section a · web viewit is expected that the authorities of the sus and ihss have imbibed sanskrit...

Manual for Self Study Report Sanskrit Universities

सांस्थि�कप्रत्यायनम्संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानां

स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनस्य विनदर्शि��का

Institutional AccreditationManual for Self-Study Report

Sanskrit UniversitiesPART – A

रावि�यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य स्�ायतं्त संस्थानम्

पत्रालयपेटि�कासङ्ख्या 1075, नागरभावि�, बेङ्गलूरु – 560 072NATIONAL ASSESSMENT AND ACCREDITATION COUNCIL

An Autonomous Institution of the University Grants CommissionP.O. Box No. 1075, Nagarbhavi, Bengaluru - 560 072

NAAC for Quality and Excellence in Higher Education 1


(Final Version 18-07-2019)प्रका�कः विनदे�कःराष्ट्रि#यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य स्�ायतं्त संस्थानम्पत्रालयपेटि�कासङ्ख्या 1075, नागरभावि�, बेङ्गलूरु – 560 072 भारतम्

Published by :

The DirectorNational Assessment and Accreditation Council (NAAC)Autonomous Institution of the University Grants Commission P.B.No.1075, Nagarbhavi, Bangalore – 560 072, INDIA

प्रवितलिलप्यष्ट्रि,कारः © (रा.मू.प्र.प.)जन�री, 2018Copyright © (NAAC)January, 2018

स�0ऽष्ट्रि,काराः सुरक्षि4ताः। प्रकाशकस्य पू�ा7नुमतितं वि�ना अस्य प्रकाशनस्य पुनःप्रकाशनम्, अन्यथाक्रमेणोपयोगः अथ�ा अन्येन सा,नेन- �ैदु्यतेन, यान्त्रिन्त्रकेण, छायाप्रवितकृवितमाध्यमेन, अक्षिभलेखेन, अथ�ा सूचनासंर4णप्रणाल्या, पुनस्तत्प्रवितकृवितप्रान्त्रिप्तप्रणाल्या �ा प्रकाशनं विनविषद्धम्।

All rights reserved. No part of this publication may be produced or utilized in any form or by means, electronic or mechancical, including photocopying, recording, or any information storage and retrieval system, without the prior written permission of the publisher.

मुद्रणालयः

Prited at :



The Committee to Developa Separate Set of Norms forAssessment and Accreditation of Sanskrit Universities/Institutions

Prof. Radhavallabh Tripathi Chairman Former Vice Chancellor, Rashtriya Sanskrit Sansthan, New Delhi

Prof. Hare Krishna Satapathy Co-Chairman Vice Chancellor, Kalinga Institute of Social Sciences (KISS)Deemed to be UniversityPatia, Odhisha

Prof. Ramesh Chandra Panda MemberVice – Chancellor, Maharshi Panini Sanskrit Evam Vedic Vishwavidyalaya, Ujjain, Madhya Pradesh

Prof. Shrinivasa Varakhedi MemberVice ChancellorKavikulaguru Kalidas Sanskrit UniversityRamtak, Nagpur , Maharashtra

Prof. Ramakant Pandey MemberDirectorInstitute of Distance Education,Rashtriya Sanskrit SansthanNew Delhi.

Prof. Viroopaksha V. Jaddipal MemberSecretaryMaharshi Sandipani Rashtriya Veda Vidya PratishthanVeda Vidya Marg, Chintaman Ganesh P.O. Javasiya, Ujjain -456 006, Madhya Pradesh

Dr. Ganesh Hedge Co-ordinatorDeputy Adviser National Assessment and Accreditation Council (NAAC), NagarbhaviBangalore.

[email protected]


mailto:[email protected]


संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानां/ सं�ानाञ्च मूल्याङ्कनप्रत्यायनाय पृथक् मानदण्डानां वि�कासाय च विनर्मिम�तासमिमवितः

1. आचाय,ः राधा�ल्लभवि/पाठी अध्यक्षःकुलपवितचरः, राष्ट्रि#यसंस्कृतसंस्थानम्, न�देहली

2. आचाय,ः हरेकृष्ण�तपथी सहाध्यक्षःकुलपवितचरः, राष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठम्, वितरुपवितःकुलपवितः, विकस् माविनतवि�श्ववि�द्यालयःभु�नेश्वरम्, ओविKशा

3. आचाय,ः रमे�चन्द्रपण्डा सदस्यःकुलपवितः, महर्षिषंपाक्षिणविनसंस्कृत�ैटिदकवि�श्ववि�द्यालयः, उज्जष्ट्रियनी

4. आचाय,ः श्रीविन�ास�रखेडी सदस्यःकुलपवितः कवि�कुलगुरु कालिलदास संस्कृत वि�श्ववि�द्यालयःराम�ेकम्, नागपुरम्, महारा#म्

5. आचाय,ः रमाकान्तपाण्डेयः सदस्यःविनदेशकः, मुक्तस्�ाध्यायपीठम्, राष्ट्रि#यसंस्कृतसंस्थानम्, न�देहली

6. आचाय,ः वि�रूपाक्ष वि�. जड्डीपाल् सदस्यःसलिच�ः, महर्षिषंसान्दीपनी राष्ट्रि#य�ेदवि�द्याप्रवितष्ठानम्, �ेदवि�द्यामाग7ः, लिचन्तामन गणेश पत्रालयः,ज�ालिसया, उज्जैन -456006, मध्यप्रदेशः

7. डा. गणे� हेगडे समायोजकःउपपरामश7कःः, राष्ट्रि#यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्बेङ्गलूरु



न तज्ज्ञानं न तस्थिEल्पं न सा वि�द्या न सा कला।नासौ योगो न तत्कम, संस्कृते यन्न दृश्यते।।

(There is no knowledge, skill, learning-system, art, combination and action which is not found in Sanskrit.)



Preface

The National Assessment and Accreditation Council (NAAC) has brought in a new spirit in the accreditation process and has made it more reliable and rigorous. The Revised Accreditation Framework (RAF) launched in the year 2017, has envisaged a sea-change in the methodology and instruments of assessment and accreditation and made the system more robust, reliable, objective, scalable and more importantly ICT enabled.

The RAF thus introduced has ensured a Paradigm shift in the System and at the same time ensured that its intrinsic processes are insync with the local, regional, National and Global changes in Higher Education arena. The most important focus of the revised process is to enhance the redeeming features of the accreditation process and make them more dynamic and sustainable. The RAF has also made it possible to usher in transparency in the process of assessment and accreditation. With an important thrust on ICT enabled processes, the RAF has been quite successful in reducing the time lines of assessment and accreditation process and has also brought in more authenticity in terms of statistical documentation as well as in verification processes.

The revised process is an outcome of the feedback received by NAAC stake holders over a period of time through various Consultative Meetings, Expert Group Meetings, which comprised of eminent academics representing various Universities and Colleges. In addition, NAAC also solicited feedback through on-line from the stakeholders and specifically from the academia during the Assessors Interaction Meetings (AIM). The entire revision exercise has successfully resulted in the development of a Revised Accreditation Framework (RAF) which is technology enabled and user friendly.

Higher Education is a vital sector for creation and sustenance of intellectual expansion, skill development and cultivation of knowledge. Sanskrit, being a repository of rich ancient Indian knowledge systems, forms a vibrant platform for knowledge enhancement and in-depth research. The various Sanskrit commissions of study has consistently emphasized the need of establishing Higher Learning Institutions for Sanskrit education and the Interdisciplinary research involving Sanskrit based knowledge systems.

Sanskrit being the mother of all Indian Languages, India has the unique distinction of encompassing 18 Sanskrit Universities and more than 1000 Sanskrit colleges. The traditional system of education in the form of Gurukulas of the yore till recent times, the Sanskrit universities, at present have a lot to contribute to the future in terms of knowledge preservation and cultural heritage of the Nation. It is a general observation that the focus should be on revamping the whole education system, usher changes in the research patterns, strategic transformation of the Sanskrit institutions in tune with the needs of the present day requirements. The emphasis should be on creation of new avenues for Sanskrit Graduates, while maintaining the sanctity as well as the rigorous nature of tradition intact. Needless to say, the unique nature of this tradition requires special care and attention.There was a constant demand for developing separate norms for assessment and accreditation of the Universities under the Sanskrit based knowledge systems. The



Ministry of Human Resource Development, Department of Higher Education, has constituted a Committee under the Chairmanship of Shri. N. Gopalaswami, Hon’ble Chancellor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati. The Committee’s report and recommendations have been accepted by the MHRD for implementation. One of the recommendations of the Committee, is that “University Grants Commission and NAAC may set up a separate set of norms for grants and accreditation purposes for Sanskrit Universities / Institutions”.

In view of the above, the NAAC constituted a committee to develop a separate set of norms in the form of Manual that includes Assessment Criteria, Key Aspects, Guidelines, Indicators, etc, for Assessment and Accreditation (A&A) of Sanskrit Universities / Institutions. The committee is headed by Prof. Radhavallabh Tripathi, Former Vice Chancellor, Rashtriya Sanskrit Sansthan, New Delhi as its Chairman and Prof. H.K. Satpathy, Former Vice Chancellor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati as Co-Chairman. Eminent Sanskrit Scholars and Academicians like, Prof. R.C. Panda, Vice Chancellor, Maharshi Panini Sanskrit Evam Vedic University, Ujjain, Madhya Pradesh, Prof. Shrinivasa Varakhedi Vice Chancellor, Kavikulaguru Kalidasa Sanskrit University, Ramtek, Nagpur, Prof. Ramakant Pandey, Director, Mukta Svadhyaya Peetham, (Distance Education) Rashtriya Sanskrit Sansthan, Janakpuri, New Delhi, Prof. Viroopaksha V. Jaddipal, Secretary. Veda vidya Pratisthan Ujjain, Madhya Pradesh, were part of the NAAC Committee. Dr. Ganesh Hegde, Deputy Adviser, NAAC, Bengaluru was the NAAC Co-ordinator. The committee under the able guidance of Prof. Radhavallabh Tripathi, have done a commendable job in the preparation of the Manual in a limited time-frame.

No doubt their rich experience of academic administration and domain expertise was helpful in shaping this Sanskrit Manual. I also appreciate the efforts made by the translators in translating the manual in Sanskrit language. My appreciation is also to the committee members for their meticulous efforts in shaping Sanskrit version of this manual, which will hopefully go a long way for assessment and accreditation of Sanskrit Institutions.

Before releasing this document, NAAC has consulted various stakeholders of Sanskrit education including Vice Chancellors and other faculty members of the Sanskrit Universities. Prof. Muralidhar Sharma, Vice Chancellor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati has also fine tuned the Sanskrit language in the document. In addition, NAAC also solicited feedback by inviting suggestions and comments from other stakeholders online. The entire exercise was done with a spirit of openness realizing that NAAC needs to set higher benchmarks in consonance with the changes taking place, particularly in higher education of Sanskrit domain. The approach adopted is integration of inputs, processes, outcomes and outputs in an appropriately balanced manner suited to Sanskrit education process. These norms and guidelines are fine-tuned with the current requirements and keeping in view of the recommendations of Shri. N. Gopalaswami committee for the future. I’m sure this world pave way for enhancing quality education amongst Sanskrit Institutions.



This Manual for Sanskrit Institutions is organized into three sections: Section- (a) Guidelines for Assessment and Accreditation for Sanskrit Universities (b) Data requirement for Assessment and Accreditation process charts of Self-study Report by Sanskrit Universities (c) Appendices (Glossary, Abbreviations). The Higher Education Institutions (HEIs) are encouraged to become familiar with the glossary and abbreviations of terms given in Appendices. In order to make it more user-friendly, the manual is being released both in Sanskrit and English versions. Hope these versions will be appreciated by the Sanskrit fraternity. I appreciate Prof. Prahlad Joshi, Professor, Department of Education, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati and Prof. Shivani V, Professor and Head, Department of Vyakarana, and Dr. Sivaja S. Nair, Post Doctoral Fellow Karnataka Sanskrit University, Bangalore in translating the work and bringing out the Standard Operating Procedures (SOP) for both HEIs and Data Validation and Verification (DVV) Partners.

I hope the manual will be useful to the Sanskrit Universities for their future accreditation and quality sustenance measures.

I express my sincere gratitude to Prof. D.P. Singh, Former Director, NAAC currently the chairman of UGC for having taken the initiative to take up this important work.

(Prof. S. C. Sharma) Director

August 2018



प्रास्तावि�कम्राष्ट्रि#यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषदा (रा.मू.प्र.प) मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रयायाम् अक्षिभन�ं

चैतन्यमापाटिदतम्। तस्माद ् प्रविक्रयेय ं अष्ट्रि,कवि�श्वसनीया काटिठन्ययुक्ता च सञ्जाता। इयं पुनरीक्षि4तप्रत्यायनरूपरेखा 2017 सं�त्सराद ्आरब्धा। पुनरी4णेनानेन मूल्याङ्कनप्रत्यायनसा,नेषु पद्धतौ अष्ट्रि,कं दार्ढ्य7स्य, �स्तुविनष्ठतायाः मान4मतायाः, सूचना-सम्प्रेषण-प्रःावि�ष्ट्रि,कयोग्यतायाः च सम्पादनम् इत्याटिदनां रूपान्तरणं परिरकल्पिल्पतम्।

पुनरीक्षि4तप्रत्यायनरूपरेखया मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रयाया ं परिर�त7नेन सह तस्य स्�ाभावि�कप्रविक्रयायाः, उच्चलिश4ाव्य�स्थायां स्थानीय-प्रान्तीय-राष्ट्रि#य-�ैक्षिश्वकस्तरःैः सह संलग्नतायाः दृढीकरण ं कृतम्। एतस्याः पुनरीक्षि4तप्रविक्रयायाः प्र,ानं लक्ष्यं ता�त् प्रत्यायनप्रविक्रयायाः परिरशो,कानां मानकानां परिर�,7नं तथै� तेषु अष्ट्रि,कं विक्रयाशीलतायाः, अक्षिभर4ायाश्च सम्पादनम्। एषा पुनरीक्षि4तप्रत्यायनरूपरेखा मूल्याङ्कनप्रत्यानप्रविक्रयाया ं पारदर्शिशंतायाः सम्भा�ना ं कल्पयवित। सूचना-सम्प्रेषण-प्रःावि�ष्ट्रि,कमाध्यमेन प्रत्यायनप्रविक्रयायां समया�ष्ट्रि,ः न्यूनीकृतः। तथै� मूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः प्रविक्रयायां सांल्पिख्यकीयाक्षिभलेखीकरणे परी4णप्रविक्रयासु च अष्ट्रि,कं प्रमाणत्�ं सम्पाटिदतम्।

वि�वि�,परामश7कसष्ट्रिमतीनां वि�शेषज्ञसम�ायानां लाभग्राविहणां च माध्यमेन गच्छत्सु बहुषु कालेषु रा.मू.प्र.परिरषदा समासाटिदतानां प्रवितपुष्टीनां फलष्ट्रिमदं परिरविनष्ट्रिष्ठता प्रत्यायनपद्धवितः नाम। आसु सष्ट्रिमतिःषु वि�श्ववि�द्यालयानां महावि�द्यालयानां च प्रवितविनष्ट्रि,भूताः प्रलिसद्धाः लिश4ावि�दः भागमगृह्णन्। विकञ्च, रा.मू.प्र.परिरषदा अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्रमाध्यमेन प्रत्यायकसं�ादगोष्ठीमाध्यमेन च लाभग्राविहणां लिश4ावि�दां च प्रवितपुष्टयः अविप स्�ीकृताः। पुनरीक्षि4तप्रयासःोऽयं प्रःावि�ष्ट्रि,कयोग्यतायाः प्रयोगानुकूलायाः पुनरीक्षि4तप्रत्यायनरूपरेखायाः वि�कासाय परिरणष्ट्रिमतः।

उच्चलिश4ा नाम ज्ञानस्य संर4णाय, सज7नाय, कौशलवि�कासाय बौद्धिद्धकव्याप्तेश्च महत्त्�पूण7ःं 4ेत्रम्। संस्कृतं विह प्राचीनशास्त्राणां विनष्ट्रि,ः। अतः स्�4ेत्र े तदेकं सस्पन्दं गहनानुसन्धान4ेत्रं च भ�वित। संस्कृतलिश4ःायाः कृत े उच्चःाष्ट्रि,गमसंस्थाना ं स्थापनायाः संस्कृता,ारिरतज्ञानव्य�स्थामनुसृत्य अन्तःशास्त्रीयमनुसन्धानस्य महत्त्�ं संस्कृतायोगःोऽविप प्रत्यपीपदत्।

स�ा7सा ं भाषाणा ं जननी, संस्कृतभाषायाः अविuतीय ं �ैलिशष्ट्य ं यत ् सम्प्रवित भारत�ष0 18 संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः सहस्राष्ट्रि,कसंस्कृतमहावि�द्यालयाश्च सन्तीवित स्थान े खल ु अयं संरम्भः। अज्ञःातकालादारभ्य अद्या�ष्ट्रि, गुरुकुलःेषु प्र�त7माना पारम्परिरकलिश4ःाव्य�स्था, संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाश्च भारत�ष7स्य ज्ञानसंर4णःे सांस्कृवितकपरम्परायाञ्च भावि�कालस्य कृत े भूरिर योगदान ं �हन्त्रिन्त। इदमप्यमत्रःा�,ेयं यत ् समू्पण7लक्ष्यस्थान ं ता�त ् समग्रलिश4ःाव्य�स्थायाः परिरष्कारः, अनुसन्धान4ेते्र परिरणामानयनं, आ,ुविनककालस्य आ�श्यकतानुगुण ं संस्कृतसंस्थाना ं वू्यहात्मकरूपान्तरणं, वि�शेषतः न�ीना�सराणा ं सृष्ट्रिष्टः, संस्कृतस्नातकाना ं कृत े आजीवि�कामागा7ः इवित, परन्त ु एतत्करणसमय े परम्परायाः शुलिचता स्�ारस्यञ्च संर4णीये। अस्याः परम्परायाः वि�लिशष्टस्�रूपस्य कृते वि�लिशष्टम�,ानं लिचन्ता च अपे4ः्येते इवित न पृथग् �क्तव्यम्।



संस्कृता,ारिरत-ज्ञान-व्य�स्थान्तग7तवि�लिशष्ट4ेत्राणा ं सम्पोषण ं कु�7ता ं वि�श्ववि�द्यालयाना ं मूल्याङ्कन-प्रत्यायनयोः कृते पृथङ्विनयमाः रचनीया इवित कालिचत ् अपे4ा जागर्षितं स्म। मान�संसा,नवि�कासमन्त्रालयस्य उच्चलिश4ःावि�भागेन वितरुपवितस्थ-राष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठस्य माननीयकुलःाष्ट्रि,पतीनाःं श्रीमतां गोपालस्�ाष्ट्रिम�या7णामाध्यक्ष्य े एका सष्ट्रिमवितः रलिचता। तस्याः सष्ट्रिमतेः प्रवित�ेदन ं संस्तुतयश्च मान�संसा,नवि�कासमन्त्रालयेन विक्रयान्�यनाथ| स्�ीकृताः। “वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगेन रा.मू.प्र.परिरषदा च संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाना ं संस्थानाञ्च आर्शिथंकानुदानस्य कृत े प्रत्यायनःाय च पृथक् मानकाः विनम7ःातव्यःाः” इवित तस्याः सष्ट्रिमतेः संस्तुवितषु अन्यतमा संस्तुवितरासीत्।

तदनुसःृत्य संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाना ं संस्कृतलिश4ःासंस्थानाञ्च मूल्याङ्कन-प्रत्यायनःाथ7म् अपेक्षि4तानां मूल्याङ्कनमानदण्Kानां, प्रमुखविबन्दूनां, सूचकतत्त्�ानां, माग7दश7कानाम् इतरेषाञ्च अंशाना ं कृते विनदर्शिशंकारूपेण पृथक् मानकानां वि�रचनाथ| रा.मू.प्र.परिरषदा कालिचत ् सष्ट्रिमवितः रलिचता। न�देहलीस्थ-राष्ट्रि#यसंस्कृतसंस्थानस्य कुलपवितचराः आचाय7रा,ा�ल्लभवित्रपाठिः-महोदयाः अस्याः सष्ट्रिमतेः अध्य4ाः, वितरुपवितस्थ-राष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठस्य कुलपवितचराः आचाय7हरेकृष्णशतपलिथमहोदयाः सहःाध्य4ाः। मध्यप्रदेशःेषु उज्जष्ट्रियनील्पिस्थतस्य महर्षिषंपाक्षिणविनसंस्कृत�ैटिदक-वि�श्ववि�द्यालयस्य कुलपतयः आचाय7रमेशचन्द्रपण्Kामहोदयाः, कवि�कुलगुरुकालिलदाससंस्कःृतवि�श्ववि�द्यालयस्य कुलपतयः आचाय7श्रीविन�ास�रखेKिःमहोदयःाः, राष्ट्रि#यसंस्कृतसंस्थानान्तग7तमुक्तस्�ाध्यायपीठस्य विनदेशकःाः आचाय7रमाकान्तपाण्Kेयमहोदयःाः, उज्जष्ट्रियनीस्थस्य महर्षिषंसान्दीपविन�ेदवि�द्याप्रवितष्ठानस्य सलिच�ःाः आचाय7वि�रूपा4जवि�पालमहोदयःाः इत्येत े सष्ट्रिमवितसदस्याः। रा.मू.प्र.परिरषदः बेंगलूर-काया7लयतः उपपरामश7कःाः Kा. गणेशहेगKेमहोदयःाः अस्याः सष्ट्रिमतेः समःायोजकाः। अध्य4ेण, सहाध्य4ेण, सदस्यैः समःायोजकेन च महता परिरश्रमेण अल्पकाले ए� इयं विनदर्शिशंका प्रकाशम् आनीता।

शै4क्षिणकःेषु प्रशासविनकःेषु एतेषाःं समृद्धः अनुभ�ः काय0ऽस्मिस्मन ् उपयोगीवित विनर्षि�ं�ादवि�षयः। एतस्याः विनदर्शिशंकायाः संस्कृतःानु�ादाथ| अनु�ादकैश्च कृतान ् प्रयासानह ं हृदयेन अक्षिभनन्दाष्ट्रिम। एतस्याः विनदर्शिशंकायाः संस्कृतस्�रूपं सज्जीकतु| सष्ट्रिमवितसदस्यैः कृताना ं गहनप्रयत्नानां कृते तानविप अक्षिभनन्दाष्ट्रिम। इयं विनदर्शिशंका नूनमे� संस्कृतसंस्थानां मूल्याङ्कन-प्रत्यायनयोः प्रविक्रयायां लिचराय उपःादेया स्याटिदवित आशासे।

अथैतस्यःाः प्रकाशनात ् पू�| रा.मू.प्र.परिरषदा संस्कृतलिश4ःायाः वि�क्षिभन्नलाभग्राविहक्षिभः तथा कुलपवितक्षिभः, संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयसंकायसदस्यैश्च सह परामश7ः कृतः। वितरुपवितस्थ-राष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठस्य कुलपतयः आचाय7मुरली,रशम7महोदयः अविप अस्य संस्कृतस्�रूपानयन े प्रयासः कृतः। तेनै� सह अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्रमाध्यमेन इतरलाभग्राविहणा ं संस्तुवितक्षिभः �ीकाक्षिभश्च प्रवितपुष्टि�रविप प्रार्शिथंता। वि�शेषतः संस्कृत4ेते्र उच्चलिश4ःायां जायमानाना ं परिरणामानाम ् आनुगुण्येन रा.मू.प्र.परिरषदा उत्कृष्टतरमानदण्Kाः रचनीया इवित जागरःूकतया ऐकमत्यभा�नया स�7ष्ट्रिमदमनुष्ट्रिष्ठतम्। या सरक्षिणरत्रा�लम्बि�बता सा संस्कृतलिश4ःाप्रविक्रयायाः कृते अनुकूलैः लब्धांशैः, प्रविक्रयाक्षिभः, फलांशैः, फलविबन्दुक्षिभश्च समीचीनं सन्तुलनमावि�ष्कुरुते। एत े मानदण्Kाः माग7दश7कसूत्राक्षिण च �त7मानेन सह सामञ्जस्यं भजन्त्रिन्त तथा च श्रीगोपालस्�ाष्ट्रिमसष्ट्रिमतेः संस्तुतीनामनुसारेण आयवितमविप लक्ष्यीकु�7न्त्रिन्त। संस्कृतसंस्थानां गुण�त्तावि�कासे इदं पथप्रदश7कं भ�तीवित वि�श्वलिसष्ट्रिम।

इयं विनदर्शिशंका वित्रषु अनुभागेषु वि�भक्ता यथा –अ – संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानां मूल्याङ्कन-प्रत्यायनयोः कृते माग7दश7कसूत्राक्षिण।आ – संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनसंरचनाथ7म् अपेक्षि4तदत्तांशः।



इ – अनुबन्धाः (शब्दकोशः, संक्षि4प्तःा4राक्षिण, मूल्याङ्कनसूचकाश्च)अत्र अनुबन्धरूपेण प्रदतै्तः शब्दैः संक्षि4प्तःा4रैः सह उच्चलिश4ासंस्थाः परिरलिचता भवि�तुं प्रोत्साह्यन्ते।

लाभग्राविहणां सौकया7य विनदर्शिशंका uैभाविषकत्�ेन प्रकालिशता। संस्कृतसमाजेन विनदर्शिशंकेयं सा,ु अक्षिभनद्धिन्दता भ�ेटिदवित आशासे। उच्चलिश4ासंस्थाना ं दत्तांश�ै,त्�परी4णसहभाविगनाञ्च कृते प्रामाक्षिणकविक्रयान्�यनप्रविक्रयाणा ं विनमा7णं, विनदर्शिशंकायाः अस्याः अनु�ादकाय| कृत�न्त ं वितरुपवितस्थ राष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठस्य, लिश4ावि�भागस्य आचाय| प्रह्लाद.रा.जोशीमहोदयम ् ए�ं बेङ्गलूरुस्थ-कणा7�कसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयस्य व्याकरणवि�भागाध्य4ा ं प्रो. लिश�ानी. �ी महोदयां, ततै्र� वि�द्या�ारिरध्युत्तरशो,कत्र� Kा. लिश�जा.एस्.नायर् महोदयां च श्लाघयाष्ट्रिम।

भावि�कालिःकमूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः, गुण�त्तासंर4णस्य च कृते संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयःेभ्यः अलम् उपादास्यते इवित वि�श्वसिःमिः।

रा.मू.प्र.परिरषदः पू�7विनदेशकान् प्रो. ,ीरेन्द्रपालसिसंहमहोदयान्, अ,ुना वि�.वि�.अ.आयोगस्य अध्य4ान् प्रवित मया हार्दिदंकी कृतज्ञता ज्ञाप्यते, यैः अस्यां टिदलिश उपक्रमो वि�विहतः काय7स्यःास्य च लिसदै्ध्य हाद| च प्रयविततम्।

आगस्� 2018 (आचाय,ः एस्.सी.�मा,)

विनदेशकः



CONTENTS

Sl. No. Page No.1. Preface 06

SECTION A : Guidelines for Assessment and Accreditation for Sanskrit University

16

Introduction 17

Vision and Mission 22

Core Values 23

2. Assessment and Accreditation 29

3. Quality Indicator Framework (QIF) 33

4. Eligibility for Assessment and Accreditation by NAAC 62

5. The Assessment Process 63

6. Procedural Details 67

7. Assessment Outcome 74

74

74

Calculation of Institutional CGPA

The final Grade

8. Mechanism for Institutional Appeals 75

9. Re-Assessment 76

10. Subsequent Cycles of Accreditation 76

11. Fees Structure and other financial implecations 77

12. Getting Ready for Submission of Self - Study Report (SSR) 79

13. Mandatory disclosure on HEI and website 80



SECTION B : Data Requirements for Self-study Report

Sl.No. Page No.PART - A

1. Executive Summary 82

2. Profile of the University 83

3. Quality Indicatior framework 90

4. Extended profile 92

5. Criteria I: Curricular Aspects to VII: Instituional Values and Best Practices

95

6. Format for Presentation of Best Practices 284

7. Evaluative Report of Departments 286

8. Student Satisfaction Survey (SSS) 289

PART - B9. Standard Operating Procedures (SOPs) 310

10 Data Template 340

11. Glossory 410

12. Abbreviations 456

13. Notes 460



वि�षयानुक्रमक्षिणका

1. प्रस्ता�ना 09

प्रथमो अनुभागः – संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानां कृते मूल्याङ्कनस्य प्रत्यःायनस्य च माग7दश7कसूत्राक्षिण

11

उपोद्घातः 17

दूरदृविOः ध्येयञ्च 22

प्रधानमूल्याविन 23

2. मूल्याङ्कनप्रत्यायनञ्च 29

3. गुण�त्तासूचकरूपरेखा 34

4. रा.मू.प्र.परिरषद ्द्वारा मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च अह,ता 62

5. मूल्याङ्कनप्रविRया 66

6. प्रविRयायाः वि��रणाविन 67

7. मूल्याङ्कनपरिरणामः 74

74

74

सांस्थि�कस्य संकलिलत-श्रेण्यङ्कमध्यमानस्य गणना

अन्तिन्तम-श्रेण्यङ्कनम्

8. सांस्थि�कानां पुनर्वि��चारयालिचकानां विन�,हणम् 75

9. पुनमू,ल्याङ्कनम्, 76

10. उत्तरोत्तराणिण प्रत्यायनचRाणिण 76

11. �ुल्क-संरचना, अन्याः वि�त्तीयविनविहताथा,श्च 77

12. स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनसमप,णस्य लिसद्धता 79

13. उच्चतरणि�क्षासं�ानां अन्तजा,लस्य अविन�ाय,तयोद्घाटनम् 80



विद्वतीयो अनुभागः - स्�ाध्यायनप्रवित�ेदनाय अपेक्षि4तदत्तांशः

Sl.No. Page No.1. काय,�ाविहसारां�ः 82

2. वि�श्ववि�द्यालयवि��रणिणका 83

3. गुण�त्तासूचकरूपरेखा 91

4. वि�श्ववि�द्यालयानां वि�स्तृतवि��रणम् 92

5. विनकषः प्रथमः - पाठ्यचया,पक्षाः आरभ्य सप्त - सां�ाविनकमूल्याविन स�^त्तमपरिरपाटयश्च पय,न्तम्

95

6. स�^त्तमपरिरपाटीनां प्रस्तुतये प्रारूपम् 284

7. वि�भागस्य मूल्याङ्कनात्मकं प्रवित�ेदनम् 286

8. छा/सन्तुविOस�aक्षणम् 296

9. Standard Operating Procedures (SOPs) 31010. दत्तां�संरचनाविन/ प्रप/ाणिण च 340

11. �ब्दा�ली 410

12. संणिक्षप्ताक्षरसूची 456

13. टिटप्पणी 460



Section A: Guidelines for Assessment and Accreditationअनुभागः “ अ” – मूल्याङ्कनप्रत्यायनमाग,द�,कसू/ाणिण


This Section presents the NAAC framework for Assessment and Accreditation based on the Core Values and Criteria for assessment and Key Indicators. Further, it details out the procedures for institutional preparation for filling the Self Study Report online, Peer Assessment and the final Outcome of Accreditation. The procedure for re-assessment, mechanism for institutional appeals and accreditation of subsequent cycles are also presented.

एष अनुभागः रा.मू.प्र.परिरषदा विनर्दिदंष्टेषु स�0षु चके्रषु अ�श्यं समाक्षिश्रताः मूल्याङ्कनप्रत्यायनरूपरेखाः,आ,ारभूतःाविन मूल्याविन, प्रत्यायनमानदण्Kान्, संस्कृत-वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चसंस्कृतलिश4ासंस्थानां च कृते रा.मू.प्र.परिरषद ् सुविनक्षिश्चतान् प्र,ानप4ान् विनर्दिदंशवित। एषः स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनस्य विनर्मिमंवितप्रविक्रयां, प्र�रसष्ट्रिमत्या सम्पाद्यमानां मूल्याङ्कनप्रविक्रयां, अन्त्रिन्तमां प्रत्यायनविनष्पत्तितं्त च वि��ृणोवित। अस्मिस्मन् अनुभागे पुनमू7ल्याङ्कनकाय7प्रणाल्याः, संस्थया विक्रयमाणायाः पुनर्षि�ंचारयालिचकायाः, प्रत्यायनस्य उत्तरोत्तरचक्रस�बद्धविनयमानां विनद0श अस्मिस्त।


A. GUIDELINES FOR ASSESSMENT AND ACCREDITATION OF SANSKRIT UNIVERSITES

I. INTRODUCTION

India has one of the largest and diverse education systems, in the world. Privatization, widespread expansion, increased autonomy and introduction of Programmes in new and emerging areas has improved access to higher education. At the same time it also led to widespread concern on the quality and relevance of the higher education. To address these concerns, the National Policy on Education (NPE, 1986) and the Programme of Action (PoA, 1992) that spelt out strategic plans for the policies, advocated the establishment of an independent National accreditation agency. Consequently, the NATIONAL ASSESSMENT AND ACCREDITATION COUNCIL (NAAC) was established in 1994 as an autonomous institution of the University Grants Commission (UGC) with its headquartes in Bengaluru. The mandate of NAAC as reflected in its vision statement is in making quality assurance an integral part of the functioning of Higher Education Institutions (HEIs).

The NAAC functions through its General Council (GC) and Executive Committee (EC) comprising educational administrators, policy makers and senior academicians from a cross-section of Indian higher education system. The Chairperson of the UGC is the President of the GC of the NAAC, the Chairperson of the EC is an eminent academician nominated by the President of GC (NAAC). The Director is the academic and administrative head of NAAC, and is the member-secretary of both the GC and the EC. In addition to the statutory bodies that steer its policies and core staff to support its activities, NAAC is advised by the advisory and consultative committees constituted from time to time. Since 2014, the NAAC assessment and accreditation is mandatory for all university and HEIS in india.

1. संस्कृत�िfश्ववि�द्यालयानां मूल्याङ्कन-प्रत्यायनस्य माग,द�,कसू/ाणिणभूमिमका

जगवित भारतस्य लिश4ाव्य�स्था वि�पुलतमा �ैवि�ध्यमयी च वि�द्यते। विनजीकरणेन, व्यापकसम्प्रसारणेन, स्�ायत्ततायाः �ृद्ध्या, न�ीनेषु उदयमानेषु 4ेते्रषु नूतनपाठ्यक्रमाणां समारम्भेण च उच्चलिश4ाक्षिभगमः अक्षिभ�र्मि,ंतः। तेन सहै� उच्चलिश4ायाः गुण�त्तां प्रासविङ्गकतां च अष्ट्रि,कृत्य महती लिचन्ता प्रा�त7त। एतविuषयकलिचन्तानां विन�ारणाय न�लिश4ानीत्या (New Policy on Education-1986) काय7योजनया (PoA- 1992) च नीतीनां वि�षये वू्यहः घटि�तः ; स्�तन्त्रस्य रा#स्तरीयस्य प्रत्यायनाक्षिभकरणस्य संस्थापनाय �ैशद्येन आ�श्यकता च प्रक�ीकृता। परिरणामतः वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य स्�ायत्तसंस्थारूपेण 1994 �ष0 राष्ट्रि#यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषदः स्थापना अभ�त्। उच्चतरलिश4ासंस्थानां काय7करणवि�,ाने गुण�त्ताश्वासनम् अवि�भाज्यमङं्ग यथा स्यात् तथा रा.मू.प्र.परिरषष्ट्रिन्न,ा7रिरतकाय| तदीय दूरदृष्टौ प्रवितविबम्बि�बतमस्मिस्त।



रा.मू.प्र.परिरषद ् सामान्यपरिरषदा काय7विन�ा7हकसष्ट्रिमत्या च काय| विन�7हवित, तत्र भारतीयोच्चतरलिश4ाव्य�स्थायाः नाना�ग0भ्यः समागताः शैक्षि4कप्रशासकाः, नीवितविनमा7तारः, �रिरष्ठलिश4ावि�दश्च प्रवितविन,यः भ�न्त्रिन्त। वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अध्य4ः रा.मू.प्र.परिरषटिद सामान्यपरिरषदः अध्य4ः भ�वित, सामान्यपरिरषदध्य4ेण नामाङ्विकतः �रिरष्ठः लिश4ावि�द ्काय7विन�ा7हकसष्ट्रिमतेरध्य4ो भ�वित। रा.मू.प्र.-परिरषदो विनदेशकः तस्य परिरषदः शैक्षि4क-प्राशासविनकप्रमुखो भ�वित, सामान्यपरिरषत्-काय7विन�ा7हकसष्ट्रिमत्योश्च सदस्यसलिच�ो भ�वित। परिरषदा स्�ीकृतनीतीना ं सञ्चालनाय, तस्या गवितवि�,ीनां सम्पोषणाय च प्र,ानकम7चारिरक्षिभः सह समये समये सङ्घटि�ताः मन्त्रणासष्ट्रिमवित-परामश7दातृसष्ट्रिमतयः परामश| ददवित।भारत े चतुद7शोत्तरविuसहस्रतमात ् (2014) �षा7त ् स�0षा ं वि�श्ववि�द्यालयानाम ् उच्चतरलिश4ासंस्थानां कृते परिरषदा मूल्याङ्कनं प्रत्यायनं च अविन�ाय| वि�विहतम्।

Background of the Present Manual

The NAAC has issued manuals and guidelines as well as formats of SSR for all Universities and HEIs. As per the recommendations of the Committee set up by the MHRD, Government of India, under the Chairmanship of Shri N. Gopalaswami, Chancellor, Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, Tirupati, this separate manual with revised indicators and norms has been prepared for the Sanskrit Universities (SUs) and Institutions of Higher Studies in Sanskrit (IHSS) for the first time. The report of the said Committee was accepted by the Govt. and communicated for implementation to NAAC.

Ever since its inception in 1994, NAAC has meticulously developed a systematic as well as pragmatic mechanism for the A & A of the Universities and HEIs in the country. However, the parameters designed in the broad framework of the academic as well as administrative structure of the general Universities or HEIs may not be completely applicable to the SUs and IHSS. On the other hand, these parameters may not cover certain unique features of the SUs and IHSS. In view of this, the recommendation of the Committee under the Chirmanship of Shri N. Gopalaswami will definitely go a long way for the proper evaluation of the SUs and IHSS.

This manual is comprised of the criteria and the key aspects carefully revised by a committee of experts constituted by the NAAC to develop a separate set of norms for A & A of SUs and IHSS.

While formulating the guide-lines, the Committee has also considered recommendations of the report of the N. Gopalaswami Committee.Sanskrit is not only one of the most ancient and the richest languages of world, it is one of the greatest repositories of knowledge systems and a treasure-trove of literary traditions. Rgveda, the oldest classic of world library has been recognized by the UNESCO as a World Heritage. Sanskrit also served as a potential source of multiple streams of Indian culture and civilization and has sustained values of life. Studies of its literature led to the cultivation of a unique educational system which is known as Gurukul-praṇālī or pathashala paddhati. A number of Institutions like TOLS (Traditional Oriental Learning



Schools), Pathashalas and Colleges were established during pre-indepedence period for the teaching of various disciplines fostered in Sanskrit and its literary traditions. This led to the emergence and growth of SUs and IHSS after the independence. In view of the unique character of these institutions, the separate guidelines and norms for their A & A will hopefully raise the standards of Sanskrit education in India.

Presently there are 18 Sanskrit universities in the country – (1) Kameshwar Singh Darbhanga Sanskrit University , Darbhanga BIHAR;(1961)

(2) Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha, (Deemed to be University),

Tirupati Andhra Pradesh;(1962)

(3) S.L.B.S. Rashtriya Sanskrit Vidyapeetha (Deemed to be University), New Delhi;(1962)

(4) Rashtriya Sanskrit Sansthan (Deemed to be University) New Delhi;(1970)

(5) Sampurnanand Sanskrit Vishwavidyalaya, Varanasi; (1974)

(6) Shri Jagannath Sanskrit Vishvavidyalaya, Puri;(1981)

(7) Sree Sankaracharya University of Sanskrit, Kalady,(1993)

(8) Kavikulaguru Kalidas Sanskrit Vishwavidyalaya, Ramtek, Nagpur; (1997)

(9). Jagadguru Ramanandacharya Rajasthan Sanskrit University, Jaipur; (2001)

(10) Shri Somnath Sanskrit University, Somnath, Veraval, Gujarat; (2005)

(11) Uttarakhand Sanskrit Vishwavidyalaya, Haridwar.(2005)

(12) Sri Venkateswara Vedic University, Tirupati ,Andhra Pradesh; (2006)

(13) Maharishi Panini Sanskrit Evam Vedic University, Ujjain , Madhaya Pradesh; (2008)

(14) Karnataka Sanskrit University, Bengaluru, Karnataka;(2011)

(15) Kumar Bhaskar Varma Sanskrit and Ancient Studies University, Assam; (2011)

(16) Chinmaya Vishva Vidyapeetha, cochin, kerala (2016)

(17) The Sanskrit College and University, Kolkata; (2016)

(18) Maharishi Balmiki Sanskrit University, Kaithal Haryana.(2018)

In addition to these, there are certain specific universities and HEIs related to Indic studies or Asian

civilizations which have aims, vision and mission akin to the above Sanskrit Universities.

प्रस्तुतविनदर्शि��कायाः पृष्ठभूमिमः -

स�0षा ं वि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरलिश4ासंस्थानां च कृत े रा.मू.प्र.परिरषदा विनदर्शिशंकाः, माग7दश7कसूत्राक्षिण, स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनस्य प्रारूपाक्षिण च दत्ताविन। वितरुपवितस्थस्य राष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठस्य कुलाष्ट्रि,पतीना ं श्री. नी. गोपालस्�ामिममहोदयानाम् आध्यक्ष्ये


https://en.wikipedia.org/wiki/Rashtriya_Sanskrit_Sansthan

https://en.wikipedia.org/wiki/Andhra_Pradesh

https://en.wikipedia.org/wiki/Tirupati

https://en.wikipedia.org/wiki/Rashtriya_Sanskrit_Vidyapeetha


भारतस�7कारस्य मान�संसा,नवि�कासमन्त्रालयेन संघटि�तायाः सष्ट्रिमतेः संस्तुतीः अनुसृत्य संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाना ं च कृत े इदम्प्रथमतया पुनरीक्षि4तसूचकैः मानकैश्च युता पृथक् विनदर्शिशंका सज्जीकृता। भारतस�7कारेण तस्याः सष्ट्रिमतेः प्रवित�ेदनं स्�ीकृतं, तस्य च विक्रयान्�यनाय रा.मू.प्र.परिरषटिदयं विनर्दिदंष्टा।

1994 तमे �ष0 स्�ीयस्थापनादारभ्य परिरषटिदयं भारते वि�श्ववि�द्यालयानां उच्चतरलिश4ासंस्थानां च मूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः कृते व्य�ल्पिस्थतं प्रयोजनात्मककाय7तन्त्रं च अ�विहतप्रयत्नपू�7कं व्यकासयत्। परन्त ु सामान्यवि�श्ववि�द्यालयानाम ् उच्चतरलिश4ासंस्थाना ं �ा व्यापकरूपरेखान्तग7ततया शैक्षि4क-प्राशासविनकसंरचनाया ं विन,ा7रिरताः मानदण्Kाः, संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च कृत े नाती� संगताः स्युः। अपिः च त े मानदण्Kाः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च वि�लिशष्टाविन ल4णाविन नै� परिरलिचन्�न्त्रिन्त। अस्मिस्मन ् परिरपे्रक्ष्य े श्रीमता ं नी.गोपालस्�ाष्ट्रिममहोदयानाम ् आध्यक्ष्य े संघटि�तायाः सष्ट्रिमतेः संस्तुतयः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च योग्यमूल्याङ्कनाय बहुकालमुपयुक्ताः भवि�ष्यन्त्रिन्त।

एषा विनदर्शिशंका विनकषैः प्र,ानप4ैश्च सं�लिलता, संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च पाथ7क्येन मानकाना ं विनमा7णाय रा.मू.प्र.परिरषदा स्थाविपतया वि�शेषज्ञानां सष्ट्रिमत्या सा�,ानं वि�विनर्मिमंता। माग7दश7कसूत्राणां विनमा7णसमये अनया सष्ट्रिमत्या श्री. नी.गोपालस्�ाष्ट्रिमसष्ट्रिमतेः प्रवित�ेदने विनवि�ष्टाः संस्तुतयः अविप अनुशीलिलताः।

संस्कृतभाषा न के�लं जगवित �त7मानासु अत्यन्तं प्राचीनासु समृद्धतमासु च भाषासु अन्यतमा, अविप त ु ज्ञानप्रणालीनां साविहत्यपरम्पराणां च शे�ष्ट्रि,ः। वि�श्वग्रन्थालयस्य प्राचीनतम ं शास्त्रीय ं �ाङ्मयं ‘ऋग्�ेदः’ युनेस्कोसंस्थाuारा वि�श्वरिरक्थरूपेण माविनतः। वि�क्षिभन्नाना ं भारतीयसंस्कृतीना ं सभ्यताना ं च सामर्थ्यय7युतस्रोतोरूपेण संस्कृतभाषा प्रभवि�ष्ण ू अभ�त्, जी�नमूल्याविन च अभ्यर4त्। तस्याः �ाङ्मयस्यानुशीलनं यया अभ�त्, सा गुरुकुलप्रणाली अथ�ा पाठशालापद्धवितः इवित अक्षिभज्ञायते। संस्कृतभाषायां वि�द्यमानानां वि�क्षिभन्नज्ञानप्रकाराणा ं साविहत्यपरम्पराणां च अध्यापनाथ| स्�तन्त्रताप्राप्तेः पू�| भारत े पारम्परिरक-प्राच्याध्ययन-वि�द्यालयाः, पाठशालाः, महावि�द्यालयाश्च स्थाविपताः। एतत्परिरणामरूपेण स्�ातन्त्र्योत्तरकालेऽविप संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानां च उद्भ�ः अक्षिभ�ृद्धिद्धश्च अजायताम्। एतासां संस्थानाम् अविuतीयस्�रूपमनुलक्ष्य रा.मू.प्र.परिरषदा मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च वि�विनर्मिमंताविन पृथङ्माग7दश7कसूत्राक्षिण मानकाश्च भारत े संस्कृताध्ययनस्य गुण�त्तास्तरं समुन्नेष्यन्तीवित वि�श्वासः। सम्प्रवित भारते अष्टादशसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः सन्त्रिन्त। ते विह –

1. कामेश्वरसिसंहदरभङ्गासंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, दरभङ्गा, विबहारः, (1961)।2. राष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठम् (माविनतवि�श्ववि�द्यालयः) वितरुपवितः, आन्ध्रप्रदेशः, (1962)।3.श्रीलालबहादुरशाम्बिस्त्रराष्ट्रि#यसंस्कृतवि�द्यापीठम् (माविनतवि�श्ववि�द्यालयः), न�देहली, (1962)।4. राष्ट्रि#यसंस्कृतसंस्थानम् (माविनतवि�श्ववि�द्यालयः), न�देहली, (1970)।



5. सम्पूणा7नन्दसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, �ाराणसी, उत्तरप्रदेशः, (1974)।6. श्रीजगन्नाथसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, पुरी, ओविKशा, (1981)।7. श्रीशङ्कराचाय7संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, कालKी, केरलम्, (1993)।8. कवि�कुलगुरु-कालिलदास-संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, राम�ेकम्, महारा#म्, (1997)।9. जगद्गरुु रामानन्दाचाय7राजस्थानसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, जयपुरम्, (2001)।10. सोमनाथसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, �ेरा�लम्, गुजरात, (2005)।11. उत्तराखण्Kसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, हरिरuारम्, उत्तराखण्Kराज्यम् , (2005)।12. श्री�ेङ्क�ेश्वर�ैटिदकवि�श्ववि�द्यालयः, वितरुपवितः, आन्ध्रप्रदेशः, (2006)।13. महर्षिषंपाक्षिणविनसंस्कृत-�ैटिदकवि�श्ववि�द्यालयः, उज्जष्ट्रियनी, मध्यप्रदेशः, (2008)।14. कणा7�कसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, बेंगलूरुः, कना7�कम्, (2011)।15. कुमारभास्कर�मा7 संस्कृतप्राच्याध्ययनवि�श्ववि�द्यालयः, असमराज्यम्, (2011)।16. लिचन्मयवि�श्ववि�द्यापीठम् कोलिचन्, केरलम्, (2016)।17. संस्कृतकालेजवि�श्ववि�द्यालयःः, कोलकाता, पक्षिश्चमबङ्गाल, (2016)।18. महर्षिषं�ाल्मीविकसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयः, कैथल, हरिरयाणा, (2018)।

उपयु7क्तसंस्कृतवि�श्ववि�द्यालयान ् अवितरिरच्य लक्ष्यं, दूरदृष्टिष्टं, ध्येय ं चानुसरन्तः इतरे वि�लिशष्टवि�श्ववि�द्यालयाः उच्चतरलिश4ासंस्थाश्च भारतीयवि�द्याक्षिभः एलिशयासभ्यतया च स�बद्धाः सन्त्रिन्त।

Vision and Mission The vision of NAAC is:

To make quality the defining element of higher education in India through a combination of self and external quality evaluation, promotion and sustenance initiatives.

The mission statements of the NAAC aim at translating the NAAC’s vision into action plans and define of NAAC’s engagement and endeavor as given below:

To arrange for periodic assessment and accreditation of institutions of higher education or units thereof, or specific academic programmes or projects;

To stimulate the academic environment for promotion of quality in teaching-learning and research in higher education institutions;

To encourage self-evaluation, accountability, autonomy and innovations in higher education; To undertake quality-related research studies, consultancy and training programmes, and To collaborate with other stakeholders of higher education for quality evaluation, promotion and

sustenance.

Striving to achieve its goals as guided by its vision and mission statements, NAAC primarily focuses on assessment of the quality of higher education institutions in the country. The NAAC methodology for



Assessment and Accreditation is very much similar to that followed by Quality Assurance (QA) agencies across the world and consists of self-assessment by the institution along with external peer assessment organized by NAAC.

दूरदृविOः ध्येयं चरा.मू.प्र.परिरषदः दूरदृविOः –

आन्तरिरक-बाह्यकरणैश्च गुण�त्तामूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः समा�ेशेन, गुण�त्तासं�,7नाक्षिभर4णोपक्रमैः गुण�त्तायाः भारतीयोच्चलिश4ायां लक्ष्यत्�ेन प्रवितष्ठापनम्।

रा.मू.प्र.परिरषदः दूरदृष्टिषं्ट विक्रयासु योजष्ट्रियतंु, परिरषदः स�बन्धस्य समुद्यमस्य च वि�लिशष्टप्रयत्नान् स्पष्टीकतु| च अस्याः ध्येय�ाक्याविन अ,ोलिलखिखतक्रमेण सन्त्रिन्त –

उच्चतरलिश4ासंस्थानां, तदङ्गसंस्थानां, वि�लिशष्टशकै्षि4कपाठ्यक्रमाणां, परिरयोजनानां विनयतकालिलकमूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च व्य�स्थापनम्

उच्चतरलिश4ासंस्थानेषु लिश4णाष्ट्रि,गमप्रविक्रयायाम् अनुसन्धाने च गुण�त्तायाः सं�,7नाय शैक्षि4कपरिर�ेशस्य समुत्प्रेरणम्

उच्चतरलिश4ाया ं स्�मूल्याङ्कनस्य, उत्तरदाष्ट्रियत्�स्य, स्�ायत्ततायाः, न�ाचारस्य च प्रोत्साहनम्

गुण�त्तावि�षयकानुसन्धानस्य, परामश7प्रदानस्य, प्रलिश4णकाय7क्रमाणां च प्र�त7नम् गुण�त्तामूल्याङ्कनाय, गुण�त्ताप्रोत्साहनाय, गुण�त्ताक्षिभर4णाय च

उच्चतरलिश4ालाभग्राविहक्षिभः अन्यैस्सह सहयोगश्च

दूरदृषे्टः ध्येय�ाक्यानां, माग7दश7काना ं च अनुगुणं लक्ष्यप्राप्तय े कटिठन ं परिरश्रा�यन्ती, रा.मू.प्र.परिरषद ् देश े उच्चतरलिश4ासंस्थाना ं गुण�त्तामूल्याङ्कन ं प्र,ानतया लक्ष्यीकरोवित। रा.मू.प्र.परिरषदः मूल्याङ्कन-प्रत्यायनपद्धवितः वि�श्वस्य इतरेषां गुण�त्ताश्वासनाक्षिभकरणाना ं पद्धवितक्षिभः सह अत्यन्तं सादृश्यं भजते। अस्यां पद्धतौ संस्थया विक्रयमाणं स्�मूल्याङ्कनं बाह्यप्र�रमूल्याङ्कनं च अन्तभ7�वित।

II. CORE VALUES

Throughout the country SUs and IHSs function in a dynamic environment. The need to expand the system of higher education, the impact of technology on the educational delivery, the increasing private participation in higher education and the impact of globalization (including liberal cross-border and trans-national educational imperatives), have necessitated marked changes in the Indian higher education



system. These changes and the consequent shift in values have been taken into cognizance by NAAC while formulating the core values. Accordingly, in order to ensure external and internal validity and credibility, the QA process of NAAC is grounded within a value framework which is suitable and appropriate to the National context.

ii प्रधानमूल्याविन

स्�ीयज्ञानप्रसारणवि�,ानाना ं प्राचीनलिश4णपद्धतीना ं च पुरस्करणuारा समग्रदेशे संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः उच्चतराध्ययनसंस्कृतसंस्थाश्च परिर�र्त्तितं्तविन परिर�ेश े काय| कु�7न्त्रिन्त। मूल्याष्ट्रि,ष्ट्रिष्ठतवि�द्यादानस्य, नीवितमूल्यानामा�श्यकतायाश्च कृत े मान�जी�नस्य उच्चतमध्येयानां स्थापनस्य च कृत े त े अती� समादृताः सन्त्रिन्त। उच्चतराध्ययनस्य अनष्ट्रि,कारिरकसंस्थानामाष्ट्रि,पत्यस्य �ैश्वीकरणप्रभा�स्य च �त7मानपरिरदृश्य े एत े संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाश्च पुनःल्पिस्थरीकरणीयाः। मूल्यानां परिर�त7नं न�ीनयान्त्रिन्त्रकवि�कासनाविन च अनुलक्ष्य रा.मू.प्र.परिरषदा एतेषां वि�श्ववि�द्यालयाना ं संस्थाना ं च प्रमुखमूल्याविन विनर्मिमंताविन। गुण�त्ताविन,ा7रण ं मूल्याक्षिश्रतयोजनाक्रमे सुस्थाविपतमस्मिस्त यत ् एतेषा ं वि�श्ववि�द्यालयाना ं संस्थाना ं �ैल4ण्य ं वि�चारपथम ् आनीय गुण�त्ता मूल्याक्षिश्रतयोजना च विन,ा7रिरते।

The accreditation framework of NAAC is based on five core values detailed below:

रा.मू.प्र.प.प्रत्यायनस्�रूपम् अ,ोदत्ताविन प्रमुखाविन पञ्चमूल्याविन आक्षिश्रत्य �त7ते।

(i) Contributing to National DevelopmentMost of the SUs and IHSS have a remarkable capacity to adapt to changes, and at the same time pursue the goals and objectives that they have set forth for themselves. Contributing to National Development has always been an implicit goal of Sanskrit Universities and HEIs. They have played a significant role for creating a cultural consciousness and ethos leading to national integration. The SUs and IHSS thus can create harmony and an atmosphere conducive to building up a composite culture in the country. It is therefore appropriate that the A&A process of the NAAC looks into the ways the SUs and IHSS have been responding to and contributing towards cultivation of traditional knowledge systems and development of Indian culture.

(i) रावि�यवि�कासे योगदानम्

बह�ः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाश्च परिरणामानुगुणम ् आत्मानं परिरणमष्ट्रियतुं वि�लिशष्टं सामर्थ्यय| �हन्त्रिन्त। तथै� ते स्�कीयानां लक्ष्याणाम् उदे्दश्याना ं च परिरपूत्य7थ| समथा7ः सन्त्रिन्त। राष्ट्रि#यवि�कास े योगदानं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम ् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाना ं च स�7दा आभ्यन्तर ं लक्ष्यम ् अस्त्ये�। सांस्कृवितकचेतनायाः अन्तःसत्त्�स्य विनमा7णे राष्ट्रि#यैकतायाः सम्पादन े च



महती भूष्ट्रिमका एताक्षिभः संस्थाक्षिभः विनवू्य7ढा। ए�मेत े वि�श्ववि�द्यालयाः संस्थाश्च भारत े संल्पिश्लष्टसंस्कृतेः परिरपोषाय समीचीनस्य परिर�ेशस्य विनमा7ण े प्रभ�न्त्रिन्त। अतः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाश्च पारम्परिरक-शास्त्रप्रसारणवि�,ाना ं समासादनाय भारतीयसंस्कृतेश्च सं�,7नाय अन�रत ं प्रवितस्पन्दन्ते, भागदाष्ट्रियनश्च भ�न्त्रिन्त। एतेषा ं तादृश ं काम7ण्यम ् अनुलक्ष्य मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रया प्र�त7ताम् इवित युक्तमे�।

(ii) Fostering Global Competencies in the broad perspective

In the present scenario of globalization, cultivation of a cultural ethos and moral values has growingly

become a concern at large. The technological developments at global level require the students of the SUs

and IHSS to develop skills at par with international standards. The vast store of scientific literature in

Sanskrit needs to be explored for searching alternate life styles and solutions to global challenges.

Therefore, the revised format of the accreditation process of NAAC for the SUs and IHSS will lead to the

incentives for preparing the students of these institutions to achieve core competencies, to face the global

requirements successfully with our own view of globalization. This requires that the Sanskrit Universities

and HEIs for Sanskrit education be innovative, creative and entrepreneurial in their approach, to ensure

cultivation of values, civic sense and skill development.

This apart, the SUs and IHSS should also strive hard to contextualize the Sanskrit studies in view of the

emerging global scenario.

(ii) व्यापकपरिरपे्रक्ष्ये �ैणिश्वकदक्षतावि�कासः �ैश्वीकरणस्य सांप्रवितकसन्दभ0 सांस्कृवितकस्यान्तःसत्त्�स्य नैवितकमूल्याना ं च समुत्पादनष्ट्रिमवित

लिचन्तावि�षयेष्�न्यतमः। जागवितकस्तरे जायमानाना ं प्रावि�ष्ट्रि,कवि�कासाना ं कारणेन जागवितकस्तरानुगुणं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम ् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाना ं च छात्रैः स्�ीयकौशलाभिः�ृद्धिद्धः करणीया �त7ते। �ैक्षिश्वकसमस्याना ं कृते �ैकल्पिल्पक-जी�न-शैलीं परिरष्कारांश्च ग�ेषष्ट्रियतुं संस्कृते वि�द्यमानं वि�पुलं �ैज्ञाविनक�ाङ्मय ं संशो,नीयमस्मिस्त। अतः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाना ं च प्रत्यायनप्रविक्रयायाः कृत े रा.मू.प्र.परिरषद्द�्ारा विनर्मिमतंस्य परिर�र्षितंतप्रारूपस्य कारणेन एतेष ु छाते्रषु मौलिलकसामर्थ्यय7मक्षिभ�,7ष्ट्रियत ुं , स्�ीय�ैश्वीकरणदृष्ट्रिष्टकोणेन �ैक्षिश्वकीनाम ् आ�श्यकताना ं परिरपूत7ये सफलतया तासा ं स�मुखीकरणाय च अक्षिभपे्ररणा जागरिरता स्यात्। एतदथ| संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभः च मूल्यानां, सामाद्धिजकजागरूकतायाः, कौशलवि�कासस्य च विनर्मिमवंितविनश्चयाथ| न�ाचारयोजनापरैः सज7नात्मकतायुकै्तः योजनाबदै्धश्च भाव्यम्।

अविप च, समुम्बिन्मषन्तीं �ैक्षिश्वकपरिरल्पिस्थवितमक्षिभलक्ष्य यथाथा7ध्ययन ं सन्दभा7नुगुण ं समन्�ेतुम ् एतैः दृढप्रयत्नरतैश्च भाव्यम्।



(iii) Inculcating a Value System among Students

Although skill development is crucial to the success of students in the job market, skills are of less value in the absence of appropriate value systems. The SUs and IHSS have to shoulder the responsibility of inculcating the desirable value systems amongst the students. In a country like India, with cultural pluralities and diversities, it is essential that students imbibe the appropriate values commensurate with social, cultural, economic and environmental realities, at the local, national and universal levels. Whatever be the pluralities and diversities that exist in the country, there is persisting concern about inculcating the core universal values like truth and righteousness apart from other values emphasized in the various policy documents of the country as well as ancient scriptures in Sanskrit. The seeds of values sown in the early stages of education, mostly aimed at cooperation and mutual understanding, have to be reiterated and re-emphasized at all the higher educational institutions, through appropriate learning experiences and opportunities. It has now become necessary to relocate the idea of globalization with the vision of Sanskrit culture. Instead of promoting consumerism, the Sanskrit culture reveals a genuine idea of globalization with the view of the earth as one family (Vasudhaiva kuṭumbakaṃ). The traditional educational system needs to be further revamped and re-organized to meet the challenges of disintegration and deterioration of moral values. The manual for the A & A of SUs and IHSS therefore examines how these essential and desirable values are being inculcated at the institutional level. The SUs and IHSS should shoulder the responsibility of sustaining and resuscitating the serene ambience which characterizes Sanskrit Culture.

(iii) छा/ेषु मूल्यव्य��ायाः समा�े�ः

यद्यविप आजीवि�का4ेत्र े छात्राणां साफल्याय कौशलस्य वि�कासः विनतराम ् अपेक्षि4तः, तथाविप योग्यमूल्यव्य�स्थां वि�ना ताविन कौशलाविन विनरथ7काविन भ�न्त्रिन्त। छात्रेषु अपेक्षि4तमूल्यव्य�स्थाविनमा7णस्य उत्तरदाष्ट्रियत्� ं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभश्च विन�7हणीयम्। सांस्कृवितकबहुत्�-�ैवि�ध्याभ्यां युके्त भारतसदृशे देशे छात्रैः राष्ट्रि#ये प्रान्तीये �ैक्षिश्वके च स्तरे सामाद्धिजक-सांस्कृवितक-आर्शिथंक-पाया7�रक्षिणकतत्त्�ैः सह तदनुगुणमूल्याना ं सम्पादनमत्यन्तमा�श्यकम्। भारत े �त7मानाविन बहुत्�ाविन �ैवि�ध्याविन च सन्त ु नाम, तथाविप संस्कृतप्राचीनशास्त्रग्रन्थेष ु प्रवितपाटिदताना ं �ैक्षिश्वकमूल्यानां सत्याज7�प्रभृतीनामष्ट्रि,गमः कथ ं भ�ेटिदवित लिचन्ता भारतस्य वि�क्षिभन्नयोजनास�बद्धपत्रेषु प्रक�ीकृता। लिश4ायाः आरम्भकाल े परस्परसाहाय्य ं परस्परा�गमनञ्च लक्ष्यीकृत्य उप्ताविन मूल्यात्मकबीजाविन सम्प्रवित स�7त्र उच्चतराध्ययनसंस्थास ु समुलिचताध्ययनानुभ�ेन अ�सरप्राप्त्या च पुन�7पनीयाविन सुदृढमुपपादनीयाविन च। सम्प्रवित संस्कृत-संस्कृवितध्येयेन सह �ैश्वीकरणवि�चारः पुननू7तनतया प्रवितष्ठापनीयः �त7ते। उपभोकृ्तसंस्कृतेः अपे4या संस्कृताक्षिश्रता संस्कृवितः ‘�सु,ै� कु�ु�बकम्’ इवित दृष्ट्या �ैश्वीकरणस्य मूलसूत्रमक्षिभव्यनलिक्त। नैवितकमूल्याना ं शैलिथल्यस्य ह्रासस्य च समस्याया विनराकरणाथ| प्राचीनलिश4ापद्धतेः न�ीकरण ं न�सांस्थाविनकीकरण ं च आ�श्यकम्। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम्



उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाना ं च शैक्षि4कप्राशासविनकविनयमा�लेः टिदग्दर्शिशंकेयम ् आ�श्यकाविन अपेक्षि4ताविन च मूल्याविन संस्थास्तर े कथ ं �ा समा�ेलिशताविन भ�ेयरुिरवित परी4ते। एत े वि�श्ववि�द्यालयाः संस्थाश्च संस्कृताक्षिश्रतायाः संस्कृतेः प्रवितविब�बात्मकस्य प्रशान्तपरिर�ेशस्य संर4णाथ| पुनरुज्जी�नाथ7ञ्च उत्तरदाष्ट्रियत्�ं �हेयुः।

(iv) Promoting the Use of Technology for Teaching, Preservation of Oral Traditions. Manuscripts and the Corpus of Ancient Literature

The advantages of using modern tools and technological innovations in the day-to-day-life are well recognized. The SUs and IHSS are expected to fine-tune the processes of teaching and learning in accordance with them. They are also expected to introduce corresponding changes for betterment of the institutional governance and administration with the use of new technologies. Traditional methods of delivering higher education can be made more meaningful and motivating in consonance with modern techniques and scientific methods of learning and disseminating knowledge. Technological advancement and innovations in educational transactions have to be undertaken by all SUs and IHSS for dissemination of scientific knowledge in ancient texts and literature in Sanskrit, and also for preserving and cultivating the knowledge systems. Sanskrit still offers the richest collection of rare and ancient manuscripts, a sizable of number of which l remain unpublished and unknown.

The SUs and IHSS must strive hard for making the effective use of ICT and to provide ICT literacy to the faculty and the students. This will pave the way for the development of new software, computational database and launching of e- texts for making the corpus of Sanskrit literature available through electronic medium. Moving towards electronic data management and having institutional website to provide ready and relevant information to stakeholders, are desirable steps in this direction. Therefore, NAAC accreditation would look at how the SUs and IHSS have put in place their electronic data management systems and electronic resources and their access to internal and external stakeholders -- particularly the student community.

(iv) अध्यापने, मौखिखकपरम्पराणां हस्तलिलखिखतग्रन्थाना ं प्राचीन�ाङ्मय�े�धेश्च संरक्षणे च प्रौद्योविगकीवि�विनयोगस्य प्रोन्नयनम्।आ,ुविनकोपकरणानां वि�विनयोगस्य उपलब्धयः दैनद्धिन्दनजी�ने प्रौद्योविगकीन�ावि�ष्काराणां च लाभाः सम्प्रवित सुष्ठ ु प्रत्यक्षिभज्ञाताः। तदनुगुण ं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः उच्चसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभश्च अध्ययनाध्यापनपद्धवितः समन्�यरीत्या प्र�र्षितंतव्या। न�ीनप्रौद्योविगकीज्ञानेन संस्थाना ं नेतृत्�ं प्रशासनञ्च कथ ं �ा गुण�त्तर ं भ�ेटिदवित तदथ| तैः तत्संबद्धपरिर�त7नाविन च आरब्धव्याविन। उत्कृष्टज्ञानस्य सङ्क्रमणस्य याः प्राचीनपद्धतयः ताः आ,ुविनकैरुपायैः अध्ययनाध्यापनयोः �ैज्ञाविनकपद्धवितक्षिभः संयुक्ताः नूनमे� अथ7�त्तराः पे्ररणादाष्ट्रियन्यश्च भवि�ष्यन्त्रिन्त। प्राचीनसंस्कृतग्रन्थेषु साविहत्य े च �त7मानस्य �ैज्ञाविनक-ज्ञानस्य प्रसारणाय संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः उच्चसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभश्च शै4क्षिणकसंक्रमणस्य 4ेत्र े प्रौद्योविगकीपुरोगतयः न�ोन्मेषाश्च



स्�ीकत7व्याः, तैः ज्ञानप्रणालीनां संर4णं वि�कासश्च कत7व्यः। संस्कृतेऽ,ुनाविप दुल7भानां प्राचीनानां च हस्तलिलखिखतग्रन्थाना ं सम्पन्नो भाण्Kारो वि�द्यत े यस्य अल्पीयाने�ांशः प्रकालिशतः, महान् रालिशरप्रकालिशतः अज्ञातश्च �त7ते।

संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः संस्कृतसंस्थाक्षिभश्च प्रौद्योविगकीमाध्यमाना ं सफलाय वि�विनयोगाय अध्यापकेभ्यः छात्रेभ्यश्च सूचनासमे्प्रषणप्रवि�ष्ट्रि,ज्ञानस्य प्रदानाय च महान् परिरश्रमः करणीयः। अनेन सूचनासमे्प्रषणप्रवि�ष्ट्रि,ज्ञानेन संस्कृते वि�द्यमानं वि�पुलं ज्ञानं जनेभ्यः उपलम्भष्ट्रियतुं न�ीन-तन्त्रांशस्य सङ्गणकीयदत्तांशविन,ेः �ैद्युत-ग्रन्थानां च विनमा7णेन न�ीनः पन्थाः आवि�ष्कृतः स्यात्।

अस्या ं टिदलिश प्रौद्योविगकीसा,नैः �ैद्युतदत्तांशप्रबन्धने प्र�ृक्षित्तः, संस्थायाः जालस्थानस्य विहत,ारकाणां कृते सद्यः लिसद्धस्य उपयुक्तस्य च प्रवित�ृत्तस्य संपे्रषणष्ट्रिमवित uयम् अपेक्षि4तसोपानयुगं भ�वित। अतः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः संस्कृतसंस्थाश्च कथ ं तेषा ं �ैदु्यतदत्तांशप्रबन्धनप्रणालीः �ैद्युतसंसा,नाविन च वि�विनयोजयन्त्रिन्त, अविप च ताविन सा,नाविन आन्तरबाह्यविहत,ारकेभ्यः, वि�शेषतः छात्र�गा7य कथं प्रापयन्त्रिन्त इवित रा.मू.प्र.परिरषदः प्रत्यायनप्रविक्रयायां परीक्ष्यते।

(v) Quest for Excellence

Contributing to nation-building and skills development of students, SUs and IHSs should demonstrate a drive to develop themselves into centres of excellence. Excellence in all that they do, will contribute to the overall development of the system of higher education of the country as a whole. This ‘Quest for Excellence’ could start with the assessment or even earlier, by the establishment of the Steering Committee for the preparation of the Self Study Report (SSR) of an institution. Another step in this direction could be the identification of the strengths and weaknesses in the teaching and learning processes as carried out by these institutions

The quest for excellence should involve a multi-disciplinary approach for higher researches, cultivation of Sanskrit language as a potential vehicle for the expression of thought processes and intellectual deliberations and assimilation of Sanskrit in all the aspects of life and behavior. The five core values as outlined above form the foundation for assessment of institutions that volunteer for accreditation by NAAC. In conformity with the goals and mission of the institution, the SUs and IHSS may also add to these their own core values.

(v) उत्कषा,न्�ेषणम्

रा#विनमा7ण े छात्राणा ं कौशलवि�कास े च भाग ं �हन्त्यः संस्थाः स्�यम ् उत्कृष्टतायाः केन्द्ररूपेण वि�कासम�ाप्तुम ् उद्यमशीलाः भ�ेयुः। ताक्षिभः संस्थाक्षिभः विक्रयमाणः संपूण® विह उत्कष7ः पूण7तः देशस्य उच्चतरलिश4ाप्रणाल्याः समग्रवि�कास े कारण ं भवि�ष्यवित। उत्कषा7,ानाय इयमुत्कण्ठा मूल्याङ्कनेन साकं, मूल्याङ्कनात् पू�| �ा संस्थायाः स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनविनमा7णे संचालनसष्ट्रिमतेः स्थापनेन आरब्धव्या। शैक्षि4कलेखापरी4णेन, आन्तरिरकगुण�त्ता-श्वासनकेन्द्रस्य भूष्ट्रिमकायाः दृढीकरणेन संस्थया



उपयुज्यमानानाम् अध्ययनाध्यापनप्रविक्रयाणां शक्तीनां दौब7ल्यानां च प्रत्यक्षिभज्ञानमविप अस्यां टिदलिश एकः पद4ेपः भवि�तुमह7वित। उच्चानुसन्धानाय बहुशास्त्रःीयोपागमानां, लिचन्तनप्रविक्रयाणां बौद्धिद्धक-गोष्ठीनां च अक्षिभव्यक्तये समथ7माध्यमरूपेण संस्कृतभाषायाः सं�,7न ं तथा जी�नस्य स�7दशास ु स्�भा� े च संस्कृतस्य आत्मसात्करणम् इवित उत्कष7पे्रप्सायाः अङ्गभूतं भ�तु।

रा.मू.प्र.परिरषदा पू�7विनर्दिदंष्टाविन पञ्च प्र,ानमूल्याविन प्रत्यायनस्य कृते स्�यंकृतप्रस्ता�ानां संस्थानां मूल्याङ्कनाथ| मूला,ाररूपेण कल्पन्ते। स्�ीयध्येयस्य लक्ष्यस्य चानुगुण ं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः संस्कृतसंस्थाक्षिभश्च स्�ीयमूल्यैः सह एताविन प्र,ानमूल्याविन योजष्ट्रियतुं शक्यन्ते।

II. ASSESSMENT AND ACCREDITATION OF SUs and IHSSThe NAAC has been carrying out the process of quality assessment and accreditation of HEIs over the past two decades. Several HEIs have gone through this process and a sizeable number has also undergone subsequent cycles of accreditation. True to its commitment for promoting quality culture in HEIs in consonance with the overall developments in the field of education as well as the outside world, NAAC has strived to be sensitive to these and adequately reflect these in its processes. The A&A process of NAAC continues to be an exercise in partnership of NAAC with the HEI being assessed. As is known by now, the A&A process of NAAC is being revised and this revision attempts to enhance such a partnership. Over years the feedback procured from the HEIs, other stakeholders and the developments in the national scene – all have contributed to making appropriate revisions in the process so as to accelerate the process with greater quality rigor.The SUs and IHSS, like their global counterparts, must strive for realization of multifarious layers of these goals in their functioning on all levels.

II. संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् , उच्चतरसंस्कृताध्ययनसं�ानां मूल्याङ्कनं प्रत्यायनञ्च। रा.मु.प्र.परिरषद ् वि�गतयोः दशकuयोः उच्चलिश4ासंस्थाना ं गुण�त्तायाः मूल्याङ्कनं प्रत्यायनप्रविक्रया ं च अग्र े सारयन्ती अस्मिस्त। काश्चन उच्चलिश4ासंस्थाः एतया प्रविक्रयया प्रत्यायनं प्राप्त�त्यः, तथा च काश्चन प्रत्यायनस्य उत्तरोत्तरचक्राक्षिण अविप समाविपत�त्यः। लिश4ा4ेते्र �ाह्यजगवित च जायमानसमग्रवि�कासेन सह आनुरूप्य ं संस्थाप्य उच्चलिश4ासंस्थासु गुण�त्तासंस्कृतेः सं�,7नाथ| प्रवितबद्धा सती रा.मु.प्र.परिरषद ्उक्तसंस्थाः प्रवित सं�ेदनशीलतायाः प्रदश7न े तथा च स्�प्रविक्रयास ु तत्पया7प्तरूपेण प्रवितविबम्बि�बतकरणाथ| प्रयासमकरोत्। रा.मु.प्र.परिरषदः मूल्यांकनप्रत्यायनप्रविक्रया ता�त ् रा.मु.प्र.परिरषदःः मूल्याङ्कनविक्रयमाणोच्चलिश4ासंस्थायाः च सहभाविगतायाः अन�रतप्रयासः। यथा एता�ता ज्ञातं यत ् रा.मु.प्र.परिरषदःः मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रयायाः संशो,न ं विक्रयमाणमस्मिस्त तथा च संशो,नमेतत ् पू�®क्तसहभाविगतायाः सं�,7नाथ| प्रयत्नमाचरवित। वि�गतबष0भ्यः उच्चलिश4ासंस्थाभ्यः, इतरलाभग्राविहभ्यः तथा च राष्ट्रि#यपरिरदृश्यघ�नाक्रमेभ्यः या प्रवितपुष्ट्रिष्टः प्राप्यते, सा एतस्यां प्रविक्रयायां समुलिचतसंशो,नाथ| योगदानं प्रदत्त�ती, येन आष्ट्रि,क्येन गुण�त्तया



सह प्रविक्रयायाः गतितं सं�,7ष्ट्रियतुं शक्यते। एतेषु प्रकत्येकमविप स्�ं स्�ं ध्येयम् अविनतरसा,ारण्येन सा,यवित। वि�श्वस्तर े तेषा ं सहगाष्ट्रिमना ं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाना ं उच्चसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च काय7प्रणाल्यां स�7स्तरेषु एतेषां ध्येयानां साङ्गोपाङं्ग चरिरताथ¯करणाय वि�लिशष्टप्रयासो भ�ेत्।

Revised Assessment and Accreditation Framework

The Revised Assessment and Accreditation (A&A) Framework is launched in July 2017. It represents an explicit Paradigm Shift making it ICT enabled, objective, transparent, scalable and robust. The Shift is:

from qualitative peer judgement to data based quantitative indicator evaluation with increased objectivity and transparency

towards extensive use of ICT confirming scalability and robustness in terms of simplification of the process drastic reduction in number of questions, size of the

report, visit days, and so on In terms of boosting benchmarking as quality improvement tool. This has been attempted

through comparison of NAAC indicators with other international QA frameworks introducing pre-qualifier for peer team visit, as 30% of system generated score. introducing System Generated Scores (SGS) with combination of online evaluation (about 52%)

and peer judgement (about 48%) in introducing the element of third party validation of data and the possibility of roping in

multiple agencies in adopting a 100% off site evaluation of HEIs applying for 4th cycle accreditation; on-site visits

in exceptional cases in providing appropriate differences in the metrics, weightages and benchmarks to universities,

autonomous colleges and affiliated/constituent colleges in revising several metrics to bring in enhanced participation of students and alumni in the

assessment process

मूल्यांकनप्रत्यायनयोः न�ीना रूपरेखामूल्यांकनप्रत्यायनयोः न�ीना रूपरेखा जुल ै 2017 तम े सं�त्सर े विनर्मिमतंा विक्रयान्त्रिन्�ता च

सूचनासमे्प्रषणप्रवि�ध्यनुकूला, �स्तुविनष्ठा, पारदर्शिशंका, मान4मा, दृढा च वि�द्यते ; या 4ेत्रेऽस्मिस्मन् महत् परिर�त7नं समानेष्यवित।

तथा विह - अत्र प्र�रगणेन प्रदत्तस्य गुणा,ारिरतविनण7यस्य दत्तांशाक्षिश्रतपरिरमाणसूचकमूल्यांकनस्य च

स्�ीकारात् मूल्यांकनस्य �स्तुविनष्ठता पारदर्शिशंता च �र्मि,ंष्यते। सूचनासमे्प्रषणप्रवि�,ेः सम्प्रयोगात् मान4मता दृढता च विनश्चीयेत। प्रविक्रयायाः सरलीकरणेन, प्रश्ना�ल्यां प्रश्नसङ्ख्यायाः न्यूनीकरणेन च प्रवित�ेदनस्य लघुता साध्येत,

प्र�रसष्ट्रिमतेः विनरी4णटिद�सानाम् अल्पीयस्त्�ं च साध्येत।



रा.मू.प्र.परिरषदः मानकाना ं तुलनाम ् अन्ताराष्ट्रि#यगुण�त्ताश्वासनरूपरेखया सह कृत्�ा, तत्र गुण�त्ताप्रोन्नयनोपकरणत्�ेन उत्कृष्टगुणमानस्य (Benchmark) संयोजनं कृतम्।

प्र�रसष्ट्रिमतेः विनरी4णाथ7म ् आगमनात ् प्रागे� प्रायः तितं्रशत्प्रवितशतात्मकः मूल्याङ्कनांशः यान्त्रिन्त्रकप्रणाल्या विन,ा7य0त।

यन्त्रविन,ा7रिरताङ्कव्य�स्थायाः संयोजन ं - यत्र अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्रमाध्यमेन मूल्याङ्कनं विuपञ्चाशत्प्रवितशतं, तथा प्र�रगणसमी4याः मूल्याङ्कनं च अष्टचत्�ारिरंशत्प्रवितशतं परिरगक्षिणतम्।

दत्तांशस्य बाह्यपरी4णेन �ै,तासम्पादनं तथा नैकसंस्थानाम् एकसूते्रण काय7विनबन्धने सम्भ�ः। याः उच्चतरलिश4ासंस्थाः चतुथ7चक्रप्रत्यायनाथ7म ् आ�ेदयन्त्रिन्त, ताः शतप्रवितशतं

परो4मूल्याङ्कनuारा परीक्ष्यन्ते। वि�लिशष्टसन्दभ0 प्रत्य4मूल्याङ्कनमविप सम्भ�ेत्। वि�श्ववि�द्यालयानां, स्�ायत्तमहावि�द्यालयानां, स�बद्धमहावि�द्यालयाना ं च कृते मानेषु, अष्ट्रि,मानेषु,

उत्कृष्टगुणमानेषु च योग्यमन्तरं प्रदर्शिशंतम्। मूल्याङ्कनप्रविक्रयाया ं छात्राणां, पू�7च्छात्राणा ं च अष्ट्रि,कभागग्रहणाय नानावि�,मानानां

परिरष्करणम्।

(i) Focus of Assessment

NAAC assessment lays focus on the institutional developments with reference to three aspects: Quality initiative, Quality sustenance and Quality enhancement. The overall quality assurance framework of NAAC thus focuses on the values and desirable practices of HEIs and incorporates the core elements of quality assurance i.e. internal and external assessment for continuous improvement. The value framework of NAAC starts with its choice of unit of evaluation i.e. the Institution as a whole. The A&A process of NAAC which involves a combination of self evaluation and external peer evaluation implicitly or explicitly is concerned with looking at the developmental aspects of the SUs and IHSS in the context of quality.

In line with NAAC’s conviction that quality concerns are institutional, Quality Assessment (QA) can better be done through self-evaluation. The self-evaluation process and the subsequent preparation of the Self Study Report (SSR) to be submitted to NAAC involves the participation of all the stakeholders – management, faculty members, administrative staff, students, parents, employers, community and alumni. While the participation of internal stakeholders i.e. management, staff and students provide credibility and ownership to the activity and could lead to newer initiatives, interaction with the external stakeholders facilitate the development process of the institution and their educational services. Overall, the QA is expected to serve as a catalyst for institutional self-improvement, promote innovation and strengthen the urge to excel.

It is attempted to. enlarge the digital coverage of the entire process of A&A. This, it is believed, will not only accelerate the process but also bring in greater objectivity into the process.



The possible differentiation required in respect of HEIs which are going for subsequent cycles of A&A, appropriate scope has been provided in the Process. This will allow the HEIs to appropriately represent the developments they have attempted after the previous A&A.

(i) मूल्याङ्कनस्य केन्द्रविqन्दुःसंस्थानां वि�कासं केन्द्रीकृत्य रा.मू.प्र.परिरषद ्

गुण�त्तोपक्रमः गुण�त्ताक्षिभर4णं गुण�त्तासं�,7नं चेवित त्रीन् प4ान् अक्षिभलक्ष्य मूल्याङ्कनं करोवित।

ए� ं रा.मू.प्र.परिरषद ् संस्थायाः समग्रगुण�त्ताश्वासनरूपरेखाम्, उच्चतरलिश4ासंस्थानाम् अपेक्षि4तव्य�हारान्, मूल्याविन च केन्द्रीकृत्य मूल्याङ्कन े प्र�त7ते। सा च रूपरेखा गुण�त्ताश्वासनस्य प्र,ानतत्त्�ानां सततवि�कासाय आन्तरिरकं बाह्यञ्च मूल्याङ्कनम् अन्तभा7�यवित। रा.मू.प्र.परिरषद ्समग्रां संस्थाम ् एकांशत्�ेन परिरकलय्य मूल्याङ्कनस्य आद्य ं चरणं प्रारभते। गुण�त्तासन्दभ0 संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाना ं च वि�कासप4ाणां सम�लोकनं मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रयया प्रत्य4रूपेण, परो4रूपेण, स्�मूल्याङ्कनेन, बाह्य-प्र�रमूल्याङ्कनेन च संबद्धमस्मिस्त।

मूल्याङ्कनप्रत्यायनप्रविक्रयायां स्�मूल्याङ्कनमत्यन्त ं महत्त्�पूण| �त7ते। उच्चतराध्ययनसंस्थासु

एतस्य स्�मूल्याङ्कनस्य �स्तुविनष्ठतायाः, आत्मवि�शे्लषणस्य आत्मा�लोकनप्र�ृत्तेश्च वि�कासाथ7म् अविततरा ं महनीया भूष्ट्रिमका भ�वित। रा.मू.प्र.परिरषदा प्रस्तुतायाः विनदर्शिशंकायाः स्�मूल्याङ्कनप्रारूपं वि�क्षिभन्नाः विनवि�ष्टीः विनष्पादनाविन, सौवि�ध्याविन च वि��ृणोवित। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः संस्कृतसंस्थाश्च अनेन मूल्याङ्कनेन स्�ीयशक्तीः, दौब7ल्याविन, अ�सरान्, स्प,ा7ह्वयान् च जानीयुः।

स्�मूल्याङ्कनात ् पर ं रा.मू.प्र.परिरषदे समप7णीय े स्�ाध्ययनप्रवित�ेदन े प्रबन्धमण्Kलस्य, लिश4काणां, प्राशासविनककम7चारिरणां, छात्राणाम्, अक्षिभभा�कानां, विनयोक्तॄणां, पू�7च्छात्राणां, समुदायस्य च सहभाग इष्यते। छात्र-कम7चारिर-प्रबन्धमण्Kलप्रभृतीनाम ् आन्तरिरकलाभग्राविहणां भागग्रहण ं स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनविनमा7णप्रविक्रयायाः वि�श्वसनीयताम् अष्ट्रि,कारं च पोषयवित। अविप च बाह्यलाभग्राविहक्षिभः सह सं�ादेन नूतनोपक्रमान् आरभते, वि�कासप्रणालीमुपकरोवित, तेषां शैक्षि4कसे�ाश्च पुरस्करोवित। स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनं साकल्येन संस्थायाः स्�वि�कासस्य न�ाचारस्य च प्रोन्नयने, उत्कृष्टतायाः प्राप्तये अभीप्सायाः सं�,7ने प्रोद्बलने च समुत्पे्ररकं भ�ेटिदत्यपे4ते।

मूल्यांकनप्रत्यायनप्रविक्रयाया ं संगणकीयांकनपद्धत्याः संश्रयण े तस्याः बहुवि�स्तार े च प्रयासो वि�विहतः। एतेन प्रविक्रयायां न के�लं �ेगःः समासाटिदतः, अविप तु �स्तुविनष्ठताऽविप समानीता।



याः संस्थाः प्रत्यायनस्य उत्तरोत्तरचक्र ं प्रवि�शन्त्रिन्त, तासा ं प्रत्यायनप्रविक्रयायामविप ईषuैल4णःय्सम्पादनाय प्रयासो वि�विहतः, येन ताक्षिभः संस्थाक्षिभः साष्ट्रि,तां प्रगवितम्, अक्षिभ�ृद्धिद्धञ्च प्रकाशष्ट्रियतुमः ्अ�सरः प्राप्यते।

III. QUALITY INDICATOR FRAMEWORK (QIF)

The criteria based assessment forms the backbone of A&A process of NAAC. The seven criteria represent the core functions and activities of a HEI. In the revised framework not only the academic and administrative aspects of institutional functioning but also the emerging issues have been included. The seven Criteria to serve as basis for assessment of HEIs are:

1. Curricular Aspects2. Teaching-Learning and Evaluation3. Research, Innovations and Extension4. Infrastructure and Learning Resources5. Student Support and Progression6. Governance, Leadership and Management7. Institutional Values and Best Practices

Under each Criterion a few Key Indicators are identified. These Key Indicators (KIs) are further delineated as Metrics which actually elicit responses from the HEIs. These seven criteria along with their KIs are given below explicating the aspects they represent.

The Criteria-based assessment promotes judgment based on values. For example the Criterion on “Governance, Leadership and Management” promotes the values such as participation, transparency, team work, systems view, justice, self-reliance and probity in public finance. NAAC has already developed a well defined set of key aspects and indicators under all these seven criteria. Considering the typical nature of SUs and IHSS, additional indicators have been identified under all these key aspects especially suitable to the mission and goals of SUs and IHSS.

The Key Aspects as well as the indicators identified under each of the seven criteria reflect the characteristics and values of the SUs and IHSS on which assessment is to be made. The indicators under each of the Key Aspects focus in particular on the outcomes and the over-all functioning of an institution.

The strengths or weaknesses in one area may have an effect on quality in another area. Thus the issues

addressed within the Criteria and Key Aspects are closely inter-related and may appear to be overlapping. The criteria and the Key Aspects are not a set of standards or measurement tools by themselves and do not cover everything which happens in every the SU and IHSS. They are the layers for transformational change and provide an external point of reference for evaluating the quality of the institution under assessment.

The NAAC has evolved a universal framework for A & A of HEIs across the country, which has been

re-contextualized for SUs and IHSS. The application of this framework for SUs and IHSS will



hopefully lead to the mainstreaming of these institutions and evolving a uniform pattern of Sanskrit education.

गुण�त्तासfूचकरूपरेखा रा.मू.प्र.परिरषदा विक्रयमाणं विनकषाक्षिश्रतमूल्याङ्कन ं मूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः मूलस्तम्भः। सप्त

विनकषाः संस्थागतान् गवितवि�,ीन् प्र,ानकाया7क्षिण च सूचयन्त्रिन्त।मूल्याङ्कनप्रत्यायनयोः कृत े आ,ाररूपेण अ,ोलिलखिखताः सप्त विनकषाः रा.मू.प्र.परिरषदा

विनक्षिश्चताः। ते यथा –1. पाठ्यचया7प4ाः।2. लिश4णाष्ट्रि,गमप्रविक्रया मूल्याङ्कनं च।3. अनुसन्धानं, न�ाचाराः, वि�स्तारश्च।4. मूलभूतसंसा,नाविन अष्ट्रि,गमसंसा,नाविन च।5. छात्राणां प्रोद्बलनं पुरोगवितश्च। 6. प्रशासनं, नेतृत्�ं, प्रबन्धनं च।7. सांस्थाविनकमूल्याविन स�®त्तमपरिरपा�यश्च।

विनकषाक्षिश्रतमूल्याङ्कनं मूल्या,ारिरतविनण7यं प्रोन्नयवित। तद्यथा – ‘प्रशासनं, नेतृत्�ं, प्रबन्धनं च’ इवित विनकषः - भागग्राविहत्�ं, पारदर्शिशंता, गणकाय| , प्रणालीदृष्ट्रिष्टः, न्यायः, आत्मप्रत्ययः, सा�7जविनकेषु अथ0षु शुलिचता - इत्यादःीविन मूल्याविन प्रोन्नयवित।

रा.मू.प्र.परिरषदा एतेषु सप्तस ु विनकषेष ु सुलिचन्त्रिन्ततानां प्र,ानसूचकाना ं वि�कासः कृतपू�7ः। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम ् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च वि�लिशष्टस्�रूपमक्षिभलक्ष्य ध्येयानां काय7वि�,ानानाम ् अनुगुणं स�0ष ु प्र,ानप4ेषु अवितरिरक्तसूचकाविन सष्ट्रिन्न�ेलिशताविन। ताविन संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम ् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च गुण,मा7न ् मूल्याविन च प्रवितविब�बयन्त्रिन्त, यदा,ारेण मूल्याङ्कन ं करणीयमस्मिस्त। प्रत्येकं प्र,ानप4े वि�द्यमानाविन सूचकाविन वि�शेषतः संस्थायाः उपलब्धीः समग्रकाय7रीतीश्च केन्द्रीकु�7न्त्रिन्त। एकस्मिस्मन् स्थाने वि�द्यमानाः शक्तयः दौब7ल्याविन �ा स्थानान्तरे गुण�त्ता ं प्रभा�येयुः। अतः विनकषेष ु प्र,ानप4ेष ु च गाढं संबद्धाविन तत्त्�ाविन क्�लिचत ् पुनरुक्तानी� प्रतीयेरन्। एते विनकषाः प्र,ानप4ाश्च स्�यमे� प्रमाणाविन मापनोपकरणाविन �ा नै� सन्त्रिन्त। तःषेु विनकषेषु प्र,ानप4ेषु च संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभः च विक्रयमाण ं स�7मविप न अन्तभ7�वित। एते विनकषाः प्र,ानप4ाश्च मूल्याङ्कनवि�षयीभूतायाः संस्थायाः गुण�त्ता ं मूल्याङ्कनं च बाह्यपरी4णा�सरप्रदानेन ताम् उपकु�7न्त्रिन्त। समग्रदेशस्य उच्चतरलिश4ासंस्थाना ं मूल्याङ्कनाय प्रत्यायनाय च रा.मू.प्र.परिरषदा वि�श्वजनीनरूपरेखा विनर्मिमंता या विह संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम्



उच्चतरसंस्कृताध्यायनसंस्थानां परिरपे्रक्ष्य े पुनर्षिनंर्मिमतंास्मिस्त। एतस्याः रूपरेखायाः वि�विनयोजनेन संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानां च मुख्य,ारायाम् आनयनाथ| संस्कृतलिश4ायाः समरूपतावि�कासे च महान् उपयोगो भ�ेत्।

Criterion I - Curricular Aspects: The Curricular Aspects are the mainstay of any educational institution. However, the responsibilities of various HEIs in this regard vary depending on their administrative standing. That is, an Affiliated College is essentially a teaching unit which depends on a larger body namely university for legitimizing its academic and administrative processes. Its engagement with curricular aspects is mainly in their implementation while its participation in curriculum development, procedural detailing, assessment procedures as well as certification is peripheral and these are “givens’’. Whereas a University has the mandate to visualize appropriate curricula for particular programmes, revise/update them periodically, ensure that the outcomes of its programmes are defined by its bodies. In case of Autonomous Colleges curricular responsibilities are similar to the universities.

Criterion I pertains to the practices of an institution in initiating a wide range of programme options and courses that are in tune with the emerging national and global trends and relevant to the local needs. Apart from issues of diversity and academic flexibility, aspects on career orientation, multi-skill development, feedback system and involvement of stakeholders in curriculum updation are also gauged.

1. प्रथमः विनकषः – पाठ्यचया,पक्षाःप्रत्येकं शैक्षि4कसंस्थायाः मूला,ारः भ�वित पाठ्यचया7प4ाः। सन्दभ0ऽस्मिस्मन्

वि�वि�,ोच्चलिश4ासंस्थानाम् उत्तरदाष्ट्रियत्�ं प्राशासविनकदृष्ट्या क्षिभनं्न भ�वित। स�बद्धमहावि�द्यालयः सामान्यतः अध्यापनकाय| विन�7हन् स्�ीयशैक्षि4कप्राशासविनकप्रविक्रयाणां विनयमबद्धीकरणाथ| वि�श्ववि�द्यालयमाक्षिश्रत्य वितष्ठवित। स�बद्धमहावि�द्यालयस्य योगदानं पाठ्यचया7प4ाणां विक्रयान्�यनपय7न्तमे� भ�वित। पाठ्यचया7याः वि�कासे, विक्रयान्�ये, मूल्याङ्कनप्रविक्रयायां च तस्य उत्तरदाष्ट्रियत्�ं न भ�वित। परं वि�श्ववि�द्यालयस्य इदं प्र,ानमुत्तरदाष्ट्रियत्�ं भ�वित यत् प्रत्येकं पाठ्यक्रमस्य पाठ्यचया7याः विनमा7णम्, विनयतकाले तस्मिस्मन् संशो,नं , पाठ्यक्रमपरिरणामाः यथा अष्ट्रि,गताः स्युः, तथा विन,ा7रिरतविनकायैः परिरभाविषताः भ�ेयुः। स्�ायत्तमहावि�द्यालयानां पाठ्यचया7स�बद्धोत्तरदाष्ट्रियत्�ं वि�श्ववि�द्यालयेन सा�यं भजते।

विनकषोऽयं स�बद्ध्यते यत् संस्थाuारा प्रचाल्यमानानां वि�वि�,प्रकारकैल्पिच्छकपाठ्यपत्राणाम् आरम्भः उदयमानराष्ट्रि#य�ैलिशकप्र�ृत्त्यनुगुणं तथा च स्थानीया�श्यकतानुगुणं स्यात् इवित। शैक्षि4कनमनीयतया वि�वि�,तास�बद्धवि�षयैश्च सह �ृत्त्युन्मुखीकरणप4ाः, बहुकौशलवि�कासः, प्रवितपुष्ट्रिष्टव्य�स्थाश्च भ�ेयुः। पाठ्यचया7याः ना�ीन्यसम्पादने लाभग्राविहणां भागग्रहणमविप भ�ेत्।


KEY INDICATORSप्र,ानसूचकाः

1.1 -Curriculum Design and Development1.2 Academic flexibility1.3 Curriculum Enrichment1.4 Feedback System


प्रधानसूचका fः

1.1 -पाठ्यचया7याः संरचना वि�कासश्च

1.2 शैक्षि4कनमनीयता 1.3 पाठ्यचया7सं�,7नम्1.4 प्रवितपुष्ट्रिष्टप्रणाली

1.1 Curriculum Design and Development

One of the significant responsibilities of Universities and Autonomous Colleges in sanskrit is Curriculum Design and Development and thus are expected to have processes, systems and structures in place to shoulder this responsibility. Curriculum Design and Development is a complex process of developing appropriate need-based inputs in consultation with expert groups, based on the feedback from stakeholders. This results in the development of relevant programmes with flexibility to suit the professional and personal needs of the students and realization of core values. The Key Indicator (KI) also considers the good practices of the institution in initiating a range of programme options and courses that are relevant to the local needs and in tune with the emerging national and global trends.

Curriculum evolved by the University/Autonomous College comprises Programme Outcomes (POs), Programme Specific Outcomes (PSOs) and Course Outcomes (COs), the substantive outlines of courses in every discipline (syllabus), organizational details of implementation as well as assessment of student performance and thereby attainment of PSOs and COs. The quality element is reflected in the efforts to revise, update, include emerging concerns etc., the University/Autonomous College makes in this regard. The Curriculum designed by University/Autonomous College may also focus on employability, entrepreneurship and skill development. The POs, PSOs, COs could be uploaded on Institutional website.

1.1. पाठ्यचया,याः संरचना वि�कासश्च पाठ्यचया7याः प्रारूपविनमा7णे वि�कास े च संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम्

उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थानाञ्च महती भूष्ट्रिमका �त7ते। अत एतत् उत्तरदाष्ट्रियत्�ं विन�®ढुं तत्र प्रविक्रयाः,



प्रणाल्यः संरचनाश्च व्य�ल्पिस्थताः भ�ेयुः। पाठ्यक्रमरचना तविuकासश्च इवित एका संल्पिश्लष्टप्रविक्रया, यत्र बहुवि�,क्रमाः वि�शेषज्ञताश्च अपेक्षि4ताः भ�न्त्रिन्त। लाभग्राविहभ्यः प्राप्तायाः प्रवितपुषे्टः आ,ारेण, वि�शेषज्ञसमुदायस्य वि�चारवि�मश7नेन च योग्यपाठ्यक्रमवि�कासस्य प्रविक्रयेयम्। एतत्फलरूपेण शैक्षि4कनमनीयतया सह प्रासविङ्गकपाठ्यक्रमाणा ं वि�कासो भ�वित। त े च पाठ्यक्रमाः छात्राणां, व्या�साष्ट्रियकानां, व्यलिक्तगतानाम ् आ�श्यकतानुगुणं भ�न्त्रिन्त, प्र,ानमूल्याविन च सा4ात्कारयन्त्रिन्त। अयं प्र,ानसूचकः अ,ोविनर्दिदंष्टेष ु वि�द्यमानाः स�®त्तमपरिरपा�ीः परिरशीलयवित यत्र संस्थया प्रारब्धाः नानापाठ्यक्रमवि�कल्पाः पाठ्यक्रमशृंखलाश्च स्थाविनका�श्यकतायाम ् उपयुक्ताः स्युः अविप च उदयमानानां राष्ट्रि#य-�ैक्षिश्वक-प्र�ृत्तीनामनुगुणं सामञ्जस्यं भजेयुः।

1.2 Academic Flexibility

Academic flexibility refers to freedom in the use of the time-frame of the courses, horizontal mobility by the way of deputation and exchange of the faculty and students; inter-disciplinary options and others facilitated by curricular transactions. Supplementary enrichment programmes introduced as an initiative of the college, credit system and choice offered in the curriculum, in terms of programme, curricular transactions and time-frame options are also considered in this key Indicators.

1.2.�ैणिक्षकनमनीयता ‘शैक्षि4कनमनीयता’ इवित शब्दोऽय ं पाठ्यचया7न्तग7तयाः समयबद्धरूपरेखायाः स्�ेच्छयोपयोगं,

लिश4काणा ं छात्राणाञ्च वि�शिःषं्ट विनयःोजनं, वि�विनमयम्, अन्तःशास्त्रीयवि�कल्पान् पाठ्यक्रमव्य�हारोपयुक्तान ् तटिदतरांशांश्च दश7यवित। महावि�द्यालयेन संपे्ररकरूपेण समारब्धाः संपूरकपरिर�,7कपाठ्यक्रमाः, श्रेयःप्रणालीव्य�स्था, पाठ्यक्रम े छात्राणा ं कृत े ग्राह्यवि�कल्पाः, पाठ्यसमयबद्धवि�कल्पाश्च अत्रै� समालोच्यन्ते।

1.3 Curriculum Enrichment

Every academic institution translates the curriculum framework and the specified syllabus by rendering them into practical forms, in which the main focus is on the student attributes and on holistic development of the students so that he/she can display multiple skills and qualities. For effective transaction of the curriculum it is required it is up-to date. For keeping the curriculum up-to-date and introduce appropriate changes within the given curriculum, several inputs are provided parallelly or sequentially. All these would be possible through introduction and use of quality materials which would enrich the curriculum and provide concrete referents for organizing the curriculum. It is expected that the SUs and IHSS would develop unique foundation courses suited to



the vision of the institution. They are also expected to provide language competencies in Sanskrit and various Indian and foreign languages. The students should be given exposure to ancient scripts used in the manuscripts and information about the latest discoveries of manuscripts.

1.3.पाठ्यचया,णिभ�ध,नम्प्रत्येकं शैक्षि4कसंस्था पाठ्यचया7रूपरेखां वि�लिशष्टपाठ्यांशञ्च व्या�हारिरकतया समानीय स्पष्टतां

यचे्छत्, यत्र वि�शेषतः छात्रगुणःानां समग्रवि�कासे चा�,ानं दीयेत, येन छात्रः वि�क्षिभन्नकौशलाविन गुणांश्च अज7येत्। पाठ्यचया7याः विक्रयान्�यन ं प्रभवि�ष्णुतया भ�ेटिदवित हेतोः तस्याः अद्यतनत्� ं सम्पादनीयम्। तदथ| प्रदत्तपाठ्यक्रम े योग्यपरिर�त7नाना ं प्रारम्भाथ| समान्तरेण क्रमशः बह�ः अन्तरंशाः प्रदत्ताः। स�7मेतत ् तदै� सुलभ ं भ�वित यदा गुण�त्तासामग्र्याः प्र�ेशन ं वि�विनयोगश्च भ�ेताम्, यद्द�्ारा पाठ्यचया7वि�कासो भ�ेत्। पाठ्यक्रमस्य आयोजन े सुदृढ ं सन्दृब्धाविन प्रकरणाविन विन�ेशनीयाविन। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाश्च स्�ीयध्येयानुगुण ं वि�ल4णानां प्राथष्ट्रिमकपाठ्यक्रमाणा ं विनमा7ण ं कुयु7ः। संस्कृत े तथा वि�क्षिभन्नास ु भारतीयासु पाश्चात्त्यास ु च भाषासु भाषासामर्थ्यया7विन प्रकल्पयेयुः। हस्तलिलखिखतग्रन्थानां परिरशीलनाय पुरालिलविपशास्त्रमविप छात्राः परिरलिचन्�न्तु नाम, साम्प्रवितककाले नूतनतया आवि�ष्कृतानां हस्तलिलखिखतानां प्राचीनलिलपीनां ज्ञानमविप चापु्न�न्तु।

1.4 Feedback SystemThe process of revision and redesign of curricula is based on recent developments and

feedback from the stakeholders. The feedback from all stakeholders in terms of its relevance and appropriateness in catering to the needs of the society, economy, environment helps in improving the inputs.

A HEI with the feedback system in place will have an active process of not only collecting feedback from all stakeholders, but also analyzing it and identifying and drawing pertinent pointers to enhance the learning effectiveness.

1.4.प्रवितपुविOप्रणालीअलिचर ं सञ्जातान ् वि�कासान्, लाभग्राविहणा ं प्रवितविक्रयाव्य�स्थाश्च आक्षिश्रत्य पाठ्यचया7णां पुनर्षि�ंचारस्य पुनारचनायाश्च प्रविक्रया संभ�वित। स्�ीयप्रासंविगकताम् औलिचत्यं च परिरलक्ष्य स�0भ्यः लाभग्राविहभ्यः संप्राप्तायाः सूचनायाः सम�लोकनमत्र विक्रयते, येन समाजस्य अथ7व्य�स्थायाः पया7�रणस्य च आ�श्यकतापरिरपूर्षितंभ7�ेत्।

1. Criterion II - Teaching-Learning and Evaluation: Criterion II pertains to the efforts of an institution to serve students of different backgrounds and abilities, through effective teaching-learning experiences. Interactive instructional techniques that engage students in higher order ‘thinking’ and investigation, through the use of interviews, focused group discussions, debates, projects, presentations, experiments, practicum, internship and application of ICT resources, are important



considerations. It also probes into the adequacy, competence as well as the continuous professional development of the faculty who handle the programmes of study. The efficiency of the techniques used to continuously evaluate the performance of teachers and students is also a major concern of this criterion. The focus of this criterion is captured in the following Key Aspects:

विद्वतीयः विनकषः – णि�क्षणालिधगमः मूल्याङ्कनं च

संस्थाना ं वि�क्षिभनै्नः प्रयासैः वि�वि�,पृष्ठभूष्ट्रिम�ता ं वि�वि�,कौशलयुक्तानाञ्च छात्राणा ं प्रभवि�ष्णुना अध्यापनेन से�ेवित विनकषस्यास्य वि�षयः। सा4ात्काराः, वि�मश7केद्धिन्द्रतसामूविहकसङ्गोष्ठ्यः, �ादाः, योजनाः, प्रस्तुतीकरणं, प्रयोगाः, प्रायौविगकाक्षिण, आन्तरिरकप्रलिश4णं, सूचनासमे्प्रषण-प्रवि�ष्ट्रि,संसा,नाना ं वि�विनयोग इत्येतेषाम ् उपयोगेन छात्रेष ु उत्कृष्टलिचन्तनम ् अनुसन्धानप्र�ृत्तित्त ं च अक्षिभ�,7यता ं प्रवितसं�ादात्मक-उपदेशप्रदवि�,ानाम ् अन्तभा7�ोऽविप अत्र भ�वित। पाठ्यांशपूरणे लिश4काणां पया7प्तता, योग्यता तथा सततव्या�साष्ट्रियकवि�कास इत्येत े अविप विबन्द�ः अस्यै� विनकषस्य वि�षयाः। लिश4काणा ं छात्राणा ं च विनष्पते्तः सततमूल्याङ्कनस्य कृते उपयुज्यमानाना ं प्रवि�,ीना ं द4ता अविप अनेन भ�वित। अस्य विनकषस्य केन्द्रभूताः प्रमुखांशाः ए�ं भ�न्त्रिन्त –


2.1 Student Enrolment and Profile छात्रनामाङ्कनं छात्रवि��रक्षिणका च 2.2 Catering to Student Diversity

छात्र�ैवि�ध्यस्य आ�श्यकतानां समू्पर्षितंः 2.3 Teaching-Learning Process

लिश4णाष्ट्रि,गमप्रविक्रया2.4 Teacher’s Profile and Quality अध्यापकवि��रणिःका तदगु्ण�त्ता च 2.5 Evaluation Process and Reforms मूल्याङ्कनप्रविक्रया तत्र परिरष्कःारःाश्च

2.6 Student Performance and Learning Outcomes छात्रस्य विनष्पक्षित्तः अष्ट्रि,गमपरिरणामश्च

2.7 Student Satisfaction survey छात्रसन्तुष्टेः स�04णम्।

KEY INDICATORSप्रधानसूचकाः


2.1 Student Enrolment and Profile

It is expected that the SUs should adopt strategies for attracting students to join traditional courses in Sanskrit. They should also initiate the process of on-line admissions. The process of admitting students to various programmes must be transparent with a well-administered mechanism, complying with all the norms of the concerned regulatory/governing agencies including state and central governments. Apart from the compliance to the various regulations the key aspect also considers the institutions efforts in ensuring equity and wide access as reflected from the student profile having representation of student community from different geographical area and socio-economic, cultural and educational backgrounds.

2.1 छा/नामाङ्कनं छा/वि��रणिणका चसंस्कृत े वि�द्यमानेष ु पारम्परिरकपाठ्यक्रमेष ु प्र�ेशनाथ| छात्रान ् आक्रष्टु ं वि�श्ववि�द्यालयैः वू्यहाः

अ�ल�बनीयाः इवित अपे4ा। अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्रuारा प्र�ेशप्रविक्रया आरब्धव्या। वि�क्षिभन्नेषु पाठ्यक्रमेषु छात्राणां प्र�ेशप्रविक्रया उत्तमप्रशालिसतप्रविक्रयायुक्ता सती पारदर्शिशंनी भ�ेत्, यत्र राज्य-केन्द्र-शालिसतैः संबद्धानां विनयामकव्य�स्थाना ं मानदण्Kानाञ्च अनुपालन ं भ�ेत्। वि�क्षिभन्नाना ं विनयततत्त्�ानामनुपालनेन सहै� समानतायाः व्यापकलभ्यतायाश्च आश्वासनस्य कृत े संस्थाना ं परिरश्रमः, वि�क्षिभन्नभौगोलिलक4ेत्रेभ्यः, वि�क्षिभन्नसामाद्धिजक-आर्शिथंक-सांस्कृवितक-शैक्षि4कपृष्ठभूष्ट्रिमभ्य आगताना ं छात्राणा ं समुदायस्य प्रवितविनष्ट्रि,त्�मविप विनकषेऽत्र प्र,ानं भ�वित।

2.2 Catering to Student Diversity

The SUs and IHSS are expected to satisfy the needs of the students from diverse backgrounds including backward community as well as from different locales. They would make special efforts to bring in students from special categories, reach out to their special learning needs by initial assessment of their learning levels and provide for them; possible variations over years and how and what is done to deal with such; in uni-gender institutions explicit efforts made to sensitise students about the other gender; and the like. Efforts should be made to admit students from modern disciplines in SUs and HEIS and bridge courses are to be prepared for it.

2.2 छा/�ैवि�ध्यस्य आ�श्यकतानां सम्पूर्वित�ः

वि�क्षिभन्नपृष्ठभूमीनाम्, अप्रगतसमुदायानां, वि�क्षिभन्न4ेत्राणां च छात्राणाम् आ�श्यकताः परिरपूरष्ट्रियतुं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः, उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभश्च अ�लम्बि�बताः पाठ्यक्रमाः वू्यहाश्च अस्य वि�षयः। आ,ुविनकलिश4ा�ता ं छात्राणा ं प्र�ेशः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाना ं वि�क्षिभन्नपाठ्यक्रमेषु यथा भ�ेत्, तथा सेतुपाठ्यक्रमाणां विनमा7णं कत7व्यम्।



एतैः संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः संस्थाक्षिभः च वि�लिशष्ट�ग¯यान ् छात्रान ् प्र�ेश्य स्तरज्ञानाथ7म् अपेक्षि4ताष्ट्रि,गमव्य�स्था काया7। प्रारस्मिम्भकपरी4ा ं वि�,ाय वि�द्यमानछात्राः समानलिलङ्गकसंस्थासु वि�लिलङ्गकाना ं वि�षय े यथा सं�ेदनशीलाः भ�ेयुः, तथा प्रयविततव्यम्। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभश्च आ,ुविनकवि�षयाध्येतृच्छात्राणा ं प्र�ेशाथ| वि�शेषप्रयत्नो वि�,ेयः। तदनुगुणं सेतुपाठ्यक्रमाश्च विनमा7तव्याः।

2.3 Teaching-Learning Process

Diversity of Learners in respect of their background, abilities and other personal attribu provide a variety of learning experiences, including individual and collaborative learning. Teachers provide a variety of learning experiences, including individual and collaborative learning. Interactive and participatory approaches, if employed, create a feeling of responsibility in learners and makes learning a process of construction of knowledge. Of late, digital resources for learning have become available and this makes learning more individualised, creative and dynamic. Quality of learning provided in the institution depends largely on teacher readiness to draw upon such recently available technology supports and also the initiative to develop such learning resources to enrich teaching tes will influence the extent of their learning. The teaching-learning modalities of the institution are rendered to be relevant for the learner group. The l earner-centered education through appropriate methodologies facilitates effective learning. Teachers -learning; on teacher’s familiarity with Learning Management Systems (LMSs), other e-resources available and how to meaningfully incorporate them in one’s scheme of teaching-learning.

The SUs and IHSS are especially expected to cultivate the guru-shishya-parampara and make the traditional methods of teaching and learning suited to the present context.

2.3 णि�क्षणालिधगमप्रविRया पृष्ठभू�याक्षिश्रत ं योग्यताक्षिश्रत ं �ैयलिक्तकगुणाक्षिश्रत ं च अष्ट्रि,गन्तणा ं �ैवि�ध्यमन ु तेभ्यः नाना

�ैयलिक्तक-संयुक्ताष्ट्रि,गमानुभ�ानां व्य�स्था काया7। संस्थानाम् अध्ययन-अध्यापनरीतयः छात्रसमुदायस्य कृत े योग्यरीत्या अनुप्रयुक्ताः स्युः। योग्यप्रवितवि�ष्ट्रि,uारा छात्रकेद्धिन्द्रतलिश4णं मूल्याङ्कनप्रविक्रया तत्र परिरष्करणोपायाश्च अध्ययनस्य प्रभवि�ष्णुतायाः कृत े उपकारिरणो भ�न्त्रिन्त। लिश4काः �ैवि�ध्यपूण7-अष्ट्रि,गमानुभ�ान ् सृजन्तः �ैयलिक्तकं सामूविहकं चोभयवि�,म ् अध्यापन ं समा�ेशयन्त्रिन्त। लिश4काः अन्तःविक्रयाम्बित्मका ं भागग्राविहतायुता ं च उपागमपद्धवितमुपयुञ्जते, येन अष्ट्रि,गन्तृष ु उत्तरदाष्ट्रियत्�भा�ना जायते, अष्ट्रि,गमश्च ज्ञानोत्पादनप्रविक्रयात्�ेन परिरणमवित। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः, उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाश्च गुरुलिशष्यपरम्परासंस्कृतित ं प्रोत्साहयेयुः, अध्ययनाध्यापनयोः प्राचीनपारम्परिरकपद्धतीना ं साम्प्रवितकसंदभ0 समन्�यञ्च कुयु7ः। सूचनासमे्प्रषणप्रवि�ष्ट्रि,सा,नाविन, �ैद्युतग्रन्थाः, सू्फत7लिश4णक4ाः इत्यादीविन अध्ययनप्रणाल्याः अङ्गभूताविन भ�ेयुः। गुरुकुलकेन्दं्र



संस्कृत�ाता�रण ं जनष्ट्रियत्�ा छात्रेष ु सज7नात्मकतया सह मूल्यव्य�स्थामुत्पादयेत्। आ,ुविनकवि�uद्धिद्भः सह छात्राणां लिश4काणां च अन्तःविक्रयात्मकः सं�ादो भ�तु।2.4 Teacher Profile and Quality

‘Teacher quality’ is a composite term to indicate the quality of teachers in terms of their qualification. Teacher characteristics, the adequacy of recruitment procedures, faculty availability, professional development and recognition of teaching abilities. Teachers take initiative to learn and keep abreast of the latest developments, to innovate, continuously seek improvement in their work and strive for individual and institutional excellence. The teachers must be encouraged to receive training in some particular shastras with eminent traditional pundits and shastra-chudamani scholars; and to participate in programmes like vakyartha-sabha, kavi-goshthi etc. apart from national and international conferences and seminars.



2.4 अध्यापकवि��रणिfका तदगु्ण�त्ता चलिश4कगुण�त्ता इवित समासशब्देन लिश4काणाम ् अह7ता, गुण,मा7ः, तेषा ं विनयुके्तः

पया7प्तप्रविक्रयानुपालनं, लिश4काणामुपलब्धता, व्या�साष्ट्रियकवि�कासः, लिश4णकौशलाना ं प्रत्यक्षिभज्ञानम् इत्येतत ् स�| बोध्यते। स्�यमध्ययनरताः लिश4काः स्�4ेत्र े साम्प्रवितकवि�कासान ् ज्ञात्�ा स्�ीयकाय0 सतताक्षिभ�ृद्धिद्धमभीप्सन्तः व्यलिक्तस्तर े संस्थास्तर े च उत्कृष्टतायाः कृत े परिरश्रा�यन्त्रिन्त। राष्ट्रि#य-अन्ताराष्ट्रि#यसङ्गोष्ठीषु भागग्रहणेन सह वि�लिशष्टानां वि�दुषां सष्ट्रिन्न,ौ वि�शेषतः शास्त्रचूKामक्षिणवि�दुषां सष्ट्रिन्न,ौ कस्मिस्मन्नविप शास्त्रे अध्ययनाथ| लिश4काः प्र�त7ष्ट्रियतव्याः। �ाक्याथ7सभा, कवि�गोष्ठी इत्याटिदकाय7क्रमेषु च भागग्रहणाथ| ते प्रोत्साहनीयाः।

2.5 Evaluation Process and ReformsThis Key Indicator looks at issues related to assessment of teaching, learning and evaluative processes and reforms, to increase the efficiency and effectiveness of the system. One of the purposes of evaluation is to provide development-inducing feedback. The qualitative dimension of evaluation is in its use for enhancing the competence of students. Innovative evaluation process is to gauge the knowledge and skills acquired at various levels of the programmes. The SUs should encourage the students to participate in shalakaparikshas and similar activities. Adoption of Sanskrit as a medium for all examinations including theses and dissertations must be treated as a desideratum.

These specifications are stated as PSOs and COs. The quality of assessment process in a HEI depends on how well the examination system actually tests the PSOs and COs, quality of questions, extent of transparency in the system, extent of development inducing feedback system and regularity in the conduct of examinations and declaration of results as well as the regulatory mechanisms for prompt action on possible errors.

2.5 मूल्याङ्कनप्रविRया तत्परिरष्करणोपायाश्च :मूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः काय7कुशलता ं प्रभवि�ष्णुता ं च सं�,7ष्ट्रियत ुं लिश4ण-अष्ट्रि,गम-

मूल्याङ्कनपद्धतीनां परिरष्काराणां च मूल्याङ्कनष्ट्रिमवित अस्य प्र,ानसूचकस्य उदे्दश्यम्। वि�कासाक्षिभमुखा प्रवितपुष्ट्रिष्टः मूल्याङ्कनस्य अन्यतममुदे्दश्य ं भ�वित। मूल्याङ्कनस्य गुण�त्तायाः आयामः छात्रेषु 4मता�ृद्धिद्ध ं केन्द्रीकरोवित। पाठ्यक्रमाणा ं वि�वि�,स्तरेष ु छातै्रः सम्पाटिदतस्य ज्ञानस्य कौशलाना ं च मापनष्ट्रिमवित अस्याः न�ीनमूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः लक्ष्यम्। शलाकापरी4ासु तथावि�,काय7क्रमेषु च छात्रा यथा भाग ं गृह्णीयुस्तथा संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः त े प्रोत्साहनीयाः। स�7परी4ासु, शो,प्रबने्धषु, लघुशो,प्रबने्धषु च संस्कृतभाषायाः अक्षिभव्यलिक्तमाध्यमत्�ेन उपयोगः अभीष्टतमः।

पाठ्यक्रमवि�लिशष्टपरिरणामाः, पाठ्यांशपरिरणामाश्च अग्र े वि�लिशष्य �र्त्तिणंताः। उच्चतरलिश4ासंस्थानां मूल्याङ्कनप्रविक्रयायाः गुण�त्ता परी4ाप्रणाल्या ं पू�®क्तपरिरणामuयस्य यथायोग्य ं संयोजन े समाक्षिश्रता



भ�वित। प्रश्नानां गुणात्मकता, पारदर्शिशंव्य�स्था, प्रवितपुष्ट्रिष्टव्य�स्थायाः वि�कासः, समये परी4ाविन�7हणम्, काले फलिलतांशघोषणा इत्याटिदकम् अन्तभ7�वित।

2.6 Student Performance and Learning Outcomes The real test of the extent to which teaching learning has been effective in a HEI is reflected

in the student performance in the examinations. Student performance is seen as the realization of learning outcomes which are specifications of what a student should be capable of doing on successful completion of a course and/or a programme.

2.6 छा/स्य विनष्पलित्तः अलिधगमपरिरणामाश्चकस्याविप पाठ्यक्रमस्य समाप्तेरनन्तर ं छाते्रण विकम् अष्ट्रि,गतं विकञ्च विनष्पाटिदतम ् इत्येत े अंशाः

अष्ट्रि,गमपरिरणामेषु प्रवितविबम्बि�बताः भ�न्त्रिन्त। अष्ट्रि,गमदृष्ट्या कौशलानां ज्ञानस्य च अष्ट्रि,गमपरिरणामा ए� अष्ट्रि,गमप्रविक्रयायाः अभीस्मिप्सतोपलब्धिब्धं वि�शदयन्त्रिन्त।

2.7 Student Satisfaction Survey

All the efforts of teachers and the institution to make learning a meaningful process can be considered impactful only to the extent students perceive it to be meaningful. Their satisfaction level is decided by the kinds of experiences they undergo, the extent of the “comfort” feeling as well as intellectual stimulation the learning situations provide. Their feedback significantly showcases the actual quality of teaching learning process enabling identification of the strengths of teaching as well as the possible improvements. Student satisfaction, thus, is a direct indicator of the effectiveness of teaching learning in the institution. It may be impractical to capture this aspect from every student; however, every HEI can resort to a sample survey on a formalized basis to capture this significant feature. This is the reason the revised assessment framework of NAAC adopts survey of student satisfaction.

2.7. छा/सन्तुOेः स�aक्षणम्स�ा7सा ं संस्थानां, स�0षामध्यापकाना ं च परिरश्रमाणा ं लक्ष्य ं ता�त ् छात्राणा ं फलप्रदः अथ7�ान्

अष्ट्रि,गमः। स च छात्रैः स�यगनुभूत ए� यशस्मिस्�तामाप्नोवित। छात्राणां सन्तःुषःट्ि�रे� स�7स्यास्य फलम्। तेषा ं संन्तुष्टेः स्तरः तदीयानुभ�ानामा,ारेण, तेषा ं बौद्धिद्धकोपलब्धीनामा,ारेण, तथा सुखबो,ानामा,ारेण च विनण¯यते। एषा च पाठनपद्धवितवि�षये छात्राणा ं प्रवितविक्रया-प्रवितपुष्ट्रिष्टभ्यामे� ज्ञायते। तेन पठन-पाठनादौ गुण�त्ता सा,ष्ट्रियतुं शक्या। सा छात्रसन्तुष्ट्रिष्टः ए� अध्यापनाष्ट्रि,गमसौकया7णां तत्प्रभा�स्य च ज्ञाविपका भ�वित।

एतदथ| परिरष्कृतमूल्याङ्कनप्रविक्रयायां छात्रसन्तुष्ट्रिष्टवि�षयकस�04णस्य स्थानं कल्पनीयम्।

Criterion III - Research, Innovations and Extension: This criterion seeks information on the policies, practices and outcomes of the institution, with reference to research, consultancy and extension. It deals with the facilities provided and efforts made by the institution to promote a



‘research culture’. The institution has the responsibility to enable faculty to undertake research projects useful to the society. Serving the community through extension, which is a social responsibility and a core value to be demonstrated by institutions, is also a major aspect of this criterion. Interdisciplinary research and knowledge of multiple shastras should be encouraged.

The focus of this criterion is captured in the following Key Aspects:

तृतीयः विनकषः – अनुसन्धानं, न�ाचारः वि�स्तारश्चअनुसन्धानं, न�ाचारः, वि�स्तारः इत्येतेषु वि�षयेषु संस्थानां योजनाः, विक्रयाः परिरणामाश्च के इवित

ज्ञानसम्पादनमस्य विनकषस्य वि�षयः। संशो,नसंस्कृवितमक्षिभ�,7ष्ट्रियतुं संस्थया काः सुवि�,ाः प्रकल्पिल्पताः, के च प्रयासाः कृता इत्यविप वि�षयोऽस्य विनकषस्य। समाजोपयोविगपरिरयोजनाः लिश4का यथा आरभेरन् तथा सामर्थ्यय7सम्पादनस्य उत्तरदाष्ट्रियत्� ं संस्थाया भ�वित। वि�स्तारप्रविक्रयया समाजसे�ा इवित यत् सामाद्धिजकम ् उत्तरदाष्ट्रियत्�मस्मिस्त, तत ् संस्थाक्षिभः उपपादनीयम्। तदे�ास्मिस्मन ् कष े स�7ङ्कषतया मूल्यायमानम्। अन्तःशास्त्रीयमनुसन्धानं नानाशास्त्राणां परिरज्ञानं च प्रोत्साहनीयम्। विनकषस्यास्य केन्द्रविबन्द�ः अ,ोदर्शिशंतरीत्या भ�न्त्रिन्त।

KEY INDICATORSप्रधानसूचकाः

3.1 Promotion of Research and fasilitis


3.1 *Promotion of Research and Facilitiesअनुसन्धानप्रोन्नयनं सौवि�ध्याविन च।3.2 Resource Mobilization for Researchअनुसन्धानाय आर्शिथंकस्रोतसां सङ्ग्रहः।3.3 Innovation Ecosystemन�ाचारयुता अन्योन्याश्रयव्य�स्था।3.4 Research Publications and Awardsशो,प्रकाशनाविन पुरस्काराश्च3.5 *Consultancyपरामश7ः।3.6 Extension Activitiesवि�स्तारगवितवि�,यः।3.7 Collaboration सहयोगाः।


The promotion of research is a significant responsibility of the HEIs particularly for universities without which a ‘research culture’ on campus cannot be realised. The HEIs have to be actively engaged in this through evolving appropriate policies and practices, making adequate resources available, encouraging active research involvement of teachers and scholars in research as well as recognizing any achievement of teachers through research. It also includes responsiveness and administrative supportiveness (procedural flexibility) in the institution in utilizing the supports and resources available at the Government agencies and/or other agencies. Required infrastructure in terms of space and equipment and support facilities are made available on the campus for undertaking research. The institution collaborates with other agencies, institutions, research bodies for sharing research facilities and undertaking collaborative research.

The SUs are also expected to promote critical edition of manuscripts and composition of tikas(New Comentries) in Sanskrit. Every SU should have a Centre of Research and study for dissemination of Shastric learning.

3.1 अनुसन्धानप्रोन्नयनं सौवि�ध्याविन च अनुसन्धानस्य प्रोन्नयनम् उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाना ं प्र,ानम् उत्तरदाष्ट्रियत्�ं वि�लिशष्य

वि�श्ववि�द्यालयानां, यस्य च अभा�े वि�श्ववि�द्यालयपरिरसरे अनुसन्धानसंस्कृतेः अनुभूवितः न स्यात्। उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभः अस्याः वि�कासाथ7म् अ,ोलिलखिखतोपायाः आश्रयणीयाः, यत्र समुलिचतनीतीनां परिरपा�ीनाञ्च विनमा7णं, पया7प्तसंसा,नानाम् उपलस्मिब्धः, अनुसन्धाने सविक्रयभागग्रहणाय लिश4काणा ं छात्राणाञ्च प्रोत्साहनम्, अनुसन्धानेन प्राप्तोपलब्धेः अक्षिभज्ञानम् इत्यादयः अन्तभ7�न्त्रिन्त। स�7कारीयाक्षिभकरणेषु स�7कारेतराक्षिभकरणेषु च उपलभ्यमानसंसा,नानां प्रोद्बलनानाञ्च समू्पण7वि�विनयोगः यथा स्यात् तथा संस्थायां प्रवितविक्रयाशीलत्�ं प्राशासविनकप्रोद्बलनञ्च (प्रविक्रयायां नमनीयता) भ�ेत्। अनुसन्धानं कतु| संस्थायाम् अपेक्षि4तमूलभूतसौकया7क्षिण, यथास्थलम् उपकरणाविन प्रोद्बलनसौवि�ध्याविन च उपलब्धाः स्युः। संस्था अन्याक्षिभकरणैः, संस्थाक्षिभः, अनुसन्धानविनकायैश्च सह अनुसन्धानसौवि�ध्यानां संवि�भागं कुया7त्, सहयोग्यानुसन्धानाथ7म् उपक्रमेत च। आर्शिथंकस्रोतसा ं तटिदतरसुवि�,ानां च प्रकल्पनेन अनुसन्धाने तत्संबद्धकाय0षु च भागग्रहणप्रोत्साहनेन लिश4केषु छात्रेषु च अनुसन्धानसंस्कृतेः समुन्नयनं भ�वित। हस्तलिलखिखतानां ग्रन्थानां वि�मशा7त्मकसम्पादनं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः प्रोत्साहनीयम्। संस्कृत�ीकाविनमा7णस्य प्रोत्साहनं करणीयम्। प्रत्येकं संस्कृतवि�श्ववि�द्यालये शास्त्राध्ययनस्य कृते एकं संशो,न-अध्ययनकेन्दं्र भ�ेत्।

3.2 Resource Mobilization for Research

The institution provides support in terms of financial, academic and human resources required and timely administrative decisions to enable faculty to submit project proposals and/approach funding agencies for mobilizing resources for Research. The institutional support to its faculty for submitting



Research projects and securing external funding through flexibility in administrative processes and infrastructure and academic support are crucial for any institution to excel in Research. The faculty are empowered to take up research activities utilizing the existing facilities. The institution encourages its staff to engage in interdisciplinary and interdepartmental research active त ties and

resource sharing.

3.2 अनुसन्धानाय आर्थिथ�कस्रोतसां संग्रहःअनुसन्धानस्य कृत े आर्शिथंकस्रोतसा ं संग्रहाथ| वि�श्ववि�द्यालयेन/ संस्थया आर्शिथंक-शैक्षि4क-

मान�संसा,नात्मकसाहाय्यuारा योग्यकाल े प्रशासकीयविनण7यuारा च लिश4काः यथा अनुसन्धानपरिरयोजनाः समप7येयुः, आर्शिथंकसाहाय्यप्रदातृसंस्थाश्च उपगचे्छयुः; तथा सहयोगः काय7ः। अनुसन्धाने उत्कृष्टताया आ,ानाय संस्थया अनुसन्धानपरिरयोजनानां समप7णसमये प्रशासकीयप्रविक्रयासु नमनीयता, लिश4केभ्यः सहकारप्रदानं, बाह्यस्रोतोभ्यः आर्शिथंकसाहाय्यसमीकरणं, शै4क्षिणकसाहाय्यष्ट्रिमत्येत ् स�7म ् अत्यन्तमहत्त्�मा�हवित। अन्तःशास्त्रीयाणाम् अन्तर्षि�ंभागीयाना ं च अनुसन्धानकाया7णा ं कृत े वि�विनमयाथ| संस्थया लिश4काः प्र�र्षिततंव्याः। प्रकाशनानाम् अनुसन्धानपवित्रकाणां च प्रकाशनस्य कृते सहभागात्मकपरिरयोजनाः स्�ीकत7व्याः।

3.3 Innovation Ecosystem

The Institution has created an ecosystem for innovation including incubation centre and other initiatives for creation and transfer of knowledge. The institution conducts workshop/seminars on Intellectual Property Rights (IPR), Industry-Academia Innovative practices. Awards for innovation won by institution/teachers/research scholars/students, start-ups incubated on-campus are explicitly commended by the institution.

3.3 न�ाचारयुता अन्योन्याश्रयव्य��ा

संस्थया ज्ञानवि�विनमयाथ| ज्ञानसज7नाथ| च अन्योन्याश्रयव्य�स्था परिरकल्पनीया। एतस्यःा सुषु्ठविन�7हणाय केन्द्रमेकमपेक्षि4तम्। तेन नाना4ेते्रषु न�ोन्मेषाय नैसर्षिगंकी व्य�स्था सेत्स्यवित। संस्थाuारा बौद्धिद्धकस्�त्त्�ःाष्ट्रि,काराटिदवि�षयेष ु गोष्ठी आयोजनीया। उद्यमिःक्षिभः सह स�बन्धः स्थापनीयः। अध्यापकाः छात्राश्च न�ाचारान् सम्पादष्ट्रियतंु प्रोत्साविहताः पुरस्कृताश्च भ�न्तु। 3.4 Research Publications and Awards

Exploration and reflection are crucial for any teacher to be effective in his/her job. Quality research outcome is beneficial for the discipline/ society/ industry/ region and the nation. Sharing of knowledge especially theoretical and practical findings of research, through various media enhances quality of teaching and learning. Research acumen in an institution is an evolving feature reflecting discoveries, number of patents obtained, number of research publications. A process for a proper review of the research works undertaken under the aegis of the University must be developed and encouragement must be given to both critical and creative writings.



3.4. �ोधप्रका�नाविन पुरस्काराश्च स्�4ेत्रे प्रभा�ं जनष्ट्रियतुं प्रत्येकं लिश4कः अन्�ेषणं मननं विनटिदध्यासनं च विनतरामपे4ते। वि�द्यायाः,

समाजस्य, उद्योगानां, प्रान्तस्य, रा#स्य च कृत े गुण�त्तापूण7ः संशो,नपरिरणामः उपयोगी भ�वित। ज्ञानवि�विनमयः वि�शेषतः सैद्धान्त्रिन्तक-प्रायौविगकरीत्या संशो,नपरिरणामाना ं वि�विनमयः वि�क्षिभन्नसा,नैः अध्ययनाध्यापनयोः गुण�त्तां �,7यवित। संस्थायाः शो,काया7णां प्रमाणरूपेण वि�द्या�ारिरष्ट्रि,शो,प्रबन्धाः, परिरयोजनाः, आवि�ष्काराः, परिरष्काराः, शो,ाष्ट्रि,कारपत्राक्षिण, शो,पत्राक्षिण च संगृह्य प्रदश7नीयाविन स्युः।

वि�श्ववि�द्यालयस्य आर्शिथंकसाहाय्येन स्�ीकृतस्य संशो,नकाय7स्य योग्यसमी4णाथ| प्रविक्रयाऽविप वि�कासनीया। वि�मश7नात्मक-सज7नात्मककृतयश्च प्रोत्साहनीया।

3.5 Consultancy

Activity organized or managed by the Faculty for an external agency for which the expertise and the specific knowledge base of the faculty becomes the major input. The finances generated through consultancy are fairly utilized by the institution. The faculty taking up the consultancy is properly rewarded. The faculty in a SU is required to meet the societal expectations in terms of sharing of knowledge and expertise. University is a resource pool with several persons engaged in research at various levels. Consultancy shows the credibility of the university’s research acumen in the outside world. While the university personnel extend their expertise to other agencies the university also generates some revenue along with the research faculty. For this it is necessary that the university has a formalized policy on consultancy with clear specification of revenue sharing between the teacher and the institution. This may not be a formalized aspect of a college.

पराम�,ः अत्र लिश4काणां वि�लिशष्टकौशलस्य वि�लिशष्टज्ञानस्य च आ,ारेण कस्याविप बाह्याक्षिभकरणवि�शेषस्य

कृते लिश4केण कृता कारिरता �ा विक्रया प्र,ानवि�षयः भ�वित। एतेन अर्जिजंता आर्शिथंकसम्पक्षित्तः संस्थया योग्यरीत्या वि�विनयोक्तव्या। परामश7दाष्ट्रियनः लिश4काः यथोलिचतं पुरस्काया7ः। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयस्य लिश4कैः ज्ञानस्य अनुभ�स्य च वि�विनमये समथ¾ः भाव्यम्। वि�श्ववि�द्यालयः वि�वि�,स्तरेषु अनुसन्धाने काय7रतानां बहूनां जनानां संसा,नसमूहः भ�वित। परामश7ः बाह्यप्रपञ्चे वि�श्ववि�द्यालयस्य अनुसन्धानकुशाग्रतां वि�श्वसनीयतां च �,7यवित। वि�श्ववि�द्यालयस्य कम7चारिरणः अन्यसंस्थानां कृते स्�ीयवि�शेषज्ञतां वि�स्तारयन्त्रिन्त, अनेन वि�श्ववि�द्यालयोऽविप विकल्पिञ्चत् आदायं प्राप्नोवित। एतदथ| वि�श्ववि�द्यालयेन परामश7वि�षये औपचारिरकनीतेः विनमा7णं करणीयं यत्र प्राप्तस्य आदायस्य अध्यापकसंस्थयोः मध्ये संवि�भागस्य स्पष्टता स्यात्। महावि�द्यालयसन्दभ0 एषा औपचारिरकता नान्�ेवित।

3.6 Extension Activities

Learning activities have a visible element for developing sensitivities towards community issues, gender disparities, social inequity etc. and in inculcating values and commitment to society. Affiliation and interaction with groups or individuals who have an interest in the activities of the institution and the



ability to influence the actions, decisions, policies, practices or goals of the organization leads to mutual benefit to both the parties. The processes and strategies inherent in such activities relevantly sensitize students to the social issues and contexts. Sustainable practices of the institution leading to superior performance results in successful outcomes in terms of generating knowledge useful for the learner as well as the community.

Sustainable practices of the institution leading to superior performance resulting in successful outcome in terms of generating knowledge which will be useful for the learner as well as the community.

Extension also is the aspect of education, which emphasizes community services. These are often integrated with curricula as extended opportunities, intended to help, serve, reflect and learn. The curriculum-extension interface has an educational value, especially in rural India. The SUs should give attention to the task of popularizing Shastric learning in the surrounding areas and encourage the teachers to participate in social and electronic media in a creative way.

3.6 वि�स्तारगवितवि�धयः अष्ट्रि,गमगवितवि�,यः सामाद्धिजकवि�षयेषु, लैविङ्गकवि�भेदेषु, सामाद्धिजकी वि�षमता इत्याटिदष ु च

सुस्पष्ट,ारणा ं यथा �हन्त्रिन्त, तथै� समाज े मूल्याविन प्रवितबद्धता ं च ,ारष्ट्रियत ुं दाष्ट्रियत्�मविप �हन्त्रिन्त। संस्थायाः काय7रीवितष ु तष्ट्रिन्नण7ययोजनाभ्यासलक्ष्याटिदष ु च य े रुलिचशीलाः समूहा व्यक्तयो �ा प्रभ�न्त्रिन्त, तेषा ं तासा ं च सम्पक0 ण अन्योन्योपकार4मता �,7ते। सामाद्धिजकवि�षयेष ु छात्राणा ं सं�ेदनशीलतां जनष्ट्रियतुम् आ�श्यकप्रविक्रयाः वू्यहाश्चात्र अन्तभ7�न्त्रिन्त।

संस्थायाः अक्षिभर4णपरिरपाट्यः उत्कृष्टप्रदश7न ं जनयन्त्रिन्त, तत्परिरणामरूपेण सफलं छात्रोपयोविगसमाजोपयोविगज्ञानस्य उत्पादनं भ�वित।

वि�स्तारः अविप लिश4ायाः अन्यतमम् अङ्गम्। तेन समाजसे�ा�सराः अभ्यासक्रमेण सह समन्त्रिन्�ता भ�न्त्रिन्त, यस्य लक्ष्यं ता�त् उपकारः, से�ा, प्रवितफलनं लिश4णञ्च। वि�शेषतः ग्रामीणभारते पाठ्यचया7-वि�स्तारयोः सम�ेत ं शैक्षि4कमूल्य ं वि�द्यते। संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानाम ् एतत ् कत7व्य ं यत ् परिरसरप्रान्तेषु संस्कृतलिश4ण ं प्रलिसद्ध ं कतु| वि�लिशष्टप्रयासेष ु अ�,ान ं दातव्यम्। तथै� सामाद्धिजकमाध्यमेषु �ैद्युतीयमाध्यमेषु च सज7नात्मकरीत्या भागं �ोढंु लिश4काः प्रोत्साहनीयाः।

3.7 CollaborationsThrough collaboration the HEIs maintain a closer contact with the work field. It helps keep the

academic activities in the HEI in a more realistic perspective and also expand the scope of learning experiences to students. Collaboration can be sought with academic institutions or industry or other agencies of professional and social relevance. The range of activities could include training, student exchange, faculty exchange, research and resource sharing, among others. For making collaborative endeavor impactful it is necessary there is a formal agreement or understanding between the institution and other HEIs or agencies for such activities.



3.7 सहयोगाः

उच्चलिश4ासंस्थाः सहयोगuारा काय74ेत्रेण सह विनक�संपक| सम्पादयन्त्रिन्त। अयं विनक�सम्पक7 ः उच्चलिश4ासंस्थायां शै4क्षिणकगवितवि�,ीनाम् अष्ट्रि,कतरं याथार्थ्यय| सम्पादष्ट्रियतुं साहाय्यं करोवित। अविप च छात्राणाम् अष्ट्रि,गमानुभ�4ेत्राणां वि�स्तारमविप करोवित। शैक्षि4कसंस्थाक्षिभः, औद्योविगकसंस्थाक्षिभः, �ृक्षित्तपरसंस्थाक्षिभः, सामाद्धिजकप्रासंविगकाक्षिभकरणैश्च सह सहयोगः लिचन्तष्ट्रियतुं शक्यः। गवितवि�ष्ट्रि,षु प्रलिश4णं, छात्रवि�विनमयः, अध्यापकवि�विनमयः, अनुसं,ान संसा,न संवि�भागः अविप अन्त7भवि�तुम् अह7वित। संस्था प्रागुक्तगवितवि�,ीनां वि�षये सहयोगप्रायासं प्रभा�शालिलनं कतु| उच्चलिश4ासंस्थायाः अक्षिभकरणस्य च मध्ये औपचारिरकं सं�बन्धम् अ�गमं �ा सा,येत्।

Criterion IV - Infrastructure and Learning Resources: The adequacy and optimal use of the facilities available in an institution are essential to maintain the quality of academic and other programmes on the campus. It also requires information on how every constituent of the institution - students, teachers and staff - benefit from these facilities. Expansion of facilities to meet future development is included among other concerns.



The focus of Criterion IV is captured in the following Key Indicators:

चतुथ,ः विनकषः - मूलसंरचना अलिधगमस्रोतांलिस च

संस्थापरिरसर े शै4क्षिणकाना ं तटिदतरकाया7णा ं च गुण�त्तायाः परिरर4णाय संस्थायाः सवि�,े पया7प्तसुवि�,ाः स्युः, तासा ं च स�ा7त्मना वि�विनयोगः अविन�ाय7ः इवित अस्य विनकषस्य वि�षयः। एताभ्यः सुवि�,ाभ्यः संस्थायाः प्रत्येकमङ्ग ं नाम छात्राः, लिश4काः कम7कराश्च कथ ं लाभान्त्रिन्�ता भ�न्तीवित �ृत्तमप्यत्र अपेक्ष्यते। तटिदतरस�बद्धवि�षयेष ु भावि�वि�स्तारस्य कृत े सुवि�,ाना ं वि�स्तार इत्यविप अतै्र� अन्तभ7�वित। अस्य विनकषस्य प्रमुखविबन्द�ः अ,ोदर्शिशंताः सन्त्रिन्त –

प्रधानसूचकाः

4. 1 Physical FacilitiesAdequate infrastructure facilities are key for effective and efficient conduct of the educational

programmes. The growth of the infrastructure thus has to keep pace with the academic developments in the institution. The other supportive facilities on the campus are developed to contribute to the effective ambience for curricular, extracurricular and administrative activities. The SUs can develop their own unique infra-structural systems by the way of establishing Heritage Museums, MRCs, MCCs, Yajnashalas, Yoga-centres, Vedhashalas, Language laboratories etc. A provision of expenditure in the


KEY INDICATORS

4.1 Physical Facilities 4.2 Library as a Learning Resource4.3 IT Infrastructure 4.4 Maintenance of Campus Facilities

4.1 भौवितकसौवि�ध्याविन।4.2 अष्ट्रि,गमसंसा,नरूपेण ग्रन्थालयः।4.3 सूचनाप्रःावि�ष्ट्रि,कीमूलसंरचना।4.4 परिरसरसौवि�ध्यानाम् अनुर4णम्।


budget is made annually for maintenance and replenishment of physical facilities which will ensure their availability on a continual basis.

4.1 भौवितकसौवि�ध्याविन

शौक्षि4कपाठ्यक्रमाणा ं सुचारुरीत्या प्रभावि�रीत्या च विन�7हणाय भौवितकसुवि�,ाना ं पया7प्ततायाः भूष्ट्रिमका मुख्या �त7ते। शैक्षि4कवि�कासेन सह भौवितकसा,नसामग्र्या अविप �ृद्धिद्धरा�श्यकी। पाठ्यचया7नुषक्ताविन, पाठ्यचया7वितरिरक्ताविन प्रशासनपराक्षिण च काया7क्षिण संसा,ष्ट्रियतुमा�श्यकः परिर�ेशः परिरसर े सहकारिरसुवि�,ाना ं वि�कासेन जायते। सङ्ग्रहालयः, पाण्Kुलिलविपसंसा,नकेन्दं्र, पाण्Kुलिलविपसंर4णकेन्दं्र, यज्ञशाला, योगकेन्दं्र, �े,शाला, भाषाप्रयोगशाला इत्यादीना ं स्थापनया संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाः स्�ीय-वि�ल4ण-सा,नसामग्रीस�बद्धव्य�स्थाः �,7ष्ट्रियत ुं शक्नु�न्त्रिन्त। संस्थायाः �ार्षिषंके आयव्ययपत्र े वि�शेष,नोपलब्धेः व्य�स्था स्यात्, यया प्रागुक्तसा,नसामग्रीणाम ् उपलस्मिब्धः नैरन्तय्य0ण स्यात्।

4.2 Library as a Learning Resource

The library holdings in terms of books, journals and other learning materials and technology-aided learning mechanisms which enable students to acquire information, knowledge and skills required for their study programmes. A recent development in the field due to availability of digital means, the functioning of the library has undergone a drastic change. Automation of library using the ILMS, use of e-journals and books, providing remote access to e-resources in the library have become a matter of necessity. Providing for these and such other developments as well as utilizing them well are important indicators of the quality of an academic institution.

4.2 णि�क्षणसंसाधनरूपेण ग्रन्थालयःछात्राणा ं पाठ्यक्रमस�बद्धाः सूचनाः, ज्ञान ं कौशलाविन च सम्पादष्ट्रियत ुं छात्रान ् समथा7न ् कतु|

ग्रन्थालये ग्रन्थाः, शो,पवित्रकाः, तटिदतराष्ट्रि,गमसामग्र्यश्च भ�ेयुः। �ैद्युतीयसा,नानां उपलब्धेः कारणतः ग्रन्थालयस्य काय7शैल्यां महत् परिर�त7नमागतम्। एकीकृतग्रन्थालयप्रबन्धन-व्य�स्था (ILMS) इत्यस्याः उपयोगकारणतः ग्रन्थालयः स्�चालिलतः अभ�त्। ग्रन्थालये �ैदु्यतीयशो,पवित्रकाणां (ई-जन7ल्स) ग्रन्थानां च उपयोगः, �ैद्युतीयसंसा,नानाम् उपलस्मिब्धः च अविन�ाया7 अभ�त्। ए�ंरूपेण अन्यवि�कासैः सह तेषां समुलिचतोपयोगः अविप शै4क्षिणकसंस्थानां गुण�त्तां सुषु्ठ सङ्केतयवित। 4.3 IT Infrastructure

The institution adopts policies and strategies for adequate technology deployment and maintenance. The ICT facilities and other learning resources are adequately available in the institution for academic and administrative purposes. The staff and students have access to technology and information retrieval on current and relevant issues. The institution deploys and employs ICTs for a range of



activities. The faculty and students should be given a motivation to develop software and gadgets for advancement of Shastric learning and understanding of ancient texts.

4.3 सूचनाप्रावि�लिधकमfौलिलकसौवि�द्ध्याविन

पया7प्तप्रावि�ष्ट्रि,कसा,नाना ं विनयोजनाथ| संर4णाथ| च संस्थया नीतयः वू्यहाश्च अ�ल�ब्येरन्। शैक्षि4क-प्राशासविनकप्रयोजनाना ं कृत े संस्थाया ं सूचनासमे्प्रषणप्रवि�,ेः तटिदतरसा,नाना ं च पया7प्ता उपलस्मिब्धभ7�तु। साम्प्रवितकानां योग्यानां च वि�षयाणां कृते लिश4काः छात्राश्च प्रावि�ष्ट्रि,कसा,नाविन लभन्तां ज्ञानाष्ट्रि,गमरीतित ं च अष्ट्रि,गच्छन्तु। वि�क्षिभन्नकाया7णा ं कृत े संस्थया सूचनासमे्प्रषणप्रावि�ष्ट्रि,कव्य�स्था कल्पनीया संर4णीया च। शास्त्रलिश4णस्य प्राचीनग्रन्थानाम�गमनस्य च प्रगत्य ै तन्त्रांशसा,नस्य (साफ्��ेयर- गाजे�्) विनमा7णाथ| लिश4काः छात्राश्च प्रोत्साहनीयाः।

4.4 Maintenance of Campus Infrastructure

Having adequate infrastructure is not enough for effective institutional functioning, but regular maintenance and periodic replenishment of infrastructure is essential. It is necessary that the institution has sufficient resources allocated for regular upkeep of the infrastructure and there are effective mechanisms for the upkeep of the infrastructure facilities; and promote the optimum use of the same.

4.4 परिरसरमौलिलकसौकया,णां परिररक्षणम्

प्रभावि�तया संस्थायाः काय7करणाय पया7प्ताविन मौलिलकसौकया7क्षिण ए� न अलम्। अविपतु मौलिलकसौकया7णां विनयतानुर4णं विनयतकालिलकपुनःपूर्षितंः चाविप आ�श्यकी। मौलिलकसौकया7णां विनयतसंर4णाय संस्थायां पया7प्तसंसा,नाविन प्रवि�भक्ताविन भ�ेयुः, अविप च तेषां संर4णाय प्रभावि�काय7प्रणाली स्यात्। विकञ्च तेषां स�ा7त्मना उपयोगाय प्रोत्साहः देयः।

Criterion V - Student Support and Progression: The highlights of criterion V are the efforts of an institution to provide necessary assistance to students, to acquire meaningful experiences for learning at the campus and to facilitate their holistic development and progression. It also looks into student performance and alumni profiles and the progression of students to higher education and gainful employment.

The focus of criterion V is captured in the following Key Aspects:

पञ्चमः विनकषः - छा/ाणां प्रोद्बलनं प्रगवितश्च



छात्राणा ं कृत े आ�श्यकसाहाय्यप्रदानाय संस्थाप्रयासाः, परिरसर े अष्ट्रि,गमानुभ�ानाम् प्रान्त्रिप्तः, छात्राणां समग्रवि�कासः प्रगवितश्च – इत्येते विनकषस्यास्य वि�षयाः। छात्राणां उपलस्मिब्धः, पू�7छात्रेवित�ृत्तम्, उच्चतरलिश4ायां छात्राणां प्रगवितः, आजीवि�काप्रान्त्रिप्तः इत्येते वि�षया अविप विनकषेणानेन परीक्ष्यन्ते। अस्य विनकषस्य प्र,ानसूचका इत्थं प्रदश्य7न्ते।


5.1 Student SupportFacilitating mechanisms like guidance cell, placement cell, grievance redressal cell and welfare

measures to support students. Specially designed inputs are provided to the needy students with learning difficulties. Provision is made for bridge and value added courses in relevant areas. Institution has a well structured, organized guidance and counseling system in place. The students all sections of the society including the female students should be given equal opportunity for learning the Scriptures including the Vedic lore. The students should be given opportunities to develop their skills through professional training in programmers like DTP, translation and creative writing, copy-editing etc. Students benefited through scholarships, freeships and other means should be identified by SUs and IHSS

5.1 छा/ाणां प्रोद्बलनम्छात्राणा ं प्रोद्बलनाथ| परामश7केन्द्रम्, आजीवि�कासूचनाकेन्दं्र, परिरदे�नाविन�ारणकेन्दं्र,

योग4ेमव्य�स्थाः इत्यादयः कल्पनीयाः। अष्ट्रि,गम े काटिठन्यमनुभ�ता ं छात्राणा ं कृत े वि�लिशष्�ाः अन्तरांशाः कल्पनीयाः। संबद्ध4ेत्रेषु सेतु-मूल्या,ारिरत-पाठ्यक्रमाणां कृते व्य�स्था कल्पनीया। संस्थायां सुविनर्मिमंता, सुव्य�ल्पिस्थता च समुपदेशनव्य�स्था स्थान े भ�तु। शास्त्राक्षिण �ैटिदक�ाङ्मय ं च अध्येतंु


5.1 Student Support

5.2 Student Progression

5.3 Student Participation and Activities

KEY INDICATOR

5.1 छात्राणां प्रोद्बलनम्।5.2 छात्रप्रगवितः। 5.3 छात्रप्रवितभाविगता गवितवि�,यश्च।


समाजस्य स�7�ग¯याः छात्राः वि�द्यार्शिथंन्यश्च समाना�सर ं लभेरन्। काय7फलकमुद्रणम्, (DTP) अनु�ादः, सज7नात्मकलेखनं, प्रवितकृवितसंशो,नष्ट्रिमत्याटिदकाय7क्रमेष ु व्या�साष्ट्रियकप्रलिश4णuारा कौशलाविन अक्षिभ�,7ष्ट्रियतुं छात्राणां कृते अ�सराः कल्पनीयाः। छात्र�ृत्त्या, शुल्कमुक्त्या, अन्यैश्च उपायैः समुपकृता वि�द्यार्शिथंनः वि�श्ववि�द्यालयैः उच्चतरसंस्कृतःाध्ययनसंस्थाक्षिभश्च अक्षिभजे्ञयाः।

5.2 Student ProgressionThe Institutions’ concern for students’ progression to higher studies and/or to employment is a

pertinent issue. Identify the reasons for poor attainment and plan and implement remedial measures. Sustainable good practices which effectively support the students facilitate optimal progression. The institutional provisions facilitate vertical movement of students from one level of education to the next higher level or towards gainful employment. The students should be encouraged to join talent search, Yoga- training programmes. Student qualifying for state/national/international level exam or competition should be identified by SUs and IHSS.

5.2 छा/प्रगवितः

उच्चतराध्ययनस्य कृत े आजीवि�कायाः कृत े �ा छात्रस्य प्रगवितवि�षय े संस्थया अ�,ानीयष्ट्रिमवित मुख्यविबन्दोरस्य वि�षयः। अपया7प्ताष्ट्रि,गमस्य कारणाविन प्रत्यक्षिभज्ञाय तेषा ं विन�ारणाथ|म् आ�श्यकयोजनाना ं कल्पन ं तखित्क्रयान्�यनञ्च वि�,ेयम्। विनरन्तरसाध्�भ्यासैः छात्राणामुपकारात् तेषां समुलिचता प्रगवितभ7�वित। संस्थागतसुवि�,ाक्षिभः छात्राणाम ् एकस्मात ् लिश4णस्तरात ् अव्य�विहतोत्तर-उच्चतरस्तर ं प्रवित आजीवि�का ं प्रवित �ा ऊध्�7गाष्ट्रिमरूपेण प्रगवितभ7�वित। प्रवितभाक्षिभज्ञानम्, योगप्रलिश4णकाय7क्रमाः इत्याटिदष ु सहभाविगताय ै छात्राः प्रोत्साहनीयाः। वि�श्ववि�द्यालयैः उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थाक्षिभश्च तादृशाः छात्राः अक्षिभज्ञाय परिरचेतव्याः, य े राज्यस्तरीय-रा#स्तरीय- अन्ताराष्ट्रि#यस्तरीयाः प्रवितयोविगतापरी4ाः उत्तरन्त्रिन्त।


The institution promotes inclusive practices for social justice and better stakeholder relationships. The institution promotes value-based education for inculcating social responsibility and good citizenry amongst its student community.

The institution has the required infrastructure and promotes active participation of the students in social, cultural and leisure activities. Encouraging students’ participation in activities facilitates developing various skills and competencies and foster holistic development.

5.3. छा/प्रवितभाविगता गवितवि�धयश्च



संस्था सामाद्धिजकन्यायाय लाभग्राविहक्षिभः सह स�बद्धानां वि�कासाय स�7समा�ेलिशव्य�हारान् प्र�त7येत्। तथै� सा सामाद्धिजकदाष्ट्रियत्�भा�स्य आ,ानाय उत्तमनागरिरकताविनमा7णाय च मूल्या,ारिरतलिश4णं प्रोन्नयेत्।संस्थायां समुलिचतसंसःा,नाविन उपलभ्यन्ते, छात्राश्च सामाद्धिजक-सांस्कृवितक-अ�काशगवितवि�ष्ट्रि,षु भागग्रहणाय प्रोत्साह्यन्ते, येन तेषां समग्रो वि�कासः सम्भाव्यत इवित अ�,ेयम्।

5.4 Alumni Engagement

The Alumni are a strong support to the institution. An active Alumni Association can contribute in academic matters, student support as well as mobilization of resources – both financial and non financial. The institution nurtures the alumni association/chapters to facilitate them to contribute significantly to the development of the institution through financial and non-financial means.

5.4 पू�,छा/ाणां सम्qन्धानु�त,नम्

संस्थायाः कृत े पू�7छात्राः अविततरा ं सहायकाः। सविक्रयपू�7च्छात्रसंघः लिश4ावि�षये, छात्रप्रोद्बलनवि�षये, मूलस्रोतसाम् - आर्शिथंकाना ं तटिदतराणाञ्च -- गवितशीलतावि�षय े योगदान ं कतु| शक्नोवित। संस्था पू�7छात्रसंघं सम्पोषयवित, येन सःः आर्शिथंकसा,नैः तटिदतरसा,नैश्च संस्थायाः प्रगतौ योगदानः ंकुया7त्।

Criterion VI - Governance, Leadership and Management: Effective functioning of an institution can be gauged by the policies and practices it has evolved in

the matter of planning human resources, recruitment, training, performance appraisal, financial management and the overall role of leadership.

षष्ठः विनकषः - प्र�ासनं नेतृत्�ं प्रqन्धनं च संस्थायाः फलिलष्यन्तः प्रारम्भाः अस्याः नीवितक्षिभः अनुमीयन्ते। ताश्च नीतयः संस्थायां

मान�संसा,नव्य�स्था-विनयुलिक्त-प्रलिश4ण-वि�त्तीयप्रबन्धनैः परिरलक्षि4ताः भ�न्त्रिन्त। अस्य विनकषस्य मुख्यविबन्द� ए�ं सन्त्रिन्त –


6.1 Institutional Vision and Leadership6.2 Strategy Development and Deployment6.3 Faculty Empowerment Strategies6.4 Financial Management and Resource Mobilization6.5 Internal Quality Assurance System (IQAS)

KEY INDICATORS



6.1 Institutional Vision and Leadership

Effective leadership by setting values and participative decision-making process is key not only to achieve the vision, mission and goals of the institution but also in building the organizational culture. The formal and informal arrangements in the institution to co-ordinate the academic and administrative planning and implementation reflects the institutions efforts in achieving its vision. It is expected that the authorities of the SUs and IHSS have imbibed Sanskrit culture through various measures, e.g., publishing Sanskrit versions of statutory documents like the Acts, Statutes, Rules and Regulations. Suitable measures are also adopted for healthy interaction with the stake holders of Sanskrit fraternity and allied organizations.

6.1 स�ंायाः दूरदृविOः नेतृत्�ञ्च :मूल्यव्य�स्थयाष्ट्रि,गत ं फलोत्पादकं नेतृत्�ं, सं�ादात्मकविनण7यप्रविक्रया च न के�ल ं संस्थायाः

दूरदृष्टेः, प्राप्तव्यवि�षयस्य चाष्ट्रि,गमनाथ| कुल्पिञ्जकायेते, अविपतु संस्थागतसंस्कृवितप्रोन्नतये अविप कल्पेते। अत्रेदम ् अपेक्ष्यते- संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाना ं संस्कृत-उच्चतराध्ययनसंस्थाना ं च प्रशासकाः सांस्कृतं �ाता�रणम् आपादष्ट्रियतुं वि�वि�,ोपक्रमान् विक्रयान्�यीकुयु7ः। ते च उपक्रमाः ए�ं स्युः – �ै,ाविनकप्रलेखाः यथा-अष्ट्रि,विनयमाः, परिरविनयमाः, विनयमाः, वि�विनयमाः �ा संस्कृतभाषया प्रकाशनीयाः। समानकाय7�तां संस्कृतबान्ध�ाना ं सदृशसंस्थाना ं च लाभग्राविहक्षिभः सह स्�स्थसं�ाद ं स्थापष्ट्रियत ुं योग्यकाय7प्रणाल्यः स्�ीकत7व्याः।6.2 Strategy Development and Deployment

The leadership provides clear vision and mission to the institution. The functions of the institution and its academic and administrative units are governed by the principles of participation and


6.1 संस्थायाः दूरदृष्ट्रिष्टः नेतृत्�ञ्च।6.2 वू्यहवि�कासः परिरविनयोजनं च।6.3 अध्यापकसशक्तीकरणव्यूहाः।6.4 वि�त्तीयप्रबन्धनं संसा,नसङ्ग्रहश्च।6.5 आन्तरिरकगुण�त्ता-आश्वासन-व्य�स्था।


transparency. Formulation of development objectives, directives and guidelines with specific plans for implementation by aligning the academic and administrative aspects improves the overall quality of the Institutional provisions.

6.2 व्यूहवि�कासः परिरविनयोजनं च संस्थायाः नेतृत्�ेन तस्याः कृत े सुस्पष्टा दूरदृष्ट्रिष्टः ध्येययोजना च प्रकल्प्यते। संस्थायाः

शैक्षि4क-प्राशासविनक-वि�भागाः काय7कलापाश्च सहभाविगतायाः पारदश7कतायाश्च तत्त्�ैः विनय�यन्ते। शै4क्षिणकैः प्राशासविनकैश्च अंशैः साकं वि�लिशष्टयोजनाक्षिभः वि�कासलक्ष्याणां, संस्थागतप्रा�,ानानां, विनद0शतत्त्�ानां, माग7दश7कानां च परिरविनमा7णं गुण�त्तायाः समग्रस्�रूपम् अक्षिभ�,7यवित।6.3 Faculty Empowerment Strategies

The process of planning human resources including recruitment, performance appraisal and planning professional development programmes and seeking appropriate feedback, analysis of responses and ensure that they form the basis for planning. Efforts are made to upgrade the professional competence of the staff. There are mechanisms evolved for regular performance appraisal of staff.

6.3 अध्यापकस�क्तीकरणव्यूहाः आजीवि�काप्रदानेन सह मान�संसा,नाना ं विनष्पक्षित्तमूल्याङ्कनं, �ृक्षित्तवि�षयकवि�कास-

काय7क्रमाणा ं योजना, योग्यप्रवितपुष्ट्रिष्टसंसा,नं, प्रवितविक्रयाणा ं वि�शे्लषणम् इत्येताविन योजनायाः आ,ारो भ�न्त्रिन्त। लिश4काणा ं �ृक्षित्तगत4मतायाः उन्नयनाय प्रयासाः वि�,ेयाः। तेषाम ् उपलब्धेः विनयतरूपेण मूल्याङ्कनाय प्रविक्रयाः व्य�ल्पिस्थताः स्युः।



6.4 Financial Management and Resource Mobilization

Budgeting and optimum utilization of finance, as well as mobilization of resources are the issues considered under this key Indicators. There are established procedures and processes for planning and allocation of financial resources. The institution has developed strategies for mobilizing resources and ensures transparency in financial management of the institution. The income and expenditure of the institution are subjected to regular internal and external audit. The SUs and IHSS must make efforts to create corpus funds and financial resources.

6.4 वि�त्तीयप्रqन्धनं संसाधनसङ्ग्रहश्चवि�त्तलेखाविनमा7णं, वि�त्तस्य अष्ट्रि,काष्ट्रि,कसदुपयोगः, आर्शिथंकस्रोतसा ं सङ्ग्रहः इत्येत े अस्य

प्र,ानसूचकस्य वि�षयाः। आर्शिथंकस्रोतसा ं योजनाविनमा7णस्य योग्यवि�तरणस्य च प्रवितष्ठाविपतप्रविक्रयाः पद्धतयश्च सन्त्रिन्त। आर्शिथंकस्रोतसां संग्रहणाय संस्थया वू्यहाः अक्षिभ�,7नीयाः। संस्थायाः वि�त्तीयप्रबन्धने पारदर्शिशंतायाः आश्वासनम् अविप आ�श्यकम्। संस्थायाः आयव्ययपत्रकस्य विनयतरूपेण आन्तरिरकं बाह्यं च अङ्के4ण ं भ�ेत्। मूलविन,ीनाम ् आर्शिथंकस्रोतसा ं च सज7नाथ| संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः संस्कृतसंस्थाक्षिभश्च प्रयासा वि�,ेयाः।6.5 Internal Quality Assurance System (IQAS)

The internal quality assurance systems of SUs and IHSS are Self-regulated responsibilities of the higher education institutions, aimed at continuous improvement of quality and achieving academic excellence. The institution has mechanisms for academic and administrative auditing. The institution adopts quality management strategies in all academic and administrative aspects. The institution has an IQAC and adopts a participatory approach in managing its provisions.

6.5 आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनव्य��ा (IQAS)

संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयःषेु उच्चतरसंस्कृताध्ययनसंस्थासु आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासन-व्य�स्था भ�ेत्। स्�विनयन्त्रिन्त्रतम् उत्तरदाष्ट्रियत्�ं, सतताक्षिभ�ृद्धिद्धः, शकै्षि4क्षिणकोत्कृष्टताष्ट्रि,गमश्च तस्या उदे्दश्याविन। शैक्षि4कप्राशासविनकाङ्के4णस्य कृते संस्थायां व्य�स्थाः भ�न्तु। शैक्षि4क-प्राशासविनक-अंशेषु संस्थया गुण�त्ता-प्रबन्धनप्रणाल्योः वू्यहाः रचनीयाः। संस्थायाम् आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्दं्र भ�तु, प्र�न्धने तस्य सहभाविगता च भ�तु।

Criterion VII: - Institutional Values and Best Practices

An educational institution operates in the context of the larger education system in the country. In order to be relevant in changing national and global contexts an educational institution has to be responsive to the emerging challenges and pressing issues. It has a social responsibility to be proactive in the efforts towards development in the larger contexts. This role of the institution is reflected in terms of



the kinds of programmes, activities and preferences (values) that it incorporates within its regular functioning. The extent to which an institution is impactful in this is a sure reflection of its quality.

Every institution has a mandate to be responsive to at least a few pressing issues such as gender equity, environmental consciousness and sustainability, inclusiveness and professional ethics, but the way it addresses these and evolves practices will always be unique. Every institution faces and resolves various kinds of internal pressures and situations while doing this. Some meaningful practices pertinent to such situations are evolved within the institution and these help smooth functioning and also lead to enhanced impact. Such practices which are evolved internally by the institution leading to improvements in any one aspect of its functioning – academic, administrative or organizational, - are recognized as a “best practices”. Over a period of time, due to such unique ways of functioning each institution develops distinct characteristic which becomes its recognizable attribute.The focus of Criterion VII is captured in the following Key Indicators:

KEY INDICATORS

7.1 Institutional Values and Social Responsibilities7.2 Best Practices7.3 Institutional Distinctiveness

सप्तमः विनकषः - सासं्थि�कमूल्याविन अत्युत्तमाः परिरपाटयश्च

शैक्षि4कसंस्थाः देश े व्यापकशैक्षि4कव्य�स्थाप्रसङे्ग काय| कु�7न्त्रिन्त। शैक्षि4कसंस्थाः परिर�त7मान-राष्ट्रि#य-�ैक्षिश्वकप्रसङ्गे सङ्गताः भ�न्तु। साम्प्रवितकवि�षयाणा ं प्रमुखसमस्याना ं च स्प,ा7ह्वयान ् स्�ीकुयु7ः। बृहत्तरप्रसङे्ग सविक्रयताविनष्पादनाय सामाद्धिजकम ् उत्तरदाष्ट्रियत्�म ् आ�श्यकम्। संस्थाया इय ं भूष्ट्रिमका प्रवितविब�बिःता भ�वित वि�वि�,काय7क्रम-गवितवि�ष्ट्रि,-मूल्येषु, यत्र विनयष्ट्रिमतकाय7क्षिण समावि�ष्टाविन भ�न्त्रिन्त।

यःाः अत्युत्तमाःः परिरपा�यः विनत्यमाश्रीयन्ते, यासाञ्च बलेन शैक्षि4क- प्रःाशासविनक- समायोजनस�बम्बिन्धकाय0षु समुन्नवितभ7�वित, यःाक्षिभश्च प्रत्येकं संस्था एकं वि�ल4णं चरिरत्रम् आवि�ष्कुरुते, ते व्य�हाराः संस्थायाश्चरिरतं्र परिरचाययन्त्रिन्त।

सप्तमविनकषस्य ध्येयं �स्तु विन�नलिलखिखतैः प्र,ानसूचकैःः बःोध्यते।

7.1 सांल्पिस्थकमूल्याविन सामाद्धिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ाविन च।7.2 अत्युत्तमाः परिरपा�यः।7.3 सांल्पिस्थकं �ैल4ण्यम्।

7.1 Institutional Values and Social Responsibilities

The institution organizes gender equity promotion programmes. The institution displays sensitivity to issues like climate change and environmental issues. It adopts environment friendly practices and takes necessary actions such as – energy conservation, rain water harvesting, waste recycling (solid/liquid waste



management, e-waste management), carbon neutral, green practices etc. The institution facilitates the differently abled (Divyangjan friendliness), effective dealing of location advantages and disadvantages (situatedness), explicit concern for human values and professional ethics etc. In other words, the concerns for social responsibilities as well as the values held by the institution are explicit in its regular activities.

7.1 सासं्थि�कमूल्याविन सामाजिजकोत्तरदामियत्�ाविन च

संस्था लःङै्गिःकसमताप्रोन्नतये काय7क्रमान् आयोजयवित। संस्था पया7�रणसमस्या-जल�ायुपरिर�त7नसदृशेषु वि�षयेषु जागरूकतां प्रदश7यवित। इय ं पया7�रणसन्तुलनानुकूलान् परिरपा�ीः अङ्गीकरोवित तथा समुलिचतवि�,ानाविन प्र�त7यवित। तद्यथा-वि�द्युत्संर4णःं, �ृष्ट्रिष्टजलसंर4णम्, ऐकान्त्रिन्तकता�स्थ्यं, हारिरत्यसम्पादनम् च। संस्था टिदव्याङःग्जनान् समुपकरोवित। करोवित च अ�करक्षि4प्तानां घनतरल�स्तूनां फलोत्पादकप्रयोगम्। संस्थाया विनयष्ट्रिमतगवितवि�ष्ट्रि,षु सामाद्धिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ं मूल्याविन च स्पष्टः ंप्रवितविब�बन्ते।

7.2 Best PracticesAny practice or practices that the institution has internally evolved and used during the last few

years leading to positive impact on the regular functioning of the institution can be identified as “best practice/s”. These are not any activity prescribed by some authority. At some point in time the institution evolves some innovation or a change in some aspect of functioning. This practice is relevant mainly within the institution at a given point in time. It could be in respect of teaching learning, office practices, maintenance and up keep of things or dealing with human beings or money matters. But adopting that practice has resolved the difficulty or has brought in greater ease in working in that aspect. In brief, these ‘best practices’ are relevant within the institutional context and may pertain to either academic or administrative or organizational aspects of institutional functioning.

7.2 स�^त्तमाः परिरपाटयः यःाः परिरपा�यः केषुलिचत् उपक्रमेषु संस्थया विनत्यम् अनुष्ठीयन्ते, यःासां कारणात् संस्थायाः

विनयष्ट्रिमतकाय0षु उत्तमः प्रभा�ः प्रवितफलवित; तःाः ता�त् स�®त्तमपरिरपाटि�त्�ेन परिरगण्यन्ते। एतेषु प्रःाशासविनकः यः कोऽविप गवितवि�ष्ट्रि,रन्तभ7�वित। क्�लिचत् संस्था स्�काय7पद्धतौ परिर�त7नं करोवित, न�ाचारांश्च स्�ीकरोवित। एतःाः अत्युत्तमपरिरपा�यः अध्यापनाष्ट्रि,गम-काया7लयकाय7-प्रबन्धन-मान�संसा,नाटिदक्षिभः स�बद्धाः स्युः।

7.3 Institutional Distinctiveness

Every institution would like to be recognized for certain of its attributes which make it ‘distinct’, or, one of its kinds. Such attributes characterize the institution and are reflected in all its activities in focus and practice.

7.3 सासं्थि�कं �ैलक्षण्यम्



प्रत्येकं संस्था वि�ल4णा भ�वित, तस्याश्च �ैल4ण्यं कैक्षिश्चत् वि�लिशष्टैल74णैः ज्ञायते। ताविन ल4णाविन संस्थायाः अक्षिभज्ञानं प्रक�ीकु�7न्त्रिन्त। संस्थायाः �ैलिशष्ट्याविन अस्याः काय7पद्धतौ परिरलक्ष्यन्ते।

IV. ELIGIBILITY FOR ASSESSMENT AND ACCREDITATION BY NAAC

Higher Education Institutions (HEIs), if they have a record of at least two batches of students graduated or been in existence for six years, whichever is earlier, are eligible to apply for the process of Assessment and Accreditation (A&A) of NAAC, and fulfil the other conditions or are covered by the other provisions, if any, mentioned below:

रा.मू.प्र.परिरषदा मूल्याङ्कनप्रत्यायनाय अह,तायेषु संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयेष ु गणuयस्य (two batches) छात्राः स्नातकीभूय वि�विनग7ताः, यuा

य े स्थापनानन्तर ं षK ् �षा7क्षिण पूरिरत�न्तः, त े वि�श्ववि�द्यालयाः मूल्याङ्कनप्रत्यायनाय आ�ेदनं कतु7मह7न्त्रिन्त। तैः अ,ोलिलखिखताः अह7ता अविप पूरणीयाः।

Universities (Central/State/Private/Deemed-to-be) and Institutions of National Importance

1. Provided the Institutions /Deemed –to-be Universities and their off-campuses if any are approved by

MHRD/UGC. NAAC will not consider the unapproved off-campuses for A&A.

2. Provided that these institutions have regular students enrolled in to the full time teaching and Research

programmes offered on campus.

3. Provided further that the duly established campuses within the country, if any, shall be treated as part of

the Universities / Institutions of National Importance for the A&A process.

4. NAAC will not undertake the accreditation of off-shore campuses

1. अमान�संसा,नवि�कासमन्त्रालयuारा अथ�ा वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगuारा अनुमोटिदताः संस्थाः, माविनतवि�श्ववि�द्यालयाः (इतरपरिरसरसविहताः) स्युः। परिरषद ् अननुमोटिदतेतरपरिरसराणा ं मूल्याकङ्कनं प्रत्यायनञ्च न करोवित।

2. वि�श्ववि�द्यालयेन प्रचाल्यमानेषु शैक्षि4कशो,पाठ्यक्रमेषु प्रवि�ष्टाः पूण7कालिलकाः छात्राः स्युः।3. वि�श्ववि�द्यालयेन सवि�,ान ं स्थाविपताः परिरसराः तदङ्गभूता इवित स्�ीकृत्य तेषा ं परिरसराणा ं मूल्याङ्कनं

प्रत्यायनं च वि�,ीयेत।4. वि�श्ववि�द्यालयानां देशबाह्यपरिरसराः मूल्याङ्कनाय अहा7 न भ�ेयुः।

V. THE ASSESSMENT PROCESS



The assessment process will be carried out in three stages. As stated earlier, it will comprise three main components, viz., Self Study Report (SSR), Student Satisfaction Survey and the Peer Team Report. The SSR has a total of 151 Metrics for Universities covering the seven Criteria described earlier. The SSR has two kinds of Metrics: one, those requiring quantifiable facts and figures as data which have been indicated as ‘quantitative metrics’ (QnM); and two, those metrics requiring descriptive responses and are accordingly named ‘qualitative metrics’ (QlM). Table 1 depicts the distribution of Key Indicators (KIs) and Metrics across them.

Table 1: Distribution of Metrics and KIs across Criteria

Type of HEIs Sanskrit Universities

Criteria 7

Key Indicators (KIs) 34

Qualitative Metrics (QlM 63

Quantitative Metrics (QnM) 87

Total Metrics (QlM + QnM) 150

Table 2 gives the details of weightage given to the various Key Indicators and Criteria. In view of the variations in the institutional evaluation for Sanskrit Universities, weightages have been appropriately demarcated. Each metric is designated a weightage which is indicated elsewhere in this Manual.

Table 2 Distribution of weightages across Key Indicators (KIs)

Criteria Key Indicators (KIs) Universities

1. CurricularAspects

1.1 Curriculum Design and Development

50

1.2 Academic Flexibility 50

1.3 Curriculum Enrichment 30

1.4 Feedback System 20



Total 150

2. Teaching- Learning and Evaluation

2.1 Student Enrolment andProfile

10

2.2 Catering to StudentDiversity

20

2.3 Teaching-LearningProcess

20

2.4 Teacher Profile and Quality 50

2.5 Evaluation Process andReforms

40

2.6 Student Performance and Learning Outcomes

30

2.7 Student satisfaction Survey 30Total 200

3. Research, Innovations and Extension

3.1 Promotion of Research and Facilities 32

3.2 Resource Mobilization for Research

20

3.3 Innovation Ecosystem 22

3.4 Research Publications and Awards

100

3.5 Consultancy 08

3.6 Extension Activities 50

3.7 Collaboration 18

Total 250

4. Infrastructure and LearningResources

4.1 Physical Facilities 40

4.2 Library as a LearningResource

20

4.3 IT Infrastructure 20

4.4 Maintenance of CampusInfrastructure

20

Total 100

5. Student Support andProgression

5.1 Student Support 30

5.2 Student Progression 40


20



5.4 Alumni Engagement 10

Total 100

6. Governance, Leadership andManagement

6.1 Institutional Vision andLeadership 10

6.2 Strategy Development and Deployment

10

6.3 Faculty EmpowermentStrategies

30

6.4 Financial Management and Resource Mobilization

20

6.5 Internal QualityAssurance System

30

Total 100

7. Institutional Values and Best Practices

7.1 Institutional Values and Social Responsibilities 50

7.2 Best Practices 30

7.3 Institutional Distinctiveness 20

Total 100

TOTAL SCORE 1000

Distribution of weightages across Key Indicators (KIs)



विनकषः प्रधानसूचकाः वि�श्ववि�द्यालयाः1. पाठ्यचया7प4ः 1.1. पाठ्यचया7याः संरचना वि�कासश्च 50

1.2. शैक्षि4कनमनीयता 501.3. पाठ्यचया7सं�,7नम् 301.4. प्रवितपुष्ट्रिष्टप्रणाली 20

योगः 1502. णि�क्षणालिधगमः मूल्याङ्कनं च

2.1. छात्रनामाङ्कनं छात्रवि��रक्षिणका च 102.2. छात्र�ैवि�ध्यस्य आ�श्यकतानां समू्पर्षितंः 20

2.3. लिश4णाष्ट्रि,गमप्रविक्रया 202.4. अध्यापकवि��रक्षिणका तदगु्ण�त्ता च 50

2.5. मूल्याङ्कनप्रविक्रया तत्र परिरष्काराश्च 40

2.6. छात्रस्य विनष्पक्षित्तः अष्ट्रि,गमपरिरणामश्च 30

2.7 छात्रसन्तुष्टेः स�04णम्30

योगः 2003. अनुसन्धानं, न�ाचारः वि�स्तारश्च

अनुसन्धानप्रोन्नयनं सौवि�ध्याविन च। 323.2. अनुसन्धानाय आर्शिथंकस्रोतसां सङ्ग्रहः। 20

3.3 न�ाचारयुता अन्योन्याश्रयव्य�स्था। 22

3.4 शो,प्रकाशनाविन पुरस्काराश्च 100

3.5 परामश7ः। 08

3.6 वि�स्तारगवितवि�,यः।50

3.7 सहयोगाः। 18योगः 250

4.मूलभूतसौवि�ध्याविन 4.1. भौवितकसौवि�ध्याविन 404.2. अष्ट्रि,गमसंसा,नरूपेण ग्रन्थालयः 20



विनकषः प्रधानसूचकाः वि�श्ववि�द्यालयाःअलिधगमस्रोतांलिस च 4.3.सूचनाप्रावि�ष्ट्रि,कीमूलभूतसौवि�ध्याविन 20

4.4. परिरसरसौवि�ध्यानाम् अनुर4णम् 20योगः 100

5. छात्राणां प्रोद्बलनं प्रगवितश्च 5.1. छात्राणां प्रोद्बलनम् 305.2. छात्रप्रगवितः। 405.3. छात्रप्रवितभाविगता गवितवि�,यश्च 205.4. पू�7च्छात्राणां स�बन्धानु�त7नम् 10

योगः 1006. प्रशासनं नेतृत्�ं प्रबन्धनञ्च

6.1. संस्थाया दूरदृष्ट्रिष्टः नेतृत्�ञ्च 106.2. वू्यहवि�कासः परिरविनयोजनं च 106.3.अध्यापकसशक्तीकरणवू्यहाः 306.4. वि�त्तीयप्रबन्धनं संसा,नसङ्ग्रहश्च 206.5. आन्तरिरकगुण�त्ता- आश्वासनव्य�स्था 30

योगः 1007. सांल्पिस्थकमूल्याविन अत्युत्तमाः परिरपा�यश्च

7.1. सांल्पिस्थकमूल्याविन सामाद्धिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ाविन च 50

7.2. अत्युत्तमाः परिरपा�यः 307.3. सांल्पिस्थकं �ैल4ण्यम् 20

योगः 100सम्पूण7योगः 1000

VI. PROCEDURAL DETAILS

HEIs are expected to read the below given details carefully and note the specifications of the revised process of A&A.

1. Eligible HEIs seeking A&A are required to submit Institutional Information for Quality Assessment (IIQA) online any time during the year starting from June-2018. Duly filled in IIQAs of eligible HEIs will be accepted by NAAC for further processing and others will be rejected.

2. In case of rejection of IIQA applications specific suggestions would be given to HEIs to facilitate them to resubmit IIQA. An institution can reapply twice after the first



attempt resulted in rejection. That is, each HEI is permitted three attempts in a year, with a single fee. After this, it will be considered a fresh application with required fees.

3. After the acceptance of IIQA, the institution will be asked to fill the SSR with the required document to be uploaded in the portal of NAAC website within 45 days. The SSR of the HEI will then be subjected to further process. As preparation of SSR is a systematic process, so it is suggested that the HEIs should be ready with soft copy of SSR and related documents well in advance of submitting IIQA. Those institutions who fail to submit SSR within 45 days will have to apply afresh starting from IIQA & its fees. In any case fees for IIQA will not be refundable.

4. The SSR has to be uploaded as per the manual for Sanskrit Universities format in portal of NAAC. After submission of SSR on NAAC portal HEI would receive an auto generated link/ID of SSR in their registered email id. The same SSR in .pdf format should be then uploaded on institutional website.

5. The SSR has to be submitted only online. HEIs should make necessary preparations with the required data, documents and/or responses before logging on to the NAAC website for submission of SSR online. Careful study of the Manual will be of great help in this regard.

6. The NAAC is making its best effort for software development to type Sanskrit in Devanagari script. Provision will be made for Qualitative metrics, Student satisfaction survey, Data Templates, Evaluation report of deparment to be given in Sanskrit itself. Institution are requested to make the best use of it.

7. As indicated earlier, the SSR comprises both Qualitative and Quantitative metrics. The Quantitative Metrics (QnM) add up to about 51.4% and the remaining about 48.6% are Qualitative Metrics (QlM).

8. The data submitted on Quantitative Metrics (QnM) will be subjected to validation exercise with the help of Data Validation and Verification (DVV) process done by NAAC. The responses to Qualitative Metrics (QlM) will be reviewed by the Peer Team on site only after the institution clears the Pre-qualifier stage.

9. Any Institution found to be providing wrong information/data during validation and verification stage will be asked for clarifications. On the basis of clarifications submitted by the HEIs the data will be again sent for DVV process. The process of Data Validation and Verification (DVV) by NAAC will be done in not more than 30 days.

10. Pre-qualifier: The Quantitative Metrics (QnM) of SSR will be sent for Data Validation and Verification (DVV) Process. After DVV process, a DVV Deviation report will be generated. On the basis of the Deviation report, the A&A process will proceed further as per the following conditions:

a) HEI whose Metrics are found to be deviated will be liable for the penalty or legal action. Their first installment of accreditation fees will also be forfeited, and the name of such HEI will be sent to statutory authorities for further actions.



b) HEI that clears the DVV process will proceed for Peer Team Visit with a condition of a Pre-qualifier, that the HEI should score at least 30% in Quantitative Metrics (QnM) as per the final score after the DVV Process. If the HEI does not clear the Pre-qualifier stage then they will have to apply afresh by submitting the IIQA and its fees. Such HEIs are eligible to apply again only after six months.

11. After the DVV process, NAAC will intimate the HEI, within 10 days stating that they have successfully cleared the Pre-qualifier. This indicates that the institution has entered the next round of assessment to be done by the Peer Team during their on-site visit. The focus of Peer Team visit will be on the 48.6% Qualitative Metrics (QlM).12. Student Satisfaction Survey (SSS): It will be conducted as per the following conditions:

a) SSS will be conducted simultaneously with DVV process. b) Institutions will have to submit the entire database of students with e-mail/mobile

numbers, at the time of filling of online SSR itself. c) The SSS questionnaire (20 objective & 01 subjective) will be e-mailed to all

students and the following rule will be applied for processing the responses. i. For colleges – (UG/PG and Autonomous) responses should be received from

at least 10% of the student population or 100, whichever is lesser. ii. For Universities – 10% of the student population or 500, whichever is lesser.

d) If the response rate is lower than the limits mentioned by NAAC, the metric will not be taken up for evaluation.

e) SSS will be completed by the HEIs within one month after its initiation.13. Peer Team visit of the institution should not exceed three months after clearance of Pre-qualifier stage. 14. Based on the size and scope of academic offerings at the HEIs, the number of days and experts for onsite visit may vary from 2-3 days with 2-5 expert reviewers visiting the institutions. The visiting teams’ role would be very specific in the revised model limited to Qualitative Metrics (QlM). The teams would play an important role in reviewing the intangible aspects.15. Unlike in the past NAAC will not pre-disclose the details of the visiting teams and HEIs will not be responsible for Logistics for the Visiting Teams. Hence forth NAAC will directly take care of all the logistics regarding the Peer Teams visiting the institutions. All payment towards TA, DA, Honorarium, etc., will be directly paid by NAAC to the nominated members. There would be no financial transactions between the Institution and the visiting NAAC team.16. The institutions need to add a link in home page of their institutional website for NAAC records/files viz., SSR, Peer Team Report, AQAR, Certificate of NAAC and Accreditation documents etc., for easy access by its stakeholders. The said link should be clearly visible/ highlighted.17. Guidelines for filling up Self-Study Report (SSR):



Extended profile contains all the questions which are basically the figures of denominators of the formulas used for calculation of various Metrics values. There are Tool Tips at various places in portal, such as Metrics, sub-metrics, upload, etc. which are given as guidance regarding the sort of data required to be submitted by the institution. The Tool Tip is denoted in the form of . Institutions are required to go through the respective Tool Tip thoroughly before filling the data. The data filled should contextualise with the related metrics. There is an upload limits for the documents to be uploaded for various Metrics, if the size of the document exceeds that limit, Institution may upload the same in their own website with password protection, if required. The link of the said uploaded document should be given in the portal. The password protection be removed on request of NAAC There is a fixed timeline for the entire DVV process. Institutions are supposed to respond within stipulated time given by DVV partner, during DVV clarification stage. If not responded within the given time frame, DVV partner recommended input value will be taken as the final value. The data of the students for Student Satisfaction Survey (SSS) has to be submitted concurrently during online submission of SSR. Where-so-ever ‘Asterisk Red mark’ is indicated in the portal it should be understood as mandatory requirement.18. Regarding withdraw of SSR submitted :

The HEIs which have submitted their SSRs will not be allowed to withdraw from the process at any stage.

If a HEI which has submitted its SSR, for any reason, does not complete the A&A process, the information that it has withdrawn / not completed the process should be hosted both on the HEI and NAAC website.

Such HEI will be allowed to apply for A&A only after a period of three year


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesVII. ASSESSMENT OUTCOME

The final result of the Assessment and Accreditation exercise will be an ICT based score, which is a combination of evaluation of qualitative and quantitative metrics. This will be compiled as a document comprising three parts.

PART I - Peer Team Report

Section 1: Gives the General Information of the institution and its context.

Section 2: Gives Criterion wise analysis based on peer evaluation of qualitative indicators. Instead of reporting with bullet points, this will be a qualitative, descriptive assessment report based on the Peer Team’s critical analysis presenting strengths and weaknesses of HEI under each Criterion

Section 3: Presents an Overall Analysis which includes Institutional Strengths, Weaknesses, Opportunities and Challenges.

Section 4: Records Recommendations for Quality Enhancement of the Institution (not more than 10 major ones).

PART II - Graphical representation based on Quantitative Metrics (QnM)

This part will be a System Generated Quality Profile of the HEI based on statistical analysis of quantitative indicators in the NAAC’s QIF (quality indicator framework). Graphical presentation of institutional features would be reflected through synthesis of quantifiable indicators.

PART III - Institutional Grade Sheet

Contains the Institutional Grade Sheet which is based on qualitative indicators, quantitative indicators and student satisfaction survey using existing calculation methods but it will be generated by a software.

The above three parts will together form “NAAC Accreditation Outcome” document. It is mandatory for the HEIs to display it on their institutional website apart from NAAC hosting it on its website.

Calculation of Institutional CGPA

The CGPA will be calculated based on the scores obtained from the three sources, viz., The System Generated Scores (SGS) of the quantitative metrics which comprise about 51.4% of the total, the scores from the qualitative metrics includes critical appraisal by the Peer Team through on site visit and the scores obtained on the Student Satisfaction Survey. These will be collated through an automated procedure based on ‘benchmarks’ and assessed on a five point scale, viz., (0, 1, 2, 3 & 4).

The Final Grade

On the basis of the CGPA obtained by the institution in maximum possible score of 4.00, the final grade is assigned on a seven point scale as shown in Table 3. The seven point refers to the seven letter grades each aligned to the seven specific score range.



Table 3 Institutional Grades and Accreditation Status

Range of Institutional LetterStatusCumulative Grade Grade

Point Average (CGPA)

3.51-4.00 A++ Accredited

3.26-3.50 A+ Accredited

3.01-3.25 A Accredited

2.76-3.00 B++ Accredited

2.51-2.75 B+ Accredited

2.01-2.50 B Accredited1.51-2.00 C Accredited≤ 1.50 D Not Accredited

Institutions which secure a CGPA equal to or less than 1.50 are notionally categorized under the letter grade “D”. Such unqualified institutions will also be intimated and notified by NAAC as “Assessed and Found not qualified for Accreditation”.

VIII. MECHANISM FOR INSTITUTIONAL APPEALS

The process of assessment and accreditation is viewed as an exercise in partnership done jointly by the NAAC and the institution being assessed. Every stage of the process is marked by transparency. The institution is consulted at various stages of the process – eliminating conflict of interest with the peers, planning the visit schedule, sharing the draft peer team report before the team leaves the campus etc. In spite of this participatory approach, there may be institutions that might have grievances to be addressed. Therefore, to provide a review mechanism for institutions who are aggrieved about the process or its outcome or any other issues related thereof, the NAAC has evolved Mechanism for Institutional Appeals.

On announcement of the A & A outcome, the institution not satisfied with the accreditation status may submit:

1. The letter of intent for appeal along with a request to provide the Criterion wise scores so as to reach NAAC within 30 days from the receipt of the letter intimating the accreditation status from NAAC.

2. The application for Appeal in the format prescribed by NAAC (refer Grievance Redressal Guidelines) should reach NAAC within 30 days from the date of receipt of the criterion wise scores from NAAC. The application for appeal should be submitted along with the requisite non-refundable fee of Rs. 1,00,000/- + applicable taxes.


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesAn Appeals Committee constituted for the purpose will consider the appeal and make recommendations to the Executive Committee (EC). The decision of the EC shall be binding on the institution. For details, refer to the NAAC website: www.naac.gov.in

IX. RE-ASSESSMENT

Institutions, which would like to make an improvement in the accredited status, may volunteer for re-assessment, after completing at least one year, but not after the completion of three years. The option can be exercised only once in a cycle. Re-assessed institution cannot come for another re-assessment in the same cycle. The current procedures and methodology including the manual for the Assessment and Accreditation is applicable for all institutions applying for re-assessment. However, the institution shall make specific responses based on the recommendations made by the peer team in the previous assessment and accreditation report, as well as the specific quality improvements made by the institution in the intervening period. The fee structure and other process would be as per the current procedures of Assessment and Accreditation (more details can be obtained from NAAC website). Institutions that volunteer for re-assessment will not be eligible for fee waiver and reimbursement of accreditation expenses.

X. SUBSEQUENT CYCLES OF ACCREDITATION

The methodology for subsequent cycles of accreditation remains the same. However, due consideration would be given to the post-accreditation activities resulting in quality improvement, quality sustenance and quality enhancement. In the SSRs institutions opting for subsequent cycles of accreditation need to highlight the significant quality sustenance and enhancement measures undertaken during the last four years (narrative not exceeding 10 pages). A functional Internal Quality Assurance Cell (IQAC) and timely submission of Annual Quality Assurance Reports (AQARs) are the Minimum Institutional Requirements (MIR) to volunteer for second, third or fourth cycle accreditation.

Institutions intending to be assessed to continue their accreditation need to apply afresh by submission of A&A application during the last six months of their validity period.

It may be noted that institutions under the third cycle of A&A which have obtained the highest grade for two consecutive cycles and have retained their grade in the third cycle also, will have their accreditation valid for 7 years instead of 5 years. Highest grade would refer to A++ and A+ , that is, CGPA of 3.51 and above out of 4 in the currently enforced seven point scale or on the earlier used nine point scale a grade of A and above (institutional score of 85-100). (Pending decision by EC).

XI. THE FEE STRUCTURE AND OTHER FINANCIAL IMPLICATIONS

(w.e.f. March 21, 2018)

1. IIQA FeeFor Registration – applicable to all institutions i.e., recognized 12B of UGC Act, 1956 / not recognized

Process Total amount of Assessment and Accreditation (A&A) FeeAmount to be paid by the Institution


http://www.naac.gov.in/

Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesInstitutional Information for Quality Assessment (IIQA)

Rs. 25,000/- + G S T 18% (Non-refundable) *

* In case of rejection of IIQA application, HEIs may resubmit IIQA applications for maximum of three attempts without IIQA fees, including the rejection attempt, within the period of a year.

2. Assessment and Accreditation (A&A) FeeFor Universities and Professional Institutions

Type Total amount of A&A Fee

Amount to be Paid by the Institution

1 to 10 departments Rs. 3,75,000/-**+ GST18%

Rs.1,87,500/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online submission of SSR)(Non-refundable)

More than 10 departments

Rs. 7,50,000/-** + GST18%

Rs.3,75,000/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online submission of SSR) (Non-refundable)

The accreditation fee will be limited to a maximum amount of Rs. 7,50, 000/-+ GST18%, per institution. ** Balance 50% of total fees along with 18% GST before 15 days from the date of on site visit.

Note: 1. Professional Institutions - Higher Education Institutions (HEIs) in which all the programs

offered are recognised by Statutory Regulatory Authority(s) (SRA) or HEIs in which 50 % or more of the programmes offered are recognised by the Statutory Regulatory Authority (s). Similar to Universities the A&A fee for Professional Institutions will be calculated depending on the number of the departments.

2. NAAC classified the programs offered leading to specific Degrees awarded as Arts Faculty, Commerce Faculty and Science Faculty. In case of General Colleges, HEIs are broadly categorised by NAAC for the purposes of deciding on the applicable Fee as Mono Faculty and Multi Faculty colleges.Colleges offering programs leading to Degrees such as BA, MA, BSW, MSW, BRS, MRS are considered as Arts Faculty, those colleges offering programs leading to Degrees such as B.Com, M.Com, BBA, BMS, MMS and other degrees relating to programs (not recognised by any SRA) in business administration/commerce/management are considered as Commerce Faculty.Science Faculty are those offering programs leading to Degrees such as B.Sc., M.Sc., B.F.Sc., M.F.Sc., BCA, B. Stat. M. Stat. and other degrees relating to programs (not recognised by any SRA) in applied and pure sciences.


1. For Colleges (Government, Grant-in-Aid and Private)

Type Total amount of A&A Fee

Amount to be paid by the Institution

a. General College with multi faculties

Rs. 1,85,000/-**+ GST18%

Rs.92,500/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online

submission of SSR)(Non-refundable)

b. General College with mono faculty

Rs. 1,25,000/-**+ GST18%

Rs.62,500/-** + GST18%(50% of Total fee along with the online submission of SSR) (Non-refundable)

http://m.f.sc/

http://b.f.sc/

Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesa. Mono Faculty - The Mono faculty institutions are those Higher education Institutions (HEIs) offering programs in only one discipline i.e. either in Arts, Commerce or Science. b. Multi Faculty - The Multi faculty institutions are those Higher education Institutions (HEIs) offering programs in more than one discipline i.e. either in a combination of Arts and Commerce, Science and Commerce, Science and Arts or Arts, Commerce and Science.

3. Balance amount 50%i. 50% of the stipulated fee+ applicable taxes along with online submission of Self-study Report

(SSR) (Non-refundable).ii. The pre-qualified HEIs will be asked to pay balance 50% of the stipulated fees+ applicable taxes

as shown in column 2 and 3 above before 15 days from the visit date. If the institution does not pay the fee within 15 days, the SSR will not be processed. They have to apply again / afresh with IIQA and its fees.

Mandatory Taxes/GST will not be refunded.iii. If the Institution does not take up the accreditation process, the fees will not be returned to the

institution. However, the same will be adjusted when accreditation process is taken up. (The Maximum time limit up to which it can be carried forward shall be one year from the date of submission of SSR).

4. Logistics Fee : Institution has to pay an advance, towards logistic expenses for the arrangement of Peer Team Visit, after clearing Pre-qualifier, which is as follows:-

i. All General colleges and Professional colleges will have 2 day visit for which the fee structure will be 1,50,000 + GST 18%.

ii. In case of exceptional case of Professional colleges with proper justifications and approval from the competent authority the Peer Team Visit can be extended to 3 days & the fee structure will be 3,00,000 + GST 18%.

iii. For University the Fee structure of logistics will be 3,00,000 + GST 18% for 3 or more days of visit.

5. Appeals Mechanism and Fee: Review of Accreditation (grievance) Rs. 1,00,000/- + GST 18% as applicable from time to time. Institution shall pay TA and Honorarium to Peer Team Members through NAAC. In case of decision by the Appeals committee, the logistic fee applicable as mention in point 5.

6. For subsequent cycles of Accreditation:The fee structure proposed for Assessment and Accreditation and towards logistics as above applies for all the cycles of Accreditation and Re-assessment for all Institutions.

7. Provision for Reimbursement of A&A fees and PTV logistics fees for UGC recognized institutions under 2f & 12B.Institutions which are recognized under section 2(f) and 12B of UGC Act, 1956 and receiving the General Developmental Grants from UGC should also pay the assessment and accreditation fees. The A&A fees and expenses on TA and logistics expenses of peer team would be reimbursed as per NAAC guidelines on submission of the latest General Developmental Grants sanction letter of UGC


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitieswith an attestation by the Head of the Institution and other necessary documents, as and when NAAC receives grants from UGC.

8. Mode of Payment: Online: The fee can be paid online through the online payment option available in the HEI portal.

XII. GETTING READY FOR SUBMISSION OF SELF - STUDY REPORT (SSR)

HEIs applying for A&A process should take note of the changes in the assessment process. It must be noted that the SSR has to be submitted online only through portal. The portal will be made available to the Institution on the NAAC website in ‘Apply Online Tab’. It would be helpful if the institution read the Manual carefully and get ready with all kinds of details required to be filled up in online format. Use this Manual for understanding the revised process of A&A and preparing for the submission of SSR in the new online format. Some significant tips are reiterated below.

While submitting the IIQA, ensure that there is adequate number of days for processing the SSR within the stipulated period, after the date of its acceptance by NAAC.

The SSR has to be filled online; for this NAAC will provide access to the respective portal on the website for institutions, according to pre-declared timeline.

Read instruction about where to upload the documents and data, in what format data have to be presented for the various metrics and required verbal explication for the qualitative metrics.

Kinds of information to be filled in the SSR are given in the QIF, presented in Section B. The Profile of the Institution given in Section B is self-evident in seeking information about the

institution. The QIF given in Section B indicates the kinds of data and documents required for each of the

Metrics while filling up the SSR and also kinds of responses to be given. In an initial exercise, the institution can prepare details as sought in the QIF (Section B) about

the various aspects of its functioning and upload them in a protected space on the institutional website. This will make it easy to upload and/or make them available through hyperlinks whenever required.

Some of the documents indicated such as minutes of various committees/bodies, financial details and similar items for which the institution may not like to provide in open access could be kept ready and made available through hyperlinks whenever required.

Keep all the relevant documents and data indicated in the QIF for each Metric under all KIs as a template so that when access to online SSR is available, it’s easy to provide pertinent data.

Wherever verbal descriptions are required write briefly as indicated (eg. . . in not more than 500 words…. or…. in not more than 200 words…, etc). Contemplate well and prepare the write ups explicating the highlights of the sought details about the institution without wasting space/words on ‘frill’ details.

The online formats (templates) for submitting data with respect to Quantitative Metrics (QnM) is given in Sub Section 7 of Section B. The same template in excel format can be downloaded from NAAC website available in an ‘Apply Online Tab’.


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities Ensure authentic, correct data are provided through out. Incorrect data or false details could

lead to disqualification or penalty. Strictly adhere to the time specifications given by NAAC. Some details may have to be worked out if they are not ready; eg. COs, PSOs, compiled reports

from various minutes and analyses of feedback, etc... Keep a brief executive summary for upload as per details given in Section B. Do not send any information as hard copy to NAAC unless specified. Read the Manual completely including the Glossary and Notes. This will help in clear

understanding of the terms used in the Quality Indicator Framework (QIF). For Metric related to finance the preceding financial year (1st April to 31st March) may be used

to consolidate data, for publication related data preceding calendar year (1st January to 31st

December) data to be entered and for the other metrics the preceding academic year may be taken for data to be entered in ‘data capturing format’ of portal. Wherever the requirement of current year data is mentioned, use the data of last completed academic year.

XIII. MANDATORY DISCLOSURE ON HEI’s WEBSITE

To ensure the transparency in the process of Assessment and Accreditation, it is necessary for the Higher Educational Institution’s (HEI’s) to upload the SSR along with other relevant documents on Institutional website. Thus it is suggested to create a separate NAAC tab/link on Higher Educational Institution’s (HEI’s) website and upload following documents till the validity period of Accreditation is over:

1) SSR submitted online, to be uploaded after DVV process only (.pdf format).2) Data templates which are uploaded along with SSR (in password protected mode, if needed).3) Annual Quality Assurance Report (AQAR – Year-wise)4) Accreditation outcome document viz., Certificate, Grade sheet, etc.

The Higher Educational Institution’s (HEI’s) may suitably design their NAAC tab/link to accommodate all relevant documents.



Section B: Data Requirements for Self-study Report

अनुभागः qःस्�ाध्ययनप्रवित�ेदनस्य कृते अपेक्षि4ताः दत्तांशाः


This section given details of various data required for filling up the online format of the Self - Study Report. These viz.,

1. Executive Summary2. Profile of the University3. QIF with details of data in respect of each of the 7 A&A

Criteria4. Evaluative report of the Departments5. Data Templates / Documents (Quantitative &

Qualitative Metrics)

अस्मिस्मन् खण्Kे स्�ाध्ययनप्रवित�ेदनपूरणाय अपेक्षि4तानां दत्तांशानां वि��रणम् उपन्यस्तम्, तद्यथा

काय7�ाविहसारांशः

संस्थायाः वि��रक्षिणका

गुणष्ट्रिमवितसूचकानां सप्तविनकषान्त्रिन्�तं दत्तांशयोजनम्

शैक्षि4कवि�भागानां मूल्याङ्कनात्मकं प्रवित�ेदनम्

दत्तांशसंरचनाविन/प्रपत्राक्षिण(गुणमानम् सङ्ख्यामानं च)


1. Executive Summary

Every HEI applying for the A&A process shall prepare an Executive Summary highlighting the main features of the Institution including

Introductory Note on the Institution: location, vision mission, type of the institution etc.

Criterion-wise Summary on the Institution’s functioning in not more than 250 words for each criterion.

Brief note on Strength Weaknesses Opportunities and Challenges (SWOC) in respect of the Institution.

Any additional information about the Institution other than ones already stated.

Over all conclusive explication about the institution’s functioning.

The Executive summary shall not be more than 5000 words.

1. काय,�ाविहसारा�ंः

मूल्याङ्कनप्रत्यायनाथ| प्रत्येकं वि�श्ववि�द्यालयः काय7�ाविहसारांशं सन्नद्धीकुया7त्। तस्मिस्मन् वि�श्ववि�द्यालयस्य/ संस्थायाः मुख्य�ैलिशष्ट्याविन प्रा,ान्यं भजेरन्।

उपोद्घातः – संस्थाया 4ेत्रम्, दूरदृष्ट्रिष्टः, ध्येयं चेत्यादीविन। विनकषानुसारिर सारः प्रत्येकं विनकषम�ल�ब्य अष्ट्रि,कतमं 250 शब्दैः लेखनीयः। संस्थायाः सामर्थ्यय|, बलहीनताः, अ�सरान्, स्प,ा7ह्वानाविन आक्षिश्रत्य संक्षि4प्तटि�प्पणी देया। पू�®क्तानंशान् अवितरिरच्य अवितरिरक्ताः सूचनाः यटिद स्युः, तर्षिहं ते अत्र देयाः। संस्थायाः काय7विन�7हणवि�षये सामस्त्येन विनष्कषा7म्बित्मका व्याख्या। काय7�ाविहसारांशः 5000-शब्दान् नावितरिरच्येत।



2. Profile of the University/वि�श्ववि�द्यालयवि��रणिणकाBasic Information/आधारभूतसूचना

Name and Address of the University/वि�श्ववि�द्यालयस्य नाम सङ्केतश्च

Name/नाम

Address/सङ्केत:

City/नगरम् PIN/विपन् सङ्ख्या

State/राज्यम् Website/ जालस्थानम्

Contacts for Communication/प/ाचाराथ| सङ्केत:Designation/पदम्

Name/नाम

Telephone with STD Code/कूटसङ्ख्यासविहता दूर�ाणी सङ्ख्या

Mobile/चलदूरभाषासङ्ख्या

Fax/फेक्स

Email/�ैद्युतसन्दे�ः

Nature of University/वि�श्ववि�द्यालयस्य प्रकृवितः

Institution Status/वि�श्ववि�द्यालयस्तर:

Type of University/वि�श्ववि�द्यालयप्रकार:

1. Type of University/वि�श्ववि�द्यालयप्रकार:

Establishment Details/वि�श्ववि�द्यालयस्य प्रवितष्ठापनवि��रणम्

Establishment Date of the University/वि�श्ववि�द्यालयस्य प्रवितष्ठापनटिदनाङ्कः Status Prior to Establishment, If applicable/वि�श्ववि�द्यालयत्�ेन प्रवितष्ठापनात्पू�| पू�,तनः स्तर: यटिद सम्qद्धम्

(Autonomous, Constituent, PG Centre, any other/स्�ायत्तम्, अङ्गीभूतम्, स्नातकोत्तरकेन्द्रम्, अन्यखित्कमविप)

Establishment date/ प्रवितष्ठापनटिदनाङ्क:

Recognition Details/मान्यतावि��रणम्Date of Recognition as a University by UGC or Any Other National Agency / वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगद्वारा कयाविप रा�स्तरीयाणिभकरणेन �ा वि�श्ववि�द्यालयत्�ेन मान्यताटिदनाङ्कः Under Section/अनुEेदान्तग,तम् Date/टिदनाङ्कः2f of UGC/वि�.अ.आ 2f अनुEेदान्तग,तम्12B of UGC/वि�.अ.आ 12B अनुEेदान्तग,तम्


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesUniversity with Potential for Excellence/अवितवि�णि�Oवि�श्ववि�द्यालयत्�ेन मान्यताIs the University Recognised as a 'University with Potential for Excellence (UPE)' by the UGC? / वि�.वि�.अ.आ द्वारा समुत्कषा,ह,-वि�श्ववि�द्यालयत्�ेन मान्यता प्राप्ता विकम् ?

Yes/आम् No/न

Location, Area and Activity of Campus/वि�श्ववि�द्यालय-परिरसरस्य �ानं , के्ष/म्, काय,व्यान्तिप्तश्च

Campus Type/परिरसरप्रकारः

Address/सङ्केतः

Location/�ानम्

Campus Area in Acres /परिरसरस्य के्ष/म् एकड्परिरमिमतौ

Built up Area in sq.mts. /विनमा,णक्षे/मिमवित:

Programmes Offered/प्रस्तावि�ता: पाठ्यRमाः

Date of Establishment/सं�ापनटिदनाङ्कः

Date of Recognition by UGC/MHRD/मान�संसाधनवि�कासमन्/ालयद्वारा /वि�.वि�.अ.आ मान्यताप्राप्तेः टिदनाङ्क:

Urban/नगरम्Semi Urban/उपनगरम्Rural/ग्रामीणम्Tribal/आटिद�ालिसप्रदे�:Hill/ प�,तीयम्

Academic Information/ �ैणिक्षकसूचना

Affiliated Institutions to the University (Not applicable for private and Deemed to be Universities) /वि�श्ववि�द्यालयेन सम्qद्धाः सं�ाः (अस�,कारीयवि�श्ववि�द्यालयानां माविनतवि�श्ववि�द्यालयानां च कृते न सम्qद्धम्)

College Type/महावि�द्यालयप्रकारः

Number of colleges with permanent affiliation/�ामियसम्qद्धता�न्तः महावि�द्यालयाः

Number of colleges with temporary affiliation/अ�ामियसम्qद्धता�न्तः महावि�द्यालयाः

Type of Colleges/ महावि�द्यालयप्रकारः

Permanent/�ायी

Temporary/अ�ायी

Total/योगः

Education/ Teachers Training/ णि�क्षा, णि�क्षकप्रणि�क्षणम्Sanskrit Literature and Shastras/संस्कृतसाविहत्यम्, �ास्/ाणिण चUniversal/Common to all Disciplines/ स�,सामान्याः/स�,सामान्यवि�षयाः



Furnish the Details of Colleges under University/ वि�श्ववि�द्यालयाधीनानां महावि�द्यालयानां वि�षये वि��रणम्Top of Form

Constituent Colleges/अङ्गीभूतमहावि�द्यालयाः

Affiliated Colleges/सम्qद्धाः महावि�द्यालयाः

Colleges Under 2(f) / 2(f) अनुEेदान्तग,ताः महावि�द्यालयाः

Colleges Under 2(f) and 12B / 2(f) 12B इत्यनुEेदान्तग,ताः महावि�द्यालयाः

NAAC Accredited Colleges/रा.मू.प्र.पा-द्वारा प्रत्यामियताः महावि�द्यालयाः

Colleges with Potential for Excellence(UGC) /समुत्कषा,ह,महावि�द्यालयत्�ेन मान्यता�न्तः महावि�द्यालयाः

Autonomous Colleges/स्�ायत्तमहावि�द्यालयाः

Colleges with Postgraduate Departments/ स्नतकोत्तरवि�भाग�न्तः महावि�द्यालयाः

Colleges with Research Departments/अनुसन्धानवि�भाग�न्तः महावि�द्यालयाः

University Recognized Research Institutes/Centers /वि�श्ववि�द्यलयेन मान्यता�न्तिन्त सं�ानाविन केन्द्राणिण च

Is the University Offering any Programmes Recognised by any Statutory Regulatory authority (SRA)? /किक� वि�श्ववि�द्यालयः �ैधाविनक-विनयन्/क-प्रालिधकरणेन माविनतान् पाठ्यRमान् चालयवित?

Yes/आम् No/न

Details of Teaching & Non-Teaching Staff of University /वि�श्ववि�द्यालयस्य अध्यापकानाम् अध्यापकेतरकम,चारिरणां वि��रणम्Teaching Faculty/ वि�श्ववि�द्यालयस्य अध्यापकाः

Professor/आचाय,: Associate Professor/सहाचाय,: Assistant Professor/सहायकाचाय,:Male/पुरुषः Female/

स्/ीःOthers/

अन्येTotal/योगः

Male/पुरुषः

Female/ स्/ीः

Others/अन्ये

Total/योगः


Female/स्/ीः


Total/योगः

Sanctioned/स्�ीकृताःRecruited/विनयुक्ताःYet to


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesRecruit/परं विनयोजनीयाःOn Contract/अनुqने्धन

Non- Teaching Staff/अध्यापकेतरकम,चारिरणःMale/पुरुषः Female/स्/ीः Others/अन्ये Total/योगः

Sanctioned/स्�ीकृताः

Recruited/विनयुक्ताःYet to Recruit/परं विनयोजनीयाःOn Contract/अनुqने्धन

Non-Vacation Academic Staff / अवि�रामशैक्षि4ककम7चारिरणःMale/पुरुषः Female/स्/ीः Others/अन्ये Total/ योगः

Sanctioned/स्�ीकृताः

Recruited/विनयुक्ताःYet to Recruit/परं विनयोजनीयाः

On Contract/अनुqने्धन

Technical Staff /प्रावि�लिधककम,चारिरणःMale/पुरुषः Female/स्/ीः Others/अन्ये Total/योगः

Sanctioned/स्�ीकृताःRecruited/विनयुक्ताःYet to Recruit/सांप्रतं विनयोजनीयाःOn Contract/अनुqने्धन

Qualification Details of the Teaching Staff / अध्यापकानाम् अह,तावि��रणम्Permanent Teachers / �ामियनः अध्यापकाः

Highest Qualification/ स�^च्चाह,ताः

Professor/आचाय,: Associate Professor/सहाचाय,:

Assistant Professor/सहायकाचाय,:

Total/ योगः


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesMale/पुरुषः









D.sc/D.Litt/ VidyavachaspatiPh.D. /Vidyavaridhi

M.Phil. /वि�णि�Oाचाय,ःPG/आचाय,ः

Temporary Teachers / अ�ामियनः अध्यापकाःHighest Qualification/ स�^च्चाह,ताः

Professor/आचाय,: Associate Professor/सहाचाय,:


Total/योगः












Part Time Teachers / अं�कालिलकाः अध्यापकाःHighest Qualification/ स�^च्चाह,ताः

Professor/आचाय,:

Associate Professor/सहाचाय,:


Total/योगः

Male/पुरुषः Female/

स्/ीःOthers/अन्ये







Distinguished Academicians Appointed /वि�णि�Oाः वि�द्वांसः विनयुक्ताःMale/पुरुषः Female/स्/ीः Others/अन्ये Total /योगः

Emeritus Professor/सुप्रवितविष्ठताचाय,ः



Adjunct Professor/संयुक्ताचाया,ःVisiting Professor/अवितलिथ-आचाय,ःShastra-Chudamani Scholars /�ास्/चूडामणिणवि�द्वांसः

Chairs Instituted by the University/वि�श्ववि�द्यालयेन �ाविपताविन अध्ययनपीठाविनName of the Department/वि�भागस्य नाम

Name of the Chair/अध्ययनपीठस्य नाम

Name of the Sponsor Organisation/Agency/प्रायोजकसं�ायाः/करणस्य �ा नाम

Sl.No/Rमांकः

Name of the Department/वि�भागस्य नाम

Name of the Chair//अध्ययनपीठस्य नाम

Name of the Sponsor Organisation/Agency//प्रायोजकसं�ायाः/करणस्य �ा नाम

Provide the Following Details of Students Enrolled in the University during the Current Academic Year/ �त,मान�ैणिक्षक�षa वि�श्ववि�द्यालये नामाङ्विकतानां छा/ाणाम् अधोलिलखिखतानुसारं वि��रणं देयम्

Programme/पाठ्यRमः From the State WhereUniversity is Located/वि�श्ववि�द्यालयः यस्मिस्मन् राज्ये अस्मिस्त तस्मात् राज्यात्

From Other States of India/अनन्येभ्यः राज्येभ्यः

NRI Students/अविन�ालिसनः भारतीयाः छा/ाः

Foreign Students/�ैदेणि�काः छा/ाः

Total/योगः

PG/स्नातकोत्त्तरस्तरः

Male/पुरुषःFemale/स्/ीःOthers/अन्ये

UG/स्नातकस्तरः


PG Diploma recognized by statutory authority including university/�ैधा-विनकविनकायेन वि�श्ववि�द्यालयेन च माविनतः स्नातकोत्त्तरपदवि�कः पाठ्यRमः


Does the university offer any integrated programmes? Yes/Noतिकं वि�श्ववि�द्यालयः समेकीकृतं पाठ्यक्रमं प्रस्तौवित ? आम् /न

Total number of integrated programme समेकीकृतानां पाठ्यक्रमाणां योगः

Integrated Programme /

From the state where university is

From other states NRI Students/ Foreign Students/

Total/योगः


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसमेकीकृत-पाठ्यक्रमः

located /वि�श्ववि�द्यालयः यस्मिस्मन् राज्ये अस्मिस्त तस्मात् राज्यात्

of India / भारतस्य अन्येभ्यः राज्येभ्यः

अविन�ालिसनः भारतीयाः छात्राः

�ैदेलिशकाः छात्राः


Details of UGC Human Resource Development Centre, If applicable/ सवित वि�द्यमाने वि�.वि�.अ.आ. मान�संसाधनवि�कासकेन्द्रस्य वि��रणम्Year of Establishment/�ापना�ष,म्Number of UGC Orientation Programmes/वि�.वि�.अ.आ. अणिभवि�न्यासकाय,Rमाणां सङ्ख्याNumber of UGC Refresher Course/वि�.वि�.अ.आ. पुनश्चया,पाठ्यRमाणां सङ्ख्याNumber of University's own Programmes/वि�श्ववि�द्यालयस्य नैजपाठ्यRमाणां सङ्ख्याTotal Number of Programmes Conducted(last five years) /वि�गतपञ्च�षaषु समायोजिजतानां पाठ्यRमाणां सङ्ख्या Details of Programmes conducted on Indian Knowledge Systems /भारतीयज्ञानप्रणालीम�लम्ब्य समायोजिजतानां पाठ्यRमाणां वि��रणम्Programmes/काय,Rमाः सङ्ख्याNumber of Shastra Adhyapana Prashikshana Programmes conducted in last five years/वि�गतपञ्च�षaषु समायोजिजतानां �ास्/ाध्यापनप्रणि�क्षणकाय,Rमाणां सङ्ख्याNumber of Shastra Vakyartha Prashikshana Programmes conducted in last five years/वि�गतेषु पञ्चसु �षaषु समायोजिजतानां �ास्/�ाक्याथ,प्रणि�क्षणकाय,Rमाणां सङ्ख्याNumber of Sanskrit Drama Training Programmes conducted in last five years/वि�गतेषु पञ्चसु �षaषु समायोजिजतानां संस्कृत-नाटकप्रणि�क्षणकाय,Rमाणां सङ्ख्याNumber of Manuscriptology Training Programmes conducted in last five years/वि�गतेषु पञ्चसु �षaषु समायोजिजतानां पाण्डुलिलविपप्रणि�क्षणकाय,Rमाणां सङ्ख्याNumber of Sanskrit Drama Festivals held in last five years/वि�गतेषु पञ्चसु �षaषु समायोजिजतानां संस्कृत-नाटकसमारोहाणां सङ्ख्याNumber of Sanskrit Poetry Writing Training Programmes held in last five years/वि�गतेषु पञ्चसु �षaषु समायोजिजतानां संस्कृत-काव्यरचनाप्रणि�क्षणकाय,Rमाणां सङ्ख्याNumber of Sanskrit Sambhashana Shibirams held in last five years/वि�गतेषु पञ्चसु �षaषु समायोजिजतानां संस्कृत-सम्भाषणणि�विqरकाय,Rमाणां सङ्ख्याNumber of Teachers Training Programs/ लिश4कप्रलिश4क�गा7णां


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याNumber of Translations Training Programs/अनु�ादप्रलिश4क�गा7णां सङ्ख्या

3. Quality Indicator Framework (QIF)Essential Note:

The revised format of the SSR has to be filled up only online and the IT format will be made available on the NAAC website.The QIF given below presents the Metrics under each Key Indicator (KI) for all the seven Criteria for Sanskrit Universities (SUs) and Institutions of Higher Studies in Sanskrit (IHSS).

While going through the QIF, details are given below each Metric in the form of:▪ data required ▪ formula for calculating the information, wherever required, and▪ documents needed to be uploaded, from which data could be compiled.

These will help Sanskrit Universities and Institutions of Higher Studies in Sanskrit in the preparation of their SSR, viz., what kind of information has to be given and how much, kinds of documents to be made available and the mode of response.

For some Qualitative Metrics (QlM) which seek descriptive data it is specified as to what kind of information has to be given and how much. It is advisable to keep data accordingly compiled beforehand as per the prescribed data sheet given there.

For the Quantitative Metrics (QnM) wherever formula is given (around 21), it must be noted that these are given merely to inform the HEIs about the manner in which data submitted will be used. That is the actual online format seeks only data in specified manner which will be processed digitally.

Metric wise weightage is also given.

The actual online format may change slightly from the QIF given in this Manual which is because of rendering it to the IT format. Observe this carefully while filling up.



3. गुण�त्तासूचकरूपरेखाअत्या�श्यकटि�प्पणी-

स्�ाध्यायप्रवित�ेदनस्य संशोष्ट्रि,त ं प्रारूपं के�लम् अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्र-(आनलाइन)माध्यमेन पूरणीयम्। सूचनाप्रःावि�ष्ट्रि,कीप्रपत्र ं रा.मू.प्र.परिरषदः जालस्थाने उपलभ्यते। गुण�त्तासूचकरूपरेखा, या खलु अत्र अ,स्ताद ्दीयते तत्र प्रवितप्र,ानसूचकान्तग7तं स�0षां सप्तानां विनकषाणां गुणष्ट्रिमवितः च दत्ता �त7ते। सा स�0षां संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयानां उच्चसंस्कृताध्ययनकेन्द्राणां च कृते वि�द्यते।

गुण�त्तासूचकरूपरेखायाः परिरशीलनकाले प्रत्येकं गुणष्ट्रिमतेः वि��रणम,ोलिलखिखतरूपेण दतं्त �त7ते-

अपेक्षि4तो दत्तांशः सूचनागणनायाः कृते सूत्रम् (आ�श्यकतानुसारेण) अपेक्षि4ताविन प्रपत्राक्षिण उद्योजनीयाविन, येभ्यः दत्तांशः संगृह्येत।

एताविन तत्त्�ाविन संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयाना ं उच्चसंस्कृतःाध्ययनकेन्द्राणा ं च स्�ाध्यःेयनप्रवित�ेदनविनमा7णे साहाय्य ं करिरष्यन्त्रिन्त। तदय्था – कीदृशी विकयती च सूचना प्रदेया, कीदृशाः केन प्रकारेण च दत्तांशाः योजनीयाः, कीदृशाः प्रलेखाः समप7णीयाः, तत्र च कीदृशः प्रवितविक्रयामाध्यमः स्याटिदवित।

कासाञ्चन वि��रणात्मकदत्तांश,ारिरकाणा ं गुणष्ट्रिमतीना ं कृत े कीदृश्यः सूचनाः दातव्या:, विकयती च दातव्या इवित वि�शेषेण सूलिचतमस्मिस्त। इदमत्रा�,ःयें यत ् पू�7लिसद्धा दत्तांशाः क्रमेण विन,ा7रिरतदत्तांशप्रपत्रेण पूरणीया इवित।

यत्र सूत्र ं प्रदत्त ं �त7ते, तादृशसङ्ख्याष्ट्रिमतीना ं कृत े इदम�श्यम�,ेय ं यत ् एताः के�लं उच्चसंस्कृतःाध्ययनकेन्द्राणा ं कृत े सूचष्ट्रियत ुं यत ् समर्षिपंतो दत्तांशः केन प्रकारेण प्रयःजु्यते इवित। एतदे� �ास्तवि�कम् अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्रप्रारूप ं वि�द्यते, यत ् दत्तांश ं वि�लिशष्टप्रकारेण संगृह्णावित। यस्य च यान्त्रिन्त्रकप्रविक्रयया वि�शे्लषणं विक्रयते।

सङ्ख्यामानानुसारेण अष्ट्रि,मानमविप यथास्थानं प्रदत्तमस्मिस्त।

सूचनाप्रवि�ष्ट्रि,प्रारूपानुसारेण अत्र प्रदत्ता गुण�त्तासूचकरूपरेखा अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्रप्रारूपात् विकल्पिञ्चद ्क्षिभद्यते। प्रारूपपूरणा�सरे परिर�त7नष्ट्रिमदं जागरूकतया अ�,ेयम्।

4. Extended Profile of the Universityवि�श्ववि�द्यालयानां वि�स्तृतवि��रणम्

1 Programme :


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities पाठ्यक्रमः -

1.1 Number of Programmes offered year-wise for last five years वि�गतपञ्च�ष0षु समायोद्धिजतानां पाठ्यक्रमाणां �ार्षिषंकसङ्ख्या

Year/�ष7म्Number/सङ्ख्या

1.2 Number of courses in all Programmes year-wise during the last five years

वि�गतपञ्च�ष7ःाणां स�0षु काय7क्रमेषु सम्बि�मलिलतपाठ्यपत्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्याYear/�ष7म्Number/सङ्ख्या 2 Students: वि�द्यार्शिथंनः-

2.1Number of students year-wise during the last five years

वि�गतपञ्च�ष0षु प्रवि�ष्टानां छात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या


2.2 Number of outgoing / final year students year-wise during the last five years

वि�गतपञ्च�ष0षु उत्तीणा7नां छात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या


2.3 Number of students appeared in the University examination year-wise during the last five years


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesवि�गतपञ्च�ष0षु, वि�श्ववि�द्यालये परी4ासु सम्बि�मलिलतछात्रःाणां �ार्षिषंकसङ्ख्या


3 Teachers :

अध्यापकाः

3.1 Number of full time teachers year-wise during the last five years

पूण7कालिलकाध्यापकानां वि�गतपञ्च�ष7ःाणां �ार्षिषंकक्रमेण समष्ट्रिष्टसङ्ख्याYear/�ष7म्Number/सङ्ख्या

3.2 Number of sanctioned posts year-wise during the last five years

वि�गतपञ्च�ष7ःेषु अनुमोटिदतानां पदानां �ार्षिषंकसङ्ख्या


4 Institution : संस्था -

4.1 Total Expenditure excluding salary year-wise during the last five years (INR in Lakhs)

वि�गतपञ्च�ष7ःेषु �ेतनाद ्ऋते संस्थाया �ार्षिषंकः व्ययः (ल4शः)Year/�ष7म्Expenditure/ व्ययः

Criterion I – Curricular Aspects (150)प्रथमः विनकषः - पाठ्यचया7प4ाः (150)



Key Indicator – 1.1 Curriculum Design and Development (50)प्र,ानसूचक: - 1.1 - पाठ्यचया7ः संरचना वि�कासश्च (50)

Metric No.सङ्ख्यामानम्

Weightageअष्ट्रि,मानम्

1.1.1

QlM

Curricula developed/ rare shastric texts adopted have relevance to the local/ national/ regional/ global developmental needs with learning objectives including programme outcomes, programme specific outcomes and course outcomes of all the programmes offered by the University.

Write description in maximum of 500 wordsFile Description (Upload)

Link for Additional Information Upload Additional information

20

1.1.1गुणष्ट्रिमवितः

वि�कलिसता पाठ्यचया7/ स्�ीकृता दुल7भाः शास्त्रग्रन्थाः, स्थानीय-राष्ट्रि#य-प्रादेलिशक-�ैक्षिश्वक-वि�कासस्य आ�श्यकतया अष्ट्रि,गमोदे्दश्यैः पाठ्यक्रमस्य परिरणामैः, विनर्दिदंष्टपाठ्यक्रमस्य परिरणामैः, वि�श्ववि�द्यालयेन प्र�र्षितंताना ं स�0षा ं पाठ्यक्रमाणा ं च परिरणामैः सङ्गतितं भजन्ते।

पञ्चशतशब्दैः वि��रणःं देयम्।पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अवितरिरक्तसूचनानां कृते सन्धानम् अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities1.1.2

QnM

Percentage of programmes where syllabus revision was carried out during the last five years

1.1.2.1: How many Programmes were revised out of total number of Programmes offered year-wise during the last five years

1.1.2.2 : Number of all Programmes offered by the institution year-wise during the last five years

Data Requirement for last five years (As per Data Template in Section B):

Programmes Code Names of the programme revised

YearNumber

Formula:

File Description (Upload) Minutes of relevant Academic Council/BOS meeting Details of Programme syllabus revision in last 5 years

(Data Template) Any additional information

10



सङ्ख्याष्ट्रिमवितः

वि�गतपञ्च�ष0षु वि�विहतस्य पाठः्यक्रमपुनरी4णस्य प्रवितशतता।

१.१.२.१ वि�गतपञ्च�ष0ष ु सञ्चालिलताः कवित पाठ्यक्रमाः प्रवित�ष| पुनरीक्षि4ताः?१.२.२.२. वि�गतपञ्च�ष0ष ु संस्थाया ं कवित पाठ्यक्रमाः प्रवित�ष| सञ्चालिलताः?

वि�गतपञ्च�षा7णा ं दत्तांशः आ�श्यकः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

पाठ्यक्रमस्य कू�सङ्ख्या पुनरीक्षि4तपाठ्यक्रमाणां नामाविन

�ष7म्सङ्ख्या

सूत्रम् -वि�गतपञ्च�ष0षु पुनरीक्षि4तपाठ्यक्रमाणां सङ्ख्या,

यत्र पाठ्यांशः संशोष्ट्रि,तः स्यात् x 100 वि�गतपञ्च�ष0षु सञ्चालिलतानां पाठ्यक्रमाणां योगः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• अध्ययनमण्Kलस्य/ वि�uत्परिरषदः उप�ेशनकाय7�ृत्तम्• वि�गतपञ्च�ष0ष ु कृतस्य पाठ्यक्रमपुनरी4णस्य वि��रणम्

(दत्तांशप्रारूपम्)• अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Average percentage of courses having focus on indepth-shastric learning/ creative writing/ employability/ entrepreneurship/ skill development/ Interdisciplinary/ Indigenous Knowledge base with modern application during the last five years

1.1.3.1: Number of courses having focus on employability/ entrepreneurship/ skill development year-wise during the last five years1.1.3.2. Number of courses in all Programmes year-wise during the last five years

YearNumber

Data Requirement for last five years: Name of the Course with Code Activities with direct bearing on indepth-shastric

learning/creative writing/ Employability/ Entrepreneurship/ Skill development/ Interdisciplinary/ Indigenous knowledge base with modern application

Name of the programmesYearNumber

Formula:

Number of Cources having focus on indepth-shastric learning/creative

writing/ employability/ entrepreneurship/ skill development/Interdisciplinary/

Indigenous KnowledgePercentage per year = X 100 Total No of Courses in all Programes

Average percentage =

File Description (Upload) Programme/ Curriculum/ Syllabus of the courses Minutes of the Boards of Studies/ Academic Council meetings

with approvals for these courses MoU's with relevant organizations for these courses, if any Average percentage of courses having focus on employability/

entrepreneurship/ Indigenous knowledge (Data Template) Any additional information Documents: Upload Programme; Curriculum; Syllabus of the courses; Minutes of the Boards of Studies/ Academic Council with course approvals. MoUs with relevant organizations for these courses.

10



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःवि�गतपञ्च�षा,णाम ् आमूल�ास्/ाध्ययनं/ सज,नात्मकलेखनं/ कौ�लवि�कासम्/ उद्यमिमताम्/ उद्योगप्रान्तिप्त-सामर्थ्यय,म्/ अन्तश्�ास्/ीयं/ दे�जज्ञानप्रणालीं च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्वित�तानां पाठ्यप/ाणां प्रवित�तं मध्यमानस्य मानम्।१.१.३.१. उद्यष्ट्रिमताम्/ उद्योगप्रान्त्रिप्त-सामर्थ्यय|/ कौशलवि�कासःं च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्षितंतानां पाठ्यपत्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।1.1.3.2. वि�गतपञ्च�ष7ःेषु स�0ष ु काय7क्रमेष ु सम्बि�मलिलतपाठ्यपत्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।वि�गतपञ्च�षा,णाम् आ�श्यकदत्तां�ः।

कू�सङ्ख्यासविहतं पाठ्यपत्रम् आमूलशास्त्राध्ययनं/ सज7नात्मकलेखनं/ कौशलवि�कासम्/

उद्यष्ट्रिमताम्/ उद्योगप्रान्त्रिप्तसामर्थ्यय7म्/ अन्तश्शास्त्रीयं/ देशजज्ञानप्रणालीं च सा4ात् प्रभा�यन्त्रिन्त काया7क्षिण

पाठ्यक्रमस्य नाम�ष7म्सङ्ख्या

सूत्रम् -आमूलशास्त्राध्ययनं/ सज7नात्मकलेखनं/ कौशलवि�कासम्/

उद्यष्ट्रिमताम्/ उद्योगप्रान्त्रिप्तसामर्थ्यय7म्/ अन्तश्शास्त्रीयं/ देशजज्ञानप्रणालीं च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्षितंतानां

पाठ्यपत्राणां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतता = -------------------------------------- x १०० स�0षु काय7क्रमेषु सम्बि�मलिलतपाठ्यपत्राणां सङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतता मध्यमानस्य प्रवितशतता =

५पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

• पाठ्यक्रमः/ पाठ्यचया7/ पाठ्यपत्राणां पाठ्यःांशः• अध्ययनमण्Kलस्य इवित�ृत्ताविन, वि�uत्परिरषदा पाठ्यपत्रस्य अङ्गीकृवितः।• एतेषां पाठ्यचया7णां सङ्घ�नैः स�मताविन सहमवितज्ञापनपत्राक्षिण।• उद्यष्ट्रिमताम्/ उद्योगप्रान्त्रिप्त-सामर्थ्यय|/ देशजज्ञानप्रणालीं च लक्ष्यीकृत्य प्र�र्षितंतानां पाठ्यपत्राणां प्रवितशतं मध्यमानस्यमानम्।

(दत्तांशप्रारूपम्)• अवितरिरक्ताः सूचनाः

अणिभलेखाः - पाठ्यक्रमःं, पाठ्यचया|, पाठ्यपत्राणां पाठ्यांशान्, अध्ययनमण्Kलस्य इवित�ृत्ताविन, वि�uत्परिरषदा पाठ्यपत्रस्य अङ्गीकृतीः, तैः सङ्घ�नैः स�मताविन सहमवितज्ञापनपत्राक्षिण, उपारोपणीयाः।



QlM

All Syllabi related to Sanskrit/Shastra subjects are available through Sanskrit medium. Give Details of the UG and PG Syllabus prepared in Sanskrit.Provide total no. of Courses, course wise details with total number of available versions in Sanskrit.

Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)

File Description (Upload) Provide UG and PG Syllabus prepared in Sanskrit Provide link of the University website

10


स�0 संस्कृतस�बद्धाः शास्त्रस�बद्धाः च पाठ्यःांशाः संस्कृतमाध्यमेन उपलभ्यन्ते।

संस्कृतःे रूपान्तरिःतानां स्नातक-स्नातकोत्तरपाठ्यःांशाना ं वि��रणं देयम्।आहत्य पाठ्यपत्राणा ं सङ्ख्या, पाठ्यपत्रानुसारेण, संस्कृतरूपान्तरेण समुपलभ्यमानःाविन पाठ्यपत्राक्षिण।

पञ्चशतशब्दैः वि��रणःं देयम्। (संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

संस्कृतःे रूपान्तरिःतानां स्नातक-स्नातकोत्तरपाठ्यःांशः देयःः।

वि�श्ववि�द्यालयस्य अन्तजा7लसन्धानं देयम्।


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesKey Indicator – 1.2 Academic Flexibility (50)

प्रधानसूचक: - 1.2 - �ैणिक्षक-नमनीयताMetric No.सङ्ख्यामानम्


1.2.1

QlM

Whether the University has designed and offered any Innovative Courses/ Courses in emerging area/ Sanskrit based courses including scientific and technical literature leading to both traditional and modern degrees (e.g. Shastri, B.Sc. etc) with combination of yoga, Ancient and Modern Mathematics/ Economics/ Management/ Law/ Computer Science/ Theoretical Ayurveda/ Krishi-parashara/ Vrikshayurveda etc. If yes give details.

Upload description in 500 words.(Sanskrit/English)

File Description (Upload) Minutes of relevant Academic Council/BOS meeting Institutional data (Data Template) Any additional information

20


वि�गतेभ्यः पञ्चभ्यः �ष0भ्यः प्र�र्षितंतेषु स�0षु वि�वि�,ायाम�त्सु पाठ्यपते्रषु (�ैज्ञाविनक-प्रौद्योविगक-साविहत्यसमाश्रयेण शास्त्री/ बीएस्.सी-प्रभृवित पारम्परिरका,ुविनकोपाष्ट्रि,ना�ना योगशास्त्रस्य प्राचीन-आ,ुविनकगक्षिणतयोः/ अथ7शास्त्रस्य/ प्रबन्धनशास्त्रस्य/ वि�ष्ट्रि,शास्त्रस्य/ सङ्गणकवि�ज्ञानस्य/ आयु�0दलिसद्धान्तस्य (दश7नस्य)/ कृविषपाराशरस्य/ �ृ4ायु�0दस्य च सङ्घ�नेन समारब्धाः न�ीनपाठ्यपत्राक्षिण तथा उदयमानवि�षयकपाठ्यपत्राक्षिण/ संस्कृताक्षिश्रतपाठ्यपत्राक्षिण) अक्षिभन�पाठ्यपत्राक्षिण।पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) • अध्ययनमण्Kलस्य/वि�uत्परिरषदः उप�ेशनकाय7�ृत्तम्• सांस्थाविनकदत्तांशः देयः (दत्तांशप्रारूपम्)• अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Percentage of Programmes in which Choice Based Credit System (CBCS)/elective course system has been implemented (Preceding academic year)

1.2.2.1: Number of Programmes in which CBCS/ Elective course system implemented.Data Requirements: (As per Data Template in Section B)

Names of all Programmes adopting CBCS Names of all Programmes adopting elective course system

Formula:

X 100

File Description (Upload) Minutes of relevant Academic Council/BOS meetings Institutional data (Data Template) Any additional information

20

1.2.2सङ्ख्याष्ट्रिमवित

ःः

वि�कल्पाक्षिश्रतश्रेयोऽङ्कप्रणाल्या/ ऐल्पिच्छकपाठ्यपत्रप्रणाल्या प्र�र्षितंतानां पाठ्यक्रमाणां प्रवितशततःा। (प्रगत�ष7स्य दत्तांशः)

१.२.२.१. वि�कल्पाक्षिश्रतश्रेयोऽङ्कप्रणाल्या/ ऐल्पिच्छकपाठ्यपत्रप्रणाल्या प्र�र्षितंतानां पाठ्यक्रमाणां सङ्ख्या।आ�श्यको दत्तां�ः – (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

वि�कल्पाक्षिश्रतश्रेयोऽङ्कप्रणाल्याक्षिश्रतकाय7क्रमाणां नामाविन। ऐल्पिच्छकपाठ्यपत्राक्षिश्रतपाठ्यक्रमाणां नामाविन।

सू/म् -वि�कल्पाक्षिश्रतश्रेयोऽङ्कप्रणाल्याम्/

ऐल्पिच्छकपाठ्यपत्रप्रणाल्यां प्रचलिलतानांपाठ्यक्रमाणां सङ्ख्या

-------------------------------------- x 100प्र�र्षितंतानां पाठ्यक्रमाणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• अध्ययनमण्Kलस्य/ वि�uत्परिरषदः उप�ेशनकाय7�ृत्तम्• सांस्थाविनकदत्तांशः देयः (दत्तांशप्रारूपम्) • अवितरिरक्ताः सूचनाः



QlM

University provides the flexibility of bringing together the conventional face-to-face mode, MOOCs, online education and allow students to choose and combine the courses they are interested in. Provide details.


File Description (Upload) Provide Link to MOOCs, online Platform Any additional information

10

गुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयेन समसामष्ट्रियकयो: परम्परागतमुखामुखिखवि�,ा सामूविहकमुक्तान्तजा7लपाठ्यक्रमः (MOOCs) अन्तजा7लं, दूरस्थलिश4ःाणा ं परस्परसमन्�यनाय नमनीयता प्रकल्पिल्पता। तेन स्�रुलिचपूणा7ना ं पाठ्यक्रमाणा ं चयन े संयोजन े च छात्राः अनुमताः। विक्रयान्�यनवि��रणं देयम्।

पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• सामूविहकमुक्तान्तजा7लपाठ्यक्रमस्य अन्तजा7लानुबन्धः,• अवितरिरक्ताः सूचनाः

Key Indicator – 1.3 Curriculum Enrichment (30)प्र,ानसूचकः-१.३ पाठ्यचया7गुणसं�,7नम् (30)


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesMetric No.सङ्ख्यामानम्

Weightagesअष्ट्रि,मानम्

1.3.1

QlM

Institution integrates cross cutting issues as reflected in Sanskrit literature relevant to Gender, Environment and Sustainability, Human Values and Professional Ethics and traditional system of shastric learning into the Curriculum


File Description (Upload) A description of courses which address Gender, Environment and

Sustainability, Human Values and Professional Ethics, traditional system of shastric learning

The list of courses where the above topics are included Any additional information

13


संस्था संस्कृतसाविहत्ये शास्त्रपरम्परायां च प्रवितफलिलतःान् स्त्रीपुरुष-पया7�रण-ल्पिस्थरता-मान�ीयमूल्य-�ृक्षित्तनीवित-पारम्परिरकशास्त्राष्ट्रि,गमप्रणालीवि�षयकान् परस्परवि�रुद्धांशान् पाठ्यचया7यां समन्�यवित।


पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) स्त्रीपुस्मिम्भदासं�ेदने, पया7�रणस्य ल्पिस्थरतायाः वि�कासस्य मान�ीयमूल्य-

�ृक्षित्तनीवित-पारम्परिरकशास्त्राष्ट्रि,गमप्रणालीवि�षयःेषु प्रचालिलतानां पाठ्यपत्राणां वि�षये वि�स्तरेण वि��रणं देयम्।

प्र,ानानाःं पाठ्यपत्राणां सूची यत्र उपरः्युक्तवि�षयाः योद्धिजताः। अवितरिरक्ताः सूचनाःः



QnM

Number of value-added courses imparting transferable and life skills offered during the last five years

1.3.2.1: How many new value-added courses are added within the last 5 years

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Names of the value added courses with 15 to 20 contact hours No. of times offered during the same year Total no. of students completing the course in the year

File Description (Upload) Brochure or any other document relating to value added courses List of value added courses (Data Template) combined with 1.3.3 Any additional information

02

1.3.2सङ्ख्याष्ट्रिमवितः

वि�गतपञ्च�ष0ष ु प्रचालिलताना ं स्थानान्तराहा7णा ं जी�नकौशलप्रदानां मूल्यसं�,7कानाञ्च पाठ्यपत्राणां सङ्ख्या।१.३.२.१. वि�गतपञ्च�ष0षु कवित मूल्यसं�,7क-पाठ्यपत्राक्षिण योद्धिजताविन?

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) पञ्चदशतः ति�ंशवितहोरापय7न्त ं ततोऽष्ट्रि,क ं �ा प्रचालिलतानां

मूल्यसं�,7कपाठ्यपत्राणां नामाविन। तस्मिस्मने्न� �ष7ःे प्रस्तुतानां तेषामे� पाठ्यपत्राणाम् आ�ृक्षित्तसङ्ख्या। तस्मिस्मन् �ष0 तस्मिस्मन् पाठ्यपत्रे साफल्यं प्राप्त�तां छात्राणां सङ्ख्या।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• मूल्यसं�,7कपाठ्यपत्रमष्ट्रि,कृत्य परिरपवित्रकाः अथ�ा अन्यप्रलेखाः।• मूल्यसं�,7कपाठ्यपत्राणां सूची (दत्तांशप्रारूपम्) 1.3.3 विबन्दुना युक्तम्।• अवितरिरक्ताः सूचनाः।



QnM

Average Percentage of students enrolled in the courses under 1.3.2

1.3.3.1: Number of students enrolled in value-added courses imparting transferable and life skills offered year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Names of the value added courses with 15 to 20 or more contact

hours No. of times offered during the same year Total no. of students completing the course in the year

Formula:


File Description (Upload) List of students enrolled (Data Template) combined with 1.3.2 Any additional information

02




1.3.2 विबन्दोः अनुरूपं जी�नकौशलप्रदे मूल्यसं�,7के च पाठ्यपत्रे प्रवि�ष्टानां छात्राणां प्रवितशततःा।१.३.३.१. वि�गतपञ्च�ष0षु प्रचालिलतानां स्थानान्तराहा7णां जी�नकौशलप्रदानां मूल्यसं�,7क-पाठ्यपत्राणाःं प्रवित�ष¯या सङ्ख्या।

�ष,म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) पञ्चदशतः ति�ंशवितहोरापय7न्तं ततोऽष्ट्रि,क ं �ा प्रचालिलतानां

मूल्यसं�,7कपाठ्यपत्राणां नामाविन। तस्मिस्मने्न� �ष0 प्रस्तुतानां तेषामे� पाठ्यपत्राणाम् आ�ृक्षित्तसङ्ख्या। तस्मिस्मन ् �ष0 तस्मिस्मन ् पाठ्यपत्रे साफल्य ं प्राप्त�ता ं छात्राणां

सङ्ख्या।सूत्रम् -

गतपञ्च�ष0षु पाठ्यपत्रे प्रवि�ष्टानां छात्राणां सङ्ख्या x 100 छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

मध्यमानस्यप्रवितशतता पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• प्रवि�ष्टानां छात्राणां सूची (दत्तांशप्रारूपम्) 1.3.2 विबन्दुना युक्तम्।• अवितरिरक्ताः सूचनाः


प्रवित�ष| प्रवितशतम् = ५


QnM

Percentage of students undertaking field projects/ internship/ training programme/ summer assignment etc. (Preceding academic year data)

1.3.4.1: Number of students undertaking field project or internships

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Names of the Programme No. of students undertaking field projects / internships

(Preceding academic year data) Formula:

Number of students undertaking field projects / internships / training programme / summer assignment X 100 Total No of Students

File Description (Upload) List of Programmes and number of students undertaking field

projects / internships (Data Template) Any additional information

05



सङ्ख्याष्ट्रिमवितः4ेत्रकाय7परिरयोजनासु अन्तःप्रलिश4णःेषु प्रलिश4णपाठ्यक्रमेषु ग्रीष्मा�काशस्तकाय0षु गृहीतभागानां छात्राणां प्रवितशततःा। (प्रगत�ष7स्य)

१..३.४.१. 4ेत्रकाय7परिरयोजनास ु ग्रीष्मा�काशाटिदष ु काया7क्षिण कु�7ताम्/ अन्तःप्रलिश4णं प्रापु्न�तां छात्राणां सङ्ख्या।

आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) काय7क्रमाणां नामाविन अस्मिस्मन ् �ष0 4ेत्रकाय7परिरयोजनाः कु�7ताम्/ अन्तःप्रलिश4णं

प्रापु्न�तां छात्राणां सङ्ख्या सूत्रम् -

4ेत्रकाय7परिरयोजनाः कु�7ताम्/ अन्तःप्रलिश4णंप्रापु्न�तां/ प्रलिश4णपाठं कु�7तां/ ग्रीष्मा�काशस्तकाय|

कु�7तां च छात्राणां सङ्ख्या x 100 छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• पाठ्यक्रमाणा ं तथा 4ेत्रकाय7परिरयोजनाः वि�रामकालीनकाया7क्षिण कु�7ताम्/

अन्तःप्रलिश4णं प्रापु्न�तां छात्राणां सूची (दत्तांशप्रारूपम्)• अवितरिरक्ताः सूचनाः

1.3.5

QlM

University Curriculum has units and sub-units of the modern subjects like History, Political Science, Education, Psychology, Economics and statistics etc. have contents from Sanskrit based knowledge and being taught in Sanskrit medium. Modern Sanskrit Literature is also included in the curriculum, Provide details


File Description (upload) List of units and sub-units of the modern subjects Any additional information

08


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः इवितहास-अथ7शास्त्र-लिश4ाशास्त्र-मनोवि�ज्ञान-सङ्ख्याशस्त्र-समाजशास्त्र-

राज्यशास्ते्रत्याद्या,ुविनक-वि�षयभागोपभागा: अविप संस्कृतमाध्यमेन पाठ्यमाना: सन्त्रिन्त। आ,ुविनकसंस्कृतसाविहत्यं पाठ्यचया7यामन्तभा7वि�तम्, वि��रणं देयम्।

पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अवितरिरक्ताः सूचनाः आ,ुविनक-वि�षयभागोपभागानां सूची।

Key Indicator – 1.4 Feedback System (20)प्र,ानसूचकः -१.४, प्रवितपुष्ट्रिष्टप्रणाली (२०)



1.4.1

QnM

Structured feedback received from 1) Students2) Teachers3) Employers4) Alumni 5) Parents for design and review of syllabus Semester wise /year-wiseOptions:A. Any 4 of the aboveB. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the above Opt one D. Any 1 of the aboveE. None of the above

Data Requirements: (As per Data Template in Section B)Report of analysis of feedback received from different stakeholders year-wise

File Description (Upload) URL for stakeholder feedback report Action taken report of the University on feedback report as

stated in the minutes of the Governing Council, Syndicate, Board of Management (Upload)

Any additional information (Upload)

05



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःअ,7सत्रप्रणाल्याः, �ार्षिषंकसत्रप्रणाल्याः �ा पाठ्यांशसंरचनाथ| समी4ाथ7ञ्च संरलिचता प्रवितपुष्ट्रिष्टः स्�ीविक्रयते -

१. छाते्रभ्यः २. अध्यापकेभ्यः३. �ृक्षित्तदातृभ्यः ४. पू�7च्छाते्रभ्यः५. अक्षिभभा�केभ्यः

वि�कल्पाः -अ. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु काविनलिचत् चत्�ारिरआ. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु काविनलिचत् त्रीक्षिणइ. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु केलिचत् uे अन्यतमं लिचनुतई. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु विकमविप एकम्उ. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु न विकमविप

आ�श्यकदत्तांशः- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) प्रवित�ष| नानाविहत,ारकेभ्यः प्राप्ताना ं प्रवितपुष्टीनां

वि�शे्लषणस्य प्रवित�ेदनम्।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) URL विहत,ारकाणां प्रवितपुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवित�ेदनम् विहत,ारकाणा ं प्रवितपुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवित�ेदन ं शालिसपरिरषदः

काय7�ृत्तानुरूप ं वि�श्ववि�द्यालयेन कृतकाय7स्य प्रवित�ेदनम् उपारोपणीयम्।

अवितरिरक्ताः सूचनाः (उपारोपणीयम्)

1.4.2

QnM

Feedback processes of the institution may be classified as follows:A. Feedback collected, analysed, action taken and available on websiteB. Feedback collected, analysed and action taken C. Feedback collected and analysed Opt OneD. Feedback collectedE. Feedback not collected Documents:Upload Stakeholder feedback report, Action taken report of the university on it as minuted by the Governing Council, Syndicate, Board of Management.

File Description (Upload) URL for feedback report Upload any additional information

05



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःसंस्थायाः प्रवितपुष्ट्रिष्टप्रविक्रया अ,ोलिलखिखतक्रमेण वि�भज्य दश्य7ते –

1. प्रवितपुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रहीता, वि�शे्लविषता, विक्रयान्त्रिन्�ता च, जालस्थाने उपलभ्यते च।

2. प्रवितपुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रहीता, वि�शे्लविषता, विक्रयान्त्रिन्�ता च।3. प्रवितपुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रहीता, वि�शे्लविषता च। अन्यतमं लिचनुत 4. प्रवितपुष्ट्रिष्टः सङ्ग्रहीता।5. प्रवितपुष्ट्रिष्टः न सङ्ग्रहीता

अणिभलेखाः -विहत,ारकाणा ं प्रवितपुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवित�ेदनं, शालिसपरिरषदः

काय7�ृत्तानुरूप ं वि�श्ववि�द्यालयेन विक्रयान्�यस्य प्रवित�ेदनम् उपारोपणीयम्। पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

विहत,ारकाणां प्रवितपुष्ट्रिष्टवि�षयकं प्रवित�ेदनस्य सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः

1.4.3QlM

The feedback thus obtained is Discussed in the Statutory Bodies of the University like

Academic Council/ Executive Council etc. Is used for restructuring the curriculum Discussed with Traditional scholars/ Peers


File Description (Upload) Upload the Munits of the Academic Council/

Executive Council etc. Any additional information

10

गुणष्ट्रिमवितः इतं्थ सङ्ग्रहीता प्रवितपुष्ट्रिष्टः - वि�श्ववि�द्यालयस्य वि�uत्परिरषटिद/ शालिसपरिरषटिद/

न्यायसभायाम्/ अन्येषु प्राष्ट्रि,कारेषु चच7िःतःा। पाठ्यचया7याः पुनः विनमा7णाय उपयुज्यते। पारम्परिरकैः वि�uद्धिद्भः प्र�रगणैः सह चच7िःता।


पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) वि�uदप्रिरषदादीनां विनण7यान् उपारोपयतु अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः



Criterion II – Teaching-Learning and Evaluation (200)विuतीयः विनकषः - 2 अध्यापनम्, अष्ट्रि,गमः मूल्याङ्कनं च (200)

Key Indicator - 2.1 Student Enrolment and Profile (10)प्रधानसूचकः- 2.1 छा/नामाङ्कनं छा/वि��रणिणका च (10)



2.1.1

QnM

Average percentage of students from other States and Countries during the last five years

2.1.1.1: Number of students from other states and Countries, year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)

Number of students enrolled from other states and Countries

Total number of students enrolled

Formula:

Number of students from other States and Countries during the last five years

Percentage per year ----------------------------------------- X 100 Total No of Students


File Description (Upload) List of students (other states and countries) Any additional information

03



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःवि�गतेष ु पञ्चस ु �ष0ष ु अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा#ेभ्यश्च प्रवि�ष्टानां छात्राणां मध्यमानस्य प्रवितशततायाः मानम्।२.१.१.१. वि�गतेष ु पञ्चस ु �ष0ष ु अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा#ेभ्यश्च प्रवि�ष्टानां छात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।


वि�गतपञ्च�षा7णाम ् आ�श्यकदत्तांशः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा#ेभ्यश्च प्रवि�ष्टाना ं छात्राणां सङ्ख्या

प्रवि�ष्टानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्यासूत्रम् – अन्येभ्यः राज्येभ्यः रा#ेभ्यश्च प्रवि�ष्टानां छात्राणां सङ्ख्या प्रवित�ष| प्रवितशतम् = -------------------------------- × १०० छात्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

∑ प्रवित�ष| प्रवितशतम्मध्यमानस्य प्रवितशतता = ------------------- ५पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

छात्रसूची (अन्येभ्यः राज्येभ्यः) अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Demand Ratio (Average of last five years)

2.1.2.1: Number of seats available year-wise during the last five years YearNumber

2.1.2.2 Number of eligible applications received for admissions to all the Programmes year-wise during the last five years

Year

Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of seats available in all the Programmes Total number of eligible applications received

Formula:

File Description (Upload) Demand Ratio (Average of Last five years) based on Data

Template upload the document Any additional information

04



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःअक्षिभयाचनायाः अनुपातः (वि�गतानाःं पञ्चानां �षा7णां मध्यमानम्)२.१.२.१. वि�गतेष ु पञ्च�ष0ष ु प्रवित�ष7म ् उपलब्धाना ं स्थानानां सङ्ख्या।

�ष,म्सङ्ख्या

2.1.2.2. वि�गतपञ्च�ष0ष ु प्रचाल्यमानेष ु पाठ्यक्रमेषु प्राप्ताह7तानाम् आ�ेदनपत्रसमप7काणां �ार्षिषंकक्रमेण समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

�ष7म्

सङ्ख्या

गताना ं पञ्चाना ं �षा7णाम ् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

स�0षु पाठ्यक्रमेषु उपलब्धानां स्थानानां सङ्ख्या अहा7णाम् आ�ेदनपत्राणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सू/म् - प्राप्ताह7तानाम् प्रवित�ष7म् अनुपातः = आ�ेदनपत्रसमप7काणां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या उपलब्धानां स्थानानां सङ्ख्याअनुपातस्य मध्यमानम् = ∑ प्रवित�ष7 म् अनुपातः ५पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

दत्तांशप्रारूपानुगुणम ् अक्षिभयाचनायाः अनुपातः (वि�गतानाम ् पञ्चाना ं �षा7णा ं मध्यमानम्) दत्तांशप्रारूपानुगुणम् अक्षिभलेखः उपारोपणीयः।

अवितरिरक्ताः सूचनाः



2.1.3QnM

Average percentage of seats filled against seats reserved for various categories (SC, ST, OBC, Divyangjan, etc.) as per applicable reservation policy during the last five years

2.1.3.1: Number of actual students admitted from the reserved categories year-wise during the last five years

Year Number

2.1.3.2 Number of seats earmarked for reserved category as per GOI/State Govt. rule year-wise during the last five years

Year

Number


Number of students admitted from the reserved category Total number of seats earmarked for reserved category as per

GOI or State Government ruleFormula:


File Description (Upload) Average percentage of seats filled against seats reserved


03



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःवि�गतेषु पञ्चसु �ष0षु, आर4णनीत्यनुसारेण, नानाप्र�ग0भ्यः (अनुसूलिचतजावितः, अनुसूलिचतजनजावितः, अप्रगतजावितः, टिदव्याङ्गजनाः, इत्यादयः) विनर्दिदंषे्टषु आरक्षि4तस्थानेषु, सम्पूरिरतानाम् आरक्षि4तस्थानानां प्रवितशतं मध्यमानस्य प्रवितशतता।२.१.३.१. वि�गतेषु पञ्चसु �ष0षु प्रवित�ष7म् आरक्षि4तप्र�ग0भ्यः प्राप्तप्र�ेशानां छात्राणां सङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

2.1.3.2 वि�गतपञ्च�ष0ष ु भारतशासनस्य अथ�ा राज्यशासनस्य विनयमानुरूपम् आरक्षि4तप्र�ग0भ्यः विनर्दिदंष्टानां स्थानानां �ार्षिषंकक्रमेण समष्ट्रिष्टसङ्ख्या�ष7म्सङ्ख्या

गतानां पञ्चानां �षा7णाम ् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

आरक्षि4तप्र�ग0भ्यः प्राप्तप्र�ेशानां छात्राणां सङ्ख्या भारतस�7कारस्य अथ�ा राज्यस�7कारस्य विनयमानुसारेण

आरक्षि4तप्र�ग0भ्यः विनर्दिदंष्टानां स्थानानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्यासू/म् -

आरक्षि4तप्र�ग0भ्यः प्राप्तप्र�ेशानांछात्राणां यथा�त् सङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतम् = --------------------------------------------× १००भारतशासनस्य अथ�ा राज्यशासनस्य

विनयमानुरूपम् आरक्षि4तप्र�ग0भ्यःविनर्दिदंष्टानां स्थानानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

मध्यमानस्य प्रवितशतता = ∑ प्रवित�ष| प्रवितशतम् ५

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) आर4णनीत्यनुसारेण, नानाप्र�ग0भ्यः विनर्दिदंषे्टषु आरक्षि4तस्थानेषु,

सम्पूरिरतानाम् आरक्षि4तस्थानानां मध्यमानस्य प्रवितशतता। (दत्तांशप्रारूपम्)




Key Indicator - 2.2 Catering to Student Diversity (20)प्र,ानसूचकः - 2.2 छात्र�ैवि�ध्यस्य आ�श्यकतानां सम्पूर्षितंः (२०)



2.2.1

QlM

The institution assesses the learning levels of the students, after admission and organises special programmes (including spoken Sanskrit shibirams/ camps/ workshops/ summer schools etc.) for advanced learners and slow learners

Upload a description of the initiatives in not more than 500 words

File Description (Upload) Provide link for additional information Upload any additional information

10


छात्राणा ं प्र�ेशानन्तर ं संस्था तेषाम ् अष्ट्रि,गमस्तरान ् परी4ते, अग्रसराष्ट्रि,गन्तॄणा ं मन्दाष्ट्रि,गन्तॄणा ं च कृत े वि�लिशष्टान् शैक्षि4कपाठ्यक्रमान ् (संस्कृतसम्भाषणलिशविबराक्षिण/ आ�ासीयलिशविबराक्षिण/ काय7शालाः/ ग्रीष्मकालिलकलिशविबराक्षिण इत्याटिद) आयोजयवित।

पञ्चशतशब्दैः वि�श्ववि�द्यालयेन प्रक्रान्तान ् उपक्रमान ् वि��ृत्य उपारोपयतु।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः।



QnM

Student - Full time teacher ratio Data Requirement for last five years (year-wise): Total number of students enrolled in the institution Total number of full time teachers in the institution

Formula: Students : TeachersFull time = Regular + Adhoc, Contractual(Adhoc, Contractual - means the appointment for one full academic year)

File Description (Upload) Institutional data : as per data template Any additional information

10

2.2.2सङ्ख्याष्ट्रिमवित

ःः

छात्राणां पूण7कालिलकाध्यापकानां च अनुपातः गतानां पञ्चानां �षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशःः।

संस्थायां प्राप्तप्र�ेशानां छात्राणां समष्ट्रिष्टसख्या संस्थायां पूण7कालिलकाध्यापकानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम् - छात्राः : अध्यापकाःपूण7कालीकाः = विनयताध्यापकाः + तत्कालिलक +संवि�दाध्यापकाः(तत्कालिलक ,संवि�दाध्यापकाः इत्युके्त येषां विनयुलिक्तः एकस्य सम्पूण7शौक्षि4क�षा7थ| भ�वित।)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• सांस्थाविनकदत्तांशः – दत्तांशप्रारूपानुगुणं देयम्।• अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः।

Key Indicator - 2.3 Teaching - Learning Process (20)


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesप्र,ानसूचक: - 2.3 लिश4ण-अष्ट्रि,गमप्रविक्रया (20)



2.3.1

QlM

Student centric methods, such as experiential learning, participative learning and learning through dialogue mode and use of hermeneutics in the teaching of knowledge texts and Kavyas, problem solving methodologies are used for enhancing learning experiences

Upload description of student centric methods in not more than 500 words. (Sanskrit/English)

File Description (Upload) Upload any additional information Link for Additional Information

05


अनुभ�ात्मकः अष्ट्रि,गमः, सहभागी अष्ट्रि,गमः, सं�ादपद्धत्या अष्ट्रि,गमः इत्यादयः छात्रकेद्धिन्द्रतवि�,यः, �ादपद्धत्या लिश4णं, शास्त्राणा ं काव्याना ंच पाठन े �ीकाभाष्याटिदपद्धतयः समस्यापरिरष्कारवि�ष्ट्रि,वि�ज्ञानाविन च अष्ट्रि,गमानुभ�समक्षिभ�,7नाय उपयुज्यन्ते।

पञ्चशतशब्दैः छात्रकेद्धिन्द्रतवि�,ीनां वि��रणम् उपारोपणीयम्(संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• अवितरिरक्तसूचनानां कृते सन्धानम्• अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः



QnM

Percentage of teachers using ICT for effective teaching with Learning Management Systems (LMS), E-learning resources etc.

2.3.2.1 Number of teachers using ICT

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Number of teachers using ICT (LMS, e-resources) Number of teachers on roll ICT tools and resources availableFormula:

X 100

File Description (Upload) Provide link for webpage describing the " LMS/ Academic

management system" Upload List of teachers (using ICT for teaching) based on Data

Template Upload any additional information

05


अष्ट्रि,गम-प्रबन्धन-प्रणाली(अ.प्र.प्र)-�ैद्युत-अष्ट्रि,गम-संसा,न(�ै.अ.स)-प्रभृवितक्षिभः सह सूचना-संप्रेषण-प्रावि�ष्ट्रि,कीं (सू.सं.प्रःा) प्रभावि�लिश4णाथ7म् उपयुञ्जताम् अध्यापकानां प्रवितशतता।2.3.2.1 सूचना-सम्प्रेषण-प्रावि�ष्ट्रि,कीम् (सू.सं.प्रःा) उपयुञ्जताम् अध्यापकानां सङ्ख्या

आ�श्यकदत्तांशः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) सूचना-संप्रेषण-प्रावि�ष्ट्रि,कीम् (सू.सं.प्रःा) (अ.प्र.प्र., �ै.अ.सं)

उपयुञ्जताम् अध्यापकानां सङ्ख्या संस्थायाम् अध्यापकानां सङ्ख्या उपलब्धाविन सू.सं.प्रःा उपकरणाविन संसा,नाविन च-सूत्रम्- सू.सं.प्रःा उपयुञ्जताम् अध्यापकानाम् सङ्ख्या ---------------------------------------------- x 100 अध्यापकानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) जालपु�स्य सन्धान ंदीयतां यत्र अष्ट्रि,गम-प्रबन्धन-प्रणाली (अ.प्र.प्र) �ैदु्यत-अष्ट्रि,गम-

संसा,नाना ं(�ै.अ.स) वि��रणं लभ्यते। दत्तांशप्रारूपा,ारेण सूचना-संप्रेषण-प्रावि�ष्ट्रि,की (सू.सं.प्रःा) (अ.प्र.प्र., �ै.अ.सं)

उपयुञ्जताम् अध्यापकानां सूची उपारोपणीया। अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः



QnM

Ratio of mentor to students for academic and stress related issues (preceding academic year data)

2.3.3.1: Number of mentors

Data Requirement: Number of students assigned to each Mentor Formula: Mentor : Mentee

File Description (Upload) Upload year-wise list of number of students, full time teachers and

mentor/mentee ratio

5


शैक्षि4कसमस्यावि�षये, उuेगवि�षये च छात्राणां कृते उपलब्धानाम् उपदेषॄ्टणाम् अनुपातः (प्रगत�ष7स्य दत्तांशः)२.३.३.१. उपदेषॄ्टणां सङ्ख्या

आ�श्यकदत्तांशःः प्रत्युपदेषॄ्टणां विन,ा7रिरतानां छात्राणां सङ्ख्या सूत्रम् - उपदेष्टा : उपदेश्यः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) छात्राणां तथा पूण7कालिलकाध्यापकानां �ार्षिषंकी सूची तथा उपदेषृ्ट-उपदेश्यानामनुपातश्च

उपारोपणीयः2.3.4

QlM

University encourages the Grurukula method of teaching/ Pathashalas/ Traditional Oriental Learning System (TOLS)/ Gurukula/ Shastrapeethas

Give Details in five hundred (500) words.

File Description (Upload) Link for additional Information Upload any additional information

05

2.3.4

गुणष्ट्रिमवितःवि�श्ववि�द्यालयः गुरुकुलपद्धत्या अध्यापनं/ पाठशालाः/ परम्परागतप्राच्यष्ट्रि,गमप्रणाली/ गुरुकुलाविन/ शास्त्राथ7पीठाविन च पोषयवित।

पञ्चशतशब्दैः वि��रणं दीयताम्।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां कृते सन्धानम् अवितरिरक्ताः सूचनाः



Key Indicator - 2.4 Teacher Profile and Quality (50)प्र,ानसूचकः 2.4 अध्यापकवि��रणं गुण�त्ता च (50)


Weightage अष्ट्रि,मानम्

2.4.1

QnM

Average percentage of full time teachers against sanctioned posts during the last five yearsData Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)

Number of full time teachers Number of sanctioned posts

Year Number

Formula:

Percentage per year =

Average percentage = File Description (Upload)

Year-wise full time teachers and sanctioned posts for 5 years (Data Template)

List of the faculty members authenticated by the Head of HEI Any additional information

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवित

ःःअनुमोटिदताविन पदाविन लक्ष्यीकृत्य गतेषु पञ्चसु �ष0षु विनयुक्तानाम् अध्यापकानां मध्यमानस्य प्रवितशतता।

वि�गतानां पञ्चानां �षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) पूण7कालिलकाध्यापकानां सङ्ख्या अनुमोटिदतानां पदानां सङ्ख्या


सूत्रम्- पूण7कालिलकाध्यापकसङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतम् = -------------------------------- X 100 प्रदत्तानां पदानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतता मध्यमानस्य प्रवितशततःा = ५

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• पूण7कालिलकाध्यापकानां प्रदत्तानां पदानां च �ार्षिषंकी सूची। (दत्तांशप्रारूपम्)• उच्चलिश4ासंस्थायाः प्रमुखेन प्रमाणीकृता अध्यापकसूची• अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Average percentage of full time teachers with Ph.D. during the last five years

2.4.2.1: Number of full time teachers with Ph.D. year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of full time teachers with PhD Total number of full time teachersFormula:



File Description (Upload) List of number of full time teachers with PhD and number of full time teachers

for 5 years (Data Template) Any additional information

05




गतेष ु पञ्चस ु �ष0षु, वि�द्या�ारिरष्ट्रि,ः (पीएचः्.Kी) इत्युपाष्ट्रि,मतां पूण7कालिलकाध्यापकानां मध्यमानस्य प्रवितशतता।

२.४.२.१. वि�गतपञ्च�ष0षु, वि�द्या�ारिरष्ट्रि,ः (पीएचः्.Kी) इत्युपाष्ट्रि,मतां पूण7कालिलकाध्यापकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतानां पञ्चानां �षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशःः (B अनुभागे दत्तांशप्रारूपानुसारं) वि�द्या�ारिरष्ट्रि,: पीएचः्.Kी. इवित उपाष्ट्रि,मतां पूण7कालिलकाध्यापकानां सङ्ख्या पूण7कालिलकाध्यापकानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम्- वि�द्या�ारिरष्ट्रि,मतां पूण7कालिलकाध्यापकानां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतम् = ------------------------------------------- X 100 पूण7कालिलकाध्यापकानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• गतेष ु पञ्चस ु �ष0ष ु वि�द्या�ारिरष्ट्रि,मता ं पूण7कालिलकाध्यापकाना ं तथा

पूण7कालिलकाध्यापकानाञ्च सूची।• अवितरिरक्ताः सूचनाः

2.4.3

QnM

Teaching experience of full time teachers in number of years

2.4.3.1: Total experience of full-time teachers

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Name and Number of full time teachers with years of teaching experiences Formula:

File Description (Upload) List of Teachers including their PAN, designation, dept and experience details


05




पूण7कालिलकाध्यापकानाम् अध्यापनानुभ�स्य �ष7प्रमाणेन प्रवितशतता

२.४.३.१. पूण7कालिलकाध्यापकानाम् अध्यापनानुभ�स्य समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

आ�श्यकदत्तांशःः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) पूण7कालिलकाध्यापकानां नामाविन, सङ्ख्या, अध्यापनानुभ��षा7क्षिण

सूत्रम्- पूण7कालिलकाध्यापकानाम् अनुभ��षा7णां समष्ट्रिष्टः ------------------------------------------------------ पूण7कालिलकाध्यापकानां सङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् ( उपारोपणीयम्) आयकरसङ्ख्या-पद�ी-वि�भाग-अनुभ�ानां वि��रणसविहता अध्यापकसूची। अवितरिरक्ताः सूचनाः।



QnM

Average percentage of full time teachers who received awards, recognition, fellowships at State, National, International level from Government recognised bodies during the last five years

2.4.4.1: Number of full time teachers receiving awards from state/ national/ international level from Government recognised bodies year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of full time teachers receiving awards from State, National,

International level Number of full time teachers

Formula



File Description (Upload) Institutional data: as per Data Template e-copies of award letters (scanned or soft copy) Any additional information

05




वि�गतपञ्च�ष0ष ु राज्य-रा#-अन्तारा#स्तरेषु, स�7कार-स�7काराक्षिभज्ञातविनकायैः पुरस्कारं प्राप्त�तां पूण7कालिलकाध्यापकानां मध्यमानस्य प्रवितशतता।

२.४.४. वि�गतपञ्च�ष0षु राज्य-रा#-अन्तारा#स्तरेषु, स�7कार-स�7काराक्षिभज्ञातविनकायैः पुरस्कारं प्राप्त�तां पूण7कालिलकाध्यापकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशःः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) राज्य-रा#-अन्तारा#स्तरे पुरस्कारं प्रापु्न�तां पूण7कालिलकाध्यापकानां सङ्ख्या अध्यापकानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम्- राज्य-रा#-अन्तारा#स्तरे पुरस्कारं प्रापु्न�तां पूण7कालिलकाध्यापकानां सङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतम् = ------------------------------------------- X 100 अध्यापकानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या ∑ प्रवित�ष| प्रवितशतम्

मध्यमानस्य प्रवितशतता = ---------------------- 5

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)• सांस्थाविनकदत्तांशः देयः (दत्तांशप्रारूपम्)• पुरस्कारस�बद्धानां पत्राणां �ैदु्यतप्रवितलिलपयः।• अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Average percentage of full time teachers from other States against sanctioned posts during the last five years2.4.5.1: Number of full time teachers from other states year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of full time teachers from other states Total number of sanctioned posts

Formula:



List of full time teachers from other state and state from which qualifying degree was obtained (Data Template)

Any additional information

05




वि�गतपञ्च�षaषु, अनुमोटिदतेषु पदेषु अन्यराज्येभ्यः विनयुक्तानां पूण,कालिलकाध्यापकानां मध्यमानस्य प्रवित�तता।

२.४.५.१. वि�गतपञ्च�ष0षु अन्यराज्येभ्यः विनयुक्तानां पूण7कालिलकाध्यापकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या -


वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशःः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) अन्यराज्येभ्यः पूण7कालिलकाध्यापकानां सङ्ख्या अनुमोटिदतानां पदानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

सूत्रम्- अन्यराज्येभ्यः पूण7कालिलकाध्यापकसङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतम् = ------------------------------------------ X 100 प्रदत्तानां पदानां समष्ट्रिष्टसङ्ख्या

∑ प्रवित�ष| प्रवितशतम्मध्यमानस्य प्रवितशतता = ---------------------- 5

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अन्यराज्येभ्यः विनयुक्तानां पूण7कालिलकाध्यापकानां सूची। राज्यस्य नामसविहता

यतः तैः प्रमाणपतं्र प्राप्तम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

2.4.6QlM

University has devised a mechanism to enable the young faculty to learn shastras under learned Gurus. Specify the names of Gurus from whom the teachers/ faculty members have studied Shastras/ Veda Shakhas. Upload description in 500 words.(Sanskrit/English)

File Description (Upload) Upload any additional information Link for additional Information

05



गुणष्ट्रिमवितःवि�श्ववि�द्यालयः यु�ाध्यापकाना ं पल्पिण्Kतगःुरूणा ं सष्ट्रिन्न,ौ शास्त्राध्ययनाय प्रोत्साहनं ददावित। गुरूणा ं नामाविन सूचयन्त ु येभ्यः अध्यापकाः शास्त्राणा ं �ेदशाखाना ं �ा पारम्परिरकम् अध्ययनमकु�7न्।

पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम्। (संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)


2.4.7QlM

Qualified faculty are available for new programmes/ emerging areas of study (computational linguistics, Computational Sanskrit, Translation Studies, Comparative Philosophy, Comparative Aesthetics, Yogic Science, Yoga Darshan, Samskrit Journalism, Sanskrit manuscriptology, Management, Jurisprudence, Cultural tourism, Temple Culture and Administration, Vastushastra, Medicinal Astrology etc.)Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)


05

गुणष्ट्रिमवितः नूतनपाठ्यक्रमाणाम ् उदयमान-4ेत्राणा ं च अध्यापनाय (सङ्गणकीय-भाषाशास्तं्र, सङ्गणकीय-संस्कृतम्, अनु�ादाध्ययनं, तुलनात्मकदश7नं, तुलनात्मकं सौन्दय7शास्तं्र, योगवि�ज्ञानम्, योगदश7नं, संस्कृतपत्रकारिरता, संस्कृतमातृकाशास्त्रम्, प्रबन्धनशास्तं्र, वि�ष्ट्रि,शास्तं्र, सांस्कृवितकयावित्रकं, दे�ालयसंस्कृवितः प्रशासन ं च, भैषज्यज्योवितषं, �ास्तुशास्त्रम ् इत्यादीनां) योग्यता�न्तः अध्यापकाः उपलभ्यन्ते।




Manual for Self Study Report Sanskrit Universities2.4.8QlM

Specify the names of Shastra-Chudamani/ Emeritus/ Adjunct Faculty/ Fellows/ Visiting Professors/ Post Doctoral Fellows on the rolls of the University.


File Description (Upload) Upload any additional information Link for additional Information

05

गुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयेन सह स�बद्धाना ं शास्त्रचूKामक्षिणवि�दुषां, रा#स्तरीयाचाया7णाम्, अवितर्थ्ययाचाया7णां, संयोद्धिजताचाया7णां, प्रवितष्ट्रिष्ठताचाया7णां, वि�द्या�ारिरध्युत्तरशो,रतानां वि�दुषां च नामाविन सूचयन्तु।


• अवितरिरक्तसूचनानां कृते सन्धानम्• अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः

2.4.9QlM

Specify the systems adopted to recharge academically and rejuvenate teachers (e.g. learning with traditional Gurus, providing research grants, study leave, nomination to national/ international conferences/ seminars, in-service training, organizing national/ international conferences, vakyartha-Sadhas, Shastrtha-Sabha, Shastra-Pareeksha, Shastra-spardha/ Samskrita-Kavi-Samavaya (Sanskrit Poets’ Meet) etc.)



05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः अध्यापकान् शैक्षि4करूपेण पुनन7�ीकतु7म् अक्षिभग्रहीताः व्य�स्थाः सूचयतु- यथा-

पारम्परिरकगुरूणा ं सवि�, े अध्ययनम्, अनुसन्धानानुदानप्रदानम्, अध्ययना�काशप्रदानम्, राष्ट्रि#य/ अन्ताराष्ट्रि#यस�मेलन े नामविनद0शनम्/ से�ारतप्रलिश4णं, राष्ट्रि#य/ अन्ताराष्ट्रि#यस�मेलनस्य आयोजनं, �ाक्याथ7सदः, शास्त्राथ7सभा, शास्त्रपरी4ाः, शास्त्रस्प,ा7ः, संस्कृतकवि�-सम�ायः इत्यादयः।पञ्चशतशब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम्(संस्कृतम्/आङ्गलम्)


2.4.10

QlM

Specify the names of faculty imparting indepth shastra knowledge/ Avadhana/ shastrartha to the students and encouraging them to take various shastra exams conducted by different organisations in addition to regular teaching.

Provide the details in five hundred (500) words (Sanskrit/English)


05

2.4.10

गुणष्ट्रिमवितःविनत्याध्यापनावितरिरक्तत्त्�ेन छात्राणा ं कृत े वि�वि�,संस्थाक्षिभः सञ्चालिलतास ुशास्त्राथ7परी4ास ु स्प,ा7स ु च भाग ं ग्रहीत ुं शास्त्राथ0ष ु अ�,ानकलाया ंवि�शेषप्रलिश4णं प्रददताम् अध्यापकानां वि�षये वि��रणं प्रयच्छत पञ्चशतशब्दैः।पञ्चशतशब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)


Key Indicator - 2.5 Evaluation Process and Reforms (40)प्र,ानसूचकः 2.5 मूल्याङ्कनप्रविक्रया, परिरष्करणोपायाः च (40)




2.5.1

QnM

Average number of days from the date of last semester-end/ year-end examination till the declaration of results during the last five years

2.5.1.1: Number of days from the date of last semester-end/ year- end examination till the declaration of results year-wise during the last five years

Year Number of days

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B) Semester wise/ year-wise Last date of the last semester-end/ year- end examination Date of declaration of results of semester-end/ year- end examination Number of days taken for declaration of the results Average number of days for declaration of results during the last five

yearsFile Description (Upload) List of Programmes and date of last semester and date of declaration of

results (Data Template) Any additional information

05



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःवि�गतपञ्च�ष0षु, षाण्मालिसक्याः �ार्षिषंक्याः च परी4ायाः अन्त्रिन्तमटिदनाङ्कात् परी4ापरिरणामघोषणाटिदनाङ्कं या�त् टिदनानां सङ्ख्यायाः मध्यमानम् -

२.५.१.१.वि�गतपञ्च�ष0षु, षाण्मालिसक्याः �ार्षिषंक्याः च परी4ायाः अन्त्रिन्तमटिदनाङ्कात ् परी4ापरिरणामघोषणाटिदनाङ्क ं या�त ् टिदनानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्टिदनाविन

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) षाण्मालिसक्यनुसारेण/ �ार्षिषंक्यनुसारेण वि�गतषाण्मालिसक्याः/ �ार्षिषंक्याः परी4ायाः अन्त्रिन्तमटिदनाङ्कः षाण्मालिसक्याः/ �ार्षिषंक्याः परी4ायाः परी4ापरिरणामघोषणाया: -

टिदनाङ्कः परी4ापरिरणामघोषणाणाथ| स्�ीकृतानिः टिदनानिः वि�गतेषु पञ्चसु �ष0षु परी4ापरिरणामघोषणाथ| स्�ीकृतानःां टिदनानां

मध्यमानम्पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

पाठ्यक्रमसूची, अन्त्रिन्तमषाण्मालिसक्याः टिदनाङ्कः, परी4ापरिरणामघोषणटिदनाङ्कश्च (दत्तांशप्रारूपम्)




QnM

Average percentage of student complaints/ grievances about evaluation against total number appeared in the examinations during the last five years2.5.2.1: Number of complaints/ grievances about evaluation year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: Number of complaints/grievances about evaluation Total number of students appeared in the examinations

Formula:



File Description (Upload) Number of complaints and total number of students appeared year-

wise Any additional information

05



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःवि�गतपञ्च�ष0षु, परी4ासु सम्बि�मलिलतेषु छाते्रषु मूल्याङ्कनवि�षये अक्षिभयाच्ञाम्/ अक्षिभयोगं �ा कृत�तां छात्राणां मध्यमानस्य प्रवितशतता।२.५.२.१. वि�गतपञ्च�ष0षु, परी4ासु सम्बि�मलिलतेषु छाते्रषु मूल्याङ्कनवि�षये अक्षिभयाच्ञाम्/ अक्षिभयोगं �ा कृत�तां छात्राणां �ार्षिषंकी सङ्ख्या।


वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः मूल् याङ्कनवि�षये अक्षिभयाच्ञानाम्/ अक्षिभयोगानां सङ्ख्या परी4ायां सम्बि�मलिलतानां छात्राणां योगः

सूत्रम् - मूल्यमापनवि�षये अक्षिभयाच्ञानाम्/ अक्षिभयोगानां सङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतता = X100

परी4ायां सम्बि�मलिलतानां छात्राणां योगः

∑ प्रवित�ष| प्रवितशतता मध्यमानस्य प्रवितशतता = ------------------------ 5पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

मूल्याङ्कनवि�षये अक्षिभयाञ्चाम्/ अक्षिभयोगं कृत�तां, परी4ायां सम्बि�मलिलतानां छात्राणां च �ार्षिषंकी सङ्ख्या।




QnM

Average percentage of applications for revaluation leading to change in marks 2.5.3.1: Number of applications for revaluation leading to change in marks year-wise during the last five years

Year Number of Applications

2.5.3.2 Number of revaluation applications year-wise during the last 5 yearsYear

Number

Data Requirements for last five years: Year-wise/ Semester wise Total number of revaluation applications Number of students appearing in the final exam Number of revaluation cases where marks changed

Formula:



File Description (Upload) Year-wise number of applications, students and revaluation cases Any additional information

05



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःपुनमू7ल्याङ्कनाय प्राप्तानाम् आ�ेदनानां प्रवितशतं मध्यमानस्य मानं, यत्र अङ्कानां परिर�त7नं जातम् -२.५.३.१. वि�गतपञ्च�ष0षु पुनमू7ल्याङ्कनाय प्राप्तानाम् आ�ेदनानां �ार्षिषंकी सङ्ख्या, यत्र अङ्कानां परिर�त7नं जातम्।�ष7म्आ�ेदनपत्रसङ्ख्या

2.5.3.2 वि�गतपञ्च�ष0षु पुनमू7ल्याङ्कनाय प्राप्तानाम् आ�ेदनानां �ार्षिषंकी सङ्ख्या

�ष7म्

सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः - �ार्षिषंक्यनुसारेण/ सत्रानुसारेण पुनमू7ल्याङ्कनाय प्राप्तानाम् आ�ेदनानां योगः अन्त्रिन्तम�ष7स्य परी4ासु सम्बि�मलिलतानां छात्राणां सङ्ख्या पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनःाविन यत्र अङ्कपरिर�त7नं लक्षि4तम्

सूत्रम्- पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनं यत्र अङ्कपरिर�त7नं जातम्

प्रवित�ष| प्रवितशतता = ___________________________ X 100 पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनस्य योगः ∑ प्रवित�ष| प्रवितशतता

मध्यमानस्य प्रवितशतता = ------------------------------------- ५

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) आ�ेदनानां, छात्राणां, पुनमू7ल्याङ्कना�ेदनानाञ्च �ार्षिषंकी सङ्ख्या अवितरिरक्ताः सूचनाः



QlM

Positive impact of reforms on the examination procedures and processes including IT integration and continuous internal assessment on the examination management system Upload a description of the examination reforms in not more than 500 words (Sanskrit/English)With reference to:

Examination procedures Processes integrating IT, Continuous internal assessment system Onscreen Evaluation System

File Description (Upload) Provide link for Additional Information Upload any additional information

10

गुणष्ट्रिमवितः परी4ाप्रबन्धनप्रणाल्याः परी4ापद्धतेः सूचनाप्रवि�,ेश्च विनरन्तरम् आन्तरिरकपरी4णस्य च अनुकूलः प्रभा�ः अनुभूयते।

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अ,ोलिलखिखतान् वि�षयाना,ारीकृत्य अष्ट्रि,काष्ट्रि,कःंपञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

परी4ाप्रविक्रया। सूचनाप्रवि�,ेः साहाय्यम्। विनरन्तरम् आन्तरिरकपरी4णप्रणाली। सङ्गणकज�विनकोपरिर पत्रमौल्यमापनव्य�स्था।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम् अवितरिरक्ताः सूचनाः


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities2.5.5QnM

Status of automation of Examination division along with approved Examination ManualA. 100% automation of entire division & implementation of Examination

Management System (EMS)B. Only student registration, Hall ticket issue & Result ProcessingC. Only student registration and result processingD. Only result processingE. Only manual methodology Opt any One

Data Requirements: (As per Data Template in Section B)File Description (Upload)

Current Manual of examination automation system Annual reports of examination including the present status of

automation (Data Template) Any additional information

05


परी4ावि�भागस्य यान्त्रिन्त्रकीकरणेन सह अङ्गीकृतायाः परी4ामाग7दर्शिशंकायाः ल्पिस्थवितः

1. स� पूण7वि�भागस्य 100% यान्त्रिन्त्रकीकरणम्, परी4ा-प्रबन्धन-प्रणाल्याः काया7न्�यनं च।

2. के�लं छात्राणां पञ्जीकरण-परी4ा-प्र�ेशपतं्र फलिलतांशप्रविक्रया च।3. के�लं छात्राणां पञ्जीकरण-फलिलतांश-प्रविक्रया। एकं लिचनुत-4. के�लं फलिलतांशप्रविक्रया।5. के�लं परी4ाप्रवि�ष्ट्रि,दर्शिशंका।

आ�श्यकदत्तांशःः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अक्षिभलेखाः परी4ा-यान्त्रिन्त्रकीकरण-प्रणाल्याः अ,ुनातनी दर्शिशंका अ,ुनातन्याः यान्त्रिन्त्रकीकरणल्पिस्थत्या सविहतं परी4ायाः �ार्षिषंकं �ृत्तम्

(दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

2.5.6QlM

Use of Sanskrit as a medium for Question Paper setting and Answering in Examination.Give details Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)

File Description (upload) Upload the Sanskrit medium of answer paper of few/some

programme Provide link for Additional Information Upload any additional information

10


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयः परीक्षाप्रश्नप/ाणा ं विनमा,ण े उत्तरलेखन े च

संस्कृतमाध्यममनुसरवित। पञ्चशतशब्दैः संस्कृतमाध्यमेन विनम¯यमाणाना ं प्रश्नपत्राणा ं वि��रणम् उपारोपयतु।

(संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

संस्कृतमाध्यमेन उत्तरं लिलखिखतानां केचन काय7क्रमाणाम् उत्तरपत्राक्षिण

अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम् अवितरिरक्ताः सूचनाः

Key Indicator - 2.6 Student Performance and Learning Outcomes (30)प्र,ानसूचकः - 2.6 छात्रस्य काय7विनष्पादनम् अष्ट्रि,गमपरिरणामाश्च (30)



2.6.1QlM

Programme outcomes, Programme specific outcomes and course outcomes for all Programmes offered by the institution are stated and displayed on website and communicated to teachers and students

Does the university articulate its Graduate Attributes? If so, how does it facilitate and monitor its implementation and outcome?

Documents Requirement Upload POs, PSOs, COs for all courses Upload a description of Mechanism of Communication Provide the URL

05



गुणष्ट्रिमवितः.संस्थाuारा परिरचालिलताना ं स�0षा ं पाठ्यक्रमाणा ं परिरणामाः, पाठ्यक्रमाणां वि�लिशष्टपरिरणामाः, पाठ्यपत्राणा ं परिरणामाः च संस्थाजालस्थाने विनर्दिदंश्यन्ते, प्रदश्य7न्ते च, छात्राणां लिश4काणां च कृते प्रेष्यन्ते।

अविप वि�श्ववि�द्यालयेन स्�ीयस्नातकोपाष्ट्रि,,ारिरणां शैक्षि4कगुणोपलब्धयः स्पष्टतया विनर्दिदंष्टाः? यद्ये�ं, तर्षिहं ताः उपलब्धेः विक्रयान्�यन े विन�ा7ह े च कथमुपकु�7न्त्रिन्त अपेक्षि4तदत्तांशः?

अपेणिक्षताणिभलेखाः स�0षां पाठ्यक्रमाणां परिरणामाः पाठ्यक्रमाणां वि�लिशष्टपरिरणामाः,

पाठ्यपत्राणां परिरणामाः च संस्थाजालस्थाने उपारोपणीयाः (आदश7रूपाक्षिण शब्दकोशटि�प्पण्यां योद्धिजताः)

सम्प्रेषणकाय7तन्त्रस्य वि��रणम् उपारोपणीयः। जालस्थानसन्धानं विनर्दिदंशन्तु

2.6.2

QlM

Attainment of Programme outcomes, Programme specific outcomes and course outcomes are evaluated by the institution

Upload a description of the method of measuring attainment of POs , PSOs and COs in not more than 500 words and the level of attaiment of POs , PSOs and COs.

File Description (upload) Provide link for Additional Information Upload any additional information

05

2.6.2गुणष्ट्रिमवितः.

एतेषां स�0षां पाठ्यक्रमपरिरणामानां, पाठ्यक्रमवि�लिशष्टपरिरणामानां, पाठ्यपत्रपरिरणामानां च विनष्पत्तीनां च मूल्याङ्कनं संस्था करोवित।

पाठ्यक्रमपरिरणामानां,पाठ्यक्रमवि�लिशष्टपरिरणामानां,पाठ्यपत्रपरिरणामानां च विनष्पत्तःेः मापनपद्धतेः वि��रणम् अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चशतेन शब्दैः वि�लिलख्य उपारोपणीयम्




QnM

Average pass percentage of students 2.6.3.1: Total number of final year students who passed the university examinations2.6.3.2: Total number of final year students who appeared for the examinationsData Requirement: (As per Data Template in Section B)

Programme Code Name of the Programme Number of students appeared Number of students passed Pass percentage

Formula:

File Description (Upload) Upload list of Programmes and number of students passed and

appeared in the final year examination (Data Template) Provide link for the annual report Upload any additional information

10



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःछात्राणाम् उत्तीण7ताप्रवितशततायाः मध्यमानम्

२.६.३.१. वि�श्ववि�द्यालयस्य परी4ासु उत्तीणा7नाम् अन्त्रिन्तम�ष7ःीयाणां छात्राणां सङ्ख्या२.६.३.२. अन्त्रिन्तम�ष7परी4ासु सम्बि�मलिलतानां छात्राणां योगःवि�गतानां पञ्चानां �षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

पाठ्यक्रमस्य कू�सङ्ख्या पाठ्यक्रमस्य नाम परी4ायां सम्बि�मलिलतानां छात्राणां सङ्ख्या उत्तीणा7नां छात्राणां सङ्ख्या उत्तीण7तायाः प्रवितशतता

सूत्रम्- वि�श्ववि�द्यालयस्य अन्त्रिन्तम�ष7स्य परी4ायाम् उत्तीणा7नां छात्राणां सङ्ख्या प्रवित�ष| प्रवितशतता X 100 अन्त्रिन्तम�ष7परी4ायां सम्बि�मलिलतानां छात्राणां योगः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) पाठ्यक्रमसूची, परी4ायाम् उत्तीणा7नां छात्राणां सङ्ख्या, आन्त्रिन्तम�ष7परी4ायां

सम्बि�मलिलतानां छात्राणां योगः च उपारोपणीयाः। (दत्तांशप्रारूपम्) �ार्षिषंकप्रवित�ेदनस्य सन्धानं विक्रयताम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः।

2.6.4QlM

The Institution has mechanism to evaluate the performance of students through the vakyartha/ shastrartha-Sabhas, Shalaka-Pareeksha, Shastra-Pareeksha (Oral), Shastra-spardha, Writing Sanskrit-Slokas/ Padya/ Poetry etc.Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)

File Description (upload) Provide link for Additional Information Upload any additional information

10


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः संस्था �ाक्याथ7/शास्त्राथ7सभा-शलाकापरी4ा-शास्त्रपरी4ा(मौखिखकं)-

शास्त्रस्प,ा7-संस्कृतश्लोक-पद्य-काव्यादीना ं uारा छात्राणा ं विनष्पादनस्य मूल्याङ्कनाथ| विकमविप काय7तन्त्रमनुसरवित।पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम्

(संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)


Key Indicator - 2.7 Student Satisfaction Survey (30)प्र,ानसूचकः 2.7 छात्रसन्तुष्टःेः स�04णम् (30)



2.7.1

QnM

Online student satisfaction survey regarding teaching learning process.

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Name/ Class/ Gender Student Id number/ Adhar Id number Mobile number Email id Degree Programme

(Database of all currently enrolled students need to be prepared and shared with NAAC along with the online submission of QIF)File Description (Upload)

Upload any additional information Upload database of all currently enrolled students (Data

Template)

30



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःः

अध्यापन-अष्ट्रि,गमयोः प्रविक्रयावि�षये अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्र छात्रसन्तुष्टेः स�04णम्।

आ�श्यकदत्तांशःः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) नाम/क4ा/लिलङ्गम् छात्रस्य/छात्राया आ,ार सङ्ख्या/ पञ्जीकरणसङ्ख्या चलदूरभाषसङ्ख्या �ैदु्यतपत्रसङ्केतः उपाष्ट्रि,पाठ्यक्रमः

सम्प्रवित पञ्जीकरणं प्राप्त�तां/ स�0षां छात्राणां दत्तांशविनष्ट्रि,ः विनमा7तव्यः, स गुण�त्ता-सूचक-रूपरेखा समप7णा�सरे अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्र रामूप्रपरिरषदे समप7णीयः च।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) सम्प्रवित पञ्जीकरणं प्राप्त�तां/ स�0षां छात्राणां दत्तांशविनष्ट्रि,ः




Criterion III – Research, Innovations and Extension (250)तृतीयः विनकषः –अनुसन्धानं, न�ाचाराः वि�स्तारश्च (250)

Key Indicator - 3.1 Promotion of Research and Facilities (30) प्र,ानसूचकः 3.1- अनुसन्धानप्रोन्नयनं सौवि�ध्याविन च (30)



3.1.1QnM

The institution has a well defined policy for promotion of research and Research Committee to monitor and address issues related to research and the same is uploaded on the institutional website.

(Yes /No)

Documents : Minutes of the Research Committee/ Academic Council/ Governing Council/ Syndicate/Board of Management related to research promotion policy and its adoption

File Description (Upload) Minutes of the the Research Committee/ Academic

Council/ Governing Council/ Syndicate/ Board of Management related to research promotion policy adoption

URL of Policy document on promotion of research uploaded on website


02


सं�ायाम् अनुसन्धानस्य प्रोन्नत्यै सुचारुविनर्दिद�Oा योजना अस्मिस्त। अनुसन्धानस्य समस्यानां विनराकरणाय, अनुसन्धानस्य प्रगतेः सं�ीक्षणाय अनुसन्धानसमिमवितः अस्मिस्त। तत्स�| सं�ायाः जाल�ाने स्पOतया उपारोविपतम्।

(आम् /न)अणिभलेखाः - अनुसन्धानस्य प्रोन्नवितयोजनावि�षयकं शो,सष्ट्रिमतेः/ शैक्षि4कपरिरषदः/ शालिसपरिरषदः/ प्रबन्धपरिरषदः काय7�ृतं्त तत्स्�ीकृवितपतं्र च।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अनुसन्धानस्य प्रोन्नवितयोजनावि�षयकं शो,सष्ट्रिमतेः/ शैक्षि4कपरिरषदः/

शालिसपरिरषदः/ प्रबन्धपरिरषदः काय7�ृतं्त तत्स्�ीकृवितपतं्र च। प्रबन्धपरिरषदः काय7�ृत्तस्य तत्स्�ीकृवितपत्रस्य च संस्थायाः जालस्थाने

स्पष्टतया उपारोविपतस्य सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः



The institution provides seed money for in-depth Shastric training/ inter-disciplinary training to its teachers for research during the last five years

3.1.2.1: The amount of seed money provided by institution to its faculty year-wise during the last five years (INR in lakhs)

Year Rupees in Lakhs

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name of the teacher getting seed money The amount of seed money Year of receiving grant Duration of the grantFormula:

The amount of seed money provided to the faculty members the institution for in-depth Shastric

training/inter-disciplinary training and research during the last 5 years

5

File Description (Upload) Minutes of the relevant bodies of the University Budget and expenditure statements signed by the Finance Officer

indicating seed money provided and utilized List of teachers receiving grant and details of grant received (Data

Template) Any additional information

06



सङ्ख्याष्ट्रिमवितःवि�गतपञ्च�ष0षु संस्था अध्यापकेभ्यः अनुसन्धानाय तलस्पर्शिशं शास्त्रीयं प्रलिश4णाय अन्तःशास्त्रीयं प्रलिश4णःाय च मूलविनष्टि,ं ददावित।

३.१.२.१. संस्थया वि�गतपञ्च�ष0षु अध्यापकेभ्यः प्रदत्तस्य मूलविन,ःेः �ार्षिषंकसङ्ख्या (ल4शः)।

�ष7म्ल4शः

पू�0षां पञ्चानां �षा7णां दत्तांशःः अपेक्ष्यते - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

एतादृशःानां मूलविनष्ट्रि,प्राप्त�ताम् अध्यापकानां नामाविन। प्राप्तः मूलविनष्ट्रि,ः अनुदानप्राप्तं सं�त्सरम् अनुदानस्य अ�ष्ट्रि,ः

सूत्रम्-संस्थया वि�गतपञ्च�ष0षु अध्यापकेभ्यः अनुसन्धानाय

तलस्पर्शिशं शास्त्रीयं प्रलिश4णाय अन्तःशास्त्रीयं प्रलिश4णःायच प्रदत्तो मूलविनष्ट्रि,ः

5

पल्पिञ्जकावि��रणम् (उपारोपणीयम्) वि�श्ववि�द्यालयस्य योग्यविनकायस्य काय7�ृत्तम् वि�श्ववि�द्यालयस्य वि�त्ताष्ट्रि,कारिरणा हस्ता4रिरतं मूलविन,ेः

प्राप्तराशेः व्ययीकृतराशेश्च सूचकम् आयव्ययपत्रकं व्ययपत्रकं च।

प्राप्तानुदानवि��रणेन सह अनुदानं प्राप्त�ताम् अध्यापकानां सूची। (दत्तांशप्रारूपम्)


अष्ट्रि,मानम्



QnM

Number of JRFs, SRFs, Post Doctoral Fellows, Research Associates and any other research fellowships in the University enrolled during the last five years

3.1.3.1: The Number of JRFs, SRFs, Post Doctoral Fellows, Research Associates and other research fellows in the university enrolled year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B)

Name of Research fellow Year of enrolment Duration of fellowship Type of the fellowship Granting agency

File Description (Upload) List of research fellows and their fellowship details (Data


02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालये वि�गतपञ्च�ष0षु पञ्जीकृतानां कविनष्ठशो,च्छात्राणां(JRF)

�रिरष्ठशो,च्छात्राणाःं (SRF) शो,ोत्तरानुसन्धातॄणाम् (PDF) अनुसन्धानसहायकानाम् अन्येषां च अनुसन्धातॄणां सङ्ख्या-

3.1.3.1 वि�श्ववि�द्यालये वि�गतपञ्च�ष0षु पञ्जीकृतानां कविनष्ठशो,च्छात्राणां(JRF) �रिरष्ठशो,च्छात्राणाःं (SRF) शो,ोत्तरानुसन्धातॄणाम् (PDF) अनुसन्धानसहायकानाम् अन्येषां च अनुसन्धातॄणां �ष7क्रमेण सङ्ख्या-


अपेक्षि4तो दत्तांशः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) अनुसन्धातुः नाम पञ्जीकरण�ष7म् छात्र�ृत्तेः अ�ष्ट्रि,ः छात्र�ृत्तेः प्रकारः अनुदानदात्री संस्था।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अनुसन्धातॄणां सूची, छात्र�ृक्षित्तवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः




University has the following facilities1. Central Instrumentation Centre/ Language Laboratory

ComputerLab/ ICT Lab2. Museum3. Studios/ Recording Studio for Audio-Video/ e-P.G.Pathashala

Facilities4. Research/ Statistical Databases5. Manuscript Resource Centre (MRC)6. Manuscript Conservation Centre(MCC)7. Yoga Training Centre 8. Yoga Therapy Centre with modern equipments9. Observatory/ Yajnashala10. Psychology Laboratory

Options:A. Any six facilities existB. Five of the facilities existC. Four of the facilities exist Opt oneD. Three of the facilities exists E. Two of the facilities exist

Data Requirements: Name of the facility Year of establishment Videos/pictures

File Description (Upload) Paste link of videos and geotagged photographs Upload the list of facilities provided by the university and

their year of establishment (Data Template) Upload any additional information

06


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालये अ,ोलिलखिखताविन सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्त-

1. केन्द्रीयम ् उपकरणकेन्द्रम्/ भाषाप्रयोगशाला/ सङ्गणकप्रयोगशाला/ सूचना-सम्प्रेषण-प्रावि�ष्ट्रि,प्रयोगशाला2. पुरातत्त्�सङ्ग्रहालयः3. दृश्य-श्रव्य-सामग्रीविनमा7णाय लिचत्राङ्कनशालायाः ध्�न्यङ्कनशालायाः ई.पी.जी पाठशालायाः �ा सौवि�ध्याविन।4. अनुसन्धानम्/साङ्ख्यकीयो दत्तांशविनष्ट्रि,ः5. पाण्Kुलिलविपसंसा,नकेन्द्रम्6. पाण्Kुलिलविपसंर4णकेन्द्रम्7. योगप्रलिश4णकेन्द्रम्8. आ,ुविनकयन्त्रसविहतं योग-उपचारकेन्द्रम्9. �े,शाला/ यज्ञशाला10. मनोवि�ज्ञानप्रयोगशाला

वि�कल्पाः-1. उपयु7के्तषु काविनलिचत् ष�् सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्तआ. उपयु7के्तषु काविनलिचत् पञ्च सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्तइ. उपयु7के्तषु काविनलिचत् चत्�ारिर सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्त विकल्पिञ्चदेकं स्�ीकरणीयम्

ई. उपयु7के्तषु काविनलिचत् त्रीक्षिण सौवि�ध्याविन सन्त्रिन्त उ. उपयु7के्तषु केलिचत् uे सौवि�ध्यःे स्तः

अपेक्षि4तःः दत्तांशःः- सौवि�ध्यस्य नाम स्थापनाया �ष7म् दृश्यसामग्री/लिचत्राक्षिण

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) भूलिचत्रसं�लिलतानां दृश्यसामग्रीलिचत्राणःां सन्धानम्। वि�श्ववि�द्यालयेन दत्तानां सौवि�ध्यानां सूची, स्थापनायाः �ष7ञ्च।





Percentage of departments with UGC-SAP, CAS, funding from DST/ ICSSR/ ICPR, Shastra-chudamani Scheme, Ashtadashi Scheme and other similar recognitions by government agency

3.1.5.1: Number of departments with UGC-SAP, CAS, funding from DST/ ICSSR/ ICPR, Shastra-chudamani Scheme, Ashtadashi Scheme and other similar recognitions by government agency

3.1.5.2 Number of departments offering academic programmes

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Name of the Department Name of the Scheme Name of the funding agency Year of Award Funds provided Duration of award

Formula:Number of departments with UGC-SAP, CAS, DST / ICSSR / ICPR, Shastra-chudamani Scheme, Ashtadashi Scheme and

other similar recognitions by government agency____________________________________ X 100

Total number of departments offeringacademic programmes

File Description (Upload) e-version of departmental recognition letters or other award

letters List of departments and award details (Data Template) Any additional information

02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य वि�णि�Oसहायताकाय,Rमस्य (SAP)

प्रगताध्ययनकेन्द्रत्�ेन डी.एस्.टी., ऐ.सी.एस्.एस्.आर.्, ऐ.सी.पी.आर.् सं�ाभ्यः �ोधविनमिमत्त ं धनप्रान्तिप्तः, �ास्/चूडामणिणयोजनाया ं प्रकष,केन्द्रत्�ेन न�ाचारकेन्द्रत्�ेन अOाद�ीयोजनायाम ् अन्यस्या ं �ा सदृ�योजनायाम ् अणिभज्ञातानां वि�भागानां प्रवित�तता।

3.1.5.1. वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य वि�लिशष्टसहायताकाय7क्रमस्य प्रगताध्ययनकेन्द्रत्�ेन Kी.एस्.�ी., ऐ.सी.एस्.एस्.आर्., ऐ.सी.पी.आर्. संस्थाभ्यः शो,विनष्ट्रिमत्त ं ,नप्रान्त्रिप्तः शास्त्रचूKामक्षिणयोजनाया ं प्रकष7केन्द्रत्�ेन न�ाचारकेन्द्रत्�ेन अष्टादशीयोजनायाम ् अन्यस्या ं �ा सदृशयोजनायाम ् अक्षिभज्ञातानां वि�भागानां सङ्ख्या।

3.1.5.2 शैक्षि4कपाठ्यक्रमान् सञ्चाल्यमानानां वि�भागानां सङ्ख्या

अपेक्षि4तो दत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) वि�भागस्य नाम योजनायाःः नाम ,नदात्री संस्था प्रान्त्रिप्त�ष7म् प्रदतं्त ,नम् योजनायाः अ�ष्ट्रि,ः

सूत्रम्- वि�.वि�.अ. आयोगस्य वि�लिशष्टसहायताटिदयोजनान्तग7तं तत्सदृशयोजनायां �ा परिरचाष्ट्रियता वि�भागाः x100शैक्षि4कपाठ्यक्रमान् सञ्चाल्यमानानां वि�भागानां सङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) वि�भागीय-अनुदान-अनुमवितपत्राणां �ैद्युतभागः अथ�ा

अन्यानुमवितपत्राक्षिण वि�भागानां सूची अनुमवितपत्रस्य वि��रणञ्च (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः




Does the university has the following – 1. Scheme for preparation of critical edition of unpublished

manuscripts for research projects and research degrees 2. Sanskrit as the compulsory medium of writing thesis/

dissertation/ Project Report etc.3. Provision for the translation of Sanskrit/Shastric texts as part of

formal research degree?4. Incentive to write Sanskrit-Teeka-s/ commentaries on Sanskrit

texts5. Scheme for production of Study materials in Sanskrit


File Description (Upload) Upload any additional information

14

गुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालये अधोलिलखिखतfां�ाः सन्तिन्त –1. अनुसन्धानपरिरयोजनाना ं शो,ोपा,ीना ं च कृते

अप्रकालिशतपाण्Kुलिलपीना ं समी4ात्मकदृष्ट्या ग्रन्थसम्पादनयोजना

2. शो,प्रबन्ध/लघुशो,प्रबन्ध/परिरयोजनाप्रवित�ेदनेषु अविन�ाय7माध्यमत्�ेन संस्कृतम्

3. औपचारिरक-अनुसन्धान-उपाध्यङ्गतया संस्कृतग्रन्थानां शास्त्रीयग्रन्थानां �ाऽनु�ादाय प्रोत्साहनम्

4. औपचारिरक-अनुसन्धान-उपाध्यङ्गतया गृहीतस्य संस्कृतग्रन्थस्य �ीका/ व्याख्या लेखनाथ| प्रोत्साहनम्

5. संस्कृतमाध्यमेन अध्ययनाध्यापनसामग्रीविनमा7णाय योजना

पञ्चशतशब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)अवितरिरक्ताः सूचनाः

Key Indicator - 3.2 Resource Mobilization for Research (20)प्र,ानसूचकः 3.2 अनुसन्धानाय आर्शिथंकस्रोतसां सङ्ग्रहः (20)




3.2.1QnM

Grants for research projects sponsored by the non-government sources such as industry, corporate houses, other allied organizations, national/international bodies, endowments, chairs in the institution during the last five years (INR in Lakhs)

3.2.1.1: Total Grants for research projects sponsored by the non-government sources such as industry, corporate houses, other allied organizations, national/international bodies, endowments, Chairs in the institution year-wise during the last five years (INR in Lakhs) -


Data requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name of the Project/ Endowments, Chairs Name of the Principal Investigator Department of Principal Investigator Year of Award Funds provided Duration of the project

File Description (Upload) e-copies of the grant award letters for research projects

sponsored by non-government List of project and grant details (Data Template) Any additional information

03


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः संस्थायां गतपञ्च�ष0षु उद्योग-औद्योविगकाष्ट्रि,ष्ठान-दत्तविनष्ट्रि,-

अन्ताराष्ट्रि#यविनकायैः अन्याक्षिभश्च अस�7कःारीयसंस्थाक्षिभः एतादृशीक्षिभः अन्याक्षिभश्च संस्थाक्षिभ�ा7 प्रायोद्धिजतानां शो,योजनानां कृते प्राप्तमनुदानं पीठाविन च (ल4शः)

३.२.१.१. संस्थायां गतपञ्च�ष0षु उद्योग-औद्योविगकाष्ट्रि,ष्ठान-दत्तविनष्ट्रि,- अन्ताराष्ट्रि#यविनकायैः अन्याक्षिभश्च अस�7कःारीयसंस्थाक्षिभः एतादृशीक्षिभः अन्याक्षिभश्च संस्थाक्षिभ�ा7 प्रायोद्धिजतानां शो,योजनानां कृते प्राप्तानाम् अनुदानानां �ार्षिषंकयोगः (ल4शः)-�ष7म्लक्ष�ः

वि�गतपञ्च�षा,णामपेणिक्षतो दत्तां�ः- (B अनुभागस्य दत्तां�प्रारूपानुगुणम्) शो,योजनायाः/दत्तविन,ेः/पीठानां नामाविन प्रमुखान्�ेषकस्य नाम प्रमुखान्�ेषकस्य वि�भागः परिरयोजनाया अनुमवित�ष7म् प्रदत्तो रालिशः शो,योजनाया अ�ष्ट्रि,ः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अस�7कःारीयसंस्थाक्षिभः प्रायोद्धिजतायाः शो,योजनायाः कृते अनुदानप्रान्त्रिप्तपत्रस्य

�ैदु्यतप्रवितलिलपयः। परिरयोजनासूची, अनुदानवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः




QnM

Grants for research projects sponsored by the government sources like UGC, Rashtriya Sanskrit Sansthan, IGNCA, NMM, Sanskrit Academies, ICPR, DST, ICHR etc. during the last five years (INR in Lakhs)

3.2.2.1: Total Grants for research projects sponsored by the government sources year-wise during the last five years (INR in Lakhs)

Year INR in Lakhs

Data requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name of the Project Name of the Principal Investigator Department of Principal Investigator Year of Award Funds provided Duration of the project Funding Agency Total amount of funds received

File Description (Upload) e-copies of the grant award letters for research projects

sponsored by government List of project and grant details (Data Template) Any additional information

07


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�षaषु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोग-रावि�यसंस्कृतसं�ान-

इजिन्दरागाँधीरावि�यकलाकेन्द्र-रावि�यपाण्डुलिलविपमिम�न्-संस्कृताकादमी- भारतीयदfा�,विनकानुसन्धानपरिरषद-्भारतीयfैवितहालिसकानुसन्धानपरिरषदाटिदणिभ: स�,कfारीयसं�ाणिभः प्रायोजिजताना ं �ोधपरिरयोजनानां कृत े प्राप्तमनुदानम्। (लक्ष�ः)

३.२.२.१. वि�गतपञ्च�ष0ष ु स�7कःारीयसंस्थाक्षिभः प्रायोद्धिजताना ं शो,परिरयोजनानां कृते प्राप्तःानामनुदानःानां �ार्षिषंकयोगः। (ल4शः)

�ष7म्लक्ष�ः

गत�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः - शो,योजनायाः नाम प्रमुखान्�ेषकस्य नाम प्रमुखान्�ेषकस्य वि�भागः परिरयोजनाया अनुमवित�ष7म् प्रदत्तो रालिशः शो,योजनाया अ�ष्ट्रि,ः अनुदानसंस्था प्रदत्तः अनुदानरालिशः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) शासकीयसंस्थाक्षिभः प्रायोद्धिजतायाः शो,योजनायाः कृते अनुदानप्रान्त्रिप्तपत्रस्य

�ैदु्यतप्रवितलिलपयः। परिरयोजनासूची, अनुदानवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः




QnM

Number of research projects per teacher funded by government and non-government agencies during the last five years

3.2.3.1: Number of research projects funded by government and non-government agencies year-wise during the last five years 3.2.3.2 : Number of full time teachers worked in the institution year-wise during the last 5 years

Year Number

Data requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name of Principal Investigator Duration of project Name of the research project Amount / Fund received Name of funding agency Year of sanction Department of recipient

Formula:

File Description (Upload) List of research projects and funding details (Data Template) Supporting document from Funding Agency Provide Link for the funding agency website Any additional information

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कःारीयाक्षिभः अस�7कःारीयःाक्षिभश्च संस्थाक्षिभः प्रत्येकम्

अध्यापकाय आर्शिथंकसाहाय्येन प्रदत्तशो,योजनाःः।

३.२.३.१. वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कःारीयःाक्षिभः अस�7कःारीयःाक्षिभश्च संस्थाक्षिभः प्रत्येकम् अध्यापकाय आर्शिथंकसाहाय्येन प्रदत्तशो,योजनानां �ार्षिषंकसङ्ख्या। ३.२.३.२. वि�गतपञ्च�ष0षु पूण7कालिलकत्�ेन काय| कृत�तामध्यापकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम् अपेक्षि4तःः दत्तांशःः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

प्रमुखान्�ेषकस्य नाम परिरयोजनाया अ�ष्ट्रि,ः शो,परिरयोजनाया नाम प्राप्तो रालिशः/ अनुदानम् आर्शिथंकसाहाय्यप्रदात्री संस्था परिरयोजनास्�ीकृवित�ष7म् प्रान्त्रिप्तकता7वि�भागः।

सू/म्- वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कःारीयाक्षिभः अस�7कःारीयःाक्षिभश्च संस्थाक्षिभः प्रत्येकम् अध्यापकाय आर्शिथंकसहायतया प्रदत्तशो,योजनाःः। x100

वि�गतपञ्च�ष0षु पूण7कालिलकत्�ेन काय| कृत�तामध्यापकानां मध्यमानम्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) परिरयोजनासूची, अनुदानप्रदातृसंस्थावि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्) अनुदानप्रदातृसंस्थाक्षिभः प्राप्ताः सहायकाक्षिभलेखाःः। अनुदानप्रदातृसंस्थानां सन्धानम्।अवितरिरक्ताः सूचनाः



University provide funds out of its internal resources for the promotion of research. Provide detailsUpload description in 500 words. (Sanskrit/English)

File Description (Upload) Name of the Teacher, Title of Research work, Amount Provided for the Research Year

05

गुणष्ट्रिमवितः आन्तरिरकस्रोतोभ्यः प्राप्तं ,नरासिशं तिकं वि�श्ववि�द्यालयः अनुसन्धानस्य प्रोन्नयनाय परिरकल्पयवित ? वि��रणं देयम्।

पञ्चशतेन शब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अध्यापकस्य नाम शो,काय7स्य वि�षयः शो,काय7विनष्ट्रिमत्तं प्रदत्त,नरालिश �ष7म्

Key Indicator - 3.3 Innovation Ecosystem (22)प्र,ानसूचकः- 3.3 न�ाचारसं�लिलता पारिरल्पिस्थवितकी प्रणाली (22)



3.3.1

QlM

Institution has created an eco-system for innovations including Incubation centre/ Research Labs/ Manuscript repositories/ subject based networks/ teaching learning centers (TLC)/ MOOCS studio/ NRC and other initiatives for creation and transfer of knowledge

Upload a description of the available incubation centre/ Research Labs/Manuscript repositories for innovation and evidence of its usage with their activity in not more than 500 words File Description (Upload)


14


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः स�बद्धसंस्थाuारा एका पारिरल्पिस्थवितकी वि�रलिचता यत्र अक्षिभन�स्य ज्ञानस्य

सज7नाथ| सम्प्रेषणाथ| च अक्षिभन�ज्ञानविनष्पक्षित्तकेन्द्राक्षिण/ अनुसन्धानप्रयोगशालाः/ पाण्Kुलिलविपसंर4णकेन्द्राक्षिण तथा अन्ये उपायाः उपलभ्यन्ते।

संस्थायां वि�द्यमानाविन अक्षिभन�ज्ञानविनष्पक्षित्तकेन्द्राक्षिण/ अनुसन्धानप्रयोगशालाः/ पाण्Kुलिलविपसंर4णकेन्द्राक्षिण तथा अन्यानिः अष्ट्रि,कृत्य तेषां समुपयोगं, काय7प्रणालीं चाष्ट्रि,कृत्य पञ्चशतशब्दैः वि��रण ंवि�लिलख्य उपारोपणीयम्। (संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अवितरिरक्ताः सूचनाः3.3.2

QnM

Number of awards won by institution/teachers for innovation during the last five years3.3.2.1: Total number of awards for innovation won by institution/teachers year-wise during the last five years

Year Number


Title of the Innovation Name of the Awardee Name of the Awarding Agency with contact details Year of Award Category- institution/teacher/research scholar/student

File Description (Upload) e- copies of award letters List of innovation and award details (Data Template) Any additional information

03


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतेषु पञ्चसु �ष0षु संस्थया अध्यापकैः न�ाचारवि�षय े प्राप्तानां

पुरस्काराणां/ स�मानानां सङ्ख्या।

3.3.2.1. वि�गतेष ु पञ्चस ु �ष0ष ु संस्थया/ अध्यापकैः न�ाचारवि�षये प्राप्तानां पुरस्काराणां/ स�मानानां �ार्षिषंकसमष्ट्रिष्टसङ्ख्या।



न�ाचारवि�षयपुरस्काराणां नाम पुरस्कारं प्राप्त�तः नाम सम्पक7 सङ्केतेन सह पुरस्कारप्रदात्र्याः संस्थाया नाम पुरस्कार-प्रान्त्रिप्त�ष7म् वि�भागः – संस्था/ अध्यापकः/ शो,छात्रः/ छात्रः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) पुरस्कारपत्राणां �ैदु्यतप्रवितलिलपयः। न�ाचारवि�षयसूची, पुरस्कारवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः


3.3.3

QnM

Number of mentoring provided to other newly established Institutes during the last five years

3.3.3.1 Total number of mentoring provided to other newly established Institutes year-wise during the last five years

Year Number

Data requirements: Name of the Institute Nature of mentoring Month and Year (from ---to) Contact information of the mentee Documents: Upload letter from the University (mentor) /Mentee for the academic /infrastructure etc.

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�षaषु अन्येषाम् अणिभन�ानां सद्यः �ाविपतानां सं�ानां

समारम्भाय प्रदत्तानां माग,द�,नानां सङ्ख्या-

3.3.3.1 वि�गतपञ्च�ष0षु अन्येषाम् अक्षिभन�ानां सद्यः स्थाविपतानां संस्थानां समारम्भाय प्रदत्तस्य माग7दश7नस्य �ार्षिषंकसङ्ख्या –


अपेक्षि4तो दत्तांशः- माग7दश7नं प्राप्तःायाः संस्थायाः नाम संस्थायाः स्�रूपं काय74ेतं्र च प्रारम्भ�ष7म् मासश्च (आरभ्य ----पय7न्तम्) संस्थाप्रोन्नायकानां सम्पक7 सङ्केतः

प्रलेखाः- परिरसरे समारम्भाय वि�श्ववि�द्यालयात् प्राप्तमनुमवितपत्रम् उपारोपयतु।


Key Indicators - 3.4 Research Publications and Awards (100)प्र,ानसूचकःः- 3.4 शो,प्रकाशनाविन पुरस्काराश्च (100)



3.4.1

QnM

The institution has a stated Code of Ethics to check malpractices and plagiarism in Research

(Yes /No)Data Requirements : Code of Ethics to check malpractices and plagiarism in Research to be made available on institutional websiteFile Description (Upload)

Institutional data as per Data Template URL to be provided by the Institution Any additional information

02



ःःअनुसन्धानवि�षये कृवितचौय| कदाचार ं विनरोद्ध ुं कालिचत् विनण¯ता नीवितसंविहता संस्थायाम् अस्मिस्त

(अस्मिस्त/नास्मिस्त)अपेक्षि4तो दत्तांशः- संस्थायाः जालस्थाने अनुसन्धाने कृवितचौय| कदाचारं च विनरोद्धुं विनण¯ता नीवितसंविहता उपलब्धा भ�ेत्।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) सांस्थाविनकदत्तांशः। संस्थया जालस्थानसन्धानं दातव्यम् अवितरिरक्ताः सूचनाः।

3.4.2QnM

The institution provides incentives to teachers who receive state, national and international recognition/ awards

(Yes /No)

Data Requirements: (As per Data Template in 2.4.4 of Section B) Name of the Awardee with contact details Name of the Awarding Agency Year of Award Incentive details

File Description (Upload) e- copies of the letters of awards List of Awardees and Award details (Data Template) Any additional information

02



ःःये अध्यापकाः राज्यस्तरीयां/ रावि�याम्/ अन्तारावि�यां मान्यतां/ पुरस्कृकित� प्राप्नु�न्तिन्त, सं�ा तfान् प्रोत्साहयवित।

(प्रोत्साहयवित/ न प्रोत्साहयवित)अपेक्षि4तो दत्तांशः- (B अनुभागस्य 2.4.4 दत्तांशप्रारूपानुसारं)

सम्पक7 सङ्केतेन सह पुरस्कारं प्राप्त�तः नाम पुरस्कारप्रदात्र्याः संस्थाया नाम पुरस्कारस्य �ष7म् प्रोत्साहनराशेः वि��रणम्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) पुरस्कारपत्राणां �ैद्युतप्रवितलिलपयः। पुरस्कृतानां सूची पुरस्कारवि��रणञ्च। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

3.4.3

QnM

Number of Patents acquired/Creative writings/ Critical Shastric writings composed in Sanskrit awarded by State and National bodies hitherto unknown manuscripts brought to light through publication during the last five years

3.4.3.1: Total number of the above awards - year-wise during the last five years

Year Number


Name of the Patents acquired/Creative writings/ critical Shastric writings composed in Sanskrit or awarded/ copy right generated / hitherto unknown manuscripts published/awarded

Year of Publication in reputed press / Awarded

File Description (Upload) List of the year of the publications of the patents etc. Any additional information.

10



ःःवि�गतपञच्�षaष ु प्राप्तानां स्�त्त्�fालिधकाराणां/ सज,नात्मकलेखfानfाम्/ संस्कृतभाषया लिलखिखता वि�म�ा,त्मक�ास्/ीयलेखfानfा ं कृत े राज्य/ रा�ीयविनकायैः प्राप्तपुरस्काराणाम ् सङ्ख्या। अप्रकाणि�तमातृकfाणfां/ प्रfाका�f्यमानीतानां मातृकाणां सङ्ख्या।३.४.३.१. वि�गतपञ्च�ष0षु प्राप्तपुरस्काराणां सं�त्सरशः सङ्ख्या -�ष7म्सङ्ख्या


स्�त्त्�fालिधकाराणां/ सज,नात्मकलेखfानfाम्/ संस्कृतभाषया लिलखिखता वि�म�ा,त्मक�ास्/ीयलेखfानfा ं कृते प्राप्तपुरस्काराणाम्/ कृवितस्�ाम्यानाम्/ अप्रकाणि�तमातृकfाणfां-प्रfाका�f्यमानीतानां मातृकाणां च नाम

अणिभमतप्रका�कसं�ायां प्रका�नस्य/ पुरस्कारस्य सं�त्सरः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) पुरस्कार�ष7सविहता स्�त्त्�ाष्ट्रि,काराणां सूची। अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Number of Ph.D.s awarded per teacher during the last five years

3.4.4.1: How many Ph.D’s are awarded year-wise during the last 5 years3.4.4.2 : Number of teachers recognized as guides year-wise during the last five years

YearNumber


Name of the PhD scholar Name of the Department Name of the guide/s Year of registration of the scholar Year of award of PhD

Formula:

Documents:Sources-Shodh GangaFile Description (Upload)

URL to the research page on HEI web site List of PhD scholars and their details like name of the guide ,

title of thesis, year of award etc (Data Template) Any additional information

16



ःःवि�गतपञ्च�ष0षु प्रत्येकम् अध्यापकस्य विनद0शने वि�द्या�ारिरध्युपा,िःभाजां शो,च्छात्राणां सङ्ख्या।३.४.४.१. वि�गतपञ्च�ष0षु कवितक्षिभः छातै्रः वि�द्या�ारिरध्युपा,यः प्राप्ताः? (सं�त्सरक्रमेण)३.४.४.२. वि�गतपञ्च�ष0षु माग7दश7कत्�ेन माविनतानाम् अध्यापकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या


शो,च्छात्रस्य नाम वि�भागस्य नाम माग7दश7कस्य नाम शो,च्छात्रस्य पञ्जीकरण�ष7म् उपाष्ट्रि,प्रान्त्रिप्त�ष7म्

सूत्रम्- वि�गतपञ्च�ष0षु वि�द्या�ारिरध्युपा,िःभाजां शो,च्छात्राणां सङ्ख्या माग7दश7कत्�ेन माविनतानाम् अध्यापकानां सङ्ख्याप्रलेखाः – स्रोतांलिस- शो,गङ्गा/संस्थायाःः जालस्थानम्पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

जालस्थाने शो,पु�स्य सन्धानम्। शो,च्छात्राणां वि��रणाम्बित्मका सूची। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः




QnM

Number of research papers/ Conference Proceedings per teacher in the Journals notified on UGC website/ recognised peer reviewed journals/ reputed journals published by Sanskrit/ General Universities/ Departments/ Research Institutes and notified journals by the Rashtriya Samskrit Sansthan in its website 3.4.5.1: Number of research papers in the Journals notified on UGC website year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirements: (As per Data Template in Section B)

Title of paper Name of the author/s Department of the teacher Name of journal Year of publication ISSN / e-ISSN number

Formula:

File Description (Upload) List of research papers by title, author, department, name and

year of publication (Data Template) Any additional information

25



ःःवि�गतपञ्च�षaषु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य जाल�ाने अलिधसूलिचतासु �ोधपवि/कासु, संस्कृतवि�श्ववि�द्यालयैः तविद्वभागैः प्रकाणि�तासु �ोधपवि/कासु, सम्मेलनकाय,�ृते्तषु रावि�यसंस्कृतसं�ानस्य जाल�ाने अलिधसूलिचतासु �ोधपवि/कासु �ा प्रत्येकम् अध्यापकस्य प्रकाणि�त�ोधप/ाणां सङ्ख्या।

३.४.५.१. वि�गतपञ्च�ष0षु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य जालस्थाने अष्ट्रि,सूलिचतासु शो,पवित्रकासु प्रकालिशतशो,पत्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या


शो,पत्रस्य शीष7कम् लेखकस्य अथ�ा लेखकानां नाम अध्यापकस्य वि�भागः शो,पवित्रकायाः नाम प्रकाशन�ष7म् आई. एस्. एस्. एन्. / इ- आई. एस्. एस्. एन्. सङ्ख्या

सूत्रम्-वि�गतपञ्च�ष0षु वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगेन अष्ट्रि,सूलिचतासु शो,पवित्रकासु

प्रकालिशतशो,लेखानां सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�ष0षु पूण7कालिलकत्�ेन काय| कृत�ताम् अध्यापकानां मध्यमानम्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) शीष7काटिदवि��रणसविहता शो,पत्रसूची (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः




QnM

Number of books edited and chapters in edited volumes/ books published, monographs in Sanskrit and other languages, original creative writing in Sanskrit, Sanskrit Shastras etc. (excluding awarded works), per teacher during the last five years

3.4.6.1: Total number of books and chapters in edited volumes / books published, and papers in national/international conference-proceedings monographs, creative writing year-wise during the last five years

Year Number


Name of the teacher: Title of the paper Title of the book published: Name of the author/s: Title of the

proceedings of the conference Year of publication: National / International National / international : ISBN/ISSN number of the

proceeding Name of the publisher

Formula: Total number of books edited and chapters in

edited volumes / books published, monographs in Sanskrit and other languages, original creative

writing in Sanskrit, Sanskrit Shastras etc.(excluding awarded works),

per teacher during the last five years_____________________________________

Average number of full time teachers during the last five years.

File Description (Upload) List books and chapters in edited volumes / books published


25



ःःवि�गतपञ्च�षा7�,ौ प्रतः्यध्यापकं प्रकालिशतग्रन्थःानां/ सम्पाटिदतग्रने्थषु लिलखिखताध्यायानां/ प्रकालिशतपुस्तकानां/ प्रकालिशतशो,पत्राणां/ संस्कृते ए�ं संस्कृतशास्त्रेषु सज7नात्मकलेखःानःां सङ्ख्या। (पुरस्कारप्राप्तग्रन्थान् वि�हाय)३.४.६.१. वि�गतपञ्च�षा7�,ौ प्रतः्यध्यापकं प्रकालिशतग्रन्थःानां/ सम्पाटिदतग्रने्थषु लिलखिखताध्यायानां/ प्रकालिशतपुस्तकानां/ राष्ट्रि#य-अन्ताराष्ट्रि#य-सङ्गोष्ठीकाय7�ृत्तिःषु प्रकालिशतशो,पत्राणां/ सज7नात्मकलेखःानःां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या


अध्यापकस्य नाम शीष7कं च प्रकालिशतस्य पुस्तकस्य शीष7कम्, लेखकस्य नाम,

सङ्गोष्ठीकाय7�ृत्तस्य शीष7कम् प्रकाशन�ष7म् प्रकाशकस्य राष्ट्रि#यम्/ अन्ताराष्ट्रि#यम् नाम राष्ट्रि#यःा, अन्ताराष्ट्रि#यःा आई.एसः्.बी.एनः्./

आई.एसः्.एसः्.एनः्. सङ्ख्या प्रकाशकस्य नाम

सू/म्-वि�गतपञ्च�षा7�,ौ प्रतः्यध्यापकं प्रकालिशतग्रन्थःानां/ सम्पाटिदतग्रने्थषु

लिलखिखताध्यायानां/ प्रकालिशतपुस्तकानां/ राष्ट्रि#य-अन्ताराष्ट्रि#य-सङ्गोष्ठीकाय7�ृत्तिःषु प्रकालिशतशो,पत्राणां/ सज7नात्मकलेखःानःां च

सङ्ख्या X

100वि�गतपञ्च�ष0षु पूण7कालिलकत्�ेन काय| कृत�ताम् अध्यापकानां मध्यमानम्पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

पुस्तकानां सम्पाटिदतभागेषु प्रकालिशताध्यायानां सूची (दत्तांशप्रारूपम्)




QlM

Does the university publish any research journal(s)If yes, indicate the year of starting the research journal, composition of the editorial board, editorial policies and state whether it is listed in any international database.Provide the ISSN No.


20

गुणष्ट्रिमवितः तिकं वि�श्ववि�द्यालयः शो,पवित्रकाः प्रकाशयवित ? यदः्ये�म्, तर्षिहं शो,पवित्रकाणां प्रारम्भ�ष7ः, सङ्घटि�ता सम्पादकसष्ट्रिमवितः, सम्पादनविनयमाः, अविप च यत्र एताः क्�लिचत् अन्ताराष्ट्रि#यदत्तांशेषु सूचीकृता इवित संसूच्यताम्। आइ. एस्. एस्. एन् सङ्ख्या देया

पञ्चशतेन शब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

Key Indicators - 3.5 Consultancy (08)प्र,ानसूत्रकः – 3.5 परामश7ः (08)



3.5.1

QnM

Institution has a policy on consultancy including revenue sharing between the institution and the individual

(Yes /No)File Description (Upload)

Upload minutes of the Governing Council/ Syndicate/Board of Management related to consultancy policy

Upload soft copy of the Consultancy Policy Paste URL of the consultancy policy document Upload any additional information

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिम

वितःव्यलिक्तसं�योः मध्ये पराम�ा,द ् प्राप्तस्य आयस्य संवि�भागाथ| कालिचद ् योजना सं�या कस्मिल्पता

(आम्/ न)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

काय7परिरषदः/ कस्याविप विनकायस्य परामश7कनीवितस�बद्धकाय7�ृत्तम् उपारोपयतु।

परामश7कनीतेः �ैदु्यतप्रवितलिलविपः उपारोपणीया परामश7कनीवितस�बद्धाक्षिभलेखस्य सन्धानम् अवितरिरक्ताः सूचनाः

3.5.2QnM

Revenue generated from consultancy during the last five years (INR in Lakhs)3.5.2.1: Total amount generated from consultancy year-wise during the last five years (INR in lakhs)

YearINR in lakhs

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Names of the consultants Name of consultancy project Consulting/Sponsoring agency with contact details Revenue generated (amount in rupees) Total revenue generated in rupees

File Description (Upload) Audited statements of accounts indicating the revenue generated

through consultancy List of consultants and revenue generated by them (Data Template) Any additional information

03



ःःवि�गतपञ्च�षा,�धौ सं�या पराम�,द्वारा अ�ाप्तो राणि�ः (लक्ष�ः)

3.5.2.1 वि�गतपञ्च�षा7�,ौ संस्थया परामश7uारा अ�ाप्तो रालिशः सं�त्सरक्रमेण (ल4शः)�ष7म्लक्ष�ः

वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) परामश7कानां नामाविन परामश7कपरिरयोजनाया नाम सम्पक7 वि��रणसविहतं प्रायोजक/परामश7कसंस्था अर्जिजंतं ,नम् (रूप्यकेषु) समग्रम् अर्जिजंतं ,नम् (रुप्यकेषु)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) परामश7माध्यमेन अर्जिजंत,नरालिशसूचकम् अङ्के4णवि��रणम् परामश7कानां सूची तैरर्जिजंत,नराशेश्च वि��रणम् (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः



Key Indicators - 3.6 Extension Activities (50)प्रधान सूचकः - 3.6 वि�स्तारगवितवि�धयः (50)



3.6.1

QlM

Extension activities in the neighborhood community in terms of impact and sensitising students to social issues and holistic development during the last five yearsUpload a description in not more than 500 words mentioning the impact of the activities in sensitising students to social issues and holistic development


03

गुणष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�ष0ष ु छात्रःेषु सामाद्धिजकवि�षय े सं�ेदनशीलतावि�कासाय, तेषां समग्रवि�कासाय च प्रावित�ेलिशकसमुदाये अनुष्ट्रिष्ठताः वि�स्तारगवितवि�,यः -

प्रलेखाः - संस्कृते आङ्ग्लभाषायां �ा 500 शब्देषु वि��रणं उद्योजयतु, यत्र सामाद्धिजकवि�षये सं�ेदनशीलतावि�कासाय, तेषां समग्रवि�कासाय च प्रावित�ेलिशकसमुदाये अनुष्ट्रिष्ठतानां वि�स्तारगवितवि�,ीनां वि��रणं स्यात्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तासूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः



Number of awards and recognition received for extension activities from Government/ recognised bodies during the last five years

3.6.2.1: Total number of awards and recognitions received for extension activities from Government/ recognised bodies year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name of the activity Name of the Award/ recognition Name of the Awarding government/ recognised bodies Year of the Award

File Description (Upload) Any additional information Number of awards for extension activities in last 5 year (Data

Template) e-copy of the award letters

02


वि�स्तारगवितवि�,ीनां कृते स�7कारात्/ मान्यताप्राप्तविनकायेभ्यः वि�गतपञ्च�ष0षु प्राप्ताः पुरस्काराः/ स�मानाविन

३.६.२.१. वि�स्तारगवितवि�,ीनां कृते स�7कारात्/ मान्यताप्राप्तविनकायेभ्यः वि�गतपञ्च�ष0षु प्राप्तानां पुरस्काराणां/ स�मानानां �ार्षिषंकयोगः।


वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) विक्रयाकलापस्य नाम पुरस्कारस्य/वि�लिशष्टतायाः नाम पुरस्कारप्रदायकः स�7कारीयः/मान्यताप्राप्तः विनकायः पुरस्कारप्राप्तेः �ष7म्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) वि�गतपञ्च�ष0षु पुरस्कारःं प्राप्त�तां वि�स्तारकाय7क्रमाणां सङ्ख्या।

(दत्तांशप्रारूपम्) पुरस्कारपत्राणां �ैदु्यतप्रवितलिलविपः। अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Number of extension and outreach Programmes conducted in collaboration with industry, community and Non- Government Organisat ions through NSS/ Swaccha Bharata Abhiyana/ NCC/ Red cross/ YRC etc., during the last five years

3.6.3.1: Number of extension and outreach Programmes conducted in collaboration with industry, community and Non-Government Organisations through NSS/ Swaccha Bharata Abhiyana/ NCC/ Red cross/ YRC etc., year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name and number of the extension and outreach Programmes Name of the collaborating agency: Non- government, industry,

community with contact detailsFile description (Upload)

Reports of the event organized Number of extension and outreach Programmes conducted

with industry, community etc for the last five years (Data Template)


15


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितःः

वि�गतपञ्च�ष0षु उद्योगसःंस्थायाः, समुदायस्य तथा अस�7कःारीयसंस्थानां सहयोगेन राष्ट्रि#यसे�ायोजना/ स्�च्छभारताक्षिभयानःः/ राष्ट्रि#यबालचरसङ्घः/ रेKक्रासः्/ �ाई-आरः्-सी इत्यादीनां माध्यमेन आयोद्धिजताः वि�स्तारकाय7क्रमाः बविहमु7खकाय7क्रमाश्च।

३.६.३.१ वि�गतपञ्च�ष0षु उद्योगसःंस्थायाः, समुदायस्य तथा अस�7कःारीयसंस्थानां सहयोगेन राष्ट्रि#यसे�ायोजना/ स्�च्छभारताक्षिभयानःः/ राष्ट्रि#यबालचरसङ्घः/ रेKक्रासः्/ �ाई-आरः्-सी इत्यादीनां माध्यमेन आयोद्धिजतानां वि�स्तारकाय7क्रमाणां बविहमु7खकाय7क्रमाणाञ्च �ार्षिषंकी सङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) वि�स्तारकाय7क्रमाणां बविहमु7खकाय7क्रमाणां च नामाविन। सहयोविगसंस्थानां नामाविन - अस�7कःारीयसंस्थाः, उद्योगसंस्थाः, समुदायाः,

(सम्पक7 वि��रणसविहतम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) आयोद्धिजतकाय7क्रमस्य प्रवित�ेदनम् वि�गतपञ्च�ष0षु उद्योगसंस्थायाः, समुदायस्य तथा अस�7कःारीयसंस्थानां

सहयोगेन राष्ट्रि#यसे�ायोजना/ स्�च्छभारताक्षिभयानःः / राष्ट्रि#यबालचरसंघ/ रेKक्रासः्/ �ाई-आरः्-सी इत्यादीनां माध्यमेन आयोद्धिजतानां वि�स्तारकाय7क्रमाणां बविहमु7खकाय7क्रमाणाञ्च सङ्ख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)




QnM

Average percentage of students participating in extension activities with Government Organisations, Non-Government Organisations and Programmes such as Spoken Sanskrit Camps/ Shibiras/ Yoga camps/ etc. during the last five years.

3.6.4.1: Total number of students participating in extension activities with Government Organisations, Non-Government Organisations and Programmes such as Spoken Sanskrit Camps/ Shibiras/ Yoga camps/ etc. year-wise during the last five years.

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Name of the activity Name of the scheme Year of the activity Number of teachers participating in such activities Number of students participating in such activities

Formula:


Average percentage = File description (Upload)

Report of the event Average percentage of students participating in extension

activities with Govt. or NGO etc (Data Template) Any additional information

15


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितःः

वि�गतपञ्च�षaषु स�,कारीयसं�fाणिभः अस�,कारीयसं�ाणिभश्च सह समायोजिजतेषु संस्कृतसम्भाषणणि�विqर-योगणि�विqराटिदवि�स्तारकाय,Rमेषु छा/ाणां भागग्राविहतायाः मध्यमानस्य प्रवित�तता।

३.६.४.१. वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारीयसंस्थाक्षिभः अस�7कारीयसंस्थाक्षिभश्च सह समायोद्धिजतेषु संस्कृतसम्भाषणलिशविबर-योगलिशविबराटिदवि�स्तारकाय7क्रमेषु छात्राणां भागग्राविहतायाः �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) गवितवि�,ेः नाम योजनायाः नाम गवितवि�,ेः �ष7म् तादृशगवितवि�,ौ भागग्राविहणाम् अध्यापकानां सङ्ख्या तादृशगवितवि�,ौ भागग्राविहणां छात्राणां सङ्ख्या

सूत्रम्- तादृशगवितवि�,ौ भागग्राविहणां छात्राणां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतम् = x 100 छात्राणां समग्रसङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशततायाः योगः मध्यमानस्य प्रवितशतता = 5पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

काय7क्रमस्य प्रवित�ेदनम् स�7कारीयसंस्थाक्षिभः अस�7कारीयसंस्थाक्षिभश्च सह समायोद्धिजतेषु

संस्कृतसम्भाषणलिशविबर-योगलिशविबराटिदवि�स्तारकाय7क्रमेषु छात्राणां भागग्राविहतायाः मध्यमानम्। (दत्तांशप्रारूपम्)

अवितरिरक्ताः सूचनाः3.6.5

QlM

The University gives attention to make Sanskrit and Shastra learning popular in the surrounding areas by offering evening courses Provide details


File description (Upload) Any additional information

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयः प्रवित�ेलिश4ेत्रेष ु संस्कृतस्य शास्त्राणाञ्च

लोकविप्रयतासम्पादनाय सान्ध्यपाठ्यक्रमान ् विनर्�त7यवित? यद्ये�म्, तर्षिहं वि��रणःं देयम्।पञ्चशतेन शब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम्(संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

3.6.6

QlM

Teachers participate in the live commentaries / lectures / discussion programmes/ on the print and electronic media. Provide details.


While writng the following items are to be considered: Title of the Programme/activity Name of the agency invited with contact details Financial support provided Year /Number of progrmme

Year Number

Duration

File description (Upload) Upload any additional information

10


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः �ात्ता7पते्रष ु �ैद्युवितकगणमाध्यमेष ु च प्रत्य4वि��रणप्रदानाय/

,ारावि��रणप्रसारणाय/ परिरसं�ादकाय7क्रमाय लिश4का भागग्राविहणो भ�न्त्रिन्त, वि��रणाविन देयाविन।पञ्चशतेन शब्दैः विनर्दिदंष्टप्रपत्रे वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

लेखनसमये अपेक्षि4तो दत्तांशः – काय7क्रमस्य शीष7कम् सहयोविगसंस्थायाः नाम (सम्पक7 वि��रणसविहतम्) आर्शिथंकसाहाय्यस्य स्रोतांलिस काय7क्रमस्य �ष7म्/ सङ्ख्या अ�ष्ट्रि,ः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

Key Indicator - 3.7 Collaboration (18)प्रधानसूचकfः - 3-7 सहयोगः (18)



3.7.1QlM

University’s collaboration with other agencies impacted the visibility, identity and diversity of activities on campus? To what extent has the university benefitted academically and financially because of collaborations? The nature of the skill development Programmes introduced for students initiated by the University in collaboration with professional bodies.(500 words)

While writng the following items are to be considered: Title of the collaborative activity Name of the collaborating agency with contact details Source of financial support Year of collaboration Duration Nature of the activity


File Description (Upload) Provide link for additional information Any additional information

08


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयस्य इतरसंस्थाक्षिभः सह संयुक्तोपक्रमः परिरसरस्य परिरदृश्यं,

परिरचयं, वि�वि�,विक्रयाकलापांश्च प्रभा�यवित? संयुक्तोपक्रमuारा वि�श्ववि�द्यालयः विकयता परिरमाणेन शैक्षि4कटिदशा आर्शिथंकटिदशा च लाभान्त्रिन्�तो भ�वित? अन्यासां �ृक्षित्तप्रदानसंस्थाना ं सहयोगेन छात्राणा ं कौशलवि�कासाय वि�श्ववि�द्यालयेन समारब्धानां पाठ्यक्रमाणां वि��रणम्। (पञ्चशतेन शब्दैः)

अपेक्षि4तो दत्तांशः - सहयोविगचया7याः शीष7कम् सहयोविगसंस्थायाः नाम (सम्पक7 वि��रणसविहतम्) आर्शिथंकसाहाय्यस्य स्रोतांलिस सहयोगप्राप्तेः �ष7म् अ�ष्ट्रि,ः चया7याः प्रकृवितः

पञ्चशतेन शब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाःः

3.7.2

QnM

Number of functional MoUs with institutions of national, international importance, other universities, industries, corporate houses etc. during the last five years (only functional MoUs with ongoing activities to be considered)

3.7.2.1: Number of functional MoUs with institutions of national, international importance, other universities, industries, corporate houses etc. year-wise during the last five years YearNumber

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B) Organisation with which MoU is signed Name of the institution/ industry/ corporate house Year of signing MoU Duration List the actual activities under each MoU Number of students/teachers participated under MoUs

File Description (Upload) e-copies of the MoUs with institution/ industry/ corporate house Details of functional MoUs with institutions of national, international

importance, other universities etc. during the last five years (Data Template)


05



वितःरावि�य-अन्तारावि�यमहत्त्��ालिलणिभः सं�ाणिभः, वि�श्ववि�द्यालयैः, औद्योविगकपरिर�ारैः च सह कृतानाम् आर्थिथ�कानुqन्धfानां सङ्ख्या (के�लं प्र�त,मानगवितवि�धीनामे� आर्थिथ�कानुqन्धसहयोगप/ाणिf स्�ीकरणीयाविन)

३.७.३.१. वि�गतपञ्च�ष0षु राष्ट्रि#य-अन्ताराष्ट्रि#यमहत्त्�शालिलक्षिभः संस्थाक्षिभः, वि�श्ववि�द्यालयैः, औद्योविगकपरिर�ारैः च सह कृतानाम् अ,ुना प्र�त7मानानाम् आर्शिथंकानुबन्धःानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या


संस्थःा, यया आर्शिथंकानुबन्धसहयोगपत्रःे हस्ता4रिरतम् संस्थायाः/ उद्योगसंस्थायाः/ औद्योविगकपरिर�ारस्य नाम आर्शिथंकानुबन्धपत्रःे हस्ता4रस्य �ष7म् अ�ष्ट्रि,ः आर्शिथंकानुबन्धपत्रान्तग7ततया �ास्तवि�कगवितवि�,ीनां सूची परस्परानुबन्धपत्रान्तग7ततया भागग्राविहणां छात्राणाम्/

अध्यापकानां सङ्ख्या।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) संस्थाक्षिभः, वि�श्ववि�द्यालयैः, औद्योविगकपरिर�ारैः च हस्ता4रिरतानाम्

आर्शिथकंानुबन्धपत्राणां �ैदु्यतप्रवितलिलपयः। वि�गतपञ्च�ष0षु राष्ट्रि#य-अन्ताराष्ट्रि#यमहत्त्�शालिलक्षिभः संस्थाक्षिभः, वि�श्ववि�द्यालयैः,

औद्योविगकपरिर�ारैश्च सह संस्थया कृतानाम् प्र�त7मानःार्शिथंकानुबन्धपत्राणां वि��रणम्।

अवितरिरक्ताः सूचनाः3.7.3QlM

Provide details of the Joint publication Programme of the University in collaboration with other Universities/institutes and well established publishing firms

While writing, the following items are to be considered: Title of the Joint Programme Name of the University/ publishing agency with contact details Source of financial support/ Joint venture Year of collaboration Duration


05



गुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयस्य इतरवि�श्ववि�द्यालयैः/ लब्धप्रवितष्ठप्रकाशनसंस्थाक्षिभः सह संयुक्तप्रकाशनकाय7क्रमस्य वि��रणं प्रदीयताम्

लेखना�सरे अ,ोलिलखिखतांशेषु अ�,ानं देयम् संयुक्तकाय7क्रमस्य शीर्षिषंका वि�श्ववि�द्यालयस्य/प्रकाशनसंस्थायाः नाम

सम्पक7 वि��रणसविहतम् आर्शिथंकप्रौद�लनस्य/संयुक्ततत्�ा�,ानस्य श्रोतः सहयोगस्य सं�त्सरः अ�ष्ट्रि,ः

पञ्चशतेन शब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम्(संस्कृतम्/आङ्गलम्)


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesCriterion IV – Infrastructure and Learning Resources (100)

चतुथ7ः विनकषः- मूलसंरचना अष्ट्रि,गमसंसा,नाविन च (100)

Key Indicator - 4.1 Physical Facilities (40)प्र,ानसूचकः 4.1 भौवितकसौवि�ध्याविन (40)

Metric Noसङ्ख्यामानम्


4.1.1

QlM

The institution has adequate facilities for teaching- learning. viz., classrooms, laboratories, computing equipment, etc.

Describe the adequacy of facilities for teaching –learning as per the minimum specified requirement by statutory bodies within a maximum of 500 words File Description (Upload)

Upload any additional information Provide link for additional information

08


कक्ष्याप्रकोष्ठः, प्रयोग�ाला, सङ्गणकयन्/ादीविन णि�क्षणालिधगमसम्qन्धीविन भौवितकसौवि�ध्याविन सं�ायामुपलभ्यन्ते।

सं�ै,ाविनकविनकायैः विनर्दिदंष्टाः लिश4णाष्ट्रि,गमसौवि�ध्यवि�षयिःकाः न्यूनतमा�श्यकताः पया7प्ताः सन्त्रिन्त इवित पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्




QlM

The institution has adequate facilities for

1. Seminar/ Conference Hall with infrastructural facilities2. Auditorium for cultural activities 3. Laboratory for Functional Sanskrit 4. Yajnashala5. Observatory6. Language Laboratory7. Psychology Laboratory8. Meditation Centre9. Sports, games (indoor, outdoor, gymnasium, etc)10. Artifacts Museum Ancient Arts/ Objects’ Museum11. Heritage Museum 12. Manuscript Resource Centre (MRC)13. Manuscript Conservation Centre(MCC) 14. Recording Studio/ e-P.G.Pathshala Facilities 15. Yoga Training and or Therapy Centre with modern

equipments 16. Liasion with Bharat Vani Portal17. Sanskrit-Science/ Agama Exhibition Facilities

Upload a description of adequate facilities for sports, games and cultural activities which include specification about area/size, year of establishment and user rate.

File Description (Upload) Documents: Videos and photographs geotagged

15


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः संस्थायाम् अ,ोविनर्दिदंष्टाविन सौवि�ध्याविन पया7प्ताविन सन्त्रिन्त।

1. मूलसौवि�ध्ययुतं सङ्गोष्ठीभ�नम्2. सांस्कृवितकाटिदकाय7क्रमाणां कृते सभागृहम् 3. प्रायःोविगकसंस्कृतप्रकोष्ठःः।4. यज्ञशाला।5. �े,शाला।6. भाषाप्रयोगशाला।7. मनोवि�ज्ञान-प्रयोगशाला।8. ध्यानकेन्द्रम्।9. क्रीKासौवि�ध्याविन (अन्तuा7र-बविहuा7र-देहदार्ढ्या7टिदकम्)10. कलाकृवितसङ्ग्रहालयः। (प्राचीनकलानां/ �स्तूनां

सङ्ग्रहालयः)11. प्राचीनलिशल्पकलासङ्ग्रहालयः12. पाण्Kुलिलविपसंसा,नकेन्द्रम् (एम्.आर्.लिस.)13. पाण्Kुलिलविपसंर4णकेन्द्रम् (एम्.लिस.लिस.)14. ध्�विन मुद्रणालयः/ इ-पी.जी-पाठशालासुवि�,ाः।15. योगलिश4णकेन्द्रम् / आ,ुविनकोपकरणयुकं्त

योगलिचविकत्साकेन्द्रञ्च।16. भारत�ाणीपो�7ल् इत्यनेन सहयोगः।17. संस्कृतवि�ज्ञान-आगमप्रदश7नसुवि�,ाः।

पञ्चशतशब्दैः क्रीKा-सांस्कृवितकाटिदकाय7क्रमसौवि�ध्यवि�षय े वि��रण ंवि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)स्थलविनद0शनसविहत लिचत्राक्षिण /लिचत्राङ्कणम्



The institution has adequate facilities like health centre, bank, ATM, post office, theatre, women centre, counseling centre and cultural activities centre etc.



10

4.1.3

गुणष्ट्रिमवितःसंस्थायाम् आरोग्यकेन्द्रःं, वि�त्तकोषः, स्�यंचःालिलत,नदयन्त्रम्, पत्रालयः, रङ्गमण्Kपम्, मविहलाकेन्द्रम्, परामश7केन्द्रम् सांस्कृवितककाय7क्रमकेन्द्रम् इत्यादीविन पया7प्तरूपेण उपलभ्यन्ते।

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् वि�वि�,सौवि�ध्यानां वि�षये पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्। (संस्कृतम्/ आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाःः

4.1.4

QnM

Percentage of classrooms and seminar halls with ICT - enabled facilities such as smart class, LMS (Learning Management System), etc. (preceding academic year data)

4.1.4.1: Number of classrooms and seminar halls with ICT facilities

4.1.4.2 Total number of classrooms and seminar halls

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Number of classrooms with LCD facilities Number of classrooms with Wi-Fi/LAN facilities Number of seminar halls with ICT facilities

Formula:

File Description (Upload) Provide link for additional information, (Hyper linked video) Upload Number of classrooms and seminar halls with ICT

enabled facilities (Data Template) Upload any additional information

04



ःःसूचनासंपे्रषणप्रवि�ध्या सू्फत,कक्ष्या-अलिधगमप्रqन्धप्रणालीप्रभृवितणिभः उपोदq्लिलतकक्ष्याणां, सङ्गोष्ठीकक्षf्याणां च प्रवित�तता। (प्रगताध्ययन�ष,स्य दत्तां�ः)

4.1.4.1. उपोदब्लिलतकक्ष्याणां, सK्गोष्ठीक4ः्याणां च सङ्ख्या।4.1.4.2 कक्ष्याणां सङ्गोष्ठीकक्ष्याणां सङ्ख्या

दत्तांशस्या�श्यकता- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) एल्-सी-Kी-प्रदश7कसौवि�ध्ययुतानां क4ः्याणां सङ्ख्या �ै फःै / स्थाविनकप्रदेशजालव्य�स्थायुतानां कक्ष्याणां सङ्ख्या सूचनासंपे्रषणप्रवि�ष्ट्रि,सौवि�ध्ययुतानां सङ्गोष्ठीकक्ष्याणां सङ्ख्या

सूत्रम्- सूचनासंपे्रषणप्रवि�ष्ट्रि,सौवि�ध्ययुतानां कक्ष्याणां, सङ्गोष्ठीकक्ष्याणां सङ्ख्या

x 100

संस्थायां वि�द्यमानानां कक्ष्याणां सङ्गोष्ठीकक्ष्याणां योगः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम् (परिरसम्बिन्धतचलनलिचत्राणिः) सूचनासंपे्रषणप्रवि�ध्या सू्फत7कक्ष्या-अष्ट्रि,गमप्रबन्धप्रणालीप्रभृवितक्षिभः

उपोदब्लिलतकक्ष्याणां, सK्गोष्ठीक4ः्याणां च सङ्ख्या (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Average percentage of budget allocation, excluding salary for infrastructure augmentation during the last five years (INR in Lakhs)

4.1.5.1: Budget allocation for infrastructure augmentation, excluding salary year-wise during the last five years (INR in lakhs)


Data Requirement for last five years:

Budget allocated for infrastructure augmentation Total expenditure excluding salary

Formula:



File Description (Upload) Upload audited utilization statements Upload Details of budget allocation, excluding salary during

the last five years Upload any additional information

03



ःःवि�गतेषु पञ्चसु �ष0षु �ेतनादः् ऋते आयव्ययपत्रे प्रदत्तस्य ,नानुदानस्य प्रवितशततायाः सा,रणमानम् (ल4शः)

४.१.५.१. वि�गतेषु पञ्चसु �ष0षु �ेतनादः् ऋते आयव्ययपत्रे प्रदत्तं ,नानुदानम् �ार्षिषंकक्रमेण। (ल4शः)�ष7म्लक्ष�ः रूप्यकेषु

पञ्च�षा7णाम् अपेक्षि4ताः दत्तांशाः1 आ,ारसंरचनासौवि�ध्यसं�,7नाय प्रदत्तो ,नरालिशः2 �ेतनाद ्ऋते, व्ययस्य समष्ट्रिष्टः

सूत्रम्- �ेतनाद ्ऋते मूलभूतसौवि�ध्यसं�,7नाय प्रदत्तो ,नरालिशःप्रवित�ष| प्रवितशतम् = ---------------------------------- x 100

�ेतनाद ्ऋते व्ययस्य समष्ट्रिष्टः

∑ प्रवित�ष| प्रवितशतम्मध्यमानस्य प्रवितशतता = -----------------------------

5पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

आयव् ययलेख-,नोपयोगपत्राक्षिण वि�गतेषु पञ्चसु �ष0षु �ेतनादः् ऋते आयव्ययपत्रे प्रदत्तस्य

,नानुदानस्य वि��रणम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः



Key Indicator - 4.2 Library as a Learning Resource (20)प्र,ानसूचक: - 4.2 लिश4णसंसा,नरूपेण ग्रन्थालय: (20)



4.2.1

QlM

Library is automated using Integrated Library Management System (ILMS)

Data Requirement for last five years: Provide a description of library with

Name of the ILMS software Nature of automation (fully or partially) Version Year of automation

Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)File Description (Upload)

Provide link for additional information Any additional information

04

4.2.1

गुणष्ट्रिमवितःग्रन्थालयः पूण,रूपेण स्�यंचलिलतः य/ समन्तिन्�तग्रन्थालय-प्रqन्धनप्रणाली व्य�वि�यते।

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अ,ोलिलखिखतविबन्दून् आक्षिश्रत्य वि��रणम् उपारोपणीयम् समन्त्रिन्�तग्रन्थालयप्रबन्धनाथ| व्य�हृतस्य तन्त्राशंस्य नाम स्�यंचलिलतप्रविक्रयायाः स्�रूपम् (पूण7रूपेण/ आंलिशकरूपेण) प्रकारः स्�यंचलिलतप्रविक्रयाप्रारम्भस्य �ष7म्

पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/ आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाःः



QlM

Collection of rare books, manuscripts, special reports or any other knowledge resource for library enrichment

Data Requirement for last five years: Upload the description of library enrichment which includes

Name of the book/ manuscript/Palm Leaf/paper/Birch Bark/other manuscripts;

Rare books particularly of various series of books like Nirnaya Sagara etc.,

Name of the publisher Name of the author Number of copies Year of publishing

Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)File Description (Upload)


03

4.2.2

गुणष्ट्रिमवितःग्रन्थालयसं�ध,नाथ| वि�रलपुस्तकानां, पाण्डुलिलपीनां, वि�णि�Oप्रवित�ेदनानाम्, अन्यान्य�ैणिक्षकसंसाधनानां च संग्रहः।

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग वि��रणम् अ,ोलिलखिखतविबन्दून् आक्षिश्रत्य उपारोपणीयम् संगृहीतानां वि�रलपुस्तकानां/ दुल7भपाण्Kुलिलपीनां/ पुस्तकानां/

पाण्Kुलिलपीनां/ ताKपत्राणां/ कग7दपत्राणां/ भूज7पत्राणाम्/ अन्यप्रकाराणां �ा नामाविन

विनण7यसागराटिद दुल7भपपुस्तका�लीनां नाम प्रकाशकस्य/ पाण्Kुलिलविपप्रदातुः नाम ग्रन्थकतु7ः नाम प्रवितलिलपीनां सङ्ख्या प्रकाशन�ष7म्/ पाण्Kुलिलविपसंग्रह�ष7म्

पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/ आङ्गलम्)




QnM

Does the Institution/ Library have the following: 1. Back Volumes of Rare Sanskrit Journals/Indological Journals/

Journals Related to Sanskrit Studies like Indian Historical Quarterly (IHQ)/ Annals of Bhandarkar Oriental Research Institute (ABORI)/ Brahmavidya/Sarasvati-sushama etc

2. Sanskrit magazines and Sanskrit Periodicals3. e-journals4. e-books5. e-dictionaries of Sanskrit6. Sanskrit Databases7. Bharatavani Portal8. CD’s/DVD’s/other e-materials for the study of Vedas9. Electronic Display Board10. Internet/ Wifi Facility11. Search Facility12. Reprographic facility

Options: A. Any 4 of the above B. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the above Opt One D. Any 1 of the aboveE. None of the above

Data Requirement for last five years: Details of memberships: Details of subscriptions:

File Description (Upload) Details of subscriptions like e-journals, e-ShodhSindhu,

Shodhganga Membership etc (Data Template) Upload any additional information

02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः ग्रन्थालये अ,ोदर्शिशंताविन विकयन्त्रिन्त सन्त्रिन्त ?

1. संस्कृतपवित्रकाणां/ भारतीयवि�द्यापवित्रकाणां प्राचीनसमु्प�ाविन/ संस्कृतवि�द्यासम्बद्धपवित्रकाः यथा – भारतीयेवितहासतै्रमालिसकी/ भण्Kारकरप्राच्यवि�द्यापवित्रका/ ब्रह्मवि�द्या/ सारस्�तीसुषमाप्रभृतयः

2. संस्कृतपवित्रकाः विनयतकालिलकसंस्कृतपवित्रकाश्च3. �ैदु्यतपवित्रकाः4. �ैदु्यतग्रन्थाः5. �ैदु्यताः संस्कृतभाषाकोषाः 6. �ैदु्यतदत्तांशविनष्ट्रि,ः7. भारत�ाणीसंसा,नाविन8. �ेदग्रन्थानां पाठनःाय ध्�विनमुटिद्रकाः सान्द्रमुटिद्रकाः अन्याश्च9. �ैदु्यतं प्रदश7नफलकम्10.अन्तजा7ल/विनस्तन्त्रिन्त्रजालसौवि�ध्यम्11.सङ्गणकीयग�ेषणसौवि�ध्यम्12.छायाप्रवित सौवि�ध्यम्

वि�कल्पाः1. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु याविन काविनलिचत् चत्�ारिर2. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु याविन काविनलिचत् त्रीक्षिण3. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु ये केलिचद ्uे एकं लिचनुत।4. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु यखित्कमविप एकम्5. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु न विकमविप

वि�गतानां पञ्चानां �षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः

सदस्यतावि��रणम् ,नांशदानस्य वि��रणम्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) �ैदु्यतपवित्रकाः, �ैदु्यतशो,लिसनु्धः, शो,गङ्गासदस्यता,

�ैदु्यतग्रन्थाः इत्यादीनां ,नांशदानस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)




Average annual expenditure for purchase of books and journals during the last five years (INR in Lakhs)

4.2.4.1: Annual expenditure for purchase of books and journals year-wise during the last five years (INR in lakhs)

Year Rupees in lakhs


Expenditure on the purchase of books Expenditure on the purchase of journals in ith year Year of expenditure:

Formula:

Where: = Expenditure in rupees on purchase of books and journals in ith year

File Description (Upload) Audited statements of accounts Details of annual expenditure for purchase of books and

journals during the last five years (Data Template) Any additional information

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः पुस्तकानां पवि/काणां च Rयणाय वि�गतपञ्च�षaषु व्यमियतस्य धनस्य

मध्यमानम्। (ल4शः)४.२.४.१. पुस्तकानां पवित्रकाणां च क्रयणाय वि�गतपञ्च�ष0षु व्यष्ट्रियतस्य ,नस्य �ार्षिषंकव्ययः (ल4शः)�ष7म्लक्ष�ः

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

पुस्तकानां क्रयाय व्ययः पवित्रकाणां क्रयाय विनर्दिदंष्ट�ष0षु व्ययः व्यय�ष7म्

सूत्रम्- =

यत्र – व्ययःः i = विनर्दिदंष्ट�ष0षु पुस्तकानां पवित्रकाणां च क्रयाथ| रूप्यकाणां व्ययःप्रलेखाः – आङ्के4णवि��रणम्।पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अङ्के4णवि��रणम् पुस्तकानां पवित्रकाणां च क्रयणाय वि�गतपञ्च�ष0षु व्यष्ट्रियतस्य

,नस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

4.2.5

QnM

Availability of remote access to e-resources of the library (Yes /No)

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) E-resource Contact person details Connectivity Bandwidth available

File Description (Upload) Details of remote access to e-resources of the library (Data

Template) Provide a link of the data uploaded in the institutions

website Any additional information

01


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः ग्रन्थालयस्य �ैदु्यतसंसा,नानां सुदूरसन्धानम् अस्मिस्त �ा ? (अस्मिस्त/नास्मिस्त)

�ैदु्यतसंसा,नाविन सम्पका7ष्ट्रि,कारिरनाम स�बन्धस्य �ेगसामर्थ्यय®पलस्मिब्धः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) ग्रन्थालयस्य �ैदु्यतसंसा,नानां दूरतः सन्धानस्य वि��रणम्।

(दत्तांशप्रारूपम्) संस्थायाः जालस्थानाम् उपारोविपतस्य दत्तांशस्य सन्धानं

प्रयच्छतु। अवितरिरक्ताः सूचनाः।

4.2.6

QnM

Percentage per day usage of library by teachers and students (Preceding academic year data)

4.2.6.1: Number of teachers and students using library per day over last one yearData Requirements:

Upload last page of accession register details Method of computing per day usage of library Number of users using library through e-access Number of physical users accessing library

Formula:

File Description (Upload) Details of library usage by teachers and students Provide a link of the data uploaded in the institutions

website Any additional information

02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः अध्यापकैः छा/ैश्च प्रवितटिदनं ग्रन्थालयोपयोगस्य प्रवित�तता

(प्रगताध्ययन�ष,स्य दत्तां�ः)४.२.६.१. गत�ष0 प्रवितटिदनं ग्रन्थालयोपयोगं कृत�ताम् अध्यापकानां छात्राणाञ्च सङ्ख्या।

दत्तांशस्या�श्यकता पुस्तकसंग्रहणप ल्पिञ्च कायाः अन्त्रिन्तमपत्रम् उद्योजयतु। प्रवितटिदनं ग्रन्थालयोपयोगस्य गणनापद्धवितः �ैदु्यत-सन्धानेन उपयोगं कु�7तां सङ्ख्या- ग्रन्थालयं स्�यम् आगत्य सा4ात् उपयुञ्जतां सङ्ख्या

सूत्रम्- प्रवितटिदनं ग्रन्थालयम् उपयुञ्जताम् अध्यापकानां छात्राणां च सङ्ख्या x 100 अध्यापकानां छात्राणां च योगःपस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अध्यापकैः छातै्रश्च प्रवितटिदनं ग्रन्थालयोपयोगस्य वि��रणम्। संस्थायाः जालस्थाने उपारोविपतस्य दत्तांशस्य सन्धानं प्रयच्छतु। अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

E-content is developed by teachers :1. For e-PG-Pathashala2. For CEC (Under Graduate) 3. For SWAYAM4. For other MOOCs platform5. For NPTEL/ NMEICT/ any other Government initiative6. For institutional LMS7. E-books Uploded on Website

Options:A. Any 5 of the aboveB. Any 4 of the above C. Any 3 of the above Opt one D. Any 2 of the aboveE. None of the above

Data Requirements: Name of the teacher Name of the module Platform on which module is developed Date of launching e-content Number of platforms on which e-content has been developed

by teachersFile Description (Upload) Give links or upload document of e-content developed Details of e-content developed by teachers for e-PG-Pathshala,

CEC (UG) (Data Template) Any additional information

03


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः अध्यापकैः वि�कालिसताः �ैदु्यतीयपाठ्यां�ाः-

1. ई-पीजी-पाठशालायाः कृते2. शैक्षि4क-सम्प्रेषण-सङ्घ�नस्य कृते (स्नातकस्तरे)3. ‘स्�यम्’ - कृते4. ‘मूक्स’ - कृते5. एन्-पी-टि�-ई एल्/ एन् एम्-ई-ऐ-सी-�ी/ अन्येषां

स�7कारीयोपक्रमाणां कृते6. सांस्थाविनक्याः ग्रन्थालयप्रबन्धनप्रणाल्याः कृते7. सङ्ख्याuारा प्र�र्मि,ंतानां वि�वि�,परिरयोजनानां कृते

(नामोल्लेखः करणीयः)वि�कल्पाः

1. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु काविनलिचत् पञ्च2. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु काविनलिचत् चत्�ारिर3. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु काविनलिचत् त्रीक्षिण एकं लिचनुत4. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु केलिचद ्uे5. उपरिर विनर्दिदंष्टेषु न विकमविप

आ�श्यकदत्तांशःः - अध्यापकस्य नाम पाठ्यांशस्य नाम कमुपजीव्य पाठ्यांशो वि�कालिसत: �ैदु्यतपाठ्यांशस्य प्र�त7नटिदनाङ्क: अध्यापकैः वि�कालिसतानां �ैदु्यतपाठ्यांशानाम्

उपजीव्यपाठ्यांशानां सङ्ख्यापस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

वि�कालिसतानां �ैद्युतपाठ्यांशानां सन्धानम् एन्-पी-टि�-ई एल्/एन् एम्-ई-ऐ-सी-�ी इत्यादीनां कृते

अध्यापकैः वि�कालिसतानां �ैदु्यतीयपाठ्यांशानां वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)


Key Indicator – 4.3 IT Infrastructure (20)प्र,ानसूचकः 4.3 सूचनाप्रावि�ष्ट्रि,कीमूलसंरचना (20)

Metric No. सङ्ख्यामानम्




QlM

Institution frequently updates its IT facilities including Wi-Fi,Email and Internet Facilities are given to Faculty and Students with Institutional ID’sUpload a description of IT facilities including Wi-Fi with date of updation and nature of updation

Upload description in 500 words.(Sanskrit/English)File Description (Upload)


05


संस्था विनस्तन्त्रिन्त्र-अणुसङ्केत-अन्तजा7लसमेतानां सूचनाप्रवि�ष्ट्रि,सौवि�ध्यानां पौनःपुन्येन सं�,7नं करोवित सांल्पिस्थकीः परिरचाष्ट्रियकीः प्राप्त�दभ््यः छाते्रभ्यः अध्यापकेभ्यश्च �ैदु्यतपत्राङ्कान्, अन्तजा7लसौवि�ध्याविन च संस्था ददावित।wi – fi सविहतं सूचनाप्रावि�ष्ट्रि,कसौवि�ध्यानाम् अद्यतनीकरणस्य टिदनाङ्कं स्�रूपञ्च वि��ृणोतु।पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)


4.3.2

QnM

Student - Computer ratio (Preceding academic year data)

4.3.2.1 Total number of computers in the campus for academic purpose

Number of students : Number of Computers Data Requirements:

Number of computers in working condition Total Number of students

File Description (Upload) Upload any additional information Student – computer ratio Geotagged photo

05



वितःछा/ - गणकयन्/ानुपातः (प्रगताध्ययन�ष,स्य दत्तां�ः)

4.3.2.1 पठनप्रविक्रयाथ| वि�श्ववि�द्यालयपरिरसरेषु �त्त7मानानां गणकयन्त्राणां सङ्ख्या

छात्रसङ्ख्या : गणकयन्त्रसङ्ख्याआ�श्यकदत्तांशःः

काय7करणल्पिस्थतौ �त7मानानां गणकयन्/ाणां सङ्ख्या छात्राणां सङ्ख्यायाः समष्ट्रिष्टः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) छात्र-सङ्गणकयन्त्रानुपातः अवितरिरक्ताः सूचनाः भूलिचत्रसं�लिलताविन

4.3.3

QnM

Available bandwidth of internet connection in the Institution (Leased line)Options:

A. ≥1 GBPSB. 500 MBPS - 1 GBPS C. 250 MBPS - 500 MBPS Opt one D. 50 MBPS - 250 MBPSE. <50 MBPS

Data Requirements: Available internet bandwidth

File Description (Upload) Upload any additional information Details of available bandwidth of internet connection in

the Institution

05



वितःसं�ायाम् उपलब्धस्य अन्तजा,लस्य (साक्षाद्दीर्घ,कालिलकस्य) �ेगसामर्थ्यय^पलब्धिब्धः- (परिरRीतसम्पक, ः)वि�कल्पाः

1. ≥1 जीबीपीएस्2. 500 एम्बीपीएस्- 1 जीबीपीएस3. 250 ए�बीपीएस्- 500 ए�बीपीएस एकं लिचनुत4. 50 ए�बीपीएस् 250 ए�बीपीएस्5. <50 ए�बीपीएस्

आ�श्यकदत्तांशः �ेगसामर्थ्यय7�तः अन्तजा7लस्य उपलस्मिब्धः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) संस्थायाम् उपलब्धस्य अन्तजा7लस्य (सा4ाद्दीघ7कालिलकस्य)

�ेगसामर्थ्यय®पलस्मिब्धवि��रणम् अवितरिरक्ताः सूचनाः

4.3.4

QlM

Media centre, Recording facility, Lecture Capturing System (LCS), Facilities for e-content development, and uploading the corpus (database) of sanskrit texts on the website

Data Requirements: Upload the names of the e-content development facilities Upload description in 500 words.

(Sanskrit/English)

File Description (Upload) Links of photographs Facilities for e-content development such as Media

Centre, Recording facility, LCS (Data Templates) Upload any additional information

05



वितःजनसमे्प्रषणकेन्द्रम्, अणिभलेखनसौवि�ध्यम्, व्याख्यानलेखाङ्कनप्रणाली (व्यfा-ले-प्र), �ैद्युतपाठ्यां�वि�कासनसौवि�ध्यञ्च जाल�ाने उपारोविपतानां संस्कृतग्रन्थानां सन्धानम्।आ�श्यकदत्तांशः -

�ैदु्यतपाठ्यांशवि�कासनसौवि�ध्यस्य नामाविन उपारोपक्षिणयाविनपञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

भा�लिचत्राणां सन्धानम् जनसमे्प्रषणकेन्द्रम्, अक्षिभलेखनसौवि�ध्यम्,

व्याख्यानलेखाङ्कनप्रणाली (व्य-ले-प्र) �ैदु्यत-पाठ्यांशवि�कासनसौवि�ध्याविन (दत्तांशप्रारूपम्)


Key Indicator - 4.4 Maintenance of Campus Infrastructure (20)प्र,ानसूचक: 4.4 - परिरसरस्य मूलसंरचनायाः अनुर4णम् (20)





4.4.1

QnM

Average expenditure incurred on maintenance of physical facilities and academic support facilities excluding salary component, as a percentage during the last five years

4.4.1.1: Expenditure incurred on maintenance of physical facilities and academic support facilities excluding salary component year-wise during the last five years (INR in lakhs)

Year Rupees in lakhs

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Non salary expenditure incurred Expenditure incurred on maintenance of campus infrastructure

Formula :



File Description (Upload) Audited statements of accounts. Details about assigned budget and expenditure on physical

facilities and academic facilities (Data Templates) Upload any additional information

10



ःःपञ्च�षaषु �ेतनाद ्ऋते भौवितकसौवि�ध्यानां �ैणिक्षकप्रोद्बलनसौवि�ध्यानां च अनुरक्षणाय कृतस्य व्ययस्य प्रवित�तता-

४.४.१.१. वि�गतपञ्च�ष0षु �ेतनाद ्ऋते भौवितकसौवि�ध्यानां शैक्षि4कप्रोद्बलनसौवि�ध्यानां च अनुर4णाय कृतः �ार्षिषंकव्ययः (ल4शः रूप्यकेषु)

�ष7म्ल4शः रूप्यकेषु

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) �ेतनाद ्ऋते कृताः अन्ये व्ययाः परिरसरस्य मूलसंरचनायाः अनुर4णाय कृतः व्ययः

सूत्रम्- �ेतनाद ्ऋते भौवितक-शैक्षि4कसौवि�ध्यानाम्

अनुर4णाय कृतः व्ययःप्रवित�ष| प्रवितशतता = x 100

�ेतनाद ्ऋते व्ययस्य समष्ट्रिष्टः

प्रवित�ष| प्रवितशततामध्यमानस्य प्रवितशतता =


अङ्के4णवि��रणम् भौवितक-शैक्षि4कसौवि�ध्यानाम् अनुर4णाय प्रदत्तः ,नरालिशः, कृतः

व्ययश्च अवितरिरक्ताः सूचनाः

4.4.2

QlM

Established systems and procedures for maintaining and utilizing physical, academic and support facilities - laboratory, library, sports complex, computers, classrooms etc., exists.

Upload policy details of systems and procedures for maintaining and utilizing physical, academic and support facilities on the website



10


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः प्रयोग�ाला-ग्रन्थालय-Rीडाङ्गण-सङ्गणकयन्/-पठनकक्ष्या-प्रभृतीनां

भौवितक-�ैक्षणिणक-सहायकसौवि�ध्ययुतानां परिररक्षणाथ| समुपयोगाथ| च सं�ायां सुविनणिश्चता प्रणाली काय,पद्धवितश्च वि�द्यते।

प्रयोगशाला-ग्रन्थालय-क्रीKाङ्गण-संगणकयन्त्र-पठनकक्ष्या-प्रभृतीनां भौवितक-शै4क्षिणक-सहायकसौवि�ध्ययुतानां परिरर4णाथ| समुपयोगाथ| च आक्षिश्रताः नीतयः उपारोपणीयाः।



Criterion V - Student Support and Progression (100)पञ्चमः विनकषः - छात्राणां समथ7नं प्रगवितश्च (100)

Key Indicator - 5.1 Student Support (30)प्र,ानसूचकः 5.1 छात्राणां प्रोद्बलनम् (30)





QnM

Average percentage of students benefited by scholarships/ freeships provided by the Government/ UGC/ Rashtriya Samskrit Sansthan/ any other body during the last five years

5.1.1.1: Number of students benefited by scholarships and freeships provided by the Government year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B)

Name of the scheme Number of students benefiting

Formula:



File Description (Upload) upload self attested letter with the list of students

sanctioned scholarship Average percentage of students benefited by scholarships

and freeships provided by the Government during the last five years (Data Template)

Upload any additional information

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�षaषु स�,कारद्वारा/ वि�.अ.आ द्वारा/ रावि�यसंस्कृसं�ा

द्वारा/ अन्यसं�ा द्वारा प्रदत्ताभ्यः छा/�ृलित्तभ्यः �ुल्कमुलिक्तभ्यश्च प्राप्तलाभानां छा/ाणां प्रवित�ततायाः मध्यमानम्।

५.१.१.१. वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारuारा प्रदत्ताभ्यः छात्र�ृक्षित्तभ्यः शुल्कमुलिक्तभ्यश्च प्राप्तलाभानां छात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष,म्सङ्ख्या


योजनायाःः नाम लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां सङ्ख्या

सूत्रम्- स�7कारस्य छात्र�ृक्षित्तभ्यः शुल्कमुलिक्तभ्यश्च प्राप्तलाभानां छात्राणां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतता = x 100

छात्राणां योगः

प्रवित�ष| प्रवितशतताप्रवितशततायाः मध्यमानम् =


छात्र�ृत्त्यनुमोटिदतानां छात्राणां सूचीसविहतं स्�यं हस्ता4रिरतं पत्रम्। वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारuारा प्रदत्ताभ्यः छात्र�ृक्षित्तभ्यः शुल्कमुलिक्तभ्यश्च

प्राप्तलाभानां छात्राणां प्रवितशततायाः मध्यमानम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Average percentage of students benefited by scholarships, freeships, etc. provided by the institution besides government schemes during the last five years

5.1.2.1: Total number of students benefited by scholarships, freeships, etc provided by the institution besides government schemes year-wise during the last five years

Year Number


Name of the scheme with contact information Number of students benefiting

Formula:



File Description (Upload) Number of students benefited by scholarships and freeships

besides government schemes in last 5 years (Data Template)


05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारीययोजनावितरिरकं्त संस्थानेन प्रदत्ताक्षिभः छात्र�ृक्षित्त-

शुल्कमुलिक्तप्रभृतिःभिःश्च लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां प्रवितशततायाः मध्यमानम्।

५.१.२.१. वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारीययोजनावितरिरकं्त संस्थानेन प्रदत्ताक्षिभः छात्र�ृक्षित्त-शुल्कमुलिक्तप्रभृवितक्षिभश्च लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां �ार्षिषंकयोगः।�ष,म्सङ्ख्या


सम्पक7 सूचनासविहतं योजनायाः नाम लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां सङ्ख्या

सूत्रम्-स�7कारावितरिरकं्त छात्र�ृक्षित्त- शुल्कमुलिक्तभ्यश्च

लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतता = x 100 छात्राणां योगः

प्रवित�ष| प्रवितशतता प्रवित�ष| मध्यमःानम् =


वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारीययोजनावितरिरकं्त संस्थानेन प्रदत्ताक्षिभः छात्र�ृक्षित्त- शुल्कमुलिक्तप्रभृवितक्षिभश्च लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां सङ्ख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)




QnM

Number of capability enhancement and development schemes

1. Guidance for competitive examinations 2. Career counselling3. Soft skill development4. Remedial coaching 5. Language lab6. Bridge courses7. Yoga and Meditation8. Personal Counselling9. Training for deciphering ancient manuscripts10.Training on Composing Sanskrit Creative poetry and Dramaturgy11.Shastra Vakyartha Training12.Proof Reading for Devanagari Texts 13.Spoken Sanskrit Classes14.Foreign Language Study and Training 15.Training on Vedic Recitation with correct Intonation16.Training on Karma-Kanda17.Fine Arts, Performing Arts and Theatre

Options:A. 10 or more of the aboveB. Any 9 of the aboveC. Any 8 of the above Opt one D. Any 7 of the aboveE. Any 6 of the above

Data Requirements: Name of the capability enhancement scheme Year of implementation Number of students enrolled Name of the agencies involved with contact details

agencies involved with contact details

File Description (Upload) Link to Institutional website Details of capability enhancement and development schemes


05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः सामर्थ्यय7सं�,7नाय तविuकासाय च सञ्चालिलतानां योजनानां सङ्ख्या

1. स्प,ा7त्मकपरी4ाणां कृते माग7दश7नम्2. �ृक्षित्तपरामश7ः3. सूक्ष्मकौशलवि�कासः4. उपचारात्मकम् अनुलिश4णम्5. भाषाप्रयोगशाला6. सेतुपाठ्यक्रमाः7. योगः ध्यानं च8. �ैयलिक्तकपरामश7ः9. प्राचीन-पाण्Kुलिलविप-पठनप्रलिश4णम्10. काव्यलेखन-नाट्यप्रलिश4णम्11. शास्त्राथ7/�ाक्याथ7-प्रलिश4णम्12. दे�नागरी-मुद्रा4रशो,नप्रलिश4णम्13. संस्कृतसम्भाषणप्रलिश4णम्14. �ैदेलिशकभाषाध्ययनम्15. �ेदानां सस्�रपाठप्रलिश4णम्16. कम7काण्Kप्रलिश4णम्17. ललिलतकला प्रदश7नकला अक्षिभनयकला �ा

वि�कल्पाः -1. उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्दश अथ�ा ततोऽप्यष्ट्रि,कम्

2. उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्न�3. उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्अष्टौ अन्यतमं लिचनुत4. उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्सप्त5. उपयु7के्तषु याविन काविनलिचद ्ष�्

दत्तांशस्या�श्यकता- सामर्थ्यय7सं�,7नयोजनायाः नाम काया7न्�यन�ष7म् पञ्जीकृतच्छात्रसङ्ख्या सम्पक7 वि��रणसविहताविन अक्षिभकरणानां नामाविन

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) संस्थायाः अन्तजा7लपु�स्य सन्धानाम्। सामर्थ्यय7सं�,7नाय तविuकासाय च संचालिलतानां योजनानां वि��रणम्।




QnM

Average percentage of students benefited by guidance for competitive examinations and career counselling offered by the institution during the last five years

5.1.4.1: Number of students benefited by guidance for competitive examinations and career counselling offered by the institution year-wise during the last five years

Year Number


Name of the scheme Number of students who have passed in the competitive

exam Number of students placed

Formula:



File Description (Upload) Number of students benefited by guidance for competitive

examinations and career counselling during the last five years (Data Template)


02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�षaषु सं�या प्रदत्तेन स्पधा,त्मकपरीक्षामाग,द�,नेन, �ृलित्तपराम�aन च

लाभान्तिन्�तानां छा/ाणां प्रवित�ततायाः मध्यमानम्।५.१.४.१. वि�गतपञ्च�ष0षु संस्थया प्रदते्तन स्प,ा7त्मकपरी4ामाग7दश7नेन, �ृक्षित्तपरामश0न च लाभान्त्रिन्�तानांछात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष,म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) योजनायाः नाम स्प,ा7त्मकपरी4ायाम् उत्तीणा7नां छात्राणां सङ्ख्या उद्योगं प्राप्त�तां छात्राणां सङ्ख्या

सूत्रम्- स्प,ा7त्मकपरी4ामाग7दश7नेन �ृक्षित्तपरामश0न च लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतता = x 100

छात्राणां योगः

प्रवित�ष| प्रवितशतताप्रवित�ष| मध्यमानम् =


वि�गतपञ्च�ष0षु संस्थया प्रदत्तेन स्प,ा7त्मकपरी4ामाग7दश7नेन, �ृक्षित्तपरामश0न च लाभान्त्रिन्�तानां छात्राणां सङ्ख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)

अवितरिरक्ताः सूचनाः।

5.1.6

QlM

The University organises Inter-University Talent Festival, Vakyartha, Shastrartha, Salakapareeksha, Sanskrit elocution contest, Inter-Sanskrit-university Youth festival, Inter College Youth festival, Sanskrit Poets’ Meet, special coaching or training in creative writing, Sanskrit-Poetry writing/ DTP, Copy editing, Proof reading, Cultural tourism, Hospitality, Purana Pravachana, lalita-kala etc.



12


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः अन्तर्षि�ंश्ववि�द्यालयप्रावितभसमारोहं, �ाक्याथ7सभां, शास्त्राथ7सभां,

शलाकापरी4ां, संस्कृतभाषणस्प,ा|, शास्त्रसभाम्, अन्तस्संस्कृत-वि�श्ववि�द्यालय-यु�समारोहम्, अन्तम7हावि�द्यालय-यु�समारोहं, संस्कृत-कवि�सम�ायाटिद-काय7क्रमान् आयोजयवित। वि�श्ववि�द्यालयः सज7नात्मकलेखनस्य, संस्कृतकाव्यलेखनस्य, सङ्गणक-वि�ज्ञान-वि�षयक-पुस्तकप्रकाशनस्य, प्रवितलिलविपसम्पादनस्य, पे्रक्ष्य�ाचनस्य (Proof Reading), सांस्कृवितकपय7�नस्य, आवितर्थ्यय-विन�7हणस्य, पुराण-प्र�चनस्य, ललिलतकलानाम् अन्येषःा ं च वि�षयाणा ं वि�लिशष्टम् अनुलिश4णःं/ प्रलिश4णं च प्रददावित।




Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesKey Indicator - 5.2 Student Progression (40)

प्र,ानसूचकः 5.2 छात्रप्रगवितः (40)Metric No.सङ्ख्यामानम्


5.2.1

QnM

Average percentage of placement of outgoing students during the last five years5.2.1.1: Number of outgoing students placed year-wise during the last five years

Year Number


Name of the employer with contact details Number of students placed

Formula:



File Description (Upload) Self attested list of students placed Details of student placement during the last five years (Data

Template) Upload any additional information

06


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�ष0षु प्राप्तोद्योगानाम् अन्त्रिन्तम�ष7च्छात्राणां प्रवितशततायाः

मध्यमानम्5.2.1.1.वि�गतपञ्च�ष0षु प्राप्तोद्योगानाम् छात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या �ष7म्सङ्ख्या


सम्पक7 वि��रणसविहतम् उद्योगप्रदातुः नाम प्राप्तोद्योगानां छात्राणां सङ्ख्या

सूत्रम्- प्राप्तोद्योगानाम् अन्त्रिन्तम�ष7च्छात्राणां सङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतता = x 100

अन्त्रिन्तम�ष7च्छात्राणां योगः

प्रवित�ष| प्रवितशतताप्रवित�ष| मध्यमानम् =


प्राप्तोद्यःोगानां छात्राणां स्�यं हस्ता4रिरता सूची वि�गतपञ्च�ष0षु प्राप्तोद्योगानाःं छात्राणां सङ्ख्या।




QnM

Percentage of student progression to higher education (previous graduating batch) (preceding academic year data)

5.2.2.1: Number of outgoing students progressing to higher education

Data Requirement : (As per Data Template in Section B)Number of students proceeding from

UG to PG: PG to MPhil: PG to PhD: M.Phil to PhD: PhD to Post doctoral:

Formula:

File Description (Upload) Upload supporting data for student/alumni Details of student progression to higher education (Data


10



वितःउच्चतरकक्ष्याःः प्रवित अग्रेसराणां छात्राणां प्रवितशतता (पू�7तनं स्नातक�ग7म् आक्षिश्रत्य) (प्रगताध्ययन�ष7स्य दत्तांशः)।

५.२.२.१. उच्चतरकक्ष्याःः प्रवित अग्रेसराणां छात्राणां सङ्ख्या

आ�श्यकदत्तांशःः - (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)अग्रेसराः छात्राः

स्नातकस्तरतः स्नातकोत्तरस्तरं प्रवित स्नातकोत्तरस्तरतः वि�लिशष्टाचाय7स्तरं प्रवित स्नातकोत्तरस्तरतः वि�द्या�ारिरष्ट्रि,स्तरं प्रवित वि�लिशष्टाचाय7स्तरतः वि�द्या�ारिरष्ट्रि,स्तरं प्रवित वि�द्या�ारिरष्ट्रि,स्तरतः शो,ोत्तरस्तरं प्रवित

सूत्रम्- उच्चतरकक्ष्याःः प्रवित अग्रेसराणां छात्राणां सङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतता = x 100 अन्त्रिन्तम�ष7च्छात्राणां योगः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) छात्राणां/पू�7च्छात्रसङ्घस्य सहायकदत्तांशः। उच्चतरकक्ष्याःः प्रवित अग्रेसराणां छात्राणां वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः।



QnM

Average percentage of students qualifying in state/ national/ international level examinations during the last five years(eg: NET/ SLET/ TOEFL/ Civil Services/ State government examinations)

5.2.3.1: Number of students qualifying in state/ national/ international level examinations (eg: NET/SLET/TOEFL/ Civil services/State government examinations) year-wise during the last five years

Year Number

5.2.3.2: Number of students appearing in state/ national/ international level examinations (eg: NET/SLET/GRE/TOEFL/ Civil Services/State government examinations) year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Number of students selected to

Shalakaa Pariksha Kavyakanthapath SutrakanthaPatha GranthaPanktiPatha NET SLET TOEFL Civil Services State government examinations K.V.S Exam TenaliPariksha Antyakshari Spardha Production of Sanskrit Short Films Vakyartha / Shastrartha

Formula: Percentage per year =


File Description (Upload) Upload supporting data for the same Number of students qualifying in state/ national/

international level examinations during the last five years (Data Template)


12


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः वि�गतपञ्च�षaषु राज्य/ रा�/ अन्तारा�स्तरीयासु परीक्षासु समुत्तीणा,नां छा/ाणां

मध्यमानस्य प्रवित�तता (उदा.नेट्-स्लेट्-टोफेल्-नागरिरकसे�ा-राज्यस�,कारपरीक्षाः) 5.2.3.1.वि�गतपञ्च�ष0षु राज्य/ रा#/ अन्तारा#-स्तरीयासु परी4ासु समुत्तीणा7नां छात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या (उदा-ने�्-स्ले�्- �ोफेल्-नागरिरकसे�ा-राज्यस�7कारपरी4ाः)�ष7म्सङ्ख्या

5.2.3.2. वि�गतपञ्च�ष0षु राज्य/ रा#/ अन्तारा#-स्तरीयासु परी4ासु भागं गृहीत�तां छात्राणां �ार्षिषंकसङ्ख्या (उदा-ने�्-स्ले�्-�ोफेल्-नागरिरकसे�ा-राज्यस�7कारपरी4ाः) �ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)लिचतानां छात्राणां सङ्ख्या-

शलाकापरी4ा काव्यकण्ठपाठः सूत्रकण्ठपाठः ग्रन्थपङ्लिक्तपाठः ने�् स्ले�् �ोफेल् नागरिरकसे�ा राज्यस�7कारपरी4ाः के-वि�-एस् परी4ा तेनालिलसदृशपरी4ाः अन्त्या4री स्प,ा7 संस्कृतचलल्पिच्चत्रविनमा7णम् �ाक्याथ7ः/शास्त्राथ7ः

सूत्रम्- राज्य-रा#-अन्तारा#-स्तरीयासु परी4ासु

उत्तीण7च्छात्राणां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतता = x 100

आसु परी4ासु भागं गृहीत�तां छात्राणां योगः

प्रवित�ष| प्रवितशततामध्यमानस्य प्रवितशतता =


तेषां सहायकदत्तांशाः। वि�गतपञ्च�ष0षु राज्य/ रा#/ अन्तारा#-स्तरीयासु परी4ासु

समुत्तीणा7नां छात्राणां सङ्ख्या। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः।



QlM

Details of the programme for the exchange/participation of students at national/international level for academic and cultural activities with other institutions Upload description in 500 words. (Sanskrit/English)


12

गुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयान्तरेण अन्यया सं�या सह �ा रावि�य-

अन्तारावि�यस्तरेषु �ैणिक्षकसांस्कृवितकगवितवि�धीनां कृते छा/ाणां वि�विनमयाय सञ्चालिलतस्य काय,Rमस्य वि��रणम् पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम् (संस्कृतम्/आङ्गलम्)


Key Indicator - 5.3 Student Participation and Activities (20)


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesप्र,ानसूचक: - 5.3 छात्रसः्य प्रवितभाविगता गवितवि�,यश्च (20)



5.3.1

QnM

Number of awards/medals for outstanding performance in sports/cultural activities at State/ national/ international level (award for a team event should be counted as one) during the last five years

5.3.1.1: Number of awards/medals for outstanding performance in sports/cultural activities at State/ national/ international level (award for a team event should be counted as one) year-wise during the last five years

Year Number


Name of the award/ medal National/ International Sports/ Cultural

File Description (Upload) e-copies of award letters and certificates Number of awards/medals for outstanding

performance in sports/cultural activities at national/international level during the last five year (Data Template)


05



वितःवि�गतपञ्च�षaषु राज्य-रा�-अन्तारा�-स्तरीयासु Rीडा-सांस्कृवितकचया,सु अत्युत्कृO-योग्यताम् अणिभलक्ष्य प्राप्तानां पुरस्काराणां/ पदकानां सङ्ख्या। (गणस्य पुरस्कारः एकपुरस्कारत्�ेन गण्यते) 5.3.1.1 वि�गतपञ्च�ष0षु राज्य-रा#-अन्तारा#-स्तरीयासु क्रीKा-सांस्कृवितकचया7सु अत्युत्कृष्टयोग्यताम् अक्षिभलक्ष्य प्राप्तानां पुरस्काराणां/पदकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या। (गणस्य पुरस्कारः एकपुरस्कारत्�ेन गण्यते) �ष7म्सङ्ख्या


पुरस्कारस्य/ पदकस्य नाम राष्ट्रि#यः/ अन्ताराष्ट्रि#यः स्प,ा7त्मक:/ सांस्कृवितक:

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अनुमवितपत्राणां प्रमाणपत्राणां च �ैद्युतप्रवितलिलविपः। वि�गतपञ्च�ष0षु राज्य-रा#-अन्तारा#-स्तरीयासु क्रीKा-

सांस्कृवितकचया7सु अत्युत्कृष्टयोग्यताम् अक्षिभलक्ष्य प्राप्तानां पुरस्काराणां/ पदकानां सङ्ख्या। (दत्तांशप्रारूपम्)

अवितरिरक्ताः सूचनाः।5.3.2

Q1M

Presence of an active Student council/ Chatra-parishat/ Chatra-mandal and representation of students on academic and administrative bodies/committees of the institution

Upload a description in not more than 500 words on Student Council activity and students’ role in academic & administrative bodies.


05



सं�ायाः प्रा�ासविनक�ैणिक्षकसमिमवितष ु छा/ाणा ं प्रवितविनलिधत्�ं तथा सविRयायाः छा/परिरषदः वि�द्यमानता।

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्।पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः।

5.3.3

QnM

Average number of sports and cultural activities / competitions organised at the institution level per year

5.3.3.1: Number of sports and cultural activities / competitions organised at the institution level year-wise during the last five years

Year Number


Name of the activityFormula:

File Description (Upload) Report of the event (for ex. Sanskrit Pratibha

Samaroha, Koumudi Mohotsava etc..) Number of sports and cultural activities / competitions

organised per year (Data Template) Upload any additional information

05



वितःप्रवित�ष| संस्थया आयोद्धिजतानां क्रीKा-सांस्कृवितकगवितवि�,ीनां / स्प,ा7नां सङ्ख्यायाः मध्यमानम्

५.३.३.१. वि�गतपञ्च�ष0षु आयोद्धिजतानां क्रीKा-सांस्कृवितकगवितवि�,ीनां / स्प,ा7नां �ार्षिषंकसङ्ख्या�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम ् आ�श्यकदत्तांशः- (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

गवितवि�,ीनां नामाविन।सूत्रम्-

वि�गतपञ्च�ष0षु आयोद्धिजतानां काय7क्रमाणां सङ्ख्या ------------------------------------------------------

5पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) काय7क्रमस्य प्रवित�ेदनम्। (संस्कृतप्रावितभसमारोहः,

कौमुदीमहोत्स�ः इत्यादयः) प्रवित�ष| संस्थया आयोद्धिजतानां क्रीKा-

सांस्कृवितकगवितवि�,ीनां/ स्प,ा7नां सङ्ख्या (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः।

5.3.4

QlM

The university involve and encourage its students to publish materials like catalogues, wall magazines, university magazine, and other materials. List the major publications/ materials brought out by the students during the last four academic sessions.


File Description (Upload) Data Provide the list of Published Materials

05


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः अविप वि�श्ववि�द्यालयेन संग्रहसूचीनां, क्षिभक्षित्तपवित्रकाणां,

वि�श्ववि�द्यालयपवित्रकाणां तटिदतरसामग्रीणां च प्रकाशनाय छात्राः समा�ेश्यन्ते/ प्रोत्साह्यन्ते? वि�गतशैक्षि4क�ष7चतुष्टये/ अ,7सत्रचतुष्टये छातै्रः प्रकालिशतानां प्रमुखप्रकाशनानां/ सामग्रीणां च सूची दीयतामः्।

पञ्चशतशब्दैः वि��रणं वि�लिलख्य उपारोपणीयम्)(संस्कृतम्/आङ्गलम्)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) प्रमुखप्रकाशनानां/सामग्रीणां च सूची प्रददत।

Key Indicator - 5.4 Alumni Engagement (10)प्र,ानसूचकः 5.4 पू�7च्छात्राणां स�बन्धानु�त7नम्(10)



5.4.1

QlM

The Alumni Association/Chapters (registered and functional) contributes significantly to the development of the institution through financial and non financial means during the last five years

Upload a description of alumni association contributes to the institution in not more than 500 words File Description (Upload)

Provide link for additional information Upload any additional information

04

गुणष्ट्रिमवितः पू�,Eा/सङ्र्घः (प�ीकृतः काय| कु�,न् च) वि�गतपञ्च�षaषु आर्थिथ�कयोगदानेन अन्यैः उपायैश्च सं�ायाः उन्नत्यथ| साथ,कतया प्रयतमानः वि�द्यतfे।

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः।



QnM

Alumni contribution during the last five years (Amount in Rupees)Options:

A. ≥ 1.00 LakhsB. Rs. 75,000/- to 1.00 LakhsC. Rs. 50,000/- to Rs. 75,000/-D. Rs. 25,000/- to Rs. 50,000/-E. Less than Rs. 25,000/- Opt one

Data Requirement for last five years (year-wise): (As per Data Template in Section B)

Name of the alumnus/ alumni association Quantum of contribution

File Description (Upload) Alumni association audited statements (Data Template) Upload any additional information

04


वि�गतपञ्च�षaषु पू�,च्छा/सङ्रे्घन प्रदत्तम् वि�त्तीयं योगदानम्-(रूप्यकेषु)वि�कल्पः-

अ. ≥ 1.00 लक्षाःआ. रू. 75,000/- तः 1.00 लक्षाः पय,न्तम्इ. रू. 50,000/- तः रू. 75,000/- पय,न्तम् अन्यतमं लिचनुतई. रू. 25,000/- तः रू. 50,000/- पय,न्तम्उ. रू. 25,000/- अपेक्ष्य न्यूनम्

वि�गतपञ्च�षा7णां (प्रवित�ष|) आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

पू�7च्छात्रस्य/पू�7छात्रसङ्घस्य नाम वि�त्तीययोगदानस्य परिरमाणम्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) पू�7छात्रसंङ्घस्य अंङ्केक्षि4तलेखापत्रम्।

(दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः।



QnM

Number of Alumni Association/ Chapters meetings held during the last five years

5.4.3.1: Number of Alumni Association/ Chapters meetings held year-wise during the last five years

Year Number


Number of alumni association meetings Dates of meetings

File Description (upload) Report of the event Number of Alumni Association / Chapters meetings

conducted during the last five years (Data Template) Upload any additional information

02


वि�गतपञ्च�षaषु पू�,च्छा/सङ्र्घस्य उप�े�नानां सङ्ख्या-5.4.3.1 वि�गतपञ्च�ष0षु पू�7च्छात्रसङ्घस्य समा�ेशःानां �ार्षिषंकसङ्ख्या


वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम् )

पू�7च्छात्रसंघस्य समा�ेशःानां सङ्ख्या समा�ेशःानां टिदनाङ्काः

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) काय7क्रमस्य प्रवित�ेदनम् वि�गतपञ्च�ष0षु पू�7च्छात्रसङ्घस्य समा�ेशःानां

सङ्ख्या (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः।



Criterion VI – Governance, Leadership and Management (100)षष्ठः विनकषः –प्रशासनम्, नेतृत्�म्, प्रबन्धनं च

Key Indicator - 6.1 Institutional Visionand Leadership (10)प्र,ानः सूचकः-6.1 संस्थायाः दूरदृष्ट्रिष्टः नेतृत्�ञ्च। (10)



6.1.1

QlM

The governance of the institution is reflective of an effective leadership in tune with the vision and mission of the University

Upload the vision and mission statement of the institution in Sanskrit, and details on the nature of governance, perspective plans and participation of the teachers in the decision making bodies of the University Provide information within a maximum of 500 words.


03

गुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालयस्य दूरदृविOध्येयानुसारेण प्र�त,मानस्य काय,दक्षस्य नेतृत्�स्य प्रवितफलनं सं�ायाः प्र�ासने भ�वित।

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग संस्कृतभाषायां विनबदं्ध दूरदृष्ट्रिष्टपत्रं ध्येयपत्रञ्च उपारोपणीयम्। तथा प्रशासनप्रणालः्यां, भवि�ष्यदय्ोजनावि�षये, वि�श्ववि�द्यालयस्य विनण0तृविनकायेषु च अध्यापकानां भागग्राविहतावि�षये अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्।


6.1.2

QlM

The institution practices decentralization and participative management

Describe a case study showing decentralisation and participative management in the institution in practice within a maximum of 500 words


03


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः सं�ा सहभाविगप्रqन्धनव्य��ां वि�केन्द्रीकरणप्रविRयां च अनुसरवित।

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग वि�केन्द्रीकरण-सहभागिःप्रबन्धनवि�षये �ृत्ताध्ययनस्य वि��रणःंपञ्चशतशब्दैः उपारोपणीयम्।


6.1.3QlM

Sanskrit-Version of vision, mission statement of the university, the Act, Statute, MoA and Rules, Official notification/information, Regulations are available in institutional website

Sanskrit is adopted as medium in the process of administration/ management/ writing of notes on files/ official notification on notice board/ faculty information etc., in the University

File Description (Upload) Sanskrit-Version of vision, mission statement documents on the

website Provide the weblink of the Sanskrit version of all documents Provide link for additional information

04

गुणष्ट्रिमवितः वि�श्ववि�द्यालये दूरदृष्ट्रिष्टपत्रस्य, ध्येयपत्रस्य, अष्ट्रि,विनयमानाम्, सं�ै,ाविनकविनकायानाम्, वि�श्ववि�द्यालयस्य लिलखिखतविनयमानाम्, औद्योविगकसूचनानां वि�विनयमानाञ्च संस्कृतरूपान्तरणम् उपलभ्यते

प्रशासने/ प्रबन्धने/ सल्पिञ्चकानामुपरिर टि�प्पणीलेखने/ सूचनाफलकस्योपरिर काया7लयीयसूचनासु/ लिश4कवि�षयकसूचनाप्रदाने अन्येषु काय0षु �ा माध्यमरूपेण संस्कृतभाषा स्�ीकृता

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) दूरदृष्ट्रिष्टपत्रस्य ध्येयपत्रस्य संस्कृतरूपान्तरणम् संस्थायाः जालस्थाने उपलभ्यते स�0षां प्रलेखाणां संस्कृतरुपान्तरणस्य जालसन्धानं प्रयच्छतु अवितरिरक्ताः सूचनानां कृते जालसन्धानं प्रयच्छतु

Key Indicator - 6.2 Strategy Development and Deployment (10)प्र,ानसूचकः 6.2 वू्यहवि�कासः विनयोजनं च(10)





6.2.1

QlM

Perspective/Strategic plan and deployment documents are available in the institution

Describe one activity successfully implemented based on the strategic plan within a maximum of 500 words

File Description (Upload) Strategic Plan and deployment documents on the website Provide link for additional information Upload any additional information

02

गुणष्ट्रिमवितः सं�ायां भवि�ष्यद्योजनायाः/ वू्यहात्मकयोजनायाः विनयोजनप्रलेखा उपलभ्यन्ते विRयान्�यनसम्qद्धाविन प्रमाणाविन �ा उपलभ्यन्ते।

अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चशतशब्दैः वू्यहात्मकयोजना,ारेण सफलतया विक्रयान्त्रिन्�तस्य कस्याऽविप एकस्य गवितवि�,ेः �ण7नं कुरुत। पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

वू्यहात्मकयोजनायाः विनयोजनप्रलेखाः जालस्थाने उपलभ्यन्ते। अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः उपारोपणीयाः।

6.2.2

QlM

Organizational structure of the University including governing body, administrative setup, and functions of various bodies, service rules, procedures, recruitment, promotional policies as well as grievance redressal mechanism

Describe the organizational activity within 500 words

Upload the organogram of the University. (Provide the information in PDF format)

Depicting the organizational structure including, governing body and administrative setup.

Upload the document of functions of the University and policies. File Description (Upload)

Provide link for additional information

02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः सं�ायाfं स�,वि�धाः प्रqन्धनव्य��ासंरचनाfः यथा प्रqन्धनसमिमवितः,

प्र�ासनव्य��ा, वि�वि�धविनकायानां काया,णिण, से�ाविनयमाः, प्रविRयाः, विनयुक्तयः, पदोन्नवितविनयमाः, परिरदे�नाविन�ारणकाय,प्रणाल्यश्च उपलभ्यन्ते।

अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चशतशब्दैः संस्थाविनकगवितवि�,ीनां �ण7नं कुरुत।एतस्मिस्मन ् प्रसङ्गे व्य�स्थासंरचनाविनदर्शिशंका उपारोपणीया। (PDF रूपेण सूचना देया)

स�7वि�,ानां प्रबन्धनव्य�स्थासंरचनाना ं वि��रण ं प्रयच्छतु- यथा प्रबन्धनसष्ट्रिमवितः, प्रशासनव्य�स्था च।

वि�श्ववि�द्यालयस्य ए� ं तष्ट्रिन्नयमाना ं च काय7प्रणाल्याः प्रलेखाः उपारोपणीयाः।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्।



QnM

Implementation of e-governance in areas of operation1. Planning and Development2. Administration3. Finance and Accounts4. Student Admission and Support5. Examination

Options:A. All 5 of the aboveB. Any 4 of the aboveC. Any 3 of the above Opt one D. Any 2 of the aboveE. ≤ 1 of the above

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Areas of e-governance

Planning and Development Administration Finance and Accounts Student Admission and Support Examination

Name of the Vendor with contact details Year of implementation

File Description (Upload) ERP (Enterprise Resource Planning) Document Screen shots of user interfaces Details of implementation of e-governance in areas of

operation Planning and Development, Administration etc (Data Template)


04


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः विRयान्�यनक्षे/ेषु �ैद्युतप्र�ासनस्य विनयोजनम्

1. योजना, वि�कासश्च2. प्रशासनम्3. वि�तं्त, लेखाश्च4. छात्राणां प्र�ेशःः, प्रोद्बलनं च 5. परी4ा

वि�कल्पाः - अ. उपयु7क्ताः स�0 पञ्च आ. उपयु7के्तषु केचन चत्�ारः इ. उपयु7के्तषु केचन त्रयः एकः वि�कल्पः चेतव्यः ई. उपयु7के्तषु कौचन uौ उ. उपयु7के्तषु कश्चन एकःअपेणिक्षतदत्तां�ाः (B अनुभागस्य दत्तां�प्रारूपानुगुणम्)

�ैदु्यतप्रशासनस्य 4ेत्राक्षिण योजना वि�कासश्च प्रशासनम् वि�तं्त लेखाश्च छात्राणां प्र�ेशः, प्रोद्बलनं परी4ा

वि�के्रतुः नाम (सम्पक7 वि��रणसविहतम्) विक्रयान्�यनस्य �ष7म्

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) उपक्रमसंसा,नयोजनाप्रपत्राक्षिण प्रयोकु्तः अन्तःपृष्ठानां फलकलिचत्राक्षिण उपयु7क्त4ेत्रेषु �ैदु्यतप्रशासनस्य विक्रयान्�यनस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

6.2.4

QlM

Effectiveness of various bodies/ cells/ committees is evident through minutes of meetings and implementation of their resolutions

Describe one activity successfully implemented based on the Minutes of the meetings of various Bodies/ Cells and Committees within a maximum of 500 words File Description (Upload)


02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः वि�वि�धसमिमतीनां काय,वि��रणेभ्यः, विनण,यानां कf्रिरयान्�यनfात् च ज्ञायते

यत् सं�ायाः वि�वि�धविनकायाः/ वि�भागाः/ समिमतयः प्रभावि�तया फलोन्मुखतया च काय,तत्पराः सन्तिन्त इवित।

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग वि�वि�,सष्ट्रिमतीनां काय7�ृत्तःाविन आ,ारीकृत्य सफलतया विक्रयान्त्रिन्�तस्य कस्यलिचदेकस्य गवितवि�,ेः वि��रणःं पञ्चशतशब्दैः उपारोपणीयम्।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः

Key Indicator - 6.3 Faculty Empowerment Strategies (30)प्र,ानसूचकः 6.3 अध्यापकानां सशक्तीकरणाय वू्यहाः (30)



6.3.1

QlM

The institution has effective welfare measures for teaching and non-teaching staff

Upload list of the existing welfare measures for teaching and non-teaching staff within a maximum of 500 words File Description (Upload)


06

गुणष्ट्रिमवितः सं�या अध्यापकेभ्यः अध्यापकेतरकम,चारिरभ्य�्च प्रभावि�संक्षेमोपायाfः अनुणिस्रयन्ते।

अध्यापकेभ्यः अध्यापकेतरकम7चारिरभ्यश्च प्र�र्षितंतानां कल्याणकारिरकाय7क्रमाणां वि�षये अष्ट्रि,काष्ट्रि,कं पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्।




QnM

Average percentage of teachers provided with financial support to attend conferences / workshops and towards membership fee of professional bodies during the last five years

6.3.2.1: Number of teachers provided with financial support to attend conferences/ workshops and towards membership fee of professional bodies year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Name of teacher Name of conference/ workshop attended for which financial support

provided Name of the professional body for which membership fee is provided

Formula:



File Description (Upload) Details of teachers provided with financial support to attend conferences,

workshops etc. during the last five years (Data Template) Upload any additional information

06



ःःवि�गतपञ्च�षaषु सङ्गोष्ठीषु/ काय,�ालासु भागग्रहणाय, व्या�सामियकविनकायेषु सदस्यता�ुल्कविनमिमत्तञ्च आर्थिथ�कसहायताfं प्राप्त�ताम् अध्यापकानां सामान्यfा प्रवित�तता।

६.३.२.१ वि�गतपञ्च�ष0षु सङ्गोष्ठीषु/ काय7शालासु भागग्रहणाय, व्या�साष्ट्रियकविनकायेषु सदस्यताशुल्कविनष्ट्रिमत्तञ्च आर्शिथंकसहायताःं प्राप्त�ताम् अध्यापकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।


वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

अध्यापकस्य नाम सङ्गोष्ठ्याःः/ काय7शालायाः नाम यत्र भागग्रहणाय आर्शिथंकं साहाय्यं प्रदत्तम् व्या�साष्ट्रियकसंस्थायाः नाम (यत्कृते सदस्यताशुल्कं प्रदत्तम्)

सूत्रम्-सङ्गोष्ठीषु/काय7शालासु भागग्रहणाय,

व्या�साष्ट्रियकविनकायेषु सदस्यताशुल्कविनष्ट्रिमतं्त चआर्शिथकंसहायताःं प्राप्त�ताम् अध्यापकानां सङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशतता - x 100अध्यापकानां समग्रसङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशततामध्यमानस्य प्रवितशतता 5

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) वि�गतपञ्च�ष0षु सङ्गोष्ठीषु/काय7शालासु भागग्रहणाय, व्या�साष्ट्रियकविनकायेषु,

सदस्यताशुल्कविनष्ट्रिमत्तञ्च आर्शिथकंसहायताःं प्राप्त�ताम् अध्यापकानां वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)




QnM

Average number of professional development / administrative training Programmes organized by the university for teaching and non teaching staff during the last five years

6.3.3.1: Total number of professional development / administrative training Programmes organized by the Institution for teaching and non teaching staff year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Title of the professional development Programme organised for teaching

staff Title of the administrative training Programme organised for non-

teaching staff Dates (From-to)

Formula:

File Description (Upload) Reports of the Human Resource Development Centres (UGC ASC or

other relevant centres). Reports of Academic Staff College or similar centers Details of professional development / administrative training

Programmes organized by the University for teaching and non teaching staff (Data Template)


06



ःःवि�गतपञ्च�षaषु �िfक्षकfाणां �ृलित्तवि�कासाथ|, �िfक्षकfेतरकम,चारिरणां प्रा�ासविनकप्रणि�क्षणाथ,ञ्च वि�श्ववि�द्यालयेन समायोजिजताः काय,Rमाः।

६.३.३.१. वि�गतपञ्च�ष0षु शिः4कःाणां �ृक्षित्तवि�कासाथ|, शिः4कःेतरकम7चारिरणां प्राशासविनकप्रलिश4णाथ7ञ्च वि�श्ववि�द्यालयेन समायोद्धिजतानां काय7क्रमाणां �ार्षिषंकयोगः।


वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) शिः4कःाणां �ृक्षित्तवि�कासाथ7म् आयोद्धिजतकाय7क्रमस्य शीष7कम्। शिः4कःेतरकम7चारिरणां प्राशासविनकप्रलिश4णःाथ7म् आयोद्धिजतकाय7क्रमस्य

शीष7कम्। वितलिथः (--------------तः---------पय7न्तम्)

सूत्रम्- शिः4कःाणां �ृक्षित्तवि�कासाथ|, शिः4कःेतरकम7चारिरणां

प्राशासविनकप्रलिश4णाथ7ञ्च वि�श्ववि�द्यालयेन समायोद्धिजतानां काय7क्रमाणां सङ्ख्या 5

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

मान�संसा,नवि�कासकेन्दे्रभ्यः (वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य अकादष्ट्रिमक स्�ाफ-महावि�द्यालयेभ्यः अथ�ा तदन्यसदृशकेन्दे्रभ्यः) प्राप्तप्रमाणपत्राक्षिण/प्रवित�ेदनाविन।

शै4क्षिणकमहावि�द्यालयानां प्रवित�ेदनम् शै4क्षिणक-अशै4क्षिणक-कम7चारिरणां व्या�साष्ट्रियक-वि�कासाथ| प्राशासविनक-

प्रलिश4णाथ| वि�श्ववि�द्यालयेन समायोद्धिजतानां काय7क्रमाणां वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्)




QnM

Average percentage of teachers attending professional development Programmes, viz., Orientation Programme, Refresher Course, Short Term Course, Faculty Development Programmes during the last five years

6.3.4.1: Total number of teachers attending professional development Programmes, viz., Orientation Programme, Refresher Course, Short Term Course, Faculty Development Programmes year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Number of teachers Title of the Programme Duration (From -to)

Formula:



IQAC report summary Reports of the Human Resource Development Centres (UGC ASC or

other relevant centers). Details of teachers attending professional development Programmes

during the last five years (Data Template) Upload any additional information

06



ःःवि�गतपञ्च�ष0षु अक्षिभवि�न्यासपाठ्यक्रम-पुनश्चया7पाठ्यक्रम-स्�ल्पकालिलकपाठ्यक्रम-अध्यापकवि�कासकाय7क्रमाटिद�ृक्षित्तवि�कासकाय7क्रमेषु भागग्राविहणाम् अध्यापकानां मध्यमानस्य प्रवितशतता।

६.३.४.१. वि�गतपञ्च�ष0षु अक्षिभवि�न्यासपाठ्यक्रम-पुनश्चया7पाठ्यक्रम-स्�ल्पकालिलकपाठ्यक्रम-अध्यापकवि�कासकाय7क्रमाटिद�ृक्षित्तवि�कासकाय7क्रमेषु भागग्राविहणाम् अध्यापकानां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः। (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) अध्यापकानां सङ्ख्या काय7क्रमस्य शीष7कम् अ�ष्ट्रि,ः (---------------तः---------पय7न्तम्)

सूत्रम्- उपयु7क्तकाय7क्रमेषु भागग्राविहणाम् अध्यापकानां सङ्ख्याप्रवित�ष| प्रवितशतता - x 100 अध्यापकानां समग्रसङ्ख्या

प्रवित�ष| प्रवितशततामध्यमानस्य प्रवितशतता - 5पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

आन्तरिरकगुण�त्ताऽश्वासनकेन्द्रस्य प्रवित�ेदनसारांशः। मान�संसा,नवि�कासकेन्दे्रभ्यः (वि�श्ववि�द्यालयानुदानायोगस्य

शैक्षि4ककम7चारिरमहावि�द्यालयेभ्यः अथ�ा तदन्यसदृशकेन्दे्रभ्यः) प्राप्तप्रमाणपत्राक्षिण/ प्रवित�ेदनाविन।

वि�गतपञ्च�ष0षु अक्षिभवि�न्यासपाठ्यक्रम-पुनश्चया7पाठ्यक्रम-स्�ल्पकालिलकपाठ्यक्रम-अध्यापकवि�कासपाठ्यक्रमाटिद �ृक्षित्तवि�कासपाठ्यक्रमेषु भागग्राविहणाम् अध्यापकानां वि��रणम्।

अवितरिरक्ताः सूचनाः।

6.3.5

QlM

Institution has Performance Appraisal System for teaching and non-teaching staff Describe the functioning status of the Performance Appraisal System for teaching and non-teaching staff within maximum of 500 words


06


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः सं�ायां �िfक्षकfाणां �िfक्षकfेतरकम,चारिरणां काय,विनष्पादनज्ञापनप्रणाली

�त,ते। शिः4कःाणां शिः4कःेतरकम7चारिरणां काय7विनष्पादनज्ञापनप्रणालीवि�षये पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्।


Key Indicator – 6.4 Financial Management and Resource Mobilization (20)प्र,ानसूचकः 6.4 वि�त्तीयप्रबन्धनं संसा,नसंग्रहश्च (20)



6.4.1

QlM

Institution conducts internal and external financial audits regularly

Upload an enumeration on the various internal and external financial audits carried out during last five years with the mechanism for settling audit objections within a maximum of 500 words


10

गुणष्ट्रिमवितः संस्था विनयष्ट्रिमतम् आन्तरं बाहं्य च वि�त्तलेखाङ्के4णं करोवित।

वि�गतपञ्च�ष0षु वि�त्तलेखाङ्के4णवि�षये, वि�त्तलेखाङ्के4णापक्षित्तसमा,ानाय च रलिचतानां तन्त्राणां वि�षये पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपरोपणीयम्।




QnM

Funds/ Grants received from non-government bodies, individuals, philanthropers during the last five years (not covered in Criterion III) (INR in Lakhs)

6.4.2.1: Total Grants received from non-government bodies, individuals, philanthropers year-wise during the last five years (INR in Lakhs)

Year INR in Lakhs

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Name of the non government funding agencies/ individuals Funds/ Grants received

File Description (Upload) Annual statements of accounts Details of Funds / Grants received from non-government bodies

during the last five years (Data Template) Any additional information

05

सङ्ख्याष्ट्रिमवितःः

वि�गतपञ्च�षaषु स�,कारीयेतरविनकायेभ्यः, व्यलिक्तभ्यः, दातृभ्यश्च प्राप्तम् आर्थिथ�कं साहाय्यम् अनुदानं �ा (यदिf तृतीयविनकषे न विनर्दिद�Oम्) (लक्ष�ः रूप्यकेषु)

6.4.2.1. वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारीयेतरविनकायेभ्यः, व्यलिक्तभ्यः, दातृभ्यश्च प्रवित�ष| प्राप्तस्य आर्शिथंकसाहाय्यानुदानस्य �ार्षिषंकयोगः (ल4शः रूप्यकेषु)�ष7म्लक्ष�ः रूप्यकेषु

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) स�7कारीयेतराक्षिभकरणानां व्यक्तीनां �ा नामाविन प्राप्तम् आर्शिथंकं साहाय्यम् अनुदानःं �ा

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) अङ्केक्षि4तस्य �ार्षिषंकलेखापत्रस्य प्रवितकृवित: वि�गतपञ्च�ष0षु स�7कारीयेतरविनकायेभ्यः, व्यलिक्तभ्यः, दातृभ्यश्च प्राप्तस्य

आर्शिथंकसाहाय्यस्य वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः



QlM

Institutional strategies for mobilisation of funds and the optimal utilisation of resources

Upload the resource mobilisation policy and procedures of the UniversityDescribe the strategies in 500 words


05

गुणष्ट्रिमवितः वि�वि�,संसा,नानां स�ा7ष्ट्रि,कसमुपयोगाथ|, वि�त्तरालिशसङ्ग्रहःाथ7ञ्च संस्थायाः वू्यहाः।

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग वि�श्ववि�द्यालयस्य संसा,नसंग्रहस्य नीतितं प्रविक्रयाञ्च उपारोपयतु। पञ्चशतशब्देषु संस्थायाः वू्यहाणां वि��रणं देयम्।


Key Indicator - 6.5 Internal Quality Assurance System (30)प्रधानसूचकः-6.5 आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनव्य��ा।(30)



6.5.1

QlM

Internal Quality Assurance Cell (IQAC) has contributed significantly for institutionalizing the quality assurance strategies and processes

Describe two practices institutionalized as a result of IQAC initiatives within a maximum of 500 words


08


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesगुणष्ट्रिमवितः गुण�त्ताश्वासनवू्यहानां प्रविRयाणां च सं�ानीकरणाय

आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्दं्र वि��ेषतः योगदानं करोवित।

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्द्रःेण कृतस्य संस्थानीकरणोपक्रमस्य स�®त्तमम् उदाहरणuयम् उपारोपणीयम्। (पञ्चशतशब्देषु)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः

6.5.2

QlM

The institution reviews its teaching learning process, structures & methodologies of operations and learning outcomes at periodic intervals through IQAC set up as per norms

Describe any two examples of institutional reviews and implementation of teaching learning reforms facilitated by the IQAC within a maximum of 500 words


08

गुणष्ट्रिमवितः सं�ा आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्द्रद्वारा विनधा,रिरतविनयमानुरूपं विनयतकालेषु अध्यापनालिधगमप्रविRयायाः, त/ उपयुज्यमानायाः पद्धतेः, अलिधगमपरिरणामस्य च समीक्षां करोवित।

प्रसङे्गऽस्मिस्मन् आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्द्रuारा अध्यापनाष्ट्रि,गमप्रविक्रयायाः समी4णं, कः्रिरयान्�यनञ्चाष्ट्रि,कृत्य स�®त्तमम् उदाहरणuयम् उपारोपणीयम्। (पञ्चशतशब्देषु)




QnM

Number of quality initiatives by IQAC for promoting quality culture per year 6.5.3.1: Number of quality initiatives by IQAC for promoting quality year-wise for the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B) Name of quality initiative by IQAC Duration (From _to_) Number of participants

File Description (Upload) IQAC link Number of quality initiatives by IQAC per year for promoting quality

culture (Data Template) Upload any additional information

03


प्रवित�ष7म् आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्दे्रण गुण�त्तासंस्कृवितवि�कासाथ7मायोद्धिजतानां गुण�त्तोपक्रमाणां सङ्ख्या।६.५.३.१. प्रवित�ष7म् आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्दे्रण (आ. गु. आ. के.) गुण�त्तासंस्कृवितवि�कासाथ7मायोद्धिजतानां गुण�त्तोपक्रमाणां वि�गतपञ्च�षा7णां सङ्ख्या।


वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) आ.गु.आ.के. uारा आयोद्धिजतस्य गुण�त्तोपक्रमस्य नाम अ�ष्ट्रि,ः ( --------------------तःः ----------पय7न्तम्) भागग्राविहणां सङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) आ.गु.आ.के.uारा आयोद्धिजतस्य गुण�त्तोपक्रमस्य सन्धानम्। आन्तरिरकगुण�त्ताश्वासनकेन्दे्रण गुण�त्तासंस्कृवितवि�कासाथ7मायोद्धिजतानां

गुण�त्तोपक्रमाणां सङ्ख्या। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Quality assurance initiatives of the institution include:

1. Regular meeting of Internal Quality Assurance Cell (IQAC); 2. Timely submission of Annual Quality Assurance Report (AQAR) to NAAC; 3. Academic Administrative Audit (AAA) and initiation of follow up action4. Participation in NIRF5. UGC Recognition for any other Academic Excellence or any other quality audit

recognized by state, national agencies.Options:A. Any 4 of the above B. Any 3 of the aboveC. Any 2 of the above Opt one D. Any 1 of the aboveE. None of the above

Data Requirement for last five years:(As per Data Template in Section B)Quality initiatives

AQARs prepared/ submitted Academic Administrative Audit (AAA) and initiation of follow up action Participation in NIRF

File Description (Upload) Paste web link of Annual reports of University Upload e-copies of the accreditations and certifications Upload details of Quality assurance initiatives of the institution (Data


06



वितःसं�ायाः गुण�त्ताश्वासनोपRमेषु अन्तभू,ताः सन्तिन्त -

1.आ.गु.आ.केन्द्रस्य विनयष्ट्रिमतमुप�ेशनम्, 2.रा.मू.प्र.परिरषदे समयेन �ार्षिषंकगुण�त्ताश्वासनप्रवित�ेदनसमप7णम्।3.शैक्षि4कं प्राशासविनकं लेखापत्रम्, अनुगतविक्रयाणामुपक्रमणम्।4.राष्ट्रि#यसांस्थिःकश्रेक्षिणकरूपरेखायां भागग्रहणम्।5.वि�श्वावि�द्यालयानुदानायोगेन मानत्याप्राप्तः यखित्कमविप शौक्षि4कोत्कष7ः अथ�ा

रा#/राज्य अक्षिभकरणैः मान्यताप्राप्तं विकमविप गुणा�त्ताङ्के4णम्।वि�कल्पाः-

(अ) उपयु7के्तषु केचन चत्�ारः(आ) उपयु7के्तषु केचन त्रयः(इ) उपयु7के्तषु कौचन uौ एकं लिचनुत(ई) उपयु7के्तषु कश्चन एकः(उ) उपयु7के्तषु न कोऽविप

वि�गतपञ्च�षा7णामपेक्षि4तो दत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)गुण�त्तोपRमाः

�ार्षिषंकगुण�त्ताश्वासनप्रवित�ेदनं सज्जीकृतम्/समर्षिपंतम्। शैक्षि4कं, प्राशासविनकं च लेखापत्रम् अनुगतविक्रयाणामुपक्रमणं च। राष्ट्रि#यसांस्थिःकश्रेक्षिणकरूपरेखायां भागग्रहणम्।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) वि�श्ववि�द्यालयस्य �ार्षिषंकं प्रवित�ेदनस्य सन्धानं प्रयच्छतु। प्रत्यायनानां, प्रमाणपत्राणां च �ैदु्यतप्रमाणपत्रम् उपारोपयतु। संस्थायाः गुण�त्तोपक्रमाणां वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः



QlM

Incremental improvements made during the preceding five years (in case of first cycle)Post accreditation quality initiatives (second and subsequent cycles)

Description of quality enhancement initiatives in the academic and administrative domains successfully implemented during the last five years

Discribe within 500 words


05

गुणष्ट्रिमवितः गतपञ्च�ष0षु सम्पाटिदताः क्रमवि�कासाः (प्रथमचक्रसन्दभ0) प्रत्यायनोत्तरं कृताः गुण�त्तोपक्रमाः (विuतीयाटिदचके्रषु)

शैक्षि4क-प्राशासविनक4ेत्रस्य गुणाक्षिभ�,7ने वि�गतपञ्च�ष0षु कृताः सफलप्रयत्नाः।पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् प्रयच्छतु।पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)




CriterionVII–Institutional Values and Best Practices (100)सप्तमः विनकषः - सांस्थाविनकमूल्याविन स�®त्तमाः परिरपा�यश्च (100)

Key Indicator - 7.1 Institutional Values and Social Responsibilities (50)प्र,ानसूचकः 7.1 सांस्थाविनकमूल्याविन सामाद्धिजकोत्तरदाष्ट्रियत्�ाविन च (50)



7.1.1 Gender Equity (10)

लैविङ्गकसमता (10)

QnM Number of gender equity promotion Programmes organized by the institution during the last five years

7.1.1.1: Number of gender equity promotion Programmes organized by the institution year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Title of the Programme Duration (From-to) Number of participants

File Description (Upload) Report of the event List of gender equity promotion Programmes organized by the

institution (Data Template) Upload any additional information

05



ःःवि�गतपञ्च�षaषु सं�या लैविङ्गकसमतायाः सं�ध,नाय विन�,र्वित�तानां काय,Rमाणां सङ्ख्या।

7.1.1.1. वि�गतपञ्च�ष0षु संस्थया लैविङ्गकसमतायाः सं�,7नाय विन�7र्षितंतानां काय7क्रमाणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्यावि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) काय7क्रमस्य शीष7कम् अ�ष्ट्रि,ः (-------------तः ------------- पय7न्तम् ) प्रवितभाविगनां सङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) काय7क्रमस्य प्रवित�ेदनम् संस्थया लैविङ्गकसमतायाः सं�,7नाथ| विन�7र्षितंतानां काय7क्रमाणां सूची। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

7.1.2QlM

Institution shows gender sensitivity in providing facilities such as: a) Safety and Security b) Counsellingc) Common Room

Upload a description of gender equity initiatives undertaken by the University on the specified areas in not more than 500 words


05

गुणष्ट्रिमवितः संस्था अ,ोलिलखिखतसौवि�ध्याविन प्रदाय लैविङ्गकसं�ेदनशीलतां व्य�स्थापयवित।• विनरुपद्र�ता सुर4ा च• परामश7ः• समानप्रकोष्ठःप्रसङे्गऽस्मिस्मन् वि�श्ववि�द्यालयेन लैविङ्गकसमतासं�,7नोपक्रमप्रयत्नान् आक्षिश्रत्य विक्रयमाणस्य प्रयत्नस्य वि��रणःं पञ्चशतशब्दैः उपारोपणीयम्।पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)


Environmental Consciousness and Sustainability (10)

पया7�रणवि�षष्ट्रियणी चेतना ल्पिस्थरता च (10)



Alternate Energy initiatives such as:1. Percentage of power requirement of the university met by the renewable energy

sources (Preceding academic year data)7.1.3.1: Annual power requirement met by renewable energy sources (in KWH)7.1.3.2 : Annual power requirement of the institution (in KWH)

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Power requirement met by renewable energy sources Total power requirement

Formula:

File Description (Upload) Upload details of power requirement of the university met by renewable

energy sources (Data Template) Upload any additional information

02


�ैकस्मिल्पकस्य ऊज,सः उपRमाः यथा- वि�श्ववि�द्यालयेन उपयुज्यमानायाः वि�द्युच्छके्तः पुनन7�ीकरणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रोतोभ्यः

आपूत0ः प्रवितशतता- (प्रगताध्ययन�ष7स्य दत्तांशः)७.१.३.१. आ�श्यक्याः �ार्षिषंकवि�द्युच्छके्तः पुनन7�ीकरणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रोतोभ्यः आपूर्षितंः। ७.१.३.२.संस्थायाः �ार्षिषंकवि�द्युच्छके्तः आ�श्यकता।आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)

• पुनन7�ीकरणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रोतोभ्यः �ार्षिषंका�श्यकवि�दु्यच्छके्तः आपूर्षितंः।• �ार्षिषंकवि�द्युच्छके्तः आ�श्यकतायाः समष्ट्रिष्टः

सूत्रम्- आ�श्यक्याः �ार्षिषंकवि�द्युच्छके्तः पुनन7�ीकरणयोग्येभ्यः ऊज7स्स्रोतोभ्यः आपूर्षितंः

----------------------------------------------------------- x100 संस्थायाः �ार्षिषंकवि�द्युच्छके्तः आ�श्यकता

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) वि�श्ववि�द्यालयेन उपयुज्यमानायाः वि�द्युच्छके्तः पुनन7�ीकरणयोग्येभ्यः

ऊज7स्स्रोतोभ्यः आपूत0ः वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचना



QlM

Rain water harvesting structures and utilization in the campus

Describe efforts towards rain water harvesting on the campus within a maximum of 500 words

File Description (Upload) Upload any additional information Provide link for additional information

02

गुणष्ट्रिमवितः �ृविOजलसङ्ग्रहणसंरचना, परिरसरे �fृविOजलोपयोग�्च

एतस्मिस्मन् प्रसंगे परिरसरे �ःृष्ट्रिष्टजलसङ्ग्रहणप्रविक्रयाम् आक्षिश्रत्य विक्रयमाणः प्रयत्नः पञ्चशतशब्दैः उपारोपणीयः।


7.1.6

QlM

Green Practices Students, staff using

a) Bicyclesb) Public Transportc) Pedestrian Friendly Roads

Plastic free campus Paperless office Green landscaping with trees and plants

Describe efforts towards green practices on the campus within a maximum of 500 words File Description (Upload)


02

गुणष्ट्रिमवितः हfारिरत्यपरिरपाटयः छात्रःाः, अध्यापकाः, अध्यापकेतरकम7चारिरणश्च उपयुञ्जन्त्रिन्त -

(i) विuचक्रयानम्(ii) सा�7जविनकपरिर�हणम्(iii) पादयात्र्यनुकूलमागा7न्

प्लान्त्रिस्�क्मुक्तपरिरसरः कग7दरविहतकाया7लयः �ृ4ैः पादपैश्च हरिरतः परिरसरः

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग परिरसरे हःारिरतः्यकरणप्रयोगम् आक्षिश्रत्य विक्रयमाणः प्रयत्नः पञ्चशतशब्दैः उपारोपणीयः।पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

अवितरिरक्तसूचनानां सन्धानम्। अवितरिरक्ताः सूचनाः



QnM

Average percentage of expenditure on green initiatives and waste management excluding salary component during the last five years

7.1.7.1: Total expenditure on green initiatives and waste management excluding salary component year-wise during the last five years (INR in lakhs)

Year INR in lakhs

Data Requirements for last five years: (As per Data Template in Section B) Expenditure on green initiatives and waste management excluding salary

component Annual expenditure excluding salary component of the institution

Formula:



Green audit report Details of expenditure on green initiatives and waste management during

the last five years (Data Template) Any additional information

02


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesसङ्ख्याष्ट्रिमवितः

वि�गतपञ्च�षaषु �ेतनfाद ्ऋते हfारिरतf्योपRमे, व्यथ,�स्तुप्रqन्धने च कृतस्य व्ययस्य प्रवित�ततायाः मध्यमानम्-

७.१.७.१. वि�गतपञ्च�ष0षु �ेतनःाद ्ऋते हःारिरतः्योपक्रमे, व्यथ7�स्तुप्रबन्धने च आहत्य कृतः �ार्षिषंकव्ययः (ल4शः)

�ष7म्लक्ष�ः रूप्यकेषु

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशःः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) �ेतनाद ्ऋते हःारिरतः्योपक्रमे, व्यथ7�स्तुप्रबन्धने च कृतः व्ययः �ेतनःाद ्ऋते संस्थाया �ार्षिषंकः व्ययः

सूत्रम्-�ेतनाद ्ऋते हःारिरतः्योपक्रमे,व्यथ7�स्तुप्रबन्धने च कृतः व्ययः

प्रवित�ष| प्रवितशतता = -------------------------------------------- x 100 �ेतनःाद ्ऋते संस्थाया �ार्षिषंकः व्ययः

प्रवित�ष| प्रवितशततामध्यमानस्य प्रवितशतता = --------------------------


हःारिरतः्योपक्रमस्य अङ्के4णप्रवित�ेदनम्। वि�गतपञ्च�ष0षु हःारिरतः्योपक्रमे, व्यथ7�स्तुप्रबन्धने च कृतस्य व्ययस्य वि��रणम्।




QnM

Differently abled (Divyangjan) Friendliness Resources available in the institution 1) Physical facilities2) Provision for lift3) Ramp/ Rails4) Braille Software/ facilities5) Rest Rooms6) Scribes for examination7) Special skill development for differently abled students8) Any other similar facility (Specify)

Options:A. 5 and more of the aboveB. At least 4 of the aboveC. At least 3 of the above Opt one D. At least 2 of the aboveE. One or none of the above

Data Requirements: (As per Data Template in Section B) Physical facilities Provision for lift Ramp/ Rails Braille Software/ Facilities Rest Rooms Scribes for examination Special skill development for differently abled students Any other similar facility

File Description (Upload) Upload resources available in the institution for Divyangjan (Data

Template) Link to photos and videos of facilities for divyangjan Upload any additional information

05



सं�ायाम् अन्यथा�क्तजनानाम् (टिदव्याङ्गfानाम्) अनुकूलसंसाधनानाम् उपलब्धिब्धः। 1. भौवितकसौवि�ध्याविन2. उत्तोलनफलकव्य�स्था3. समतलःोदग्मनी/ हस्ताल�बदण्Kाः 4. अन्धसहकृविततन्त्रःांशः/सुवि�,ाः5. वि�श्रःान्त्रिन्तप्रकोष्ठः6. परी4ायाम् अनुलेखकःः7. अन्यथाशक्तच्छात्रःेषु वि�लिशष्टकौशलस्य वि�कासः8. अन्याःः समरूपाः सुवि�,ाः (नामसविहतो विनद0श:)

वि�कल्पाः1. उपयु7के्तषु पञ्च, ततोऽष्ट्रि,काविन �ा2. उपयु7के्तषु चत्�ारिर3. उपयु7के्तषु त्रीक्षिण एकं लिचनुत4. उपयु7के्तषु uयम्5. उपयु7के्तषु न विकमविप

आ�श्यकदत्तां�ः : (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)1. भौवितकसौवि�ध्याविन2. उत्तोलनफलकव्य�स्था3. समतलःोदग्मनी/ हस्ताल�बदण्Kाः 4. अन्धसहकृविततन्त्रःांशः/सुवि�,ाः5. वि�श्रःान्त्रिन्तप्रकोष्ठः6. परी4ायाम् अनुलेखकःः7. अन्यथाशक्तच्छात्रःेषु वि�लिशष्टकौशलस्य वि�कासः8. अन्याःः समरूपाः सुवि�,ाः (नामसविहतो विनद0श:)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) संस्थायाम् अन्यथाशक्तजने (टिदव्याङ्गजने) साहाय्यकारिर-सा,नसम्पदाम्

उपलस्मिब्धसूचकं सन्धानम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अन्यथाशक्तजनानाम् (टिदव्याङ्गःानाम्) अनुकूलसंसा,नानाम् लिचत्राणां

चलनलिचत्राणां च सन्धानं दीयताम् अवितरिरक्ताः सूचनाः

Inclusion and Situatedness (10)

समायोगः संल्पिस्थवितमत्त्�म् (10)



QnMNumber of specific initiatives to address locational advantages and disadvantages during the last five years

7.1.9.1: Number of specific initiatives to address locational advantages and disadvantages year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)➢ Number of initiatives to address locational advantages and disadvantages

File Description (Upload)

Number of Specific initiatives to address locational advantages and disadvantages (Data Template)


05


वि�गतपञ्च�षaषु �ानिfकाविन आनुकूल्याविन प्रावितकूल्याविन च मनलिस विनधाय प्र�र्वित�तानाम् उपRमाणां सङ्ख्या

7.1.9.1.वि�गतपञ्च�ष0षु स्थानिःकाविन आनुकूल्याविन प्रावितकूल्याविन च मनलिस विन,ाय प्र�र्षितंतानाम् उपक्रमाणां �ार्षिषंकसङ्ख्या


वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)➢ स्थानिःकाविन आनुकूल्याविन प्रावितकूल्याविन च मनलिस विन,ाय प्र�र्षितंतानाम् उपक्रमाणां सङ्ख्या

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) स्थानिःकाविन आनुकूल्याविन प्रावितकूल्याविन च मनलिस विन,ाय प्र�र्षितंतानाम् उपक्रमाणां सङ्ख्या।



Manual for Self Study Report Sanskrit Universities7.1.10 QnM

Number of initiatives taken to engage with and contribute to local community during the last five years(Not addressed elsewhere)

7.1.10.1: Number of initiatives taken to engage with and contribute to local community year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B)➢ Number of initiatives taken to engage with and contribute to local communityFile Description (Upload)

Upload the report of the event Details of initiatives taken to engage with local community during the last

five years (Data Template) Upload any additional information

05

वि�गतपञ्च�षaषु �ाविनकसमुदायेन सम्qन्धमनु�त,मियतुं, योगदानं कतु| च उपRान्तानाम् उपRमाणां सङ्ख्या (अन्यत्र अनुल्पिल्लखिखतानाम्)

7.1.10.1.वि�गतपञ्च�ष0षु स्थाविनकसमुदायेन स�बन्धमनु�त7ष्ट्रियतुं, योगदानं कतु| च उपक्रान्तानाम् उपक्रमाणां �ार्षिषंकसङ्ख्या।�ष7म्सङ्ख्या

वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्)➢ स्थाविनकसमुदायेन स�बन्धमनु�त7ष्ट्रियतंु योगदानाय च कृतानाम् उपक्रमाणां सङ्ख्या।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) काय7क्रमस्य प्रवित�ेदनम्। गतपञ्च�ष0षु स्थाविनकसमुदायेन स�बन्धमनु�त7ष्ट्रियतंु योगदानाय च कृतानाम् उपक्रमाणां

वि��रणम्। (दत्तांशप्रारूपम्) अवितरिरक्ताः सूचनाः

Human Values and Professional Ethics (10)

मानवि�कमूल्याविन �ृक्षित्तनीवितश्च (10)

7.1.11 QnM

Code of Conduct Handbook exists for students, teachers, governing body, administration including Vice Chancellor / Director / Principal /Officials and support staff

(Yes/No)File Description (Upload)

Upload any additional information URL to Handbook on code of conduct for students and teachers ,

manuals and brochures on human values and professional ethics

02



कुलपवित-विनदेशक-प्राचाय7-अष्ट्रि,कारिरप्रभृतीनां प्रशासनाष्ट्रि,कारिरणां सह-काय7कतृ7गणानां, छात्राणाम् अध्यापकानां, शालिसपरिरषष्ट्रिन्नकायानां च माग7दश7नाय नीवितविनयमा�लीयुता करदीविपका �त7ते।

(अस्मिस्त/नास्मिस्त)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

छात्राणाम् अध्यापकानां, शालिसपरिरषष्ट्रिन्नकायानां च माग7दश7नाय नीवितविनयमा�लीयुतायाः करदीविपकायाः सन्धानम्।

अवितरिरक्ताः सूचनाः7.1.12 QnM

Display of core values in the institution and on its website (Yes/No)

File Description (Upload) Provide URL of website that displays core values Upload any additional information

02


सं�ायां, सं�ायाः जाल�ाने प्रधानमूल्यानां प्रद�,नम्(अस्मिस्त/नःास्मिस्त)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) जालस्थानस्य सन्धानं यत्र प्र,ानमूल्यानां प्रकाशनं वि�द्यते। अवितरिरक्ताः सूचना

7.1.13 QnM

The institution plans and organizes appropriate activities to increase consciousness about national identities and symbols; Fundamental Duties and Rights of Indian citizens and other constitutional obligations


Upload any additional information Details of activities organized to increase consciousness about national

identities and symbols (Data Template)

02


भारतीयनागरिरकfेषु रावि�यfाणाम् अणिभज्ञानानां, प्रतीकानाfं, मूलकत,व्यालिधकारयोः, अन्येषाञ्च सं�ैधाविनकोत्तरदामियत्�ानां वि�षये सं�ेदनाम् अणिभ�ध,मियतुं सं�ा योग्यकाय,Rमाणां योजनां विन�,त,नञ्च करोवित।

(आम् / न)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

भारतीयनागरिरकःेषु राष्ट्रि#यःाणाम् अक्षिभज्ञानानां, प्रतीकानाःं, मूलकत7व्याष्ट्रि,कारयोः, अन्येषाञ्च सं�ै,ाविनकोत्तरदाष्ट्रियत्�ानां वि�षये सं�ेदनाम् अक्षिभ�,7ष्ट्रियतुं संस्था योग्यकाय7क्रमाणां योजनां विन�7त7नञ्च करोवित। (दत्तांशप्रारूपम्)




The institution offers a course on Human Values and professional ethics on the basis of Vedic and Sanskrit literature.


Provide link to Courses on Human Values and professional ethics on Institutional website


02


सं�ा �ैटिदक�ाङ्मयं संस्कृतसाविहत्यञ्च आधृत्य मान�fीयमूल्याविन �ृलित्तनीकित� चालिधकृत्य पाठ्यप/ं प्र�त,यवित। (प्र�त7यवित/न प्र�त7यवित)

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) �ैटिदक�ाङ्मयं संस्कृतसाविहत्यञ्च आ,ृत्य मान�ःीयमूल्याविन �ृक्षित्तनीतितं चाष्ट्रि,कृत्य

पाठ्यपत्राणां प्र�त7नस्य संस्थायाः जालपु�स्य सन्धानम्।

अवितरिरक्ताः सूचनाःः

7.1.15 QnM

The institutional functioning is as per professional code of prescribed / suggested by statutory bodies / regulatory authorities for different professions. (Yes/No)

File Description (Upload) Provide URL of supporting documents to prove institution functions as per

professional code Upload any additional information

02


वि�वि�ध�ृलित्तप्रालिधकाराणां परिरविनयमानुसारेण / सं�ैधाविनकविनकायसंस्तुतf्यनुसारेण सं�ा काय| विन�,त,यवित।

(आम्/न)पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)

वि�वि�,�ृक्षित्तप्राष्ट्रि,काराणां परिरविनयमानुसारेण/ सं�ै,ाविनकविनकायसंस्तुतः्यनुसारेण संस्था काय| विन�7त7यतीत्युपस्थापष्ट्रियतुं सहायकाक्षिभलेखानां सन्धानम्।




Number of activities conducted for promotion of universal values (Truth, Righteous conduct, Love, Non-Violence and peace); national values, human values, national integration, communal harmony and social cohesion on the basis of Vedic and Sanskrit literature as well as for observance of fundamental duties during the last five years 7.1.16.1: Number of activities conducted for promotion of universal values (Truth, Righteous conduct, Love, Non-Violence and peace); national values, human values, national integration, communal harmony and social cohesion as well as for observance of fundamental duties year-wise during the last five years

Year Number

Data Requirement for last five years: (As per Data Template in Section B) Title of the Programme/Activity Duration (From-to) Number of participants

Documents: Upload the following documents University code of conduct for students University code of conduct for teachers Handbooks, manuals and brochures on human values and professional

ethics. Report on the student attributes facilitated by the University

File Description (Upload) List of activities conducted for promotion of universal value (Data


02



वि�गतपञ्च�षaषु �ैटिदक�ाङ्मयं संस्कृतसाविहत्यञ्च आधृत्य �ैणिश्वकमूल्यानां (सत्यं, चारिरत्र्यfं, प्रेमः, अकिह�सा, �ान्तिन्तश्च) रावि�यमूल्यानां, मान�fीयमूल्यानां, रावि�यैकतायाः, नानासमुदायसहभा�स्य, सामाजिजकसमरसतायाः, मूलकत,व्यानामनुपालनस्य च प्रोत्साहनाय प्र�र्वित�तानां काय,Rमाणां सङ्ख्या

7.1.16.1. वि�गतपञ्च�ष0षु, �ैटिदक�ाङ्मयं संस्कृतसाविहत्यञ्च आ,ृत्य �ैक्षिश्वकमूल्यानां (सत्यं, चारिरत्र्यःं, पे्रमः, अतिहंसा, शान्त्रिन्तश्च) राष्ट्रि#यमूल्यानां, मान�ःीयमूल्यानां, राष्ट्रि#यैकतायाः, नानासमुदायसहभा�स्य, सामाद्धिजक-समरसतायाः, मूलकत7व्यानामनुपालनस्य च प्रोत्साहनाय प्र�र्षितंतानां काय7क्रमाणां �ार्षिषंकसङ्ख्या


वि�गतपञ्च�षा7णाम् आ�श्यकदत्तांशः (B अनुभागस्य दत्तांशप्रारूपानुगुणम्) काय7क्रमस्य/गवितवि�,ेः शीष7कम् अ�ष्ट्रि,ः (टिदनांकः -----------तः--------- पय7न्तम्) सहभाविगनां सङ्ख्या

अक्षिभलेखः- अ,ोलिलखिखतान् अक्षिभलेखान् उपारोपयतु छात्राणां कृते वि�शः्�वि�द्यालयस्य आचारसंविहता अध्यापकानां कृते वि�श्ववि�द्यालयस्य आचारसंविहता मान�ःीयमूल्याविन, �ृक्षित्तनीतितं च अष्ट्रि,कृत्य प्रकालिशता हस्तपुस्मिस्तका, टिदग्दर्शिशंका,

परिरपवित्रका च छात्राणां गुणाज7नःाय वि�श्ववि�द्यालयस्य सहकारिरतावि�षयकं प्रवित�ेदनम्।

पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्) �ैक्षिश्वकमूल्यानाःं सं�,7नाय आयोद्धिजतानां गवितवि�,ीनां सूची। अवितरिरक्ताः सूचनाः

7.1.17 QlM

Institution conducts Value based Moral Education Programmes based upon Ancient Indian Texts like Bhagavadgeeta, Ramayana etc, and organizes national festivals and birth / death anniversaries of the great Indian personalities.

Documents:Upload a description of efforts of the Institution organizing national festivals and birth / death anniversaries of the great Indian personalities (500 words)File Description (Upload)


02



संस्था रामायण-भग�द्गीताप्रभृतीन ् प्राचीनभारतीयग्रन्थान ् आक्षिश्रत्य नैवितकलिश4ापाठ्यक्रमान ् चालयवित। राष्ट्रि#यमहोत्स�ान्, वि�लिशष्टाना ं गण्यानां भारतीयव्यक्तीनां �ार्षिषंकं जन्मटिद�सं/ श्रद्धाटिद�सं च समायोजयवित।

राष्ट्रि#यमहोत्स�स्य, वि�लिशष्टानां गण्यानां भारतीयव्यक्तीनां च �ार्षिषंकानुषे्ठयानां जन्मटिदनानां श्रद्धाटिद�सानां च समारोहप्रसंगे वि��रणम् उपारोपणीयम्।पस्थि�कावि��रणम् (उपारोपणीयम्)


7.1.18 QlM

The institution maintains complete transparency in its financial, academic, administrative and auxiliary functions

Documents:Upload a description of efforts of the Institution towards maintains of complete transparency in its financial, academic, administrative and auxiliary functions in not more than 500 words.

File Description (upload) Provide link for additional information Any additional information

01

सं�ा स्�कीयेषु आर्थिथ�क-�ैणिक्षक-प्रा�ासविनकेषु इतरेषु च काय,Rमेषु समू्पण,रूपेण पारदर्शि��ताम् अ�लम्qते।

संस्था स्�कीयेषु आर्शिथंक-शैक्षि4क-प्राशासविनकेषु इतरेषु च काय7क्रमेषु समू्पण7रूपेण पारदर्शिशंताम् अ�ल�बते। एतस्मिस्मन् वि�षये पञ्चशतशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्।


Key Indicator - 7.2 Best Practices (30)प्र,ानसूचकः 7.2- स�®त्तमाः परिरपा�यः (30)





State at least two institutional best practices (as per NAAC format)Upload details of two best practices successfully implemented by the institution as per NAAC format

Refer – Format for presentation of best practices.


30

रा.मू.प्र.परिरषदः प्रप/fानुसारेण सं�ायाfः स�^त्तमं परिरपाटिटद्वयम् उस्थिल्लख्यताम्।

एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग स�®त्कृष्टम् परिरपाटि�uयम् अष्ट्रि,कृत्य वि��रणम् उपारोपणीयम्।

स�®त्तमपरिरपा�ीनां प्रस्तुतये प्रारूपम् इत्यस्यानुगुणम्


Key Indicator - 7.3 Institutional Distinctiveness (20)प्र,ानसूचकः 7.3 सांल्पिस्थकं �ैलिशष्ट्य म् (20)


Weightage

7.3.1

QlM

Describe/Explain the performance of the institution in one area distinctive to its vision, priority and thrustDescribe the institutional performance in one area distinctive to its vision, priority and thrust within a maximum of 1000 words File Description (Upload)

Link for additional information Upload any additional information

20

सं�या स्�स्य दूरदृकिO�, प्राथम्यfं, प्रधानवि�षयञ्च मनलिस विनधाय एकस्मिस्मन् वि�णि�Oके्ष/े स्�ेन कृतस्य काय,विनष्पादनस्य वि��रणं दीयताम्।एतस्मिस्मन् प्रसङे्ग सहस्रशब्दैः वि��रणम् उपारोपणीयम्




6. Format for Presentation of Best Practices6. स�^त्तमपरिरपा�ीनां प्रस्तुतये प्रारूपम्

1. Title of the Best Practice/ स�^त्तमपरिरपा�ेः शीष7कम्This title should capture the keywords that describe the practice. शीष7कष्ट्रिमदं स�^त्तमपरिरपा�ेः प्र,ानल4णाविन विनद0षंु्ट समथ¾ः पदैः युकं्त भ�ेत्।

2. Objectives of the Practice/ स�^त्तमपरिरपा�ेः उदे्दश्याविन

What are the objectives / intended outcomes of this “best practice” and what are the underlying principles

or concepts of this practice (in about 100 words)?स�^त्तमपरिरपा�ेः ल4णाविन आकांक्षि4तपरिरणामाश्च के ? एतस्याः परिरपा�ेः आ,ारभूतलिसद्धान्ताः सम्प्रत्ययाश्च के ? (शतेन (100) शब्दैः विनद0ष्टव्यम् )3. The Context/ सन्दभ7ः

What were the contextual features or challenging issues that needed to be addressed in designing and implementing this practice (in about 150 words)?अस्याः स�^त्तमपरिरपा�ेः रूपरेखाविनमा7णे, विक्रयान्�यने च कीदृशाविन सान्दर्त्तिभंकाक्षिण वि�लिशष्टल4णाविन, स्प,ा7ह्वानाविन च मनलिस विन,ेयाविन ? (सा,¾कशतेन (150) शब्दैः विनद0ष्टव्यम् )

4. The Practice/ परिरपाटि�ःDescribe the practice and its uniqueness in the context of India higher education. What were the constraints / limitations, if any, faced (in about 400 words)?


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesभारतस्य उच्चतरलिश4ासन्दभ0 परिरपा�ेः �ैलिशष्ट्यं �ण7यत। अत्र अक्षिभमुखीकृताः अ�रो,ाः/सीमानः के ? (चतुश्शतेन (400) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्)5. Evidence of Success/ स�^त्तमपरिरपा�ेः साफल्यस्य प्रमाणम्

Provide evidence of success such as performance against targets and benchmarks, review results. What do these results indicate? Describe in about 200 words.उत्कृष्टगुणमानानां विन,ा7रिरतलक्ष्याणां च प्राप्तये काय7विनष्पादनं, तत्र समर्जिजंतं साफल्यं पुनरी4ापरिरणामाश्च के ? इवित सप्रमाणं विनद0ष्टव्याविन। ते परिरणामाः तिकं सूचयन्त्रिन्त ? ( विuशतेन (200) शब्दैः विनद0ष्टव्यम् )6. Problems Encountered and Resources Required/ अक्षिभमुखीकृताः समस्याः आ�श्यकाविन संसा,नाविन च

Please identify the problems encountered and resources required to implement the practice (in about 150 words).स�^त्तमपरिरपा�ेः विक्रयान्�यना�सर ेअक्षिभमुखीकृतानां समस्यानाम् अक्षिभज्ञानम्, तस्याः विक्रयान्�यने आ�श्यकानां संसा,नानां विनद0शः अविप काय7ः। (सा,¾कशतेन (150) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्)

7. Notes (Optional) / टि�प्पणी (�ैकल्पिल्पकी)

Please add any other information that may be relevant for adopting/ implementing the Best Practice in other institutions (in about150 words).अन्यासु अविप संस्थासु अस्याः स�^त्तमपरिरपा�ेः स्�ीकारे विक्रयान्�यने �ा आ�श्यक्यः सूचनाः योजनीयाः। (सा,¾कशतेन (150) शब्दैः विनद0ष्टव्यम्।)

Any other information regarding Institutional Values and Best Practices which the university would like to include.

यटिद वि�श्ववि�द्यालयः साल्पिस्थकमूल्यानां स�®त्तमपरिरपा�ीनाञ्च वि�षये अन्याः सूचनाः प्रटिदत्सवित, तर्षिहं ता अविप अत्र योजनीयाः।



7. Evaluative Report of the Department7. वि�भागस्य मूल्याङ्कनात्मकं प्रवित�ेदनम्

(वि�गतपञ्च�षा7णां वि��रणं प्रदेयम्)Name of the University……………………………… वि�श्ववि�द्यालयस्य नाम -- Dist.…………………………. State………………………………..जनपदम्.................................... राज्यम्.................................................Total Number of Departments in the institution…............................... संस्थायां वि�द्यमानवि�भागानां सङ्ख्या...........................................(Report from the year…… to the year……..)प्रवित�ेदनम्................... �ष7तः........................�ष7पय7न्तम्

Sl. No.

Data of the Departmentवि�भागस्य नाम

Dept 1 /वि�भागः-

1उदा-�ेदः

Dept 2/वि�भागः-2 �ेदान्तः

Dept 3/वि�भागः-

3 न्यायः

Year of Establishment /स्थापनायाः सं�त्सरःIs the Department part of a School / Faculty of the University ?वि�भागः तिकं कस्याक्षिश्चत् अध्ययनशालायाः / कस्यलिचत् सङ्कायस्य भागः ?

Programmes offered प्रचाल्यमानानां पाठ्यक्रमाणां नामाविन

a. Regular (UG/PG/Research Programs)विनयष्ट्रिमताः(स्नातक-स्नातकोत्तर-अनुसन्धानपाठ्यक्रमाः)

b. Interdisciplinary/ अन्तःशास्त्रीयम्c. others/ अन्ये

Number of teaching posts अध्यापकपदानां सङ्ख्या

a. Sanctioned / प्रदत्ताविन b. Filled / पूरिरताविनc. Total Faculty including guest faculties

आहत्य अध्यापकाः (अवितर्थ्ययध्यापकसविहतम्)

Number of Research Projects:परिरयोजनानां सङ्ख्याTotal grants received/प्राप्तमनुदानम्


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesInter–institutional collaborative projects and Associated grants received अन्तःसंस्थासहयोविगपरिरयोजनाः, तत्र प्राप्तम् अनुदानं चNational collaboration/ रा#स्तरीयसहयोगः

International collaboration/ अन्तारा#स्तरीयसहयोगःDepartmental projects funded by UGC-SAP/CAS,DPE, ICSSR, ICPR etc., : Total grants receivedवि�.वि�.अ.आयोगप्रभृवितसंस्थाक्षिभः प्राप्तानुदानाः वि�भागीयपरिरयोजनाः, लब्धः अनुदानरालिशश्चSpecial research laboratories/ language labs/ observatory/ gallery/ museum/ yajnashala, yogashala sponsored by/ created by industry or corporate bodies/government/trust and other institutions.उद्यमैः/ औद्योविगकविनकायैः/ स�7कारेण/ वि�श्वस्तमण्Kल्या/ अन्याक्षिभश्च संस्थाक्षिभः व्य�स्थाविपता वि�लिशष्टानुसन्धानप्रयोगशाला/ भाषाप्रयोगशाला/ �े,शाला/ लिचत्र�ीलिथका/ पुरातत्त्�सङ्ग्रहालयः/ यज्ञशाला/ योगशाला च।

Publications:/ प्रकाशनाविनNumber of Papers published/प्रकालिशतशो,पत्राणां सङ्ख्या

Number of Books with ISBN/ISBN -युतानां ग्रन्थानां सङ्ख्या

Number of Journals with ISSNISSN -युतानां शो,पवित्रकाणां सङ्ख्याNumber of Creative writingsसज7नात्मकग्रन्थानां / लेखानां सङ्ख्याNumber of Text Booksपाठ्यपुस्तकसङ्ख्याNumber of Patents acquired/Creative writings/ Critical Shastric writings composed in Sanskrit awarded by State and National bodies hitherto unknown manuscripts brought to light through publication during the last five years वि�गतपञ्च�ष0ष ु प्राप्ताना ं स्�त्त्�ाष्ट्रि,काराणा ं / सज7नात्मकलेखानाम ् /संस्कृतभाषया लिलखिखता वि�मशा7त्मकशास्त्रीयलेखाना ं कृत े राज्य/ रा#ीयविनकायैः प्राप्तपुरस्काराणाम् सङ्ख्या। अप्रकालिशतमातृकाणां/ प्राकाश्यमानीतानां मातृकाणां सङ्ख्या

Areas of consultancy and income generated from various sources/परामश7स्य 4ेत्राक्षिण तथा नानास्रोतोभ्यः अर्जिजंत आयःNumber of seminars/workshops/summer schools etc. सङ्गोष्ठीनां/ काय7शालानां/ ग्रीष्मकालिलकाध्ययनशालानां च सङ्ख्या


Manual for Self Study Report Sanskrit UniversitiesAwards/Recognitions /fellowships/invitations as visiting professors received at the National and International level by :राष्ट्रि#यस्तरे तथा अन्ताराष्ट्रि#यस्तरे लब्धानां सह�ृत्तीनां/ पुरस्काराणां सूची/ अवितलिथ-आचाय7रूपेण आह्वानम्Faculty (including guest faculties)अध्यापकाः (अवितर्थ्ययध्यापकसविहतम्)

Doctoral/Post doctoral fellows/research assistants and associates/ लिश4कैः/ ग�ेषकैः

Students/ छात्राःHow many students have cleared Civil Services and Defense Services examinations, NET, SET (SLET), GATE and other competitive examinations including traditional exams conducted byRecognized Institutions /Trusts/NGO’sनागरिरकसे�ा, र4ासे�ा, न�्े, से�् (स्ले�्), परी4ासु तथा अन्यान्य- प्रवितयोविगतामूलपरी4ासु कवितच्छात्राः उत्तीणा7ःList of doctoral, post-doctoral students and research associates ग�ेषणसहयोविगनां तथा वि�द्या�ारिरष्ट्रि,वि�द्या�ाचस्पवितछात्राणां सूचीFrom the host institution/universityस्�कीयवि�श्ववि�द्यालयतः / संस्थातःFrom other institutions/universities इतरवि�श्ववि�द्यालयतः / संस्थातः

Number of Research Scholars/ Post Graduate students getting financial assistance from the University/State/ Central Governments and NGO’sवि�श्ववि�द्यालयात् राज्यस�7कारात् केन्द्रस�7काराuा प्राप्तानाम् आर्शिथंकसाहाय्यानां/ शो,च्छात्राणां/स्नातकोत्तरच्छात्राणां सङ्ख्या

Note: Compile data for the last five years

8. National Assessment and Accreditation Council (NAAC)Student Satisfaction Survey (Key Indicator 2.7.1)

Under Criteria II on Teaching – Learning and Evaluation

Note on the Student Satisfaction Survey



Context:From 2017 onwards the NAAC (National Assessment and Accreditation Council) has endeavoured to conduct a Student Experience Survey the results of which will go into the accreditation process. The Survey will capture student responses through the list of students provided by the Higher education institutes (HEIs). The students will remain anonymous throughout the process. The institution is supposed to send a list of total student strength, with details of their student ID number, Aadhaar ID number (Any other Valid ID No. in the absence of Aadhaar), degree programme, email id and mobile number. NAAC will send online link to the survey to the email address/mobile no of the student, and the student will have to fill the survey before a stipulated date.

About questionnaire:The questionnaire will be based on the Likert type scale, that means the responses arescaled on a scale of 0 to 4, with the most positive response being rated as 4 and the most negative response being rated as 0. The score emerging out of the survey is part of the second criterion on Teaching—Learning and Evaluation, out of the seven NAAC criteria.The questionnaire consists of several facets of the teaching learning process. Questions vary from specific teaching skills of the teacher, to his overall approach to the educational process. Specific skills of the teacher like, subject knowledge, communication skills, class preparation, and use of ICT tools are part of the questionnaire. The overall approach of the teacher and institution with respect to providing the right environment, motivation, interpersonal relationships, feedback etc. forms the second major component of the questionnaire. Twenty of the twenty one questions are objective in nature, while one question is open ended to elicit observations and suggestions for improvements providing an opportunity to the student to give suggestions and criticisms in their own words.Analysis of the survey would be done using software which will aggregate the responses and generate the score. The score will range from a minimum of 0 to a maximum of 4 on a five point scale and would affect the overall score of second criteria on Teaching-Learning and evaluation. Responses to the open ended question would also be aggregated to find out the most common suggestion and criticisms emerging out of the survey.Process:The survey analysis score will be used as a key component of accreditation. A predetermined weightage also assigned to this key indicator in this accreditation is framework.

A stratified random sample of students will be chosen for the survey. Response rate below 10% will not be considered. In sample, students would be spread evenly across different classes, year of enrolment and gender as far as possible. The HEIs are required


Manual for Self Study Report Sanskrit Universitiesto submit data of all students. (Class wise with name, e-mail & mobile number and Aadhaar number) The institution, teachers; should not by any way try to influence the students with respect to the survey. This will ensure genuine feedback for the institute to improve further.

Analysis of questionnaire:There are twenty objective questions in the questionnaire and one open ended question.

Analysis of objective questions:There are twenty objective questions and students will respond on a scale of 4 to 0, with the most positive response rated as 4 and most negative response rated as 0. The mean score for each question will be calculated and the overall mean will be arrived at. This figure will range from 4 to 0 and will give the mean satisfaction level of the students for the particular institute. This figure in the range of 4 to 0 will be the score of key indicator ‘Student Satisfaction Survey’ (2.7.1) which is part of criterion II on Teaching – Learning and Evaluation

Analysis of the open-ended question:The students are asked to give three observations/suggestions to improve the overall teaching--learning experience in the institution. Analysis would be carried out by aggregating the most occurring suggestions in the student responses. This would provide an idea of the most general expectations, observations and suggestions from the students. This Information can be provided to peer team conducting onsite visit, to be used for validation as well as peer team report preparation.

Guidelines for Higher Education Institutions (HEIs) - Student Satisfaction Survey (SSS)• Higher Education Institutions (HEIs) have to strictly upload data of all currently enrolled students as per data

template format of excel sheet given in portal.

• Data will be accepted in text format only as per the template given by NAAC.

• Column names (case sensitive) and order should not be altered. No column/cell should be left blank

• Repetition of Name, e-mail address, Mobile number is not allowed.

• There are two separate columns for Student ID and Enrollement ID. In the absence of separate Ids the institutions can repeat same Id in the two columns.

• Total entries should not be greater than the students marked in Institutional Information for Quality Assessment (IIQA).

• SSS will be administered to institutions simultaneously with Data Validation and Verification (DVV) process.

• The SSS questionnaire (20 objective & 01 subjective) which is available in NAAC website and will also be e-mailed to students and the following rules will be applied for processing the responses.


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities(i) Maximum of Two survey attempts will be initiated to reach the desired level of response as per

requirements mentioned below

i. For Colleges – (UG/PG and Autonomous) responses should be received from at least 10% of the student population or 100, whichever is lesser.ii. For Universities – 10% of the student population or 500, whichever is lesser.

(ii) If the response rate is lower than the limits mentioned by NAAC, the metric will not be taken up for evaluation.

(iii) SSS will be completed within 30 days simultaneously with Data Validation and Verification (DVV) process.

(iv) As soon as survey is initiated by the coordinator of NAAC it has to be completed within 10 days.

(v) The institute can encourage students to participate in survey and guide them about survey to make the SSS possible within the given time period of 10 days.

(vi) SSS questionnaire is in English. NAAC website will have both English and Hindi version available. If needed HEIs can make local language translation available for information of students before they take the survey.

Guidelines for Students

NAAC (National Assessment and accreditation council) is conducting a Student Satisfaction Survey regarding Teaching – Learning and Evaluation, which will help to upgrade the quality in higher education. A student will have to respond to all the questions given in the following format with her/his sincere effort and thought. Her/his identity will not be revealed.

A) Please confirm this is the first and only time you answer this survey.• Yes b) No

B) Age: C) College Name:

D) Gender: a) Female b) Male c) Transgender

E) What degree program are you pursuing now?a) Bachelor's b) Master’s c) MPhil d) Doctorate e) Other ( )

F) What subject area are you currently pursuing? a) Arts b) Commerce c) Science d) Professional e) Other: ( )

Instructions to fill the questionnaire• All questions should be compulsorily attempted.• Each question has five responses, choose the most appropriate one.


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities• The response to the qualitative question no. 21 is student’s opportunity to give suggestions or

improvements; she/he can also mention weaknesses of the institute here. (Kindly restrict your response to teaching learning process only)

Criterion II – Teaching–Learning and EvaluationStudent Satisfaction Survey on Teaching Learning Process

Following are questions for online student satisfaction survey regarding teaching learning process.

• How well did the teachers prepare for the classes? 4 –Thoroughly 3 – Satisfactorily 2 – Poorly 1 – Indifferently 0 – Won’t teach at all

• How well were the teachers able to communicate? 4 – Always effective3 – Sometimes effective 2 – Just satisfactorily1– Generally ineffective 0– Very poor communication

3. The teacher’s approach to teaching can best be described as 4– Excellent 3 – Very good 2 – Good 1 – Fair 0– Poor

4. The teachers illustrate the concepts through examples and applications. 4 – Every time 3 – Usually 2 – Occasionally/Sometimes 1– Rarely 0 – Never



E. How much of the syllabus was covered in the class? 4 – 85 to 100%

3 – 70 to 84% 2 – 55 to 69% 1– 30 to 54% 0 –Below 30%6. Teachers inform you about your expected competencies, course outcomes and programme outcomes.

4 – Every time 3 – Usually 2– Occasionally/Sometimes 1 – Rarely 0– Never

1. The teachers identify your strengths and encourage you with providing right level of challenges. 4 – Fully

3 – Reasonably 2 – Partially 1 – Slightly 0– Unable to

2. Teachers are able to identify your weaknesses and help you to overcome them. 4 – Every time

3 – Usually 2 – Occasionally/Sometimes 1 – Rarely

0 – Never

3. Teachers encourage you to participate in extracurricular activities. 4 – Strongly agree 3 – Agree 2 – Neutral 1 – Disagree 0 – Strongly disagree

4. Fairness of the internal evaluation process by the teachers. 4 – Always fair 3 – Usually fair 2 – Sometimes unfair 1 – Usually unfair

0– Unfair



5. Was your performance in assignments discussed with you? 4 – Every time

3 – Usually 2 – Occasionally/Sometimes 1 – Rarely 0– Never

6. Your mentor does a necessary follow-up with an assigned task to you. 4 – Every time

3 – Usually 2 – Occasionally/Sometimes1 – Rarely 0 – I don’t have a mentor

7. What percentage of teachers use ICT tools such as LCD projector, Multimedia, etc. while teaching.

4 – Above 90%3 – 70 – 89%2 – 50 – 69%1 – 30 – 49% 0 – Below 29%

8. The institute takes active interest in promoting internship, student exchange, field visit opportunities for students. 4 – Regularly

3 – Often2 – Sometimes

1 – Rarely0– Never

9. The teaching and mentoring process in your institution facilitates you in cognitive, social and emotional growth.

4 – Significantly3 – Very well2 – Moderately1 – Marginally0– Not at all

10. The institution provides multiple opportunities to learn and grow. 4 – Strongly agree


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities3 – Agree2 – Neutral 1 – Disagree 0– Strongly disagree

1. The institution makes effort to engage students in the monitoring, review and continuous quality improvement of the teaching learning process.

4 – Strongly agree 3 – Agree 2 – Neutral 1 – Disagree 0 – Strongly disagree

11. The institute/ teachers use student centric methods, such as experiential learning, participative learning and problem solving methodologies for enhancing learning experiences.

4 – To a great extent 3 – Moderate 2 – Some what 1 – Very little 0 – Not at all

12. Efforts are made by the institute/ teachers to inculcate soft skills, life skills and employability skills to make you ready for the world of work.

4 – To a great extent 3 – Moderate 2 – Some what 1 – Very little

0 – Not at all

13. The overall quality of teaching-learning process in your institute is very good.4 –Strongly agree3 – Agree2 – Neutral1 – Disagree0 – Strongly disagree



14. Give three observation / suggestions to improve the overall teaching – learning experience in your institution.

a)

b)

c)



8. छात्रसन्तुष्ट्रिष्टस�04णम्मुख्यसूचकम् - २.७.१

विuतीयविनकषान्तग7ततया लिश4ण-लिश4ा-मूल्याङ्कनाविनछात्रसन्तुष्ट्रिष्टस�04णमष्ट्रि,कृत्य विकल्पिञ्चत् -

सन्दभ7ः२०१६ �ष7तः राष्ट्रि#यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद-्uारा प्रत्यायनप्रविक्रयायां छात्रानुभ�स�04णमविप संयोद्धिजतं वि�द्यते। उच्चलिश4ासंस्थाप4तः प्रदत्तसूचीमाक्षिश्रत्य छात्राणां प्रवितविक्रयाः स्�ीविक्रयन्ते।। प्रविक्रयादशायां छात्राणां नामाविन गोप्यन्ते। वि�श्ववि�द्यालयेन/उच्चलिश4ासंस्थया स�0षां छात्राणां सूची पे्रषणीया। तत्र छात्राणां प्र�ेशसङ्ख्या, आ,ारसङ्ख्या, कक्ष्या, पाठ्यक्रमः, �ष|, ई-मेल्, चलदूरभाषासङ्ख्या इत्याटिदकं योजनीयम्। विनर्दिदंष्टछात्राणां कृते अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्रमाध्यमेन प्रवितविक्रयापत्रं पूरष्ट्रियतुं सन्धानं पे्रष्यते, यत्र तैः स्�ानुभ�वि��रणं पूरणीयम्।।

प्रश्ना�लीमष्ट्रि,कृत्य विकल्पिञ्चत् - लिलक�7मानमाक्षिश्रत्य प्रश्ना�ली विनर्मिमतंा यत्र प्रवितविक्रया ०-४ अङ्कमानकेन योद्धिजता - ० = प्रवितकूला प्रवितविक्रया; ४ = पूण7सन्तुष्ट्रिष्टः। प्रवितविक्रयारूपेण मूल्याङ्कनमानदण्Kेषु स�04णuारा प्राप्ताः अङ्काः विuतीये मानदण्Kे अन्तग7च्छन्त्रिन्त। अस्यां प्रश्ना�ल्यां लिश4ण-लिश4ाप्रविक्रयायाः नाना आयामान् आक्षिश्रत्य प्रश्नाः भ�न्त्रिन्त। शै4क्षिणकप्रविक्रयायां लिश4काणां समग्रदृष्ट्रिष्टकोणापे4या लिश4णकौशलवि�षये पृथक् प्रश्नाः भ�न्त्रिन्त। प्रश्ना�ल्यां लिश4काणां वि�षयज्ञानं , समे्प्रषणकौशलं, पू�7लिसद्धता, सूचनाप्रावि�ष्ट्रि,कोपकरणानामुपयोगः च इत्याटिदकम् अन्तग7तमस्मिस्त। लिश4ानुकूलं �ाता�रणं, पे्ररणा, पारस्परिरकस�बन्धः, प्रवितविक्रया - स�7मेतत् विuतीयं मुख्यं घ�कम्। प्रश्नाः प्रायः �स्तुविनष्ठाः वि�द्यन्ते। एक ए� तादृशः प्रश्नः अस्मिस्त यत्र छात्राः वि�स्तरेण स्�ाक्षिभप्रायं प्रक�ीकतु| शक्नु�न्त्रिन्त, संस्थायाः वि�कासाय सूचनाः अविप प्रदातंु प्रभ�न्त्रिन्त। स�04णवि�शे्लषणाय तन्त्रांशस्य उपयोगः विक्रयते। अन्ते च तासु प्रवितविक्रयासु प्राप्तान् सामान्याक्षिभप्रायान् परामशा7न् वि�मशा|श्च एकीकृत्य विनण7ये समायोजनं करिरष्यते।प्रविक्रया -स�04णवि�शे्लषणं प्रत्यायनप्रविक्रयायाः प्र,ानमङं्ग वि�द्यते, प्रत्यायनप्रारूपे स�04णमविप एकं सूचकं यस्य प्रा,ान्यं वि�लिशष्य प्रदत्तम्। स�04णाय छात्राणाम् अक्षिभमताविन यदृच्छया चीयन्ते।


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities१०% तः न्यूनः प्रवितस्पन्दः स�04णाय न स्�ीविक्रयते। संस्था �ा अध्यापकाः �ा स�04णवि�षये छात्रेषु प्रभा�ं न जनयेयुः।

प्रश्ना�लीवि�श्लेषणपद्धवितः -प्रश्ना�ल्यामाहत्य ति�ंशवितः �स्तुविनष्ठाः प्रश्नाः सन्त्रिन्त, तेष्�ेकः मुक्तः प्रश्नः। तत्र �स्तुविनष्ठप्रश्नानां समा,ानरूपेण छात्रैः ०-४ अङ्काः प्रदेयाः। प्रत्येकं प्रश्नस्य समा,ानेषु मध्यमानाङ्काः परिरगण्यन्ते। एष परिरणामः ० तः ४ पय7न्तं परिरदृश्यते। यच्च छात्राणां सन्तुष्ट्रिष्टस्तरं द्योतयवित। एतच्च प्र,ानसूचकस्य “छात्रसन्तुष्ट्रिष्टस�04णस्य (२.७.१)” मूल्याङ्कनं भ�वित।

अन्त्रिन्तमप्रश्नस्य उत्तररूपेण छात्राणाम् अक्षिभमताविन, सूचनाश्च सङ्ग्रहरूपेण प्र�रगणं प्रवित प्रवित�ेदनलेखने संयोजनाय प्रदीयन्ते।

Student Satisfaction Survey (SSS) छात्रसन्तुष्ट्रिष्टस�04णम् उच्चलिश4ासंस्थानानां माग7सूलिचकाः

१. उच्चलिश4ासंस्थाः विनयतदत्तांशव्य�स्थया छात्राणां सूचीं जालस्थाने उपारोपयेयुः। २. रामूप्रपरिरषदः विनर्दिदंष्टप्रारूपानुसारेण दत्तांशः आरोपणीयः।३. दत्तांशे स्तम्भनामाविन नै� परिर�त7नीयाविन। विकमविप स्थानं रिरकं्त न भ�ेत्।४. एकस्य ए� छात्रस्य पुनः प्रवि�ष्ट्रिष्टः न् स्यात्।५. छात्रसङ्ख्या, प्र�ेशसङ्ख्या इवित स्तम्भuयं दृश्यते। क्�लिचद ्uयमविप एकमे� स्यात्। एकै� सङ्ख्या उभयत्र योजनीया।६. आहत्य छात्रसङ्ख्या IIQA मध्ये सूलिचतसङ्ख्यापे4या अष्ट्रि,का न स्यात्।७. छात्रसन्तुष्ट्रिष्टस�04णं (SSS) संस्थायाः दत्तांशपरी4णप्रमाणीकरणप्रविक्रयायाः समकालमे� विक्रयते।८. स�04णप्रश्ना�ली ता�त् (20+1) छात्राणां कृते ई-मेल् uारा पे्रषणीया।

o विu�ारं स�04णाय प्रयासः अनुमन्यते।o वि�श्ववि�द्यालयानां कृते न्यूनतमं दशप्रवितशतं यuा पञ्चशतच्छात्राणां प्रवितस्पन्दः

अपेक्षि4तः।o यटिद च प्रवितस्पन्दः अपेक्षि4तसंख्यया न्यूनः, तर्षिहं तत् मूल्याङ्कने न परिरगण्यते।o स�04णमेतत् तितं्रशत् टिदनेषु समापनीयम्।o रामूप्रपरिरषदः संयोजकेन स�04णप्रविक्रयायाः आरम्भाद ् अनन्तरं दशसु टिदनेषु

वि�श्ववि�द्यालयेन प्रविक्रया पूरणीया।o संस्था च स�04णे भागग्रहणाय दशटिदनेषु पूरणाय च छात्रान् पे्ररयेत्।o प्रश्ना�ली आङ्ग्ले/विहन्द्यां/संस्कृते च अपे4ायां सत्यां स्थानीयभाषायाञ्च

उपलभ्येत अविप च छातरेषु अस्य पू�7वि�तरणं करणीयम्।


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities***

राष्ट्रि#यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ्बेङ्गलूर् छात्रसन्तुष्ट्रिष्टस�04णम् प्र,ानसूचकः - २.७.१

विuतीयविनकषान्तन्तग7तं लिश4ालिश4णयोः मूल्याङ्कनम्छात्राणां कृते टिदशाविनद0शःराष्ट्रि#यमूल्याङ्कनप्रत्यायनपरिरषद ् लिश4या लिश4णपद्धत्या मूल्याङ्कनप्रविक्रयया च छात्राणां सन्तुष्ट्रिष्टवि�षये स�04णं करोवित। इदं स�04णम् उच्चलिश4ायां गुण�त्ताक्षिभ�,7ने साहाय्यम् आचरिरष्यवित। छात्रेभ्यः अ,ोलिलखिखतप्रारूपमाध्यमेन केचन प्रश्नाः प्रदीयन्ते। स�¾ः छात्रैः स�ा7क्षिभः छात्राक्षिभश्च एतेषु प्रश्नेषु स्�ीया प्रवितविक्रया अ�श्य ं देया। प्रवितविक्रयाप्रदातॄणां छात्राणां परिरचयः स�7था गोपनीयतया संरक्ष्यते। छात्राणां कृते प्रश्नाः -अ. भ�ता/भ�त्या अस्याः स�04णप्रविक्रयायाः उत्तरं प्रथम�ारमे� दीयते इवित विनक्षिश्चनोतु।

(आ) आम् (आ) नविहआ. आयुः ………………………………………………इ. महावि�द्यालयस्य नाम ………………………………….ई. अध्येतुः लिलङ्गम् -

(अ) स्त्री (आ) पुरुषः (इ) नपंु.उ. भ�ान्/भ�ती कस्यां कक्ष्यायां पठवित/कस्मै उपा,ये प्रयतमानः/प्रयतमाना अस्मिस्त

(अ) स्नातकोपा,ये (आ) स्नातकोत्तरोपा,ये (इ) संयुक्ताचाय®पा,ये (ई) �ाचस्पत्युपा,ये (उ) अन्योपा,ये

ए. सम्प्रवित भ�ान्/भ�ती कं वि�षयं पठवित -(अ) व्याकरणम् (आ) साविहत्यम् (इ) दश7नम् (ई) लिश4ाशास्त्रम् (उ) ज्योवितषम् (ऊ) �ेदम्

(ऋ) अन्यम्

प्रश्नोत्तरदानाय विनद0शाः -➢ समेषां प्रश्नानामुत्तराक्षिण अ�श्य ंदेयाविन➢ इह प्रश्नानामुत्तररूपेण पञ्च वि�कल्पाः दत्ताः सन्त्रिन्त। तेषु उपयुक्ततमं लिचनोतु।➢ गुणात्मकस्य एकति�ंशविततमस्य प्रश्नस्य प्रवितविक्रया भ�तः/भ�त्याः कृते मन्त्रणायाः अ�सरं

प्रयच्छवित। अत्र भ�ता/भ�त्या संस्थायाः/महावि�द्यालयस्य विनब7लता अविप सूचष्ट्रियतुं शक्यते। सेयं भ�तः/भ�त्याः प्रवितविक्रया लिश4णप्रविक्रयास�बम्बिन्धनी ए� भ�ेत्।



विuतीयविनकषान्तग7तं लिश4णस्य लिश4ायाश्च मूल्याङ्कनम्।लिश4ाप्रविक्रयावि�षये अष्ट्रि,तन्त्रिन्त्र छात्रसन्तुष्ट्रिष्टस�04णाय प्रश्नाः अ,स्ताद ्दीयन्ते।

१. क4ायां पाठ्यक्रमः विकयत्प्रवितशतं पाटिठतः?४ - ८५% तः १००%३ -७०% तः ८४%२ - ५५% तः ६९%१ - ३०% तः ५४%० - ३०% तः न्यूनः

२. क4ायां पाठष्ट्रियतुं लिश4कः विकयान् लिसद्ध आसीत्?४ - स�7था३ - सन्तोषजनकरूपेण२ - असन्तोषजनकरूपेण१ - उदासीनतया० - अपटिठत्�ै� समागतः

३. सं�ादे लिश4कः विकयान् स4मोऽस्मिस्त?४ - प्रभा�ोत्पादकतया३ - यदा कदा प्रभा�ोत्पादकतया२ - के�लं सन्तोषजनकतया१ - �स्तुतः प्रभा�हीनतया० – अस4मः

४. अध्यापनदृष्ट्या लिश4काः सन्त्रिन्त - ४ - अत्युत्कृष्टाः३ -उत्कृष्टाः२ - उत्तमाः१ - विनष्प4ाः० – असमथा7ः

५. आन्तरिरकमूल्याङ्कनप्रविक्रयायां लिश4काः भ�न्त्रिन्त -४ - स�7था विनष्प4ाः३ - प्रायशः विनष्प4ाः२ - यदा कदा अनौलिचत्य ंभजमानाः


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities१ - प्रायशः अनौलिचत्यं भजमानाः० - अनौलिचत्य ंभजमानाः

६. काय0 स्�प्रदश7नवि�षये चचा7 भ�वित -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - दुल7भतया० - न कदाविप

७. भ�तः/भ�त्याः प्रलिश4णे वि�विनमये 4ेत्रकाय0 च लिश4का रुलिचमन्तो भ�न्त्रिन्त -४ - विनयष्ट्रिमतरूपेण३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - दुल7भतया० - न कदाविप

८. संस्थानस्य लिश4ाप्रविक्रया मन्त्रणाप्रविक्रया च भ�तः/भ�त्याः संज्ञानात्मकवि�कासाय सामाद्धिजकवि�कासाय च कीदृशं सौवि�ध्यं प्रददावित -

४ - अवितमहत्त्�पूण7म्३ - महत्त्�पूण7म्२ - मध्यमम्१ - न्यूनम्० – न स्�ल्पमविप

९. संस्थानं लिश4णाय अग्रेसतु| च बहून् अ�सरान् प्रयच्छवित - ४ - दृढतया सहमतः३ - सहमतः२ - त�स्थः१ - असहमतः० - दृढतया असहमतः

१०. भ�ान्/भ�ती संस्थानेन अपेक्षि4तद4ताणां वि�षये पाठ्यक्रमपरिरमाणवि�षये काय7क्रमपरिरणामवि�षये च सूलिचतः/सूलिचता -४ - स�7दा३ - प्रायशः


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�० - न कदाविप

११. भ�तः/भ�त्याः अध्यापकः विनयतकाय0ण सह आ�श्यकीम् अनु�र्षितनंीं प्रविक्रयां करोवित -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�० - न कदाविप

१२. लिश4का उदाहरणानाम् अनुप्रयोगाणाञ्च माध्यमेन अ�,ारणाः सु्फ�ीकु�7न्त्रिन्त -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�० - न कदाविप

१३. लिश4काः भ�तः/भ�त्याः शसिकं्त परिरलिचन्�न्त्रिन्त। भ�तः/भ�त्याः समाह्वयान् उलिचतस्तरं प्रवित नेतुं प्रोत्साहयन्त्रिन्त -४ - पूण7रूपेण३ - यथोलिचतरूपेण२ - आंलिशकरूपेण१ - स्�ल्पमे�० - तथा कतु7म् असमथा7ः

१४. भ�तः/भ�त्याः लिश4काः छात्राणां विनब7लप4ाणां परिरज्ञाने समथा7ः सन्त्रिन्त तथा तान् दूरीकतु| साहाय्यमाचरन्त्रिन्त -४ - स�7दा३ - प्रायशः२ - यदा कदा१ - कदालिचदे�० - न कदाविप

१५. संस्थानं लिश4ण-लिश4ा-प्रविक्रयाया विनरू4णसमी4णे गुण�त्ताया अक्षिभ�ृद्धौ छात्रान् योजष्ट्रियतंु प्रयतते -


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities४ - दृढतया सहमतः३ - सहमतः२ - त�स्थः१ - असहमतः० - दृढतया असहमतः

१६. संस्थानं/लिश4काः छात्रकेद्धिन्द्रतपद्धतीनां प्रयोगं कु�7न्त्रिन्त। यथा - अनुभ�ात्मकलिश4ायाः सहभाविगलिश4ायाः अध्ययनानुभ�स्य च �ृद्धौ समस्यानां समा,ानोपायाः -४ - प्रायशः कु�7न्त्रिन्त३ - यदा कदा कु�7न्त्रिन्त२ - कदालिचत् कु�7न्त्रिन्त१ - स्�ल्पतया कु�7न्त्रिन्त० - न कु�7न्त्रिन्त

१७. लिश4काः भ�तः/भ�तीः अवितरिरक्तचया7सु भागग्रहणाय प्रोत्साहयन्त्रिन्त -४ - दृढतया सहमतः३ - सहमतः२ - त�स्थः१ - असहमतः० - दृढतया असहमतः

१८. संस्थानेन/लिश4कैः �ृक्षित्तप्राप्त्यथ7म् अपेक्षि4ता व्य�हारकुशलता जी�नकौशलं �ृक्षित्तयोग्यताकौशलञ्च आकलष्ट्रियतुं बो,ष्ट्रियतुं �ा प्रयासो वि�विहतः - ४ - प्रायशः३ - यदा कदा२ - कदालिचत्१ - प्रसङ्गतः० - न कदाविप

१९. लिश4णसमये कवित प्रवितशतं लिश4काः एल्.सी.विK. प्र4ेपकयन्त्रम् अन्यं �ा सूचनासमे्प्रषणमाध्यमं प्रयुञ्जन्त्रिन्त।४ - ९०% तः अष्ट्रि,कम्३ -७०% तः ८९%२ - ५०% तः ६९%१ - ३०% तः ४९%


Manual for Self Study Report Sanskrit Universities० - २९% तः न्यूनम्

२०. भ�तः/भ�त्याः संस्थाने लिश4ा-लिश4ण-प्रविक्रयायाः गुण�त्ता अत्युत्तमा वि�द्यते -४ - दृढतया सहमतः३ - सहमतः२ - त�स्थः१ - असहमतः० - दृढतया असहमतः

२१. भ�तः/भ�त्याः संस्थाने समग्र-लिश4ायाः लिश4णस्य च वि�कासाय त्रयो वि�चाराः देयाः –

(अ)-----------------------------------------

(आ)---------------------------------------

(इ)------------------------------------ ***

IGNCA, NMM, Sanskrit Academies, ICPR, ICHR etc.
