journal of regional planning - jzpm.miau.ac.ir

Journal of Regional Planning

ISSN (Print): 2251-6735 - ISSN (Online): 2423-7051

Spring 2021. Vol 11. Issue 41

Research Paper

Assessing the Governance Effects Worthwhile on the Resilience of Villages

Case study: Central part of Ardabil city

Kiumars khodapanah* 1

1. Assistant Professor, Department of Geography and Rural Planning, Payame Noor University,

Tehran, Iran.

* . Corresponding author: Kiumars khodapanah

Address: Assistant Professor, Department of Geography and Rural Planning, Payame Noor University,

Tehran, Iran.

Tell: +989141536791

Email: [email protected]

Received: 2019/07/06

Accepted: 2019/12/13

PP: 83- 100

Keywords: Rural Governance, Good

Governance, Resilience, Sustainable

Development

Use your device to scan and

read the article online

Citation: Kiumars khodapanah (2021) Assessing the Governance Effects Worthwhile on the Resilience of Villages

Case study: Central part of Ardabil city, Journal of Regional Planning, Vol 11. Issue 41, Marvdasht, PP 83- 100.

DOI: 10.30495/jzpm.2021.3731

Abstract Proper governance is a good approach in modern rural management to

apply administrative, social, economic, and political authority in pursuit

of sustainable development that seeks to improve viability and to reach the

healthy village by providing appropriate conditions in different

dimensions. The purpose of this study was to investigate and evaluate the

proper governance effects on rural areas' habitat. This research is applied

in terms of its purpose and based on the descriptive-analytical nature. The

statistical population is 32 villages in the central part of Ardabil city with

8038 households. The sample size was estimated to be 366 people based

on the Cochran formula, which was promoted to 384 people to achieve

better results. The distribution of the number of samples in the studied

villages is categorized based on the number of households. In order to

analyze the subject in the appropriate variable, seven indicators were

used in the form of 39 items and in the variables of viability in three

dimensions of economic, social and environmental, 10 indicators were

used in 55 items. Validity of the questionnaire was confirmed by a panel of

expert and experienced experts. Correlative reliability coefficient based

on Cronbach's alpha was 0/806, the viability of 0.835 and overall

reliability was 0.821. Results of the findings based on Pearson correlation

coefficient indicate that there is a moderate to weak correlation between

the indices. The results of multivariate regression show that the

participatory index with 0.772 of the total variance of viability is

explained and increasing the rate of participation increases the rate of

viability in rural areas. The results of the Cooper's technique of leveling

32 villages on the basis of viability showed that only one village was in a

very good level, not a village at a good level, and 21 villages were in

medium to poor levels, and two villages were at a very weak level,

indicating that the viability indicators Not in a good condition.

https://dx.doi.org/10.30495/jzpm.2021.3731

Journal of Regional Planning (Issue 41, Spring 2021) 84

Assessing the Governance Effects Worthwhile on the Resilience of Villages Case study…

Extended Abstract

Introduction

The development of villages is possible

through efficient and effective management

and the use of participatory practices based on

the participation of the people in the

development process. This is due to the

complexity of the issues and the emergence of

multiple needs, the need for a broader concept

of rural management, and specialized

organizations in the field of local management

such as tenure. Effective rural management

requires the use of modern institutional and

managerial models and approaches. One of

these models is good governance, which

demonstrates good performance,

transparency, participation, accountability,

accountability, legitimacy, collective

agreement, efficiency, effectiveness and

justice, because good governance is a

prerequisite for sustainable development,

rather than biodiversity. Make it attractive,

valuable, safe and suitable for all segments.

Providing opportunities to live in the

countryside leads to a stabilization of their

livelihoods, making them viable and resistant

to external shocks and stress. Villages in the

central part of Ardebil city have long

struggled with these issues. The importance of

the issue of livelihoods in rural areas in

Ardebil in the development and livelihoods of

rural communities and the fact that most

vulnerable and poor people live in rural areas

requires a more scientific and rigorous

understanding of the issue. This kind of

recognition helps to increase the livelihood of

the villages and thus reduce poverty and

eliminate the problems and problems in the

rural areas of Ardabil. Because the

performance of the Rural Governance

Institutions in the study area also indicates

that it requires serious attention of the people

in order to increase efficiency, accountability,

consensus and justice.

The purpose of this study was to investigate

the effects of decent governance on the

livelihoods of rural areas in the central part of

Ardabil city in order to answer the following

questions.

•To what extent is the correlation between the

indicators of viability and governance

appropriate?

•To what extent is the impact of decent

governance indicators on rural livelihoods?

•What is the status of livelihood indicators in

rural areas?

Methodology

The leading research is applied in terms of

purpose and is based on descriptive-analytical

nature. The statistical population of the study

is 64 villages with a rural village in the central

part of Ardebil city. Thirty-two villages with

8038 households with 8038 households were

randomly selected for the study. The sample

size was 366 according to Cochran formula

and for better results the sample size was

increased to 384 heads of households. They

are. The data collection method was library

and questionnaire. The instrument used in the

survey was a questionnaire that was used to

measure research variables in the variable

governance section of the index using seven

indices in the form of 39 items and in the

viability variable in three dimensions of 10

indices in the form of 55 items. The validity of

the questionnaire was evaluated and

confirmed by a panel of expert and

experienced experts in this field. To determine

the reliability of the questionnaire, 30

questionnaires were distributed in the same

area and the total reliability coefficient of the

questionnaire was 0.821. Pearson's

correlation coefficient, multivariate regression

coefficient, and Cooper's decision making

technique were used for analysis.

Results and discussion

In the present study, Pearson correlation

coefficient was used to investigate the

relationship between research variables. The

results indicate that there is a moderate to

weak correlation between the studied indexes,

so that the efficiency and effectiveness index

had the highest correlation (0.492), and the

equity index with 0.159 had the lowest

correlation. Significance level of all indices,

equality index and equality of significance was

0.006 for other indices. Multivariate

regression results, used to determine the

contribution of each of the governance indices

in predicting the dependent variable of

biodiversity, show that all decent governance

indices except for the equity and equity indices

had a positive effect on biodiversity. Among

the indices studied, participativeness index

Journal of Regional Planning (Issue 41, Spring 2021)

85


with beta coefficient of 0.727 had the most

effect on biodiversity and 0.552 of the total

biodiversity variance is explained by this

component. Coprass decision making

technique was used to classify the studied

villages based on livability indices. The q

value represents the final value and weight of

the villages, the more desirable it is, so among

the 32 villages in the central part of Ardebil

city, Diamond Village, At the highest level, the

village of Amuqin and Omidzeh were at the

lowest level. Nine villages were in the upper

level, 14 were in the middle level and finally

six were in the lower level.

Conclusion

The results indicate that among the seven

indicators of good governance,

participatoryism has had the most impact on

livelihoods in rural areas. This can be

attributed to the cooperation of local

authorities with government agencies in the

implementation of projects and cooperation

with other grassroots organizations that

increase their ability and influence to organize

and mobilize people, as well as consulting and

consulting with the villagers and using their

ideas and opinions on this. It has been

impressive. Therefore, it can be said that with

the increase of people's participation in rural

responsibilities, the level of livelihoods in

rural areas is improved and there is a mutual

and reciprocal relationship between them. In

addition, the use of authority and authority to

safeguard personal interests has led to

unequal distribution of resources and facilities

across the rural areas of the study area and

has hampered the sustainable development of

rural areas and the social, economic and

environmental sustainability. Finally, one of

the issues that is found in most villages is the

lack of participation in decision-making that

has reduced the fairness of service delivery

and livelihoods among rural residents. These

include challenges such as unemployment,

poverty, stagnation, isolation, low income, low

productivity, migration, individualism, social

conflict, environmental pollution, and

ultimately reduced rural livelihoods. In this

regard, providing rural living conditions and

utilizing the services and facilities needed to

improve livelihoods and consequently increase

the efficiency of rural areas can be effective.

According to the results, it is suggested that

the authorities provide explanations to the

public by holding public meetings to outline

the activities involved. Provision of services

and facilities to rural areas to improve

accessibility and increase equity and equity in

rural areas. Given that the indicators of

efficiency and effectiveness, consensus, and

equity and equity were at a low level, it is

suggested that more attention be paid to

improving these indicators, such as field visits

and inspections of the village, coordination

and cooperation with the village councils, and

The equitable distribution of resources and

facilities increased and controlled the use of

authority and authority for personal gain.


86



87

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

2423 -7051شاپا الکترونیکی: - 2251 -6735شاپا چاپی:

41، شماره 11، سال 1400یهار

قاله پژوهشیم

پذیری روستاهاارزیابی اثرات حکمروایی شایسته بر زیست

مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان اردبیل

1 †کیومرث خداپناه

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. 1

پذیری روستاها مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان اردبیل، ارزیابی اثرات حکمروایی شایسته بر زیست(: 1400خداپناه، کیومرث ) ستناد:ا . 83 -100 ، مرودشت، صص41، شماره 11فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال

DOI: 10.30495/jzpm.2021.3731

کیومرث خداپناه نویسنده مسئول:. †

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران نشانی:

09141536791 تلفن:

[email protected] ترونیکی:پست الک

چکیدهجهت اعمال اقتدار اداری، اجتماعی، اقتصاادی و سیاسای حکمروایی شایسته رهیافت مناسبی در مدیریت نوین روستایی

پذیری و دستیابی به روستای سالم از طریا فاراهم در راستای دستیابی به توسعه پایدار است که به دنبال ارتقای زیستپژوهش حاضر با هدف بررسای و ارزیاابی اااراک حکمروایای شایساته بار نمودن شرایط مناسب در ابعاد مختلف است.

-پذیری مناط روستایی انجام شده است. این پژوهش از لحاظ هادف کااربردی و بار اسااه ماهیات توصای یتزیسباشاد. حجام نموناه ماورد خانوار مای 8038روستای بخش مرکزی شهرستان اردبیل با 32تحلیلی است. جامعه آماری

ن ار ارتقاا یافات، 384نتاای بهتار باه ن ر برآورد گردید که بارای دساتیابی باه 366مطالعه بر اساه فرمول کوکران باشد. جهت ای و بر اساه تعداد خانوار آنها میها در سطح روستاهای مورد مطالعه به صورک طبقهپراکندگی تعداد نمونه

پذیری در ساه بعاد گویاه و در متغیار زیسات 39تحلیل موضوع در متغیر حکمروایی شایسته از ه ت شاخص در قالب گویه بهره گرفته شد. روایی پرسشنامه توسط پانل صاحبنظران 55شاخص در قالب 10اعی و محیطی از اقتصادی، اجتم

پذیری ، زیسات806/0متخصص و مجرب مورد تأیید گردید. ضریب پایایی حکمروایی شایسته بر اساه آل ای کرونباخ یب همبستگی پیرسون بیانگر این اسات کاه ضر ها بر اساهمحاسبه گردید. نتای یافته 821/0پایایی کل نیز و 835/0

ها همبستگی متوسط تا ضعی ی وجود دارد. نتای رگرسیون چند متغیره نیز بیاانگر ایان اسات کاه شااخص بین شاخصپذیری گرایی میازان زیساتکند و با افزایش مشارکتپذیری را تبیین میاز کل واریانس زیست 727/0گرایی با مشارکت

پذیری نشان داد تنها روستا بر اساه زیست 32بندی یابد. نتای تکنیک کوپراه از سطحافرایش می در مناط روستاییروستا در سطح متوسط تا ضعیف و دو روستا در 21یک روستا در سطح خیلی خوب قرار دارد، نه روستا در سطح خوب و

ر وضعیت مطلوبی قرار ندارد.پذیری دهای زیستسطح خیلی ضعیف قرار داشتند و بیانگر این است شاخص

15/04/1398: تاریخ دریافت

22/09/1398 تاریخ پذیرش:

83 -100 شماره صفحات:

های کلیدی:واژهحکمروایی روستایی، حکمروایی

پذیری، توسعه شایسته، زیست .پایدار

از دستگاه خود برای اسکن و خواندن

مقاله به صورک آنلاین است اده کنید

https://dx.doi.org/10.30495/jzpm.2021.3731

اعی در توسعه سیاسی و اجتماعی ایران بعد از انقلاب اسلامینقش سرمایه اجتم

88 ( 1400، بهار 41شماره )برنامه ریزی منطقه ای

...پذیری روستاهاارزیابی اثرات حکمروایی شایسته بر زیست

:مقدمه

تولیادی و کشااورزی امروزه روستاها با وجود دارا باودن منااب متعدد، با مسائل و مشکلاک فراوانی مانند فقر، بیکااری، ضاعف

زا های مناسب اقتصادی و کمبود فعالیت خدماتی درونزیرساختوری در کشاااورزی و بخااش تولیااداک بودن ناارخ بهاارهو پااائین

روستایی و تخریاب منااب طبیعای مواجاه هساتند کاه توساعه کااان سااااخته اسااات روساااتاها را تاااا حااادودی یااار مم

(Boozarjomhari et al, 2017: 94 توسااعه روسااتاها از .)های گیاری از شاایوهطریا مادیریت شایساته و کارآماد و بهره

پاذیر مشارکتی مبتنی بر حضور ماردم در فرآیناد توساعه امکاناست. این امر به دلیال پیییادگی مساائل و پیادایش نیازهاای

تر و هااومی گسااتردهمتعاادد، نیاااز بااه ماادیریت روسااتایی بااا م های تخصصی در عرصه مدیریت محلی مانناد دهیااری سازمان(. مدیریت ااربخش Eizadi & Alavizade, 2018: 200دارد )

گیری از الگوها و رویکردهاای مادیریتی و روستایی نیازمند بهرهنهادی نوین است. یکی از این الگوها، حکمروایی شایسته اسات

، شااا افیت، مشاااارکت، دهنده عملکااارد خاااوبکاااه نشاااانگویی، قانونمندی، تواف جمعی، کاارایی، پذیری، پاسخمسئولیت

( کاه Bezi et al, 2011: 74محوری اسات )ااربخشی و عدالتهدف آن باه حاداک ر رسااندن بهزیساتی عماومی و توجاه باه

ها و رفا نیازهااای آنااان و منادی مااادی و معناوی انسااانبهرههاا و شهروندان در هماه مکانحمایت از حقوق اساسی و آزادی

Arabshahi, 2004: 9& Roknoldinهااا اساات )زمان

eftekhari et al, 2012: 2 به همین دلیل اماروزه گساتر .)رهیافت حکمروایی شایسته مستلزم آن است که مردم و جواما

های کوچاک های مدنی باه صاورک شابکهروستایی در تشکلهااا و اسااتعدادها و ییاجتماااعی سااازماندهی شااوند تااا از توانا

ای مناسب است اده کنند و به مدیریت های خود به گونهخلاقیت(. زیارا Roknoldin eftekhari et al, 2012: 1آن بپردازناد )

نیااار باارای توسااعه پایاادار حکمروایاای شایسااته یااک پیش(، تاااا باااا ایجااااد Moazen,2016:101&Meshghiniاسااات)تمااام اقشااار جااذاب، پذیری در روسااتاها، آن را باارای زیساات

(.Yuan et al, 2012: 48ارزشمند، امن و مناسب نماید )ریزان های آن و آرمانی کاه برناماههدف توسعه و اجرای برنامه

توسعه روستایی به دنبال آن هستند، تحق پایاداری باه عناوان اقدامی عملی و مهم در راستای حرکت در مسیر پایاداری نظاام

پاذیر ذیر کردن نواحی روستایی امکانپاست که از طری زیستپذیری مجموعاه م هاوم زیسات (.Gough, 2015: 147است )

فاکتورهایی از محیط ساخته شده، رفاه، اباک اجتماعی و عدالت، های آموزشی و فرهنگی و سرگرمی است که به کی یات فرصت

گردد و با برخی از م اهیم مانند پایداری زندگی جامعه افزوده می

(Aulia, 2016: 336که ) در طول زمان از طریا یاک ساریکند کند مرتبط است و تلا مینتای قابلیت زندگی را بیان می

پذیری را با انگیازه کوتااه مادک از های بلند مدک زیستدیدگاه(. فاراهم Leach et al, 2018: 82 )قابلیت زیستن ترکیب کند

جااد ابااک در های زندگی در روستاها منجر باه ایآوردن فرصتها و ای که در مواجهاه باا شاو گردد، به گونهمعیشت آنها می

هاا و پذیر و مقااوم شاوند و تواناییهای خارجی، زیساتاسترهتواناد، آناان را های در حال حاضر و در شرایط آیناده میدارایی

وری طااوینی ماادک از مناااب طبیعاای نمایااد و قااادر بااه بهااره :Faiz et al, 2012قویت نماید )پذیری را تهای زیستفرصت

3 .) های روستایی ایران با مشکلاک و مسائل بدیهی است سکونتگاه

رو هستند؛ اما شناسایی و در نیازهاای سااکنین بیشماری روبهتواند کی یت زندگی ها میپذیری این سکونتگاهروستاها و زیست

یابی در نواحی روستایی را بهبود بخشد و به تب آن امکاان دسات Eisaloo etبه اهداف کلی توسعه پایدار روستایی فراهم گردد )

al, 2014: 108 ،) برآوردها نیز حاکی از آن اسات کاه در طایهای آتی، جمعیت روستایی کشور ایران، روند کاهش نسابی دهه

و مطل خود را ادامه خواهد داد. سهم جمعیت ناواحی روساتایی درصد باه 79از 1390ا ت 1280های از جمعیت کشور، طی سال

درصاد 16به 1422درصد رسیده است و این میزان تا سال 29در ایان میااان (. Ansari et al, 2018: 600خواهاد رساید )

یربااز باا ایان دروستاهای بخش مرکزی شهرساتان اردبیال از . اهمیات موضاوع اندکردهنرم پنجه و دستمسائل و مشکلاک

زیساتی اردبیل در توساعه و بهپذیری در مناط روستایی زیستپذیر و فقیار در یبآساکه بیشاترین افاراد یناجوام روستایی و

کند تا شناخت علمی یمکنند، ایجاب یممناط روستایی زندگی مطرح شده داشته باشیم. این نوع شناخت مسئلهتری به ی دقو

یجاه نت درپذیری روساتاها و کمک شایانی باه افازایش زیساتو از بااین رفااتن مسااائل و مشااکلاک در مناااط کاااهش فقاار

نمایااد. زیاارا عمکاارد نهادهااای حاااکمیتی روسااتایی اردبیاال میمدیریت روستایی در محدوده مورد مطالعه نیز بیانگر ایان اسات که نیازمند توجه جدی باه ماردم باه منظاور افارایش کاارایی،

محوری و عدالت است.پذیر، اجماعمسئولیت

وسی رح گردید پژوهش حاضر با هدف برربا توجه به آنیه مطپذیری مناط ارزیابی ااراک حکمروایی شایسته بر زیست

ی گویروستایی بخش مرکزی شهرستان اردبیل در راستایی پاسخ به سوایک زیر انجام شده است.

پذیری و های زیستمیزان همبستگی بین شاخص حکمروایی شایسته به چه میزان است؟




های حکمروایی شایسته بر شاخص میزان تأایرگذاری پذیری در مناط روستایی به چه میزان است؟زیست

پذیری در مناط های زیستوضعیت شاخص روستایی در چه سطحی است؟

:پیشینه تحقیق و مبانی نظریهای متعددی به بررسی دهد پژوهشمرور پیشینه نشان می

ک موضوع حکمروایی روستایی پرداخته است، ولی به ندرپذیری گردد که ااراک حکمروایی شایسته بر زیستملاحظه می

مورد بررسی قرار گرفته باشد. پژوهش حاضر نیز با الهام از تحقیقاک صورک گرفته سعی دارد تا با نگاهی دیگر به بررسی

پذیری مناط روستایی ااراک حکمروایی شایسته بر زیستکمروایی هایی که به بررسی حبپردازد. از جمله پژوهش

( که به قصد 1389آستانه و همکاران )اند پژوهش دربانپرداختهسنجش و تحلیل عوامل مؤار بر حکمروایی روستایی در

های محلی قزوین انجام دادند و به این نتیجه رسیدند حکومتکه متغیرهای مساحت و جمعیت روستا، رضایت شغلی، سطح

اجتماعی تحصیلاک و سبک مدیریت دهیار، ضریب انسجامهای همجوار، تجربه دهیار روستائیان، تعامل دهیاری با دهیاریترین متغیرهای مؤار بر و متغیراسقرار و تجهیز دهیاری، مهم

شمار های محلی مورد مطالعه بهحکمروایی روستایی در حکومتالدین افتخاری (، رکنDarban et al, 2010: 99-118)آیندمی

هشی که به قصد بررسی تبیین رابطه ( در پژو1390و همکاران )رهیافت حکمروایی خوب و توسعه پایدار روستایی در مناط روستایی استان مازندران انجام دادند به این نتیجه رسیدند که

تواند به چالش مدیریتی رهیافت حکمروایی خوب روستایی میتوسعه روستایی در ایران پاسخی در خور دهد و توسعه پایدار

(، Eftekhari et al, 2012: 1-28ی را سرعت بخشد)روستای( در پژوهشی که با هدف 1392اجرا شکوهی و ایستگلدی )ساز حکمروایی خوب انجام دادند بررسی تحلیل عوامل زمینه

اعتماد اجتماعی بایترین ارتباط را با کی یت دریافتند که متغیر &Ajrashokoohiخوب دارد)حکمرواییبرقراری

Eistgldi,2013:31-49،) در(1393)رحمانی فضلی و همکارانهای نظری حکمروایی خوب در فرآیند مدیریت مطالعه بنیان

-روستایی نوین دریافتند این رویکرد با اصول، معیارها و شاخص

تواند رویکردی مطلوب در ساختار نوین های ذکر شده میسیاسی، مدیریت روستایی و نقشی وادارنده در روند توسعه پایدار

اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، فضایی و مدیریت توسعه روستایی (، Rahmani Fazli et al, 2014: 43-54)داشته باشد

پژوهشی که با هدف حکمروایی در(1396زاده و همکاران )شریفشایسته مبتنی بر سرمایه اجتماعی در مدیریت روستایی

یدند که سرمایه شهرستان جویبار انجام دادند به این نتیجه رسداری با شاخص حکمروایی اجتماعی، رابطه م بت و معنی :Sharifzade et al, 2017شایسته در مدیریت روستایی دارد)

(، در پژوهشی که به منظور بررسی 2008) 3شاپیرو(، 122-105رابطه میان عملکرد حکومت محلی و رضایت شهروندان از

رد حکومت محلی با حکومت انجام داد دریافت که میان عملکدار وجود نظام مورد حمایت شهروندان پیوند و رابطه معنی

( 2014) 4المنافی و همکاران(، ,285:2008Shapiro-308دارد)نیز در پژوهشی به بررسی ااراک حکمروایی بر توسعه روستایی های در مصر پرداختند و به این نتیجه رسیدند بسیاری از سازمان

قه فاقد هماهنگی، مناب مالی و مشارکت در مورد مطالعه در منطجامعه هستند و یک سردرگمی بزرگ در توسعه روستایی این

،(Elmenofi et al,2014:285-296)اند منطقه به وجود آورده( به بررسی نقش و 2017) 5در پژوهشی دیگر وانگ و همکاران

های روستایی چین محلی در کی یت زیرساخت هایاار حکومتند و به این نتیجه رسیدند با است اده از ااراک اابت و پرداخت

های روستایی متغیرهای مورد بررسی حکمروایی، کی یت پروژهبهبود خواهد یافت. همینین وجود مدیران جوان روستایی و های نظارک ساکنین روستاها در مدیریت و نظارک بر پروژه

Wong et)روستایی نیز بر این امر تأایر م بت داشتند

132-119:2017al,،) ( در پژوهشی که به قصد 2019) 6دافتریهای محلی در توسعه بازارهای بررسی نقش احزاب و حکومت

روستایی چین انجام دادند به این نتیجه رسیدند که گستر بازارها با است اده از تمرکززدایی دموکراتیک باعث اصلاحاک ه اقتصادی در دولت و افزایش عدالت توزیعی شد

.(Daftary,2019:156-172است)های اخیر، گیری حکمروایی روستایی در دههدر زمینه شکل

ساختار اداری حکومت محلی دچار تحول گردیده است و حکومت روستایی از دوره پدرسایری در ابتدای قرن بیستم به

است که تغییر یافته 21دوره جدید حکمرایی روستایی در قرن ساخت روستایی و الزامی برای ساماندهی بازتاب بخشی از بازهای روستایی و توزی قدرک در روستاها و جوام ، اقتصاد، محیط

گیری و اجرای سیاست روستایی بوده است در کل شکل(Woods, 2005: 160 سازمان ملل حکمروایی را اعمال .)

قدرک سیاسی، اقتصادی و اجرایی در مدیریت امور یک کشور فرآیندهایی است که به واسطه آن شهروندان داند که شاملمی

-با در نظر گرفتن مناف خود از حقوق قانونی خود است اده می

رو حکمروایی نوعی از از این(. UN- HABITAT, 2002کنند )

3 - Shapiro 4 - Elmenofi et al 5 - Wong et al 6 - Daftary




بندی قوانین رسمی و یر رسمی است که حوزه عمومی صورکگیری با فعاین را تنظیم کرده و در آن دولت به قصد تصمیم

و (Heyden et al, 2004: 16قتصادی و اجتماعی تعامل دارد )اها، احزاب، شامل تمام فرایندهای حاکم از طری گروه

های رسمی و یر رسمی، از طری قوانین، هنجارها و سازمانبرخی .(Bevir, 2013: 7قدرک در فضایی خاص است )

اند مطالعاک بر م هوم حکمروایی به معنای عام آن متمرکز شدهو گروهی نیز به مطالعه یک یا چند بعد مؤل ه حکمروایی مانند

های محلی، مشارکت مردم عملکرد، کارایی، ااربخشی مدیریتدر امور، وضعیت مردم سایری، پاسخگویی، ش افیت،

اند های محلی پرداختهپذیری و فساد مدیران حکومتمسئولیت(Darban Astane & Rezvani, 2012: 183.)

ای، رهبااران کشااورهای جهااان طاای قطعنامااه 2000 سااالحکمروایی شایسته را به عنوان راهباردی بارای کااهش فقار و بهبود کی یت زندگی پذیرفتند، تا رویکردی نوین برای مقابله باا

,.Dadvarkhani et al, 2011: 104 )پدیده فقرا ارائه دهناد

Sharifzade et al, 2017: 109). سته، رهیافت حکمروایی شایبا نگاهی نو به توسعه روستایی و توجه به تمام ابعاد روستایی، بر

های اجتماعی و فرایندهای نهادسازی تأکیاد دانش بومی، کنشو توسااعه بخااش خصوصاای، ( Susang, 2008: 184) دارد

های تمرکززدایاای، تااروی و توانمندسااازی جامعااه از سیاساات(. مهمترین Mengisteab, 2009: 34حکمروایی شایسته است )

رویکردهای نظری در خصوص حکمروایی شایساته متاأار از دو دیدگاه حکمروایی به عناوان سااختار و حکمروایای باه عناوان دیدگاه پویا است. حکمروایی به عنوان ساختار که خود در چهاار

ای و جوام محلی مطرح اسات قالب سلسله مراتبی، بازار، شبکه(Meshkini & moazen, 2015: 30 در ارتباط با حکمروایای .)

به عنوان دیدگاه پویاا، حکمروایای یاک پیاماد پویاا از فعالیات بازیگران اجتماعی و سیاسی است و در دو قالب فرایند سیستمی

Haeidari Sarebanو هدایت و هماهنگی تعریف شده است )

et al, 2017: 39 .) حکمروایی شایسته به ایجاد شرایط تعهدی وگرایی، پاسخگویی، شا افیت روی مشارکت، اجماعطور مؤار تبه

های قانون تعهد دارد. حکمروایای شایساته در و حاکمیت ارز ها را ماننااد شااکل و طبیعاات توسااعه روسااتایی، انااواع اندیشااه

های مادیریت توساعه هاا یاا برناماهحکمروایی محلای و پروژهروستایی و همینین ظرفیت نهادهای حکومت محلی در تادوین

گیااارد های توساااعه محلااای در بااار میرای سیاساااتو اجااا(Dadvarkhani et al, 2011: 104.) ترین طور کلی، عمادهبه

های حکمروایاای شایساته شااامل، مشااارکت، اصاول و شاااخصپذیری، مداری، پاسخگو بودن، عدالت، مسائولیتش افیت، قانون

گرایی و نظاارک اسات انداز، کارایی و ااربخشی، تخصاصچشم

(UN-HABITAT, 2006 ؛Dadvarkhani et al, 2011:

109-110.) توان گ ت حکمروایی روستایی یکی از ابزارهاای تک رگارا و می

حرکت به سمت جامعه یکپارچاه و پایادار روساتایی باه عناوان شود. بر اساه ایان، حکاوروایی آرمان نهایی این مدل تلقی می

شااراطی باارای توسااعه پایاادار روسااتایی اساات روسااتایی پیش(Stenseke, 2009: 28 ؛Taleshi et al, 2017: 589 بار .)

هایی مانناد محایط ساالم، (، شاخصه2001مبنای اظهاراک ویلر)هاای فاقاد مسکن مطلوب و شایسته، مکان عمومی امان، جاده

های ت ااریح و ساارگرمی، تعاااملاک ازدحااام و ترافیااک، فرصااتد باشااجتماعی قوی و ... عوامال ماؤار در پایاداری محایط می

(Hankins, 2009: 848 )پذیری را از که به طور مستقیم زیستهای اقتصادی، مسکن با دوام، طری دسترسی به شغل و فرصتآوری اطلاعاک و ارتباطاک، مداره تهیه آب آشامیدنی، برق، فن

با کی یت، خدماک بهداشتی قابل اعتماد و ... تحات تاأایر قارار پذیری به طور واضح با ست(. زیFaiz et al, 2012: 4دهد )می

هاای پذیری باه قابلیتم هوم پایداری نزدیک است، زیرا زیستیک مکان یا یک جامعه در پاسخگویی به نیازهاای شاهروندان فعلی خود بدون به خطر اناداختن نیازهاای نسال آیناده اشااره

شود کند. این م هوم از درهمتنیدگی ابعاد مختلف تشکیل میمیگرایانه بعدی شدن و تقلیلگیری کردن از تکشکه باید برای پیای از روابط بین معیارهای مربوط به قلمروهاای شدن آن؛ شبکه khorasaniپذیری را هم در آن در نظر گرفت )گوناگون زیست

et al, 2012: 80., Haeidari et al, 2017: 9 .) م هاوم ه،منطقمانناد زیسات کردهاایو رو میم اه یبا برخ یریپذستیزو رشااد هوشاامند و یزناادگ تیاا یک ،یروسااتا شااهر ،یداریااپا

,Solaimani mehrjani et al) دارد یهمپوشاان یینوشاهرگرا

پذیری زمانی که از چارچوب پایاداری شاامل، (. زیست38 :2015گردد. این محیط زیست، تساوی و اقتصاد بهره ببرد، قدرتمند می

ی یک چاارچوب اجازه ای پایدارترازی از اهداف حال با آیندههمتوانااد دهااد کااه میریزی بساایط و فراگیاار یکپارچااه میبرنامااه

گذاری کارآمد به طرزی که هام راهنمایی برای توسعه و سرمایه ,Sanfordپذیری را مدنظر داشاته باشاد )پایداری و هم زیست

پذیری بر اساه دو م هوم هزیناه (. بیشترمعیارهای زیست2013پذیری تمایل باه است. معیارهای زیست زندگی و کی یت زندگی

باه توانادهای منطقه و خدماک محلای کاه میتمرکز بر ویژگیپذیری بیشاتر رو معیارهای زیستساکنین ارائه شود، دارد. از این

گذاران قاادر باه احتمال دارد که شامل عواملی باشد که سیاستپذیری رسد معیارهای زیستن وذ باشند. به طور کلی، به نظر می

Jomeepoorهای عمومی باشاد )انداز سیاستتر از چشمعلمی

&Tehrani, 2013: 94.)




های پذیر از یاک ساو باه گذشاتهدر این میان روستای زیساتگذارد و از سوی دیگار های روستائیان احترام میتاریخی و ریشه

دهد. همیناین، اند نیز اهمیت میبه آنان که تاکنون متولد نشدهکناد، روستاها علیاه هرگوناه اتالاف منااب مباارزه می این نوع

شاود. در روسااتای بناابراین، روساتای پایاادار نیاز محسااوب میپذیر همه عناصر اجتماعی، اقتصادی و کالبدی باید بارای زیست

,NARC)پیشرفت و سلامت افراد جامعه تشریک مساعی نمایند

یی بارای هااپذیر مکان(، از دیدگاه دیگر، روساتای زیسات2010زندگی اجتماعی، ارتباط و گ تگو هستند. این روساتاها معطاوف به خل محیط سکونت و فعالیت و طراحی فضاای عماومی باه

ای است کاه زمیناه حضاور سااکنان در قلمارو عماومی را گونه(. ینااادری نیاااز Omar, 2010: 1062کناااد )فاااراهم می

ه اسات ای مت اوک بررسی کردپذیری روستایی را به گونهزیستو به شکل موضوعی به مسأله پرداخته و نه معیار مؤار دسترسی، ایمنی و امنیت، تراکن م ید جمعیت، هویت و تماایز، خلاقیات، ارتباط و تشریک مساعی، ظرفیت سازمانی و رقابت را برشامرده

(. از دیدگاه ورگوسانت Lotfi& Koohsari, 2009: 135است )در منطقه روستایی معرفی پذیری(، چارچوبی برای زیست2003)

پذیری حاصل شده است، به طوری که در این چهارچوب، زیست

تعامل میان پن عامل ساکنان محلی، تعداد، سااختار شاناختی و باشاد کاه شایوه زنادگی از اهمیات بیشاتری شیوه زنادگی می .(Bozarjomhari,2017:96برخوردار است)

:مواد و روش تحقیقهدف کااربردی و بار اسااه ماهیات رو از لحاظ پژوهش پیشروساتای 64تحلیلی اسات. جامعاه آمااری پاژوهش -توصی ی

46دارای دهیاری بخش مرکزی شهرساتان اردبیال اسات کاه روستا زیار نظار 18صورک مجزا دارای دهیاری است و روستا به

32شااود. از ایاان بااین جااوار اداره میدهیاااری روسااتاهای همخانوار به صورک تصادفی برای 8038روستای دارای دهیاری با

مطالعه انتخاب گردید. حجم نمونه مورد مطالعه بر اساه فرمول ماورد ن ر برآورد گردیاد، پراکنادگی تعاداد نموناه 366کوکران

ای و بر مطالعه در سطح روستاهای مورد مطالعه به صورک طبقهرد باشد. از آنجا که تعاداد نموناه ماواساه تعداد خانوار آنها می

مطالعه در برخی روستاها یک و یا دو خانوار بود بارای دساتیابی سرپرسات خاانوار 384به نتای بهتر حجم نمونه افزایش و باه

(.1ارتقا یافت )جدول

ه مورد مطالعهجامعه آماری و حجم نمون -1جدول

نمونه خانوار روستا نمونه خانوار روستا نمونه خانوار روستا

12 268 گرجان 9 192 تپراقلو 9 44 الماه

12 387 عموقین 9 213 قلعه جوق 9 47 ساوجبلاغ

16 400 طالب قشلاقی 9 238 آبادوکیل 9 50 اردی

17 409 کرکرق 9 238 خشکه رود 9 51 حسنعلی کندی

17 410 حکیم قشلاقی 9 255 سامیان 9 53 گلی

17 412 آقبلاغ آقاجان خان 10 256 تپهقره 9 55 اروان

19 502 انزاب علیا 11 258 نوران 9 76 بلا ی خواجه

19 503 امیدچه 11 265 حمل آباد 9 94 شهریور

19 820 شام اسبی 11 108 بن شه درق 9 95 جمادی

25 886 خیار 12 123 رضی آباد 9 97 پیر آلقر

384 8038 32 12 126 آقیه کندی 9 107 ینگجه

(Source: Census of 2017, research findings, 2018)

گویی به سوایک تحقیا باه ها برای پاسخرو گردآوری دادهای و پرسشنامه بوده است. ابزار مورد است اده در صورک کتابخانه

رو پیمایشاای پرسشاانامه بااوده اساات کااه جهاات ساانجش های مورد نیاز بر اسااه مطالعااک متغیرهای تحقی از شاخص

ای ده گردید باه گوناهسایر پژوهشگران به صورک تل یقی است اگویاه 39که متغیر حکمروایی شایسته از ه ت شاخص در قالب

و در متغیر زیسات پاذیری در ساه بعاد اقتصاادی، اجتمااعی و گویه بهره گرفته شد )جدول 55شاخص در قالب 10محیطی از

های بساته و در قالاب (. طراحی پرسشنامه اساساً با سوال3و 2

)خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم، خیلای ای لیکرکطیف پن گزینهکم( انجام گردید. روایای پرسشانامه توساط پانال صااحبنظران متخصص و مجرب در این حیطه ماورد بررسای قارار گرفات و 30تأییااد گردیااد. جهاات تعیااین پایااایی پرسشاانامه نیااز تعااداد

پرسشنامه در منطقه مشابه توزی گردید و ضریب پایاایی آن در ، در بخااش متغیاار 806/0روایاای شایسااته بخااش متغیاار حکم

باارآورد 821/0پایااایی کاال پرسشاانامه و 835/0پذیری زیسااتدهنده این امار اسات کاه پرسشانامه ماذکور از گردید که نشان

پایایی مناسبی برخاوردار اسات و تواناایی سانجش متغیرهاای تحقی را دارد.




از نارم های حاصل از پرسشنامه با است اده تجزیه و تحلیل یافتهانجام گرفت که در آن از ضریب همبستگی پیرساون spssافزار

جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای پژوهش، از ضریب رگرسیون چند متغیره جهت میزان تأایرگذاری ابعاد حکمروایی شایسته بار

بندی روستاها از سطحجهت پذیری است اده شد. در نهایتزیستگیری کااوپراه بهااره مپذیری از تکنیااک تصاامیلحاااظ زیساات

گیری اسات های تصمیمرو کوپراه، یکی از رو شد.گرفتهرود و برای این کاار بندی به کار میبندی یا رتبهو برای اولویت

کنند. این رو ، برای ارزیابی هار دو از وزن معیارها است اده میرود و تاأایر آن بار روی ارزیاابی کار میمعیار کمینه و بیشینه به

شود که شامل مراحل ی ، به صورک جداگانه در نظر گرفته مینتا باشد:زیر می

-عیارها تعیین وزن م - گیریتشکیل ماتریس تصمیم

-دار شکیل ماتریس وزنت - ت کیک معیارهای من ی و م بت

محاسبه ارز -م بت و من ی ارزیابی نهایی معیارهای - q (Faraji sabokbar, 2014: 571.)نهایی

ها و نماگرهای حکمروایی شایستهشاخص -2جدول

نماگر شاخص متغیر

حکمروایی

شایسته

-3های محلی)بسای ، تعااونی و ...(مکااری باا ساایر تشاکله -2هاا ادهای دولتی در اجرای طرحهمکاری با نه-1 مشارکت گراییالی از ماتاأمین منااب -5ها ساازیتائیان در تصمیممشورک با روس-4نمندی و ن وذ برای ساماندهی و بسی مردم توا

ریزی ست اده از ایده و نظراک روستائیان در برنامها-6طری همیاری با مردم

های صاحب ن اوذ روهتأایرگذاری گ-3ن رابری در برابر قانون توسط مسئولیب-2یزان پایبندی روستائیان به قوانین م-1 محوریقانونسایدگی باه تقاضاای ماردم بار ر -6رف و هنجارهای روستا احترام به ع -5فراد رعایت حقوق ا-4ها گیریدر تصمیم

عامل و همکاری با افراد بر مبنای توانمندی و قابلیتت-7مبنای ضابطه

پذیری و مسئولیت پاسخگویی

قاضاها و تپیگیری کردن -3بت به حل مسائل و مشکلاک روستا پیگیربودن نس-2سایری در انتخاب افراد شایسته-1ک به ماردم ارائه توضیحا-5ها اک عمومی برای تشریح اقداماک مربوط به فعالیتبرگزاری جلس -4شکایاک مراجعین دمنترل و نظارک عملکرد توسط مرک -7اقداماک به نهادهای مسئول وگزار وظایف -6درباره اقداماک

ن حال اخاتلاف بای-3رقراری امنیت بهمکارای در -2ها توسط مسئوین روستا ردم نسبت به طرحمنظرخواهی از -1 ش افیت های روستایییزان پیگیری برای اجرای طرحم -5دم صداقت با مر -4مردم روستا و ایجاد هماهنگی بین آنها

اسات اده از -3نیازها با بهترین است اده از منااب برآورده کردن-2نش درفرایند برنامه تجربه و دا است اده از افراد با-1 کارایی و ااربخشی اظات از منااب ح-6میادانی و سرکشای از روساتا میزان بازدید-5دی انجام وظایف داشتن توانمن-4ابتکار و نوآوری

عمومی و محیط زیست

سازنده و متقابل بین دهیاری وجود ارتباط -2مان و نهادهای قانونی امل و هماهنگی بین روابط و تصمیماک سازتع-1 محوریاجماعمکااری و همااهنگی دهیاار و ه -4هاای عمرانای هادهای مسئول در اجرای طرحهمکاری با ن -3و شورای اسلامی

شورا

ن وذ و عدم است اده -3وستا رجیح مناف جمعی بر مناف شخصی توسط مردم رت -2وزی عادینه مناب و امکاناک ت-1 عدالت و برابری قدرک مسئولین برای مناف شخصی

Source: Dadvarkhani et al. (2011), Sharifzadeh et al (1396), Heidari Sarban et al (1396), Najarzadeh et

al(2017), Taleshi et al(2017), Noruzi et al(2017)




یپذیرها و نماگر زیستشاخص -3جدول

نماگر شاخص بعد متغیر

تس

زیی

یرپذ

گذاری در روستارمایهسعدم انگیزه -4رآمد مناسبد-3های شغلی در روستاتعدد فرصت-2اسبداشتن شغل من-1 اشتغال و درآمد اقتصادی

رخاورداری از سایتم ب-3سارویس بهداشاتی مناساب در مساکن برخورداری از-2اسب بنای مسکناستحکام نامن-1 مسکن ازی مسکنمقاوم س-6اخت مساکن نوسازس -5روشتایی کافی برخورداری از-4و سرمایش مناسب گرمایش

حمل و نقل عمومی

های بکهشا -4ب به حمل و نقل عمومیدسترسی مناس -3نقلیه باری تعداد وسایل -2قلیه عمومینتعداد وسایل -1 ارتباطی مناسب برای حمل و نقل

امکاناک و خدماک عمومی

-5عااونیتکی یات خادماک -4آب شارب روساتا-3ستاهای اطرافدسترسی به رو-2راه دسترسی به شهرکی یت -1ها و گیاری از رساانهوان بهرهتا -7شااورزیابازار آیک ک-6های خواروباارتأمین نیازهای روزمره توساط فروشاگاه

های جدیدنوآوری

-4ک آموزشایکی یت تجهیزا-3ش آموزان به مداره شهر مجاورندسترسی دا-2زشی مناسب و کافیفضای آمو-1 آموز و ت ریحی اجتماعیمااکن فرهنگای و ا -7مااکن فرهنگای و ماذهبیا-6ومیکتابخاناه عما -5سالن ورزشی و خدماک و تجهیازاک آن

تاریخی

پیوستگی و تعل مکانی

رایط زنادگی در میدواری به بهباود شاا-3ابطه خوب با بستگان و همسایگان ر -2زندگی در روستا عدم تمایل به-1 لسوزی برای آبادانی روستاد-5مایل به گذران اوقاک فرا ت در روستا ت -4روستا

مشارکت و همبستگی

ضور و هم کری زنان در ح-3های عمرانیم در اجرای پروژهخودیاری مرد -2ا اعضای شورا و دهیاربارتباط مردم -1 ابل اعتماد بودن مردم روستاق -6ه یکدیگر ردم روستا بماحترام -5وحیه کار گروهی ر-4امور روستا

امنیااات فاااردی و اجتماعی

-5منیات تاردد پیااده ا -4روزمنیات تاردد زناان در طای شابانها -3ایهای قومی و قبیلهنزاع -2میزان جرائم -1 عملکرد پاسگاه انتظامی در ح ظ امنیت

زیست محیطی

هاای هز کارگااآلودگی ناشای -4لودگی صوتی آ -3های سطحی آوری آبم ج-2آوری زباله از سطح روستا جم -1 بهداشت محیط های دف فاضلاببهبود سیستم-5صنعتی

تخریب -5ضای سبز ف-4انداز معابر و خیابان چشم -3انداز ساختمان و معماری بناها چشم -2انداز طبیعی چشم-1 اندازچشم ز قط درختانجلوگیری ا -6اراضی طبیعی

Source: Sadeghlu & Sajasi Ghidari (2014), Khorasani et al (2015), Sajasi Ghidari et al (2016), Mohammadi et al (2017)

: مطالعه مورد محدودهبا جغرافیائی مختصاک با ایمنطقه در اردبیل، شهرستان

39درجه و 48دقیقه تا 48درجه و 47مختصاک جغرافیایی 33درجه و 38دقیقه تا 56درجه و 37دقیقه طول شرقی و

دقیقه شمالی قرار دارد. این شهرستان از شمال به شهرستان مشکین شهر، از شرق به شهرستان نمین، از جنوب به شهرستان های نیر و کوار و از رب به استان آذربایجان شرقی محدود

کیلومتر مرب 2498شده است. شهرستان اردبیل با مساحت ن ری 462632د از سطح کلی استان و با جمعیت درص 98/13

درصد از جمعیت آن را در برگرفته است. 6/39در حدود شهر 2 (،هیر مرکزی،) بخش 2 شامل اردبیل، شهرستان

Source:Census of)است آبادی 185 و (هیر و اردبیل)

(.1)شکل(2017

(Source: research findings, 2019) منطقه مورد مطالعه -1شکل




:های تحقیقبحث و یافتهدر پژوهش حاضر جهت بررسی ارتباط بین متغیرهای تحقی از ضریب همبساتگی پیرساون بهاره گرفتاه شاد. نتاای ضاریب

بیانگر این مطلاب اسات 4های جدولهمبستگی مطاب با یافتههای مورد مطالعه همبستگی متوسط تا ضاعی ی که بین شاخص

اخص کاارایی و ااربخشای دارای ای کاه شاوجود دارد به گوناه

بود، شااخص عادالت و 492/0بیشترین میزان همبستگی یعنی دارای کمترین میزان همبستگی برآورد گردید. 159/0برابری با ها، بجر شاخص عدالت و براباری داری تمام شاخصسطح معنی

ها باود، بارای ساایر شااخص 006/0داری آن که ساطح معنای برآورد گردید. 000/0

نتایج ضریب همبستگی پیرسون -4جدول

داریسطح معنی میزان همبستگی متغیر وابسته متغیر مستقل

000/0 333/0 پذیریزیست مشارکت گرایی

000/0 357/0 محوریقانون

000/0 319/0 پذیری و پاسخگوییمسئولیت

000/0 310/0 ش افیت

000/0 492/0 کارایی و ااربخشی

000/0 194/0 محوریاجماع

006/0 159/0 عدالت و برابری

Source: Author's Field Studies, 2019

در ادامه پژوهش حاضر با توجه به هدف در نظر گرفته شده کاه پذیری های حکمروایای بار زیساتبررسی میزان ااراک شاخص

مناااط روسااتایی باار اساااه نظاار روسااتائیان بااود، از آزمااون های تعیین سهم هر یک از شااخص رگرسیون چند متغیره جهت

پذیری است اده شاد. بینی متغیر وابسته زیستحکمروایی در پیشهای دهد تمام شااخصنشان می 6و 5ها بر اساه جدول یافته

حکمروایاای شایسااته بجااز شاااخص عاادالت و برابااری باار های ماورد اند. از باین شااخصپذیری تأایر م بت داشاتهزیست

بیشترین 727/0گرایی با ضریب بتای بررسی، شاخص مشارکت

از کال واریاانس 527/0پذیری داشته اسات و تأایر را بر زیستهای گاردد. شااخصاز طری این مؤل ه تبیین می پذیریزیستپذیری و ، مساائولیت547/0محوری بااا ضااریب بتااای قااانون

، شا افیت باا میازان بتاای 687/0پاسخگویی باا میازان بتاای محوری باا ، اجمااع280/0ااربخشی با ضریب ، کارایی و637/0های بعاد تأایرگااذاری قارار داشاتند. در نهایاات در رتباه 164/0

دارای کمتارین 049/0شاخص عدالت و برابر باا ضاریب بتاای کال 024/0پذیری در مناط روستایی بود و تنها تأایر بر زیست نمود.بینی میمتغیر را پیش

روستایی پذیری در مناطقکمروایی شایسته بر زیستحچند متغیره برای بررسی اثرات نتایج ضریب رگرسیون -5جدول

داریمعنی ضریب تعیین تعدیل شده 2Rضریب تعیین ضریب رگرسیون شاخص

000/0 527/0 528/0 727/0 مشارکت گرایی

000/0 297/0 299/0 547/0 محوریقانون

پذیری و مسئولیت پاسخگویی

687/0 472/0 471/0 000/0

000/0 405/0 407/0 637/0 ش افیت

000/0 076/0 079/0 280/0 کارایی و ااربخشی

001/0 024/0 027/0 164/0 محوریاجماع

342/0 000/0 002/0 049/0 عدالت و برابری





نتایج ضریب رگرسیون چند متغیره -6جدول

شاخص ضرایب استاندارد ر استانداردضرایب ی

T B S.E Beta

938/33 -- 056/0 916/2 عدد اابت)عرض از مبداء(

692/20 727/0 019/0 390/0 مشارکت گرایی

756/12 547/0 025/0 319/0 محوریقانون

491/18 687/0 025/0 470/0 پذیری و پاسخگوییمسئولیت

167/16 637/0 028/0 449/0 ش افیت

707/5 280/0 047/0 266/0 یی و ااربخشیکارا

241/3 164/0 030/0 098/0 محوریاجماع

951/0 049/0 015/0 015/0 عدالت و برابری


شناسی پژوهش ذکر گردید، جهات همانگونه که در بخش رو های بندی روساتاهای ماورد مطالعاه بار اسااه شااخصسطحگیری کوپراه بهره گرفته شاد. یری از تکنیک تصمیمپذزیست

های ماورد دهی شاخصلذا قبل انجام این تکنیک اقدام به وزنیان امطالعه بر اساه آنتروپی شاانون گردیاد. نتاای حاصال از

های مورد مطالعاه وزن دهد به هر یک از گویهتکنیک نشان می ت.خاصی تعل گرفته است که جم آنها برابر با یک اس

دهاای بااه هاار گویااه، هااا و وزنپااس از تشااکیل ماااتریس دادهمعیارهای م بت و من ی شناسایی شاد. بار ایان اسااه از باین

گویه، هشت گویه من ای و 55پذیری از بین های زیستشاخصگویااه م باات و سااازگار بودنااد. پااس از انجااام 47ناسااازگار و

یناه بنادی هار گزمحاسباک برای محاسبه ارز نهاایی و رتبهبارای sj+آن محاسبه گردید که جهت انجام این امار qمقدار

برای جما معیارهاای sj- مقدار جم جبری معیارهای م بت و (.7من ی هر گزینه محاسبه گردید )جدول

برای هر روستا sjمقادیر -7جدول

Sj -Sj+ روستا Sj -Sj+ روستا Sj -Sj+ روستا

00048/0 00220/0 گرجان 00262/0 00034/0 تپراقلو 00053/0 00364/0 الماه

00040/0 00210/0 عموقین 00282/0 00037/0 قلعه جوق 00050/0 00264/0 ساوجبلاغ

00050/0 00256/0 طالب قشلاقی 00256/0 00033/0 آبادوکیل 00043/0 00287/0 اردی

00038/0 00271/0 کرکرق 00261/0 00035/0 خشکه رود 00040/0 00265/0 حسنعلی کندی

00044/0 00299/0 حکیم قشلاقی 00249/0 00035/0 سامیان 00050/0 00288/0 گلی

00048/0 00313/0 آقبلاغ آقاجان 00238/0 00049/0 تپهقره 00035/0 00249/0 اروان

00041/0 00279/0 انزاب علیا 00266/0 00038/0 نوران 00037/0 00275/0 خواجه بلا ی

00045/0 00206/0 امیدچه 00278/0 00051/0 حمل آباد 00033/0 00266/0 شهریور

00046/0 00285/0 شام اسبی 00238/0 00033/0 بن شه درق 00033/0 00232/0 جمادی

00043/0 00299/0 خیار 00262/0 00038/0 رضی آباد 00035/0 00251/0 پیر آلقر

00246/0 00034/0 آقیه کندی 00035/0 00262/0 ینگجه


ارز نهاایی هار 8در مرحله پایانی با توجه باه نتاای جادول اسات، بارای هار روساتا مشاخص qگزینه که برابر با مقاادیر

نشانگر ارز و وزن نهایی روستاها است، که هر qگردید. مقدارتر است. نتای بیانگر ایان امار چه میزان آن بیشتر باشد مطلوب

روستای بخش مرکزی شهرساتان اردبیال، 32در بین است که

روستای الماه، در بایترین سطح و روستای عموقین و امیدچه 14ترین سطح قرار داشتند. ناه روساتا در ساطح باای، در پایین

روستا در سطح متوسط و در نهایت شش روستا در سطح پاائین قارار داشاتند.




پذیریبندی روستاهای مورد مطالعه بر اساس زیستطحس -8جدول

گلی شام اسبی اردی قلعه جوق حکیم قشلاقی خیار آقبلاغ آقاجان الماه روستا

jq 842/0 780/0 755/0 751/0 725/0 622/0 613/0 611/0

بای خیلی بای سطح

ینگجه نوران آباد حمل تپراقلو کرکرق شهریور انزاب علیا خواجه بلا ی روستا

jq 607/0 606/0 599/0 593/0 586/0 585/0 583/0 581/0

متوسط بای سطح

اروان سامیان ساوجبلاغ پیر آلقر رضی آباد آبادوکیل حسنعلی کندی خشکه رود روستا

jq 578/0 477/0 475/0 474/0 455/0 452/0 45/0 449/0

متوسط سطح

امیدچه عموقین گرجان تپهقره جمادی بن شه درق طالب قشلاقی آقیه کندی روستا

jq 344/0 332/0 328/0 212/0 288/0 244/0 133/0 113/0

خیلی پایین پایین سطح


:نهادهاگیری و ارائه پیشنتیجهیی حکمروایی شایسته رهیافت مناسبی در مدیریت ناوین روساتا

ر اداری، اجتمااعی، اقتصاادی و سیاسای دجهت اعماال اقتادار قاای راستای دستیابی به توسعه پایادار اسات کاه باه دنباال ارت

پذیر باا توجاه کی یت زندگی، دستیابی به روستای سالم و زیستناسب به شرایط امروزه است که از طری فراهم نمودن شرایط م

ع، پذیر است. لذا با توجه به اهمیت موضاودر ابعاد مختلف امکانهای حکمروایای پژوهش حاضر با هدف بررسی اااراک شااخص

پذیری در منااط روساتایی بخاش مرکازی شایسته بر زیساتز شهرستان اردبیل انجاام گردیاده اسات. در ایان راساتا پاس ا

پذیری، بار های حکمروایی شایساته و زیساتشناسایی شاخصین بااساه مطالعاک و پیشینه پژوهش اقدام به بررسای ارتبااط

ر بیانگ بعاد این متغیرها گردید. نتای ضریب همبستگی پیرسوناهای ماورد بررسای ارتبااط این موضوع است که باین شااخص

نکاه آوجود دارد. پاس از 159/0تا 492/0متوسط تا ضیع ی از میاازان همبسااتگی بااین متغیرهااا مشااخص گردیااد از ضااریب

ی های حکمروایرگرسیون چند متغیره جهت میزان تأایر شاخصها بیاانگر ایان اسات از پذیری است اده شد. نتای یافتهبر زیست

گرایی بیشاترین بین ه ت شاخص حکمروایی شایسته، مشارکتلات عپذیری در مناط روستایی داشته اسات. تأایر را بر زیستتوان همکاری مسئولین محلی با نهادهاای دولتای این امر را میهای مردمی دانسات تشکلیر ها و همکاری با سادر اجرای طرح

دم که بر توانمندی و ن اوذ آنهاا بارای سااماندهی و بسای مارافزاید، همینین مشورک و هم کری با روستائیان و اسات اده می

ت. لاذا ها و نظراک آنها نیز بر این امر تأایرگذار باوده اسااز ایدههای توان گ ات باا افازایش مشاارکت ماردم در مسائولیتمی

یاباد و پذیری در سطح روستاها ارتقاا میزیست روستایی میزان بین آنها یک رابطه متقابل و دوسویه برقرار است.

های کارایی و های حکمروایی شایسته، شاخصدر میان شاخصمحوری و عدالت و برابری تأایراک کمتاری در ااربخشی، اجماعدهاد ها نشاان میاند. یافتاهپذیری روستایی داشاتهتبیین زیست

های ماهاست اده از افاراد باا تجرباه در فرآیناد اجارای برنا عدمه روسااتایی و عاادم اساات اده بهینااه از مناااب باعااث گردیااده کاا

اربخشایمسئولین روستایی توانمندی یزم را در اجرای امور و اا رمحلی یزم را نداشته باشند و تعامل و هماهنگی بین نهادهای

ساتا جهات بهباود ح روهای عمرانای در ساطجهت اجرای طرحپذیری تحت تأایر قارار دهاد. اسات اده از ن اوذ و قادرک زیست

نااب مسئولین برای ح ظ مناف شخصی باعث توزی ناعادینه ماست و امکاناک در سطح روستاهای منطقه مورد مطالعه گردیده

پذیری در ابعاااد و توسااعه پایاادار مناااط روسااتایی و زیسااتنتاای دار نماوده اسات.خدشته اجتماعی، اقتصادی و محیطی را دهنده این است که روساتاهایحاصل از تکنیک کوپراه نشانپذیری در سااطوح های زیسااتمااورد مطالعااه از لحاااظ شاااخص

حااظ از ل مت اوتی قرار داشتند و اخاتلاف زیاادی باین روساتاهاای که تنها یک روستای الماه پذیری وجود دارد، به گونهزیست

توان وجود سد و قرار داشت، علت آن را میدر سطح خیلی خوب دهکااده توریسااتی در ایاان روسااتا ذکاار نمااود کااه وضااعیت

های اقتصادی را در روستا بهبود بخشیده اسات و سابب شاخصیان اافزایش و بهبود امکاناک حمل و نقل و خدماک عماومی در ده تقا داروستا شده است و حس تعل به مکان را در روستائیان ار

د به ای علاوه بر تمایل به ماندگاری در روستا، امیگونه است، به بود. بهبود شرایط زندگی و آبادانی روستا نیز افزایش یافته

توان گ ت یکی از مسائلی کاه در بیشاتر روساتاها در نهایت میهای صاورک گیرییمتصامشود، نباود مشاارکت در یممشاهده

و همیناین گرفته است کاه میازان عادالت در توزیا خادماک پذیری را در میان ساکنان منااط روساتایی پاایین آورده زیست




یی چاون بیکااری، فقار، رکاود، هاچالشاست. این موارد باعث یای، تضااد فردگرای پاایین، مهااجرک، وربهارهانزوا، درآمد کم، یاات کاااهش نها درهااای محاایط زیسااتی و یآلودگاجتماااعی، شرایط زیست نیتأمستا در این راشود. یمپذیری روستاها زیست

ی از خاادماک و امکاناااک مناادبهرهی روسااتایی و هاسااکونتگاهآن افازایش تب باه، جهات بهباود وضاعیت معیشات و ازیموردن

و کارساز باشد. مؤار تواندیمکارایی فضاهای روستایی جهت رسیدن به وض مطلوب حکمروایای شایساته در راساتای

ها کماک و ارتقاء این مؤل ه به بهبود پذیری روستاها بایدزیستهات نمود. با توجه به نتای بدسات آماده در ایان تحقیا در ج

بهبااود وضااعیت در مناااط روسااتایی شهرسااتان اردبیاال ارائااه رسد: راهکارهای زیر ضروری به نظر می

های کاارایی و ااربخشای، با توجه به اینکه شااخصر گرایی و عدالت و برابری در سطح پائینی قارااجماع

ها گردد که به بهبود این شاخصداشتند، پیشنهاد میتاوان، بازدیاد توجه بیشتری گردد، برای این کاار می

میدانی و سرکشی از روساتا، همااهنگی و همکااری ک دهیاری و شورا و توزیا عادیناه منااب و امکاناابرای افزایش یابد و است اده از ن وذ و قدرک مسئولین

مود.مناف شخصی را کنترل ن

توان باا پذیری میدر راستای بهبود و ارتقاء مسئولیتهای آموزشی کارآمد به افزایش بیانش برگزاری دوره

و دانش مدیران اقدام نمود.

جهاات بهبااود حکمروایاای از نیروهااای متخصااص و کارشناه در عرصه روستایی بهره گرفت.

دهی باه منااط رسانی و امکاناکهای خدماکبرنامهت بهباود دسترسای مناساب و افازایش روستایی جه

عدالت و برابری در روستاها انجام گردد.

جهت بهبود افزایش کارایی و ااربخشای از حضاور و هم کری زنان در امور روستا بهره گرفت.

هاای جدیاد ها و نوآوریگیری از رسانهاز طری بهرهز ارا مااردم ،های عمااومیرسااانیارتباااطی و اطلاع مسئولین آگاه نمود.قوانین و وظایف

گااردد مساائولین بااا برگاازاری جلساااک پیشاانهاد میه عمومی برای تشریح اقداماک مربوط به فعالیات، با

ارائه توضیحاک به مردم بپردازند.

:ملاحظات اخلاقی

های مطالعه حاضر فرم درپیروی از اصول اخلاق پژوهش:

ها تکمیل شد.رضایت نامه آگاهانه توسط تمامی آزمودنیقاله های مطالعه حاضر توسط نویسندگان مهزینه: مالیامی ح

تامین شد.

بنابر اظهار نویسندگان مقاله حاضر فاقد : تعارض منافع

هرگونه تعارض مناف بوده است.

References: 1. Ajzashokoohi, M., Eistgoldi (2013):

INVESTIGATING THE FACTORS

INFLUENCING GOOD GOVERNANCE,

CASE STUDY: TURKMEN CITY,

Geographical Studies of Arid Regions, 4

(14), pp: 31-49. (Persian)

2. Ansari, M., Fahiminia, M., Farzadkia, M

(2018): NEEDS ASSESSMENT AND

PRIORITIZATION OF ESTABLISHMENT

OF RURAL WASTEWATER

MANAGEMENT FACILITIES TO

PROVIDE SAFE AND ALTERNATIVE

WATER SUPPLY IN PROVINCES WITH

SEVERE WATER STRESS IN IRAN,

Journal of Health and Environment, 11

(4), pp: 599-612. (Persian)

3. Bezi, Kh. R., Kiani, A., Hanifi Asl, Y.,

Razi, A (2011): ANALYSIS OF SPATIAL

DIFFERENCES OF SOCIAL CAPITAL

IN BORDERLINE URBAN AND RURAL

AREAS OF IRAN, COMPARATIVE

COMPARISON OF URBAN AND RURAL

CENTERS OF URMIA CITY, Iranian

Journal of Sociology, 11 (2), pp: 74-102.

(Persian)

4. Boozarjomhari, Kh., Esmaeili, A.,

Roomiani, A (2017): THE ROLE OF

RURAL INDIGENOUS KNOWLEDGE IN

RURAL LIVELIHOODS, CASE STUDY:

DEVIN AND TUKOR VILLAGES OF

SHIRVAN COUNTY, Geography and

Urban-Regional Planning, 24, pp: 93-110.

(Persian)

5. Dadvarkhani, F., Salmani, M., Farhadi,

S., Zaree, Z (2011): STRATEGIC GOOD

GOVERNANCE FOR RURAL POVERTY

REDUCTION, New Approaches in Human

Geography, 3 (4), pp: 103-120. (Persian)

6. Daftary, D (2019): ELECTED LOCAL

BODIES, SPACE, AND THE

GOVERNANCE OF MARKET

EXPANSION IN RURAL INDIA,

GEOFORUM, IN PRESS, CORRECTED

PROOF, Available online 1 May 2019:

:156-172

7. Darban Astane, A. R., Rezvani, M. R

(2012): EXPLAINING THE FACTORS

AFFECTING RURAL GOVERNANCE IN

LOCAL GOVERNMENTS, CASE STUDY:

QAZVIN CITY, Urban Management, 28,

pp: 179-198. (Persian)

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0016718519301204




https://www.sciencedirect.com/science/journal/00167185




8. Darban Astane, A. R., Rezvani, M. R.,

Motiee, S. H., Badri, S. A (2010):

MEASURING AND ANALYZING

FACTORS AFFECTING RURAL

GOVERNANCE IN LOCAL

GOVERNMENTS, CASE STUDY:

QAZVIN CITY, Human Geography

Research, 73, pp: 99-118. (Persian)

9. Eisaloo, A. A., Baiat, M., Bahrami, A. A

(2014): THE VIABILITY OF A NEW

APPROACH TO IMPROVING THE

QUALITY OF LIFE IN RURAL

COMMUNITIES, CASE STUDY: QOM

CITY, KAHAK DISTRICT, Housing and

Rural Environment, 146, pp: 107-120.

(Persian)

10. Eizadi, A., Alavizade, S. A. A (2018):

INVESTIGATING THE ROLE OF

PSYCHOLOGICAL EMPOWERMENT

OF RURAL MANAGEMENT IN RURAL

DEVELOPMENT AND MANAGEMENT

PROCESS, CASE STUDY:

RASHTKHVAR DISTRICT, Geographic

Exploration of Desert Areas, 6 (1), pp:

199-227. (Persian)

11. Elmenofi,G., Bilali, H.E., Berjan, S

(2014): Governance Of Rural

Development In Egypt, Annals of

Agricultural Science, 2 (59), pp: 285-296.

12. Faiz, A.F., Aysha. W., Wei. B. Ch (2012):

SUSTAINABLE RURAL ROADS FOR

LIVELIHOODS AND LIVABILITY,

Procedia-Social and Behavioral Sciences,

53, pp: 1-8.

13. Faraji Sabokbar, H., Rezvani, M. R.,

Morshedi, H. B., Roosta, H (2014):

SPATIAL CLASSIFICATION OF FARS

PROVINCE TOURISM BASES BASED

ON TOURISM SERVICES AND

FACILITIES, Human Geography

Research, 46(3), pp:561-581. (Persian)

14. Gough, M (2015): RECONCILING

LIVABILITY AND SUSTAINABILITY:

CONCEPTUAL AND PRACTICAL

IMPLICATIONS FOR PLANNING,

Planning Education and Research, Vol. 35

(2), pp: 145-160.

15. Haeidari Sareban, V., Arshadi, A., Saeb,

Sh (2018): ASSESSING THE IMPACTS

OF GOVERNANCE ON RURAL

TOURISM DEVELOPMENT, CASE

STUDY: NAIR COUNTY, Tourism Area, 7

(25), pp:33-50. (Persian)

16. Haeidari, M. T., Shamaei, A., Sasanpoor,

F., Solaimani, M., Ahadnezhad Roshani,

M (2017): ANALYSIS OF FACTORS

AFFECTING THE BIODIVERSITY OF

URBAN DECAY TEXTURES, CASE

STUDY: DECAYED TEXTURE OF

ZANJAN CENTRAL AREA, Geographical

Space, 17 (57), pp: 1-25. (Persian)

17. Hankins, Katherine B (2009): THE

DISAPPEARANCE OF THE STATE

FROM “LIVABLE” URBAN SPACES,

Antipode, 41 (5), 2009 ISSN 0066-4812,

Pp: 845–866.

18. Hyden G., Court J. and Mease K. (2004):

MAKING SENSE OF GOVERNANCE:

EMPIRICAL EVIDENCE FROM

SIXTEEN DEVELOPING COUNTRIES,

Boulder: Lynne Rienner, forest policy and

economics, 22, pp: 47-52.

19. Jomeepoor, M., Tehrani, Sh (2013):

Explaining the Sustainability and Quality

of Life in Suburban Villages, 3, pp: 49-60.

(Persian)

20. Leach, J.M., Lee, S.E., Hunt, V. L. D.,

Rogers, Ch. D.F(2017): IMPROVING

CITY-SCALE MEASURES OF LIVABLE

SUSTAINABILITY: A STUDY OF URBAN

MEASUREMENT AND ASSESSMENT

THROUGH APPLICATION TO THE

CITY OF BIRMINGHAM, UK, Cities, 71,

pp: 80-87.

21. Lotfi, s., koohsari, m.j,(2009):

MEASURING OBJECTIVE

ACCESSIBILITY TO NEIGHBORHOOD

FACILITIES IN THE CITY, A CASE

STUDY: ZONE6 IN TEHRAN, Cities, 26,

pp: 133-140.

22. Mengisteab, Kidane (2009): GOOD

GOVERNANCE IN THE ERITREAN

CONTEXT, WHAT DOES IT ENTAIL?,

Eritrean Studies Review, 2, No (2), 20-57.

23. Meshkini, A., Moazen, S (2015):

ANALYSIS OF FAVORABLE URBAN

GOVERNANCE IN SUSTAINABILITY OF

CITIES, CASE STUDY: AJABSHIR,

Environmental Preparation, 8(29), pp: 99-

132. (Persian)

24. National association of regional councils,

(2010): RURAL BENEFITS OF THE

LIVABLE COMMUNITIES ACT,

available at: www.narc.com.

25. Omar, sk,(2010): CHALLENGES OF THE

K-ERA: THE PSYCHOLOGICAL

CONTRACT OF KNOWLEDGE

SHARING AND ORGANIZATIONAL

COMMITMENT, International journal of

knowledge, culture and change

management, 4, pp: 1061-1073.

26. Rahmani Fazli, A. A., Sadeghi, M.,

Alipoorian, J (2014): THEORETICAL

FOUNDATIONS OF GOOD

GOVERNANCE IN THE PROCESS OF

MODERN RURAL MANAGEMENT,

Urban Management, 37, pp: 43-54.

(Persian)




27. Roknoldin Eftekhari, A. A., Azimi Aamoli,

J., Poortaheri, M., Ahmadipoor, Z (2012):

PROVIDING AN APPROPRIATE

MODEL OF GOOD RURAL

GOVERNANCE IN IRAN, Geopolitics,

8(2), pp: 1-28. (Persian)

28. Sanford, E.L. & Reeder, V.S. (2011):

HOW CAN TRANSPORTATION

AGENCIES USE PERFORMANCE

METRICS TO SUPPORT OUR

LIVABILITY AND SUSTAINABILITY

GOALS? Retrieved From WWW.Camsys.

Com. 2012.

29. Shapiro, W. R (2008): THE LOCAL

CONNECTION LOCAL GOVERNMENT

PERFORMANCE AND SATISFACTION

WITH DEMOCRACY IN ARGENTINA,

Comparative Political Studies, 41(3): 285-

308.

30. Sharifzade, M. Sh., Abdolahzade, Gh, H.,

Salehi Taleshi, F., Khaje Shahkoohi, A

(2017): COMPETITIVE GOVERNANCE

BASED ON SOCIAL CAPITAL IN RURAL

MANAGEMENT IN JOUYBAR CITY,

Geographical Space Preparation, 7(23),

pp: 105-122. (Persian)

31. Solaimani Mehrjani, M., Tavalaei, S.,

Rafieian, M., Zangane, A.,

Khazaeinezhad, F (2015): URBAN

LIVING: CONCEPT, PRINCIPLES,

DIMENSIONS AND INDICATORS,

Urban Planning Geography Research, 4

(1), pp: 27-50. (Persian)

32. Suang, P. K (2008): THE CHANGING

PARADIGM OF RURAL GOVERNANCE

FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT,

Defining The Nice and Role of GIS.

Available at: http://www. Livelihoods.

org/post/docs/turmedi. rtf.

33. Taleshi, M., Darban Astane, A. R.,

Moosavi, S. A (2017): EXPLANATION

OF THE SPATIAL PATTERN OF GOOD

RURAL GOVERNANCE AROUND

KARAJ METROPOLIS, Urban Planning

Geography Research, 5(4), pp: 585-606.

(Persian)

34. UN-HABITAT(2002): THE GLOBAL

CAMPAIGN ON URBAN

GOVERNANCE, concept paper, 2nd

Edition, Nairobi, 3- 18.

35. Wong, H. L., Wang, Y., Luo, R., Zhang, L.,

Rozelle, S(2017): LOCAL GOVERNANCE

AND THE QUALITY OF LOCAL

INFRASTRUCTURE: EVIDENCE FROM

VILLAGE ROAD PROJECTS IN RURAL

CHINA, Public Economics, v152, pp 119-

132.

36. Woods, M(2005), Rural Geography.

London: Sage.

37. Yuan, J., Wu, Q., Liu, J. (2012):

UNDERSTANDING NDIGENOUS

KNOWLEDGE IN SUSTAINABLE

MANAGEMENT OF NATURAL

RESOURCES IN CHINA TAKING TWO

VILLAGES FROM GUIZHOU

PROVINCE AS A CASE, Forest Policy

and Economics, Vol 22, pp 47-52.









https://www.sciencedirect.com/science/journal/13899341/22/supp/C

journal of regional planning - jzpm.miau.ac.ir

Documents