samyakgyan july-august 2012

7/28/2019 Samyakgyan July-August 2012

1/62(1) mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-2012) Debke-1-2


2/62 mecei%eeve (pegueeF&-Deiemle-2012) (2) Debke-1-2



mJeeiele ieerle

lepe&-Deevesmesefpevekes........

neLeeW ceW ueskej hetueeW kee nej, eF&nQceve ceW KegefMeeeB Deheej

nce meye Deees nQmJeeiele kes efueS~~

hegCe kes ner Goe mes, pewve Meemeve keer eee efceueer nw~

%eeve kes GheJeve ceW, Ske heejer meer keefuekee efKeueer nw~~

hegef


6/62

efpeme ekeej heue eehle kejves kes efueS peceerve ceW meJe&eLece efkemeeryeerpe kee DeejesheCe kejvee he[lee nw hegve: Gme peceerve kee efmebeve Je Gmekee

Devegketue hees


7/62

eyebOe mecheeokeere....

pecyeter he-nefmleveehegj ceW hetpeieefCeveerhecegKe eer %eeveceleer ceeleepeer kes kejkeceueeW eje efoveeBke29 petve 2012, Dee



meewYeeie YeejleJe



hetJe&veece - keg. oerhee pewve (keg. mJeeefle pewve)pevce efoveeBke - 27 ceee& 1970, ew$e ke=



veece - ye. Gcee pewve

pevce - meved1940

pevcemLeeve - efouueer

efMe#ee - neej meskesv[^erefJeJeen (meved) - 1956

heefle - eer megjsMeebo pewve ieess Jeeues (mJeie&Jeeme-22 peveJejer 1996)

heeefjJeeefjke efJeJejCe - eLece heg$e- eer DeMeeske kegceej pewve ieess Jeeues

heg$eJeOeteerceleer megceve pewve,

heew$e-heew$eer-Debefkele, mheMe&, peesefle, leefve



DeeOegefveke heefjJesMe ceW eens eeJeke nes ee cegefve, eeefJekeenes ee Deeefe&kee, mhe he ceW Gvekeer eee& kee %eeve nesveeDeeJeMeke nw~ Deeeee&eer eefleJe=



mebIemLe Deeefe&keeDeeW Je yeeeeefjefCeeeW kes meeLe esscehetJe&ke jnveskeer eJe=efe nesveer eeefnS leeefke mebIe ceW efkemeer ekeej keer DeMeebeflekee JeeleeJejCe ve GheefmLele nesves heeJes~ en eLeeveghe {ue peeveeGme ceefnuee ceW meyemes ye[e iegCe nesvee eeefnS~

kegceejer yeeefuekeeSb leLee ceefnueeSB yeeee& ele ueskejDeeefe&keeDeeW kes heeme jnleer nQ Deewj Deenej-oeveeefoke ceW Yeeie

uesleer nQ, en yeeleDevebleceleer kes GoenjCe mes mee#eeledmhenesleer nw~ pewmee efke keLeeveke ceW Deelee nw

-Debie osMe kes jepee efeeoe Deewj jeveer DebieJeleer kesDevebleceleerveece keer Ske kevee Leer~ Gmeves yeeheve ceW kegletnueJeMe efheleepeer mesDeeefvnkee heJe& ceW Dee" efoveeW kee yeeee& ele enCe efkeee Lee,

efpemekes heuemJehe Gmeves Deepevce yeeee&ele kee heeueve efkeee~Ske yeej keesF& hetJe& pevce kes Jewjer Me$egefJeeeOej ves Gmekee njCe

kej Gmes Ske IeveIeesj pebieue ceW [eue efoee~ DeveskeeW keeW kees menve

kej pewmes-lewmes Gmekes Meerue keer j#ee ngF&, leye Jen efpevesv YeieJeeve keemcejCe kej Yekeleer ngF& efkemeer meceeDeeesOee veiejer hengBe ieF&~JeneB Ske efpevecebefoj ceWheeeer veece keer Deeefe&kee kes oMe&ve ngS,leye Jen GvnW ceelee mecePe kej Gvekes heeme jnves ueieer~

Devebleceleer kes efhelee Gmes {tb{les-{tb{les peye DeeesOee hengBes, JeneBSke eeJeke kes Iej kes Deeies megvoj eewke hetje ngDee osKekej jesves ueies~eeJeke kes eje hetves hej Gmeves yeleeee-cesjer heg$eer Ssmee eewke hetje

kejleer Leer, Deye Jen helee veneR keneB nw? eeJeke ves Deeefe&kee kes heeme

jnves Jeeueer Gme kevee kee efeeoe mes heefjee kejeee Deewj kenvesueiee efke cesjer helveer Fmes eefleefove Deheves eewkes ceW Yeespeve kejves kes efueSyegueeleer nw Deewj eewke Yeer ener kevee yeveeleer nw~

efhelee heg$eer kee efejefJeeesie kes heeeledefceueve neslee nw efkevlegDevebleceleer kes ceve ceW lees mebmeej kes eefle hetCe& Jewjeie nes egkee LeeDele: Gmeves efhelee keer Dee%ee ueskej Deeefe&keeeer kes heeme oer#eeOeejCe kej ueer Deewj IeesjeefleIeesj leheejCe kejleer ngF& meuuesKeveehetJe&ke

cejCe kejkes meneej mJeie& ceW osJeheo kees eehle kej efueee~

Fmeer ekeej kes DeveskeeW GoenjCe Jele&ceeve ceW Yeer osKespeeles nQ keeeWefke eens yeeueke nes ee yeeefuekee, ceefnueeSB neW eeheg



Deheveer meheeflveeeW kes meeLe esle mee[er OeejCekej yeeeer leLeemegvojer kes heeme oer#ee OeejCe kej ueer~ Fmekes meeLe nefjJebMehegjeCeceW Deeefe&kee megueesevee kees ieejn Debie keer OeeefjCeer Yeer ceevee nw~

kegyesjefce$e keer eer OeveJeleer ves mebIe keer mJeeefceveer Deeefe&keeDeefceleceefle kes heeme oer#ee OeejCe kej ueer Deewj Gve eMemJeleerleLee iegCeJeleer Deee|ekeeDeeW keer ceelee kegyesjmesvee ves Yeer Deheveer heg$eerkes meceerhe oer#ee ues ueer~

heehegjeCe ceW Yeer JeCe&ve Deelee nw-jeJeCe kes cejves kes yeeo ceboesojer ves MeefMekeeblee Deeefe&kee kes

ceveesnejer JeeveeW mes eyeesOe kees eehle nes Glke= mebJesie Deewj Gece iegCeeWkees eehle nesleer ngF&&, ie=nmLe keer JesMeYet



efme Yeefe, eesieYeefe he{kej oer#eeLeea yenve kee kesMeueeWeeejbYe kej osleer nQ~

osKeles ner osKeles meYeeceb[he ceW Demeerce Jewjeie kee MeGheefmLele nes peelee nw~ keF& yeej osKeves ceW Deelee nw efke Jen yenvemJeeb Yeer JeerjleehetJe&ke Dehevee kesMeueeWe kejleer nw~

Jen cecelee, efpemeves yeeefuekee kees ogiOeheeve kes meeLe DehevesDeebeue keer ebJe oer Leer, Jes keueeFeeB, efpevneWves meoe yenve kes j#eemet$e

kees Debieerkeej efkeee Lee, Jen ieeso, efpemeves kevee jlve kees Petues keerYeebefle Pegueeee Lee, Jen mvesefnue heefjJeej, efpemeves meowJe Gmekes megKe-

ogKe ceW neLe yebeee Lee, meYeer Gme #eCe Jewjeie keer ceesefnveer cege keseefle velecemleke nes peeles nQ leLee keesF&-keesF& efejkeeueerve ceesnJeMeDeegOeeje mes Dehevee ceefueve oe Yeer efvece&ue kejles nQ~

ceeveJe peerJeve kee eleske #eCe Delevle Decetue neslee nwDele: Gve #eCeeW kee meogheeesie kejvee Gmekee kele&Je nw~ osKeles

ner osKeles yeeueeJemLee, egJeeJemLee Deewj Je=eJemLee leerveeW meceeeWkees efyeleekej Jeefe keeuekeJeefuele nes peelee nw Deewj Deelcee keerDeesj Gmekeer ef ner veneR peeleer nw~

Deeheves megvee nesiee iepekegceej cegefvejepe kes yeejs ceW~Jes YeerDeheves eewJeve kees jeie keer Deesj ues pee jns Les~ heuemJehe yeejele

ueskej otune yevekej eue he[s Les~ efJeJeen Yeer nes ieee efkevlegyeejele Iej leke Jeeheme veneR Dee heeleer nw, jemles ceW ner Gvekees Skeefoiecyej cegefvejepe kes oMe&ve nes peeles nQ~ Jes cegefvejepe DeJeefOe%eeveer

Les Dele: iepekegceej keer Deuheeegpeevekej Gmes mecyeesefOele efkeee,DeelcekeueeCe nslegesjCee eoeve keer~DeelceeLeeakees lees Flevee mebyeesOeve ner keeheer Lee~ iepekegceej

Deheveer veF&-veJesueer ogunve kees jemles ceW ner es[kej leheesJeve ceWpeekej iegosJe mes cegefve oer#ee enCe kej uesles nQ ~ yeejeleer DehevesIej eues peeles nQ Deewj ogunve keer [esueer Deheves efhelee kes Iej~

Gme kevee kes efhelee kee eesOe meeleJeW Deemeceeve hej e{ peeleenw~ Deesn! cesjer yeser kes meeLe Flevee ye[e Deveee! Jes eesOeeJesMe ceW

OeevemLe cegefvejepe iepekegceej kes heeme hengBeles nQ Deewj kenles nQ-

Dejs{ebWieer! eefo legPes ener kejvee Lee, lees Ske kevee kes meeLe Meeoer keeveeke keeeW jee Lee? Deye lees legPes Iej euevee ner he[siee~ peyecegefvejepe keg ve yeesues lees memegj peer kees Deewj Yeer iegmmee Deeee Dele:GvneWves iepekegceej cegefve kes cemleke hej Debieer"er peuee oer~

Yeebkej Deefive kee Ghemeie& peevekej Jes cegefvejepe mebmeej-Mejerj-YeesieeW keer Demeejlee kee efebleJeve kejves ueies Deewj Mejerj mesDeelcee kees he=Lekedkejves kes Gheee ceW Skeeeefee nes ieS~ FOej

cemleke hej Debieer"er peue jner Leer Deewj GOej Deelcee kes kece& peuejns Les~ Devle ceW Ghemeie& hej efJepee eehle kej Jes Debleke=le kesJeueer

nes iees~osKees! mebmeej keer efmLeefle, peneB Ske Jeefe leeie ke

ejce meercee hej efmLele Lee, JeneR otmeje jeie-s



oer#ee kes mebmkeej eejbYe kej efoes peeles nQ Deewj MeeeeW ceW JeefCe&leoer#ee efJeefOe kes Devegmeej ieefCeveer ceeleepeer kes eje oer#eeLeeakeecemleke iejce eemegke peue mes e#eeefuele efkeee peelee nw hegve:cemleke hej yeerpee#ej efueKekej heerues lebogue Deewj ueJebie mes ceb$eeWkee DeejesheCe efkeee peelee nw~ Gmekes neLe ceW yeerpee#ej efueKekejleLee oesveeW neLeeW keer Debpegefue ceW lebogue Yejkej GmeceW eerheueDeeefo cebieue Je jKekej hegve: GvnW DeeF&me cetueiegCe eoeveefkees peeles nQ~

keneR-keneR JeJemLeehekeieCe veJeerve oeref#elee kees eoevekejves nslegefheer, keceC[ueg, Meee Deeefo keer yeesefueeeB kejles nQhegve: Deheveer ieg hejchejevegmeej iegJee&Jeueer kees he{kej ceb$eeW ejeieefCeveer ceeleepeer mJeeb mebece kee GhekejCe ceetj hebKe keerefheefkee, Meewe kes efueS GhekejCe mJehe veeefjeue kee keceb[uegDeewj %eeve kee GhekejCe Meee eoeve kejleer nQ~ efMe



jefnle, efnle, efcele Deewj DemebefoiOe Jeeve yeesuevee Yee



Jeukeue Deeefo kee leeie kej osvee, veive JesMe OeejCe kejveeDeesuekelJe nw~ en ceneheg



eeeefee kee efJeOeeve nw leLee #eguueke Deeefo kees Gvemes DeeOeeFleeefo he mes nw-

meeOetveeb eodJeogefcesJeceeee&ieCeme e~efovemLeeve ef$ekeeueesveb eeeefeeb mecegeles~~114~~pewmee eeeefee meeOegDeeW kes efueS kene ieee nw, Jewmee ner

Deeefe&keeDeeW kes efueS kene ieee nw~ efJeMes



kees Oece& eJeeve megveekej ueeYeeefvJele Yeer kejleer nQ~Fme ekeej meb#eshe ceW efoiecyej pewve meceoee ceW oeref#ele

Deeefe&keeDeeW kes 28 keeeeslmeie& kee JeCe&ve ceQves efkeee nw~Deeefe&keeDeeW kes efueS ve kejves eesie keee&keewve mes nQ-

Deeefe&keeDeeW kees cegefveeeW keer Jebovee kejves kes efueS Dekesues veneRpeevee eeefnS~ ieefCeveer Deeefe&kee kes meeLe DeLeJee oes-eej Deeefe&keeSbefceuekej peevee eeefnS~ Dekesues yew"kej efoiecyej cegefveeeW mesJeelee&ueehe veneR kejvee eeefnS leLee cegefveeeW keer mesJee, JeweeJe=efekeoeefhe veneR kejvee eeefnS~

cegKehe mes eerefuebie kee so kejves nslegner Deeefe&keeoer#ee OeejCe keer peeleer nw Dele: Fme heefJe$e oer#ee kees eehle kejkesmeowJe peerJeve kees Jewjeieceeer yeveevee eeefnS~ ie=nefmLeeeW keerefkevneR jeiepeefvele yeeleeW ceW GvnW efe veneR uesveer eeefnS keeeWefkeie=nmebyebOeer mecemle keee& Gvekes efueS leepe nes peeles nQ~ yeerceej

nesves hej mJeeb Deheves neLe mes efkemeer ekeej keer Deew



kejleer nQ~ pewmes-veceesmlegDeenej eleeKeeve efveeheve efeeeeebefmeYeefe keeeeslmeie kejescenb yeesuekej 9 yeej Ceceeskeej ceb$ehe{kej ueIegefmeYeefe Deewj Debeefuekee he{kej neLe keer Debpegefueyeveeleer nQ, efpemeceW oeleej meJe&eLece iejce eemegke peue osles nQhegve: Yeespeve, otOe Deeefo ecehetJe&ke osles nQ~ eefo efkemeer jesie kesefveefcee mes Deew



peevevee eeefnS~Fve meyemes Deefleefje Ske DeOe:kece& oes



Deeeee& eer DeefYevebovemeeiej cenejepe, Deeeee& eer JeOe&ceevemeeiejpeer cenejepe Deeefo ye[s-ye[s mebIeeW ceW Yeer Deeefe&keeSB-#egefuuekeeSBjnleer nQ leLee ieefCeveer Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepeer DeeefoDeveskeeW efJeog



met$e-

obmeCeefJemegpPeoeS efJeCeeme bheCCeoeS mee rueJJeosme gefCejefoeejoeS DeeJeemeSmeg DeheefjnerCeoeS KeCeueJeheef[-yegpPeCeoeS ueefmebJesiemebheCCeoeS eOeeLeeces leOeeleJes meentCebheeme gDehe efjeei eoeS meentCeb meceeefnmebOeejCeeS meentCe bJesppeeJeepeesiepegeoeS DejnbleYeeerS yengmegoYeeerS heJeeCe-YeeerS heJeeCeJeueoeS heJeeCehheYeeJeCeoeS DeefYekeKeCebDeefYekeKeCeb CeeCeesJepeesiepegeoeS Fesosefn meesuemesefn keejCesefnpeerJee eflelLeejCeeceieesob keccebb yebOebefle~~41~~

met$eeLe&-

1. oMe&veefJeMeglee, 2. efJeveemecheVelee, 3. MeerueeleeW ceW efvejefleeejlee, 4. n DeeJeMekeeW ceW Deheefjnervelee,5. #eCeueJe-ee fleyee sOevelee, 6. ueefyOemebJe siemecheVelee,7. eLeeMeefelehe, 8. meeOegDeeW kees eemegke-heefjleeielee,9. meeOegDeeW keer meceeefOemebOeejCelee, 10. meeOegDeeW keerJeweeJe=leeesieegelee, 11. Dejnble Yeefe, 12. yengegleYeefe,13. eJeeve Yeefe, 14. eJeeveJelmeuelee, 15. eJeeveeYeeJeveleeDeewj 16. DeYeer#Ce-DeYeer#Ce %eeveesheeesieegelee, Fve meesuen keejCeeW

mes peerJe leerLekej veece iees$e kees yeebOeles nQ~~41~~Deye eneB meb#eshe mes Fve meesuen keejCeeW kes veece Deewjue#eCe kenles nQ-

1. oMe&veefJeMeglee YeeJevee-Mebkee Deeefo Dee" ceueoes



kees kene nw~ OeJeuee erkee ceW Fmeer ece mes FvnW eLece, efleere,le=leere, elegLe&, hebece Deeefo kene nw~

Jele&ceevekeeue ceW leJeeLe&met$e ebLe ceW keefLele pees leerLekejveecekece& kes DeeeJe kes keejCeYetle meesuenkeejCe YeeJeveeSb nQ, GvekeseceeW ceW Deewj Fvekes eceeW ceW Devlej nw~ Gmes ner efoKeeles nQ-

(leJeeLe&met$e ebLe kes DeeOeej mes)1. oMe&veefJeMegef 2. efJeveemecheVelee 3. Meerue eleeW ceW

Deveefleeej 4. DeYeer#Ce %eeveesheeesie 5. mebJesie 6. Meefelemleeie7. Meefelemlehe 8. meeOegmeceeefOe 9. JeweeJe=lekejCe 10. Den&odYeefe11. Deeeee&Yeefe 12. yengegleYeefe 13. eJeeveYeefe14. DeeJeMeke Dehee fjneefCe 15. ceeie&eYeeJevee Deewj16. eJeeveJelmeuelJe, es leerLekej eke=efle kes DeeeJe nQ~~24~~

es meesuen keejCe mecekedekeej mes YeeefJele efkees ieeskeeflehee neW ee mebhetCe& neW, es leerLekej veecekece& kes DeeeJe kes

keejCe nQ Ssmee eeve kejvee eeefnS~hetJeexe



YeJeelceeDeeW! Debeflece leerLekej YeieJeeve ceneJeerj keerefoJeOJeefve eeJeCe ke=



meceeeW ceW Yeer efKejleer nw, Ssmee JeCe&ve efleueeseheCCeefe ebLe ceWDeeee nw~

efoJeOJeefve megveves kee ceenelce Deefevle nw~ pewmes evceemes Dece=le Pejlee nw Gmeer ekeej efpevesvosJe keer JeeCeer kees megvekejyeejn ieCeeW kes YeJepeerJe DevebleiegCe esCeer he efJeMegef mes mebegeMejerj kees OeejCe kejles ngS DemebKeele esCeer he kece&heue keesve kej osles nQ~

efoJeOJeefve megveves kes efueS yew"ves kee mLeeve kewmee nw?meceJemejCe ceW yeejn kees"eW kes #es$e mes eeefhe JeneB hej hengBeves

Jeeues peerJeeW kee #es$eheue DemebKeeleiegCee DeefOeke nw, leLeeefhe Jesmeye peerJe efpeveosJe kes ceenelce mes Ske-otmejs mes Demhe= jnlesnQ~ efpeve YeieJeeve kes ceenelce mes yeeueke Deeefo meYeer peerJeeJesMe kejves DeLeJee efvekeueves ceW Debleceg&ntle& ceW ner (48 efceve kesDeboj ner) mebKeele eespeve eues peeles nQ~

Deye eMve en G"lee nw efke Fve kees"eW ceW keewve pee mekeles nQ?Fve kees"eW ceW efceLeeef, DeYeJe Deewj Demeb%eer peerJe

keoeefhe veneR peeles nQ leLee DeveOeJemeee mes ege, mebosn mesmebege Deewj efJeefJeOe ekeej kes efJehejerle YeeJeeW meefnle peerJe YeerJeneB veneR jnles nQ~ Fmemes Deefleefje JeneB hej efpeve YeieJeeve kesceenelce mes Deelebke, jesie, cejCe, pevce, Jewj, keeceyeeOee, #egOeeDeewj efheheemee keer yeeOeeSb Yeer veneR nesleer nw~

nefjJebMehegjeCe ceW Yeer yeleeee nw efke JeneB hej Met, heeKeb[erJe Deve Jes



(1) meesuenkeejCe ele, cesIeceeuee ele, eglemkebOe ele JeefpevecegKeeJeueeskeve ele eejbYe

-

ef. Yeeheo ke=



efueS leerve cegnte& DeLee&led: Ieer eceeCe efleefLe kee efJeOeeve efkeeeieee nw~

(ele efleefLe efveCe&e, he=. 83)

efleefLeeme ceW ele kejves kee efJeOeeveef$ecegntex



kee efJeOeeve efkeee ieee nw~ ceeefmeke eleeW ceW otmejs cenerves kes efoveenCe veneR efkeS pee mekeles nQ~ Yeeheo mes DeejbYe nesves Jeeuee eleeeJeCe mes DeejbYe veneR efkeee pee mekelee nw~ Ssmee kejves mes eleneefve nw Deewj ele kejves JeeueeW kees heue veneR efceuelee~

(ele efleefLe efveCe&e, he=. 92 mes 95)



efleefLe#ee Deewj efleefLeJe=ef nesves hejjlve$ee ele keer JeJemLee

efleefLe#ees eee foefoveb Jeee fOekesheefOekeb heueefceefle~eoMeeefOekes hetJe&efleefLeefveCe&eenCeeledOeejCeee: $eeesoMeer,elego&Meer, hetefCe&cee, Fefle efleefLe$eeme ceOesvelejme Je=efbielesmeefle ees



he e rl elevogue w: ~ hee Je



heg



Deelce keueeCe kejes~ ns' Dehejeefpele! legce Fmemes heeBeJeW YeJe ceWYejle-#es$e kes nefjJebe veeceke ceneJebe ceW Deefjvesefce' veece kesleerLe&bkej nesJeesies~' en megvekej jepee ves yeej-yeej Gve cegefveeeW keerJebovee keer Deewj kene efke Deehe eeefhe efvee&bLe DeJemLee kees heehlengS nQ lees Yeer pevceeblej kes mvesn mes Deeheves cesje ye[e ner Ghekeejefkeee~ Deveblej cegefvejepe kes eues peeves kes yeeo jepee Deheves heg$ekees jepe oskej Deehe heeeesheieceve mebveeme efJeefOe mes cejCe kejkesmeesuenJeW mJeie& ceW Deeglesvo nes iees~

Jen hegCeelcee JeneB kes efoJe YeesieeW kee DevegYeJe kej Deeegkes Deble ceW JeneB mes egle ngDee~ Fmeer pebyeterhe kes Yejle#es$emebyebOeer kegpeebieue ose ceW nefmleveehegj kes jepee eerevo keereerceleer jeveer mes megheefle veece kee eemJeer heg$e ngDee~ keeueeblejceW efhelee eje heolle jepe kee efve



YeieJeeve osJeeW eje Deeveerle efoJe Yeesiemeeceeer keeDevegYeJe kejles nges efejkeeue leke ejeJeleer ceW jns~ efkemeer Ske

efove ceieOe ose kes keg Jeeheejer Gme veiejer ceW Dee iees DeewjJeneB mes esjlve Kejero kej Deheves ose ceW ues iees leLeeDeOe&eeer (heefleveejeeCe) jepee pejemebOe kees jlve YeW efkees~

jepee ves Gve jlveeW kees osKekej ceneve DeeMee& eefkele neskejGvemes hete efke Deehe es jlve keneB mes ueees nes? Gllej ceW GveueesieeW ves eerke=



jepeerceleer ves Yeer heYegkes heers leheMejCe kejves kee efveMeekej efueee mees "erke ner nw keeeWefke ejerj keer yeele lees otj nerjner, Jeevecee$e mes Yeer oer ngF& kegueefm$eeeW kee ener veee nw~

heejCee kes efove ejeJeleer veiejer ceW jepee Jejolle veshe[ieenve kejkes heYegkees Deenej efoee efpemekes HeuemJehe hebeeMee&kees heehle nes iees DeLee&ledosJeeW ves mee{s yeejn kejes[ jlve Je



YeieJeeve heee&veeLe : mebef#ehle heefjee-ieefCeveerecegKe eer %eeveceleer ceeleepe r

Fme pecyeterhe kesYejle#es$e mebyebOeer keeMeer osMe

ceW yeveejme veece kee Ske

veiej nw~ peneB jepeeDeemesve (efJeemesve) jepe

kejles Les~ Gvekeer jeveer keeveece Jeecee (yeeeer) Lee~peye Gve meesuenJeW mJeie&kes Fv keer Deeeg n

ceeme keer DeJeMes



hebeeee& eehle kej efuees~ emLe DeJemLee kes eej ceeme Jeleerlenes peeves hej YeieJeeve Ske mecee osJeoe Je=#e kes veeres efJejepeceeveneskej Oeeve ceW ueerve nes iees~ Fmeer mecee kece" kee peerJeMecyej peesefle



eMeevlecetefle&Deeeee&eer Jeerjmeeiej cenejepekes pevce mes Oeve ieghetefCe&cee

-ieefCeveerecegKe Deeefe&kee eer %eeveceleer ceeleepe r

Fme Yeejle JemegvOeje

hej me cee-me cee hejDeveskeeW jlveeW ves pevce ueskej

Fme Oeje kees Deuebke=le efkeeenw~ GveceW mes Ske esjlve eer Deeeee& Jeerjmeeiej peer cenejepenes egkes nQ, efpevemes ceQves Deeefe&kee oer#ee kees eehle kej ceneele mesDeheves peerJeve kees heefJe$e yeveeee nw~

nwojeyeeo jepe kes Devleie&le Ske Deewjbieeyeeo Menj nw,peneB hej pewveOece& kes esceer eeJekeieCe ncesMee Oece& keeeeX ceW

meefee Yeeie efueee kejles nQ~ Gmeer efpeues kes Devleie&le Ske F&jveece kee eece nw pees ese mee eece nesles ngS Yeer JeerjmeeiejDeeeee& pewmeer cenevedDeelcee kees pevce osves kes efveefcee mes mJeebYeer ceneve yeve ieee nw~ Fme heefJe$e megvoj eece ceW eeJeke

efMejesceefCe mes" jecemegKe peer efveJeeme kejles Les pees efke Keb[sueJeeuepeeefle kes Yet



JesMe keer eeevee kejles ngS uebieeser Deewj eeoj kee leeie kejkescegefveele OeejCe kej efueee Deewj Deehe Deeeee& eer kes cegefveeeW ceWeLece efMe



Fefle JeOe&leecedefpeve MeemevecedefueKeer-ieWoceue yecyeF&-ef$eyeej veceesmleg

efueKeer-ebotueeue peesefleebo yeejeceleer-ef$eyeej veceesmlegGheeg&e Deeeee&heo eoeve he$e he{ves kes yeeo eer efMeJemeeiej

peer cegefvejepe ves G"kej hetpe eer Deeeee& Meebeflemeeiej peer ejeYespes iees efheer SJeb keceC[ueg kees eer hetpe Jeerjmeeiej peer

cegefvejepe kes kejkeceueeW ceW eoeve efkeee~ meJe&$e meYee ceW Deeeee&eer Jeerjmeeiej peer cenejepe keer peekeej ietbpe G"er~

Fmekes hetJe& eer Jeerjmeeiej peer ves keYeer Yeer Deheves keesDeeeee& Meyo mes mebyeesefOele veneR kejves efoee Lee~

kegbLeueefieefj ceW Deeeee&eer Meebeflemeeiej peer keer meuuesKeveeosKekej leLee cnmeJe[veiej ceneje^ ceW eelegcee&me hetCe&kej Jenebmes n eefleceeOeeefjCeer meew. meesveeyeeF& SJeb oMe eefleceeOeeefjCeerkeg. eYeeJeleer kees meeLe ueskej ceQ1 peehegj ceW Deeeee& eer Jeerjmeeiej

peer cenejepe kes ejCe meeefveOe ceW Dee ieF&~kegbLeueefieefj eelegcee&me kes hetJe& yeejeceleer ceW ceQves Deeeee&eerMeebeflemeeiej peer mes Deeefe&kee oer#ee osves keer eeLe&vee keer Leer~ Gmemecee Deeeee&eer ves en kene Lee efke legce eer Jeerjmeeiej peer kesmebIe ceW peekej GvneR mes Deeefe&kee oer#ee uesDees~ Deeeee&eer vescegPemes he{s ngS Deewj mJeeOeee efkees ngS ebLeeW kes veece hets~ ceQvesYeieJeleer DeejeOevee, hejceelce ekeeMe, ieesccemeej, keeleb$e heceeuee,Decejkees



kees Fme mecee oewjs kee ekeeshe nw~ keYeer-keYeer Jes GemJej ceWceneceb$e kee peehe kejves ueieles Les, leye en efveCe&e nes peelee Leeefke Deeeee&eer kees ce=ieer kee ekeeshe nes jne nw~ kenves kee celeueyeen nw efke Deeeee&eer kes mJeeOeee Deewj peehe kes mebmkeej FlevesefJeMes



eeefj$eeceCeer Deeefe&kee eer DeYeeceleer ceeleepeer(hetpe ceeleepeer kes 49JesW#egefuuekee oer#ee ef oJeme, eeJeCe Megkeuee mehleceerkes Gheue#e ceW emlegle heefjee

-Deeefe&kee eer megeleceleer ceeleepe r

YeieJeeve ceneJeerjkes Meemevekeeue ceW efpeveOece&keer eYeeJevee kejves JeeuesDeveske meeOeg-meeefOJeeeB ngS

nQ~ yeermeJeeR meoer ceW cegefvehejcheje kees peerJevle kejvesJ e eu e s e g i e e Jel e & k e eLeceeeee& eeefj$eeeJeleeaeer Meebe flemeeiej peer

cenejepe ngS nQ~ FvekeseLece heefMe



Dee



YeieJeeve heee&veeLe efveJee&CekeueeCeke SJeb Deeefe&kee eer DeYeeceleer ceeleepeer kee49JeeB #egefuuekee oer#ee ef oJeme meevebo mecheVe

eeJeCe Megkeuee mehleceer-25 pegueeF& 2012 kes MegYe DeJemej hej hetpe ceeleepeer memebIe kes meeefVeOe ceW YeieJeeve heee&veeLe ke2789JeeB efveJee&CekeueeCeke ceneslmeJe efJeMes



efJeeefJeeeueeeW mes ueieYeie 50 keer mebKee ceW efJeosMeer MeesOeeefLe&eeW ves Yeeie ueskej pecyeterhe leerLe& hej yeveer efJeefYeVe DeeOeeeflceke SJYeewieesefueke jeveeDeeW kee oMe&ve kejkes pewveOece& ceW Yetieesue-efJe%eeve kees peeveves-mecePeves kee cenlJehetCe& DeJemej eehle efkeee~

meJe&eLece mecemle MeesOeeefLe&eeW ves eele:keeue pecyeterhe jevee, leerveueeske jevee, lesjnerhe jevee Deeefo kee oMe&ve efkeee Deewj pewvDeeiece ceW yeleeF& ieF& me=ef keer mebjevee kees yeejerkeer mes peevekej Delevle DeYeerYetle ngS~ Fmeer DeJemej hej hetpe ieefCeveer eer %eevecele rceeleepeer, Deeefe&kee eer eboveeceleer ceeleepeer Je mJeefmleeer jJeervkeerefle& mJeeceer peer kes meeefVeOe ceW efJeMes



Fbpeer. meer.Deej.heeefue-hegCes efJeMes


62/62

samyakgyan july-august 2012

Documents