NASTAVNIK: TANJA KRAGULJ

AmfetaminMeskalin

Epinefrin

(Adrenalin)

Alkaloidi (prirodni amini)

HO

OH

HOH

NHCH3H2C

H2N

H

CH3

H3CO

OCH3

OCH3

NH2

kokainnikotin

• Podjela alkaloida:

• - Stimulansi (kofein, kokain, nikotin);

• - Hipnotici (benzodiazepami);

• - Psihodelici (marihuana, LSD);

• - Analgetici (morfin, heroin);

• - Antimalarici (kinin).

Opijum

• Mliječni sok koji se dobija zasijecanjem nezrelihčahura maka (Papaver somniferum).

• Sadrži oko 20 alkaloida, od kojih najviše morfina,tebaina i kodeina.

MORFIN KODEIN TEBAIN

• Tri načina eliminacije toksina

iz organizma:

- izlučivanje bez promjene;

- hemijska promjena u manje toksičnu supstancu;

- konjugacija sa drugim molekulima.

Npr., morfin se može izlučiti na sva tri načina.

• Sintetički analozi morfina

Atropin

• Poznat još u Starom vijeku i izolovan iz bunike(Hyoscyamus niger). Izaziva halucinacije i delirijumskastanja.

• ,,Atropa belladona“ – tečnost za širenje zenica.

LD50 = 10-20 mg/kg

Kokain

• Izolovan iz lista koke Erytroxylon coca.

• Blokira terminalna senzorna nervna vlakna.

• Prouzrokuje euforiju i prijatne halucinacije, a u većimkoličinama i maniju gonjenja.

LD50 = 800-1400 mg/kg

Kinin

• Nalazi se u cinhoninom drvetu (8%).

• Najstariji je lijek protiv malarije.

• Njegov gorak ukus poznat je iz svakodnevnogživota.

LD50 = 8g

Strihnin

• Strihnin je izolovan iz kore i sjemena biljke

Strychnos nux vomica. Izaziva pojačane reakcije

skeletnih mišića preko dejstva na CNS, spinalne

grčeve.

LD50 = 1-2 mg/kg

Nikotin

Duvan (Nicotiana sylvestrus) može da ,,osjeti“ koji gabiljojed napada. Zatim se izlučuje nikotin, koji tjera iliuništava predatora. Međutim, postoje nikotin-tolerantnegusjenice. U tom slučaju, duvan stvara terpene, kojipogubno djeluju na predatora.

LD50 = 0.5-1.0 mg/kg

LSD

Albert Hofmann

(1906 – 2008)

30 g čistog LSD ostvaruje pun efekat za 300 000 ljudi!

LD50 = 0.05mg/kg

EKSTAZI

Gljive

• Godišnje se bilježi oko 100 smrtnih slučajeva, nastalihusled trovanja gljivama.

• Muhara (Amanita muscaria) sadrži atropinskealkaloide, koji izazivaju narkozu, konvulzije ihalucinacije. Takođe, prisutan je i muskarin, kojistimuliše holinergički nervni sistem i djeluje na glatkemišiće i egzokrine žlijezde.

ATROPIN MUSKARIN

• Osim navedenih jedinjenja, muhara sadrži iibotensku kiselinu (neurotoksin), koja se razlaže domuscimola (hipnotik, halucinogen).

• Sindrom ,,Deda Mraza“.

IBOTENSKA KISELINA

MUSCIMOL

• Ludara (Boletus satanas) sadrži giromitrin, koji serazlaže do vrlo reaktivnog monometil-hidrazina(CH3NHNH2).

• Dovodi do hemolize, inhibicije GABA-e i otkazivanjabubrega. Trovanja su teška, ali nijesu smrtonosna.

Heterociklični amini

Fluoxetin(Prozac)

F

Prozak je jedan on najčešće prepisivanjih ljekova

protiv depresije

Pitanja:

1. Napišite klasifikaciju alkaloida.

2. Napišite seminarski rad na teme:a) kofeinb) nikotinc) atropin

Poslati na mail: kraguljtanja@gmail.com do 25. maja 2020. godine