1

Bedrijfsgrenswaarden;oplossing of utopie

Frans Jongeneelen

2

Uit de oude doos:

3

Uit AIHA Synergist van March 2014:

“The Hierarchy of OELs”

Domein

Bedrijfs-grens-waarden

Examples are:Epi-data based OEL

TLV, SCOEL-OEL

Company OEL

DNELs

OEB

4Uit Synergist van september 2014:

“How DNELs differ from conventional OELs”

Set by manufacturer, not by authority or by independent body

No expert judgement but guidelines

DNELs are exposure pattern specific

Examples : – DNEL worker/ inhalation/ acute/ systemic

– DNEL consumer/ dermal/ local/ systemic

Soms 2 soorten: – Registration DNEL (by consortium)– Reference DNEL (by RAC)

5

Nederland: Herziening stelsel grenswaarden (1)

1978: Eerste nationale MAC lijst– Invoering drietrapsprocedure– 2005: 635 MAC-waarden

Ca. 2002: Ontwikkelingen– Groeiende onvrede

– lage productiviteit en lange duur vaststellen MAC-waarde– Wens tot Europese samenwerking– Nieuw regelgeving REACH komt

2004: Onderzoek herziening

grenswaardestelsel– Opsplitsing publiek en

privaat

6

Herziening Nederlands stelsel grenswaarden (2)

2005: Advies SER

2007: Ministerie SZW: Invoering nieuw publiek/privaat stelsel

– Publieke grenswaarden = wettelijke gezondheidskundige grenswaarde (N = +/- 150)

7

Publiek/privaat stelsel

SER: Privaat stelsel omvat: Bedrijfsgrenswaarde

en/of Goede praktijken

SER: “Werkgevers moeten voor stoffen waarvoor geen wettelijke grenswaarde beschikbaar is, zelf een bedrijfsgrenswaarde vaststellen ter bescherming van

werknemers tegen schadelijke effecten”

8

Publiek/privaat stelsel

Ministerie SZW: Publieke stoffen zijn:– Stoffen met EU grenswaarde– C(R)M stof– Stoffen zonder eigenaar– hoog-risico stoffen

Voorbeelden:• Stof met private grenswaarde: MTBE• Stof met publieke grenswaarde: PAKs

9

Wat is een bedrijfsgrens-waarde? (1)

Definitie wordt vermeden– Beste omschrijving: gezondheidskundige

grenswaarde, niet door overheid vastgesteld– VNO/NCW:

Gebaseerd op een producenten-grenswaarde (DNEL uit REACH)?

“Zolang er nog geen wettelijke grenswaarde bestaat, moet de werkgever zelf een bedrijfsgrenswaarde vaststellen”

10

Wat is een bedrijfsgrens-waarde? (2)

Bedrijfsgrenswaarde = Particuliere grenswaarde

óf Overgenomen van of afgeleid uit enig andere grenswaardenlijst dan de wettelijke grenswaardelijst of,

óf Zelf afgeleid uit toxicologische en/of epidemiologische dosis-respons gegevens, dan wel

óf Afgeleid uit andere gegevens die het gevaar van de stof betreffen

11

Zijn bedrijfsgrenswaarden wel betrouwbaar? (1)

– Particuliere grenswaarden zijn ingevoerd vanwege politieke wens terugtrekkende overheid

– Privatisering vanwege terugtrekkende overheid gaat niet altijd goed. Vb:

Beperking taak inspectie NVWA – Viel onder VWS, nu ondergebracht bij EZ– Uitholling taak, EZ stelt andere prioriteiten– Kwaliteit bewaking veiligheid voedsel daalt

Privatisering woningcorporaties – Proces ging fout, maar er is geen schuldige

12

Zijn bedrijfsgrenswaarden wel betrouwbaar? (2)

In hoeverre wegen economische belangen van betrokkenen mee?

Is de kwaliteit van particuliere grenswaarden lager?

Kan polderen betrouwbare particuliere grenswaarden opleveren?

13

Hoe vaak worden bedrijfs-grenswaarden gebruikt? (1)

Onderzoek

TNO/RIVM

uit 2013

14

Hoe vaak worden bedrijfs-grenswaarden gebruikt? (2)

Uit onderzoek TNO/RIVM: NL: 1 op 20 bedrijven gebruikt

bedrijfsgrenswaarden, veel onbekendheid Buitenland/EU: geen bedrijfsgrenswaarden Sceptisch over bruikbaarheid DNEL en DMEL.

Mogelijk in toekomst anders Aandacht nodig voor:

– Kwaliteit afgeleide grenswaarde– Vertrouwen stakeholders/ status

15

Gebruik van grenswaarden in metaal (uit Leidraad van 5XBeter, CONCEPT )

Rangvolgorde

Grenswaarde Toelichting

1 NL- Wettelijke GW Indien een wettelijke, nationale grenswaarde beschikbaar is, wordt deze gebruikt

2 Gezondheidsraad of  SCOEL grenswaarde

een gezondheidskundige grenswaarde van Gezondheidsraad of SCOEL

3

 

DNEL of DMEL Mogelijk is er,  vanaf 2008, een DNEL- of DMEL-waarde vastgesteld wegens REACH

4  I.    D – MAK-Werte,II.    USA – TLV,III.    Grenswaarde overige landen

Buitenlandse grenswaarden. De Duitse MAK-werte heeft de voorkeur, dan de USA- ACGIH: TLVs en tenslotte de grenswaarde uit een overig land

5 Zelf afgeleide grenswaarde

Door expert wordt een grenswaarde afgeleid aan de hand van toxicologische en epidemiologische dosis-respons gegevens

6 COSHH Esssentials grenswaarde band

Een grenswaarde-band gebruikt zoals vastgesteld met de hazard indeling van de Engelse COSHH Essentials methodiek

Bedrijfs-grens-waarden

16

Voorbeelden van afgeleide bedrijfs-grenswaarden uit eigen praktijk

1. Grenswaarde voor inhaleerbaar stof in afvalverwerking

– Variabele samenstelling, ruime range verontreinigingen– Onderscheid in 2 klassen, zwaar-belast en matig-belast stof– Richtwaarde: respectievelijk 1 en 3 mg/m3 (1998)

2. Grenswaarde Amoxicilline – Blootstelling aan stof met dit antibioticum– Indeling volgens Criteria Pharmaceutical Industry– Check: maximale opname = 1/100 van therapeutische dosis – Resultaat: Occpational Exposure Band 4 = 1 – 10 µg/m3 (2011)

3. Grenswaarde 1-hydroxypyreen in urine als equivalent voor grenswaarde B(a)P in lucht

– 1,0 µmol/mol creat ~ 2,0 µg/L (2012)

17

Guidance value of 1-hydroxypyrene in urine for occupational PAH exposure

Toelichting voorbeeld 3

18

Reason– New occupational exposure limit (OEL) in

Netherlands for PAH has been proposed in 2006 Health Council: 500 resp. 5 ng/m3 as benzo(a)pyrene Temporary OEL of 200 ng/m3 as benzo(a)pyrene is now

discussed by social partners

– Companies have a positive experience with biological monitoring of PAH, however, a biological limit was not proposed by Netherlands Health Council

– Study group of several companies and unions requested us to derive an equivalent biological occupational exposure limit

19

Biological monitoring of PAH

Worker Uptake of PAH by: inhalation dermal absorption ingestion

Working environment Gaseous and particulate PAH

20

Biological indicator of PAH 1-hydroxypyrene in urine

Proposed as PAH indicator-metabolite in the 1980-ies

State of art 2014: Many hundreds papers from various

industries & countries shows that it is a valuable tool for controlling exposure

Now applied on routine base in industry Solid analytical method with international

QC procedures Drawback: pyrene is marker-compound

that is not carcinogenic, what about representativeness?

21

How to derive the biological limit that is equal to health risk of exposure to 200 ng/m3 b(a)p?

Two indirect approaches are possible:

1. Estimate urine level in workers exposed to airborne exposure at 200 ng/m3 b(a)p in a meta-analysis of cross-sectional exposure studies

2. Estimate urine level in workers without early genotoxic effects from meta-analysis of cross-sectional early effect studies

22

Updated biological exposure limit of PAH

Assessment of level of 1-hydroxypyrene in urine without genotoxic effects

1. Literature search for cross-sectional studies of PAH-exposed workers with:

One or more genotoxic effect markers (in lymphocytes) 1-Hydroxypyrene in urine as exposure indicator

2. Take from each study the level of 1-hydroxypyrene in urine at which no genotoxic effect was observed

3. Select the study with lowest effect level as key-study. This key-study holds: ‘No Observed Genotoxic Effect Level (= NOGEL)’

23

Updated biological exposure limit of PAH

Search for relevant studies

Various bibliographic databases were consulted Studies from 1990 – 2012 Cross-sectional studies of PAH-exposed

workers – with measurements of genotoxic end points– with levels of 1-hydroxypyrene in urine – Presented in a way that the study threshold of

genotoxic effect(s) can be derived

9 Studies were found, that met the criteria

24

Updated biological exposure limit of PAH

End points of genotoxicity used in studies of PAH-exposed workers

Endpoint Name of test In short

Chromosomal disorders in structure or number

Chromosomal aberrations CA

Breaks in and exchanges of DNA-strands

Sister chromatid exchange frequency

High frequency sister chromatid exchange frequency

SCE

HFC-SCE

Chromosomal disorders during replication

Micronucleus-test

Cytokinesis Block Micronucleus-test

NucleoPlasmic bridges

Nuclear Buds

MN

CBMN

NPB

NBUD

DNA-damage (strand breaks)

Single Cell Gel Electrophoresis assay Comet

25Updated biological exposure limit of PAH

Characteristics of studies of PAH-exposed workers with 1-OH-pyrene and genotoxic effects

Nr Study subjects Genotoxic endpoints

Level of 1-hydroxypyrene in urine without genotoxic effects (mol/mol)

Pyrene/- b(a)p ratio

Controlled for smoking(Y/N)

Reference

1 Belgian coke oven-workers + graphite anode plant workers

SCEHFC-SCEMN

1.3 1.5 – 4.5 Y Buchet et al, 1995;

2 Dutch primary aluminum workers

DNA-adducts 3.8 2 - 30 Y van Schooten et al, 1995.

3 German coke oven workers

SCEComet-assay

1.9 2.2 Y Popp et al, 1997

4 Swedish potroom workers

DNA-adducts 4.3 2.8 Y Carstensen et al, 1999

5 Dutch coke oven workers

SCEHFC-SCEMN

1.1 ? Y Van Delft et al, 2001

6 Polish coke oven-workers.

SCEHFC-SCEMNComet-assay

1.0 ? Not needed Siwinska et al, 2004

7 Polish non-smoking coke oven workers

MNDNA-adducts

3.1 ? Only non-smokers

Pavanello et al, 2008

8 Chinese coke oven workers

MN, NPB’s and NBUDs

1.3 ? Not needed, no effect

Duan et al, 2009

9 Chinese coke oven workers

CBMN 2.4 ? No Guan et al, 2010 (abstract)

26

Updated biological exposure limit of 1-hydroxypyrene

Key study: Siwinska et al (2004)

Probability of increased SCE is < 5% at 1.0 μmol/mol creatinine

27Updated biological exposure limit of PAH

Proposed biological occupational exposure limit

28

Updated biological exposure limit of PAH

Discussion Is risk level of airborne OEL of 200 ng/m3

B(a)P equal to risk level of updated biological OEL?

OEL of 200 ng/m3 B(a)P is based on annual cancer risk between 1: 10.000/year and 1:1.000.000/year

Cancer risk of level 1-hpU of 1.0 mol/mol is ?????

Interference of smoking? Biological guideline level derived from non-smoking

workers

Legal status of proposal? Proposal is in discussion at advisory counsel SER of

Netherlands– Representatives of employers & unions

Expected result– No legal status, supplemental industry-adopted limit

29

Voor wie meer wil weten: paper is net uit

30

Tenslotte: Is het gebruik van bedrijfs-grenswaarden een stap vooruit?

Overweging 1: Particuliere grenswaarden geven flexibiliteit– Meer stoffen hebben grenswaarde– In specifieke gevallen kunnen

werkgevers/werknemers eigen grenswaarde voorstellen

31

Tenslotte: Is het gebruik van bedrijfs-grenswaarden een stap vooruit?

Overweging 2: Leidt privatisering grenswaarden tot belangenverstrengeling?– Slager die eigen vlees keurt?– Toewerken naar haalbaar niveau van

de bedrijfsgrenswaarde?

32Tenslotte: aan welke eisen moet het systeem van bedrijfsgrenswaarden voldoen om succesvol te zijn? Vier voorwaarden:

1. Afleiding door groep met verschillende disciplines AH, BA en toxicoloog/epidemioloog

2. Kwaliteit afgeleide getalswaarde borgen Minimumeisen input hanteren

– Garbage in, garbage out Richtlijnen opstellen. Vb: REACH guidelines

3. Deskundigen doen voorstel voor grenswaarde en stakeholders stellen grenswaarde vast Taak voor OR, Taak voor SER of beide?

4. Documentatie is openbaar Openbare database met grenswaarden plus

documentatie

33

Als laatste: Zijn bedrijfsgrenswaarden een stap vooruit?

Na 20 jaar staat het opnieuw op de agenda,

Nauwelijks inkadering door overheid: inhoud is fluïde en status onzeker,

Veld reageert terughoudend,

er komen steeds meer DNEL’s zijn beschikbaar,

dus ….

Dank voor uw aandacht en tijd!

34

35

36

Voorstel voor afleiden bedrijfs-grenswaarde (1)

1. Ga na of de stof voorkomt in een bestaande internationale grenswaardenlijsten– Bijv: MAK, TLV, DNEL, ADI, AOEL, meer?

GESTIS - International limit values for chemical agents (MAK, TLV & vele meer)

GESTIS - DNEL database. EU pesticide database (ADI & AOEL)

2. Indien niet, zoek recente tox en/of epi studies met dosis-respons in wetenschappelijke literatuur– Stel NOAEL of LOAEL vast met dosis-respons gegevens– Bepaal uncertainty factor(en)– Bedrijfsgrenswaarde = NOAEL of LOAEL/uncertainty factor

3. Indien niet, bepaal de hazard band – met R-zinnen (of liever H-statements) – met H-vak van NFPA-code– Meer?

Rang-

volgorde

37

Voorstel voor afleiden bedrijfsgrenswaarde (2)

ZORG VOOR DRAAGVLAK/VERTROUWEN Inzichtelijke vaststelling

– Vastgesteld volgens guideline/leidraad– Openbaar document, eenvoudig verkrijgbaar

Uitwerking door werkgroep met meerdere disciplines: – Arbeidshygienist /KAM-medewerker/ preventiemedewerker– Bedrijfsarts – Toxicoloog