s .* e - uu.diva-portal.orguu.diva-portal.org/smash/get/diva2:803522/fulltext01.pdfor de pr* qua...

Click here to load reader

Upload: others

Post on 09-Oct-2019

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • D i s p u t a t i o Des

    Æterna Salvandorum.*

    E L E C T I O N E !S I V E

    PRÆ D E S T I N A T I ONE;Eidemq; cppofita damnandorum-.

    R e p r o b a t i o n e ,In Thcfi & Antithefi adornata^ ;

    fpuam sDivina Adfpirantc Gratias j

    In Academia Regia Ubfalienfi^S U B P R Æ S I Ù 1 O

    Sxecllentifimi & Cl»rißt mi Vir t-,

    M I ON Æ M A G N I VVEX-IS.S. Theologiae ibidem Profefs. eximii.

    Ad diem Septemb. Anni 1630.Publice defendendam (ufcipiet :

    P E T R U S N I C O L A I T U R D I N U SBothnienfir\

    Tbeodoret: Dialog. 2.O’u J« 7» KSK̂Vjtd/JCtùfè 7» JkJiyXcofßpa, 7m¥TiXS)ç iyviïv»

    Ub fa 1 i æ .ExcudebatE fc h i l lu sM atthias, A n n o 1630.mm

    mmi

  • V i r o V e r e V e n e r a n d o :Admodum Reverenda Dignitate, Prœclara Pieta

    te , ( f SxtmiA Eruditione^, In Chrifto, Patri ac Domino,

    D u- F E T R O R E N I C I O S-S-Theol.Doft.Digniffimo; Regni Sueciæ Archiepifcopo

    mcritiffimo; Acad.Ub. Procancellario Magnificcntiflï- I naoj Magno meo Mecænati, Scpromo-^ |

    tori propenfiflimo. * \U T E T>

    Reverendo, & SxceUentißimo Viro,D iu . M. O L A V O L A U R E L I O , IN

    Regia hac Ubfal. Acad. S.S. Thcol. P. Profefloriperex- iroio, p t.Re»Clarißimü Excellentißtmis Viris,

    D iu . M. M A R T I N O O L A I S T E N I O , Sup.Math. P. Profeflori, & Facult. Philofoph. Se

    niori, Fautori 8c praeceptotijfuo omni ok- fervantix cultu co lendo.

    Dxu. M. M A R T I N O E R I C I G E S T R I N I O, | Inf. Math. P. Profeflori, Præceptori & fautori |

    temper fibi obfervando.Viro item Venerabili»

    Pietatis , P rob ita t is , b Eruditionis Encomio Infigni, jDn^. D A V I D O P E T R I R O S L A G I O , EC-

    clefix Dei in J fa w itin Q / Paftoridideliffimo, benefa&ori meo, nt ibenigno, ita intimé & xtatèm amando.

    BaJJePublicasStudij fui Ihtol. pr m ittes, tn grate me a ment id M uçtvçiou I & items. ob/ervantis rtyirjçiov, intfc fiudioru fuoru o-tjp&ov, & in ulte I r io rem fui promovendi (pem, ut devote & demtße dedicare debuit, iUJ oßtciofißimc o f erre voluit. Petrus T urdious Rcfp m

  • D i s p u t a t i oDc_»

    PRÆD E S T I N A T I O N E

    Ominis Statum ̂ p e c c a t a & ira»fequitur flatus reftaurattonù feu g ra t i s : In quo confiderandus v e n io c ùm De tu agens : tum Homo aftionem divinam recipiens. Agit vero Deus in hominis reconciliatione, partim* Ordinando fcu deflinancto,pattim d e d i '

    na ta exequendo* Idarum a&ionum prior dicitur pra« deftinatio : circa quem articulum , continentem fupre. n a m falutis noftrac difpoûtionem, do&rinam & fententi- am o r th o d o x s cedefiæ, juxta S. Scripturæ cynofuram* hoc loco proferre,& ftudiofæ juventuti planam facere* pro ratione fufceptæâ nobis m ethodi, Domino auxili« an te , conftituimusr".v i . Ut vero profui progrediamur, materiæ præfen-

    tis fum m am , ad duo generalia capita vocabimus: Quo« rutn prius pradefttnationis doflrtnam, juxta ejus ordinem & caufkf, perfpicuê proponet : Poftenus réprobations negoti- um exhibebit : brevi Àrnbénuç lubjefU utrobiq,- conii- derationed.

    3 , £ d autem pradeflinatio feu cltflto, aflio Deifpectals, pari pii«

    Hominum ad falutem & ad vitam aeternanu.

    I.

    O qua

  • or de pr* qua Deut ex mera fuagratia &mifericordia,juxtd

  • 7. Synonyma vocis eleftorum funt : Paratum p i t baiera regnum, Mach. 25*34. Ordinatum effe did vitam, A dt. 13. 48. Vocatum effe fecundum propoptum, Rom. S 17. A Deo effe - pracognitum v. 29. feil« reliquias fecundum eie f t tonem gratia, K om . ii. 5. ElTe ex Ecclefta primogenitorum qui tn calisfcripti funt, H eb. 12. 23: Emptum effe è terra : Emptum effe ex ho- tnintbus : effe primitias Deo & agno, A poc. 14.3,5. E f lo fponfam di UH am, filiam regis, Eph. 5. Pia 1,45. .* Habere a- mmam ligatam in fafciculo viventium , 1. Sam. 25. 29. Efl« re lift um in Z i o n .* repduum in Jerufalem EiXefcrtptum in juta in Jerufalem, Efa. 4. 3. Elle Semen fan f t um , reliquias Jacob: Efa. 10.20. Eile jnfcriptum tn librum 'i//7*,Apoc.i7.i8.

    8. Voces funt etiam hic difcernendx; u t-p o tè vox pr acognidonts,providentia,toluntatis, conplijtpro- poptt, beneplaciti. Præcognitio feu prsefcientia general i s , alia eit pmplex qua? refertur ad bonà & m ala; nee edcaufa eorum quæ in noticiam veniunt, multo minue ijfdem neceflitatem infert, ut in loco de providentia expolitum ; Alia e f tnçoyvu

  • fBfD confervatiotte & gubernatione : S«d aftio tligentis Det d en o ta t , præeunte fcripturâ, aäum folum interiorem & sternum . Dcniq, ïsoluntos D ei, conftlium, propofitum, & beneplacitum, non funt fimplicitèr ipfa Eleâto, cu m hacc fecundum ifta perhibeatur eile fa

  • beant in » terna ele&ioné munera. Tåter u t mittem filium defcribicur Joh. j , i6: Rom . 8,32 • Gal. 4 ,4 : fcph, i, j ; 1. Job. 4, 9; Ftliminterceßtonia & redemptionis partes in fe derivavit, Joh. 1,29-* R o m , i 8 ,39: Eph, 1,7; i.Tira.2 ,5 .* Cujus incärnatio etfi in plenitudine temporis fada •ft ; tam en decretum de ea, o rd in e pracedit decretum no- u, ftrae cledionis, in quo decreto n o n diftrahend* fu n u Cbriflt natura, u t Deitati foli eledio nofiri aferibatur. Ut •- nim in Chriflo Deo & homine juftificamur ; I ta eodem* m odo in ipfo fumus e le Sit. A tq , ita Ulme duplici modo confidcratur in Eleflione : uno, u t agens una & indivifeu •leg ionis aSHone,cuta Patre & S• SanSlo : Altero, u t conßi- tutu* humani generis redemptor & mediator, u t non fo- lum à Cbriflo,ied eciam in Cbrifla (imus cle&i. Deniq;S. Sanäua,per verbum & facramenta purificans & obfi- gnans co rda ,m itti tu r Eph. 1,13. Tie. 2,*. A tq; in hae caufà eligente firmitas & 'certitudo noflra eleStionii conftitu- ta cft> quam Apoflolut com m endat, R o m .8*38• & Cbri*Fltu Joh. 10,29.

    13. Caufa eleßionür, qua SS. Trinitas m ota, Cau(*-»perfeveranter credituros elegit, eft iv^ouU, fâw'rttf, W f y * 0 K& ris ôt£ : ita ut ex hoc fumme g ra ti» & miiericor-diæ Divinae fonte, tanquam prima & fumma caufa, uber- DeS;*-* tim Ruant omnia, quæ noftram falutem concernunt.De hac vrçwy*pdi>y pradeftinatioms noftrx caufa, loquitur Paulus ad Rom . 9,16. N on eft volentia neq; currentia,fed miferentia D ei; & 11,5, Reliquia fecundum eleSlionenLa gratta falvæ fadtee funt. 2* T im . l , 9 , Vocavit nos fecundum propofitum & gratiam Eph. 1,9: Frxdeftinavitnos fecundum beneplacitum voluntatia fua.

    14. H anc Det gratiam & mtfericordiam ex fe effe uni . verfalem ad omnes homines, quoad fingulos etiam generum, Aac

  • uftiretr« c la rè d o c t t firip t ura c ù m a l ib i , tu m a d Rom. 6.7Z: U, ccrncni b* dicitur quod gratia abundet fupra peccatum : Ôcquod bac emnes gratia Ç\t

  • Dei i nee non fecundum vrgfyyao-w Divinàm ; quscq,* partes indicant elcttos efle credituros pcrleyerantcr in Cbri

  • offerentis & exhibentis per minifterium verbi & Sacra- mentorum : Poïleriorem ex parte hominum, nerape fidem falsificam, accenfam per miniderium verbi 5c facramcn- torura, & ad finem confcrva tam j.

    i8. Sicut jam probavimus G r a t i a m D b i eff« fupremam c a u fa m n o d rs Eleftionis. ejufq,*etiam U n i v e r s a l i t a t e m erga omnes hom ines, immotisr* fcripturæ fundamentis affcruimus: ita porrô de S i n - c u l i s nodræ eleâionis 5c (alutis medijs D u o docebimus ; i. Quod revera in ordine nodræ elcâionis contine- antur : i . Quod hæc M e d i a (int ex antecedente M i-

    fericordi Voluntate D ei, U n i v e r s a l i a . Etenim h o rum mediorum, quorum ordine prædedinatio conclufa con tine tu r ,univer(olitas,deq; ijfdempronuntiata Evange- lica Generalis, adeô pertinent ad d o û rin am eleflionif* ordinatae, u t n iû de mediorum latitudine 5c cond itioner conde t,de eleftione ordinata nihil r e d e conditu i queat .* E t fingulorum idorum medtorum odenfa uniser[alitas, di- tcÈtè pugnet cum decreto abfolut* reprobationis, 5c particula- r itat i voluntatis abfolutae ê diametro contradicat. Si c- n im ,Dctss dilextt mundum : Si Chrißuspro toto mundo m o rtuus ed : (i hoc mortis C htifti, & obedientta eius beneficium, Deus toti mundo finceré ob tu lit ,& fidem ommbus & ftn- gulis dare paratus cd 5cc: Certe falfum ed, quod m axim am partem mundi ab[oluft9ad damnationem prgdedina- verit. Àrn

  • 19. ü o c e n d u m itaq; jam, Dêi nos eligentis Gratiam Caufa ̂non effe abfolutam aut eflc caufam BUHtonis folttartam ac præcifc ftmplicem,om ni alia caufa cxclufa ; fed efle ordi- aio ai* natam, & rcfpe&u certi obje&t determinatam ac reftri&am ; modd* & idcoq;caulam alteram, 6euv6ga>7rov,tanquam meritoriam contTnê noftræ electionis, ipfi irçctjyxfiâ/jy caufa efle adjungédam. *ur.Id primum difertis verbis docct S. Sanft us ad Eph. i, 3;Elegit nos in C h r i s t o ante conflitutioncm m undi: diatoms- id eft, elegit nos per II propter Cbriftum: Pracpofitiono in I N, Phrafi Hebraea, dénotan te caufampropter quam ,cu- onc-'* jus Phrafis exemplum eft,Gen. 2, 9; 18: Deut. 24,16: Je- rem.22, 20. Quia igitur in Cbrifto eligimur • Utiq, Cbri- (lus Elcdtionis noftrae aeternae caufa erit. Et ; Benedixit nos fpirituali benedictione in Chnfto, ficut nos elegit in >/)/o. Ubi S. Sanflus binos Dei aftus p roponit & diftm gvit, nem pe btnedittionem in tem pore, & Bletttonem aternarrLj.Huic utric( a f tu t,f \v c comparationis cam q u à m arroiïuxrei Paulus diferté &diftinClè includit Chrt- slum, u t elufio Calvmiana hic locum habeat nullum j qua Chrtftum Elefltoni folum exequenda fubijciunt: ab ipftu ad tem eleftioneitc\udunt* Idem probat v, 5 : Prædefti. nav it nos in adoptionem filiorum per Jefum Cbrißums v;6. éKue/Turcw in E leå ione) ca . Eandem conjuncftioncm Gratia Dei & m enti Cbrtfti docet A-- poftolu* 2. T im , i. 9: Vocavit nos fecundum propofitunL* fuum & gratiam , quæ data eft nobis in Cbrifto Jeju, a n t o tempora (ecularia .* quæ gratia eft elcCtionis, ut conftac *x adjecta defcriptione aeternitatis. I ta gratiam DriS.S.Temper cum merttoChriflicon)im g\x.,\t\ç[7 hoc illam fund a t ; quod infuper patet ex infigni apborijmo Pauli ad R o m . 3, 25: Juftificarour gratis per D eigratiam , per r r - dempt tonem, quæ eft in Cbri f t0 Je fu &ç.

    £ ao. I-

  • 20. Idem evincimus ex neceßitate mediatoris & fatis* w fa cl tonis. Fuit hom o per peccatum à Deo divifus, Efa.

    50,2. Inimicus Det &filiu* ira ; Pial. 18,46. Eph. 2, Subject us (entent U m o r t i s , juftae damnationis,Gen.2,i7, Sicut proinde ven tas & juftitia Dei, non perm ittun t h o m i n e m abfol ut c &eitrarefpe

  • currere Pbotinianis nequeunt, exturbantibus ChrißunL*

    mediatorem ab articulo tuflificationis & (alutis nofira.22. Quia igitur Cbrtßus fundamentum noftræ [alua

    tis i .C or.j, ii*. Wklapis angularis in quo credentes aedifi

    cantur, Fp. 2> 20: Efl lapis pratiofus in fundamentis ZiorL*

    conftitutus : Efai.28; Quis dubitabit,cum Deus poneret primum lapidem falutis noftræ per decretum EleBtoms ae

    ternae ; ita â Deo fiatre, in Chriflo filio, falutis noftræ flru -

    Buram cfte v e tè tnchoatam & fu n d a ta m ficut in eodem.*

    confum atur & perficitur. A rb è proinde tenenda Re

    gula haec Theologica: Eafdemeffe Caufas E le Bionis ,quae funt

    juflificatioms & (alutis, ob immobilitatem voluntatisyvcri-

    tatis & juflicia Divina, Mal. 3, Jac. 1. Rom. 23,19. Quam

    Afge/eer praefer ibit S. Sanflut Eph. 1: Benedtxtt nobis iil.

    Chriflo ; xctêâç, ficut elegit nos in tpfo. Unde in temporali

    decreti executionet tanquam in fpeculo Sleftionis & effe-

    b o , æterna prædcftinatio, feu primum decretum , fe

    cundum fua membra relucet & in difpofitione exeeutio-

    nist ipfa Eicfttonis feries & ordo, elfentialitèr rcpræfenta-

    tur. Concludimus igitur quod depradeflinationis my fieri»

    extra Cbriflum ne femel quidem cogitandum fit: & k

    quod beneplacitum D em os eligentis, iuflificantis & (alvan-

    tis tPerepherta & Circumferentia (it, cujus Centrum & prin

    cipium eft Cbriflus,ex quo ipfa educitur, ficut in ipfo per

    ficitur & abfolvitur Math. 3,17» & 17,5. Luc. 12,32.23. H oc Mediatoris noftri beneficium, elle juxta pro-

    pofitum Det univtrjale & Ch*tßum pro omnium hominum mediato*

    peccatis, ex confiho Dei m ortuum elfe, conftantèr pro- ri»*

    nunciat feriptura : quorum pronunciatorum très con-

    flituem uscLffes. 1. C om plebitur d iiïa feripturae GtfÅo-

    licat cum figno univerlali, omnes : Efa. £3, Ç: t. Tim. 2,6.

    D cdit ipfum im hw çoy pro omntbtit. Heb. i } 9: Pro om*P 2 nibut

  • nibus guftavit m ortem i. Cor. 5,14. Si unus pro cmm* bus mortuus eft&c. Huc pertinet Typus birdem iffarjj, Levit, 16; Cui omnes imputâtes filiorum lirae!, Sacerdos impofuic juflu Dei. Mtera claßu habet ea oracula, in - quibus ponitur to 7iKV7UKtg (eu terminus collectivus Mun- dus t Joh.1,29; Eccc Agnus Dei qui tollit peccata m undi: Ubi confideranda venit naturae humanazCognatio&Com* munio inter Cbnflum, & non/w/zerj faltem homines, fed 0* m n esom n ’ino hommes, Heb. 8, 41. i. Job.a, 2* Ubi fubij- c i tu r /26̂ 07*0$, nulli elufioni Cafoiniflica obnoxius: Cbri- ßu s eft propitiatio, non tan tum pro peccatis no ftru (fidelium) fed totius mundi peccatis, & infuper ifxtyuireuçmxa, additur, T o t u s mundus : quam locutionem velle a rd a - re ad fo/os Eledos, nimis frivolum cft; confer eundem A- poftolum i. Epift, 5,19, ubi dicit totum mundum in m aligno conftituium cft« : quem locum nifi redte dc (olis E ladis,item exponere queant,in depravatione fuperio- ris loci nihil proficient. Tertia claßis conftat ijs tcfti- monijs, quae aderunt CbriTlum, pro ijs etiam m o rtu u m

    qui pereunt Rom . 14,15,; 1. Cor. 8,1: Heb. 6,6: & io, 22. i* Pet. 2, ii Quam aftertionem feriptura opponit afi

    fertiom Calvinism uvToÅs^a contrariam, & i

  • ii: i 8. Eph. r, 13. i. Pet. i, 25: quibus adjungemus 1. Pe€. 2 , 2 ; Eltëhs in (anElificatione fp tn tu s , & 2 T h c f 2, 15' Elegit nos ad lalutem infanttifiiationc fpiritu* 6c in pde_s ventatis : Ubi pulcrâ relatione» organa falutem offerentia & recipientia deferibuntur. Offert Deus lalutem in fan-» Btficatione fpiritus, id eft, per mintßerium Perht 6c / 'aeramentorum , quod eft minifterium fpiritus, per quod landifi* camur. 2. Cor. 3, 8: Joh. 17, »7. Atfor. 15, 9: Eam hos falutem recipimus vera fide ; five obedientiâ fidei lan - (ftificationis reddimur participes ; cfl ; Elegit nos ad falutem pramtffo minitlerio EvangcIij,5cyWe in Chrtfium. Adde 2. Cor. 2,7, Loquim ur (aptentiam in royfterio, cjuam pradeflmavtt Deus ante fecula» in gloriam noftram. T it . 3,5, fecundum mifericordiam fuam lalvos nos fe c io per lavacrum regenerationis icc. i .P e t . 2, 2, Ele&i juxta pracognitiontm Dei patris, per fanBificationtm fpiritus in o - bedientiam 6c afperfionem(angvinis Cbrifli.

    25. P e r organa, gratiam Dei & univerfale Cbrifli meritum , omnibus hominibus leriô, jux tapropofttum Dei offerri, & omnes homines ad nuptias agni & ad omnta [p ir i- i«*//* £004 in ipfis percipienda, ferio vocari, fequentia_» documenta dem onftrant: Math, ii, 28. 6c 22,9.17. & 28,19. Mare. 16,15. A d . 17,30. Deus annunciat hom inibus, ut omnes ubi% refipifeant. Efa.44,22, C onvertim ini ad me, Scfalvi eritis omnes fines terra. Et tempore A- poßolorum praedicatu tft Evangelium omni creatura, CoL i, 28.* Rom . 10,19: i. Tim. 2,4. Id ipfum clarè d o c e o S e r i a Dei vocantis O i f e n s i o 6c ira contra eoS, qui vocationi reftftunt ; Math. 23,35. Proverb, i , 24.* Ela. 56, 12* Pro eo quod Pocavi, & non refpondißiä m ih i, & quod nolui c le gift is &.C. Hinc dicuntur homines dnmna- ri> quod dileftam feritatem non receperintf 6c quod fpi~

    ritui

    Univef«fahtasorgano«ru ta -.

  • Neceflï-tas fidei, ut organi ex parte hom inis .

    ritu i (an&o reftiterint. Math. 2 \ , 37: A

  • ullum Vei beneplacitum nobis peccatoribus p ropon itu r , mfi m Chrißo. M ath . 3,17* & 17,5. Eph, i, 6. Deinde èlcftiom m cde fa. Ncq; prafcientia Dei mdefinita hic intelligi po tcd . N on enim quos Deus quocunq; m odo p a d c iv i t , eos o- m nespraîdcdinaviu. Omnia autem præfcit Deus j n o n aucem omnia, imô nequidem omnes homines elegit ad vi- tam æternamj fed quos præcegnovit certo modo, fci- licet in Cbrtfto per fidem futuros. Tandem barmoniapro- pofitiaterm t f executions ejusdem in tem pore per juftifica+ tionem & falutem hom in is , idem d o c e t , ut etiam praedicatum Dei £(fe nt i Ale (1immutabilitas) erroris conrîfeac eos, qui alias eau[as in juftificatione & falute hominis docent, quàm qu* fuerunt in Eleftione decreto Dei aterno.

    28. InSpEciE , fidem M cûioni includit Paulus 2.Tbe£ I , 5. fumus cv orlçct itÀqûcvcg : Jacob. c. 2 .5. N onne Deus elegicdiviccs in jW o. II. Probaturo ed nos in Chriflo eligi. Sed fumus in Chrifto per (olam fident-*.Eph. 3,17.' Sicut ergo C brift us gR p tx c o g n itu s redemptor generis humani ante mundi conditu tionem 1. P e t-1.18* I ta qui funt ab æcerno præcogniti per fidem Chrifto in hæ re re , tanquam membra capiti, tanquam palmite s v,i t i , fun c i n Cbrifto e le 61 i ad "t>itam at er n an u . I I I . Paulu* c u tn Elefiione conjungit jufttficationem, falutem & glorificationem, de quibus tanquam de partbus judicans, omnibus sturea iftius Cathena gradibus fidem in c lu d io , Rom. 8, Sicut igitur nem o abfqj fide juftificatur, aut falvatur; led aftualis falutis adeptio â condicione fidei fufpendi-

    tu r ;N

  • III» Abobje&oe l c&\0 -ni*t

    tur : Rom , 3. 28: Ita ncc quisquam abfq,- fidei intuituelig itur; Sed eleCtio Conditionataed , includens fident-». IV. elcftio conjungitur cuna beneficio] voQsoizç Eph. i, 5, Sed banc nem o confcquitur,nifiper/£irw Ioh. 1. Gal.3. z6 : Ergo. V. Impolfibile eft Deo placere, nifi per fi» d e m W tb .ii .6 ' Sed Eleftt Cuntdilefiim dileflo : Eph,3,51. Ergô. VI. Tefta tu r Paulus EleCtionera gentium ex fide con ftit if lo : Ergô ( miflis aliis ra tionibus) con cludimus^ j Sicut (anfltficatio Spiritus per minifterium verbi & Sacram entorum ceu decreta organa ex parte Dei immeat Elcflionis Divinæ deferiptionem j ; Ita fides wr/£*/*r, tanquam correlatum,zandem ingredietur,modo organi ( f medij, per quod dona csleftia accepturi fumus praecogniti. Ubi notamué meritum C brtfit& fid em , ad E ledionem concurrere , non quidem ratione extflen- tia attualis : Sed ra tione intuitus pr&Pifionis D ivina . i. Pct.i , 2. R o m . 8, 3.

    29. Porrô EleSltonis forma feu modus explicatur ex objeftoeletftonis, cujus confiderarc licebit,tanquam Formale & M ateria leF orm ale in Electionis ob icdo ,c ft fides Cbriftu appræhcndens finaliter; vel Chriflusfide apprae- heofus : Quod q u ad formate exprimitur 1. Tim. 1. Ubi Eledi dicuntur pettkoms tsriçiven. Hoc formale ita eligendos contrahit, u te tf i in Te multi funt, Rom .i,i9 :T am cn comparate ad reprobos,pauci dicantur. Math.* 20, 23.

    30 M atenale , funt homines confiderati tanquam in peccatum lapfiyfou bomopeccator certis mediis ex Miferia & interitu ad falutem eripiendus. Fieri enim nequit Ut vel decretum EleFlionis^zX oppofita reprobationis, præ-

    • ce florit decretum de creando homine ad imaginem Dei i vel u t lappis & miferia hominis non antecedent in Divina yvurei spfam hominis eleftionem & reprobationem-», N o n

    prius

  • print\ Foret enim ipfa temporalis execution nempè Creatio jid a m i, & omnium hominum in ipfo ad imaginem Dei & fa lu tcm , contraria decreto reprobationis abfoluta maxiroæ partis hominum ad dam nationem . Quod abfurdura.N o n pofieriu*. Elegit nos quîppè Dem ex meramiferi-> cordiâ ; cum ergô eligeremur fuimus prarvifi tanquam mi/eri per lapfum. Si ex flatu integro fadta eflet hom inis E letlioA ici non potuerunt h o m in es , vel per mi/eri- cordtam eligi ; vel per juflitiam reprobari feu damnari atqj fle neq; iUt eüent vafa mtfericordia, neq; ht'oafa ira , quod feripturæ contrarium. Decretum igitur Ele&ionis, o r d ine poßeriut eft decreto Creationis , ac prævifione pecc a t i , necnon decreto incarnationis filij, omnibusq; falutis noftræ medijs• Quae omnia decreta seque funt aterna, fed inter fe certo m odo ordinatal*.

    31. Hunc enim decretorum Divinorum ordinem feri- Ordo in p tura nobis o f te n d it , & non alium. Decretum de horni- £*iCretu ne ad (alutem scternam creando, tanquam omnium primum p roponitu r, Gen. t: 2 0 : Faciamus bomtnem ad imaginem & fimilitudinem noftram. Ccrt iaH uspradefiu nationis natura eft poftcriorfp/opraedeftinatioms obtetto. Neceftum ergo fuit hominem, ut obie&um pradeflinatio- nis, prius extttere per Creationem, fivè confiderari tanquam per creationem futurum , antequam eligi vel pradeftinari potuerit 2. Hinc polita lege & adje&a com m inatione, commiflbq; peccato, i'ec\mtur confilium alterum, nempè Reparations ,vel decretumivangelium, de femine multeris% contrituro caput ferpentis, ideoq; de redemptore omnibus mittendo & annunciando\ nondum injedta mentione ullius in te r homines diferetionis : Ge 11,3,3?: & 12,3, In te benedicentur omnes cognationes terra . Inverfo igitur ordine d ie t tu r Cbrißus pro folis E leâis m ortuus , cum CbriHu*

    CL elidtio-

  • eleCtione fit ordine prior, àvtçov t n im natura & crdint* prius eft Elefttone ; cum Eleftio fit ad vttam,quam oblatio« ne prætij ante comparatam cflc oportu it per Chrißum v i - t diu (alutis autborem , A d . } , i f : quàm vita po tuerit per electionem ulli peccatori dccernt. Quia proinde Eleftio fa d a eft in Chrißo, oblato pro hominum peccatis ,& pro bita mundi : Utiq, Sleftio ad v itam pofterior eft ipfa oblatione & merito C hrifti, quo bita parata eft.

    3i. Porrô quia prævidit D*«/,quosdam per verbum efficacia S. Sanfti credituros , reliquos in im pænitentia & incredulitate, fua culpa permanfuros : illos igitur ele- git ad v itam j : bos reprobabit loh . j , 3 6 , Q ui credit in filium habet vitam aternam 1 qui autem incredulus eß filio non videbit vitam-». Decretum igitur creationis ad vitam aeternam , (equitur nfoyvung lap fus : decretum de miffione/f- Iff & irfoyvuoiv fidei, tandem (equitur differentia Elefltonia i f reprobationis y in voluntate Dei confequentc3.

    33. Idem ordo indigitatur Ioh. 3.16. Sie Deus dtlexit Mundum, ut filium unigenitum daret Ùc: in quo dicto tr ia decreta ordine revelantur. I. Q uod Deus dilexerit m undum & mifertus fit generis humani. 2. Q uod decre* veritdare mundo filium, Q uod decreberit, ut qui infilium crediderit, Salvetur. Ut igitur non damnationis j i- ta nec reprobationis caufa exprimitur in primo vel in fecundo decreto,fed ia tertio. Judas proinde. £. G. non eft re probatus vel damnatus,quiaDr«# ipfum non d ilexerit.vel quia filius ipfinon fuerit mifTus : Sed quia non credidit, Ioh . 3,18. 36. ita Euangelium exhibet exprefiam imaginem 5c plenam doflrinam confilij & beneplaciti D ivini y d e ele- d io n e & reprobatione hom inum ,ut docet Paulus Rom« 16, 61. Eph. 3, 8. '9. Formula Concordia , g Gradu»

    'n u m e ra t decreti Divini > quibus Diyina fe fu n d a t ,quofq,“

  • qucfi^; omnes l u p p o n i t , Eie&io. D e c re v i t I ; H o m î- nero lapCam redimere p e r m e d ia to re m ,Gal.$.15, II; Meritum ejus offerre h o m in ib u s per d e f t in a ta m ed ia : R o m .10,17. A d. 1 7 : I I . III,- Fidem per eadem media exci, tare i Ioh. 6.65. R om . 10, 17. IV; Homines credentes juftificare Rom. 3,28. V,- Juftificatos/4»#//foir< : Eph.i. 4: VI,- Eosdem con tra D iabolum , mundum & carnem defendere. Rom . 8,33. VII; SerDare cofdem i n / - de Ph. i. i .P e t . 5. Tandem (alvos faceres* Extra hunc ordinem qui m anent, non fun te ied i à Dec .- Sed reprobati ad aeternam damnationem^.

    34. Tandem »/rjwàdefcribicurforma eledionis per Iv* afi- finem triplicem , quorum primus & fumus ratione Dei, cft laus gloriagratis ejus, R o m .8.33. Eph.1,6. Gratia, inquam» ejusdem, quae com m endatur in jußificatione & faluteno- ftra, Rom. 3. 24, quam laudem & gratiam e ledi fûts meritis derogan t,& Deo, ut in omni quidem,maxime autem in falutis negotio,ex afle cedunt. Plal.115.1. Ratione Hominum finis eft geminus : prior ad hanc v ita relatus, cft Adoptio tn filtos Dei, u t fimus fanfis&c irreprahenftbiles coram ipfoin charitate Eph ,1 .4 . ubi officium, ftgnum & proprietas quaedam Sleftorum notatur,- fub propofito quippe reftaurattonis humanae, cujus Deus primum principium per e led ionem pofuic, continetur renovatio & fanftitas tanquam comes eledorum ncceflarius. Etfi ig itu r-w// /anflitas & renovatio non ingrediuntur Effcnttam Eleftio- nts, utneq,- Jufhficationta : Tam en quia nemo line (an- ütmonia videbit D e u m -> Heb .1 2 .1 4 , oporte t ut £ le ilia & Salvandts aliquando adiit, ut fint conformes tmagints fu ,Itj Dei, Rom. 8- 29 ; & u t fecu n d u m patientiam boni operis v i t a m aeternam quaerant. Rom . 2 .7. 2. Pet. /. to.

    3j • Poßerior Tittarn futuram Ip e d a t j &cft Salus gloriateQ JL 'Dita

  • y i ts Atems, Eft enim Elcftio, ordinatio ad "bitam sternam j A ft- n- 48, Crediderunt quotquot ordinati eran t: id eft, terto ordine deftioati à Deo ad vitam aeternam : quae o r dinatio oftcnditur, Rom. 8,30. C um igitur feriptura agit de Eleâione filiorum Dei, tum femper Elcftioni pro fine aflignat gloriam & vitam sternam«, Hinc vafami~

    jericordis praeparata ad gloriam dicit feriptura,Rom.9,23: item EIcilio confecuts eft fcW.falutem : & reliquiæ falvsfa- Pis funt, Rom. 11. Aft. 13.4$; 2 .T h ef .2 ,13. Rom. 8» 29. C alvin istes proinde locutto haec non eft propria : nos præ- dcftinatos efte ad gratiam Dei,vc 1 ad redemptionem,feu ad fidem : fed ex gratia,per meritum redemptoris, fide apprsben- ii,ad 3dtam sternam-»,

    36. Hac voluntate Dei antecedente,nem nudè abfolvitur hom inum ad vitam aeternam prsdeßtnatio : fed f icuo Deut juxta fuam omnifeientiam ab aeterno cognov io , qui fint aeternae pracdeftinationis fuae & ordinem, in_. aeterno luopropofitoconftitu tum ,/ff« /«m qui itera* i in t eundem contum aciter repudiaturi: ita tandem in voluntate Deiconfequente, obedientiam & inobedientiam* hom inum (pesan te , fefeoffert dtftributioin D u o «m - Jitigtjfßjjij decreta, videlicet Prsdeftinationis credentium ad fa- lutem : & reprobationis incredulorum ad mortem : £>ue de- creta promulgat filius Job. 3 .1 8 ; Qui C r e d i t I n F i l i u m N o n J u d i c a t u r ; Qui N o n C r e d i t , J a m J u d i c a t u » £ » t .

    JÙtik. 37. I ta prioris membri cM o^ctt expofuimus. CircsL>a ç P a r - heterodoxiam damnamus ex una parte errores I; Judso - tis prio. rum, qui tem pore Apofl: Prsdeftinationis & falutis cau-

    fiam conftituerunt partim in externa patrum prsrogativa, partim in operibus legis ; quos refellit Paulus, cum alibi tum toto capit« 9. ad Rom. 11$ Damnamus errores ̂ - — - - Beclgm

  • Ec de fie Pontificie, E leßionem non ex Evangelio fed ex lege deducentis , & aferibentis eam prefeientie operum & meriti* hominum, qui juftificationem m ercantur ex Congruo, glorificationem ex Condtgno, quâ aflertione in eo cancum differt Ecclefu pontificia à PeUgio, quod non folt libero Arbitrionsd adjuntfa g u tta , meritum glorificattonit a fligo« t ; interim in tan tum mimica gratia, in quantum ^ a gratia ad opera fe inclinat. Bellarminus Pelagianam fuæ Ecclefiæ maculam ita purgat, ut partim in idem Iutum^ Pelagianum continuo relabatur, CalToinianie ablo-luti decreti caflibus irretiatur. Pontificijs oppofita eft Tbcfis 13; confer Efa. 43, 22: & 6f .

    38. Ex oppofita parte exeeramur paritèr Stoicos, Pha- lentinianos, Marcionitas, Manic he os, Predefltnarios, Calvini•

    flas, Flacianos, qui omnes ex diverfis quidem principijs* fed ad unum finem tendunt, ut libertate arbitrij om nino excin&a, aftiones hominum five bonas five malas* ne ceßttati fatali \ lligcnt, in quo Calïiniani Manic hei* non_. parum funt deteriores,quod h i ,n e Deum peccati au- thorem fla tue ren t, duo prtncipia prtma, bonum & m alum, introduxerint ; illi bona & mala ad unum Deum ita referant, ut injufticiæ laqueis Deum impliccnt. Erroris fui initium ftatim capiunt ab ipfo prsedeftinationis nomine, quod tam latè deducunt, ut predeftmationem dividant in Elefltonem&creprobationem. Qua prsdeftinationis acceptione in troducunt in Kcclefiam,Blafphemû dogma predeftinattonie reproborum ad dam nationem , ever- tun tq ; fundamentum ad promovendam hominum fa* lutem divinitus conftitutu. Verum nunquam ^rmufeu totum, convertitur cum (ua una (pecte aut cum fua parte, ficuthanc parem acceptionis latitudinem & ccnvcr- fioncra, de Eleftione & pradeftinatione probavimus*

    Q O *h * f*

  • Ordo E-le&ionisCalrini-fticus»

    th. f. Deinde neq; fpecies repugnat generi, aut pars d i- Videns tott Divifo. Sed reprobatio repugnat prædcftina- tioni. Praedeftinatio igitur genus reprobationis elfe ne- quit. Deniq» om nespradeßtnatiglorificantur Rom. 8,20. Sed nulli reprobi glorificantur : Ergo nulli reprobi fu n o praedeftinati ; nec reprobatio eft pr edeflinat io,

    19. Reliquam Calviniflica firuftura blafphermam , ordinem decretorum Dei perverten tem , latis eft piis mentibus fub 4- decretis breviter proponere, Q uorum hic ordo cd : I. Deus abfoluto & æterno decreto Genua humanum, omnium primô, divifit ex luo abfoluto b en ep lacito ,in claflcm Eleftorum ; & in claftem reproborunu. I I . Creat deinde ita Ele Bos quidem ad (alutem ; reprobos ad exitium._» •* Pifc. Cone* Schaf. Thefi : 24, Deus c rea v it omnes in Uno, non uno fine, fed alios quidem praeparavit ad gloriam, alios vero coagmentavit ad in te ritum^. I II . Cbrißui veniens, m oritur pro folia EleBia% quibus folia deftinatus eft. IV. Evangelium, hoc offi- cium folum praeftat EleHis, u t annunçiet eis, quod fint dileBt & ab aeterno abfolutè Ele51 i Deifilij; ad quos folos Sacramenta t tiara ut figilla Electionis , pertinean t, quae etiam ipfa ultra (ignificattonis ufum nihil shabeant. A d reprobosy vi decreti divini,nihil pertinere Cbrtßum,nihil media falutia^verba promiftionis &c Sacramenta i ut licet in b a p t i f m o , a q u a a fpcrgan tur, interno ta rn e n d « ptifmo deftituantur, nec regeneren tur, ne quidem infantes ab aeterno abfolutè reprobati : Priores ̂ c rô illos abfolutâ neeeßttate eleCtos, per gratiam & vim itrefißi* bilem converti & falvari, u t nullius hominis con tum acia Deum convertere & regenerare volentem , im pediat, aut ordinationi huic Divina queat refiftere, fidem aut S. SanCtura u llo v i t io aut in o b e d ie n t ia excutere.

    Q uod

  • Q uod horribile dogm a to ta lite r pugnat cum funda- mento Chriftianae re lig ion is , & cujus fellatores vel ad t arnalem fe cur itat em & confidentiam du c it , vel ad deßera* tionem agit. KctmrKeiaçwà, eorum argumenta non at« tingam.«; contentus ex infipida avamsvy pauca addu- cero»

    40. P r im o , ipfum EleUionis fontem , gratiofam Dei tiae“sf„™ voluntatem , praeferentem promifiiones Univerfales de am ex« gratia omnibus hominibus in Chrifto propofita, blaf- pbema difttnfitone a r ro d u n t , de Duplici voluntate, Signi & ft/int' Beneplaciti feu occulti Deipropofitt : ita Synodtu dodrecbt. In gunt* Judic; ext; th: P. 224, In locum Matth; 24: quoties Volui congregare liberos tuos &c. Haec, inquit, fuit voluntas non beneplaciti, quae quia eft proprii voluntas, nemo ei repftit :Sed ftgni, quae improprie eft Dei voluntas. Quae deßinßio* nis perfidia, dividit in ter verbum D e i,( f Cor feu Voluntatem D ei, idcoq; evertit fundamentum fidei dogmaticum, (ver- bum)& inutile reddit generanda in nobis TrXe^tpoe/ct fidei, quom odo labefaUato, cum Pontificiis, fundamento Verbum fidei, finceram in nullo loco fidem habere Deo poftunt, ^adu!« cum ubiq; fimili m odo excipere humana perfidia, & De- fuipcu..nt um aperte in verbo loquentem, cum Diabolo mendacij infi- «ftum, mulare, quea t; Gen. 3. 4. Ioh. 5,10.

    41, Deinde inepta cavillatione caufam Meritoriam Wcdu* conantur à negotio Elcâionis explodere, & fententiam fPeaUm* S. Sanâti eludere, qua aflerit in Chrifto nos eleftos, Epb.i, amoiiuiv*4 . Jubent verô Dodreftani, hoc intclligcre non antecedes *ar* te r , id eft , ut ElcHi fimus quafi jam extßentes iaCbrifloper pravifam fidem* : Sed confequenter, nempe ut Chrißo tandem inferamur per fidem, & per eum juflificemur & fal- Vemur. Sed uQeoÀoyuç : nam I. confequens & Sffeftum non pertine t ad Sffenttam antecedentis, fed ab eo eft cftentia-

    liter

  • liter d id inåum , E. G. ficut quia bona opera con fe- quuiitur judificatum : Si ideo dicas hominem jufttficari pro bona ope ra tan tum confequenter, negabis iffcntialem operum juftificationem-3. I ta Calvintatti dicentes, nos ede in Chrifto Elc&os confequenter tantum ,ut faltem fuo tem pore jujitficaremur ( f faltaremur per Cbriflum ,* negant E- le5lionem qua E le 51 to ed , id ed, qua ed Dei a&io sterna, di* ftinctaà temporalibus actionibus juftificationis& fal- vationis 9 faäam effe in Chrifto : Idq; iterum contra a . pertam feripturara, ut durum & incircumcifum os ne- cede fit ede Calvinianis, qui tam folidæ feripturæ, Eie- Bionem Edcntialiter d refptttu mediatoris definienti, den- tesprsei’umant i l l id e ro .

    42. Neq; enim adducis Apodoli verbis, in Chrifto, notatur/fotf, & confequens Eleftionis, quom odo dicendum fuiflfet, Electionem fa&am tiçx.ç/?ov: Sed perfpi- cue exponitur caufa Efficiens & Mentor ta, u t in Eleftione Cbrifttu refpiciatur,non folum ut futurus jufttficator & Salvator ,* fed etiam ut fundamentum, Efftciens,&author £- le51 tonis, quod probatum th. 19. II* Aliud cd ede ia Chrtßo adlu reali & in tempore : aliud cd in Chrifto effe Ele- Bum. Hoc ab aeterno faftum ed ; illud fit in tempore. N on igitur£le

  • reprolos : cui confentit Synodtu Dodrecht: in ju d /ext/Pag Decreta 231 ; reijcimus, inquit, verbum E vangeli/lcm pcrfibi h i- nuĉ tr’ b c re afiiflenrem S. Sanfium, ita ut nulli offeratur externa verbum praedicatio, cui praedicationi non infit interna fpiritus *vacua*r . i t * r 9 n & impoiSoperatio. H inc caufamtmpamtenttaoc non converiio- tens red - n is f& co n feq u cn te r perditionis reproborum ) imper- d i t r e f p « firutabilem c lam itant ; declarantes ipfam non r e t id e ro boru^* penes hominem, fed penes ipfum Deum : alioquin non re- «xCaivi. ftarc bac in parte inperveftigabilis fapientiæ, & judicij ni fen* Dei admirationem, Syn. Dodr. in jud. ext- th. P. 128.

    44. Verum quare Dem non in tempore convertat, ju* fitficet&cfolvet omnes,prout omnibus mifit redem ptorem filium, ejus dtferiminia caufa, ficut ad arcana Dei judicia, & •voluntatem abfconditam, revelatae contrariam , non flatim referenda eft, autfubfiftendum in exclamatione Paulina.u R om . i i , 33: tttfZ/umimpaenitentia? hominum, in Deurru directe conferendo ; ita nec Verbo tanquam organo in- fufficienti,

  • •ft fpiritui & vita : Evangelium eft fpiritui vita : eft potentis Dei: Heb. 4, I2: Joh. 6. Rom . 8, 2; Rom, 1, 16. D ic itu r vox Domtm in virtute Pfal. 19, 4: vox virtutis Pfal. 68,34. Ros, pluvia t imber\ Deut. 32, 22. femen incorruptibile •X quo regeneramur Luc * 8,5. i. Pet. 1,23. &c. impe- ditur vero ab homtmbtu multis modis haec mediata & o rdinata fpiritu s operatio, verbiq; fructificatio, ne ad fidei & converfionis frudum cxlurgat, vel porro excrefcac

    ' & perleverct, Math. 12,24: & 19» 22. A d . 2,13. & 13.45* Luc. 23, 8. A d . 24,24. Mare. 6, 20. Luc. 11.53. Joh, ia» 42: Luc. 8.7. Defedus igitur & culpa impsnttentia h o minum , ideoq, culpa reprobationis in ipfis hominibus* hsereu.

    49. Ultimo ; fidei refpeftum ex Eleftione fatagunt excludere, ob jeda nobis fufpicione Peiagiantfmt. Sed malè arguunt à fide Pelagians, cujus originem illi aicripferunt humanis viribus,& ob cujus d ig n ita tem ^ meritum h o mines eligi & juftificar» fta tuerunt, ad fidem Heram perS. San d u m certis medijs collatam , non ingredientem Ele ft tonus decretum vi fut meriti zutprsflantta, led ob fuum torrelatunty Cbriftum, quem cum fuis meritis appræhen- fum intuetur. Sicut igitur Pelagiamfmum non fapit feri- prura, cum aftcrit homin es fide jufltficari & falvari : Ita_, nihilo magis Pelagio favet eadem feriptura, dum fidei

    Pus o re(pe&um EleBtom includiu. Haftenu* de Eleftione. ftcr*o?d"e 47* Vocem reprobationis, prout ElePlioni opponitur, reproba, accipimus cum feriptoribus ecclefiafticis, pro Decreto cioqc» £eu afi1one Dej s te rn a , reprobantis finalitcr im p én iten

    tes, eofq,-fervant is ad fupplici um «ternum,* Cujus ft- gnificacioms acceptio illuftraturCap.6.Jer;v.27. Definiri pote ft, quod ftt Decretum feu Aålte voluntatis Dei Con- fequentis, qua fecundum tu fi um fuum propoßtum decrevit

    dam~

  • damnare omnes, qui Diaboli t f propria malitis operatione, în Chr iß um praevidit non credituros, ut io vaftbusißis ira, po- tent taw fuam notam facer et, & nomen fuum in omni terra an- nunctaret. Joh. 3, 18. Ez. 9,16. Rom. 19,17.

    48* Abfolvitur reprobatio D u a b u s C a u s i s ; quarum prior thD eus, ut omnium fi ve decretorum five aâ io n u m tu a ru m , ita reprobationis cauia fumma. Sicut enim Dem folus judex omnis eerrar, in ultimo judicio fepara- b iem ore palloris, ovet ab hadts Math. 25,32: Ita folus ab aeternitate dtferevit fideles ab infidelibus, illos eligens ad vitam, bos rrprobans &fecernens ad fuplicium 1. Cor. 4. Sententia enim condemnationis non pronunciatur â reo i fed eft allen i udi cts, reus licet ipfam fententiam fua dulpa promereatur & provocet. Eft enim forma reprobations, lententia damnationis Mat. 7. 23 : D ifced ito â me omnes, qui operamini iniquitatem. Termintu i- gitur^i/quem ficut Eleftionis cft faltu ; ita reprobationis eft damnatio. Math. 25, 41.

    49. a l t e r a caufa reprobationis meritoria & impellens priori omnino fuppofita, eft finalis hominum impaniten-

    fcupravifaincredulitas. Impie quippè e rran t, qui docen t non aliter â Deo pendere reprobationem, quam.» pendet à Deo Eleélio. Eft enim Deus caufa Eleåionisr* ra tione caufà efficientis, finis, & mediorum ad finem ducentium , ut omnia hic in (olidum debeantur Deo : fed Deus non eft caufa reprobationis refpecftu medij (incredulitatit)fod ita £>*0 reprobatio affignatur tanquam iudici, ut caufa. meritoria & *rçoKetmçivnxtf in reprobis ipfis confiftat. Ift- Jioc enim medium, & conditionem hanc incredulitatis,in re probatione intervenire t x par te hom inis,docet, I, Ratio contrariorum. Quam enim rationem haberefides p ro bata eft in refpcdu ad Elefilionem : e a m , è contra ra tio

    ns i nem

  • nem habet infidelitas, m ediatorem repellens,in refpe&u öd reprobationem II. Idem docct confonantiadecreti&executions. Sicut enim damnationem in tempere fcriptura_» fufpendit à merito & conditione incredulitatis .* Ita reproba• rw ,tanquam prima condem nationis feu fententia feu decreturc^efl Conditionna, culpam infidelitatis & peccato - rum in reprobis fupponcns Joh. 5.18.

    50. Hinc reprobatio, five quoad aSlum negativum.* fivcquoad^o/friiww confiderata, definitur, 9Üc voluntatis Dei Confieq uent is ,u tp o tc juftici£& judtcij Divini opus,cu- jufmodi opus om ne culpam fupponit. Ideo feriptura-. dc reprobis loquens, in ipfis caufam meritoriam reprobationis Temper indigitat. Cbrifius cum lacbrymis quaeritu r cives Jerufolomitanos efife tales pullos, quifub ejus las congregari noluerunt. Math. 2;, 37. Lucas arguit» Pharifeos & legifperitos,quod confilium Dominifiprene- tin t adverfusfcipfos,cap. 7,30. Stephanus exprobat principibus judæoru quod Temper S.Sanfto reftiterint. Eandem culpam judæis impingit Paulus ad . 13: & reprobationisjudaorum caufam allegat incredulitatem , Rora. 11,20.

    Jl. Quid quod ne quidem reprobattonis gentium, quæ praedicatione verbi & uTu facramentorum caruerunt & carent, caufiam abfolutam in Deo reponit feriptura ; fed ia ipfisgentibuiiU tpoto in majoru ingratitudine & contem ptu erga patefadum verbum ,* & in pofterorum propria & continuata malitia. Q uod verum cfTe evincit nobtlif- fimum verbi Divini depofitum, to ti mundo tribus lia b u sk Deo com m endatum , Ted mala fide à plerifq; hominibus* conferva tum. Deprimis mundi temporibus teflantur es, quae feriptura habet de Adamo & Noacbo, quom odo nulli hom inum eo tem pore abfolutè abfconderit Deus p rom if fionecg de Meßia Gen. 3, l y dc 6,i8,&8>20. H anc pro-

  • mîfîionem,quam Noë fuis pofteris diligenter inculcavit 2« Pcc. 2.5. G cn47,i: Etiam in pofteritatcSEM Stfamilia T h a re amilEam Jofua 24,2 : repetivit Dem ad Abrahamu Gen.12,4. & i 7 ,7 . Quam poftea proraiflionem mini- fieriopublico omnibus gentibus conlpicuo & falutari, in pofïeritate Abraba contervatam vo!uit,G fn. 12,4. & 17,7. Pofteris autem temporibus cum Dem loqueretur nobis* per filium ) Svangelium praedicandum curavit in omni creatura quae Tub coelo eft. pfal. iq . 6. Rom. 10,8.Col.1,28. Efficitur proinde Deum> nullo tem pore ullam nationem*»* aut ullum in ulla natione hominem abfolutè & ftmpliciter prae« terijire aut reprobaflo .

    52. Quod vero nune magna orbis pars careat pu* blico verbi praconio, credimus quidem Calvinianis & experientia } fed caufamdefetttonù quoad pradicationemter- bit expolitam videAdt. 22,18. 2. TheflT. 2,10. Efa. 5 ,6. Math. 21,4. Pfal. 81,12. E tfiquidcm Dempermtfttgentes ingredi vias fuas,tam en fe expertem tettimonij nunquam reliquit, Ad. 14,16 : Sed omnes extra Ecclefiam locav i t [emper aliqua vocatione, R om . 1,19 .21:29 : qua tpfis, cç* fA.*irrie/ov efl’e debuit & potuit ad requirendum verum Deutrus & patefactum verbum in Ecclefias»

    53. Hæc proinde altera reprobationis & mortis x - ternæ cauiasimp in it entia finalis, & lequens aci ua Its multorum hominum damnatio,non habet ullam neeeßitatem Stoicam & fatalem in abfoluto decreto De/,aut ejus volunca- te antecedente ; (ed pendet, ut babet definitio, ex efficaci Diaboli & voluntates humana opera tione , quorum^ reproborum impænitentia & reprobatio, tantum haben t adjundam necefietatem hypotheticam Cea Conditionis, ex (pretis Ôc rejettes medijs &neceflkatem infallibu litatis Dtvtna, bcclef, 35.21. Pfal. 5, Job» 25. Oic.13,9*

    ; ' R. 3 a.Cor.

  • Xv7i9s-O-iÇ Puberiorism e m b r i ,Pontif i -cij»

    Calvini*ni.

    2. Cor. 14 , 4. 2. T im . i , 16. Pct. 5, 8. Atq; ita ex S. Scriptura clariffiroe probatum exiftit, ficut hlc&io cft o rd in a ta ; ita etiam reprobationem non e l l e abfolu- t a m , fed conditionacam.

    54. O r t h o d o x i Am hanc de bominum reprobatione» contam inan t hodiè partim Jefutta Ponttficij, partim Cal- vtniani. Ecclefia Rom ana hic fententijs divifa cft. Nonnulli ft atuunt parvulos reprobari ob peccatum originale, adultos propter abufum gratia. A l i i , in quibus eft Bellar minus y reprobationis duos aBus ponunt,unura nega* tivum , quo Deus non habeat voluntatem reprobos fal- vandi .* Alterum pofitivum,quo habeat voluntatem eof- dexaprscisê damnandi. Prioris nulla volunt dari caufam, aut meritum ex parte hom inum ; Poßerioris autem dari, v id e lic e t pravi/tonempeccati ; in quo eum Calvinianis con- fen t iu n t , qui addunt reprobos neeeßitate decreti dtvini pec- c a re , ut damnentur^.

    55' Verum peccatum originale, folum,non eft caufa reprobationis, quia peccatum hoc, quoad dam nationem & reatum, aufertur in multis reprobis per Bapttfmum-j, inde folum reprobationis non eft caufa : & feriptura p ro caufa reprobationis femper zW cgzt peccatum aftuale,\d

  • nationis caufàs, necrefpiciat ullum meritum ex parte 6o- mtnum,feu relpeftu reproborum ; Xx parte verô Dei continea t , I, Caufamfînâlem,N e c rs sa r ia m patefafttonemjufti- ct£ Divin* in damnandis : II, Caufam efficientem,volunta tem abfolutam & fimplicem Dei, qui ob intentum prarci» fè fmemy&xabfoluto five beneplacito fivè odio,pœnæ ar ternae devoverit maximam hom inum partem : I I I , Habeat medta, per qua; abfolutc reprobati, ad fincm præftitu- tum perducantur, incredulitatem & peccata, quorum »r- ceßitatem nequeant reprobati evadere, ex Dei ordtnattont inje&am ; Calv. lib. $, inft. c. aj, fedl. 4.

    57. Atq; ita damnationis caulas Binas conftituunu. P r o x i m a m , peccata & incredulitatem j R e m o t a m & p rimam i voluntatem Deiabfolutam & pr set jam . Zanchius d o nat. Dei, lib. 5,0. 2. part. 4, /y^fa rd ilp . de Prædeft:th. 92, Prtnceps, inquit, incredulitatis caufaeft reprobatio : ex incredulitate fit, quod non omnes falventur; nec funt, inquit, dilïimulandæ caufa fupertores, u t lunt ^*/2*- natioûd exittum, Reprobatio, prtVatto vocationes, aut faltèm effteaeù S. Sanéiiinter Yocandum. Haec illi Bla/pbemè.

    58. Reprobationisyȣ/r

  • minimi reprobationem defendunt; prædeftinationis in terim & reprobationis objetlum fta tuunt homines peccatores, contradi&ioncm illi incauti implicant.. Caufam p ro inde reprobationis quom odo poterunt dicere, vel nullam, vel ignotam? cum caufam in fubjedo reprobationis (u t-

    . pote lapfi & corrupto) ipfi includant & proponant.60. Dogma hoc Calvtnianum dc abfoluta hom inum ^

    reprobatione,to tum cftin theft fatis refu ta tum , ta n - quam pugnans cum fine creationis : cum Dei (p\,Xcu$ou7r{c&% cum falvatoris merito, cum fine tterbiSifacramentorum,cum Evangeli9 & tota S. Scriptura : ut quod facit Deum crude- lem tyrannum ; perjurum ; fubdolum & hypocritam, qui efficaci perditionis decreto quàm plurimos difpergat, paucos tu gratia colligati u t quod à falutis fundam ento , Cbri- Ilo, abducit, ad dam nationem præcipitat vel perafc-

    fperationem, vel per Spicuraamfecurjtatem, & contemptum mediorum falutis.

    61. In terim figmentum hoc nulla feriptura aperta«, fundant ; Afferentes tan tum ex cap 9. ad Rom : fèn- tentias ad fuum propofitum contortas, d i f teile s, & tales, quas parum firmi detorquent ad fuam perniciem 2,Pet.3, 16: Qui Apoftoli locus cum fit fi quis

    alius in toto Paulo, fatius eft eundem ad Analogiam fidei, & ad generales ac apertas Evangelij promi f -

    fo n ts exponere, quktu Blasphemiin Deum," & pietati & bonis moribus perniciofi

    dogmatis fundamentum* c o n f l i tu e ro .

  • Virtutum a c ingenuarum liter arum excultori indefejjo ( f perinduflrto.

    Dn_3. P E T R O N. T U R D I N OBothnienfi,dePraedeflinatione publice Dilpu-

    tan ti, gratula tur infra feriptus*

    Z 6(p(potç (pw t ! ctm

  • Sic tandem vidlofjte dignatrophaea manebunt, Quae donare fuos vult Deus hic & ibi.

    Praßanttß. Dn. Rcß>. in (tngularis amtet ti* teßificationcm , calamo l ia t

    p r aproper o (ubjecit.

    M. Benedidhis N . Figrelius.

    î Q 'ÿ a t ?

    tZD''!??}

    : ■—

    n wI •

    r—tViï : r-fft na

    n n—3 UT>

    » w i a jp >o

    n h'D jj/2&&X— t]X

    fro '2 by

    o w r—tswn• “ T* ;—rp i wn

    fts—t]N n̂ rp> r-^n

    ~r" V Â vs

    c s u f i j >>

    r-0'ON.a n}sV cain>N

    *T* • V •

    j^rrin 5)n —\n ^ pp^ A l i u d :

    l^OOTolo l\o ,_»? ](Tl

    , . ^ ^•. 0 ^ 0 ? . f j i a X c a a L j* p

    f p P P P y0 locru .]icn .p ^ > vjö

    Thomas Michaelis Ubfalienfir*.