BAPTISTWAY

Baøi Hoïc Kinh Thaùnh

Nhöõng Söï Daïy Doã Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su

Ma-thi-ô

Nhöõng Söï Daïy Doã Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su Copyright 2006 by BAPTIST WAY All rights reserved Permission is granted for a church to make as many copies of this publication as needed for use within its ministry. Copies of this publication are not to be sold, distributed, or used in any other manner whatsoever without written permission except in the case of brief quotations. For information, contact BAPTIST WAY, Baptist General Convention of Texas, 333 North Washington, Dallas, TX 75246-1798 Unless otherwise indicated, all Scripture quotations are from the Cadman, Baûn Dòch Môùi, Baûn Dieãn YÙ First edition: May 2006

BAPTISTWAY Management Team

Executive Director, Baptist General Convention of Texas: Charles Wade Coordinator, Church Health and Growth Section: H. Lynn Ecleberger Director, Bible Study/Discipleship Center: Dennis Parrott Administrator, Curriculum Development Office: Bernard M. Spooner Publishing consultant: Ross West, Positive Difference Communications Language Materials Team Bible Comments Writer(s) for Lesson 1-14 Coâ Voõ Thò Rutô

Hoäi Thaùnh Tin Laønh Westminster Editor for Lesson 1-14 Muïc Sö Nguyeãn Vaên Hueä Hoäi Thaùnh Tin Laønh Baùp-tít Ñöùc Tin Editor’s Assistant; Layout Muïc Sö Leâ Phöôùc Leã

Hoäi Thaùnh Tin Laønh Baùp-tít Garland Facilitator for the Vietnamese Team

Phil Miller Associate Director/Associational Consultant Bible Study/Discipleship Center Baptist General Convention of Texas

Patty Lane, Director, Office of Intercultural Initiatives, Baptist General Convention of Texas Nelda P. Williams, Facilitators Coordinator and Manager, Curriculum Development Office

Muoán Söû Duïng “Soáng Vôùi Lôøi Chuùa” Caùch Höõu Hieäu

Duø baïn laø giaùo vieân hay hoïc vieân 1. Söõa soaïn sôùm tröôùc ngaøy hoïc moät tuaàn leã. 2. Ñoïc qua toaøn theå saùch. Xem muïc luïc, ñoïc phaàn giôùi thieäu

cuûa saùch, vaø ñoïc phaàn giôùi thieäu chöông coù baøi hoïc baïn saép nghieân cöùu. Coá gaéng ñeå yù xem caùch baøi hoïc quan heä vôùi caû chöông vaø toaøn boä cuoán saùch.

3. Caàu nguyeän vaø ñoïc phaàn kinh vaên chính cuûa baøi hoïc. (Caùc baøi hoïc ñöôïc döïa vaøo Kinh Thaùnh xuaát baûn 1929, baïn neân nghieân cöùu vaø so saùnh vôùi caùc baûn dòch khaùc nhö Baûn Dòch Môùi (BDM) vaø Baûn Dieãn YÙ (BDY))

4. Sau khi ñaõ ñoïc phaàn kinh vaên chính trong Kinh Thaùnh, ñoïc phaàn baøi hoïc. Baøi hoïc ñaõ ñöôïc soaïn ñeå giuùp ñôõ baïn trong khi nghieân cöùu Kinh Thaùnh.

5. Ñoïc phaàn ñöôïc in trong caùc khung nhoû cuûa moãi baøi hoïc. Ñaây laø caùc chi tieát ñöôïc cung caáp ñeå theâm vaøo phaàn nghieân cöùu, gôïi yù vaø khuyeán khích ngöôøi hoïc suy nghó vaø aùp duïng.

6. Coá gaéng traû lôøi caùc caâu hoûi ôû trong moãi baøi hoïc. Caùc caâu hoûi naøy ñöôïc soaïn ñeå khuyeán khích ngöôøi ñoïc suy nghó vaø aùp duïng. Coù theå duøng caùc caâu hoûi naøy trong lôùp hoïc.

Neáu baïn laø giaùo vieân A. Laøm taát caû nhöõng ñieàu keå treân. B. Trong buoåi hoïc ñaàu tieân, ñoïc löôùt qua toaøn theå cuoán saùch,

xaùc ñònh ngaøy seõ daïy moãi baøi hoïc. Höôùng daãn caû lôùp ghi nhöõng ngaøy naøy xuoáng vaøo trong muïc luïc, vaø trang ñaàu cuûa moãi baøi hoïc.

C. Coù theå duøng caùc söï giuùp ñôõ trong vieäc daïy ñöôïc cung caáp qua Baptist Standard hay/vaø ôû treân Internet. Trong nöôùc Myõ coù theå goïi ñieän thoaïi 214-630-4571 ñeå ñaët mua Baptist Standard. Neáu caàn bieát chi tieát ñeå duøng Internet xin göûi ñieän thö qua

ñòa chæ baptistway@bgct.org. (Caùc thoâng tin naøy cuõng coù ích lôïi cho caùc hoïc vieân ôû trong lôùp).

D. Mua "Taøi Lieäu Höôùng Daãn Giaùo Vieân", ñi keøm theo vôùi nhöõng baøi hoïc trong saùch naøy. Caùc ñeà nghò ñeå daïy ôû trong "Taøi Lieäu Höôùng Daãn Giaùo Vieân" laø nhöõng ñeà nghò thöïc teá, deã duøng seõ coù ích lôïi cho lôùp hoïc.

E. Sau khi baïn ñaõ nghieân cöùu phaàn kinh vaên chính cuûa baøi hoïc, noäi dung baøi hoïc, vaø caùc taøi lieäu khaùc, haõy duøng caùc ñeà nghò ñeå daïy ôû trong "Taøi Lieäu Höôùng Daãn Giaùo Vieân" ñeå giuùp baïn hoaïch ñònh caùch höôùng daãn caû lôùp hoïc.

F. Vui veû höôùng daãn lôùp hoïc khaùm phaù yù nghóa cuûa nhöõng phaân ñoaïn Kinh Thaùnh vaø aùp duïng vaøo ñôøi soáng.

G. Giaùo vieân neân choïn moät caâu goác döïa theo baøi hoïc thích hôïp cho lôùp hoïc cuûa mình ñeå caùc hoïc vieân hoïc thuoäc loøng.

Ma-thi-ô

Nhöõng Söï Daïy Doã Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su

Chöông I

Moät Loái Soáng Môùi

Baøi hoïc: Ngaøy Baøi soá 1 ______ Baûn Thieát Keá Ñôøi Soáng

Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ma-thi-ô 5:1-16

Baøi soá 2 ______ Caùi Nhìn Môùi Veà Nhöõng Söï Daïy Doã Cuõ Ma-thi-ô 5:17-48

Baøi soá 3 ______ Khi Ñöùc Chuùa Trôøi Laø Khaùn Thính Giaû Duy Nhaát Ma-thi-ô 6:1-18

Baøi soá 4 ______ Thöù Cuûa Caûi Tröôøng Toàn Ma-thi-ô 6:19-34

Baøi soá 5 ______ Choïn Soáng Döôùi Söï Cai Trò Cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi Ma-thi-ô 7:1-27

Chöông II

Nhöõng Lôøi Chæ Daãn Cho Caùc Moân Ñoà Ñi Ra Baøi hoïc: Ngaøy

Baøi soá 6 ______ Ñöôïc Keâu Goïi Thi Haønh Söù Meänh

Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ma-thi-ô 9:35—10:15

Baøi soá 7 ______ Höôùng Ñeán Loøng Tin Can Ñaûm Nôi Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ma-thi-ô 10:16-42

Chöông III

Daïy Doã Baèng Caùc Ví Duï Baøi hoïc: Ngaøy Baøi soá 8 ______ Khi Muøa Gaët Ñeán

Ma-thi-ô 13:1-23 Baøi soá 9 ______ Ngöôi Coù Nhaãn Naïi Khoâng?

Ma-thi-ô 13:24-43

Chöông IV

Ñôøi Soáng Trong Moái Thoâng Coâng Baøi hoïc: Ngaøy Baøi soá 10 ______ Ngöôi Vaø “Nhöõng Ñöùa Nhoû”

Ma-thi-ô 18:1-14 Baøi soá 11 ______ Quan Heä Vôùi Nhöõng Ngöôøi Baát Toaøn

Ma-thi-ô 18:15-35

Chöông V

Nhöõng Lôøi Daïy Veà Traùch Nhieäm Khai Trình Baøi hoïc: Ngaøy Baøi soá 12 ______ Choáng Laïi Söï Giaû Vôøø

Vaø Giaû Hình Toân Giaùo Ma-thi-ô 23:1-30

Baøi soá 13 ______ Moät Ngöôøi Trong Nhöõng Ngöôøi Raát Heøn Moïn Ma-thi-ô 25:31-46

Baøi Hoïc Giaùng Sinh ______ Ñöùc Chuùa Trôøi ÔÛ Cuøng Chuùng Ta—

Vaø Khoâng Chæ Chuùng Ta Ma-thi-ô 1:18—2:12

Lôøi Giôùi Thieäu

Phuùc AÂm Ma-thi-ô: Nhöõng Söï Daïy Doã Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su

Söï daïy doã laø moät trong nhöõng ñieåm nhaán maïnh ñaëc tröng cuûa Phuùc AÂm Ma-thi-ô. Trong Phuùc AÂm naøy, chuùng ta thaáy Ñöùc Chuùa Gieâ-su gioáng nhö moät thaày giaùo hôn laø ôû caùc saùch Phuùc AÂm khaùc. Treân thöïc teá, “Thaày” laø moät trong nhöõng danh xöng thöôøng ñöôïc duøng ñeå noùi veà Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Phuùc AÂm Ma-thi-ô.

• Moät thaày thoâng giaùo muoán theo Ñöùc Chuùa Gieâ-su, ñaõ goïi Ngaøi laø “Thaày” trong Ma-thi-ô 8:19.

• Nhöõng ngöôøi Pha-ri-si, khi noùi chuyeän vôùi caùc moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, ñaõ goïi Ngaøi laø “thaày caùc ngöôi” trong 9:11.

• Trong 10:24, Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn, “Moân ñoà khoâng hôn thaày,” ñeà caäp ñeán moái quan heä cuûa caùc moân ñoà ñoái vôùi Ngaøi (cuõng haõy xem 10:25).

• Trong 12:38, nhöõng ngöôøi Pha-ri-si noùi vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su raèng, “Baåm thaày, chuùng toâi muoán xem thaày laøm daáu laï.”

• Trong 17:24, nhöõng ngöôøi thaâu thueá cuûa ñeàn thôø, khi hoï hoûi caùc moân ñoà veà vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù noäp thueá ñeàn thôø hay khoâng, ñaõ goïi Ngaøi laø “thaày ngöôi.”

• Moät ngöôøi trai treû giaøu coù cuõng goïi Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø “Thaày” trong 19:16.

• Nhöõng ngöôøi Pha-ri-si vaø ñaûng vua Heâ-roát goïi Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø “Thaày” trong 22:16.

• Nhöõng ngöôøi Sa-ñu-seâ baét ñaàu chaát vaán Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong 22:24, goïi Ngaøi laø “Thaày.”

• Moät thaày daïy luaät muoán bieát veà ñieàu raên lôùn hôn heát, ñaõ baét ñaàu cuoäc hoäi thoaïi baèng chöõ, “Thöa thaày” (22:36).

• Khi ñeà caäp ñeán chính baûn thaân mình, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi vôùi caùc moân ñoà raèng, “Caùc ngöôi chæ coù moät Thaày” (23:8).

• Khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su sai caùc moân ñoà ñi chuaån bò phoøng cho böõa aên Leã Vöôït Qua cuoái cuøng cuûa Ngaøi, Ngaøi ñaõ baûo hoï noùi raèng, “Thaày noùi” (26:18). Hôn nöõa, moái quan heä cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø caùc moân

ñoà gioáng nhö quan nieäm vaên hoùa cuûa ngöôøi Do Thaùi trong thôøi cuûa Ngaøi veà moái quan heä giöõa caùc giaùo sö vaø nhöõng ngöôøi theo hoïc. Töø moân ñoà, treân thöïc teá, cuõng nhö chöõ Hy Laïp ñaèng sau töø moân ñoà, coù nghóa laø ngöôøi hoïc troø.

Ngoaøi vieäc nhaán maïnh Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhö moät Thaày giaùo trong Phuùc AÂm Ma-thi-ô, saùch naøy coøn ghi laïi nhieàu lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su hôn baát cöù saùch Phuùc AÂm naøo khaùc. Treân thöïc teá, söï daïy doã cuûa Chuùa Gieâ-su raát coù theå laø boá cuïc chính cuûa Phuùc AÂm Ma-thi-ô, töø sau caâu chuyeän giaùng sinh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong chöông 1 ñeán söï phuïc sinh cuûa Ngaøi trong chöông 28. Caùc nhaø giaûi kinh töø laâu ñaõ nhìn nhaän raèng Ma-thi-ô ñöôïc boá cuïc xoay quanh naêm phaàn chính ghi laïi söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su—Ma-thi-ô 5—7, 10, 13, 18 vaø 23—25. Moãi moät baøi giaûng chính cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñeàu keát thuùc baèng nhöõng lôøi töông töï nhö nhau, goàm coù, “Vaû, khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su vöøa phaùn nhöõng lôøi aáy xong” (Ma-thi-ô 7:28; xem 11:1; 13:53; 19:15; 26:1).

Ñöôïc vieát khoaûng nhöõng naêm 70 hoaëc 80 cuûa theá kyû thöù nhaát, chöøng boán möôi hoaëc naêm möôi naêm sau khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su chòu cheát vaø phuïc sinh, Phuùc AÂm Ma-thi-ô coù theå ñaõ ñöôïc coäng ñoàng Cô-ñoác duøng nhö moät saùch chæ nam. Coù theå saùch ñaõ ñöôïc vieát cho muïc ñích ñoù, hoaëc laø caùc Cô-ñoác nhaân ñaàu tieân ñaõ nhaän thaáy raèng hoï coù theå duøng saùch cho muïc ñích naøy. Hôn nöõa, coù leõ moät phaàn lyù do Phuùc AÂm Ma-thi-ô trôû thaønh saùch Phuùc AÂm ñöôïc Hoäi Thaùnh theá kyû thöù hai vaø thöù ba öa thích nhaát laø vì saùch ghi laïi raát nhieàu söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

Söï nhaán maïnh veà söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Phuùc AÂm Ma-thi-ô cuõng ñem ñeán cho chuùng ta raát nhieàu ñieàu. Trong thôøi chuùng ta, chuùng ta nghe raát nhieàu ngöôøi noùi veà “Cô-ñoác nhaân” theá naøy vaø “Cô-ñoác nhaân” theá kia. Chuùng ta nghe chöõ “Cô-ñoác nhaân” ñöôïc duøng moät caùch caåu thaû, ñeán ñoä döôøng nhö chæ coù yù nghóa beà maët maø thoâi. Chuùng ta cuõng nghe chöõ “Cô-ñoác nhaân” ñöôïc duøng theo nhieàu caùch khaùc nhau, khaùc ñeán ñoä chuùng ta töï hoûi khoâng bieát nhöõng chöõ ñoù coù ñieåm naøo chung trong yù nghóa coát loõi hay khoâng. Trong aùnh saùng boái caûnh thôøi ñaïi maø chuùng ta ñang soáng ñaây, chuùng ta coù caàn moät kim chæ nam ñeå coù theå trôû thaønh moät Cô-ñoác nhaân thaät hay khoâng? Chuùng ta coù caàn tieáp xuùc nhieàu hôn vôùi nhöõng lôøi daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su hay khoâng? Dó nhieân caâu traû lôøi cho hai caâu hoûi ñoù laø coù.

Coù leõ caùch chuùng ta hieåu veà chöõ Cô-ñoác nhaân vaø thaäm chí chöõ ñöôïc cöùu roãi caàn ñöôïc thay môùi bôûi yù nieäm Cô-ñoác nhaân laø nhöõng ngöôøi hoïc hoûi töø nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Khaû naêng ñoù khieán vieäc nghieân cöùu nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Phuùc AÂm Ma-thi-ô trôû neân quan troïng vaø coù tieàm naêng laøm thay ñoåi ñôøi soáng. Nhieàu ngöôøi noùi raèng hoï laø Cô-ñoác nhaân ñaõ toû ra hoïc bieát raát ít töø Ngaøi vaø ít chuù yù ñeán nhöõng söï daïy doã cuûa Ngaøi. Hôn nöõa, chuùng ta haõy nhôù raèng nhieäm vuï quan troïng cuûa Ñaïi Maïng Leänh laø “daïy doã” (28:20).

Tuy nhieân, haõy thaän troïng. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng chòu ñoùng ñinh chæ vì Ngaøi laø moät thaày giaùo vaø daïy nhöõng leõ thaät thuù vò, saâu saéc. Ngaøi coù theå thaønh laäp moät tröôøng phaùi tö töôûng vaø raát coù theå soáng ñeán giaø. Tuy nhieân, ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy mang ñaày tính thaùch thöùc, caáp tieán, vaø caùch maïng. Hôn nöõa, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ theå hieän söù ñieäp cuûa Ngaøi trong chính ñôøi soáng Ngaøi. Chuùng ta haù khoâng neân hoïc nôi Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø cuõng theå hieän nhöõng gì chuùng ta hoïc ñöôïc trong ñôøi soáng mình, neáu chuùng ta töï goïi mình laø caùc moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su hay sao?

Haõy môû baûn Kinh Thaùnh Taân Öôùc ôû saùch Phuùc AÂm Ma-thi-ô, vaø tìm nhöõng trang naøo coù in chöõ ñoû, baïn seõ thaáy bao quaùt troïng taâm cuûa baøi hoïc naøy. Neáu baïn khoâng coù baûn chöõ ñoû, haõy

xem löôùt qua Ma-thi-ô 5—7, 10, 13, 18, vaø 23—25, vaø moät laàn nöõa baïn seõ thaáy nhöõng phaàn Kinh Thaùnh chính yeáu trong loaït baøi hoïc naøy. Loaït baøi hoïc naøy taäp trung vaøo nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, ñaëc bieät laø nhöõng döï daïy doã naèm trong naêm khoái lôùn cheùp veà nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong caùc phaân ñoaïn Kinh Thaùnh vöøa ñeà caäp ôû treân. Nhìn sô qua caùc phaàn in chöõ ñoû trong Phuùc AÂm Ma-thi-ô thì chuùng ta seõ thaáy raèng nhöõng lôøi daïy doã khaùc cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su naèm raûi raùc ôû nhieàu choã, nhöng vieäc nghieân cöùu naêm baøi giaûng chính seõ giuùp chuùng ta taäp trung vaøo nhöõng söï daïy doã quan troïng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

Loaït baøi hoïc naøy baét ñaàu vôùi phaàn maø chuùng ta goïi laø “Baøi Giaûng Treân Nuùi” cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, trong Ma-thi-ô 5—7. Chöông naøy coù naêm baøi hoïc.

Chöông thöù hai noùi veà nhöõng ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su höôùng daãn caùc moân ñoà khi Ngaøi sai hoï ra ñi trong Ma-thi-ô 10. Chöông naøy coù hai baøi hoïc.

Chöông thöù ba cuûa loaït baøi hoïc noùi veà söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su qua caùc ví duï trong Ma-thi-ô 13. Hai baøi hoïc cuûa chöông naøy seõ noùi veà naêm ví duï.

Chöông thöù tö taäp trung vaøo nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 18 veà moái thoâng coâng cuûa caùc tín höõu. Baøi hoïc ñaàu tieân taäp trung vaøo caùch caùc tín höõu phaûi ñoái xöû vôùi “nhöõng ñöùa nhoû,” vaø baøi hoïc thöù hai noùi veà caùch caùc tín höõu phaûi ñoái xöû vôùi nhöõng tín höõu khaùc phaïm loãi vôùi hoï.

Chöông thöù naêm cuûa loaït baøi hoïc baøn ñeán nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 23—25, noùi veà söï ñoaùn xeùt vaø traùch nhieäm khai trình. Baøi hoïc ñaàu tieân keâu goïi chuùng ta xem xeùt chính nhöõng thoâng leä toân giaùo cuûa mình trong aùnh saùng lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su leân aùn nhöõng ngöôøi Pha-ri-si, vaø baøi hoïc thöù hai thaùch thöùc chuùng ta löôïng giaù xem thöû chuùng ta quan taâm chaêm soùc nhöõng ngöôøi coù caàn nhö theá naøo, theo nhö ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy baûo chuùng ta.

Chuùng ta haõy cuøng nhau hoïc hoûi töø Ñöùc Chuùa Gieâ-su, Thaày Giaùo cuûa chuùng ta.

Moät Loái Soáng Môùi

Chöông naøy goàm coù naêm baøi hoïc. Ma-thi-ô 5—7, thöôøng ñöôïc goïi laø “Baøi Giaûng Treân Nuùi” cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, laø neàn taûng cho phaàn naøy.

Neáu baïn chöa quen vôùi ba chöông saùch naøy trong Kinh Thaùnh Taân Öôùc, thì ñaây laø cô hoäi ñeå laøm quen vôùi chuùng. Neáu ñoïc thong thaû thì cuõng chæ maát ít phuùt. Tuy nhieân, ngöôøi ñoïc caàn phaûi bieát tröôùc ñieàu naøy. Noäi dung cuûa noù seõ thu huùt ngöôøi ñoïc ñeán choã chaêm chuù hôn. ÔÛ ñaây ai cuõng nhaän ñöôïc moät chuùt gì ñoù.

Khaùc vôùi moät soá phaàn khaùc cuûa Kinh Thaùnh, voán coù veû khaù tröøu töôïng, Baøi Giaûng Treân Nuùi baøn ñeán nhöõng lónh vöïc cuï theå trong ñôøi soáng. Nhöõng ví duï minh hoaï thoaït tieân coù veû bao quaùt, nhöng laïi ñeán vôùi chuùng ta theo caùch chuùng ta deã daøng tìm thaáy mình trong ñoù. Lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su mieâu taû veà ñaëc tính cuûa moät moân ñoà chính laø baûn theå, ñôøi soáng beân trong cuûa moät con ngöôøi seõ ñònh hình vieäc laøm, ñôøi soáng beân ngoaøi cuûa ngöôøi ñoù. Hôn nöõa, hai ñoäng löïc naøy coù taùc ñoäng hoã töông—ñôøi soáng beân ngoaøi taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng beân trong, ñôøi soáng beân trong taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng beân ngoaøi.

Baøi Giaûng Treân Nuùi coù theå laø moät caùnh cöûa soå nhìn vaøo toaøn boä phaàn coøn laïi cuûa Kinh Thaùnh, thaät ñaáy. Thaàn hoïc, ñieàu moät ngöôøi nghó veà Ñöùc Chuùa Trôøi, phaûi chuù yù. Ñaïo ñöùc, nhöõng giaù trò cuûa ñôøi soáng vaø vieäc aùp duïng nhöõng giaù trò ñoù, ñöôïc nhaéc ñeán khaép nôi, gaén lieàn vôùi nhöõng tröôøng hôïp cuï theå. Moät ngöôøi cuõng coù theå ñi ñeán keát luaän laø Baøi Giaûng Treân Nuùi coù theå laø tuyeân ngoân truyeàn giaùo hay nhaát trong Thaùnh Kinh Taân Öôùc. Trong Baøi Giaûng Treân Nuùi, chuùng ta tìm thaáy lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su moâ taû veà vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø nhöõng ñaëc tính

Chöông

1

cuûa caùc coâng daân cuûa vöông quoác ñoù. Lôøi moâ taû naøy thöïc söï laø tin laønh, voán laø nghóa goác cuûa chöõ Hy Laïp ñöôïc dòch thaønh truyeàn giaùo.

Thaùch thöùc, cô hoäi, vaø söï khích leä phaùt xuaát töø Ma-thi-ô 5—7. Baïn seõ vui möøng vì mình ñaõ hoïc veà caùc chöông naøy.

Chöông I Moät Loái Soáng Môùi Baøi 1: Baûn Thieát Keá Ñôøi Soáng Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su

Ma-thi-ô 5:1-16

Baøi 2: Caùi Nhìn Môùi Veà Nhöõng Söï Daïy Doã Cuõ Ma-thi-ô 5:17-48

Baøi 3: Khi Ñöùc Chuùa Trôøi Laø Khaùn Thính Giaû Duy Nhaát Ma-thi-ô 6:1-18

Baøi 4: Thöù Cuûa Caûi Tröôøng Toàn Ma-thi-ô 6:19-34 Baøi 5: Löïa Choïn Soáng Döôùi Söï Cai Trò Cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi

Ma-thi-ô 7:1-27

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Caùc Phöôùc Laønh laø nhöõng nguyeân taéc cuûa cuoäc soáng, baát luaän chuùng ta ñang soáng trong thôøi kyø naøo hoaëc boái caûnh xaõ hoäi naøo.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 5:1-16

Boái Caûnh Ma-thi-ô 5:1-16

Troïng Taâm Baøi Hoïc Baûn thieát keá ñôøi soáng cuûa Ñöùc

Chuùa Gieâ-su hoaøn toaøn khaùc vôùi nhöõng maãu hình thoâng thöôøng vaø nhöõng mong ñôïi nôi ñôøi soáng con

ngöôøi.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Cuoäc soáng phaûi gioáng nhö theá naøo?

Baøi 1 Baûn Thieát Keá Ñôøi Soáng Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su

Muïc Ñích Baøi Hoïc Toùm taét nhöõng ñieåm khaùc bieät giöõa baûn thieát ñôøi soáng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø nhöõng maãu hình thoâng thöôøng, cuõng nhö nhöõng mong ñôïi nôi ñôøi soáng con ngöôøi.

2 Ma-thi-ô_1

Baïn coù bao giôø nhìn laïi nhöõng chöông ñaõ qua cuûa cuoäc ñôøi mình, vaø thaáy raèng coù moät soá ñoaïn baét ñaàu ñuïng chaïm ñeán baïn khoâng? Toâi nhôù Baøi Giaûng Treân Nuùi, vaø ñaëc bieät laø Caùc Phöôùc Laønh, ñaõ luoân laø moät phaàn trong cuoäc ñôøi toâi. Khi toâi suy nghó laïi, toâi thaáy mình ngoài trong moät ngoâi nhaø thôø nhoû, laéng nghe moät baøi giaûng. Moät trong nhöõng yeáu toá kích thích söï toø moø vaø hoài töôûng laø kyù öùc luùc mình tìm ñöôïc trong Kinh Thaùnh hình aûnh Ñöùc Chuùa Gieâ-su ngoài vaø noùi chuyeän vôùi moät nhoùm ngöôøi ôû xung quanh Ngaøi. Hình aûnh ñoù moâ taû giaây phuùt Baøi Giaûng Treân Nuùi ra ñôøi. Söï keát hôïp cuûa nhöõng töø ngöõ vaø hình aûnh roõ raøng ñaõ taïo moät taùc ñoäng laâu daøi treân ñôøi soáng toâi. Baây giôø, khi toâi ñoïc Caùc Phöôùc Laønh, thaäm chí ngay sau khi laøm vieäc trong lónh vöïc giaùo duïc thaàn hoïc trong moät phaàn tö theá kyû qua, toâi khaùm phaù ra raèng baèng caùch naøy hay caùch khaùc, toâi vaãn coøn chöa hieåu troïn veïn nhöõng lôøi noùi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Theá nhöng, khi toâi nhôù laïi kinh nghieäm naøy luùc coøn laø moät ñöùa beù môùi chaäp chöõng ñeán tröôøng, toâi nhaän ra raèng mình ñaõ bò thu huùt bôûi Caùc Phöôùc Laønh. Cuïm töø ñöôïc laëp laïi, “Phöôùc cho…” ñaõ cuoán huùt toâi. Theâm vaøo ñoù, moãi phöôùc laønh hình thaønh moät böùc tranh töôïng hình trong toâi. Ñieàu thuù vò laø moät soá nhöõng töø töôïng hình ñoù vaãn hieän leân khi toâi ñoïc laïi Caùc Phöôùc Laønh. Coù nieàm an uûi traøo daâng khi toâi ñoïc laïi phaân ñoaïn maø mình ñaõ töøng ñoïc nhieàu chuïc naêm qua. Baøi Giaûng Treân Nuùi—Trong Vaên Caûnh (5:1-2) Ma-thi-ô 5—7 laø baøi giaûng daøi nhaát cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su maø chuùng ta coù ñöôïc. Neáu coù nhieàu chöông hôn, chaéc haún seõ ñuû cho chuùng ta hieåu toång quaùt veà söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Chuùng ta thöôøng noùi noäi dung cuûa Ma-thi-ô 5—7 laø moät baøi giaûng, tuy nhieân, Ma-thi-ô coù ghi chuù raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su giöõ vò trí cuûa nhöõng thaày giaùo (ra-bi) thôøi ñoù vaø ngoài daïy.

3Ma-thi-ô_1

Theo boái caûnh cuûa phaân ñoaïn naøy, coù leõ Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang ôû phía taây cuûa Hoà Ga-li-leâ, vaø gaàn Ca-beâ-na-um. Ma-thi-ô khoâng xaùc ñònh ngoïn nuùi kia laø ngoïn nuùi naøo.

Mathiô 5:1-16 1Ñöùc Chuùa Jeâsus xem thaáy ñoaøn daân ñoâng, beøn leân nuùi kia; khi Ngaøi ñaõ ngoài, thì caùc moân ñoà ñeán gaàn. 2Ngaøi beøn môû mieäng maø truyeàn daïy raèng: 3Phöôùc cho nhöõng keû coù loøng khoù khaên, vì nöôùc thieân ñaøng laø cuûa nhöõng keû aáy! 4Phöôùc cho nhöõng keû than khoùc, vì seõ ñöôïc yeân uûi! 5Phöôùc cho nhöõng keû nhu mì, vì seõ höôûng ñöôïc ñaát! 6Phöôùc cho nhöõng keû ñoùi khaùt söï coâng bình, vì seõ ñöôïc no ñuû! 7Phöôùc cho nhöõng keû hay thöông xoùt, vì seõ ñöôïc thöông xoùt! 8Phöôùc cho nhöõng keû coù loøng trong saïch, vì seõ thaáy Ñöùc Chuùa Trôøi! 9Phöôùc cho nhöõng keû laøm cho ngöôøi hoøa thuaän, vì seõ ñöôïc goïi laø con Ñöùc Chuùa Trôøi! 10Phöôùc cho nhöõng keû chòu baét bôù vì söï coâng bình, vì nöôùc thieân ñaøng laø cuûa nhöõng keû aáy! 11Khi naøo vì côù ta maø ngöôøi ta maéng nhieác, baét bôù, vaø laáy moïi ñieàu döõ noùi vu cho caùc ngöôi, thì caùc ngöôi seõ ñöôïc phöôùc. 12Haõy vui veû, vaø nöùc loøng möøng rôõ, vì phaàn thöôûng caùc ngöôi ôû treân trôøi seõ lôùn laém; bôûi vì ngöôøi ta cuõng töøng baét bôù caùc ñaáng tieân tri tröôùc caùc ngöôi nhö vaäy. Tæ caùc moân ñoà nhö muoái vaø söï saùng 13Caùc ngöôi laø muoái cuûa ñaát; song neáu maát maën ñi, thì seõ laáy gioáng chi maø laøm cho maën laïi? Muoái aáy khoâng duøng chi ñöôïc nöõa, chæ phaûi quaêng ra ngoaøi vaø bò ngöôøi ta ñaïp döôùi chaân. 14Caùc ngöôi laø söï saùng cuûa theá gian; moät caùi thaønh ôû treân nuùi thì khoâng khi naøo bò khuaát ñöôïc: 15Cuõng khoâng ai thaép ñeøn maø ñeå döôùi caùi thuøng, song ngöôøi ta ñeå treân chaân ñeøn, thì noù soi saùng moïi ngöôøi ôû trong nhaø. 16Söï saùng caùc ngöôøi haõy soi tröôùc maët ngöôøi ta nhö vaäy, ñaëng hoï thaáy nhöõng vieäc laønh cuûa caùc ngöôi, vaø ngôïi khen Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi.

4 Ma-thi-ô_1

Ñoäc giaû coù theå phoûng ñoaùn veà moät trong hai khaû naêng cuûa boái caûnh ñoù. Tröôùc heát, coù leõ Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhìn thaáy ñoaøn daân ñoâng, vaø tìm caùch laùnh ñi, nhöng caùc moân ñoà ñi vôùi Ngaøi. Thöù hai, coù leõ ñaùm ñoâng ñi theo Ngaøi, vaø Ñöùc Chuùa Gieâ-su baét ñaàu giaûng cho ñaùm ñoâng cuõng nhö cho caùc moân ñoà, nhöõng ngöôøi ngoài gaàn Ngaøi hôn. Duø tình huoáng ñoù coù ra sao ñi nöõa, thì ñoäc giaû thôøi nay vaãn nhaän ñöôïc lôïi ích töø nhöõng lôøi naøy. Nhöõng nhaø giaûi kinh Taân Öôùc traûi caùc theá kyû ñaõ ñöa ra nhieàu caùch hieåu khaùc nhau veà baøi giaûng naøy. Moät trong soá ñoù cho raèng baøi giaûng chæ nhaém tröïc tieáp vaøo thôøi ñieåm cuoäc ñôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su maø thoâi. Moät loái giaûi thích khaùc cho raèng baøi giaûng naøy chæ aùp duïng cho Hoäi Thaùnh ñaàu tieân. Moät loái giaûi thích khaùc laïi cho raèng nhöõng lyù töôûng cuûa baøi giaûng cao vôøi ñeán ñoä chuùng chæ coù theå aùp duïng trong moät theá giôùi thieân thöôïng, theá giôùi beân kia. Noùi toùm goïn, theo nhöõng loái giaûi thích naøy, Baøi Giaûng Treân Nuùi coù ít hoaëc khoâng coù lieân heä gì tôùi neàn vaên hoùa vaø ñôøi soáng hieän taïi cuûa chuùng ta. Tuy nhieân, ñoái vôùi toâi, Baøi Giaûng Treân Nuùi coù ñuû moïi chi tieát lieân heä tôùi thôøi ñoù cuõng nhö thôøi nay, vaø treân thöïc teá, vôùi baát cöù thôøi ñaïi naøo hoaëc theá heä naøo. Baøi giaûng noùi veà cuoäc soáng, nhaán maïnh ñaëc bieät vai troø cuûa ñôøi soáng taâm linh vaø nhaân caùch. Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi ñeán hai hoaøn caûnh cuï theå cuûa thính giaû cuûa Ngaøi. Ngaøi aùp duïng ñöùc tin vaøo caùi nhìn. Chuùng ta khoâng caàn phaûi noã löïc nhieàu môùi nhaän thaáy raèng boái caûnh baøi giaûng trong thôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù lieân heä ñeán thôøi cuûa chuùng ta. Coù leõ nhöõng nhaø ñaïo ñöùc Cô-ñoác ñaõ tìm ñöôïc yù nghóa ñöông ñaïi cuûa baøi giaûng naøy, gioáng nhö baát cöù moät ngöôøi naøo khaùc. Nhöõng nhaø ñaïo ñöùc Cô-ñoác noùi raèng veà caên baûn, coù ba loaïi lyù thuyeát ñaïo ñöùc: lyù thuyeát nghóa vuï hay maïng leänh; lyù thuyeát keát quaû; vaø lyù thuyeát lieân heä. Caû ba lyù thuyeát naøy ñeàu coù trong Baøi Giaûng Treân Nuùi. Cô-ñoác nhaân ñöông thôøi coù theå hieåu ñöôïc phaàn naøo baøi giaûng naøy khi ñoïc noù vaø tìm xem nhöõng lyù thuyeát naøy ñöôïc theå hieän nhö theá naøo. Chaúng haïn, 5:48 laø nôi caû ba lyù thuyeát naøy hoäi

5Ma-thi-ô_1

tuï: “Haõy neân troïn veïn” laø moät maïng leänh vôùi moät lyù töôûng (hay keát quaû) trong taâm trí; vaø, “nhö Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi laø troïn veïn” moâ taû chieàu kích lieân heä roõ raøng trong ñôøi soáng chuùng ta. Moät yù töôûng quan troïng chaïy suoát caû ba chöông naøy, vaø ñoù chính laø vöông quoác, ñöôïc ñeà caäp baèng caû hai danh xöng nöôùc thieân ñaøng (Ma-thi-ô 5:3-11) vaø nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi (Ma-thi-ô 6:33). Caû hai teân goïi ñoù ñeàu theå hieän cuøng moät thöïc theå.

Thaät laï kyø laø caùc caâu 3 vaø 10 trong Ma-thi-ô 5 xaùc ñònh raèng nöôùc ñoù thuoäc sôû höõu cuûa ngöôøi ngheøo veà phaàn taâm linh vaø nhöõng ngöôøi bò baét bôù (coäng theâm trong 5:11 laø nhöõng ngöôøi bò maéng nhieác vì côù vöông quoác). Phaàn coøn laïi cuûa Caùc Phöôùc Laønh laø moät traïng thaùi töông lai, seõ ñeán, cho nhöõng ai tieáp thu vaø soáng trong caùi nhìn cuûa phöôùc laønh. Chuùng ta coù theå tröïc tieáp vaø giaùn tieáp ruùt ra töø baøi giaûng moät soá yù töôûng veà vöông quoác naøy. Nhöõng söï daïy doã trong baøi giaûng moâ taû nhöõng lyù töôûng cuûa vöông quoác. Nhöõng ñaëc tính cuûa caùc coâng daân vöông quoác naøy cuõng ñöôïc nhaán maïnh. Moät soá bieåu hieän tröïc tieáp nhaát cuûa nhöõng ñaëc tính naøy ñöôïc noùi roõ trong Caùc Phöôùc Laønh. Caùc Phöôùc Laønh (5:3-12) “Phöôùc cho” coù theå laø töø khoâng thöôøng xuaát hieän trong caùc cuoäc troø chuyeän cuûa chuùng ta, ngoaïi tröø trong khung caûnh Hoäi Thaùnh. Töø naøy, trong tieáng Hy Laïp laø makarioi, mang nghóa laø haïnh phuùc laø hoaëc nieàm haïnh phuùc cuûa. Theâm vaøo ñoù, trong thôøi ñaïi naøy, chuùng ta coù theå thaáy chöõ “phöôùc cho” mang moät yù nghóa laø chuùc cho moïi söï toát ñeïp ñeán vôùi anh/chò. Ngöôøi moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù theå kinh nghieäm söï thoûa loøng ngay caû trong côn xung ñoät. Ñieàu thuù vò ñoù laø moãi phöôùc laønh trong Caùc Phöôùc Laønh ñeàu coù veû ngöôïc ñôøi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi caùc moân ñoà Ngaøi theo doõi vaø nhìn cuoäc ñôøi töø döôùi leân treân, töø trong ra ngoaøi, töø nhöõng ñieàu ngoaøi döï ñoaùn—chöù khoâng phaûi töø quan ñieåm vaên hoùa, ñaëc thuø, theo soá ñoâng.

6 Ma-thi-ô_1

Phuùc AÂm Ma-thi-ô ñöa ra taùm phöôùc laønh trong caùc caâu 3-10. Vieäc caâu 11-12 coù phaûi laø moät hoaëc hai phöôùc laønh khaùc nöõa hay khoâng ñaõ ñöa ñeán nhieàu loái giaûi thích khaùc nhau. Phuùc AÂm Lu-ca roõ raøng ghi nhaän yù töôûng naøy laø moät (Lu-ca 6:20-23) ñeå gaén keát boán noãi thoáng khoå vôùi boán phöôùc laønh (Lu-ca 6:24-26). Keû coù loøng khoù khaên (5:3): Phöôùc laønh ñaàu tieân naøy theå hieän roõ quan ñieåm traùi ngöôïc veà cuoäc soáng maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñöa ra. “Phöôùc cho nhöõng keû coù loøng khoù khaên, vì nöôùc thieân ñaøng laø cuûa nhöõng keû aáy…” Caâu noùi naøy khieán cho ñoäc giaû döøng laïi vaø noùi, Sao? Gì theá naøy? Ñoù chính laø phaûn öùng maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su muoán thaáy. “Keû coù loøng khoù khaên” laø nhöõng ngöôøi nhaän bieát söï ngheøo naøn thuoäc linh cuûa chính hoï. Neáu khoâng, baûn ngaõ vaø loøng

Nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi, Nöôùc Thieân Ñaøng Thính giaû cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su chaéc haún raát quen thuoäc vôùi caùc

khaùi nieäm nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi vaø nöôùc thieân ñaøng. YÙ töôûng ñaèng sau nhöõng khaùi nieäm naøy ñaõ coù töø nhieàu theá kyû tröôùc ñoù. Noù ñöôïc tìm thaáy trong caùc nhaø tieân tri Cöïu Öôùc, trong nhöõng lôøi daïy cuûa caùc ra-bi, vaø ñaëc bieät laø trong caùc saùch khaûi thò thuoäc neàn vaên chöông giöõa hai giao öôùc. Tieàm aån trong chuû ñeà ñoù laø yù nieäm Ñöùc Chuùa Trôøi laø Vua hay Chuùa cuûa toaøn boä söï saùng taïo, laø Ñaáng Cai Trò ñôøi ñôøi. Ñoàng thôøi, vöông quoác naøy cuõng coù moät chieàu kích lai theá hay vöôït xa hôn lòch söû.

Glen Stassen vaø David Gushee trong cuoán saùch cuûa hoï, Kingdom Ethics, ñaõ moâ taû veà baûy phaïm truø cuûa vöông quoác, döïa treân EÂ-sai, nhaø tieân tri maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ ñeà caäp ñeán khi Ngaøi noùi veà vöông quoác naøy. Ñoù laø: söï giaûi cöùu vaø cöùu roãi; söï coâng bình/coâng lyù; söï bình an; nieàm vui; söï hieän dieän cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi nhö laø Linh hay Söï Saùng; söï chöõa laønh; vaø söï trôû veà sau löu ñaøy.

Moät ñoäc giaû ñöông ñaïi khi xem nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà vöông quoác seõ tìm thaáy taát caû nhöõng yù töôûng naøy. Treân moät phöông dieän yù nghóa, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ trình baøy coâ ñoïng nhöõng gì Cöïu Öôùc ñaõ nhaém ñeán. Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng chæ coù ôû thôøi xöa, hoaëc ôû ngoaøi kia, nhöng coù theå kinh nghieäm ngay baây giôø.

7Ma-thi-ô_1

kieâu ngaïo con ngöôøi ñaõ ngaên chaën hoï nhaän thöùc ñöôïc choã ñöùng thöïc söï cuûa mình tröôùc maët Ñöùc Chuùa Trôøi. “Keû coù loøng khoù khaên” laø nhöõng ngöôøi phoù cuûa caûi cuûa hoï cho theá gian. Thaät vaäy, cuûa caûi vaät chaát khoâng coù choã ñöùng trong loøng hoï. Nhöõng keû than khoùc (5:4): Döôøng nhö Caùc Phöôùc Laønh ñöôïc trình baøy maø khoâng coù moät söï noái keát naøo heát. Tuy nhieân, ñieàu ñaàu tieân coù theå laøm neàn taûng cho ñieàu thöù hai. Söï khieâm nhöôøng trong ñieàu thöù nhaát coù theå giuùp ngöôøi moân ñoà hieåu ñöôïc mình thieáu huït nhö theá naøo tröôùc söï coâng bình cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöõng keû nhu mì (5:5): Caùch chuùng ta hieåu veà chöõ “nhu mì” khoâng gioáng nhö yù cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khi Ngaøi duøng töø naøy. Ngöôøi nhu mì trong Caùc Phöôùc Laønh khoâng phaûi laø ngöôøi nhuùt nhaùt, höôùng noäi, bò chaø ñaïp, hoaëc nhu nhöôïc. Traùi laïi, “keû nhu mì” hieåu raèng hoï soáng toát nhaát laø khi ñeå cho yù chæ cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi laøm nguyeân taéc chuû ñaïo. Söùc maïnh döôùi taàm kieåm soaùt chính laø daáu hieäu cuûa ngöôøi nhu mì. Nhöõng keû ñoùi khaùt (5:6): Cô cheá ñoùi vaø khaùt trong chuùng ta hoaït ñoäng nhö moät ñoäng löïc thuùc ñaåy chuùng ta aên vaø uoáng. Neáu chuùng ta khoâng aên ñuû döôõng chaát hoaëc uoáng ñuû löôïng nöôùc, chuùng ta coù theå cheát. Caùc coâng daân thuoäc vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi hieåu roõ nhöõng ñoäng cô naèm beân döôùi vieäc nuoâi döôõng taâm linh cuûa moät con ngöôøi. Khoâng coù söï nuoâi döôõng ñoù, taâm linh seõ bò suy dinh döôõng, vaø ñôøi soáng cuûa ngöôøi ñoù seõ teo laïi. Coäi nguoàn cuûa söï coâng bình laø Ñöùc Chuùa Trôøi. Söï ñoùi vaø khaùt Ñöùc Chuùa Trôøi seõ chu caáp cho moät ngöôøi ôû nhöõng möùc ñoä vöôït quaù caû chaát dinh döôõng thuoäc theå nöõa. Nhöõng keû hay thöông xoùt (5:7): Boái caûnh vaên hoùa cuûa thính giaû cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø boái caûnh soáng döôùi cheá ñoä duøi cui. Nhöõng ngöôøi La-maõ chieám ñoùng ñaát nöôùc. Khi caàn, caùc binh ñoaøn La-maõ coù theå deïp tan cuoäc noåi loaïn, duy trì traät töï. Tuy nhieân, söï quaûn lyù naøy thöôøng ñöôïc aùp ñaët caùch cay nghieät. Traùi laïi, ngöôøi moân ñoà khoâng ñöôïc duøng baïo löïc ñeå ñaït ñöôïc nhöõng

8 Ma-thi-ô_1

muïc tieâu cuûa vöông quoác. Söï tha thöù vaø thöông xoùt laø nhöõng con ñöôøng daãn ñeán coâng lyù. Nhöõng keû coù loøng trong saïch (5:8): “Keû coù loøng trong saïch” laø nhöõng ngöôøi ñöôïc bieát ñeán bôûi lôøi noùi cuûa hoï. Hoï laø nhöõng ngöôøi göông maãu veà söï chính tröïc—troïn veïn. Söï khoâng thaønh thaät vaø hai maët (hai thoâng ñieäp ra töø moät caùi mieäng) khoâng thuoäc veà “keû coù loøng trong saïch.” Traùi laïi, söï trong traéng ñaùnh daáu “keû coù loøng trong saïch,” nhöng hoï cuõng coù can ñaûm ñeå noùi leõ thaät, duø laø bò coâng kích. Nhöõng keû laøm cho ngöôøi hoøa thuaän (5:9): Haõy löu yù raèng cuïm töø keû laøm cho ngöôøi hoøa thuaän nhaán maïnh veà haønh ñoäng. “Nhöõng keû laøm cho ngöôøi hoøa thuaän” khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi thuï ñoäng, chæ ngoài im beân leà cuoäc soáng. Traùi laïi, “nhöõng ngöôøi laøm cho ngöôøi hoøa thuaän” ñem laïi söï hoøa bình. Trôù treâu thay, trong yù töôûng ñoù coù moät chuùt coâng kích. Nhöõng keû chòu baét bôù (5:10-12): Neáu ñoäc giaû vaãn chöa naém baét ñöôïc chuû ñeà coù veû nghòch lyù naøy, thì chaéc chaén caùc caâu 11-12 neâu vaán ñeà naøy ra cho chuùng ta. Sau khi ñoäc giaû hoaëc thính giaû quen vôùi loái noùi song song cuûa caùc caâu treân, thì coù moät ñieåm

Phaùt Trieån Moät Phong Traøo Parker Palmer trong cuoán The Courage to Teach ñaõ lieät keâ nhöõng

yeáu toá thieát yeáu cho söï phaùt trieån moät phong traøo: a. Moät caù nhaân löïa choïn tìm kieám moät troïng taâm cho cuoäc ñôøi b. Moät soá caù nhaân nhö theá baét ñaàu tìm ñeán nhau vaø thaønh laäp

nhöõng nhoùm coù cuøng taâm tình c. Caùc nhoùm naøy baét ñaàu thöïc hieän nhöõng yù töôûng cuûa hoï nôi

coâng coäng vaø hoïc bieát caùch ñoái dieän vôùi baát cöù moät lôøi pheâ bình tieâu cöïc naøo coù theå seõ ñeán

d. Nhöõng hieäu quaû töø tieán trình ñoù trôû thaønh nguoàn löïc cuûng coá cho troïng taâm ñoù

Baïn coù tìm thaáy nhöõng ñieåm töông ñoàng trong caùc yù töôûng cuûa

Palmer vaø trong Caùc Phöôùc Laønh cho moät Cô-ñoác nhaân ñöông thôøi khoâng?

9Ma-thi-ô_1

quan troïng xuaát hieän—söï baét bôù vaø khoå naïn. Phi-e-rô (xem I Phi-e-rô 4:12-19) hieåu roõ caâu naøy, khoâng phaûi laàn ñaàu tieân luùc oâng môùi nghe noù, maø laø veà sau, khi oâng hoài töôûng laïi. Chuùng ta coù theå ngaïc nhieân vì söï baét bôù ñoái vôùi nieàm tin Cô-ñoác cuûa chuùng ta. Theá nhöng, neáu Ñaáng Christ chòu khoå vì söù ñieäp cuûa Ngaøi, thì taïi sao chuùng ta laïi khoâng? Söï Hieän Dieän Cuûa Ñaáng Christ Trong Theá Gian (5:13-16) Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng vaøi hình aûnh aån duï ñeå trình baøy yù cuûa Ngaøi trong caùc caâu naøy. Hình aûnh aån duï laø moät loái noùi trong ñoù coù hai chuû ñeà hoaëc thöïc theå khaùc nhau ñöôïc lieân keát laïi vôùi nhau, daàu raèng chuùng laø khaùc nhau. Nhö vaäy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su xaùc ñònh con ngöôøi (“Caùc ngöôi”) laø muoái vaø aùnh saùng. Ñeå hieåu caùc caâu Kinh Thaùnh naøy, haõy suy nghó veà nhöõng ñaëc tính cuûa muoái, aùnh saùng, vaø caùc thaønh phoá ñöôïc xaây treân nhöõng ñòa ñieåm noåi baät, ñoàng thôøi nghó xem nhöõng ñaëc ñieåm naøy coù lieân heä nhö theá naøo trong ñôøi soáng con ngöôøi. Ñeå hieåu söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong caùc caâu 13-16 ñoøi hoûi khoâng chæ ñôn giaûn laø ñoïc voäi qua. Troïn caû moät caâu noùi veà muoái. Caâu 14 giôùi thieäu khaùi nieäm aùnh saùng nhöng laäp töùc chuyeån sang moät thaønh phoá xaây döïng treân nuùi. Caùc caâu 15-16 coù theå ñöôïc ñoïc trong moái lieân heä tröïc tieáp vôùi aùnh saùng maø thoâi, hoaëc vôùi hieäu öùng cuûa moät thaønh ôû treân cao. Laøm muoái: Haõy xem xeùt nhöõng ñaëc tính cuûa muoái khieán chuùng ta söû duïng noù. Muoái laøm cho coù vò. Muoái öôùp vaøo thöùc aên coù theå taïo neân nhöõng muøi vò maø neáu khoâng coù muoái thì khoâng theå coù ñöôïc. Trong moät soá neàn vaên hoùa, muoái ñoùng vai troø cuûa ngöôøi ñaïi dieän. Ñieàu ñaùng ngaïc nhieân laø moät chöùc naêng cuûa muoái laïi truøng khôùp vôùi ví duï minh hoïa cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà haït caûi. Khoâng caàn phaûi coù nhieàu muoái thì môùi coù theå thay ñoåi gia vò thöùc aên cuûa chuùng ta. Moät chuùt muoái laø ñuû.

10 Ma-thi-ô_1

Haõy löu yù bao nhieâu ñaëc tính naøy ñöôïc duøng ñeå nguï yù caùch moät moân ñoà phaûi soáng. Nhö theá, keát luaän ôû ñaây laø Ñöùc Chuùa Trôøi muoán caùc moân ñoà Ngaøi neâm gia vò, theâm muøi vaø baûo quaûn nhöõng phaåm chaát quyù giaù cuûa cuoäc soáng. Muoái trong thôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng ñöôïc thuaàn khieát nhö muoái ngaøy nay. Vì theá, neáu muoái thôøi ñoù maát ñi nhöõng ñaëc tính cuûa mình, noù seõ bò vöùt boû. Töông töï nhö vaäy, caùc Cô-ñoác nhaân naøo khoâng neâm theâm vò cho cuoäc soáng ñaõ ñaùnh maát nhöõng hieäu quaû cuûa Phuùc AÂm. Laøm söï saùng. Theá gian maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su soáng theo nghóa ñen laø moät theá giôùi ñen toái hôn theá giôùi chuùng ta soáng ngaøy nay. Haàu heát nhöõng ngöôøi Myõ ñeàu coá gaéng laém môùi tìm ñöôïc moät choã naøo ñoù khoâng coù ñieän. Raát ít coù nôi naøo khoâng ñöôïc chieáu saùng bôûi aùnh ñeøn ñieän. Haõy thöû moät luùc naøo ñoù laøm vieäc döôùi aùnh ñeøn caày, hoaëc moät ñoáng löûa, hay chæ laøm vieäc vaøo ban ngaøy xem. Baïn seõ baét ñaàu nhaän thaáy nhöõng giôùi haïn ñaùng keå. Lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su moâ taû caùc moân ñoà khoâng chæ laø coù söï saùng maø cuõng laø söï saùng, laø moät ñieàu gaây söûng soát. Hôn nöõa, caâu noùi caùc moân ñoà laø “söï saùng cuûa theá gian” khieán chuùng ta chuù yù ñaëc bieät khi chuùng ta thöïc söï suy nghó veà ñieàu ñoù. Ñeå aùp duïng hình aûnh aån duï naøy vaøo thôøi ñaïi cuûa chuùng ta thì coù ít nhaát ba ñieàu. Thöù nhaát, laøm moät moân ñoà cuûa Ñaáng Christ coù theå vaø caàn phaûi taïo neân moät aûnh höôûng, thaäm chí cho duø chuùng ta chaúng noùi moät lôøi naøo. Thöù hai, aûnh höôûng ñoù lôùn ñeán ñoä khi chuùng ta böôùc vaøo moät caên phoøng, khi chuùng ta tieáp xuùc vôùi nhöõng ngöôøi khaùc taïi nôi laøm vieäc, vaø khi chuùng ta soáng trong gia ñình, keát quaû seõ laø söï soi saùng chöù khoâng phaûi laøm cho toái ñi. Thöù ba, gioáng nhö söï saùng thuoäc theå coù ñaëc tính soi saùng, thì söï saùng naøy cuõng tích cöïc ñoái ñaàu vaø ñaåy luøi söï toái taêm. Töông töï nhö vaäy, chuùng ta phaûi ñoái ñaàu vôùi theá gian nhö nhöõng nguoàn coäi cuûa söï saùng. Phao-loâ ñaõ noùi vôùi nhöõng ngöôøi EÂ-pheâ-soâ nhö theá naøy, “…Haõy böôùc ñi nhö caùc con saùng laùng; vì traùi cuûa söï saùng laùng ôû taïi moïi ñieàu nhaân töø, coâng bình vaø thaønh thaät… vaø chôù döï vaøo coâng vieäc voâ ích cuûa söï toái taêm, thaø quôû traùch chuùng noù thì hôn”

11Ma-thi-ô_1

(EÂ-pheâ-soâ 5:8-9, 11). Quaû thaät, laøm söï saùng cuûa theá gian ñoøi hoûi phaûi soáng can ñaûm. Laøm moät thaønh ôû treân nuùi. Coù leõ Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ chæ tay veà höôùng moät thaønh phoá naøo ñoù ôû xa xa choã caùc thính giaû cuûa Ngaøi khi Ngaøi chia seû ñieàu naøy. Roõ raøng nhöõng toøa nhaø vaø caùc daáu hieäu khaùc cuûa söï hieän dieän cuûa nhieàu ngöôøi coù theå nhìn thaáy roõ neáu ñöôïc xaây döïng treân moät nôi cao. Neáu taïi ñoù khoâng coù moät thaønh phoá naøo thöïc söï ôû treân cao nhö ví duï minh hoïa, thì ñieåm naøy vaãn taïo neân moät hình aûnh roõ raøng trong taâm trí, thaäm chí ñoái vôùi chuùng ta. Gia ñình chuùng toâi ñaõ ñeán thaêm vieáng Santa Fe, New Mexico vaøi naêm lieàn. Chuùng toâi vaãn coøn aán töôïng tröôùc khung caûnh maët trôøi laën taïi nôi ñoù. ÔÛ phía Taây Santa Fe, doïc theo nhöõng ngoïn nuùi ñænh baèng cao hôn Santa Fe khoaûng vaøi traêm feet, nhöõng tia saùng baét ñaàu laáp laùnh. Khi boùng ñeâm traøn ñeán, nhöõng ngoïn nuùi ñænh baèng hieän roõ trong aùnh saùng chieàu vaø ngöôøi ta coù theå nhìn thaáy nhöõng toøa nhaø lôùn—moät thaønh phoá ñöôïc thaép saùng treân ñoài cao coù theå ñöôïc nhìn thaáy töø khoaûng caùch vaøi daëm ñöôøng. Vôùi hình aûnh caùi thaønh treân nuùi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su giôùi thieäu moät hình aûnh quan troïng cho ñôøi soáng cuûa ngöôøi tin Chuùa.

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù …Luùc coøn laø moät ñöùa beù môùi chaäp chöõng ñeán tröôøng, toâi nhaän ra

raèng mình ñaõ bò thu huùt bôûi Caùc Phöôùc Laønh. … Baøi Giaûng Treân Nuùi coù ñuû moïi chi tieát lieân heä tôùi thôøi ñoù cuõng

nhö thôøi nay, vaø treân thöïc teá, vôùi baát cöù thôøi ñaïi naøo hoaëc theá heä naøo. Nhöõng söï daïy doã trong baøi giaûng moâ taû nhöõng lyù töôûng cuûa

vöông quoác. Ngöôøi moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù theå kinh nghieäm söï thoûa

loøng ngay caû trong côn xung ñoät. Coäi nguoàn cuûa söï coâng bình laø Ñöùc Chuùa Trôøi. Söï tha thöù vaø thöông xoùt laø nhöõng con ñöôøng daãn ñeán coâng lyù. …Laøm söï saùng cuûa theá gian ñoøi hoûi phaûi soáng can ñaûm.

12 Ma-thi-ô_1

Thay vì laøm moät moân ñoà bí maät, hoaëc laùch sang beân leà cuûa cuoäc soáng, ngöôøi moân ñoà phaûi laø ñieåm chieáu saùng cho taát caû moïi ngöôøi xung quanh. Caùc Phöôùc Laønh Vaø Cuoäc Soáng Cuûa Chuùng Ta Chuû ñeà, nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi, coù theå khaù roäng. Caùc Phöôùc Laønh giuùp chuùng ta hieåu vaø aùp duïng chuû ñeà naøy baèng caùch xeù chuû ñeà ñoù thaønh nhöõng maûnh nhoû hôn. Baïn coù khaùm phaù ñöôïc moät phöôùc laønh naøo ñoù trong baøi hoïc naøy gioáng vôùi cuoäc ñôøi baïn nhaát hay khoâng? Baïn coù ñang baét ñaàu hình dung nhöõng phöông caùch ñeå theå hieän caùc taùc ñoäng cuûa Caùc Phöôùc Laønh trong ñôøi soáng baïn hay khoâng?

13Ma-thi-ô_1

Caùc Caâu Hoûi 1. Baïn coù theå nhôù laïi laàn ñaàu tieân baïn nghe hoaëc ñoïc veà Caùc

Phöôùc Laønh hay khoâng? Laàn ñoù coù taùc ñoäng gì ñeán baïn? 2. Laøm theá naøo ñeå truyeàn ñaït yù nghóa söï haïnh phuùc trong Caùc

Phöôùc Laønh cho xaõ hoäi chuùng ta? 3. Muoái, söï saùng, moät thaønh ôû treân nuùi—neáu nhöõng minh hoïa

naøy khoâng theå hieän ñöôïc baûn chaát cuûa ñôøi soáng chuùng ta cho theá heä cuûa chuùng ta, thì nhöõng minh hoïa naøo seõ noùi leân ñöôïc ñieàu ñoù?

4. Laøm theá naøo ñeå söû duïng Caùc Phöôùc Laønh nhö moät nguoàn tö

töôûng cho thaàn hoïc, ñaïo ñöùc Cô-ñoác vaø truyeàn giaùo?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Soáng moät ñôøi soáng Cô-ñoác khoâng chæ laø tuaân theo moät loaït caùc quy luaät. Traùi laïi, moái töông giao vôùi Ñaáng Christ taùc ñoäng ñeán toaøn boä caùc moái quan heä maø chuùng ta coù.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 5:17-48

Boái Caûnh Ma-thi-ô 5:17-48

Troïng Taâm Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su caàn moät ñôøi soáng nhaân töø troïn veïn phaùt xuaát töø moät

taám loøng hoøa ñieäu vôùi nhöõng giaù trò caên baûn hôn laø moät ñôøi soáng nhaân töø beà ngoaøi do nhöõng quy luaät beân

ngoaøi aùp ñaët.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Nguoàn coäi cuûa söï nhaân töø thaät laø gì,

vaø noù ñöôïc theå hieän nhö theá naøo?

Baøi 2 Caùi Nhìn Môùi Veà Nhöõng Söï Daïy Doã Cuõ

Muïc Ñích Baøi Hoïc Xaùc ñònh caùch chuùng ta hoïc bieát soáng trong söï troïn veïn cuûa ñöôøng loái cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

2 Ma-thi-ô_2

Thöôøng thì chuùng ta chæ baøy toû nieàm tin Cô-ñoác cuûa mình giôùi haïn trong caùc cuoäc noùi chuyeän ôû lôùp Tröôøng Chuùa Nhaät. Moâi tröôøng ñoù coù theå cho pheùp chuùng ta noùi veà nhöõng vaán ñeà nieàm tin trong moät boái caûnh caùch ly hay thaäm chí ñöôïc baûo veä. Tuy nhieân, laøm theá naøo ñeå chuùng ta coù theå noùi veà nieàm tin cuûa mình beân ngoaøi lôùp Tröôøng Chuùa Nhaät? Chuùng ta coù thöïc haønh trong ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa mình nhöõng gì chuùng ta hieåu veà Cô-ñoác giaùo hay khoâng? Cuõng vaäy, chuùng ta coù aùp duïng ñöùc tin cuûa mình vaøo ñôøi soáng caù nhaân cuûa chuùng ta, nhöng laïi khoâng aùp duïng noù vaøo caùch chuùng ta soáng trong coäng ñoàng lôùn hôn cuûa mình khoâng? Coù leõ neáu ñaûo ngöôïc caâu hoûi ñoù laïi cuõng ñuùng. Chuùng ta coù ñaáu tranh cho coâng baèng xaõ hoäi nhöng laïi khoâng theå hieän nieàm tin cuûa mình trong ñôøi soáng caù nhaân hay khoâng? Vaøi naêm tröôùc ñaây, trong moät buoåi nhoùm ôû taïi chuûng vieän, tieán só Henlee Barnette, moät nhaø ñaïo ñöùc Cô-ñoác khaû kính ngöôøi Baùp-tít, ñaõ noùi veà ñeà taøi, “Phuùc AÂm Vinh Hieån.” Chuû ñeà naøy laø troïng taâm söï daïy doã cuõng nhö vieát saùch cuûa tieán só Barnette trong nhieàu naêm lieàn trong chöùc vuï cuûa oâng. Tieán só Barnette noùi raèng Phuùc AÂm khoâng phaûi laø moät vaán ñeà chæ ñem thöïc haønh trong choán rieâng tö hay chæ aùp duïng trong nôi coâng coäng. Traùi laïi, Phuùc AÂm vöøa mang tính caù nhaân vöøa mang tính xaõ hoäi. Toâi muoán noùi theâm raèng Phuùc AÂm laø tieâu chuaån maø bôûi ñoù chuùng ta noùi vaø thöïc haønh thaàn hoïc cuûa mình. Trong Ma-thi-ô 5:17-48, Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng Phuùc AÂm phaûi laø nguoàn naêng löôïng leøo laùi cuoäc troø chuyeän cuõng nhö ñôøi soáng cuûa chuùng ta, duø laø trong caùc boái caûnh rieâng tö hay xaõ hoäi. Cuõng vaäy, Phuùc AÂm phaûi laø nhòp ñaäp cho caùch chuùng ta coâng boá nhöõng quan ñieåm thaàn hoïc cuûa mình. Luaät Phaùp Vaø Caùc Nhaø Tieân Tri (5:17-20) Nhöõng ngöôøi Pha-ri-si ñaõ laáy moät ñieàu toát, luaät phaùp Do Thaùi, vaø boùp meùo noù theo nhöõng muïc ñích cuûa rieâng hoï. Theá neân khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su chöõa laønh vaøo ngaøy Sa-baùt, nhöõng ngöôøi

3Ma-thi-ô_2

Ma-thi-ô 5:17-30 17Caùc ngöôi ñöøng töôûng ta ñeán ñaëng phaù luaät phaùp hay laø lôøi tieân tri; ta ñeán, khoâng phaûi ñeå phaù, song ñeå laøm cho troïn. 18Vì ta noùi thaät cuøng caùc ngöôi, ñöông khi trôøi ñaát chöa qua ñi, thì moät chaám moät neùt trong luaät phaùp cuõng khoâng qua ñi ñöôïc cho ñeán khi moïi söï ñöôïc troïn. 19Vaäy, ai huûy moät ñieàu cöïc nhoû naøo trong nhöõng ñieàu raên naày, vaø daïy ngöôøi ta laøm nhö vaäy, thì seõ bò xöng laø cöïc nhoû trong nöôùc thieân ñaøng; coøn nhö ai giöõ nhöõng ñieàu raên aáy, vaø daïy ngöôøi ta nöõa, thì seõ ñöôïc xöng laø lôùn trong nöôùc thieân ñaøng. 20Vì ta phaùn cho caùc ngöôi raèng, neáu söï coâng bình cuûa caùc ngöôi chaúng troåi hôn söï coâng bình cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi doøng Pha-ri-si, thì caùc ngöôi chaéc khoâng vaøo nöôùc thieân ñaøng. 21Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn cho ngöôøi xöa raèng: Ngöôi chôù gieát ai; vaø raèng: Heã ai gieát ngöôøi thì ñaùng bò toøa aùn xöû ñoaùn. 22Song ta phaùn cho caùc ngöôi: Heã ai giaän anh em mình thì ñaùng bò toøa aùn xöû ñoaùn; ai maéng anh em mình raèng: Ra-ca, thì ñaùng bò toøa coâng luaän xöû ñoaùn; ai maéng anh em mình laø ñoà ñieân, thì ñaùng bò löûa ñòa nguïc haønh phaït. 23AÁy vaäy, neáu khi naøo ngöôi ñem daâng cuûa leã nôi baøn thôø, maø nhôù laïi anh em coù ñieàu gì nghòch cuøng mình, 24thì haõy ñeå cuûa leã tröôùc baøn thôø, trôû veà giaûng hoøa vôùi anh em tröôùc ñaõ; roài haõy ñeán daâng cuûa leã. 25Khi ngöôi ñi ñöôøng vôùi keû nghòch mình, phaûi laäp töùc hoøa vôùi hoï, keûo hoï noäp ngöôi cho quan aùn, quan aùn giao ngöôi cho thaày ñoäi, maø ngöôi phaûi ôû tuø. 26Quaû thaät, ta noùi cuøng ngöôi, ngöôi traû coøn thieáu moät ñoàng tieàn, thì khoâng ra khoûi tuø ñöôïc. 27Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn raèng: Ngöôi chôù phaïm toäi taø daâm. 28Song ta phaùn cho caùc ngöôi bieát: Heã ai ngoù ñaøn baø maø ñoäng tình tham muoán, thì trong loøng ñaõ phaïm toäi taø daâm cuøng ngöôøi roài. 29Vaäy neáu con maét beân höõu xui cho ngöôi phaïm toäi, thì haõy moùc maø quaêng noù cho xa ngöôi ñi; vì thaø chòu moät phaàn thaân theå ngöôi phaûi hö, coøn hôn laø caû thaân theå bò neùm vaøo ñòa nguïc. 30Laïi neáu tay höõu xui cho ngöôi phaïm toäi, thì haõy chaët maø lieäng noù cho xa ngöôi ñi; vì thaø chòu moät phaàn thaân theå ngöôi phaûi hö, coøn hôn laø caû thaân theå vaøo ñòa nguïc.

4 Ma-thi-ô_2

Mathiô 5:30-48 31Laïi coù noùi raèng: Neáu ngöôøi naøo ñeå vôï mình, thì haõy cho vôï caùi tôø ñeå. 32Song ta phaùn cuøng caùc ngöôi: Neáu ngöôøi naøo ñeå vôï maø khoâng phaûi vì côù ngoaïi tình, thì ngöôøi aáy laøm cho vôï mình ra ngöôøi taø daâm; laïi neáu ngöôøi naøo cöôùi ñaøn baø bò ñeå, thì cuõng phaïm toäi taø daâm. 33Caùc ngöôi coøn coù nghe lôøi phaùn cho ngöôøi xöa raèng: Ngöôi chôù theà doái, nhöng ñoái vôùi Chuùa, phaûi giöõ veïn lôøi theà mình. 34Song ta phaùn cuøng caùc ngöôi raèng ñöøng theà chi heát: Ñöøng chæ trôøi maø theà, vì laø ngoâi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi; 35ñöøng chæ ñaát maø theà, vì laø beä chaân cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi; ñöøng chæ thaønh Gieâ-ru-sa-lem maø theà, vì laø thaønh cuûa Vua lôùn. 36Laïi cuõng ñöøng chæ ñaàu ngöôi maø theà, vì töï ngöôi khoâng theå laøm cho moät sôïi toùc neân traéng hay laø ñen ñöôïc. 37Song ngöôi phaûi noùi raèng: Phaûi, phaûi; khoâng, khoâng. Coøn ñieàu ngöôøi ta noùi theâm ñoù, bôûi nôi quæ döõ maø ra. 38Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn raèng: Maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng. 39Song ta baûo caùc ngöôi, ñöøng choáng cöï keû döõ. Traùi laïi, neáu ai vaû maù beân höõu ngöôi, haõy ñöa maù beân kia cho hoï luoân; 40neáu ai muoán kieän ngöôi ñaëng loät caùi aùo vaén, haõy ñeå hoï laáy luoân caùi aùo daøi nöõa; 41neáu ai muoán baét ngöôi ñi moät daëm ñöôøng, haõy ñi hai daëm vôùi hoï. 42Ai xin cuûa ngöôi, haõy cho, ai muoán möôïn cuûa ngöôi, thì ñöøng trôù. 43Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn raèng: Haõy yeâu ngöôøi laân caän, vaø haõy gheùt keû thuø nghòch mình. 44Song ta noùi cuøng caùc ngöôi raèng: Haõy yeâu keû thuø nghòch, vaø caàu nguyeän cho keû baét bôù caùc ngöôi, 45haàu cho caùc ngöôi ñöôïc laøm con cuûa Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi; bôûi vì Ngaøi khieán maët trôøi moïc leân soi keû döõ cuøng keû laønh, laøm möa cho keû coâng bình cuøng keû ñoäc aùc. 46Neáu caùc ngöôi yeâu nhöõng keû yeâu mình, thì coù ñöôïc thöôûng gì ñaâu? Nhöõng keû thaâu thueá haù chaúng laøm nhö vaäy sao? 47Laïi neáu caùc ngöôi tieáp ñaõi anh em mình maø thoâi, thì coù laï gì hôn ai? Ngöôøi ngoaïi haù chaúng laøm nhö vaäy sao? 48Theá thì caùc ngöôi haõy neân troïn veïn, nhö Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi laø troïn veïn.

5Ma-thi-ô_2

Pha-ri-si duøng ñieàu voán ñaõ trôû thaønh moät thöù luaät ñeå phaûn öùng vaø coá söûa Ngaøi. Luaät phaùp töï noù ñaõ trôû thaønh cöùu caùnh ñoái vôùi nhöõng ngöôøi Pha-ri-si, vaø hoï duøng noù ñeå duy trì ñòa vò xaõ hoäi cuûa mình. Vaøo thôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, nhöõng lôøi giaûi thích cuûa ngöôøi Pha-ri-si trong moät soá tröôøng hôïp ñaõ thay theá choã cuûa luaät phaùp. Cuõng vaäy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su veõ moät ñöôøng ranh giôùi cho nhöõng ai coá gaéng soáng nhö theå luaät phaùp khoâng hieän höõu. Nhöõng ngöôøi nhö theá ñoâi khi ñöôïc goïi laø nhöõng ngöôøi phaûn luaät phaùp, trong tieáng Hy Laïp töø ñoù coù nghóa laø choáng laïi luaät phaùp. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi raèng luaät phaùp khoâng theå khoâng toàn taïi. Con ngöôøi seõ tieáp tuïc caàn phaûi coù nhöõng nguyeân taéc höôùng daãn vaø nhöõng giôùi haïn, neáu khoâng xaõ hoäi seõ khoâng coøn traät töï nöõa. Caû hai thaùi cöïc, nhöõng ngöôøi caâu neä luaät phaùp vaø nhöõng ngöôøi phaûn luaät phaùp, ñeàu ñaùnh maát muïc ñích cuûa luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri. Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh muïc ñích cuûa luaät phaùp vaø Ngaøi laø hieän thaân cuûa muïc ñích ñoù. Nhöõng caâu noùi maïnh meõ nhö theá cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su tröôùc caùc thính giaû ñoù haún ñaõ taïo neân moät söï khuaáy ñoäng maïnh meõ. Ñoäc giaû coù theå hình dung vì sao nhöõng ngöôøi Pha-ri-si laïi baét ñaàu laäp keá hoaïch cöôùp maïng soáng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Nhöõng quan ñieåm cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà luaät phaùp ñe doïa loái soáng cuûa hoï. Coù leõ moät trong nhöõng chieàu kích quan troïng cuûa vieäc giaûi nghóa Kinh Thaùnh coù lieân heä tôùi söï hieåu bieát veà yù nghóa cuûa “luaät phaùp.” Moät ñieàu khoù khaên hôn nöõa ñoù laø quyeát ñònh vò trí cuûa luaät phaùp ñoái vôùi caùc Cô-ñoác nhaân.

Luaät phaùp, ñoái vôùi ngöôøi Heâ-bô-rô, coù nghóa laø söï höôùng daãn, huaán thò vaø chæ daãn. Veà caên baûn, nhöõng chuû ñeà trong naêm saùch ñaàu tieân cuûa Cöïu Öôùc, Nguõ Kinh, hình thaønh neân luaät phaùp. Vì theá, treân moät soá phöông dieän, gioáng nhö nhöõng kyõ naêng vaø quy taéc moät ngöôøi hoïc ñöôïc trong giaùo duïc tieåu hoïc, luaät phaùp laø baûng chöõ caùi cuûa ñôøi soáng.

6 Ma-thi-ô_2

Caùc nhaø tieân tri khoâng noùi baát cöù moät ñieàu gì traùi vôùi luaät phaùp. Ngöôïc laïi, hoï giaûi thích luaät phaùp. Hoï chöùng minh raèng caùc moái quan heä ñaët treân neàn taûng luaät phaùp thì ñöôïc ñaùnh daáu laø coâng bình, nhaân töø vaø bình an. Caùc moái quan heä baét ñaàu bôûi moät moái töông giao ñöùc tin vôùi moät Ñöùc Chuùa Trôøi thaùnh khieát. Hôn nöõa, ngöôøi naøo nhaân danh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñoù thì phaûi soáng moät ñôøi soáng theå hieän ñöôïc moái quan heä ñoù. Caùc nhaø tieân tri nhaán maïnh raèng ñöùc tin nôi Ñöùc Chuùa Trôøi phaûi theå hieän trong caùch moät ngöôøi ñoái xöû vôùi nhöõng keû moà coâi, ngöôøi goùa buïa, vaø nhöõng ngöôøi laï—nhöõng ngöôøi khoâng coù moät ai khaùc ñeå noùi thay cho hoï. Luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri vaãn coøn quan troïng ñoái vôùi caùc Cô-ñoác nhaân, do coù moät söï lieân tuïc caên baûn giöõa nhöõng chuû ñeà Cöïu Öôùc naøy vaø ñôøi soáng Cô-ñoác. Nhöõng yeáu toá naøy laø caùc coät chæ ñöôøng giuùp ñònh höôùng cuoäc ñôøi. Coät chæ ñöôøng ñaàu tieân ñoù laø Ñöùc Chuùa Trôøi phaûi laø trung taâm cuûa ñôøi soáng moät ngöôøi. Thöù hai, vaø chính xaùc hôn, caû luaät phaùp laãn caùc lôøi tieân tri ñeàu

Söï Traû Thuø Luaät “maét ñeàn maét, raêng ñeàn raêng” laø moät trong nhöõng caùch

phaùn öùng cuûa ngöôøi Heâ-bô-rô tröôùc söï baát coâng vaø xuùc phaïm. Muïc ñích cuûa yù nieäm naøy laø baùo thuø thích ñaùng vôùi toäi ñaõ phaïm (xem Xuaát 21:24-25; Leâ-vi kyù 24:19-20; Phuïc Truyeàn 19:21). Vì theá, baát cöù ai laøm toån haïi moät con maét, moät caùi raêng hay moät baøn chaân cuûa ngöôøi khaùc thì phaûi ñoùn chôø moät hình phaït töông ñöông vôùi toån thöông ñoù, khoâng hôn khoâng keùm.

Coù leõ phaûn öùng nhö theá, hay söï baùo thuø, coù veû raát khaéc nghieät ñoái vôùi chuùng ta. Tuy nhieân, taäp tuïc cuûa ngöôøi Heâ-bô-rô, khoâng gioáng nhö taäp tuïc cuûa caùc xaõ hoäi xung quanh, laø nhöõng xaõ hoäi aùp duïng vieäc traû thuø caùch khoâng caân xöùng, moät maïng soáng ñoåi laáy moät chi theå, v.v. Nhöõng ngöôøi Heâ-bô-rô theå hieän moät taäp tuïc ñi theo ñònh höôùng cuûa loøng thöông xoùt. Thoâng leä cuûa hoï ñöa khaùi nieäm traû thuø leân moät möùc ñoä coù söùc huûy dieät cao hôn, thaäm chí coù giaùo duïc hôn. Caùch giaûi quyeát “maét ñeàn maét” khieán moät ngöôøi Heâ-bô-rô bò toån thöông phaûi döøng laïi vaø ñaët theâm nhieàu caâu hoûi nöõa veà möùc ñoä cuûa söï toån thöông vaø muïc ñích cuûa beân gaây toån thöông cho mình. Nhö theá, phaûn öùng seõ coù theå trôû neân oân hoøa hôn.

7Ma-thi-ô_2

khoâng troïn trong ñöùc tin vaø ñôøi soáng. Moãi ñieàu—cuõng nhö caû hai ñieàu ñoù—ñeàu chæ veà Ñöùc Chuùa Gieâ-su Christ. Trong Ñaáng Christ, luaät phaùp vaø tieân tri ñöôïc öùng nghieäm caû veà ñoái töôïng laãn muïc ñích. Luaät phaùp vaø lôøi tieân tri trôû thaønh nhöõng coâng cuï ñeå noùi ñeán ñöùc tin cuõng nhö ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi, vaø quan troïng hôn heát laø môû ra nhöõng con ñöôøng daãn ñeán Christ. Caùc Ngöôi Coù Nghe, Nhöng Ta Phaùn Cuøng Caùc Ngöôi (5:21-48) Moät thaày giaùo gioûi seõ daïy nhö theá naøo? Ma-thi-ô 5:21-48 theå hieän caùch Ñöùc Chuùa Gieâ-su trình baøy noäi dung quan troïng baèng moät hình thöùc khaù ñôn giaûn. Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng moät hình thöùc tam dieän. Hình thöùc naøy duøng söï laäp laïi nhö moät phöông tieän daïy doã. Moät khi hình thöùc naøy ñaõ xaâm nhaäp vaøo taâm trí moät ngöôøi, noäi dung gaén keát vôùi noù seõ khôi trôû laïi. Theá neân, phaàn naøy cuûa Baøi Giaûng Treân Nuùi coù theå ghi nhôù raát deã daøng. Hình thöùc tam dieän chæ ñôn giaûn laø (1) “Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn cho ngöôøi xöa raèng”; (2) “Song ta phaùn cho caùc ngöôi…”; vaø (3) moät cuïm töø giôùi thieäu veà moät hoaøn caûnh ñôøi soáng. Nhöõng yeáu toá cuûa quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai ñeàu ñan keát trong hình thöùc naøy. “Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn cho ngöôøi xöa raèng…” khieán ngöôøi nghe hay ngöôøi ñoïc phaûi xeùt laïi boái caûnh hoaëc ñieåm tham khaûo cuûa cuoäc noùi chuyeän. Haàu heát nhöõng ñieåm tham khaûo cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø nhöõng caâu noùi trong Cöïu Öôùc. Chaúng haïn, caùc meänh leänh choáng laïi vieäc gieát ngöôøi vaø choáng laïi toäi taø daâm roõ raøng baét nguoàn töø Möôøi Ñieàu Raên (Xuaát 20:1-17; Phuïc Truyeàn 5:1-21). Ma-thi-ô 5:31-32 roõ raøng baét nguoàn töø nhöõng loái giaûi thích cuûa caùc ra-bi veà söï ly dò. Khi duøng caùch tieáp caän naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi cho thính giaû bieát raèng Ngaøi hieåu nhöõng neàn taûng cho haønh vi ñaïo

8 Ma-thi-ô_2

ñöùc cuûa hoï. Thaät laø giaù trò khi noùi vôùi moät nhoùm raèng, Toâi hieåu quyù vò xuaát thaân töø nôi ñaâu. Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng hieåu boái caûnh vaên hoùa thôøi ñoù ñuû ñeå noùi vôùi thính giaû cuûa Ngaøi raèng hoï khoâng naém ñöôïc yù cuûa Ngaøi khi Ngaøi noùi, “Song ta phaùn cho caùc ngöôi…” Thính giaû ñaõ hieåu sai muïc ñích ñaèng sau cuïm töø “Caùc ngöôi coù nghe lôøi phaùn cho ngöôøi xöa.” Haõy löu yù raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi moät nhoùm ñoâng ngöôøi raèng Ngaøi coù thaåm quyeàn choáng laïi nhöõng lôøi truyeàn khaåu, cuõng nhö nhöõng ñieàu lieân heä tôùi vaên hoùa trong loái soáng cuûa hoï. Hôn nöõa, Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng gaït boû luaät phaùp vaø caùc nhaø tieân tri sang moät beân khi Ngaøi chöùng minh muïc ñích ñaèng sau nhöõng ñieàu naøy. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñöùng tröôùc hoï nhö moät ñænh ñieåm, cuøng ñích, troïng taâm cuûa luaät phaùp vaø caùc lôøi tieân tri. Chuùng ta khoâng hieåu Cô-ñoác giaùo nhö laø moät danh saùch caùc tieâu chuaån khaùch quan phaûi tuaân theo, nhö ñaõ chæ ñònh bôûi luaät phaùp. Thay vaøo ñoù, nhöõng nguyeân taéc höôùng daãn ñôøi soáng chuùng ta phaûi coù moät caùi nhìn höôùng veà Ñaáng Christ. Chuùng ta phaûi taäp trung vaøo Ñaáng Christ. Neáu söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà caùch soáng baét ñaàu khoaùc laáy gioïng ñieäu ñaïo ñöùc hay caâu neä luaät phaùp, thì döôøng nhö chuùng ta ñaõ ñaùnh maát söï keâu goïi cuûa Ñaáng Christ treân ñôøi soáng chuùng ta. Nhöõng caâu Kinh Thaùnh naøy khieán chuùng ta phaûi caân nhaéc xem Ñöùc Chuùa Gieâ-su ôû ñaâu trong ñöùc tin vaø vieäc laøm cuûa chuùng ta. Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù ôû ngay trung taâm khoâng? Coù phaûi chuùng

Haõy Yeâu Thöông Keû Thuø Nghòch Cuûa Ngöôi Maïng leänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, “Haõy yeâu keû thuø nghòch,” laø

ñieàu raát khoù aùp duïng (Ma-thi-ô 5:44). Laøm theá naøo chuùng ta coù theå yeâu thöông nhöõng ngöôøi choáng ñoái mình? Döôøng nhö chuùng ta phaûi ñi töøng böôùc. Tröôùc heát, chuùng ta phaûi taäp chòu ñöïng keû thuø cuûa mình. Thöù hai, chuùng ta phaûi caûm thoâng vôùi keû thuø mình, coá gaéng nhìn theá giôùi qua nhaõn quan cuûa hoï. Thöù ba, chuùng ta tìm nhieàu caùch coù theå hoã trôï cho keû thuø mình nhö moät ngöôøi baïn.

9Ma-thi-ô_2

ta, gioáng nhö moät soá ngöôøi trong ñaùm thính giaû ñaàu tieân, ñaõ thöïc haønh döïa vaøo lôøi truyeàn khaåu hôn laø döïa vaøo troïng taâm nôi Ñaáng Christ trong ñôøi soáng chuùng ta? Hôn nöõa, haõy löu yù nhöõng lónh vöïc ñôøi soáng maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñeà caäp ñeán trong caùc caâu naøy laø nhöõng ñieåm khoù, thaäm chí khuûng hoaûng, trong cuoäc soáng. Thay vì khaúng ñònh raèng nieàm tin chuùng ta laø thuï ñoäng, khoâng ñoái ñaàu, vaø chæ taäp trung vaøo nhöõng vaán ñeà deã daøng, Ñöùc Chuùa Gieâ-su môû roäng cuoäc ñaøm thoaïi, noùi ñeán nhöõng ñieàu khoù trong ñôøi soáng. Nhöõng caâu noùi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su baøn ñeán nhöõng vaán ñeà caên baûn maø con ngöôøi ñaët ra veà giaù trò vaø hieäu quaû cuûa thaàn hoïc cuûa hoï. Saùu Lôøi Tuyeân Boá (5:21-48) Ma-thi-ô 5:21-48 goàm coù saùu khoái nhöõng lôøi tuyeân boá khaùc nhau. Baát cöù khoái naøo trong soá caùc khoái naøy cuõng coù theå thu huùt söï chuù yù cuûa moät ngöôøi trong moät khoaûng thôøi gian daøi. Nhöõng lôøi tuyeân boá naày baøn ñeán moät soá ñoäng löïc saâu saéc nhaát cuûa ñôøi soáng. Neáu ñoïc löôùt qua thì moät ngöôøi deã daøng nghó raèng saùu ñieàu naøy chaúng coù lieân heä gì vôùi nhau. Nhöng khi ñoïc kyõ hôn thì ngöôøi ñoù coù theå tìm thaáy nhöõng ñieåm song song vôùi caùc yù töôûng Cöïu Öôùc, ñaëc bieät laø nhöõng phaàn sau, noùi veà Möôøi Ñieàu Raên. Moät caùch nhìn veà Möôøi Ñieàu Raên laø chia chuùng ra thaønh nhöõng ñieàu raên lieân heä tôùi moái töông giao chieàu ñöùng vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø nhöõng ñieàu raên lieân heä tôùi caùc moái quan heä chieàu ngang vôùi con ngöôøi. Söï phaân chia nhö theá coù phaàn nhaân taïo vaø coù leõ khoâng ñuùng, vì moãi ñieàu raên ñeàu mang nhöõng ñoäng löïc vöøa chieàu ñöùng vöøa chieàu ngang. Theá nhöng, quan ñieåm naøy veà Möôøi Ñieàu Raên coù theå giuùp chuùng ta giaûi thích phaàn naøy cuûa saùch Ma-thi-ô. Trong caùc caâu ñaàu cuûa Ma-thi-ô 5, Ñöùc Chuùa Gieâ-su thieát laäp moái töông giao cuûa ngöôøi moân ñoà vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi—nhöõng töông giao chieàu ñöùng. Trong caùc caâu 17-48, nhöõng lôøi daïy naøy coù lieân heä tôùi baïn beø, haøng xoùm,

10 Ma-thi-ô_2

gia ñình vaø nhöõng keû thuø cuûa moät moân ñoà. Trong caùc caâu Kinh Thaùnh naøy, nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su traû lôøi caâu hoûi, Trong aùnh saùng moái töông giao cuûa toâi vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi, toâi phaûi ñoái xöû, phaûn öùng vaø soáng nhö theá naøo vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh toâi? 5:21-26: Caùc caâu Kinh Thaùnh naøy taäp trung vaøo söï giaän döõ. Hôn nöõa, chuùng thu huùt söï chuù yù tôùi nhöõng möùc ñoä cuûa söï giaän döõ, vì sao giaän, vaø phaûi laøm gì vôùi côn giaän. Ñaùng tieác moät ñieàu, söï giaän döõ laø chuû ñeà hieám khi ñöôïc baøn ñeán töø moät goùc ñoä Cô-ñoác. Vieäc thieáu söï chuù yù ñuùng möùc ñeán vaán ñeà naøy khieán cho nhieàu Cô-ñoác nhaân khoù xöû veà caùch giaûi quyeát côn giaän. Cuoái cuøng thì chuùng ta cuõng leân côn giaän. Vaäy thì moät ngöôøi phaûi laøm gì vôùi söï noùng giaän cuûa mình? Thöôøng thì söï noùng giaän hoaëc laø ñöôïc truùt ñoå leân moät ngöôøi naøo ñoù ñang ôû trong taàm nghe, hoaëc bò ñeø neùn laïi. Caû hai thaùi cöïc ñeàu daãn ñeán nhöõng vaán ñeà söùc khoûe cuõng nhö gaây ñoå vôõ trong caùc moái quan heä voán coù theå raát tích cöïc. Tuy nhieân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi thaúng vaøo troïng taâm ñoäng cô cuûa söï giaän döõ. Khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaët ngang haøng söï gieát ngöôøi vaø giaän döõ, Ngaøi noùi ñeán vieäc ngöôøi naøy khinh reû ngöôøi khaùc. Söï khinh reû naøy hoaøn toaøn coù theå daãn ñeán vieäc gieát cheát moät ngöôøi khaùc veà phöông dieän thuoäc theå hoaëc aùm saùt nhaân caùch cuûa moät ngöôøi khaùc. Nhöõng ñoäng cô vaø haønh ñoäng nhö theá chaéc chaén phaûi gaùnh chòu söï ñoaùn xeùt. 5:27-32: Ñöùc Chuùa Gieâ-su tröôùc heát nhaán maïnh toäi lieân quan ñeán tình duïc trong caùc caâu Kinh Thaùnh naøy. Ñieåm nhaán maïnh naèm ôû caùi nhìn “laøm theá naøo ñeå toâi laáy ñöôïc ngöôøi ñoù” khi höôùng veà moät ngöôøi khaùc phaùi. Ñoái xöû vôùi moät ai ñoù nhö theå moät taøi saûn laø ñieàu khoâng phuø hôïp vaø voâ ñaïo ñöùc. Xu höôùng ñoù phaûi keàm cheá laïi. Quaù trình töï chuû coù theå khoù khaên vaø thaäm chí ñau ñôùn, nhöng vieäc thieáu töï chuû coù theå daãn ñeán söï töï huûy hoaïi nhaân caùch, gia ñình vaø ngheà nghieäp nöõa. Thöù hai, caùc caâu 31-32—vôùi caâu töông ñöông laø Ma-thi-ô 19:9—baøn ñeán vieäc phaù vôõ hoân nhaân. Nhöõng lôøi noùi cuûa Ñöùc

11Ma-thi-ô_2

Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh tính thieâng lieâng cuûa hoân nhaân hôn laø moät chæ thò nhaèm hôïp phaùp hoùa söï ly dò. Khi nghó ñeán nhöõng ñieàu naøy trong loøng, chuùng ta seõ phaûi daønh nhieàu thôøi gian hôn, trong tö caùch caùc caù nhaân vaø hoäi chuùng, ñeå quan taâm tôùi nhöõng lyù do ñöa ñeán hoân nhaân hôn laø suy nghó veà vieäc ly dò coù phuø hôïp hay khoâng. 5:33-37: Vieäc chæ vaøo moät ñoái töôïng naøo ñoù maø theà ñaõ trôû thaønh moät phong tuïc. Möùc ñoä baét buoäc cuûa lôøi theà tuøy thuoäc vaøo “caân naëng” cuûa ñoái töôïng maø moät ngöôøi chæ vaøo ñoù roài theà—moät vaät nhoû, moät vaät laøm tin. Theâm vaøo ñoù, nhöõng ngöôøi naøo caát lôøi theà thöôøng döïa vaøo choã Ñöùc Chuùa Trôøi coù chaáp thuaän haønh ñoäng ñoù hay khoâng. Nhö theá, neáu moät ngöôøi muoán huûy boû moät lôøi theà, ngöôøi ñoù coù theå noùi raèng Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng chaáp thuaän vaät laøm tin ñoù. Nhö vaäy taát seõ coù söï baát nhaát giöõa ñieàu ngöôøi ta noùi vaø vieäc ngöôøi ta laøm. Lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi phaûi phaù vôõ caùi voøng luaån quaån cuûa ñôøi soáng khoâng ngay thaúng, vaø nhö theá ñoøi hoûi phaûi noùi cuõng nhö haønh ñoäng caùch chính tröïc. Haõy ñeå lôøi noùi cuûa baïn cuõng toát nhö vieäc baïn laøm vaäy. Haõy ñeå ngöôøi ta bieát ñeán baïn bôûi lôøi noùi toát cuûa baïn. 5:38-42: Ñöùc Chuùa Gieâ-su bieán loái tieáp caän “maét ñeàn maét” tieâu cöïc thaønh moät ñònh höôùng tích cöïc hôn. Nhöõng ngöôøi nghe ñaàu tieân ñoù ñaõ soáng trong caùi goïi laø cheá ñoä duøi cui cuûa nhöõng ngöôøi La-maõ. Moät ngöôøi lính La-maõ coù theå yeâu caàu moät ai ñoù mang tuùi ñoà lính cho mình. Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi raèng khoâng chæ khoâng khaùng cöï laïi, maø coøn phaûi mang tuùi ñi xa hôn nöõa. Lyù do laøm vieäc ñoù laø ngöôøi naøo nhaän ñöôïc moät vieäc laøm ñaày tình thöông nhö theá coù theå seõ hoûi, Vì sao anh laøm nhö vaäy? Khi ñoù ngöôøi moân ñoà seõ coù moät cô hoäi ñeå noùi veà nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi. 5:43-48: Caùc caâu Kinh Thaùnh naøy döïa treân nhöõng caâu tröôùc, nhöng coù phaàn môû roäng lieân heä tôùi nhöõng vieäc laøm cuûa söï thöông xoùt. Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng Cô-ñoác nhaân khoâng chæ phaûi ñoái xöû töû teá vôùi nhöõng ngöôøi khoù, maø coøn phaûi yeâu thöông hoï. Daáu hieäu cuûa tình yeâu agape laø tình yeâu baøy toû khoâng chæ

12 Ma-thi-ô_2

cho nhoùm xaõ hoäi, chuûng toäc, hoaëc baïn beø, maø coøn aùp duïng cho baát cöù ai, taát caû moïi ngöôøi, bao goàm caû nhöõng ngöôøi khaùc bieät nhaát ñoái vôùi moãi ngöôøi trong chuùng ta. Ma-thi-ô 5:48 chính laø ñænh ñieåm cuûa chöông naøy. Caâu Kinh Thaùnh naøy höôùng chuùng ta tôùi söï troïn veïn (“haõy neân troïn veïn”) vaø tröôûng thaønh—voán ôû trong ñònh höôùng cuûa nhaân caùch cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Neáu chuùng ta soáng moät ñôøi soáng chính tröïc trong nhöõng lónh vöïc maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ ñaëc bieät noùi ñeán, chuùng ta seõ theå hieän nhaân caùch cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Chuùng ta coù thöïc haønh trong ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa mình nhöõng

gì chuùng ta hieåu veà Cô-ñoác giaùo hay khoâng? …Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng Phuùc AÂm phaûi laø nguoàn naêng löôïng

leøo laùi cuoäc troø chuyeän cuõng nhö ñôøi soáng cuûa chuùng ta, duø laø trong caùc boái caûnh rieâng tö hay xaõ hoäi.

…Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng gaït boû luaät phaùp vaø caùc nhaø tieân tri sang moät beân khi Ngaøi chöùng minh muïc ñích ñaèng sau nhöõng ñieàu naøy.

Haõy löu yù raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi moät nhoùm ñoâng ngöôøi raèng Ngaøi coù thaåm quyeàn choáng laïi nhöõng lôøi truyeàn khaåu, cuõng nhö nhöõng ñieàu lieân heä tôùi vaên hoùa trong loái soáng cuûa hoï.

Neáu söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà caùch soáng baét ñaàu khoaùc laáy gioïng ñieäu ñaïo ñöùc hay caâu neä luaät phaùp, thì döôøng nhö chuùng ta ñaõ ñaùnh maát söï keâu goïi cuûa Ñaáng Christ treân ñôøi soáng chuùng ta.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng Cô-ñoác nhaân khoâng chæ phaûi ñoái xöû töû teá vôùi nhöõng ngöôøi khoù, maø chuùng ta coøn phaûi yeâu thöông hoï.

Neáu chuùng ta soáng moät ñôøi soáng chính tröïc trong nhöõng lónh vöïc maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ ñaëc bieät noùi ñeán, chuùng ta seõ theå hieän nhaân caùch cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.

13Ma-thi-ô_2

Caùc Caâu Hoûi 1. Laøm theá naøo chuùng ta coù theå xaùc ñònh xem mình coù rôi vaøo

tröôøng hôïp chæ aùp duïng söï hieåu bieát cuûa chuùng ta veà Phuùc AÂm trong lónh vöïc caù nhaân khoâng thoâi, hoaëc xaõ hoäi khoâng thoâi hay khoâng?

2. Laøm theá naøo ñeå chuùng ta quaân bình hôn trong vieäc soáng Phuùc

AÂm, ñeå chuùng ta coù theå baøy toû ñöùc tin trong chính ñôøi soáng caù nhaân chuùng ta vaø trong nhöõng vaán ñeà lôùn hôn coù taùc ñoäng ñeán coäng ñoàng, quoác gia vaø theá giôùi cuûa chuùng ta?

3. Heâ-bô-rô 1:1-4 theå hieän söï tieáp noái giöõa luaät phaùp ñaïo ñöùc

Cöïu Öôùc vaø Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhö theá naøo? 4. Töø kinh nghieäm cuûa baïn, khaû naêng moät ngöôøi giöõ ñuùng lôøi

noùi cuûa mình theå hieän nhaân caùch cuûa ngöôøi ñoù nhö theá naøo? Lôøi tuyeân boá chaúng coù gì khaùc bieät giöõa moät keû doái traù vaø moät keû troäm coù ñuùng hay khoâng?

5. Trong aùnh saùng nhöõng söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà

vieäc yeâu thöông keû thuø nghòch, chuùng ta thaáy mình phaûi yeâu thöông baïn beø vaø gia ñình chuùng ta nhö theá naøo?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Thöïc haønh ñöùc tin cuûa chuùng ta ñoøi hoûi phaûi coù truyeàn thoâng coâng coäng. Tuy nhieân, caùch chuùng ta theå hieän ñöùc tin cuûa mình cho nhöõng ngöôøi khaùc cho thaáy tính chaát xaùc thöïc cuûa ñöùc tin trong chuùng ta.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 6:1-18

Boái Caûnh Ma-thi-ô 6:1-18

Troïng Taâm Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi nhöõng thoùi

quen toân giaùo naøo tìm kieám Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñöôøng loái Ngaøi thay vì söï khen ngôïi vaø taùn thaønh cuûa con

ngöôøi.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Baïn ngoan ñaïo nhö theá naøo neáu chæ coù moät mình Ñöùc Chuùa Trôøi ñang

nhìn xem?

Baøi 3 Khi Ñöùc Chuùa Trôøi Laø Khaùn Thính Giaû Duy Nhaát

Muïc Ñích Baøi Hoïc Ñaùnh giaù nhöõng haønh vi toân giaùo cuûa toâi döïa theo yù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong ba ví duï minh hoïa.

2 Ma-thi-ô_3

Vaøi naêm tröôùc ñaây, cha toâi vaø toâi ñi du lòch xuyeân tieåu bang cuûa chuùng toâi, Oklahoma. Chuùng toâi ñaõ saép xeáp ñeå ôû vôùi moät ñoâi vôï choàng giaø. Sau moät buoåi toái troø chuyeän ñeå bieát nhau roõ hôn, moïi ngöôøi ñoàng yù laø ñaõ ñeán giôø ñi nguû. Baø chuû nhaø gôïi yù chuùng toâi caàu nguyeän chung vôùi nhau vaø baûo toâi höôùng daãn nhoùm nhoû. Toâi ñoàng yù vaø baét ñaàu caàu nguyeän cho ñoâi vôï choàng ñoù, loøng hieáu khaùch cuûa hoï ñoái vôùi nhöõng ngöôøi laï, vaø phaàn coøn laïi trong chuyeán ñi cuûa chuùng toâi. Tuy nhieân, tröôùc khi toâi noùi heát caâu ñaàu tieân, baø chuû nhaø baét ñaàu laäp laïi töøng caâu lôøi caàu nguyeän cuûa toâi, vaø noùi theâm nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa baø nöõa—lôùn tieáng nhö toâi caàu nguyeän vaäy. Lôøi “caàu nguyeän tay ñoâi” naøy tieáp dieãn cho tôùi khi toâi noùi lôøi “A-men” keát thuùc. Toâi chöa bao giôø caûm thaáy nheï nhoõm khi keát thuùc moät lôøi caàu nguyeän nhö laàn ñoù, vì coù nhöõng ñieåm toâi khoù coù theå giöõ ñuùng theo yù nghó cuûa mình khi toâi caàu nguyeän. Ñieàu gì xaûy ra vaäy? Toâi vaãn khoâng daùm chaéc, duø raèng toâi nghó baø chuû nhaø toû ra moät chuùt kieâu ngaïo khi coá gaéng laøm cho moïi ngöôøi trong nhoùm hieåu raèng baø khaù moä ñaïo. Nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 6:1-18 nhaéc chuùng ta phaûi nhôù roõ khaùn thính giaû tröôùc nhöõng haønh vi toân giaùo cuûa chuùng ta laø ai. Lôøi Tuyeân Boá Chung (6:1) Moät laàn nöõa, Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng moät caâu phuû ñònh voán thöïc chaát haøm chöùa moät ñieàu tích cöïc. Ñaây laø caùch nhöõng ngöôøi Heâ-bô-rô ñöa ra caùc meänh leänh ñaïo ñöùc. “Ngöôi chôù” laø moät caâu noùi maïnh. Chaúng haïn, “Ngöôi chôù gieát ngöôøi,” coù theå dòch nhö moät lôøi raên caám. Tuy nhieân, moät ngöôøi Heâ-bô-rô coù theå deã daøng traû lôøi raèng, Ñieàu raên ñoù chaúng lieân quan gì ñeán toâi bao nhieâu, vì toâi chöa heà gieát ai bao giôø—vaø cuõng seõ khoâng gieát baát cöù ai. Caâu traû lôøi coù theå laø, Ñieàu ñoù quaû thaät laø vaäy, nhöng ngöôi ñaõ töøng laøm caùch naøo ñeå giuùp nhöõng ngöôøi khaùc soáng toát hôn?

3Ma-thi-ô_3

Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng baûo chuùng ta ñöøng thöïc haønh ñöùc tin cuûa mình nôi coâng coäng. Sau heát, phaàn ñaàu cuûa baøi giaûng neâu nhöõng lôøi höôùng daãn laøm muoái vaø söï saùng. Vieäc theå hieän loøng moä ñaïo tröôùc nhöõng ngöôøi khaùc ñöôïc hieåu ngaàm. Nhöõng ngöôøi Do Thaùi ñang nghe Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ traûi qua nhieàu ngaøn naêm daïy doã töø luaät phaùp vaø caùc nhaø tieân tri neân ñaõ thaáu hieåu raèng ñöùc tin cuûa hoï khoâng phaûi laø moät vaán ñeà noäi quan, traùnh xa khoûi coâng chuùng. Söï ñaùng tin caäy cuûa ñöùc tin cuûa hoï, ñieàu maø nhöõng ngöôøi khaùc khoâng theå nhìn thaáy, phaûi ñöôïc duy trì bôûi nhöõng vieäc laøm maø ngöôøi khaùc coù theå nhìn thaáy. Nhö theá, caâu Kinh Thaùnh naøy khoâng theå duøng laøm cô sôû cho nhöõng ai tranh luaän choáng laïi vieäc caàu nguyeän tröôùc coâng

Ma-thi-ô 6:1-18 1Haõy giöõ, ñöøng laøm söï coâng bình mình tröôùc maët ngöôøi ta, cho hoï ñeàu tahaáy. Baèng khoâng, thì caùc ngöôi chaúng ñöôïc phaàn thöôûng gì cuûa Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi. 2Vaäy, khi ngöôi boá thí, ñöøng thoåi keøn tröôùc maët mình, nhö boïn giaû hình laøm trong nhaø hoäi vaø ngoaøi ñöôøng, ñeå ñöôïc ngöôøi ta toân kính. Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, boïn ñoù ñaõ ñöôïc phaàn thöôûng cuûa mình roài. 3Song khi ngöôi boá thí, ñöøng cho tay taû bieát tay höõu laøm vieäc gì, 4haàu cho söï boá thí ñöôïc kín nhieäm; vaø Cha ngöôi, laø Ñaáng thaáy trong choã kín nhieäm, seõ thöôûng cho ngöôi. 5Khi caùc ngöôi caàu nguyeän, ñöøng laøm nhö boïn giaû hình; vì hoï öa ñöùng caàu nguyeän nôi nhaø hoäi vaø goùc ñöôøng, ñeå cho thieân haï ñeàu thaáy. Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, boïn ñoù ñaõ ñöôïc phaàn thöôûng cuûa mình roài. 6Song khi ngöôi caàu nguyeän, haõy vaøo phoøng rieâng, ñoùng cöûa laïi, roài caàu nguyeän Cha ngöôi, ôû nôi kín nhieäm ñoù; vaø Cha ngöôi, laø Ñaáng thaáy trong choã kín nhieäm, seõ thöôûng cho ngöôi. 7Vaû, khi caùc ngöôi caàu nguyeän, ñöøng duøng nhöõng lôøi laëp voâ ích nhö ngöôøi ngoaïi; vì hoï töôûng vì côù lôøi mình noùi nhieàu thì ñöôïc nhaäm. 8Vaäy, caùc ngöôi ñöøng nhö hoï; vì Cha caùc ngöôi bieát caùc ngöôi caàn söï gì tröôùc khi chöa xin Ngaøi.

4 Ma-thi-ô_3

chuùng hay choáng laïi muïc vuï Cô-ñoác cho xaõ hoäi. Traùi laïi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng chuùng ta coù moät ñoäng löïc taâm linh beân trong, ñieàu ñoù hình thaønh ñôøi soáng coù theå quan saùt ñöôïc cuûa chuùng ta. Caâu hoûi thöïc söï ñaët ra cho caùc thính giaû cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng lieân heä tôùi vieäc hoï coù thöïc haønh ñöùc tin cuûa mình hay khoâng. Caâu hoûi thöïc söï laø, Nhöõng haønh ñoäng cuûa hoï baét nguoàn töø caùc ñoäng cô naøo? Neáu ñoäng cô cuûa chuùng ta trong vieäc theå hieän loøng moä ñaïo cuûa mình laø nhaèm ñeå thu huùt söï chuù yù cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, thì chuùng ta ñaõ ñaùnh maát troïng taâm roài. Raát nhieàu khi chuùng ta laøm nhieàu ñieàu ñeå thu huùt söï chuù yù cuûa nhöõng

Ma-thi-ô 6:1-18 9Vaäy, caùc ngöôi haõy caàu nhö vaày: Laïy Cha chuùng toâi ôû treân trôøi; Danh Cha ñöôïc thaùnh; 10Nöôùc Cha ñöôïc ñeán; YÙ Cha ñöôïc neân, ôû ñaát nhö trôøi! 11Xin cho chuùng toâi hoâm nay ñoà aên ñuû ngaøy; 12Xin tha toäi loãi cho chuùng toâi, nhö chuùng toâi cuõng tha keû phaïm toäi nghòch cuøng chuùng toâi; 13Xin chôù ñeå chuùng toâi bò caùm doã, maø cöùu chuùng toâi khoûi ñieàu aùc! [Vì nöôùc, quyeàn, vinh hieån ñeàu thuoäc veà Cha ñôøi ñôøi. A-men.] 14Vaû, neáu caùc ngöôi tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi cuõng seõ tha thöù caùc ngöôi. 15Song neáu khoâng tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha caùc ngöôi cuõng seõ khoâng tha loãi cho caùc ngöôi. 16Khi caùc ngöôi kieâng aên, chôù laøm boä buoàn raàu nhö boïn giaû hình; vì hoï nhaên maët, cho moïi ngöôøi bieát hoï kieâng aên. Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, boïn ñoù ñaõ ñöôïc phaàn thöôûng cuûa mình roài. 17Song khi ngöôi kieâng aên, haõy xöùc daàu treân ñaàu, vaø röûa maët, 18haàu cho ngöôøi ta khoâng xem thaáy ngöôi ñang kieâng aên, nhöng chæ Cha ngöôi laø Ñaáng ôû nôi kín nhieäm xem thaáy maø thoâi; vaø Cha ngöôi thaáy trong choã kín nhieäm seõ thöôûng cho ngöôi.

5Ma-thi-ô_3

ngöôøi khaùc—chuùng ta töï noùi vôùi mình raèng, Mình khoâng bieát hoï nghó gì veà mình—thì döôøng nhö hoï laïi chaúng nghó gì veà chuùng ta caû. Khaùn thính giaû chính yeáu cuûa chuùng ta laø Ñöùc Chuùa Trôøi. Neáu yù töôûng ñoù khaéc saâu trong trí, trong loøng chuùng ta, thì nhöõng lôøi caàu nguyeän vaø caùc vieäc laøm bôûi ñöùc tin cuûa chuùng ta seõ ñi theo nhöõng höôùng khaùc. Caûm nhaän cuûa chuùng ta veà ñieàu phaûi höôùng tôùi seõ trôû neân roõ raøng hôn, vaø coù theå ñôn giaûn hôn; maét chuùng ta seõ trôû neân “saùng suûa” (6:22). Khi nhöõng ñoäng cô cuûa chuùng ta laø thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi chöù khoâng phaûi nhöõng lôøi nònh hoùt cuûa ngöôøi khaùc, chuùng ta seõ tìm ñöôïc söï troïn veïn saâu xa trong loøng. Tieáp theo yù töôûng phoå quaùt naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su minh hoïa quan ñieåm cuûa Ngaøi baèng ba khía caïnh cuûa ñieàu maø chuùng ta goïi laø loøng moä ñaïo hay nhöõng haønh ñoäng ñaët treân neàn taûng taâm linh. Ba ñieàu naøy coù theå hình thaønh nhöõng khôûi ñieåm ñeå neâu leân vaø traû lôøi caâu hoûi, Toâi neân thöïc haønh ñöùc tin cuûa mình nhö theá naøo? Lieân Heä Ñeán Cuûa Boá Thí (6:2-4) Cuûa boá thí laø moät khaùi nieäm xa laï trong xaõ hoäi chuùng ta. Khaùi nieäm naøy trôû neân roõ raøng hôn khi chuùng ta moâ taû cuûa boá thíù nhö laø nhöõng gì chuùng ta ban taëng bôûi loøng toát vaø coù giaù trò tieàn teä ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù ít cuûa caûi vaät chaát. Bôûi di saûn cuûa hoï, nhöõng ngöôøi Heâ-bô-rô hieåu taàm quan troïng cuûa vieäc chaêm lo cho nhöõng ngöôøi naøo khoâng coù ai chaêm soùc. Leâ-vi kyù 19:9-10 laø neàn taûng cho khaùi nieäm naøy. Nhöõng ngöôøi Heâ-bô-rô ñöôïc daïy raèng khi hoï thu hoaïch, hoï seõ khoâng gaët ôû nhöõng rìa cuûa caùnh ñoàng, nhaët nhöõng hoa lôïi rôi rôùt hoaëc haùi saïch vöôøn nho. Nhöõng saûn phaåm noâng nghieäp naøy phaûi ñeå laïi cho “ngöôøi ngheøo vaø keû khaùch.” Nhöõng ngöôøi naøy laø nhöõng ngöôøi coù ít hôn—ít hôn nhöõng ngöôøi soáng nhôø vaøo caùc vuï muøa cuûa hoï.

6 Ma-thi-ô_3

Xaõ hoäi Myõ ñaõ xaây döïng hôn nhieàu thaäp kyû qua moät maïng löôùi an sinh cho nhöõng ngöôøi naøo coù ít hôn. Tuy nhieân, maïng löôùi an sinh naøy coù nhieàu loã hoång, vaø coù theå baïn phaûi tìm hieåu kyõ veà ñieàu ñoù trong coäng ñoàng cuûa baïn ñeå coù theå hieåu ñöôïc noù. Treân thöïc teá, coù nhieàu khu vöïc trong haàu heát caùc coäng ñoàng ôû Myõ khoâng khaùc gì moät ñaát nöôùc khoâng phaùt trieån. Hoäi Thaùnh ñaàu tieân hieåu roõ veà söï ngheøo vaø ñoùi. Baûy ngöôøi ñöôïc Hoäi Thaùnh taïi Gieâ-ru-sa-lem bieät rieâng ra ñeå chaêm lo cho caùc goùa phuï (Coâng Vuï 6:1-6). Söù ñoà Phao-loâ ñaõ thu gom caùc cuûa daâng hieán ñeå hoã trôï moät hoäi chuùng (xem II Coâ-rinh-toâ 8—9). Cuõng vaäy, Phao-loâ ñaõ khuyeân Ti-moâ-theâ veà vieäc chaêm lo cho nhöõng ngöôøi trong gia ñình ñöùc tin (I Ti-moâ-theâ 5:1-16).

Vieäc boá thí coù lieân heä tôùi tinh thaàn roäng raõi vaø haøo hieäp cuûa chuùng ta—söï rôøi roäng cuûa taám loøng. Chuùng ta phaûi töï hoûi chính mình, Tieàn baïc, thôøi gian vaø söùc löïc cuûa toâi coù phaûi chæ laø daønh cho rieâng toâi vaø cuûa toâi hay chuùng cuõng thuoäc veà nhöõng ngöôøi khaùc nöõa? Ñöùc tin cuûa chuùng ta ñöôïc ñaùnh daáu bôûi tinh thaàn ban cho.

Söï Caàu Nguyeän Trong Kinh Thaùnh Coù leõ naøo caàu nguyeän laø moät trong nhöõng vaán ñeà ñöôïc noùi ñeán

nhieàu nhaát, nhöng laïi ñöôïc thöïc haønh ít nhaát trong ñôøi soáng Cô-ñoác hay khoâng? Haõy xem qua ñieàu Kinh Thaùnh noùi veà söï caàu nguyeän.

Thi Thieân bao goàm nhöõng lôøi caàu nguyeän taï ôn (xem Thi Thieân 18; 63; 103); ngôïi khen Ñöùc Chuùa Trôøi (19; 104; 148); xöng toäi (51); caàu xin cho ñöôïc töï do khoûi keû thuø (69; 83; 109); ngôïi khen vì luaät phaùp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (119). Caùc nhaø tieân tri ghi laïi nhöõng kinh nghieäm vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi (EÂ-sai 6; Gieâ-reâ-mi 1:4-18). Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ thöïc hieän ñieàu Ngaøi daïy caùc moân ñoà mình (Maùc 1:35; 6:46; 14:36-39; 15:34). Söù ñoà Phao-loâ nhaán maïnh raèng Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ ban cho caùc tín höõu Ñöùc Thaùnh Linh ñeå giuùp ñôõ cho chuùng ta caàu nguyeän (Roâ-ma 8:26-27). Phao-loâ caàu nguyeän cho nhöõng ngöôøi EÂ-pheâ-soâ taêng tröôûng trong söï hieåu bieát Ñöùc Chuùa Trôøi (EÂ-pheâ-soâ 1:15-22) vaø keâu goïi daân söï Ñöùc Chuùa Trôøi caàu nguyeän khoâng thoâi (Phi-líp 4:6; Coâ-loâ-se 4:2; I Teâ-sa-loâ-ni-ca 5:17).

7Ma-thi-ô_3

Vì theá, vieäc cho cuûa boá thí laø vieäc bình thöôøng vaø raát töï nhieân maø chuùng ta laøm. Tuy nhieân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su caûnh baùo chuùng ta veà caùch chuùng ta cho cuûa boá thí. Duø chuùng ta cho ngöôøi khaùc ít hay nhieàu, thì cuõng khoâng ñöôïc phoâ tröông. Ñöùc Chuùa Gieâ-su goïi moät soá ngöôøi boá thí maø Ngaøi bieát laø “boïn giaû hình” (Ma-thi-ô 6:2), moät töø khoâng coù chuùt khen ngôïi naøo caû. Keû giaû hình xuaát phaùt töø moät khaùi nieäm moâ taû nhöõng maët naï maø caùc dieãn vieân Hy Laïp ñaõ duøng. Hình aûnh töø keû giaû hình gôïi leân laø hình aûnh moät ngöôøi coù hai—hoaëc nhieàu hôn hai—maët. Ban cho moät ñieàu gì ñoù ñeå cho nhöõng ngöôøi khaùc nhìn thaáy nhöng thöïc söï soáng moät ñôøi soáng keo kieät laø ñieàu traùi ngöôïc vôùi tinh thaàn vaø nhaân caùch cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Hôn nöõa, vieäc chuùng ta ban cho khoâng neân baøy toû bôûi caùch chuùng ta xeùt ñieàu chi laø coù lôïi cho mình. Haõy nghó ñeán vieäc laáy tay traùi ruùt tieàn trong tuùi ra nhöng laïi duøng tay phaûi ñeå ñeám soá tieàn ñoù. Khi ñoù chuùng ta coù theå noùi raèng tay phaûi ñeå cho tay traùi bieát noù ñang caàm gì. Tieâu chuaån cho söï rôøi roäng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø baát cöù soá tieàn naøo tay naøy laáy ra khoûi tuùi thì tay kia khoâng neân duøng ñeå ñeám noù. Soá tieàn ñoù chæ ñôn giaûn trao cho ngöôøi naøo caàn ñeán vaø khoâng heà baän taâm tôùi vieäc nhöõng ngöôøi khaùc coù bieát ñeán nhieàu ít hay khoâng. Lieân Heä Ñeán Söï Caàu Nguyeän (6:5-15) Söï caàu nguyeän, gioáng nhö vieäc boá thí, laø moät söï ban cho ñoái vôùi ngöôøi moân ñoà Cô-ñoác. Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi ñeán nhöõng ñieåm phuû ñònh tröôùc—khoâng khoe khoang veà nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta tröôùc ngöôøi khaùc. Vaäy thì chuùng ta caàu nguyeän nhö theá naøo? Ñieåm thöù hai Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi veà loøng moä ñaïo thaät ñoù laø söï chuù taâm. Traùi vôùi vieäc nhöõng ngöôøi Heâ-bô-rô lôïi duïng moät hoaøn caûnh naøo ñoù ñeå coù theå phoâ tröông nhöõng lôøi caàu

8 Ma-thi-ô_3

nguyeän cuûa mình, caùc moân ñoà xem söï caàu nguyeän nhö laø moät phaàn bình thöôøng trong nhòp ñieäu cuoäc soáng cuûa hoï. Thay vì duøng söï caàu nguyeän ñeå toû cho nhöõng ngöôøi khaùc thaáy söï moä ñaïo lôùn cuûa chuùng ta, caàu nguyeän laø caùch chuùng ta baét ñaàu moät ngaøy, keát thuùc moät ngaøy, hoaëc tìm kieám söï giuùp ñôõ cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong caùc nhu caàu khaùc nhau suoát caû ngaøy. Thoùi quen caàu nguyeän naøy coù theå daãn ñeán keát quaû laø moät ñôøi soáng caàu nguyeän gaàn nhö voâ thöùc, lan toûa khaép caû ñôøi soáng chuùng ta. Khi chuùng ta caàu nguyeän, chuùng ta hieåu raèng Ñöùc Chuùa Trôøi bieát taâm traïng, söùc löïc vaø caùc nhu caàu cuûa chuùng ta thaäm chí tröôùc khi chuùng ta daâng lôøi caàu xin. Ñeán ñieåm naøy thì chuùng ta coù theå hoûi raèng, Vaäy thì taïi sao phaûi caàu nguyeän? Tröôùc moät caâu hoûi khaù chính ñaùng nhö theá, caâu traû lôøi ñoù laø: söï thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi laø ñieàu ñònh höôùng cuoäc ñôøi chuùng ta, vaø caàu nguyeän laø caùch thaân thieát nhaát maø bôûi ñoù chuùng ta baøy toû loøng kính meán cuûa mình ñoái vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi. Duø raèng Ñöùc Chuùa Trôøi coù theå nhìn thaáy vaø bieát chuùng ta töø ñaâu tôùi, chuùng ta seõ ñi ñaâu, theá nhöng—theo caùch huyeàn dieäu nhaát—Ñöùc Chuùa Trôøi vaãn muoán nghe chuùng ta trình baøy nhu caàu troø chuyeän cuûa chuùng ta. Nhöõng ngöôøi naøo thöïc haønh caàu nguyeän vaø nhaän bieát söï ñaùp lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi coù

Naïn Ñoùi Vaøi naêm tröôùc ñaây, khi toâi laøm vieäc cho moät toå chöùc truyeàn giaùo

cuûa Giaùo hoäi, toâi döï phaàn noã löïc giaûi quyeát naïn ñoùi treân theá giôùi. Nhieàu toå chöùc truyeàn giaùo vaø xaõ hoäi khaùc nhau ñaõ cuøng laøm vieäc vôùi nhau qua nhieàu caùch ñaùng chuù yù. Keát quaû ñem laïi nhöõng lôïi ích ñaày kinh ngaïc. Moät böùc thö traû lôøi veà nhöõng noã löïc cöùu ñoùi treân theá giôùi gôûi ñeán vaên phoøng cuûa chuùng toâi. Toâi seõ khoâng bao giôø queân böùc thö ñoù. Ngöôøi vieát, laø moät ngöôøi Baùp-tít laâu naêm, ñaõ khen ngôïi coâng vieäc cuûa toå chöùc truyeàn giaùo raát nhieàu vaø keát thuùc nhö theá naøy, “Cuoái cuøng, toâi cuõng ñaõ tìm thaáy moät ñieàu xaùc thöïc veà ñöùc tin cuûa mình.” Baïn coù kinh nghieäm ñieàu naøy hay chöa? Baïn coù kinh nghieäm nhöõng noã löïc thöïc teá taïo neân moái lieân heä giöõa ñöùc tin vaø ñôøi soáng cuûa baïn hay khoâng?

9Ma-thi-ô_3

theå chia seû nhöõng baøi laøm chöùng toát nhaát veà lyù do vì sao chuùng ta caàu nguyeän. Ñeán ñaây, Ñöùc Chuùa Gieâ-su trình baøy moät baûn thieát keá, moät moâ hình, moät kieåu maãu cho söï caàu nguyeän. Theo truyeàn thoáng, 6:9-14 ñöôïc goïi laø Baøi Caàu Nguyeän Cuûa Chuùa. Treân moät phöông dieän, cuïm töø ñoù neân daønh ñeå noùi ñeán baøi caàu nguyeän Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy trong Giaêng 17. Coù leõ caùi teân Baøi Caàu Nguyeän Maãu phuø hôïp hôn so vôùi caùi maø chuùng ta goïi laø Baøi Caàu Nguyeän Cuûa Chuùa, vì caùc caâu naøy trình baøy moät maãu caàu nguyeän cho chuùng ta. Baøi Caàu Nguyeän Maãu phaùc thaûo goùc nhìn cuûa chuùng ta ñoái vôùi söï caàu nguyeän cuõng nhö moät chuoãi caùc yeáu toá trong lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta. Toâi bieát moät soá Hoäi Thaùnh trong chöông trình thôø phöôïng cuûa hoï luoân bao goàm Baøi Caàu Nguyeän Maãu. Toâi ñaõ hoûi, Vì sao quyù vò laïi laøm nhö theá? Chaéc chaén vieäc laäp laïi coù theå daãn tôùi söï nguoäi laïnh vaø khieán lôøi caàu nguyeän neân caïn côït. Caâu traû lôøi nhö sau:

Vaâng, hieån nhieân lôøi caàu nguyeän coù theå ngaøy caøng trôû neân ít coù yù nghóa ñoái vôùi moät soá ngöôøi. Tuy nhieân, ñoái vôùi haàu heát chuùng toâi, vieäc laäp laïi haèng tuaàn nhaéc chuùng toâi veà vieäc chuùng toâi caàn phaûi caàu nguyeän chung vôùi nhau, vì chuùng toâi laø moät moái thoâng coâng. Vieäc thöôøng xuyeân caàu nguyeän chung vôùi nhau cuõng nhaéc nhôû chuùng toâi raèng chuùng toâi phaûi “caàu nguyeän khoâng thoâi.” Lôøi caàu nguyeän nhaéc chuùng toâi veà caùch chuùng toâi phaûi caàu nguyeän nhö theá naøo, vaø caàu nguyeän nhöõng ñieàu gì. Dó nhieân, söï laäp laïi troáng roãng thì khoâng coù ích lôïi gì heát. Theá nhöng chuùng toâi thaáy vieäc laäp laïi Baøi Caàu Nguyeän Maãu giuùp chuùng toâi ñi ñuùng höôùng vaø khoâng ngöøng baùo cho chuùng toâi bieát vì sao chuùng toâi coù maët ôû ñaây.

10 Ma-thi-ô_3

Haõy xeùt ñeán nhöõng yeáu toá khaùc nhau cuûa Baøi Caàu Nguyeän Maãu, laø baøi caàu nguyeän maø chuùng ta thöôøng goïi laø Baøi Caàu Nguyeän Cuûa Chuùa. Laïy Cha chuùng toâi (6:9): Töø ngöõ thaân maät maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng ôû ñaây ñeå goïi Ñöùc Chuùa Trôøi coù theå gaây soác cho moät soá thính giaû cuûa Ngaøi. Ñaây laø neàn taûng cho vieäc taïo döïng moät moái töông giao caù nhaân vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi hôn laø xem Chuùa nhö laø caùch bieät, xa xoâi. Tuy nhieân, söï ñaùng kính sôï cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñöôïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñeà caäp ñeán baèng chöõ “ñöôïc thaùnh” hay thaùnh khieát. Chuùng ta coù theå lieân heä vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi nhö hình aûnh caên baûn cuûa cöông vò laøm cha, rôøi roäng, thaân thieän, aám cuùng vaø höõu ích. Theá nhöng Ñöùc Chuùa Trôøi vöôït quaù baát cöù ñieàu gì chuùng ta coù theå hình duøng veà söï troïn veïn cuûa nhaân caùch, söùc maïnh vaø taøi nguyeân. Chuùng ta phaûi bieát vò trí cuûa mình trong moái töông giao naøy. Nöôùc Cha (6:10): Ngöôøi moân ñoà naøo khoâng chæ hieåu yù nghóa cuûa Caùc Phöôùc Laønh maø coøn soáng theo ñoù seõ nhaän thöùc ñöôïc thöïc taïi, söï cai trò vaø teå trò cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, vì nhöõng bieåu hieän cuûa vöông quoác coù maët ôû khaép moïi nôi ñeå ai cuõng coù theå thaáy ñöôïc. Nhöõng theå hieän ñoù caàn ñöôïc troïn veïn treân ñaát chuùng ta gioáng nhö treân thieân ñaøng—laø nôi ôû ñôøi ñôøi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, laø ñieàu vöôït qua thôøi gian cuõng nhö lòch söû, vaø coøn môû roäng xa hôn nöõa. Chuùng ta phaûi caàu nguyeän ñeå cho theá giôùi chuùng ta hình thaønh vaø traøn ñaày bôûi vöông quoác. Xin cho chuùng toâi hoâm nay (6:11): Phaàn naøy cuûa baøi caàu nguyeän khoâng chæ ñôn giaûn laø soáng cho hoâm nay. Tuy nhieân, chuùng toâi phaûi yù thöùc raèng hôi thôû vaø nhòp tim tieáp theo cuûa chuùng ta, söï soáng haèng ngaøy cuûa chuùng ta ñeán töø Ñöùc Chuùa Trôøi. Theá neân söï bieát ôn vaø caàu xin thöùc aên thuoäc theå, cuõng nhö döôõng chaát thuoäc linh caàn phaûi ñöa vaøo trong lôøi caàu nguyeän cuûa chuùng ta. (Haõy nhôù laïi phöôùc laønh cho nhöõng ngöôøi ñoùi khaùt söï coâng bình trong 5:6.) Xin tha toäi loãi cho chuùng toâi (6:12, 14-15): Caùc caâu 12, 14 vaø 15 ñeàu noùi veà cuøng moät chuû ñeà—söï tha thöù. Ñieàu coù theå cöôùp

11Ma-thi-ô_3

maát ñi naêng löïc cuoäc soáng cuûa chuùng ta chính laø vieäc thieáu söï tha thöù, caû veà nhöõng söï sai soùt cuûa chuùng ta laãn vieäc thieáu caûm thoâng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Söï tha thöù, gioáng nhö nhöõng ñieåm khaùc cuûa baøi caàu nguyeän, laø moät trong nhöõng ñieåm caên baûn cuûa cuoäc soáng. Xin chôù ñöa chuùng toâi vaøo giôø thöû thaùch (6:13): Caùch dòch truyeàn thoáng hôn cuûa caâu naøy laø “Xin chôù ñeå chuùng toâi bò caùm doã.” Ñöùc Chuùa Trôøi coù bôõn côït vôùi ñôøi soáng cuûa chuùng ta, taïo neân nhöõng hoá saâu maø chuùng ta coù theå sa xuoáng, hay khoâng? Toâi nghó laø khoâng. Goùc ñoä toát hôn ñeå suy gaãm veà phaàn naøy ñoù laø suy xeùt xem ñôøi soáng cuûa chuùng ta tranh chieán vôùi toäi loãi vaø Keû Caùm Doã nhö theá naøo. Chuùng ta phaûi coù nguoàn söùc löïc cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñeå vöôït qua söï thöû thaùch nhö theá. Lieân Heä Ñeán Vieäc Kieâng AÊn (6:16-18) Trong ba ví duï minh hoïa Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng ñeå daïy caùc moân ñoà Ngaøi caùch theå hieän ñöùc tin cuûa hoï, thì ví duï naøy coù veû laø ñieàu ít ñöôïc thöïc haønh nhaát. Moät lyù do ñoù laø chuùng ta khoâng hieåu kieâng aên ñoøi hoûi ñieàu gì. Ngöôøi ta thöôøng nghó kieâng aên chæ coù lieân heä tôùi thöùc aên, kieâng aên laø moät quaù trình taïm ngöøng dung naïp thöùc aên trong moät khoaûng thôøi gian naøo ñoù, chæ uoáng moät ít nöôùc suoát thôøi ñieåm kieâng aên. Hình aûnh naøy khaù aûm ñaïm, nhö haàu heát chuùng ta nhìn thaáy, vaø khoâng ai muoán mình trôû neân saàu thaûm, khoå sôû nhö theá. Keát quaû laø chuùng ta khoâng thöïc haønh moät ñieàu maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh. Clarence Jordan, moät ngöôøi Baùp-tít, laø moät hoïc giaû Taân Öôùc, ngöôøi ñaõ soáng taän hieán cho Ñaáng Christ qua nhöõng noã löïc cuûa mình vaøo khoaûng giöûa theá kyû thöù möôøi hai nhaèm khích leä vaø thaùch thöùc caùc Cô-ñoác nhaân yeâu thöông taát caû moïi ngöôøi, bao goàm caû nhöõng ngöôøi thuoäc caùc chuûng toäc khaùc. OÂng môû trang traïi Koinonia gaàn Americus, Georgia, vaø thoâng qua chöùc vuï ñoù ñaõ taùc ñoäng ñeán Millard Fuller, ngöôøi saùng laäp hoäi Habitat for

12 Ma-thi-ô_3

Humanity. Trong söï nghieäp vaên chöông vaø giaûng daïy cuûa oâng, Jordan trình baøy nhöõng phöông phaùp gaây aán töôïng maïnh meõ nhaèm ñeå hieåu Kinh Thaùnh vaø dieãn ñaït yù nghóa cuûa Kinh Thaùnh baèng nhöõng thuaät ngöõ döôùi-traàn-gian. Khi baøn ñeán vieäc kieâng aên, oâng xeùt vieäc kieâng aên töø nhöõng yù nghóa caên baûn cuûa noù. OÂng gôïi yù raèng laø caùc Cô-ñoác nhaân, troïng taâm cuoäc soáng cuûa chuùng ta thuoäc veà vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Theá neân chuùng ta phaûi chaïy nhanh tôùi troïng taâm ñoù vaø gaén chaët vôùi noù. Vôùi caùch giaûi thích nhö theá, vieäc kieâng aên trôû thaønh khoâng chæ laø moät söï kieâng cöû, maø laø moät söï raøng buoäc. Chuùng ta cuõng coù theå boû moät soá hoaït ñoäng, nhöng chuùng ta höôùng tôùi troïng taâm chính cuûa cuoäc ñôøi mình, laø nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi. Chuùng ta phaûi heát loøng soáng theo nhöõng giaù trò cuûa vöông quoác ñeán ñoä nhöõng kyõ thuaät—chaúng haïn nhö maùy vi tính, ñieän thoaïi di ñoäng, maùy nghe vaø CD, cuõng nhö truyeàn hình—ñöôïc ñaët vaøo ñuùng choã cuûa chuùng, laø nhöõng phöông tieän ñeå ñaït ñeán cöùu caùnh chöù khoâng phaûi chính chuùng laø cöùu caùnh. Ñieàu gì thu huùt söï chuù yù cuûa baïn khoûi vöông quoác? Laøm theá naøo ñeå baïn tieán nhanh hôn veà phía vöông quoác? Ba Vaán Ñeà (6:1-18) Phaàn nghieân cöùu cuûa toâi veà caùc chöông trình lieân quan ñeán truyeàn giaùo vaø moân ñoà hoùa ñaõ cho thaáy raèng chæ moät soá ít caùc chöông trình naøy ñuïng chaïm ñeán toaøn boä, hay coù leõ chæ moät, khía caïnh cuûa vieäc thöïc haønh ñöùc tin maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su baøn ñeán trong phaân ñoaïn naøy. Chaúng haïn, laàn cuoái cuøng baïn nghe thaûo luaän veà vieäc daïy cho moät ngöôøi môùi tin Chuùa kieâng aên laø khi naøo? Hôn nöõa, chuùng ta coù nhaán maïnh raèng moïi ñieàu chuùng ta noùi vaø laøm thì phaûi noùi vaø laøm trong söï suy nghó ñeán Ñöùc Chuùa Trôøi hôn laø nhöõng gì ngöôøi khaùc coù theå suy nghó veà chuùng ta hay khoâng? Nghòch lyù thay, khi chuùng ta soáng ñôøi soáng vôùi Chuùa nhö laø khaùn thính giaû chính yeáu cuûa mình, chuùng ta seõ chuù yù nhieàu

13Ma-thi-ô_3

hôn tôùi nhöõng ngöôøi xung quanh, duø hoï nghó toát veà chuùng ta, hay thaäm chí chaúng nghó gì ñeán chuùng ta. Coù leõ chuùng ta neân xem xeùt ba vaán ñeà Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy trong phaân ñoaïn naøy nhö laø nhöõng khôûi ñieåm cho söï moân ñoà hoùa. Neáu Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh ñeán, thì vaán ñeà phaûi quan troïng.

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 6:1-18 nhaéc

chuùng ta phaûi nhôù roõ khaùn thính giaû tröôùc nhöõng haønh vi toân giaùo cuûa chuùng ta laø ai.

Neáu ñoäng cô cuûa chuùng ta trong vieäc theå hieän loøng moä ñaïo cuûa mình laø nhaèm ñeå thu huùt söï chuù yù cuûa nhöõng ngöôøi khaùc, thì chuùng ta ñaõ ñaùnh maát troïng taâm roài.

Khaùn thính giaû chính yeáu cuûa chuùng ta laø Ñöùc Chuùa Trôøi. Chuùng ta phaûi töï hoûi chính mình, Tieàn baïc, thôøi gian vaø söùc löïc

cuûa toâi coù phaûi chæ laø daønh cho rieâng toâi vaø cuûa toâi hay chuùng cuõng thuoäc veà nhöõng ngöôøi khaùc nöõa?

Ñieàu gì thu huùt söï chuù yù cuûa baïn khoûi vöông quoác? …Chuùng ta coù nhaán maïnh raèng moïi ñieàu chuùng ta noùi vaø laøm thì

phaûi noùi vaø laøm trong söï suy nghó ñeán Ñöùc Chuùa Trôøi hôn laø nhöõng gì ngöôøi khaùc coù theå suy nghó veà chuùng ta hay khoâng?

14 Ma-thi-ô_3

Caùc Caâu Hoûi 1. Baïn coù bao giôø tham döï moät giôø caàu nguyeän maø ngöôøi ñang

caàu nguyeän döôøng nhö caàu nguyeän cho caùc thính giaû nghe chöù khoâng phaûi caàu nguyeän vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi hay khoâng?

2. Moät ngöôøi naøo ñoù noùi vôùi ngöôøi ngheøo nhö theá naøy, “Hoï phaûi

töï coá gaéng maø vöôn leân chöù.” Baïn seõ traû lôøi nhö theá naøo? 3. Theo baïn, moät buoåi hoïc veà söï caàu nguyeän coù ích lôïi cho hoäi

chuùng cuûa baïn hay khoâng? Baïn seõ daïy gì trong buoåi hoïc ñoù? 4. Theo baïn, vieäc kieâng aên neân coù moät vò trí nhö theá naøo trong

ñôøi soáng Cô-ñoác?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Caùc caâu Kinh Thaùnh naøy khoâng chæ laø nhöõng yù töôûng rôøi raïc, beøn laø nhöõng maûnh nhoû cuûa moät ñieàu lôùn hôn voán thaùch thöùc chuùng ta xem xeùt laïi vò trí cuûa nhöõng vaán ñeà vaät chaát trong ñôøi soáng chuùng ta.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 6:19-34

Boái Caûnh Ma-thi-ô 6:19-34

Troïng Taâm Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi chuùng ta tin caäy nôi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø xem troïng ñöôøng loái cuûa Ngaøi ñeán ñoä

chuùng ta khoâng coøn taäp trung vaø lo laéng veà nhöõng cuûa caûi vaät chaát nöõa.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Vaäy thì choïn caùi naøo—tieàn hay Ñöùc

Chuùa Trôøi?

Baøi 4 Thöù Cuûa Caûi Tröôøng Toàn

Muïc Ñích Baøi Hoïc Phaân tích thöù töï öu tieân maø toâi daønh cho nhöõng cuûa caûi vaät chaát vôùi taàm quan troïng toâi daønh cho vieäc tin caäy Ñöùc Chuùa Trôøi vaø xem troïng ñöôøng loái Ngaøi.

2 Ma-thi-ô_4

“Ngöôøi Myõ coù theå laø nhöõng ngöôøi soáng trong moät xaõ hoäi ñöôïc thuùc ñaåy maïnh meõ nhaát bôûi neàn taûng Kinh Thaùnh maø theá giôùi töøng bieát tôùi. Taïi sao coù quaù nhieàu ngöôøi muoán ñeán ñaây? Vì ñieàu treo luûng laúng tröôùc maét hoï laø Giaác Mô Myõ. Nhaân caùch cuûa chính baïn haàu nhö bò ñònh hình bôûi nhöõng giaù trò ñoàng tieàn hôn laø nhöõng giaù trò Hoäi Thaùnh-Cô-ñoác.” Ñoù laø nhöõng caâu toâi duøng ñeå baét ñaàu caùc khoùa daïy veà ñaïo ñöùc Cô-ñoác taïi chuûng vieän, baøn veà vaán ñeà tieàn baïc vaø cuûa caûi vaät chaát. Haàu heát caùc sinh vieân ñeàu phaûi suy gaãm veà caùc caâu noùi ñoù tröôùc khi hoï nhaän thaáy tính xaùc thöïc ñaèng sau vaán ñeà. Moät soá ngöôøi khoâng tin maõi cho tôùi khi hoï hoaøn thaønh baøi khaûo cöùu cuûa toâi. Sau ñaây laø moät soá caâu hoûi trong baøi khaûo cöùu:

• Baïn laøm vieäc coù löông bao nhieâu giôø trong moät tuaàn? • Baïn daønh bao nhieâu giôø ñoàng hoà ngoài trong phoøng hoïc,

cuõng nhö thì giôø chuaån bò trong thö vieän hoaëc moät nôi naøo khaùc?

• Baïn daønh bao nhieâu giôø ñoàng hoà di chuyeån töø nôi baïn soáng ñi ñeán choã laøm kieám tieàn, roài ñeán tröôøng, roài ñi veà nhaø?

Ñieåm chính ñaèng sau caùc caâu hoûi ñoù loä ra khi caùc sinh vieân nhaän ra raèng hoï daønh töø phaân nöûa ñeán ba phaàn tö khoaûng thôøi gian hoï thöùc ñeå kieám tieàn. Thôøi gian ñi laïi, chaúng haïn, toâi seõ tính vì côù haàu heát trong soá hoï seõ suy nghó, thaäm chí lo laéng, veà caùc lôùp hoïc cuûa mình khi hoï ñang ñi tôùi lôùp hoaëc rôøi khoûi lôùp. Neáu chuùng ta daønh nhieàu thôøi gian theo ñuoåi nhöõng ñieàu ñoù, haù chaúng phaûi phaàn lôùn söï phaùt trieån nhaân caùch cuûa chuùng ta ñaõ bò ñònh hình bôûi nhöõng giaù trò thuaàn tieàn baïc hay khoâng? YÙ töôûng ñoù tieàm aån trong nhöõng lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su tuyeân boá trong Ma-thi-ô 6:19-34. Cuûa Caûi Trong Ñònh Höôùng (6:19-21) Toâi ñoaùn raèng töø “cuûa caûi” thu huùt söï chuù yù cuûa caùc moân ñoà ñaàu tieân cuõng nhö thu huùt söï chuù yù cuûa chuùng ta ngaøy nay. Töø

3Ma-thi-ô_4

naøy gôïi cho baïn nhôù ñeán ñieàu gì? Nhöõng thuøng ñaày nöõ trang, caùc ñoàng tieàn vaøng vaø baïc, tieàn giaáy, coå phieáu vaø caùc kheá öôùc? Söï sang troïng, xa hoa vaø söï phung phí luoân xuaát hieän trong trí cuûa toâi—nhöõng töø maø toâi thöôøng khoâng duøng ñeå aùp duïng cho chính mình. Theá nhöng yù töôûng ñoù vaãn thu huùt. “Cuûa caûi” gaén lieàn vôùi nhöõng öôùc mô cuûa chuùng ta trong cuoäc soáng. Chuùng ta thöôøng nghe ngöôøi ta noùi raèng, Khi toâi coù ñuû tieàn, toâi seõ nghæ höu. Moät cuoäc soáng deã daøng ñöôïc hình dung nhö laø ôû ñaâu ñoù ngoaøi kia. Coù leõ moät soá ít caùc moân ñoà nghe ñöôïc moät cuoäc troø chuyeän baét ñaàu baèng vieäc laøm theá naøo hoï coù theå kieám ñöôïc nhieàu tieàn hôn vaø nhanh hôn. Moät soá ít trong soá möôøi hai moân ñoà ñaàu tieân coù chuùt hieåu bieát trong vieäc ñoái dieän vôùi tieàn baïc; nhöng coù ít ngöôøi hôn nöõa sôû höõu nhieàu taøi saûn hoaëc bieát caùch laøm ra moät soá tieàn thaät lôùn. Khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi veà “cuûa caûi,” thì laäp töùc ngöôøi ta seõ chuù yù laéng nghe. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng leân aùn “cuûa caûi” nhö theá. Traùi laïi, Ngaøi muoán caùc moân ñoà nhaän thöùc raèng coù nhöõng vaán ñeà coù ít giaù trò vaø nhöõng vaán ñeà coù giaù trò tröôøng toàn. Chuùng ta cuõng phaûi nhaän thöùc raèng coù nhöõng giaù trò khaùch quan, roõ raøng, ño ñeám ñöôïc. Chuùng ta laùi chuùng; chuùng ta mang chuùng; chuùng ta soáng trong chuùng; chuùng ta aên chuùng. Cuõng vaäy, coù nhöõng giaù trò chuû quan, khoù thaáy hôn. Chuùng ta goïi ñoù laø söï thaønh thaät, chính tröïc,

Ma-thi-ô 6:19-34 19Caùc ngöôi chôù chöùa cuûa caûi ôû döôùi ñaát, laø nôi coù saâu moái, ten reùt laøm hö, vaø keû troäm ñaøo ngaïch khoeùt vaùch maø laáy; 20nhöng phaûi chöùa cuûa caûi ôû treân trôøi, laø nôi chaúng coù saâu moái, ten reùt laøm hö, cuõng chaúng coù keû troäm ñaøo ngaïch khoeùt vaùch maø laáy. 21Vì chöng cuûa caûi ngöôi ôû ñaâu, thì loøng ngöôi cuõng ôû ñoù. 22Con maét laø ñeøn cuûa thaân theå. Neáu maét ngöôi saùng suûa thì caû thaân theå ngöôi seõ ñöôïc saùng laùng; 23nhöng neáu maét ngöôi xaáu, thì caû thaân theå seõ toái taêm. Vaäy, neáu söï saùng laùng trong ngöôi chæ laø toái taêm, thì söï toái taêm naày seõ lôùn bieát laø döôøng bao!

4 Ma-thi-ô_4

nhaân töø, yeâu thöông vaø coâng baèng—ñôøi soáng dö daät. Ñöùc Chuùa Gieâ-su muoán caùc moân ñoà ñaàu tieân cuûa Ngaøi vaø chuùng ta bieát nhöõng giaù trò ñoù laø gì. Nhöõng giaù trò coù theå ñong ñeám ñöôïc—nhöõng thöù cuûa caûi vaät chaát treân theá gian naøy—khoâng coù tính vónh cöûu vaø cuõng khoâng coù quyeàn naêng bieán cuoäc ñôøi chuùng ta neân troïn veïn. Ñaùnh baïc vôùi “cuûa caûi ôû döôùi ñaát” cuûa chuùng ta, thaàn töôïng hoùa vaät chaát, seõ ñöa ñeán moät ñôøi soáng khoâng ngöøng xa caùch vöông quoác

Ma-thi-ô 6:24-34 24Chaúng ai ñöôïc laøm toâi hai chuû; vì seõ gheùt ngöôøi naày maø yeâu ngöôøi kia, hoaëc troïng ngöôøi naày maø khinh ngöôøi kia. Caùc ngöôi khoâng coù theå laøm toâi Ñöùc Chuùa Trôøi laïi laøm toâi Ma-moân nöõa. 25Vaäy neân ta phaùn cuøng caùc ngöôi raèng: Ñöøng vì söï soáng mình maø lo ñoà aên uoáng; cuõng ñöøng vì thaân theå mình maø lo ñoà maëc. Söï soáng haù chaúng quí troïng hôn ñoà aên sao, thaân theå haù chaúng quí troïng hôn quaàn aùo sao? 26Haõy xem loaøi chim trôøi: Chaúng coù gieo, gaët, cuõng chaúng coù thaâu tröõ vaøo kho taøng, maø Cha caùc ngöôi treân trôøi nuoâi noù. Caùc ngöôi haù chaúng phaûi laø quí troïng hôn loaøi chim sao? 27Vaû laïi, coù ai trong voøng caùc ngöôi lo laéng maø laøm cho ñôøi mình ñöôïc daøi theâm moät khaéc khoâng? 28Coøn veà phaàn quaàn aùo, caùc ngöôi laïi lo laéng maø laøm chi? Haõy ngaém xem nhöõng hoa hueä ngoaøi ñoàng moïc leân theå naøo; chaúng laøm khoù nhoïc, cuõng khoâng keùo chæ; 29nhöng ta phaùn cuøng caùc ngöôi, daãu vua Sa-loâ-moân sang troïng ñeán ñaâu, cuõng khoâng ñöôïc maëc aùo toát nhö moät hoa naøo trong gioáng ñoù. 30Hôõi keû ít ñöùc tin, loaøi coû ngoaøi ñoàng, laø gioáng nay coøn soáng, mai boû vaøo loø, maø Ñöùc Chuùa Trôøi coøn cho noù maëc ñeïp theå aáy thay, huoáng chi laø caùc ngöôi! 31AÁy vaäy, caùc ngöôi chôù lo laéng maø noùi raèng: Chuùng ta seõ aên gì? Uoáng gì? Maëc gì? 32Vì moïi ñieàu ñoù, caùc daân ngoaïi vaãn thöôøng tìm, vaø Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi voán bieát caùc ngöôi caàn duøng nhöõng ñieàu ñoù roài. 33Nhöng tröôùc heát, haõy tìm kieám nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi vaø söï coâng bình cuûa Ngaøi, thì Ngaøi seõ cho theâm caùc ngöôi moïi ñieàu aáy nöõa. 34Vaäy, chôù lo laéng chi veà ngaøy mai; vì ngaøy mai seõ lo veà vieäc ngaøy mai. Söï khoù nhoïc ngaøy naøo ñuû cho ngaøy aá23

5Ma-thi-ô_4

cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöõng taùc ñoäng huûy phaù cuûa saâu moït, ræ seùt, vaø nhöõng keû troäm seõ theå hieän khoâng chæ trong nhöõng cuûa caûi cuûa chuùng ta, maø coøn trong caû ñôøi soáng chuùng ta nöõa. Ngöôøi Myõ, khi so vôùi nhieàu neàn vaên hoùa khaùc treân theá giôùi, thì giaøu. Chuùng ta thöïc söï coù nhieàu cuûa caûi treân ñaát naøy. Caâu hoûi maø moãi chuùng ta caàn phaûi traû lôøi laø, Nhöõng cuûa caûi cuûa chuùng ta naém giöõ chuùng ta, hay chuùng ta naém giöõ nhöõng cuûa caûi cuûa mình? Moät vaøi naêm veà tröôùc, moät soá baïn beø cuûa chuùng toâi bò chaùy nhaø. Moïi thöù ñeàu thieâu huûy caû. Ñaùp laïi lôøi yeân uûi cuûa chuùng toâi, ngöôøi choàng noùi raèng, Dó nhieân cuõng ñau loøng khi thaáy nhöõng cuûa caûi cuûa mình bò tieâu taùn trong löûa. Coù raát nhieàu thöù laø khoâng theå thay theá ñöôïc—nhöõng ñoà vaät gia truyeàn, tranh aûnh, hoà sô. Nhöng taát caû nhöõng ñieàu ñoù cuõng chæ laø ñoà vaät maø thoâi. Nhöõng thöù quan troïng—tình yeâu thöông cuûa chuùng toâi daønh cho gia ñình vaø cho Ñöùc Chuùa Trôøi—vaãn khoâng heà suy giaûm. Chuùng toâi thaäm chí coù theå trôû neân toát hôn nhôø kinh nghieäm naøy. Con Maét Saùng (6:22-23) Duø raèng caùc caâu 22-23 coù veû khoâng naèm trong vaên caûnh, caùc caâu naøy laø phaàn chuyeån tieáp giöõa caùc caâu 19-21, 24 vaø 25-34. Caâu hoûi ñaët ra khi chuùng ta ñoïc caùc caâu 22-23 coù theå laø, Con maét cuûa moät ngöôøi thì coù lieân heä gì ñeán cuûa caûi cuûa ngöôøi ñoù? Trong neàn vaên hoùa ñoù, con maét laø hình aûnh töôïng tröng cho nhaân caùch cuûa moät ngöôøi. Thænh thoaûng chuùng ta coù theå nghe trong neàn vaên hoùa cuûa mình nhöõng lôøi aùm chæ con maét vaø nhaân caùch. Coù theå baïn ñaõ töøng nghe noùi veà con maét lô ñeãnh, yù noùi laø khoâng chung thuûy, khoâng thaønh thaät. Toâi cuõng coù nghe noùi veà con maét ñoäc aùc nguï yù nhöõng ngöôøi maø ngöôøi khaùc nghó laø hoï coù theå nguyeàn ruûa ngöôøi khaùc. Chuùng ta coù theå thaáy moái lieân heä giöõa nhöõng caâu naøy vôùi söï daïy doã cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà vieäc xaây nhaø treân moät neàn vöõng vaøng hay treân caùt (7:24-26). Neáu “con maét” chuùng ta—

6 Ma-thi-ô_4

nhaân caùch cuûa chuùng ta—khoâng theå phaân bieät giöõa nhöõng giaù trò tröôøng toàn vaø nhöõng giaù trò taïm bôï, thì chuùng ta seõ gaëp raéc roái. Chuùng ta vaãn duøng thaønh ngöõ, Con maét laø aùnh saùng cuûa linh hoàn. Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng hình aûnh moät con maét saùng suoát, nguï yù ñöa ra nhöõng quyeát ñònh roõ raøng, taäp trung. Neáu con maét, hay linh hoàn, cuûa moät ngöôøi khoâng theå nhìn roõ, yeáu, hoaëc bò che khuaát, thì ngöôøi ñoù khoâng theå taäp trung vaøo Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöõng söï quyeán ruõ cuûa caùi giaù trò taïm bôï vaø cuûa caûi vaät chaát raát deã thu huùt söï chuù yù cuûa con ngöôøi. Loøng Trung Thaønh Chia Hai (6:24) Boái caûnh cuûa caâu naøy gaén lieàn vôùi vieäc laøm toâi tôù. Veà baûn chaát, moät ngöôøi naøy sôû höõu moät ngöôøi khaùc. Trong vaên caûnh naøy, nhöõng thöû nghieäm laøm toâi hai chuû, chia seû lao ñoäng, ñaõ thaát

Clarence Jordan Clarence Jordan (Jour-dan) ñaõ dòch gaàn heát Kinh Thaùnh Taân

Öôùc tieáng Hy Laïp sang caùi maø oâng goïi laø “tieáng Georgia thoâng duïng.” Ñoái vôùi haàu heát caùc ñoäc giaû ñöông thôøi, baûn dòch Kinh Thaùnh Taân Öôùc cuûa Jordan laø caû moät söï ngaïc nhieân, nhöng ñem laïi caûm giaùc ñoïc Kinh Thaùnh Taân Öôùc nhö theå laàn ñaàu tieân.

Jordan duøng chöõ “Söï Vaän Haønh Cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi” ñeå noùi veà nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi. Thuaät ngöõ naøy neâu theâm cho chuùng ta yù nieäm vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng phaûi laø moät vöông quoác tónh laëng beøn laø soáng ñoäng—di chuyeån, hoøa nhaäp vaø bieán ñoåi.

Jordan môû noâng traïi Koinonia ôû Americus, Georgia. Qua noâng traïi cuûa mình, oâng theå hieän taùc ñoäng cuûa moät ñôøi soáng döïa theo caùc nguyeân taéc cuûa Caùc Phöôùc Laønh trong taâm trí.

Millard Fuller ñaõ noái goùt nhöõng noã löïc cuûa Jordan. Sau khi Jordan qua ñôøi, Fuller döïa treân nhöõng nguyeân taéc neàn taûng cuûa noâng traïi Koinonia ñeå thaønh laäp hoäi Habitat for Humanity International. AÛnh höôûng cuûa hoäi Habitat for Humanity laø khoâng theå ño löôøng ñöôïc, vôùi haøng traêm ngaøn ngoâi nhaø ñöôïc xaây ôû khaép nôi treân theá giôùi, döïa theo nhöõng nguyeân taéc cuûa “Söï Vaän Haønh Cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.”

7Ma-thi-ô_4

baïi. Roõ raøng ngöôøi laøm coâng thaáy mình trung thaønh vôùi ngöôøi chuû naøy hôn laø ngöôøi chuû kia. Bò loâi keùo bôûi hai höôùng khaùc nhau, naêng löïc laøm vieäc cuûa ngöôøi lao ñoäng cuõng vì ñoù maø giaûm suùt. Caâu naøy cuõng coù theå laø troïng taâm cuûa caùc caâu 19-34. Ñöùc Chuùa Gieâ-su neâu yù ñònh cuûa Ngaøi moät caùch roõ raøng vaø chính xaùc. Tieàn baïc, söï giaøu coù, cuûa caûi—nhöõng thöù naøy chieám choã trong ñôøi soáng chuùng ta. Chuùng ta khoâng ñöôïc ñaët loøng tin caäy veà söï hieän höõu vaø yù nghóa cuûa mình nôi cuûa caûi. Ñieàu nguy hieåm ñoù laø cuûa caûi seõ caïnh tranh ñeå giaønh giaät loøng trung thaønh cuûa chuùng ta, löøa doái chuùng ta, vaø loâi keùo chuùng ta xa khoûi Ñöùc Chuùa Trôøi, ñeå chuùng ta thaäm chí khoâng theå nhaän ra ñieàu chaân thaät nhaát vaø cao quyù nhaát cuûa cuoäc soáng. Tuy nhieân, ngöôøi naøo daâng hieán chính mình cho Chuùa seõ nhìn thaáy cuûa caûi ñuùng nhö baûn chaát cuûa noù, töï noù khoâng phaûi laø cöùu caùnh, beøn laø moät phöông tieän ñeå ñaït ñeán cöùu caùnh. Khi hieåu ñuùng, cuûa caûi coù theå ñöôïc söû duïng ñeå laøm vinh hieån Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöõng Ñieàu Laøm Phaân Taâm Trong Cuoäc Soáng (6:25-34) Töø “vaäy neân” trong caâu 25 cho thaáy coù moät söï chuyeån tieáp. Caùc caâu 25-34 trình baøy nhöõng chi tieát veà vieäc aùp duïng ñuùng yù töôûng cuûa caâu 24. Nhöõng bieåu hieän naøo cho thaáy coù loøng trung thaønh vôùi “ma-moân” (6:24)? Ñieàu gì xua tan nhöõng bieåu hieän naøy trong chuùng ta? Neáu nhöõng thính giaû ñaàu tieân khoâng thaáy ñöôïc söï phaân nhaùnh trong caâu 24 khi hoï nghe caâu naøy, thì hoï khoù coù theå hieåu ñöôïc lôøi bình cuûa caùc caâu 25-34. Nhöõng caâu Kinh Thaùnh naøy taïo neân moät trong nhöõng tuyeân ngoân thi vò nhaát trong toaøn boä Kinh Thaùnh veà söï giaøu coù, nhöõng caùch chuùng ta hieåu veà cuûa caûi, nhöõng taùc ñoäng cuûa cuûa caûi vaät chaát treân chuùng ta, vaø laøm theá naøo ñeå chuùng ta coù caùi nhìn ñuùng veà cuûa caûi vaät chaát.

8 Ma-thi-ô_4

Ñöøng… lo (6:25): Ñöùc Chuùa Gieâ-su bieát chuùng ta roõ hôn chuùng ta bieát chính mình. Ngaøi khoâng baét ñaàu baèng caâu hoûi, Caùc ngöôi coù lo laéng chaêng? Ngaøi bieát raèng söï lo laéng laø moät phaàn trong ñôøi soáng chuùng ta. Dó nhieân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng heà sai. Chuùng ta laø nhöõng taïo vaät lo laéng. Nhöõng ngöôøi naøo töøng laøm coâng taùc chaêm soùc söùc khoûe coù theå chöùng minh taùc ñoäng cuûa söï lo laéng treân ñôøi soáng chuùng ta. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khuyeán caùo chuùng ta khoâng neân lo laéng thaäm chí veà nhöõng nhu caàu caên baûn maø con ngöôøi chuùng ta caàn—thöùc aên vaø quaàn aùo. Ngaøi baûo chuùng ta phaûi nhaän thöùc raèng cuoäc soáng khoâng chæ goàm coù nhöõng thöù caên baûn ñoù. Ñöùc Chuùa Trôøi, söï saùng taïo vaø taát caû chuùng ta (6:26-31): Nhöõng minh hoïa cho caùc yù töôûng tieáp theo cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ saün coù ôû ñoù. Nhöõng thính giaû cuûa Ngaøi chæ caàn nhìn leân vaø nhìn xung quanh laø coù theå thaáy nhöõng con chim. Chính Ñöùc Chuùa Trôøi laø Ñaáng chu caáp cho söï soáng coøn cuûa nhöõng con chim. Lôøi daïy ôû ñaây laø neáu Ñöùc Chuùa Trôøi chu caáp cho nhöõng con chim vaø cho caùc phaàn khaùc cuûa söï saùng taïo, thì Ngaøi seõ chu caáp cho caùc con caùi Ngaøi. Tuy nhieân, neáu nhöõng mong muoán cuûa chuùng ta vöôït quaù caùc nhu caàu cuûa chuùng ta, thì nhöõng lo laéng cuûa chuùng ta coù che maét chuùng ta, khieán chuùng ta khoâng thaáy ñöôïc söï chu caáp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi hay khoâng?

Lo Laéng? Moät tín höõu taïi moät Hoäi Thaùnh maø toâi ñaõ töøng phuïc vuï nhieàu

naêm tröôùc ñaõ noùi vôùi toâi, “Toâi thaät lo cho con trai toâi vaø gia ñình cuûa noù quaù—chuùng soáng khaù xa, oâng bieát ñoù. Toâi lo laéng veà nguoàn thu nhaäp haïn heïp cuûa mình. Toâi lo laéng khoâng bieát moïi vieäc roài seõ ra sao vaøo ngaøy mai hoaëc ngaøy kia. OÂng bieát toâi phaùt hieän ra ñieàu gì khoâng? Haàu nhö khoâng coù moät ñieàu gì toâi lo laéng—veà vieäc cuoäc soáng seõ ra theá naøo—laïi töøng xaûy ra caû. Toâi ñang hoïc caùch ñeå khoûi phaûi laõng phí thôøi gian theo caùch ñoù, ñoàng thôøi doàn taâm suy nghó ñeán nhöõng ñieàu maø toâi coù theå laøm.”

Baïn ñaùnh giaù söï lo laéng cuûa mình nhö theá naøo?

9Ma-thi-ô_4

Moät minh hoïa khaùc ñaõ noùi leân söï voâ ích cuûa vieäc lo laéng. Lo laéng coù taùc duïng nhö theá naøo? Haõy thöû doàn söùc löïc lo laéng cho chính thaân theå cuûa baïn. Baïn coù theå laøm cho thaân theå baïn cao hôn khoâng? Dó nhieân laø khoâng. Söï lo laéng, moät thaùi cöïc traùi ngöôïc vôùi ñöùc tin dôøi nuùi, cuõng chaúng aûnh höôûng tôùi baát cöù ñieàu gì khaùc. Nhöõng hoa hueä coù veû ñeïp rieâng cuûa chuùng. Ñöùc Chuùa Trôøi baûo toàn veû ñeïp ñoù, Ngaøi chaêm soùc söï saùng taïo. Moät laàn nöõa Ñöùc Chuùa Gieâ-su laïi ñöa ra moät lôøi tuyeân boá caân xöùng. Neáu Ñöùc Chuùa Trôøi coøn quan taâm tôùi söï soáng cuûa moät loaøi caây voán khoâng theå soáng laâu, vaø thaäm chí cuõng khoâng theå duøng laøm nhieân lieäu nhö theá, thì Ngaøi seõ caøng lo laéng vaø chu caáp cho caùc nhu caàu cuûa chuùng ta nhieàu nhö theá naøo nöõa? Chôù lo laéng chi (6:31-32): Ñöùc Chuùa Gieâ-su ban leänh, “chôù lo laéng,” laàn thöù hai. Söï soáng thuoäc theå vaø quaàn aùo—ñöøng lo laéng veà nhöõng thöù ñoù. Haõy thoûa loøng vôùi vieäc coù thöùc aên vaø quaàn aùo maëc, maø khoâng phaûi lo laéng veà vieäc chuùng coù hôïp thôøi hay khoâng. Haõy nhaän thöùc veà vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi chu caáp cho baïn nhöõng ñieàu naøy qua nhöõng caùch naøo. Theo sau lôøi caûnh tænh naøy laø moät lôøi höùa. Nhöõng ngöôøi ngoaïi bang, moät töø duøng ñeå chæ nhöõng ai khoâng ñi theo Chuùa, theå hieän nhöõng giaù trò cuûa cuoäc ñôøi hoï ñaët ôû ñaâu. Hoï lo laéng veà thöùc aên, ñoà uoáng, vaø quaàn aùo vaø loaïi boû nhöõng giaù trò caên baûn khoûi ñôøi soáng hoï. Caùc Cô-ñoác nhaân coù theå tin chaéc raèng hoï khoâng caàn phaûi lo laéng, vì Ñöùc Chuùa Trôøi ñi tröôùc chuùng ta vaø chu caáp cho chuùng ta. Ñieàu tröôùc hôn heát (6:33): Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng ñôøi soáng thöïc ra cuõng khaù ñôn giaûn. Taát caû moïi söï ñeàu toùm laïi trong moät ñieàu. Chuùng ta phaûi tìm kieám nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi. Noùi moät caùch ñôn giaûn, tìm kieám nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi coù nghóa laø tìm kieám Ñöùc Chuùa Trôøi. Moïi söï khaùc seõ ôû ñuùng choã vaø theo ñuùng traät töï cuûa chuùng. Ñöøng boû lôõ chöõ “tìm kieám” cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Caùc Cô-ñoác nhaân khoâng ñöôïc soáng moät ñôøi soáng thuï ñoäng. Traùi laïi,

10 Ma-thi-ô_4

chuùng ta phaûi tích cöïc hoaït ñoäng trong cuoäc soáng theo moät ñònh höôùng vaø hoaït ñoäng phuø hôïp. Ñôøi soáng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su treân traàn gian naøy tuy ngaén nguûi, nhöng traøn ñaày yù nghóa moät caùch khaùc thöôøng. Chôù lo laéng chi (6:34): “Vaäy,” hoaëc laø treân neàn taûng nhöõng ví duï minh hoïa vaø taàm quan troïng cuûa caùc vaán ñeà naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ruùt ra moät keát luaän, ít nhaát laø cho baøi giaûng naøy, moät baøi giaûng noùi veà vò trí cuûa nhöõng cuûa caûi vaät chaát ñoái vôùi ngöôøi moân ñoà.

Tieáp ñeán, ñieàu “chôù lo laéng” thöù ba xuaát hieän. Haõy ñoïc laïi phaân ñoaïn moät laàn nöõa. Haõy tìm daøn yù cuûa noù xoay quanh ba ñieàu “chôù lo laéng.” Vieäc laäp laïi thu huùt söï chuù yù tôùi yù töôûng naøy vaø nhaán maïnh theâm. Vieäc laäp laïi yù töôûng ñoù giuùp chuùng ta hieåu vaø aùp duïng noù. Thoùi quen lo laéng seõ khoâng bieán maát ngay laäp töùc. Chuùng ta phaûi taäp

1. yù thöùc moãi khi söï lo laéng bao phuû laáy chuùng ta 2. xeùt xem lieäu vaán ñeà xuaát hieän trong trí chuùng ta coù phaûi

laø ñieàu mình neân lo nghó ñeán hay khoâng 3. xua tan yù nghó lo laéng baèng caùch ñem noù ra tröôùc Chuùa,

hoûi raèng, Vaán ñeà naøy gaây toån haïi ñeán vöông quoác cuûa Ngaøi ôû choã naøo? Vaø Con coù theå laøm gì ñaây?

4. boû vaán ñeà ñoù cho Chuùa vaø tìm xem coù ñieåm naøo ñeå chuùng ta ñoái ñaàu vôùi söï lo laéng hay khoâng

5. thöïc haønh caùc böôùc naøy khi caàn Baát cöù ai noùi raèng Cô-ñoác giaùo khoâng thöïc teá thì ngöôøi ñoù

chöa bao giôø ñoïc hay hieåu 6:34, khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn raèng, “Söï khoù nhoïc ngaøy naøo ñuû cho ngaøy aáy.” Chuùng ta taïo gaùnh naëng cho mình quaù nhieàu vaø laïm duïng quaù nhieàu söùc löïc taâm trí cuõng nhö theå chaát cuûa chuùng ta, suy nghó raèng chuùng ta coù theå lo luoân caû ngaøy mai gioáng nhö hoâm nay. Haõy suy nghó laïi troïn moät ngaøy cuûa baïn. Chaúng leõ baïn laïi khoâng ñoàng yù raèng, thaäm chí chuùng ta coù goïi ñoù laø moät ngaøy toát laønh ñi nöõa, haù nhö theá chöa ñuû ñeå lo hay sao?

11Ma-thi-ô_4

Trong caâu 34, Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng heà coå xuùy cho caùi goïi laø khoâng quan taâm tôùi hoaëc khoâng leân keá hoaïch cho töông lai. Traùi laïi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su muoán chuùng ta bieát raèng chuùng ta caàn coù ñònh höôùng. Vieäc quaûn trò chính baûn thaân chuùng ta ñoøi hoûi phaûi chuù yù tôùi ñôøi soáng cuûa chuùng ta trong moái töông quan vôùi vöông quoác ngay baây giôø. Lo laéng veà töông lai, hay thaäm chí quaù khöù, ñaët chuùng ta vaøo trong taâm traïng "ñieàu gì seõ xaûy ra neáu…" Khi ñoù chuùng ta seõ trôû neân thuï ñoäng, ruùt lui, vaø noâng caïn trong söï thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi cuûa chuùng ta. Soáng ngaøy hoâm nay trong caùi nhìn cuûa yù muoán Ñöùc Chuùa Trôøi cho ngaøy hoâm nay giuùp chuùng ta taäp trung vaøo nhöõng gì chuùng ta coù ngay baây giôø vaø cuõng chuaån bò chuùng ta cho baát cöù ñieàu gì coù theå ñeán ngaøy mai. Ñoâi Ñieàu Suy Gaãm Noùi veà vaán ñeà tieàn baïc trong ñôøi soáng Hoäi Thaùnh coù khuynh höôùng chæ giôùi haïn trong vieäc quaûn trò caùc chieán dòch, caùc

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù …Ñöùc Chuùa Gieâ-su muoán caùc moân ñoà nhaän thöùc raèng coù nhöõng

vaán ñeà coù ít giaù trò vaø nhöõng vaán ñeà coù giaù trò tröôøng toàn. Chuùng ta laø nhöõng taïo vaät hay lo laéng. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khuyeán caùo chuùng ta khoâng neân lo laéng thaäm

chí veà nhöõng nhu caàu caên baûn maø con ngöôøi chuùng ta caàn—thöùc aên vaø quaàn aùo.

…Neáu Ñöùc Chuùa Trôøi chu caáp cho nhöõng con chim vaø cho caùc phaàn khaùc cuûa söï saùng taïo, thì Ngaøi seõ chu caáp cho caùc con caùi Ngaøi.

Lo laéng coù taùc duïng nhö theá naøo? Caùc Cô-ñoác nhaân coù theå tin chaéc raèng hoï khoâng caàn phaûi lo

laéng, vì Ñöùc Chuùa Trôøi ñi tröôùc chuùng ta vaø chu caáp cho chuùng ta. …Ñöùc Chuùa Gieâ-su muoán chuùng ta bieát raèng chuùng ta caàn coù

ñònh höôùng. Soáng ngaøy hoâm nay trong caùi nhìn cuûa yù muoán Ñöùc Chuùa Trôøi

cho ngaøy hoâm nay giuùp chuùng ta taäp trung vaøo nhöõng gì chuùng ta coù ngay baây giôø vaø cuõng chuaån bò chuùng ta cho baát cöù ñieàu gì coù theå ñeán ngaøy mai.

12 Ma-thi-ô_4

toøa nhaø seõ xaây, laäp chöông trình cho Hoäi Thaùnh hoaëc nhöõng vaán ñeà nhaân söï. Ngöôøi naøo ñaõ töøng döï phaàn trong sinh hoaït Hoäi Thaùnh ñeàu coù theå thöøa nhaän raèng ñoù khoâng phaûi laø nhöõng cuoäc ñaøm thoaïi tích cöïc. Chuùng ta leä thuoäc bôûi yù töôûng cho raèng noùi veà tieàn baïc laø sai hoaëc tieàn baïc laø moät vaán ñeà rieâng tö maø khoâng ai neân baøn ñeán noù—ñaëc bieät khi soá tieàn ñem ra baøn baïc laø soá tieàn cuûa chuùng ta. Theá nhöng moät phaân ñoaïn nhö 6:19-34 laïi toû ra laø phaân ñoaïn baøn luaän coâng khai nhaát trong toaøn boä Kinh Thaùnh veà vaán ñeà tieàn baïc, thuùc giuïc chuùng ta giaûi quyeát vaán ñeà tieàn baïc vaø taát caû nhöõng gì ñi theo tieàn baïc. Coù ñaùng ngaïc nhieân khi chuùng ta phôùt lôø phaân ñoaïn naøy nhieàu ñeán nhö theá khoâng? Daãu vaäy, ñaây vaãn laø nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

13Ma-thi-ô_4

Caùc Caâu Hoûi 1. Neáu khoâng coù nhöõng thöù maø baïn ñang coù, phaåm chaát ñôøi

soáng cuûa baïn seõ trôû neân toát hôn nhö theá naøo? 2. Baïn seõ noùi gì vôùi moät sinh vieân vöøa toát nghieäp ñaïi hoïc, laø

ngöôøi muoán kieám ñöôïc nhieàu trieäu ñoâ la ñaàu tieân ôû ñoä tuoåi ba möôi?

3. Nhaän ñònh cho raèng ngöôøi ngheøo gaëp raéc roái veà vaán ñeà cuûa

caûi vaät chaát cuõng töông ñöông hoaëc nhieàu hôn nhöõng ngöôøi giaøu coù ñuùng hay khoâng?

4. Baïn coù töï goïi mình laø ngöôøi lo laéng khoâng? Baïn lo laéng veà

ñieàu gì? Baïn coù theå laøm gì vôùi nhöõng noãi lo laéng cuûa mình?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Qua moät loaït ví duï minh hoïa soáng ñoäng, Ñöùc Chuùa Gieâ-su trình baøy nhieàu caùch ñeå moät ngöôøi coù theå ñoaùn ñònh, hay phaân bieät, nhöõng caùch soáng toát nhaát vaø khoâng toát laém trong vai troø ngöôøi moân ñoà Ñaáng Christ.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 7:1-27

Boái Caûnh Ma-thi-ô 7:1-29

Troïng Taâm Baøi Hoïc Soáng döôùi söï cai trò cuûa Ñöùc Chuùa

Trôøi ñoøi hoûi phaûi löïa choïn haønh ñoäng yeâu thöông daønh cho ngöôøi

khaùc vaø leä thuoäc nôi Ñöùc Chuùa Trôøi veà nhöõng nhu caàu cuûa chuùng ta hôn laø ñi theo nhöõng con ñöôøng sai traät.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Neáu chuùng ta laøm theo nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, thì caùch

chuùng ta töông giao vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø quan heä vôùi nhöõng ngöôøi

khaùc seõ thay ñoåi nhö theá naøo?

Baøi 5 Löïa Choïn Soáng Döôùi Söï Cai Trò Cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi

Muïc Ñích Baøi Hoïc Quyeát ñònh caùch toâi seõ thöïc haønh nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

2 Ma-thi-ô_5

“Haõy can ñaûm leân… nhöng thaän troïng.” Ñoù laø lôøi tieán só Lewis Smedes ñaõ töøng noùi vôùi toâi. Coá tieán só Smedes laø moät giaùo sö noåi tieáng cuûa moân ñaïo ñöùc Cô-ñoác, cuõng laø lónh vöïc chuyeân moân cuûa toâi. Chuùng toâi gaëp nhau trong choác laùt taïi phi tröôøng New Orleans khi oâng vöøa tôùi coøn toâi thì chuaån bò ñi. OÂng hoûi toâi veà coâng vieäc cuûa toâi. Toâi keå veà moät soá vaán ñeà mang tính chaát toå chöùc maø toâi ñang phaûi ñoái dieän, caâu traû lôøi cuûa oâng, voán phuø hôïp vôùi moïi möùc ñoä ñôøi soáng maø chuùng ta coù theå traûi qua, laø, “Haõy can ñaûm leân… nhöng thaän troïng.” Noùi caùch khaùc, haõy soáng moät caùch haêng haùi. Haõy ñaáu tranh cho söï coâng baèng vaø nhaân töø. Nhöng phaûi bieát raèng caùc phaûn öùng khoâng phaûi luùc naøo cuõng tích cöïc. Moät ngöôøi phaûi saün saøng chia seû Phuùc AÂm baát cöù luùc naøo, nhöng cuõng phaûi bieát mình neân noùi vaøo luùc khaùc, ôû moät thôøi ñieåm toát hôn. Ñoaùn Xeùt Nhöõng Ngöôøi Khaùc (7:1-6) Caáu truùc cuûa Ma-thi-ô 7 coù phaàn loûng leûo. Moät soá chuû ñeà noåi baät thu huùt söï chuù yù cuûa chuùng ta. Haàu nhö khoâng coù söï chuyeån ñoåi giöõa vaán ñeà naøy vaø vaán ñeà khaùc. Tuy nhieân, ñeà taøi gaén keát nhöõng chuû ñeà naøy laïi vôùi nhau döôøng nhö laø söï ñoaùn xeùt hay nhaän ñònh. Thöôøng thì chæ coù maáy chöõ ñaàu cuûa ñoaïn 7, “Caùc ngöôi ñöøng ñoan xeùt,” laø ñöôïc baøn ñeán. Tuy nhieân, chuùng ta seõ hieåu sai yù cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su neáu chæ döøng laïi ôû nhöõng chöõ ñaàu tieân ñoù. Chuùng ta coù theå hieåu yù nghóa cuûa phaân ñoaïn naøy nhö sau: Khi caùc ngöôi ñoaùn xeùt, haõy caån thaän; vì chính nhöõng tieâu chuaån caùc ngöôi ñaët ra ñeå ñoaùn xeùt ngöôøi khaùc cuõng laø caùc tieâu chuaån ngöôøi khaùc seõ duøng ñeå ñoaùn xeùt caùc ngöôi. Vaäy thì ñôøi soáng cuûa chuùng ta coù theå vaáp phaûi chính lôøi chuùng ta chæ trích veà loái soáng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc hay khoâng? Lôøi daïy ôû ñaây höôùng chuùng ta ñeán moät ñôøi soáng chính tröïc hôn laø cöù ñöùng chaêm chuù quan saùt ngöôøi khaùc nhö vaäy.

3Ma-thi-ô_5

Ñöùc Chuùa Gieâ-su caát ñi ñieåm töïa maø chuùng ta coù theå döïa vaøo ñoù ñeå vu khoáng ngöôøi khaùc, song laïi khoâng yù thöùc raèng nhöõng lôøi ñoaùn xeùt töông töï coù theå quay trôû laïi chuùng ta. Noùi ngaén goïn, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñöa ra moät lôøi khuyeân trong Ma-thi-ô raèng: Tieâu chuaån maø ngöôi ñaët ra ñeå chæ trích nhöõng ngöôøi khaùc, thì cuõng bôûi ñoù maø ngöôi coù theå bò chæ trích; neân haõy saün saøng.

Ma-thi-ô 7:1-14 1Caùc ngöôi ñöøng ñoaùn xeùt ai, ñeå mình khoûi bò ñoaùn xeùt. 2Vì caùc ngöôi ñoaùn xeùt ngöôøi ta theå naøo, thì hoï cuõng ñoaùn xeùt laïi theå aáy; caùc ngöôi löôøng cho ngöôøi ta möïc naøo, thì hoï cuõng löôøng laïi cho möïc aáy. 3Sao ngöôi doøm thaáy caùi raùc trong maét anh em ngöôi, maø chaúng thaáy caây ñaø trong maét mình? 4Sao ngöôi daùm noùi vôùi anh em raèng: Ñeå toâi laáy caùi raùc ra khoûi maét anh, maø chính ngöôi coù caây ñaø trong maét mình? 5Hôõi keû giaû hình! Tröôùc heát phaûi laáy caây ñaø khoûi maét mình ñi, roài môùi thaáy roõ maø laáy caùi raùc ra khoûi maét anh em mình ñöôïc. Caùc lôøi khuyeân baûo khaùc 6Ñöøng cho choù nhöõng ñoà thaùnh, vaø ñöøng quaêng hoät trai mình tröôùc maët heo, keûo noù ñaïp döôùi chaân, vaø quay laïi caén xeù caùc ngöôi. 7Haõy xin, seõ ñöôïc; haõy tìm, seõ gaëp; haõy goõ cöûa, seõ môû cho. 8Bôûi vì, heã ai xin thì ñöôïc; ai tìm thì gaëp; ai goõ cöûa thì ñöôïc môû. 9Trong caùc ngöôi coù ai, khi con mình xin baùnh, maø cho ñaù chaêng? 10Hay laø con mình xin caù, maø cho raén chaêng? 11Vaäy neáu caùc ngöôi voán laø xaáu, coøn bieát cho con caùi mình caùc vaät toát thay, huoáng chi Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi laïi chaúng ban caùc vaät toát cho nhöõng ngöôøi xin Ngaøi sao? 12AÁy vaäy, heã ñieàu chi maø caùc ngöôi muoán ngöôøi ta laøm cho mình, thì cuõng haõy laøm ñieàu ñoù cho hoï, vì aáy laø luaät phaùp vaø lôøi tieân tri. 13Haõy vaøo cöûa heïp, vì cöûa roäng vaø ñöôøng khoaûng khoaùt daãn ñeán söï hö maát, keû vaøo ñoù cuõng nhieàu. 14Song cöûa heïp vaø ñöôøng chaät daãn ñeán söï soáng, keû kieám ñöôïc thì ít.

4 Ma-thi-ô_5

Ñöùc Chuùa Gieâ-su laäp töùc noùi tôùi caùch nhöõng ngöôøi Pha-ri-si phoâ tröông söï coâng bình rieâng cuûa mình khi hoï xem thöôøng baát cöù ai khoâng soáng theo tieâu chuaån cuûa hoï. Ai cuõng coù theå deã daøng tìm ñöôïc nhöõng ngöôøi Pha-ri-si ñöông thôøi, coù leõ ngay trong chính Hoäi Thaùnh cuûa ngöôøi ñoù. Chaéc haún nhöõng ngöôøi naøy goùp phaàn gaây khoå sôû ôû möùc ñoä khoâng caàn thieát trong ñôøi soáng Hoäi Thaùnh. Hoï coù theå tìm ra nhöõng thöù nhoû nhaët nhaát ngay caû nhöõng nôi chaúng heà coù nhöõng thöù ñoù. Hoï thaáy khuyeát ñieåm ôû moïi thöù,

Ma-thi-ô 7:15-27 15Haõy coi chöøng tieân tri giaû, laø nhöõng keû mang loát chieân ñeán cuøng caùc ngöôi, song beà trong thaät laø muoâng soùi hay caén xeù. 16Caùc ngöôi nhôø nhöõng traùi noù maø nhaän bieát ñöôïc. Naøo coù ai haùi traùi nho nôi buïi gai, hay laø traùi vaû nôi buïi taät leâ? 17Vaäy, heã caây naøo toát thì sanh traùi toát; nhöng caây naøo xaáu thì sanh traùi xaáu. 18Caây toát chaúng sanh ñöôïc traùi xaáu, maø caây xaáu cuõng chaúng sanh ñöôïc traùi toát. 19Heã caây naøo chaúng sanh traùi toát, thì phaûi ñoán maø chuïm ñi. 20AÁy vaäy, caùc ngöôi nhôø nhöõng traùi noù maø nhaän bieát ñöôïc. 21Chaúng phaûi heã nhöõng keû noùi cuøng ta raèng: Laïy Chuùa, laïy Chuùa, thì ñeàu ñöôïc vaøo nöôùc thieân ñaøng ñaâu; nhöng chæ keû laøm theo yù muoán cuûa Cha ta ôû treân trôøi maø thoâi. 22Ngaøy ñoù, seõ coù nhieàu ngöôøi thöa cuøng ta raèng: Laïy Chuùa, laïy Chuùa, chuùng toâi chaúng töøng nhaân danh Chuùa maø noùi tieân tri sao? nhaân danh Chuùa maø tröø quæ sao? vaø laïi nhaân danh Chuùa maø laøm nhieàu pheùp laï sao? 23Khi aáy, ta seõ phaùn roõ raøng cuøng hoï raèng: Hôõi keû laøm gian aùc, ta chaúng bieát caùc ngöôi bao giôø, haõy lui ra khoûi ta! Caàn phaûi laøm theo lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi 24Vaäy, keû naøo nghe vaø laøm theo lôøi ta phaùn ñaây, thì gioáng nhö moät ngöôøi khoân ngoan caát nhaø mình treân vaàng ñaù. 25Coù möa sa, nöôùc chaûy, gioù lay, xoâ ñoäng nhaø aáy; song khoâng saäp, vì ñaõ caát treân ñaù. 26Keû naøo nghe lôøi ta phaùn ñaây, maø khoâng laøm theo, khaùc naøo nhö ngöôøi daïi caát nhaø mình treân ñaát caùt. 27Coù möa sa, nöôùc chaûy, gioù lay, xoâ ñoäng nhaø aáy, thì bò saäp, hö haïi raát nhieàu.

5Ma-thi-ô_5

töø caùch ngöôøi khaùc aên maëc, cho tôùi thöù nhaïc ngöôøi khaùc nghe, roài ñoaïn Kinh Thaùnh neàn taûng cho baøi giaûng, ñeán noåi phaùt ngaùn. Theâm vaøo ñoù, nhöõng ngöôøi bôùi loâng tìm veát laïi ít noùi nhöõng lôøi xaây döïng; traùi laïi, hoï haønh xöû nhö theå hoï laø nhöõng ñaïi dieän duy nhaát cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi treân traàn gian naøy ñeå bôùi loâng tìm veát vaäy. Ñaùng tieác laø nhöõng ñoäng cô naøy coù theå daãn tôùi xung ñoät ôû nhieàu möùc ñoä trong hoäi chuùng, laøm tieâu taùn naêng löôïng vaø taøi nguyeân cuûa hoäi chuùng, thaäm chí coù theå khieán nhieàu ngöôøi rôøi boû moái thoâng coâng. Coù theå laøm gì ñöôïc chaêng? Ñöùc Chuùa Gieâ-su neâu moät soá khôûi ñieåm. Tröôùc heát, chuùng ta, nhöõng ngöôøi quan saùt nhöõng ngöôøi bôùi loâng tìm veát caàn phaûi bieát roõ veà caùc loãi laàm cuûa mình. Raát coù theå chuùng ta mang trong mình nhöõng caây ñaø lôùn voán ngaên trôû chuùng ta ñoaùn xeùt chính mình. Chuùng ta coù nhöõng giaû ñònh, nhöõng ñònh kieán, hoaëc nhöõng phoûng ñoaùn naøo trong ñôøi soáng haèng ngaøy cuûa mình? Nhöõng ñieàu naøy coù ñöôïc ñoái chieáu vôùi Kinh Thaùnh vaø thanh loïc bôûi söï caàu nguyeän hay chöa? Thöôøng thì nhöõng lôøi truyeàn khaåu maø chuùng ta tieáp xuùc trong moâi tröôøng tröôûng döôõng hoaëc giaùo duïc cuûa mình, veà sau trôû thaønh cô sôû cho chuùng ta ñöa ra nhöõng phaùn ñoaùn, laém khi khoâng coù trong Kinh Thaùnh vaø thaäm chí ñoù chæ laø ngoaïi ñaïo. Khi chuùng ta yù thöùc töï ñoaùn xeùt mình nhieàu hôn, chuùng ta coù theå tieán tôùi. Neáu baïn ñeå yù, sau khi cuoäc phaãu thuaät töï ñoaùn xeùt chính mình ñaõ xong, chuùng ta seõ coù ñöôïc tín hieäu tieán tôùi ñeå laøm vieäc vôùi moät ngöôøi khaùc. Veà baûn chaát, Ñöùc Chuùa Gieâ-su giao cho chuùng ta moät traùch nhieäm ñeå ñaùp laïi nhöõng ngöôøi naøo ñi quaù giôùi haïn nhöõng lôøi ñoaùn xeùt cuûa hoï, nhöõng ngöôøi laøm toån thöông hôn laø giuùp ñôõ moái thoâng coâng trong hoäi chuùng. Ñoaùn xeùt caùch hôïp lyù laø moät phaàn coâng vieäc cuûa vöông quoác. Coâng taùc moân ñoà hoùa ñoù, thöïc ra laø coá gaéng gaây döïng moái thoâng coâng thoâng qua söï ñoaùn xeùt thích ñaùng, coù theå laø moät coâng taùc khoù khaên. Nhieàu ngöôøi deã toån thöông tröôùc söï taán coâng. Khoâng ñöôïc queân ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su khuyeân ñoù laø ñöøng tieáp

6 Ma-thi-ô_5

caän nhöõng ngöôøi naøo khoâng môû loøng laéng nghe vaø ñaùp öùng caùch thích hieäp tröôùc nhöõng gì chuùng ta noùi. Ví duï cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà nhöõng con choù vaø vaø nhöõng con heo raát soáng ñoäng. Neùm moät thöù gì ñoù troâng gioáng nhö ñoà aên cho moät ñaøn choù hay moät baày heo, roài thì baïn toát hôn heát laø ñi khoûi choã ñoù. Nhöõng con choù seõ baét ñaàu caén xeù laãn nhau, vaø cuõng seõ caén luoân ngöôøi naøo coá can ngaên chuùng. Nhöõng con heo, bôûi kích thöôùc cuûa chuùng, coù theå giaãm ñaïp leân baïn. Moät laàn nöõa, haõy saün saøng ñoaùn xeùt khi keát quaû xöùng ñaùng vôùi söï hy sinh. Xin, Tìm, Goõ Cöûa (7:7-12) Chuùng ta caàn phaûi taåy saïch veát dô, vaø chuùng ta caàn phaûi quyeát ñònh xem khi naøo hoaëc coù neân trình baøy nhöõng ñieàu thieâng lieâng cho nhöõng ngöôøi khaùc hoïc theo hay khoâng. Tuy nhieân,

Söï Thaän Troïng Khaùi nieäm söï thaän troïng coù theå truy nguyeân veà moâ hình boán phaåm

haïnh chính cuûa Plato: söï thaän troïng, coâng chính, oân hoøa vaø duõng caûm chòu ñöïng. Nhöõng thuaät ngöõ naøy ñaõ ñöôïc ñöa vaøo thaàn hoïc Cô-ñoác chuû yeáu laø do Ambrose (khoaûng 337-397 SC) vaø Augustine (AD 354-430 SC), vaøo nhöõng theá kyû ñaàu tieân cuûa Hoäi Thaùnh. Hoï noùi raèng nhöõng yù töôûng naøy laø nhöõng hình thöùc cuûa tình yeâu thöông höôùng veà Ñöùc Chuùa Trôøi.

Nhieàu theá kyû sau, Thomas Aquinas (1225-1275) ñaõ theâm ñöùc tin, hy voïng vaø loøng khoan dung vaøo danh saùch caùc phaåm haïnh. Moãi phaåm haïnh trong soá baûy phaåm haïnh naøy quy ñònh moät phaàn ñaùng keå trong moät loaït caùc phaåm haïnh Cô-ñoác. Aquinas keå söï thaän troïng laø lyù do toát ñeå ñöa ñeán moät lôøi ñoaùn xeùt.

Dó nhieân, treân phöông dieän söï khoân ngoan thöïc tieãn, moät töø ñoàng nghóa cuûa söï thaän troïng xuaát hieän suoát caû Kinh Thaùnh. Phaàn lôùn saùch Chaâm Ngoân moâ taû nhöõng ñaëc tính cuûa söï khoân ngoan.

Söï khoân ngoan, nhaän thöùc saùng suoát hay söï thaän troïng laø moät phaàn trong kho tri thöùc giuùp chuùng ta nhaän bieát ñieàu gì laø toát vaø ñieàu gì laø khoâng toát. Söï nhaän thöùc saùng suoát naøy laø quyù giaù khoâng chæ trong vieäc phaân bieät ñieàu toát hay xaáu, nhöng cuõng ñeå thöïc hieän nhöõng haønh ñoäng phuø hôïp, ñ ù l ù

7Ma-thi-ô_5

chuùng ta phaûi ñoaùn xeùt chính nhöõng ñoäng cô vaø haønh ñoäng cuûa mình. Chuùng ta caàn söùc maïnh beân ngoaøi baûn thaân chuùng ta ñeå thöïc hieän moïi haønh ñoäng naøy. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñeà caäp ñeán moät nguoàn taøi nguyeân thích hôïp cho vieäc ñoaùn xeùt: ñeán vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi. Laøm theá naøo chuùng ta bieát ñöôïc ñieàu gì laø yù muoán cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi? Chuùng ta hoûi Ngaøi. Daïng ngöõ phaùp cuûa töø “xin” theå hieän moät haønh ñoäng lieân tuïc, cuõng nhö nhöõng töø “tìm” vaø “goõ” vaäy. Chuùng ta phaûi bieát raèng vieäc caàu hoûi Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng phaûi bôûi vì Ngaøi khoù nghe. Traùi laïi, khi chuùng ta xin vaø xin, chuùng ta thaáy mình höôùng tôùi choã ñaùp öùng laïi nhöõng caâu traû lôøi saép ñeán. Lôøi tuyeân boá cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su boû ngoõ neân deã daãn tôùi suy nghó laø baát cöù toâi muoán ñieàu gì, thì toâi cuõng coù theå caàu xin Ñöùc Chuùa Trôøi. Tuy nhieân, kinh nghieäm cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su taïi vöôøn Gheát-seâ-ma-neâ chöùng minh raèng ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su muoán caát ñi ñaõ khoâng ñöôïc caát ñi. Traùi laïi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaän ñöôïc söùc maïnh ñeå traûi qua con ñöôøng ôû tröôùc maët Ngaøi. Ñaây laø ích lôïi cuûa vieäc caàu xin—moät ngöôøi trôû neân roäng môû tröôùc ñieàu vaø caùch maø Ñöùc Chuùa Trôøi seõ traû lôøi. Khi chuùng ta caàu xin Ñöùc Chuùa Trôøi, chuùng ta coù theå thaáy nhieàu löïa choïn hôn laø nhöõng gì coù trong trí chuùng ta luùc ñaàu. Theá neân chuùng ta caàn phaûi “tìm” xem caàn phaûi laøm gì. Chuùng ta seõ traû lôøi ngöôøi naøy hay ngöôøi kia nhö theá naøo? Chuùng ta tieáp caän hoï ra sao? Caàu nguyeän laø baøy nhöõng ñieàu nhö theá ra tröôùc maét chuùng ta vaø tröôùc maét Chuùa. Tìm coù nghóa laø naâng cao khaû naêng, nhöng cuõng laø laät vaán ñeà qua laïi, nhìn töø treân xuoáng döôùi, töø döôùi leân treân. Nhö theá, khi caùc caâu traû lôøi ñeán, chuùng ta seõ phaûi xeùt nhöõng caùch chuùng ta phaûn öùng tröôùc caùc caâu traû lôøi ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo ñaûm raèng Ñöùc Chuùa Trôøi ñaùp lôøi caàu xin. Khi caàu nguyeän moät caùch thích ñaùng, chuùng ta coù theå saün saøng cho daãu caùc caâu traû lôøi coù nhö theá naøo, vaø chuùng ta cuõng seõ nhaïy caûm nhaän bieát ñöôïc söï traû lôøi. Xin—troø chuyeän vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi. Tìm kieám—chôø ñôïi caùc caâu traû lôøi. Keá ñeán, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi chuùng ta phaûi “goõ

8 Ma-thi-ô_5

cöûa.” Ít nhaát coù ba böôùc haønh ñoäng. Chuùng ta “xin,” mong ñôïi Chuùa laéng nghe. Chuùng ta “tìm”—kieám—mong ñôïi seõ tìm thaáy. Baây giôø “goõ”—caûm nhaän söï ñuïng chaïm, hoøa nhaäp vaøo cuoäc soáng—ñaây laø nhöõng yeáu toá cuûa söï caàu nguyeän. Söï caàu nguyeän ñem laïi keát quaû khoâng phaûi ngoài thuï ñoäng trong boùng toái. Traùi laïi, caàu nguyeän theå hieän loøng can ñaûm xaâm nhaäp vaøo nhöõng vuõ ñaøi maø neáu khoâng coù caàu nguyeän thì chuùng ta seõ traùnh xa. Caàu nguyeän coù söï quyeát ñoaùn keøm theo. Vì theá, söï caàu nguyeän toát khieán ñoâi chaân böôùc ñi. Trong caâu 12, Ñöùc Chuùa Gieâ-su trình baøy coâ ñoïng luaät phaùp vaø caùc nhaø tieân tri. Caâu naøy gaén lieàn vôùi 7:1-6, laøm thaønh moät keát luaän thuù vò cuûa cuoäc troø chuyeän veà vieäc ñoaùn xeùt. Caâu naøy laäp laïi yù töôûng, Neáu caùc ngöôi khoâng muoán bò ñoaùn xeùt, thì ñöøng ñoaùn xeùt ngöôøi khaùc. Tuy nhieân, muïc ñích cuûa caâu 12 coù veû höôùng tôùi moät ñieàu gì ñoù xa hôn vaø saâu saéc hôn. Caâu Kinh Thaùnh ñöa ra cho chuùng ta moät nguyeân taéc höôùng daãn bao quaùt veà caùch chuùng ta phaûi ñoái xöû vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, ngay caû khi chuùng ta ñoaùn xeùt hoï. YÙ töôûng ñaàu tieân ñoù laø xeùt xem chuùng ta muoán mình ñöôïc ñoái xöû nhö theá naøo. Ñaây cuõng laø ñieàu caàn laøm khi aùp duïng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, “Ngöôi haõy yeâu keû laân caän nhö mình” (22:39). Ñieåm chính ôû ñaây laø phaûi coù moät tình yeâu baûn thaân phuø hôïp. Baïn muoán mình ñöôïc ñoái xöû nhö theá naøo? Traû lôøi caâu hoûi naøy laø chìa khoùa ñeå traû lôøi cho caâu hoûi chuùng ta phaûi ñoái xöû vôùi nhöõng ngöôøi khaùc nhö theá naøo. Toâi muoán ñöôïc ñoái xöû nhö theá naøo? Danh saùch döôùi ñaây khoâng ñöôïc lieät keâ theo thöù töï öu tieân. Nhöõng ñaëc tính naøy laø nhöõng gôïi yù ñeå khuyeán khích caùc baïn hình thaønh danh saùch cuûa rieâng mình.

• Toâi muoán ngöôøi khaùc chaân thaät vôùi mình. • Toâi muoán caûm thaáy an toaøn. • Toâi muoán ngöôøi khaùc tin caäy toâi, tin töôûng nôi toâi. • Toâi muoán ngöôøi khaùc vui möøng khi nhìn thaáy toâi.

9Ma-thi-ô_5

• Toâi muoán ngöôøi khaùc giuùp toâi nhaän bieát aân ñieån cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, vöông quoác Ngaøi ñang haønh ñoäng.

• Toâi muoán ñöôïc troø chuyeän côûi môû. Toâi khoâng muoán ngöôøi khaùc che giaáu nhöõng vaán ñeà coù lieân quan ñeán toâi.

• Toâi muoán caûm nhaän söï aám aùp cuûa tình baïn, muoán coù ngöôøi quan taâm chaêm soùc toâi.

• Toâi muoán ñöôïc laéng nghe, ñöôïc khích leä vaø ñöôïc laéng nghe caùch nghieâm tuùc.

• Toâi muoán caûm thaáy raèng mình ñang ñoùng goùp tích cöïc cho theá giôùi vaø cho vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.

Ñaây laø nhöõng ñieåm chính ñeå toâi ñaùp laïi lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 7:12. Khi toâi muoán ñöôïc ñoái xöû caùch chaân thaät, thì toâi cuõng phaûi ñoái xöû vôùi ngöôøi khaùc nhö vaäy. Keát quaû cuûa loái soáng naøy laø gì? Moät keát quaû laø chuùng ta seõ nhaän thaáy raèng ñöùc tin cuûa mình coù theå taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng chuùng ta vaø ñôøi soáng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc. Moät keát quaû khaùc nöõa laø caùc moái quan heä cuûa chuùng ta vôùi ngöôøi khaùc, duø raèng khoâng nhaát thieát laø vôùi taát caû moïi ngöôøi, seõ khaù eâm thaém. Moät lôïi ích khaùc nöõa laø chuùng ta seõ ñi theo höôùng moät ñôøi soáng ñaïo ñöùc hôn. Cuoái cuøng, chuùng ta seõ coù theå xaùc ñònh nhieàu caùch khaùc ñeå laøm nhöõng gì Ñöùc Chuùa Gieâ-su muoán chuùng ta laøm.

Nhöõng Lôøi Caûnh Baùo Vaø Khaúng Ñònh (7:13-27)

Nghieân Cöùu Theo Tình Huoáng Ban thaåm tra ñaõ laøm xong vieäc. Treân thöïc teá, moät soá ngöôøi quan

saùt noùi raèng ban naøy laø moät trong nhöõng ban toát nhaát maø Hoäi Thaùnh töøng thaønh laäp. Vieäc kieåm tra tieåu söû cuûa nhöõng öùng cöû vieân ñaõ ñöôïc thöïc hieän caùch caån thaän vaø thaáu ñaùo hôn bao giôø heát. Nhieàu caâu hoûi ñaët ra cho öùng cöû vieân cuoái cuøng. Chæ sau khi ngöôøi öùng cöû vieân ñöôïc thueâ thì ngöôøi ta môùi phaùt hieän ra öùng cöû vieân ñoù ñaõ noùi doái ban thaåm tra veà moät vieäc laøm voâ ñaïo ñöùc. Phaûi laøm sao ñaây?

10 Ma-thi-ô_5

Moät daøn yù seõ khoù coù theå bao quaùt heát taát caû caùc caâu Kinh Thaùnh trong chöông naøy. Theá nhöng döôøng nhö coù moät sôïi daây xuyeân suoát caùc caâu noùi veà söï ñoaùn xeùt (ôû phaàn ñaàu chöông). Moät trong nhöõng yù nghóa cuûa caùc caâu 13-27 coù theå laø caùc moân ñoà khoâng theå ngaây thô ñöôïc. Caùch moät ngöôøi hieåu veà nhöõng vaán ñeà cuûa cuoäc soáng phaûi ñöôïc hieåu vôùi ñoâi maét môû to. Nhöõng moái hieåm hoïa thöïc söï ñang chôø ñoùn ngöôøi moân ñoà Ñaáng Christ. Coù theå coù nhöõng keû giaû daïng moân ñoà, vaø ngöôøi moân ñoà thaät coù theå bò löøa doái bôûi nhöõng keû giaû daïng naøy. Tuy nhieân, ngöôøi moân ñoà coù theå nhaän bieát nhöõng keû giaû daïng trong Cô-ñoác giaùo baèng caùch nhìn vaøo haønh vi tieâu cöïc cuûa hoï, chuùng ta coù theå thaáy haønh vi tích cöïc. Caùc caâu Kinh Thaùnh naøy ñöôïc vieát vôùi hình thöùc gioáng nhö trong saùch Chaâm Ngoân cuûa Cöïu Öôùc.

Nhöõng lôøi caûnh baùo. Moät caùch ñeå hieåu caùc caâu naøy laø löu yù ñeán nhöõng lôøi caûnh baùo. Haõy thaän troïng vôùi vieäc tìm kieám moät loái soáng deã daøng, laø ñieàu daãn ñeán söï huûy dieät (7:13-14). Haõy chuù yù ñeán nhöõng ngöôøi troâng toát ñeïp ôû beân ngoaøi, coù theå quaù toát (7:15-23). Coù theå hoï ñaõ saün saøng ñeå lôïi duïng baïn baát cöù khi naøo coù cô hoäi. Chuùng ta coù theå nhaän bieát raèng moät soá keû löøa bòp gioûi nhaát treân theá giôùi ñang hieän höõu giöõa voøng chuùng ta, trong hoaït ñoäng toân giaùo hay khoâng? Theá nhöng, laøm theá naøo chuùng ta coù theå thaáy ñöôïc nhöõng keû giaû hình, khoâng chæ trong Hoäi Thaùnh, nhöng trong moïi lónh vöïc cuûa cuoäc soáng? Söï daïi doät xaây döïng treân nhöõng giaù trò noâng caïn. Nhöõng lôøi khaúng ñònh. Nhöõng ai xin, tìm vaø goõ cöûa seõ tìm ñöôïc con ñöôøng heïp voán daãn tôùi söï troïn laønh. Söï vöõng chaõi, chính tröïc sinh ra nhieàu boâng traùi. Nhöõng ai laøm theo yù muoán cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi seõ tìm ñöôïc nöôùc thieân ñaøng. Laéng nghe nhöõng lôøi khaúng ñònh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø ñieàu quan troïng; laøm theo nhöõng lôøi khaúng ñònh ñoù coøn quan troïng hôn nöõa. Moät ñôøi soáng nhö theá seõ vöõng chaéc nhö ñaù taûng (7:24-27). Thaåm Quyeàn (7:28-29)

11Ma-thi-ô_5

Nhöõng ngöôøi ñaàu tieân nghe Baøi Giaûng Treân Nuùi ñang nghe moät ngöôøi noùi caùch roõ raøng veà nhöõng ñieàu saâu nhieäm cuûa cuoäc soáng, vaø noùi raát ñôn giaûn. Hoï chöùng kieán nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi nhö moät con ngöôøi, vaø trong loøng con ngöôøi. Do ñoù, hoï laáy laøm laï. Ñöùc Chuùa Gieâ-su giaûng daïy vôùi moät thaåm quyeàn phaùt xuaát töø beân trong Ngaøi. Ngaøi khoâng caàn phaûi ñöa baûn sô yeáu lyù lòch cho khaùn thính giaû ñeå coâng boá veà söï ñaùng tin caäy hay söï tinh thoâng cuûa Ngaøi. Daân söï hieåu veà thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su thoâng qua caùch thöùc vaø noäi dung cuûa nhöõng gì Ngaøi noùi. Chuùng ta chæ coù theå gaëp ñöôïc moät soá ít ngöôøi coù nhaân caùch toát vaø trong saùng ñeán ñoä chuùng ta coù theå nhaän ra hoï nhö theá naøo moät caùch chính xaùc thoâng qua nhöõng gì hoï noùi. Hoï laø söï chính tröïc nhaäp theå. Bôûi söï hieám hoi cuûa nhöõng con ngöôøi nhö theá, chuùng ta coù theå khöïng laïi tröôùc hoï. Noùi caùch cuï theå, nhöõng ngöôøi nhö theá hoaøn toaøn ñoái laäp vôùi phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi ñeán noãi hoï phaûi gaùnh laáy nhöõng gì Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ tieân ñoaùn trong Ma-thi-ô 5:11-12, veà söï baét bôù. Haõy nhìn vaøo lòch söû Cô-ñoác giaùo. Nhöõng ai ñöùng leân vì leõ phaûi, vì ñieàu laønh, vì nhöõng

giaù trò cuûa vöông quoác, ñaõ phaûi chòu khoå vaø thaäm chí tuaän ñaïo.

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù “Haõy can ñaûm leân… nhöng thaän troïng.” Ñôøi soáng cuûa chuùng ta coù theå vaáp phaûi chính lôøi chuùng ta chæ trích

veà loái soáng cuûa nhöõng ngöôøi khaùc hay khoâng? Hoï coù theå tìm ra nhöõng thöù nhoû nhaët nhaát ngay caû nhöõng nôi

chaúng heà coù nhöõng thöù ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñeà caäp ñeán moät nguoàn taøi nguyeân thích hôïp cho

vieäc ñoaùn xeùt: ñeán vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi. Ñaây laø ích lôïi cuûa vieäc caàu xin—moät ngöôøi trôû neân roäng môû tröôùc

ñieàu vaø caùch maø Ñöùc Chuùa Trôøi seõ traû lôøi. Baïn muoán mình ñöôïc ñoái xöû nhö theá naøo? Nhöõng ai xin, tìm vaø goõ cöûa seõ tìm ñöôïc con ñöôøng heïp voán daãn

tôùi söï troïn laønh.

12 Ma-thi-ô_5

Noùi toùm laïi, nhöõng “phaàn thöôûng” cuûa nhaân caùch coù theå heát söùc nghieâm troïng. Trong caùc caâu 28-29, Ma-thi-ô vieát moät phaàn keát luaän thuù vò veà Baøi Giaûng Treân Nuùi. Ma-thi-ô muoán caùc ñoäc giaû cuûa oâng bieát veà hieäu quaû töùc thì cuûa baøi giaûng. Baây giôø chuùng ta caàn phaûi töï hoûi mình, Phaûn öùng maø Ma-thi-ô ghi nhaän coù gioáng vôùi chính phaûn öùng cuûa chuùng ta khoâng? Ngay baây giôø chuùng ta coù theå ñöa ra moät lôøi bình nhö theá naøo veà Baøi Giaûng Treân Nuùi? Chuùng ta ñaùp öùng nhö theá naøo tröôùc lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su?

13Ma-thi-ô_5

Caùc Caâu Hoûi 1. Haõy ñoïc Lu-ca 6:20-49 (ñöôïc goïi laø Baøi Giaûng Döôùi Ñoàng

Baèng), vaø so saùnh cuõng nhö ñoái chieáu noù vôùi Ma-thi-ô 5—7. Vieäc ñoïc caû hai phaân ñoaïn naøy giuùp baïn coù moät caûm nhaän bao quaùt hôn veà söù ñieäp vaø söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhö theá naøo?

2. Haõy neâu moät soá caùc hoaøn caûnh maø trong ñoù söï ñoaùn xeùt

khoâng phuø hôïp ñaõ phaù huûy moái thoâng coâng Cô-ñoác, vaø nhöõng hoaøn caûnh maø trong ñoù söï ñoaùn xeùt hôïp lyù ñaõ gaây döïng moái thoâng coâng Cô-ñoác?

3. Haõy nghó ñeán moät danh saùch nhöõng caùch thöùc baïn muoán

ngöôøi khaùc ñoái xöû vôùi mình. Baïn seõ ñöa theâm ñieàu gì vaøo danh saùch nhöõng caùch mình muoán ngöôøi khaùc ñoái xöû vôùi mình (phaàn, “Xin, Tìm, Goõ Cöûa”)? Ñieàu gì baïn seõ xoùa ñi? Baïn truyeàn ñaït nhöõng ñieàu naøy cho ngöôøi khaùc nhö theá naøo?

4. Baïn moâ taû thaåm quyeàn cuûa nhaân caùch nhö theá naøo? Ñoái vôùi

baïn, ai laø ngöôøi ñaõ baøy toû phaåm chaát naøy?

Nhöõng Lôøi Daïy Veà Truyeàn Giaùo Cho Caùc Moân Ñoà

Gaàn ñaây coù moät ngöôøi baïn ñöa cho toâi cuoán baêng video ngaén, töïa ñeà The Harvest (Muøa Gaët), thuùc giuïc toâi xem. Toâi giaûi thích vôùi Christine raèng toâi chæ xem nhöõng phim naøo keát thuùc coù haäu. Coâ aáy noùi, “Phim naøy keát thuùc coù haäu maø. Nhöng chò phaûi khoùc öôùt hai caùi khaên roài môùi xem ñöôïc keát cuoäc ñoù.” Coâ aáy noùi ñuùng. Trong caâu chuyeän coù thaät do ngöôøi con tröôûng nam Jerry keå laïi, gia ñình oâng ñaõ soáng moät ñôøi soáng noâng traïi lyù töôûng. Ngöôøi meï, ngöôøi cha vaø boán ñöùa con trai cuøng soáng döôùi moät maùi aám, chung moät nieàm tin vaø laøm vieäc cöïc nhoïc. Cha cuûa Jerry thöôøng noùi, “Khi muøa gaët ñaõ ñeán, chuùng ta phaûi saün saøng, neáu khoâng chuùng ta seõ maát muøa.”

Khi ngöôøi cha treû ñoät ngoät qua ñôøi tröôùc muøa gaët, caû gia ñình caàu nguyeän xin Ñöùc Chuùa Trôøi giuùp ñôõ. Khi thôøi tieát aám aùp, Jerry theo doõi töøng ngaøy ñeán thôøi haïn saép maát muøa luùa mì. Moät saùng sôùm hoâm noï, caû gia ñình thöùc daäy bôûi moät tieáng oàn lôùn. Heát tieáng naøy ñeán tieáng khaùc, nhöõng chieác maùy gaët ñaäp lieân hôïp khoång loà ñang chaïy treân caùc caùnh ñoàng. Trong noäi moät ngaøy, caùc noâng daân ñaõ cuøng nhau laøm moät vieäc maø khoâng ai coù theå laøm moät mình.

Muøa gaët ñoù ñaõ ñuïng chaïm ñeán nhöõng ñöùa con trai vaø khieán lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà vieäc muøa gaët thaät truùng trôû neân raát thöïc. Hoï hieåu tình traïng khaån caáp vaø caàn phaûi ñem luùa mì chín vaøo kho. Caû boán caäu con trai lôùn khoâng ngöøng caàu nguyeän cho nhöõng con gaët thu hoaïch vuï muøa cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø ñeå chính hoï cuõng döï phaàn vaøo vuï muøa ñoù. Ñoù laø ñieàu maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo taát caû caùc moân ñoà Ngaøi laøm.

Chöông

2

Chöông hai laø loaït baøi hoïc veà nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 9:35—10:42, bao goàm caû lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi thöïc hieän söù meänh cuûa Ngaøi, nhöõng höôùng daãn ñeå thu hoaïch vuï muøa vaø lôøi höùa veà söï hieän dieän cuûa Ngaøi.

Lôøi keâu goïi vaø nhöõng huaán thò cuûa Cöùu Chuùa ñöôïc ghi laïi trong 9:35—10:15, baøi hoïc ñaàu tieân cuûa ñôn vò naøy. Trong baøi hoïc ñoù, chuùng ta thaáy loøng thöông xoùt cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ ñònh hình lôøi keâu goïi khieán caùc moân ñoà Ngaøi trôû thaønh nhöõng söù ñoà vôùi söù meänh rao truyeàn söù ñieäp troïng ñaïi theo nhöõng phöông phaùp cuûa Ngaøi. Laø caùc Cô-ñoác nhaân ngaøy nay, chuùng ta cuõng coù cuøng moät söï keâu goïi nhö vaäy.

Baøi hoïc thöù hai khaùm phaù Ma-thi-ô 10:16-42. Ñöùc Chuùa Gieâ-su caûnh baùo caùc moân ñoà Ngaøi veà nhöõng hieåm hoïa cuûa vieäc ñi theo Ngaøi. Nhöng Ngaøi höùa vôùi hoï vaø vôùi chuùng ta veà phaàn thöôûng ñôøi ñôøi cho ngöôøi naøo trung tín, can ñaûm, beàn ñoã tröôùc söï choáng ñoái.

Moät soá caùc phaân ñoaïn trong hai baøi hoïc naøy khaù quen thuoäc. Tuy nhieân, khi toâi ñoïc laïi caùc caâu Kinh Thaùnh ñoù, toâi coá gaéng ñaët mình vaøo choã caùc söù ñoà laéng nghe nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su laàn ñaàu tieân, vaø cuõng ñaët mình vaøo choã caùc tín höõu ñaàu tieân laø nhöõng ngöôøi maø Ma-thi-ô vieát saùch cho. Toâi khích leä baïn nghieân cöùu nhöõng phaân ñoaïn Kinh Thaùnh naøy töø goùc nhìn cuûa hoï khi baïn suy gaãm nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà truyeàn giaùo coù yù nghóa gì ñoái vôùi caùc tín höõu ngaøy nay.

Chöông II Nhöõng Lôøi Daïy Veà Truyeàn Giaùo Cho Caùc Moân Ñoà

Baøi 6: Ñöôïc Keâu Goïi Thi Haønh Söù Meänh Cuûa Chuùa Gieâ-su

Ma-thi-ô 9:35—10:15

Baøi 7:Höôùng Ñeán Loøng Tin Can Ñaûm Nôi Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ma-thi-ô 10:16-42

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Loøng thöông xoùt cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ–su ñoái vôùi con ngöôøi ñaõ ñònh hình lôøi keâu goïi bieán caùc moân ñoà thaønh nhöõng ngöôøi rao truyeàn söù ñieäp cuûa Ngaøi theo caùc phöông phaùp cuûa Ngaøi, cuõng laø lôøi keâu goïi daønh cho chuùng ta ngaøy nay, trong tö caùch nhöõng ngöôøi moân ñoà Ñaáng Christ.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 9:35—10:15

Boái Caûnh Ma-thi-ô 9:35—10:15

Troïng Taâm Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi caùc moân ñoà döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ngaøi vaø ñoàng thôøi höôùng daãn caùch thöïc

hieän söù meänh ñoù.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi caùc moân ñoà döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ngaøi ñem aùp duïng cho chuùng ta

ngaøy nay nhö theá naøo?

Baøi 6 Ñöôïc Keâu Goïi Thi Haønh Söù Meänh Cuûa Chuùa Gieâ-su

Muïc Ñích Baøi Hoïc Ñaùnh giaù möùc ñoä Hoäi Thaùnh cuûa toâi vaø chính toâi ñaùp öùng tröôùc lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ngaøi.

2 Ma-thi-ô_6

Khi coøn nhoû, toâi thöôøng chôi trong caùnh ñoàng boâng vaûi Robinson cuûa oâng toâi. OÂng toâi töøng cho nhöõng ñöùa chaùu gaùi cuûa oâng “giuùp” löôïm nhöõng boâng vaûi traéng mòn. Chuùng toâi giuùp ñöôïc moät tieáng ñoàng hoà. Traùi laïi, choàng toâi lôùn leân taïi moät noâng traïi lôùn ôû Texas. Anh aáy ñaõ baét ñaàu thu hoaïch boâng töø khi hai chaân anh chæ môùi cao baèng caùi thaéng xe maùy caøy. John nhanh choùng hoïc bieát taàm quan troïng cuûa vieäc thu hoaïch boâng vaûi ngay khi boâng vöøa nôû vaø laù vöøa ruïng xuoáng. Anh sôùm hieåu raèng ñeå thu hoaïch moät vuï muøa lôùn caàn phaûi coù ñuû ngöôøi laøm vieäc chung vôùi nhau ñuû laâu vaø ñuû sieâng naêng. Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng bieát ñieàu ñoù nöõa. Nhöng Ngaøi khoâng thu hoaïch boâng vaûi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su thu hoaïch con ngöôøi. Söù Meänh: Nhöõng Con Chieân Vaø Muøa Gaët (9:35-39) Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñi khaép Ga-li-leâ daïy doã, giaûng ñaïo, vaø chöõa beänh (Ma-thi-ô 4:23-25). Sau khi ghi laïi Baøi Giaûng Treân Nuùi, Ma-thi-ô keå veà vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su chöõa laønh moät ngöôøi bò phung (8:1-4), chöõa laønh cho ngöôøi ñaày tôù cuûa thaày ñoäi (8:5-13), caát côn soát cuûa baø gia Phi-e-rô (8:14-15), deïp tan côn baõo (8:23-27), ñuoåi quyû (8:28-34), chöõa laønh ngöôøi baïi (9:1-8), chöõa laønh ngöôøi ñaøn baø bò maát huyeát (9:20-22), khieán con gaùi cuûa ngöôøi coi nhaø hoäi soáng laïi (9:18-19, 24-25), khieán hai ngöôøi muø ñöôïc thaáy vaø ngöôøi caâm ñöôïc noùi (9:27-33). Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy doã trong caùc nhaø hoäi vaø giaûng daïy treân caùc trieàn nuùi. Lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi cho bieát Ngaøi laø ai trong khi nhöõng vieäc laøm cuûa Ngaøi cho thaáy Ñöùc Chuùa Trôøi laø nhö theá naøo. Baèng vieäc daïy doã, giaûng ñaïo, vaø chöõa laønh, Ñöùc Chuùa Gieâ-su thieát laäp thaåm quyeàn cuûa Ngaøi vaø thi haønh söù meänh cuûa Ngaøi. Gioáng nhö moät baùc só ñaïi taøi thu huùt beänh nhaân töø khaép nôi treân theá giôùi, söï chöõa laønh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su thu huùt nhieàu ngöôøi ñaøn oâng, ñaøn baø caàn söï ñuïng chaïm cuûa Ngaøi. Cuõng bôûi Ñöùc Chuùa Gieâ-su chöõa laønh caùch coâng khai, Ngaøi ñaõ thu huùt nhieàu ngöôøi tìm kieám pheùp laï laãn nhöõng ngöôøi tìm söï cöùu roãi.

3Ma-thi-ô_6

Ma-thi-ô 9:35—10:15 35Ñöùc Chuùa Jeâsus ñi khaép caùc thaønh, caùc laøng, daïy doã trong caùc nhaø hoäi, giaûng tin laønh nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø chöõa laønh caùc thöù taät bònh. 36Khi Ngaøi thaáy nhöõng ñaùm daân ñoâng, thì ñoäng loøng thöông xoùt, vì hoï cuøng khoán, vaø tan laïc nhö chieân khoâng coù keû chaên. 37Ngaøi beøn phaùn cuøng moân ñoà raèng: Muøa gaët thì thaät truùng, song con gaët thì ít. 38Vaäy, haõy caàu xin chuû muøa gaët sai con gaët ñeán trong muøa mình. 1Ñöùc Chuùa Jeâsus goïi möôøi hai moân ñoà ñeán, ban quyeàn pheùp tröø taø ma, vaø chöõa caùc thöù taät bònh. 2Teân möôøi hai söù ñoà nhö sau naày: Söù ñoà thöù nhöùt laø Si-moân, cuõng goïi laø Phi-e-rô, vaø Anh-reâ laø em ngöôøi; Gia-cô con cuûa Xeâ-beâ-ñeâ, vaø Giaêng laø em Gia-cô; 3Phi-líp cuøng Ba-teâ-leâ-my; Thoâ-ma, vaø Ma-thi-ô laø ngöôøi thaâu thueá; Gia-cô con cuûa A-pheâ, cuøng Tha-ñeâ; 4Si-moân laø ngöôøi Ca-na-an, cuøng Giu-ña Ích-ca-ri-oát, laø keû phaûn Ñöùc Chuùa Jeâsus. 5AÁy ñoù laø möôøi hai söù ñoà Ñöùc Chuùa Jeâsus sai ñi, vaø coù truyeàn raèng: Ñöøng ñi ñeán daân ngoaïi, cuõng ñöøng vaøo moät thaønh naøo cuûa daân Sa-ma-ri caû; 6song thaø ñi ñeán cuøng nhöõng con chieân laïc maát cuûa nhaø Y-sô-ra-eân. 7Khi ñi ñöôøng, haõy rao giaûng raèng: Nöôùc thieân ñaøng gaàn roài. 8Haõy chöõa laønh keû ñau, khieán soáng keû cheát, laøm saïch keû phung, vaø tröø caùc quæ. Caùc ngöôi ñaõ ñöôïc laõnh khoâng thì haõy cho khoâng. 9Ñöøng ñem vaøng, hoaëc baïc, hoaëc tieàn trong löng caùc ngöôi; 10cuõng ñöøng ñem caùi bao ñi ñöôøng, hoaëc hai aùo, hoaëc giaøy, hoaëc gaäy; vì ngöôøi laøm vieäc ñaùng ñöôïc ñoà aên. 11Caùc ngöôi vaøo thaønh naøo hay laø laøng naøo, haõy hoûi thaêm ai laø ngöôøi ñaùng tieáp röôùc mình, roài ôû nhaø hoï cho ñeán luùc ñi. 12Vaø khi vaøo nhaø naøo, haõy caàu bình an cho nhaø aáy; 13neáu nhaø ñoù xöùng ñaùng, thì söï bình an caùc ngöôi xuoáng cho; baèng khoâng, thì söï bình an caùc ngöôi trôû veà caùc ngöôi. 14Neáu ai khoâng tieáp röôùc, khoâng nghe lôøi caùc ngöôi, khi ra khoûi nhaø ñoù, hay laø thaønh ñoù, haõy phuûi buïi ñaõ dính chaân caùc ngöôi. 15Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, ñeán ngaøy phaùn xeùt, thì xöù Soâ-ñoâm vaø xöù Goâ-moâ-rô seõ chòu ñoaùn phaït nheï hôn thaønh aáy.

4 Ma-thi-ô_6

Khi Chuùa nhìn thaáy daân söï, Ngaøi “ñoäng loøng thöông xoùt” (9:36). Loøng thöông xoùt cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su tuoân ra töø saâu thaúm beân trong, moät loøng thöông xoùt khoâng phaùt xuaát töø söï thöông haïi nhöng laø töø tình yeâu thöông thieân thöôïng. Loøng thöông xoùt cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng phaûn aùnh loøng thöông xoùt cuûa moät ngöôøi chaên baày ñoái vôùi baày chieân mình. Ma-thi-ô soáng vaøo thôøi ñieåm maø nhöõng ngöôøi chaên chieân ñi khaép vuøng ñoàng queâ. Daân söï hieåu giaù trò cuûa nhöõng ngöôøi chaên chieân trung thaønh, nhöõng ngöôøi daãn caùc ñaøn chieân cuûa hoï tôùi choã nöôùc maùt, baêng boù caùc veát thöông, baûo veä baày khoûi thuù hoang, tìm nguoàn thöùc aên, ñem nhöõng con chieân laïc trôû veà, vaø ñaët söï an toaøn cuûa baày chieân leân treân chính baûn thaân hoï. Nhöng Ma-thi-ô cuõng höôùng Phuùc AÂm cuûa mình tôùi nhöõng Cô-ñoác nhaân goác Do Thaùi giaùo, laø nhöõng ngöôøi bieát nhöõng lôøi daïy trong Cöïu Öôùc cuûa tieân tri EÂ-xeâ-chi-eân (EÂ-xeâ-chi-eân 34) vaø Gieâ-reâ-mi veà nhöõng ngöôøi chaên daãn daét daân söï lìa xa Ñöùc Chuùa Trôøi. “Daân ta voán laø moät baày chieân laïc maát; nhöõng keû chaên laøm cho loän ñöôøng…” (Gieâ-reâ-mi 50:6). Daân söï phaûi chòu khoå vì thieáu söï laõnh ñaïo thuoäc linh. Ñöùc Chuùa Gieâ-su bieát daân söï caàn nhöõng ngöôøi chaên chieân gioûi ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi daãn daét, ñieàu ñoù theå hieän trong maïng leänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su cho Phi-e-rô, “Haõy chaên nhöõng chieân con ta” (Giaêng 21:15-17). Daân söï khoâng chæ caàn nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo maø thoâi, hoï cuõng caàn caùc con gaët ñeå ñem hoï ñeán vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi. Coù leõ caùc moân ñoà töï hoûi vì sao khi coù nhieàu ñaùm ñoâng theo Chuùa theá maø Ngaøi laïi noùi raèng, “Muøa gaët thì thaät truùng, song con gaët thì ít” (Ma-thi-ô 9:37). Daân söï ñaõ saün saøng ñeå nghe. Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo caùc moân ñoà Ngaøi caàu xin Ñöùc Chuùa Trôøi “sai con gaët ñeán trong muøa cuûa mình” (9:38). Ñöùc Chuùa Gieâ-su hieåu raèng vieäc thu hoaïch moät vuï muøa boäi thu ñoøi hoûi phaûi coù ñuû ngöôøi cuøng nhau laøm vieäc, ñuû sieâng naêng vaø ñuû laâu ñeå hoaøn thaønh söù meänh cuûa Ngaøi.

5Ma-thi-ô_6

Caùc Söù Giaû: Töø Nhöõng Moân Ñoà Thuï Ñoäng Sang Nhöõng Söù Ñoà Naêng Ñoäng (10:1-4) Gioáng nhö moät thuû thö, toâi raát thích saùch. Trong moät chuyeán ñi truyeàn giaùo taïi Ñöùc, Nina vaø Glen Pinkston saép xeáp cho nhoùm chuùng toâi gheù thaêm vieän baûo taøng Gutenberg ñeå tìm hieåu theâm veà phaùt minh maùy in cuûa Johannes Gutenberg vaø quyeån Kinh Thaùnh Gutenberg, cuoán saùch ñaàu tieân ñöôïc in naêm 1454-1455. Trong thôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, caùc thaày thoâng giaùo phaûi khoå sôû sao cheùp saùch vôû treân nhöõng cuoän da lôùn. Chæ coù nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo giaøu coù, nhöõng trung taâm toân giaùo vaø caùc thö vieän môùi coù saùch. Tröôùc khi saùch trôû neân reû tieàn hôn vaø moïi ngöôøi coù theå tìm ñoïc, caùc giaùo sö thöôøng taäp hoïp nhöõng moân ñoà

Anne Luther: Lôøi Ñaùp Cho Lôøi Caàu Nguyeän Cuûa Cha Baø Khi Anne Luther vaø choàng baø William Buck Bagby tôùi Brazil vôùi tö

caùch nhöõng giaùo só ñaàu tieân naêm 1881, hoï tìm ñöôïc moät tín höõu Baùp-tít ngöôøi Brazil, moät vaøi ngöôøi Baùp-tít di daân, vaø khoâng coù moät Hoäi Thaùnh Baùp-tít naøo caû. Khi William qua ñôøi naêm möôi taùm naêm sau ñoù, oâng vaø baø Anne ñaõ ñeå laïi moät di saûn goàm 694 Hoäi Thaùnh vaø 53,666 thaønh vieân.

Sinh ra naêm 1859 trong moät gia ñình muïc sö taïi Missouri, baø Anne Luther tieáp nhaän Cöùu Chuùa luùc 11 tuoåi. Cha cuûa baø ñaõ caàu nguyeän xin Ñöùc Chuùa Trôøi daáy leân caùc giaùo só giöõa voøng nhöõng ngöôøi Baùp-tít Missouri vaø giaûng veà truyeàn giaùo trong Hoäi Thaùnh cuûa oâng. Daàu raèng baûn chaát ngöôøi cha trong oâng ñaõ khoâng vui khi chính ñöùa con gaùi hoaït baùt cuûa oâng ñaõ ñaùp laïi lôøi keâu goïi ôû tuoåi 15, nhöng baûn chaát muïc sö trong oâng ñaõ “vui möøng taùn ñoàng” söï phuïc vuï truyeàn giaùo cuûa baø.

Tieán só Luther, veà sau laø vieän tröôûng Ñaïi Hoïc Nöõ Sinh Baylor ôû Texas, ñaõ hoïc bieát raèng vieäc caàu nguyeän xin “chuû muøa gaët sai con gaët ñeán trong muøa mình” (Ma-thi-ô 9:38) raát coù theå khoâng chæ bao goàm baûn thaân cha cuûa baø ra ñi, maø coù theå bao goàm caû coâ con gaùi thoâng minh, sôùm phaùt trieån cuûa oâng. Gia ñình Bagby ñaõ nhieàu laàn gaëp baét bôù, goàm caû vieäc boû tuø vaø bò neùm ñaù. Nhöng caû hai ngöôøi tieáp tuïc trung tín caàu nguyeän ngaøy naøy qua ngaøy khaùc. Caû hai ñaõ qua ñôøi taïi Brazil, oâng William qua ñôøi naêm 1939, coøn baø Anne thì qua ñôøi naêm 1942.

6 Ma-thi-ô_6

cuûa mình vaø daïy laïi nhöõng ñieàu maø thaày cuûa hoï ñaõ daïy laïi cho hoï. Khoâng chæ coù ngöôøi Hy Laïp, chaúng haïn nhö Socrates, duøng phöông phaùp naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng ñaõ truyeàn lôøi cuûa Ngaøi cho caùc moân ñoà theo caùch ñoù. Ma-thi-ô vaø caùc taùc giaû Phuùc AÂm khaùc coâng nhaän Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ keâu goïi möôøi hai moân ñoà. Tuy nhieân, moät soá danh saùch caùc teân coù khaùc chuùt ít (xem Maùc 3:14-19; Lu-ca 6:13-16; Coâng Vuï 1:13). Ma-thi-ô keå teân “Si-moân cuõng goïi laø Phi-e-rô, vaø Anh-reâ laø em ngöôøi; Gia-cô con cuûa Xeâ-beâ-ñeâ, vaø Giaêng laø em Gia-cô; Phi-líp cuøng Ba-teâ-leâ-my; Thoâ-ma, vaø Ma-thi-ô laø ngöôøi thaâu thueá; Gia-cô con cuûa A-pheâ, cuøng Tha-ñeâ; Si-moân laø ngöôøi Ca-na-an, cuøng Giu-ña Ích-ca-ri-oát, laø keû phaûn Ñöùc Chuùa Gieâ-su” (Ma-thi-ô 10:2-4). Kinh Thaùnh noùi nhieàu veà moät soá ít trong soá Möôøi Hai Moân Ñoà, nhöng haàu nhö chaúng ñeà caäp gì ñeán nhöõng ngöôøi khaùc. Chuùng ta bieát moät soá ngöôøi trong soá hoï laøm ngheà chaøi löôùi (4:18-22). Ma-thi-ô thu thueá (9:9). Si-moân Xeâ-loát vaø Giu-ña Ích-ca-ri-oát ñöôïc xem laø thaønh phaàn cöïc ñoan trong thôøi ñoù. Thoâ-ma döôøng nhö coù ngöôøi anh em sinh ñoâi (Giaêng 11:16). Möôøi Hai Moân Ñoà goàm coù hai hoaëc ba caëp anh em—Phi-e-rô vaø Anh-reâ, Gia-cô vaø Giaêng, vaø coù leõ Ma-thi-ô vaø Gia-cô con trai cuûa A-pheâ. (Khi so saùnh Ma-thi-ô 9:9 vôùi Maùc 2:14 thì thaáy raèng Ma-thi-ô vaø Leâ-vi ñeàu noùi ñeán cuøng moät ngöôøi. Roài khi so saùnh Maùc 2:14 vaø Maùc 3:18 thì thaáy raèng caû Leâ-vi vaø Gia-cô ñeàu laø caùc con trai cuûa A-pheâ.) Duø nhoùm ngöôøi khaùc nhau naøy coù ít ñieåm chung, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ löïa choïn, keâu goïi vaø giao nhieäm vuï cho hoï. Nhöng Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi caùc moân ñoà Ngaøi nhieàu hôn ñieàu maø caùc giaùo sö khaùc ñoøi hoûi. Ngaøi sai hoï ñi ra thöïc hieän söù meänh cuûa Ngaøi (Ma-thi-ô 10:1-2). Ma-thi-ô ñaõ duøng hai töø raát phuø hôïp ñeå moâ taû Möôøi Hai Moân Ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Ñaàu tieân oâng goïi hoï laø caùc moân ñoà, coù nghóa laø nhöõng ngöôøi hoïc hoûi (10:1). Keá ñoù taùc giaû Phuùc AÂm choïn töø söù ñoà, coù nghóa laø nhöõng ngöôøi ñöôïc sai ñi ñeå thöïc hieän moät nhieäm vuï naøo ñoù caùch heát loøng (10:2). Caùc moân ñoà nhaän laõnh nhöõng ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su

7Ma-thi-ô_6

daïy doã vaø trôû thaønh caùc söù ñoà cuûa Ngaøi. Hoï caàn phaûi hieåu söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñeå coù theå trôû thaønh nhöõng söù giaû chuyeân taâm heát loøng cho Ngaøi. Nhöõng ngöôøi hoïc troø töø choã caàu nguyeän cho caùc con gaët ra ñoàng thu hoaïch ñeán choã chính hoï trôû thaønh nhöõng con gaët (9:38). Söù Ñieäp: “Nöôùc Thieân Ñaøng Gaàn Roài” (10:5-8) OÂng coá cuûa toâi, Crawford Mitchell, canh taùc taïi moät traïi chaên nuoâi ôû mieàn Taây Texas. Naêm 1899, sau khi chaïy tìm nhöõng con gia suùc ñi laïc, oâng coá toâi voán laø chaøng cao boài treû tình côø taït vaøo buoåi caàu nguyeän gaàn ñeøo Paisano vaø tin Chuùa. Möôøi baûy naêm sau, oâng giuùp giaùo só dieãn giaû löu ñoäng L. R. Millican toå chöùc kyø traïi cao boài Paisano—hieän nay laø Khu Traïi Baùp-tít Paisano (Paisano Baptist Encampment). Ngöôøi chuû trang traïi cöùng raén, beä veä naày ñaõ laøm traïi tröôûng cho tôùi khi oâng qua ñôøi naêm 1959. Daàu raèng luùc oâng qua ñôøi toâi chæ môùi coù baûy tuoåi, nhöng toâi nhôù raát roõ ngaøy oâng Danty ngoài trong moät nhaø kho ñieàu haønh caùc hoaït ñoäng cuûa Paisano. Moät buoåi chieàu noï, khi toâi ñang voïc ñaát, oâng Danty goïi. Vì traùch nhieäm, toâi phaûi traû lôøi. OÂng baûo toâi laäp töùc ñi trao moät böùc thö ngaén cho ngöôøi dieãn giaû cuûa khu traïi, laø muïc sö Perry Webb, quaûn nhieäm Hoäi Thaùnh First Baptist San Antonio. Buïi ñaát dính ñaày ngöôøi toâi, neân oâng ñaõ laøm toâi sôï, vaø tieán só Webb thaäm chí coøn laøm toâi sôï hôn nöõa. Toâi cuõng bieát raèng meï toâi seõ khoù chòu neáu toâi ñem böùc thö ñi trong boä daïng nhö theá, nhöng toâi khoâng theå gheù qua nhaø thay ñoà. Toâi khoâng theå döøng laïi ñeå nhôø moät ngöôøi khaùc mang thö ñi giuùp. Toâi khoâng theå döøng laïi ôû ñaâu caû. OÂng Danty ñaõ sai toâi ñi laøm nhieäm vuï cuûa oâng vôùi nhöõng höôùng daãn cuï theå, roõ raøng laø phaûi laøm theo caùch cuûa oâng. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ sai möôøi hai söù ñoà ñi thöïc hieän söù meänh cuûa Ngaøi. Hoï khoâng theå döøng laïi ñeå thay ñoà. Hoï khoâng theå döøng laïi ñeå baûo moät ai khaùc ñem rao söù ñieäp ñoù. Hoï khoâng theå

8 Ma-thi-ô_6

döøng laïi ôû ñaâu caû. Ñöùc Chuùa Gieâ-su sai hoï ñi vôùi nhöõng höôùng daãn cuï theå, roõ raøng laø phaûi laøm theo caùch cuûa Ngaøi. Chuùng ta coù theå xem Ma-thi-ô 10:5-8 laø maïng leänh ñaàu tieân cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su cho caùc söù ñoà Ngaøi, traùi ngöôïc vôùi Ñaïi Maïng Leänh cuûa Ngaøi trong Ma-thi-ô 28:19-20. Khoâng gioáng nhö Ñaïi Maïng Leänh, bao truøm taát caû caùc daân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaïch ranh giôùi cho maïng leänh thöù nhaát. Ngaøi khoâng sai caùc söù ñoà cuûa Ngaøi ñi ñeán khaép theá gian. Thay vaøo ñoù, Ngaøi baûo hoï ñi ñeán “nhöõng con chieân laïc maát cuûa nhaø Y-sô-ra-eân” (10:6). Roõ raøng laø Con Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ ñeán theá gian ñeå cöùu roãi moïi ngöôøi, theá thì taïi sao Ngaøi laïi coá yù loaïi tröø nhöõng ngöôøi ngoaïi bang khoûi maïng leänh thöù nhaát? Ñöùc Chuùa Gieâ-su ban maïng leänh ñaàu tieân cho moät nhoùm nhoû thöïc hieän moät söù meänh chieán löôïc vôùi nhöõng muïc tieâu cuï theå. Ñöùc Chuùa Gieâ-su taäp trung tröôùc heát vaøo ngöôøi Do Thaùi. Töø trung taâm ñoù, Ñöùc Chuùa Trôøi seõ môû roäng söù ñieäp Ngaøi ra bao haøm caû caùc daân ngoaïi. Phao-loâ vaïch ra moät chieán löôïc truyeàn giaùo töông töï nhö vaäy trong böùc thö gôûi cho nhöõng ngöôøi Roâ-ma, “Thaät vaäy, toâi khoâng hoå theïn veà Tin Laønh ñaâu, vì laø quyeàn pheùp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñeå cöùu moïi keû tin, tröôùc laø ngöôøi Giu-ña, sau laø ngöôøi Gôø-reùc” (Roâ-ma 1:16). Cuõng vaäy, daãu raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su chöa saün saøng ñeå môû roäng chöùc vuï cuûa Ngaøi ra cho caùc daân ngoaïi, Ngaøi ñaõ chöõa laønh coâ con gaùi cuûa ngöôøi ñaøn baø Ca-na-an vì côù ñöùc tin lôùn cuûa baø (Ma-thi-ô 15:22-28). Trong theá giôùi ngaøy nay, chuùng ta coù theå xem maïng leänh ñaàu tieân laø keá hoaïch ngaén haïn coøn Ñaïi Maïng Leänh laø keá hoaïch daøi haïn. Trong maïng leänh ñaàu tieân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng giôùi haïn nhöõng lôøi noùi cuûa caùc söù ñoà. Ngaøi höôùng daãn hoï rao giaûng moät söù ñieäp ñôn giaûn, “Nöôùc thieân ñaøng gaàn roài” (10:7). Caùc phaân ñoaïn ñoàng quan trong caùc saùch Phuùc AÂm khaùc duøng töø “nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi” (Maùc 1:15; Lu-ca 9:2). Ma-thi-ô, moät ngöôøi Do Thaùi vieát cho caùc Cô-ñoác nhaân Do Thaùi, hieåu raèng daân toäc oâng raát do döï khi noùi hoaëc vieát chöõ “Ñöùc Chuùa Trôøi.” Theá neân, oâng thay theá töø naøy thaønh “thieân ñaøng.” Khi Ñöùc Chuùa Gieâ-

9Ma-thi-ô_6

su höôùng daãn caùc moân ñoà ca tuïng veà nöôùc Ñöùc Chuùa Trôøi, Ngaøi khuyeân giuïc hoï rao giaûng raèng söï cai trò cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi seõ ñeán vaø keøm theo ñoù caàn phaûi coù söï saün loøng ñaàu phuïc thaåm quyeàn cuûa Vua Ñôøi Ñôøi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñònh höôùng cho söù meänh ñoøi hoûi khaét khe naøy. Daàu raèng caùc söù ñoà chæ giaûng moät söù ñieäp ñôn giaûn, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ ban cho hoï thaåm quyeàn hoã trôï cho nhöõng lôøi noùi cuûa hoï. Ngaøi khieán hoï coù theå “chöõa laønh keû ñau, khieán soáng keû cheát, laøm saïch keû phung, vaø tröø caùc quæ. Caùc ngöôi ñaõ ñöôïc laõnh khoâng thì haõy cho khoâng” (Ma-thi-ô 10:8), nhö theá töùc laø tieáp tuïc nhöõng gì Ngaøi ñaõ ñang laøm. Caùc söù ñoà töï do nhaän laõnh quyeàn pheùp naøy, vaø Ñaáng Christ mong muoán hoï töï do söû duïng noù cho Ngaøi (10:8). Veà sau, Ñöùc Chuùa Trôøi ñònh hình ñôøi soáng cuûa Hoäi Thaùnh ñaàu tieân khi hoï chia seû söù ñieäp cuûa Ñaáng Christ, chaêm lo cho nhöõng ngöôøi coù caàn, vaø sai phaùi caùc giaùo só ra ñi, chaúng haïn nhö Phao-loâ vaø Ba-na-ba. Ñaáng Toaøn Naêng mong muoán nhöõng ai nhaän laõnh nhöng khoâng moùn quaø cöùu roãi cuûa Ngaøi thì chính hoï cuõng phaûi ban cho caùch nhöng khoâng. Ngaøy nay, Ñaáng Christ ñònh hình söù meänh vaø chöùc vuï cuûa chuùng ta cuõng theo caùch ñoù. Ngaøi mong muoán caù nhaân chuùng ta phaûi rao truyeàn söù ñieäp veà

Nghieân Cöùu Theo Tình Huoáng Neáu coäng ñoàng cuûa baïn gioáng vôùi haàu heát caùc coäng ñoàng khaùc, thì

döõ lieäu nghieân cöùu cho bieát raèng coù hôn phaân nöûa soá ngöôøi ñeán tham döï baát cöù Hoäi Thaùnh naøo thuoäc baát cöù loaïi naøo thì chæ coù khoaûng boán möôi phaàn traêm töï goïi mình laø Cô-ñoác nhaân. Laøm theá naøo ñeå Hoäi Thaùnh cuûa baïn coù theå xaùc ñònh ñöôïc caùnh ñoàng chín vaøng xung quanh baïn? Baïn coù theå caàu nguyeän nhö theá naøo vaø khi naøo ñeå xin Ñöùc Chuùa Trôøi sai nhieàu con gaët ñeán trong muøa cuûa Ngaøi? Keá ñoù baïn seõ duøng nhöõng chieán löôïc gì ñeå ñem söù ñieäp ñeán cho nhöõng ngöôøi hö maát?

Ñeå coù theâm thoâng tin veà caùc toân giaùo vaø caùc Cô-ñoác nhaân treân theá giôùi, haõy vaøo xem kho döõ lieäu cuûa Chuûng Vieän Thaàn Hoïc Gordon-Conwell, phaàn Study of Global Christianity’s World Christian Database. Kho döõ lieäu naøy hieän coù taïi website: www.worldchristiandatabase.org

10 Ma-thi-ô_6

vöông quoác cuûa Ngaøi, phuïc vuï nhöõng ngöôøi coù caàn, chia seû cuûa caûi, vaø sai phaùi caùc giaùo só ra ñi. Ñöùc Chuùa Cha baûo chuùng ta phaûi ban cho khoâng vì chuùng ta ñaõ nhaän laõnh khoâng. Phöông Phaùp: Mang Theo Ít Nhöng Ban Cho Nhieàu (10:9-15) Vaøi naêm tröôùc ñaây, Lieân Ñoaøn Phuï Nöõ Truyeàn Giaùo ñaõ môøi toâi ñeán döï moät hoäi nghò cuûa caùc nhaø vaên. Toâi xem kyõ keá hoaïch laøm vieäc, choïn trang phuïc ñeå maëc, mang theo moät vaøi boä ñoà döï phoøng, vaø doàn moïi thöù vaøo moät caùi va-li lôùn. Nhaø vaên Rosalie Beck vaø toâi ñi cuøng chuyeán bay veà Birmingham. Khi vò giaùo sö tröôøng Baylor vaø toâi ñöùng taïi khu laáy haønh lyù, chuùng toâi nhìn caùi va-li cuûa toâi khoù khaên luoàn laùch qua baêng taûi. Keá ñeán, moät caùi va-li nhoû, goïn rôùt xuoáng baêng taûi. Vò cöïu giaùo só giaûi thích, “Ñoù laø vaät duy nhaát maø toâi mang ra khoûi Vieät Nam naêm 1975. Toâi ñeå laïi ñoù taát caû moïi thöù, keå caû moät maûnh con tim cuûa toâi.” Thay vì baän roän vôùi vieäc chuaån bò ñoà ñaïc, Rosalie ñi laïi raát goïn vaø nhanh. Khi baø di taûn khoûi Saøi Goøn, baø hoïc ñöôïc baøi hoïc maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ daïy caùc söù ñoà Ngaøi nhieàu theá kyû tröôùc ñoù—mang theo ít, nhöng ban cho nhieàu. Khoâng gioáng nhö Rosalie, toâi ñaõ laøm môø nhaït söù meänh baèng moät ñoáng ñoà. Ñöùc Chuùa Gieâ-su höôùng daãn caùc moân ñoà Ngaøi ra ñi nhanh vaø goïn. Ngaøi baûo hoï khoâng mang theo baát cöù thöù gì coù theå ngaên trôû hoaëc gaây khoù khaên cho söù meänh cuûa hoï. Hoï khoâng ñöôïc mang theo “vaøng, hoaëc baïc, hoaëc tieàn” trong tuùi hoaëc treân thaét löng cuûa hoï (10:9). Trong ngoân ngöõ ngaøy nay, Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù theå noùi raèng, Haõy ñeå tieàn maët vaø caùc theû tín duïng cuûa caùc ngöôi ôû nhaø. Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo hoï khoâng ñöôïc mang theo moät tuùi thöùc aên vaø ñoà duøng naøo, keå caû aùo, hoaëc ñoâi giaøy thöù hai, gaäy, hoaëc aùo khoaùc, aùo naøy thöôøng ñöôïc maëc giöõa aùo sô mi vaø aùo choaøng (10:10). Trong moät phaân ñoaïn töông töï, Phuùc AÂm Lu-ca khoâng ñeà caäp ñeán aùo khoaùc hay gaäy, nhöng cheùp raèng, “Khi ta ñaõ sai caùc

11Ma-thi-ô_6

ngöôi ñi, khoâng ñem… giaøy” (Lu-ca 22:35). Maùc vieát raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo chæ “mang deùp, ñöøng maëc hai aùo” (Maùc 6:9). Gioáng nhö caùch con ngöôøi hieåu cuøng moät lôøi noùi baèng nhöõng caùch khaùc nhau, Ma-thi-ô, Maùc vaø Lu-ca ghi nhaän nhöõng chi tieát khaùc nhau, nhöng bieát roõ muïc ñích cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Nhöõng quy ñònh cuûa maïng leänh thöù nhaát trong theá giôùi thôøi ñoù khuyeán khích ñi laïi goïn gaøng vaø khích leä söï trung tín leä thuoäc nôi Ñöùc Chuùa Trôøi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo caùc moân ñoà Ngaøi ñoùn nhaän loøng hieáu khaùch cuûa moät “ngöôøi [xöùng] ñaùng” (Ma-thi-ô 10:11). Moät nhaø “xöùng ñaùng” laø gia ñình côûi môû laéng nghe söù ñieäp cuûa Ñaáng Christ. Caùc söù ñoà khoâng neân ñi moãi ñeâm ñeå tìm nhaø toát hôn hoaëc thöùc aên ngon hôn (10:11). Thay vaøo ñoù, caùc söù ñoà phaûi taäp trung vaøo söù meänh cuûa hoï. Neáu khi naøo hoï rôøi khoûi moät nhaø naøo ñoù, maø thaáy nhaø naøy xöùng ñaùng, hoï seõ chuùc bình an cho (10:13). Ñoâi khi chuùng ta nghó ñeán söï bình an trong tieáng Heâ-bô-rô shalom nhö moät lôøi chaøo. Tuy nhieân, söï bình an coøn hôn theá nöõa; noù haøm yù khoâng chæ söï töï do khoûi nhöõng keû thuø beân ngoaøi, beøn laø caû söï töï do beân trong, khoûi nhöõng naùo ñoäng noäi taâm trong loøng. Trong thôøi Kinh Thaùnh, söï bình an coù nghóa laø thònh vöôïng vaø khoûe maïnh, moät phöôùc haïnh lôùn töø Ñöùc Gieâ-hoâ-va, vaø laø moät phöôùc haïnh lôùn töø caùc söù ñoà. Tuy nhieân, nhöõng ngöôøi naøo khoâng saün loøng seõ maát söï bình an (10:13). Ñaáng Christ baûo caùc moân ñoà Ngaøi “phuûi buïi ñaõ dính chaân caùc ngöôi” (10:14). Gioáng nhö nhöõng ngöôøi Do Thaùi phuûi giaøy khi hoï böôùc ra khoûi vuøng ñaát oâ ueá veà phöông dieän toân giaùo, caùc söù ñoà cuõng seõ phuûi chaân tröôùc nhöõng ngöôøi “oâ ueá” naøo khöôùc töø Thaày cuûa hoï. Nhöõng thaønh naøy seõ gaùnh chòu haäu quaû coøn naëng neà hôn caû hai haønh Soâ-ñoâm vaø Goâ-moâ-rô (10:15). Nhöõng Cô-ñoác nhaân goác Do Thaùi giaùo trong soá caùc ñoäc giaû cuûa Ma-thi-ô hieåu veà toäi aùc cuûa Soâ-ñoâm vaø Goâ-moâ-rô (Saùng-theá kyù 18:16—19:29). Hoï bieát caâu chuyeän AÙp-ra-ham ñaõ caàu xin Ñöùc Chuùa Trôøi ñöøng huûy dieät Soâ-ñoâm neáu tìm ñöôïc möôøi ngöôøi coâng bình ôû ñoù. Hoï nhaän bieát möùc ñoä cuøng cöïc maø Ñöùc Gieâ-hoâ-va

12 Ma-thi-ô_6

chòu ñöôïc khi Ngaøi “giaùng möa dieâm sanh vaø löûa töø nôi Ngaøi treân trôøi sa xuoáng Soâ-ñoâm vaø Goâ-moâ-rô” (19:23). Theá nhöng söï ñoaùn phaït nhöõng thaønh naøy coøn nheï hôn caû nhöõng ngöôøi naøo töø khöôùc nöôùc thieân ñaøng. Caøng nhieàu cô hoäi hôn ñeå laéng nghe vaø tieáp nhaän Phuùc AÂm luoân daãn tôùi traùch nhieäm khai trình caøng lôùn hôn. Caùc söù ñoà mang theo ít, nhöng hoï coáng hieán nhieàu cho nhöõng ngöôøi Do Thaùi maø hoï gaëp. Hoï ñem ñeán cô hoäi ñeå nghe vaø tieáp nhaän thaåm quyeàn cuûa vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong ñôøi soáng hoï. Veà sau, trong Thaùnh Kinh Taân Öôùc, Phao-loâ ñaõ ñi ñeå noùi vôùi nhöõng ngöôøi Do Thaùi vaø caùc daân ngoaïi veà Ñaáng Christ. Nhöng Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ban leänh cho Phao-loâ phaûi ñi maø khoâng mang theo tieàn hoaëc quaàn aùo. Hoäi Thaùnh chu caáp cho söù meänh cuûa oâng (I Coâ-rinh-toâ 9). Ngaøy nay, Ñaïi Maïng Leänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo chuùng ta phaûi giaûng Tin Laønh vaø moân ñoà hoùa nhöõng ngöôøi naøo löïa choïn Ñaáng Christ vaø pheùp baùp-tem cuûa Ngaøi. Ñöùc Thaùnh Linh höôùng daãn chuùng ta caùch chuùng ta seõ ra ñi. Tieâu Chuaån: Caùc Söù Giaû Thöïc Hieän Söù Meänh Khi ñöùa con trai chuùng toâi, Michael, hoïc naáu aên ôû lôùp chín, laøm baùnh quy chocolate. Em gaùi cuûa Michael, hoïc lôùp baûy, ñeà nghò giuùp ñôõ, nhöng Michael khoâng chòu. Keát quaû thì baùnh coù muøi raát thôm. Roài chuùng toâi neám thöû. Thay vì moät muoång caø pheâ muoái, Michael boû moät giaù muoái vaøo. Nhöõng caùi baùnh quy troâng ngon laønh ñaõ khoâng ñaït ñöôïc mong muoán cuûa chuùng toâi vaø coâ giaùo cuûa Michael. Caùc söù ñoà coù ñaït ñöôïc nhöõng mong ñôïi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng? Hoï coù nöông döïa nôi Ngaøi nhö moät chuyeân gia cuûa hoï khoâng? Hoï coù laøm thaønh söù meänh cuûa mình khoâng? Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi Möôøi Hai Moân Ñoà tröôùc heát hoïc vaø caàu nguyeän nhö caùc moân ñoà tröôùc khi doác loøng thöïc hieän söù meänh cuûa Ngaøi trong vai troø caùc söù ñoà. Duø raèng caùc phöông phaùp coù theå khaùc ñi, nhöng lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su thôøi

13Ma-thi-ô_6

nay vaãn y nguyeân. Gioáng nhö caùc söù ñoà ñaày nhöõng ñieåm khaùc nhau, moät soá ngöôøi trôû neân noåi tieáng trong khi nhöõng ngöôøi khaùc thì vaãn voâ danh, Ñöùc Chuùa Trôøi söû duïng taát caû nhöõng ai trung tín cam keát theo Ngaøi. Baïn coù chaân thaønh caàu nguyeän xin “chuû muøa gaët sai con gaët ñeán trong muøa mình” (Ma-thi-ô 9:38) hay khoâng? Chuùng ta coù saün saøng trôû thaønh lôøi ñaùp cho nhöõng lôøi caàu nguyeän ñoù hay khoâng? Chuùng ta seõ löïa choïn ñieàu gì khi Ñöùc Chuùa Trôøi keâu goïi—ngöôøi moân ñoà thuï ñoäng hay ngöôøi söù ñoà naêng ñoäng?

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Anh sôùm hieåu raèng ñeå thu hoaïch moät vuï muøa lôùn caàn phaûi coù ñuû

ngöôøi laøm vieäc chung vôùi nhau ñuû laâu vaø ñuû sieâng naêng. Baèng vieäc daïy doã, giaûng ñaïo, vaø chöõa laønh, Ñöùc Chuùa Gieâ-su thieát

laäp thaåm quyeàn cuûa Ngaøi vaø thi haønh söù meänh cuûa Ngaøi. Duø nhoùm ngöôøi khaùc nhau naøy coù ít ñieåm chung, Ñöùc Chuùa Gieâ-su

ñaõ löïa choïn, keâu goïi vaø giao nhieäm vuï cho hoï. Ñöùc Chuùa Gieâ-su sai hoï ñi vôùi nhöõng höôùng daãn cuï theå, roõ raøng laø

phaûi laøm theo caùch cuûa Ngaøi. Trong theá giôùi ngaøy nay, chuùng ta coù theå xem maïng leänh ñaàu tieân

laø keá hoaïch ngaén haïn coøn Ñaïi Maïng Leänh laø keá hoaïch daøi haïn. Nhöõng quy ñònh cuûa maïng leänh thöù nhaát trong theá giôùi thôøi ñoù

khuyeán khích ñi laïi goïn gaøng vaø khích leä söï trung tín leä thuoäc nôi Ñöùc Chuùa Trôøi.

Gioáng nhö caùc söù ñoà ñaày nhöõng ñieåm khaùc nhau… Ñöùc Chuùa Trôøi söû duïng taát caû nhöõng ai trung tín cam keát theo Ngaøi.

14 Ma-thi-ô_6

Caùc Caâu Hoûi 1. Moät moân ñoà vaø moät söù ñoà khaùc nhau ôû nhöõng ñieåm naøo? 2. Hoäi Thaùnh chuùng ta coù theå moân ñoà hoùa thieáu nhi, thieáu nieân

vaø nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh nhö theá naøo ñeå hoï trôû thaønh caùc söù ñoà ñaày nhieät taâm?

3. Laøm theá naøo ñeå chuùng ta coù theå baøy toû loøng thöông xoùt cuûa

Ñöùc Chuùa Gieâ-su cho nhöõng con ngöôøi thôøi nay? 4. Taïi ñòa phöông cuõng nhö treân toaøn theá giôùi coù nhöõng raøo caûn

naøo ngaên trôû lôøi keâu goïi truyeàn giaùo cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi? 5. Chuùng ta coù theå laøm gì ñeå giuùp ñöa caùc con gaët vaøo caùnh

ñoàng thaät truùng?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ caûnh baùo caùc söù ñoà Ngaøi veà nhöõng moái hieåm hoïa cuûa vieäc ñi theo Ngaøi, nhöng Ngaøi höùa ban phaàn thöôûng ñôøi ñôøi cho ngöôøi naøo trung tín vaø beàn ñoã caùch can ñaûm—nhöõng hieåm nguy, caûnh baùo vaø nhöõng lôøi höùa ñoù cuõng daønh cho chuùng ta ngaøy nay.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 10:16-42

Boái Caûnh Ma-thi-ô 10:16-42

Troïng Taâm Baøi Hoïc Laø caùc Cô-ñoác nhaân döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, chuùng ta coù theå quaû quyeát raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su hieän dieän vaø giuùp ñôõ chuùng

ta duø coù söï choáng ñoái naøo.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Laøm theá naøo ñeå chuùng ta coù ñöôïc

loøng can ñaûm döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su?

Baøi 7 Höôùng Ñeán Loøng Tin Can Ñaûm Nôi Chuùa Gieâ-su

Muïc Ñích Baøi Hoïc Vöôït qua söï do döï cuûa toâi ñeå döïï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

2 Ma-thi-ô_7

Baïn coù bao giôø bò baét bôù chöa? Laø moät ngöôøi Myõ, toâi chöa bò bao giôø. Gaàn nhaát laø khi ngöôøi ta cöôøi toâi veà söï cöùng nhaéc cuûa Hoäi Thaùnh Baùp-tít—khoâng coù nhaûy muùa vaø chaát khoâi haøi theâm vaøo, khoâng vui. Môùi ñaây, moät sinh vieân ñaïi hoïc thuù nhaän raèng coâ aáy ñaõ bò choïc queâ bôûi nhöõng ngöôøi baïn coù khuynh höôùng thieân veà nhaïc ngôïi khen vaø thôø phöôïng vì coâ choïn caùi maø hoï cho laø moät Hoäi Thaùnh traàm laëng vaø teû nhaït vôùi phong caùch thôø phöôïng truyeàn thoáng. Nhöng treân thang ñieåm baét bôù töø 1 ñeán 10, kinh nghieäm cuûa toâi vaø cuûa coâ aáy thaäm chí chöa tôùi 1. Nhöng caùc Cô-ñoác nhaân trong nhöõng theá kyû ñaàu tieân thöôøng gaëp söï choáng ñoái vaø baét bôù. ÔÛ nhieàu nôi treân theá giôùi ngaøy nay, caùc Cô-ñoác nhaân thöôøng bò töôùc quyeàn thöøa keá, phaân bieät ñoái xöû vaø saùt haïi. Töø moät muïc sö bò ñaùnh ñaäp taïi AÁn Ñoä cho tôùi nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo Hoäi Thaùnh tö gia bò caàm tuø ôû Trung Hoa, ñeán nhöõng ngöôøi Tin Laønh Eritrean bò baét nhoát trong nhöõng buoåi nhoùm caàu nguyeän, tôùi moät ngöôøi Hoài giaùo caûi ñaïo bò gieát taïi Ñaát Thaùnh, tôùi caùc muïc sö vaø gia ñình cuûa hoï bò thieâu soáng taïi Nigeria vaø Sudan, söï baét bôù ngöôøi Cô-ñoác nhaân trung tín laø moät thöïc taïi treân theá giôùi ngaøy nay. Email cuûa toâi hoâm nay nhaän ñöôïc moät böùc thö xin caàu thay cuûa moät giaùo só vaø caâu chuyeän keå veà moät phuï nöõ treû ôû moät ñaát nöôùc Hoài giaùo taïi Phi Chaâu ñaõ bò ñaùnh ñaäp vaø ngöôïc ñaõi bôûi chính gia ñình coâ vì coâ ñaõ tuyeân xöng Ñaáng Christ. Nhöõng ngöôøi baïn giaùo só taïi Chaâu AÙ thì keå veà moät thoâng baùo treân tôø baùo tin töùc cho bieát moät ñoâi vôï choàng noï ñaõ töø hai ñöùa con gaùi cuûa mình vì hai coâ naày tin Chuùa Gieâ-su. Ñöùc Chuùa Gieâ-su bieát hieåm hoïa cuûa söï baét bôù vaø caûnh baùo caùc söù ñoà Ngaøi phaûi beàn ñoã ñeå nhaän phaàn thöôûng ñôøi ñôøi cuûa hoï. Ñaáng Christ sai caùc moân ñoà Ngaøi ra ñi rao giaûng söù ñieäp cuûa Ngaøi, ñöa ra nhöõng höôùng daãn cuï theå cho nhöõng noã löïc ñaàu tieân cuûa hoï nhaèm rao truyeàn tin möøng veà nöôùc thieân ñaøng cho ngöôøi Do Thaùi (10:1-15). Keá ñeán Ma-thi-ô ghi nhaän söï thaän troïng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, voán khoâng chæ aùp duïng cho Möôøi Hai Moân Ñoà, nhöng cuõng aùp duïng cho nhöõng ñoäc giaû ñaàu tieân cuûa saùch Ma-thi-ô vaø cho toaøn theå caùc Cô-ñoác nhaân thuoäc moïi theá heä.

3Ma-thi-ô_7

Moái Hieåm Hoïa: Baét Bôù—Lôøi Caûnh Baùo: Beàn Ñoã—Lôøi Höùa: Phaàn Thöôûng Ñôøi Ñôøi (10:16-25) Ñöùc Chuùa Gieâ-su thöông xoùt caùc ñaùm ñoâng “cuøng khoán, vaø tan laïc nhö chieân khoâng coù keû chaên” (9:36), Ngaøi baûo caùc söù ñoà raèng Ngaøi sai hoï ñi “nhö chieân vaøo giöõa baày muoâng soùi” (10:16). Nhöõng con chieân bò soùi doàn vaøo goùc raát deã bò toån thöông, vaø Ngöôøi Chaên Hieàn Laønh ñaõ löïa choïn cuõng nhö sai phaùi hoï ñi

Ma-thi-ô 10:16-27 16Kìa, ta sai caùc ngöôi ñi khaùc naøo nhö chieân vaøo giöõa baày muoâng soùi. Vaäy, haõy khoân kheùo nhö raén, ñôn sô nhö chim boà caâu. 17Haõy coi chöøng ngöôøi ta; vì hoï seõ noäp caùc ngöôi tröôùc toøa aùn, ñaùnh ñoøn caùc ngöôi trong nhaø hoäi; 18laïi vì côù ta maø caùc ngöôi seõ bò giaûi ñeán tröôùc maët caùc quan toång ñoác vaø caùc vua, ñeå laøm chöùng tröôùc maët hoï vaø caùc daân ngoaïi. 19Song khi hoï seõ ñem noäp caùc ngöôi, thì chôù lo veà caùch noùi laøm sao, hoaëc noùi lôøi gì; vì nhöõng lôøi ñaùng noùi seõ chæ cho caùc ngöôi chính trong giôø ñoù. 20AÁy chaúng phaûi töï caùc ngöôi noùi ñaâu, song laø Thaùnh Linh cuûa Cha caùc ngöôi seõ töø trong loøng caùc ngöôi noùi ra. 21Anh seõ noäp em cho bò gieát, cha seõ noäp con cho bò gieát, con caùi seõ daáy leân nghòch cuøng cha meï maø laøm cho ngöôøi phaûi cheát ñi. 22Caùc ngöôi laïi seõ bò thieân haï ghen gheùt vì danh ta; song ai beàn loøng cho ñeán cuoái cuøng, thì seõ ñöôïc roãi. 23Khi naøo ngöôøi ta baét bôù caùc ngöôi trong thaønh naày, thì haõy troán qua thaønh kia; vì ta noùi thaät, caùc ngöôi ñi chöa khaép caùc thaønh daân Y-sô-ra-eân thì Con ngöôøi ñaõ ñeán roài. 24Moân ñoà khoâng hôn thaày, toâi tôù khoâng hôn chuû. 25Moân ñoà ñöôïc nhö thaày, toâi tôù ñöôïc nhö chuû, thì cuõng ñuû roài. Neáu ngöôøi ta ñaõ goïi chuû nhaø laø Beâ-eân-xeâ-bun, phöông chi laø ngöôøi nhaø! 26Vaäy, caùc ngöôi ñöøng sôï; vì chaúng coù vieäc gì giaáu maø chaúng phaûi baøy ra, cuõng chaúng coù vieäc gì kín nhieäm maø sau seõ chaúng bieát. 27Cho neân lôøi ta phaùn cuøng caùc ngöôi trong nôi toái taêm, haõy noùi ra nôi saùng laùng; vaø lôøi caùc ngöôi nghe keà loã tai, haõy giaûng ra treân maùi nhaø.

4 Ma-thi-ô_7

ñaõ caûnh baùo hoï phaûi thaän troïng tröôùc nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo vaø daân söï, laø nhöõng ngöôøi choáng ñoái hoï. Caùc moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaûi vöøa gioáng nhö raén, vöøa gioáng nhö chim boà caâu cuøng moät luùc—khoân ngoan vaø lanh leï cuõng nhö thuaàn khieát vaø saéc saûo veà phöông dieän taâm linh. Duø raèng söï baét bôù chöa lan roäng khaép, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ caûnh baùo caùc söù ñoà Ngaøi veà söï choáng ñoái trong töông lai. Nhöõng toøa aùn Do Thaùi (töø Hy Laïp laø Sanhedrin) seõ ra leänh ñaùnh

Ma-thi-ô 10:28-42 28Ñöøng sôï keû gieát thaân theå maø khoâng gieát ñöôïc linh hoàn; nhöng thaø sôï Ñaáng laøm cho maát ñöôïc linh hoàn vaø thaân theå trong ñòa nguïc. 29Hai con chim seû haù chaúng töøng bò baùn moät ñoàng tieàn sao? Vaø ví khoâng theo yù muoán Cha caùc ngöôi, thì chaúng heà moät con naøo rôi xuoáng ñaát. 30Toùc treân ñaàu caùc ngöôi cuõng ñaõ ñeám heát roài. 31Vaäy, ñöøng sôï chi heát, vì caùc ngöôi quí troïng hôn nhieàu con chim seû. 32Bôûi ñoù, ai xöng ta ra tröôùc maët thieân haï, thì ta cuõng seõ xöng hoï tröôùc maët Cha ta ôû treân trôøi; 33coøn ai choái ta tröôùc maët thieân haï, thì ta cuõng seõ choái hoï tröôùc maët Cha ta ôû treân trôøi. 34Chôù töôûng raèng ta ñeán ñeå ñem söï bình an cho theá gian; ta ñeán, khoâng phaûi ñem söï bình an, maø laø ñem göôm giaùo. 35Ta ñeán ñeå phaân reõ con trai vôùi cha, con gaùi vôùi meï, daâu vôùi baø gia; 36vaø ngöôøi ta seõ coù keû thuø nghòch, laø ngöôøi nhaø mình. 37Ai yeâu cha meï hôn ta thì khoâng ñaùng cho ta; ai yeâu con trai hay laø con gaùi hôn ta thì cuõng khoâng ñaùng cho ta; 38ai khoâng vaùc caây thaäp töï mình maø theo ta, thì cuõng chaúng ñaùng cho ta. 39Ai gìn giöõ söï soáng mình, thì seõ maát; coøn ai vì côù ta maát söï soáng mình, thì seõ tìm laïi ñöôïc. 40Ai röôùc caùc ngöôi, töùc laø röôùc ta; ai röôùc ta, töùc laø röôùc Ñaáng ñaõ sai ta. 41Ai röôùc moät ñaáng tieân tri vì laø tieân tri, thì seõ laõnh phaàn thöôûng cuûa ñaáng tieân tri; ai röôùc moät ngöôøi coâng chính vì laø coâng chính, thì seõ laõnh phaàn thöôûng cuûa ngöôøi coâng chính. 42Ai seõ cho moät ngöôøi trong boïn nhoû naày chæ uoáng moät cheùn nöôùc laïnh, vì ngöôøi nhoû ñoù laø moân ñoà ta, quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, keû aáy seõ chaúng maát phaàn thöôûng cuûa mình ñaâu.

5Ma-thi-ô_7

ñoøn hoï (10:17). Luaät phaùp Cöïu Öôùc giôùi haïn soá ñoøn phaït laø boán möôi (Phuïc Truyeàn 25:1-3). Tuy nhieân, ñeå traùnh vieäc ñeám sai vaø phaïm luaät, ngöôøi bò keát toäi thöôøng nhaän ba möôi chín roi. Phao-loâ noùi raèng oâng ñaõ bò ñoøn naêm laàn nhö theá (II Coâ-rinh-toâ 11:24). Khi môû roäng söù meänh cuûa caùc söù ñoà vöôït ra ngoaøi giôùi haïn nhöõng ngöôøi Do Thaùi, thì söï choáng ñoái cuõng môû roäng theo. Ñaáng Christ baûo caùc moân ñoà Ngaøi raèng hoï seõ bò ñaùnh ñoøn tröôùc nhöõng ngöôøi caàm quyeàn (nhö laø Boân-xô Phi-laùt) vaø caùc vua (nhö vua Heâ-roát An-ti-ba hoaëc Heâ-roát Aïc-ríp-ba). Nhöng nhöõng vuï baét giöõ ñoù laïi taïo nhieàu cô hoäi ñeå laøm chöùng tröôùc toøa cho caùc daân ngoaïi (Ma-thi-ô 10:18). Ñöùc Chuùa Gieâ-su khuyeân giuïc caùc moân ñoà Ngaøi ñöøng lo laéng veà nhöõng gì hoï seõ phaûi noùi khi ñieàu ñoù xaûy ñeán, vì Ñöùc Thaùnh Linh seõ chæ cho hoï nhöõng lôøi caàn phaûi noùi ñuùng luùc caàn noùi (10:19-20; Lu-ca 21:15). Ngaøy nay Ñöùc Thaùnh Linh tieáp tuïc ñaët nhöõng lôøi caàn phaûi noùi vaøo mieäng chuùng ta raát ñuùng luùc neáu chuùng ta nöông döïa nôi Ngaøi. Ñaáng Christ khaúng ñònh raèng söï thuø nghòch vaø phaûn boäi seõ khoâng chæ phaùt xuaát töø nhöõng ngöôøi xa laï, nhöng cuõng töø baïn beø vaø gia ñình nöõa (Ma-thi-ô 10:21). Gioáng nhö nhöõng nan ñeà xaûy ra trong gia ñình ngaøy nay khi moät ngöôøi Hoài giaùo tieáp nhaän Ñöùc Chuùa Gieâ-su, Ma-thi-ô phaûn aùnh nhöõng vaán ñeà xaûy ra trong gia ñình khi coù moät ngöôøi löïa choïn Ñaáng Christ. Caùc Cô-ñoác nhaân seõ bò buoäc toäi laø huûy hoaïi vaø chia reõ gia ñình. Theá nhöng nhöõng ai vaãn trung tín khi ngöôøi khaùc caêm gheùt vaø baét bôù thì ngöôøi ñoù seõ ñöôïc cöùu roãi (10:22). Nhieàu Cô-ñoác nhaân duøng Ma-thi-ô 10:22 ñeå uûng hoä cho giaùo lyù veà söï nhaãn nhuïc cuûa caùc thaùnh. Khi moät ngöôøi quyeát ñònh vöõng vaøng laø seõ theo Chuùa, thì ngöôøi ñoù seõ khoâng bao giôø rôøi boû aân ñieån cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø kieân taâm ñeå nhaän laõnh söï soáng ñôøi ñôøi ñaõ höùa ban. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng bao giôø ñeå cho caùc moân ñoà Ngaøi queân ñi caùi giaù phaûi traû hoaëc phaàn thöôûng cuûa vieäc laøm moân ñoà Ngaøi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng caûnh baùo nhöõng ngöôøi theo Ngaøi ñöøng môøi goïi söï caùm doã nhöng phaûi traùnh ñi khi coù theå ñöôïc (10:23). Chính Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng ñaõ traùnh khoûi söï xung ñoät

6 Ma-thi-ô_7

khoâng caàn thieát khi Giaêng bò caàm tuø (4:12). Ñoâi khi vieäc chaïy troán khoûi keû thuø ñem laïi lôïi ích cho Hoäi Thaùnh baèng caùch laøm taêng theâm loøng quyeát taâm vaø phaùt taùn Phuùc AÂm ñi khaép nôi. Lu-ca ñaõ moâ taû nhöõng gì xaûy ra trong Coâng Vuï 11:19-20, “Nhöõng keû bò taûn laïc bôûi söï baét bôù xaûy ñeán veà dòp EÂ-tieân, beøn ñi ñeán xöù Pheâ-ni-xi, ñaûo Chíp-rô vaø thaønh An-ti-oát, chæ giaûng ñaïo cho ngöôøi Giu-ña thoâi. Nhöng trong ñaùm nhöõng ngöôøi aáy coù moät vaøi ngöôøi queâ ôû Chíp-rô vaø Sy-ren ñeán thaønh An-ti-oát, cuõng giaûng daïy cho ngöôøi Gôø-reùc nöõa, truyeàn Tin Laønh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su cho hoï.” Vieäc laøm chöùng cho caùc daân ngoaïi naøy laïi traùi ngöôïc vôùi nhöõng lôøi, “Caùc ngöôi ñi chöa khaép caùc thaønh daân Y-sô-ra-eân thì Con ngöôøi ñaõ ñeán roài” (Ma-thi-ô 10:23). Coù phaûi caâu naøy noùi raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su seõ trôû laïi traàn gian ñeå ñoaùn xeùt tröôùc khi caùc söù ñoà chia seû söù ñieäp cuûa Ngaøi treân khaép Y-sô-ra-eân hay khoâng? Khoâng, vì roõ raøng Möôøi Hai Moân Ñoà vaø caùc ñoäc giaû cuûa

Julia vaø Finlay Graham: Caùc Giaùo Só Bieán Söï Choáng Ñoái Thaønh Cô Hoäi

Vaøo naêm 2002, ñaïi hoïc Baylor ñaõ khen taëng Julia Saccar Graham,

sinh vieân toát nghieäp Baylor naêm 1938, vaø laø giaùo só taïi khu vöïc Trung Ñoâng, nay ñaõ veà höu, vôùi danh hieäu Cöïu Sinh Vieân Xuaát Saéc. Trong buoåi tieäc coâng nhaän, Julia ñaõ keå laïi moät trong raát nhieàu nhöõng laàn maø baø vaø choàng baø, oâng Finlay, ñoái ñaàu vôùi söï choáng ñoái.

Luùc khôûi ñaàu muïc vuï cuûa hoï, moät ngöôøi baïn ñeán goõ cöûa nhaø hoï taïi Na-xa-reùt. Ngöôøi naøy thuùc giuïc gia ñình Graham phaûi di taûn ngay laäp töùc. Trong moät buoåi hoïp maët quaàn chuùng ôû quaûng tröôøng thaønh phoá toái hoâm ñoù, ngöôøi ta cho raèng caùc giaùo só ñaõ taøng tröõ vuõ khí cho quaân thuø. Hoï quyeát ñònh gieát cheát gia ñình Graham. Ngaøy hoâm sau, ba ngöôøi ñaøn oâng leân keá hoaïch “xöû” Julia vaø Finlay.

Khi nhöõng ngöôøi ñaøn oâng tôùi, gia ñình Graham aân caàn tieáp ñoùn hoï. Julia môøi hoï uoáng caø pheâ vaø aên keïo. Khi hoï aên xong, baø môøi hoï ñi tham quan nhaø mình, vì nhöõng ngöôøi naøy chöa töøng ôû ñoù bao giôø. Vò giaùo só khoân ngoan ñaõ môû toang töøng cöûa tuû vaø moïi ngaên keùo ñeå hoï coù theå thaáy taû loùt, quaàn aùo, vaø thöùc aên cho gia ñình cuûa nhöõng ñöùa treû Baùp-tít—vaø khoâng heà coù vuõ khí. Nhöõng ngöôøi ñaøn oâng naøy chaúng nhöõng khoâng laøm haïi gia ñình Graham, maø hoï coøn caûm ôn gia ñình naøy vì ñaõ chaêm lo cho caùc treû em.

7Ma-thi-ô_7

Ma-thi-ô ñaõ cheát tröôùc khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su taùi laâm, vaø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ ban leänh cho caùc moân ñoà Ngaøi “haõy ñi daïy doã muoân daân” (28:19). Coù leõ Ma-thi-ô nguï yù raèng Ñaáng Christ ñaõ ñeán caùc thaønh vaø caùc laøng maïc ñeå doïn ñöôøng cuõng nhö ñoaùn xeùt nhöõng ngöôøi naøo khöôùc töø caùc söù ñoà Ngaøi, thaäm chí tröôùc khi hoï tôùi ñoù. Lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su caûnh baùo phaûi trung kieân tröôùc söï baét bôù keát thuùc vôùi moät lôøi keâu goïi caùc moân ñoà cuûa Ngaøi haõy trôû neân gioáng nhö Ngaøi (cuõng haõy xem I Phi-e-rô 2:21). Moät moân ñoà khoâng theå hôn thaày mình, hoaëc ngöôøi ñaày tôù khoâng theå hôn chuû mình, nhöng ngöôøi ôû vò trí thaáp hôn coá gaéng heát mình ñeå ñöôïc nhö ngöôøi thaày. Neáu nhöõng keû choáng ñoái Ñöùc Chuùa Gieâ-su goïi Ngaøi laø Ba-anh-Xeâ-bun, coù nghóa laø Sa-tan hay ma quyû, thì hoï cuõng seõ goïi caùc moân ñoà Ngaøi y nhö vaäy (Ma-thi-ô 10:24-25). Trong Cöïu Öôùc, Ba-anh-Xeâ-bun (tieáng Hy Laïp laø Beelzeboul hoaëc Beezeboul) laø vò thaàn cuûa thaønh phoá EÙc-roân thuoäc xöù Phi-li-tin. Vua A-cha-xia ñaõ baûo caùc söù giaû mình ñeán hoûi yù kieán cuûa Ba-anh-Xeâ-bun veà vieäc oâng coù hoài phuïc sau moät cuù ngaõ hay khoâng. Thay vaøo ñoù, Ñöùc Chuùa Trôøi sai EÂ-li ñeán vôùi moät lôøi tieân tri (II Caùc Vua 1:1-8): “Trong Y-sô-ra-eân haù khoâng coù Ñöùc Chuùa Trôøi sao, neân ngöôi sai ñi caàu vaán Ba-anh-Xeâ-bun, thaàn cuûa EÙc-roân? Bôûi côù ñoù, ngöôi seõ khoâng xuoáng khoûi giöôøng maø ngöôi ñaõ leân, nhöng haún seõ cheát” (II Caùc Vua 1:6). Veà sau Ma-thi-ô moâ taû Ba-anh-Xeâ-bun laø chuùa quyû. Khi Ñaáng Christ chöõa laønh cho ngöôøi ñaøn oâng bò quyû aùm, nhöõng ngöôøi Pha-ri-si caùo buoäc Ngaøi ñaõ nhaän quyeàn pheùp töø Beâ-eân-xeâ-bun hoaëc Sa-tan (Ma-thi-ô 12:22-32). Moái Hieåm Hoïa: Sôï Choáng Ñoái—Lôøi Caûnh Baùo: Kính Sôï Ñöùc Chuùa Trôøi—Lôøi Höùa: Phaàn Thöôûng Ñôøi Ñôøi (10:26-33) Trong khoaûn thôøi gian ngaén toâi laøm giaùo vieân moân dieãn thuyeát taïi moät tröôøng trung hoïc tröôùc khi laøm thuû thö, toâi ñaõ hoïc

8 Ma-thi-ô_7

veà noãi sôï haõi. YÙ nghó veà vieäc ñoïc moät baøi dieãn vaên khieán cho moät troïng taøi bieân moân boùng baàu duïc gioûi nhaát phaûi run chaân vaø ñoå moà hoâi tay. Gioïng noùi cuûa ngöôøi coã vuõ linh hoaït nhaát cuõng run leân. Chæ khi höùa raèng toâi seõ cho ñieåm ñaäu nhöõng ai chaân thaønh coá gaéng heát mình thì toâi môùi coù theå khích leä ñöôïc caùc hoïc sinh ñöùng tröôùc lôùp. Caùc cuoäc khaûo saùt, phoûng vaán vaø thaêm doø yù kieán cho thaáy raèng ñieàu maø nhieàu ngöôøi sôï nhaát laø noùi tröôùc coâng chuùng. Neáu chuùng ta chòu thöøa nhaän, thì thaáy raèng taát caû chuùng ta ñeàu sôï moät ñieàu gì ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su bieát raèng caùc moân ñoà Ngaøi sôï moät ñieàu gì ñoù—sôï nhöõng ngöôøi choáng ñoái hoï vaø seõ gieát hoï. Coù ba laàn Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi vôùi caùc moân ñoà Ngaøi raèng, “Ñöøng sôï” (10:26, 28, 31). Tröôùc heát, Ñaáng Christ baûo caùc söù ñoà khoâng ñöôïc sôï ngöôøi khaùc. Duø raèng caùc moân ñoà Ngaøi coù theå bò baét coùc trong ñeâm toái hoaëc bò bí maät caàm tuø, thì nhöõng khoå naïn aâm thaàm vaø nhöõng baét bôù kín giaáu cuoái cuøng seõ ñöôïc baøy ra vaø ñöôïc ban thöôûng treân traàn gian cuõng nhö coõi ñôøi ñôøi (10:26, 28). Ñaáng Christ höôùng lôøi Ngaøi ñeán nhöõng moân ñoà naøo sôï trôû thaønh caùc nhaân chöùng can ñaûm cho nieàm tin cuûa hoï. Phuùc AÂm khoâng theå ñöôïc lan truyeàn bôûi nhöõng ngöôøi ngoài thu mình trong hoùc, cho daãu luùc ñaàu söù ñieäp coù theå ñöôïc lan truyeàn baèng nhöõng lôøi thì thaàm. Vieäc noùi vôùi theá gian veà Ñaáng Christ ñoøi hoûi söï rao giaûng can ñaûm, coâng khai “treân maùi nhaø” (Ma-thi-ô 10:27; Lu-ca

Nghieân Cöùu Theo Tình Huoáng Khi Lin tôùi hoïc taïi Hoa Kyø, tröôøng ñaïi hoïc chæ ñònh cho coâ moät gia

ñình ñeå coâ tôùi ôû. Ngöôøi sinh vieân du hoïc naøy ñeán thaêm nhaø cuûa hoï vaø ñi nhoùm laïi, luùc ñaàu chæ thaáy caùc con cuûa hoï tham döï nhieàu chöông trình. Cuoái cuøng Lin baét ñaàu ñaët nhieàu caâu hoûi, vaø sau khi caàu nguyeän nhieàu, coâ ñaõ coâng khai xöng nhaän Ñaáng Christ. Coâ ñaõ gôûi email veà cho caùc thaønh vieân trong gia ñình mình, noùi veà Ñöùc Chuùa Gieâ-su, nhöng cha meï coâ khoâng ñeà caäp tôùi vieäc ñoù. Ñaát nöôùc cuûa Lin cho pheùp caùc Cô-ñoác nhaân nhöng caám laøm chöùng. Treân danh nghóa, cha vaø meï cuûa Lin thì theo moät toân giaùo khaùc. Lin seõ sôùm trôû veà nhaø. Baïn seõ giuùp Lin nhö theá naøo ñeå chuaån bò cho söï choáng ñoái?

9Ma-thi-ô_7

12:2-3). Ñeán cuoái cuøng, caû theá giôùi seõ voïng laïi tin möøng veà söï cöùu roãi (Khaûi Huyeàn 14:6-7). Ñöùc Chuùa Gieâ-su ban leänh cho caùc moân ñoà Ngaøi ñöøng sôï haõi moät laàn nöõa. Quyeàn löïc cuûa con ngöôøi chaám heát bôûi caùi cheát thuoäc theå. Nhöõng keû aùp böùc seõ maát quyeàn löïc cuûa hoï caû khi hoï gieát ngöôøi bò baét bôù vaø khi chính hoï cheát ñi. Trong khi con ngöôøi khoâng theå gieát ñöôïc taâm linh vaø linh hoàn, quyeàn naêng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi laø tröôøng toàn, vaø söï ñoaùn xeùt cuûa Ngaøi seõ daãn ñeán söï huûy dieät ñôøi ñôøi. Caùc Cô-ñoác nhaân phaûi kính sôï Ñöùc Chuùa Trôøi chöù khoâng phaûi sôï con ngöôøi (Ma-thi-ô 10:28). Laàn thöù ba Ñaáng Christ baûo caùc söù ñoà Ngaøi khoâng ñöôïc sôï haõi vì hoï soáng trong söï quan phoøng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (10:31). Sau heát, Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ chaêm soùc cho moät con chim seû maø ngöôøi ta baùn laøm thöùc aên cho ngöôøi ngheøo vôùi giaù moät assarion, moät soá tieàn nhoû, baèng 1/16 ñô-ni-eâ (10:29). Ngaøi ñeám moïi sôiï toùc (coù leõ khoaûng 150,000) treân ñaàu moãi ngöôøi (10:30). Ñöùc Chuùa Trôøi bieát chuùng ta moät caùch töôøng taän, vaø yeâu thöông chuùng ta caùch voâ bieân (10:31). Ñöùc Chuùa Gieâ-su giaûi thích ñieàu maø Cô-ñoác nhaân neân thöïc söï lo sôï. Coõi ñôøi ñôøi seõ coøn maõi maõi, nhöng traàn gian chæ toàn taïi moät thôøi gian ngaén. Neáu chuùng ta xaáu hoå vì côù Ñaáng Christ trong ñôøi naøy, Ngaøi seõ xaáu hoå vì chuùng ta trong coõi ñôøi ñôøi. Neáu chuùng ta chaân thaät vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi trong ñôøi naøy, Ngaøi seõ chaân thaät vôùi chuùng ta trong coõi ñôøi ñôøi (10:32-33). Moái Hieåm Hoïa: Gia Ñình Treân Heát—Lôøi Caûnh Baùo: Cha Thieân Thöôïng—Lôøi Höùa: Phaàn Thöôûng Ñôøi Ñôøi (10:34-42) Cöù moãi muøa heø, chieác mini-van cuûa toâi laïi töø Waco chaïy veà Khu Caém Traïi Baùp-tít Paisano naèm giöõa Marfa vaø Alpine, baêng qua nhieàu daëm ñöôøng cuûa mieàn Taây Texas treân freeway xuyeân bang soá 10. Toâi troâng ñôïi ñöôïc thaáy khung caûnh xinh ñeïp khi laùi xe xuoáng doác Ñoài Sheffield naèm ôû phía Taây Ozona. Nhöng tröôùc khi toâi ñi xuoáng, thì toâi phaûi ñi leân. Nhieàu taám baûng

10 Ma-thi-ô_7

caûnh baùo veà caùc côn gioù thoåi taït ngang vaø nhöõng khuùc cua nguy hieåm. Sau vaøi laàn haàu nhö saép bò thoåi bay ra khoûi ñöôøng xa loä tröôùc ñaây, toâi chuù yù tôùi nhöõng lôøi caûnh baùo. Taét caàn ñieàu khieån töï haønh, toâi naém chaët laáy voâ laêng vaø chaïy chaäm laïi, höôùng veà choã phaàn thöôûng cuûa mình, moät khung caûnh tuyeät vôøi trong theá giôùi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöõng baûng hieäu giao thoâng giuùp caùc taøi xeá bieát veà nhöõng hieåm hoïa phía tröôùc. Chuùng caûnh baùo phaûi chaïy chaäm laïi, giöõ tay laùi vaø chuù yù. Treân moät phöông dieän, nhöõng baûng baùo hieäu ñoù cuõng coù moät lôøi höùa. Laùi xe an toaøn thì baïn seõ tôùi ñöôïc nôi mình muoán tôùi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi cho caùc söù ñoà Ngaøi bieát veà nhöõng hieåm hoïa ôû phía tröôùc. Ngaøi caûnh baùo hoï, chæ cho hoï caùch traùnh nhöõng nguy hieåm ñoù. Vaø Ngaøi höùa ban phaàn thöôûng ñôøi ñôøi cho nhöõng ai theo Ngaøi. Laø caùc Cô-ñoác nhaân, chuùng ta thöôøng lieân töôûng Ñöùc Chuùa Gieâ-su vôùi söï bình an, vì Ngaøi ban söï bình an cho nhöõng ngöôøi theo Ngaøi. Sau khi ñoïc Ma-thi-ô 10:13 vaø bieát raèng Ñaáng Christ ban söï töï do khoûi nhöõng xaùo troän beân trong loøng chuùng ta, chuùng ta thaáy lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoù hieåu khi Ngaøi phaùn, “Chôù töôûng raèng ta ñeán ñeå ñem söï bình an cho theá gian; ta ñeán, khoâng phaûi ñem söï bình an, maø laø ñem göôm giaùo” (10:34). Vaøo leã Giaùng Sinh, chuùng ta thöôøng trích Lu-ca 2:14 nhö theå Lu-ca vieát raèng, Saùng danh Chuùa treân caùc töøng trôøi raát cao, bình an döôùi ñaát, aân traïch cho moïi ngöôøi ôû khaép moïi nôi, baát luaän hoï nghó gì, tin gì hay soáng nhö theá naøo. Nhöng thöïc ra caâu Kinh Thaùnh ñoù neân dòch laø, “Saùng danh Chuùa treân caùc töøng trôøi raát cao, Bình an döôùi ñaát, aân traïch cho nhöõng ngöôøi naøo ñöôïc ôn Ngaøi” (Lu-ca 2:14). Thaäp giaù cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø leõ thaät trong lôøi Ñöùc Chuùa Trôøi trôû thaønh thanh göôm cuûa Ngaøi, voán taïo neân moät vöïc thaúm giöõa nhöõng ngöôøi ñöôïc ôn cuûa Ngaøi (caùc Cô-ñoác nhaân) vaø nhöõng ngöôøi khoâng ñöôïc ôn cuûa Ngaøi (nhöõng ngöôøi khoâng tin Chuùa). Söï cöùu roãi taïo neân söï phaân bieät giöõa ngöôøi tin vaø ngöôøi khoâng tin, giöõa cha vaø con trai, giöõa meï vaø con gaùi, giöõa con daâu

11Ma-thi-ô_7

vaø meï choàng, vaø giöõa caùc thaønh vieân trong moät gia ñình (xem Mi-cheâ 7:6). Nhöõng ngöôøi töø caùc toân giaùo khaùc trôû veà vôùi Cô-ñoác giaùo thöôøng tröïc tieáp kinh nghieäm söï chia reõ trong gia ñình. Nhöng ñoái vôùi ngöôøi tin, thanh göôm cuûa Ñaáng Christ ñem laïi söï bình an beân trong vaø ñôøi ñôøi baát chaáp nhöõng khoù khaên beân ngoaøi. Töø ñieàu raên thöù naêm trong Xuaát 20:12 cho tôùi nhöõng lôøi khuyeân giuïc cuûa Phao-loâ trong EÂ-pheâ-soâ 6:1-4 vaø I Ti-moâ-theâ 5:8, roõ raøng Kinh Thaùnh daïy veà taàm quan troïng cuûa gia ñình. Töø treân thaäp töï giaù, Ñaáng Christ ñaõ döï lieäu cho ngöôøi söù ñoà Ngaøi yeâu, laø Giaêng, chaêm soùc meï cuûa Ngaøi (Giaêng 19:25-27). Coù phaûi Ñaáng Christ ñaõ noùi ngöôïc laïi chính mình khi Ngaøi phaùn raèng nhöõng ai yeâu “cha meï… con trai hay laø con gaùi hôn ta thì cuõng khoâng ñaùng cho ta” (Ma-thi-ô 10:37) hay khoâng? Khoâng, Ñöùc Chuùa Gieâ-su chæ ñôn giaûn giaûi thích raèng ñoái vôùi moät Cô-ñoác nhaân thaät, söï hieán thaân cho gia ñình khoâng theå naøo thoûa hieäp vôùi söï hieán thaân cho Ngaøi ñöôïc. Trong theá giôùi cuûa chuùng ta, söï baét giam, ñaùnh ñaäp vaø caàm tuø coù theå ít khieán cho moät ngöôøi töø boû Ñaáng Christ hôn laø söï töø boû vaø xa laùnh cuûa gia ñình. Nhöõng cuoäc caõi vaû cay ñaéng nhaát vaø ñau ñôùn nhaát laø vôùi nhöõng ngöôøi chuùng ta yeâu thöông. Theá roài Cöùu Chuùa noùi moät ñieàu ñaày ngaïc nhieân khaùc khi Ngaøi ñeà caäp ñeán thaäp töï giaù. Haõy nhôù raèng Ngaøi chöa heà giaûi thích vôùi caùc moân ñoà Ngaøi veà vieäc Ngaøi seõ bò ñoùng ñinh. Tuy nhieân, caùc moân ñoà Ngaøi haún ñaõ hieåu roõ veà söï ñoùng ñinh cuûa ngöôøi La-maõ vaø thoâng leä ngöôøi bò keát aùn phaûi mang thaäp töï giaù mình ñi tôùi nôi haønh hình. Trong caâu noùi, “Ai khoâng vaùc caây thaäp töï mình maø theo ta, thì cuõng chaúng ñaùng cho ta,” Ñaáng Christ baûo caùc moân ñoà Ngaøi phaûi boû qua moät beân ñôøi soáng cuûa hoï maø theo Ngaøi (10:38). Keá ñeán Ñöùc Chuùa Gieâ-su laïi neâu moät nghòch bieän cho nhöõng ngöôøi nghe Ngaøi. Trôù treâu thay, caùc moân ñoà Ñaáng Christ tìm ñöôïc söï soáng ñôøi ñôøi baèng caùch saün saøng hy sinh chính mình hoï treân traàn gian naøy. Traùi laïi, nhöõng ngöôøi ñaùnh maát söï soáng ñôøi ñôøi laø nhöõng ngöôøi coá gaéng cöùu söï soáng cuûa hoï treân ñaát. Nhöõng ai heøn nhaùt choái boû Ñaáng Christ seõ ñaùnh maát söï soáng cuûa

12 Ma-thi-ô_7

hoï ñôøi ñôøi trong khi nhöõng ai can ñaûm laøm chöùng seõ soáng ñôøi ñôøi (10:39). Nhöõng lôøi keát thuùc cuûa Ñaáng Christ trong Ma-thi-ô 10 laëp laïi nhöõng lôøi Ngaøi noùi tröôùc ñoù trong Ma-thi-ô 10:13-14. Ñöùc Chuùa Gieâ-su sai caùc söù ñoà cuûa Ngaøi ra ñi nhö nhöõng ngöôøi ñaïi dieän Ngaøi. Ñoùn nhaän hoï töùc laø ñoùn nhaän Ngaøi vaø Cha Ngaøi, laø Ñaáng sai Ngaøi ñeán (10:14, 40). Nhöõng ai döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ñaáng Christ seõ trôû neân moät vôùi Ngaøi. Phao-loâ noùi veà ñieåm naøy trong Ga-la-ti 4:14, “Anh em… tieáp röôùc toâi nhö moät vò thieân söù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, thaät nhö chính mình Ñöùc Chuùa Gieâ-su Christ.” Moái quan heä cuûa chuùng ta vôùi nhöõng ngöôøi khaùc phaûn aùnh moái töông giao cuûa chuùng ta vôùi Ñaáng Christ. Caùc nhaø tieân tri, nhöõng ngöôøi coâng chính vaø “boïn nhoû” (Ma-thi-ô 10:42), caùc Cô-ñoác nhaân khieâm nhöôøng, mang theo vôùi hoï söï hieän dieän vaø söù ñieäp cuûa Ñaáng Christ cuøng vôùi moùn quaø tha thöù, cöùu roãi cuûa Ngaøi. Phuïc vuï hoï baèng tieàn baïc, thôøi gian, taøi naêng, söùc löïc, hay aûnh höôûng coù nghóa laø phuïc vuï Ñöùc Chuùa Trôøi (10:41-42). Söï phuïc vuï ñoù coù phaàn thöôûng cuûa noù, nhö ñaõ xaûy ñeán cho Pheâ-beâ vaø nhöõng ngöôøi khaùc trong Hoäi Thaùnh ñaàu tieân (Roâ-ma 16:1-2). Moái Hieåm Hoïa: Söï Choáng Ñoái—Lôøi Caûnh Baùo: Cô Hoäi—Lôøi Höùa: Phaàn Thöôûng Doài Daøo Ngöôøi quaûn thuû thö vieän tröôøng trung hoïc cuûa toâi soáng tôùi 101 tuoåi. Khi toâi ñoïc lôøi caùo phoù cuûa Baø Jewel Shelton trong cuoán Eldorado (Texas) Success, toâi nhôù laïi ñôøi soáng thaønh coâng cuûa baø vaø hoài töôûng laïi aûnh höôûng lôùn lao töø ñôøi soáng ñoù. Baø ñaõ môû roäng taâm trí toâi vaø gia theâm tri thöùc cuûa toâi. Khi toâi hoïc lôùp baûy, baø chæ cho toâi cuoán Familiar Quotations cuûa John Bartlett, chia seû cuoán saùch nhö moät moùn quaø quyù giaù. Cuoán saùch ñaõ môû ra caû moät theá giôùi cuûa nhöõng caâu trích daãn. Cuï theå laø toâi vaãn coøn nhôù Albert Einstein töøng noùi, “Trong moïi khoù khaên ñeàu coù cô hoäi.” Moät taùc giaû voâ danh vieát raèng caùnh cöûa cô hoäi treo treân ñoâi baûn leà cuûa söï choáng ñoái.

13Ma-thi-ô_7

Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng coù nhöõng quan ñieåm töông töï trong Ma-thi-ô 10. Ñaáng Christ caûnh baùo caùc moân ñoà cuûa Ngaøi raèng söï choáng ñoái taïo ra cho hoï cô hoäi ñeå laøm chöùng caùch can ñaûm vaø nhöõng ai trung tín, beàn ñoã qua söï baét bôù seõ nhaän ñöôïc phaàn thöôûng doài daøo cuûa söï cöùu roãi vaø söï soáng ñôøi ñôøi. Maëc daàu nhöõng lôøi naày Ñaáng Christ noùi cho caùc söù ñoà cuûa Ngaøi thôøi ñoù, nhöng thôøi nay nhöõng lôøi ñoù vaãn coøn aùp duïng. Khi chuùng ta döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø nhaän bieát söï keâu goïi cuûa Ngaøi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo ñaûm vôùi chuùng ta raèng Ngaøi seõ hieän dieän vaø giuùp ñôõ baát chaáp söï choáng ñoái. Chuùng ta seõ löïa choïn ñieàu gì? Chuùng ta coù ñeå cho Ñöùc Chuùa Trôøi giuùp ñôõ chuùng ta ñi qua caùnh cöûa treo treân ñoâi baûn leà cuûa söï choáng ñoái ñeå böôùc vaøo caên phoøng cuûa cô hoäi, hay chuùng ta seõ ñoùng caùnh cöûa ngaên chaën söï hieän dieän ñaày quyeàn naêng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaän haønh trong ñôøi soáng chuùng ta?

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Baïn coù bao giôø bò baét bôù chöa? ÔÛ nhieàu nôi treân theá giôùi ngaøy nay, caùc Cô-ñoác nhaân thöôøng bò

töôùc quyeàn thöøa keá, phaân bieät ñoái xöû vaø saùt haïi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng bao giôø ñeå cho caùc moân ñoà Ngaøi queân ñi

caùi giaù phaûi traû hoaëc phaàn thöôûng cuûa vieäc laøm moân ñoà Ngaøi. Neáu chuùng ta chòu thöøa nhaän, thì thaáy raèng taát caû chuùng ta ñeàu sôï

moät ñieàu gì ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su giaûi thích ñieàu maø Cô-ñoác nhaân neân thöïc söï lo

sôï. Khi chuùng ta döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø nhaän

bieát söï keâu goïi cuûa Ngaøi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo ñaûm vôùi chuùng ta raèng Ngaøi seõ hieän dieän vaø giuùp ñôõ baát chaáp söï choáng ñoái.

14 Ma-thi-ô_7

Caùc Caâu Hoûi 1. Laøm theá naøo ñeå caùc Cô-ñoác nhaân coù theå “khoân kheùo nhö raén,

ñôn sô nhö chim boà caâu” khi ñoái dieän vôùi söï choáng ñoái (Ma-thi-ô 10:16)?

2. Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù yù gì khi Ngaøi phaùn, “Ai khoâng vaùc caây

thaäp töï mình maø theo ta, thì cuõng chaúng ñaùng cho ta” (10:38)? Laøm theá naøo ñeå chuùng ta vaùc thaäp töï giaù cuûa Ñaáng Christ maø theo Ngaøi?

3. Nhöõng ñieàu maø caù nhaân baïn sôï haõi nhaát laø gì? Chuùng coù lieân

heä nhö theá naøo tôùi vieäc can ñaûm chöùng ñaïo? Ñaáng Christ coù theå giuùp baïn nhö theá naøo ñeå vöôït qua nhöõng noãi sôï haõi ñoù?

4. Baïn seõ chuaån bò cho caùc em thieáu nhi, thanh nieân vaø nhöõng

ngöôøi tröôûng thaønh trong Hoäi Thaùnh cuûa baïn nhö theá naøo ñeå hoï bieán söï choáng ñoái ñöùc tin cuûa hoï trôû thaønh moät cô hoäi laøm chöùng?

5. Hoäi Thaùnh cuûa baïn coù theå laøm gì ñeå giuùp ñôõ caùc Cô-ñoác

nhaân ôû khaép nôi treân theá giôùi ñöông ñaàu vôùi söï choáng ñoái vaø baét bôù veà nieàm tin Cô-ñoác cuûa hoï?

Daïy Doã Baèng Caùc Ví Duï

Khi coøn nhoû, toâi raát thích ôû vôùi oâng baø cuûa mình, ñaëc bieät laø khi coù em gaùi cuûa oâng toâi, oâng Barton, gheù thaêm. Cha keå cho toâi nghe nhieàu caâu chuyeän raát hay, nhöng nhöõng caâu chuyeän cuûa baø Minie Sue coøn hay hôn nöõa. Gail vaø toâi ngoài xích laïi gaàn baø vaø laéng nghe keå chuyeän. Chuùng toâi thích nhaát caâu chuyeän Tomboy Susie Jo, vaø chaát giaùo vieân tieåu hoïc trong baø coâ cuûa toâi laïi luoân ñan keát nhieàu baøi hoïc vaøo nhöõng cuoäc phieâu löu cuûa Susie Jo. Khi laøm meï, toâi laïi tieáp tuïc truyeàn thoáng Susie Jo, duøng nhaân vaät toùc ñoû, vôùi khuoân maët ñaày taøn nhang ñeå chuaån bò Marshall, Michael, vaø Holly cho nhöõng kinh nghieäm môùi vaø nhöõng mong ñôïi môùi. Boïn treû laéng nghe vaø hieåu khi Susie Jo ñoái dieän vôùi nhöõng ñieåm yeáu cuûa mình vaø gaëp keát cuoäc phuø hôïp vôùi mình.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø vò giaùo sö vaø ngöôøi keå chuyeän baäc thaày. Ngaøi hieåu caùch laøm theá naøo ñeå söû duïng nhöõng phöông tieän vaên chöông ñeå giuùp thính giaû cuûa Ngaøi nhôù caùc baøi daïy cuûa Ngaøi, khieán hoï suy nghó vaø quyeát ñònh caùch ñaùp öùng cuûa hoï. Ngaøi keát hôïp söï so saùnh, aån duï, phoùng duï, caùc caâu chaâm ngoân, chôi chöõ, vaø caû thi ca vaøo nhöõng söï daïy doã cuûa Ngaøi. Tuy nhieân, ñieàu ñöôïc ghi nhôù nhieàu nhaát veà Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø caùc ví duï. Moät soá ngöôøi ñònh nghóa caùc ví duï laø nhöõng caâu chuyeän treân traàn theá vôùi nhöõng yù nghóa thieâng lieâng, nhöng noù coøn hôn theá nöõa. Caùc ví duï toâ veõ nhöõng böùc tranh khoâng theå queân ñöôïc voán daïy veà nhöõng baøi hoïc khoâng theå phuû nhaän ñöôïc. Töø naøy baét nguoàn töø tieáng Hy Laïp “para”, coù nghóa laø beân caïnh. Vaàn bl baét nguoàn töø chöõ Hy Laïp ballo, coù nghóa laø neùm hay thaûy vaø raát coù theå laø nguoàn goác cuûa töø ball (traùi banh) cuûa chuùng ta. Nhö theá, theo

Chöông

3

nghóa ñen, ví duï laø moät ñieàu thuoäc traàn gian naøy ñöôïc ñaët naèm keá beân moät ñieàu gì ñoù thieâng lieâng. Caâu chuyeän chæ nhaém vaøo moät ñieåm, vaø raát coù theå noù ñaõ xaûy ra. Theá nhöng troïng taâm nhaán maïnh khoâng phaûi ôû ñieàu ñaõ xaûy ra, beøn laø ôû söù ñieäp truyeàn taûi luùc cuoái caâu chuyeän.

Ma-thi-ô 13 ghi laïi caùc ví duï cuûa Cöùu Chuùa chuùng ta. Baøi hoïc ñaàu tieân cuûa ñôn vò naøy taäp trung vaøo muïc ñích cuûa vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy doã baèng caùc ví duï vaø cuï theå laø ví duï veà ngöôøi gieo gioáng. Caâu chuyeän cuûa Ñaáng Christ cho thaáy raèng vuï muøa cuûa Ngaøi thaät truùng, chaéc chaén, vaø vò trí cuûa con ngöôøi trong vuï muøa ñoù leä thuoäc vaøo phaûn öùng cuûa töøng caù nhaân. Baøi hoïc thöù hai bao goàm nhöõng ví duï veà coû luøng, haït caûi vaø men. Trong caùc caâu chuyeän naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su taäp trung vaøo söï nhaãn naïi caàn coù ñeå hoaøn taát söù meänh cuûa Ngaøi vaø ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû tích cöïc.

Coù theå baïn ñaõ nghe nhöõng caâu chuyeän naøy nhieàu laàn roài. Tuy nhieân, moãi laàn chuùng ta hoïc veà chuùng, Ñöùc Thaùnh Linh laïi soi saùng cho chuùng ta nhöõng yù töôûng môùi. Thoâng qua chương naøy, toâi môøi goïi baïn nhìn caùc ví duï naøy thoâng qua ñoâi maét cuûa caùc moân ñoà, töø goùc nhìn cuûa Hoäi Thaùnh ñaàu tieân, vaø töø goùc nhìn cuûa chuùng ta trong söù meänh cuûa Ñaáng Christ ngaøy nay.

Chöông III Daïy Doã Baèng Caùc Ví Duï Baøi 8: Khi Muøa Gaët Ñeán Ma-thi-ô 13:1-23

Baøi 9: Ngöôi Coù Nhaãn Naïi Khoâng? Ma-thi-ô 13:24-43

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc

Ví duï veà ngöôøi gieo gioáng moâ taû traùch nhieäm caù nhaân trong boán phaûn öùng tröôùc Ñöùc Chuùa Gieâ-su, khaùc nhau giöõa söï tuyeät ñoái choái boû vaø söï taän hieán thaät, daãn ñeán vieäc döï phaàn vaøo muøa gaët thaät truùng cuûa Ñaáng Christ.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 13:1-23

Boái Caûnh Ma-thi-ô 13:1-23

Troïng Taâm Baøi Hoïc Muøa gaët cuûa söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø chaéc chaén vaø raát truùng, vaø

ñaùp öùng cuûa con ngöôøi tröôùc Ñöùc Chuùa Gieâ-su seõ quyeát ñònh vò trí cuûa

hoï trong muøa gaët ñoù.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Treân theá giôùi, ñieàu gì seõ xaûy ñeán cho

söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su?

Baøi 8 Khi Muøa Gaët Ñeán

Muïc Ñích Baøi Hoïc

Xem xeùt vò trí vaø ñaùp öùng cuûa toâi tröôùc chieán thaéng chaéc chaén cuûa söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

2 Ma-thi-ô_8

Nhieàu ngöôøi xem choàng toâi, John, laø moät nhaân vieân keá toaùn traàm tính vaøo ban ngaøy, nhöng sau naêm giôø chieàu, anh laø moät phoùng vieân theå thao cho tôø Associated Press, vaø laø moät nhaø vaên vieát truyeän cho caùc taïp chí Cô-ñoác. Toâi phaûi thöøa nhaän mình coù chuùt ghen tò khi anh phoûng vaán nhöõng nhaân vaät theå thao caáp chuyeân nghieäp vaø caáp trung hoïc, nhöõng nhaïc só noåi tieáng vaø caùc taùc giaû. John bieát raèng ñeå hieåu ñöôïc ngöôøi khaùc, anh caàn phaûi bieát trình ñoä hoïc vaán, hoaøn caûnh vaø tieåu söû caù nhaân cuûa hoï. Chæ khi ñoù thì anh môùi coù theå trình baøy cho caùc ñoïc giaû cuûa mình nhöõng yù töôûng saâu xa ñaày yù nghóa. Ñeå hieåu baøi giaûng thöù ba cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 13 cuõng ñoøi hoûi chuùng ta tröôùc heát phaûi nhìn vaøo boái caûnh. Boái Caûnh (13:1-2) Nhieàu ñaùm ñoâng ñi theo Ñöùc Chuùa Gieâ-su vì caùc pheùp laï Ngaøi laøm vaø thaåm quyeàn cuûa Ngaøi. Ngaøi daïy veà moät loái soáng môùi trong baøi giaûng ñaàu tieân cuûa mình, maø chuùng ta goïi laø Baøi Giaûng Treân Nuùi (ñôn vò moät, Ma-thi-ô 5—7). Trong baøi giaûng thöù hai cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, ghi laïi trong Ma-thi-ô 10, Ngaøi keâu goïi möôøi hai moân ñoà vaø höôùng daãn hoï trôû thaønh caùc söù ñoà laøm coâng taùc truyeàn giaùo cho Ngaøi (ñôn vò hai). Trong Ma-thi-ô 11—12, Ñöùc Chuùa Gieâ-su tieáp tuïc ñi khaép xöù Ga-li-leâ daïy doã vaø giaûng ñaïo, nhöng nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo vaø nhöõng ngöôøi khaùc trong theá heä cuûa hoï ñaõ nghi ngôø veà thaåm quyeàn cuûa Ngaøi. Giaêng Baùp-tít, luùc ñoù ñang bò caàm tuø, ñaõ sai caùc moân ñoà mình ñi hoûi xem lieäu Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù thaät laø Ñaáng Meâ-si-a hay khoâng, taïo cho Ñöùc Chuùa Gieâ-su cô hoäi ñeå noùi vôùi caùc ñaùm ñoâng veà söï laõnh ñaïm cuûa hoï tröôùc Giaêng (Ma-thi-ô 11:2-19). Cöùu Chuùa ñaõ coâng boá söï ñoaùn phaït vieäc caùc thaønh phoá Coâ-ra-xin, Beát-sai-ña vaø Ca-beâ-na-um, nôi Ngaøi ñaõ laøm caùc pheùp laï (11:20-24). Kinh Thaùnh khoâng ghi nhaän ñieàu gì ñaõ xaûy ra taïi Coâ-ra-xin (xem Giaêng 20:30). Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ chöõa laønh ngöôøi muø taïi Beát-sai-ña (Maùc 8:22-26). Taïi Ca-beâ-na-um, Ñöùc

3Ma-thi-ô_8

Chuùa Gieâ-su ñaõ ñuoåi caùc taø linh vaø chöõa laønh cho baø gia Phi-e-rô

Ma-thi-ô 13:1-15 1Cuõng ngaøy aáy, Ñöùc Chuùa Jeâsus ra khoûi nhaø, ngoài beân meù bieån. 2Ñoaøn daân nhoùm hoïp xung quanh Ngaøi ñoâng laém, ñeán noãi Ngaøi phaûi xuoáng thuyeàn maø ngoài, coøn caû ñoaøn daân ñöùng treân bôø. 3Ngaøi duøng thí duï maø giaûng nhieàu ñieàu cuøng hoï. Ngaøi phaùn nhö vaày: Coù ngöôøi gieo gioáng ñi ra ñaëng gieo. 4Khi ñöông gieo, moät phaàn gioáng rôi doïc ñöôøng, chim bay xuoáng vaø aên. 5Moät phaàn khaùc rôi nhaèm choã ñaát ñaù soûi, chæ coù ít ñaát thòt, bò laáp khoâng saâu, lieàn moïc leân; 6song khi maët trôøi moïc leân, thì bò ñoát, vaø vì khoâng coù reã, neân phaûi heùo. 7Moät phaàn khaùc rôi nhaèm buïi gai, gai moïc raäm leân, phaûi ngheït ngoøi. 8Moät phaàn khaùc nöõa rôi nhaèm choã ñaát toát, thì sanh traùi; hoaëc moät hoät ra ñöôïc moät traêm, hoaëc moät hoät saùu chuïc, hoaëc moät hoät ba chuïc. 9Ai coù tai, haõy nghe! 10Moân ñoà beøn ñeán gaàn Ngaøi maø hoûi raèng: Sao thaày duøng thí duï maø phaùn cuøng chuùng vaäy? 11Ngaøi ñaùp raèng: Bôûi vì ñaõ ban cho caùc ngöôi ñöôïc bieát nhöõng ñieàu maàu nhieäm cuûa nöôùc thieân ñaøng, song veà phaàn hoï, thì khoâng ban cho bieát. 12Vì seõ cho theâm keû naøo ñaõ coù, thì hoï seõ ñöôïc dö daät; nhöng keû naøo khoâng coù, thì laïi caát luoân ñieàu hoï ñaõ coù nöõa. 13Vaäy neân ta phaùn thí duï cuøng chuùng; vì hoï xem maø khoâng thaáy, laéng tai maø khoâng nghe, vaø khoâng hieåu chi heát. 14Vaäy, veà hoï, ñaõ ñöôïc öùng nghieäm lôøi tieân tri cuûa EÂ-sai raèng: Caùc ngöôi seõ loùng tai nghe, maø chaúng hieåu chi; Laáy maét xem maø chaúng thaáy chi. 15Vì loøng daân naày ñaõ cöùng coûi; Ñaõ laøm cho naëng tai Vaø nhaém maét mình laïi, E khi maét mình thaáy ñöôïc, Tai mình nghe ñöôïc, Loøng mình hieåu ñöôïc, Hoï töï hoái caûi laïi, Vaø ta chöõa hoï ñöôïc laønh chaêng.

4 Ma-thi-ô_8

cuøng vôùi nhieàu ngöôøi khaùc (Maùc 1:21—2:12). Sau khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su coâng boá söï ñoaùn phaït caùc thaønh phoá naøy, Ngaøi caàu nguyeän vaø keâu goïi nhöõng ngöôøi nghe Ngaøi ñi theo Ngaøi (Ma-thi-ô 11:25-30). Ba caâu cuoái chöông naøy ghi laïi lôøi môøi goïi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, “Hôõi nhöõng keû meät moûi vaø gaùnh naëng, haõy ñeán cuøng ta, ta seõ cho caùc ngöôi ñöôïc yeân nghæ” (11:28). Söï choáng ñoái gia taêng, nhö nhöõng gì theå hieän trong cuoäc xung ñoät giöõa Ñaáng Christ vaø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si veà ngaøy Sa-baùt (12:1-13). Khi caùc moân ñoà ñang ñoùi ñi ngang qua moät caùnh ñoàng, hoï böùt boâng luùa mì, chaø voû vaø aên haït ôû trong (12:1). Duø raèng vieäc laøm cuûa caùc moân ñoà coù veû nhö ñöôïc cho pheùp vì hoï khoâng duøng löôõi haùi nhö moâ taû trong Phuïc Truyeàn 23:25, moät soá ngöôøi Pha-ri-si vaãn thaáy khoù chòu. Khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaøo nhaø hoäi, nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo chaát vaán Ngaøi, cuoái cuøng laø

Ma-thi-ô 13:16-23 16Nhöng phöôùc cho maét caùc ngöôi vì thaáy ñöôïc; phöôùc cho tai caùc ngöôi, vì nghe ñöôïc! 17Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, coù nhieàu ñaáng tieân tri, nhieàu ngöôøi coâng chính ñaõ öôùc ao thaáy ñieàu caùc ngöôi thaáy, maø chaúng ñöôïc thaáy; öôùc ao nghe ñieàu caùc ngöôi nghe, maø chaúng ñöôïc nghe. 18AÁy vaäy, caùc ngöôi haõy nghe nghóa ví duï veà keû gieo gioáng laø gì. 19Khi ngöôøi naøo nghe ñaïo nöôùc thieân ñaøng, maø khoâng hieåu, thì quæ döõ ñeán cöôùp ñieàu ñaõ gieo trong loøng mình; aáy laø keû chòu laáy hoät gioáng rôi ra doïc ñaøng. 20Ngöôøi naøo chòu laáy hoät gioáng nôi ñaát ñaù soûi, töùc laø keû nghe ñaïo, lieàn vui möøng chòu laáy; 21song trong loøng khoâng coù reã, chæ taïm thôøi maø thoâi, ñeán khi vì ñaïo maø gaëp söï cöïc khoå, söï baét bôù, thì lieàn vaáp phaïm. 22Keû naøo chòu laáy hoät gioáng nôi buïi gai, töùc laø keû nghe ñaïo; maø söï lo laéng veà ñôøi naày, vaø söï meâ ñaém veà cuûa caûi, laøm cho ngheït ngoøi ñaïo vaø thaønh ra khoâng keát quaû. 23Song, keû naøo chòu laáy hoät gioáng nôi ñaát toát, töùc laø keû nghe ñaïo vaø hieåu; ngöôøi aáy ñöôïc keát quaû ñeán noãi moät hoät ra moät traêm, hoät khaùc saùu chuïc, hoät khaùc ba chuïc.

5Ma-thi-ô_8

vieäc Ngaøi chöõa laønh moät ngöôøi teo tay (12:9-13). Töø nhöõng cuoäc chaïm traùn naøy, nhöõng ngöôøi Pha-ri-si leân keá hoaïch gieát Chuùa (12:14). Söï tranh luaän tieáp tuïc baøn ñeán thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø quyeàn naêng chöõa beänh cuõng nhö ñuoåi quyû cuûa Ngaøi (12:22-45). Cuoái cuøng, Cöùu Chuùa khaúng ñònh gia ñình thaät cuûa Ngaøi laø nhöõng ai “laøm theo yù muoán Cha ta ôû treân trôøi” (12:50). Khi Chuùa Gieâ-su rôøi khoûi caên nhaø choã Ngaøi noùi chuyeän vôùi ñaùm ñoâng, daân söï ñi theo Ngaøi ra phía bôø bieån (13:1). Khi daân söï eùp laïi gaàn, Ñöùc Chuùa Gieâ-su böôùc leân moät chieác thuyeàn vaø ñaåy ra xa moät chuùt ñeå ñaùm ñoâng coù theå nhìn thaáy vaø nghe baøi giaûng thöù ba cuûa Ngaøi töø treân bôø bieån (13:2). Caâu Chuyeän (13:3-9) Quy luaät chuaån bò moät baøi noùi chuyeän maø vò giaùo sö truyeàn thoâng toâi thích nhaát taïi ñaïi hoïc Baylor nhaán maïnh nhieàu nhaát laø, “Phaûi bieát thính giaû cuûa baïn. Haõy chuaån bò cho hoï, vaø noùi tröïc tieáp vôùi hoï.” Moät tín höõu trung kieân coù hieåu bieát Kinh Thaùnh, baø Thelma Capp, thöôøng duøng caùc ví duï Kinh Thaùnh trong lôùp hoïc. Baø moâ taû Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng chæ laø Thaày, maø coøn laø baäc thaày hieåu roõ vaø ñuïng chaïm tôùi thính giaû cuûa Ngaøi. Sau khi xung ñoät vôùi nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo, Ñöùc Chuùa Gieâ-su baét ñaàu noùi nhieàu hôn vôùi moät nhoùm thính giaû khaùc, möôøi hai moân ñoà cuûa Ngaøi vaø nhöõng ngöôøi khaùc quan taâm tôùi leõ thaät Ngaøi. Trong boái caûnh môùi naøy, chuùng ta thaáy laàn ñaàu tieân ñeà caäp ñeán vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng caùc ví duï (13:3). Vì moät ví duï coù theå coù nghóa boùng hoaëc coù nhöõng yeáu toá aån duï, loái daïy naøy thöôøng coù moät ñieåm chính vaø coù theå coù vaøi ñieåm phuï. Ngöôøi noùi laáy moät hình aûnh aån duï hoaëc so saùnh deã nhôù töø ñôøi soáng haèng ngaøy, gôïi thích thuù cho nhöõng ngöôøi nghe baèng chính ngoân ngöõ soáng ñoäng cuûa noù. Nhöõng lôøi noùi naøy ñeå laïi moät moái ngôø vöïc naøo ñoù ñoøi hoûi nhöõng ngöôøi nghe phaûi giaûi thích vaø suy nghó theo nhöõng caùch môùi. Caùc ví duï khai saùng vaø ñoøi hoûi moät ñaùp öùng.

6 Ma-thi-ô_8

Ñöùc Chuùa Gieâ-su choïn moät ñeà taøi phoå bieán thuoäc ngheà noâng cho ví duï ñaàu tieân cuûa Ngaøi. Caùc ñaùm ñoâng coù theå ñaõ nhìn thaáy nhöõng ngöôøi noâng daân ñang laøm vieäc treân ñoàng töø choã cuûa hoï. Nhöõng ngöôøi noâng daân trong thôøi Kinh Thaùnh duøng nhöõng phöông phaùp khaùc xa vôùi neàn noâng nghieäp Hoa Kyø vaøo theá kyû hai möôi moát naøy. Thay vì caøy tröôùc, roài gieo haït sau, hoï laïi raûi haït tröôùc, roài môùi caøy ñaát. ÔÛ moät soá nôi treân theá giôùi, nhieàu noâng daân vaãn coøn duøng phöông phaùp naøy. Trong caâu chuyeän cuûa Ngaøi, Chuùa Gieâ-su keå laïi ñieàu gì ñaõ xaûy ra cho caùc haït gioáng. Moät soá haït gioáng rôi treân nhöõng bôø ruoäng chaïy xung quanh hoaëc xuyeân qua caùnh ñoàng. Nhöõng con chim ñeán aên caùc haït gioáng ñoù tröôùc khi chuùng kòp naûy maàm (12:4). Nhöõng haït gioáng khaùc thì rôi vaøo nôi ñaát moûng phuû treân neàn ñaù. Chuùng moïc leân nhanh choùng, nhöng cuõng heùo taøn raát nhanh vì maët trôøi thì noùng maø chuùng laïi khoâng coù reã caém saâu vaøo ñaát coù aåm ñoä cao vaø giaøu dinh döôõng (12:5-6). Moät ít haït gioáng, coù leõ rôi vaøo caùc goùc cuûa caùnh ñoàng, phaûi chen chaân giöõa coû vaø gai goùc, khieán cho caây non bò ngheït

Nhöõng Caùch Kinh Thaùnh Söû Duïng Caùc Phöông Tieän Vaên Hoïc Khoâng chæ coù Ñöùc Chuùa Gieâ-su söû duïng ví duï nhö moät phöông

tieän giaûng daïy, Ngaøi vaø nhieàu taùc giaû Kinh Thaùnh khaùc ñaõ söû duïng caùch hieäu quaû nhöõng phöông tieän vaên hoïc khaùc trong Kinh Thaùnh.

• Pheùp Ngoa Duï—söï phoùng ñaïi nhaèm ñeå hieåu theo nghóa hình boùng hôn laø nghóa ñen. Ví duï: “Coøn neáu maét ngöôi laøm cho ngöôi phaïm toäi, haõy moùc noù ñi…” (Maùc 9:47a).

• Pheùp AÅn Duï—söï so saùnh maø khoâng duøng nhöõng töø gioáng nhö hoaëc nhö laø. Ví duï: “Ta laø goác nho; caùc ngöôi laø nhaùnh…” (Giaêng 15:5).

• Pheùp So Saùnh—söï so saùnh duøng nhöõng töø gioáng nhö hoaëc nhö laø. Ví duï: “Nöôùc thieân ñaøng gioáng nhö cuûa baùu choân trong moät ñaùm ruoäng kia…” (Ma-thi-ô 13:44a).

• Caâu Chaâm Ngoân—moät caâu noùi ngaén, ñaày yù nghóa. Ví duï: “Ngöôi haõy yeâu keû laân caän nhö mình” (22:39).

• Thi Ca—caùc caâu coù vaàn. Ví duï: “Saùng danh Chuùa treân caùc töøng trôøi raát cao, bình an döôùi ñaát, aân traïch cho loaøi ngöôøi” (Lu-ca 2:14).

7Ma-thi-ô_8

ngoøi (12:7). Nhöng moät soá haït gioáng tìm ñöôïc ñaát toát, ñaâm choài, phaùt trieån, vaø saûn sinh moät vuï muøa “moät hoät ra ñöôïc moät traêm, hoaëc moät hoät saùu chuïc, hoaëc moät hoät ba chuïc” (13:8). Ñoái vôùi caùc thính giaû cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, moät vuï muøa nhö theá coù veû raát laï thöôøng. Nhieàu ngöôøi khoâng ñoàng yù veà naêng xuaát trung bình cuûa haït gioáng trong vuï muøa theá kyû thöù nhaát, thöôøng ñöa ra tyû leä töø 4:1 ñeán 10:1. Tuy nhieân, haàu heát cho raèng 25:1 laø toát. Ví duï cuûa Ñaáng Christ noùi ñeán moät vuï muøa gaáp 100, 60 hoaëc 30 laàn soá haït gioáng ñöôïc gieo coù veû phi thöôøng. Cuõng vaäy, khi Chuùa taïo aán töôïng vôùi ñaùm ñoâng baèng nhöõng tyû leä nhö theá, Ngaøi gôïi cho hoï nhieàu ñieàu phaûi suy nghó. Ngaøi ñaët traùch nhieäm phaûi hieåu ví duï caùch roõ raøng treân vai ngöôøi nghe, “Ai coù tai, haõy nghe” (13:9). Ñöùc Chuùa Trôøi ban ñoâi tai, nhöng nghe, laéng nghe vaø hieåu khoâng phaûi laø traùch nhieäm cuûa Ngaøi. Ñoù laø traùch nhieäm cuûa chuùng ta. Ñieàu Maàu Nhieäm (13:10-17) Trong suoát ba naêm ñaàu ôû tröôøng trung hoïc, coâ Catherine Hill daïy toâi caùc moân tieáng Anh. Nhieàu hoïc sinh thaáy Coâ Hill khoù tính vaø ñoøi hoûi khaét khe. Tæ mæ coù leõ laø töø thích hôïp hôn. Lôùp hoïc cuûa toâi raát thích coâ, vaø coâ cuõng thích chuùng toâi, coù leõ vì lôùp chuùng toâi troäi hôn haún trong lôùp hoïc thay vì ngoaøi saân ñieàn kinh. Moät dòp leã Halloween noï, coâ môøi chuùng toâi tôùi thaêm ngoâi nhaø hai taàng ñaày aán töôïng, laø nôi coâ vaø em cuûa coâ soáng. Khi vöøa böôùc vaøo, Coâ Hill chæ cho chuùng toâi thaáy choã maø ñoái vôùi chuùng toâi gioáng nhö moät nôi bí maät. Nhöng trong nhöõng naêm ñoù, coâ ñaõ chia seû nhöõng bí maät coøn quyù hôn nöõa. Caùc moân coâ daïy taïo moät neàn taûng vöõng chaéc cho caùc moân tieáng Anh sau naøy. Coâ daïy chuùng toâi thöù ngoân ngöõ phuø hôïp vaø caùch ñoïc nhöõng caâu chuyeän trong boái caûnh lòch söû. Coâ Hill giuùp chuùng toâi hieåu caùc phöông tieän vaên chöông vaø giaûi nghóa vaên hoïc. Coâ traû lôøi caùc caâu hoûi caùch nhaãn naïi, nhöng haàu heát laø giuùp chuùng toâi tìm caâu traû lôøi cho chính mình.

8 Ma-thi-ô_8

Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng ñaõ laøm ñieàu ñoù. Caùc moân ñoà bieát veà caùc ví duï trong Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc. Chaéc chaén hoï nhôù ví duï Na-than keå cho Ña-vít veà ngöôøi giaøu coù nhieàu chieân vaø ngöôøi ngheøo chæ coù moät con chieân (II Sa-mu-eân 12:1-15). Daãu vaäy, hoï ñaõ hoûi Ñöùc Chuùa Gieâ-su (13:10), “Sao thaày duøng thí duï maø phaùn cuøng daân chuùng vaäy?” Caùc söù ñoà döôøng nhö caûm thaáy raèng nhieàu ngöôøi trong ñaùm ñoâng khoâng hieåu yù nghóa cuûa ví duï. Ñöùc Chuùa Gieâ-su giaûi thích raèng nhöõng bí maät hay söï maàu nhieäm veà vöông quoác cuûa Ngaøi phaûi ñöôïc baøy toû chöù khoâng ñöôïc daïy cho. Con ngöôøi khoâng khaùm phaù Ñöùc Chuùa Trôøi. Ñöùc Chuùa Trôøi baøy toû chính mình Ngaøi cho con ngöôøi. Caùc ví duï phaân taùch nhöõng ngöôøi taän hieán vaø nhöõng ngöôøi khoâng taän hieán. Söï taän hieán cuûa moät moân ñoà daãn ñeán söï hieåu bieát. Khaû naêng hieåu bieát ñöôïc ban cho nhöõng ai môû loøng vaø trí hoï ra tröôùc leõ thaät (13:11). Nhöõng ai duø chæ coù chuùt xíu naêng löïc vaãn coù theå nhaän ñöôïc söï hieåu bieát doài daøo, trong khi nhöõng ngöôøi khoâng chòu môû loøng hoï ra tröôùc Ñöùc Chuùa Trôøi trôû neân thaäm chí coøn ngu ñaàn thuoäc linh nhieàu hôn nöõa (13:12). Duø raèng vieäc maát ñi moät chuùt hieåu bieát döôøng nhö khoâng coâng baèng, caùc lónh vöïc khaùc trong cuoäc soáng cuõng gioáng nhö vaäy. Caùc cô khoâng söû duïng seõ bò teo ñi. Caùc kyõ naêng aâm nhaïc trôû neân chai cuøn neáu khoâng coù luyeän taäp, vaø cuoái cuøng seõ bieán maát. Phuùc AÂm Lu-ca ghi laïi raèng, “Haõy coi chöøng veà caùch caùc ngöôi

Nghieân Cöùu Theo Tình Huoáng Kate vaø Jim thöôøng gheù thaêm hai ngöôøi haøng xoùm cuûa mình laø

Sandra vaø Joe khi laøm vieäc ngoaøi trôøi. Hoï cuõng ñaõ môøi hai ngöôøi baïn naøy sang naáu aên chung, uoáng caø pheâ vaø aên traùng mieäng. Sandra vaø Joe cuõng ñaùp laïi. Ñaõ nhieàu laàn Kate vaø Jim coá ñoåi ñeà taøi noùi chuyeän veà nhöõng vaán ñeà thuoäc linh; hai ngöôøi haøng xoùm ñaõ döï hoaït caûnh Giaùng Sinh vaø Phuïc Sinh vôùi hoï. Tuy nhieân, moãi khi caû boán ngöôøi noùi ñeán Ñaáng Christ, thì cöù nhö ñoù laø laàn ñaàu tieân. Sandra vaø Joe döôøng nhö chaúng nhôù baát cöù ñieàu gì maø hoï ñaõ thaûo luaän tröôùc ñoù. Kate vaø Jim neân phaûn öùng nhö theá naøo?

9Ma-thi-ô_8

nghe” ngay tröôùc caâu “vì keû ñaõ coù, seõ cho theâm; keû khoâng coù, seõ caát laáy söï hoï töôûng mình coù” (Lu-ca 8:18). Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ñoùng nhöõng con maét laïi, bòt ñoâi tai hoaëc laøm cöùng taám loøng. Chuùng ta laøm ñieàu ñoù cho chính mình. Ñöùc Chuùa Trôøi baøy toû leõ thaät cuûa Ngaøi cho chuùng ta khi chuùng ta vaâng phuïc. Nhöõng ai ôû beân ngoaøi nöôùc thieân ñaøng nhìn thaáy Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhöng khoâng thaáy Ngaøi laø ai. Hoï laéng nghe nhöõng lôøi cuûa Ngaøi baèng taâm trí cuûa mình, nhöng khoâng laéng nghe baèng taám loøng cuûa hoï (Ma-thi-ô 13:13). Phaûi chaêng Ñöùc Chuùa Trôøi coá yù choïn moät soá ngöôøi ñeå cho hoï hieåu vaø moät soá ngöôøi ñeå hoï khoâng hieåu? Khoâng phaûi vaäy, Ñöùc Chuùa Trôøi phaùn vôùi taát caû moïi ngöôøi vaø cho hoï coù söï töï do ñaùp öùng. Trong Ma-thi-ô 13:14-15, Ñaáng Christ trích daãn lôøi tieân tri trong EÂ-sai 6:9-10. Vì côù loøng con ngöôøi choáng nghòch cuøng Ñöùc Chuùa Trôøi, hoï coù theå nghe nhöng khoâng hieåu vaø thaáy nhöng khoâng thaáu. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ban söï saùng cuûa leõ thaät, nhöng caøng gaàn söï saùng bao nhieâu, hoï laïi caøng kheùp chaët ñoâi maét mình baáy nhieâu. Ñaáng Christ seõ chöõa laønh cho hoï neáu hoï môû maét, môû tai vaø môû loøng mình ra cho Ngaøi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi vôùi caùc moân ñoà raèng hoï ñöôïc phöôùc. Hoï ñaõ choïn ñi theo Ñaáng Christ. Bôûi phaûn öùng cuûa caù nhaân hoï, hoï ñaõ môû maét, môû tai, vaø môû loøng mình ra tröôùc söù ñieäp cuûa Ngaøi. Keå töø lôøi höùa veà Ñaáng Meâ-si-a, nhieàu ngöôøi coâng bình ñaõ khao khaùt nhìn thaáy Ñöùc Chuùa Gieâ-su, nhöng ñaõ khoâng soáng ñuû laâu (13:16-17). Caùc moân ñoà quaû thaät ñöôïc ñaëc aân lôùn lao khi ñöôïc ôû vôùi Ngaøi. Ngöôøi Gieo Gioáng, Haït Gioáng Vaø Ñaát (13:18-23) Khi coøn laø moät beù gaùi, toâi thöôøng chôi troø troán tìm trong vöôøn nhaø oâng baø toâi. OÂng baø toâi troàng caø chua, bí, möôùp taây, khoai taây, vaø ñaäu phuïng cuøng vôùi nhöõng caây döa maø toâi thích nhaát. Khi chuùng toâi neám moät traùi döa haáu ñaëc bieät ngoït, baø baûo chuùng toâi lau khoâ vaø caát caùc haït döa laïi ñeå naêm sau seõ troàng.

10 Ma-thi-ô_8

Khoâng phaûi taát caû caùc haït gioáng ñeàu lôùn leân, nhöng moät soá haït ñaõ phaùt trieån. Trong ví duï veà ngöôøi gieo gioáng trong Ma-thi-ô 13, ngöôøi noâng daân coù moät caùnh ñoàng lôùn thay vì chæ moät maûnh vöôøn nhoû, vaø oâng ta khoâng gieo töøng haït moät. OÂng raûi haït ra khaép nôi. Khi giaûi thích ví duï naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi raèng haït gioáng laø “ñaïo nöôùc thieân ñaøng,” vaø ñaát töôïng tröng cho nhöõng ngöôøi nghe lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (13:18-23). Ñöùc Chuùa Trôøi gôûi söù ñieäp cuûa Ngaøi ñi cho taát caû moïi ngöôøi nghe gioáng nhö ngöôøi gieo gioáng raûi haït gioáng khaép nôi treân ñaát. Ñöùc Chuùa Trôøi gieo cuøng moät haït gioáng ôû khaép moïi nôi. Tuy nhieân, nhöõng phaûn öùng tröôùc haït gioáng söù ñieäp cuûa Ngaøi laïi khaùc nhau, gioáng nhö nhöõng phaûn öùng khaùc nhau cuûa haït gioáng trong ví duï naày vaäy. Cuõng nhö haït gioáng ñöôïc gieo treân con ñöôøng cöùng coûi bò chim ñeán aên, Sa-tan cöôùp haït gioáng ra khoûi nhöõng ai coù taám loøng cöùng coûi, vaø khöôùc töø söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (13:19). Kay, moät ngöôøi baïn giaùo só ôû taïi Chaâu AÙ, keå raèng coâ ñaõ thaáy Sa-tan cöôùp haït gioáng ñaïo ra khoûi nhöõng con ngöôøi treû ôû ñoù nhö theá naøo khi hoï baét ñaàu môû loøng mình ra cho Ñöùc Chuùa Trôøi, hoï voán laø nhöõng ngöôøi ñaõ töøng bò cha meï ñem daâng cho “caùc thaàn” khaùc luùc hoï môùi chaøo ñôøi.

Gioáng nhö haït gioáng gieo trong nôi ñaày ñaù soûi, vôùi lôùp ñaát moûng, chæ moïc ñöôïc moät thôøi gian ngaén, moät soá ngöôøi vui veû tieáp nhaän söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöng söï tieáp nhaän giaû taïo naøy khoâng toàn taïi laâu daøi (13:20-21). Kay thaáy raèng coù nhieàu ngöôøi nghe Kinh Thaùnh vaø noùi hoï tieáp nhaän Ñaáng Christ nhöng roài laïi lui ñi tröôùc söï choáng ñoái cuûa gia ñình vaø baïn beø. Roài thì theá gian vôùi söï löøa doái vaø giaøu coù cuûa noù laïi trôû neân quan troïng hôn Ñaáng Christ, khieán cho Phuùc AÂm bò ngheït ngoøi (13:22). Kay cuõng thaáy coù nhöõng phaûn öùng töông töï nhö vaäy trong xaõ hoäi maø coâ phuïc vuï. Söï giaøu coù vaø ñòa vò laøm cho ngheït ngoøi Phuùc AÂm khi maø vieäc löïa choïn Ñaáng Christ coù nghóa laø maát ñi nguoàn lôïi thu nhaäp hoaëc ñòa vò trong xaõ hoäi.

11Ma-thi-ô_8

Cuoái cuøng, gioáng nhö haït gioáng ñöôïc gieo nôi ñaát toát, moät soá ngöôøi tieáp nhaän Ñöùc Chuùa Trôøi vôùi loøng taän hieán thaät söï tröôùc söù ñieäp ñöôïc coâng boá vaø chính hoï cuõng coâng boá söù ñieäp, saûn sinh ra moät vuï muøa heát söùc doài daøo, “moät hoät ra moät traêm, hoät khaùc saùu chuïc, hoät khaùc ba chuïc” (13:23). Taïi nôi Kay soáng, moät taân tín höõu taän hieán luoân soát saéng chia seû, gieo nhöõng haït gioáng vaøo nhöõng taám loøng vaø nhöõng ñôøi soáng khaùc. Söï Thaønh Coâng Ngöôøi giaùo vieân moân lòch söû theá giôùi taïi tröôøng trung hoïc cuûa con gaùi chuùng toâi, Holly, yeâu caàu moãi hoïc sinh laøm moät tôø baùo tin töùc töø moät giai ñoaïn lòch söû cuï theå naøo ñoù. Vieát muïc rao vaët, caùc baøi baùo quoác teá vaø trong nöôùc, vieát caùc tieâu ñeà toû ra khoâng khoù laém. Nhieäm vuï khoù khaên nhaát laø ñaët teân cho tôø baùo. Cuoái cuøng con gaùi toâi choïn caùi teân The Medieval Messenger. Nhieàu naêm qua, toâi cöù thaéc maéc khoâng bieát vì sao ai ñoù laïi ñaët cho tôø baùo tin töùc haèng tuaàn taïi thaønh phoá nhoû beù cuûa toâi caùi teân laø The Eldorado Success. Nhöng toâi vui vì hoï choïn caùi teân ñoù, bôûi leõ thaønh coâng khoâng theå ño löôøng baèng kích côõ hay söï phoå bieán nhöng laø ôû trong taám loøng. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng heà ño löôøng thaønh coâng cuûa Ngaøi treân traàn gian naøy baèng nhöõng con soá hay söï noåi tieáng, nhöng baèng nhöõng taám loøng cuûa nhöõng ngöôøi theo Ngaøi. Baát chaáp nhöõng phaûn öùng khaùc nhau vaø caû söï choáng ñoái Phuùc AÂm, nöôùc thieân ñaøng seõ thaønh coâng. Caùc moân ñoà ñoàng ñi vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su caàn phaûi hieåu veà söï vó ñaïi cuûa vöông quoác trong töông lai. Hoï baét ñaàu nhìn thaáy söï choáng ñoái töø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si vaø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo. Nhöõng ñaùm ñoâng khoâng kieân ñònh thöôøng chaïy theo caùc pheùp laï. Hoï tìm kieám nhöõng ñieàu laï thöôøng. Caùc moân ñoà khoâng theå troâng mong nôi con ngöôøi ñeå uûng hoä cho Cöùu Chuùa cuûa hoï. Hoï caàn söï baûo ñaûm veà chieán thaéng cuoái cuøng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

12 Ma-thi-ô_8

Caùc Cô-ñoác nhaân theá kyû thöù nhaát, maø Ma-thi-ô vieát böùc thö naøy cho, cuõng caàn coù söï baûo ñaûm veà söï vó ñaïi trong töông lai cuûa vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi. Hoï ñaõ ñoái dieän söï baét bôù. Nhieàu ngöôøi ñi heát nôi naøy ñeán nôi khaùc ñeå traùnh söï baét bôù. Toøa Coâng Luaän ñaõ neùm ñaù EÂ-tieân vì toäi phaïm thöôïng do oâng theo Ñaáng Christ vaø laøm chöùng veà Ngaøi (Coâng Vuï 6:8—7:60). Vaøo ngaøy EÂ-tieân tuaän ñaïo, “…Hoäi thaùnh ôû thaønh Gieâ-ru-sa-lem gaëp côn baét bôù döõ tôïn; tröø ra caùc söù ñoà, coøn heát thaûy tín ñoà ñeàu phaûi chaïy tan laïc trong caùc mieàn Giu-ñeâ vaø xöù Sa-ma-ri. Daàu vaäy, coù maáy ngöôøi tin kính choân xaùc EÂ-tieân vaø than khoùc ngöôøi quaù boäi” (Coâng Vuï 8:1-2). Duø raèng thôøi nay chuùng ta khoâng phaûi ñoái dieän vôùi cuøng moät söï choáng ñoái maø caùc söù ñoà cuûa Ñaáng Christ hoaëc Hoäi Thaùnh ñaàu tieân ñaõ ñoái dieän, chuùng ta vaãn caàn coù söï baûo ñaûm veà söï vó ñaïi trong töông lai cuûa vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi. Söï choáng ñoái maø chuùng ta ñoái dieän xuaát hieän caùch tinh vi hôn döôùi nhöõng hình thöùc cuûa coâng vieäc vaø chuû nghóa vaät chaát. Nhöõng haït gioáng khoâng keát quaû ñöôïc gieo vaøo loøng cuûa nhöõng ngöôøi Myõ theá kyû thöù hai möôi moát döôøng nhö gioáng vôùi nhöõng haït gioáng rôi phaûi choán gai goùc, bò ngheït ngoøi bôûi nhöõng cuûa caûi vaät chaát vaø nhöõng ñieàu khoâng quan troïng. Ví duï veà ngöôøi gieo gioáng cho thaáy raèng quyeát ñònh ñi theo vaø laøm chöùng veà Ñaáng Christ laø moät ñaùp öùng caù nhaân. Chæ coù moãi caù nhaân, gioáng nhö moãi söù ñoà, môùi coù theå môû maét, môû tai vaø môû loøng mình ra tröôùc nöôùc thieân ñaøng. Baïn coù ñang ôû treân cuøng chieác thuyeàn vôùi caùc moân ñoà, laø nhöõng ngöôøi thaáy, nghe vaø hieåu caùc ví duï cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng? Hay baïn ñang ôû treân bôø bieån vôùi ñaùm ñoâng, laø nhöõng ngöôøi maø coù theå moät ngaøy naøo ñoù seõ tin, nhöng chöa quyeát ñònh trôû thaønh caùc moân ñoà? Baïn coù ñaùnh giaù cao moùn quaø cöùu roãi maø baïn ñaõ nhaän töø nôi Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng? Neáu coù, baïn coù noùi laïi söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su cho nhöõng ngöôøi khaùc khoâng? Baïn coù chia seû caâu chuyeän cuûa Ngaøi vaø döï phaàn taïo neân moät vuï muøa

13Ma-thi-ô_8

keát quaû (13:23), “moät hoät ra moät traêm, hoät khaùc saùu chuïc, hoät khaùc ba chuïc” hay khoâng?

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Nhöõng ai duø chæ coù chuùt xíu naêng löïc vaãn coù theå nhaän ñöôïc söï

hieåu bieát doài daøo, trong khi nhöõng ngöôøi khoâng chòu môû loøng hoï ra tröôùc Ñöùc Chuùa Trôøi trôû neân thaäm chí coøn ngu ñaàn thuoäc linh nhieàu hôn nöõa (13:12).

…Ñöùc Chuùa Trôøi phaùn vôùi taát caû moïi ngöôøi vaø cho hoï coù söï töï do ñaùp öùng.

Cuõng nhö haït gioáng ñöôïc gieo treân con ñöøng cöùng coûi bò chim ñeán aên, Sa-tan cöôùp haït gioáng ra khoûi nhöõng ai coù taám loøng cöùng coûi, vaø khöôùc töø söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (13:19).

Gioáng nhö haït gioáng gieo trong nôi ñaày ñaù soûi, vôùi lôùp ñaát moûng… moät soá ngöôøi vui veû tieáp nhaän söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöng söï tieáp nhaän giaû taïo naøy khoâng toàn taïi laâu daøi (13:20-21).

Gioáng nhö haït gioáng gieo vaøo nôi gai goùc… moät soá ngöôøi tieáp nhaän söù ñieäp cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, nhöng khoâng coù söï taän hieán laâu daøi.

…Gioáng nhö haït gioáng ñöôïc gieo nôi ñaát toát, moät soá ngöôøi tieáp nhaän Ñöùc Chuùa Trôøi vôùi loøng taän hieán thaät söï tröôùc söù ñieäp ñöôïc coâng boá…

Baát chaáp nhöõng phaûn öùng khaùc nhau vaø caû söï choáng ñoái Phuùc AÂm, nöôùc thieân ñaøng seõ thaønh coâng.

14 Ma-thi-ô_8

Caùc Caâu Hoûi 1. Theo baïn, vì sao nhöõng ngöôøi Pha-ri-si vaø nhöõng ngöôøi laõnh

ñaïo toân giaùo khaùc ñaõ loaïi boû Ñöùc Chuùa Gieâ-su? 2. Con ngöôøi ngaøy nay khöôùc töø söù ñieäp cuûa Ñaáng Christ vôùi

nhöõng lyù do gì? 3. Theo baïn, vì sao Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn (13:11), “Bôûi vì ñaõ

ban cho caùc ngöôi ñöôïc bieát nhöõng ñieàu maàu nhieäm cuûa nöôùc thieân ñaøng, song veà phaàn hoï, thì khoâng ban cho bieát”?

4. Baïn seõ noùi gì vôùi moät ngöôøi tin raèng Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ löïa

choïn phaûn öùng cuûa moät caù nhaân ñoái vôùi Ngaøi hoaëc caâu Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi, “Vì seõ cho theâm keû naøo ñaõ coù, thì hoï seõ ñöôïc dö daät; nhöng keû naøo khoâng coù, thì laïi caát luoân ñieàu hoï ñaõ coù nöõa” (13:12) coù veû khoâng coâng baèng?

5. Vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy doã baèng caùc ví duï phaân taùch

nhöõng ngöôøi taän hieán vaø nhöõng ngöôøi khoâng taän hieán nhö theá naøo?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc

Trong caùc ví duï veà coû luøng, haït caûi vaø men, Ñöùc Chuùa Gieâ-su taäp trung vaøo söï nhaãn naïi—söï chôø ñôïi caàn thieát ñeå phaân taùch nhöõng moân ñoà thaät vôùi nhöõng moân ñoà giaû taïo vaø thôøi gian caàn coù cho söï taêng tröôûng cuûa vöông quoác.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 13:24-43

Boái Caûnh Ma-thi-ô 13:24-43

Troïng Taâm Baøi Hoïc Khi chuùng ta döï phaàn vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, chuùng ta haõy hoïc bieát nhaãn naïi vaø taäp trung vaøo söï hoaøn thaønh cuoái cuøng cuûa noù, nhö chính Ñöùc Chuùa Trôøi vaäy.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Chuùng ta neân laøm gì khi moïi söï

khoâng dieãn ra ñuùng nhö vaø ñuùng khi chuùng ta muoán?

Baøi 9 Ngöôi Coù Nhaãn Naïi Khoâng?

Muïc Ñích Baøi Hoïc Xaùc ñònh nhöõng lónh vöïc trong ñôøi soáng toâi caàn phaûi coù söï nhaãn naïi vaø taäp trung vaøo söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su haàu ñem laïi nhöõng keát quaû tích cöïc.

2 Ma-thi-ô_9

Baïn coù thaáy maïch mình ñaäp nhanh vaøo laàn thöù hai baïn phaûi ngoài ñôïi ñeøn ñoû khoâng? Nhöõng ngöôøi taøi xeá chaäm chaïp coù khieán baïn caûm thaáy khoù chòu khoâng? Baïn coù choïn haøng ngaén nhaát trong cöûa haøng baèng caùch ñeám soá ngöôøi ñöùng tröôùc baïn vaø soá vaät duïng hoï mua hay khoâng? Baïn coù nhìn ñoàng hoà mình lieân tuïc hay khoâng? Baïn coù noân ñeán ngaøy heïn khoâng? Tin nhaén, “Xin haõy giöõ maùy, cuoäc goïi cuûa baïn seõ ñöôïc traû lôøi theo thöù töï ñaõ nhaän, thôøi gian chôø ñôïi khoaûng möôøi taùm phuùt,” coù laøm baïn phaùt caùu khoâng? Neáu coù nhö vaäy, baïn gioáng nhö haàu heát nhöõng ngöôøi Myõ khaùc. Chuùng ta thích taát caû moïi vieäc ngoaïi tröø vieäc chôø ñôïi, vaø hieån nhieân chuùng ta khoâng keå söï kieân nhaãn laø moät phaåm haïnh. Tuy nhieân, chuùng ta coù theå xem söï nhaãn naïi laø moät trong nhöõng ñöùc haïnh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Ñöùc Chuùa Trôøi saün saøng chôø ñôïi, taäp trung vaøo söï hoaøn thaønh cuoái cuøng söù meänh cuûa Ngaøi. Kieân Nhaãn: Söï Chôø Ñôïi Seõ Ñeán Caùc moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø nhöõng Cô-ñoác nhaân ñaàu tieân haún gaëp nhieàu khoù khaên vôùi vieäc chôø ñôïi. Ba trong soá boán ví duï ñaàu tieân trong saùch Ma-thi-ô minh chöùng giaù trò cuûa söï kieân nhaãn. Cuõng nhö trong caùc ví duï khaùc, Ñaáng Christ ñöa nhöõng tình huoáng treân traàn theá ra beân caïnh nhöõng yù nghóa thieâng lieâng. Nhöõng tröôøng hôïp thöïc tieãn coù theå ñaõ xaûy ra, nhöng cuõng coù theå khoâng. Troïng taâm cuûa caâu chuyeän khoâng phaûi laø chính caâu chuyeän beøn laø söù ñieäp. Noùi caùch khaùc, troïng taâm vaãn laø troïng taâm. Haõy nhôù raèng Ma-thi-ô 13 laø baøi giaûng thöù ba cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Ngaøi trình baøy baøi giaûng thöù nhaát trong Baøi Giaûng Treân Nuùi (ñôn vò moät, Ma-thi-ô 5—7). Ñaáng Christ keâu goïi möôøi hai moân ñoà Ngaøi vaø höôùng daãn hoï trôû thaønh nhöõng söù ñoà vôùi moät söù meänh trong baøi giaûng thöù hai (ñôn vò hai, Ma-thi-ô 10). Trong khoaûng thôøi gian giöõa baøi giaûng thöù hai vaø thöù ba, Chuùa Gieâ-su

3Ma-thi-ô_9

ñi khaép Ga-li-leâ daïy doã, giaûng ñaïo vaø chöõa beänh (Ma-thi-ô 11—12). Baøi Hoïc 8 giaûi thích ngaén veà boái caûnh cho baøi giaûng thöù ba cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khi Ngaøi thaáy söï choáng ñoái ñang gia taêng ñoái vôùi chöùc vuï cuûa Ngaøi vaø quay sang daïy doã nhieàu hôn cho caùc ñaùm ñoâng, caùc moân ñoà ñaõ ñöôïc choïn, vaø nhöõng ngöôøi naøo coù theå phaân bieät leõ thaät cuûa lôøi Ngaøi.

Ma-thi-ô 13:24-35 24Ñöùc Chuùa Jeâsus phaùn ví duï khaùc cuøng chuùng raèng: Nöôùc thieân ñaøng gioáng nhö ngöôøi kia gieo gioáng toát trong ruoäng mình. 25Nhöng ñöông khi ngöôøi ta nguû, thì keû thuø chuû ruoäng lieàn ñeán, gieo coû luøng vaøo trong luùa mì, roài ñi. 26Ñeán khi luùa mì lôùn leân, vaø troå boâng, thì coû luøng cuõng loøi ra. 27Caùc ñaày tôù cuûa chuû nhaø beøn ñeán thöa raèng: Thöa chuû, chuû khoâng gieo gioáng toát trong ruoäng chuû sao? Vaäy thì coû luøng bôûi ñaâu maø ra? 28Chuû ñaùp raèng: AÁy laø moät keû thuø ñaõ laøm ñieàu ñoù. Caùc ñaày tôù thöa raèng: Vaäy chuû coù muoán chuùng toâi ñi nhoå coû ñoù chaêng? 29Chuû raèng: Chaúng neân, e khi nhoå coû luøng, hoaëc caùc ngöôi nhoå loän luùa mì ñi chaêng. 30Haõy ñeå cho caû hai thöù cuøng lôùn leân cho ñeán muøa gaët; ñeán muøa gaët, ta seõ daën con gaët raèng: Tröôùc heát haõy nhoå coû luøng, boù laïi töøng boù maø ñoát ñi; song haõy thaâu tröõ luùa mì vaøo kho ta. 31Ngaøi laáy ví duï khaùc maø phaùn raèng: Nöôùc thieân ñaøng gioáng nhö moät hoät caûi maø ngöôøi kia laáy gieo trong ruoäng mình; 32hoät aáy thaät nhoû hôn caû caùc gioáng khaùc, song khi ñaõ moïc leân, thì lôùn hôn caùc thöù rau, vaø trôû neân caây coái, cho ñeán noãi chim trôøi tôùi laøm oå treân nhaønh noù ñöôïc. 33Ngaøi laáy ví duï khaùc nöõa maø phaùn raèng: Nöôùc thieân ñaøng gioáng nhö men maø ngöôøi ñaøn baø kia laáy troän vaøo trong ba ñaáu boät, cho ñeán chöøng naøo boät daäy caû leân. 34Ñöùc Chuùa Jeâsus laáy lôøi ví duï maø phaùn nhöõng ñieàu ñoù cuøng ñoaøn daân, Ngaøi chaúng phaùn ñieàu gì cuøng hoï maø khoâng duøng lôøi ví duï, 35ñeå ñöôïc öùng nghieäm lôøi ñaáng tieân tri raèng: Ta seõ môû mieäng ra maø noùi lôøi ví duï, Ta seõ rao baûo nhöõng ñieàu kín nhieäm töø khi döïng neân trôøi ñaát.

4 Ma-thi-ô_9

Kieân Nhaãn: Söï Ñoaùn Phaït Seõ Ñeán (13:24-30, 34-43) Gioáng nhö haàu heát nhöõng ñöùa treû, bao goàm caû caùc con chuùng toâi, toâi raát thích haùi hoa ñem taëng meï nhö moät moùn quaø ñaëc bieät. Do chuùng toâi khoâng troàng hoa hoàng, hoa thöôïc döôïc, hay hoa cuùc trong vöôøn chuùng toâi, boù hoa ñöïng trong ly nöôùc maø meï toâi nhaän ñöôïc goàm coù nhöõng nhaùnh coû ñaày maøu saéc raát ñeïp, phaàn lôùn laø nhöõng nhaùnh boà coâng anh maøu vaøng chanh hoaëc nhöõng ñoùa hoa höôùng döông röïc rôõ. Hieån nhieân toâi khoâng bieát ñöôïc söï khaùc nhau giöõa coû vaø hoa, ñaëc bieät laø khi ngöôøi meï ñaùng yeâu cuûa toâi taám taéc khen nhöõng kho baùu ñoù. Sau ñoù ngöôøi nhaân vieân baûo toàn moâi tröôøng ñaát taïi ñòa phöông cuûa chuùng toâi noùi chuyeän vôùi chuù cuûa toâi veà nhöõng loaøi hoa daïi. Chuù Bill Rountree chæ cho chuùng toâi loaøi hoa daïi maøu xanh, nhöõng ñoâi maét xanh beù tí, loaøi hoa coù hình caùi noùn cuûa ngöôøi Meã Taây Cô, hay caùi khaên cuûa ngöôøi da ñoû, hoa anh thaûo vaø nhieàu thöù khaùc. Chuù cuõng noùi cho chuùng toâi bieát veà nhöõng thöù coû moïc leân ôû nhöõng nôi ngöôøi ta khoâng muoán, maø coøn laøm caûn trôû caùc loaøi caây khaùc xung quanh. Chuù muoán chuùng toâi hoïc bieát

Ma-thi-ô 13:36-43 36Baáy giôø, Ñöùc Chuùa Jeâsus cho chuùng veà, roài vaøo nhaø; moân ñoà ñeán gaàn maø hoûi Ngaøi raèng: Xin thaày giaûi lôøi ví duï veà coû luøng trong ruoäng cho chuùng toâi. 37Ngaøi ñaùp raèng: Keû gieo gioáng toát, laø Con ngöôøi; 38ruoäng, laø theá gian; gioáng toát, laø con caùi nöôùc thieân ñaøng; coû luøng, laø con caùi quæ döõ; 39keû nghòch thuø gieo coû aáy, laø ma quæ; muøa gaët, laø ngaøy taän theá; con gaët, laø caùc thieân söù. 40Coøn ngöôøi ta nhoå coû luøng maø ñoát trong löûa theå naøo, thì ngaøy taän theá cuõng seõ nhö vaäy; 41Con ngöôøi seõ sai caùc thieân söù Ngaøi thaâu moïi göông xaáu vaø nhöõng keû laøm aùc khoûi nöôùc Ngaøi, 42vaø quaêng nhöõng ngöôøi ñoù vaøo loø löûa, laø nôi seõ coù khoùc loùc vaø nghieán raêng. 43Khi aáy, nhöõng ngöôøi coâng bình seõ choùi raïng nhö maët trôøi trong nöôùc cuûa Cha mình. Ai coù tai, haõy nghe!

5Ma-thi-ô_9

söï khaùc bieät giöõa nhöõng loaïi caây coù ích vaø nhöõng loaïi caây coù haïi, ñoàng thôøi nhaán maïnh raèng chuùng toâi khoâng ñöôïc haùi nhöõng boâng hoa daïi maøu xanh. Nhieàu naêm sau toâi vaãn coøn nhôù baøi daïy cuûa chuù Bill vaø ñaëc bieät laø caùch lôøi noùi cuûa chuù laøm lu môø söï choùi saùng cuûa hoa boà coâng anh vaø hoa höôùng döông. Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø caùc moân ñoà Ngaøi hieåu veà gioáng coû daïi. Hoï bieát nhöõng hieåm hoïa vaø taùc haïi cuûa chuùng. Trong phaàn ñaàu cuûa Ma-thi-ô 13, ñöôïc baøn ñeán ôû baøi hoïc taùm, Ñaáng Christ keå ví duï veà ngöôøi gieo gioáng vôùi haït gioáng vaø boán loaïi ñaát khaùc nhau nhaèm minh hoïa boán ñaùp öùng caù nhaân cuûa con ngöôøi ñoái vôùi Ngaøi. Trong phaàn sau cuûa Ma-thi-ô 13, Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaãn ôû ngoaøi ñoàng, nhöng ñaõ thay ñoåi baøi daïy. Ñöùc Chuùa Gieâ-su laïi baét ñaàu baèng caùch so saùnh nöôùc thieân ñaøng vôùi moät ngöôøi gieo gioáng toát trong caùnh ñoàng cuûa mình (13:24). Ñeâm ñeán, nhöõng keû thuø

Ann Vaø Adoniram Judson: Nhöõng Böùc Chaân Dung Kieân Nhaãn Giaùo só Adoniram Judson vaø vôï mình, baø Ann Hasseltine, thuoäc

Giaùo phaùi Hoäi Chuùng ñaõ ñeán AÁn Ñoä naêm 1812. Trong chuyeán haønh trình daøi ñoù, oâng Adoniram ñaõ hoïc Kinh Thaùnh vaø trôû thaønh moät ngöôøi Baùp-tít, neân maát ñi nguoàn taøi trôï cuûa mình. Gia ñình Adoniram Judson chôø ñôïi. Nhöõng ngöôøi Baùp-tít thaønh laäp hoäi truyeàn giaùo. Ñoâi vôï choàng chôø ñôïi giaáy pheùp ñeå giaûng taïi AÁn Ñoä. Ñôn xin pheùp bò töø choái, hoï dôøi sang Burma. Taïi ñaây, Ann nhaãn naïi vieát thö quyeân goùp.

Khoâng coù moät Cô-ñoác nhaân naøo soáng taïi Burma. Ñöùa con ñaàu loøng cuûa oâng baø ñaõ cheát. Gia ñình oâng baø laøm chöùng trong saùu naêm lieàn tröôùc khi oâng Moung Nau tieáp nhaän Chuùa. Naêm 1824, ngöôøi Mieán Ñieän baét Adoniram vì nghi laø giaùn ñieäp cuûa Anh Quoác. OÂng bò caàm tuø hai möôi moát thaùng döôùi aùn töû hình. Baø Ann nhaãn naïi caàu nguyeän cho choàng mình vaø ñem thöùc aên cho oâng. Khi ñöôïc traû töï do, oâng Adoniram phaùt hieän laø vôï mình, baø Ann, bò ñau. Duø ñaõ phuïc hoài, nhöng söùc khoûe cuûa baø khoâng coøn ñöôïc nhö tröôùc nöõa, vaø cuoái cuøng baø qua ñôøi naêm 1826, luùc ba möôi baûy tuoåi, vì moät côn soát. Giaùo só Adoniram maát luoân con gaùi cuûa mình, Maria, saùu thaùng sau ñoù.

Khi giaùo só Adoniram Judson qua ñôøi naêm 1850, hôn 210,000 ngöôøi Mieán Ñieän ñaõ xöng nhaän mình laø Cô-ñoác nhaân, nhö moät lôøi chöùng cho söï nhaãn naïi cuûa moät caëp vôï choàng ñaõ chôø ñôïi saùu naêm môùi thaáy ñöôïc ngöôøi ñaàu tieân tin Chuùa.

6 Ma-thi-ô_9

cuûa ngöôøi gieo gioáng bí maät leûn vaøo caùnh ñoàng “gieo coû luøng vaøo trong luùa mì” (13:25). Baûn King James dòch coû luøng laø “coû daïi.” “Coû luøng,” hay zizania (tieáng Hy Laïp), aùm chæ moät thöù coû daïi thöôøng ñöôïc goïi laø coû loàng vöïc (Lolium temulentum) maø luùc ñaàu nhìn gioáng heät nhö luùa mì. Nhöõng ngöôøi laøm noâng coù kinh nghieäm khoâng nhoå coû luøng sôùm vì sôï laøm haïi tôùi gioáng toát. Tuy nhieân, khi coû loàng vöïc vaø luùa mì ra boâng, ngay caû moät thôï gaët non kinh nghieäm cuõng coù theå phaân bieät giöõa hai loaøi caây vì haït zizania coù maøu ñen. Coû loàng vöïc chaúng nhöõng khoâng theå duøng laøm thöùc aên, maø khi aên vaøo coù theå gaây co giaät, thaäm chí cheát ngöôøi. Vì theá, boâng cuûa noù phaûi ñem ñoát ñi. Nhöõng keû thuø thöôøng duøng coû luøng ñeå gieo vaøo caùc caùnh ñoàng trong thôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Khi nhöõng ngöôøi toâi tôù baét ñaàu thaáy coû, hoï ñeán tìm chuû. Dó nhieân hoï bieát raèng ngöôøi chuû khoâng heà gieo nhöõng gioáng xaáu, beøn laø keû thuø ñaõ laøm vieäc ñoù. Tuy nhieân, hoï hoûi (13:27), “Thöa chuû, chuû khoâng gieo gioáng toát trong ruoäng chuû sao? Vaäy thì coû luøng bôûi ñaâu maø ra?” Roài hoï ñeà nghò nhoå coû luøng ñi vì chuùng thöôøng huùt döôõng chaát cuûa nhöõng thöù caây khaùc (13:28). Ngöôøi chuû toû ra kieân nhaãn khi oâng höôùng daãn caùc ñaày tôù mình chôø ñôïi. Khi nhoå coû luøng, hoï coù theå laøm haïi gioáng toát (13:29). Neáu hoï chôø cho ñeán muøa gaët, hoï coù theå “tröôùc heát haõy nhoå coû luøng, boù laïi töøng boù maø ñoát ñi” vaø gaët luùa mì (13:30). Sau khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su keå hai ví duï khaùc (13:31-33), Ngaøi rôøi khoûi ñaùm ñoâng, vaø cuøng caùc moân ñoà böôùc vaøo moät caên nhaø. Taïi ñaây caùc moân ñoà xin Chuùa giaûi thích ví duï veà coû luøng (13:36). Chuùng ta giaû ñònh raèng hoï hieåu nhöõng ví duï khaùc, vì hoï chæ hoûi theâm veà hai ví duï, ví duï veà ngöôøi gieo gioáng vaø ví duï veà coû luøng. Coù veû nhö Ma-thi-ô ñaõ chen vaøo hai caâu ñeà caäp ñeán vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su giaûng daïy baèng caùc ví duï. OÂng trích daãn Thi Thieân 78:2 ñeå chöùng minh Ñaáng Christ ñaõ laøm öùng nghieäm lôøi tieân tri Cöïu Öôùc, “Ta seõ môû mieäng ra maø noùi lôøi ví duï…” (Ma-thi-ô 13:35).

7Ma-thi-ô_9

Trong ví duï veà ngöôøi gieo gioáng, ngöôøi gieo gioáng coù theå laø Ñaáng Christ hoaëc baát cöù ai rao truyeàn Phuùc AÂm hoaëc haït gioáng. Ñaát hay caùnh ñoàng töôïng tröng cho ngöôøi naøo nghe veà nöôùc thieân ñaøng vaø phaûn öùng cuûa ngöôøi ñoù tröôùc nhöõng gì mình nghe (13:3-23). Tuy nhieân, trong ví duï veà coû luøng, ngöôøi gieo gioáng laø Ñaáng Christ, töùc “Con Ngöôøi” (13:37). Caùnh ñoàng laø caû theá gian. Haït gioáng toát laø “con caùi nöôùc thieân ñaøng” hoaëc con caùi Ñöùc Chuùa Trôøi, vaø haït gioáng xaáu laø “con caùi quyû döõ” hay con caùi cuûa Sa-tan (13:38). Dó nhieân, ma quyû ñaõ gieo laïi vaøo caùnh ñoàng maø caùc thieân söù cuoái cuøng seõ gaët, phaân bieät giöõa caùi toát vaø caùi xaáu, ñoàng thôøi boû ma quyû “vaøo loø löûa, laø nôi seõ coù khoùc loùc vaø nghieán raêng” (13:39-42). Cha Thieân Thöôïng muoán ñöa moãi moät ngöôøi vaøo trong vöông quoác cuûa Ngaøi, nhöng Sa-tan muoán phaù hoaïi muïc ñích vaø keá hoaïch cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cho moãi ñôøi soáng. Chuùng ta, cuøng vôùi caùc moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø caùc Cô-ñoác nhaân thuoäc moïi thôøi ñaïi, soáng trong moät theá giôùi ñaày nhöõng ngöôøi choái boû söï cöùu roãi bôûi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Ñoâi khi chuùng ta khoâng theå phaân bieät moät Cô-ñoác nhaân vaø moät ngöôøi khoâng phaûi Cô-ñoác nhaân,

Phöông Phaùp Truyeàn Giaùo Hieän Ñaïi Maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su Ñaõ Duøng: Keå Chuyeän Kinh Thaùnh Theo Thöù Töï Thôøi Gian

Laø moät thaày giaùo, Ñöùc Chuùa Gieâ-su keå chuyeän, bao goàm caû caùc

ví duï, raát ñieâu luyeän. Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, caùc giaùo só ñaõ phaùt trieån thaønh coâng moät coâng cuï ñeå rao truyeàn Phuùc AÂm—Keå Chuyeän Kinh Thaùnh Theo Thöù Töï Thôøi Gian (Chronological Bible Storying—CBS). CBS khoâng ñoøi hoûi phaûi bieát ñoïc bieát vieát, ñaëc bieät quyeát ñònh ñoái vôùi 67% daân soá theá giôùi bò muø chöõ.

Duøng phöông phaùp naøy moät thôøi gian, ngöôøi keå chuyeän seõ keå veà Phuùc AÂm, baét ñaàu baèng söï saùng taïo vaø keát thuùc laø söï ñoaùn xeùt, giôùi thieäu lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi theo moät hình thöùc phuø hôïp vôùi vaên hoùa, coù theå deã daøng lan truyeàn cuõng nhö ghi nhôù. Thöù töï thôøi gian vaø caùc phaàn trong caâu chuyeän coù theå duøng ñeå laøm chöùng, moân ñoà hoùa hoaëc daïy doã, gioáng nhö Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ laøm vaäy.

Ñeå bieát theâm chi tieát, haõy vaøo trang web: www.chronologicalbiblestorying.com.

8 Ma-thi-ô_9

cuõng nhö ngöôøi noâng daân khoâng theå phaân bieät luùa mì vaø coû luøng. Cuoái cuøng Ñöùc Chuùa Trôøi seõ phaân bieät ñieàu toát ra khoûi ñieàu xaáu, nhöng chuùng ta phaûi chôø ñôïi cho tôùi luùc ñoù. Neáu ngöôøi gieo gioáng chôø ñôïi, ngöôøi gieo gioáng seõ nhìn thaáy söï khaùc bieät, töø choã coû luøng vaø luùa mì troän laãn vôùi nhau ñeán choã coû luøng vaø luùa mì taùch bieät nhau. Neáu chuùng ta chôø ñôïi, chuùng ta seõ thaáy caùc Cô-ñoác nhaân thaät taùch xa khoûi nhöõng ngöôøi khoâng theo Chuùa, hoaëc chæ theo Chuùa caùch giaû taïo. Khi ñaõ phaân bieät nhö theá roài, “Nhöõng ngöôøi coâng bình seõ choùi raïng nhö maët trôøi trong nöôùc cuûa Cha mình” (13:43). Kieân Nhaãn: Söï Taêng Tröôûng Roäng Môû Seõ Ñeán (13:31-32) Con gaùi chuùng toâi, Holly, raát thích lôùp ba vaø caùc hoaït ñoäng hoïc taäp. Trong lôùp khoa hoïc, coâ Reedy cho laøm moät baøi taäp veà haït gioáng. Caùc em phaûi veõ ñeå moâ taû kích thöôùc, hình daïng vaø nhöõng coâng duïng cuûa caùc haït gioáng. Holly choïn moät taám aùp phích gioáng nhö hình loï tieâu, nhaán maïnh raèng caùc haït gioáng coù theå duøng laøm gia vò. Chuùng toâi mua moät soá caùc haït gia vò khaùc nhau ngoaøi cöûa haøng. Tieáp theo, Holly caån thaän veõ nhöõng caùi huõ vaø duøng keo daùn caùc haït gioáng vaøo trong huõ. Coâ beù laøm raát toát cho tôùi khi gaëp phaûi nhöõng haït muø taïc nhoû xíu. Cuoái cuøng beù laáy keo queùt leân treân giaáy, roài ñoå maáy haït gioáng nhoû xíu xuoáng. Toâi nghó tôùi nhöõng gì chuùng toâi traûi qua vôùi caùc haït muø taïc moãi khi toâi ñoïc ví duï cuûa Ñaáng Christ veà haït caûi, vaø hình aûnh cuûa nhöõng caây ra töø caùc haït ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su so saùnh vöông quoác cuûa Ngaøi vôùi moät haït caûi maø ngöôøi noâng daân gieo (13:31). Khi coù ñuû thôøi gian, haït gioáng nhoû xíu seõ phaùt trieån thaønh moät caây to, ñuû lôùn ñeå chim laøm toå treân caønh cuûa mình (13:32). Nhöõng thính giaû cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su bieát raèng haït gioáng nhoû xíu ñoù seõ phaùt trieån thaønh moät caâu cao khoaûng saùu feet.(Ghi chuù: 1 foot baèng 30 cm). Hoï hieåu ñöôïc ví duï minh hoïa naøy vì hoï raát quen thuoäc vôùi loaøi caây ñoù. Hoï cuõng bieát raèng nhöõng caây muø taïc chòu

9Ma-thi-ô_9

ñöôïc nhieàu loaïi ñaát khaùc nhau, khoâng deã bò coân truøng hoaëc beänh laøm cheát ñi, cuõng nhö chòu ñöôïc thôøi tieát thaät khaéc nghieät. Noùi toùm laïi, haït muø taïc coù theå moïc leân ôû baát cöù nôi ñaâu, döôùi baát cöù ñieàu kieän naøo. Gioáng nhö haït muø taïc khi coù ñuû thôøi gian, nöôùc thieân ñaøng seõ sinh soâi vaø phaùt trieån, lan truyeàn buøng noå treân khaép theá giôùi. Vaø gioáng nhö haït caûi, voán luùc ñaàu chæ laø moät haït nhoû xíu, veà sau lôùn leân thaønh moät caây thaät to, vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi cuõng baét ñaàu vôùi moät beù sô sinh trong maùng coû vaø seõ phaùt trieån thaønh voâ soá ngöôøi. Gioáng nhö haït caûi, vöông quoác coù theå phaùt trieån thònh vöôïng haàu nhö ôû baát cöù nôi ñaâu, döôùi baát cöù ñieàu kieän naøo. Kieân Nhaãn: Söï Taêng Tröôûng Veà Chieàu Saâu Seõ Ñeán (13:33-35) Trong nhöõng naêm ñaàu tieân chuùng toâi ôû taïi Waco, Texas, cöù toái ñeán thì muøi baùnh mì noùng laïi toûa ra töø tieäm baùnh Mrs. Baird döôùi phoá. Muøi thôm gôïi cho toâi nhôù laïi hoài lôùp saùu. Moãi naêm, moät nhoùm phuï nöõ trong thò traán cuûa toâi toå chöùc moät chuyeán ñi thöïc teá. Lôùp cuûa toâi haàu nhö khoâng theå ñôïi tôùi luùc ñöôïc ñi boán möôi laêm daëm ñeán San Angelo ñeå tham quan Monarch Tile, Coca Cola Bottlers, vaø Tieäm Baùnh Meads. Toâi seõ khoâng bao giôø queân muøi baùnh môùi nöôùng vaø caùi vò aâm aám cuûa nhöõng oå baùnh mì nhoû maø chuùng toâi nhaän ñöôïc. Chuùng toâi quan saùt nhöõng ngöôøi laøm baùnh ño löôøng vaø nhoài boät. Chuùng toâi thaáy maáy caùi maùy troän hoãn hôïp. Sau khi boät noåi leân, chuùng toâi quan saùt nhöõng ngöôøi mang taïp deà traéng vaën xoaén nhöõng mieáng boät nhaõo ra thaønh töøng mieáng nhoû, naén chuùng laïi vôùi nhau vaø boû vaøo trong nhöõng caùi chaûo coù veû nhö raát to, nhöng laïi khoâng to. Khi chuùng toâi ñi doïc moät caùi baêng chuyeàn ñang chaïy chaäm, chuùng toâi thaáy nhöõng oå baùnh mì ñaõ leân men ñöôïc ñöa veà phía loø nöôùng. Chuùng toâi thaät ngaïc nhieân khi nhöõng cuïc boät nhoû ñoù laïi trôû thaønh nhöõng oå baùnh to muùp míp. Dó nhieân, men vaø thôøi gian taïo neân caû moät söï khaùc

10 Ma-thi-ô_9

bieät khi men (Saccharomyces cerevisiae) haáp thuï ñöôøng ñeå taïo neân khí CO2, khieán cho ñoáng boät daäy leân. Ñöùc Chuùa Gieâ-su minh hoïa söï thay ñoåi maø men vaø thôøi gian ñem laïi trong ví duï veà men. Trong caâu chuyeän naøy, Ngaøi so saùnh nöôùc thieân ñaøng “gioáng nhö men maø ngöôøi ñaøn baø kia laáy troän vaøo trong ba ñaáu boät, cho ñeán chöøng naøo boät daäy caû leân” (13:33). Khi coù ñuû thôøi gian, men seõ laøm cho caû ñoáng boät “daäy leân,” laøm cho caû ñoáng boät nôû to ra. Men taïo neân moät söï taêng tröôûng beân trong, laøm phình töø beân trong nhöõng yeáu toá khieán cho beân ngoaøi phaûi thay ñoåi. Gioáng nhö men, khi coù ñuû thôøi gian, nöôùc thieân ñaøng seõ höng thònh vaø phaùt trieån, lan truyeàn caùch maïnh meõ vaøo trong ñôøi soáng cuûa nhieàu ngöôøi. Gioáng nhö chaát men luùc ñaàu chæ nhoû nhö moät teá baøo vaø lan truyeàn ra khaép caû ñoáng boät khoång loà, bieán noù thaønh oå baùnh mì to lôùn, töø moät khôûi ñaàu nhoû, nöôùc thieân ñaøng seõ lan toûa. Kieân Nhaãn: Kho Baùu Thaät Quyù Giaù Seõ Ñeán (13:44-45) Naêm 1990, meï toâi ñöa toâi ñi thaêm quan nöôùc Trung Hoa cuûa nöõ giaùo só Lottie Moon. Treân ñöôøng ñi, chuùng toâi nghæ moät ngaøy taïi Hoàng Koâng. Nöûa ñaàu ngaøy chuùng toâi gheù thaêm caùc ñieåm truyeàn giaùo, bao goàm ngoâi moä cuûa Henrietta Hall Shuck vaø Beänh Vieän Baùp-tít Hoàng Coâng, tröôøng Ñaïi Hoïc, vaø Nhaø In. Theá neân chuùng toâi chæ coøn laïi vaøi tieáng ñoàng hoà ñeå ñi mua saém taïi moät trong nhöõng thuû phuû mua saém cuûa theá giôùi. Caùc cöïu giaùo só Norma vaø Stan Foskett thöïc söï ñaõ keùo chuùng toâi ñi qua caùc cöûa haøng. Toâi coù tieàn daønh saün ñeå mua moät chuoãi haït. Chuùng toâi ñi khaép caùc cöûa haøng, cuoái cuøng toâi mua ñöôïc nhöõng moùn nöõ trang ñaét giaù hôn nhö toâi döï ñònh, nhöng giaù trò thì hôn haún soá tieàn ñaõ boû ra. Moät ai ñoù ñaõ nhaéc tôùi ví duï veà haït trai ngaøy hoâm ñoù, khi chuùng toâi noùi chuyeän veà ngöôøi daân Hoàng Koâng, nhöõng ngöôøi khoâng coù kho baùu quyù giaù cuûa nöôùc thieân ñaøng.

11Ma-thi-ô_9

Trong ví duï thöù tö cuûa baøi hoïc naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su so saùnh vöông quoác cuûa Ngaøi nhö moät “cuûa baùu choân trong moät ñaùm ruoäng kia” (13:44). Chuùng toâi khoâng bieát vì sao kho baùu ñoù laïi ôû ngoaøi ruoäng, cuõng khoâng bieát vì sao ngöôøi chuû khoâng ñeán ñoøi laïi, hoaëc ít nöõa laø cuõng bieát noù ñöôïc choân ôû ñoù. Nhöng ñieàu ñoù khoâng lieân quan tôùi caâu chuyeän. Chuùng ta bieát raèng ngöôøi tìm ñöôïc kho baùu naøy, trong söï höùng khôûi cuûa mình, ñaõ baùn toaøn boä taøi saûn mình coù ñeå mua maûnh ruoäng (13:44). Trong moät ví duï khaùc, Ñöùc Chuùa Gieâ-su so saùnh vöông quoác cuûa Ngaøi vôùi moät ngöôøi ñi buoân nöõ trang, tìm kieám nhöõng vieân ngoïc hoaøn haûo, boùng laùng nhaát (13:45). Khi oâng tìm ñöôïc moùn nöõ trang ñaëc bieät quyù giaù ñoù, oâng baùn moïi thöù mình coù ñeå mua noù (13:46). Caû hai ví duï ñeàu daïy nhöõng baøi hoïc töông töï nhö nhau. Moät yù nghóa ñoù laø nöôùc thieân ñaøng coù giaù trò lôùn ñeán ñoä chuùng ta phaûi saün saøng töø boû moïi thöù trong con ngöôøi chuùng ta, vaø moïi thöù maø chuùng ta coù ñeå sôû höõu moät kho baùu nhö theá. Vaø chuùng ta phaûi phoù chính mình caùch troïn veïn cho Ñaáng Christ. Nhöng coù bao giôø chuùng ta kieám ñuû ñeå traû cho kho baùu bò choân giaáu ñoù, hoaëc vieân ngoïc quyù kia hay khoâng? Khoâng. Chuùng ta nhaän ñöôïc choã ñöùng cuûa mình treân thieân ñaøng bôûi ñöùc tin vaø aân ñieån. Ñöùc Chuùa Gieâ-su hoûi caùc moân ñoà Ngaøi trong Ma-thi-ô 16:26b raèng, “Vaäy thì ngöôøi laáy chi maø ñoåi linh hoàn mình laïi?” Chuùng ta khoâng theå ban cho baát cöù ñieàu gì. Ñaáng Christ ban cho taát caû. Nöôùc thieân ñaøng coù giaù trò lôùn ñeán ñoä Cöùu Chuùa ñaõ töø boû moïi thöù Ngaøi coù. Ngaøi ñaõ traû caùi giaù cuoái cuøng. Ngaøi ñaõ phoù söï soáng mình ñeå chuùng ta trôû thaønh moät phaàn trong vöông quoác cuûa Ngaøi. Kieân Nhaãn: Nöôùc Thieân Ñaøng Seõ Ñeán Toâi lôùn leân trong moät gia ñình thích theå thao. Khi muøa thu ñeán, cuõng laø muøa boùng, toâi troâng ngoùng ñöôïc xem cuù ñaùnh boùng ñaàu tieân cuûa muøa boùng chaøy. OÂng noäi cuûa toâi, oâng Barton, coã vuõ cho ñoäi Yankees duø raèng oâng cuõng thích ñoäi Boston nöõa. Coøn

12 Ma-thi-ô_9

oâng ngoaïi cuûa toâi, oâng Robinson, ñaõ nhaän ñöôïc boán huy chöông boùng chaøy taïi tröôøng Baylor vaø thích xem thi ñaáu hôn laø xem caùc ñoäi. Cha toâi thì huaán luyeän cho ñoäi Little League, vaø con trai toâi, Marshall, laïi chôi trong ñoäi boùng chaøy cuûa tröôøng trung hoïc, may maén ñöôïc chôi chung vôùi moät caàu thuû neùm boùng danh tieáng. Hieän nay, John vaø toâi thöôøng ñi xem boùng chaøy muøa giaûi Baylor, luoân ñem theo moät mieáng giaáy ñeå ghi ñieåm vaø soá löôït neùm boùng. Toâi hoïc bieát xem troïng söï phaùt trieån yeáu toá chieàu saâu caù nhaân vaø yeáu toá taäp theå toaøn ñoäi maø moân boùng chaøy ñoøi hoûi, cuõng nhö söï nhaãn naïi maø theå thao yeâu caàu. Söï kieân nhaãn ñöùng taïi traïm giuùp xua tan söï thaát voïng khi ñaùnh huït vaø taïo cô hoäi ñaùnh truùng traïm thöù nhaát cuõng nhö nhöõng cuù home run (cuù ñaùnh cho pheùp ngöôøi ñaùnh chaïy quanh ghi ñieåm maø khoûi phaûi döøng laïi). Chôø ñôïi moät cuù neùm phuø hôïp thöôøng quyeát ñònh thaønh coâng hay thaát baïi. Kieân nhaãn taïo neân söï khaùc bieät trong boùng chaøy vaø trong cuoäc soáng. Laø caùc Cô-ñoác nhaân, cuõng laø moät phaàn trong Hoäi Thaùnh Ñaáng Christ, ñoâi luùc chuùng ta toû ra thieáu kieân nhaãn vaø thoaùi chí veà söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong thôøi ñaïi chuùng ta. Nhöng chuùng ta coù theå döïa treân nhöõng lôøi höùa cuûa caùc ví duï. Gioáng nhö söù ñieäp cuûa ví duï luùa mì vaø coû luøng, neáu chuùng ta chôø ñôïi, söï ñoaùn xeùt seõ phaân taùch nhöõng ngöôøi theo Chuùa khoûi nhöõng ngöôøi naøo giaû taïo theo Ngaøi, hoaëc khoâng theo Ngaøi. Nhö söù ñieäp trong ví duï veà haït caûi phaùt trieån thaønh moät caây to, neáu chuùng ta chôø ñôïi, vöông quoác seõ phaùt trieån roäng khaép theá giôùi. Nhö söù ñieäp veà men laøm daäy caû ñoáng boät, neáu chuùng ta chôø ñôïi, daân söï cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi seõ taêng tröôûng veà chieàu saâu, taùc ñoäng ñeán toaøn theå ñòa caàu. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ phoù söï soáng mình ñeå mua kho baùu ñôøi ñôøi cho chuùng ta. Chuùng ta coù nhaãn naïi laøm vieäc ñeå lan truyeàn lôøi noùi vaø coâng vieäc cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su hay khoâng? Hay chuùng ta ñeå cho söï thieáu nhaãn naïi ngaên trôû söï keâu goïi thöïc hieän söù meänh cuûa Ngaøi?

13Ma-thi-ô_9

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Chuùng ta thích haàu nhö taát caû moïi vieäc ngoaïi tröø vieäc chôø ñôïi, vaø

hieån nhieân chuùng ta khoâng keå söï kieân nhaãn laø moät phaåm haïnh. Cuoái cuøng Ñöùc Chuùa Trôøi seõ phaân bieät ñieàu toát ra khoûi ñieàu xaáu,

nhöng chuùng ta phaûi chôø ñôïi cho tôùi luùc ñoù. …Nöôùc thieân ñaøng coù giaù trò lôùn ñeán ñoä chuùng ta phaûi saün saøng töø

boû moïi thöù trong con ngöôøi chuùng ta, vaø moïi thöù maø chuùng ta coù ñeå sôû höõu moät kho baùu nhö theá.

Kieân nhaãn taïo neân söï khaùc bieät trong boùng chaøy vaø trong cuoäc soáng.

Gioáng nhö söù ñieäp cuûa ví duï luùa mì vaø coû luøng, neáu chuùng ta chôø ñôïi, söï ñoaùn xeùt seõ phaân taùch nhöõng ngöôøi theo Chuùa khoûi nhöõng ngöôøi naøo giaû taïo theo Ngaøi, hoaëc khoâng theo Ngaøi.

Nhö söù ñieäp trong ví duï veà haït caûi phaùt trieån thaønh moät caây to, neáu chuùng ta chôø ñôïi, vöông quoác seõ phaùt trieån roäng khaép theá giôùi.

Nhö söù ñieäp veà men laøm daäy caû ñoáng boät, neáu chuùng ta chôø ñôïi, daân söï cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi seõ taêng tröôûng veà chieàu saâu, taùc ñoäng ñeán toaøn theå ñòa caàu.

14 Ma-thi-ô_9

Caùc Caâu Hoûi 1. Khi xeùt ñeán ví duï veà coû luøng, vì sao caùc Cô-ñoác nhaân neân

chaäm ñoaùn xeùt nhöõng ngöôøi khaùc? 2. Noùi veà haït caûi. Baïn hoïc ñöôïc ñieàu gì töø söï töông phaûn giöõa

nhöõng haït gioáng nhoû xíu vaø thaân caây cao saùu feet? 3. Haõy so saùnh vieäc men laøm daäy oå baùnh mì vôùi vieäc moät Hoäi

Thaùnh laøm daäy caû coäng ñoàng cuûa mình. Hoäi Thaùnh cuûa baïn coù lan toûa söï saùng cuûa Ñaáng Christ trong coäng ñoàng hay khoâng?

4. Baïn seõ saün saøng baùn taát caû nhöõng thöù mình coù ñeå mua caùi gì? 5. Baïn caàn phaûi nhaãn naïi hôn trong nhöõng lónh vöïc naøo cuûa

cuoäc ñôøi mình? 6. Baïn laøm göông kieân nhaãn cho caùc em maãu giaùo, thieáu nhi,

thieáu nieân vaø thanh nieân treû nhö theá naøo?

Ñôøi Soáng Trong Moái Thoâng Coâng

Chöông thöù tö cuûa loaït baøi hoïc naøy taäp trung vaøo nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 18 veà ñôøi soáng trong moái thoâng coâng vôùi caùc tín höõu. Hai baøi hoïc trong ñôn vò naøy keâu goïi chuùng ta nhìn laïi caùch chuùng ta quan heä vôùi nhöõng ngöôøi khaùc, ñaëc bieät laø trong moái thoâng coâng vôùi caùc tín höõu. Chuùng ta baøy toû loøng toân troïng vaø soáng chung vôùi nhöõng Cô-ñoác nhaân khaùc nhö theá naøo? Neáu caâu traû lôøi chaân thaät cuûa chuùng ta laø “khoâng ñöôïc toát laém”, vaäy thì taïi sao nhöõng ngöôøi khaùc phaûi laéng nghe khi chuùng ta noùi söù ñieäp Cô-ñoác veà söï hoøa giaûi?

Baøi hoïc ñaàu tieân taäp trung vaøo caùch nhöõng ngöôøi tín höõu phaûi ñoái xöû vôùi “nhöõng ñöùa nhoû naøy”. Trong baøi hoïc naøy, chuùng ta seõ thaáy Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaûo loän nhöõng thaùi ñoä cuûa xaõ hoäi vaø cuûa chuùng ta nhö theá naøo- thaùi ñoä cho raèng lôùn môùi laø quan troïng. Phaân ñoaïn thaùch thöùc caùc thaùi ñoä cuûa chuùng ta ñoái vôùi söï vó ñaïi, ngay caû trong ñôøi soáng Hoäi Thaùnh. Noù keâu goïi chuùng ta nhìn nhaän raèng tieâu chuaån cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà söï lôùn lao hoaøn toaøn khaùc vôùi tieâu chuaån cuûa chuùng ta. Ñieàu con ngöôøi chuùng ta coù theå deã daøng xem laø “nhoû nhaát”, thì Ñöùc Chuùa Gieâ-su keå laø “lôùn nhaát”. Kinh Thaùnh nhaéc nhôû chuùng ta raèng Hoäi Thaùnh caàn phaûi quan taâm vaø chu caáp cho caùc con caùi cuûa mình cuõng nhö “nhöõng ñöùa nhoû” khaùc. Phaân ñoaïn cuõng coù theå ñöa caùc Cô-ñoác nhaân ñeán choã quan taâm cho con caùi vaø “nhöõng ñöùa nhoû” khaùc trong theá giôùi chuùng ta. Theâm vaøo ñoù, ñieåm quan taâm chính cuûa Ma-thi-ô 18:1-14 laø söï chaêm lo cho caùc taân tín höõu.

Baøi hoïc thöù hai xem xeùt caùch caùc tín höõu phaûi ñoái xöû vôùi nhöõng tín höõu naøo vaáp phaïm vôùi mình. Trong thöïc teá cuoäc soáng, caùc Cô-ñoác nhaân thaät coù gaëp nhieàu khoù khaên vôùi nhöõng Cô-ñoác

Chöông

4

nhaân khaùc, ngay caû caùc thaønh vieân trong Hoäi Thaùnh. Caùch chuùng ta quan heä vôùi nhöõng ngöôøi khaùc coù theå baøy toû chuùng ta saün saøng theo Chuùa Gieâ-su ñeán möùc ñoä naøo.

Chöông IV Ñôøi Soáng Trong Moái Thoâng Coâng Baøi 10: Ngöôi Vaø “Nhöõng Ñöùa Nhoû”

Ma-thi-ô 18:1-14 Baøi 11: Quan Heä Vôùi Nhöõng Ngöôøi Baát Toaøn

Ma-thi-ô 18:15-35

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Trôøi ñöa moïi loaïi ngöôøi vaøo trong ñôøi soáng Hoäi Thaùnh cuûa Ngaøi. Baøi hoïc naøy coù theå giuùp chuùng ta xaùc ñònh nhöõng caùch chuùng ta coù theå ñoái xöû vôùi moïi ngöôøi khaùc caùch bình ñaúng bôûi tình yeâu thöông cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 18:1-14

Boái Caûnh Ma-thi-ô 18:1-14

Troïng Taâm Baøi Hoïc Khieâm nhöôøng quan taâm tôùi nhöõng ngöôøi khaùc, baát keå ñòa vò treân traàn

gian naøy, laø loái soáng ñaëc tröng trong moái thoâng coâng Cô-ñoác.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Ai laø ngöôøi quan troïng nhaát trong

Hoäi Thaùnh cuûa baïn?

Baøi 10 Ngöôi Vaø Nhöõng Ñöùa Nhoû

Muïc Ñích Baøi Hoïc Xaùc ñònh nhöõng phöông caùch nhaèm söûa sai vieäc nhaán maïnh veà ñòa vò, voán laø ñieàu thöôøng taùc ñoäng ñeán ñôøi soáng Hoäi Thaùnh.

Ma-thi-ô_10

Huaán luyeän vieân ñoäi boùng tröôøng trung hoïc cuûa chuùng toâi raát thích xem chuùng toâi chôi moät troø chôi baïo löïc nhoû, teân laø “Con Boø Trong Voøng Troøn”. Chuùng toâi thöôøng veõ moät voøng troøn, vaø huaán luyeän vieân seõ cho moãi chuùng toâi moät soá. Keá ñeán oâng choïn moät ngöôøi trong chuùng toâi laøm con boø. Con boø ñöùng ôû giöõa voøng troøn trong khi huaán luyeän vieân goïi caùc con soá. Khi soá cuûa ngöôøi chôi ñöôïc goïi, ngöôøi ñoù seõ la heùt, chaïy veà phía con boø vaø laøm taát caû nhöõng gì phaûi laøm ñeå quaät con boø xuoáng vaø ñaåy ra ngoaøi voøng. Con boø phaûi choáng laïi moïi keû taán coâng, töøng ngöôøi moät, cho tôùi khi ñaùnh baïi caû ñoäi, vaø ñöùng moät mình trong voøng troøn.

Vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø “Con Boø Trong Voøng Troøn” chaúng coù ñieåm naøo chung caû. Trong gia ñình cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, khoâng phaûi “moãi ngöôøi vì baûn thaân mình”, khoâng phaûi “ngöôøi cuoái cuøng ñöùng vöõng seõ thaéng”, caøng khoâng phaûi “chæ coù keû maïnh môùi soáng soùt”. Ai Laø Ngöôøi Lôùn Hôn Heát? (18:1)

Trong Ma-thi-ô 18, Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy doã caùc moân ñoà Ngaøi. Lôøi daïy baét ñaàu baèng moät caâu hoûi cuûa caùc moân ñoà. Coù leõ hoï coù haøng trieäu caâu hoûi, duø chæ môùi ôû vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su moät thaùng maø thoâi.

Taïi thaønh Seâ-sa-reâ Phi-líp (Ma-thi-ô 16:13-20), Ñöùc Chuùa Gieâ-su chính laø ngöôøi ñaët caâu hoûi (Ma-thi-ô 16:13): “Theo lôøi ngöôøi ta noùi thì Con ngöôøi laø ai?”. Chæ coù Phi-e-rô traû lôøi. OÂng xöng nhaän raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø Ñaáng Meâ-si-a. Chuùa Gieâ-su baûo Phi-e-rô oâng noùi ñuùng, raèng chính Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ baøy toû cho oâng caâu traû lôøi ñoù. Keá ñeán, tröôùc maët moïi ngöôøi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi vôùi Phi-e-rô raèng Ngaøi seõ trao cho oâng chìa khoùa cuûa vöông quoác. (Sao laïi laø oâng aáy? Caùc moân ñoà khaùc haún ñaõ noùi vôùi nhau nhö vaäy. Chuùng ta khoâng bieát raèng seõ coù thöôûng. Nhöõng chìa khoùa ñoù seõ môû caùi gì?)

Keá ñeán Ñöùc Chuùa Gieâ-su raên caám caùc moân ñoà noùi vôùi baát cöù ai veà ñieàu ñoù. Vaøi ngaøy sau, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñöa Phi-e-rô,

Ma-thi-ô_10

Gia-cô vaø Giaêng leân nuùi vôùi Ngaøi; taïi ñoù hoï thaáy Moâi-se vaø EÂ-li noùi chuyeän vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Roài hoï laïi thaáy Ñöùc Chuùa Gieâ-su hoùa hình tröôùc maét hoï. Hoï nghe tieáng Ñöùc Chuùa Trôøi phaùn töø trôøi! Toâi daùm chaéc raèng hoï caøng coù nhieàu thaéc maéc hôn nöõa.

Caâu hoûi ngaøy hoâm nay laø (18:1): “Ai laø lôùn hôn heát trong nöôùc thieân ñaøng?”. Ñaây laø moät caâu hoûi hay. Trong Phuùc AÂm Maùc, caâu hoûi phaùt xuaát töø moät vuï tranh caõi giöõa caùc moân ñoà khi hoï ñang ñi ñöôøng (Maùc 9:34-36). Trong Ma-thi-ô, caâu hoûi theo sau cuoäc noùi chuyeän giöõa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø Phi-e-rô.

Ma-thi-ô 18:1-14 1 Trong lúc đó, môn đồ lại gần Đức Chúa Jêsus, mà hỏi rằng: Ai là lớn hơn hết trong nước thiên đàng? 2 Đức Chúa Jêsus gọi một đứa trẻ đến, để ở giữa môn đồ, 3 mà phán rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, nếu các ngươi không đổi lại và nên như đứa trẻ, thì chẳng được vào nước thiên đàng đâu. 4 Vậy, hễ ai trở nên khiêm nhường như đứa trẻ nầy, sẽ là lớn hơn hết trong nước thiên đàng. 5

Hễ ai vì danh ta chịu tiếp một đứa trẻ thể nầy, tức là chịu tiếp ta. 6

Song, nếu ai làm cho một đứa trong những đứa nhỏ nầy đã tin ta sa vào tội lỗi, thì thà buộc cối đá vào cổ, mà quăng nó xuống đáy biển còn hơn.7 Khốn nạn cho thế gian vì sự gây nên phạm tội! Vì sự gây nên phạm tội phải có; song khốn nạn thay cho ai là kẻ gây nên phạm tội! 8 Nếu tay hay là chân ngươi làm cho ngươi sa vào tội lỗi, hãy chặt và ném nó cho xa ngươi đi; vì thà ngươi què chân hay là cụt tay mà vào nơi hằng sống, còn hơn là đủ cả hai tay hay là hai chân mà bị quăng vào lửa đời đời. 9 Nếu con mắt ngươi làm cho ngươi sa vào tội lỗi, thì hãy móc mà ném cho xa ngươi đi; vì thà ngươi một mắt mà vào nơi hằng sống, còn hơn là đủ hai mắt mà bị quăng vào lửa địa ngục.10 Hãy giữ mình đừng khinh dể một đứa nào trong những đứa trẻ nầy; vì ta bảo các ngươi, các thiên sứ của chúng nó trên trời thường thấy mặt Cha ta, là Đấng ở trên trời. [†] 12 Các ngươi tưởng thế nào? Nếu người nào có một trăm con chiên, một con bị lạc mất đi, thì há chẳng để chín mươi chín con lại trên núi, mà đi kiếm con đã lạc mất sao? 13 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, nếu người kiếm lại được, thì lấy làm vui mừng về con đó hơn chín mươi chín con không lạc. 14 Cũng thể ấy, Cha các ngươi ở trên trời không muốn cho một đứa nào trong những đứa trẻ nầy phải hư mất.

Ma-thi-ô_10

Suoát hôn moät naêm qua, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ baûo caùc moân ñoà raát nhieàu ñieàu traùi ngöôïc veà vieäc soáng trong nöôùc thieân ñaøng vaø soáng treân traàn gian cuøng moät luùc. Haõy xem Ma-thi-ô 16:21-26, chaúng haïn: Haõy töø boû chính mình maø vaùc thaäp töï giaù ngöôi. Ai muoán cöùu maïng soáng mình thì seõ maát. Con Ngöôøi seõ bò phaûn boäi vaø rôi vaøo tay loaøi ngöôøi, roài hoï seõ gieát Ngaøi. Chuùng ta coù theå hieåu söï boái roái cuûa hoï.

Ñaàu oùc cuûa caùc moân ñoà haún ñang quay cuoàng vì moïi thöù hoï ñaõ thaáy vaø nghe veà nöôùc thieân ñaøng. Hoï coù neân chuaån bò cho troø chôi “Con Boø Trong Voøng Troøn” hay khoâng? Ñoù coù phaûi laø caùch ñeå moät ngöôøi vöôït leân daãn ñaàu trong vöông quoác khoâng? Vöông quoác seõ ñeán, hay ñöôïc ñaùnh chieám baèng vuõ löïc? Hoï muoán bieát moïi söï seõ dieãn ra nhö theá naøo. Hoï ñang reøn luyeän cho ñieàu gì? Coù phaûi ñieàu ñoù gioáng nhö moät kim töï thaùp, nhö trong nhöõng heä thoáng khaùc hay khoâng? Laøm theá naøo ñeå moät ngöôøi treøo leân ñeán ñænh? Söùc maïnh vaø söùc beàn ñoùng vai troø gì?

Hoï khoâng hoûi: Ai laø ngöôøi lôùn hôn heát trong theá gian? Dó nhieân hoï bieát roõ ñieàu ñoù. Hoï bieát raèng phong traøo naøy khaùc haún nhöõng gì ñöôïc vaïch ra trong nhöõng caên phoøng ñaày khoùi, vaø thaäm chí trong ñeàn thôø. Hoï cuõng bieát raèng caùch Ñöùc Chuùa Trôøi hieåu veà söï vó ñaïi raát khaùc vôùi söï vó ñaïi maø hoï daønh caû ñôøi mình ñeå theo ñuoåi. Nhöng phaûi chaêng coù caû moät “heä thoáng” ôû döôùi Ñöùc Chuùa Trôøi? Neáu coù thì ñieàu ñoù hoaït ñoäng nhö theá naøo, vaø ai laø ngöôøi ôû treân ñænh?

Roõ raøng ñaây laø thôøi khaéc daïy doã maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang chôø ñôïi. Caùc moân ñoà baét ñaàu ñaët ra nhöõng caâu hoûi ñuùng. Ñöøng baän taâm ñeán vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ traû lôøi caâu hoûi veà söï “lôùn hôn heát” trong Baøi Giaûng Treân Nuùi (Ma-thi-ô 5-7). Ñöøng baän taâm ñeán vieäc hoï laø nhöõng ngöôøi ngoài haøng ñaàu, laéng nghe söù ñieäp ñoù. Coù leõ hoï chöa saün saøng ñeå tieáp thu. Coù leõ hoï vöøa nhaän ra raèng khi noùi ñeán söï vó ñaïi (cuõng nhö quyeàn löïc), theá gian vaø Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ñoàng quan ñieåm vôùi nhau.

Vì hoï khoâng nghe vaø khoâng hieåu ñieàu ñoù trong Baøi Giaûng Treân Nuùi, neân coù leõ Ñöùc Chuùa Gieâ-su quyeát ñònh khoâng noùi vôùi

Ma-thi-ô_10

hoï vaøo luùc naøy. (Khoâng phaûi luùc naøo chuùng ta cuõng “coù tai ñeå nghe”.) Ñöùc Chuùa Gieâ-su seõ chæ cho hoï. Hoïc Hoûi Töø Moät Ñöùa Nhoû (18:2)

Ñöùc Chuùa Gieâ-su goïi moät ñöùa treû ñeán. Neáu baïn ñaõ töøng thöû vieäc ñoù, thì bieát raèng chaúng deã daøng chuùt naøo. Treû con, gioáng nhö nhöõng con meøo, khoâng phaûi luùc naøo cuõng chaïy ñeán khi chuùng ta goïi. Tuy nhieân, ñöùa treû ñaõ ñeán vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Haõy löu yù raèng ñöùa treû ôû beân ngoaøi voøng troøn caùc moân ñoà. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ phaûi ñaët ñöùa treû “ôû giöõa moân ñoà” (18:2). Phaûi chaêng Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi moät ñieàu gì ñoù veà söï vó ñaïi baèng caùch tìm söï vó ñaïi beân ngoaøi voøng troøn? Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñöa ñöùa treû vaøo chính giöõa voøng troøn cuûa caùc moân ñoà. Keá ñeán Ngaøi baûo hoï raèng hoï phaûi trôû neân nhö ñöùa treû naøy neáu hoï muoán “vaøo nöôùc thieân ñaøng” (18:3).

Toâi chaéc raèng caùc moân ñoà nghó hoï ñaõ ôû ñoù roài, ngay giöõa vöông quoác, nhöng döôøng nhö hoâm nay Ñöùc Chuùa Gieâ-su laïi noùi moät ñieàu môùi. Hoï coù nhìn laïi ñöùa beù naøy moät laàn nöõa, thaáy caùch beù nhìn Chuùa Gieâ-su vaø caùch Ngaøi nhìn beù, nhö theå coù moät caùi gì

Nghieân Cöùu Theo Tình Huoáng Gaàn ñaây baïn keát thaân vôùi moät ñoâi vôï choàng trong Hoäi Thaùnh. Hoï chæ môùi ñi nhaø thôø ñöôïc khoaûng hai thaùng, vaø caû hai vöøa môùi chòu baùp-tem moät tuaàn tröôùc. Tröôùc ñoù hoï khoâng coù ñi nhaø thôø naøo caû. Ngöôøi vôï goïi cho baïn, khoùc loùc vaø keå raèng moät ngöôøi khaùc trong Hoäi Thaùnh ñaõ laøm buoàn loøng choàng coâ. Teä hôn nöõa, ngöôøi phaïm loãi ñoù laïi thöôøng höôùng daãn thôø phöôïng, vaø ñöôïc xem laø moät ngöôøi laõnh ñaïo noåi baät trong Hoäi Thaùnh. Coâ aáy noùi vôùi baïn raèng choàng coâ khoâng chòu ñi nhaø thôø nöõa. Coâ muoán tieáp tuïc ñi nhoùm, nhöng caûm thaáy raát khoù chòu khi phaûi ñi moät mình. Coâ boái roái vì coâ nghó raèng taát caû caùc Cô-ñoác nhaân thì phaûi baøy toû tình yeâu thöông voâ ñieàu kieän vaø chaáp nhaän ngöôøi khaùc. Baïn seõ noùi gì vôùi coâ aáy? Baïn seõ giuùp coâ aáy nhö theá naøo? Ñoâi vôï choàng ñoù coù phaûi laø “nhöõng ñöùa nhoû” maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi ñeán trong Ma-thi-ô 10 hay khoâng? Baïn seõ laøm gì?

Ma-thi-ô_10

ñoù raát töï nhieân giöõa hai ngöôøi, moät söï thoâng hieåu, söï tin caäy, moät söï raøng buoäc trong tình yeâu thöông hay khoâng?

Haõy laéng nghe suy nghó cuûa caùc moân ñoà: Chôø chuùt! Moät ñöùa beù sao laïi coù theå vó ñaïi ñöôïc? Moät ñöùa beù khoâng theå vó ñaïi ñöôïc. “Ñöùa beù vó ñaïi” laø ñieàu nghòch lyù. Treû con raát yeáu ñuoái vaø deã toån thöông. Caùc em raát thaáp keùm, hay laøm caûn ñöôøng, chöa ñöôïc ñi hoïc, ít nöõa thì cuõng chöa hoïc nhieàu. Treû con khoâng coù vieäc laøm, hay khoùc vaø nhoûng nheõo, khoâng coù kinh nghieäm thöïc teá. Treû em naèm ôû döôùi chaân kim töï thaùp xaõ hoäi, beân caïnh nhöõng ngöôøi noâ leä.

Trong theá kyû thöù nhaát, treû em laø moät moùn nôï hôn laø moät taøi saûn. Gia ñình thöôøng khoâng xuùm laïi xung quanh nhöõng ñöùa treû nhö ngaøy nay. Treû con ôû beân leà cuûa gia ñình. Caùc em ôû beân ngoaøi nhìn vaøo, chöù khoâng phaûi ôû trung taâm.

Theá neân caùc moân ñoà suy nghó vaø töï hoûi khoâng bieát vì sao moät ñöùa treû laïi coù theå trôû thaønh trung taâm caùi nhìn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi veà söï vó ñaïi. Moät ñöùa treû khoâng coù lôøi caàu nguyeän gioáng nhö troø “Con Boø Trong Voøng Troøn”.

Döôøng nhö caùc moân ñoà ñaõ keát luaän raèng moät vöông quoác khoâng theå xaây döïng treân löng cuûa nhöõng ñöùa treû. Caùc moân ñoà saép ñöôïc hoïc bieát raèng vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng theå xaây döïng treân löng cuûa “nhöõng ngöôøi ñaøn oâng thöïc thuï”, ngöôøi laõnh ñaïo cuûa hoï baûo hoï phaûi “neân nhö ñöùa treû” (18:3).

Chuùng ta haõy laéng nghe caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su tröôùc nhöõng yù nghó ñoù. Chuùng ta haõy ñeå Ñöùc Chuùa Gieâ-su trình

Chính Ñöùc Chuùa Trôøi Ñang Vaän Haønh Trong Baïn Ma-thi-ô 18:3 cho chuùng ta thaáy raèng ngay caû tieán trình trôû neân “nhö ñöùa treû” cuõng laø ñieàu maø chæ coù Ñöùc Chuùa Trôøi môùi coù theå laøm trong chuùng ta. Töø ñöôïc dòch thaønh “ñoåi laïi” laø moät ñoäng töø thuï ñoäng. Caàn phaûi coù söï bieán ñoåi thì chuùng ta môùi trôû neân “nhö ñöùa treû” ñöôïc, vaø ñoù laø ñieàu chuùng ta khoâng theå töï mình laøm noåi. Treân thöïc teá ñoù laø söï sanh laïi, ñieàu maø Giaêng 3:3-6 goïi laø moät haønh ñoäng sieâu nhieân.

Ma-thi-ô_10

baøy quan ñieåm cuûa Ngaøi cho chuùng ta, cho duø caùc moân ñoà chöa hieåu ñöôïc. Söï Vó Ñaïi Thaät (18:3-5)

Haõy xem baûn toùm taét veà söï vó ñaïi thaät. Tröôùc heát, söï vó ñaïi thaät khoâng phaûi nhö nhöõng ñieàu sau:

1. Söï vó ñaïi thaät khoâng phaûi laø ñöôïc coâng nhaän, coù moät soá tieàn voán lôùn, hoaëc leo thang xaõ hoäi.

2. Söï vó ñaïi khoâng phaûi laø maïnh hôn, cao hôn hay nhanh hôn.

3. Söï vó ñaïi khoâng phaûi laø coù nhieàu moái quan heä, coù söùc thuyeát phuïc, hay coù quyeàn löïc.

4. Söï vó ñaïi khoâng phaûi laø chieán thaéng.

Baây giôø haõy xem thöû moät soá ñieàu maø treû con coù theå daïy chuùng ta veà söï vó ñaïi:

1. Treû con raát deã chaáp nhaän. Chuùng khoâng vöôùng phaûi nhöõng loái moøn saâu cuõ.

2. Treû con khoâng coù taát caû caùc caâu traû lôøi. Chuùng khieâm nhöôøng vaø coù theå daïy doã ñöôïc.

3. Treû con thì leä thuoäc. 4. Treû con coù theå nhaän. Moïi thöù ñeàu khoâng theå kieám ñöôïc

hoaëc mua baùn ñöôïc. Söï soáng laø moät moùn quaø. 5. Treû con deã daøng heát loøng phuïc vuï nhöõng ngöôøi khaùc, vaø

coù theå deã daøng bò lôïi duïng (ñieàu ñoù cuõng xaûy ra vôùi Chuùa raát nhieàu).

Ñöùc Chuùa Gieâ-su tin raèng caùc moân ñoà Ngaøi phaûi trôû neân vó

ñaïi nhö nhöõng ñöùa treû. Hoï coù theå trôû thaønh nhöõng ngöôøi maø chuùng ta goïi laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toâi tôù, nhöng chæ khi hoï “ñoåi laïi vaø neân nhö ñöùa treû” (18:3). Töø ñöôïc dòch laø “ñoåi laïi” baét nguoàn töø moät chöõ coù nghóa laø xoay. Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng baûo caùc moân ñoà Ngaøi phaûi cö xöû gioáng nhö nhöõng ñöùa treû. Traùi laïi, Ngaøi môøi goïi hoï baét ñaàu laïi töø ñaàu. Ngaøi baûo hoï phaûi daâng trung

Ma-thi-ô_10

taâm ñieàu khieån ñôøi soáng hoï cho Cha Thieân Thöôïng trong moät moái töông giao maät thieát, tin caäy, nhö hoï thaáy ñöùa nhoû naøy ñaõ laøm.

Cuoäc troø chuyeän quan troïng naøy seõ thay ñoåi caùch hoï nhìn cuoäc soáng. Hoï seõ thaáy raèng caùi thang cuûa söï thaønh coâng treân traàn theá chæ daãn ñeán nhöõng caùi thang khaùc, vaø theá gian naøy khoâng bao giôø coù theå ñem laïi söï an ninh, ñaày troïn cuõng nhö nieàm haïnh phuùc cho con ngöôøi. Hoï seõ töø boû baûn naêng ñieàu khieån moïi thöù cuûa mình. Hoï phaûi thöøa nhaän mình toân thôø baûn thaân. Hoï nhaän ra raèng vieäc hoï gheùt söï yeáu ñuoái chính laø ñieàu ngaên trôû hoï ñeán vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhaän thöùc veà söï tan vôõ vaø baát löïc trong vieäc töï cöùu mình seõ giuùp hoï “trôû neân khieâm nhöôøng nhö ñöùa treû naøy” (18:4).

Baèng chöùng cho söï caûi ñaïo cuûa hoï laø gì? Hoï seõ khieâm haï chaøo ñoùn nhöõng ñöùa treû (18:5). Vì sao moät ñieàu ñôn giaûn nhö theá laïi laø baèng chöùng cuûa söï taùi ñònh höôùng cöïc kyø quan troïng ñaõ dieãn ra trong ñôøi soáng cuûa hoï? Vì moät ñöùa nhoû chaúng coù gì ñeå cho hoï, voán coù theå giuùp hoï leo leân caùi thang thaønh coâng cuûa theá gian. Moät ñöùa treû khoâng coù tieàn ñeå cho möôïn, khoâng coù quyeàn löïc ñeå taïo aûnh höôûng, khoâng coù keá hoaïch naøo ñeå phaùt trieån, vaø khoâng phaûi vieát moät caùi thö giôùi thieäu naøo.

Ñoùn nhaän moät ñöùa treû laø ñoùn nhaän Ñöùc Chuùa Gieâ-su (18:5). Chuùng ta haõy nhôù raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su trôû neân gioáng nhö ñöùa treû vì côù chuùng ta, vaø vì côù theá gian. Ngaøi yeáu ñuoái vaø khoâng taïo chuùt danh tieáng naøo cho rieâng mình. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ laøm ñieàu Ngaøi baûo caùc moân ñoà Ngaøi laøm, theá neân baát cöù khi naøo moät moân ñoà ñoùn nhaän moät ñöùa treû nhaân danh Ñöùc Chuùa Gieâ-su, töùc laø hoï ñang ñoùn nhaän Ngaøi. Cuõng vaäy, khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñöôïc ñoùn nhaän, khi Ngaøi böôùc vaøo, Ngaøi seõ mang nöôùc thieân ñaøng theo vôùi Ngaøi. Chaêm Lo Cho “Nhöõng Ñöùa Nhoû Naøy” (18:6-9)

Cuoäc troø chuyeän baây giôø chuyeån töø nhöõng ñöùa treû coøn nhoû tuoåi sang nhöõng ñöùa treû thuoäc linh. Coäng ñoàng Cô-ñoác phaûi chaêm soùc nhöõng ngöôøi môùi tin Chuùa nhö theá naøo? Ñöùc Chuùa

Ma-thi-ô_10

Gieâ-su cuõng goïi hoï laø “nhöõng ñöùa nhoû” (18:6), vì hoï deã toån thöông vaø yeáu ñuoái. Gioáng nhö nhöõng caây non, hoï phaûi ñöôïc nuoâi döôõng caùch nhaïy caûm.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo caùc moân ñoà Ngaøi phaûi nuoâi döôõng “nhöõng ñöùa nhoû naøy” ñeå chuùng coù theå lôùn leân trong nieàm tin, coù theå chòu ñöôïc söùc noùng cuûa söï caùm doã vaø nhöõng côn gioù maõnh lieät.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su thöøa nhaän raèng seõ coù “söï gaây neân phaïm toäi” (18:7). Nhöng Ngaøi ñang caûnh baùo veà nhöõng côù vaáp phaïm do chính nhöõng moân ñoà tröôûng thaønh gaây neân cho nhöõng ngöôøi coøn non nôùt trong ñöùc tin. Caùc moân ñoà môùi raát soát saéng phuïc vuï nhöõng ngöôøi khaùc, vaø deã daøng bò lôïi duïng. Caùc moân ñoà tröôûng thaønh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaûi soáng ñôøi soáng hoï sao cho nhöõng lôøi noùi hoaëc haønh ñoäng sô suaát khoâng ngaên trôû ñöùc tin cuûa “nhöõng ñöùa nhoû”.

Haõy thöû hình dung caùi nhìn trong ñoâi maét cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khi Ngaøi noùi vôùi hoï veà ñieàu seõ xaûy ra ñoái vôùi baát cöù ngöôøi laõnh ñaïo Hoäi Thaùnh tröôûng thaønh naøo khieán cho “moät ñöùa trong nhöõng ñöùa nhoû naày” vaáp ngaõ. “Thaø buoäc coái ñaù vaøo coå, maø quaêng noù xuoáng ñaùy bieån coøn hôn” (18:6). Noùi caùch khaùc, hoï bieán maát ñi thì hôn! Caùc moân ñoà tröôûng thaønh phaûi giuùp nhöõng ngöôøi coøn non treû hoïc bieát böôùc ñi, chöù khoâng phaûi ñaåy hoï ngaõ.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su bieát raèng vaáp ngaõ laø moät trong nhöõng caùch ñeå “nhöõng ñöùa nhoû” hoïc böôùc ñi (18:7). Tuy nhieân, nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh khoâng theå duøng ñieàu naøy laøm moät lôøi baøo chöõa cho vieäc baøy ra baát cöù moät chöôùng ngaïi vaät naøo treân ñöôøng ñi cuûa nhöõng ngöôøi môùi tin.

Vaäy coøn nhöõng ngöôøi moân ñoà vaø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo tröôûng thaønh ñi laàm laïc, hoaëc haønh ñoäng nhö theå ñöùc tin cuûa hoï caáp pheùp cho hoï lôïi duïng nhöõng ngöôøi khaùc thì sao? Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaåy yù töôûng laáy coái ñaù buoäc vaøo coå leân moät baäc cao hôn khi Ngaøi noùi vôùi caùc moân ñoà raèng baát cöù ñieàu gì khieán cho moät ngöôøi laõnh ñaïo tröôûng thaønh vaáp ngaõ thì phaûi dieät ñi. Baát cöù ñieàu gì khieán cho ngöôøi laõnh ñaïo lôïi duïng nhöõng taân tín höõu thì phaûi

Ma-thi-ô_10

giaûi quyeát trieät ñeå. Neáu baát cöù ñoäng cô naøo cuûa chuùng ta (vì quyeàn löïc chaúng haïn) ñe doïa ñöùc tin cuûa nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái, thì haõy ruùt dao ra! Neáu ñoù laø chaân cuûa baïn, haõy (töï) caét boû ñi. Neáu ñoù laø con maét cuûa baïn, haõy moùc maét ra! Neáu chuùng ta dieãn giaûi nhöõng lôøi naøy theo ñuùng nghóa ñen, thì caùc buoåi hoïp chaáp söï cuûa chuùng ta coù theå troâng gioáng nhö chöông trình TV Believe It or Not cuûa Ripley! Nhöng Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi raèng gia ñình ñöùc tin phaûi ñöôïc baûo veä baèng moïi giaù. Khi “Nhöõng Ñöùa Nhoû” Vaáp Ngaõ (18:10-14)

Ñöùc Chuùa Gieâ-su chuyeån cuoäc hoäi thoaïi sang vieäc ñieàu khieån toån thaát. Hoäi Thaùnh phaûi laøm gì khi “nhöõng ñöùa nhoû” vaáp phaïm?

Tröôùc tieân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo hoï khoâng ñöôïc laøm ñieàu gì. “Ñöøng khinh deå moät ñöùa naøo trong nhöõng ñöùa treû naøy” (18:10). Ñöøng ngoài ñoù maø nhìn nhöõng ñöùa treû naøy teù. Ñöøng voã tay gioáng nhö nhöõng ngöôøi khaùch haøng trong moät quaùn aên khi thaáy ngöôøi haàu baøn môùi laøm rôùt moät ñóa thöùc aên. Ñöøng xem thöôøng hoï. Ñöùc Chuùa Gieâ-su quay trôû laïi baøn veà loái soáng ñoaùn xeùt, troïng ñòa vò cuûa nhöõng ngöôøi ôû ngoaøi nöôùc thieân ñaøng. Hoï keå mình cao troïng hôn nhöõng ngöôøi bò vaáp ngaõ, xem thöôøng nhöõng ngöôøi naøy. Hoï ñaët mình treân ñænh kim töï thaùp xaõ hoäi.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo caùc moân ñoà raèng “nhöõng ñöùa nhoû” ñöôïc “caùc thieân söù cuûa chuùng noù” baûo veä (18:10). Noùi caùch khaùc, nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái hôn ñöôïc Söï Hieän Dieän cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi baûo veä thoâng qua caùc thieân söù Ngaøi. Tình yeâu thöông toaøn taïi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi seõ khoâng bao giôø rôøi maét khoûi caùc con caùi Ngaøi laø nhöõng ngöôøi ñang phaûi tranh ñaáu. Nhöõng thieân söù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñeå maét tôùi nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông, vaø cuõng nhìn thaáy maët Chuùa nöõa (18:10). Ñöùc Chuùa Trôøi hoaøn toaøn chuù yù tôùi hoï.

Neáu nhöõng ñöùa nhoû naøy quan troïng ñoái vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi nhö theá, ñeán ñoä Ngaøi khoâng boû qua moät ngöôøi naøo trong soá

Ma-thi-ô_10

caùc em, thì laøm sao chuùng ta coù theå xem thöôøng caùc em nhoû ñöôïc?

Ñeå baûo ñaûm chuùng ta hieåu ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi veà vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi chaêm lo cho “nhöõng ñöùa nhoû”, Ñöùc Chuùa Gieâ-su keå moät ví duï töông töï veà ngöôøi chaên chieân coù moät traêm con chieân, nhöng bò laïc maát moät con. Chuùng ta bieát ví duï naøy cuõng ñöôïc cheùp trong Phuùc AÂm Lu-ca nöõa (Lu-ca 15:3-7).

Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi caùc moân ñoà, veà sau laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo Hoäi Thaùnh, raèng Ngaøi muoán hoï töø boû moïi söï, gioáng nhö ngöôøi chaên chieân, ñeå ñi tìm con chieân bò laïc. Moät trong nhöõng ñieåm khaùc bieät cuûa ví duï naøy giöõa hai tröôùc giaû Lu-ca vaø Ma-thi-ô ñoù laø trong Lu-ca, chuùng ta thaáy soác khi ngöôøi chaên chieân ñeå chín möôi chín con trong raøn maø ñi tim con laïc maát. Thaät chaúng coù yù nghóa kinh teá gì caû. Moät ngöôøi chaên chieân naøo laïi laøm ñieàu ñoù? Nhöng trong Ma-thi-ô, ñieåm nhaán maïnh laïi khaùc. Ngöôøi chaên chieân coù theå rôøi chín möôi chín con vì nhöõng con chieân naøy ñaõ ñöôïc Ñöùc Chuùa Trôøi chuù taâm tôùi. Söï Hieän Dieän quan phoøng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi baûo veä ñaøn chieân naøy. Cuõng vaäy, “Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi khoâng muoán cho moät ñöùa naøo trong nhöõng ñöùa treû naày phaûi hö maát” (18:14). Ñaøn chieân ñöôïc an toaøn trong Ñöùc Chuùa Trôøi.

Caâu hoûi maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaët ra ñoù laø lieäu “nhöõng ñöùa nhoû” coù an toaøn vôùi Hoäi Thaùnh vaø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo Hoäi Thaùnh hay khoâng. Ñoù cuõng chính laø caâu hoûi cuûa chuùng ta.

Ma-thi-ô_10

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Trong gia ñình cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, khoâng phaûi “moãi ngöôøi vì baûn thaân mình”. Coù leõ hoï vöøa nhaän ra raèng khi noùi ñeán söï vó ñaïi (cuõng nhö quyeàn löïc), theá gian vaø Ñöùc Chuùa Trôøi khoâng ñoàng quan ñieåm vôùi nhau. Hoï seõ thaáy raèng caùi thang cuûa söï thaønh coâng treân traàn theá chæ daãn ñeán nhöõng caùi thang khaùc… Caùc moân ñoà tröôûng thaønh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaûi soáng ñôøi soáng hoï sao cho nhöõng lôøi noùi hoaëc haønh ñoäng sô suaát khoâng ngaên trôû ñöùc tin cuûa “nhöõng ñöùa nhoû”.” Tình yeâu thöông toaøn taïi cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi seõ khoâng bao giôø rôøi maét khoûi caùc con caùi Ngaøi laø nhöõng ngöôøi ñang phaûi tranh ñaáu. Neáu nhöõng ñöùa nhoû naøy quan troïng ñoái vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi nhö theá, ñeán ñoä Ngaøi khoâng boû qua moät ngöôøi naøo trong soá chuùng, thì laøm sao chuùng ta coù theå xem thöôøng chuùng ñöôïc?

Ma-thi-ô_10

Caùc Caâu Hoûi 1. Baïn coù caûm thaáy raèng döôøng nhö moät soá ngöôøi coù ñöôïc moät

ñòa vò ñaëc bieät naøo ñoù trong Hoäi Thaùnh cuûa baïn hay khoâng? Coù caùch naøo ñeå baïn ngaên trôû ñieàu ñoù xaûy ra trong Hoäi Thaùnh mình, hay trong chính cuoäc ñôøi mình hay khoâng?

2. Haõy lieät keâ moät soá caùch maø qua ñoù moät “ñöùa nhoû” ñöôïc trang

bò toát hôn veà nhöõng vaán ñeà taâm linh. 3. “Ngöôøi laõnh ñaïo toâi tôù” coù nhöõng phaåm chaát gì? 4. Baïn coù phaûi chòu traùch nhieäm veà nhöõng ngöôøi coøn raát non treû

trong ñöùc tin hay khoâng? Traùch nhieäm ñoù laø gì? Baïn coù bieát ai ñoù môùi tin Chuùa chöa ñöôïc moät naêm khoâng? Baïn coù theå laøm gì ñeå giuùp ñôõ ngöôøi naøy?

5. Baïn coù bao giôø laøm ñieàu gì ñoù gaây toån thöông moät taân tín höõu

hay khoâng? Baïn coù theå laøm gì ñeå söûa chöõa sai laàm ñoù?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Hoäi Thaùnh laø gia ñình cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi treân ñaát. Baøi hoïc naøy coù theå daïy chuùng ta caùch trôû thaønh moät gia ñình khoûe maïnh, phaùt trieån caùc moái quan heä döïa treân nhöõng nguyeân taéc Thaùnh Kinh vaø söï toân troïng laãn nhau.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 18:15-35

Boái Caûnh Ma-thi-ô 18:15-35

Troïng Taâm Baøi Hoïc Duø raèng caùc moái quan heä vôùi nhöõng tín höõu khaùc ñoâi khi ñoøi hoûi phaûi coù söï kyû luaät vaø söûa sai, thì nhöõng ñieàu

ñoù phaûi döïa treân caùch Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñoái ñaõi vôùi chuùng ta bôûi söï

nhôn töø cuûa Ngaøi.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Chuùng ta coù theå laøm gì khi caùc tín

höõu tranh chieán vôùi nhau vaø haän thuø laãn nhau?

Baøi 11 Quan Heä Vôùi Nhöõng Ngöôøi Baát Toaøn

Muïc Ñích Baøi Hoïc Moâ taû nhöõng caùch aùp duïng nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà caùc moái quan heä giöõa voøng tín höõu vaøo ñôøi soáng Hoäi Thaùnh cuûa chuùng ta cuõng nhö caùc moái quan heä cuûa toâi vôùi nhöõng tín höõu khaùc.

2 Ma-thi-ô_11

Trong phaân ñoaïn naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su laïi daïy doã caùc moân ñoà Ngaøi, keå caû chuùng ta. Ngaøi ñang noùi ñeán nhöõng guùt maéc trong ñôøi soáng Hoäi Thaùnh. Hình aûnh maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñöa ra ñeå noùi veà ñôøi soáng trong Hoäi Thaùnh ñoù laø khoâng phaûi luùc naøo cuõng saïch seõ vaø thaân thieän. Trong aùnh saùng cuûa thöïc taïi naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy chuùng ta raèng chuùng ta phaûi hoïc caùch quan heä vôùi nhöõng con ngöôøi baát toaøn trong Hoäi Thaùnh, voán bao haøm taát caû caùc thaønh vieân trong Hoäi Thaùnh, keå caû baïn. Ñoái Dieän Vôùi Thöïc Taïi (18:15-17)

Ñöùc Chuùa Gieâ-su baét ñaàu: “Neáu anh em ngöôi phaïm toäi cuøng ngöôi…” (Ma-thi-ô 18:15). Ñieàu maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi ôû ñaây laø ñieàu khoâng theå traùnh ñöôïc. Hoäi Thaùnh laø moät taäp hoïp cuûa nhöõng höõu theå raát con ngöôøi.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng nhìn söï vaän haønh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong Hoäi Thaùnh qua caëp kính maøu hoàng. Saùch Phuùc AÂm cuûa Ma-thi-ô cuõng khoâng. Ma-thi-ô ñöôïc vieát cho Hoäi Thaùnh nhaân danh Ñaáng Saùng Laäp. Quaû thaät, Ma-thi-ô ñaõ trích daãn Ñaáng Saùng Laäp veà caùch Hoäi Thaùnh phaûi giaûi quyeát nhöõng xung ñoät giöõa caùc thaønh vieân.

Vieäc nhôù laïi ví duï cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà ngöôøi chaên chieân vaø con chieân laïc maát (Ma-thi-ô 18:12-14) khi chuùng ta ñoïc phaàn coøn laïi cuûa chöông 10 laø ñieàu khaù quan troïng. Nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô 18:15-35 caàn phaûi ñöôïc hieåu qua laêng kính cuûa ví duï naøy.

Nhö chuùng ta ñoïc trong ví duï veà con chieân laïc maát, khoâng moät ai ñaùng bò loaïi boû hoaëc vöùt ñi. Taát caû moïi ngöôøi ñeàu coù luùc ñi laïc ñöôøng. Ngöôøi laàm laïc phaûi ñöôïc tìm veà. “Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi khoâng muoán cho moät ñöùa naøo trong nhöõng ñöùa treû naày phaûi hö maát” (18:14). Coù nhôù khoâng?

Coù caû moät tieán trình Cô-ñoác ñeå phuïc hoài ngöôøi phaïm loãi. Söù meänh cuûa Hoäi Thaùnh cuõng laø söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su: söï aên naên, caûi taïo, hoøa giaûi vaø phuïc hoài.

3Ma-thi-ô_11

Ma-thi-ô 18:15-35 18 Quả thật, ta nói cùng các ngươi, hễ điều gì mà các ngươi buộc ở dưới đất thì cũng sẽ buộc ở trên trời, và điều gì mà các ngươi mở ở dưới đất thì cũng sẽ mở ở trên trời. 19 Quả thật, ta lại nói cùng các ngươi, nếu hai người trong các ngươi thuận nhau ở dưới đất mà cầu xin không cứ việc chi, thì Cha ta ở trên trời sẽ cho họ. 20 Vì nơi nào có hai ba người nhân danh ta nhóm nhau lại, thì ta ở giữa họ. 21 Phi-e-rơ bèn đến gần Đức Chúa Jêsus mà hỏi rẳng: Thưa Chúa, nếu anh em tôi phạm tội cùng tôi, thì sẽ tha cho họ mấy lần? Có phải đến bảy lần chăng? 22 Ngài đáp rằng: Ta không nói cùng ngươi rằng đến bảy lần đâu, nhưng đến bảy mươi lần bảy. 23 Vậy nên, nước thiên đàng giống như vua kia, muốn tính sổ với các đầy tớ mình. 24 Khi vua khởi soát sổ, thì có người đem nộp một tên kia mắc nợ vua một vạn ta-lâng. [†] 25 Bởi vì người chẳng có gì mà trả, thì chủ dạy bán người, vợ con và gia tài người, đặng trả nợ. 26 Kẻ đầy tớ nầy bèn sấp mình xuống nơi chân chủ mà xin rằng: Thưa chủ, xin giãn cho tôi, thì tôi sẽ trả hết! 27

Chủ bèn động lòng thương xót, thả người về, và tha nợ cho. 28 Nhưng khi đầy tớ đó ra về, gặp một người trong bạn làm việc, có thiếu mình một trăm đơ-ni-ê, [†] thì nắm bóp cổ bạn mà nói rằng: Hãy trả nợ cho ta! 29 Người bạn sấp mình xuống mà nài xin rằng: Xin giãn cho tôi, thì tôi sẽ trả cho anh. 30 Song người chẳng khứng, cứ việc bắt bỏ tù cho đến khi trả hết nợ. 31 Các bạn thấy vậy, buồn lắm, đến thuật lại cùng chủ mình mọi điều đã xảy ra. 32 Chủ bèn đòi đầy tớ ấy đến mà nói rằng: Hỡi đầy tớ độc ác kia, ta đã tha hết nợ cho ngươi, vì ngươi cầu xin ta; 33 ngươi há lại chẳng nên thương xót bạn làm việc ngươi như ta đã thương xót ngươi sao? 34 Chủ nổi giận, phú nó cho kẻ giữ ngục cho đến khi nào trả xong hết nợ. 35 Nếu mỗi người trong các ngươi không hết lòng tha lỗi cho anh em mình, thì Cha ta ở trên trời cũng sẽ xử với các ngươi như vậy.

Neáu moïi ngöôøi trong hoäi chuùng bieát veà toäi ñaõ phaïm vaø bieát nhöõng ngöôøi naøo bò noù laøm cho toån thöông, cuoäc noùi chuyeän ñaàu tieân phaûi laø giöõa nhöõng beân coù lieân quan, vaø cuoäc gaëp gôõ phaûi rieâng tö. Nhö khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa söï nhaïy caûm khi quan heä vôùi “nhöõng ñöùa nhoû” trong

4 Ma-thi-ô_11

Hoäi Thaùnh, thì vieäc teá nhò trong nhöõng tình huoáng phaïm toäi coâng khai giöõa caùc thaønh vieân trong Hoäi Thaùnh cuõng raát quan troïng.

Ngöôøi bò vaáp phaïm phaûi laø ngöôøi thöïc hieän böôùc ñaàu tieân (18:15). Vì sao? Coù leõ laø vì ngöôøi phaïm loãi ñaõ bò khai tröø ra khoûi coäng ñoàng. Trong moät soá tröôøng hôïp, ngöôøi phaïm loãi khoâng nhaän bieát ñöôïc möùc ñoä nghieâm troïng cuûa nhöõng haønh ñoäng cuûa mình. Neáu cuoäc gaëp gôõ moät ñoái moät khoâng daãn ñeán vieäc chaân thaät nhìn nhaän toäi ñaõ phaïm vaø toån haïi cuûa toäi ñoù - vaø neáu khoâng coù daáu hieäu cuûa söï aên naên - thì ñaõ ñeán luùc phaûi chuyeån sang noã löïc hoøa giaûi thöù hai. Ngöôøi bò vaáp phaïm phaûi chuû ñoäng thöïc hieän noã löïc hoøa giaûi laàn hai, ñöa moät hoaëc hai thaønh vieân khaùc trong hoäi chuùng ñeán laøm “ngöôøi laøm chöùng” (18:16) ñeå gaëp ngöôøi phaïm toäi. Nhöõng thính giaû ñaàu tieân khi nghe nhöõng lôøi daïy naøy nhaän thaáy coù söï aûnh höôûng cuûa truyeàn thoáng Do Thaùi trong lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà vieäc giaûi quyeát xung ñoät trong coäng ñoàng ñöùc tin. Taàm quan troïng cuûa caùc nhaân chöùng ñöôïc noùi ñeán trong Phuïc Truyeàn 19:15. Lyù do hoï phaûi coù maët ôû ñoù laø ñeå cho caâu chuyeän ñöôïc roõ raøng.

Neáu sau hai noã löïc naøy, ngöôøi phaïm toäi vaãn tieáp tuïc khoâng söûa chöõa, vaán ñeà phaûi ñöôïc ñem ra tröôùc toaøn theå hoäi chuùng. Neáu ngöôøi phaïm toäi vaãn khoâng chòu ñoái dieän toäi loãi cuûa mình, vaø khoâng chòu traùch nhieäm tröôùc thöông toån ñaõ gaây ra, thì ngöôøi ñoù phaûi bò ñuoåi khoûi hoäi chuùng. Neáu ngöôøi phaïm toäi khoâng muoán ôû trong coäng ñoàng ñoù nöõa, vaø cuõng khoâng chuù yù tôùi coäng ñoàng, thì ngöôøi ñoù ñöôïc môøi ra khoûi coäng ñoàng. Noùi caùch khaùc, neáu ngöôøi phaïm toäi muoán bò loaïi tröø, thì ngöôøi ñoù seõ ñöôïc nhö yù muoán. Phao-loâ cuõng höôùng daãn töông töï trong II Teâ-sa-loâ-ni-ca 3:14-15.

Tuy nhieân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng döøng laïi ôû choã truïc xuaát roài thoâi. Ngaøi höôùng daãn Hoäi Thaùnh phaûi “coi ngöôøi nhö keû ngoaïi vaø keû thaâu thueá vaäy” (Ma-thi-ô 18:17). Ñieàu naøy coù veû khoâng gioáng Ñöùc Chuùa Gieâ-su chuùt naøo, phaûi khoâng? Chaúng phaûi trong ñôøi soáng thöôøng nhaät, Ngaøi vaãn keå ñeán nhöõng ngöôøi ngoaïi ban vaø ngöôøi thaâu thueá sao? Chaúng phaûi Ngaøi ñaõ töøng gaëp raéc roái

5Ma-thi-ô_11

vì ngoài aên cuøng “ngöôøi thaâu thueá cuøng keû xaáu neát” (9:10-11) hay sao? Vaäy thì Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù yù gì?

Nhöõng ngöôøi ngoaïi bang vaø ngöôøi thaâu thueá luùc ñaàu naèm ngoaøi söù meänh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su (10:5-6). Vaäy neân, khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn, “haõy coi ngöôøi nhö keû ngoaïi vaø keû thaâu thueá vaäy” (18:17), Ngaøi coù yù noùi raèng baáy giôø phaûi ñoái ñaõi vôùi ngöôøi phaïm toäi nhö moät ngöôøi ngoaøi, chöù khoâng phaûi ngöôøi trong Hoäi Thaùnh. Ngöôøi phaïm toäi khoâng aên naên ñaõ ñaåy mình ra khoûi coäng ñoàng ñöùc tin.

Vaäy thì phaûi ñoái xöû theá naøo vôùi nhöõng ngöôøi beân ngoaøi? Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy raèng: “Vaäy, haõy ñi daïy doã muoân daân…” (28:19). Söù meänh cuûa Hoäi Thaùnh höôùng veà ngöôøi phaïm toäi ñaõ ñoåi töø phuïc hoài sang truyeàn giaùo. Nhaân Danh Ñöùc Chuùa Trôøi (18:18-20)

Trong phaàn naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ thöïc hieän moät ñoäng thaùi vöøa can ñaûm vöøa môùi laï. Ngaøi baûo Hoäi Thaùnh raèng nhöõng gì Hoäi Thaùnh laøm, thì laøm nhaân danh Ñöùc Chuùa Trôøi. Hoäi Thaùnh laø thaân theå cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi Nhaäp Theå treân traàn gian. Hoäi Thaùnh phaûi hoaït ñoäng döôùi thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Treân moät

Nghieân Cöùu Theo Tình Huoáng Moät trong nhöõng ngöôøi baïn thaân trong lôùp Tröôøng Chuùa Nhaät ñaõ taâm söï rieâng vôùi baïn raèng hoân nhaân cuûa coâ aáy ñang gaëp vaán ñeà. Choàng coâ khoâng chung thuûy vôùi coâ. Ñaây khoâng phaûi laø laàn ñaàu tieân. Ba naêm veà tröôùc, coâ cuõng ñaõ phaùt hieän khoaûng hai vuï ngoaïi tình. Sau moät naêm tö vaán, coâ tha thöù cho choàng mình. Baây giôø anh aáy laïi laøm vieäc ñoù moät laàn nöõa, vaø coâ khoâng theå tha thöù cho anh nöõa. Choàng coâ thì saün saøng ñi tö vaán, vaø muoán cöùu vaõn cuoäc hoân nhaân. Veû beà ngoaøi anh aáy coù veû aên naên hoái loãi, nhöng coâ khoâng tin anh. Coâ muoán rôøi boû anh. Hoï ñaõ cöôùi nhau ñöôïc möôøi laêm naêm. Hoï coù ba ñöùa con trong khoaûng töø saùu ñeán möôøi hai tuoåi. Coâ aáy ñeán vôùi baïn xin lôøi khuyeân. Coâ aáy coù neân tha thöù cho choàng mình laàn nöõa khoâng? Ñaây coù phaûi laø tröôøng hôïp maø moät ngöôøi phaûi tha thöù baûy möôi laàn baûy khoâng? Coâ aáy coù neân tieáp tuïc duy trì cuoäc hoân nhaân duø raèng coâ muoán rôøi boû choàng mình? Baïn seõ noùi gì vôùi coâ aáy?

6 Ma-thi-ô_11

phöông dieän yù nghóa, Hoäi Thaùnh phaûi noùi vaø haønh ñoäng vì Ñöùc Chuùa Trôøi (xem theâm 16:19).

“Heã ñieàu gì maø caùc ngöôi buoäc ôû döôùi ñaát thì cuõng seõ buoäc ôû treân trôøi” (18:18). (Chöõ “caùc ngöôi” ôû soá nhieàu vaø aùm chæ Hoäi Thaùnh). Nhö theá Hoäi Thaùnh coù nhieàu quyeàn löïc laém, phaûi khoâng? Hoäi Thaùnh coù quyeàn löïc ñeå troùi buoäc. Neáu hôïp ñoàng coù söï raøng buoäc, thì coù nghóa laø chuùng ta coù nghóa vuï phaûi thöïc hieän, vaø khoâng theå troán traùnh ñöôïc.

“Ñieàu gì maø caùc ngöôi môû ôû döôùi ñaát thì cuõng seõ môû ôû treân trôøi” (18:18). Moät laàn nöõa, chöõ “caùc ngöôi” aùm chæ Hoäi Thaùnh. Môû moät ñieàu gì ñoù, coù nghóa laø thaû ñi, hoaëc traû töï do.

Hoäi Thaùnh coù quyeàn löïc troùi buoäc ñieàu gì? Hoäi Thaùnh raøng buoäc chuùng ta (khieán chuùng ta phaûi chòu traùch nhieäm) vaøo giao öôùc cuûa chuùng ta vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi vaø vôùi nhau. Thænh thoaûng chuùng ta coù haùt raèng: “Phöôùc thay sôïi daây raøng buoäc loøng chuùng ta trong tình yeâu Cô-ñoác”. Hoäi Thaùnh coù quyeàn thaùo gôõ ñieàu gì? Chuùng ta coâng boá raèng ôn tha thöù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong Ñaáng Christ seõ “môû” söï troùi buoäc cuûa toäi loãi trong ñôøi soáng nhöõng ngöôøi naøo tin caäy Ñaáng Christ.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaéc nhôû Hoäi Thaùnh raèng chieác chìa khoùa ñeå giaûi quyeát xung ñoät trong hoäi chuùng ñoù laø hai tín höõu ñoàng loøng caàu nguyeän vôùi nhau (18:19). Vì sao ñieàu naøy laïi raát höõu hieäu trong vieäc ñem laïi söï hoøa giaûi trong Hoäi Thaùnh? “Nôi naøo coù hai ba ngöôøi nhaân danh ta nhoùm nhau laïi, thì ta ôû giöõa hoï” (18:20). Chính söï hieän dieän cuûa Ñaáng Christ ôû nôi chuùng ta nhoùm laïi khieán cho Hoäi Thaùnh coù theå laøm coâng vieäc “buoäc vaø môû” treân ñaát. Nhöõng Chi Tieát Veà Söï Tha Thöù (18:21-22)

Baây giôø, khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su moâ taû xong quy trình cuûa Hoäi Thaùnh trong vieäc giaûi quyeát söï baát hoøa vaø phuïc hoài, Phi-e-rô muoán noùi veà nhöõng chi tieát cuûa söï tha thöù. OÂng hoûi (18:21):

7Ma-thi-ô_11

“Thöa Chuùa, neáu anh em toâi phaïm toäi cuøng toâi, thì seõ tha cho hoï maáy laàn? Coù phaûi ñeán baûy laàn chaêng?”.

Khi Phi-e-rô noùi “baûy laàn”, oâng nghó mình ñaõ ñi xa laém roài. Theá nhöng Ñöùc Chuùa Gieâ-su laïi ñaùp lôøi: “Ta khoâng noùi cuøng ngöôi raèng: ñeán baûy laàn ñaâu, nhöng…”. Duø baïn coù dòch laø “baûy möôi laàn baûy” hay “baûy möôi baûy laàn”, thì troïng taâm vaãn laø moät con soá khoång loà! Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh raèng söï tha thöù vöôït quaù moïi tính toaùn. Baïn khoâng theå laøm ñieàu ñoù trong ñaàu ñöôïc; baïn phaûi tha thöù trong loøng. Moät Caâu Chuyeän Veà Söï Tha Thöù (18:23-35)

Ñeå baûo ñaûm Phi-e-rô hieåu vaán ñeà, Ñöùc Chuùa Gieâ-su keå cho oâng nghe moät caâu chuyeän veà söï tha thöù. Moät trong nhöõng ñaày tôù cuûa vua nôï vua “moät vaïn ta-laâng” (18:24). Ñaây laø moät soá tieàn khoång loà, töông ñöông khoaûng $60 ñoâ-la thôøi nay, hoaëc toång coäng 150,000 naêm laøm vieäc, theo moät caùch tính khaùc. Thaät cuõng gioáng nhö ngöôøi phu queùt doïn taïi Microsoft maéc nôï Bill Gates moät tæ ñoâ-la. Duø coù soáng möôøi ñôøi cuõng khoâng traû noåi.

Vì nhaø vua thaáy moùn nôï cuûa mình chöa ñöôïc traû, oâng ra leänh baùn ngöôøi ñaày tôù, caû gia ñình ngöôøi vaø moïi taøi saûn ngöôøi coù. Ngöôøi noâ leä quyø xuoáng tröôùc maët nhaø vua vaø xin thöông xoùt. OÂng caàu xin cho hoaõn thôøi ñieåm traû nôï laïi. OÂng noùi vôùi nhaø vua raèng oâng seõ traû ñuû moïi thöù, ñieàu maø moïi ngöôøi ñeàu bieát oâng khoâng theå laøm ñöôïc (18:26).

Nhaø vua xoùa moùn nôï cho ngöôøi ñaày tôù, vaø traû ngöôøi naøy töï do. Nhaø vua khoâng caét xeùn tieàn löông cuûa ngöôøi ñaày tôù, khoâng

Hieåu Ñuùng Caâu Chuyeän Ma-thi-ô 18:16 trích daãn Phuïc Truyeàn 19:15, nôi cheùp raèng: “Chöùng ñoäc chieác khoâng ñuû côù ñònh toäi cho ngöôøi naøo, baát luaän gian aùc, toäi loãi naøo maø ngöôøi ñaõ phaïm; cöù theo lôøi cuûa hai hay ba ngöôøi chöùng, thì söï môùi ñònh toäi ñöôïc”. YÙ ôû ñaây ñoù laø moïi chi tieát trong caâu chuyeän phaûi ñöôïc kieåm tra xem coù ñuùng vôùi söï thaät hay khoâng. Khoâng theå chaáp nhaän baèng chöùng döïa treân tin ñoàn.

8 Ma-thi-ô_11

baét ngöôøi ñaày tôù phaûi kyù giaáy nôï, cuõng khoâng baét ñöùa con naøo cuûa oâng ta. Nhaø vua xoùa nôï hoaøn toaøn.

Ngöôøi ñaày tôù coù leõ ñaõ khoùc, toû loøng bieát ôn ñoái vôùi nhaø vua, vaø rôøi khoûi cung ñieän ñeå baùo cho vôï tin möøng. Treân ñöôøng veà nhaø, oâng gaëp moät ngöôøi baïn nôï oâng moät soá tieàn nhoû. Ngöôøi naøy chæ nôï oâng ta coù “moät traêm ñô-ni-eâ” (18:28). Soá tieàn ñoù cuõng lôùn (töông ñöông vôùi 100 ngaøy coâng lao ñoäng), nhöng noù thaät nhoû khi so vôùi moùn nôï maø ngöôøi ñaày tôù ñaõ nôï vua, vaø ñöôïc vua tha cho. Ngöôøi ñaày tôù naøy baét ñaàu toû ra hung haên ñoøi nôï. “Haõy traû nôï cho ta”, oâng ta ñoøi. Ngöôøi baïn naøy quyø goái xuoáng tröôùc ngöôøi ñaày tôù, caàu xin thöông xoùt, xin hoaõn kyø traû nôï (18:28-29).

Ngöôøi ñaày tôù naøy khoâng chuùt thöông xoùt ngöôøi baïn mình. Ñieàu ñoù thaät laï, phaûi khoâng? Baïn seõ nghó raèng oâng ta ñaõ ñöôïc thöông xoùt dö daät, ñöôïc mieãn thöù moùn nôï vua khoång loà tröôùc ñoù. Tuy nhieân, vieäc naøy chaúng quan troïng chuùt naøo. Ngöôøi ñaày tôù ñem baïn mình boû tuø. Treân thöïc teá, oâng ta boû tuø ngöôøi ñaøn oâng cho tôùi khi naøo moùn nôï ñöôïc traû ñuû.

Moät soá ñaày tôù khaùc cuûa vua nhìn thaáy toaøn boä caâu chuyeän vaø baùo laïi cho vua. Vua cho goïi ngöôøi ñaày tôù trôû laïi cung ñieän, vaø boû tuø ngöôøi naøy, cho tôùi khi oâng ta traû heát moùn nôï. Vì chuùng ta nghe caâu hoûi cuûa Phi-e-rô veà söï tha thöù, neân chuùng ta bieát raèng caâu chuyeän cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi veà söï tha thöù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi vaø ñieàu coù theå xaûy ra khi chuùng ta giaáu kín ñieàu ñoù. Neáu chuùng ta vaãn chöa hieåu ñöôïc söï lieân heä ôû ñaây, Ma-thi-ô giuùp chuùng ta baèng lôøi caûnh baùo sau ñaây cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su: “Neáu moãi ngöôøi trong caùc ngöôi khoâng heát loøng tha loãi cho anh em mình, thì Cha ta ôû treân trôøi cuõng seõ xöû vôùi caùc ngöôi nhö vaäy” (18:35).

Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi Hoäi Thaùnh raèng nöôùc thieân ñaøng treân ñaát laø moät thöïc taïi nôi nhöõng moùn nôï khoång loà ñöôïc mieãn thöù. Song neáu khoâng môû roäng söï tha thöù naøy ñeán cho nhöõng con ngöôøi khaùc, nöôùc thieân ñaøng treân ñaát cuõng seõ laø moät thöïc taïi nôi söï tha thöù bò khöôùc töø.

9Ma-thi-ô_11

Ñöùc Chuùa Gieâ-su cuõng ñaõ noùi ñieàu ñoù trong Baøi Giaûng Treân Nuùi: “Vaû, neáu caùc ngöôi tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha caùc ngöôi ôû treân trôøi cuõng seõ tha thöù caùc ngöôi. Song neáu khoâng tha loãi cho ngöôøi ta, thì Cha caùc ngöôi cuõng seõ khoâng tha loãi cho caùc ngöôi” (6:14-15).

Haõy xem caâu chuyeän cuûa Ma-thi-ô trong chöông 18 gioáng nhö moät voøng troøn. Chöông naøy baét ñaàu baèng vieäc caùc moân ñoà ngoài thaønh voøng troøn, thaéc maéc ai laø ngöôøi lôùn hôn heát trong nöôùc thieân ñaøng. Ñöùc Chuùa Gieâ-su böôùc ra khoûi voøng troøn, vaø ñem moät ñöùa beù vaøo giöõa voøng troøn. Ngaøi phaùn vôùi caùc moân ñoà raèng neáu hoï muoán vaøo nöôùc thieân ñaøng, hoï seõ phaûi trôû neân gioáng nhö ñöùa treû naøy. Chuùng ta hoïc bieát raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi veà söï khieâm nhöôøng cuøng vôùi nhieàu ñieàu khaùc nöõa.

Baây giôø, khi ñeán phaàn cuoái cuûa chöông, Ñöùc Chuùa Gieâ-su keå moät caâu chuyeän veà ngöôøi ñaày tôù coù ñuû moïi lyù do ñeå khieâm nhöôøng. Ngöôøi ñaày tôù naøy ñaõ ñöôïc tha moät moùn nôï khoång loà, ñeán ñoä loøng bieát ôn cuûa oâng ta phaûi tuoân traøn lai laùng. Thay vaøo ñoù, oâng ta giöõ noù cho rieâng mình. OÂng keo kieät veà söï tha thöù. OÂng ñaõ queân raèng moät giôø tröôùc ñoù, oâng ñaõ töøng van xin. OÂng ñaõ queân raèng nhôø aân ñieån maø oâng môùi ñöôïc soáng vaø töï do.

Chuùng ta haõy nhôù ñieàu ñoù. Chuùng ta ñöøng queân raèng söù meänh cuûa Hoäi Thaùnh laø laøm nhöõng ngöôøi soáng mang tình yeâu thöông tha thöù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñi khaép nôi.

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù … Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy chuùng ta raèng chuùng ta phaûi hoïc caùch quan heä vôùi nhöõng con ngöôøi baát toaøn trong Hoäi Thaùnh, voán bao haøm taát caû caùc thaønh vieân trong Hoäi Thaùnh, keå caû baïn. Hoäi Thaùnh laø moät taäp hoïp cuûa nhöõng höõu theå raát con ngöôøi. …Khoâng moät ai ñaùng bò loaïi boû hoaëc vöùt ñi. Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh raèng söï tha thöù vöôït quaù moïi tính toaùn. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi Hoäi Thaùnh raèng nöôùc thieân ñaøng treân ñaát laø moät thöïc taïi nôi nhöõng moùn nôï khoång loà ñöôïc mieãn thöù. Chuùng ta ñöøng queân raèng söù meänh cuûa Hoäi Thaùnh laø laøm nhöõng ngöôøi soáng mang tình yeâu thöông tha thöù cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñi khaép nôi.

10 Ma-thi-ô_11

Caùc Caâu Hoûi

1. Baïn coù traùch nhieäm gì tröôùc moät anh em hay chò em tín höõu phaïm moät toäi coâng khai? Baïn coù traùch nhieäm gì khoâng? Neáu coù, baïn phaûi duøng quy trình naøo ñeå hoaøn thaønh traùch nhieäm ñoù?

2. Coù tình huoáng naøo maø trong ñoù moät thaønh vieân cuûa Hoäi

Thaùnh phaûi bò khai tröø ra khoûi Hoäi Thaùnh khoâng? Ñoù laø tình huoáng gì? Quy trình khai tröø thaønh vieân ñoù ra khoûi Hoäi Thaùnh dieãn ra nhö theá naøo?

3. Baïn phaûi tha thöù bao nhieâu laàn cho ngöôøi phaïm loãi vôùi baïn?

Baïn coù neân tieáp tuïc tha thöù cho ngöôøi ñoù neáu ngöôøi ñoù khoâng ngöøng phaïm cuøng moät loãi ñoù ñoái vôùi baïn hay khoâng?

4. Neáu moät ngöôøi naøo ñoù laøm toån thöông ngöôøi maø baïn yeâu

thöông, baïn coù vai troø gì trong quy trình tha thöù? Baïn coù nghóa vuï phaûi tha thöù cho ngöôøi ñoù, duø raèng ngöôøi ñoù chaúng phaïm loãi gì tröïc tieáp vôùi baïn hay khoâng?

5. Baïn coù bieát ai laø ngöôøi töøng ñöôïc tha thöù nhieàu, nhöng khoâng

saün loøng tha thöù cho nhöõng ngöôøi khaùc hay khoâng? Ngöôøi ñoù khieán cho baïn caûm thaáy nhö theá naøo? Baïn coù nhöõng caùch naøo ñeå mình khoâng trôû neân gioáng nhö ngöôøi ñoù?

Nhöõng Lôøi Daïy Veà Traùch Nhieäm Khai Trình

Chöông thöù naêm cuûa loaït baøi hoïc trong Phuùc AÂm Ma-thi-ô, baøn ñeán nhöõng lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su veà söï ñoaùn xeùt vaø traùch nhieäm khai trình trong Ma-thi-ô 23-25. Baøi hoïc möôøi hai keâu goïi chuùng ta xem xeùt nhöõng haønh vi toân giaùo cuûa mình trong aùnh saùng nhöõng ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su leân aùn ngöôøi Pha-ri-si. Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaán maïnh raèng söï giaû ñoø vaø giaû hình khoâng coù choã trong ñôøi soáng caùc moân ñoà Ngaøi.

Baøi hoïc möôøi ba thaùch thöùc chuùng ta löôïng giaù xem chuùng ta chaêm soùc nhöõng ngöôøi coù caàn theo nhö ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su raên baûo nhö theá naøo. Chuùng ta phaûi chöùng toû söï chaân thaät cuûa ñöùc tin chuùng ta trong Ñaáng Christ thoâng qua nhöõng haønh ñoäng thöông xoùt vaø nhaân töø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù caàn.

Chöông

5

Chöông V Nhöõng Lôøi Daïy Veà Traùch Nhieäm Khai Trình

Baøi 12: Choáng Laïi Söï Giaû Ñoø Vaø Giaû Hình Toân Giaùo

Ma-thi-ô 23:1-30 Baøi 13: Moät Ngöôøi Trong Nhöõng Ngöôøi Raát Heøn Moïn

Ma-thi-ô 25:31-46

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Chuùng ta phaûi luoân thaän troïng ñeå khoâng rôi vaøo caïm baãy cuûa nhöõng ngöôøi Pha-ri-si vôùi ñôøi soáng toân giaùo giaû hình vaø leân aùn ngöôøi khaùc baèng nhöõng chi tieát vuïn vaët trong luaät phaùp hôn laø giuùp hoï soáng trong tinh thaàn cuûa luaät phaùp baèng caùch yeâu meán Ñöùc Chuùa Trôøi cuõng nhö ngöôøi laân caän.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 23:1-30

Boái Caûnh Ma-thi-ô 23

Troïng Taâm Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñoøi hoûi phaûi trung tín vôùi nhöõng lôøi daïy doã chaân thaät veà Ñöùc Chuùa Trôøi hôn laø söï giaû ñoø

vaø giaû hình toân giaùo.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Vaäy thì ñieàu naøy chæ aùp duïng cho nhöõng ngöôøi Pha-ri-si, chöù khoâng

phaûi chuùng ta - ñuùng khoâng?

Baøi 12 Choáng Laïi Söï Giaû Ñoø Vaø Giaû Hình Toân Giaùo

Muïc Ñích Baøi Hoïc Giuùp löôïng giaù nhöõng haønh vi toân giaùo cuûa chuùng ta döïa vaøo nhöõng lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su buoäc toäi ngöôøi Pha-ri-si.

2 Ma-thi-ô_12

Trong chöông trình truyeàn hình The West Wing, ngöôøi coá vaán Toång Thoáng ñöông ñaàu vôùi ngöôøi phoù coá vaán, laø ngöôøi ñaõ gaây neân nhieàu chuyeän raéc roái. OÂng ta nhaän thaáy raèng ngöôøi phoù coá vaán cuûa mình ñang laøm moät ñieàu gì ñoù, nhöng moïi ngöôøi khoâng bieát ñöôïc, chæ ñoaùn maø thoâi. Ngöôøi phoù coá vaán cho raèng mình saép maát vieäc taïi Nhaø Traéng.

Toái hoâm sau, khi moïi ngöôøi ñaõ veà nhaø roài, ngöôøi phoù coá vaán rôøi khoûi phoøng hoïp rieâng vaø tìm gaëp oâng xeáp cuûa mình ñang ngoài thoaûi maùi treân gheá maø ñôïi. “OÂng laøm gì ôû ñaây vaäy?”, ngöôøi phoù coá vaán hoûi. OÂng ta tieáp tuïc noùi vôùi xeáp cuûa mình raèng khoâng nhaát thieát phaûi ñieàu tra oâng gì caû. Noùi chung oâng ta noùi raèng mình khoâng caàn gì heát. Ngöôøi coá vaán môùi baûo ngöôøi phoù coá vaán laéng nghe moät caâu chuyeän. Caâu chuyeän keå nhö sau:

Moät ngöôøi ñaøn oâng ñang ñi boä treân ñöôøng thì bò rôi xuoáng moät caùi hoá. Caùi hoá vöøa saâu, vöøa doác ñeán ñoä anh ta khoâng theå leo ra ngoaøi. Moät baùc só böôùc qua, nghe tieáng keâu cöùu cuûa ngöôøi ñaøn oâng, nhìn xuoáng döôùi hoá, vieát moät ñôn thuoác, roài neùm xuoáng hoá.

Moät dieãn giaû böôùc qua, nghe tieáng keâu cöùu cuûa ngöôøi ñaøn oâng, nhìn xuoáng döôùi hoá, vaø caàu nguyeän cho ngöôøi ñaøn oâng ñoù.

Ngöôøi baïn cuûa anh ta ñi qua, nghe tieáng keâu cöùu cuûa baïn mình, nhìn xuoáng döôùi hoá, vaø nhaûy xuoáng.

Ngöôøi ñaøn oâng trong hoá môùi noùi raèng: “Anh laøm theá thaät laø ngoác. Baây giôø caû hai ñeàu maéc keït ôû ñaây vaø khoâng theå thoaùt ñöôïc”.

Ngöôøi baïn ñaùp: “Toâi ñaõ töøng xuoáng ñaây roài, vaø toâi bieát loái ra”. Caâu chuyeän ñaõ taùc ñoäng ñeán ngöôøi phoù coá vaán, nhöng

ngöôøi keå chuyeän taùc ñoäng ñeán ngöôøi phoù coá vaán coøn nhieàu hôn nöõa.

3Ma-thi-ô_12

Ñöùc Chuùa Gieâ-su Vaø Nhöõng Ngöôøi Pha-ri-si (23:1-7) Ñoù laø tuaàn leã cuoái cuøng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su treân ñaát, vaø

Ngaøi ñang ôû taïi Gieâ-ru-sa-lem. Ñeàn thôø ôû gaàn ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi caùc moân ñoà Ngaøi vaø moät ñaùm ñoâng voán coù khaû naêng trôû thaønh moân ñoà.

Ma-thi-ô 23:1-19 1 Bấy giờ Đức Chúa Jêsus phán cùng dân chúng và môn đồ Ngài rằng: 2 Các thầy thông giáo và người Pha-ri-si đều ngồi trên ngôi của Môi-se. 3 Vậy, hãy làm và giữ theo mọi điều họ đã bảo các ngươi; nhưng đừng bắt chước việc làm của họ, vì họ nói mà không làm. 4

Bọn ấy buộc những gánh nặng khó chịu, để trên vai người ta, còn mình thì không muốn động ngón tay vào. 5 Họ làm việc gì cũng cố để cho người ta thấy, mang cái thẻ bài da cho rộng, xủ cái tua áo cho dài; 6 ưa ngồi đầu trong đám tiệc, thích ngôi cao nhứt trong nhà hội; 7 muốn người ta chào mình giữa chợ, và ưng người ta gọi mình bằng thầy! 8 Nhưng các ngươi đừng chịu người ta gọi mình bằng thầy; vì các ngươi chỉ có một Thầy, và các ngươi hết thảy đều là anh em. 9

Cũng đừng gọi người nào ở thế gian là cha mình; vì các ngươi chỉ có một Cha, là Đấng ở trên trời. 10 Cũng đừng chịu ai gọi mình là chủ; vì các ngươi chỉ có một Chủ, là Đấng Christ. 11 Song ai lớn hơn hết trong các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ các ngươi. 12 Kẻ nào tôn mình lên thì sẽ bị hạ xuống, còn kẻ nào hạ mình xuống thì sẽ được tôn lên.13 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi đóng nước thiên đàng trước mặt người ta; các ngươi không vào đó bao giờ, mà có ai muốn vào, thì lại ngăn trở. [†]15

Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi đi khắp dưới nước trên bộ để khuyên một người vào đạo mình; và khi đã khuyên được rồi, thì các ngươi làm cho họ trở nên người địa ngục gấp hai các ngươi. 16 Khốn cho các ngươi, là kẻ mù dẫn đường, các ngươi nói rằng: Nếu người nào chỉ đền thờ mà thề, thì không can chi; song chỉ vàng của đền thờ mà thề, thì phải mắc lời thề ấy. 17 Hỡi kẻ dại và mù, vàng, và đền thờ làm cho vàng nên thánh, cái nào trọng hơn? 18 Lại các ngươi nói rằng: Nếu người nào chỉ bàn thờ mà thề, thì không can chi; song chỉ của lễ trên bàn thờ mà thề, thì phải mắc lời thề ấy. 19 Hỡi kẻ mù kia, của lễ, và bàn thờ làm cho của lễ nên thánh, cái nào trọng hơn?

4 Ma-thi-ô_12

Ñöùc Chuùa Gieâ-su baét ñaàu noùi vôùi hoï veà “caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si” (Ma-thi-ô 23:1-2). Vaán ñeà ñaàu tieân maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi ñeán laø quyeàn haïn cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si. Ai coù thaåm quyeàn daïy luaät Moâi-se? Nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si noùi raèng hoï coù thaåm quyeàn ñoù. Caùc thaày thoâng giaùo laø nhöõng ngöôøi chuyeân giaûi nghóa luaät phaùp, haàu heát laø ngöôøi Pha-ri-si. Ngöôøi Pha-ri-si laø thaønh vieân cuûa moät nhoùm toân giaùo Do Thaùi coá gaéng tuaân thuû luaät phaùp caùch khaét khe, theo nhö ñieàu hoï ñaõ giaûi thích veà luaät phaùp, vaø

Ma-thi-ô 23:20-30 20 Vậy thì người nào chỉ bàn thờ mà thề, là chỉ bàn thờ và cả của lễ trên bàn thờ mà thề; 21 người nào chỉ đền thờ mà thề, là chỉ đền thờ và Đấng ngự nơi đền thờ mà thề; 22 còn ai chỉ trời mà thề, là chỉ ngôi của Đức Chúa Trời và Đấng ngự trên ngôi mà thề vậy.23 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi nộp một phần mười bạc hà, hồi hương, và rau cần, mà bỏ điều hệ trọng hơn hết trong luật pháp, là sự công bình, thương xót và trung tín; đó là những điều các ngươi phải làm, mà cũng không nên bỏ sót những điều kia. 24 Hỡi kẻ mù dẫn đường, các ngươi lọc con ruồi nhỏ mà nuốt con lạc đà! 25 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi rửa bề ngoài chén và mâm, nhưng ở trong thì đầy dẫy sự ăn cướp cùng sự quá độ. 26 Hỡi người Pha-ri-si mù kia, trước hết phải lau bề trong chén và mâm, hầu cho bề ngoài cũng được sạch sẽ. 27 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi giống như mồ mả tô trắng bề ngoài cho đẹp, mà bề trong thì đầy xương người chết và mọi thứ dơ dáy. 28 Các ngươi cũng vậy, bề ngoài ra dáng công bình, nhưng ở trong thì chan chứa sự giả hình và tội lỗi. 29 Khốn cho các ngươi, thầy thông giáo và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi xây đắp mồ mả của đấng tiên tri, trau giồi mồ mả của người công bình, 30 và nói rằng: Nếu chúng ta ở cùng một thời với tổ phụ, thì không hùa theo người mà làm đổ máu các đấng tiên tri vậy.

5Ma-thi-ô_12

höôùng daãn nhöõng ngöôøi khaùc cuõng laøm nhö vaäy. (Xem baøi vieát “Ngöôøi Pha-ri-si”.)

Chuùng ta coù theå mong ñôïi Ñöùc Chuùa Gieâ-su haï beä nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si ngay treân laõnh ñòa cuûa hoï. Tuy nhieân, Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn vôùi Möôøi Hai Moân Ñoà (cuøng vôùi ñaùm ñoâng) raèng caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si laø nhöõng ñaïi bieåu thöïc söï cho truyeàn thoáng Moâi-se. Hoï coù quyeàn. Hoï laø nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo thöïc söï cuûa Y-sô-ra-eân. Hoï ñaõ “ngoài treân ngoâi cuûa Moâi-se” (23:2). Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn neân laéng nghe vaø laøm theo nhöõng lôøi daïy cuûa hoï.

Coù leõ caû ñaùm ñoâng vaø caùc moân ñoà ñeàu ngaïc nhieân khi nghe Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi ñieàu ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù thöïc söï nghieâm tuùc khoâng?

Chuùng ta haõy nhìn kyõ hôn moät chuùt. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi nhö moät ngöôøi Do Thaùi. Ngaøi laø moät ngöôøi trong soá hoï. Nhö caùch chuùng ta noùi, Ngaøi “ôû chung xuoàng vôùi hoï”. Ngaøi noùi veà nhöõng lôøi thaùnh cuûa Moâi-se. Khi caùc moân ñoà thaáy Ngaøi toû loøng toân troïng söï daïy doã cuûa caùc thaày thoâng giaùo vaø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si, chaéc haún hoï thaéc maéc nhieàu laém. Nhöng Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi nhö moät ngöôøi Do Thaùi, töø beân trong heä thoáng ñoù. Ñaây khoâng phaûi laø caùch tieáp caän thoâng thöôøng cuûa Ngaøi. Ngaøi thöôøng noùi nhö moät ngöôøi ngoaøi cuoäc.

Chuùng ta bieát raèng Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø moät caùi gai tröôùc nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo Do Thaùi. Nhöng laàn naøy vaán ñeà khoâng phaûi laø söï daïy doã hoaëc noäi dung ñieàu hoï daïy doã. Vaán ñeà naèm ôû choã caùch hoï soáng. Coù moät khoaûng caùch khoång loà giöõa nhöõng ñieàu hoï daïy vaø caùch hoï soáng.

Ñoù laø moät trong ba vaán ñeà Ñöùc Chuùa Gieâ-su gaëp phaûi vôùi caùc thaày thoâng giaùo vaø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si. Ngaøi keát hôïp lôøi pheâ bình vaø nhöõng lôøi daïy cuûa Ngaøi cho caùc moân ñoà cuøng ñaùm ñoâng.

Tröôùc heát, Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn: “Vaäy, haõy laøm vaø giöõ theo moïi ñieàu hoï ñaõ baûo caùc ngöôi; nhöng ñöøng baét chöôùc vieäc laøm cuûa hoï, vì hoï noùi maø khoâng laøm” (Ma-thi-ô 23:3). Hoï khoâng

6 Ma-thi-ô_12

coù söï lieâm chính. Hoï noùi moät ñieàu, nhöng laïi laøm ñieàu khaùc. Thaåm quyeàn cuûa hoï bò maát heát. Baïn coù theå nghe söï roãng tueách trong lôøi daïy cuûa hoï. Ñôøi soáng cuûa hoï thaät khaùc haún lôøi hoï daïy. Chính Kinh Thaùnh cuõng khoâng theå xuyeân thaáu vaøo ñôøi soáng hoï. Hoï ñaõ khoâng laøm ñieàu hoï baûo nhöõng thính giaû cuûa mình laøm. Nhöõng thính giaû naøo bieát nhaän ñònh coù theå nhìn thaáy söï khoâng lieâm chính vaø thieáu thaåm quyeàn cuûa hoï.

Thöù hai, Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn: “Boïn aáy buoäc nhöõng gaùnh naëng khoù chòu, ñeå treân vai ngöôøi ta, coøn mình thì khoâng muoán ñoäng ngoùn tay vaøo” (23:4). Hoï thi haønh luaät phaùp vaø raát xoi moùi khi laøm ñieàu ñoù. Haõy thöû hình dung thò tröôûng Barney Fife taïi Mayberry. OÂng aùp duïng moïi thöù luaät trong saùch, vì luaät ñaõ ñöôïc in ôû ñoù, vaø vì côù oâng laø ngöôøi haønh phaùp. OÂng aùp ñaët nhöõng gaùnh naëng khoâng caàn thieát veà vieäc tuaân thuû luaät phaùp treân vai caùc coâng daân Mayberry. Caûnh saùt tröôûng Andy Taylor coù quan nieäm saâu saéc hôn veà yù nghóa thöïc söï cuûa vieäc tuaân giöõ luaät phaùp. Chính loái soáng, chöù khoâng phaûi moät danh saùch caùc luaät leä, khieán cho caùc coâng daân Mayberry tuaân thuû luaät phaùp. Thò tröôûng Fife gioáng nhö giaùm thò haønh lang taïi moät tröôøng tieåu hoïc, theo doõi nhöõng ngöôøi baïn cuûa mình nhö moät thaùm töû. OÂng khoâng “ôû

Baïn Coù Phaûi Laø Ngöôøi Pha-ri-si Khoâng? Chuùng ta coù khaû naêng phaïm phaûi baûy ñieàu khoán naïn maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ coâng boá nghòch cuõng nhöõng ngöôøi Pha-ri-si hay khoâng (Ma-thi-ô 23:13-31)? Nhö theá naøo? Haõy neâu moät soá caùch maø chuùng ta coù theå phaïm moãi moät ñieàu sau ñaây:

1. Ngaên trôû ngöôøi khaùc ñeán vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi. 2. Loâi keùo ngöôøi khaùc lìa xa Ñöùc Chuùa Trôøi. 3. Lôïi duïng toå chöùc ñeå ñaït ñöôïc ñieàu chuùng ta muoán. 4. Bôùi loâng tìm veát nhaèm tìm nhöõng ñieàu sai nhoû nhaët nhaát cuûa ngöôøi

khaùc, trong khi chính mình laïi phaïm loãi lôùn hôn. 5. Giöõ cho beà ngoaøi thanh saïch, nhöng beà trong thì baån nhôùp. 6. Giaû ñoø laø ngöôøi moä ñaïo, trong khi thöïc teá thì ñang cheát beân trong. 7. Tuyeân boá mình cao troïng hôn nhöõng ngöôøi khaùc veà phöông dieän

toân giaùo.

7Ma-thi-ô_12

chung xuoàng vôùi hoï”. OÂng ghi veù phaït vì hoï “xaû raùc” trong xuoàng.

Nhöõng ngöôøi Pha-ri-si nghó raèng hoï vöôït troäi hôn moïi ngöôøi khaùc. Töø Pha-ri-si coù nghóa laø ngöôøi bieät rieâng. Hoï toû ra hoáng haùch vôùi nhöõng ngöôøi khaùc. Hoï raát ñoäc ñoaùn. Hoï quan taâm veà luaät phaùp Moâi-se nhieàu hôn caû caùc anh em, chò em cuûa hoï. Hoï raøng buoäc, chaát leân vai ngöôøi khaùc nhöõng gaùnh naëng neà, vaø hoï khoâng heà ñoäng ngoùn tay ñeå “thaùo gôõ” baát cöù ñieàu gì khoûi ngöôøi khaùc. Hoï laø nhöõng ngöôøi caâu neä luaät phaùp voâ taâm.

Thöù ba, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi tieáp: “Hoï laøm vieäc gì cuõng coá ñeå cho ngöôøi ta thaáy” (23:5). Hoï gioáng nhö nhöõng dieãn vieân. Hoï bieåu dieãn ñöùc tin cuûa mình. Ñoù laø moät saân khaáu cho nhöõng “coå ñoäng vieân toân giaùo”, toaøn laø nhöõng boä ñoà hoùa trang. Kinh Thaùnh ñoøi hoûi hoï phaûi laøm theá naøy: “Caùc lôøi maø ta truyeàn cho ngöôi ngaøy nay seõ ôû taïi trong loøng ngöôi… Khaù buoäc noù treân tay mình nhö moät daáu, vaø noù seõ ôû giöõa hai con maét ngöôi nhö aán chí” (Phuïc Truyeàn 6:4-9). Vì theá hoï ñeo nhöõng mieáng da nhoû (“caùi theû baøi da”) treân ñoù coù ghi nhieàu phaàn trong luaät phaùp Moâi-se treân tay vaø treân traùn hoï trong khi caàu nguyeän vaø thôø phöôïng. Caùc caâu khaùc trong Kinh Thaùnh ñoøi hoûi phaûi mang nhöõng caùi aùo tua ñính vaøo khaên choaøng caàu nguyeän cuûa hoï (Daân-soá kyù 15:37-39). Nhöõng caùi tua laø nhaèm ñeå nhaéc ngöôøi mang chuùng taäp trung vaøo Ñöùc Chuùa Trôøi vaø luaät phaùp Ngaøi. Ñaây khoâng phaûi moät thöù thôøi trang thieát keá cho Nhaø Ñöùc Gieâ-hoâ-va.

“Ngoâi cao nhaát” (Ma-thi-ô 23:6) trong nhaø hoäi dó nhieân laø ôû phía tröôùc, gioáng nhö ñaàu baøn vaäy. Ngoâi ñoù gioáng nhö choã ñaäu

Nhöõng Ngöôøi Pha-ri-si Khoâng haún taát caû nhöõng ngöôøi Pha-ri-si ñeàu laø nhöõng keû giaû hình. Nhieàu ngöôøi Pha-ri-si raát chaân thaät khi hoï tìm kieám leõ thaät vaø söï thaùnh khieát. Teân goïi Pha-ri-si baét nguoàn töø moät chöõ coù nghóa laø bieät rieâng. Nhöõng ngöôøi Pha-ri-si ñöôïc bieät rieâng khoûi caùc daân ngoaïi vaø baát cöù ai ngöôøi khaùc (keå caû moät soá ngöôøi Do Thaùi), nhöõng ngöôøi choáng laïi truyeàn thoáng toân giaùo voán chi phoái ñôøi soáng cuûa hoï.

8 Ma-thi-ô_12

xe daønh rieâng gaàn choã cöûa. Ñöôïc goïi laø “ra-bi” cuõng gioáng nhö ñöôïc goïi laø thaày giaùo

vó ñaïi nhaát cuûa toâi. Ñuùng nhö ñieàu baïn ñoaùn, caùc thaày thoâng giaùo vaø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si thích ñöôïc goïi laø “ra-bi”.

Lôøi Keâu Goïi Khieâm Nhöôøng (23:8-12)

Cho ñeán baây giôø, lôøi daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaãn laø noùi veà hoï. Baây giôø Ñöùc Chuùa Gieâ-su quay sang noùi tröïc tieáp vôùi caùc moân ñoà. Coù leõ Ngaøi ñaõ nhìn thaáy maét hoï saùng leân theøm muoán cô caáu toå chöùc xung quanh hoï, vaø töï hoûi khoâng bieát hoï coù theå leo leân caùi thang danh voïng ñoù hay khoâng. Coù leõ caùc moân ñoà thaéc maéc khoâng bieát khi naøo Ñöùc Chuùa Gieâ-su seõ veùn böùc maøn trong “chuoãi maïng leänh” giöõa voøng hoï.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su nhaéc nhôû caùc moân ñoà raèng taát caû hoï ñeàu laø hoïc troø (moân ñoà) chöù khoâng phaûi thaày giaùo. Hoï chæ coù moät thaày, Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Ñaáng Meâ-si-a Gieâ-su laø ra-bi cuûa hoï. Hoï phaûi keå chính hoï laø anh em, chò em cuøng moät ñaúng caáp döôùi thaåm quyeàn vaø tình yeâu thöông cuûa Moät Ñöùc Chuùa Trôøi.

Caùc moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su khoâng ñöôïc goïi baát cöù ai treân ñaát laø “cha” vì hoï chæ coù moät Cha: “Ñaáng ôû treân trôøi” (23:9). Hoï khoâng ñöôïc pheùp ñeå cho baát cöù ai ñaët hoï cao hôn nhöõng ngöôøi khaùc, vaø hoï khoâng ñöôïc ñaët nhöõng ngöôøi khaùc cao hôn hoï. Noùi caùch khaùc, khoâng coù kim töï thaùp naøo ôû ñaây, vaø khoâng coù thöù töï taàng baäc naøo heát. Trong vöông quoác cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, moïi vuøng ñaát ñeàu baèng phaúng.

Thay vì thöù töï cao thaáp, Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi söï bình ñaúng. Caùc moân ñoà phaûi ñaûm nhaän vai troø cuûa ngöôøi toâi tôù. “Song ai lôùn hôn heát trong caùc ngöôi, thì seõ laøm ñaày tôù caùc ngöôi” (23:11). Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ laøm göông cho chuùng ta trong söï nhaäp theå, khi Ngaøi nhaûy “vaøo xuoàng” vôùi chuùng ta. Vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi ñeán trong Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø haønh ñoäng khieâm nhöôøng toät böïc.

Nhöõng ngöôøi Pha-ri-si töï toân cao chính mình. Hoï “öa” thích ñöôïc goïi laø thaày (23:6a-7). Khao khaùt söï coâng nhaän vaø

9Ma-thi-ô_12

thaåm quyeàn laø ñoäng cô ñaèng sau moïi vieäc hoï laøm. Ma-thi-ô nhaéc nhôû Hoäi Thaùnh veà lôøi caûnh baùo cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, raèng: “Keû naøo toân mình leân thì seõ bò haï xuoáng, coøn keû naøo haï mình xuoáng thì seõ ñöôïc toân leân” (23:12). Khi chuùng ta ñoïc phaàn cuoái cuûa chöông 23, chuùng ta seõ thaáy nhöõng ngöôøi Pha-ri-si bò haï xuoáng. Hoï bò ruûa saû, gioáng nhö nhöõng ñieàu “khoán naïn” maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ noùi vôùi chuùng ta. Nhöõng Tai Hoïa Cuûa Ngöôøi Pha-ri-si (23:13-31)

Chöông saùch Ma-thi-ô naøy khoâng chæ ñôn giaûn laø lôøi leân aùn nhöõng ngöôøi Pha-ri-si, nhöng cuõng laø lôøi caûnh baùo caû coäng ñoàng Cô-ñoác, ñaëc bieät laø haøng laõnh ñaïo. Ñöùc Chuùa Gieâ-su baûo hoï ñöøng hieåu veà thaåm quyeàn nhö caùch ngöôøi Pha-ri-si hieåu. Ngaøi cuõng caûnh baùo hoï ñöøng ñeå ngöôøi Pha-ri-si laõnh ñaïo mình. Ñöùc Chuùa Gieâ-su coâng boá raèng: “Khoán cho caùc ngöôi, thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si, laø keû giaû hình! Vì caùc ngöôi ñoùng nöôùc thieân ñaøng tröôùc maët ngöôøi ta” (23:13). Ñaây laø ñieàu ñaàu tieân trong baûy ñieàu “khoán naïn”.

“Keû giaû hình” coù nghóa laø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si gioáng nhö caùc dieãn vieân. Hoï mang maët naï. Hoï daïy luaät Moâi-se, khaúng ñònh veà thaåm quyeàn cuûa luaät ñoù, trong khi ñôøi soáng cuûa hoï phuû nhaän chính thaåm quyeàn naøy. Hoï haønh ñoäng nhö theå luaät phaùp coù thaåm quyeàn treân hoï, nhöng hoï chæ giaû ñoø maø thoâi.

Caùc thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si tin raèng hoï coù thaåm quyeàn ñeå khoâng cho ngöôøi khaùc vaøo vöông quoác. Thaät chaúng coù gì ngaïc nhieân neáu nhö hoï coù söï löïa choïn giöõa vieäc môû vaø khoùa cöûa thieân ñaøng, thì hoï seõ khoùa cöûa laïi. Hoï tìm caùch baûo veä söï thuaàn khieát toân giaùo. Hoï quyeát ñònh ai laø ngöôøi xöùng ñaùng ñeå vaøo. Nhö chuùng ta bieát, ñoù laø coâng vieäc cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Vì ñoøi hoûi chính yeáu nôi caùnh coång böôùc vaøo vöông quoác Ñöùc Chuùa Trôøi laø söï nhìn nhaän quyeàn teå trò cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, neân caùnh coång cuûa nhöõng ngöôøi Pha-ri-si ñang gaëp laâm nguy.

Trong ñieàu khoán naïn thöù hai (23:15), Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi vôùi nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si raèng hoï ñi heát

10 Ma-thi-ô_12

vuøng ñaát naøy ñeán vuøng bieån khaùc ñeå tìm moät ngöôøi caûi ñaïo, nhöng trong quaù trình hoï khieán moät ngöôøi caûi ñaïo, ngöôøi ñoù “trôû neân ngöôøi ñòa nguïc gaáp hai” hoï. Ñieàu gì coù theå khieán ngöôøi môùi tin ñoù trôû thaønh “ngöôøi ñòa nguïc”? Hoï phuû nhaän thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi, cuõng nhö nhöõng ngöôøi ñaõ tö vaán cho hoï.

Ñieàu khoán naïn thöù ba (23:16-22) daùn nhaõn cho caùc thaày thoâng giaùo vaø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si laø “keû muø daãn ñöôøng” (23:16a). Nhöõng lôøi theà coù tính chaát raát baét buoäc trong theá kyû thöù nhaát. Lôøi theà coâng khai laø ñieàu “raøng buoäc” nhöõng thoûa thuaän giöõa hai beân. Moät soá ngöôøi theà bôûi danh Ñöùc Chuùa Trôøi. Nhöõng ngöôøi Do Thaùi suøng ñaïo seõ khoâng duøng danh thaùnh cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Theá neân ngöôøi Pha-ri-si taïo ra moät danh saùch nhöõng lôøi theà gaén lieàn vôùi caùc vaät thaùnh trong ñeàn thôø, nhöng khoâng duøng danh cuûa Chuùa. Nhieàu lôøi theà khaùc nhau mang söùc maïnh cuûa söï theà höùa nhaân danh Chuùa, nhöng khoâng coù ruûi ro naøo. Hoï chæ vaøng trong baøn thôø nôi thaùnh maø theà, nhöng khoâng chæ “nôi thaùnh” cuõng khoâng chæ “baøn thôø”! Ñieàu naøy thaät laø voâ nghóa ñoái vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Ñoù chæ laø troø chôi chöõ maø thoâi.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang daïy ñieàu gì ñaây? Cuøng moät lôøi caûnh baùo maø chuùng ta thaáy trong söï khoán naïn thöù hai: nhöõng ngöôøi Pha-ri-si khoâng nhìn nhaän thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.

Ñieàu khoán naïn thöù tö (23:23-24) tieáp tuïc noùi veà chuû ñeà nhöõng tai hoïa: ngöôøi Pha-ri-si khoâng nhìn thaáy ñieàu gì laø quan troïng nhaát. Chuû ñeà laàn naøy laø luaät phaùp. Hoï “boû ñieàu heä troïng hôn heát trong luaät phaùp, laø söï coâng bình, thöông xoùt vaø trung tín” (23:23). Cuøng luùc ñoù, hoï laïi nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa vieäc daâng hieán nhöõng thöù nhoû nhaët nhaát: “baïc haø, hoài höông vaø rau caàn” (23:23). Theo Ñöùc Chuùa Gieâ-su, nhöõng ngöôøi Pha-ri-si caâu neä nhöõng ñieàu keùm quan troïng. Hoï “loïc con ruoài nhoû maø nuoát con laïc ñaø” (23:24). Ngaøi khoâng coù yù noùi nuoát con ruoài hoaëc daâng nhöõng thöù nhoû beù laø khoâng quan troïng. YÙ Ngaøi muoán noùi chuùng ta phaûi nhìn nhaän raèng luaät phaùp coù nhöõng ñieåm quan troïng vaø nhöõng ñieåm keùm quan troïng hôn. Moïi söï ñeàu khoâng caân naëng nhö nhau.

11Ma-thi-ô_12

Gioáng nhö nhöõng ngöôøi Pha-ri-si khoâng nhìn thaáy ñieàu gì laø quan troïng trong luaät phaùp, ñieàu khoán naïn thöù naêm (23:25-26) cho thaáy raèng hoï khoâng hieåu söï thanh saïch vaø söï oâ ueá thaät tröôùc maët Ñöùc Chuùa Trôøi coù yù nghóa gì. Ñoái vôùi ngöôøi Pha-ri-si, neáu beà ngoaøi cuûa caùi cheùn troâng saïch seõ, thì caùi cheùn ñoù laø saïch. Moät laàn nöõa, chuùng ta thaáy raèng hoï chæ quan taâm tôùi nhöõng ñieàu nhoû nhaët - cheùn, maâm, hôn laø söï coâng baèng, thöông xoùt, bình an vaø ñöùc tin.

Maët khaùc, nhöõng ngöôøi Pha-ri-si chæ cho chuùng ta moät höôùng ñuùng. Neáu nhöõng caùi cheùn vaø maâm töôïng tröng cho caû moät con ngöôøi, thì nhôø chuùng maø chuùng ta bieát raèng nhöõng söï oâ ueá ñaùng sôï nhaát laø ôû beân trong (thaùi ñoä) hôn laø beân ngoaøi. Nhö chuùng ta ñaõ hoïc tröôùc ñaây, ñieàu naøy khoâng coù nghóa laø chuùng ta khoâng caàn ñeå yù tôùi söï saïch seõ beân ngoaøi. Song neáu chuùng ta höôùng tôùi söï thanh saïch beân trong, thì ñieàu ñoù seõ traøn tuoân ra beân ngoaøi.

Ñieàu khoán naïn thöù saùu (23:27-28) goïi nhöõng ngöôøi Pha-ri-si laø “moà maû toâ traéng”. Söï khoán naïn naøy noùi ñeán cuøng moät vaán ñeà maø ñieàu thöù naêm ñaõ noùi, chæ khaùc hình aûnh aån duï maø thoâi. Chuû ñeà thì vaãn nhö cuõ, saïch seõ beân ngoaøi, nhöng oâ ueá beân trong. Tuy nhieân, vôùi hình aûnh aån duï naøy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaåy vaán ñeà caên baûn cuûa nhöõng ngöôøi Pha-ri-si ñeán taän cuøng giôùi haïn cuûa noù. Hoï khoâng chæ oâ ueá beân trong; hoï ñaõ cheát! Khoâng coù daáu hieäu naøo cuûa luaät phaùp söï soáng (“toäi loãi”) trong hoï. Khoâng coù daáu hieäu naøo cuûa söï coâng bình - soáng ñuùng vôùi Ñöùc Chuùa Trôøi - vì hoï khoâng thaät soáng.

Ñieàu khoán naïn cuoái cuøng (23:29-31) tieáp tuïc noùi veà hình aûnh moà maû maø chuùng ta thaáy trong ñieàu khoán naïn tröôùc ñoù. Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi veà vieäc Y-sô-ra-eân khöôùc töø caùc tieân tri. Ngaøi gaén keát nhöõng ngöôøi Pha-ri-si vôùi söï gieát choùc. Ngöôøi Pha-ri-si tuyeân boá raèng hoï ôû cuøng phe vôùi caùc tieân tri vì hoï coâng khai trung thaønh vôùi luaät phaùp. Moät laàn nöõa, söï trong saïch beân ngoaøi vaø veû beà ngoaøi quan troïng hôn moïi ñieàu khaùc. Moät ví duï hoaøn haûo cuûa ñieàu naøy chính laø nhöõng ngoâi moä, nhöõng töôïng ñaøi hoï

12 Ma-thi-ô_12

xaây döïng nhaèm toân vinh caùc tieân tri. Nhöõng vieäc laøm ñoù chæ laø tranh veõ beân ngoaøi cöûa kính maø thoâi. Neáu hoï thöïc söï muoán toân vinh caùc tieân tri, thì hoï haún ñaõ nghe lôøi daïy cuûa caùc tieân tri, vaø soáng theo nhöõng lôøi daïy ñoù. Nhöng hoï thaäm chí chaúng nhaän ra raèng hoï ñaõ gieát cheát nhöõng nhaø tieân tri moät laàn nöõa bôûi vieäc hoï xem thöôøng söï coâng baèng vaø thöông xoùt. Nhöõng Baøi Hoïc Cho Chuùng Ta

Khi chuùng ta ñoïc veà ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su leân aùn caùc vieäc laøm cuûa nhöõng thaày thoâng giaùo vaø ngöôøi Pha-ri-si, chuùng ta phaûi töï hoûi chính mình raèng neáu ñem so nhöõng vieäc laøm cuûa hoï vôùi nhöõng vieäc laøm cuûa chuùng ta thì nhö theá naøo. Chuùng ta caàn phaûi suy nghó xem nhöõng vieäc laøm naøo cuûa chuùng ta seõ khieán Ñöùc Chuùa Gieâ-su thoát leân nhöõng lôøi keát aùn töông töï nhö vaäy.

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù “Toâi ñaõ töøng xuoáng ñaây roài, vaø toâi bieát loái ra”. Coù moät khoaûng troáng to côõ Grand Canyon giöõa nhöõng ñieàu hoï daïy vaø caùch hoï soáng. Hoï ñaõ khoâng laøm ñieàu hoï baûo nhöõng thính giaû cuûa mình laøm. Hoï laø nhöõng ngöôøi caâu neä luaät phaùp voâ taâm. Hoï gioáng nhö nhöõng dieãn vieân. Vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi ñeán trong Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø haønh ñoäng khieâm nhöôøng toät böïc. Chuùng ta caàn phaûi suy nghó xem nhöõng vieäc laøm naøo cuûa chuùng ta seõ khieán Ñöùc Chuùa Gieâ-su caát nhöõng lôøi leân aùn töông töï nhö vaäy.

13Ma-thi-ô_12

Caùc Caâu Hoûi

1. Baïn coù bao giôø thaáy mình bò nhöõng ngöôøi khaùc ñoaùn xeùt chöa? Baïn laøm gì trong tröôøng hôïp ñoù?

2. Caùc Cô-ñoác nhaân coù ñöôïc “ñoaùn xeùt” vieäc laøm cuûa nhau hay

khoâng? Khi naøo vaø ôû ñaâu? 3. Ñoâi khi chuùng ta duøng caùch gì ñeå aùp ñaët nhöõng mong muoán

phi thöïc teá treân nhöõng ngöôøi khaùc? 4. Theo baïn, vì sao ngöôøi Pha-ri-si laïi haønh ñoäng nhö hoï ñaõ

haønh ñoäng? 5. Nhöõng vieäc laøm naøo cuûa chuùng ta - trong tö caùch caù nhaân vaø

Hoäi Thaùnh - maø Ñöùc Chuùa Gieâ-su coù theå seõ leân aùn? 6. Chuùng ta coù theå laøm gì ñeå traùnh phaïm phaûi nhöõng toäi cuûa

ngöôøi Pha-ri-si? 7. Laøm theá naøo ñeå chuùng ta nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa

nhöõng haønh vi beân ngoaøi voán baøy toû ñöùc tin cuûa chuùng ta maø khoâng ñöa ñeán toäi giaû hình maø nhöõng ngöôøi Pha-ri-si ñaõ phaïm?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Chuùng ta phaûi höôùng ñôøi soáng cuûa mình vaøo Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø saün saøng phuïc vuï Ngaøi baèng caùch giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi coù caàn.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 25:31-46

Boái Caûnh Ma-thi-ô 24-25

Troïng Taâm Baøi Hoïc Ñöùc Chuùa Gieâ-su keâu goïi chuùng ta

baøy toû söï chaân thaät cuûa ñöùc tin chuùng ta thoâng qua nhöõng vieäc laøm bôûi loøng thöông xoùt vaø nhaân töø ñoái

vôùi nhöõng ngöôøi coù caàn.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Baïn theå hieän ñöùc tin cuûa mình nhö theá naøo thoâng qua nhöõng vieäc laøm bôûi loøng thöông xoùt vaø nhaân töø ñoái

vôùi nhöõng ngöôøi coù caàn?

Baøi 13 Moät Ngöôøi Trong Nhöõng Ngöôøi Raát Heøn Moïn

Muïc Ñích Baøi Hoïc Ñaùnh giaù xem toâi theå hieän ñöùc tin cuûa mình nhö theá naøo thoâng qua nhöõng vieäc laøm bôûi loøng thöông xoùt vaø nhaân töø ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù caàn.

2 Ma-thi-ô_13

Phaân ñoaïn Kinh Thaùnh hoâm nay laø phaàn cuoái lôøi Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñoaùn xeùt ñeàn thôø vaø Gieâ-ru-sa-lem, baét ñaàu trong Ma-thi-ô 23. Ñaây laø neàn taûng cho baøi hoïc cuûa chuùng ta hoâm nay: Trong Ma-thi-ô 23:1-36, Ñöùc Chuùa Gieâ-su noùi ñeán vaø choáng laïi nhöõng ngöôøi Pha-ri-si. Keá ñoù Ngaøi leân aùn vieäc Gieâ-ru-sa-lem khöôùc töø aân ñieån Ngaøi (23:37-39). Tieáp theo, Ñöùc Chuùa Gieâ-su rôøi Gieâ-ru-sa-lem vaø treân ñöôøng ñi ra, Ngaøi noùi tieân tri veà söï huûy dieät ñeàn thôø (24:1-3). Cuoái cuøng, trong Ma-thi-ô 24:4 - 25:46, Ñöùc Chuùa Gieâ-su giaûng baøi giaûng cuoái cuøng cuûa Ngaøi.

Phaân ñoaïn Kinh Thaùnh naøy laø ñænh ñieåm chöùc vuï giaûng daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô. Theá neân, trong Ma-thi-ô 25:31-46, chuùng ta coù theå nghe nhöõng vaán ñeà quan troïng nhaát; ñaây chính laø ñieàu chuùng ta thöïc söï tìm ñöôïc. Böùc Tranh Veà Söï Ñoaùn Xeùt (25:31-33)

Caùc caâu Kinh Thaùnh naøy nhaéc nhôû chuùng ta veà caû tieán trình söï soáng daãn ñeán söï ñoaùn xeùt chung thaåm vaø söï soáng hoaëc söï cheát ñôøi ñôøi. Trong böùc tranh veà söï ñoaùn xeùt trình baøy trong phaân ñoaïn naøy, “muoân daân nhoùm laïi” tröôùc maët Ñöùc Chuùa Gieâ-su, Con Ngöôøi (Ma-thi-ô 25:32). “Muoân daân” aùm chæ caû theá gian.

Caùc daân naøy “nhoùm laïi tröôùc maët Ngaøi” (Ma-thi-ô 25:32) seõ gaëp ba ñieàu ngaïc nhieân khi hoï ñöùng tröôùc söï ñoaùn xeùt. Tröôùc heát, Vò Vua ñöùng ñoaùn xeùt chính laø Con Ngöôøi, Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Thöù hai, tieâu chí ñeå ñoaùn xeùt chính laø caùch hoï ñoái ñaõi vôùi nhöõng ngöôøi coù caàn - nhöõng ngöôøi ñoùi, khaùt, xa laï, traàn truoàng, beänh hoaïn, hoaëc bò tuø ñaøy. Ñieàu ngaïc nhieân thöù ba ñoù laø khi hoï giuùp ñôõ hoaëc boû maëc nhöõng ngöôøi coù caàn, töùc laø hoï giuùp ñôõ hoaëc laøm toån thöông Vò Vua.

Vò Vua maø chuùng ta ñöùng ñoái dieän khi ñoaùn xeùt ñöôïc goïi laø “Con Ngöôøi”. Ñaây laø danh xöng Ñöùc Chuùa Gieâ-su duøng ñeå töï goïi chính mình. Chuùa Gieâ-su duøng nhöõng yù töôûng ñoäc nhaát trong Cöïu Öôùc veà Con Ngöôøi trong Ña-ni-eân 7:13-14 vaø Toâi Tôù Chòu Khoå trong EÂ-sai 53. Nhö vaäy, Ngaøi ñem ñeán cho danh xöng “Con Ngöôøi” moät yù nghóa môùi.

3Ma-thi-ô_13

Trong ba naêm qua, Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaõ böôùc ñi treân nhöõng con ñöôøng taïi Ga-li-leâ, Sa-ma-ri, vaø Giu-ñeâ, tuøy thuoäc vaøo

Ma-thi-ô 25:31-46 31Khi Con ngöôøi ngöï trong söï vinh hieån mình maø ñeán vôùi caùc thieân söù thaùnh, thì Ngaøi seõ ngoài treân ngoâi vinh hieån cuûa Ngaøi. 32Muoân daân nhoùm laïi tröôùc maët Ngaøi, roài Ngaøi seõ chia ngöôøi naày vôùi ngöôøi khaùc ra, nhö keû chaên chieân chia chieân vôùi deâ ra; 33ñeå chieân ôû beân höõu vaø deâ ôû beân taû. 34Baáy giôø, vua seõ phaùn cuøng nhöõng keû ôû beân höõu raèng: Hôõi caùc ngöôi ñöôïc Cha ta ban phöôùc, haõy ñeán maø nhaän laáy nöôùc thieân ñaøng ñaõ saém saün cho caùc ngöôi töø khi döïng neân trôøi ñaát. 35Vì ta ñoùi, caùc ngöôi ñaõ cho ta aên; ta khaùt, caùc ngöôi ñaõ cho ta uoáng; ta laø khaùch laï, caùc ngöôi tieáp röôùc ta; 36ta traàn truoàng, caùc ngöôi maëc cho ta; ta ñau, caùc ngöôi thaêm ta; ta bò tuø, caùc ngöôi vieáng ta. 37Luùc aáy, ngöôøi coâng bình seõ thöa raèng: Laïy Chuùa, khi naøo chuùng toâi ñaõ thaáy Chuùa ñoùi, maø cho aên; hoaëc khaùt, maø cho uoáng? 38Laïi khi naøo chuùng toâi ñaõ thaáy Chuùa laø khaùch laï maø tieáp röôùc; hoaëc traàn truoàng maø maëc cho? 39Hay laø khi naøo chuùng toâi ñaõ thaáy Chuùa ñau, hoaëc bò tuø, maø ñi thaêm vieáng Chuùa? 40Vua seõ traû lôøi raèng: Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, heã caùc ngöôi ñaõ laøm vieäc ñoù cho moät ngöôøi trong nhöõng ngöôøi raát heøn moïn naày cuûa anh em ta, aáy laø ñaõ laøm cho chính mình ta vaäy. 41Keá ñoù, Ngaøi seõ phaùn cuøng nhöõng ngöôøi ôû beân taû raèng: Hôõi keû bò ruûa, haõy lui ra khoûi ta; ñi vaøo löûa ñôøi ñôøi ñaõ saém saün cho ma quæ vaø nhöõng quæ söù noù. 42Vì ta ñaõ ñoùi, caùc ngöôi khoâng cho aên; ta khaùt, caùc ngöôi khoâng cho uoáng; 43ta laø khaùch laï, caùc ngöôi khoâng tieáp röôùc; ta traàn truoàng, caùc ngöôi khoâng maëc cho ta; ta ñau vaø bò tuø, caùc ngöôi khoâng thaêm vieáng. 44Ñeán phieân caùc ngöôøi naày beøn thöa laïi raèng: Laïy Chuùa, khi naøo chuùng toâi ñaõ thaáy Chuùa, hoaëc ñoùi, hoaëc khaùt, hoaëc laøm khaùch laï, hoaëc traàn truoàng, hoaëc ñau oám, hoaëc bò tuø maø khoâng haàu vieäc Ngaøi ö? 45Ngaøi seõ ñaùp laïi raèng: Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, heã caùc ngöôi khoâng laøm vieäc ñoù cho moät ngöôøi trong nhöõng ngöôøi raát heøn moïn naày, aáy laø caùc ngöôi cuõng khoâng laøm cho ta nöõa. 46Roài nhöõng keû naày seõ vaøo hình phaït ñôøi ñôøi, coøn nhöõng ngöôøi coâng bình seõ vaøo söï soáng ñôøi ñôøi.

4 Ma-thi-ô_13

loøng toát cuûa nhöõng ngöôøi xa laï naøo cho Ngaøi troï vaø cho Ngaøi aên. Trong ba naêm ñoù, Vò Giaùo Sö khieâm nhöôøng naøy cuøng caùc moân ñoà Ngaøi ñaõ gaëp söï choáng ñoái töø nhöõng ngöôøi caàm quyeàn voán raát sôï söù ñieäp cuûa Ngaøi, vaø nhöõng ngöôøi theo Ngaøi. Trong ba naêm ñoù, nhieàu ngöôøi ñaõ töï hoûi veà Ngaøi. Baây giôø, khi ñeán gaàn cuoái caâu chuyeän, Ñöùc Chuùa Gieâ-su veùn böùc maøn ñeå toû cho caùc moân ñoà Ngaøi vaø cho chuùng ta, bieát Ngaøi thöïc söï laø ai vaø Ngaøi ñeán ñeå laøm gì.

Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø Con Ngöôøi, laø Ñaáng moät ngaøy naøo ñoù seõ ñeán trong söï vinh hieån troïn veïn cuûa Ngaøi. Ngaøi laø Vua, Ñaáng seõ ngoài treân ngai quyeàn naêng, vinh hieån vaø ñoaùn xeùt. Moïi nöôùc vaø moïi daân treân ñaát seõ chôø ñeå bò ñoaùn xeùt tröôùc Vò Vua naøy. Ñoù laø thôøi ñieåm ñaûo loän mong ñôïi töø laâu. Moät neàn vaên hoùa ñaûo loän seõ bò laät tung leân. Caùc moân ñoà cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su seõ ñöôïc ban thöôûng bôûi ñöùc tin vaø söï beàn ñoã cuûa hoï.

Phaân ñoaïn Kinh Thaùnh hoâm nay laø phaàn cuoái cuøng chuùng ta ñoïc tröôùc khi Phuùc AÂm Ma-thi-ô ghi laïi söï keát aùn vaø ñoùng ñinh Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Chuùng ta khoâng theå thaáy Con Ngöôøi ñeán ñoaùn xeùt “muoân daân” maø khoâng traûi qua con ñöôøng ñi ñeán Ñoài Soï ñeå cheát vì toäi loãi cuûa “moïi daân”. Nhöõng Ngöôøi ÔÛ Beân Höõu (25:34-40)

Vua phaùn vôùi nhöõng ngöôøi beân höõu raèng: “Hôõi caùc ngöôi ñöôïc Cha ta ban phöôùc, haõy ñeán maø nhaän laáy nöôùc thieân ñaøng ñaõ saém saün cho caùc ngöôi töø khi döïng neân trôøi ñaát. Vì ta ñoùi, caùc ngöôi ñaõ cho ta aên; ta khaùt, caùc ngöôi ñaõ cho ta uoáng; ta laø khaùch laï, caùc ngöôi tieáp röôùc ta; ta traàn truoàng, caùc ngöôi maëc cho ta; ta ñau, caùc ngöôi thaêm ta; ta bò tuø, caùc ngöôi vieáng ta” (25:34-36).

Moät laàn nöõa chuùng ta thaáy raèng ñieàu quan troïng ñoái vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø thaùi ñoä vaø söï thöïc haønh. Nhöõng ngöôøi naøo ñaõ chaêm lo cho “moät ngöôøi trong nhöõng ngöôøi raát heøn moïn naày cuûa anh em ta” (25:40) seõ ñöôïc khen ngôïi.

Haõy löu yù raèng phaûn öùng cuûa “ngöôøi coâng bình” laø söï khieâm nhöôøng tuyeät ñoái. Hoï thaäm chí khoâng bieát mình ñaõ laøm gì

5Ma-thi-ô_13

ñeå giuùp Chuùa Gieâ-su. Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñaùp raèng: “Quaû thaät, ta noùi cuøng caùc ngöôi, heã caùc ngöôi ñaõ laøm vieäc ñoù cho moät ngöôøi trong nhöõng ngöôøi raát heøn moïn naày cuûa anh em ta, aáy laø ñaõ laøm cho chính mình ta vaäy” (25:40). Chuùa Gieâ-su ñoàng hoùa chính Ngaøi vôùi nhöõng ngöôøi coù caàn.

Nhöõng ai töøng giuùp ñôõ ñaõ khoâng nhaän ra raèng hoï yeâu meán Ñöùc Chuùa Gieâ-su khi hoï chaêm lo cho ngöôøi keùm quan troïng nhaát. Treân thöïc teá, hoï ngaïc nhieân khi phaùt hieän ra raèng hoï ñaõ yeâu thöông vaø phuïc vuï Ñöùc Chuùa Gieâ-su khi hoï yeâu thöông vaø phuïc vuï nhöõng ngöôøi coù caàn. Daàu vaäy, Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn raèng hoï ñaõ laøm chính ñieàu ñoù. Khi cung caáp thöùc aên, thoûa maõn côn khaùt, tieáp ñaõi ngöôøi xa laï, cho quaàn aùo maëc, giuùp ñôõ ngöôøi ñau yeáu, vaø thaêm vieáng nhöõng ngöôøi trong lao tuø, hoï ñaõ laøm ôn vaø giuùp ñôõ khoâng chæ cho nhöõng ngöôøi coù caàn, maø cho caû Ñöùc Chuùa Gieâ-su nöõa.

Tình yeâu thöông maø nhöõng ngöôøi ñöôïc ngoài beân höõu daønh cho nhöõng ngöôøi coù caàn laø tình yeâu thöông thaät, nhöng hoï khoâng baøy toû tình yeâu thöông nhaèm taïo neân hoaëc laøm saâu nhieäm hôn moái töông giao cuûa hoï vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Traùi laïi, hoï haønh ñoäng bôûi tình yeâu thöông vì hoï ñaõ coù moät moái töông giao saâu nhieäm vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Caùch hoï giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi khaùc chöùng toû thöïc taïi moái töông giao ñoù. Nhöõng Ngöôøi ÔÛ Beân Taû (25:41-46)

AÅn yù ôû ñaây ñoù laø nhöõng ngöôøi ôû beân taû ñaõ coù nhieàu cô hoäi ñeå giuùp ñôõ Vò Vua khi Ngaøi ñoùi, khaùt, laø moät ngöôøi laï, traàn truoàng, beänh taät vaø lao tuø, gioáng nhö nhöõng ngöôøi ôû beân höõu. Cuõng haõy löu yù raèng caû hai nhoùm ngöôøi ñeàu ngaïc nhieân tröôùc ñieàu Vò Vua tuyeân boá veà hoï. Tuy nhieân, hai nhoùm naøy chæ gioáng nhau ôû moät ñieåm ñoù maø thoâi.

Traùi vôùi nhöõng ngöôøi ôû beân höõu, nhöõng ngöôøi beân taû ñaõ khoâng chòu giuùp ñôõ. Theâm vaøo ñoù, hoï laïi khaêng khaêng noùi raèng hoï ñaõ thöïc söï giuùp ñôõ moãi khi coù cô hoäi. Hoï ngaïc nhieân khi bò caùo buoäc raèng hoï thôø ô tröôùc nhöõng nhu caàu cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-

6 Ma-thi-ô_13

su. Hoï hoûi (25:44): “Laïy Chuùa, khi naøo chuùng toâi ñaõ thaáy Chuùa, hoaëc ñoùi, hoaëc khaùt, hoaëc laøm khaùch laï, hoaëc traàn truoàng, hoaëc ñau oám, hoaëc bò tuø maø khoâng haàu vieäc Ngaøi ö?”

Ñieàu töông phaûn coù theå ñoaùn tröôùc giöõa hai nhoùm chính laø söï ñoaùn xeùt maø Vò Vua tuyeân boá. Nhöõng ngöôøi ôû beân höõu, nhöõng ngöôøi ñaõ roäng voøng tay chaêm soùc vaø lo laéng caùch thöïc tieãn, ñöôïc vaøo “söï soáng ñôøi ñôøi”, coøn nhöõng ngöôøi ôû beân taû, nhöõng ngöôøi khoâng chòu giuùp ñôõ, thì vaøo “hình phaït ñôøi ñôøi” (25:46). Söï thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi trong Ñaáng Christ khoâng chæ laø bieát vaø noùi nhöõng ñieàu ñuùng, nhöõng ñieàu toát veà Ngaøi, beøn laø soáng toát, soáng coâng bình. Khi chuùng ta thöïc söï laøm ñieàu ñoù, ñôøi soáng chuùng ta seõ laø moät phöôùc haïnh cho Ñaáng Christ, Ñaáng ñeán vôùi chuùng ta trong nhöõng ngöôøi ñoùi, khaùt, khoâng nhaø cöûa, traàn truoàng, beänh taät vaø bò tuø ñaøy. Nhöõng Baøi Hoïc Cho Chuùng Ta

Chuùng ta phaûn öùng nhö theá naøo tröôùc nhöõng lôøi giaøu hình aûnh, thaúng thaén vaø ñaày aùm aûnh naøy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su? Chuùng ta ñöôïc keâu goïi daønh thôøi gian caàu nguyeän vaø roäng môû loøng mình tröôùc Thaùnh Linh Ñöùc Chuùa Trôøi, ñeå chuùng ta saün saøng ñi theo Ngaøi. Khi ñoù Ñaáng Christ seõ daãn ñöa chuùng ta ñeán vôùi nhöõng ai caàn aân ñieån cöùu roãi cuûa Ngaøi.

Chuùng ta khoâng bieát khi naøo thì Ñaáng Christ seõ laøm ñieàu naøy. Tuy nhieân, coù tuyeät vôøi khoâng khi ñöùng tröôùc Con Ngöôøi vaøo luùc chung keát thôøi gian maø nghe Ngaøi phaùn raèng: Ñöôïc laém!

Nghieân Cöùu Theo Tình Huoáng Moät gia ñình trong Hoäi Thaùnh cuûa baïn luùc naøo cuõng thieáu thoán. Döôøng nhö hoï chaúng bao giôø söû duïng tieàn cuûa mình caùch hieäu quaû. Ngöôøi meï thì döôøng nhö luùc naøo cuõng ñau yeáu. Ngöôøi cha thì khoù tìm ñöôïc vieäc laøm, cuõng khoù giöõ vieäc. Hoï coù ba ñöùa con. Hoï khoâng bao giôø lieân heä vôùi baát cöù ai trong Hoäi Thaùnh. Hoï laïi moät laàn nöõa ñeán gaëp baïn hoûi möôïn moät soá tieàn nhoû. Baïn coù giuùp hoï khoâng? Baïn seõ laøm gì?

7Ma-thi-ô_13

Vaø chuùng ta noùi: Con ñaõ laøm ñieàu gì toát maø Ngaøi laïi noùi vaäy? Chuùng ta coù theå nghó ra ñieàu gì ñaùng sôï vaø khuûng khieáp hôn neáu mình phaûi nghe Ñaáng Christ noùi ñieàu ngöôïc laïi hay khoâng?

Khi Ñöùc Chuùa Gieâ-su giôùi thieäu vôùi chuùng ta khaûi töôïng cuûa Ngaøi veà Con Ngöôøi ñeán trong quyeàn naêng, Ngaøi keùo chuùng ta trôû laïi traàn gian naøy, trôû laïi vôùi thöïc taïi ôû ñaây vaø baây giôø, trôû laïi vôùi ngaøy hoâm nay vaø cuoäc ñôøi naøy. Thaät nhö theå Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi caùc moân ñoà Ngaøi (vaø vôùi chuùng ta) raèng: Caùc ngöôi coù ñang tìm kieám ta khoâng? Caùc ngöôi coù nghieâm tuùc tìm kieám ta khoâng? Ta khoâng thaáy caùc ngöôi thöïc söï nghieâm tuùc. Hoaëc giaû, neáu caùc ngöôi ñang tìm kieám, caùc ngöôi chæ ñang tìm kieám trong töông lai. Ta ñang ñeán ñaây, vaø ta caàn söï giuùp ñôõ cuûa caùc ngöôi. Caùc ngöôi coù chuù yù khoâng?

Ñöùc Chuùa Gieâ-su ñang noùi vôùi chuùng ta raèng neáu chuùng ta laø moân ñoà Ngaøi, vaø neáu chuùng ta muoán thaáy Ngaøi, chuùng ta caàn phaûi nhìn xung quanh nôi chuùng ta soáng. Chuùng ta khoâng nhìn thaáy Ñöùc Chuùa Gieâ-su moãi khi chuùng ta thaáy moät ngöôøi naøo ñoù coù caàn maø laïi khoâng giuùp ñôõ. Trong lôøi daïy cuoái cuøng cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, Ngaøi phaùn raèng khi chuùng ta ñöùng chung vôùi nhöõng ngöôøi cuoái cuøng vaø nhöõng ngöôøi heøn moïn nhaát, chuùng ta ñang ñöùng ôû vò trí toát nhaát ñeå nhìn thaáy Ñaáng maø chuùng ta ñang tìm kieám.

8 Ma-thi-ô_13

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Phaân ñoaïn Kinh Thaùnh naøy laø ñænh ñieåm chöùc vuï giaûng daïy cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô. Chuùa Gieâ-su ñoàng hoùa chính Ngaøi vôùi nhöõng ngöôøi coù caàn. Nhöõng ai töøng giuùp ñôõ ñaõ khoâng nhaän ra raèng hoï yeâu meán Ñöùc Chuùa Gieâ-su khi hoï chaêm lo cho ngöôøi keùm quan troïng nhaát. …Hoï haønh ñoäng bôûi tình yeâu thöông vì hoï ñaõ coù moät moái töông giao saâu nhieäm vôùi Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Ñieàu töông phaûn coù theå ñoaùn tröôùc giöõa hai nhoùm chính laø söï ñoaùn xeùt maø Vò Vua tuyeân boá. Söï thôø phöôïng Ñöùc Chuùa Trôøi trong Ñaáng Christ khoâng chæ laø bieát vaø noùi nhöõng ñieàu ñuùng, nhöõng ñieàu toát veà Ngaøi, beøn laø soáng toát, soáng coâng bình. Chuùng ta khoâng nhìn thaáy Ñöùc Chuùa Gieâ-su moãi khi chuùng ta thaáy moät ngöôøi naøo ñoù coù caàn maø laïi khoâng giuùp ñôõ.

9Ma-thi-ô_13

Caùc Caâu Hoûi 1. Trong coäng ñoàng cuûa baïn, nhöõng ai coù theå xem laø “moät ngöôøi

trong nhöõng ngöôøi raát heøn moïn naøy”? 2. Khi Ñöùc Chuùa Trôøi ñoaùn xeùt baïn, baïn nghó Ngaøi seõ xem xeùt

nhöõng ñieàu gì? 3. Chuùng ta thöôøng laøm moät soá vieäc gì ñeå taïo ra moät “ñaúng caáp”

trong xaõ hoäi cuûa mình? 4. Haõy neâu moät soá vieäc laøm ñeïp loøng Ñöùc Chuùa Trôøi maø baïn coù

theå laøm ngay baây giôø. 5. Nhöõng ñieàu Ñöùc Chuùa Gieâ-su phaùn veà vieäc ñaùp öùng caùc nhu

caàu cuûa nhöõng ngöôøi khaùc noùi gì vôùi caù nhaân baïn? Theo baïn, nhöõng ñieàu ñoù noùi gì vôùi Hoäi Thaùnh cuûa baïn?

6. Trong Kinh Thaùnh coù nhöõng phaân ñoaïn khaùc cuõng keâu goïi

chuùng ta ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi khaùc. Ñoù laø nhöõng phaân ñoaïn naøo?

7. Theo baïn, vì sao ngaøy caøng coù nhieàu Cô-ñoác nhaân vaø Hoäi

Thaùnh khoâng vaâng theo vaø thöïc söï laøm moät ñieàu gì ñoù veà nhöõng lôøi daïy naøy?

11

Ñaïi YÙ Baøi Hoïc Söï giaùng sinh kyø dieäu cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su daïy chuùng ta raèng Ñöùc Chuùa Trôøi yeâu thöông chuùng ta, vaø caùch Gioâ-seùp cuõng nhö caùc thaày baùc só phaûn öùng tröôùc söï giaùng sinh ñoù daïy chuùng ta raèng tình yeâu thöông cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi laø daønh cho moïi ngöôøi.

Ñoaïn Kinh Vaên Chính Ma-thi-ô 1:18-2:12

Boái Caûnh Ma-thi-ô 1:18-2:12

Troïng Taâm Baøi Hoïc Söï giaùng sinh kyø dieäu cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su vaø nhöõng phaûn öùng tröôùc söï giaùng sinh ñoù daïy veà söï hieän dieän ñaëc bieät cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong

Ñöùc Chuùa Gieâ-su cho caû nhöõng ngöôøi Do Thaùi laãn caùc daân ngoaïi-

cho taát caû moïi ngöôøi.

Caâu Hoûi Nghieân Cöùu Söï giaùng sinh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su

nhö laø “Ñöùc Chuùa Trôøi ôû cuøng chuùng ta” coù yù nghóa gì?

Baøi Hoïc Giaùng Sinh Ñöùc Chuùa Trôøi ÔÛ Cuøng Chuùng Ta - Vaø Khoâng Chæ Chuùng Ta

Muïc Ñích Baøi Hoïc Xaùc ñònh nhöõng nguï yù cuûa vieäc Ñöùc Chuùa Gieâ-su giaùng laâm nhö laø “Ñöùc Chuùa Trôøi ôû cuøng chuùng ta” cho taát caû moïi ngöôøi.

2 Ma-thi-ô_14

Ñieåm Ma-thi-ô nhaán maïnh veà cuoäc ñôøi Gioâ-seùp, choàng höùa cuûa ngöôøi phuï nöõ treû teân Ma-ri, baét ñaàu bôûi moät giaác mô (Ma-thi-ô 1:18). Treân thöïc teá, nhöõng giaác mô cuûa Gioâ-seùp coù veû raát noåi baät trong caâu chuyeän veà söï giaùng sinh vaø thôøi thô aáu cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su trong Ma-thi-ô. Gioâ-seùp ñöôïc “Ñöùc Chuùa Trôøi maùch baûo ñöøng trôû laïi nôi vua Heâ-roát” vaø trong moät giaác mô khaùc thì ñöôïc baûo laø phaûi ñi sang Ai Caäp (Ma-thi-ô 2:12-13). Sau ñoù, “thieân söù cuûa Chuùa hieän ñeán cuøng Gioâ-seùp trong chieâm bao” vaø baûo oâng trôû veà Y-sô-ra-eân (2:19). Khi Gioâ-seùp, Ma-ri vaø Haøi Nhi Gieâ-su trôû veà Y-sô-ra-eân, Gioâ-seùp ñöôïc “maùch baûo trong chieâm bao” ñeán ñònh cö taïi Ga-li-leâ, chöù khoâng phaûi Giu-ñeâ (2:22).

Khoâng gioáng nhö nhöõng hình aûnh caùc vieân keïo bi nhaûy muùa maø chuùng ta thöôøng thaáy moãi dòp Giaùng Sinh, nhöõng giaác mô cuûa Gioâ-seùp chöùa ñaày hieåm nguy, cuõng nhö söï troâng caäy vaø nhöõng lôøi höùa. Hôn nöõa, trong caùc giaác mô cuûa Gioâ-seùp vaø nhöõng bieán coá lieân quan ñeán söï giaùng sinh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, nhöõng giaác mô veà Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ trôû thaønh hieän thöïc töøng chuùt moät. Söï Giaùng Sinh Cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su Vaø Traùch Nhieäm Cuûa Gioâ-seùp (1:18-25)

Döôøng nhö cuoäc ñôøi Gioâ-seùp ñaõ thay ñoåi nhieàu keå töø khi oâng phaùt hieän Ma-ri coù thai “song chöa aên ôû cuøng nhau” (1:18). Ñieàu duy nhaát maø Gioâ-seùp bieát chaéc ñoù laø tieáng Ñöùc Chuùa Trôøi phaùn vôùi oâng qua luaät phaùp. Gioâ-seùp nghó raèng oâng ñaõ nghe tieáng Chuùa phaùn vôùi oâng qua luaät phaùp, vaø Tieáng Phaùn ñoù phaùn raèng: Haõy ly dò Ma-ri caùch eâm thaém! Theá nhöng trong moät giaác mô, Gioâ-seùp laïi nghe Ñöùc Chuùa Trôøi baûo oâng raèng: “Hôõi Gioâ-seùp, con chaùu Ña-vít, ngöôi chôù ngaïi laáy Ma-ri laøm vôï, vì con maø ngöôøi chòu thai ñoù laø bôûi Ñöùc Thaùnh Linh” (1:20).

Caâu hoûi maø chuùng ta caàn phaûi ñaët ra cho moãi phaân ñoaïn Kinh Thaùnh Taân Öôùc ñoù laø: Phaân ñoaïn naøy noùi gì vôùi chuùng ta veà Ñöùc Chuùa Gieâ-su? Söù ñieäp cuûa thieân söù baét ñaàu baèng teân Haøi Nhi vaø lyù do ñaèng sau teân ñoù. “Ngöôøi seõ sanh moät trai, ngöôi khaù

3Ma-thi-ô_14

ñaët teân laø Jeâsus, vì chính con trai aáy seõ cöùu daân mình ra khoûi toäi” (1:21). Phaân ñoaïn tieáp tuïc noùi theâm cho chuùng ta bieát raèng Haøi Nhi ñoù ñöôïc goïi laø “Em-ma-nu-eân” (1:23).

Ma-thi-ô gioáng nhö moät ngöôøi thôï deät. OÂng laáy nhöõng sôïi chæ trong Giao Öôùc Cuõ vaø söï öùng nghieäm trong Giao Öôùc Môùi roài ñan keát chuùng laïi vôùi nhau thaønh moät taám thaûm theâu. OÂng vieát: “Moïi vieäc ñaõ xaûy ra nhö vaäy, ñeå cho öùng nghieäm lôøi Chuùa ñaõ duøng ñaáng tieân tri maø phaùn” (1:22). Söï lieân keát giöõa Giao Öôùc Cuõ vaø Giao Öôùc Môùi chính laø vieäc laøm cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Ñöùc Chuùa Trôøi laø taùc giaû cuûa lôøi höùa vaø söï öùng nghieäm maø Ma-thi-ô ñang ghi laïi.

Trong 1:22-23, chuùng ta nghe tieáng cuûa EÂ-sai: “Naày, moät gaùi ñoàng trinh seõ chòu thai, sanh ra moät trai, vaø ñaët teân laø Em-ma-nu-eân” (EÂ-sai 7:14). Nhöõng ñoäc giaû Do Thaùi cuûa Ma-thi-ô haún ñaõ nhaän ra tieáng cuûa EÂ-sai trong nhöõng lôøi naøy. Ñoù laø moät lôøi höùa cuõ; baây giôø laø moät söï öùng nghieäm môùi.

Ma-thi-ô 1:18-25 18 Vả, sự giáng sanh của Đức Chúa Jêsus Christ đã xảy ra như vầy: Khi Ma-ri, mẹ Ngài, đã hứa gả cho Giô-sép, song chưa ăn ở cùng nhau, thì người đã chịu thai bởi Đức Thánh Linh. 19 Giô-sép, chồng người, là người có nghĩa, chẳng muốn cho người mang xấu, bèn toan đem để nhẹm. 20 Song đang ngẫm nghĩ về việc ấy, thì thiên sứ của Chúa hiện đến cùng Giô-sép trong giấc chiêm bao, mà phán rằng: Hỡi Giô-sép, con cháu Đa-vít, ngươi chớ ngại lấy Ma-ri làm vợ, vì con mà người chịu thai đó là bởi Đức Thánh Linh. 21 Người sẽ sanh một trai, ngươi khá đặt tên là Jêsus , vì chính con trai ấy sẽ cứu dân mình ra khỏi tội. 22 Mọi việc đã xảy ra như vậy, để cho ứng nghiệm lời Chúa đã dùng đấng tiên tri mà phán rằng:23 Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai,Rồi người ta sẽ đặt tên con trai đó là Em-ma-nu-ên; [†] nghĩa là: Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta. 24 Khi Giô-sép thức dậy rồi, thì làm y như lời thiên sứ của Chúa đã dặn, mà đem vợ về với mình; 25

song không hề ăn ở với cho đến khi người sanh một trai, thì đặt tên là Jêsus.

4 Ma-thi-ô_14

Ñöùc Chuùa Gieâ-su laø “Em-ma-nu-eân”. Töø naøy noùi cho

chuùng ta bieát Ñöùc Chuùa Gieâ-su laøm gì, cuõng nhö Ngaøi laø ai. Chuùa Gieâ-su laø söï hieän dieän haønh ñoäng cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi nhaäp theå.

Chuùng ta bieát veà baûn tính cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi bôûi nhöõng vieäc Ngaøi laøm. “Ta laø Ñaáng Töï Höõu Haèng Höõu” laø moät trong nhöõng caùch dòch khaû dó moâ taû caùch Ñöùc Chuùa Trôøi xaùc ñònh danh tính cuûa Ngaøi cho Moâi-se taïi buïi gai chaùy (Xuaát 3:14). Nhöõng töø ñoù gôïi cho chuùng ta bieát Ñöùc Chuùa Trôøi laø ai khi söï soáng phôi baøy. Chuùng ta bieát cuõng nhö nhìn thaáy Ñöùc Chuùa Trôøi trong

Ma-thi-ô 2:1-12 1 Khi Đức Chúa Jêsus đã sanh tại thành Bết-lê-hem, xứ Giu-đê, đang đời vua Hê-rốt, có mấy thầy bác sĩ ở đông phương đến thành Giê-ru-sa-lem, 2 mà hỏi rằng: Vua dân Giu-đa mới sanh tại đâu? Vì chúng ta đã thấy ngôi sao Ngài bên đông phương, nên đến đặng thờ lạy Ngài. 3 Nghe tin ấy, vua Hê-rốt cùng cả thành Giê-ru-sa-lem đều bối rối. 4 Vua bèn nhóm các thầy tế lễ cả và các thầy thông giáo trong dân lại mà tra hỏi rằng Đấng Christ phải sanh tại đâu. 5

Tâu rằng: Tại Bết-lê-hem, xứ Giu-đê; vì có lời của đấng tiên tri chép như vầy: 6 Hỡi Bết-lê-hem, đất Giu-đa! Thật ngươi chẳng phải kém gì các thành lớn của xứ Giu-đa đâu, Vì từ ngươi sẽ ra một tướng,Là Đấng chăn dân Y-sơ-ra-ên, tức dân ta. [†] 7 Vua Hê-rốt bèn vời mấy thầy bác sĩ cách kín nhiệm, mà hỏi kỹ càng về ngôi sao đã hiện ra khi nào. 8 Rồi vua sai mấy thầy đó đến thành Bết-lê-hem, và dặn rằng: Các ngươi hãy đi, hỏi thăm cho chắc về tích con trẻ đó; khi tìm được rồi, hãy cho ta biết, đặng ta cũng đến mà thờ lạy Ngài. 9 Mấy thầy nghe vua phán xong, liền đi. Kìa, ngôi sao mà họ đã thấy bên đông phương, đi trước mặt cho đến chừng ngay trên chỗ con trẻ ở mới dừng lại. 10 Mấy thầy thấy ngôi sao, mừng rỡ quá bội. 11 Khi vào đến nhà, thấy con trẻ cùng Ma-ri, mẹ Ngài, thì sấp mình xuống mà thờ lạy Ngài; rồi bày của báu ra, dâng cho Ngài những lễ vật, là vàng, nhũ hương, và một dược. 12 Kế đó, trong giấc chiêm bao, mấy thầy được Đức Chúa Trời mách bảo đừng trở lại nơi vua Hê-rốt; nên họ đi đường khác mà về xứ mình.

5Ma-thi-ô_14

nhöõng ñaùp öùng vaø söï hieän dieän cuûa Ngaøi tröôùc nhöõng bieán coá trong ñôøi soáng chuùng ta. “Ñöùc Chuùa Trôøi ôû cuøng chuùng ta” (Ma-thi-ô 1:23).

Trong aùnh saùng söï hieåu bieát naøy veà Ñöùc Chuùa Trôøi, haõy nhìn laïi noãi ñau cuûa Gioâ-seùp tröôùc söï thai ngheùn cuûa Ma-ri. OÂng phaûi tranh chieán giöõa luaät phaùp Do Thaùi vaø tình yeâu oâng daønh cho ngöôøi vôï höùa cuûa mình. Chaéc haún oâng ñaõ töï hoûi: Mình phaûi giaûi quyeát tình huoáng naøy nhö theá naøo ñaây? Ñöùc Chuùa Trôøi ôû ñaâu? Ngaøi ñang laøm gì? Mình phaûi laøm gì? Chuùa seõ laøm gì?

Ma-thi-ô trình baøy söï xung ñoät trong loøng Gioâ-seùp trong hai caâu Kinh Thaùnh. OÂng coù neân “ñem ñeå nheïm” (1:19) hay “laáy Ma-ri” laøm vôï mình (1:20)?

Ma-ri vaø Gioâ-seùp ñaõ ñính hoân, nhöng söï ñính hoân cuûa hoï laø theo phong tuïc cuûa neàn vaên hoùa ñoù. Söï ñính hoân trong theá kyû thöù nhaát laø moät cam keát saâu saéc hôn nhieàu so vôùi söï ñính hoân trong thôøi ñaïi chuùng ta baây giôø. Xaõ hoäi xem ngöôøi phuï nöõ ñoù ñaõ laø vôï cuûa ngöôøi ñaøn oâng. Sau moät khoaûn thôøi gian chôø ñôïi, thöôøng laø moät naêm, ngöôøi phuï nöõ seõ doïn khoûi nhaø cha meï mình maø ñeán ôû taïi nhaø choàng. Trong caâu chuyeän cuûa chuùng ta hoâm nay, Ma-ri vaãn coøn ôû taïi nhaø cha meï cuûa baø.

Gioâ-seùp laø “ngöôøi coù nghóa” (1:19). Ñieàu ñoù coù nghóa laø luaät phaùp Do Thaùi raát quan troïng ñoái vôùi oâng. Luaät phaùp Cöïu Öôùc noùi raèng Ma-ri phaûi bò boû, thaäm chí bò gieát (xem Phuïc Truyeàn 22:13-30). Luaät phaùp noùi raát roõ raøng phaûi laøm gì, vaø Gioâ-seùp khi bieát raèng ñöùa beù khoâng phaûi cuûa mình, thì cuõng bieát roõ oâng phaûi laøm sao. OÂng laø “ngöôøi coù nghóa” vaø oâng seõ haønh ñoäng tuøy theo ñoù.

Phaûn öùng ñaàu tieân cuûa Gioâ-seùp khi bieát Ma-ri coù thai laø xaáu hoå. Ñieàu ñoù ñem laïi tieáng xaáu cho Ma-ri, Gioâ-seùp vaø caû gia ñình cuûa hoï. Thieân söù noùi vôùi Gioâ-seùp raèng xaáu hoå khoâng phaûi laø caùch ñuùng ñeå tieáp caän söï thai ngheùn naøy. Phuùc AÂm Ma-thi-ô cuõng noùi vôùi chuùng ta raèng nhieäm vuï cuûa chuùng ta laø phaûi nhìn hoaøn caûnh töø goùc ñoä cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi.

6 Ma-thi-ô_14

Vai troø cuûa vò thieân söù laø giuùp cho Gioâ-seùp thaáy. Gioâ-seùp coù theå ñaõ quaù gaàn guõi vôùi chính “heä thoáng” cuûa rieâng mình ñeán ñoä oâng khoâng theå nhìn thaáy coâng vieäc Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ khôûi laøm trong vò thieân söù. Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ can thieäp vaøo nhöõng hoaøn caûnh cuûa Gioâ-seùp. Gioâ-seùp coù thaáy hay khoâng? OÂng coù phaûn öùng theo caùch giuùp gaït boû söï xaáu hoå, sôï haõi vaø ñoaùn xeùt khoâng? Neáu Gioâ-seùp laøm nhö theá, thì oâng seõ khaùm phaù ñöôïc söï coâng bình thaät.

Muïc ñích cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñoù laø Ñöùc Chuùa Gieâ-su - Ñaáng Christ - seõ cöùu daân Ngaøi, ñoàng thôøi laøm söï hieän dieän cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong theá gian. Gioâ-seùp ñaõ nhaän bieát muïc ñích ñoù vì oâng hieåu vieäc oâng phaûi laøm vaø chaáp nhaän traùch nhieäm cuûa mình. Caùc Thaày Baùc Só Ñeán (2:1-12)

Khi keå caâu chuyeän veà caùc thaày Baùc Só, Ma-thi-ô ñöa nhöõng ngöôøi voán khoâng phaûi Do Thaùi vaøo khung caûnh vôû kòch cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi (2:1). Caùc thaày Baùc Só laø nhöõng ngöôøi ngoaïi bang, vaø hoï ñoùng moät vai troø quan troïng trong bieán coá giaùng sinh cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su! Hoï nhìn thaáy moät ngoâi sao (2:2), moät quaû caàu löûa bình thöôøng, vaø tìm ñöôïc yù nghóa toân giaùo trong ñoù. Khi nhìn thaáy ngoâi sao, hoï boû moïi söï maø ñi theo.

Khi caùc thaày Baùc Só nhìn thaáy ngoâi sao, hoï tìm hieåu yù nghóa cuûa ngoâi sao ñoù vaø khaúng ñònh raèng ñaây laø daáu hieäu söï ra ñôøi cuûa moät vò vua, vua cuûa ngöôøi Do Thaùi. Ngoâi sao baøy toû vò vua môùi laø ai (2:2), laø gì (2:2), sanh ra khi naøo (2:7) vaø ôû ñaâu (2:5).

Caùc Thaày Baùc Só Töø Caùc Thaày Baùc Só (Magi) laø söï chuyeån töï töø moät chöõ Hy Laïp coù nghóa laø “Nhöõng Ngöôøi Thoâng Thaùi”. Thuaät ngöõ naøy luùc ñaàu duøng ñeå chæ moät loaïi thaày tu Baùi Hoûa giaùo xöù Meâ-ñi. Meâ-ñi naèm keá beân khu vöïc Ba Tö. Caùc thaày Baùc Só coù theå ñaõ töø khu vöïc ñoù ñeán.

7Ma-thi-ô_14

Khi caùc thaày Baùc Só “möøng rôõ quaù boäi” (2:10) veà söï giaùng sinh cuûa Vua Haøi Nhi, vua Heâ-roát “cuøng caû thaønh Gieâ-ru-sa-lem ñeàu boái roái” (2:3). Haõy xem xeùt phaûn öùng tieâu cöïc tröôùc. Vaán ñeà ôû ñaây laø söï sôï haõi. Söï sôï haõi laø moät phaûn öùng bình thöôøng tröôùc thaåm quyeàn cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su, vì söï trung thaønh ñoái vôùi nhöõng ngöôøi khaùc ñeàu phaûi ñem ra chaát vaán tröôùc söï hieän dieän cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Söï ra ñôøi cuûa vò vua môùi laø ñieàu gaây xaùo troän (2:3). Thaåm quyeàn cuûa Ngaøi laø moái ñe doïa ñoái vôùi thaåm quyeàn cuûa vua Heâ-roát. Heâ-roát muoán tìm dieät hieåm hoïa chính trò naøy (2:13-18).

Thaät deã cho chuùng ta hieåu phaûn öùng cuûa vua Heâ-roát, nhöng taïi sao “caû thaønh Gieâ-ru-sa-lem” cuõng phaûn öùng nhö oâng? Ma-thi-ô ñang noùi vôùi nhöõng ñoäc giaû cuûa mình raèng Vò Vua môùi sinh laø moät moái ñe doïa chính trò ñoái vôùi vua Heâ-roát, maø cuõng laø moät moái ñe doïa toân giaùo ñoái vôùi heä thoáng ñeàn thôø. Ñöùc Chuùa Gieâ-su vöøa laø moät moái ñe doïa toân giaùo vöøa laø moái ñe doïa chính trò.

Nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo toân giaùo vaø vua Heâ-roát coù ñuû thoâng tin hoï caàn ñeå toân thôø Vò Vua môùi sinh, nhöng hoï khoâng laøm theá. Traùi laïi, caùc thaày Baùc Só haàu nhö chaúng coù thoâng tin gì, ngoaïi tröø ngoâi sao. Ñoäng cô duy nhaát cuûa hoï laø söï nhìn thaáy ngoâi sao daãn hoï ñeán Gieâ-ru-sa-lem vaø roài ñeán vôùi Haøi Nhi.

Ñieàu cuõng raát thuù vò ñoù laø nhöõng ngöôøi nöôùc ngoaøi (ngoaïi bang) laïi laø nhöõng ngöôøi duy nhaát maø Phuùc AÂm Ma-thi-ô ghi nhaän ñaõ toân thôø Ñöùc Chuùa Gieâ-su - Ñaáng Meâ-si-a Do Thaùi - tröôùc söï cai trò cuûa Ngaøi. Nhöõng ngöôøi beân ngoaøi naøy khoâng coù nhöõng mong ñôïi naøo caû, hoï khoâng coù moät lòch söû ñeå chuaån bò taám loøng vaø taâm trí cuûa hoï. Theá nhöng hoï ñaõ tìm thaáy Haøi Nhi, daâng cuûa baùu, quyø goái xuoáng thôø phöôïng vaø toân vinh Ngaøi. Nhöõng ngöôøi beân trong coù ñuû moïi thuaän tieän - veà phöông dieän thuoäc linh, hieåu bieát laãn lòch sö - laïi hoaøn toaøn khoâng keå ñeán Haøi Nhi.

Phaûn öùng cuûa thaønh Gieâ-ru-sa-lem tröôùc lôøi coâng boá veà söï öùng nghieäm cuûa lòch söû Y-sô-ra-eân laø caû moät söï ngaïc nhieân. Coù theå chuùng ta nghó raèng ngöôøi daân phaûi vui möøng chöù. Hoï ñaõ

8 Ma-thi-ô_14

chôø ñôïi Ñaáng Meâ-si-a ñeán nhieàu theá kyû troâi qua roài. “Caùc thaày teá leã caû vaø caùc thaày thoâng giaùo trong daân” (2:4) bieát nhöõng lôøi tieân tri, nhöng laïi xaây löng tröôùc nhöõng lôøi ñoù. Hoï khoâng theøm quan taâm tôùi nhöõng lôøi tieân tri Cöïu Öôùc.

Khi caùc thaày Baùc Só khoâng quay trôû laïi ñeå thoâng baùo cho vua Heâ-roát veà Vò Vua môùi sinh, vua ñaõ cho lính cuûa mình ñi gieát “heát thaûy con trai töø hai tuoåi saáp xuoáng ôû thaønh Beát-leâ-hem vaø caû haït” (2:16). Cuïm töø “hai tuoåi saáp xuoáng” cho bieát ñoä tuoåi cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su luùc ñoù. Khoâng Chæ Vôùi Chuùng Ta

Ngay caû khi vui möøng vì söï ra ñôøi cuûa moät haøi nhi, thì nhöõng ñaùm maây ñen ñaõ keùo ñeán roài. Ngöôøi ta ñaõ baét ñaàu chia phe roài. Boùng cuûa thaäp töï giaù ñaõ phuû leân gia ñình cuûa Ñöùc Chuùa Gieâ-su.

Moät ngaøy noï Ñöùc Chuùa Gieâ-su seõ böôùc leân ngoïn ñoài beân ngoaøi thaønh Gieâ-ru-sa-lem, treân vai mang thaùnh giaù. Vaøo ngaøy ñoù thieân nhieân seõ phaûn öùng moät laàn nöõa, nhöng khoâng phaûi laø moät ngoâi sao. Luùc ñoù phaûn öùng cuûa thieân nhieân seõ laø boùng toái (27:45). Ngaøy ñoù, Lôøi Höùa saâu saéc nhaát seõ ñöôïc öùng nghieäm. Ngaøy ñoù, vôùi ñoâi caùnh tay caêng ra, Em-ma-nu-eân seõ vôùi moät caùnh tay ñeán taän theá heä ñaàu tieân, vaø caùnh tay coøn laïi cho ñeán taän theá heä cuoái cuøng, vaø Ngaøi seõ ñem veà vôùi Ngaøi moïi ngöôøi naøo ñeå cho Ngaøi laøm ñieàu ñoù.

9Ma-thi-ô_14

Nhöõng Caâu Ghi Nhôù Khoâng gioáng nhö nhöõng hình aûnh caùc vieân keïo bi nhaûy muùa maø chuùng ta thöôøng nghe moãi dòp Giaùng Sinh, nhöõng giaác mô cuûa Gioâ-seùp chöùa ñaày hieåm nguy, cuõng nhö söï troâng caäy vaø nhöõng lôøi höùa. …Chuùng ta bieát Ñöùc Chuùa Trôøi laø ai khi söï soáng phôi baøy. …Nhieäm vuï cuûa chuùng ta laø phaûi nhìn hoaøn caûnh töø goùc ñoä cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi. Muïc ñích cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi ñoù laø Ñöùc Chuùa Gieâ-su - Ñaáng Christ - seõ cöùu daân Ngaøi, ñoàng thôøi laøm söï hieän dieän cuûa Ñöùc Chuùa Trôøi trong theá gian. Nhöõng ngöôøi beân ngoaøi… ñaõ tìm thaáy Haøi Nhi, daâng cuûa baùu, quyø goái xuoáng thôø phöôïng vaø toân vinh Ngaøi. Em-ma-nu-eân seõ vôùi moät caùnh tay ñeán taän theá heä ñaàu tieân, vaø caùnh tay coøn laïi cho ñeán taän theá heä cuoái cuøng, vaø Ngaøi seõ ñem veà vôùi Ngaøi moïi ngöôøi naøo ñeå cho Ngaøi laøm ñieàu ñoù.

10 Ma-thi-ô_14

Caùc Caâu Hoûi 1. Coù khi naøo moät ñieàu gì ñoù coù veû ñuùng ñeå laøm laïi laø ñieàu Ñöùc

Chuùa Trôøi khoâng muoán hay khoâng? Haõy neâu ví duï. 2. Trong cuoäc ñôøi baïn, coù khi naøo moät ñieàu gì ñoù xaûy ra, nhöng

Ñöùc Chuùa Trôøi ñaõ bieán noù thaønh moät ñieàu toát hay khoâng? 3. Haõy neâu moät soá ñieàu coù theå taïo neân caûm giaùc “xaáu hoå” trong

coäng ñoàng cuûa baïn. Baïn laøm theá naøo ñeå giuùp ñôõ ngöôøi ñang traûi qua kinh nghieäm ñoù?

4. Ai laø “nhöõng ngöôøi ngoaøi” trong coäng ñoàng cuûa baïn? Hoï coù

theå daïy baïn ñieàu gì veà Ñöùc Chuùa Trôøi? 5. Baïn laøm caùch naøo ñeå giuùp tieáp caän nhöõng ngöôøi chöa bieát veà

Ñöùc Chuùa Gieâ-su? Laøm theá naøo ñeå baïn coù theå ra khoûi “vuøng an toaøn” cuûa mình ñeå tieáp caän nhöõng ngöôøi khaùc?