Kocatepe Tip Dergisi (2003), 1,49-5 3 The Medi cal Journal of Kocat ep e 2003, A/ yon Kocatepe Universitesi

KOLOREKTAL pOLip VE KANSER LOKALiZASYONU ARASINDAKi iLiSKi

THE RELATION OF COLORECTAL POLYP AND CARCINO MA LOCALlZ4TION

Ender ELLiDOKUZ\ I~II KUNDAK2, Hale AKPINAR3, Abdullah OKAN3, Ciineyt

BEKTASER4, Mehmet FUZUN4

, Ethem TANKURT3, llkay SiMSEK3

, Onuir GONEN3

' Afyon Kocat epe Universi tesi Tip Fak ultesi i.;: Hastahkl an AD , AFYON. ~Do kuz Ey!Ul Universi tesi Tip Fakultesi, Onkoloj i, AD , iZMiR. J Doku z Eylul Unive rsi tes i Tip Fak ultesi .Gastroenteroloji , AD , iZMiR. ~ Doku z EylUl Unive rsitesi Tip Fakiiltesi ,Ge ne l Cerrah i, AD, iZ MiR.

OZET: Kolorekt al pol ip ve kanserl erin dagihrru yasla degismektedir. Yas artukca proksimale do gru sikhg uu n artng; ileri surulmustur, Bu cahs ma nm amaci, aYI1l cog rafik bolgede saptanan kolorektal polip ve kanserl erin lokali zasyonunu degerl end irmektir. 1990-1997 yillan aras mda gas troe ntero loj i ve ge nel cerrahi kliniklerinde saptanan 181 ( 117 erkek, 6-t kadm, ortalama yas : 58±14) kolorektal pol ipli ve 2 11 (I21 erkek, 90 kadm , ortalam a yas : 6O±13) kanserli olgu retrospekti f olarak incelenmistir . Kolon kanseri lokalizasyonu ile yas aras mda istati stik sel olarak anlamh fark saptan rnarmsur Ip>0.05). Kolon polip ve kanser lokalizasyonunun cinsiyetle degismedigi saptanrmstrr (p>O.05). Kolorektal kanse rle rin %22 's i sag kolona lokalize iken bu or an pol iplerd e %8'dir (p<O.05). Sonuc olarak, kolorektal polip ve kanser dagihrrn so l kolonda birbirine paralell ik gos terdigi hald e, sag kolond a bu sa ptanma rmsu r. [An aht ar kelimeler : pol ip, kolon , rektum, kolorekt al kanser , lokal izasyon , mortalite]

ABSTRACT: Th e distribution of co lore ctal polyp and cancer changes with age . It has been suggested that the frequency in the direct ion of proximal is increased as the age adv ences. Th e aim of this study is to evaluate the localization of can cer and colorectal polyp detected in the sa me 2~og raphic region. IS I patients with co lorectal polyp (I17 men , 64 wo men, mean age: 58± 14) and 211 cases with cancer (I21 men , 90 women , mean age : 60±13) identifi ed in gastroe ntero logy and general surge ry dinics betw een 1990-1 997 have been reviewed ret rospectiv ely . So statisti cally s ignificant di fference between the locali zation of co lon ca ncer and age has been DOted (p>0.05). It has been observ ed that the local ization of co lon pol yp and ca ncer did not change 'Aithsex (p>0.05) . Wh ile 22 % of co lorec tal can cers were localized in the right co lon, this ratio was 8'f in pol yps (p<0.05) . Consequ entl y, although the distribution of colorectal polyp and cancer in left co lon was consistent 'A1th each other, this co ndition has not been found in the right co lon. [Key word s: polyp, colon, rectum, co lorec tal canc er, locali sation, mortalit y]

49

GiRiS

O nc ul cah srn al arda kol on kan serl erinin dagihrrund a yas in ve ei nsiyetin e tkili Ia ktorler oldugu gos terilmisti r (I) . Slatt ery ve arkadas larmm ya ptrg: bi r ca hs rnada ileri yas larda (7 0 yas ve tize ri ) proksimal kan serlerin her iki e ins te dah a Iazl a go ruld ug u saptanrrusu r (2) . Kadinlarda kol orektal kanserl e rin daha cok proksimalde, erkeklerde ise cogunlukla di st alde lo kal ize oldugu bilinmektedir (3) . Kadin ve e rke klerde bu farkh dagihrmn ge ne tik Iaktorlere, cevrese l e tke nlere bagh o lab ilecegi dusunulmusiur. Proksimal kan serl erde daha cok ge ne tik faktorl erin , hormonlarrn, di st al karsin omlard a ise dah a cok cevrese l e tme nle rin e tkis i o ld ug u hipot ezi o ne suru lme ktedi r (4) .

Kol orektal kan serlerin hemen hep sin in polip ze mi ninde ge lis tig; varsayilmaktad ir. Klasik bil g i, kol on poliplerinin so l ka lo na daha srklikla lok ali ze oldugudur (5). Son yillarda yap ilan cahs ma la rda polip vc kan serl erin es ki yillara go re proksimale dogru art tlg l belirtil rnistir (6 - 11).

Bu cahs ma nm amaci, ayrn cogra fik bol gede kolorektal pol ip ve kan serlerin kol on lokalizasyonunun ozelliklerin in sap tanmasi ve yas , e ins iye t ile il iski sini ortay a koym aktir.

GERE( VE VO NTEM

1990-1 997 yilla n arn smda Dokuz svnu Oniversitesi TI p Fa i.ultesi Has ta nesi Gastroentero loji ve Genet Cerr ahi kl in ikl erinde sapta na n 181 (1 17 e rke k, 64 kadm, o rta la ma yas : 58±1 4 ) kol ore kta l polipli ve 211 (12 1 erke k, 90 kadm, ortalarna yas: 60± 13) kan serl i o lg u retrospekti f o lara k incele nrn is tir. Dokuz Eyltil Oniversites i Hastan esi Endoskopi Oni tes inde yapilan kol on osk opi raporlan , hasta dosyal an , operusyon notl an , takip formlan ve pat oloj raporl an degeri en dirilerek, ko lorekta l polip ve ka nse r tarn s: hast an emizd e konulan hastalar a ras n rrnaya dahil edi ld i. Pol ipozi s sa ptanan 12 hasta multi ple Iokalizasyon neden iyle cahsrna drs: tutuldu.

Sa pta na n po lip ve kan serl erin yas , einsi yet ve lokalizasyona gore dagIiIITII ayn ay n c ika n lrms u r. Sonuclarm istatistik o lara k onemliliklerini test e tme k a rnac iyla SPSS 10 .0 paket pr ograrm kullamlarak stude nt's t ve chi sq ua re testl eri kullarulnu su r,

BULGULAR

Hast al ann karakterist ikl eri ve kol on polip ve kan serl erinin dagJlIITII T abl a l 'de goru lrnek tedi r. Kol orektal polip ve kan serl erin en s ik, yaklasik ya n sr rektum ve sig mo id kol ona lokal ize o lmus tur.

Tablo 1. Hasta ka re kte ris tikleri polip ve kan serl erin dagihrm

Kolorcktal Polip,lcr Kolorcktal Kanscrlcr Top larn Hasta sayisi (n) Ortulama Ya~

Kadin Erkck Kadm ar t yas Erkck ar t yas Dugrlun ( %) Anal Kanal Rcktum Sigmoid incn Kal an Splenik flcksu ra Trunsvcrs kolon Hcpatik flcksura Cikan kolon <;ekulll

181 58.4 ± 14.0 64 (%35.4) 117 (%64.6) 55.8 ± 15.2 59.8 ± 13.2

0.6 38.7 12.7 24.9 3.3 Il.6 2.8 3.3 2.2

211 59.7 ± 13.4 90 (%42.7) 121 (%57.3) 58.4 ± 14.3 60.6 ± 12.6

1.7 35.5 24.8 7.4 2.5 5.8 5.0 9.1 8.3

50

ve chi

Kolon kan ser i lokal izasyonu ile yas arasmda istatistikse l olarak anla rnl: fark saptanmarrusu r (p>0 .05). Kolon polip ve kan ser lokalizasyonunun cin siyetl e deg ismedi gi saptanrrusu r (p>0 .05). Kolorektal kanser ve poliplerin yuzde dagihrm Sek il I' de gorulrnekted ir. Kolorektal kan serl erin %22 ' si sa g kolona lok ali ze iken bu oran poliplerd e %8' dir (p<0 .05).

%

--- --- - Polip

60 --Kanser

40

20 '.

-,

o Sol (p>0.05) Kalan Sag (p<0.05)

Sekil 1. Kol orektal pol ip ve kans erl erin dagilmu

Sekil 2'de poliplerin kolondaki dagihrru sernatize edilrnistir , Pol iplerin dagrlirru yas, ein siyet ve polip tipine go re farkhhk gos te rme rnektedir (student's t test , p>0 .05) Ortalarna polip capi 0 .6 ± 0.4 em olarak hesaplandi .

o o 0

o o o 0 0

o 0 o 0 0 oo 0 o 0o 0 o

o 0 0 o 0 o

o

o 0

Sekil 2. Kolorektal poliplerin kolondaki se rnat ik dagrl mu

51

a a

a a a

a a o a

o a o 0 0

o 0 o a a

a a a

oo a a

o o 0

O~C1 Co []C o 0

n C [) n a o

Sekil 3. Kolorektal kanserlerin kolondaki se rna tik dag ilmu

Sekil 3' de kolore ktal kanserlerin kolondaki dagihrru sernatize edilrnis tir. Kolorektal kanserlerin dagihrm yas ve cinsiyetten etkilenmemektedir (student's t test, p>0 .05). 64 kolorektal kanserl i olgu takip sirasmda ex olrnustur (n=2 11). Ex olan hastalarm kolorektal kanserlerinin % 24 ' U sol kolona ve % 43 ' Usag kolona lokal ize olrnustur (chi square. p<0.05). Kolorektal kanserli olg ularrn 3 ' unde merakro n 3 ' unde senkron kanser saptanrrusur. U<;: olguda polipozisle birl ikte kanser saptannus, bir olguda yaygin primer nedeniyle kanser lokalizasyonu tesbit edilemern istir. Bir olguda senkron mide kanseri ve bir olguda da meme kanseri saptanrmsur,

TARTI~MA

Bu ca lismada polip ve kanserlerin sol kolonda saga gore daha fazla oldugunu saptadrk. Aynca solda kanser ve poliplerin dagilinunda paralellik ve benzerlik saptandi. Onceki ca hsmalar bizim bulgulan rruzla parelellik gosterrnektedir (12,13). Bir calrsrnada kolon pol ip ve kanserlerinin %60 orarunda sol kolon distal kismma yeriestigi bildirilrn istir (9) . Baska bir arasurrnada poliplerin sikligrnm yasla birl ikte proksimale dogru artug i saptanrrus ur ( I I).

1955-78 yillan arasmda incelenen hastalann degerlendirildigi bir ca hs rnada sag bo lgedek i kanserlerin oranlan nm %15.6 dan %37.6 ya <;: lktlgl ve rektal kanserlerin ise %53 ten % 2.I' e geriledigi gorulrnustur (10). Levi ve arkadas larnu n cahsmasmda 1978-1980 yillan nda erkeklerde crkan kolonda kanser oraru 4.61l 00 .000 iken bu oran 1987-88 yrllan nda 6.41l00,000 ' e yukselmistir. Ayrn artrna kadmlarda da olmustur, bu aru s 4.9 dan 6.5 tur. Poliplerde de erkeklerde cikan kolon polip leri 1979-83 yillan nda l. 01l00,000 iken 1987-88 yillannda 51l 00,000 olarak saptanrmsur, Kadmlarda ise 7 katlik bir arus olmustur, Rektal kanserlerde her iki cinste % I0 dan fazla bir aza lrna olrnustur (6) . Bu calismada yillara gore degerlendirme yaprnak arasurmarun yedi yrh kapsarnasr ve yi l basma dusen saymm azlig: neden iyle degerlend innek rnurn kun olrnarrusu r.

Sonuc olarak, kolorektal po lip ve kanserlerin dagihrm yas ve cinsiyelten etkilenmemektedir. So l kolon kanser ve poliplerinin lokalizasyonu benzerken sag kolonda kanserler poliplere oranla daha sik yerlesrnek tedirler. Sag kolon kanserinin mortalitesi so l kolona gore daha yuksektir.

52

KAYNAKLAR

I. Slatter ML, Potter l D, Sore nson AW. Age and risk facto rs for colon cancer: are there implications for understanding differences in case-co ntro l and cohort studies? Cancer Causes & Contro l 5: 557-563, 1994. Slattery ML, Fried man GD, Potter lD et al. descr iption of age, sex, and site distributions of colon carcinoma in three geographic areas . Cancer 78: 1666-1670, 1996.

3. Potter l D, Slattery MI, Bostick RM, Gapstur SM. Co lon cancer: a review of the epidemio logy. Epidemio l Rev 15: 449-545, 1993 .

-t. Bufill lA. Colorectal cancer: evidence for distinct genet ic categories based on proximal or distal tumor location. Ann Intern Med, 11 34: 779-788, 1990.

5. Ozbakir 0 , Yucesoy M. Kolon polipleri ve polipozis sendrornlan . In: Gas troentero loji. Oze n A, Sahin B, Yilmaz U, Soykan i. (eds.). TU rk Gastroenteroloji Vakfl p.309-317,2002.

6. Levi F, Randimbison L, La Vecchia C. Trends in subsite dist ribution of colorecta l cancers and polyps from the Vaud Cancer Registry. Cancer , 72 : 46-50, 1993.

7. Ghahremani GG, Dowlatshahi K. Colorectal carcinomas: diagnostic implications of their changing frequency and anatomic distribution . Wo rld 1 Surg, 13: 32 1-324, 1989.

8. Greene FL. Distribution of colorec tal neoplasms. A left to right shift of polyps and cancer. Am Surg 49: 62-6 5, 1983.

9. Ponz de Leon M, Antonioli A, Ascari A, Zanghieri G, Sacchetti C. Incidence and familial occ urrence of co lorectal cancer and polyps in a health-care district of northern Italy. Cancer 60: 2848-2859, 1987.

10. Marnazza J, Gordo n PH . The changing distribution of large intestinal cancer. Dis Colon Rectum 25: 558-562, 1982.

II. Bernstein MA, Feczko Pl, Halpert RD, Simms SM, Acker man LV. Distr ibution of colonic polyps: increased incidence of prox imal lesions in older patients. Radiology , 155: 35-38, 1985.

12. Giral A, Avsar E. Kolon tumorleri . In: Gastroenteroloji. Ozen A, Sahin B, Yilmaz U, Soyka n i. (eds.). TUrk Gastroenteroloj i Vakfl p.3 19-323, 2002.

IJ, Cruz-Cor rea M, Giardiello FM. Diag nosis and management of hereditary co lon cancer. Gast roentero l Clin North Am 3 1: 537-549, 200 2.

Yazarlar: E. ELLiDOKUZ, Afyon Kocatepe Universitesi Hastanesi, i" Hastallklan AD, AFYON I. KUNDAK, Dokuz Eyllll U niversi tesi Tip Fakultesi, Onkoloji AD, iZMiR. H. AKPINAR, Dokuz Eyllli Unive rsites i TIp FakUltesi, Gastroenteroloji BD, iZMiR. A. OKAN, Dokuz Eylul Univ ersi tesi Ti p Fak ultesi, Gastroenteroloji BD, iZMiR. C. BEKTASER, Dokuz Eyllli Un iversi tes i TIp Fak ultes i, Genel Cerrahi AD, iZMiR. M. FOZO N, Doku z Eyllll Uni ver si tes i Tip Fakultcsi , Genel Cerrahi AD, iZMiR. E. TANKURT , Dokuz Eyllli Universitesi TIp Fa kultes i, Gastroenteroloji BD, iZMiR. i. SiMSE K, Dokuz Eylul Universitesi Tip Fakultes i, Gastroenteroloji BD, iZMiR. O. GONEN, Dokuz Eyllll Un iversi tesi TIp Fakultesi, Gastroenteroloji BD, iZMiR.

Yazisma Adresi: Ender ELLiDOKUZ , Afyon Kocatepe Oniversitesi Ahmet Necdet Sezer Uygulama ve Arasurma Hastanesi, i" Hastaliklan AD, 03200 AFYON TORKi YE Phone: +90 (272) 2 17 1753-209 Fax: +90 (272) 2 172029 e-mail: edokuz@aku.edu.tr

53