i.-sm

D IS P U T A T IO P H IL O S O P H IC AI N A U G U R A L I S ,

M A T Ë R I A,E J U S Q U E A F F E C T I O N I B U S

M O T U , ET QUI ETE;A M ,

B o n o c u m D e o ,Ex Authoritate Magnifici T>. ReStorü,

D. A D O L F I V O R S T I I , Med. D oét.Ejufdemque Facukatis, & Botanices in Illuftri Acad.

Lugd. Batav. Profelïbris clarilïïmi ac primarii >N E C N O N

KyimglïJJimi Senattis t^cademid Confenfu,U T E T

Celebminu lacultatis Philofophkii decretOyP R O

G r a d u D o c t o r a t u sSunimlfque m P n i L o s o P H i A honoribus, & privilegiis confèquendis^

Publicè habebitL Ü D O V I C U S M E Y E R , Amftelasdam.

Ad d im XIX. M m ii , loco horifque folitis.

lv_N-tTO

L U G D . B A T A V .Ex Ofïicini F r a -n c i s c i H acki t .

d a l a c LX.2 i

o M N I B IJ S

S I N G U L I S Q J J E

V E R I T A T I SS U I Q J J E

V E R E E T EX A N I M O

A M A N T I B U SE X E R C I T I U M

H O C

P H I L O S O P H I C U M

S A C R U M E S S E J U B E T

L U D O V I C U S M E Y E R ,A u t h . ï t R e sp.

DISPUTATIO PHILOSOPHICAI N A U G U R A L I S ,

D E

Materia, ejLifque Affedionibus Motti,& Q uieto .T h e s i s I.

Era Iegitimac|ue, noftro quidem arbitratu, EflentiasRe-irum , prout a Modis diftiuguuntur, indagandiMethodus, e f t : fi) qiiicquid alicui attribui poteft, inente percunamus; removendo, donee ofiFendamus tale quid, quo dato dempto-’quedatur, demiturqueRes, quodquereliquorumomnium

attributoruin fundamentum eft, & bafis. Quocirca , fi hac cum Materia,procedamus via, omnium, paftim a Philofophis illi adfcribi folitorum, nihil prater folam in longum, latum, & profundum Extenfionem iftius eflenotx reperiemus.Unde juremerito nobis M ateria eU Res undiquaque extenfa.

II. Talem vero revera rem in rerum exiftere natura, quamvis quif-que fibi fortaffe fatis fuperque perfuadeat, ut tarnen, quemadmodum nihil , nifi inconcuflis, negarique nefciis comprobatum rationibus, admit-tere volentes decet, demonftretur: N ob is, quoniam otnnis rite proce-dens prarconcellis innitatur demonftratio , I, Prctfupponendum , tan-quam in Metaphyficis oftenfum , pra ter nos ipfos res nempe cogitantes ó ' itt-telligentes i.e jfe E n sperfeB ipm u m feuD eu m , & i.q u icq m d clare & diftinüepercipimus ejfeverum. II. Concedenda h$cAxiom ata, i. Qtitcquid aliquonon agente perjU itar, ejm id caufa dici neqtiit. x . N ihtl efi in effe6iu ,qu od non fu itin caufa. 5. Nihili nuUa ejl affeüio. 4.. N ihil natttraliter in te r it , aut de novooritur. 5'. Nulla caufa agit fupra vires. III. Petendum, i . Quicquid ejlprater ü e u m , fu i agnofcerecaufam , & x . nos clare & d i f lM e Rem Extenfamperci-pere.

II I . Quoniam igiturintelledusnofter (per z.petitionem ), clare di-ftinfteque rem extenfam extra fe percipit; iftius perceptionis dabitur (perI . petitionéin^ necelTario caufa: lijec vero aut eft intellecïus nofter ipfus,aut D eus, aut alia prseter hos quxdam exiftens res. Atqui non eft intcl-leflus nofter (per i . Axiom.) cumin hocnegotio non agat, fedpatiatur,totuin enim ipfo non tantum non coöperante, verum etiamrelucftanteabfolvitur fepius. Deus quoqu? nee quicquam abipfo, prsterrein ex-

A z tenfain.

tenfam, diverfumcaufa dicipoteft. Etenim, fi E^ps aqtiiniriediate perfeipfuni, aut mediate per rem non extenfam , ut eo, (jiio didtuin eit,modo afficerctur mensnoftra, efficeret, niilla ratione non eifet cenfen-dus deceptor, quod omnimodïE ejus perfedUoni rcpugnat fperluppofi-tion. I.) Rcliquum igitureft, ut fit a Re extenfa, quse proinde exiflit.

IV . Cum autemExtenfio ("perThef. i.) conftituat elfentiam Mate-ï i x , eamque a reliquis rebus realiter differre faciat, erit quid reale & pofi-tivum, quia materia taliseü: Ac proinde ubicunque efl: Extenfio, ibi eti-am ipfa repcritur materia. Et cum (per 3. Axi.) nihili nulls funt Aftedio-nes, nequaquam dari poterit Extenfio in nihilo, (cüjpacium, in quo mikplane fit Res ̂ boe efl:, Vacuum ̂ prouta Philofophisfumitur: Materiaquenullis uliibiinterflitiis, hiatibufve erit interrupta, ejufquequslibetparsaliis , illam contingentibus,femper circumfundetur circumdabiturque.

V. Omnium porro in Materia obfervabilium primum , quod ipfi boemodo confiderats obvenire concipi potefl:, efl, quod qusdam illius partes circumjacentium contadum immutent, qusdam retineant. Ex boeenim foloreliquaomnis facile deduci potefl: Materis varietas, variatio-que, qus , cum tam clare ac diftinde , quam ipfa percipiantur Materia,illi quoque denegands funt minime.

V I. Quoniam vero , quando Materis pars aliqua aliarum circuroja-centiiimcontadumimmutat, illudprsflarenequit, quinllmul& hsvi-cilTim contadum faltem illius mutent: patet (pen. petit.) caufamefledebere. cur illa undiquaque; hx vero, parte illi duntaxat obyersa , contadum mutent, reliquis retineant. Ac primo quidem manifeftum efl,lias quoad partem contadum mutare ob mutationem illius : fi enim nonmutaret illa, nee etiam bs rautarent, fed retinerent. Quod vero illaomni ex parte contadum circumjacentium immutat, non efl: ab his, re-tinent enim: nee quod bs reliquis partibus contadum retineant, non eflab illa, mutat enim iindique: Quocirca in illa mutationis quoad omnespartes, in his retentionis quoad csteras fpecialis dabitur caufa, cujus vi illius mutatio, barumque retentio producatur.

V I I . H sc autem Contadus mutatio,& retentio, duo Materis modi,in rerum natura revera exiftentes, & a mente noftra nequaquam effidi,proprie & PhilofopbiceMotus Quietifqiienomineindigitandi,Mof«/^«e(ontatlm Mutatio in Materia t Quiesvero ejufdem Retentio, definiendi elfent;Verum quia , quamvis ejus Philofophum nequaquam follicitum .effeoporteat, nimium a communi loquendi ufu recederemus, & , quod prs-cipuum, Motus Quietifqueproprietates cxplicatu faciliqres reddentur,fub Motus Quietifque nominibus potius contatdus mutationem retentio-

nemque.

Bemque> & fimul vim feu virtutem, a qua producuntiir, comprehende-ni us-

V I I I . NecneceflTe arbitramur, CaufjE MótusQuietifque, in generefpeftatorum, proximje fcilicet naturam, in fe & abfolute confideratainlate explicate ac deducere : ad infticutum noftrum fufiicere exillimantes,fi folummodo liujus, quae ab illa materie indita eft, virtutis, prater con-tadus mutationem, & retentioneir, quse ab ea ortum ducunt, habeamusrationem.

I X, Cum igitur a Motu & Quiete Cper Thef.5'.)omnisin Materia pen-deat Varietas , eaque realis fit, crunt etiamaliquidreale: cumque(perAxiom.4.) nihil intereat, autdenovooriatur, fequitur eandem Temperinotus quietifque in matetia extitifle , permanfuramque in pofteruraquantitatem.

X. Si verosequalis unicuiqueiMateris parti Motus Quietifqueinefiecquantitas , fibi undiquaque neceflario fimilis , eodemque affeda modoexifteret. Verum cum in ea dilliniilitudo, varietafque (utThef.f, often-fum eft) obfervetur, ejus partium una plus Motus aut Quietis , quam aliaobtinebit.

X I. Cumque non tantum Varietas, fed etiam {per eandem T h ef) va-riatioin eadem locum habeat, patet nunc plus motus , & quietis in una.efie parte, quam alio tempore, Sr confcquenter, cum (per 9. Thef) eadem motus quietifque Temper in materia.permaneatquantitas, partemmotus aut quietis debere de parte materia: in aliam transfundi; adeoquequicquid movetur autquietem accipit, ab alio raoveri, aut quietem ac-cipere.

X 11. Si igitur qusdam Matcri^e pars omnem fuiim motum in alteramquiefcentem transfundat, itaut hxc, quse movebatur, quiefcat, altera ve-ro,qujE quiefcebat,moveatur: quiefcens omnem, quam recepit,quietemabilla,quammovit,recepit*, & econtra mota omnem, quern recepit,motum, ab ilia,cui quietem fuamimprefiit, recepit: Etenim,cumilla,qusmovetur, & antea quiefcebat, quietem,& ilia, quje quiefcit, & antea movebatur, motum amiferit, cumque motus quietifque Temper eadem InMateria (per Thef. 9.) permaneat quantitas j necefiario fequitur quietemomnem, quam antea quiefcens & jam motaamifit,transfufam efi'ein partem , qujE movit •, & omnem motum, quern antea mota, & jam quiefcensamifit, receptum efie a parte, qua: quiefcebat, fi reliqua: materite partes ineodem ftatu permanere confiderentur, ut jam facimus. Simililque omni-no efl: ratio, fi non omnis motus & quies, fed horum tantum partes ali-qiise transfimdantur Atque hinc manifeftum evadit, partem moventein

A 5 tantum

tantum alii, aut alits , fi plures moveat, quantum ipfa amittit, largiri mo-tus, tantumque recipere quietis, quantum viciffim deperdit quiefcensaut quiefcentes.

X I I I . Cum porto pars quardam Materise movetur, quoniam (perThef. 4.) non datur vacuum, pars fequens etiam movebitur , aut fi quie->fcat, inter motain & quiefcentem fe recipiet alia Materia: cumque hatpartes iterum rnoveantur, has fequentes etiam movebuntur obeandcmrationem, quje cum denuo rnoveantur, idem fiet, quod in antecedenti-bus, donee perventum erit ad primo motam: Unde patet, qualemcum-ciLic in omin motu fieri Circulïitioïieni. ^

̂ X I V . Patetque prxterea, cum in tali circulatione pars proxime fe^quens, aut quse primo inter motam & quiefcentem fe recipit, motum(per Thef. i i.^acceperit ab alia , illaque iterum ab alia, & fic deinceps^donee in primo mota fubfiftimus ̂ hanc neceflario horum omnium mo-tuum effe caufam ; nullo modo quiefcentem, qus derelióta fuit. Hinc-que fequitur nullum corpus quiefcens ad fe aliud moverepofle, atqueadeo nullam dari proprie diS tm n AttraSiotiem y led omnem motum fieriper Fuljioticfii» Quod idem etiam hoe modo facili demonftratur ne*.ootio. Si Materise pars quiefcens ad fe aliam moveret quiefcentem, hxcquietemamitteret, motum reciperet, qui, cum ex aliaparte(per Thef.ii.Xin ipfam neceffario transfunderetur, transfundi nequit (per Axiom.z,.)a quiefeente, cumillo careat, ac proinde etiam ab hac non movetur.

X V. Deinde, quoniam (per Thef. 13.) in omni motu quodammodofiat circulus , nulla pars moveri pbterit, quin proxime prxcedens mo-veatur, nee hsec , quin rurfus ejus proxime pratcedens, & fic deinceps:atque hinc, perfpicuum eft, nullum motu m fieri in diftans: atque adeo>aec quietis transfufionem , cum inter hsec femper fiat permutatio.

X VI . Cum autem pars Materise mota , aliam quiefcentem movebit,majorem debebit habere qiiantitatem motus quam illa habet quietis;Non enim poterit habere squalem , multo minus minorem. Quoniamnamque motus quietifque quantitas oriatur a vi & virtute, qua parsmota contadum mutet, quiefcens retineat ̂nullaque caufa fupra viresagat (per AxioiTi.y.) y inanifeftuin eftj fi pars mota tantum habeat viriumcontadum mutandi, quantum quiefcens habet eundem retinendi, hancab illa non pofle moveri: ac proinde illi, ut hanc moveat neceffario de-bere plus ineife motus, quam huic ineff quietis.

X V I I . Prsetereain circuloquandofit Motus, cum, cui primo impri-mitur Motus, pars moveri nequeat, quin fimul moveatur proxime ante-

cedens.

cedens, nee h x c , quin illius iteruin antecedens, & fic confequentef, donee totus abfolvatur cireulus, u tT hef ly . demonftratum ; priinoquemota CperThef. 14.J oninis in antecedentibiis Motus eaufa exiflat: Etcum (per Thef 16.) pars Materia» inota movere quiefeentem non valeat»nifi plus poffideat motus, quam illa quietis; fequiturparciprimo mot»plus debere inelFe motus, quam. reliquis omnibus quietis.

X V 111. Si igitur pars quacdam mota plus habuerit in fe motus,quamomnes, qux eireulum eonftituunt quietis , poftquam illum abfolverit, infequentem impinget partem , fique illam movere poflit, nova fiet obeandem caufam Cireulatio poll hanc eontinuo alia, donee omnem dcrperdiderit motum •, & quo plus hujus obtinuerit, eo quoque plures producer circulationes; & quo plures produxerit circulationes, eö pluresetiam deferet contaflus, quorum primus & ultimus Termini Motus y iUe aquo, hic a d q u em 'vo c in tm •. & inter hos dillantia, l in e a m o tw , ut&Mate-ria, in qua fiunt b x circulationes, & linea motus concipitur, feu per quamfit motus, Medium.

XI X. Quoniamautem, ut proxiinè demonftratum , quo Materiaepars plus habuerit motus,. eó plurium aliarum deferet contaólum, & pater,quo plurium deferuerit contadum, eo lineam motuslongiorem futu-ram: fequitur etiam, quo plus habuerit motus pars qusdam, eo majo-remdefcripturam lineam : Cumque hxc continuata linea: dcfcriptio nihil aliud fit, quam motas partis progreffio, patet, quo plus habuerit motus , eo etiam plus habere virtutis ad progrediendum feu pergendum.

X X. Quod fi pars Materie, dum movcri pergit, alteri, qux tantum*autetiam plus quietis, quam illa polfi Jet motus , occurrat, inillam, utThef. 16. demonftratum, nihil transfundere fui porerit motus: acpro-pterea, cum (perThef 9.) Motus cadem in Materiapermaneat femperquantitate, eum retinebit: cumque, ne ulterius pergat, impediat pars,,in quamimpegit, necelfarioeo verfus, undevenit, redibit, qui reditusRejïexio vocatur.

XXI . Idemque accidet, fi, non partem quiefeentem, fed squaliteraut magis motam in via oftcndat: Quoniam enim off.‘ndens aut squalemaut minorem poffideat Motum, qua n offenfa, minore etiam ('perThef.19.) autsqualiprxditaerit vi ad pergendum; ac propterea, cum (per5. Poftulatum) nulla eaufa fupra vires agat, non poterit illam refledere,fed rcfledetur ipfa.

XX IJ , Cum igitur Pars Materise mota (per Thef. 15'.) femper inaliam impingat, caque fi plures, aut aeque multos quietis, aut motuscontrariigraduspoffideat, ipfam , ut I'hef. xi.demonfttatumrefledat,

A 4 fin

fin minores non refieflat; palam fit, determlnationem lines Motus apartibus Materis , in quas impingit mota, pendere. Si enim non refle-titu r, reótam defcribet lineatxi, lin refle£tatur, veleandeni reótam , velduas re£tas in pun£to reflexionis concurrentes , adeoque angulum con-ftituentes. . a o ,

X X I I I . Quando aiitem pars non reflexa linea recta moven pergit,non tantum , ut Thefi 11. demonftratum , partibus Medii, per quod mo-vetur, quiefcentibus motum infundit fuum , fed in illam abhis vicilliintransfunditur qiiies, qus Transfufio Rejijientia Medii appellatur, habet-que non tantum locum in Medio, cujus partes plane quiefcunt > fed etiamcujus partes vel eadcm vel contraria yiamoventur, minoriquidemmo-tu *, eatenus enim de quiete participant.

X X I V . Atquetalisinomni Medioreperitur refiftentia, Medium-que quod ea prorfus careat, dari nequit; non enim effet medium, quo-niam in illo nulla poterit fieri contaétus mutatio, ac proinde nec motus,quod (per Tlief. 18 } adejus naturam requiritur. Pofito enim medio,quod nullam habetreliftentiam,debebuntejus partes tantum, quantumpars qus mover! fupponitur, habere motus, & eandem verfus partem,vcrfus quam movetur ilia, moveri. Hoc autem fi fiat, pars , qus moveri.fupponitur, contadum non mutabit j ac propterea in tali medio non fietmotus. _ . . „

X X V. Ex his veto qusin prscedentibus deduximus,omnis mTrans-fufione Motus, Quietifque varietas facillimo deduci demonftrarique po-tcft negotio. Nam,

X X V I . Si per Medium squali ubique prsditum Refiftentia movea-turparsM ateris, cujus partesita quiefcunt, ut a partibus medii, in quasimpingit nullo pafto moveri queant,hsc squaliter motum deponet fuum,fervata inter iliiusgradus, mediiquerefiftentiam proportione: qui grades qubfuerintplureseorefifientia eritminor, & linea motus major:quovero pauciores , refiftentia erit major, & linea motus minor.

X X V I I . Si vero eadem pars, antequam omnem depofuerit motum,in via offenderit aliam , fibi quoad partium quietem plane fimilem, tan-tumquehabentem quietisquantumipfahabet motus, eo, quo offendit,tempore; neccfiariorefleótetur nullo fui motus gradu amiifo. Hocquemagis obtinebit, fi plus in quiefcente fuerit quietis, quam in mota motus.

X X V I I I . Et fi ambx h x partes, tarn mota , quam quiefcens perfe-dle fuerint planre , in iifque concurrant; mota ad eundem angulum incidentie ad quern impegit, refledetur, nempe aut ad redum aut ad acu-tum, nnnquam ad obtufum. Atque idem locum habebir, fi pars

perfects

perfedeglobpfa fuerit, & quiefcens exaöe plana iautglobofa, antet-iamconcava, dummodo circulus in concavo cjuiefcemis major fuerir,quani circulus in convexo partis mors.

XXI X . Quod fi pars eadem mota plus habeat motus, quam quief-ccns quietis, moveri perget, quiefcentemque propeller, ipli tantum fuimotusiinprimendo, & tantumabipfa recipiendo quietis, ut sequalitereö verfus , quo tendebat mota ainba poftea moveantur.

XXX. Quod fi eadem pars mota offendat aliam fibi fimilem ut fupra,nonquiefcentem, fed verfus eandem partem, & in eadem cumillalineamotam: illi neceflario plus motus, quam buic inerit, & huic plus quietis, quamilli, alias enim numquam hanc alfequi polfet: transfundetqueilla'inhancdimidium illius motus, quo hancexceditinpundooccurfus,& recipiet ab hac dimidium quietis, quo fuperatur, & movebuntur pofteaasqualiter.

XXX I . Prseterea, fi du$ pastes M aterie, quarum partes ita qine-fcant, ut non tantum a partibus medii, fed etiam a fe invicem , nullopaóto moveri queant.ex ad verfo, & in eidem motus linea fibi invicem oc-currentes, habeant in punfto occufus xqualem motum ,ambarrefle(Sen^tur, eo , unde veniebant, redeuntes, nulla motusfaóta transfufione.

X X X I I . Si vero inxqualem habent motiim , pars qus majorem ha-,bet, illam, qux minorem habet, repellet refleftetque, ipfi dimidium ex-cefsiis fui motus infundendo, illiufque quietis excclTus dimidium recipiendo : ac poftea amba: eb verfus, quo tendebat magis mota, cum aqua-li motus quantitate moveri pergent.

X X X I I I . Nee tantum du£B Materie partes quatenus mots in fe invicem impingunt, fed etiam quatenus per idem vel diverfum mediumferuntur, confiderari poffunt; earum motus comparando motui aliiis corporis (puta csli, aut aliorum corporum motum csli imitantium) feu, quodclarius, tempori.

X X X I V . Sic fi per idem, aut duo diverfa iMedia, squaüs tarnenubique prsdita refifl;entia,dus materis partes,fibi mutuo non obviantes,cum tali inter motus quantitatem, magnitudinem, conftitutionem, &Medii refiftentiam proportione moveantur,ut eodem,aut squali temporesqualesdefcribant motus lineasj dicentur hs partes sque celeritcr, autaeque tardè moveri. Si vero non cum tali moveantur proportione, fed ita,ut eodem aut squali tempore in§ quales oriantur motus lineg ,dicetur pars,qus majorem defcribit lineam celerius, parsjvero, qus minorem, tardiusmoveri. Refpeftufque feu Relatio motus illius ad motum hujus, CeUri-ta s ; & econtra, refpeóius motus hujus ad motum illius Tarditas vocabitur.

’ XXXV. Atque

XXX V . Atque horum omnium fubjungerem demonftrationes, nificuilibet accurtate tantum prscedentia confideranti» atque ad hxc dili-genter attendenti manifeftas fore judicatem > ha;cque noftra in nimiaminolem excrefceret Difputatio.

X XX VI. H sec porro tria , Materiam , Motum, & Quietem , dequibus hucufque nobis fermo fuit, vera rerum Naturalium cenfemus efleprincipia: No« enim funt exfe invicem, nee ex aliis, & ex ipfis omnia: Suntquetï)a , contraïia duo ̂motus qtaes, eoïumque fubjeêtum commune Materia: quasin Principiis conditiones requirunt Philofophi.

X X X V 1 1. Eftque prxtcrea quodlibet reale quid, nempe Materiafubftantia, ac Motus & Quies, ejus duo modi, qui pofterior, ut ex ante-diftis perfpicuLim, aque ac prior) in explicatione rerum naturalium venitconfiderandus. Unde mirarifatis nou fubit, cum tam diftufa prolixaqueapud Phyficosde Motus natura fpeciebufque reperiatur tradtatio, apudeofdem tam altum de Quiete efie filentium;ut & apud ipfum Ariftotelem,cum tarnen in Natura: dcfinitione, motum quietetnque pari palTu ambu-lare voluit. .

X X X V I I I . Hujufque de Quiete quietis nullam mihi imaginariqueo rationein, quam quod illam nihil aliud, quam Motus negationeinaut abfentiam elfe arbitrati fueiint: Q u* fententia, fi contrarium jam ab-undenon demonftratum eflet, etiam hoe facillime refutari poflet argu-inento. Si Qu îes nihil elfet aliud, quam Motus abfentia aut negatiq, mi-nimo motus gradu corpus quiefcens moveri pofTet, cum negationi nullainfit refiftendi vis. Verum quotidiana fatis fuperque teftatur experientia,quamplurima corpora quiefcentia aliorum motibus majorem j minorerapribere reGllemiam > alterumqe facilius, difficilius alterum motum fuf-cipere impingentis j Quapropter neceflario reale quid* quod hujusfitcaufarefiftentis, nobifque nomine venit Quietis, admittendum.^

X X X 1 X. Difpefcitur vero Motus a Peripateticis,pra:eunte ipforumduce, in Motum ad Quantitatem, qui iterum éft vel diroinutio vel accre-tio ,ad qualitatem, qui Alteratioj & adubij qui Motus localis feu latio ap-pellatur. Verum cum Motus localis, non diftêrat ab eo , quem fupra de-finivimus, & fine co , nee diminutio accretiove, nee alteratio fiat ulla;Motumlocalem pro genere, diminutionem veroaccretionemque ac al-terationem inter fpecies putamus e(Te referendas.

X L. Nee tantum Materiam, Motum & Quietem Rerum Naturaliumautumamuseife principia j fed prsterea nullas prater motum & quietemmaterie > aut qu^e ex iis non oriuntur corporis naturalis rcales agnofci-mus aftedtiones. Cum enim uti didum , Rerum naturalium Principia

fint

fint tantum Materia motus & qiiies, Corpus iiaturale nihil aliud erit,quam Materie pars motu quieteque inter fe contemperatis prsdita ;Cümque (per axioma fecundum) nihil fit in efteéhi, quod non fuit incaufa, nulla erit afFedio in corpore naturali, ciijus origo his accepta nonefl: referenda.

X L I. Quod idem etiam ex omnium a Philofophis corpori naturaliadfcribifolitarum affedionum definitionibus colligereeft. NamCon-tinuitasefl: partium corporis quies perfe , Divifio veroearundem motus:Raritas efl: partium corporis quies aut motus talis, ut inter illas magnirelinquantur hiatus , quos alia interluit materia ; qui fi nulli aut exiguifint, Denfitas efl; : Finitudo efl negatio iilterioris in corpore motusquietifque contemperationis, Figura vero hujus negationis qualitas feumodus: Locus eft terminus corporis ambientis , ad circumjacentia rela-tus corpora , & tanquam immobilis fpedatus; & denique Tempus eltduratio corporis motui ctelorum comparata,per eumque menfurata.

X LI I . Cum igitur omnes ha: affediones, aut ad Quietem , utContinuitas, aut ad motum, ut Divifio, aut ad utrumque ut Raritas &Denfitas pertineant: vel fint negationes, ut Finitudo & Figura, vel Entiarationis, ut Locus & Tempus :patet nullas corporis naturalis, qua: or-tum non ducunt a motu & quiete, & pratter hos Materise affediones eflereales.htecque triatantum pro naturalium Rerum principiis eflè habcnda.

P A R A D O X A.I. Logica, qua a Perifateticis p a p m curcumfertur va n a , atque inu tilis, cum

fine iüa Mathematici plus in fctenüis effecerint & profecerin t, quam cum illa in relt-qui) Pbilofophia partibus ifli.

а. Duo tantum dantur Pradicam enta, Res & Modus.3. Homo efl Animal rationale, non efl perfeéla D efn itio .4.. Pbjfica & Ethica per demonflrationes tradipojfunt, & dchent.•p. Nulla datur form a fubflantialis.б . Etiamfi nullus extfleretfol, illuminaretur tarnen bic mundus fubltmaris.7. Anima Pbjftce nee efl in corpore, nee ex tra corpus.8. Senfatio non f t per nervorum fla m e n ta , fed per Jpiritus.9. Prim um Etbicesprincipium e fl, cuiquefuum m ile ejfe quarendum.1 o . Virtus efl conflans animi voluntas ex vero inteüeclu fuum utile quarendi.

Vitium vero ex opinione.I I. Metapbjiftca non verfatur nift circa entia Rationis.1 X. Q uadratura Circuit efl impoflibilis.

F I N I S .

; ( v ^ 0 ' V ^ : '

'-’-S-? -:

.--7. : :- .f • .■ ;.;; .- '"7 :- 'V A » T ^ :,S » a '

,7> /- .x f ■

■li'-as

■7 '

• , .

“ ,? k v t ■,

■'■' - ^ r - i ^

' ■ ’■ ' I■ ' • l ■

k - * ,-w i - -'■' ' S ' ■ '

'• '•■■ # 5 '

: . > '/vA .' . l .. n.’ -

- f

fc* '< ' 'ï'

L i - v >' ♦. ■•'7

;■

■.V ' '■'-. ■'*‘.|l u ' ' -. • ^ \ ' .>■>-■• r

A ' / ’• ‘

7. ; ,■ r ; , ^

•■ ■’-■7

m

'-it

. Al

■ : l l

' ' T S

• ' ƒ.' 4 *

.',̂ ■ ■' 4 . :-A ''A r^ - A ■■ ,A A

.,; . A;,,,;;.-. ;■ ■■A7,-..'.■'A .4 14'- '‘V '.'

■ï'" - .'

' t ' ■ ..>

• V. ■ ■.:*

■

■% ■■.

, ï ■

;-v.

. . :

' ’>' ■'■■ 4a ..,.,.-* ■ ■'■‘ . a A,>:-

' n l

-'-4A.^A.::7:7k.k.44iAi.