PED ATR HEM RELUYGULAMALARI

Asl Bellikli * Seda Ye ilyurt*** Ac badem Bak rky Yenido an Yo un Bak m Klinik E itim Hem iresi

** Ac badem Bak rky Yenido an Yo un Bak m Hem iresiHaz rlanma Tarihi: 21.04.2011

OCUKLARDA LA UYGULAMALARI

Do ru ila Do ru doz Do ru yol Do ru hasta

Do ru zaman Do ru etki Do ru form Do ru kay t

8 do ru ilke ile birlikte her ocu a geli im dneminezg yakla mla ila uygulamalar yap lmal r.

LALARIN UYGULANMA YNTEMLER

ORAL (A IZDAN LA UYGULAMA)

NST LASYON (GZE LA UYGULAMA)

NTRANAZAL (BURUN LA UYGULAMA)

NHALASYON (SOLUNUM YOLU LE LA UYGULAMA)

NTRAMSKLER (KAS NE LA UYGULAMA)

SUBKUTAN (DER ALTINA LA UYGULAMA)

NTRAVENZ YOL LE LA UYGULAMA

KULAK NE LA UYGULAMA

REKTUMA LA UYGULAMA

LALARIN ORAL YOLLAUYGULANMASI

Bebekler ve ocuklarda ilalar nekilleri daha ok tercih

edilir.

5 ml nin alt ndaki ila dozlaroral enjektrle llr.

1 ml den azsa inslin enjektrkullan lmal r.

Bebeklik dnemi (0-1 ya )

Oral ilalar verilirken aspirasyonunlemek iin bebe in baykseltilir.

6-12 ayl k dnemde motor becerilerartt iin ila uygulamas

ras nda bebe in tespit edilmesigerekebilir.

Oyun dnemi (1-3 ya )ocuklar oral ilalar almamak iindiren gsterebilir.

Drst, kararl ve tutarl bir yakla mlaocu a ila imdi almas gerekti isylenir.

ocu un i lemi bir miktar kontroledebilmesi iin ona baz seeneklerverilebilir.

(rn: imdi ilac ime zaman . lacitikten sonra su mu yoksa meyvesuyu mu imek istersin? )

Okul ncesi dnem (3-6 ya )

la n verili amac , ocu un anlayabilece idzeyde basit terimlerle a klan r.

lemden nce ve sonra oyun yntemlerikullan larak ocu un i leme ili kin duygularve yanl anlamalar belirlenir.

Okul (6-12 ya ) ve Adlesan (13-18 ya )Dnemi

Okul ocu u genelde tablet, draje ve kapsl eklindekiilalar yutabilir.

lemden nce ilac n verili nedeni ve uygulamayntemi a klan r.

ocu un hangi ila nce almak istedi i sorularakleme aktif kat sa lan r.

GZE LA UYGULAMA

lem a kland ktan sonra ba parmakve i aret parma ile gz kapaklara r.

ocuk yukar bakarken alt gz kapaya do ru ekilir ve konjuktiva

zerine do ru say da ila damlat r.

Uygulamadan nce ila oda ndaolmal r.

lemden sonra ocuk birka dakikart st pozisyonda kalmal r.

BURUNA LA UYGULAMA

ocu a i lem konusunda bilgi verilir.

Daha sonra damlal kla uygunmiktarda ila damlat r.

Sol burun deli ine damlat ld ktansonra ocu un ba sol tarafa evrilir.

Ayn lem sa burun deli i iindetekrarlan r.

Bu pozisyon ila n do rudanfarangeal alana giderek yutulmasnler ve emilimi artt r.

BURUNA LA UYGULAMA

la n etkili olabilmesi iin ila damlat lmadan nce buruntemizlenir.

la n mukoz membranlarla temas edebilmesi iin, ocu unen az bir dakika sreyle yatar pozisyonda kalmas sa lan r.

KULA A LA UYGULAMA

lem s ras nda bebekler ve kkocuklar yatakta ya da ebeveynlerinkuca nda s rt st yat r.

Etkilenen kulak stte kalacak ekildeba yan evrilir.

3 ya n alt ndaki ocuklarda kulakkepesi a ya ve geriye do ru ekilir.

Bylece d kulak kanal dz pozisyonagetirilir. Kulak kanal na nerilen say daila damlat r.

lac n timpanik membranaula abilmesi iin ocu un ba birkadakika sreyle yan pozisyondatutulur.

ya n stndeki ocuklarda,yeti kinler gibi kulak kepesi yukarve geriye do ru ekilir.

la damlat lmadan nce oda ndaolmal r.

KULA A LA UYGULAMA

Supozituvar n kolay ilerleyebilmesi iincak su ile slat lmas yeterlidir.

ocuk sol lateral pozisyonda yat r vesa bacak fleksiyona getirilir.

Bebekler (0-1 ya ) ve kk ocuklar (1-3ya ) ise bacaklar fleksiyonda olacakekilde s rtst pozisyonda yat labilir.

Anal sfinkterin gev emesi iin ocu underin bir nefes almas istenir.

Supozituvar eldivenli parmakla nazik vezl bir ekilde anal sfinkteri geinceye

kadar itilir.

REKTAL YOLLA LA UYGULAMA

lac n anal sifinkteri geerek rektumagirmesi gerekir.

ocu un supozituvar ar atmailimi oldu u iin yakla k 5-10 dk

sreyle kalalara bas n uygulan r.

REKTAL YOLLA LA UYGULAMA

REKTAL YOLLA LA UYGULAMA

Bu sre iinde ocukla konu ulmasve dikkatini ba ka yne ekmesi,defekasyon refleksinin gemesineyard m eder.

SOLUNUM YOLUYLA LAUYGULAMA

Bebek ve kk ocuklarda pozitifba nl aletle yap lan aral kltedavide ve burnu kapatacakekilde maske kullan r.

Her ocu un ayr maskesi olmal r.

Aral kl aerosol tedavisinden sonraperksyon ve bron ial drenaj yap r.

Daha byk ocuklardanebulizatr arac ile buhartedavisi uygulan r.

la n maksimum etkisinisa lamak iin; ocu unyava ve derin nefes almasgerekir.

SOLUNUM YOLUYLA LAUYGULAMA

NTRAMSKLER (KAS )ENJEKS YON LE LA UYGULAMA

ocu un ya , geli imi, ve kas bykl ne greuygulanacak ilac n dozu dikkatli de erlendirilir.

Enjeksiyon blgesindeki subkutan ya dokusude erlendirilir.

leme ba lamadan nce eller y kan r. la steril tekniklereuygun haz rlan r.

lac enjektre ektikten sonra enjektrn nesi de tirilir.

lem ocu a uygun ekilde k saca a klan r.

Enjeksiyon yap lacak blgeye gre ocu a uygun pozisyonverilir.

Enjeksiyon s ras nda ocu un dikkati ba ka yne ekilir.

ocuk gvenli ekilde tespit edilmelidir.

Enjeksiyon blgesi uygun solsyonla temizlenmelidir.

ne girdikten sonra geri ekilerek aspirasyon yap r. Kangelmezse ila yava yava verilir.

ne kar ld ktan sonra blgeye gazl bez ile hafif bas nuygulan r.

Enjeksiyonun bitti i sylenir, ocu un vcut btnl nnbozulmad alg lamas iin betaid yap lmal r.

NTRAMSKLER (KAS )ENJEKS YON LE LA UYGULAMA

ENJEKS YON BLGELER (VASTUSLATERAL S)

3 ya alt ocuklar iin IMenjeksiyon iin vastuslateralis kas kullan lacakt r.

Bu blge daha az kan damar vesinir iermektedir.

Femurun byk torakanteri ile dizin st d smbirle tiren izgi e blnr.

Ortada kalan blgenin lateraline enjeksiyon yap r.

VENTROGLUTEAL ve DORSEGLUTEALBLGE

3 ya zerinde ve yrmeye ba layan ocuklardakullan labilecek kaslard r.

Vastus lateralis blgesindeki gibi ventroglutealblgedede greceli olarak kan damarlar ve sinir azbulunmaktad r.

Bu blge seilmeden nce ocu un en az 1 y ld ryryor oldu undan emin olunmal r.

ENJEKS YON BLGELER

A) Subkutan enjeksiyon blgeleri, B) vastus lateralis kas na enjeksiyon yeri,C) Deltoid kasa enjeksiyon yeri, D) Dorsegluteal kasa enjeksiyon yeri,E) ventrogluteal kasa enjeksiyon yeri

ENJEKS YON BLGELER

SUBKUTAN (DER ALTI) ENJEKS YON LE LAUYGULAMA

ntramskler enjeksiyon iintan mlanan alanlar, subkutanenjeksiyon iinde kullan labilir.

Subkutan enjeksiyondakullan lan di er ek alanlar;skapula alt , n abdominal duvarve st kolun lateral yzeyidir.

NTRAVENZ YOL LE LA UYGULAMA

ntravenz Katater Tak lmas : Ellerinizi y kay n. Kelebek katater iin girilecek

blgeyi sein. Ekstremitelerin k vr lan

blgelerinde olmamas na dikkatedin.

Arteriyel pulsasyon blgelerinidikkatlice palpe edin. bu blgelereIV line uygulamas ndan ka n.

IV i neyi vene girin, i neninvende oldu unu do rulamakiin kan n katater iine geli inigzleyin.

Katater effaf steril rt iletespit edilmelidir.

NTRAVENZ YOL LE LA UYGULAMA

Giri im Yap labilecek Venler

Giri imler ncesinde teraptik dokunma veaile deste i sa lanmal r.

Deri alt damar yapayd nlatan cihazlar damaryolunu bulma srecini ve

lemi dolay yla ocu unya ayaca stresi azaltacakt r.

NTRAVENZ YOL LE LAUYGULAMA

VENZ KAN RNE ALMA

ne ucu ile kan almak baz ocuklar iin travmatik olabilir. Pediatrik hastan n kayg ve a kan alma ncesinde

uygulanan transdermal anestezi kremleri ile azalt labilir. Krem kullan yla ilgili: Transdermal anestezi kremi (s kl kla

bilinen marka ad emlad r) . Uygulama sresi minimum 60dk. ; maximum 180dk.d r.

nce bir tabaka halinde kuru temiz ve kan al nacak blgeyesrlmelidir.

Transparan bir rt ile zeri rtlmelidir. Kremin yay lmamas na dikkat edilmelidir. EMLA krem n azalt lmas nda; port kullan nda, kemik

ili i aspirasyonunda, periferik yerle imli santral katateruygulamadan nce uygulanabilir.

VENZ KAN RNE ALMA

!!!! Lokal reaksiyon olarak eritem ve dem grlebilir.Lidokain veya Prilokain duyarl bilinenlerde

kullan lmamal r.

KAP LLER KAN RNE ALMA

Kk miktarda kan rne ial nmas gerekti i durumlarda

Venz kan elde etmede glkvarsa kapiller kan rne i al nmasgereken durumlarda al r.

LEM

Kan n daha kolay al nmas iintopuk r.

Bebe in baca kalp seviyesininalt nda tutulur.

Kan al nacak blge belirlenir. Sinirhasar engellemek iin topu uni veya d yan blgelerinden kanal nmal r.

Blge alkoll swabla (%70lik alkol)silinir kurumas beklenir

Beklenmezse kan hemoliz olabilir.

Topu un kenarlar ndan

hayali bir izgi izilir ve

lateral k mlar lanset

arac ile delinir.

KAP LLER KAN RNE ALMA Lanset ile topuk bir kez delinir. Kan n ilk damlas steril gaz pedle silinir. Kan ak sa lanak iin topuk hafife s r. Kan al r rnek al nd ktan sonra kanama duruncaya kadar steril gazl

bezle bas n yap r.

NTRAOSSEOS (KEM K )UYGULAMALAR

Genel durumu kritik olan 3 ya nalt ndaki ocuklarda ve h zl intravenz yoluygulanamad nda tibial kemik ii infzyonalternatif yol olarak uygulanmaktad r.

lem hekim taraf ndan uygulanmaktad r.

zel intraosseos i ne kullan larakgiri im yap r.

Baca n alt yast kla desteklenir.

nenin vertikal olarak ilerletilmesive i neye olan direncin azalmaskorteksin geildi ini gsterir.

NTRAOSSEOS (KEM K )UYGULAMALAR

er do ru olarak yerle tiysene kemik iinde hareket

edemez ve a olarak durur.

Gvenli bir V yol a ld ktansonra intraosseos yol

kar lmal r.

NTRAOSSEOS (KEM K )UYGULAMALAR

OCUKLARDA VCUT LMLER

Kilo lm

lem aileye ve ocu un ya na uygunekilde a klan r.

Tart r seviyesine getirilir.

Hospitalize olan ocuklar aynzamanda ayn yafetlerle ayn tart datart lmal r.

Yenido an plak tart lmal r.

Her zaman bir el ile ocu un gvenli isa lanmal r.

Ba evresi lm

Ba evresi 2-3 ya a kadarrutin olarak llmelidir.

Ba evresi al n ve oksiputaras llerek belirlenir.

OCUKLARDA VCUT LMLER

Boy lmocuk veya bebe in boyuba n en tepe noktas ndantopuk ucuna kadar olanmesafenin llmesi ilebelirlenir.

OCUKLARDA VCUT LMLER

G s evresi lmG s evresi lm g sular n zerinden lm yap larakbelirlenir.

Kar n evresi lmKar n evresi, umblikusun zerindenllerek belirlenir.

OCUKLARDA VCUT LMLER

TAL BULGULARIN ALINMASI

Nab z: Yenido an ve bebeklerde

apikal nab z ocuk rahats zedilmeden nce llmeli,byk ocuklarda radial nab zal nmal r.

Nab z 30sn sreyle mutlakasay lmal r.

Apikal nab z dinlenirkensteteskop sol meme ucu vesternumun birle ti i noktayakonmal r.

ATERektal lm ocu un kalas yukar da tutularak kuca a yat r ve

hareket etmemesi sa layacak ekilde tutulur.

Dijital termometre ucu vazelin veya jel ile ya lan r veocu un makad n iine 1.5-2 cm kadar nazik bir ekildeilerletilir.

En az 3 dk sre ile makat iinde kalmas sa lan r.

Dijital termometre tene kadar tutulur.

Bu yntem di er lm yntemleri kullan lam yor ise en sontercih edilmelidir.

Aksiller lm: Dijital termometre temizlendikten sonra

ucu koltuk alt na gelecek ekildeyerle tirilir.

Termometrenin koltuk alt nda en az 3dakika kalmas sa lan r.

Koltuk alt lmn herhangi birsak ncas yoktur.

Yenido an dneminde prematrelerdedahil olmak zere tm ya gruplar ndanerilir.

ATE

Oral lm: Termometrenin a z iinde tutulmas

gerekti inden 5 ya ndankklerde bu lm tekni igenellikle ba ar z olmaktad r.

Termometre ocu un dilinin alt nayerle tirilir.

z kapal tutularak termometrenin3 dakika sre ile dil alt ndakalmas sa lan r.

er ocuk cak veya so uk bir eyyemi ise ate lm 10 dakikabekledikten sonra yap lmal r.

ATE

Timpanik lm :

Kk ocuklarda d kulak yolu Seklinde ve kavisli oldu undan

termometre ucu kulak zargremez ise hatal lm yapar.

Termometrenin lm ba latand mesine bas ld ktan birka saniyesonra kulaktan kar p dijitalgstergedeki de er okunur.

ATE

SOLUNUM

ocuk sessiz ya da uzan r haldeolmal r.

Yenido an n ve bebeklerinsolunumu tam 1 dakikasay lmal r.

Abdomen hareketleri izlenmelidir. nspirasyon ve ekspirasyon 1

solunum say olarak say r

KAN BASINCI

Uygun llerdeki man etkullan ok nemlidir.

Do ru man et st kolun 2/3 yada yar kadar olmal r.

Dijital lm cihazlar tercihedilir.

Man et st kola sar r ve kol kalpseviyesine ykseltilir.

Steteskop brakial arterin zerineyerle tirilir.Man etin iine hava verilir. Yava asaniyede 2-3 mmHg olacak ekildebo alt r.

KAN BASINCI

Steteskopla sesin duyuldu u ilknokta sistolik; son noktadiyastolik bas nc verir.

KAYNAKLAR

1. Fuller J., Schaller J., health assessment A nursing approach, 3. edition,lippincott Williams&Wilkins, 2000, sf:100

2. Hatfield., Nancy T. Broadribbs ntroductory Pediatric Nursing . , 7.thedition, sf: 500

3. Wongs nursing care of infant and children,8. bas m, mosby elsevier,Canada, 2007, sf:235-1112

4. avu lu H. ocuk Sa Hem ireli i, 8.bas m, sistem ofset, Ankara,2004, sf:250

5. Craven R.F, Hirnle C.J. (2009). Fundamentals of Nursing. Human Healthand Function. 6th Edition. Lippincott. Williams and Willkins. Philadelphiap:526530.

6. zkan A.,pediatrik muayene ipular , Nobel T p Kitabevleri, stanbul,2009, sf:111

7. Sabuncu N., Hem irelik esaslar El kitab , Vehbi Ko Vakf Yay nlar ,stanbul,1997, sf:25.