................................................................................................. 66 ทัศนคติของผู้บริโภคสินค้าและบริการที่มีต่อการสอสารการตลาดออนไลน์ในผู้บริโภคในเขตอำาเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี ศุภลักษณ์ ฉินตระกาล, กานต์พิชชา รุ่งเรือง, ธนพล รัตนวงศ์คำา, สุทธิญา นิสารธัญยุ ......................................................................................................... 79 โปรแกรมพัฒนาครูด้านการวัดและประเมินผลตามสภาพจริง สำาหรับสถานศึกษา สังกัดสำานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 26 สิทธิชัย ใจสุข, ณภัสวรรณ ธนาพงษ์อนันท์ ............................................................................................................................................................................... 92 แนวทางการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชน ยุภาพร ยุภาศ, อาภากร ประจันตะเสน.................................................................................................................................................................................... 104 วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ปีท่ 38 ฉบับที่ 6 พฤศจิกายน - ธันวาคม 2562 6

Upload: others

Post on 10-Jul-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

JOURNAL OF

MAHASARAKHAM UNIVERSITY

HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES

วารสาร

ม ห า ว ท ย า ล ย ม ห า ส า ร ค า ม

มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม 2562Volume 38 Number 6 November - December 2019

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม อยในฐานขอมล TCI

The Construction of Work Pieces Used to Create form Measurements, Turning, and Forming Work Pieces

in a Course of Basic Machine Tools for Students with a Vocational Certificate.

Kosin Chaimongkol, Artit Athan, Apantee Poonputta ....................................................................................................................................................1

Development of Reading and Writing English by Management Using Cooperative Learning Management of Pratomsuksa VI

Yaninthorn Chaisong, Titiworada Polyiem ......................................................................................................................................................................10

Rape and Obscenity by Intrusion

Nicha Pongkhualao ................................................................................................................................................................................................................22

Public Private Partnerships in Thai Electric Rail Transit System

Buranajit Keawsrimol.............................................................................................................................................................................................................32

The Virtue of Human Resources Development of School Administrators’ Ethics in Thailand 4.0 Era

Patipan Kittinanthawat, Theerangkoon Warabamrungkul .......................................................................................................................................... 44

Teacher Development Program for Learning Design to Enhance Creativity in Students at Schools under the

Secondary Education Service Area Office 21

Patteera Pleumjit, Napatsawan Thanaphonganan ........................................................................................................................................................56

Formation of Pali and Sanskrit Compound Words in Traibhumikatha

Sarawut Lordee, Pongsiri Aonnog .....................................................................................................................................................................................66

Consumers, Attitudes Towards Online Marketing Communication of Consumer Products and Service in

Mueang District, Kanchanaburi Province

Suphalak Chintrakan, Kanpitcha Roungreung, Tanapon Rattanawongham,

Suttiya Nisantunyu................................................................................................................................................................................................................. 79

Teacher Development Program for Measurement and Evaluation of Schools under the

Secondary Education Service Area Office 26

Sittichai Jaisuk, Napatsawan Thanaphonganan ............................................................................................................................................................92

Practical Guidelines for Improving the Quality of Life of Elderly People by Community

Yupaporn Yupas, Apagorn Prachantasena ....................................................................................................................................................................104

การสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชางานเครองมอกลเบองตน สำาหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ

โกสนทร ไชยมงคล, อาทตย อาจหาญ, อพนตร พลพทธา ..........................................................................................................................................................1

การพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ญาณนทร ไชยสงค, ฐตวรดา พลเยยม .....................................................................................................................................................................................10

ขมขนกระทำาชำาเราและอนาจารโดยการลวงลำา

ณชา ปองขวาเลา .......................................................................................................................................................................................................................22

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย

บรณจตร แกวศรมล ...................................................................................................................................................................................................................32

คณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0

ปฏภาณ กตตนนทวฒน, ธรงกร วรบำารงกล ...........................................................................................................................................................................44

โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน สำาหรบโรงเรยนสงกดสำานกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษาเขต 21

ภทรธรา ปลมจตต, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท .......................................................................................................................................................................56

การสรางคำาสมาสในไตรภมกถา

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอก .................................................................................................................................................................................................66

ทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลนในผบรโภคในเขตอำาเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

ศภลกษณ ฉนตระกาล, กานตพชชา รงเรอง, ธนพล รตนวงศคำา, สทธญา นสารธญย ......................................................................................................... 79

โปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง สำาหรบสถานศกษา สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26

สทธชย ใจสข, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท ...............................................................................................................................................................................92

แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในชมชน

ยภาพร ยภาศ, อาภากร ประจนตะเสน ....................................................................................................................................................................................104

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม 2562

6

Page 2: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ส�ำนกงำนกองบรรณำธกำร กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ

มหาวทยาลยมหาสารคาม ต�าบลขามเรยงอ�าเภอกนทรวชยจงหวดมหาสารคาม44150

โทรศพท0-4375-4321ตอ1754หรอ0-4375-4416

ราคาปก60บาท ราคาสมาชกราย1ป240บาท ราย2ป480บาท

ก�าหนดเผยแพรปละ6ฉบบ

ฉบบท1มกราคม-กมภาพนธ ฉบบท2มนาคม-เมษายน ฉบบท3พฤษภาคม-มถนายน

ฉบบท4กรกฎาคม-สงหาคม ฉบบท5กนยายน-ตลาคม ฉบบท6พฤศจกายน-ธนวาคม

วำรสำรมนษยศำสตรและสงคมศำสตรมหำวทยำลยมหำสำรคำม

ปท38ฉบบท6เดอนพฤศจกายน-ธนวาคมพ.ศ.2562

พมพเผยแพรเมอวนท31ธนวาคม2562

เจำของ มหาวทยาลยมหาสารคาม

วตถประสงค

เพอสงเสรมสงเผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความรทางวชาการและเปนสอกลางแลกเปลยน

ความคดเหนเชงวชาการโดยครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตรการศกษาศลปกรรมดนตรสถาปตยกรรมภาษาวรรณกรรม

ก�าหนดการตพมพปละ6ฉบบออกราย2เดอนคอเลม1มกราคม–กมภาพนธ/เลม2มนาคม–เมษายน/เลม3พฤษภาคม–มถนายน/

เลม4กรกฎาคม–สงหาคม/เลม5กนยายน–ตลาคมและเลม6พฤศจกายน–ธนวาคม

บทความวชาการและบทความวจยทจะน�ามาตพมพในวารสารมหาวทยาลยมหาสารคามนจะตองไดรบการตรวจสอบทางวชาการ

(Peerreview)ซงปกตจะมDoubleBlind(ผพจารณา2คน)หรอTripleBlind(ผพจารณา3คน)ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

ทปรกษำ อธการบด มหาวทยาลยมหาสารคาม

บรรณำธกำร รองศาสตราจารยดร.กรไชยพรลภสรชกร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยบรรณำธกำร รองศาสตราจารยดร.สมบตทายเรอค�า มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.พทกษนอยวงคลง มหาวทยาลยมหาสารคาม

อาจารยดร.พมพยพาประพนธ มหาวทยาลยมหาสารคาม

กองบรรณำธกำร

ศาสตราจารยดร.ภมฐานรงคกลนวฒน มหาวทยาลยหอการคาไทย

ศาสตราจารยดร.อรรถจกรสตยานรกษ มหาวทยาลยเชยงใหม

ศาสตราจารยดร.เฉลมศกดพกลศร มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.กลธดาทวมสข มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.ณรงคชยปฎกรชต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.ดารารตนเมตตารกานนท มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.ทวศลปสบวฒนะ มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.บญชมศรสะอาด มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.มนวกาผดงสทธ มหาวทยาลยธรรมศาสตร

รองศาสตราจารยดร.ศภชยสงหยะบศย มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.สจนดาเจยมศรพงษ มหาวทยาลยนเรศวร

รองศาสตราจารยดร.สทธวรรณตนตรจนาวงศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

รองศาสตราจารยดร.สทธวรรณพรศกดโสภณ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.วณชนรนตรานนท สถาบนการพลศกษา

รองศาสตราจารยยงยทธชแวน มหาวทยาลยศลปากร

รองศาสตราจารยสทธพรภรมยรน มหาวทยาลยศลปากร

ผชวยศาสตราจารยดร.กมลพรสอนศร มหาวทยาลยมหดล

ผชวยศาสตราจารยดร.ธญญาสงขพนธานนท มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.พชรวทยจนทรศรสร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.ภเบศรสมทรจกร มหาวทยาลยมหดล

ผชวยศาสตราจารยดร.สมชยภทรธนานนท มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.สรศกดค�าคง มหาวทยาลยอบลราชธาน

ผชวยศาสตราจารยพ.ต.ท.ดร.เกษมศานตโชตชาครพนธ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

ผชวยศาสตราจารยดร.เออมพรหลนเจรญ มหาวทยาลยนเรศวร

ผชวยศาสตราจารยดร.สมนทรเบาธรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน

ผชวยศาสตราจารยดร.ฉตรศรปยะพมลสทธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผชวยศาสตราจารยดร.นคมนาคอาย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

Mr.PaulDulfer มหาวทยาลยมหาสารคาม

เลขำนกำร ผชวยเลขำนกำร

ฉววรรณอรรคะเศรษฐง จรารตนภสฤทธพกตรวไลรงวสย

Page 3: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

บทบรรณาธการ

สวสดครบ วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ฉบบท 6 ประจ�าป 2562 ฉบบนยงเขมขนดวยเนอหาและสาระทางวชาการ ทกบทความวจยและบทความวชาการไดผานการกลนกรองจากกองบรรณาธการและผทรงคณวฒตรวจสอบทางวชาการ เพอใหวารสารเปนทยอมรบและเกดความเชอมนในวงการวชาการ

ในการจดท�าวารสารทางวชาการ กองบรรณาธการไดใหความส�าคญกบคณภาพของบทความวจยและบทความทางวชาการทคดเลอกน�ามาลงตพมพในแตละฉบบ โดยบทความวจยและบทความทางวชาการทถกคดเลอกตพมพจะตองผานการตรวจสอบทางวชาการจากผทรงคณวฒ (Peer Reviewers) ซงผทรงคณวฒทกทานเปนผทมคณสมบตสอดคลองกบสาขาวชาทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ทานเหลานไดสละเวลาอนมคาในการชวยอานและพจารณาตนฉบบ พรอมทงใหค�าแนะน�าทมประโยชนตอการด�าเนนการจดท�าวารสารเปน อยางด กองบรรณาธการ ขอกราบขอบพระคณมา ณ โอกาสน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ฉบบนประกอบดวยบทความ จ�านวน 10 เรอง ไดแก (1) การสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชา งานเครองมอกลเบองตน (2) การพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษ โดยการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ (3) ขมขนกระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า (4) การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย (5) คณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0 (6) โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน (7) การสรางค�าสมาสในไตรภมกถา (8) ทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลน (9) โปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง และ (10) แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในชมชน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ยนดตอนรบส�าหรบบรรดานกวชาการและนสตนกศกษาทตองการน�าเสนอผลงานวชาการ ไมวาจะเปนบทความวจย บทความวชาการ บทความทวไป หรอบทวจารณหนงสอ ทงจากภายในและภายนอกมหาวทยาลยมหาสารคาม กองบรรณาธการยนดตอนรบ เปดกวาง และพรอมรบตนฉบบของทานตลอดเวลา ขอใหศกษารปแบบการเขยนจากทายวารสารแตละฉบบ สงมาใหยงกองบรรณาธการโดยไว หวขอเรองและประเดนน�าเสนอทเกยวของกบมนษยศาสตร สงคมศาสตร ศกษาศาสตร บรหารธรกจ เศรษฐศาสตร และอนๆ กองบรรณาธการยนดและพรอมรบตนฉบบเปนอยางมาก เพอใหเกดการเปดกวางดานเนอหาและสาระทจะบรรจในวารสารและเพอใหครอบคลมทกสาขาและวทยาการทเกยวของกบทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ในสดทายน กองบรรณาธการขอขอบพระคณทานผอานทกทานทไดใหค�าตชมและใหค�าแนะน�าเพอการปรบปรงการด�าเนนการจดท�าวารสารมาโดยตลอด โดยกองบรรณาธการไดใหความส�าคญและมงเนนกบการพฒนาและปรบปรงคณภาพของวารสารใหเปนทนาเชอถอและยอมรบในวงการวชาการอยเสมอและตอเนอง

รองศาสตราจารย ดร.กรไชย พรลภสรชกร บรรณาธการ

Page 4: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

สารบญ

การสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชางานเครองมอกลเบองตน

ส�าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ

โกสนทร ไชยมงคล, อาทตย อาจหาญ, อพนตร พลพทธา ....................................................1

การพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนร

แบบกลมรวมมอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ญาณนทร ไชยสงค, ฐตวรดา พลเยยม ...............................................................................10

ขมขนกระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า

ณชา ปองขวาเลา ..............................................................................................................22

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย

บรณจตร แกวศรมล ..........................................................................................................32

คณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0

ปฏภาณ กตตนนทวฒน, ธรงกร วรบำารงกล ......................................................................44

โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน

ส�าหรบโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 21

ภทรธรา ปลมจตต, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท .................................................................56

การสรางค�าสมาสในไตรภมกถา

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอก ..........................................................................................66

ทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลนในผบรโภค

ในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

ศภลกษณ ฉนตระกาล, กานตพชชา รงเรอง, ธนพล รตนวงศคำา, สทธญา นสารธญย ..........79

โปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบสถานศกษา

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26

สทธชย ใจสข, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท ........................................................................92

แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในชมชน

ยภาพร ยภาศ, อาภากร ประจนตะเสน ............................................................................104

Page 5: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

Contents

The Construction of Work Pieces Used to Create form Measurements, Turning,

and Forming Work Pieces in a Course of Basic Machine Tools for Students with

a Vocational Certificate.

Kosin Chaimongkol, Artit Athan, Apantee Poonputta ......................................................1

Development of Reading and Writing English by Management Using Cooperative Learning

Management of Pratomsuksa VI

Yaninthorn Chaisong, Titiworada Polyiem......................................................................10

Rape and Obscenity by Intrusion

Nicha Pongkhualao .........................................................................................................22

Public Private Partnerships in Thai Electric Rail Transit System

Buranajit Keawsrimol ......................................................................................................32

The Virtue of Human Resources Development of School Administrators’ Ethics in Thailand

4.0 Era

Patipan Kittinanthawat, Theerangkoon Warabamrungkul ..............................................44

Teacher Development Program for Learning Design to Enhance Creativity in Students at

Schools under the Secondary Education Service Area Office 21

Patteera Pleumjit, Napatsawan Thanaphonganan .........................................................56

Formation of Pali and Sanskrit Compound Words in Traibhumikatha

Sarawut Lordee, Pongsiri Aonnog ..................................................................................66

Consumers, Attitudes Towards Online Marketing Communication of Consumer Products and

Service in Mueang District, Kanchanaburi Province

Suphalak Chintrakan, Kanpitcha Roungreung, Tanapon Rattanawongham,

Suttiya Nisantunyu ..........................................................................................................79

Teacher Development Program for Measurement and Evaluation of Schools under the

Secondary Education Service Area Office 26

Sittichai Jaisuk, Napatsawan Thanaphonganan.............................................................92

Practical Guidelines for Improving the Quality of Life of Elderly People by Community

Yupaporn Yupas, Apagorn Prachantasena ..................................................................104

Page 6: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

การสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชางานเครองมอ

กลเบองตน ส�าหรบนกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ

The Construction of Work Pieces Used to Create form Measurements,

Turning, and Forming Work Pieces in a Course of Basic Machine Tools

for Students with a Vocational Certificate.

โกสนทร ไชยมงคล1, อาทตย อาจหาญ2, อพนตร พลพทธา3

Kosin Chaimongkol1, Artit Athan2, Apantee Poonputta3

Received: 28 August 2019 Revised: 28 October 2019 Accepted: 30 November 2019

บทคดยอ

การวจยครงนมความมงหมาย 1) เพอสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ในวชางาน

เครองมอกลเบองตน ส�าหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ 2) เพอหาคณภาพของแบบวด

ภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ในวชางานเครองมอกลเบองตน ส�าหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตร

วชาชพ 3) เพอศกษาระดบการปฏบตการกลงขนรปชนงาน ในวชางานเครองมอกลเบองตน ส�าหรบนกเรยน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ กลมตวอยาง ไดแก นกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ วทยาลยเทคนค

ชมแพ ทลงทะเบยนเรยนในวชางานเครองมอกลเบองตน ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561 ไดมาโดยวธ

สมตวอยางแบบงายโดยการจบสลาก เครองมอทใชในการวจย ไดแก แบบวดทกษะภาคปฏบตการกลงขน

รปชนงานโดยมทงหมด 4 ขนตอน คอ ขนการออกแบบ ขนเตรยม ขนปฏบต และขนผลงาน สถตการวจย

ไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา 1) แบบวดทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานทพฒนาขนเปนแบบสงเกต

มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ประเมนการปฏบตงาน 4 ขนตอน คอ ขนออกแบบ

ขนเตรยม ขนปฏบต ขนผลงาน 2) ชดการประเมนทกษะมความสอดคลองอยระหวาง (IOC) 0.60 ถง 1.00

โดยมความเหมาะสมอยในระดบมาก (คาเฉลย= 4.32) และมผลการหาคาความเชอมนของผประเมน

โดยหาคาดชนความเหนพองของผประเมน (Rater Agreement Index: RAI) มคาเทากบ 0.92 และ

3) นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานใน ขนออกแบบอยในระดบมาก ขนเตรยมอยในระดบ

มากทสด ขนปฏบตอยในระดบมากทสด และขนผลงานอยในระดบมาก

ค�าส�าคญ : ทกษะภาคปฏบต, แบบวดภาคปฏบต

1 นกศกษาหลกสตรครศาสตรมหาบณฑต คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม2,3 อาจารยมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม1 Student of the faculty of Education, Rajabhat Maha Sarakham University E-mail: [email protected],3 Teacher of Rajabhat Maha Sarakham University

Page 7: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

โกสนทร ไชยมงคล และคณะการสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชา..... 2

Abstract

Vocational students enrolled in a basic machine tools course where they would learn to

create a measurement form and evaluate criteria for machining workpieces. To improve their

practical knowledge of design and construction of measurement forms, they would develop

guidelines for machining different types of workpieces and learn how to improve the quality of their

measurements. They attended “Basic Machine Tools for Vocational Certificate Students”, a course

offered at the Industrial technician branch of Chumphae Technical College. The course presented

subjects on level of turning operation and forming workpieces. Vocational certificate students, who

registered in ‘mechanic tools” at Chumphae Technical College, served as the Sample-Data source,

They enrolled in the mechanical tools course for the first semester of the academic year 2018,

Simple random sampling was used Tools included a work piece machining skill test form with

4 procedures: design stage, preparation stage, operation and the result of statistical work that

used percentage, mean and standard deviation. An evaluation of competency included a

demonstration of laboratory skills in forming measurements for turning work pieces. Evaluation of

the 4 processes (designing, preparing, operation, and forming work pieces) involved working with

an observation pattern with a 5 level rating scale. The result of an appropriate assessment of

scoring criteria and turning skills in a step by step machining process showed appropriate at a

high level (average = 4.32). The results of the study of skills included developing practical skills

in machining, forming, designing parts and preparing most of the work pieces, were at the most

level. Practical skills in machining, turning, machining, and most of the operations were at the most

level while practical skills in machining, turning, and forming work pieces were at the Very level.

Keywords: Practical assessment, Practical measurement.

บทน�า

การปฏ รปการศกษาในทศวรรษทสอง

(พ.ศ. 2552 ถง 2561) มเปาหมายทส�าคญๆ คอ

เพมสดสวนผทเรยนตอสายอาชพ ในหลกสตร

อาชวศกษา จงเนนการจดการเรยนรควบคกบการ

ท�างาน และการเรยนรจากการท�าโครงงาน และใน

ป 2557 เกดการเปลยนแปลงทางการเมอง และได

มการจดตงรฐบาลใหม และมการก�าหนดนโยบายม

การปฏรปการศกษาเปนรปธรรมมากขนจนใน

ป 2559 กระทรวงศกษาธการไดประกาศนโยบาย

ปฏรปการศกษา ทมเปาหมายเพอเพมโอกาสใน

การเขาถงการศกษาใหผเรยนมทกษะแหง ศตวรรษ

ท 21 คอ 3R 8C จงมโครงการของกระทรวง

ศกษาธการ เกดขนอาท เชน โครงการลดเวลาเรยน

เพมเวลาร และการวดและผลประเมนแหงศตวรรษ

ท 21 เนนการประเมนตามจรงการประเมน จะไม

เปนเพยงแตการทดสอบเทานน แตยงมการสงเกต

นกเรยน ดการท�างานของนกเรยน และประเมนไป

ถงมมมองของนกเรยนดวย การประเมนเพอ

สนบสนนการเรยนการสอนในชนเรยน ใชการ

ประเมนเปนเครองมอในการเรยนรเชอมการเรยน

การสอนกบหลกสตร เพอใชในการตดสนผลวา

เกดการเรยนรบรรลมาตรฐานการเรยนร การวด

Page 8: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.25623

และประเมนผลแนวใหมจะเนนการประเมนเปน

กลมดวยวธการทหลากหลายและตอเนอง (อนวต

คณแกว, 2558 : 251) วทยาลยเทคนคชมแพ เปน

สถานศกษาของรฐบาลซงตงอยท ต�าบลหนองไผ

อ�าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เปดสอนนกเรยน

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ (ปวช.) และระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ดานสาขา

วชาชางอตสาหกรรม และพาณชยกรรม โดย

ปจจบนนกเรยนทางดานสาขาชางอตสาหกรรม

เปนสาขาทสถานประกอบการมความตองการเปน

อยางสง และรายวชางานเครองมอกลเบองตน รหส

วชา 2100-1008 เปนหนงในหมวดวชาทกษะ

วชาชพ ทจดการเรยนการสอนภาค ทฤษฎคกบการ

เรยนภาคปฏบต กบนกเรยนระดบประกาศนยบตร

วชาชพ สาขาวชาชางอตสาหกรรม ททกคนจะตอง

ผานการเรยนวชางานเครองมอกลเบองตนตาม

หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556

โดย เฉพาะเนอหาในหนวยท 4 เรองเครองกลงและ

งานกลง เนองจากเปนทกษะการเรยนร ระดบ

พนฐานและการฝกปฏบต ส�าหรบวชาสาขาชาง

อตสาหกรรม ทงหมดเพอใหมความรและเขาใจเนอ

หาวชาตรงตามค�าอธบายรายวชาทระบไวในหลก

สตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช

2556 เชน การศกษาและปฏบตงานเกยวกบหลก

ความปลอด ภยในการปฏบต งานเครองมอกล ชนด

สวนประ กอบ การท�างานการใชงานและการบ�ารง

รกษาเครองมอกลเบองตน การค�านวณคาความ

เรวรอบ ความเรวตด อตราการปอนปฏบตงานกลง

ปาดหนา กลงปอก ไสราบ ไสบาฉาก เจาะร

รมเมอร และงานลบคมตดมดกลงปาดหนา มดกลง

ปอกดอกสวาน (อ�านาจ ทองเสน, 2556 : ค�าน�า)

ซงเนอหาวชาในแตละชวงมรายละเอยดทตอง

ศกษาจ�านวนมาก การจดการเรยนการสอนของคร

จงเปนสงส�าคญ และควรใหมความสอดคลองกบ

ชวตจรง ผเรยนสามารถน�าไปใชไดตามความถนด

และสงส�าคญจะตองสามารถประเมนผลผเรยนได

ตรงตามมาตรฐานและตวช วดท ก� าหนดได

การประเมนภาคปฏบต จงมความจ�าเปนกบกลม

สาระการเรยนรทเนนการปฏบต คอ กลมสาระการ

เรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย อกทงปจจบน

รปแบบประเ มนผลของครผ สอนแต ละคน

มมาตรฐาน เกณฑการประเมนทแตกตางกน หากม

งานวจยทเกยวกบการสรางแบบวดภาคปฏบตทม

องคประกอบสมบรณมเครองมอประเมนทกษะ

ภาคปฏบตทผานการตรวจสอบ จากผเชยวชาญม

วธการประเมนทชดเจน และมกระบวนน�าไปใชทม

คณภาพ ซงจะเปนอกทางเลอกทสามารถวดและ

ประเมนการเรยน ใหบรรลตรงตามวตถประสงค

หลกสตรไดมากขน ผวจยจงสนใจทจะสรางแบบวด

และเกณฑการประเมนภาคปฏบตในวชางานเครอง

มอกลเบองตน ในหนวยท 4 เรองเครองกลงและ

งานกลง ระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ สาขา

วชาอตสาหกรรม โดยจะศกษาถงการสรางแบบวด

ภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน เพอจะเปนการ

พฒนาเครองมอและรป แบบในการสอน ใหเปน

มาตรฐานและมความเชอมน ยตธรรม และใชในการ

ตดสนผลการเรยน อยางมหลกเกณฑในวชางาน

เครองมอกลเบองตน สาขาชางอตสาหกรรม

วทยาลยเทคนคชมแพ ตามหลกสตรระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556

วตถประสงคของการวจย

1. เพอสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขน

รปชนงาน ในวชางานเครองมอกลเบองตน ส�าหรบ

นกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ

2. เพอหาคณภาพของแบบวดภาคปฏบต

การกลงขนรปชนงาน ในวชางานเครองมอกล

เบองตน ส�าหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตร

วชาชพ

3. เพอศกษาระดบการปฏบตการกลงขน

รปชนงาน ในวชางานเครองมอกลเบองตน ส�าหรบ

นกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ

Page 9: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

โกสนทร ไชยมงคล และคณะการสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชา..... 4

กรอบแนวคดการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเกยวกบการสราง

แบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ในวชา

งานเครองมอกลเบองตน ระดบชนประกาศนยบตร

วชาชพไดดงน 1. ศกษาหลกสตรประกาศนยบตร

วชาชพ พทธศกราช 2556 2. ศกษาแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 3. ศกษา

เอกสารทเกยวของกบแบบวดทกษะภาคปฏบต

นวตกรรม,นวตกรรมการศกษาและงานวจยท

เกยวของ น�ามาเปนแนวคดในการสรางเกณฑแบบ

วดภาคปฏบต

วธด�าเนนการการวจย

ผวจยไดด�าเนนการตามล�าดบขนตอนดง

ตอไปน

1. ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากร คอ นกเรยนระดบ

ชนประกาศนยบตรวชาชพ วทยาลยเทคนคชมแพ

ทลงทะเบยนเรยนในวชางานเครองมอกลเบองตน

ภาคเรยนท 1 ประจ�าปการศกษา 2561 จ�านวน

134 คน

2. กลมตวอยาง คอ นกเรยนระดบ

ชนประกาศนยบตรวชาชพ วทยาลยเทคนคชมแพ

ทลงทะเบยนเรยนในวชางานเครองมอกลเบองตน

ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2561 จ�านวนทงหมด

40 คน โดยวธสมตวอยาง

3. เนอหาทใชในการวจยครงนเนอหา

แบบวดภาคปฏบตวชางานเครองมอกลเบองตน

หนวยท 4 เรองเครองกลงและงานกลง

2. เครองมอทใชในการวจย

แบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ทม

ทงหมด 4 ขนตอน ไดแก ขนการออกแบบ

ขนเตรยม ขนปฏบต และขนผลงาน

3. การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยไดก�าหนดรายละเอยดขนตอนในการ

สรางแบบวดภาคปฏบตเรองเครองกลงและงานกลง

ระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ มดงน1.1 ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

กบแบบวดและเกณฑการประเมนทกษะภาคปฏบตพรอมทงศกษาค�าอธบายรายวชางานเครองมอกลเบองตน เรองเครองกลงและงานกลง ตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2556 ของส�านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ

เพอหาขอบเขตเนอหาในการสรางแบบวดและเกณฑประเมนภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ

1.2 ก�าหนดจดมงหมายในการสรางแบบวดและเกณฑประเมนภาคปฏบตการกลง

ขนรปชนงาน

1.3 วเคราะหงาน และเขยนจดประสงคเชง

พฤตกรรมและพฤตกรรมทตองการวด ผวจยได

ศกษาและวเคราะหเอกสารทเกยวของกบการ

ปฏบตการกลงขนรปชนงานในแตละขนตอนเพอ

วเคราะหงานและเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม

ในการวดรายละเอยดขอปฏบต กระบวนการ ซงผล

จากการวเคราะหงาน และจากการศกษาเอกสาร

น�ามาเขยนจดประสงคเชงพฤตกรรม จ�าแนกออก

เปน 4 ขนตอนคอ ขนการออกแบบ ขนตอนเตรยม

ขนตอนปฏบต และขนผลงาน

1.4 สรางขอปฏบตของแบบวดและก�าหนด

เกณฑการใหคะแนน และรายละเอยดการใหคะเน

นของแบบวดภาคปฏบต

1.5 น�าแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรป

ชนงาน และเกณฑการประเมนใหผ เชยวชาญ

จ�านวน 5 คน ตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา

ผเชยวชาญตรวจสอบความเทยงตรงของแบบวด

และเกณฑการใหคะแนน โดยใชแบบตรวจสอบ

รายการตามวธของโรวเนลล และฮมเบลตน

(ไพศาล วรค�า, 2559, น. 269) พจารณาดงน

1. ตรวจสอบความสอดคลองระหวาง

ขอปฏบต กบจดประสงคเชงพฤตกรรม ของ

กจกรรมการกลงขนรปชนงาน (IOC1) และตรวจ

สอบความสอดคลองระหวางขอปฏบตกบเกณฑ

Page 10: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.25625

การใหคะแนนของกจกรรมการกลงขนรปชนงาน

(IOC2) การประเมนความเหมาะสมของแบบวดเปน

แบบตรวจสอบรายการ 5 ระดบ ดงน

ระดบ 4 หมายถง เหมาะสมมากทสด

ระดบ 3 หมายถง เหมาะสมมาก

ระดบ 2 หมายถง เหมาะสมปานกลาง

ระดบ 1 หมายถง เหมาะสมนอย

ระดบ 0 หมายถง เหมาะสมนอยทสด

และน�าไปเปรยบเทยบกบเกณฑประเมน

ดงน (บญชม ศรสะอาด, 2545, น. 112) เกณฑการ

ประเมนระดบคะแนน

เหมาะสมมากทสด 3.51-4.00

เหมาะสมมาก 2.51-3.50

เหมาะสมปานกลาง 1.51-2.50

เหมาะสมนอย 0.51-1.00

เหมาะสมนอยทสด 0.00-0.50

1.6 วเคราะหหาคณภาพ หาความเชอมน

ของผประเมน (RAI)

1.7 การทดลองครงท 1 ผวจยน�าแบบวด

ภาคปฏ บตท ส ร า งข น ไปทดลองใช จ� านวน

1 หองเรยน คอ นกเรยนแผนกชางชางกลโรงงาน

ชนปท 1 หอง 3 จ�านวน 23 คน วเคราะหหาความ

เชอมนของแบบวดและปรบปรงขอบกพรอง หรอ

สวนทไมสมบรณ ใหแบบวดนนสมบรณยงขน

1.8 การทดลองครงท 2 ขนตอนด�าเนนการ

เหมอนครงท 1 โดยน�าแบบวดภาคปฏบตเรอง

เครองกลงและงานกลงระดบชนประกาศนยบตร

วชาชพ ไปใชกบกลมตวอยางนกเรยนแผนกชาง

อเลกทรอนกส ชนปท 1 หอง 1 จ�านวน 17 คน

น�าผลการทดลองทไดจากการทดสอบวดภาค

ปฏบต ทกฉบบมาวเคราะหหาคณภาพเหมอน

ขอ 1.7

1.9 จดท�าค มอการใช งานแบบวดภาค

ปฏบต เรองเครองกลงและงานกลง ส�าหรบนกเรยน

ชนประกาศนยบตรวชาชพ ใหเปนฉบบสมบรณ

1.10 น�าแบบวดไปใชจรงวดการปฏบตงาน

ของนกเรยนทเปนกลมตวอยาง จ�านวน 134 คน

ประเมนโดยผวจย และวเคราะหเพอหาคณภาพ

ของแบบวดภาคปฏบต โดยน�าผลการประเมนมา

วเคราะหหาตาง ๆ ดงน

1.10.1 คาสถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

1.10.2 คาดชนความสอดคลองระหวาง

จดประสงคเชงพฤตกรรมกบงานทก�าหนด ให

ปฏบตและและดชนความสอดคลองระหวางเกณฑ

คะแนนทก�าหนดกบรายละเอยดการใหคะแนน

1.10.3 คาระดบผลคะแนนการปฏบต

การกลงขนรปชนงานโดยเทยบกบเกณฑดงน

(บญชม ศรสะอาด, 2545, น. 99-100)

คาเฉลย 3.51-4.00 หมายถง บคคลนน

มระดบทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน มาก

ทสด

คาเฉลย 2.51- 3.50 หมายถง บคคล

นนมระดบทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน

มาก

คาเฉลย 1.51-2.50 หมายถง บคคลนน

มระดบทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน

ปานกลาง

คาเฉลย 0.51-1.50 หมายถง บคคลนน

มระดบทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน นอย

คาเฉลย 0-0.50 หมายถง บคคลนนม

ระดบทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน

นอยทสด

รายละเอยดการเกบรวบรวมขอมล

1. ผวจยไดน�าหนงสอจากคณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม เพอขอความ

อนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมล ตดตอวทยาลย

กลมตวอยาง ขออนญาตผบรหาร ขอความรวมมอ

และก�าหนดวน เวลา และสถานทท�าการประเมน

2. จดเตรยมแบบวดทกษะภาคปฏบตการ

กลงขนรปชนงาน เรองเครองกลงและงานกลง

ระดบประกาศนยบตรวชาชพ

Page 11: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

โกสนทร ไชยมงคล และคณะการสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชา..... 6

3. แนะน�าและชแจงรายละเอยดตางๆ ให

กบครผ สอนวชางานเครองมอกลเบองตนทเปน

ผตรวจใหคะแนนผลการประเมนภาคปฏบตของ

นกเรยนทเปนกลมตวอยาง ทราบถงวตถประสงค

ของการประเมนและว ธด�า เนนการประเมน

ตลอด จนเกณฑการใหคะแนนโดยน�าไปเกบขอมล

ระหวางเดอน พฤษภาคม 2561 ถง เดอน กนยายน

2561

4. น�าแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชน

งาน เรองเครองกลงและงานกลง ทไดรบคนมา

ทงหมดมาตรวจสอบความถกตองและความครบ

ถวนของขอมล เพอปองกนการสญหายน�าขอมลมา

จดท�าและวเคราะหหาคณภาพตอไป

4. การวเคราะหขอมล

ผวจยด�าเนนการวเคราะหขอมลดงน

1. หาคาเฉลยและสวนเบยงเบน

มาตรฐาน ของแบบวดและเกณฑการประเมนภาค

ปฏบตทผวจยสรางขน

2. หาคาความเทยงตรงตามเนอหา

ของแบบวดและเกณฑการประเมนภาคปฏบตโดย

ใชสตร (IOC: Index of Congruence) หาคาเฉลย

ดชนความสอดคลองของผเชยวชาญโดยใชสตรของ

โรวเนลลและแฮมเบลตน

3. หาคาความสอดคลองระหวางผประเมน

3 คน โดยใช (RAI: Rater Agreement Indexes)

สรปผลการวจย

การสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรป

ชนงานในรายวชางานเครองมอกลเบองตน ส�าหรบ

นกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพผลการ

วจยครงน พบวา

1. ผลการสรางและพฒนาเกณฑการให

คะแนนแบบวดทกษะภาคปฏบตการกลงขนรป

ชนงาน ส�าหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตร

วชาชพ สาขาชางอตสาหกรรม พบวาแบบวดทกษะ

ภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน เปนแบบสงเกต

มลกษณะเปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ

ส�าหรบการประเมนการปฏบตงาน 4 ขนตอน คอ

ขนออกแบบ จ�านวน 2 ขอ ขนเตรยม จ�านวน 1 ขอ

ขนปฏบต 4 ขอ ขนผลงานจ�านวน 3 ขอ รวมจ�านวน

10 ขอ และเกณฑการใหคะแนนในการประเมน

ทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ในวชางาน

เครองมอกลเบองต น ส�าหรบนกเรยนระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ สาขาชางอตสาหกรรม

โดยก�าหนดระดบคณภาพชองเกณฑการใหคะแนน

เปน 5 ระดบ

2. ผลการหาคณภาพแบบวดทกษะภาค

ปฏบตการกลงขนรปชนงานส�าหรบนกเรยนระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ สาขาชางอตสาหกรรม

2.1 ผลการหาความเทยงตรงเชง

เนอหา โดยผเชยวชาญ 5 คน โดยประเมนความ

สอดคลอง และความเหมาะสม

1) การประเมนความสอดคลอง

ระหวางงาน/ขอปฏบตกบจดประสงคเชงพฤตกรรม

พบวา มความสอดคลองอยระหวาง (IOC) 0.60

ถง 1.00

2) การประเมนความเหมาะสม

ของเกณฑการใหคะแนนแบบวดทกษะภาคปฏบต

การกลงขนรปขนงาน มความเหมาะสมอยในระดบ

มาก (คาเฉลย = 4.32)

2.2 ผลการหาคาความเชอมนของ

ผ ประเมน โดยหาคาดชนความเหนพองของ

ผประเมน (Rater Agreement Index: RAI) มคา

เทากบ 0.92

3. ผลการศกษาทกษะภาคปฏบตการกลง

ขนรปชนงาน ของนกเรยนระดบประกาศนยบตร

วชาชพ สาขาชางอตสาหกรรม สงกดส�านกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษา ผลปรากฏวา

3.1 นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการ

กลงขนรปชนงาน ขนออกแบบ สวนใหญอยใน

ระดบ มาก (รอยละ 52.24)

3.2 นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการ

กลงขนรปชนงาน ขนเตรยม สวนใหญอยในระดบ

มากทสด (รอยละ 44.78)

Page 12: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.25627

3.3 นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการ

กลงขนรปชนงาน ขนปฏบต สวนใหญอยในระดบ

มากทสด (รอยละ 36.57)

3.4 นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการ

กลงขนรปชนงาน ขนผลงาน สวนใหญอยในระดบ

มาก (รอยละ 51.41)

การอภปรายผล

จากการวจยครงน ผวจยอภปรายผลไดดงน

1. ผลการสรางและพฒนาเกณฑการให

คะแนน แบบวดทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชน

งาน เปนแบบสงเกต มลกษณะเปนแบบมาตราสวน

ประมาณคา 5 ระดบ ส�าหรบการประเมนการ

ปฏบตงาน 4 ขนตอน คอ ขนออกแบบ 2 ขอ

ขนเตรยม 1 ขอ ขนปฏบต 4 ขอ ขนผลงาน 3 ขอ

รวมจ�านวน 10 ขอ และเกณฑการใหคะแนนในการ

ประเมนทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน

โดยก�าหนดระดบคณภาพของเกณฑการใหคะแนน

เปน 5 ระดบ (0 ถง 4) ทงนเพราะในการสรางแบบ

วดทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ผวจยม

กระบวนการสราง เรมจากการศกษาหลกสตร ต�ารา

เอกสารทเกยวของกบการเรยนการสอนกลมสาระ

การเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย และ

รวบรวมแนวคดจากผเชยวชาญ ทช�านาญทางดาน

ชางอตสาหกรรม ในเรองเครองกลงและงานกลง

จ�านวน 5 คน น�ามาสรางแบบประเมนทกษะภาค

ปฏบตการกลงขนรปชนงาน โดยมรายละเอยด

เกยวของจดประสงคเชงพฤตกรรม ขอปฏบตตางๆ

และสรางเกณฑการใหคะแนนทใชในการประเมน

ซงสอดคลองกบ สมนก ภททยธน (2560, น. 52-53)

ทกลาววา ขนตอนในการสรางแบบวดภาคปฏบต

มดงน 1.วเคราะหงานและเขยนรายการ คอ

วเคราะหงานหรอเลอกงานทเปนตวแทน ก�าหนด

ขนตอนการปฏบตงานทตองการวด เขยนขอ

รายการ ศกษาตวแปรทสงผลท�าใหการปฏบตงาน

นนมคณภาพแตกตางกน จดรปแบบเครองมอ

2. ก�าหนดคะแนนและน�าหนก 3. ก�าหนดเกณฑการ

ใหคะแนน ตองก�าหนดเกณฑการตรวจสอบ

พฤตกรรมในการปฏบต หรอคณภาพของงานใน

ลกษณะทมองเหนได หรอ สมผสได 4. จดรปแบบ

เครองมอ คอเรยบเรยงขอรายการตามขนตอน

ก�าหนดเกณฑก�าหนดคะแนน ในดานคณภาพของ

แบบวดทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน

ส�าหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ สาขา

ชางอตสาหกรรม พบวา มผลการตรวจสอบความ

สอดคลองของผ เชยวชาญ ได ค าดชนความ

สอดคลองระหวางขอปฏบตกบจดประสงคเชง

พฤตกรรม มคาตงแต 0.60 ถง 1.00 และไดคาดชน

ความสอดคลองระหวางขอปฏบตกบเกณฑการให

คะแนน มคาตงแต 0.80 ถง 1.00 โดยผเชยวชาญ

ตรวจสอบเปนรายขอ แสดงวา แบบวดทกษะภาค

ปฏบตการกลงขนรปชนงานทสรางขนนนมความ

เทยงตรงเชงเนอหา ทงนเพราะการสรางแบบวด

ทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน เรมจากการ

วเคราะหงาน เพอใหไดรขอบเขตของงาน เขยนจด

ม งหมาย ก�าหนดคณลกษณะ เขยนขอปฏบต

ก�าหนดชวงของมาตราประเมน ก�าหนดเกณฑการ

ใหคะแนน มการตรวจสอบความเทยงตรงโดย

ผเชยวชาญ เพอปรบปรงใหดขน ท�าใหแบบวด

ทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน และเกณฑ

การใหคะแนน มความเทยงตรง ซงผวจยไดท�าตาม

ขนตอนการสรางแบบวดทกษะภาคปฏบต ท�าให

แบบประเมนสามารถน�าไปชวยครผสอน ในการวด

และประเมนผลทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชน

งานไดคาดชนความสอดคลองทค�านวณได มคา

มากกวา 0.60 ขนไป ซงสอดคลองกบ ไพศาล วรค�า

(2556 : 263) ทกลาววา หากเปนการประเมนจาก

ผเชยวชาญ 5 คน คาดชนความสอดคลองจะตองม

คามากกวาหรอเทากบ 0.60 ถงจะใชได ผลการ

ประเมนความเหมาะสม มคาเฉลยเทากบ 4.32 สวน

เบยงเบนมาตรฐานเทากบ 0.65 แสดงวาผลการ

ประเมนความเหมาะสมของแบบวดทกษะภาค

Page 13: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

โกสนทร ไชยมงคล และคณะการสรางแบบวดภาคปฏบตการกลงขนรปชนงานในรายวชา..... 8

ปฏบตการกลงขนรปชนงาน ส�าหรบนกเรยนระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพสาขาชางอตสาหกรรม

มความเหมาะสมอยในระดบ มาก ทงนเปนเพราะ

แบบวดทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน

ส�าหรบนกเรยนระดบประกาศนยบตรวชาชพ สาขา

ชางอตสาหกรรม ไดมการก�าหนดจดมงหมายต�ารา

และเอกสารทเกยวของกบการเรยนการสอนกลม

สาระการเรยนรกลมการงานอาชพและเทคโนโลย

พรอมรวบรวมความคดจากผเชยวชาญ ผานเกณฑ

การพฒนาของผเชยวชาญ จ�านวน 5 คน และมผล

การหาคาความเชอมนของผประเมน คาดชนความ

เหนพองกนของผประเมน (Rater Agreement

Index : RAI) มคาเทากบ 0.92 ซงคาดชนความ

สอดคลองของผประเมนอยในระดบสง ทงนเพราะ

แบบวดทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน

ทสรางขน จากการรวบรวมความคดเหนของ

ผเชยวชาญดานชางอตสาหกรรม เรองเครองกลง

และงานกลง จ�านวน 3 คน และเปนเพราะผประเมน

ได ศกษาข อปฏบตและเกณฑการให คะแนน

จงท�าใหผประเมน 3 คน ใหคะแนน สอดคลองกน

ซงสอดคลองกบงานวจยของ วภาพร แชสนเทยะ

(2553 : 101) ไดสรางแบบทดสอบวดความรและ

แบบวดภาคปฏบต กลมสาระการเรยนรการงาน

อาชพและเทคโนโลย ส�าหรบนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 6 ผลการ ศกษาพบวา 1. ไดแบบทดสอบ

วดความร ทมคณภาพดานความเทยงตรงเชง

เนอหา มคาดชนความสอดคลองตงแต 0.60 ถง

1.00 และสอดคลองกบงานวจยของ ประเสรฐ โพธข�า

(2557 : 95-99) ไดการสรางแบบประเมนทกษะภาค

ปฏบตการวาดภาพระบายส ส�าหรบนกเรยนระดบ

ชนประถมศกษาปท4 มคาดชนความสอดคลอง

ระหว างรายการประเมนกบจดประสงค เชง

พฤตกรรม (IOC1) ตงแต 0.80 ถง 1.00 และคาดชน

ความสอดคลองระหวางขอปฏบตกบเกณฑเชง

พฤตกรรม (IOC2) ตงแต 0.60 ถง 1.00 ความเชอ

มนของผประเมน โดยหาคาดชนความเหน พองกน

ของผประเมนมคาเทากบ 0.85 ผลการประเมน

ความเหมาะสมของแบบประเมน ภาพรวมในความ

เหมาะสมมระดบ เหมาะสมมากทสด

2. ผลการศกษาทกษะภาคปฏบตการกลง

ขนรปชนงาน ของนกเรยนระดบชนประกาศนยบตร

วชาชพ สาขาชางอตสาหกรรม สงกดส�านกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษา ผลปรากฏวา

1) นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการกลงขนรป

ชนงาน ขนออกแบบ สวนใหญอยในระดบ มาก

รอยละ 52.24 คอ มการออกแบบไดแปลกใหมเปน

นวตกรรม มรปลกษณโดดเดน แตกตางจากรปแบบ

ทและวางเผนการท�างานโดยมล�าดบขนตอนในบาง

ขนตอน 2) นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการกลงขน

รปชนงาน ขนเตรยม สวนใหญอยในระดบ มากทสด

รอยละ 44.78 คอมการเตรยมอปกรณทใชในการ

ท�างานไดอยางเหมาะสม ครบถวนทกขนตอน

3) นกเรยนมทกษะภาคปฏบตการกลงขนรป

ชนงาน ขนปฏบต สวนใหญอยในระดบ มากทสด

รอยละ 36.57 คอปฏบตงานไดสอดคลองตามแผนท

วางไวทกขนตอนโดยชนงาน/ผลงานมคณภาพ และ

ไดชนงาน/ผลงานทส�าเรจตามเวลาทก�าหนด

มทกษะการกลงขนรปชนงานทถกตอง เชน การจบ

ชนงานไดจดศนยกลาง ตงมมมดกลงไดถกตอง

ทกขนตอน มความตงใจและกระตอรอรน ในการ

ท�างานสง มสมาธในการท�างานตลอดเวลาและเกบ

รกษาและท�าความสะอาดเครองมอและสถานท

ปฏบตงานเรยบรอยด และ 4) นกเรยนมทกษะภาค

ปฏบตการกลงขนรปชนงาน ขนผลงาน สวนใหญ

อยในระดบ มาก รอยละ 51.41 คอชนงาน/ผลงาน

เปนไปตามโครงสรางทออกแบบไวทกขนตอน ชน

งาน/ผลงานมความประณต สวยงาม แตขาดความ

สมบรณบางสวนและชนงาน/ผลงานสามารถน�าไป

ใชประโยชนไดจรงตามวตถประสงคทวางแผนไว

อยางนอย รอยละ 75 จากผลการศกษาเกยวกบ

ทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ของ

นกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ สาขาชาง

อตสาหกรรม สงกดส�านกงานคณะกรรมการการ

อาชวศกษา ประเมนการปฏบตงาน 4 ขนตอน คอ

Page 14: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.25629

ขนออกแบบ ขนเตรยม ขนปฏบต ขนผลงาน พบวา

มทกษะภาคปฏบตการกลงขนรปชนงาน ของ

นกเรยนระดบชนประกาศนยบตรวชาชพ สาขาชาง

อตสาหกรรม อยในระดบมากถงมากทสด เปน

เพราะหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ สาขาชาง

อตสาหกรรม สงกดส�านกงานคณะกรรมการการ

อาชวศกษา มการจดการเรยนการสอน จะมงเนน

การฝกทกษะภาคปฏบต

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน�าไปใช

การใหคะแนนในการประเมนภาคปฏบต

การกลงขน รปชนงานส�าหรบนกเ รยนระดบ

ประกาศนยบตรวชาชพ สาขาชางอตสาหกรรม

ในแตละขอนนมเกณฑการใหคะแนนหลายระดบ

ครผสอนวชา งานเครองมอกลเบองตน และผทจะ

น�าแบบวดและเกณฑการใหคะแนนฉบบนไปใช

ควรศกษาค มอการประเมนและเกณฑการให

คะแนนอยางละเอยด กอนน�าไปใชประเมน

2. ขอเสนอแนะในการท�าวจยครงตอไป

2.1 ควรมการศกษาปจจยทสงผลตอ

ทกษะการกลงขนรปชนงาน

2.2 ควรมการศกษาเกยวกบปจจยท

สามารถจ�าแนกนกเรยนทมระดบทกษะภาคปฏบต

การกลงขนรปชนงานสง และระดบทกษะภาค

ปฏบตการกลงขนรปชนงานปรบปรง

2.3 ควรมการสรางนวตกรรมใหมๆ

ในการสงเสรมพฒนาทกษะภาคปฏบตการกลงขน

รปชนงาน

เอกสารอางอง

บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน (พมพครงท 7). กรงเทพฯ : สวรยาสาสน.

ประเสรฐ โพธข�า. (2557). การสรางแบบประเมนทกษะภาคปฏบตการวาดภาพระบายส ส�าหรบนกเรยน

ระดบชนประถมศกษาปท 4. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาสารคาม: มหาวทยาลย

ราชภฎมหาสารคาม ; หนา 95-99.

พนชรา ภพนลา. (2550). การสรางแบบทดสอบวดภาคปฏบตดานทศนศลป ส�าหรบนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 5. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). เลย: สถาบนราชภฎเลย ; หนา 70-73.

ไพศาล วรค�า. (2559). การวจยทางการศกษา (พมพครง 8). มหาสารคาม: ตกศลาการพมพ ; หนา 263.

วภาพร แซสนเทยะ. (2553). การสรางแบบทดสอบวดความรและแบบวดภาคปฏบต กลมสาระการเรยนร

การงานอาชพและเทคโนโลย ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6. (วทยานพนธมหาบณฑต).

เพชรบรณ: มหาวทยาลยราชภฏเพชรบรณ ; หนา 101.

สมนก ภททยธน. (2560). การวดผลการศกษา (พมพครง 11). กาฬสนธ: ประสานการพมพ.

อนวต คณแกว. (2558). การวดและประเมนผลการศกษาแนวใหม. กรงเทพฯ: ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย : หนา 251

อ�านาจ ทองเสน. (2556). งานเครองมอกลเบองตน. นนทบร: บรษทศนยหนงสอเมองไทย; หนา ค�าน�า.

Page 15: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

การพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษโดยการ

จดการเรยนรแบบกลมรวมมอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

Development of Reading and Writing English by Management Using

Cooperative Learning Management of Pratomsuksa VI

ญาณนทร ไชยสงค1, ฐตวรดา พลเยยม2

Yaninthorn Chaisong1, Titiworada Polyiem2

Received: 25 June 2019 Revised: 31 August 2019 Accepted: 1 October 2019

บทคดยอ

การวจยครงนมความมงหมายเพอ 1) พฒนาความสามารถดานการอานภาษาองกฤษโดยการจดการ

เรยนรแบบกลมรวมมอ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใหผานเกณฑรอยละ 70 2) พฒนาความสามารถ

ดานการเขยนภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ใหผานเกณฑรอยละ 70 กลมเปาหมายไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอนบาลรตนากาฬสนธ

อ�าเภอเมอง จงหวดกาฬสนธ ส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษากาฬสนธ เขต 1 ปการศกษา 2561

จ�านวน 28 คน เครองมอใชในการวจยไดแก แผนการจดการเรยนรภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนรแบบ

กลมรวมมอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จ�านวน 9 แผน แบบทดสอบวดความสามารถดานการอาน

ภาษาองกฤษ แบบทดสอบวดความสามารถดานการเขยนภาษาองกฤษ แบบสงเกตพฤตกรรมการอาน

และแบบสงเกตพฤตกรรมการเขยนของนกเรยน สถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก รอยละ คาเฉลย และ

สวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจยปรากฏ ดงน 1) ผลการพฒนาความสามารถดานการอานภาษาองกฤษ

จากการประเมนผลการทดสอบวดความสามารถดานการอาน วงจรท 1 คะแนนเฉลยรอยละ 56.19 วงจรท

2 คะแนนเฉลยรอยละ 68.09 วงจรท 3 คะแนนเฉลยรอยละ 78.45 ซงผานเกณฑ รอยละ 70 ตามทได

ก�าหนดไว 2) ผลการพฒนาความสามารถดานการเขยนภาษาองกฤษจากการประเมนผลการทดสอบวด

ความสามารถดานการเขยน วงจรท 1 คะแนนเฉลยรอยละ 54.04 วงจรท 2 คะแนนเฉลยรอยละ 64.52

วงจรท 3 คะแนนเฉลยรอยละ 76.42 ซงผานเกณฑ รอยละ 70 ตามทไดก�าหนดไว

ค�าส�าคญ : การจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ, การพฒนาความสามารถดานการอาน, การพฒนาความ

สามารถดานการเขยน

1 นสตระดบปรญญาโท สาขาวชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม2 อาจารยภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม1 M.Ed. Condidate in Curriculum and Instruction, Faculty of Education, Mahasarakham University 2 Simply Lecturer in Curriculum and Instruction, Faculty of Education, Mahasarakham University

Page 16: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256211

Abstract

This research aims to: 1) develop English reading by using cooperative learning management

of Pratomsuksa 6 to pass the criteria of 70 percent 2) develop English writing by using cooperative

learning management of Pratomsuksa 6 to pass the criteria of 70 percent. The target group was

28 students of Prathomsuksa 6, Anuban Rattanana Kalasin School, Muang District, Kalasin

Province. Kalasin Primary Education Area Office 1, academic year 2018. The instruments were:

9 lesson plans of English learning by using cooperative learning management of Pratomsuksa 6,

English reading ability test, English writing ability test, reading observation form, and writing

observation form. Statistics used in data analysis were percentage, mean and standard deviation.

The results of this study were as follows: 1) the average scores of development reading ability

from the evaluation of English reading ability test were: 56.19 percent (First cycle process); 68.09

percent (Second cycle process); and 78.45 percent (Third cycle process) which passed criteria of

70 percent. 2) The average scores of the development for writing ability from the evaluation of

English writing ability test were: 54.04 percent (First cycle process); 64.52 percent (Second cycle

process); and 76.42 percent (Third cycle process) which passed criteria of 70 percent.

Keywords: Cooperative Learning, Reading Development, Writing Development

บทน�า

ภาษาตางประเทศมความส�าคญและจ�าเปน

อยางยงในชวตประจ�าวน เนองจากเปนเครองมอ

ส�าคญในการตดตอสอสาร การศกษา การแสวงหา

ความร การประกอบอาชพและการสรางความเขาใจ

เกยวกบวฒนธรรมและวสยทศนของชมชนโลก

การเรยนร ภาษาตางประเทศชวยใหนกเรยน

ตระหนกถงความหลากหลายทางวฒนธรรมและ

มมมองของสงคมโลก น�ามาซงมตรไมตรและความ

รวมมอกบประเทศตางๆ ชวยพฒนานกเรยนใหม

ความเขาใจตนเองและผ อนดขนไดเรยนร และ

เขาใจความแตกตางของภาษาตางประเทศ และ

วฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ การคด สงคม

เศรษฐกจ การเมอง การปกครอง มเจตคตทดตอ

การใชภาษาตางประเทศ และใชภาษาตางประเทศ

เพอการสอสารได รวมทงเขาถงองคความรตางๆ

ไดงายและกวางขวางขนและมวสยทศนในการด�ารง

ชวต (กระทรวงศกษาธการ, 2552)

ในป พ.ศ. 2558 ประเทศสมาชกอาเซยน

10 ประเทศ ประกอบดวยประเทศไทย อนโดนเซย

มาเลเซย ฟลปปนส สงคโปร บรไน เวยดนาม ลาว

พมา และกมพชา ไดมการรวมตวกนเปนประชาคม

อาเซยน เพอสงเสรมความเขาใจอนดระหวาง

ประเทศในภมภาค ธ�ารงไวซงสนตภาพ เสถยรภาพ

และความมนคงทางการเมอง สรางสรรคความเจรญ

กาวหนาทางเศรษฐกจ การพฒนาทางสงคม และ

วฒนธรรม มการกนดอยดบนพนฐานของความ

เสมอภาคและผลประโยชนรวมกน (ส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2554) ทงน

กระทรวงศกษาธการไดจดท�าแผนยทธศาสตรและ

แผนปฏบตการเพอด�าเนนการระหวางป พ.ศ.

2555-2558 เพอรองรบการเปนประชาคมอาเซยน

โดยใหความส�าคญกบการศกษาและการสราง

โอกาสทางการศกษา การลงทนในการพฒนา

ทรพยากรมนษยและการเรยนรตลอดชวต รณรงค

ใหประชากรทกคนอานออกเขยนได ลดอตราการ

Page 17: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ญาณนทร ไชยสงค, ฐตวรดา พลเยยมการพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษ..... 12

ไมรหนงสอ สงเสรมการสอนภาษาองกฤษ ซงเปน

ภาษาราชการของอาเซยน อกทงส�านกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐานไดก�าหนดให

เดกไทยในประชาคมอาเซยนมคณลกษณะ 3 ดาน

คอ ดานความร ด านเจตคต และดานทกษะ

กระบวนการ ซงจ�าแนกเปนทกษะการเรยนรและ

การพฒนาตน ทกษะพลเมอง ความรบผดชอบตอ

สงคมและทกษะพนฐานโดยเฉพาะดานทกษะ

พนฐานไดก�าหนดใหนกเรยนสอสารไดอยางนอย

2 ภาษาคอภาษาองกฤษและภาษาในประเทศเพอน

บานอยางนอยอก 1 ภาษา (สคนธ สนธพานนท

และจนตนา วรเกยรตสนทร, 2556)

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 กล มสาระการเรยนร ภาษา

ตางประเทศมงหวงใหนกเรยนมเจตคตทดตอภาษา

ตางประเทศ สามารถใชภาษาตางประเทศสอสาร

ในสถานการณตางๆ แสวงหาความรประกอบอาชพ

รวมทงมความรความเขาใจเรองราวและวฒนธรรม

อนหลากหลายของประชาคมโลก และสามารถ

ถายทอดความคดและวฒนธรรมไทยไปสสงคมโลก

ไดอยางสรางสรรค โดยไดก�าหนดสาระหลกท

จ�าเปนส�าหรบนกเรยนทกคนซงประกอบดวยภาษา

เพอการสอสาร ภาษาและวฒนธรรม ภาษากบ

ความสมพนธกบกลมสาระการเรยนรอน และภาษา

กบความสมพนธกบชมชนโลก ซงคณภาพของ

นกเรยนทส�าคญเมอจบการศกษาชนประถมศกษา

ปท 6 แลวตองมทกษะการฟง การพด การอาน และ

การเขยนภาษาตางประเทศ (กระทรวงศกษาธการ,

2551)

องคประกอบส�าคญทจะชวยสงเสรมความ

สามารถดานการใช ภาษาองกฤษเพอพฒนา

คณภาพของนกเรยนตามความมงหวงของหลกสตร

และเปนหวใจของการเรยนรภาษาองกฤษนนคอ

ความสามารถดานการอานเนองจากการอานม

ความส�าคญตอมนษยทช วยใหเกดการเรยนร

ตลอดชวต (Lifelong Learning) ชวยใหไดรบขอมล

ขาวสารเพอประกอบการตดสนใจในชวตประจ�าวน

การอานมความจ�าเปนตอการศกษาเลาเรยน คนท

เรยนหนงสอเกงมกจะเปนคนทอานหนงสอเกง

เพราะการอานชวยใหไดรบความรและความเขาใจ

ทจะท�าใหประสบผลส�าเรจและสามารถศกษาตอใน

ระดบสงได การอานมคณคาตอมนษยเพราะชวย

ยกระดบสตปญญาใหสงขน ท�าใหเกดความคด

สรางสรรค เปนการพฒนาความคดใหมความ

กาวหนา สงผลตอการพฒนาในอาชพ ท�าใหมนษย

ทนตอเหตการณ สามารถแกปญหาตางๆ และ

สามารถด�ารงชวตในสงคมได (ส�านกวชาการและ

มาตรฐานการศกษา, 2554) เชนเดยวกบสนนทา

มนเศรษฐวทย (2545) ไดกลาววาการอานเปน

ทกษะพนฐานทส�าคญยงส�าหรบนกเรยนเพราะเปน

เครองมอส�าคญในการเสาะแสวงหาความร

การเรยนวชาตางๆ ตองอาศยการอานแทบทงสน

ดงนนเพอใหบรรลเปาหมายของการอาน ในการ

จดการเรยนการสอนจ�าเปนตองใหผอานเกดทกษะ

ในการอานอยางแทจรง สามารถน�าความรจากการ

อานไปใชประโยชนไดและมนสยรกการอาน ซง

จ�าเปนตองฝกฝนอานอยางสม�าเสมอ สอดคลองกบ

มาตรฐานดานคณภาพนกเรยน (ส�านกทดสอบ

ทางการศกษา, 2554)

นอกจากความสามารถในการอานแลว สงท

มความส�าคญและชวยใหการอานประสบผลส�าเรจ

กคอความสามารถดานการเขยนซงเปนทกษะ

ทส�าคญในการเรยนภาษาองกฤษเปนภาษา

ตางประเทศของนกเรยนในระดบชนประถมศกษา

การเขยนเปนการถายทอดความร ความคด และ

ประสบการณตางๆ นอกจากนการเขยนยงชวยฝก

การใชภาษาโดยนกเรยนไดน�าค�าศพท และ

โครงสรางทางไวยากรณทไดเรยนไปแลวมาใชเขยน

ในสถานการณจรงในบรบทตางๆ ยงนกเรยนไดใช

ความพยายามในการเขยนมากเทาใด นกเรยนกจะ

คนพบเรองใหมๆ ทจะเขยนตลอดจนกลวธการ

แสดงออกทางความคดมากขนเทานน (Raimes,

1983) นอกจากนการเขยนยงเปนทกษะทจ�าเปนใน

การศกษาตอระดบทสงขน

Page 18: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256213

จากรายงานผลทดสอบระดบชาตขนพนฐาน

(Ordinary National Educational Test) หรอ

O-NET ปการศกษา 2560 ของสถาบนทดสอบการ

ศกษาแหงชาต (องคการมหาชน) กลมสาระการ

เรยนรภาษาตางประเทศ ชนประถมศกษาปท 6

ของนกเรยนไทยอยในระดบทต�ากวาเกณฑ (ส�านก

วชาการและมาตรฐานการศกษา, 2554) ดงจะ

เหนไดจากผลการทดสอบระดบชาตขนพนฐาน

(Ordinary National Educational Test) หรอ

O-NET ชนประถมศกษาปท 6 ป การศกษา 2560

พบวาผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษ

ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ระดบประเทศ

มคะแนนเฉลยรอยละ 34.59 ระดบจงหวดกาฬสนธ

มคะแนนเฉลยรอยละ 30.45 ระดบเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษากาฬสนธ เขต 1 มคะแนนเฉลย

รอยละ 45.04 โรงเรยนอนบาลรตนากาฬสนธ

จงหวดกาฬสนธ มคะแนนเฉลยรอยละ 29.33 ซง

ต�ากวาคะแนนเฉลยระดบประเทศและระดบจงหวด

จากปญหาและความส�าคญของการเรยนร

ภาษาองกฤษดงกลาวมาแลวขางตน ผ วจยได

ตระหนกถงวธการสอนและศกษาแนวทางในการ

จดการเรยนรวชาภาษาองกฤษ เพอน�ามาใชในการ

พฒนาความสามารถดานการอานและการเขยน

ภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ในการเรยนรและน�าไปปรบใชในการจดการเรยนร

ในหองเรยน ผวจยมความเหนวาวธการจดการ

เรยนรภาษาองกฤษวธหนงทจะสามารถชวยพฒนา

ความสามารถดานการอานและการเขยนคอการ

จดการเรยนรแบบกลมรวมมอ ซงการจดการเรยน

รแบบรวมมอเปนการเรยนการสอนรปแบบหนงท

ถกน�ามาใชอยางกวางขวาง เนองจากกจกรรมและ

ผลลพธทได จากการเรยนการสอนตอบสนอง

แนวทางการปฏรปการศกษาตามพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทเนนผเรยนเปน

ศนยกลางในการเรยนการสอน (พชย ทองดเลศ,

2547)

การจดการเรยนการสอนวชาภาษาองกฤษ

มวธการสอนมากมายแตครผสอนตองรจกเลอกใช

ใหเหมาะสมกบเนอหา เวลา เพอใหการจดการ

เรยนรประสบความส�าเรจตามเปาหมายมากทสด

การจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ CIRC (Cooperative

Integrated Reading and Composition) เปน

วธสอนทม งเนนการบรณาการการอานและการ

เขยน ซงถอเปนรปแบบการจดการเรยนการสอน

แบบรวมมอกนแบบหนงทออกแบบขนเพอใชใน

การสอนเพอพฒนาความสามารถดานการอานและ

การเขยนโดยเฉพาะ ซงมองคประกอบส�าคญ

3 ประการ คอ 1) กจกรรมพนฐานดานการอานและ

การเขยน (Basal Related Activities) 2) การด�าเนน

การสอนของคร (Direct Instruction) 3) การบรณา

การการอานและการเขยน (Integrated Reading

and Composition) โดยทนกเรยนจะรวมมอกน

เรยนรและปฏบตกจกรรมทเกยวกบการอานและ

เขยนตอจากการสอนโดยตรงจากครทกครง ซง

แตละครงจะเรมดวยการสอนอานกอน เนองจาก

ทกษะทางภาษาสามารถพฒนาใหบรรลส�าเรจได

ถาครจดกจกรรมการสอนและกจกรรมการเรยนรท

ถกตองเหมาะสมในทกๆ ดานโดยการอานนน

ประกอบดวยสมรรถภาพการอานในหลายๆ ดาน

เชน การอานเพอความเขาใจ เพอสรปความ เพอ

จบใจความส�าคญ เพอการสอสาร หรอเพอหา

ประเดนส�าคญ (วชรา เลาเรยนด, 2548) ใน

กระบวนการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ CIRC

นน มกระบวนการสอนทมการฝกกระบวนการทา

งานกลมและทกษะการท�างานรวมกนทางสงคม

โดยแตละกลมจะประกอบไปดวยนกเรยนทเกง

ปานกลางและออนอยรวมกน ท�ากจกรรมรวมกน

โดยสมาชกทกคนตองรวมกนรบผดชอบ และตอง

ชวยเหลอกนและกนในการทากจกรรมตางๆ ให

ประสบความส�าเรจ สอดคลองกบหลกการจดการ

เรยนรตามแนวของหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พ.ศ. 2551

Page 19: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ญาณนทร ไชยสงค, ฐตวรดา พลเยยมการพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษ..... 14

การจดการเรยนการสอนแบบแบงกลมผล

สมฤทธ (STAD : Student Teams-Achievement

Divisions) เปนวธการจดการเรยนการสอนทจด

สภาพแวดลอมทางการเรยนใหแกผเรยนไดเรยนร

รวมกนเปนกลม เลกๆ แตละกลมประกอบดวย

สมาชกทมความร ความสามารถแตกตางกน โดยท

แตละคนมสวนรวมอยางแทจรงในการเรยนรและใน

ความส�าเรจของกลม ทงโดยการแลกเปลยนความ

คดเหนการแบงปนทรพยากรการเรยนร รวมทงการ

เปนก�าลงใจแกกนและกน คนทเรยนเกงจะชวย

เหลอคนทออนกวา สมาชกในกลมไมเพยงแตรบผด

ชอบตอการเรยนของตนเองเทานน หากแตจะตอง

รวมรบผดชอบตอการเรยนร ของเพอนสมาชก

ทกคนในกลม ความส�าเรจแตละบคคลคอความ

ส�าเรจของกลมวธการสอนแบบแบงกลมผลสมฤทธ

สามารถน�ามาใช ได กบการเรยนทกวชาและ

ทกระดบชนและจะมประสทธผลยงกบกจกรรมการ

เรยนร ทม งพฒนาผเรยนในดานการแกปญหา

การก�าหนดเปาหมายในการเรยนร การคดแบบ

หลากหลาย การปฏบตภารกจทซบซอน การเนน

คณธรรมจรยธรรม การเสรมสรางประชาธปไตยใน

ชนเรยน ทกษะทางสงคม การสรางวนยความรบ

ผดชอบรวมกน และความรวมมอภายในกล ม

(วฒนาพร ระงบทกข, 2542)

การจดการเรยนรแบบรวมมอดวยเทคนค

เพอนคคด (Think-Pair-Share) เปนเทคนคทผสอน

นยมใชค กบวธสอนแบบอนๆ (รชน ภ พชรกล,

2551) เทคนคเพอนคคดนจะชวยใหนกเรยนเปน

ผมมนษยสมพนธ มทกษะในการแกปญหา และ

การสอความหมาย จากการท�างาน อภปรายซก

ถาม ชวยเหลอ แลกเปลยนและใหความรวมมอซง

กนและกน เปนผพดและผฟงทด รวมทงเปนผมใจ

กวาง ยอมรบฟงความคดเหนผอน มความมนใจ

กลาแสดงออก และผลงานทท�าโดยนกเรยนสองคน

ชวยกนท�า ยอมดกวาผลงานโดยบคคลเพยง

คนเดยว โอกาสทจะผดพลาดมนอยกวา (วภาวด

วงศเลศ, 2544) นบวาเปนเทคนคการเรยนรแบบ

รวมมอ โดยแบงผเรยนออกเปนคๆ ด�าเนนกจกรรม

การเรยนรใชไดในผเรยนทกระดบ ทงขนาดเลก

และขนาดใหญ จดวาเปนเทคนคการเรยนรทไดรบ

การยอมรบมากอกรปแบบหนง เพราะท�าใหผเรยน

มผลสมฤทธทางการเรยนสงขนเพอใหนกเรยนท�า

กจกรรมการเรยนรวมกน เพอใหแนะน�าปรกษา

หารอแลกเปลยนความรและประสบการณ รวมมอ

กนท�ากจกรรม ตามกระบวนการเรยนจนคนพบ

ขอสรปขอความร หรอค�าตอบรวมกน (ช�านาญ

โพธคลง, 2547) ซงจะมขนตอนทส�าคญอย 3 ขอ

คอ การคด (Think) เปนขนตอนแรกทครจะกระตน

ดวยปญหาเพอใหผเรยนหาค�าตอบ และการจบค

(Pair) เปนขนตอนทสองทจะใหผเรยนจบค เพอ

อภปรายปญหา และวธการหาค�าตอบของปญหา

สวนขนตอนสดทายคอ การแลกเปลยน (Share)

เปนขนตอนสดทายทจะใหผเรยนแลกเปลยนและ

น�าเสนอความรทไดจากการคนหาค�าตอบ ไบรเลย

(Byerley, 2002) ซงเทคนคนใชเมอตองการให

นกเรยนฝกทกษะการคดวเคราะห คดสงเคราะห

คดอย างม เหตผล ฝ กทกษะการสอสารการ

แสดงออกและการยอมรบฟงความคดเหนของผอน

ดวยวธการดงกลาวสงผลใหผเรยนมการใชเหตผล

มการคดอยางมวจารณญาณมากขน มแรงจงใจ

ภายในแรงจงใจใฝสมฤทธ และมผลสมฤทธทางการ

เรยนสงขน

จากการศกษาขนตอนของการจดการเรยน

รแบบกลมรวมมอทง 3 เทคนค และผลงานวจยท

เกยวของดงกลาวขางตนพบวาการจดการเรยนร

แบบกลมรวมมอ เปนวธการทจะท�าใหนกเรยนได

พฒนาความสามารถดานการอานและการเขยน

อยางมประสทธภาพ ท�าใหนกเรยนสามารถอานจบ

ประเดนส�าคญอยางมจดมงหมาย จนท�าใหมความ

เขาใจในเรองทอานไดในทสด นอกจากนยงเปนวธ

การจดการเรยนรทยดนกเรยนเปนส�าคญ เพราะ

ชวยกระตนและพฒนานกเรยนใหเกดการเรยนร

และมความเขาใจดานการอานมากขนซงจะน�าไปส

การพฒนาทกษะอนๆ ได เชน การฟง การพด

Page 20: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256215

การเขยน นอกจากนการจดการเรยนรแบบกลม

รวมมอ ยงชวยพฒนาความสามารดานการเขยน

อยางเปนระบบ ดงนนผวจยจงมความสนใจทจะน�า

การจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ มาจดการเรยนร

เพอพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยน

ภาษาองกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

ใหมประสทธภาพสงขน

วตถประสงคการวจย

1. เพอพฒนาความสามารถดานการอาน

ภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนรแบบกลมรวม

มอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใหผาน

เกณฑรอยละ 70

2. เพอพฒนาความสามารถดานการเขยน

ภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนร แบบกล ม

รวมมอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ใหผาน

เกณฑรอยละ 70

วธการศกษา

การวจยครงน เปนการวจยเชงปฏบตการ

(Action Research)

กลมเปาหมายทใชในการวจย คอ นกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอนบาลรตนา

กาฬสนธ จงหวดกาฬสนธ ภาคเรยนท 2 ป การ

ศกษา 2561 จ�านวน 1 หองเรยน ซงไดมาจากการ

เลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) จ�านวน

28 คน

เครองมอทใชในการวจย ไดแก

1. แผนการจดการเรยนร วชาภาษา

องกฤษการพฒนาความสามารถดานการอานและ

การเขยนภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนรแบบ

กลมรวมมอของนกเรยนชนประถมศกษาปท 6

จ�านวน 9 แผน ใชเวลาทงหมด 18 ชวโมง ประเมน

ความเหมาะสมโดยผเชยวชาญ โดยรวมอยในระดบ

เหมาะสมมาก มคาเฉลยเทากบ 4.59

2. แบบทดสอบวดความสามารถดานการ

อานภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนรแบบกลม

ร วมมอของนกเรยนชนประถมศกษาป ท 6

มลกษณะเปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก

จ�านวน 30 ขอ มคาอ�านาจจ�าแนก ตงแต 0.26 ถง

0.67 และคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ 0.79

3. แบบทดสอบวดความสามารถดานการ

เขยนภาษาองกฤษโดยการจดการเรยนรแบบกลม

ร วมมอของนกเรยนชนประถมศกษาป ท 6

มลกษณะเปนแบบปรนย จ�านวน 11 ขอ มคา

อ�านาจจ�าแนก ตงแต 0.43 ถง 0.67 และคาความ

เชอมนทงฉบบ เทากบ 0.82

4. แบบสงเกตพฤตกรรมการอาน เปน

แบบรบรค จ�านวน 5 ขอ

5. แบบสงเกตพฤตกรรมการเขยน เปน

แบบรบรค จ�านวน 5 ขอ

การวจยในครงน ผวจยไดแบงการวจยออก

เปน 3 วงจร ซงมวงจรการปฏบตการ 3 วงจร โดย

มขนตอนการด�าเนนการตามวงจรปฏบต 4 ขนตอน

1. ขนวางแผน (Plan)

2. ขนปฏบตการ (Act) ผ วจยน�า

แผนการจดการเรยนรทสรางในขนการวางแผนมา

ด�าเนนการกบกลมเปาหมายก�าหนดเปนวงจรดงน

วงจรท 1 แผนการจดการเรยนร

ท 1-3 ใชเทคนค CIRC

วงจรท 2 แผนการจดการเรยนร

ท 4-6 ใชเทคนค STAD

วงจรท 3 แผนการจดการเรยนร

ท 7-9 ใชเทคนค Think-Pair-Share

3. ขนสงเกตการณ (Observe) ผวจย

สงเกตการณและบนทกพฤตกรรมตลอดจนการ

เปลยนแปลงท เกดขนในขณะด�าเนนการวจย

ทงดานการปฏบตและผลการปฏบต โดยอาศย

เครองมอในการเกบรวบรวมขอมลตางๆ

4. ขนการสะทอนการปฏบต (Reflect)

การวจยในครงน ใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการ

เปนแนวทางในการปรบปรงพฒนา

Page 21: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ญาณนทร ไชยสงค, ฐตวรดา พลเยยมการพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษ..... 16

สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ

คาเฉลย ( ) สวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และ

สถตทใชในการหาคณภาพของเครองมอ หาคา

ความเชอมนของแบบทดสอบ โดยวธคเดอร-

รชารดสน (Kuder-Richardson) KR-20

ผลการศกษา

จากการวเคราะหขอมลสามารถสรปผลได

ดงน

1. คะแนนจากการประเมนผลการทดสอบ

วดความสามารถดานการอาน วงจรท 1 คะแนน

เฉลยรอยละ 56.19 วงจรท 2 คะแนนเฉลยรอยละ

68.09 วงจรท 3 คะแนนเฉลยรอยละ 78.45

2. คะแนนจากการประเมนผลการทดสอบ

วดความสามารถดานการเขยน วงจรท 1 คะแนน

เฉลยรอยละ 54.04 วงจรท 2 คะแนนเฉลยรอยละ

64.52 วงจรท 3 คะแนนเฉลยรอยละ 76.42

อภปรายผล

จากการวจย เรองการพฒนาความสามารถ

ดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษโดยการ

จดการเรยนร แบบกล มรวมมอของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ซงเปนการวจยเชงปฏบตการ

ผวจยขออภปรายผลทปรากฏในแตละประเดน ดงน

1. ความสามารถดานการอ านภาษา

องกฤษโดยการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผานเกณฑรอยละ

78.45 ซงสงกวาเกณฑทตงไวคอ รอยละ 70

จากการประเมนผลการทดสอบวดความสามารถ

ดานการอานจากวงจรท 1 คะแนนเฉลยรอยละ

56.19 วงจรท 2 คะแนนเฉลยรอยละ 68.09 วงจรท

3 คะแนนเฉลยรอยละ 78.45 สงขนเปนล�าดบ ทเปน

เชนนเพราะแผนการจดการเรยนรไดผานการจด

กระท�าอยางเปนระบบและวธการเขยนแผนการ

เรยนรทเหมาะสม โดยศกษาจากคมอคร เอกสารท

เกยวของกบการใชหลกสตร การวเคราะหเนอหา

เทคนคจดการเรยนร ตลอดจนการวดและ

ประเมนผล แผนการเรยนรทพฒนาขนผานการ

ตรวจสอบ แกไขขอบกพรองตามขอเสนอแนะของ

อาจารยทปรกษาและผมประสบการณ ปรบปรง

กอนน�าไปทดลองจรง การสอนทเนนการเรยนแบบ

รวมมอกน อาจเปนผลมาจากการทนกเรยนเหน

ประโยชนขององคประกอบตางๆ ในรปแบบของ

แผนการจดการเรยนร ไม ว าจะเปนการระบ

จดประสงคการเรยนร การน�าเสนอบทเรยนทงชน

การถาม-ตอบ โดยครฝกอาน แนะน�า ประกอบการ

ฝกอานกลมยอย และรายบคคล การเปดโอกาสให

นกเรยนไดฝกทกษะรวมมอกนท�างาน แลกเปลยน

ความคดเหนซงกนและกน ชวยกนสรปเนอหาท

เรยนและซกถาม ท�าใหผเรยนสนใจกระตอรอรน

เอาใจใสในการเรยน นกเรยนปรบพฤตกรรม

เขาหากน แบงหนาทกนท�างานในกลม สมาชกใน

กลมมความส�าคญตอบทบาทหนาททกล มมอบ

หมายใหรบผดชอบ ทกคนพยายามพฒนาตนเอง

รวมมอกนแกปญหาภายในกลมจนประสบผลส�าเรจ

นกเรยนไดมโอกาสแสดงความคดเหน ไดอภปราย

อธบายและชวยตรวจค�าตอบ เปนการสงเสรมให

นกเรยนแตละคนตระหนกในความส�าคญของ

ตนเอง กลมใหการยอมรบในการแสดงความคดเหน

ของสมาชก นกเรยนจงมความเชอมนในตนเอง

เพมขน มความรสกเหนคณคาในตนเอง มการสราง

สมพนธภาพระหวางบคคล ซงสอดคลองกบ

สอดคลองกบ ทศนา แขมมณ (2553) กลาวถง

รปแบบ CIRC วาเปนรปแบบการเรยนการสอน

แบบรวมมอทใชในการสอนอานและเขยน โดย

เฉพาะรปแบบนประกอบด วยกจกรรมหลก

3 กจกรรมคอ กจกรรมการอานแบบเรยน การสอน

การอานเพอความเขาใจ และการบรณาการภาษา

กบการเรยน สอดคลองกบผลการศกษาของ

รกษสดา ทรพยมาก (2558) ทพบวา การพฒนา

ทกษะการอานเพอการสอสารโดยใชวธรวมมอกน

เรยนรแบบผสมผสาน (CIRC) สงผลใหนกเรยน

มคะแนนทกษะการอานอยในระดบดถงดมากและ

Page 22: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256217

มผลการเรยนรจากทกษะการอานคดเปนรอยละ

80.57 ซงสงกวาเกณฑทก�าหนด ไวคอรอยละ 70

สอดคลองกบผลการวจยของ กชนนท ขมอาวธ

(2559) ทพบวา ผลการสรางชดการเรยนทสอนดวย

แบบ CIRC ส�าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 5

มประสทธภาพ เทากบ 89.97/81.37 สอดคลองกบ

ผลการวจยของ ดรณ อนทรบว (2559) ทพบวา

นกเรยนทเรยนแบบรวมมอแบบ CIRC มคะแนน

ผลสมฤทธการอานภาษาองกฤษ เฉลยหลงเรยนคด

เปนรอยละ 79.87 ซงไมนอยกวาเกณฑทตงไว

และสอดคลองกบผลการศกษาของ จฬาลกษณ

กองพลา (2553) พบวา แผนการจดกจกรรมการ

เรยนรดานการอานจบใจความโดยใชการจดการ

เรยนรแบบกลมรวมมอแบบ CIRC มประสทธภาพ

เทากบ 85.47/82.92 สงกวาเกณฑ 80/80 ทตงไว

ผลการวจยสอดคลองกบ กชนนท ขมอาวธ (2559)

ทไดวจยการเปรยบเทยบผลสมฤทธวชาภาษา

องกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยน

ยอแซฟอปถมภ สามพราน จงหวดนครปฐม ทสอน

ดวยเทคนค CIRC กบการสอนแบบปกต พบวา

ผลการสรางชดการเรยน ทสอนดวยแบบ CIRC

ส� าห รบนกเร ยนช นประถมศกษาป ท 5 ม

ประสทธภาพเทากบ 89.97/81.37 ซงสอดคลองกบ

ผลงานวจยของ จรรรณ จงด (2560) พบวา

นกเรยนทเรยนดวยการเรยนแบบรวมมอโดยใช

กจกรรมการเรยนแบบกลมรวมมอ เทคนค STAD

มผลสมฤทธทางการเรยนหลงการทดลองสงกวา

กอนการทดลองอยางมนยส�าคญทางสถต .05

แสดงวาเดกนกเรยนทเรยนดวยการเรยนรวมมอ

โดยใชกจกรรมการเรยนแบบ STAD มความ

กาวหนาทางผลการเรยนสงขนซงเปนไปตาม

สมมตฐานของการศกษาคนควาและสอดคลองกบ

ผลงานวจยของ วาสนา สวนสดา (2560) พบวา

วธสอนแบบรวมมอกนเทคนค Think-Pair-Share

และวธสอน อานเพอการสอสารแตกตางกนอยางม

นยส�าคญทางสถตทระดบ 0.01 โดยความสามารถ

ทางดานการอานภาษาองกฤษเชงวเคราะหของ

นกเรยนทสอนดวยวธสอนแบบรวมมอกนเทคนค

Think-Pair-Share สงกวาวธสอนอานเพอการ

สอสาร

2. ความสามารถดานการเขยนภาษา

องกฤษโดยการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอ ของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ผานเกณฑรอยละ

76.42 ซงสงกวาเกณฑทตงไวคอ รอยละ 70 จาก

การประเมนผลการทดสอบวดความสามารถดาน

การเขยนจากวงจรท 1 คะแนนเฉลยรอยละ 54.04

วงจรท 2 คะแนนเฉลยรอยละ 64.52 วงจรท 3

คะแนนเฉลยรอยละ 76.42 สงขนเปนล�าดบ ทงน

อาจเปนผลเนองมาจากในการจดท�าแผนการจดการ

เรยนร ผวจยไดศกษาหลกสตรแกนกลาง การศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยไดศกษา

จดมงหมายของหลกสตร สาระ ตลอดจนมาตรฐาน

และตวชวดทเกยวของ นอกจากนนยงไดศกษา

เอกสารและงานวจยทเกยวของ เนองจากการ

วางแผนการสอนของครเปนหวใจของการน�าผเรยน

ไปสจดหมายปลายทางทก�าหนด วาจะตองเลอกใช

กจกรรกระบวนการเรยนการสอนลกษณะใด

จงสามารถท�าใหผ เรยนเกดการเรยนร ตรงตาม

วตถประสงคของหลกสตร ในการก�าหนดเนอหายง

ไดก�าหนดเนอหาไดเหมาะสมกบวย จงท�าใหบท

เรยนนาสนใจ ประกอบกบการจดกจกรรมการเรยน

รแบบกลมรวมมอเปนการจดการเรยนรทม งให

ผ เรยนไดพฒนาทกษะการอานและการเขยนไป

พรอมกบเนนการเรยนเปนกลม จะเหนไดวาเปน

กจกรรมการเรยนการสอนทค�านงถงผเรยนเปน

ส�าคญ สงผลใหเกดบรรยากาศในการเรยนรทด

เพราะนกเรยนภายในกลมไดชวยเหลอกนท�างาน

กลม จนประสบความส�าเรจกอใหเกดความภาค

ภมใจ ซงสอดคลองกบสอดคลองกบ ทศนา

แขมมณ (2553) กลาวถงรปแบบ CIRC วาเปนรป

แบบการเรยนการสอนแบบรวมมอทใชในการสอน

อานและเขยน โดยเฉพาะรปแบบนประกอบดวย

กจกรรมหลก 3 กจกรรมคอ กจกรรมการอาน

แบบเรยน การสอนการอานเพอความเขาใจ และ

Page 23: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ญาณนทร ไชยสงค, ฐตวรดา พลเยยมการพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษ..... 18

การบรณาการภาษากบการเรยน ผลการวจย

สอดคลองกบ กชนนท ขมอาวธ (2559) ทไดวจย

การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษา

องกฤษของนกเรยนชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยน

ยอแซฟอปถมภ สามพราน จงหวดนครปฐม ทสอน

ดวยเทคนค CIRC กบการสอนแบบปกต พบวา

ผลการสรางชดการเรยน ทสอนดวยแบบ CIRC

ส� า ห ร บ น ก เ ร ย น ช น ป ร ะ ถ ม ศ ก ษ า ป ท 5

มประสทธภาพเทากบ 89.97/81.37 ผวจยไดเลง

เหนความส�าคญ ทจะกระตนใหนกเรยนเกดความ

สนกในการเรยนรจงไดน�ากจกรรมตางๆ เขามา

สอดแทรกเพอใหนกเรยนเกดความตนเตนในการ

เรยนบทเรยน ท�าใหนกเรยนมความตงใจในการ

เรยนมสมาธในการเรยนรมากขน เรยนรค�าศพทได

มากขนตามล�าดบ ครชแจงใหนกเรยนเขาใจถง

ความส�าคญของภาษาองกฤษในการสอสาร เพอ

เปนการจดประกายภายในตวนกเรยน ไมใชแค

เปนการบงคบของคณครผ สอนเทานน แตเพอ

นกเรยนจะไดมแรงผลกดนภายในตวเอง ในการท�า

สงตางๆ อยางมงมนในการเรยนเปนกลม และให

ความรวมมอในการท�ากจกรรมกลม นกเรยนทเกง

กวามการชวยเหลอนกเรยนทออนกวา นกเรยนให

ความส�าคญในการท�างานเปนกลมมากขน โดยการ

จดการเรยนร แบบกล มรวมมอของนกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 ซงสอดคลอง กบงานวจยของ

ศรสวรรณ ววธเทศ (2559) ศกษาเรองการพฒนา

ความสามารถดานการเขยนวชาภาษาองกฤษของ

นกเรยนชนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอน

แบบใหนกเรยนรวมมอกน กบการสอนแบบปกต

พบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอน

แบบใหนกเรยนรวมมอกนกบการสอนแบบปกต

แตกตางกนอยางมนยส�าคญทางสถตท ระดบ 0.05

โดยผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษของ

กลมสอนแบบกลมรวมมอสงกวา ผลสมฤทธทได

จากการสอนแบบปกต สาเหตทเปนเชนนเนองมา

จากนกเรยนไมคนเคยกบการเรยนการสอนแบบ

กลมรวมมอมากอน ท�าใหนกเรยนเกดความสนใจ

และประกอบกบครผสอนไดหากจกรรมใหมๆ มา

ชวยในการจดการเรยนการสอน ซงท�าใหการเรยน

การสอนแบบปกตทท�าใหนกเรยนไมสนใจ นนกลบ

มาสนใจและท�ากจกรรมรวมมอกบครและเพอน

ท�าใหการสอนแบบกลมรวมมอประสบผลส�าเรจ

และมผลสมฤทธนนสงกวาการสอนแบบปกต และ

ยงสอดคลองกบชจตร เนองโนราช (2551) ไดศกษา

ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษโดยการ

เรยนแบบรวมมอของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 2

โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลยรงสต การวจยครงน

มวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาผลสมฤทธทางการ

เรยนวชาภาษาองกฤษ โดยการเรยนแบบรวมมอ

ของนกเรยนชนมธยมศกษาป ท 2 2) เพอศกษา

ความคดเหนของนกเรยนทมตอการเรยนแบบรวม

มอ กลมตวอยางทใชในการวจยครงนไดแกนกเรยน

ชนมธยมศกษาป ท 2 โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย

รงสต จงหวดปทมธาน จ�านวน 13 หอง จ�านวน

นกเรยน 550 คน ซงไดมาจากการเลอกแบบเจาะจง

(purposive sampling) ผลการวจยพบวา 1) ผล

สมฤทธทางการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชน

มธยมศกษาป ท 2 หลงจากเรยนโดยใชวธการเรยน

แบบรวมมอสงกวากอนเรยนอยางมนยส�าคญทาง

สถตทระดบ .01 2) ความคดเหนของผ เรยน

เกยวกบการเรยนแบบรวมมออยในระดบมากทสด

พบวานกเรยนไดเรยนรการยอมรบฟงความคดเหน

ของผอน มมนษยสมพนธทดตอสวนรวม มความ

กระตอรอรนในการท�างาน รจกบทบาทหนาทของ

ตนภายในกลม รจกภาวะผน�าและผตามทดเขาใจ

การท�างานกลม และมพฒนาการทางผลสมฤทธ

ดขน

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะทวไป

1.1 ในการพฒนาความสามารถดาน

การอานและการเขยนภาษาองกฤษโดยการจดการ

Page 24: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256219

เรยนรแบบกลมรวมมอ ของนกเรยนชนประถม

ศกษาปท 6 ครผสอนจะตองชแจงใหนกเรยนเหน

ความส�าคญของการท�างานเปนกล ม เพอใน

นกเรยนแตละคนตระหนกในบทบาทหนาทของ

ตนเอง

1.2 การเลอกเนอหาทจะน�ามาใชใน

การจดการเรยนรเปนสงส�าคญ ซงผสอนควรค�านง

ถงวย ระดบความสามารถดานการอานและการ

เขยนของนกเรยน ดงนนควรเลอกเรองททนสมย

มเนอหานาอาน และเปนงานเขยนหลากหลาย

รปแบบ หากเนอหาเรองราวใดๆ ทนกเรยนชอบ

หรอพงพอใจ จะท�าใหนกเรยนมความสนใจอยาก

เรยนรมากขน

1.3 ครจะตองสงเสรมใหนกเรยนตงใจ

เรยนมากขน โดยการชมเชยนกเรยนทผลงานออก

มากด และใหก�าลงใจนกเรยนทยงผลงานออกมา

ไมด เพอใหนกเรยนพฒนาตวเองเพมมากขน

เปนล�าดบ

2. ขอเสนอแนะส�าหรบการจดการเรยนร

ครงตอไป

2.1 ควรสงเสรมใหนกเรยนอานหนงสอ

นอกเวลาเรยนมากขน เพอจะท�าใหนกเรยนมนสย

รกการอาน

2.2 ควรสงเสรมใหนกเรยนฝกการ

เขยนภาษาองกฤษโดยใชแบบฝก เพอจะท�าใหให

นกเรยนสามารถเขยนค�าศพทไดถกตองแมนย�า

และยงมสวนชวยใหไดค�าศพทในพฒนาการเขยน

บทสนทนา และการเขยนประโยคไดผลดอกดวย

2.3 ควรมการศกษาการจดการเรยนร

แบบกลมรวมมอ เพอพฒนาความสามารถดานอน

นอกจากความสามารถดานการการอานและ

การเขยน รวมกบกลมสาระการเรยนรวชาอนๆ

เอกสารอางอง

กชนนท ขมอาวธ. (2559). การเปรยบเทยบผลสมฤทธ และเจตคตตอวชาภาษาองกฤษ ของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 5 โรงเรยนยอแซฟอปถมภสามพราน จงหวดนครปฐม ทสอนดวยเทคนค

CIRC กบการสอนแบบปกต. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตร

และการสอน). นครปฐม : มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

กระทรวงศกษาธการ. (2551). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร ภาษาตางประเทศ

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนม

สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

กระทรวงศกษาธการ. (2552). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ :

โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

จวรรณ จงด. (2560). ผลสมฤทธทางความเขาใจในการอานภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2

ทไดรบการสอนโดยใชกจกรรมการเรยนแบบ CIRC. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต).

มหาวทยาลยบรพา

จฬาลกษณ กองพลา. (2553). การพฒนาความสามารถดานการอานจบใจความของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 โดยใชการจดการเรยนรแบบกลมรวมมอแบบ CIRC. (วทยานพนธปรญญาการศกษา

มหาบณฑต). มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ช�านาญ โพธคลง. (2547). การพฒนาคณภาพการศกษา โดยใชกจกรรมเพอนคคดในโรงเรยนสวรรณภม

พทยไพศาล จงหวดรอยเอด. (วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหาร

การศกษา). มหาวทยาลยราชภฏสรนทร.

Page 25: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ญาณนทร ไชยสงค, ฐตวรดา พลเยยมการพฒนาความสามารถดานการอานและการเขยนภาษาองกฤษ..... 20

ชจตร เนองโนราช. (2551). ผลสมฤทธทางการเรยนวชาภาษาองกฤษโดยการเรยนแบบรวมมอของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 2 โรงเรยนสวนกหลาบวทยาลย รงสต. (วทยานพนธปรญญาการศกษา

มหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ดรณ อนทรบว. (2559). ผลการเรยนแบบรวมมอแบบ ซ ไอ อาร ซ ในการอานจบใจความภาษาไทยของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1. (วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตร

และการสอน). มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน.

ทศนา แขมมณ. (2553). ศาสตรการสอน องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนร ทมประสทธภาพ.

กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชย ทองดเลศ. (2547). การน�าเสนอรปแบบการเรยนรรวมกนบนเครอขายคอมพวเตอรส�าหรบนสตระดบ

ปรญญาตรทมรปแบบการเรยนตางกน. (วทยานพนธปรญญาครศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชา

เทคโนโลยและสอสารการศกษา บณฑตวทยาลย). จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

รกษสดา ทรพยมาก. (2558). การพฒนาทกษะการอานและการเขยนภาษาองกฤษเพอการสอสาร ของ

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โดยใชวธรวมมอกนเรยนรแบบผสมผสาน (CIRC) และการประเมน

ตามสภาพจรง. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต). ขอนแกน : มหาวทยาลยขอนแกน.

รชน ภพชรกล. (2551). การเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรของนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 5 ระหวางวธสอนแบบนรนยรวมกบการเรยนรแบบรวมมอเทคนคเพอนคคดและวธสอน

แบบปกต. (วทยานพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการสอน).

มหาวทยาลยทกษณ.

วชรา เลาเรยนด. (2548). เทคนควธการจดการเรยนรส�าหรบครมออาชพ. นครปฐม : โรงพมพมหาวทยาลย

ศลปากร.

วฒนาพร ระงบทกข. (2542). การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพฯ : เลฟ แอนด

เลฟเพรส.

วาสนา สวนสดา. (2560). การพฒนาแนวทางการปองกนโรคหลอดเลอดสมองในผปวยความดนโลหตสง

ทควบคมความดนไมได โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต�าบลสามพราว. (วทยานพนธปรญญาการ

พยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลเวชปฏบตชมชน). มหาวทยาลยขอนแกน.

วภาวด วงศเลศ. (2544). การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนแบบมลตมเดยเรอง “เซต”

ชนมธยมศกษาปท 4 โดยใชเทคนคการเรยนรแบบคคดอภปราย. (วทยานพนธปรญญานพนธ

การศกษามหาบณฑต). มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ศรสวรรณ ววธเทศ. (2559). การเปรยบเทยบผลสมฤทธการเรยนภาษาองกฤษของนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 3 ทไดรบการสอนแบบใหนกเรยนรวมมอกนเรยนกบการสอนแบบปกต. (วทยานพนธ

ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตรและการนเทศ). มหาวทยาลยศลปากร.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. (2554). แนวการจดการเรยนรสประชาคมอาเซยนระดบ

ประถมศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

ส�านกทดสอบทางการศกษา. (2554). แนวทางการประเมนคณภาพตามมาตรฐานการศกษาขนพนฐาน

เพอการประกนคณภาพภายในของสถานศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพ ส�านกงานพระพทธศาสนา

แหงชาต.

Page 26: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256221

ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2548). การประเมนการอาน คดวเคราะห และเขยน. กรงเทพฯ :

โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ.

ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2554). แนวทางการพฒนาและประเมนการอาน คด วเคราะห และ

เขยน ตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพ

ชมนมสหกรณ การเกษตรแหงประเทศไทย.

สคนธ สนธพานนท และจนตนา วรเกยรตสนทร. (2556). การจดการเรยนรของครยคใหม …ส ประชาคม

อาเซยน. กรงเทพฯ : เทคนคพรนตง.

สนนทา มนเศรษฐวทย. (2545). หลกวธสอนอานภาษาไทย. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

Byerley, Suzanne L. (2002). Accessibility and Usability of Web-based Library Databases for

Non-visual Users. Library Hi Tech, 20(2) : 169-178.

Raimes, A. (1983). Techniques in Teaching Writing. New York : Oxford University Press.

Page 27: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ขมขนกระท�ำช�ำเรำและอนำจำรโดยกำรลวงล�ำ

Rape and Obscenity by Intrusion

ณชา ปองขวาเลา1

Nicha Pongkhualao1

Received: 1 September 2019 Revised: 9 November 2019 Accepted: 10 December 2019

บทคดยอ

บทความวชาการนมงศกษาถงกฎหมายอาญาในความผดเกยวกบเพศฐานขมขนกระท�าช�าเราและ

อนาจารโดยการลวงล�า โดยการน�าเอาค�านยามของการกระท�าช�าเราในพระราชบญญตแกไขเพมเตม

ประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 27) พ.ศ. 2562 มาใชในการศกษา รวมถงแนวคดเกยวกบการกระท�าช�าเรา

และอนาจารโดยการลวงล�า หลกการตความกฎหมายอาญา เปรยบเทยบกฎหมายตางประเทศกบกฎหมาย

ไทย รวมทงวเคราะหปญหาทเกดจากการแกไขกฎหมายอาญาในความผดเกยวกบเพศฐานขมขนกระท�า

ช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า จากการศกษาพบวา การแกไขค�านยามกระท�าช�าเราเปนการแกไขเพอ

ใหสอดคลองกบการกระท�าช�าเราตามธรรมชาต และก�าหนดใหการอนาจารโดยการลวงล�าเปนความผดทม

โทษหนกกวาอนาจารโดยทวไปเพอปรบปรงบทบญญตกฎหมายใหบงคบใชไดอยางมประสทธภาพยงขน

และเพอใหสอดคลองกบหลกกฎหมายของตางประเทศ ทงน ยงมปญหาเกยวกบการตความบทบญญต

ดงกลาว โดยหลกการพนฐานในการตความกฎหมายอาญาจะตองตความตามตวอกษรอยางเครงครด

ประกอบกบการตความตามความมงหมายของกฎหมายและคณธรรมทางกฎหมายทมงคมครองเปนส�าคญ

ค�ำส�ำคญ : ขมขนกระท�าช�าเรา, อนาจารโดยการลวงล�า, อนาจาร

Abstract

This academic article focuses on the study of criminal law particularly on offenses related

to sex, rape and obscenity by intrusive behavior. The study adopts the definition of sexual assault

used in the Criminal Code Amendment Act (No. 27) B.E. 2562. The study includes ideas about

rape and obscenity, principles of criminal law interpretation, comparisons between international

law and Thai law and analyzing problems arising from the amendment of criminal law on offenses

relating to sex, rape and obscenity. The study found that an amendment to the definition of sexual

1 นตศาสตรบณฑต คณะนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

นตศาสตรมหาบณฑต กลมวชากฎหมายอาญาและกระบวนการยตธรรมทางอาญา คณะนตศาสตร มหาวทยาลยศรปทม

วทยานพนธดเดน E-Mail: [email protected] โทร. 08076849021 Bachelor of Law, Faculty of Law, Rajabhat Maha sarakham University

Master of Law, Faculty of Law, Sripatum University

Page 28: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256223

assault is a correction made in order to be consistent with the definition of natural sexual assault

by specifying that obscenity by intrusive is a crime that is more severe than general obscenity. An

amendment would make the law more effective and consistent with international law. There are

still problems about interpretation of such provisions. The basic principles for interpreting criminal

law must be strictly literal and according to the purposes of the law.

Keywords: rape, obscenity by intrusive, obscenity

บทน�ำ

ประเทศไทยไดมการบญญตกฎหมายใน

ความผดเกยวกบเพศขนครงแรกในกฎหมายตรา

สามดวง ตามพระอยการลกษณะผวเมย ตอมาได

มการประกาศใชพระราชก�าหนดลกษณะขมขนลวง

ประเวณ ร.ศ. 118 แตในภายหลงไดถกยกเลกไป

โดยกฎหมายลกษณะอาญา ร.ศ. 127 หลงจากนน

ไดมการประกาศใชประมวลกฎหมายอาญา และได

บญญตความผดเกยวกบเพศไวในภาค 2 ภาคความ

ผดลกษณะ 9 ของประมวลกฎหมายอาญา และได

มการแกไขประมวลกฎหมายอาญาในความผดฐาน

ขมขนกระท�าช�าเรา มาตรา 276 และฐานกระท�า

ช�าเราเดก มาตรา 227 โดยพระราชบญญตแกไข

เพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 19) พ.ศ.

2550 ท�าใหความผดฐานขมขนกระท�าช�าเราและ

ฐานกระท�าอนาจารเปลยนไปเปนอยางมาก เพอให

สอดคลองกบหลกความเสมอภาคระหวางเพศใน

รฐธรรมนญ โดยการแกไขบทบญญตความผด

เกยวกบเพศดงกลาว สวนหนงอางองมาจาก

พระราชบญญตความผดเกยวกบเพศ ค.ศ. 2003

(The Sexual Offences Act 2003) ของสหราช

อาณาจกรเปนหลก ซงนบวาเปนครงแรกทไดมการ

ใหความหมายของการกระท�าช�าเราไวใน มาตรา

276 โดยการกระท�าช�าเราหมายความวา การกระท�า

โดยสนองความใครของผกระท�าโดยการใชอวยวะ

เพศของผกระท�ากระท�ากบอวยวะเพศ ทวารหนก

หรอชองปากของผอน หรอการใชสงอนใดกระท�า

กบอวยวะเพศหรอทวารหนกของผ อน ดงนน

การกระท�าช�าเราจงไม ได จ�ากดอย เพยงแค

การกระท�าทอวยวะเพศชายตองลวงล�าในอวยวะ

เพศหญงเทานน

ปจจบน ไดมการแกไขประมวลกฎหมาย

อาญาความผดเกยวกบเพศ โดยพระราชบญญต

แกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 27)

พ.ศ. 2562 ซงไดก�าหนดนยามของค�าวา กระท�า

ช�าเรา ไวในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1 (18)

โดยบญญตวา กระท�าช�าเรา หมายความวา กระท�า

เพอสนองความใครของผกระท�า โดยการใชอวยวะ

เพศของผกระท�าลวงล�าอวยวะเพศ ทวารหนกหรอ

ชองปากของผอน จากบทบญญตดงกลาว เมอ

เปรยบเทยบกบกฎหมายเดมไดตดถอยค�าวา

“กระท�ากบ” ออกไปโดยเปลยนเปนใชถอยค�าวา

“ลวงล�า” และตดขอความทวา “หรอการใชสงอนใด

กระท�ากบอวยวะเพศหรอทวารหนกของผ อน”

ออกไป โดยก�าหนดใหการใชวตถหรออวยวะอนซง

มใชอวยวะเพศ ลวงล�าอวยวะเพศ หรอทวารหนก

ของผ อน เปนความผดฐานอนาจาร เรยกวา

“อนาจารโดยการลวงล�า” ซงเปนความผดทผกระท�า

ตองไดรบโทษหนกกวาอนาจารทวไปตาม มาตรา

278 วรรคสอง มาตรา 279 วรรคส และวรรคหา

โดยเหตผลในการแกไขกฎหมายในครงน เพอ

เปนการปรบปรงบทนยาม ค�าวา “กระท�าช�าเรา”

ใหชดเจนและสอดคลองกบลกษณะการกระท�า

ช�าเราตามธรรมชาต และปรบปรงบทบญญตความ

ผดเกยวกบเพศบางประการเพอเพมประสทธภาพ

ในการบงคบใชกฎหมาย

Page 29: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ณชา ปองขวาเลาขมขนกระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า 24

อยางไรกด แมวาจะมการแกไขค�านยามของ

การกระท�าท�าช�าเรา ไวอยางชดเจนแลวกตาม โดย

จากบทนยามดงกลาว ผกระท�าอาจเปนชายโดยใช

อวยวะเพศของตนลวงล�าอวยวะเพศหญงหรอทวาร

หนกหรอชองปากของหญงกได หรอผกระท�าอาจ

เปนชายโดยใชอวยวะเพศของตนลวงล�าทวารหนก

หรอชองปากของชายดวยกนกได แตหากผกระท�า

เปนหญง จะตองเปนกรณใหอวยวะเพศชายผถก

กระท�าลวงล�าเขามาในอวยวะเพศของหญงผกระท�า

จงมประเดนทตองพจารณาวา หากเปนกรณท

ผกระท�าอยเฉยๆ (Passive) แลวบงคบใหผถก

กระท�าเอาอวยวะเพศมาลวงล�าอวยวะเพศของ

ผกระท�า เชน หญงบงคบใหชายเอาอวยวะเพศของ

ชายมาลวงล�าอวยวะเพศหญงอนเปนการกระท�าใน

ลกษณะทหญงผกระท�าอยเฉยๆ (Passive) เชนน

จะถอวาเปนกรณทหญงกระท�าช�าเราชายหรอไม

โดยหากไมมการตความใหรวมถงกรณนด วย

การกระท�าในลกษณะนกคงจะเปนเพยงความ

ผดเกยวกบเสรภาพตาม มาตรา 309 เทานน แต

หากตความใหหมายความรวมถงกรณนดวย กอาจ

เปนการตความทขดหลกการตความกฎหมาย

อาญาและขดหลกการแบงแยกอ�านาจได

บทความวชาการนจงมงศกษาถงกฎหมาย

อาญาในความผดเกยวกบเพศฐานขมขนกระท�า

ช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า โดยการน�าเอาค�า

นยามของการกระท�าช�าเราในพระราชบญญตแกไข

เพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 27) พ.ศ.

2562 มาใชในการศกษา รวมถงแนวคดเกยวกบ

การกระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า หลก

การตความกฎหมายอาญา เปรยบเทยบกฎหมาย

ตางประเทศกบกฎหมายไทย รวมทงวเคราะห

ปญหาทเกดจากการแกไขกฎหมายอาญาในความ

ผดเกยวกบเพศฐานขมขนกระท�าช�าเราและอนาจาร

โดยการลวงล�า เพอเสนอแนวทางการแกไขปญหา

ดงกลาวอนจะเปนประโยชนในทางวชาการตอไป

วตถประสงค

1. ศกษากฎหมายอาญาในความผด

เกยวกบเพศฐานขมขนกระท�าช�าเราและอนาจาร

โดยการลวงล�า โดยการน�าเอาค�านยามของการกระ

ท�าช�าเราในพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวล

กฎหมายอาญา (ฉบบท 27) พ.ศ. 2562 มาใชใน

การศกษา

2. ศกษาแนวคดเกยวกบการกระท�าช�าเรา

และอนาจารโดยการลวงล�า และหลกการตความ

กฎหมายอาญา

3. ศกษาเปรยบเทยบกฎหมายตางประเทศ

กบกฎหมายไทย

4. วเคราะหปญหาทเกดจากการแกไข

กฎหมายอาญาในความผดเกยวกบเพศฐานขมขน

กระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงลา

5. คนหาขอสรปและขอเสนอจากการ

วเคราะหปญหาทเกดจากการแกไขกฎหมายอาญา

ในความผดเกยวกบเพศฐานขมขนกระท�าช�าเรา

และอนาจารโดยการลวงลา

วธกำรศกษำ

การศกษาในบทความน เปนการศกษา

ดวยวธการคนควาทางเอกสารและรวบรวมเอกสาร

ทงเอกสารภาษาไทยและภาษา ตางประเทศ

หนงสอ วทยานพนธ วารสาร บทบญญตของ

กฎหมาย ค�าพพากษาศาลฎกา บทความเอกสาร

ทางวชาการอนๆ ทเกยวของ และขอมลสารสนเทศ

เพอน�ามาศกษาถงแนวความคดเกยวกบการกระท�า

ช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า หลกการตความ

กฎหมายอาญา ตามกฎหมายไทยเปรยบเทยบกบ

กฎหมายตางประเทศ โดยศกษาเพอวเคราะห

ปญหาทเกดจากการแกไขกฎหมายอาญาในความ

ผดเกยวกบเพศฐานขมขนกระท�าช�าเราและอนาจาร

โดยการลวงล�า เพอเสนอแนวทางการแกไขปญหา

ดงกลาวอนจะเปนประโยชนในทางวชาการตอไป

Page 30: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256225

ผลกำรศกษำ

จากการศกษากฎหมายอาญาในความ

ผดเกยวกบเพศฐานขมขนกระท�าช�าเราและการ

อนาจารโดยการลวงล�า ผเขยนจงไดน�าเสนอผลการ

ศกษาและวเคราะหเกยวกบการกระท�าช�าเราและ

การอนาจารโดยการลวงล�า ดงน

1. บทบญญตความผดเกยวกบเพศของ

ไทยถกบญญตขนครงแรกในกฎหมายตราสามดวง

ตามพระอยการลกษณะผวเมย ตอมาไดมการ

ประกาศใชพระราชก�าหนดลกษณะขมขนลวง

ประเวณ ร.ศ. 118 แตในภายหลงไดถกยกเลกไป

โดยกฎหมายลกษณะอาญา ร.ศ. 127 หลงจากนน

ไดมการประกาศใชประมวลกฎหมายอาญา และได

บญญตความผดเกยวกบเพศไวในภาค 2 ภาคความ

ผดลกษณะ 9 ของประมวลกฎหมายอาญา และได

มการแกไขประมวลกฎหมายอาญาในความผดฐาน

ขมขนกระท�าช�าเรา มาตรา 276 และฐานกระท�า

ช�าเราเดก มาตรา 227 โดยพระราชบญญตแกไข

เพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 19) พ.ศ.

2550 ท�าใหความผดฐานขมขนกระท�าช�าเราและ

ฐานกระท�าอนาจารเปลยนไปเปนอยางมาก เพอให

สอดคลองกบหลกความเสมอภาคระหวางเพศใน

รฐธรรมนญ ซงนบวาเปนครงแรกทไดมการให

ความหมายของการกระท�าช�าเราไวใน มาตรา 276

การกระท�าช�าเราหมายความวา การกระท�าโดย

สนองความใครของผกระท�าโดยการใชอวยวะเพศ

ของผกระท�ากระท�ากบอวยวะเพศ ทวารหนก หรอ

ชองปากของผอน หรอการใชสงอนใดกระท�ากบ

อวยวะเพศหรอทวารหนกของผอน โดยการกระท�า

ช�าเราตามมาตรานแบงออกเปน 2 กรณ คอ กรณ

ทผกระท�าใชอวยวะเพศของตนกระท�าช�าเรา และ

กรณทผ กระท�าใชสงอนใดกระท�าช�าเรา ดงนน

การกระท�าช�าเราจงไมไดจ�ากดอยเพยงแคการกระ

ท�าทอวยวะเพศชายตองลวงล�าในอวยวะเพศหญง

เทานน

ประมวลกฎหมายอาญาในความผดเกยวกบ

เพศไดรบการแกไขอกครงโดยพระราชบญญตแกไข

เพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 27)

พ.ศ. 2562 ซงเปนการแกไขครงลาสดในปจจบน ได

ก�าหนดนยามของค�าวา กระท�าช�าเรา ไวในประมวล

กฎหมายอาญา มาตรา 1(18) โดยบญญตวา กระท�า

ช�าเรา หมายความวา กระท�าเพอสนองความใคร

ของผกระท�า โดยการใชอวยวะเพศของผกระท�าลวง

ล�าอวยวะเพศ ทวารหนกหรอชองปากของผอน

จากบทบญญตดงกลาว เมอเปรยบเทยบกบ

กฎหมายเดมไดตดถอยค�าวา “กระท�ากบ” ออกไป

โดยเปลยนเปนใชถอยค�าวา “ลวงล�า” และตด

ขอความทวา “หรอการใชสงอนใดกระท�ากบอวยวะ

เพศหรอทวารหนกของผอน” ออกไป โดยก�าหนด

ใหการใชวตถหรออวยวะอนซงมใชอวยวะเพศ ลวง

ล�าอวยวะเพศ หรอทวารหนกของผอน เปนความ

ผดฐานอนาจาร เรยกวา “อนาจารโดยการลวงล�า”

ซงเปนความผดทผกระท�าตองไดรบโทษหนกกวา

อนาจารทวไปตาม มาตรา 278 วรรคสอง มาตรา

279 วรรคส และวรรคหา

การแก ไขกฎหมายในคร งน เป นการ

ปรบปรงบทนยาม ค�าวา “กระท�าช�าเรา ” ใหชดเจน

และสอดคลองกบลกษณะการกระท�าช�าเราตาม

ธรรมชาต และปรบปรงบทบญญตความผดเกยวกบ

เพศบางประการเพอเพมประสทธภาพในการบงคบ

ใชกฎหมาย โดยจากบทนยามดงกลาว ผกระท�าอาจ

เปนชายโดยใชอวยวะเพศของตนลวงล�าอวยวะเพศ

หญงหรอทวารหนกหรอชองปากของหญงกได หรอ

ผกระท�าอาจเปนชายโดยใชอวยวะเพศของตนลวง

ล�าทวารหนกหรอชองปากของชายดวยกนกได

แตหากผกระท�าเปนหญง จะตองเปนกรณใหอวยวะ

เพศชายผถกกระท�าลวงล�าเขามาในอวยวะเพศของ

หญงผกระท�า จงมประเดนทตองพจารณาวา หาก

เปนกรณทผกระท�าอยเฉยๆ (Passive) แลวบงคบ

ใหผถกกระท�าเอาอวยวะเพศมาลวงล�าอวยวะเพศ

ของผกระท�า เชน หญงบงคบใหชายเอาอวยวะเพศ

ของชายมาลวงล�าอวยวะเพศของหญงอนเปนการ

Page 31: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ณชา ปองขวาเลาขมขนกระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า 26

กระท�า ในลกษณะทหญงผ กระท� าอย เฉยๆ

(Passive) เชนน จะถอวาเปนกรณทหญงกระท�า

ช�าเราชายตามกฎหมายทแกไขใหมหรอไม โดย

หากไมมการตความใหหมายความรวมถงกรณน

ดวย การกระท�าในลกษณะนกคงจะเปนเพยงความ

ผดเกยวกบเสรภาพตาม มาตรา 309 เทานน

แตหากตความใหหมายความรวมถงกรณนดวย

กอาจเปนการตความทขดหลกการตความกฎหมาย

อาญาและขดหลกการแบงแยกอ�านาจได ซงผเขยน

จะไดวเคราะหประเดนนในล�าดบตอไป

2. โดยทวไปในการตความกฎหมายอาญา

ของไทยนน มหลกการพนฐานซงไดรบการยอมรบ

อย 4 ประการ ไดแก การตความตามหลกภาษา

การตความสมพนธกนอยางเปนระบบของกฎหมาย

การตความประวตความเปนมาของกฎหมาย และ

การตความตามความมงหมายของกฎหมาย ทงน

โดยถอเอาการตความตามความมงหมายของตวบท

กฎหมายเปนส�าคญ กลาวคอ การตความตามวธน

คณธรรมทางกฎหมาย จะเปนเครองชวยในการ

ตความได เป นอย างด เ นองจากการบญญต

กฎหมายอาญาในและฐานความผดจะมคณธรรม

ทางกฎหมายทมงคมครองแตกตางกนไป คณธรรม

ทางกฎหมาย หมายถง สงทไมไดเปนรปธรรมท

สามารถจบตองไดโดยใชประสาทสมผสทงหา เปน

สงทเปนภาพในทางความคดหรอเปนสงทเปน

นามธรรม โดยเฉพาะสงทเปนประโยชนหรอเปน

สงทเปนคณคาของการอย ร วมกนทกฎหมาย

คมครอง โดยคณธรรมทางกฎหมายเปนแนวความ

คดหนงในทางกฎหมายของประเทศทใชระบบ

ประมวลกฎหมาย คณธรรมทางกฎหมายในความ

ผดเกยวกบเพศเปนการคมครองผเสยหายจาก

อาชญากรรมทางเพศ โดยกฎหมายใหความ

คมครองในเสรภาพทางเพศ เนองจากการลวง

ประเวณยอมท�าใหคณคารวมถงการยอมรบนบถอ

ในสงคมของผถกลวงประเวณนนลดลง และอาจกอ

ใหเกดอนตรายตอรางกายได

จง เป นการสมควรทกฎหมายจะต อง

ค มครองใหบคคลทกคนในสงคมมเสรภาพทจะ

ก�าหนดความสมพนธทางเพศของตนได ดงนน

นอกจากจ�าเป นทจะต องคนหาคณธรรมทาง

กฎหมายแลว อาจตองค�านงถงคณคา (Value) ของ

การกระท�าดวย สวนหลกเกณฑการตความกฎหมา

ยอนๆ เปนเพยงปจจยทจะน�าใหเขาไปใกลกบความ

หมายทแทจรงของตวบทกฎหมายเทานน ในการ

ตความกฎหมายอาญาและการใชกฎหมายอาญาจง

ตองอยในกรอบหรอขอบเขตของความหมายของ

ตวบทกฎหมาย หากใชกฎหมายอาญาเกนเลย

ขอบเขตความหมายของตวบทแลว กรณกมใชการ

ตความกฎหมายอาญา แตเปนการใชกฎหมายท

ใกลเคยงอยางยง (Analogie) ในกฎหมายอาญา

และถาการใชกฎหมายทใกลเคยงอยางยงนน เปน

ไปในทางทเปนผลรายแกผกระท�าความผดแลว

ยอมเปนสงทตองหามในกฎหมายอาญา

3. จากการพจารณาความผดฐานขมขน

กระท�าช�าเราของสหราชอาณาจกรในพระราช

บญญตความผดเกยวกบเพศ ค.ศ. 2003 (The

Sexual Offences Act 2003) ซงเปนประเทศทใช

ระบบกฎหมายจารตประเพณ (Common Law)

พบวา ผกระท�าผดตองเปนชายเทานน สวนผถก

กระท�าจะเปนหญงหรอชายกได และกฎหมายยงให

ความส�าคญกบการคมครองการกระท�าความผด

ฐานขมขนกระท�าช�าเราแบบธรรมชาต โดยมความ

หมายถง ผ ใดขมขนผอนโดยการใชอวยวะเพศ

ลวงล�าหรอสอดใส (Penetration) เขาไปในชอง

คลอด ทวารหนก หรอชองปากของผอน หรอบงคบ

ใหผอนกระท�าตอตนโดยผอนไมยนยอม สวนความ

ผดขอหาประทษรายทางเพศ (sexual assault)

เปนการใชวตถอนใดลวงล�าหรอสอดใสเขาไปใน

ชองคลอด ทวารหนก หรอชองปาก หรออวยวะอน

ใดโดยบคคลอนนนไมยนยอมกจะเปนความผด

ทงสน

ความผดฐานขมขนกระท�าช�าเราในประเทศ

ทใชระบบกฎหมายลายลกษณอกษร (Civil Law)

Page 32: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256227

เชน สหพนธสาธารณรฐเยอรมน การกระท�าทจะ

เปนความผดฐานขมขนกระท�าช�าเราตามประมวล

กฎหมายอาญา มาตรา 177 ตองมการกระท�าช�าเรา

หญง อาจเปนการกระท�าโดยผทขมขนใจหญงเพอ

ใหมการกระท�ากบตวเอง อนเปนการกระท�าช�าเรา

ในลกษณะ Passive หรอเปนการขมขนใจเพอให

กระท�ากบบคคลอน ซงเปนการกระท�าทหญงมได

ยนยอม โดยรวาหญงไมไดใหความยนยอมและรวา

เปนหญงทมใชภรรยาตน การกระท�าความผดฐาน

ขมขนกระท�าช�าเราไดกลาวถงการมเพศสมพนธ

ยอมมการลวงล�าโดยใชค�าวา Sexual Intercourse

หรอ Sexual Penetration ยอมมความหมายรวม

ถงการ “สอดใส” อยในตวอยแลว ซงเปนการทผใด

ขมขนกระท�าช�าเราผอน และสาธารณรฐฝรงเศสใน

The French Penal Code Section 222-23 ความ

ผดฐานขมขนกระท�าช�าเรา คอ การกระท�าทกอยาง

ทมการล วงล�าหรอการสอดใส ไม ว าโดยวธ

ธรรมชาตหรอวธอนใด จงไมจ�ากดเฉพาะอวยวะ

เพศชายทลวงล�าเขาไปในอวยวะเพศหญง แตรวม

ถงถงการใชวตถอนใดสอดใสเขาไปในอวยวะเพศ

ทวารหนก หรอทางชองปากโดยผถกกระท�าไม

ยนยอม แตการกระท�าช�าเราตองเปนการลวงล�า

หรอการสอดใสเทานน

จากการพจารณากฎหมายตางประเทศทง

ในประเทศทใช ระบบกฎหมายจารตประเพณ

(Common Law) และประเทศทใชระบบกฎหมาย

ลายลกษณอกษร (Civil Law) เหนไดวา การกระท�า

ช�าเรา ผกระท�าตองมการสอดใสอวยวะเพศลวงล�า

เขาไปในอวยวะเพศ ทวารหนก หรอชองปากของ

ผ ถกกระท�า ซงประเทศไทยกได มการแกไข

บทบญญตกฎหมายเกยวกบการกระท�าช�าเราใน

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 1 (18) โดยบญญต

วา กระท�าช�าเรา หมายความวากระท�าเพอสนอง

ความใครของผกระท�า โดยการใชอวยวะเพศของ

ผกระท�าลวงล�าอวยวะเพศ ทวารหนกหรอชองปาก

ของผอน จากบทบญญตดงกลาว กฎหมายไดตด

ถอยค�าวา “กระท�ากบ” ออกไปโดยเปลยนเปนใช

ถอยค�าวา “ลวงล�า” ซงเปนการแกไขเพอให

สอดคลองกบแนวค�าพพากษาศาลฎกา โดยการก

ระท�าช�าเราจะตองเปนการกระท�าช�าเราโดยมการ

สอดใสอวยวะเพศของผกระท�าลวงล�าเขาไปใน

อวยวะเพศ ทวารหนกหรอชองปากของผถกกระท�า

ซงหากตความตามตวอกษรแลวยอมหมายถง

ผกระท�าตองกระท�าช�าเราในลกษณะ Active จงม

ขอพจารณาตอไปวาหากเปนการกระท�าในลกษณะ

Passive กลาวคอ การทผกระท�าอยเฉยๆ แลว

บงคบใหผถกกระท�าเอาอวยวะเพศมาลวงล�าอวยวะ

เพศของผกระท�า จะเปนการกระท�าช�าเราตาม

กฎหมายทแกไขใหมดวยหรอไม หากพจารณาจาก

บทบญญตกฎหมายของสหพนธ สาธารณรฐ

เยอรมน เหนไดวา มการบญญตเกยวกบการกระท�า

ช�าเราของผกระท�าทงในลกษณะทเปน Active และ

Passive ไวในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 177

(1) ดงนน จงเหนไดวา การจะตความใหการกระท�า

ช�าเราหมายความรวมถงการกระท�าช�าเราใน

ลกษณะ Passive ดวยจะตองมการเขยนไวใน

บทบญญตดงกลาวดวยเชนกน ซงเปนไปตามหลก

การตความกฎหมายทจะตองตความตามความ

มงหมายของกฎหมาย และตองไมตความเกนไป

กวาตวอกษร อกทงตองไมเปนการขดตอหลกการ

แบงแยกอ�านาจดวย

นอกจากน กฎหมายทแกไขใหมไดตด

ขอความทวา “หรอการใชสงอนใดกระท�ากบอวยวะ

เพศหรอทวารหนกของผอน” ออกไป โดยก�าหนด

ใหการใชวตถหรออวยวะอนซงมใชอวยวะเพศ

ลวงล�าอวยวะเพศ หรอทวารหนกของผอน เปน

ความผดฐานอนาจาร เรยกวา “อนาจารโดยการ

ลวงล�า” ซงเปนความผดทผกระท�าตองไดรบโทษ

หนกกวาอนาจารทวไปตามมาตรา 278 วรรคสอง

มาตรา 279 วรรคส วรรคหา โดยตามกฎหมายเดม

การใชสงอนใดกระท�ากบอวยวะเพศหรอทวารหนก

ของผอน เปนการกระท�าช�าเราดวย จงมความคลาด

เคล อนไปจากความม งหมายของกฎหมาย

เนองจากกฎหมายเดมคงมความมงหมายเพยงเพอ

Page 33: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ณชา ปองขวาเลาขมขนกระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า 28

ใหเกดความเสมอภาคในทางเพศของผกระท�าและ

ผถกกระท�า คงไมไดตงใจขยายขอบเขตไปถงสงท

กระท�า และอวยวะทถกกระท�าดวย ท�าใหผกระท�า

ทมเจตนาเพยงจบตอง ลบคล�า รบผดฐานขมขน

กระท�าช�าเรา กจะเปนการลงโทษทหนกเกนกวา

เจตนา การกระท�าอนาจารไมตองมเจตนาพเศษ

เพอสนองความใครของผกระท�าดงเชนการกระท�า

ช�าเรา เพยงกระท�าอนไมสมควรในทางเพศกเปน

ความผดฐานกระท�าอนาจารแลว ดงนน หาก

ผกระท�าใชวตถหรออวยวะอนซงมใชอวยวะเพศ

ลวงล�าอวยวะเพศหรอทวารหนกของผถกกระท�า

ยอมรบผดฐานกระท�าอนาจารโดยการลวงล�าตาม

มาตรา 278 วรรคสอง ซงตองรบโทษเทากบความ

ผดฐานขมขนกระท�าช�าเราตามกฎหมายแกไขใหม

โดยมองคประกอบความผดคลายกบความผดขอหา

ประทษรายทางเพศ (Sexual Assault) ของสหราช

อาณาจกร ซงเปนการใชวตถอนใดหรออวยวะอน

ใดลวงล�าหรอสอดใสเขาไปในชองคลอด ทวารหนก

หรอชองปาก โดยบคคลอนนนไมยนยอมกจะเปน

ความผดทงสน

4. ความผดฐานขมขนกระท�าช�าเราตาม

กฎหมายเดมใน มาตรา 276 การกระท�าช�าเรา

หมายความวา การกระท�าโดยสนองความใครของ

ผกระท�าโดยการใชอวยวะเพศของผกระท�ากระท�า

กบอวยวะเพศ ทวารหนก หรอชองปากของผอน

หรอการใชสงอนใดกระท�ากบอวยวะเพศหรอทวาร

หนกของผอน ไดมการขยายความหมายของการก

ระท�าช�าเราออกไปอยางกวางขวางในหลายรปแบบ

มาก โดยไมจ�ากดเพยงการกระท�าช�าเราโดยวธ

ธรรมชาตเทานน ซงการกระท�าช�าเราตามมาตราน

แบงออกเปน 2 กรณ คอ กรณทผกระท�าใชอวยวะ

เพศของตนกระท�าช�าเรา เปนการกระท�าช�าเราโดย

วธธรรมชาต ซงการกระท�าดงกลาวอาจเปนการ

กระท�าของชายตอหญง ชายตอชาย หรอหญงตอ

ชายกได และกรณทผ กระท�าใชสงอนใดกระท�า

ช�าเรา กลาวคอ หากชายใชวตถอนใดสอดใส หรอ

เพยงแตกระท�ากบอวยวะเพศหญง หรอทวารหนก

ของหญง กเปนการกระท�าช�าเราตามกฎหมายเดม

แลว และการกระท�าดงกลาวอาจเปนการกระท�า

ของชายตอหญง ชายตอชาย หญงตอชาย หรอ

หญงตอหญง ซงอาจเปนกรณทผกระท�าเปนคสมรส

กนกได และโดยเหตทหลกการตความกฎหมาย

อาญาตาม มาตรา 2 นน จะตองตความอยาง

เคร งครด ดงนน การใช กฎหมายอาญาของ

นกกฎหมายไทยจงเปนการใชกฎหมายทยดตดอย

กบตวอกษร ซงมความคลาดเคลอนไปจากความมง

หมายของกฎหมาย เนองจากกฎหมายเดมคงม

ความมงหมายเพยงเพอใหเกดความเสมอภาคใน

ทางเพศของผกระท�าและผถกกระท�า คงไมไดตงใจ

ขยายขอบเขตไปถงสงทกระท�า และอวยวะทถก

กระท�าดวย ท�าใหผกระท�าทมเจตนาเพยงจบตอง

ลบคล�า รบผดฐานขมขนกระท�าช�าเรา กจะเปนการ

ลงโทษทหนกเกนกวาเจตนา

จากปญหาการตความบทบญญตกฎหมาย

ดงกลาวขางตน จงน�ามาส การแกไขประมวล

กฎหมายอาญา มาตรา 1 (18) โดยบญญตวา

กระท�าช�าเรา หมายความวา กระท�าเพอสนองความ

ใครของผกระท�า โดยการใชอวยวะเพศของผกระท�า

ลวงล�าอวยวะเพศ ทวารหนก หรอชองปากของผอน

จากบทบญญตดงกลาว กฎหมายไดตดถอยค�าวา

“กระท�ากบ” ออกไปโดยเปลยนเปนใชถอยค�าวา

“ลวงล�า” ซงเปนการแกไขเพอใหสอดคลองกบค�า

พพากษาศาลฎกา โดยการกระท�าช�าเราจะตอง

เปนการกระท�าช�าเราโดยมการสอดใสอวยวะเพศ

ของผกระท�าลวงล�าเขาไปในอวยวะเพศ ทวารหนก

หรอชองปากของผถกกระท�า ซงหากพจารณาตาม

บทบญญตของกฎหมายแลวยอมเปนการกระท�าท

ผกระท�าเปนคนกระท�าในลกษณะ Active จงมขอ

พจารณาวาหากเปนการกระท�าในลกษณะ Passive

กลาวคอ การทผกระท�าอยเฉยๆ แลวบงคบใหผถก

กระท�าเอาอวยวะเพศมาลวงล�าอวยวะเพศ ทวาร

หนก หรอชองปากของผกระท�า จะเปนการกระท�า

ช�าเราตามความหมายของบทบญญตดงกลาวดวย

หรอไม เชน หญงบงคบใหชายเอาอวยวะเพศของ

Page 34: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256229

ชายมาลวงล�าอวยวะเพศของหญงโดยเปนการ

กระท�า ในลกษณะทหญงผ กระท� าอย เฉยๆ

(Passive) เชนนจะถอวาเปนการใชอวยวะเพศของ

หญงผกระท�าลวงล�าอวยวะเพศของชายผถกกระท�า

ตามความหมายของการกระท�าช�าเราทแกไขใหม

หรอไม จงตองพจารณาจากหลกการตความ

กฎหมาย โดยตองเปนการตความไมเกนไปกวา

ตวอกษร และไมเกนไปกวาความมงหมายของ

บทบญญตกฎหมายดวย จะตความตามความมง

หมายของกฎหมายแมวาจะเปนการตความเกนไป

กวาตวอกษรหาไดไม เพราะอาจเปนการขดกบหลก

การตความกฎหมายอาญาและหลกการแบงแยก

อ�านาจได เนองจากศาลซงเปนฝายตลาการจะตอง

วนจฉยคดความตามกฎหมายของฝายนตบญญต

และควรพจารณาแตเฉพาะกฎหมายทเปนอย

(what the law is) ไมใชกฎหมายทควรจะเปน

(what the law should be) เพราะเปนเรองของฝาย

นตบญญต ซงเปนไปตามหลกการแบงแยกอ�านาจ

นนเอง

ศาลฎกาไดเคยวนจฉยตามกฎหมายเดมวา

การทจ�าเลยเพอสนองความใครของตนเองใหผเสย

หายอมอวยวะเพศของจ�าเลย เปนการใชอวยวะเพศ

ของจ�าเลยกระท�ากบช องปากของผ เ สยหาย

เปนการกระท�าช�าเรา ตามค�าพพากษาศาลฎกาท

15309/2553 และการกระท�าช�าเราไมวาเปนการ

กระท�ากบอวยวะเพศ ทวารหนก หรอชองปากของ

ผอนจงยงคงตองมการสอดใสอวยวะเพศหรอสงอน

ใดใหลวงล�าเขาไปในอวยวะเพศ ทวารหนก หรอ

ช องปากด วย ตามค� าพพากษาศาลฎกาท

1390/2555 จากค�าพพากษาศาลฎกาดงกลาวเหน

ไดวา เปนกรณทผกระท�ามการกระท�าในลกษณะ

Passive เมอพจารณานยามค�าวา กระท�าช�าเรา

ตามกฎหมายทแกไขใหม การกระท�าของจ�าเลยจง

เปนการกระท�าช�าเรา ตามประมวลกฎหมายอาญา

มาตรา 1(8) แมผกระท�าจะมการกระท�าในลกษณะ

Passive ผกระท�ากกระท�าช�าเราอกฝายหนงได

ผเขยนมความเหนวา ส�าหรบกรณทหญง

บงคบใหชายเอาอวยวะเพศของชายมาลวงล�า

อวยวะเพศของหญงโดยเปนการกระท�าในลกษณะ

ทหญงผกระท�าอยเฉยๆ (Passive) เชนน หาก

พจารณาการกระท�าดงกลาวจากความหมายของ

การกระท�าช�าเราตามกฎหมายเดมใชค�าวา “กระท�า

กบ” กรณดงกลาวจงเปนการใชอวยวะเพศของ

ผกระท�ากระท�ากบอวยวะเพศของผอน โดยให

อวยวะเพศชายผถกกระท�าลวงล�าเขาไปในอวยวะ

เพศของหญงผกระท�า จงเปนความผดฐานขมขน

กระท�าช�าเราตามกฎหมายเดมแลว แตหาก

พจารณาจากความหมายของการกระท�าช�าเราตาม

กฎหมายทแกไขใหมใชค�าวา “ลวงล�า” ซงตอง

เปนการใชอวยวะเพศของผกระท�าลวงล�าอวยวะ

เพศของผอน แตการทหญงบงคบใหชายเอาอวยวะ

เพศของชายมาลวงล�าอวยวะเพศของหญงโดย

เปนการกระท�าในลกษณะทหญงผกระท�าอยเฉยๆ

(Passive) จงไมใชการใชอวยวะเพศของหญง

ผ กระท�าลวงล�าอวยวะเพศของชายผถกกระท�า

ตามถอยค�าทบญญตไวในนยามของกระท�าช�าเราท

แกไขใหม แมวาการแกไขกฎหมายดงกลาวจะม

ความมงหมายใหหมายความรวมถงกรณนดวย

กตาม แตถอยค�าในบทบญญตดงกลาวกยงไปไมถง

ความมงหมายของบทบญญตกฎหมายนน

อยางไรกด หากพจารณาเปรยบเทยบกบ

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 วรรคทาย

การกระท�า หมายความรวมถงการกระท�าทไมมการ

เคลอนไหวรางกายดวย ซงเปนกรณทกฎหมาย

เขยนไวอยางชดเจนส�าหรบการกระท�าทเปน

ลกษณะ Passive ดวย ดงนน การจะตความ

กฎหมายใหหมายความรวมถงการกระท�าทเปน

passive ได จะตองมการเขยนไวในบทบญญต

ดงกลาวดวย แตหากไมมการตความใหรวมถงกรณ

นดวย การกระท�าในลกษณะดงกลาวนกคงจะเปน

เพยงความผดเกยวกบเสรภาพตาม มาตรา 309

เทานน ซงมอตราโทษทแตกตางกนมากกบความ

ผดฐานขมขนกระท�าช�าเรา

Page 35: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ณชา ปองขวาเลาขมขนกระท�าช�าเราและอนาจารโดยการลวงล�า 30

บทสรปและขอเสนอแนะ

จากการศกษาและขอพจารณาขางตน อาจ

กลาวโดยสรปไดวา ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา

1 (18) ตามกฎหมายทแกไขใหมบญญตวา กระท�า

ช�าเรา หมายความวากระท�าเพอสนองความใครของ

ผกระท�า โดยการใชอวยวะเพศของผกระท�าลวงล�า

อวยวะเพศ ทวารหนกหรอชองปากของผอน เมอ

พจารณาตามบทบญญตของกฎหมายแลวจะตองม

การลวงล�าหรอสอดใสอวยวะเพศของผ กระท�า

เขาไปในอวยวะเพศ ทวารหนก หรอชองปากของ

ผถกกระท�าอนเปนการกระท�าในลกษณะ Active แต

หากเปนการกระท�าในลกษณะ Passive กลาวคอ

การทผกระท�าอยเฉยๆ แลวบงคบใหผถกกระท�า

เอาอวยวะเพศมาลวงล�าอวยวะเพศ ทวารหนก หรอ

ชองปากของผกระท�า เชน หญงบงคบใหชายเอา

อวยวะเพศของชายมาลวงล�าอวยวะเพศของหญง

โดยเปนการกระท�าในลกษณะทหญงผกระท�าอย

เฉยๆ (Passive) เชนน จะเปนการกระท�าความผด

ฐานขมขนกระท�าช�าเราตามกฎหมายแกไขใหมได

นน ตองเปนการใชอวยวะเพศของผกระท�าลวงล�า

อวยวะเพศของผอน แตการทหญงบงคบใหชายเอา

อวยวะเพศของชายมาลวงล�าอวยวะเพศของหญง

โดยเปนการกระท�าในลกษณะทหญงผกระท�าอย

เฉยๆ (Passive) จงไมใชการใชอวยวะเพศของหญง

ผกระท�าลวงล�าอวยวะเพศของชายผถกกระท�า ตาม

ถอยค�าทบญญตไวในนยามของกระท�าช�าเราท

แกไขใหม แมวาการแกไขกฎหมายดงกลาวจะม

ความมงหมายใหหมายความรวมถงกรณนดวย

กตาม แตถอยค�าในบทบญญตดงกลาวกยงไปไมถง

ความม งหมายของบทบญญตกฎหมายนน

เนองจากการตความบทบญญตดงกลาวจะตอง

พจารณาจากหลกการตความกฎหมาย โดยตอง

เปนการตความไมเกนไปกวาตวอกษร และไมเกน

ไปกวาความมงหมายของบทบญญตกฎหมายดวย

จะตความตามความมงหมายของกฎหมายแมวาจะ

เปนการตความเกนไปกวาตวอกษรหาไดไม เพราะ

อาจเปนการขดกบหลกการตความกฎหมายและ

หลกการแบงแยกอ�านาจได

ผเขยนจงมความเหนวา หากมการบญญต

เกยวกบการกระท�าช�าเราของผ กระท�าทงใน

ลกษณะทเปน Active และ Passive ไวในประมวล

กฎหมายอาญา มาตรา 1 (18) ดงเชนทปรากฏใน

ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 177 (1) ของ

สหพนธสาธารณรฐเยอรมน กจะท�าใหเกดความ

ชดเจนในการบงคบใชบทบญญตดงกลาวไดอยาง

ถกตองสมดงตามเจตนารมณของกฎหมาย

เอกสำรอำงอง

กตตพงศ พกพวง. (2558). ปญหาขอบเขตความรบผดฐานขมขนกระท�าช�าเรา ตามมาตรา 276 และมาตรา

227 ตามประมวลกฎหมายอาญาแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมาย

อาญา (ฉบบท 19) พ.ศ. 2550. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลย

ธรกจบณฑตย.

คณต ณ นคร. (2553). พนฐานความรเกยวกบกฎหมายอาญา. กรงเทพฯ: ส�านกพมพวญญชน.

คณต ณ นคร. (2556). กฎหมายอาญาภาคทวไป. (พมพครงท 5). กรงเทพฯ: ส�านกพมพวญญชน.

ชดชนก แผนสวรรณ. (2548). ความผดฐานขมขนกระท�าช�าเราและอนาจาร : ศกษาตงแตกฎหมาย

ตราสามดวงถงประมวลกฎหมายอาญา. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Page 36: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256231

ถาวร เกยรตทบทว. (2546). หลกการแบงแยกอ�านาจและความสมพนธขององคกรทใชอ�านาจอธปไตยตาม

แนวคดของมองเตสกเออ. วารสารพฒนบรหารศาสตร ปท 43.

ปรนดา เวทพสย. (2551). ความผดฐานขมขนกระท�าช�าเรา : ศกษาองคประกอบความผดกรณผถกกระท�า.

วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พรรษฤทธ รงดษฐ. (2557). ความผดเกยวกบเพศกรณความผดฐานขมขนกระท�าช�าเรา. วทยานพนธ

นตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ศวด เกดเจรญ. (2552). ผลกระทบจากการบญญตแกไขเพมเตมความผดฐานขมขนกระท�าช�าเราตามพ

ระราชบญญตแกไขเพมเตมประมวลกฎหมายอาญา (ฉบบท 19) พ.ศ. 2550. วทยานพนธนต

ศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมนส ตงเจรญกจกล. (2552). ความผดเกยวกบเพศ : ศกษาเปรยบเทยบความผดฐานขมขนกระท�าช�าเรา

กบอนาจาร. วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต คณะนตศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

แสวง บญเฉลมวภาส. (2546). หลกกฎหมายอาญา. (พมพครงท 9). กรงเทพ ฯ: ส�านกพมพวญญชน.

Jeanne C. Marsh. (1982). Nathan Caplan Boston. Rape and the limits of law reform. Mass : Aubum

house Pub. Co.

Jonathan Herring. (2007). Criminal Law. Basingstoke [England]: Palgrave Macmillan.

Thomas Fischer. (2001). Strafgesetzbuch and Nebengesetze. Verlag C.H. Beck München.

Page 37: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย

Public Private Partnerships in Thai Electric Rail Transit System

บรณจตร แกวศรมล1

Buranajit Keawsrimol1

Received: 10 July 2019 Revised: 28 September 2019 Accepted: 2 November 2019

บทคดยอ

บทความนตองการน�าเสนอแนวคดและรปแบบเกยวกบการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

ในฐานะทเปนเครองมอส�าคญทภาครฐแนวใหมน�ามาใชในการท�างานเพอจดหาและใหบรการสาธารณะ

อกทงเปนเครองมอส�าคญทปรบโครงสรางและระบบราชการใหมความยดหยนและมประสทธภาพมากขน

โดยภาครฐของไทยไดน�าการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนมาใชในการจดหาสนคาและบรการ

สาธารณะมากขนโดยเฉพาะในกจการ “รถไฟฟา” โดยในปจจบน รฐบาลไทยใชการจดการรวมระหวาง

ภาครฐและเอกชนมาใชในการจดการรถไฟฟา 3 รปแบบหลกไดแก รปแบบ 1. Built Operate Transfer:

BOT ใชในรถไฟฟาบทเอส 2. Built Owned Operate Transfer: BOOT ใชในรถไฟฟาเอมอารทและรถไฟฟา

สายสมวงและเสนทางทก�าลงกอสราง และ 3. Built Transfer Operate: BTO ใชในรถไฟฟาสายเชอมตอ

สนามบนสวรรณภม ซงการน�าวธการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนมาใชสงผลใหภาครฐสามารถ

ท�างานในการจดหาและใหบรการรถไฟฟาไดดขน

ค�าส�าคญ : การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน, รถไฟฟาขนสง

Abstract

Public Private Partnerships (PPP) are creative and important tools currently in use by the

new government to procure and implement public infrastructure. The partnerships change structure

to create flexibility and efficiency. Nowadays, the Thai government is being encouraged to increase

its use of PPPs to acquire goods and public services, buildings and a modern transit system are

typical examples of PPP interaction. Currently, the PPPs associated with the existing Transit

System network’ are used in 3 aspects: (1) Build Operate, and Transfer: BOT is used in the

Bangkok Transit System Sky Train, (2) Build, Own Operate, and Transfer: BOOT is used in the

Mass Rapid Transit Subway, Mass Rapid Transit Sky Train and other in-progress lines, and

1 ผชวยศาสตราจารยประจ�าสาขาวชารฐประศาสนศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

บานสมเดจเจาพระยา1 Assistant Professor, Public Administration, Faculty of Humanities and social sciences, Bansomdejchaopraya

Rajabhat University

Page 38: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256233

(3) Build, Transfer, Operate: BTO is used in the Airport Rail Link System. Finally PPP motivates

the government to provide an electric rail system and increase the quality of service.

Keywords: Public Private Partnership, Electric Rail Transit

บทน�า

หนาทส�าคญประการหนงของภาครฐ คอ

การจดหาสนคาและบรการสาธารณะใหแกพลเมอง

ในประเทศเพอกอใหเกดคณภาพชวตทด และ

พฒนาประเทศ โดยการท�างานในอดตรฐจะเปน

ผจดหาสนคาและบรการดวยตนเองเปนหลก ซง

ตองพบกบขอจ�ากดทงทางดานโครงสรางและ

กฎระเบยบราชการทท�าใหการจดหาสนคาและ

บรการเปนไปอยางลาชา ไมตอบสนองความ

ตองการและขาดประสทธภาพ

ทงนตงแตปลายศตวรรษท 19 เปนตนมาส

ถานการณทรฐตองเผชญคอ สภาพแวดลอม

ทางการบรหารเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงทาง

เศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย รวมถงขอเรยกรองของ

ประชาชนมมากและสลบซบซอนขน ในขณะท

ทรพยากรของภาครฐยงคงมอยอยางจ�ากด ท�าให

รฐตองปรบตวหาเครองมอ วธการในการจดหา

สนคาและบรการสาธารณะ ซงเครองมออยางหนง

ทรฐบาลหลายประเทศน�ามาใชแลวประสบความ

ส�าเรจอยางกวางขวางคอ การจดการรวมระหวาง

ภาครฐและเอกชน (Feigenbaum, Henig, &

Hamnett, 1999, pp. 2-3)

ส�าหรบไทยมประสบการณการน�าวธการ

จดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนมาใชตงแตป

พ.ศ. 2535 โดยพบชดเจนในโครงการดานการ

คมนาคมขนาดใหญ เชน การสรางทางดวน รวมไป

ถงรถไฟฟาเสนทางตางๆ (คงขวญ ศลา, 2553,

หนา 2) และเมอพจารณายทธศาสตรการพฒนา

ประเทศจะพบวารฐบาลใหความส�าคญกบการ

พฒนาโครงสรางพนฐานดานการคมนาคมโดย

เฉพา ะก า ร เ ร ง ก อ ส ร า ง ร ถ ไฟฟ า ใ น เ ขต

กรงเทพมหานครและปรมณฑล โดยตงแตป พ.ศ.

2535 ถงป พ.ศ. 2562 มจ�านวนโครงการกอสราง

รถไฟฟา ทงสน 14 โครงการ คดเปนมลคาโดย

ประมาณกวา 868,277 ลานบาท (ประกาศ

คณะกรรมการนโยบายการใหเอกชนรวมลงทนใน

กจการของรฐ เรอง แผนยทธศาสตรการใหเอกชน

รวมลงทนในกจการของรฐ พ.ศ. 2558-2562, 2558,

หนา 1-2) ซงโครงการกอสรางรถไฟฟาทงหมดลวน

ใชวธการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนเขา

มาจดการ ดงนนบทความฉบบนจงมความสนใจ

อยางยงทจะกลาวถงและท�าความเขาใจเกยวกบ

“การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบ

รถไฟฟาขนสงของไทย”

การจดการร วมระหว างภาครฐและเอกชนคออะไร

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนมา

จากค�าศพทในภาษาองกฤษ คอ Public Private

Par tnersh ips : PPP หรอ P3 หมายถง

“การประสานความรวมมอระหวางภาครฐและภาค

เอกชนในการท�างานเพอจดหาสนคาและบรการ

สาธารณะ” โดยวธการท�างานดงกลาวถอวาเปน

เครองมอใหมในการจดการภาครฐ ทเขามาแทนท

แนวทางการท�างานของระบบราชการแนวดงเดมท

เคยขบเคลอนการพฒนาประเทศทงหมดโดย

ภาครฐ (Hodge & Greve, 2010) ทงน การจดการ

รวมระหวางภาครฐและเอกชน เปนการจดการใน

รปแบบลกผสม (Hybrid) ระหวางความเปนเจาของ

โครงการโดยหนวยงานภาครฐ รวมกบภาคเอกชน

ในการรวมลงทนและปอนวตถดบการผลตรวมถง

ใช ว ธการจดการแบบภาคเอกชน (Perry &

Rainey,1988) โดยการท�างานจะเปนไปภายใต

สญญาทหนวยงานภาครฐและเอกชนจะรวมกน

Page 39: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

บรณจตร แกวศรมลการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย 34

ตกลง เพอ จดหาและผลตสนค าและบรการ

สาธารณะ และจะมการกระจายทงผลประโยชนและ

ความเสยงรวมกน (Forrer, 2010) และใชความ

สามารถของแตละฝายทแตกตางกนเพอเออ

ประโยชนกน ไดแก ภาคเอกชนจะไดประโยชนจาก

รฐในการสนบสนนเชงยทธศาสตร เพอทจะไดม

ความมนใจและมความมนคงในการตดสนใจในการ

ลงทนของหนวยงาน และเปนชองทางในการ

แสวงหาผลประโยชนทางธรกจจากการท�างานรวม

กบรฐ ในขณะทภาครฐไดประโยชนจากความเปน

มออาชพและมประสทธภาพในการท�างานเมอ

เปรยบเทยบกบตนทนจากการท�างานของภาค

เอกชน (Savas, 2000) ในปจจบนการจดการรวม

ระหวางภาครฐและเอกชนไดขยายขอบเขตไปสการ

ผลตสนคาและใหบรการสาธารณะในหลายมตทง

ดานโครงสรางพนฐานเชน ถนน ทางดวน รถไฟฟา

สะพาน อโมงค ระบบการจดการน�าเสยฯ ดานสงคม

เชน โรงพยาบาล โรงเรยน ระบบประกนสขภาพ

รวมไปถงการพฒนาเศรษฐกจ เชน ระบบไฟฟา

พลงงานฯ จงกลาวไดวา การจดการรวมระหวาง

ภาครฐและเอกชน มความส�าคญในฐานะเปนเครอง

มอของภาครฐสมยใหมในการเพมศกยภาพ และ

ขยายขอบเขตของรฐในการจดหาและใหบรการ

สาธารณะทมประสทธภาพ สะดวก รวดเรวและตอบ

สนองตอความตองการของประชาชนใหมากทสด

นนเอง

หากจะพจารณา การจดการรวมระหวางภาค

รฐและเอกชนในมมมองของวชารฐประศาสนศาสตร

ถอเปนเครองมอการจดการภาครฐทประยกตเอา

หลกการแนวคดของวชาหรอศาสตร (Sciences)

ดานการจดการภาครฐแนวใหม เชน แนวคดการ

ตลาดภาครฐ แนวคดธรรมาภบาล แนวคดสถาบน

แนวใหม แนวคดตวการ-ตวแทนฯ มาลงมอปฏบต

อยางจรงจงในการปฏรประบบราชการ กลาวคอ

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน เปน

เค รองมอการปฏรประบบราชการท ง ในเชง

โครงสรางและระบบการบรหาร เพราะ 1) ในเชง

โครงสรางพบวาการท�างานในรปแบบ การจดการ

รวมระหวางภาครฐและเอกชน นนภาครฐตองทลาย

ระบบราชการโดยการยอมรบแนวคดทฤษฎ

องคการทชน�าการจดการองคการในยคสมยใหมท

เนนลดความสงชนของโครงสราง ล�าดบการบงคบ

บญชาลงใหแบนราบ เพอกอใหเกดความคลองตว

ในการท�างาน อาท แนวคดสถาบนแนวใหม

ทอธบายวาหนาทในการจดหาหรอใหบรการ

สาธารณะในสมยปจจบนนน ไมจ�าเปนตองผกตด

กบภาครฐอกตอไป จงเกดการเปดโอกาสใหภาค

สวนอนทไมใชรฐ เชน รฐวสาหกจ เอกชน เขามา

ท�างานรวมกบรฐ ท�าใหลกษณะโครงสรางองคการ

ทเคยท�างานแบบราชการทใหญโตเพยงหนงเดยว

ตองมการแตกตวโดยมหนวยงานขนาดเลกหลาย

หนวยงานมารองรบการท�างาน และเปลยนรปแบบ

การสงการจากบนลงลางตามล�าดบชนบงคบบญชา

ในองคการเปนการแทนทดวยรปแบบการท�างานใน

แนวระนาบโดยใชการประสานความรวมมอภายใน

เครอขายแทนเพราะถอหลกการวารฐดงเอกชนมา

เปนพนธมตร (Partner) มใชดงมาเพอเปนผใต

บงคบบญชาในแนวดงของหนวยงานราชการ และ

หนวยงานเครอขายตางผกพนกนดวยสญญาตาม

กลไกการท�างานแบบภาคเอกชน 2) ในสวนการ

ปรบระบบการท�างานนน การจดการรวมระหวาง

ภาครฐและเอกชน มการน�าวธคดและวธการท�างาน

แบบภาคเอกชนมาใชเพอความสะดวกและความ

ยดหยน โดยเฉพาะในเรองงบประมาณ รฐใชวธการ

ระดมการลงทนจากภาคเอกชน รวมไปถงการใช

เทคโนโลย นวตกรรมและความเชยวชาญ ทกษะ

เฉพาะดานของบคลากรภาคเอกชนมาใชในการ

ด�าเนนงาน มการลดกฎระเบยบภาคราชการ หนมา

ใชกลไกการตลาดในการผลตสนคาและใหบรการ

ลกคาใหเกดความพงพอใจมากทสด (Greve &

Hodge, 2005) สงเหลานสามารถชวยใหภาครฐ

ท�างานไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ และเกด

ผลงานตอบสนองประชาชนไดมากยงขน (Savas,

2000) และนเปนสาเหตท การจดการรวมระหวาง

Page 40: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256235

ภาครฐและเอกชน ไดกลายเปนเครองมอทไดเขา

มามบทบาทและขยายขอบเขตในการท�างานของ

ภาครฐในประเทศตางๆ

รปแบบการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

รปแบบของการจดการรวมระหวางภาครฐ

และเอกชน สามารถจ�าแนกไดหลากหลายตาม

ลกษณะของกจกรรมทเกดขนในการจดหาและให

บรการสนคาสาธารณะทระบในสญญา ตงแต

การออกแบบ (Design) การระดมทน (Financing)

การกอสราง (Build) การด�าเนนหรอจดใหบรการ

(Operate) การถอครองกรรมสทธ (Owned)

การบ�ารงรกษาโครงการ (Maintain) การจดการ

(Management) การโอนทรพยสน (Transfer)

(Kaparos, 2005) กระบวนการเหลานจะน�ามาส

รปแบบความรวมมอทหลากหลาย ซงสามารถสรป

รปแบบหลกๆ ดงน (Koven & Strother, 2008)

1. รปแบบ Build-Operate-Transfer

(BOT) คอ รปแบบการจดการทภาครฐใหสมปทาน

แกเอกชนในการลงทน กอสราง และใหบรการไป

จนกระทงสนสดสญญาจงโอนกรรมสทธคนแกรฐ

2. รปแบบ Build-Own-Operate-Transfer

(BOOT) หรอ Designed-Build-Finance-Operate

(DBFO) คอรปแบบการจดการทรฐใหเอกชนรวม

ด�าเนนการตงแตการออกแบบ ลงทน กอสราง และ

รฐให สมปทานเอกชนจดการและให บรการ

สาธารณะ เมอหมดสญญาจะโอนกรรมสทธคนรฐ

3. รปแบบ Build- Transfer–Operate

(BTO) คอ รปแบบการจดการทภาครฐใหเอกชน

ท�าการลงทน กอสรางในสนคาสาธารณะ เมอสราง

เสรจภาครฐจะรบซอและถายโอนกรรมสทธการถอ

ครองมาจากภาคเอกชนใหภาครฐเปนผถอครอง

พรอมกบรฐท�าการจดการและใหบรการดวยตนเอง

4. รปแบบ Build-Own-Operate (BOO)

คอรปแบบการจดการทภาคเอกชนเปนผลงทน

ออกแบบ กอสราง ด�าเนนการ บ�ารงรกษา ถอครอง

ทรพยสนและใหบรการ จากนนภาครฐจะขอรบซอ

สนทรพยจากเอกชน แตไมมก�าหนดระยะเวลาใน

การโอนยายทรพยใหรฐ

ทงนสามารถสรปรปแบบการจดการรวม

ระหวางภาครฐและเอกชนเมอจ�าแนกตามลกษณะ

ของกจกรรมส�าคญทเกดขนในการจดการและให

บรการสนคาสาธารณะไดตามตารางท 1

ตารางท 1 แสดงรปแบบการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนเมอจ�าแนกตามลกษณะกจกรรมทส�าคญ

กจกรรมรปแบบการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

BOT BOOT BTO BOOออกแบบ เอกชน รฐ รฐ เอกชนกอสราง เอกชน เอกชน เอกชน เอกชนลงทน เอกชน รฐ/เอกชน เอกชน เอกชนถอครอง เอกชน เอกชน รฐ เอกชนจดการ เอกชน เอกชน รฐ เอกชน ถอครอง/โอนกรรมสทธ เอกชน รฐ/เอกชน รฐ เอกชน

ประโยชนของการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

1. ขยายขอบเขตความสามารถในการ

พฒนาโครงสรางพนฐานและบรการสาธารณะของ

ประเทศ และกระต นใหเกดการผลตสนคาและ

บรการขนานใหญของประเทศ

2. กาวขามขอจ�ากดดานการเงนและลด

ภาระคาใชจายของรฐโดยการระดมทนมาจาก

เอกชน

Page 41: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

บรณจตร แกวศรมลการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย 36

3. ยกระดบการท�างานใหเกดประสทธภาพ

ตามกลไกการตลาด ผลประโยชนตกทผรบบรการ

4. เกดการถายทอดและแบงปนความร

ประสบการณ ทรพยากรจากการท�างานรวมกน

ระหวางรฐและเอกชน

5. คนหานวตกรรมการท�างานรปแบบใหม

ทยดหยนไมยดตดกบระบบการท�างานแบบภาค

ราชการแนวดงเดม และมความสามารถปรบตวเพอ

ใหทนกบสภาพแวดลอม

การน�าวธการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนมาใชพฒนารถไฟฟาขนสงมวลชน

ปจจบนรฐบาลของประเทศตาง ๆ ทวโลก

ไดน�าวธการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

ไปใชในการจดหาสนคาและบรการสาธารณะอยาง

แพรหลาย (Hodge & Greve, 2010) ทงในประเทศ

พฒนาแลวและก�าลงพฒนา ทงนเพราะรฐบาล

ทกประเทศมความตองการขยายการพฒนา

โครงสรางพนฐานของประเทศ ทามกลางขอจ�ากด

ทางการเงนและเทคโนโลยของรฐบาล รวมทง

ตระหนกถงพลงทางการเงนและการแขงขนของ

ภาคเอกชนทขบเคลอนตามกลไกการตลาดทสงผล

ตอการพฒนาเศรษฐกจในภาพรวมของประเทศท

เดนชด เชน ฝรงเศสไดน�าระบบ การจดการรวม

ระหวางภาครฐและเอกชน ไปใชในการกอสราง

เครอขายทางหลวงแผนดนทงหมดในประเทศรวม

ทงรถไฟฟาในเขตเมองใหญของประเทศ (Kaparos,

2005) หรอ ตวอยางประเทศในเอเชย เชน ฮองกง

สงคโปรทสรางรถไฟฟาดวยการลงทนจากภาค

เอกชน (Zhu & Liu, 2004) โดยรปแบบ การจดการ

รวมระหวางภาครฐและเอกชน ทน�ามาใชในแตละ

ประเทศอาจจะมความแตกตางกนออกไปตามขอ

จ�ากดและขอตกลงระหวางภาครฐและเอกชนของ

ประเทศนน

ประเทศไทยตระหนกถงพลงการท�างาน

ของภาครฐโดยการน�าวธการ การจดการรวม

ระหวางภาครฐและเอกชน มาใชในการขยายการ

จดหาและใหบรการสาธารณะโดยเฉพาะในการ

พฒนาระบบไฟฟาขนสงมวลชนในเขตกรงเทพฯ

และปรมณฑล เพราะถอเปนเครองจกรส�าคญ

ในการขบเคลอนการพฒนาของเมองหลวงของ

ประเทศ ซงหากพจารณายทธศาสตรการพฒนา

ประเทศระยะยาว จะพบวารฐบาลไดก�าหนด

นโยบายและแผนใหมการเรงรดการด�าเนนงาน ใน

โครงการดานรถไฟฟาขนสงในเขตกรงเทพมหานคร

และปรมณฑล ตงแตป 2535 ถงป พ.ศ. 2562

มจ�านวนโครงการทงสน 14 โครงการ คดเปนมลคา

โดยประมาณกวา 868,277 ลานบาท (ประกาศคณะ

กรรมการนโยบายการใหเอกชนรวมลงทนในกจการ

ของรฐ พ.ศ. 2558-2562) แตขอเทจจรงทรฐบาล

ตองประสบคอ การสรางรถไฟฟาในแตละเสนทาง

จ�าเป นตองอาศยเทคโนโลยขนสง เครองมอ

อปกรณ และบคลากรทมความเชยวชาญเฉพาะ

และส�าคญทสดคอ ตนทนในการกอสรางรถไฟฟา

นนมมลคาสง กลาวคอ หากจะสรางรถไฟฟาบนดน

ตองใชงบประมาณเฉลย 2,000 ลานบาท/กโลเมตร

และรถไฟฟาใตดนเฉลย 5,000 ลานบาท/กโลเมตร

(สามารถ ราชพลสทธ,2550:55) ดงนนรฐบาล

สวนใหญจ�าเปนตองแสวงหาความรวมมอจาก

รฐวสาหกจหรอเอกชน เพอระดมทนและอาศยการ

จดการรวมกน โดยเฉพาะความตองการพงพา

เครองมอ เทคโนโลย นวตกรรม ความช�านาญจาก

บคลากรภาคเอกชนในการกอสรางรถไฟฟา รวมทง

ความเชยวชาญในการจดการของเอกชนมาใช

ในการท�างานให เกดประสทธภาพมากท สด

(Kapperler & Nemoz, 2010)

พฒนาการระบบรถไฟฟาขนสงของไทย

รฐบาลไทยไดน�าการจดการแบบ การจดการ

รวมระหวางภาครฐและเอกชน มาใชในการจดหา

Page 42: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256237

และใหบรการรถไฟฟาตงแตป พ.ศ. 2535 โดยใน

ครงนนรฐบาลน�าโดย พณฯชวน หลกภย ไดเรมน�า

แนวคดดงกลาวมาทดลองใชในระบบรถไฟฟาขนสง

มวลชนกรงเทพมหานคร โดยมอบหมายให

กระทรวงมหาดไทยเปนเจาของโครงการและ

กรงเทพมหานครในฐานะองคกรปกครองสวนทอง

ถนทดแลพนทเปนเจาภาพในการก�ากบควบคม

ดแลโครงการ ท�าการศกษาความเปนไปได และ

ชองทางในการลงทนโดยการเปดโอกาสใหภาค

เอกชนมารวมลงทนในกจการรถไฟฟา ซงในขณะ

นนมบรษทเอกชนเพยงแหงเดยวทมศกยภาพและ

เปน “ผกลา” รวมลงทน กบรฐ คอบรษทกรงเทพ

ธนาคมและกล มธนายงค (กตกานต จอมดวง

จารพลวรกล,สมภาษณ) เปนการลงทนโดยภาค

เอกชน 100 % จนกลายเปนรถไฟฟาสายแรกทใช

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน จนตอมา

ส�านกงานนโยบายและแผนการขนสงจราจร (สนข.)

กระทรวงคมนาคม มนโยบายในการขยายระบบ

ขนสงไฟฟาในเขตกรงเทพและปรมณฑล ประกอบ

กบประเทศไทยเรมใชพระราชบญญตวาดวยการให

เอกชนเขารวมงานหรอด�าเนนการในกจการของรฐ

พ.ศ.2535 และมการปรบปรงเปน พระราชบญญต

วาดวยการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ

พ.ศ.2556 ท�าใหเกดการเปดกวางในการด�าเนนงาน

ในรปแบบการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

มากขน จนในปจจบน (พ.ศ. 2562) ประเทศไทยม

รถไฟฟาทกอสรางแลวเสรจและเปดใหบรการ

จ�านวน 4 เสนทาง ไดแก 1. รถไฟฟาขนสงมวลชน

กรงเทพมหานคร หรอ รถไฟฟา BTS 2. รถไฟฟา

มหานคร สายเฉลมรชมงคลหรอรถไฟฟา MRT

3. รถไฟฟาแอรพอรตลงค และ 4. รถไฟฟามหานคร

สายเฉลมรชธรรม หรอรถไฟฟาสายสมวง ซงทก

เสนทางแลวใชวธการจดการรวมระหวางภาครฐ

และเอกชนจดการทงสน แตรปแบบทน�ามาใชใน

แตละเสนทางนนแตกตางกนออกไปภายใตเงอนไข

ส�าคญ ๆ เชน มลคาการลงทนของโครงการ

ขดความสามารถในการระดมทนของภาคเอกชน

ศกยภาพตลาดทนและศกยภาพของภาคเอกชนท

มอย ในประเทศ ตลอดจนภาวะเศรษฐกจของ

ประเทศในขณะนนวาควรจะตองอาศยการรวมทน

ในรปแบบใด เปนตน ดวยเงอนไขดงกลาวจงสงผล

ใหการพจารณาเลอกรปแบบการจดการร วม

ระหวางภาครฐและเอกชนของรถไฟฟาแตละเสน

ทางแตกตางกนออกไป (สามารถ ราชพลสทธ,

2550:54) ทงนทใชในประเทศไทยปจจบนพบ

จ�านวน 3 รปแบบตามทแสดงในตารางท 2 ดงน

ตารางท 2 แสดงรปแบบการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในรถไฟฟาสายตางๆ ของประเทศไทย

กจกรรมหลกรถไฟฟา

BTS MRT Airport Rail Link สายสมวง(BOT) (BOOT) (BTO) (BOOT)

ออกแบบ รฐ รฐ รฐ รฐลงทน เอกชน 100% รฐ/เอกชน 80:20 เอกชน (รฐรบซอคน) รฐ/เอกชน 80:20กอสราง เอกชน เอกชน เอกชน เอกชนถอครองโครงสราง เอกชน รฐ รฐ รฐถอครองระบบเดนรถ เอกชน เอกชน รฐ เอกชนจดการและใหบรการ เอกชน เอกชน รฐ เอกชนซอมบ�ารง เอกชน เอกชน รฐ เอกชนสมปทานจดการและ

ใหบรการ

30 ป 25 ป - 30 ป

Page 43: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

บรณจตร แกวศรมลการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย 38

1. รปแบบ BOT : Bui ld Operate

Transfer ซงน�ามาใชในการจดหาและบรการ

รถไฟฟาขนสงมวลชนกรงเทพมหานครหรอ

รถไฟฟา BTS รวมทงรถไฟฟาสวนตอขยายสายส

เขยวทงหมด ซงภาครฐโดยกรงเทพมหานครให

สมปทานบรษทเอกชน ไดแก บรษท ธนายง จ�ากด

หรอตอมาไดเปลยนชอเปนบรษท บทเอส กรป

โฮลดงส จ�ากด (มหาชน) ในการลงทนกอสรางโดย

ใชงบประมาณทงหมดจากภาคเอกชน ภายหลง

กอสรางเสรจรฐบาลเปดใหภาคเอกชนสมปทาน

ระบบการเดนรถและใหบรการรถไฟฟาโดยมระยะ

เวลาสญญา 30 ป และจะโอนกรรมสทธการจดการ

กลบคนสรฐบาลเมอหมดสมปทาน (บรษทระบบ

ขนสงมวลชนกรงเทพ จ�ากด (มหาชน), 2562)

2. รปแบบ BOOT: Bu i ld Owned

Operate Transfer หรอ DBOT: Designed Build

Operate Transfer น�ามาใชในการจดการรถไฟฟา

มหานครหรอรถไฟฟา MRT และรถไฟฟาสายสมวง

รวมถงรถไฟฟาอกหลายเสนทางของประเทศไทย

ทก�าลงอยระหวางการด�าเนนการกอสรางในปจจบน

ซงรถไฟฟา MRT มภาครฐเปนหนวยงานเจาของ

โครงการ โดยไดจดตงรฐวสาหกจขนมาเพอรบผด

ชอบด�าเนนงานคอ การรถไฟฟามหานครเปน

ผ ลงทนในการกอสรางโครงสรางเสนทาง โดย

รฐบาลเปนผ ประกนในการก เงนลงทนในการ

กอสรางและเปดโอกาสใหภาคเอกชนรวมประมลใน

การออกแบบและกอสรางรวมกบรฐ ภายหลงจาก

กอสรางเสรจรฐจะเปนเจาของโครงสรางรถไฟฟา

และเปดโอกาสใหภาคเอกชนไดแกบรษททางดวน

และรถไฟฟากรงเทพ จ�ากด (มหาชน) เขามา

สมปทานลงทนจดหาและตดตงระบบการเดนรถ

และเขามาจดการใหบรการ โดยมระยเวลาสมปทาน

30 ป หลงจากหมดอายสมปทานกรรมสทธในระบบ

การเดนรถและการจดการจะโอนกลบคนมายง

ภาค รฐ (การรถไฟฟ าขนส งมวลชนแห ง

ประเทศไทย, 2562)

3. รปแบบ Build Transfer Operate หรอ

BTO น�ามาใชในการจดการรถไฟฟาสายเชอมตอ

ทาอากาศยานสวรรณภม หรอ Airport Rail Link

เปนรปแบบทภาครฐโดยการรถไฟแหงประเทศไทย

(รฟท.) เปดใหภาคเอกชนเขามารวมลงทนในการ

กอสรางในลกษณะกลมกจการรวมคา อนประกอบ

ดวยบรษท บ กรม อนเตอรเนชนแนล จ�ากด บรษท

Siemens Aktiengesellschaft จ�ากด บรษท ซเมนต

จ�ากด บรษท ซโน-ไทย เอนจเนยรง แอนด

คอนสตรคชน จ�ากด (มหาชน) โดยภายหลง

กอสรางเสรจรฐจะรบซอโครงสรางพนฐานคนจาก

ภาคเอกชนทงหมด และรฐเปนผถอครองพรอมกบ

จดหารถไฟฟาและระบบการเดนรถ และใหบรการ

เดนรถดวยตวเอง (บรษทรถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ�ากด,

2562)

ขอสงเกตทนาสนใจ เกยวกบการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน ในกจการรถไฟฟาขนสงมวลชนของไทย

เมอพจารณาจากขอมลพฒนาการระบบ

รถไฟฟาขนสงของไทย จะพบวาตงแตจดเรมตนใน

การกอสรางรถไฟฟาสายแรกของไทยในป พ.ศ.

2542 จนกระทงถงปจจบนในป พ.ศ. 2562 นน

สามารถตงขอสงเกตทนาสนใจ ไดดงน

1. รปแบบจดการรวมระหวางภาครฐและ

เอกชนทใชในระบบรถไฟฟาไทยแตละเสนทางม

ความแตกตางออกไป โดยแบงเปน 3 รปแบบ แตละ

รปแบบมขอดและขอเสยทแตกตางกน ไดแก

1) การจดการรวมระหวางภาครฐและ

เอกชนในรปแบบ BOT ในรถไฟฟา BTS ใชการ

ลงทนโดยภาคเอกชน 100% และเปดโอกาสให

เอกชนสมปทานจดการและใหบรการ โดยรายไดไม

ตองสงคนใหรฐตลอดเวลา 30 ป (พ.ศ.2542-2572)

ซงวธการแบบนรฐตองมขอเสนอทจงใจภาคเอกชน

ใหมาลงทนใหกบรฐ รวมทงตองหาวธการสราง

แรงจงใจและมาตรการชวยเหลอเอกชน เชน

Page 44: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256239

การแสวงหาประโยชนจากการพฒนาทดนในเขต

เสนทางรถไฟฟา ขอดของวธการนคอรฐสามารถ

สรางรถไฟฟาใหบรการประชาชนโดยไมตองลงทน

เอง และไม ต องแบกรบภาระหนสาธารณะ

ผลกภาระใหกบภาคเอกชน และยงใชความสามารถ

และความเปนมออาชพของภาคเอกชนมาท�างาน

แทนรฐ แตขอเสยคอเอกชนมสทธในโครงสราง

พนฐานรถไฟฟา และรายไดจากการใหบรการ

ทงหมดจะตกแกเอกชนตลอดระยะเวลาสมปทาน

2) การจดการรวมระหวางภาครฐและ

เอกชนในรปแบบ DBOT หรอ BOOT ในรถไฟฟา

สาย สน�าเงนและสมวง โดยมเจาของโครงการคอ

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทยหรอ

รฟม. ใชการลงทนสดสวนระหวางรฐ:เอกชน อยท

80:20 โดยภาครฐลงทนในระบบโครงสรางพนฐาน

ในสวนระบบการเดนรถเปนการลงทนโดยภาค

เอกชน รปแบบนรฐเปนผถอครองโครงสรางพนฐาน

สวนเอกชนสามารถใชสทธในระบบรถไฟฟาและ

จดการเดนรถได แตตองแบงปนรายไดใหแกรฐ

ขอดของรปแบบนคอ รฐใชความเชยวชาญจาก

เอกชนในการจดการและใหบรการ และมรายไดสวน

หนงแบงคนใหกบรฐ และรฐยงคงเปนเจาของ

โครงสรางพนฐานเสนทางและสถาน ขอเสยคอ การ

ลงทนเกอบทงหมดเปนของรฐ ซงตองแบกรบภาระ

หนสาธารณะในระยะยาว

3) รปแบบการจดการรวมระหวางภาครฐ

และเอกชนแบบ BTO ในรถไฟฟา Airport Rail Link

คอการใหภาคเอกชนลงทนในโครงสรางพนฐานและ

ภาครฐรบซอโครงสรางพนฐานคนจากเอกชนแลว

รฐน�ามาจดการและใหบรการเอง รปแบบนรฐให

เอกชนลงทนในการด�าเนนงานในเบองตน แตทงน

ภาครฐตองรบซอคนทงหมดซงหมายถงตองแบก

รบภาระหนเชนกน และเมอรฐซอคน ขอดคอ รฐจะ

มสทธในโครงสรางพนฐานเสนทางและสถาน และ

มอ�านาจในการตดสนใจบรหารจดการโดยเบดเสรจ

ในขณะทมขอเสยคอ เมอรฐน�ามาจดการและให

บรการเอง พบวารฐยงขาดความเชยวชาญ ความ

เปนมออาชพในการจดการและใหบรการ ขาด

เครองมอและเทคโนโลย จงท�าใหพบวา รถไฟฟา

แอรพอรตลงคเกดปญหาเกยวกบระบบการเดนรถ

ปญหาความเสอมสภาพของตวรถ และปญหาการ

ใหบรการทไมไดมาตรฐาน เชน ระยะเวลาในการรอ

คอยรถ และระยะหางระหวางขบวนไมเปนไปตาม

ตารางเวลาทก�าหนดไว เปนตน

2. พบวาหนวยงานทเกยวของในการจดการ

รวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาท

ส�าคญไดแก ภาครฐ ภาคเอกชน และบรษทดานการ

พฒนาอสงหารมทรพย โดยบทบาทหนาทของ

หนวยงานภาครฐและเอกชน มบทบาทหนาท

ชดเจนตามสญญาสมปทาน แตในสวนของ บรษท

ดานการพฒนาอสงหารมทรพยนนไมไดมหนา

ททางกฎหมาย แตมบทบาทส�าคญเกยวของกบการ

พฒนาอสงหารมทรพยในเสนทางรถไฟฟา ดงแสดง

ในแผนภาพท 1 ดงน

แผนภาพท 1 แสดงภาคหลกทเขามามสวนรวม

รวมในการพฒนารถไฟฟาของไทย

ภาครฐ เปนตวแสดงทมบทบาทหนาท

ส�าคญ และมบทบาทชดเจนในฐานะเปนเจาของ

โครงการ หนาทหลกของภาครฐนบตงแตการ

ก�าหนดนโยบาย ไดแก นโยบายดานการจดการรวม

ระหวางภาครฐและเอกชนในกจการสาธารณะ

นโยบายดานการขนสงมวลชน นโยบายดานการ

พฒนาระบบขนสงกบการพฒนาเมองฯ และ

บทบาทในการรวมมอกบเอกชนในการจดสรรและ

ใหบรการรถไฟฟา ตงแต การออกแบบ การลงทน

Page 45: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

บรณจตร แกวศรมลการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย 40

การกอสราง การบรหารจดการ และการใหบรการ

โดยอาจจะแตกตางกนออกไปขนอยกบรปแบบของ

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

ภาคเอกชน เปนตวแสดงทมบทบาทหนาท

ตามกฎหมาย โดยสวนใหญเอกชนจะมบทบาท

หนาทตงแตการเขามารวมในการออกแบบ ลงทน

และกอสราง จดหาและตดตงระบบการเดนรถ

ลงมอบรหารจดการและให บรการรถไฟฟ า

ซอมบ�ารงฯ ซงกจกรรมทงหมดจะเปนไปภายใต

สญญาสมปทานทท�าไวกบภาครฐ แตบทบาทท

ชดเจนทสดของภาคเอกชนคอ การรวมลงทน โดย

เฉพาะเสนทางบทเอส ลงทนโดยเอกชน 100%

สวนเสนทางอนลงทนรวมกนระหวางรฐและเอกชน

สดสวน รฐ:เอกชน เทากบ 80:20 ซงประสบการณ

ทพบในหลายประเทศรฐจะตองมขอตกลงในการ

จดสรรผลประโยชนและกระจายความเสยงกบภาค

เอกชนทสามารถดงดดใจใหเอกชนเขามารวม

ท�างานกบรฐ ซงโดยสวนใหญภาครฐจะสราง

แรงดงดดใจโดยวธการลดภาษในการจดซอวสด

กอสราง ตวรถ ระบบรางและ ภาษการน�าเขาระบบ

การเดนรถทงหมด และใหสทธในการพฒนา

อสงหารมทรพยตามแนวเสนทางรถไฟฟา เพอให

บรษทเอกชนรายนนสามารถแสวงหาก�าไรในการ

อยรอด

ผ พฒนาอส งหารมทรพย ส� าหรบใน

ประเทศไทยตวแสดงนยงไม ได มหน าทตาม

กฎหมาย เพยงแตมบทบาทส�าคญในการกระตนกา

รพฒนาอสงหารมทรพยในเสนทางทรถไฟฟาวง

ผาน ซงหากเปนในตางประเทศอาจจะมาในรปแบบ

ของบรษทไดรบสมปทานจดการใหบรการรถไฟฟา

หรออาจจะเปนภาคสวนทสามทเขามาเกยวของ

เพอท�าหนาทในการพฒนาอสงหารมทรพยโดย

เฉพาะ ซงหากมองในเชงการพฒนาเมอง รฐบาล

มองวาวธการดงกลาวเปนการพฒนาเพอเพมมลคา

ของอสงหารมทรพย เพอน�าไปสการกระตนการพฒ

นาทางเศรษฐกจ การขยายตวของเมอง อกทงยง

เปนการกระจายความเจรญของเมองออกไปรอบ

นอก กระจายความเจรญเตบโตของเมอง สรางการ

เจรญเตบโตดานเศรษฐกจและสรางคณภาพสงคม

ท ดขน ส วนในมมมองของเอกชนผ พฒนา

อสงหารมทรพยจะไดประโยชนจากผลก�าไรทจะเกด

ขนในการขายอสงหารมทรพยนน

3. หากพจารณาการจดการรวมระหวาง

ภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาของไทย

ในมมมองวชาการจดการภาครฐแนวใหม (บรณจตร

แกวศรมล,152) สามารถกลาวไดวา วธการนเปน

เครองมอส�าคญอยางหนงทสามารถชวยในการ

ปฏรประบบราชการ กลาวคอ

เกดการปฏรประบบราชการในเชงโครงสราง

ตามแนวคดสถาบนแนวใหม สงเกตไดวาในการ

จดหาและบรการรถไฟฟาในทกขนตอน ตงแตการ

กอสราง การใหบรการ และการถอครองและการ

ถายโอน จะมการท�างานรวมกนระหวางภาครฐและ

เอกชน แสดงใหเหนวารฐไดทลายโครงสรางเดม

และเปดชองใหตนเองไดออกจากโครงสรางของ

สถาบนแนวเกาทยดตดวาการจดหาสนคาบรการ

จะตองด�าเนนการโดยภาครฐเพยงอยางเดยว

เทานน ไปสแนวคดในรปแบบสถาบนแนวใหม โดย

ไมตองยดตดกบการท�างานในโครงสรางระบบ

ราชการแบบเดม รฐใชวธการท�างานรวมกบภาค

สวนอนทไมใชหนวยงานภาครฐ โดยหนวยงาน

เหลานนลวนอยนอกโครงสรางและกฎระเบยบของ

ระบบราชการ ซงการท�าในลกษณะดงกลาวสงผล

ใหโครงสรางเดมของระบบราชการมขนาดเลกลง

มแนวโนมทจะแบนราบและกระจายออกเปน

เครอขายการท�างานกบภาคเอกชนมากขน สงผล

ใหการท�างานยอมมความคลองตวมากขน

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

นน รฐ-เอกชน ไมไดสมพนธกนตามหลกล�าดบชน

ราชการในรปแบบผ บงคบบญชากบผ ใตบงคบ

บญชา แตทงสองฝงผกพนกนดวย “สญญา” ซงรฐ

ไมไดควบคมเอกชนดวยการสงการหรอใชกฎ

ระเบยบมาบงคบ แตทงสองฝายก�าลงควบคมกน

ดวยสญญาในขอตกลง บนพนฐานแนวคด ตวการ-

Page 46: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256241

ตวแทน โดยมรฐเปนตวแทนทเปนเจาของสนคา

และบรการสาธารณะนนแทนประชาชน และมภาค

เอกชนเปนตวการทเขามายนขอเสนออยางสมคร

ใจในการมสวนรวมในการจดการสนคาและบรการ

สาธารณะ ดงนนเพอผลประโยชนของทงสองฝาย

และปองกนความผดพลาดและบดพลวในการ

ท�างานรวมกน ทงรฐและเอกชนจงตองรวมกนราง

สญญาสมปทานทมความละเอยด ครอบคลม เพอ

กอใหเกดการท�างานรวมกนเปนไปอยางราบรน

กลาวคอ ไมควบคมดวยกฎหมาย แตเปลยนมา

ควบคมดวยสญญาทมความยดหยนมากกวา

ด านการปฏรปในเชงระบบการท�างาน

สงเกตไดวา การจดการรวมภาครฐและเอกชนใน

รถไฟฟานน โดยสวนใหญรฐไมไดเปนผใหบรการ

เอง แตรฐไดเปดโอกาสใหภาคเอกชนเขามา

สมปทาน “ใหบรการรถไฟฟา” โดยเชอวาการให

เอกชนมาท�างานใหบรการแทนรฐ ยอมมความถนด

เชยวชาญในการท�างานและมความเปนมออาชพ

และคดแบบผประกอบการมากกวาภาครฐ ทไมยด

ตดกบระบบการท�างานแบบราชการดงเดม เอกชน

ยอมมการน�าแนวคดการตลาดมาประยกตใชในการ

ใหบรการรถไฟฟา เนนสรางการใหบรการทด

มคณภาพ รถไฟฟาทสะดวก รวดเรว ไมรอนาน

มการส งเสรมการขาย เช น บตรรายเดอน

บตรนกศกษา เพอสรางความ พงพอใจใหลกคาและ

ดงดดใหลกคามาใชบรการรถไฟฟามากขน ท�าให

สามารถสรางรายไดและสรางก�าไรใหคมคากบเงน

ทลงทนไป ซงทงหมดนสดทายผลประโยชนยอมตก

กบประชาชนและรฐ

และหากพจารณาการจดการรวมระหวาง

ภาครฐและเอกชนตามแนวคดธรรมาภบาล

เครองมอนจะชดเจนในเรองของความประหยด และ

กอใหเกดความมประสทธภาพแกรฐ กลาวคอ การ

ดงภาคเอกชนมาลงทนรวมกบรฐยอมประหยดงบ

ประมาณของรฐไดสวนหนง และ ทส�าคญเอกชน

ยอมมจดให บรการรถไฟฟาท มความสะดวก

รวดเรว ทนสมย รวมถงการรบฟงเสยงจาก

ประชาชนผ รบบรการ ซงสอดคลองกบหลก

ธรรมาภบาลในดานการมสวนรวมอกดวย

สรปและอภปราย

รปแบบการจดการรวมระหวางภาครฐและ

เอกชนในกจการรถไฟฟาไทยทง 4 เสนทางใน

ปจจบน สามารถแบงออกเปน 3 รปแบบ ไดแก

1. รปแบบ BOT ใหภาคเอกชนลงทน 100% ใน

โครงสรางพนฐานและระบบการเดนรถ และให

เอกชนสมปทานเดนรถ พบในรถไฟฟาขนสง

มวลชนกรงเทพมหานครหรอรถไฟฟา BTS

2. รปแบบ BOOT หรอ DBOT โดยภาครฐลงทน

รวมกบเอกชน แบบ 80:20 และใหเอกชนสมปทาน

จดการ พบในรถไฟฟาสายสน�าเงนและสายสมวง

และอกหลายเส นทางท ก� า ล งจะ เกด ขน ใน

กรงเทพมหานคร และ 3. รปแบบ BTO ใหเอกชน

ลงทนแลวรฐรบซอคนมาบรหารจดการเอง พบใน

รถไฟฟาAirport Rail Link โดยทง 3 รปแบบมวธ

การลงทน และวธการบรหารจดการทแตกตางกน

ออกไป ยงใหเกดประโยชนแกประชาชนผรบบรการ

และเกดผลประโยชนแกภาคเอกชนและรฐแตกตาง

กนออกไปดวย

กญแจส�าคญอยางหนงของการจดการรวม

ระหวางภาครฐและเอกชน คอ การรวมมอตองเปน

ไปในรปแบบของ “พนธมตรหรอหนสวน” หรอ

“Partner” ทมการท�าสญญารวมกน ดงนนจงตอง

รวมมอท�างานทามกลางขอจ�ากดและจดแขงของกน

และกนและตองเออผลประโยชนใหเกดขนทง

ภาครฐ ภาคเอกชน และตองไมละทงประโยชน

สาธารณะดวย ดงนน รฐตองเขาใจในขอจ�ากดของ

ตนโดยเฉพาะดานการเงนและความเชยวชาญใน

การจดการและใหบรการรถไฟฟา ซงจ�าเปนตองพง

ภาคเอกชน ในขณะทเอกชนเองกตองใจกวางและ

ตระหนกวา รถไฟฟาคอสนคาสาธารณะ ถงแมรฐ

จะใหสทธเขามาลงทนรวมกนแตตองมเงอนไข

ส�าคญคอการลงทนรวมกบรฐนนยอมเสยงตอผล

Page 47: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

บรณจตร แกวศรมลการจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชนในระบบรถไฟฟาขนสงของไทย 42

ตอบแทนในรปแบบตวเงนทจะไดรบ โดยเฉพาะการ

ลงทนในดานการขนสงนนเอกชนอาจจะไมไดรบผล

ก�าไรจากการเกบคาโดยสาร แตจะไดรบกลบมาใน

รปแบบอน ๆ ทางออม เชน จากการพฒนา

อสงหารมทรพยรอบแนวระยะเสนทางรถไฟฟา ดง

นนกญแจส�าคญทภาครฐจะดงเอกชนมารวมมอใน

การพฒนาระบบไฟฟาขนสงและพฒนาเมองควบค

กนไปคอ รฐจะตองใหสทธเอกชนในการพฒนา

อสงหารมทรพยในแนวเสนทางรถไฟฟาภายใน

ขอบเขตสญญาดวย ซงการพฒนาอสงหารมทรพย

ควบคกบระบบขนสงทดยอมกอใหเกดการพฒนา

เมอง ซงทสดผลประโยชนจะตกทประชาชน

การจดการรวมระหวางภาครฐและเอกชน

นบไดวาเปนเครองมอการจดการภาครฐแนวใหมท

มประสทธภาพ เหมอนการยงปนนดเดยวไดนก

3 ตว คอ รฐไดใชประโยชนจากเอกชนในดานการ

เงนและความสามารถในการจดการเขามาจดหา

และใหบรการรถไฟฟา เอกชนไดประโยชนจากรฐ

จากการเพมโอกาสในการพฒนาธรกจและขยาย

โครงการในอนาคต และสดทายประชาชนไดใช

รถไฟฟาและบรการสาธารณะแบบมออาชพ “เพราะ

คณคาของการจดการรวมระหวางภาครฐและ

เอกชนคอ รฐกไดบรรลแนวทางการท�างานเพอตอบ

สนองความตองการของประชาชนและพฒนา

ประเทศ เอกชนกไดก�าไรและโอกาสทางธรกจจาก

การรวมลงทนกบรฐ ประชาชนมคณภาพชวตทด

เหมาะสมกบภาษทจายใหรฐ และเปาหมายสดทาย

คอจะตองกอใหเกดความมประสทธภาพในการใช

ทรพยากรของประเทศและมเกดการพฒนาประเทศ

โดยภาพรวม

เอกสารอางอง

การรถไฟฟาขนสงมวลชนแหงประเทศไทย. (2562). ประวตความเปนการรถไฟฟาขนสงมวลชนแหง

ประเทศไทย. คนเมอ 15 มกราคม 2562, จาก https://www .mrta.co.th/th/about_mrta/history/.

กตตกานต จอมดวง จารวรพลกล. (2561 มถนายน 4). ผอ�านวยการกองการขนสง ส�านกการจราจรและ

ขนสง กรงเทพมหานคร.สมภาษณ.

คงขวญ ศลา. (2553). บทวเคราะห เรอง ความรวมมอภาครฐ-ภาคเอกชน (Public Private Partnership-

-PPP) นวตกรรมการคลงแหงอนาคต. กรงเทพมหานคร: กระทรวงการคลง, ส�านกนโยบาย

เศรษฐกจมหภาค.

บรณจตร แกวศรมล. (2558). รฐประศาสนศาสตรในความหมายใหม (New Public Administration).

กรงเทพฯ: โรงพมพบรษท สหธรรมก จ�ากด, 2558.

บรษทระบบขนสงมวลชนกรงเทพ จ�ากด (มหาชน). (2562). ขอมลประวตความเปนมา. คนเมอ 15 มกราคม

2562, จาก https://www.bts.co.th/info/info-history.html.

บรษทรถไฟฟา ร.ฟ.ท. จ�ากด. (2562). เกยวกบโครงการ. คนเมอ 15 มกราคม 2562, จากhttp://www.srtet.

co.th/index.php/th/about-history/about-project.

ประกาศคณะกรรมการนโยบายการใหเอกชนรวมลงทนในกจการของรฐ พ.ศ. 2558-2562. (2558).

สามารถ ราชพลสทธ. (2550). เปดปมรถไฟฟาทคนกรงเทพตองร. อมรนทรพรนตงแอนพบลชชง.กรงเทพ.

Forrer etl. (2010). Public Private Partnership and The Public Accoutability Question.Public

Administration Review 70(3): 475-484.

Greve, C and Hodge, G (2005). The Challenge of Public Private Partnerships. Edward Elgar

Publishing, Inc. Massachusetts. USA.(1-4).

Page 48: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256243

Hodge, G and Greve, C (2010). International Handbook on Public-Private Partnerships. Cheltenham:

Edward Elgar.

Kaparos, G. S. (2005). Protecting the public interest in Public Private Partnerships for the delivery

of very large transport project:the case of Athens Ring Road. University College London.

England.

Kappeler, A and Nemoz, M. (2010). “Public-private partnerships in europe - before and during the

recent financial crisis.” Economic and Financial Reports 2010/4, European Investment

Bank, Economic and Financial Studies.

Koven, S.G. and Stroher, S.C. (2008). Public Private Partnership in Developing Counties. Encyclopedia

of Public Administration and Policy DOI.10.1081./E-EAP-120039554. (1964-1973).

Perry, L.J and Rainey, G. (1988).The Public-Private Distinction in Organization Theory: A Critique

and Research Strategy.(13). Academic of Management Review. (182-201).

Savas, E.S. (2000). Privatization and Public Private Partnerships. New York: Chatham House

Publishers, Seven Bridges Press.

Zhu, X and Liu, S. (2004). Analysis of the impact of the MRT system on accessibility in Singapore

using an integrated GIS tool. Journal of Transport Geography. 12(2004).

Page 49: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

คณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทย

แลนด 4.0*

The Virtue of Human Resources Development of School Administrators’

Ethics in Thailand 4.0 Era

ปฏภาณ กตตนนทวฒน1, ธรงกร วรบ�ารงกล2

Patipan Kittinanthawat1, Theerangkoon Warabamrungkul2

Received: 28 July 2019 Revised: 30 September 2019 Accepted: 29 October 2019

บทคดยอ

คณธรรมหลกของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0 ประกอบดวยหลก 3 ร คอ 1) รตน จะท�าใหผบรหารสถานศกษารจกตวตนของตนเอง รจกจดออนจดแขงของตน 2) รคน ท�าใหผบรหารสถานศกษาเขาใจความแตกตางระหวางบคคลของผใตบงคบบญชา เปนประโยชนตอการบรหารและการพฒนาทรพยากรมนษย และ 3) รงาน ท�าใหผบรหารสถานศกษารลก รรอบ รกวาง รไกล เพอใหเปนแนวทางในการบรหารสถานศกษา หลก 3 ร จะน�ามาซงความเจรญและความสขแหงการปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพและเกดประสทธผลสงสดตอการพฒนาทรพยากรมนษยในยคไทยแลนด 4.0

ค�าส�าคญ : คณธรรม, ผบรหารสถานศกษา, ทรพยากรมนษย, ไทยแลนด 4.0

Abstract

The main virtue of school administrators in the development of human resources consists of three states of knowledge: 1) to make school administrators aware of their strengths and weaknesses. 2) educate people, making sure school administrators understand the difference between the administrators and subordinates to the benefit of management and human resources; and 3) know their work, giving school administrators a deeper understanding of the wider knowledge, so as to guide management. The three main states of knowledge will bring prosperity and happiness, thereby encouraging efficient and effective development of human resources in the Thailand 4.0 Era.

Keywords: Virtues, School Administrator, Human Resources, Thailand 4.0 Era

* บทความวชาการเรองนมวตถประสงคเพอเผยแพรความรทางวชาการ This article aims for publishing academic knowledge1 นกศกษาหลกสตรปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏร�าไพพรรณ2 ผชวยศาสตราจารย ภาควชาบรหารการศกษา คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฏร�าไพพรรณ อ�าเภอเมอง จงหวดจนทบร 220001 Ph.D student, Educational Administration, Rambhai Barai Rajabhat University 2 Assistant Professor, Educational Administration Rambhai Barai Rajabhat University

Page 50: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256245

บทน�า

การศกษาไทยยคไทยแลนด 4.0 มงเนนการ

คดสรางสรรค และแปรความคดนนเปนผลผลต

ออกมา การทจะมความคดสรางสรรคไดตองคด

วเคราะห และมผลตภาพ (Products) รวมทงผเรยน

ตองมความรบผดชอบมากขน เรยกวาการศกษา

เชงผลตภาพ การศกษาเชงผลตภาพนนประกอบไป

ดวย คณลกษณะ 4 ประการ คอ คดวเคราะห

คดผลตภาพ คดรบผดชอบ และคดสรางสรรค

(ไพทรย สนลารตน, 2560: 9-11) เพอใหบรรล

จดมงหมายของคณลกษณะ 4 ประการดงกลาว

คณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนา

ทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0 จงมความส�าคญ

กบทงผบรหารเอง ตอองคกร และตอผใตบงคบ

บญชาเปนอยางยง คณธรรม คอ คณลกษณะของ

ความร สกนกคด หรอสภาวะจตใจทเปนไปใน

แนวทางทถกตอง และความดงามของผบรหาร

สถานศกษา ซงเปนผบรหารสถานศกษาภายในเขต

พนทการศกษา และสถานศกษาอนทจดการศกษา

ปฐมวย ขนพนฐาน และอดมศกษาทต�ากวาปรญญา

ทงของรฐและเอกชน ทมตอการพฒนาทรพยากร

มนษย เพอก อให เกดประสทธผล ปณตนนท

เถยรประภากล (2561: 153) ไดกลาวไววา ผน�า

สงสดในสถานศกษา คอ ผบรหารสถานศกษา เปน

บคคลทมบทบาทส�าคญและเปนกญแจแหงความ

ส�าเรจในการพฒนาการจดการศกษาใหมประสทธภาพ

พรอมรบกบความทาทายและความเปลยนแปลงท

เกดขนในยคการศกษา 4.0 และคณธรรมทเปรยบ

เหมอนอญมณล�าคาหลากสหลายรปทรง เปนเครอง

ประดบตกแตงชวตให สงส งงดงาม สามารถ

แสดงออกทางการกระท�า จงเปนสงทผบรหารสถาน

ศกษาตองสรางและสงสมใหเตมบรบรณในตนเอง

ผ บรหารการศกษาในยคไทยแลนด 4.0

จะตองเปนผ ทม ความรความสามารถ และม

คณธรรมในการบรหารงาน ปรบตวใหเขากบการ

เปลยนแปลงในดานตางๆ ทงคานยม ความเชอ

ประเพณ วฒนธรรม ตลอดจนความเปลยนแปลง

นโยบาย สงคม เศรษฐกจ ในสภาวะทเทคโนโลยท

เปลยนแปลงไปอยางรวดเรว เพอการพฒนาการ

จดการศกษาใหเปนทยอมรบของครและบคลากรใน

สถานศกษาซ งมอท ธพลทจะท�าให เ กดการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมในการปฏบตงานภายใต

ความไววางใจ ความรวมมอ ความเชอมน ความ

ศรทธาอนจะสงผลตอการด�าเนนงานในสถานศกษา

ใหบรรลผลส�าเรจตามเปาหมาย ดงนนในบทความ

นจะไดกลาวถงคณธรรมของผบรหารทควรจะม

ประจ�าใจดงรายละเอยดตอไปน

ความหมายคณธรรมของผ บรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0

“คณธรรม” เปรยบเหมอนอญมณล�าคา

หลากสหลายรปทรง เปนเครองประดบตกแตงชวต

ใหสงสงงดงาม สามารถแสดงออกทางการกระท�า

ค�าพดและการแตงกาย แมวาบคคลบางคนอาจจะ

ไมมทรพยสมบตภายนอกแตหากมคณธรรมทเตม

เปยมอยภายในกถอวาเปนผทมความมงคงทแท

จรงได ทงยงมงเนนใหเรยนรถงธรรมชาตดงเดมท

ดงามของตนเองและผอนควบคกนไปกบการฝกจต

ใหมพลงความสงบ ซงนาจะเปนหนทางในการใช

ปญญาใหเปนสมบตทมคาใหเกดประโยชนสงสด

เนองจากความสงบเปนพนฐานของการสรางและ

การรกษาคณธรรม เปรยบเสมอนทองทรองรบ

เพชรพลอยไมใหแตกราว ดงนน เมอคณธรรมและ

ความสงบอยในบคคลคนเดยวกนแลวยอมท�าให

บคคลนนเปนผทสมบรณพรอม มงคงพรอมดวย

เครองประดบทสงสง คณธรรมของผบรหารสถาน

ศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด

4.0 มผ ทใหความหมายไวทงทเหมอนกนและ

แตกตางกนตามความร ประสบการณ หนาทการ

งาน รวมถงเปาหมายในการน�าเสนอขอมล เปนตน

ดงรายละเอยดตอไปน

Page 51: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ปฏภาณ กตตนนทวฒน, ธรงกร วรบ�ารงกลคณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษย..... 46

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตสถาน (2556:

263) ใหความหมายไววา “คณ” อานวา คนนะ

หมายถง ความดทมอยในสงนนๆ เชน คณแผนดน,

ความดทมตอสงตางๆ เชน ไมรคณขาวแดงแกง

รอน, ความเกอกล เชน รคณ เปนตน เมอมารวม

กบค�าวา “ธรรม” หมายถง คณความด ดงนน

คณธรรม จงหมายความวา สภาพคณงามความดท

มอยในตวมนษยทกคน อาจมมากบางนอยบางตาม

การประพฤตปฏบตของแตละบคคล

พทธทาสภกข (2529: 89-91) ไดกลาวใววา

ค�าวา “คณธรรม” หมายถง ความทมอยในแตละสง

ซงเปนทตงแหงความยดถอ เปนไปไดทงทางดและ

ทางราย คอ ท�าใหจตใจยนดกเรยกวา คณ ท�าให

จตใจยนรายกเรยกวา คณซงเปนไปตามธรรมชาต

ของมน ผมจตหลดพนแลวดวยประการทงปวงจะ

อยเหนอความหมายของค�าค�าน สวนค�าวา “ธรรมะ”

มความหมาย 4 อยาง คอ

1. ธรรมะ คอ ธรรมชาต เรามหนาทตอง

เกยวของ

2. ธรรมะ คอ กฎของธรรมชาต เรามหนา

ทตองเรยนร

3. ธรรมะ คอ หนาทตามกฎของธรรมชาต

เรามหนาทตองปฏบต

4. ธรรมะ คอ ผลจากการปฏบตหนาทนน

เรามหนาทจะตองมหรอใชมนอยางถกตอง

กลาวโดยสรป คณธรรม คอ อปนสยอนด

งามทอยในจตใจของคน อยในความรสกผดชอบ

ชวดซงเปนสงทจะควบคมพฤตกรรมทแสดงออก

สนองความปรารถนา คณธรรมแบงออกเปน

2 ลกษณะ คอ

1. คณธรรมแบบทาส (Slave Virtue) เปน

ลกษณะคณธรรมทยดถอและปฏบตตามแบบอยาง

ของผททรงไวดวยคณงามความด เชน ถอแบบ

อยางทดจากผใหญ ผบงคบบญชา เปนตน

2. คณธรรมแบบนาย (Master Virtue)

เป นลกษณะคณธรรมทยดถอและปฏบตตาม

มโนธรรมของตนเองทเหนวาถกตองดงาม เชน

การใหความยตธรรมแกลกนอง หรอ บคคลรอบขาง

เปนตน

กตตยา โสภณโภไคย (2553: 114) ใหความ

หมายของคณธรรมไววา เปนสภาพคณงามความด

ทางความประพฤตและจตใจ สามารถแยกออกเปน

2 ความหมาย คอ

1. ความประพฤตดงามเพอประโยชนสข

แกตนและสงคม มพนฐานมาจากหลกศลธรรมทาง

ศาสนา คานยมทางวฒนธรรม ประเพณ หลก

กฎหมาย จรรยาบรรณวชาชพ

2. การรจกไตรตรองวาอะไรควรท�า ไมควร

ท�า และอาจกลาวไดวา คณธรรม คอ จรยธรรม

แตละขอทน�ามาปฏบตจนเปนนสย เชน เปนคน

ซอสตย เสยสละ อดทน มความรบผดชอบ ฯลฯ

สรปไดวา คณธรรม หมายถง คณลกษณะ

ของความรสกนกคด หรอสภาวะจตใจทเปนไปใน

แนวทางทถกตองและดงาม ทสงสมอยในจตใจของ

มนษยเปนเวลายาวนาน เปนตวกระตนใหมการ

ประพฤตปฏบตอยในกรอบทดงาม คณธรรมเปน

สงทดงามทางจตใจ เปนคณคาของชวตในการ

บ�าเพญประโยชน ชวยเหลอเกอกลแกเพอนมนษย

ใหเกดความรกสามคค ความอบอนมนคงในชวต

และยงความสามารถกลาวไดอกวา คณธรรมเปน

บอเกดแหงจรยธรรมดวย

“ผบรหารสถานศกษา” หมายถง บคคลซง

ปฏบตงานในต�าแหนงผบรหารสถานศกษาภายใน

เขตพนทการศกษา และสถานศกษาอนทจดการ

ศกษาปฐมวย ขนพนฐาน และอดมศกษาทต�ากวา

ปรญญาทงของรฐและเอกชน (ขอบงคบครสภาวา

ดวยมาตรฐานวชาชพ, 2556: 66) ตองมคณสมบต

ตามมาตรฐานความรและประสบการณวชาชพ ดงน

มาตรฐานความร มคณวฒไมต�ากวาปรญญา

ตรทางการบรหารการศกษา หรอเทยบเทา หรอ

คณวฒอนทครสภารบรอง โดยมความรดงตอไปน

1. การพฒนาวชาชพ

2. ความเปนผน�าทางวชาการ

3. การบรหารสถานศกษา

Page 52: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256247

4. หลกสตร การสอน การวดและประเมน

ผลการเรยนร

5. กจการและกจกรรมนกเรยน

6. การประกนคณภาพการศกษา

7. คณธรรม และจรรยาบรรณ

มาตรฐานประสบการณวชาชพ ดงน

1. มประสบการณดานปฏบตการสอนมา

แลวไมนอยกวา 5 ป หรอ

2. มประสบการณดานปฏบตการสอนและ

ตองมประสบการณในต�าแหนงหวหนาหมวด หรอ

หวหนาสาย หรอหวหนางาน หรอต�าแหนงอนๆ

ในสถานศกษามาแลวไมนอยกวา 2 ป (ขอบงคบ

ครสภาวาดวย มาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556,

(2556:

67-68)

จะเหนไดวา ผบรหารสถานศกษา คอ ผทม

ความร ความสามารถ คณวฒ ประสบการณวชาชพ

ตามขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ.

2556 ปฏบตหนาทบรหารในสถานศกษาทจดการ

ศกษาปฐมวย ขนพนฐาน และระดบอดมศกษาทต�า

กวาปรญญาทงของรฐและเอกชน

“การพฒนาทรพยากรมนษย” หมายถง

กระบวนการทเปนไปเพอการเรยนร การเพมผล

งาน การเปลยนแปลงของมนษยโดยผานกจกรรม

ความคดเรมและกจกรรมทางการบรหาร ทงทเปน

ทางการและไมเปนทางการ เพอเพมประสทธภาพ

ในงาน พฒนาศกยภาพในคน รวมทงความจ�าเปน

กบการเปลยนแปลงและการปรบตวทเกยวของกบ

ววฒนาการพฒนาทรพยากรมนษย (จตตมา

อครธตพงษ, 2556: 40) การพฒนาทรพยากร

มนษยจะตองพจารณาตามขอบเขตทงในระดบ

มหภาค และในระดบจลภาค จดม งหมายและ

เปาหมายของการพฒนาทรพยากรมนษยทกอให

เกดประสทธผลตอองคกร การสงเสรมผลตภาพ

และคณภาพ การสงเสรมการพฒนาบคลากร

การพฒนาทรพยากรมนษยอาจแบงออกเปน

6 ประเภท คอ 1) โดยการปฐมนเทศ 2) โดยการ

ใหการศกษา 3) โดยการพฒนาปจเจกบคคล 4) โดย

การพฒนาสายอาชพ 5) โดยการพฒนาองคกร

6) โดยการพฒนาตนเอง

จงกลาวไดวา การพฒนาทรพยากรมนษย

หมายถง การสงเสรม การพฒนาดวยกระบวนการ

และวธการตางๆ ตามบรบทขององคกรนนๆ เชน

การปฐมนเทศ การใหการศกษา การวางแผน

พฒนาในระดบปจเจกบคคล เปนตน เพอใหได

ทรพยากรมนษยทมคณภาพ สามารถสรางความ

เจรญและพฒนาองคกรไดเตมทตามเปาหมายท

ก�าหนดไว

“ไทยแลนดยค 4.0” หมายถง การพฒนา

กลไกเพอขบเคลอนการเตบโตทางเศรษฐกจชดใหม

(New Engines of Growth) ดวยการแปลง “ความ

ไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ” ของประเทศทมอย

2 ดาน คอ “ความหลากหลายเชงชวภาพ” และ

“ความหลากหลายเชงวฒนธรรม” ใหเปน “ความได

เปรยบในเชงแขงขน”โดยการใชวทยาการดาน

ความคดสรางสรรคและนวตกรรม วทยาศาสตร

เทคโนโลยและการวจย พฒนาโดยการเนน 5 กลม

เทคโนโลยและอตสาหกรรมเปาหมาย เพอเปนฐาน

ในการสราง “New Startups” ซงประกอบดวย

1) กลมอาหาร เกษตร และเทคโนโลยชวภาพ

2) กลมสาธารณสข สขภาพ และเทคโนโลยทางการ

แพทย 3) กลมเครองมออปกรณอจฉรยะ หนยนต

และระบบเครองกลทใชระบบอเลกทรอนกสควบคม

4) กลมดจตอล เทคโนโลยอนเทอรเนตทเชอมตอ

และบงคบอปกรณตางๆ ปญญาประดษฐและ

เทคโนโลยสมองกลฝงตว 5) กลมอตสาหกรรม

สรางสรรค วฒนธรรม และบรการทมมลคาสง

(สวทย เมษนทรย, 2559 : 3) ส�าหรบการศกษาไทย

แลนดยค 4.0 คอ การการศกษายคผลตภาพ เปน

ยคทตองการผลผลต หรอ Products ใหไดมากทสด

เพอประโยชนของชมชนตนเองและชมชนอนๆ ดวย

ทกษะการศกษาทเนนการท�าได และลงมอท�าแลว

ออกมาเปนผลผลต นอกจากนการศกษาไทยยง

ถอว าเป นการศกษาในยคศตวรรษท 21 ท

Page 53: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ปฏภาณ กตตนนทวฒน, ธรงกร วรบ�ารงกลคณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษย..... 48

ประเทศไทยตองมผลตภาพในลกษณะทตามใหทน และกาวไปขางหนา การศกษาไทยจ�าเปนตองเนนการคดสรางสรรค และแปรความคดนนเปนผลผลตออกมา แตการทจะมความคดสรางสรรคไดตองคด วเคราะหกอน และมผลตภาพ (Products) แลวผ เรยนตองมความรบผดชอบตามมากขน การศกษาเชงผลตภาพจงประกอบไปดวย คณลกษณะ 4 ประการ คอ (ไพทรย สนลารตน, 2560: 9-11) 1. คดวเคราะห คณลกษณะเชนน เมอคนไทย เดกไทยมลกษณะนมาก เขาจะตงขอสงสยตอส ง ท เขาเ ชอหรอเขาเหนว ามนดจรงหรอไม มนเหมาะหรอไม จ�าเปนหรอไม เราควรจะซอสงนไหม ซอแลวจะมผลอะไรตามมา นนคอเขาจะเปนผบรโภคทฉลาดนนเอง 2. คดสรางสรรค ถาจะฝกและพฒนาความสามารถในการวเคราะห โดยเราไมคดอะไรใหมๆ เราจะเปนผฟงทอยนงๆ เสมอไป ซงจะท�าใหเราเสยโอกาสในอาเซยนมากขน 3. คดผลตภาพ เนนเปนทสรางสรรคและมจนตนาการรปธรรม เมอคดสรางสรรคและมจนตนาการแลวควรจะท�าใหไดใหเหนงานเปนรปธรรมมากขน 4. คดรบผดชอบ ไมวาจะคนในอนาคตหรอปจจบน จ�าเปนตองรบผดชอบครอบคลมเรองของคณธรรมดวยพรอมกนไป ถาคนไทย เดกไทย มคณลกษณะ 4 ประการน เขาจะชวยแกปญหาบรโภคนยมในสงคมไทยไปไดมาก ดวยเหตนจงจ�าเปนตองจดการศกษาใหผเรยนมคณสมบตสประการดงกลาว จะเหนไดวา ไทยแลนด 4.0 หมายถง การขบเคลอนเศรษฐกจผานเทคโนโลยและนวตกรรม เพอเปนฐานในการสรางผลตภาพผานความหลากหลายเชงชวภาพ และความหลากหลายเชงวฒนธรรม ดวยการบรหารจดการทสอดคลองกบบรบทของการพฒนาในดานตางๆ ของประเทศ เชน ดานการศกษา ตองใหผเรยนคดวเคราะห คดสรางสรรค คดผลตภาพ และคดรบผดชอบ ได

เปนตน

สรปไดวา คณธรรมของผบรหารสถานศกษา

ในการพฒนาทรพยากรมนษยในยคไทยแลนด 4.0

หมายถง คณลกษณะของความรสกนกคด หรอ

สภาวะจตใจทเปนไปในแนวทางทถกตอง ดงามของ

ผบรหารสถานศกษาซงเปนผปฏบตงานในต�าแหนง

ผบรหารสถานศกษาภายในเขตพนทการศกษา

และสถานศกษาอ นท จ ดการศกษาปฐมวย

ขนพนฐาน และอดมศกษาทต�ากวาปรญญาทงของ

รฐและเอกชน ทมตอการพฒนาทรพยากรมนษย

เพอกอใหเกดประสทธผล โดยค�านงถงปญหา

อปสรรค มการพฒนาทรพยากรมนษยผานกจกรรม

ความคดรเรม กจกรรมทางการบรหารทงทเปน

ทางการและไมเปนทางการ เพอเพมประสทธภาพ

ในงาน พฒนาศกยภาพในคน รวมทงความจ�าเปน

เกยวกบการเปลยนแปลงและการปรบตว และ

ววฒนาการ ขอบเขต การพฒนาทนมนษยในระดบ

มหภาค และระดบจลภาค น�าไปสการการขบเคลอน

เศรษฐกจสรางสรรคผานเทคโนโลยและนวตกรรม

เพอเปนฐานในการสรางผลตภาพจากความหลาก

หลายเชงชวภาพ และความหลากหลายเชง

วฒนธรรม ดวยการบรหารจดการทสอดคลองกบ

บรบทของการพฒนาในดานตางๆ ของประเทศ

โดยเฉพาะอยางยงดานการศกษา ตองใหผเรยนคด

วเคราะห คดสรางสรรค คดผลตภาพ และคด

รบผดชอบ ได เพอตามใหทน และน�าพาประเทศ

ชาตกาวไปขางหนาอยางมนคง มงคง ยงยนตอไป

ความส�าคญของคณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษยในยคไทยแลนด 4.0

คณธรรมของผบรหารสถานศกษามความ

ส�าคญตอการพฒนาทรพยากรมนษยในหลายๆ

ดาน ในบทความนจะน�าเสนอในดานความส�าคญ

ตอผบรหาร ความส�าคญตอองคกร และความส�าคญ

ตอผใตบงคบบญชา ดงรายละเอยดตอไปน

Page 54: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256249

ความส�าคญตอผบรหาร จะเหนไดวา คณธรรมเปนคณสมบตทดของทกคนโดยเฉพาะอยางยงผด�ารงต�าแหนงผบรหาร ผบรหารจ�าเปนตองมคณธรรมมากกวาต�าแหนงอนๆ เนองจากผ บรหารเปนผ ผลกดนใหเกดการด�าเนนงาน การขบเคลอนงานไปขางหนาตามวตถประสงค จงตองมความซอสตยสจรต โปรงใส ใหทกฝายมสวนรวม คณธรรมเปนลกษณะของความด ถาผบรหารมความด คอ มคณธรรมจะไดรบการยอมรบนบถอ เทากบเปนการสรางภาวะผน�าใหเกดขนไปในตว การบรหารงานนอกจากจะวางระบบการบรหารงานทดแลว ยงตองพยายามสรางแรงจงใจเพอใหผใตบงคบบญชาปฏบตงานใหบรรลเปาหมายทตงไว ซงการสรางแรงจงใจมทงทางบวกและทางลบ เชน การใหรางวล หรอการลงโทษ เปนตน แตในความเปนจรงในการสรางแรงจงใจทดทสด คอ การท�าใหผใตบงคบบญชามความรสกวาไดปฏบตหนาทกบผบงคบบญชาทมความซอสตย สจรต ยตธรรม ดงนน ถาผบรหารมคณธรรมกจะเปนการสรางแรงจงใจให แก ผ ใต บงคบบญชาได เป นอย างด การด�าเนนงานโครงการหรองานประจ�าใดๆ ทไดรบการวพากษวจารณเกยวกบความไมคมคาในการใชงบประมาณ เปนสงทท�าใหเหนไดวา ขาดคณธรรม มการทจรตคอรปชนแฝงอยในกระบวนการด�าเนนงาน ถาการบรหารไมวาระดบใดหรอฝายใดกตาม ยดมนในคณธรรม ไมโลภ ไมอยากได ในสงทไมควรได มการบรหารงานดวยความโปรงใส ซอสตยสจรตแลว การใชงบประมาณกจะท�าไดเตมเมดเตมหนวย ผลงานทเกดขนยอมคมคามากทสด ความส�าคญตอองคกร “ผบรหาร” เปนผทก�าหนดทศทางการด�าเนนการตามวตถประสงคและเปาหมาย (Objective and Goal) ของหนวยงานหรอองคกรของตน ผบรหารมอยในทกระดบ ตงแตสงคม หรอหนวยงานขนาดเลกไปจนถงองคกรขนาดใหญหรอหนวยงานระดบชาต ผ บรหารทประสบความส�าเรจส วนใหญจะมภาวะผ น�า (Leadership) ซงถอเปนปจจยทมความส�าคญอยางยงและมสวนตอความส�าเรจหรอความลมเหลว หากองคกร เมอผ บรหารหรอผ น�า (Leader)

มคณธรรม ความร ความสามารถ ประสบการณ ความเชยวชาญ ฯลฯ องคกร หรอหนวยงานนน กจะสามารถแขงขนกบผ อน และประสบความส�าเรจตามเปาหมายทวางไวได (อญชล มบญ, 2561: 1339) จงเหนไดวา คณธรรมผบรหารนบวามความส�าคญอยางยงตอองคกร เนองจากเปนผทมบทบาทในการก�าหนดนโยบาย วางแผนการด�าเนนงาน แนวการปฏบต และเปนตวอยางใหกบผอนทอยภายในองคกร หากผบรหารเปนผทมคณธรรมในการวางนโยบายและยดแนวทางในการปฏบตอยางมคณธรรม อกทงรจกการบรหารงานทมประสทธภาพ การมคณธรรมยอมสงผลมายงองคกรและสงคมโดยสวนรวม ไมวาจะเปนชมชน หนวยงาน องคกรระดบตางๆ หรอแมแตประเทศชาต ความส�าคญตอผใตบงคบบญชา การทผบรหารประพฤตตวเปนตวแบบ (Role Modeling) คอ สามารถเปนแบบอยางแกผ ใตบงคบบญชา ผใตบงคบบญชายอมยกยอง เคารพ นบถอ ศรทธา ไววางใจ เกดความภาคภมใจเมอไดรวมงานกนแลว ผรวมงานจะพยายามประพฤตปฏบตเหมอนกบผบรหารและตองการเลยนแบบผบรหาร ดงนน ผบรหารสถานศกษาตองมคณธรรมสงและแสดงใหเหนถงความเฉลยวฉลาด มความเชอมนในตนเอง มความแนวแนในอดมการณ มความเชอ และคานยมทถกทควร ใชอ�านาจอทธพลเพอประโยชนสวนรวม และเพอบรรลเปาหมายทตองการในภาระหนาทขององคกร (สรตน ไชยชมพ, 2557: 10) จากความส�าคญของคณธรรมของผบรหารสถานศกษาดงกลาวขางตนมความส�าคญเกยวกบความส�าคญตอผบรหาร ความส�าคญตอองคกร และความส�าคญตอผใตบงคบบญชา จะเหนไดวา เมอผบรหารสถานศกษามคณธรรมประจ�าใจ มหลกการท�างานอยางเปนรปธรรม ผบรหารสถานศกษาจะไดรบการยอมรบจากผ ใตบงคบบญชา รวมถงสามารถท�าใหผใตบงคบบญชามความสขในการปฏบตหนาท มสขภาพจตทดอนจะสงผลไปถงคณภาพชวตและครอบครวซงเปนเครองจกรส�าคญในการท�าใหองคกรขบเคลอนไปขางหนาไดอยางไรขดจ�ากด สามารถสรปไดดงภาพท 1 ดงน

Page 55: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ปฏภาณ กตตนนทวฒน, ธรงกร วรบ�ารงกลคณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษย..... 50

ภาพท 1 ความส�าคญของคณธรรมของผบรหาร

สถานศกษา

องคประกอบของคณธรรมของผบรหารสถานศกษายคไทยแลนด 4.0

การเปนผบรหารสถานศกษาตองเปนผม

ปญญา คอ ความรอบรเกยวกบงานในหนาทและ

บคคลทเกยวของ โดยผบรหารสถานศกษาตองท�า

หนาทบรหารตน บรหารคน บรหารงาน ดงนน

ผ บรหารสถานศกษาตองมความรอบร เกยวกบ

ตนเอง คนอน และงานในหนาททรบผดชอบ นนคอ

นกบรหารตองมความร 3 เรอง คอ รตน รคน รงาน

สามารถสรปไดดงภาพท 2 ดงน

ภาพท 2 องคประกอบของคณธรรมของผบรหารสถานศกษา

Page 56: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256251

จากภาพท 2 องคประกอบของคณธรรมของ

ผบรหารสถานศกษา สามารถอธบายไดดงน

การรตน ผบรหารสถานศกษาตองรจกความ

เดนและความดอยของตน การรความดอยกเพอ

แกไขขอบกพรองของตน ตามปกตผบรหารสถาน

ศกษามกมองเหนความผดพลาดของลกนองไดงาย

แตมองขามความผดพลาดของตน ดงพทธพจนท

วา “ความผดพลาดของคนอนเหนไดงาย แตความ

ผดพลาดของตนเองเหนไดยาก” (พระเทพโสภณ

(ประยร ธมมจตโต) และเสถยรพงษ วรรณปก,

2546 : 35) ผบรหารสถานศกษามกมองไมเหน

ความผดพลาดของตนเองนนเปนเรองธรรมดา

เพราะวนหนงๆ ดวงตาของเขามไวส�าหรบมองดาน

นอก ไมไดมองตวเขาเอง เวลาคนอนท�าผดพลาด

เขาจงเหนทนท แตเวลาเขาท�าผดเองกมกมอง

ไมเหน ดงนน เพอส�ารวจตวเอง ผบรหารสถาน

ศกษาตองหดมองดานในตามหลกในสปปรสจธรรม

7 คอ 1) ธมมญญตา 2) อตถญญตา 3) อตตญญตา

4) มตตญญตา 5) กาลญญตา 6) ปรสญญตา

7) ปคคล ปโรปรญญตา ดงค�าอธบายดงน

1. ธมมญญตา หมายถง ความเปนผรจก

เหต การเปนผรจกเหต คอ รเรองของงานในองคกร

วาจะตองท�าอะไร ดวยหลกการอะไร ควบคมวดผล

อยางไร เพอใหบรรลเปาหมายทตงไว

2. อตถญญตา หมายถง ความเปนผรจก

ผล การเปนผ ร จกผล คอ การร วตถประสงค

ขององคกร เชน วสยทศน พนธกจ เปาหมาย

จดมงหมายขององคกร

3. อตตญญตา หมายถง ความเปนผรจก

ตน การรจกตน คอ ผบรหารสถานศกษาตองเปน

ผรจกตนเองทงในเชงรปแบบและเชงลมลก การ

รจกตนเองในเชงรปธรรม คอ รถงความตองการ

ของตน เปาหมายและหลกการในการท�างานหรอ

การด�ารงชวต รจดแขง จดออน ขอด ขอดอยของตน

การรจกตนเองอยางลมลก คอ ตองมสตรเทาทน

การกระท�า ความคด และอารมณของตนอยตลอด

เวลา สงผลใหเกดปญญาในการพจารณาสงตางๆ

ตามความเปนจรงโดยไมมความล�าเอยง (พระราชว

รมณ (ประยร ธมมจตโต), 2551: 16) ในหลกธรรม

ขอ “อตตญญตา” คอ เปนผรจกตน คอ รจกตวตน

ของเราเอง วาโดยฐานะ ภาวะ เพศ ก�าลงความร

ความสามารถ ความถนด และคณธรรม สามารถ

ประ เม นตน เอ ง ได ด ว ยน� าห ลกธร รมทาง

พระพทธศาสนา เชน ศรทธา (ชอบรกในงานอะไร)

ศล (วนย) สตะ (ความร) จาคะ (ความเสยสละ)

ปญญา (กระบวนการในการพฒนาความรทมอย)

เปนตน มาใชเปนหลกในการประเมนตนเองแลว

ประพฤตปฏบตใหเหมาะสม และร ทจะแกไข

ปรบปรงตนเองใหดขนตอไป

4. มตตญญตา หมายถง ความเปนผรจก

ประมาณ การรจกประมาณเปนกศโลบายทผบรหาร

สถานศกษาตองบรหารจดการทรพยากรตางๆ ของ

องคกร คอ คน เงน วสดอปกรณ และการบรหาร

จดการทมอยอยางจ�ากด ใหเกดประสทธภาพและ

ประสทธผลอยางสงสด

5. กาลญญตา หมายถง ความเปนผรจก

กาล หรอการรจกกาลเทศะ ผบรหารสถานศกษา

ตองพจารณาวาเวลาไหนควรท�าอะไร ผบรหาร

สถานศกษาตองเปนผเชยวชาญในการบรหารเวลา

ของตนอกดวย

6. ปรสญญตา หมายถง ความเปนผรจก

ชมชน การเป นผ ร จกชมชน คอ ผ บ รหาร

สถานศกษาตองรวา องคกรมจดแขง (Strengths)

และจดออน (Weaknesses) โอกาส (Opportunities)

และความทาทายตางๆ (Threats) เพยงใด ตองร

ถงวามปจจยสภาพแวดลอมภายนอกอะไรบางทม

ผลกระทบตอองคกร เพอเปนองคประกอบในการ

ก�าหนดทศทางการด�าเนนงานขององคกรตอไป

7. ปคคลปโรปรญญตา หมายถง ความ

เปนผร จกเลอกบคคล การเปนผรจกบคคล คอ

ผบรหารสถานศกษาตองรรายละเอยดของผรวม

งานในทมวาเปนอยางไร โดยตองรละเอยดเปนราย

บคคล ทงดานความรความสามารถของเขาเพอจะ

ไดจดสรรคนใหเหมาะกบงาน เพราะองคกรจะ

Page 57: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ปฏภาณ กตตนนทวฒน, ธรงกร วรบ�ารงกลคณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษย..... 52

ประสบความส�าเรจหรอประสบความลมเหลว

ยอมขนอยกบบคลากรในองคกรเปนส�าคญ (พชรา

วลย สงขศร, 2561: 1263-1264)

การรคน มความหมายครอบคลมศาสตรใน

หลายดาน และเปนทกษะความรในการบรหารผใต

บงคบบญชาและสรางความสมพนธทางสงคม

การมปฏสมพนธกบผอน การมอบหมายงานใหท�า

ตรงกบทกษะความรความสามารถของผปฏบตงาน

แตละคน การใหรางวลและการตดตามผลทปฏบต

ถอวาเปนการรคนหรอการครองคนของผบรหาร

สถานศกษา การร คนหรอการครองคนจงเปน

สงจ�าเปนส�าหรบผบรหารสถานศกษาในการทจะ

ท�างานใหส�าเรจลลวงไปดวยความเรยบรอย คนทก

คนตองอยในสงคม ตองท�างานรวมกบคนอน ความ

สมพนธทดกบบคคลทเกยวของจะท�าใหการปฏบต

งานและสถานศกษาประสบความส�าเรจไดตาม

วตถประสงค (ธรงกร วรบ�ารงกล, 2019: 818)

นอกจากนน ผบรหารถานศกษาตองรจกจรตของ

ผรวมงาน เพอใชงานทเหมาะสมกบจรตของเขา

จรต หมายถง การประพฤตปฏบตบางอยางจน

เคยชน จนเปนนสย ม 6 อยาง คอ 1) ราคจรต

2) โทสจรต 3) โมหจรต 4) สทธาจรต 5) พทธจรต

6) วตกจรต ดงน

ราคจรต คอ บคคลผทมความประพฤตทเนน

หนกไปทางรกสวยรกงาม ชอบความละเอยดละออ

และความเรยบรอย

โทสจรต คอ บคคลผทมอารมณฉนเฉยว

โมโหงาย ใจรอน เจาระเบยบ ท�างานรวดเรวแต

ผดพลาดบอย

โมหจรต คอ บคคลผทมความประพฤตใน

ทางเฉอยชา ขาดความกระตอรอรน และจดมงหมาย

ในบางบคคลอาจสมาธสนดวย

สทธาจรต คอ บคคลผทมความประพฤตไป

ในทางศรทธา ซาบซง นอบนอม เลอมใสอะไรได

งาย มลกษณะความเปนผน�า ชอบเปลยนแปลง

ตวเอง และพรอมจะเสยสละเพอสงคมทดกวาเดม

ทงน บคคลทประกอบดวยสทธาจรตจะตองม

ศรทธาทเกดจากปญญาจงจะท�าใหความศรทธา

ความซาบซง ความนอบนอม การเลอมใส เปนตน

จงจะเปนศรทธาทเปนคณประโยชนตอบคคลนน

พทธจรต คอ บคคลผทมความประพฤตไป

ในทางใชความคดพจารณา มกใชปญญาไตรตรอง

ทเปนเหตผล ชอบวางแผน ใฝเรยนร พฒนาตนเอง

อยเสมอ เปนกลยาณมตร

วตกจรต คอ บคคลผทมความประพฤตใน

ทางคดฟงซาน ลงเลใจ มความละเอยดรอบคอบ แต

มองโลกในแงรายเสมอ

การรงาน เปนองคประกอบส�าคญส�าหรบ

ผบรหารสถานศกษาอกองคประกอบหนง เพราะ

ความรอบรเกยวกบงานในความรบผดชอบ โดยการ

มทกษะในการวางแผนงาน (Planning the Work)

ร โครงสรางของการบรหาร รความตองการของ

บคลากร รเปาหมายขององคกร จงจะท�าใหองคกร

ประสบความส�าเรจหรอบรรลเปาหมายขององคกร

ได หลกการรงานทผบรหารสถานศกษาควรพฒนา

และท�าใหเกดมในตวคอ หลกนยามพหสตร กลาว

คอ รลก รรอบ รกวาง รไกล (พระพรหมคณาภรณ

(ป. อ.ปยตโต), 2556 : 8) ดงน

1. รลก คอ การรในสงนนๆ เรองนนๆ

อยางหมดจดทกแงทกมม รถงตนสายปลายเหต

ร ถงทมาทไปอยางมเหตมผล จนเรยกวาความ

ช�านาญ

2. รรอบ คอ การรจกชางสงเกตในสงตางๆ

รอบตว เชน เหตการณแวดลอม รความเปนไปของ

ผใตบงคบบญชา รความเปลยนแปลงรอบตว สงคม

ประเทศชาต และนานาอารยประเทศ

3. รกวาง คอ การรในสงใกลเคยงกบเรอง

นนๆ ทเกยวของกน สมพนธกน เปนตน

4. รไกล คอ การศกษาถงความเปนไปได

รวมถงผลในอนาคต เปนตน

สรปไดวา การรตน รคน รงาน เปนหลกการ

บรหารสถานศกษาทผบรหารควรยดถอปฏบตเพอ

น�ามาใชในการพฒนาทพยากรมนษยใหมศกยภาพ

ในการพฒนาองคกรใหเจรญร งเรอง การร ตน

Page 58: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256253

เปนการรวา ตนมขอดขอเสยอยางไรทงในเชงรป

แบบสากลปฏบตและเชงลมลกเฉพาะตวของบคคล

นนๆ อยางนอยผบรหารสถานศกษาควรตองมหลก

ในการรตน เชน หลกสปปรสธรรม 7 การรคน คอ

รจกเลอกใชบคลากรตามความรความสามารถของ

ผปฏบตงานแตละคน การใหรางวลและการตดตาม

ผลการปฏบตงานอยางเหมาะสมดวยหลกจรต

6 และการรงาน คอ ความรอบรเกยวกบงานใน

ความรบผดชอบเพอประโยชนในการวางแผน บรรจ

บคลากร อ�านวยการและตดตามผล ตามหลกนยาม

พหสตร คอ รลก รรอบ รกวาง รไกล

การน�าคณธรรมของผบรหารสถานศกษาไปใชพฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0

คณธรรมของผบรหารสถานศกษามสวน

ส�าคญในการขบเลอนโมเดลการศกษายคไทยแลนด

4.0 ไมวาจะเปนการพฒนาระบบบรหารจดการ

ทรพยากรมนษยเพอพฒนาขดความสามารถ

บคลากรในสถานศกษา การปรบเปลยนวฒนธรรม

การท�างานและสรางคานยมทดของบคลากรใน

สถานศกษา การวางมาตรการทเหมาะสมกบ

เสนทางความกาวหนาในสายอาชพ (Career path)

การพฒนาภาวะผน�าทมขดสมรรถนะสง การสราง

ขวญก�าลงใจ และสงเสรมใหปฏบตงานไดอยางเตม

ตามศกยภาพ มระบบการสรรหาและแตงตง

ผบรหารสถานศกษาตามหลกเกณฑความรความ

สามารถ ประสบการณการจดการเรยนการสอน

การบรหารการศกษา และความส�าเรจในวชาชพ

(กญญาภค องสพนธโกศล และคณะ. 2562: 49)

ยอมเพอตอบโจทยการการศกษายคผลตภาพ ซง

เปนยคทตองการผลผลต หรอ Products ใหไดมาก

ทสดเพอประโยชนของสถานศกษาตนเองและใน

สถานศกษาอนๆ ดวยทกษะการศกษาทเนนการ

ท�าได และลงมอท�าแลวออกมาเปนผลผลตได ดงน

1. หลกการรตน ผบรหารสถานศกษารจก

ความเดนและความดอยของตน การรความดอยม

ประโยชนในการแกไข หรอพฒนาขอบกพรอง

ของตน การรความเดนมประโยชนในการสรางสรรค

พฒนางานใหสอดคลองกบความร ความสามารถ

ประสบการณ ของตนเองไดอยางมประสทธภาพ

อนจะน�าไปสการพฒนาทรพยากรมนษยยคไทย

แลนด 4.0 ตามหลกธรรม สปปรสจธรรม 7 ทได

กลาวใวขางตนแลว เนองจากทรพยากรมนษยยค

ใหมมวถการท�างานเปลยนไป การตดตอสอสาร

เปลยนไป ท�าใหผบรหารสถานศกษายคไทยเลนด

4.0 ตองรวาตนเองตองพฒนาในดานใดบางเพอทน

ตอคนรนใหม เชน พฒนาเทคโนโลยชวยการบรหาร

พฒนาภาษา พฒนาการรบขอมลขาวสาร และ

การบรณาการกระบวนการคด เพอเปนประโยชน

ตอการประยกตใชในการบรหารทรพยากรบคคล

ตอไป

2. หลกการรคน เพอการพฒนาทรพยากร

บคคลทมประสทธภาพในยคไทยแลนด 4.0 ใหเปน

ไปอย างมประสทธภาพ การใช เทคโนโลย

สารสนเทศในการพฒนาทรพยากรมนษย สามารถ

ปรบประยกตใชหลกธรรมขอจรต 6 มาเปนแนวทาง

ในการพฒนาทรพยากรบคคลได จะมผลท�าให

ผบรหารสถานศกษาสามารถเลอกใชเทคโนโลยท

เหมาะสมมาปรบใชบรหารทรพยากรมนษย ภายใน

สถานศกษาได การใชประโยชนจากเทคโนโลยเพอ

การพฒนาทรพยากรมนษยมหลายหนวยงานได

เรมน�านวตกรรมดาน HR (Human Resources) ใน

รปแบบปญญาประดษฐ (AI = Artificial Intelligence)

และการจดเกบขอมลในระบบคลาวด (Cloud) ทงน

กเพอเพมขดความสามารถใหกบผทท�างานดาน

บรหารงานบคคล และยกระดบประสบการณของ

บคลากรในสถานศกษา ซงนวตกรรมดงกลาว

จะสามารถสงเสรมพฒนาการการมสวนรวมของ

บคลากร การสรรหาบคลากร และประสทธภาพของ

ฝายบรหารงานบคคล ขณะเดยวกนยงชวยให

บคลากรเขาถงขอมลทตองการอยางรวดเรวเพอ

Page 59: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ปฏภาณ กตตนนทวฒน, ธรงกร วรบ�ารงกลคณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการพฒนาทรพยากรมนษย..... 54

การท�างานทสะดวกขน เรวขน และปลอดภยขนอก

ดวย (กรรณการ สวรรณศร, 2556: 153) ท�าให

ผ บรหารสถานศกษามความสมพนธทดกบผ ใต

บงคบบญชาได ท�าใหการมอบหมายงานตรงกบ

ทกษะความร ความสามารถของผ ปฏบตงาน

แตละคน การใหรางวลและการตดตามผลทปฏบต

มความเปนธรรมตอผใตบงคบบญชา การรคนจง

เปนสงจ�าเปนส�าหรบผบรหารสถานศกษาในยค

ปจจบน ท�าใหการท�างานใหส�าเรจลลวงไปดวย

ความเรยบรอย เพราะผบรหารสถานศกษากคอคน

ทกคนตองอยในสงคม ตองท�างานกบคน เมอตอง

อยกบคน ตองท�างานกบคน ความสมพนธทดกบ

คน (บคคล) ทเกยวของจะท�าใหการปฏบตงานเกด

ประสทธภาพและมประสทธผลสงสดได

3. หลกการรงาน การเปนผบรหารสถาน

ศกษายคไทยแลนด 4.0 ตองเปนผเชยวชาญใน

ศาสตรและศลป ซงหมายถงความรความสามารถ

ทกษะ ประสบการณ และรจกวธการประยกตใชสงท

ตนเองมอย เพอใหการปฏบตหนาททรบผดชอบ

ของตนเองบรรลตามเปาหมาย รวาอะไรควรท�า

กอนท�าทหลง แตกฉานรายละเอยดของงาน

สามารถน�ามาถายทอดใหผใตบงคบบญชาท�าตาม

ได มอบหมายงานใหตรงกบสวนงานตางๆ สงงาน

ใหตรงแผนและนโยบายของสวนกลาง กลาวโดย

สรปไดวา ความรลกในรายละเอยด รรอบในผใต

บงคบบญชา รกวางในสงใกลเคยง รไกลในอนาคต

รวภา ธรรมโชต (2018: 189) ไดกลาวไววา เพอ

การมงไปสนวตกรรม (Shared Vision, Leadership

and the Will to Innovate) เมอผบรหารสถานศกษา

รงาน ถอเปนผทมบทบาทส�าคญในการเปลยนแปลง

เนองจากผน�าจะตองสอสารและสรางความชดเจน

ในการแจกจายงาน มอบนโยบายแกคร บคลากรใน

สถานศกษา รวมทงสนบสนนใหคร บคลากรมสวน

รวมในการก�าหนดงาน วตถประสงคและกลยทธ

ใหมของสถานศกษา หลกการร งานจงสงผลให

สถานศกษามการพฒนาททนตอการเปลยนแปลง

ไดดงกลาว

สรป

คณธรรมของผบรหารสถานศกษาในการ

พฒนาทรพยากรมนษยยคไทยแลนด 4.0 ประกอบ

ดวยหลก 3 ร คอ รตน รคน รงาน เปนกลยทธหรอ

หลกการส�าคญในการพฒนาสถานศกษาใหประสบ

ความส�าเรจไดตามวตถประสงค จดมงหมายของ

สถานศกษานนๆ หลกการร ตน ท�าใหผ บรหาร

สถานศกษารจกความเดนและความดอยของตน

หลกการรคน ท�าใหผบรหารสถานศกษามความ

สมพนธทดกบผใตบงคบบญชา และหลกการรงาน

ท�าใหผ บรหารสถานศกษาเปนผ เชยวชาญใน

ศาสตรและศลป สามารถพฒนาสถานศกษาได

สอดคลองกบบรบทยคไทยแลนด 4.0 ไดอยางม

ประสทธภาพและเกดประสทธผลสงสดตอการ

พฒนาทรพยากรมนษยได

เอกสารอางอง

กรรณการ สวรรณศร. (2556). เอกสารประกอบการสอนวชาการบรหารทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ.

มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

กญญาภค องสพนธโกศล และคณะ. (2562). “อ�านาจการบรหารไทยศกษาในยคไทยแลนด 4.0.” Veridian

E-Journal, Silpakorn University. ปท 12 ฉบบท 2 มนาคม- เมษายน.

กตตยา โสภณโภไคย. (2553). “คณธรรม จรยธรรม และการด�ารงอยกบสงคมประชาธปไตย.” วรสารฉบบ

พเศษ ปท 3 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม.

ขอบงคบครสภา วาดวยมาตรฐานวชาชพ พ.ศ. 2556, (2556). ราชกจจานเบกษา. เลม 130 ตอนพเศษ

Page 60: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256255

ราชบณฑตยสถาน. (2556). พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน 2554. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : นานม

บคสพบลเคชนส.

จตตมา อคธตพงษ. (2556). เอกสารประกอบการสอนการพฒนาทรพยากรมนษย. พระนครศรอยธยา.

ธรงกร วรบ�ารงกล. (2019). “การน�าเชงจรยธรรมของผบรหารสถานศกษาแหงอนาคต.” Veridian E- Journal

Silpakorn University. ปท 12 ฉบบท 1 มรกาคม- กมภาพนธ.

บญอย ขอพรเจรญ. (2559). “ปรชญาการศกษาเชงสรางสรรคและผลตภาพ” วรสารรมพฤกษ มหาวทยาลย

เกรก. ปท 31 ฉบบท 3 กนยายน-ธนวาคม.

ปณตนนท เถยรประภากล. (2561). “ภาวะผนาของผบรหารสถานศกษาในยคการศกษา 4.0”. Veridian

E- Journal Silpakorn University. ปท 11 ฉบบท 2 พฤษภาคม - สงหาคม.

พระครสงฆรกษบญใส รตนปตโต. (2558). “คณธรรมของผน�าทางการศกษา.” วรสารครศาสตรปรทรรศน

ปท 2 ฉบบท 1 มกราคม-เมษายน.

พระราชวรมน (ประยร ธมมจตโต). (2551). คณธรรมส�าหรบนกบรหาร. กรงเทพฯ. มลนธพทธะรรม.

พระเทพโสภณ (ประยร ธมมจตโต). เสถยรพงษ วรรณปก. (2546). มณแหงปญญา: คมอส�าหรบนกบรหาร.

กรงเทพฯ : ธรรมสภา.

พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต). (2556). พทธวธในการสอน. กรงเทพฯ. พมพสวย.

พทธทาสภกข. (2529). ธรรมส�าหรบคร. กรงเทพฯ: ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

พชราวลย สงขศร. (2561). “พทธวถกบการบรหารการศกษา.” Veridian E-Journal, Silpakorn University.

ปท 11 ฉบบท 1 เดอนมกราคม-เมษายน.

ไพฑรย สนลารตน. (2560). ปรชญาการศกษาเบองตน. กรงเทพฯ. จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

รวภา ธรรมโชต. (2018). “นวตกรรมการบรหารทรพยากรมนษยของไทยเพอสรางความไดเปรยบในการ

แขงในประชาคมอาเซยน.” วรสารรชตภาคย

สรตน ไชยชมพ. (2557). “ภาวะผน�าเชงจรยธรรม ในการบรหารสถานศกษา.”วรสารการบรหารการศกษา

มหาวทยาลยบรพา ปท 8 ฉบบท 2 เดอนเมษายน-กนยายน.

สวทย เมษอนทรย. (มปป). แนวคดกบประเทศไทย 4.0. ทมเศรฐกจ ไทยรฐฉบบพมพ 2 พฤษภาคม 2559.

อญชล บญม. (2561). “คณธรรม จรยธรรมส�าหรบผบรหารทสอดคลองกบการปกครองในองคกรภาครฐ”

Veridian E-Journal,Silpakorn University, ปท 11 ฉบบท 3 ประจ�าเดอนกนยายน-ธนวาคม.

Page 61: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนร เพอสงเสรมการคด

สรางสรรคของนกเรยน ส�าหรบโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษาเขต 21

Teacher Development Program for Learning Design to Enhance Creativity

in Students at Schools under the Secondary Education Service Area

Office 21

ภทรธรา ปลมจตต1, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท2

Patteera Pleumjit1, Napatsawan Thanaphonganan2

Received: 28 August 2019 Revised: 29 October 2019 Accepted: 13 November 2019

บทคดยอ

การวจยนมความมงหมายเพอศกษาสภาพปจจบน สภาพทพงประสงค และพฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน ส�าหรบโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 21 การวจยแบงเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การศกษาสภาพปจจบนและสภาพทพงประสงคการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน ระยะท 2 การพฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน กลมตวอยางทใชในการวจย ไดแก ครในโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 21 จ�านวน 331 คน โดยวธการเลอกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครองมอทใช ไดแก 1) แบบสอบถาม 2) แบบสมภาษณแบบมโครงสราง และ3) แบบประเมนโปรแกรม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และเทคนค Modified Priority Needs Index (PNI

Modified)

ผลการวจยพบวา สภาพปจจบนของการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน โดยรวมอยในระดบมาก และสภาพทพงประสงคโดยรวมอยในระดบมากทสด โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน ส�าหรบโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 21 มองคประกอบของโปรแกรม ไดแก 1) หลกการและเหตผล 2) จดประสงค 3) ขอบขายเนอหา ประกอบดวย 4 โมดล ไดแก โมดล 1 การศกษาปญหา โมดล 2 จดประสงค โมดล 3 วธสอน และ โมดล 4 การประเมนผล 4) วธด�าเนนการ ไดแก การอบรม การสอนแนะ การศกษา และ การใชชมชนแหงการเรยนรวชาชพ (PLC) 5) สอ และ 6) การประเมนผล ผลการประเมนโปรแกรมโดยผทรงคณวฒ จ�านวน 7 คน พบวา ความเปนไปไดและความเหมาะสมของโปรแกรม โดยรวมอยในระดบมาก

ค�าส�าคญ : การพฒนาคร, การออกแบบการเรยนร, การคดสรางสรรค

1 นสตระดบปรญญาโท สาขาวชาการบรหารและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, E-mail:[email protected]

2 อาจารยภาควชาวทยาศาสตรสขภาพและการกฬา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, E-mail:[email protected] M.Ed. Condidate in Educational Administration, Faculty of Education, Mahasarakham University.2 Assistant Professor, Lecturer, Department of Health and Sport Science, Mahasarakham University.

Page 62: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256257

บทน�า

ความคดสรางสรรคเปนสงทจ�าเปนในโลก

ปจจบนทก�าลงกาวหนาอยางไมหยดยง เพราะ

ความเจรญกาวหนานนลวนเกดจากความคด

สรางสรรค อกทงชวยใหบคคลสามารถน�าความรท

มไปแกปญหาได ความคดสรางสรรคจงเปนการ

พฒนาคนใหมคณภาพ มคณคากบตนเองและสงคม

ในการสรางสรรคสงใหมใหเกดขน จงมความจ�าเปน

อยางยงทตองใหความส�าคญในการสงเสรม และ

พฒนาการเรยนการสอนใหทนกบสถานการณการ

เปลยนแปลง (พรพชต ททา. 2561) เพอใหผเรยน

เกดองคความร และเกดทกษะความคดสรางสรรค

(ประพนธศร สเสารจ. 2551) พระราชบญญตการ

ศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 แกไขเพมเตม (ฉบบท

2) พ.ศ. 2545 และแกไขเพมเตม (ฉบบท 3)

พ.ศ. 2553 มาตรา 22 การจดการศกษาตองยดหลก

วาผเรยนทกคนมความสามารถในการเรยนรและ

พฒนาตนเอง และถอวาผเรยนมความส�าคญทสด

กระบวนการจดการศกษาจงควรสงเสรมใหผเรยน

สามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ

และมาตรา 24ในการจดกระบวนการเรยนร

ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของ ด�าเนน

การในการจดเนอหาสาระใหสอดคลองกบความ

สนใจ ความถนดของผเรยน พรอมทงฝกทกษะ

กระบวนการคดการประยกตใชความร จดกจกรรม

ทใหผเรยนไดเรยนรจากประสบการณจรงและการ

ใชวธสอนทหลากหลายอยางเหมาะสม (ขวญชย

ขวนา. 2561) โดยผสมผสานสาระความรตางๆ

อยางสมดลกน เพอฝกปฏบตใหผเรยน คดเปน

ท�าเปน ใฝรอยางตอเนอง ภายใตการประสานความ

รวมมอกบทกฝาย ในการพฒนาผ เรยนตาม

ศกยภาพ มาตรฐานการศกษาขนพนฐานใน

Abstract

The objectives of this research were to study the current condition and desirable condition

of a Teacher development program called learning design to enhance creativity in students.

Research and development was conducted in 2 phases: phase 1: study the current condition and

desirable condition of learning design to enhance creativity, phase 2: develop a teacher development

program for learning design to enhance creativity. The sample consisted of 331 teachers. The

research tools included: 1) questionnaire 2) interview and 3) evaluation form. Data analysis consisted

of mean, standard deviation and Modified Priority Needs Index (PNImodified

). The research findings

were as follows: The current condition of learning design to enhance creativity was at a high

level and the desirable condition was at the highest level. The teacher development program for

learning design to enhance creativity in students for school under the secondary education service

area office 21, included: 1) rationale and approach of program, 2) goal of program, 3) content

scope: 3.1) study problems 3.2) learning objective determination 3.3) teaching method and

3.4) evaluation 4) methods of development included: training, coaching supervision education and

PLC 5) media, and 6) evaluation. The evaluation of the teacher development program for learning

design to enhance creativity in students for schools under the secondary education service area

office 21 showed feasibility was at a high level.

Keywords: The development of Teacher, Learning Design, Creative

Page 63: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ภทรธรา ปลมจตต, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคด..... 58

มาตรฐานท 4 คอผเรยนมความสามารถในการคด

อยางเปนระบบ คดสรางสรรค ตดสนใจแกปญหา

ไดอยางมสตสมเหตผล สรางองคความรทเกดจาก

การจดสภาพแวดลอม ใหเปนสงคมแหงการเรยนร

และสงเสรมใหเกดการเรยนรตลอดชวต

จากผลการประเมนคณภาพการศกษาของ

ไทยทผานมา พบวาโรงเรยนสวนใหญตกมาตรฐาน

หรอตวบงชท 4 คอความคดสรางสรรค ซงสงผลตอ

คณภาพการศกษาและคณภาพชวตเดกไทย

(สมาน อศวภม. 2558) กระทรวงศกษาธการ จงได

น�าแนวคด รปแบบการสอนแนวทางใหมมาจด

อบรม ให ก บผ บ ร ห า ร เขตพ นท ก า รศ กษา

ศกษานเทศก และคร โดยมจดมงหมายในการ

เปลยนแปลงรปแบบการสอนและการวดผล เพอให

ผเรยนเกดทกษะทส�าคญทสด คอ ทกษะของความ

คดสรางสรรค (วรยะ ฤาชยพาณชย. 2557) แตการ

เรยนการสอนในโรงเรยนสวนใหญยงคงเปนการ

สอนแบบดงเดม ทครสอนดวยวธการสอนแบบเกา

ไมสงเสรมใหผเรยนเกดการพฒนากระบวนการ

ความคดสร างสรรค คดอยางมวจารณญาณ

กลาแสดงความคดเหน รจกแกไขปญหา หรอรจก

วธการแสวงหาความรไดดวยตนเอง นโยบายดาน

การจดการศกษาทตองการพฒนาจงไมสามารถ

ท�าใหเกดการเปลยนแปลงในตวครและผเรยนได

ตามความตองการ สอดคลองกบทศนา แขมมณ

และคณะ (2553) กลาววา ปญหาในการพฒนาการ

ค ดของผ เ ร ยน ค อ ค ร ข าดท กษะ ในการ

พฒนาการคด ขาดความรความสามารถ ตลอดจน

แนวคดทเปนพนฐานของการพฒนาการคด รวมไป

ถงรปแบบ วธการเทคนคตางๆ สงผลใหครผสอน

ขาดความมนใจ ขาดประสบการณการจดการเรยน

รเพอพฒนากระบวนการคดของผเรยน จงมความ

จ�าเปนทจะตองพฒนาครใหเกดความร ความเขาใจ

ในกระบวนการคดและการออกแบบการเรยนร

(จงกลน ชตมาเทวนทร. 2554) และตองอาศยความ

รวมมอจากครในการด�าเนนการพฒนาใหบรรล

เปาหมาย (อจฉรยา เพชรด. 2561)

จากการด�าเนนงานของส�านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 21 และการนเทศการ

สอนของศกษานเทศกทผานมา ไดมการน�านโยบาย

ตางๆ สการปฏบต แตยงประสบปญหาคอครขาด

การจดกระบวนการเรยนการสอน การออกแบบการ

เรยนร ทจะชวยสงเสรมการคดสรางสรรคของ

นกเรยน ครเนนการสอนตามหนงสอ ขาดการ

บรณาการ จงมความจ�าเปนทโรงเรยนในสงกดเปน

จ�านวนมากตองไดรบการพฒนา ภายใตการดแล

ตดตามอยางแทจรง เพอใหครไดรบการพฒนา

ความร ความสามารถ ตระหนกถงความส�าคญของ

การออกแบบการเรยนรรเทาทนวทยาการและการ

เปลยนแปลงทางสงคมมากขน สามารถออกแบบ

การเรยนรและจดกระบวนการเรยนรทเนนทกษะ

การคด เพอน�าไปสการจดการเรยนการสอนท

สามารถพฒนาคณภาพผเรยนไดตามเจตนาของ

หลกสตร (วพาพรรณ ดอนจนทรโคตร. 2556)

ผวจยจงไดท�าการวจยในเรองน เพอใหครไดรบการ

พฒนาดานการออกแบบการเรยนร และปรบปรง

สงเสรม พฒนาการออกแบบการเรยนร การคด

สรางสรรคไปสการปฏบตไดอยางมประสทธภาพ

ตอไป

ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาสภาพปจจบน สภาพทพง

ประสงคการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคด

สรางสรรคของนกเรยน

2. โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบ

การเรยนร เพอสงเสรมการคดสรางสรรคของ

นกเรยน ส�าหรบโรงเรยน สงกดส�านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 21

กรอบแนวคดทใชในการวจย

ผวจยไดศกษาแนวคดและทฤษฎวาดวย

องคประกอบการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรม

การคดสรางสรรคของนกเรยน ซงไดจากการ

Page 64: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256259

สงเคราะหแนวคดและทฤษฎของนกวชาการ

ประกอบดวย กดานนท มลทอง; ทศนา แขมมณ;

สมศกด ภวภาดาวรรธน; อารย พนธมณ; ประพนธ

ศร สเสารจ และอษณย อนรทธวงศ ไดองคประกอบ

การออกแบบการเรยนรการคดสรางสรรคของ

นกเรยน 4 องคประกอบ คอ 1) ศกษาปญหา

2) จดประสงค 3) วธสอน 3.1) การสรางบรรยากาศ

3.2) การใหอสระ 3.3) การระดมสมอง และ 4) การ

ประเมนผล

การศกษาแนวคดและทฤษฎว าด วย

องคประกอบของโปรแกรม จากนกวชาการ ไดแก

ธ�ารง บวศร; สดาเรศ แจมเดชะศกด และปรญญา

มสข องคประกอบของโปรแกรมม 6 องคประกอบ

คอ 1) หลกการและเหตผล 2) จดประสงค

3) ขอบขายเนอหา 4) วธด�าเนนการ 5) สอ และ

6) การประเมนผล

การศกษาแนวคดและทฤษฎวาดวยองค

ประกอบวธการพฒนาคร จากนกวชาการ ไดแก

ดนย เทยนพฒ; สจตรา ธนานนท; จรประภา

อครบวร; สมชาต กจยรรยง; โชตชวล ฟกจกาญจน

และการศกษาโรงเรยนทมการปฏบตเปนเลศไดองค

ประกอบวธพฒนาคร 4 วธ คอ 1) การอบรม 2) การ

สอนแนะ 3) การศกษา และ 4) การใชชมชนแหง

การเรยนรวชาชพ (PLC)

ประชากรและกลมตวอยาง และกลมผใหขอมล

1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากรทใชในการวจย ไดแก

ครสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 21 ทปฏบตงานในปการศกษา 2561 จ�านวน

56 โรงเรยน รวมประชากร 2,448 คน

1.2 กล มตวอยาง ไดแก ครสงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 21

ทปฏบตงานในปการศกษา 2561 จ�านวน 331 คน

โดยการเลอกแบบเจาะจง (ภาควชาวจยและ

พฒนาการศกษา. 2553)

2. กลมผใหขอมล

2.1 กล มผ ให ข อมลการศกษาการ

ออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรค

ของนกเรยน จากโรงเรยนทมการปฏบตเปนเลศ

จ�านวน 2 โรงเรยน โรงเรยนละ 2 คน โดยวธการ

เลอกแบบเจาะจง

2.2 การประเมนโปรแกรมพฒนาคร

ดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคด

สรางสรรค โดยประเมนความเหมาะสมและความ

เปนไปได จากผทรงคณวฒ จ�านวน 7 คน

วธด�าเนนการวจย

ผ วจย ไดแบงขนตอนการวจยออกเปน

2 ระยะ (Phases) ดงน

ระยะท 1 ศกษาสภาพปจจบน และสภาพท

พงประสงคการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการ

คดสรางสรรคของนกเรยน โดยน�าแบบสอบถามไป

เกบขอมลจากกลมตวอยาง เพอวเคราะหหา

คาเฉลย สภาพปจจบนและสภาพทพงประสงคของ

การออกแบบการเรยนร เพอส งเสรมการคด

สรางสรรค และวเคราะหคาดชนความตองการ

จ�าเปนและน�ามาจดล�าดบความตองการ

ระยะท 2 พฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการ

ออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรค

ของนกเรยน ม 3 ขนตอน คอ 1) ศกษาวธการ

พฒนาครดานการออกแบบการเรยนร การคด

สรางสรรค ในสถานศกษาทมการปฏบตเปนเลศ

2 โรงเรยน 2) รางโปรแกรมพฒนาครดานการ

ออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการสรางสรรคของ

นกเรยน 3) ตรวจสอบและประเมนโปรแกรมโดย

ผทรงคณวฒ 7 คน

Page 65: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ภทรธรา ปลมจตต, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคด..... 60

การวเคราะหขอมล

1. ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ข อ ม ล ท ไ ด จ า ก

แบบสอบถามสภาพปจจบนและสภาพทพงประสงค

วธการพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอ

สงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน โดยใชคา

เฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. การวเคราะหขอมลทไดจากแบบประเมน

โปรแกรมการพฒนาครดานการออกแบบการเรยน

รเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน โดยใช

คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย

1. สภาพปจจบนของการพฒนาครดาน

การออกแบบการเรยนร เพอส งเสรมการคด

สรางสรรคของนกเรยน โดยรวมครมการออกแบบ

การเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคในระดบ

มาก เรยงล�าดบจากมากไปนอย ไดแก วธสอน การ

ประเมนผล รองลงมา คอ จดประสงค และดานทม

คาเฉลยต�าสด คอ การศกษาปญหา ตามล�าดบ

สภาพทพงประสงคของการพฒนาครดานการ

ออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรค

ของนกเรยน โดยรวมครมความตองการทจะ

พฒนาการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคด

สรางสรรคอยในระดบมากทสดเรยงล�าดบจากมาก

ไปนอย ไดแก วธสอน รองลงมาคอ การประเมนผล

จดประสงค และดานทมคาเฉลยต�าสดคอ การศกษา

ปญหา (ดงแสดงในตาราง 1)

2. โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบ

การเรยนร เพอสงเสรมการคดสรางสรรคของ

นกเรยน มจ�านวนชวโมงในการพฒนา 80 ชวโมง

ประกอบดวย 1) หลกการและเหตผล ความคด

สรางสรรคเปนทกษะหนงทส�าคญในศตวรรษท 21

จงมความจ�าเปนอยางยงในการทจะตองพฒนาคร

ใหมทกษะในการออกแบบการเรยนร และมวธการ

สอนทหลากหลาย อนจะน�าไปสการพฒนาทกษะ

การคดสรางสรรคของผเรยน 2) จดประสงคของ

โปรแกรม เพอพฒนาใหครมความร มทกษะในการ

ออกแบบการเรยนร ในการพฒนาความคด

สร างสรรคของนกเรยน 3) ขอบขายเนอหา

ประกอบดวย 4 โมดล ไดแก โมดล 1 ศกษาปญหา

โมดล 2 จดประสงค โมดล 3 วธสอน และโมดล 4

การประเมนผล 4) วธด�าเนนการ ไดแก การอบรม

การสอนแนะ การศกษา และการใชชมชนแหงการ

เรยนรวชาชพ (PLC) 5) สอ และ 6) การประเมน

ผล (ดงแสดงในภาพประกอบ 1) ผลการประเมน

โปรแกรมโดยผทรงคณวฒ จ�านวน 7 คน พบวา

ความเหมาะสมและความเปนไปไดของโปรแกรม

อยในระดบมาก (ดงแสดงในตาราง 2)

ตารางท 1 แสดงคาเฉลยสภาพปจจบน และสภาพทพงประสงค การออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการ

คดสรางสรรคของนกเรยน โดยรวม

องคประกอบการออกแบบการเรยนร

การคดสรางสรรคของนกเรยน

สภาพปจจบน สภาพทพงประสงคS.D. แปลผล S.D. แปลผล

1. การศกษาปญหา 3.44 0.73 ปานกลาง 4.70 0.53 มากทสด2. จดประสงค 3.52 0.74 มาก 4.73 0.54 มากทสด3. วธสอน 3.57 0.78 มาก 4.75 0.50 มากทสด4. การประเมนผล 3.57 0.73 มาก 4.74 0.51 มากทสด

รวม 3.52 0.75 มาก 4.73 0.52 มากทสด

Page 66: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256261

ภาพประกอบ 1 แผนผงโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรค

ของนกเรยน

ตารางท 2 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของโปรแกรม

พฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน

รายการความเหมาะสม ความเปนไปได

S.D. ระดบ S.D. ระดบ1. หลกการและเหตผล 4.29 0.76 มาก 4.57 0.53 มากทสด2. จดประสงค 4.43 0.53 มาก 4.86 0.38 มากทสด3. ขอบขายเนอหา

โมดล 1 การศกษาปญหา 4.43 0.53 มาก 4.43 0.53 มาก โมดล 2 การก�าหนดจดประสงค 4.43 0.53 มาก 4.43 0.53 มาก โมดล 3 วธสอน 4.43 0.53 มาก 4.43 0.53 มาก โมดล 4 การประเมนผล 4.43 0.53 มาก 4.43 0.53 มาก

4. วธการพฒนา 4.43 0.98 มาก 4.00 0.82 มาก5. สอ 4.71 0.49 มากทสด 4.86 0.38 มากทสด6. การประเมนผล 3.86 0.90 มาก 4.43 0.53 มาก

รวม 4.38 0.64 มาก 4.49 0.53 มาก

Page 67: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ภทรธรา ปลมจตต, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคด..... 62

อภปรายผล

จากผลการวจยการพฒนาโปรแกรมการ

พฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรม

การคดสรางสรรคของนกเรยน ส�าหรบโรงเรยน

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต

21 มขอคนพบทนาสนใจเหนควรน�ามาอภปราย ดงน

1. สภาพปจจบนของการพฒนาครดาน

การออกแบบการเรยนร เพอส งเสรมการคด

สรางสรรคของนกเรยน โดยรวมครมการออกแบบ

การเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคในระดบ

มาก การทผลปรากฏเชนนเพราะพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ไดก�าหนดแนวทาง

การจดการศกษาทยดหลกผเรยนทกคนมความ

สามารถเรยนร และพฒนาตนเองได และถอวา

ผเรยนมความส�าคญสด กระบวนการจดการศกษา

จงต องสงเสรมใหผ เรยนสามารถพฒนาตาม

ธรรมชาตและเตมศกยภาพ โดยใหสถานศกษาและ

หนวยงานทเกยวของจดกจกรรมทใหผเรยนท�าได

คดเปน ท�าเปน เกดการใฝร อยางตอเนองและ

มความสามารถในการคดอยางเปนระบบ และคด

สรางสรรคได โดยใชหลกวธสอนและเทคนคการ

สอนทหลากหลายเขาไปชวยในการจดการเรยนการ

สอน กระทรวงศกษา (2542) ผลการศกษาน

สอดคลองกบยวล โพยนอก (2560) ไดศกษาเรอง

การพฒนาโปรแกรมพฒนาครผชวยดานการจดการ

เรยนรในสถานศกษา สงกดองคการบรหารสวน

จงหวดชยภม พบวา สภาพปจจบนของครผชวย

ดานการจดการเรยนรในสถานศกษา สงกดองคการ

บรหารสวนจงหวดชยภม โดยรวมอยในระดบมาก

ดงนนในการพฒนาครดานการออกแบบการเรยนร

การคดสรางสรรคของนกเรยน ควรใหความส�าคญ

กบวธการสอนทมความหลากหลาย เพอน�ามาใชใน

การออกแบบการเรยนรไดตอบสนองตอความ

แตกตางของผเรยนสอดคลองกบแนวคดของทศนา

แขมมณ (2551) ทกลาววาการปฏรปกระบวนการ

เรยนรถอเปนหวใจของการปฏรปการศกษา ส�าหรบ

สภาพทพงประสงคของการพฒนาครดานการ

ออกแบบการ เรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรค

ของนกเรยน โดยรวมครมความตองการทจะ

พฒนาการออกแบบการเรยนรการคดสรางสรรคใน

ระดบมากทสด การทผลปรากฏเชนน เพราะ

กระทรวงศกษาธการมนโยบายทชดเจนในการ

พฒนาศกยภาพคร อาจารย และบคลากร โดยเนน

พฒนาตามทกษะในศตวรรษท 21 และความ

สามารถในการสอนผเรยนใหเหนถงความส�าคญ

ของการเปลยนแปลงของโลก จงสงผลใหส�านกงาน

เขตพนทการศกษาไดเรมน�านโยบายตางๆ เหลาน

ลงส การปฏบตมากขน และครมความตนตวใน

การเตรยมความพรอม ส�าหรบการพฒนานกเรยน

ใหเกดทกษะการคดสรางสรรค อนเปนทกษะท

จ�าเปนในศตวรรษท 21 โดยอยภายใตการรวมมอ

ของทกฝายในการรวมพฒนาผเรยน สอดคลองกบ

รชฎาวรรณ เอกตาแสง (2558) ไดศกษาเรองการ

พฒนาครในการจดกจกรรมสงเสรมความคด

สรางสรรคของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก

สงกดองคกรปกครองสวนทองถนจงหวดอดรธาน

พบวา โดยภาพรวมครมความตองการพฒนาอยใน

ระดบมากทสด และมความตองการพฒนาดวยวธ

การประชมสมมนา การฝกอบรม การจดกจกรรม

ทางวชาการและการเรยนรดวยตวเองตามล�าดบ

และยงสอดคลองกบชวลต พาระแพน (2561) ได

ศกษาเรอง การออกแบบการเรยนรทสงเสรมการ

คดวเคราะหของผเรยน พบวา สภาพทพงประสงค

การออกแบบการเรยนรทสงเสรมการคดวเคราะห

ของผเรยน โดยรวมอยในระดบมากทสด เมอเรยง

ล�าดบคาเฉลยจากมากไปหานอย ไดแก การน�า

ขอมลยอน กลบ การก�าหนดกจกรรมการเรยนการ

สอนและสอ การก�าหนดวธวดผลการเรยนรและ

ประเมนผล ก�าหนดวธสอน การศกษาปญหา

วตถประสงค และการก�าหนดเนอหา/สาระ

2. โปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบ

การเรยนร เพอสงเสรมการคดสรางสรรคของ

นกเรยน ส�าหรบโรงเรยน สงกดส�านกงานเขตพนท

Page 68: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256263

การศกษามธยมศกษาเขต 21 ม 6 องคประกอบ

ไดแก 1) หลกการและเหตผล 2) จดประสงค

3) ขอบขายเนอหา แบงออกเปน 4 โมดล ไดแก

โมดล 1 การศกษาปญหา โมดล 2 จดประสงค โมดล

3 วธสอน และโมดล 4 การประเมนผล ระยะเวลา

ในการพฒนา จ�านวน 80 ชวโมง 4) วธด�าเนนการ

ไดแก การอบรม การสอนแนะ การศกษา และการ

ใชชมชนแหงการเรยนร วชาชพ (PLC) 5) สอ

ประกอบด วย เอกสารประกอบการพฒนา

คอมพวเตอรและโปรเจคเตอร และ 6) การประเมน

ผล 1) การประเมนกอนการพฒนา ไดแก แบบ

ทดสอบความรดานการออกแบบการเรยนรเพอ

สงเสรมการคดสรางสรรค 2) การประเมนระหวาง

การพฒนา ไดแกการสงเกตพฤตกรรมในการรวม

ท�ากจกรรมของผเขารบการพฒนา การแลกเปลยน

เรยนรและการอภปรายซกถามการประเมนตนเอง

3) การประเมนหลงการพฒนา ไดแก แบบ ทดสอบ

ความรดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการ

คดสรางสรรค การทผลปรากฏเชนนเนองจากผวจย

ไดศกษาและสงเคราะหองคประกอบของโปรแกรม

ขอบขายเนอหาของโปรแกรมจากนกการศกษาและ

นกวชาการ จนสามารถสรปเปนองคประกอบของ

โปรแกรม 6 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการ

และเหตผล 2) จดประสงค 3) ขอบขายเนอหา

4) วธด�าเนนการ 5) สอ และ 6) การประเมนผล

(ธ�ารง บวศร, 2542 ; สดาเรศ แจมเดชะศกด, 2543

และปรญญา มสข, 2552) จากนนน�าผลการศกษา

สภาพปจจบนและสภาพทพงประสงคของการ

ออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรค

มาวเคราะหความตองการจ�าเปนเพอก�าหนดเนอหา

และระยะเวลาทจะตองใชในการพฒนาตามหลกการ

พฒนาบคลากร 70:20:10 และยงสอดคลองกบงาน

วจยของกาญจนา จนทะโยธา (2560) ไดท�าการ

ศกษาการพฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการจดการ

เรยนรส�าหรบสถานศกษาสงกดส�านกงานเขตพนท

การศกษาประถมศกษารอยเอด เขต 3 พบวา

องคประกอบของโปรแกรม ไดแก 1) บทน�า

2) หลกการและเหตผล 3) ความมงหมาย 4) ผเขา

รบการพฒนา 5) ระยะเวลา 6) โครงสราง มขอบขาย

เนอหา ประกอบดวย 3 โมดล ไดแก โมดล 1 การใช

วธสอนทหลากหลาย โมดล 2 การสงเสรมผเรยน

ใหเรยนรดวยตนเอง และโมดล 3 การสงเสรม

บรรยากาศการเรยนร 7) วธการพฒนา ประกอบ

ดวย การเรยนรดวยตนเอง การอบรม การสอนแนะ

และการเปนพเลยง การเรยนรจากการปฏบตงาน

และการแลกเปลยนเรยนร 8) สอ และ 9) การวด

และการประเมนผล และสอดคลองกบสรยา

เสนาวงค (2562) ไดศกษาการพฒนาโปรแกรมการ

พฒนาครในการจดการเรยนรภาษาไทยเพอเสรม

สรางการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน

ซงองคประกอบของโปรแกรมไดแก 1) หลกการ

ของโปรแกรม 2) วตถประสงคของโปรแกรม

3) เปาหมายของโปรแกรม 4) เนอหาและกจกรรม

พฒนาของโปรแกรม ประกอบดวย 6 โมดล คอ

4.1) การก�าหนดจดมงหมายการเรยนร 4.2) การ

พจารณาความพรอมของผเรยน 4.3) การก�าหนด

เนอหา 4.4) การจดกจกรรมการเรยนร 4.5) การ

ประเมนผล และ 4.6) ขอมลปอนกลบใชระยะเวลา

118 ชวโมง วธการพฒนา ไดแก การอบรมและ

การพฒนาตนเองโดยด�าเนนการพฒนา 4 ขน ไดแก

ขนท 1 การประเมนกอนการพฒนา ขนท 2 การ

พฒนา ขนท 3 การบรณาการระหวางปฏบตงาน

ขนท 4 การประเมนหลงการพฒนา และ 5) การ

ประเมนผลโปรแกรม สอดคลองกบอดศร มงวงศ

ธรรม (2561) ไดศกษาการพฒนาโปรแกรมพฒนา

ครในการออกแบบการเรยนรวทยาศาสตร เพอการ

คนพบความรดวยตนเองของผเรยน โปรแกรม

พฒนาครในการออกแบบการเรยนรวทยาศาสตร

ม 7 องคประกอบ 1) การศกษาความตองการของ

ผเรยน 2) การก�าหนดวตถประสงค 3) การก�าหนด

เนอหา/สาระ 4) การก�าหนดยทธศาสตร 5) การจด

กจกรรมการเรยนร และสอ 6) การก�าหนดวธวดผล

การเรยนร และประเมนผล และ 7) การน�าขอมล

ยอนกลบมาปรบปรง

Page 69: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ภทรธรา ปลมจตต, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคด..... 64

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน�าไปใช 1.1 ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 21 ควรสงเสรมการน�าโปรแกรมพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรคของนกเรยน ไปปรบใชกบโรงเรยนในสงกดตามบรบทของแตละโรงเรยน 1.2 ผบรหารสถานศกษาควรท�าความเขาใจใหชดเจน ตลอดจนบคลากรทางการศกษาควรตระหนกถงความส�าคญและใหความรวมมอในการพฒนาอยางจรงจง 2. ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป 2.1 ควรวจยการพฒนาครดานการออกแบบการเรยนรเพอสงเสรมการคดสรางสรรค

ของนกเรยน โดยจ�าแนกตามขนาดของโรงเรยน เนองจากโรงเรยนแตละแหงมบรบททแตกตางกน 2.2 ควรน�าโปรแกรมการพฒนาครดานการออกแบบการเรยนร ไปใชพฒนาการคดดานอนๆ ของนกเรยน

กตตกรรมประกาศ

ผ ว จ ยขอขอบคณอาจารย ท ป ร กษา คณาจารย ภาค วชาการบรหารการศ กษา มหาวทยาลยมหาสารคาม และคณะครในโรงเรยน สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 21 ทใหความรวมมอในการเกบขอมล รวมทงผมสวนเกยวของทกทานทชวยท�าใหงานวจยส�าเรจลลวงดวยด

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษา. (2542). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.

กาญจนา จนทะโยธา, สรชา อมรพนธ. (2560). การพฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการจดการเรยนรส�าหรบสถานศกษาสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษารอยเอด เขต 3. วารสารการบรหาร และการนเทศการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม. 8(2) : 27-34.

กดานนท มลทอง. (2540). เทคโนโลยทางการศกษาและนวตกรรม. กรงเทพฯ : ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ขวญชย ขวนา. (2561). การพฒนารปแบบการเรยนการสอนเพอสงเสรมทกษะการเรยนรในศตวรรษท 21. วารสารคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. 37(6) : 77-96.

จงกลน ชตมาเทวนทร. (2544). การฝกอบรมเชงพฒนา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ศนยหนงสอแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จรประภา อครบวร. (2554). พฒนาคนบนความยงยน. กรงเทพฯ: ส�านกพมพเตา.ชวลต พาระแพน, ลกขณา สรวฒน. (2561). การพฒนาโปรแกรมพฒนาครโดยประยกตใชแนวคดชมชน

แหงการเรยนรทางวชาชพ เพอการออกแบบการเรยนรทสงเสรมการคดวเคราะหของผเรยน. วารสารการบรหาร และการนเทศการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม. 9(1) : 63-74.

โชตชวล ฟกจกาญจน. (2559). การพฒนาทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.ดนย เทยนพฒ. (2557). กลยทธการพฒนาคน:สงทาทายความส�าเรจของธรกจ. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.ทศนา แขมมณ และคณะ. (2551). ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม

ประสทธภาพ. พมพครงท 8. กรงเทพฯ : ดานสทธาการพมพ.ทศนา แขมมณ. (2553). “การพฒนากระบวนการคด : แนวทางทหลากหลายส�าหรบคร”. วารสาร

ราชบณฑตยสถาน. (12), 38-54.

Page 70: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256265

ธ�ารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตร:การออกแบบและการพฒนา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : พฒนาศกษา.ประพนธศร สเสารจ. (2551). การพฒนาการคด. กรงเทพฯ: เทคนคพรนตง.ปรญญา มสข. (2552). ผลการออกแบบโปรแกรมการพฒนาทางวชาชพแบบมสวนรวมของคร. กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.พรพชต ททา. (2561). การพฒนาแนวทางการสงเสรมสมรรถนะส�าคญของผเรยนระดบมธยมศกษา.

วารสารคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. 37(6) : 225-238.ภาควชาวจยและพฒนาการศกษา. (2553). พนฐานการวจยการศกษา. พมพครงท 6. มหาสารคาม:

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.ยวล โพยนอก. (2560). การพฒนาโปรแกรมพฒนาครผชวยดานการจดการเรยนรในสถานศกษาสงกด

องคการบรหารสวนจงหวดชยภม. วารสารบรหารการศกษาบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน. 15(69) : 121-129.

รชฎาวรรณ เอกตาแสง. (2558). การพฒนาครในการจดกจกรรมสงเสรมความคดสรางสรรคของเดกปฐมวยในศนยพฒนาเดกเลก สงกดองคกรปกครองสวนทองถน จงหวดอดรธาน. วทยานพนธ กศ.ม., มหาวทยาลยมหาสารคาม, มหาสารคาม.

วพาพรรณ ดอนจนทรโคตร. (2556). การถอดบทเรยนวธปฏบตทด รปแบบการนเทศการสอนเพอยกระดบคณภาพการศกษา โรงเรยนในสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 21. หนองคาย : ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 21.

วรยะ ฤาชยพาณชย. (13 เมษายน 2557). ความคดสรางสรรคกบการพฒนาการศกษาไทย. สบคนเมอ 30 มนาคม 2561, จาก http://z80kruviboon.blogspot.com/2016/04/blog-post.html

สมชาต กจยรรยง. (2556). เทคนคเสรมสรางบคลากรใหเปนเลศ. กรงเทพฯ: สมารทไลฟ.สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2537). เทคนคการสงเสรมความคดสรางสรรค. พมพครงท 3. กรงเทพฯ :

ไทยวฒนาพานช.สมาน อศวภม. (2558). เสนทางสคณภาพและมาตรฐานการศกษา. อบลราชธาน : คณะครศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน.สจตรา ธนานนท. (2548). การพฒนาทรพยากรมนษย. กรงเทพฯ: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.สดาเรศ แจมเดชะศกด. (2543). การพฒนาโปรแกรมสงแวดลอมศกษาสาหรบเดกวยอนบาล โดยใช

แนวการสอนแบบผกเปนเรองราว. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.สรยา เสนาวงค, ฉลาด จนทรสมบต. (2562). การพฒนาโปรแกรมการพฒนาครในการจดการเรยนรภาษาไทย

เพอเสรมสรางการคดอยางมวจารณญาณของนกเรยน ส�าหรบโรงเรยนมธยมศกษาสงกดองคการบรหารสวน จงหวดนครราชสมา. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. 13(1): 256-277.

อดศร มงวงศธรรม, ลกขณา สรวฒน. (2561). การพฒนาโปรแกรมพฒนาครในการออกแบบการเรยนรวทยาศาสตร เพอการคนพบความรดวยตนเองของผเรยน ส�าหรบสถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 2. วารสารการบรหาร และการนเทศการศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม. 8(2) : 27-34.

อารย พนธมณ. (2554). การพฒนาความคดสรางสรรคสความเปนเลศ. กรงเทพฯ: ธนธชการพมพ.อจฉรยา เพชรด, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท. (2561). การพฒนาโปรแกรมเสรมสรางการท�างานเปน

ทมของผบรหารโรงเรยนในสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต 4. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร. 15(69) : 121-129.

อษณย อนรทธวงศ. (2556). ทกษะความคด:พฒนาอยางไร. กรงเทพฯ: อนทรณน.

Page 71: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

การสรางค�าสมาสในไตรภมกถา

Formation of Pali and Sanskrit Compound Words in Traibhumikatha

ศราวธ หลอด1, พงคศร อนนอก1

Sarawut Lordee1, Pongsiri Aonnog1

Received: 18 June 2019 Revised: 12 August 2019 Accepted: 30 September 2019

บทคดยอ

บทความวจยนมวตถประสงคเพอวเคราะหการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา ดานจ�านวนค�าทน�ามา

ประกอบเปนค�าสมาส วธการสรางค�าสมาส และชนดของค�าทใชสรางค�าสมาส เกบรวบรวมขอมลค�าสมาส

จากค�าอธบายศพทในพจนานกรมศพทวรรณคดไทย สมยสโขทย ไตรภมกถา ฉบบราชบณฑตยสถาน

หมวดอกษร ก-อ พบค�าสมาส 319 ค�า จากนนน�าค�าสมาสไปวเคราะห และเสนอผลการวจยดวยวธพรรณนา

วเคราะหและแสดงสถตประกอบผลการวจย

ผลการวจยพบวา การสรางค�าสมาสแบงเปน 4 กลม ไดแก 1) การสรางค�าสมาสทม 2 ค�า

พบ 6 แบบหลก 2) การสรางค�าสมาสทม 3 ค�า พบ 5 แบบหลก 3) การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า พบ 3

แบบหลก 4) การสรางค�าสมาสทม 5 ค�า พบ 1 แบบหลก ทงนรปแบบการสรางค�าสมาสทพบมากทสดใน

แตละกลม คอ 1) นาม + นาม 2) นาม + นาม + นาม 3) วเศษณ + นาม + นาม + นาม และ วเศษณ +

นาม + วเศษณ + นาม 4) นาม + นาม + นาม + นาม + นาม ตามล�าดบ เมอพจารณาจ�านวนการสรางค�า

สมาส 4 กลม พบการสรางค�าสมาสทม 2 ค�ามากทสด รองลงมาเปนการสรางค�าสมาสทม 3 ค�า, 4 ค�า, 5

ค�า ตามล�าดบ

ค�าส�าคญ : การสราง, ค�าสมาส, ไตรภมกถา

Abstract

The intent of this research was to analyze structures of Pali and Sanskrit compound words

(samasa words) in Traibhumikatha in relation to numbers of combined words, word formations,

and combined words’ parts of speech. Data were gathered from the glossary of Thai literature

dictionary in the Sukhothai period ‘Traibhumikatha’ published by the Royal Institute. The glossary

is alphabetized from a Thai consonant letter ‘ko kai’ to ‘oa ang’ (ก-อ). 319 compound words were

found and their structures were analyzed. The consequences of this research were presented in

descriptive method with statistics.

1 สาขาวชาภาษาไทย คณะศลปศาสตร มหาวทยาลยพะเยา1 Department of Thai, School of Liberal Arts, University of Phayao

Page 72: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256267

บทน�า

การสรางค�าเปนกระบวนการเพมค�าใหมให

แกภาษา โดยน�าค�าทมใชอยในภาษามารวมกน เชน

การประสมค�า คอ การน�าค�ามารวมกนเปนค�าใหม

ซงเปนกระบวนการสรางค�าทปรากฏในทกภาษา

ค�าทเกดจากการประสมค�าเรยกวา ค�าประสม

(compound) ในภาษาบาลและสนสกฤต ซงเปน

ภาษาตระกลอนโด-ยโรเปยน (Indo-European)

เรยกวา สมาสหรอค�าสมาส (วลยา ชางขวญยน,

2549 : 10-11; ศราวธ หลอด, 2558 : 31)

ค�าสมาสเปนการเอาศพทตงแต 2 ศพทขน

ไปมาตอกนเปนศพทเดยว ตามหลกทไดมาจาก

ไวยากรณบาลและสนสกฤต เชน สนทร + พจน

เปน สนทรพจน รฐ + ศาสตร เปน รฐศาสตร

(ราชบณฑตยสถาน, 2556 : 1171-1172) ค�าสมาส

ในภาษาไทยแบงเปน ค�าสมาสยม เปนค�าสมาสของ

ภาษาบาลและสนสกฤตทยมเขามาใชในภาษาไทย

(กตญญ วรบรษ) ค�าสมาสสราง เปนค�าสมาสทไทย

สรางขนเลยนแบบค�าสมาสของภาษาบาลและ

สนสกฤต โดยน�าค�าทยมมาจากภาษาบาลและ

สนสกฤตมารวมกน (คณตศาสตร ดาราจกร) และ

ค�าสมาสซอน เปนค�าสมาสทน�าค�ายมภาษาบาล

และสนสกฤตทมความหมายเหมอนกนหรอ

คลายคลงกนมารวมกน (กาลเวลา ประชาชน)

(วลยา ชางขวญยน, 2549 : 70-77; จงชย เจนหตถ

การกจ, 2551 : 127-130)

ค�าสมาสในภาษาไทยเปนค�ายมจากภาษา

บาลและสนสกฤต ปรากฏในเอกสารหรอขอมล

ประเภทตางๆ เชน พจนานกรม ทใชเปนแหลง

ขอมลในการศกษาค�าสมาสในประเทศไทย เหนได

จากงานวจยของจนจรา เซยงฉน (2550) ศกษา

การประกอบค�าสมาสในพจนานกรม ฉบบ

ราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 และเปรยบเทยบ

จ�านวนค�าสมาสในพจนานกรมฉบบดงกลาว กบ

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525

พบการประกอบค�าสมาสในพจนานกรมฯ พ.ศ.

2542 แบบไมมสนธ และแบบมสนธ รวมทงพบ

จ�านวนค�าสมาสทง 2 แบบเพมขนจากพจนานกรมฯ

พ.ศ. 2525 งานวจยของพระมหาสาโรจน บวพนธงาม

(2552) ศกษาโครงสรางและความหมายของ

ค�าสมาสในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน

พ.ศ. 2542 พบโครงสรางค�าสมาสแบบหนวยหลก

เปนค�านาม, ค�ากรยา, ค�าวเศษณ, ค�านามและ

ค�ากรยา, ค�ากรยาและค�าวเศษณ, ค�าวเศษณและ

ค�านาม, ค�าสรรพนาม ดานความหมายของค�าสมาส

พบความหมายคงเดม ความหมายเปลยนแปลง

และความหมายยายท

The study demonstrated that the structures of compound words can be arranged into

4 groups: 1) two-word compound words which were divided into 6 main types 2) three-word

compound words which were divided into 5 main types 3) four-word compound words which were

divided into 3 main types 4) five-word compound words which were divided into 1 main types. The

structures found the most in each group were namely 1) noun + noun 2) noun + noun + noun

3) adjective + noun + noun + noun and adjective + noun + adjective + noun 4) noun + noun +

noun + noun + noun. After considering the proportion of four groups of compound words structures,

it was shown that the structure of two-word compound words were the largest proportion.

Three-word compound words, four-word compound words, and five-word compound words were

ranked second, third, and fourth respectively.

Keywords: Formation, Pali and Sanskrit Compound Words, Traibhumikatha

Page 73: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอกการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา 68

นอกจากนค�ายมภาษาบาลและสนสกฤต

มกปรากฏในวรรณกรรมท ม เนอหาเกยวกบ

พทธศาสนา เชน ไตรภมกถา หรอไตรภมพระรวง

เป นวรรณคดพทธศาสนาในสมยสโขทย ซง

พระมหาธรรมราชาท 1 (พญาลไทย) ทรงนพนธขน

เมอ พ.ศ. 1888 เพอเผยแผพทธศาสนา ดงนน

ค�าศพทในไตรภมกถาสวนมากจงเปนค�าโบราณ

ค�าภาษาถน ค�าศพทในพทธศาสนา ค�าภาษาบาล

และภาษาสนสกฤต กลาวไดวา ไตรภมกถาเปน

วรรณคดพทธศาสนาทส�าคญเลมหนงของไทย

นอกจากใหความร ทางพทธศาสนาแลว ยงให

ความรดานอกษรศาสตร ภาษาศาสตร วฒนธรรม

ฯลฯ (ราช บณฑตยสถาน, 2554 : (5))

ไตรภมกถาเปนวรรณคดทมการใชค�าศพท

และการใชภาษาทหลากหลายนาสนใจ รวมทงเปน

แหลงขอมลทนาเชอถอ เนองจากไดรบการตรวจ

สอบความถกตองของขอมลโดยผมความรในเรอง

ดงกลาว จงสามารถใชเปนตวแทนขอมลในการ

ศกษาดานภาษาได

จากการศกษางานวจยเกยวกบไตรภมกถา

พบการศกษาไตรภมกถาดานภาษาในงาน วจยของ

สาวตร แสนสวาง (2537) ศกษาค�าภาษาตระกลไท

ในไตรภมกถา อดลย ตะพง (2543) ศกษาภาษาใน

ไตรภมกถากบไตรภมฉบบภาษาเขมร เกรยงไกร

กองเสง และคณะ (2547) ศกษาค�ายมในไตรภม

พระรวง พบค�ายมภาษาบาล ภาษาบาล-สนสกฤต

ภาษาสนสกฤต ภาษาเขมร ในรปค�ามล ค�าสมาส

ค�าสนธ ค�าประสม ค�าซอน วรเวช วองศร (2551)

ศกษาการสญศพทและการเปลยนแปลงศพทใน

ไตรภมพระรวง และวภาพร ภรธนสาร (2555)

ศกษาเปรยบเทยบกลวธการแปลภาษาภาพพจนใน

ไตรภมกถา

เมอศกษาเอกสารและงานวจยเกยวกบการ

ศกษาค�าสมาส การศกษาค�าในพจนานกรมภาษา

ไทย และการศกษาไตรภมกถา พบงานวจยทศกษา

ค�าสมาสในพจนานกรม ฉบบราชบณฑตย สถาน

พ.ศ. 2525, 2542 และงานวจยของเกรยงไกร

กองเสง และคณะ (2547) ศกษาค�าสมาสในไตรภม

พระรวงดานวธการสรางค�าสมาส และชนดของค�า

ทใชสรางค�าสมาส แตงานวจยดงกลาวไมไดระบ

ชนดของค�าทใชสรางค�าสมาสทกค�า รวมทงไมได

วเคราะหจ�านวนค�าทน�ามาประกอบเปนค�าสมาส

ดงนนงานวจยนจงมความละเอยดและลมลกกวา

งานวจยของเกรยงไกร กองเสง และคณะ (2547)

ด วยเหตนผ วจยจงวเคราะหการสร าง

ค�า สมาสในไตรภมกถา เพอใหเหนลกษณะจ�านวน

ค�าทน�ามาประกอบเปนค�าสมาส วธการสราง

ค�าสมาส และชนดของค�าทใชสรางค�าสมาสใน

เอกสารดงกลาว นอกจากนวธการวเคราะหและผล

การวเคราะหการสร างค�าสมาสในงานวจยน

สามารถใชเปนแนวทางในการวเคราะหการสรางค�า

สมาส และเปรยบเทยบลกษณะการสรางค�าสมาส

ในวรรณกรรมอน ๆ

วตถประสงคการวจย

เพอวเคราะหการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา

ดานจ�านวนค�าทน�ามาประกอบเปนค�าสมาส วธการ

สรางค�าสมาส และชนดของค�าทใชสรางค�าสมาส

วธการวจย

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ

กบการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา

2. เกบรวบรวมค�าสมาสจากค�าอธบาย

ศพทในพจนานกรมศพทวรรณคดไทย สมยสโขทย

ไตรภมกถา ฉบบราชบณฑตยสถาน (ราชบณฑตย

สถาน, 2554) หมวดอกษร ก-อ เนองจากค�าอธบาย

ศพทในพจนานกรมดงกลาว ปรากฏขอมลถงหมวด

อกษร อ และพจารณาค�าสมาสโดยใชแนวคดของ

จงชย เจนหตถการกจ (2548 : 61-62) ดงน

1) ค�าสมาสตองเปนค�าทมาจากภาษา

บาลและภาษาสนสกฤต เชน ราชคร = ราช (ภาษา

บาลและสนสกฤต) + คร (ภาษาบาล)

Page 74: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256269

2) ศ พท ป ร ะกอบอย ข า งหน า

ศพทหลกอยขางหลง เชน สตโลหะ = สต (ศพท

ประกอบ) + โลหะ (ศพทหลก) หมายถง โลหะเจด

ชนด

3) ค�าสมาสแปลความหมายของค�า

ศพทจากหลงมาหนา เชน อกษรศาสตร หมายถง

วชาทวาดวยตวหนงสอ

4) ทายศพทตวแรกหามใสรปสระอะ

และตวการนต เชน กจการ ไมใช กจะการ

จากการพจารณาค�าสมาสในไตรภมกถา

ตามเกณฑการพจารณาค�าสมาสขางตน พบค�า

สมาส 319 ค�า จากนนน�าค�าสมาสไปวเคราะห

3. ว เ ค ร า ะห ก า รส ร า งค� า สมาส ใน

ไตรภมกถา ดานจ�านวนค�าทน�ามาประกอบเปน

ค�าสมาส วธการสรางค�าสมาส และชนดของค�าทใช

สรางค�าสมาส โดยใชแนวคดการประกอบค�า

สมาสแบบไมมสนธของจนจรา เซยงฉน (2550)

เปนแนวทางในการวเคราะห ดงตวอยาง

ค�าสมาส : กตตศพท

การประกอบค�า : กตต + ศพท

ภาษา : บาล + สนสกฤต

การวเคราะหชนดของค�าทใชสรางค�า

สมาส ผวจยวเคราะหตามชนดของค�าทปรากฏใน

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2554

แบงเปน 8 ชนด ไดแก กรยา นาม นบาต บรพบท

วเศษณ สรรพนาม สนธาน อทาน อนงผ วจย

ก�าหนดสญลกษณทใชวเคราะหการสรางค�าสมาส

และใชอกษรยอเพอบอกทมาของค�าภาษาบาลหรอ

สนสกฤตตามการใช อกษรยอในพจนานกรม

ดงกลาว ไดแก

= หมายถง มการสรางค�ามาจาก

+ หมายถง ประกอบกบ

ป. หมายถง ภาษาบาล (บาล)

ส. หมายถง ภาษาสนสกฤต (สนสกฤต)

ป., ส. หมายถง ภาษาบาลหรอ

สนสกฤต (บาลหรอสนสกฤต)

การสรางค�าสมาสในไตรภมกถามวธ

การวเคราะห ดงตวอยาง

ค�าสมาส : คดธรรม

จ�านวนค�า : 2 ค�า

วธการสรางค�า : คด + ธรรม

ชนดของค�า : นาม (ป.) + นาม (ส.)

4. เสนอผลการว จยด วยวธพรรณนา

วเคราะหและแสดงสถตประกอบผลการวจย

ผลการวจย

จากการวเคราะหค�าสมาสในไตรภมกถา

จ�านวน 319 ค�า แบงการสรางค�าสมาสเปน 4 กลม

ไดแก การสรางค�าสมาสทม 2 ค�า การสรางค�าสมาส

ทม 3 ค�า การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า และการสราง

ค�าสมาสทม 5 ค�า ดงน

การสรางค�าสมาสทม 2 ค�า

การสรางค�าสมาสทม 2 ค�า แบงเปน 6 แบบ

หลก

1. การสรางค�าสมาสแบบ นาม + นาม

แบงเปน 9 แบบยอย ไดแก

1) นาม (ป.) + นาม (ป.) ประกอบ

ดวยค�าท 1 ทเปนค�านาม (บาล) และค�าท 2 ทเปน

ค�านาม (บาล) พบ 42 ค�า (17.35 %) เชน จฬามณ

= จฬา + มณ

2) นาม (ป.) + นาม (ส.) ประกอบดวย

ค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 2 เปนค�านาม

(สนสกฤต) พบ 16 ค�า (6.61 %) เชน ภพจกร =

ภพ + จกร

3) นาม (ส.) + นาม (ป.) ประกอบดวย

ค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�า

นาม (บาล) พบ 18 ค�า (7.44 %) เชน อรรถกถา =

อรรถ + กถา

4) นาม (ส.) + นาม (ส.) ประกอบดวย

ค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 2 เปน

ค�า นาม (สนสกฤต) พบ 8 ค�า (3.30 %) เชน

เศวตฉตร = เศวต + ฉตร

Page 75: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอกการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา 70

5) นาม (ป.) + นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 31 ค�า (12.81 %) เชน คดโลก = คด + โลก

6) นาม (ส.) + นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�า นาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 12 ค�า (4.96 %) เชน ครฑราช = ครฑ + ราช

7) นาม (ป., ส.) + นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) พบ 25 ค�า (10.33 %) เชน อชวถ = อช + วถ

8) นาม (ป., ส.) + นาม (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 10 ค�า (4.13 %) เชน ชนกกรรม = ชนก + กรรม

9) นาม (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 16 ค�า (6.61 %) เชน นารผล = นาร + ผล

2. การสรางค�าสมาสแบบ นาม + กรยา แบงเปน 4 แบบยอย ไดแก

1) นาม (ป.) + กรยา (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 2 เปนค�ากรยา (บาล) พบ 2 ค�า (0.83 %) เชน ธาตนพพาน = ธาต + นพพาน

2) นาม (ป.) + กรยา (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 2 เปนค�ากรยา (สนสกฤต) พบ 2 ค�า (0.83 %) เชน ภตกฤตย = ภต + กฤตย

3) นาม (ส.) + กรยา (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�ากรยา (บาล) พบ 2 ค�า (0.83 %) เชน มตรนพพาน = มตร + นพพาน

4) นาม (ป., ส.) + กรยา (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เป นค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�ากรยา (บาล) พบ 4 ค�า (1.65 %) เชน หมวนต = หม + วนต

3. การสร างค�าสมาสแบบ นาม +

วเศษณ แบงเปน 2 แบบยอย ไดแก

1) นาม (ป.) + วเศษณ (ป.) ประกอบ

ดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 2 เปนค�า

วเศษณ (บาล) พบ 2 ค�า (0.83 %) เชน จตตวสทธ

= จตต + วสทธ

2) นาม (ส.) + วเศษณ (ป.) ประกอบ

ดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 2 เปน

ค�าวเศษณ (บาล) พบ 1 ค�า (0.41 %) ไดแก

ศลวสทธ = ศล + วสทธ

4. การสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ +

นาม แบงเปน 9 แบบยอย ไดแก

1) วเศษณ (ป.) + นาม (ป.) ประกอบ

ดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล) และค�าท 2 เปน

ค�า นาม (บาล) พบ 18 ค�า (7.44 %) เชน มจฉาทฏฐ

= มจฉา + ทฏฐ

2) วเศษณ (ป.) + นาม (ส.) ประกอบ

ดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล) และค�าท 2 เปน

ค�า นาม (สนสกฤต) พบ 9 ค�า (3.72 %) เชน

ปญจศล = ปญจ + ศล

3) วเศษณ (ป.) + นาม (ป., ส.)

ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล) และค�าท

2 เปนค�า นาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 5 ค�า (2.07

%) เชน ปจฉมชาต = ปจฉม + ชาต

4) วเศษณ (ส.) + นาม (ป.) ประกอบ

ดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (สนสกฤต) และค�าท 2

เปนค�านาม (บาล) พบ 2 ค�า (0.83 %) เชน ภทรา

โบกขรณ = ภทรา + โบกขรณ

5) วเศษณ (ส.) + นาม (ส.) ประกอบ

ดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (สนสกฤต) และค�าท 2

เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 1 ค�า (0.41 %) ไดแก

วปล บรรพต = วปล + บรรพต

6) วเศษณ (ส.) + นาม (ป., ส.)

ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (สนสกฤต) และ

ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 3 ค�า

(1.24 %) เชน ไตรเหต = ไตร + เหต

Page 76: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256271

7) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) พบ 5 ค�า (2.07 %) เชน หนตกะ = หน + ตกะ

8) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 4 ค�า (1.65 %) เชน อปทรพย = อป + ทรพย

9) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) ประกอบ ดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า (0.41 %) ไดแก วการรป = วการ + รป 5. การสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ + กรยา พบ 1 แบบ คอ วเศษณ (ป.) + กรยา (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล) และค�าท 2 เปนค�า กรยา (บาล) พบ 2 ค�า (0.83 %) เชน สญญนพพาน = สญญ + นพพาน 6. การสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ + วเศษณ พบ 1 แบบ คอ วเศษณ (ส.) + วเศษณ (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (สนสกฤต) และค�าท 2 เปนค�าวเศษณ (สนสกฤต) พบ 1 ค�า (0.41 %) ไดแก ไตรตรงษ = ไตร + ตรงษ การสรางค�าสมาสทม 3 ค�า การสรางค�าสมาสทม 3 ค�า แบงเปน 5 แบบหลก 1. การสรางค�าสมาสแบบ นาม + นาม + นาม แบงเปน 16 แบบยอย ไดแก

1) นาม (ป.) + นาม (ป.) + นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3 เปนค�านาม (บาล) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน ทพพโสตญาณ = ทพพ + โสต + ญาณ

2) นาม (ป.) + นาม (ป.) + นาม (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3 เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 4 ค�า (5.97 %) เชน สรยเทพบตร = สรย +

เทพ + บตร

3) นาม (ป.) + นาม (ส.) + นาม (ป.)

ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�าท 2 เปน

ค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�านาม (บาล)

พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน ทพพจกษญาณ =

ทพพ + จกษ + ญาณ

4) นาม (ป.) + นาม (ป.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�า

ท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3 เปนค�านาม

(บาลหรอสนสกฤต) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน โสดา

ปตตผล = โสดา + ปตต + ผล

5) นาม (ป.) + นาม (ป., ส.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�าท

2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3 เปน

ค�านาม (บาล) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก อรหตต

ผลจต = อรหตต + ผล + จต

6) นาม (ป.) + นาม (ป., ส.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�า

ท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 3 ค�า (4.47 %)

เชน อตถภาวรป = อตถ + ภาว + รป

7) นาม (ส.) + นาม (ป.) + นาม (ส.)

ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต) ค�าท

2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3 เปนค�านาม

(สนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก จนทรเทพ

บตร = จนทร + เทพ + บตร

8) นาม (ส.) + นาม (ส.) + นาม (ส.)

ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต) ค�าท

2 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�านาม

(สนสกฤต) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน มฤคเศยร

นกษตร = มฤค + เศยร + นกษตร

9) นาม (ส.) + นาม (ป., ส.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต)

ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาล) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก

โคตรภจต = โคตร + ภ + จต

10) นาม (ส.) + นาม (ป., ส.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต)

Page 77: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอกการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา 72

ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 2 ค�า (2.99 %)

เชน อตตรผลคณ = อตตร + ผล + คณ

11) นาม (ป., ส.) + นาม (ป.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาล) พบ 3 ค�า (4.47 %) เชน กาม

ฉนทนวรณ = กาม + ฉนท + นวรณ

12) นาม (ป., ส.) + นาม (ป.) + นาม

(ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3

เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก

สารมณฑกลป = สาร + มณฑ + กลป

13) นาม (ป., ส.) + นาม (ป.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 4 ค�า (5.97

%) เชน มงคลหตถกล = มงคล + หตถ + กล

14) นาม (ป., ส.) + นาม (ส.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�า

ท 3 เปนค�านาม (บาล) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน

ปรกรรมภาวนา = ปร + กรรม + ภาวนา

15) นาม (ป., ส.) + นาม (ส.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�า

ท 3 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 3 ค�า

(4.47 %) เชน พลจกรวรรดราช = พล + จกรวรรด

+ ราช

16) นาม (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล

หรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�านาม (บาล) พบ 3 ค�า

(4.47 %) เชน ชยวาท สาสน = ชย + วาท + สาสน

2. การสรางค�าสมาสแบบ นาม + กรยา

+ นาม แบงเปน 2 แบบยอย ไดแก

1) นาม (ป.) + กรยา (ป., ส.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�า

ท 2 เปนค�ากรยา (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49

%) ไดแก อตชรป = อต + ช + รป

2) นาม (ส.) + กรยา (ป., ส.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต)

ค�าท 2 เปนค�ากรยา (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท

3 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 2 ค�า (2.99

%) เชน กรรมชวาต = กรรม + ช + วาต

3. การสร างค�าสมาสแบบ นาม +

วเศษณ + นาม แบงเปน 3 แบบยอย ไดแก

1) นาม (ป.) + วเศษณ (ป.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�าท

2 เปนค�าวเศษณ (บาล) และค�าท 3 เปนค�านาม

(บาล) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน ภาวนาอนจจง

สงขาร = ภาวนา + อนจจง + สงขาร

2) นาม (ส.) + วเศษณ (ป.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (สนสกฤต)

ค�าท 2 เปนค�าวเศษณ (บาล) และค�าท 3 เปนค�า

นาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก

โยนปฏสนธ = โยน + ปฏ + สนธ

3) นาม (ป., ส.) + วเศษณ (ป.) +

นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�านาม (บาล

หรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�าวเศษณ (บาล) และ

ค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า

(1.49 %) ไดแก โลหตปพพนรก = โลหต + ปพพ

+ นรก

4. การสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ +

นาม + นาม แบงเปน 15 แบบยอย ไดแก

1) วเศษณ (ป.) + นาม (ป.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล) ค�า

ท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3 เปนค�านาม

(บาล) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน ปฏภาคนมต = ปฏ

+ ภาค + นมต

2) วเศษณ (ป.) + นาม (ป.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล)

Page 78: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256273

ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3 เปนค�านาม

(บาลหรอสนสกฤต) พบ 3 ค�า (4.47 %) เชน ปร

จตตวาต = ปร + จตต + วาต

3) วเศษณ (ป.) + นาม (ส.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล) ค�า

ท 2 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�านาม

(บาล) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก ฉพรรณรงส = ฉ

+ พรรณ + รงส

4) วเศษณ (ป.) + นาม (ส.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล)

ค�าท 2 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�า

นาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก

อนนตจกรวาล = อนนต + จกร + วาล

5) วเศษณ (ป.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล)

ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาล) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน พาหรก

มณฑลภาค = พาหรก + มณฑล + ภาค

6) วเศษณ (ป.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล)

ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3

เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก

อภชาตบตร = อภ + ชาต + บตร

7) วเศษณ (ป.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ

(บาล) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และ

ค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 2 ค�า

(2.99 %) เชน โสฬสรปพรหม = โสฬส + รป +

พรหม

8) วเศษณ (ส.) + นาม (ป.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ

(สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 3

เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49

%) ไดแก ทพยอสรกาย = ทพย + อสร + กาย

9) วเศษณ (ส.) + นาม (ป., ส.) + นาม

(ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (สนสกฤต)

ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 3

เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก

ตรกฏบรรพต = ตร + กฏ + บรรพต

10) วเศษณ (ส.) + นาม (ป., ส.) + นาม

(ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ

(สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต)

และค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1

ค�า (1.49 %) ไดแก สรรพกามททะ = สรรพ + กาม

+ ททะ

11) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป.) +

นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ

(บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) และ

ค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า

(1.49 %) ไดแก อโทโสเหต = อ + โทโส + เหต

12) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ส.) + นาม

(ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาลหรอ

สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (สนสกฤต) และค�า

ท 3 เปนค�านาม (บาล) พบ 1 ค�า (1.49 %) ไดแก

อนมตตวโมกข = อ + นมตต + วโมกข

13) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล

หรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�านาม (บาล) พบ 2 ค�า

(2.99 %) เชน อชาตสาล = อ + ชาต + สาล

14) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล

หรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ

1 ค�า (1.49 %) ไดแก อนชาตบตร = อน + ชาต +

บตร

15) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ

(บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) และค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) พบ 2 ค�า (2.99 %) เชน อรปพรหม =

อ + รป + พรหม

5. การสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ +

วเศษณ + นาม แบงเปน 2 แบบยอย ไดแก

Page 79: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอกการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา 74

1) วเศษณ (ป., ส.) + วเศษณ (ป.) +

นาม (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ (บาล

หรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�าวเศษณ (บาล) และ

ค�าท 3 เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 1 ค�า (1.49 %)

ไดแก อสญญสตว = อ + สญญ + สตว

2) วเศษณ (ป., ส.) + วเศษณ (ป.) +

นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ

(บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�าวเศษณ (บาล)

และค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1

ค�า (1.49 %) ไดแก อสญญพรหม = อ + สญญ +

พรหม

การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า

การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า แบงเปน 3 แบบ

หลก

1. การสรางค�าสมาสแบบ นาม + นาม

+ นาม + นาม พบ 1 แบบ คอ นาม (ป., ส.) + นาม

(ป.) + นาม (ป.) + นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1

เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม

(บาล) ค�าท 3 เปนค�านาม (บาล) และค�าท 4 เปน

ค�านาม (บาล) พบ 1 ค�า (11.11 %) ไดแก ปรจตต

วชาญาณ = ปร + จตต + วชา + ญาณ

2. การสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ +

นาม + นาม + นาม แบงเปน 4 แบบยอย ไดแก

1) วเศษณ (ป.) + นาม (ป.) + นาม

(ป.) + นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�าวเศษณ

(บาล) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) ค�าท 3 เปนค�านาม

(บาล) และค�าท 4 เปนค�านาม (บาล) พบ 1 ค�า

(11.11 %) ไดแก จตธาตววฏฐาน = จต + ธาต +

ววฏ + ฐาน

2) วเศษณ (ป.) + นาม (ป.) + นาม

(ป., ส.) + นาม (ส.) ประกอบดวยค�าท 1 เปนค�า

วเศษณ (บาล) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล) ค�าท 3

เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) และค�าท 4 เปนค�า

นาม (สนสกฤต) พบ 1 ค�า (11.11 %) ไดแก ปญจ

สขรเทวบตร = ปญจ + สขร + เทว + บตร

3) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ป., ส.) + นาม (ป.) ประกอบดวยค�าท 1 เปน

ค�าวเศษณ (บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม

(บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) และค�าท 4 เปนค�านาม (บาล) พบ 1 ค�า

(11.11 %) ไดแก อรปราคกเลส = อ + รป + ราค

+ กเลส

4) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) +

นาม (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1

เปนค�าวเศษณ (บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�า

นาม (บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 3 เปนค�านาม (บาล

หรอสนสกฤต) และค�าท 4 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) พบ 1 ค�า (11.11 %) ไดแก อรปพรหม

โลก = อ + รป + พรหม + โลก

3. การสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ +

นาม + วเศษณ + นาม แบงเปน 2 แบบยอย ไดแก

1) วเศษณ (ส.) + นาม (ป., ส.) +

วเศษณ (ป.) + นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1

เปนค�าวเศษณ (สนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล

หรอสนสกฤต) ค�าท 3 เปนค�าวเศษณ (บาล) และ

ค�าท 4 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต) พบ 1 ค�า

(11.11 %) ไดแก ตรเหตปฏสนธ = ตร + เหต +

ปฏ + สนธ

2) วเศษณ (ป., ส.) + นาม (ป., ส.) +

วเศษณ (ป.) + นาม (ป., ส.) ประกอบดวยค�าท 1

เปนค�าวเศษณ (บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 2 เปนค�า

นาม (บาลหรอสนสกฤต) ค�าท 3 เปนค�าวเศษณ

(บาล) และค�าท 4 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต)

พบ 3 ค�า (33.33 %) เชน ทวเหตปฏสนธ = ทว +

เหต + ปฏ + สนธ

การสรางค�าสมาสทม 5 ค�า

การสรางค�าสมาสทม 5 ค�า พบ 1 แบบหลก

ไดแก การสรางค�าสมาสแบบ นาม + นาม + นาม

+ นาม + นาม คอ นาม (ป.) + นาม (ป., ส.) + นาม

(ป., ส.) + นาม (ป., ส.) + นาม (ส.) ประกอบดวย

ค�าท 1 เปนค�านาม (บาล) ค�าท 2 เปนค�านาม (บาล

หรอสนสกฤต) ค�าท 3 เปนค�านาม (บาลหรอ

สนสกฤต) ค�าท 4 เปนค�านาม (บาลหรอสนสกฤต)

และค�าท 5 เปนค�านาม (สนสกฤต) พบ 1 ค�า ไดแก

Page 80: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256275

ฉททนตคช ราชโพธสตว = ฉททนต + คช + ราช

+ โพธ + สตว

จ�านวนค�าและคารอยละของรปแบบการ

สรางค�าสมาสในไตรภมกถา แสดงเปนตารางได

ดงน

ตารางท 1 จ�านวนค�าและคารอยละของรปแบบการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา

การสรางค�าสมาส

2 ค�า 3 ค�า 4 ค�า 5 ค�า

รปแบบการสราง

ค�าสมาส

จ�านวนค�า

(รอยละ)

รปแบบการสรางค�า

สมาส

จ�านวนค�า

(รอยละ)

รปแบบการสราง

ค�าสมาส

จ�านวนค�า

(รอยละ)

รปแบบการสราง

ค�าสมาส

จ�านวนค�า

(รอยละ)

1. นาม + นาม 178

(73.55)

1. นาม + นาม +

นาม

36

(53.73)

1. นาม + นาม +

นาม + นาม

1

(11.11)

1. นาม + นาม +

นาม + นาม + นาม

1

(100)

2. นาม + กรยา 10

(4.13)

2. นาม + กรยา +

นาม

3

(4.47)

2. วเศษณ + นาม

+ นาม + นาม

4

(44.44)

3. นาม + วเศษณ 3

(1.24)

3. นาม + วเศษณ +

นาม

4

(5.97)

3. วเศษณ + นาม

+ วเศษณ + นาม

4

(44.44)

4. วเศษณ + นาม 48

(19.83)

4. วเศษณ + นาม +

นาม

22

(32.84)

5. วเศษณ + กรยา 2

(0.83)

5. วเศษณ + วเศษณ +

นาม

2

(2.99)

6. วเศษณ + วเศษณ 1

(0.41)

รวม 242

(100)

รวม 67

(100)

รวม 9

(100)

รวม 1

(100)

จากตารางท 1 การสรางค�าสมาสในไตรภม

กถาแบงเปน 4 กลม คอ 1) การสรางค�าสมาสทม

2 ค�า พบ 6 แบบหลก 2) การสรางค�าสมาสทม 3 ค�า

พบ 5 แบบหลก 3) การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า พบ

3 แบบหลก 4) การสรางค�าสมาสทม 5 ค�า พบ 1

แบบหลก ทงนรปแบบการสรางค�าสมาสทพบมาก

ทสดในแตละกลม คอ 1) นาม + นาม 2) นาม +

นาม + นาม 3) วเศษณ + นาม + นาม + นาม และ

วเศษณ + นาม + วเศษณ + นาม 4) นาม + นาม

+ นาม + นาม + นาม ตามล�าดบ

เมอพจารณาจ�านวนการสรางค�าสมาสใน

ไตรภมกถา พบค�าสมาส 319 ค�า แบงเปน 4 กลม

เรยงล�าดบจ�านวนค�าจากมากไปนอย ไดแก การ

สรางค�าสมาสทม 2 ค�า พบ 242 ค�า การสรางค�า

สมาสทม 3 ค�า พบ 67 ค�า การสรางค�าสมาสทม 4

ค�า พบ 9 ค�า และการสรางค�าสมาสทม 5 ค�า พบ 1

ค�า แสดงเปนตารางไดดงน

ตารางท 2 จ�านวนค�าและคารอยละของการสรางค�าสมาส 4 กลม

การสรางค�าสมาส จ�านวนค�า รอยละการสรางค�าสมาสทม 2 ค�า

การสรางค�าสมาสทม 3 ค�า

การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า

การสรางค�าสมาสทม 5 ค�า

242

67

9

1

75.86

21

2.82

0.31รวม 319 100

Page 81: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอกการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา 76

สรป

การสรางค�าสมาสในไตรภมกถา แบงเปน

4 กลม ไดแก

1. การสรางค�าสมาสทม 2 ค�า พบ 6 แบบ

หลก เปนการสรางค�าสมาสแบบ นาม + นาม มาก

ทสด รองลงมาเปนแบบ วเศษณ + นาม, นาม +

กรยา, นาม + วเศษณ, วเศษณ + กรยา, วเศษณ

+ วเศษณ

2. การสรางค�าสมาสทม 3 ค�า พบ 5 แบบ

หลก เปนการสรางค�าสมาสแบบ นาม + นาม +

นาม มากทสด รองลงมาเปนแบบ วเศษณ + นาม

+ นาม, นาม + วเศษณ + นาม, นาม + กรยา +

นาม, วเศษณ + วเศษณ + นาม

3. การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า พบ 3 แบบ

หลก เปนการสรางค�าสมาสแบบ วเศษณ + นาม +

นาม + นาม และ วเศษณ + นาม + วเศษณ + นาม

มากทสด รองลงมาเปนแบบ นาม + นาม + นาม +

นาม

4. การสรางค�าสมาสทม 5 ค�า พบ 1 แบบ

เปนการสรางค�าสมาสแบบ นาม + นาม + นาม +

นาม + นาม

เมอพจารณาจ�านวนการสรางค�าสมาส

4 กลมขางตน พบการสรางค�าสมาสทม 2 ค�า

มากทสด รองลงมาเปนการสรางค�าสมาสทม 3 ค�า

การสรางค�าสมาสทม 4 ค�า และการสรางค�าสมาส

ทม 5 ค�า ตามล�าดบ

การวจยนท�าใหทราบลกษณะจ�านวนค�า

วธการสรางค�า และชนดของค�าทใชสรางค�าสมาส

ในไตรภมกถา นอกจากนผสนใจศกษาการสรางค�า

สมาสในวรรณกรรม สามารถใชเปนแนวทางในการ

วเคราะหการสรางค�าสมาสในวรรณกรรมเรองอนได

อกดวย

อภปรายผล

ผลการวจยการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา

ดานจ�านวนค�า พบค�าสมาสทประกอบดวยค�า 2-5 ค�า

การสรางค�าสมาสทพบมากทสด คอ การสรางค�า

สมาสทม 2 ค�า เชน คดโลก จฬามณ เศวตฉตร

สอดคลองกบผลการวจยของจนจรา เซยงฉน

(2550) และพระมหาสาโรจน บวพนธงาม (2552)

ศกษาการสรางค�าสมาสในพจนานกรม ฉบบ

ราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 พบค�าสมาสท

ประกอบดวยค�า 2-3 ค�า โดยพบค�าสมาสทม 2 ค�า

มากทสด เชน กลบท กสกร ปฐมทศน ทงนการ

สรางค�าสมาสในไตรภมกถานยมใชวธการสรางค�า

สมาสทม 2 ค�า เนองจากเปนการสรางทไมซบซอน

กลาวคอ มการใชค�าจ�านวน 2 ค�ามาประกอบรวม

กนเปนค�าสมาสหนงค�า ซงเปนวธการสรางค�าสมาส

ทท�าใหเขาใจความหมายของค�าไดงาย โดยการ

แปลความหมายของค�าหลกทอยขางหลงกอนค�า

ขยายทอยขางหนา เชน เศวตฉตร มค�าหลก ฉตร

หมายถง รม และค�าขยาย เศวต หมายถง สขาว

ทงนเศวตฉตร หมายถง รมสขาว การแปลความ

หมายของค�าสมาสขางตนเปนไปตามทจงชย

เจนหตถการกจ (2548) ไดกลาววา ค�าสมาสแปล

ความหมายจากหลงมาหนา โดยศพทท เป น

ค�าประกอบอยขางหนาและศพททเปนค�าหลก

อยขางหลง

ผลการวจยการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา

ดานวธการสรางค�าและชนดของค�า พบการน�า

ค�านาม ค�ากรยา และค�าวเศษณ มาประกอบเปนค�า

สมาส เชน หมวนต (หม (นาม) + วนต (กรยา)),

ไตรเหต (ไตร (วเศษณ) + เหต (นาม)) สอดคลอง

กบผล การวจยของพระมหาสาโรจน บวพนธงาม

(2552) พบการน�าค�านาม ค�ากรยา ค�าวเศษณ

ค�าสรรพนาม มาประกอบเปนค�าสมาส เช น

พฒนาการ (พฒนา (กรยา) + การ (นาม)), วรดน

(วร (วเศษณ) + ดน (สรรพนาม)) การน�าค�า

ไวยากรณโดยเฉพาะค�าหลก ไดแก นาม (ค�าเรยก

ชอคน สตว สงของ ฯลฯ หรอค�าทหมายถงสงตางๆ

ทเปนรปธรรมและนามธรรม) กรยา (ค�าบอกอาการ

ของคน สตว สงของ ฯลฯ หรอค�าทใชแสดงอาการ

เหตการณ สภาพ ความรสกตาง ๆ ) และค�าขยายท

Page 82: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256277

ใชขยายค�าหลกหรอค�าขยายดวยกนเอง ไดแก

วเศษณ (ค�าประกอบค�าอนใหมความหมายตางออก

ไป) (วจนตน ภาณพงศ, 2534 : 50; พระยาอปกต

ศลปสาร, 2545 : 70; นววรรณ พนธเมธา, 2558 :

6-8, 37) มาประกอบเปนค�าสมาสในไตรภมกถา

เปนลกษณะประการหนงของการยมภาษาตาง

ประเทศมาใชในภาษาไทย ดงทอมรา ประสทธรฐ

สนธ (2548 : 98) กลาวถงการยมภาษาวา การท

ภาษาหนงรบเอาลกษณะใดกตามจากอกภาษาหนง

เขามาใชจนกลายเปนลกษณะของตนเอง ลกษณะ

ทางภาษาทยมไดมทกอยางตงแต เสยง พยญชนะ

สระ วรรณยกต ท�านองเสยง เสยงเนนหนก ค�าทก

ประเภทโดยเฉพาะค�าหลก เชน นาม กรยา และ

ลกษณะทางไวยากรณ

จากผลการวจยการสรางค�าสมาสในไตรภม

กถา ท�าใหเหนความแตกตางดานจ�านวนค�าทน�ามา

ประกอบเปนค�าสมาส กลาวคอ วรรณคดเรอง

ไตรภมกถามการน�าค�ามากทสดจ�านวน 5 ค�ามา

ประกอบเปนค�าสมาส ซงมจ�านวนค�าแตกตางจาก

งานวจยเรองอนดงทกลาวแลวขางตน ทน�าค�าเพยง

3 ค�ามาประกอบเปนค�าสมาส ลกษณะดงกลาว

ถอวาเปนตนแบบของการน�าค�าภาษาบาลและ

สนสกฤต รวมทงการน�าค�าชนดตางๆ ตามหลก

ไวยากรณมาสรางเปนค�าสมาสทมความซบซอน

เพอใชประโยชนดานตางๆ จนถงปจจบน

ขอเสนอแนะ

งานวจยนเปนการวเคราะหวธการสรางค�า

สมาสจากค�าอธบายศพทในพจนานกรมศพท

วรรณคดไทย สมยสโขทย ไตรภมกถา ฉบบราช

บณฑตยสถาน ขอมลในเอกสารขางตนพบค�าทม

การสนธ คอ การเอาค�าภาษาบาลหรอภาษา

สนสกฤตตงแต 2 ค�าขนไปมาเชอมเสยง 2 เสยงท

อยชดกนใหกลมกลนกนตามหลกไวยากรณบาล

และสนสกฤต เชน พมพาภรณ (พมพ + อาภรณ)

พทธนดร (พทธ + อนดร) ฯลฯ ซงมวธการสนธ

หลายรปแบบ จงควรเกบขอมลค�าทมการสนธมา

วเคราะหเพอใหเหนลกษณะหรอวธการสนธของค�า

ในพจนานกรมศพทวรรณคดไทยดงกลาว

เอกสารอางอง

เกรยงไกร กองเสง, เพยรทอง องผาดผล, สงหค�า สอนแปง, สมจตร ทองตระกล, อารย ค�านงครวญ. (2547).

ค�ำยมทปรำกฏในไตรภมพระรวง. (การศกษาคนควาดวยตนเองปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต).

พษณโลก : มหาวทยาลยนเรศวร.

จงชย เจนหตถการกจ. (2548). หนงสอประกอบกำรเรยนกำรสอนวชำหลกภำษำไทย. กรงเทพฯ : ธนาเพรส.

จงชย เจนหตถการกจ. (2551). หลกภำษำไทย. พมพครงท 12. กรงเทพฯ : ธนาเพรส.

จนจรา เซยงฉน. (2550). ค�ำสมำสในพจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2542. (วทยานพนธปรญญา

ศลปศาสตรมหาบณฑต). พษณโลก : มหาวทยาลยนเรศวร.

นววรรณ พนธเมธา. (2558). ไวยำกรณไทย. พมพครงท 7. กรงเทพฯ : โครงการเผยแพรผลงานวชาการ

คณะอกษรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ราชบณฑตยสถาน. (2554). พจนำนกรมศพทวรรณคดไทย สมยสโขทย ไตรภมกถำ. พมพครงท 2.

นนทบร : สหมตรพรนตงแอนดพบลสชง.

ราชบณฑตยสถาน. (2556). พจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2554. พมพครงท 2. กรงเทพฯ :

ศรวฒนา อนเตอรพรนท.

Page 83: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศราวธ หลอด, พงคศร อนนอกการสรางค�าสมาสในไตรภมกถา 78

วรเวช วองศร. (2551). กำรสญศพทและเปลยนแปลงศพทในไตรภมพระรวง. (วทยานพนธปรญญา

ศลปศาสตร มหาบณฑต). ชลบร : มหาวทยาลยบรพา.

วลยา ชางขวญยน. (2549). หนงสออเทศภำษำไทย ชด บรรทดฐำนภำษำไทย เลม 2 : ค�ำ กำรสรำงค�ำ

และกำรยมค�ำ. กรงเทพฯ : โรงพมพครสภาลาดพราว.

วจนตน ภาณพงศ. (2534). โครงสรำงของภำษำไทย : ระบบไวยำกรณ. พมพครงท 11. กรงเทพฯ :

ส�านกพมพมหาวทยาลยรามค�าแหง.

วภาพร ภรธนสาร. (2555). กำรศกษำเปรยบเทยบกลวธกำรแปลภำษำภำพพจนในไตรภมกถำ.

(วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต). นครปฐม : มหาวทยาลยมหดล.

ศราวธ หลอด. (2558). ค�ายมภาษาสนสกฤตในนทานเวตาล. วำรสำรมนษยศำสตรและสงคมศำสตร

มหำวทยำลย พะเยำ. 3(2) : 30-41.

สาโรจน บวพนธงาม, พระมหา. (2552). กำรวเครำะหค�ำสมำสในพจนำนกรม ฉบบรำชบณฑตยสถำน พ.ศ. 2542.

(วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

สาวตร แสนสวาง. (2537). กำรศกษำวเครำะหค�ำภำษำตระกลไทในไตรภมกถำ. (วทยานพนธปรญญา

ศลปศาสตรมหาบณฑต). นครปฐม : มหาวทยาลยศลปากร.

อดลย ตะพง. (2543). กำรเปรยบเทยบไตรภมกถำกบไตรภมฉบบภำษำเขมร. กรงเทพฯ : มหาวทยาลย

รามค�าแหง.

อมรา ประสทธรฐสนธ. (2548). ภำษำในสงคมไทย : ควำมหลำกหลำย กำรเปลยนแปลง และกำรพฒนำ.

พมพครงท 4. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อปกตศลปสาร, พระยา. (2545). หลกภำษำไทย : อกขรวธ วจวภำค วำกยสมพนธ ฉนทลกษณ. พมพครงท

11. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช.

Page 84: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลน

ในผบรโภคในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

Consumers, Attitudes Towards Online Marketing Communication of

Consumer Products and Service in Mueang District, Kanchanaburi

Province

ศภลกษณ ฉนตระกาล1, กานตพชชา รงเรอง2, ธนพล รตนวงศค�า3, สทธญา นสารธญย4

Suphalak Chintrakan1, Kanpitcha Roungreung2, Tanapon Rattanawongham3,

Suttiya Nisantunyu4

Received: 15 June 2019 Revised: 20 August 2019 Accepted: 6 October 2019

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการ

ตลาดออนไลนของผบรโภคในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร โดยการเกบรวมรวบขอมลดวย

แบบสอบถามจากกลมตวอยางผบรโภคสนคาและบรการในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร จ�านวน

400 คน วเคราะหขอมลโดยการใชสถตเชงพรรณนา โดยการแจกแจงความถ คารอยละ คาสวนเบยงเบน

มาตรฐาน คาเฉลย และการใชสถตอนมานดวยการวเคราะหสมการถดถอยพหคณ ผลการศกษาพบวา

กลมตวอยางมทศนคตตอการสอสารตลาดออนไลน ทง 5 ดาน อยในระดบมาก ไดแก ดานการโฆษณา

( =3.99) ดานการสอสารการตลาดทางตรง ( =3.67) ดานการสนบสนนกจกรรมทางการตลาด ( =3.67)

ดานการประชาสมพนธ ดานการสอสารตลาดแบบสวนตว ( =3.61) ตามล�าดบ และมทศนคตอยในระดบ

ปานกลางเพยงดานเดยว ( =3.22) คอ ดานการสอสารเพอสงเสรมตลาด ซงทศคตของผบรโภคสนคาและ

บรการมความสมพนธใน เชงบวกตอการสอสารการตลาดทกดาน อยางมนยส�าคญทางสถต 0.05 โดยมคา

สมประสทธการถดถอยดานการโฆษณา (0.072) ดานการประชาสมพนธ (0.264) ดานการสอสารการตลาด

ทางตรง (0.258) ดานการสอสารเพอสงเสรมการตลาด (0.244) ดานการสอสารการตลาดแบบสวนตว

(0.217) และดานการสนบสนนกจกรรมทางการตลาด (0.206) ตามล�าดบ

ค�าส�าคญ : ทศนคต การสอสารการตลาดออนไลน ผบรโภคสนคาและบรการ

Abstract

This survey based research project was designed specifically to reveal consumer attitudes

about products and services that appear in online marketing communication. There were 1,2,3,4 อาจารยคณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฏกาญจนบร1,2,3,4 Lecturer, Faculty of Management Science, Kanchanaburi Rajabhat University

Page 85: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศภลกษณ ฉนตระกาล และคณะทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาด..... 80

บทน�า

ปจจบนประเทศไทยกาวเขาสยคโลกาภวต

นกลายเปนสงคมทกาวสยคดจทลอยางรวดเรวและ

ตอเนอง ท�าใหเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร

เขามามบทบาทและเปนเครองมอใหประชาชนเขา

ถงขอมลในรปแบบของดจทลไดอยางทวถง สะดวก

รวดเรว และหลายชองทาง โดยสนบสนนใหเกด

การน�าเทคโนโลยดจทลททนสมยและมความหลาก

หลาย น�าไปสนบสนนการด�าเนนธรกจในดานตางๆ

เพอสรางขดความสามารถทางการแขงขนในเวท

ระดบโลก และยงเปนตวขบเคลอนเศรษฐกจใน

ประเทศใหมการเตบโตสงอยางตอเนอง นบเปนแรง

สงเสรมส�าคญทจะชวยใหผลกดนการเตบโตและ

สรางความพรอมกบพาณชยอเลกทรอนกสหรอการ

ตลาดแบบออนไลนของประเทศไทยอยางไมหยด

หยง จากกระแสโลกออนไลนทเตบโตอยางตอเนอง

ท�าใหโลกออนไลนมอทธพลตอพฤตกรรมและ

การตดสนใจซอสนคาของผบรโภคคนไทย เชน การ

ซอเสอผาออนไลน การใชอนเตอรเนตเพอการหา

ขอมลประกอบการตดสนใจซอของตางๆ การใช

อนเตอรเนตเพอคนหาเทรนดแฟชนและสไตลการ

แตงตว และการใชอนเตอรเนตในการอานรววของ

สนคาจากผบรโภคคนอนๆ เปนตน (ปยะพงษ

โรจนนภาลย และอรพรรณ คงมาลย, 2561)

การตลาดมความจ�าเปนและเกยวของใน

ชวตประจ�าวนของผบรโภคเปนอยางมาก นกการ

ตลาดจงตองสรางความตองการใหเกดกบผบรโภค

เมอผบรโภคเกดความตองการจะตองผลตสนคาท

มคณภาพเพอใหผบรโภคเกดความ พงพอใจและ

เกดการซอสนคาจ�าเปนตองมการบรการหลงการ

ขายทด เพอใหเกดความประทบใจ สงผลใหมการ

เผยแพรหรอการบอกตอ และ สงส�าคญคอสนคาท

ผลตตองมคณภาพทดสามารถสกบคแขงได การ

มองแนวโนมการตลาด การมองแนวโนมของเสน

ทางลกคา จงเปนสงส�าคญทชวยในการพฒนาแผน

งานทท�าอยในปจจบนและเปนการเปดโอกาสใหกบ

สงใหมหรอความรใหมทเขามาชวยสงเสรมการ

ตลาดในอนาคต (จนจฑา สงวนศลป และบณฑต

สวรรยาวสทธ, 2562) การสอสารระหวางแบรนด

กบผบรโภคมเทคโนโลยใหมทมบทบาทเพอใหการ

สอสารรวดเรวขน จงมสนคาตางๆ มากมายไดใช

สอการตลาดโดยใชการโฆษณาผานสอออนไลน ซง

เปนสอทผบรโภคสามารถเขาถงไดงาย จากสดสวน

400 samples from Mueang district, Karnchanaburi province in the study. Questionnaires were used

to obtain data about goods and services. Statistics used to analyze frequency distribution data

were percentage, standard deviation, mean, and inference statistics using multiple regression analysis.

The results of the study showed that the sample group had 5 attitudes towards online

marketing communication at a high level, including advertising ( = 3.99), direct marketing

communication ( = 3.67), support of marketing activities ( = 3.67), public relations for marketing

communication ( = 3.61) respectively. In addition, at the moderate level, only one aspect ( = 3.22)

was communication in order to promote the market. In addition, consumer attitude about products

and services had a positive relationship with all aspects of marketing communication with statistical

significance of 0.05, with the advertising regression coefficient (0.072), public relations (0.264),

direct marketing communication (0.258), communication marketing promotion (0.244), private

marketing communication (0.217) and marketing support activities (0.206) respectively.

Keywords: Attitudes, Online marketing communications, Products and services

Page 86: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256281

การใชสอ Digital ของผบรโภคทวโลก ขอมลจาก

Global Web Index (2012) ผบรโภคในปจจบนนน

ใชเวลาอยกบสอออนไลนทงผานคอมพวเตอรและ

โทรศพทมอถอมากถงรอยละ 57 ของเวลาทงหมด

ทใชในการเลอกเปดรบสอใน 1 วน โดยสอออนไลน

เปรยบเสมอนเปนอกปจจยหลกในการด�าเนนชวต

ของผบรโภคทขาดไมไดในแตละวน จากจดเรมตน

ของสงท เรยกวาการตลาดบนอนเทอรเนตใน

ประเทศไทยเกดขนครงแรกเมอป พ.ศ. 2530 จนถง

ปจจบน อตราการเจรญเตบโตของการใชงานเครอ

ขายอนเทอรเนตเพมมากขนอยางตอเนองท�าให

หนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน บรษทหางราน

มองเหนความส�าคญและประโยชนจากเครอขาย

อนเทอรเนต โดยมการพฒนาไปสการขายสนคา

และบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลนใน

ดานการโฆษณา การประชาสมพนธ และกจกรรม

ทางการตลาด เพอขายสนคาไปยงผบรโภคโดยตรง

เพราะไมจ�าเปนตองลงทนทางดานอาคารสถานท

เพยงแคมระบบจดจ�าหนายสนคา ระบบรบช�าระเงน

ออนไลน และการจดสงสนคาไปยงผซอปลายทาง

ซงปจจบนมความกาวหนาไปมาก (จฑามาศ

เอกภม และสทธนนท พรหมสวรรณ, 2561) เหน

ไดวาเครอขายอนเทอรเนตมประโยชนในหลายๆ

ดาน และการจดซอสนคาและบรการบนตลาด

ออนไลนไดเปลยนวถการด�ารงชวตของทกคน ไม

วาจะเปนวธการตดตอสอสารโดยใชการโฆษณา

การประชาสมพนธ การขายดวยพนกงานขาย การ

ตลาดทางตรง หรอวธการขายสนคาผานตลาด

ออนไลน จงตองมการพฒนาอยางตอเนองของ

เทคโนโลยและระบบเครอขายสญญาณตางๆ

รวมถงอปกรณทใชในการเขาถงอนเทอรเนต จง

ท�าใหการสอสารในยคปจจบนทมความสะดวกมาก

ยงขน ธรกจขายสนคาและบรการทมตอการสอสาร

การตลาดออนไลน จงชวยลดขอจ�ากดดานระยะ

ทาง ดานเวลา และดานตนทนในการท�าธรกรรมลง

ไดอยางมาก รวมถงสนคามราคาทต�ากวาทอง

ตลาดอกดวย การสอสารทางการตลาดเปนสวน

หนงในการเสรมสรางการแขงขนใหธรกจกาวส

เศรษฐกจในยคดจทลและมบทบาทมากขนกบ

สงคมไทย เพราะไดเรมเปลยนรปแบบพฤตกรรม

มาใชชองทางการสอสารการตลาดออนไลนท

ผบรโภคมตอธรกจขายสนคาและบรการเปนหลก

อยางตอเนอง (นฐพล รกษา, 2561)

ดงนนดวยเหตผลขางตนท�าใหผ วจยเกด

ค�าถามในการวจยวา ผ บรโภคทซอสนคาและ

บรการในตลาดออนไลนมความร ความเขาใจ ความ

รสกหรอทเรยกวาทศนคตอยางไรตอการสอสาร

การตลาดในลกษณะออนไลนในการใชเครองมอ

ตางๆ ในการสอสาร ซงทศนคตเปน สงทไมสามารถ

มองเหนไดอยางชดเจน การรบรถงทศนคตของ

ผบรโภคทมตอการสอสารการตลาดออนไลนจะ

ท�าใหผประกอบการรานคาออนไลนหรอผประกอบ

การทสนใจขายสนคาในตลาดออนไลน มวธการ

สอสารการตลาดออนไลนถงกลมเปาหมายได

รวดเรว และอาจสงผลตอยอดขายสนคาทเพมมาก

ขนสงผลตอรายไดมวลรวมในระดบประเทศตอไป

จงเปนทมาทท�าใหผวจยสนใจทจะศกษาทศนคต

ของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการ

ตลาดออนไลน ในผบรโภคสนคาและบรการในเขต

อ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาทศนคตของผบรโภคสนคา

และบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลนใน

ผบรโภคในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

2. เพอวเคราะหผลกระทบ (อทธพล) ของ

ทศนคตผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสาร

การตลาดออนไลน

วธการศกษา

1) ประชากร

ประชากรทใชในการวจยครงน คอ ผบรโภค

สนคาและบรการผานการตลาดออนไลนในเขต

Page 87: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศภลกษณ ฉนตระกาล และคณะทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาด..... 82

อ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร ซงไมทราบจ�านวน

ประชากรทแนนอน

2) กลมตวอยาง

ผบรโภคสนคาและบรการผานการตลาด

ออนไลนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร ซง

ไมทราบจ�านวนทแนนอน ผวจยจงไดก�าหนดขนาด

กล มตวอยางในระดบความเชอมน 95% และ

ยอมรบคาความคลาดเคลอนจากการสมตวอยางได

5% ขนาดของกลมตวอยางทค�านวณไดจากสตร

การค�านวณของ Yamane โดยใหคาเปอรเซนตท

ตองการจะส มจากประชากรทงหมดเปน 50%

(กลยา วาณชยบญชา, 2540) ไดกลมตวอยาง

เทากบ 400 คน

3) เครองมอทใชวจย

เค ร องม อท ใ ช ในการว จ ยคร งน เ ป น

แบบสอบถาม ประกอบดวย 3 สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลทศนคตของผบรโภคสนคา

และบรการดานประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย

สถานภาพ ระดบการศกษา และรายได

สวนท 2 ขอมลทศนคตของผบรโภคสนคา

และบรการดานขอมลสวนบคคลเกยวกบพฤตกรรม

ของผบรโภคสนคาและบรการออนไลน

สวนท 3 การสอสารออนไลนมผลตอทศนคต

ของผบรโภคสนคาและบรการ

4) การสร างและทดสอบคณภาพ

เครองมอ

1. ศกษาเอกสาร ต�ารา วารสาร

วชาการ และงานวจยทเกยวของกบทศนคตของ

ผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการ

ตลาดออนไลน เพอน�ามาสรางแบบสอบถาม โดย

ใหครอบคลมเนอหาและวตถประสงคของการวจย

2. สร า งข อค� าถามซ งม เน อหา

ครอบคลมวตถประสงคของการวจย โดยแบง

ประเดนขอมลทศนคตของผบรโภคสนคาและ

บรการดานขอมลสวนบคคลเกยวกบพฤตกรรมของ

ผบรโภคสนคาและบรการออนไลน การโฆษณา

การประชาสมพนธ การสอสารการตลาดทางตรง

การสอสารเพอสงเสรมการตลาด การสอสารแบบสวนตวและการสนบสนนกจกรรมทางการตลาด

3. น�าแบบสอบถามใหผ เชยวชาญตรวจสอบขอความตางๆ ทางดานการใชภาษา ความเหมาะสม และตรวจสอบความตรงตามเนอหาทศกษา

4. น�าแบบสอบถามมาปรบปรงแกไขตามค�าแนะน�าของผเชยวชาญ แลวน�าไปทดลองใช (Try-Out) กบผบรโภคในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร จ�านวน 30 คน ทไมใชกลมตวอยาง

5. น�าแบบสอบถามททดลองใชแลวมาตรวจสอบและว เคราะห หาความเช อมน (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยใชสตรประสทธแอลฟา Alpha Coeffcient of Cronbach) ของ Cronbach) (Cronbach, 1980 อางถงใน เสนอ ภรมจตรผอง, 2542) โดยมเกณฑการตดสนวาคาสมประสทธตองมคาใกลเคยง 1.00 (ประมาณ 0.80 ขนไป) ผวจยไดท�าการทดสอบไดคาความเชอมนเท ากบ 0 .925 ซ งอย ใน เกณฑ จ ง ถอว าแบบสอบถามนสามารถน�าไปใชในการเกบรวบรวมขอมล เพอท�าการวจยครงนได

6. น�าขอค�าถามทผานเกณฑมาสรางเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณเพอใชเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลกบกลมตวอยาง

5) การเกบรวบรวมขอมล1. แหลงขอมลปฐมภม (Primary

Data) เกบขอมลจากแบบสอบถาม จ�านวน 400 คน จากกลมตวอยาง โดยผวจยด�าเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองซงผวจยแบงกลมตวอยางออกเปน 3 ชวง คอ ชวงวนท�างานปกต (จนทร-ศกร) ชวงวนหยดราชการ (เสาร-อาทตย) และวนหยดนกขตฤกษ โดยท�าการเกบขอมลแบบสอบถามตงแตเดอนมกราคม–มนาคม พ.ศ. 2561 สอบถามผ บรโภคออนไลนในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

2. แหลงขอมลทตยภม (Secondary Data) มการเกบรวบรวมขอมลจากแหลงขอมลทาง

อนเทอรเนต และหนงสอตาง ๆ

Page 88: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256283

6) การวเคราะหขอมลและสถตทใช

ผ วจยวเคราะหขอมลโดยการสถต เชง

พรรณนา โดยการแจกแจงความถ คารอยละ

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน คาเฉลย และการใชสถต

อนมาน โดยการวเคราะหการถดถอยพหคณ

(Multiple Regression Analysis)

เกณฑในการแปลความหมายทศนคต แบง

ออกเปน 5 ระดบ (ณรงค โพธพฤกษานนท, 2551)

ดงแสดงในตารางท 1

ตารางท 1 เกณฑระดบทศนคตผ บรโภคตลาด

ออนไลน

ระดบ

คะแนนชวงคาเฉลย แปลผล

5 4.21-5.00 มากทสด

4 3.41-4.20 มาก

3 2.61-3.40 ปานกลาง

2 1.81-2.60 นอย

1 1.00-0.80 นอยทสด

เกณฑการวเคราะหระดบความสมพนธ โดย

การวเคราะหหาคาสหสมพนธ แบบเพยร สน

(Pearson Product Moment Correalation) จะใช

ตวเลขของคาสมประสทธสหสมพนธ หากคา

สมประสทธสหสมพนธมคาเขาใกล -1 หรอ 1 แสดง

ถงการมความสมพนธกนในระดบสงแตหากมคา

เขาใกล 0 แสดงถงการมความสมพนธกนในระดบ

น อย หรอไม ม เลย ส�าหรบการพจารณาค า

สมประสทธสหสมพนธ โดยทวไปอาจใชเกณฑดง

แสดงในตารางท 2 (Hinkle, 1998)

ตารางท 2 เกณฑการแปรผลความสมพนธระหวาง

ทศนคตผบรโภคสนคาและบรการทม

ตอการสอสารตลาดออนไลน

คาสมประสทธ

สหสมพนธ (r) ความสมพนธ

0.00-0.20 ไมมความสมพนธ0.21-0.40 มความสมพนธกนนอย0.41-0.60 มความสมพนธกนปานกลาง0.61-0.80 มความสมพนธกนคอนขางสง0.81-1.00 มความสมพนธกนสง

ผลการศกษา

1. การศกษาทศนคตของผบรโภคสนคา

และบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลนใน

ผ บรโภคในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

น�าเสนอผลการศกษาออกเปน 3 สวน ดงน

1.1 ขอมลทวไปผบรโภคสนคาและ

บรการ

กลมตวอยางผบรโภคสนคาและบรการ

สวนใหญเปนเพศหญง จ�านวน 252 คน คดเปน

รอยละ 63.00 มอายนอยกวา 30 ป คดเปนรอยละ

76.75 มสถานภาพโสด คดเปนรอยละ 64.00

มระดบการศกษาในชวงต�ากวาปรญญาตร จ�านวน

214 คน คดเปนรอยละ 53.50 และมรายไดอยใน

ชวงนอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาท คดเปนรอย

ละ 46.50

1.2 ข อมลส วนบคคลเก ยวกบ

พฤตกรรมของผ บรโภคสนคาและบรการ

ออนไลน

กลมตวอยางสวนใหญเคยซอสนคาใน

ตลาดออนไลน คดเปนรอยละ 78.50 โดยไดรบ

ขาวสารประชาสมพนธการซอขายสนคาผานทาง

ชองทางเฟสบก (Facebook) คดเปนรอยละ 46.25

กลมตวอยางมกใชระยะเวลาในการเขาอนเตอรเนต

เพอสงสนคาในตลาดออนไลน นอยกวา 1 ชวโมง

คดเปนรอยละ 67.00 เหตผลส�าคญในการเลอกซอ

Page 89: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศภลกษณ ฉนตระกาล และคณะทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาด..... 84

สนคาในตลาดออนไลน คอ มความสะดวกและ

รวดเรว คดเปนรอยละ 56.75 และกลมตวอยางรสก

วาการซอสนคาและบรการออนไลนมความเปนสวน

ตว คดเปนรอยละ 46.00

1.3 ทศนคตของผบรโภคสนคาและ

บรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลน

การศกษาทศนคตของผบรโภคสนคา

และบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลน

ผวจยแบงผลการศกษาออกเปน 6 ดาน ไดแก การ

โฆษณา การประชาสมพนธ การสอสารการตลาด

ทางตรง การสอสารการตลาดแบบสวนตว และการ

สนบสนนกจกรรมทางการตลาด ผลการศกษาแสดง

ดงในตารางท 3

ตารางท 3 ทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการ

ทมตอการสอสารการตลาดออนไลน

ทศนคตของผ

บรโภคสนคาและ

บรการ

S.D แปรผล

1. ดานโฆษณา 3.99 0.963 มาก2. ดานประชาสมพนธ 3.50 0.920 มาก3. ดานการสอสารการ

ตลาดทางตรง

3.67 0.906 มาก

4.ดานการสอสารเพอ

สงเสรมตลาด

3.22 0.810 ปาน

กลาง5.ด านการส อสาร

ตลาดแบบสวนตว

3.61 0.865 มาก

6 . ด า น ส น บ ส น น

กจกรรมทางการตลาด

3.67 0.898 มาก

คาเฉลย 3.61 0.894 มาก

จากตารางท 3 พบวา คาเฉลยทศนคตของ

ผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารตลาด

ออนไลน โดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.61) ซง

ประกอบไปดวยคาเฉลยในระดบมาก 5 ดาน เรยง

จากคาเฉลยสงสด ดงน ดานโฆษณา ( = 3.99)

ดานการสอสารการตลาดทางตรง ( = 3.67) ดาน

สนบสนนกจกรรมทางการตลาด ( = 3.67) ดาน

การสอสารตลาดแบบสวนตว ( = 3.61) และดาน

ประชาสมพนธ ( = 3.50) มคาเฉลยอยในระดบ

ปานกลางมเพยงดานเดยว คอ ดานการสอสารเพอ

สงเสรมตลาด ( = 3.22)

2. การวเคราะหผลกระทบ (อทธพล)

ของทศนคตผบรโภคสนคาและบรการทมตอ

การสอสารการตลาดออนไลน

ส�าหรบการวเคราะห ความสมพนธ

ระหวางทศคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอ

การสอสารการตลาดออนไลน โดยการวเคราะห

สมการถดถอยพหคณแบบขนตอน (Enter Metod

Multiple Regression Analysis) ไดก�าหนดตวแปร

ดงน ตวแปรอสระ การสอสารการตลาด ไดแก ดาน

การโฆษณา (X1) ดานการประชาสมพนธ (X

2) ดาน

การสอสารการตลาดทางตรง (X3) ดานการสอสาร

เพอสงเสรมการตลาด (X4) ดานการสอสารการ

ตลาดแบบสวนตว (X5) และดานการสนบสนน

กจกรรมทางการตลาด (X6) ตวแปรตาม ไดแก

ทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการ (Y) แสดง

ดงตารางท 4

ตารางท 4 คาสมประสทธของสมการถดถอยเปน

รายดาน

ModelUnstandard Standard

t SigB Beta

Constant 0.650 2.467 0.041

X1

0.072 0.065 3.074 0.008

X2

0.264 0.068 4.457 0.000

X3

0.258 0.054 3.981 0.000

X4

0.244 0.036 3.916 0.000

X5

0.217 0.048 3.082 0.000

X6

0.206 0.062 1.443 0.000

R = 0.725 Adjusted R Square = 0.649

ระดบนยส�าคญท 0.05

Page 90: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256285

จากตารางท 4 เมอน�ามาจดเปนรปสมการ

จะไดสมการวเคราะหถดถอยพหในรปคะแนนดบ

ดงน

Y = 0.650+0.072X1+0.264 X

2+0.258

X3+0.244 X

4+0.217X

5+0.206X

5

เมอไดคาสมประสทธของสมการถดถอย

(Coefficients) เรยบรอยแลว ผ วจยไดท�าการ

วเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression

Analysis) เพอหาทศคตของผบรโภคสนคาและ

บรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลน ผลการ

วจยพบวา ทศคตของผบรโภคสนคาและบรการม

ความสมพนธในเชงบวกตอการสอสารการตลาดทก

ดาน อยางมนยส�าคญทางสถต 0.05 โดยมคา

สมประสทธการถดถอยดานการโฆษณาเทากบ

0.072 ดานการประชาสมพนธ 0.264 ดานการ

สอสารการตลาดทางตรง 0.258 ดานการสอสาร

เพอสงเสรมการตลาด 0.244 ดานการสอสารการ

ตลาดแบบสวนตว 0.217 และดานการสนบสนน

กจกรรมทางการตลาด 0.206

สรปและอภปรายผล

1. การศกษาทศนคตของผบรโภคสนคา

และบรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลนใน

ผ บรโภคในเขตอ�าเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

น�าเสนอผลการศกษาออกเปน 3 สวนดงน

1.1 ขอมลทวไปผบรโภคสนคาและ

บรการ

กลมตวอยางผบรโภคสนคาและบรการ

สวนใหญเปนเพศหญง ซงสอดคลองกบการศกษา

ของ ดลไพสทธ อปพงษ และปวณา ค�าพกกะ

(2558) เรองความไววางใจในการประมลสนคา

ออนไลนทพบวา ผประมลสนคาออนไลนสวนใหญ

เปน เพศหญง ทงนอาจเนองมาจากผหญงเปนเพศ

ทมความสนใจในสนคาและบรการทตองใชในชวต

ประจ�าวนมากกวาเพศชาย โดยกลมตวอยาง

สวนใหญมอายนอยกวา 30 ป ซงสอดคลองกบ

ขอมลเกยวกบผบรการใชอนเตอรเนตในงานวจย

เรอง บทบาทของสงคมออนไลนตอพฤตกรรมการ

ใชอนเทอรเนตในประเทศไทยประจ�าป 2552 ของ

ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหง

ชาต (2552) พบวา อายของผบรการใชอนเทอรเนต

สวนใหญอยระหวาง 20-29 ป และใกลเคยงกบ

ขอมลผใชเฟซบกทส�ารวจโดยเวบไซตโซเชยลเบเก

อรส (2557) ทระบวา กลมผใชเฟซบกสวนใหญ

อายระหวาง 18-34 ป และยงใกลเคยงกบการศกษา

ของพชามญช มะลขาว (2554) เรองปจจยทสงผล

ตอพฤตกรรมการซอเสอผาแฟชนสตรผานสอสงค

มออนไลนเฟซบก พบวา ผใชเฟซบกสวนใหญอาย

ระหวาง 25-35 ป และใกลเคยงกบการศกษาเรอง

ความคดเหนและการตดสนใจเลอกซอสนคาทใชเฟ

ซบกเปนชองทางในการสอสาร ของ ภทรวรรณ

โพธนอย (2558) พบวา ผใชเฟซบกสวนใหญอาย

ระหวาง 27-33 ป และสวนใหญมสถานภาพโสด

สอดคลองกบการศกษาเรองความไววางใจในการ

ประมลสนคาออนไลน ของดลไพสทธ อปพงษ และ

ปวณา ค�าพกกะ (2558) ทพบวา ผประมลสนคา

ออนไลนส วนใหญมสถานภาพโสด ทงนอาจ

เนองจากยงไมมหนาทรบผดชอบมากนก มเวลา

วางในการเขาสอออนไลนเพอสงซอสนคาทตองการ

และมระดบการศกษาในชวงต�ากวาปรญญาตร

ซงสอดคลองกบการศกษา เรอง ปจจยดาน

ประชากรศาสตรทมผลตอพฤตกรรมการเปด

รบ สอออนไลน ของมนษย เ งน เ ดอนในเขต

กรงเทพมหานคร ของ กตตศกด ทองฟก และพนธ

ตา ปทมานนท (2559) พบวา กลมตวอยางทม

ระดบการศกษาต�ากวาปรญญาตรจะมการเปดรบ

สอออนไลนมากกวากลมปรญญาตร และปรญญาโท

มรายไดอยในชวงนอยกวาหรอเทากบ 10,000 บาท

เนองจากการศกษากลมตวอยางสวนใหญมอาย

นอยกวา 30 ป มระดบการศกษาในชวงต�ากวา

ปรญญาตร ซงเปนวยก�าลงศกษายงไมมอาชพ

มนคงและอาจยงไมสามารถหารายไดเลยงดตวเอง

ไดจงอาจมรายไดอยในชวงดงกลาว

Page 91: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศภลกษณ ฉนตระกาล และคณะทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาด..... 86

1.2 ข อมลส วนบคคลเก ยวกบ

พฤตกรรมของผ บรโภคสนคาและบรการ

ออนไลน

กลมตวอยางสวนใหญเคยซอสนคาใน

ตลาดออนไลน โดยไดรบขาวสารประชาสมพนธการ

ซอขายสนคาผานทางชองทางเฟซบก (Facebook)

สอดคลองกบผลการศกษา เรอง ความคดเหนและ

การตดสนใจเลอกซอสนคาทใช เฟซบกเปนชอง

ทางในการสอสาร ของ ภทรวรรณ โพธนอย (2558)

พบวา จากการส�ารวจผทเคยซอสนคาทใชเฟศบก

เปนสอชองทางในการสอสารไมใชผ ซอสนคา

ทางออนไลนมอใหม ส วนใหญเปนผ ท เคยม

ประสบการณในการซอสนคาผานออนไลนมาแลว

และคดวาเฟซบ กเปนแหลงขอมลสนคาจงใช

เฟซบ กทกวนเพอหาขอมลเกยวกบสนคาๆ ท

ตองการ นอกจากนการศกษาในครงนยงพบวา

กล มตวอยางสวนใหญใชระยะเวลาในการเขา

อนเตอรเนตเพอสงสนคาในตลาดออนไลน นอย

กวา1 ชวโมง สอดคลองกบผลการศกษา เรอง

ปจจยดานประชากรศาสตรทมผลตอพฤตกรรมการ

เปดรบสอออนไลนของมนษยเงนเดอนในเขต

กรงเทพมหานคร ของกตตศกด ทองฟก และ

พนธตา ปทมานนท (2559) ทพบวา กลมตวอยาง

มพฤตกรรมการใชงาน สอออนไลนตอครงโดยสวน

ใหญใชเวลาประมาณ 31-45 นาท ในการสงซอ

สนคาและบรการผานตลาดออนไลน และเหตผล

ส�าคญในการเลอกซอสนคาในตลาดออนไลน คอ

มความสะดวกและรวดเรว และกลมตวอยางรสก

วาการซอสนคาและบรการออนไลนมความเปนสวน

ตว สอดคลองกบผลการศกษา เรองการสอสารการ

ตลาดแบบดจทลทมผลตอพฤตกรรมการซอสนคา

ออนไลนบนเวบ LAZADA ในกรงเทพมหานคร ของ

ณฐน คงหวยรอบ (2559) ทพบวา กลมตวอยาง

ผบรโภคมเหตผลทตดสนใจซอสนคาโดยสวนใหญ

คอ สนคาหลากหลายและสะดวกตอการสงซอและ

รสกวาการซอสนคาออนไลนมความเปนสวนตว

และสอดคลองกบการศกษา เรองรปแบบการ

ด�าเนนชวต ลกษณะบคลกภาพของกลมผบรโภคเจ

เนอรเรชน X และผบรโภคเจเนอรชน Y ในการ

ตดสนใจเลอกซอสนคาแฟชนผานทางออนไลน ของ

กมลวรรณ วนพนธ (2557) ทพบวา กลมผบรโภค

เจเนอรเรชน X และผบรโภคเจเนอรชน Y การซอ

สนคาออนไลนสามารถประหยดเวลา รวดเรว และ

สะดวกสบาย และสอดคลองกบการศกษา เรอง การ

ยอมรบเทคโนโลยและพฤตกรรมผบรโภคออนไลน

ทมผลตอการตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสของ

ผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ของ เกวรนทร

ละเอยดดนนท (2557) พบวา กลมตวอยางเหนดวย

อยางมากวาการซอสนคาผานชองทางออนไลนใน

ปจจบนนนสะดวก ประหยดเวลา และกลมตวอยาง

มทศนคตทดตอการซอผานชองทางออนไลน และ

สอดคลองกบการศกษาเรองคณคาตราสนคา การ

สอสารการตลาด และแรงจงใจสงผลตอความตงใจ

ซอผานชองทางออนไลน ของ ชยวฒน มวงทอง

และชตมาวด ทองจน (2561) พบวา ผบรโภคเหน

ดวยวา การซอเสอผาผานชองทางออนไลนสามารถ

ท�าไดอยางงายดายในปจจบนและเชอวาการซอ

เสอผาออนไลนชวยใหประหยดเวลาและไดรบความ

สะดวกสบายหากสามารถซอเสอผาผานชองทาง

ออนไลนได

3. ทศนคตของผ บรโภคสนคาและ

บรการทมตอการสอสารการตลาดออนไลน

1) ผ บร โภคสนค าและบรการม

ทศนคตตอการสอสารตลาดออนไลนดานการ

โฆษณา โดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.99) ซง

ประกอบดวยประเดนค�าถาม 3 ขอ ไดแก โฆษณา

ใหจดจ�าสนคาไดงาย ( = 4.12) ความเหมาะสม

ของโฆษณาทางสอออนไลน ( = 3.98) และ

โฆษณาทน�าเสนอมรปแบบทนาสนใจสะดดตา

ประทบใจ ( = 3.88) สอดคลองกบการศกษา เรอง

คณคาตราสนคา การสอสารการตลาด และแรงจงใจ

สงผลตอความตงใจซอผานชองทางออนไลน ของ

ชยวฒน มวงทอง และชตมาวด ทองจน (2561) พบ

วา การโฆษณาผานสอตางๆ เปนปจจยหนงทเปน

Page 92: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256287

แรงจงใจสงผลตอความตงใจซอผานชองทาง

ออนไลน นอกจากนการโฆษณาผานสอตางๆ ยง

ท�าใหผบรโภคสนคาเกดความเชอมนในตวสนคา

และมผลการศกษาใกลเคยงกบการศกษา เรอง

ปจจยสวนผสมการตลาดทมผลตอการตดสนใจซอ

สนคาชองทางออนไลนของผบรโภค ของ ปรารถนา

พะสม และวไลลกษณ รตนเพยรธมมะ (2561) ท

พบวา การโฆษณาเปนการประชาสมพนธขาวสาร

เกยวกบสนคาและบรการอยางตอเนองมสวนชวย

กระตนในการตดสนใจซอสนคาในตลาดออนไลน

สอโฆษณา เชน โฆษณาผานรายการโทรทศน และ

การจดท�าโฆษณาผานแฟนเพจ เปนตน และ

สอดคลองการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอการตดสน

ใจซอสนคาทางโฆษณาออนไลน ของ รตนากร เส

รญสขสมฤทธ (2553) ทพบวา เนอหาในการสอสาร

ในโฆษณานนๆ มผลตอการตดสนใจซอสนคาทาง

โฆษณาออนไลน

2) ผ บร โภคสนค าและบรการม

ทศนคตตอการสอสารตลาดออนไลนดานการ

ประชาสมพนธ โดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.50)

ซงประกอบดวยประเดนค�าถาม 3 ขอ ไดแก

รานขายสนคาและบรการน�าเสนอขอมลขาวสาร

เขาใจไดงาย ( = 3.69)รานขายสนคาและบรการม

การเผลแพร ข อมลได อย างกระชบ ชดเจน

( = 3.54) และรานขายสนคาและบรการมการเผย

แพรขอมลดวยการจดท�าโครงการเพอสงคม (CSR)

( = 3.27) ผลการศกษาใกลเคยงกบการศกษา

เรองปจจยสวนผสมการตลาดทมผลตอการตดสน

ใจซอสนคาชองทางออนไลนของผบรโภค ของ

ปรารถนา พะสม และวไลลกษณ รตนเพยรธมมะ

(2561) ทพบวา การประชาสมพนธขาวสารเกยว

กบสนคาและบรการทเขาใจงายมสวนชวยกระตน

ในการตดสนใจซอสนคาในตลาดออนไลน และ

สอดคลองกบแนวคดของ ศรวรรณ เสรรตน และ

คณะ (2552) กลาววา ผประกอบการจ�าเปนตองให

ขอมลขาวสารเกยวกบสนคาและบรการแกสมาชก

หรอลกคาผานทาง e-mail หรอ SMS และสอโมฆ

ณาออนไลน เช น เฟสบ ค แฟนดพจ ไอจ

อนสตาแกรม เพอการเขาถงไดงาย สอดคลองกบ

การศกษาเรองคณคาตราสนคา การสอสารการ

ตลาด และแรงจงใจสงผลตอความตงใจซอผานชอง

ทางออนไลน ของชยวฒน มวงทอง และ ชตมาวด

ทองจน (2561) พบวา การประชาสมพนธ ผานการ

จดการเวบไซตควรท�าใหเวบไซดดงาย สะดวกตอ

การคนหาสนคา มการจดหมวดหมอยางชดเจน

สะดวกสบายตอการช�าระเงนจะท�าใหผ บรโภค

ตดสนใจซอสนคาเสอผาทางชองทางออนไลน

3) กลมผบรโภคสนคาและบรการม

ทศนคตตอการสอสารตลาดออนไลนดานการ

สอสารการตลาดทางตรง โดยรวมอยในระดบมาก

( = 3.67) ซงประกอบดวยประเดนค�าถาม 2 ขอ

ไดแก พนกงานขายมการน�าเสนอสนคาและบรการ

ทนาสนใจทนสมย ( = 3.71) และพนกงานขาย

ตอบกลบค�าถามได ตรงประเดนและรวดเรว

( = 3.62) สอดคลองกบผลการศกษา เรอง คณคา

ตราสนคา การสอสารการตลาดและแรงจงใจสงผล

ตอความตงใจซอผานชองทางออนไลน ของชยวฒน

มวงทอง และชตมาวด ทองจน (2561) พบวา ปจจย

ดานการสอสารการตลาดมความส�าคญ การไดพด

คยกบผขายสนคาโดยตรงทมการน�าเสนอสนคา

และบรการทนาสนใจ ทนสมยจะสามารถท�าให

ผบรโภคตดสนใจซอเสอผาไดงายขน และรายการ

สงเสรมการตลาดทดจะท�าใหเกดความตองการ

ซอเสอผา และผลการวจยสอดคลองกบทฤษฎของ

Fill & Jamieson (2006) อธบายวา ทกองคกรจะ

ตองใชการสอสารถงผบรโภคเพอท�าใหเกดการม

สวนรวม สงผลใหเกดประโยชนดานการตลาดหรอ

ธรกจ การสอสารถกถายทอดถงผบรโภคทงในรป

แบบของขอความหรอรปภาพ โดยจะสงผลตอความ

นกคดหรอความร สกของผ บรโภคทไดรบ การ

สอสารตลาดทดจะสงผลใหเกดการซอขายสนคาได

และสอดคลองกบผลการวจย เรอง การสอสารการ

ตลาดและตราสนคาผลตภณฑชดกฬาแกรดสปอรต

ในทศนะของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ของ

Page 93: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศภลกษณ ฉนตระกาล และคณะทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาด..... 88

รตประภา เหมจนดา และอสวน เนตรโพธแกว

(2558) พบวา การสอสารการตลาดมอทธพลตอ

ความตงใจซอเสอผาผานชองทางออนไลน ปจจย

หลกคอการไดพดคยกบผขายโดยตรง และการท�า

รายการสงเสรมการขายทนาสนใจจะท�าใหกลม

ตวอยางสนใจสนคาไดมากขน และสอดคลองกบ

การศกษาเรองคณคาตราสนคา การสอสารการ

ตลาด และแรงจงใจสงผลตอความตงใจซอผานชอง

ทางออนไลน ของชยวฒน มวงทอง และชตมาวด

ทองจน (2561) พบวา การไดพดคยกบผขายสนคา

โดยตรงจะสามารถท�าใหตดสนใจซอเสอผาในตลาด

ออนไลนไดงายขน และรายการสงเสรมการขายทด

จะท�าใหเกดความตองการซอเสอผา

4) กลมตวอยางผบรโภคสนคาและ

บรการมทศนคตตอการสอสารตลาดออนไลนดาน

การสอสารเพอสงเสรมตลาด โดยรวมอยในระดบ

ปานกลาง ( = 3.22) ซงประกอบดวยประเดน

ค�าถาม 2 ขอ ไดแก มการจดท�าบตรสมาชกเพอ

สทธพเศษส�าหรบลกคา ( = 3.26) และมการใช

คปองแทนเงนสดส�าหรบลกคาในชวงเทศกาล

ส�าคญ ( = 3.18) สอดคลองกบการศกษาเรอง

ปจจยทมผลตอการซอสนคาออนไลนของกลมคน

ท�างานในกรงเทพมหานครทมอาย 22 ปขนไป ของ

กญญาภค พนธมจนดา (2557) พบวา การสอสาร

เพอสงเสรมการตลาดมความส�าคญตอทศนคตการ

ตดสนใจซอสนคาของผบรโภค การมสวนลดพเศษ

หรอการจดท�าบตรสมาชกสทธพเศษส�าหรบลกคา

มผลอยางมากตอการตดสนใจซอสนคาผานชอง

ทางออนไลน สอดคลองกบการศกษาเรอง ทศนคต

ตอสนคาเฮาสแบรนดและสวนประสมการตลาดทม

ผลตอความตงใจซอสนคาเฮาสแบรนดของผบรโภค

ในจงหวดนครราชสมา ของ อลน ปราชญาภานชาต

และคณะ (2561) พบวา ผบรโภคใหความส�าคญกบ

ประเดนการลดราคา การมสนคาแถมมากกวา

ประเดนอนๆ

5) กลมตวอยางผบรโภคสนคาและ

บรการมทศนคตตอการสอสารตลาดออนไลนดาน

การสอสารตลาดแบบสวนตว โดยรวมอยในระดบ

มาก ( = 3.61) ซงประกอบดวยประเดนค�าถาม

3 ขอ ไดแก พนกงานขายมบคลกภาพทดมความ

สภาพออนโยนมมนษยสมพนธทด ( = 3.72)

พนกงานขายมการเอาใจใสลกคาอยางด ( = 3.57)

และพนกงานขายมความซอสตยและเสนอขอเทจ

จรงท�าใหเกดความนาเชอถอ ( = 3.53) สอดคลอง

กบการศกษา เรอง ความไววางใจในการประมล

สนคาออนไลนของดลไพสทธ อปพงษ และปวณา

ค�าพกกะ (2558) พบวา ความเปนสวนตวมผลตอ

ความไว วางใจในการประมลสนค าออนไลน

สอดคลองกบทฤษฎของ Srinivasan (2002) กลาว

วา ความไววางใจทางอเลกทรอนกสประกอบไป

ดวยการปรบแตงขอมล การโตตอบ การตดตอ

สอสาร ท�าใหผบรโภครสกวาเวบไซตออกแบบเพอ

ใหบรการสวนบคคล ในขณะทตดตอกบเวบไซต

แทบจะไมไดถกรองขอใหใชชอจรง อกทงยงได

รบค�าแนะน�าในการประมลสนคาจากพนกงานขาย

สนคาทตรงกบความตองการ ท�าใหผประมลสนคา

ร สกวาไดรบการบรการแบบสวนตว จงท�าให

ผ ประมลสนคาออนไลนมความไววางใจในการ

ประมลสนคา

6) กลมตวอยางผบรโภคสนคาและ

บรการมทศนคตตอการสอสารตลาดออนไลนดาน

การสนบสนนกจกรรมทางการตลาด โดยรวมอยใน

ระดบมาก ( = 3.67) ซงประกอบดวยประเดน

ค�าถาม 2 ขอ ไดแก มการสรางภาพลกษณของ

ตราสนคาและบรการใหเปนทรจกและยอมรบในวง

กวางมากขน ( = 3.70) และมการจดโครงการ

ทางการตลาดได อย างมประสทธภาพและม

ประสทธผล ( = 3.63) สอดคลองกบการศกษา

เรองคณคาตราสนคา การสอสารการตลาด และแรง

จงใจสงผลตอความตงใจซอผานชองทางออนไลน

ของชยวฒน มวงทอง และชตมาวด ทองจน (2561)

พบวา ดานคณคาตราสนคา เปนปจจยทสงผลตอ

การตดสนใจซอของผบรโภคในตลาดออนไลนมาก

ทสด และสอดคลองกบทฤษฏของ Aaker (1991)

Page 94: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256289

กลาววา คณคาตราสนคา หมายถง มลคาของ

ตราสนค าท เกยวข องกบตราสนค า ชอของ

ตราสนคา หรอสญลกษณของตราสนคานนๆ โดย

หากตราสนคามคณคาตอผบรโภคมากจะเปนปจจย

ทท�าใหผ บรโภคเกดการตดสนใจซอสนคานนๆ

สอดคลองกบผลการศกษาเรอง คณคาตราสนคา

และพฤตกรรมการเลอกซอทสงผลตอการตดสนใจ

ซอเสอผาเดกออนไลน ของ ภาสกร ววรรธกะ

(2560) พบวา คณคาตราสนคาในดานตางๆ

สามารถสงผลตอการซอเสอผาเดกผานชองทาง

ออนไลน

2. การวเคราะหผลกระทบ (อทธพล)

ของทศนคตผบรโภคสนคาและบรการทมตอ

การสอสารการตลาดออนไลน

ทศคตของผบรโภคสนคาและบรการม

ความสมพนธในเชงบวกตอการสอสารการตลาดทก

ดาน อยางมนยส�าคญทางสถต 0.05 โดยมคา

สมประสทธการถดถอยดานการโฆษณาเทากบ

0.072 ดานการประชาสมพนธ 0.264 ดานการ

สอสารการตลาดทางตรง 0.258 ดานการสอสาร

เพอสงเสรมการตลาด 0.244 ดานการสอสารการ

ตลาดแบบสวนตว 0.217 และดานการสนบสนน

กจกรรมทางการตลาด 0.206 สามารถอภปรายผล

ไดดงน

2.1 การสอสารการตลาดออนไลนดาน

การโฆษณา มคาสมประสทธการถดถอยในรปแบบ

คะแนนดบ (b) = 0.072 อธบายไดวา เมอคะแนน

ของตวแปรดานการโฆษณา เพมขน 1 หนวย ท�าให

ทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการในภาพรวม

เพมขน 0.072 หนวยเมอควบคมตวแปรอสระอนๆ

ใหคงท

2.2 การสอสารการตลาดออนไลนดาน

การสอสารการตลาดทางตรง มคาสมประสทธการ

ถดถอยในรปแบบคะแนนดบ (b) = 0.264 อธบาย

ไดวา เมอคะแนนของตวแปรดานการโฆษณา เพม

ขน 1 หนวย ท�าใหทศนคตของผบรโภคสนคาและ

บรการในภาพรวมเพมขน 0.0264 หนวยเมอ

ควบคมตวแปรอสระอนๆ ใหคงท

2.3 การสอสารการตลาดออนไลนดาน

การสอสารการตลาดทางตรง มคาสมประสทธการ

ถดถอยในรปแบบคะแนนดบ (b) = 0.258 อธบาย

ไดวา เมอคะแนนของตวแปรดานการโฆษณา เพม

ขน 1 หนวย ท�าใหทศนคตของผบรโภคสนคาและ

บรการในภาพรวมเพมขน 0.258 หนวยเมอควบคม

ตวแปรอสระอนๆ ใหคงท

2.4 การสอสารการตลาดออนไลนดาน

การสอสารเพอสงเสรมการตลาด มคาสมประสทธ

การถดถอยในรปแบบคะแนนดบ (b) = 0.244

อธบายไดวา เมอคะแนนของตวแปรดานการ

โฆษณา เพมขน 1 หนวย ท�าใหทศนคตของ

ผ บรโภคสนคาและบรการในภาพรวมเพมขน

0.244หนวยเมอควบคมตวแปรอสระอนๆ ใหคงท

2.5 การสอสารการตลาดออนไลนดาน

การสอสารการตลาดแบบสวนตว มคาสมประสทธ

การถดถอยในรปแบบคะแนนดบ (b) = 0.217

อธบายไดวา เมอคะแนนของตวแปรดานการ

โฆษณา เพมขน 1 หนวย ท�าใหทศนคตของผ

บรโภคสนคาและบรการในภาพรวมเพมขน 0.217

หนวยเมอควบคมตวแปรอสระอนๆ ใหคงท

2.6 การสอสารการตลาดออนไลนดาน

ดานการสนบสนนกจกรรมทางการตลาด มคา

สมประสทธการถดถอยในรปแบบคะแนนดบ (b) =

0.206 อธบายไดวา เมอคะแนนของตวแปรดานการ

โฆษณา เพมขน 1 หนวย ท�าใหทศนคตของ

ผบรโภคสนคาและบรการในภาพรวมเพมขน 0.206

หนวยเมอควบคมตวแปรอสระอนๆ

Page 95: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ศภลกษณ ฉนตระกาล และคณะทศนคตของผบรโภคสนคาและบรการทมตอการสอสารการตลาด..... 90

เอกสารอางอง

กมลวรรณ วนพนธ. (2557). รปแบบการด�าเนนชวต และลกษณะบคลกภาพในกลมผบรโภคเจเนอรเรชน

X และเจนเนอรรชน Y สงผลตอการตดสนใจซอสนคาแฟชนผานทางออนไลน. (การคนควาอสระ

บญชธรกจมหาบณฑต) กรงเทพฯ: มหาวทยาลยกรงเทพ.

กญญาภค พนธมจนดา. (2557). ปจจยทมผลตอความตองการซอสนคาออนไลนของกลมคนท�างานใน

กรงเทพมหานครทมอาย 22 ปขนไป. (การคนควาอสระบญชธรกจมหาบณฑต) กรงเทพฯ:

มหาวทยาลยกรงเทพ.

กลยา วานชยบญชา. (2540). หลกสถต. พมพครงท 4 กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กตตศกด ทองฟก และพนธตรา ปทมานนท. (2559). ปจจยดานประชากรศาสตรทมผลตอพฤตกรรมการ

เปดรบสอออนไลนของมนษยเงนเดอนในเขตกรงดเทพมหานคร : กรณศกษา การรบรบรการ

K-Expert. วารสารรงสตบณฑตศกษาในกลมธรกจและสงคมศาสตร. 2(1) : 68-77.

เกวรนทร ละเอยดดนนท. (2557). การยอมรบเทคโนโลยและพฤตกรรมผบรโภคออนไลนทมผลตอการ

ตดสนใจซอหนงสออเลกทรอนกสของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร. (การคนควาอสระปรญญา

บรหารธรกจมหาบณฑต). กรงเทพฯ : มหาวทยาลยกรงเทพ

จนจฑา สงวนศลป และบณฑต สวรรยาวสทธ. (2562). การศกษาทศนคตเชงลกของผบรโภคทมตอการ

ตดสนใจซอผานทางการเสนอขายสนคาโดยตรงผานทางทว กรณศกษากระทะโคเรยคง. วารสาร

รงสตบณฑตศกษาในกลมธรกจและสงคมศาสตร. 5(1) : 21-33.

จฑามาศ เอกภม และ สทธนนท พรหมสวรรณ. (2561). การศกษาขอมลสวนบคคลของผชมงานแสดง

สนคาและอทธพลของลกษณะบคลกภาพ และการตดตอสอสารของผน�าเสนอสนคาในงานแสดง

สนคาทสงผลตอภาพลกษณองกร : กรณศกษาผเขาชมงานแสดงสนคามอเตอโชว. วารสารวจย

มสด. 14(1) : 21-39.

ชยวฒน มวงทอง และชตมาวด ทองจน. (2561). คณคาตราสนคา การสอสารการตลาด และแรงจงใจสง

ผลตอความตงใจซอผานชองทางออนไลน. การประชมวชาการและน�าเสนอผลงานระดบชาต

UTCC Academic Day ครงท 2 ; 8 มถนายน 2561. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยหอการคาไทย.

238-248.

ณรงค โพธพฤกษานนท. (2551). ระเบยบวธวจย. พมพครงท 4 กรงเทพฯ : เอกเปอรเนท.

ณฐน คงหวยรอบ. (2559). การสอสารการตลาดแบบดจทลทมผลตอพฤตกรรมการซอสนคาออนไลนบน

เวบไซต LAZADA ในกรงเทพมหานคร. (การคนควาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต).

กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

ดลไพสทธ อปพงษ และ ปวณา ค�าพกกะ. (2558). การไววางใจในการประมลสนคาออนไลน. วารสารปญญา

ภวตน. 7 (ฉบบพเศษ) : 73-85.

นฐพล รกษา. (2561). การรบรและทศนคตทมผลตอพฤตกรรมการใชอนเทอรเนตแบงกงของลกคาธนาคาร

กรงเทพ สาขาเอกเชน ทาวเวอร. การประชมวชาการและน�าเสนอผลงานระดบชาต UTCC

Academic Day ครงท 2 ; 8 มถนายน 2561. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยหอการคาไทย. 44-52.

Page 96: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256291

ปรารถนา พะสม และวไลลกษณ รตนเพยรธมมะ. (2561). ปจจยสวนประสมการตลาดทมผลตอการตดสนใจ

ซอสนคาชองทางออนไลนของผบรโภค. การประชมวชาการและน�าเสนอผลงานระดบชาต UTCC

Academic Day ครงท 2 ; 8 มถนายน 2561. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยหอการคาไทย. 345-360.

ปยะพงษ โรจนนภาลย และอรพรรณ คงมาลย. (2561). ปจจยทมผลตอความตงใจซอสนคาออนไลนอยาง

ตอเนองของผบรโภค กรณศกษาเสอผาแฟชน. การประชมวชาการระดบชาต “วลยลกษณวจย”

ครงท 10 ; 27-28 มนาคม 2561. นครศรธรรมราช : มหาวทยาลยวลยลกษณ. 1-15.

พชามญช มะลขาว. (2554). ปจจยทสงผลตอพฤตกรรมการซอเสอผาแฟชนสตรผานสอสงคมออนไลน

เฟซบค. (การคนควาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต). ปทมธาน : มหาวทยาลยเทคโนโลย

ราชมงคลธญบร.

ภทรวรรณ โพธนอย. (2558). ความคดเหนและการตดสนใจเลอกซอสนคาทใชเฟซบกเปนชองทางในการ

สอสาร. วารสารวชาการมหาวทยาลยธนบร. 9(18) : 40-48.

ภาสกร ววรรธกะ (2560). คณคาตราสนคาและพฤตกรรมการเลอกซอทสงผลตอการตดสนใจซอเสอผาเดก

ออนไลน. (การคนควาอสระปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยกรงเทพ.

รตนากร เสรญสขสมฤทธ. (2553) ปจจยทมผลตอการตดสนใจซอสนคาทางโฆษณาออนไลน. มหาวทยาลย

รามค�าแหง. กรงเทพฯ.

รตประภา เหมจนดา และอสวน เนตรโพธแกว. (2558). การสอสารการตลาดและตราสนคาผลตภณฑชด

กฬาแกรนดสปอรตในทศนะของประชากรในเขตกรงเทพมหานคร. การประชมวชาการระดบชาต

ประจ�าป 2558 คณะนเทศศาสตรและนวตกรรมการจดการ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ;

9 มถนายน 2558. กรงเทพฯ : สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร. 17-32.

ศรวรรณ เสรรตน ปรญ ลกษตานนท และศภร เสรรตน. (2552). การบรหารตลาดยคใหม. กรงเทพฯ:

พฒนาศกษา.

เสนอ ภรมยจตรผอง. (2542). การประเมนผลภาคปฏบต. อบลราชธาน. : คณะครศาสตร สถาบนราชภฏ

อบลราชธาน.

อลน ปราชญาภานชาต กาญจนา สคณธสรกล และสรยา วจตรเสถยร. (2561). ทศนคตตอสนคาเฮาส

แบรนดและสวนประสมการตลาดทมผลตอความตงใจซอสนคาเฮาสแบรนดของผบรโภคในจงหวด

นครราชสมา. วารสารวชาการมหาวทยาลยฟารอสเทอรน. 12(4) : 160-175.

Aaker, D. A. (1991). Managing brand equity : Capitalizing on the value of a brand name. New York

NY : Free Press.

Fill, C. & Jamieson, B. (2006). Marketing Communications. [cited 2019 May 2] ; Available from :

https://www.ebsglobal.net/ /Marketing-Communications-Course-Taster.pdf.

Hinkle, D.E, William, W. and Stephen G. J. (1998). Applied Statistics for the Behavior Sciences.

4thed. New York : Houghton Mifflin.

Srinivasan, S. (2002). Customer loyalty in e-commerce: an exploration of its antecedents and

consequences. Journal of Retailing. 78 : 41-50.

Page 97: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

โปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบ

สถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26

Teacher Development Program for Measurement and Evaluation of

Schools under the Secondary Education Service Area Office 26

สทธชย ใจสข1, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท2

Sittichai Jaisuk1, Napatsawan Thanaphonganan2

Received: 1 August 2019 Revised: 13 October 2019 Accepted: 15 December 2019

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) เพอศกษาสภาพปจจบนและสภาพทพงประสงคการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรง และ 2) เพอพฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

การวจยแบงออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การศกษาสภาพปจจบนและสภาพทพงประสงคการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรง กลมตวอยางเปนครสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26

จ�านวน 317 คน จากนนน�าผลทไดมาวเคราะหหาคาดชนความตองการจ�าเปนและจดล�าดบความตองการ

จ�าเปน ระยะท 2 พฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง โดยศกษาวธการ

พฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรงในสถานศกษาทมการปฏบตเปนเลศ (Best Practice)

จ�านวน 2 สถานศกษา แลวน�ามารางโปรแกรมการพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

เครองมอทใชในการวจย ไดแก 1) แบบสอบถาม 2) แบบสมภาษณ และ 3) แบบประเมนโปรแกรม สถตท

ใชในการวเคราะหขอมล คอ รอยละ คาเฉลยเลขคณต และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจยพบวา 1) สภาพปจจบนและสภาพทพงประสงคการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

ดงน สภาพปจจบนโดยรวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.48) สวนสภาพทพงประสงคโดยรวมอยในระดบ

มากทสด ( = 4.65) 2) โปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบสถานศกษา

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26 ประกอบดวย 8 องคประกอบ โดยมวธการพฒนา

คอ การฝกอบรม การศกษาและการพฒนาตนเอง ผลการประเมนโปรแกรมโดยผทรงคณวฒ จ�านวน 7 คน

มความเหมาะสมอยในระดบมาก ( = 4.45) และความเปนไปไดอยในระดบมาก ( = 4.43)

ค�าส�าคญ : โปรแกรม, การพฒนาคร, การวดและประเมนผลตามสภาพจรง

1 นสตระดบปรญญาโท สาขาวชาการบรหารและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม,

E-mail: [email protected] ผ ชวยศาสตราจารย ภาควชาวทยาศาสตรสขภาพและการกฬา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม,

E-mail: [email protected] M.Ed. Candidate in Educational Administration, Faculty of Education, Mahasarakham University.2 Assistant Professor, Department of Health and Sport Science, Faculty of Education, Mahasarakham University.

Page 98: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256293

บทน�า

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

พทธศกราช 2551 ไดบญญตไววา การวดและการ

ประเมนผลการเรยนของผเรยนนน ตองอยบน

จดมงหมายพนฐานสองประการ ประการแรกคอ

การวดและประเมนผลเพอพฒนาผเรยน โดยเกบ

รวบรวมขอมลเกยวกบผลการเรยนและการเรยนร

ของผเรยนในระหวางการเรยนการสอนอยางตอ

เนอง บนทก วเคราะห และแปลความหมายขอมล

แลวน�ามาใชในการสงเสรมหรอปรบปรงแกไขการ

เรยนรของผเรยนและการสอนของคร การวดและ

ประเมนผลกบการสอนจงเปนเรองทสมพนธกน

หากขาดสงหนงสงใดการเรยนการสอนกขาด

ประสทธภาพ ประการทสอง คอ การวดและประเมน

ผลเพอตดสนผลการเรยนเปนการประเมนสรปผล

การเรยนร ไดแก เมอเรยนจบหนวยการเรยนจบ

รายวชาเพอตดสนใหคะแนน หรอใหระดบผลการ

เรยน ใหการรบรองความร ความสามารถของ

ผเรยนวาผานรายวชาหรอไม ควรไดรบการเลอน

ชนหรอไม หรอสามารถจบหลกสตรหรอไม ในการ

ประเมนเพอตดสนผลการเรยนทด ตองใหโอกาส

ผเรยนแสดงความร ความสามารถดวยวธการท

หลากหลายและพจารณาตดสนบนพนฐานของ

เกณฑผลการปฏบตมากกวาใช เปรยบเทยบ

ระหวางผเรยน (ส�านกวชาการและมาตรฐานการ

ศกษา, 2554) ซงการวดและประเมนผลการเรยนร

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน

Abstract

The research aimed 1) to assess the current condition and desirable condition of an authentic

measurement and evaluation program at schools under the office of secondary education service

area 26 and 2) to devise a teacher drafted program for measurement and evaluation. Research

and development was conducted in 2 phases; in phase 1 the current condition and desirable

condition of authentic measurement and evaluation was addressed. The sample consisted of 317

teachers in schools under the office of secondary education service area 26. Data was analyzed

using modified priority needs index. Phase 2 saw further development of a teacher development

program for measurement and evaluation at 2 schools. Lastly, the drafted program was forwarded

to the teacher development program for measurement. The research tools were 1) questionnaire

2) interview 3) evaluation form. Data analysis consisted of i percentage, mean, and standard

deviation.

The research findings were as follows: 1) for current condition and desirable condition of

authentic measurement and evaluation; It appears current conditions are included in the intermediate

level ( = 3.48) and desirable conditions are included in most levels ( = 4.65). 2) Teacher

development program for measurement and evaluation of schools under the office of the secondary

education service area 26, contains 8 elements. The process of development is training, education

and self-development. Program evaluation by 7 experts revealed that appropriate exists at high

levels ( = 4.45) and possibility exists on high levels ( = 4.43).

Keywords: Program, The development of Teacher, Authentic measurement and evaluation

Page 99: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

สทธชย ใจสข, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง..... 94

พทธศกราช 2551 นนจะตองด�าเนนการวดและ

ประเมนผลการเรยนรใหเปนไปอยางมคณภาพและ

ประสทธภาพและเพอใหไดผลการประเมนทตรง

ตามความร ความสามารถทแทจรงของผ เรยน

(ดนพล กาญจนะกนโห, ดวงรตน ธารด�ารงค, 2562)

การจดการเรยนการสอนในปจจบนเนนให

ผเรยนมสวนรวมในการเรยนไดรบประสบการณ

ตรงจากสงทเรยน ไดเลอกกจกรรมตามความ

สามารถ ไดศกษาคนควาหาขอมลเพอสรางองค

ความร ไดฝกปฏบตท�ากจกรรมแลกเปลยนเรยนร

กบเพอน ไดคนหาค�าตอบและแกปญหาดวยตนเอง

เปนการเรยนร ทผ เรยนตองใฝหาความรอยาง

ตอเนอง โดยมครผสอนคอยสรางบรรยากาศและ

จดสงแวดลอมทเอออ�านวยตอการเรยนรและเสรม

แรงใหผเรยนมความกระตอรอรนในการเรยนรจาก

แหลงเรยนรทหลากหลายทสามารถเชอมโยงกบ

ประสบการณจรง โดยการวดและประเมนผลการ

เรยนดวยแบบทดสอบเพยงอยางเดยวอาจจะไม

สามารถประเมนครอบคลมพฤตกรรมทกดานของ

ผเรยนแลว ยงไมอาจวดกระบวนการคดทซบซอน

กระบวนการเรยนร ทกษะทางสงคม ดงนนหากจะ

จดรปแบบการจดการเรยนการสอนแบบทเนนให

ผ เรยนมสวนรวม กควรเปลยนวธการวดและ

ประเมนผลเปนแบบการวดและประเมนผลตาม

สภาพจรงทใชวธการทหลากหลายทสามารถวดและ

ประเมนผลไดทงทกษะการคด การท�างาน ความ

สามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกด

จากการปฏบตในสภาพจรง เนนพฒนาการทงใน

สวนของหองเรยนและนอกหองเรยน ทงทเปน

ทางการและไมเปนทางการโดยมผประเมนหลาย

ฝาย เพอเปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรบรและม

สวนรวมในการประเมนตนเองตลอดเวลา รวมถง

การมสวนรวมวางแผนและเลอกกระบวนการเรยนร

ทเหมาะสมกบสภาพผเรยนดวยจดมงหมายของ

หลกสตรการศกษาในทกระดบชนจะก�าหนดให

ผ เรยนเกดสมรรถนะทงในดานความร ทกษะ

เจตคตและพฤตกรรมทพงประสงคตามธรรมชาต

ของแตละรายวชา (สมศกด ภวภาดาวรรธน, 2544)

และเพอใหมนใจวาผเรยนจะสามารถน�าความรและ

ประสบการณทไดฝกฝนทงในและนอกสถานศกษา

ไปปรบใชในการแกไขปญหาในชวตประจ�าวนใน

สงคมได ท�าใหนกการศกษานกวดผล ตลอดจนคร

ผสอนมความคาดหวงวาการวดและประเมนผลตาม

สภาพจรงจะเปนนวตกรรมการวดและประเมนผล

การเรยนรทกอใหเกดการพฒนาคณภาพผเรยน

อยางแทจรง และควรสงเสรมใหครมความร ความ

เขาใจและเจตคตทดตอการวดและประเมนผลตาม

สภาพจรง ซงจะชวยใหครสามารถน�าความรทไดรบ

ไปใชในการพฒนาคณภาพผเรยนตอไป (ศาสตรา

สายสนนทรารมย, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท,

2561) ทงนผบรหารสถานศกษามบทบาทส�าคญใน

การสรางแรงจงใจ โนมนาว หรอชน�าใหครและ

บคลากรในสถานศกษาและผเกยวของใหเขาใจและ

ตระหนกถงความส�าคญของการวดและประเมนผล

เพอใหบรรลจดมงหมายของการจดการศกษารวม

พลงและประสานสมพนธกนเพอใหงานวชาการ ซง

เกยวของโดยตรงกบคณภาพของการจดการเรยน

การสอนและคณภาพของผเรยน อนเปนภารกจ

หลกของสถานศกษาบรรลตามเปาหมายทก�าหนด

ไว (องกร เถาวลย, ธรงกร วรบ�ารงกล, 2562)

นอกจากนแลวพบวายงมครบางสวนทไมท�า

แบบ ปพ.5 ใหเปนปจจบน เนองจากครขาดความร

ความเขาใจดานการวดผลและประเมนผลการ

เรยนร ไมปรบเปลยนรปแบบการวดและประเมนผล

มการประเมนแคระดบความรความจ�าเพยงอยาง

เดยว โดยโรงเรยนบางแหงยงไมมการปรบหรอ

พฒนาหลกสตรใหเปนปจจบน ทงในสวนของ

โครงสราง ระเบยบการวดผลประเมนผล ค�าอธบาย

รายวชา โครงสรางรายวชา การจดท�าหนวยการ

เรยนรทองมาตรฐานครไมปรบการเรยนเปลยนการ

สอน การใชสอการเรยนการสอนทไมหลากหลาย

การจดการเรยนรไมตอบสนองตอความตองการ

ของผเรยน และไมสอดคลองกบทกษะทตองการ

พฒนาผเรยนในศตวรรษท 21 การวดและประเมน

Page 100: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256295

ผลยงเนนความรความจ�าโดยใชแบบทดสอบปรนย

เปนหลก มการใหงานนกเรยนทซ�าซอน และยงขาด

การบรณาการรวมกน จงเปนการเพมภาระใหกบ

ผเรยน (ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 26, 2558) ซงสงผลตอการแกปญหาหรอการ

พฒนาและปรบปรงการเรยนการสอนใหเกด

ประโยชนสงสดกบผเรยน รวมถงการใชวธการวด

และประเมนผลทใชแบบทดสอบแบบเลอกตอบมา

ใชในการวดและประเมนผลกบผเรยนเปนสวนใหญ

วธการวดและประเมนผลไมมความหลากหลาย

เนนการวดความร ความจ�ามากกวาความแตกตาง

ระหวางบคคลของผเรยนจงสงผลกระทบโดยตรง

ตอภาพลกษณดานคณภาพและมาตรฐานการ

จดการเรยนการสอนของครในสถานศกษา

ผวจยในฐานะผรบผดชอบงานวชาการของ

โรงเรยนซงเกยวกบการวดและประเมนผลการเรยน

ร จงเหนถงความส�าคญและความจ�าเปนทจะตอง

พฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

ส�าหรบสถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการ

ศกษามธยมศกษา เขต 26 เพอใหการวดและ

ประเมนผลเปนไปตามหลกสตรแกนกลางการ

ศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 และสอดคลอง

กบนโยบายการปฏรปการศกษา รวมทงแนวทาง

การวดและประเมนผลการจดการเรยนรในศตวรรษ

ท 21

ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาสภาพปจจบนและสภาพทพง

ประสงคการวดและประเมนผลตามสภาพจรง สงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26

2. เพอศกษาความตองการจ�าเปนในการ

พฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 26

3. เพอพฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการ

วดและประเมนผลตามสภาพจร ง ส� าหรบ

สถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 26

กรอบแนวคดและทฤษฎทใชในการวจย

ผวจยไดศกษาแนวคดและทฤษฎทน�ามาใช

ในการวจย ดงตอไปน

1. แนวคดเกยวกบองคประกอบของการ

วดและประเมนผลตามสภาพจรงจากนกวชาการ

และนกการศกษา ประกอบดวย ไพศาล หวงพานช;

พชต ฤทธจรญ; ชวลต ชก�าแพง; ศรชย กาญจนวาส

และโชตกา ภาษผล สรปไดวา องคประกอบของการ

วดและประเมนผลตามสภาพจรง ม 5 องคประกอบ

ไดแก 1) สงทจะวด 2) เครองมอวด 3) ผลการวด

4) เกณฑ และ 5) การตดสนคณคา

2. แนวคดเกยวกบองค ประกอบของ

โปรแกรมจากนกวชาการและนกการศกษา

ประกอบดวย ธ�ารง บวศร; หรรษา สขกาล; สมตรา

พงศธร และปรญญา มสข สรปไดวา โปรแกรม

ม 8 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการและเหตผล

2) วตถประสงค 3) เปาหมาย 4) ระยะเวลา 5) วธ

การพฒนา 6) เนอหาและสาระสาคญ 7) สอ และ

8) การประเมนผล

3. แนวคดเกยวกบวธ พฒนาครจาก

นกวชาการ ประกอบดวย Palmer; Nadler; Spark;

Fullen and Hargreaves; Anthony, Perrewe and

Kachmar; Glickman; มนตร จฬาวฒนทล;

เสาวลกษณ นกรพทยา; และพฤทธ ศรบรรณพทกษ

สรปไดวา วธการพฒนาคร หมายถง กระบวนการ

สงเสรม สนบสนนและเพมพนคณภาพของครใหม

ความร ความสามารถ ทกษะ เจตคตและคานยมท

ดในการท�างานเพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางม

ประสทธภาพยงขน แบงเปน 3 วธ คอ 1) การฝก

อบรม 2) การศกษา และ 3) การพฒนาตนเอง และ

จากการศกษาจากโรงเรยนทมวธปฏบตทเปนเลศ

(Best Practice) ซงไดการสงเคราะหแนวคดในการ

พฒนาคร คอ 1) การสมมนา 2) การลงมอปฏบต

Page 101: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

สทธชย ใจสข, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง..... 96

จรง 3) การสรางชมชนการเรยนร ทางวชาชพ

(PLC) และ4) การมพเลยง ดงนนในการวจยครงน

ไดใชวธการพฒนาคร จ�านวน 7 วธ ไดแก 1) การ

ฝกอบรม 2) การพฒนาตนเอง 3) การศกษาดวย

ตนเอง 4) การลงมอปฏบตจรง 5) การมพเลยง

6) การสมมนา และ 7) การสรางชมชนการเรยนร

ทางวชาชพ (PLC)

ประชากร กลมตวอยาง และกลมผใหขอมล

1. ประชากรและกลมตวอยาง

1.1 ประชากร ไดแก ครในสถานศกษา

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 26 ทปฏบตงานในปการศกษา 2561 จ�านวน

1,794 คน

1.2 กลมตวอยาง ไดแก ครในสถาน

ศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 26 ทปฏบตงานในปการศกษา

2561 จ�านวน 317 คน

2. กลมผใหขอมล

2.1 ผอ�านวยการสถานศกษาและครท

รบผดชอบเกยวกบการวดและประเมนผลตาม

สภาพจรงทมวธปฏบตเปนเลศ (Best Practice)

จ�านวน 2 สถานศกษา สถานศกษาละ 2 คน

2.2 การประเมนโปรแกรมพฒนาคร

ดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรงโดย

ประเมนความเหมาะสมและความเปนไปได จาก

ผทรงคณวฒ จ�านวน 7 คน

วธด�าเนนการวจย

ผ วจย ไดแบงขนตอนการวจยออกเปน

2 ระยะ (Phases) ดงน

ระยะท 1 ศกษาสภาพปจจบนและสภาพท

พงประสงคการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

โดยการน�าแบบสอบถามไปเกบขอมลจากกลม

ตวอยาง เพอวเคราะหหาคาเฉลย สภาพปจจบน

และสภาพทพงประสงคการวดและประเมนผลตาม

สภาพจรง และวเคราะหหาคาดชนความตองการ

จ�าเปนและน�ามาจดล�าดบความตองการ

ระยะท 2 พฒนาโปรแกรมพฒนาครดานการ

วดและประเมนผลตามสภาพจรงม 3 ขนตอน คอ

1) ศกษาวธการพฒนาครดานการวดและประเมน

ผลตามสภาพจรงในสถานศกษาทมวธปฏบตเปน

เลศ จ�านวน 2 สถานศกษา 2) รางโปรแกรมพฒนา

ครด านการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

3) ตรวจสอบและประเมนโปรแกรม โดยผทรง

คณวฒ จ�านวน 7 คน

การวเคราะหขอมล

1. ก า ร ว เ ค ร า ะ ห ข อ ม ล ท ไ ด จ า ก

แบบสอบถามสภาพปจจบนและสภาพทพงประสงค

วธการพฒนาครด านการวดและประเมนผล

ตามสภาพจรง โดยใช ค าเฉลยเลขคณตและ

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

2. การวเคราะหความตองการจ�าเปนและ

จดล�าดบความตองการจ�าเปนในการพฒนาครดาน

การวดและประเมนผลตามสภาพจรงโดยการหาคา

ดชนจดล�าดบความส�าคญของความตองการจ�าเปน

(PNImodified

)

3. การว เคราะห ข อมลท ได จากแบบ

ประเมนโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมน

ผลตามสภาพจรง โดยใชคาเฉลยเลขคณตและ

สวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย

1. สภาพปจจบนการวดและประเมนผลตาม

สภาพจรงของคร ส�าหรบสถานศกษา สงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 26

โดยรวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.48) โดยเรยง

ล�าดบตามคาเฉลยจากมากไปนอยคอ การตดสน

Page 102: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256297

คณคา ( = 3.61) เกณฑ ( = 3.54) สงทจะวด

( = 3.47) ผลการวด ( = 3.41) และเครองมอวด

( = 3.40) แสดงใหเหนวาครสงกดส�านกงานเขต

พนทการศกษามธยมศกษา เขต 26 มการปฏบต

หรอด�าเนนการวดและประเมนผลตามสภาพจรงใน

แตละองคประกอบอยในระดบปานกลาง และสภาพ

ทพงประสงคการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

ของคร ส�าหรบสถานศกษา สงกดส�านกงานเขต

พนทการศกษามธยมศกษา เขต 26 โดยรวมอยใน

ระดบมากทสด ( = 4.64) โดยเรยงล�าดบตามคา

เฉลยมากไปนอย คอ การตดสนคณคา ( = 4.69)

เกณฑ ( = 4.67) สงทจะวด ( = 4.66) เครองมอ

วด ( = 4.63) และผลการวด ( = 4.58) แสดงให

เหนวาครสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 26 มความตองการหรอความ

คาดหวงใหการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

ในแตละองคประกอบอยในระดบมากทสด (ดงแสดง

ในตาราง 1)

2. จากการศกษาสภาพปจจบนและสภาพ

ทพงประสงคการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

ตามตาราง 1 นนแลวหาคาดชนจดล�าดบความ

ส�าคญของความตองการจ�าเปนซงสามารถจดล�าดบ

ความตองการจ�าเปนในการพฒนาครดานการวด

และประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบสถานศกษา

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 26 โดยเรยงล�าดบจากมากไปนอย ดงน ล�าดบ

ท 1 เครองมอทจะวด (PNImodified

= 0.36) ล�าดบท

2 สงทจะวด (PNImodified

= 0.34) ล�าดบท 3 ผลการ

วด (PNImodified

= 0.34) ล�าดบท 4 เกณฑ (PNImodified

= 0.32) และล�าดบท 5 การตดสนคณคา (PNImodified

= 0.30) (ดงแสดงในตาราง 2)

3. โปรแกรมพฒนาครดานการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบสถานศกษา

สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 26 ประกอบดวย 8 องคประกอบ ไดแก 1) หลก

การและเหตผล 2) วตถประสงค 3) เปาหมาย

4) ระยะเวลา 5) วธการพฒนา คอ การฝกอบรม

การศกษา และการพฒนาตนเอง 6) เนอหาและ

สาระส�าคญ ประกอบดวย 5 โมดล ไดแก โมดล 1

สงทจะวด โมดล 2 เครองมอวด โมดล 3 ผลการวด

โมดล 4 เกณฑ และโมดล 5 การตดสนคณคา 7) สอ

และ 8) การประเมนผล (ดงแสดงในภาพประกอบ

1) ผลการประเมนโปรแกรมโดยผ ทรงคณวฒ

จ�านวน 7 คน พบวามความเหมาะสมอยในระดบ

มาก ( = 4.45) และความเปนไปไดอยในระดบมาก

( = 4.43) (ดงแสดงในตาราง 3)

ตารางท 1 คาเฉลย สภาพปจจบนและสภาพทพงประสงคการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

องคประกอบของ

การวดและประเมนผลตามสภาพจรง

สภาพปจจบน สภาพทพงประสงคแปลผล แปลผล

1. สงทจะวด 3.47 ปานกลาง 4.66 มากทสด2. เครองมอวด 3.40 ปานกลาง 4.63 มากทสด3. ผลการวด 3.41 ปานกลาง 4.58 มากทสด4. เกณฑ 3.54 มาก 4.67 มากทสด5. การตดสนคณคา 3.61 มาก 4.69 มากทสด

รวม 3.48 ปานกลาง 4.65 มากทสด

Page 103: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

สทธชย ใจสข, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง..... 98

ตารางท 2 คาดชนความตองการจ�าเปน PNImodified

และล�าดบความตองการจ�าเปน

องคประกอบของการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรง

คาเฉลยสภาพ

ปจจบน (D)

คาเฉลยสภาพ

ทพงประสงค (I)

PNImodified

(I-D)/D

ล�าดบความ

ตองการจ�าเปน

1. สงทจะวด 3.466 4.659 0.344 2

2. เครองมอวด 3.396 4.630 0.363 1

3. ผลการวด 3.407 4.576 0.343 3

4. เกณฑ 3.535 4.671 0.321 4

5. การตดสนคณคา 3.612 4.694 0.300 5

ภาพประกอบ 1 แผนผงโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง

Page 104: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.256299

สรปผลและอภปรายผล

จากผลการวจยโปรแกรมการพฒนาครดาน

การวดและประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบ

สถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 26 สามารถสรปและอภปรายผล

ตามความมงหมาย ไดดงน

1. การศกษาสภาพปจจบนและสภาพทพง

ประสงคการวดและประเมนผลตามสภาพจรง สงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26

พบวา

1.1 สภาพปจจบนการวดและประเมน

ผลตามสภาพจรง สงกดส�านกงานเขตพนทการ

ศกษามธยมศกษา เขต 26 โดยรวมอยในระดบ

ปานกลาง การทผลปรากฏเชนนเพราะวาส�านก

วชาการและมาตรฐานการศกษา (2554) ก�าหนด

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551

ทบญญตไววา การวดและประเมนผลการเรยนของ

ผ เรยนนนตองอย บนจดม งหมายพนฐานสอง

ประการ ประการแรกคอ การวดและประเมนผลเพอ

พฒนาผเรยนโดยเกบรวบรวมขอมลเกยวกบผลการ

เรยนและการเรยนรของผเรยนในระหวางการเรยน

การสอนอยางตอเนอง บนทก วเคราะหและแปล

ความหมายขอมล แลวน�ามาใชในการสงเสรมหรอ

ปรบปรงแกไขการเรยนรของผเรยนและการสอน

ของคร การวดและประเมนผลกบการสอนจงเปน

เรองทสมพนธกน หากขาดสงหนงสงใดการเรยน

การสอนกขาดประสทธภาพ การประเมนระหวาง

การเรยนการสอน เพอพฒนาการเรยนรเชนน

เปนการวดและประเมนผลเพอการพฒนาทเกดขน

ในหองเรยนทกวนเปนการประเมนเพอใหรจดเดน

จดทตองปรบปรง จงเปนขอมลเพอใชในการพฒนา

ในการเกบขอมล ผสอนตองใชวธการและเครองมอ

การประเมนทหลากหลาย เชน การสงเกต การซก

ถาม การระดมความคดเหนเพอใหไดมตขอสรป

ของประเดนทก�าหนด การใชแฟมสะสมงาน การใช

ภาระงานทเนน การปฏบตการประเมนความรเดม

การใหผเรยนประเมนตนเองการใหเพอนประเมน

เพอนและการใชเกณฑการใหคะแนนสงส�าคญทสด

ตารางท 3 คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การประเมนความเหมาะสมและความเปนไปไดของโปรแกรม

รายการความเหมาะสม ความเปนไปได

S.D. ระดบ S.D. ระดบ1) หลกการและเหตผล 4.71 0.49 มากทสด 4.71 0.49 มากทสด2) วตถประสงค 4.71 0.49 มากทสด 4.71 0.49 มากทสด3) เปาหมาย 4.29 0.76 มาก 4.29 0.76 มาก4) ระยะเวลา 3.86 0.38 มาก 3.86 0.38 มาก5) วธการพฒนา 4.71 0.49 มากทสด 4.43 0.79 มาก6) เนอหาและสาระส�าคญ

6.1) โมดล 1 สงทจะวด 4.71 0.49 มากทสด 4.71 0.49 มากทสด 6.2) โมดล 2 เครองมอวด 4.71 0.49 มากทสด 4.71 0.49 มากทสด 6.3) โมดล 3 ผลการวด 4.14 1.07 มาก 4.14 1.07 มาก 6.4) โมดล 4 เกณฑ 4.71 0.49 มากทสด 4.71 0.49 มากทสด 6.5) โมดล 5 การตดสนคณคา 4.29 0.76 มาก 4.29 0.76 มาก

7) สอ 4.29 0.76 มาก 4.29 0.76 มาก8) การประเมนผล 4.29 0.76 มาก 4.29 0.76 มาก

รวม 4.45 0.62 มาก 4.43 0.64 มาก

Page 105: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

สทธชย ใจสข, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง..... 100

ในการประเมนเพอพฒนา คอ การใหขอมลยอน

กลบแกผ เรยนในลกษณะค�าแนะน�าทเชอมโยง

ความรเดมกบความรใหม ท�าใหการเรยนรพอกพน

แกไขความคดความเขาใจเดมทไมถกตอง ตลอด

จนการใหผเรยนสามารถตงเปาหมายและพฒนาตน

ไดจดม งหมายประการทสอง คอ การวดและ

ประเมนผลเพอตดสนผลการเรยนเปนการประเมน

สรปผลการเรยนร ซงมหลายระดบ ไดแก เมอเรยน

จบหนวยการเรยน จบรายวชาเพอตดสนใหคะแนน

หรอใหระดบผลการเรยนใหการรบรองความร

ความสามารถของผเรยนวาผานรายวชาหรอไม

ควรไดรบการเลอนชนหรอไม หรอสามารถจบ

หลกสตรหรอไม ในการประเมนเพอตดสนผลการ

เรยนทดตองใหโอกาสผเรยนแสดงความร ความ

สามารถดวยวธการทหลากหลายและพจารณา

ตดสนบนพนฐานของเกณฑผลการปฏบตมากกวา

ใชเปรยบเทยบระหวางผเรยน จากทกลาวมานนคร

ผสอนจ�าเปนตองมความรและความเขาใจในการวด

และประเมนผลตามสภาพจรง

1.2 สภาพทพงประสงคการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรง สงกดส�านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 26 โดยรวมอยในระดบ

มากทสด การทผลปรากฏเชนนเพราะวาการจดการ

เรยนการสอนในปจจบนนนเนนใหผเรยนมสวนรวม

ในการเรยนไดรบประสบการณตรงจากสงทเรยน

ไดเลอกกจกรรมตามความสามารถ ไดศกษา

คนควาหาขอมลเพอสรางองคความร ไดฝกปฏบต

ท�ากจกรรมแลกเปลยนเรยนรกบเพอน ไดคนหาค�า

ตอบและแกปญหาดวยตนเอง ซงกลาวไดว า

เปนการเรยนรทผเรยนตองใฝหาความรอยางตอ

เนองโดยมครผสอนคอยสรางบรรยากาศและจด

สงแวดลอมทเอออ�านวยตอการเรยนรและเสรมแรง

ใหผเรยนมความกระตอรอรนในการเรยนร จาก

แหลงเรยนรทหลากหลายทสามารถเชอมโยงกบ

ประสบการณจรง โดยการวดและประเมนผลการ

เรยนดวยแบบทดสอบเพยงอยางเดยวอาจจะไม

สามารถประเมนครอบคลมพฤตกรรมทกดานของ

ผเรยนแลว ยงไมอาจวดกระบวนการคดทซบซอน

กระบวนการเรยนร ทกษะทางสงคม ดงนนหากจะ

จดรปแบบการจดการเรยนการสอนแบบทเนนให

ผ เรยนมสวนรวม กควรเปลยนวธการวดและ

ประเมนผลเปนแบบการวดและประเมนผลตาม

สภาพจรงทใชวธการทหลากหลายทสามารถวดและ

ประเมนผลไดทงทกษะการคด การท�างาน ความ

สามารถในการแกปญหาและการแสดงออกทเกด

จากการปฏบตในสภาพจรง เนนพฒนาการทงใน

สวนของหองเรยนและนอกหองเรยน ทงทเปน

ทางการและไมเปนทางการโดยมผประเมนหลาย

ฝ าย การวดและประเมนผลเพอสะท อนถง

พฤตกรรมระดบความสามารถและทกษะทจ�าเปน

ส�าหรบผเรยนในสถานการณทเปนจรงของการ

ด�าเนนชวต โดยการวดและประเมนผลและการ

สะทอนผลการเรยนรของผเรยนอยางตอเนอง เพอ

เปดโอกาสใหผเรยนไดมสวนรบรและมสวนรวมใน

การประเมนตนเองตลอดเวลารวมถงการมสวนรวม

วางแผนและเลอกกระบวนการเรยนรทเหมาะสมกบ

สภาพผเรยนดวยจดม งหมายของหลกสตรการ

ศกษาในทกระดบชนจะก�าหนดใหผ เรยนเกด

สมรรถนะทงในดานความร ทกษะ เจตคตและ

พฤตกรรมทพงประสงคตามธรรมชาตของแตละ

รายวชาซงสอดคลองกบแนวคดของสมศกด

ภวภาดาวรรธน (2544) และยงสอดคลองผลการ

วจยของกตตธช สหะวงษ (2556) ทไดศกษาการ

ศกษาสภาพและแนวทางการพฒนาการประเมน

ตามสภาพจรงของคร สงกดส�านกงานเขตพนทการ

ศกษามธยมศกษา เขต 39 ผลการวจยพบวาสภาพ

ปจจบนครมการปฏบตในดานการจดท�าแผนการ

เรยนรโดยใชการประเมนตามสภาพจรงม 5 ขอคอ

1) การออกแบบการเรยนรทตอบสนองความแตก

ตางระหวางบคคล 2) การศกษาวเคราะหนกเรยน

เปนรายบคคล 3) การจดกจกรรมหรอภาระงานท

สะทอนจดประสงคการเรยนร 4) การจดกจกรรม

การเรยนการสอนทกระตนใหผ เรยนรวธศกษา

หาความร และแสวงหาค�าตอบดวยตนเองและ

Page 106: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2562101

5) ชนงาน/แฟมสะสมงานของผเรยนทแสดงรอง

รอยการประเมนตามสภาพจรง

2. โปรแกรมการพฒนาครดานการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรงส�าหรบสถานศกษา สงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26

โดยมขอบขายเนอหาแบงออกเปน 5 โมดล ไดแก

โมดล 1 สงทจะวด โมดล 2 เครองมอวด โมดล 3

ผลการวด โมดล 4 เกณฑ และโมดล 5 การตดสน

คณคา ระยะเวลาทใชในการพฒนาครดานการวด

และประเมนผลตามสภาพจรง จ�านวน 60 ชวโมง

โดยใชวธการพฒนาประกอบดวย 1) การฝกอบรม

2) การศกษาและ 3) การพฒนาตนเอง นอกจากน

ยงมสอทใชในการพฒนา ประกอบดวย 1) เอกสาร

ประกอบการพฒนา 2) วดทศน/สอประสมในการ

บรรยาย (Power Point) และ 3) ใบกจกรรม/แบบ

ทดสอบและการประเมนผล ประกอบดวย 1) การ

ประเมนกอนการพฒนา ไดแก 1.1) การประเมน

ตนเอง เครองมอทใชประเมน คอ แบบประเมนดาน

การวดและประเมนผลตามสภาพจรงของผเขารบ

การพฒนา เปนแบบมาตราสวนประมาณคา

5 ระดบและ 1.2) การทดสอบความร เครองมอทใช

ประเมน คอ แบบทดสอบความรดานการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรง 2) การประเมนระหวาง

การพฒนา ไดแก การสงเกตพฤตกรรมในการรวม

ท�ากจกรรมของผเขารบการพฒนาการแลกเปลยน

เรยนรและการอภปรายซกถามและ 3) การประเมน

หลงการพฒนา ไดแก การทดสอบความร เครองมอ

ทใชประเมน คอ แบบทดสอบความรดานการวด

และประเมนผลตามสภาพจรงและโปรแกรมพฒนา

ครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรงส�าหรบ

สถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 26 ไดรบการประเมนโดยผทรง

คณวฒ จ�านวน 7 คน ผลพบวาโปรแกรมพฒนาคร

ดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบ

สถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษา เขต 26 มความเหมาะสมและความ

เปนไปไดอยในระดบมาก การทผลปรากฏเชนน

เนองจากผวจยไดศกษาและสงเคราะหแนวคดและ

การใหความหมายของโปรแกรมจากนกการศกษา

และนกวชาการ โดยสอดคลองกบแนวคดของ

Boyle (1981), อนตา นพคณ (2546), พวงแกว

กจธรรม (2552) และสวมล วองวาณช (2544) ได

ใหความหมายไววา โปรแกรมเปนแผนการจด

กจกรรมหรอระบบทมขนตอนกระบวนการ และวธ

การพฒนา เพอทจะท�าใหเกดผลลพธทตองการ ซง

เปนการปรบปรงหรอพฒนาความรและทกษะใน

การปฏบตงานซงในการพฒนาโปรแกรมครงนก

เพอเพมเตมความร ทกษะและคณลกษณะในการ

วดและประเมนผลตามสภาพจรงของคร นอกจาก

นยงด�าเนนการพฒนาโปรแกรมตามแนวคดของ

วโรจน สารรตนะ (2556) ทอธบายขนตอนของการ

พฒนาโปรแกรมโดยเรมดวยขนตอนท 1 การ

วเคราะหความตองการจ�าเปน ขนตอนท 2 การก�า

หนดวตถประสงคของโปรแกรม ขนตอนท 3 การ

วางแผนในการจดท�าโปรแกรม ขนตอนท 4 การ

สรางโปรแกรมเพอใชในการฝกอบรม ขนตอนท 5

การน�าโปรแกรมไปใช และขนตอนท 6 การประเมน

ผลโปรแกรม ซงจะเหนไดวาโปรแกรมทพฒนาขน

มามความสอดคลองกบแนวคดในการศกษาวจย

และนอกจากนแลวผวจยยงไดศกษาองคประกอบ

ของโปรแกรมและขอบขายเนอหาของโปรแกรม

ตามแนวคดของนกการศกษาและนกวชาการ

จนสามารถสรปเปนองคประกอบของโปรแกรม

8 องคประกอบ ไดแก 1) หลกการและเหตผล

2) วตถประสงค 3) เปาหมาย 4) ระยะเวลา 5) วธ

การพฒนา 6) เนอหาและสาระส�าคญ 7) สอ และ

8) การประเมนผล (ธ�ารง บวศร, 2542; หรรษา

สขกาล, 2543; สมตรา พงศธร, 2550; และปรญญา

มสข, 2552) และยงสอดคลองกบงานวจยของ

ศาสตรา สายสนนทรารมย (2561) ซงไดศกษาการ

พฒนาโปรแกรมการเสรมสรางสมรรถนะครดาน

การวดและประเมนผลตามสภาพจรงส�าหรบ

สถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษาเขต 32 ผลการวจยพบวาโปรแกรมการ

Page 107: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

สทธชย ใจสข, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนทโปรแกรมพฒนาครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง..... 102

เสรมสรางสมรรถนะครดานการวดและประเมนผล

ตามสภาพจรง ส�าหรบสถานศกษา สงกดส�านกงาน

เขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 32 ประกอบ

ดวย 9 ส วนไดแก 1) ทมาและความส�าคญ

ของโปรแกรม 2) วตถประสงคของโปรแกรม

3) เป าหมาย 4) รปแบบและวธการพฒนา

5) โครงสรางของโปรแกรม 6) เนอหา 7) แนวการ

จดกจกรรม 8) เทคนคและเครองมอ และ 9) การ

ประเมนผล โดยไดรบการประเมนโดยผทรงคณวฒ

5 ทาน ผลปรากฏวา โปรแกรมการเสรมสราง

สมรรถนะครดานการวดและประเมนผลตามสภาพ

จรง ส�าหรบสถานศกษาสงกดส�านกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 32 มความเหมาะสม

โดยรวมอยในระดบมากทสดและมความเปนไปได

อยในระดบมาก

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการน�าผลวจยไปใช

1.1 ส�านกงานเขตพนทการศกษาควร

จะมการก�าหนดนโยบายทชดเจนในการใหครทกคน

จะตองเขารบการพฒนาโปรแกรมนและก�าหนด

เกณฑการผานหลงการพฒนารวมถงการก�าหนด

เปนนโยบายใหโปรแกรมนเป นเกณฑในการ

ประเมนผลการปฏบตงาน

1.2 ผ บรหารสถานศกษา ควรเสรม

สรางความตระหนกและจดใหมการพฒนาครดาน

การวดและประเมนผลตามสภาพจรง เพอเสรม

สรางความร ทกษะและคณลกษณะในการวดและ

ประเมนผลตามสภาพจรงใหกบบคลากรในสถาน

ศกษาอยางจรงจงและตอเนอง

1.3 ครผสอน ควรพฒนาตนเองดาน

การวดและประเมนผลตามสภาพจรงอยางจรงจง

และตอเนอง พรอมทงตระหนกและสงเสรมการวด

และประเมนผลตามสภาพจรงใหเปนรปธรรมมาก

ยงขน

2. ขอเสนอแนะการวจยครงตอไป ควร

ท�าการศกษาและพฒนาโปรแกรมพฒนาครดาน

การวดและประเมนผลตามสภาพจรงส�าหรบการ

จดการเรยนรในศตวรรษท 21

กตตกรรมประกาศ

ผ วจยขอขอบพระคณอาจารยทปรกษา

วทยานพนธ คณาจารยภาควชาการบรหารการ

ศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ทคอยใหค�าปรกษา ค�าแนะน�าและชวยเหลอ พรอม

ทงคณะครในโรงเรยนสงกดส�านกงานเขตพนทการ

ศกษามธยมศกษาเขต 26 ทใหความรวมมอในการ

เกบขอมลรวมไปถงผมสวนเกยวของทกทานทชวย

ท�าใหงานวจยส�าเรจลลวงดวยด

เอกสารอางอง

กตตธช สหะวงษ. (2556). การศกษาสภาพและแนวทางการพฒนาการประเมนตามสภาพจรงของคร สงกด

ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 39 อ�าเภอเนนมะปราง จงหวดพษณโลก.

วทยานพนธ ค.ม. พษณโลก: มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม.

ดนพล กาญจนะกนโห, ดวงรตน ธารดารงค. (2562). การพฒนาแนวทางการวดและประเมนผลการเรยน

รตามสภาพจรง ส�าหรบสถานศกษาสงกดส�านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสกลนคร

เขต 2. วารสารบณฑตศกษา มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร, 16(73), 66-72.

ธ�ารง บวศร. (2542). ทฤษฎหลกสตร : การออกแบบและการพฒนา. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: พฒนาศกษา.

ปรญญา มสข. (2552). ผลการออกแบบโปรแกรมการพฒนาทางวชาชพแบบมสวนรวมของคร. วทยานพนธ

ค.ด. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Page 108: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2562103

พวงแกว กจธรรม. (2552). การด�าเนนงานดานการจดการศกษาส�าหรบคนพการโดยกระทรวงศกษาธการ.

กรงเทพฯ: มลนธพฒนาคนพการไทย.

พชต ฤทธจรญ. (2552). หลกการวดและประเมนผลการศกษา (5thed.). กรงเทพฯ: เฮาส ออฟ เคอรมสท.

ไพศาล หวงพานช. (2523). การวดผลการศกษา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.

วโรจน สารรตนะ. (2556). กระบวนทศนใหมทางการศกษา: กรณทศนะตอการศกษาศตวรรษท 21.

กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน.

ศาสตรา สายสนนทรารมย, ณภสวรรณ ธนาพงษอนนท. (2561). การพฒนาโปรแกรมการเสรมสราง

สมรรถนะครดานการวดและประเมนผลตามสภาพจรง ส�าหรบสถานศกษาในสงกดส�านกงานเขต

พนทการศกษามธยมศกษา เขต 32. วารสารชอพะยอม, 29(2), 341-352.

ศรชย กาญจนวาส. (2556). ทฤษฎการทดสอบแบบดงเดม = Classical test theory. พมพครงท 7.

กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมตรา พงศธร. (2550). สรปเรองของหลกสตร. สภาการศกษาคาทอลกแหงประเทศไทย, 2(79), 15-23.

สมศกด ภวภาดาวรรธน. (2544). การยดผเรยนเปนศนยกลางและการประเมนตามสภาพจรง. เชยงใหม:

The knowledge Center.

ส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 26. (2558). รายงานผลการการนเทศการศกษาและ

ผลการพฒนาคณภาพปงบประมาณ 2557. [ออนไลน]. ไดจาก: https://sites.google.com/site/

superses26/ngan-wicay-laea-phathna [สบคนเมอ วนท 20 ตลาคม 2562].

ส�านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2554). แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 (4thed.). กรงเทพฯ: ชมชนสหกรณการเกษตร

แหงประเทศไทย.

สวมล วองวาณช. (2550). การวจยและประเมนความตองการจ�าเปน. กรงเทพฯ: ส�านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

หรรษา สขกาล. (2543). การพฒนารปแบบโปรแกรมการท�างานระหวางเรยนเพอสงเสรมจรยธรรมในการ

ท�างานของนสตนกศกษาระดบปรญญาบณฑตในสถาบนอดมศกษา สงกดทบวงมหาวทยาลย.

วทยานพนธ ค.ด. กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

องกร เถาวลย, ธรงกร วรบ�ารงกล. (2562). ภาวะผน�าการเปลยนแปลงของผบรหารสถานศกษาทสงผลตอ

การเปนองคกรแหงการเรยนรในสถานศกษา สงกดส�านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา

เขต 17. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 38(3), 92-99.

อนตา นพคณ. (2546). กรอบแนวความคดการพฒนาโปรแกรมอยางมสวนรวมทางการศกษานอกระบบ

โรงเรยน. กรงเทพฯ: ชวนพมพ.

Boyle, Patrick G. (1981). Planning Better Program. New York: Mac Graw - Hill Book Company.

Page 109: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในชมชน

Practical Guidelines for Improving the Quality of Life of Elderly People

by Community

ยภาพร ยภาศ, อาภากร ประจนตะเสน

Yupaporn Yupas, Apagorn Prachantasena

Received: 20 June 2019 Revised: 26 August 2019 Accepted: 29 October 2019

บทคดยอ การศกษาเกยวกบแนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดยชมชนครงน มวตถประสงค

เพอศกษาแนวทางการสงเสรมและพฒนาระดบคณภาพชวตของผสงอายในจงหวดมหาสารคาม ผวจยท�าการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพดวยการสมภาษณ ซงผวจยใชวธแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เปนการสมภาษณเกยวกบประเดนการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดยชมชน ใชวธการสมภาษณแบบมโครงสราง (Structured Interview) กลมเปาหมายทใหการสมภาษณประกอบดวย ผสงอาย 10 คน ผน�าชมชน 10 คนและผทเกยวของกบผสงอาย 10 คน รวมเปน 30 คน

ผลการวจยพบวา แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดยชมชนในจงหวดมหาสารคาม มดงน ดานรางกาย ชมชนควรจดกจกรรมแบบเชงรก โดยทกภาคสวนตองรวมมอกนแบบบรณาการในดานการใหความร ค�าแนะน�าแกผสงอายและประชาชน เพอใหเขาใจเกยวกบการดแลผสงอายอยางถกตอง ดานจตใจ ชมชนควรการสงเสรมคณภาพชวตและการมงานท�าหรอมกจกรรมรวมกน ดานความสมพนธระหวางบคคล ควรมการสรางความเขาใจใหบตรหลานและสมาชกในครอบครวใหเขาใจธรรมชาตและการเปลยนแปลงของผสงอาย ดานการรวมกลมทางสงคม ชมชนควรจดกจกรรมผสงอายมโอกาสไดสนทนาพดคย พบปะสงสรรคและท�ากจกรรมรวมกบคนในชมชน ดานสภาพแวดลอม ชมชนควรจดสงอ�านวยความสะดวกทเหมาะสมและปลอดภยในพนทสาธารณะ ดานการมอสรภาพ ชมชนควรสงเสรมใหผสงอายไดโอกาสในการพฒนาศกยภาพของตนเอง มงานท�าและมรายได

ค�าส�าคญ : การสงเสรม คณภาพชวต ผสงอาย

AbstractThe objective of the research was to study practical guidelines for improving the quality of

life of elderly people in Maha Sarakham province. The data were collected by structured interviews of thirty informants consisting of ten elderly people, ten community leaders and ten persons concerned with the elderly people in Maha Sarakham province. They were selected by purposive

sampling.

1 รองศาสตราจารย 2อาจารย คณะรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม1 Assistant Professor, 2Lecturer, Faculty of political Science and Public Administration, Rajabhat Maha Sarakham University.

Page 110: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2562105

บทน�า

ปจจบนหลายประเทศในโลกก�าลงเผชญ

สถานการณของสงคมผ สงอาย โดยองคการ

สหประชาชาต ไดประเมนสถานการณวาป พ.ศ.

2544-2643 (2001-2100) จะเปนศตวรรษแหง

ผสงอาย หมายถงการมประชากรอาย 60 ปขนไป

มากกวารอยละ 10 ของประชากรรวมทวโลกและม

แนวโนมวาประชากรผ สงอายเหลานจะมฐานะ

ยากจนเปนประเดนทาทายทงทางสงคมและ

เศรษฐกจทแตละประเทศจะตองมแผนรองรบ

ส�าหรบประเทศไทยนนในป พ.ศ.2558

มสดสวนผสงอาย รอยละ 16 ของประชากรทงหมด

เปนสงคมสงอายทมสดสวนผสงอายอนดบทสอง

ในอาเซยนรองจากประเทศสงคโปร (มลน ธ

สถาบนวจยและ พฒนาผสงอาย. 2559) แมภาครฐ

ตระหนกและเหนความส�าคญการเปลยนแปลง

โครงสรางทางประชากรเปนสงคมสงวย ซงเหนได

จากนโยบาย แผนงาน กฎหมายทเกยวของ แต

เปรยบเทยบกบประเทศทพฒนาแลวประเทศกยง

ไมมความพรอมเชงนโยบาย ในขณะทผสงอายทม

แนวโนมทเพมขน (ศราณ ศรหาภาค และคณะ.

2556, ศศพฒน ยอดเพชร และคณะ. 2552) อกทง

จากการเปลยนแปลงโครงสรางของขนาดครวเรอน

จาก 6 คน ในป 2503 เหลอ 3 คน ในป 2553 และ

มแนวโนมการเพมขนของผ ทอยคนเดยวสงขน

(สถาบนวจยประชากรและสงคม. 2557) ยอมสงผล

ตอความสามารถในการดแลผสงอายของครอบครว

ไทยเปนอยางยง ขณะทการดแลผสงอายในสวน

ของภาครฐยงท�าไดอยางจ�ากด

การจดการดแลผสงอายทผานมาอาจถก

จ�ากดอยเพยงการดแลกนเองในครอบครวและการ

ดแลทรฐจดการให เชน การดแลสขภาพและความ

เจบปวยโดยภาระหนาทของกระทรวงสาธารณสข

ทมจดมงหมายเพอชวยลดภาระคาใชจายทางดาน

สขภาพตางๆ ของผสงอาย การดแลในมตทาง

สงคมและวฒนธรรมโดยภาระหนาทของกระทรวง

มหาดไทยทท�าหนาทจดสวสดการแกผสงอาย ซง

เปนการดแลทเหมอนจะตอกย�าถงภาพลกษณของ

ผสงอายวาเปนผทตองพงพาและลดคณคาศกดศร

ผ สงอาย สวนการสนบสนนใหครอบครวดแล

ผสงอายทบานทเปนบรรทดฐานทดในสงคมไทยนน

มขอดกคอบตรหลานไดแสดงความกตญญกตเวท

ผ ส งอายได รบความรกความอบอ นแต หาก

ครอบครวทมฐานะยากจนบตรหลานตองดนรนท�า

มาหากนและหารายไดมาเลยงดผสงอาย บางครง

ตองไปท�างานตางถนและทอดทงใหผสงอายอย

เพยงล�าพง ปญหาการท�ารายรางกายและจตใจ

ผสงอายโดยบตรหลานและปญหาความเครยดของ

ผดแลผสงอาย ซงแสดงใหเหนวาการจดการดแล

ผสงอายเปนเรองละเอยดออน จงตองค�านงถง

บรบทตางๆ อยางลกซง

The research results showed that the practical guidelines for improving quality of life of the

elderly people in Maha Sarakham province focused on six areas: physical quality, mental quality,

interpersonal relation, social group, environment and freedom. Active activities should be organized

to provide the elderly with knowledge and practical suggestions of healthcare by all sections. The

family members should understand the nature of the elderly. Social activities should be organized

for them to build interpersonal relation with other people in community. Appropriate and safe

facilities should be provided to the elderly in public areas. Lastly, occupational development should

be organized for them to have jobs and earn some money for themselves.

Keywords: Enhancement, Life Quality, Elderly People

Page 111: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ยภาพร ยภาศ, อาภากร ประจนตะเสนแนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในชมชน 106

ดงนน จงมความจ�าเปนอยางยงทสงคมไทย

จะตองมการเตรยมความพรอมในเรองของการ

จดการระบบการดแลผสงอาย โดยใชฐานชมชนเปน

หลก รวมไปถงการสงเสรมบทบาทครอบครวและ

ชมชนในการดแลผสงอาย จงมความเหมาะสมและ

จ�าเปนอยางยงกบสภาพสงคมวฒนธรรมและ

ประเพณไทยหลกการพงพาตนเอง รวมไปถงความ

ชวยเหลอเกอกลซงกนและกน โดยเนนการม

สวนรวมและสราง ความเขมแขงของชมชนในทอง

ถนในการจดกจกรรมตางๆ ในชมชน ซงเปน

มาตรการชวยเหลอเพอใหชมชนและครอบครวท�า

หนาทใหการดแลและชวยเหลอผสงอายไดเปน

อยางด เพอรองรบปญหาและผลกระทบทจะเกดขน

ในอนาคตตอไป

วธด�าเนนการวจย

กลมเปาหมายในการวจย กลมเปาหมาย

ทใหการสมภาษณประกอบดวย ผสงอาย 10 คน

ผน�าชมชน 10 คนและผทเกยวของกบผสงอาย

10 คน รวมเปน 30 คน ซงผวจยใชวธแบบเจาะจง

(Purposive Sampling)

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ผ วจยใช วธการสมภาษณแบบม โครงสร าง

(Structured Interview) เปนการสมภาษณเกยวกบ

ประเดนการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดย

ชมชน)

วธการเกบรวบรวมขอมล

การสมภาษณแบบมโครงสรางเปนการ

สมภาษณทมการใชแบบฟอรมทมการเตรยมการ

มแผนการสมภาษณและการบรหารการสมภาษณ

จดเตรยมไวอยางคอนขางแนนอนเปนการลวงหนา

การสมภาษณแบบมโครงสรางมลกษณะการ

ด�าเนนงานทเปนมาตรฐานหรอเปนทางการมาก

ผใหสมภาษณทกคนจะตอบค�าถามเดยวกนและ

ถามค�าถามกอนหลงเรยงตามล�าดบเหมอนกน โดย

ผสมภาษณจะตองอานค�าถามตามล�าดบในแบบ

สมภาษณ

การวเคราะหขอมล

ผวจยจงไดวเคราะหขอมลโดยการตความ

สรางขอสรปแบบอปนย (Analytic induction) เพอ

สรางรปแบบการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอาย

โดยชมชนในจงหวดมหาสารคาม

ผลการวจย

ส�าหรบการพฒนาคณภาพชวตผสงอาย

ผวจยไดสรปเปนแนวทางดงตารางท 1

ตารางท 1 แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดยชมชนในจงหวดมหาสารคาม

คณภาพชวต

ปจจยทเกยวของ แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดยชมชน

ผลทคาดวาจะไดรบ

ดานรางกาย 1. การดแลสขภาพกาย2. การใสใจการบรโภค

- จดใหมการตรวจสขภาพเปนประจ�า- จดกจกรรมการออกก�าลงกาย เชนการเดน/วง การเตนร�า ฟอนร�า เพอสงเสรมสขภาพใหกบผสงอาย

- มการประชาสมพนธขาวสารเรองสขภาพ การดแลสขภาพตนเอง โรคภยทเกดกบผสงอาย อนตรายจากการสบบหร และการดมของมนเมา

- มการใหความรเรองการเลอกบรโภคเพอสขภาพทด

ผสงอายมสขภาพทแขงแรง เนองจาก- มการออกก�าลงกายทเหมาะสมกบวยโดยชมชนเปนแกนน�า

- ไดรบขาวสารเกยวกบการบรโภคทดและการดแลตวเองทถกตอง

Page 112: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2562107

คณภาพชวต

ปจจยทเกยวของ แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดยชมชน

ผลทคาดวาจะไดรบ

ดานจตใจ 1. ความวาเหว2. ปรบได สบายใจ3. ปรบได สบายใจ4. ยอมรบการเปลยนแปลง

- ชมชนควรการสงเสรมคณภาพชวตและการมงานหรอกจกรรมทเหมาะสม

- ชมชนควรมการใหความรความเขาใจเกยวกบเปลยนแปลงไปของผสงอาย

- ชมชนควรจดตงชมรมผสงอาย- น�าหลกศาสนาเปนหลกดานจตใจ

- ผสงอายไมมความรสกวาโดดเดยว เหงา เศรา หดห หรอถกทอดทง

- ไมมความรสกเครยดกบสงตางๆ

- ยอมรบเปลยนแปลง

ดานความสมพนธระหวางบคคล

1. กจกรรมรวมกนญาตพนอง2. ไปมาหาสกบญาตพนอง3. ไปมาหาสกบญาตพนอง

- ชมชนควรมการสรางความเขาใจใหบตร หลานและสมาชกในครอบครวใหเขาใจธรรมชาตและการเปลยนแปลงของผสงอายในความดแล

- ชมชนควรมการใหความรกบคนในครอบครวในการปฏบตตอผสงอายกบผดแลผสงอาย

- จดตงกลมพงพาหากผสงวยมเรองไมสบายใจสามารถปรบทกขได

ผสงอายรสกมคณคา มสงคม มเพอนละเพอนบาน และชมชนใหความรกและความเคารพ

ดานสภาพแวดลอม

1. สาธารณะปลอดภย2. แวดลอมชมชนด3. บานปลอดภย4. หองน�าทปลอดภย

- ชมชนควรมทพกผอนหยอนใจและทออกก�าลงกาย- ชมชนควรปรบสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบผสงอายมากยงขน

- ชมชนควรใหความรเรองหองน�าทปลอดภยส�าหรบผสงอาย

- ชมชนสรางกลมจตอาสาเพอซอมแซมบานทไมแขงแรง

- ผสงอายมความเปนอยทดขน มความปลอดภยในการใชชวตประจ�าวนทงทบานและทสาธารณะ

- มสถานทพกผอนหยอนใจและทออกก�าลงกาย

ดานการรวมกลมทางสงคม

1. การสวนหนงของชมชน2. ความรกและผกพนตอชมชน3. การพบปะพดคยกบกลมชมชน

- ชมชนควรการจดตงกลมหรอชมรมผสงอายเพอสรางเครอขายทางสงคมส�าหรบผสงอาย

- สงเสรมและสนบสนนใหผสงอายเขารวมกจกรรมตาง ๆ ของชมชน

- จดกจกรรมทท�าใหเกดความรกความผกพนในชมชน ท�าใหมการพบปะพดคยกบกลมคนในชมชนอยเสมอ

- ผสงอายมเครอขายทางสงคม

- ผสงอายไดรบการยอมรบจากชมชน

- เกดความผกพนระหวางผสงอายกบชมชน

ดานการมอสรภาพ

1. การแสดงความคดเหนตดสนใจ2. ความมอสระ

- ชมชนควรมการสรางความเขาใจใหบตร หลานและสมาชกในครอบครวใหเขาใจความส�าคญของการแสดงความคดเหนและการใหอสระในการด�าเนนชวตของผสงอาย

- ชมชนควรจดกลมอาชพ สรางรายไดใหกบผสงอาย

- ผสงอายกลาแสดงความคดเหนไดอยางมเหตผล และมอสรภาพในการด�าเนนชวต

- ผสงอายมเงนเกบสะสมเพอใชในยามจ�าเปน

- ผสงอายมรายไดเพยงพอตอการด�ารงชพ และไมมภาวะหนสน

ตารางท 1 แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายโดยชมชนในจงหวดมหาสารคาม (ตอ)

Page 113: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ยภาพร ยภาศ, อาภากร ประจนตะเสนแนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในชมชน 108

อภปรายผล

จากการศกษาแนวทางการสงเสรมคณภาพ

ชวตของผสงอายโดยชมชนในจงหวดมหาสารคาม

สามารถน�ามาอภปรายรวมกบแนวคด ทฤษฎและ

ผลงานวจยทเกยวของไดดงน

1. แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของ

ผสงอายโดยชมชน ดานรางกาย ไดแก การจดใหม

การตรวจสขภาพเปนประจ�า การจดกจกรรมการ

ออกก�าลงกาย เชน การเดน/วง การเตนร�า ฟอนร�า

มการประชาสมพนธขาวสารเรองสขภาพการดแล

สขภาพตนเอง โรคภยทเกดกบผสงอาย อนตราย

จากการสบบหร แลการดมของมนเมา รวมทงมการ

ใหความรเรองการเลอกบรโภคเพอสขภาพทด ซง

สอดคลองกบ ณฐกฤตา งามมฤทธ และคณะ

(2561) ทกลาววาในปจจบนผสงอายมความรและ

ใสใจในเรองการดแลรกษาสขภาพรางกายและ

สขภาพจตใหแขงแรงเพมขน นอกจากนมหนวย

งานทรบผดชอบดแลผสงอายใหการสงเสรมในเรอง

ของสขภาพรางกายของผสงอายโดยการใหความร

และจดกจกรรมตางๆ

2. แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของ

ผสงอายโดยชมชน ดานจตใจ ไดแก ชมชนควรม

การสงเสรมคณภาพชวตและการมงานหรอกจกรรม

ทเหมาะสม ควรมการใหความรความเขาใจเกยวกบ

การเปลยนแปลงไปของผสงอาย และชมชนควรจด

ตงชมรมผสงอายโดยน�าหลกศาสนาเปนหลกดาน

จตใจ ซงสอดคลองกบ นายแพทยสจรต สวรรณชพ

และคณะ (2558) กลาววา การดแลผสงอายทาง

ดานสงคมจตใจจ�าแนกไดดงน 1) กลมตดสงคม ซง

เปนกลมทชวยตวเองไดด ไมคอยมปญหาทาง ดาน

จตใจการดแลหลกตองผลกดนใหผสงอายกลมนเขา

รวมชมรมผสงอายหรอชมรมตางๆ ทผสงอายสนใจ

ทงนภายในชมรมตองมการจดกจกรรมเพอพฒนา

ทกษะทางกาย พฒนาความคด พฒนาทกษะท

จ�าเปนในการอยรวมกบผอน และกจกรรมทมงเนน

การชวยเหลอซงกนและกน นอกจากนกจกรรมใน

ชมชนควรเปนกจกรรมเพอพฒนาผสงอายใหเกด

ความภาคภมใจ 2) กลมตดบาน เปนกลมทอาจม

ปญหาสขภาพจตได ถามปญหาทางดานจตใจ ตอง

ใหค�าปรกษาแนะน�าในเรองนนๆ กอน จากนนคอย

ถามสารทกขสขดบ การเยยมบานจงตองมขอมล

ของผสงอายรายนนๆ และตองเตรยมค�าถามท

สามารถสรางความมคณคาและกระตนใหเกดความ

ภาคภมใจในผสงอายกลมน เมอไปเยยมบานใน

กลมนบคลากรสาธารณสขตองเปนฝายฟงเพอให

ผ สงอายระบายปญหาแลวจงร วมกนวางแผน

แกปญหา 3) กลมตดเตยง เปนกลมทเสยงตอการ

เกดปญหาสขภาพจต การเยยมบานผสงอายกลม

น นอกจากตองรขอมลของผสงอายแลวตองเตรยม

เรองทจะพดคยกบผสงอาย เมอไปถงบานผสงอาย

ถาพอจะนงเอนหลงไดกใหจดทานงใหกบผสงอาย

เพราะจะท�าใหการพดคยจะสอสารเปนไปไดดขน

และบคลากรสาธารณสขตองกระตนใหผสงอายพด

คยเลาเรองมากกวาทจะเปน ฝายพดเสยเอง ควรม

ขอมลเกยวกบสงทผสงอายเคยประสบความส�าเรจ

ภาคภมใจในอดต เพอเปนประเดนการตงค�าถาม

และใหผสงอายเลาเรองใหฟง

3. แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของ

ผ สงอายโดยชมชน ดานความสมพนธระหวาง

บคคล ไดแก ชมชนควรมการสรางความเขาใจให

บตรหลานและสมาชกในครอบครวให เข าใจ

ธรรมชาตและการเปลยนแปลง และชมชนควรมการ

ใหความร กบคนในครอบครวในการปฏบตต อ

ผสงอายกบผดแลผสงอาย จดตงกลมพงพาหากผ

สงวยมเรองไมสบายใจสามารถปรบทกขได ซง

สอดคลองกบ ธรนนท วรรณศร และคณะ (2559)

ทกลาววา โดยปกตผสงอายและหลานมความรก

ใครกน แตการเปลยนแปลงตามสภาพของรางกาย

ของผสงอายมการเปลยนแปลง เชน หงดหงด โมโห

งาย และถาตองประกอบอาชพหาเลยงตนเองและ

ครอบครว กมภาระเพมขน สวนวยรนกมพฒนาการ

ตามวย สงเหลานแตละฝายตองเรยนรซงกนและกน

มความเหนอกเหนใจกน ปรบตวเขาหากน กจะ

ท�าใหอยรวมกนอยางมความสข

Page 114: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ปท 38 ฉบบท 6 พฤศจกายน - ธนวาคม พ.ศ.2562109

4. แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของ

ผสงอายโดยชมชน ดานสภาพแวดลอม ไดแก

ชมชนควรมทพกผอนหยอนใจและทออกก�าลงกาย

ชมชนควรปรบสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบ

ผสงอายมากยงขน ชมชนควรใหความรเรองหองน�า

ทปลอดภยส�าหรบผสงอาย และชมชนควรสราง

กลมจตอาสาเพอซอมแซมบานทไมแขงแรง ซง

สอดคลองแนวคดการจดสงแวดลอมทเออตอ

สขภาพผสงอายตามแนวคดการปรบสงแวดลอมท

เออตอสขภาพของ Burton (2012) ดงน 1) การจด

สงแวดลอมทสงเสรมใหผสงอายออกก�าลง ไดแก

การจดใหมพนทสเขยว การจดมมพกผอนตามถนน

ทางเชอมและทางเดนตางๆ การสรางทางเดนทราบ

เรยบสะดวกสบาย การจดบรการสงอ�านวยความ

สะดวกตางๆ ในชมชน จะกระตนใหผสงอายออก

มาพบปะ พดคย แลกเปลยนความคดเหน การออก

มาท�ากจกรรมกลมรวมกนกบเพอนบานมากขน

เปนตน 2) การจดสงแวดลอมในทอยอาศยใหเหมาะสม

กบผสงอายในการด�าเนนชวต ผสงอายสวนใหญจะ

ใชชวตอยกบบานมากกวาการออกไปนอกบาน การ

จดสงแวดลอมทางกายภาพของบานตองค�านงถง

สภาพร างกายและการใช ชวตประจ�าวนของ

ผสงอายดวย เชน การสรางบานจะตองสรางตาม

มาตรฐานทอยอาศยในแตละชวงชวต (Lifetime

Homes Standard) โดยส�าหรบผสงอายนน ควรม

การท�าทางลาด ราวบนได ราวจบในหองน�าเพอ

ปองกนการลนลม เปนตน การดแลใหผสงอายม

ความอบอน โดยปองกนไมใหสมผสกบอากาศท

เยนหรอรอนเกนไป สงนเปนประเดนรอนทาง

สขภาพ เพราะพบวามรายงานจ�านวนการเสยชวต

เพมขนจากการอยในทเยน และผสงอายเปนสวน

หนงของภาวะเสยงน สงทควรด�าเนนการ คอ การ

ปรบปรงใหมฉนวนกนความรอนและการเพม

พลงงานทมคณภาพภายในบานเรอนจะเปน

ผลลพธทางบวกใหแกสขภาพ

5. แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของ

ผสงอายโดยชมชน ดานการรวมกลมทางสงคม

ไดแก ชมชนควรจดตงกลมหรอชมรมผสงอายเพอ

สรางเครอขายทางสงคมส�าหรบผสงอาย สงเสรม

และสนบสนนใหผ สงอายเขารวมกจกรรมตางๆ

ของชมชน และจดกจกรรมทท�าใหเกดความรก

ความผกพนในชมชน ท�าใหมการพบปะพดคยกบ

กลมคนในชมชนอยเสนอ ซงสอดคลองกบ กญญารฐ

ไฝค�า (2561) ซงกลาววา ผสงอาย ตองการเขารวม

กจกรรมทางศาสนา มเพอน และการท�าประโยชน

ตอชมชน นอกจากนกจกรรมในชมชนควรเปน

กจกรรมเพอพฒนาผสงอายใหเกดความภาคภมใจ

นายแพทยสจรต สวรรณชพ และคณะ (2558) เชน

1) กจกรรมการชวยเหลอเดกเลกดวยการพฒนา

เดกเลก อาท ท�าอยางไรใหเดกเลกในชมชนได

ความสนก (ดวยการใชการละเลนในอดตเลนกบ

เดกหรอสอนครพเลยง) ไดความฉลาด (ดวยการฝก

วธการตงค�าถามแลวใหเดกเลกตอบ/ฝกใหเดกได

ใชจนตนาการ/เลานทานใหเดกฟง เปนตน) ได

ความภาคภมใจ (จากการทเดกมคนยกยองชมเชย

และมเพอนทสงวย) 2) กจกรรมชวยเหลอวยรน

ดวยวธงายๆ โดยใหผสงอายผกสมพนธกบวยรน

พดคย ไตถาม และเปดโอกาสใหวยรนไดแสดงออก

โดยผสงอายเปนสอกลางกบคนตางวย 3) กจกรรม

การเพมขดความสามารถของผสงอายเพอชวย

เหลอชมชน เชน การฝกทกษะการฟงใหผสงอาย

เพอใหเปนทปรกษากบคนตางวยฝกทกษะการ

ถายทอดเพอใหสามารถถายทอดเรองราวตางๆ ใน

ชมชนไดอยางนาสนใจเปนตน

6. แนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของ

ผ สงอายโดยชมชน ดานการมอสรภาพ ไดแก

ชมชนควรม การสรางความเขาใจใหบตรหลานและ

สมาชกในครอบครวใหเขาใจความส�าคญของการ

แสดงความคดเหนและการใหอสระในการด�าเนนชวต

ของผสงอาย ชมชนควรจดกลมอาชพสรางรายได

ใหกบผสงอาย ซงสอดคลองกบ กญญารฐ ไฝค�า

(2561) ซงกลาววา ผสงอายมความตองการมงาน

ท�าและมรายไดเปนของตนเอง และสอดคลองกบ

ธรนนท วรรณศร และคณะ (2559) จากการศกษา

Page 115: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ยภาพร ยภาศ, อาภากร ประจนตะเสนแนวทางการสงเสรมคณภาพชวตของผสงอายในชมชน 110

พบวา ครอบครวเลยงเดยวหรอครอบครวทพอหรอ

แมตองไปท�างานทอน ปลอยใหผสงอายดแลหลาน

เพยงล�าพง ผสงอายประกอบอาชพทมรายไดไม

เพยงพอ การสงเสรมใหผสงอายมรายไดอยางเพยง

พอนนจงเปนสงส�าคญในการสงเสรมคณภาพชวต

ของผสงอายดวยเชนกน

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการศกษาปจจยทมผลตอความ

พงพอใจในคณภาพชวตของผสงอาย หรอศกษา

ปจจยทเกยวของกบการยกระดบคณภาพชวตของ

ผสงอาย

2. ควรศกษารปแบบการพฒนาคณภาพ

ชวตของผ สงอายโดยใหครอบครว ชมชนไดม

สวนรวมเพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนองและ

ยงยน

เอกสารอางอง

กญญารฐ ไฝค�า. (2561). การพฒนาคณภาพชวตผสงอายในประเทศไทย. วารสารวชาการ มหาวทยาลย

กรงเทพธนบร, 7(2), กรกฎาคม- ธนวาคม 2561.

ธรนนท วรรณศร และคณะ. (2559). การพฒนาสมพนธภาพวยรนและผสงอายในครอบครวของชมชน

โพรงมะเดอ. วารสารวจยเพอการพฒนาเชงพนท, 8(1), มกราคม-มนาคม 2559.

ณฐกฤตา งามมฤทธ และคณะ. (2561). รปแบบการพฒนาคณภาพชวตผสงอายในเขตภาคกลางโดยใช

กจกรรมนนทนาการ. วารสารวชาการ สถาบนการพลศกษา, 10(1), มกราคม-เมษายน 2561.

นายแพทยสจรต สวรรณชพ และคณะ. (2558). แนวทางการดแลทางดานสงคมจตใจของผสงอายเพอ

ปองกนปญหาสขภาพจต. (ฉบบปรบปรงครงท 1) ส�านกสงเสรมและพฒนาสขภาพจต กรมสขภาพ

จต กระทรวงสาธารณสข.

ศศพฒน ยอดเพชร. (2544). การเกอหนนทางสงคมแกผสงอาย : พนทศกษาในเขตภาคใต. กรงเทพฯ :

มหาวทยาลยมหดลและคณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ศราณ ศรหาภาคและคณะ. (2556). ผลกระทบและภาระการดแลผสงอาย ระยะยาวภายใตวฒนธรรมไทย.

(รายงานผลการวจย). นนทบร : สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.).

สถาบนวจยประชากรและสงคม. (2557). สถานการณผสงอายไทย 2556. มหาวทยาลยมหดลและมลนธ

สถาบนวจยและพฒนาผสงอายไทย (มส.ผส.). กรงเทพฯ : อมรนทรพรนตง.

Burton. (2012). การจดสงแวดลอมทเออตอสขภาพผสงอาย. จลสารสาขาวชาวทยาศาสตรสขภาพ

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช สบคนท: http://www.kjorn.com/ เมอวนท 3 ธนวาคม 2561

Page 116: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

หลกเกณฑและคำาแนะนำาสำาหรบผนพนธ บทความ หรอ บทความวจย

(Instructions for the Authors)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม มนโยบายในการสงเสรม

เผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความรทางวชาการ และเปนสอกลาง

แลกเปลยนความคดเหนเชงวชาการโดยครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตรการศกษา

ศลปกรรมดนตรสถาปตยกรรมภาษาวรรณกรรมกำาหนดการตพมพปละ6ฉบบออกราย2เดอนคอ

เลม1มกราคม–กมภาพนธ/เลม2มนาคม–เมษายน/เลม3พฤษภาคม–มถนายน/เลม4กรกฎาคม

–สงหาคม/เลม5กนยายน–ตลาคมและเลม6พฤศจกายน–ธนวาคมโดยรปแบบผลงานทวารสาร

จะรบพจารณาม3ประเภทคอบทความทวไปบทความวจยและบทวจารณหนงสอบทความวชาการ

และบทความวจยทจะนำามาตพมพในวารสารมหาวทยาลยมหาสารคามนจะตองไดรบการตรวจสอบทาง

วชาการ(Peerreview)ซงปกตจะมDoubleBlindหรอTripleBlindทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

เพอใหวารสารมคณภาพในระดบมาตรฐานสากลและนำาไปอางองไดผลงานทสงมาตพมพจะตองมสาระ

เปนงานทบทวนความรเดมและเสนอความรใหมททนสมยรวมทงขอคดเหนทเกดประโยชนตอผอานผลงาน

ไมเคยถกนำาไปตพมพเผยแพรในวารสารอนใดมากอนและไมไดอยในระหวางการพจารณาลงวารสารใดๆ

การเตรยมตนฉบบทจะมาลงตพมพควรปฏบตตามคำาแนะนำาดงน

การเตรยมตนฉบบสำาหรบบทความและบทความวจย

1. ภาษา เปนภาษาไทยหรอองกฤษกไดถาเปนภาษาไทยใหยดหลกการใชคำาศพทหรอการ

เขยนทบศพทใหยดหลกของราชบณฑตยสถานพยายามหลกเลยงการใชภาษาองกฤษในขอความยกเวน

กรณจำาเปนศพทภาษาองกฤษทปนไทยใหใชตวเลกทงหมดยกเวนชอเฉพาะซงตองขนตนดวยตวอกษร

ใหญถาเปนภาษาองกฤษควรใหผเชยวชาญในภาษาองกฤษตรวจสอบความถกตองกอนทจะสงตนฉบบ

2. ขนาดของตนฉบบพมพหนาเดยวบนกระดาษสนขนาดเอ4(216x279มม.)ควรเวน

ระยะหางจากขอบกระดาษดานบนและซายมออยางนอย40มม.(1.5นว)ดานลางและขวามออยางนอย

25มม.(1นว)พมพดวยโปรแกรมไมโครซอฟทเวรดดวยรปแบบอกษรbrowalliaNew

3. จำานวนหนาบทความและบทความวจยไมควรเกน 12 หนา

4. การสงผลงาน online สามารถเขาไปดรายละเอยดทwww.journal.msu.ac.th

5. หากจดรปแบบไมถกตองทางวารสารจะไมรบพจารณาผลงาน

การเรยงลำาดบเนอหา

1. บทความวจย

1.1 ชอเรอง (title)ควรสนกะทดรดและสอเปาหมายหลกของการศกษาวจยไมใชคำายอ

ความยาวไมควรเกน100ตวอกษรชอเรองตองมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษโดยใหนำาชอเรองภาษา

Page 117: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ไทยขนกอน

1.2 ชอผนพนธและทอย ใหมทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ และระบตำาแหนงทาง

วชาการหนวยงานหรอสถาบนทอยและE-mailของผนพนธเพอใชตดตอเกยวกบตนฉบบและบทความ

ทตพมพแลว

1.3 บทคดยอ (abstract)ใหมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษเปนเนอความยอทอานแลว

เขาใจงายโดยเรยงลำาดบความสำาคญของเนอหาเชนวตถประสงควธการศกษาผลงานและการวจารณ

อยางตอเนองกนไมควรเกน250คำาหรอ15บรรทดไมควรมคำายอใหบทคดยอภาษาไทยขนกอนภาษา

องกฤษ

1.4 คำาสำาคญหรอคำาหลก (keywords) ใหระบทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ ใสไว

ทายบทคดยอของแตละภาษา

1.5 บทนำา (introduction)เปนสวนของเนอหาทบอกความเปนมาและเหตผลนำาไปสการ

ศกษาวจยใหขอมลทางวชาการพรอมทงจดมงหมายทเกยวของอยางคราวๆและมวตถประสงคของการ

ศกษาและการวจยนนดวย

1.6 วธการศกษา ใหระบรายละเอยดวสด อปกรณ สงทนำามาศกษา จำานวนลกษณะ

เฉพาะของตวอยางทศกษาตลอดจนเครองมอและอปกรณตางๆทใชในการศกษา อธบายวธการศกษา

หรอแผนการทดลองทางสถตการสมตวอยางวธการเกบขอมลและวธการวเคราะหขอมล

1.7 ผลการศกษา (results)แจงผลทพบตามลำาดบหวขอของการศกษาวจยอยางชดเจน

ไดใจความถาผลไมซบซอนไมมตวเลขมากควรใชคำาบรรยายแตถามตวเลขมากตวแปรมากควรใชตาราง

แผนภมแทน ไมควรมเกน 5 ตารางหรอแผนภม ควรแปรความหมายและวเคราะหผลทคนพบ และสรป

เปรยบเทยบกบสมมตฐานทตงไว

1.8 วจารณและสรปผล ( discussion and conclusion ) ชแจงวาผลการศกษาตรงกบ

วตถประสงคของการวจยหรอแตกตางไปจากผลงานทมผรายงานไวกอนหรอไมอยางไรเหตผลใดจงเปน

เชนนนและมพนฐานอางองทเชอถอไดและใหจบดวยขอเสนอแนะทจะนำาผลการวจยไปใชประโยชนหรอ

ทงประเดนคำาถามการวจยซงเปนแนวทางสำาหรบการวจยตอไป

1.9 ตาราง รป รปภาพ และแผนภม ควรคดเลอกเฉพาะทจำาเปนและตองมคำาอธบาย

สนๆแตสอความหมาย ไดสาระครบถวน ในกรณทเปนตารางคำาอธบายตองอยดานบน ในกรณทเปน

รปภาพหรอแผนภมคำาอธบายอยดานลาง

1.10 กตตกรรมประกาศ ระบสนๆวาไดรบการสนบสนนทนวจยและความชวยเหลอจาก

องคกรใดหรอใครบาง

1.11 เอกสารอางอง ( references) สำาหรบการพมพเอกสารอางอง ทงเอกสารอางองท

เปนภาษาไทยและภาษาองกฤษโดยมหลกการทวไปคอเอกสารอางองตองเปนทถกตพมพและไดรบการ

ยอมรบทางวชาการ ไมควรเปนบทคดยอ และไมใชการตดตอสอสารระหวางบคคลถายงไมไดถกตพมพ

ตองระบวารอการตพมพ(inpress)

2. บทความทวไป

2.1 ชอเรอง ใหมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

2.2 ผแตง ใหมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

Page 118: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

2.3 บทคดยอ ใหมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

2.4 คำาสำาคญ ใหมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ

2.5 บทนำา

2.6 เนอหา

2.7 บทสรป

2.8 เอกสารอางอง

3. บทวจารณหนงสอ

3.1 ขอมลทางบรรณานกรม

3.2 ชอผวจารณ

3.3 บทวจารณ

เอกสารอางอง

ใชรปแบบการอางอง (APA Style)

การเขยนเอกสารอางอง

ก. กรณทเปนรายงานวจยมรปแบบและการเรยงลำาดบดงน:ชอผเขยน(ในกรณภาษาไทย

ใชชอและนามสกลและในกรณภาษาองกฤษใชนามสกลและชอ).ปทพมพ.ชอเรอง.ชอยอของวารสาร.

เลมทพมพ ฉบบทพมพ: เลขหนาแรกถงหนาสดทายของเรอง. ในกรณทมผเขยนมากกวา 6 คน ใหใส

รายชอผเขยนทง6คนแรกแลวตามดวยคำาวา“และคณะ”หรอ“etal”

ตวอยาง

อมรรตนจงสวสตงสกล,ลดดาเหมาะสวรรณ.(2002).Evidencedbasedmaillardreeaction:focusing

onparenteralnutrition.วารสารโภชนบำาบด. 13(1):3-11

VegaKJ,PinaI,KrevakyB.(1996).Hearttransplantationisassociatediswithanincreaserisk

forpancreatobiliarydiseases. Ann Intern Med.124(11):980-3

ข. กรณทเปนหนงสอมรปแบบและการเรยงลำาดบเหมอนเอกสารอางองทเปนรายงานวจย

(ในขอก.)ยกเวนใชชอหนงสอเมองทพมพ:สำานกพมพแทนชอยอวารสาร

ตวอยาง

วญญมตรานนท.(2538).พยาธกายวภาค.กรงเทพ:โอเอสพรนตงเฮาส.629-78.

RingsvenMK,BondD.(1996).Gerontology and leadership skills for nureses.2nded.Albany(NY)

:DelmarPublishers.100-25.

ค. กรณทเปนรายงานการประชมและสมมนามรปแบบการเรยงลำาดบคอชอผแตง.ปท

พมพ.ชอเอกสารรวมเรองทไดจากรายงานการประชม.วนเดอนปทจด:สถานทจด:สำานกพมพหรอ

ผจดพมพ.เลขหนา.

Page 119: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ตวอยาง

ณฐนนทสนชยพานช,วราภรณจรรยาประเสรฐ,ยพนรงเวชวฒวทยา,มนตชลนตพน,สาธตพทธพพฒนขจร.

(2542). เภสชกรพฒนาเพอการพงพาตนเอง. รายงานการประชมวชาการเภสชกรรม ประจำา

ป 2542 ของเภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย ; 24-26 มนาคม 2542. กรงเทพมหานคร :

เภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย.89-105.

KimmuraJ.ShibasakiH,editors.(1996). Proceeding of 10yh International Congress of EMG and/

Clinical Neurophysilogy;15-16Oct1995;KyotoJapan.Amsterdam:

Eelsevier.80-90.

ง. กรณเปนวทยานพนธมรปแบบการเรยงลำาดบคอชอผแตง.ปทพมพ.ชอวทยานพนธ.

สถาบนทพมพ:ชอสถาบนการศกษา

ตวอยาง

อมพร ณรงคสนต.(2541). การใชยาเจนตามยซนวนละครงเปรยบเทยบกบวนละสองครงในทารก

แรกเกดไทย.(วทยานพนธปรญญาเภสชศาสตรมหาบณฑต).กรงเทพมหานคร:บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

KaplanSJ.(1995). Post-hospital home health care: the elderly ,s access and uutilization [dissertayion].

St.Louis(MO):WashingtonUniv.

ตวอยาง

จ. กรณทเปนบทความในหนงสอพมพ มรปแบบและการเรยงลำาดบเหมอนเอกสารอางอง

ทเปนรายงานวจย(ในขอ11.1.1.ก)

ตวอยาง

LeeG.(1996).Hospitalzationtiedtoozonepollution:studyestimtes50,000admissionsannually.

The Washington Post Jun21.5.

ฉ. กรณทเปนหนงสออเลกทรอนกส มรปแบบและการเรยงลำาดบคอชอผแตง.ปทพมพ

ชอเรอง.ชอวารสาร (ปเดอนวนทอางองถง)เลมท(ฉบบท:ไดมาจากชอwebsite

ตวอยาง

MorseSS.(1995).Factorsintheemergenceofinfactiousdisease. Emerg Infect Dis [cited1996

Jun5];1(1):Availablefrom:URL//www.Cdc.gov/ncidod/Eid.htm

พมพท : หจก.โรงพมพคลงนานาวทยา โทร.043-466444, 043-466860, 043-46-6861 แฟกซ 043-466863

Page 120: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

ใบสมครสมาชกวารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยมหาสารคาม

โปรดกรอกรายละเอยดในใบสมครดงตอไปน

วนท............เดอน........................พ.ศ………………

ชอ–นามสกล………………………………………………………………….………………..…

ทอยบานเลขท........หมท........ถนน.............................แขวง/ตำาบล.....……อำาเภอ.…….…..….

จงหวด………………......………รหสไปรษณย……………..……โทรศพท..............................

โทรสาร…………………...………………E–mail…….…………..………………….......……

หนวยงาน………………….....…………สถานททำางาน…………………...…………….………

ถนน……………………..…......แขวง/ตำาบล.………...…………อำาเภอ....................................

จงหวด…………….…รหสไปรษณย………โทรศพท...............................โทรสาร……………..…

มประสงคใหออกใบเสรจในนาม(โปรดระบ)................................................................................

สมครเปนสมาชกรายป6ฉบบคาสมาชก240บาท

สมครเปนสมาชกสองป12ฉบบคาสมาชก480บาท

สงจายผานเลขทบญช983-9-26661-6ธนาคารกรงไทยชอบญชมหาวทยาลยมหาสารคาม

(เงนรายได)สาขาทาขอนยางมหาสารคาม

ทงนขอใหสงหลกฐานการสมคร(ใบสมครน)และสำาเนาการชำาระเงนไดท[email protected]

หรอ สงเปนเอกสารทางไปรษณยมาท งานวารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร กองสงเสรม

การวจยและบรการวชาการมหาวทยาลยมหาสารคามตำาบลขามเรยงอำาเภอกนทรวชยจงหวด

มหาสารคาม44150

Page 121: JOURNAL OF HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES … · journal of mahasarakham university humanities and social sciences วารสาร ม ห า วิ ท ย า ลั ย ม

วาง