MORES HEROICTE TETATIS APUD VETERES GR£COSET

SCANDINAVOS COMPARATI.V/

DISSERTATIO,CUJUS PARTEM SECUNDAM

VENIA AMPL. FAC. PHILOS. UPSAL.

Ρ R JE S ID Ε

MAa.EEICO GUST. GEIJERHISTORIAR. PROF. REG. ET ORD.

REG. ORD. DE STELLA POLARI EQUITE,ACADEMTAC SVECAN.® OCTODECIMVIRO, REG. ACAD. LITT. HUM.

HIST. ET ANTIQU. HOLM. REG. SOCIET. SCIENT. UPSAL. HEG.

SOCIET. SCIENT· NIDAROS. REG. SOCIET. SCIENT. AC LITT. HUM.GOTHOB. NEC NON REG. SOCIET» SCIENT. HAFN. ET ARCHÄOL

SCAND. HAFN. MEMBRO.

PRO GRADU PHILOSO PHICO

P. P.

FREDRICUS FRYXELLSTIP. EEG. VERMEL.

IN AUDIT. GUSTAV. DIE XV MAJI. MDCCCXXX.Η. Ρ. M. S.

ü Ρ S A h I JE

EXCUDEBANT REGI® ACAPEMIÄ TVPOGRAPHI.

9

Haraldi Hildetand in pugna Bravallensi, novem dimicaesepoetag, poetarum affirmatur fide; nec pauciores apud Eiste·num Beli Suecia; regem commoratos fuisse tradunt. Ragna-rus Lqdbrok, et regina et filii ejus in vatum numero sunt. Ιαaula Haraldi pulcricomi poet# in sede eminenti ex adversoprincipis conspiciebantur, inter amicos regis honoratissimi. Parifere dignitate etiam ab Olao Skotkondng , primo Sueciae re¬ge christiano, habitos fuisse, constat. 19) Nam, religionelicet mutafa, diu tarnen permaniit antiquus vatum honos, etopinio, eorum potissimum ope res gestas oblivioni eximi,inconcussa vigebat. Ingenfem versuum numerum poétas me¬moria tenuisse constat. Coecus vates Stuf coram HaraldoStrenuo, Norvegi# rege, qui et ipse arti pocticse addictus erat,sexaginta, una vespera, poemata recitavit, duplicemque nume¬rum scire professus est. 20) Recitatum publice pcema prae-sentes memori# mandare studebant, et pretium carminis pro-missum denegatum fuisse novimus, sipoeta, antequam Carmenedidicissent quidam auditorutn, ex aula principis exiret. 21)Canutus Magnus, Danorum rex, mortem etiam poet# mi-nitatus est, quod brevi et exiguo carmine illuin laudare au-sus esset. 22) Olaus Sanctus in pugna, quae ei fuit ultima,ad Stiklarsfad, tres juxta se coliocavit pcöras, ut omnia be-

P. II. «.

19) Lib. cit. 20) Tbattr. om Stot Skald. Müller Saga Bi.bliotek Iii, 377. 21) Cfr. Snegle Halls Tbattr. 1. c. III. 349.

22) Ampliori in honorera regis poeraate confecto, quod Hå/utlausn (rederoptio capitis) dictum est, pceta munere L selibra-rura argenti honoratus abiit. Heims Kringla. Saga afOlafi hinora Helga c. 182.

i»

lie tiderent, nec aiiorum egerent tesiim.onii^ "Vestrum pnirnest, ait, h»c enarrare,et earminibus commemorare". Skor.·mo iraque Sturläus, historias septentrionalis parens, Scaldistel po€:is plurimum auctoritatis fribuit, et ex narrationibusOmnibus, quae fiele antiquitatis, per ora essent tradifae, carrnin*msxime incorrupta ducit, riteque inrellecta ut festimonia histo-ricas veritatis admittit. 13) ''Nos vero, ait, id pomsimum sumsl-inus nostta; narrariQnis exemplar, quod in iis dictum est ear¬minibus,. quas coram ipsis- Principibus aut eorum fl!ii» ceci*nere po6 as: id enim omne verum ducimus, quod in istis reL-peritur carminibus de expeditionibus eorum, rtbusque in hel¬lo gestis. Est quidein mos poéns ejus prtecipue decantarelaudes, quem ur präsentem veneranriM", aut si bi sumsere cele-brandum, nemo auttm eo procederet audacia:, ut ipsi Prin-cipi narraret res ab eo gestas, quas falsas vanoque fictas essemendaciOj, tam reliquis auscultantibus, quam ipsimef regi,,eoustaret'jdd q»od dedecori esset et contumeliae, non laudi". 24)

Ex depravstione patriarchalis astatis lieroicum asvum surgif*.Hinc,, se cum illa comparando, melius, cuitius sibi videtur,,suumque vitas socialis sratum opponit antecedenti, agresti,. fö¬rö,. immani, cuin primasva simplicitas in effrenam, nullovindice, degenerasset licentiatm Ita culturas Homericae aetatisopponitur barbariss hominum νπεξφιάλοαν,. ά&εμίστούν % cl.

a3) Enn qusedin pykih· mer sizt ur stad faerd, ef £>au eru rett·quaedin oc skynsamliga upptekjm. Heims Kbingla Ed.. Schö,ki N.ö», Praefatio,

24) ib,. ex versione SCHåariÄQit,.

il

ovre φυτευουσιν χ*ξ<τϊν φυτον, ουτοίξοωσιν, 25)qui «uperbientes, sine lege vivunt, neque agrum aranf, nec«emen solo conrmitmnt, sed fructibus, quos sponfe edit ter¬ra: benign ifas, vitain sustinent. Montium speluncis pro do-irjibus u untur, concilia publica., jura et mu'ua officia igno¬rant, in uxores et liberos arbitrium pro se quisque exercente«.

τοϊσιν i cur, ccyc^oc) βουληφοςοι, νυτε Βεμιστεί"αΚλ' uy νφ/γιλωγ οξέων ναΐουσι ν,οίξψαiv σττεσνι γλχφυξοϊ'στ Βεμιστευει Je jskcuttds

παίδων γ\$ άλόχων y cuJ' αλλήλων αλέγουνtv. 26)Hxc vero morum insolentia yirse sociali, qualis jam diu νΐ-guisset, aperte opponitur. Hercica igitur retas, legibut, re-

gimine, toncitih publicis er agricultura, qua fruitur» culturaegradum ipsa significat, et deorum etiarn religione a corruptio-ne rudiorisse distinguit, Natn Cyclopes, quorutn barbariem,jam depictam, referimus, «3sot suat, et deorum, qui Olym-pum tenenr, teligionem spernunt.

ου γάξ Κυκλα)7TfS· Atos αιγιόχου αλεγουσιν,συόε Βεων μχν.άξων* 27)

Gigantea forma et viribus prasditi forttores etiam se putant.Hoc vero ipso, quod deorum metu liberi sinf, κυκλακτε» καίayqtoo φυλοο Τιγάντων diis proptores esse dicuntur. ag) Antiqua hsecbarbaries in arctois etiam mythis, ut in omnibus fere aliis, gigan-teo genere repiteseatatur. Joti, Thürsi nostratibus apellanrur.AsArüm imperio non subjecti, huic potius inimicissimi, humano

23) Od. IX. v. 106. 26) Od. IX. v. 112. seq.37) Od. IX. v. 275. äg) Od. VII« 206.

12

cultui alieni, monticolas, specuum habitatore», moribus utunturnon dissimilibus iis, quos, Homero duce, jam adumbravi-,mus. A Thoro fulminante, ut Titanes a Jove, puniiintur.

Regiminis forma heroicae scfatis Monarchica est.

ουκ ccyocSov "ΧολυχοίξανΙή* εΤε κιιίξχνοε εστω,eis βασίλευε, ω ε$ωκε Κ ξόνου τ:αϊς αγκυλομητεοοσκηπτςόν τ tj^s 3-έμισταε, Ίνα σφισι βασιλεύη. 2g)

celebrata sunt verba Homeri,' quibus tarnen, cave credas, ab-folutum intelligi imperium, a piiscis Grascorum non magisquam nostratium moribus alienum; licet Einvalldf KonungrRex Upsalias olim appellatus sit. Ad Jovem, ut ad Odinumnostrates, regum referebat stemmata Graeca antiquitas. "Jovenati''—Αιογενεϊε — Homero reges sunt. Sacerdotalis, quod sscraehuic origini conveniebat, reverentia officii, apud rntiquissimosSeptentrionis reges maxime conspicua, minus apud Homericosapparet reges; licet Iiis etiam earn competiisse multa probenf.Vordr l^estalls "custos sacri altarts" Rex LJpsalias dictus est, 30)et cum pro annona sacrificare sibi injunctum habusrit, hincbonam annonam bonum diisque accepcum sequi regem, po-pulo alte persuasum hassit. Hadem de bono rege priscis Gise- ,

eis stetit sententia.

— — * — φέξησι Je yx7a μέλανατίυξουε και ν.ξ&άε, βς!&ησι Je Ja-J^e« καςπω ,

τίκτει J' εμπε$χ μη λα, Βχλασσα Je τταξέχει ϊγβυε,έζ εύηγεσιηε' 31)

2p) II. II» 204. seq. 3°) Α Thiodolfo vate, Ynglinga Sagac. 24. 31) Od» XIX. in. eeq.

13

ti, cum regis publica sacrificia curafttes sajpc nobis exhibeatHomerus, eandem popularis hujus opinionis rationem statu-erc licet. In to utraque gens convenit, quod distinctum etproprium ordinem Sacerdotum 32) ignorasse videntur; quoipso sacrain potestatem cum profana conjunctam fuisse pater.Svedas antiquos reges proventibus vixisse prtscipue prtcdio-rum , quas ad sacrificia sustentanda destinata a templo Upsa-liensi Upsala ode nominabaniur, notissimum est. Nec aliterprimos reges Romanorum "agrum m agn um et uherem liabu-isse, ex cujus reditibus et sacra diis faciebant er domi victi-tabant splendideex Dionysio Haltcarnassensi edoce-mur. 33) Abrogato Roma; regum iinperio sacerdorale tarnenregis nomen abrogare religioni habitum est.; itaque, Livioteste, ''quia quasdaA publica sacra per ipsos Rcges factitatacrant, ne ubiubi Regum desiderium esset, regem sairificulumcream.'' In Grtecia eriam, regibus ceterum valere jussis, re-'ges sacrificuli (βωσιλεϊς των ϊ?ςων} creati sunt. Ita in Athe-niensium repuhlica secundus Archonfum, cui sacrorum curadeinandata erat, βχσιλεύ^ uxorque βασ/λ/σσα salutati sunt. Cumvero harc omnia in rege priscam religionem indicent, iiludetiam Homericum huc pertinere censendum est, quod sei licet

32) Pauca admodum vesttgia in Homero apparent; at quse dediryst sacerdote, de Chalcantt, Halitherse, Ltiode cet. vatibuset haruspieibus habet, potius ad corroborandam, quam infirman-dam nostram eententiam conferunt.

33) R°m· L. III, c. α. Tullus Hostilius, -toj» ß'jitrfklwvκλνρο» permisit dividi inter inopes, professus Patrimonium sibiiufficere in sacrificia sumtusque domesticos, ibid.

14

ager regalis τεμενοε 34} vocatur, quo inprhiiis vöcabu'o de«Iubrum sive locus vel ager religione consecratui denotatur.Hic igifur Κληζοε των βασιλέων iden) Graccis, quod UpralaSie majoribus nostris, fuisse videtur j neque ipsum templi Svi*ogothici tiomen, ob deorum pfiecipue cultum impositum,scilicet Uppfalr h. e. atrium alt β sitwn, a Graccorum abiu-dit more, qui ad sacra venire ver bo άναβα ivetv 35) h. e. ad-ittndert exprimunt, quia sublime deos habitare persvasum erat»

Si rure suo, domesticis occupatum curis, Regem Ho-vmericum observare übet, en, scutum inspiciamus Achilleum,«bi inter simulacra Vulcani arte exsculpta, hoc etum oculiiobjicitur;

Έν d" ετΙΒει τεμένος βαΒυληϊον' ενΒχ d" εξίΒαημών, απείχε δξεπχνχε εν χεζσιν εχοντεε.

ίςχγματα <Γ άλλα μετ ογμον έπητξίμα πΐπτον εςχζε,£λλχ άμχλλο$ετηζεε εν ελλεόάνοΐσι βεοντο.ΤζεΤε <Γ οίξ άμχλλο^ετηξεε εφέστασαν · αυτάξ απισΒ*παΐΐες άζχγμευοντεε, εν χγχαλι^εσσι φεζοντεε*άσπεξχεε πάζεχον βασιλεύε εν τοΊσι σιωπή

νκηπτζον εχων εστν\χει επ ογμου yrjBίσννοε y.tjg,κιΐξυκεε <Γ χπχνευΒεν νπο 3§υι darra πενόντα*βουν d' ϊεξεύσχντεε μεχαν άμφεπον αϊ οε χυναΊχεε,ίεϊπνον εξΐΒοισιν, λενχ άλφιτα πολλά πάλυνον. 36)

S4) Η- VI. 195.35) Vel **igx,tv5*t cfr. Nitsch Beschreibung des Zustande» der

Griechen» 2'te Aufl. I. 656. Eodetn sensu «/rψό\νμ» in Sacro Codice usurpatur.

36) IL XVIII. 550-560.

'S

Simpltcitafe morum bis congruif scquen*, ex Snorrone Stüh-läo iksumta, Regis effigies. Olaus, postmortem, Sanctus,juventute, ut mos erat tunc temporis, bellicis expeditionibutinsumta, in Norvegiam redit regnuin adfectans et vitricunisuum regulum Sigurdum, cognomine Syr, invisere parat."Erat in agro (verba sunt Snorronis) constitutus Rex Si-gurdus Syr, cum ad eum accedentes nuntii nova ei narra- Λ

runt,, cjuasque dornt in villa curabat Asta (uxor ejus et materOlai). Ingenfi ibi Rex stipatus erat operariorum multitudine,euorum segetem falcfc metebant quidam,. alii messem in ma-nipulos colligebant, alii (siccam) equis ad hor rea vehebant do-mum, alii in cutnulos sub regmina pensilia aut in horte«congerebant. (Interea) Rex duobus viris comitatus, interdumagros visebar, interdum messem cumnlantes." —· Neque cete¬ra, quin inseramus, abstinere possumus. —— "Fertur autein

fRex) ita fuisse vestitus, ut tunica indutus caerulea caeruleis-que braccis, 37) suras altis calceis esset cinctus, quos lora ibistringebant, toga (prasterea) cinerei coloris, ejusdemque colo-lis lato caput pifeo et vultum ricula fluente tectus, nec nonmanu baculum gesrans,. capitatum globuJö argenteo inauratoer circulo ciiicrum argenteo'' Si parum splendidus regiuj

37) Hbimskrijvgla Saga af ölafi binom Helga c. 31 ex versionéSchon ingi i». Tunica et braccce (kjortel ock kosor). Kjortel 0-lira etiam de virorum vestitu usurpabatur; hinc Mannakjortel etQaiMMoéyo^/déstinguitStatutum Reg Caroli VIII a. 1450. ed fin.$ur. Birc, Braccce et tibias et fernora tegebant, Graecis et Romanisirusitatae, donec septentrionaliuro gentium imitand? mores cupido etRomarn invasit. Honorius a. 397 Gothicis vestibus seu braccis etpellibus uti edicto prohibuit. Pellitae vestes non minus qnam.bracc»exSepteDtrionaliam populorum consaetudine primum Romanis Inno-

ι5

hic nobis ornatus videfur, Regis tarnen LaSrtis longe exce-dic, quaiis apud Homerum cernitur> quum fiiius Ulysses re-dux patrein in horto invenit arbores circumfodienteiu:

τον J' olov πατές ευςεν εϋκτιμενη εν οολωτη,

λαστςεΰοντα φυτόν 'ςυπόωντα όε εστο χιτώνα,

'ςα7ίτον ι άεικελιον' τίεξ) Je κνημησι βοείαςκνημ7$ας 'ξκτΐτκς JéJeTo, χςκπτνς άλεεΐνων*χείξϊοας τ επ) χεξσί, βάτων ενεκ' αυτάς ντΤε^Βεναιγείην κυνεψ κεφαλή εχε, πέν&ος άεζων. 38)

Et primutn quidem fieta oratione patrein tentaf, deinde^ cer-tis indiciis se filium diu desideratum adesse probat:

ουλην μεν πςωτον την Je φξάσαι οφ$αλμόϊσιν\,την εν Παςνησω μ ελασεν συς λευκώ οό'οντιάχόμενον' συ Je με νξόιεις και πότνια μητηςες σίκτεξ Αυτόλυκον μητξος φΐλον, οφξ άν ελο'ιμην$ωςα, τά $ευξο μόλων μοι υσίεσχετο και κατενευσεν.

ει J\ άγε τοι και δεν&ξε εύκτιμενην κατ' άλωην

tuere. Gothorum Principes Sidonius (Epist. VIII) pellitos re¬ges dicit. Pellibas ovillis seculo XII aulicos Danorum regisvestitos fuisse ex Saxone (L. XIII) concludere licet, taliqae

- etiam vestitu Carolum Magnum tempore hiberno incessissenarratur, Cfr. Beckman Beytr3ge zur Gesch. der Erfindungen.Pellitae vestes nec Graecis in usu fuerunt. Herofe's tarnen anti-quitatis exuvias ferarum portare solebant. Sic Agamemnonpelle leoninå adhuc cruentä, Menelaus vero pardalea indutusconspicitur. II. X. 24, 29.

38) Od. XXIV. 226—231.

MORES HEROIC^ TETATIS APUD VETERES GR£COSET

SCANDINAVOS COMPARATI.

-■

mag

HI

REG.

ACADEMIiE SVEC

HIST. ET ANTIQUSOCIET. SCIENT.

GOTHOB. HEC NON

f/ ι