on locations - vitoria-gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein bigarren mundu gerra...

59
ON LOCATIONS

Upload: others

Post on 19-Jun-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

ON LOCATIONS

Page 2: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

d

Jav ier L andera s

d

ON LOCATIONS

Page 3: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

Diseño, maquetación y tratamiento imágenes / Diseinu, maketazioa eta irudi tratamendua: GR office

Imprenta / Inprimaketa: Gráficas Dosbi, S.L.

D.L. / L.G.VI-395/08

ISBN:978-84-96845-14-5

Distribuye / Banatzailea:Elkar

© de los textos y fotograf ías, los autores / Testu eta argazkien ©, egileena.

Colección / Bilduma: Esci Projects

Edita / Argitaratzailea: Ayuntamiento de Vitoria-Gasteiz Vitoria-Gasteizko Udala

Page 4: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 5: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

gENIUS lOCI lA ROTONDA VICENZA

- 5 -

gENIUS lOCI POTSDAmBERLIN

- 25 -

HUEllAS DE DESTRUCCIÓN SUNTSIPEN AzTARNAk

BERLIN- 25 -

OlAbEAgA 2008kO APIRIlA | 2008kO APIRIlA

BILBAO | BILBO- 41 -

El PAISAJE URbANO HIbRIDO: AlgUNAS HIERbAS,CIERTAS mAlEzAS

HIRI PAISAIA HIbRIDOA: bElAR bATzUk, SASI zENbAIT

- 50 -

Page 6: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

#01, 2000 #02, 2000 #03, 2000

#05, 2000#04, 2000

Page 7: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

gENIUS lOCI lA ROTONDA VICENZA

- 7 -

En genius loci la Rotonda, Vicenza, se presentan varias imágenes del exterior de un recinto amurallado. No se muestra Il Capolavoro, la Villa más admirada que Andrea Palladio construyó en el s.XVI, en los alrededores de Vicenza, sino una mirada menos consciente de su cercana presencia. Las fotograf ías nos introducen en el camino pintoresco que nos conduce, a través de sus muros, a una de las obras maestras de la Arquitectura e ideal del Renacimiento. El mismo Palladio vincula la estrecha relación entre paisaje y edificio: “El lugar es uno de los más bellos, amenos y apacibles que pueden encontrarse, ya que está en la cima de un promontorio al que se llega sin gran esfuerzo. A su alrededor se ordenan otras lomas, que forman una especie de inmenso teatro...; la perspectiva es bella por doquier...”

genius loci la Rotonda, Vicenza lanean esparru harresidun baten kanpoaldea ageri da zenbait iruditan. Ez du erakusten Il Capolavoro, Vicenzaren ingurumarietan XVI. mendean, Andrea Palladiok eraiki zuen villa ospetsua, hain kontzientea ez den ikuspegi bat baizik, landetxearen hurbiltasuna iragartzen duten argazki batzuk. Argazkiok bide pintoresko batean sartzen gaituzte, eta harresietatik arkitekturako maisulan eta Errenazimentuko ideal bateraino garamatza. Palladiok berak paisaiaren eta eraikinaren arteko lotura estua adierazten du: “tokia aurki daitezkeen ederrenetarikoa, atseginetarikoa eta lasaienetarikoa da, muino baten gainaldean baitago, hara esfortzurik gabe iristen delarik. Haren inguruan badira hainbat mendixka, zeinek teatro-antzeko eskerga bat eratzen baitute…; ikuspegia ederra da edonora behatuta ere…”

Page 8: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 9: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 9 -

Page 10: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 11: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 11 -

Page 12: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 13: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 13 -

Page 14: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 15: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 15 -

Page 16: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 17: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 17 -

Page 18: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

#02, 2006#01, 2006 #03, 2006

Page 19: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

gENIUS lOCI POTSDAmBERLIN

Potsdam es un jardín romántico al oeste de Berlín, un gran parque que siguió un patrón italiano y que formó parte de un plan de embellecimiento de los alrededores de la ciudad. Fue fruto de ambición y expresión de las aspiraciones del monarca Federico el Grande, Rey de Prusia, y sus descendientes. Peter Joseph Lenné transformó la regia avenida central de Potsdam en un valle de praderas a modo de claro abierto en el bosque con el fin de suavizar la enorme longitud de un estrecho eje óptico, que va desde Sans-Souci al Nuevo Palacio. Este eje de ampliación o gran avenida fue realizado ya por los reyes Federico Guillermo III y IV. Lenné optó por un estilo clásico expresado en sus esfuerzos por obtener relaciones de formas claras desde el punto de vista espacial. Como cita Adrian von Buttlar, sus creaciónes de jardín paisajista…“fue algo más que el producto casual de una colaboración fructífera con el círculo de Schinkel: tras ellas se hallaba la visión configuradora del príncipe heredero y más tarde rey, que no se contentaba ya con jardines particulares sino que quería transformar el término municipal de toda una ciudad en un cuadro paisajista de importancia histórica que recogiera el pasado y el presente…”En la fotograf ías se muestra una vista del jardín paisajista enmarcada por dos esculturas desde la gran terraza del lado norte del Palacio Nuevo. Esta vista coincide con el enfoque aéreo de Google Earth: dos imágenes, una frontal y la otra en planta proporcionada por un satélite, que comparadas dialogan y nos dan otra idea geográfica del lugar.

Potsdam Berlinetik mendebaldera dagoen lorategi erromantiko bat da. Italiar ereduari jarraitu zion parke handia da, eta hiriaren aldiriak edertzeko plan baten barruan egon zen. Prusiako errege Frederiko II.a Handiaren eta haren ondorengoen handinahiaren emaitza nahiz helburuen adierazpena izan zen. Peter Joseph Lennék Potsdameko hiribide nagusia, dotore eta perspektiba handikoa, larrez osatutako haran bihurtu zuen, basoko soilgune gisa, Sans-Soucitik Jauregi Berrira doan ardatz optiko hertsiaren berebiziko luzera leuntze aldera. Lehendik eginda zuten zabaltze ardatz edo hiribide handi hura Frederiko Gilen III.ak eta IV.ak. Lennék estilo klasikoa hautatu zuen, eta, hala, espazioaren aldetik argiak ziren formen arteko loturak lortzen ahalegindu zen. Adrian von Buttlarrek dioenez, paisaia lorategi hura sortzea… “Schinkelekin eta ingurukoekin izandako lankidetza emankorretik sortu zen halabeharrezko emaitza baino gehiago izan zen: atzean oinordeko printzearen eta geroko erregearen ikuspegia zegoen; hain zuzen, berari lorategi partikularrak ez zitzaizkion aski, eta hiri bateko udalerri osoa eraldatu nahi zuen, eta iragana eta oraina bilduko zituen maila historikoko paisaia-koadro bilakatu...”Argazkietan paisaia lorategiaren ikuspegi bat ageri da, marko gisa bi eskultura dituelarik, Jauregi Berriko iparraldeko terraza handitik hartuta. Ikuspegi horrekin batera, Google Earthen ageri den airetiko ikuspegia dago. Bi irudiak —bata aurrez aurrekoa eta bestea satelite batek emandako oinplano irudia— konparaturik, elkarrizketan sartzen dira, eta tokiaren beste ikuskera bat, geografiari lotutakoa, ematen digute.

- 19 -

Page 20: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 21: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 21 -

Page 22: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 23: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 23 -

Page 24: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 25: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 25 -

Page 26: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

#03, 2005#02, 2005

#01, 2005

#04 2005

#05, 2005 #06, 2005 #07, 2005

Page 27: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

HUEllAS DE DESTRUCCIÓN SUNTSIPEN AzTARNAk

BERLIN

Las imágenes reflexionan sobre el espacio urbano, su fragmentación, su vacío. Los terrenos vacíos que ahora vemos fueron bombardeados a principios de 1945, año que representó el fin del nazismo y de la Segunda Guerra Mundial. Se encuentran dentro del área urbana de Berlin-Mitte, superficies lindantes a la Stresemann Straße o a la Zimmer Straße que quedaron vacantes al construirse el muro entre 1961 a 1989. Los restantes elementos arquitectónicos han evolucionado lentamente. La noción de vacío urbano incluye espacios remanentes a la dinámica urbana, e igualmente, terrenos que permanecen vacíos o subutilizados, reconocidos como urbanos que no se han desarrollado en la plenitud de su potencial.Estas fotograf ías muestran un Berlín estacionario, en expectativa de cambio.Son espacios que irán desapareciendo lentamente, regularmente cubiertos de maleza, o desescombrados. Son en realidad huellas de historia. Tal vez sean los vacíos urbanos que más período de tiempo han permanecido inutilizados en una urbe europea. Estas manzanas completamente segmentadas, estos vanos urbanos se transfiguran como vacíos de autoridad, de gobierno.En estos lugares en espera, en cierto modo ignorados, interesa la relaciónexistente con las construcciones adyacentes. Las fachadas y los edificios de fondo que han quedado, así como las áreas vacías que han permanecido para constatar y dar testimonio de lo allí sucedido.

Hemen erakusten diren irudiak hiriko espazioari, haren zatikatzeari, haren hutsuneei buruzko gogoeta dira. Ageri diren tokiak 1945. urtearen hasieran bonbardatu zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren edo Zimmer Straßeren ondoko aldean; harresia eginez geroztik, inguru horiek hutsik geratu ziren, 1961etik 1989ra bitartean. Eboluzio geldoa izan dute geratutako elementu arkitektonikoek. Hiri hutsunearen nozioaren barruan hiriaren dinamikaren hondar gisa geratutako guneak nahiz hutsik dauden edo gutxiegi erabiltzen diren lurrak sartzen dira, hiri barrukoak direla onartuta ere, eman dezaketen guztia aprobetxatuz garatu ez direnean.Argazkiok Berlin geldikorra erakusten dute, aldaketaren zain dagoena.Halako guneak pixkanaka desagertuko dira, aldian-aldian sastrakak hartuak, edo hondakinez gabetuak. Egia esan, historiaren aztarnak dira. Europako hiri handi batean denbora gehien erabili gabe eman duten hiri hutsuneak dira, ziurrenik ere. Erabat banatutako etxadi horiek, hiri zulo horiek, aginpide hutsune, gobernu hutsune gisa ageri dira.Zain dauden, nolabait aintzat hartzen ez diren toki horiei dagokienez, aldameneko eraikuntzekin duten harremana interesatzen zaigu. Hondoko erakinak —geratutako horiek— nahiz gune hutsak hor egoteari dagokionez, biek lehen begiratuan baino askoz gehiago adierazten dute. Lurperatuta utzi den mundu baten lekukotza, oroitzapen hautsien lekukotza dira; irudiz aldatu zen, zain dagoen… eremu hori ahotsez, oihuz, barrez eta malkoz bete zuten bizitzen lekukotza; han gertatutakoa egiaztatzeko iraun dute.

- 27 -

Page 28: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 29: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 29 -

Page 30: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 31: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 31 -

Page 32: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 33: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 33 -

Page 34: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 35: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 35 -

Page 36: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 37: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 37 -

Page 38: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 39: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 39 -

Page 40: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 41: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 41 -

Page 42: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

#02, 2008 #03, 2008#01, 2008

#04, 2008 #05, 2008 #06, 2008

Page 43: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

OlAbEAgA AbRIl 2008 | 2008kO APIRIlA

BILBO | BILBAO

A la espera de un planeamiento territorial y urbanístico por parte de las instituciones públicas, el barrio de Olabeaga en Bilbao se debate entre su pasado de tradición marítima y su futuro hipermoderno. El antiguo trazado del tren Bilbao-La Naja a Santurce, a su paso por el barrio, marcha paralelo y sirve para ilustrar un espacio transformado y pronto a desaparecer, donde hay una correlación estrecha entre paisaje urbano industrial y paisaje natural.

Botere publikoek lurraldearen nahiz hirigintzaren aldetik plangintza noiz egingo zain, Olabeaga auzoa (Bilbo) itsasoari loturiko iraganaren eta etorkizun hipermodernoaren artean dago. Bilbo-Naxatik Santurtzirako garai bateko trenbidea paraleloki igarotzen da auzotik, eta balio du espazio eraldatua eta laster desagertzekoa dena, non hiri paisaia eta natura paisaia estuki loturik dauden, erakusteko.

- 43 -

Page 44: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 45: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 45 -

Page 46: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 47: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 47 -

Page 48: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 49: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 49 -

Page 50: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren
Page 51: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

El PAISAJE URbANO HIbRIDO: AlgUNAS HIERbAS,CIERTAS mAlEzASPágina 50

HIRI PAISAIA HIbRIDOA: bElAR bATzUk, SASI zENbAIT52 Orrialdea

NEkANE ARAMBURU

- 51 -

Page 52: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 52 -

Hay lugares que pasamos sin ver, hay recuerdos grises que dejamos aparcados en estaciones sin servicio, distancias recorridas congeladas en el espacio y en el tiempo, zanjas y grietas que no van a herirnos, su silencio hueco no molesta. Allí en esos espacios de nadie, crecen ajenas al mundo las malas hierbas y las malezas entretejiéndose en el azar. Búscalos, podemos recorrerlos, pisotearlos, dejar una piedra entre sus piedras, no se quejarán.

Si el poeta sevillano Luis Cernuda escribió entre 1932 y 1933 un libro y un poema con el título Donde habite el olvido entre cuyos versos podemos imaginar “los vastos jardines sin aurora” carentes de futuro, desde la plástica, las fotograf ías de Javier Landeras muestran escenarios que remiten a esa melancolía cargada de ausencias y abandonos. Un trabajo que permite aproximarnos al paisaje residual de las ciudades, a sus geograf ías inservibles.Las cuatros series que presentamos se localizan en espacios periféricos o insertos en el entramado urbano de una Europa en transformación.A escala planetaria la morfología rural muta a ciudad a ritmo vertiginoso mientras que la urbe colmatada entre suburbios y gentrificaciones genera nuevos paisajes mestizos de futuro incierto.Estos paisajes híbridos remiten invariablemente a la naturaleza domesticada como refugio idílico y al lugar de nadie, los espacios de transición y los llamados terrains vagues, como territorio complejo entre el temor a la degradación y la improvisación de laboratorio para la memoria sospechosa. Los procesos de transformación urbana, la turistificación masiva y la especulación, acabarán con ellos. Sin embargo su carencia de interés, la insignificancia del no-lugar es solo aparente.En primera instancia, sus fronteras y espacios intersticiales generan ecosistemas de una diversidad de fauna y flora tremendamente complejos. Además, estos paisajes son la radiograf ía exacta de las sociedades, una instantánea de su momento social e histórico preciso. Customizarlos para la vida contemporánea, invisibiliza y diluye potenciales procesos sociales y de identidad. La ciudad compactada y estetizada es también la región sin imaginario.Como afirma Paul Virilio, no hemos sido capaces de reinventar una dramaturgia del paisaje y al final la necesidad

Page 53: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 53 -

* Benjamin, Walter “Infancia en Berlín hacia 1900” Edit. Círculo de Lectores. 1992. Pg. 31

de dotar de usos al suelo los condenará a la transformación regulada, al progreso y el desarrollo aséptico.Por ello es fundamental la labor que desde la creación artística desarrollan proyectos que tienen por objetivo localizar y dar una identidad a estos no-lugares. Algunos de los mas activos hoy son el colectivo Stalker, Peter Latz, Lara Almarcegui o Doina Petrescu y Constantin Petcou.

En el trabajo de Javier Landeras, estos decorados de transición, de hierbas, malezas y acumulaciones varias, se presentan a nivel visual ante el espectador a partir del registro fotográfico minucioso de claras raíces en el documentalismo alemán de los años ochenta pero lejos de su austeridad, se hunde desde la mas pura tradición de genero pictórico de paisaje, en lo barroco: sus perspectivas y minuciosidad.Más allá de buscar la belleza de la ruina y el pathos de lo territorial y paisajístico, plantea un proyecto de doble lectura. Por un lado el genius loci, asociado en la mitología romana al espíritu protector de los lugares, rescatado por Alexander Pope como principio en la jardinería y diseño del paisaje y por Aldo Rossi en la arquitectura en la ciudad como la esencia de un lugar en particular donde memoria y topograf ía se fusionan de forma subjetiva impregnados de la historia. Por otro, retorna al cientifismo del topos específico que analizaba Aristóteles, un cosmos de cosas y lugares concretos alejado de cualquier abstracción, próximo a la Revolución de la Ilustración y Descartes, mesurando las geograf ías a partir de un instrumento de localización y captación de imágenes vía satélite, google Earth, que permite situar e identificar de forma aséptica justo el mismo lugar y el momento sobre el que están tomadas sus fotograf ías de autor.

En su libro de memorias Walter Benjamin recordaba en relación a Tiergarten, principal e histórico parque de Berlín, que: Importa poco no saber orientarse en una ciudad. Pero perderse, en cambio, en una ciudad como se pierde uno en el bosque, requiere aprendizaje.* Con estas obras, entre lo objetivo y lo subjetivo, contamos con una aproximación al territorio ef ímero en mutación sobre el que aún es posible caminar.

Page 54: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 54 -

Leku batzuetatik igaro, eta ez ditugu ikusten, oroitzapen gris batzuk zerbitzutik kanpo dauden estazioetan uzten ditugu, espazio eta denboran gelditu diren ibilitako distantziak, zaurituko ez gaituzten lubakiak eta arrakalak, haien isiltasun sakonak ez du eragozten. Ez-inoren espazio horietan, hain zuzen, hazten dira belar gaiztoak eta sasiak, mundutik kanpo, ausaz korapilatzen. Bila itzazu, haietan barrena ibil gaitezke, zanpatu egin ditzakegu, harri bat utzi hango harrien artean, ez dira arranguratuko.

Luis Cernuda sevillar poetak, 1932tik 1933ra bitartean, Ahanztura mintzo den lekua izeneko liburua eta poema idatzi zituen, eta neurtitzon artean “egunsentirik gabeko lorategi zabalak” irudika ditzakegu, etorkizunik gabekoak; plastikatik, ordea, Javier G. Landeras-en argazkiek hutsunez eta abandonuz jositako malenkonia gogorarazten duten eszenak erakusten dituzte. Hirietako bazter paisaiara, hirietako ezin erabilizko geografietara hurbiltzeko bidea ematen digun lana da.Aurkezten ditugun lau argazki sailak eraldatzen ari den Europa bateko hiri ingurumarietako espazioetan edo hiriguneetan txertatukoetan eginak daudePlaneta osoan, landa morfologia ziztu bizian bilakatzen da hiri, eta hirian, bestalde, behe auzoz eta gentrifikaziogunez itorik, paisaia mestizo berriak, etorkizun zalantzagarrikoak, sortzen dira.Paisaia hibrido horiek, betiere, babesleku idilikotzat ikusten den natura hezia gogorarazten dute, bai eta ez-inoren lekuak, trantsizio espazioak eta terrains vagues deritzenak ere, lurralde konplexu gisa, narriadurarekiko beldurraren eta oroimen susmagarrirako laborategi inprobisatuaren artean. Hiri eraldaketako prozesuek, turistifikazio masiboak eta espekulazioak desagerrarazi egiten ditu tokiok. Interesik ezagatik ere, ez-lekuaren huskeria itxurazkoa baino ez da.Lehenik eta behin, haien muga eta zirrikituetan fauna eta landaretza askotarikotasun itzeleko ekosistema biziki konplexuak sortzen dira. Gainera, paisaia horiek gizarteen erradiografia zehatza dira, gizartearen nahiz historiaren aldetik bizitzen ari den unearen bat-bateko argazkia. Egungo bizimodurako kustomizatzen badira, ahalezko gizarte eta identitate prozesuak ikusezindu eta barreiatu egiten ditu. Hiri trinkotu eta estetizatua bada, aldi berean, iruditeriarik gabeko eskualdea.Paul Virilio-k dioenez, ez gara gai izan paisaiaren dramaturgia bat berrasmatzeko, eta, azkenean, lurrari erabilerak emateko

Page 55: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 55 -

beharrak eraldaketa arautura, aurrerapen eta garapen aseptikora kondenatuko ditu.Horrexegatik da funtsezkoa, arte-sormenaren aldetik, ez-leku horiek aurkitzeko eta identitate bat emateko helburua duten proiektuek aurrera eramaten duten lana. Egun, Stalker taldea, Peter Latz, Lara Almarcegui edo Doina Petrescu eta Constantin Petcou dira aktiboenetakoak.

Javier G. Landeras-en lanean, belar, sasi eta askotariko metaketak dituzten trantsizioko dekoratu horiek argazki bidezko erregistro zehatzaren bidez jartzen dira ikuslearen begien aurrean. Horren sustraiak 1980ko hamarkadako dokumentalismo alemanean daude, baina ez da inola ere hain soila; aitzitik, barrokoan murgiltzen da, haren perspektiba eta zehaztasunean, paisaia-pinturaren generoaren tradizio garbienetik.Hondakinaren edertasuna eta lurralde eta paisaiaren pathosa bilatu beharrean, haratago doa, eta irakurketa bikoitzeko proiektua aurkezten du. Batetik, genius loci delakoa dago. Erromatarren mitologian, lekuen espiritu babeslea zen, eta Alexander Pope-k berreskuratu zuen, lorezaintzarako eta paisaia diseinurako printzipio gisa. Aldo Rossi-k ere baliatu zuen Arkitektura hirian idazlanean, toki jakin baten esentzia gisa, non oroimena eta topografia, era subjektiboan, batu egiten diren, historiaz blai. Bestalde, Aristoteles-ek aztertzen zuen topos espezifikoaren zientifismoari heltzen dio berriz; gauza eta leku zehatzez osaturiko kosmosa da, batere abstrakziorik gabekoa, Ilustrazioaren iraultzatik eta Descartes-engandik gertukoa. Horretarako, geografiak neurtzen ditu satelite bidez lokalizatu eta irudiak hartzeko tresna bat baliatuz: google Earth; harekin, egileak argazkiak egin dituen leku eta une berberak era aseptikoan kokatu eta identifika daitezke.

Walter Benjamin-ek, bere oroitzapen liburuan, honako hau gogoratzen zuen Tiergarten Berlingo parke nagusi eta historikoaz: gutxi axola du hiri batean orientatzen ez jakiteak. baina, ordea, baso batean galtzen zaren eran hiri batean galtzeko, ikasi egin behar da.* Objektibotasunaren eta subjektibotasunaren artean dauden lan hauekin, oraindik ibiltzeko moduan dagoen lurralde aldakor eta iragankorrari buruzko azterketa dugu.

* Benjamin, Walter “Infancia en Berlín hacia 1900” Círculo de Lectores. 1992. 31. or.

Page 56: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

Genius Loci La Rotonda. VicenzaPresented in genius loci la Rotonda. Vicenza, are various images of the exterior of a walled area. The most admired villa that Andrea Palladio built on the outskirts of Vicenza in the 16th century, Il Capolavoro, is not shown directly, instead we are given a more unaware look at his nearby presence. The photographs introduce us to a picturesque walk which leads us, through its walls, to one of the masterpieces of Architecture and Renaissance ideal. Palladio himself highlights the tenuous relationship between landscape and building “The place is one of the most beautiful, pleasant and calm that can be found, thanks to its position on the summit of a headland which is easily reached. Other hills arrange themselves so as to form a kind of vast theatre…; the perspective is beautiful from every direction…”

Genius Loci Potsdam. BeRLinPotsdam is a romantic garden to the west of Berlin. A great park which took root in an Italian model and was part of a plan to embellish the outskirts of the city. It was fruit of the ambition and an expression of the aspirations of the monarch Frederick the Great of Prussia and his descendants. Peter Joseph Lenné transformed the royal central avenue of Potsdam into a valley of meadows, an open space in the forest, so as to soften the enormous length of a narrow optical axis, which goes from Sans-Souci to the New Palace. This expansion or great avenue had already been carried out by Frederick William III and IV. Lenné opted for a classic style expressed in his efforts to obtain clear spatial relationships. As Adrian von Buttlar says, his landscape garden creation…”was more than the casual product of a fruitful collaboration with Schinkel’s circle: behind them was the shaping vision of the crown prince and later king who was not satisfied with private gardens but wanted to transform the municipal district of a whole city into a landscaped work of historical importance, married to both past and present…”.In the photographs is shown a view of the landscape garden framed by two sculptures from the great terrace of the north side of the New Palace. This view coincides

with Google Earth´s aerial focus. Two images, one from the front view, the other provided by a satellite, which when compared form a dialogue and give a different and geographical idea of the place.

FootPRints oF destRuction. BeRLinThe images reflect on urban space, its fragmentation, its emptiness. The empty grounds that we now see were bombed in 1945, a year that represented the end of Nazism and the Second World War. They are to be found in the urban area of Berlin-Mitte, surfaces bordering Stresemann Strase or Zimmer Strase that were left empty when the wall was built, from 1961 to 1989. Remaining architectural elements have evolved slowly. The notion of urban emptiness includes remaining spaces within the urban dynamic, and equally, grounds that stay empty or underutilised, recognised as urban but have not been developed to their full potential. These photographs shed light on a stationary Berlin, an expectation of change.They are spaces which will gradually disappear, slowly overtaken by undergrowth or waste. They are, in reality, footprints of history. They are possibly the empty urban spaces that have remained unused longest in a major European city. These completely segmented blocks, these empty urban spaces are transformed into the emptiness of authority, of government.In these, to a certain degree ignored, waiting places interest lies in the existing relationships between the adjacent buildings. The facades and background buildings that have remained, like the empty spaces, have remained to affirm and bear witness to what has happened there.

oLaBeaGa. BiLBao. aPRiL 2008Awaiting a territorial and urban plan on behalf of the public institutions of the Olabeaga district in Bilbao, there is a debate between its maritime tradition and its hypermodern future. The old Bilbao-La Naja to Santurce train route, on its course through the neighbourhood, helps to highlight a transformed and soon to disappear space where there is a narrow correlation between industrial urban landscape and natural landscape.

- 56 -

Page 57: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

- 57 -

THE HYBRID URBAN LANDSCAPE: SOME GRASSES, CERTAIN WEEDSBy Nekane Aramburu

There are places we pass without seeing, there are grey memories we leave parked at out of service stations, distances travelled frozen in time and space, ditches and crevices that won’t hurt us, their empty silence does not disturb. There in these no man’s lands, away from the world, grow the weeds and undergrowth that weave their way through chance. Find them, we can go there, trample them, leave a stone among their stones, they won’t complain.

If the Sevillian poet Luis Cernuda wrote between 1932 and 1933 a book and a poem with the title Donde habite el olvido (Where Oblivion Dwells) in whose verses we can imagine “the vast gardens with no dawn” lacking a future, Javier Landeras´ photographs show scenes which evoke this melancholy charged with absences and abandonment. Work that allows us to approach the residual landscape of cities, its useless geographies.The four series we present are shown en peripheral spaces or inserted into the urban structure of a changing Europe.On a planetary scale, rural morphology mutates the city at a vertiginous rhythm while the city stuck between suburbia and gentrifications generates new and varied landscapes with uncertain futures. These hybrid landscapes invariably refer to tamed nature as an idyllic refuge, belonging to no one, transitional spaces and the so-called terrains vagues, complex territory between the fear of degradation and the laboratory’s improvisation for suspicious memories.The processes of urban transformation, massive touristification and speculation, will destroy them. Nevertheless its lack of interest, the insignificance of the non-place is only apparent.First of all, its borders and vacant spaces generate ecosystems of diverse flora and fauna of a deep complexity. As well as these spaces being x-rays of society, an instant record of a precise social and historical moment. Customising them to suit contemporary life, would make invisible and dilute potential social identity processes. The compressed and aesthetic city is also the region of no collective imagination.As Paul Virilio affirms, we have not been capable of reinventing

a dramaturgy for the landscape and in the end the need to give the floor a useful purpose will condemn them to a regulated transformation, to progress and sterile development.This is why the work that through artistic endeavour develops projects that attempt to locate and give an identity to these non-places is essential. Some of the presently most active are the collective Stalker, Peter Latz, Lara Almarcegui or Doina Petrescu and Constantin Petcou.

In Javier Landeras’ work, this scenery made up of transition, grasses, weeds and other build-ups, is visually presented in the meticulous photographic register which clearly has its roots in German documentalism of the eighties without its austerity; it goes from the pure tradition of landscape imagery into the baroque: its perspectives and its meticulousness.Beyond looking for the beauty of the ruin and the pathos of that which is territorial and scenic, he suggests a double reading.On the one hand genius loci, associated in Roman mythology with the spirit protector of places, rescued by Alexander Pope on principle for gardening and landscape design and by Aldo Rossi in The architecture of the city for being the essence of a place where memory and topography are subjectively fused, impregnated with history.On the other, the return to the scientific spirit of the specific topos analysed by Aristotle, a cosmos of particular things and places distanced from any abstraction, close to the Revolution of Illustration and Descartes, measuring geography with an instrument which locates and captures images via satellite, Google Earth, which allows the location and identification, in an aseptic way, of the exact same place where his photographs were taken.

In his memoir Walter Benjamin remembered in relation to Tiergarten, principal and historic park in Berlin, that: Not to find one’s way in a city may well be uninteresting. but to lose oneself in a city - as one loses oneself in a forest - this calls for quite a different schooling. With these works, between the objective and subjective, we count on an approximation to the mutating ephemeral territory over which it is still possible to walk.

Page 58: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

Javier Landeras es doctor en Bellas Artes. / Javier Landeras Arte Ederretan doktore da. / Javier Landeras Ph. D. in Fine Arts.Actualmente vive y trabaja en Bilbao. / Gaur egun Bilbon bizi eta lan egiten du. / He currently lives and works in [email protected]

Alcalde Presidente del Ayuntamiento de Vitoria-Gasteiz / Vitoria-Gasteizko Udaleko alkate lehendakaria:Patxi Lazcoz Baigorri

Concejal-Delegado del Área de Urbanismo / Lehendakaritza Arloko Zinegotzi Ordezkaria:Juan Carlos Alonso Ramírez de la Peciña

Directora del Departamento de Urbanismo (Dirección de Planificación) / Hirigintza Saileko zuzendaria (Plangintza Zuzendaritza):Susana Vizcarra Sarasola

Concejala-Delegada del Servicio de Vía Pública / Pública Bide Publikoen Zerbitzuko Zinegotzi Ordezkaria:María Ángeles Gutiérrez Ondarza

Director del Departamento de Urbanismo (Dirección de Infraestructuras) / Hirigintza Saileko zuzendaria (Azpiegituren Zuzendaritzak): Jesús Marcos Egido

Espacio Ciudad / Hiria Gunea Dirección y Coordinación / Zuzendaritza eta koordinazioa:Nekane Aramburu

COLECCIÓN

Fotograf ías / Argazkiak: Javier LanderasTextos / Testuak: Nekane Aramburu, Javier LanderasTraducciones / Itzulpenak: Servicio de Euskera. Ayuntamiento de Vitoria-Gasteiz / Euskara Zerbitzua. Vitoria-Gasteizko UdalaTraducción inglés / Ingelesezko itzulpena: Echo Collins

Coordinación editorial / Argitalpenaren koordinazioa: Gabinete de Comunicación / komunikazio BulegoaDirección / Zuzendaritza: Nekane AramburuEdita / Argitaratzailea: Ayuntamiento de Vitoria-Gasteiz / Vitoria-Gasteizko Udala

www.vitoria-gasteiz.org/espaciociudad

1

Page 59: ON LOCATIONS - Vitoria-Gasteiz · 2008-11-03 · zituzten, nazismoa zein Bigarren Mundu Gerra bukatu ziren urte berean, hain zuzen. Berlin-Mitteko hirigunean dago, Stresemann Straßeren

ON

LO

CAT

ION

S

J

AVIE

R L

AN

DER

AS

Planeta osoan, landa morfologia ziztu bizian bilakatzen da hiri, eta hirian, bestalde, behe auzoz eta gentrifikaziogunez itorik, paisaia mestizo berriak, etorkizun zalantzagarrikoak, sortzen dira.Javier Landeras-en argazkiek hirietako bazter paisaiara eta ezin erabilizko geografietara hurbiltzeko bidea ematen digute.Aurkezten ditugun lau argazki sailak eraldatzen ari den Europa bateko hiri ingurumarietako espazioetan edo hiriguneetan txertatukoetan eginak daude

�1

PVP 6 €

A escala planetaria la morfología rural muta a ciudad a un ritmo vertiginoso mientras que la urbe colmatada entre suburbios y gentrificaciones genera nuevos paisajes mestizos de futuro incierto. Las fotografías de Javier Landeras muestran escenarios que permiten aproximarnos al paisaje residual de las ciudades, a sus geografías inservibles.Las cuatro series que presentamos se localizan en espacios periféricos o insertos en el entramado urbano de una Europa en transformación.

9 788496 845145

ISBN 978-84-96845-14-5