DATAGEDREVEN REGELGEVING TOETSINGMet W3C Linked Data technologie | Michel Böhms

5 juli 2018, Kadaster Rotterdam, “BIM Experiment Regelgeving”

DATADRIVEN VIEW

donderdag 5 juli 20182 | Datagedreven Regelgeving Toetsing

Toetser(persoon)

RO-BBL-WS Regels

RO-BBL-WSToets Rapport

Asset Informatie Model (AIM):

• BIM (IFC)• GIS (BGT, BAG, BRT,

WOZ …)• RO-BBL-WS Model

Gerelateerde normen,

richtlijnen procedures,

berekeningswijzen

Refereren aan

Correspondeert met

DATASoftware

DataStructuur

“optioneel”

Legenda

MODULAIR & LINKED: LD TECH

Modulair: “Separation of Concerns”

Niet steeds of per se BIM+ , of GIS+, …

Maar BIM, GIS, BGT, BAG, WOZ, … als separate maar uniform gemodelleerde en gelinkte

databronnen

Ook apart RO-BBL-WS Toets Model, bv eerst “RO Toets Model”

RO Data zoveel mogelijk hergebruik van, direct of afgeleid van, bestaande bronnen

Eventueel missende data toevoegen bij bron die inwinning doet (bv BAG+), vaak BIM+ (IFC+

waarbij + = property sets)

Linked: “Eenmalige inwinning & vastlegging, Meervoudig gebruik”

W3C ‘Linked Data’ technologie is hier het perfecte toekomstvaste/open platform voor

donderdag 5 juli 20183 | Datagedreven Regelgeving Toetsing

SCHEMATISCH

donderdag 5 juli 20184 | Datagedreven Regelgeving Toetsing

ToetserRO-BBL-WS Regels

RO-BBL-WS Toets Rapport

Gerelateerde normen,

richtlijnen procedures,

berekeningswijzen

Refereren aan

IFC2x3SPF

BAGBGT BRT

IFC2x3(TTL/JSON-

LD)

IFC2x3Schema

ifcOWLOntologie

BIMSoftwar

e

RO-BBL-WSData

RO-BBL-WS Toets Ontologie

LRS

POTENTIE AUTOMATISERING …

Stap voor stap

‘Laag hangend fruit’ eerst

Data-afleiding/toetsingregels kunnen dan declaratief (generiek ‘geprocessed’ met

reasoner)

Als complexer: dan algoritmisch/gecodeerd (bijvoorbeeld met BIM Bots)

Onderscheid 1) data-afleiding en 2) daadwerkelijke toets

Gerelateerd aan RO-BBL-WS Toets ontologie

klassen/datatypen/eigenschappen/relaties/constraints + regels

5 | Datagedreven Regelgeving Toetsing donderdag 5 juli 2018

Voorbeeld SHACL/SPARQL /1

• Bouwbesluit: Artikel 4.11 punt 1:

• Een toiletruimte als bedoeld in artikel 4.9, heeft een vloeroppervlakte van ten minste 0,9 m x 1,2 m.

• Hier staan drie eisen:1. Breedte >= 0,9 m2. Diepte >= 1,2 m3. Oppervlakte >= 1,08 m2

• We focussen nu even op de laatste eis.

• Eerst definiëren we de “domeinkennis” en de regels (1 rekenregel en 1 beperkingsregel) op 100% standaard ‘Linked Data’ wijze:

6 | Datagedreven Regelgeving Toetsingdonderdag 5 juli 2018

Voorbeeld SHACL/SPARQL /2“Toiletoppervlak”

bb:Toiletrdf:type owl:Class ;rdf:type sh:NodeShape ;rdfs:label "Toilet" ;rdfs:subClassOf bb:Verblijfsruimte ;sh:rule [

rdf:type sh:SPARQLRule ;sh:construct """

CONSTRUCT {$this bb:oppervlak ?oppervlak . }

WHERE {$this bb:breedte ?breedte .$this bb:diepte ?diepte .BIND (?breedte * ?diepte AS

?oppervlak) . } """ ;

sh:message "Berekening wc oppervlak" ;sh:prefixes <https://w3id.org/bouwbesluit> ;

] ;sh:sparql [

rdf:type sh:SPARQLConstraint ;sh:message "Minimaal oppervlak wc" ;sh:prefixes <https://w3id.org/bouwbesluit> ;sh:select """

SELECT $this ?oppWHERE {

$this bb:oppervlak ?opp .FILTER (?opp < 1.08) . }""" ; ] .

Berekening

EisRO-BBL-WS Model

7 | Datagedreven Regelgeving Toetsingdonderdag 5 juli 2018

Voorbeeld SHACL/SPARQL /3

Stel er is een toilet gedefinieerd (volgens ons “RO-BBL-WS Model”):

bb:Toilet_1

rdf:type bb:Toilet ;

bb:breedte "0.9"^^xsd:float ;

bb:diepte "1.0"^^xsd:float .

Toetsresultaat8 | Datagedreven Regelgeving Toetsingdonderdag 5 juli 2018 TQ TBC Tool

MOGELIJKE PILOT-ACTIES

Definitie (RO-BBL-WS) Toets Model “(geformaliseerd als Ontologie)

Eerst keuze scope bv RO of BBL of BBL-deel

Volgens TNO Modelling & Linking Guide

Simplest Closed World: RDF/RDFS+SHACL

Start: Schema Kadaster of deel hiervan b.v. de “Ruimte” entiteit

Andere relevante bronnen identificeren en modelleren

Linked Data als mogelijk (bv kadaster resources)

Niet-linked data als nodig (afhankelijk van beschikbare content)

Selectie haalbare automatisering

Rol eventueel BIM Bots voor berekening en/of toetsing

Strategie voor missende (niet direct beschikbare of afleidbare) data; Aanpassing/uitbreiding bronnen?9 | Datagedreven Regelgeving Toetsing donderdag 5 juli 2018

IFCSPACE CLASS IN IFCOWL (VERSIMPELD)(VERSIE 4X1 FINAL)

ifc:IfcSpace

rdf:type owl:Class ;

rdfs:subClassOf ifc:IfcSpaceBoundarySelect ;

rdfs:subClassOf ifc:IfcSpatialStructureElement ;

rdfs:subClassOf [

rdf:type owl:Restriction ;

owl:maxQualifiedCardinality "1"^^xsd:nonNegativeInteger ;

owl:onClass ifc:IfcSpaceTypeEnum ;

owl:onProperty ifc:predefinedType_IfcSpace ;

] ;

owl:disjointWith ifc:IfcBuilding ;

owl:disjointWith ifc:IfcBuildingStorey ;

owl:disjointWith ifc:IfcSite ;

. donderdag 5 juli 201810 | Datagedreven Regelgeving Toetsing

BBL TOETS ONTOLOGIE VOORBEELD

bbl:VerblijfsRuimte

rdf:type rdfs:Class .

bbl:vloerOppervlakte ;

rdf:type rdf:property .

In aparte Linking Rule Set (LRS) ontologie:

bbl:VerblijfsRuimte

rdfs:subClassOf ifc:IfcSpace .

donderdag 5 juli 201811 | Datagedreven Regelgeving Toetsing

bim:VerblijfsRuimte_1

rdf:type bbl:VerblijfsRuimte

rdf:type ifc:IfcSpace; (rdfs-derived triple!)

bbl:vloerOppervlakte “24 m2”^^cdt:area ;

ifc:predefinedType_IfcSpace ifc:INTERNAL .

BEDANKT VOOR UW AANDACHTMICHEL BÖHMS, MICHEL.BOHMS@TNO.NL

Voor meer inspiratie:TIME.TNO.NL