quitubia-basilio da gama

Upload: andrecanavarros

Post on 30-Oct-2015

61 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    1/18

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    2/18

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    3/18

    wmQUITUBIAEaccia pompa d' Eroi 1> Africa ancora,

    Mctaftcifto.

    L I S B O A:NA OFFIC. DE ANTNIO RODRIGUES GALHARDO, .

    Impreffor da Sereniffima Cafa do Infant ado.A NN O M. DGC. XCI.

    tom licena a Real Mexa a Comm/ao Gerd, feire QEftavie , Cnjura dos Lmos,

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    4/18

    MMMBS

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    5/18

    (3)

    Q U I T U B I A.U, Deufa de cem bocas, que nos pintas

    ondas do Mar Negro em fangue tintaso Nieler incerto, e irrefoluto

    faber a quem pague o feu tributo.aTumpto de doiradas Liras

    , que dos Reys dormem as Irasolhos fobre a efcura Africa eftendej

    , alada Deufa , os ares fendeentoa , ao fom de barbara trombetaforte Capito da Guerra Preta.

    Quitubia , o Tejo fabevalor dentro em teu peito cabe.de teu Pay o Nome , e o brio

    foi terror do prfido Gentiofentir da noTa Efpada o pezoj

    levando nas mas o Raio acezo* ii Quei-

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    6/18

    ^4).Qiiemou a Corte da feroz Rainha.Mas tu ganhafte , alm dos que elle tinlia ^

    Novo Direito ImmortalidadeHe teu Brazao a tua LealdadeO Titulo 5 que tens, deu-to a Viftoria:Co teu fangue comprale a tua gloria.Que ainda que eTa cor efcura o encobre,Vertele-o por teu Rey ^ he fangue nobre.Em va o Pay te quiz s Letras dado:Eftava o bravo Encogy acaftelladoNo fragofo Rochedo ao Ceo vizinhoQua guia pendurada do feu ninho ;Quando a corajem , que teu peito encerra,Gritou a teus ouvidos Guerra , Guerra.Fugifte Paz, correfte aos InimigosFote bufcar a Gloria entre os perigosNem tornale fem ver fobre ruinasTremolar na alta Pedra as Lufas Quinas.Defpois atravelando o Negro Mundo,Duas vezes do incgnito BalundoO Serto penetrafte valerofo:L he que nafce o Gangu tortuofoQue defce at perder na Cuanza o nomej^onde o Crocodilo os Pretos come.

    Ten-

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    7/18

    cnento , em guerra trabalhofa

    barbara Qiiiama fequiofa jvil, de toftados Orizontes,quem negou o Ceo Rios , e Fontes

    no ventre das Arvores fombriasdo calor as Aguas frias

    Chuva 5 com que mal fe apaga a fede.a ti, e aos teus, ir mais avante impede.

    penas da fadiga defcanadodiverfa Empreza nomeado

    elrada do valor de novo trilhaste vejo abrazar as frteis Ilhas,a Cuanza em torno ferpeando lavainda que as defendia gente bravanao puderam a ruinaa dura Ley da Guerra lhes delina.

    pafavas os dias em focegoos ros Dembos , com orgulho cego ,a Guerra: A Guarda retrocede;

    focorro , e vingana , a hum tempo pede.grande General te chama , e ordena

    os Dembos desleaes paguem a pena.levantafte a voz , e o brao invi6lo

    os Povos o teu grito j* iii Lon-

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    8/18

    (6yLonge de i o vil terror facodemOs Valentes de Ambaca Guerra acodemAmbaca , que teu Pay regeo hum dia jQue rega da Lucalla a enchente friaPelas margens cubertas de PalmeirasVem terando a Azagaya as mas guerreiras.Arma os Valentes feus com igual brioCambambe ao longo do efprayado Rio,Que cercam verdes , debruados ramosLargo PaTeio dos Hippopotamos.J d' entre tanto arco , e frecha tanta ,O Mancebo Cabco fe adianta;O valor pelos annos na efpera:He temido inda mais que brava Fera.E he feu Direito y em que ningum o igualaSer quem primeiro exponha o peito baa.O Bengo, que fe humilha ao Gram TridenteDa arenofa Loanda a praya ardenteMaFangano , que a prumo o Sol recebeE que na Cuanza, e na Lucalla bebe;Todos Caufa Piiblica concorremE Moxma , e Caumbo s armas correm.J perdido de vifta o ptrio PungoCortavas as campinas de Golungo 3

    "^p

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    9/18

    (7)longe elava a gente valerofa;

    inlrudo em Guerra cavilofatemerrio p pizando as RayasMoTuIu 5 c os feus , cobrem as prayas

    a Capital alulam^ pondo logoa margem do Bengo a ferro , e fogo.

    impvido Baro 5 que tanto pode ^o relo da Gente ^ e a tudo acode.u palas, fem que a nobre ira fe abrande,O turvo Zenza, o emaranhado DandejE vencedor dos afperos caminhos,

    Lhes vs fazer a Guerra nos feus ninhos.Nem os rebeldes Dembos te efperaramQue as cazas com a Preza abandonaram.Hum frio fufto o peito lhes congelaVendo diante a Morte , e a caufa delia.A vida va falvar nas fus Brenhas ^Outros fe acolhem s nativas PenhasCahe a Idade innocente, a curva Idade:Ah que eu finto gemer a HumanidadePem de balde a Razo Ira o freyo.Correndo vai a May c o Filho ao feyo jNa v o precipicio, e o tem diante.Tu ordenas j e ficam n' hum infl:ante* iv Os

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    10/18

    (8)Os fruliferos Troncos efcachados;Os tofcos Edifcios arrazados ;E em fevero caftigo de feu erroDevora a chama o que efcapou ao ferro.Com o exemplo aterrada a infiel GenteE Africa aTim fubmiTa , e obedienteJ o iiluftre Bara , c'o a Efpofa ao lado.As velas folta para o Tejo amado.Tu com elle nas azas vens do vento,Tli ver furgir do inftavel ElementoCo' a frente torreada a gram Lisboa,De quem ta alta fama ao longe fa.Que ha muito teu fenfivel peito encobreA anci que tens, e o penfaraento nobreDe ver inda huraa vez na Ptria bellaA Alma Grande , que vifte longe deliaE que te fez fentir na adverfidadeO raro Dom do Ceo, doce Amizade,Que une as Diftancias , e que iguala as Sortes,Mais fegura nos Bofques , que nas Cortes.Nas mos lhe achas as Rdeas do Governo,E o mefmo Corao, e Peito terno:Lagrimas doces , lagrimas faudofasVile cahir das faces generofas.

    De

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    11/18

    (9)De quem olhou conftante , e refoluto yPara a Difgraa com o rolo enxutoQiiando o vile mayor foi na Difgraa.Co' a poderofa ma te ergue, e te abraa;E te encaminha aos ps do Tlirono Auguto,Gozale ento, entre prazer, e fulo.Quanto a tua Alma fufpirado tinha.Tu vile com teus olhos a RainhaDe feus Povos felizes adorada:Tu puzele a feus ps a invila efpada:E cheyo do refpeito mais profundoBeijafte a Ma , que faz feliz o Mundo-Ouvifte o doce fom da Voz fuave,Que tem dos noFos coraes a chave.Porm leva gravado na memoria,Que ao contar as Batalhas, e a Vido ria;Os cruis golpes j as mortaes feridasAs cabeas dos corpos divididas,E em angue, e p revoltos os cabellos;Tu vile enternecer feus olhos bellos.Nao podes defejar honras mayores.Firmou a Mao Real os teus louvoresDeclarou que fe d por bem fervidaUco preo , porque arrifca a vida

    N^

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    12/18

    (r)Naa leal de gloria cobiofa.Agora torna aos teus : Chama-te a Efpofa ,C^e com agudos ays rompe o ar denfo ,E eftende os olhos pelo efpao immenfoContando os longos dias, da faudade.A Razo , e o Dever to perfuade ;Torna aos teus , que te efperam cuidadofosQiie Guerra te eguiram valerofosMoftra-llie o Premio , que a Virtude anima.Conta da belia Europa o doce Clima jOs ufos , os coftumes diferentes.Cheyos de inveja os Souvas teus ParentesNa Corte o ouviro da Real Tia.E em quanto a Augula, a Immortal MARIA,Manda do alto do Throno , em Paz , e em GuerraSeus Rayos , e feus Dons , ao fim da Terra ;E co' a vermelha Cruz te adorna o Peito ;Com efte loiro a tua tefta enfeito.

    NO-mmm

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    13/18

    (>NOTAS.

    Pag. 3. verf. 4. Sem faher a quem pague o feu enluto.Foi efcrito no mez de Novembro de 1791.

    Pag. 3. verf. 6. Dormem as Iras, A Paz Geral.Pag. 3. ver. 10. Guerra Freta, Ete he o eu Pofto , ealiin

    fe intitula.Pag. 3. verf. 11. Qintuhla, He o feu nome de Guerra: Querdizer Fogo\ O feu nome deBaptifmo he Do-

    mingos Ferreira da ATumpa. ATim mefmo fechamou feu Pay , que governou o Prefidiode Ambaca. E o mefmo nome teve j feuAv , que derpols de obrar proezas na Guer-ra , foi o primeiro da fua cor , que diTcMifa no Prefidio das Vedras.

    Pag. 4. verf. i. Queimou a Corte. Nas Guerras 3 em fervi-o da Coroa , contra a Rainha GINGA fuaTia. E obrigou-a a retirar-fe , e paTar paraa outra parte do Rio Uhamha \ e a pedirpaz em 1744.

    Pag. 4. verf. i. Fero^z Rainha, A Rainha Av dea cha-mava-fe D, Vernica : Ela tambm fe fazchamar Z). Vernica y mas o feu Nome heD. Bifigue,

    Pag. 4. verf. 5?. Em va o Pay. Na fua Mocidade appli-cou-fe aos Eludos na Capital de ^S*. Fauhde Loanda : Mas apenas fe preparou a pri-meira expedi-a . deixou os Livros , e foiguerrear.

    Pag.

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    14/18

    WMm 'u ' ii^jjlFag. 4. verf. 10. E^CGgy. Potentado , a quem conquittmos

    a Pedra, ou Serra, que conferva o feu no-me. Hoje he bom VaTallo da Coroa , comoutros dois Potentados feus vizinhos, o Am-hutlla, e o Ambuilla.

    Pg. 4. verf, 22. Qangu. Rio, que vem do Serto de Ben-guella.

    Pag. 4. verf. 23. Cuan%a. Rio bem conhecido, que entra noMar ao Sul da Capital de Angola.Pag, 4. vqy. 24. Crocodilo. Gandu na Lingua do Paiz.Pag. 5-, verf. 5-. JV

    nha : Entra na Cuanza.Pag. 6. verf ro. Hippopotamos. Na iingua do Paiz Gwvo.Pag. 6. verf. 12. Cabco. Souva Moo , que molrou muito

    valor na Guerra.Pag.

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    15/18

    ag. 6. verf. 19.

    Pag. 6. verf. 23

    Pag. 7- verf. 4.

    Pag. 7.

    Pag. 8.

    verf. 13.

    verf. 6.

    C^3)A prumo o Sol. Ela fraze , em r'gor, naodcigna f Majfangano : Mas poeticamenteexprime o efeito do calor , que he alli taointenfo , que fuccede muitas vezes incendia-rem-fe os tecls. Os Moradores , em certostempos, tem fempre agua fobre elles.

    Vingo. Pedra mais alta que as outras , quefe deixa ver de liuma grande dilancia. O pri-meiro Capita Mor 2.^?eras, pofto por SuaMageftade, foi Simo Dias.Mojulu, ODembo, que fe propoz fazerdiverfa , e atacar a Capital ; e que fe che-

    gou para ns ao longo do Mar , at o Ben-go ; intitula-fe Marquez de Moffulu.

    Rebeldes. Fora o Ouinguengo , q o Na-buaAngGngo , ambos d' alem do Dande.

    Submija. O Capita Mr da Guerra Pre-ta , que ficou na aufencia do valerofo Qui-tubia, he Luiz Gonalves Vaz , feu Difcipu-lo na Arte da Guerra , e que faz honra aoMelre; fem ter a eftatura do Primeiro, temtodo o feu valor j como bem motrou no ca-minho de Encogy.

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    16/18

    ... o

    mu TB

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    17/18

    C 7 1- (.. . , V b

    -

  • 7/15/2019 Quitubia-basilio Da Gama

    18/18

    l

    5