sensus fo fila fali - timor-leste ministry of finance · dato rua 666 510 0 199 71 448 10 distritu...

24
Sensus Fo Fila Fali Dato Rua Distritu Cova Lima

Upload: tranthuan

Post on 30-Nov-2018

213 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

Sensus Fo Fila Fali

Dato Rua Distritu Cova Lima

Page 2: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo
Page 3: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

Suku Dato Rua Ministeriu Finansas Timor-Leste Relatóriu Sensus 2010

Fahe rezultadu hosi Sensus tinan 2010

Iha tinan 2010, staff 4,000 hosi Estatistikas halibur ona informasaun kona-ba ita nia populasaun iha Timor-Leste tomak, hosi distritu ba distritu, suku ba suku, no uma-kain ba uma-kain.

Governu, liu hosi Ministeriu Finansas serbisu makaas hodi halibur dadus ne’e, nune’e Governu bele hatene oinsá desenvolvimentu nia progresu no uza nia rezultadu ba planu ita nia futuru.

Governu hakarak fahe rezultadu hosi Sensus ba komunidade sira.

Hodi nune’e komunidade mos bele haree oinsá sira halo kontribuisaun ba nasaun no deside saida mak hakarak halo, dezenvolve no hadia liutan.

Emilia Pires Ministra Finansas

Dato Rua

Ema nain hira

Ema 862

Mane 402

Feto 460

Uma-kain hira

Uma-kain 205

Rejiaun

Distritu Cova Lima

Sub-distritu Forohem

Konteudu

Mane no feto 3

Tinan 3

Hatene lee no

hakerek 4

Lia inan 5

Edukasaun 6

Empregu 8

Forsa traballu

potensial 8

Animal ne’ebé

hakiak 9

To’os 10

Kondisaun uma

nian 11

Fonte enerjia 14

Saneamentu 16

Bee ba hemu 17

Sasan luxu 18

Partu asistidu 19

Proporsaun

mortalidade 19

Proporsaun kiak 20

Ministra Finansas Emilia Pires aprezenta rezultadu hosi Sensus 2010 ba vise Primeiru-Ministru Jose Luis Guterres no reprezentante UNFPA Pornchai Suchitta.

Timor-Leste

Ema nain hira

Ema 1,066,409

Mane 544,199

Feto 522,210

Uma-kain hira

Uma-kain 184,652

Distritu hira: 13

Sub-distritu hira: 65

Suku hira: 442

Populasaun ho uma-kain

Page 4: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

2 SUKU RELATÓRIU

Ita nia planu ba futuru ne’ebé diak liután ba Timor-Leste

Timor-Leste nia Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu tinan 2011-2030 lansa ona hosi Primeiru Ministru Xanana Gusmão iha Jullu tinan 2011.

Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu halo esbosu vizaun nasaun ida nian ne’ebé mak iha:

Edukasaun ne’ebé diak liutan

Hadi’a saúde

Infra-estrutra ne’ebé diak, no

Kresimentu ekonomiku no ekonomia sustentavel ne’ebé mak ita hotu bele hetan benefísiu.

Planu ne’e reflete vizaun hosi ema rihun ba rihun hosi Timor-Leste tomak, liu hosi konsultasaun nasional iha subdistritus 65 iha tinan 2010.

Foku ba Distritu Cova Lima

Baze Suply Suai

Investementu públiku sei halo Suai sai sentru ba indústria minaraì iha Timor-Leste.

Baze ida ne’e sei fornese servisu, lojistika, fabrikasaun no rekursu umanu no sei kria kampu

traballu no kresimentu ekonómiku iha are kosta sul. Sei mos dezenvolve kompleksu uma-akomodasaun ida iha Camanasa.

Lurón

Hahú iha tinan lima nia laran no ramata iha tinan 2020, dalan ne’ebé liga Suai no Betanu ho Viqueque no Beaco sei hadi’a atu suporta kresimentu hosi indústria minaraì no loke area tasi ibun atu dezenvolve ekonomia no fornese servisu sosial. Lurón boot ida ne’e sei harii tuir faze bainhira indústria minaraì buras.

Lurón lokal maka liga, Tilomar ba Fohorem,

no Suai ba Maucatar no Lelas, sei sai hanesan prioridade atu hadi’a.

Portu no Aeroportu

Iha tinan lima nia laran, sei harii portu foun ida iha Suai, ne’ebé sei sai hanesan pontu tama fatin ba material no ekipamentu ne’ebé presiza atu harii infra-estrura indústria minaraì nian.

To’o tinan 2015, Aeoroportu Suai sei ramata reabilita.

Saúde

Iha tinan 10 nia laran ita sei reforma saúde primáriu.

Iha 2020 ita sei harii postu saúde ne’ebé

Primeiru-Ministru Xanana Gusmão vizita Suai Loro atu konsulta komunidade kona-ba Planu Dezenvolvimentu Estratejiku iha Jullu 2010.

bele tau matan ba ema 1,000 to'o 5,000. Postu Saúde hirak ne'e sei hetan dotor ida, enfermeira rua no parteira rua.

Aldeia hirak ne’ebé dok hosi Postu Saúde sei hetan parteira ida ka ema ida atu serbisu ba komunidade iha area saúde ne’ebé hetan treinamentu hosi Ministériu Saúde.

Ospitál Suai sei harii atu suporta indústria petrokimika iha kosta sul.

Formasaun

Sei harii iha Suai enjiñaria politéknika ida ne’ebé relasionadu ho indústria minaraì.

Page 5: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

3

Mane no feto

Tinan

Tinan

Mane no feto nia tinan

Dato Rua

Timor-Leste

Page 6: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

4 SUKU RELATÓRIU

Besik metade adultu sira

iha Timor-Leste hatene

ko’alia, lee no hakerek ho

lian Tetun.

Hatene lee no hakerek

Alfabetizasaun joven sira nian

Proporsaun alfabetizasaun ba

ema ho tinan 15 to 24.

Proporsaun alfabetizasaun adultu sira nian

Proporsaun alfabetizasaun ba ema tinan 15 ba leten.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Cova Lima

Target: Iha 2015 proporsaun adultu sira ne’ebé hatene lee

no hakere maka 70%.

%

Target: Iha 2015 proporsaun joven sira ne’ebé hatene lee no

hakere maka 100%.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 7: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

5

Lia inan

Page 8: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

6 SUKU RELATÓRIU

Edukasaun

Frekuensia eskolar

Persentajen 37 mane sira

liu tinan 5 atende eskola

iha Timor-Leste. Feto sira

ho tinan hanesan maka

ba eskola la to’o 35

porsentu.

Nível edukasaun ne’ebé hetan

Hosi ema ne’ebé tinan 5 ba leten.

Target: Iha 2015 proporsaun ema ne’ebé nunka atende eskola tenki tun to’o 20%.

Target: Iha 2015 proporsaun ema hetan edukasaun

sekundaria tenki to’o 20%.

Page 9: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

7

Besik 5 porsentu ema iha

Timor-Leste agora

dadauk tuir ka hotu ona

universidade.

Proporsaun matrikula iha edukasaun primária

Ne’e hatudu labarik hirak ho tinan 6 to’o

11 hetan matrikula tia ona iha eskola

primária.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Cova Lima

Target: Iha 2015 proporsaun matrikula iha edukasuan primária tenki to’o 100%.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 10: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

8 SUKU RELATÓRIU

Forsa traballu potensial Ita presiza ema sira ne’ebé ho tinan 15 to’o 59, tenki serbisu

hodi dezenvolve Timor-Leste. Ema ne’ebé la iha serbisu

maka bele hetan governu nia tulun.

Empregu

Besik metade populasaun

Timor-Leste nian mak iha

"tinan produtivu", (15 to’o

59).

Tinan 0-14

Tinan 15-59

Tinan 60+

Target: Iha 2030 populasaun ho tinan 15-59, iha sira nian

tinan produtivu, maka 65%.

Page 11: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

9

Uma-kain ne’ebé hakiak animal oin oin

Liu tres quartos uma-

kain iha Timor-Leste sei

envolve hela iha hakiak

animal.

Animal ne’ebé hakiak

Uma-kain ne’ebé hakiak animal

Numeru animal ne’ebé hakiak

Manu Fahi Bibi male Bibi Kuda Karau Karau Timor

Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10

Distritu Cova Lima 47,457 31,609 716 7,038 1,591 22,378 2,545

Timor-Leste 702,474 330,435 41,854 152,360 57,819 161,654 96,484

Page 12: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

10 SUKU RELATÓRIU

Uma-kain ne’ebé halo to’os oin oin

To’os

Uma-kain ne’ebé envolve iha produsaun to’os nian

Liu metade uma-kain

iha Timor-Leste kuda

batar no um quarto

kuda hare.

Page 13: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

11

Kondisaun uma nian

Didi lolon

Uma-kain privadu ne’ebé iha didi lolon

tijolu ka betaun.

Distritu iha Timor-Leste Sukus iha Distritu Cova Lima

Target: Iha 2015 uma-kain privadu ho didi lolon tijolu ka betaun tenki to’o 40%.

Menos um tersu uma

kain iha Timor-Leste hela

iha uma ida ho didi lolon

tijulu ka betaun.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 14: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

12 SUKU RELATÓRIU

Uma kakuluk

Uma-kain privadu ho uma kakuluk tella ka kaleen zinku.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Cova Lima

Target: Iha 2015 uma-kain privadu ho uma kakuluk tella

ka kalen zinku tenki to’o 60%.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 15: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

13

Uma rai

Uma-kain privadu ho uma-rai azuleju ka betaun.

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Cova Lima

Target: Iha 2015 uma-kain privadu ho uma-rai azuleju ka

betaun tenki to’o 40%.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 16: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

14 SUKU RELATÓRIU

Fonte enerjia

Fonte enerjia ba tein

Fonte enerjia ba tein mak eletrisidade, gas no bio gas.

Tesi no uza ai ba tein iha impaktu ne’ebé la diak ba

ambiente tanba ai ne’ebé kuda seidauk naton.

Target: Iha 2030 uma-kain privadu ne’ebé uza fonte enerjia ba tein hanesan – eletrisidade, gas no bio gas tenki to’o 50%. Iha 2020, la iha uma-kain ida iha

Dili ne’ebé presiza tein ho ai.

Page 17: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

15

Fonte enerjia ba ahi-oan

Uma-kain privadu ne’ebé uza fonte enerjia moos ba

ahi-oan (eletrisidade, bio gas ka energia solar).

Distritu iha Timor-Leste Sukus iha Distritu Cova Lima

Target: Iha 2020 uma-kain privadu ne’ebé uza fonte enerjia moos ba ahi-oan – eletrisidade, bio gas, enerjia

solar tenki to’o 100%.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 18: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

16 SUKU RELATÓRIU

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Cova Lima

Saneamentu Uma-kain privadu ne’ebé uza

fasilidades saneamentu ne’ebé

diak liu (pit latrina ho plakas, pit

latrina ho ventilasuan ne’ebé diak,

ka fakar maka deskarga ba tanke séptiku ka pit).

Target: Iha 2020 uma-kain ne’ebé uza saneamentu fasilidades diak tenki to’o 60%.

Liu um tersu uma-kain iha

Timor-Leste sei uza

saneamentu fasilidade

ne’ebé diak liu tan.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 19: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

17

Hadiak fontes hemu bee nian Proporsaun uma-kain privadu ne’ebé uza fontes hemu bee

ne’ebé diak liu (bee ne’ebé kanalizadu ka bomba ba uma laran

ka liur, torneira públiku kanalizadu, tubu posu ka fura kuak,

posu ka bee matan ne’ebé protejidu, rekolla udan ben ka

bee botir).

Distritu iha Timor-Leste

Sukus iha Distritu Cova Lima

Target: Iha 2015 uma-kain ne’ebé uza fontes bee hemu ne’ebé diak liu tenki to’o

78%.

Suai Loro

TaromanFatumea

Belulic Leten

NanuFohoren

LactosDato Rua Dato Tolu

Holpilat

Ogues

Matai

Belecasac

Fatululic

Debos

Tashilin

Camenaça

Labarai

Foholulic

Lalawa

MaudemoCasabauc

Raimea

ZuloLour

Fatuleto

Mape

Lepo

Ucecai

Beco

Page 20: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

18 SUKU RELATÓRIU

Sasan luxu uma-kain privadu nian

Page 21: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

19

Proporsaun mortalidade infantil nian

Konforme informasaun hosi DHS iha 2009, Timor-Leste nia

proporsaun mortalidade infantil mak iha labarik 1000 ne’ebé moris, 44 mate. Ne’e signifika

katak ita alkansa ona ita nia target 2015 ne’ebé dehan proporsaun tenki menus liu 53.

Dadus hosi Sensus 2010 kona ba proposaun mortalidade infantil seidauk prontu.

Proporsaun mortalidade maternal

Konforme informasaun hosi DHS iha 2009, Timor-Leste

nia proporsaun mortalidade maternal iha 100,000 ne’ebé

partus, 557 maka mate. Ne’e signifika katak ita seidauk alkansa ita nia target 2015 ne’ebé

tenki menus liu 252 iha 100,000.

Dadus hosi Sensus 2010 kona ba proporsaun mortalidade maternal seidauk prontu.

Partus ne’ebé hetan asiténsia profisionál saúde nian Proporsaun partu hetan asisténsia hosi

fornesedor saúde ne’ebé kualifikadu iha tinan lima nia laran.

Target: Iha 2015 proporsaun mortalidade maka menus liu 53 iha labarik 1000 ne’ebé

moris.

Target: Iha 2015 porporsaun mortalidade maternal nian tenki menus liu 252 por

100,000.

Target: Iha 2015 partus ne’ebé hetan asisténsia profisionál saúde nian tenki to’o 60%.

Besik um tersu ida

partus iha tinan lima

nia laran mak hetan

asisténsia profisionál

saúde nian.

%

Page 22: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

20 SUKU RELATÓRIU

Kiak Ema ne’ebé moris ho rendimentu menus ke 88 sentavus por dia.

Source: TLSLS, 2007

Dadus hosi Sensus 2010 seidauk prontu ba bele hatudu proporsaun kiak iha nivel Suku.

Page 23: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo
Page 24: Sensus Fo Fila Fali - Timor-Leste Ministry of Finance · Dato Rua 666 510 0 199 71 448 10 Distritu ... ebos Tashili n Camenaça Labarai Fo holuli c Lalawa ud emo Casabauc Raimea Zulo

Ministériu Finansas Edifísiu 5, Palasìu Governu, Avenida Presidente Nicolau Lobato Dili, Timor-Leste Telefone: +670 333 9510 Website: www.mof.gov.tl