3» a -. • - - 1-. •y v jqw* •V" • i

,:,

Vv».i~y:

' ;0Kv7P

• - . VSBM.SJ C-’ ».••

% -*• • •

- j" - V » r • r%~- * ••

I

pfr >' .7'’ *

'O-i

B v -V

f ^

**|y .r* '

». --'_^

<+r/Jw «

»•. f

'>'

' v-i',

’

t•: Mk'

' '.. ,1

f ‘4. fi'

*

t

,f ‘f-*

1 ' i *x

‘V

'i

‘ *‘ M

-e; '. ,

i

P • V .

'

“/>- > K

D1SSIMI DOMINI/ DOMINIThomxdc VioCaictam CardinalisJanfti Xyflt:

De communione

De confcfsione

De Jattsfaftione

Dc tnuocationefanFforum -1 i j*)

Aduerjus Luteranos traftatus:

iMiutoa \t jt'i '4 o c» iMitugatlrX ifisiil nltv .W.>-r r.»D aV antuif

V „« « Uli r

v, .\ 'ijiAo '.Ci

V. •'

i' vd.

’ :«J$- V v.

.V-V.vV.-ii iv. i, 1-s.I uiItaiA

4• $

- \' '

,

w i .

& ... :

- Digitized by Cr ?Ji

THOMAE DE VIO CAIETANlCardinalis fanttt X Y S T 1: de quattuor lu*

tcranorum erroribus traftatus

PROOEMIVM*Ertinax Lateranorum animus

prxtcxtu confacntice Clemens

feptime Pontifex maxime erga

communionempopuliJub utraqs

EucbartFIut ffccic confefsto

*

ncmtpnon omnium peccatorum

ac negatamfatisfaftionem nccnontnuocationcmfanflo'

rum, muitat me ad fcnbcndum de bis : non abjolutefed

quatenuspendent exfacrafcripturaiquoniam tpfifoltus

facra:fcripturce autboritatcmfufcipiumt/QC profitetur

fe illi rnmtuLt quanuispertinacibusnon proderunt no*

jlra haec, fueramus tamen utilia foretum ad retrahen-

dum altos ne illos imitentur,tum ad confolandu fidelium

mentes . umere enim infacraferipturafalfitatem eorum

qua: bercticitaftantcsfeprof'efforesfacri euangelij do*

tent/nonparuumfolatiumfdcltbus confexuEt quanuis

Im proecclefta catholicafcripfcrtm, ad tribunaltamen

beatitudmis tuce non minusIm quam reliqua mea om*

X

v :f"

nia refero

Digitized I3y Go*l?le

CDE COMMVNIONE SVB '

utracp ffecic : Caputprimum*

• V teranis non/at eft/tpfos communicate

w t.fibutmP ty

cc*e>fc^

nciucunt /kft* a&

dicen lum licitam cjfe communionemJub

altera tantu ffccie.quia tum ex u/u Chri

jiitumex praecerpto eiujdem communicandum eflJub

utracp ffecie * Proinde opus ejl difcutcrefcundu feri»

pturas/aeras utrunep : ut uidelwet mamjcjlcmus necex

utu/us Cbrifli nec exui praecerptorum ciustlltcttucjfc

populo comunicarefub altera tantu ffccic.boc/quidem

patefafto /clarum erit non teneripopulum ex diutna It'

fitad communionemfub utraepf/ecie

*

& Qjtiaifurfaluator nojler in ultima coena infhtuens

/aeramentum Euchanjlur u/us efl hoc/aeramentoJub

utrap ffccie communicando apoj}olos(ut euangchjhr te

fantur) Une infertur quod/acerdos non niftJub utraep

fpecie dare debet euchartjliam. debet enim/acerdos dare

ui icuchariFfiam quemadmodum dedit illamChriRus*

fmlttcr debemus omnes communicare quemadmodum

communicaueruntapofloh*

(T Noi ante facile manifcjlamus ufum CbriFti &C apo

Jlolorum /non habere uim legis quodJmtli modo dtjlri-

buaturpopulo cub.irtjlia t namjt tlle u/us ChrifU utm

'Xr TDigiliza

legis haberet , tm obligaremur ai quadam in ufu illius ')

dijiributmisferuata CC ad qimiam non/fcd ad omnia

in illo uJitferuata.pcrfjucuum aute ejl /nos non obligari

ad omnia in illa dijinbutmc fafta a Cbrtflo.ergo nec

tenemur dtjlnbuendo cucbarijliamfcruarehocumm:uu

deheet darejub utra^ffecie . Quod enim no teneamur

adferitandum omnia, patet tum quia Cbrtjhtsfregitfra

ftdmjjdcdtt {fccian panis:rtdtctduaut7cjl dicere quod

facerdos tcncalur dare hojltamjraftamjum quiaCbri'

Jius dtjl ribuetido non immifitm ora apojlolorum eueba

'

ri\ham,fcd dixit /Accipite &C comedttcindiculum autc

ejl dicere quod facerdos tenetur non immittere euebaru

Jham in os communicantisfcd dare in manu illius ut ipfe

fc communicet . tum quta CbnHus difributt hocfera'

mentuapoflolts poft ca?nam:plus aut?quam ridiculum

ejl dicere quod teneamur comunicarcpoft ccenam /illici

tumqt fit dare cucbarijltam iciunis , tum quiaCbrifltts

dedi eucbarifhamfubffccie panis azymi, £C tamen

minerfalis ecclcfta fatetur non ejje illutum euchartflia

utiftuc in azymofiue in fermetato.ex his enim omnibus

clare patet quod dijlributto cuchartjhtr qua ufus eFI

Chrtjhs non habet uim lem /Jlatuentis utfimihterjiat

dtflnbutio a nobts,$r, At ft quifftam contenderit in hoc

uno imitandam ejfc Chrtjli dtjlnbuticncm quod jub

A iij

i

utratpjpecie dedit eucharijliam.animaduertat Chrijhm

dedijjeJub utrafffccie apojloltsJolts, &C non dcdtjje

Jcptuaginta djctpulis nec multitudini eorum qui crede

*

bant iti illum: ut uclexboc JatJit inferre ab exemplo

Cbrfli/ergoJucccJsonbusapoJtolorum danda ejl eueba

rt/hafub utracp fpecie . non enim plus infcrrtpotejl ex

CHR I ST J dflnbutwne.no Hitur inferripoujl/et

go untuerjis Cbrijttanis danda eji eucbartjliaJub utraep

fpecie. Patet ita<p quod ex ujuCbrtjlt no potcjl inferri

illicitam cjjecommunioncm populiJub altera tantu fpe

ac. Et multo mitius inferri bocpotcjl ex uju ccclcjuc

Corinthiorum cuius meminit Paulus in prima epftola

adCortntbtos.ujus enim uniusparticularis ccdejutnon

Jlatuit legem ccclefijs altjs.Hrc de uju.

Dijcutiedajunt deincepspraexpta Chrijh tam ante

inilitutionem cucbarflue quam tn tpja injhtuttoncpro*

uiuhata . Primum itacp praecerptum cx uerbts domini

1oan. ‘vj» filim ajjumptum ejl a Boemis. ait enim Cbru

Jlus/blji manducaucritts carnemjUij botmnis 6r bibe

ruis ciusfanguinem/non habebitis uitam in uobis. quid

inquiunt clarius r Eodem enim modo ncccfsitatcm com*

inimicandi Jub utraep fpeciepromulgat quo promulgaue

rat neccjsitatcm bapttfmi *nam quemadmodum de ba

>

ptijmo dixerat loan. itj

.

Nfi quis natusfuerit cx aqua

di ffiritu non potejl introire in regnudcijta de cuchari

>

Jha dicit m fi comederitis carnem\jilij hominis di Liberi

tis ciusfangtrinem non habebitis uitam w ucbis G Noi

autem dicimus hccc Chrijliuerla noncjjcfccunduge

nuiminiJenfumintcllicjcnda de uju cuchariflue :itnmo

necpojje intclhgtijalua Chrijlianajidc de cibo dipotu

facramcialt. Et bocfanlc manifeftatur/x eo quodfi in

*

tclltgerctur de cuchartjha /tolleretur baptijmfjficictia

adfalutcm.pari ftquidem modobeee ncccfsitatcm\Jonant

edendi carnem di bibendiJan^uinemjiltj hominis quo

Jonant illa alui domini uerba necessitatem nafcctidux

aqua di ffiritu.di propterea manifcjlefcquttur quod

Jtia tjhsuerbis indicitur necefsitasJumcndicuchartJUa/

nonfuffatbapltftnus ad falutemfcd ad hoc quod aliquis

habeat uitam oporteret di baptizari e*rfumere eueba

rijliam . Cuius contrarium nonfolum infymbolofate

*

mur /confitentesunum baptisma in rcmifsmcm pecca*

torufed dominus in euagelto dicit/Qui crediderit G7*

bapti^atus fueritfaluuscrit di Paulus apojlolus ad

Tit, tj. SaluoSjtnquitjnos fecit per lauacrum regenera*

tionis.Quia igitur tdem cjl aJJercre uerba illa Cbrtfli

Ioatu vj.intclligi de cibo& potuJacramenti cuchari*

Jlue/dC negare baptiftnifuffidentiam adfalutcm,clarc

patet uerba illa nec intelligincc intelligi pojjede cibo

CC potucucb.iriftia .& proptereaindc nonhletur

pracaptum adfumendum cuiharijliamfub utra» ffc*

de , Difcutere autem quisJit GermanusJenfustll.rum

Cbrtfh uerborum /no ejlprafentis ncgocij.namfitcjl

propofta quajhoni nojse quod no loquitur ibi dominus

ad litcram deJacramcntah cibo dC potu

Superefl demum dijeutere praecepta CbrtftipromuV

fata quando injhtuiteuckanjharJacramentuuV ide euan

gelu omnia

:

(*r nullum inucnics in i llts de cucbariflia

praeceptum . nili apud Lucam immediatepofl euchari

*

jltam fub ffeae panis/Hocfacite in mei commemoratio

nem/Apud tamen Paulum apoffolum.j. adCor. xj*

duo pracapta leguntur datadCbrtrto in inflitulione

tuebarisha.alteru immediatepofl cucbartjliamfubfje

cie panis/Hocfacite in mei comemorattoncm alterum

immediatepojl eucbarijhafub ffeeie uini :uidchcct/Hoc

facite quoticnfcunp bibentis in mei commemorationem*

f Quapracaptaf perfficadus fuerint confiderata,

nullum fecumferat mandatu de communionefub utracp

ffede: utpatet dtfcutiendofingula . Vracaptum cnitn

immediate pojl ffcciem panis tam apud Lucam quam

apud P.iulum m intffi:refertur ad eucbartjliam fub

ffedepanis : ut tpfc contextus teflatur.pracaptum au'

tem apudJolum Paulum feriptum dc imitatione Cbrijli

in

in cuclarijliafub fjecie uitti / Imitatur manifcjhfsmt

ad uiccs c^uilus bibimus in commemorationem Chrtflu

ita quod non cflpuccccpiu abfolute,fcd ejipraecarptum

txfuppofuionc : utdeheetfi biberimus m Cbrtjlt mano

rtam /jaciamus hoc quod jccti Chriflus.non igiturputei

pit ut bilamustn cius memoriamJed praecipit ut quoties

in cius memoriam biberimus/faciamus qued fecit tpfe:

hoc cft quoties utemini calice cucharijtia /facnfcate

hcc, Bibere nancp manifcjlcfgmfcat ujum calicis :dC

ccnfcquenterjacere hoc djhiftum contra btbcrc/fynu

fcat ccnJcerare hcc, prcecipitur enim adhteram ut ajjo

cietur ufus calicisfacrifcto calicis.Etex bocipfo quddft

>

milctn ajjociatioiicnonprxcxpit circa ujum cucharijhir

fub fjecicpanis,infwuauit cp ufus quidem calicis illicitus

ejfctfcorfum dfacrifcio:ufus nerofub ffeciepanis hei>

tusiut ritus ecclcfiaeferuat,non referuando cucharijliam

fub fjcciepotusfed duntaxatfub fjeciepants/ZT pro

infirmis& pro cotcantibus extra mtjjarufolcnnia

C’Afftquifjiam contenderit quod hocpraecerptum dire

fle obligandofacerdotes confcquenter obligatpopulum.

Nam ex eo quod bibentibus in Chrifh memoriampraeci

pitur hocfacite/manifejlcfequitur quodfacerdotibus ce

lebrantibus miffas(quos conflat bibere in Chrifhcomme

morationem)pr(ccipiturhocfacitefedfub hocfacite com

B

prehenditur etia dare alijs calicem,quia comprehendit

omnia pieChriflusfecit circa calicem,crgo ex hocpre

ceptofacerdos tenetur quoties ipfc bibit dare alijs calice:

acpcrbocalj tenetur accipere &C bibere,Aducrtathcc

argumento utens/inprimis ad textum litere:quia con>

textui litere non quadrat hicfcnfus.Natn in litera/hoc

hoc conjicerefa*

cramentum dijlinguitur contra ufumfaeramenti : acper

hoc non tam ample in hac litera extenditur hocfacitefcd

ex ipjo contextu rcjlringttur addemonjlrandum ipjum

Jacramentum ut dtflwguitur contra ufumJacramcnti/

eo ipjo quod dijhnguitur cotra ufum calicis. Qjiecunqj

igitur eflat ad ufum calicis comprehenduntur hicfuh

bibcrc:6C que ffeflat adipfumjacramentum comprce

hendutiturfubfacerehoc/fccundufuauem contextusfeti

fum.pcrfficuum autem ejl quod dare alijscalicemffe^

flat ad ufumfacramenti01

nfadjacramentum ipjum

non igitur comprehenditur in hac literafub hoc facite/

dare alijs calicem , Aduertat deinde quod Luterani non

conflarentftbtjpfts dicendoftc:quia ex hoc argumento

fequitur manifflc quodfacerdos celebrans tenetur dare

caliccomnibusprefentibus fi hoc facite comprehendit

etiam darefacramentaut Chriflus dedit.nam Chriflus

dedit omnibusprefentibus, conflat autc Luteranos hoc

/

f.icite diflinguitur contra bibcreiac per

Digitize

tm fcruare non igitur obligatur ChriRwuspopulus

ad bibendumfaeramentum eucbarifli* ex hocClmfli

p r*c*ptoJccundu planufuauifstmumtp liter*fenfum.

Et quia nullibi mji in allatis locis habetur in Jacraferi

-

ptura mandatum aliquod de cornm unione cuchartjhr,

manifcjlum cfl quod non tenetur Chrifimus populus

expr*c*pto in diuino iureferipto ad comunionemfub

utratp ffecic.uoluntane igitur dC noauthoritateJcriptu

r<rprccdieatur illicitam effc cotr.unionemfub ffectepa-'

tiis tantum,Et hocfujficit aduerf,ts Luteranos /fcitusfa

er*feriptur* authorttatemfufcipicntes,Ll*c de cornu

*

niotiepopulifub altera tantuffecic

DE INTEGRITATE CONFES'fionts quo adpeccata omtiia:Caputfecundum

.

ON FITERI peccata mortalia

omnia qu* quis admijit /Luterani non

111? nclant e

JJc neccfJvivmjed affr^ mant repugnarefacr* feriptur*/&*

ejfeimpofsibtle:quiaferiptum ejl/Dcli

Ra quis intelligit

i

N05 autc dicimus haberi ex euangelio confesftonempec

catorum mortalium omniumtdC non obflareprophet*

fententiam allatam,Quod enim peccata omnia conjiten

dafmt infacramcntali confefsione , ex ipfaforma mini

jlrandifaeramentum poenitentia tradita d Cbrijlo quan

do iuffituit bocfacramcntum loan, xx. manifeflatur

AitenimCbrtffusapojlohs:Quorum rcmijeritispcc>

cata remittuntur eis,<& quoru retinueritis retentajunt*

In quibus uerbis datur a CbriFio tmnijlroJacramentif

a

cultas duarum aflionuiuidclicet remittendi uel retinendi

peccata quorumcuntp &C ex boctpfo quod mtntjlrocom

mittiturfacultas dtjcernendi an remittenda an retinenda

Jintpeccata cutufippoemtentis , mamfejlcjequitur quod

oportet minijlrum (mji ccecus mtntftrare ucht) nojjcji

in pcemtente ejl aliquod peccatum retinendum:quod efl

nojjcJi tnpcemtente ejl aliquid impediens remtjsionem

nam omnepeccatum retinendum impedit rcmtfsioncm cu

iufcuncp peccati bomtnts conjtcntts-quia nopotcjtjimul

unumpeccatum remitti dC aliudretineri.nam mortalia

peccata qturcntup uniushomtnis conexa ejjetam quo ad

rcmtsjtoncm quam quo ad retentionem rclattue ad

deum 6C rclattue ad Chrijh minijlrum 'perfjicuu ejl

Et rclatiuc quidam ad deum,

patet ex co quod ille cui re*

mittitur a deopeccatum /amicus dei conjlituitur iuxta il'

lud Beatus uircuino 'imputautt dominus peccatumjlle

autem cuius retinet deuspeccatum m met in peccato

unico 'inimicus det ejl : utpote omnium reusituxta illud

laco.ij. Qui in uno ojjendit/reus omniumfaRus eft*

Diqitized t

Ex hoc autcquod tam rmijsio quam retentio divina efi

peccatorum mortahu omnium qtur jt/is habet, manijcflc

(equitur quod etiam tam remtsjto quam retentio qturjit d

Chriflt mintjlro / debet ejje non ahquoru peccatorum

mortahii 'conflentisfcd omnium quia tam remisjio quam

retentio mtntjln debetejje talis ut rcmisjtoni asfijtat du>

uina remtsjto C-T retentioni asfijlat diurna rctentio.aho'

quin non turificarenturChrifli uerba,Quorum remife

ruispeccata remittuntur cis/dC quorum retinueritis re

tentafunt.Non ucndicarct autcmjibi remtsjto mintjhri/

asfijlentiam remisjionts diurne,fi

dijordaret d renufsio

nediuina.dijcordarct autZJideo remittenteomniam l re

tinente omnia /mimfler quoqs non remitteret omnia ucl

non retineret omnia.ad hoc autem ut mimjltr ucl remit'

tat omnia ucl retineat omnia,oportet mimjlro innotefeere

omnia /niji circus ac temerarius remijfir ucl retentor fit.

Cr quoniam mimjlro Cbriflt peccata pcenitcntis per

ipjiusconfesjtoncmpropriam innotejcut/confcquens eji

ut oporteat conjitcntem conjteri omniafua mortaliapec

cata.Vidc /examina (3C libraprudens IcFtor quee dixi'

musidC perpendes ex ipfa injhtutiontsformatn euan

'

feliofcripta /haberi confcsjionem omniupeccatorum.

SVPER.EST diluere obiefta d Luteranis : dtjhn'

fluendo de conjcsjmc uel abfolute ucl ut efl aflus huma

B iij

nus,Ejl autc confiteri omnia abfolutc/nullumpeccatum

inconfcffm relinquerexonfteri ucro omnia utconfcsfio

cflahus humanus/efi conjitcri omnia quoru confcsjio

fubcfl humanafacultati.Vude cx hoc quod dclifta nui

'

lus aiplenum tntclhgit,cjlo quod imposJMcfit horni'

nem conjitcri abfolute omnia peccataJua (quonta ignota

relinquitinconfcffa)non tamen hincfelitur quin confcf

Jionc humana posjit quis confiteri omnia peccata Jua:

quantaJub integritate confcsftonis humana: non compre

hendutur ommapeccata abfolutc,fedduntaxat nota dC

quorum quis memoriam habet . nam oblita 6L incognita

conjitcri nonfubcjlfacultati humane, Et quia pertficu'

umcjlfub lege tam diuina quam humana aftionem nui'

lam exigi ab homineque noJit in hominis potejlatc,ideo

quuex euanjelto habetur confesjioncm omnium pecca'

torum requiri ad/aeramentum pocnitcntie/non ejlfer

'

mode confesfmc omnium peccatorum abfolutc/fed de

confcsftonc omnium peccatorum utJuberifacultatihw

mane,quod cfl dicere utpocnitens confiteatur omniapcc

cataJua non ignota nec oblita . Hecde confesfmc em'

niutn peccatorum,

V Dig

DE SATISFACTIONE:Caput tertium

.ATISFACTIONE Mpropee

'catis que tertiapars poeniteti*ponitur.

Luterani negant,tum quia no habetur ex

faeraferiptura : tum quia opera noflra

nonfunt meritoria nec fatisjaFloria

Nojdwfe dicimus exfacrafcripturababcrinccesfariam

quandocp ejfe pojlucniam peccatifatisfattionc propee

catis,eam<pjieripojjt operibus nojlris. Et quidempoft

confccutam uemam peccati,fatisfaftionem quandotpfiu>

pereffe pccna propeccato /tejlatur duplex modus quo

deus remittitpeccatum.Legimus enim deum quando<pre

mitterepeccatu quo ad culpam <3C quo adpocnam:utpa

tet tum tn latrone, cui dixit/Hodie mccum eris inpara

dijo,tum in remisftonepeccatorum qurejii baptijmo.gra

tiaftquidem baptijmaltsfola fuffeitadfalute aeternam,

f antequam bapti^atus moriatur notium peccati obicem

nonponat ultimo baptifmiejfcRui qui ett uita <ctcrna+

Et in huiujmodi remijsiombus pcrfjicuum efl non cjje

opusfatisJaFlione, Legimus quetp deum quandotp remit

terepeccatum &£ non remittere totam poenam peccati.ut

patet. ij.Rcg . xij. ubi clare legimus quod arguenteNathanpropheta D.iuidcm de adulter ioJtmul 3C hcmicu

dio/O* dicenteDauidc Pcccm domino/efjondtt Na*

than:Ettam dominus tranjire fcctt peccatum tuum , di

non morieris , ucruntamcnjtbusqui natus cjl ttht / mo'

rietur.Exbisompa'ct deum rcmtJJJepacatum dC

quo ad culpam& quo ad aliquampoenammo rcmtJJJe

autem quo adpunitionem Dauidis in mortejilijjncc (kt

Jubumtla in capite xvj . tejlar.tur) quo adpunitionem

ciujdcm in publica uiolationcuxorum dpropnojliojicc

quo adpunitionem ciujdcm in perpeJJ tone mali ex do*

mo propria nampropter hoc peccatum pajjts cft ab

AbjalonjiltoJuo , omnesJtqutdcmpoenas has exparte

dei Natban propheta comminatus cjl propter tlludpcc

catum D.iutdts Ex hoc igitur qu od deus remittit quan*

doippeccatum / dC tamen pofl pcceatt uentam reflat

quipeccauit adhucpuniendus}mamjefle itJcimus deum

quandocp remittere peccatum non remittere totam

poenampropeccato debitam . Hinc ergo mjcitur ncccjsi

(as exolu endi illudpoena: reliquum quod deus non remi

Jit remittendopeccatum.

Quia autem huiujmodi reliquiae pxturcxoluipjjunt

dupliciter (uelJattspatiendo ucl Jatisfaciendo) (X Da*

utd exolutt Jattspatiendo (nam non tpjc intulitJbijpJt

quas debebat poenas Jcd deus intultt eas illt)Juperefl

o/iendere ex Jcriptura quod huiujmodi reliquias poetue

pojsumus

pojfumusfatisfaciendo cxohereXcge in euanfelioMat

tbetcap.iij. er inuenies loannem Baptiflam predu

cantem duo. alterumpxmtctiam agiteuilterumfacitefru

flum dtjnum poenitentia.Quorum primum

ffeflare

ad ipfum peccatum /greca dtflto apertius manifeflat:

dumJimpltccmpoenitendi aflurnftgmjicat. S ccutidu m*

tem uerba ipfa tcflantur ad noftra opera poenitentiam

confequcntta pertinere,jrufluscmm poenitentiaJonat

opusprouemens dpoenitentia ut a radicefcu arbore. Et

ex eo quod non dicitfacitefruflum dignum innocentia/

fcufruflum dtjnum tujlttia /fcufruflum dignum bonu

taie/fcd fruflum dignumptnitentia , manfcflumJit

quod dc fruflu dignopoenitentiaformajttcr(boiefl qua

tenuspoenitentia) loquitur : ut uideheetfidantfruflum

dtjnum radice interna:poenitentia. Pcrfficuum autem

rfl ex eo quod poenitcntiaeflpreteritorumpeccatorum,

quod fruflus dijnus poenitentia efl opus reflaurans ea

quorum eflpoemtentiadoocefl reparans ea quee omifijfc

uel commififfe nos poenitet.hoc autem uocamusfatisface

repro peccatisipro quanto in hoccomprehenditur dele*

tio omnium malorumque in poenitente remanferunt ex

peccato:quorum unum efl reatus reliquepropeccatopoe

ne. Si enimpoenitentia nonfrufltjicaretreparationem

omniumperditorum perpeccatum/nequaquam ad fru*

flh dhnos fctpf.i extenderetur quoniam fu.iptc natura

c..tgu u: adperfefiunt d >catur quod tpfa mcboautt

:

clarum efi adperjcflum non duci donecJupercfl ah'

quid x peccato [Mendum, yEx autborttate ilacpficr<e

Jcripturce Libetur quod quando^pofl ucnwn peccati

opitscfl fatisfaflione,qu*Jit per opera qut Junt Jru*

H is di^nt poenitentia.

QJ O D itero obqcitur de noflris operibus quod nec

meritoria necJattsfafloria [unt /indignum cenjco dijcuj

Jtone noua.NamfacraJcnptura plena eflJentent ijsjo*

nantibus tu quod opera noflra nonJunt meritoria/tum

ep opera tiojlraJunt merttoria. dC perfjtcttum cf? has

duasJententias nonJibgnutcem aduerjari:

Jcd ejjcJen*

Jitm quod opera noflra quatenusJunt ex nobis nonJunt

meritoria,®* conjcqucnter necJatisJaRoria quodp ope

ra noflra quatenusex diuinaJuntgratia &*prccucnicn

te 6.CJubfcqucnte®*perjicienteJunt meritoria,£C con

jequenterfatisjafloria . Et ambo tam clare habentur in

innumerisJcriptur* locis /ut apud exercitatos inJacris

heris luce meridiana clarioraJint &* proptereaper*

tranfeo Hxc defatisfaflme

i 11D

,fS J<V

i4

'r.v;

DE INVOCATIONE SAN-»

Florum : Caput quartum*

VTER AN I itiuocationemfatt>

Florum aiunt cxfcriptura no baberuEt

quantus tio putem eos loqui deinuocatio

*

nefatiFlorum angelorum JedfunFlorum

hominum ,tutiorem tamen eligendopartem declarabimus

jummarte primu defanFhs angelis /deinde deJanFhsbo

mintbus qtur babetur inJcriptura de inuocationc i orui

C Et quidem quod angjelt intercedantpro nobis/larepa

tet Zficb .j ubi angelus dicit deo. Domine exercituum

ttfquequo non mifcrebcrisHterufdcm di urbium luda

quibus iratus es tamJcptuagjinta annosf Matibwtquotp

oe\Vj, dominus dicit angelos caufamagtrc pujillorfqui

contemnuntur . uidete ne contemnatis unum cx j. ufillis

tfhs : dico enim uobis quod angeli eorum in coelisfemper

tridentfaciempatris met proculdubto adpatroctmuprcc

flandum pufilhs contemptis f Quod autem inuocandt

a nobisftnt fanFti angeli, babetur in primis ex Gcn

xxxj.ubt labacob inuocauitangelum ad benedicendum

Jtbi . »10« dimittam, inquit, te ntjibenedixeris mtbt.D<y

inde cx Dantclis, ubi Danicl defetpfo dicit . acccf

fi ad unum de afficientibus , di iteritatem queercbam

ab co.Neccjl dubium quod defanFhs angelis affijlcnti'

c 3

bus loquitar Ai HclrtosqUoqicapA. itfanftisatt>

gelis dicitur quod omnes JuntadmimUraUrg fjtritus

qui in mintjlcrium mittuntur,propter eos qui hxrcdita*

tcm capientjalutis . Exhocentm quod deus difjofuitgu

hernarc nosper medios angelos /nopropterJe deumJcd

propter nos heredes uttee aeterne ,ordtnaJJe intelltgituf

utnosinuocemusJantlos angelos tanquam medios inter

nos CC deum . ntjtufcpadco dejipere Itceat ut danteprin

cipefeu curia aduocatum peregrino uelpupillo/negetur

Jimul difjoni utperegrinus autpupillus inuocarepojsit

patrocinium aduocati dati

q_V OCIRC A inuocationefanfloru angelorum

utpote manijefiamjccundu facrasfcripturas relinquat

do/ad inuocationcmfanflorum hominum tranfeamus*

Duobus modis inuocare cojueuimusJanflos . uel direfle

eos ro$ando:puta,fanflc Petre orapro nobis.uel rogatu

do deum perfanflorum merita.ut in canone mijje cede

Jta conjucuit rogare/dicendo,quorum meritis precibusqj

concedas QCc. f Vtroep autem modo exjacraferiptura

haberi inuocationc fanflorum dicimus. Etquidem quod

animae fanflorum intercedant pro nobis , habetur ex

Apoc. cap vj Vidifub altari animas interfetiorum

propter uerbum det:6C clamabant uoce magnabdicentes*.

Vfquequo dominefanflus CC uerus no tudicas £T uitt

I

iicas fanguinemnoTlrum de ijs •uihabitant in terra

*

Ex hoc enim quod animafu. t torum orant deum contra

maloshabnates tn terra,mantfejYc dtjcimus quod multo

majts orant profalutcclcftorumquantopropcnfior cjl

voluntasfwElorum adbonu noflrum quam ad malum

notfrum. R.urfus Lue, xvj. reuclauit nobis dominus <p

iuesin inferno intcrccsjttprofratribusfutsinhac uita

m inentibus.ex hoc enim revelatum ejjeinftnuauitquod

multo magisfanElte animae intercedunt profalutcfuo*

rum.NamJtdtuescui dumcjfettnbac uita nullafuit cu+

rajalutisfratrum /in tormentis pofttus etiam importune

fupphcatprofalute fratru,multo magisfanElt uirt quo*

rutn ui hac uita\ftudiu fuit circaJalutemfratrum /exuti

carnem idnup beati continuant charitatisajfcflum £T

interceduntprofalutefratrum.

Qjtod autem d nobis invocandifint,ex feriptisMatth*

xxvij .habetur. Scribitur enim tbi quod multa corpora

fanftorum qui domuerantfurrexerunt dC uencrunt in

fanftam ctmtatem £r apparuerunt multis.Hinc enim

b ibetur quod deuspojlCbrtfh refurrefltonc'

gubernat

injlruendo nos nonfoluperfanftos angelosfcd etiaper

finftos homtnes.no enim uancapparuerunt multis,fcd

adtnjlruendum eos deueroMtfsta dem illius rcfwrrc*

Ehoncthxhoc enim quod ufpadtepus illud qubernauit

c 9

"Digffizcctby C .oc

f

nos per (insciosJanflos dC noti per hominesJanflos /

dC tuc tneoepitgubernare nos perJanflos homines,\nji

tmautt nona jcadbtbuijjte medtagubernationt defloru*

JU nijt ordinigubernationis dmncc erga nos /adtunflos

ex merito pajstonis dC rcjurreflioms ChrifltJanflos

homines mantjcflare uolutjji:t dens, nnjijj't angelos in

Whrujalcm ad apparendn multis et tnjlrnendum illos:

Jcd ex eo cp nojolumper medios angelos inJcpulchro ap

parentes mulieribus /JdettaperJanflos homtnesappa

rentes multis in YlieruJXe mantjcjlautt rcfurrcflionem

Chriflt,m finuanit quod ad ea queefunt nojlrte irtertue

Jahris mimjlerio angelorum adiunxtt mintjlerium horni

num beatorum

.

E/ hinc ulterius Equitur qu cd ex ipfo or

itne diuiturgubernationis quogubernat nos etiaper fan*

flos homines/mmfeflatur recurrendum cjje nobis ad

Janflos homines : ahoquin rediret illud idem abjurdum

quod dcduflum cfl fi non pofjcmus inttocarcJanflos an

gclos.datos enim cjjeJanfloshomines ad nojlram utilita

tem medios inter deum et nos /tcjlaturdifla apparitio

ad datos autem dminitus medios pojje nos recurrere/

pcrfjicuum ex dtflis eft. Paulotp mitius abfurdumfc'

qmturji deus difjojuttgubernare nos per medias intet*

tcjjtoncs Janflorum hominum ( ut priores Jcriptur<r

tcflantur) <5C nobis non liceret, ad intercejjores no

*

Jlros recurrere*

CQjiod demum orandusJit a nebis deus per merita

fmelorumJjabetur ex Exodi.xxxij. ea. dum n.ojisfup

plicando deo /inter alia dicit:R( cordareAbraham lsbac

& Ifraelferuorum tuorum . Hoc enim mbl aliud cfl

cp rogareper merita Abrab.v hbac £T ifrael. Etbuicji

adtunxert;

prius dcclarata(uidcltcct quodfaiflt interce

dant pro nobis) mantfcfle inferes quod neufolunpcr

meritafcd etiam perprecesfanflorufupphcare nos deo

efertptura b ibetur . Et bisji adtunxeris op in idem redit

orare deum per merita 6L precesJanflorum/O* orare

fanflos ut merita &C preces proponat apud deum(nam

res cfl eadem licet modusfit diffar.CC utrobicp cjl in

*

#*«*•*••' finfidum 'licet diucrfimed:) facile perpendes

omni ex parte tradi ex/aerafertptura inuocationcmfan

florum. Et Ixrcdepropofuis dtfla qui legerint, meminc

rint ineruditorum cjfe certitudinem mathematicam apice*

rerein moralibus, dCuniuer/ahterin agendis d nobis*

Rom<edic.xxvt Augufh ,M. D, XXXI*

ROMAE APVD ANTONIVMBladum de A S V L A, Anno

M * D* XXXI*

OPi cen \<2ft

'MV1KQTXA GVq *i IfrUQA.

'

J /w x x. .a ,*/.

'

VK

fej 'i'

. JLM*

i

r

I

fi