Risk-Based Thinking

สาระสาคญ

• Risk-based Thinking คออะไร

• ทาไมต�อง Risk-based Thinking

• คาศพท" และคานยาม (Terms & Definition)

• ความเสยงและโอกาส Risk and Opportunities

• การบรหารความเสยง (Risk Process Management)

• แนวทางการวเคราะห"ความเสยง ISO 9001&ISO14001

RISK-BASED THINKING คออะไรWHAT IS RISK-BASED THINKING ?

Risk-based Thinking คออะไร

• สงททาอยMางเปOนอตโนมต เสมอนเปOนสญชาตญาน

• ชMวยให�มองความเสยงชดเจนขน และใสMไว�ในกระบวนการบรหารจดการ

• เปOนสMวนหนงของการมองอยMางเปOนระบบ (Process Approach)

• เปOนการคดมาตรการปWองกนในสMวนของงานประจา และการวางแผนเชงกลยทธ"

• เปOนการคดในแงMลบ เพอชMวยบMงชโอกาส หรอความเสยง

ทาไมต�อง RISK-BASED THINKINGWHY SHOULD ADOPT “RISK-BASED THINKING) ?

ทาไมต�อง Risk-based Thinking

• เพอสร�างความมนใจ และความพงพอใจให�กบลกค�า

• เพอประกนความคงทของคณภาพผลตภณฑ"และบรการ

• เปOนการสร�างวฒธรรมการปWองกน และการปรบปรง

• องค"กรทประสบความสาเรจใช�แนวทาง Risk-based

6. การจดการ

กระบวนการ

5. การมงเนนบคลากร

4. การวด การวเคราะห และการจดการความร

3. การมงเนน

ลกคา

1. การนาองคกร

2.การวางแผนเชงกลยทธ

โครงรางองคกร สภาพแวดลอม ความสมพนธ และความทาทาย

เกณฑรางวลคณภาพแหงชาต (Thailand Quality Award)

เพ/อองคกรท/เปนเลศ : มมมองในเชงระบบ

7. ผลลพธ

10. Continual improvement

Customers and other relevant interested parties

Customer Satisfaction

7. Support processes

4.1, 4.2, 4.3Context of the organization

5.Leadership

9.Performanceevaluation

8.Operations

6.Planning

4.4.QMS-General & Process approach

Inputs OutputsRequirements Products & Services

*

*

Model of a process based Quality Management System

Environmental Management Model

Support and Operation(7 and 8)

Performance evaluation

(9)

Improvement(10)

Planning(6)

Leadership(5)

Scope of the environmental management system(4.3/4.4)

Intended outcomes of the EMS

Internal and external issues(4.1)

Needs and expectations of interested parties (4.2)

Plan Do

CheckAct

Context of the organization (4)

จะเรมอยMางไร

• วเคราะห" และจดลาดบความสาคญของความเสยง และโอกาส– ยอมรบได�

– ยอมรบไมMได�

• วางแผนการวเคราะห"ความเสยงในการดาเนนงาน– จะเลยง หรอขจดความเสยงอยMางไร

– จะลดผลกระทบอยMางไร

• ดาเนนการตามแผน

• ตรวจสอบประสทธผลการดาเนนงาน

• การปรบปรง

ความเสยงและโอกาสRISK AND OPPORTUNITIES FOR ISO9001 & ISO14001

มาตรฐาน ISO 9001

Clause Requirements

4.1 Organization shall take account of these issues for determining risk.

4.4 ระบบบรหารคณภาพและกระบวนการ4.4 f) ความเสยงและโอกาสตามทระบในข�อ 6.1 ได�ถกวางแผนและนาไปปฎบตด�วยวธการทเหมาะสม

5.1.2 การมMงเน�นทลกค�า5.1.2 b) ความเสยงและโอกาสทสMงผลตMอความสอดคล�องของผลตภณฑ"และการบรการ รวมถงความสามารถในการเพมพนความพงพอใจของลกค�า ได�ถกระบและกาหนดไว�เปOนทเรยบร�อย

มาตรฐาน ISO 9001

Clause Requirements

6.1 การระบความเสยงและโอกาส6.1.1 เมอทาการวางแผนระบบบรหารคณภาพ (QMS), องค"กร ต�อง พจารณาประเดนทเกยวเนองกบข�อ 4.1 และข�อ 4.2 และกาหนดความเสยงและโอกาสทจาเปOนตMอ a) การให�ความมนใจวMาระบบบรหารคณภาพ (QMS) สามารถ ทาให�เกดผลลพธ"ได�ตามทกาหนด b) ปWองกน หรอลดผลกระทบทไมMพงปรารถนา

c) เกดการปรบปรงอยMางตMอเนอง

มาตรฐาน ISO 9001Clause Requirements

6.1 6.1.2 องค"กร ต�อง วางแผน a) การดาเนนการในการระบความเสยงและโอกาส b) วธการในการ 1) บรณาการการดาเนนการ พร�อมการนาไปปฎบตในทก กระบวนการในระบบบรหารคณภาพ (QMS) (ดข�อ 4.4) 2) ประเมนประสทธผลของการดาเนนการข�างต�นการดาเนนการทนามาใช�ในการระบความเสยงและโอกาส ต�อง เปOนสดสMวนทเหมาะสมกบผลกระทบทอาจเกดขนกบความสอดคล�องของผลตภณฑ"และบรการ

8.5.5 กจกรรมหลงการสMงมอบa) (พจารณา) ความเสยงทเกยวเนองกบผลตภณฑ"และบรการ (เมอการกาหนดขอบเขตของกจกรรมหลงการสMงมอบได�ถกระบให�ต�องดาเนนการ)

มาตรฐาน ISO 9001Clause Requirements

9.3 การทบทวนโดยฝ|ายบรหาร9.3.1 d) ประสทธผลของการดาเนนการในการระบความเสยงและโอกาส (ดข�อ 6.1)

มาตรฐาน ISO 14001Clause Requirements

5.2 นโยบายสงแวดล�อมต�องเหมาะสมกบโอกาส และความเสยงขององค�กร

6.1.4 ความเสยงทเกยวข�องและโอกาสองค�กรต�องกาหนดความเสยงทเกยวข�องและโอกาส เพอ- มนใจว*าระบบการจดการสงแวดล�อมสามารถบรรลผลลพธ�ทคาดหวง- ป0องกน หรอลด สงทไม*พงประสงค� รวมถงโอกาสด�านสงแวดล�อมจาก

ภายนอกทกระทบต*อองค�กร- บรรลการปรบปรงอย*างต*อเนององค�กรต�องรกษาสารสนเทศทเป6นเอกสารของความเสยงและโอกาสทเกยวข�องทจดทาไว�

6.2 วตถประสงค�ด�านสงแวดล�อม-พจารณาความเสยงทเกยวข�องและโอกาส

มาตรฐาน ISO 14001Clause Requirements

9.2 โปรแกรมการตรวจตดตามต�องมการพจารณาถงความเสยงและโอกาส

9.3 การทบทวนโดยผ�บรหารต�องรวมถงการเปลยนแปลงของความเสยงและโอกาส

มาตรฐาน ISO 14001Clause Requirements

8.2 การความคมห*วงโซ*คณค*า� เพอควบคม หรอมอทธพลในกระบวนการทเกยวข�องกบห*วงโซ*

คณค*า ทสมพนธ�กบความเสยงและโอกาสขององค�กร� เพอพจารณาความเสยงและโอกาสเป6นป=จจยนาเข�าของ

กระบวนการออกแบบ พฒนา หรอการเปลยนแปลงผลตภณฑ�และบรการ

9.1 เพอตดตามและวดผลความเสยงและโอกาสขององค�กร

แนวทางการวเคราะห"ความเสยงISO 9001 & ISO14001

การระบความเสยงและโอกาส 9001&140001ความเข�าใจเบองต�นเกยวกบความเสยง โอกาส และการดาเนนงานขององค"กร :

ผลกระทบตMอสงแวดล�อม

Input

Impact

ResourcesEnergy

ResourcesEnergy

AirWaterWaste

AirWaterWaste

Air AirWaterWaste

AirWaterWaste

Air

RM Extraction Transport Manufacture Consumer Transport Disposal

การพจารณาความเสยง

ลกค�า, คMค�า ,คMแขMง,ผ�สMงมอบ และผ�มสMวนได�เสย

สงคม, เทคโนโลย, เศรษฐกจ, สงแวดล�อม,การเมอง

องค"กร

Global Enterprise RiskUnknowns Unknowns

Strategy Risk Knows Unknowns

Operational & Compliance Risks

Knows and Unavoidable

ความเสยงในระบบบรหารคณภาพ

• ความเสยงด�านของเสย (risk of defects)• ความเสยงด�านความไมMพงพอใจของลกค�า (risk of customer

dissatisfaction)• ความเสยงด�านการควบคมกระบวนการทแปรรปรวน (risk of uncontrolled

process variance)• ความเสยงด�านความนMาเชอถอของผลตภณฑ" (risk of product

unreliability)• ความเสยงด�านการละเมดความมนคง (risk of security breach)• ความล�มเหลวในการบรรลวตถประสงค" (failure to achieve objectives)

ความเสยงในระบบการจดการสงแวดล�อม

• ความเสยงทเกยวข�องกบผลตภณฑ" (risk of product-related )• ความเสยงทเกยวข�องกบการผลต (risk of plant-related)• ความเสยงด�านการปฏบตตามกฎหมาย (risk of legal Compliance)• ความเสยงทเกยวข�องกบด�านการขาย และการบารงรกษา (risk of sales

& maintenance)• ความเสยงด�านการจดการอบตเหต และข�อร�องเรยน (risk of handling

accidents and complaints)• ความล�มเหลวในการบรรลวตถประสงค" (failure to achieve

objectives)

กระบวนการจดการความเสยงและโอกาสบรบทขององค"กร

• ประเดนด�านคณภาพและสงแวดล�อม• ความต�องการ และความคาดหวงของผ�มสMวนได�เสย

ความเสยงในการดาเนนธรกจและโอกาส

(QMS & EMS)

ป�ญหาสงแวดล�อม

ป�ญหาสงแวดล�อมทมนยสาคญ

แผนการจดการความเสยง และป�ญหาสงแวดล�อม

การระบความเสยงและโอกาส

• ความเสยงด�านกลยทธ" (Strategic Risk)• ความเสยงด�านการดาเนนงาน

(Operational Risk)• ความเสยงด�านการเงน (Financial Risk)• ความเสยงด�านกฎระเบยบตMาง ๆ

(Compliance Risk)• ความเสยงด�านความปลอดภยจาก

อนตรายตMอชวตและทรพย"สน (Hazard Risk)

หรอ

ผ�รบผดชอบในการระบความเสยงและโอกาส :• ผ�บรหารระดบสงและ MR• Process Owner ในแตMละกระบวนการ

การวเคราะห"ความเสยงและโอกาส

กาหนดเกณฑ"ทจะใช�ในการประเมนความเสยงและโอกาส

การวเคราะห"ความเสยงและโอกาส

การประเมนความเสยงและโอกาส

A : ระดบความเสยงสง – จดทาแผนบรหารความเสยง/ โอกาส (Risk Treatment/

Opportunity mgt. Plan)B : ระดบความเสยงปานกลาง – กาหนดมาตรการการเฝWาระวง เพมเตม/แจ�ง MR พจารณาC : ระดบความเสยงตา – ไมMต�องดาเนนการใด ๆ

F : ระดบโอกาสสง – จดทาแผนบรหารความเสยง/ โอกาส (Risk Treatment/

Opportunity mgt. Plan)E : ระดบโอกาสปานกลาง – แจ�ง MR พจารณาD : ระดบโอกาสตา – ไมMต�องดาเนนการใด ๆ

การดาเนนการจดการความเสยงและโอกาส

หรอ

4 T’s :• การยอมรบความเสยง (Take)• การลดหรอควบคมความเสยง

(Treat)• การถMายโอนหรอกระจายความเสยง

(Transfer)• การหยดหรอหลกเลยงความเสยง

(Terminate)

“แผนบรหารความเสยงและโอกาส (Risk Treatment / Opportunity Management

Plan)”

การตดตามและทบทวนผลวตถประสงค"ในการตดตามและทบทวนผลการดาเนนการจดการความเสยงและโอกาส :� ความเพยงพอเหมาะสมในการปฎบต และความมประสทธภาพและ

ประสทธผลจากการปฎบต� ปรบปรงข�อบกพรMอง/สงทเบยงเบนให�เหมาะสมกบเวลา� นาข�อมลรายงานผลตMอผ�บรหาร� สอสารข�อมลทเปOนป�จจบนให�กบผ�มสMวนได�สMวนเสยทเกยวข�อง

ผ�รบผดชอบในการตดตามและทบทวนผล :• ผ�บรหารระดบสงและ MR• ผ�รบผดชอบในแผนบรหารความเสยงและ

โอกาส

ข�อแนะนาเพมเตม :• จดทา PROCEDURE การ

บรหารความเสยงและโอกาสในระบบมาตรฐาน

• สอสาร (ใน + นอก)

? ?..

www.ftpi.or.th

T. 0 2619 5500 F. 0 2619 8090

สถาบนเพ�มผลผลตแหงชาต

Thailand Productivity Institute