lanzrfgh

Upload: sandra-garcia

Post on 10-Mar-2016

20 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

gyerwg

TRANSCRIPT

Works and writingsRizal wrote mostly in Spanish, the thenlingua francaof Filipino scholars, though some of his letters (for exampleSa Mga Kababaihang Taga Malolos) were written in Tagalog. His works have since been translated into a number of languages including Tagalog and English.Novels and essays Noli Me Tngere,novel, 1887 (literally Spanish for 'touch me not', fromJohn 20:17)[43] El Filibusterismo,(novel, 1891), sequel to Noli Me Tngere Mi ltimo Adis,poem, 1896 (literally "My Last Farewell") Alin Mang Lahi(Whateer the Race), aKundimanattributed to Dr. Jos Rizal[44] The Friars and the Filipinos (Unfinished) Toast to Juan Luna and Felix Hidalgo(Speech, 1884), given at Restaurante Ingles, Madrid The Diaries of Jos Rizal Rizal's Lettersis a compendium of Dr. Jose Rizal's letters to his family members, Blumentritt, Fr. Pablo Pastells and other reformers "Come se gobiernan las Filipinas"(Governing the Philippine islands) Filipinas dentro de cien aosessay, 1889-90 (The Philippines a Century Hence) La Indolencia de los Filipinos,essay, 1890 (The indolence of Filipinos)[45] Makamisaunfinished novel Sa Mga Kababaihang Taga Malolos,essay, 1889, To the Young Women of Malolos Annotations to Antonio de Moragas, Sucesos de las Islas Filipinas(essay, 1889, Events in the Philippine Islands)Ang Awit Ni Maria Clara

The Triumph of Science over Death, by Rizal.Poetry A La Juventud Filipina El Canto Del Viajero Briayle Crismarl Canto Del Viajero Canto de Mara Clara Dalit sa Paggawa Felicitacin Kundiman (Tagalog) Me Piden Versos Mi primera inspiracion Mi Retiro Mi Ultimo Adis Por La Educacin (Recibe Lustre La Patria) Sa Sanggol na si Jesus To My Muse (A Mi Musa) Un Recuerdo A Mi Pueblo A Man in DapitanPlays El Consejo de los Dioses(The council of Gods) Junto Al Pasig(Along the Pasig)[46]:381 San Euistaquio, Mrtyr(Saint Eustache, the martyr)[47]Other worksRizal also tried his hand at painting and sculpture. His most famous sculptural work was "The Triumph of Science over Death", a clay sculpture of a naked young woman with overflowing hair, standing on a skull while bearing a torch held high. The woman symbolized the ignorance of humankind during the Dark Ages, while the torch she bore symbolized the enlightenment science brings over the whole world. He sent the sculpture as a gift to his dear friend Ferdinand Blumentritt, together with another one named "The Triumph of Death over Life".The woman is shown trampling the skull, a symbol of death, to signify the victory the humankind achieved by conquering the bane of death through their scientific advancements. The original sculpture is now displayed at the Rizal Shrine Museum at Fort Santiago in Intramuros, Manila. A large replica, made of concrete, stands in front of Fernando Caldern Hall, the building which houses the College of Medicine of the University of the Philippines Manila along Pedro Gil Street in Ermita, Manila.MGA AKDA NI DR. JOSE RIZAL1. Awit ni Maria Clara Ang Awit ni Maria Clara ay parte ng nobelang Noli Me Tangere. Isinulat ito para satauhan na si Maria Clara. Sa tulang ito, kitang kita ang pagmamahal ni Rizal sa bayan atang kanyang paghahangad na kungsiyay mamamatay, itoy para sa kanyang bayan. 2. Amor Patria (El Amor Patrio) (Pagmamahal sa Bayan) Ito ay isang sanaysayang kauna-unahang akdang sinulat ni Rizal sa banyagang lupa.Sinulat niya ito noong siyay nasa Barcelona at ipinadala sa editor ng Dyaryong Tagalog.Naglalaman ang sanaysay na ito ng napakaraming pahayag ng pagmamahal sa bayan atmga dahilan kung bakit nararamdaman ito ng mga taokahit anong lahi pa. Sinabi niyadoon na hindi dapat ikagulat kung ang isang tao man ay may labis na pagmamahal sabayan dahil naroon ang mga alaala ng kamusmusan, matatamis na nakaraan at simulang buhay.3. Mga Anotasyon sa Sucesos Delas Islas Filipinas (Mga Pangyayari sa Islang Pilipinas) Ang librong Sucesos Delas Islas Filipinas ay isinulat ni Antonio de Morga tungkol sakasayasayan ng Pilipinas at binigyang linaw ni Jose Rizal noong 1890. Naglalaman ito ngmaraming pagtatama at paliwanag sa mga gawain na parte ng kultura ng mga Pilipino na

itinatakwil ng mga Espanyol at mga gawain ng mga Espanyol na wariy mabubuti ngunitsa totoo ay nakakapang-api sa mga Pilipino. Sinuri din ni Rizal ang gobyerno atpamamahala ditoang mgahidden agendana hindi madaling mapapansin ng isanghindi mapanuring mambabasa. 4. Indolence of the Filipino Isa uling sanaysay ni Dr. Jose Rizal tungkol sa katamaran ng mga Pilipino. Isinulat itoupang bigyang liwanag at pagsusuri ang katamaran ng mga Pilipino. Dito ipinaliwanag niRizal na ang dahilan ng pagiging tamad ng mga Pilipino ay kanilang pagkakasangkot sagiyera ng mga Espanyol at ang turo ng mga prayle na kapag mahirap ay madalingmapupunta sa langit. Binigyang-diin pa niya na ang kulang at mali-maling edukasyon angdahilan upang isipin ng mga Pilipino na sila ay mababang lahi kumpara sa iba at hindi nanaghangad na umangat pa.Akda ni Rizal

MGA AKDANG SINULAT NI RIZALDulang itinanghal sa pista ng bayan na binili ng gobernadorcilo sa halagang 2 piso (4 na taong gulang)Sa aking mga Kabata(kapwa bata) sinulat noong ika-8 taong gulang.Mi Primera Inpiracion/ and Una Kong Salamisim unang sinulat sa Ateneo inihandog sa kaarawan ng inaLa Tragedia de San Eustaquio(Ang Kasawian ni Sa Eustaquio) dula-tulang nakasulat sa Italyano na isinatuluyang Kastila. Ito ang pinakamahabang tulang sinulat ni Rizal (2414 berso)Memorias De Un Estudiante de Manila(1878) aklat (kwaderno) kung saan tinipon ni Rizal ang alaala ng kanyang pinagdaanang buhay gamit ang sigasig naP. Jacinto(sa katapusan, pinirma rin ang pangalan)A La Juventud Filipino(Sa Kabataang Pilipino) nagpapahayag na ang Pilipinas ay bayan ng mga Pilipino at humihiling sa mga kabataan na tumuklas ng kabantugan para sa bayan. Inilahok sa timpalak-pampanitikan ni Liceo Artistico Literario de Manila, kapisanan ng magiliwin sa sining. Nagwagi ng unang gantimpala at tumanggap ng pluming pilak.Abdel Azis y Mahoma(1879) tulang binigkas ni Manuel Fernandez (Atenista) noong bisperas ng taunang pagdiriwang ng Araw ng Imaculada Concepcion patron ng AteneoA Filipinas(Sa Pilipinas) [1880] tulanginihandog sa samahan ng mga esultorJunto Al Pasig(Sa baybay ng Pasig) (Dis., 1880) dulang itinanghal ng Academy of Spanish Literature bilang handog sa taunang selebrasyon ng patrona ng AteneoConcejo delos Dioses(Ang Konseho ng mga Diyos) dulang inilahok at nagwagi sa timpalak ng Artistic Literary Lyceum bilang paggunita sa ika-264 anibersaryo ng pagkamatay ni Cervantes (sumulat ng Don Quixote)Walang pumalak dahil natalo siya nga mga KastilaAl MRP Pablo Roman, Rector del Ateneo en surDias(kaarawan)-tulang naglalaman ngmalabis niyang pagglang at paghangad sa pari na naging napakabuti sa kanya.El Amor Patrio tulang sinulat sa 2 wika sa Barcelona upang bigyang-daan ang kanyang kasabikan sa sariling bayan gamit ang ngalangLaong-LaanMe Piden Versos (PinatutulaAko) tulang nagpapahayag ng masidhing pananabik ni Rizal sa kanyang bayan. Nalathala sa La Solidaridad sa Barcelona noong Marso 31,1889A Los Flores Heidelberg- tulang nagpapahiwatig ng pananabik sa sariling bayanWilliam Tell(Fredrick Von Schiller) isinalin sa Tagalog upang malaman ng Pilipino ang kasaysayan ng kampyon ng kalayaan ng Swisa na nagpapakita ng pagtutol sa paniniil, panatismo at pang-aapiLa Vision del Fray Rodriguez(Ang Pangitain ni Pari Rodriguez) sinulat bilang sagot sa sinulat niP. Rodriguez(ang mga babasa ng nobela ni Rizal ay magkakasala) na nilimbag sa iang maliit na librito gamit ang ngalangDimasalang.Specimens of Tagal Folklore- artikulong ipinagkaloob kay Dr. Rost, patnugot ng Trubners Record kung saan ito nalathalaSa mga Kababaihang Taga-Malolos sinulat bilang tugon sa kahilingan ni M.H. Del Pilar na sulatan niya ang mga kababaihan ng Malolos dahil sa kanilang mahigpit na pagnanasang makapagpatayo ng isang paaralang magtuturo sa kanila ng wikang Kastila sa kabila ng pagtutol ni P. Felipe GarciaNoli Me Tangere at El Filibusterismo nobelang naglantad ng tunay na kalagayan ng Pilipino noong panahon ng Kastila, nagmulat sa mata ng Pilipino at humawan sa landas para sa himagsikang Pilipino na nagbigay-daan upang mawakasan ang mapaniil na paghahari ng Kastila sa Pilipinas.Por Telefono/Sa pamamagitan ng Telepono- 2 paring naguusap tungkol sa plano sa Pilipinas na gamit ang teleponoAng mga Magsasakang Pilipino- palakasin ang loob Haicenda(?!) de CalambiaLa Verdad Para Todos/Katotohanan Para sa LahatVerdades Nuevas/Mga Bagong KatotohananUna Profanacion/Isang Kalapastangan bilang handog kay Mariano Hewosa dahil hindi siya binigyan ng Katolikong libingDiferencias/Mga pagkakaibaFilipinas Dentro de Cien Aos/Ang Pilipinas Makalipas ang Isang Siglo sanaysay- ang Pilipinas pagkalipas ng 100 taon ay lalaya galing sa US dahil silaay makapangyarihan (??)Ingratitudes/Kawalang Utang na LoobSin Nombre/Walang PangalanSobre La Nueva Ortografia dela Lengua Tagala/Tungkol sa mga Bagong Ortgograpiya ng Wikang Tagalog diksyonaryong may isang alpabetoCosas de Filipinas/Mga Bagay tungkol sa PilipinasSobre La Indolencia de los Filipinos/Tungkol sa Kawalang sipag ng mga Pilipino paratang nga mga kastila di tamad pag binigyan ng pagkakataon mainit na panahon kaya mabagal kumilosMas Sobre el Asunto de Negros/Tungkol sa Usapin ng NegrosUna Esperanza/Pag-asaMi Ultimo Adios/Huling Paalam- huling tulang sinulat ni Rizal sa nagsasaad ng kanyang marubdob na pag-ibig sa bayan at kapwaIBA PANG GAWAIN:*Sumapi sa Masonerya- samahang ipinagbabawal ng simabahang Katoliko na naglalayong palawakin ang pandaigdigang kapatiran ng tayo sa ilalim ng pagkaama ng Diyos dahil sa pagtitiwala niya sa layunin ng samahan at paniniwalang makakuha ng kasama sa pakikipaglaban sa masasamang pari sa Pilipinas. NagingMaster Masonng Lohiya Solidaridad at sumapi sa Le Grand Orient France.*Tinistis ang mata ng ina(sa loob ng isang buwan, nagbalik ang paningin ng ina)unang pagtitistis sa Pilipinas at nagbigay ng pangalan at katnyagan kay Rizal bilang manggagamot.*Itinatag ang Samahang Internasyunal ng mga Pilipinona nagpasyang magdaos ng panimulang kongreso ng Paris kasabay ng International Exposition sa paniwalang itoy magiging daan upang matawag ang pansin ng ibang tao sa daigdig anuman ang kanilang kulay, pananampalataya at paniniwala sa mga bagay na may kinalaman sa Pilipinas at maiwasto ng mga tagatalang Kastila ang mga pagkakamali tungkol sa mga ulat kasaysayan ng Pilipinas upang mangibabaw ang katotohanan at kasinungalingan*Samahang Kidlat- tatagal lamang habang may eksposisyon sa layuning buklurin ang lahat ng Pilipino sa ibang dagat Paris.*Indios Bravos- (Itinulad sa Indios Bravos ni buffalo Bill)- Binuo upang ipagmalaki ng mga Indio(tawag ng Kastila sa Pilipino) ang kanilang lahi nang walang pasubali.*Samahang RDLM(Redencion delos Malayos)- liham na samahang itinatag ni Rizal na may liham na kontrasenyas(password) dahil sa pag-aalala sa magiging kapalaran ng kanyang mga kababayan sa Pilipinas. Ang samahan ang binabalak ni Rizal na magtatag ng kolonya ng Pilipino sa North Borneo. (saba ngayon. Doon nagtatag ng samahan kakama ang mga kababayan sa Calamba)*Nagbukas ng klinika sa HK. Dumating ang kanyang ama, sa Paciano at Silvestre Ubaldo. Sumunod ng kanyang ina (halos di na makakita), Lucia, Josefa at Trinidad. Tinistis ang mata ng ina sa ika-2 pagkakataon.*Itinatag ang La Liga Filipina (hulyo 3, 1892) sa bahay ni Doroteo Ongjunco sa Ilaya,Tondo, samahang magbubuklod sa lahat. Kabiling sa dumalo sina Apolinario Mabini at Andres Bonifacio.*Sa Dapitan: inukol ang oras sa pagsasaka. Sa loob ng na taon, nakabili ng 79 ektaryang lupang sakahan na tinamnan ng 6000 abaca at daan-daang ibat ibang punongkahoy. (dati: Pilipinas ang unangexporterng abaca, bigas, copra, tabaco, niyong na pinatuyo at asukal)Nanggamot nang libre sa mahihirap na pasyente, muling inoperahan ang mata ng Ina,Nilagyan ng ilaw at patubig ang Dapitan.Inayos at pinaganda ang liwasang bayan sa tulong ni P. Francisco Sanchez.Nakipagsosyo sa isang kastilang mananalakal sa negosyo ng isdaBumili at nagbili ng abaca.Itinatag andAbaca Planters Cooperative Associationupang maiwasan ang masamang paraan ng kumpitensya at maitakda and halaga ng abaca.Nagpatayo ng paaralan at nagturo sa 16 na mag-aaralNagpatayo ng ospitalSumulat ng Balarilang Tagalog*Nagtuto ng22 wikakabilang ang Kastila, Pranses, Ingles, Aleman, Latin, Griyego, Hebrew, Sanskrit, Catalan(linggwaheng pangkalye ayon sa mga Kastila), Italyano, Ulandes, Portuges, Swedish, Russian, Tsino, Nihonggo, Malayo, Tagalog, Ilocano, Bisaya, at Subanon.THANK YOU,JANELLA GANGAT!