stem education on the road of socially-engaged scholarship ... · which is considered as the...

14
วารสารศึกษาศาสตร์ปริทัศน์ ปีท31 ฉบับที3 34 สะเต็มศึกษาบนเส้นทางวิชาการรับใช้สังคม: จุดเปลี่ยนการเรียนรู้สู่อนาคต STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship: Game Changer for Future Learning สุทธิดา จํารัส Suthida Chamrat สาขาวิทยาศาสตร์ ภาควิชาหลักสูตร การสอนและการเรียนรูมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ บทคัดย่อ บทความนี้นําเสนอการสังเคราะห์ประสบการณ์ ของผู้เขียนเกี่ยวกับวิชาการรับใช้สังคมที่มุ่งเน้นการ จัดการเรียนรู้ตามแนวสะเต็มศึกษาซึ่งถือว่าเป็นจุด เปลี่ยนที่สําคัญของการนําแนวคิดสะเต็มศึกษาจาก ทฤษฎีลงสู่การปฏิบัติ โดยเน้นที่การสร้างเครือข่าย ความร่วมมือระหว่าง มหาวิทยาลัย หน่วยงานทีเกี่ยวข้อง เขตพื้นที่การศึกษา และโรงเรียนในมิติของ หน่วยงาน ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความร่วมมือในระดับ บุคคลระหว่างอาจารย์มหาวิทยาลัย นักวิชาการของ หน่วยงาน ศึกษานิเทศก์ ครู และนักศึกษาครู ทั้งนีบทความยังได้อภิปรายกรอบแนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง กับการพัฒนาวิชาชีพครูสะเต็มเชื่อมโยงสู่การปฏิบัติ รวมทั้งนําเสนอตัวอย่างนวัตกรรมที่เป็นเครื่องมือใน การช่วยครูออกแบบและพัฒนากิจกรรมสะเต็ม นอกจากนี้ยังได้นําเสนอแนวทางในการพัฒนาที่ยั่งยืน โดยผ่านเครือข่ายความร่วมมือและการเพิ่มระดับของ การมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้องเพื่อการพัฒนาสะเต็ม ศึกษาในประเทศไทยอย่างยั่งยืน คําสําคัญ: สะเต็มศึกษา การพัฒนาวิชาชีพครู วิชาการ รับใช้สังคม Abstract This article portrays the synthesizing of author’s experienced Socially-Engaged Scholarship in the field of STEM education which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on the partnership network among universities, involving organizations, academic service areas and schools, in light of institutional level which were reflected on the personnel level including university instructors, involving organization educators, teacher supervisors, in-service and pre-service teachers. This article also discusses theoretical framework related to STEM teacher professional development into practice. Furthermore, the innovation as a tool for designing and developing STEM activity is also exemplified as well as the network establishment model of “Community of Practice, CoP” that proliferates the stakeholders to sustain the STEM education development. Keywords: STEM Education, Teacher Professional Development, Socially-Engaged Scholarship บทนํา สะเต็มศึกษาผู้มาใหม่ของห้องเรียนไทย ใน บริบทการศึกษาของประเทศไทย ปัจจุบันจะเห็นได้ ว่ามีความตื่นตัวและความพยายามในการปรับเปลี่ยน การจัดการเรียนการสอนไปสู่การเรียนรู้ที่มุ่งเน้นการบูร ณาการ 4 สาขาวิชาได้แก่ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์และคณิตศาสตร์ (Science, Technology, Engineering, and Mathematics, STEM) หรือที่คุ้นเคยและเรียกกันว่าสะเต็มศึกษา (STEM Education) ซึ่งเป็นคําที่แพร่หลายและได้ยิน มากที่สุดคําหนึ่งในสื่อต่าง ทั้งวงการการศึกษา การ พัฒนาครูทั้งก่อนและหลังประจําการ รวมไปถึงการถูก หยิบยกขึ้นมาอภิปรายในสังคมอย่างกว้างขวางทั้ง ระดับนโยบาย ( คณะกรรมาธิการการสื่อสารมวลชน การวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและสารสนเทศ, 2558)

Upload: others

Post on 17-Aug-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

34

สะเตมศกษาบนเสนทางวชาการรบใชสงคม: จดเปลยนการเรยนรสอนาคต

STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship: Game Changer for Future Learning

สทธดา จารส

Suthida Chamrat สาขาวทยาศาสตร ภาควชาหลกสตร การสอนและการเรยนร มหาวทยาลยเชยงใหม

บทคดยอ

บทความนนาเสนอการสงเคราะหประสบการณของผเขยนเกยวกบวชาการรบใชสงคมทมงเนนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาซงถอวาเปนจดเปลยนทสาคญของการนาแนวคดสะเตมศกษาจากทฤษฎลงสการปฏบต โดยเนนทการสรางเครอขายความรวมมอระหวาง มหาวทยาลย หนวยงานทเกยวของ เขตพนทการศกษา และโรงเรยนในมตของหนวยงาน ซงสะทอนใหเหนถงความรวมมอในระดบบคคลระหวางอาจารยมหาวทยาลย นกวชาการของหนวยงาน ศกษานเทศก คร และนกศกษาคร ทงนบทความยงไดอภปรายกรอบแนวคด ทฤษฎทเกยวของกบการพฒนาวชาชพครสะเตมเชอมโยงสการปฏบตรวมทงนาเสนอตวอยางนวตกรรมทเปนเครองมอในการชวยครออกแบบและพฒนากจกรรมสะเตม นอกจากนยงไดนาเสนอแนวทางในการพฒนาทยงยนโดยผานเครอขายความรวมมอและการเพมระดบของการมสวนรวมของผเกยวของเพอการพฒนาสะเตมศกษาในประเทศไทยอยางยงยน

คาสาคญ: สะเตมศกษา การพฒนาวชาชพคร วชาการรบใชสงคม

Abstract

This article portrays the synthesizing of author’s experienced Socially-Engaged Scholarship in the field of STEM education which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on the partnership network among universities, involving organizations, academic service areas and

schools, in light of institutional level which were reflected on the personnel level including university instructors, involving organization educators, teacher supervisors, in-service and pre-service teachers. This article also discusses theoretical framework related to STEM teacher professional development into practice. Furthermore, the innovation as a tool for designing and developing STEM activity is also exemplified as well as the network establishment model of “Community of Practice, CoP” that proliferates the stakeholders to sustain the STEM education development.

Keywords: STEM Education, Teacher Professional Development, Socially-Engaged Scholarship

บทนา

สะเตมศกษาผมาใหมของหองเรยนไทย ในบรบทการศกษาของประเทศไทย ณ ปจจบนจะเหนไดวามความตนตวและความพยายามในการปรบเปลยนการจดการเรยนการสอนไปสการเรยนรทมงเนนการบรณาการ 4 สาขาวชาไดแก วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร (Science, Technology, Engineering, and Mathematics, STEM) หรอทคนเคยและเรยกกนวาสะเตมศกษา (STEM Education) ซงเปนคาทแพรหลายและไดยนมากทสดคาหนงในสอตาง ๆ ทงวงการการศกษา การพฒนาครทงกอนและหลงประจาการ รวมไปถงการถกหยบยกขนมาอภปรายในสงคมอยางกวางขวางทงระดบนโยบาย (คณะกรรมาธการการสอสารมวลชน การวทยาศาสตร เทคโนโลยและสารสนเทศ, 2558)

Page 2: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

35

หรอสอตาง ๆ (จดชนวนขาว, 2559; สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กรมประชาสมพนธ, 2559) ทงนเพราะการเรงรดพฒนาองคความรกรอบแนวคดและนวตกรรมเกยวกบวทยาศาสตรเทคโนโลยวศวกรรมและคณตศาสตรหรอทบญญตศพทวาสะเตม (สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, 2556) ไดถกผลกดนใหเปนแผนปฏบตการในระดบชาตดงจะเหนไดจากการนาเสนอรายงานขอเสนอเชงนโยบายสะเตมศกษานโยบายเชงรกเพอพฒนาเยาวชนแ ล ะ ก า ล ง ค น ด า น ว ท ย า ศ า ส ต ร เ ท ค โ น โ ล ยวศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรของคณะกรรมาธการการสอสารมวลชนการวทยาศาสตรเทคโนโลยและสารสนเทศตอประธานประธานสภานตบญญตแหงชาต (คณะกรรมาธการการสอสารมวลชนการวทยาศาสตรเทคโนโลยและสารสนเทศ, 2558) และการประกาศนโยบายโดยรฐบาลทงนความคาดหวงคอการมงสรางกาลงคนดานสะเตมเพอผลกดนประเทศออกจากกบดกรายไดปานกลาง (middle income trap) (Jitsuchon, 2012; Pasuk & Pornthep, 2012) เพอยกระดบประเทศเขาสประเทศไทย 4.0 ทมงเนนการพฒนาประเทศดวยนวตกรรม (Suvit, 2016) ผานการพฒนากลมทกษะขนสงทจาเปนตอการใชชวตของพลเมองในปจจบนและอนาคตเชนทกษะแหงศตวรรษท 21 (Partnership for 21st Century Learning, 2015) การเตรยมพรอมสมรรถนะสาคญเพอตดสนใจและแกปญหาทซบซอนทงในปจจบนและอนาคต

อยางไรกตามเมอสะเตมศกษาปรากฏขนมาในฐานะ“นโยบาย” ทตองปฏบต จงเกดผลกระทบทผ เ ข ยนรวบรวมจากการพ ดค ยแลก เปล ยนก บผเกยวของ แบงออกเปน “ปฏกรยา” ในสองลกษณะคอ แรงตานและความเฉอย แรงตานจะแสดงออกมาจากผทเกยวของทมองวา “สะเตมศกษา” คอสงแปลกปลอมของหองเรยนวทยาศาสตร คณตศาสตรหรอแมกระทงหองเรยนในกลมสาระการงาน อาชพและเทคโนโลย โดยรบรวาแนวคดสะเตมศกษาเปนภาระทขดขวางการสอนมากกวาจะเปนแนวทางการสอนทชวยพฒนาผเรยนใหมความร สมรรถนะและคณลกษณะทพรอมสาหรบโลกในศตวรรษท 21 ในสวนของความเฉอยนน ผเกยวของมกจะมองวาสะเตมศกษาเปนอกนโยบายหนงทเขามาเปนกระแสเพยงชว

ระยะเวลาเทานน ไมตางจากนโยบายไฟไหมฟาง (Flashy Policy) อน ๆ จงไมตนเตน ไมรบร จนถงไมพยายามจะทาใหเกดการเปลยนแปลงไปในทศทางเดยวกนในภาพรวมดงคาตอบของผบรหารสถานศกษาผเคยเขารวมโครงการพฒนาวชาชพครตามแนวสะเตมศกษาทระบวา “ครยงลงเลกบแนวการปฏบตไมแนใจวาสะเตมจะยงยนนานแคไหน”1 ทงแรงตานและความเฉอยสงผลใหการขบเคลอนสะเตมศกษาสการปฏบตเปนไปไดยาก

ทามกลางนโยบายดานสะเตมทถกผลกดนและชดเจนขนอยางตอเนอง แตในระดบปฏบตยงมความคลมเครออยมาก ทงในนยามของสะเตม รปแบบวธการสอน รวมทงโครงสรางดานหลกสตรท ยงไมเอออานวยในการบรณการสหสาขาวชาทง 4 ของสะเตมมากนก (English, 2016) โดยเฉพาะดานวศวกรรมศาสตร ทเปนวชาทครมกจะไมไดผานการเรยนในชวงของการผลตคร จนกระทงมการวพากษอยางกวางขวางไมใชเพยงในประเทศไทยเทานน แตรวมถงประเทศอนๆ ทกาลงเนนนโยบายการพฒนาดานสะเตม (Lederman and Lederman, 2013) ซงสวนใหญพงเปาไปท รปแบบ วธการสอนสะเตมและการบรณาการสะเตม ท ยงมการตความไปอยางหลากหลายและขาดความสอดคลอง ทาใหเกดการวพากษ ทงแนวคด รปแบบกจกรรมและวธการพฒนาคร (สธระ ประเสรฐสรรพ, 2558; Breineret al., 2012) ทงทความเขาใจนยามสะเตมและสะเตมศกษาทตรงกนนจะเปนสวนสาคญทผลกดนนโยบายสะเตมแหงชาตใหดาเนนไปในทศทางเดยวกน

นกการศกษามความกงวลในความรและการปฏบตการจดการเรยนรของคร โดยเฉพาะการบรณาการสาขาวชาทงส (English, 2016) และเมอพจารณาตามกรอบแนวค ดความร เ น อหาผนวกว ธ สอน (Pedagogical Content Knowledge, PCK) พบวา การทครจะทาการจดการเรยนรไดดนนตองมทงความรในเนอหาและวธการสอนผนวกกน ในกรณของการผลกดนการจดการเรยนรสะเตม ปจจยทสงผลตอ

1แบบสอบถามตดตามผลทเกดขนหลงการดาเนนกจกรรมตามโครงการพฒนาวชาชพคร ดวย Google Form Questionnaire แบบไมระบตวตนผตอบแบบสอบถาม

Page 3: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

36

ประสทธภาพการจดการเรยนรคอครจะตองมความรในเนอหาและความรเกยวกบวธการจดการเรยนรของทง 4 ศาสตร ผนวกกน ซงมระดบของความซบซอนใน

หลายมต ขนอยกบขอบเขตและความลกของการบรณการ ดงภาพ 1

ภาพท 1 แผนภาพความเชอมโยงระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร

แผนภาพความเชอมโยงระหวางวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรจะมความซบซอนมากขนเมอพจารณาทงมตของความร แนวคด แนวการปฏบต ธรรมชาตของแตละศาสตร มาผนวกกบรปแบบการเรยนรของแตละศาสตร ทไมสามารถจะถายทอดเพยงแคการบอกเลาหรอทากจกรรมทผวเผน โดยเฉพาะการจดอบรมเพอพฒนาวชาชพครแบบเดม ดวยระยะเวลาอนสน กอปรกบกจกรรมสาเรจรปทออกแบบมาแลวจงเปนไปไดยากทจะใหบคคลจะมความเขาใจลกซงในศาสตร ทไมไดเรยนมา ไมไดประกอบวชาชพหรอประสบการณเกยวกบศาสตรนน โดยเฉพาะดานวศวกรรมศาสตร (Lederman and Lederman, 2013)

นอกจากนธรรมชาตของสะเตมในโลกชวตจรงหรอการทางานจรง ไมมเสนแบงขอบเขตทเดนชดในแตละสาขาวชา การดาเนนงานจะเนนการนาความรไป

ใช ในการออกแบบ แกปญหา หร อการปฏบ ต (Practice) ในจดประสงคทแนชด เชน การทางานจรงของกลมสาขาวชาชพทใชความรสะเตม ยกตวอยางเชน การบรหารจดการนาทงในระดบทองถน ชมชนหรอระดบประเทศ การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management, SCM) การสรางอวยวะเทยมดวยเครองพมพสามมต (3D Printing) ใหกบผปวยเฉพาะราย หรอ การใชเทคโนโลยอากาศยานไรคนขบ (UAV) เพอวจยหรอศกษาเกยวกบสงแวดลอม ดงนนการพฒนาครเพอใหมศกยภาพในการออกแบบสอการเรยนรและกจกรรมสะเตมได การพฒนาวชาชพครตองพฒนาจากรากฐานคอการสรางศกยภาพในตวครใหมการรเรองสะเตม (STEM Literacy) (Zollman, 2012) เพอเปนความรพนฐานในการนาไปประยกตใชในการจดการศกษาดานสะเตม โดยการรเรองสะเตมหมายถงความสามารถของบคคลในการทาความเขาใจและ

Page 4: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

37

ประยกตแนวคด กระบวนการ เจตคต ว ธคดและธ ร ร ม ช า ต ข อ ง ว ท ย า ศ า ส ต ร เ ท ค โ น โ ล ย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตรรวมกนเพออธบาย แกปญหา สรางสรรคสงตาง ๆ ทไมสามารถทาไดโดยสาขาความรแบบเดยว โดยแนวคดและกระบวนการสะเตมจะหมายรวมถงการใหคณคาและตระหนกถงความเชอมโยงระหวาง วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร ผทมการรเรองสะเตมจะสามารถประยกตใชความรหรอทาความเขาใจบทบาทของสะเตมทมตอการพฒนาตวบคคล สงคม สงแวดลอม รวมทงการพฒนาในมตเชงเศรษฐศาสตร ซงเปนพนฐานสาหรบผเรยน ทจะเตบโตไปเปนสมาชกของสงคม การเรยน และการทางาน ทงนอาจจะเปนการสงเสรมใหสนใจทจะประกอบอาชพดานสะเตม ตามจดมงหมายเชงนโยบายทมความพยายามผลกดน

ในสภาวการณปจจบนหากเปรยบเทยบการรบรและความตนตวตอสะเตมศกษากบการนาไปปฏบตการเรยนการสอนหรอออกแบบการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาในหองเรยน ยงพบวามชองวางเกดขนโดยเมอทกคนตางรบรและตระหนกในสะเตมศกษาแตยงไมรวธดาเนนการหรอไมแนใจในการนานโยบายลงสปฏบต รวมทงความไมมนใจวาสงทปฏบตอยถอวาเปนการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาหรอไมทาใหเกดคาถามสาคญคอลกษณะของกจกรรมสะเตมศกษาในชนเรยนเปนอยางไรหรอควรเปนอยางไร รวมไปถงลกษณะของครและแนวปฏบตในชนเรยนสะเตมควรเปนอยางไร คาถามเหลานคงจะไม มคาตอบหากผเกยวของหรอผรบผดชอบเพกเฉยตอการแสวงหาคาตอบและวธปฏบต โดยปรากฏมาแลววานโยบายหลายอยางทผานมาในอดตนนมทงสาเรจและลมเหลวดงทสถาบนอนาคตไทยศกษา (2559) ไดระบไววา

“...เราพดเรองการปฏรปการศกษากนมานานทเรมตนตงแตป 1999 เปนตนมาเมอประมาณ 17 ปทแลวเรองทไดประกาศไวตามกฎหมายมเรองททาสาเรจและไมสาเรจแตหลายเรองอยางการเพมคณภาพการศกษาใหกบเดกกลบไมดขนอยางทคนคาดหวงสดทายกลายมาเปนคาเสยโอกาสซงสงผลตอระบบเศรษฐกจ...”

ผลการวจยยงพบอกวาการปฏรปการศกษาทไมประสบผลสาเรจเทาทควรสงผลสบเนองทาใหประเทศไทยเสยโอกาสหลายประการทงทสามารถประเมนคาไดและประเมนคาไมได (สถาบนอนาคตไทยศกษา, 2559)

ในชองวางทเกดขนนนสงหนงทจะเตมเตมไดคอ การนาวชาการทไดพฒนาขนจากผทศกษาวจยทงในมหาวทยาลยและหนวยงานผรบผดชอบไปเปนสวนหนงในการรบใชสงคมเพอขบเคลอนใหสอดคลองกบนโยบาย รวมทงตอบโจทยคาถามสาคญขางตนผานกระบวนการพฒนาวชาชพครซงจะมประเดนอภปรายในแตละหวขอตอไปน

โรงเรยน-เขตพนทการศกษา-หนวยงานสนบสนน-มหาวทยาลยในฐานะเครอขายความรวมมอเพอพฒนาแนวคดและวธปฏบตตามแนวสะเตมศกษา

การสรางความรวมมอระหวางหนวยงานเปนปจจยสาคญในการพฒนาแนวคดและวธปฏบตตามแนวสะเตมศกษา มหาวทยาลยและหนวยงานอน ๆ ทเนนการวจยและพฒนาเพอสรางองคความรจงเขามามบทบาทสาคญในการพฒนาและยกระดบสะเตมศกษา(Foster et al., 2010) แตประเดนททาทายคอจะสร า งความร วม มอระหว า งหน วยงานต า งๆท มประสทธภาพไวไดอยางไร การจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษานนมความเปนบรณาการอยแลวในตวเอง ซงตองอาศยความเชยวชาญในศาสตรตาง ๆ ตองมการจดการความรทงในระดบตวเนอหาคอการบรณาการแ น ว ค ด เ ก ย ว ก บ ว ท ย า ศ า ส ต ร เ ท ค โ น โ ล ย วศวกรรมศาสตร และคณตศาสตร รวมกบกรอบทฤษฎดานการจดการศกษา รวมทงการนาทฤษฎลงสการปฏบต จะเหนไดวาการมสวนรวมและการยอมรบของหนวยงานตางๆ ท เกยวของเปนปจจยสาคญของความสาเรจ อาจารยมหาวทยาลยอาจจะมความรและความเชยวชาญในศาสตรเฉพาะของตนเอง แตหากเปรยบเทยบกบคร ในหองเรยน คร ยอมมความเชยวชาญในการสอนและการจดการหองเรยนในบรบทของตนเองมากกวา โดยเฉพาะความเขาใจและรจกผเรยนเปนรายบคคล

Page 5: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

38

การมส วนรวมและการยอมรบของส งคมเปาหมายจะเกดขนได ตองเขาใจธรรมชาตของสงคมเปาหมายดงทกลาวไป ดงนนในการดาเนนการเพอนาวชาการไปรบใชสงคมในประเดนสะเตมศกษา จงดาเนนการภายใตกรอบแนวคดท วาจะตองสรางเครอขายความรวมมอจากโรงเรยน เขตพนทการศกษา หนวยงานสนบสนนเชนสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท . ) รวม ท งมหาวทยาลย เปนตน เพอใหเขาใจกรอบแนวคดและแนวปฏบตไปในทศทางเดยวกน ดงนนกอนดาเนนโครงการจงตองมการประสานและตดตอเพอทาความเขาใจวตถประสงคโครงการ ขนตอนการดาเนนการ โ ด ย ใ น ก า รด า เ น น ง านท ผ า น ม า ผ เ ข ย น แล ะศกษานเทศกตองแลกเปลยนและจดการองคความรเกยวกบสะเตมศกษาเปนระยะเวลาหนง กอนทจะดาเนนโครงการพฒนาวชาชพครรวมกน

การพฒนาวชาชพครเพอสงเสรมสะเตมศกษา

เปาหมายสาคญของการปฏรปไปสการเรยนรแบบสะเตมศกษาจะเกดขนไดตองผานกลไกของการพฒนาวชาชพครทงนเนองจากครสวนใหญในระบบไมเคยผานกระบวนการจดการเรยนรทเนนสะเตมศกษาเพราะเปนประเดนใหมทเรมเขาสประเทศไทย ในป พ.ศ. 2555 (มนตร จฬาวฒนทล, 2555) การพฒนาวชาชพครนนจะตองดาเนนภายใตแนวคดพนฐานทวาตองเปนไปอยางยงยนมระบบชวยเหลอและใหคาปรกษารวมทงสรางความตระหนกในสงทครกาลงจะทาหรอถกขอรองใหทาดวยนโยบาย ผานกระบวนการทผเขยนสงเคราะหจากประสบการณการน า วชาการไปรบใชส งคม (Socially-Engaged Scholarship) ดงตอไปน

• สรางความตระหนกของสะเตมและสะเตมศกษาโดยแสดงใหเหนความจาเปนของสะเตมศกษาทจะมสวนชวยพฒนาทกษะและสมรรถนะของผเรยนในการชวยใหประเทศหลดพนจากกบดกรายไดปานกลาง (Middle Income Trap) ในขณะทประเทศเขาสสงคมผสงอาย และเปนขาลงของอตสาหกรรมทขบเคลอนดวยทรพยากรและภาคแรงงาน

• ชใหเหนประโยชนทมตอผเรยนในอนาคตทงทกษะทจาเปนในการดารงชวตและการประกอบอาชพ รวมทงโอกาสในเชงเศรษฐกจ ภายใตกรอบแนวคดการรเรองสะเตมทมงเนน “สะเตมเพอชวต เศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม (STEM for Life Economy Society and Environment)” (ตวอยางดงภาพท 2)

• กระตนการมสวนรวมของครในการคด สราง รงสรรค กจกรรมการเรยนรแบบสะเตมศกษาในบรบทของตนเอง ไมเนนการรบ “กจกรรม” ทผอนออกแบบไวไปใช เสรมสรางศกยภาพของบคคลใหกลาคดกลาทาโดยไมตองพงพาสวนกลางหรอหนวยงานอน ๆมากเกนความจาเปน

• สงเสรมความเปนผนาการเปลยนแปลง (Agent of Change) โดยผทผานโครงการทงในสวนของผรบผดชอบผ มสวนรวมผ เขารบการอบรมถกคาดหวงใหเปนผนาการเปลยนแปลงทจะนาแนวคดและแนวปฏบตของสะเตมศกษาเผยแพรไปยงกลมสงคมตาง ๆ ไมวาจะเปนเขตพนทการศกษา โรงเรยน หรอกลมครผมความสนใจทจะพฒนาการจดการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษา

ภาพท 2 กจกรรมโครงการพฒนาวชาชพครตามแนวสะเตมศกษา

Page 6: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

เมทรแนวสของคศกษา

จากกาความนนมาวชากาพฒนกจกรเพอก

ตาราง

2เครองแสดงลใน จ.ป

กซเพอการออสะเตมศกษาแลครในการออกา

เมอนกวจยหรารศกษาคนควาเชยวชาญ กจะาใชในการทาใหารรบใชสงคมในาเครองมอในรมการเรยนรตารออกแบบกจ

งท 1 เมทรกซ

งมอนอยระหวางกลกษณะสาคญของประจวบครขนธ จ.

วารสา

อกแบบกจกรรละแนวคดการสแบบและจดก

รอนกวชาการไดาหรอการทาวจยะทาการนาแนวหเกดการเปลยนนบรบทสะเตมศนการออกแบบตามแนวสะเตมจกรรมการเรยน

เพอการออกแบ

ารวจยและพฒนาสะเตมศกษาไดครพระนครศรอยธยา

ารศกษาศาสต

รมการเรยนรตสรางเสรมศกยภการเรยนรสะเ

ดพฒนาองคควยจนเกดเปนควคดหรอองคคว

นแปลง ในกรณขศกษาโดยผเขยนบและสรางสรมศกษาคอเมทรนรตามแนวสะ

บบและพฒนาก

าอยางตอเนองเพอรบถวนและสอดคลา จ.แพร และ จ.เช

ตรปรทศน ป

39

ตามภาพเตม

ามรามรามรของนไดรรครกซเตม

ศกActสง(Teออคาถเตมศกแลสะ

จกรรมตามแนว

อชวยใหครสามารถลองภายในเมทรกซชยงราย ป พ.ศ.25

ปท 31 ฉบ

ษา (STEM Mativity: STEM เคราะหแนวคeacher Capอกแบบและจดถามสาคญเกยวมศกษา 2 ขอคกษาในชนเรยนละ (2) ลกษณะเตมควรเปนอย

วสะเตมศกษา 2

ถออกแบบการจดกซ ไดทดลองใชแล558- 2559

บบท 3

atrix for DesigMatrix DD)

คดการสรางเสpacity Builดการเรยนรสะวกบการจดการเคอ (1) ลกษณนเปนอยางไรหะของครและแนยางไร

2

การเรยนรตามแนะเกบขอมลจากโค

gn and Deveดงตารางท 1

สรมศกยภาพขding) เพอใหสะเตมศกษาเพเรยนรตามแนว

ณะของกจกรรมหรอควรเปนอนวปฏบตในชน

วสะเตมศกษาทสาครงการพฒนาวชา

loping และไดของคร ามารถอตอบทางสะสะเตมยางไร นเรยน

ามารถชพคร

Page 7: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

40

เมทรกซเพอการออกแบบกจกรรมการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาเปนเครองมอทชวยจดการความร (Knowledge Management, KM) สรางความสอดคลองภายในของลกษณะสาคญของการเรยนรแบบสะเตมศกษา เพอออกแบบและพฒนากจกรรมตามแนวสะเตมศกษาใหผเรยนไดเรยนรแนวคดและแนวปฏบตวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร โดยใชฐานแนวคดทสอดคลองและตอยอดจากตวช วดและสาระการเรยนร แกนกลางวทยาศาสตรเปนหลก (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา, 2551) และอาจจะมการเชอมโยงระหวางมาตรฐานหรอตวชวดในกลมสาระวทยาศาสตรหรอตางกลมสาระหรอตางวชา (Discipline) ซงสอดคลองกบร ะด บ ก า รบ รณ าก า ร ข น ส ง ค อ ข า ม ส า ข า ว ช า (Transdisplinary) เพอใหผ เรยนไดนาความรและทกษะไปใชอยางมความหมาย จากการศกษาเอกสาร งานวจยเพอสรางกรอบแนวคดใหเขาใจรวมกน กจกรรมมลกษณะสาคญทจาเปน (Key features) ของสอและกจกรรมการเรยนรแบบสะเตมศกษาสาหรบการออกแบบตามกรอบแนวคดดงน

• เกยวของกบความรและกระบวนการทาง วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร ตามบรบทเนอหาและระดบความรในแตละชนของผเรยน (สะเตมศกษาประเทศไทย, 2558) โดยมงเนนการรเรองสะเตมเปนเปาหมายหลก (สธระ ประเสรฐสรรพ, 2558)

• การออกแบบกจกรรมจะใชหลกการของการจดหลกสตรแบบเกลยว (Spiral Curriculum) โดยผเรยนจะเพมพนความรจากระดบพนฐานไปสระดบสงตามลาดบพฒนาการทางสตปญญาของแตละชวงวย โดยเนนการพฒนาแนวคดแบบ “ความกาวหนาในการเรยนร” (Learning Progression) (ลอชา ลดาชาต, 2555; 2559; Duschl & Bismack, 2016)

• เนนการลงมอปฏบตเพอนาไปสการรงสรรคชนงาน/โครงการตามแนวคดของการจดการเรยนรโดยใชโครงการเปนฐาน (Project-based Learning) หรอ แนวทางการแกปญหาตามแนวคดการจดการเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning)

• การเรยนรตองเชอมโยงกบผเรยนบรบททจา เปนสาหรบผ เรยนและเปนการเรยนรอ ยางมความหมาย (Meaningful Learning) โดยอาจจะยดกรอบแนวคดบรบท (Context ) ตามโครงการประเมนผลผเรยนนานาชาต (Programme for International Student Assessment, PISA) รเรมโดยองคการเพอความรวมมอและพฒนาทางเศรษฐกจ (Organization for Economic Co-operation and Development, OECD)(OECD, 2013) รวมทงประเดนทผสอนตองการเนน ซงอาจจะเปนนโยบายของสถานศกษา หรอเปนประเดนเร งดวน เชน นโยบายดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ความเขาใจเรองพลงงานในภาพรวมของประเทศ (กระทรวงพลงงาน, 2558)

• ผเรยนผานประสบการณการเรยนรแหงศตวรรษท 21 (21st Century Learning) (Partnership for 21st Century Learning, 2011) ทเนนการพฒนาทกษะสาคญแหงศตวรรษท 21 ควบคไปกบการเรยนรเนอหาและทกษะของวชาแกน

• เนนการวดผลตามสภาพจรง (Authentic Assessment) และการประเมนเพอพฒนาผ เรยน (Formative Assessment) ซงสอดคลองกบลกษณะของผลทไดจากการจดกจกรรมสะเตมคอ โครงการหรอช น ง าน ( Project/Artifact) หร อ การแก ปญหา (Problem Solving)

ในสวนของคาถามขอท 2 ลกษณะของครและแนวปฏบตในชนเรยนสะเตมควรเปนอยางไร พบวาการพฒนาวชาชพครทมประสทธภาพในการสรางเสรมศกยภาพของครเพอใหสามารถออกแบบและจดการเรยนรสะเตมศกษาไดควรม ง เนนไปทการพฒนา ทงหมด 5 ดานคอ

• การพฒนาความรเนอหาผนวกวธสอนและเทคโนโลย (Technological Pedagogical Content Knowledge, TPACK) ของคร(Schmidt et al., 2009; Graham, 2011)

• การ เน นแนวค ดพฒนา ให ค ร เ ป นน กประดษฐ คด-สราง-รงสรรค ภายใตแนวคด Teachers

Page 8: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

41

as Makers (TAM = ทา)3เนนการปฏบต (Practice) มากกวาถายทอดหรอบรรยายความร(Halverson & Sheridan, 2014)

• การมงเนนพฒนาเพอเสรมสรางศกยภาพในการจดการเรยนการสอนตามแนวสะเตมศกษาได

• การเนน ใหคร ไ ดออกแบบและพฒนากจกรรมสะเตมศกษาดวยตนเองเพอจดการเรยนรในบรบทเฉพาะของแตละสถานศกษาและหองเรยน

• การสรางชมชนนกปฏบต เพอกอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรและการจดการองคความร ทงในระดบของศาสตรทง 4 และการจดการองคความรขามสาขาเพอออกแบบกจกรรมการเรยนรทบรณาการในระดบ สหสาขาวชา ( Interdisciplinary) และขามสาขาวชา (Tran disciplinary)

ซงทงเมทรกซเพอการออกแบบกจกรรมการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาและแนวคดการสรางเสรมศกยภาพของครเพอใหสามารถออกแบบและจดการเรยนรสะเตมศกษาจะเปนเครองมอสาคญทจะชวยกาหนดกรอบการพฒนาครใหมศกยภาพในตนเองทจะนาไปสการออกแบบและพฒนากจกรรมสะเตมศกษาตามบรบทชนเรยนของตนเองได ศกยภาพทเสรมสรางขนมาในตวครนเอง จะมสวนสาคญในการพฒนาการจดการเรยนรทยงยนมากกวาการเรยนรและรบเอากจกรรมสาเรจรปของผอนมาใชในหองเรยนของตนเอง

3แนวคดครนกประดษฐ คด-สราง-รงสรรค หรอ Teacher as a Maker (TAM=ทา) เปนโครงการพฒนาวชาชพครทไดดาเนนการภายในกระบวนวชา 064417 ของผเขยน ไดรบเชญใหนาเสนอเปน Workshop ในงาน STEM Festival ภาคเหนอ วนท 27-29 กรกฎาคม 2559 ณ ศนยสะเตมภาคเหนอ โรงเรยนยพราชวทยาลย จ.เชยงใหม

ว ช ากา ร ร บ ใช ส ง คม ในฐานะผ น า ก า รเปลยนแปลงจากทฤษฎสการปฏบต

จากการทผ เขยนไดรวมดาเนนงานเกยวกบ สะเตมร วมกบโรงเรยน ไ ดแก โรงเรยนอนบาลประจวบครขนธโรงเรยนวรนารเฉลม โรงเรยนยพราชวทยาลย (ในฐานะศนยสะเตมภาคเหนอ)โรงเรยนอยธยาวทยาลย โรงเรยนวฒนโนทยพายพโรงเรยนบานนาแพร โรงเรยนพทธโสภณ จงหวดเชยงใหมและเขตพนทการศกษาประถมศกษา ประจวบครขนธเขต 1 แพรเขต 1 เชยงรายเขต 1 และนครราชสมาเขต 6 ผลท เกดข นคอ ความตระหนกและความเข า ใจในจดมงหมายของนโยบายสะเตม ทงในฐานะรปแบบการเรยนรทมงพฒนาผเรยนใหมทกษะทจาเปนทงในการดารงช วตและในการประกอบอาชพในสาขาวชาเฉพาะท เก ยวข องกบ วทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร ทงนความตระหนกและความสนใจไดขยายวงกวางออกไปนอกเหนอวงการการศกษาดงเชนท รายการ “จดชนวนขาว” ดงภาพ 3 ไดตดตอขอสมภาษณเพอใหสาธารณชนเขาใจสะเตมและสะเตมศกษา นอกจากนยงปรากฎการสรางกลมสงคมแหงการเรยนรและกลมชมชนนกปฏบต (Community of Practice) ทมการแลกเปลยนความรเกยวกบการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา เชน กลม Facebook OBEC STEM Working Group กลม STEM Local Trainer ซงเปนกลมวทยากรสะเตมสวนภมภาคตามโครงการของ สสวท. ทผเขยนไดเขาไปมสวนรวมในฐานะ STEM Master Core Trainer

Page 9: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

ภาพททมา:

ไดเขาการเปผลกาพฒนา

4แบบสโครงกาแบบไม

ท 3 การใหสมภออกอากาศชอง

คร ศกษานเทารวมโครงการไปลยนแปลง สารตอบแบบสอบาวชาชพคร ดงน

“เมอไดรบควแลวไดนาควาใหเพอนรวมงเรยนการสอโรงเรยน ในเนBest practicทผานโครงกาเตมศกษาในป“มการเปลยเรยนรสะเตมเน น เพ ย งกวทยาศาสตร ความเขาใจทปฏบตใหเหนคด ตงคาถามวเคราะหขอคข อ ค น พ บ นชวตประจาวเปนโครงการ

สอบถามตดตามผารพฒนาวชาชพคมระบตวตนผตอบแ

วารสา

ภาษณในประเดง Nation วนท

ทศกและนกกาไดพฒนาตนเองมารถนาความรบถามเพอตดตามน4 วามรจากการเามรและประสบงาน ทาใหสามานโดยบรณากานอหาบวหลวงรce ของโรงเรยารพฒนาวชาชพป พ.ศ. 2558) นแปลงทดขน มศกษาเปนการารท อ งจ าทฤและคณตศาสตทฤษฎหรอกฎจรงควบคกบกาม แกปญหาแลคนพบใหมๆ พน น ไ ป ใ ช ห ร อนได และโครงรทชวยพฒนาค

ลทเกดขนหลงการ ดวย Google Fแบบสอบถาม

ารศกษาศาสต

ดนสะเตมและสะ9 สงหาคม 25

รศกษาหลายคงจนกลายเปนผรลงสการปฏบตมผทเคยเขารบ

ขารวมในโครงบการณมาถายทารถจดกจกรรมารสะเตมศกษราชน จนกลายยน” (คาตอบจาพครตามแนวทา

เพราะการจดรจดการเรยนรฤษฎ หร อกฎทตร แตเปนการสฎเหลานนผานารพฒนาทกษะละการหาขอมลพรอมทงสามารถอ บ ร ณ า ก า รงการทดาเนนกความร ความเข

ารดาเนนกจกรรมForm Questionn

ตรปรทศน ป

42

ะเตมศกษาในรา59 เวลา 16.00

คนทผนาต ดงการ

งการทอดมการษาในยเปน กครางสะ

การทไมทา งสรางการะการและถนาร ก บารก

ขาใจ

มตามnaire

ผลศก

ใชสพฒศกเชอเทคเรอกลเปน

เรยแหกอสะ

5ปร

ปท 31 ฉบ

ายการชดชนวน0 - 16.30 น.

และทกษะ(คาตอบจาตามแนวท2559)

“กระตนใหสะเตมแลวครผสอนพฒนาวชาพ.ศ. 2558

ลลพธการพฒนาษาทมงสการพ

ผลลพธ (Oสงคมทเกยวของฒนาการเรยนรกษาท ม งสการอมโยงกบกรอบคโนโลย วศวกรองงายทจะศกษาวทวา “กลวยนไปฉนนน5”

ดงนน การยนรตามแนวทาหงศตวรรษท 2น คอการสราเตมรวมถงการน

ระพนธโดย หมอม

บบท 3

นขาว

ะการนาสะเตมศากครทผานโครทางสะเตมศกษา

หครไดคดออกแวหรอไมอยางไร” (คาตอบจาาชพครตามแนว8 - 2559)

าการเรยนรตามพฒนาทกษะแห

Outcomes)ของงกบ สะเตมและรใหกบผ เรยนรพฒนาทกษะบแนวคดทง 4 รรมศาสตร และษาผลลพธในระยไมออกดอกชา

รประเมนผลลพงสะเตมศกษาท1 จงตองกาหนงความตระหนนาแนวคดการจ หลวงปน มาลากล

ศกษาไปใชในชนงการพฒนาวชาในป พ.ศ. 25

แบบวธการสอนร เกดการวพากษกคร ทผานโควทางสะเตมศก

มแนวทางสะเตหงศตวรรษท 21

งการนาวชากาะสะเตมศกษา ตามแนวทางสะแหงศตวรรษ

คอ วทยาศะคณตศาสตร ซะยะเวลาอนสนาฉนใด การศกษ

พธของการพฒนทมงสการพฒนานดผลลพธในระนกและความเขจดการเรยนรตา ล

นเรยน” าชพคร58 -

นวาเปนษในหมรงการษาในป

ตม1

รไปรบคอการสะเตมษท 21ศาสตร ซงไมใชน ดงคาษายอม

นาการาทกษะะยะตนขาใจใน ามแนว

Page 10: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

43

สะเตมศกษาไปใชในหองเรยน ซงสามารถทาไดโดยการประเมน “กระบวนการ” หรอแนวปฏบ ต ทคร ศกษานเทศก หรอผ มสวนเกยวของไดดาเนนการ เพอใหมนใจวามงสผลลพธคอ การพฒนาการเรยนรตามแนวทางสะเตมศกษาทมงสการพฒนาทกษะแหงศตวรรษท 21 การประเมนผลลพธ ดงกลาวเปนกระบวนการท ด า เน นอย า งต อ เน อ ง (Ongoing process) โดยการเปลยนแปลงการจดการเรยนรเพอเขาสแนวทางสะเตมศกษาเปนกระบวนการเรมตนทนาไปสผลลพธทคาดหวง แสดงไดโดยการประเมนจากผลตอบรบดงตอไปน

“1. ผเรยนมผลสมฤทธในการเรยนเพมขน 2. การจดการเรยนการสอนทนเวลาทกาหนดทง ๆ ทเนอหาตามหลกสตร ตวชวด มมาก 3. ผเรยนมความสนใจอยากเรยนวทยาศาสตรเพมขน 4. นกเรยนสามารถสอบเขาเรยนตอ ม.1 หองโครงการ สสวท. โรงเรยนทมชอเสยง ไดจานวนมากขน” (คาตอบจากครทผานโครงการพฒนาวชาชพครตามแนวทางสะเตมศกษาในป พ.ศ. 2558)

“เกดการเปลยนแปลงทด ทงครและนกเรยน หากไดนาไปปรบใชใหสอดคลองกบบรบทของโรง เร ยน จะท า ใ หนก เร ยนสนใจในด านวทยาศาสตรมากขน เนองจากโครงการจะสรางกจกรรมทเชอมโยงไปยงอาชพ ทาใหผเรยนเหนวาการเรยนนนมความสาคญตอการพฒนาอาชพและชวตของนกเรยนอยางไร” (คาตอบจากครทผานโครงการพฒนาวชาชพครตามแนวทางสะเตมศกษาในป พ.ศ. 2558 - 2559)

“ไดเหนตวอยางแนวทางในการจดกจกรรมทชด เจนดมาก เดกไ ดลงมอปฏบ ต เรยนรอ ยางมความหมาย คณครไดเรยนรแนวทางการจดกจกรรม” (ค าตอบจากศกษาน เทศ ก เขตพ นท การศกษาประถมศกษาผมสวนรวมในโครงการพฒนาวชาชพครตามแนวทางสะเตมศกษาในป พ.ศ. 2558)

นอกจากน การประเมนผลลพธอยางตอเนองสามารถทาไดโดยการนเทศตดตามทงจากผรบผดชอบโครงการ ศกษานเทศก และผบรหารสถานศกษา เพอใหสามารถประเมนผลลพธออกมาเปนรปธรรมทชดเจนมากยงขน การนาวชาการไปรบใชสงคมจงตองม

การวางแผนรวมกนกบเครอขายความรวมมอท ง โรงเรยน-เขตพนทการศกษา-หนวยงานสนบสนน-มหาวทยาลย เพอกาหนดผลลพธทตองการ รวมทงการออกแบบการประเมนผลลพธไวลวงหนาเพอตดตามตรวจสอบประสทธภาพของการดาเนนงานรวมกน

เครอขายความรวมมอในฐานะปจจยการพฒนาอยางยงยน

ในการพฒนาการจดการเรยนรตามแนวสะเตมศกษา สงทสาคญทสดคอความเปนกลยาณมตรของผทจะนาวชาการไปรบใชสงคม เพราะเมอเกดความร ว ม ม อ ส ง ท ต อ ง ด า เ น น ก า ร เ พ อ ธ า ร ง ร ก ษ ากระบวนการพฒนาใหคงอย ตอไปคอตองสร างเครอขาย เนนความเขาใจ เขาถง และการพฒนา การกากบตดตามเพอขอขอมลยอนกลบในลกษณะของกลยาณมตร นอกจากน วชาการรบใชสงคมตองวางระบบของชมชนแหงนกปฏบต (Community of Practice) ไว โดยอาศยความรวมมอกบชมชนหรอหนวยงาน ผใหบรการวชาการรบใชสงคมตองเปนสวนหนงในชมชนแหงนกปฏบตนน โดยเมอโครงการสนสดลงจะไมมการถอนตวแตยงคงรกษาความสมพนธเรยนรและพฒนาไปดวยกน

ในทศนะของผเขยนสงสาคญอยางหนงในฐานะอาจารยในบทบาทการทางานวชาการรบใชสงคมตองเขามามบทบาทในการสรางสรรคการเรยนการสอน ไมแยกออกจากกนโดยเบดเสรจ นนคอความรทกษะประสบการณของงานวชาการรบใชสงคม งานวจยและงานสอน ตองเกอหนนสงเสรม ซงกนและกน ในขอบเขตงานของผ เขยนจงมการสราง เครอขาย นกศกษาคร-อาจารย-คร-นกเรยน ในกรณศกษาของกระบวนวชาการการศกษาอสระในดานการเรยนการสอนวทยาศาสตร (Independent Study in Science Teaching) ท น กศ กษาสาขาวทยาศาสตร ระดบปรญญาตรคณะศกษาศาสตร นากจกรรมการเรยนรตามแนวสะเตมศกษาและชนงานสะเตมไปทดลองใชในกจกรรมการเรยนการสอนในสถานทจรงโดยมนกเรยนเขารวมกจกรรม และครผสอนรวมสงเกตการณ6 รวมถงกจกรรมการนาเสนอนทรรศการสะเตมศกษาใน 6การทดลองใชชนงาน STEM ในการจดการเรยนรโดยนกศกษาชนปท 2 ไดรบความอนเคราะหจากครวทยาศาสตรโรงเรยนวฒโนทยพายพ และโรงเรยนวชรวทย จงหวดเชยงใหม (พฤษภาคม พ.ศ.2559)

Page 11: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

งาน Sกรกฎยพรา

ภาพท

ทมา:

ความทมสวความปฏบตเตมศกหวใจสคงอยต

บทสร

นโยบหลกเลหนวยและแบทบาการพสะเตมวชาชพวชากหรอผ

STEM Fesาคม 2559 ณชวทยาลย จ.เช

ท 5 การเกดเค สะเตมศ

ขออนญาตเผยแ

การดาเนนงายงยนทงในฝงผวนรวมในโครงกสมพนธในเชงต การเขารวมกกษาอยางตอเนสาคญของการธตลอดไป

รป

การขบเคลอายสาคญอกปรลยงความลมเหลงานทเกยวของ

แนวปฏบตเกยวาทในเชงรก เพฒนาทงแนวคดมศกษา นาทฤษพครดวยกระบารไปรบใชสงคดาเนนโครงกา

วารสา

tival ภาคณ ศนยสะเตมภชยงใหม นอกจ

รอขายความรวกษา แพรแลว ถายวน

านในลกษณะดงผนาวชาการไปรการ เนองจากกกลยาณมตร ก

กจกรรมโครงกานอง พรอมเรยนธารงรกษาพฒ

อนนโยบายสระการหนงของลวในการปฏรปกบการวจยและกบสะเตมและ

พอสรางเครอขาดและวธปฏบตกษฎลงสการปฏวนการสาคญคคม พฒนานวตรเกยวกบสะเต

ารศกษาศาสต

เหนอ วนท 27ภาคเหนอ โรงเรากนนกศกษาย

วมมอระหวาง น

นท 28 กรกฎาค

งกลาวจะชวยสรบใชสงคมและการรกษาเครอขการสรางชมชนารทเกยวของกบนรกนและกน นาการทเกดขน

ะเตมศกษา เงประเทศไทย ปการศกษาในคะพฒนาองคควสะเตมศกษาตอายความรวมมอการเรยนรตามแบตผานการพฒ

คอ แนวทางการตกรรมทชวยใหตมศกษานาไปใ

ตรปรทศน ป

44

7-29 รยนยงได

เขาพฒ

นกศกษา-คร-อา

คม พ.ศ.2559 ณ

สรางฝงผขายนนกบสะเปนนให

เปนเพอรงน ามรองมอในแนวฒนารนาหครชได

จรสงเรยพฒสถเปล

แห

TeSTจดออเวล

ปท 31 ฉบ

ารวมกจกรรมใฒนาวชาชพครต

าจารย ในกจกร

ณ โรงเรยนยพร

งในบรบทการคมยงตองรวมยนรทเรยกวา “ฒนาว ช าช พคถานศกษาอย าลยนแปลงและก

หลงขอมลเพมเต

การสมภchnology EEM Educatชนวนขาวผดากอากาศชอง Nลา 16.00 – 16

บบท 3

ในฐานะผชวยตามแนวทางสะเ

รรมการพฒนาว

ราชวทยาลย)

ทางานของตนสรางและรวมชมชนนกปฏบตค ร ใ นบร บทขางเปนระบบ การพฒนาทยงย

ตม

าษณ “รจก SEngineering tion (สะเตมเนนรายการ ค

Nation วนท 9.30

วทยากรในโคเตมศกษาดวย

ชาชพครตามแ

นเองนกวชากามอในชมชนแหต” รวมทงตดตของหน วย ง านทงน เพ อสร า

ยน

STEM (ScMathematicsมศกษา)” ในรคณธนานช สงว9 สงหาคม พ.ศ

รงการ

นวทาง

รรบใชหงการามการนหร อางการ

cience s) และ ายการวนศกด . 2559

Page 12: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

45

เอกสารและสงอางอง

กระทรวงพลงงาน. 2558. เอกสารประกอบการสมมนา “เพอเสรมสรางความรความเขาใจในการดาเนนงานตามแผนบรณาการพลงงานระยะยาว ประจาปงบประมาณ 2559” (Action Plan 2016). [Online]. http://energy.go.th/ tieb2015.html (5 กมภาพนธ 2559).

คณะกรรมาธการการสอสารมวลชน การวทยาศาสตร เทคโนโลยและสารสนเทศ. 2558. รายงานขอเสนอเชงนโยบายสะเตมศกษา (STEM Education) นโยบายเชงรกเพอพฒนาเยาวชนและกาลงคนดานวทยาศาสตรเทคโนโลยวศวกรรมศาสตรและคณตศาสตร. [Online]. http://library.senate.go.th/document/Ext11101/11101417_0003.PDF (6 กนยายน 2559).

จดชนวนขาว. 2559. รจก STEM (Science Technology Engineering Mathematics) และ STEM Education (สะเตมศกษา). [Online]. https://www.youtube.com/ watch?v=YR1Ef7gy8aY. (8 กนยายน 2559)

มนตร จฬาวฒนทล. 2555. การศกษาวทยาศาสตรเทคโนโลย วศวกรรมและคณตศาสตรหรอ “สะเตมศกษา”. เอกสารกรอบความคด (Conceptual Framework Document) ฉบบราง 29 ธ.ค. 55

ลอชา ลดาชาต. 2555. การสราง Learning Progression. [Online]. http://www.inquiringmind.in.th/archives/940 (5 กมภาพนธ 2559).

ลอชา ลดาชาต. 2559. ความกาวหนาในการเรยนรวทยาศาสตร. วารสารหนวยวจยวทยาศาสตร เทคโนโลย และสงแวดลอมเพอการเรยนร, 7(1), 1-22. [Online]. http://ejournals.swu.ac.th/ index.php/JSTEL/article/view/7390/6798 (12 มถนายน 2559).

สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย กรมประชาสมพนธ .2559. เดนหนาประเทศไทย ตอน เดกไทยไดอะไรจาก สะเตมศกษา. [Online]. https://www.youtube.com/ watch?v=tRJALfjilXY (8 กนยายน 2559)

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.). 2556. สะเตมศกษาประเทศไทยและทตสะเตม (STEM Education Thailand and STEM Ambassadors), นตยสาร สสวท, 42(185), 14-18.

สถาบนอนาคตไทยศกษา. 2559. โอกาสทเสยไป: 12 ขอเทจจรงการศกษาไทย. [Online]. http://www.thailandff.org/ upload/events/Education2308_final.pdf (8 กนยายน 2559)

สะเตมศกษาประเทศไทย. 2558. กจกรรมสะเตม. [Online]. http://www.stemedthailand.org/ (25 พฤศจกายน 2558)

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา. 2551. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จากด.

สธระ ประเสรฐสรรพ. 2558. สะเตมศกษา: ความทาทายใหมของการศกษาไทย. กรงเทพฯ: โครงการเพาะพนธปญญา.

References

Bureau of Educational Standard and Academic Affaire. 2009. Indicators and Core Concepts, Learning Area of Science, The Basic Education Core Curriculum B.E. 2551. Bangkok: Thailand Agriculture Cooperation Press Limited. [in Thai]

Page 13: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

46

Breiner, J. M., Harkness, S. S., Johnson, C. C., & C. M. Koehler. 2012. What is STEM? A discussion about conceptions of STEM in education and partnerships. School Science and Mathematics, 112(1), 3-11.

Committee on Mass Communication, Science, Technology and Information. 2015. Report of STEM Education Proposed Policy: Active Policy for Youth and Workforce Development in Science Technology Engineering and Mathematics. [Online]. http://library.senate.go.th/document/Ext11101/11101417_0003.PDF (September 6, 2016). [in Thai]

Duschl, R. A., & Bismack, A. S. (Eds.). 2016. Reconceptualizing STEM Education: The Central Role of Practices. Routledge.

English, L. D. 2016. STEM education K-12: perspectives on integration. International Journal of STEM Education, 3(1), 3. http://doi.org/ 10.1186/s40594-016-0036-1

Foster, K. M., Bergin, K. B., McKenna, A. F., Millard, D. L., Perez, L. C., Prival, J. T., ... & Hamos, J. E. 2010. Partnerships for STEM Education. Science, 329 (5994), 906-907.

Graham, C. R. 2011. Theoretical Considerations for Understanding Technological Pedagogical Content Knowledge (TPACK). Computers & Education, 57(3), 1953-1960.

Halverson, E. R., & K. Sheridan. 2014. The maker movement in education. Harvard Educational Review, 84(4): 495-504.

Jitsuchon, S. 2012. Thailand in a Middle-income Trap, (June), 13–21.

Joot ChanuanKhao. (Broadcasted August 9, 2016). Introduction ofSTEM (Science Technology Engineering Mathematics) andSTEM Education. [Online]. https://www.youtube.com/ watch?v=YR1Ef7gy8aY.(September 8, 2016)

Lederman, N., & J. Lederman. 2013. Is it STEM or “S & M” that we truly love? Journal of Science Teacher Education, 24(8), 1237-1240.

Ladachart, L. 2012. The Construction of Learning Progression. [Online]. http://www.inquiringmind.in.th/archives/940 (February 5, 2016). [in Thai]

Ladachart, L. 2016. Learning Progressions in Science. Journal of Research Unit on Science Technology and Environment for Learning. 7(1), 1-22. [Online].http://ejournals.swu.ac.th/index.php/JSTEL/article/view/7390/6798 (June 6, 2016). [in Thai]

Ministry of Energy. 2105. Seminar Paper: The Promotion of Knowledge and Understanding of Action according to the Long Term Integration Plan in Annual Budget Plan 2016 (Action Plan 2016) . [Online]. http://energy.go.th/tieb2015.html January 5, 2016). [in Thai]

Montri Chulavatnatol. 2012. Science Technology Engineering Mathematics Education or STEM Education: The Conceptual Framework Document (December 29, 2012 Draft Version). [in Thai]

Page 14: STEM Education on the Road of Socially-Engaged Scholarship ... · which is considered as the game-changer of transforming STEM Education from theory into practice. It emphasizes on

วารสารศกษาศาสตรปรทศน ปท 31 ฉบบท 3

47

OECD. 2013. Draft PISA 2015 Science Framework. Paris: OECD. [Online]. Available http://www. oecd.org /pisa/pisaproducts/pisa2015draftframeworks.htm(10 November 2016)

Partnership for 21stCentury Learning. (2011). Framework for 21st Century Learning. Partnership for 21st Century Skills. http://doi.org/http://www.21stcenturyskills.org/documents/framework_flyer_updated_jan_09_final-1.pdf

Partnership for 21st Century Learning. 2015. Framework for 21st Century Learning. [Online]. Available http://www.p21.org/our-work/p21-framework (November 25, 2015)

Pasuk, P., &Pornthep, B. 2012. Locked in the Middle-Income Trap: Thailand’ s economy between resilience and future challenges. [online] http://library.fes.de/pdf-files/bueros/thailand/09208.pdf(March18, 2016)

Prasertsan, S. 2015. STEM Education:The New Challenge of Thai Education. Bangkok: Cultivation of Wisdom Project. [in Thai]

Schmidt, D. A., Baran, E., Thompson, A. D., Mishra, P., Koehler, M. J., & Shin, T. S. 2009. Technological pedagogical content knowledge (TPACK) the development and validation of an assessment instrument for preservice teachers. Journal of Research on Technology in Education, 42(2), 123-149.

STEM Education Thailand. (2015).STEM Activity. [Online]. http://www.stemedthailand.org/ (November 25, 2015) [in Thai]

Suvit Maesincee. 2016. Thailand 4.0Thriving in the 21st Century through Security, Prosperity & Sustainability. [Online]. http://www.ait.ac.th/news-and-events/2016/news/1thailand- 4.0-english-dr.-suvit.pdf (November 20, 2015)

Thailand Future Foundation. 2016. Lost Opportunity: 12 Facts of Thai Education. [Online]. http://www.thailandff.org/upload/events/Education2308_final.pdf (September 8, 2016) [in Thai]

The Institute for the Promotion of Teaching Science and Technology. 2556. STEM Education Thailand and STEM Ambassadors. IPST Journal, 42(185), 14-18. [in Thai]

The National Broadcasting Services of Thailand, The Government Public Relations Department (Broadcasted May 9, 2016) Move Forward Thailand: What Thai Children Get Benefit from STEM Education. [Online]. https://www.youtube.com/ watch?v=tRJALfjilXY(September 8, 2016) [in Thai]

Zollman, A. 2012. Learning for STEM literacy: STEM literacy for learning. School Science and Mathematics, 112(1): 12–19. http://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2012.00101.x