m.excel 2010prirucnik proracunske tablice

8/10/2019 M.excel 2010prirucnik Proracunske Tablice

http://slidepdf.com/reader/full/mexcel-2010prirucnik-proracunske-tablice 1/40

Autori: Gorana Čelebić i Mario Dujlo

Priručnik

Proračunske tablice - Microsoft Excel 2010

pokret

računalnog

opismenjavanja

e-učenje

e-inkluzija

ljudska

prava

na edukaciju

i informacije

zgradnja

modernogdruštva

slobodanpristup

ITdesk.info - projekt računalne e-edukacije

sa slobodnim pristupom



ITdesk.info – projekt računalne e-edukacije sa slobodnim pristupom

ITdesk.info is licensed under a Creave Commons Aribuon-

Noncommercial-No Derivave Works 3.0 Croaa License

2

Autori: Gorana Čelebić i Mario Dujlo

Glavni naslov:


Podnaslov:

Proračunske tablice - Microso Excel 2010, priručnik

Nakladnik:

Otvoreno društvo za razmjenu ideja (ODRAZI), Zagreb

Porii ehi iprao:

Infokatedra, centar za obrazovanje odraslih, Zagreb

Lektorica:

Ema Čišić

Naslovnica i dizajn:

Silvija Bunić

ISBN:

978-953-56758-3-9

Mjesto i godina izdavanja:

Zagreb, 2011.

Aoro prao:

Slobodno kopirajte, skajte i dalje distribuirajte cijelu ili dio ove publikacije, uključujući i u svrhuorganiziranih školovanja, bilo u javnim ili u privatnim edukacijskim organizacijama, ali isključivo unekomercijalne svrhe (dakle bez naplate krajnjim korisnicima/cama za korištenje publikacije) te uznavođenje izvora (izvor: www.ITdesk.info - projekt računalne e-edukacije sa slobodnim pristupom).Izvedeni (derivirani) radovi nisu dopušteni bez prethodnog odobrenja nositelja autorskih prava(udruga Otvoreno društvo za razmjenu ideja - ODRAZI).

Kontakt za traženje dozvole: [email protected]

http://www.itdesk.info/

http://www.itdesk.info/prirucnik_osnovni_pojmovi_informacijske_tehnologije.pdf

http://www.itdesk.info/prirucnik_osnovni_pojmovi_informacijske_tehnologije.pdf

http://www.itdesk.info/






4

1. Apiaia Miroo Ee 2010 5

Elemen sučelja 5

Osnovne radnje s proračunskim tablicama 7

2. Ćeie 11

Umetanje, označavanje 11

Uređivanje sadržaja u ćelijama 12

Sorranje sadržaja u ćelijama 13

Kopiranje, premještanje, brisanje sadržaja ćelije 14

3. Rad s radnim listovima 17

Redovi i stupci 17

Zamrzavanje ili odmrzavanje naslova redaka i/ili stupaca. 19

Radni listovi 19

4. Formule i funkcije 21

Formule 21

Funkcije 23

5. Oioae araa ćeie 26

6. Ra graoima 30

Kreiranje grakona 30

Uređivanje grakona 31

7. Ipi 33

Postavke 33

Priprema za ispis 35

8. Opći e oriea 39

Sadržaj






6

Karce (3. tabs):

Datoteka (• File) – koris se za obavljanje osnovne operacije nad datotekom (spremanje,otvaranje postojeće, kreiranje nove…);

Početna (• Home) – sadrži funkcije za obradu teksta;

Umetni (• Insert ) – koris se za umetanje različih objekata u dokument;

Izgled stranice (• Page Layout ) – koris se za uređivanje postavki izgleda same stranice(podešavanje margina, veličine, boje, orijentacije, rubova i sl.);

Formule (• Formulas) – sadrži alate za unos i obradu funkcija;

Podaci (• Data) – sadrži alate za uvoz podataka, sorranje, ltriranje itd.;

Pregled (• Review ) – koris se za kontrolu pravopisa u dokumentu, prijevod pojmova nadruge jezike, unos komentara, zaštu radne knjige;

Prikaz (• View ) – pomoću njega se određuje izgled prozora (odabire se različite poglede,

zumiranje i sl.).

Traka s alama (4. Toolbar ) sadrži sve alate za rad u aplikaciji.

Neke naredbe su skrivene, imaju strelicu sa strane za otvaranje dodatnih opcija.•

Zasivljene naredbe se ne mogu trenutno izvrši.•

Naredbe s tri točke imaju slijed daljnjih naredbi.•

*Karce (tabs) zajedno s Trakama s alama (Toolbars) se nazivaju Vrpce (Ribbons).

Naslovi stupaca (slova)5.

Naslovi redaka (brojevi)6.

Radni listovi7.

Trake za horizontalnu i verkalnu navigaciju (klizači)8.

Dvostruka strelica gore/dolje prebacuje pogled za jednu stranicu više/manje.•

Statusna traka (9. Status Bar ) –

prikazuje informacije o trenutnom stanju programa, kao što jestatus stavki u prozoru programa, tok zadatka koji se trenutno izvršava ili informacije o izabranojstavci .

Traka za unos formula (10. Formula Bar )

12. Funkcije

12. Okvir s nazivom ćelije (Name Box)






7

OsnOvnE RAdnjE s PRORAčunskIM tAblIcAMA

Naslovi stupaca su zbog lakše preglednos označeni slovima, a naslovi redaka brojevima. Radnilistovi se sastoje od stupaca i redaka, a osnovna jedinica im je ćeia. Svaka ćelija ima svoje koordinate(adresu) koje se izražavaju slovom stupca i brojem pripadnog retka. Ćeliju se označava tako da sepozicionira u nju (klikne se na nju). Želi li se selekra više ćelija u nizu (tj. raspon ćelija), nakonoznačavanja prve ćelije u nizu potrebno je prisnu i zadrža lijevu pku miša i vući sve dok se neoznači željeni raspon te potom otpus pku miša.

trae za horizoa i era aigai (izai) koriste se za dolazak na željenu lokaciju udokumentu.

Statusna traka (Status Bar ) prikazuje status nekih posebnih programskih funkcija. Moguće ju je

podesi sukladno potrebama korisnika.Oir aziom ćeie (Name Box ) prikazuje trenutnu lokaciju ćelije u kojoj ste pozicionirani.

Traka za unos formula (Formula Bar ) služi za upisivanje funkcije kojima se želite služi.

Poreae apiaie

Potrebno je kliknu na izbornik Start, zam iz izbornika si programi ( All Programs) odabra mapuMiroo Oe. Iz Microsoovog uredskog paketa valja odabra aplikaciju Miroo Ee 2010.

Otvara se nova radna knjiga s tri radna lista.

Može se otvori i putem prečice koja se obično nalazi na rao porii (Desktop) računalaili upotrebom funkcije Prerai (Search). Potrebno je upka riječ ‘ee’ i iz ponuđenih rezultataodabra Miroo Ee 2010.

Zaarae apiaie

Aplikaciju je moguće zatvori odabirom manipulacijskog gumba Zaori (Close), korištenjemizbornika daoea (File) i njegove funkcije Izai (Exit ), kao i kombinacijom pki Alt + F4. U slučajuda dokument nije spremljen, prilikom pokušaja zatvaranja javlja se dijaloški okvir u kojem odlučujeteželite li je spremi.

Otvaranje radnih knjiga

Prethodno spremljene radne knjige može se otvori tako da se na izborniku daoea (File) odaberenaredbu Oori (Open) te u dijaloškom okviru koji se pojavi označi radnu knjigu koju se želi otvori

i upotrijebi gumb Oori (Open). Dijaloški okvir za otvaranje prethodno spremljenih radnih knjigamože se pozva pkovnom prečicom Ctrl+O.






8

Za otvaranje više radnih knjiga odjednom potrebno je u dijaloškom okviru označi sve radne knjigekoje se želi otvori (prisne se pku shi ako su u slijedu, pku Ctrl ako nisu) i tek tada kliknu nagumb Oori (Open).

Zatvaranje radnih knjiga

Radnu knjigu može se zatvori na nekoliko načina:

gumb Zatvori (Close) s desne strane trake s izbornicima;•

u izborniku Datoteka (File) odabra Zatvori (Close);•

prečicom na pkovnici CTRL + W.•

ureiae araa ćeiamaRadnu knjigu može se zatvori na nekoliko načina:

• Unos sadržaja u ćeliju – ćelija se označi priskom lijeve pke miša te se upiše tekst, broj.

Pritom je eventualni prethodni sadržaj ćelije izbrisan, tj. prepisan novim sadržajem.

• Uređivanje postojećeg sadržaja

– dvoklik na ćeliju nam omogućuje uređivanje sadržaja u to ćeliji, ili

– nakon označavanja ćelije prisnemo pku F2 i možemo uređiva ćeliju.

kreirae oe rae ige a ooi zaaog preoa

Iz izbornika daoea (File) potrebno je odabra naredbu noa (New ). Ako se želi izradi novupraznu radnu knjigu, potrebno je odabra predložak Prazna radna knjiga (Blank Workbook ). Otvarase nova radna knjiga s tri radna lista.

Također, iz izbornika daoea (File) valja odabra naredbu noa (New ) te u lijevom stupcu odabraopciju Ogei preoi (Sample Templates) a zam jedan od ponuđenih. Može se pogleda uMicroso Oce on-line i novi predložak pohrani na računalo.

spremae rae ige a oree oai a i po im ii rgim imeom

Radnu knjigu sprema se klikom na naredbu spremi (Save), u izborniku daoea (File). Spremanje semože obavi i kombinacijom pki Ctrl + S ili klikom na ikonu u obliku diskete na Aao rai rzog

pripa (Quick Access Toolbar ) .

Za spremanje radne knjige pod drugim imenom potrebno je odabraspremi ao (Save As) iz izbornikadaoea (File). U dijaloškom okviru koji se pojavi unosi se novo ime datoteke u polju Naziv datoteke

(File name). Za svako naknadno spremanje, dovoljno je upotrijebi gumb spremi (Save) na Alatnojtraci brzog pristupa ili prečicu na pkovnici Ctrl+S.






9

spremae rae ige rgom aoeom oi

Želi li se radnu knjigu spremi kao drugi p datoteke, iz izbornika daoea (File) odabere se naredbuspremi ao (Save As). U dijaloškom okviru spremi ao (Save As) potrebno je kliknu na padajućiizbornik spremi oi (Save As Type) i odabra željeni p. Ako želite izradi Preoa (Template),odabrat ćete Preoa programa Ee (Excel Template (*.)). Za spremanje radne knjige u oblikukompabilnom za rad sa starijim verzijama aplikacije, odabire se Raa iga programa Ee 97-2003 (Excel 97-2003 Workbook (*.)).

Preaiae izme ooreih raih iga:

Prelaskom preko ikone aplikacije u Programskoj traci prikazuje se pregled (• Preview )

otvorenih datoteka, a klikom na minijature iz jednog prozora prelazi se u drugi;

Kombinacijom pki• A+ta;

Putem karce• Poge (View ) → grpa Prozor (Window ) → Zamiei prozore (Switch

Windows).

Promea oriiog imea i primare mape za premae raih iga

Promjenu korisničkog imena obavlja se putem izbornika daoea (File). Potrebno je kliknu naMogćo (Opons) pri čemu se otvara karca Općeio (General ). Na dnu karce nalazi se

Sl.2 Naredba Nova (New)






10

tekstualni okvir koriio ime (User name) u koji se unosi ime.

Želite li promijeni primarnu mapu za spremanje radnih knjiga, odabirete karcu spremi (Save). Utekstualni okvir Zaao meo aoee (Default le locaon) upisujete lokaciju mape. Mapa kojuodaberete bit će ponuđena kod idućeg spremanja (Save As).

Fie Pomoć i Zmirae

Funkciji Pomoć (Help) pristupa se pomoću karce daoea (File) ili klikom na ikonu koja se nalaziispod manipulacijskih gumba. Odabirom karce Microso Oce Pomoć (Microso Oce Help)otvara se prozor s dostupnim popisom tema pomoći. U tekstualni okvir Prerai (Search) upisuje sepojam koji se želi istraži. Najbrži način pozivanja funkcije Pomoć (Help) je upotreba funkcijske pkeF1.

Dijaloški okvir Zmirae ( Zoom) otvara se klikom na alat u karci Poge (View ). Moguće jeodabra između predloženih vrijednos uvećanja ili unije vlastu vrijednost koja mora bi cijelibroj u rasponu od 10 do 500. Dijaloški okvir Zumiranje ( Zoom) može se otvori i uz pomoć gumbaZmira ( Zoom) u desnom kutu Statusne trake. Za trenutačno zumiranje može se koris i kiza zazmirae ( Zoom Slider ) kao i pku cr i oaić miša.

Poeaae vrpe (Rio)

vrp (Ribbon) podešava se putem karce daoea (File). Potrebno je kliknu na Mogćo

(Opons) i odabra karcu Priagoi vrp (Customize Ribbon). Ako neku od zadanih karca neželite prikaziva, jednostavno uklonite kvačicu pokraj nje. Ponuđena je i mogućnost kreiranja vlastekarce koju je moguće podesi tako da u potpunos odgovara vašim potrebama. Na lijevoj stranidijaloškog okvira odaberete željeni alat i klikom na gumb doa ( Add ) ga dodate na karcu. Ako alatželite ukloni s karce, označite ga i kliknete na gumb uoi (Remove).

Poeaae Aae rae rzog izoria

Aa ra rzog pripa (Quick Access Toolbar ) koris se za brzi pristup najčešće korištenim

alama.U izborniku• daoea (File) valja kliknu na Mogćo (Opons) i odabra karcu Alatna

traka brzog pristupa (Quick Access Toolbar ), ili

valja kliknu na strelicu pokraj• Aae rae rzog pripa (Quick Access Toolbar ) i

odabra vie arei (More Commands).

Prema potrebama dodaju se željeni i uklanjaju nepotrebni ala.






11

uMEtAnjE, OZnAčAvAnjE ĆElIjA

U jednu ćeliju upisuje se samo jedan podatak. Ako se, primjerice, radi tablicu s osobnim podacima u jednu ćeliju upisuje se ime, u drugu prezime, u treću adresa i sl.

Prazan redak ili stupac između raspona podataka i formule kod nekih funkcija može doves do krivihrezultata pa ih je poželjno izbjegava.

Prilikom izračuna preporuča se umetanje praznog retka prije retka za ukupan iznos.

Brojevi su najčešće korišteni p podatka i prilikom upisa u ćeliju poravnavaju se po desnoj strani.Prilikom upisa decimalnih brojeva, kao decimalni separator koris se zarez (ako se radi o hrvatskimpostavkama). Ako se broj ili formulu želi unije kao tekst, ispred izraza stavlja se apostrof (npr. ‘0041).Tekst se poravnava po lijevoj strani ćelije.

dam i rieme se pamte kao brojevi. Prilikom upisa datuma, kao separator koris se točku ili kosucrtu (dd/mm/gg – dan, mjesec, godina). Važno je upam da se nakon godine ne stavlja nikakavznak. Datum se pam kao cijeli broj koji predstavlja vrijeme koje je proteklo od 1. siječnja 1900. Kao

separator za upis vremena koris se dvotočku (hh:mm:ss – sat, minuta, sekunda). Vrijeme se pamkao decimalni broj koji predstavlja broj sekundi proteklih od ponoći.

cr + shi + ; Unos trenutnog datuma

cr + shi + : Unos trenutnog vremena

Tekstom se smatra sve ono što aplikacija ne prepoznaje kao broj, datum ili vrijeme. Poravnava se polijevoj strani. U slučaju da tekst prelazi veličinu ćelije, a ćelija do je popunjena, bit će vidljiv samo dioteksta koji stane u ćeliju. Cijeli sadržaj ćelije može se vidje u traci za unos formula.

Ćelije se mogu označi (selekra):

Klikom na nju• - priskom lijeve pke miša na ćeliju ona postaje akvna, što naznačuje crniokvir. Sadržaj te ćelije je vidljiv u Traci za unos formula (Formula Bar ) a promjene koje senaprave (oblikovanje ćelije, unos ili brisanje sadržaja) će se odnosi na tu ćeliju.

tipe a reiama• - nakon pozicioniranja na neku ćeliju, do sljedeće ćelije se pomičepomoću pki sa strelicama.

Meoom poi i p• (drag and drop) - tako da se prisne i zadrži lijevu pku miša tevuče miša dok se ne označi željeni raspon ćelija.

uporeom pe cr• - drži se prisnutu, a lijevom pkom miša valja označi željenećelije; na taj način označava se proizvoljan broj ne-susjednih ćelija.

2. ĆElIjE






12

uporeom pe shi• - potrebno je kliknu u početnu ćeliju, prisnu pku Shi ipomoću pki sa strelicama (ili mišem) označi željeni raspon ćelija; na taj način označavajuse susjedne ćelije.

Reoi i pi selekraju se klikom na njihovo zaglavlje (izgled pokazivača se mijenja u horizontalnu

ili verkalnu strelicu). Ako želite selekra više redaka ili stupaca, kliknete na njihovo zaglavlje, držiteprisnutu lijevu pku miša i vučete po zaglavlju dok ne označite potreban broj redaka ili stupaca.

Također možete koris pke Ctrl (za označavanje ne-susjednih) i shi (susjednih) redaka istupaca.

Označavanje cijelog radnog lista radi se klikom na polje u gornjem lijevom kutu radnog lista (lijevood stupca A).

CTRL + A - klikom na praznu ćeliju označit će se cijeli radni list, a klikom na punu ćeliju označit će sesve ćelije koje imaju sadržaj i nalaze se do označene ćelije, dakle za selekranje tablice.

uREđIvAnjE sAdRžAjA u ĆElIjAMA

Unos sadržaja u ćeliju – označi se tako priskom lijeve pke miša na ćeliju te se upiše•

tekst, broj.

Dodavanje sadržaja u ćeliju – dva puta se prisne lijevu pku miša na ćeliju i unese dodatni•

sadržaj.

Izmjena postojećeg sadržaja – označi se ćeliju koju se želi izmijeni i unese se novi•

sadržaj.

Ako uneseni sadržaj nadmašuje širinu ćelije, bit će ispisan preko susjednih ćelija ako u njima nemaunosa.

Promjena položaja točke umetanja:

pka TAB na pkovnici;•

pke sa strelicama na pkovnici;•

priskom lijeve pke miša u željenu ćeliju.•

Fi Poi (Undo) se koris kada se želi vra korak unazad, odnosno kada niste zadovoljnirezultatom i želite poniš vašu zadnju radnju. Ako ste pogriješili, npr. slučajno izbrisali grakon,pomoću funkcije Poniš (Undo) ga u tren oka vraćate. Radi se o prakčnoj i često korištenoj funkciji.Nalazi se u Alatnoj traci brzog izbornika (Quick Access Toolbar ), a može se pokrenu i kombinacijompki Ctrl + Z.

Fiom Pooi (Redo) poništava se rezultat funkcije Poniš (Undo). Može se koris onolikoputa koliko ste korisli funkciju Poniš (Undo). Pokreće se s Alatne trake brzog izbornika (Quick Access

Toolbar ) ili kombinacijom pki Ctrl + Y.

Funkcije trai (Find ) i Zamiei (Replace) koriste se kada se želi pronaći i zamijeni male količine






13

podataka. Funkcije se nalaze na karci Poea (Home) pod grupom ureiae (Eding). Potrebno je kliknu na ikonu Proai i eera (Fi & Select ) i u padajućem izborniku odabra željenufunkciju. Kliknete li na funkciju Pronađi (ili upotrijebite prečac na pkovnici Ctrl+F), otvorit će sedijaloški okvir u kojem valja upisa podatak koji želite pronaći. Ako kliknete na Proai e (Find All ) prikazat će se svi pronađeni rezulta, kliknete li na Proai eeći (Find Next ) redom prelazite sprvog na svaki naredni pronađeni rezultat. U dijaloškom okviru trai i zamiei (Find and Replace) nalazi se i gm Mogćo (Opons) putem kojeg se određuju parametri pretrage. Želite li,primjerice, naći podatak pisan u fontu Arial, kliknut ćete na gumb Format. Otvara se dijaloški okvirProai oioae (Find Format ) u kojem odabirete karcu Font i željeni font Arial. Možete joj,također, naredi da podatak traži unutar zadanog radnog lista ili proširi pretragu na cijelu radnuknjigu.

Pronađeni podatak može se zamijeni novim podatkom upotrebom funkcije Zamiei (Replace) –pkovni prečac je Ctrl+H. U tekstualni okvir trai oo (Find what ) upiše se podatak koji se traži, au Zamiei oim (Replace with) podatak kojim ga se želi zamijeni. Funkciji Zamijeni (Replace) je,također, moguće zada parametre.

sORtIRAnjE sAdRžAjA u ĆElIjAMA

Nakon što se željeni raspon podataka označi, na karci Poea (Home) grupa naredbi ureiae(Eding) sorra i rira (Sort&Filter )

ili

na karci Poai (Data) pod grupom sorra i rira (Sort & Filter ) valja kliknu na gumb:

• ukoliko ih se želi uzlazno sorra (od najmanje do najveće vrijednos, A-Ž), ili

• za silazno sorranje (od najveće do najmanje vrijednos, Ž-A).

Funkciju sorra (Sort ) može se akvira i desnim klikom. Valja označi ćelije koje se želi sorra,pozicionira se na njih i kliknu desnu pku miša. Otvara se padajući izbornik u kojem valja odabranaredbu sorra (Sort ) → Sort A to Z ili Sort Z to A.

sorrae ea

Prije korištenja funkcije, odabranom rasponu ćelija koji se želi sorra potrebno je utvrdi p podatka.U ovom slučaju p podatka je tekst. Odabrani alfanumerički niz sorra se uzlazno (Sort from A to Z ),tj. od najmanjeg prema najvećem ili silazno (Sort from Z to A) od najvećeg prema najmanjem.

Tekst i tekst koji uključuje brojeve pohranjene u obliku teksta sorraju se prema sljedećemredoslijedu:

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 (razmak) ! “ # $ % & ( ) * , . / : ; ? @ [ \ ] ^ _ ` { | } ~ + < = > A B C D E F G H I J K LM N O P Q R S T U V W X Y Z






15

Fia samoipa (Ao)

Funkcija samoipa ( Autoll ) je najbrži način za kopiranje sadržaja neke ćelije, upisane formule ilioblikovanja ćelije. Potrebno je kliknu na ćeliju i pozicionira se u njen donji desni kut. Kad pokazivačprijeđe u znak crnog križića, valja kliknu na njega i vući (gore, dolje, lijevo ili desno) sve dok sadržaj

ćelije ne kopirate na željena mjesta u radnom listu. Korištenje samoipe ( Autoll ) je vrlo prakčnopri kopiranju formula. Dovoljno je jednom upisa formulu i korištenjem funkcije je primijeni naćelije pokraj.

Npr. upišite brojeve 5 i 10 u ćelije A1 i A2, označite ih i povucite držač ispune (u donjem desnomkutu) prema dolje – funkcija Samoispuna ( Autoll ) automatski nastavlja niz (15, 20...). Prisnete lipritom pku Ctrl, brojevi 5 i 10 se kopiraju ispod (is princip vrijedi i za datum i vrijeme).

Za brojeve korištenjem Samoispune broj će se kopira, kombinacijom s pkom Ctrl broj se uvećavaza 1. Za više označenih ćelija s brojevima, Samoispuna nastavlja niz, kombinacijom s pkom Ctrl brojevi će se kopira (is princip vrijedi i za datum i vrijeme).

Premeae araa poraom mia

Za premještanje sadržaja ćelija na drugo mjesto na istom radnom listu, prvo valja označi željenećelije i postavi miš na rub označenih ćelija tako da se on promijeni u čeri strelice koje pokazuju

smjerove u kojima se može pomaknu sadržaj . Dok miš tako izgleda, valja prisnu i zadržalijevu pku miša te odvući pokazivač miša do mjesta gdje se želi premjes sadržaj.

Premeae araa meoom eog ia

Potrebno je označi sadržaj koji se želi premjes i na njega kliknu desnom pkom miša. Otvara sebrzi izbornik u kojem valja odabra naredbu Izrei (Cut ), pozicionira se mišem na mjesto na koje seželi premjes ćeliju (kliknu na njega) i prisnu desnu pku miša. Ponovo se otvara brzi izbornikiz kojega, ovaj put, valja odabra naredbu Zaiepi (Paste).

Premeae araa preo are Poea (Home)

Sadržaj ćelije može se premjes u drugu ćeliju, radni list ili knjigu. Za premještanje se koris funkcijuIzrei (Cut ). Označi se ćeliju, niz ćelija, stupac ili redak koji se želi premjes i u karci Međuspremnik

(Clipboard ) karce Poea (Home) odabere naredbu Izrei (Cut ). Valja kliknu na ćeliju (stupac,redak, radni list ili radnu knjigu) u koju se želi premjes izrezani sadržaj i u istom izborniku odabraZaiepi (Paste).

Premeae araa omiaiom pi

Označi se sadržaj koji se želi premjes i prisne pke cr + x. Klikne se na mjesto na koje se želipremjes i prisne kombinaciju pki Ctrl + V.






16

naii riaa araa ćeia

Preo are Poea (Home):

Označi se ćeliju, niz ćelija, stupac ili redak koje se želi izbrisa i na

karci Poea (Home), pod grupom ureiae (Eding) odabere

*Orii (Clear ). Otvara se padajući izbornik iz kojeg, ako želiteizbrisa kompletan sadržaj (uključujući oblikovanje i komentare) ćelije,odabirete naredbu *Orii e (Clear All ).

Metodom desnog klika:

Označi se ćelije čiji se sadržaj želi obrisa, pozicionira se na njih i klikne desnom pkom miša. Otvarase brzi izbornik na kojem valja odabra naredbu *Orii ara (Clear Contents). Tom metodom

uklanja se samo sadržaj ćelije, dok njeno oblikovanje ostaje nepromijenjeno.

uporeom pe deee:

Ćelije se označi i prisne pku deee ili bapae. Tom metodom uklanja se samo sadržaj ćelije,dok njeno oblikovanje ostaje nepromijenjeno.

Sl.3 Izbornik naredbe

Clear






17

REdOvI I stuPcI

Ozaaae iza eih reaa rai e a ea o ri aia:

Pokazivačem se pozicionira u zaglavlje retka. Kad pokazivač poprimi znak crne strelice, valja•

kliknu na redak, držeći pritom prisnutu lijevu pku miša, i vući ga dok se ne označi željenibroj redaka.

Pozicionira se u zaglavlje retka. Kad pokazivač poprimi znak crne strelice, valja kliknu na•

redak, držeći pritom prisnutu pku shi i kliknu na posljednji redak koji se želi označi.

Pozicionira se u zaglavlje retka. Kad pokazivač poprimi znak crne strelice, valja kliknu na•

redak, držeći pritom prisnutu pku shi i strelicama na pkovnici označava željene retke.

Ozaaae eeih reaa

Potrebno je pozicionira se u zaglavlje retka. Kad pokazivač poprimi znak crne strelice, valja kliknuna redak, drža prisnutu pku Ctrl i klikom označava željene retke, stupce ili ćelije.

Označavanje stupaca vrši se na is način kao i označavanje redaka.

Ozaaae iza eih paa rai e a ea o ri aia:

Pokazivačem miša se pozicionira u zaglavlje stupca. Kad pokazivač poprimi znak crne strelice,•

valja kliknu na stupac, držeći pritom prisnutu lijevu pku miša, i vući ga dok se ne označiželjeni broj stupaca. Potom se otpus pku miša.

Pozicionira se u zaglavlje stupca. Kad pokazivač poprimi znak crne strelice, valja kliknu na•

stupac, držeći pritom prisnutu pku shi i kliknu na posljednji stupac koji se želi označi.

Potom se otpus pku shi.

Pozicionira se u zaglavlje stupca. Kad pokazivač poprimi znak crne strelice, valja kliknu na•

stupac, držeći pritom prisnutu pku shi i strelicama na pkovnici označava željene stupce.Potom se otpus pku shi.

Ozaaae eeih paa

Pozicionira se u zaglavlje stupca. Kad pokazivač poprimi oblik crne strelice, valja kliknu na stupac,drža prisnutu pku Ctrl i klikom označava željene retke, stupce ili ćelije.

3. RAd s RAdnIM lIstOvIMA






18

umeae reaa/paa

Ako alate za umetanje redaka ili stupaca niste dodali Alatnojvrpci (Rio) iste možete umetnu preko brzog izbornikakoji se otvara kada prisnete desnu pku miša na mjestu

na koje želite umetnu redak ili stupac. Na karci umei(Insert ) odabirete naredbe umei rea (Insert Row ) iliumei pa (Insert Column). Ako ste pozicionirani nazaglavlje retka ili stupca, naredba umei (Insert ) na brzomizborniku automatski umeće redak, odnosno stupac.

Gumb umei (Insert ) nalazi se i na karci Poea(Home), grupi Ćelije (Cells). Koris se umei reoe i(Insert Sheet Rows) ili umei pe i (Insert Sheet

Columns).

briae reaa/paa

Pozicionira se u zaglavlje retka/stupca, označi ga se te na karci Poea (Home), u grupi Ćelije(Cells) odabere naredbu Izrii (Delete) → Izrii ree ia (Delete Sheet Rows) ili Izrii peia (Delete Sheet Columns) i prisne pku deee

ili

označi se redak/stupac koji se želi obrisa. Desnim klikom na njega otvara se brzi izbornik s kojeg valjaodabra naredbu Izrii (Delete). U ponuđenom dijaloškom okviru valja odabra između naredbiIzrii rea (Delete row ) ili Izrii pa (Delete column).

Mieae iie rea/irie pa

Pozicionira se na zaglavlje retka ili stupca i desnim klikom s brzom izbornika, ovisno o tome radi lise o retku ili stupcu, odabere naredbe viia rea (Row hight ) ili širia pa (Column width). Udijaloškom okviru upisuje se željenu visinu ili širinu

ili

pozicionira se na rub retka/stupca u zaglavlju. Kad se pokazivač promijeni u znak:

• valja prisnu i zadrža lijevu pku miša te vući pokazivač miša dok se ne posgneciljanu visinu retka;

• valja prisnu i zadrža lijevu pku miša te vući pokazivač miša dok se ne posgneciljanu širinu stupca.

Poeaae opmae iie ii irie

Ako sadržaj nekih ćelija u retku/stupcu prelazi njihovu veličinu, ne prikazuju se svi podaci. U tom

Sl.4. Gumb Umetni (Insert)






19

slučaju, potrebno je opmizira njihovu visinu i širinu tako da je vidljiv sadržaj svih ćelija. Pozicionirase u zaglavlje retka/stupca i kad se pokazivač promijeni u znak potrebno je na tom mjestu dvaputa brzo kliknu.

Zamrzaae ii omrzaae aoa reaa i/ii paa

Naredbu Zamrzi oa (Freeze Panes) koris se kada se radi s opsežnim tablicama koje sadrže velikekoličine podataka, a radi lakšeg uvida u podatke prakčno je „zamrznu“ neke od redaka i/ili stupacatablice. Ako se krećete kroz dugačku listu podataka, poželjno je zamrznu redak ili stupac s njihovimnazivima, kako bi u svakom trenutku znali o kojem se podatku u lis radi.

Prvo je potrebno označi dio na radnom listu koji se želi zamrznu (učini stalno vidljivim) i to nasljedeći način:

zamrzavanje i redaka i stupaca: označi se ćeliju koja se nalazi desno od stupca koji se želi•

zamrznu i ispod retka koji se želi zamrznu te se odabere gumb Zamrzi oo (Freeze

Panes);zamrzavanje ili više redaka ili više stupaca: označi se stupac koji se nalazi desno od•

stupca koji se želi zamrznu ili se označi redak ispod retka koji se želi zamrznu te seodabere gumb Zamrzni okno (Freeze Panes).

Naredba Zamrzi oa (Freeze Panes) e aazi na karci Priaz (View ) pod grupom Prozor (Window ).Otvara se padajući izbornik u kojem valja odabra opciju Zamrzi oa (Freeze Panes). Također suponuđene opcije Zamrzi pri rea (Freeze Top Row ) i Zamrzi pri pa (Freeze First Column).

Naredbu Zamrzi oa (Freeze Panes) poništava se u istom izborniku klikom na naredbu Odmrzni

oa (Unfreeze panes).

RAdnI l IstOvI

Prijelaz s jednog radnog lista na drugi obavlja se klikom na karcu s imenom radnog lista na koji seželi pozicionira pri dnu prozora aplikacije. Ako niste promijenili njihove nazive, bit će prikazananjihova generička imena (Sheet1, Sheet2...). Karca akvnog radnog lista (radni list na kojem senalazite) je istaknuta u odnosu na druge radne listove i naslov joj je podebljan. Ako ima puno radnihlistova (ili oni imaju dugačka imena), za prikaz naziva koriste se gumbi sa strelicama koji se nalazeispred naziva radnih listova.

umeae raih ioa:

klikom na ikonu koja se nalazi uz ime zadnjega radnog lista u radnoj knjizi pri dnu prozora•

aplikacije ;






20

desni klik na list ispred kojeg se želi umetnu novi radni list i odabra naredbu Umetni•

(Insert ), pritom se javlja dijaloški okvir u kojem je po zadanom ( po defaultu), kao objektkoji se želi umetnu, odabran radni list;

preko karce• Poea (Home) u grupi Ćelije (Cells) valja kliknu na ikonu umei (Insert )

i iz padajućeg izbornika odabra naredbu umei rai i (Insert Sheet );

kombinacijom pki• shi + F11.

Brisanje radnih listova:

desni klik na list koji se želi obrisa i odabir naredbe• Orii (Delete);

preko karce• Poea (Home) u grupi Ćelije (Cells) valja kliknu na ikonu Orii (Delete) iiz padajućeg izbornika odabra naredbu Orii rai i (Delete Sheet ).

Zbog boljeg snalaženja među radnim listovima, preporučuje se davanje naziva koji odgovarajunjihovoj namjeni, umjesto ostavljanja njihovih generičkih imena (Sheet 1, Sheet 2...).

Premeae i opirae raih ioa:

metodom povuci-pus (• drag and drop) valja kliknu na radni list koji se želi premjes ivući ga do mjesta na koje ga se želi pozicionira;

preko karce• Poazo (Home) u grupi Ćelije (Cells) valja kliknu na ikonu Oioae(Format ) i iz padajućeg izbornika odabra naredbu Preme ii opira i (Move or

Copy Sheet ), otvara se dijaloški okvir u kojem su ponuđene opcije premještanja u istu ilidrugu radu knjigu te odabir redoslijeda koji će radni list zauze u odnosu na duge listove.Također se nudi i mogućnost kopiranja odabranog radnog lista – potrebno je kvačicomoznači potvrdni okvir kreira opi (Create a Copy );

desni klik na radni list i iz brzog izbornika odabir naredbe• Preme ii opira (Move or

Copy ) – otvara se dijaloški okvir opisan u prethodnoj točki.

Preimenovanje radnih listova:

dva puta brzo kliknu na radni list koji se želi preimenova;•

preko karce• Poea (Home) u grupi Ćelije (Cells) kliknu na ikonu Oioae (Format ) i iz padajućeg izbornika odabra naredbu Preime rai i (Rename Sheet );

desni klik na radni list koji se želi preimenova i iz brzog izbornika odabra naredbu•

Preime (Rename).






21

FORMulE

Upisom formule u jednu ćeliju izračunavaju se vrijednos iz drugih ćelija. Važno je zapam da svakaformula počinje znakom jednakos (=) i može sadržava funkcije (npr. SUM, ROUND), operatore(npr. +, *, >), reference (npr. D3) ili konstante (npr br. 2). Funkcije su unaprijed zadani izrazi (formule)koje obavljaju neki zadatak. Reference (nazivi) predstavljaju adresu ćelije ili njihovog raspona (D3 iliD3:D4).

Ako, primjerice, želite izračunaprodukt dvije ćelije (npr. D3i D4), u ćeliju u kojoj želiteprikaza rezultat upisujeteformulu =d3*d4

koriste obavezan znak•

jednakos (=)

upisujete reference•

(nazive) ćelija s kojima

računate (d3 i d4) ilikliknite mišem na ćelije

upisujete matemački•

operator s kojim seželite koris (*)

nee aare gree

Greška #nAME? se javlja kad MS Excel ne prepoznaje tekst u formuli.

Upisali ste naziv koji ne postoji.•

Upisali ste pogrešan naziv.•

Upisali ste netočan naziv funkcije.•

Upotrijebili ste funkciju Euroconvert bez učitanog dodatka Ala za valutu Euro.•

Izostavili ste dvotočku (:) prilikom upisa raspona ćelija.•

Greška #dIv/0! se javlja kada se broj dijeli s nulom ili s praznom ćelijom.

Greška #REF! se javlja kod nevaljane reference ćelije (moguće je da ste izbrisali ćelije na koje su sereferirale druge formule).

4. FORMulE I FunkcIjE

Sl.5 Primjeri često korištenih formula






22

Reae aree

Adresiranje ćelija u Excelu je u svojoj osnovi relavno - temelji se na relavnoj adresi ćelije koja sadržiformulu i ćelija čije su adrese u formuli. Prilikom kopiranja ćelije koja sadrži formulu, mijenjaju senjena relavna adresa, kao i relavna adresa ćelija koje se nalaze u formuli. Da je ne biste svaki put

iznova morali upisiva, formulu kopirate i ona se automatski prilagođava ćeliji u kojoj je kopirana.

Primjeri relavne adrese ćelija: A1, B5, H3 itd.

Ćelije b2 i c2 zbrajate tako da u ćeliju d2 upišete formulu =b2+c2. Kako je adresa ćelija relavna,dovoljno je kopira formulu jer se ona prilagođava ćeliji u koju kopirate. Označite ćeliju D2,pozicionirate se na njen desni rub, prisnete i zadržite lijevu pku miša te jednostavno povučeteprema dolje. Rezultat je vidljiv na slici desno. Formula iz ćelije D2 je primijenjena na ćeliju D3.

Apoe aree

Postoji i druga vrsta adre-siranja – apsolutno adre-siranje. Koris se kada neželite da se formula, prilikomkopiranja, prilagođava novojćeliji nego želite iskoris baštu određenu adresu ćelije.Apsolutna adresa, za razlikuod relavne, određuje ksnulokaciju ćelije. Adresu ćelije

postavljate kao apsolutnuupotrebom pke F4 iliupisivanjem znaka $.

Primjer apsolutne adrese ćelije je $B$11.

U ovom slučaju koriste apsolutno adresiranje ćelije $B$11 i ne želite da se ona kopiranjem prilagođavanovoj ćeliji. Time osiguravate množenje s uvijek istom ćelijom, odnosno s brojem 1000.

Primeri meoih area - B$11 (relavna adresa stupca B i apsolutna adresa retka 11), $B11(apsolutna adresa stupca B i relavna adresa retka 11).






23

FunkcIjE

Funkcije su unaprijed denirani izrazi (formule) koje obavljaju neki izračun koristeći pritom vrijednoskoje se zovu argumen funkcije. Svaka funkcija ima svoju sintaksu: ime_funkcije(argument1;argument2;...).

naii piiaa fia

direo piiae je kompleksnija metoda upisivanja funkcije jer podrazumijeva poznavanje njenesintakse. Obavlja se tako da se pozicionira u ćeliju u kojoj se želi ispisiva rezultat i unese ispravan oblikfunkcije. Nakon što se upišu prva slova funkcije, pojavit će se padajući izbornik u kojem je potrebnoodabra odgovarajuću funkciju (pkom ta ili dvostrukim klikom miša). Nakon odabira funkcije,automatski se prebacuje u unos argumenata, koje se može upisiva ručno ili označava mišem. Akoih je više odvojeni su ; (točka-zarezom), a ako su kriteriji ili nekakav tekst stavljaju se pod navodnike.

Funkciju koju se upisuje, osim u ćeliji, vidi se i u traci s formulama.

Ako primjerice želite izračuna zbroj ćelija u rasponu (A1:A10) pišete: =SUM(A1:A10).

Gm umeae fie (Insert funcon)

Klikom na gumb umeae fie (Insert funcon) u Traci

s formulom (Formula Bar ).

Pem are Poea (Home)

Na karci Poea (Home), u grupi Uređivanje (Eding),klikom na strelicu pokraj gumba otvara se jednostavniji izbornik.

Pem are Forme (Formulas)

Potrebno je pozicionira se

u ćeliju u kojoj želite da seispisuje rezultat i na karciForme (Formulas) odabranaredbu umei fi

(Insert Funcon) .

Otvara se dijaloški okvir ukojem valja odabra funkcijukoja vam treba. Ako primjericeodaberete funkciju ROUND

upisat ćete dva argumenta.Pod Number (Broj) upisujete

Sl.8 Umetanje funkcija

putem karce Početna

(Home)

Sl.9 Dijaloški okvir Argumen funkcije (Funcon Arguments)






24

lokaciju ćelije koju želite zaokruži (npr. A1), a pod Num_digits (Broj_decimalnih_mjesta) brojdecimala na koji želite zaokruži iznos u toj ćeliji.

Fia suMFunkcija SUM zbraja sve brojeve u određenom rasponu ćelija. Njena sintaksa jesuM(mer1;mer2;...), pri čemu mer1 i mer2 predstavljaju niz argumenata (od 1 do30) koje se želi zbroji.

Ako želite npr. izračuna sumu raspona ćelija (A1:A10), upisat ćete =suM(A1:A10).

Fia AvERAGE

Funkciju AVERAGE koriste za računanje aritmečke sredine (prosjeka). Sintaksa joj je:AvERAGE(mer1;mer2;...), pri čemu mer1 i mer2 predstavljaju niz argumenata (od 1do 30) kojima želite odredi prosjek.

Ako želite npr. izračuna aritmečku sredinu raspona ćelija (A1:A10), upisat ćete=AvERAGE(A1:A10)

Fie MIn i MAx

Funkcijama MIN i MAX određuje se najmanju, odnosno najveću vrijednost iz zadanog skupavrijednos. Sintaksa im je sljedeća: MIn(mer1;mer2;...) i MAx(mer1;mer2;...),pri čemu mer1 i mer2 predstavljaju niz brojeva (od 1 do 255) među kojima se želi odredinajmanju ili najveću vrijednost.

Ako želite npr. izračuna najmanju vrijednost raspona ćelija (A1:A10), upisat ćete =MIn(A1:A10).

Fia ROund

Funkciju ROUND koris se da bi se broj zaokružilo na određeni broj decimala. Sintaksa joj je:ROund(mer;m_igi), pri čemu je mer broj koji se zaokružuje, a m_igi broj

decimalnih mjesta na koje ga se želi zaokruži.Ako npr. broj u ćeliji A1 želite zaokruži na dvije decimale, upisujete =ROund(A1;2).

Fia cOunt

Funkcijom COUNT prebrojavaju se ćelije koje sadržavaju brojeve i numeričke vrijednos na popisuargumenata. Sintaksa joj je cOunt(ae1;[ae2];...), pri čemu je value1 obavezan argument isadrži reference ćelija ili raspona ćelija u kojem se želi prebrojava podatke, a ae2 je dodatanargument.

Ako, primjerice, želite prebroja ćelije u rasponu (A1:A10), upisujete =cOunt(A1:A10).






25

Fia cOuntA

Funkcijom COUNTA prebrojavaju se sve ćelije koje nisu prazne (uključujući i greške) u nekomrasponu ćelija. Sintaksa joj je cOuntA(ae1;[ae2];...), pri čemu je value1 obavezan argumenti sadrži reference ćelija ili raspona ćelija u kojem se želi prebrojava podatke, a ae2 je dodatan

argument.

Ako, primjerice, želite prebroja ćelije u rasponu (A1:A10), upisujete =cOuntA(A1:A10).

logia fia IF

Funkciju IF koris se kada se želi provjeri isnitost logičke tvrdnje koja je zadana u prvom argumentus m da:

ako je tvrdnja isnita – ispisuje se vrijednost zadana drugim argumentom ili poziva drugu•

funkciju;ako tvrdnja nije isnita - funkcija vraća vrijednost trećeg argumenta ili poziva drugu•

funkciju.

Sintaksa joj je: IF(ogia_e;ae_if_re;ae_if_fae), pri čemu je:

prvi argument• ogia_e – bilo koji izraz koji se može vrednova kao isnit (TRUE) ililažan (FALSE);

drugi argument• ae_if_re – vrijednost koju funkcija vraća ako je logical_test isnit;

treći argument•

ae_if_fae – vrijednost koju funkcija vraća ako je logical_test neisnit.Npr. želite provjeri je li u ćeliji B3 upisan izraz „neki tekst“. Upisujete obavezan znak jednakos,zam ime funkcije IF i unutar zagrade formirate:

prvi argument, odnosno tvrdnju koju tesrate –• b3=“ei e“;

drugi argument, odnosno vrijednost koju želite da funkcija vra ako je prvi argument•

isnit – u ovom slučaju želite da ispisuje riječ „oo“;

treći argument, odnosno vrijednost koju želite da funkcija vra ako prvi argument nije•

isnit – u ovom slučaju želite da ispisuje riječ „eoo“.

Pritom ne smijete zaboravi na separatore (;) između argumenata.

Sl.10 Primjer IF funkcije






26

Da bi se ćelijama odredio p podatka, a me i njihov prikaz, koris se naredbu Oi ćeie (Format

Cells). Do naredbe se dolazi preko:

karce• Poazo (Home) – u grupi Brojevi (Number ) valja kliknu na gumb za otvaranjedijaloškog okvira ;

desnog klika na ćeliju koju se želi oblikova i iz brzog izbornika valja odabra• Oi ćeie(Format Cells).

Otvara se dijaloški okvir u kojem je potrebno odabra karcu Number .

Prilikom oblikovanja brojeva može se odabra broj decimalnih mjesta ili uključi opciju prikaza točkekao separatora sućica.

Ako se za p podatka odabere datum, može ga se prikaziva u više formata npr. kao 29.srpanj 2010.

ili 29.07.10.

5. OblIkOvAnjE sAdRžAjA ĆElIjE

Sl.11 Dijaloški okvir Oblikuj ćelije (Format Cells)






27

U prikazu podatka kao valute odabire se odgovarajući broj decimalnih mjesta te simbol valute npr.100,00kn.

Podatak se može prikaziva i kao postotak kojem je također moguće odredi broj decimalnihmjesta.

Na karci Poazo (Home), u grupi Font nalaze se ala za promjenu vrste i veličine fonta, podebljani,nakošeni ili podcrtani prikaz te promjenu boje teksta. Ako se sadržaju ćelije želi doda neki efekt(superscript , striketrough…), potrebno je kliknu na strelicu u donjem desnom kutu karce Font.Otvorit će se karca Font dijaloškog okvira Oblikuj ćelije (Format Cells) u kojoj se odabire željeniefekt.

vra i eiia foa

Potrebno je označi ćelije kojima se želi promijeni font iznpr. Times New Roman u Arial. Valja kliknu na strelicu pokrajnaziva fonta (u ovom slučaju Times New Roman), čime seotvara padajući izbornik u kojem se odabire font Arial. Fontuse može odredi i veličinu i to tako da ju sami upišete ili

odaberete iz padajućeg izbornika

ili

desna pka miša nad označenim ćelijama naredba Oi ćeie (Format Cells) karca Font.

Ako se sadržaj ćelije želi prikaza podebljano, valja kliknu na ikonu Bold ili upotrijebi kombinacijupki Ctrl +B. Za ukošeni prikaz koris se ikonu Italic ili kombinaciju pki Ctrl + I, a za podcrtani prikazikonu uerie i kombinaciju pki Crtl + U.

Želite li tekst prikaza dvostruko precrtano, kliknut ćete na strelicu pokraj ikone Underline. Izpadajućeg izbornika odabirete doe uerie.

Odabirom ikone boa ipe (Fill Color ) mijenja se boju pozadini označene ćelije. Kliknete li nastrelicu pokraj ikone, otvara se padajući izbornik s ponuđenom paletom boja. Želite li promijeni

boju sadržaja ćelije, odabrat ćete ikonu boa foa (Font Color )

ili

desna pka miša nad označenim ćelijama naredba Oi ćeie (Format Cells) karca Ipa(Fill ).

Desna pka miša nad označenim ćelijama naredba Oi ćeie (Format Cells) karca Font opcija boa (Color ).

Želite li iskoris postojeće oblikovanje neke ćelije, koriste mogućnost prijenosa oblikovanja (Format

Painter ). Označite ćeliju čije oblikovanje želite prenije, kliknite na ikonu i primijeniteoblikovanje na nove ćelije.

Sl.12 Grupa Font






28

Poraae, roi

Ako želite da se dulji tekst u ćeliji (ćelijama) prikazuje u nekoliko redova, koriste naredbu Prelomi

e (Wrap text ).

Naredbi se može pristupi putem karce Poea (Home). U grupi Poraae ( Alignment ) potrebno je kliknu na ikonu Preomi e (Wrap text )

ili

desna pka miša nad označenim ćelijama naredba Oićeie (Format Cells) karca Poraae ( Alignment ) opcijaPreomi e (Wrap text ).

U grupi Poraae ( Alignment ) mogu se podešava različite opcije koje se ču položaja u kojemse nalazi sadržaj ćelije u odnosu njene rubove. Grupa Poraae ( Alignment ) nalazi se na karciPoea (Home) i sadrži naredbe za:

• Horizoao poraae – Align Text Le , Center , Align Text Right

• verao poraae – Top Align, Middle Align, Boom Align

• Orijentaciju teksta – Angle Counterclockwise, Angle Clockwise i dr.

• ua araa ćeie – Decrease Indent , Increase Indent

• Omatanje teksta – Wrap text

• spaae i erirae ćeia – Merge & Center , Merge Across, Merge Cells, Unmerge

Cells

Ako među prikazanim ikonama ne vidite ikonu naredbe koju želite upotrijebi, kliknut ćete na strelicuu donjem desnom kutu grupe naredbi. Otvara se dijaloški okvir u kojem odabirete potrebno

oblikovanje (npr. želite specicira kut pod kojim se prikazuje sadržaj ćelija). Is dijaloški okvir možese otvori i metodom desnog klika. Pozicionira se na selekranu ćeliju i klikne desnu pku miša.

Klikom na naredbu Oblikuj ćelije (Format Cells) iz brzog izbornika, otvara se dijaloški okvir Oblikujćelije (Format Cells) u kojem je potrebno odabra karcu Poravnanje ( Alignment ).

spaae ćeia i erirae aoa preo iza poeih ćeia

Ako se želi spoji više ćelija i tekst unutar njih poravna centralno, koris se naredbu spoi ierira (Merge&Center ). U karci Poravnanje ( Alignment ) valja kliknu na ikonu spoi i erira

(Merge&Center ).

Kada želite spoji dvije ili više susjednih ćelije (vodoravnih ili okomih), koriste naredbu spoi(Merge Cells). Spajanje ćelija može se obavi na više načina:

Sl.13 Grupa Poravnavanje

(Alignment)






29

Preo are Poea (Home)

Na karci Poea (Home), u grupi Poravnanje ( Alignment ) potrebno je kliknu na strelicu pokrajnaredbe spoi i erira (Merge & Center ). Otvara se padajući izbornik s kojeg valja odabra naredbuspoi ćeie (Merge Cells). Ako ćelije želite spoji i tekst unutar ćelije poravna centralno, koriste

naredbu spoi i erira (Merge&Center ).

Metodom desnog klika

Potrebno je označi ćelije koje se žele spoji, pozicionira se na njih pokazivačem i prisnu desnupku miša. U brzom izborniku valja kliknu na naredbu Oi ćeie (Format Cells) pri čemu seotvara dijaloški okvir u kojem valja odabra karcu Poraae ( Alignment ). Potvrđuje se okvirpokraj naredbe spoi ćeie (Merge Cells).

Spaja li se dvije ili više ćelija koje sadrže podatke, sačuvat će se jedino sadržaj prve, odnosno krajnje

lijeve ćelije u nizu.

Razaae ćeia

Preo are Poea (Home): selekra se spojenu ćeliju i na karci Poea (Home) pod grupomPoravnanje ( Alignment ) valja kliknu na strelicu pokraj ikone spoi i erira (Merge&Center ) i izpadajućeg izbornika odabra naredbu Razoi ćeie (Unmerge Cells).

Metodom desnog klika: potrebno je označi ćeliju koju se želi razdvoji, pozicionira se na njupokazivačem i prisne desnu pku miša. U brzom izborniku valja kliknu na naredbu OblikujĆelije (Format Cells) pri čemu se otvara dijaloški okvir u kojem treba odabra karcu Poravnanje( Alignment ). Potrebno je ukloni kvačicu pokraj naredbe Spoji ćelije (Merge Cells).

doaae roa ćeiama

U grupi Font, na karci Poea (Home) poreo e i na ikonu . Otvara se dijaloški okvirOi ćeie (Format Cells). Na karci Or (Border ) odabire se vrstu (unutarnje, vanjske, samogornja ili donja granica), sl (puna, dvostruka, iscrtana linija) i boju rubova.

Drugi način – valja prisnu desnu pku miša nad označenim ćelijama u brzom izborniku odabranaredbu Oi ćeie (Format Cells) karca Or (Border ).

Klikom na strelicu pokraj ikone otvara se padajući izbornik u kojem se, osim prethodno navedenihopcija, nudi i mogućnost crtanja rubova (Draw Border ), što može bi korisno pri izradi kompleksnijihtablica, te mogućnost brisanja granica (Erase Border ).






30

Grakon je grački prikaz tabličnih podataka. Grakon i tablični podaci su povezani, tj. promjene utablici reekraju se na grakonu.

kREIRAnjE GRAFI kOnA

Ala za umetanje grakona se nalaze nakarci umei (Insert ) pod grupom Graoi(Charts). Potrebno je označi ćelije koje sežele prikaza grakonom i kliknu na jednuod ikona. Ponuđeni su različi povi: stupčas(Column), linijski (Line), tortni (Pie), trakas(Bar ) i dr.

Grakon se označava priskom lijeve pke miša na grakon nakon čega se pojave kontrolne točke.Označavanjem grakona na vrpci se akvira novi odjeljak Ala grakona (Chart Tools) s tri karce:Dizajn (Design), Izgled (Layout ) i Oblikovanje (Format ).

Ako se u nekom trenutku predomislite i poželite podatke, npr. umjesto u stupčanom, prikaza u

linijskom grakonu potrebno je označi grakon i:

u odjeljku• Aa graoa (Chart Tools) kliknu na ikonu , ili

upotrijebi desnu pku miša i iz brzog izbornika odabra naredbu• Promiei pgraoa (Change Chart Type).

Premeae, promea eiie, riae graoa

Ako grakon želite premjes na drugo mjesto u radnom listu:

označite grakon (klikom na njega), prisnete i zadržite lijevu pku miša na njemu, vučete•

pokazivač miša do željene pozicije te otpuste pku miša, ili

izrežete ga naredbom• Izrei (Cut ) (pkovna prečica cr +x) i zalijepite na predviđeno mjestopomoću naredbe Zaiepi (Paste) (pkovna prečica Ctrl +V).

Preme grao a rgi rai i moe e a io oi o eećih aia:

prisne se desnu pku miša i iz brzog izbornika odabere naredbu• Preme grao (Move

Chart );

6. RAd s GRAFIkOnIMA

Sl.14 Grupa Grakoni (Charts)






31

u izborniku• Aa graoa (Chart Tools) potraži ikonu ;

izreže ga se i zalijepi na predviđeno mjesto.•

Promea eiie graoa

dva puta brzo kliknu na rubove grakona pri čemu se otvara dijaloški okvir• Oi poregraoa (Format Chart Area) u kojem valja odabra karcu veiia (Size);

desna pka miša na rub grakona• Oi pore graoa (Format Chart Area) uotvorenom dijaloškom okviru odabra karcu veiia (Size);

pozicionira se u kut grakona i kad se pokazivač promijeni u strelicu s dva vrha, drža i vući•

dok se ne posgne željenu veličinu.

briae graoa

Potrebno je kliknu na rub grakona da ga se označi i prisnu pku Delete.

uREđIvAnjE GRAFIkOnA

doaae aoa graoa:

označi se grakon (klikom na njega) te na karci Izgled (1. Layout ) klikne na nao aie

(Chart Title)

odabere se način na koji se želi da se naslov prikaže2.

cerirai preriaći ao (o Centered Overlay Title) > naslov se prikazujecentralno poravnan „preko“ grakona

Iza graoa (o Above Chart ) > naslov se prikazuje iznad grakona, koji će se unekim slučajevima smanji

pod3. vie mogćo aoa (More tie Opo) nalaze se detaljnije mogućnos

prikaza te oblikovanja naslova grakona

Za brisanje naslov grakona prvo se označi naslov grakona te

nakon priska desne pke miša, odabere• Orii (Delete) opciju, ili

prisne pku Delete.•

Da bi se oblikovao naslov grakona, prvo ga je potrebno označi te:

uz pomoć naredbi na karci• Poea (Home) oblikova ga po želji, ili






32

prisnu desnu pku miša, odabra• Oi ao graoa (Format Chart Title); otvoritće se novi izbornik s raznim opcijama za oblikovanje.

doaae egei a grao: rieo/roei, pooiZa dodavanje legende na grakon, koris se ikonulegea (Legend ) koja se nalazi pod odjeljkom Aagraoa (Chart Tools) (odjeljak je vidljiv nakon označavanja grakona), na karci Izge (Layout ).Kao i kod naslova grakona, priskom na vie mogćo egee (More Legend Opons) otvarase novi izbornik s detaljnijim mogućnosma prikaza i oblikovanja legende.

S gumbom Ozae poaaa (Data Labels) mogu se prikaziva vrijednos podataka. Ponovno,pod opcijom vie ozaa poaaa (More Data Labels) ima više mogućnos prikaza te oblikovanjavrijednos. Pod tom opcijom može se postavi i da se vrijednos prikazuju kao brojevi, postoci itd.

Prikaz vrijednos podataka može se doda i tako da se, nad skupom podatka u grakonu, prisne

desnu pku miša te u brzom izborniku odabere naredbu doa ozae poaaa ( Add DataLabels).

Mieae oe pozaie graoa, oe ipe egee

Za promjenu pozadine grakona može se označi grakon, prisnu desnu pku miša te odabraOi Pore Graoa (Format Chart Area). Otvara se novi izbornik s raznim mogućnosma,pa tako i za promjenu boje Ipe (Fill ). Isto tako, kada se označi grakon, pod odjeljkom Aagraoa (Chart Tools) na karci Oioae (Format ), valja odabra gumb Ipa Oia (ShapeFill ) i promijeni boju pozadine grakona.

Is postupak je za boju ispune legende, ali umjesto da se označi cijeli grakon, označi se samopodručje legende.

Mieae oe pa, rae, re, iea ore grao

Slično kao i kod boje pozadine cijelog grakona ili područja legende, ism postupcima mijenjaju se bojestupca, trake, crte, isječka torte, itd. u grakonu. Samo je prvi korak drugačiji: umjesto označavanjacijelog grakona, moraju se posebno označi stupci (ili jedan stupac – dvostrukim priskom lijevepke miša na stupac), trake, crte, itd. Zam valja odabra:

- Format Plot Area - područje iscrtavanja na grakonu,- Format Data Point (npr. jedan stupac),

- Format Data Series (npr. svi stupci),

- Format Gridlines (npr. crte u grakonu), ili Format Axis (os).Također se može, kao što je prije spomenuto, na karci Oblikovanje (Format ) koris Ipa oia(Shape Fill ), tj. Shape Outline za crte.

Tekst u naslovu, legendi ili osima oblikuje se kao i svaki drugi tekst - tako da se taj dio grakona(naslov, os ili legendu) označi i upotrijebi alatne grupe Font na karci Poea (Home).






33

POstAvkE

Margine radnog lista

Na karci Izge raie (Page Layout ) nalazi se nekoliko alata za oblikovanje stranice, a među njima je i alat za podešavanje margina stranice Margie (Margins). Već postoje predenirane tri vrstemargina:

Normalne (• Normal )

Široke (• Wide)

Uske (• Narrow )

Ako kliknete na Priagoee margie (Custom Margins) otvara se prozor preko kojeg sami možetepostavi sve čeri margine: gornje, donje, lijeve i desne te usput možete namjes i položaj zaglavljai podnožja.

Margine možete mijenja i na karci Priaz (View ) dok ste u pogledu Izge raie (Page Layout ).

Kada se pokazivač postavi uz lijevu/desnu stranu horizontalnog i gornju/donju stranu verkalnogravnala, pojavit će se strelica s dva vrha. Na njoj je potrebno prisnu lijevu pku miša i povlači dokse marginu ne poveća ili smanji na željenu veličinu.

Orijentacija radnog lista

Na karci Izge raie (Page Layout ) nalazi se i gumb Orieaia (Orientaon) za mijenjanjeorijentacije (ili usmjerenja) radnog lista u portret (verkalni smjer papira) ili pejzaž (horizontalnismjer papira).

Mieae eiie papira

Odmah pokraj se nalazi i alat za mijenjanje veličine stranice – gumb veiia (Size). Priskom nanjega nudi se veliki broj već određenih veličina stranice, npr. Pismo (Leer ) 21,59 x 27,94 cm, ili A514,8 x 21 cm, itd.

Klikom na gumb otvara se dijaloški okvir Poaae raie (Page Setup) na čijoj se karci Stranica(Page) također može promijeni orijentaciju i veličinu papira.

7. ISPIS






34

Postavke stranice

Priskom na vie eiia papira (More Paper Sizes) otvara se prozor Poaae raie (PageSetup). Tu se mogu prilagodi postavke stranice tako da sadržaj radnog lista stane na određeni brojstranica.

Ili

karca Izge raie (Page Layout ) grupa naredbi Priagoi za ip (Scale to Fit ).

Zagae i pooe raog ia

Priskom na Zagae i Pooe (Header & Footer ) pod karcom umei (Insert ), u radni list umećese zaglavlje i podnožje. U zaglavlju i podnožju se pojavljuju tri polja u koja se dodaje tekst: na lijevoji desnoj strani stranice te u sredini. Ta polja sadrže već postavljena poravnavanja teksta – lijevo poljena lijevo, središnje ima centralno poravnanje, a desno ima desno poravnavanje teksta. Da bi se upolje dodao tekst, potrebno je kliknu na njega te upisa tekst. Za mijenjanje ili brisanje teksta, opetse označi polje (automatski će se označi i tekst) te upiše drugi tekst, ili prisne pku deee.

Za lagano prebacivanje između zaglavlja i podnožja, samo se prisne gumb Idi

a pooe (Go to Footer ) ili Ii a zagae (Go to Header ) – ovisno gdjese nalazite u tom trenutku. Ti se gumbi nalaze pod odjeljkom Aa Zagaa ipooa (Header&Footer Tools) na karci diza (Design) koja se pojavi kadase radi sa zaglavljima ili podnožjima.

Ili

karca Priaz (View ) grupa Priazi rae ige (Workbook Views) → Izge raie (Page

Layout ) kliknu mišem na područje zaglavlja ili podnožja.

Polja

U zaglavlja i podnožja mogu se i umetnu i neki već pripremljeni elemen. Nalaze se pod odjeljkomAa za zagaa i pooa (Header & Footer Tools) u grupi Eeme zagaa i pooa (Header& Footer Elements) na karci diza (Design).

Page Number – brojač stranica (&[Page])•

Number of Pages – broj stranica (&[Pages])•

Current Date – današnji datum (&[Date])•

Sl. 15 Skaliranje (Scaling)

Sl. 16 Gumbi

Go to Footeri Go to

Header

Sl.17 Grupa

Elemen

zaglavlja i podnožja






36

Priaziae aoa reaa i paa

Ako prilikom ispisa želite prikaziva naslove redaka i stupaca, kvačicom označavate opciju Ipi(Print ) – naoi (Headings) u grupi Mogćo ia (Sheet Opons) na karci Izge raie (Page

Layout ).

Ako su uključene opcije prikaza crta rešetke i naslova redaka i stupaca, tablica koju ispisujete ćeizgleda ovako:

Sl.18 Ispis crta rešetke (Print Gridlines)

Sl.19 Pr. tablice – uključen prikaz crta rešetke i naslova redaka istupaca






37

Aomao ipiiae aoog rea/reaa a ao raii

Na karci daoea (File) potrebno je odabra naredbu Ipi (Print ) te s desne strane prozorapregledava radni list koji je odabran za ispisivanje.

Oair pora oe e ei

ipiia

Na karci daoea (File) valja odabranaredbu Ipi (Print ), pri čemu se dobivapregled nad svim postavkama ispisa.Ako želite ispisa cijelu radnu knjigu,odabirete opciju Ipii ie ra ig (Print Enre Workbook ), za ispis akvnih

radnih listova bira se opciju Ipii aelistove (Print Acve Sheets), a za ispis

jednog dijela opciju Ipii oair (Print

Selecon) (prije je potrebno označidio radnog lista koji se želi ispisa). Ugornjem dijelu prozora određuje se brojkopija koje se želi ispisa upisivanjembroja u polje kopie (Copies).

Sl.20 Dijaloški okvir

Postavljanje stranice (Page

Setup) – automatski ispisnaslovnog retka

Sl.21 Naredba Ispiši (Print)






38

Oa priri e amiee za ee z maeriae

oaee a eećim ioima:

* Skripta:

hp://www.itdesk.info/Microso Excel 2010 skripta.pdf

* Video prezentacije koje prikazuju rad u Microso Excel 2010:

hp://www.itdesk.info/hrvatski/microso-excel-1• /



* Probni ispit:

hp://www.itdesk.info/primjeri ispita/primjer ispita modul 4.pdf

* Video-prezentacija koja prikazuje rješavanje primjera ispita: hp://www.itdesk.info/hrvatski/tablicne-

kalkulacije-microso-excel-2010-video-rjesenje-ispita/

* Kvizovi koje korisnici/ce sami rješavaju:

hp://www.itdesk.info/hrvatski/tablicne-kalkulacije-kviz-1• /

hp://www.itdesk.info/hrvatski/tablicne-kalkulacije-kviz-2• /

http://www.itdesk.info/Microsoft%20Excel%202010%20skripta.pdf


http://www.itdesk.info/hrvatski/microsoft-excel-1/






http://www.itdesk.info/primjeri%20ispita/primjer%20ispita%20modul%204.pdf


http://www.itdesk.info/hrvatski/tablicne-kalkulacije-microsoft-excel-2010-video-rjesenje-ispita/


http://www.itdesk.info/hrvatski/tablicne-kalkulacije-kviz-1/















Nakladnik:

Ooreo ro za razme iea

(OdRAZI), Zagre

proe raae e-eaie a

ooim pripom

m.excel 2010prirucnik proracunske tablice

Documents