letter to mict regarding standard file formats for public documents

3

Click here to load reader

Upload: osdev

Post on 02-Jul-2015

446 views

Category:

Technology


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Letter to MICT regarding standard file formats for public documents

๒๒ ก�นยายน ๒๕๕๓เร� อง ฟอร�แมตเอกสารมาตรฐานราชการไทยเร�ยน ร�ฐมนตร�ว�าการกระทรวงเทคโนโลย�สารสนเทศและการส��อสารอ�างถ�ง มต�คณะร�ฐมนตร�เม��อว�นท�� ๗ ก�นยายน ๒๕๕๓[๑]

เน��องจากป�ญหาตามในมต� ครม. ว�า “หน�วยงานราชการหลายแห�งใช�มาตรฐานฟอนต�ของบร"ษ�ทเอกชนท� ผ&กขาดล"ขส"ทธ"*ของระบบปฏ"บ�ต"งานท.าให�จ.าก�ดส"ทธ"*ต�างๆ ท� จะม�มาตรฐานเอกสารเป1นเสร� ไม�ข�3นก�บระบบปฏ"บ�ต"การใดๆ เช�น Angsana อาจม�ป�ญหาเร� องการฟ�องร�องละเม"ดล"ขส"ทธ"*ได�” ท1าให2 ครม.ได2เห4นชอบก�บโครงการฟอนต�มาตรฐานราชการไทย ซ7�งก 1าหนดให2ใช2ฟอนต�สารบรรณของส1าน�กงานส�งเสร�มอ9ตสาหกรรมซอฟต�แวร�แห�งชาต� (องค�การมหาชน) และกรมทร�พย�ส�นทางป�ญญา เป4นฟอนต�มาตรฐานของหน�วยงานภาคร�ฐท9กหน�วย ภายในว�นท�� ๕ ธ�นวาคม ๒๕๕๓ ด2วยเจตนารมณ�ท��ระบ9ไว2ใน มต� ครม. ว�า “เพ� อให�เอกสารต�างๆ ของภาคร�ฐ เป1นไปอย�างม�มาตรฐานปราศจากป�ญหาล"ขส"ทธ"*และไม�ได�ข�3นก�บระบบปฏ"บ�ต"การระบบใดระบบหน� ง”

เม��อว�เคราะห�เจตนารมณ�ของมต� ครม. น�@ จะเห4นว�าร�ฐบาลต2องการให2ไฟล�เอกสารของภาคร�ฐ ม�มาตรฐานเอกสารเป4นเสร� ไม�ข7@นก�บระบบปฏ�บ�ต�การใด เช�นการก1าหนดให2ใช2ฟอนต� Angsana ของ Microsoft ท1าให2ต2องใช2ระบบปฏ�บ�ต�การ Microsoft Windows เท�าน�@น จ7งจะสามารถเป�ดไฟล�เอกสารข7@นมาเพ��ออ�านและแก2ไขได2อย�างถRกต2องเหม�อนต2นฉบ�บ ท1าให2ผR2ใช2ไม�สามารถเล�อกใช2ระบบปฏ�บ�ต�การแบบโอเพนซอร�ส หร�อของบร�ษ�ทอ��นเช�น Apple หร�อ Google ได2

ตาม พรบ. ข2อมRลข�าวสารของราชการ ข2อมRลข�าวสารของราชการย�อมเป�ดเผยต�อประชาชนท� �วไปได2เสมอ การท��ไฟล�เอกสารของภาคร�ฐม�ข2อจ1าก�ดในการเข2าถ7งได2เฉพาะผR2ท��ใช2ระบบปฏ�บ�ต�การของบร�ษ�ทหน7�ง จ7งข�ดก �บหล�กประก�นการเข2าถ7งข2อมRลข�าวสารของราชการตามเจตนารมณ�ของร�ฐธรรมนRญ การก 1าหนดให2หน�วยงานภาคร�ฐเปล��ยนไปใช2ฟอนต�ท��สามารถน1าไปต�ดต�@งได2ในหลายๆ ระบบปฏ�บ�ต�การ จ7งเป4นการแก2ป�ญหาไปได2ส�วนหน7�ง

อย�างไรก4ตาม ตราบใดท��หน�วยงานภาคร�ฐย�งคงน�ยมใช2ฟอร�แมตไฟล�เอกสารของ Microsoft ซ7�งไม�ใช�มาตรฐานเป�ด (Open Standard) เช�นไฟล�ท��ม�นามสก9ล doc xls ppt docx xlsx pptx[๒] ไฟล�เอกสารเหล�าน�@นก4จะใช2งานได2เฉพาะประชาชนท��ใช2 Microsoft Office ซ7�งท1างานได2เฉพาะบน Microsoft Windows[๓] เท�าน�@น นอกจากน�@ ซอฟต�แวร�ท�@งสองย�งม�ราคาแพงมากพอท��จะซ�@อเคร��องคอมพ�วเตอร�ได2หน7�งเคร��อง ซ7�งข�ดก�บเจตนารมณ�ของ พรบ. ข2อมRลข�าวสารของราชการ ท��ค1าน7งถ7งการช�วยเหล�อผR2ม�รายได2น2อย ท�@งย�งส�งผลให2ประชาชนหร�อเจ2าหน2าท��ของร�ฐเอง ท��ไม�ม�ไลเซนส�ของซอฟต�แวร�เหล�าน�@น จะต2องใช2ซอฟต�แวร�ท�@งสองอย�างละเม�ดล�ขส�ทธ�^ ซ7�งเส��ยงต�อการถRกด1าเน�นคด�ตาม พรบ.ล�ขส�ทธ�^

ด2วยเหต9น�@ จ7งขอเสนอให�รฐบาลก�าหนดให�หน�วยงานภาครฐท�กหน�วยใช�ฟอร�แมตไฟล�เอกสารท!"เป$นมาตรฐานเป%ดเท�าน&น ซ7�งจะสามารถเป�ดได2ด2วยซอฟต�แวร�มากมายบนท9กระบบปฏ�บ�ต�การ เพราะม�มาตรฐานท��เป�ดเผยให2ผR2พ�ฒนาซอฟต�แวร�ท9กรายน1าไปพ�ฒนาซอฟต�แวร�ได2 ต�างจากฟอร�แมตท��ไม�เป4นมาตรฐานเป�ดซ7�งจะม�เพ�ยงบร�ษ�ทเด�ยวเท�าน�@นท��สามารถพ�ฒนาซอฟต�แวร�ให2ท1างานก�บฟอร�แมตน�@นได2อย�างถRกต2อง มาตรฐานเป�ดส1าหร�บฟอร�แมตไฟล�เอกสารท��ม�ซอฟต�แวร�รองร�บจ1านวนมากม� ๒ ฟอร�แมตค�อ

๑) ISO 32000 – Portable Document Format (PDF) ส1าหร�บไฟล�ท��ต2องการให2ผR2ร�บอ�านได2เพ�ยงอย�างเด�ยว ๒) ISO 26300 – Open Document Format (ODF) ส1าหร�บไฟล�ท��ต2องการให2ผR2ร�บอ�านและแก2ไขได2[๔]

ป�จจ9บ�นม�ร�ฐบาลอย�างน2อย ๑๘ ประเทศท��บ�งค�บว�าไฟล�เอกสารราชการจะต2องเป4น ODF ค�อ มาเลเซ�ย ญ��ป9�น สหราชอาณาจ�กร ฝร��งเศส เยอรมน� บราซ�ล ร�สเซ�ย เบลเย�ยม โครเอเช�ย เดนมาร�ก เนเธอร�แลนด� นอร�เวย� โปแลนด� สโลวาเก�ย แอฟร�กาใต2 สว�ตเซอร�แลนด� อ9ร9กว�ย และ เวเนซ9เอลา

1/3

Page 2: Letter to MICT regarding standard file formats for public documents

การใช2ฟอร�แมตไฟล�ท��เป4นมาตรฐานเป�ด นอกจากจะม�ข2อด�ในแง�เป4นหล�กประก�นการเข2าถ7งข2อมRลข�าวสารราชการของประชาชนโดยไม�แบ�งแยกซอฟต�แวร�และระบบปฏ�บ�ต�การท��ใช2 ย�งม�ข2อด�ด2านอ��นค�อ

๑) เป4นหล�กประก�นว�าไฟล�เอกสารจะสามารถเข2าถ7งได2ตลอดไป โดยไม�ข7@นก�บซอฟต�แวร�ท��ใช2ตราบใดท��มาตรฐานย�งม�อยR� ต�างจากฟอร�แมตท��ไม�ใช�มาตรฐานเป�ดซ7�งหากไม�ม�ซอฟต�แวร�เวอร�ช�นท��ใช2สร2างเอกสารน�@นแล2ว อาจไม�สามารถเข2าถ7งข2อมRลได2เลย หร�อได2แต�เพ�@ยนจากต2นฉบ�บเด�ม

๒) ลดการละเม�ดล�ขส�ทธ�^ หน�วยงานภาคร�ฐม�กจะส�งไฟล�เอกสารท��ไม�ใช�มาตรฐานเป�ดไปให2ประชาชนอ�านหร�อกรอกในฟอร�มแล2วส�งกล�บ ส�งผลให2ประชาชนต2องเล�อกระหว�างจ�ายเง�นซ�@อไลเซนส�ราคาแพงก�บการละเม�ดล�ขส�ทธ�^ ประเทศไทยม�อ�ตราการละเม�ดล�ขส�ทธ�^ ซอฟต�แวร�สRงถ7ง ๗๕% หน�วยงานภาคร�ฐสามารถช�วยลดต�วเลขน�@ได2โดยการใช2ฟอร�แมตไฟล�ท��เป4นมาตรฐานเป�ดเท�าน�@น

๓) ลดค�าใช2จ�ายด2านซอฟต�แวร�ของหน�วยงานภาคร�ฐ การใช2ฟอร�แมตไฟล�ท��ไม�ใช�มาตรฐานเป�ดท1าให2หน�วยงานภาคร�ฐม�ซอฟต�แวร�เพ�ยงบร�ษ�ทเด�ยวให2เล�อก ท1าให2ปราศจากอ1านาจในการต�อรองและต2องซ�@อไลเซนส�ในราคาแพง การเปล��ยนมาใช2ฟอร�แมตไฟล�ท��เป4นมาตรฐานเป�ดอย�าง ODF จะท1าให2หน�วยงานภาคร�ฐม�ทางเล�อกจ1านวนมาก[๕] ไม�ว�าจะใช2 Microsoft Office ท��ค92นเคยเช�นเด�ม[๖] หร�อเปล��ยนมาใช2ซอฟต�แวร�โอเพนซอร�สอย�าง OpenOffice.org ซ7�งไม�ม�ค�าไลเซนส� และม�เวอร�ช�นท�@งส1าหร�บ Microsoft Windows, Apple Mac OS X และระบบปฏ�บ�ต�โอเพนซอร�สตระกRล Linux ท�านสามารถพ�จารณาต�วเลขจากกรณ�ศ7กษาในประเทศต�างๆ ได2จากตาราง ODF Cost Savings Case Studies ข2างล�าง

๔) หน�วยงานภาคร�ฐจะม�อ�สระในการก1าหนดท�ศทางนโยบายสารสนเทศของต�วเอง จากเด�มท��บร�ษ�ทผR2เป4นเจ2าของฟอร�แมตไฟล�จะเป4นผR2ก 1าหนดว�าเม��อใดท9กคนจะต2องเปล��ยนไปใช2ฟอร�แมตเวอร�ช�นใหม� ซ7�งจะเปล��ยนไปเร��อยๆ ท1าให2หน�วยงานต2องอ�ปเกรดซอฟต�แวร�ตาม แล2วเม��อแลกเปล��ยนไฟล�ฟอร�แมตเวอร�ช�นใหม�ก�บหน�วยงานอ��นก4จะท1าให2หน�วยงานอ��นต2องอ�ปเกรดตามไปด2วย

ด�งน�@น เพ��อให2เป4นไปตามเจตนารมณ�ท��ระบ9ไว2ใน มต� ครม. ข2างต2นค�อ “เพ� อให�เอกสารต�างๆ ของภาคร�ฐ เป1นไปอย�างม�มาตรฐานปราศจากป�ญหาล"ขส"ทธ"*และไม�ได�ข�3นก�บระบบปฏ"บ�ต"การระบบใดระบบหน� ง” อย�างสมบRรณ� จ7งเสนอให2ร�ฐบาลก1าหนดให2ไฟล�เอกสารของภาคร�ฐท��สร2างข7@นใหม�ต2องใช2ฟอร�แมตท��เป4นมาตรฐานเป�ดและม�ซอฟต�แวร�รองร�บจ1านวนมากค�อ PDF และ ODF เท�าน�@น โดยก1าหนดว�นท��จะบ�งค�บใช2ไว2ล�วงหน2า แล2วให2ศRนย�เทคโนโลย�อ�เล4กทรอน�กส�และคอมพ�วเตอร�แห�งชาต� ซ7�งร�บผ�ดชอบงานว�จ�ยเก��ยวก�บโอเพนซอร�สและมาตรฐานเป�ด เป4นผR2ศ7กษาและวางแผนข�@นตอนการเปล��ยนแปลงในหน�วยงานภาคร�ฐให2เป4นไปอย�างราบร��น และให2ส1าน�กงานส�งเสร�มอ9ตสาหกรรมซอฟต�แวร�แห�งชาต� (องค�การมหาชน) ให2ความสน�บสน9นก�บหน�วยงานภาคร�ฐโดยบร�หารจ�ดการให2ม�การอบรมและสน�บสน9นทางเทคน�คอย�างเพ�ยงพอ

จ7งเร�ยนมาเพ��อโปรดพ�จารณา

ด2วยความเคารพส�มพ�นธ� ระร��นรมย�Thai Native Language Project Lead, OpenOffice.org [email protected]

2/3

Page 3: Letter to MICT regarding standard file formats for public documents

ODF Cost Savings Case Studies

Preliminary Cost Assessments of Migrations to ODF-Supporting Applications[๗]

Country Example Savings ($US) Metric Savings

(%) Comment

Denmark Central Administration $21m Over 5 years 32% If Expanded to Entire Public Administration, $94 Million Saved Over 5 Years

Denmark Faroe Islands $2.65m Per migration 91% 3,500 Desktops ($661 per desktop)

Finland Ministry of Justice $5-5.8m Over 6 years 25-30% 10,000 Desktops

France Gendarmerie Nacionale $2.5m Per year 70,000 Desktops

India Dept. of IT $5.3m Over 4 years 95+% 10,000 Desktops

Netherlands City of Haarlem $.6m Per migration 90% vs Upgrade to Office 2000

Sweden City of Stockholm $388 Per desktop 73% 25,000 Desktops

UK Bristol City Council $1.9m Over 5 years 60% 5,500 Desktops

USA Maine (state government) $4.4m Over 5 years 13,000 Desktops ($5.66 per month per

desktop over 5 years)

หมายเหต�

[๑] มต� ครม. ๗ ก�นยายน ๒๕๕๓ http://www.chinnaworn.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=539150907&Ntype=1[๒] ไฟล�ท��ม�นามสก9ล docx xlsx pptx ใน Microsoft Office 2007 และ 2010 เป4น OOXML ท��ท1าตามร�างของ ISO 29500 ไม�ใช�

ตาม ISO 29500[๓] Microsoft Office บน Apple Mac OS X เป4นซอฟต�แวร�คนละต�วก�บ Microsoft Office บน Microsoft Windows เพ�ยงแต�ใช2

ช��อเด�ยวก�น จ7งม�ป�ญหาในการแลกเปล��ยนไฟล�เอกสารระหว�างก�นในล�กษณะเด�ยวก�บการแลกเปล��ยนไฟล�เอกสารระหว�าง Microsoft Office คนละเวอร�ช�น

[๔] นอกจาก ISO 26300 ย�งม� ISO 29500 (Office Open XML) ของ Microsoft ท��เป4นฟอร�แมตไฟล�เอกสารท��เป4นมาตรฐานเป�ด แต�ป�จจ9บ�นย�งไม�ม�ซอฟต�แวร�ต�วใดในโลกท��รองร�บฟอร�แมต ISO 26300 แม2แต� Microsoft Office ซ7�งท1าตามร�างของ ISO 29500 ท�� Microsoft ส�งเข2ากระบวนการของ ISO และถRกแก2ไขหลายจ9ดก�อนจะออกมาเป4นมาตรฐาน ISO 29500 อย�างไรก4ตาม แม2 OOXML ท��เป4นร�างของ ISO 29500 ก4ม�เพ�ยง Microsoft Office ท��เป�ดได2โดยปราศจากความเพ�@ยนจากต2นฉบ�บเด�ม

[๕] http://www.odfalliance.org/resources/App-Support-ODF-Dec2008.pdf [๖] Microsoft Office ต�@งแต�เวอร�ช�น 2007 SP2 ข7@นไปสามารถใช2งาน ODF ได2ท�นท� ส�วนเวอร�ช�นก�อนหน2าน�@นสามารถต�ดต�@งส�วน

ขยายเพ��มเต�มได2โดยไม�ม�ค�าใช2จ�าย[๗] http://www.odfalliance.org/resources/Cost-Savings-ODF-2008-August-table.pdf

เอกสารฉบ�บน�3สร�างข�3นด�วยซอฟต�แวร� OpenOffice.org 3.2.1 และบ�นท�กด�วยฟอร�แมต ODF (Open Document Text – odt) และ PDF

3/3