senior fase graad 9 senior phase grade 9 · 2016-08-28 · (november 2012) kuns en kultuur 7 vraag...

16
SENIOR PHASE NOVEMBER Naam en Van: ___________________________ ____________________________________________ ____________________________________________ GRAAD 9 KUNS EN KULTUUR PUNTE: 100 TYD: 2 uur Hierdie vraestel bestaan uit 12 bladsye.

Upload: others

Post on 15-Jan-2020

4 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR PHASE

GRADE 9

NOVEMBER 2012

ARTS AND CULTURE MEMORANDUM

MARKS: 100

This memorandum consists of 4 pages.

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR PHASE

GRADE 9

NOVEMBER 2012

ARTS AND CULTURE MEMORANDUM

MARKS: 100

This memorandum consists of 4 pages.

Naam en Van: ___________________________!!____________________________________________!!____________________________________________

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR FASE

GRAAD 9

NOVEMBER 2012

AFRIKAANS EERSTE ADDISIONELE TAAL

PUNTE: 100 TYD: 2 uur

Hierdie vraestel bestaan uit 15 bladsye, insluitende ʼn  aanhegsel.

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR FASE

GRAAD 9

NOVEMBER 2012

KUNS EN KULTUUR

PUNTE: 100 TYD: 2 uur

Hierdie vraestel bestaan uit 12 bladsye.

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR FASE

GRAAD 9

NOVEMBER 2012

KUNS EN KULTUUR

PUNTE: 100 TYD: 2 uur

Hierdie vraestel bestaan uit 12 bladsye.

Page 2: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

2 KUNS EN KULTUUR (NOVEMBER 2012)

INSTRUKSIES EN INLIGTING Lees die instruksies deeglik deur voordat die vrae beantwoord word. 1. Beantwoord ALLE vrae. 2. Skryf die korrekte nommers langs die antwoorde neer. 3. Skryf NETJIES en LEESBAAR. 4. Alle antwoorde moet op die ANTWOORDBLAD geskryf word en NIE op

die vraestel nie.

Page 3: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

(NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 3

VRAAG 1 Meervoudigekeuse-vrae Kies die korrekte antwoord van die moontlike antwoorde vir elkeen van die onderstaande vrae. Skryf slegs die letter van die korrekte antwoord langs die nommer van die vraag. DANS 1.1 Lokomotoriese bewegings verwys na: A Reis  van  een  plek  na  ʼn  ander  plek. B Beweging rondom die basis van die ruggraat. C Beweging dwarsoor die ruimte. D Bewegings wat oor die ruimte plaasvind. (1) 1.2 Die verskillende stadiums waarin dans opverdeel kan word: A ʼn  Duidelike  begin,  middel  en  einde. B Kontemporêre, klassieke en Westers. C Strek, draai en buig. D Swaar, lig, vinnig en stadig. (1) 1.3 Een van  die  volgende  is  nie  ʼn  element  van  dans  nie: A Postuur B Ruimte C Ritme D Toonhoogte (1) 1.4 Watersteweldansbewegings sluit in: A ʼn  Fluit,  ʼn  hoogskop  en  voete  wat  alle  vinniger  gestamp  word. B Klap! Slag! Danspassies wat begelei word deur ritmiese geklap op die

bene. C Om  met  ʼn  maat  te  dans  op  die  ritme  van  die  musiek. D Komplekse en subtiele gebruik van hande en figure, posisies van die

hand of vingers om verskillende betekenisse uit te beeld. (1) 1.5 ʼn  Persoon wat  dansbewegings  ontwerp  of  skep  is  ʼn … A komponis. B dansonderwyser. C ballet. D choreograaf. (1)

Page 4: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

4 KUNS EN KULTUUR (NOVEMBER 2012)

VISUELE KUNSTE 1.6 Die volgende is beginsels van ontwerp: A Harmonie, verskeidenheid, balans en proporsie B Toonhoogte, toon, toonkleur en ritme C Kleur, vorm, lyn en toon D Ruimte, postuur, gewig en houding (1) 1.7 Positiewe vorms gebruik positiewe ruimte. Die area rondom positiewe

vorms en die agtergrond is ... A figuratiewe vorms. B geometriese vorms. C negatiewe spasie. D organiese vorms. (1) 1.8 ʼn  Teikenmark  verwys  na  ... A om goedere te maak om te verkoop. B die groep van moontlike kopers van die produk C hoe die mark in jou gebied is. D populêre produkte en ontwerpe. (1) 1.9 ʼn  Beeld  wat  herhaal  word  in  verskillende  vorms  is  ʼn  ... A simbool. B animasie. C ontwerpsmotief. D houtsny. (1) 1.10 Twee tipes tekstuur is ... A taktiel en nie-taktiel tekstuur. B lyn en vorm. C toon en kleur. D patroon en vorm. (1)

Page 5: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

(NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 5

MUSIEK 1.11 ʼn  Viool  is  ʼn  voorbeeld  van  ʼn  …-instrument. A koperblaas B slag C stryk D houtblaas (1) 1.12 ʼn  Voorbeeld  van  ʼn  tegnologiese  hulpmiddel  wat  musiek  beїnvloed  het  is  

… A knettering. B opera. C vokaalwysies. D ʼn rekenaar. (1) 1.13 ʼn  Groep  van  vier  musikante  wat  saam  optree  is  ʼn  … A opera. B koor. C kwartet. D ensemble. (1) 1.14 Voorbeelde van saamgestelde tydsoorttekens: A , , B , , C , , D , , (1) 1.15 Die derde (3de) noot van die toonleer is … A dominant. B mediant. C tonika. D subdominant. (1)

Page 6: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

6 KUNS EN KULTUUR (NOVEMBER 2012)

DRAMA 1.16 Die deurlopende konflik tussen karakters wat daartoe lei dat die gehoor

meer wil sien staan bekend as … A rekwisiete. B kostuums. C spanning. D stelle. (1) 1.17 Die tipe verhoog waar die gehoor aan twee kante van die saal sit: A Voorverhoog B Arenaverhoog C Oopverhoog D Gangverhoog (1) 1.18 ʼn  Tipe  drama  wat  hartseer  eindig: A Riller B Tragedie C Komedie D Musiekblyspel (1) 1.19 ʼn  Drama-vertoning sonder voorbereiding, waar besluite van wat om te

doen of wat om te sê in die oomblik gebeur, is … A karakterisering. B toneelspel C improvisasie. D uitvoering. (1) 1.20 Die voorwerpe of tekens wat iets verteenwoordig om meer betekenis vir

die opvoering te gee: A Simbole B Spanning C Rekwisiete D Kostuums (20x1) (1) [20]

Page 7: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

(NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7

VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van die oppervlak. 2.2 Postuur is die posisie van die liggaam wanneer dit staan of sit. 2.3 Gebare beteken om bewegings met die liggaam te maak om te

kommunikeer. 2.4 Toonssoortteken is die twee nommers wat die tyd van die lied aandui. 2.5 Kostuums is die klere wat deur akteurs gedra word. 2.6 Visuele tekstuur word gevoel deur dit aan te raak. 2.7 ʼn  Kitaar  is  ʼn  voorbeeld  van  ʼn  houtblaasinstrument. 2.8 Toonhoogte beteken hoe hoog of hoe laag die klank is. 2.9 ʼn  Vroulike  opvoerder  op  die  verhoog  is  ʼn  akteur. 2.10 Die styging en daling  van  ʼn  stem  wanneer  daar  gepraat  word  is  infleksie.

(10x1) [10]

Page 8: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

8 KUNS EN KULTUUR (NOVEMBER 2012)

VRAAG 3 PAAR KOLOM A MET KOLOM B KOLOM A KOLOM B 3.1 Animasie A Om  ʼn  kunswerk  op  ʼn  interessante  manier  op  ʼn  bord  

of  in  ʼn  raam  te  sit,  vir  vertoning 3.2 Hip-hop

dans B ʼn  Styl  van  dans  wat  uit  meer  as  een  styl  bestaan

3.3 Toon C Die plek waar die belangstelling die hoogste is 3.4 Ululasie D ʼn  Klein  stok  wat  die  dirigent  hou  om  tyd  aan  te  dui 3.5 Montering E Instrumente wat van dierevelle gemaak is 3.6 Persoonlike

ruimte F ʼn  Lang,  hoë klank wat stygend en dalend is

3.7 Klimaks G Films,  video’s  en  rekenaarspeletjies  waarin  

tekenprente of modelle lyk of hulle beweeg 3.8 Dirigeerstok H ʼn  Dans  met  vinnige  arm- en bene-bewegings; op die

grond draai met die hande, rug en kop 3.9 Fusie I Die ruimte om die liggaam van die danser 3.10 Slag-

instrumente J Die kwaliteit van die stem of klank

(10x1) [10] VRAAG 4 VUL DIE ONTBREKENDE WOORD/WOORDE IN. 4.1 … is  iemand  wat  drama’s  skryf. 4.2 … is iemand wat die klavier bespeel. 4.3 … is  ʼn  beeld  wat  herhaal  in  verskillende  vorms. 4.4 … is die storie van iemand se lewe. 4.5 … is die gedeelte van die danser se liggaam. (5x2) [10] VRAAG 5 Verduidelik wat elkeen van die volgende terme beteken: 5.1 Heelnoot 5.2 Mimiek 5.3 Vakmanskap 5.4 Tablo’s 5.5 Muurskildery (5x2) [10]

Page 9: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

(NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 9

VRAAG 6 6.1 Identifiseer die volgende MAJEUR Toonsoorttekens: 6.1.1

(1) 6.1.2

(1) 6.1.3

(1) 6.1.4

(1) 6.1.5

(1) 6.2 Skryf die F Majeur toonleer opgaande, op die G-sleutel, sonder

toonsoorttekens. (5) [10] VRAAG 7 Ontwerp  ʼn  plakkaat. Kies EEN van die drie kategorieë: x ʼn  Algemene  plakkaat met  ʼn  boodskap x ʼn  Plakkaat  wat  ʼn  gebeurtenis aankondig x ʼn  Plakkaat  wat iets adverteer (5x2) [10]

Page 10: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

10 KUNS EN KULTUUR (NOVEMBER 2012)

VRAAG 8

Lees die onderstaande uittreksel en beantwoord die vrae wat volg:

Gibson Kente: Biografie: Volhoudende Moeilike Toere

Toneelskrywer Suid-Afrikaanse toneelskrywer, komponis, verwerker en regisseur, Gibson Kente was bekend as die Vader van Swart Teater in Suid-Afrika. Hy was ook een van die eerste skrywers om die lewe van die Suid-Afrikaanse township te beskryf. Hy is oorlede  aan  MIV/Vigs  in  2004  na  ʼn  loopbaan  van  byna 50 jaar. Sy impak op Suid-Afrikaanse kultuur was indrukwekkend. Hy het honderde swart akteurs opgelei en inspireer (insluitende Peter Se-puma, Sello Maake Ka Ncube, Mbongeni Ngema, die wyle Brenda Fassie, en Nomsa  Nene)  in  ʼn  tydperk  toe  swart  kreatiwiteit  onderdruk  was  en  beskou  was  as  ʼn  bedreiging vir die apartheidstaat. Met beperkte bronne in die townships, het hy musiekblyspele en toneelstukke geskep wat die vrese, hope, vreugdes en swaarkry van swart stedelike gemeenskappe uitgebeeld het.

Hy is op 25 Julie 1932 gebore. Kente het groot geword in Duncan Village, die swart township buite die stad van Oos-Londen in Suid-Afrika se Oos-Kaap. Hy het die Sewende Dag Adventiste Kollege in Butterworth bygewoon. In ongeveer 1956 het hy na Johannesburg getrek. Daar het hy ingeskryf by die Jan Hofmeyer Skool van Sosiale Werk.  Hy  het  ʼn  gospel  jazz  groep  gestig,  Die  Kente  Choristers.  Hy  het  later  sy  studies  gelos  en  uiteindelik  by  ʼn  swart  teater  groep,  die  Union  Artists  aangesluit. Die township  drama  was  gebore  uit  ʼn  musiekblyspel  van  1959,  King Kong. Dit is deur blankes geskryf maar  was  ʼn  groot  treffer  met  swart  gehore.  In  apartheid  Suid-Afrika, het  die  term  "township"  ʼn  plek  aangedui  wat  nie  pastoraal  of  idillies  was  nie.  Die  townships was woonbuurte slegs vir swartes, met shanties en asblokhuise tussen die beter huise. Townships is gewoonlik naby groot stede soos Johannesburg. Daar was skole en kerke, maar baie min georganiseerde vermaak. Volhoudende Moeilike Toere Kente het  ʼn  teatermaatskappy  vroeg  in  die  1960’s  gestig.  Hy  het  sy  vriende  gevra  om  manuskripte te stuur. Baie min van hulle het aan sy vereistes voldoen. Hy het toe sy eie toneelstukke geskryf. Die eerste hiervan was Manana, the Jazz Prophet. Dit het in 1963 sy eerste vertoning gehad. Sy volgende toneelstuk was Sikhalo.  Dit  was  ʼn  reuse  sukses  en  is  selfs  vir  ʼn  blanke  gehoor  uitgevoer,  in  die  stad  van  Witwatersrand  in  1965  en 1966. Hierdie en die daaropvolgende township-musiekblyspele het dieselfde kenmerke: die grootste deel van die aksie vind plaas in kwasi-wetlike sjebiens, of taverne  wat  gewoonlik  deur  ʼn  formidabele vrou bestuur word. Die mense wat hierdie sjebiens besoek is, tsotsi’s, of boewe, dansende meisies en gewone werkers. Daar was  gewoonlik  ʼn  verwaande polisieman vir komediese verligting sowel as vervalle priesters,  en  ʼn  Zulu-seun wat sy lyne in gebroke Engels gespreek het. Sang en dans was ook kernelemente van die township musiekblyspel. Kente se orkestrasie het baie elemente van jazz en Afrika gospel bevat.

Page 11: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

(NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 11

Kente  se  musiekblyspele  was  ʼn  groot  sukses.  Hy  en  sy  akteurs  was  vasbeslote  om  die  vertonings  na  ʼn  groter  gehoor  buite  Soweto  te  neem.  Soweto  is  die  township  buite  Johannesburg en Kente se  tuiste.  Staatsbeperkings  het  veroorsaak  dat  hulle  ʼn  permit  vir net een vertoning kon kry. Dus was hulle altyd op pad van die een gemeenskapsaal na die ander. Sy groep, G.K.-produksies  het  ʼn  hele  geslag  swart  Suid-Afrikaners opgelei. Sommige van hulle sou roem oorsee verwerf het, insluitende persoonlikhede soos Peter Se-puma, Sello Maake Ka Ncube, die wyle Brenda Fassie en Nomsa Nene. Mbongeni Ngema, die skrywer, komponis en regisseur van die musiekblyspel, Sarafina! is ook ingesluit! In die vroeë 1970’s,  toe  Suid-Afrika  se  gehate  apartheidwetgewing  amper  ʼn  kwarteeu  oud was, het Kente se verhoogwerke sy verset teenoor die blanke-regering begin wys. How Long, is eers in Desember in 1973 in Soweto op die planke gebring. Dit vertel die storie  van  ʼn  nederige vullisman wat vasbeslote was om vir sy seun, "Africa", te sorg sodat hulle genoeg geld sou hê om die kind op skool te hou. In daardie tyd was opvoedkundige geleenthede vir Suid-Afrika se meerderheid swart bevolking streng beperk. Die staat was van plan  om  ʼn  nuwe  beleid  te  implementeer  waar  Afrikaans,  die  taal van die van die blanke Suid-Afrikaner, die enigste taal van onderrig in sekondêre skole vir swartes sou wees. Daar was groot weerstand teen hierdie wetgewing van 1974. Hierdie wetgewing het daartoe  gelei  tot  ʼn  dramatiese  en  bloedige  opstanding  in  Soweto wat wêreldwyd aandag geniet het. I Believe, is in April 1974 geproduseer. Sy volgende werk, Too Late, het in Soweto in Februarie van 1975 geopen. Dit word beskou as Kente se beste werk. Kente se Times of London-doodsberig het berig dat Too Late, I Believe, en How Long profetiese werke was.  “Met  agternawysheid  waarsku  hierdie  werke  dat  daar  geweld  in  Suid-Afrika sou wees  indien  daar  nie  verandering  is  nie.”  “Die  owerhede  het  hierdie  toneelstukke  met  groot  vyandskap  ontvang  en  hulle  was  selfs  in  sekere  teaters  verban.” Die Aftog van die Politieke Boodskap Kente was in 1976 in hegtenis geneem tydens die maak van die rolprent weergawe van How Long.  Die  rolprent  het  ʼn  langer  titel  gehad  How  Long  Must  We  Suffer  …? Dit was tydens die geskiedkundige Soweto opstand geskiet, en was die eerste rolprent in die geskiedenis van die Suid-Afrikaanse rolprentbedryf wat uitsluitlik deur swartes gemaak is. Kente het ses maande in die tronk deurgebring en na sy ontslaan in 1977 het hy teruggekeer na die musiekblyspel, maar die politieke boodskap het ontbreek. Sy latere werke sluit in Can You Take It?, Lobola, en Mama and the Load, maar die res van  die  1980’s  het  die  begin  van  protesteater  in  Suid-Afrika gesien. Kente het homself distansieer van hierdie beweging en dit selfs gekritiseer omdat dit rassehaat bevorder het. In 1988 het Kente weer politieke temas gebruik in Sekunjalo.  Die  boodskap  was  soos  ʼn  waarskuwing aan Suid-Afrika se swart elite om nie hul mag in die toekoms te misbruik nie – indien hulle dit in die toekoms sou hê. Die staatsmagte het ingetree en die hele rolbesetting in hegtenis geneem. Dit was ironies want blykbaar het hulle Sekunjalo se boodskap  gemis,  want  dit  het  gegaan  oor  ʼn  swart  regering  wat  hul  eie  mense  erger  sou  behandel as die blanke regering. "Waarskynlik het iemand die boodskap gekry," het Barron in die Africa News Service-artikel berig, "want die toneelstuk is ongeban verklaar en Kente is genooi deur die staats-geborgde Uitvoerende Kunsraad van die Transvaal om die werk in die Staatsteater in Pretoria op te voer." As gevolg hiervan is sy  huis  in  1989  deur  swart  ekstremiste  met  ʼn  brandbom  aangeval.

Page 12: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

12 KUNS EN KULTUUR (NOVEMBER 2012)

"Laat ons hande hou. Laat ons nie wegkruip nie." Kente het finansieel gesukkel deur die jare. Hy het nooit outeursaandele van sy vroeër werke verdien nie. Hy was altyd in die skuld. In laat 2003 het hy aangekondig dat hy positief getoets het vir MIV/Vigs. Hy het sy aankondiging gemaak met twee van Suid-Afrika se mees beroemde musieksterre aan sy sy, Hugh Masekela en Miriam Makeba. Hierdie openbare verklaring het lof verwerf van Suid-Afrikaanse politici, insluitende Nelson Mandela. Daar is nog steeds groot taboe rondom hierdie siekte. Kente was een van vier miljoen Suid-Afrikaners wat MIV-positief is. Hy het daardie dag die nasie ingelig dat  “sy  MIV-status  hom  langer  sal  laat  leef.”  Sy  Times of London-doodsberig het hom  aangehaal  soos  volg:  “aangesien  ek  ʼn  uitdaging  het,  omdat  ek  weet  ek  het  ʼn  diens  teenoor  die  mense  moet  ek  die  publiek  inspireer,  deur  aan  te  kondig,  “Mense  die  geveg begin! Laat ons hande hou! Laat ons nie wegkruip nie.’"

Kente is op 7 November, 2004, in Soweto oorlede. Alhoewel sy township-musiekblyspele nie meer gewild was nie en as oud en uit die oude doos gesien was, bly hulle belangrik in die geskiedenis van Suid-Afrika en die stryd na meerderheidsregering.  "Een  tema  wat  deur  al  sy  toneelstukke  loop  is  …die  idee  van  mensebelang en hoop in tye van moeilikheid, met familie en gemeenskap wat altyd daar  is  om  die    individu  te  ondersteun.”  Hierdie  is  waargeneem  in  ʼn  verhandeling  oor  sy lewe en werke in Contemporary Dramatists.

Gewysig van: http://en.wikipedia.org; www.nac.org.za; www.independent.co.uk; www.news24.com

8.1 Waar en wanneer is Gibson Kente gebore? (2)

8.2 Waar het hy skool gegaan? (1)

8.3 Rondom 1956, het Kente Johannesburg toe getrek. Daar het hy by die Jan Hofmeyer Skool van Sosiale Werk ingeskryf.

Hoe het hy by teater betrokke geraak? (1)

8.4 “Swart  kreatiwiteit  was  beskou  as  ʼn  bedreiging”  en was  “deur die apartheidstaat onderdruk”.

8.4.1 Hoekom? (1) 8.4.2 Gee  ʼn  rede  vir  jou  antwoord. (1)

8.5 “Staatsbeperkings  het  daartoe  bygedra  dat  Kente  net  ʼn  permit  vir  een  aand kon kry. Hulle was dus gedurig op pad van een gemeenskapsaal na die ander”.

Wat dink jy is die negatiewe gevolge hiervan? Gee ten minste TWEE. (4)

8.6 Noem ten minste TWEE van Gibson Kente se township musiekblyspele. (2)

8.7 Noem ten minste TWEE van die algemene kenmerke van Kente se township musiekblyspele. (2)

8.8 Noem ten minste TWEE kunstenaars wat deur Gibson Kente opgelei is. (2)

8.9 Noem ten minste EEN van die eerste rolprente wat deur swartes gemaak is in die geskiedenis van die Suid-Afrikaanse rolprentbedryf. (2)

8.10 Toe Kente sy MIV/Vigs-status openbaar gemaak het, het hy positiewe reaksie gelok van die Suid-Afrikaanse politici, insluitende Nelson Mandela.

8.4.1 Was dit goed of sleg? (1)

8.4.2 Gee  ʼn  rede  vir  jou  antwoord. (1) [20]

TOTAAL: 100

Page 13: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR PHASE

GRADE 9

NOVEMBER 2012

ARTS AND CULTURE MEMORANDUM

MARKS: 100

This memorandum consists of 4 pages.

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR PHASE

GRADE 9

NOVEMBER 2012

ARTS AND CULTURE MEMORANDUM

MARKS: 100

This memorandum consists of 4 pages.

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR FASE

GRAAD 9

NOVEMBER 2012

AFRIKAANS EERSTE ADDISIONELE TAAL NASIENGIDS

PUNTE: 100

Hierdie nasiengids bestaan uit 7 bladsye.

Province of the EASTERN CAPE EDUCATION

SENIOR FASE

GRAAD 9

NOVEMBER 2012

KUNS EN KULTUUR MEMORANDUM

PUNTE: 100

Hierdie memorandum bestaan uit 4 bladsye.

Page 14: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

2 KUNS EN KULTUUR (Memo) (NOVEMBER 2012)

VRAAG 1 DANS 1.1 A Reis  van  een  plek  na  ʼn  ander  plek. (1) 1.2 A ʼn  Duidelike  begin,  middel  en  einde. (1) 1.3 D Toonhoogte (1) 1.4 B Klap! Slag! Danspassies wat begelei word deur ritmiese geklap op die

bene. (1) 1.5 D choreograaf. (1) VISUELE KUNSTE 1.6 A Harmonie, verskeidenheid, balans en proporsie (1) 1.7 C negatiewe vorms. (1) 1.8 B die groep van moontlike kopers van die produk (1) 1.9 C ontwerpsmotief. (1) 1.10 A taktiel en nie-taktiel tekstuur. (1) MUSIEK 1.11 C stryk (1) 1.12 D ʼn rekenaar. (1) 1.13 C kwartet. (1) 1.14 D , , (1) 1.15 B mediant. (1) DRAMA 1.16 C spanning. (1) 1.17 C Oopverhoog (1) 1.18 B Tragedie (1) 1.19 C improvisasie. (1) 1.20 A Simbole (1) [20] VRAAG 2 2.1 Onwaar (1) 2.2 Waar (1) 2.3 Waar (1) 2.4 Waar (1) 2.5 Waar (1) 2.6 Onwaar (1) 2.7 Onwaar (1) 2.8 Waar (1) 2.9 Onwaar (1) 2.10 Waar [10]

Page 15: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

(NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR (Memo) 3

VRAAG 3 3.1 Animasie G Films,  video’s  en  rekenaarspeletjies  waarin  

tekenprente of modelle lyk of hulle beweeg 3.2 Hip-hop

dans H ʼn  Dans  met  vinnige  arm- en bene-bewegings; op die

grond draai met die hande, rug en kop 3.3 Toon J Die kwaliteit van die stem of klank 3.4 Ululasie F ʼn  Lang,  hoë  klank  wat  stygend  en  dalend  is 3.5 Montering A Om  ʼn  kunswerk  op  ʼn  interessante  manier  op  ʼn  bord  

of  in  ʼn  raam  te  sit,  vir  vertoning 3.6 Persoonlike

ruimte I Die ruimte om die liggaam van die danser

3.7 Klimaks C Die plek waar die belangstelling die hoogste is 3.8 Dirigeerstok D ʼn  Klein  stok  wat  die dirigent hou om tyd aan te dui 3.9 Fusie B ʼn  Styl  van  dans  wat  uit  meer  as  een  styl  bestaan 3.10 Slag-

instrumente E Instrumente wat van dierevelle gemaak is

(10x1) [10] VRAAG 4 4.1 Toneelskrywer (2) 4.2 Pianis (2) 4.3 Ontwerpsmotief (2) 4.4 Biografie (2) 4.5 Torso/Bolyf (2) [10] VRAAG 5 5.1 Heelnoot – ʼn  musiek  noot  met  4  tellings. (2) 5.2 Mimiek – Die  gebruik  van  gesigsuitdrukkings  om  ʼn  boodskap  te  

kommunikeer. (2) 5.3 Vakmanskap – Die vaardigheid en kwaliteit van iets wat met die hand

gemaak is. (2) 5.4 Tablo’s – ʼn  Prent  wat  gevries  is  of  ʼn  beweging  wat  gevries  is. (2) 5.5 Muurskildery – Enige  kunswerk  wat  op  ʼn  muur,  plafon  of  enige  ander  

permanente oppervlak geskilder is. (2) [10] VRAAG 6 6.1 6.1.1 C Majeur (1) 6.1.2 D Majeur (1) 6.1.3 G Majeur (1) 6.1.4 B Mol Majeur (1) 6.1.5 A Majeur (1) 6.2 F Majeur Toonleer

(5) [10]

Page 16: SENIOR FASE GRAAD 9 SENIOR PHASE GRADE 9 · 2016-08-28 · (NOVEMBER 2012) KUNS EN KULTUUR 7 VRAAG 2 Meld of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is: 2.1 Tekstuur is die kleur van

4 KUNS EN KULTUUR (Memo) (NOVEMBER 2012)

VRAAG 7

Die leerders se ontwerp sal die volgende bevat:

1. ʼn  Duidelike opskrif 2. ʼn  Verskeidenheid  kleure  om  die  plakkaat  interessant  te  maak 3. Die boodskap moet duidelik wees 4. Duidelike etikette 5. Aandag trek (5x2) [10]

VRAAG 8

8.1 Gibson Kente is op 25 Julie 1932, in Duncan Village/Oos-Londen gebore. (2)

8.2 Sewende-Dag Adventiste Kollege in Butterworth (1)

8.3 Hy  het  by  ʼn  swart  teatergroep  die  Union Artists aangesluit. (1)

8.4 8.4.1 Enige geskikte antwoord (1) 8.4.2 (sommige leerders mag die volgende voorstel: die

apartheidstaat wou die mite bewaar dat blankes beter as swartes was; die staat wou apartheid afdwing; die beleid was onderdrukkend vir swartes) (1)

8.5 Moontlike negatiewe effekte kon wees: x Verlies van potensiale gehoor aangesien die publiek net een aand

gehad  het  om  die  vertoning  by  te  woon  in  ʼn  spesifieke  saal  – die saal sou propvol wees

x Verlies van potensiale inkomste – miskien  sou  ʼn  individu  ʼn  produksie  meer as een keer wou sien – dit impliseer meer as een kaartjie

x Ongerief vir die groep – die musiekblyspel was opgevoer in gemeenskapsale in die townships (nie formele teaters nie) met beperkte bronne; verhoog reg te stel; ligte; ens. net vir een aand, die verhoog te sloop na die vertoning en  na  ʼn  ander  lokaal  te  trek- dit sou vermoeiend gewees het. (4)

8.6 Enige twee van die volgende: Manana, The Jazz Prophet, Sikhalo, Life, Zwi, How Long, I Believe, Too Late, Can You Take It?, Hard Road, Lobola, Mama and the Load, Sekunjalo (2)

8.7 Enige twee van die algemene kenmerke van Kente se township musiekblyspele: x Die grootste deel van die aksie vind plaas in kwasi-wetlike sjebiens, of

taverne  wat  gewoonlik  deur  ʼn  formidabele vrou bestuur word. Die mense wat hierdie sjebiens besoek is, tsotsi’s, of boewe, dansende meisies en gewone werkers.

x Daar  was  gewoonlik  ʼn  verwaande  polisieman  vir  komediese  verligting  sowel  as  vervalle  priesters,  en  ʼn  Zulu  seun  wat  sy  lyne  in  gebroke  Engels gespreek het.

x Sang en dans was ook kernelemente van die townshipmusiekblyspel. (2)

8.8 Enige twee van die volgende kunstenaars: Peter Se-puma, Sello Maake Ka Ncube, Mbongeni Ngema, die wyle Brenda Fassie, en Nomsa Nene (2)

8.9 How Long Must We Suffer? (Hoe lank moet ons die lyding verduur?) (2)

8.10 8.10.1 Enige geskikte antwoord. (1) 8.10.2 Die leerder mag voorstel dat dit goed is om die status openbaar

te maak om die stigma van MIV/Vigs te verminder. (1) [20]

TOTAAL: 100