risale-i salât

8/7/2019 Risale-i Salt

1/72


2/72

2

Bismillahirrahmanirrahiym

T A K D M

Bu risale, mmeti Muhammedin (s.a.v) faydas iinhazrlanm bir risaledir. Gayemiz, kardelerimizin namazlarnanlamn bilerek ve ne yaptn bilerek, ne iin namaz kldnbilerek, namaz klmasn hedefliyoruz. Bu yzden bu risaleyeihtiya duyduk. Bu risalede kiisel yorumlardan kanmayagayret gstererek, byk slm limlerinden Ehl-i Snnetebal olan mm- Rabbn (k.s) ve Bediuzzaman Said-i Nursi(k.s) hazretlerinin eserlerinden faydalandk. inden bize huuverecek, bizim namazmza anlam verecek ve daha fazla birgayretle zen gstermemizi salayacak mektuplar verisalelerden bir kan aldk ve sizlere takdim ediyoruz.

Umuyoruz ki size bir hizmet edebilimidir, Allah rzas iin.

Allah anlamay ve uygulamay nasip etsin.

Bu risaleye balamadan nce, Peygamber Efendimiz

Muhammed Mustafaya (s.a.v), mm- Rabbnye (k.s) veBediuzzaman Said-i Nrsiye (k.s) birer Fatiha okumanz ricaediyoruz. Allah srlarn takdis etsin...

MN


3/72

3

N D E K L E R

mm- Rabbn Mektbt- Rabbn 1.Cild Sayfa29. Mektup; Farz, Snnet ve yats namaz ile ilgili............. 585. Mektup; Namazlar cemaatle klmaya tevik ............... 797. Mektup; badetten maksat ........................................... 10137. Mektup; Namazn annn ycelii............................. 11186. Mektup; Niyet kalp ile olur ......................................... 12260. Mektup; Nafile, snnet ve farz fark........................... 14261. Mektup; Namazn faziletleri ve vasflar..................... 17263. Mektup; Namazn faziletleri....................................... 22266. Mektup; Tadil-i erkn ................................................. 23288. Mektup; Nafile namazlar cemaat ile klmak.............. 26303. Mektup; Ezanda geen kelimelerin manas................ 31304. Mektup; Namazn baz mana ve srlar....................... 33305. Mektup; Avam, mbted ve mntehnin namaz ........ 362.Cild 20. Mektup; Namazn adap ve artlar ............................... 4167. Mektup; slmn be esas........................................... 4269. Mektup; Tadil-i erkn, saflar dzeltmek...................... 443.Cild 12. Mektup; Namazlarda kraati uzun tutmak ................... 5017. Mektup; badetlere tevik ............................................ 5177. Mektup; Namaz ve kelime-i tevhidin hakikati .............. 55Risale- i Nur Klliyat Bediuzzaman Said-i Nursi (k.s)nc sz; ........................................................................ 58Drdnc sz; ..................................................................... 62Beinci sz;......................................................................... 65Hadis-i erifler; Abdest ve Saf tutmak ................................ 69


4/72

4

MEKTBT-I RABBN MM-I RABBN (k.s)

1.CildNAMAZ ile ilgili mektuplar


5/72

5

1.Cild 29. Mektupeyh Nizameddin Tniserye gndermitir

Kulu Allah Telya yaklatran ameller farz ve nafile olmakzere ikiye ayrlr. Farzlar dururken onlarn yannda nafilelereasla itibar yoktur. Zira herhangi bi vakitte eda edilen bir farzibadet, bin senelik nafile ibadetten daha hayrldr. Bu nafileibadetler namaz, oruc. Zikir, fikir ve benzer trlerden oluphalis bir niyetle eda edilmi bile olsa durum byledir. Hattafarzlarn edas srasnda uygulanan herhangi bir snnet veadaba riayet bile bu stnle sahiptir.

Hz. mer (r.a) bir defasnda sabah namazn cemaatle kld vesahbe- i kirm yle bir gzdengeirdi. Sahbe-i kirmdanbirinin mescidde olmadn grnce;

- Falanca kii nerede, diye sordu. Kendisine,- O ahs gecelerini tamamyla ibadetle geirir. Belki de

uyku ar basm kalkamamtr, dediler. Bunun zerine Hz. mer (r.a) onun iin yle dedi:Halbuki btn gece uyusayd da sabah namazn cemaatleklsayd daha fazletli olurdu. 1

Evla olan gzetmek, tenzhen de olsa mekruhlardan saknmakzikir, fikir, murakebe ve tevecchten kat kat stndr. Ya birtahrmen mekruh olursa nasl olur! Evet, zikir, fikir, murakebeve tevecch bunlara riayetle birletirebilirse o kimse bykbir kurtulua nail olmutur. Gerisi boa krek ekmek olur.

Zekt hesabna mesela bir lira vermek,nafile olarak dalarkadar altn infak etmekten kat kat kymetlidir. Bunun gibi,

1 Mlik, el-Muvatta, Saltl-Cema, 7 (1/131); Beyhak, uabl-mn, nr. 2887.


6/72

6

zekt hesabna verirken mesela onu hak eden fakire vermeksuretiyle iin adabna riayet etmek de tekinden kat kat

deerlidir.

Yats namazn gecenin son yarsna ertelemek ve bu suretlegece namazna kalkma iini temn etmek ok yaln bir itir.Zira Hanef limlerine gre yats namazn bu vakte ertelemekmekruhtur.

Grnen o ki, onlar burada mekruhtan tahrm (dini yasak)olann kastetmektedirler. nk onlar bir taraftan yatsnamazn gecenin ilk yarsna kadar ertelemeyi mubahgrdkleri halde, dier taraftan bu vakitten sonra klmaymekruh grmektedirler. Mubahn karsnda yer alan mekruhde tahrmdir.

fi alimlerine gre ise yats namazn bu vakitte klmak hicaiz deildir. Geceyi ibadetle geirme, birtakm manevizevkleri tatma ve sz konusu vakitte cemiyet salamagerekesiyle yats namazn bu vakte ertelemek dorusu okirkin bir itir.

Bu maksad gerekletirebilmek iin sadecevitir namaznnertelenmesi kfidir ve vitir namazn ertelemek demstehaptr. Bylece hem vitir namaz mstehap olan vakitteeda edilmi olur, hem de gece ibadeti vs. maksad dagereklemi olur. Bu durumda anlan ii terk etmeli ve buvakitteklnan namazlar kaza etmelidir. Nitekim mm- zamEb Hanfe (rh.a) abdestin edeplerinden birini terk ettii iinkrk yllk namazn kaza etmitir.


7/72

7

1.Cild 85. MektupMirza Fethullah Hakme yazlmtr

Allah Sbhneh sizleri raz olduu ileri yapmaya muvaffakklsn.

Bilmek gerekir ki, insann akidesini mutlaka dzeltmesigerektii gibi salih amelleri ilemesi de mutlaka gereklidir.badetlerin en kapsayc olan taatlerin iinde Allah Telya enok yaklatran, namaz eda etmektir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) namazla ilgili olarak ylebuyurmutur: Namaz dinin direidir; onu dosdoru klan dinini dosdoruyapmtr. Onu terk eden, dinini ykmtr. 2

Namaz devaml olarak klmay baaran kimse ktlklerdenve irkinliklerden kanm olur.

Allah Telnn u yeti de bu sz dorulamaktadr. Muhakkak ki namaz hayszlk ve ktlkten alkoyar. 3

Bu durumda olmayan, yani sahibini ktlklerden veirkinliklerden alkoymayan namaz ekilden ibarettir ve bunamazn hakikati yoktur. Ancak, hakikat elde edilinceye kadarekli terk etmemek gerekir. nk Tamam elde edilemeyeney tamamen terk edilmez diye bir kural vardr. Zira sonsuzkerem sahibi olan Allahn o ekle de itibar etmesi ve onuhakiki namaz yerine kabul etmesi muhtemeldir.

2 Deylem, el-Firdevs, nr. 3795; Beyhak, uabl-mn, nr. 2799,2807.3 Ankebt, 29/45.


8/72

8

O halde namazlar cemaatle, hu iinde ve Mevlnnkarsnda boyun bkerek klmaya devam etmeli. nk bu,

kurtulua ve felaha ulama sebebidir.

Allah Sbhneh yle buyurur: Gerekten mminler kurtulua ermitir. Onlar ki,namazlarnda hu iindedirler 4

Velhasl reddedilme korkusu ile amel ilemek gerekmektedir.Grlmez mi ki; sava esnasnda dmann galip gelmeyebalad srada askerlerin basit hareketlerinin ve kkmcadelelerinin bile byk bir deeri olur.

te tpk bunun gibi, nefsn ehvetleri ar basmasnaramen kendilerini zorlayarak nefislerini slah etme yolunusemeleri sebebiyle, genlerin nefislerini slaha almasnnda Allahn indinde byk deeri vardr.

Ashb- Kehf, yalnzca bir defa hicret ederek din dmanlarnterk etmeleri sebebi ile Allah indinde bu rtbeyi, bu azametive ihtiam btnyle yakalamtr.

Nitekim hadis-i erifte yle buyrulur: Kagaa (fitne fesat) zamannda ibdet etmek, bana hicret etmek gibidir. 5

Grlyor ki ibadetin nndeki engel hakikatte ibadetin itibargrmesine sebep olabilmektedir. Bundan daha fazla neyazaym...

4 Mminn, 23/1-2.5 Mslim, Fiten, 25, nr. 2948; Tirmiz, nr. 2201; bn Mce, nr. 3985.


9/72

9

1.Cild 97. Mektupeyh Dervie yazlmtr

Allah Sbhneh peygamberlerin efendisi hrmetine bizimgibi mflis kullarn iman hakikati ile ereflendirsin.

nsann yaratlndaki maksat, kendisine emredilen ibdetleriyerine getirmektir. badetlerin edasnda n maksat da imanhakikati demek olan yakni 6 elde etmektir. Allah Telnn uyetinde bu mnya bir iret olabilir:

Sana yakn gelinceye kadar Rabbine kulluk et. 7

nk yette geen hatt (Arapa okunuta) kelimesigye iin olabilecei gibi sebep bildirmek iin de olabilir.Yani Sana yaknin gelmesi iin Rabbine kulluk et demektir.

badetin yerine getirilmesinden nce gelen iman yakn diyetabir edilen hakikati deil imann sretidir. Allah Sbhnehyle buyurmutur:

Ey iman edenler, iman ediniz! 8

Bu yet-i kerimenin manas, Ey eklen iman edenler,emredilen ibadet vazifelerini yerine getirerek hakikaten imanediniz. demektir.

6 Yakn: Kalpten phenin yok olma halidir. Her trl pheyiortadan kaldrp tasdik edilen gaybn hakikatine ermek. phesizolarak bilme.7 Hicr, 15/998 Nis, 4/136


10/72

10

1.Cild 137. MektupHac Hzr Afgnye yazlmtr

Bilmek gerekir ki, ibadetin zevkine varmak ve klfetindenkurtulmak Allah Telnn en deerli nimetlerdendir. zelliklede namazn edas srasnda... Yolun sonuna ulamayanlar iin,zellikle farz namazlarn edasnda bu tr bir lezzet almakkolay olmaz. nk yolun banda yalnzca nafilelerden lezzetalnr. Slk9 yolunun sonunda ise bu lezzet alma nisbetifarzlara bal olur ve nafilelerle meguliyet kesintiye urar.Mntehnin (sona eren) en byk ii yalnzca farzlarn edasolur.

Bu byk saadetler kime nasip olur acaba!

Bilmek gerekir ki, namazn edas srasnda ulalan hazdanefsin kesinlikle bir pay olmaz. Hatta alama ve hznesnasnda bile ayn tada varlr. Sbhnellah, bu ne byk birrtbedir!

Nimet sahiplerine kutlu olsun ulatklar nimetler!

9 Yola girmek, Hakka giden yola koyulmak demektir.


11/72

11

1.Cild 186. MektupMft Hce Abdu rrahman Kbilye yazlmtr

Hz. Peygamber (s.a.v) buyurdu:Bir topluluk ne zaman bir bidat ortaya karrsa, onakarlk mutlaka bir snnet ortadan kaldrlm olur. Budurumda snnete sarlmak bidat karmaktan dahahayrldr. 10

Yine baz limler namaza niyet ederken kalp ile dnmekleberaber dil ile telaffuz etmeyi tercih etmitir. HalbukiPeygamber Efendimizden (s.a.v) ne ashabndan ne de tbininbyklerinden niyeti dil ile syledikleri bize bildirilmitir. Bunadelalet eden ne sahih ne de zayf herhangi bir rivayet vardr.Aksine onlar namaz iin ayaa kalkar kalkmaz hemen iftitahtekbirini alrlard. O halde niyeti dil ile sylemek bidattr.Bunun bidat hasene11olduunu sylyorlar.

Bu fakir der ki, bu bidat, snnet bir tarafa farz ortadankaldrmaktadr. nk insanlarn ou bu durumda niyetederken yalnzca dil ile sylemekle yetinip niyeti kalpte hazrtutmamakta ve bu durumda kalpteki gaflete aldrmamaktadr.te bu durumda namazn farzlarndan biri olan kalp ile niyettamamen t erk edilmi olmakta ve namazn fasit, yani geersizolmasna sebep olmaktadr.

Dier tm bidatler ve yenilikleri bu ekilde deerlendirmekgerekir. nk onlar, ne ekilde olursa olsun snnet zereyaplan eklemelerdir. Ekleme ise nceki hkm deitirmektir.Bir hkm deitirmek ise onu ortadan kaldrmaktr.

10 Ahmed, el-Msned, 4/105; Tabern, el-Kebr, nr. 178; Bezzr, el-Msned, nr. 131.11 Gzel bidat


12/72

12

Size den Reslullahn (s.a.v) snnetine ve onun ashbna

tbi olmakla yetinmektir.

Ashabm yldzlar gibidirler. Hangisine uyarsanz hidayeteularsnz. 12

NOT: mer Nasuhi Bilmenin, Byk slm lmihalinde,13 niyetin dil ile yaplmasnn iyi olduu yazmaktadr. Ancak biz

bu kanaatte deiliz, kesinlikle bidattr ve niyeti dil ileyaplyorsa iddetle terk edilmelidir.

Baz dier alimler, niyeti dil ile sylemenin snnet olduunusylemiler dir! Bunun kesinlikle ne sahih nede ZAYIF hadislerde yeri bile yoktur. tibar edilmemelidir.

Hanef mezhebinin mctehidlerinden mm Muhammed (rh.a)dil ile niyet etmeye izin vermitir ancak Kbede bu izni vermitir, nk insanlarn kalbleri oralarda kark olmasndan dolaydr.

Ancak biz kesinlike dil ile niyeti kabul etmiyoruz, bidat olarak gryoruz ve tavsiye etmiyoruz. Allah muhafaza bir snneti ortadan kaldrmak bir yana bir farz ortadan kaldrmaktr dil ile niyet, mm- Rabbnnin (k.s) mektubatnda ifade ettii gibi!

Ancak bu durum, bu ilmihalin okunmamasn gerektirmez,okumak ve bilmek gerekir.

12 Deylem, el-Firdevs, nr. 6497; Beyhak, el-tikat, s. 180; Halll, es-Snne, nr. 768.13 Sayfa 146 No; 61


13/72

13


14/72

14

1.Cild 260. MektupOlu Muhammed Sadka gnderilmitir

... slm be temel zerine kurulmutur... 14

Kukusuz farz ibadetler karsnda naf ile ibadetlerin okyanusakar damla kadar bile deeri yoktur. Nafilenin snnete kyaslabelki bu kadar deeri olabilir. Nafilenin snnete kyasla belkibu kadar deeri olabilir. Snnetin de farz ibadet karsndakinisbeti bu kadar olduuna gre halk lem inin kurbiyetiyleemir leminin kurbiyeti arasndaki fark ona gre hesapetmeli. Bundan hareketle halk leminin emir lemine olanstnln takdir etmek gerekir. ou insanlar bu manadanhaberi olmad iin nafileleri tevik uruna farzlar ihmaletmektedir.

Henz yolun sonuna varmam baz sfiler zikir ve fikri enmhim i olarak grmekte, farz ve snnetleri eda hususundagevek davranmaktadrlar. Bunlar erbain yapmay cuma vecemaate tercih etmektedirler. Bu sfiler cemaatle eda edilenbir farz ibadetin binlerce erbainden daha faziletli olduunubilememektedirler. u da var ki er llere riayetle yaplanzikir ve fikir ok faziletli ve nemlidir.

Kt grl limler de nafileleri tevik ederken farzlar tahripetmektedir. re namaz bu kabildendir. PeygamberEfendimizin (s.a.v) cemaatle re namaz kldna dair hibirsahih rivayet ulamamtr. stelik bu limler fkh hkmolarak cemaatle nafile namaz klmann mekruh olduunubilmektedirler. te yandan bu kimseler farz namazlar

14 Buhr, nr. 8; Mslim, mn, 19, 20, 21, 22 (nr. 16); Tirmiz, mn,3 (nr. 2609); Nes, mn, 13 (8/107); Ahmed, el-Msned, 2/26, 93,120, 143.


15/72

15

msteh ap vaktinde klmayacak kadar farz ibadetlerdegeveklik gstermektedirler. Hatta zaman zaman namaz

vaktinde klmamakta ve cemaate de pek katlmamaktadrlar.Bir veya iki kiilik cemaatlerle belki de tek balarna klmaklayetinmektedirler. slmn nderlerinin hali bu olursa avamnhali ne olur! te bu zaaflardan dolay slmda da bir zaaf bagsterdi. Bu karanlk ilerden ve bulank hallerden dolaydr kiinsanlar arasnda bidatlar yaygnlat.

Size dertlerimi atm; fakat korkuyorum,Usanrsnz diye, yoksa anlatacak ok ey var.

Ayrca nafile ibadetleri yerine getirmek ancak glgeselmakamlarda kurbiyet salar. Farzlar yerine getirmek ise enufak bir glgelik phesi tamayan asl makamlarda kurbiyetsalar. u da var ki, eer nafile ibadet farz ibadetitamamlamak zere eda edildiyse o da farz ibadete katlarakasl dairesine yaklatrmaya vesile olur. u halde farz ibadetlerasl dairesine ynelik olan halk lemine mnasip olmakdurumundadr. Nafile ibadetler de glgeler dairesine ynelikolan emir lemine mnasip olmak durumundadr.

Btn farz ibadetler Allaha yaknlk salasa da bunlarniinden en fazla yaknlk salayan phesiz namazdr. uhadisleri herhalde iitmissinizdir:

Namaz mminin miracdr. 15

15 Mnv, Feyzl-Kadr, 1/497; Syt, erhu Snen-i bn Mce,1/313; Zrkn, erhu Zrkn, 1/111.


16/72

16

Kulun Rabbine en yakn bulunduu an (namazda) secdedeolduu andr. 16

Peygamber Efendimizinin (s.a.v) u hadisinde ifade ettiklerivakit bu fakire gre namaz iindedir:Allah Tel ile beraber olduum bir vakit vardr ki ona nemukarreb (Allaha ok yakn olan) bir melek ulaabili r ne de Allah tarafndan gnderilmi bir peygamber. 17

Namaz ktlkleri rter kiiyiirkineylerden alkoyar. NamazPeygamberimizin kendisiyle rahatlamak istedii bir ibadettir.Nitekim o, namaz klmak istediini u szyle ifade etmitir:

Ey Bilal, beni rahatlat... 18

Namaz dinin direi kabul edilen ibadetin ta kendisidir:

Namaz dinin direidir; onu dosdoru klan dinini dosdoruyapmtr. Onu terk eden, dinini ykmtr. 19

Namaz slm ile kfr arasndaki belirleyici farktr:

Kul ile kfr arasndaki snr namaz terk etmektir. 20

16 Mslim, Salt, 42 (nr. 482); Eb Davud, nr. 875; Tirmiz, nr. 3579;Nes, 2/226.17 Mnv, Feyzl-Kadr, 4/6; Acln, Kefl-Haf, nr. 2159; Ali el-Kr, el-Masn, s. 151. 18 Eb Davud, nr. 4895; Ahmed, el-Msned, 5/364; Tabern, el-Kebr, 6/276, 277.19 Deylem, el-Firdevs, nr. 3795; Beyhak, uabl-mn, nr. 2799,2807.20 Mslim, mn, 134 (nr. 82); Tirmiz, nr. 2618-2621; Nes, 1/231,232; Eb Davud, nr. 4678; bn Mce, nr. 1078-1080


17/72

17

1.Cild 261. MektupMr Numana yazlmtr

Allaha hamd, Reslne salt ve selam olsun. Mevl sizleri dehayrlara erdirsin.

Aziz kardeim! unu bilesin ki, namaz slmn ikinci rknolup btn ibadetleri iinde toplayan bir ibadettir. Her nekadar cz ise de bu toplayclk vasf sebebiyle namaza klllikhkm verilmitir. Bu yzden de Hak Telya yaklatranbtn ibadetlerin stnde bir yeri vardr.

Mira gecesi cennette, lemlerin efendisi Resl-i Ekreme(s.a.v) bahedilen ryet (Grme; Cenb- Hakkn cemlini grme) nimeti, dnyaya indikten sonra, dnyann halineuygun olarak namazda gereklemitir. Bu sepebledir kiReslullahEfendimiz (s.a.v) yle buyurmutur:

Namaz mminin miracdr. 21

Baka bir hadis-i erifte de yle buyurmutur:


Peygamber Efendimize (s.a.v) gerek anlamyla tbi olanbykler de namazdayken bu dnyada ryet nimetindenbolca nasiplenirler. Ryete elverili olmad iin bu dnyada

21 Mnv, Feyzl-Kadr, 1/497; Syt, erhu Snen-i bn Mce,1/313; Zrkn, erhu Zrkn, 1/111. 22 Mslim, Salt, 42 (nr. 482); Eb Davud, nr. 875; Tirmiz, nr. 3579;Nes, 2/226.


18/72

18

ryet mmkn olmasa da ondan nasiplenmeleri mmknolmaktadr. Eer Allah Sbhneh namaz emretmeseydi

maksdun yznde ki perdeyi kim kaldrrd! Maksda ulamakonusunda slike kim rehberlik ederdi!

Namaz, kederlilere lezzet baheder, uzaklk ve ayrlk acssebebiyle hasta olanlara rahatlk verir. Reslullah Efendimizin(s.a.v) namaz iin ezan okunmasn istemek maksadyla ylebuyurmas bu manaya iaret etmektedir:

Ey Bilal, beni rahatlat... 23

u hadis-i erif de bu temenniye delalet eder:

Namaz ise gzmn nuru klnd. 24

Namazn dnda ve namazn hakikatinin bilincinden uzakolarak gerekleen zevkler, vecdler, ilimler, marifetler, haller,makamlar, nurlar, renkler, telvnler, temkinler vasflanabile nve vasflanamayan tecelliler, zuhurt... bunlarn hepsi birtakmglgeler ve misallerdir. Hatta hayal ve vehim rndr.Namazn hakikatinin bilincinde olarak namaza duran kiinamaz esnasnda sanki bu dnyadan kp ahiret lemineintikal eder. phesiz o zat bu esnada ahirete ait olan o byknimetten bolca nasiplenir. Glgelik aibesinden uzak olarakasl dan hisse ve pay alr. nk dnya hayat glgeselstnlklerle snrldr; glge olmann dndaki muamale iseahirete aittir. O halde glgelikten uzak olarak asl dan

23 Eb Davud, nr. 4895; Ahmed, el-Msned, 5/364; Tabern, el-Kebr, 6/276, 277.24 Nes, retn-Nis, 1 (7/61, 62); Ahmed, el-Msned, 3/128, 199,285; Hkim, el-Mstedrek, 2/160.


19/72


20/72

20

namelerde, vecd 25 ve tevcdde 26 arar; matluplarn,namelerin perdeleri ardnda aratrrlar. Byle olunca, raks

ve hareketi kendilerine det edindiler. Halbuki onlar u hadis -ierifi duymulard:

Allah, haram kld eyde sizin iin ifa yaratmamtr. 27

Evet, denize den ylana sarlr.

Bir eyi ar derecede sevmek insan kr ve sar yapar. 28

ayet namazn haikkatinden ufack bir blm onlaraaklansayd ve ondan birazck tadabilseydiler, sem ve vecdekesinlkle meyletmezler, vecd ve tevcde yaslanmazlard.

Bulamaynca hakikatlerin yolunu Yol edindiler kendilerine oyunu!

Deerli kardeim! Namazdan kaynaklanan kemlt ilenamelerden kaynaklanan kemlt arasnda, namazlanamelerin arasndaki kadar fark vardr. Akll olana bu kadariaret yeter. Bu yle stn bir vasftr ki bin sene sonra ortayakmtr. yle bir sondur ki ncekilerin vasfyla ve rengiylezuhur etmitir. Allah Resl (s.a.v) belki de bundan dolayyle buyurmutur:

25 Ak, muhabbet; kendinden geecek ve kendini unutacak kadarlh bir ak hli; yksek heyecan, itiykn galebesi. 26 Kiinin kendini vecd suretinde gstermesi. 27 Buhr, Eribe, 15; Hkim, el-Mstedrek, 4/242, 455; Tabern, el-Kebr, 9/345; 23/326.28 Eb Davud, nr. 5130; Ahmed, el-Msned, 5/194; Buhr, et-Trhul-Kebr, 2/107.


21/72

21

...ba m yoksa sonu mu daha hayrldr bilinmez. 29

Efendimiz (s.a.v), ...yoksa ortas m daha hayrldr...deme mitir. nk sonun, balangca ortadan daha okbenzediini grm ve bu yzden tereddt etmitir.

Hz. Peygamber (s.a.v) bir baka hadis-i erifte ylebuyurmutur:

mmetimin en hayrls bata ve sonda gelenlerdir. kisininaras bulanktr. 30

Evet, her ne kadar bu mmetin sonra gelenleri arasndanisbeti yce olanlar varsa da saylar ok azdr, hatta peknadirdir. Ortada olanlarn nisbetleri bu denli yce olmasa dasaylar ok fazladr. Her blmde bulunanlarn bellibir miktarve belli bir de nitelik taraf vardr. Ancak bu yce nisbetinazl, sonra gelenleri yksek dereceler ulatrm, ncekilerebenzemelerini salam ve onlar mjdelenenlerden klmtr.

Hz. Peygamber (s.a.v) yle buyurmutur:

phesiz slm garip dodu ve balad duruma geri dnecektir. Gariplere ne mutlu. 31

29 Tirmiz, nr. 2869; Ahmed, 3/130, 143; 4/119; bn Hibbn, es-Sahh,nr. 7226.30 Hakm-i Tirmiz, Nevdirl-Usl, 2/92; Syt, el-Cmius-Sagr, nr.4056; Ebu Nuaym, Hilye, 6/113.31 Mslim, man, 64; Tirmiz, nr. 2629; bn Mce, nr. 3986, 3987,3988.


22/72

22

1.Cild 263. Mektupeyh Tceddin hazretlerine yazlmtr

...lh hakikatlerden nasiplenmek ahirete mahsustur.Bunlardan dnyada nasiplenmek ise ancak mminin miracolan namazda olur. Bu mirata sanki dnyadan kp ahiretevarlr ve ahirette verilecek olanlardan faydalanr. Sanyorumbu byk nimete namazda ulamann sebebi, namaz klankimsenin, ilh hakikatlerin zuhur ettii yer olan Kbeyednmesidir. Kbe alacak bir yerdir. Zira o, sreti ilednyaya, hakikati ile ahirete aittir. Onun vastasyla namaz dabyle bir zellik kazanm, sureti ve hakikatiyle hem dnyayhem ahireti kendisinde toplayan bir ibadet olmutur.

Kesin olarak anlalmtr ki, namaz klarken elde edilen hal,namaz dnda meydana gelen btn kemltn stndedir.nk namaz dndaki hal ne kadar yksek olsa da glgedairesinin dnda deildir. Namazdaki haller ise byle deildir.Zira namazdaki hallerin asldan nasibi vardr. Glge ile aslarasnda ne kadar varsa, namazdaki hal ile namazn dndaki hal arasnda da o kadar fark vardr.

lm annda Allahn inayetiyle meydana gelen halin,namazda hsl olan halin stnde olduu grlr. nk lmahiret hallerinin balangcdr. Ahirete yakn olan her ey dahatamam ve daha kmildir. Zira burada sret, ahirette isehakikat zuhur etmektedir. Arada byk fark vardr.


23/72

23

1.Cild 266. Mektupeyhinin iki olu Hce Abdullah ile Hce Ubeydullaha

gnderilmitir

Namaz

Burada yeri gelmiken namazn faziletlerini ve rknleriyleilgili baz hususlar zikredelim. Zira namaz dinin direidir. Buanlatacaklarmzn iyi dinlenmesi gerekir. ncelikle abdestingzel bir ekilde alnmas lazmdr. Snnete uygun olmas iinher abdest azasn cer defa gzel ve mkemmel bir ekildeykamak icap eder. Ba meshederken kaplama mesh yapmak,kulaklarn ve boynun meshini de ihtiyatla yapmak gerekir.Ayak parmaklarnn sol elin sere parma ile aandan yukardoru ovulmas, hadislerde gemektedir. 32 Bunlara dikkatedilmelidir.

Mstehaplar n yerine getirilmesi hususunda geveklikgsterilmemelidir. nk mstehaplar Hak Sbhnehnunsevdii ve honut olduu eylerdir. Zira kii, yeryznnherhangi bir yerinde Hak Telnn sevdii ve honut olduubir ameli bilir ve onu yapma imkn olursa bunu ganimetbilmelidir. Bu durum, birka saks paras ile deerli talarveya deersiz bir cansz ile bir can satn alm adamn durumugibidir.

Tam olarak temizlendikten, abdesti gzelce aldktan sonra,mminin mirac demek olan namaza ynelmelidir. Farzlarncemaatle eda edilmesine zen gstermelidir. Hatta iftitahtekbirini imam ile beraber almay karmamaldr. Namazlarn

32 Eb Davud, nr. 148; bn Mce, nr. 446; Tahv, erhu Menil-sr, 1/36.


24/72

24

mstehap vakitlerinde klmaya dikat gstermeli, kraatte de snnet olan miktar gzetilmelidir. Rkda ve secdede tadil-i

erkna riayet etmelidir. Zira tadil-i erkn ya farz veya muhtarolan kavle gre vaciptir.

Kyamda, her azas sknet bulacak ekildeayakta tam olarakdikilmesi ve yerinde bir rahatlatmas gerekir. Ayakta tamolarak dikildiinde de tadil-i erkn ya farz ya vacip ya dasnnettir. Kyamda olduu gibi, iki secde arasdaki oturuta datam, yerletikten sonra tadil -i erkna riayet etmek gerekir.

Rk ve secdelerde sylenen tesbihler en az defa, farklgrlere binaen en fazla yedi veya on bir defa sylenmelidir.mamn tesbihinin de cemaatin tesbihine gre olmas gerekir.nsan tek bana ve gl, kuvvetli iken tesbihleri en dksnrnda tutmaktan hay etmeli, be veya yedi kereokumaldr.

Secdeye giderken ilk nce yere yakn olan azasn yere koyar.Buna gre nce dizlerini, sonra ellerini, sonra burnunu sonrada alnn yere koyar. Ellerini ve dizlerini yere koyarken, sadanbalamaya zen gstermelidir. Secdeden ban kaldrrken dence ge en yakn olan azasndan balamaldr. Buna grence alnn kaldrr.

Kyamda iken secde yerine, rkda iken ayaklarnn stne,secdede iken burun bana, otururken ellerine bakmasuygundur. Sylenilen yerlere gzlerini diker. Gzleriyle farklfarkl yerlere bakmaktan kendini alkoyarsa namaz ihuzuruyla klmak mmkn olur ve namazda hu gerekleir.Nitekim bu husus Hz. Peygamberden (s.a.v) nakledilmitir.


25/72

25

Rkda parmak aralarn amak, secdede ise kapamaksnnettir; bu hususlara dikkat edilmesi gerekir. Parmaklar

ap kapamak bo eyler deildir, aksine birok faydas vardrve bu faydalarna binaen eriatn sahibi, ap kapamayemretmitir. eriatn sahibine tbi olmaya denk olabilecek biryarara kesinlikle sahip deiliz.

Btn bu hkmler fkh kitaplarnda ayrntl ve aklamalbiimde anlatlmtr. Bizim burada zikretmemizden maksat,fkh ilmine gre bu amelleri yerine getirmeye tevik etmektir.Cenb- Hak, Resl-i Ekrem (s.a.v), itikadmz dzelttiktensonra salih ameller ilemeye, eriat ilimlerine uygun yaamayabizleri ve sizleri muvaffak klsn. Peygamberimize, dierpeygamberlere, hepsinin line saltlarn en stn, selamlarnen mkemmeli olsun.


26/72

26

1.Cild 288. MektupSeyyid Enbiya Srenkprye yazlmtr

Bizleri peygamberlerin efendisine tbi olma erefine erdirenve bidatlar ilemekten sakndran Allaha hamdolsun. Salt veselam, dalaleti ortadan kaldran ve hidayet bayran yceltenzata, deerli ailesine ve sekin arkadalarna olsun.

Gnmzde sradan ya da sekin insanlarn ou, nafilelerinedasna byk nem vermekle birlikte farz ibadetlerin yerinegetirilmesi konusunda ihmalkr davranmaktadr. Farznamazlarn iinde uyulmas gereken snnet ve mstehaplarnok az bir ksmna dikkat etmekte, nafileleri ok deerli grpfarzlar dk ve deersiz kabul etmektedirler.

Farznamazlar mstehap olan vakitlerinde eda ettiklerinadirdir. Cemaatle namaz esnasnda iftitah tekbirineyetimeye nem vermemektedirler. Hatta cemaatle namazkarmay bile umursamaz duruma gelmilerdir.

Farzlar tembel ve miskin bir ekilde eda ediyorlar. Fakat aregn, berat gecesi, adna regaib dedikleri receb aynn ilkCuma gecesi ve receb aynn yirmi yedinci gecesi nafileleri tambir cemaat halinde ve zen gstererek eda etmekteler. Hemde bu yaptklarnn gzel ve muteber olduunuzannetmektedirler. Bilmezler ki, bu ktlkleri onlara gzelgsteren eytann aldatmacasdr.

eyhlislm Mevln smddin Herev,Vikye erhininhaiyesinde yle der: Nafile namaz cemaatle klp farznamaz cemaatle klmay terk etmek eytannaldatmacalarndandr.


27/72

27

Bilinmelidir ki nafileleri cemaatle klmak kt ve irkinbidatlardandr. Yaplan bu i Peygamber Efendimizin (s.a.v)

u hadisinin kapsamna girer:

Her kim, u iimizde (dinimizde) olmayan yeni bir ey uydurursa o reddedilir, kabul edilmez. 33

Bilinmelidir ki nafilelerin cemaatle klnmas baz fkh rivayetlerde mutlak olarak mekruhtur. Baz rivayetler iseburadaki kerahet iin ilan ve tam cemaat artlarngetirmilerdir. Buna gre ayet iki kii, kimseyi armadanmescidin bir kesinde cemaat yaparak nafile klsa caizdir vebunda bir kerahet yoktur . Ancak kii olmalar durumundalimlerin ihtilaf vardr. Drt kii olurlarsa baz rivayetlere greulemann ittifakyla mekruhtur; baz rivayetlerde ise en sahiholan, mekruh olmasdr.

el-Fetvas-Sirciyyede34 teravih ve ksf (gne tutulmas)dndaki nafile namazlar cemaatle klnmann mekruh olduubelirtilir.

el-Fetval-Gysiyyede35 mam Serahs (rh.a) yle der:Ramazan dnda cemaatle nafile klmak ancak ilan yoluylaolursa mekruh olur. Bir ya da iki kiinin cemaatle klmasna

33 Buhr, Sulh, 5; Mslim, Akzye, 17; Eb Davud, Snnet, 6; bnMce, nr. 14.34 el-Fetvas-Sirciyye: Krilhidye diye tannan Hanefi hukukusuEb Has Sirceddin mer b. Alinin (v. 829/1426) fkha dair eseri.Kitabn dier ad, Fetv Kriil-Hidyedir. Kitap, mellifin rencisiolan bnl-Hmm tarafndan derlenmitir. (TDV slmAnsiklopedisi, 24/495)35 el-Fetval-Gysiyyede: Dvud b. Yusuf Hatb el-Hanefnin (v.500/1107) eseridir. (bk. Ktib elebi, Kefz-Zunn, 4/156)


28/72

28

gelince, bu mekruh deildir. kii olmalar durumunda ihtilaf vardr. Drt kii olurlarsa mekruh olur ve burada bir ihtilaf

yoktur. zet olarak belirtildi ki, cemaatle klnan nafile namaz eercemaatin davet edilmesi sonucunda oluan bir cemaat ileklnmsa mekruhtur. Ancak ezan okumakszn ve kametgetirmeksizin mescidin bir kesinde klnrsa mekruh olmaz.

emsleimme Hulvn demitir ki:Eer bu cemaat imamndnda kiiden oluuyorsa i ttifakla mekruh olmaz. Drt kiide ihtilaf vardr, ancak en doru olan mekruh olmasdr.

El-Fetva-fiyede yle denilir:Ramazan aynn dndanafileler cemaatle klnmaz. Bu eer davet yoluyla olursa yani ezan ve kamet ile insanlar cemaatle nafil e klmaya arlrsamekruh olur. Ama herhangi bir ar olmakszn bir ya da iki kii uyarsa mekruh olmaz. kiinin uymas konusundalimler ihtilaf etmitir. Drt kii uyarsa ittifaken mekruh olur. Bu tr rivayetler bir hayli fazladr. Fkh kitaplar burivayetlerle doludur...

Are gn, Berat gecesi ve Regaib gecesi 200 ya da 300 kiilikbyk cemaatler halinde camilerde nafile namaz klan ve butr bir toplanmann ve cemaatin gzel olduunu kabuledenler fakihlerin ittifakyla mekruh ilemektedirler. irkinolan gzel karlamak byk irkinliktir. Zira haramn mubaholduuna inanmak insan kfre gtrr; mekruhun gzelolduunu zannetmek ise bunun yalnzca bir derece altndadr.

O halde bu tutumun irkinlii ok iyi dnlmelidir. Onlarnbu noktada kerahetten kurtulma konusundaki dayanaarnn olmaydr. Evet, arnn olmay baz rivayetleregre keraheti ortadan kaldrr ama bu, imama uyanlarn


29/72

29

saysnn yalnzca bir ya da iki kii olmas durumunda szkonusudur. Bu da mescidin bir kesinde klnmas artna

baldr. Yoksa boa krek ekilmi olur.

Kald ki ilan, cemaatten bazlarnn bazlarna nafile namazklnacan bildirmesidir. Bu da bu cemaattegereklemektedir. Zira onlar are gn ve dier gecelerdekabile kabile birbirlerine haber vererek, Falan limin ya dafalan eyhin mescidine gidip namaz orada cemaatle edaetmeliyiz derler. Onlar bu ie deer vermektedirler.

Halbuki bu tr bir bildirim ezan ve kametten daha aktr vebylece de ilan gereklemi olur. Eer baz rivayetlerdegeldii zere ilan ezan ve kametle snrlayp ezan ve kametinhakikatini kast edersek; cevap, mekruh olmamas az ncedeinilen dier bir artla birlikte cemaatin bir iki kii olmasdurumuyla ilgilidir.

Bilmek gerekir ki, riya ve hret tehlikesi sebebiyle nafilelerinedas gizlilik ve sakllk zere kurulmutur. Cemaatle klnmasise buna mnidir. Farzlarn edasnda istenilen ise aklamak veilan etmektir. nk farz namaz riya ve hret tehlikesindenuzaktr ve onun cemaatle klnmas yerinde olur.

Veya deriz ki: Cemaatin okluu fitnenin kmasna muhtemelbir zemin olabilir. Bundan dolaydr ki fitne kmasdurumunda emniyetin salanmas iin Cuma namaznnedasnda sultann ya da vekilin bulunmas art koulmutur.Ayrca mekruh bu cemaatlerde gl bir fitneninuyandrlmas ihtimali de sz konusudur. O halde bu cemaatmeru deildir, aksine kabul edilmeyen bir cemaattir.Reslullah Efendimiz (s.a.v) bir hadis-i erifte ylebuyurmutur:


30/72

30

Fitne uyumaktadr, onu uyandrana Allah lanet etsin. 36

Mslman yneticilere, kadlara ve denetim grevlilerinegereken bu tr cemaatlere engel olmak ve en akyntemlerle bunlar engellemektir. Bylece fitneye gtrenbu bidatn kk kaznm olur. Allah gerei syler ve doru yola O iletir 37

36 Rfi, et-Tedvn, 1/291; Mnv, Feyzl-Kadr, 4/461; Syt, el-Cmius-Sagr, nr. 5975.37 Ahzb, 33/4.


31/72

31

1.Cild 303. MektupHac Yusuf Kemrye yazlmtr

Allah Telya hamd ve Reslne salt olsun...

Bilindii gibi ezanda yedi cmle gemektedir:

Allah Ekber:Allah Tel, herhangi bir bidin ibadetineihtiya duymaktan yce ve berdir. Bu nemli manaypekitirmek iin bu cmle drt defa tekrarlanr.

Ehed en l ilhe illallah: Ben, Allah Telnn, kibriya veycelik sahibi olduuna, kimsenin ibadetine muhtaolmadna ve ibadet edilmeye yalnzca Allah Tel laykolduuna ahitlik ederim.

Ehed enne Muhammeden Reslullah: Ben una ahitlikederim: Peygamber Efendimiz (s.a.v) Hak Sbhnehnunelisidir. Allaha nasl ibadet edilmesi gerektiini onun adnabize tebli etmitir.

yleyse Hak Sbhnehnun anna yaraan ibadet, ancakPeygamber Efendimizin (s.a.v) teblii ve eliliiyle bize ulaanibadettir.

Hayye ales-salh ve Hayye alel-felh: Mminleri kurtuluave felaha ulatran namaz klmaya aran iki cmledir.

Allah Ekber: Yaplan hibir ibadet, Onun anna layk olmaz.O, bundan ok yksek, byk ve berdir.


32/72

32

L ilhe illallah: Her ne kadar, hi kimse Hak Telnn annalayk bir ibadet yapmas mmkn olmazsa da ibadet edilmeye

mstahak olan, hi sphesiz Odur.

Namazn annn bykln, namaz vaktinin ilan iinseilmi olan bu cmlelerin annn byklndenanlamaldr.

Bolluk yl baharndan bellidir.

Allahm! Peygamberlerin Efendisi (s.a.v) hrmetine beninamz klarak kurtulua erenlerden eyle.

Peygamber Efendimize ve btn peygamberlere enmkemmel saltlar ve en stn selamlar olsun.


33/72

33

1.Cild 304. MektupMevln Abdlhaya yazlmtr

...Slih amellerden maksat, slmn be temel esasdr. Bu beesas laykyla yerine getirilirse kurtulu ve felah umulur.nk bu be rkn asl olarak salih ameldir. Ktlk vegnahlara engeldir.u ayet-i kerime bu manann ak delilidir.

Hi phesiz namaz hayszlktan ve ktlkten alkoyar 38

Bu be esas yerine getirebilirse kr grevini de yerinegetirmi olmas umulur. kr gerekleince de azaptankurtulu salanr.

Eer kreder ve iman ederseniz, Allah size niye azap etsin? Allah krn karln veren ve her eyi bilendir 39

O halde, insan u be esas yerine getirebilmek, zellikle dedinin direi olan namaz dosdoru klabilmek iin btngcyle almaldr. mkn nisbetinde, namazn en kk biredebini dahi terk etmeyi ho karlamamaldr.

Namaz ibadetini tam olarak yerine getiren kii, slmnesaslarndan byk bir asla ulam olur. Kurtulu iinsapasalam ipe tutunarak selamete km olur. AllahSbhneh baarya ulatrandr.

Bilesin ki, namazdaki ilk tekbir, Allah Telnn, kullarnibadetine ve namaz klanlarn namazna ihtiyac olmadna ve

38 Ankebt 29/45.39 Nis, 4/147.


34/72

34

byklne iaret etmektedir. Her rknn peindeki diertekbirler, Cenb- Hakka ibadet yaplrken rknleri eda etme

liyakatine sahip olunmadnn iaretleri ve alametleridir.

Rkda okunan tesbihin iinde tekbir manas da dnldiin rkdan dorulurken tekbir emredilmemitir. Ancaksecdeler byle deildir. Tesbihler secdelerde bulunduuhalde, secdelerin hem banda hem de sonunda tekbir vardr.

Secde, aalanma ve tevazuun sonu, zillet ve boyunbkmenin zirvesi olduu iin bazlar burada, hakkyla ibadetettii yanlgsna kaplabilir. Bu vehmin nne gemek iinsecdelerin banda ve sonunda tekbir emredilmi, ayrcasecdede okunan tesbihin iine ala (en yce) lafzkonulmutur. Tekbiri tekrarlamak da snnet olmutur.

Namaz mminin mirac olduu iin, Mira gecesi ReslullahEfendimizi (s.a.v) ereflendiren kelimelerin namazn sonundaokunmas emredilmitir. O halde namaz klan kii, namaznmiraca evirmeli ve Allah Telya son derece yakn olmayanamazda murat etmelidir.

Reslullah Efendimiz (s.a.v) yle buyurmutur:


Namaz klan kii Rabbi ile mnct halinde olup azametini vecellini mahede ettii iin kendisinde korku ve heybet halizuhur etmelidir. Bu hal karsnda namaz klann sknet

40 Mslim, Salt, 42 (nr. 482); Eb Davud, nr. 875; Tirmiz, nr. 3579;Nes, 2/226.


35/72


36/72

36

1.Cild 305. MektupMr Muhibbullah Mnkprye yazlmtr

Rahmn ve Rahm olan Allahn adyla. lemlerin Rabi olanAllaha hamd ve Onun setii kullara selam olsun.

Allah Tel seni doruya eritirsin. Bilmen gerekir ki, bu fakiregre namazn tam ve mkemmel olmas iin, fkh kitaplarndaayrntl olarak aklanan namazn farzlarn,vaciplerini,snnetlerini ve mstehaplarn yerine getirmek gerekir.

Allah Tel seni doruya eritirsin. Bilmen gerekir ki, bu fakiregre namazn tam ve mkemmel olmas iin, fkh kitaplarnda ayrntl olarak aklanan namaznfarzlarn, vaciplerini,snnetlerini ve mstehaplarn yerine getirmek gerekir.

Bu drt hususun dnda namazn tam olmasn etkileyecekbeinci bir ey yoktur. Namazdaki hu da bu drt konunun iindedir. Kalbin hayeti de bunlara baldr. Bazlar bu drtkonuyu yalnzca bilmekle yetnimier, bunlar uygulamadageveklik ve ihmalkrlk gstermilerdir. Kukusuz namaznstnlk ve faziletinden bylelerinin paylarna decek olanok az olacaktr.

Kimileri kalplerinin Hak Sbhneh ile beraber olmasnanem verirler. Namazdaki hareketlere, azalara yaplanamellere pek nem vermezler. Sadece farzlar ve snnetleriyerine getirmekle yetinirler. Bunlar da ayn ekilde namaznhakikatini anlayamam ve tam olarak kavrayamamlardr.

Namazn mkemmel olabilmesini namazn dnda aramlar,kalp huzurunu namazn hkmlerinden saymlardr.


37/72

37

Reslullah (s.a.v) bir hadis-i erifte yle buyurmutur:Namaz ancak kalp huzuru ile olur. 41

Burada bildirilen huzurdan maksat, yukarda saylm olandrt hususla birlikte olan kalp huzuru olmaldr. Bu drtesastan birinin yerine getirilmesinde herhangi bir geveklikolmamas iin byle anlalmas gerekir. Bu fakire, bununtesinde bir eyle namazdaki huzurun salanabileceinidnemiyor.

Soru: Namazn tam ve mkemmel olmas sadece bu drt esasa balysa ve baka hibir ey gerekmiyorsa mbted 42 ilemntehnin 43 namazlarnn, hatta bu drt art yerine getirensradan insanlarn namazlarnn arasndaki fark ne olur?

Cevap: Burada klnan namazda deil, namaz klanlarasndan bir fark bulunmaktadr. Bir amelin ecri onu yerinegetirenlerin durumuna gre farkllk gsterebilir. yle ki, oameli ileyen makbul ve sevilen biriyse onun ecri, bakasnnecrinden kat kat fazla olabilir. Ameli ileyen ne kadar yce iseecri de o denli bol olur. Bundan dolay,Arifin riya karmolan ameli, mridin ihlsla yapt amelinden daha stndr demilerdir. Arifin riya karm ameli byleyse ihlsl amelinasl olur bir dnn!

Bu sebepledir ki, Hz. Eb Bekir-i Sddk (r.a), Hz. Peygamberin(s.a.v) yanlmasnn, kendisinin isbet etmesinden ve bir eyibilerek yapmasndan daha stn olduunu kabul ederdi.Kendisinin bilerek yapmasnn yerine Reslullah (s.a.v)

41 Syt, el-Cmius-Sair, 1/145; Nevev, erhun-Nevev alSahhil-Mslim, 5/44; Ebl-Mehsin, Mutasarl-Muhtasar, 1/143.42 MBTED : Yeni. Acemi. Bid`a karan. 43 MNTEH : Sona eren.


38/72

38

yanlgsn isterdi. Peygamber Efendimizin (s.a.v) yanlgsnnbile, kendisinin her eyiyle isteyerek, tam olarak yerine

getirdii amellerinden ve kmil hllerinden daha stnderecede olduuna inanrd. Bu yzden yle demitir:

Keke Muhammedin (s.a.v) yanlgs olsaydm!

Tam bir temenni haliyle, kendisinin mkemmel olaniyiliklerinin Peygamber Efendimizin (s.a.v) yanlma derecesigibi olmasn isterdi. Hz. Peygamberin (s.a.v) yanlmas, drtrektl farz namazn ikinci rektnda selam vermesirivayetinde olduu gibidir. O halde mntehnin namaznndnyev sonular ve meyveleri olduu gibi ahirette de bol ecrivardr. Mbted ve avamn namaz byle deildir.

Arta olan ile yerde olan kyaslanabilir mi?

Mntehnin namaz

Dierlerinin namazyla kyaslayarak aralarndaki farkanlayabilmek iin mntehnin namaznn zelliklerindebirnebze bahsedelim.

Mnteh, yani sona ulam olan Kuran okurken, tekbirlerigetirirken ve selamlar verirken dilini Hz. Musann (a.s) aac44 gibi bulur; kuvvet ve azalarn yalnzca alet ve vasta olarkagrr. Bazen btnnn ve hakikatinin ilgisinin zahirinden vesretinden koparak gayb lemine katldn mahede eder...

44 Hz. Msnn (a.s) aac ile kast olunan Kasas sresinin 30.yetidir: Oraya gelince, o mbarek yerdeki vdinin sa kysndan,(oradaki) aa tarafndan kendisine yle seslenildi: Ey Ms! Bil kiben, btn lemlerin Rabbi olan Allahm.


39/72

39

Bylece gayb lemiyle arasnda, keyfiyeti mehul bir nisbetoluur. Namaz bitince tekrar dnyaya dner.

Yukardaki sorunun esasna cevap olarak yine deriz ki:Zikredilen drt esas tam manasyla yerine getirmek yalnzcayolun sonuna ulam olanlara nasip olur. Yolun bandaolanlarn ve sradan halkn bu drt esas mkemmel olarkayerine getirmeleri zordur. Yerine getirmeleri mmkn olsabile u ayette belirtildii gibidir:

Bu, Allahn saygdan kalbi rperenler dnda herkese zor ve ar gelen bir grevdir 45

Selam, hidayete tbi olanlara olsun.

45 Bakara, 2/45.


40/72

40

MEKTBT-I RABBN MM-I RABBN (k.s)

2.CildNAMAZ ile ilgili mektuplar


41/72

41

2.Cild 20. MektupMevln Muhammed T hir Bedahye yazlmtr.

Gnl sevgi dolu kardeim! Amellerin karlnn alnacalem ahiret lemidir. Bu dnya ise amel ve alma yurduolduundan salih amelleri yerine getirme hususnda gayretgstermek gerekir.

En faziletli amel ve en gzel ibadet; dinin direi ve mmininmirac olan namaz hakkyla eda etmektir. Namaz edakonusunda ar ihtimam gstermeli ve bu hususta son derecedikkatli olmal ki namazn her bir rknn, artn, snnetinive edebini gerei gibi yerine getirmelidir.

Namazda i huzur ve tadil-i erkn46 hususunda ok fazladikkatli davranmak gerekir. Zirainsanlarn ou i huzur vetadil-i erkna dikat etmedikleri iin namazlarn zayietmektedirler. Bunlar hakknda ok iddetli tehditler gelmitir.Namaz sahih olup gerei gibi eda edildiinde ebed kurtulukonusunda byk bir mit doar. nk bu durum dininayakta olduuna ve miracn tamamlandna bir iarettir.

Safra hastlar! Devam edin eker yemeye, Her ne kadar safra hatlarna ters gelse de!

Size ve hidayete tbi olanlara Peygamberimize (s.a.v)uyanlara selam olsun...

46 Namazn btn rknlerini, esaslarn uslne gre yerinegetirerek ve namazn tertip ve dzeninin hakkn vererek klmak.


42/72

42

2.Cild 67. MektupHancihana gnderilmitir

Rabbimiz, bizi doru yola ilettikten sonra kalplerimizi eriltme, bize katndan bir rahmet ver, kukusuz sen ok ba yapasn. 47

Bir mslman nce inan esaslarn dzgn biimderenmeli. Bunu yerine getirdikten sonra mutlaka gndelikhayatla alakal olan dinin emirlere uygun hareket etmeli veAllahn haram kld eylerden saknmaldr.

Mslman geveklie meydan vermeden gnde be vakitnamaz cemaatle ve tadil- i erkn gzeterek klmaldr. slmile kfr arasn ayran snr namazdr. Snnete uygun ekliylenamaza devam eden kul Allahn salam ipinden tutunmuolur. Zira namaz slmn be temel direinden ikincisidir.Birinci direi Allaha ve Reslne iman etmek, ikincisi namazklmak, ncs zekt vermek, drdncs ramazan ayndaoru tutmak ve beincisi Allahn evi olan Kbeyihaccetmektir.

slmn bu be temel esasndan birincisi inanla alakal, dierdrt tanesi de amelle yani uygulamayla ilgilidir. Btnibadetler ierisinden en kapsaml ve en faziletliolannamazdr. Kyamet gn kulun sorgusu namaz ilebalayacaktr. Namazn hesabn veren kimse iin dier din hkm ve esaslarn sorgusu Allahn yardmyla kolaygeecektir.

47 l-i mrn 3/8.


43/72

43

Allahn haram kld eylerden mmkn olduunca uzakdurmak gerekir. Allahn raz olmad eyleri kendimiz iin

oldrc zehir gibi grmeliyiz. lediimiz kusurlar devamlhatrlayp bundan dolay mahcup olmal ve pimanlkduymalyz.

te kulluk yolu budur. Allah Sbhneh yegne tevfikbahedendir. Allahn raz olmad eyleri ileyen ve buhalinden dolay mahcubiyet duyup piman olmayan kimseinat ve azgn biridir. Bu hali neredeyse kendisini dindenkartacak ve dmanlar snfna sokacakkadar tehlikelidir.

Rabbimiz! Bize katndan bir rahmet ver ve bizim iin uiimizden bir kurtulu yolu hazrla. 48

48 Kehf, 18/10.


44/72

44

2.Cild 69. MektupMuhammed Murad Bedahye gnderilmitir

nsann dnyasnn zikrullahla, dnda da er hkmlerledonatlm olmas ne byk bir nimettir! Gnmzdeinsanlarn ou gerek namazlar eda hususunda, gerekseitminan ve tadil-i erkn49 husunda gevek davrand iinmecburen bu konunun nemine dair bir eyler yazmakistedim. Bunlara zellikle kulak verilmesi gerekir. Namazlailgili bir ka hadis-i erifi nakledelim.

Reslullah (s.a.v) yle buyurmutur: - Hrszlarn en kts namazndan alan kimsedir!

Sahbe-i Kirm,- Y Reslallah! Kii namazndan nasl alabilir, diye

sordular.

Peygamberiz (s.a.v) bu soruya cevaben buyurdular ki:- Rk ve secdesini tam olarak yapmaz! 50

Allah rk ile secde arasnda belini dik tutmayan nnamazna bakmaz. 51

Bir defasnda Neb (s.a.v), birinin namaz klarken rk vesecdesini tam yapmadn grd. Bunun zerine onu uszleriyleuyard:

49 Namazn btn rknlerini, esaslarn uslne gre yerinegetirerek ve namazn tertip ve dzeninin hakkn vererek klmak. 50 Ahmed, el-Msned, 3/56; 5/310; Drim, es-Snen, 1/350; bnHibbn, es-Sahh, 1888.51 bn Mce, nr. 870; Ahmed, el-Msned, 4/22; Drim, es-Snen, nr.1327.


45/72

45

- Bu ekilde namaz klmaya devam ettiin takdirdeMuhammedin dininden baka bir d in zere

lmekten korkmuyormusun? 52

Sizden biriniz namaz kld vakit, rk yaptktan sonra tamolarak ayaa dikilerek belini dorultmal ve bedenin btnorganlar yerli yerine oturmaldr. Byle yapmadka okimsenin kld namaz tamam olmaz. 53

ki secde arasnda oturup belini dorultarak sabitletirmedike kiinin namaz tam olmaz. 54

Bir gn Peygamber Efendimiz (s.a.v) namaz klan bir kimseninyanndan gemekteydi. Bu kimsenin namazn hkm verknlerini tam olarak yerine getirmediini, rkdan tamolarak dorulmadn ve iki secde arasnda belini tam olarakdorultmadn grd. Bunun zerine o sahabiyi u szleriyleuyard: Sen eer bu hal zere (namaz kl maya devam ederek)lrsen, kyamet gn seni benim (Muhammedin (s.a.v))mmetimden saymazlar. 55 Eb Hreyre (r.a) yle buyuruyor:

yle kimseler vardr ki, altm sene namaz klmtr. Fakatkld namazlardan biri bile kabul edilmeye layk deildir.nk klarken namazna zen gstermemi, rk vesecdesini tam olarak yerine getirmemitir.

52 Eb Yal, el-Msned, nr. 7148; Tabern, el-Kebr, 1/156; 4/115.53 Eb Davud, nr. 858; Nes, el-Mcteba, nr. 1136; Drim, es-Snen, 1/350.54 bn Hibbn, es-Sahh, nr. 1891; bn Abdlber, et-Temhd, 23/412.55 Eb Yal, el-Msned, nr. 7148; Tabern, el-Kebr, 4/115.


46/72

46

Zeyd b. Vehbin rivayet ettiine gre Huzeyfe (r.a), namazklmakta olan bir adam grr. Bu adam rk ve secdesini tam

olarak yerine getirmemektedir. Namazdan so nra bu adamarr ve kendisine ka seneden beri namaz kldn sorar.Adam krk yldan beri namaz kldn syler. Bunun zerineHuzeyfe (r.a) ona yle der: Sen krk seneden beri hi namazklmamsn. Bugn lecek olsan Muhammedin (s.a.v)snneti zere olmu olmazdn. 56

Bir hadis-i erifte namazla ilgili olarak yle denilmitir: Bir mmin namazn gzelce klar, rk ve secdesini tamolarak yaparsa, o kimsenin namaz parlaklk ve nura sahipolur. Sonra melekler o namaz alp semaya ykseltirler. Namazsemada o mmin iin hayr dua ederek yle der:

- Sen, namazn artlarna dikkat ederek beni nasl muhafaza ettiysen Allah da seni muhafaza etsin!

ayet namazn gzelce klmaz ise, namaz kapkara kesilir.Melekler bu namaz irkin grr ve onu semay a ykseltmezler.Bunun zerine o namaz kendisini klan kiiye beddua eder veyle der:

- Sen, artlarna uymayarak beni nasl zayi ettiysen Allah da seni zayi etsin 57

u halde namazlarmz gerei gibi eda etmeli, tadil-i erknariayet etmeliyiz. Namazda, rkdan kalkarken belimizi tamolarak dorultmal ve iki secde arasnda da belimizi tam olarakdorultmal ve namaz eksiksiz olarak yerine getirmeliyiz.Bununla da kalmayp bu konuda bakalarn da uyarmal,namazda tadil-i erkna uymay ve namaz sakin bir ekilde

56 Buhr, nr. 758; Nes, 3/58; Ahmed, el-Msned, 5/396; Beyhak,es-Snenl-Kbra, 2/286.57 Taylis, el-Msned, nr. 585; Bezzr, el-Msned, nr. 2691;Tabern, el-Evsat, nr. 3090.


47/72

47

klmalar konusunda onlar da uyarmal ve tavsiyedebulunmalyz.

nsanlarn ou bu faziletten mahrum kalmaktadr. Bugnnamazn bu yn tamamen ihmal edilmektedir. Bu grevlerinyerine getirilmesi slmn mhim meselelerindendir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) yle buyurmutur: Her kim benim lm bir snnetimi ihya ederse, onun iinyz ehit sevab vardr. 58

Cemaatle klnan namazlarda saflarn dzgn olmasna danem vermeniz gerekir. Saflarda duranlar, safn ierisinde veyagerisinde kalmamal; mutlaka herkez bir izgi gibi ayn hizadadurmaldr. Reslullah Efendimiz (s.a.v) namaza balamadannce saflar dzeltirdi. Nitekim saflarn dzeltilmesiyle ilgiliolarak yle buyurmutur: Saflarn dzeltilmesi namazn dosdoru klnmasnn bir gereidir. 59

Bir dier nasihatim de udur: Teheccd namazna nem verin.nk teheccd namaz tarikatn gereklerindendir. Yanmzdaolduunuz sralar size, bu ite zorlanr ve aksi bir durum olurda gece uyanamazsanz, yaknlarnzdan birinigrevlendirmeniz sizi zorla da olsa uyandrmasn istemenizsylenmiti. Buna bir ka gn devam ederseniz zamanla hizorlanmadan kalkabilirsiniz.

58 Tebrz, Mitl-Mesbih, nr. 176; Deylem, el-Firdevs, nr. 6608.59 Buhr, Ezan, nr. 723; Mslim, Salt, 27 (nr. 433-435); Eb Davud,nr. 668.


48/72

48

Dier bir nasihatim, yediiniz lokmaya dikkatetmenizdir.nsan, haram mdr helal midir aratrmadan, nereden

geldiini bilmeden her bulduunu yememeli.


49/72


50/72

50

3.Cild 12. MektupSeyyid Mr Muhammed Numana gnderilmitir

Soru: unlardan hangisi daha faziletlidir; dua, yakarma, boyunbkme ve devaml Allaha ynelme mi yoksa btn bunlarnyannda zikirle de megul olmak m?

Cevap: Bunlarn yannda mutlaka zikrin de bulunmas gerekir.Zikirle birlikte yaplan her ey devlettir. Ehlullah Allahaulamay temelde zikre balamtr. Dier eyler zikrin yanndateferruat kabilindendir.

Soru: Kelime-i Tevhid zikir, Kuran tilaveti ve uzun namazklmak gibi hayrl ameller arasnda en faziletli olanhangisidir?

Cevap: Bu saydklarnz arasnda kelime-i tevhid zikri namaznart olan abdesttir. Abdest olmadka namaza balamak sahiholmaz. Bunun gibi, kelime-i tevhidle ilgili manevi eitimitamamlamadka farz, vacip snnetlerin dnda kalna btnibadetler mlyn (faydasz iler) kabilindendir.

ncelikle yaplmas gereken kalbin hastalntedavi etmektir.Daha sonra bedenin gdas hkmnde olan dier ibadet veiyilikleri yerine getirmeye almaldr. Kalp hastal da ancakkelime-i tevhidle tedavi edilir. Hastalk tedavi edilmedenalnan her trl gda hem faydaszdr hem de hastalniddetlenmesinden baka bir ie yaramaz.

Hastann ald her ey sonuta hastalktr.


51/72

51

3.Cild 17. MektupMritlerinden saliha bir hanma yazlmtr

Namaz

Namaz, Allaha ve Reslne imandan sonra ibadetlerin enstndr. man gibi namazn da gzellii zndenkaynaklanmaktadr. Dier ibadetler ise byle deildir; ziraonlarn gzellii kendilerinden deil baka sebeplere dayanr.

Fkh kitaplarnda akland ekliyle eksiksiz bir abdestaldktan sonra son derece dikkat ve huuyla namazlar edaetmek gerekir. Namazda kraat, rk, secde, kavme 60, celse61 ve dier rknlerde ihtiyatl olmal ve bunlar en gzel ekliyleyerine getirmelidir. Rknleri eda ederken ruh sknet vetatmini ihmal etmemeliyiz.

Namaza gevek davranmamal ve namazlar daima ilkvakitlerinde klmaya zen gstermelidir. Makbul kulMevlsnn emrini derhal yerine getiren kuldur. Emri yerinegetirme konusunda ardan almak itaatsizlik ve edepsizlikanlamna gelir.

Tergbs-Salh ve Teysrl-Ahkm gibi Farsa yazlm fkhkitaplarn hibir zaman yanmzdan ayrmamal ve fkh meseleleri bu kitaplardan renip gerei gibi hareketetmeliyiz. (NOT; Bu kitaplar mm- Rabbn (k.s) kendi zamanndatavsiye etmitir, bu zamanda tasviye edilen; mer Nasuhi Bilmenin,BYK SLM LMHAL dir . (Trkedir) )

60 Namaz klarken rkdan kalkp uzuvlar hareketten kesildiktensonra en az bir def Sbhnallah diyecek kadar ayakta durmak. 61 ki secde arasnda bir def Sbhnallah diyecek kadar oturmak.


52/72

52

...Dinen ihtiyacmz olan eyleri kendimiz iin birinci ncelikolarak grmeli ve baka bir eylere vaktimizi harcamamalyz.

Teheccd namaz da sanrm bu tarikatn zorunluprensiplerindendir. Bunun iin gayret sarf etmeli ve birmazeret olmadka onu terk etmemeliyiz. Eer ilk zamanlaruyanmak zor olursa hizmetilerinize tembih edip siziuyandrmasn isteyebilirsiniz. Alana kadar bu minval zeredevam eder, sonra hi zorlanmadan bu ibadeti yerinegetirirsiniz. Geceleyin kalkmak isteyen kimsenin yatsdansonra oyalanmadan erken yatmas gerekir.

Vakitlerimizi istifar, tvbe, iltica ve tazarru ile geirmeli,gnahlarmz hatrlayp pimanlk duymalyz. Ahiret azabnnkorkusunu iimizde hissetmeliyiz. Hak Sbhnehdan srekliaffmz istemeli ve kalbimize ynelerek her gn yz defadilimizleestafirullahl -azm ellez l ilhe illa hvel -hayyl -kayyme ve etb ileyh (Kendinden baka ilh olmayan, hayve kayym olan ve yce Allahtan affm ister ve Ona tvbeederim) demeliyiz. Bu sz ikindi namazndan sonraabdestliveya abdestsiz olarak her gn yz defa tekrar etmeliyiz.

Hadis-i erifte yle buyrulmutur:

Amel defterinin sayfalar arasnda ok miktarda istifar bulunan kiiye ne mutlu! 62

Eer mmknse kuluk namazn klmak da ok faziletli biritir. Hi olmazsa her gn iki rekt klmak iin gayret sarf etmeliyiz. Kuluk namaz da teheccd namaz gibi en az iki, en

62 bn Mce, Edeb, 57 (nr. 3818); Nes, es-Snenl-Kbr, nr.10289.


53/72

53

ok on iki rekt olarak klnr. Durumunuza gre her ne kadarklabilirsek o kadar iyidir.

Ayrca her farz namazdan sonra yetl-krsyi okumayaalmalyz. Zira hadis-i erifte yle buyrulmutur:

Her kim farz namazlarn ardndan yetl -krsyi okursa,lmden baka o kiiyi cennetten alkoyabilecek hibir ey yoktur. 63

Bunun yannda her namazdan sonra otuz defaSbhnellah , otuz defa Elhamdlillh, otuz defa da Allahekber tesbihini yapmal. Tesbihin sonunda da bir defaL lhe llallahu vahdeh l erke leh lehl -mlk velehl -hamd ve hve al kulli eyin kadr diyerek sayyyze tamamlamalyz. Ayrca sabah-akam yz defaSbhnellahi ve bi-hamdihi zikrine devam etmeliyiz. Bu zikirdede ok sevap vardr.

Bunun yannda her sabah bir defa hadis -i erifte belirtilen uduay okumay ihmal etmemelidir: Bir kimse sabahleyin kalktnda, Allahmme m asbeha b min nimetin ev bi ahadin min halkike feminke vahdeke lerke leke felekel -hamd veleke -kr: Allahm!Sabahleyin erdiim u nimet yahut kullarn arasnda erdiimu nimet - tek bana sendendir, senin ortan yoktur! Hamd sana, kr de sanadr dese, o gnn krn yerine getirmiolur. Bu sz akamleyin de sylerse, gecenin krn yerin ede getirmi olur. 64

63 Nes, es-Snenl-Kbr, nr. 9928; Tabern, el-Kebr, 3/83;8/114; bn Ad, el-Kmil, nr. 357.64 Eb Davud, Edeb, 110 (nr. 5073); Nesi, es-Snenl Kbr, nr.9835.


54/72

54

Ayn duay akamlar da yapmak gerekir. Fakat akam duay

okurken bu sabah (m asbeha) yerine bu akam (mamsea) demelidir. Ayrca bu duay okumak iin abdestliolmak gerekmez. Bu dua her durumda ve halde okunabilir.


55/72

55

3.Cild 77. MektupOlu Hce Muhammed Said hazretlerine yazlmtr

...Namaz, ibadet mertebelerinin kemltn kuatcdr ve onun, asln aslna nisbeti vardr. Zira sf 65 mbudluk66 namazda meydana gelir. Btn ibadetleri kuatc olannamazn hakikati, kendi stnde olan mukaddes mertebeye,bu mertebede ibadettir. Sf mbudluk vasfna liyakat sadeceonun iin sabittir. nk o hepsinin asl ve snadr. Bumakamn dnda, benzersiz ve keyfiyetsiz de olsalar, genilikeksik olur ve imtiyaz67 yolda kalr. Kmil velilerin vepeygamberlerin varaca en son nokta, kullarn ibadetininsonu olan, namazn hakikatinin nihayetidir.

Bu makamn stnde, kendisinde hi kimsenin herhangi birekilde Allaha ortaklnn olmad srf mbudluk makamvardr. Bu makamda hi kimsenin herhangi bir ekilde MevlTelya ortakl yoktur ki daha yukarya ykselmek szkonusu olsun. Kendisinde bid ve ibadet aibesi olan hermakamda, nazar gibi kademin yeri olur. Muamele srf mbudiyyete varnca kadem eksik kalr ve seyir tamamlanr.Ancak, Allah Sbhnehya hamdolsun, nazar o makamdaengellenmedi ve istidad kadaryla ona orada yer verildi.

Bu da olmasayd bela olurdu.

Dur ey Muhammed! emrinde ayan ksalna bir iaretolmas, yani bunun aklamasnn yle olmas mmkndr:Dur ey Muhammed! Buradan yukarya adm atma. nkvcup mertebesinden sdr olan namaz mertebesinin stnde

65 SF: Temiz, pk, duru.66 MBUD :Kendisine ibdet edilen, ibdete lyk olan 67 MTYAZ : Bireyi dierinden ayrma, farkllk tanma, ayrcalk.


56/72

56

ve Hz. Ztn tenezzh ve tecerrt mertebesinde adma yeryoktur.

L ilhe illallah kelime-i tayyibesinin hakikati bu makamdagerekleir. badeti hak etmeyen sahte ilhlarn reddi buradatasavvur edilir. Kendisinden baka, ibadeti hak edeninolmad gerek mbudun ispat bu makamda gerekleir.bid ve mbudun tam anlamyla birbirinden ayrlmas buradaolur ve bid mbuddan, gerektii ekilde ayrlr. L ilheillallah (Allahtan baka ilh yoktur) manasnn mntehlerinhaline nisbeti L mabde illallah (Allahtan baka mbud yoktur) olduu bilinir. Nitekim eriat da bunun manasnnbyle olduunu kabul etmitir.

Kelime-i tayyibeyiL maksda illallah (Allahtan bakamaksat yoktur) veya L mevcda illallah (Allahtan bakamevcut yoktur) eklinde anlamak yolun banda ve ortasndaolan sliklere gredir. L maksde illallah anlay,Lmevcde illallah anlaynn stndedir. nk o Lmabde illallah anlayna alan bir penceredir.

Bilmek gerekir ki bu makamda, nazarda ilerleme ve basiretkeskinlii, sona ulam olanlarn meguliyeti olan namazabaldr. Dier ibadetler ise namazn mkemmel olmasnayardm eder ve eksikliklerini tamamlayabilirler.

Bu sebeple olacak ki namazn, iman gibi bizatihi gzel olduusylenmitir. Dier ibadetlerin gzellii kendi zatyla deil,onlarn gzellikleri baka sebeplere baldr.


57/72

57

RSALE- NR KLLYATI BEDUZZAMAN SAD- NURS (k.s)

Szler RisalesindenNamaz ile ilgili risaleler

Risaledeki zor anlalr cmleler gnmzn Trkesinee vrilmitir.


58/72

58

Risale-i Nur; Szler nc Sz

Ey insanlar, ibadet ediniz. 68

BADETne byk bir ticaretve saadet, gnahkarlkve budalalk ne byk bir zarar ve yokolu olduunu anlamak istersen, u benzetmeeklinde hikyecie bak, dinle: Bir vakit iki asker uzak bir ehre gitmek iin emir alyorlar.Beraber giderler. Ta yol ikileir. Bir adam orada bulunur,onlara der:

u sadaki yol, hi zarar olmamakla beraber, onda gidenyolculardan ondan dokuzu byk kr ve rahat grr. Soldakiyol ise, yarar olmamakla beraber, on yolcusundan dokuzuzarar grr. Hem ikisi ksa ve uzunlukta birdirler. Yalnz birfark var ki, dzensiz, hkmetsiz olan sol yolun yolcusuantasz, silhsz gider. Grnte bir hafiflik, yalanc birrahatlk grr. Askeri disiplinaltndaki sa yolun yolcusuise, besleyici konsantrelerden dolu drt okkalk69 bir anta veher dman alt ve malp edecek iki kyyelik bir

mkemmel devlete ait silh tamaya mecburdur. O iki asker, o tarif ediciadamn szn dinledikten sonra,u talihli asker saa gider. Birbatman70 arl omuzuna vebeline ykler. Fakat kalbi ve ruhu,

68 Bakara Sresi, 2:2169 1.283 grama karlk gelen arlk ls 70 yaklak 8 kg. arlnda bir arlk ls


59/72

59

binler batman minnetlerden ve korkulardan kurtulur.teki talihsiz asker ise askerlii brakr,kanuna

uymak istemez, sola gider. Cismi bir batman arlktankurtulur; fakat kalbi binler batman minnet ler altnda veruhu snrsz korkular altnda ezilir. Hem herkese dilenci, hemhereyden, her hadiseden titrer bir ekilde gider. Ta hedefeyetiir; orada isyankar ve kaak cezasn grr.

Askerlik dzenini seven, anta ve silhn muhafaza eden vesaa giden asker ise, kimseden minnet almayarak, kimsedenkorkmadan, kalb ve vicdan rahatlile gider. Tao hedeflenen ehre yetiir; orada, vazifesini gzelce yapan birnamuslu askere uygun bir mkfat grr.

te ey sz dinlemeyen nefis! Bil ki, o iki yolcu, biriAllahnemir va yasaklarna itaat eden kii, birisi de isyankar ve nefsinyasak arzularna uyan insanlardr. O yol ise hayat yoludurki, ruhlar aleminden gelip kabirden geer, hirete gider. Oanta ve silh ise, ibadet ve takvdr. badetin gerigrnte bir arl var. Fakat mnsnda yle bir rahatlk vehafiflik var ki, tarif edilmez. nkAllaha ibadet edenkul namaznda der: Ehed en l ilhe illllah. Yani, hereyiyoktan yaratan ve btn yara tlmlarn rzkn verenAllah,Ondan baka yoktur. Zarar ve menfaat Onun elindedir.O hem hereyi hikmetle yapan , anlamsz i yapmaz;hem Rahmdir, ihsan, merhameti oktur diye itikadettiinden, hereyde bir rahmet hazinesi kapsn bulur,dua ile alar. Hem hereyi kendi Rabbisinin emrine boyuneer grr. Rabbisine iltica eder, tevekkl ile istinad edip hermusibete kar snr eder. mn ona bir tam bir gven verir.

Evet, her hakik iyilikler gibi, cesaretin dahikayna imandr, Allaha kulluktur. Her ktlk gibikorkakln


60/72

60

dahi kayna inanszlktr. Evet, tam kalbi imanlaaydnlam bir kulu, yeryz bomba olup patlasa, ihtimaldir

ki, onu korkutmaz. Belki, harika birhereyin Kendisine muhtaolduu halde Kendisi hibir eye muhta olmayan Allahnkudretini lezzetli bir hayretle seyredecek. Fakat, mehurbir akl bilimle aydnlanmdenilen kalbsiz bir gnahkarfilozof ise, gkte bir kuyrukluyldz grse, yerde titrer, Acababu serseri yldzarzmza arpmasn m? der, kuruntularader. (Bir vakit byle bir yldzdan kocaAmerika titredi.oklar gece vaktihanelerini terk ettiler.)Evet, insan nihayetsiz eylere muhta olduu halde, sermayesihi hkmnde bir ey... hem nihayetsiz belalara maruz olduuhalde, gc hi hkmnde bir ey... Adeta sermaye ve iktidardairesi, eli nereye yetiirse o kadardr. Fakat arzular, arzularve zntleri ve bellar ise, dairesi, gz, hayali nereyeyetiirse ve gidinceye kadar genitir. te bu derece ciz vezayf, fakir ve muhta olan insan ruhunaibadet, tevekkl,tevhid, teslim, ne kadar byk bir kr,bir mutluluk, bir nimet olduunu, btn btn kr olmayangrr, alglar. Bilinirki, zararsz yol, zararl yolahatta on ihtimalden birihtimal ile olsatercih edilir. Halbuki, meselemiz olan Allahakullukyolu, zararsz olmakla beraber, ondan dokuz ihtimallebir sonsuz mutluluk hazinesi vardr. Gnah ve yasak zevkleredknlk yolu isehatt gnahkarn itirafyla dahiyararsz olduu halde, ondan dokuz ihtimalle sonsuz mahvolu bulunduu,slam limlerinin gr birliineve gvenilirinsanlarn birbirine anlatarak getirdikleri kesinhaber derecesinde sayszgrnmeyen lemlere aithakikatleri bizzat gzleyen ve bu konuda uzmanlaankimselerin ve mahedenin ehadetiyle kesinlemi vemnev lemlerde iman hakikatleri kendilerine alan ve bu


61/72

61

hakikatlerin zevkine erien kimselerinvekefin haberleriyle kesindir.

zetle, hiret gibi dnya mutluluu dahi ibadette veAllaha asker olmaktadr. yle ise biz daima Elhamd lillhialet-tati vet -tevfk71 demeliyiz ve Mslman olduumuzakretmeliyiz.

71 Bize taat ve muvaffakiyet nasip eden Allaha hamd olsun.


62/72

62

Risale-i Nur; Szler Drdnc Sz

Namaz dinin direidir. 72

NAMAZ ne kadardeerli ve nemli, hem ne kadar ucuz ve azbir masrafla kazanlr; hem namazsz adam ne kadar aklszvezararl olduunu iki kere iki drt eder derecesinde kat anlamak istersen, u benzetme eklinde hikyecie bak, gr: Bir zaman, bir byk idareci, iki hizmetkrn, herbirisine yirmidrt altn verip, iki ay uzaklktazel ve gzel biriftliineikamet etmek iin gnderiyor. Ve onlara emreder ki:u para ile yol ve bilet masraf yapnz. Hemoradaki yerinize lzm baz eyleri satn alnz. Bir gnlkmesafede bir istasyon vardr. Hem araba, hem gemi,hem tren, hem uak bulunur. Sermayeye gre binilir.

kihizmetkr, ders aldktan sonra giderler. Birisi talihli idi ki,istasyona kadar bir para para masraf eder. Fakat o masraf iinde, efendisinin houna gidecek yle gzel bir ticaret eldeeder ki, sermayesi birden bine kar. teki hizmetkr talihsiz,serseri olduundan, istasyona kadar yirmi altnn sarf eder.

Kumara mumara verip zayi eder. Birtek altn kalr. Arkadaona der:Yahu, u liran bir bilete ver, ta bu uzun yolda yayan ve akalmayasn. Hem bizim efendimiz cmerttir; belki merhameteder, ettiin kusuru affeder. Seni de uaa bindirirler; bir

72 Tirmizi, mn: 8; bni Mce, Fiten: 12;Msned, 5:231, 237; el-Hkim, el-Mstedrek, 2:76


63/72

63

gnde kalnacak yerimize gideriz. Yoksa, iki aylk bir lde a,yayan, yalnz gitmeye mecbur olursun.

Acaba u adam inat edip, o tek lirasn bir define anahtarhkmnde olan bir bilete vermeyip geici bir lezzetiinbudalala sarf etse, gayet aklsz, zararl, talihsiz olduunuen aklsz adam dahi anlamaz m? te ey namazsz adam! Ve ey namazdan holanmayan nefsim! O idareci ise, Rabbimiz,yaratcmzdr. O iki hizmetkr yolcuise: Biri dindar, namazn ok istek ve aruyla klar;dieri duyarsz, namazsz insanlardr. O yirmi drt altn ise,yirmi drt saat hergndeki mrdr. O zel iftlik iseCennettir. O istasyon ise kabirdir. O seyahat ise kabre,hare, sonsuzlua gidecek beer yolculuudur. Amelegre, takv kuvvetine gre, o uzun yolu farkl derecede katederler. Bir ksmtakva sahipleri imek gibi, bin senelik yolubir gnde keser. Bir ksm da hayal gibi, elli bin senelik birmesafeyi bir gnde kat eder. an yce Kuran u hakikate ikiyetiyle iaret eder:

Gkten yere kadar her ii dzenleyip ynetir. Sonra btnbu iler, sizin hesabnza gre bin yl tutan bir gnde Onaykselir. 73

Melekler ve Rh, Onun Arna; miktar elli bin sene olan bir gnde ykselirler. 74

O bilet ise namazdr. Bir tek saat, be vakit namazaabdestle yeterli gelir. Acaba yirmi saatini u ksackdnyahayatna sarf eden ve o uzun sonsuz ahiret hayatna bir tek

73 Secde Sresi, 32:5.74 Meric Sresi, 70:4.


64/72

64

saatini sarf etmeyen, ne kadar zarar eder, ne kadar nefsinezulmeder, ne akla aykr hareket eder! Zira, bin adamn itirak

ettii bir piyango kumarna yar maln vermeyiaklkabulederse halbuki kazan ihtimali binde birdir sonra yirmidrtten bir maln, yzde doksan dokuz ihtimallekazanc dorulanan bir sonu olmayana vermemek nekadar akla ve ilme aykr hareket ettiini, ne kadar akldanuzak dtn, kendini akll zanneden adam anlamaz m? Halbuki namazda ruhun, kalbin, akln byk bir rahat vardr.Hem cisme de o kadar ar bir i deildir. Hem namaz klanndier mbah, dnyev amelleri, gzel bir niyetle ibadethkmn alr. Bu surette btn mr sermayesini hirete maledebilir; fani mrn bir vesileyle devaml ve kalc eder.


65/72

65

Risale-i Nur; Szler BeinciSz

phesiz ki Allah takvya sarlanlarla, iyilik yapan ve iyi kullukta bulunanlarla beraberdir. 75

NAMAZKILMAK ve byk gnahlar ilememek76 nederece gerek bir insanlk grevive nekadar doal, uygun bir insann yaratl gayesi olduunugrmek istersen, u benzetme eklinde hikyecie bak, dinle: Sava halinde, bir birlikte, birieitimli, vazifesini seven, dieriacem, nefsini seven iki asker beraber bulunuyordu. Vazifesiniseven asker eitime ve cihada dikkateder, erzak ve yiyeceklerini hi dnmezdi. nk, anlamki, onu beslemek ve cihazlarnvermek, hasta olsa tedavietmek, hatta ihtiya halinde lokmay azna koymaya kadardevletin vazifesidir. Ve onun asl vazifesi eitim ve cihaddr.Fakat baz erzak ve cihazlar ilerinde iler. Kazankaynatr, yemek kablarn ykar, getirir. Ona sorulsa, Neyapyorsun? Devletin karlksz iiniekiyorum der.Demiyor, Nafakam iin alyorum.

Dier midesine dkn ve acemi asker ise, eitime ve harbedikkat etmezdi. O devlet iidir, bana ne? derdi. Daim nafakasn dnp onun peinde dolar, birlii terk eder, a rya gider, alveri ederdi.Birgn,eitimli arkada ona dedi:

75 Nahl Sresi, 16:12876 bk. Nis Sresi, 4:31; r Sresi, 42:37; Necm Sresi, 53:32.


66/72

66

Birader, asl vazifen eitim ve savatr . Sen onun iin burayagetirilmisin. Padiaha itimad et; o seni a brakmaz. O onun

vazifesidir. Hem sen ciz ve fakirsin; her yerde kendinibeslettiremezsin. Hem cihad ve sava zamandr. Hemsana isyankar der, ceza verirler. Evet, iki vazife peimizdegrnyor. Biri padiahn vazifesidir; bazan biz onunkarlksz ilerini grrz ki, bizi beslemektir. Dieri bizimvazifemizdir; padiah bize kolaylatrmalar ile yardm ederki, eitim ve savatr.

Acaba o serseri asker, o cihad eden eitimli kiiyekulakvermezse, ne kadar tehlikede kalr, anlarsn. te, ey tembel nefsim! O dalgal sava meydan,bu kark dnya hayatdr. O birliklere taksim edilen orduise, insan topluluudur. Ve o birlikise, u asrn slmtoplumudur. O iki asker ise: Biri,dinen yaplmas kesin olarakemredilen eyleri bilen ve ileyen ve byk gnahlar terk vegnahlar ilememek iin nefis veeytanla cihad eden Allahtan korkup emir ve yasaklarnatitizlikle uyanMslmandr. Dieri, gerek rzk verici olanAllahsulama derecesinde geim derdine dalp farzlar terkeden ve geim yolunda rastgele gnahlar ileyen bilerekgnah ileyip zarara urayandr. Ve o eitim ve emirler ise,bata namaz, ibadettir. Ve o sava ise, nefis ve heva, cinve insan eytanlarna kar cihad edip gnahlardan ve kt veaalk ahlaktan kalb ve ruhunu sonsuz mahvolutankurtarmaktr. Ve o iki vazife ise, birisi hayat verip beslemektir; dieri hayat verene ve besleyene ibadet edip yalvarmaktr,Ona tevekkl edip gvenmektir.

Evet, en parlak bir ve hereyin Ona muhta olduu haldeKendisi hibir eye muhta olmayan Allahn sanat mucizesinive bir Rab olan Allahn hikmet harikasolan hayat kim


67/72

67

vermi, yapm ise, rzkla o hayat besleyen vedevamettirende Odur, 77 Ondan bakas olmaz. Delil mi istersin? En

zayf, en aptal hayvan, en iyi beslenir (meyve kurtlar vebalklar gibi). Hem enciz, en nazik mahlk, en iyi rzko yer(ocuklar ve yavrular gibi). Evet,helal rzk yolug ve irade ileolmadn, belkiacizlik vezayflk ile olduunu anlamak iin,balklarla tilkileri, yavrularla canavarlar, aalarlahayvanlar karlatrmak yeterlidir.

Demek, geim derdi iin namaznterk eden, 78 o askerebenzer ki, eitimi ve siperini brakp arda dilencilik eder.Fakat namazn kldktan sonra sonsuz ikram ve cmertliksahibi ve hereyin rzkn veren yce Allahn rahmetmutfandan erzakn aramak, bakalara yk olmamak iinkendisi bizzat gitmek gzeldir, mertliktir, o dahi bir ibadettir.

Hem insan ibadet iin halk olunduunu, yaratlve manevidonanm gsteriyor. Zira dnya hayatna lzmolan amel ve g ynnde en basit bir sere kuuna yetimez.Fakat mnev ve hirete ait olan hayat na lzm olan ilimve Allaha kar fakirliini hissetme vegsterme ile dua ve ibadet ynyle hayvant n sultan vekumandan hkmndedir.

77 bk. Bakara Sresi, 2:22, 60; Enam Sresi, 6:99, 141, 142, 151;Arf Sresi, 7:32, 160; Enfl Sresi, 8:26; Ynus Sresi, 10:31, 59,93; Hd Sresi, 11:6; brahim Sresi, 14:32; Hicr Sresi, 15:20; NahlSresi, 16:72, 112, 114; sr Sresi, 17:70; Ankebt Sresi, 29:17, 60,62; Rm Sresi, 30:37, 40; Sebe Sresi, 34:15, 24, 36; Ysn Sresi,36;47; Zmer Sresi, 58; Cuma Sresi, 62:11; Talk Sresi, 65:3;Mlk Sresi, 67:15, 21.78 bk. Th Sresi, 20:132; Zriyt Sresi, 51:57-58.


68/72

68

Demek, ey nefsim, dnya hayatn asl hedef yapsan veona daim alsan, en basit sere kuunun bir askeri

hkmnde olursun. Eer ahiret hayatn asl hedef yapsan veu hayat dahi ona vesile ve tarla yapsan ve ona gre alsan,o vakit hayvantn byk bir kumandan hkmnde ve udnyada Cenb- Hakkn nazl vedua eden bir kulu, ikramedilen ve sayg duyulan bir misafiri olursun.te sana iki yol79 istediiniseebilirsin. Hidayet vebaary merhametlilerin enmerhametlisi olan Allahtan iste.

79 bk. Ynus Sresi, 10:108; Beled Sresi, 90:10.


69/72

69

Bu zamandan insanlarn tadil-i erkna dikkat etmeyii bizizmektedir. Bu yzden bir ka hadis-i erif ile namazn

edeplerine dikkatinizi ekmek istiyoruz. Sizde bir mslmanolarak Emr-i bil maruf (iyilii emretmek) ile mkellefsiniz.

Hadis-i Reslullah (s.a.v)

Abdest ile ilgili:

mer bni Hattb radyallahu anh'den rivayet edildiine gre,Neb sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: "Sizden biriniz gzelce abdest alr -onu tastamam yapar-sonra da: Ehed en l ilhe illallh vahdeh l erke leh.Ve ehed enne Muhammeden abdh ve reslh, derse, okimseye cennetin sekiz kaps alr. O da diledii kapdangirer."

Tirmiz'nin rivayetinde u ziyade vardr: "Allahmme'c'aln mine't-tevvbn ve'c-aln mine'l-mtetahhirn" duasn daokur. 80

Abdest nasl alnr ile ilgili adab, Byk slm lmihali - mer Nasuhi Bilmenden okuyabilirsiniz. Herkezin evinde bir fkhkitab bulundurmas tavsiye edilir.

80 Mslim, Tahret 17. Ayrca bk. Eb Dvud, Tahret 65; Tirmiz,Tahret 55; bni Mce, Tahret 60


70/72

70

Saf tutma ile ilgili:

Eb Mes`d radyallahu anh'den rivayet edildiine gre ylededi:Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem namaza balayacamzzaman omuzlarmza dokunarak yle buyururdu:"Saflar dz tutunuz. leri geri durmaynz. Sonra kalplerinizde birbirinden farkl olur. Akl banda ve bilgili olanlarnzbenim arkamda, onlardan sonra gelenler daha arkada, dahasonra gelenler daha arkada dursunlar." 81

Enes radyallahu anh'den rivayet edildiine gre Reslullahsallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: "Saflarnz dz tutunuz. Zira saflarn dz olmas namazntamam olmasn salayan hususlardan biridir." 82

bni mer radyallahu anhm'dan rivayet edildiine greReslullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu: "Saflarnz dz tutunuz. Omuzlar bir hizaya getiriniz.Aralklar kapaynz. Saf dzeni iin elinizden tutup ekenkardelerinize yumuak davrannz. eytann girebileceiboluklar brakmaynz. Allah, saflar bitiik tutanlarngnln ho eder. Saflar bitiik tutmayanlara Allahnimetlerini lutfetmez." 83

Enes radyallahu anh'den rivayet edildiine gre Reslullahsallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu:

81 Mslim Salt 122. Ayrca bk. Eb Dvd, Salt 95; Tirmiz, Salt 54;Nes, mmet 23, 25,26; bni Mce,kmet 45 82 Buhr, Ezn74; Mslim, Salt 124. Ayrca bk. Eb Dvd, Salt93; bni Mce, kmet 50 83 Eb Dvd, Salt 93, 98


71/72

71

"Saflarnz sk tutunuz. Saflarn arasn yanatrnz.Boyunlarnz bir hizya getiriniz. Canm elinde tutan Allah'a

yemin ederim ki, saffn bo kalm aralklarndan eytannbodur, klsz siyah koyun gibi girdiini gryorum."84

Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem oklar dzeltir gibisaflarmz dzeltirdi. Bizim buna altmz grnceye kadarbyle yapmaya devam etti. Kendisi birgn namaza kt venamaz kldraca yerde durdu. Tam tekbir almak zere ikengs saf hizasndan dar km bir adam grd. Bununzerine yle buyurdu: "Ey Allah'n kullar! Saflarnz dzeltiniz; yoksa AllahTel'nn aranza dmanlk sokacan iyi biliniz." 85

Eb Sad el-Hudr radyallahu anh'den rivayet edildiine greReslullah sallallahu aleyhi ve sellem ashbnn gerilerde saf tutmaya altn grd; bunun zerine onlara:"ne doru gelin ve bana uyun! Sizden sonrakiler de sizeuysunlar. Bir topluluk devaml surette gerilerse, Allah onlargeri brakr"buyurdu.86

Eb Hreyre radyallahu anh'den rivyet edildiine gre,Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu:"nsanlar ezan okumann ve namazda birinci saftabulunmann ne kadar faziletli olduunu bilselerdi, sonrabunlar yapabilmek iin kur'a ekmek zorunda kalsalardkur'a ekerlerdi. ayet camide cemaate erken yetimenin nekadar faziletli olduunu bilselerdi, birbirleriyle yaragirerlerdi. Eer yats namaz ile sabah namazndaki fazileti

84 Eb Dvd, Salt 93. Ayrca bk. Nes, mmet 28 85 Mslim, Salt 128.86 Mslim, Salt 130. Ayrca bk. Eb Dvd, Salt 97; Nes, mmet17; bni Mce, kmet 45


72/72

bilselerdi, emekleyerek ve srnerek de olsa bu iki namazagelirlerdi."87

Daha detayl bilgileri 1.Cild 266. Mektupta (sayfa 22)bulabilirsiniz.

Allah razolsunEl-Fatiha

risale-i salât

Documents