solse ohnkohsr - university of hawaii...pa etok ah. eltahl tiac kuh in long acn ten ke upaclac...
TRANSCRIPT
'\ ' ~-~' ·'-,' \..
'
Pac 9 PZ "~
~ 880121 .14 I
wr"cllttt. ~
lllt.u~tra ted b~ Erle, Woo
SOLSE OHNKOHSR
w[Jo~~@[fj) rmw ~©lm@[Ju cJJ©J©~®©[fU
o ~ ~ llil@~[J@]~@(Q] rmw ~[JD© o/lll©©
UNIVERiHY OF IJ AWAit IBRARY
~'~,·----~ ,, :~,- ~-
' ~- f~ ... -~
Sie lwen ah na tuhlihk mukul ekahsr
inge motkoeack ma se. Eltahl ac som ne
Fihsripwacp (Finsripwacp jpin acn se fin
acn Tafunsak) Acn se inge ma sin sucu
lal Alikwan ah. Pacl se inge tuh oasr
solse muhta Kosrae. Orekma luhn solse
inge pa muhta topangi acn kuh inkof fin
acn Kosrae. Ac ke acn se inge an
apkuhran nuh inkof ah, eltahl luhngse
na muhsahelah.
Sahf lutlut ac ke sie lwen ah na
Ki lafwa el angwe nuh sel Tulen, ''Tulen,
kuht som ne Finsripwacp."
"Meac oruh?" Tulen el siyuck sel
Kilafwa.
1
"Meac oruh? Kuh meac kom wel,
kuht som muhtwacta, mongo siresin ac
liyeyuck solse," Kilafwa el fahk. Tulen
el luhman luhngse na eltahl som.
Eltahl tuhfahna fahsr nuh met, fahsr
sramsram na pahng se tuhkuh tohkohltahl,
"Kilafwa, Tulen, komtacl ac som nuh oyac?"
Kilafwa, Tulen tahpuhl tuh nuh u se.
Tulensru, Aliksru, Alik ac Soas.
Kilafwa el tohpohkohltahl, "Nuh
Finsripwacp, efuh komtacl ac wi?"
"Ahok, ac piac oak an?" ma ahkohsr
ah siyuck.
"Wacngihn oak, kuht ac fahsr na,"
Tulen el kahslah.
"Kwacl, ac meac kuht sano uh? Kuht
som. Kuht ac pahtlac yohkwelihk ahlong
uh," Tulensru el fahk na eltahl
muhtwacwacack fahsr.
Eltahl srackna fahsr lihkihnpot ah
na Soas el siyuck sel Tulen, "Tulen, kuh
mwet ekahsr inge?"
"Mwet ohnkohsr, efuh?" Tulen el
siyuck.
"Kwacl, kuht oruh innuhmuh kuht pa
solse ohnkohsr ke petsac se fong ah.
Kuht ac som te wihklac liye lah meac mwet
kuluk ac oruh ah," Soas el fahk.
2
Eltahl fahsr pahtlac na ahlongah
arulacna yohkwelihk. Eltahl sun acn
Fintuhka ah, sahflahiyen acn Tafunsak
nuh Walung. Inse fahlac wacngihn acn,
insack na kof. Tulen el angwe, "Kuht
som ut lucng, arulacna yohklac ahlong
uh."
"Moh, arulacna pahtlac uh fongweni
pac pa ngwe. Kuht enenuh na kuht in
kofi," Soas el fahk.
Nuhfohnna sruhnga in sroksroki
sarmuhta laltahl ah. Na eltahl
sahruhklah, ngalisyac kofi. Ahlong ah
arulacna yohk ac noa ah upac. Kilafwa
el kofkof emet na nuh Aliksru. Alik el
kofkof tohkohl Aliksru, Tulensru tohkohl
3
Alihk ac Tulen el tohkohl Tulensru. Soas
pa etok ah. Eltahl tiac kuh in long acn
ten ke upaclac yohklaciyen ahlong ah.
Eltahl kofkof tiac paht na Soas el angwe,
"Meac kuht ac som na?" El muhtwacwacack
elan sensenwack ke noa ah arulacna
yohklac ah. "Tari kuht fohlohk, kuht
fohlohk inse. Nga arulacna ullac. ''
"Kampare, kuhtuh srihsrihk luhlah.
Kuht ac sun inyoac ah na fihsracsrlah,
"Tulen el fahk in ahkkweyel Soas.
Kihtin pacl srihsrihk na eltahl sun
acn Srelacl (muhtuhn inyoac som Tafunsak
nuh Okat ah). Wacngihnlac noa tuhsruhk
srwackna loes nuh Finsripwacp . Soenna
sun tahfuh acn eltahl som we ah nuh ke
acn luhlah ah. Nuhfohnna arulacna ullac.
Wacngihn mwet sramsram. Korn fin tu fit
lamngaul nuh ohrohtahl, kom kuh in lohng
mohngohltahl. Mohngohtahl apkuhran in
oacna mwet tuhfahna tui ke marasong se.
Eltahl ahtlah ke oakoak ke sahk ah
monglac srihsrihk. Eltahl monglac tiac
paht na Aliksru el angwe, "Meac kuht
sano uh, kuht som." Luhman kihtin orek
mukul nuh sin ma sahyac ah.
"Nuh yac? Tari, kuht fohlohk. Kuht
ac sun acn we tuh fongweni tari," Soas
el f ahl;:.
4
"Moh, kuht sulpac kampare. Sahp
soko insin ac ac yucme te sruhkuhtyak,"
Kilafwa el fahk.
Ma se Kilafwa el fahk ah oruh sulpac
kuhi nuhnkwacltahl. Na eltahl sulpac
muhtwacwacack kofkof. Falyang nuh ke
ullaciyacltahl, sropon sahk, oakoak ah
kahsrweltahl. Eltahl fin kofkof ne ullac,
eltahl ahtlah ke sropon sahk kuh oakoak
ah monglac.
Ma se Kilafwa el lohngwack. "Kollac,
meac se nga lohng uh? Komtacl lohng?"
"Ahok, nga muh insin soko,"
Tulensru el fahk.
Eltahl arulacna finsrak in insin
soko. Sulpac eltahl finsrak fin insin
soko in yucme te tui sruhkuhltahlwack.
Eltahl tui tilac kofkof. Eltahl ahtlah
ke oakoak ah sano insin soko ah in yucme.
Alik el kahslah, "We, finsrak in tiac
nwacnwaclah. Komtacl liye tuh ma ac som
nuh oyac?"
Nga muh ma ac som pahtuhr," Tulensru
el fahk.
"Suhtuhuh, nga muh ma acn som
sukoacnum," Kilafwa el fahk.
"Moh, nga muh ma ac som nuh Walung,"
Aliksru el fahk.
5
Insin soko ah apkuhran me, eltahl
ngwet tuh arulacna nwacnwaclah.
Nwacnwaclah ke mwet ac som nuh Walung.
Mwet fin oak soko ah ngwetwacng isracsr
nuh seltahl uh eltahl tiac ngwetwacng.
Kuhtuh luhman mwekihn uh kuhtuh arulacna
upac kasrkasrak la ah. Eltahl tui
arulacna paht. Wacngihn mwet kahs ne
kena insin soko ah tihllac. Na Soas el
angwe, "Kuht ac tuh fohlohk fuhkah? Nga
lihp na pwacye, nga tiac kuh in sulpac
kofkof ."
"Sulpac kampare kuhtuh, kuht ac sun
acn we te tuhfah weluhl pahpah ma fohlohk,"
Tulen el fahk nuh sel Soas.
6
Sulpac sie pacl in kofkof ah. Eltah l
kampare ne kena wolac ohiyac eltahl sun
acn eltahl fahsr nub we ah. Ullac, eltahl
ana orahkwack nub fin acn ah. Eltahl
monglac kuhtuh srihsrihk na eltahl tuyak
nokomwacng sarmuhta laltahl ah. Tiac sie
paho, nuhfohnna sroksroki.
Lohsrlah acn ah, muhtwacwacack in
fongweni. Eltahl srackna tu ngwetngwet
suk lab piac acn ac utyak ah uh kuhtuh
mwet orekma luhn solse ah tufoki. Ac sin
mwet tufoki inge pahpah tuhmwacl Soas,
Tulen ah wi. Mwet se ma fahsr emet ah
liacltahlwack, ''Pwe, meac elos oruh an,
komtacl fuhkah ma?"
El tahl tiac sang pacl, ''Kuht kofkof
na tuhkuh." Eltahl nuhkuh muh mwet ah ac
lut enganwack seltahl. Tahfonglac, eltahl
arulacna foloyak.
Pahpah tuhmwacl Tulen ah sruhsrahlah
ke kasrkuhsrak uh. "Kuh meac se kom ac
tuhkuh oruh an? Korn tiac liye lab
arulacna yohk ahlong uh, ac fin pok
komlac nub meoa?" el siyuck sel Tulen.
"Nga nihkihn, siyuck sel Soas. Soas
pa sap kuht tuhkuh uh," Tulen el fahk.
Pahpah tuhmwacl Soas ah ngwetwacng
nub sel, "Korn pa oruh pwacpa suhlal se
uh?"
7
"El kikiacp, el pa sap ah," Soas el
fahk.
Ma ahkosr ngi ac tu tiac kahs
Wacngihnlac ma Tulen elan fahk. Isohsoh
eltahl nub lun oak ah. Eltahl muhta
rarrar ke mihsrihsr uh uh oak ah kal som nub
Tafunsak. Sun acn Srelacl. Ahlong ah
arulacna yohk liki met ah uh noa ah
arulacna fuhlwact. Sie mwet fin oak ah
pahngloltahl. Eltahl nuhfohn ngwetwacng
nub sel sahyacl Soas.
Mwet sac muhtwacwacack in sramsram
nub sel tab. "Esamyac, fin komtacl sulpac
tuhkuh, sue nga finsrak in tiacna sulpac
sikyak. Komtacl ut lun acn uh. Nimet
komtacl ut lihk ke pacl ahlong uh upac
uh. Mweyen acsr se Srelacl ngwe arulacna
fokoko. Ac arulacna fihsrwacsr in pok
komtacllah nub meoa."
Soas el tiac lohng. El muhta na
kuhi nub lun oak ah. El nuhnkuh lab meac
pahpah tuhmwacl ah ac tub oruh nuh sel
elohm ah. Sahp mwen na puhkantwen
mwet ah pa el tiac uniyuh. El sulpac
nuhnkuh lab meac ac sikyak nuh sin ma
ekahsr ngi ac.
Nuhfohnna solse ohnkohsr inge
esamyac na fahsr se laltahl inge ne
mihsenge.
8
/ I
I
/
I
I .1
9
I. Ma Tuhlihk An In Oruh.
A. Kihsensiuck Ac Top
1. Meac yohkiyen muhtwacta se
luhn tuhlihk ohnkohsr ke
sramsram soko inge ah?
2. Efuh kuh Tulen el muh eltahl
in som ut lucng?
3. Efuh kuh eltahl pahtlac
arulacna ahlong ah?
4. Meac Soas el fahk muh eltahl
ac sun acn Finsripwacp ah?
5. Efuh kuh Soas el muh eltahl
in tari f ohlohk?
6. Meac se Kilafwa el lohngwack
ke eltahl srackna monglac
inyoac ah ah?
7. Meac pahpah tuhmwacl Soas ah
oruh ke el liaclwack Soas ah?
8. Meac mwet sac fahk nuh seltahl
muh eltahl in oruh fin eltahl
sulpac som nuh Finsripacp ah?
Efuh?
10
B. Pwacye Kuh Suhtuhuh
PWACYE SUHTUHUH
1. Wacnihn oak pa oruh tuhlihk
ac fahsr na ah.
PWACYE SUHTUHUH
2. Soas el muh eltahl in oruh
innuhmuh eltahl pa solse ke
petsac se el liye fong ah.
PWACYE SUHTUHUH
3. Ke eltahl kofi ac, ahlong ah
srwackna srihk.
PWACYE SUHTUHUH
4. Soas el tiacna sahngweng oruh
el kofkof etok.
PWACYE SUHTUHUH
5. Eltahl koflah in long acn ten
mweyen arulacna yohk ahlong
ah.
PWACYE SUHTUHUH
6. Wolacohiyac insin soko ah
yucme te sruhkluhltahlack.
11
PWACYE SUHTUHUH
7. Mwet orekma Finsripacp ah
etuh lah tuhlihk ohnkohsr ah
ac som nuh we.
PWACYE SUHTUHUH
8. Pahpah tuhmwacl Soas ah
sulpac muhlat nuh sel Soas
ke eltahl sun lohm ah ah.
PWACYE SUHTUHUH
9. Pahpah tuhmwacl Soas ac Tulen
ah arulacna f oloyak tuh mweyen
puhslac mwet ah eltahl sruhnga
onweltahl.
12
UNIVERSITY OF HAWAII
11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111111
10000626426
Ptlc Pl 8~ 0 I 2 f
• 14
KBEP13